37
สรรสาระองค์กรแห่งความสุข เล่ม 4: การสร้างความสุขหลากมิติขององค์กร | 1 Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจากภายใน ฉัตรลัดดา เลิศจิตรการุณ บทนำา การพัฒนาบุคลากรและองค์กรให้มีคุณภาพเพื่อตอบสนองความต้องการ ของลูกค้าหรือผู้รับบริการและสร้างมาตรฐานการท�างานขององค์กร ท่ามกลาง การแข่งขันที่มีมากขึ้นเรื่อย ๆ นั้น คงปฏิเสธไม่ได้ว่า การมุ ่งเน้นในเรื่องผลประกอบการ ที่ต้องได้ก�าไรเพื่อการอยู ่รอด เป็นเรื่องที่องค์กรให้ความส�าคัญมาก ซึ่งจากกระแส การปรับตัวนี้ ท�าให้การค�านึงถึงคุณภาพของทรัพยากรมนุษย์ที่จะต้องมีความสามารถ ทางด้านทักษะการท�างานเป็นสิ่งส�าคัญ จึงเน้นเรื่องการพัฒนาความรู้ในสายงาน (work skill) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการท�างานให้ได้มาซึ่งคุณภาพของสินค้าหรือ บริการ ถึงแม้ว่าองค์กรที่มีคนเก่งในด้านทักษะการท�างานจะท�าให้ผลผลิตมีอัตรา สูงและส่งผลต่อรายได้ที่มากขึ้น แต่เมื่อมองลึกไปถึงสภาพจิตใจของคนท�างาน ที่ต้องเผชิญกับการท�างานที่ท�าเพียงเพื่อผลผลิต เพื่อท�ายอดขายทะลุเป้า โดยไม่รู จักการเห็นคุณค่าในตนเองและผู ้อื่นหรือความเห็นอกเห็นใจต่อเพื่อนร่วมงาน และ ท�างานด้วยความเคร่งเครียด เหนื่อยล้า รู ้สึกกดดัน หรือความรู ้สึกเป็นภาระที่ต้อง ท�า เชื่อว่าสภาพการณ์เช่นนี้เป็นสิ่งที่คนท�างานไม่ได้ต้องการและพยายามหลีกหนี เนื่องจากท�าให้คนท�างานไม่มีความสุขและจะส่งผลต่อการบริหารจัดการของ องค์กรนั้นอย่างแน่นอน

Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 1

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

ฉตรลดดา เลศจตรการณ

บทนำา

การพฒนาบคลากรและองคกรใหมคณภาพเพอตอบสนองความตองการของลกคาหรอผรบบรการและสรางมาตรฐานการท�างานขององคกรทามกลางการแขงขนทมมากขนเรอยๆ นนคงปฏเสธไมไดวาการมงเนนในเรองผลประกอบการทตองไดก�าไรเพอการอยรอดเปนเรองทองคกรใหความส�าคญมากซงจากกระแสการปรบตวนท�าใหการค�านงถงคณภาพของทรพยากรมนษยทจะตองมความสามารถทางดานทกษะการท�างานเปนสงส�าคญจงเนนเรองการพฒนาความรในสายงาน(workskill)เพอเพมประสทธภาพการท�างานใหไดมาซงคณภาพของสนคาหรอบรการถงแมวาองคกรทมคนเกงในดานทกษะการท�างานจะท�าใหผลผลตมอตราสงและสงผลตอรายไดทมากขนแตเมอมองลกไปถงสภาพจตใจของคนท�างาน ทตองเผชญกบการท�างานทท�าเพยงเพอผลผลตเพอท�ายอดขายทะลเปาโดยไมรจกการเหนคณคาในตนเองและผอนหรอความเหนอกเหนใจตอเพอนรวมงานและท�างานดวยความเครงเครยดเหนอยลารสกกดดนหรอความรสกเปนภาระทตองท�าเชอวาสภาพการณเชนนเปนสงทคนท�างานไมไดตองการและพยายามหลกหนเนองจากท�าใหคนท�างานไมมความสขและจะสงผลตอการบรหารจดการของ

องคกรนนอยางแนนอน

Page 2: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

2 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

จากทกลาวมาขางตนอาจมองไดวาการท�างานทมงเนนผลประกอบการ

กสามารถท�าใหองคกรอยรอดไดเนองจากทามกลางการแขงขนแนนอนวาองคกร

ตางๆมระบบรบประกนคณภาพมมาตรฐานการท�างานรองรบสงเหลานท�าให

พนกงานมสวนรวมกบองคกรในระดบหนงแตสงส�าคญนอกจากระบบแลวตอง

อยทการเปลยนแปลงเจตคตภายในของคนในองคกรดวยซงจะท�าใหคนในองคกร

มความรสกวามความสขเกดความภาคภมใจทไดเปนสวนหนงขององคกรโดยผเขยน

มองวาการมความสขทเกดจากภายในควรเรมจากจตใจของคนในองคกรกอน

เปนอนดบแรกและการพฒนาคนยคใหมนอกจากจะพฒนาความสามารถทรอบดาน

แลวยงจะตองพฒนาปญญาใหปญญาเปนตวน�าพาการพฒนากายสงคมและ

จตใจโดยการสงเสรมใหมนษยรจกคณคาในตนเองมจตส�านกทดซงจะสงผลให

ผคนทอยในองคกรหรอในสงคมอยไดอยางมความสข

สอดคลองกบการศกษาวจยเรององคกรมขอคนพบวาถาคนเรารสกถง

คณคาของตนเองในการท�างานและในองคกรจะสงเสรมและสะทอนคานยมของ

องคกรชดเจนซงหวใจส�าคญของการพฒนาการเปลยนแปลงภายในคอการใช

สมาธและสตมาเปนเครองมอในการสรางคณคาภายในตนเองซงจะน�าไปส

คณลกษณะทส�าคญเชนมความเหนอกเหนใจความรบผดชอบเสยสละซอสตย

และการคดบวกเปนตน(ยงยทธวงศภรมยศานต,2555)

คณลกษณะเหลานมความส�าคญตอองคกรคอหากคนในองคกรอยรวมกน

ดวยความเหนอกเหนใจกนมความเสยสละชวยเหลอซงกนและกนมความซอสตย

ตอองคกรกจะท�าใหคนท�างานเปนฟนเฟองทมคณคาในการพฒนาองคกรไมวา

จะท�างานอยต�าแหนงใดรายไดเทาไหรกจะมความรสกภาคภมใจในตนเองและ

องคกรพรอมมสวนรวมในการน�าพาองคกรไปสความส�าเรจไดตามทคาดหวงไว

นอกจากนยงสามารถแผขยายไปยงผอนและสงคมตอไปอกดวยเมอคนในองคกร

มการใชสตเปนรากฐานในการใครครวญจากภายในกจะท�าใหสามารถเขาถง

คานยมขององคกรและรวมกนหาหนทางท�าใหองคกรเปนองคกรทมความสขและ

สงเสรมคานยมการท�างานรวมกนอยางตอเนอง

Page 3: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 3

ดงนนบทความนจะน�าเสนอความสขในมตHappySoul(จตวญญาณด)

ทเนนเรองกระบวนการทท�าใหคนในองคกรมความสขจากภายในโดยการเปลยน

บทบาทของบคคลใหเปนทรพยากรทมคาส�าหรบองคกรและผอนบนพนฐานทวา

เมอบคลากรในองคกรเปนคนดมความสขจากภายในยอมเกดการเปลยนแปลง

มโนทศนหรอความคดใหเปนเชงบวกมากขนซงในทนไมไดจ�ากดเฉพาะใน

แงมมของศาสนาเทานนแตยงครอบคลมไปถงการเรยนรเพอการเปลยนแปลง

(TransformativeLearning)โดยการเรยนรสงเหลานชวยใหคนในองคกรมการ

ท�างานทดและสงผลใหองคกรประสบความส�าเรจและตอยอดไปถงการสรางสงคม

ใหมความสขอยางยงยนไดอกดวย

ทงนผเขยนไดน�าบรษทไลออน(ประเทศไทย)จ�ากดมาเปนกรณศกษา

เพอสะทอนใหเหนการสรางองคกรแหงความสขตามมตHappySoulเนองดวย

บรบทขององคกรมความโดดเดนโดยประกาศเปนองคกรคนดภายใตคานยม

หลกคอคณธรรมน�าธรกจและมกลยทธสรางวฒนธรรมองคกรคนดโดยการ

ยกยองคนดสงเสรมคนเกงซงมกระบวนการท�าใหคนในองคกรเปนคนดศรทธา

ในคณธรรมและจรยธรรมทดงามผานกจกรรมสรางสขทมวธการใหคนในองคกร

เรยนรการเปลยนแปลงตนเองจากภายในเพอปรบทศนคตคดในเชงบวกและ

เรยนรทจะรจกคณคาตนเองและผอนพรอมกบมการขยายผลอยางตอเนอง

จนกลายเปนวฒนธรรมองคกรและทส�าคญบรษทไลออนฯยงไดสรางแบรนด

ผลตภณฑทสะทอนใหเหนคณธรรมของผผลตทใสใจในเรองความดจนกลายเปน

ภาพลกษณขององคกรในทสดเพอใหองคกรตางๆไดตระหนกเหนความส�าคญ

ในเรองการพฒนาบคลากรใหไดฝกการเรยนร จากภายในและสามารถน�า

กระบวนการสรางความสขภายในใจทไมไดเนนในเรองของหลกศาสนาแตมงไป

ทการพฒนาจตใจผานกจกรรมตางๆซงเปนอกมมมองหนงในมตHappySoul

ไปปรบใชในองคกรไดอยางเหมาะสมตอไป

Page 4: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

4 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

ความสขจากภายในจดเรมตนการสรางสขสภายนอก

หากกลาวถง“ความสข”ไดมการใหความหมายหรอค�านยามในมตตางๆ

ของชวตไมวาจะเปนมตทางดานสขภาพดานชวตสวนตวการท�างานตลอดจน

ดานศาสนาเปนตนซงกลาวไดวา“ความสข”เปนการมององครวมของชวตทม

ความหลากหลายจากระดบความสขพนฐานในทางโลกจนไปถงกาวเขาสความสข

ในทางธรรมทมความละเอยดประณตยงขนเปนล�าดบ

จากแนวคดความสขตามทฤษฎจรยศาสตรของอรสโตเตล(Gavinand

Mason,2004:387-389)กลาววามนษยทกคนอยากมความสขและแสวงหา

หนทางทจะน�าชวตไปสความสขรวมถงความสขแตละประเภทจะสมพนธกบ

สงหนงอยางสมเหตสมผล(Eudaimonia)ความดงามของมนษยเปนความสข

ทไดบรรลความเปนเลศของคณลกษณะของจต (Soul)คอความมเหตผล

หากมนษยจะพบกบชวตทดงามมนษยกตองอยในสงคมทดเชนกนซงสงคมน

กเปรยบเหมอนกบการท�างานในองคกรเพราะบคคลตองใชเวลามากมายอยกบ

การท�างานนอกจากนยงตองทมเททงพลงกายพลงใจสการท�างานและองคกรเปน

แหลงของความสมพนธระหวางบคคลเปรยบเหมอนความสมพนธทางสงคม

ซงลกษณะทส�าคญตอการสรางความสขตามแนวคดของอรสโตเตลคอความอสระ

(Freedom)ความสขเปนผลมาจากการทบคคลสามารถสรางทางเลอกไดความร

(Knowledge)ความสขจ�าเปนตองมความรเพอทจะท�าใหมเหตผลตอการตดสนใจ

ทส�าคญไดและคณธรรม(Virtue)การกระท�าทอยบนจรยธรรมอนดจะชวย

พฒนาการตดสนใจทดซงผลนนน�ามาสความภาคภมใจและความเคารพในตนเอง

พระพรหมคณาภรณ(ป.อ.ปยตโต)ไดอธบายความสขในเชงพระพทธ

ศาสนาหมายถงการสนองตอความตองการเปนความสมอยากสมปรารถนา

โดยความอยากนเปนไดทงกศลนนคอฉนทะและอกศลคอตณหาพระพทธเจาตรส

ถงความสข3เรองคอกามสขความสขทางสงคมและความสขในการพฒนาชวต

อนเปนการอธบายความสขวามหลายระดบโดยทกามสขเปนเรองของการตอบสนอง

Page 5: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 5

ความตองการทางประสาทสมผสความสขทางสงคมเปนความสขจากความเปนมตร

และการอยรวมกนในครอบครวชมชนสงคมและความสขจากภายในเกดขน

พรอมกนไปกบการพฒนาของชวตกอใหเกดปญญาทท�าใหจตใจเปนอสระ(ประเวช

ตนตพวฒนสกลและเอกอนงคสตลาภนนท,2554)

จะเหนวาแมการใหค�านยามความสขในขางตนอาจดแตกตางกนแตหาก

พจารณาใหดกจะพบความคลายคลงกนคอการทคนเราสามารถเขาใจและ

เหนคณคาของตนเองมความคดและอารมณในทางบวกเปนการเกดจากการ

พฒนาชวตหรอยกระดบจตใจของมนษยใหพฒนาเปนไปในทางทดมากขนฉะนน

เมอพดถงการพฒนาคนใหมความสขจากภายในเขาถงความดความงามในชวต

และความจรงแทนนจะสามารถท�าใหคนเขาใจและเหนคณคาตนเองและผอน

อกทงยงตอยอดสรางประโยชนใหแกองคกรและสงคมไดอยางผาสกดวย

ทงนผเขยนขออธบายถงความส�าคญของความสขในมตHappySoul

ทสามารถหนนเสรมใหเกดความสขในมตอนๆซงไดสอดคลองกบกระบวนการ

เรยนรตามแนวจตตปญญาศกษาโดยเปนการพฒนาจากภายในคอการศกษา

จากการดจตของตนเองแลวเกดปญญาโดยมเปาหมายหลกใหผ เรยนตนร

เกดการเปลยนแปลงขนพนฐานในตนเอง (Individualtransformation)

เปลยนแปลงความรสกนกคดเกยวกบเพอนมนษยและธรรมชาตเพอเปนรากฐาน

ของการเปลยนแปลงขนพนฐานในองคกร(Organizationtransformation)

ท�าใหคนในองคกรและชมชนเคารพศกดศรและคณคาของกนและกนอยางลกซง

ชวยเหลอเผอแผกนจนเชอมประสานเปนการเปลยนแปลงขนพนฐานทางสงคม

(Socialtransformation)น�าไปสการลงมอปฏบตเพอเปลยนแปลงสงคมรวมถง

การเปลยนแปลงโลกอกทงยงชวยใหการอยรวมกนในสงคมมสนตและความสข

อยางแทจรง(ประเวศวะส,2554)

ถาหากเราสรางความสขทแทจรงใหเกดขนภายในใจหรอHappySoul

ซงเปนความสขทลกซงเหนคณคาภายในตนเองรจกคณคาผอนแลวเกดความสข

Page 6: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

6 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

อยางแทจรงภายในใจของตนเองกอนเปนอนดบแรกสามารถอธบายไดวาการท

มนษยจะมความสขในชวตไดสงส�าคญคอการเรมจากความสขภายในตนเองกอน

หากคนเรามความพงพอใจภาคภมใจและเหนคณคาในตนเองรวมไปถงการ

มจตส�านกทดมมโนธรรมเกดความสงบภายในกสามารถท�าใหเรามคณลกษณะ

ทดดวยเชนมน�าใจนกถงและเขาใจผอนเมตตาชอบชวยเหลอผอนเปนตน

นนหมายถงการมความสขในมตHappyHeartเมอเรามน�าใจกยอมเปนทรกของ

ผอนการคดในแงบวกมองโลกในแงด จตใจสงบกสงผลใหเราไมเกดความ

ตงเครยดมความสขในมตHappyRelaxคอการไดรสกผอนคลายมอารมณ

แจมใส โดยการฝกสมาธทางจตวทยาถอวาเปนการลดความเครยดทม

ประสทธภาพอกทงยงและหากมสขภาพจตดกยอมสงผลตอการมสขภาพกาย

ทแขงแรงเชอมโยงความสขในมตHappyBody

นอกจากนปจจบนมการวจยทชใหเหนวาการพฒนาจตการมความสข

จากภายในทฝกดวยการท�าสมาธและการเจรญสตมผลตอการพฒนาปญญา

ภายในทสามารถเหนการเปลยนแปลงไดในระดบโครงสรางและการท�างานของ

สมองโดยเฉพาะทบรเวณสมองสวนหนาสด(Prefrontalcortex)ซงเปนสมอง

สวนควบคมความประพฤตทเกยวของกบสงคมชวยในการควบคมอารมณได

อกทงสงผลตอการคดวเคราะหและการเรยนรตางๆเพอการพฒนาและเสรมสราง

ศกยภาพไมวาจะเปนเรองการท�างานหรอการใชชวตใหดขนโดยเชอมโยงความ

สขในมตHappyBrain

จากทกลาวมาทงหมดเปนความสขในระดบบคคลซงเมอกายและใจม

สขภาวะทดกจะสงผลตอไปในชวตระยะยาวหรอเรยกวาเปนทนชวตซงไดแก

ทนมนษยคอHappyFamilyครอบครวถอเปนหนวยทเลกทสดในสงคมแตม

ความส�าคญมากทสดเพราะเปนสงคมพนฐานทใหมนษยไดเรยนรการใชชวต

หากครอบครวเขมแขงกจะท�าใหมประชากรทมคณภาพในสงคมเมอสงคมมแต

คนดมความรกความสามคคตอกนสรรคสรางสงดๆเพอสวนรวมกจะท�าใหเกด

ความสขในสงคมหรอHappySocietyไดสงผลตอไปอกในเรองทนเศรษฐกจ

Page 7: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 7

ทเปนปจจยส�าคญในเรองชวตความเปนอย ไมวาจะเปนรายไดสวสดการ

การลงทนทรพยากรตางๆรวมไปถงความมนคงในชวตกจะมแนวโนมไปในทาง

ทดดวยนนคอการทมความสขในมตHappyMoneyนนเอง

จะเหนไดวาการสรางความสขในมตHappySoulสามารถตอขยาย

ความสขในดานอนๆไดครบทงหมดหากองคกรไดใหความส�าคญและตระหนก

ถงการพฒนาบคลากรโดยเรมตนจากการพฒนาตนเองใหมความสขจากภายใน

ไมวาจะเปนการฝกสมาธและสตในขณะท�างานจากนนกเชอมโยงเรองของสต

ในการท�างานเขากบการท�างานรวมกบผอนโดยอาศยการคดและการพดอยางมสต

เปนเครองมอสรางความคดทางบวกและการสอสารอยางสรางสรรคซงจะ

สามารถสรางคานยมองคกรจากความดหรอประสบการณความภาคภมใจในการ

ท�างานของทกคนจนมาเปนคานยมหลกขององคกรและเปนวฒนธรรมองคกร

ททกคนไดยดถอปฏบตกนในทสด

ทงนการสรางความสขในมตHappySoulในองคกรไมเพยงมความหมาย

ไปในทางการมความสขตามค�าหลกธรรมค�าสอนในศาสนาเทานนแตสามารถมอง

การสรางความสขจากการพฒนาทรพยากรมนษยใหเกดการเรยนรอยางลกซง

จากภายในใหเหนคณคาของตนเองและผอนไดเชนกนเพราะกระบวนการเรยนร

จากภายในนสามารถน�าไปสการยกระดบจตใจของบคคลใหดยงขนรวมไปถง

การมสตคดใครครวญในสงตางๆ ไดอกดวยซงเปนประโยชนตอองคกรทมบรบท

อนมปจจยจากประชากรทนบถอหลากหลายศาสนาแตอยในองคกรเดยวกน

จะสามารถน�าไปปรบใชไดงายโดยผเขยนไดน�าแนวคดจตตปญญามาเปนกรอบ

ในการวเคราะหดงน

แนวคดจตตปญญาศกษา (Contemplative Education)

การเรยนรสการเปลยนแปลงขนพนฐาน(TransformativeLearning)

เปนการเรยนรทมงเนนไปทการส�ารวจภายในตนเองการเรยนรผานประสบการณตรง

และการรบฟงดวยใจเปดกวางซงจะน�าไปสการตระหนกรความเคารพในความ

เปนมนษยและการยอมรบความแตกตางขณะทมการใหค�าอธบายความหมาย

Page 8: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

8 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

ของจตตปญญาศกษาวาหมายถงกระบวนการการเรยนรดวยใจอยางใครครวญ

การศกษาทเนนการพฒนาดานในอยางแทจรงเพอใหเกดการตระหนกรถงคณคา

ของสงตางๆโดยปราศจากอคตเกดความรกความเมตตาออนนอมตอธรรมชาต

มจตส�านกตอสวนรวมและสามารถเชอมโยงศาสตรตางๆมาประยกตใชใน

ชวตประจ�าวนไดอยางสมบรณ(ชลลดาทองทวและคณะ,2551:27)

แนวคดจตตปญญาไดถกน�ามาประยกตใชในดานการพฒนาทรพยากร

มนษยใหเปนบคคลทดจากภายในนนมแนวทางดงน

1. Criticality-Basedคอสอนใหมองโลกในแงดตระหนกรตนเอง

เหนคณคาของตนเองและสงเสรมใหมความคดวจารณญาณรจกวเคราะหหา

เหตผล

2. Creativity-Basedคอสอนใหพฒนาตวเองใหเตมทตามศกยภาพ

รจกสรางสรรคสงใหม

3. Productivity-Basedคอสอนใหมองทผลงานใหรจกสรางผลต

คดอะไรใหมๆ

4. Responsibility-Basedคอสอนใหรจกตวเองเสยสละผลกดน

สงคมใหกาวหนาดวยมอของเรา

โดยแนวทางนสามารถน�ามาปรบใชไดกบทกศาสตรทามกลางสงแวดลอม

ทมบรรยากาศของความรกความเขาใจอยในวฒนธรรมประเพณทดขององคกร

เนนการฝกฝนการปฏบตจนเกดการเปลยนแปลงภายในตนเองผานกจกรรมการ

เรยนรแบบใหมเชนการท�างานการออกก�าลงงานศลปะสนทรยสนทนาและ

กจกรรมอนๆทโยงไปสการรจตของตนเองกอใหเกดการเปลยนแปลงขนพนฐาน

ในตนเองเพอน�าไปสการเปลยนแปลงในองคกรและสงคม(ณฐพลวงวญญและ

คณะ,2552:79)

นอกจากนการเรยนรตามแนวคดจตตปญญาศกษาเปนการฝกการใชชวต

ทงฐานกายฐานใจและฐานปญญาเชนฝกฟงอยางตงใจไมโตแยงมองอยางพนจ

ทกแงมมทงตามหลกศาสนาและบรบทของทางโลกเปรยบเสมอนตนไมทได

Page 9: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 9

แตกกงออกมาเปนหลายสาขาดงภาพตอไปน(ชลลดาทองทว,จรฐกาลพงศภคเธยร,

ธระพลเตมอดม,พงษธรตนตฤทธศกดและสรยทธรตนพจนารถ,2553:6-9)

แผนภาพท 1การเรยนรตามแนวคดจตตปญญา

ทมา:www.contemplativemind.org

จากภาพจะเหนไดวากระบวนการเรยนร ตามแนวจตตปญญาผานกจกรรมนนไมไดเฉพาะเจาะจงเพยงแคตองเปนกจกรรมในมตของศาสนาเพยงอยางเดยวแตเปนกระบวนการเรยนรในทกแงมมโดยในแตละกจกรรมท�าให เหนวาลวนแลวแตเปนกจกรรมทมกระบวนการปรบเปลยนภายในใหบคคลเกดสมาธเกดความสงบมากยงขนและกระบวนการเหลานเปนการฝกใหบคคลมสตเกดความนงภายในจตซงสงผลใหบคคลเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมในเชงบวกเกดการรบรความรสกของตนเองตระหนกรคณคาตนเองและเกดความรสก เหนอกเหนใจผอนและเขาใจผอนเปนตน นอกจากนยงมกระบวนการพฒนาจตวญญาณของมนษย ทเรยกวา จตววฒนโดยจตววฒนหมายถงการเปลยนแปลงระดบขนพนฐานของจตใจและจตวญญาณจากจตเลกไปสจตใหญหรอจตส�านกใหม(NewConsciousness)

จากความคบแคบของตวเองไปสจตทเชอมโยงกบธรรมชาต

Page 10: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

10 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

จตเลกคอความรสกนกคดทแคบๆเหนอะไรแตเพยงบางสวนท�าให

เกดความบบคนเพราะขดแยงกบธรรมชาตสวนจตใหญหมายถงความรสก

นกคดทมพนทกวางขวางมองเหนเชอมโยงเปนอนหนงอนเดยวกนของชวตและ

ธรรมชาต เหนคาของผนดนทเราอาศยและเตบโตรวมถงสายน�าทเราไดใช

หลอเลยงชวตตลอดจนสงมชวตทกชนดทลวนสงผลซงกนและกนอยางแยก

ขาดกนไมได

จตววฒนท�าใหการอยรวมกนของมนษยกบมนษยและมนษยกบ

ธรรมชาตเปนไปอยางสนตท�าใหมนษยเหนคณคาของคนรอบขางเหนความงาม

ของทกสงรอบตวซงท�าใหมนษยกาวขามความคดคบแคบทเคยมองโลกน�าไปส

การแกวกฤตตางๆทโลกเผชญอยทตนเหตของปญหาโดยอยบนพนฐานของ

ความรกและความเคารพซงกนและกนทงกบเพอนมนษยและธรรมชาต

กระบวนการในการเขาถงการมจตใหญนนมมากมายหลากหลายเชนขยายขอบเขต

ของการรบรผานกระบวนการทางศลปะผานการเจรญสตผานงานอาสาสมคร

หรอการเขาถงธรรมชาตเปนตน(สรยทธรตนพจนารถ,2548)

ดงนนแนวคดจตตปญญานบวาเปนแนวทางหนงทจะท�าใหคนในองคกร

เกดกระบวนการเรยนรดวยใจอยางใครครวญเนนการพฒนาความคดจตใจ

อารมณภายในตนเองอยางแทจรงเพอใหเกดการตระหนกรในตนเองรคณคา

ของสงตางๆโดยปราศจากอคตเกดความรกความเมตตามจตส�านกตอสวนรวม

และสามารถน�าไปประยกตเชอมโยงในการด�าเนนชวตไดอยางสมดลซงกระบวนการ

เรยนรดงกลาวจะท�าใหเกดการเรยนรเพอการเปลยนแปลง(Transformative

Learning)ในระดบตางๆไดแก

1.การเปลยนแปลงภายในตนเอง(Self-Transformation)

2.การเปลยนแปลงภายในองคกร(OrganizationalTransformation)

3.การเปลยนแปลงภายในสงคม(SocialTransformation)

Page 11: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 11

และนอกจากการสงเสรมการน�าแนวทางดงกลาวมาใชในการเปลยนแปลง

คนในองคกรแลวทส�าคญตองอาศยบรรยากาศและสภาวะทดขององคกรในการ

ท�างานรวมกนเพอสงเสรมและสะทอนคานยมขององคกรทชดเจนในการสราง

องคกรแหงความสขดวยเปรยบเหมอนเกาอ3ขาซงค�าจนกนและกนหากขาดตวใด

ตวหนงกยอมสรางวฒนธรรมองคกรไดยากการสรางความสขในองคกรจงตอง

ประกอบดวยองคประกอบ3ประการ(ยงยทธวงศภรมยศานต,2555:29)

ดงภาพตอไปน

แผนภาพท 2องคประกอบของความสขในการท�างาน

หวใจส�าคญของแนวคดนมองคประกอบ3ประการคอ

1. การเหนคณคาภายในตนเองการใชสมาธและสตในการพฒนาจต

ซงสมาธและสตเปนเครองมอในการพฒนาคณคาภายในตนเองโดยการเหนคณคา

ในตนเองเปนปจจยส�าคญยงในการปรบตวทางอารมณสงคมและการเรยนร

การเหนคณคาในตนเองนบวามคณคาสงยงเพราะเปนพนฐานของการมองชวต

สมรรถนะทางดานสงคมและอารมณเกดจากการเหนคณคาในตนเองบคคลทเหน

คณคาในตนเองสงจะสามารถเผชญกบอปสรรคทผานเขามาในชวตสามารถ

คณคาภายในตนเอง

คานยมการท�างานรวมกน คานยมขององคกร

Page 12: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

12 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

ยอมรบสถานการณทท�าใหตนเองรสกผดหวงและทอแทใจดวยความเชอมน

ในตนเองจงเปนบคคลทประสบความส�าเรจมความสขสามารถด�าเนนชวตตามท

ตนปรารถนาไดอยางด(Qubein,1983อางในจนทรฉายพทกษศรกล,2532:3)

การพฒนาคณคาภายในตนเองจะท�าใหบคคลมคณลกษณะดานดมากขน

เชนความเหนอกเหนใจเสยสละอดทนซอสตยเปนตนคณคาเหลานมลกษณะ

เปนคณคาสากลของมนษยการท�างานทตองท�ารวมกบผอนคณคาเหลานกยงม

ความส�าคญมากยงขนและคณคาเหลานไมใชเกดขนเพราะการประกอบอาชพ

หรอไดรบค�าสงสอนหรอปฏญาณตนวาจะเปนเชนนนแตทส�าคญคอการถายทอด

จากบคคลสบคคลการถายทอดคณลกษณะจงเปนเรองของการซมซบจากบคคล

ตางๆและจะสะสมอยในตวเราทกคนแตคณลกษณะของความเหนอกเหนใจ

เสยสละอดทนฯลฯใชวาจะแสดงออกไดตลอดเวลาซงจะมากหรอนอยอยท

อารมณในยามทบคคลเครยดวตกกงวลกจะแสดงคณลกษณะนนอยลงแตในยาม

ทบคคลมความสงบคณคาเหลานกจะแสดงออกอยางชดเจนดงนนอาจกลาวไดวา

ความสงบเปนคณคาแกนกลางของคณคาทงปวง

2. การสรางคานยมในการท�างานรวมกนการท�างานในองคกรตอง

ประกอบดวยกลมฝายหรอแผนกตางๆทคนในองคกรจะตองปฏบตงานท�าหนาท

เชอมโยงกนการท�างานรวมกนอาจท�ารวมกบฝายงานเดยวกนและฝายงานอนๆ

ดวยดงนนเพอลดการท�างานแยกสวนทมขนตอนมากและขาดการประสานงาน

กนและชวยใหการท�างานเปนไปอยางมประสทธภาพการท�างานรวมกนอาจจะ

มทงรปแบบทเปนทางการอยางการประชมและไมเปนทางการเชนการหารอ

พดคยประสานงานตดตอเปนตนโดยหวใจส�าคญของการสรางนยมในการท�างาน

รวมกนประกอบดวย2สวนคอ

การคดทางบวกตอกนในองคกรความคดมผลโดยตรงตออารมณ

และพฤตกรรมเมอสมาชกในองคกรรบรเหตการณทเกดขนแตละบคคลจะตความ

ไมเหมอนกนคนทคดลบจะมองเหตการณเฉพาะดานทไมดและมองขามสวนดไป

Page 13: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 13

เชนเมอหวหนาต�าหนเรองงานคนคดลบกจะเหนแตดานลบวาหวหนาเขมงวด

ขบนไมเหนใจลกนองเมอคดลบกจะเกดความรสกลบเชนโกรธนอยใจเปนตน

พฤตกรรมทแสดงออกทางลบเชนหนาบงบนท�างานแยลงเปนตน

การฝกคดบวกจงเปนการตความใหมโดยปรบความคดใหมองดานบวก

ของเหตการณเพราะธรรมชาตของเหตการณยอมมทงดานบวกและลบเสมอ

ดงตวอยางทไดหยบยกมาขางตนหากเปนผคดบวกกจะเหนสวนดของหวหนางาน

เชนเขาอยากใหงานออกมาดเขารใสใจการท�างานของลกนองเมอคดบวก

ความรสกดกจะตามมาเชนยอมรบค�าแนะน�าทดของหวหนาหลงจากนน

พฤตกรรมกจะแสดงออกไปในทางบวกเชนยมแยมขอบคณทเสนอแนะให

ความรวมมอเปนตน

การฝกคดทางบวกสามารถเชอมโยงกบเรองของสต เพราะความคด

ทางบวกจะเกดขนไดงายเมอคนเรามการฝกสตการคดทางบวกนนถากลาวในแง

ของการใชสตกคอการมสตในการคดใครครวญ(Contemplation)นนเองดงนน

การฝกใหพนกงานในองคกรไดมการนงสมาธปฏบตธรรมจงมประโยชนทชวยให

พนกงานท�างานอยางสงบและแสดงคณคาในตนเองออกมาในการท�างานเชน

ความซอสตยความอดทนความรอบคอบมน�าใจตอเพอนรวมงานและยงชวย

ใหสมาชกในองคกรไดคดบวกตอกนมากยงขนเพราะเมอมสตในการท�างานกยอม

มสตในการคดนนเอง

การสอสารทดในองคกรการฝกใหพนกงานในองคกรไดสอสารทาง

บวกทงโดยค�าพดและการใชภาษาทาทางโดยเฉพาะทาทางการรบฟงและการพด

ดวยอวจนภาษาทางบวกเปนสวนส�าคญของการสรางความสขในองคกรการฝก

สตใหแกพนกงานในองคกรมสวนส�าคญในการชวยใหเกดการสอสารอยางมสต

การสอสารในองคกรควรสรางบรรยากาศทดและเปนไปอยางสรางสรรคอยางเชน

การประชมหรอการปรกษาหารอซงถอวาเปนชวงเวลาทพนกงานองคกรไดม

โอกาสในการรวมใจรวมคดรวมเรยนรเพอพฒนาตนเองพฒนางานหาทางแกปญหา

Page 14: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

14 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

รวมกนการพดคยหรอประชมทมกไมประสบความส�าเรจเนองจากสมาชกเพยงแค

มานงรบฟงเทานนและสมาชกมงแตเอาแตชนะหรอแกตวในปญหาทเกดขน

จงเกดบรรยากาศของการโตแยงกนฉะนนการท�าใหการสอสารในองคกรม

บรรยากาศทเตมไปดวยการเปดโอกาสใหไดแสดงความคดเหนและยอมรบ

ความคดเหนซงกนและกน โดยเนนการสอสารทท�าใหองคกรมความสข

มบรรยากาศทด2ลกษณะคอ

- สนทรยสนทนา(Dialogue)มงเนนการฟงอยางใสใจเพอรบฟงและ

เรยนรจากผพดและเมอสะทอนความคดออกไปกท�าดวยเจตนาทตองการเรยนร

จากผพดหรอตองการแบงปนประสบการณรวมกน

- การอภปรายอยางสรางสรรค(CreativeDiscussion)มงเนนการ

หาทางออกรวมกนเมอมปญหาเกดขนผพดมเจตนาทจะเสนอความคดโดยไม

ยดตดวาจะตองเปนทางออกทถกหรอดกวาคนอนๆแตละคนกมโอกาสน�าเสนอ

ความคดเหนของตนเองและรบฟงความคดเหนของผอนๆจงสามารถชวยกน

หาทางออกทเหมาะสมได

การสอสารนตองอาศยการฝกและสงเสรมใหเกดการเรยนรในองคกร

ซงกกลบมาเชอมโยงกบพนฐานของการสรางความสขในองคกรคอเรองการฝก

สตซงเมอมสตในการสอสารการประชมพดคยอยางสรางสรรคกจะเกดขนไดงาย

เนองจากถกสอดแทรกดวยอารมณไดยากในขณะทมสตในการพดจากสอสาร

3. การสรางคานยมองคกรองคกรทงหลายตางมความคาดหวงวา

ท�าอยางไรทจะท�าใหสมาชกขององคกรมคานยมทเกอกลการท�างานการผลต

และการใหบรการหลายๆองคกรไดพยายามคดค�าขวญขนมาเปนคานยมรวม

บางองคกรกใหสมาชกรวมกนคดหาค�าทจะเปนคานยมขององคกร เพอให

พนกงานไดตระหนกและระลกถงคานยมททางองคกรตองการใหทกคนยดถอเปน

แนวทางในการท�างานในทศทางเดยวกนกระบวนการในการเปลยนแปลงคานยม

สการปฏบตขององคกรโดยการเปลยนแปลงคนใหตระหนกรคานยมและน�ามา

Page 15: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 15

ปฏบตนนตองพฒนาการเรยนรของสมาชกในองคกรอยางตอเนองโดยอาจมการ

ใชเครองมอมาใชเชนเรองเลาเราพลงการทบทวนหลงการปฏบตงาน(AAR:

ActionAfterReview)เปนตนซงหากใชคานยมองคกรเปนเปาหมายรวมดวย

และใชกจกรรมเหลานมาเปนเครองมอชวยใหเกดการเปลยนแปลงรวมกบการ

สนทนาอยางมสตจะท�าใหพนกงานในองคกรไดตระหนกถงคานยมและปฏบตตน

ตามแนวคดแนวทางขององคกรทไดตงเปาหมายไวอยางแนนอนทกลาวมา

ทงหมดนเปนแนวทางทจะท�าใหสมาชกในองคกรไดเรมตนจากการพฒนาตนเอง

โดยการฝกการเรยนรการเปลยนแปลงภายในมการใชสมาธและสตเปนเครองมอ

ชวยในเรองการท�างานและชวยใหเหนคณคาตนเองและผอนสดทายคนจะเกด

ความตระหนกและซาบซงกบคานยมขององคกรและกลายเปนวฒนธรรมองคกร

ในทสด

ทงนผเขยนขอยกตวอยางบรษทไลออน(ประเทศไทย)จ�ากดองคกร

สขภาวะทมแนวคดและกระบวนการสรางความสขในมตHappySoulใหแก

คนในองคกรซงนอกจากจะมแนวคดใหคนในองคกรเปนคนดมคณธรรมแลว

ยงมวฒนธรรมองคกรทสงเสรมใหพนกงานเปนคนดคนเกงโดยผเขยนไดน�ากรอบ

แนวคดขางตนมาวเคราะหใหเหนฐานคดขององคกรอนน�ามาซงคานยมตลอดจน

วฒนธรรมองคกรทสงเสรมคนดและยงไดวเคราะหกระบวนการการสรางสข

ของบรษทไลออนฯผานกจกรรมตางๆเพอใหเหนขนตอนและผลลพธทไดวา

การสรางความสขในองคกรทเกดจากความสขจากภายในบคคลนนกอใหเกด

ผลดตอองคกรอยางไรบางซงจะเปนแนวทางใหองคกรอนๆไดน�าไปปรบใชให

เหมาะกบบรบทของตนเองตอไป

Page 16: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

16 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

Lion องคกรคนด

“สรางคนใหสขจากใจ องคกรไดงานด”

แผนภาพท 3 คานยมและวฒนธรรมองคกรของบรษทไลออน(ประเทศไทย)

จ�ากด

บรษทไลออน(ประเทศไทย)จ�ากดเปนบรษทรวมทนระหวางเครอ

สหพฒนกบบรษทไลออน(ประเทศญปน)ซงผลตสนคาอปโภคและบรโภคไมวา

จะเปนกลมผลตภณฑดแลเสอผาผลตภณฑดแลผวผลตภณฑดแลชองปาก

ผลตภณฑส�าหรบเดกเปนตนบรษทนกอตงมานานกวา45ปพรอมกบการสราง

ใหองคกรเปนองคกรแหงความสขโดยมกระบวนการสรางสขทมงเนนการพฒนา

ดานจตใจคนเปนส�าคญเนองจากเหนวาตวแปรส�าคญทสดขององคกรคอ“คน”

พรอมกบมเปาหมายส�าคญคอสรางองคกรใหเตบโตมนคงและมความสข

อยางยงยน

Page 17: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 17

นอกจากนบรษทมวสยทศนคอการเปนบรษททมสมรรถนะในการ

พฒนาและแขงขนเพอเปนผน�าดานการผลตสนคาอปโภคบรโภคในภมภาคเอเชย

อยางมคณธรรมโดยมคานยมหลกคอ“ธรกจคคณธรรม”พรอมพนธะสญญาวา

“สรางความดสสงคมและสรางสขภาวะทดสผบรโภค”และปจจยส�าคญในการ

สรางองคกรคอ“ความดเปนรากฐานแหงความมนคงในองคกรและความเกง

เปนพลงขบเคลอนใหองคกรเตบโต”น�ามาซงวฒนธรรมองคกรทวา“ยกยอง

คนด สงเสรมคนเกง”นอกจากจะพฒนาบคลากรภายในองคกรแลวยงมการขยาย

ความดสสงคมเพอสรางสรรคสงคมไทยใหนาอยและคนไทยมคณภาพชวตทด

ทงนบรษทไลออนฯไดนยามค�าวาคนดคอคนทมศรทธาในคณธรรม

และจรยธรรมทดงามคดดพดดท�าดรรกสามคคมความซอสตยสจรตมความ

รบผดชอบและปรารถนาดตอผอนเสมอสวนคนเกงคอคนทมความรอบร

มลกษณะเปนพหสตและไดฝกฝนจนกลายเปนมออาชพดงนนท�าใหเหนวา

การตงเปาหมายการท�าธรกจของบรษทไลออนฯไดคาดหวงวาคานยมและพนธะ

สญญานจะเปนสงเตอนใจใหพนกงานไดตระหนกถงและเกดการเปลยนแปลง

ตนเองใหเปนคนดในแบบฉบบของบรษทและสอดคลองกบคานยมองคกรและ

พนธะสญญาทไดตงไวจนกระทงกลายมาเปนวฒนธรรมองคกรขางตนในทสด

แตการทจะท�าใหคานยมซงเปนนามธรรมใหกลายเปนจรงไดนนตองม

กระบวนการทจะแปลงคานยมไปสการปฏบตของคนในองคกร

ซงบรษทไลออนฯไดมกระบวนการสรางการเปลยนแปลงภายในใหแก

พนกงานในองคกรเพอใหการท�างานและการด�าเนนธรกจสอดคลองกบคานยม

ขององคกรคอ“ธรกจคคณธรรม”และเชอวาการขบเคลอนองคกรใหมนคงตอง

อาศยความดโดยคณบญฤทธมหามนตรกรรมการผจดการบรษทไลออนฯ

ไดกลาวถงแนวคดการสรางองคกรคนดวา“คนด เปนรากฐานแหงความมนคง

และยงยน ผลงานทเปนเลศยอมเกดจากมอของคนด อนจะเปนพลงขบเคลอน

ใหสงคมผกพนกน ดวยสายใยแหงความดน�ามาซงประโยชนสขตอสวนรวมและ

ประเทศชาตอยางแทจรง”

Page 18: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

18 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

จะเหนไดวาบรษทไดใหความส�าคญกบการสรางคนใหเปนคนดและ

ตองการจรรโลงสงคมใหเปนสงคมแหงความดและมความสขอยางยงยนดงนน

ลกษณะเดนของโครงการหรอกจกรรมของบรษทไลออนฯนอกจากจะท�าใหเกด

การเปลยนแปลงภายในของตวพนกงานซงสงผลตอการเปลยนแปลงในองคกรให

มความสขแลวยงเปนการแปลงคานยมหลกขององคกรไปสการปฏบตและตอย

อดแพรขยายความดไปยงคคาและสงคมดวยโดยมขนตอนและกระบวนการท

สะทอนใหเหนการสรางความสขในมตHappySoulทสอดรบกบคานยมและ

วฒนธรรมองคกรดงตอไปน

ในเชงโครงสรางของคณะท�างานขบเคลอนองคกรแหงความสขบรษท

ไลออน(ประเทศไทย)จ�ากดมการแตงตงคณะกรรมการพฒนาองคกรคนด

โดยแบงงานเปน3สวนดงน

สวนท 1 คณะกรรมการนโยบายใหการสงเสรมสนบสนนเรองความร

ก�าลงคนงบประมาณ

สวนท 2 คณะกรรมการสงเสรมกจกรรมโดยแบงเปน4กลมไดแก

- กลมเสรมสรางคณธรรมและจรยธรรมรบผดชอบโครงการหรอ

กจกรรมทปลกฝงคณธรรมใหเปนแกนในองคกร

- กลมพระโพธสตวรบผดชอบโครงการหรอกจกรรมทปลกฝงคณธรรม

การเปนผให

- กลมแปดแฮปปรบผดชอบโครงการหรอกจกรรมทปลกฝงความสข

ทพอเพยงและพอด

- กลมชมชนคนดรบผดชอบโครงการหรอกจกรรมใหขยายเครอขาย

ความดสชมชน

สวนท 3 คณะกรรมการประเมนผลมหนาทก�าหนดเปาหมายตดตาม

ประเมนผลโครงการหรอกจกรรมเพอพฒนาโครงการและกจกรรมใหเกด

ประสทธภาพตลอดจนสรางสรรควฒนธรรมทดงามในองคกรเพอยกระดบ

มาตรฐานคณธรรมจรยธรรมองคกรและความสข

Page 19: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 19

ในสวนของกจกรรมความดของบรษทไลออนฯหากพจารณาจาก

กรอบแนวคดจตตปญญาผเขยนไดแบงกจกรรมสรางความสขในมตHappySoul

ออกเปน3กลมใหญตามการเรยนรเพอการเปลยนแปลง(Transformative

Learning)ในระดบตางๆเพอใหเหนกระบวนการการเปลยนแปลงจากภายใน

จนเกดการตระหนกรและเหนคณคาภายในตนเองและน�าไปสการเหนคณคาของ

ผอนรจกการใหการเสยสละแกเพอนรวมงานไปจนถงการสรางสรรคสงคม

ใหเปนสงคมทนาอยแบงปนความดไปยงสงคมชมชนดงน

1. กจกรรมการเปลยนแปลงภายในตนเอง (Self-Transformation)

เปนการเปลยนแปลงในระดบแรกโดยเปนกจกรรมทเรมตนจากการเปลยนแปลง

ภายในตนเองมงเนนใหเกดการพฒนาดานในซงประกอบไปดวยจตและการคด

ผานการฝกปฏบตจากกจกรรมทหลากหลายจนเกดกระบวนการคดใครครวญ

ดวยจตทเปดกวางประกอบดวยจตทเปนสมาธและมสตซงมกจกรรมดงน

รปภาพท 1 กจกรรมสขใจใสบาตรและโครงการพกใจ2นาทบรษทไลออน

(ประเทศไทย)จ�ากด

สขใจใสบาตรเปนกจกรรมททางองคกรไดจดขนเพอใหพนกงาน

ไดมโอกาสท�าบญแดพระสงฆซงมผลทางดานจตใจตอตวพนกงานเปนเสมอน

ก�าลงใจใหตวเองสามารถตอสกบอปสรรคทก�าลงเผชญอยและท�าใหตวผปฏบตเอง

รสกสบายใจสบายกายโดยกจกรรมนพนกงานจะใสบาตรรวมกนทกเชาวนจนทร

Page 20: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

20 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

กอนเรมท�างานทส�านกงานและทกเชาวนศกรทโรงงานโดยบรษทนมนตพระ

9รปจากวดใกลเคยงมารบบาตร

โครงการสมาธกบการท�างานเปนโครงการทสงเสรมใหพนกงาน

ไดฝกปฏบตสมาธมสตเตอนตวเองใหยดมนในการปฏบตชอบเสมอโดยมทง

การนมนตพระมาน�าฝกปฏบตการนงสมาธทบรษทและสงเสรมใหพนกงาน

ไปปฏบตธรรมทสถานปฏบตธรรมเชนวดอมพวนธรรมสถานวองวานชวดเขา

พทธโคดมโดยไมนบเปนวนลาเปนตน

หองจตใสใจสวางบรษทไลออนฯไดมการสรางหองจตใสใจสวาง

ขนมาเพอใหพนกงานไดใชหองนเปนหองฝกนงสมาธปฏบตธรรมกนทกเดอน

โดยภายในหองไดจดใหมมมธรรมะโดยมหนงสอสวดมนตหนงสอธรรมะซด

ธรรมะเพอใหพนกงานทสนใจใชเวลาวางเพอฝกจตใจใหเกดความสงบนอกจากน

ส�าหรบพนกงานทนบถอศาสนาอสลามทางบรษทกไดสรางหองละหมาดเพอให

พนกงานทเปนมสลมไดใชในการท�าพธทางศาสนาดวยเชนกน

โครงการพกใจ 2 นาทเปนกจกรรมทสงเสรมใหพนกงานไดพกใจ

ซงในระหวางการท�างานอาจพบเจอปญหาตางๆท�าใหพนกงานรสกเหนอยลา

จากการท�างานมาตลอดทงวนโดยทกเวลา14.00น.พนกงานจะไดพกใจกน2นาท

ซงจะเปดเสยงตามสายน�าใหพนกงานไดเตรยมท�าสมาธทโตะท�างานของตนเอง

เพอพกผอนจตใจใหผอนคลายการปฏบตเชนนท�าใหพนกงานไดฝกการมสต

ในการท�างานรวมไปถงชวยผอนคลายความตงเครยดอนเนองจากการท�างานดวย

โครงการอปสมบทหม โครงการนเปนการเปดโอกาสใหพนกงานชาย

ทมความประสงคจะอปสมบทไดเรยนรธรรมะและฝกปฏบตธรรมเปนระยะเวลา

1เดอนโดยมเพอนพนกงานและญาตมตรรวมเปนเจาภาพซงทางบรษทจะไมนบ

วนลาอปสมบทเปนวนลา

จากกจกรรมและโครงการในกลมนทางบรษท ไลออนฯม งฝกให

พนกงานในองคกรไดเรมตนการสรางความสงบใหกบจตใจโดยฝกใหพนกงาน

Page 21: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 21

มสมาธและสตในการด�าเนนชวตรวมไปถงการท�างานเรยนรธรรมะทจะชวย

สงเสรมใหเกดคณธรรมประจ�าใจแกพนกงานซงเปนแนวทางในการประพฤต

ปฏบตตนในกรอบแหงความดงามไมวาจะเปนการนงสมาธการปฏบตธรรม

การท�าบญตกบาตรและเรยนรการรจกใหนบไดวาเปนการสรางความสงบของ

จตใจและเปนการเรยนรทจะเปลยนแปลงภายในเพอใหเกดการตระหนกรถง

คณคาภายในตนเองและผอนสอดคลองกบแนวคดความสมพนธระหวางคณคา

ในตนเองกบความสงบของจตใจทสงผลตอการท�างานในองคกรดงน

แผนภาพท 4 ความสมพนธระหวางคณคาในตนเองกบความสงบของจตใจ

ทมา:การพฒนาจตตปญญาในองคกร.ยงยทธวงศภรมยศานต,(2555:31)

จากภาพขางตนสามารถอธบายไดวาการทบคคลมสมาธกจะสามารถ

พฒนาไปสการมสตไดโดยการฝกสมาธเปนการฝกจตเพอใหเกดความสงบและ

ผอนคลายสวนการฝกสตเปนการฝกใหอยกบปจจบนโดยไมวอกแวกและไมถก

สอดแทรกดวยอารมณในขณะทท�ากจตางๆทงทางกายการสอสารตลอดจน

ความรสกนกคดโดยการฝกสมาธและสตจะน�าไปสการเขาใจตนเองตระหนกร

เทาทนความรสกซงจะสงผลเกดความสงบภายในใจและน�ามาซงคณลกษณะท

ดอยางความมความเมตตามความรกตอผอนความอดทนอดกลนยตธรรมและ

เปนแบบอยางทดใหแกผอนเปนตน

เมตตา

ใหอภยความสงบ

รก

สมาธ สต

ยตธรรม

อดกลนเปน

แบบอยาง

Page 22: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

22 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

การสรางความสงบใหกบจตใจเปนเรองส�าคญส�าหรบการท�างานเพอให

สามารถแสดงคณคาในตนเองไดทางจตวทยาเรยกวาการจดการกบอารมณและ

ความเครยดสมาชกในองคกรจงตองเรยนรการจดการตนเองหรอการจดการกบ

อารมณและความเครยดเพอสรางความสงบของจตใจดวยการฝกสมาธซงจะลด

อารมณและความเครยดทสะสมอยในจตใจและสรางพนฐานของจตใจในการ

ท�างานดวยจตใจทสงบตอไปตามดวยการฝกสตเพอใหจตใจอยกบการท�างาน

โดยไมวาวนและไมถกแทรกแซงดวยอารมณเนองดวยจตอยกบปจจบนการท�างาน

กจะมประสทธภาพเกดการผดพลาดนอยลง(ยงยทธวงศภรมยศานต,2555:31)

โดยเรองของสตนจะเปนเครองมอทางจตใจทส�าคญในการพฒนาดาน

ในซงประกอบดวยจตและการคดจนเกดกระบวนการใครครวญสามารถท�าความ

เขาใจกบสงตางๆจนเกดความตระหนกรในตนเองความเมตตากรณาเออเฟอ

เผอแผและจตสาธารณะสามารถเชอมโยงสงทเรยนรกบการปฏบตจรงในชวต

ประจ�าวนหรออาจกลาวไดวาเปนแนวทางการพฒนาคนตามแนวทางCriticality-

Based ทไดกลาวไวในตอนตนแลวคอสอนใหมองโลกในแงดตระหนกรตนเอง

เหนคณคาของตนเองและสงเสรมใหมความคดวจารณญาณอนน�าไปสการรจก

วเคราะหหาเหตผลบนพนฐานความจรง

2. กจกรรมมงเนนการเปลยนแปลงภายในองคกร (Organizational

Transformation) กจกรรมกลมนม งสงเสรมวฒนธรรมการเปนผใหและ

การแบงปนและการเปนผมจตอาสาเพอใหพนกงานในองคกรเรยนรทจะมองเหน

คณคาของผอนนอกจากการมองเหนคณคาในตนเองไมวาจะเปนการชวยเหลอ

เพอนพนกงานในองคกรทประสบกบภาวะคบขนและประสบพบตภยรวมไปถง

การมจตอาสาบ�าเพญประโยชนเพอสงคมรอบขางโดยกจกรรมดงกลาวจะชวยให

คนในองคกรมคณลกษณะของการมน�าใจเออเฟอเผอแผไมเหนแกตวสงผลให

เกดการท�างานเปนทมลดความขดแยงเปนตนโดยมกจกรรมทเสรมสราง

การเหนคณคาผอนดงน

Page 23: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 23

รปภาพท 2 กจกรรมฝกศลปะการพฒนาชวตดวยจตทคดจะใหณเสถยรธรรม

สถานและโครงการกระปกพระโพธสตวชวยเหลอเพอนพนกงาน

ในองคกร

ฝกศลปะการพฒนาชวตดวยจตทคดจะให ณ เสถยรธรรมสถาน

เปนกจกรรมทตองการใหพนกงานเกดการเปลยนแปลงภายในโดยเรยนรการใชชวต

รวมกบผ อนการมจตใจเออเฟ อเผอแผซงเปนการฝกสตปญญาในการคด

ใครครวญอยางลกซงในการใชชวตผานกระบวนการพฒนาจตและยกระดบจตใจ

ใหเกดการไตรตรองเกดความเจรญงอกงามภายในจตใจจนกระทงสามารถ

มองเหนและเชอมโยงกบธรรมชาตเปนอนหนงอนเดยวกนรกเพอนมนษยอนน�าไปส

สนตแหงการอยรวมกนรวมทงท�าใหมนษยเหนคณคาของทกคนทอยรอบขาง

และเหนความงามของทกสงทอยรอบตวถอวาเปนกจกรรมทสงเสรมทกษะชวต

ใหพนกงานไดมหลกคดในการด�าเนนชวตและพรอมมจตใจทเปนผใหผเสยสละ

แกผอนและสงคม

โครงการกระปกพระโพธสตวและตลาดนดพระโพธสตว เปน

โครงการทพนกงานไดรวมกนท�ากจกรรมการใหและแบงปนเชนการบรจาคเงน

เลกๆนอยๆโดยใสกระปกพระโพธสตวทกวนและตงจตอธฐานระลกถงความด

หรอการจดตลาดนดพระโพธสตวในบรเวณบรษทโดยการบรจาคสงของทไมได

ใชแตมสภาพดมาขายในราคายอมเยาเพอรวบรวมเงนไปชวยเหลอเพอนพนกงาน

Page 24: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

24 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

ทประสบกบความทกขยากล�าบากอนเนองมาจากการเจบไขไดปวยอนเนองจาก

โรคภยเชนโรคมะเรงโรคไตวายเรอรงเปนตนซงแสดงใหเหนถงความเหนอก

เหนใจมเมตตากรณาตอเพอนมนษยดวยกน

โครงการสมดบนทก 365 วนรวมกนท�าดทางบรษทไดมการแจก

สมดบนทกความดใหแกพนกงานทกปเพอสงเสรมใหทกคนท�าความดและเหน

ความดเปนเรองงายใกลตวท�าไดทกวนโดยพนกงานจะมการจดบนทก

การท�าความดของตนเองไมวาจะเปนความดเลกๆนอยๆจากการชวยเหลอ

เพอนพนกงานหรอผอนพรอมกบมการยกยองชมเชยผทท�าความดเพอใหขวญ

และก�าลงใจในการท�าความดตอไปและเกดความภาคภมใจในตนเองอกทง

ยงเปนแรงบนดาลใจและเปนแบบอยางใหพนกงานคนอนๆไดยดถอปฏบตตน

ตามดวย

โครงการไลออนจตอาสาองคกรจะรบอาสาสมครเพอใหพนกงาน

ทมจตอาสามารวมพลกนในวนLionCleaningDay(ทกพฤหสท4ของเดอน)

ออกท�าความสะอาดบรเวณรอบๆส�านกงานวดและชมชนใกลเคยงเปนการ

ฝกตนใหรจกบ�าเพญประโยชนเพอสงคมสวนรวมสรางจตส�านกในการอยรวมกน

ดวยความเปนระเบยบนอกจากนชมรมจกรยานไลออนจะมสมาชกชาวไลออน

อาสาทรกการปนจกรยานไดรวมตวกนโดยในทกวนหยดจะชกชวนกนไปท�า

ความดเชนปนจกรยานไปท�าบญจดแรลลจกรยานรวมตวไปชวยซอมแซม

อปกรณการเรยนตามโรงเรยนในชมชนรอบขางเปนตน

จากกจกรรมในกลมนท�าใหเหนวาเปนกจกรรมทชวยพฒนาจตใจของ

คนในองคกรอกทางหนงโดยการเหนอกเหนใจผอนมน�าใจชวยเหลอผทเดอดรอน

หรอสรางสรรคสงทดใหแกสงคมซงนบวาเปนการชวยขดเกลาจตใจใหผองใส

ปลอดพนจากความเหนแกตวตามแนวทางการพฒนาบคลากรจากภายในในดาน

Responsibility – Baseคอการสอนใหรจกตนเองมความเสยสละและพรอม

ผลกดนสงคมใหกาวหนาสรางสรรคความดงามสสงคมและเผอแผไปยงผอน

Page 25: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 25

นอกจากนผเขยนยงมองวากจกรรมการใหการแบงปนและจตอาสาน

ไดแฝงกระบวนการเปลยนแปลงภายในเรยกวา“จตววฒน”เปนกระบวนการ

ทท�าใหมนษยพฒนาจตใหมระดบทสงขนมมโนธรรมหรอความใฝดเกดความ

รสกมความสขทไดชวยเหลอผอนหากเชอมโยงกระบวนการดงกลาวกบการท�า

กจกรรมในกลมนกลาวไดวาโดยความเปนจรงแลวพนฐานธรรมชาตของมนษย

มจตใจใฝดหรอมโนธรรมอยหรอจะเรยกวาเมตตาและความเหนใจตดตวอย

แตจะมากหรอนอยขนอยกบการฝกฝนกลอมเกลานอกเหนอจากนใจเรายงม

ธรรมชาตชนหนงซงอยลกสดไดแกสภาวะทเปนอสระปลอดโปรงผองใส

ปลอดพนจากความเหนแกตวหรอความยดถอในตวตนหรออตตาเปนสภาวะ

ทเสนแบงระหวาง“ฉน”กบ“ผอน”หมดไปเกดความรสกเปนหนงเดยวกบ

สรรพสงรอบตว

ในการอย ร วมกนกบองคกรอปสรรคอยางหนงทตองพบเจอคอ

ความเปนอตตาหรอความเหนแกตวซงหากคนในองคกรไดรจกเรยนรการให

การนกถงผอนความเสยสละมเมตตากรณาผานกจกรรมทมงเนนการเหนคณคา

ของผอนการเหนประโยชนสวนรวมอยอยางตอเนองเปนประจ�ากจะสามารถ

ปลกจตส�านกใหม(NewConsciousness)หรอจะเกดความรสกนกคดใหม

อยางสนเชงทเรยกวาจตเปลยนจนกระทงบคคลกลายเปนผมคณลกษณะ

ดงกลาวดงเชนทศาสตราจารยนายแพทยประเวศวะสไดกลาวไวในปาฐกถา

สวสดสกลไทยเรอง“มหาวทยาลยกบจตตปญญาศกษาและไตรยางคแหง

การศกษา”จดขนโดยสมาคมศษยเกาบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหดล

เมอวนท17มนาคมพ.ศ.2550ดงมความตอนหนงวา“การเขาถงความจรง

ความด ความงาม เปนการปฏวตจตส�านก ทงายทสดคอ การนกถงคนอนหรอ

สงอน หรอการมความเมตตากรณา การนกถงสงอนและคนอนกเปนมายาคต

แหงการเอาตวเองเปนศนยกลาง เปนการเขาหาความจรงแลว เพราะในความเปนจรง

มคนอนและสงอนดวย ไมใชมแตตวเรา การนกถงคนอนและสงอนกเปนความด

Page 26: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

26 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

และความงาม การมหวใจเพอเพอนมนษย เปนการกาวสความจรง ความด

ความงามแลว ...”

จะเหนไดวาการมชวตทมความสขอยางแทจรง เกดจากการพฒนาจต

ใหเกดมโนธรรมหรอความใฝดและจตทไมยดถออตตาใหเจรญงอกงามชวตท

พฒนาเพราะจตววฒนยอมเปนพลงขบเคลอนองคกรใหรดหนาไปไดขณะเดยวกน

องคกรทพฒนาแลวยอมสงผลใหเกดการเสรมสรางจตววฒนและพฒนาชวต

กลายเปนวฏจกรแหงความดงามไดในทสด

3. กจกรรมมงเนนการเปลยนแปลงภายในสงคม (Social Trans-

formation)ทางบรษทไลออนฯเชอวา“สงคมทผกพนดวยสายใยแหงความด

ยอมน�ามาซงประโยชนสขตอสวนรวมอยางแทจรง”ดงนนทางองคกรจงไดมการ

ท�าตลาดแนวใหมโดยวธการใชความดเปนตวขบเคลอนอยางการใชความด

เปนโปรโมชนแทนการลดแลกแจกแถมเปนการสรางความผกพนระหวางรานคา

และชมชนเพอสรางเครอขายทเชอมโยงกนดวยความดเชนกจกรรมการรวม

บรจาค1บาทตอทกๆยอดขาย50บาทของรานคาเพอใหรานคาน�าเงนทได

ไปสรางความดในชมชนตามcommitmentตอไปและจากการทบรษทผลต

สนคาเพอสขภาพเชนผลตภณฑดแลชองปากจงมแนวคดสงเสรมคนไทยใหม

สขภาพชองปากทดท�าใหเกดโครงการรวมกบชมรมทนตสาธารณสขจนกลาย

เปนโครงการทนตสาธารณสขเพอคนไทยสขภาพแขงแรงอกทงยงสนบสนนงาน

วจยตางๆทจะเปนประโยชนตอสงคมและการพฒนาสนคาขององคกรใหม

คณภาพมากยงขน

นอกจากนทางบรษทยงไดพยายามขยายความดออกสสงคม โดยใช

ผลตภณฑเปนสอกลางในการตอกย�าใหผบรโภคไดตระหนกถงคณธรรมและ

การท�าความดในการด�าเนนชวตเชนการพมพแนวคดความสข8ประการ

ลงในถงผลตภณฑผงซกฟอกเพอชกชวนใหผบรโภคท�าความดเพอความสขหรอ

ชวงทมการเลอกตงไดมการพมพขอความวา“คนดไมขายเสยง”ลงบนฉลาก

Page 27: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 27

ของผลตภณฑเปนตนอกทงยงไดคดแบรนดผลตภณฑทสะทอนภาพลกษณ

การเปนองคกรคนดของบรษทและสงเสรมสนบสนนใหคนในสงคมไดตระหนกถง

ความดงามและการย�าเตอนถงคณธรรมตางๆททกคนควรปฏบตนนกคอ

ผลตภณฑอปโภคบรโภคภายใตยหอ“ซอสตย”ซงเปนผลตภณฑทไมไดเนนเรอง

การโฆษณาและไมไดมงทยอดขายแตมงหวงใหค�าวา“ซอสตย”กระจายอยใน

สงคมไทยเสมอนเปนตวแทนของบรษทในการขยายความดสสงคมและดวยภาพ

ลกษณผลตภณฑจะเนนการออกแบบทเรยบงายไมหวอหวาและบนบรรจภณฑ

กจะมค�าขวญเกยวกบคตสอนใจการท�าความดและหลกธรรมะดวยเชน“คนเรา

จะบรรลเกยรตไดเพราะความซอสตย”หรอ“ซอกนไมหมดคดกนไมนาน”

เปนตนอกทงในตวบรรจภณฑของผลตภณฑทกยหอของบรษทไลออนฯยงมการ

พมพอกษรเบลลเพอใหผพการทางสายตาสามารถเลอกใชผลตภณฑไดเทาเทยม

กบคนปกต

แผนภาพท 5 กลยทธการสรางเครอขายความดบรษทไลออน(ประเทศไทย)

จ�ากด

Page 28: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

28 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

หากพจารณาการสรางเครอขายขยายความดของบรษทไลออนฯน

สามารถเชอมโยงตามกรอบแนวคดการพฒนาทรพยากรมนษยใหเปนบคคลทด

จากภายในดานProductivity – Baseคอการรจกสรางสรรคผลตคดผลงาน

ใหมๆและResponsibility - Basedคอการรจกเสยสละผลกดนสงคม

ใหกาวหนาสรางสรรคสงคมใหเปนไปในทางทดโดยองคกรไดคดกลยทธการใช

ผลตภณฑเปนสอกลางในการชวยผลกดนใหสงคมเกดความตระหนกรถงคณ

ความดเนองจากเมอผบรโภคไดเหนหรอใชผลตภณฑกจะเปนการตอกย�าความคด

จตส�านกการมคณความดใหกบผบรโภคและผลทตามคอภาพลกษณขององคกร

ทมงเนนการผลตสนคาทดใหกบผบรโภคและเปนผประกอบการทเปนผประกอบการ

ทมคณธรรมนอกจากจะท�าใหภาพลกษณของผลตภณฑเปนผลตภณฑทดแลวยง

สะทอนไปถงแนวคดคานยมหลกรวมไปถงวฒนธรรมองคกรทมงสงเสรมการท�า

ความดทงจากภายในองคกรและนอกองคกรสงผลใหเกดความเลอมใสและเชอถอ

ไววางใจจากผบรโภคในการเชอมนในคณภาพสนคาและคคาทท�าใหเกดความไวใจ

และเปนพนธมตรทางการคาไดอยางยงยน

รปภาพท 3 ตวอยางผลตภณฑของบรษทไลออน(ประเทศไทย)จ�ากดทไดใช

สนคาเปนสอกลางน�าเสนอคณธรรมความดไปยงผบรโภค

Page 29: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 29

ซงการด�าเนนธรกจพรอมกบสรางสรรคสงคมใหเกดความดงามโดยการ

ผลตสนคาทสะทอนภาพลกษณในเรองการท�าความดมคณธรรมเพอใหคนในสงคม

ตระหนกรและน�าไปปฏบตนนผเขยนมองวานอกจากผบรโภคแลวทจะเกดการ

เปลยนแปลงความคดและใหความสนใจตระหนกรในการท�าความดทส�าคญคนใน

องคกรตองมจตส�านกและตระหนกเหนความส�าคญของคณธรรมความดจากการ

สรางผลตภณฑนเชนกนฉะนนการท�างานตองมความตงใจในการผลตสนคาและ

มความหวงดตอผใชใหไดใชสนคาทดดวยซงนบวาเปนการฝกการพฒนาตนเอง

ใหเกดการเปลยนแปลงภายในสภายนอกในดานCreativity - Basedคอการสอน

ใหพฒนาตนเองใหเตมทตามศกยภาพรจกสรางสรรคสงใหมใหกบองคกรและ

สงคมโดยการท�างานและการคดกลยทธทางการคาเพอใหเชอมโยงพนธะสญญา

และคานยมขององคกรนนตองอาศยความคดเชงสรางสรรคและและความตงใจ

ในการท�างานเพอใหเปนไปตามนโยบายและบรรลเปาหมายขององคกร

ดงนนจะเหนไดวาการด�าเนนโครงการหรอกจกรรมของบรษทไลออนฯ

ไดมการสงเสรมและปลกฝงใหคนในองคกรมคณธรรมในจตใจมจตส�านกทดตอ

ผอนซงหมายถงเพอนรวมงานในองคกรเดยวกนและยงฝกการเปนผใหสงตอ

ความดแกผอนรวมถงชมชนสงคมอกดวยซงเปนไปตามกรอบแนวคดของการ

พฒนาตนเองจากภายในหรอจตตปญญาและจตววฒนทไดหยบยกมาในขางตน

อนน�าไปสการปฏบตเพอใหสอดคลองกบคานยมหลกขององคกร

โดยกรณศกษาบรษทไลออน(ประเทศไทย)จ�ากดท�าใหเหนถง

ภาพใหญทงองคกรในการสรางความสขในมตHappySoulตงแตการสราง

คานยมพนธะสญญาจนกลายเปนวฒนธรรมองคกรไดในทสดและน�ามา

ซงผลลพธคอดชนความสขของพนกงานมมากขนคณสมพร ศรนพงศ ผจดการ

สวนทรพยากรบคคล-ธรการไดกลาววา“หลงจากทางบรษทไดจดกจกรรม

ความสขมานนตนสงเกตเหนไดวาพนกงานมใบหนายมแยมแจมใสเปนมตรกน

มากขนมจตอาสามน�าใจชวยเหลอเพอนรวมงานเวลาเพอนไดรบความเดอดรอน

ซงสงนท�าใหไมเกดความขดแยงในองคกร”

Page 30: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

30 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

และสงทวดจากผลประกอบการจะเหนวาในชวง7ปทผานมา(ปค.ศ.

2004–2010)ผลประกอบการมยอดขายเพมขนถงรอยละ108และทางบรษท

ไดมการตงเปาการขายโดยมงหวงวาตงแตปค.ศ.2010-2015ซงปค.ศ.2015

ประเทศไทยจะเขาสประชาคมอาเซยนหรอAECยอดขายของบรษทจะเพม

อกรอยละ90ดงภาพตอไปน

แผนภาพท 6 การตงเปาการขายสนคาของบรษทไลออน(ประเทศไทย)จ�ากด

สงนท�าใหเหนวาการเตบโตในธรกจของบรษทไลออนฯสวนหนงเปน

ผลพวงมาจากการทมเทท�างานของพนกงานในองคกรอยางเตมทซงความทมเทน

กมาจากการทองคกรไดใหความสขใจแกพนกงานจงท�าใหบรษทมผลผลตทด

ปจจยทน�าไปสความส�าเรจในการเปนองคกรแหงความสขทพฒนาคน

ใหสขจากภายในของบรษทไลออนฯนนคอการสรางคานยมรวมกนตงแตระดบ

ผบรหารและพนกงานเพอใหเกดการน�าไปปฏบตอยางแทจรงจนเปนวฒนธรรม

องคกรและเปนภาพลกษณขององคกรและมการประกาศวาเปนองคกรคนด

รวมไปถงการออกแบบกระบวนการสรางความสข โดยการผานกจกรรมท

สรางสรรคและมเปาหมายเพอมงการพฒนาชวตจากภายในกลาวคอการสงเสรม

ใหเกดการเหนคณคาตนเองและผอนรวมไปถงการจรรโลงสงคมใหดขนอกดวย

Page 31: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 31

และมการจดกจกรรมดงกลาวอยางตอเนองและมการด�าเนนตามแผนอยางเหน

เปนรปธรรมไมวาจะเปนการจดสรรทมงานในการด�าเนนกจกรรมหรอโครงการ

ตางๆซงมการบรหารจดการไดอยางชดเจนอกทงการออกแบบกจกรรมหรอ

โครงการตางๆ ยงไดรบการสนบสนนจากผบรหารระดบสงซงไดเลงเหนความส�าคญ

ในการพฒนาคนใหเปนคนดและคนเกงจนเออใหเกดบรรยากาศในองคกรให

สงเสรมการพฒนาจตทงระดบบคคลระหวางบคคลทมงานและองคกร

และจากการขบเคลอนความสขขององคกรดานมตHappySoulในแง

ของการพฒนาตนเองจากภายในผเขยนไดตงขอสงเกตวาหากองคกรไดมงเนน

พฒนาบคลากรใหเปนคนดจากภายในนอกจากจะท�าใหพนกงานในองคกรม

ความสขทเปนสวนบคคลคอการมจตส�านกดมมโนธรรมคณธรรมและเหน

คณคาในตนเองซงเปนความสขจากภายในตวบคคลยงสามารถเชอมโยงไปยง

ความสขในมตอนๆไดอกไมวาจะเปนความสขในมตHappyHeartคอ

ความมน�าใจชวยเหลอผอนซงท�าใหบรรยากาศการท�างานเตมไปดวยการ

ชวยเหลอซงกนและกนระหวางพนกงานมการท�างานเปนทมอยางแทจรงและ

จากการชวยเหลอกนภายในองคกรแลวยงเผอแผไปถงสงคมดวยการท�าตนให

เปนประโยชนตอสงคมชวยเหลองานชมชนรอบขางรจกแบงปนมจตสาธารณะ

กสงผลใหเกดความสขในมตHappySocietyเปนตนสงเหลานลวนแลวแตเรม

จากการมคณธรรมความดประจ�าใจดงนนจะเหนไดวาการพฒนาบคลากรใหสข

จากภายในจากคนหนงคนสามารถตอยอดไปสคนหมมากจนกลายเปนสงคม

ทนาอยได

ปจจยเงอนไขสความสำาเรจ

การสรางองคกรแหงความสขใหเปนองคกรทเตมไปดวยบคลากรทม

ความสขจากภายในและด�าเนนธรกจโดยค�านงถงสงคมอยางเชนบรษทไลออน

(ประเทศไทย)จ�ากดนนจะเหนไดวาสงทเปนกญแจส�าคญอนดบแรกคอผบรหาร

Page 32: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

32 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

ทมวสยทศนและมความตงใจทตองการพฒนาองคกรใหเปนองคกรคณธรรม

คสงคมและพฒนาบคลากรใหเปนคนดขององคกรและสงคมซงผบรหารตอง

ตระหนกถงความส�าคญในเรองการใหคณคาตนเองแกพนกงานและม

กระบวนการออกแบบกจกรรมทสอดคลองกบคานยมและวฒนธรรมองคกรเพอ

ใหพนกงานทกคนไดตระหนกถงคานยมททางองคกรไดประกาศเพอเปนแนวทาง

ในการพฒนาองคกร

นอกจากนสงส�าคญทจะชวยใหพนกงานไดฝกการเรยนรจากภายในเพอ

กอใหเกดการรบรและเขาใจตนเองและผอนมากยงขนนนกคอการมทมงานท

เขมแขงมโครงสรางการท�างานและรบผดชอบการขบเคลอนองคกรแหงความสข

ทชดเจนโดยมการแบงหนาทกนในแตหมวดกจกรรมซงทมงานเปนผทมความร

และเขาใจแนวคดการสรางองคกรแหงความสขเปนอยางดและในเชงการปฏบต

ทมงานกเปนผคนหานวตกรรมและใชการจดการเพอสรางการเปลยนแปลงดวย

การพฒนาจตใจคนในองคกรผานกจกรรมตางๆทไดชวยกนคดขนมา ซงเปน

กจกรรมทกอใหเกดการเรยนรไดงายสามารถน�าไปปรบใชในการท�างานทเหมาะสม

กบระบบองคกรไดอกทงยงมการสงเสรมและตดตามผลการเปลยนแปลงอยาง

ตอเนอง

ขอเสนอแนะ

หากองคกรใดตองการสรางองคกรแหงความสขในมตHappySoul

ในดานการพฒนาบคลากรใหเกดการเปลยนแปลงจากภายในผเขยนมขอเสนอแนะ

ทไดจากประสบการณการลงพนทองคกรจากหลายๆ แหงซงมโอกาสไดรบทราบ

ฐานคดและเหนขนตอนกระบวนการขบเคลอนการสรางองคกรแหงความสข

จากองคกรในมตตางๆซงขอเสนอแนะดงตอไปนจะมงเนนไปทการสรางสข

ในองคกรตามความสขมตHappySoulทผเขยนไดน�าเสนอในแงมมการพและ

ไดน�าหลกการพนฐานของการจดกระบวนการเรยนรการเปลยนแปลงภายใน

Page 33: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 33

มาเปนแนวทางเพอเสนอแนะใหแกองคกรทสนใจการสรางสขและพฒนาบคลากร

ในมตดงกลาวและพฒนาบคลากรใหสามารถน�าไปปรบใชใหเหมาะสมกบบรบท

องคกรตอไปดงน

1. ในการสรางความสขในมตHappySoulองคกรตองสรางบรรยากาศ

ของความรกความเมตตาความไววางใจการเขาใจและการยอมรบรวมทงการ

เกอหนนซงกนและกนบนฐานของความมนใจในศกยภาพของความเปนมนษย

ซงบทบาทส�าคญคอผบงคบบญชาทตองใหความรกความเมตตาตอผใตบงคบ

บญชาและระหวางพนกงานดวยกนเองซงจะท�าใหกลาทจะเปดเผยตนเองและ

กลาทจะแสดงความคดเหนและความรสกไดอยางเตมทตลอดจนการไดรบก�าลงใจ

และการสนบสนนในการเปลยนแปลงตนเองจากภายใน

2.องคกรควรมการสงเสรมใหมกระบวนการสรางการเรยนรจากภายใน

โดยการจดกจกรรมลกษณะการสะทอนความคดตนเองเชนการท�าสมาธกจกรรม

ผอนพกตระหนกร เปนตนพรอมกบบรณาการการเรยนรเชอมโยงการท�างาน

ใหมลกษณะการท�างานเปนทมรวมกนเกดการเรยนรเพอนรวมงานและลดชองวาง

ระหวางผบงคบบญชาและผทอยใตบงคบบญชาเพอใหสามารถแลกเปลยน

เรยนรกนและกนไดอยางเตมท

3.องคกรควรใหความส�าคญกบการสรางการสอสารอยางสรางสรรค

ระหวางทมงานในองคกรเชนการพดคยสะทอนมมมองซงกนและกนหรอใช

หลกการAAR(AfterActionReview)ทบทวนสงทไดท�าไปในเรองการท�างาน

ซงเปนการเปดโอกาสใหพนกงานไดสะทอนมมมองตางๆอนน�าไปสการพฒนา

ปรบปรงการท�างานและเปนการฝกการเปดใจรบฟงความคดเหนของผ อน

อยางเขาใจพรอมเปนการกระตนใหเกดการเรยนรในแงมมใหมๆ

4. เมอมการสรางท�ากจกรรมหรอขบเคลอนงานดานการสงเสรม

ความสขจากภายในแลวควรมการท�าอยางตอเนองเพราะกระบวนการท�ากจกรรม

เปนสงส�าคญของการเรยนรเพอการเปลยนแปลงโดยการจดกระบวนการเรยนร

Page 34: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

34 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

ในแตละครงตองใหมความตอเนองสอดรบกนเนองจากกระบวนการเปลยนแปลง

ภายในเปนกระบวนการทตองใชเวลาไมสามารถเกดขนไดงายๆดวยการ

รวมกระบวนการเพยงครงเดยว

5.องคกรควรสรางแรงจงใจใหเกดการเปลยนแปลงดวยวธการตางๆ

เชนการยกยองชมเชยหรอการสรางแรงบนดาลใจใหคนไดตระหนกเหนความส�าคญ

ตอการเหนคณคาในตนเองมบคคลตนแบบในดานการท�าความดซงผน�าหรอ

ผบรหารขององคกรมสวนส�าคญเปนอยางยงทจะเปนโมเดลใหคนในองคกร

ยดเปนแบบอยาง

บรรณานกรม

จนทรฉายพทกษศรกล. (2532).ผลของการจดโปรแกรมการฝกการกลา

แสดงออกตอความรสกม คณคาในตนเองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3.

กรงเทพมหานคร:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ชลลดาทองทว,จรฐกาลพงศภคเธยร,ธระพลเตมอดมและคณะ.(2551).

จตปญญาพฤกษา: การส�ารวจและสงเคราะหความรจตตปญญาศกษา

เบองตน.(รายงานวจย)กรงเทพมหานคร:โครงการวจยและจดการความร

จตตปญญาศกษาศนยจตตปญญาศกษามหาวทยาลยมหดล.

ณฐพลวงวญญและคณะ.(2552).สรปความรจากการอบรม “ภาวะผน�าทางจต

ปญญาศกษาส มหาวทยาลย” หลกสตรท 1 การเรยนรดวยหวใจทใครครวญ

(Contemplative Education). กรงเทพมหานคร:ส�านกงานเลขาธการ

สภาการศกษา.

ธนานลชยโกวทย,อดศรจนทรสข,พงษธรตนตฤทธศกดและอญชลสถรเศรษฐ.

(2550).รายงานการ วจยโครงการวจยเพอพฒนาชดการเรยนรการอบรม

และกระบวนการดานจตตปญญาศกษา.กรงเทพมหานคร:ศนยจตตปญญา

ศกษามหาวทยาลยมหดล.

Page 35: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

ลดดา เลศจตรการณ

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร | 35

ประเวชตนตพวฒนสกลและเอกอนงคสตลาภนนท. (2554).คมอสรางสข

ระดบจงหวด ยทธศาสตรความสขฉบบพกพา.พมพครงท2.นนทบร:

กรมสขภาพจตกระทรวงสาธารณสข.

ประเวศวะส.(2550).ปาฐกถาสวสด สกลไทย: มหาวทยาลยกบจตตปญญาศกษา

และไตรยางคแหงการศกษา.กรงเทพมหานคร:ศนยจตตปญญาศกษา

มหาวทยาลยมหดล.

พชรศรมาก.(2552).การพฒนาทรพยากรมนษยตามแนวคดจตปญญาศกษา,

10ธนวาคม2556.http://www.edu.chula.ac.th/nfed/students.pdf

พระไพศาลวสาโล. (2552).ขบเคลอนชวตดวยจตววฒน ส องคกรจดการ

ความด,12พฤษภาคม2557.http://www.visalo.org/article/

suksala10.htm

ยงยทธวงศภรมยศานต. (2555).การพฒนาจตตปญญาในองคกร (การปรบ

กระบวนทศนและวฒนธรรมองคกร).พมพครงท2.กรงเทพมหานคร:

ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)

โครงการพฒนาศกยภาพและสนบสนนทางวชาการแกภาคเครอขายองคกร

สขภาวะ.(2554).ไลออนฯ องคกรคนดทท�างานอยางมความสข,8เมษายน

2557.http://www.happy-workplace.com/userfiles/file/Lion.pdf

ระบบการศกษาทแกความทกขยากของคนทงแผนดน.(2554).พมพครงท2.

นครปฐม:ศนยจตตปญญาศกษามหาวทยาลยมหดล.

สมพรศรนพงศ.ผจดการสวนทรพยากรบคคล-ธรการบรษทไลออน(ประเทศไทย)

จ�ากด.31มนาคม2557.สมภาษณ

สรยทธรตนพจนารถ.(2548).จตววฒนคออะไร จตววฒนก�าลงจะบอกอะไร

แลวเกยวของอยางไรกบสนาม.มตชน.

ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา.(2552).ขอเสนอการปฏรปการศกษา

ในทศวรรษทสอง (2552-2561).พมพครงท 2.กรงเทพมหานคร:

บรษทพรกหวานกราฟฟกจ�ากด.

Page 36: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

Happy Soul: การพฒนาบคลากรใหสขจากภายใน

36 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากมตขององคกร

Gavin,J.HandMason,R.O. (2004).The Virtuous Organization:

The Value of Happiness in the Workplace.OrganizationDynamics.

33(September):379-392.

MaiaDuerr.(2000).The Tree of Contemplative Practices.Retrieved

April16,2014,fromTheCenterforContemplativeMindin

SocietyWebsite:www.contemplativemind.org

Page 37: Happy Soul: การพัฒนาบุคลากรให้สุขจาก ......Happy Soul: การพ ฒนาบ คลากรให ส ขจากภายใน

x | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 5: งานสรางสรรคของทมสรางสข

44

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 4: การสรางความสขหลากหลายมตขององคกร