PowerPoint Presentation

HARVESTERI I PROCESORI I NJIHOVA PRIMJENA U UMARSTVUUNIVERZITET U SARAJEVUUMARSKI FAKULETStudent: Nejra Dupovac 1 Vienamjenske maine, podjela i cut - to - lenght sistem sjee? ta su procesori? Morfoloka graa procesora? Procesori, njihova namjena, primjena i nain rada? ta su harvesteri i njihova namjena, primjena i nain rada? Morfoloka graa harvestera? Historijski razvoj harvestera? Prednosti i nedostaci upotrebe harvestera? Podjela harvestera? Graa harvesterske glave? Primjeri harvestera...? Harvarder...?

SADRAJ2UVODVrhunska tehnologija se ogleda u primjeni viefunkcionalnih maina (harvester, procesor) u koje su ugraena najnovija tehnika rjeenja i informacione tehnologije.Oni se ubrajaju u kombinirane (multifunkcionalne) strojeve, koji u jednom agregatu izvravaju vie radnih operacija u iskoritavanju uma, a karakteristini su za vii stepen mehaniziranosti.

Cut-to-lenght (CTL) je mehanizovani sistem sjee, tj. rezanje stabla po duini pri kojem se stabla reu i sortiraju direktno na panju.Podjela: kombinirani (multifunkcionalni) strojevi za sjeu i druge radne operacije HARVESTER; kombinirani(multifunkcinalni) strojevi za izradu nakon sjee PROCESOR;Slika 1. CTL sistem sjee3Cijena - oko milion amerikih dolara.Ove maine su najzastupljenije u zemljama Skandinavije (Finska, vedska), Sjevernoj Americi, kao i u zemljama Srednje Evrope (Njemaka, Austrija, vajcarska, Slovenija).

Cilj ovog rada je upoznati se sa ovim mainama, zbog unaprijeenja znanja o novim tehnologijama, koje bi znaajno poboljale i olakale sve radne operacije pri obradi drveta. 4 PROCESORIProcesor je stroj za kresanje grana, trupljenje, sortiranje i odlaganje sortimenata u hrpe (celuloznog drva u boks), rijee koranje i privlaenje.On se ubraja u kombinovane strojeve za izradu nakon sjee, to znai da ne obavlja sjeu. Mjesto rada: sjeina, sastojina, traktorski put, umska cesta i stovarite;Mogu se upotrebljavati na terenu kojem je uzduni nagib do 30 %, a popreni 10 %. Prosjene dimenzije procesora su: duina od 5,30 - 13,75 m; irina od 1,95 - 3,14 m; visina od 2,70 - 4,40 m.

Slika 2. Model Pika 52 Procesor, 1974.

Slika 3. Model Pika 52 Procesor, 1974. u radu5Stablo se ulae u procesor obino debljim krajem;Prsni prenici stabala za izradu pomou procesora ne promauju 35 do 40 cm. Prikrajanje pri prepiljavanju je automatizovano. Pri izradi industrijskog drveta duina sortimenata je stalna i unaprijed programirana.Pri izradi pilanskih trupaca duine se programiraju tokom rada.

Stub sa hvataemKruna pilaSlika 4. Primjer procesora6Uvjeti primjenestrojno prohodni tereni;kamionski put ili stovarite du kamionskog puta;koranje u pogonima prerade ili CMSProduktivno vrijeme rada stroja iznosi oko 65 %. Uinak stroja po satu rada poveava se sa poveanjem prsnog prenika stabla, npr. u stabala sa prsnim prenikom 15 cm uinak je 6 m3/h. U normalnim radnim uvjetima rad procesorom je ekonominiji od runog rada u stabala debljih od 25 cm.Vozilo: mobilo vozilo ili stroj montiran na gusjeniarsku ili kotanu asiju (na traktor najee);Diesel motor;hidrauliki prenos i pogon mehanizama;

Mobilno vozilo na kotaimaSlika 5. Primjer procesora7

Radni dio: okretni stub s hvataem, platforma za kresanje, prerezivanje krunom ili lananom pilom, boks za celulozno drvo, mehanizam za koranje, senzori za mjerenje;Okretni stub sa hvataem;Kabina za radnika;Platforma za kresanje i prerezivanje pilom;Gusjenini pogon;Slika 6. Primjer procesora8

Slika 7. Primjer procesoraRadni organi procesora mogu biti montirani na asiju umskog traktora sa kotaima, odnosno gusjeniar ili na posebnu asiju.

Kruna pila za prepiljivanje ima prenik do 1200 mm i brzina rezanja je do 75 m/s, a potrebna snaga oko 35 kW.

Jedan pogonski Diesel motor obino slui za vonju, a drugi za pogon radnih procesorskih dijelova.Kabina: ergonomska, komforan prostor, kompjuterska oprema za registraciju podataka i upravljanje (runo ili automatsko);910

Slika 8. Procesor na traktoruKrak za hvatanje debalaValjci za pomijeranjeNoevi za kresanje granaProcesor moe biti i kao prikljuni stroj, najee montiran na traktor:11

Slika 9. Procesor kao prikljuni stroj

Slika 10. Procesor - koranje

Procesori za obradu ogrijevnog drveta Slika 11. Procesor za ogrijevno drvo

Slika 12. Procesor za ogrijevno drvo12 HARVESTERIDefinicija: Stroj za sjeu, kresanje grana i sakupljanje oblovine u sloajeve;Osnovna namjena: obaranje stabala i izrada kratkog drva kraj panja;Produktivnost: za 8 h rada moe se posjei od 200 do 400 stabala;Na njegovu uinkovitost utie: broj doznaenih stabala po jedinici povrine, koliina raspoloivog drva i prsni promjer debla, dimenzije stabla, konfiguracija, nagib terena, te broj stabala za sjeu po hektaru.Primjena: iste sjee na veim povrinama, ravniji tereni, jednolika struktura sastojine, tanja stabla etinara;

1313Historijski osvrt razvoja harvesteraPrvenstveno razvijeni u vedskoj i Finskoj;Prvi takav stroj zvao se PIKA model 75 koji je kreirao finski ininjer Sakari Pinomki 1973. godine;Rije harvester engl. porijekla i znai etelica, stroj za etvu;U poetku mogli sjei stabla prenika do 40 cm;

Slika 13. Pika model 75 Harvester

Slika 14. Duina kraka od 5,7 m; 14

Slika 15. Valmet 901 Harvester, 1987. g.

15Primjena harvestera zavisi od nagiba terena; Harvesteri tokai kreu se na terenima od 25%, u izuzetnim sluajevima do 30% nagiba i nosivosti tla preko 10 N/cm2;Kod istih sjea, harvester se kree slobodno po sjeini, dok druge vrste sjea zahtijevaju infrastrukturu;Masa harvestera je oko 14 500 kg.Potronja goriva je oko 16 l po satu;Pogonska maina je estocilindrini Diesel turbo motor, snage 130 kW.

asija harvestera sastoji se od:Prednji dio vozila (kabina, hidraulina dizalica sa sjenom glavom);Stranji dio (pogonski motor); 16Kod harvestera s vie od etiri toka, na prednju osovinu se ugrauje bogi most, kod kojega su po dva kotaa smjetena jedan blizu drugoga, u tzv. tandem rasporedu.

Slika 16. Tandem kotai Slika 17. Tandem kotai na harvesteru Oni omoguavaju amortizaciju vozila i poveanje stabilnosti prilikom obaranja stabla;17

Hidraulina dizalicaHarvesterska glavaBogie mostUljna pumpaErgonomska kabinaZglobPogonski motorElektronika kontrola hidrostatsko - mehanike transmisijeSlika 18. Dijelovi harvestera18Harvester je opremljen sa sistemom za mjerenje i sistemom za upravljanje harvesterskom glavom. Sistem za mjerenje sadri sisteme za mjerenje duine trupaca, automatsko prikrajanje prema unaprijed zadatim duinama, mjerenje prenika uz odbijanje kore, pretraivanje greaka;Rukovalac se prilikom rada nalazi u udobnom klimatizovanom prostoru maksimalno ergonomski prilagoenom ovjeku i zatienom od spoljanjih negativnih uticaja.

Slika 19. Kabina harvesteraSlika 20. Kabina harvestera191920Konstrukcijski se proizvode kao jednozahvatni i dvozahvatni strojevi. Jednozahvatni harvesteri - One-grip harvester

Harvesteri koji obavljaju sjeu, kresanje grana, odsjecanje vrha i trupljenje u sortimente istim mehanizmom za sjeu i izradu (u jednom zahvatu);

Slika 21. Jednozahvatni harvesterGlava harvestera21Dvozahvatni harvesteri - Two-grip harvester

Harvesteri koji sijeku stabla i prenose ih u posebnu procesorsku jedinicu za kresanje grana, odsijecanje vrha i najee trupljenje u sortimente (u dva zahvata);

Slika 19. Dvozahvatni harvesterSlika 22. Dvozahvatni harvester22Podjela harvestera prema veliiniPrema snazi i dohvatu krana na kome je montirana harvesterska glava, harvesteri se dijele na male, srednje i velike. Mali harvesteri se koriste prvenstveno u mladim etinarskim i liarskim sastojinama za sjeu stabala prenika do 40 cm.

Slika 23. Mali harvester Timberjack 77023Srednji harvesteri koji se koriste u srednjedobnim sastojinama, za sjeu stabala do 55 cm prenika na prsnoj visini.

Slika 24. Srednji harvester Timberjack 107024Harvesteri neto vee snage namijenjeni su za sjeu stabala do 90 cm prenika.Slika 25. Harvester Timberjack 1270 D

25Glava harvesteraJe najvaniji dio harvestera;Ima irok raspon primjene, od proreda do dovrnih sjea;Prenik zahvata harvesterske glave: oko 80 90 cm;Najbolje uinke postie pri sjei stabala obima od 0,2 do 0,7 m;Masa sjene glave iznosi oko 850 kg;

26Slika 26. Prikaz harvesterske glavePrikaz harvesterske glave:A - otvor prednjih noeva;B otvor valjaka;C otvor zadnjih noeva;D irina;

27

Slika 27. Pila na harvesterskoj glaviUglavnom lanana pila;Na hidraulini pogon i sa snanim lancem, koji je jai od bilo koje motorne pile koju ovjek koristi;Vodilica lanane pile dugaka je oko 64 cm, a brzina kretanja lanca je oko 41 m/s.28

Kretanje stabla kroz sjenu glavu ostvaruju2 4 elina (ili gumena) valjka, sa silom u rasponu od 16 do 20 kN uz posminubrzinu do 5 m/s.

Slika 28 i 29. Valjci na harvesterskoj glavi29Slika 30 i 31. Noevi i mjerni toak na harvesterskoj glavi

2 ili vie zakrivljena noa, koji slue za ienje debla od grana;

mjerni toak, za mjerenje iskoritenog drveta;Senzori, koji slue za raunanje zapremine drveta;30Hodajui harvester

Slika 32. Hodajui harvester, TimberjackTo je prototip maine razvijen za testiranje koncepta pomou hodajueg mehanizma za savladavanje tekih i strmih terena;

1999. g. Timberjack konstruisala hodajui harvester sa 6 nogu, sa kretanje po izrazito strmim terenima;

Napravljena svega 3 primjerka, zadnji se nalazi u finskom muzeju;

Osnovne karakteristike:Duina: 5, 70 m;irina: 2, 70 m;Visina: oko 4, 5 m;Duina koraka: 0,3 do 0,9 m;Teina: oko 13 000 kg;

Slika 33. Stopalo hodajueg harvestera31Prednosti i nedostaci koritenja harvesteraPrednosti: istija uma;Manje oteeno i zbijeno tlo;Uteda vremena;Vea sigurnost radnika (u kabinama);Sav biljni materijal ostaje u umi;Moe se koristiti i po loem vremenu;Manja buka i vibracija;

Nedostaci:Sloen mehanizam;Zahtijeva obuenost radnika;Obuka vozaa kota mnogo i moe trajati i do 2 godine;Visoka cijena kotanja;Visoka potronja goriva;Smanjen broj radnika manje potrebe za radnicima (prednost i nedostatak);

32Primjer primjene harvestera u Hrvatskoj

Slika 34. Harvester Timberjack 1070Jednozahvatni srednje-veliki harvester;Masa neoptereenog vozila: 13 800 kg;Motor: estocilindrini Diesel motor. Snage 123 kW;Zapremina spremnika goriva: oko 300 L;Brzina kretanja vozila dosie do 25 km/h;

33Komatsu 951 harvesterHarvester Komatsu 951 je najvei harvester koji se moe pronai na tritu. On prua potpuno nove uslove produktivnosti, udobnosti i ekoloki je prihvatljiv.Neke od njihovih karakteristika:rotirajua hidraulina glava;paralelni kran;bogi most prua dobru stabilnost;velika pristupanost;daljinsko upravljanje;velika i udobna kabina;dobra preglednost;

Slika 35. Komatsu 951 Harvester34

Slika 36. HarvarderHarvarderiKombinacija harvestera i forvardera = harvarder;Hidraulini krak je dometa do 11 m;Poveana produktivnost rada za 20% u odnosu na harvester;

35ZAKLJUAKJedan je od osnovnih zadataka mehaniziranja oslobaanje ljudi od tekog, zamornog i opasnog umskog rada.

Na osnovu dosadanjih istraivanja u svijetu i kod nas moe se zakljuiti da e primjena viefunkcionalnih maina u umarstvu imati sve vei znaaj, te olakati i unaprijediti sve poslove u procesima iskoritavanja drveta;

HVALA NA PANJI!