85
Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten

Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten

Page 2: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Colofon

Titel Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten

Auteur Nederlands Partnerschap Leven Lang Leren

Versie 3

Datum 07-03-2016

Page 3: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 3

Inhoudsopgave

Inleiding .............................................................................................................. 4

1 Validering binnen ECVET-pilots ...................................................................... 7

2 Validering: individueel ................................................................................... 9

2.1 Ervaringsscan ....................................................................................... 10

2.2 Beroepsproducten ................................................................................. 13

2.3 Assessment .......................................................................................... 14

2.4 Vrijstelling examinering ......................................................................... 20

3 Validering op basis van vergelijking kwalificatie-eisen ................................ 23

4 Bijlage Rapportage waarderingsonderzoek ................................................. 25

Page 4: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 4

Inleiding

Het Europees systeem van studiepuntenoverdracht voor beroepsonderwijs en -opleiding

(ECVET) is de door de Europese Raad en het Europees Parlement in 2009 aangenomen als

aanbeveling. Deze aanbeveling is bedoeld om de samenwerking tussen lidstaten op het

gebied van het beroepsonderwijs en volwasseneneducatie te stimuleren. ECVET staat

voor European Creditsystem for Vocational Education and Training. ‘ECVET is een systeem

voor de accumulatie en overdracht van eenheden van leerresultaten in het

beroepsonderwijs en de beroepsopleiding in Europa. Hierdoor kan men leerresultaten

aantonen en laten registreren die binnen een verschillende context zijn verkregen, zowel

in het buitenland als via formele, informele of niet-formele leertrajecten. De

leerresultaten kunnen dan met het oog op accumulatie en het verkrijgen van een

kwalificatie worden overgedragen naar de context van het ‘thuissysteem’ van de persoon

(http://www.ecvet.nl/, http://www.nplll.nl/)’.

ECVET is een systeem om volwassenen op een efficiënte wijze van werk naar werk te

helpen. Samen met de descriptoren van het NLQF (gemeenschappelijk kader op basis van

leeruitkomsten) en validering biedt ECVET de mogelijkheid om flexibel maatwerk te

bieden voor volwassenen met erkenning van dat wat ze al kunnen. Op basis van de vraag

van de arbeidsmarkt wordt een kwalificatie opgedeeld in eenheden als basis voor

validering en maatwerk.

In opdracht van het ministerie van Onderwijs zijn in 2015 dertien ECVET-pilots uitgevoerd.

Uitgangspunt voor alle ECVET-pilots was de vraag vanuit de arbeidsmarkt. Vragen

die binnen kwamen waren bijvoorbeeld ‘breng in kaart wat werknemers kunnen (0-

meting) als basis voor verdere loopbaanontwikkeling’, of ‘om door te kunnen stromen

binnen de organisatie moeten de werknemers bijgeschoold worden op een klein onderdeel

van de kwalificatiestructuur: valideer wat ze al kunnen en organiseer waar nodig

maatwerk voor dit onderdeel’. In een aantal gevallen was er sprake van een

diplomagericht traject (crebo en branche). De vraag was dan: ‘ontwikkel een

diplomagericht opleidingstraject waarbij rekening wordt gehouden met reeds verworven

kennis en kunde om zo op een efficiënte en flexibele wijze het diploma te behalen’. In

deze handleiding wordt ingegaan op deze laatste vraag (crebo gerelateerd).

In 2015 zijn een aantal ECVET-pilots binnen de onderwijsroute, (gericht op het behalen

van een diploma) op basis van individuele validering, afgerond. Het betreft o.a. twee

De handleiding is bedoeld voor medewerkers van onderwijsinstellingen

(beleidsmedewerkers, examencommissies, onderwijsontwikkelaars, intakers et cetera)

die verkorte opleidingen willen aanbieden aan volwassenen op basis van eerder

verworven competenties in relatie tot ECVET-eenheden.

Het doel van de handleiding: handreiking ECVET-methodiek voor doelgroep bekostigde

en niet-bekostigde instellingen die diplomagerichte opleidingstrajecten (willen)

verzorgen voor werkenden en daarbij rekening houden met reeds verworven kennis en

kunde als basis voor het verlenen van vrijstellingen van onderwijs en examinering.

Page 5: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 5

pilots bij zorginstelling ASVZ en een pilot bij Friese Woude. De pilots bij ASVZ zijn

uitgevoerd door ROC Ter Aa in samenwerking met ISBW (EVC-aanbieder) als

verantwoordelijke voor de validering. Als standaard is crebo 4 Maatschappelijke Zorg

gehandicaptenzorg gebruikt (crebonummer 92661). De pilot bij Friese Woude is uitgevoerd

door ROC Friese Poort in samenwerking met Vigor (EVC-aanbieder) als verantwoordelijke

voor de validering. Als standaard is crebo 3 Verzorgende IG gebruikt (crebonummer

95530). De onderwijstrajecten als vervolg op de validering zijn als derde leerweg

uitgevoerd.

De ontwikkelde aanpak in de ECVET-pilots is één van de mogelijkheden om te valideren

binnen de onderwijsroute naast andere valideringsinstrumenten. In een aantal ECVET-

pilots is het principe van de EVC-methodiek toegepast binnen de onderwijsroute. In een

aantal van deze pilots is ervoor gekozen om de uitvoering van validering door erkende

EVC-aanbieders uit te laten voeren. Valideren binnen de onderwijsroute gericht op het

behalen van een diploma is de verantwoordelijkheid van de onderwijsinstelling. De

instelling kan er voor kiezen om de validering zelf uit te voeren of samen te werken met

een EVC-aanbieder.

Zorgorganisatie ASVZ heeft twee pilots uitgevoerd; een pilot was gericht op het

mobiliseren van werknemers naar een andere functie en hoger niveau middels het

behalen van het diploma Maatschappelijke Zorg niveau 4. Er hebben achttien

werknemers deelgenomen aan de pilot, waarvan tien deelnemers de opleiding in vijf

maanden hebben afgerond. Aan de tweede pilot hebben 23 kandidaten deelgenomen:

negen deelnemers ronden af in zes maanden en veertien in zeven tot tien maanden. Bij

Friese Woude betekende de ECVET-pilot voor zestien deelnemers verkorting van de

opleiding met één jaar.

Validering onderwijs – arbeidsmarkt

Er zijn twee routes voor het erkennen van eerder verworven competenties: de

arbeidsmarkt- en onderwijsroute. In beide routes worden de ervaringen van mensen in

kaart gebracht en gewaardeerd.

Onderwijsroute

Voor het mbo is de onderwijsroute de belangrijkste route. De school onderzoekt met

valideringsinstrumenten of (volwassen) mbo-studenten die een mbo-diploma willen

behalen, vrijstelling kunnen krijgen van onderwijs of examinering op basis van kennis

en ervaring die zij door werk of studie elders hebben opgedaan. Door studenten

vrijstelling te geven, kan het opleidingstraject verkort worden en kunnen deze

studenten door een maatwerktraject sneller hun mbo-diploma behalen. Voor meer info:

http://www.servicepuntexaminering.nl

Arbeidsmarktroute

De arbeidsmarktroute is bedoeld voor mensen die loopbaanstappen op de arbeidsmarkt

willen zetten, maar niet per se een vervolgopleiding en een diploma willen behalen.

Werknemers of werkzoekenden kunnen hun eerder verworven kennis en ervaring in

kaart laten brengen via een EVC-procedure zoals we die al jaren kennen. Een erkende

EVC-aanbieder neemt de EVC-procedure af en deze wordt afgesloten met een

Page 6: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 6

ervaringscertificaat. Met dit certificaat kan een werknemer aan een (toekomstige)

werkgever laten zien op welk niveau hij/zij functioneert. Voor meer info:

www.nationaal-kenniscentrum-evc.nl

Verbinding

Tussen de arbeidsmarktroute en de onderwijsroute blijft een verbinding mogelijk. Als

een werknemer bijvoorbeeld in de arbeidsmarktroute zijn kennis en kunde heeft laten

vastleggen in een ervaringscertificaat en op een later moment alsnog besluit een mbo-

diploma te willen behalen, dan kan de school op basis van het ervaringscertificaat

vrijstellingen verlenen voor onderwijs of examens.

Page 7: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 7

1 Validering binnen ECVET-pilots

Validering is een breed begrip. Validering beschrijven we als het onderzoeken, beoordelen

en vaststellen van iemands kennis en vaardigheden ten aanzien van een vooraf

vastgestelde standaard. De standaard kan een crebo-, croho- of branchestandaard zijn.

Ook kan de standaard een andere vorm hebben, bijvoorbeeld in de vorm van een ECVET-

eenheid. Een van de bekendste valideringinstrumenten is EVC. In de toolbox validering

van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van

verworven kennis en vaardigheden beschreven (o.a. Ervaringsprofiel, CH-Q). De

instrumenten passen binnen de fases die ook vanuit Europa worden gebruikt voor

validering:

identificeren van competenties;

documenteren van competenties;

assessment van competenties;

certificeren van competenties.

Fases die een zelfstandige waarde kunnen hebben of die elkaar kunnen opvolgen zoals is

gebeurd binnen de ECVET-pilots.

In de pilots werd vaak de vraag gesteld ‘wat is het verschil tussen EVC en ECVET’? De

valideringsprocedure in deze ECVET-pilots is in overleg met werkgever en

onderwijsinstelling uitgevoerd door erkende EVC-aanbieders. Het principe van EVC wordt

toegepast bij de validering, de stappen zijn ook hetzelfde, maar dan op een iets andere

wijze georganiseerd en met andere verantwoordelijkheden. Indien er sprake is van

validering van eerder verworven competenties als basis voor het verlenen van

vrijstellingen van onderwijs en examinering gericht op het behalen van een diploma, ligt

de verantwoordelijkheid voor validering bij de onderwijsinstellingen. Het is aan de

onderwijsinstellingen om hier wel/niet in samen te werken met EVC-aanbieders.

In een overzicht:

EVC-procedure Validering binnen ECVET

Wat is het?

Het Erkennen van Verworven

Competenties (EVC) is een procedure die

een individu bij een erkende EVC-

aanbieder doorloopt, waarbij de

competenties van het individu worden

onderzocht, beoordeeld en gewaardeerd

ten opzichte van een vooraf vastgestelde

EVC-standaard, met als resultaat een

ervaringscertificaat.

Wat is het?

Een valideringsprocedure die een individu

bij een onderwijsinstelling of erkende

EVC-aanbieder doorloopt, waarbij de

competenties van het individu worden

onderzocht, beoordeeld en gewaardeerd

ten opzicht van vooraf vastgestelde

ECVET-eenheden, met als resultaat een

korte en bondige rapportage en

resultatenoverzicht. Bij een

diplomagericht opleidingstraject ligt de

verantwoordelijkheid voor de validering bij

de onderwijsinstelling en is de validering

gericht op het verlenen van vrijstellingen

voor onderwijs en/of examinering.

Page 8: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 8

EVC-procedure Validering binnen ECVET

Wanneer in te zetten?

Wanneer iemand zijn competenties wil

laten erkennen, bijvoorbeeld om aan te

tonen wat hij waard is bij zijn huidige of

toekomstige werkgever ten opzichte van

een crebo-, croho- of branchestandaard.

Of wanneer een werkgever wil weten over

welke competenties haar medewerkers

beschikken.

Wanneer in te zetten?

Wanneer iemand zijn competenties wil

laten erkennen, bijvoorbeeld om aan te

tonen wat hij waard is bij zijn huidige of

toekomstige werkgever ten opzichte van

een deel van een standaard. Of wanneer

een werkgever wil weten over welke

competenties haar medewerkers

beschikken. Of wanneer iemand een zo

efficiënt mogelijk scholingstraject wil,

gericht op het behalen van een diploma.

Hoe werkt het?

Identificeren: voorlichting en intake.

Documenteren: portfolio-opbouw

(breed), verzamelen van

bewijsstukken.

Assessment: op basis van een

passende instrumentenmix beoordelen

van opgebouwde competenties.

Certificeren: beschrijven van de

uitkomsten in een Ervaringscertficaat.

Verdere loopbaanontwikkeling in

afstemming met werkgever.

Hoe werkt het?

Identificeren: voorlichting en intake.

Documenteren: verzamelen van

vooraf vastgestelde

beroepsproducten/bewijsstukken.

Assessment: op basis van een

passende instrumentenmix beoordelen

van opgebouwde competenties.

Beschrijven van de uitkomsten in een

rapportage en resultatenoverzicht.

Afhankelijk van het loopbaandoel kan

er nog een maatwerktraject worden

gevolgd richting (onderdelen van)

diplomering.

Tijd/kosten

Een EVC-procedure kost tussen de

€ 1.000-1.500. De gemiddelde

doorlooptijd is drie maanden (zonder

maatwerk dat daar op kan volgen).

Tijd/kosten

Validering binnen ECVET wordt

berekend per ECVET-eenheid. De

gemiddelde doorlooptijd is een maand

(zonder maatwerktraject).

In bijna alle ECVET-pilots is gebruik gemaakt van individuele validering. Bij een pilot

(Defensie, landmacht) is gebruik gemaakt van validering op basis van vergelijking van

een crebo- met een branchekwalificatie. Beide procedures worden nader uitgewerkt.

Page 9: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 9

2 Validering: individueel

De validering is uitgevoerd op basis van vragen van werkgevers. In de pilots hebben we

dus geen kandidaten hoeven te werven, die waren er al. Werkgevers met een goed HR-

beleid hebben in beeld welke werknemers ze via flexibel maatwerk willen ondersteunen

met loopbaantransities (intern, extern). Bij de ontwikkeling van de valideringsprocedure

binnen een diplomagericht traject zijn vier partijen betrokken:

1. Werkgever

2. EVC-aanbieder1

3. Examencommissie opleiding

4. Opleidingsinstelling als verantwoordelijke voor het maatwerk onderwijstraject

Voorafgaand aan de validering zijn de ECVET-eenheden beschreven in leeruitkomsten. In

deze handleiding gaan we hier niet verder op in. Voor meer informatie over het

beschrijven van ECVET-eenheden verwijzen we naar de handleiding ‘Ontwikkelen van

ECVET-eenheden’.

Vanuit de ketenaanpak is vanaf het begin samen opgetrokken om te komen tot een

gedragen aanpak. Dit om in te spelen op ervaringen uit EVC-projecten die hebben geleerd

dat drie punten essentieel zijn in de ketenaanpak, namelijk: deskundigheidsbevordering

en betrokkenheid van examencommissies, kwaliteit van de onderbouwing van de

validering en vertrouwen in de ketenpartners. De ontwikkeling en uitvoering van de

validering is gebeurd binnen de ketenaanpak via de volgende stappen:

1. Selecteren EVC-aanbieder2

2. Ontwikkelen richtlijnen beroepsproducten

3. Ontwikkelen richtlijnen voor validering

Bij het vormgeven van de validering zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:

• keep it simple;

• kwalitatief goede beoordelingen;

• acceptatie door werkgevers en examencommissies;

• doorlooptijd (korter dan nu gebruikelijk, bijvoorbeeld vier weken);

• kosten (kleinere eenheid valideren, dus goedkoper);

• kleinere eenheden, is dan nog wel een portfolio noodzakelijk?

• eenheden moeten onderdeel uit kunnen maken van een totale kwalificatie en

verzilverbaar zijn, d.w.z. vrijstellingen op kunnen leveren voor onderwijs en/of

examens.

1 De onderwijsinstellingen als verantwoordelijke voor de validering binnen het diplomagerichte traject hebben ervoor gekozen om de validering uit te laten voeren door een erkende EVC-aanbieder. 2 Of onderwijsinstelling die die validering uitvoert.

Page 10: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 10

2.1 Ervaringsscan

De valideringsprocedure begint met een groepsvoorlichting voor de werknemers. De

werkgever en EVC-aanbieder (al dan niet verbonden aan een onderwijsinstelling) leggen

uit wat de bedoeling en opzet van het traject is. Na de groepsgewijze voorlichting vullen

de kandidaten de Ervaringsscan (QuickScan) in als input voor een individueel

intakegesprek. De Ervaringsscan maakt de werknemers bewust van de leeruitkomsten

waar ze aan moeten voldoen en de EVC-aanbieder krijgt een eerste indruk van de

werknemer. Als blijkt dat de werknemer geen of onvoldoende ervaring heeft, stopt het

valideringsproces en wordt de werknemer doorverwezen naar de opleider.

Succesfactoren

HR-beleid werkgever.

Werknemers worden goed geïnformeerd over doel en werkwijze van het traject.

Leeruitkomsten en Ervaringsscan zijn begrijpelijk voor de werknemers.

Page 11: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 11

Voorbeeld uitleg ECVET-procedure

Page 12: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 12

Voorbeeld Ervaringscan of QuickScan Friese Wouden

Competenties (in termen van zelfstandigheid/verantwoordelijkheid)

De beroepsbeoefenaar werkt zelfstandig, is verantwoordelijk voor het eigen werk en aansprakelijk voor het eigen handelen

ECVET-eenheid 1.0 Basiskennis Verzorgende-IG

Mogelijke bewijzen

Bewijsstukken aangedragen door deelnemer

(Bewijsstukken uniek nummeren)

Niet expliciet te benoemen. Alle

aangedragen bewijzen bij alle ECVET-

eenheden van Verzorgende IG dragen

componenten in zich die

onderbouwend kunnen zijn voor het

aantonen van de basiskennis

Verzorgende IG

Niet van toepassing

Activiteiten en deelactiviteiten bij de ECVET eenheid (Deel)activiteit Prestatie-indicatoren Ja Nee

Activiteit Verwerven van theoretische basiskennis ten behoeve van scholing tot Verzorgende

IG.

Leerresultaten: Zie de prestatie-indicatoren hieronder

De beroepsbeoefenaar kan…

de ligging van de verschillende orgaansystemen in het lichaam aanwijzen

beschrijven wat de functie is van de verschillende orgaansystemen in het lichaam

benoemen welke gevolgen ziektes van de orgaansystemen hebben voor de cliënt

beschrijven welke zorg zij levert aan een cliënt met een afwijking aan een van de

orgaansystemen

voedingsadviezen geven aan cliënten, gericht op hun specifieke aandoening

de cliënt voorlichten over diagnostische procedures bij verschillende aandoeningen van de

orgaansystemen

beschrijven op welke wijze medicatie door het lichaam wordt opgenomen en uitgescheiden

ECVET-eenheid 1.0 Basiskennis Verzorgende-IG

Page 13: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 13

2.2 Beroepsproducten

Tijdens het intakegesprek krijgen de kandidaten een ‘boodschappenbriefje’ met

beroepsproducten of bewijsstukken als basis voor het valideringstraject. Kandidaten hoeven

dus geen breed portfolio op te bouwen, maar gaan gerichte beroepsproducten verzamelen. Dit

moeten kant en klare beroepsproducten zijn, die ‘op de plank’ liggen en relevant zijn voor de

aan te tonen eisen. Voordeel is dat dit proces snel en efficiënt verloopt, zonder afbreuk te

doen aan de kwaliteit van de bewijslast. Er is weinig begeleiding nodig. Er wordt alleen

gefocust op de beroepsproducten die een direct bewijs zijn voor de ECVET-eenheden. Nadeel

hiervan is dat je een beperkt beeld krijgt van de kandidaat.

Hoe komen de beroepsproducten tot stand?

1. In een brainstormsessie met EVC-aanbieder en werkgever wordt een lijst gemaakt van

mogelijke beroepsproducten. Het moet gaan om bewijsstukken die een direct verband

hebben met de leeruitkomsten. Een eigen geschreven zorgplan of een eigen gemaakte

technische tekening zijn voorbeelden van directe bewijsstukken die een resultaat laten

zien van de kandidaat.

2. De lijst met beroepsproducten wordt kritisch bekeken. Alleen directe bewijsstukken die

voldoen aan de zogenaamde VRAAK-criteria blijven op de lijst staan: variatie, relevantie,

authenticiteit, actualiteit en kwantiteit (VRAAK). De VRAAK-criteria zijn belangrijk bij het

beoordelen van de kwaliteit van de verschillende bewijzen. Uitgangspunt is dat er niet

meer dan tien beroepsproducten mogen zijn (keep it simple). Soms kom je maar tot twee

of drie beroepsproducten. Dat is geen probleem, want er volgt nog altijd een assessment

als basis voor een kwalitatief goede beoordeling.

VRAAK

Variatie

Contexten waarin of variatie in problemen van cliënten waarmee ervaring is opgedaan. Is er sprake van

bewijs van competenties in verschillende kritische beroepssituaties? Is er sprake van transfer?

Relevantie (validiteit)

Zegt iets over de mate waarin de meest belangrijke competenties (kritisch, hoog gewicht) worden gedekt.

Zegt het bewijs daadwerkelijk iets over de beheersing van die competenties?

Authenticiteit

Het vertrouwen dat een bewijs ook werkelijk een accurate representatie is voor de ervaring en de

deskundigheid van de kandidaat. Is het werk echt door deze kandidaat uitgevoerd (en niet door een

collega)? Verwijst ook naar het vertrouwen dat de bewijzen die opgenomen zijn van derden (bijvoorbeeld

referentie of 360 graden feedback) betrouwbaar zijn.

Actualiteit

Geeft een indruk van de mate waarin het bewijs iets zegt over het huidige competentieniveau van de

kandidaat; hoe lang is het geleden en wat zegt dat over de beheersing van het werkproces (of een onderdeel

ervan) op dit moment?

Kwantiteit

Heeft betrekking op het aantal maanden of jaren ervaring met het werk of competentie (of onderdeel ervan);

hoe lang en ook hoe intensief heeft de kandidaat ervaring opgedaan in het werk.

Let op:

• Het aspect Variatie wordt bekeken over het totaal aan bewijsstukken.

• Het aspect Kwantiteit wordt bekeken per bewijsstuk en over het totaal.

Page 14: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 14

3. Per ECVET-eenheid wordt een lijst met beroepsproducten opgesteld.

4. Beroepsproducten worden afgestemd met de betrokken examencommissie(s).

5. Beroepsproducten wordt vastgelegd.

De EVC-aanbieder beoordeelt de beroepsproducten als input voor het assessment. De

EVC-aanbieder formuleert vragen en aandachtpunten die van belang zijn voor het

assessment.

Succesfactor

Beroepsproducten ontwikkelen, afstemmen en vaststellen door middel van

ketenaanpak.

Voorbeelden van beroepsproducten gekoppeld aan een eenheid ASVZ

ECVET-eenheid 1.4 (Verpleeg)technisch handelen

Mogelijke bewijzen Bewijsstukken aangedragen door deelnemer

Bewijsnummer + titel Bewijsstuk ook nummeren en achter

portfolioboekje in de volgorde van de bewijsnummers toevoegen

1. Bekwaamheidskaart/zorgpaspoort/aftekenlijst

verpleegtechnische handelingen voorzien van

handtekening en data bevoegd en bekwaam collega,

volgens kwaliteitseisen van de BIG (1.4.1, 1.4.2,

1.4.3) 3

2. Alternatief voor 1. Certificaten voor verpleegtechnisch

handelen, behaald door beroepsbeoefenaar (1.4.1,

1.4.2, 1.4.3)

3. Evaluatieverslag eigen functioneren of

evaluatieverslag, ondertekend door leidinggevende

(1.4.3)

4. Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP) door

beroepsbeoefenaar geschreven (1.4.3)

2.3 Assessment

De ECVET-eenheden moeten conform de kwaliteitscode EVC en toezichtkader BVE (met

name gebied 2 examinering en diplomering) met een passende instrumentenmix

beoordeeld worden. Hiervoor kan onderstaande checklist worden gebruikt:

1. Kun je met de combinatie van beoordelingsinstrumenten de volledige ECVET-eenheid

(kwalificatie-eisen als leeruitkomsten beschreven) beoordelen?

2. Worden die deelactiviteiten beoordeeld die essentieel zijn voor de uitvoering van het

beroep?

3. Wordt de cognitieve complexiteit van het beroep geborgd in de

beoordelingsinstrumenten?

4. Worden leeruitkomsten integraal beoordeeld (kennis, vaardigheden en attitudes)?

5. Worden leeruitkomsten op meerdere momenten of met meerdere instrumenten

beoordeeld?

6. Wordt iedere leeruitkomst door meerdere en verschillende beoordelaars beoordeeld?

(inter beoordelaarsbetrouwbaarheid)

3 Verwijzing naar activiteit

Page 15: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 15

In de diverse ECVET-pilots zijn verschillende assessmentinstrumenten gebruikt,

bijvoorbeeld een criterium gericht interview, werkplekobservatie en proeve van

bekwaamheid. Hierbij is de volgende werkwijze gehanteerd:

1. ontwerpen van de valideringsprocedure;

2. afstemmen van de valideringsprocedure met werkgever en examencommissie;

3. bijstellen van de valideringsprocedure;

4. vaststellen van de valideringsprocedure.

Resultaat/rapport

De uitkomsten van de valideringsprocedure worden onderbouwd en beschreven in een

ECVET-rapportage in combinatie met een resultatenoverzicht. De rapportage is beknopter

dan een ervaringscertificaat. Het vertrouwen in de uitkomst van de valideringsprocedure

is gebaseerd op de ketenaanpak en de gehanteerde kwaliteitsstandaarden (de wet- en

regelgeving rondom vrijstellingen voor examens vormen hierbij het uitgangspunt). Op

deze manier worden er twee belangrijke winstpunten geboekt: proces van valideren

verloopt efficiënter (minder tijd nodig voor het schrijven van het ervaringscertificaat) en

geen probleem bij de verzilvering. Op basis van het de ECVET-rapportage en

resultatenoverzicht neemt de examencommissie op een verantwoorde wijze een besluit

over het verlenen van vrijstelling (zie ook paragraaf 2.4.).

Succesfactoren

Validering uit laten voeren door erkende EVC-aanbieders. Erkende EVC-aanbieders

werken conform kwaliteitscode, beschikken over deskundige begeleiders beoordelaars

en zijn bekend met de ketenaanpak.

Valideringsprocedure ontwikkelen, afstemmen en vaststellen door middel van

ketenaanpak.

Zie de volgende pagina’s voor een voorbeeld van een ECVET-rapportage en

resultatenoverzicht ASVZ

Page 16: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 16

Page 17: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 17

Overzicht ECVET‐ eenheden MBO Persoonlijk Begeleider Gehandicaptenzorg NLQF/EQF niveau 4

Persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg niveau 4 (crebonummer 92661)

ECVET‐eenheden

1 Plannen van zorg

en ondersteuning

WP (werkproces) 1.1

Inventariseert de hulpvraag van de cliënt

WP 1.2 Schrijft het plan van aanpak

WP 1.3 Specificeert het plan van aanpak tot een activiteitenplan

2 Ondersteunen en

begeleiden

WP 2.4 Begeleidt een groep cliënten op sociaal‐maatschappelijk gebied

WP 2.3 Ondersteunt de cliënt bij dagbesteding

WP 2.5 Ondersteunt de cliënt bij het voeren van regie over het eigen leven

WP 2.6 Ondersteunt het sociale leven

WP 3.6 Evalueert de geboden ondersteuning

3 Individuele zorg WP 2.1 Ondersteunt de cliënt bij de persoonlijke verzorging

WP 2.2 Ondersteunt de cliënt bij wonen en huishouden

WP 3.6 Evalueert de geboden ondersteuning

4 Technisch

handelen

WP 2.7 Voert verpleegtechnische handelingen uit

WP 3.6 Evalueert de geboden ondersteuning

5 Coördinatie en

organisatie

WP 3.3 Stemt de werkzaamheden af met betrokkenen

WP 3.4 Voert coördinerende taken uit

WP 3.5 Voert beheertaken uit

WP 3.6 Evalueert de geboden ondersteuning (van de coördinerende

taken)

6 Kwaliteitszorg WP 3.1 Werkt aan deskundigheidsbevordering en professionalisering van

het beroep

WP 3.2 Werkt aan het bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg

Generieke eisen

7.1 Nederlandse Taal en Rekenen Niveau 4 3F

7.2 Loopbaan en Burgerschap 7.3 Engels

Page 18: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 18

Page 19: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 19

Overzicht en onderbouwing bewijsvoering Bij de beoordeling heeft de assessor gebruikgemaakt van het door de deelnemeraangeleverde bewijsmateriaal, waaronder: 1 Indirecte bewijzen voor portfolio (CV, behaalde diploma’s en/of certificaten, ECVETeenheid

overstijgende bewijzen).

2 Directe bewijsstukken ( beroepsgerelateerd) per deelactiviteit.

Aanvullend heeft de assessor een criteriumgericht interview afgenomen voor toelichtingop beroepsgerelateerde bewijsstukken.

Op basis van onderstaande directe bewijzen heeft de kandidaat de betreffende ECVET eenheid gevalideerd

gekregen*:

1.1 Plannen van zorg en ondersteuning

1. Observatieverslag cliënt, of een (gespreks)verslag waaruit blijkt dat de hulpvraag

wordt inventariseert.1.1.1

2. Een document waaruit blijkt informatie is ingewonnen bij andere disciplines (bv

verslag, mailwisseling over cliënt). 1.1.1

3. Een maandrapportage (waarin beschrijving voortgang en doelen staan beschreven). 1.1.1 4. Geaccordeerd ondersteuningsplan getekend door cliënt en of betrokkene. 1.1.2 ,1.1.3 5. Procesbeschrijving van de wijze waarop het plan is opgesteld 6. Evaluatie van de doelen uit het plan (bv een verslag van het zorgoverleg). 1.1.1,1.1.4 7. Uitnodigingen voor en agenda bespreking IP.

1.2 Individuele zorg

1. Ondersteuningsplan (relevant gedeelte van een ondersteuningsplan waarin staat

beschreven wat een cliënt nodig heeft aan persoonlijke zorg.) 1.2.1

2. Bewijs hoe voorzien wordt in hiervoor beschreven persoonlijke zorg (beschrijving van aanpak,

feedback van andere afdelingen en of familie, beschrijving hoe de persoonlijke zorg uit wordt

gevoerd volgens afspraak, een dagrapportage of film materiaal).1.2.1

3. Dagrapportage waarin specifiek de aanpak bij persoonlijke verzorging van de cliënt beschreven staat. 1.2.1

4. Relevant gedeelte aan van een ondersteuningsplan waarin staat beschreven wat een cliënt

nodig heeft aan ondersteuning bij wonen en huishouden. 1.2.2

5. Bewijs hoe voorzien wordt in hiervoor beschreven (beschrijving van een aanpak, feedback van

andere afdelingen en of familie hoe de zorg uit wordt gevoerd volgens afspraak,

dagrapportage, film materiaal, gegevens uit plancare, opruimplan, pictogram/ verwijzers enz).

6. Dagrapportage waarin specifiek de aanpak beschreven staat van wonen en huishouden. 1.2.2 7. Evaluatieverslag van eigen functioneren (verslag van functioneringsgesprek, POP enz. Het

bewijs moet gerelateerd zijn aan individuele zorg en hoe de kandidaat zich hierin ontwikkelt).

1.3 Ondersteunen en Begeleiden

1. Bewijs hoe voorzien wordt in hiervoor beschreven activiteiten. (beschrijving van een

aanpak, feedback van andere afdelingen/familie, hoe activiteit wordt uitgevoerd volgens

afspraak, dagrapportage verslag, filmmateriaal). 1.3.2

2. Dagrapportage waarin specifiek de aanpak beschreven staat. 1.3.2 3. Bewijs waaruit blijkt hoe kandidaat bij een cliënt heeft bijgedragen aan het voeren van deregie

over zijn eigen leven (cliënt kan zelf kiezen uit broodbeleg, brengt zelf bord naar keuken, enz.

). 1.3.3

4. Relevant gedeelte uit een dagrapportage of verslag van afspraken die zijn gemaakt tussen

cliënt en of familie – sociale systeem. Of een certificaat van deelname aan een cursus die te

maken heeft met het ondersteunen van de cliënt in het sociale systeem.1.3.4

5. Evaluatieverslag van ondersteunen en begeleiden (evaluatie uit zorg overleg, of een

bijgesteld ondersteuningsplan). 1.3.5

Page 20: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 20

2.4 Vrijstelling examinering

De diplomagerichte ECVET-pilots waren gericht op het behalen van een diploma als basis

voor verdere loopbaanontwikkeling. Dat betekent dat kandidaten met de resultaten van

de valideringsprocedure een verzoek tot vrijstelling voor examinering hebben ingediend

bij een examencommissie van de betrokken onderwijsinstelling (ROC Ter Aa, Friese

Poort). De verantwoordelijkheid over eventuele verzilvering van ECVET-eenheden ligt net

zoals bij de verzilvering van het ervaringscertificaat bij de examencommissie. De

examencommissie moet zich vergewissen (in grondigheid en frequentie) dat de kwaliteit

van exameninstrumenten en –processen van een opleiding op orde zijn: dus ook bij het

aanvaarden en waarderen van ECVET-rapporten van erkende aanbieders. Een

examencommissie van een betrokken roc heeft gewerkt met speciaal ontwikkelde

checklisten, verantwoordingsdocumenten en protocollen om tot een verantwoorde

besluitvorming te komen. Deze examencommissie voert steekproefsgewijs controles uit

bij de EVC-aanbieder of er conform afspraak gewerkt wordt. Op die manier kan de

examencommissie tot een kwalitatieve verantwoorde verzilvering komen als basis voor

een maatwerk opleidingstraject. Door deze werkwijze wordt voldaan aan de eisen van de

Inspectie van Onderwijs.

Werkwijze examencommissie:

Checklist om vast te leggen dat examencommissie kwaliteit van de EVC-aanbieder

heeft gecontroleerd en voldoende bevonden.

Formulier om per kandidaat vast te stellen welke ECVET-eenheden via aangeleverde

ECVET-rapporten worden geaccepteerd als vrijstelling voor het bijbehorende examen.

Page 21: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 21

Controle door examencommissie;

o Steekproeven uitvoeren bij EVC-aanbieder om te checken of de uitvoering van de

EVC-procedure door begeleiders en assessoren gebeurt zoals is afgesproken

(wordt gedaan wat is beloofd en afgesproken?).

o Deskundige en gecertificeerde assessoren bepalen voor welke ECVET-activiteiten

(werkprocessen/kerntaken) van het betreffende KD, de rapportage van de

kandidaat voldoende bewijs levert voor vrijstelling van examinering.

Evaluatie procedure examencommissie en EVC-aanbieder.

Voorbeeld formulier onderbouwing per kandidaat ECVET examencommissie ROC

ter Aa

Beheersing ECVET‐eenheid 2 volgens ECVET‐rapport

ECVET‐eenheid 2: 1.2 Individuele zorg – MZ‐GHZ‐4

(zorgtaken – persoonlijke zorg, wonen en huishouden)

Activiteiten (en werkprocessen)

Aangetoond Deels aangetoond:

Toelichten wat niet is aangetoond

Niet aangetoond

1.2.1 Ondersteunt de cliënt bij de persoonlijke verzorging

2.1 Ondersteunt de cliënt bij de persoonlijke verzorging

1.2.2 Ondersteunt de cliënt bij wonen en huishouden

2.2 Ondersteunt de cliënt bij wonen en huishouden

1.2.3 Evalueert de individuele zorg

3.6 Evalueert de geboden ondersteuning

Conclusie ECVET‐eenheid 2: Individuele zorg – MZ‐GHZ‐4

(zorgtaken – persoonlijke zorg, wonen en huishouden)

Naam assessor

namens ROC ter AA Handtekening voor

akkoord

Naam assessor

namens bedrijf Handtekening voor

akkoord

Voorbeeld vrijstelling per kandidaat ECVET examencommissie ROC ter Aa

ECVET‐eenheid Bewezen

met ECVET‐ rapport

Activiteiten Kerntaken en werkprocessen

deelactiviteiten Werkproces ja nee

1. ECVET‐eenheden behorend tot het primair proces

1.1 Plannen van zorg en ondersteuning KT 1 Opstellen van een plan van aanpak 1.1.1 Inventariseert de hulpvragen van de

cliënt wp 1.1 Inventariseert hulpvragen van de cliënt

1.1.2 Schrijft het plan van aanpak wp 1.2 Schrijft het plan van aanpak 1.1.3 Specificeert het plan van aanpak tot

een activiteitenplan wp 1.3 Specificeert het plan van aanpak tot

een activiteitenplan

1.1.4 Evalueert de zorg en ondersteuning wp 3.6 Evalueert de geboden ondersteuning 1.2 Individuele zorg (zorgtaken – persoonlijke

zorg, wonen en huishouden) KT 2 Bieden van ondersteunende,

activerende begeleiding en zorg

1.2.1 Ondersteunt de cliënt bij de persoonlijke verzorging

wp 2.1 Ondersteunt de cliënt bij de persoonlijke verzorging

Page 22: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 22

Succesfactoren

Ontwikkel als roc beleid op vrijstelling van examinering.

Ontwikkel procedures en protocollen om te komen tot vrijstelling van examinering.

Evalueer de ketenaanpak en werkwijze met de EVC-aanbieder.

Page 23: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 23

3 Validering op basis van vergelijking kwalificatie- eisen

Een van de ECVET-pilots is uitgevoerd binnen het ministerie van Defensie in

samenwerking met het Paars Partnerschap4. De oorspronkelijke gedachte was om te

onderzoeken wat het verschil is tussen de brancheopleiding Initiële Vorming

Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht en de crebo 4 Leidinggeven op basis van

Vakmanschap. Om het verschil te overbruggen zouden één of meerdere ECVET-eenheden

worden ontwikkeld. Defensie is namelijk op zoek naar een mogelijkheid om er voor te

zorgen dat eigen personeel op een soepele en eenvoudige manier kan worden toegeleid

tot een kwalificatie met waarde in de civiele maatschappij. Dat betekent dat men graag

wil weten of het mogelijk is of personeel via een verkort traject een civiel erkend diploma

kan krijgen. Er bleek geen verschil te zijn tussen beide standaarden. Integendeel: de

brancheopleiding Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht bleek

meer inhoud en niveau te bevatten dan de crebo 4 Leidinggeven op basis van

Vakmanschap. De volgende opdracht is toen geformuleerd: ‘onderzoek in hoeverre de

opleiding Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht overeenkomt

met de kerntaken en werkprocessen van de opleiding Leidinggevende

team/afdeling/project van het kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van

Vakmanschap’. Hiermee kan antwoord worden gegeven op de vragen:

Heeft de militair, die de Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke

Landmacht heeft doorlopen, voldaan aan dezelfde onderwijsnormen als de opleiding

Leidinggeven op basis van Vakmanschap?

Geeft de examinering van de Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke

Landmacht voldoende borging aan de examencommissies van de roc’s dat de militair

de stof van de opleiding op voldoende niveau beheerst?

Het proces heeft geleid tot een vrijstelling voor de onderofficieren voor alle onderdelen

van de crebo Leiderschap op basis van Vakmanschap, behalve die onderdelen die via een

COE worden geëxamineerd (Nederlands, Engels, rekenen) bij de roc’s die onderdeel

uitmaken van het Paars Partnerschap. De examencommissies verbonden aan het Paars

Partnerschap hebben dit besluit genomen op grond van onderstaande werkwijze.

Werkwijze:

1. De crebo Leidinggeven op basis van vakmanschap (23075, 23208) is conform

handleiding ECVET beschreven in vijf ECVET-eenheden.

2. Per ECVET-eenheid is bekeken of de kerntaken en werkprocessen van het

kwalificatiedossier worden afgedekt door de opleiding van defensie.

3. Een reguliere vergelijking van inhoud en vorm van examens bleek nog niet mogelijk

omdat de examens van de crebo-opleiding nog niet beschikbaar zijn. Een

vertegenwoordiging van de examencommissies van het Paars Partnerschap heeft een

onderzoek gedaan naar de examinering bij de opleiding van defensie. De werkgroep

wilde middels dit deel van het onderzoek aantonen dat de kandidaten die het diploma

4 Paars Partnerschap is een samenwerkingsverband tussen de volgende roc’s: Zadkine, ROC West-

Brabant, ROC Friese Poort, Deltion College, ROC Midden Nederland, Summa College, ROC Kop van Noord-Holland en het Ministerie van Defensie voor het opleiden van Defensiemedewerkers. Voor meer informatie: www.paarspartnerschap.nl

Page 24: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 24

van de Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht bezitten,

afgegeven door de KMS, ook daadwerkelijk over de kennis en de vaardigheden

beschikken die hen tijdens de opleiding aan de Initiële Vorming Onderofficieren van

de Koninklijke Landmacht geleerd worden.

4. De uitkomsten van het onderzoek zijn beschreven in een notitie5 door het Paars

Partnerschap.

5. De notitie is besproken met de betrokken examencommissies.

6. De notitie is extern gevalideerd door Cito.

7. De notitie is vastgesteld door de examencommissies van het Paars Partnerschap.

Op basis van het onderzoek is de conclusie van de examencommissies van het Paars

Partnerschap dat de militair, die de Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke

Landmacht met goed gevolg heeft doorlopen, bewezen heeft dat hij aan de kerntaak en

werkprocessen van het basisdeel en aan de kerntaak en werkprocessen van het

profieldeel ‘Leidinggevende team/afdeling/project’, die horen bij de kwalificatie

Leidinggevende team/afdeling/project, beheerst. Op basis hiervan krijgt de militair

vrijstelling van onderwijs en examinering voor alle onderdelen van het

kwalificatiedossier, behalve voor de generieke onderdelen Nederlands, rekenen, Engels

en Loopbaan & burgerschap. Hiervoor wordt een maatwerktraject ontwikkeld en

aangeboden als opstap naar de centrale examens.

Succesfactoren

Ontwikkel beleid op vrijstelling voor examinering.

Ontwikkel procedures en protocollen om te komen tot vrijstelling voor examinering op

grond waarvan examencommissies onderbouwde en verantwoorde besluiten kunnen

nemen.

Evalueer de werkwijze.

5 Zie bijlage ‘Rapportage waarderingsonderzoek’.

Page 25: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Handleiding validering binnen ECVET gericht op diplomagerichte trajecten 25

4 Bijlage Rapportage waarderingsonderzoek

Page 26: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

PROJECT

WAARDEREN EN VALIDEREN

RAPPORTAGE

WAARDERINGSONDERZOEK

Initiële Vorming Onderofficieren

van de

Koninklijke Landmacht (KMS)

en

Leidinggeven op basis van Vakmanschap

Leidinggevende team/afdeling/project, niveau 4

Crebonummer 25160

Uitvoerende ROC’s:

Project

Page 27: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 2

Inhoud

Inleiding 3

1. Vraagstelling, werkgroep en werkwijze 4 1.1 Vraagstelling

1.2 Werkgroep

1.3 Werkwijze

2. De opleidingen 5 2.1 De opleiding Leidinggevende team/afdeling/project 2.2 De opleiding Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht 2.3 Enkele kenmerken van beide opleidingen

3. Het waarderingsonderzoek 8

3.1 Vergelijkingsonderzoek naar inhoud

3.2 Examinering

4. Conclusies, aanbeveling en consequenties 11 4.1 Conclusies

4.2 Aanbeveling 4.3 Consequenties

5. Bronnen 12

6. Bijlagen 12 6.1 Bijlage 1: ECVET-eenheden Leidinggevende team/afdeling/project

6.2 Bijlage 2: Examinering Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke

Landmacht

Page 28: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 3

Inleiding

Met het oog op toekomstige ontwikkelingen bij Defensie en in de maatschappij, is Defensie op zoek

naar een mogelijkheid om er voor te zorgen dat eigen personeel op een soepele en eenvoudige manier

kan worden toegeleid tot een startkwalificatie in de civiele maatschappij. Dat betekent dat men graag

wil weten of het mogelijk is of personeel via een verkort traject een civiel erkend diploma kan krijgen.

Immers werknemers van Defensie zijn zelfstandige werknemers met werkervaring en veelal diverse

afgeronde militaire opleidingen. Het geheel aan kennis, houding en vaardigheden zou verzilverd

kunnen worden in een civiel diploma. Dit biedt mensen perspectief op een goede startkwalificatie in

de maatschappij en vergroot de kans op het eerder vinden van een baan of het oppakken van een

civiele vervolgopleiding.

Het project Waarderen en Valideren komt voort uit de vraag van Defensie om na te gaan of het

mogelijk is zogenaamde militaire groepsopleidingen (er zijn veel groepen van militairen met een

zelfde initiële- en vervolgopleiding) te waarderen en valideren naar een civiel diploma. De algemene

vraagstelling van een onderzoek in het kader van Waarderen en Valideren luidt: “Onderzoek in

hoeverre de kerntaken en werkprocessen van een civiele opleiding overeenkomen met één of meerdere

Defensieopleidingen.”

In dit rapport wordt een onderzoek beschreven waarin de Initiële Vorming Onderofficieren van de

Koninklijke Landmacht (IVO/KMS) vergeleken wordt met de nieuwe kwalificatie Leidinggevende

team/afdeling/project van het kwalificatiedossier Leiderschap op basis van Vakmanschap (CREBO

25160). In een ander rapport wordt de kwalificatie Technisch Leidinggevende, dat ook onderdeel

uitmaakt van het kwalificatiedossier, beschreven. Er zijn plannen om na afronding van deze

vergelijkingen ook vergelijkingen met behulp van ECVET te maken van de onderofficierenopleiding

van de Koninklijke Luchtmacht en de Koninklijke Marine.

Het nieuwe kwalificatiedossier, dat geldig is vanaf augustus 2015, is een eenjarige niveau-4

kopopleiding. Kandidaten voor deze opleidingen dienen bij de start te beschikken over een MBO-3

diploma.

In het onderzoek wordt een vergelijking gemaakt tussen inhoud van de CREBO opleiding en de

defensie-opleidingen. Bij het tot stand komen van dit rapport is gebruik gemaakt van de ECVET-

eenheden, die op 29 januari 2015 door defensie zijn vastgesteld. De ECVET-eenheden zijn het

resultaat van een onderzoek dat door ECVET en NLQF is uitgevoerd. Medewerkers van ECVET,

NLQF en CINOP hebben de Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht

vergeleken met het kwalificatiedossier. Zij hebben vervolgens een indeling in 5 eenheden gemaakt

(bijlage 1). De eerste 4 eenheden hiervan vormen de basis voor de vergelijking in dit rapport. De

vijfde ECVET-eenheid heeft betrekking op de kwalificatie Technisch Leidinggevende en zal in een

ander rapport worden meegenomen.

In een gangbaar onderzoek wordt vervolgens een vergelijking van de examinering van de defensie en

de civiele opleiding gemaakt. Op dit moment is het examenplan voor de nieuwe civiele opleiding nog

niet bekend. Om die reden is in dit onderzoek gekozen voor een onderzoek naar de examinering van

de opleiding van defensie. In dit deel van het onderzoek wordt gekeken of de examinering bij defensie

de ROC’s de borging kan geven of de mensen met een diploma van deze defensie-opleiding ode

lesstof goed beheersen.

In het onderzoek zijn de MBO opleidingsonderdelen Nederlands, Engels, rekenen en Loopbaan

Burgerschap buiten beschouwing gelaten. Voor de generieke eisen wordt door de werkgroep

“Generieke vakken” van CPP een aanvullend programma ontwikkeld, bestaande uit lessen en

examens. De specifieke eisen zijn volledig geïntegreerd in de kerntaken en werkprocessen. Deze

werkwijze wordt algemeen toegepast bij EVC’s en wordt bij het waarderen en valideren van

opleidingen overgenomen.

Page 29: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 4

De werkgroep, die het onderzoek heeft uitgevoerd, doet een aanbeveling over eventueel te verlenen

vrijstellingen voor de kandidaten van de Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke

Landmacht om het diploma Leidinggevende team/afdeling/project te verkrijgen. In theorie kunnen de

resultaten en aanbevelingen uit het rapport leiden tot:

complete vrijstelling van alle vakken en examens voor het diploma Leidinggevende

team/afdeling/project

gedeeltelijke vrijstelling van vakken met een aanvullend opleidings- en examenprogramma

waarna de kandidaat alsnog het diploma Leidinggevende team/afdeling/project kan behalen

een EVC-procedure om tot diplomering Leidinggevende team/afdeling/project te komen.

Het definitieve oordeel hierover ligt bij de examencommissies van de aangesloten ROC’s.

Page 30: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 5

1. Vraagstelling, werkgroep en werkwijze

1.1 Vraagstelling

In dit rapport luidt de vraagstelling als volgt:

Onderzoek in hoeverre de opleiding Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke

Landmacht overeenkomt met de kerntaken en werkprocessen van de opleiding Leidinggevende

team/afdeling/project van het kwalificatiedossier Leiderschap op basis van Vakmanschap.”

Het resultaat van het onderzoek dient antwoord te geven op de volgende 2 vragen:

1. Heeft de militair die de Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht heeft

doorlopen voldaan aan dezelfde onderwijsnormen als de opleiding Leiderschap op basis van

Vakmanschap?

2. Geeft de examinering van de Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht

voldoende borging aan de examencommissies van de ROC´s dat de militair de stof van de

opleiding op voldoende niveau beheerst?

De werkgroep

Om het onderzoek uit te kunnen voeren is een werkgroep geformeerd bestaande uit enkele ROC

medewerkers en medewerkers van de Koninklijke Landmacht.

Deze werkgroep bestaat uit de volgende personen:

Annette Marcelis-Wattimena (eindredactie), onderwijskundige

Cor Weidema, opleidingsmanager ROC Friese Poort, EVC deskundige, projectleider

Waarderen en Valideren Coöperatie Paars Partnerschap

Werkwijze

De werkgroep heeft gebruik gemaakt van rapporten waarin de opleiding tot Onderofficier van de

Koninklijke Landmacht is vergeleken met het nieuwe kwalificatiedossier Leiderschap op basis van

vakmanschap. Deze rapporten zijn gemaakt door een onderzoeksgroep ECVET-vergelijking bestaande

uit vertegenwoordigers van ECVET, NLQF, CINOP en Defensie. In deze onderzoeksgroep zaten o.a.:

M. Dashorst, ECVET

M. Claessens, ECVET

E. Murre, CINOP

T. Pijls, NLQF

A. Iliohan, defensie

F. Veringa, defensie

J. Geelen, defensie

P. Obbens, defensie

Page 31: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 6

2. De opleidingen

2.1 De opleiding Leidinggevende team/afdeling/project

De opleiding Leidinggevende team/afdeling/project is een competentiegerichte opleiding, gebaseerd

op het Kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap. Dit kwalificatiedossier is een van

de nieuwe kwalificatiedossiers dat vanaf 1 augustus 2015 geldig is.

De opleiding is een niveau 4 opleiding die als een kopopleiding op een niveau 3 opleiding gevolgd kan

worden. Kandidaten kunnen alleen tot deze opleiding toegelaten worden als zij een MBO-diploma op

niveau 3 in hun bezit hebben. Het diploma op niveau 3 vormt de basis voor het vakmanschap.

Gedurende de eenjarige kopopleiding komen zaken aan de orde zoals leidinggeven,

personeelsbehoefte en personeelsplanning. De afgestudeerde kandidaat werkt doorgaans als

meewerkend voorman, afdelingsmanager of projectmanager. De span of control verschilt per

leidinggevende.

De opleiding Leidinggevende team/afdeling/project is een opleiding die 1 jaar duurt. De opleiding

omvat een basisdeel met 1 kerntaak met 6 werkprocessen en de vakken Nederlandse taal, rekenen,

loopbaan & burgerschap en Engels. Het profieldeel omvat 1 kerntaak met 3 werkprocessen. De

kandidaat moet tenslotte een keuzedeel kiezen.

De opbouw van het beroepsdeel van de opleiding Leidinggevende team/afdeling/project

Deel van het KD Kerntaak Werkproces

Basisdeel Kerntaak B-1: Geeft direct

leiding aan

medewerkers/projecten

B1-K1-W1 plant en verdeelt de werkzaamheden

B1-K1-W2 Begeleidt medewerkers bij

werkzaamheden

B1-K1-W3 Wisselt informatie uit met medewerkers

(in werkoverleg)

B1-K1-W4 Bewaakt de voortgang van de

werkuitvoering

B1-K1-W5 Communiceert met derden

B1-K1-W 6 Administreert en archiveert gegevens

Profieldeel Kerntaak P-1: Voert uit

en/of levert een bijdrage

aan het personeelsbeleid

P1-K1-W1 Adviseert over de personeelsbehoefte

P1-K1-W2 adviseert bij werving en selectie van

medewerkers

P1-K1-W3 Adviseert bij het begeleiden t.a.v. het

functioneren en het beoordelen van medewerkers

Keuzedeel n.n.b. n.n.b.

De opleiding is nog nieuw en moet nog verder uitontwikkeld is. Een lesprogramma is er om deze

reden nog niet. Het onderwijsprogramma van de opleiding vindt zowel binnen als buiten de school

plaats. De lessen die op school plaatsvinden richten zich op de kennis en vaardigheden behorende bij

de kerntaak, het profieldeel, het keuzedeel en de generieke vakken. Tijdens de lessen worden de

kandidaten ook voorbereid op de beroepspraktijkvorming (BPV). Tijdens de BPV worden

buitenschoolse leertaken geoefend en soms getoetst in een reële arbeidssituatie.

Ook met betrekking tot de examinering is er over de uitvoering nog niet veel bekend. Binnen het

huidige MBO bestaat de examinering uit een mix van theorietoetsen, praktijktoetsen, testen en/of

Proeven van bekwaamheid. De beoordeling van de examens wordt uitgevoerd door beoordelaars van

school en tijdens de BPV ook door beoordelaars van de praktijkbiedende organisatie. De examinering

wordt vastgelegd in een examenplan. De examenonderdelen staan daarmee vast.

De deelnemers aan de opleiding Leidinggevende team/afdeling/project zullen doorgaans jonge mensen

zijn, die direct na het voortgezet onderwijs (VMBO of HAVO) een MBO-3 opleiding hebben gevolgd

en behaald. De opleiding leidt op tot beginnend beroepsoefenaar. Daarnaast staat de opleiding open

Page 32: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 7

voor andere kandidaten die tijdens hun carrière alsnog een opleiding op MBO niveau 4 willen behalen.

Ook voor hen geldt dat zij pas toegelaten kunnen worden als ze over een diploma op MBO niveau 3

beschikken.

2.2 De opleiding Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht

De IVO/KMS opleiding is de opleiding Initiële Vorming Onderofficier die wordt gegeven aan de

Koninklijke Militaire School (KMS) te Weert.

De opleiding bestaat uit 4 modules die thematisch zijn ingericht. Binnen die thema’s wordt de

Aspirant Onderofficier (AO) opgeleid om de competenties die van een startende

sergeant/wachtmeester verwacht worden te ontwikkelen.

De duur van de totale opleiding is 38 weken:

- Module 1: 14 weken

- Module 2 : 7 weken

- Module 3 en 4: 17 weken

De opleiding dekt alle kennis, vaardigheid- en houdingsaspecten af welke een startende

sergeant/wachtmeester nodig heeft om bij de uitvoering van opdrachten, de elementen leidinggeven,

besluitvorming, bevelvoering, coaching, begeleiding en didactisch handelen, integraal in te zetten.

Het leerproces is cyclisch. De Adjudant Opleidingen (AO) experimenteert binnen aangegeven kaders

met eerder opgedane ervaringen en eerder verworven competenties. De AO wordt telkens gevraagd

d.m.v. reflectie en evaluatie terug te kijken op eigen handelen, gevoelens en emoties. Hij definieert het

probleem en formuleert hierdoor de eigen leerdoelen en gaat daarmee aan de slag.

De verhouding tussen theorie en praktijk bij de opleiding Initiële Vorming Onderofficieren van de

Koninklijke Landmacht is circa 40 : 60.

Proeven van bekwaamheid zijn onderdeel van de opleiding. Deze Proeven van Bekwaamheid dienen

onder strikte voorwaarden te gebeuren zoals omschreven in Opleidingsreglement Opleidings- en

Trainingscentra (bijlage 2). De regels m.b.t. het toetsen zijn hier ook in omschreven.

De deelnemers aan de IVO/KMS zijn te verdelen over verschillende categorieën. De categorie bepaalt

het instroommoment van de IVO/KMS. Dit betekent dat niet iedere deelnemer alle modules hoeft te

volgen.

De categorieën zijn:

- Instromer (IS), dit zijn de zgn. spijkerbroeken. Deze deelnemers starten met module 1 en

volgen daarna modules 2, 3 en 4

- Doorstromer (DS): militairen reeds in het bezit van een AMO certificaat en militairen

afkomstig vanuit module 1. Deze categorie deelnemers start met module 2 om daarna 3 en 4 te

volgen

- Doorstromer in het bezit van een Bewijs van Deelneming Opleiding leidinggevende korporaal

(OLK) gevolgd bij en afgegeven door de KMS. Deze categorie deelnemers volgt modules 3 en

4

- IO KMS Sport en Beweging die in het bezit zijn van bewijzen Proeven van bekwaamheid IVO

module 1 en aan de vooropkomst IVO hebben deelgenomen. Deze categorie deelnemers volgt

modules 3 en 4

- VeVa GROP 3 gediplomeerden. Deze categorie deelnemers volgt modules 3 en 4. Deze

categorie deelnemers dient ook nog het onderdeel wapen- en schietopleiding te volgen en af te

ronden

Page 33: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 8

2.3 Enkele kenmerken van de beide opleidingen

2.3.1 Competentiegericht opleiden

Tegenwoordig spreken we in het onderwijs over competentiegericht opleiden.

Zowel de opleiding Leidinggevende team/afdeling/project als de opleiding Initiële Vorming

Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht zijn voorbeelden van competentiegerichte

opleidingen.

De vraag is echter of men binnen het MBO onderwijs hetzelfde verstaat onder competentie als bij een

militaire opleiding.

Het antwoord ligt genuanceerd. Binnen het MBO wordt gewerkt met een vaste set van 25

competenties, de zgn. Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (KBB) competenties. Deze

competenties vormen de basis van ieder kwalificatiedossier van iedere MBO opleiding. Bij ieder

werkproces horen een aantal competenties die een leerling moet hebben of ontwikkelen om het

werkproces goed uit te kunnen voeren. In de opleiding ligt voor een groot deel de nadruk op het

ontwikkelen van de competenties naast het vergaren van kennis en vaardigheden.

Defensie spreekt ook over competenties, terug te vinden in het Competentie woordenboek Defensie.

Zij onderscheiden 27 competenties.

Uit een vergelijkend onderzoek “Competenties in ontwikkeling” van het ministerie van Defensie blijkt

dat er een grote overlap bestaat tussen militaire competenties en KBB competenties.

Er is overlap geconstateerd bij 16 KBB competenties van de 27 militaire competenties, zowel in

benaming als in definitie.

5 van de 27 competenties overlappen gedeeltelijk de KBB competenties.

6 van de 27 competenties komen niet of slechts in geringe mate voor in het KBB model.

(Voor een volledige opsomming zie Competenties in ontwikkeling eindrapport april 2011 blz 57-61)

2.3.2 De doelgroep

Een belangrijk verschil tussen de opleiding is dat beide opleidingen verschillende doelgroepen kennen.

De leerlingen van Leidinggevende team/afdeling/project zijn doorgaans jonge mensen die aansluitend

op het voortgezet onderwijs een MBO-3 opleiding hebben gevolgd. De opleiding is een

beroepsopleiding die opleidt tot beginnend beroepsbeoefenaar.

Dit in tegenstelling tot de deelnemers aan de IVO/KMS. Dit kunnen beroepsmilitairen oftewel

taakvolwassen beroepsbeoefenaren zijn. Deze militairen hebben reeds enkele jaren werkervaring

opgedaan zowel tijdens missies in het buitenland als tijdens oefeningen en werkzaamheden in

Nederland. Daarnaast zijn er de spijkerbroeken (minimaal MBO 3). Deze deelnemer kenmerkt zich

o.a. doordat hij de meeste handelingen zelfstandig uitvoert m.a.w. hij is taakvolwassen.

Page 34: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 9

3. Het waarderingsonderzoek 3.1 Vergelijkingsonderzoek naar inhoud

De werkgroep heeft bij het maken van dit waarderingsrapport gebruik gemaakt van het

kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap (versie 01-08-2015) van het

opleidingsdomein Handel en ondernemerschap, de syllabus van de Initiële Vorming Onderofficieren

van de Koninklijke Landmacht en de ontwikkelde beschrijvingen van de ECVET-eenheden voor deze

opleidingen. Deze ECVET-eenheden zijn in de afgelopen maanden gemaakt door de onderzoeksgroep

die beschreven is in hoofdstuk 1.

De onderzoeksgroep ECVET-vergelijking heeft eerst op basis van de kerntaken en werkprocessen in

zowel het basisdeel als de profieldelen van het kwalificatiedossier een vijftal ECVET-eenheden

onderscheiden. Elke ECVET-eenheid is gevormd rondom een taak van de leidinggevende.

In een vervolgstap heeft de onderzoeksgroep per ECVET-eenheid bekeken of de kerntaken en

werkprocessen van het kwalificatiedossier worden afgedekt door de opleiding van defensie.

De conclusie van de onderzoeksgroep is dat de stof die tijdens de opleiding aan de KMS wordt

gedoceerd ruimschoots het basisdeel en de beide profielen van het kwalificatiedossier afdekt (bijlage

1). Deze conclusie geldt voor alle vijf ontwikkelde ECVET-eenheden.

In een vergadering op 29 januari 2015 waarin de onderzoeksgroep de ECVET-eenheden met defensie

en een vertegenwoordiger van de werkgroep van CPP heeft gepresenteerd zijn de ECVET eenheden

door defensie vastgesteld. Confrom de vaste procedure rondom het vaststellen van de ECVET-

eenheden moeten de ECVET-eenheden nog definitief vastgesteld worden door het ministerie van OC

en W na een positief advies van KCHandel. Deze procedure loopt mementeel.

Vergelijking ECVET-eenheden met Kwalificatiedossier Leidinggeven na vakmanschap

B. ECVET eenheden behorend bij de basis van

het dossier Leidinggeven op basis van

vakmanschap

Werkprocessen kwalificatiedossier

B.1. Bewaken van de planning B1-K1-W1 Plant en verdeelt de werkzaamheden

B1-K1-W4 Bewaakt de voortgang van de

werkuitvoering

B1-K1-W5 Communiceert met derden

B1-K1-W6 Administreert en archiveert gegevens

B.2. Begeleiden van medewerkers B1-K1-W2 Begeleidt medewerkers bij

werkzaamheden

B1-K1-W3 Wisselt informatie uit met medewerkers

P.1 ECVET eenheden behorend tot het profiel

Leidinggevende team/afdeling/project

Werkprocessen kwalificatiedossier

P.1.1 Adviseren over de personeelsbehoefte,

werving en selectie

P1-K1-W1 Adviseert over de personeelsbehoefte

P1-K1-W2 Adviseert bij de werving en selectie van

medewerkers

P.1.2 Adviseren over het functioneren van

medewerkers

P1-K1-W3 Adviseren bij het begeleiden t.a.v. het

functioneren en beoordelen van medewerkers

P.2 ECVET eenheden behorend tot het profiel

Technisch leidinggevende

Werkprocessen kwalificatiedossier

P.2.1 Leidinggeven aan technische

werkzaamheden

P2-K1-W1 Inventariseert en bestelt materialen en

middelen

P2-K1-W2 Regelt (preventief) onderhoud van

werkplek/locatie en arbeidsmiddelen

P2-K1-W3 Uitvoeren van eindcontrole

K. ECVET eenheden behorend bij de keuzedelen van het dossier Leidinggevende op basis van

vakmanschap:

Interculturele intelligentie

Page 35: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 10

Duurzaamheid in het beroep 4

Duits in de beroepscontext A2 of B1

Commercie (verkoop)

Klantencontact en verkoop

Voorbereiding hbo

D.1 ECVET eenheid passend bij het

keuzedeel: ……

D1-K1-W1 ………

F. ECVET eenheden behorend tot de generieke eisen van het kwalificatiedossier Leidinggeven op basis

van vakmanschap

F.1 Nederlandse taal en rekenen (3f), Engels lezen en

luisteren B1, gesprekken voeren, spreken en

schrijven A2

F.2 Loopbaan en burgerschap

Voor de vergelijking in dit waarderingsrapport wordt alleen gekeken naar de ECVET eenheden B.1,

B.2, P.1.1 en P.1.2. De ECVET-eenheden B.1 en B.2 dekken het basisdeel af en de ECVET-eenheden

P.1.1 en P.1.2 dekken het profieldeel af.

3.2 Examinering

Een reguliere vergelijking van inhoud en vorm van examens is niet mogelijk omdat de examens van de

CREBO opleiding er nog niet zijn. Voor dit rapport is dan ook gekozen voor een andere weg. Nadat

door de werkgroep is vastgesteld de inhoud van de opleiding Initiële Vorming Onderofficieren van de

Koninklijke Landmacht de kerntaken en werkprocessen van het basisdeel en het profieldeel van de

opleiding Leidinggevende team/afdeling/project volledig afdekt is er aansluitend onderzoek gedaan

naar de examinering bij de opleiding van defensie. De werkgroep wilde middels dit deel van het

onderzoek aantonen dat de kandidaten die over het diploma van de Initiële Vorming Onderofficieren

van de Koninklijke Landmacht, afgegeven door de KMS, beschikken ook daadwerkelijk over de

kennis en de vaardigheden beschikken die hen tijdens de opleiding aan de Initiële Vorming

Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht geleerd worden.

Met betrekking tot de examinering zijn de volgende bevindingen gedaan:

De proeven worden in een reële beroepscontext afgenomen.

De proeven, zowel theorietoetsen als praktijktoetsen, vinden plaats in een zoveel mogelijk

gecontroleerde omgeving m.b.v. een betrouwbaar en valide toetsinstrument.

In de proeven gaat het bij het aftoetsen om een combinatie van kerntaken.

De proeven binnen de KMS/IVO opleiding kunnen verschillende vormen aannemen. Zo kan

een proeve bestaan uit een schriftelijke, elektronische en mondelinge toets, gericht op het

toetsen van kennis, als wel een praktijkvaardigheidstoets gericht op toetsen van vaardigheden

en het toepassen van kennis. In beginsel wordt dit afgelegd in een oefening.

Voor de opleiding geldt dat er een vastgesteld examenplan met valide toetsinstrumenten is.

Vragen, antwoordmodellen met scoringsvoorschrift, cesuur en instructies voor zowel

toetsafnemers als kandidaten zijn beschikbaar.

IVO/KMS theorietoetsen worden beoordeeld a.d.h.v. een scoringsmodel.

De praktijkvaardigheidstoetsen worden beoordeeld door 2 militaire instructeurs a.d.h.v.

beoordelingslijsten. Dit zijn instructeurs die de deelnemer zelf hebben opgeleid.

Bij twijfel of verschil over de beoordeling wordt de Senior instructeur (SRI) of de

Pelotonscommandant ingeschakeld bij de beoordeling. In uitzonderlijke gevallen wordt de

Hoofdinstructeur (HI) ingeschakeld die, als het nodig is de herkansing voor zijn rekening

neemt.

De instructeur heeft de opleiding Algemene Instructie Bekwaamheid (AIB) gevolgd. Het leren

beoordelen vormt een onderdeel van deze opleiding.

Page 36: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 11

De werkgroep is op grond van bovenstaande bevindingen van mening dat de examinering tijdens de

Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht kwalitatief goed is en de inhoud

volledig dekt (competentiegericht, competentiegerichte beoordeling door gekwalificeerd personeel,

enz.).

Omdat de inhoud van de IVO opleiding het basis- en profieldeel van de opleiding Leidinggevende

team/afdeling/project volledig dekt en de examinering van de IVO kwalitatief goed is en de leerstof

volledig afdekt dan kan de conclusie niet anders zijn dat de kandidaat de inhoud van de kwalificatie

Leidinggevende team/afdeling/project beheerst.

Page 37: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 12

4. Conclusies, aanbeveling en consequentie

4.1 Conclusie

In hoofdstuk 1 van dit rapport heeft de werkgroep een centrale vraag en twee deelvragen gesteld. Deze

vragen luidden als volgt:

Onderzoek in hoeverre de opleiding Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke

Landmacht overeenkomt met de kerntaken en werkprocessen van de opleiding Leidinggevende

team/afdeling/project van het kwalificatiedossier Leiderschap op basis van Vakmanschap.”

Het resultaat van het onderzoek dient antwoord te geven op de volgende 2 deelvragen:

1. Heeft de militair die de Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht heeft

doorlopen voldaan aan dezelfde onderwijsnormen als de opleiding Leiderschap op basis van

Vakmanschap?

2. Geeft de examinering van de Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht

voldoende borging aan de examencommissies van de ROC´s dat de militair de stof van de

opleiding op voldoende niveau beheerst?

Op basis van dit onderzoek is de conclusie van de werkgroep dat de militair, die de Initiële Vorming

Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht met goed gevolg heeft doorlopen, bewezen heeft dat

hij aan de kerntaak en werkprocessen van het basisdeel en aan de kerntaak en werkprocessen van het

profieldeel “Leidinggevende team/afdeling/project”, die horen bij de kwalificatie Leidinggevende

team/afdeling/project, beheerst.

Het gaat hierbij om de volgende kerntaken en werkprocessen:

Basisdeel Geeft direct leiding aan medewerkers/projecten

Kerntaak B1-K1: Geeft direct leiding aan medewerkers/projecten

B1-K1-W1 Plant en verdeelt de werkzaamheden

B1-K1-W2 Begeleidt de medewerkers bij werkzaamheden

B1-K1-W3 Wisselt informatie uit met medewerkers (in werkoverleg)

B1-K1-W4 Bewaakt de voortgang van de werkuitvoering

B1-K1-W5 Communiceert met derden

B1-K1-W6 Administreert en archiveert gegevens

Profieldeel Leidinggevende team/afdeling/project

Kerntaak P1-K1: Voert uit en/of levert een bijdrage aan personeelsbeleid

P1-K1-W1 Adviseert over de personeelsbehoefte

P1-K1-W2 Adviseert bij de werving en selectie van medewerkers

P1-K1-W3 Adviseert bij het begeleiden t.a.v. het functioneren en het beoordelen van

medewerkers

Ter afsluiting nogmaals de argumenten op een rij die geleid hebben tot bovenstaande conclusie van de

werkgroep:

De inhoud van onderzochte opleidingen komt overeen

De opleiding Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht kent een

examenplan dat de volledige stof van de opleiding Initiële Vorming Onderofficieren van de

Koninklijke Landmacht omvat

4.2 Aanbeveling

De werkgroep beveelt de examencommissie aan de conclusie te valideren.

De werkgroep beveelt tevens aan om militairen die op basis van dit rapport vrijstelling gaan aanvragen te vragen

naar hun bewijs van deelname aan de jaarlijkse onderhoudsplicht MBV. Door het volgen van de jaarlijkse update

laten de militairen zien dat zij de kennis en vaardigheden van de opleiding Initiële Vorming Onderofficieren

van de Koninklijke Landmacht actueel houden. Militairen die opleiding Initiële Vorming

Page 38: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 13

Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht hebben afgerond zijn verplicht om jaarlijks aan deze

opleidingsplicht te voldoen. Tijdens deze training MBV komen naast het onderhoud van de militaire

basisvaardigheden ook de nieuwe ontwikkelingen op het vakgebied aan de orde.

4.3 Consequentie

Militairen, die kunnen aantonen dat zij de opleiding Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke

Landmacht vanaf de jaargang 2008 met goed gevolg hebben afgerond, kunnen vrijstelling bij de

examencommissie aanvragen voor alle werkprocessen van kerntaak 1 “Geeft direct leiding aan

medewerkers/projecten” van het basisdeel en kerntaak 1 “Voert uit en/of levert een bijdrage aan

personeelsbeleid” van het profieldeel van de opleiding Leidinggevende team/afdeling/project ( Crebo

25160) dat onderdeel uitmaakt van het kwalificatiedossier “Leidinggeven op basis van vakmanschap”.

Om in aanmerking te komen voor de vrijstellingen moet de militair tevens aantonen dat hij aan de

jaarlijkse onderhoudsplicht heeft voldaan.

Bij de aanvraag vrijstelling dient de militair de volgende documenten te leveren kunnen overleggen:

Diploma IVO/KMS

Meest recente bewijs deelname jaarlijkse onderhoudsplicht MBV

Page 39: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 14

5. Bronnen

Algemeen

Projectplan Waarderen en valideren Defensieopleidingen versie 3, 29 oktober 2012

Kwalificatiedossier Leiderschap op basis van vakmanschap, geldig vanaf 1 augustus 2015,

www.kwalificatiesmbo.nl

ECVET-eenheid B.1 Bewaken van de planning

ECVET-eenheid B.2 Begeleiden van medewerkers

ECVET-eenheid P.1.1 Adviseren over de personeelsbehoefte, werving en selectie

ECVET-eenheid P.1.2 Adviseren over het functioneren van medewerkers

Opleidingsreglement wijzigingsexemplaar april 2009

Primaire vorming KMS, informatie over examinering

Opleidingsreglement OTCo 2014

Page 40: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 15

6. Bijlagen

Bijlage 1 ECVET-eenheden Leidinggevende team/afdeling/project Bijlage 2 Examenplan Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke

Landmacht

Page 41: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 16

Bijlage 1 ECVET-eenheden Leidinggevende team/afdeling/project

ECVET eenheden

Kwalificatie Leidinggevende team/afdeling/project

Kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap

Page 42: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 17

Totaal overzicht van de ECVET eenheden voor de kwalificaties Leidinggevende team/afdeling/project niveau 4 en Technisch leidinggevende NLQF/EQF niveau 4

Gebaseerd op het kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap, geldig vanaf 2015, Crebocode 79080.

De informatie over de typering van het beroep is integraal verweven met alle ECVET eenheden behorend bij het kwalificatiedossier.

B. ECVET eenheden behorend bij de basis van het dossier Leidinggeven op

basis van vakmanschap

Werkprocessen kwalificatiedossier

B.1. Bewaken van de planning B1-K1-W1 Plant en verdeelt de werkzaamheden

B1-K1-W4 Bewaakt de voortgang van de werkuitvoering

B1-K1-W5 Communiceert met derden

B1-K1-W6 Administreert en archiveert gegevens

B.2. Begeleiden van medewerkers B1-K1-W2 Begeleidt medewerkers bij werkzaamheden

B1-K1-W3 Wisselt informatie uit met medewerkers

P.1 ECVET eenheden behorend tot het profiel Leidinggevende

team/afdeling/project

Werkprocessen kwalificatiedossier

P.1.1 Adviseren over de personeelsbehoefte, werving en selectie P1-K1-W1 Adviseert over de personeelsbehoefte

P1-K1-W2 Adviseert bij de werving en selectie van medewerkers

P.1.2 Adviseren over het functioneren van medewerkers P1-K1-W3 Adviseren bij het begeleiden t.a.v. het functioneren en beoordelen van

medewerkers

P.2 ECVET eenheden behorend tot het profiel Technisch leidinggevende Werkprocessen kwalificatiedossier

P.2.1 Leidinggeven aan technische werkzaamheden P2-K1-W1 Inventariseert en bestelt materialen en middelen

P2-K1-W2 Regelt (preventief) onderhoud van werkplek/locatie en arbeidsmiddelen

P2-K1-W3 Uitvoeren van eindcontrole

D. ECVET eenheden behorend bij de keuzedelen van het dossier Leidinggevende op basis van vakmanschap

Interculturele intelligentie

Duurzaamheid in het beroep 4

Duits in de beroepscontext A2 of B1

Commercie (verkoop)

Klantencontact en verkoop

Voorbereiding hbo

D.1 ECVET eenheid passend bij het keuzedeel: …… D1-K1-W1 ………

F. ECVET eenheden behorend tot de generieke eisen van het kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap

F.1 Nederlandse taal en rekenen (3f), Engels lezen en luisteren B1, gesprekken voeren,

Page 43: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 18

spreken en schrijven A2

F.2 Loopbaan en burgerschap

Typering van het beroep

De vakman leidinggevende werkt in verschillende sectoren. Hij voert zijn leidinggevende taken meestal als meewerkend voorman uit naast zijn reguliere

werkzaamheden. De ‘span of control’ verschilt per leidinggevende afhankelijk van de organisatie. De context waarbinnen hij zijn leidinggevende taken vervult, is

onder andere projectleiderschap/management of het leiden van een afdeling, team of vestiging binnen een sector of organisatie. Hij stuurt anderen aan en is in staat om

invloed uit te oefenen op andere partijen, zaken te regelen en situaties naar zijn hand te zetten.

Beroepshouding

De vakman leidinggevende is stressbestendig, heeft een flexibele instelling en de creativiteit om knelpunten en problemen in het werk of in zijn team op te lossen. Hij

kan snel schakelen, het overzicht bewaren en planmatig denken. Hij houdt zich bezig met regelen en organiseren. Hij durft beslissingen te nemen en neemt de

verantwoordelijkheid daarvoor. Hij handelt, binnen de gegeven bandbreedte, op eigen initiatief en delegeert taken. Hij is sociaal en communicatief vaardig in contacten

met medewerkers, leidinggevenden en klanten. Hij luistert goed en kan stimuleert samenwerking. Hij is gedisciplineerd en consequent, duidelijk naar zijn medewerkers

en heeft een voorbeeldfunctie voor zijn team. Hij creëert de juiste randvoorwaarden voor het team, de afdeling, het project, etc. en is er op gericht doelstellingen zo

efficiënt mogelijk te behalen.

Complexiteit

De vakman leidinggevende heeft leidinggevende taken vaak naast zijn reguliere (technische) werk. Hij beschikt over de capaciteiten om effectief leiding te geven aan

medewerkers. Hij heeft de brede en specialistische kennis van het vakgebied waarbinnen hij werkt om operationeel leiding te kunnen geven. Hij moet kunnen omgaan

met individuele medewerkers enerzijds en projectdoelstellingen anderzijds. De context waarin hij werkt, de samenwerking en deskundigheid in het team bepalen in

belangrijke mate de complexiteit waar hij mee te maken heeft. Hij moet voor ‘unieke’ vraagstukken tot ‘unieke’ oplossingen vinden, bijvoorbeeld onvoldoende

capaciteit voor een opdracht of het omgekeerde, medewerkers die zich niet aan de gewenste werkwijze (willen) houden, niet tijdig beschikbaar zijn van hulpmiddelen,

etc. Dit alles doet een beroep op kennis en vaardigheden op het gebied van onderhandelen, stijl(en) van leiding geven, communicatie en zijn vermogen medewerkers te

motiveren om de gestelde doelen te realiseren.

De leidinggevende team/afdeling/project heeft te maken met een diversiteit aan werkzaamheden, omstandigheden en mensen. Hij is in staat zich aan te passen en zich

te voegen naar de regels en procedures van de organisatie. Als meewerkend leidinggevende stuurt hij zijn team vanuit zijn eigen expertise aan. Hij voert daarbij

standaardwerk naar eigen inzicht uit en combineert werkwijzen of past ze aan. Hij ondersteunt bij de uitvoering van personeelsbeleid. Hij combineert

oplossingsgerichte procedures bij het uitvoeren van personeelsbeleid of hij doet voorstellen voor nieuwe procedures. Voor dit werk beschikt hij over specialistische

kennis en vaardigheden op het gebied van bedrijfsvoering, leidinggeven en management.

Page 44: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 19

De technisch leidinggevende is technisch onderlegd en beschikbaar voor technische vragen van collega’s en klanten. Hij moet zijn eigen deel van technische

werkzaamheden kwalitatief goed uitvoeren en ondertussen alert zijn op zijn eigen veiligheid en veiligheidsrisico’s door onachtzaamheid in zijn team. Hij ziet het

belang van veilig en milieu verantwoord werken, voelt zich er verantwoordelijk voor en handelt er ook naar. Een deel van zijn werk is routinematig, waarbij hij vaste

procedures of checklists hanteert. Daarnaast lost hij zelfstandig complexe problemen op waarvoor geen vaste aanpak of procedure is, zoals planning, stellen van

diagnoses en functioneren van technici. Hij herkent commerciële kansen. In de mobiliteitsbranche is een complicerende factor dat hij contacten heeft met (externe)

klanten waarvoor hij klachten en problemen naar tevredenheid moet oplossen. Hij beschikt over brede kennis en vaardigheden op het gebied van techniek, plannen,

begeleiden van leerlingen en (technische) werkprocessen.

Page 45: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 20

DEFENSIEVERSIE – Onderofficier KL (sgt 1)

B. ECVET eenheden behorend bij de basis

van het dossier Leidinggeven op basis van

vakmanschap

Werkprocessen kwalificatiedossier Werkprocessen kwalificatieprofiel Onderofficier KL (sgt 1)

B.1. Bewaken van de planning B1-K1-W1 Plant en verdeelt de

werkzaamheden

B1-K1-W4 Bewaakt de voortgang van de

werkuitvoering

B1-K1-W5 Communiceert met derden

B1-K1-W6 Administreert en archiveert

gegevens

K1 Monitort, borgt en bewaakt procedureel optreden op vaktechnisch niveau

K1-W1.1 Voert uit, ziet toe, borgt en bewaakt procedureel optreden op

vaktechnisch niveau

K2 Voert het commando

K2-W2.1 Vormt een besluit

K2-W2.2 Voert het bevel

K2-W2.3 Geeft Leiding

B.2. Begeleiden van medewerkers B1-K1-W2 Begeleidt medewerkers bij

werkzaamheden

B1-K1-W3 Wisselt informatie uit met

medewerker

K3 Zorgt voor personeel

K3-W3.1 Leidt, begeleidt, vormt en coacht het personeel van zijn eenheid

K3-W3.2 Monitort, borgt en bewaakt personele veiligheid, welzijn en

inzetbaarheid

K3-W3.3 Meldt personele gereedheid

P. ECVET eenheden behorend bij de profielen van het dossier Leidinggevende op basis van vakmanschap

P.1 ECVET eenheden behorend tot het profiel

Leidinggevende team/afdeling/project

Werkprocessen kwalificatiedossier Werkprocessen kwalificatieprofiel Onderofficier KL

P.1.1 Adviseren over de

personeelsbehoefte, werving en

selectie

P1-K1-W1 Adviseert over de

personeelsbehoefte

P1-K1-W2 Adviseert bij de werving en selectie

van medewerkers

K6 Adviseert

K6-W6.1 Verzamelt en analyseert gegevens

K6-W6.2 Stelt advies op

K6-W6.3 Brengt gevraagd en ongevraagd advies uit

P.1.2 Adviseren over het functioneren

van medewerkers

P1-K1-W3 Adviseren bij het begeleiden t.a.v.

het functioneren en beoordelen van

medewerkers

K6 Adviseert

K6-W6.1 Verzamelt en analyseert gegevens

K6-W6.2 Stelt advies op

K6-W6.3 Brengt gevraagd en ongevraagd advies uit

P.2 ECVET eenheden behorend tot het profiel

Technisch leidinggevende

Werkprocessen kwalificatiedossier Werkprocessen kwalificatieprofiel Onderofficier KL

P.2.1 Leidinggeven aan technische P2-K1-W1 Inventariseert en bestelt materialen K1 Monitort, borgt en bewaakt procedureel optreden op vaktechnisch niveau

Page 46: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 21

werkzaamheden en middelen

P2-K1-W2 Regelt (preventief) onderhoud van

werkplek/locatie en arbeidsmiddelen

P2-K1-W3 Uitvoeren van eindcontrole

K1-W1.1 Voert uit, ziet toe, borgt en bewaakt procedureel optreden op

vaktechnisch niveau

K4 Zorgt voor materieel

K4-W4.1 Ontvangt, beheert en telt (periodiek) materieel

K4-W4.2 Plant, voert uit en ziet toe op (periodiek) onderhoud

K4-W4.3 Meldt materiele gereedheid

D. ECVET eenheden behorend bij de keuzedelen van het dossier Leidinggevende op basis van vakmanschap

Interculturele intelligentie

Duurzaamheid in het beroep 4

Duits in de beroepscontext A2 of B1

Commercie (verkoop)

Klantencontact en verkoop

Voorbereiding hbo

D.1 ECVET eenheid passend bij het

keuzedeel …..

D1-K1-W1 ….. K…….

E. ECVET eenheid/eenheden specifiek voor

defensie

Delen kwalificatiedossiers mbo/hbo? Werkprocessen kwalificatieprofiel Onderofficier defensie

E.1 Deelkwalificatie Medewerker human resource

management (HRM)?

K5 Organiseert O&T

K5-W5.1 Bepaalt O&T behoefte

K5-W5.2 Monitort, borgt en bewaakt opleidingstrajecten

K5-W5.3 Monitort, borgt en bewaakt trainingstrajecten

K5-W5.4 Meldt geoefendheid

E.2 Kwalificatie praktijkopleider? K7 Geeft instructie

K7-W7.1 Verzorgt instructie

K7-W7.2 Beoordeelt leerlingen

F. ECVET eenheden behorend tot de generieke eisen van het kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap

F.1 Nederlandse taal en rekenen (3f), Engels lezen en luisteren B1, gesprekken voeren, spreken en schrijven A2

F.2 Loopbaan en burgerschap

Typering van het beroep

Page 47: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 22

Elke onderofficier vervult zowel de rol van leider als die van vakman en instructeur

De onderofficier als leider heeft te maken met een diversiteit aan werkzaamheden, omstandigheden en mensen. Onderofficieren op alle niveaus, het laagste, midden en

hoogste niveau, bereiden aan hem en zijn (opleidings-)eenheid opgedragen taken voor en voeren ze uit onder alle (vaak moeilijke omstandigheden). Hij is onder andere

verantwoordelijk voor de vorming en gevechtsbereidheid van het aan hem toevertrouwde personeel. Hij past zich aan en voegt zich naar de regels en procedures van de

organisatie. Hij voert daarbij standaardwerk naar eigen inzicht uit en combineert werkwijzen of past ze aan.

Hij combineert oplossingsgerichte procedures bij het uitvoeren van personeelsbeleid of hij doet voorstellen voor nieuwe procedures. Voor dit werk beschikt hij over

specialistische kennis en vaardigheden op het gebied van bedrijfsvoering, leidinggeven en management.

De onderofficier als vakman voert zijn eigen deel van (technische) werkzaamheden kwalitatief goed uit en is ondertussen alert op zijn eigen veiligheid en

veiligheidsrisico’s door onachtzaamheid in zijn (opleidings-)eenheid. Een deel van zijn werk is routinematig, waarbij hij vaste procedures, protocollen, drills en de

gedragscode hanteert. Daarnaast lost hij zelfstandig complexe problemen op waarvoor geen vaste aanpak of procedure is zoals planning, stellen van diagnoses en

functioneren van leden van zijn (opleidings-) eenheid. Hij beschikt over algemene militaire basiskennis en vaardigheden op de niveaus I en II, alsmede de aan zijn

wapens of dienstvak gerelateerde vakkennis en vaardigheden.

De onderofficier als instructeur draagt kennis, vaardigheden en ervaring over aan zijn personeel. Hij is verantwoordelijk voor de opleiding, training, vorming en

begeleiding van zijn personeel en van zijn eenheid. Hij bereidt dit proces voor, voert het uit, bewaakt en evalueert het. Hij heeft grote invloed op de systematiek, inhoud

en kwaliteit van de opleiden en trainen en begeleiden van individuele groepsleden.

Page 48: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 23

ECVET eenheid B.1

Bewaken van de planning

Kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap

Page 49: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 24

ECVET eenheid B.1 Bewaken van de planning 29 januari 2015

Kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap Profielen:

Leidinggevende team/afdeling/project

Technisch leidinggevende

Titel van de ECVET eenheid Bewaken van de planning

Gerelateerd aan NLQF/EQF niveau 4

Activiteit Kennis Cognitieve en praktische vaardigheden Competenties (in termen van

zelfstandigheid / verantwoordelijkheid

B.1.1

Plannen van werkzaamheden

B.1.2

Verdelen van werkzaamheden

B.1.3

Bewaken van de voortgang van het

werk

B.1.4

Communiceren met derden

B.1.5

Administreren en archiveren van

gegevens

Feiten, begrippen, ideeën

--

Materialen en middelen

Brede kennis van

(geautomatiseerde) systemen voor

projectbegeleiding

Theorie, methoden, processen

Brede kennis van groepsdynamiek

Toepassen van kennis

Toepassen van brede kennis van

leiderschapsstijlen

Toepassen van brede kennis voor het opstellen

van een projectplan/activiteitenplan

Kan projectmatig werken

Probleemoplossende vaardigheden

Maken van planningen

Leer- en ontwikkelvaardigheden

--

Informatievaardigheden

Hanteren van ICT-systemen

Communicatievaardigheden

Begeleidings- en coaching vaardigheden

Toepassen van kennis voor het organiseren en

leiden van werkoverleg

Toepassen van communicatieve vaardigheden

Toepassen van instructietechnieken

Toepassen van feedbackregels

De vakman leidinggevende voert zijn

werk zelfstandig uit. Hij is

verantwoordelijk voor zijn eigen

takenpakket en het werk en de

resultaten van zijn team. Hij werkt

samen met collega’s, leidinggevenden

en externen. Hij werkt zelfstandig. Hij

voert zijn taken uit op eigen initiatief

en binnen de kaders van de organisatie.

Hij legt verantwoording af aan zijn

leidinggevende. Voor vragen valt hij

terug op zijn leidinggevende.

Page 50: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 25

Activiteit B.1.1

Plannen van werkzaamheden

Leerresultaten

Er is een realistisch, inzichtelijk, duidelijk en volledig projectplan, werkplan, werkorder en/of

werkopdracht met een reële taakverdeling.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De vakman leidinggevende brengt het uit te voeren werk in kaart, de eraan

gestelde eisen en de beschikbare capaciteit.

(Samenwerken en overleggen)

De vakman leidinggevende:

vraagt bij onduidelijkheid tijdig om uitleg of aanvullende informatie.

Hij beschrijft dit in een projectplan, werkplan, werkorder of werkopdracht met

onderdelen als werkwijze, taakverdeling, berekening van de tijdsduur, kosten,

planning en inzet van materialen en middelen. Zo nodig stemt hij hierover af met

derden. Hij doet voorstellen voor het uitbesteden van werkzaamheden.

(Plannen en organiseren)

De vakman leidinggevende:

houdt effectief rekening met alle (rand)voorwaarden zoals tijd, kosten, beschikbaarheid

van medewerkers en voorschriften/vergunningen;

anticipeert tijdig op veranderingen die van invloed zijn op de planning.

Hij bespreekt knelpunten met zijn leidinggevende en bedenkt oplossingen. Dit

doet hij zelfstandig of samen met zijn leidinggevende. Hij zorgt voor voldoende

capaciteit voor het uit te voeren werk.

(Beslissen en activiteiten initiëren)

De vakman leidinggevende:

signaleert tijdig (mogelijke) knelpunten in de planning;

formuleert realistische en doeltreffende oplossingen voor knelpunten of problemen in de

planning.

Activiteit B.1.2

Verdelen van werkzaamheden

Leerresultaten

Voor medewerkers is duidelijk wat hun inzet en taken zijn en de prioriteiten in het werk.

Leidinggevende en overige betrokkenen zijn geïnformeerd.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De vakman leidinggevende maakt een planning voor de inzet van medewerkers

en verdeelt de taken. Hij maakt inzichtelijk wat de prioriteiten zijn en kent waar

nodig verantwoordelijkheden en bevoegdheden toe.

(Plannen en organiseren)

De vakman leidinggevende:

maakt een taakverdeling waarbij duidelijk is wat de prioriteiten zijn.

Hij communiceert de planning en taakverdeling aan zijn medewerkers en

leidinggevende en mogelijke derden. Hij beantwoordt vragen en past de

planning/taakverdeling aan wanneer daar aanleiding toe is.

(Formuleren en rapporteren)

De vakman leidinggevende:

communiceert de planning tijdig en op een voor de medewerkers duidelijke wijze.

Page 51: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 26

Activiteit B.1.3

Bewaken van de voortgang van het werk

Leerresultaten

Het werk is uitgevoerd volgens planning en voldoet aan de geldende eisen en/of procedures.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De vakman leidinggevende ziet toe op de operationele processen en voortgang

van het werk. Hij controleert en beoordeelt op alle relevante aspecten voor de

uitvoering van het werk.

(Beslissen en activiteiten initiëren, Kwaliteit leveren)

De vakman leidinggevende:

zorgt ervoor dat de uitvoering van het werk voldoet aan gemaakte afspraken,

bedrijfsprocedures en -richtlijnen en relevante wetgeving, zoals arbo- en milieuregels;

ziet er op toe dat het werk verloopt volgens in het bedrijf geldende kwaliteitsprocedures.

Hij beoordeelt of de voortgang het werk volgens planning verloopt en leidt tot

het gewenste (eind)kwaliteitsniveau. Hij vergelijkt gerealiseerde uren met de

begrote uren en onderneemt zo nodig actie.

(Beslissen en activiteiten initiëren, Kwaliteit leveren)

De vakman leidinggevende:

bewaakt kwaliteit en productiviteit aan de hand van de planning, eisen en regels;

is kritisch op de uitvoering van het werk en maakt een inschatting van actie(s) nodig om

problemen op te lossen.

Activiteit B.1.4

Communiceren met derden

Leerresultaten

Derden zijn tevreden over de verstrekte informatie en afhandeling van klachten en problemen.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De vakman leidinggevende communiceert met derden over aspecten die te maken

hebben met verantwoording en voortgang van het werk. Het betreft zaken als

gesprekken met leveranciers over onderhoud van machines, klachten, problemen

en knelpunten van interne afdelingen en klanten of voortkomend uit in- en

externe audits over (brand)veiligheid en kwaliteit. Hij vraagt door om een

volledig beeld te krijgen van de aanleiding, oorzaak en ernst van de klacht of het

probleem.

Hij staat derden te woord over aan hem gevraagde informatie.

(Samenwerken en overleggen, Analyseren)

De vakman leidinggevende:

deelt kennis, ervaring en inzicht met derden;

zorgt ervoor dat gesprekken een duidelijk doel hebben.

Bij klachten of problemen gaat hij na welke oplossingen mogelijk zijn. Hij

overlegt met zijn leidinggevende wanneer hij twijfelt over zijn bevoegdheden. Zo

nodig voert hij ook over andere zaken overleg met zijn leidinggevende of laat hij

zaken door hem afhandelen.

De vakman leidinggevende:

komt met haalbare oplossingen die passen bij de eisen van de situatie;

vraagt zijn leidinggevende tijdig om ondersteuning wanneer hij de klacht/het probleem

van een klant niet zelfstandig op kan lossen;

Page 52: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 27

(Samenwerken en overleggen, Overtuigen en beïnvloeden, Instructies en

procedures opvolgen)

handelt de klacht/het probleem af volgens bedrijfsprocedures.

Activiteit B.1.5

Administreren en archiveren van gegevens

Leerresultaten

Alle relevante gegevens zijn opgeslagen.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De vakman leidinggevende administreert en archiveert een breed scala van

gegevens gedurende het uitvoeren van de opdracht. Dat betreft bijvoorbeeld

onderhoudsgegevens, gegevens voor abo, milieu en kwaliteit, werkplannen en

tekeningen.

(Formuleren en rapporteren, Instructies en procedures opvolgen)

De vakman leidinggevende:

administreert en archiveert gegevens volledig en nauwkeurig volgens

bedrijfsvoorschriften en procedures.

Page 53: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 28

DEFENSIEVERSIE - ECVET eenheid B.1 Bewaken van de planning 29 januari 2015

Kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap Profielen:

Leidinggevende team/afdeling/project

Technisch leidinggevende

Kwalificatieprofiel defensie Onderofficier KL (sergeant 1)

Titel van de ECVET eenheid Bewaken van de planning

Gerelateerd aan NLQF/EQF niveau 4

Verwijzingen naar de bron in het kwalificatieprofiel KL en specifieke terminologie, kennis, vaardigheden en handelingen / bij defensie niet voorkomende kennis, vaardigheden en

handelingen.

Activiteit Kennis Cognitieve en praktische vaardigheden Competenties (in termen van

zelfstandigheid /

verantwoordelijkheid

B.1.1

Plannen van werkzaamheden

B.1.2

Verdelen van werkzaamheden

B.1.3

Bewaken van de voortgang van het

werk

B.1.4

Communiceren met derden

B.1.5

Administreren en archiveren van

Feiten, begrippen, ideeën

(K1) Kennis van het eigen optreden

(K1) Grondslagen van militair

optreden

(K1) Kennis van Humanitair

Oorlogsrecht

(K1) Kennis van Militair

Operationeel recht

(K1) Kennis van arbo, veiligheid en

milieuregelgeving

(K1) Kennis van

(informatie)veiligheid

(K1) Kennis van militaire ethiek /

morele professionaliteit

Materialen en middelen

Brede kennis van

(geautomatiseerde) systemen voor

projectbegeleiding

Theorie, methoden, processen

Brede kennis van groepsdynamiek

Toepassen van kennis

(K1) Leidinggeven

(K1) Bevel- en commandovoering

Toepassen van brede kennis voor het opstellen

van een projectplan/activiteitenplan

Projectmatig werken

(K1) Plaatsing van de KL binnen grotere

verbanden (o.a. defensie, de Nederlandse staat, de

NAVO)

Probleemoplossende vaardigheden

(K1) Maken van planningen

(K1) Uitgeven van waarschuwingsbevel

Ontwikkelen van meerdere eigen wijzen van

optreden

Beredeneren van ‘what if’s’

Leer- en ontwikkel vaardigheden

(K1) Evalueren

(K1) Reflecteren

(K1) Toepassen van reflectiemodellen

Informatievaardigheden

De sergeant 1 voert zijn werk

zelfstandig uit. Hij is

verantwoordelijk voor zijn eigen

takenpakket en het werk en de

resultaten van zijn team. Hij werkt

samen met collega’s,

leidinggevenden en externen. Hij

werkt zelfstandig. Hij voert zijn taken

uit op eigen initiatief en binnen de

kaders van de organisatie. Hij legt

verantwoording af aan zijn

leidinggevende. Voor vragen valt hij

terug op zijn leidinggevende.

Page 54: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 29

gegevens (K1) Kennis van het vigerende

besluitvormingsproces

(K2) Kennis van tactische doctrine

(K1) Kennis van militaire tactiek /

militair optreden (vanuit historisch

perspectief en volgens de laatste

inzichten)

Kennis van opdrachtgerichte

commandovoering en leidinggeven

Hanteren van ICT-systemen

(K2) Verzamelen en interpreteren van informatie

(K2) Kaartlezen

Communicatievaardigheden

(K1) Schrijven en uitgeven van bevelen

(K1) Rapporteren

(K1) Taalvaardig in het Nederlands en Engels

(K1) Omgaan met media

Begeleidings- en coaching vaardigheden

(K1) Toepassen van kennis voor het organiseren

en leiden van groepsevaluatiegesprekken

Toepassen van communicatieve vaardigheden

Toepassen van instructietechnieken

Toepassen van feedbackregels

Activiteit B.1.1

Plannen van werkzaamheden

Leerresultaten

Er is een realistisch, inzichtelijk, duidelijk en bevel met een reële taakverdeling.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De sergeant 1 brengt het uit te voeren werk in kaart, de eraan gestelde eisen en de

beschikbare capaciteit.

(K2-Dt 2.1) Hij oriënteert zich op de opdracht en controleert bij het hogere niveau

of hij de opdracht goed begrepen heeft. Hij maakt een eerste korte analyse en

formuleert zijn opdracht, de gewenste effecten en factoren die van invloed zijn.

Zo nodig geeft hij een waarschuwingsbevel uit aan zijn eenheid.

(K1-Dt 1.1) Hij maakt inzichtelijk wat hij aan voorbereidingen voor de

bevelsuitgifte moet doen (verkenningen) en wat aan informatie/documentatie

nodig is.

(Samenwerken en overleggen, Analyseren)

De sergeant 1:

(K2-Dt 2.1) vraagt bij onduidelijkheid tijdig om uitleg of aanvullende informatie;

(K2-Dt 2.1) is duidelijk over zijn boodschap of vraag zonder veel uit te wijden bij

terugkoppeling naar het hogere niveau;

(K2-Dt 2.1) trekt op basis van het operatieconcept op de kaart logische conclusies uit de

nieuwe en beschikbare informatie over zijn (on)mogelijkheden;

(K2-Dt 2.1) is oplossingsgericht en realistisch bij het formuleren van zijn opdracht

(K2-Dt 2.1) is duidelijk in zijn verwachtingen bij het uitgeven van een

waarschuwingsbevel.

Hij beschrijft dit in een projectplan, werkplan, werkorder of werkpopdracht met

onderdelen als werkwijze, taakverdeling, berekening van de tijdsduur, kosten,

planning en inzet van materialen en middelen. Zo nodig stemt hij hierover af met

derden. Hij doet voorstellen voor het uitbesteden van werkzaamheden.

(K2-Dt 2.1) Hij koppelt zijn analyse terug met het hogere niveau. Daarna

De sergeant 1:

(K2-Dt 2.1) houdt effectief rekening met alle (rand)voorwaarden zoals tijd, kosten,

beschikbaarheid van medewerkers en voorschriften/vergunningen;

(K2-Dt 2.1) anticipeert tijdig op veranderingen die van invloed zijn op de planning

(K2-Dt 2.1) maakt een tijdbalk voor het hele proces van besluitvorming, bevelvoering,

Page 55: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 30

verzamelt hij in detail de beschikbare informatie en identificeert hij welke

informatie ontbreekt om deze, waar mogelijk, aan te vullen. Op basis daarvan

ontwikkelt hij meerdere eigen wijzen van optreden en maakt daaruit een keuze.

Deze legt hij, met zijn motivatie, voor aan het hogere niveau.

(Plannen en organiseren, Instructies en procedures opvolgen)

voorbereiding en uitvoering;

(K2-Dt 2.1) onderbouwt zijn plan met duidelijke argumenten;

(K2-Dt 2.1) stelt de juiste prioriteiten en is er op gericht de deadlines van het hogere

niveau te realiseren of te halen.

Hij bespreekt knelpunten met zijn leidinggevende en bedenkt oplossingen. Dit

doet hij zelfstandig of samen met zijn leidinggevende. Hij zorgt voor voldoende

capaciteit voor het uit te voeren werk.

(Beslissen en activiteiten initiëren, Samenwerken en overleggen, Ethisch en

integer handelen,)

De sergeant 1:

(K2-Dt 2.1) signaleert tijdig (mogelijke) knelpunten in de planning;

(K2-Dt 2.1) formuleert realistische en doeltreffende oplossingen voor knelpunten of

problemen in de planning;

(K2-Dt 2.1) denkt ‘out of the box’ in manieren hoe zijn opdracht uit te voeren binnen de

gestelde kaders (en oogmerk) van zijn commandant;

(K2-Dt 2.1) brengt geen informatie naar buiten die onder vier ogen besproken is zonder

toestemming van de gesprekspartner;

(K2-Dt 2.1) maakt geen misbruik van zijn (machts)positie.

Activiteit B.1.2

Verdelen van werkzaamheden

Leerresultaten

Voor groepsleden is duidelijk wat hun inzet en taken zijn en de prioriteiten in het werk. Het

hogere niveau en overige betrokkenen zijn geïnformeerd.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De sergeant 1 maakt een planning voor de inzet van medewerkers en verdeelt de

taken. Hij maakt inzichtelijk wat de prioriteiten zijn en kent waar nodig

verantwoordelijkheden en bevoegdheden toe.

(K2-Dt 2.2) Hij maakt het bevel voor het optreden van zijn eigen eenheid. Hierin

verwerkt hij de planning en inzet van personeel en materieel.

(Plannen en organiseren, Analyseren)

De sergeant 1:

(K2-Dt 2.1) maakt een taakverdeling waarbij duidelijk is wat de prioriteiten zijn;

(K2-Dt 2.2) maakt aan de hand van het bevel voor zichzelf inzichtelijk wat hij aan

voorbereidingen voor de bevelsuitgifte moet doen (verkenningen), en welke

materialen/informatie en documentatie hij daarvoor nodig heeft;

(K2-Dt 2.2) onderbouwt zijn plan met duidelijke argumenten.

Hij communiceert de planning en taakverdeling aan zijn medewerkers en

leidinggevende en mogelijke derden. Hij beantwoordt vragen en past de

planning/taakverdeling aan wanneer daar aanleiding toe is.

(K2-Dt 2.2) Hij communiceert het bevel voor het optreden van zijn eigen eenheid

mondeling en/of schriftelijk. Hij ontvangt terugkoppelingen hierop van zijn

ondercommandanten. Op basis van deze terugkoppelingen schat hij in wat de

(on)mogelijkheden van zijn eenheid zijn t.a.v. het uitvoeren van de opdracht. Dit

De sergeant 1:

(K2-Dt 2.2) communiceert de planning mondeling en schriftelijk tijdig;

(K2-Dt 2.2) hanteert begrijpelijk, duidelijk en correct Nederlands, dat is aangepast aan het

niveau van de ontvanger;

(K2-Dt 2.2) stelt zijn ontvangen opdracht voorop en voert deze zo goed mogelijk uit, zelfs

als de situatie en/of middelen hiervoor in eerste aanleg minder geschikt voor zijn.

Page 56: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 31

koppelt hij terug met zijn hogere niveau.

(K2-Dt 2.2) Gedurende de voorbereiding van een opdracht geeft hij leiding aan

zijn ondercommandanten, direct of via beschikbare communicatiemiddelen, door

te controleren, corrigeren, commanderen en delegeren en te motiveren.

(Formuleren en rapporteren)

Activiteit B.1.3

Bewaken van de voortgang van het werk

Leerresultaten

Het werk is uitgevoerd volgens planning en voldoet aan de geldende eisen en/of procedures.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De sergeant 1 ziet toe op de operationele processen en voortgang van het werk.

Hij controleert en beoordeelt op alle relevante aspecten voor de uitvoering van het

werk.

(K2-Dt 2.2) Gedurende de voorbereiding van een opdracht geeft hij leiding aan

zijn ondercommandanten, direct of via beschikbare communicatiemiddelen, door

te controleren, corrigeren, commanderen en delegeren en te motiveren.

(Beslissen en activiteiten initiëren, Kwaliteit leveren)

De sergeant 1:

(K2-Dt 2.2) zorgt ervoor dat de uitvoering van het werk voldoet aan gemaakte afspraken,

bedrijfsprocedures en -richtlijnen en relevante wetgeving, zoals arbo- en milieuregels;

(K2-Dt2.2) ziet er op toe dat het werk verloopt volgens in het bedrijf geldende

kwaliteitsprocedures.

(K2-Dt2.3) deelt informatie met en geeft aanwijzingen aan zijn personeel op het moment

dat hij constateert dat de uitvoering dat vereist.

(K2-Dt 2.3) Hij is in staat de discipline te handhaven, de gedragscode te volgen en zijn

personeel te motiveren.

Hij beoordeelt of de voortgang het werk volgens planning verloopt en leidt tot

het gewenste (eind)kwaliteitsniveau. Hij vergelijkt gerealiseerde uren met de

begrote uren en onderneemt zo nodig actie.

(K1-Dt 1.1) Hij bepaalt wat het verschil is tussen de feitelijke en gewenste

uitvoering conform het oogmerk van de commandant. Hij maakt inzichtelijk

welke verbeteringen aangebracht moeten/kunnen worden.

(Beslissen en activiteiten initiëren, Kwaliteit leveren)

De sergeant 1:

(K1-Dt 1.1) bewaakt kwaliteit en productiviteit aan de hand van de planning, eisen en

regels;

(K1-Dt 1.1) is kritisch op de uitvoering van het werk en maakt een inschatting van actie(s)

nodig om problemen op te lossen;

(K1-Dt 1.1) wijkt van het initiële plan af indien hij op basis van nieuwe

resultaten/argumenten overtuigd is dat een andere aanpak het resultaat van de opdracht ten

goede komt.

Activiteit B.1.4

Communiceren met derden

Leerresultaten

Derden zijn tevreden over de verstrekte informatie en afhandeling van klachten en problemen.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

Page 57: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 32

De sergeant 1 communiceert met derden over aspecten die te maken hebben met

verantwoording en voortgang van het werk. Het betreft zaken zoals gesprekken

met leveranciers over onderhoud van machines, klachten, problemen en

knelpunten van interne afdelingen en klanten of voortkomend uit in- en externe

audits over (brand)veiligheid en kwaliteit. Hij vraagt door om een volledig beeld

te krijgen van de aanleiding, oorzaak en ernst van de klacht of het probleem.

Hij staat derden te woord over aan hem gevraagde informatie.

(Samenwerken en overleggen, Analyseren,)

De sergeant 1

deelt kennis, ervaring en inzicht met derden;

zorgt ervoor dat gesprekken een duidelijk doel hebben.

Bij klachten of problemen gaat hij na welke oplossingen mogelijk zijn. Hij

overlegt met zijn leidinggevende wanneer hij twijfelt over zijn bevoegdheden. Zo

nodig voert hij ook over andere zaken overleg met zijn leidinggevende of laat hij

zaken door hem afhandelen.

(Samenwerken en overleggen, Overtuigen en beïnvloeden, Instructies en

procedures opvolgen)

De sergeant 1:

komt met haalbare oplossingen die passen bij de eisen van de situatie;

vraagt zijn leidinggevende tijdig om ondersteuning wanneer hij de klacht/het probleem

van een klant niet zelfstandig op kan lossen;

handelt de klacht/het probleem af volgens bedrijfsprocedures;

(K1-Dt 1.1.) Hij rapporteert de uitkomsten van de evaluatie met zijn ondercommandanten

over de uitvoering van het bevel aan zijn commandant.

Activiteit B.1.5

Administreren en archiveren van gegevens

Leerresultaten

Alle relevante gegevens zijn opgeslagen.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

(K2) De sergeant 1 administreert en archiveert een breed scala van gegevens

gedurende het uitvoeren van de opdracht. Dat betreft bijvoorbeeld

onderhoudsgegevens, gegevens voor arbo, milieu en kwaliteit, werkplannen en

tekeningen.

(Formuleren en rapporteren, Instructies en procedures opvolgen)

De sergeant 1:

(K2-Dt 2.2) administreert en archiveert gegevens volledig en nauwkeurig volgens

bedrijfsvoorschriften en procedures.

Page 58: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 33

ECVET eenheid B.2

Begeleiden van medewerkers

Kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap

Page 59: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 34

ECVET eenheid B.2 Begeleiden van medewerkers 29 januari 2015

Kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap Profielen:

Leidinggevende team/afdeling/project

Technisch leidinggevende

Titel van de kwalificatie Technisch Leidinggevende

Titel van de ECVET eenheid Begeleiden van medewerkers

Gerelateerd aan NLQF/EQF niveau 4

Activiteit Kennis Cognitieve en praktische vaardigheden Competenties (in termen van

zelfstandigheid/verantwoordelijkheid

B.2.1

Begeleiden van medewerkers

B.2.2

Uitwisselen van informatie met

medewerkers

Feiten, begrippen, ideeën

--

Materialen en middelen

Brede kennis van

(geautomatiseerde) systemen voor

projectbegeleiding

Theorie, methoden, processen

Brede kennis van groepsdynamiek

Toepassen van kennis

Toepassen van brede kennis van

leiderschapsstijlen

Kan projectmatig werken

Probleemoplossende vaardigheden

--

Leer- en ontwikkel vaardigheden

--

Informatievaardigheden

Hanteren van ICT-systemen

Communicatievaardigheden

Begeleidings- en coachingsvaardigheden

Toepassen van kennis voor het organiseren en

leiden van werkoverleg

Toepassen van communicatieve vaardigheden

Toepassen van instructietechnieken

De vakman leidinggevende werkt

samen met collega’s,

leidinggevenden en externen. Hij

werkt zelfstandig. Hij is

verantwoordelijk voor zijn eigen

werk en de resultaten van zijn team.

Hij legt daarover verantwoording af

aan zijn leidinggevende. Voor vragen

valt hij terug op zijn leidinggevende.

Page 60: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 35

Toepassen van feedbackregels

Activiteit B.2.1

Begeleiden van medewerkers

Leerresultaten

Medewerkers weten wat van hen verwacht wordt. Het werk verloopt efficiënt en effectief.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De vakman leidinggevende informeert en instrueert medewerkers over de uit te

voeren taken, prioriteiten, productiviteits- en kwaliteitsnormen, te behalen

resultaten en/of projecten. Hij biedt zijn medewerkers ruimte om vragen te stellen

en te reageren.

(Presenteren)

De vakman leidinggevende:

geeft voor de medewerkers duidelijke informatie en instructies.

Hij ziet er op toe dat de medewerkers het werk uitvoeren volgens procedures,

werkinstructies en/of afspraken uit het projectplan. Hij geeft medewerkers inzicht

hoe het werk optimaal uitgevoerd kan worden. Hij observeert medewerkers,

signaleert wie (extra) ondersteuning nodig heeft en voorziet daarin.

(Begeleiden, Kwaliteit leveren)

De vakman leidinggevende:

stemt zijn manier van begeleiden af op het individu;

checkt doelgericht en regelmatig of de informatie en instructies goed begrepen zijn;

motiveert en stimuleert door het geven aandacht, tonen van begrip en een luisterend oor.

Tijdens het werk stuurt hij bij met aanvullende informatie, extra instructie of

aanpassing in de organisatie van het werk.

(Aansturen, Kwaliteit leveren)

De vakman leidinggevende:

spreekt medewerkers consequent en helder aan op afwijkingen, geeft duidelijke adviezen

voor verandering en verbetering;

controleert regelmatig of medewerkers werken volgens afspraak, (wettelijke) richtlijnen

en de productiviteits- en kwaliteitsnormen halen.

Activiteit B.1.2

Uitwisselen van informatie met medewerkers

Leerresultaten

Medewerkers zijn op de hoogte van actuele zaken, die van invloed zijn op het werk. In

voorkomende gevallen is werkoverleg georganiseerd, voorbereid, uitgevoerd en

gedocumenteerd volgens de gebruiken in de organisatie.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De vakman leidinggevende informeert medewerkers het verloop van het werk.

Hij informeert hen ook over voor het werk relevante actuele en toekomstige in-

en externe ontwikkelingen.

(Formuleren en rapporteren)

De vakman leidinggevende:

inventariseert actief noodzakelijke en relevante onderwerpen voor zijn medewerkers

(en/of het werkoverleg);

informeert medewerkers volledig.

Hij stimuleert medewerkers mee te denken en (inhoudelijke) feedback te geven. De vakman leidinggevende:

Page 61: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 36

Hij geeft ruimte voor vragen en geeft instructies over de werkuitvoering. Hij

geeft feedback op de resultaten van de werkuitvoering. Hij maakt afspraken en

legt deze vast.

(Samenwerken en overleggen, Formuleren en rapporteren)

stimuleert medewerkers actief te participeren bij het geven van informatie (en/of in het

werkoverleg);

legt afspraken bondig en duidelijk vast.

In voorkomende gevallen organiseert hij het werkoverleg. Hij plant dan

bijeenkomsten, organiseert ze en bereidt ze voor. Hij leidt het werkoverleg en

zorgt voor de verslaglegging ervan.

(Plannen en organiseren)

De vakman leidinggevende:

maakt een heldere en logische agenda en houdt zich daaraan;

plant overleg tijdig.

Page 62: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 37

DEFENSIEVERSIE- ECVET eenheid B.2 Begeleiden van medewerkers 29 januari 2015

Kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap Profielen:

Leidinggevende team/afdeling/project

Technisch leidinggevende

Kwalificatieprofiel defensie Onderofficier KL (sergeant 1)

Titel van de ECVET eenheid Begeleiden van medewerkers

Gerelateerd aan NLQF/EQF niveau 4

Verwijzingen naar de bron in het kwalificatieprofiel KL en specifieke terminologie, kennis, vaardigheden en handelingen / bij defensie niet voorkomende kennis, vaardigheden en

handelingen.

Activiteit Kennis Cognitieve en praktische vaardigheden Competenties (in termen van

zelfstandigheid/verantwoordelijkheid

B.2.1

Begeleiden van medewerkers

B.2.2

Uitwisselen van informatie met

medewerkers

Feiten, begrippen, ideeën

(K3) Kennis van defensiebeleid

mbt diversiteitsdoelgroepen en mbt

in-, door- en uitstroom

(K3) Kennis van omgangsvormen

en integriteit

Materialen en middelen

Brede kennis van

(geautomatiseerde) systemen voor

projectbegeleiding (zoals

medewerkers- en

leerlingvolgsysteem)

Theorie, methoden, processen

Brede kennis van groepsdynamiek

(K3) Kennis van arbo, veiligheid en

milieu

Toepassen van kennis

Toepassen van brede kennis van

leiderschapsstijlen

Kan projectmatig werken

Probleemoplossende vaardigheden

(K3) Begeleidings-, correctie-,

bemiddelingsgesprek en slechtnieuwsgesprek

voeren

Leer- en ontwikkel vaardigheden

(K3) Meten en ontwikkelen van competenties

Informatievaardigheden

Hanteren van ICT-systemen

Communicatievaardigheden

Begeleidings- en coachingsvaardigheden

(K3) Beoordelings- en begeleidingsgesprekken

houden

(K3) Toepassen van kennis voor het organiseren

en leiden van groepsevaluatiegesprekken

Toepassen van communicatieve vaardigheden

(K3) Toepassen van gespreks- en

De sergeant 1 werkt samen met

collega’s, leidinggevenden en

externen. Hij werkt zelfstandig. Hij is

verantwoordelijk voor zijn eigen

werk en de resultaten van zijn team.

Hij legt daarover verantwoording af

aan zijn leidinggevende. Voor vragen

valt hij terug op zijn leidinggevende.

Page 63: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 38

instructietechnieken

Toepassen van feedbackregels

(K3) Taalvaardig in Nederlands

Activiteit B.2.1

Begeleiden van medewerkers

Leerresultaten

Medewerkers weten wat van hen verwacht wordt. Het werk verloopt efficiënt en effectief.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

(K3) De sergeant 1 informeert en instrueert medewerkers over de uit te voeren

taken, prioriteiten, productiviteits- en kwaliteitsnormen, te behalen resultaten

en/of projecten. Hij biedt zijn medewerkers ruimte om vragen te stellen en te

reageren.

(K3-Dt 3.1) Hij begeleidt zijn personeel en ondercommandanten tijdens hun

voorbereiding, uitvoering en evaluatie van hun opdrachten en taken.

(K3-Dt 3.3) Hij geeft duidelijk in zijn bevel aan, dat en wanneer het personeel

gedurende de uitvoering van de opdracht taken hebben.

(Presenteren)

De sergeant 1:

(K3-Dt 3.3) geeft voor de medewerkers duidelijke informatie en instructies;

(K3-Dt 3.3.) stelt zichzelf en de eenheid meetbare doelstellingen en legt deze vast in

concrete plannen en activiteiten.

(K3) Hij ziet er op toe dat de medewerkers het werk uitvoeren volgens

procedures, werkinstructies en/of afspraken uit het projectplan. Hij geeft

medewerkers inzicht hoe het werk optimaal uitgevoerd kan worden. Hij

observeert medewerkers, signaleert wie (extra) ondersteuning nodig heeft en

voorziet daarin.

(K3-Dt 3.3) Hij is vasthoudend bij het realiseren van de te behalen doelen. Hij

zorgt dat het geplande resultaat wordt bereikt en spreekt anderen persoonlijk aan

op het nakomen van afspraken.

(K3-Dt 3.2) Hij creëert situaties waarin geleerd kan en mag worden.

(K3-Dt 3.2) Hij plant bewust tijd in voor begeleiding, coaching en vorming.

(Begeleiden, Kwaliteit leveren)

De sergeant 1:

(K3-Dt 3.1) stemt zijn manier van begeleiden af op het individu;

(K3-Dt 3.1) checkt doelgericht en regelmatig of de informatie en instructies goed

begrepen zijn;

(K3-Dt 3.2) motiveert en stimuleert door het geven van aandacht, tonen van begrip en een

luisterend oor;

(K3 Dt 3.2) laat anderen in hun waarde. Creëert een gevoel van veiligheid en een sfeer

van rust en vertrouwen.

(K3-Dt 3.1) Tijdens het werk stuurt hij bij met aanvullende informatie, extra

instructie of aanpassing in de organisatie van het werk.

De sergeant 1:

(K3-Dt 3.1) spreekt medewerkers consequent en helder aan op afwijkingen, geeft

duidelijke adviezen voor verandering en verbetering;

(K3-Dt 3.1) controleert regelmatig of medewerkers werken volgens afspraak, (wettelijke)

richtlijnen en de productiviteits- en kwaliteitsnormen halen;

Page 64: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 39

(Aansturen, Kwaliteit leveren)

(K3-Dt 3.1) treedt indien nodig corrigerend op naar zijn personeel en

ondercommandanten en stuurt de uitvoering van de opdracht op essentiële punten bij.

Activiteit B.1.2

Uitwisselen van informatie met medewerkers

Leerresultaten

Medewerkers zijn op de hoogte van actuele zaken, die van invloed zijn op het werk. In

voorkomende gevallen is werkoverleg georganiseerd, voorbereid, uitgevoerd en

gedocumenteerd volgens de gebruiken in de organisatie.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De sergeant 1 informeert medewerkers het verloop van het werk. Hij informeert

hen ook over voor het werk relevante actuele en toekomstige in- en externe

ontwikkelingen.

(Formuleren en rapporteren)

De sergeant 1:

inventariseert actief noodzakelijke en relevante onderwerpen voor zijn medewerkers

(en/of het werkoverleg);

informeert medewerkers volledig.

(K3-Dt 3.1) Hij stimuleert medewerkers mee te denken en (inhoudelijke)

feedback te geven. Hij geeft ruimte voor vragen en geeft instructies over de

werkuitvoering. Hij geeft feedback op de resultaten van de werkuitvoering. Hij

maakt afspraken en legt deze vast.

(K3-Dt 3.1) Hij staat open voor reacties van anderen op eigen werk en vraagt

actief naar de mening van anderen.

(K3-Dt 3.1) Hij geeft feedback en spiegelt gedrag. Maakt concrete afspraken

over de eigen bijdrage aan de ontwikkeling van medewerkers.

(Samenwerken en overleggen, Formuleren en rapporteren)

De sergeant 1:

(K3-Dt 3.1) stimuleert medewerkers actief te participeren bij het geven van informatie

(en/of in het werkoverleg);

(K3-Dt 3.1) legt afspraken bondig en duidelijk vast;

(K3-Dt 3.1) maakt SMART afspraken en legt deze duidelijk vast.

(K3-Dt 3.1) In voorkomende gevallen organiseert hij het werkoverleg. Hij plant

dan bijeenkomsten, organiseert ze en bereidt ze voor. Hij leidt het werkoverleg

en zorgt voor de verslaglegging ervan.

(K3-Dt 3.1) Hij bereidt gesprekken voor, voert ze uit en zorgt voor de

verslaglegging. Deze gesprekken zijn erop gericht om het functioneren van

personeel terug te koppelen en te bevorderen.

(Plannen en organiseren)

De sergeant 1:

maakt een heldere en logische agenda en houdt zich daaraan;

plant overleg tijdig.

(K3-Dt 3.1) Stelt voor het gesprek een einddoel vast. Maakt SMART afspraken en legt

deze vast.

Page 65: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 40

ECVET eenheid P.1.1

Adviseren over de personeelsbehoefte, werving en selectie

Page 66: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 41

Kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap

ECVET eenheid P.1.1 Adviseren over de personeelsbehoefte, werving en selectie 29 januari 2015

Titel van de kwalificatie Leidinggevende team/afdeling/project

Titel van de ECVET eenheid Adviseren over de personeelsbehoefte, werving en selectie

Gerelateerd aan NLQF/EQF niveau 4

Activiteit Kennis Cognitieve en praktische vaardigheden Competenties (in termen van

zelfstandigheid /

verantwoordelijkheid

P.1.1.1

Adviseren over de personeelsbehoefte

P.1.1.2

Adviseren bij de werving en selectie

van medewerkers

Feiten, begrippen, ideeën

--

Materialen en middelen

--

Theorie, methoden, processen

Brede kennis van personeelsbeleid

Toepassen van kennis

Toepassen van brede kennis voor het opstellen

van een projectplan, activiteitenplan,

opleidingsplan

Toepassen van brede kennis van

functiebeschrijvingen

Probleemoplossende vaardigheden

Concretiseren en uitvoeren van personeelsbeleid

Leer- en ontwikkelvaardigheden

--

Informatievaardigheden

In kaart brengen van kwalitatieve en kwantitatieve

personeelsbehoefte

Bepalen van de opleidingsbehoefte

Communicatievaardigheden

De leidinggevende

team/afdeling/project werkt samen

met collega’s, leidinggevenden en

externen. Hij werkt zelfstandig. Hij is

in veel gevallen een meewerkend

leidinggevende en verantwoordelijk

voor zijn eigen takenpakket en werk

en de resultaten van zijn team. Hij

voert zijn taken uit op eigen initiatief

en binnen de kaders van de

organisatie. Hij legt verantwoording

af aan zijn leidinggevende. Voor

vragen valt hij terug op zijn

leidinggevende.

Bij het personeelsbeleid heeft hij een

Page 67: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 42

-- uitvoerende rol. Het werk dat uit dat

beleid voortkomt, voert hij

zelfstandig uit. Over deze

onderwerpen is hij de spreekbuis naar

zijn leidinggevende en/of de

organisatie.

Activiteit P.1.1.1

Adviseren over de personeelsbehoefte

Leerresultaten

Zijn leidinggevende beschikt over een advies/adviezen over de (toekomstige)

personeelsbehoefte op basis van een heldere en duidelijke kosten/baten afweging.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De leidinggevende team/afdeling/project controleert of er instroom, doorstroom

of uitstroom van medewerkers nodig is. Hiervoor kijkt hij naar het

organisatiebeleid, de afdelingsplannen, ontwikkelingen in en buiten de

organisatie en de huidige personeelssamenstelling.

(Analyseren)

De leidinggevende team/afdeling/project:

maakt gebruikt van beschikbare gegevens;

maakt een grondige analyse van de beschikbare informatie;

maakt berekeningen die kloppen met de beschikbare gegevens;

trekt op basis van zijn analyse en berekeningen logische conclusies gericht op het bepalen

van de personeelsbehoefte.

Hij legt zijn leidinggevende plannen en ideeën over de personeelsbehoefte voor

en overlegt hierover. Hij bespreekt de adviezen en hiermee samenhangende

financiële consequenties, mogelijkheden en vervolgacties met zijn

leidinggevende.

(Samenwerken en overleggen)

De leidinggevende team/afdeling/project:

beargumenteert zijn advies aan zijn leidinggevende helder;

onderbouwt zijn advies aan zijn leidinggevende met relevante informatie en de gevolgen

van keuzes voor het personeelsbeleid.

Activiteit P.1.1.2

Adviseren bij de werving en selectie van medewerkers

Leerresultaten

De werving en selectie van nieuwe medewerkers is effectief, integer en op een bij de opdracht

passende wijze ondersteund en/of mee uitgevoerd.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De leidinggevende team/afdeling/project gaat na aan welke eisen medewerkers

moeten voldoen en wat geschikte methoden zijn om goede medewerkers te

werven.

De leidinggevende team/afdeling/project:

1analyseert de informatie over de doelgroep, de personeelsbehoefte en het kostenaspect en

kiest op basis daarvan een bij de gegeven opdracht passende wervingsmethode.

1 Blauwe tekst is toegevoegd aan de teksten uit het kwalificatiedossier.

Page 68: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 43

(Analyseren)

Hij stelt selectiecriteria op en bedenkt vragen en methoden om medewerkers te

adviseren. Hij gebruikt daarvoor informatie van zijn leidinggevende, informatie

over een veranderende behoefte aan personeel, eventuele voorvallen en

(veranderende) eisen waaraan (nieuwe) medewerker voor vaste of tijdelijke

functies moeten voldoen.

(Analyseren)

De leidinggevende team/afdeling/project:

ordent de verzamelde informatie, haalt daaruit de voor de vaste en tijdelijke functies

relevante gegevens en stelt duidelijke functie-eisen en/of selectiecriteria op, die passen bij

de vacature(s).

Hij adviseert zijn leidinggevende over wervingsmethoden en selectiecriteria of

hij voert de werving en selectie mede uit. In dat geval werft en selecteert, samen

met zijn leidinggevende en/of de afdeling HRM en/of het uitzendbureau, nieuwe

medewerkers.

(Ethisch en integer handelen, Analyseren)

De leidinggevende team/afdeling/project:

analyseert verzamelde informatie over mogelijke kandidaten;

stelt gerichte vragen;

legt relaties tussen gegevens en trekt logische conclusies voor de selectie van

medewerkers;

stelt zich ten aanzien van het selecteren van medewerkers integer op en gaat vertrouwelijk

om met privacygegevens.

Page 69: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 44

DEFENSIEVERSIE ECVET eenheid P.1.1 Adviseren over de personeelsbehoefte, werving en selectie 29 januari 2015

Titel van de kwalificatie Leidinggevende team/afdeling/project

Kwalificatieprofiel defensie Onderofficier KL (sergeant 1)

Titel van de ECVET eenheid Adviseren over de personeelsbehoefte, werving en selectie

Gerelateerd aan NLQF/EQF niveau 4

Verwijzingen naar de bron in het kwalificatieprofiel KL en specifieke terminologie, kennis, vaardigheden en handelingen / bij defensie niet voorkomende kennis, vaardigheden en

handelingen.

Activiteit Kennis Cognitieve en praktische vaardigheden Competenties (in termen van

zelfstandigheid /

verantwoordelijkheid

P.1.1.1

Adviseren over de personeelsbehoefte

P.1.1.2

Adviseren bij de werving en selectie

van medewerkers

Feiten, begrippen, ideeën

(K6) Kennis van de organisatie

Materialen en middelen

--

Theorie, methoden, processen

Brede kennis van personeelsbeleid

(K6) Kennis van stafprocessen

(K6) Kennis van

verandermanagement

(K6) Kennis van staftechnieken

Toepassen van kennis

Toepassen van brede kennis voor het opstellen

van een projectplan, activiteitenplan, opleidings-

/trainingsplan

Toepassen van brede kennis van

functiebeschrijvingen

Probleemoplossende vaardigheden

Concretiseren en uitvoeren van personeelsbeleid

(K6) Redeneren en beargumenteren

Leer- en ontwikkelvaardigheden

--

Informatievaardigheden

In kaart brengen van kwalitatieve en kwantitatieve

personeelsbehoefte

Bepalen van de opleidingsbehoefte

Communicatievaardigheden

(K6) Mondeling en schriftelijk communiceren

(K6) Taalvaardig in het Nederlands en Engels

De sergeant 1 werkt samen met

collega’s, leidinggevenden en

externen. Hij werkt zelfstandig. Hij is

in veel gevallen een meewerkend

leidinggevende en verantwoordelijk

voor zijn eigen takenpakket en werk

en de resultaten van zijn team. Hij

voert zijn taken uit op eigen initiatief

en binnen de kaders van de

organisatie. Hij legt verantwoording

af aan zijn leidinggevende. Voor

vragen valt hij terug op zijn

leidinggevende.

Bij het personeelsbeleid heeft hij een

uitvoerende rol. Het werk dat uit dat

beleid voortkomt, voert hij

zelfstandig uit. Over deze

onderwerpen is hij de spreekbuis naar

zijn leidinggevende en/of de

organisatie.

Page 70: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 45

Activiteit P.1.1.1

Adviseren over de personeelsbehoefte

Leerresultaten

Zijn leidinggevende beschikt over een advies/adviezen over de (toekomstige)

personeelsbehoefte op basis van een heldere en duidelijke kosten/baten afweging.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De sergeant 1 controleert of er instroom, doorstroom of uitstroom van

medewerkers nodig is. Hiervoor kijkt hij naar het organisatiebeleid, de

afdelingsplannen, ontwikkelingen in en buiten de organisatie en de huidige

personeelssamenstelling.

(K6 en K6-Dt 6.3) De sergeant 1 geeft onder alle omstandigheden gevraagd en

ongevraagd advies binnen het besluitvormingsproces van een commandant, als

onafhankelijk adviseur of binnen een projectgroep als projectmedewerker. Hij

adviseert op basis van zijn eigen materiedeskundigheid, maar kan ook te maken

krijgen met onderwerpen waar hij minder of niet mee bekend is. Hij geeft

gevraagd en ongevraagd advies aan zowel zijn eigen onderdeel als aan derden.

(K3-W3.1) Hij is belast met de controle en het bewaken van o.a. inzetbaarheid,

toekomstwensen (o.a. portfolio) en Persoonlijke Ontwikkel Plannen (in overleg

met loopbaanbegeleiders) van zijn personeel. Hij wijst hen op noodzakelijke

Loopbaanopleidingen en cursussen, opleidingskansen (ook met het oog op latere

uitstroom).

(K6) Hij krijgt de benodigde gegevens voor een onderbouwd advies aangeboden

en/of hij vraagt ze op. (K6-W6.1) Hij maakt gebruik van interne bronnen zoals

doctrine, geldende regelgeving, beleid en/of vakkennis en externe bronnen zoals

internet, andere krijgsmachtonderdelen, NAVO partners en civiele organisaties.

Ook spreekt hij betrokken partijen om de situatie en/of het probleem inzichtelijk

te maken. Hij verzamelt én hij deelt informatie met anderen.

(Analyseren)

De sergeant 1:

maakt gebruikt van beschikbare gegevens;

(K6) maakt een grondige analyse van de beschikbare informatie;

maakt berekeningen die kloppen met de beschikbare gegevens;

trekt op basis van zijn analyse en berekeningen logische conclusies gericht op het bepalen

van de personeelsbehoefte;

(K6-Dt 6.1) weet wat hij wel en niet hardop kan zeggen, vermijdt onderwerpen en

opmerkingen die een ander in verlegenheid brengen en bedenkt hoe hij gevoelige zaken

gaat vertellen.

Hij legt zijn leidinggevende plannen en ideeën over de personeelsbehoefte voor

en overlegt hierover. Hij bespreekt de adviezen en hiermee samenhangende

financiële consequenties, mogelijkheden en vervolgacties met zijn

leidinggevende.

(K3-Dt 3.1) Hij houdt zijn personeel, veelal in samenwerking met en/of op

aangeven van zijn commandant(en) op niveau. (K6-W6.2) Hij stelt zijn advies

op. Hij maakt een inschatting van de impact van zijn advies en de veranderingen

De sergeant 1:

(K6-Dt 6.2) geeft een beschouwing van de (on)mogelijkheden, consequenties, voor- en

nadelen en eventuele alternatieven;

(K6-Dt 6.2) beargumenteert zijn advies aan zijn leidinggevende helder;

onderbouwt zijn advies aan zijn leidinggevende met relevante informatie en de gevolgen

van keuzes voor het personeelsbeleid;

(K6-Dt 6.2) blijft geconcentreerd en nauwkeurig werken, ook onder tijdsdruk, bij lang

Page 71: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 46

die dit met zich meebrengt.

(Samenwerken en overleggen, Formuleren en rapporteren, Met druk en tegenslag

omgaan)

doorwerken of een grote hoeveelheid informatie.

Activiteit P.1.1.2

Adviseren bij de werving en selectie van medewerkers

Leerresultaten

De werving en selectie van nieuwe medewerkers is effectief, integer en op een bij de opdracht

passende wijze ondersteund en/of mee uitgevoerd.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De sergeant 1 gaat na aan welke eisen medewerkers moeten voldoen en wat

geschikte methoden zijn om goede medewerkers te werven.

(Analyseren)

De sergeant 1:

analyseert de informatie over de doelgroep, de personeelsbehoefte en het kostenaspect en

kiest op basis daarvan een bij de gegeven opdracht passende wervingsmethode.

Hij stelt selectiecriteria op en bedenkt vragen en methoden om medewerkers te

adviseren. Hij gebruikt daarvoor informatie van zijn leidinggevende, informatie

over een veranderende behoefte aan personeel, eventuele voorvallen en

(veranderende) eisen waaraan (nieuwe) medewerker voor vaste of tijdelijke

functies moeten voldoen.

(Analyseren)

De sergeant 1:

ordent de verzamelde informatie, haalt daaruit de voor de vaste en tijdelijke functies

relevante gegevens en stelt duidelijke functie-eisen en/of selectiecriteria op, die passen bij

de vacature(s).

Hij adviseert zijn leidinggevende over wervingsmethoden en selectiecriteria of

hij voert de werving en selectie mede uit. In dat geval werft en selecteert, samen

met zijn leidinggevende en/of de afdeling HRM en/of het uitzendbureau, nieuwe

medewerkers.

(Ethisch en integer handelen, Analyseren)

De sergeant 1:

analyseert verzamelde informatie over mogelijke kandidaten;

stelt gerichte vragen;

legt relaties tussen gegevens en trekt logische conclusies voor de selectie van

medewerkers;

stelt zich ten aanzien van het selecteren van medewerkers integer op en gaat vertrouwelijk

om met privacygegevens.

Page 72: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 47

ECVET eenheid P.1.2

Adviseren over het functioneren van medewerkers

Page 73: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 48

Kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap

ECVET eenheid P.1.2 Adviseren over het functioneren van medewerkers 29 januari 2015

Titel van de kwalificatie Leidinggevende team/afdeling/project

Titel van de ECVET eenheid Adviseren over het functioneren van medewerkers

Gerelateerd aan NLQF/EQF niveau 4

Activiteit Kennis Cognitieve en praktische vaardigheden Competenties (in termen van

zelfstandigheid /

verantwoordelijkheid

P.1.2.1

Adviseren bij het begeleiden t.a.v. het

functioneren en het beoordelen van

medewerkers

Feiten, begrippen, ideeën

Brede en specialistische kennis

van relevante

kwaliteitsprocedures en

richtlijnen

Kennis van personeelsbeleid

Materialen en middelen

--

Theorie, methoden, processen

Toepassen van kennis

Brede kennis voor het beoordelen of opstellen van

een opleidingsplan

Toepassen van brede kennis van

functiebeschrijvingen

Probleemoplossende vaardigheden

Concretiseren en uitvoeren van personeelsbeleid

Leer- en ontwikkelvaardigheden

--

De leidinggevende

team/afdeling/project werkt samen

met collega’s, leidinggevenden en

externen. Hij werkt zelfstandig. Hij is

in veel gevallen een meewerkend

leidinggevende en verantwoordelijk

voor zijn eigen takenpakket en werk

en de resultaten van zijn team. Hij

voert zijn taken uit op eigen initiatief

Page 74: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 49

Brede kennis van

functiebeschrijvingen

Brede kennis van

personeelsbeleid

Informatievaardigheden

Bepalen van opleidingsbehoefte

Communicatievaardigheden

Begeleidings- en coachingsvaardigheden

Toepassen van feedbackregels

en binnen de kaders van de

organisatie. Hij legt verantwoording

af aan zijn leidinggevende. Voor

vragen valt hij terug op zijn

leidinggevende.

Bij het personeelsbeleid heeft hij een

uitvoerende rol. Het werk dat uit dat

beleid voortkomt, voert hij

zelfstandig uit. Over deze

onderwerpen is hij de spreekbuis naar

zijn leidinggevende en/of de

organisatie.

Activiteit P.1.2.1

Adviseren bij het begeleiden t.a.v. het functioneren en het beoordelen van

medewerkers

Leerresultaten

De leidinggevende team/afdeling/project heeft goed zicht op het functioneren van

medewerkers op begeleidings- en beoordelingsmogelijkheden.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De leidinggevende team/afdeling/project gaat na of medewerkers functioneren

volgens de gemaakte afspraken. Daarvoor observeert hij medewerkers en bekijkt

hij welke prestaties geleverd zijn. Hij onderneemt actie indien niet aan de

gestelde verwachtingen of afspraken wordt voldaan. Hiermee levert hij een

bijdrage aan de beoordeling van medewerkers.

(2Aansturen, Begeleiden)

De leidinggevende team/afdeling/project:

beoordeelt op basis van de organisatie-specifieke regels en procedures of medewerkers

functioneren volgens de gemaakte afspraken;

bedenkt maatregelen die passen bij het functioneren van de werknemer, bij de organisatie-

specifieke regels en procedures en bij de gemaakte afspraken.

Hij gaat na op welke wijze medewerkers begeleid kunnen worden in hun functie

en wanneer werkzaamheden veranderen. Aan de hand hiervan doet hij een

voorstel voor het begeleiden en/of opleiden van medewerkers.

(Formuleren en rapporteren, Begeleiden)

De leidinggevende team/afdeling/project:

verwoordt zijn ideeën aan zijn leidinggevende op een manier die past bij de in de

organisatie en context geldende regels.

Hij zet de bevindingen en maatregelen op papier, bespreekt dit met de

medewerker en verwerkt zijn ideeën indien van toepassing in een opleidingsplan.

De leidinggevende team/afdeling/project:

gaat integer om met informatie van en over medewerkers;

houdt zich aan (wettelijke) afspraken bij het omgaan met privacygevoelige informatie.

2 Blauwe tekst is toegevoegd aan de teksten uit het kwalificatiedossier.

Page 75: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 50

(Ethisch en integer handelen)

Page 76: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 51

DEFENSIEVERSIE ECVET eenheid P.1.2 Adviseren over het functioneren van medewerkers 29 januari 2015

Titel van de kwalificatie Leidinggevende team/afdeling/project

Kwalificatieprofiel defensie Onderofficier KL (sergeant 1)

Titel van de ECVET eenheid Adviseren over het functioneren van medewerkers

Gerelateerd aan NLQF/EQF niveau 4

Verwijzingen naar de bron in het kwalificatieprofiel KL en specifieke terminologie, kennis, vaardigheden en handelingen / bij defensie niet voorkomende kennis, vaardigheden en

handelingen.

Activiteit Kennis Cognitieve en praktische vaardigheden Competenties (in termen van

zelfstandigheid /

verantwoordelijkheid

P.1.2.1

Adviseren bij het begeleiden t.a.v. het

functioneren en het beoordelen van

medewerkers

Feiten, begrippen, ideeën

Brede en specialistische kennis van

relevante kwaliteitsprocedures en

richtlijnen

(K3) Kennis van arbo, veiligheid en

milieu

Kennis van personeelsbeleid

(K3) Kennis van Algemeen Militair

Ambtenaren Reglement (AMAR),

Burger Ambtenaren Reglement

Defensie (BARD)

(K3) Kennis van Bevoegdheden tot

Straffen Bevoegd Meerdere

(K3) Kennis van de Wet

Poortwachter

(K3) Kennis van omgangsvormen en

integriteit

(K3) Kennis van defensiebeleid mbt

diversiteitsdoelgroepen

(K3) Kennis van de oorsprong van

menselijk gedrag

Materialen en middelen

Toepassen van kennis

Brede kennis voor het beoordelen of opstellen van

een opleidingsplan

Toepassen van brede kennis van

functiebeschrijvingen

Probleemoplossende vaardigheden

Concretiseren en uitvoeren van personeelsbeleid

Leer- en ontwikkelvaardigheden

--

Informatievaardigheden

Bepalen van opleidingsbehoefte

Communicatievaardigheden

Begeleidings- en coachingsvaardigheden

Toepassen van feedbackregels

(K3) Voeren van functionerings-, beoordelings-

en begeleidingsgesprekken

De sergeant 1 werkt samen met

collega’s, leidinggevenden en

externen. Hij werkt zelfstandig. Hij is

in veel gevallen een meewerkend

leidinggevende en verantwoordelijk

voor zijn eigen takenpakket en werk

en de resultaten van zijn team. Hij

voert zijn taken uit op eigen initiatief

en binnen de kaders van de

organisatie. Hij legt verantwoording

af aan zijn leidinggevende. Voor

vragen valt hij terug op zijn

leidinggevende.

Bij het personeelsbeleid heeft hij een

uitvoerende rol. Het werk dat uit dat

beleid voortkomt, voert hij

zelfstandig uit. Over deze

onderwerpen is hij de spreekbuis naar

zijn leidinggevende en/of de

organisatie.

Page 77: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 52

--

Theorie, methoden, processen

(K3) Brede kennis van

functiebeschrijvingen

(K3) Brede kennis van

personeelsbeleid

(K3) Kennis van humanitair

oorlogsrecht

(K3) Kennis van de tuchtprocedure

(K3) Kennis van procedures voor

in-, door- en uitstroom

(K3) Kennis van

personeelsrisicomanagement

(K3) Kennis van groepsdynamica

Activiteit P.1.2.1

Adviseren bij het begeleiden t.a.v. het functioneren en het beoordelen van

medewerkers

Leerresultaten

De sergeant 1 heeft goed zicht op het functioneren van medewerkers op begeleidings- en

beoordelingsmogelijkheden.

Deelactiviteiten Prestatie-indicatoren

De sergeant 1 gaat na of medewerkers functioneren volgens de gemaakte

afspraken. Daarvoor observeert hij medewerkers en bekijkt hij welke prestaties

geleverd zijn. Hij onderneemt actie indien niet aan de gestelde verwachtingen of

afspraken wordt voldaan. Hiermee levert hij een bijdrage aan de beoordeling van

medewerkers.

(K3-Dt 3.1) De sergeant 1 zorgt als leider voor het begeleiden, vormen en

coachen van al zijn personeel. Hij bereidt gesprekken voor, voert ze uit en zorgt

voor verslaglegging.

(Aansturen, Begeleiden)

De sergeant 1:

beoordeelt op basis van de organisatie-specifieke regels en procedures of medewerkers

functioneren volgens de gemaakte afspraken;

bedenkt maatregelen die passen bij het functioneren van de werknemer, bij de organisatie-

specifieke regels en procedures en bij de gemaakte afspraken

(K3-Dt 3-1) maakt (non-verbaal en opvallend) gedrag bespreekbaar, geeft feedback,

spiegelt gedragingen naar zijn gesprekspartners;

(K3-Dt 3.1) stelt voor het gesprek een einddoel voor zichzelf vast, maakt geen

toezeggingen die niet binnen het mandaat vallen, maakt SMART afspraken en legt deze

vast;

(K3-Dt 3.1) controleert zijn eigen beeld bij de gesprekspartner en luistert actief door

samenvatten en doorvragen.

De sergeant 1 gaat na op welke wijze medewerkers begeleid kunnen worden in

hun functie en wanneer werkzaamheden veranderen. Aan de hand hiervan doet

hij een voorstel voor het begeleiden en/of opleiden van medewerkers.

De sergeant 1:

(K3-Dt 3.1) bespreekt zowel gepland als ongepland het functioneren van zijn

ondercommandanten;

Page 78: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 53

(K3-Dt 3.1) Hij bekijkt en begeleidt zijn personeel om effectiever te worden in

hun werk en/of om zichzelf te ontplooien. Hij is in staat zijn personeel op niveau

te houden. Hij doet dit veelal in samenwerking met en/of op aangeven van zijn

commandant(en).

(Formuleren en rapporteren, Begeleiden)

(K3-Dt 3.1) verwoordt zijn ideeën aan zijn leidinggevende op een manier die past bij de in

de organisatie en context geldende regels;

(K3-Dt 3.1) denkt ‘out of the box’ bij het vinden van manieren om zijn opdracht uit te

voeren en blijft daarbij binnen de gestelde kaders (en oogmerk) van de commandant.

De sergeant 1 zet de bevindingen en maatregelen op papier, bespreekt dit met de

medewerker en verwerkt zijn ideeën indien van toepassing in een opleidingsplan.

(K3-Dt 3.1) Hij is belast met de controle en het bewaken van o.a. inzetbaarheid,

toekomstwensen (o.a. portfolio) en Persoonlijke Ontwikkel Plannen (in overleg

met loopbaanbegeleiders) van zijn personeel. Hij wijst hen op noodzakelijke

Loopbaanopleidingen en cursussen, opleidingskansen (ook met het oog op latere

uitstroom) en daagt het personeel uit door hen bijvoorbeeld in een niet organieke

rol te laten acteren en/of crosstraining.

(Ethisch en integer handelen, Met druk en tegenslag omgaan)

De sergeant 1:

(K3-Dt 3.1) gaat integer om met informatie van en over medewerkers;

houdt zich aan (wettelijke) afspraken bij het omgaan met privacygevoelige informatie;

(K3-Dt 3.1) blijft kalm en professioneel bij emotionele reacties en weerstand.

Page 79: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 54

Bijlage 2 Examinering Initiële Vorming Onderofficieren van de Koninklijke Landmacht

4. VERZAMELDE BEPALINGEN, BEGELEIDING, TOETSEN EN BEOORDELEN

a. Algemeen

In dit hoofdstuk is beschreven op welke wijze de begeleiding, coaching en toetsing tijdens de cursus Primaire Vorming dient plaats te vinden. Als bron wordt verwezen naar het Opleidingsreglement (ORM) OTCo 2014 met als grondslag: hoofdstuk 5, van de Regeling opleidingen militairen juncto de mandaatbeschikking van de Commandant Landstrijdkrachten d.d. 7 november 2012 nummer 2012023188. Het ORM is voor de KMS digitaal opgeslagen in de map opleidingsdocumenten en als bijlage 8 bij dit hoofdstuk opgenomen. Dit hoofdstuk geeft een nadere toelichting hoe ideale condities geschapen kunnen worden, waardoor de cursist sneller een hogere graad van beheersing bereikt, hoe de bewaking van het opleidingsproces is geborgd en hoe het toetsen en begeleiden dient te worden uitgevoerd. Dit hoofdstuk is niet alleen van toepassing op de PV algemeen, maar ook richtinggevend voor de Vaktechnische Opleiding (VTO) (indien noodzakelijk). Het bepaalde in het ORM geldt tevens voor de VTO.

b. Instroom en vrijstelling

Om in aanmerking te komen voor deze cursus is een diploma Initiële Vorming Onderofficier of het diploma initiële opleiding KMS vereist. Conform hoofdstuk 3 van het ORM kunnen alleen door C-LAS vrijstellingen voor het volgen van delen van de opleiding worden verleend.

c. De complexe vaardigheid van de startende sgt1/wmr

1 als inhoud en eindeis van de PV

De inhoud en eindeis van de PV betreft het algemene deel van de complexe vaardigheid: het opleiden van onderofficieren functionerend in de top van laagste niveau voor de verschillende wapens en dienstvakken van de KL. De opleiding dekt alle kennis, vaardigheid- en houdingsaspecten af welke de sgt1/wmr1 nodig heeft om bij de uitvoering van opdrachten, in zowel de vredesbedrijfsvoering als tijdens het operationeel optreden, de elementen leidinggeven, besluitvorming, bevelvoering, coaching, begeleiding en didactisch handelen integraal in te zetten teneinde een doeltreffende en doelmatige taakvervulling van zijn peloton/team/ groep tot stand te brengen en in stand te houden en tevens de professionaliteit van zowel het individu als die van het team/ de groep verder te ontwikkelen en daarmee hun inzetbaarheid evenals die van hun uitrusting en materieel op het vereiste niveau te brengen en te bestendigen.

d. Ondersteuning leerproces door de instructeur, reflectie en portfolio

1) Ondersteuning van het leerproces door de instructeur

Page 80: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 55

Eén van de succesfactoren voor het welslagen van het leerproces van de cursist is de mate van ondersteuning en begeleiding die zij gedurende hun leerproces ontvangen. Dit is één van de kerntaken van de instructeur, een professionele en ervaren onderofficier die de complexe vaardigheid beheerst. Bij deze onderwijsvorm is het leereffect bij de cursist het grootst als zij vanuit hun eigen perspectief, op de beroepspraktijk gerichte opdrachten kunnen en mogen uitvoeren. Dit betekent dat de instructeur een hoofdzakelijk ondersteunende en faciliterende rol vervult. Hij/zij verstrekt taken en opdrachten, stelt de kaders, verstrekt waar nodig essentiële ondersteunende informatie, bewaakt de veiligheid, observeert, geeft correctieve en cognitieve feedback, inspireert en daagt de cursist uit tot handelen. Na voltooiing van een taak of opdracht volgt er een evaluatie. Dit laat de cursist ervaren hoe zij hun gedrag en aanpak bij de doorgemaakte opdracht kunnen bestendigen en/of verbeteren. De cursisten verwoorden de pogingen die zij hebben aangewend om een taak of opdracht succesvol uit te voeren. Vanuit eigen ervaringen, door onderlinge confrontatie en kritiek, bespreken de cursisten elkaars aanpak en oplossingen. Daarbij wordt ook verwezen naar oplossingen die bij de uitvoering van eerdere taken of opdrachten zijn gevonden. Steeds moet het gesprek aanknopen bij de oplossing van een probleem. De instructeur helpt de cursist om inzicht in en zicht op hun specifieke kunnen en tekortkomingen te krijgen. Met ondersteunende en stimulerende vragen worden de cursist op het spoor geholpen zonder dat de instructeur daarbij zelf de oplossing geeft. De opgedane inzichten worden verduidelijkt, samengevat en door de cursist genoteerd. De genoteerde besluiten dienen als leerinhoud en worden verwerkt in een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) behorende bij het portfolio. Zo worden hiaten in kennis, inzichten, vaardigheid en/of attitudes voor elke cursist zichtbaar. Samen met de cursisten vormt de instructeur dit prestatieprobleem om naar een leerdoelstelling. Om prestatieproblemen op te heffen beschikt de instructeur na een opdracht en/of leertaak over een hoeveelheid ‘vrije ruimte’. Afhankelijk van de aard van het prestatieprobleem maakt de instructeur zelf een afweging over hoe die vrije ruimte wordt ingevuld en welke instrumenten daarbij worden ingezet (zelfstudie?, instructie?, training?, begeleidingsgesprek?). Omdat lang niet altijd iedereen hetzelfde prestatieprobleem heeft, zoekt de instructeur naar creatieve oplossingen om binnen de beschikbare tijd, effectief in te kunnen spelen op individuele leerbehoeften. Zo kan bijvoorbeeld worden gecoördineerd met instructeurs van andere groepen om cursisten met éénzelfde prestatieprobleem bij elkaar te voegen om maatwerk te leveren. Op deze wijze kan ook rekening worden gehouden met het ontwikkelingsniveau van het individu en/of een specifieke groep.

2) Cyclisch proces in een veilige leeromgeving De veilige leeromgeving van de KMS stelt de cursist in de gelegenheid om binnen de aangegeven kaders in nieuwe situaties te experimenteren met eerder opgedane ervaringen en eerder verworven competenties. Het is een cyclisch proces van analyseren, communiceren van het plan, uitvoeren, evalueren en professionaliseren waarbij de cursist

Page 81: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 56

voldoende mogelijkheden geboden worden zich te bekwamen. Vaak lukt dat maar soms ook niet. Dan ervaart de cursist een prestatieprobleem en ontstaat er een leerbehoefte. Door middel van reflectie en evaluatie kijkt de cursist terug naar het eigen handelen en de eigen gedachten, gevoelens en emoties. Zo krijgt hij/zij inzicht in en zicht op zijn/haar specifieke kunnen en tekortkomingen en wordt het echte probleem gedefinieerd. Door dit probleem te (her)formuleren in termen van een leerdoelstelling kunnen tekortkomingen in kennis/inzicht, vaardigheid en/of attitude effectief worden aangepakt en worden ingezet bij de uitvoering van een volgende opdracht. Na elke opdracht is er ruimte voor ondersteuning in de vorm van instructies, trainingen en gesprekken. De richting en de diepgang daarvan zijn sterk afhankelijk van de leerbehoeften en het ontwikkelingsniveau van de cursisten en het leervermogen van de groep. Door deze aanpak is er sprake van actief leergedrag waarbij de cursist zelf de basis legt voor verdere ontwikkeling van zijn/haar competentie en deskundigheid. De complexe vaardigheid wordt getoetst door middel van proeven van bekwaamheid. Uitvoerige beschrijving complexe vaardigheid: zie bijlage1 en 2 bij hoofdstuk 1. Instructie reflectie: zie bijlage 3 bij dit hoofdstuk. Proeven van Bekwaamheid: zie bijlage 1 bij dit hoofdstuk.

3) Portfolio Een portfolio is een persoonlijke (soms digitale) map waarin de cursist beschrijft wat hij/zij kan, waaruit dat blijkt en hoe hij/zij zichzelf verder wil ontwikkelen. Het portfolio dient twee doelen: a) De cursist kan de instructeur laten zien wat hij/zij heeft geleerd en wat hij/zij in zijn mars heeft; b) Het helpt de cursist om na te denken en te kunnen reflecteren over wat hij/zij bereikt heeft en wat hij/zij in de

komende tijd wil leren door een persoonlijk opleidingsplan (POP). Het portfolio is een persoonlijk dossier en dient er dus o.a. voor om producten te verzamelen, waarmee de cursist kan aantonen competent te zijn. Alle voorgeschreven en door de instructeur gewaardeerde reflectierapporten, toetsverslagen en certificaten worden in de bestemde map door de cursist verzameld. Bij het samenstellen is de instructeur de cursist behulpzaam. Instructie portfolio: zie bijlage 2 bij dit hoofdstuk.

4) Specifieke wijze van coaching en begeleiding per module De instructeur treedt in hoofdzaak op als procesbegeleider en kwaliteitsbewaker die de cursist ondersteunt in zijn/haar verdere ontwikkeling door hun prestaties eerlijk en objectief te observeren en te beoordelen. Hij/zij hanteert prikkelende en

uitdagende didactische werkvormen die de interactie stimuleren die hij/zij zelf evalueert. De instructeur neemt onzekerheden weg door waar nodig ondersteunende informatie te verstrekken. Hij/zij ziet er op toe dat de cursist uiteindelijk het vereiste eindniveau bereikt en toetst dit. De instructeur:

Page 82: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 57

zorgt voor structuur tijdens het leerproces;

stimuleert de cursist om zelf zijn/haar leerproces vorm te geven;

observeert, analyseert en evalueert het leerproces en laat op basis hiervan de cursist: o het leerproces analyseren; o het prestatieprobleem vaststellen; o de leeractiviteiten regelen die prestatieproblemen op niveau-III moeten opheffen;

bewaakt de voortgang in het leerproces van de cursist (POP).

toetst c.q. examineert de essentiële evaluatieonderdelen.

e. Toetsing, examinering, verstrekken van certificaten, diploma’s. 1) Algemeen

In het algemene KMS deel van de PV vinden examens plaats. Dit in de vorm van Proeven van Bekwaamheid om op systematische en op objectieve wijze opleidingsresultaten vast te leggen. Alle vormen van toetsing met de waarderingen dienen onder strikte voorwaarden te gebeuren zoals omschreven in het ORM OTCo. Voor toetsing gelden de regels die vastgelegd zijn in hoofdstuk 4 van het ORM OTCo.

2) Intoets In principe worden geen intoetsen gehouden, daar aan een intoets geen rechtspositionele gevolgen mogen worden verbonden. Intoetsen kunnen wel dienen om een beginniveau vast te stellen en geschieden alleen als dit in de syllabus is opgenomen (bijv. fysieke meting door LO/S bij aanvang van de opleiding).

3) Wijze van toetsen Het gaat hier om het kunnen vaststellen of de cursist competent is door:

tijdens de opleiding screenen van producten van werk;

reflectieverslagen of rapporten;

gerichte toetsen in de vorm van proeven van bekwaamheid. De toetsen zijn opgenomen in de zogenaamde Proeven van Bekwaamheid en dienen betrouwbaar en valide te zijn gericht op de norm van de O&T doelen, waarbij iedereen zoveel mogelijk in dezelfde situatie getoetst wordt. In de Proeven van Bekwaamheid is de norm opgenomen in de zogenaamde cesuur. Proeven van Bekwaamheid: zie bijlage 1 van dit hoofdstuk.

4) Voorlichting wijze van toetsen Bij de start van cursus wordt de cursist op de hoogte gebracht welke Proeven van Bekwaamheid men gedurende de cursus moet ondergaan. Doelen, inhoud en normering van deze proeven worden vooraf aan de cursist uitgereikt en bekend gesteld.

Page 83: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 58

5) Toetsing (Proeven van Bekwaamheid) Tijdens deze cursus moet de cursist demonstreren en laten zien dat hij/zij voldoet aan de gestelde eindeisen. Daarbij dienen de cursisten zoveel mogelijk onder dezelfde omstandigheden getoetst te worden. Bij een onvoldoende resultaat krijgt de cursist tenminste één herkansing. Indien de cursist heeft voldaan aan alle eisen ontvangt de cursist een diploma PV Algemene Deel.

De Proeven van Bekwaamheid zijn:

Het voeren van een begeleidingsgesprek met een (startende) onderofficier;

Aan de hand van een gegeven compagniesbevel samenstellen/schrijven van een pelotonsbevel;

Het houden van controles en tellingen en regelgeving Arbo&Milieu

VTO (indien noodzakelijk(in te vullen door het vak OTC/ VTO). 6) Certificaten

Alle certificaten zijn opgenomen in bijlage 6 van dit hoofdstuk en dienen door de uitvoerende eenheid zelf aangemaakt en verstrekt te worden.

7) Diploma Na het met goed gevolg afsluiten van de cursus ontvangt de geslaagde cursist een diploma KMS algemeen gedeelte.

8) Eindeisen De cursist is voor de cursus geslaagd indien er aan alle Proeven van Bekwaamheid is voldaan.

9) Voorstel herhalen en ontheffen in relatie tot de Proeven van Bekwaamheid, In principe dienen alle voorgeschreven Proeven van Bekwaamheid binnen de cursus te worden afgerond. Indien de cursist een bepaalde Proeve van Bekwaamheid ook na een herhaalmoment, niet met een voldoende resultaat weet af te sluiten ontvangt hij voor dit onderdeel geen certificaat. De cursist zal aan het einde van de cursus dan ook nog geen diploma krijgen. De cursist heeft 12 maanden de tijd om nogmaals een Proeve van Bekwaamheid af te leggen. Na het behalen van de ontbrekende Proeve van bekwaamheid wordt de cursist alsnog het diploma uitgereikt.

10) Commissie van Advies inzake ontheffing (CAO) a) Taak CAO

De CAO adviseert C-KMS betreffende voortzetting, herhaling, ontheffing van de opleiding of beziet of een herbestemming mogelijk is. Bij een ontheffingsvoordracht beoordeelt de CAO of de procedure juist is en handelt conform bijlage A van het ORM OTCo.

b) Samenstelling CAO

De volgende functionarissen hebben zitting in de CAO:

C-SVVO

Page 84: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 59

Stafoo SVVO (lid);

Een extern lid, niet vallend onder de KMS, van de RPD of jurist van Staf OTCO;

Medewerker cogp SVVO tevens secretaris/ notulist (geen lid). c) Momenten van bijeenkomen CAO

Op ad hoc basis te initiëren door PC SVVO. d) Verslaglegging

De verslaglegging geschiedt conform bijlage A van het ORM OTCo en wordt uitgevoerd door de medewerker cogp SVVO tevens secretaris/ notulist. Tijdens de behandeling worden aantekeningen gemaakt door de secretaris/ notulist. Het verslag en het advies evenals de bijbehorende motivering worden vastgelegd door de voorzitter in het rapport. Aansluitend verstrekt de secretaris/ notulist het rapport aan C-SVVO en de cursist.

e) Mogelijke adviezen

Opleiding voortzetten;

Herhalen van de cursus of delen uit de cursus f) Besluit C-KMS namens C-LAS

Nadat C-KMS de cursist gehoord heeft, stelt de secretaris/ notulist de noodzakelijke brieven op m.b.t. het besluit van C-KMS namens C-LAS.

g) Inlichten cursist Het besluit wordt vervolgens door C-KMS aan betrokkene medegedeeld, waarbij alle aspecten aan de orde komen zoals gesteld in bijlage A van het ORM OTCo.

f. Overige bepalingen gedurende de opleiding 1) Verlof tijdens de cursus

Alleen in buitengewone gevallen kan door de CC buitengewoon verlof worden verleend conform de algemene regelgeving.

2) Avondbelasting/vrije tijd In het kader van het nieuwe leren wordt van de cursisten o.a. zelfstandigheid, initiatief en zelfwerkzaamheid verwacht. Buiten de ingeroosterde contacturen moeten ze in de groep of in het peloton, voor de opgedragen leertaken, de leerstof eigen maken. Dat doen ze door hulpbronnen te raadplegen gebruik te maken van kazerne faciliteiten, groepsleden, Vs’n, intranet etc. Hiervoor is dus ruimte in het lesprogramma. Op het programma zijn vaak ’s avonds geen leertaken of lessen gepland. De vrije uren zijn dan bestemd voor studie en ontspanning. Aangezien er van de cursist veel zelfstandigheid verwacht wordt, bepaald hij/zij hoe de beschikbare uren daadwerkelijk ingevuld worden. Dit kan voor studie of voorbereidingen gebruikt worden echter, indien zich overdag de

Page 85: Handleiding validering binnen ECVET gericht op ...€¦ · van het Kenniscentrum EVC worden naast EVC nog tien instrumenten voor validering van verworven kennis en vaardigheden beschreven

Coöperatie Paars Partnerschap U.A. 60

gelegenheid voordoet om te studeren is dat natuurlijk ook goed. Het is dus niet de bedoeling om de avonduren vol te plannen, of uit eigen beweging activiteiten toe te voegen, zodat de cursist geen vrije tijd meer heeft. Overdag, tijdens de vrije ruimtes na elke leertaak kunnen onvolkomenheden immers rechtgetrokken worden of kunnen vragen of studieproblemen worden beantwoord. De PV is pittig, ook geestelijk wordt er veel van de cursist verwacht. Om dit allemaal te kunnen verwerken zijn rust- en ontspanningsmomenten absoluut noodzakelijk.

3) Digitale syllabus De syllabi wordt alleen in de digitale versie gevoerd in de map opleidingsdocumenten. Door als kader de benodigde documenten zelf op tijd uit te draaien en zonodig te kopiëren, zijn de opdrachten en instructies altijd ‘up to date’.

4) Verstrekken algemene hoofdstukken bij aanvang Bij aanvang van de opleiding worden aan de cursist de hoofdstukken 1, 2, 3 en 7 zonder bijlagen en hoofdstuk 4 met de bijlage 1 t/m in hardcopy verstrekt.

5) Gebruik computers Niet alleen de instructeur zal, voor het aanbieden van leerstof, de computer gebruiken. Ook de cursist heeft dit medium veelvuldig nodig om zich voor te bereiden op de leertaken. U moet hierbij denken aan ‘DVD ’s, Intranet (b.v. opzoeken VS ’n) en Internet (projecten). Ook is de computer bij uitstek geschikt om cursisten, die bij de norm achterblijven, extra te scholen. Computers zijn echter een schaars middel, zodat u regelingen moet treffen om elke cursist zijn benodigde computertijd te kunnen geven.

6) Voorkomen van schade en letsel Om schade en letsels zoveel als mogelijk te voorkomen dient u o.a. goede notie te nemen van de volgende documenten: a) Diverse AVIBS (Artikel veiligheid informatiebladen) b) Beleidsregel inzake schadeverhaal defensiepersoneel (MP 31-110, 1140)