HÂL EKLERİNİN YABANCILARA ÖĞRETİMİ

Hazırlayan: Hatice ÜNLÜ

Tiflis Yunus Emre Türk Kültür Merkezi

(isim)+(-e,-a) (fiil)

(-e,-a)Nereye? / Kime?

Nereye gitmek istiyor?

GİTMEK....–e,-a gitmek

Merhaba Emre, nereye gidiyorsun?

Merhaba Esra, eve gidiyorum.

Pepee ve arkadaşları nereye gidiyor?

Onlar, Anıtkabir’e gidiyor.

BAKMAK

...-e,-a bakmakBu profesör kime bakıyor?Bu profesör sana bakıyor.

BİNMEK

... –e,-a binmekNasreddin Hoca, eşeğe nasıl

biniyor?Nasreddin Hoca, eşeğe ters

biniyor.

Öğrenciler, nereye biniyor? Öğrenciler, otobüse biniyor.

DOKUNMAK

…-e,-a dokunmak

O, ekmeğe dokunuyor.

GÜLÜMSEMEK

…-e,-a gülümsemek

Atatürk, ne yapıyor?Atatürk, gülümsüyor.Atatürk, kimlere gülümsüyor?Atatürk, Türk gençlerine

gülümsüyor.

(isim) + (-de,-da,-te,-ta) (isim) + (-de,-da,-te,-ta) (fiil)

Öğrenciler, nerede? Öğrenciler, sınıfta. Siz neredesiniz?

Öğrenci ve öğretmen nerede? Onlar, tahtada.

Hacivat ile Karagöz, sahnede.

Bu öğrenci nerede oturuyor? O, sandalyede oturuyor.

İnsanlar, otobüse biniyor.

İnsanlar, neredeler? İnsanlar (onlar), otobüsteler.

(isim) + (-den,-dan,-ten,-tan) (fiil)

UZAK / UZAKLAŞMAK

...-den,-dan,-ten,-tan uzaklaşmak

Buralardan uzaklaşıyorum. Hoşça kal!

BİNMEK X İNMEK ... –e,-a binmek X ...-den,-dan,-ten,-tan

inmek

1.İnsanlar, otobüse biniyor.2.İnsanlar, otobüste.3.İnsanlar, otobüsten iniyor.

GELMEK X GİTMEK-e,-a gelmek X -e,-a gitmek-de,-da,-te,-ta gelmek X -de,-da,-te,-ta

gitmek

Hatice, Tiflis’e geliyor.Hatice, Tiflis’e gidiyor.Hatice, uçakta geliyor.Hatice, uçakta gidiyor.

Esra, Kapadokya’dan İstanbul’a gidiyor.

BAKMAK... –den,-dan,-ten,-tan bakmak

Kadın, pencereden bakıyor.

Sana, tepeden bakıyorum güzel İstanbul!

Yahya

Kemal Beyatlı

(isim)+(-ı,-i,-u,-ü) (fiil)

(-ı,-i,-u,-ü)Neyi? / Kimi?

AÇMAK X KAPATMAK

...(-ı,-i,-u,-ü) açmak X ...(-ı,-i,-u,-ü) kapatmak

pencereyi açmak X pencereyi kapatmak

• Hatice, pencereyi açıyor. • Hatice, pencereyi açmıyor.• Hatice, pencereyi açıyor mu?• Hatice, pencereyi açmıyor mu?

• Hatice, pencereyi kapatıyor.• Hatice, pencereyi kapatmıyor.• Hatice, pencereyi kapatıyor mu?• Hatice, pencereyi kapatmıyor mu?

KAYBETMEK X BULMAK

...(-ı,-i,-u,-ü) kaybetmek X ...(-ı,-i,-u,-ü) bulmak

anahtarı kaybetmek X anahtarı bulmak

ARAMAK...(-ı,-i,-u,-ü) aramak

Neyi aramak?Anahtarı aramak

Neyi arıyorsun anne? Anahtarı arıyorum ama onu bulamıyorum.

KİLİTLEMEK...(-ı,-i,-u,-ü) kilitlemek

kapıyı kilitlemekBen, şimdi kapıyı kilitliyorum.

GİYMEK X ÇIKARMAK

...(-ı,-i,-u,-ü) giymek X ...(-ı,-i,-u,-ü) çıkarmak

paltoyu giymek x paltoyu çıkarmak

Erkek, paltoyu giyiyor.Kadın,şimdi paltoyu çıkarıyor.

ASMAK...(-ı,-i,-u,-ü) asmak

paltoyu asmakBen şimdi paltoyu asıyorum.

TUTMAK...(-ı,-i,-u,-ü) tutmak

bardağı tutmakO, bardağı tutuyor.

O, ne yapıyor? O, bardak tutuyor. O, neyi tutuyor? O, bardağı tutuyor.

BIRAKMAK...(-ı,-i,-u,-ü) bırakmak

bardağı bırakmaksigarayı bırakmak

Ben, şimdi bardağı bırakıyorum.Bu kız, sigarayı bırakıyor.

KIRMAK...(-ı,-i,-u,-ü) kırmak

bardağı kırmak

Esra, ne yapıyor? Esra, bardak kırıyor. Esra, bardağı kırıyor. Esra, neyi kırıyor? Esra, bardağı kırıyor.

TEMİZLEMEK

...(-ı,-i,-u,-ü) temizlemek

evi temizlemek

mutfağı temizlemek

Onlar nereyi temizliyorlar?

Onlar, mutfağı temizliyorlar.

1.İnsanlar, otobüsü bekliyor.2.İnsanlar, otobüse biniyor.3.İnsanlar, otobüste.4.İnsanlar, otobüsten iniyor.