Handbook for Pharmacist Vol.22553

คำนำ

หนงสอHANBOOKFORPHARMACISTVol.IIเลมนจดทำขน

เพอเปนการเพมเตมความรความเขาใจใหกบเภสชกร อนจะเปนประโยชน

ตอการปฏบตงานทางดานวชาชพเภสชกรรมไดดยงขนไป

ขอขอบคณคณะกรรมการชมรมจงหวดชลบรทกทานทมสวนชวย

ทำใหหนงสอเลมนสำเรจเปนรปเล ม และขอบคณบรษทยาและเวชภณฑ

ทกแหงทใหการสนบสนนการจดพมพหนงสอ และใหความชวยเหลอ

ในการจดงานประชมวชาการและการประชมใหญสามญประจำป 2553

ของชมรมเภสชกรจงหวดชลบรใหสำเรจลลวงไปไดดวยด

พบกนใหมใน HANBOOK FOR PHARMACIST Vol.III

ปตอไปคะ

คณะผจดทำ

30พฤษภาคม2553

สารบญ

หนา

คำนำ

ขนาดยาเดกทใชบอยในรานยา 1

การปรบขนาดยาในผปวยโรคไตวายเรอรง 14

โรคภมแพAllergy 32

ประโยชนและขอควรระวงจากการไดรบวตามนและแรธาต 46

วธการใชยาทมเทคนคการใชพเศษ 56

ขนาดยาเดกทใชบอยในรานยา

(Usual Dosage for Children)เรยบเรยงโดย ภญ.กญญาพร สพมพ

โรงพยาบาลสมเดกพระบรมราชเทว ณ ศรราชา

ประสทธภาพในการใชยารกษาโรคหรอภาวะผดปกตในเดกขนอย กบการวนจฉย และการเลอกใชยาใหเหมาะสมกบโรคหรอภาวะของเดก โดยทวไปการใหยาในเดกควรคำนงถงหลกการดงน 1.ใชยาเมอมขอบงใช มประสทธภาพในการรกษาและปลอดภย ในเดกและควรใชยาอยางระมดระวง 2.ตองมความรเกยวกบเภสชวทยา เภสชจลนศาสตร อาการ ขางเคยงของยาทใชเปนอยางด 3.ตองทราบขนาดวธการใหยาและระยะเวลาการใหยารวมถงคำนงถงภาวะของเดกเชนในเดกทเปนG6PDอาจเกดHemolysisไดถาไดรบยาในกลมsulfaเปนตน 4.ควรแนะนำวธการใชยาใหพอแมหรอผดแลเดกใหเขาใจและนำไปปฏบตไดอยางถกตองเภสชจลนศาสตรในเดกชวงอายตางๆ การใชยาในผปวยเดกมความแตกตางจากการใชยาในผใหญทงดาน เภสชจลนศาสตรและเภสชพลศาสตร อกทงเดกมการเปลยนแปลงทาง กายวภาคศาสตรและสรระวทยาตามอายทเพมขนทำใหเดกมความแตกตาง ในการใชยาในแตละชวงอายดวยโดยแบงกลมอายเดกดงน 1.ทารกคลอดกอนกำหนด(Premature)หมายถงทารกทเกดกอนอายครรภครบ38-42สปดาห 2.ทารกแรกเกด(newborn,neonate)หมายถงทารกอายตงแตแรกเกดถง1เดอน

3.ทารก(infant,baby)หมายถงทารกอายตงแต1เดอนถง1 ป 4.เดกเลก(smallchild)หมายถงเดกทมอาย1-5ป 5.เดกโต(Oldchild)หมายถงเดกทมอาย6-12ป 6.วนรน(adolescent)หมายถงวยรนอายตงแต13ปถง18ป เภสชจลนศาสตรประกอบดวยกระบวนการหลก 4 กระบวนการไดแกการดดซมยา(Absorption)การกระจายยา(distribution)การเปลยนสภาพยา (metabolism) และการกำจดยา (Excretion) ซงลวนเปน ปจจยหลกทสงผลใหการใชยาในเดกและผใหญแตกตางกน อกทงในเดก จะมความไวตอยามากกวาในผใหญ เนองจากเดกมความสามารถในการ ผานเขา (permeability)ของยาทางbloodbrainbarrierมากกวาปกต สงผลใหมความไวตอฤทธของยามากขน เชน ยาทมฤทธในการกดประสาท สวนกลาง(depressanteffect)ไดแกphenobarbitone,morphinesulfateเปนตน ขนาดยาทใชในการรกษาโดยทวไปจะคำนวณจากนำหนกตวของเดก เพราะเปนวธการทสะดวกและแมนยำทสดสำหรบเภสชกรทประจำทรานยา ยกเวนยาบางกลมเชนยากลมยาเคมบำบดตองใชความละเอยดแมนยำมาก จงตองคำนวณจาก Body surface area, ยาทมTherapeutic index แคบเชนPhenytione,valproicacidซงตองใชวธการคำนวณทละเอยด โดยเฉพาะเปนตนดงนนเภสชกรควรมความรเกยวกบขนาดยาเดกเพอใหเกดประสทธภาพในการรกษา

ขนาดยาตานจลชพ (Antimicrobial agent)กลมยาตานจลชพทใชบอยในรานยาไดแก1. ยาตานจลชพในกลม Penicillin

ชอยา ขนาดยาทใชในเดก

PenicillinV(125mg/5ml) เดกอาย<12ป:25-50mg/kg/dayแบงใหทก6-8ชวโมงMax:3g/day

AmoxycillinSyr.125mg/5ml,250mg/5ml

เดกอาย<3เดอน:20-30mg(Amoxy)/kg/dayแบงใหทก12ชวโมงเดกอาย≥3เดอน:20-50mg(Amoxy)/kg/dayแบงใหทก8-12ชวโมงMax:80-90mg(Amoxy)/kg/dayแบงใหทก12ชวโมง (acuteotitismediaorsevereinfection)

Amoxycillin+ClavulonicacidSyr.(AugmentinR228mg,457mg/5ml)

Cloxacillin(125mg/5ml) เดกอาย>1เดอน:50-100mg/kg/dayแบงใหทก6-8ชวโมงMax:4g/day

DicloxacillinCap.250mg,500mg

เดกนำหนก<40กก.:25-50mg/kg/dayแบงใหทก6-8ชวโมงในOsteomyelitisใชขนาด50-100mg/kg/dayแบงใหทก6-8ชวโมง

Cephalexin(IbilexR125mg/5ml)

เดกอาย>1ป:25-50mg/kg/dayแบงใหทก6-8ชวโมงSevereinfection:50-100mg/kg/dayแบงใหทก6-8ชวโมงMax:4g/day

Cefuroxime(ZinacefR250mg/5ml)

เดกอาย3เดอน-12ป:20-30mg/kg/dayแบงใหทก12ชวโมง

Cefaclor(DistaclorR Syr.125mg/5ml,250mg/5ml)

เดกอาย>1เดอน:20-40mg/kg/dayแบงใหทก8-12ชวโมงMax:1g/day

Cefdinir(OmnicefRSyr.125mg/5ml)

เดกอาย6เดอน-12ป:14mg/kgใหวนละครงหรอ 7mg/kg/doseใหวนละ2ครงMax:600mg/day

Cefixime(CefspanRSyr.100mg/5ml)

เดกอาย≥6เดอน:8-20mg/kg/dayแบงใหทก12-24ชวโมงMax:400mg/day

Cefditorenpivoxil(MeiactR100mg/Tab.)

เดกอาย≥12ป:10-20mg/kg/dayแบงใหทก8-12ชวโมง

2. ยาตานจลชพในกลม Macrolide

3. ยาตานจลชพในกลม Sulfonamides


Erythromycin(125mg/5ml) InfantandChlidren:Base:30-50mg/kg/dayแบงให6-8ชวโมงMax:2g/dayEstolate:30-50mg/kg/dayแบงให6-8ชวโมงMax:2g/dayEthylsuccinate:30-50mg/kg/dayแบงให6-8ชวโมงMax:3.2g/dayStearate:30-50mg/kg/dayแบงให6-8ชวโมงMax:2g/day

Azithromycin

(ZithromaxR200mg/5ml)

เดกอาย ≥6 เดอน : 5-12mg/kg/day วนละครงเปนเวลา3วนMax:500mg/dayหรอ30mg/kg/daysingledose.Max:1500mg/day

Roxithromycin

(RulidRTab.100mg,150mg)

Children:5-8mg/kg/dayวนละ2ครงควรรบประทานกอนอาหารประมาณ1ชวโมงเพอเพมการดดซมยาMax:300mg/day

Midicamycin(MiotinRsyr.

200mg/5ml,200mg/Tab)

20-50mg/kg/dayวนละ3ครง

Spiramycin(RovamycinRsyr.

125mg/5ml,500mg/tab.)

50-100mg/kg/dayวนละ2-3ครง

Clarithromycin(Klacidsyr.125mg250mg/5ml,250mg,500mg/Tab.)

เดกอาย≥6เดอน:15mg/kg/dayวนละ1-2ครง,Max:1g/day


Co-trimoxazole,BactrimR

(TMP40mg.+Sulfamethoxazole200mg/5ml)

เดกอาย≥2เดอน:6-12mg/kg/dayคำนวณจากTMPแบงใหทก12ชวโมงMax:320mgTMP/daySevereinfection:15-20mg/kg/dayโดยคำนวณจากTMPแบงใหทก6-8ชวโมง(Pneumocytis)

4. ยาตานจลชพในกลม Fluoroquinolones ยาในกลมนโดยปกตไมนยมใชยาในเดกทมอายตำกวา 18 ปเพราะมผลทำใหเกดArthropathyในเดกเภสชกรควรระมดระวงในการใชยากลมนกบเดกเลกหากจำเปนตองมการใชยาควรใชยาในระยะเวลาสนๆ

5. ยาตานจลชพในกลมอนๆ (Miscellaneous drugs)


Norfloxacin(LexinorRTab.100,400mg)

15-20mg/kg/dayแบงใหทก12ชวโมง

Ofloxacin(TarividRTab.100,200mg)


Ciprofloxacin(Ciprobay250mg,500mg)



Metronidazole(FlagylR200mg/5ml)

InfantandChlidren:Amebiasis:35-50mg/kg/dayแบงใหทก8ชวโมงเปนเวลา10วนAnaerobicinfection:15-35mg/kg/dayแบงใหทก8ชวโมงTrichomaniasis:15-35mg/kg/dayแบงใหทก8ชวโมงเปนเวลา7วน

Albendazole(ZentelR200mg/5ml) ขนาดยาในเดกโดยทวไป:10-15mg/kg/dayหรออาจใหตามชนดพยาธตวตด (tapeworm),พยาธตวกลม(roundworm),พยาธปากขอ(hookworm),พยาธแสมา(whipworm),พยาธเสนดาย(threadworm)เดกอาย>2ป:400mgsingledoseเดกอาย1-2ป:200mgsingledoseStrongyloides:เดกอาย>2ป:400mgวนละครงเปนเวลา3วนLiverfluke:เดกอาย>2ป:400mgวนละ2ครงเปนเวลา3วน

5. ยาตานจลชพในกลมอนๆ (Miscellaneous drugs) (ตอ)

ขนาดกลมยาแกปวด ลดไข(Analgesic and Anti pirectic drugs)

กลมยาแกปวดลดไขทนาสนใจในรานยาไดแก


Mebendazole(FugacarR100mg/5ml,100mg/tab.)

2-5mg/kg/dayแบงใหวนละ2ครงMax:100mg/doseหรออาจใหเปนพยาธตวกลม (roundworm), พยาธปากขอ (hook-worm), พยาธแสมา (whipworm), พยาธเสนดาย(threadworm):เดกอาย1-2ป:100mgวนละ2ครงเปนเวลา3วนพยาธเขมมด(Pinworm):100mgsingledose


Ibuprofen(100mg./5ml) เดกอาย6เดอน-12ป:Antipyretic,Analgesic:5-10mg/kg/doseทก6-8ชวโมงMax:40mg/kg/dayRheumatoidarthritis:30-50mg/kg/dayทก6-8ชวโมงMax:24g/day

Paracetamol(60mg/0.6ml,120mg/5ml,250mg/5ml)

10-15mg/kg/doseทก4-6ชวโมงเมอมอาการ


Chlorpheniramine(2mg/5ml.) เดกอาย<12ป:0.35mg/kg/dayแบงใหวนละ3-4ครงMax:12mg/dayเดกอาย>12ป:4mgทก4-6ชวโมงMax:24mg/day

Brompheniramine(DimetappR4mg/5ml)

0.5mg/kg/day แบงใหวนละ 3-4 ครง มกคำนวณ โดยใชขนาดยาในกลมDecongestantsเปนหลก

Diphenhydramine(BenadrylR12.5mg/5ml)

เดกอาย2-12ป:5mg/kg/dayแบงใหทก6-8ชวโมงMax:300mg/dayหรออาจใหตามอายดงนเดกอาย 2-<6ป : 6.25-12.5mgทก6-8ชวโมงMax:75mg/dayเดกอาย6-<12ป:12.5-2mgทก6-8ชวโมงMax:150mg/dayเดกอาย≥12ป:25-50mgทก6-8ชวโมงMax:300mg/day

Cetirizine(ZyrtecR5mg/5ml) 0.25mg/kg/dayแบงใหวนละ1-2ครงเดกอาย6-12เดอน:2.5mgวนละครงเดกอาย12เดอน-2ป:2.5mgวนละครงหรอ2.5mgวนละ2ครงเดกอาย2-5ป:2.5mgวนละ2ครงหรอ5mgวนละครงเดกอาย≥5ปให5-10mgวนละครง

Ketotifen(ZaditenR1mg/5ml) เดกอาย ≥6 ป : 0.25mg/kg/dose วนละ 2 ครง(อาจเพมขนาดไดแตไมเกน1mg/dose)

ขนาดยาในระบบทางเดนหายใจ (Respiratory drugs)กลมยาในระบบทางเดนหายใจใชบอยในรานยาไดแก1. ยาในกลม Antihistamine


Hydroxyzine(AtaraxR10mg/5ml)

2mg/kg/day แบงใหทก 6-8 ชวโมง หรออาจใหตามอายดงนเดกอาย6เดอน-1ป:10-15mg/dayแบงใหทก6-8ชวโมงเดกอาย1-5ป:20-30mg/dayแบงใหทก6-8ชวโมงเดกอาย6-10ป:30-60mg/dayแบงใหทก6-8ชวโมง

Loratadine(ClarityneR5mg/5ml)

เดกอาย2-5ป:5mgวนละครงเดกอาย≥6ป:10mgวนละครง

Fexofenadine(TelfastR60mg/tablet)

เดกอาย6เดอน-<2ป:เดกอาย2-11ป:30mgวนละครงเดกอาย>12ป:60mgวนละครง

Desloratadine(AeriusR5mg/tablets,2.5mg/5ml)

เดกอาย6-11เดอน:1mgวนละครงเดกอาย12เดอน-5ป:1.25mgวนละครงเดกอาย6-11ป:2.5mgวนละครงเดกอาย>12ป:5mgวนละครง

Levocetirizine(ZyxalR5mg/tablets)

0.125mg/kg/dayวนละครง

Leukotriene receptor antagonists

Montelukast (SingulairR 5, 10mg/tablets,4mg/ซอง

เดกอาย6เดอน-5ป:4mgวนละครงเดกอาย6-14ป:5mgวนละครงเดกอาย15ปขนไป:10mgวนละครง

1. ยาในกลม Antihistamine (ตอ)

2. ยาในกลม Decongestants

3. ยาในกลม Expectorants

4. ยาในกลม Mucolytics


ActifedR(Triprolidine1.25mg+Pseudoephedrine30mg/5ml)

4mg/kg/day(3-5mg/kg/day)คดจากPseudoephedineแบงใหวนละ3-4ครงหรอ1mg/Kg/ครงคดจากนำหนกไดเลยPseudoephedrine

(MaxiphedR30mg/5ml)

Phenylephrine(dimetappRelixir5mg/5ml+Brompheniramine2mg/5ml)

1mg/kg/dayแบงใหวนละ3-4ครง


Guaifenesin(TussaR,RobitussinR 100mg/5ml.)

เดกอาย6เดอน-<2ป:12/kg/dayใหวนละ3-4ครงหรอ25mg-50mgใหวนละ3-4ครงMax:300mg/dayเดกอาย2-5ป:50mg-100mgใหวนละ3-4ครงMax:600mg/dayเดกอาย6-11ป:100-200mgใหวนละ3-4ครงMax:1.2gm/dayเดกอาย>12ป:200-400mgใหวนละ3-4ครงMax:2.4gm/day


Carbocisteine (Rhinathiol 100mg/5ml,Flemex250mg/5ml)

เดกอาย 2-5 ป : 62.5-125mgรบประทานวนละ3-4ครงเดกอาย6-12ป:250mgรบประทานวนละ3ครงเดกอาย>12ป:500mgรบประทานวนละ3ครง

4. ยาในกลม Mucolytics (ตอ)

5. ยาในกลม Brochodilators


Bromhexine(BisolvonR4mg/5ml)

เดกอาย<2ปให1mg(1.2-1.5ml)วนละ3ครงเดกอาย2-6ปให2mg(2.5ml)วนละ3ครงเดกอาย6-12ปให4mg(5ml)วนละ3ครงเดกอาย>12ปให8mg(1เมด)วนละ3ครง

Acetylcysteine(FluimucilR100mg,200mg/ซอง)

20-30mg/kg/dayแบงใหวนละ3ครงหรออาจใหตามอายดงนเดกอาย<2ปให50mgวนละ3ครงเดกอาย2-6ปให100mgวนละ3ครง

Ambroxol(MucosolvanR30mg/5ml)

เดกอาย<2ปให7.5mgวนละ2ครงเดกอาย2-5ปให7.5mgวนละ2-3ครงเดกอาย6-12ปให15mgวนละ2-3ครงเดกอาย>12ปให15-30mgวนละ3ครง


Salbutamol(VentrolinR2mg/5ml) 0.1-0.2mg/kg/doseใหยาทก6-8ชวโมงหรออาจใหตามอายดงนเดกอาย2-5ป:0.1-0.2mg/kg/doseให3มอ/วน; ไมเกน12mg/วนเดกอาย6-12ป:2mg/doseให3-4มอ/วน;ไมเกน24mg/วนเดกอาย>12ป:2-4mg/doseให3-4มอ/วน;ไมเกน32mg/วน

Terbutaline(BricanylR1.5mg/5ml)

เดกอาย<12ป:0.05mg/kg/doseใหยาทก6-8ชวโมงMax:0.15mg/kg/doseหรอโดยรวมไมเกน5mg/dayเดกอาย>12ป:2.5mg/doseวนละ3ครงโดยรวมไมเกน7.5mg/day

Procaterol(MeptinR25mcg/5ml) 1.25mcg/kg/doseใหยาทก12ชวโมง

6. ยาในกลม Dry Cough

ขนาดยาในระบบทางเดนอาหาร (Gastrointestinol drugs)กลมยาในระบบทางเดนอาหารทใชบอยในรานยาไดแก


Dextromethorphan(RomilarR15mg/5ml

1-2mg/kg/day แบงใหวนละ 3 ครง ขนาดยาสงสดในเดกเดกอาย2-6ป:ไมเกน30mg/วนเดกอาย6-12ป:ไมเกน60mg/วนเดกอาย≥12ป:<120mg/วน


Domperidone(MotiliumR5mg/5ml)

0.2-0.4mg/kg/dose ใหทก 6-8 ชวโมง หรออาจใหตามอายดงนเดกอาย<1ป:¼-1/2ชอนชา3-4มอ/วนเดกอาย1-5ป:½-1ชอนชา3-4มอ/วนเดกอาย6-12ป:1-2ชอนชา3-4มอ/วน

Simethicone(Air-XR40mg/0.6ml)

เดกอาย<2ป:20mg(0.3ml)3-4times/dayเดกอาย2-12ป:40mg(0.6ml)3-4times/dayอาย>12ป:40-125mg3-4time/dayMax:500mg/day

Dicyclomine(BerclomineR5mg/5ml)

เดกอาย6เดอน-1ป:5mg/doseรบประทานวนละ3-4ครงเดกอาย>1ป:10mg/doseรบประทานวนละ3-4ครง

Hyoscine(BuscopanR5mg/5ml)

0.3-0.6mg/kg/dose ใหทก 6-8 ชวโมง หรออาจใหตามอายดงนเดกอาย<1ป:2.5mg/doseรบประทานทก6-8ชวโมง เดกอาย1-6ป:5-10mg/doseรบประทานทก6-8ชวโมง เดกอาย>6ป:10-20mg/doseรบประทานทก6-8ชวโมง

กลมยาในระบบทางเดนอาหารทใชบอยในรานยาไดแก(ตอ)


Aluminumhydroxide220mgwithMagnesiumhydroxide120mg/5ml(AlummilkR)

PepticulcerNeonate(แรกเกด-1เดอน):1ml/kg/doseทารก(1เดอน-1ป):2-5ml/ครงเดกเลก(1-5ป):5-15ml/ครงเดกโต(6-12ป):15-45ml/ครง รบประทานขณะทองวาง โดยปกตคอ 1 ชวโมงกอนอาหารหรอ2ชวโมงหลงอาหาร

Cimetidine (tagamentR 200, 400,800mg/tablets)

20-40mg/kg/dayแบงใหวนละ2-4ครง

Ranitidine(ZantacR150mg,300mg/tablets)

เดกอาย1เดอน-16ป:2-4mg/kg/dayแบงใหวนละ2ครงMax:300mg/dayGERDs:5-10mg/kg/dayแบงใหวนละ2ครง

Famotidine(AgufamR20mg/tablets)

เดกอาย<3เดอน:0.5mg/kg/doseวนละครงเดกอาย1เดอน-16ป:1-2mg/kg/dayแบงใหวนละ2-3ครงMax:80mg/day

Omeprazole(MiracidR,LosecR20mg/Capsule)

เดกอาย ≥2 ป : 0.6-3.3mg/kg/day แบงใหวนละ 1-2ครงหรออาจใหตามนำหนกตวดงนเดกหนก<20kg:10mg/kgวนละครงเดกหนก≥20kg:20mg/kgวนละครง

Lactulose(DuphalacR10g/15ml) เดกทารก:2.5-10ml/dayเดกเลก:40-90ml/dayเดกโต:30-45ml/day

Magnesiumhydroxide อาย<2ป:0.5ml/kg/dayเดกอาย2-5ป:5-15ml/dayเดกอาย6-12ป:15-30ml/dayเดกอาย >12 ป : 30-60ml/day ใหกอนนอนหรอแบงใหวนละ1-2ครง

Reference :1.LacyCF,ArmstrongLL,GoldenMP,LanceLL,editors.Drug informationhandbook.14thed.Hudson(OH):Lexi;2004.2.LacyCF,ArmstrongLL,GoldenMP,LanceLL,editors.Drug informationhandbook.17thed.Hudson(OH):Lexi;2008-2009. 3.EvangelistaLF,AuLE,ArrojoMA,FranciscoJC,editor.MIMS Thailand.Bangkok:Medimedia(Thailand)Ltd;20084.TaketomoCK,HoddingJHandKrausDMeditor.Pediatric DosageHandbook.12thed.Hudson(OH):Lexi;2005.5.คมอการใชยาในเดก:ภาควชากมารเวชศาสตรคณะแพทยศาสตรจฬาลงกรณ มหาวทยาลยพมพทบยอนดเอนเทอรไพรซ2549.6.ภทรนทรพทกษโชตวรรณและวรยากลละวณชย,“ความถกตองของ การคำนวณขนาดยาในเดกจากขนาดยาในผใหญ”ปรญญาตร(เภสชศาสตร บณฑต),คณะเภสชศาสตรมหาวทยาลยมหดล,2549.7.ศกดชย วงศกตตรกษและคณะ. คมอหมอใหม. กรงเทพมหานคร: สำนกพมพหมอชาวบาน.

การปรบขนาดยาในผปวยโรคไตวายเรอรง

(Drug Dosing Adjustments in Patients

with Chronic Kidney Disease)เรยบเรยงโดย ภก.ธรศกด วงษวาน

โรงพยาบาลสมเดจพระบรมราชเทว ณ ศรราชา

บทนำ

โรคไตวายเรอรง (Chronic Kidney Disease; CKD) มผลตอยา

ทมการขจดยาออกทางไตและตอขบวนการทางเภสชจลนศาสตรอนๆ เชน

Drugabsorption,bioavailability,proteinbinding,drugdistribution,nonrenal

clearance (metabolism) หากผปวยโรคไตวายเรอรงไดรบยาในขนาดท

ไมเหมาะสม อาจมผลทำใหเกดอาการไมพงประสงค/เกดพษจากยา หรอ

ไมไดประสทธภาพเพยงพอในการรกษา (ineffective therapy) ดงนนยา

ทขจดออกทางไตควรไดรบการปรบขนาดยาตามอตราการกรองของ

หนวยไต (glomerular filtration rate; GFR) หรอ creatinine clearance

(CrCl) ซงวธการปรบขนาดยา คอ การลดขนาดยา (dosage reduction

method) การขยายระยะหางของการใหยา (interval extension method)

หรอใชทงสองวธรวมกน5 ในฐานะเภสชกรเปนผทมความรในเรองยาและ

ขนาดยาจงควรมความรเกยวกบยาทใชกนบอยๆทจำเปนจะตองมการปรบ

ขนาดยาตามการทำงานของไต และมบทบาทเปนผทสอสารหรอใหขอมล

การปรบขนาดยาแกบคลากรทางการแพทย เพอจะไดชวยบรบาลทาง

เภสชกรรมแกผปวยโรคไตวายเรอรงใหไดรบยาในขนาดทเหมาะสม

โรคไตวายเรอรง (Chronic kidney disease; CKD) คอ ภาวะท

ผปวยมการทำงานของไตลดลงอยางชาๆ คอยเปนคอยไปอยางตอเนอง

โดยTheNationalKidneyFoundationKidneyDiseaseOutcomesQual-

ityInitiative(K/DOQI)ไดกำหนดนยามของChronickidneydiseaseคอ

การทไตถกทำลาย (kidney damage) หรอมการลดลงของอตราการกรอง

ผานหนวยไต (glomerular filtration rate ; GFR) นอยกวา 60mL/min/

1.73m2ตดตอกนเปนเวลานานกวา3เดอน.1,5ซงสงผลทำใหเกดการสะสม

ของเสยในรางกาย มความผดปกตของสมดลนำ กรดดางและอเลกโตรไลท

โดยผปวยโรคไตวายเรอรงมกมภาวะแทรกซอนทางระบบตางๆ เชน

ระบบตอมไรทอ ระบบประสาท ระบบหวใจและหลอดเลอด และระบบ

ทางเดนอาหารตลอดจนปญหาทางโภชนาการและโลหตจางเปนตน

สำหรบการแบงระยะโรคไตวายเรอรงตามระบบของ K/DOQI

แสดงในตารางท1

ตารางท 1 แสดงการแบงระยะโรคไตวายเรอรง อบตการณและจำนวน

ผปวยโรคไตวายเรอรงในผใหญ1

การปรบขนาดยา (Dosing Adjustments) โดยทวไปแลวขนาดยาLoadingdoseไมจำเปนตองปรบในผปวย

โรคไตวายเรอรง และแนวทางการปรบขนาดยาทตพมพในหนงสออางอง

ตางๆ แนะนำใหปรบขนาดยาตอเนอง (maintenance dose) ซงการปรบ

ขนาดยาคอใหลดขนาดยาลง(Dosereductionmethod;D)การขยายระยะหาง

ของการใหยา(Intervalextensionmethodorlengtheningthedosinginterval

;I)หรอใชทงสองวธ(D,I)5

แนวทางการปรบขนาดยาแตละตวสามารถดไดจากหนงสอ

DrugPrescribinginRenalFailure:DosingGuidelinesforAdultsซงตาม

แนวทางนไดแสดงการปรบขนาดยาตามชวงของอตราการกรองของหนวยไต

(GFR)โดยแบงเปน3กลมคอGFRนอยกวา10mL/minute/1.73m2คา

GFRอยระหวาง10-50mL/minute/1.73m2และคาGFRมากกวา50mL/

minute/1.73 m2 ซงการจดแบงตามแนวทางนไมไดสมพนธกบการแบง

ระยะของโรคไตวายเรอรงตามระบบของK/DOQIstagingsystemแตสามารถ

ใชเปนขนาดยาเรมตน (initial dosages) ได รปแบบการใหยา (regimens)

อาจตองปรบในผปวยแตละคนขนอยกบการตอบสนองของผปวยและความ

เขมขนของระดบยาในเลอดสวนการคำนวณคาอตราการกรองของหนวยไต

หรอGFRในทางปฏบตนนคำนวณยากเราสามารถใชคาcreatinineclear-

ance(CrCl)แทนไดโดยคำนวณตามCockcroft-Gaultequation.

โดยสตรของCockcroft-GaultทใชสำหรบคำนวณคาCrClมดงน

CrCl(male)=([140-age]Xweightinkg)/(serumcreatinineX72)

CrCl(female)=CrCl(male)X0.85

ยาตานจลชพ (Antimicrobial drugs) ยาตานจลชพหลายตวทมการขจดยาออกทางไต ดงนนผปวยท

มภาวะไตวายเรอรงจำเปนตองไดรบการปรบขนาดยา อยางไรกตาม ยาท

ใชกนทวไปบางตวไมจำเปนตองปรบขนาดยาเชนCloxacillinDicloxacillin

Ceftriaxone Doxycycline Clindamycin และสำหรบยาMetronidazole

คำแนะนำของการปรบขนาดยานนหลากหลาย กลาวคอ โดยหาก CrCl

นอยกวา10ml/min และไมไดฟอกเลอด (on dialysis) เพอลดความเสยง

ของการสะสมยาในรางกายผปวยทอาจเกดไดจากการไดรบยาแบบหลายครง

(multiple doses) ใหพจารณาลดขนาดยาเหลอ 50% ของขนาดปกตหรอ

ใหบรหารยาหางกน ทก 12 ชวโมง แตอาจไมจำเปนตองปรบลดขนาดยา

หากใหยารกษาในระยะสน (short course) แตคำแนะนำในหนงสออางอง

บางเลมแนะนำวาไมจำเปนตองปรบลดขนาดยาMetronidazole4,6

ยาแกปวด (Analgesics) ผปวยโรคไตวายเรอรงโดยเฉพาะโรคไตวายเรอรงระยะสดทาย

(stage5kidneydisease;ESRD)มโอกาสเสยงทจะเกดอาการไมพงประสงค

จากการใชยาระงบปวดกลมอนพนธของฝนไดโดยสารทเกดจากการเปลยน

สภาพยา(metabolites)ของยาไดแกmeperidine(pethidine),morphine,

dextropropoxyphene,tramadolและยาcodeineสามารถเกดการสะสมใน

รางกาย สงผลทำใหเกดอาการไมพงประสงคตอระบบประสาทสวนกลาง

(CNS)และกดการหายใจได เชนหากมการสะสมของสาร normeperidine

ซงเปนสารmetabolitesของยาmeperidineทมคาครงชวตยาว15-30ชวโมง

โดยnormeperidineมฤทธระงบปวดนอยหรอแทบจะไมมฤทธระงบปวดเลย

แตกลบมฤทธเปนNeuroexcitatoryeffectหรอCNSstimulantทำใหเกด

อาการไมพงประสงคตอระบบประสาทสวนกลาง เชน เกดภาวะวตกกงวล

(anxiety),สน(tremors),สบสน(confusion),ประสาทหลอน(hallucinations),

hyperreflexia,กลามเนอเกรงกระตก(myoclonus)และอาจเกดอาการชกได

เปนตน

โดยยาเหลานไมแนะนำใหใชในผปวยโรคไตวายเรอรงระยะ4และ

5สำหรบยาmorphineและcodeineแนะนำใหลดขนาดยาลงเปน50-75%

ในผปวยทมคาcreatinineclearanceนอยกวา50mL/minute.สวนยาtrama-

dol(regularrelease)ในผปวยทมคาcreatinineclearanceนอยกวา30mL/

minute.ควรปรบขนาดยาโดยการขยายระยะหางการใหยา(intervalexten-

sion)เปนทก12ชวโมงและขนาดยาสงสดเปน200mg/dayหากเปนยา

tramadolรปแบบextended-releaseควรหลกเลยงการใชในผปวยโรคไตวาย

เรอรง(CKD)สวนยาAcetaminophen(Paracetamol)เปนยาทสามารถใชได

อยางปลอดภยในผปวยไตบกพรอง(renalimpairment)5

Clas

s/Dr

ugDo

se fo

rNo

rmal

Ren

al F

unct

ion

Adj

ustm

ent f

or R

enal

Fai

lure

Met

hod

Estim

ated

CrC

l (m

l/m

in)

> 50

10-5

0<

10

Narc

otic

Ana

lges

ics

Codeine

30-60mgq4-6h

D10

0%75

%50

%

Meperidine(Peth

idine)

50-100

mgq3-4h

D10

0%75

%50

%

Morphine

20-25mgq4h

D10

0%75

%50

%

Naloxone

2mgIV

Dไมจำเปนต

องปร

บขนา

ดยา

Methadone

2.5-10

mgq6-8h

D10

0%10

0%50

-75%

Non

-nar

cotic

Ana

lges

ics

Acetaminophen

500-1,00

0mgPO

q4-6h

Iq4h

q6h

q8h

Aspirin

325-65

0mgPO

q4h

Iq4h

q4-6h

Avoid

Tram

adol

50-100

mgPO

q8-12

hI

100%

CrCl>30ml/m

in:NoCh

ange

CrCl<30ml/m

in:

50

-100

mgPO

q12

h

(max.2

00mg/day)

ตารา

งท 2แส

ดงแน

วทางการป

รบขน

าดยาแก

ปวด2

,4

ตารา

งท 3แส

ดงแน


รบขน

าดยาทใชร

กษาโรคความดน

โลหต

สง2,5

Clas

s/Dr

ugDo

se fo

rNo

rmal

Ren

al F

unct

ion

Adj

ustm

ent f

or R

enal

Fai

lure

Met

hod

Estim

ated

CrC

l (m

l/m

in)

> 50

10-5

0<

10

Diur

etic

s

Amiloride

5mgq24

hD

100%

50%

IfCrCl<

30

ml/m

in:Avoid

Avoid

Furosemide

20-300

mgq12

-24h


องปร

บขนา

ดยา

Hyd

roch

lorothi-azide

(HCT

Z)6.25

-100

mgq24

hD

100%

100%

Ineffective

ifCrCl<

30

Spironolactone

50-100

mg/day

Iq12h

q12-24

hIfCrCl<

30

ml/m

in:Avoid

Avoid

Ang

iote

nsin

-Con

vert

ing

Enzy

me

(ACE

) In

hibi

tors

Captopril

6.25

-100

mg/dayq

8-12

h(max.4

50mg/day)

D10

0%75

%50

%

Enalapril

2.5-40

mg/dayq12

-24h

(max.4

0mg/day)

D10

0%75

-100

%50

%

Clas

s/Dr

ugDo

se fo

rNo

rmal

Ren

al F

unct

ion

Adj

ustm

ent f

or R

enal

Fai

lure

Met

hod

Estim

ated

CrC

l (m

l/m

in)

> 50

10-5

0<

10

Perindopril

4-8

mg/dayq24

h(max.1

6mg/day)

D,I

100%

2mgq24

-48h

2mgq48h

Ramipril

2.5-10

mg/dayq

24h

D10

0%25

-50%

25%

Angi

oten

sin I

I Re

cept

or A

ntag

onist

s (A

RBs)

Candesartan

8-32

mgq24

hD

ไมจำเปนต

องปร

บขนา

ดยา

Irbesartan

150-30

0mgq24

hD


องปร

บขนา

ดยา

Losartan

25-100

mgq24

hD


องปร

บขนา

ดยา

Valsartan

80-320

mgq24

hD


องปร

บขนา

ดยา

Beta

-Blo

cker

s

Atenolol

50-1

00mgPO

q24

hD

50-1

00mg

q24h

25-50mg

q24h

25mgq24

h

Bisoprolol

2.5-20mgPOq24

hD

100%

75%

50%

ตารา

งท 3แส

ดงแน


รบขน



โลหต

สง2,5 (

ตอ)

Clas

s/Dr

ugDo

se fo

rNo

rmal

Ren

al F

unct

ion

Adj

ustm

ent f

or R

enal

Fai

lure

Met

hod

Estim

ated

CrC

l (m

l/m

in)

> 50

-90

10-5

0<

10

Peni

cilli

ns

PenicillinG

0.5-4millionuniteq4-6h

D10

0%75

%20

-50%

PenicillinVK

125-50

0mgPO

q6h


องปร

บขนา

ดยา

ตารา

งท 4แส

ดงแน


รบขน

าดยาตานจ

ลชพ(Antimicrobialagents)ในผ

ปวยไตวายเรอรง3

,4,6

.7

Clas

s/Dr

ugDo

se fo

rNo

rmal

Ren

al F

unct

ion

Adj

ustm

ent f

or R

enal

Fai

lure

Met

hod

Estim

ated

CrC

l (m

l/m

in)

> 50

10-5

0<

10

Carvedilol

3.12

5-25

mgPO

q12

-24h


องปร

บขนา

ดยา

Metoprolol

50-200

mgPO

q24

hD


องปร

บขนา

ดยา

Propranolol

80-160

mgPO

q12

hD


องปร

บขนา

ดยา

Calc

ium

-Cha

nnel

Blo

cker

s (C

CBs)

:ไมจำเปนต

องปร

บขนา

ดยา

α 1-a

dren

ergi

c re

cept

ors

bloc

kers

:ไมจ

ำเปน

ตองปรบ

ขนาดยา

ตารา

งท 3แส

ดงแน


รบขน



โลหต

สง2,5 (

ตอ)

Clas

s/Dr

ugDo

se fo

rNo

rmal

Ren

al F

unct

ion

Adj

ustm

ent f

or R

enal

Fai

lure

Met

hod

Estim

ated

CrC

l (m

l/m

in)

> 50

-90

10-5

0<

10

Amoxicillin

250-50

0mgPO

q8h

Iq8h

q8-12h

q24h

Ampicillin

250mg–2gIV

q6h

Iq6h

q6-12h

q12-24

h

Amoxicillin(A

M)+

Clavulanate(CL)

500/12

5mgq8h

(ifCrCl≤

30ml/m

indonotuse

875/12

5AM/CL)

D,I

500/12

5mg

q8h

250-50

0mg

AM.com

po-

nentq

12h

250-50

0mg

AM.com

ponent

q24h

Ampicillin+sulbactam

2gAmpi+1gSBq6h

Iq6h

q8-1

2hq24h

Cloxacillin

500

mg–2gIVq6h


องปร

บขนา

ดยา

Dicloxacillin

250-50

0mgPO

q6h


องปร

บขนา

ดยา

Piperacillin+tazobactam

3.37

5-4

.5gq6-8h

D,I

100%

2.25

gq

6h(q8hifCrCl

<20

ml/m

in)

2.25

gq

8h

Cep

halo

spor

ins

Cefazolinsodium

1-2gIVq6-8h

Iq8h

q12h

q24-48

h

ตารา

งท 4แส

ดงแน


รบขน




,4,6

.7 (

ตอ)

Clas

s/Dr

ugDo

se fo

rNo

rmal

Ren

al F

unct

ion

Adj

ustm

ent f

or R

enal

Fai

lure

Met

hod

Estim

ated

CrC

l (m

l/m

in)

> 50

-90

10-5

0<

10

Cephalexin

250-5

00mgPO

q6-8h

Iq6-8h

q8-12

hq12

-24h

Cefoxitinsodium

2gIV

q8h

Iq8h

q8-12h

q24-48

h

Cefuroximesodium

0.75

-1.5gIV

q8h

Iq8h

q8-12h

q24h

Cefdinir

200-30

0mgPO

q12

h(max.6

00mg/day)

D,I

100%

CrCl>30ml/m

in:Nochange

CrCl<

30ml/m

in:30

0mg

q24h

Cefditoren

200mgPOq12

h(mayupto400

mgq12

h)D,I

200mgPO

q12h

CrCl30-5

0:2

00mgq

12h

CrCl<30:20

0mgq24h

Cefixime

200mgq12h(6-12

MKD)

D10

0%75

%50

%

Cefotaxime

1-2gIV

q6-8h

Iq8-12h

q12-24h

q24h

Ceftazidime

1-2gq8h(max.6g/d)

Iq8-12h

q12-24

hq24-48

h

Ceftriaxone

1-2gq12

-24h(m

ax.4g/d)


องปร

บขนา

ดยา

Cefoperazone

1-3gIVq

8hD


องปร

บขนา

ดยา

ตารา

งท 4แส

ดงแน


รบขน




,4,6

.7 (

ตอ)

Clas

s/Dr

ugDo

se fo

rNo

rmal

Ren

al F

unct

ion

Adj

ustm

ent f

or R

enal

Fai

lure

Met

hod

Estim

ated

CrC

l (m

l/m

in)

> 50

-90

10-5

0<

10

Sulperazone1.5g

(Cefoperazone1g+Sul-

bactam

0.5g)

Cefoperazone1-2g

IV,IM

q12

hMax:4

g/daySulbactam

DCefoperazone

1-2gIV,IM

q12h

CrCl:1

5-30

ml/m

in1gm

q12

hMax:2g/day

CrCl<15ml/

min

500mgq12

hMax:1g/day

Cefepime

2gIV

q8h(max.dose)

D,I

2gq8h

2gq12

-24h

1gq24h

Onc

e-da

ily A

min

ogly

cosid

e th

erap

y

CrC

l (m

l/m

in)

> 80

60-8

0 40

-60

30-4

020

-30

10-2

0<

10

Drugs

Dose(mg/kg)q24h

Dose(mg/kg)q48h

Doseq72h

Gentamicin/

Tobram

ycin

5.1

43.5

2.5

43

2

Amikacin/

Streptom

ycin

1512

7.5

47.5

43

Netilm

icin

6.5

54

23

2.5

2

ตารา

งท 4แส

ดงแน


รบขน




,4,6

.7 (

ตอ)

Clas

s/Dr

ugDo

se fo

rNo

rmal

Ren

al F

unct

ion

Adj

ustm

ent f

or R

enal

Fai

lure

Met

hod

Estim

ated

CrC

l (m

l/m

in)

> 50

-90

10-5

0<

10

Mac

rolid

es

Azithromycin

250-50

0mgPO

OD


องปร

บขนา

ดยา

ใหใชยานอ

ยางระมดระวงในผ

ปวยท

มCrCl<10ml/m

in

Clarithromycin

0.5-1.0gq12h

D10

0%75

%50

-75%

Erythrom

ycin

250-50

0mgPO

q6h

D10

0%10

0%50

-75%

(250

mgq6h)

Roxithromycin

150mgPO

bidac


องปร

บขนา

ดยา

Ket

olid

es

Telithrom

ycin

800mgPO

q24

hD

100%

600mgq24h(IfC

rCl<

30

ml/m

in)

Fluo

roqu

inol

ones

Norfloxacin

400mgPO

q12

h40

0mgq12

hCrCl10-30

ml/m

in:

400mgq24

h

Avoid

ตารา

งท 4แส

ดงแน


รบขน




,4,6

.7 (

ตอ)

Clas

s/Dr

ugDo

se fo

rNo

rmal

Ren

al F

unct

ion

Adj

ustm

ent f

or R

enal

Fai

lure

Met

hod

Estim

ated

CrC

l (m

l/m

in)

> 50

-90

10-5

0<

10

Ofloxacin

200-40

0mgPO

q12

hD,I

200-40

0mg

q12h

CrCl20-50

:20

0-40

0mgq24h

CrCl<20:5

0%q24

h

Ciprofloxacin

500-75

0mgPO

q12

h

or4

00mgIV

q12

hD

100%

50-75%

50%

Levofloxacin

750mgq24hIV,P

OD,I

750mgq24h

CrCl20-49

ml/m

in:

750mgq48h

CrCl<20

ml/m

in:

750mgonce

then500

mg

q48h

Moxifloxacin

400mgq24

hIV

,PO


องปร

บขนา

ดยา

Oth

er a

ntib

iotic

s

Aztreonam

2gIV

q8h

D10

0%50

-75%

25%

Imip

enem

/cilastatin

500mgIV

q6h

(max.4

g/day)

D,I

250-50

0mg

q6-8h

250mg

q6-12h

125-25

0mg

q12h

ตารา

งท 4แส

ดงแน


รบขน




,4,6

.7 (

ตอ)

Clas

s/Dr

ugDo

se fo

rNo

rmal

Ren

al F

unct

ion

Adj

ustm

ent f

or R

enal

Fai

lure

Met

hod

Estim

ated

CrC

l (m

l/m

in)

> 50

-90

10-5

0<

10

Meropenem

1–2gmIVq

8h

(max.6

g/day)

D,I

100%

IVq8h

If>25

ml/m

in:

100%

IVq12

hIf≤25ml/m

in50

%IV

q12

h

50%

IVq24

h

Vancomycin

1gIVq12

hD,I

1gq12

h1gq24

-96h

1gq4-7days

Clindamycin

PO150

-450

mgq6-8h

IV6

00-900

mgq6-8h


องปร

บขนา

ดยา

Colistim

ethatesodium

(colistin)

80-16

0mgIVq8h

or2

.5-5mg/kg/day

D16

0mgq12h

160mgq24h

160mgq36h

Metronidazole

500mgIVq

6-8h

D10

0%10

0%50

%

Sulfamethoxazole+

Trimethoprim(B

actrim)

5mg/kgTMP

IVq8h

D10

0%50

%Not

recommended

Bactrim

®(prophylaxis)

DS1tab.P

OOD


องปร

บขนา

ดยา

Doxycycline

100-20

0mg/dayPObid


องปร

บขนา

ดยา

ตารา

งท 4แส

ดงแน


รบขน




,4,6

.7 (

ตอ)

Clas

s/Dr

ugDo

se fo

rNo

rmal

Ren

al F

unct

ion

Adj

ustm

ent f

or R

enal

Fai

lure

Met

hod

Estim

ated

CrC

l (m

l/m

in)

> 50

-90

10-5

0<

10

Minocycline

100mgPO

q12

hD


องปร

บขนา

ดยา

Tigecycline

IV100

mgthen50mgq12h


องปร

บขนา

ดยา

Antip

aras

itic

agen

ts

Albendazole

200-40

0mgPO

OD-bid


องปร

บขนา

ดยา

Mebendazole

500mgPOOD


องปร

บขนา

ดยา

Quinine

650mgq8h

I65

0mgq8h

650mgq8-12h

650mgq24h

Antif

unga

l age

nts

AmphotericinB

0.5-1.5mg/kg/day

Iq24h

q24h

q24h

Fluconazole

200-40

0mgq24

h(max.8

00mg/day)

D10

0%

50%

50%

Itraconazole,P

O10

0-20

0mgPO

q12

-24h

D10

0%

100%

50%

Ketoconazole

200mg/dayPO

OD


องปร

บขนา

ดยา

Griseofulvin

500mg/dayPO

OD


องปร

บขนา

ดยา

ตารา

งท 4แส

ดงแน


รบขน




,4,6

.7 (

ตอ)

สำหรบยารายการอนๆ ทไมไดแสดงในตาราง สามารถหาขอมล

ไดจากแหลงขอมลเพมเตมเกยวกบการปรบขนาดยาในผปวยโรคไตวาย

เรอรงนนแสดงในตารางท5

ตารางท 5 แสดงแหลงคนหาขอมลเพมเตมเกยวกบการปรบขนาดยาใน

ผปวยโรคไตวายเรอรง

References :

1.AbboudH,HenrichWL.Clinicalpractice:StageIVChronicKidney

Disease.NEnglJMed2010;362:56-65.Availableat:www.nejm.

org.Accesseddate:January10th,2010.

2.AronoffGR,BennettWM,BernsJS,etal.DrugPrescribinginRenal

Failure:DosingGuidelinesforAdultsandChildren.5thed.Philadelphia,

PA.:AmericanCollegeofPhysicians.2007.

3.GilbertDN,MoelleringRC,EliopoulosGM,SandeMA.TheSanford

GuideToAntimicrobialTherapy.38thed.UnitedStateofAmerica,

2008:178-185.

4.LacyCF,ArmstrongsLL,GoldmanMP,LanceLL.DrugInformation

HandbookwithInternationalTradeNamesIndex.17thed.Ohio,

Lexi-CompInc.,2008-2009.

5.MunarMY, Singh H. Drug Dosing Adjustments in Patients with

ChronicKidneyDisease:AmFamPhysician2007;75:1487-96.

6.SabatineMS. PocketMedicine. 3rd ed. LippincottWilliams and

Wilkins,Philadelphia,2008:page10-8to10-10.

7.DavidF.McAuley,Pharm.D.,R.Ph.GlobalRPh Inc.Available at:

http://www.globalrph.com/index_renal.htm. Accessed date:March

15th,2010

โรคภมแพ Allergyเรยบเรยงโดย ภญ.วลยพรรณ พาณชธนานนท

สถานพยาบาลชลเวช

โรคทางเดนหายใจเปนโรคทพบมากของประเทศไทยโดยเฉพาะ

ประชาชนในเขตเมองเนองจากมลภาวะและภมแพ บทความนจะนำเสนอ

เรองราวเกยวกบภมแพในหลายแงมมทคณควรจะร

โรคภมแพคออะไร

ระบบภมคมกนของรางกายมหนาททจะจดจำสงแปลกปลอมทจะ

ทำรายรางกายเราเชนเชอแบคทเรยเชอไวรสโดยการสรางภมคมกนขน

ตอสกบเชอโรค โรคภมแพเปนภาวะทภมของรางกายมปฏกรยากบโปรตน

หรอสารกอภมแพAllergenจากสงแวดลอมซงปกตจะไมมอนตรายสำหรบ

ผทไมแพ ปฏกรยานเรมเมอเราไดรบสารกอภมแพกจะเกดการสราง

ภมตานทาน(antibody)ทเรยกวาIgEantibodyซงantibodyนจะกระตน

MastcellใหมการหลงสารHistamineขนทเนอเยอตางๆเชนผวหนงปอด

จมกลำไสทำใหเกดการอกเสบอาการแสดงเชนลมพษทผวหนงคดจมก

แนนหนาอกหอบหดบางรายอาจจะรนแรงถงกบเสยชวตไดAnaphylaxis

shock

คนเราเปนภมแพไดอยางไร

เนองจากเกดโรคภมแพเปนจำนวนมากจงไดมการวจยหาสาเหต

ของโรคภมแพ

• กรรมพนธ ผทมประวตภมแพในครอบครว เชนพอแม พนอง

กจะเปนเครองบงชวาจะเปนโรคภมแพไดงายเดกชายเปนมากกวาเดกหญง

หากพอหรอแมเปนโรคภมแพเดกจะเปนภมแพไดรอยละ30แตหากทงพอ

และแมเปนภมแพเดกจะมโอกาสเปนโรคภมแพรอยละ50-60

• สงแวดลอมของเดกในขวบปแรกสำคญมาก การสมผส

ควนบหร ไรฝน เกสรดอกไม สะเกดรงแคสตว การใชยาปฏชวนะ

การรบประทานอาหารสำเรจรปเหลานจะทำใหเกดโรคภมแพ

• การตดเชอไวรสในวยเดก การทมเชอ Lactobacillus ในลำไส

หรอการอาศยใกลฟารมสตวจะเพมอบตการณของภมแพ

การหลกเลยงหรอนำสงทกอใหเกดภมแพออกจากสงแวดลอม

ใกลตว เปนการรกษาทสำคญทสดในการรกษาโรคภมแพ ซงจะทำให

ลดอาการของโรคภมแพและลดปรมาณการใชยา

ทำไมคนในเมองถงเปนโรคภมแพมากขน

พบวาปจจยทสำคญคอการเปลยนแปลงของสงแวดลอมจาก

สงคมชนบทเปนสงคมเมอง

• คนในเมองอยบานมากตดเครองปรบอากาศไมออกกำลงกาย

ทำใหรางกายออนแอเกดการตดเชอไดงาย

ตวอยางโรคทเกดจากภมแพ สารทกอใหเกดภมแพทพบบอย

• โรคหอบหด• Anaphylaxis• Eczema,• contactdermatitis,• ลมพษurticaria• allergicconjuntivitis• แพยาแพแมลงแพยาง• แพอาหาร• โรคภมแพหรออาการคดจมก• การรกษาโรคภมแพ• ยาแกแพ

• ไรฝน• เรณหรอเกสรดอกไมและหญา• สะเกดรงแคของสตว(แมวสนขมา)• แมลงสาบ• เชอรา• อาหาร(ไขขาวนมแปงสาลถวเหลอง อาหารทะเลถว)• เหลกไนของผงและตวตอ• ยา• ยางพารา

• เดกกนนมแมนอยลง คนรบประธานอาหารจานดวนมาก

ทำใหไดรบสารอาหารไมครบถวนและไดรบสงแปลกปลอมเขามามาก เชน

สสารกนบด

• คนนยมเลยงสตวเลยงในบานเพม

• การตกแตงบาน ตดตงพรมและตดเครองปรบอากาศทำให

อากาศถายเทไมดเชอไรฝนเจรญไดด

• มลภาวะจากอตสาหกรรมและการจราจร

• การสบบหร

สารทกอใหเกดภมแพในบาน

สารกอโรคภมแพในบานจะพบไดตลอดปและเปนสาเหตสำคญ

ในการเกดโรคภมแพคดจมก โรคหอบหด ผนแพ ผวหนงอกเสบ (eczema)

สารกอภมแพในบานทสำคญไดแก

• ไรฝนพบมากบนทนอนโซฟา

• สะเกดรงแคสตวนำลายและเหงอของสตวเลยง

• ขนนกของเสยแมลงสาบรา

วธปองกนสารกอภมแพในบาน

• เปดหนาตางใหเกดการถายเทของอากาศ โดยเฉพาะหองครว

หองนำ โดยเปดหนาตางอยางนอยครงละ 1 ชวโมงเปดวนละสองครง

หากแพเกสรควรปดหนาตางโดยเฉพาะชวงทมเกสรดอกไมมาก

• ไมควรตากผาในหองนอนและหองนงเลน

• ถาหองมความชนมากใหเปดใหอาการถายเทใหมาก

การปฏบตตวเมอเปนโรคภมแพ

• ไมเลยงสตวทมขนไวในบานโดยเฉพาะในหองนอน

• ไมควรตกแตงหองนอนดวยพรมหรอมตกตา

• หองนอนไมควรจะมชนหรอหนงสอ

• เครองนอนควรจะซกและตมสปดาหละครง

• งดบหรการทาสในบาน

• หมนทำความสะอาดและดดฝนบานและมานกนแดด

• กำจดเศษอาหารใหมดชดเพอปองกนแมลงสาบ

จะรไดอยางไรวาเปนโรคภมแพ

อาการของโรคภมแพขนอยกบวา ภมแพนนเกดขนทระบบใด

สำหรบผใหญสามารถทจะใหประวตและบอกอาการไดกจะชวยในการ

วนจฉยอาการของโรคภมแพทพบไดมดงน

• ผนทผวหนงเชนผนแพลมพษคนตามผวหนง

• คดจมกนำมกไหลจาม

• ไอแนนหนาอกหายใจมเสยงหวดโรคหอบหด

• เคองตาและตาแดงเคองจมก

• บวมรอบปากอาเจยนและถายเหลว

• แสบคอนำมกไหลลงคอหออ

จะรไดอยางไรวาเดกเปนโรคภมแพ

• สำหรบผใหญสามารถบอกอาการได แตเดกบอกอาการไมได

ดงนนผปกครองตองสงเกตอาการ และอาการแสดงของเดก โดยดจาก

โครงรางกาย ผวหนง และลกษณะหนา เดกทเปนภมแพ มกจะมขนาดตว

เลกกวาเดกทวไป ลกษณะใบหนาเปนแบบAllergic Shiners ซงลกษณะ

ทเหนชดคอเดกจะมขอบตาดำคลำเนองจากเสนเลอดดำทขอบตาขยาย

• Dennie-Morgan Lines เดกทเปนภมแพจะมรอยยนทใต

หนงตาลาง

• Long Face S yndrome เดกทเปนภมแพ คดจมก และม

โรคหอบหด จะมเพดานปากสงขน ฟนบนยนออกมา ตองหายใจทางปาก

เนองจากคดจมกอยตลอดเวลา เยอบจมกจะบวมและซด เนองจากถก

ภมแพกระตนอยตลอดเวลาทำใหหายใจไมออก

• Nasal Salute เดกทเปนภมแพจะมอาการคนจมก มกจะเอา

ฝามอเชดจมกอยตลอดเวลาทำใหเกดรอยยนทดงจมก

• Facial Tics เดกทเปนภมแพจะมอาการคนจมกทำใหตองยน

หนาและจมกเหมอนตวตลก

• KeratosisPilarisผวหนงของเดกทเปนภมแพจะแหงและหยาบ

โดยเฉพาะผวหนงบรเวณบรเวณแกมแขนหนาอก

• Atopic Ezema ผวหนงบรเวณขอพบจะมรอยเกาเปนผน

บางรายมนำเหลอง

• Conjunctivitisเดกจะเคองตาและขยตาอยตลอดเวลาเยอบตา

จะบวม

• Glueearเดกทคดจมกอยตลอดเวลาทำใหเกดหชนกลางอกเสบ

มหนองไหลออกจากห

• Posterior nasal drip นำมกจะไหลลงคอตลอดเวลาทำใหเดก

ระคายคอบางคนไอเรอรง

การทดสอบภมแพ

เมอเกดโรคภมแพขนกมความจำเปนจะตองทราบวาแพอะไร

เนองจากการรกษาทดทสดคอ การหลกเลยงสงทแพ หากทดสอบแลวรวา

แพอะไรกตองหลกเลยง หากหลกเลยงไมไดกตองใชยารกษา เปนการยาก

ทจะบอกวาทานแพอะไรโดยอาศยเพยงประวตและการตรวจรางกาย หาก

ทานสงสยวาเปนภมแพ ทานตองปรกษาแพทย เพอซกประวตภมแพและ

ตรวจรางกาย หากอาการภมแพของทานเปนมากแพทยกจะทดสอบภมแพ

Skin Prick Test เปนวธการทดสอบการแพ โดยฉดสารทสงสยวาจะทำให

เกดภมแพเขาใตผวหนง จะทดสอบบรเวณแขน สำหรบเดกจะทดสอบ

บรเวณหลง การทดสอบน ไม เจบและ

ทราบผลทนท การทดสอบใหผลบวก

จะตองมตมแดงนนและคนบรเวณทฉด

ตมยงมขนาดใหญเทาใดยงแพมากขน

เทานน หากใหผลลบแสดงวาไมไดแพ

สารนน

ขนตอนการตรวจ Skin Prick Test มดงน

1. แพทย ซกประวตโรคภมแพ ความรนแรงของโรค แลวจง

เลอกชนดของสารกอภมแพเพอทดสอบหากทานรบประทานยาเปนประจำ

ตองแจงใหแพทยทราบ โดยเฉพาะยาแกแพ ยาแกโรคซมเศรา และจะตอง

หยดยาตงแต2วน-6สปดาหกอนทดสอบ

2.ทำความสะอาดผวดวยแอลกอฮอล

3. ใชไมบรรทดวดตำแหนงทจะทดสอบ

4.หยดสารกอภมแพตามตำแหนง

5.ใชเขมเลกสะกดผวหนงใหนำยาลงไป เปลยนเขมทกครงท

เปลยนตำแหนงรอดผลการทดสอบ15นาท

6.วดดขนาดของผนทเกดและจดวาแพอะไรบาง

การทดสอบการแพ ยงมวธอนดวย เชน

- การเจาะเลอดตรวจ Blood test เปนการเจาะเลอดเพอหา

ภมตานทาน (IgE) ตอสารภมแพ เชน ตอไรฝน ตออาหาร นม ไข

ถวเหลอง

- Patch test เปนการทดสอบภมแพท เกดหลงสมผส เชน

ผนแพจากการสมผส contact dermatitis วธการตรวจโดยใชสารทสงสยวา

จะแพใสแผนเทป และปดทผวหนงไว 48 ชวโมง สวนใหญทดสอบการแพ

ยางnickleสเครองสำอางรวมทงยา

- Challenge test การทดสอบนควรจะทำในโรงพยาบาลโดยให

รบสงทสงสยวาจะแพแลวดปฏกรยา กอนการทดสอบควรเตรยมยาเพอ

ชวยชวตไวใหพรอม

การรกษาโรคภมแพ

โรคภมแพสวนใหญเมอหลกเลยงจากสงทแพ และรบประทานยา

แกแพกจะสามารถควบคมอาการได สำหรบผทมอาการคดจมกมากอาจ

จะตองใหยาลดอาการคดจมก ( Decongestant) สำหรบผทมอาการเรอรง

อาจจะตองใชยาหยอดจมกsteroidหลกการรกษาประกอบดวย

1.หลกเลยงหรอปองกนสารทเปนภมแพ

การหลกเลยงสารกอภมแพ ไดกลาวในหวขอของการแพ

สารกอภมแตละชนด สำหรบเครองฟอกอากาศกมประโยชน บางชนดใช

ไฟฟา บางชนดใช fiberglass ซงกสามารถลดสารกอภมแพในอากาศลง

แตสงทควรคำนงคออตราการไหลของอากาศตองมากพอทจะฟอกอากาศ

ถาอตราการไหลตำกไมมประโยชน ไมควรใชโอโซนเพราะจะระคายเคอง

เยอจมก

2. Immunotherapyหรอภมคมกนบำบดเปนการรกษาโรคภมแพ

อกแบบหนง นอกเหนอการใชยาลดอาการ หลกการรกษาเปนการกระตน

ใหรางกายสรางระบบภมคมกนชนด IgG โดยการให allergenic extrac

ทไดผลบวกจากการทดสอบทางผวหนง (skin prick test ในความเขมขน

ตำๆ ในระยะแรก และคอยๆ เพมความเขมขนขน หลงจากฉดแตละครง

ผปวยควรอยในสถานพยาบาลอยางนอยครงชวโมง เพอเฝาระวงอาการ

ไมพงประสงคทอาจพบหลงฉดสาร เชน ผนแดงคน อาการคดจมก

แนนหนาอกคดจมกและนำมกไหลอาการเหลานมกจะเกดภายใน30นาท

หลงฉด และระหวางการรกษาไมควรรบประทานยา beta-block และยา

monoamineoxidaseinhibitors(MAOIs)

3.การใชยารกษาและบรรเทาอาการของโรคภมแพ ไดแก

ยาแกแพกลม Antihistamin, ยาลดอาการคดจมกกลม Anticholinergic,

ยาตานการอกเสบสเตยรอยด(Steroid),Mastcellstabilizer

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพใน

ระยะเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงประสงค เชน อาการปากแหง ทำให

เกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำงาน การทำงานของยาแกแพจะ

ออกฤทธทH1-receptorคณสมบตของยาแกแพมดงน

• ลดอาการทเกดจากการหลงhistamineเชนอาการจามคนจมก

นำมกไหล

• แตไมลดอาการของคดจมก

• สามารถลดอาการคนตาและคนห

• ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายา

แกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำ ขณะเดยวกนยงคงมประสทธภาพ ซงยา

รนใหมควรตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1. เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial

allergicrhinitisและเปนเฉพาะฤดseasonalallergicrhinitis

2. เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ

3.ลมพษยาทจดวาไดผลดสำหรบลมพษคอcetirizine,terfena-

dineซงออกฤทธเรวและลดอาการคนไดเปนอยางด

4.ผวหนงอกเสบแบบAtopicdermatitisยาทใชไดผลดคอceti-

rizine,loratadine,ketotifen

5. โรคหดasthmaโดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพ

มอาการคดจมกและนำมกไหล

ผลขางเคยงของยา

1.อาจจะทำใหงวง ซม และนำหนกตวเพม แตอาการนอยกวา

ยาแกแพรนแรกๆ

2.พษตอหวใจ astemazole, terfenadine จะมผลตอการเตนของ

หวใจแตยาตวอนไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1.ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา

ยาทตองระวงไดแกerythromycin,ketoconazole,itraconazole

2. ไมควรใชยานในคนตงครรภ

3. ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม

4.ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไตและโรคตบ

ยาลดอาการคดจมก กลม Anticholinergic

อาการคดจมกเปนอาการทสำคญสำหรบผปวยทเปนหวด หรอ

เปนโรคภมแพ การรกษาอาการคดจมกจะใหยาแกแพ แตบางครงอาจจะ

ไมสามารถคมอาการจำเปนตองใชยาลดอาการคดจมก

จดเปนยาในกลม Sympathomimetic คอ ออกฤทธตอระบบ

ประสาทอตโนมต ทำใหเลอดไปทเยอบจมกลดลง อาการคดจมกจงดขน

เนองจากยานออกฤทธตอระบบประสาทอตโนมตจงอาจจะเกดผลเสยตอ

รางกายดงน

• ทำใหความดนโลหตสง ดงนนผทเปนโรคความดนโลหตสง

โรคหวใจโรคหลอดเลอดสมองกอนจะใชยาควรจะปรกษาแพทย

• กระสบกระสาย

• มอสน

• นอนไมหลบ

• ปวดศรษะ

• ปากแหง

• มอาการคงของปสสาวะ

• ใจสนมอสนหวใจเตนผดปกต

ยาลดอาการคดจมกอาจจะเปนยาเดยว เชน Pseudoephedine

หรออาจจะเปนยาทผสมกนรวมกบยาแกแพ เชน Actifed®, Carinase®,

ยาบางชนดมยาลดไขรวมดวยเชนTiffy®,Decolgen®ดงนนการเลอกยา

ควรเลอกใชใหเหมาะสมกบอาการ เชน หากเปนหวดมไขรวมกบอาการ

นำมกไหลอาจจะใชพวก Tiffy®, Decolgen® หากเปนภมแพกเลอกใชยา

แกแพอยางเดยวหรอยาแกแพผสมยาลดนำมก

ยาลดอาการคดจมกมในรปแบบยาหยอดจมก ซงจะใหผลเรว

และมผลขางเคยงตำ แตหากใชบอยๆ อาจจะทำใหเกดการการทนตอยา

(tolerance)ทำใหตองเพมขนาดการใชยา

ยาตานการอกเสบสเตยรอยด (Steroid)

เปนทมประสทธภาพในการรกษาโรคภมแพโดยยาจะออกฤทธ

ดงน

• ลดการอกเสบของเยอบจมกทำใหเยอบจมกไมบวม

• ลดการหลงของนำมก

• ลดความไวตอการถกกระตน

• ลดการตอบสนองตอสงกระตน

ยา steroid ทใชรกษาภมแพมสองรปแบบ คอ ชนดรบประทาน

และชนดหยอดจมก

เนองจากยานมฤทธลดการอกเสบ และยงมผลเสยของการกด

ภมคมกนอยางมาก หากใชนานๆ อาจจะเกดผลเสยตอรางกาย การใชยา

ในกลมนมขอแนะนำดงน

• ใหรบประทานยาในชวงสนไมเกน 3-7 วนเมอคมอาการได

จงหยดยา

• ควรจะใชยานในรายทมอาการมาก ไมสามารถควบคมดวย

ยาธรรมดา

• ไมควรจะใชยาฉด

• การใชยานในเดกอาจจะทำใหเดกโตชา หากตองใชเปนเวลา

นานตองปรกษาแพทย

การใชยา steroid ชนดพน

• ยานอาจจะใชรวมกบยาแกแพชนดกน

• ใชยาอยางตอเนองเพอปองกนการเกดอาการของโรคภมแพ

กำเรบ

• หากใชตอเนองอาจจะเกดผลขางเคยง เชน อาการเคองจมก

รจมกแหงคดจมกเลอดกำเดาไหล

• ตวยาทสำคญไดแกTriamcinolone,Beclomethasone.Budes-

onide,Fluticasone

ยากลม Mast cell Stabilizer

เปนททราบกนเปนอยางดแลววาการทมอาการคดจมกในโรค

ภมแพเกดจากการหลงของสารทอยในเซลลทเรยกวาMastcellยาทยบยง

การหลงกจะชวยลดอาการคดจมกได ยาทยบยงการหลงเรยก cromolyn

ซงมในรปแบบยาพน

• ยานจะยบยงการหลงของสารเคมทเกดจากภมแพ

• ลดอาการคดจมกนำมกไหลจามและอาการคนจมก

• ยานไมลดอาการทางตา

• ยานมผลขางเคยงตำอาจจะทำใหเกดจามหรอแสบจมก

• ใชไดผลทงภมแพทงปและภมแพแบบฤดกาล

• อาจจะใชปองกนอาการภมแพกอนการสมผสโรค

• การใชยาจะใชกอนการสมผสสงทแพ วนละ 4-6 ครงและใช

ตอเนองจนสามารถออกจากสงแวดลอมทแพ

การรกษาอนทบรรเทาอาการไดแก

• การลางจมกดวยนำเกลออนๆ

• การดมไอนำรอนครงละ10-15นาทวนละ2-4ครง

เอกสารอางอง

1.ผศ.นพ.เกยรต รกษรงธรรม หนวยโรคภมแพและภมคมกนทางคลนก

ภาควชาอายรเวชจฬาลงกรณหมาวทยาลย

2.DrugInformatiomHandbook2000-2001

ยาทใช

Antihistam

inegroup

ขอบง

ใชขน

าดแล

ะ

วธใช

อาการขางเคย

งขอ

แนะนำในก

ารใชยา

หญง

ตงครรภ

หญงให

นมบต

ร

รนท

1

Chlorpheniramine

Hydroxyzine

Tripolidine

Brom

pheniramine

-รกษ

าอาการคด

จมกลด

นำมก

-บรรเทาอาการลม

พษ

-บรรเทาอาการผน

แพ

-บรรเทาอาการคน

ตามผ

วหนง

ผใหญ

รบปร

ะทาน

ทก4-6ชม.

คอแห

งปา

กแหง

ทองผก

ปสสาวะลำบา

ก

ปวดศ

รษะ

งวงซ

ม

-ทาน

ยานแ

ลวอาจท

ำใหงวงซม

-ไมค

วรทา

นรวมกบ

สราห

รอ

แอล

กอฮอ

ล

-ไมค

วรใชในเดกแ

รกเกด

-ไมค

วรใชรกษา

โรคห

อบหด

-หา

มใชในผ

ทแพย

าหรอ

แพส

วนปร

ะกอบ

ของยาน

ไมแน

ะนำ

ไมแน

ะนำ

รนท

2

Loratadine

-บรรเทาอาการแพ

จาก

เยอ

จมกอ

กเสบ

-บรรเทาอาการจามนำมก

ไหล

-บรรเทาอาการเยอต

าอกเสบ

เนอ

งจากโรคภ

มแพ


พษเร

อรง


จาก

โรคผวหน

งอนๆ

ผใหญ

รบปร

ะทาน

10mg

วนละ1ครง

ปากแ

หง

ปวดท

อง

ปวดศ

รษะ

-ทาน

ยานแ

ลวอาจท


-ไมค

วรทา

นรวมกบ

สราห

รอ

แอล

กอฮอ

ล

-ควรหล

กเลย

งการใชยารวมก

บ

กลม

Macrolides/Azoles

Groupรวมไปถงยาเกยวกบ

โรคหว

ใจ

-หามใชในผท

แพยาหร

อ

แพส

วนปร

ะกอบ

ของยาน

CategoryB

ไมแน

ะนำ

ตารา

งสรป

ขอมล

ยาแก

แพกล

ม An

tihist

amin

e ทพ

บบอย

ในรา

นยา

ยาทใช

Antihistam

inegroup

ขอบง

ใชขน

าดแล

ะ

วธใช

อาการขางเคย

งขอ

แนะนำในก

ารใชยา

หญง

ตงครรภ

หญงให

นมบต

ร

รนท

3

Cetirizine


จากฝ

นละออง

-บรรเทาอาการจามนำมก

ไหล

-บรรเทาอาการคน

ทตาและ

นำตาไหล

ผใหญ

รบปร

ะทาน

10mg

วนละ1ค

รง

ปากแ

หง

ปวดท

อง

ไมสบ

ายทอ

ง

คลนไสอาเจยน

-ทาน

ยานแ

ลวอาจท


-ไมค

วรทา

นรวมกบ

สราห

รอ

แอล

กอฮอ

ล

-ผทเคย

มโรคตบ

หรอไต


แพยาหร

อ

แพส

วนปร

ะกอบ

ของยาน

CategoryB

ไมแน

ะนำ

Fexofenadine


พษ

-บรรเทาอาการคด

จมกจาม

นำมกไหล

คนจ

มกคนต

า

ผใหญ

60mg


เดกอ

าย

6-11

ป

30mg


มนงง

ปากแ

หง

-ไมค

วรใชยารวมก

บยาลดก

รด

Alummilkเพ

ราะจะลดก

าร

ดดซ

มของยาแก

แพ


แพยาหร

อ

แพส

วนปร

ะกอบ

ของยาน

CategoryC

ไมแน

ะนำ

ตารา

งสรป

ขอมล

ยาแก

แพกล

ม An

tihist

amin

e ทพ

บบอย

ในรา

นยา

(ตอ)

ประ

โยชนแล

ะขอควร

ระวง

จากการ

ไดรบ

วตาม

นแล

ะแรธ

าต

เร

ยบเร

ยงโด

ย ภญ

.นฐก

านต

ปรช

าตวง

ศ

โ

รงพย

าบาล

สมเด

กพระ

บรมร

าชเท

ว ณ

ศรร

าชา

เอกส

ารอา

งอง

1.

BaronJA,C

oleBF

,MottL

,etal.Neoplasticandantineoplasticeffectsofbeta-caroteneoncolorectaladenomarecurrence:resultsofarandom

ized

trial.JNatlC

ancerInst2

003;95

(10):717

-722

.

2.

FawziW

W,H

erreraM

G,W

illettW

C,AminAE,NestelP

,LipsitzS,SpiegelmanDandM

oham

edKA.V

itaminAsupplem

entationanddietary

vitaminAinrelationtotheriskofxerophthalmia.A

mJClinNutr.19

93;58:38

5-91

3.

สำนก

งานค

ณะกรรมก

ารอาหา

รและยา.ขอก

ำหนด

การใชส

วนปร

ะกอบ

ทสำคญขอ

งผลต

ภณฑเสรมอ

าหารชน

ดวตามน

และแรธาต.254

9;[6].A

valilableat:

URL

:http://www.library.judiciary.go.th/info/data/ab6-06

-002

.pdf.A

ccessedMarch07,200

8.

4.

วนสลฬ

หกล,สภา

ณพทธ

เดชา

คม,ถ

นอมข

วญทวบ

รณ,โภช

นาศาสต

รทางการพ

ยาบา

ล.พมพ

ครงท2.ก

รงเทพฯ

:บญศรการพ

มพ;254

5.

อแ

มนดาเอ

อรเซล,คมอ

ดแลส

ขภาพ

ดวยวตามน

และเกล

อแร.กรงเทพฯ

:ซเอดย

เคชน

;254

8.

5.

Niacin(VitaminB3,Nicotinicacid),N

iacinamide.Avalilableat:http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/d

ruginfo/natural/patient-niacin.html.Accessed

June17,200

8.

6.

สำนก

งานค

ณะกรรมก

ารอาหา

รและยา.ขอก

ำหนด

การใชส

วนปร

ะกอบ

ทสำคญขอ

งผลต

ภณฑเสรมอ

าหารชน

ดวตามน

และแรธาต.254

9;[6].A

valilableat:

URL

:http://www.library.judiciary.go.th/info/data/ab6-06

-002

.pdf.A

ccessedMarch07,200

8.

(6)

DietaryReferenceIn

takesforT

hiam

in,R

iboflavin,N

iacin,VitaminB6,Folate,VitaminB12

,PantothenicAcid,Biotin,andCholine.Washington,

DC:NationalA

cademyPress;19

98:374

-389

.

McCartyM

F.cGMPmayhavetrophiceffectso

nbetacellfunctioncomparabletothoseofcAMP,im

plyingaroleforhigh-dosebiotininprevention

/treatmentofd

iabetes.NutriGuarR

esearch.200

4Mar;66:32

3-8.

(7)

Holmes-M

cNaryMQ.B

aldw

inAS.AndZeiselSH.O

pposingRegulationofCholineDeficiency-inducedApoptosisbyκB*

p53andNuclearFactor.

ThejournalofB

iologCh

em.2

001Nov;276

(44):411

97–2

04

Katz-BrullR

.SegerD.Rivenson-SegalD

.RushkinE.an

dDeganiH

.MetabolicM

arkersofB

reastC

ancer:E

nhancedCh

olineMetabolism

andReduced

Ch

oline-Ether-P

hospholipidSynthesis.CancerR

esearch.200

2April;62

:196

6-70

(8)

GrodnerM

,AndersonSL

,DeY

oungS.F

oundationandclinicalapplicationofnutrition.St.Louis:Mosby-YearB

ook;199

6.

Ry

an-HarshmanM

,AldooriW.V

itaminB12

andhealth.C

anadianFamilyPhysician.200

8;54

:536

-41.

(9)

BsoulS

A,T

erezhalmyGT.VitaminCinhealthanddisease.JCo

ntem

pDentP

ract.2

004May15;5(2):1-13.

Co

ulterID,H

ardyM

L,M

ortonSC

,HiltonLG,T

uW,V

alentineD,S

hekellePG.A

ntioxidantsvitaminCandvitamineforth

epreventionand

treatmentofcancer.JGenIn

ternM

ed.2

006Jul;2

1(7):735

-44

(10)K

nightJA,L

esoskyM

,BarnettH,R

aboudJM

,ViethR.V

itaminDandreducedriskofbreastcancer:apopulation-basedcase-controlstudy.C

ancer

Epidem

iolB

iomarkersPrev.200

7Mar;16(3):422

-9.

(11)L

appeJM,T

ravers-GustafsonD,D

aviesKM,etal.VitaminDandcalcium

supplem

entationreducescancerrisk:resultsofarandom

izedtrial.Am

JClinNutr2

007Jun;85

(6):1

586-91

.

(12)B

ostickRM

,PotterJD,M

cKenzieDR,SellersTA,K

ushiLH,SteinmetzKA,FolsomAR.Reducedriskofcoloncancerw

ithhighintakeso

fvitamin

E:TheIo

waWom

en’sHealthStudy.C

ancerR

es199

3;15

:423

0-17

.

(13)C

oulterID,H

ardyM

L,M

ortonSC

,HiltonLG,T

uW,V

alentineD,S

hekellePG.A

ntioxidantsvitaminCandvitamineforth

epreventionand

treatmentofcancer.JGenIn

ternM

ed.2

006Jul;2

1(7):735

-44.

(14)F

ullerCJ,JialalI.E

ffectsofantioxidantsandfattyacidsonlow-density-lipoproteinoxidation.AmJClinNutr.19

94Dec;60(6Suppl):10

10S-

10

13S.

(15)IyengarL

,Ra

jalakshm

iK.Effectoffolicacidsupplementonbirthweights

ofinfants.A

mericanjournalofobste

tricsandgynecology.

19

75;122

(3):3

32-6.

(16)W

ardM,M

cnultyH,M

cpartlinJ,StrainJJ,W

eirD

G,ScottJM

.Plasm

ahomocysteine,ariskfactorfo

rcardiovasculard

isease,isloweredbyphysi

ologicaldosesoffolicacid.QJM

:AnInternationalJournalofM

edicine.19

97;9

0:51

9–24

.

(17)G

rodnerM

,AndersonSL

,DeY

oungS.F


ook;199

6.

(18)H

eaneyRP

.Calcium

,dairyproductsandosteoporosis.Journaloftheamericancollegeofn

utrition.200

0;19

(2):8

3S–9

9S.

(19)R

ichardE.T

reatmentofp

ostmenopausalosteoporosis.Drugtherapy.199

8;33

8(11

):736

-46.

(20)T

hys-Jacobs,S

tarkeyS,B

ernsteinP,T

ianD,Jason.C

alcium

carbonateandthepremenstrualsyndrom

e:effectsonpremenstruala

ndm

enstrual

symptom

s.Americanjournalofo

bstetrics&gynecology.199

8;17

9(2):444

-52.

(21)P

ittlerMH,StevinsonC,Ernst

E.C

hrom

iumpicolinateforreducingbodyweight:m

eta-analysis

ofrandomizedtrials.Internationaljournalof

obesity.200

3;27

:522

-9.

(22)A

ndersonRA

.Nutritionalfactorsinflu

encingtheglucose/in

sulin

system:chromium.JournaloftheA

mericanC

ollegeofNutrition.

19

97;16(5):404

-10.

(23)G

rodnerM

,AndersonSL

,DeY

oungS.F


ook;199

6.

(24)R

ebeccaJ,M

icheleL.G

uidelinesfo

rtheUseofIronSupplementstoPreventandTreatIronDeficiencyAnemia.1

997:21

.

(16)B

room

eCS

,McA

rdleF,K

yleJAM,A

ndrewsF,Low

eNM,H

artC

A.A

nincreasein

seleniumin

takeim

provesim

munefunctionandpoliovirus

handlinginadultswithmarginalseleniumstatus.TheAmericanjournalofclinicalnutrition.200

4;80

:154

–62.

(25)M

ichaëlssonG,E

dqvistLE

.Erythrocyteglutathioneperoxidaseactivityin

acnevulgarisandtheeffectofseleniumandvitaminEtreatment.Acta

dermato-venereologica.19

84;64(1):9-14.

(26)S

antilloVM,L

oweFC

.Roleofvitamins,mineralsa

ndsu

pplementsinthepreventionandmanagem

entofp

rostatecancer.InternationalB

razJU

rol.

20

06;32(1):3-14

IgicPG,L

eeE,H

arperW,R

oachKW.T

oxicEffectsAssociatedWithConsumptionofZinc.MayoFoundationforMedicalEducationandResearch.

20

02;77:71

3-6

วธการใชยาทมเทคนคการใชพเศษ เรยบเรยงโดย ภก. รพงษ เบศรภญโญวงศ

โรงพยาบาลสมเดกพระบรมราชเทว ณ ศรราชา

ยาปฏชวนะผงแหงทตองผสมนำกอนใช

วธการโดยทวไป

1. เคาะผงยาในขวดใหรวน

2. ใชนำตมสกทเยนแลวหรอนำดมทสะอาดละลายยา หามใช

นำรอนหรอนำอน

3. เปดฝาขวดยา เตมนำลงไปประมาณครงหนงของขดท

กำหนด หรอทวมผงยา ปดฝาขวด เขยาใหผงยาเปยกทวและกระจาย

ไมจบเปนกอน

4. เปดฝาขวดยาอกครง เตมนำลงในขวดจนถงขดทกำหนดไว

บนขวดยาหรอขดบอกบนฉลาก

5. ปดฝาขวดยาเขยาใหยากระจายเขากนด

ยาบางชอการคา เชน ZithromaxR

1. ใหเคาะขวดเพอใหผงยาแยกจากกนไมจบตวเปนกอน

2. เตมนำลงในขวดโดยใชถวยตวงทมขดบอกปรมาณกำกบ

บนกลองยาสำหรบขวดขนาด600มก.(15มล.)ใหเตมนำลงไป9มล.

และขวดขนาด1200มก.(30มล.)ใหเตมนำลงไป15มล.

3. เขยาใหเขากน

4. เขยาขวดยากอนใชทกครง เกบยาในตเยนชองธรรมดา

(อณหภมตำกวา30องศาเซลเซยส)

ยากลม bisphosphonates ทใชรกษา osteoporosis

1. รบประทานกอนอาหาร อาหารเสรม (รวมทงแคลเซยม

และวตามนด)ตลอดจนยาอนๆอยางนอย30นาท(หรอ60นาทสำหรบ

ibandronate(ชอทางการคาboniva))

2. กลนยาเขาไปทงเมดโดยรบประทานพรอมกบดมนำ1แกว

(ตองเปนนำเปลาเทานน หามใชกาแฟ นำผลไม นำแร หรอนม) สำหรบ

fosamaxplus(alendronatesodium/colecalciferol)จะเปนขนาดใชหนงเมด

ตอสปดาหสวนboniva(ibandronate)จะเปนขนาดหนงเมดตอหนงเดอน

3. ใหนงหรอยนตวตรง ไมเอนตวลงนอน อยางนอย 30 นาท

สำหรบfosamaxplusและ60นาทสำหรบbonivaเพอลดอาการขางเคยง

ทอาจเกดกบหลอดอาหารและกระเพาะอาหาร

Sublingual tablets

1. เมอเกดอาการเจบอก ผปวยควรอยในทานงเพอลดอาการ

วงเวยนหนามดหมดสตและลดการทำงานของหวใจ

2. อม isosorbide dinitrate sublingual tablet ใตลน 1 เมด

หามเคยว หามกลนทงเมด หามบวนหรอกลนนำลาย อาการเจบอก

จะบรรเทาลงภายใน3-5นาท

3. ในกรณทผปวยยงมอาการอยใหอมเพมไดอกครงละ 1 เมด

ทก5นาทแตไมเกน3เมดถาอาการไมดขนหลงจากอมเมดทสองใหอม

เมดทสามแลวนำสงโรงพยาบาลทนท

4. อาจอมยากอนทำกจกรรมทคาดวาทำใหเกดอาการเจบ

หนาอก5-10นาท

5. ควรเกบยาใหพนแสงและความชน ตรวจดวนหมดอาย

อยางสมำเสมอ

วธการใชMDI(http://asthmameds.ca/pmdi.php)

1. ถอหลอดพนยาในแนวตงเปดฝาครอบหลอดพนยาออก

2. เขยากระบอกยาเบาๆในแนวตง3-4ครง

3. หายใจออกทางปากใหสดเตมท

4. ใชรมฝปากอมรอบปากหลอดพนยาใหสนท เงยศรษะขน

เลกนอยหรออาปากใหหลอดพนยาอยหางจากปากประมาณ3-4เซนตเมตร

เอนศรษะไปดานหลงเลกนอย

5. หายใจเขาชาๆ ลกๆ ทางปากพรอมกบกดทพนยา 1 ครง

ตวยาจะเขาสลำคอพรอมกบลมหายใจ

6. เอาหลอดพนยาออกจากปาก หบปากใหสนท กลนหายใจ

ประมาณ10วนาทหรอใหนานทสดเทาทจะทำได

7. ผอนลมหายใจออกทางปากหรอจมกชาๆ

8. กรณทตองพนยาอกครง ควรเวนระยะหางจากครงแรก

อยางนอย1-2นาทจงเรมปฏบตใหมตามขนตอนขางตน

9. กรณทตองพนยาสองชนด ใหพนยาขยายหลอดลมกอน

เวน5นาทแลวจงพนยาสเตยรอยด

MDI

10.หลงพนเสรจ กลวปากและลำคอดวยนำสะอาดแลวบวน

ทง เพอลดอาการปากคอแหง ชวยลดอาการการเกดเชอราในชองปาก

และการเกดเสยบแหบโดยเฉพาะจากยาสเตยรอยด

Turbuhaler

การใชturbuhaler(http://asthmameds.ca/turbuhaler.php)

1. คลายเกลยวแลวเอาฝาครอบออกถอturbuhalerในแนวตง

ใหฐานทมสอยดานลางไมควรจบปากกระบอกยา

2. หมนฐานกระบอกยาไปดานหนงจนสด แลวหมนกลบอก

ดานหนงจนไดยนเสยงคลกสามารถหมนไปทางใดกอนกได

3. หายใจออกชาๆจนสดโดยอยาใหลมหายใจโดนกระบอกยา

4. อมปากกระบอกยา โดยใหปากกระบอกยาอยระหวาง

ฟนบนและฟนลาง หบรมฝปากรอบปากกระบอกยาใหสนท หายใจเขา

โดยแรงและลกทางปากอยาเคยวหรอกดกระบอกยา

เปดdustcapโดยกดปมสเขยว

นำdustcapขนจนเหนทสด(mouthpiece)

ดงทสดดมขนโดยดงทอปลอง(ridge)ขน

ฉกแคปซลออกจากแผงตามแนวประ

5. เอากระบอกยาออกจากปากหบปากกลนหายใจ10วนาท

แลวหายใจออกชาๆ

6. กรณทตองพนยาอกครง ควรเวนระยะหางจากครงแรก

อยางนอย1-2นาทจงพนยาใหมตามขนตอนขางตนอกครง

7. ปดฝาครอบกระบอกยา

8. ควรตรวจสอบปรมาณยาอยางสมำเสมอ บนกระบอกยา

จะมตวชบอกจำนวนยา ซงจะบอกจำนวนการสดยาเปนชวงๆ เมอจำนวน

การสดยาเหลอเพยง10หรอ20ของขนาดการใช (ขนอยกบผลตภณฑ)

พนชบอกจำนวนจะเปนเสนสแดง

Spiriva Handihaler

นำเอาแคปซลออกโดยเรมดงจากมมของแผงและคอยๆดง อยางระมดระวงตามทศทางทบงชโดยลกศรหามตดฟอยล หรอใชอปกรณแหลมคมเอาแคปซลออกจากฟอยล และ หามดนแคปซลออกจากแผงผานฟอยล

นำแคปซลใสในชองตรงกลางของอปกรณ

ปดสวนทใชสดใหแนนจนไดยนเสยงคลก

ถออปกรณตงขน และกดปมสเขยว เพอใหตวยาถก

ปลดปลอยออกจากแคปซล หามกดปมสเขยวมากกวา

หนงครง

หายใจออกทางปากโดยไมพนลมหายใจออกใสอปกรณ

จบอปกรณทฐานสเทา อมสวนทใชสด ตงศรษะตรง หายใจเขาชาๆ และแรงจนไดยนเสยงแคปซลสน จากนนกลนหายใจสบวนาทแลวนำอปกรณออกจากปากพรอมกบหายใจตามปรกต

หลงจากสดเสรจเปดสวนทใชสดแลวทงแคปซล

ยาหยอดตา

1. ลางมอใหสะอาด เขยาขวดยา หากเกบยาในตเยนใหกำ

ขวดยาในองมอสกครเพอปรบอณหภมใหใกลเคยงกบรางกาย

2. นอนหรอนงแหงนหนามองขนขางบน ใชนวชดงหนงตาลาง

ใหเปนกระพง

3. ดดยาเขาไปในหลอดถอหลอดหยดตงตรงระวงอยาใหหลอด

หยดแตะกบสวนใดๆของดวงตาหยดยาตามจำนวนทแพทยสง

4. หลบตาพรอมทงใชมอกดหวตาไวประมาณ 2-3 นาท

ซบนำยาสวนทเกนออก

5. นำหลอดหยดเกบลงในขวด ปดใหสนท อยาลางหรอเชด

ปลายหลอด

6. หากจำเปนตองหยอดยาหยอดตาหลายชนดในชวงเวลา

เดยวกนใหหยอดหางกน10นาทเพอใหตวยาแตละชนดออกฤทธไดด

7. ยาหยอดตาเมอเปดใชแลวจะเกบไดไมเกน1เดอนนบจาก

เปดใชยกเวนนำตาเทยมชนดทเปนกระเปาะซงไมไดใสสารกนเสยจะเกบ

ไดแค1วนหลงจากเปดใช

ยาปายตา

1. ลางมอใหสะอาด

2. นอนหรอนงแหงนหนามองขนขางบน ใชนวชดงหนงตาลาง

ใหเปนกระพง

ปดสวนทใชสดและฝาจนกวาใชครงตอไป

3. เปดฝาหลอด และบบยา ถายาแหงและแขงใหบบสวนนน

ทงไปจากนนบบยาลงในกระพงตาลางยาวประมาณ1เซนตเมตรโดยเรม

จากหวตาระวงอยาใหปลายหลอดแตะกบสวนใดๆของตา

4. กระพรบตาชาๆจากนนหลบตา2-3นาทเชดยาสวนทเกน

โดยใชสำลหรอกระดาษทชชเชดบรเวณปลายหลอด

5. ในกรณทใชยาหยอดตารวมกบยาปายตา ใหหยอดตากอน

แลวเวนระยะประมาณ10นาทจงคอยปายตา

ยาหยอดห

1. ลางมอใหสะอาดและใชผาชบนำทำความสะอาดใบห

2. ในกรณทยาหยอดหถกแชในต เยน กอนจะนำมาหยอด

ใหกำขวดยาในองมอ 2-3 นาท เพอใหอณหภมของยาใกลเคยงกบ

อณหภมของรางกาย ถาหยอดยาในขณะทอณหภมของยายงเยนอย

ผหยอดอาจจะรสกเวยนศรษะได

3. เอยงหหรอนอนตะแคงใหหขางทจะหยอดอยขางบน ดงใบห

ใหเอนขนไปดานหลง

4. เขยาขวดยาใหกระจายเขากน

5. หยอดยาเขาไปในรหตามจำนวนหยดทกำหนด อยาให

ปลายหลอดหยดแตะถกห

6. เอยงหขางนนไวอยางนอย2นาท

เอกสารอางอง

1. เรวด ธรรมอปกรณ และสารณย กฤตยานนต. ใชยา-ตองร เลม 1.

กรงเทพ:สำนกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย,2551.

2. สชาดา ชตมาวรพนธ, โพยม วงศภวรกษ และอภฤด เหมะจฑา,

บรรณาธการ. คมอทกษะตามเกณฑความรความสามารถทางวชาชพ

ของผประกอบวชาชพเภสชกรรม (พ.ศ. 2550) สภาเภสชกรรม.

กรงเทพ:สภาเภสชกรรม,2550.

3. O’Connell, MB and Vondracek, SF. Osteoporosis and Other

MetabolicBoneDiseasesinDipiro,JT,Talbert,RL,Yee,GCetal,

editors. Pharmacotherapy: A Pathophysiologic Approach. 7th ed.

NewYork:McGrawHill;2008:1483-1504.

4. Richards, PM. ววรรธน อครวเชยร, แปล. การใหยาโดยการสดพน

ในWinfield,AJandRichardsRME,editor.บงอรศรพานชสกลชย,

อรณศรปรเปรมนศราพรเกษสมบรณและคณะ,บรรณาธการเรยบเรยง.

เภสชกรรมปฏบต.ขอนแกน:คลงนานาวทยา,2548:279-294.

5. ศภกจวงศววฒนนกจ.เอกสารประกอบการเรยนเรองเภสชบำบดในโรค

หลอดเลอดหวใจคณะเภสชศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

6. เอกสารกำกบยาfosamaxplus.

7. เอกสารกำกบยาsymbicortturbuhaler.

8. เอกสารกำกบยาzithromax.

9. http://asthmameds.ca/turbuhaler.phpaccessed11March2010

10.http://www.boniva.com/about_boniva/how_to_take_boniva.aspx

accessed11March2010

11.http://www.spiriva.com/consumer/taking-spiriva/how-to-take-spiriva.

jspaccessed11March2010

AbbottLaboratoriesLtd.(Vidaylin)

AstraZeneca(Thailand)Ltd.

B.L.HuaLtd.

BangkokBotanicaLtd.(Cybele®)

BangkokDrugCo.,Ltd.

BayerScheringPharma

Beiersdorf(Thailand)Co.,Ltd.

BiopharmChemicalsCo.,Ltd.

BlackmoresLtd.

BoehringerIngelheim(Thai)Ltd.

Bristol-MyersSquibbThaiLtd.

Eisai(Thailand)MarketingCo.,Ltd.

Glaxosmithkline(Thailand)Ltd.

GreatEasternDrugCo.,Ltd.(Decolgen®)

HawParTigerBalm(Thailand)Ltd.

(Tigerตราเสอ)

HealthcoreLtd.

Janssen-CilagLtd.

JasdermatologyLtd.

รายชอผสนบสนนการจดงาน

Johnson&Johnson(Thailand)Ltd.

(tylenol®)

MedinovaLtd.(Hirudoid®)

MedlineCo.,Ltd.

MillimedCo.,Ltd.

MSD(Thailand)Ltd.

Naturelifeโดยหจก.ดวงชนก

Novartis(Thailand)Ltd.

(NovartisConsumer)

Novartis(Thailand)Ltd.

(NovartisPharma)

Pfizer(Thailand)Ltd.

Rottapharm

Sanofi-Aventis(Thailand)Ltd.

SiamHealthGroupCo.,Ltd.(SmoothE®)

SiamPharmaceuticalCo.,Ltd.

SilomMedicalCo.,Ltd.

Sino-Pacifictrading(Thailand)Co.,Ltd.

T.C.Pharma-ChemCo.,Ltd.

T.ManPharmaLtd.,Part.

TaishoPharmaceuticalCo.,Ltd.

Takeda(Thailand)Ltd.

USSummitCorporation(Overseas)

WyethConsumerHealthcare(Centrum)

ZuelligPharma(แผนกPerskindol)

บรษท เมอรรซนท(ประเทศไทย)จำกด

(Epual®)

บรษทแจกเจยอตสาหกรรม(ไทย)จำกด

(มหาชน)

บรษทแมนดอมคอรปอเรชน(ประเทศไทย)

จำกด(Roc®)

บรษท โอสถสภาจำกด

รายชอผสนบสนนการจดงาน

บรษท ไทยนครพฒนาจำกด

บรษทชมชนเภสชกรรมจำกด(มหาชน)

บรษททรไลนเมดจำกด

บรษทนาโนเมดจำกด

บรษทบเจซเฮลทแครจำกด

บรษทพาราวนเซอรจำกด(สตรบวแกว)

บรษทสหการโอสถ(1996)จำกด

บรษทอยเฮงอนเตอรเนชนแนล

เฮลทแครจำกด

บรษทสหแพทยเภสชจำกด

บรษทองกฤษตราง(แอลพ)จำกด

บรษทพเอมแอลฟาร.....ตคอลจำกด

บรษท เอสพเอสเมดคอลจำกด

Documents

Handbook for Pharmacist Vol.22553