AFDELINGSMANAGER

Begeleidershandleiding PERSPECTIEF

Afdelingsmanager kerntaak 1Uitvoeren van het organisatiebeleid Commercieel management

1

2010 OVD Educatieve Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm, hetzij elektronisch, mechanisch, door middel van fotokopien, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van OVD Educatieve Uitgeverij. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any other means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written permission of OVD Educatieve Uitgeverij. 1e druk

2

InhoudKerntaak 1 cm: werkprocessen en competenties ....................................................7 Werkprocessen............................................................................................................8 Competenties ...............................................................................................................8 Commercieel beleid.........................................................................................................9 Tip ...................................................................................................................................9 Doelen............................................................................................................................9 Orintatie ......................................................................................................................9 Beoordeling ................................................................................................................ 11 Marketing......................................................................................................................... 13 Doelen......................................................................................................................... 13 Orintatie ................................................................................................................... 13 Beoordeling ................................................................................................................ 15 Plaats................................................................................................................................. 17 Doelen......................................................................................................................... 17 Orintatie ................................................................................................................... 17 Beoordeling ................................................................................................................ 20 Verzorgingsgebied ......................................................................................................... 21 Doelen......................................................................................................................... 21 Orintatie ................................................................................................................... 21 Beoordeling ................................................................................................................ 26 Product: assortimentsamenstelling............................................................................ 29 Doelen......................................................................................................................... 29 Orintatie ................................................................................................................... 29 Beoordeling ................................................................................................................ 33 Product: assortimentsaanpassing ............................................................................... 35 Doelen......................................................................................................................... 35 Orintatie ................................................................................................................... 35 Beoordeling ................................................................................................................ 37 Product: inkoop ............................................................................................................. 39 Doelen......................................................................................................................... 39 Orintatie ................................................................................................................... 39 Beoordeling ................................................................................................................ 40 Prijs: prijsstelling ............................................................................................................ 43 Tip ................................................................................................................................ 43 Doelen......................................................................................................................... 43 Orintatie ................................................................................................................... 43 Beoordeling ................................................................................................................ 44 Prijs: prijsbeleid.............................................................................................................. 47 Doelen......................................................................................................................... 47 Orintatie ................................................................................................................... 47 Beoordeling ................................................................................................................ 48 Presentatie: lay-out ....................................................................................................... 51 Tip ................................................................................................................................ 51 Doelen......................................................................................................................... 51 Orintatie ................................................................................................................... 51

3

Uitvoering................................................................................................................... 52 Kleurgebruik ................................................................................................................... 55 Tip ................................................................................................................................ 55 Doelen......................................................................................................................... 55 Orintatie ................................................................................................................... 55 Beoordeling ................................................................................................................ 57 Presentatie: verkoopsterke en -zwakke plaatsen................................................... 59 Tip ................................................................................................................................ 59 Doelen......................................................................................................................... 59 Orintatie ................................................................................................................... 59 Beoordeling ................................................................................................................ 60 Artikelpresentatie: opbouwen display ...................................................................... 63 Tip ................................................................................................................................ 63 Doelen......................................................................................................................... 63 Orintatie ................................................................................................................... 63 Beoordeling ................................................................................................................ 65 Artikelpresentatie: opbouwen themapresentatie .................................................. 67 Tip ................................................................................................................................ 67 Doelen......................................................................................................................... 67 Orintatie ................................................................................................................... 67 Beoordeling ................................................................................................................ 68 Promotie.......................................................................................................................... 71 Tip ................................................................................................................................ 71 Doelen......................................................................................................................... 71 Orintatie ................................................................................................................... 71 Beoordeling ................................................................................................................ 75 Promotieplan .................................................................................................................. 77 Tip ................................................................................................................................ 77 Doelen......................................................................................................................... 77 Orintatie ................................................................................................................... 77 Beoordeling ................................................................................................................ 79 Personeel......................................................................................................................... 81 Tip ................................................................................................................................ 81 Doelen......................................................................................................................... 81 Orintatie ................................................................................................................... 81 Beoordeling ................................................................................................................ 82 Servicebeleid................................................................................................................... 85 Doelen......................................................................................................................... 85 Orintatie ................................................................................................................... 85 Beoordeling ................................................................................................................ 86 Marktonderzoek ............................................................................................................ 89 Tip ................................................................................................................................ 89 Doelen......................................................................................................................... 89 Orintatie ................................................................................................................... 89 Beoordeling ................................................................................................................ 92 Marketingplan ................................................................................................................. 93 Doelen......................................................................................................................... 93 Orintatie ................................................................................................................... 93 Beoordeling ................................................................................................................ 94

4

Algemene voorwaarden............................................................................................... 95 Tip ................................................................................................................................ 95 Doelen......................................................................................................................... 95 Orintatie ................................................................................................................... 95 Beoordeling .............................................................................................................. 100 Overeenkomsten......................................................................................................... 101 Doelen....................................................................................................................... 101 Orintatie ................................................................................................................. 101 Beoordeling .............................................................................................................. 104 Verzekeringen .............................................................................................................. 105 Tip .............................................................................................................................. 105 Doelen....................................................................................................................... 105 Orintatie ................................................................................................................. 105 Beoordeling .............................................................................................................. 111 Samenwerken en netwerken .................................................................................... 113 Doelen....................................................................................................................... 113 Orintatie ................................................................................................................. 113 Beoordeling .............................................................................................................. 118 Verkiezing beste supermarktformule...................................................................... 121 Doelen....................................................................................................................... 121 Orintatie ................................................................................................................. 121 Beoordeling .............................................................................................................. 122

5

6

Kerntaak 1 cm: werkprocessen en competentiesWerkproces 1.2 Werkproces 1.1 Werkproces 1.3

Commercieel beleid Marketing Plaats Verzorgingsgebied Product: assortimentsamenstelling Product: assortimentaanpassing Product: inkoop Prijs: prijsstelling Prijs: prijsbeleid Presentatie: lay-out Presentatie: kleurgebruik Presentatie: verkoopsterke en zwakke plaatsen Artikelpresentatie: opbouwen display Artikelpresentatie: opbouwen themapresentatie Promotie Promotieplan Personeel Marktonderzoek Marketingplan Servicebeleid Algemene voorwaarden Overeenkomsten Verzekeringen Samenwerken en netwerken Verkiezing beste supermarktformule

M

X X M,X A,M,X

M,X M,X M M M,X K,M

A,M,X X M,X M,X M,Q,X A,M,Y

X

7

Werkprocessen1.1 Vertaalt beleidsplannen naar eigen situatie 1.2 Bewaakt het beleid en doet verbetervoorstellen 1.3 Analyseert en interpreteert de verkoopcijfers

CompetentiesA I K M Q X Y Beslissen en activiteiten initiren Presenteren Vakdeskundigheid toepassen Analyseren Plannen en organiseren Ondernemend en commercieel handelen Bedrijfsmatig handelen

8

Commercieel beleidTip

Een veelgebruikte manier om de factoren uit de macro-omgeving aan te geven is door middel van de letters DEPEST. Deze staan voor: democratisch, economisch, politiek-juridisch, ecologisch/ethisch, sociaal-cultureel en technologisch. Ook wordt de volgorde DESTEP wel gebruikt. Op deze lettervolgorde is een ander ezelsbruggetje van toepassing, maar de betekenis van de letters is uiteraard wel hetzelfde.

DoelenIn deze opdracht werkt de deelnemer aan een aantal doelen. In de tabel is weergegeven welke dit zijn.Doel De deelnemer heeft inzicht in het strategisch profiel van zijn supermarkt. De deelnemer heeft inzicht in de visie van zijn supermarkt. De deelnemer heeft inzicht in de missie van zijn supermarkt. De deelnemer heeft inzicht in het commercieel plan van zijn supermarkt. De deelnemer heeft inzicht in de supermarktformule van zijn supermarkt. 1 2 3

Orintatie1. Elke supermarktketen heeft een visie en een missie. Wat beschrijven die elk afzonderlijk? De missie geeft aan waarmee de supermarkt zich bezighoudt en wil bezighouden. In de missie is beschreven wat een supermarkt ertoe drijft haar doel te bereiken en de kaders waarbinnen dat moet gebeuren. De visie geeft het bestaansrecht van de supermarkt aan, voor nu en in de toekomst. De visie bevat een beschrijving van de cultuur, de regels, de normen en waarden en de missie is erin opgenomen. Uit welke onderdelen bestaat een commercieel (beleids)plan, afgezien van externe en interne analyse? Een commercieel (beleids)plan bestaat nog uit: commercile doelstellingen actieplan.

2.

9

3.

Welke drie aspecten verdienen aandacht in een externe analyse? In een externe analyse besteed je aandacht aan: omgeving van de supermarkt dmv een consumentenanalyse concurrentieanalyse ontwikkelingen in de bedrijfstak. Noem vier onderwerpen die in een interne analyse aandacht moeten krijgen? Bij een interne analyse kijk je naar de supermarkt zelf, je onderzoekt de kansen en de bedreigingen. De onderwerpen waar je naar kijkt zijn: de positie van de supermarkt het marktaandeel van de supermarkt de financile positie van de supermarkt de organisatie van het primaire proces. Waarvoor staan de letters S, W, O en T in SWOT-analyse? De letters staan voor het volgende: S = Strengths (sterke punten) W = Weaknesses (zwakke punten) O = Opportunities (kansen) T = Threats (bedreigingen). Waarom is het belangrijk het personeel te betrekken bij een SWOTanalyse? Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Een mogelijk antwoord kan zijn: Het personeel weet het beste hoe het primaire proces verloopt, wat de sterke punten daarin zijn en de zwakke punten. Wat is een marketingmix? Een marketingmix is een mix van verschillende marketinginstrumenten (Ps) die elkaar allemaal benvloeden. Dat wil zeggen dat de ene P niet los kan worden gezien van de andere. Elke P moet worden afgestemd op de winkelformule. Als er n element niet overeenkomt met de winkelformule, is de marketingmix uit balans en wordt de kans op succes kleiner. Uit welke onderdelen bestaat een marketingmix? Een marketingmix bestaat uit (een selectie van) de volgende marketinginstrumenten: product, prijs, plaats, promotie, personeel en service, presentatie en (physieke of) fysieke distributie. In welk plan wordt het gekozen commercile beleid ten uitvoer gebracht? In het commercieel plan.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10. Noem drie positieve en drie negatieve ontwikkelingen die invloed hebben op de commercile doelen van je supermarkt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen.

10

BeoordelingDe deelnemer beschrijft het strategisch profiel, de visie en de missie van zijn supermarkt. De deelnemer zoekt uit wat de commercile doelstellingen van zijn supermarkt zijn voor de komende drie jaar. Hij doet dit aan de hand van het commercile (beleids)plan dat u hem op verzoek hebt verstrekt. Let er wel op dat dit plan niet in verkeerde handen valt! De deelnemer onderzoekt ook of het commercile plan en de winkelformule duidelijk zijn. Hij schrijft een verslag over de uitkomsten van zijn onderzoek naar het commercile beleid van zijn supermarkt. Beoordeel het verslag en bespreek het met de deelnemer. Controleer of hij: vertrouwelijk omgaat met de gegevens van het bedrijf de commercile doelstellingen van zijn supermarkt voor de komende drie jaar heeft onderzocht aangeeft of het bedrijf doelen heeft gesteld op het gebied van: brutomarge groei (in marktaandeel, nieuwe vestigingen, winst, stuks of kassatransacties) investeringen (nieuwe vestigingen, communicatie op marketinggebied) klanttevredenheid kosten marktomvang nettowinst omzet personeel (opleidingen, carrire, ontplooiing) personeelskosten (beloning, ziekteverzuim) retourpercentage store traffic aangeeft hoe de doelen zijn vertaald naar zijn afdeling aangeeft of de gestelde doelen zijn uitgewerkt in actieplannen de supermarktformule duidelijk omschrijft aangeeft of het commercile plan en de formule van zijn supermarkt duidelijk zijn aangeeft of hij in het plan punten ziet die in de praktijk waarneembaar zijn.

Het verslag moet uit minimaal vier A4tjes bestaan.

11

12

MarketingDoelenIn deze opdracht werkt de deelnemer aan een aantal doelen. In de tabel is weergegeven welke dit zijn.Doel De deelnemer weet wat marketing is. De deelnemer weet wat de verschillen zijn tussen diverse vormen van marketing. De deelnemer heeft inzicht in de criteria voor marktsegmentatie. De deelnemer heeft inzicht in de verschillende marketingstrategien. De deelnemer heeft inzicht in de marketingmix. De deelnemer kan de marketingmix van een supermarktformule in kaart brengen. De deelnemer kan de marketingmix van een supermarktformule beoordelen. 1 2 3

Orintatie1. Beschrijf op een apart vel papier het marketingconcept van een van de volgende supermarkten: Albert Heijn, Aldi, Coop, Hoogvliet, Jumbo of Spar. Het antwoord kan per deelnemer verschillen a. Geef een voorbeeld van consumentenmarketing. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Consumentenmarketing wordt toegepast door de producent en is direct gericht op de consument. Een frisdrankenproducent als Coca Cola die via de televisie en de dagbladen de verkoop van zijn frisdrank wil bevorderen, spreekt de klant rechtstreeks aan. Geef een voorbeeld van trademarketing. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Trademarketing wordt toegepast door de producent en is op detailhandels-, grootwinkel- en filiaalbedrijven gericht. Een voorbeeld van trademarketing is het plaatsen van informatie over nieuwe producten in een vakblad voor de levensmiddelenhandel, zoals Distrifood.

2.

b.

13

c.

Geef een voorbeeld van retailmarketing. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. De derde vorm van marketing wordt toegepast door detailhandels-, grootwinkel- en filiaalbedrijven en is gericht op de consument. Het jaarlijks terugkerende boodschappenpakket van C1000 is hiervan een voorbeeld.

3.

Kies een winkel(keten) waar je vaak komt. a. Beschrijf het marktsegment waarop deze winkel zich richt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. b. Volgens welke criteria heeft deze winkel de markt gesegmenteerd? Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Noem een winkel die een ongedifferentieerde marktstrategie hanteert. Licht je antwoord toe. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Bij deze marktstrategie wordt de markt als n geheel beschouwd. De ongedifferentieerde marktstrategie gaat uit van de gemeenschappelijke kenmerken van de consument en niet de verschillen. De sterke kanten van het product worden belicht en de promotie wordt gericht op de gemiddelde consument. Noem een winkel die een gedifferentieerde marktstrategie hanteert. Licht je antwoord toe. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Bij de gedifferentieerde marktstrategie wordt de markt wel opgedeeld in segmenten. Het marketingconcept wordt dusdanig ingevuld dat het voldoet aan de behoeften van verschillende segmenten. Door meerdere segmenten te kiezen, probeert de winkel namelijk een groot deel van de markt te veroveren. Veel grootwinkel- en filiaalbedrijven proberen door middel van verschillende winkelformules een zo groot mogelijk deel van de Nederlandse markt te bereiken. Ook in de supermarktbranche kom je dit tegen. Denk aan Detailresult met formules als Dekamarkt, Digros, Dirk en Bas of aan Spar met Spar en Attent. Noem een winkel die een geconcentreerde marktstrategie hanteert. Licht je antwoord toe. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Bij een geconcentreerde marktstrategie richt de winkel zich slechts op een bepaald deel van de markt. De winkel probeert een grote omzet te halen bij n doelgroep of een zeer klein aantal doelgroepen. Een voorbeeld van een winkel met een geconcentreerde marktstrategie is Pieces Accessories. Deze winkel richt zich op de jonge, modebewuste vrouw en doet dat met een compleet assortiment moderne, trendy accessoires tegen redelijke prijzen, zoals tassen, riemen, schoenen en sieraden. Ook Runnersworld past een geconcentreerde marktstrategie toe. Runnersworld richt zich alleen op hardlopers, van beginners tot gevorderden.

4.

a.

b.

c.

14

5.

Geef drie voorbeelden van retentie. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Retentie is het geheel van door de supermarktorganisatie ondernomen activiteiten om de klanten te behouden, zoals spaarprogrammas. Vertel in je eigen woorden waarom je door middel van een marketingmix supermarktformules goed met elkaar kunt vergelijken. Het verschil tussen supermarktformules zit hem in het verschil in de productkeuze, de prijs, de vestigingsplaats, de wijze van promotie, de service en de rol die de medewerkers hierin spelen en/of de presentatie van de artikelen. Geef met een voorbeeld aan hoe een supermarkt one-to-onemarketing kan toepassen. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. One-to-onemarketing is een vorm van direct marketing waarbij de klant persoonlijk wordt benaderd en eventueel een aanbod op maat krijgt, met het doel zijn vertrouwen te winnen en de klantenbinding te bevorderen. Wat is de betekenis van de zeven Ps voor een supermarkt? Alle zeven Ps zijn marketinginstrumenten die ingezet kunnen worden om de consument te bereiken. Beschrijf in steekwoorden de marketingmix van jouw supermarkt. Denk bijvoorbeeld aan lage prijzen, veel keuze, A1-locatie. Het antwoord kan per deelnemer verschillen.

6.

7.

8.

9.

10. Welk element (welke P) van de marketingmix van jouw supermarkt is volgens jou het belangrijkst? Licht je antwoord toe. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Voor een discounter is de prijs bijvoorbeeld heel belangrijk. 11. Voor een supermarkt is de P van presentatie erg belangrijk. Leg uit waarom. In een supermarkt wordt veel gebruik gemaakt van zelfbediening. Klanten bedienen zichzelf en willen snel en makkelijk kunnen vinden wat ze zoeken. Een overzichtelijke presentatie draagt hieraan bij. De artikelen moeten zichzelf verkopen. Een aantrekkelijke presentatie is hiervoor belangrijk. Verder moet de supermarkt schoon zijn. Klanten doen graag boodschappen in een schone supermarkt zonder rommel.

BeoordelingDe deelnemer onderzoekt twee verschillende supermarktformules. Daarna schrijft hij een verslag waarin de formules worden vergeleken. En de deelnemer bepaalt welke formule volgens hem het beste scoort. Het verslag moet minimaal vier A4tjes lang zijn. Beoordeel het verslag en controleer of de deelnemer: de marketingmix van de twee supermarkten beschrijft

15

per supermarkt aangeeft hoe het er is gesteld met de zeven ps (product, prijs, plaats, promotie, personeel en service, presentatie en fysieke distributie) fotos aan het verslag heeft toegevoegd van de winkelpui, entree, lichtbakken, reclame-uitingen enzovoort per supermarkt aan elke p van de marketingmix een cijfer heeft gegeven, varirend van 1 tot 10 aangeeft welke formule volgens hem het beste scoort.

16

PlaatsDoelenIn deze opdracht werkt de deelnemer aan een aantal doelen. In de tabel is weergegeven welke dit zijn.Doel De deelnemer kan een vestigingsplaatsonderzoek uitvoeren. De deelnemer kan samenwerken. De deelnemer kan een presentatie geven. 1 2 3

Orintatie1. Noem drie economische en drie niet-economische factoren die van invloed zijn op de supermarktformule van jouw supermarkt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Noem de hoofdonderwerpen waar een vestigingsplaatsonderzoek antwoord op moet geven. Een vestigingsplaatsonderzoek moet informatie opleveren over: De kenmerken van het verzorgingsgebied De doelgroep De concurrentie Het vestigingspunt Het pand De regels en voorschriften. Schat de grootte van het verzorgingsgebied van de in de tabel genoemde winkelformules en noteer deze erachter. Zoek vervolgens op de website van de Nationale franchisegids naar de vereiste grootte van elk verzorgingsgebied en vul de tabel verder in.Formule C1000 Welkoop Australian homemade Etos Coach Bruna Geschatte grootte Werkelijke grootte Vanaf 5.000 inwoners Groter dan 10.000 inwoners Afhankelijk van het aantal passanten Vanaf 8.000 inwoners Vanaf 50.000 inwoners Vanaf 12.000 inwoners

2.

3.

17

4.

Waarom is het voor een supermarkt die de promotiemix wil invullen, belangrijk om de primaire, secundaire en tertiaire klanten te schatten? Voor een supermarkt is de primaire doelgroep het meest essentieel, omdat deze de basis vormen voor het bestaansrecht van de supermarkt. De promotiemix moet deze doelgroep als belangrijkste uitgangspunt nemen. Daarnaast zijn er andere klanten die ook voor de supermarkt van belang zijn, de secundaire en tertiaire doelgroep. Door erachter te komen, waar deze doelgroep zich bevindt, kan de supermarkt hier op inspelen met de promotiemix. Leg uit of van de volgende winkels de vvo in verhouding tot de bvo groot of klein is: Kijkshop Gamma Tapijtwinkel Schoenenreus Warme bakker

5.

Kijkshop heeft in de winkel van elk product maar 1 exemplaar in de vitrine staan. De voorraad ligt in het magazijn. Kijkshop heeft dus een grote BVO, voor de VVO is minder ruimte nodig dan voor winkels met hetzelfde assortiment producten. Gamma heeft geen tot weinig magazijnruimte en ook de ruimte voor de kantine of het kantoor is beperkt. De VVO is het belangrijkste voor deze winkel Tapijtwinkel: VVO is groot, weinig BVO, er is nauwelijks voorraad, de rollen tapijt liggen in de VVO Schoenenreus: VVO is groot, weinig BVO, alle schoenen staan in de winkel en niet in het magazijn Warme bakker: een bakker die zelf brood bakt, heeft veel BVO nodig, de VVO is niet zo groot.

6.

Geef voor de winkelformules uit vraag 3 aan in welk soort winkelcentrum deze zich het best kunnen vestigen. Leg ook uit waarom. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. De volgende tabel is een hulpmiddel.BuurtWijkStadsdeelStadswinkelcentrum winkelcentrum winkelcentrum winkelcentrum

Verzorgingsgebied

3.500 -5000 inwoners

10.000 20.000 inwoners

50.000 inwoners > 200.000 (direct) inwoners (stad en 200.000 inwoners regio) (indirect) 2,5 km 25 - 100 20 km > 100

Bereik Aantal winkels Vvo

500 m 8 - 12

1,5 km 20 30

1.000 1.500 m2 6.000 10.000 m2 20.000 50.000 m2 > 50.000 m2

18

BuurtWijkStadsdeelStadswinkelcentrum winkelcentrum winkelcentrum winkelcentrum Functie voor de dagelijkse boodschappen Formule C1000 Welkoop Australian homemade Etos Coach Bruna vooral voor de dagelijkse boodschappen voor efficint vooral recreatief winkelen: alles bij winkelen elkaar in de buurt

Verzorgingsgebied Vanaf 5.000 inwoners Groter dan 10.000 inwoners Afhankelijk van het aantal passanten Vanaf 8.000 inwoners Vanaf 50.000 inwoners Vanaf 12.000 inwoners Stadsdeelwinkelcentrum Wijkwinkelcentrum Stadsdeelwinkelcentrum Wijkwinkelcentrum Wijkwinkelcentrum

7.

Wat is het verschil tussen een perifere detailhandelsvestiging en een grootschalige detailhandelsvestiging? Een perifere detailhandelsvestiging is een vestiging in het buitengebied, aan de rand van een stad. Een grootschalige detailhandelsvestiging is een locatie die speciaal is aangewezen voor winkels met een groot verkoopvloeroppervlak. Geef een voorbeeld van een situatie waarin het bestemmingsplan de kwaliteit van de vestigingsplaats negatief benvloedt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Voorbeelden zijn: De parkeergelegenheid wordt beperkt Slecht onderhoud winkelomgeving De bereikbaarheid van de laad- en losplaats wordt bemoeilijkt De bezetting van de winkelpanden in de omgeving is slecht (leegstand) Beschrijf van je supermarkt in het kort: a. het verzorgingsgebied b. de koopkrachtbinding c. de toevloeiing d. de afvloeiing Het antwoord kan per deelnemer verschillen

8.

9.

10. Een winkeliersvereniging en winkels die klanten trekken in de buurt, kunnen positieve gevolgen hebben voor de eigen winkel. Kunnen ze ook negatieve gevolgen hebben? Leg uit. Ja, winkeliersverenigingen en klantenaantrekkende winkels kunnen ook negatieve gevolgen hebben. Winkelaantrekkende bedrijven kunnen op bepaalde niveaus ook concurrentie vormen. Met een winkelierverenging werk je met veel verschillende winkeliers samen. Niet iedereen hoeft dezelfde mening en werkwijze te hebben. Vaak moet een

19

compromis worden gezocht. Dit compromis is niet altijd de 1e keuze van de ondernemer of filiaalmanager.

BeoordelingDe deelnemers gaan in groepjes van drie een vestigingsplaatsondezoek doen voor een niet-bestaande supermarkt in hun woonplaats. Ze presenteren de conclusies uit het onderzoek. U beoordeelt de presentatie op de volgende punten: De presentatie duurt maximaal 15 minuten Iedereen heeft een aandeel in de presentatie De presentatie is goed verzorgd Er wordt op de juiste manier gebruikgemaakt van hulpmiddelen De conclusies uit het vestigingsplaatsonderzoek zijn duidelijk en onderbouwd Het taalgebruik is passend voor de presentatie.

20

VerzorgingsgebiedDoelenIn deze opdracht werkt de deelnemer aan een aantal doelen. In de tabel is weergegeven welke dit zijn.Doel De deelnemer kan de potentile omzet van het verzorgingsgebied berekenen. De deelnemer kan de potentile omzet van concurrenten berekenen. De deelnemer kan de eigen potentile omzet van een supermarkt berekenen. De deelnemer kan het marktaandeel berekenen. 1 2 3

Orintatie1. Lees het volgende voorbeeld door en beantwoord daarna de vragen.Marcel wil graag een eigen supermarkt beginnen, maar in zijn woonplaats zijn al drie supermarkten gevestigd. Deze supermarkten zijn echter nauwelijks gericht op service. Marcel heeft veel ervaring als afdelingsmanager en is heel klantvriendelijk en servicegevoelig. Hij denkt zich met die kwaliteiten in de markt te kunnen onderscheiden. Hij wil zijn klanten niet alleen levensmiddelen verkopen, zoals de bestaande supermarkten al doen, maar ze ook diensten aanbieden op het gebied van thuisbezorgen, versbereide kant-en-klaar maaltijden, regionale producten en kookworkshops. Marcel stapt naar een bank om een lening aan te vragen, maar die wil hem alleen helpen als hij kan aantonen dat er een markt voor zijn ideen is. Marcel moet een marketingplan schrijven. Allereerst moet hij bedenken hoe zijn markt er eigenlijk uitziet: wie is precies zijn doelgroep? En wie zijn de concurrenten?

a.

Welke doelgroep heeft volgens jou de meeste behoefte aan de extra diensten die Marcel wil bieden: particulieren of bedrijven? Dus: op welke doelgroep kan hij zich volgens jou het best richten en waarom? Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Zijn de bestaande supermarkten directe of indirecte concurrenten van Marcel? Licht je antwoord toe. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Het zijn directe concurrenten. Ze richten zich met een soortgelijk assortiment op dezelfde grote groep klanten.

b.

21

c.

Bedenk twee criteria waarop Marcel de sterke en zwakke punten van zijn concurrenten kan beoordelen. Denk je dat Marcel op deze twee punten sterker of zwakker scoort dan zijn concurrenten? Licht je antwoord toe. Het antwoord kan per deelnemer verschillen

2.

Leg uit waarom de potentile omzet van een supermarkt afhangt van: a. de omvang van het verzorgingsgebied De consument bepaalt de grenzen van een verzorgingsgebied, hij bepaalt welke afstand hij wil afleggen om een supermarkt te bereiken. b. het bevolkingspotentieel van het verzorgingsgebied. Dit is het aantal mensen dat in een verzorgingsgebied woont, dit kan niet ineens meer worden. het koopgedrag van de doelgroep. De klant bepaalt wat hij nodig heeft van welke merken of prijzen. de koopkrachtbinding van de doelgroep. Dit heeft te maken met de locatie, in een groot winkelcentrum zal de koopkrachtbinding groter zijn dan in een klein omdat de consument op n plek veel verschillende winkels heeft.

c. d.

3.

Bepaal de volgorde van de volgende bedrijven op basis van de grootte van hun verzorgingsgebied. Zet voor het grootste verzorgingsgebied een 1 en voor het kleinste een 4. Leg bij elk bedrijf uit waarom je je keuze baseert.Omvang verzorgingsgebied bedrijven Nr. Bedrijf broodjeszaak in de Kalverstraat in Amsterdam Argumentatie Deze winkel ligt in een aantrekkelijk winkelgebied, maar is niet erg goed bereikbaar met een auto. Een broodjeszaak heeft sowieso niet een groot verzorgingsgebied Een webwinkel is niet gebonden aan geografische grenzen, het kan zomaar zijn dat een Duitser zijn bestellingen doet bij een Nederlandse supermarktwebwinkel. Hier komen veel reizigers en werknemers van Schiphol

4

1

Webwinkel van een supermarkt

3

filiaal van een supermarkt op Schiphol vestiging van Ikea aan de rand van een grote stad

2

Voor het aanschaffen van meubels is de consument bereid om verder te reizen dan voor gewone boodschappen.

22

4.

Leg uit waarom een winkel met een groot verzorgingsgebied niet automatisch een hoge potentile omzet hoeft te hebben. Noem hiervoor minimaal drie redenen en verwerk de volgende begrippen in je antwoord: bevolkingspotentieel, koopkracht en directe concurrenten. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Een winkel kan een groot verzorgingsgebied hebben en toch een lage omzet als de consumenten in het verzorgingsgebied weinig te besteden hebben (lage koopkracht, er weinig consumenten in het verzorgingsgebied wonen of er veel directe concurrenten in de nabijheid van de winkel zijn gevestigd. Geef bij de volgende stellingen aan of je het ermee eens of oneens bent. Licht je antwoord toe. a. Met behulp van internet kunnen supermarkten hun verzorgingsgebied en potentile omzet vergroten. Het antwoord kan per deelnemer verschillen b. Als gevolg van internet is het belang van geografische verzorgingsgebieden afgenomen. Het antwoord kan per deelnemer verschillen Bij een supermarkt die zich voldoende onderscheidt van zijn concurrenten, heeft de concurrentie geen invloed op de eigen potentile omzet. Het antwoord kan per deelnemer verschillen De omzet van de directe concurrenten is een grotere bedreiging voor de eigen potentile omzet dan de omzet van de indirecte concurrenten. Het antwoord kan per deelnemer verschillen Een supermarkt kan beter energie steken in het benvloeden van de koopmotieven van de doelgroep, dan in het onderzoeken van deze koopmotieven. Het antwoord kan per deelnemer verschillen Omdat de meeste consumenten hun boodschappen het liefst in de buurt doen, zal de toe- en afvloeiing in elk verzorgingsgebied ongeveer gelijk zijn. Het antwoord kan per deelnemer verschillen

5.

c.

d.

e.

f.

23

6.

Spar-ondernemer Jan wil een tweede filiaal openen. Bereken op basis van de volgende gegevens de eigen potentile omzet van dit nieuwe filiaal: verkoopvloeroppervlakte concurrentie: 1200 m2 aantal arbeidskrachten concurrentie: 75 omzet per arbeidskracht: 117.800,00 omzet per m2 verkoopvloeroppervlakte: 7.200,00 bevolkingspotentieel: 43.000 inwoners gemiddelde besteding aan levensmiddelen per inwoner: 263,60 toevloeiing: 487 afvloeiing: 264. Aantal consumenten van het verzorgingsgebied: Bevolkingspotentieel + toevloeiing afvloeiing = 43.000 + 487 - 264 = 43.223 Potentile omzet van het verzorgingsgebied: Aantal consumenten in verzorgingsgebied x gemiddelde besteding per inwoner = 43.223 x 263,60 = 11.393.582,80 Uitkomst arbeidsproductiviteit concurrentie: Aantal arbeidskrachten x omzet per arbeidskracht = 75 x 117.800 = 8.835.000,Uitkomst vloerproductiviteit concurrentie: Verkoopvloeroppervlakte concurrentie x omzet per m2 vvo = 1.200 m2 x 7.200 = 8.640.000,Geschatte omzet van de concurrentie: (arbeidsproductiviteit + vloerproductiviteit)/2 = ( 8.835.000 + 8.640.000) : 2 = 8.737.500,Eigen potentile omzet: Potentile omzet verzorgingsgebied omzet concurrentie = 11.393.582,80 8.737.500 = 2.656.082,80 Van Buurtsuper Cirkel in het dorp Buurse zijn de volgende gegevens bekend: bevolkingspotentieel: 11.000 gemiddelde besteding per hoofd van de bevolking: 140, toevloeiing: 10% van het bevolkingspotentieel afvloeiing: 3% van het bevolkingspotentieel marktaandeel concurrentie: 60%. a. b. c. Bereken de koopkrachtbinding van het verzorgingsgebied. Koopkrachtbinding = 100% - 3% = 97%. Bereken de toevloeiing in aantallen. Toevloeiing = 10% van 11.000 = 1.100. Bereken de afvloeiing in aantallen. Afvloeiing = 3% van 11.000 = 330. Bereken de potentile omzet van het verzorgingsgebied. Potentile omzet verzorgingsgebied: (11.000 + 1.100 - 330) x 140 = 1.647.800,-.

7.

d.

24

d. 8.

Bereken de potentile omzet van de buurtsuper. Potentile omzet Buurtsuper Cirkel = 40% x 1.647.800 = 659.120,-

Van een supermarkt in de gemeente Heuvelland zijn de volgende gegevens bekend: bevolkingspotentieel: 45.000 gemiddelde besteding per hoofd van de bevolking: 263,60, toevloeiing: 5% van het bevolkingspotentieel afvloeiing: 10% van het bevolkingspotentieel marktaandeel concurrentie: 75%. a. Bereken de koopkrachtbinding van het verzorgingsgebied. Koopkrachtbinding = 100% - 10% = 90%. Bereken de toevloeiing in aantallen. Toevloeiing = 5% van 45.000 = 2.250. Bereken de afvloeiing in aantallen. Afvloeiing = 10% van 45.000 = 4.500. Bereken de potentile omzet van het verzorgingsgebied. Potentile omzet verzorgingsgebied: (45.000 + 2.250 - 4.500) x 263,60 = 11.268.900,-. Bereken de eigen potentile omzet van deze supermarkt. Eigen potentile omzet = 25% x 11.268.900 = 2.817.225,-

b. c. d.

e. 9.

Over de belangrijkste concurrent zijn de volgende gegevens bekend: vvo: 600 m2 aantal arbeidskrachten: 9 arbeidsproductiviteit: 158.130, vloerproductiviteit: 4.330,-. a. Bereken de omzet van de concurrent. Uitkomst arbeidsproductiviteit concurrent: 9 x 158.130 = 1.423.170,Uitkomst vloerproductiviteit concurrent: 600 m2 x 4.330 = 2.598.000,Geschatte omzet van de concurrent: ( 1.423.170 + 2.598.000) : 2 = 2.010.585,-

25

b.

Bereken de eigen potentile omzet van het filiaal. Gebruik daarvoor de volgende gegevens: bevolkingspotentieel: 20.000 gemiddelde besteding per inwoner: 295, toevloeiing: 2.881 afvloeiing: 338. Aantal consumenten van het verzorgingsgebied: 20.000 + 2.881 - 338 = 22.543 Potentile omzet van het verzorgingsgebied: 22.543 x 295 = 6.650.185,Eigen potentile omzet: 6.650.185 - 2.010.585 = 4.639.600,-

10. Over de belangrijkste concurrent zijn de volgende gegevens bekend: vvo: 200 m2 aantal arbeidskrachten: 4 arbeidsproductiviteit: 75.000, vloerproductiviteit: 2.000,-. a. Bereken de omzet van de concurrent. Uitkomst arbeidsproductiviteit concurrent: 4 x 75.000 = 300.000,Uitkomst vloerproductiviteit concurrent: 200 m2 x 2.000 = 400.000,Geschatte omzet van de concurrent: ( 300.000 + 400.000) : 2 = 350.000,Bereken de eigen potentile omzet van het filiaal. Gebruik daarvoor de volgende gegevens: bevolkingspotentieel: 10.000 gemiddelde besteding per inwoner: 75, toevloeiing: 1.500 afvloeiing: 500. Aantal consumenten van het verzorgingsgebied: 10.000 + 1.500 - 500 = 11.000 Potentile omzet van het verzorgingsgebied: 11.000 x 75 = 825.000,Eigen potentile omzet: 825.000 - 350.000 = 475.000,-

b.

BeoordelingDe deelnemer onderzoekt of de gemeente waar hij woont een geschikte vestigingsplaats zou zijn voor Kleintje Vers. Hij schrijft een kort en duidelijk memo aan het management van Kleintje Vers over de uitkomsten van zijn onderzoek. U beoordeelt de opdracht op de volgende punten: De deelnemer heeft alle relevante gegevens van zijn gemeente toegevoegd.

26

De deelnemer heeft de potentile omzet van het verzorgingsgebied op juiste wijze berekend. De deelnemer heeft een korte beschrijving opgenomen van de mogelijke concurrenten met daarin: de sterke en zwakke punten een schatting van de omzet op basis van arbeidsproductiviteit, vloerproductiviteit en een combinatie van deze gegevens. De deelnemer heeft de potentile omzet van Kleintje Vers berekend. De deelnemer heeft het marktaandeel van Kleintje Vers berekend.

27

28

Product: assortimentsamenstellingDoelenIn deze opdracht werkt de deelnemer aan een aantal doelen. In de tabel is weergegeven welke dit zijn.Doel De deelnemer heeft inzicht in hoe een assortiment is samengesteld. De deelnemer weet welke eisen er aan een assortiment worden gesteld. De deelnemer kan de assortimentopbouw van zijn supermarkt beschrijven. De deelnemer kan het rendement van een assortiment bepalen. 1 2 3

Orintatie1. Van welk soort distributie is in de supermarktbranche met name sprake: intensieve-, selectieve- of exclusieve distributie? Verklaar dat. Intensieve distributie, aangezien levensmiddelen op zoveel mogelijk plaatsen verkrijgbaar moeten zijn. Welk distributiekanaal wordt met name benut binnen de supermarktbranche? (gebruik in je antwoord naar keuze direct of indirect en naar keuze kort of lang) Indirecte distributie via het korte indirecte distributiekanaal. Want een producent levert aan de supermarkt en die verkoopt de artikelen aan de consument Producenten gebruiken handelsstrategien om de supermarktketen binnen te komen. Welke twee strategien kun je daarbij onderscheiden en waarin onderscheiden ze zich van elkaar? De te onderscheiden strategien zijn: pushstrategie en pullstrategie Het verschil tussen deze strategien: bij de pushstrategie probeert een producent, groothandel of fabrikant om een supermarkt te overtuigen om een product op te nemen in het assortiment Bij de pullstrategie maakt een producent juist reclame voor een nieuw product om zo een behoefte bij de consument te kweken, zodat deze er in de supermarkt naar gaan vragen.

2.

3.

29

4.

Uit welke onderdelen bestaat de productmix van de supermarkt? Productmix van een supermarkt: assortiment merk verpakking service en garantie. Welke drie basisindelingen zijn er mogelijk voor het assortiment? Noteer bij elke indeling de bijbehorende mogelijkheden.Indeling van het assortiment Afmeting breed en diep assortiment breed en ondiep assortiment smal en diep assortiment smal en ondiep assortiment kernassortiment randassortiment productieverwantschap consumptieverwantschap koopverwantschap

5.

Functie Verwantschap

6.

Wat is het verschil tussen een kernassortiment en een randassortiment? Het kernassortiment is de basis van de supermarkt en bepaalt het gezicht van de supermarkt. Het bestaat uit artikelen die de klant verwacht in de supermark aan te treffen. Het randassortiment bestaat uit artikelen die aan het kernassortiment worden toegevoegd om het aanbod compleet te maken. Het randassortiment ondersteunt het kernassortiment.

7.

Noem per winkel drie artikelen die tot het randassortiment behoren: a. AGF-speciaalzaak Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Mogelijke antwoorden zijn: salades kookboekjes kruidenzakjes. Visspeciaalzaak Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Mogelijke antwoorden zijn: pannen (mossel- vispan) kookboekjes viskruidenzakjes.

b.

30

c.

Speciaalzaak in koffie en thee Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Mogelijke antwoorden zijn: koffie- theekopjes thee-ei theepot, koffiepot chocola en/of bonbons. Kaas- en notenspeciaalzaak Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Mogelijke antwoorden zijn: kaasschaaf raclette wijn.

d.

8.

Geef uit het assortiment van je supermarkt een voorbeeld van: a. me-tooartikelen b. omzetmakers c. goudmijnen d. zorgenkinderen e. winstbrengers f. convenience goods g. preference goods h. unsought goods De antwoorden kunnen per deelnemer verschillen. Noem drie eisen waaraan een (goed) assortiment moet voldoen. Een goed assortiment moet: overzichtelijk zijn actueel zijn winstgevend zijn. Wat kan een supermarkt doen om het assortiment actueel te houden? Een supermarkt moet op de hoogte zijn van de voortdurend veranderende behoeften van de klant en het assortiment moet flexibel genoeg zijn om telkens weer te kunnen inspelen op de veranderende vraag van de klant. Welke informatiebronnen kan een supermarkt hierbij gebruiken? De registratie van nee-verkoop levert een informatiebron op die gebruikt kan worden om erachter te komen waar de behoeften van de klant liggen. Ook klantenenqutes met vragen over het assortiment kunnen informatie geven over de actuele behoeften van de klant. Contact met fabrikanten en informatie via media zoals vakbladen, kranten, tijdschriften en televisie kunnen een belangrijke bron zijn van welke trends er zijn en welke actuele behoeften er zijn.

9.

10. a.

b.

31

11. Geef aan welke van de volgende methodes door jouw supermarkt wordt toegepast om het rendement van het assortiment te bepalen: dominantie- en winstmatrix schaprendement schapelasticiteit. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. 12. Leg uit wat brutowinst is. De brutowinst van een artikel is het verschil tussen de verkoopprijs en de inkoopprijs. De totale brutowinst van een artikel is de omzet van een artikel verminderd met de totale inkoopprijs. Het brutowinstaandeel van een artikel kan worden berekend door de brutowinst van het artikel uit te drukken in een percentage van de totale brutowinst van de supermarkt. 13. Lees de situatie goed door.

Situatie Een supermarkt verkoopt een prepaid mobiele telefoon. De verkoopprijs bedraagt 29,95 inclusief btw. De inkoopprijs is 18,00. Per kwartaal worden er gemiddeld 10 verkocht.

Bereken van deze mobiele telefoon: a. de verkoopprijs exclusief btw 29,95 / 119 x 100 = 25,17 b. de brutowinst 25,17 - 18,00 = 7,17 de brutowinst in % van de inkoop 7,17 / 18,00 x 100 = 39,8% het brutorendementsgetal. 10 x 39,8% = 398%

c. d.

14. Hieronder zie je een vergelijkingstabel van drie artikelen uit een assortiment.Winst opslag Gemiddelde voorraad Brutorendement Brutowinst

Omzet kwartaal

Ink.oopwaarde omzet

A B C

8.000, 14.000, 16.000,-

2.000, 4.500, 3.500,-

6.000, 9.500, 12.500,-

33,3% 47,4% 28,0%

750, 4.000, 5.500,-

8,4 2,4 2,3

Omzetsnelheid

Product

266,4% 113,8% 64,4%

32

a.

Van welk product zijn omzetpercentage en daarmee samenhangend brutowinstpercentage goed? Van alle producten is de brutowinstpercentage ten aanzien van de omzet acceptabel Welke van de producten levert een goede winstmarge maar te weinig rendement? Dit geldt voor product C. Het brutorendementsgetal geeft inzicht in winstgevendheid van de voorraad. Deze is onder de 100%, verbetering is nodig door verhoging van de omzetsnelheid en / of de brutowinst Is een goede winstmarge maar te weinig rendement een reden om een artikel te saneren? Leg je antwoord uit. Een minder winstgevend artikel kan nut hebben, bijvoorbeeld voor de compleetheid van het assortiment.

b.

c.

BeoordelingDe deelnemer onderzoekt het assortiment van zijn supermarkt, vraagt aan minstens tien klanten wat zij aan dat assortiment zouden willen veranderen en verwerkt zijn bevindingen in een verslag. Bespreek de resultaten van het onderzoek met de deelnemer en beoordeel zijn verslag. Controleer of hij daarin heeft verwerkt: waaruit het kernassortiment van zijn supermarkt bestaat waaruit het randassortiment van zijn supermarkt bestaat hoe de doelgroep van zijn supermarkt eruitziet hoe vaak er veranderingen worden aangebracht in het assortiment van zijn supermarkt of het assortiment artikelen bevat waarop verlies wordt geleden en zo ja, waarom deze artikelen niet uit het assortiment worden verwijderd welke artikelen het hoogste rendement opleveren. De deelnemer heeft een dominantie- en winstmatrix opgesteld. of het assortiment artikelen bevat die niet aansluiten bij de doelgroep. De deelnemer moet bovendien aangeven wat de klanten zouden willen veranderen aan: het assortiment de gevoerde merken. Controleer of de deelnemer zijn verslag eindigt met conclusies en aanbevelingen voor de assortimentssamenstelling van zijn bedrijf. Het verslag moet uit minimaal drie A4tjes bestaan.

33

34

Product: assortimentsaanpassingDoelenIn deze opdracht werkt de deelnemer aan een aantal doelen. In de tabel is weergegeven welke dit zijn.Doel De deelnemer kan het gevoerde assortiment beoordelen. De deelnemer kan de criteria voor saneren en opnemen van artikelen toepassen. De deelnemer kan klantbehoeften en trends onderzoeken. De deelnemer kan een voorstel voor aanpassingen van het assortiment formuleren en onderbouwen. 1 2 3

Orintatie1. Wat wordt bedoeld met assortimentsstrategie? Hiermee wordt bedoeld dat een assortiment niet zomaar tot stand komt, een supermarkt maakt gebruik van een strategie om tot een assortiment te komen. Binnen een assortimentsstrategie kan de keuze vallen op trading up. Wat houdt dat in? Dit houdt in dat een supermarkt het assortiment uitbreidt met duurdere en kwalitatief betere producten. Met als doel het verhogen van het imago en het assortiment Wat doet een supermarktketen als zij de strategie trading down kiest? Dit houdt in dat een supermarkt het assortiment uitbreidt met goedkopere producten, met als doel het bereiken van een grotere groep consumenten, met in standhouding van de goede naam van de supermarkt Wat is kannibalisatie? Kannibalisatie houdt in dat een nieuw product geen extra omzet genereert, maar dat de omzet van dat product ten koste gaat van de omzet van een ander product uit het assortiment. Welke levensfasen doorloopt een product? De levensfasen van een product zijn: introductiefase groeifase rijpheidsfase verzadigingsfase neergangsfase.

2.

3.

4.

5.

35

6.

a. b.

Wat zijn incourante artikelen? Artikelen waar weinig vraag naar is. Noem vier mogelijke oorzaken voor de dalende omzet van een artikel. De vier mogelijke oorzaken zijn: seizoensgebondenheid (het artikel wordt slechts in n seizoen goed verkocht) het artikel is (veel) duurder dan bij de concurrentie het artikel trekt in de winkel te weinig aandacht het artikel heeft concurrentie van betere of goedkopere alternatieven.

7.

Welke zes vragen moet je beantwoorden, om te beslissen of je een nieuw artikel moet opnemen in je assortiment? De zes vragen zijn: Past het artikel in het assortiment? Zal dit artikel voldoende omzet halen? Levert het artikel voldoende winst op? Is er op de afdeling ruimte voor het artikel? Is er voldoende reclameondersteuning bij het artikel? Voegt het artikel iets toe aan de diepte of breedte van het assortiment? a. Welke drie typen doublures zijn er? De drie types doublures zijn: betere doublures pure doublures slechtere doublures. Leg uit welk type doublure iets toevoegt aan een assortiment. Een betere doublure voegt iets toe aan het assortiment. Er wordt iets extras aan het artikel toegevoegd dat de klant op prijs stelt. Waarom kan een doublure die niets toevoegt, toch gewenst zijn? De klant heeft dan meer keuzemogelijkheden. Sommige klanten zijn bijvoorbeeld zeer merktrouw waardoor je meerdere merken voert die kwalitatief gelijkwaardig zijn. Daarnaast straalt het voeren van doublures uit dat je diepte in het assortiment hebt. Noem de kwalitatieve criteria voor het saneren en opnemen van artikelen in het assortiment. De kwalitatieve criteria zijn winkelformule, doelgroep en concurrentie. Noem de kwantitatieve criteria voor het saneren en opnemen van artikelen in het assortiment. De kwantitatieve criteria zijn marge en prijs.

8.

b.

c.

9. a.

b.

36

10. a.

Waarom moet een supermarkt trends in de vraag van de klant volgen? Om op tijd te kunnen inspringen op die trend. Een nieuw trendartikel draagt meestal bij aan een hogere omzet. Waarom moet een afdelingsmanager op de hoogte zijn van nieuwe artikelen die in zijn branche op de markt komen? Door op de hoogte te zijn van nieuwe artikelen in de branche, kan de afdelingsmanager voor zijn afdeling bepalen welke nieuwe artikelen goed bij de doelgroep passen. Deze artikelen kan hij dan opnemen in het assortiment.

b.

11. Is er bij jouw supermarkt regelmatig sprake van grote of kleine wijzigingen in het assortiment? Waarom vinden die wijzigingen plaats? Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Een reden om het assortiment tijdelijk te wijzigen is het gedurende een bepaalde periode opnemen van actieartikelen. Vaak wordt in die periode bekeken of het artikel goed verkoopt en definitief in het assortiment kan worden opgenomen. 12. Noem twee recente voorbeelden van saneringen uit jouw supermarkt. Waarom zijn die saneringen doorgevoerd? Het antwoord kan per deelnemer verschillen.

BeoordelingDe deelnemer onderzoekt vijf artikelen uit verschillende artikelgroepen van zijn afdeling en schrijft daarover een verslag. Daarin doet hij een voorstel aan zijn leidinggevende om het assortiment van de afdeling aan te passen. Beoordeel het verslag en controleer of de deelnemer van elk van de vijf artikelen het volgende beschrijft: de verkopen in de afgelopen zes maanden de bestellingen in de afgelopen zes maanden de marge de fase van de levenscyclus waarin het zich bevindt, op basis van de verkoopgegevens. Controleer ook of de deelnemer: per artikel aan de hand van kwalitatieve en kwantitatieve criteria heeft bepaald of hij het (tijdelijk) wil saneren aangeeft of er sprake is van een tijdelijke aanpassing of van een sanering in de beoordeling zijn eigen mening laat meespreken. Bekijk het voorstel van de deelnemer en ga daarin na of hij: dit op basis van zijn eigen mening heeft geformuleerd de juiste assortimentsaanpassingen zou willen doorvoeren nog extra punten onder de aandacht probeert te brengen en zo ja, welke prognoses in het verslag heeft opgenomen.

37

Het verslag moet minimaal twee A4tjes beslaan.

38

Product: inkoopDoelenIn deze opdracht werkt de deelnemer aan een aantal doelen. In de tabel is weergegeven welke dit zijn.Doel De deelnemer heeft inzicht in het inkoopproces. De deelnemer heeft inzicht in de verschillende inkoopvormen. 1 2 3

Orintatie1. Wat is het verschil tussen inkopen en bestellen? Inkopen houdt in dat je een nieuw product opneemt in het assortiment, je plaatst zogezegd een eerste order of een eenmalige order. Bestellen houdt in: routinematige opdracht aan de leverancier geven voor een levering van bepaalde producten met als doel het aanvullen van de voorraad. Noem vier factoren die de inkoop benvloeden. Factoren die het inkopen benvloeden zijn: verschillen tussen leveranciers hoeveelheid verschillen tussen duurzame en niet duurzame artikelen prijsstabiliteit. Omschrijf in je eigen woorden het verband tussen de volgende begrippen: inkoopactieplan, inkoopbeleid, inkoopbeleidsplan, inkoopstrategie en inkoopplan. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Een mogelijk antwoord is: Alle commercile doelen uit het commercieel beleid die betrekking hebben op het inkoopproces, vormen samen het inkoopbeleid. Het inkoopbeleid wordt verder uitgewerkt in een inkoopstrategie, waarin wordt vastgelegd hoe de doelen worden bereikt. Het inkoopbeleid en de inkoopstrategie vormen samen het zogenaamde inkoopbeleidsplan of inkoopplan. In het inkoopactieplan staan alle acties om het inkoopbeleid te verwezenlijken, beschreven. a. Welke drie inkoopvormen kun je onderscheiden? De drie inkoopvormen zijn: new task buy modified rebuy straight rebuy

2.

3.

4.

39

b.

Geef van elke inkoopvorm een voorbeeld. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Een mogelijk antwoord is: new task buy: uitbreiden assortiment met twee nieuwe vriesverse vlaaien modified rebuy: kiezen voor een nieuwe leverancier van vriesvers gebak straight rebuy: bestellen van de normale aantallen vriesvers gebak bij de bekende leverancier.

5.

Welke fasen kunnen er binnen het inkoopproces worden onderscheiden? Het inkoopproces bestaat uit de volgende fasen: technische fase commercile fase administratieve fase.

BeoordelingDe deelnemer beschrijft aan de hand van het voorbeeld aan het begin van de opdracht het inkoopproces. De deelnemer levert een verslag in, daarin komen de volgende punten aan bod: Technische fase De probleemherkenning Wat is het probleem? De omzet van de filialen loopt de laatste twee jaar terug. De doelgroep wil kwaliteit en versheid en vraagt steeds vaker naar versproducten die milieuvriendelijker of op biologische wijze zijn geteeld. Lekker Vers heeft deze niet in het assortiment. De behoeftebepaling Wat is de doelgroep van Lekker Vers: tweeverdieners met een bovenmodaal inkomen. Wat is de concrete vraag van de klanten van Lekker Vers? Behoefte aan versproducten die milievriendelijker of op biologische wijze zijn geteeld. Welke ontwikkelingen zijn er ten aanzien van biologisch geteelde producten? Het aanbod wordt steeds groter, producten zijn smaakvoller, maar wel iets duurder. Welke nieuwe producten zijn er op de markt? Op versgebied zijn er heel veel verschillende artikelen, maar ook in de productgroepen zoals broodbeleg, babyvoeding, sappen en dranken en zelfs snoep wordt het aanbod steeds groter. Welke leveranciers verkopen deze producten? Het antwoord kan per deelnemer verschillen. De leveranciersselectie Welke criteria zijn voor Lekker vers van belang bij de eerste selectie van mogelijke leveranciers? Mogelijke criteria zijn kwaliteit, marges, voorraadhoogte. De offerteaanvraag

40

Commercile fase De onderhandelingen Administratieve fase Orderbewaking Hoe ga je de order bewaken? Bewaken levertijd, controle goederenontvangst en controle facturen. U beoordeelt of de deelnemer: alle vragen beantwoord heeft doorheeft waar het om gaat in het inkoopproces het verslag in verzorgd Nederlands heeft geschreven.

41

42

Prijs: prijsstellingTip

Kijk ook eens op www.interview-nss.com.

DoelenIn deze opdracht werkt de deelnemer aan een aantal doelen. In de tabel is weergegeven welke dit zijn.Doel De deelnemer heeft inzicht in de totstandkoming van prijzen. De deelnemer heeft inzicht in de prijsperceptie van klanten. 1 2 3

Orintatie1. Welke doelstellingen spelen een rol bij de prijsstelling van het assortiment in jouw supermarkt? Mogelijke antwoorden zijn: winstdoelstellingen omzetdoelstellingen marktaandeeldoelstellingen. 2. Welke factoren kunnen van invloed zijn op de prijsstelling van een product? Mogelijke antwoorden zijn: de kosten van het product (hoge of lage inkoopprijzen), de doelstelling van het bedrijf (hoge of lage winstdoelstelling) het gedrag van de klant (wel of niet uit op status) de concurrentie (weinig of veel concurrentie) de tussenhandel (de hoogte van het aandeel daarvan in de winstmarge) de overheid (btw-percentages en accijnzen). a. Noem een productgroep binnen je supermarkt waarvan de prijsstelling regelmatig verandert. Het antwoord kan per deelnemer verschillen.

3.

43

b.

Waarom verandert de prijsstelling van deze productgroep regelmatig? Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Meestal wordt rekening gehouden met zowel de kosten als de klant en de concurrentie. Welke product(groep)en binnen je supermarkt hebben een stabiele prijsstelling? Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Waarom is de prijsstelling stabiel? Het antwoord kan per deelnemer verschillen.

4.

a.

b. 5.

Welke methoden worden er over het algemeen gebruikt om een prijs te bepalen? Gebruikte methoden zijn: de kostengeorinteerde prijsstelling de vraaggeorinteerde prijsstelling de concurrentiegeorinteerde prijsstelling. Welke prijsstrategie hanteert jouw supermarkt meestal? Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Noem drie voorbeelden van producten die via een penetratieprijsstrategie in de markt zijn gezet. Het tekstverwerkingsprogramma Word van Microsoft is niet duur. Omdat bijvoorbeeld studenten bovendien heel goedkoop andere software van Microsoft mogen gebruiken, kan vrijwel iedereen met deze software werken. Hierdoor is het voor bedrijven aantrekkelijker om deze software aan te schaffen. KPN biedt, om klanten te behouden, Digitenne onder de kostprijs aan. KPN speelt daarmee in op het gegeven dat de meeste gebruikers de voorkeur geven aan n aanbieder van zowel telefonie als internet en tv. Ook nieuwe magazines worden vaak tegen een te lage prijs aangeboden. De consument kan op deze wijze goedkoop kennismaken met het nieuwe blad.

6.

7.

8.

Noem drie voorbeelden van producten die via een afroomprijsstrategie in de markt zijn gezet. Voorbeelden zijn: navigatiesystemen TFT-schermen mobiel bellen dvd-recorders.

BeoordelingDe deelnemer onderzoekt de prijzen van het assortiment van zijn supermarkt. Hij stelt daartoe maximaal tien vragen op en interviewt minimaal 15 klanten

44

van het bedrijf. Hij verwerkt de resultaten van zijn onderzoek, evenals de conclusies die hij aan deze resultaten verbindt, in een verslag. Beoordeel het verslag en bespreek het met de deelnemer. Controleer of de deelnemer in het verslag antwoord heeft gegeven op de volgende vragen: Hoe zijn de prijzen van het assortiment tot stand gekomen? Welke prijsstrategien worden bij welke producten gehanteerd? Welke factoren spelen een rol bij de totstandkoming van de prijzen? Zijn de prijzen aan veel veranderingen onderhevig en zo ja, waarom? Heeft de supermarkt invloed op de prijsstelling en zo ja, op welke manier? Controleer ook of de deelnemer de resultaten van de enqute in het verslag heeft opgenomen. Het verslag moet minimaal vier A4tjes beslaan.

45

46

Prijs: prijsbeleidDoelenIn deze opdracht werkt de deelnemer aan een aantal doelen. In de tabel is weergegeven welke dit zijn.Doel De deelnemer heeft inzicht in het prijsbeleid van het supermarkt. De deelnemer kan voorstellen doen en onderbouwen om het prijsbeleid aan te passen. 1 2 3

Orintatie1. De top vijf van meeste succesvolle productintroducties in de supermarkt in 2009 is:Positie Product Weekomzet supermarkten (x 1.000 euro) 457,6 144,1 100,0 98,4 97,9

1 2 3 4 5

Marlboro Flavor Plus Ariel Excel Gel Mona ChocoDreams Robijn Sensation Jillz cider

a.

Welke prijsstellingsmethode gebruiken producenten van levensmiddelen meestal voor het bepalen van de verkoopprijs van een nieuw product? Een kostengeorinteerde prijsstelling. Welke prijsstrategie gebruiken producenten van levensmiddelen meestal voor het in de markt zetten van productinnovaties? Leg je antwoord uit. Een penetratiestrategie. Producenten willen gelijk veel marktaandeel halen en brengen productinnovaties daarom vaak tegen een actieprijs op de markt.

b.

2.

Noem een supermarktformule waar de prijsstelling grotendeels wordt bepaald door de doelstelling om een zo hoog mogelijke winst te behalen. Leg je antwoord uit. Het antwoord kan per deelnemer verschillen.

47

3.

Noem een supermarktformule waar de prijsstelling grotendeels wordt bepaald door de doelstelling om het marktaandeel te vergroten. Leg je antwoord uit. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Leg uit waarom concurrentie van invloed is op de prijsstelling. Doordat er concurrenten zijn kan een supermarkt niet zomaar zijn prijzen blijven verhogen dan raken ze klanten kwijt. Hoe wordt de prijsstelling genoemd die de concurrentie als grotendeels bepalend heeft? Dit noemen we de concurrentiegeorinteerde prijsstelling Leg uit welke invloed de overheid heeft op de prijsstelling van artikelen. De overheid heeft invloed op de prijsstelling door de btw die gevraagd wordt en eventuele andere accijns. Welke twee soorten prijsstrategien kun je onderscheiden? Afroomstrategie en penetratiestrategie Welke vier vragen worden consumenten voorgelegd bij een onderzoek naar prijsperceptie? De vragen die aan consumenten worden voorgelegd zijn: Bij welke prijs begint u het product goedkoop te vinden? Bij welke prijs begint u het product duur te vinden? Bij welke prijs begint u het product te goedkoop te vinden? Bij welke prijs begint u het product te duur te vinden?

4.

5.

6.

7. 8.

BeoordelingDe deelnemer onderzoekt samen met een klasgenoot de prijzen van drie assortimentsgroepen, eerst in de eigen supermarkt en daarna bij drie concurrenten. De resultaten en de conclusies uit het onderzoek worden verwerkt in een verslag. U beoordeelt het verslag en controleert of en hoe: de prijzen van drie assortimentsgroepen in de eigen supermarkten zijn onderzocht antwoord wordt gegeven op de volgende vragen: Hoe is de prijsstelling van het assortiment vastgesteld? Welke prijsstrategien worden bij welke producten ingezet? Zijn de prijzen aan veel veranderingen onderhevig en zo ja, waarom? de prijzen van dezelfde artikelgroepen bij drie concurrenten zijn onderzocht precies dezelfde artikelen zijn onderzocht, in dezelfde hoeveelheden, verpakkingen enzovoort de consumentenprijs (verkoopprijs) voor deze artikelen is genoteerd er conclusies zijn getrokken uit het onderzoek en zo ja, welke

48

er suggesties worden gegeven voor eventuele aanpassingen van de huidige prijsstelling deze suggesties worden onderbouwd met cijfers.

Het rapport moet uit minimaal vier A4'tjes bestaan

49

50

Presentatie: lay-outTip

Adviseer de deelnemers om bij de presentatie niet alleen gebruik te maken van PowerPoint, maar ook van andere presentatiemiddelen. Zo kunnen ze voor plattegronden bijvoorbeeld papier in A3- of A2-formaat gebruiken. Verschillende presentatiemiddelen maken een presentatie levendig, waardoor het prettiger is ernaar te kijken en te luisteren.

DoelenIn deze opdracht werkt de deelnemer aan een aantal doelen. In de tabel is weergegeven welke dit zijn.Doel De deelnemer heeft inzicht in het belang van een goede afstemming van de presentatie op de supermarktformule. De deelnemer kan de uitgangspunten van de supermarktformule en het marketingplan toepassen op de supermarktinterieur.

Orintatie1. Beschrijf, aan de hand van de begrippen losse inventaris en vaste inventaris, de supermarktinventaris van jouw supermarkt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. De losse inventaris van een supermarkt kan bijvoorbeeld bestaan uit: wandstellingen, koel- en vriesmeubelen, vitrines en een speelhoekje. Ook alle andere losse elementen in de supermarkt horen bij de losse inventaris. De vaste inventaris bestaat bijvoorbeeld uit het plafond en de vloer. a. Noem twee verkoopzwakke zones van jouw supermarkt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Verkoopzwakke zones van een supermarkt zijn: de entree het begin van de routing het middengedeelte van de verkoopruimte dode hoeken de linkerkant van de paden.

2.

51

b.

Geef voor elke verkoopzwakke zone aan, hoe deze kan worden versterkt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Door het loop- en kijkgedrag van de klant te benvloeden, kun je proberen de verkoopzwakke zones sterker te maken. Je kunt bijvoorbeeld: die plaatsen gebruiken als actieplaatsen en/of er displays inrichten op die plaatsen een themapresentatie tonen daar demonstraties of een andere activiteit houden.

3.

Op welke presentatiehoogte kan een supermarkt als beste de volgende artikelen plaatsen? Leg steeds uit waarom. De antwoorden kunnen per deelnemer verschillen, maar goede plaatsen zouden bijvoorbeeld zijn: stooizout op bukhoogte A-merk koffie op ooghoogte B-merk chocoladehagelslag op kniehoogte. Maak een stappenplan voor het inrichten van een supermarktafdeling naar keuze. Het antwoord kan per deelnemer verschillen, maar het plan bevat in elk geval de volgende stappen: Stap 1: winkellay-out Stap 2: familygrouping Stap 3: routing Stap 4: artikelpresentatie Wat wordt bedoeld met de begrippen: a. restyling het geheel vernieuwen van de winkelformule en/ of de winkelinrichting b. family grouping family grouping houdt in dat je artikelen die aan elkaar verwant zijn bij elkaar presenteert. Vraag een plattegrond op van je supermarkt. Geef daarop met pijlen de routing aan. a. Verklaar de keuze voor deze routing. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. b. Verklaar de verdeling van de afdelingen zoals je die op de plattegrond aantreft. Probeer voor elke afdeling minimaal een reden te geven waarom die juist op die plaats is ingericht. Het antwoord kan per deelnemer verschillen.

4.

5.

6.

UitvoeringDe deelnemer maakt samen met een klasgenoot een ontwerp voor een nieuwe lay-out van een afdeling in een supermarkt. Ze presenteren dit ontwerp aan de andere klasgenoten.

52

Beoordeel de deelnemer op: de plattegrond van de huidige situatie de nieuwe plattegrond (op A3-formaat), waarin de eigen ideen voor de lay-out en artikelpresentatie zijn verwerkt. Beoordeel ook de presentatie voor de klas. Let daarbij op of: alle onderdelen van de afdeling voldoende worden belicht het assortiment niet is veranderd de gemaakte keuzes voldoende worden gemotiveerd.

53

54

KleurgebruikTip

Bespreek met de deelnemers de huiskleuren van verschillende supermarkten. Wat vinden ze van het kleurgebruik? Passen de kleuren bij de formule? Wat stralen de huiskleuren volgens de deelnemers uit? Zijn er kleuren die beter zouden passen?

DoelenIn deze opdracht werkt de deelnemer aan een aantal doelen. In de tabel is weergegeven welke dit zijn.Doel De deelnemer weet welk effect kleuren hebben in de supermarktpresentatie. De deelnemer kan beoordelen of kleurstellingen voldoen aan de eisen van de organisatie. De deelnemer kan beoordelen welke kleur(combinatie) een optimaal effect op de klant heeft. De deelnemer kan een kleurenkaart voor een supermarkt opstellen. De deelnemer kan een verbeterplan maken op het gebied van kleur. De deelnemer kan conclusies trekken aan de hand van uitkomsten van interviews met klanten. 1 2 3

Orintatie1. a. Welke kleuren worden er in jouw supermarkt gebruikt? Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Passen deze kleuren bij je supermarkt? Leg uit waarom je dat vindt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen.

b.

55

c.

Welke betekenis hebben de kleuren van jouw supermarkt? Het antwoord kan per deelnemer verschillen. De theorie hanteert de volgende betekenissen met betrekking tot kleuren:Betekenis liefde, gevaar, geweld, stop Lente, rijkdom, gevaar, jaloezie ruimtelijk, vri versheid, groei, geluk feest, alarm, nationalisme kerk, mysterie onschuld, vrede, huwelijk

Kleur rood geel blauw groen oranje paars wit

d.

Hoe zijn de kleuren doorgevoerd in de huisstijl van je supermarkt? Denk onder andere aan logo, pui, bedrijfskleding en folders. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Welke kleuren zouden volgens jou nog meer passen bij jouw supermarkt? Leg uit waarom je dat vindt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Vraag de deelnemer waarom hij dat vindt. Uit welke kleuren bestaat de huisstijl van Albert Heijn? Blauw en wit Wat is/zijn de hoofdkleur(en) en wat de accentkleur(en)? Blauw is de hoofdkleur, wit is de accentkleur. Heeft Albert Heijn de gekozen kleuren consequent doorgevoerd in alle uitingen van de supermarkt? Motiveer je antwoord. Ja, in alle elementen komen de kleuren blauw en wit terug. De elementen bestaan uit de volgende onderdelen: logo winkelpui vlaggen bedrijfskleding advertenties en folders verpakkingsmateriaal. Noem twee supermarkten die kleuren gebruiken om de verschillende afdelingen aan te geven. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Hoe zijn de kleuren in deze supermarkten toegepast? Het antwoord kan per deelnemer verschillen.

e.

2.

a.

b. c.

3.

a.

b.

56

BeoordelingDeelopdracht 1 De deelnemers maken een verslag over de gebruikte kleurpatronen in twee supermarkten. U beoordeelt het verslag op de volgende onderdelen: De deelnemers hebben twee supermarkten gekozen met duidelijk verschillende marktposities zoals verschillen in prijs- en/of serviceniveau. De deelnemers hebben vastgesteld wat de kleurpatronen zijn voor de volgende onderdelen: de huisstijl het supermarktexterieur het supermarktinterieur de acties en uitverkoop. De deelnemers hebben per onderzochte supermarkt een kleurenkaart gemaakt die bij die supermarkt past. De deelnemers hebben op de kleurenkaart duidelijk de verhouding van de gebruikte kleuren aangegeven. De deelnemers hebben beschreven wat hun mening is over de gebruikte kleuren. De deelnemers hebben de afstemming aangegeven van de gebruikte kleuren op de supermarktuitstraling, de formule en het koopgedrag. De deelnemers hebben aangegeven hoe de taakverdeling in hun groep was.

Deelopdracht 2 en 3 De deelnemers maken een verslag over interviews met klanten van een onderzochte supermarkt. U beoordeelt het verslag op de volgende onderdelen: De deelnemers hebben elk per deelnemer interviews gehouden met enekel klanten van n van de onderzochte supermarkten zoals die bij deelopdracht 1 behandeld zijn. De deelnemers hebben in de interviews geprobeerd te achterhalen wat de genterviewden voelden bij de gekozen kleurencombinatie. De deelnemers hebben in de interviews gebruikgemaakt van de kleurenkaart die gemaakt is in deelopdracht 1. De deelnemers hebben de conclusies in het verslag opgenomen. De deelnemers hebben aangegeven welke veranderingen zij de supermarkt adviseren. De deelnemers maken van de veranderingen een nieuwe kleurenkaart en hebben deze bij het verslag gevoegd. Het verslag bestaat uit minimaal twee a4tjes.

57

58

Presentatie: verkoopsterke en -zwakke plaatsenTip

Gebruik een voorbeeld van een supermarktlay-out om de volgende begrippen te behandelen: lay-out (vrije en gedwongen) routing verkoopsterke plaats verkoopzwakke plaats impulsartikel moetartikel magneetartikel.

DoelenIn deze opdracht werkt de deelnemer aan een aantal doelen. In de tabel is weergegeven welke dit zijn.Doel De deelnemer kan een lay-out van de supermarkt maken. De deelnemer kan onderscheid maken in vaste en losse inventaris. De deelnemer kan op basis van verkoopcijfers de verkoopsterke en zwakke plaatsen in de supermarkt bepalen. De deelnemer kan een voorstel maken om de artikelpresentatie te verbeteren. De deelnemer kan een voorstel om de artikelpresentatie te verbeteren uitvoeren. 1 2 3

Orintatie1. a. Wat is het verschil tussen een vaste inventaris en een losse inventaris? Losse inventaris is mobiel, vaste inventaris is niet verplaatsbaar. b. Noem twee onderdelen van de losse inventaris van je supermarkt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Voorbeelden zijn rekken, gondolas, presentatietafels, vitrines, vriesmeubelen, speelhoekjes en alle andere losse elementen in de supermarkt.

59

c.

Noem twee onderdelen van de vaste inventaris van je supermarkt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Voorbeelden zijn het plafond, de vloer.

2.

Heeft jouw supermarkt een vaste routing of een vrije routing? Licht je antwoord toe. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Bij vaste routing wordt geprobeerd de klant zo lang mogelijk in de winkel te houden en met zo veel mogelijk artikelen in aanraking te brengen, bij vrije routing bepaalt de klant zelf de routing. a. Welke artikelen zou jij in je supermarkt op een verkoopsterke plaats zetten? Waarom? Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Voorbeelden zijn nieuwe producten en impulsartikelen zoals snoepgoed. Welke artikelen zou jij in je leerbedrijf op een verkoopzwakke plaats zetten? Waarom? Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Voorbeelden zijn moetartikelen zoals brood, zout en wasmiddel,actieartikelen en magneetartikelen zoals speciale biersoorten.

3.

b.

4.

Waarom moet je impulsartikelen op een verkoopsterke plaats zetten? Omdat bijna iedere klant deze artikelen dan opmerkt, en de kans groot is dat hij een impulsaankoop doet.

BeoordelingDe deelnemer maakt een nieuwe plattegrond van de supermarktruimte. U beoordeelt de plattegrond op de volgende onderdelen: De deelnemer heeft de verkoopruimte bepaald. De deelnemer heeft in de verkoopruimte de vaste en losse inventaris aangegeven. De deelnemer heeft elke artikelgroep op de juiste plaats in de plattegrond vermeld. De plattegrond is op A3-formaat gemaakt. De deelnemer heeft de verkoopcijfers van de verschillende artikelen en/of artikelgroepen aan zijn praktijkopleider gevraagd. De deelnemer gebruikt deze verkoopcijfers om na te gaan welke soorten artikelen of artikelgroepen goed of slecht verkopen. De deelnemer bekijkt vervolgens op welke plaatsen deze artikelen of artikelgroepen in de supermarkt staan. De deelnemer heeft een overzicht gemaakt van de verkoopsterke en verkoopzwakke plaatsen in zijn leerbedrijf. De deelnemer heeft op basis van de uitkomsten van zijn onderzoek een voorstel tot het verplaatsen van artikel(groep)en gemaakt. De deelnemer heeft de aanwijzingen en opmerkingen van zijn praktijkopleider gebruikt om het voorstel aan te passen.

60

De deelnemer heeft na goedkeuring van het voorstel een plan van aanpak gemaakt.

De deelnemer laat het voorstel uitvoeren door de medewerker en coacht hun daarbij. U beoordeelt de deelnemer op de volgende punten: De deelnemer heeft de werkzaamheden verdeeld. De deelnemer heeft de medewerkers instructies gegeven. De deelnemer heeft de voortgang van de werkzaamheden goed bewaakt. De deelnemer heeft gecontroleerd of de medewerkers de werkzaamheden goed uitvoeren. De deelnemer heeft op een juiste manier feedback gegeven aan zijn medewerkers.

61

62

Artikelpresentatie: opbouwen displayTip

Laat de deelnemers een schaalmodel van een display ontwerpen en in elkaar zetten. Dit is eenvoudig te realiseren met een stuk vouwkarton, lijm, plakband, touw, ijzerdraad en aanverwante artikelen. Ze kunnen kiezen voor een bestaande display uit hun supermarkt of een eigen ontwerp van een display zoals de deelnemers die later zouden kunnen en willen gebruiken in hun eigen onderneming.

DoelenIn deze opdracht werkt de deelnemer aan een aantal doelen. In de tabel is weergegeven welke dit zijn.Doel De deelnemer kan een tijdelijke artikelpresentatie opbouwen. De deelnemer weet welke richtlijnen gelden bij het opbouwen van een classdisplay. De deelnemer weet welke richtlijnen gelden bij het opbouwen van een massdisplay. De deelnemer kan in de lay-out van een supermarkt de juiste plaatsen voor displays bepalen. De deelnemer kan de juiste artikelen kiezen om op een display te presenteren. 1 2 3

Orintatie1. a. Geef een omschrijving van een display. Een display is een presentatie om artikelen tijdelijk extra onder de aandacht van de klant te brengen. Noem de functies van een display. bevorderen van de verkoop versterken van het winkelbeeld scheppen van sfeer benvloeden van het winkelgedrag.

b.

63

2.

Leg het verschil tussen een massdisplay en een classdisplay uit. Een massdisplay trekt vooral de aandacht door de grote hoeveelheden producten waaruit het is opgebouwd, een classdisplay is een stijlvolle presentatie van slechts enkele artikelen. a. Noem twee supermarkten waar vooral massdisplays worden gebruikt en geef aan waarom juist deze displays worden gebruikt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Met een massdisplay kun je heel gewone producten onder de aandacht van de klant brengen en het prijsvoordeel van die producten benadrukken. Een supermarkt die voornamelijk reclameartikelen wil presenteren, zal dan ook een massdisplay gebruiken. Een massdisplay staat meestal niet langer dan n week en neemt de persoonlijke verkoop over. Maasdisplays kom je vooral tegen bij discounters. Noem twee supermarkten waar vooral classdisplays worden gebruikt en geef aan waarom juist deze displays worden gebruikt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Een classdisplay is een stijlvolle presentatie van slechts enkele artikelen. De kwaliteit en de prijs van de gepresenteerde artikelen zijn hoger dan die van een massdisplay. De artikelen hebben meer klasse ofwel class. Een bijzonder classdisplay is de sfeerdisplay. Hiermee creert de supermarkt een bepaalde sfeer in de winkel.

3.

b.

4.

Zoek een afbeelding of maak een foto van een mooi en functioneel display. Leg uit waarom je het mooi en functioneel vindt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Zoek een afbeelding of maak een foto van een lelijk en/of niet functioneel display. Leg uit wat je er lelijk of/en niet functioneel aan vindt. Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Noem vier belangrijke regels bij het opbouwen van een display. Mogelijke antwoorden zijn: Zorg ervoor dat je de klanten niet hindert als je de display opbouwt. Kies een displaymeubel dat past bij de artikelen. Maak het displaymeubel schoon voordat je de artikelen plaatst. Zorg ervoor dat het displaymeubel stevig staat. Zorg er bij een massdisplay voor dat je het snel kunt aanvullen. Bouw de display dus op een plaats waar dit gemakkelijk kan. Let erop dat er geen deel van het displaymeubel uitsteekt, waardoor klanten zich eraan kunnen bezeren. Om dit te voorkomen, hebben de meeste displaymeubelen tegenwoordig afgeronde hoeken of zijn ze helemaal rond. Zorg ervoor dat de artikelen stevig staan, zodat ze niet kunnen vallen of verschuiven. Controleer de artikelen op beschadigingen.

5.

6.

64

Zorg ervoor dat de prijs-/tekstkaarten passen bij de display. Bij een massdisplay passen grote, opvallende kaarten. Bij een classdisplay passen kleine, stijlvolle kaarten. Ga na of het display er ook nog verzorgd uitziet als het half leeg is. Zo niet, maak dan afspraken over het bijvullen of het tijdig verwijderen van de display. Hoeveel displays tel je in jouw supermarkt en waar staan ze precies? Het antwoord kan per deelnemer verschillen. Waarom er is juist voor die plaatsen gekozen? Het antwoord kan per deelnemer verschillen.

7.

a. b.

BeoordelingDeelopdracht 1 De deelnemer maakt een checklist voor de presentatie van displays. U beoordeelt de checklist. De deelnemer heeft in de checklist de belangrijkste punten gezet waar hij op moet letten bij de presentatie van de betreffende display. Deelopdracht 2 en 3 De deelnemer maakt een verslag over de display die hij zelf voor zijn afdeling heeft opgebouwd. U beoordeelt het verslag op de volgende onderdelen: De deelnemer heeft een plan van aanpak gemaakt voor de opbouw van de display en heeft daarin beschreven: waar de display komt te staan hoe de display eruitziet, welke vorm hij heeft hoe de display wordt gecheckt op veiligheid welke hulpmiddelen je nodig hebt voor het opbouwen van de display welke artikelen worden gebruikt hoeveel artikelen worden gebruikt hoe de display later aangevuld kan worden wie de verantwoordelijkheid over de display heeft welke prijs-/tekstkaarten gebruikt worden voor de display wanneer je de display gaat opbouwen en door wie door wie het display wordt gecontroleerd als deze is opgebouwd. De deelnemer heeft de display opgebouwd. De deelnemer heeft een foto gemaakt van de display. De deelnemer heeft een week lang de verkopen van de display bijgehouden. De deelnemer vergelijkt de verkoopgegevens van deze artikelen met de gegevens van vorige week. De deelnemer heeft opgeschreven wat er opvallend is in de vergelijking. De deelnemer heeft de tips en opmerkingen van de praktijkopleider genoteerd.

65

66

Artikelpresentatie: opbouwen themapresentatieTip

Bij elk thema trekken veel winkeliers alles uit de kast om zo veel mogelijk op te vallen. Met Kerst glitteren de etalages en staan de winkels vol met kerstbomen, in de lente worden de narcissen en de paashaas weer volop in het zonnetje gezet. Laat de deelnemers discussiren op welke manier een supermarkt kan inspelen op een thema of feestdag, zoals: Jaarwisseling, Va