1

eLIBROFABELOJ 4

Hans Christian Andersen

FabelojKvara libro

I N K O

eLIBRO

2

eLIBROFABELOJ 4

Hans Christian AndersenFABELOJ 4

Tradukis L. L. Zamenhof

eLIBROAranis: Franko Luin

ISBN 91-7303-089-9inko@omnibus.se INKO SE-13542 TYRES SVEDIOhttp://www.omnibus.se/inko MARTO 2001

3

eLIBROFABELOJ 4

Lasta sono de maljuna kverko

Kristnaska fabelo

Sur alta deklivo, tute apude de la libera marbordo, starisvera maljuna kverko, kiu havis la aon de uste tricentsesdek kvin jaroj. Sed tiu longa tempo por la arbo ne signifispli ol tia sama nombro da tagoj por ni homoj. Ni maldormasen la tago, dormas en la nokto kaj havas tiam niajn sonojn,sed kun arbo estas alia afero, arbo maldormas en la daro detri sezonoj, kaj nur en la komenco de la vintro i endormias,la vintro estas ia dormotempo, ia nokto post la longa tago,kiu estas nomata printempo, somero kaj atuno.

Dum multe da varmaj someraj tagoj la unutagaj muojdancis irka ia kapo, vivis, flugis kaj sentis sin feliaj; kajkiam la malgranda estao momenton ripozis en silenta feliosur unu el la grandaj freaj kverkfolio, tiam la arbo ordinarediradis: Vi kompatinda malgranda estao! Nur unu momen-ton daras via tuta vivo! Kiel mallonge! Kiel maloje!

Maloje? respondadis ordinare la unutaga muo, kionvi pensas per tio? io estas ja tiel nekompareble luma kaj kla-ra, tiel varma kaj belega, kaj mi estas tiel oja!

Sed nur unu tagon, kaj poste io estas finita!~Finita? diris la unutaga muo. Kio estas finita? u vi an-

ka finias?Ne, mi vivas multajn milojn da viaj tagoj, kaj mia tago

ampleksas tutajn sezonojn. Tio estas io tiel longa, ke vi tutene povus tion kalkuli!

4

eLIBROFABELOJ 4

Ne, ar mi vin ne komprenas! Vi havas milojn da miajtagoj, sed mi havas milojn da sekundoj, en kiuj mi povas estioja kaj felia! u iuj belegaoj de la mondo malaperos kiamvi mortos?

Ne, diris la arbo, la mondo certe ekzistos plue, senfinepli longe, ol kiel mi povas imagi al mi!

Sed en tia okazo ni havas ja egalan daron de la vivo, sedni nur malegale kalkulas.

Kaj la unutaga muo dancis kaj suprenflugis en la aeron,ojis pri siaj delikataj artplenaj flugiloj, ojis pri ilia gazeco kajvelureco, ojis en la varma aero, kiu estis traspicita per laodoro de la trifoliplenaj kampoj, de sovaaj rozoj, de la si-ringo kaj lonicero, ne parolante jam pri la dola odoro de laasperulo kaj de la sovaa mento. La odoro estis tiel forta, kela unutaga muo pensis, ke i iom ebriiis de tio. La tago es-tis longa kaj belega, plena de ojo kaj de dola sento, kaj kiamla suno subiis, la malgranda muo sentis sin tiel agrable lacade la tuta ojo kaj felio. La flugiloj ne volis plu in porti, kajtute mallate i malleviis sur la balanciantan trunketon deherbo, balancetis la kapon tiel, kiel nur i povas balanceti, kajoje endormiis. Tio estis ia morto.

Kompatinda malgranda mueto! diris la kverko, tio es-tis ja tro mallonga vivo!

Kaj iutage ripetiadis la sama dancado, la sama interpa-rolado, la sama respondo kaj la sama endormio; tio ripeti-adis en iuj generacioj de la unutagaj muoj, kaj iuj ili es-tis tiel same feliaj, tiel same ojaj. La kverko travivis maldor-me sian printempan matenon, sian someran tagmezon kajsian atunan vesperon, sed nun alproksimiis ia tempo dedormo, ia nokto. Alproksimiis la vintro.

5

eLIBROFABELOJ 4

Jam la ventegoj kantis: Bonan nokton, bonan nokton! Jendefalis folio, jen defalis alia! Ni deiras, ni deiras! Zorgu, kevi povu dormi! Ni kantas al vi por dormo, ni skuas vin pordormo; sed u ne vere, tio estas bonefika por la maljunajbranoj? Ili krakas de plezuro! Dormu dole, dormu dole!Tio estas via tricent-sesdek-kvina nokto; en efektiveco vi ha-vas la aon de nur unu jaro! Dormu dole! La nea nubo pre-tigos al vi molan liton, i metos tutan litotukon, molan litkov-rilon irka viajn piedojn! Dormu en dola ripozo kaj havuagrablajn sonojn!

Tute senfolia staris nun la kverko, por ripozi dum la tutavintro kaj ui diversajn belajn sonojn. Sed kiel la sonoj dela homoj, tiel anka iaj sonoj prezentis al i iam nur iontravivitan.

i anka iam estis malgranda; la homa kalkulo i havisnun la aon de kvara jarcento. i estis la plej granda kaj plejbela arbo en la arbaro, per sia kapo i elstaris alte super iujaliaj arboj, kaj de la maro oni in povis vidi jam en grandamalproksimeco, i servis al la maristoj kiel orientia signo. itute ne pensis pri tio, kiom multe da okuloj in seradis. Altesupre en ia verda kapo havis siajn nestojn la sovaaj kolom-boj, la kukolo kriis sian nomon, kaj en atuno, kiam la foliojaspektis kiel martelitaj kupraj lamenoj, aperadis la migrantajbirdoj kaj ripozadis sur i, anta ol flugi trans la maron. Sednun estis vintro, la arbo staris senfolie, kaj oni povis vidi treklare, per kiaj arkoj kaj kurbaoj etendias iaj branoj. Korni-koj kaj monedoj venis kaj sidiis sur i amase kaj babilis prila malmilda tempo, kiu nun komenciis, kaj pri tio, kiel mal-facile estas en la vintro trovi al si manaon.

6

eLIBROFABELOJ 4

uste en la sankta Kristnaska tempo la arbo sonis sianplej belan sonon; in ni askultu.

La arbo sentis tute klare, ke estas festa tempo; ajnis al i,ke i adas, ke irkae sonas iuj preejaj sonoriloj, kaj e tioestis al i en la animo kiel en bela dimano, milde kaj varme.Free kaj verde i etendis sian potencan kapon, la radioj dela suno ludis inter iaj folioj kaj branoj, la aero estis plena dela odoro de herboj kaj arbetaoj; diverskoloraj papilioj ludisunu kun la alia sinkaptadon, kaj la unutagaj muoj dancis,kvaza io ekzistus nur por tio, ke ili dancu kaj oju. io, kionla arbo dum multe da jaroj travivis kaj vidis irka si, prete-rmaris nun anta i kiel en festa procesio. i vidis, kiel ka-valiroj kaj sinjorinoj el malnova tempo surevale rajdas tra laarbaro kun plumoj sur la apelo kaj kun falko sur la mano. Laaskorno sonis, kaj la hundoj bojis. i vidis, kiel malamikajsoldatoj kun brilantaj bataliloj kaj en diverskoloraj uniformoj,kun lancoj kaj halebardoj, starigas siajn tendojn kaj denoveilin forprenas; bivakaj fajroj flamis, kaj sub la lare etenditajbranoj de la arbo oni kantis kaj dormis. i vidis, kiel aman-taj paroj renkontias i tie en la lumo de la luno kaj entran-as siajn nomojn, la unuajn literojn, en la grize verdan elon.Citroj kaj Eolaj harpoj estis iam, anta multe da jaroj, pendi-gitaj de junaj viglaj migrantaj viroj en la branoj de la kver-ko; nun ili denove tie pendis kaj denove sonis tiel arme. Lasovaaj kolomboj pepis, kvaza ili volus rakonti, kion la arbonun sentas, kaj la kukolo kriis sian nomon.

Tiam i eksentis, kvaza nova torento da vivo trafluas inde la plej malgrandaj fibroj de la radikoj is la plej altaj bran-oj, e is la internon de la folioj. La arbo sentis, ke tio donasal i forton, por sin etendi, i sentis per la radikoj, ke anka

7

eLIBROFABELOJ 4

malsupre en la tero ekzistas vivo kaj varmo; i sentis, ke iaamplekso pligrandias, i kreskis pli kaj pli alten. La trunkoetendiis supren, i ne haltis, i kreskis iam pli kaj pli, lakapo fariis pli plena, dislariis, leviis supren, kaj kun lakreskado de la arbo kreskis anka ia bonfarto, ia neespri-meble feliiga sopirado atingi iam pli altajn celojn, elkreskiis la varma brilanta suno.

Jam i estis elkreskinta is alte super la nuboj, kie mallu-maj amasoj da migrantaj birdoj a grandaj blankaj vicoj dacignoj flugis sub i.

Kaj iu el la folioj de la arbo povis vidi, kvaza i havusapartan okulon, por ion rigardi. La steloj fariis videblaj dumla tago, tiel grandaj kaj brilantaj ili estis; iu el ili lumis, kielparo da okuloj, tiel milde kaj klare. Ili rememorigis pri konatajarmaj okuloj, pri infanaj okuloj, pri la okuloj de la amantajparoj, kiam ili kunvenis sub la arbo.

Tio estis senfine feliiga momento, tiel plena de ojo, kajtamen meze de la tuta feliego i sentis sopiron, ke iuj aliajarboj de la arbaro tie malsupre, iuj arbetoj, herboj kaj florojpovu levii kune kun i, por anka senti tiun brilon kaj tiunojon. La potenca kverko en la sono tamen ne estis perfek-te felia de tiu tuta belegeco, se i ne povis dividi sian felionkun iuj, kun la grandaj kaj la malgrandaj, kaj i tiu sento tre-mis en la branoj kaj folioj tiel same profunde kaj forte, kieli povas tremi en brusto de homo.

La kapo de la arbo moviadis, kvaza i ion seris kaj netrovis, i rigardis malantaen, kaj tiam penetris al i la odo-ro de la asperulo kaj balda ankora pli forte la odoro de lakaprifolioj kaj de la violoj. ajnis al i, ke i adas, ke la ku-kolo al i respondas.

8

eLIBROFABELOJ 4

Jes, tra la nuboj montriis la verdaj suproj de la arbaro, lakverko vidis, ke la aliaj arboj sub i kreskas kaj levias sim-ile al i. Arbetoj kaj herboj kreskis alte en la aeron, kelkaj el-iriis kun siaj radikoj kaj flugis pli rapide. La betulo atingisla plej grandan altecon; kiel blanka radio de fulmo ia graciatrunko serpentforme leviis supren, iaj branoj ondiis kielverda krepo kaj standardoj. io, kio estis en la arbaro, e labrunplumeta kano, anka kreskis, kaj la birdoj sekvis kaj kan-tis, kaj sur la herba trunketo, kiu vebis kaj flugis simile allonga verda silka rubando, sidis la akrido kaj ludis per la flugi-lo sur sia tibio. La majskaraboj murmuris kaj la abeloj zumis,iu birdo kantis, kiel i povosciis, ie estis kantado kaj ojo,tute kiel en la ielo.

Sed la malgranda rua floro e la akvo anka devus veni!diris la kverko, anka la blua kampanulo kaj la malgranda le-kanteto! Jes, la kverko volis, ke ili iuj partoprenu.

Ni anka i estas, ni anka i estas! adiis sonado deiuj flankoj.

Sed la bela asperulo de la pasinta somero la antaa jaroestis tre abunda koncerne konvalojn kaj la sovaa pom-arbo, kiel bele i staris! kaj la tuta lukso de la arbaro antajaroj, anta multe da jaroj! se i restus vivanta is nun, ianka povus partopreni!

Ni anka partoprenas! Ni anka partoprenas! adigis so-nado kaj kantado ankora pli alte supre; ajnis, ke ili estisflugintaj antaen.

Ho, tio estas nekredeble bela! ojkriis la maljuna kverko.Mi havas ilin iujn, la malgrandajn kaj la grandajn, neniuestas forgesita! Kiamaniere i tiu tuta feliego estas ebla kajimagebla!

9

eLIBROFABELOJ 4

En la ielo de Dio i estas ebla kaj imagebla! adigis so-nado.

Kaj la arbo, kiu iam ankora kreskis, sentis, ke iaj radi-koj elliberias el la tero.

i tio estas la plej bona! diris la arbo; nun nenia ligiloplu min tenas! Mi povas levii al la Plejaltulo, al Lia lumo kajbrilo! Kaj iujn karajn mi havas e mi, la malgrandajn kaj lagrandajn, iuj estas e mi!

iuj!Tio estis la sono de la kverko; kaj dum i sonis, forta

ventego blovis super la maro kaj la tero en la sankta Kristna-ska nokto. La maro rulis pezajn ondegojn sur la bordon, laarbo krakis, rompiis kaj eliriis kune kun la radikoj, usteen tiu momento, kiam i sonis, ke iaj radikoj liberias. ifalis. iaj tricent sesdek kvin jaroj nun anka estis nenio aliaol la tago de unutaga muo.

En la Kristnaska mateno, kiam denove montriis la suno,la ventego kvietiis. iuj preejaj sonoriloj feste sonoris, kajel iu kamentubo, e el la plej malgranda sur la tegmento dela malgranda kabano, per blueta nubo leviis la fumo, kiel dela altaro dum la festo de la Druidoj, oferfumo de danko. Lamaro fariis iam pli kaj pli trankvila, kaj sur granda ipo, kiutie sur la maro dum la nokto trasuferis la malbonan veteron,nun estis suprentiritaj iuj flagoj por la festa Kristnaska sole-no.

La arbo malaperis! La maljuna kverko, nia orientia sig-no sur la bordo! diris la maristoj. i falis en i tiu venteganokto! Kiu in anstataos por ni! Neniu tion povas!

Tian funebran parolon, mallongan sed bonintencan, rice-vis la arbo, kiu kuis etendita sur la nea kovro e la bordo.

10

eLIBROFABELOJ 4

Kaj trans in eksonis de la ipo solena sankta kanto, kanto prila Kristnaska ojo kaj pri la liberio de la homaj animoj enKristo kaj pri la eterna vivo:

oju, ielo, ojkriu, vi finoj de l tero!Di kaj pekulo pacias en plena sincero;Pacon kaj ojon nun Tiu proklamas,Kiu la mondon estigis kaj amas.oju, patant kaj patatoj!

Tiel sonis la malnova kanto, kaj iu tie sur la ipo per lakanto kaj per la preo sentis sin tiel alte. kiel sentis sin la arboen sia lasta, sia plej bela sono.

11

eLIBROFABELOJ 4

Abocolibro

Estis iam homo, kiu verkis iom da novaj versoj por la abo-colibro, po du vicoj al iu litero, uste tiel, kiel estis en lamalnova abocolibro. Li opiniis, ke oni bezonas ion novan, kela malnovaj versoj estas jam tro tediintaj, kaj liaj propraj ver-soj tre plais al li. La nova abocolibro is nun estis nur skri-bita, kaj i staris apud la malnova, la presita, en la granda li-broranko, en kiu staris multe da sciencaj kaj interesaj libroj.Sed al la malnova abocolibro la najbareco estis malagrabla,kaj tial i elsaltis el sia fako kaj samtempe donis tian puonal la nova, ke anka i tiu falis sur la teron kaj iaj nebindi-taj folioj disetiis irkaen. La malnova abocolibro kuis kunla unua pao supre kaj i tiu pao estas en i la plej grava; suri staras iuj literoj, la grandaj kaj la malgrandaj. Tiu folio en-havas ion, de kio vivas iuj aliaj libroj, la alfabeton, la lite-rojn, kiuj ja estas regantoj en la mondo. Teruran potencon ilienhavas en si; io dependas nur de tio, en kiu ordo ili la ko-mando starias. Ili povas doni vivon kaj morton, ojigi kajmalojigi. Starante aparte, ili havas nenian signifon, sed kiamili estas vicigitaj ha, kiam Dio esprimis per ili siajn pensojn,tiam al ni aperis pli granda klareco, ol kiom ni povis porti, niprofunde kliniis, sed la literoj donis al ni forton por porti.

Nun ili kuis, direktite supren. La koko en la granda Aradiis per ruaj, bluaj kaj verdaj plumoj. i havis fieran mie-

12

eLIBROFABELOJ 4

non, ar i sciis, kion la literoj valoras kaj ke i estas la solavivanta estao inter ili.

Kiam la malnova abocolibro falis sur la plankon, la kokoekbatis per la flugiloj, elflugis kaj sidiis sur angulo de la li-broranko, glatigis sin per la beko kaj kokokriis tiel forte, kela muroj resonis. iu libro en la ranko tage kaj nokte, se ine estas uzata, staras ordinare kiel en dormo, sed nun ili iujadis tiun trumpetan vokon, kaj post tio la koko late ekpa-rolis pri la maljustao, kiu estis farita al la maljuna respektindaabocolibro.

Oni volas, ke io nun estu nova! li diris. io devas sen-ripoze strebi antaen! La infanoj estas tiel saaj, ke ili povo-scias legi, anta ol ili konas la literojn. Ili havu ion novan!diris tiu, kiu verkis la novajn abocoajn versojn, kiuj kuas tiedisetite sur la planko. Mi ilin konas; pli ol dek fojojn mi a-dis, kiel li late ilin legis al si. Tio faris al li neesprimeblanplezuron! Ne, mi volus defendi miajn proprajn, la bonajnmalnovajn versojn kaj la belajn bildojn, kiuj al ili apartenas.Por ili mi batalos, por ili mi kokokrios. iu libro en la rankokonas ilin tre bone. Nun mi tralegos al vi la skribitajn novajn,mi ilin antalegos al vi kun plena trankvileco. Ni eldiru pri tiounuanime nian juon, ke ili estas tute sentagaj!

A. Abelo.Abelo iam zumas, zumas,Kaj sian devon i plenumas.B. Baleno.Baleno en la oceanoElspiras akvon per fontano.i tiun verson mi trovas vere sensenca! diris la koko, sed

mi legas plue.

13

eLIBROFABELOJ 4

C. Citrono.Citrono estas frukto flava,Agrabla, kvankam acidhava.D. Diablo.Diablo estas malbenita,De Dio estas li punita.i tion multaj trovos tre bela! diris la koko, sed mi tion

ne trovas; mi en la libro nenion trovas bela! Pluen!E. Eskimo.Eskimo loas en la nordo,Proksime de l glacia bordo.F. Fromao.Fromao estas tre atata,El lakto estas i farata.G. GazetoGazeto multe nin instruas,Legante in, mi ne enuas.H. Ho.Ho ofte signas plendan staton,De l sorto malfacilan baton.Kiel do infano povas tion kompreni? diris la koko. Es-

tas vero, ke sur la titola pao estas dirite. Abocolibro porgrandaj kaj malgrandaj, sed la grandaj havas ion alian porfari, ol legi en la abocolibro, kaj la malgrandaj in ne povaskompreni! io devas havi limon! Sed pluen!

I. Infano.Infano ofte forte ploras,E se nenio in doloras.J. Junulo.Junulo! En patrino-tero

14

eLIBROFABELOJ 4

Vi balda kuos sen espero.Kia maldelikateco! diris la koko.K. Kokino.Kokino estas kokedzino,De koko estas i la ino.Kiel oni povas al infanoj paroli pri familiaj rilatoj!L. Leono.Leono estas besta nomo.i estas anka nom de homo.M. Mateno.Maten eklumas, koko krias,Sed kial i ja mem ne scias.Nun mi ricevas malentilaojn! diris la koko; sed mi es-

tas almena en bona societo, en kompanio kun la leviantasuno! Pluen!

N. Nokto.En nokto ni ne vidas sunon,Sed ofte vidas arman lunon.O. Okulo.Okulo ion pririgardas,Ne ion tamen i ja gardas.P. Parolo.Parol similas al arentoAl or similas la silento.R. Radiko.Radiko en la tero sidas,Kaj la pasanto in ne vidas.S. Seruro.Seruro gardas kontra telo,ar tio estas ia celo.

15

eLIBROFABELOJ 4

Permesu al mi nun kokokrii! diris la koko. La longa le-gado lacigas! Oni bezonas iom spiri! Kaj i kokokriis tiel la-te, kiel latuna trumpeto, kaj estis plezuro tion adi por lakoko mem. Pluen!

T. Tajloro.Tajloro zorgas pri la vestojPor simplaj tagoj kaj por festoj.U. Unuo.Unuo havas gravan sencon,Valoron, forton kaj potencon.io tio pretendas esti profundpensa, diris la koko, sed

mi tion vere ne povas trovi!V. Vagono.Vagono kuras, kuras, kuras,Rapide ni per i veturas.Z. Zibelo.Tre kara best estas zibeloPro sia bela varma felo.Nun io estas finita, sed tio ne estas ankora io! Nun oni

tion presos, kaj poste oni devos tion legi! Per tia fuao devasesti anstataitaj la malnovaj respektindaj versoj en mia libro!Kion diras pri tio la estimata adantaro, la sciencaj kaj nes-ciencaj, simplaj kaj kolektitaj verkoj? Kion diras la libro-ranko? Mi finis, nun la aliaj povas agi!

La libroj staris, kaj la ranko staris, sed la koko flugis retur-ne al sia granda A kaj fiere rigardis irkaen. Mi parolisbone, mi kokokriis bone; en tio la nova abocolibro ne povasmin imiti! i certe mortos, i estas jam mortinta! i ne havasen si kokon!

16

eLIBROFABELOJ 4

Filino de la mara reo

La cikonioj rakontas al siaj idoj tre multe da fabeloj, iujparolas pri maroj kaj marejoj; ili estas ordinare alkon-formigitaj al la ao kaj al la komprenkapablo de la cikoniidoj.La plej malgrandaj idoj estas ravataj, kiam oni diras al ili nurkrible, krable, plurremurre! Ili trovas tion treege amuza; sedla pli aaj jam postulas historiojn kun pli profunda enhavo,a ili volas scii ion pri la familio. El la du plej antikvaj kaj plejlongaj fabeloj, kiuj konserviis e la cikonioj, unu estas kona-ta de ni iuj, la fabelo pri Moseo, kiu estis metita de sia pa-trino sur la akvon de Nilo, trovita de la reidino, ricevis bo-nan edukon kaj fariis granda homo, kies lokon de enterigoneniu scias. i tiun historion iu konas.

La dua ankora ne estas vaste konata, eble pro tio, ke laloko de ia agado estas nia propra lando. La fabelo en la da-ro de mil jaroj estis transigata de unu cikonio-patrino al aliacikonio-patrino, kaj iu el ili rakontis in iam pli bone, kajni in nun rakontas plej bone.

La unua cikonia paro, kiu in rakontis kaj kiu mem ludasrolon en i, havis somerloejon sur unu traba domo en Jut-lando, ne malproksime de Skagen. Ankora en la nuna tem-po tie trovias grandega marejo, kiel oni povas vidi el la pri-skribo de la distrikto. En tiu priskribo estas dirite, ke tie an-tae estis mara fundo, kiu tamen poste leviis. Kelkmejlanspacon okupas tiu marejo, irkaita iuflanke de malsekaj

17

eLIBROFABELOJ 4

herbejoj kaj ancelianta mara tero, kiu produktas nur mal-multe da beroj kaj kelke da kriplaj arboj. Preska iam superi vebas densa nebulo, kaj anta ne tre longa tempo tie ek-zistis ankora lupoj. i efektive meritis la nomon Sovaamarejo, kaj oni povas imagi al si, kiel senvoja, plena de mar-oj kaj lagoj i estis anta mil jaroj. Koncerne la detalaojn onijam tiam vidis tion, kion oni vidas nun: la trunkoj de la kanojhavis la saman altecon, la samajn longajn foliojn kaj violbru-najn plumformajn floraojn, kiujn ili havas nun; la betulo sta-ris kun blanka elo kaj blankaj, libere pendantaj folioj, kielnun, kaj koncerne la vivantajn estaojn, kiuj tien venadis, lamuo portis sian krepan veston la la sama fasono, kiel nun,la koloro de la cikonio estis blanka kun nigra kaj kun ruajtrumpoj; sed la homoj en tiu tempo havis alian vestofasononol nun. Tamen kiu ajn el ili, u li estis servutulo, u liberaasisto, kurais iri sur la marejon, tiu havis la saman sortonkiel nun, ili venis, enfalis kaj malleviis malsupren al la mar-eja reo, kiel oni nomis tiun, kiu regis malsupre en la gran-da mareja regno. Oni efektive povis lin nomi mareja reo,sed al ni ajnis pli bone uzi la esprimon mara reo; kaj tielanka nomis lin la cikonioj. Pri lia regado oni sciis tre mal-multe, sed tio eble estas la plej bona.

Proksime de la marejo, tute apude de la Limfjordo, starisla supre dirita traba domo kun masonita kelo, turo kaj tri eta-oj. Sed sur la tegmento konstruis sian neston la cikonio, lacikonia patrino kuis sur la ovoj kaj estis tute certa, ke i felieelkovos.

Unu vesperon la cikonia patro iom tro longe estis ekster-dome, kaj kiam li venis hejmen, li aspektis tre ekscitita kajrapidema.

18

eLIBROFABELOJ 4

Mi devas rakonti al vi ion tute teruran! li diris al la ciko-nia patrino.

Indulgu min! i diris, memoru, ke mi kuas sur ovoj. Mipovus ektimii, kaj tio efikas sur la ovoj!

Vi nepre devas tion sciii! li diris. i venis i tien, la fili-no de nia mastro en Egiptujo! i kurais entrepreni la voja-on i tien, kaj i malaperis!

i, kiu estas el la gento de la feinoj! Rakontu do! Vi scias,ke en la tempo, kiam mi kovas, estas al mi malfacile atendi!

Vi vidas, patrino, i tamen kredis al tio, kion diris la dok-toro, kiel vi mem rakontis al mi. i kredis, ke la mareja florode nia regiono povos helpi al ia patro; kaj tial i alflugis itien en sia pluma vesto kune kun la du aliaj plumprincinoj,kiuj iujare devis veni en la nordon, por sin bani kaj junii. ialvenis, kaj i malaperis!

Vi rakontas tiel terure malrapide! diris la cikonia patri-no, la ovoj povas dume malvarmii! Mi ne povas traelpor-ti, kiam vi tiel turmentas mian paciencon!

Mi bone atentis! diris la cikonia patro; hodia vespere,kiam mi iris en la kanaron, kie la mara tero povas min por-ti, subite aperis tri cignoj. En la batado de la flugiloj estis io,kio diris al mi: atentu, tio ne estas veraj cignoj, tio estas nurcignaj hatoj! Vi tion ja ekkonas, patrino, per la sento, tielsame kiel mi. Vi scias, en kio konsistas la vereco!

Kompreneble! i respondis; sed rakontu do al mi fine prila princino, jam tedis al mi iam adi nur pri cignaj hatoj !

i tie meze de la marejo trovias, kiel vi scias, siaspecalago, rakontis plue la cikonia patro. Se vi iom levios, vipovas de i tie vidi parton de i. Tie apud la kanaro kuistrunko de alno. Sur i tiu sidiis la tri cignoj, ekbatis per la

19

eLIBROFABELOJ 4

flugiloj kaj rigardis irkaen. Unu el ili deetis la cignan ha-ton, kaj jen mi rekonis en i la princinon de nia domo enEgiptujo. i sidis tie kaj havis nenian alian kovron sur si kromsiaj longaj nigraj haroj. Mi adis, kiel i petis la du aliajn, keili gardobservu ian cignan plumaon, kiam i subakvios, pordeiri la floron, pri kiu i pensis, ke i in vidas. Ili kapjesis,ekflugis supren kaj levis kun si liberan plumveston. Strange,kion ili volas fari kun i? mi pensis, kaj kun tia sama demandoi anka kredeble sin turnis al ili. Per siaj propraj okuloj idevis vidi la krimon, kiu estis farata kontra i: kun ia plum-vesto ili forflugis supren! Subakviu! ili kriis, vi neniam pluflugos en cigna plumao, vi neniam plu vidos Egiptujon! Re-stu en la sovaa marejo! Kaj ili disiris ian plumveston enmalgrandajn pecojn, tiel ke la plumoj flugis irkaen, kvazaili estus neaj flokoj, kaj la du malbonaj princinoj forflugis.

Terure diris la cikonia patrino, mi ne povas tion askul-ti! Sed diru do, kio okazis plue?

La princino ploris kaj ploregis! iaj larmoj falis sur la trun-kon de la alno, kaj subite i komencis movii, ar tio estis lamara reo mem, li, kiu loas en la maro. Mi vidis, kiel latrunko turniis, kaj jen plu ne estis trunko, sed longaj, de li-mo kovritaj branoj simile al brakoj etendiis supren. Tiam lamalfelia knabino ektimiis kaj saltis sur la anceliantanmaran teron, sed i tiu ne povas porti e min, des malpli in.Tuj i malleviis internen de la tero kaj la trunko de la alnoiris tien kun i, i estis tio, kio in tiris malsupren. Grandajnigraj vezikoj montriis sur la suprao, kaj poste oni vidis plunenian postsignon. Nun i estas enterigita en la sovaa mar-o, neniam i venos kun la floro en Egiptujon. Vi ne povustraelporti la vidaon, patrino!

20

eLIBROFABELOJ 4

Similajn aferojn vi en i tiu tempo ne devus rakonti al mi!Tio povas fari malutilon al la ovoj! La princino iel sin savos,i facile ricevos helpon. Se tio estus iu el ni, vi a mi, tiamkompreneble io estus finita!

Mi iros iutage kaj rigardos! diris la cikonia patro, kaj litiel agis.

Pasis longa tempo.Unu tagon la cikonio ekvidis, ke el la profundo kreskis ver-

da trunketo, kaj kiam i atingis la nivelon de la akvo, elkreskisel i folio, kiu fariis iam pli kaj pli lara. Tute apud i formi-is burono, kaj kiam unu matenon la cikonio flugis super i,la burono malfermiis sub la agado de la varmegaj sunra-dioj, kaj en ia mezo kuis arma infano, malgranda knabi-neto, tiel pura, kvaza i us eliris el bano. i estis tiel fortesimila al la Egipta princino, ke la cikonio komence pensis, ketio estas i, kiu denove fariis malgranda; sed post pli longapripensado la cikonio tamen trovis, ke estas pli kredeble, ketio estas infano de i kaj de la mara reo. Tial i kuis enakvolilio.

i tie i ne povas resti! pensis la cikonio, en mia nestoni jam sen tio estas en tro granda nombro, sed jen venas al mien la kapon ideo! La vikingedzino ne havas infanon, kaj jamofte i deziris havi tion. Oni diras ja pri mi, ke mi alportas lamalgrandajn infanojn, nun mi efektive unu fojon tion faros!Mi flugos kun la infano al la vikingedzino; kia ojo tio estos!

Kaj la cikonio prenis la malgrandan knabineton, flugis al latraba domo, trabatis per la beko truon en la fenestra aper-turo, kiu estis tirkovrita per veziko, metis la infanon sur labruston de la vikingedzino, kaj poste i flugis al la cikonia

21

eLIBROFABELOJ 4

patrino kaj rakontis al i ion, dum la idoj askultis. Ili nunestis jam sufie grandaj por tio.

Vi vidas, la princino ne mortis, i sendis sian infanon sup-ren, kaj i tiu nun estas en bona loko.

Tion mi diris ja tuj en la komenco! respondis la cikoniapatrino. Sed nun pensu iom anka pri viaj propraj infanoj!Balda estos la tempo por forveturi; mi sentas jam de tempoal tempo jukadon sub la flugiloj! La kukolo kaj la najtingalojam forflugis, kaj la koturnoj, kiel mi adis, antadiras favo-ran venton. Kiom mi konas niajn infanojn, ili sukcese plenu-mos la marekzerciojn!

Kian ojon havis vikingedzino, kiam matene post la vekioi trovis sur sia brusto la malgrandan belan infanon! i kisiskaj karesis in, sed la infano terure kriis kaj baraktis per labrakoj kaj kruroj; videble i tute ne estis en bona humoro.Fine i endormiis de la plorado, kaj kiam i tiel kuis, i as-pektis tre arme. Al la vikingedzino estis tiel oje kaj bone enla koro, i antasentis, ke nun anka ia edzo kun iuj siajmilitistoj venos tiel same neatendite, kiel la infano, kaj tial ikaj la tuta domanaro havis tre multe da laborado, por ionmeti en bonan ordon. La longaj diverskoloraj tapioj, kiujn imem faris kun siaj servistinoj, kaj en kiujn i enteksis la bil-dojn de siaj efaj dioj, de Odin, de Thor kaj de Freia, estis nunpendigitaj kiel murornamaoj; la servutuloj devis frotpurigi laildojn, kiuj servis por la sama celo, sur la benkojn oni metiskusenojn, kaj sur la fajrejo meze de la ambrego oni amasi-gis sekan brullignon, por ke oni povu tuj fari fajron. La viking-edzino mem forte laboris, tiel ke vespere i estis tre laca kajbone dormis.

Kiam matene i vekiis, i forte ektimiis, ar la malgran-

22

eLIBROFABELOJ 4

da infano malaperis sen postesignoj. i saltleviis, ekbruligispecon da ligno kaj rigardis irkaen, kaj jen i ekvidis, ke surla pieda parto de la lito kuis ne la malgranda infano, sedgranda malbela rano. ia aspekto elvokis e i grandan abo-menon, i kaptis pezan bastonon kaj volis mortigi la ranon,sed i tiu rigardis sin per tiel neordinare malgajaj okuloj, kela koro ne permesis al i ekbati. Ankora unu fojon i rigar-dis iuflanken, la rano kvakis tiel timeme, kvaza i voluselpetegi de i kompaton; i ektremis kaj kuris de sia lito al lafenestro, kiun i ekpue malfermis. En la sama momento levi-is la suno, etis siajn radiojn rekte sur la grandan ranon enla lito, kaj subite montriis, ke la lara buo de la monstrokuntiriis kaj fariis malgranda kaj rua, la membroj ricevisplej arman formon, kaj jen tie kuis denove ia propra mal-granda bela infano anstata malbela rano.

Kio tio estas! i diris; u mi havis malbonan sonon? Tioestas ja mia propra plej arma elfa infano, i, kiu kuas tieanta mi! Kaj i kisis in kaj alpremis in al sia koro, sed lainfano gratis kaj mordis kiel sovaa kateto.

Nek en tiu tago nek en la sekvanta venis la vikingo, kvan-kam li estis jam sur la vojo, sed li havis kontra si la venton,kiu nun blovis, por peli la cikoniojn suden. ojo de unu es-tas ofte malojo de alia.

Post kelke da tagoj kaj noktoj al la vikingedzino fariis kla-re, kia estas la afero kun ia malgranda infano. Terura soroestis sur i. En la tago i estis bela kiel luma elfo sed havismalbonan, sovaan naturon; sed en la nokto i estis malbe-la rano, silentema kaj kompatinda, kun malgajaj okuloj. Tieestis du tute malsamaj naturoj, kiuj alternadis kiel ekstere, tielanka interne; i venis de tio, ke la malgranda knabineto,

23

eLIBROFABELOJ 4

kiun la cikonio alportis, en la tago posedis la eksteraon de siapatrino, sed samtempe la karakteron de sia patro, dum en lanokto i montris sian parencecon kun li per la formo de siakorpo, havante la menson kaj koron de la patrino. Kiu povusforigi la potencon, kiun tie aperigis ia sora forto? Tio kazisal la vikingedzino zorgojn kaj afliktojn, kaj tamen ia koroestis alligita al tiu kompatinda estao, pri kies stato i pensis,ke i nenion devas diri al sia edzo, kiam li revenos, ar alie licerte, konforme al la kutimoj kaj moroj, ordonus eleti la mal-felian infanon sur la landvojon, por ke in prenu, kiu volos.Tion la koro de la bona vikingedzino ne povis permesi, tial idecidis arani, ke ia edzo vidu la infanon nur e la lumo dela tago.

Unu matenon trans la tegmenton brue transflugis la ciko-nioj; dum la nokto tie ripozis pli ol cent paroj da cikonioj postla grandaj manovroj. Nun ili leviis, por flugi suden.

iuj estas pretaj! oni proklamis; anka la inoj kaj infa-noj!

Al ni estas tiel facile! diris la junaj cikonioj. Jukas kaj tik-las al ni en la piedoj, kvaza nia korpo estus plena de vivan-taj ranoj. Kiel belege estas, ke ni povas entrepreni vojaoneksterlanden!

Restu en la amaso! diris patro kaj patrino, kaj ne labo-ru tiel senese per via babilema beko, tio estas malsaniga porla brusto!

Kaj ili ekflugis.En la sama tempo adiis sonado de kornoj super la erike-

jo, us elipiis la vikingo kun iuj militistoj. Ili revenis kunria militakirao de la Galla bordo, kie la popolo, same kiel enBritujo, kun timego kantadis:

24

eLIBROFABELOJ 4

Liberigu nin Dio, de l sovaaj Normandoj!Kia vivo, kia gajeco komenciis nun en la vikinga kastelo

apud la sovaa marejo! Oni enportis la kruojn kun mielak-vo en la ambregon, oni ekbruligis fajron, oni buis evalojn.La odoro de rostao plenigis iujn ambrojn. La pastro kon-sekre aspergis la sklavojn per varma evala sango; la fajrokraketis, la fumo leviis sub la plafonon, la fulgo gutadis dela traboj, sed al tio oni estis alkutimiintaj. Gastoj estis invi-titaj kaj ricevis luksan regaladon, intrigoj kaj malicaoj estisforgesitaj, oni festenis bonege, kaj por signo de bona humorooni etadis al si la irkamanitajn ostojn reciproke en la viza-on. La bardo, duone muzikisto kaj duone militisto, kiu par-toprenis en la militiro kaj estis vidanta atestanto de la faroj,kiujn li prezentis, kantis al ili kanton, kiu gloris iliajn grandajnmilitajn agojn. iu verso finiis per la rekantao: La fortojmalaperas kaj la generacioj forpasas, al iu venas la morto,sed eterne vivas glora nomo! e tio ili iuj frapadis la ildojnkaj marteladis per la tranilo a per osto sur la tabulo de latablo, tiel ke regis terura bruo.

La vikingedzino sidis sur la lalara benko en la nefermi-ta festena ambrego; i havis sur si silkan veston, orajn bra-celetojn kaj sukcenajn perlojn. i estis en sia plej bona para-dao, kaj la bardo parolis en sia kanto anka pri i, rakontispri la ora trezoro, kiun i alportis al sia ria edzo, kaj i tiuestis ravita pri la bela infano, kiun li vidis nur en la tago en iatuta beleco. La sovaeco, kiun oni vidis e i, plais al li. Lainfano povus iam la lia opinio farii bonega ildknabino, kiual neniu fortegulo devus cedi; i ne palpebrumos, se lerta ma-no per akra glavo dehakos al i la brovojn.

La kruoj de mielakvo estis malplenigitaj, kaj oni alportis

25

eLIBROFABELOJ 4

aliajn. Tiam oni ne leviadis ankora tiel balda de festena-do; la tiamaj homoj povis ion traelporti. En tiu tempo estispopulara la proverbo: La bruto scias, kiam i de la patejodevas reiri hejmen, sed malprudenta homo neniam konas lamezuron de sia stomako. Ho, oni in konis tre bone, sedinter scii kaj fari estas diferenco. Oni anka sciis, ke amikofarias teda, se li tro longe sidas en la domo de alia homo, sedmalgra tio oni restadis, ar viando kaj mielakvo estas bonaao. Estis gaje, kaj en la nokto la servutuloj dormadis en lavarma cindro, trempadis la fingrojn en la grasa fulgo kaj le-kadis ilin. Tio estis stranga tempo!

Ankora unu fojon en tiu jaro la vikingo entreprenis mili-tiron, malgra ke jam leviis la atunaj ventegoj. Li iris kunsiaj militistoj al la Brita bordo, kio, kiel li diris, estas ja nurtranse de la akvo. Lia edzino restis hejme kun sia malgran-da knabino, kaj estis certe, ke la edukantino balda preskapli amis la malfelian ranon kun la mildaj okuloj, ol la belu-linon, kiu gratis kaj mordis.

La krudaj, malsekaj atunaj nebuloj, anta kiuj falas la fo-lioj, kuis super la arbaro kaj super la erikejo; la birdosenplu-mulo, kiel oni tie nomas la neon, alflugis en densaj amasoj,la vintro alproksimiis. La paseroj okupis la neston de la ci-konioj kaj mokridis siamaniere la forestantajn gemastrojn; kaji tiuj mem, la cikoniaj gepatroj kun iuj siaj infanoj, kie ilinun estis?

* **

La cikonioj estis nun en Egiptujo, kie la suno lumis tiel var-me, kiel e ni en bela somera tago. Tamarindoj kaj akacioj

26

eLIBROFABELOJ 4

floris irkae, la luno de Mahometo hele radiis de la templajkupoloj, tiu a alia paro da cikonioj sidis sur la graciaj turojkaj ripozis post la longa vojao. Grandaj svarmoj havis nes-ton apud nesto sur la potencaj kolonoj kaj ruiniintaj arkao;de temploj kaj sur forlasitaj lokoj. La daktilpalmo etendis sianirman foliaron tre alte, kvaza i volus ludi la rolon de su-nombrelo. La blankete-grizaj piramidoj estis distingeblaj kielsiluetoj en la klara aero en la flanko de la dezerto, kie la strutomontris, ke li bone povoscias uzi siajn piedojn, kaj la leonokun siaj grandaj saaj okuloj sidis kaj rigardis la marmoransfinkson, kiu kuis duone enterigita en la sablo. La akvo deNilo estis retiriinta, la tuta fluejo estis plena de ranoj kajprezentis por la cikonia familio la plej belan vidaon en i tiulando. La cikoniidoj pensis, ke tio estas trompo de la okuloj,tiel neesprimeble bela ili trovis la vidaon.

Tiel estas i tie, kaj tion ni havas iam en nia varma lan-do! diris la cikonia patrino, kaj la infanoj sentis tikladon enla stomako.

u ni vidos ankora ion plu? ili demandis; u ni pene-tros pli profunden en la landon?

Tie oni nenion plu povas vidi, diris la cikonia patrino.Post la luksa regiono komencias nur nepenetrebla arbaro,en kiu la arboj kreskas unu en la alian kaj per pikantaj vol-vekreskaoj estas ligitaj en ne malimplikeblan densaon, tielke nur la elefanto havas la eblon trafari al si vojon per siajmasivaj piedoj. La serpentoj tie estas por ni tro grandaj kaj lalacertoj tro rapidkuraj kaj viglaj. Se vi volus iri en la dezerton,vi ricevus sablon en la okulojn, se la afero iros bone, sed se iirus malbone, vi trafos en sablan trombon. Ne, i tie estas plej

27

eLIBROFABELOJ 4

bone; i tie ni havas ranojn kaj akridojn, i tie mi restos kajvi anka!

Kaj ili restis. La maljunaj sidis en sia nesto sur la gracia mi-nareto, ripozis kaj estis tamen tre okupitaj je glatigado de laplumoj kaj je pripinado de la ruaj trumpoj per sia beko.Poste ili elstreis la kolojn supren, salutis gravmiene kaj levisla kapojn kun la alta frunto kaj la delikataj glataj plumoj, kajiliaj brunaj okuloj lumis tre sae. La cikoniaj fralinoj prome-nadis gravmiene inter la sukplenaj trunkoj de la kanoj, eta-dis kaitajn rigardojn sur la aliajn junajn cikoniojn, faradisinterkonatiojn kaj englutadis e iu tria pao unu ranon asvingadis tien kaj reen malgrandan serpenton, kio, kiel ili opi-niis, tre bone alaspektis al ili. Ilia kaptitao estis por ili trebongusta. La junaj fraloj komencadis diversajn malpacojn,batadis unu la alian per la flugiloj, hakadis sin reciproke perla bekoj kaj faradis al si sangajn vundojn, kaj poste tiu a aliafianiis, la junaj fraloj kaj la junaj fralinoj; tio estis ja lavivocelo, kiun ili starigis al si. Ili konstruis nestojn kaj kom-encis poste denove malpacojn, ar en la varmaj landoj iujhavas tre flamieman naturon; tio tamen estis gaja kaj farisprecipe al la maljunaj multe da ojo. En la okuloj de gepatrojio e la infanoj estas ja bone alaspekta. iutage i tie estissuna lumo, iutage oni havis sufiege por mani, oni povispensi nur pri ojoj kaj plezuroj.

Sed en la ria palaco de ilia Egipta dommastro ne estis gaje.La ria potenca sinjoro, paralizita en iuj membroj, kuisetendita kiel mumio sur lito en la granda salono kun la kolor-riaj muroj. Parencoj kaj servistoj staris irka li; senviva li neestis, tamen oni anka ne povis vere diri, ke li vivas. La sav-anta mareja floro el la nordaj landoj, kiu devis esti elserita

28

eLIBROFABELOJ 4

kaj deirita de tiu, kiu amis lin plej varmege, iam ankora neestis alportita. Lia bela juna filino, kiu en cigna vesto flugistrans landojn kaj marojn malproksime norden, estis neniamrevenonta. i mortis kaj malaperis! raportis la du hejmenrevenintaj virgulinoj. Ili elpensis tutan historion, kies enhavoestis jena:

Kiam ni iuj vebis alte en la aero, nin ekvidis asisto kajekpafis sagon sur nin. Li trafis nian junan amikinon, kaj mal-rapide, kantante sian adiaon, i falis kiel mortanta cigno enla mezon de la arbara lago. Tie ni enterigis in e la bordo subbonodora funebra betulo. Sed ni faris venon; ni alligis fajronsub la flugilon de la hirundo, kiu havis sian neston sub la ka-na tegmento de la asisto; i ekbruliis, kaj la domo forbru-lis en helaj flamoj, en kiuj li pereis kaj kiuj lumis is la fune-bra betulo trans la lago. Tie i kuas, fariinte denove tero;neniam i revenos en Egiptujon!

Ili amba ploris, sed cikonia patro, kiu okaze estis askul-tanto de tiu rakonto, frapis fortege per la beko.

Mensogo kaj elpenso! li diris. Vere mi tre volonte en-puus al ili mian bekon en la bruston!

Por rompi al si la bekon! diris la cikonia patrino. Bele vitiam aspektus! Anta io pensu pri vi mem kaj pri via fami-lio; io alia vin ne devas interesi!

Mi tamen morga sidios sur la rando de la nefermita ku-polo, kiam iuj scienculoj kaj sauloj kolektios, por konsiliipri la stato de la malsanulo; eble tiamaniere ili pli alproksimi-os al la vero.

Kaj la scienculoj kaj sauloj kunvenis kaj parolis multe tremulte, multvorte kaj edife, kion la cikonio tute ne povis kom-preni, kaj por la malsanulo a por lia filino en la marejo

29

eLIBROFABELOJ 4

efektive nenio rezultis el tio, tamen malgra tio ni povas iomaskulti tion, ar diversajn aferojn oni ja ofte devas askul-ti.

Sed la plej grava nun estos askulti kaj sciii, kio okazis an-tae, tiam ni pli bone komprenos la historion, almena nemalpli bone ol la cikonia patro.

Amo naskas kaj subtenas la vivon, la plej alta amo naskasla plej altan vivon! Nur per amo povas esti savita lia vivo! onidiris, kaj la scienculoj asertis, ke tio estis dirita eksterordinaresae kaj bone.

Tio estas bela penso! tuj asertis la cikonia patro.Mi in ne tute komprenas! respondis la cikonia patrino,

kaj la kulpo trovias ne en mi, sed en la penso. Cetere tioestas por mi tute indiferenta, mi devas pensi pri aliaj aferoj!

Poste la scienculoj komencis profundpensan analizon de laesenco de amo. Ili klarigis, ke ekzistas diferenco inter la amokiun sentas al si reciproke la gefianoj, kaj tiu amo, kiu alli-gas al si reciproke gepatrojn kaj infanojn, a tiu, kiu en lakalikoj de la kreskaoj vekas la sopiron turni sin al la lumo dela suno; io i tio estis elmetata tiel detale kaj science, ke lacikonia patro neniel povis plu ilin sekvi, des malpli tion ripeti.Li fariis e tio tute enpensigita, fermis duone la okulojn, kajdum la tuta sekvanta tago li staris sur unu piedo. Estis al li trepeze porti sian instruitecon.

Tamen unu aferon la cikonia patro komprenis, ar li adis,ke tion egale sincere esprimis simplaj buroj, kiel anka plejgrandaj eminentuloj, ke por multaj miloj da homoj kajsamtempe por la lando estas malfelio, ke la granda sinjorokuas malsana kaj ne povas denove resanii; ke estus feliokaj beno, se li denove ricevus sian sanon. Sed kie kreskas la

30

eLIBROFABELOJ 4

floro, kiu povas ree alporti al li sanon? Pri tio iuj demandis,seris en sciencaj verkoj, en lumantaj bildoj de la steloj, en lavento kaj vetero, seris per iuj eblaj rimedoj, kaj fine la sci-enculoj kaj la sauloj eltrovis, kiel ni diris, ke la amo naskaskaj subtenas la vivon, la vivon de la patro, kaj per tio ili di-ris pli, ol ili mem komprenis. Poste ili ripetis kaj skribis kielrecepton: la amo naskas kaj subtenas la vivon, sed kiama-niere oni povus pretigi la recepton, pri tio oni ne havis re-spondon. Fine ili venis al unuanima decido, ke la helpo devasveni de la princino, de i, kiu amis sian patron per la tuta korokaj la tuta animo. Oni fine trovis la rimedon, per kiu la hel-po povus esti akirita, kaj en la serado pasis pli ol tuta jaro.i devis en novluna nokto, post la subiro de la luno, iri al lamarmora sfinkso e la rando de la dezerto, forrasti la sablonanta la pordo en la piedo de la sfinkso kaj trairi la longankoridoron, kiu kondukas en la mezon de unu el la grandajpiramidoj, kie unu el la potencaj reoj de la malproksima an-tikveco, irkaita de granda lukso, kuas en mumia irka-kovro. Tie i devis apogi sian kapon al la mortinto, kaj tiamestus malkaite al i, kiamaniere oni povas akiri la vivon kajsavon por ia patro. ion i tion i plenumis, kaj en sono isciiis, ke el la profunda maro norde en la Dana lando laloko estis prisribita al i tute precize i devas alporti hej-men la lotusan floron, kiu en la profundo de la akvo estosektuinta ian bruston. Tiu floro redonos al li la sanon.

Por tio i flugis en cigna vesto al la sovaa marejo. ion ition sciis la cikonia patro kaj la cikonia patrino, kaj nun niscias tion pli precize, ol ni sciis antae. Ni scias, ke la reo dela maro malsuprentiris in al si, ni scias, ke por la siaj en lahejmo i mortis kaj malaperis. Nur la plej saa el ili iuj diris

31

eLIBROFABELOJ 4

ankora, tiel same kiel la cikonia patrino: i iel sin savos!Kaj tion oni volis atendi, ar ion pli bonan oni ne sciis.

Mi pensas, mi rabos al la du malbonaj princinoj iliajn ci-gajn vestojn! diris la cikonia patro; tiam ili ne povos veni alla sovaa marejo kaj fari malbonon. La cignajn vestojn mikaos tie supre, is por ili trovios uzo!

Kie do vi volas tie supre ilin kai? demandis la cikoniapatrino.

En nia nesto e la sovaa marejo! li diris. Mi kaj niajplej junaj infanoj ni povas e la transportado reciproke ninsubteni, kaj se ili farios por ni tro embarasaj, dumvoje tro-vias ja multe da lokoj, kie ni povas kai ilin is plej proksi-ma transmigro. Unu cigna plumao estus sufia por i, sed duestas pli bonaj. Por vojaoj en la nordaj landoj oni devas iambone sin provizi!

Vi ne ricevos dankon pro tio! diris la cikonia patrino;sed vi estas ja la sinjoro! Nur en la tempo de kovado mi ha-vas rajton de voo.

* **

En la vikinga kastelo e la sovaa marejo, kien la cikoniojFlugis en la printempo, al la malgranda knabino estis do-

nita nomo. Oni donis al i la nomon Helga, sed i tiu nomopor tia spirito, kia plenigis la belan estaon, estis tro milda.Kun iu monato la infano pli disvolviis, kaj en la daro dekelke da jaroj, dum kiuj la cikonioj regule faris la saman voja-on, atune al Nilo, printempe al la sovaa marejo, el la ma-lgranda infano fariis granda knabino, kaj anta ol oni bonerimarkis, i ekfloris kiel plej belega deksesjara junulino. Sed

32

eLIBROFABELOJ 4

la bela elo kais en si malmolan kaj maldolan kernon; lajunulino havis naturon pli sovaan, ol e en tiu kruela mal-luma tempo oni povus e iu trovi.

Estis por i plezuro trempi siajn blankajn manojn en la var-ma sango de la oferbuita evalo; i tramordadis en sia sova-eco la kolon al la nigraj kokoj, kiujn la oferpastro devis bui,kaj al sia adoptinta patro i diris tute serioze:

Se venus via malamiko kaj ligus nuron al la traboj de niategmento kaj levus i tiun senpere super la ambro, en kiu vidormas, mi vin ne vekus, e se mi tion povus fari. Mi tion tutene adus, tiel iam ankora bruas la sango irka mia orelo,sur kiun vi donis al mi vangfrapon anta kelka nombro dajaroj! Ho, mi havas bonan memoron!

Sed la vikingo ne kredis al iaj vortoj; simile al iuj aliaj liestis blindigita de sia beleco, li anka ne sciis, ke la malgrandaHelga iutage anias interne kaj ekstere. Sen selo i sidadiskiel kunkreskiinta kun la evalo, kiu kuradis en plena galo-po, kaj e en plej granda danero i ne desaltis de i. Tutevestita i ofte etadis sin de la deklivo en la fortan fluon de lagolfo kaj naadis renkonte al la vikingo, kiam lia boato estisalproksimianta al la tero. De siaj belaj longaj haroj i de-tranis al si la plej longan buklon kaj plektis al si el tio tende-non por la pafarko.

Kion oni mem faras, tio estas bone farita! i diris.La vikingedzino konforme al la tempo kaj kutimoj havis

firman volon kaj fortan karakteron, sed en komparo kun siafilino i estis milda, timema virino. i sciis ja anka, ke sur laterura infano kuas soro.

Kiam la patrino estis en la subtegmento a eliris sur la kor-ton, Helgan tre ofte kaptadis la malbona fantazio sidii sur la

33

eLIBROFABELOJ 4

rando de la puto, bati irkaen per la manoj kaj piedoj kajposte eti sin en la mallaran profundan puton. Tie i konfor-me al sia rana naturo subakviadis kaj poste leviadis retur-ne supren, grimpadis kiel kato kaj venadis, abunde gutigan-te akvon, en la salonon.

Tamen ekzistis unu ligilo, kiu retenadis Helgan, tio estis lavespera krepusko; tiam i fariadis silenta kaj meditema, la-sadis sin voki kaj konduki. Tiam la interna sento tiradis in alla patrino, kaj kiam la suno subiis kaj ia ekstera kaj inter-na aliformio plenumiis, i sidadis silente, malgaje, en siaformo de rano; ia korpo tiam estis multe pli granda ol la kor-po de ordinara rano, sed uste i tiu cirkonstanco pligrandi-gis la malbelecon. i aspektis kiel abomeniga pigmeino kunkapo de rano kaj kun namembrano inter la fingroj. Io senfi-ne malgaja kuis en la okuloj, per kiuj i rigardis irkaen;voon i ne havis, nur sensonan kvakadon i de tempo altempo adigadis, tute tiel, kiel adigas infano, kiam i emasen sono. Tiam la vikingedzino povis preni in sur siajn ge-nuojn, i forgesis la malbelan formon, i vidis nur la malga-jajn okulojn, kaj ofte diradis:

Mi preska dezirus, ke vi iam estu mia muta rano. Plimalbona estas via aspekto, kiam via beleco brilas eksteren.

i skribis runojn kontra soro kaj kontra malsano kajetis ilin sur la malfelian estaon, sed plibonio ne aperis.

Oni ne povus pensi, ke i estis tiel malgranda kaj kuis enakvolilio! diris unu fojon la cikonia patro; nun i estas tutahomo kaj mirinde simila al sia Egipta patrino. i tiun ni ne-niam plu vidis! i ne saviis, kiel diris vi kaj la scienculoj. i-ujare mi flugis lalonge kaj lalare super la tuta sovaamarejo, sed i neniam donis ian signon pri si. Mi e konfesos

34

eLIBROFABELOJ 4

al vi, en la jaroj, kiam mi venis i tien kelke da tagoj anta vi,por ripari la neston kaj ordigi tion a alian, mi iufoje fluga-dis tien kaj reen tra tuta nokto, kvaza mi estus strigo a ve-sperto, iam super la akvo i tie, sed tute sen ia sukceso. isnun ankora kuas tute sen ia utilo la du cignaj vestoj, kiujnmi kun niaj infanoj trenis de Nilo i tien; tio estis sufie mal-facila, ni bezonis por tio tri plenajn vojaojn. Nun ili jam detre longa tempo kuas sur la fundo de nia nesto, kaj se iamokazos fajro, se la traba domo forbrulos, tiam anka ili ma-laperos!

Kaj malaperos nia bona nesto! diris la cikonia patrino.Pri tio vi pensas malpli ol pri la plumvestoj kaj pri via mar-eja princino. Vi devus prefere tuj malsupreniri al i kaj res-ti en la maro. En rilato al via propra familio vi estas malbo-na patro, tion mi jam diris al vi, kiam mi la unuan fojon ko-vis. Ke nur la sovaa vikinga knabinao ne pafu al ni a al niajinfanoj sagon en la flugilojn! i ne scias ja, kion i faras. Nivivas ja i tie de pli longatempe ol i, tion i devus pripensi!Ni neniam forgesas nian devon, ni donas iujare nian im-poston, plumon, ovon kaj birdidon, kiel la justeco kaj leopostulas. u vi pensas, ke tiam, kiam i estas ekstere, mi kura-as iri malsupren, kiel antae kaj kiel mi faradis en Egiptujo,kie mi komunikiadis kun la homoj tute familiare kaj enrigar-dadis en pladojn kaj potojn? Ne, mi sidas i tie supre kaj kole-ras pri i, tiu knabinao! Kaj mi koleras anka pri vi! Vi devistiam trankvile lasi in en la akvolilio, tiam i nun ne estus itie!

Vi estas multe pli estiminda ol via parolo! diris la ciko-nia patro; mi konas vin pli bone, ol vi mem vin konas!

Kaj li faris salton, du fortajn batojn per la flugiloj, streis la

35

eLIBROFABELOJ 4

piedojn malantaen kaj ekflugis pluen, a pli uste eknais,tute ne movante la flugilojn. Kiam li estis jam sufie malprok-sime, li faris ankora unu fortan flugilbaton, la suno prilumisliajn blankajn plumojn, kaj lia kolo kaj kapo streiis antaen.Oni povis samtempe admiri en li forton kaj energion.

Li tamen iam ankora estas la plej bela el iuj pensis lacikonia patrino, sed mi tion ne diros al li.

* **

Frue, jam en la tempo de rikoltado, i tiun fojon revenis la vi-kingo kun militakirao kaj kaptitoj. Inter i tiuj troviis junaKristana pastro, unu el tiuj viroj, kiuj persekutis la malnovajndiojn de la nordaj landoj. El la lasta tempo oni ofte parolis enla ambrego kaj anka en la virina ambro pri la nova religio,kiu jam disvastiis en iuj pli sudaj landoj kaj per la sanktaAnsgario penetris jam e alte norden. E la malgranda Hel-ga adis pri la kredo je la blanka Kristo, kiu pro amo al lahomoj sin fordonis, por ilin savi. Tio, kiel oni ordinare diras,en unu orelon al i eniris kaj el la dua eliris. Senton por amoi, kiel ajnis, havis nur tiam, kiam i en la losita ambretoricevadis la mizeran formon de rano. Sed la vikingedzino as-kultis, kaj i sentis sin mirinde impresita de la rakontoj kiujcirkuladis pri la filo de la sole vera Dio.

La viroj, kiuj revenis el la militiro, rakontis pri la belegajtemploj el irkaakitaj multekostaj tonoj, kiuj estis konstru-itaj por la honoro de tiu, kies ordono estis la amo. Kelke dapezaj oraj vazoj artiste faritaj oni alportis kun si hejmen, kajiu el ili eligadis strangan spican odoron. Tio estis incensiloj,kiujn la Kristanaj pastroj svingadis anta la altaro, sur kiu

36

eLIBROFABELOJ 4

neniam fluis sango, sed nur la konsekrita pano kaj vino ali-formiadis en lian korpon kaj lian sangon, kiun li estis for-doninta por la ankora ne naskitaj generacioj.

La kaptitan junan Kristanan pastron, ligitan per nuroj jela manoj kaj piedoj, oni metis en la profundan tonan kelonde la traba domo. Bela li estis, bela kiel Baldur, diris la vi-kingedzino, kaj lia suferado in kortuis, dum la juna Helgapostulis, ke oni tratiru al li nuron tra la genuo kaj alligu linal la vostoj de sovaaj bovoj.

Tiam mi ellasus la hundojn. Hu, antaen trans la maroal la erikejo! Tio estus gaja vidao!

Tamen la vikingo ne volis, ke li ricevu tian morton, sedmorga li, kiel neiganto kaj persekutanto de la altaj dioj, es-tis oferota sur la tono de sango en la arbareto; nun la unu-an fojon oni tie estis oferontaj homon.

La juna Helga petis la permeson, ke i aspergu per lia san-go la bildojn de la dioj kaj la popolon. i akrigis sian brilan-tan tranilon, kaj kiam unu el la grandaj furiozaj hundoj, kiujen granda kvanto troviis sur la korto, transkuris super siajpiedoj, i enpuis al i la tranilon en la flankon. Tio estasfarata por elprovi! i diris. La vikingedzino afliktite rigardisla sovaan, malbonan knabinon, kaj kiam venis la nokto kajia filino aliformiis korpe kaj anime, i kun maloja animoeldiris sian aflikton per varmaj vortoj.

La malbela rano kun la prisorita korpo staris anta i kajfiksis sur i siajn brunajn malgajajn okulojn, askultis kaj kiel ajnis kun homa prudento komprenis iajn vortojn.

Neniam, e anta mia edzo, eliris el mia buo e unu vor-to pri tio, pro kio mi per vi nun duoble suferas! diris la vi-kingedzino. En mia koro loas pli da suferado pro vi, ol kiom

37

eLIBROFABELOJ 4

mi mem povus pensi. Granda estas la amo de patrino, sed viakoro iam estis nealirebla por amo. Via koro estas malvarmakaj mara! Kiamaniere vi venis en mian domon?

Tiam stranga tremo trakuris la korpon de la malbela estao,kvaza la vortoj ektuis ian nevideblan ligilon inter la korpokaj la animo; grandaj larmoj aperis en iaj okuloj.

Via tempo de puno anka iam venos! diris la vikinged-zino; terura i estos anka por mi! Estus pli bone, se vi, est-ante ankora malgranda infano, estus eletita sur la landvo-jon kaj la malvarmo de la nokto lulus vin en la morton! Kajla vikingedzino ploris per maldolaj larmoj kaj kolere kajafliktite eliris malanta la ledan tapion, kiu pendis malsup-ren de la plafona trabo kaj dividis la ambron.

La rumpinta rano sidis tute sola en la angulo; i estis mu-ta, sed post kelka tempo i eligis duone sufokitan emon. Es-tis tiel, kvaza en profunda doloro en la angulo de ia koronaskiis nova vivo. La malbela estao faris unu paon anta-en, askultis, faris denove unu paon kaj kaptis per mallertajmanoj la pezan stangon, kiu estis antasovita anta la pordo.Senbrue i eltiris la stangon, singarde i forprenis la tipeton,kiu estis ovita sub la anson. Poste i prenis la brulantan lam-pon, kiu staris en la antaa parto de la ambro; estis tiel, kva-za firma volo donis al i forton. i eltiris la feran bolton ella fermita plankpordo kaj telece malsupreniris al la mallibe-rulo. i tiu dormis. La rano ektuis lin per sia malvarma mals-eka mano, kaj kiam li vekiis kaj ekvidis anta si la malbelanfiguron, li ektremis kiel de malbona vizio. La monstro eltirissian tranilon, distranis la ligilojn de la malliberulo kaj farisal li signon, ke li in sekvu.

38

eLIBROFABELOJ 4

Li vokis sanktajn nomojn, faris la signon de kruco, kaj kiamli vidis, ke la figuro staras senange, li diris:

Felia estas tiu, kiu agas prudente en rilato al malaltulo,la Eternulo lin savos en la malbona tago! Kiu vi estas? Ki-amaniere vi havas la eksteraon de besto kaj tamen estas ple-na de favorkoreco?

La rano faris al li signon kaj kondukis lin malanta kaantajtapioj lalonge de malplena koridoro is en la stalon, kie imontris al li evalon. Li saltis sur la evalon, sed la rano an-ka sidiis antae kaj tenis sin forte je la kolharoj de la besto.La kaptito in komprenis, kaj en rapida trotado ili rajdis lavojo, kiun li neniam povus trovi, eksteren al la libera stepo.

Li forgesis ian malbelan formon, li sentis nur la favorkore-con kaj kompaton de la Eternulo, aperigitan per i tiu mons-tro; li eldiris piajn preojn kaj kantis sanktajn kantojn. Tiamin atakis tremo; u tio estis la forto de la preo kaj la potencode la kantoj, kiuj i tie sin elmontris, a u tio estis la malvar-mo de la mateno, kiu estis jam proksima? Kion i povis sen-ti? i elrektiis, volis haltigi la evalon kaj desalti, sed la Kris-tana pastro tenis in per iuj fortoj, late kantis kanton, kiupovus forigi la soron, kiu enigis in en la malbelan rananformon, kaj la evalo pli sovae ekkuris antaen, la ielo fari-is rua, la unua radio de la suno trarompis la nubon, kaj laklara lumfonto kazis la aliformion, i denove estis la junabelulino kun la demona malbona spirito. Li tenis en siaj bra-koj la plej belan junan virinon! kaj eksentis teruron pro tio, lidesaltis de la evalo kaj haltigis in, pensante, ke nova pereigasorao blindigas liajn okulojn. Sed la juna Helga anka perunu salto estis sur la tero, la mallonga infana jupeto atingis

39

eLIBROFABELOJ 4

nur is iaj genuoj; la akran tranilon i eltiris el sia zono kajetis sin sur la surpriziton.

Mi vin atingos! i kriis, mi vin atingos, kaj mi enpuos alvi la tranilon en la korpon! Vi estas ja pala kiel la morto!Sklavo! Senbarbulo!

i atakis lin; en malfacila batalo ili luktis unu kun la alia,sed ajnis, ke nevidebla potenco donis forton al la Kristanaviro. Li tenis in forte, kaj la maljuna kverko tute apud liaflanko prezentis por li helpon, irkaante kaj implikante i-ajn piedojn, kiuj elglitiis sub iaj duone elteriintaj radikoj.Tute apude de la loko de batalo prucis fonto; li aspergis perla frea akvo ian bruston kaj vizaon, ordonis al la malpuraspirito eliri kaj faris super i krucosignon la Kristana moro,sed la bapta akvo ne havas forton tie, kie samtempe el internene fluas fonto de kredo.

Kaj tamen li anka i tie estis la pli forta; pli ol forto de virokuis en lia agado kontra la batalanta malbona potenco,kiun i venkis. i mallevis siajn brakojn kaj rigardis kun ad-mirantaj okuloj tiun viron, kiu ajnis al i potenca soristo,potenca en la sekreta arto. Mallumajn, fatalajn runojn li latelegis; misterajn signojn li faradis en la aero. Nek anta la bri-lanta hakilo nek anta la akra tranilo i e palpebrumus, seli tion svingus anta iaj okuloj, sed i ektremis, kiam li farisal i sur la frunto kaj sur la brusto la signon de kruco. Kielmalsovaa birdo i nun sidis, klininte la kapon al la brusto.

Milde li parolis al i pri la ama ago, kiun i en tiu noktofaris rilate al li, kiam i en la malbela formo de rano venis alli, disigis liajn ligilojn kaj rekondukis lin al la lumo kaj al lavivo. i anka, li diris, estas ligita, ligita per pli kruelaj ligilojol li, sed i anka venos al lumo kaj vivo per li. Al la sankta

40

eLIBROFABELOJ 4

Ansgario en Hedeby li in venigos; tie en la Kristana urbo lasoro dissolvios. Sed li ne povas konduki in tien anta si surla evalo, e se i sidus trankvile kaj bonvole.

Malanta mi vi devas sidi sur la evalo, ne anta mi! Viasora beleco havas potencon, kiu devenas el malbono, mi intimas, kaj tamen mi venkos en Kristo!

Li stariis genue kaj ekpreis pie kaj sincere. ajnis, kvazala silenta arbara naturo per tio fariis sankta preejo, la bir-doj komencis kanti, kvaza anka ili apartenus al la nova ko-munumo, kaj la sovaa mento bonodoris, kvaza i volus an-statai altaron kaj incensojn. Late li proklamis la vortojn dela Sankta Skribo:

La lumo el supre nin vizitis, por lumi al tiuj, kiuj sidas enla mallumo kaj en la ombro de la morto, por gvidi niajn pie-dojn al la vojo de la paco!

Kaj li parolis pri la sopirado de la kreitao, kaj dum lia pa-rolado haltis la evalo, kiu estis portinta ilin en sovaa kura-do, kaj movetadis la longajn trunketojn de la rubusarbeto, tielke la maturaj sukoplenaj fruktoj falis al la malgranda Helgaen la manon kaj sin mem proponis kiel refreigaon.

Pacience i lasis sin levi sur la dorson de la evalo kaj sidistie kiel somnambulino, kiu ne vekiis kaj tamen ne vagas. LaKristana viro kunligis du branojn tiel, ke ili formis krucon,kiun li tenis rekte en la mano, kaj poste ili ekrajdis tra la ar-baro, kie la denseco fariis iam pli granda, la vojo iam plimallara, kie la vojo fine e tute esiis. La prunelarbo barisal ili la vojon kiel bartrabo, kiun oni devis irkarajdi; el lafonto fariis ne fluanta rivereto, sed staranta maro, kiun onianka devis irkarajdi. Forton kaj freecon elspiradis la puraarbara aero, kaj ne malpli granda forto fluis el la mildaj vor-

41

eLIBROFABELOJ 4

toj, kiuj sonadis en kredo kaj en Kristana amo, plenaj de koradeziro konduki al lumo kaj vivo in, kiu estis jam venkita dela unua impreso.

La guto da pluvo, kiel oni diras, kavigas la malmolan to-non, la ondoj de la maro iom post iom rondigas la angulecanpecon da roko, la roso de la Dia favorkoreco, kiu nun la unu-an fojon falis sur la malgrandan Helgan, kavigis la malmo-laon, rondigis la akraon. Estas vero, ke tuj oni tion ne povisrimarki, i mem tion ne konsciis; anka la ermo en la tero ela refreiga malsekeco kaj la varma radio de la suno ne sciasja, ke i kaas en si kreskaon kaj floron.

Kiel la kantado de la patrino nerimarkeble restas en lamenso de la infano kaj i tiu imite balbutas la simplajn vor-tojn, ne komprenante ilin, is ili poste farias al i pli kaj pliklaraj, tiel anka i tie efikis la vorto, tiu Dia forto, kiu felii-gas iujn, kiuj kredas je i.

Ili rapide forlasis la arbaron, trapasis la erikejon kaj denovesenvojan arbaron, kaj vespere ili renkontiis kun rabistoj.

Kie vi telis la belan pupeton? ili kriis; ili haltigis la eva-lon kaj detiris la du rajdantojn, ar ili estis en tre granda nom-bro. La pastro havis nenian alian batalilon krom la tranilo,kiun li estis elirinta el la manoj de la malgranda Helga, kajper i li kurae batadis irkaen. Unu el la rabistoj eksvingissian hakilon, sed la juna Kristano felie saltis flanken, alie liestus trafita, tamen la tranflanko de la hakilo penetris pro-funde en la kolon de la evalo, tiel ke la sango elprucis fon-te kaj la besto falis teren. Tiam la malgranda Helga, kvazavekita el profunda dormo, ektremis kaj etis sin sur la eme-gantan beston. La Kristana pastro stariis anta i, por indefendi kaj irmi, sed unu el la rabistoj frapis per sia peza fera

42

eLIBROFABELOJ 4

martelo lian frunton, tiel ke i frakasiis kaj la sango kaj cerboekprucis irkaen; senviva li falis teren.

La rabistoj kaptis Helgan je iaj blankaj brakoj; en la samamomento la suno subiris, la lasta radio estingiis, kaj i ali-formiis en malbelan ranon. La blankete verda buo dis-lariis is duono de la vizao, la brakoj fariis maldikaj kajmukaj, la manoj kun namembrano dislariis en formo deventumilo! Tiam la rabistoj terurite in ellasis; i staris interili kiel malbela monstro, eksaltis la sia rana naturo pli altenol ia propra alteco kaj malaperis en la densejo. Tiam la ra-bistoj komprenis, ke ili havas aferon kun sekreta sora forto,kaj kun timego ili forkuris de la terura loko.

* **

La plenluno leviis, balda i komencis disetadi brilon kajlumon, kaj el la arbetaoj elrampis la malgranda Helga en siamalbela rana hato. i haltis apud la kadavro de la Kristanapastro kaj apud sia mortigita evalo kaj rigardis ilin per oku-loj, kiuj ajnis larmantaj. La rana kapo eligis apartspecan kva-kadon, kiel infano, kiu komencas plori. i etis sin jen sur unu,jen sur la alian, alportis akvon en sia mano, kiu kaze de sianamembrano fariis pli granda kaj pli kava, kaj veris surilin. Ili estis senvivaj, ili restis senvivaj! i tion komprenis.Balda povis veni la sovaaj bestoj kaj mani iliajn korpojn;ne, tio ne devis okazi! Tial i elfosis kavon en la tero, tiel pro-funde, kiel i povis, i volis fari por ili tombon, sed por la fo-sado i povis uzi nur fortan branon de arbo kaj siajn manojn;e tio tamen la namembrano inter la fingroj tiel streiis, kei disiriis kaj la sango komencis flui. i komprenis, ke ia

43

eLIBROFABELOJ 4

laboro ne sukcesos. Tiam i alportis akvon, lavis la vizaon dela mortinto, kovris in per freaj verdaj folioj, altrenis gran-dajn branojn kaj metis ilin sur lin kaj utis sur tion foliojn.Poste i prenis la plej pezajn tonojn, kiujn i povis trovi, me-tis ilin super la senvivajn korpojn kaj topis la aperturojn permusko. Nun i opiniis, ke la tomba monteto estas sufie for-tika kaj kontragardita, sed dum tiu malfacila laborado pasisla nokto, la suno aperis, kaj jen la malgranda Helga starisen sia tuta beleco, kun sangantaj manoj kaj la unuan fojonkun larmoj sur la ruiantaj virgaj vangoj.

Tiam e la aliformio estis tiel, kvaza en i du naturoj ba-talas pri regado; i tremis, rigardis irkaen, kvaza i vekiisel terura sono, alkuris al la gracia fago, por havi ian apogon,kaj poste subite i simile al kato grimpis sur la supron de laarbo kaj forte alkroiis. Tie i sidis kiel timeganta sciureto,sidis en la daro de la longa tago en la profunda arbara izo-liteco, kie, kiel oni ja diras, io estas senviva kaj silenta! Sen-viva! Flugis tie kelke da papilioj unu irka la alia en ludo aen malpaco; troviis tie tute apude kelke da formikejoj, el kiujiu estis loata de centoj da laboremaj estaetoj, kiuj svarma-dis tien kaj reen. En la aero dancis sennombraj kuloj, svarmoapud svarmo; amasoj da zumantaj muoj preterflugis, libelojkaj aliaj flugilaj bestetoj, la lumbriko elrampis el la malsekatero, la talpoj fosis, krom tio estis silente, senvive irkae,senvive en tiu senco, en kiu oni komprenas i tiun vorton.Neniu atentis la malgrandan Helgan, krom la garoloj, kiujflugis irka la supro de la arbo, sur kiu i sidis; kun kuraascivoleco ili saltetis lalonge de la branoj is i. Unu ekrigar-do el iaj okuloj ilin forpelis, sed per tio i ne fariis pli kom-prenebla por ili kaj anka ne por si mem.

44

eLIBROFABELOJ 4

Kiam la vespero alproksimiis kaj la suno komencis subii,la aliformio devigis in denove movii. i malleviis la latrunko, kaj kiam la lasta radio de la suno estingiis, i sidismalsupre en la rumpinta formo de rano, kun disirita na-membrano sur la manoj, sed la okuloj radiis nun per tia belabrilo, kiun ili antae ne havis e en ia bela formo. Tio estisplej mildaj, piaj knabinaj okuloj, kiuj lumis el la rana masko;ili atestis pri ia profunda animo, pri ia homa koro. La belajokuloj komencis veri larmojn, ploris per pezaj larmoj, kiujmalpezigas la koron.

Apud la aranita tomba monteto kuis ankora la kruco,kiu estis farita el branoj, la lasta faritao de li, kiu nun estismortinta kaj transirinta en alian mondon. La malgranda Hel-ga in levis, kaj, cedante al subita ideo, i in plantis inter latonoj super li kaj la mortigita evalo. e la maloja rememo-ro ekfluis iaj larmoj, kaj en tiu korstato i gratis la samansignon sur la tero irka la tombo, la plej bela enfermo,kiun oni povas imagi al si, kaj jen, dum i per amba manojgratis la signon de kruco, ia namembrano defalis kiel disi-rita ganto, kaj kiam i sin lavis en la fonto kaj kun grandamiro vidis siajn blankajn manojn, i denove faris la signon dekruco en la aero inter si kaj la mortinto. Tiam ektremis iaj li-poj, tiam ekmoviis ia lango, kaj la nomo, kiun i dum larajdado tra la arbaro plej ofte adis kantatan kaj parolatan,eksonis el ia buo. i in elparolis: Jesuo Kristo!

Tiam defalis la rana irkakovro, i estis la juna belulino, sed ia kapo lace kliniis, iaj membroj bezonis ripozon, i dormis.

Tamen ia dormo estis nur mallonga; en noktomezo i ve-kiis; anta i staris la mortigita evalo, radianta, plena de

45

eLIBROFABELOJ 4

vivo; el iaj okuloj kaj la vundita kolo lumis apartspeca bri-lo. Apud i montriis la mortigita Kristana pastro. Pli bela olBaldur! dirus la vikingedzino, kaj tamen li estis kvaza enflamoj.

En liaj grandaj mildaj okuloj kuis tia alta seriozeco, ili pro-klamis tiel justan juon, lia rigardo estis tiel penetranta, kemirinda lumo heligis la plej internajn korfaldojn de la elpro-vitino. La malgranda Helga tremis, kaj iaj rememoroj vekiiskun tia forto, kiel tio iam farios e la lasta juo. io bona,kion oni iam faris al i, iu ama vorto, kiu iam estis parolitaal i, fariis kvaza vivanta. i komprenis, ke la amo estis tiuforto, kiu in tenis rekte en la tagoj de elprovado, en kiuj ni,naskitoj de animo kaj maro, agas kaj strebas. i komprenis,ke i sekvis nur la impulsojn de siaj korinklinoj kaj ke per simem i nenion faris. io, kio estis donita al i, io staris subpli alta gvidado. i kliniis profunde, humile, honte anta tiu,kiu kredeble povis legi en iu faldo de ia koro; kaj en tiu mo-mento i sentis kvaza fajreron de la puriga flamo, fajreronde la flamo de la sankta spirito.

Vi filino de la maro! diris la Kristana pastro, el maro,el la tero vi venis, nun vi levios denove el la tero. La sun-radio en vi, konsciante sian korpon, reiras al sia naskifonto,ne la radio el la suno, sed la radio el Dio! Neniu animo pere-os, sed longa estas la vojo tra la pasantao, i estas forkuro dela vivo al la eterneco. Mi venas el la lando de la mortintoj; vianka iam transmigros el la profundaj valoj en la lumantanmontolandon, kie loas la favorkoreco kaj perfekteco. Mi nekondukas vin en Hedebyon al Kristana bapto, antae vi de-vas krevigi la akvan kovron super la profunda maro, vi de-

46

eLIBROFABELOJ 4

vas eltiri supren la vivantan radikon de via vivo, vi devas fariamajn agojn, anta ol povos veni la konsekro.

Kaj li levis in sur la evalon kaj donis al i oran incensilon,similan al tiu, kiun i antae vidis en la vikinga kastelo. Dol-a kaj forta bonodoro fluis el i. La nefermita vundo sur lafrunto de la mortinto lumis kiel radianta diademo; li prenisde la tombo la krucon, levis in supren, kaj nun ili ekflugisantaen tra la aero, super la bruanta arbaro, super la monte-toj, en kiuj estis enterigitaj la grandeguloj kaj kie ili en la nok-to sidis sur siaj mortigitaj evaloj. La potencaj figuroj leviis,elrajdis kaj haltis supre sur siaj gigantaj tombaj montetoj. Enla lunlumo brilis la ora ringo irka ilia frunto, ilia manteloflirtis en la vento. La drako, kiu gardis la trezorojn, levis siankapon kaj rigardis ilin. La gnomoj rigardis de altaoj kaj el sul-koj, ie aperis ruaj, bluaj kaj verdaj lumoj, kiujn ili portis enla manoj; tiu gaja svarmado similis al la fajreroj en la cindrode forbrulanta papero.

Super arbaro kaj erikejo, riveretoj kaj maroj ili flugis isla sovaa marejo; super i ili vebis en grandaj rondoj. LaKristana pastro levis alte la krucon, kiu malproksimen radiisoran brilon, kaj el lia buo sonis la kantado de meso. La mal-granda Helga kunkantis, kiel infano akompanas la kantadonde sia patrino. i svingadis la incensilon, kiu eligadis altaranbonodoron tiel fortan, tiel miraklofaran, ke la kanoj per tioekfloris. iuj ermoj rapide elkreskis el la profunda grundo,io, kio havis vivon, streiis supren; simile al teksita florta-pio etendiis tavolo da akvolilioj, kaj sur i kuis dormantavirino, juna kaj bela. La malgranda Helga pensis, ke i vidassin mem, sian spegulan bildon en la trankvila akvo. Tio, kion

47

eLIBROFABELOJ 4

i vidis, estis ia patrino, la edzino de la marreo, la princi-no de la regiono de Nilo.

La mortinta Kristana pastro ordonis levi la dormantinonsur la evalon, sed i tiu malleviis sub la aro, kvaza iakorpo estus nur kadavra tuko, flirtanta en la aero; sed signode kruco faris la aeran fantomon fortika, kaj iuj tri rajdis, isili atingis firman grundon sub la piedoj.

Tiam kokokriis la koko en la kastelo de la vikingo, kaj lafantomoj dissolviis en nebulon, kiun la vento forrulis; sed lapatrino kaj la filino staris unu kontra la alia.

u tio estas mi mem, kiun mi vidas en la profunda akvo?diris la patrino.

u tio estas mi mem, kiun mi vidas en la brilanta ildo?vive ekkriis la filino; kaj ili alproksimiis al si reciproke, brustoal brusto, brako al brako. Plej forte batis la koro de la patri-no, kaj i tion komprenis.

Mia infano! Florao de mia propra koro! Mia lotuso el laprofunda akvo!

Kaj i irkaprenis sian infanon kaj ploris; la larmoj estis laama bapto de la malgranda Helga.

En cigna plumao mi venis i tien kaj deetis in! rakontisla patrino. Tra la ancelianta mara grundo mi malleviisprofunde en la limon de la maro, kiu fermiis irka mi kielmuro; sed balda mi eksentis pli frean fluon; ia forto tirismin pli profunden, iam pli profunden. Miaj palpebroj mal-leviis pro stranga dormemeco, mi ekdormis, mi sonis. aj-nis al mi, ke mi denove kuas en la Egipta piramido, sed keanta mi trovias ankora la ancelianta alna trunko, kiunais sur la suprao de la maro. Mi rigardis la fendojn de laarba elo, kaj ili lumis per iaj eblaj koloroj kaj akceptis la

48

eLIBROFABELOJ 4

formon de iaj eblaj hieroglifoj. La loko, kiun miaj okuloj fik-sis, prezentis la irkakovron de mumio. i disiriis, kaj eli eliris la miljara reo, la mumia figuro, nigra kiel peo, ni-gre brilanta kiel arbara limako a kiel la grasa nigra grundode la marejo; mi ne sciis, u tio estas la marreo u la mu-mio de la piramido. Li irkaplektis min per siaj brakoj, kajmi havis la senton, kvaza mi devas morti. Vivon mi denoveeksentis nur per tio, ke ia siaspeca varmo fariis sentebla surmia brusto kaj sur i malgranda birdo ekbatis per la flugiloj,pepis kaj kantis. De mia brusto i flugis supren al la malluma,peza plafono, sed per longa verda rubando i estis alligita almi. Mi adis kaj komprenis la tonojn de ia sopirado: Libere-con! sunlumon! al la patro! Tiam mi ekpensis pri mia patroen la suna lando de la hejmo, ekpensis pri mia vivo, pri miaamo! Kaj mi malligis la ligilon, lasis la birdon forflugi-hejmenal la patro. Depost tiu horo mi neniam plu sonis; mi dormisper peza kaj longa dormo, is en la nuna momento tonoj kajbonodoro min levis kaj liberigis!

La verda rubando, kiu ligis la patrinan koron kun la flugi-loj de la birdo, kie i nun flirtis, kie i kuis foretita kaj for-gesita? Nur la cikonio in vidis siatempe; la rubando estis laverda trunketo, la banto estis la brilanta floro, la lulilo de tiuinfano, kiu nun plene elkreskis kiel perfekta belulino kaj de-nove ripozis e la patrina brusto.

Kaj dum ili staris brako e brako, la cikonia patro flugisirka ili, poste i sin direktis returne al sia nesto, prenis lacignajn vestojn, kiuj dum jaroj estis tie konservataj, kaj etispo unu al iu el la du virinoj. La plumaj kovroj firme irka-fiksiis sur ili, tiel ke ili balda leviis de la tero en la formode du blankaj cignoj.

49

eLIBROFABELOJ 4

Nun ni reciproke intertraktu! diris la cikonia patro; nunni povas nin reciproke kompreni, kvankam niaj bekoj havasmalsamajn fasonojn. Estas tre felie, ke vi venis hodia nokte;morga ni jam plu ne estas i tie, la patrino, mi kaj la infanoj!Ni flugas suden! Jes, rigardu min bone! Mi estas ja malnovaamiko el la Nila lando, kaj la patrino anka estas tio sama,kvankam ia beko ne iam klakas tiel, kiel sentas ia koro. iiam pensis ke la princino iel savios! Mi kun la infanoj altre-nis i tien la cignajn vestojn! Ha, kiel oja mi estas kaj kiafelio tio estas, ke mi estas ankora i tie. Kiam komencostagii, ni forflugos de i tie. Ni havas grandan societon dacikonioj! Ni flugos antae, vi flugu iam post ni, tiam vi neforklinios de la vojo. Mi kun la infanoj ankora speciale ob-servos vin!

Kaj la lotusa floro, kiun mi devis alporti, diris la Egiptaprincino, i en cigna plumao flugos e mia flanko; la floronde mia koro mi havas e mi, tiel mia tasko estas do plenumita.Hejmen! Hejmen!

Sed Helga diris, ke i ne povas forlasi la Danan landon,anta ol i ne estos vidinta ankora unu fojon sian adoptin-tan patrinon, la amplenan vikingedzinon. iu bela rememo-ro, iu ama vorto, iu larmo, kiun la adoptinta patrino estisplorinta, subite stariis klare anta la animo de Helga, kaj eni tiu momento i preska sentis, ke tiun patrinon i plej mul-te amas.

Jes, ni devas flugi al la vikinga domo! diris la cikonia pa-tro; tie atendas ja la patrino kun la infanoj! Kiel ili elmetosla okulojn kaj laborigos la klakbekon! Estas vero, ke la patri-no nun ne parolas tre multe, i parolas mallonge kaj konci-

50

eLIBROFABELOJ 4

ze, sed iaj sentoj estas pli bonaj ol kiel i ajnigas. Mi tuj iomekklakos, por anonci nian alvenon!

Kaj la cikonia patro ekklakis per la beko kaj ekflugis kun lacignoj al la vikinga kastelo.

Tie iuj ankora kuis en profunda dormo; nur malfrue enla nokto la vikingedzino endormiis. i kuis en granda time-go pri la malgranda Helga, kiu jam de tri tagoj malaperis kunla Kristana pastro. i videble helpis al li savii, ar la evalo,kiu nun forestis el la stalo, estis ia. Per kia potenco io i tioplenumiis! La vikingedzino ekpensis pri la mirakloj, kiuj fari-adis per Kristo kaj per tiuj, kiuj kredis je li kaj lin sekvis. Laaniantaj pensoj en ia sono akceptis la formon de realajbildoj. ajnis al i, ke i sendorme kaj meditante sidas an-kora sur sia lito, dum ekstere sur la lando kuas densa mal-lumo. Aperis ventego, i adis la ruliadon de la maro okci-dente kaj oriente, de la Norda maro kaj de la akvoj de Kate-gat. La grandega serpento, kiu irkatenis la teron en la pro-fundo de la maro, konvulsie kuntiriis. Alproksimiis la noktode la dioj, Ragnarok, kiel la idolanoj nomis la tagon de la lastajuo, kiam io devis perei, e la altaj dioj. La korno sonis la-tege, kaj trans la ielarkon rajdis la dioj, vestitaj per talo, porbatali la lastan batalon; anta ili flugis la flugilhavaj ildisti-noj, kaj en la fino de la vico estis la figuroj de la mortintajgigantoj. La tuta aero irka ili lumis en la brilo de la nord-lumo, sed la mallumo fine venkis. Tio estis terura momento.

Kaj tute apude de la terurita vikingedzino sidis sur la terola malgranda Helga en sia malbela formo de rano; i ankatremis kaj alpremis sin al sia adoptinta patrino, kiu prenis insur la genuojn kaj tenis in irkaprenite plene de amo, kielajn abomeninda estis por i la rana eksterao. La aero resona-

51

eLIBROFABELOJ 4

dis de batoj de glavoj kaj de bastonegoj, de siblantaj sagoj,kiuj elveriis super i kiel ion utkovranta hajlego. Venis lahoro, kiam la ielo kaj tero devis perei, la steloj devis fali kajio devis forbruli. Sed i sciis anka, ke devas naskii novaielo kaj nova tero, ke greno devas ondigi tie, kie nun la marorulias sur la senfruktan sablan grundon, ke ekregos la ne-nomebla Dio kaj ke Baldur, la milda, la arma, liberigita el laregno de la mortintoj, devas levii al li. Li venis, la vikinged-zino lin vidis, i rekonis lian vizaon, tio estis la Kristanapastro, la kaptita.

Kristo! i late ekkriis, kaj e la elparolado de la nomo imetis kison sur la frunton de sia malbela rana infano. Tiamla rana hato defalis kaj la malgranda Helga staris tie en siatuta beleco, milda kiel neniam antae kaj kun radiantaj oku-loj. i kisis la manojn de sia adoptinta patrino, benis in proia tuta prizorgado kaj amo, kiun i tiu havigis al i en la ta-goj de la mizero kaj de la elprovado; i dankis in pro la elpa-rolo de la nomo, kiun i ripetis: Kristo. Poste la malgrandaHelga leviis en la formo de potenca cigno, majeste i eten-dis siajn flugilojn, kaj kun bruo i ekflugis supren, kiel kiamamasoj da migrantaj birdoj komencas sian vojaon.

e tio la vikingedzino vekiis, kaj de ekstere penetradis an-kora al sia orelo la sama bruo de fortaj flugilbatoj. i sciis, ketiam estis la tempo, kiam la cikonioj formigras; de ili krede-ble venis la bruo. i volis ankora unu fojon vidi ilin anta iliaformigro kaj diri al ili adia. i leviis, eliris sur la balkonon,kaj sur la supro de la tegmento de la flanka konstruao i ek-vidis vicon da cikonioj, kaj de iuj flankoj irka la korto transla altajn arbojn flugis grandaj balanciantaj amasoj, sed usteanta i sur la rando de la puto, kie Helga tiel ofte sidadis kaj

52

eLIBROFABELOJ 4

timigadis in per sia sovaeco, sidis nun du cignoj kaj rigar-dis in per siaj saaj okuloj. Tiam i rememoris sian sonon,kiu staris ankora anta i tiel vive, kvaza i estus realao. ipensis pri la malgranda Helga en formo de cigno, i pensis prila Kristana pastro kaj eksentis sin subite mirinde oja en siakoro.

La cignoj batis per siaj flugiloj, klinis siajn kolojn, kvazaili anka volus esprimi sian saluton, kaj la vikingedzino eten-dis al ili siajn brakojn, kvaza i tion komprenus, kaj ridetissub larmoj kaj diversaj pensoj.

Tiam kun flugilbatoj kaj klakado leviis iuj cikonioj por lavojao al sudo.

Ni ne atendos la cignojn! diris la cikonia patrino. Se ilivolas flugi kun ni, ili venu. Ni ne povas resti i tie, is iujbirdoj estos formigrintaj. Estas ja io bela vojai tiel familie, nekiel la fringoj kaj batalkokoj, e kiuj la viroj flugas aparte kajla virinoj aparte. Parolante inter ni, tio tute ne estas konvena.Ha, kian strangan flugilbatadon havas tiuj cignoj!

iu flugas la sia maniero! respondis la cikonia patro.La cignoj flugas en oblikva direkto, la gruoj triangule kaj lanumenioj en serpentforma linio.

Ne parolu al mi pri serpentoj, kiam ni flugas i tie supre!interrompis lin la cikonia patrino. La infanoj ricevus apeti-ton, kiun ni ne povus kontentigi!

* **

u tie malsupre estas la altaj montoj, pri kiuj mi adis? de-mandis Helga en la cigna plumao.

53

eLIBROFABELOJ 4

Tio estas fulmotondraj nuboj, kiuj portias sub ni, re-spondis la patrino.

Kio estas tiuj blankaj nuboj, kiuj trovias tiel alte? de-mandis Helga.

La montoj, kiujn vi tie vidas, estas kovritaj per eterna ne-o! respondis la patrino; kaj ili flugis trans la Alpojn al lablueta Mediteranea maro.

* **

Afriko! La marbordo de Egiptujo! ojkriis en sia cigna for-mo la filino de Nilo, kiam ili alte el la aero ekvidis blanketefla-van ondforman strion, ian hejmon.

Anka la birdoj ekvidis la celon de sia migrado kaj plirapi-digis sian flugadon.

Mi flarsentas Nilan limon kaj malsekajn ranojn! diris lacikonia patrino. Jam bone svarmas kaj jukas! Nun vi baldakontentigos vian tikladon de la palato. Vi anka vidos la ma-rabuon, la ibison kaj la gruojn. Ili apartenas iuj al nia fami-lio, sed mankas al ili multe, por esti tiel belaj kiel ni. Ili tenassin tre grandsinjore, precipe la ibiso. La Egiptoj in tro eldor-lotis, ili e topas in per bonodoraj herbaoj, kion ili nomasbalzami. Mi preferas lasi topi min per vivantaj ranoj; mi pen-sas, tia estas anka via opinio, kaj i estos kontentigita. Plibone estas havi ion en la ventro, dum oni ankora vivas, olservi al parado post sia morto. Tio estas mia opinio, kaj iestas iam usta!

La cikonioj alvenis! oni diris en la ria domo e la bordode Nilo, kie en la nefermita ambrego sur molaj, per leopar-da felo kovritaj kusenoj kuis etendite la rea sinjoro, ne viv-

54

eLIBROFABELOJ 4

ante kaj anka ne mortinte, esperante je la lotusa floro el laprofunda maro en nordo. Parencoj kaj servistoj staris irkali.

Kaj en la ambregon enflugis la du belegaj blankaj cignoj,kiuj venis kune kun la cikonioj. Ili deetis la blindige blankajncignajn vestojn kaj jen tie staris du belaj virinaj figuroj, tielsimilaj unu al la alia, kiel du gutoj da roso. Ili sin klinis superla palan kadukan maljunan viron, ili etis malantaen siajnlongajn harojn, kaj dum la malgranda Helga sin klinis superla avon, liaj vangoj ruiis, liaj okuloj ricevis brilon kaj novavivo ekfluis tra la paralizitaj membroj. La maljunulo sane kajplijunigite leviis. La filino kaj la nepino tenis lin en siaj bra-koj kiel por oja matena saluto post longa turmenta sono.

* **

ojo regis en la tuta palaco kaj anka en la cikonia nesto, seden i tiu i estis kazita efe de la bona manao, de la svar-mado de ranoj; kaj dum la scienculoj rapide skizis per su-praaj konturoj la historion de la du princinoj kaj de la sani-ga floro, kiu estis granda okazintao kaj beno por la domo kajla lando, la cikoniaj gepatroj rakontis la historion al sia fami-lio en sia maniero sed nur tiam, kiam ili iuj estis sataj, aralie ili ja havus ion alian por fari ol askulti historiojn.

Nun vi ja farios io! flustris la cikonia patrino, tio estastre kredebla!

Ho, kio mi povus farii! diris la cikonia patro, kaj kiondo mi faris? Nenion!

Vi faris pli ol iuj aliaj! Sen vi kaj niaj infanoj la du prin-cinoj neniam plu revidus Egiptujon kaj certe ne rehavigus al

55

eLIBROFABELOJ 4

la maljunulo la sanon. Vi farios io! Vi certe ricevos doktorantitolon, kaj niaj estontaj infanoj tiam estos naskitaj doktoroj,kaj iliaj infanoj tiam atingos ankora ion pli. Cetere vi jamnun aspektas kiel Egipta doktoro, almena en miaj okuloj!

La scienculoj kaj sauloj disvolvis kiel fundamentan pen-son, kiel ili tion nomis, kiu tiriis tra la tuta okazintao, lasentencon: Amo donas vivon! Kaj la klarigon por tio ili do-nis en diversaj manieroj: La varma sunradio estas la Egiptaprincino, i malleviis al la marreo, kaj de ia irkaprenonaskiis!

Mi ne povas tiel precize ripeti la vortojn! diris la cikoniapatro, kiu askultis de sur la tegmento kaj devis raporti pri tioen la nesto. io, kion ili diris, estis tiel rabita kaj kompli-kita, tiel terure saa, ke ili tuj ricevis rangojn kaj donacojn, ela kuiristo ricevis grandan ordenon, tio estis kredeble prola bona supo!

Kaj kion vi ricevis? demandis la cikonia patrino; ili nedevis ja forgesi la plej gravan, kaj tio estas vi! La scienculoj ela tuta historio nur faris bruon. Sed via distingo esperebleankora venos!

Malfrue en la nokto, kiam la paco de la dormo kuis superla denove felia domo, la okuloj de unu persono ankora nefermiis, kaj tio estis ne la okuloj de la cikonia patro, kvan-kam li supre sur unu piedo staris en la nesto kaj dormis gard-starante, ne, la malgranda Helga ankora ne dormis, ielkliniis super la balkonon kaj rigardis en la klaran aeronsupren al la grandaj lumantaj steloj, kiuj brilis pli klare kaj plipure ol en la alta nordo kaj tamen estis la samaj steloj. i pen-sis pri la vikingedzino e la sovaa maro, pri la mildaj oku-loj de sia adoptinta patrino, pri la larmoj, kiujn i ploris pro

56

eLIBROFABELOJ 4

la malfelia rano-infano, kiu nun en lukso kaj en stelbrilo sta-ras e la bordo de Nilo en la armega printempa aero. i pen-sis pri la amo en la brusto de la idolana virino, pri la amo,kiun i montris al mizera estao, kiu en formo de homo estissovaa besto kaj en formo de besto estis abomeninda por lavido kaj por la ektuo. i rigardis la lumantajn stelojn, kaj ipensis pri la brilo, kiun radiis la frunto de la mortinto, kiamili flugis super la arbaro kaj la maro. Tonoj eksonis en iarememoro, vortoj, kies elparoladon i estis adinta, kiam ilirajdis kune kaj i sidis profunde emociita, vortoj pri la efafonto de la amo, de la plej alta amo, kiu ampleksas iujn ge-neraciojn.

Jes, kio ne estis donita, akirita, atingita! La pensoj de lamalgranda Helga prezentis al @si tage kaj nokte la tutan su-mon de ia felio, kaj e la konsiderado de tio i staris kielinfano, kiu rapide turnas sin de la doninto al la dono, al iujbelegaj donacoj. i kvaza dissolviis en la iam pligrandi-anta felio, kiu povis veni. Per mirakloj i estis ja levata aliam pli alta ojo, al iam pli alta felio, kaj en tio i unu ta-gon tiel perdis la oriention, ke i plu ne pensis pri la doninto.Tio estis la memfido de ia juneca spirito, kiu fordonis sin aliaj fieraj revoj. e tio iaj okuloj brilis; sed en tiu momentoel iaj revoj eliris in granda bruo malsupre sur la korto. irimarkis, ke tie du grandaj strutoj rapide kuras en malvastarondo. Neniam antae i vidis tiun beston, tian grandan, tianmallertan kaj malgracian birdon; la flugiloj aspektis kiel prit-ranitaj, la birdo faris la impreson, kvaza iu in difektis, kaji demandis, kio fariis al i. La unuan fojon i adis la legen-don, kiun la Egiptoj rakontas al si pri la struto.

Bela iam estis ia gento, grandaj kaj fortaj iaj flugiloj. Unu

57

eLIBROFABELOJ 4

vesperon la potencaj birdoj de la arbaro diris al i: Frato, uni flugu morga, se Dio volos, al la rivero, por trinki? Lastruto respondis: Mi tion faros! Kiam komencis tagii, iliekflugis, antae alten, renkonte al la suno, la okulo de Dio,iam pli kaj pli alten, la struto multe anta iuj aliaj. Plena defiero i flugis al la lumo. i fidis sian forton kaj ne la donin-ton de tiu forto; i ne diris: se Dio volos! Tiam la anelo dejuo fortiris la vualon de anta la suno, kaj en la sama mo-mento ekbrulis la flugiloj de la birdo; mizere i falis sur lateron. i kaj ia raso neniam plu povas levii; kiam in ata-kas timo, i komencas kuri kaj maltrankvile kuras ronde enmallara spaco; tio estas averto por ni homoj, ke e iuj niajpensoj, e iu entrepreno ni diru: se Dio volos!

Helga enpensiinte klinis sian kapon, rigardis la kuradan-tan struton, vidis ian timegon kaj vidis ian naivan ojon ela vido de sia propra granda ombro sur la blanka lunlumitamuro. Seriozeco profunde enradikiis en ia koro kaj menso.Ria, felia vivo estis akirita, estis atingita, kio farios nun,kio ankora venos? La plej bona, se Dio volos!

* **

En la unuaj tagoj de la printempo, kiam la cikonioj denoveekflugis norden, la malgranda Helga prenis sian oran brace-leton, engravuris en i sian nomon, alvokis per kapsigno lacikonian patron, metis al li la oran ringon irka la kolon kajpetis lin, ke li transdonu in al la vikingedzin