HALKIN SPOR KÜLTÜRÜNÜN HALKIN SPOR KÜLTÜRÜNÜN GELİŞİMİNDE GELİŞİMİNDE

YEREL YÖNETİMLERİN YEREL YÖNETİMLERİN AVANTAJLARIAVANTAJLARI

Prof. Dr. Hasan KasapProf. Dr. Hasan KasapMarmara Üniversitesi BESYO Marmara Üniversitesi BESYO

Öğretim ÜyesiÖğretim ÜyesiICHPER-SD Avrupa BaşkanıICHPER-SD Avrupa Başkanı

Kültür Kavramı ve spor Kültür Kavramı ve spor KültürüKültürü

• Sosyal miras ve gelenekler,• Yaşama biçimi,• İdealler, değerler ve davranışlar,• Çevreye uyum,• Geniş anlamda eğitim olarak;

– Öğrenilen ve yeni kuşaklara aşılanan davranış örüntüleri yada kalıplarıdır.

Kültür Kavramı ve spor Kültür Kavramı ve spor KültürüKültürü

• Toplum eğitiminin amaçlarından birisi de o Toplum eğitiminin amaçlarından birisi de o toplumun kültürel birikimini sürdürmektir.toplumun kültürel birikimini sürdürmektir.

• Bunun yolu da bireyi eğitmekten geçer. İnsan Bunun yolu da bireyi eğitmekten geçer. İnsan yeteneklerini genleri ile sürdürür. yeteneklerini genleri ile sürdürür.

• Kültürün ise böyle bir şansı yoktur. Kültürün ise böyle bir şansı yoktur.

• Kültür, bir yaşam biçimi ve yorum aracıdır. Kültür, bir yaşam biçimi ve yorum aracıdır.

Kültür Kavramı ve spor Kültür Kavramı ve spor KültürüKültürü

• Diğer bir yaklaşım da kültürün, düşünsel, Diğer bir yaklaşım da kültürün, düşünsel, yaşamsal davranış ve değerler bütünü olarak yaşamsal davranış ve değerler bütünü olarak nitelendirilmesidir.nitelendirilmesidir.

• Kültür, toplumun davranış, biliş ve duyuş Kültür, toplumun davranış, biliş ve duyuş kalıplarının bütünüdür.kalıplarının bütünüdür.

• İnsan içinde yaşadığı toplumdan aldığı kültürle İnsan içinde yaşadığı toplumdan aldığı kültürle beslenip yetişir ve farklılaşır.beslenip yetişir ve farklılaşır.

Kültür Kavramı ve spor Kültür Kavramı ve spor KültürüKültürü

• Toplumlar insanlarını, kendilerine özgü eğitim süreci Toplumlar insanlarını, kendilerine özgü eğitim süreci ve sahip oldukları kültür içeriği ile yetiştirirler.ve sahip oldukları kültür içeriği ile yetiştirirler.

• Diğer bir anlatımla kültür ve eğitim bir bütündür. Diğer bir anlatımla kültür ve eğitim bir bütündür.

• Kültür insanlık tarihininKültür insanlık tarihinin, , ilkel yaşamdan uygar ilkel yaşamdan uygar topluma erişmesine ışık tutan ortak mirasıdır. topluma erişmesine ışık tutan ortak mirasıdır.

Kültür Kavramı ve spor Kültür Kavramı ve spor KültürüKültürü

• Böylece eğitim, toplum kültürü açısından önem Böylece eğitim, toplum kültürü açısından önem kazanır. kazanır.

• Toplumlar kültürlerini sürdürme sorumluluğunu Toplumlar kültürlerini sürdürme sorumluluğunu gözardı edemezgözardı edemez..

• Gençliğin eğitim yönelimleri ise şansa Gençliğin eğitim yönelimleri ise şansa bırakılamaz.bırakılamaz.

Spor KavramıSpor Kavramı

• DPT Özel ihtisas komisyonu Spor'u;DPT Özel ihtisas komisyonu Spor'u;– ““Yenme, muktedir olma gibi insan güdüsünün tatminini Yenme, muktedir olma gibi insan güdüsünün tatminini

amaç edinen belirli kurallar içinde yapılan rekabete dayalı amaç edinen belirli kurallar içinde yapılan rekabete dayalı sosyalleştirici, bütünleştirici fiziki, zihni ve ruhi faaliyetler..” sosyalleştirici, bütünleştirici fiziki, zihni ve ruhi faaliyetler..” olarak tanımlamıştırolarak tanımlamıştır..

FizikselFizikselUyg AlnUyg AlnHedefleriHedefleri

BeceriBeceri AlanıAlanıHedefleriHedefleri

Bilişsel AlanBilişsel Alan**HedefleriHedefleri

Duyuşsal AlanDuyuşsal Alan ****

HedefleriHedefleri

Bireysel-Bireysel-Sosyal Sosyal

AlanAlan******

Fiz. uygunl. dağarcığıFiz. uygunl. dağarcığıAlıştırma,Alıştırma,Fiz. Uygunl. edinme,Fiz. Uygunl. edinme,Düzenli alıştırma Düzenli alıştırma modeli oluşturmamodeli oluşturmaFiz.Uyg.Değrl.Fiz.Uyg.Değrl.Fiz. Uyg. ilgili Fiz. Uyg. ilgili problemlerini çözme...problemlerini çözme...  

    Hareket Dağarcığı,Hareket Dağarcığı,        Vücut bölümlrnin Vücut bölümlrnin Har.Har.        Lokomotor Lokomotor hareketler.hareketler.        Hrkt. ve objeleri Hrkt. ve objeleri kullanma,kullanma,        Hrkt modelleri,Hrkt modelleri,        Diğerleri ile hareket Diğerleri ile hareket etmetm        Hareketelerle ilgili Hareketelerle ilgili problemleri çözme...problemleri çözme...

  Bilgi,Bilgi,    Anlayış,Anlayış,    Uygulama,Uygulama,    Analiz,Analiz,    Sentez,Sentez,    Değerlen-Değerlen-dirme..dirme..  

   Kabullenme,Kabullenme,      Kavrama,Kavrama,      Tepki verme,Tepki verme,      Değer verme,Değer verme,      Organize etme,Organize etme,      Karakterize Karakterize etme...etme... 

      Tavır-yönet.Tavır-yönet.            Duygusal Duygusal denge,denge,            Bireyler arası Bireyler arası ilişki,ilişki,            Bireysel Bireysel doygunlukdoygunluk 

Psikomotor AlanPsikomotor Alan Bilişsel Alan Bilişsel Alan Duyuşsal AlanDuyuşsal Alan

*BLOOM **KRATHWOHL ***SİNGER H. K

Amaç Sınıflaması: (Corbin;1976)

Spor Sadece “Skor” mu ? Spor Sadece “Skor” mu ?

Biz mi “Skor Biz mi “Skor Bağımlısı”yız ?Bağımlısı”yız ?

Spor KültürüSpor Kültürü• Spor insanın yaşama biçiminin parçası olan Spor insanın yaşama biçiminin parçası olan

bir süreçtir. Bir davranış biçimidir;bir süreçtir. Bir davranış biçimidir;– Fiziksel uygunluk ve becerileri içeren Fiziksel uygunluk ve becerileri içeren PsikomotorPsikomotor

davranışları,davranışları,

– Bilgi, anlayış, uygulama, analiz, sentez, algılama, Bilgi, anlayış, uygulama, analiz, sentez, algılama, değerlendirme gibi değerlendirme gibi bilişselbilişsel becerileri, becerileri,

– Değerler geliştirme, toplumsallaşma, kabullenme, Değerler geliştirme, toplumsallaşma, kabullenme, bireyler arası ilişki, başkalarını dinleme, adil bireyler arası ilişki, başkalarını dinleme, adil olma.. v.b olma.. v.b duyuşsalduyuşsal tutum ve davranışları.. tutum ve davranışları..

İçeren bir yaşama biçimini yansıtır.İçeren bir yaşama biçimini yansıtır.

Sporu; Sporu; * Bir Galibiyet-Mağlubiyet * Bir Galibiyet-Mağlubiyet olarak görmek,olarak görmek, * Bir sayısal sonuç olarak * Bir sayısal sonuç olarak görmek,görmek, * Birkaç saniyeden birkaç * Birkaç saniyeden birkaç saate kadar süren bir savaş saate kadar süren bir savaş olarak görmek,olarak görmek, * Varsa-Yoksa o üç tepeyi * Varsa-Yoksa o üç tepeyi düşünmek,düşünmek,

Çağdaşlığın Çağdaşlığın SorumluluklarıSorumlulukları

• Avrupa Kentli hakları deklarasyonu:Avrupa Kentli hakları deklarasyonu: – ““Yaş yetenek ve gelir durumu ne olursa olsun, her birey için Yaş yetenek ve gelir durumu ne olursa olsun, her birey için

spor ve boş vakitlerini değerlendirebileceği olanakların spor ve boş vakitlerini değerlendirebileceği olanakların sağlanması” sağlanması” nı kent insanının temel haklarından biri olarak nı kent insanının temel haklarından biri olarak ön görmektedirön görmektedir.. Ayrıca; Ayrıca;

– ““Yerel yönetimler, herkes için spor koşulu ve yaklaşımları Yerel yönetimler, herkes için spor koşulu ve yaklaşımları doğrultusunda, kendi yönetiminde veya başkaları aracılığı ile doğrultusunda, kendi yönetiminde veya başkaları aracılığı ile gerçekleştirilecek spor alanları ve spor etkinliklerine ulaşımı; gerçekleştirilecek spor alanları ve spor etkinliklerine ulaşımı; kişilerin sosyo-ekonomik durumları, yaşları ve etnik kişilerin sosyo-ekonomik durumları, yaşları ve etnik kökenlerine bakılmaksızın, sağlama zorunluluğuna sahiptir” kökenlerine bakılmaksızın, sağlama zorunluluğuna sahiptir” denilmektedir.denilmektedir.

Çağdaşlığın Çağdaşlığın SorumluluklarıSorumlulukları

• Avrupa konseyi Spor Gelişim Avrupa konseyi Spor Gelişim Komisyonu Sonuçları:Komisyonu Sonuçları:

– ““Beden Eğitimi ve Spor ilköğretim Beden Eğitimi ve Spor ilköğretim sürecinin bütünleyici parçalarından biridir.sürecinin bütünleyici parçalarından biridir.

– Beden Eğitimi ve Spor olmaksızın Beden Eğitimi ve Spor olmaksızın çocuğun eğitimi tam kabul edilemez.”çocuğun eğitimi tam kabul edilemez.”

ÇAĞIN GETİRDİKLERİÇAĞIN GETİRDİKLERİ• Doğal hareket ihtiyacının karşılanması Doğal hareket ihtiyacının karşılanması

günümüzün yerleşim birimlerinde bir sorun günümüzün yerleşim birimlerinde bir sorun haline geldi,haline geldi,

• Uygarlaşma ile oluşan hareketsiz yaşama Uygarlaşma ile oluşan hareketsiz yaşama biçimi her yaştaki insanı olumsuz biçimi her yaştaki insanı olumsuz etkilemektedir.etkilemektedir.

• Teknoloji insanı kendi önceliklerini Teknoloji insanı kendi önceliklerini görmezlikten gelen bir kültüre yöneltti.görmezlikten gelen bir kültüre yöneltti.

• ““Konfor” adı altında insanlar gittikçe Konfor” adı altında insanlar gittikçe hareketsizliği kabullenmektedir.hareketsizliği kabullenmektedir.

ÇAĞIN GETİRDİKLERİÇAĞIN GETİRDİKLERİ• İnsan yaşamını, daha sağlıklı ve daha uzun İnsan yaşamını, daha sağlıklı ve daha uzun

sürdürebilmesini sağlayan hareketli yaşam, yine sürdürebilmesini sağlayan hareketli yaşam, yine insanın kendisi tarafından ortadan kaldırılmaktadır.insanın kendisi tarafından ortadan kaldırılmaktadır.

• Yerel yerleşimlerde hareket mekanları, yaşam Yerel yerleşimlerde hareket mekanları, yaşam planlamasının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. planlamasının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.

• Yerel yönetimlerin kontrolünde hareket mekansız Yerel yönetimlerin kontrolünde hareket mekansız çarpık yerleşim kültrü gelişmektedir.çarpık yerleşim kültrü gelişmektedir.

ÇAĞIN GETİRDİKLERİÇAĞIN GETİRDİKLERİ

• Bu bağlamda kent kültürü ve spor kültürü Bu bağlamda kent kültürü ve spor kültürü çelişmektedir.çelişmektedir.

• Yerel yönetimlerimizin “konfor”u, hareketsiz Yerel yönetimlerimizin “konfor”u, hareketsiz yaşama biçimi olarak görmekten kurtaracak yaşama biçimi olarak görmekten kurtaracak “kültür hizmeti” fırsatları bulunmaktadır.“kültür hizmeti” fırsatları bulunmaktadır.

• Uyuşturucudan teröre uzanan tehlikeler dikkate Uyuşturucudan teröre uzanan tehlikeler dikkate alındığında herkesin doğal hakkı olan spor yapma alındığında herkesin doğal hakkı olan spor yapma konusunda yerel yönetimlerimizin çok önemli konusunda yerel yönetimlerimizin çok önemli fırsatlara sahibolduğu görülebilir.fırsatlara sahibolduğu görülebilir.

Yerel Yönetimler İçin Spor Yerel Yönetimler İçin Spor Önemli Bir Hizmet Fırsatı Önemli Bir Hizmet Fırsatı

mı?mı?• Yerel yönetimler insanın hareket hakkını, bir Yerel yönetimler insanın hareket hakkını, bir

yaşama hakkı olarak ele alıp, halka bir spor yaşama hakkı olarak ele alıp, halka bir spor hizmeti verme anlayışını yeniden keşvedebilir mi?hizmeti verme anlayışını yeniden keşvedebilir mi?

• Halkın Gönüllülük(İmece) potansiyellerinden Halkın Gönüllülük(İmece) potansiyellerinden yararlanarak kendi çocuklarına, gençlerine yararlanarak kendi çocuklarına, gençlerine yetişkinlerine ve yaşlılarına fazla ekonomik yüke yetişkinlerine ve yaşlılarına fazla ekonomik yüke girmeden spor yaptırma fırsatını kullanabilir mi?girmeden spor yaptırma fırsatını kullanabilir mi?

• Yörede halkın ve kulüplerin yararlanacağı spor Yörede halkın ve kulüplerin yararlanacağı spor tesislerinin planlı olarak halkın ihtiyacını tesislerinin planlı olarak halkın ihtiyacını karşılayacak biçimde sağlayabilir mi?karşılayacak biçimde sağlayabilir mi?

Yerel Yönetimler İçin Spor Yerel Yönetimler İçin Spor Önemli Bir Hizmet Fırsatı Önemli Bir Hizmet Fırsatı

mı?mı?• Tüm üyelerini spor yapma zorunluluğu getiren Örnek Tüm üyelerini spor yapma zorunluluğu getiren Örnek

kulüpleri destekleyebilir ve teşvik edebilir mi?kulüpleri destekleyebilir ve teşvik edebilir mi?

• Yerel yönetimler, halka hizmet için oluşturdukları Yerel yönetimler, halka hizmet için oluşturdukları resmi birimler içine bütcesi, personeli ve tesisleri ile resmi birimler içine bütcesi, personeli ve tesisleri ile “Spor Hizmetleri” için de bir birim kurabilir mi?“Spor Hizmetleri” için de bir birim kurabilir mi?

• Yerel yönetimlerde insan yerleşiminin toplu yerleşim Yerel yönetimlerde insan yerleşiminin toplu yerleşim alanları (siteler) kişi başına düşecek çağdaş spor alanları (siteler) kişi başına düşecek çağdaş spor alanını ayırma ve yapma zorunluluğu ve değerini alanını ayırma ve yapma zorunluluğu ve değerini geliştirme fırsatını kullanabilir mi?geliştirme fırsatını kullanabilir mi?

Yerel Yönetimler İçin Spor Yerel Yönetimler İçin Spor Önemli Bir Hizmet Fırsatı Önemli Bir Hizmet Fırsatı

mı?mı?• Özel ya da resmi açılacak tüm yöre okullarına Özel ya da resmi açılacak tüm yöre okullarına

açık ve kapalı spor mekanları yaptırılması açık ve kapalı spor mekanları yaptırılması zorunluluğunu ruhsata bağlayarak kullanabilir zorunluluğunu ruhsata bağlayarak kullanabilir mi?mi?

• Sporda başarı gösteren kulüp ve kuruluşları, Sporda başarı gösteren kulüp ve kuruluşları, yetenekli sporcu yetiştirme ve spor yapan üye yetenekli sporcu yetiştirme ve spor yapan üye sayısına göre ödüllendirebilir mi?sayısına göre ödüllendirebilir mi?

Yerel Yönetimler İçin Spor Yerel Yönetimler İçin Spor Önemli Bir Hizmet Fırsatı Önemli Bir Hizmet Fırsatı

mı?mı?• Yerel yönetimler, Anayasamızın 58 ve 59.

Maddelerinde belirtilen;

– “Gençleri kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumyabilir,

– her yaştaki Türk vatandaşının beden ve ruh sağlığını geliştirecek tedbirleri alabilir ve

– sporun kitlelere yayılmasını teşvik” edebilir mi?

Yerel Yönetimler İçin Spor Yerel Yönetimler İçin Spor Önemli Bir Hizmet Fırsatı Önemli Bir Hizmet Fırsatı

mı?mı?• Bu bağlamda “mevzuat” bu fırsatları

kullanmaya engel midir? Varsa engeller aşılası engeller midir yoksa sığınılan can simitleri midir?

• Ayrılan kaynaklar yerel yönetimin birkaç kişisinden oluşan bir takımı yerine halka adil dağılımını gerçekleştirmek üzere yaygın spora yönlendirme fırsatı kullanılabilir mi?