Hareket , Cerrahi , OrtopediDERS 2

Osteoloji; Yunanca

osteon: kemik, logos: bilim, terimlerinin birleşmesini ifade eder.

Latince (os) terimi özel kemiklerin isimlendirilmesinde kullanılır. Örneğin; os coxae.

KEMİĞİN FONKSİYONLARI

Kemikler vücudun sert iskeletini oluştururlar.

Kaslara yapışma yeri olarak hizmet ederler.

Bazı iç organlarını korurlar. Örneğin: Kafatası beyni, columna vertebralis medulla spinalis’i, göğüs kafesi, kalp ve akciğerleri, kalça sentürü üretim organları ve mesaneyi korurlar.

Kan hücrelerini doğuran kemik iliğini içerirler.

Kalsiyum ve fosfor depo ederler.

İSKELET

HAREKET SİSTEMİ

Ossa(kemikler)

Juncturae(eklemler)

Musculi(kaslar)

HAREKET SİSTEMİ

Osteologia(kemikleri inceleyen

bilim dalı)

Arthrologia(eklemleri inceleyen

bilim dalı)

Myologia(kasları inceleyen

bilim dalı)

HAREKET

Pasif Unsurları(kemikler, eklemler)

Aktif Unsurları(kaslar)

Vücut parçasını hareket ettirebilmek için gerekli kuvvet, motor görevini üstlenen kaslar tarafından meydana getirirler.

Kemikler harekete destek verirler.

Tendonlar (Kirişler) ise, kasların meydana getirdiği kuvveti kemiklere naklederler.

KEMİKLER

Kemiğin görevleri

- Koruma

- Destek

- Hareket sistemini önemli bir kısmı.

- Mineral deposu

- Hematopoesis

Kafa kemikleriVisserocranium

Os maxillae (2)Os zygomaticum (2)Os nasale (2)Os vomer (1)Concha nasi inferior (2)Os lacrimale (2)Os mandibulae (1)Os hyoideum (1)Os palatinum (2)Malleus (2)Incus (2)Stapes (2)

NeurocraniumOs frontale (1)Os occipitale (1)Os sphenoidale (1)Os parietale (2)Os temporale (2)Os ethmoidale (1)

Toplam: 29

Toplam: 8

Toplam: 21

Os maxillae

Os zygomaticum

Os lacrimaleOs nasale

Concha nasiinferior

Os mandibulae

Os vomer

Os palatinum

Os nasale

Os maxillae

Concha nasiinferior

Uzun Kemik Yassı Kemik

Kısa Kemik Düzensiz Kemik

Şekillerine göre Kemikler

Uzun Kemiğin Yapısal Bölümleri

Tipik bir uzun kemiğin orta

kısmına diafiz, şişkince olan

uç kısmına epifiz denir.

Epifizler ince bir kompakt

kemik tabakası ile kaplı

süngerimsi kemikten meydana

gelmiştir.

Diyafiz adlı silindirik kısmın

hemen tümü kompakt

kemikten oluşur.

1. Uzun Kemikler : Boyları uzun olup silindire

benze- yen kemiklerdir. Kollarımızda ve

bacaklarımızda bulunur.

Kol kemikleri uzun

kemiklerdir.

Bacak

kemikleri

uzun

kemiklerdir.

Üst Ekstremite Kemikleri

Omuz kavşağı adı verilen bölge ile başlayarak sırasıyla kol, önkol ve el ile devam eden vücut bölümünün yapısına katılan kemikler üst ekstremite kemikleri başlığı altında toplanırlar.

Omuz kavşağını iki kemik meydana getirir. Biri, önde yer alan klavikula; diğeri arkada yer alan skapuladır.

Omuz eklemi ile dirsek eklemi arasındaki bölgeye kol bölgesi (brachium) denir. Burada tek bir kemik humerus bulunur.

Dirsek eklemi ile bilek eklemi arasında yer alan kısma önkol (antebrachium) adı verilir. Bu bölgenin iskeletine radius ve ulna isimli iki kemik katılır.

El bileği ekleminin distalinde kalan kısma da el bölgesi (manus) denilir. Buranın iskeletine katılan kemikler ossa manus ismiyle bilinen toplam 27 kemiktir.

Kemik Dokusunun Yapısal Elemanları

HücrelerOsteoprojenitör hücre

Osteoblast

Osteosit

Osteoklast

Hücrelerarası kalıp (Matriks)

Organik Matriks

Mineral tuzları

Atlas

Axis

Servikal vertebralar

Torakal vertebralar

Lumbal vertebralar

Sacrum

Coccyx

Columna vertebralis

Presakral vertebralarVertebrae cervicales (7)

AtlasAxis3. servikal vertebra4. servikal vertebra5. servikal vertebra6. servikal vertebra7. servikal vertebra

Vertebrae thoracicae (12)Vertebrae lumbales (5)

Sacrum (1)Coccyx (1)

Toplam: 26

Kemik Hücreleri

Osteoblast

Osteosit

Osteoklast

Torakal Kemikler (Göğüs Kemikleri)

Kostalar (kaburgalar)

Göğüs kafesinin büyük bir kısmını oluştururlar. Kemik ve kıkırdaktan meydana gelen kostalar 12 çifttir. Normal bir kostanın; bir baş kısmı (caput), bir boynu (collum), bir de gövdesi (corpus) vardır. Caput costa (Baş kısmı) arka uçta olup vertebralar ile birleşir. Korpusun ön ucu kıkırdak kostalar vasıtasıyla sternum ile birleşir.

Clavicula

Scapula

Sternum (Göğüs kemiği)Sternum toraksın (thorax) ön ortasında yer alır. Üç kısımdan oluşur;

◦ Manubrium sterni

◦ Corpus sterni

◦ Processus xiphoideus

Manubrium sterni ile corpus sterni’nin birleşim yerindeki açı arkaya bakar ve angulus sterni (Luis açısı) adını alır. 2. kostanın kıkırdak kısmı, sternum ile bu açı seviyesinde birleşir.

• 1.-7. kostalar sternum ile direkt birleşir. • 8.,9. ve 10. kostaların kıkırdak kısımları kendi aralarında birleşir ve 7. kostanın kıkırdak kısmına yapışırlar. • 11. ve 12. kostaların uçları serbesttir, sternumla birleşmez.

• Göğüs kafesini oluşturan kaburgalar;

KALÇA KEMİKLERİ

ÜST BACAK KEMİKLERİ

Alt Bacak (ALT EKSTREMİTE)

Kemik Metabolizmasında Hücrelerin Görevi

Osteoblastlar: Kemik yapımını sağlar=Osteoblastik aktivite=Osteogenezis

Osteoklastlar :Kemik yıkımını sağlar= Osteoklastik aktivite= Osteolizis

Kemiğin yapısında büyük oranda Kalsiyumbulunduğundan kemik metabolizması temeldeKalsiyum metabolizmasıdır.

◦ Vücudun temel minerallerindendir.

◦ Yetişkin insanda 1 kğ kalsiyum bulunur

◦ Yaş ilerledikçe kalsiyum ihtiyacı artar.

Kalsiyum

1. Uzun Kemikler : Boyları uzun olup silindire benze-

yen kemiklerdir. Kollarımızda ve bacaklarımızda bulunur.

Kol kemikleri uzun kemiklerdir.

Bacak kemikleri

uzun kemiklerdir.

Kemiğin Beslenmesi

• A.Nutricia

• Periosteal kan damarları

• Eklemi besleyen arterlerden

doğan metafizial veya epifizial

damarlar

Kemiğin Sinir DağılımıSinir lifleri, kan damarları ile birlikte kemiğe girerler. Vazomotor ve duyu lifleridir.

Sinir lifleri periost ve damarların dış tabakasında sonlanırlar.

Duyu liflerinden bazıları ağrı lifleridir.

Periost yırtılma ve gerilmeye karşı aşırı şekilde duyarlıdır.

Kompakt tabakasına anestezisiz olarak girilirse bir sızı ve sıkıntı verici duyu oluşur.

Spongioz kemiğe girilmesi ise çok aşırı ağrı yapar.

Kırıklar son derece ağrılıdır.

OMURGA

İskeletimizi oluşturan diğer

bölümleri omurgaya

bağlanmıştır.

İSKELETİN BÖLÜMLERİNİN

GÖREVLERİ

Vertebral Kolon (Columna Vertebralis, Omurga)

Kafatası tabanından kuyruk sokumuna kadaruzanan, yaklaşık 60-70 cm uzunluğunda,kabaca S harfine benzeyen bir kemiktopluluğudur.

◦ Başın, gövdenin, göğüs ve karın boşluğunda bulunanorganların ağırlığını taşımak ve pelvis aracılığı ile buağırlığı alt ekstremitelere iletmekle görevlidir.

33-34 omurun (vertebra) ve aralarında bulunandisklerin (discus) üst üste sıralanmasıylaoluşur.

İlk 24 vertebra, birbirleriyle eklemler aracılığı ilebirleşirler. Bunlara presakral vertebralar denir.

Geri kalan vertebralardan 5 tanesi kendiarasında birleşerek sakrumu oluşturur.

En altta bulunan 4-5 gelişmemiş vertebradabirleşerek koksiksi meydana getirirler.

Torakal vertebralar (vertebraethoracicae, göğüs omurları): 12tanedir. Korpuslarının yan taraflarındaüstte ve altta yarımşar eklem yüzlerimevcuttur . 1. , 11. , 12. torakalv e r t ebra l a rda tam ek l em yüzümevcut tur . Bu eklem yüz le r inekostaların kaputları yerleşip eklemy a p a r .

Lumbal vertebralar (bel omurları): Korpusları büyük olup kostalarla eklem yapacak eklem yüzü yoktur.

Sakral vertebralar (kuyruk sokumu kemiği): Beş tane sakral vertebra birleşip kemikleşerek sakrumu (os sacrum) oluştururlar. Ön yüzü konkav, arka yüzü konvekstir. Sakrumun ön yüzünde üstte yer alan en çıkıntılı kısmına promontorium adı verilir.

Koksigeal vertebralar: 4 veya 5 tanedir ve birleşerek koksiksi oluştururlar.

2. Kısa Kemikler : Boyları kısa olan

kemiklerdir. Omurgamızda, el ve

ayaklarımızda bulunur.

Omurgamız kısa

kemiklerden oluşmuştur.

Ellerimiz ve

ayaklarımızda kısa

kemikler bulunur.

Omurga Eğriliği Bozuklukları

1-Kifoz (Kamburluk): Omurganın torasik bölgesinin aşırı yığılmasıdır.

2-Lordoz: Omurilik tüberkülozu, aşırı zayıflık ,aşırı şişmanlık, raşitizm ve gebelikte artan abdomen ağırlığına bağlı olarak omurganın bel bölgesinde çukurluk şeklinde görülen eğrilik durumudur.

3-Skolyoz: Vertebral kolonun genellikle torasik bölgeden yana doğru eğrilmesi durumudur.

Kemiklerde Yaygın Kullanılan Terimler

Tüberositas: Kemik üzerindeki geniş pürtüklü saha

Tüberkül: Küçük çıkıntı, tümsekcik

Spina-spinöz: İnce uzun dikenimsi çıkıntı

Kondil: Uzun kemigin iki ucundaki geniş yuvarlak çıkıntılar

Epikondil: Kondillerin hemen üzerinde bulunan daha küçük kemik yapılar.

Fossa: Çukur,çöküntülü yüzey

Faset: Küçük ve düz eklem yüzeyi

Fasies artikularis: Düzgün eklem yüzeyi

Kaput: Baş

Krista: Keskin kenar

Trokanter: Çıkıntı

Fissura: Yarık

Foramen : Delik

Sulkus: Oluk

Sinüs: Hava ile dolu bosluk

Yassı

kemikler

3.Yassı Kemikler : Kalınlıkları az olup levha

şeklindeki kemiklerdir. Kafatasımızda, kalçamızda

ve göğüs kafesimizde bulunur.

DİKKAT !!!!!

TERİMLERİ LÜTFEN YAZARAK ÇALIŞIN YOKSA UNUTURSUNUZ !!!!

KONU KAVRAMA SORULARI

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri en uygun

kelimelerle tamamlayalım.

1. Vücudumuzun dik durmasını ……………………

sağlar. iskelet

2. İskeletimizin temel kısımları; kafatası,

………………… , …………………… , kollar ve

bacaklardır.

omurga

göğüs kafesi

3. İskeletimizde uzun, …………… ve ………………

olmak üzere üç çeşit kemik vardır.

kısa yass

ı

1.Kafatasımızda bulunan kemik çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Uzun kemik

B)Kısa kemik

C) Yassı kemik

D) Göğüs kafesi kemiği

2.Aşağıdakilerden hangisi iskeletin görevlerinden biri değildir?

A)Vücudun hareket etmesini sağlar.

B)Vücudu dik tutar.

C)Vücuttaki organları düzeltir.

D)Vücudun hayati organlarını korur.

3.1.Kafatasımız bir tek kemikten oluşur.

2.Vücudumuzda iskeletimizi oluşturan, kemikler birbirinden ayrı değildir.

3. Kaburga kemikleri yassı kemiklerden oluşur.

Yukardaki ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur?

A)1-2

B)2-3

C)Yalnız 2

D)1-2-3