TÜRK -‹fi ve ITF üyesi HAVA-‹fi

‹DAR‹ YER :

HAVA-‹fi SEND‹KASI

‹ncirli Cad. 68/1 Bak›rköy-‹ST.

Tel: (0212) 660 20 95

Faks: (0212) 571 90 51

www.havais.org.tr

havais@havais.org.tr

Türkiye Sivil Havac›l›k Sendikas›

Ayl›k Yay›n Organ› Ad›na

SAH‹B‹

Genel Baflkan

AT‹LAY AYÇ‹N

SORUMLU

YAZI‹fiLER‹ MÜDÜRÜ

Genel Baflkan Yard›mc›s›

EYLEM ATEfi

TASARIM ve

OFSET HAZIRLIK

Mavi Kare Reklamc›l›k Ltd. fiti.

(0212) 274 74 10

www.mavikarereklam.com

BASKI

Ümit Matbaac›l›k San. Tic. Ltd. fiti.

2. Matbaac›lar Sitesi Z-A / 6-10

Topkap› / ‹stanbul

Tel: (0212) 565 42 69

Sicil No: 306731-254313

Baskı Tarihi: Mart 2008

fi u b a t - M a r t 2 0 0 8

ED‹TÖR

Bas›n Yay›n Uzman›

ÖZLEM ERGUN

36

KÜLTÜR SANAT

41

ÜYELER‹M‹ZDEN

2

Sosyal güven(siz)lik yasas›kazan›lm›fl haklar› gasp ediyor

6

Tuzla tersanelerinde ölümler de kay›t d›fl›

18

539 bin kifli aç, 13 milyon kifli yoksul,ücretliler giderek fakirlefliyor.

23

Sa¤l›kl› ve kârl› bir sektör mü?

Kemal Ülker

11

‹sim de¤il anlay›fl de¤iflikli¤i gerekiyor

Bahad›r Altan

15

Sendikal baflar› için sendikal e¤itim!2008 e¤itim çal›flmalar›m›za bafllad›k

Engin Barutçu

29

Ücretli-yevmiyeli çal›flanlar›n %35 kaçakçal›flt›r›l›yor!

34

Ev eksenli çal›flma ve kad›nlar›n talepleri

Saniye Denli

1

Zarardan dönece¤imiz yer; bu iktidardankurtulaca¤›m›z yerdir!

Atilay Ayçin

10

Uçucu ekipler, “SHT 6A-50 de¤iflmeli”kampanyas›n› bafllat›yor.Yorgun uçmak istemiyoruz.

Zarardan dönece¤imizyer; bu iktidardankurtulaca¤›m›z yerdir!

Hükümetin, s›n›r ötesi askeri harekat›n arkas›na, türban›nalt›na s›¤›narak ülkeye verdi¤i zarar; telafisi mümkün olmayacakboyutlara ulaflm›flt›r. “Zarar›n neresinden dönülürse kârd›r”diye düflünüyorum. Baflbakan›n iktidara geldi¤i günden bugüne “Kas›mpaflal› ya¤›z delikanl›” edas›na uygun deyifl vedavran›fllar›yla Türk siyaset tarihinde yerini ald›¤› kan›s›nday›m.

Her fleyin fazlas›n›n rahats›zl›k verdi¤i gibi, bu iktidar vebu baflbakan›n her bir dakikas› bu ülkeye zarar vermeyebafllam›fl, bu ülkenin insanlar›n› yormufltur. Her f›rsattaça¤dafll›¤a, özgün düflünce ve yaflam biçimine, bilime,kardeflçe yaflama karfl› olan yaklafl›m› ve gerginlik üzerindensürdürdü¤ü politikas›yla, ülkemiz insanlar›n› yormufl; genç vehenüz bulanmam›fl zihinlerde “dokuz fliddetinde depremin”tahribat›na eflit oranda zararlar vermeye bafllam›flt›r.

Ekonomik, siyasi ve sosyal alanda verilen zararlar› telafietmek, bozulan dengeleri kurmak belki olas›d›r ama bu ülkeningelece¤ini temsil edecek gençlerin zihinlerinde yarat›lm›fltahribat›n telafisi pek o kadar kolay olmayacakt›r. Ça¤d›fl›,ortaça¤ karanl›¤›nda, bilimsellikten uzak her türlü ideolojikve siyasi faaliyetin; hedef kitle olarak bu ülkenin gençli¤iniseçmesi tesadüf de¤il, bilinçli yap›lan bir seçimdir.

Bunun içindir ki, içinde bulundu¤umuz durum vahimdirve fark edilip de¤ifltirilmesi, hayati aciliyet içermektedir.

Bu ülkenin gençleri, bir siyasi partinin ve yandafllar›n›niktidar olabilme ve orada kalabilme h›rs›na alet edilmektedir.

Erdo¤an ve hükümeti, türbanla yetinmemifl, “yapabildi¤inizkadar çocuk yap›n” ça¤r›s›yla, “gelen her çocu¤un rahmetiyle,k›smetiyle birlikte geldi¤i” gibi ilkel bir söylemle, baflbakan›oldu¤u ülkenin gerçeklerine ne kadar uzak oldu¤unu bir kezdaha göstermifltir.

Bu anlay›fl; ça¤dafll›ktan, bilimsellikten, adaletten veinsan›n hak etti¤i insanca yaflam koflullar›ndan uzak, kölelikdüzenine uygun, özgür birey yerine kul olmay› hedefleyen biranlay›flt›r.

Efendilere ve onlar›n temsil etti¤i kölelik düzeninebaflkald›ran de¤il, biat eden kültüre özlem duyan bir anlay›flt›r.

Demokrasiyi “amaç” de¤il, kendi menfaat ve ç›karlar› için“araç” gören bir anlay›flt›r.

Geriye dönüp bakacak olursak, iktidar olduklar› gündenbu güne ülkemizin en ücra köflelerine, her türlü kurum vekurulufla kadar yay›lmac› ve istilac› politikalar›n› “meflru”k›lacak söylemleriyle, art›k gizli kalamam›fl özlemleri aras›ndadiyalektik bir iliflki bulunmaktad›r.

Ülkenin ve insan›m›z›n gelece¤i aç›s›ndan; hükümetiniktidar oldu¤u günden bu güne izledi¤i kirli ve ç›kara dayal›politikan›n, olanca aç›kl›¤› ile görülmesi gerekti¤i kan›s›nday›m.

Tüm bunlar olurken; aymaz bir tutum içerisinde, “kiflibafl›na düflen milli gelirin artt›¤›ndan” söz edilmekte, kurmacave tersten hesaplamalarla yalan istatistiki rakamlar›n arkas›nasaklan›lmaktad›r.

Oysa ki, ülkemiz bir tar›m ülkesi olmas›na ra¤men, bu¤daysilolar› stoksuz kalm›fl, yat›r›m ve üretimin durmas›yla hadsafhaya ulaflm›fl iflsizlik, bizzat iflveren kurulufllar›nca telaffuzedilmeye bafllanm›flt›r. ‹flsizlik, ücretlilerin giderek fakirleflmesi

gibi yaflamsal sorunlar yokmufl gibi hükümet; s›n›r ötesi harekata arkas›n› dayayarak tüm Türkiye’nin üzerine örttü¤ütürban örtüsünün alt›nda, bu ülkenin eme¤i ile geçinen yoksulinsanlar›na zarar vermeye devam etmektedir.

fiöyle ki;• Önceki hükümetler zaman›nda bafllat›lan özellefltirme

talan› tüm h›z›yla devam etmektedir. Türkiye’de özellefltirmeninmimar› kabul edilen Özal’dan bile “h›zl› ç›kan” AKP Hükümetidöneminde 30 kamu kuruluflu özellefltirildi. ( Tekel iflçileri;fabrikalar›, gelecekleri için halen direnmekte.)

• Sosyal Güvenlik Yasa Tasar›s›, komisyondan jet h›z›ylageçirilmifl, genel kurula inme aflamas›na gelmifltir. Bu yasan›niçeri¤inde, emekli maafllar›, prim gün say›s›, süt yard›m› vedi¤er kazan›lm›fl haklar gasp edildi¤i gibi gelece¤imiz deipotek alt›na al›nmaktad›r.

• “‹stikrar paketi” ad› alt›nda haz›rlanan yeni bir paket ilek›dem tazminat› hedef al›nm›fl, patronlar›n talebine uygunolarak kald›r›lmak istenmektedir.

• “Bölgesel asgari ücret” ad› ile yeni bir ücret modeliyarat›larak, zaten ucuz olan eme¤in daha da ucuzlat›lmas›hedeflenmektedir.

• Soludu¤umuz hava dahil ne varsa her fleyi vergilendirenyeni vergi yasas›, yine ayn› hükümetin gündemindedir.

• Belediyeler yasas› ile yeni düzenlemeye gidilmifl, böl-parçala-yönet mant›¤› ile yerel seçimler öncesi ülkenin hertaraf›nda iktidar olma haz›rl›klar› bafllat›lm›flt›r.

• Yandafllar›na ifl imkan› yaratmak düflüncesi ile yeniemeklilik yasas› ihlal edilerek, 40-45 yafl›ndaki insanlar›, zorunluemeklili¤e tabi tutarak çal›flma bar›fl› tehdit edilmeye devametmektedirler.

Tüm bu yap›lanlar›n hedef kitlesi ise; bu ülkenin eme¤i ilegeçinmeye çal›fl›rken, ald›klar› ücret ile yoksulluk ve sefalettenkurtulamayan iflçileri, emekçileridir. Buradan öte gidilecekyer yoktur. Bu nedenledir ki, zarar›n neresinden dönersekkârd›r ve bu zarardan dönülecek yer; bu iktidar veyandafllar›ndan kurtulaca¤›m›z yerdir!

Sevgi ve sayg›lar›mla.AT‹LAY AYÇ‹NHAVA-‹fi SEND‹KASI GENEL BAfiKANI

1

Onlarca sendika, meslek örgütü,siyasi parti ve insiyatifinin bir arayagelerek oluflturdu¤u “Herkese Sa¤l›kGüvenli Gelecek Platformu”, yerel vekitlesel eylemlerinin ard›ndan, yasay›protesto etmek için Ankara TBMM’yeyürüdü. 17 Ocak’ta Ankara’ya ulaflanplatform yürüyüflüne Haydarpafla Gar› önünden bafllad›. Platform ‹stanbul vedi¤er illerde de yürüyüfl ve protestolar›n›sürdürüyor. Emekli olmak mümkünde¤il D‹SK Genel Baflkan› SüleymanÇelebi, yürüyüfl öncesi yapt›¤›

konuflmada, hükümetin AnayasaMahkemesi’nin iptal etti¤iyasay› daha da geri götürerektopluma dayatt›¤›n› söyleyerek,yasan›n çal›flanlar›n emeklilikhakk›n› ortadan kald›rd›¤›n› ve7 bin gün olan prim ödemesay›s›n› 9 bin güne ç›kard›¤›n›anlatt›. "Bu yasadan sonra buülkede emekli olmak mümkünde¤il" diyen Çelebi, yasan›nemeklilik maafllar›n› düflürdü¤ünü,sa¤l›k hizmetini de paral› halegetirdi¤ini ifade etti. Tasar›n›n, 70milyon insan› ve Türkiye'ningelece¤ini ilgilendirdi¤ini, tart›flmayaaç›ld›¤› günden bugüne toplumunduyarl› hale geldi¤ini kaydedenÇelebi, konuflmas›n› flöyle sürdürdü:

"Bu yasa çocuklar›m›z›, torunlar›m›z›ilgilendiriyor. Yasalar gelecek içinhaz›rlan›r. 'Bu yasa bugünkü insanlar›

ilgilendirmez' gibi yaklafl›mlar› do¤rubulmuyoruz. Bu yasa bugünü deilgilendiriyor, yar›n› da gelece¤imizi deilgilendiriyor. Bu yasaya karfl› ç›kmakonur meselesidir, onur mücadelesidir.Bu yasaya karfl› ç›kmayanlar tarihönünde sorumlu olacakt›r. Yasa,toplumun hayallerini alan ve gelece¤inikarartan bir yasa. Çünkü, bu yasaemeklili¤i ortadan kald›r›yor, emeklili¤i58 yafl›ndan 65 yafl›na ç›kartan bir yafls›n›rlamas› getiriyor. Türkiye koflullar›nda65 yafl›na kadar çal›flmak mümkünde¤il. Genç nüfusun bulundu¤u birülkede bunlar›n yap›lmas› mümkünde¤il.” Sa¤l›k hizmetleri paral› oluyorKESK Genel Baflkan› ‹smail Hakk›Tombul da Sosyal Sigortalar ve GenelSa¤l›k Sigortas› Yasa Tasar›s›'n›n, reformad› alt›nda 3-4 y›ld›r gündemdebulundu¤unu hat›rlatarak, "Bu yasaç›karsa emeklilik hayal olacak. Paras›olmayan sa¤l›k hizmetindenyararlanamayacak" dedi. Türk TabipleriBirli¤i (TTB) Baflkan› Gençay Gürsoyda yasan›n yürürlü¤e girmesiyleemeklili¤in ancak mezarda olabilece¤inisöyleyerek, genel sa¤l›k sigortas› düzeniile art›k sa¤l›¤›n sosyal hak olmaktanç›kaca¤›n› ve sadece paras› olan›nalaca¤› bir hizmet haline gelece¤inikaydetti. Türk Difl Hekimleri Birli¤i (TDB)Baflkan› Celal Y›ld›r›m da sosyal haklarve emek haklar› için eylemin içinde yerald›klar›n› söyledi.

2

Sosyal güven(siz)lik yasas›kazan›lm›fl haklar› gasp ediyorTürkiye

koflullar›nda 65yafl›na kadar

çal›flmak mümkünde¤il.

Yasaya karfl› direniflimizsürecek

TMMOB Baflkan› MehmetSo¤anc› ise Ankara'yayürüyüflün liberal politikalarave hükümete karfl› oldu¤unuifade ederek, yasaya karfl›direneceklerini belirtti.

Yasallaflt›¤›nda çal›flan yada iflsiz olan herkesin çal›flma,emeklilik ve sa¤l›k hakk›n›k›s›tlayacak olan bu yasatasar›s›, çal›flma yaflam›nayeni girecek gençler veyar›n›n büyükleri çocuklar›m›z için tambir sald›r› niteli¤inde.

Tam bir y›k›m yasas›Eflitsizlikleri artt›ran, sosyal dayan›flma

yerine paras› olan›n paras› kadar emeklilikve sa¤l›k hakk›na sahip olaca¤› butasar›yla emekçilere k›s›tlama getirirken,sermayeye yeni kâr alanlar› sunuyor.

Hükümetin “reform” diye kabulettirmeye çal›flt›¤› de¤ifliklikler, çal›flanlar›nhaklar›n› hiçbir flekilde iyilefltirmedi¤i gibidaha da daralt›yor.

Tüm çal›flan kesim temsilcilerinin dedile getirdi¤i gibi tam bir y›k›m yasas›olan sosyal güvenlik yasas›n›n temelkonulardaki çal›flan aleyhine maddeleriniflöyle özetleyebiliriz.

Sosyal güven(siz)lik, genelsa¤l›k(s›zl›k) sigortas› neler götürüyor?

- Emeklilik yafl› 65’e, pirim gün say›s›9.000’e ç›kar›lacak…

- Emeklilik maafllar› %23 ile % 33aras›nda düflürülecek…

- Ölüm ayl›¤› ba¤lama flart› 900’den,1800 güne yükseltilecek…

- Çal›flmak zorunda kalan emeklilerinmaafllar› kesilecek…

- Ayl›k geliri 139.6YTL’den fazla olanbütün vatandafllar Genel sa¤l›k sigortas›pirimi ödemek zorunda kalacak. …

- Bütün sa¤l›k hizmetleri paral› olacak.- Hastal›k, kaza, ameliyat durumlar›nda

“kat›l›m pay›”ödenecek…- “Kat›l›m pay›” gerekti¤inde befl kat

daha art›r›lacak…- Sa¤l›k hizmeti alabilmek için “ilave

ücret” ad› alt›nda “haraç” ödemekgerekecek.

- Difl protez giderlerinin karfl›lanmas›nak›s›tlama getirilecek.

-18-45 yafl aras› difl protezi yapt›rmahakk› kald›r›lacak.

- Emzirme ödene¤i bir ayadüflürülecek

- Hastaneye yatanlar›n ifl görmezliködene¤i %16 azalacak.

- Emekli ba¤-kurlular›n maafl›ndan%10 sa¤l›k pirimi kesilecek.

- Primi ödemeyen vatandafllar sa¤l›khizmeti alamayacak, hastane kap›lar›ndangeri dönecek.

- Primini ödemeyen çiftçilerinüzümüne, tütününe, pamu¤una,bu¤day›na el konulacak.

3

Çal›flmak zorundakalan emeklilerinmaafllar› kesilecek.Bütün sa¤l›khizmetleri paral›olacak. Sa¤l›khizmeti alabilmekiçin ilave ücretödemek gerekecek.

‹flçi konfederasyonlar›,sendikalar ve meslek örgütlerininoluflturdu¤u Emek Platformu,“Sosyal Güvenlik” YasaTasar›s›’na karfl›, 14 Mart 2008Cuma günü 2 saatlik ifl b›rakmakarar› ald›. Emek PlatformuBaflkanlar Kurulu, yasa tasar›s›n›nçal›flanlar›n koflullar›n› ve ülke

gerçeklerini dikkate almad›¤›sonucuna vararak ortak eylemkarar› ald›.

Al›nan karara göre;-13 mart Perflembe günü tüm

illerde kitlesel bas›n aç›klamas›yap›lacak.

-14 mart Cuma günü saat10:00-12:00 aras›nda uyar› amaçl›

“ÇALIfiMAMA HAKKINI”kullanacakt›r.

-Bu uyar›lara ra¤men tasar›,TBMM Genel Kurulu’nda buhaliyle görüflmeye bafllan›rsa, ayn›gün Emek Platformu bileflenlerininyönetici ve temsilcileri Ankara’datoplan›p tepkilerini TBMM’yeileteceklerdir.

Erkekler vekad›nlar›n

emeklilik yafl›eflitlenerek 65’eç›kar›l›yor. Bu

düzenlemeyap›l›rken kad›n›nev içindeki eme¤i

yok say›l›yor.

4

Sosyal güvenlik sistemlerinin ihtiyaçolarak ortaya ç›karak kavrasallaflmas›“sosyal devlet” anlay›fl›n›n II. Paylafl›mSavafl›n›n ard›ndan yayg›nlaflmas› ilebirlikte olas› hale gelmifltir. Sosyal devletanlay›fl›, toplumsal sorunlar›nçözümlenmesi ve toplumsal alan›ntemel belirleyenleri olan istihdam,e¤itim, sa¤l›k ve benzeri konulardatoplumun flimdisine ve gelece¤inegüvenle bakabilmesini sa¤layanpolitikalar›n yaflama geçirilmesini temelal›r. Sosyal devlet bu ba¤lamda, pratikolarak sosyal güvenlik sistemlerininuygulanmas› ile görünür olmufltur.

Popülist politikalar “iyilefltirme”olarak sunuluyor

Ülkemizde ise “reform” olaraksunulan yasa ile “sosyal devlet” anlay›fl›gelifltirilmemekte, varolan k›s›tl› haklardagaspedilmeye çal›fl›lmaktad›r.Küreselleflme süreci ba¤lam›nda tümdünyada çal›flanlara yönelik sald›r›lar›nülkemizdeki en önemli yans›mas›daSSGSS tasar›s›d›r. Bu tasar› s›n›fsalanlamda, çal›flanlara yönelik birsald›r›d›r ve bu sald›r› iflçi örgütlerinintepkisini de beraberinde getirmifltir.IMF’nin neo-liberal politikalar›n›n birçokülkede ekononmik kirizlere toplumsalçat›flmalara neden oldu¤u gerçe¤inera¤men ülkemizde de benzer politikalaryaflama geçirilmekte ve bu iflçidüflaman› politkalar topluma popülistbir dille “iyilefltirme, yenilik” olaraksunulmakta, anaak›m medyan›n

yard›m›yla da bu sald›rgan politkalarayönelik tepkiler marjinallefltirilmeyeçal›fl›lmaktad›r. Bu ba¤lamda SSGSStasar›s›na muhalefet eden iflçiörgütlerinin kamuoyunu ne kadarinand›rabildikleri ise belirsiz kalmaktad›r.

Gerçekte ise her fley o kadar aç›k,kan›tlar o kadar ortada! Hükümetin sonhaftalardaki gündemi s›kçade¤iflti¤inden yasa Meclis’tengeçirilemedi ve IMF ile 7. GözdenGeçirme’nin planland›¤› gibi bu aytamamlanmas› zora girdi. Di¤er birdeyiflle sosyal güvenlik “reformu”nunTBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'ndangeçmesini bekleyen “Niyet Mektubu”bu niyet gerçekleflmedi¤i için ‹MF'yegönderilemezken, Komisyonungündemine reformu almamas›nedeniyle gözden geçirmeninonaylanmas›n›n Mart ay›na sarkmas›olas›l›¤› belirdi. E¤er sosyal güvenlik“reformu” IMF’nin flart› de¤ilse, Hazineniyet mektubunu ‹MF’ye nedengönderemiyor? Bu soruya ikna edicibir yan›t vermek olas› de¤il.

Haklar gasp ediliyorSSGSS tasar›s› çal›flanlar için sahip

olduklar› birçok hakk›n ellerindenal›nmas›n› beraberinde getiriyor veülkenin gelece¤ini karart›yor. Sözkonusutasar›s›yla sosyal güvenlik, devletinelinden ç›k›p bireylerin insiyatifinegeçen, çal›fl›p piriminizi ödedikçe,üstüne gelecek ilave katk› paylar›n›karfl›layacak gücünüz oldu¤u sürece

Sosyal güven(siz)lik yasas› vekad›n eme¤ine etkileri

Eylem AteflHava-‹fl Sendikas›Genel Baflkan Yard›mc›s›

ulaflabilece¤iniz bir lüks haline geliyor.Oysa bize okullarda ne ö¤retmifllerdi:“Sosyal Siyasetin en önemlivas›talar›ndan kabul edilen SosyalGüvenlik, herhangi bir sosyal riskyüzünden geliri veya kazanc› azalm›flkiflilerin, baflkalar›n›n yard›m›na gerekkalmaks›z›n, yaflama ve geçinmeihtiyaçlar›n› karfl›layan bir sistemlerbütünüdür”; “Bir sosyal güvenliksisteminden beklenen, toplumsalyaflamda varolan eflitsizlikleri görerekve devletin yeniden da¤›t›m rolünükullanarak, ülkedeki tüm vatandafllarainsan onuruna yarafl›r bir yafll›l›k veanal›k dönemi, kaza, hastal›k veengellilik koflullar›nda gelir ve bak›mgüvencesi ve ölüm durumunda arkadab›rakt›klar›na gelir güvencesi tesisetmesidir.”

Ma¤dur olanlar›n bafl›nda kad›nlargeliyor

Bu kavramlar sat›rlara dökülürkenhiçbirimiz, neoliberalizm kavram›n›ninsanl›¤› böylesine yoksullaflt›r›p,sistemleri yeniden yazaca¤›n›öngörmemifltik.Yeni tasar› beraberindegetirdi¤i k›s›tlamalar ile eriflilebilensosyal haklar kümesini geniflletmekyerine nüfusun birçok kesminid›fllamaktad›r. Özellefltirmeci ve bireyciyeniden da¤›t›m rollerinin önünüaçmaktad›r. Sosyal güvenlikten yoksunb›rak›lanlar›n bafl›nda kad›nlar geliyor. Hem kad›n hem iflçi olarak bu yasatasar›s›n›n eflitsizlikleri artt›raca¤›n›,yasalaflmas› ile birlikte gerek TCK’n›n,gerekse bir dizi mücadele ile eldeedilmifl kazan›mlar›n yok say›laca¤›n›aç›kça görüyoruz.. ‹çinde birçok kad›nkategorisini bar›nd›ran ve çok kat›kad›n/erkek rolleri ile hayat›m›zasokulmaya çal›fl›lan yasa var olancinsiyetçi toplum tahayyülünüdestekleyerek kad›nlar için hayat› çokdaha zorlaflt›racak. Konuyu daha daanlafl›l›r k›lmak için tasar›n›nmaddelerine bakt›¤›m›zda : “K›zçocuklar›n›n yetim maafllar› ve sa¤l›khizmetlerinden faydalanma yafl s›n›r›erkeklerle eflitleniyor. Okuyorlarsa 25,okumuyorlarsa 18 yafl›nda yetimmaafllar›ndan mahrum edilecekler.Bekar kad›nlar›n babaya ba¤l› sa¤l›kgüvencesi kald›r›l›yor”. Kad›nlar›n bukonudaki talepleri ise: ücretli çal›flmayan

kad›nlar için kocalar›na vebabalar›na ba¤l› olmadanücretsiz sa¤l›k güvencesi veemeklilik hakk›. Kad›nlar›n iflgücü piyasalar›nda tutunmaoranlar› incelendi¤inde, kay›td›fl›l›¤›n bütün h›z›ylaartmaya devam edipgüvenceli ifl bulman›nzorluklar›n›n herkesçebilindi¤i bir ülkede bununanlam› kad›n› bir erke¤eba¤›ml› k›lmakt›r. Bu durumülkede demokratikleflme olana¤›n›n daortadan kald›r›lmas›n› beraberindegetirmektedir. Hükümet türbansorununda ortaya ç›kt›¤› gibi kad›nlar›toplumsal yaflam alanar›ndançekilmesini istedi¤i gibi ifl yaflam›ndada çekilmesini sa¤laman›n yolununkad›n eme¤i üzerindeki sömürüyüartt›rarak gerçeklefltirmeyi amaçlamaktaoldu¤u görülmektedir.

Erkekler ve kad›nlar›n emeklilik yafl›eflitlenerek 65’e ç›kar›l›yor. Budüzenleme yap›l›rken kad›n›n eviçindeki eme¤i yok say›l›yor. Hareketnoktas› cinsiyetsiz bireylerin eflitli¤iolan mant›k kad›n› seçim yapmayazorluyor. Ya ev kad›n› ve bak›mhizmetlerinin sorumlusu olarak hayat›nadevam edecek ve karfl›l›kbeklemeyeceksin ya da ev eme¤in yoksay›lacak ve dolay›s›yla ev içinde emeküretmeyen, bak›m hizmetleriniüstlenmeyen erkeklerle ifl piyasalar›ndaher konuda eflit uygulamaya tabiiolacaks›n. Yani çifte mesaiye devamedecek ve karfl›l›kbeklemeyeceksin. Kad›nlar›nbaflka ifl kollar›yla k›yasland›¤›ndadaha yo¤un çal›flt›¤› mesleklerdefiili hizmet zamm› kald›r›lmaktad›r.Örne¤in bas›n mensuplar›, kabinmemurlar› ve tüm uçufl ekipleri,sanatkarlar. Bu durum beraberindesigortadan yararlanma flartlar›n›son derece a¤›rlaflt›rmaktad›r. ‹flçikad›nlar›n hamilelikleri durumundayasayla belirlenmifl ücretli izindurumunda ödenecek geçici iflgöremezlik ödene¤i do¤umdanönceki 1 y›l içinde en az 90 günden120 güne ç›kar›lm›flt›r. 5510 say›l›yasayla verilen bu haktanyararlanma koflullar› daa¤›rlaflt›r›lm›flt›r

5

Kad›nlar›n yo¤unolarak çal›flt›¤›mesleklerde fiilihizmet zamm›kald›r›l›yor. Bas›nmensuplar›, kabinmemurlar›, uçuflekipleri vesanatkarlarbu meslekgruplar›ndanbirkaç›.

Tuzla tersanelerinde, teknik personelde dahil, 25 bini aflk›n iflçi çal›fl›rken,bunlar›n kadrolu ve sendikal› olanlar›noran› % 5’le s›n›rl›.

Tuzla tersanelerinde ölümlü iflkazalar›n›n en önemli sebebi ise,insanlar› ifl güvenli¤inden ve her türlüsosyal güvenceden yoksun çal›flt›rantafleron sitemi. Kay›t d›fl› istihdam›nbaflka hiçbir sektörde olmad›¤› kadaryo¤un oldu¤u Tuzla’da, ölümler de kay›td›fl›...

Ayda ortalama iki iflçininöldü¤ü Tuzla’da, tersanepatronlar›, ölümlerin sebebini,iflçilerin “cahilli¤ine,dikkatsizli¤ine” ba¤larken, enbasit güvenlik önlemleri dahialm›yorlar. Emniyet kemerleri,iflçilere yafl›yorken de¤il,öldükten sonra, -polisgelmeden hemen önce-tak›l›yor.

Havuzlar›n dibinden

bo¤az›na ba¤l› iple ç›kar›ld›ktan sonra,saatlerce gemi direklerine as›l› b›rak›lan“ölü bedenler” tuzla tersanelerini nas›lbir insanl›k ay›b› haline geldi¤inin ençarp›c› örneklerinden.

“Yunanl› iflçi öldü, Yunanistan’agitti dediler”

“3 iflçiye kadar benim” diyen gemisahiplerinin “kan paras›” ad› alt›nda,ölenlerin ailelerine sus pay› verdi¤i“iddialar›” karfl›s›nda, “acaba sadeceiddia m›?” diye düflünmedenedemiyoruz.

Ölümlerin bile kay›t d›fl› oldu¤uTuzla’da, bir iflçi flöyle diyor: “1,5 ayönce ayn› flirkette çal›flt›¤›m Yunanl›bir arkadafl›m havuza düflerek öldü.Ölüme tan›k olan birkaç iflçiye rüflvetvererek olay› kapatt›lar. Sonra da etrafaYunanistan’a gitti diyerek, konununüstünü örttüler.

Ceset ise ortada yok, kaybettiler!”

6

Tuzlatersanelerinde

cinayet gibi“ifl kazalar›nda”

son 8 ayda 18 iflçihayat›n› kaybetti.

Tuzla tersanelerindeölümler de kay›t d›fl›

Özlem ErgunHava-‹fl Sendikas›Bas›n Yay›n Uzman›

Patronlar için Tuzla ”ucuz emekcenneti”

Türkiye gibi ülkeler, tekellerleortakl›k, teflvik, yat›r›m, yeni alanlar açmave emek gücünü daha da ucuzlatmayolunda birbirleriyle yar›fl›rken, tafleronpatronlar› ve hükümet yüzy›lda biryakalanmayacak büyük bir gemitalebiyle karfl› karfl›ya olduklar›n›söylüyorlar.

Artan gemi talebini minimum maliyetve maksimum kar ile karfl›laman›n yoluise, sigortas›z, sosyal güvencesiz, iflgüvenliksiz tafleron sisteminden geçiyor.

Çal›flma yaflam›ndan sorumluhükümetin Çal›flma ve Sosyal GüvenlikBakan› Faruk Çelik ve di¤er milletvekillerinin Tuzla’ya dönüp bakmalar›için, onlarca iflçinin ölmesi gerekti.

Bas›na yans›yana kadar olaydan birhaber görünen milletin vekilleri, kendigörev ve sorumluk alanlar›nda bulunaniflçi ölümleriyle ancak yak›n zamandailgilenme f›rsat› bularak, “MeclisAraflt›rma Komisyonu” kurdular.

Çelik’in, birden bire ço¤alanölümlerin ard›ndan, Tuzla’da iki tersaneyigezdikten sonra, “Al›nan önlemleribe¤endim…‹flçilere e¤itim verilmeli.”aç›klamas›, iflçilerin kaderleriyle nas›lbafl bafla b›rak›ld›¤›n› gösteriyor.

“G‹BS‹R:AB standartlar›nda gemiyap›yoruz”

Gemi ‹nfla Sanayicileri Birli¤i(G‹SB‹R) Baflkan› Murat Bayrak’›n“baflka söze gerek b›rakmayan” konuylailgili aç›klamas› ise flöyle:"Tuzla’da hiçbir tersanede sigortas›z iflçiçal›flt›r›lm›yor. Sigortas›zl›¤›n ifl kazas›ylane ilgisi var? Biz AB standartlar›nda,AB ülkelerine gemi yap›p sat›yoruz,b›rak›n sigortas›z iflçiyi, meslek

7

Tersane iflçileri zorkoflullarda yaflamsavafl› veriyor.

hastal›¤›ndan bir zarar görmüfl iflçiyidahi çal›flt›ramazs›n›z, bunlar konufluyorama havaya konufluyorlar"

Tersanelere sendika sokmamam›nkural haline geldi¤i, patronaj›n maliyetdüflürmekten yaln›zca iflçi giderlerinibudamay› anlad›¤› bir sistemde, bugünekadar hiçbir tersane patronu ise cezaalmad›.

“Art›k ölmek istemiyoruz” diyeniflçiler dayak yedi

Polis; 27 fiubat 2008 tarihinde birgünlük grev ve oturma eylemi yapmakiçin Tuzla’da toplanan tersane iflçilerinesald›rarak, aralar›nda Limter-‹fl Baflkan›Cem Dinç’in de bulundu¤u 100 kiflilikgrubu gözalt›na ald›.

Gözalt› s›ras›nda yaralananlarhastaneye götürülürken; tersaneiflçilerini, “ölümler art›k son bulsun”diyen konfederasyonlar, sendikalar, siviltoplum örgütleri, siyasi partiler, ayd›nlar,ö¤renciler ve Avrupa’dan sendikalaryaln›z b›rakmad›.

Tüm bu örgütlerin kitlesel olaraküyeleriyle birlikte kat›ld›¤› greve; D‹SKGenel Bakan› Süleyman Çelebi, KESKBaflkan› ‹smail Hakk› Tombul, Ba¤›ms›zMilletvekili Ufuk Uras, DSP GenelBaflkan› Zeki Sezer, Türkiye YazarlarSendikas› yöneticileri, TTB yöneticileri,Deri-‹fl fiube Yöneticileri, Genç-Sen,Kocaeli Üniversitesi ‹flçileri, Eczac›larOdas› Yöneticileri, Hava-ifl GenelBaflkan› Atilay Ayçin, destek vermekiçin Tuzla’da haz›r bulundular.

D‹SK Genel Baflkan› Çelebi veKESK Genel Baflkan› Tombul;hükümetin tersanelerde önlem almakonusundaki samimiyetsizli¤ine dikkatçekerken, tüm güçleriyle tersaneiflçilerinin yan›nda olacaklar›n› söylediler.

8

‹flçiler ölürken,tafleron patronlar›

“yüzy›lda biryakalanacak gemi

talebi” ile karfl›karfl›ya olduklar›n›

söylüyor

Hava-‹fl’in üyeleriyle birlikte kat›ld›¤›grevde konuflan , Hava-‹fl Genel Baflkan›Atilay Ayçin; Tuzla’da yaflananlar›fliddetle k›nad›klar›n›, ölümlerindurdurulmas›, çal›flma koflullar›n›ndüzeltilmesi için Hava-‹fl olarak her türlüdeste¤i sa¤layacaklar›n› bildirdi.

Bir günlük ifl b›rakma ve oturmaeyleminin yap›ld›¤› Tuzla’da; “art›k ölmekistemiyoruz”, “tafleron sistemi kald›r›ls›n”,“katil G‹SB‹R hesap verecek” sloganlar›at›ld›.

Tuzla tersane iflçilerin talepleriTafleron sistemi kald›r›ls›n‹fl güvenli¤i ve iflçi sa¤l›¤› tedbirleri

al›ns›nA¤›r ve tehlikeli ifller yönetmeli¤i

uygulans›n‹fl cinayetlerinden sorumlu olan

patronlar yarg›lans›nSigorta primleri as›l iflveren

taraf›ndan yat›r›ls›n‹flçilerin k›dem ve ihbar tazminatlar›

ödensinÇal›flma süreleri günlük 7.5 saate

indirilsinGurbetçi iflçilere bar›nma odalar›

sa¤lans›n‹flçilere çay molas› verilsinYemekhaneler düzeltilsin

9

Hava-‹fl Sendikas›temsilcileri ilebirlikte tersaneiflçilerininyan›ndayd›.

Uçufl görev vedinlenme sürelerinibelirleyen yönetmelikler,yönergeler talimatlar, ayn›yer personelinin ifl kanunugibidir. Uçucu ekipleringörev-dinlenme veçal›flma koflullar›n›belirler. Sendikal› olsun yada olmas›n tüm uçucuekipler; sa¤l›klar›na, sosyalyaflam olanaklar›n›ngelifltirilmesine ve çal›flmataleplerine sahipç›kmal›d›r.

Hava-‹fl Sendikas›SHGM SHT 6A-50Talimat›n›n bilimselkriterlere ve uluslararas›standartlara uygunolmad›¤›, uçucu ekipler

üzerinde biriken yorgunlu¤u pekifltirerekuçufl emniyetini tehdit etti¤i görüflünü›srarla sürdürmektedir.

Dünyada yorgunluk ve kazalararas›nda oluflan iliflki y›llard›r bir çokbilimsel yöntemlerle araflt›r›lmakta ve bukonuda elde edilen bilgiler ortayakonulmaktad›r. RAF, NASA, ETSC, FAAgibi havac›l›k kurulufllar›n›n yan›nda, DLR,Qinetic gibi bilimsel araflt›rma merkezleri

de bu konuda önemli raporlaryay›nlam›fllard›r.

Ülkemizde iseHavac›l›k T›bb›Derne¤i’ de

yukar›dakiraporlara paralel

görüfl içindeoldu¤unu yaz›l› ve

sözlü ifadeetmektedir.

Bu düzenlemeleruçufl operasyonu ile

ilgili olarak havayollar›iflletmelerini hukuken

sorumluluk alt›na ald›¤›gibi, kifli olarak uçucu

ekipleri de hukuki sorumluluk alt›naalmaktad›r. Bu nedenle bu birincidereceden sorumluluk uçucu ekiplereuçufl görev süre ve dinlenme sürelerikonusunda söz söyleme hakk›n›do¤urmaktad›r.

Hava-‹fl sendikas› sendikal›,sendikas›z, toplu ifl sözleflmeli veyabireysel ifl akdi ile çal›flan tüm uçucuekiplere kendi haklar› için bir bütünlükiçinde bu konuda ortak kampanyayürütme ça¤r›s› yapmaktad›r. Uçucuekipler kendi güçleri ile sürece müdahaleetmelidir.

Uçucu ekiplerin bu kampanya ilekamuoyunda uçufl güvenli¤ini temel alanyaklafl›mlar›n›n önemli yank› bulaca¤›nainan›yoruz. Uçak yolcular›na yönelikyap›lacak çal›flma, tüketici derneklerineyönelik çal›flma, uçufl güvenli¤inin birtüketici hakk› oldu¤u bilincininyayg›nlaflt›r›lmas› bu kampanyaya önemlikatk›lar sa¤layacakt›r.

Kampanya düzenlememizdekiamac›m›z bu konuda kamuoyunundikkatini çekerek, ulusal sivil havac›l›kotoritesine uyar›da bulunarak konununönemini anlatmak ve bilimsel kriterleredayal› bir çal›flma ortam› sa¤lamakt›r.

Uçucu ekipler bu konuda sesleriniyükseltmedi¤i sürece hükümet, otorite veidari mekanizmalar›n çal›flanlar lehineherhangi bir yeni düzenleme yapmas›mümkün görünmemektedir.

Ayr›ca bu kampanya ile uçucuekiplerin sa¤l›k sorunlar›, sosyal hayat›ile ilgili problemler havayolu yönetimlerininuçufl emniyetine ayk›r› kötü uygulamalar›da kamuoyuna sunulmufl olacakt›r.

Kampanyaya kat›lal›m, destek olal›m,SHT 6A-50 Rev-4’ü de¤ifltirelim

KAMPANYA SAYFASINA ULAfiMAK ‹Ç‹NAfiA⁄IDAK‹ L‹NK‹ KULLANAB‹L‹RS‹N‹Z.

HYPERLINK"http://havais.org.tr/shtweb/"http://havais.org.tr/shtweb/

Uçucu ekipler, “SHT 6A-50 de¤iflmeli”kampanyas›n› bafllat›yor

Yorgun uçmak istemiyoruz

10

23 Ocakta Sendikam›z Hava-‹fl“SIFIR KAZA KIRIM ‹Ç‹N AKTÖRLERGÖREVE” slogan›yla baflar›l› bir panelgerçeklefltirdi. Sivil havac›l›¤›m›zda uçuflemniyetinin ve kaza potansiyelininbirçok boyutuyla tart›fl›ld›¤› panel bukonuda bir ilk ad›md›r ve bu çabalar›m›zsektöre emek veren bütün kurumlarlaiflbirli¤i aray›fl›yla sürecektir. Asl›ndasalt kat›l›mc›lara bakt›¤›m›zda paneldekifoto¤raf sivil havac›l›¤›m›z›n sorununuözetliyor. Hemen bütün flirketlerin Uçufl‹flletme Baflkanl›¤› düzeyinde temsiledildi¤i, havac›l›kla ilgili bas›nmensuplar›n›n yo¤un ilgisinigördü¤ümüz panelde bir kaptan›m›z›nçok güzel ifade etti¤i gibi, var olmayansadece “Esas Aktör, Sivil Havac›l›kGenel Müdürlü¤ü (SHGM)” idi. Bu dasendikam›z›n esas görevi olmamas›nara¤men uçufl emniyeti konusunda paneldüzenleme gere¤ini duymas›n›aç›klayan nedenin ta kendisidir. Esasaktör maalesef sahnede yoktur.

Uçufl emniyeti ayn› zamanda birtüketici hakk›d›r

Uçak kazalar› hukuken bir iflkazas›d›r. Ülkemiz bu konuda maalesefkötü bir sicile sahip. Sadece Tuzlatersanelerinde son 7 ayda, her ayortalama 2 iflçi yaflam›n› yitirdi. Sonkazada kaybetti¤imiz iflçinin cesedi evarkadafllar›n›n haber vermesiyle farkedilerek denizde yap›lan aramasonucunda, bir gün sonra bulundu.Limter-‹fl sendikas› bu konuda bütünülkeyi uyaran bir mücadele sergiliyor.

Ama gemi siparifli verenlerin bu “iflcinayetlerinden” etkilenmesi söz konusude¤il. Yine kömür ocaklar›nda göçükalt›nda kalan iflçiler, yaflamlar›n› yitirenmadenciler kömür sat›n alan müflterileri,kömür talebini etkilemiyor.

Ama havac›l›kta durum farkl›d›r.Uçucular kaza yap›nca bizden hizmetsat›n alanlar da bizimle birlikteyaflamlar›n› kaybediyor. Bu nedenleuçufl emniyeti salt uçucular›n sorunuolmuyor, uçak bileti sat›n alan herkesinsorunu haline geliyor. THY grevsürecinde söyledi¤imiz gibi: “Uçuflemniyeti bir tüketici hakk›” oluyor ayn›zamanda.

Kamuoyunun da kazalara ilgisi bunedenle fazlad›r. Ancak kazadan sonragösterilen yo¤un ilgi, maalesef kazaolmadan önce al›nacak önlemlereodaklanm›yor. ‹flte bizimmeselemiz tam da budur:Kaza olmadan yap›lacak birfleyler vard›r. Bu potansiyeliazaltmak hepimizin birincigörevidir. Panelde de ifadeetti¤im gibi:

“Isparta kazas› ne AtlasJet’in ne de World Fokus’unkazas›d›r. Bu kazahepimizin kazas›d›r, sivilhavac›l›¤›m›z›n kazas›d›r.Bundan öncekilerde de,üzerimize düfleni yapmazseyredersek dahasonrakilerde de hepimizinpay› olacakt›r.

11

Bahad›r AltanKaptan PilotUçufl ‹flletme Temsilcisi

‹sim de¤il anlay›fl de¤iflikli¤i gerekiyor

Bahad›r Altan

Uçucular kazayap›nca, hizmetsat›n alanlar dabizimle birlikteyaflamlar›n›kaybediyor.

12

Isparta kazas› neAtlas Jet’in ne deWorld Fokus’un

kazas›d›r.Bu kaza sivil

havac›l›¤›m›z›nkazas›d›r.

Herkes, baflta SHGM ve flirketyöneticileri olmak üzere, bu konudasorumlulu¤unun bilincinde olmal›d›r. Busa¤lan›ncaya kadar uçufl emniyetinib›kmadan, usanmadan yazaca¤›z,konuflaca¤›z.…

Özel sektör söylendi¤i gibi“kimsenin burnunu” kanatmad› m›?

2005 y›l›nda sivil havac›l›¤›m›z›ns›çramayla büyüdü¤ü dönemdeAnadolu Üniversitesi SHYO’nundüzenledi¤i Sivil Havac›l›kSempozyumunda Hava-‹fl d›fl iliflkileruzman›m›z P›nar Erol’un haz›rlad›¤›“Sosyal Diyalo¤un Önemi” bafll›kl› birsunum yapm›flt›k. Bundan bir öncekioturumdaki konuflmac›lar, o zamanMNG genel Müdürü olan YavuzÇ‹ZMEC‹, Atlas Jet Genel MüdürüTuncay DO⁄ANER, TÖSH‹D Baflkan›fiehabettin BOLLUKÇU ile aram›zda birtart›flma olmufltu. Aradan geçen yaklafl›k3 y›l içinde yaflananlar bu tart›flmay›hat›rlat›yor bana. Ortak görüfl olarakhavac›l›kta kamu pay›n›n azalt›lmas›,devletin elini çekmesinin yarar› ve özelsektörün nimetlerinden söz etmifller veben de tam bu noktada itiraz etmifl veflunlar› söyleyerek haks›zl›k yapt›klar›n›ifade etmifltim:

“Bu okulun temelini sivilhavac›l›¤›m›z›n bu günlerinin niteliklieleman ihtiyac›n› görerek 20 y›l önceatan Rektör Prof.Dr.Y›lmaz Büyükerflenbu yat›r›m› kamu ad›na hem de çok k›s›tl›

kaynaklarla yapm›flt›r. Hanginiz 20 y›lönce personel yetifltirmek üzere 1 Lirayat›r›m yapard›n›z? fiimdi Yavuz Bey“Uçufl Akademisi” kuruyor (O zamanbu projeleri vard›) acaba sivil havac›l›¤›n pilot ihtiyac›n› karfl›lamak için mi yoksa“tamamen duygusal” nedenlerle mi?Özel sektör yat›r›mlara karl› oldu¤u içingirer ve bu da do¤as› gere¤idir.

Bu okulun ilk mezunlar›na iflvermeleri için bizler kap›lar›ndaneredeyse yalvar›rken burun k›v›ranlarflimdi neden acaba mezun ö¤rencilere“bize gelin” ça¤r›s› yap›yorlar? Ya dailk krizde çal›flanlar› kap› d›flar›etmeyeceklerine garanti veriyorlar m›?Hatta pilotlar› ekim de ç›kar›p nisan daifle alma arzusu, maliyetleri düflürmekiçin her fleyi, uçufl emniyetini ve meslekisüreklili¤in hiçe say›lmas›, sendikalhaklar için örgütlenenlerin kap› d›flar›edilmesi birer gerçek de¤il mi?

Bu konuflmama Tuncay Do¤anertaraf›ndan verilen “cevap” halenkulaklar›mda ç›nl›yor: “Biz özel sektörolarak daha kimsenin burnunukanatmad›k!”

Oturum baflkan› Rektör Say›n EnginAtaç’›n davetiyle günün son oturumundadevam edece¤imiz tart›flmada ise hepsisalondan adeta kaçt›klar›ndantart›flmaya ö¤rencilerle tek tarafl› olarakdevam etmifltik.

Böyle büyük laflar› kimseyehat›rlatma gere¤i duyacak olaylar›nyaflanmas›n› arzu etmezdim. Ama

maalesef havac›l›kta kazalar oluyor veolmaya da devam edecek.

fiimdi Say›n Yavuz Çizmeci WorldFokus’un ad›n› ANKA olarak de¤ifltiriyor;Tuncay Do¤aner yerine baflka bir “CEO”atan›yor. fiirketler y›pranan isimleride¤ifltirip bütün olumsuzluklar› onlaray›karak çareyi “imaj yenilemede” ar›yor.Benzer de¤ifliklikleri grev sonras›THY’de de alt yönetim kadrolar›ndagördük. Bütün sorumlulu¤u buarkadafllara yükleyerek yerlerine yenileriatand›. Oysa ifl flapkada de¤il flapkan›nalt›ndaki kafadad›r.

‹sim de¤iflikli¤i yetmez, anlay›flde¤ifltirilmelidir…

Uçufl emniyeti, biz çal›flanlar içinde ifl güvenli¤idir.

THY dahil bütün flirketlere ve sivilhavac›l›¤›m›za egemen olan büyümeve kar h›rs› baz› eski sözleri ve rakamlar›hat›rlatmay› maalesef zorunlu k›l›yor.

Havac›l›¤›m›zda batan flirket say›s›bu güne kadar 28 dir.Bunlar›n kamuyayükledi¤i maliyet ve çal›flanlar›n kay›plar› hiç de az›msanacak rakamlar de¤ildir.Uçufl emniyeti biz çal›flanlar için ayn›zamanda ifl güvenli¤idir. Çünkü kazayapan flirketin ekonomik verileri afla¤›dönmekte ve batman›n efli¤inegelmektedir. Bundan da en fazla zarar›kuflkusuz iflini, ekme¤ini kaybedençal›flanlar görmektedir. fiirket bat›r›pdi¤erini baflka “imajlarla” ama ayn›anlay›flla kurman›n sektörümüze zarar›büyüktür.

Talep art›fl› ve kar h›rs›, meslek eti¤ive uçufl emniyetini gölgedeb›rakmamal›d›r. Sosyal haklar›n iseörgütlü mücadele d›fl›nda hiçbirgarantisi yok. THY’de kurals›zl›klar›nönünün örgütlü karfl› koyuflla kesildi¤iniyak›n geçmiflte hep birlikte yaflad›k.Limit d›fl› planlamalar, üst üste geceuçufllar›, yetersiz dinlenmeler bu sayedeengellendi. Kuflkusuz sorunlar bitmedi.Düzenli ve de¤iflmeyen bir ayl›kplanlaman›n hayata geçirilmesi, saltçal›flanlar aç›s›ndan de¤il flirketingelece¤i ve kalite aç›s›ndanönümüzdeki günlerin temel talebidir.

Özel flirketlerde maalesef bu olanakhiç yoktur. Çal›flanlar örgütsüz vesavunmas›zd›r. ‹flverenlerin “düflükmaliyet” merak› sosyal haklarda

somutlafl›r öncelikle. Sun Expres’tesendikalaflma çabalar›n› engellemek veAlman iflçilerin hepsi sendikal›yken Türkpersonelin sendikaya üye olma hakk›nakarfl› yöneticilerin nas›l flahin kesildi¤iniunutmad›k. Bu mücadele çal›flanlar›nanayasal haklar›na sayg› olufluncayakadar sürecektir.

Panele kat›l›p görüfllerini paylaflanTÖSH‹D genel sekreteri Say›n MusaAlio¤lu’nun sosyal diyaloga inanansözlerini çok önemsiyorum ve teflekkürediyorum. Ancak bu konudameslektafllar›n›n taleplerini savunan,“taleplerimiz uçufl güvenli¤ini art›rantaleplerdir” diye demeç veren, konuflan,haklar›ndan taviz vermeyen uçuculara,teknisyenlere yap›lan bask›lar, ifltenatmalar, tehditler ne yaz›k ki sosyaldiyalogun neresinde oldu¤umuzugösteriyor.

Panelde son oturumdan öncekat›l›mc›lar› söz al›p konuflmaya davetetti¤im ve say›n›n fazlal›¤›n› sevinerekgözledi¤im görüflümü paylaflarak yaz›m›noktal›yorum:

“fiirket Yöneticileri Uçufl Emniyetikonusunda bizlerin konuflmas›n›istemiyor. Esas aktörler olarak, zincirinen önünde ve sorumlu olan icrac›larolarak bu ezberi bozmam›z gerekiyor.Söz sizdedir…

Emniyetli uçufllar diliyorum.

Not: Paneldeki bütün konuflmalar de¤erlibir kaynak kitap olarak yay›nlan›p k›sa süredeilgili herkese ulaflt›r›lacakt›r.

13THY’dekurals›zl›klar›nönünün örgütlükarfl› koyufllakesildi¤ini yak›ngeçmiflte hepbirlikte yaflad›k.Limit d›fl›planlamalar, üstüste gece uçufllar›,yetersizdinlenmeler busayede engellendi.Kuflkusuz sorunlarbitmedi.Düzenli vede¤iflmeyen ayl›kplanlamalarsadece çal›flanlar›nde¤il flirketinkalitesinin de temeltalebidir.

Hava-ifl Sendikas› “Temel SendikalE¤itim” çal›flmalar›n› 23-24 fiubattarihlerinde ‹stanbul’da gerçeklefltirdi.

Seminerin ilk günkü oturumlar›ndasendikac›l›¤›n temel ilkeleri, ulusal veuluslararas› düzeyde sendikal yap›larve Türkiye’de sendikal hareketinönündeki yasal ve fiili engellerin neleroldu¤u tart›fl›ld›. Günün sonunda yap›langrup çal›flmas›nda kat›l›mc›lar sendikalhareketin önündeki engelleri aflmak içinyap›lmas› gerekenleri tart›flt›lar.

Bir sonraki günde kat›l›mc›larörgütlenme konusunda at›lmas›gereken ad›mlar konusundayürüttükleri ortak ak›l yaratmayayönelik grup çal›flmalar›n›nsonuçlar›n› sundular. ‹kinci gün topluifl sözleflmesi sürecinin ele al›nd›¤›,Türkiye’de emek üretkenli¤i veücretlerin tart›fl›ld›¤› ve havac›l›ksektöründe yaflanan de¤iflimlerlebunlar›n Türkiye’deki havac›l›kçal›flanlar› üzerindeki etkilerini

de¤erlendiren sunumlar ve tart›flmalaryap›ld›.

Seminerin kapsaml› bir özeti,seminerde yap›lan sunumlar vefoto¤raflar k›sa bir süre sonra websitemizin e¤itim bölümde yay›nlanacak.Seminerin genifl bir özetini içeren birkitapç›k da yak›n zamanda bütünkat›l›mc›lara yollanacak.

Bir sonraki e¤itim çal›flmas› ise ‹zmirHava-‹fl fiubesi’nde 1 Mart tarihindegerçeklefltirildi. Bu 1 günlük e¤itimçal›flmas›n›n ana konusu ise SosyalSigortalar ve Genel Sa¤l›k Sigortas›Yasas›nda de¤ifliklik öngören yasatasar›s› oldu. Çal›flanlar, “sosyalgüven(siz)’lik yasas›” hakk›ndabilgilendirilirken, konuyla ilgili sorular›n›nyan›tlar›n› da buldular.

Hava-‹fl’in e¤itim çal›flmalar›önümüzdeki dönemlerde de devamedecek.

E¤itim çal›flmalar›m›zla ilgili engüncel haberleri web sitemizin e¤itimbölümünden izleyebilirsiniz.

14 Hava-‹fl e¤itim çal›flmalar›n›‹stanbul ve ‹zmir’de bafllatt›

Uluslararas› sermayenin küreselleflmead› alt›nda yürüttü¤ü taarruzu bütündünyay› kas›p kavuruyor. Türkiye’de bugenel tablonun bir parças› ve özellikleson 10 y›l çok büyük hak kay›plar›n›nyafland›¤› bir dönem oldu.

Son Sosyal Güvenlik karfl›-reformuçal›flmalar› gösteriyor ki bu karfl› sald›r›bitmeye yüz tutmufl de¤il. Bitmek nekelime h›z bile kesmifl de¤il.

Bu zorlu ortamda 2007 y›l›nda hemkazan›lm›fl haklar›m›z› koruyarak hem deönemli kimi kazan›mlar elde ederek birtoplu ifl sözleflmesi dönemini baflar›ylasonuçland›rd›k. Üyelerimiz son derecekararl› ve onurlu bir durufl sergilediler vebirçok yönden Türkiye’ye örnek oldular.

Ancak bu k›smi baflar›larlayetinmemiz, h›zla de¤iflen koflullardarehavete kap›lmam›z çok büyük bir hataolur. Örgütlülü¤ümüzü güçlendirmek,bizi bekleyen önemli geliflmelerdefenersiz yakalanmamak zorunday›z. Bunuyapabilmenin önemli ad›mlar›ndan biride e¤itim çal›flmalar›na a¤›rl›k vermekolacakt›r. Daha önce söyledi¤imi buradabir kez daha vurgulamak istiyorum, bizlere¤itimi bütünüyle örgütlenmeninhizmetinde ve onunla el ele yürümesigereken bir faaliyet olarak düflünüyoruz.E¤itim için e¤itim, di¤er bir deyiflle

“dostlar al›flveriflte görsün”cü bir yaklafl›mbizden uzak olsun.

Bu çerçevede 2008 y›l›n› bir sendikale¤itim y›l› olarak geçirmeyi hedefliyoruz.Bu konuda ilk önemli ad›m› da 23-24fiubat tarihlerinde çok farkl› iflyerlerindenve departmanlardan gelenarkadafllar›m›z›n kat›l›m› ilegerçeklefltirdik. Bu 2 günlük temel e¤itimçal›flmam›z h›z kesmeden sürecek veayn› zamanda ‹stanbul d›fl›ndaki illerdede y›l içinde çeflitli e¤itimçal›flmalar› yürütece¤iz.

Bildi¤iniz gibi T‹S sürecison derece hareketli geçti vebu süreçte sendikal e¤itimehiç kat›lmam›fl ve kendileriniuzun süren bir mücadeleniniçerisinde bulanarkadafllar›m›z oldu¤u gibi T‹Ssonras› çal›flma yaflam›nakat›lan arkadafllar›m›z›ndeneyimli üyelerimizle hiçbirbask› alt›nda kalmadan,özgürce ve sendikam›zuzmanlar›n›n sunumlar›nakat›l›mc› yöntemle kendi öneri düflüncelerini ortayakoymalar› gelecek aç›s›ndanörgütlülü¤ümüze çok fleykatacakt›r.

15Engin BarutçuHava - ‹fl Sendikas›Genel E¤itim Sekreteri

Sendikal baflar› için sendikal e¤itim!

2008 e¤itim çal›flmalar›m›za bafllad›k

Hava - ‹fl Örgütlenme Uzman› Munzur Pekgüleç

16

Sendikam›z›n web sitesinde buçal›flmalar›m›z›n kapsaml› özetleriniverdi¤imizi biliyorsunuz.

Yukar›da da ifade etmeye çal›flt›¤›mgibi baflar›l› bir toplu ifl sözleflmesi yapm›flolmak tek bafl›na hiçbir zaman yeterligörülmemeli ve bu haklar›m›z› koruma vekullanma konusunda da üzerimize düfleniyerine getirebilmeliyiz. Yürüttü¤ümüzmücadele uzun soluklu olup, kendidönemimiz d›fl›ndaki süreç ve dönemlerekarfl›da büyük sorumluluklaryüklendi¤imizi akl›m›zdan ç›karmamakdurumunday›z. Bunu baflarabilmenin enönemli dayana¤› bizi her gün bireyolmaktan uzaklaflt›r›p bireycili¤e, “herkoyun kendi baca¤›ndan as›l›r”c›l›¤a itme

çabalar›n› bofla ç›karacak, kolektifdüflünebilme ve davranabilmeanlay›fl›m›z› ve refleksimizigelifltirebilmeliyiz. Bu da ancak sistemlibir e¤itim çal›flmayla sa¤lanabilir.

Sizlerle birlikte yapaca¤›m›z herçal›flma ve de¤erlendirmenin bizleresa¤layaca¤› olumluluklar›n hepço¤alaca¤›na olan inanc›m›zla, pilot,kabin memuru, bak›m teknisyeni, kargo,rezervasyon, yolcu hizmetleri, tümbürolarda çal›flanlar›, operatör ve iflçikimli¤ini onuruyla eme¤e dönüfltüren tümarkadafllar›m›z› sendikam›z›n yürüttü¤üe¤itim de dahil tüm faaliyetlere ortak olupgüç vermeye davet ediyor ve hepinizesayg›lar›m›z› sunuyoruz.

Türkiye’de sivil havac›l›¤›n sorunlar›ve çözüm önerileri Hava-‹fl Sendikas›taraf›ndan ‹stanbul’da düzenlenen birpanelde ele al›nd›. “S›f›r Kaza K›r›m ‹çinAktörler Göreve” bafll›kl› panelde,kazalarda insan faktörü, sivil havac›l›ktaçal›flma hukuku, pilotaj e¤itimi ve uçuflemniyeti gibi konular ele al›nd›.

Panele kat›l›m 100 kifliyle s›n›rlanm›flolmas›na karfl›n, kat›l›m say›s› bekleninüzerinde gerçekleflti. Kaptanlar›n vegenç pilotlar›n ilgisi havac›l›¤a emekveren herkes için umut oldu.

Uçufl ‹flletme Temsilcimiz KaptanPilot Bahad›r Altan’›n moderatörlü¤ünüyapt›¤› panelde befl panelist sunumyapt›.

• Havac›l›k T›bb› Derne¤i GenelBaflkan› Doç. Dr. Muzaffer Çetingüç• Hava-‹fl Genel Sekreteri Mustafa Ya¤c›• Anadolu Üniversitesi Sivil Havac›l›k

Yüksekokulu Müdürü Prof.Dr. MustafaCavcar• Anadolu Y›ld›zlar› Yönetim Kurulu üyesikaptan pilot Ayd›n Uslu• Sindel Havac›l›k Uçufl Okulu’ndanDeniz Özhan

Panelistlerin yapt›klar› sunumlar›nard›ndan kat›l›mc›lar, yönelttikleri sorularve yapt›klar› yorumlarla tart›flman›n dahada derinleflmesine katk›da bulundular.

Çok yak›nda web sitemizde bupanelin kapsaml› bir özetini vepanelistlerin powerpoint sunumlar›n›bulacaks›n›z.

Daha sonra da panelde yap›lanbütün konuflmalar›n (sorulan sorular vekat›l›mc›lar›n yorumlar› dahil) bantçözümünü içeren bir kitap ve CDsendikam›z taraf›ndan yay›nlanacak vesektördeki bütün taraflara yayg›n olarakda¤›t›lacakt›r

“S›f›r Kaza K›r›m ‹çin Aktörler Göreve”panelinde Türk sivil havac›l›¤›n›nsorunlar› ve çözümleri tart›fl›ld›

Milyonlarca dar gelirlinin yaflamkoflullar›n› belirleyen asgari ücretbelirlendi. Asgari ücret y›l›n ilk 6 ay›ndanet 435 YTL, Temmuz’dan itibaren 457YTL olacak. Türk-‹fl ve T‹SKtemsilcilerinin kat›ld›¤› asgari ücret tespitkomisyonu 1999’dan sonra ilk keztaraflar›n tam mutabakat›yla belirlendi.

T‹SK Yönetim Kurulu Üyesi Ali NafizKonuk da, her anlaflman›n bütünkesimler için bir bedeli oldu¤unubelirterek, hem kendilerinin hem de iflçitemsilcilerinin üzerlerine düflenfedakarl›¤› yapt›¤›n› söyledi.

Türk-‹fl'in yapt›¤› araflt›rmaya göre,Aral›k 2007 itibariyle 4 kiflilik bir ailenin'mutfak' için yapmas› gereken harcamatutar› (Açl›k S›n›r›) 688.05 YTL, g›da ilebirlikte konut, giyim, ulafl›m, sa¤l›k,e¤itim, kültür gibi di¤er zorunlu

harcamalar›n karfl›lanabilmesiiçin eve girmesi gerekentoplam tutar ise (YoksullukS›n›r›) 2 bin 241 YTL olarakhesapland›. Buna göre biry›lda yaflam maliyeti 237 YTL,mutfak maliyeti ise 73 YTLartt›.

Belirlenen sefaletücretiyle, e¤itim, sa¤l›k, kültürgibi ihtiyaçlar fiili olarak lükss›n›f›na sokulurken, sefaletücretine mahkum edilen

milyonlar, belirlenen bu ücretle kar›nlar›n›bile doyurmaktan uzak yaflam savafl›veriyor.

Hükümetlerin y›llard›r halk›yoksullu¤a mahkum eden politikalar›na,seçim dönemlerinde bu yoksul insanlaraüç-befl çuval un, kömür vs. vererek “sizeyard›m ettik” mesaj› üzerinden seçimçal›flmas› yapmalar› ise ayr› bir yaz›n›nkonusu olabilecek kadar çok argümaniçeriyor.

Anayasan›n de¤ifltirilemezde¤ifltirilmesi teklif edilmez maddeleriaras›nda say›lan, “Türkiye CumhuriyetiDevleti Sosyal Devlettir” ifadesini,belirlenen asgari ücretten sonra bir kezdaha anmakta fayda var; zira sosyaldevlet olman›n kimi sorumluluk vezorunluluklar› mevcut.

E¤itim ve sa¤l›k hizmetlerininpiyasada de¤iflim de¤eri bulunan birmeta gibi al›p sat›l›r hale gelmesi,toplumsal s›n›flar aras›ndakiadaletsizli¤in her geçen gün çal›flanemekçi s›n›flar aleyhine bozuluyorolmas›, sosyal devlet ilkesiyle ne kadarba¤dafl›yor dersiniz. IMF politikalar›n›nkoflulsuz uygulay›c›s› hükümetler, geniflkitleleri 435 YTL ile geçinmek zorundab›rak›l›rken; Türkiye ‹statistik Kurumu(TU‹K) verileri rakamlarla gerçe¤imiziözetliyor: 539 bin kifli aç, 13 milyon kifliyoksul, ücretliler fakirlefliyor...

18

539 bin kifli aç,13 milyon kifli yoksul,ücretliler giderek fakirlefliyor...

Dörk kiflilik birailenin açl›k s›n›r›;688 ytl, yoksulluk

s›n›r› 2.241 ytl.

Y›l biterken insan bir y›l içindeyaflad›klar›n› gözden geçirerek birde¤erlendirme yapar, bir bilanço ç›kar›r.

Böyle bir de¤erlendirme yapaninsan, bilinç düzeyine ba¤l› olarak, gerikalan y›l› hem toplumsal olarak hem debireysel düzeyde gözden geçirir.Böylece toplumsal yaflamda kendisininnerede durdu¤unun da bir otokriti¤iniyapm›fl olur. Bu yaz›da ben de k›sacabunu yapmaya çal›flaca¤›m.

Kirli savafl sürmekte‹lk elden söylenmesi gereken fley

15-20 y›ld›r sürmekte olan kirli savafl›nbir kez daha fliddet kazand›¤›d›r. 2008y›l›nda bu can al›c› sorun sürecektir vedi¤er tüm sorunlar ne kadar önemliolurlarsa olsunlar, bu sorun karfl›s›ndaikincil kalmalar› kaç›n›lmazd›r.

Dünya üzerindeki emperyalistgüçlerin üstünlüklerini sürdürmek vesömürü kaynaklar›n› elde tutmak içinsavafl› ve ya¤may› ›srarla sürdürmesi

kapitalist sistemin devaml›l›¤› aç›s›ndanbir zorunluluktur. Bu çerçevedeülkemizin de içinde bulundu¤uOrtado¤u co¤rafyas› emperyalistlertaraf›ndan paylafl›m masas›na yat›r›lm›fldurumdad›r.

‹flsizlik art›yor, yoksullukderinlefliyor

2008 y›l›n›n ekonomik aç›danda iç aç›c› olmayaca¤› anlafl›l›yor.Ekonomistlerin yapt›klar›de¤erlendirmelerde bunun ipuçlar›n›bulmak mümkün. Hem dünyaölçe¤inde hem de Türkiye’deekonomik aç›dan zor günlerin bizleribekledi¤i ve bu zorlu dönemin birkaçseneye yay›laca¤›n› beklemekgerekiyor.

Peki bu Türkiye’de yaflayanlaraç›s›ndan ne anlama geliyor?Yoksullu¤un daha da derinleflece¤i,iflsizli¤in artaca¤› anlam›na geliyorkuflkusuz. Bu da yolsuzlu¤un, h›rs›zl›¤›n,

19

Bir dönemin de¤erlendirmesi:

‹flsizlik art›yor,yoksulluk derinlefliyor

Munzur PekgüleçHava-‹fl Sendikas›Örgütlenme Uzman›

talan›n ve ahlaki çürümeninartmas›na zemin haz›rlayacakt›r.

Ayn› zamanda son y›llardabüyük bir h›z kazanm›fl olanözellefltirme talan›n›n dainatla sürdürülece¤i ortada.Elde kalan son birkaç kamuflirketi sat›lacak, sosyalhayat› do¤rudanilgilendiren en temelihtiyaçlar olan e¤itimve sa¤l›k bütünüylepiyasalaflt›r›lacak veticarilefltirilecek. Bukonuda bu y›l›n ilkyar›s›nda çokciddi ad›mlarat›lmas›planlan›yor.K›sacas›emekçilereyönelik

azg›n sald›r›politikas›n›n hiç h›z

kesmeden sürdürülmesigündemdedir.

Ne var ki, büyük kapitalistlerin bileart›k eldeki kamu iflletmelerinin sat›fl›n›ntamamlanmas›n›nard›ndan emperyalistülkelere olan borçlar›nnas›l ödenece¤ikonusunda endifleduymakta olduklar›görülüyor. TÜS‹AD’›nson aç›klamalar›nda buendiflenin, hatta telafl›nifade edildi¤inigörüyoruz. Ancak buendifle onlar›n izlenenpolitikalardanvazgeçmelerine yolaçm›yor.

Durumu patronlar, iflverenleraç›s›ndande¤erlendirdi¤imizde, onlar›nbütün toplumsal ve ekonomikyaflam› kendi ç›karlar›na göredüzenlemenin yan› s›ra siyasalyaflam› da kendi ihtiyaçlar›do¤rultusunda dizayn ettiklerinigörüyoruz.

Sefalet ücretine sefil zamPeki bizim cephede durum

nas›l? Bu yaz›n›n kaleme

al›nd›¤› s›rada y›ll›k asgari ücretinbelirlenmesinin üzerinden birkaç güngeçmiflti. Uygulamada kölelik ücretiolan ve sözde bilimsel kriterlerlebelirlenen asgari ücret 419 YTL’den 435YTL’ye ç›kar›ld›. Di¤er bir deyiflle 16YTL’lik bir art›fl yap›ld›. ‹flveren vehükümet bu art›fl›n çok büyük özverigösterilerek sa¤land›¤›n› öne sürdüler.Onlar›n yapt›klar› bu tür aç›klamalarkarfl›s›nda herhangi bir flaflk›nl›kduymad›¤›m› belirmek isterim. Varolan“bilimsel” araflt›rma, ölçme vede¤erlendirme çal›flmalar›n›n as›l olarakbüyük sermayenin ihtiyaçlar›do¤rultusunda iflledi¤ini, ona uygunsonuçlara vard›¤›n›, çark›n bu flekildedöndü¤ünü bilmeyecek kadar “saf” birinsan olabilece¤ini de do¤rususanm›yorum. Hele ki sosyal, ekonomikve siyasi bilince sahip olan insanlar veemekten yana olan kurumlar için böylebir yan›lsama kesinlikle söz konusuolmamal›d›r.

14 y›l sonra Türk-‹fl’den kölelikücretine onay

Gel gelelim son Asgari Ücret Tespit

Komisyonu toplant›s›na Türkiye iflçis›n›f›n› temsil etmek üzere kat›lan Türk-‹fl’e… Türk-‹fl, sermaye ve onunhükümetiyle birlikte hareket etmifl vebelirlenen yeni asgari ücrete bir flerhdüflmeyi bile göze alamam›flt›r. Sonuçolarak yeni kölelik ücreti (asgari ücret)14 y›l sonra ilk kez ittifakla, yani Türk-‹fl’in onay›yla tespit edilmifltir.

Burada daha önceki Türk-‹flyöneticilerinin her fleyi çok iyi yapt›klar›n›,iflçi s›n›f›n› eksiksiz bir biçimde temsilettiklerini ve bugünkü yeni yönetimindaha ilk haftalardan itibaren bütün eski

20

do¤rular›n tersine hep yanl›fl ad›mlaratt›¤›n› iddia etmiyorum. Daha öncekiTürk-‹fl yönetimlerinin de birçok alandaçok ciddi hatalar› vard› hatta genel birde¤erlendirme yap›ld›¤›nda birçokaç›dan iler tutar yanlar› yoktu. Ne varki, bugünkü yöneticiler kadar mevcutiktidar›n güdümünde oldu¤unu aç›kçaortaya koyan bir Türk-‹fl yönetiminerastlamam›flt›k.

Sendikalar, konfederasyonlarseyirci

Türkiye iflçi s›n›f›n›n öz örgütlerisendikalar ve onlar›n çat› örgütleri olankonfederasyonlar içler ac›s› birdurumda. Bu örgütler iflçi s›n›f›n›ngeçmiflte elde etmifl oldu¤u bütünkazan›mlar geri götürülürken yap›lanlaraseyirci kal›yorlar. Bu koflullar alt›nda,bu yap›larla 2008 y›l›ndan umutlu olmakmümkün olabilir mi?

“Sosyal güvenlik” emekçilerinkazan›mlar›n› ortadan kald›r›yor

2008 y›l›na girerken sosyal güvenlikve genel sa¤l›k sigortas› alanlar›ndayap›lmak istenen “reform” milyonlarcaemekçinin ve ailelerinin sonkazan›mlar›n› da ortadan kald›rmay›amaçlamaktad›r.

2008 y›l› yaln›zca özellefltirmenin ve

sosyal güvenlik“reform”unun de¤il, ifl

kanunun da daha fazla esneklefltirildi¤i,tafleronlaflman›n ve geçici iflçili¤in dahada yayg›nlaflaca¤› bir y›l olacak.

Teselli yan›lg›d›rKendi özelimizde ba¤›tlad›¤›m›z THY

ve Teknik Afi. sözleflmeleri ve Telekomgreviyle teselli olmam›z mümkün de¤il.Bu örnekler, küçümsenmemesi gerekenolumluluklar içermelerine karfl›n ne yaz›kki genel tabloyu de¤ifltirmek için yeterliolamamaktad›rlar. Bugün sürmekte olanYörsan direnifliyle ya da petrol iflkolunda yaflanan kimi küçük direnifllerlekendimizi biraz olsun teselli etmeyideneyebiliriz ancak bubir yan›lg› olacakt›r.

Bu yaz›y› tüm s›n›fdostlar›na bir ça¤r›olmas› için o güzelsloganla bitirmekistiyorum:

Kurtulufl yok tekbafl›na, ya hepberaber ya hiç birimiz!

2008 y›l›n›n herfleye karfl›n emekçis›n›flar için bar›fl,kardefllik, savafls›z vesömürüsüz bir dünyagetirmesi dile¤iyle…

21

22

Amerika Birleflik Devletleri'ndeyüksek riskli uzun vadeli ipotekkarfl›l›¤› konut kredilerinde(subprime mortgage) patlakveren ve finansal yap›n›n di¤erkesimlerine bulaflan sars›nt›n›ndünya ekonomisini bir iniflezorlayaca¤›n› art›k herkes biliyorve kabul ediyor. Yani durum 5ay öncesinden çok farkl›. Ozaman hem içeride hem ded›flar›da birçoklar› pembetablolar çiziyor, “bu yaflanandalgalanma k›sa süre içindebiter, subprime mortgagepiyasas›yla s›n›rl› kal›r ve genelekonomik durum üzerindeyayg›n ve kal›c› olumsuzekonomik sonuçlar do¤urmaz,”diyorlard›. Bu tezin geçerlili¤ikalmad›. Özetle söylemekgerekirse 2008’in dünyan›n heryerinde (buna Çin ve Hindistandahil) 2007’den daha kötü bir y›lolaca¤›na itiraz eden yok.fiu anda tart›fl›lan yaflanan iniflinya da kötüleflmenin fliddeti. Eniyimser senaryo bir y›ll›k biryetersiz büyüme, birdurgunlaflma ve sonras›nda dabütün bu sorunlar›n afl›laca¤›n›ve güçlüklerin büyük ölçüdegeride kalaca¤›n› öngörüyor.Ancak ekonomik küçülmeden

ve sorunun bir y›ldan daha uzunsürece¤inden söz edenlerinsay›s› daha fazla. Bir de pekfazla dile getirilmeyen amaasl›nda herkesin kafas›n›n birköflesinde yer alan kapsaml› birçöküflün yaflanmas›n› içerenfelaket senaryosu var.Türkiye’de hükümetin geliflmiflülkelerde bir süredir devametmekte olan finansal çalkant›karfl›s›nda ald›¤› tutum fluflekilde özetlenebilir: Korkmay›nbize fazla bir fley olmaz.Durumumuz eskisi gibi de¤il.Art›k sa¤lam›z, özellikle debankac›l›k sektörümüz çoksa¤lam. Ülkemize yabanc› ilgisiçok büyük vb. Yaln›z sonzamanlarda hükümet bu konudada giderek daha sald›rgan birtutum içine girmeye bafllad› vehem Baflbakan hem de bakanlarbe¤enmedikleri türdenekonomik yorum yapanlar› kötüniyetli olmakla ve ekonominingelece¤ine ve dolay›s›yla ülkeyezarar vermekle suçlad›lar. HattaBaflbakan ifli daha da ileriyegötürdü ve her zamankiüslubuyla bu tür yorum yapanlar“karfl›lar›nda bizi bulur,” dedi.Ayr›ca kimi hükümettemsilcilerinin ve yandafllar›n›n

bu dönemin bir f›rsat oldu¤unu,zengin piyasalardan ç›kanparan›n bize gelebilece¤ini vebunun olumlu bir geliflmeolaca¤›n› söylediklerine de tan›kolduk.Gerçekte durum çok ama çokciddidir ve üzerini “Böyle yaz›pçizenler karfl›s›nda bizi bulur”türünden ne anlama geldi¤i pekbelli olmayan (örne¤in Baflbakanbe¤enmedi¤i türden ekonomikyorumlar yazanlar› dövecekmidir?) öfkeli cümlelerlegeçifltirmek olas› de¤ildir.ABD ve özellikle de Avrupa’datalebin daralmas› Türkiye’yiderinden etkileyecektir.Türkiye’nin ihracat› aç›s›ndan buson derece ciddi bir risktir.Türkiye’de özel kesimin d›flborçlar› çok yüksek düzeydedir.Bunlar›n faizlerinin artaca¤›kesindir ve daha da vahimi birk›sm› vadesi geldi¤indeyenilenmeye bilir. Bu daberaberinde önemli bir fon ç›k›fl›ve kuru yukar›ya do¤ru iten birivme yaratabilir.Yani Türkiye aç›s›ndan hemekonomik yavafllama, hem malikriz hem de ekonomik krizolas›l›klar› masan›n üzerindedir.

2008 yurtta ekonomik durgunluk,cihanda ekonomik durgunluk!

Dünya Bankas› Türkiye Direktörü UlrichZachau, 11 Ocak’ta Türkiye EkonomiPolitikalar› Araflt›rma Vakf› (TEPAV) veDünya Bankas› taraf›ndan düzenlenen"Türkiye: Yat›r›m Ortam›n›nDe¤erlendirilmesi (ICA) Raporu"toplant›s›nda yapt›¤› konuflmada k›demtazminat› gibi engelleyici uygulamalar›nkald›r›lmas› gerekti¤ini, istihdamkoflullar›n›n esneklefltirilmesini, vergiyükünü hafifletilmesini, daha iyi bir

istihdam ve iflsizlik sigortas› yarat›lmas›gerekti¤ini söyledi. Zachau k›demtazminatlar›n›n budanmas›n›n ve esnekçal›flman›n daha da yayg›nlaflt›r›lmas›n›nd›fl›nda ö¤retmen maafllar›n›n dadüflürülmesini önerdi.

Zachau’nun bu sözlerini akl›n›zda tutun,çünkü bunlar çok yak›nda karfl›m›za -muhtemelen “istihdam paketi” denilendüzenlemenin içinde- gelecek

Acil tehlike:K›dem tazminat›n› budamak veesnek çal›flmay› yayg›nlaflt›rmak istiyorlar

Kapitalist bir ekonomide ticari baflar›n›n anakriteri kârl›l›kt›r. Bu aç›dan bak›ld›¤›nda ABD’debafllayan kurals›zlaflt›rma [deregülasyon] tamanlam›yla baflar›s›zl›¤a u¤ram›flt›r.

Uzun dönemli bir de¤erlendirme yap›ld›¤›ndaABD’de imalat sanayi kurulufllar›n›n net kârlar›yüzde 4 ile yüzde 6 aras›nda de¤iflmektedir.Kurals›zlaflt›rma sonras› 20 y›ll›k dönemde[ABD’de havac›l›k sektöründe kurals›zlaflt›rmaCarter’›n iktidar› döneminde 1978 y›l›nda ç›kar›lanbir yasa ile bafllad›] ise ABD’de havayoluflirketlerinin net kârlar› yüzde 2,8 düzeyindekalm›flt›r.

Kurals›zlaflt›rmay› izleyen ilk on y›lda bu oranyüzde 0,5 düzeyindeydi. Buna 1988-95 döneminieklerseniz oran 0,3 düflmektedir.(Kaynak: Dempsey, Paul Stephen; Gesell,Laurence E., Airline Management: Strategiesfor the 21st Century, 3. Bölüm, Airline Finance.)

O zamandan bu yana sektör güzel günler degördü. Bir Britanyal› uzman, üst örgütümüzUluslararas› Tafl›mac›l›k ‹flçileri Federasyonu’nun(ITF) 2005 y›l›nda düzenledi¤i Havac›l›kEkonomisi Konferans›’nda, “E¤er benim ülkemdegeçerli olan ‘mali güçlülük’ standartlar› ABD’dekihavayolu flirketlerine uygulanacak olsa ünlühavayolu flirketlerinin birço¤unun faaliyetininderhal durdurulmas› gerekirdi,” dedi.

SAH: 2001 y›l› ile 2006 y›llar› aras›nda çokbüyük kay›plara u¤rad› ve kay›plar›n yükünütafl›mak da pilotuyla, kabin memuruyla,teknisyeniyle ve di¤er bütün meslek gruplar›ylaçal›flanlara düfltü.

Kurals›zlaflt›rman›n bafl›n› çeken Amerika Birleflik

Devletleri’nde havayollar›n›n durumu gerçektende kötü ve orta vadede sa¤l›kl› bir halegeleceklerini öngören tek bir uzman bile bulmakmümkün de¤il. Bunu izlemek için sektörün kredinotuna bakmak yeterli.

ABD’li havayollar› yafllanan filolar›n› yenilemekiçin gerekli fonlar› yaratmaktan bile acizdurumdalar. Borçluluk oranlar› çok yüksek vekârl›l›k istenilen düzeye ulaflamad›¤›ndan ortave uzun vadede borçluluk oran› giderek art›yor.

Dünya ekonomisi, özellikle de ABD ekonomisibir kez daha çalkant›l› bir döneme giriyor ve buyeni döneme Amerikal› havayolu flirketleri çokbozuk ve dengesiz bir mali yap›yla giriyorlar.

K›sa vadeli tahminler yapmak do¤ru olmaz.Günlerin neler getirece¤ini hep birliktegörece¤iz. Ancak orta ve uzun vadede busürecin nereye gitti¤i konuflabiliriz vekonuflmal›y›z da. Kârs›z rekabet ortam›n›n yeni“aç›k gökler” anlaflmalar›n›n birbiri ard› s›raimzaland›¤› bu küresel ortamda sürece¤i ortada.Bu koflullar alt›nda flirket yönetimleriçal›flanlar›ndan daha fazla özveri isteyecekler.

Ancak bu tür ödünler sadece geçici birrahatlama sa¤l›yor. Bo¤az bo¤aza rekabetortam›nda bu rahatlama marj› h›zla tükeniyor vebirkaç y›l sonra yeni bir yeniden yap›lanmakaç›n›lmaz hale geliyor. Bir tür afla¤›ya do¤ruinen spirale benzetebiliriz bu süreci.

Bu sürecin yarat›c›s› neo-liberalizmin yap›fl›kikizi kurals›zlaflt›rmad›r ve ilk ortaya ç›kt›¤› ülkede,anavatan› ABD’de sektörü yukar›da k›saca tarifetmeye çal›flt›¤›m›z türden bir afla¤›ya do¤ruyar›fl›n içine sokmufltur.

Sa¤l›kl› ve kârl› birsektör mü?

KARfiIATAKKemal Ülker

Hava-‹fl E¤itim Uzman›

23

24

Üçüncü kez sat›fla ç›kar›lan TekelSigara Fabrikas› Ö‹B(Özellefltirme‹daresi Baflkanl›¤›) taraf›ndan 28 fiubat2008 Tarihinde 1 milyar 720 milyondolarla British American Tobacco(BAT)'a sat›ld›. ‹haleyle ‹stanbul, Adana,Ball›ca, Bitlis, Tokat, Malatya sigarafabrikalar› özellefltirildi. Tekel'in sigarabölümünün sat›fl çal›flmalar› ilk olarak2003 y›l›nda bafllat›lm›flt›.

Tekel'in pazar pay› yüzde 38-39civar›nda bulunurken, sadece 2006y›l›nda 1.999 milyon YTL faaliyet kar›elde etmiflti.

Tekel Genel Müdürlü¤ü'ne ait 3anonim flirket vebunlara ba¤l› 6fabrika, 108 iflletme56 yaprak ve 2 tuziflletmesimüdürlü¤ü, 39 baflmüdürlük ve 15 binpersonel bulunuyor.

Bunun yan›nda2,5 milyon tütünüreticisi Tekel’den

geçimini sa¤l›yor. Tekel, 2006 y›l›itibariyle 500 milyon dolarl›k tütün ihrac›yapm›fl. 2.5 milyon insan›n geçimkayna¤› olan Tekel’in alkollü içeceklerbölümü ise Limak flirketine 292 milyondolara sat›ld›¤›nda sadece stoklar›nde¤eri 180 milyon dolarl›k de¤erindeydi.

Tekel iflçilerinin deneyimiiyi okunmas› gereken bir rehberBöylesine karl› bir kuruluflun,

“ekonomiye yük oluyor” gerekçeleriyleyok pahas›na uluslararas› tekelleresat›lmas›na, fabrikalar›n gerçek sahipleritekel iflçileri aylard›r karfl› ç›k›yor.

‹stanbul; Ankarave di¤er illerdeeylem yaparaksesleriniduyurmayaçal›flan tekeliflçileri, “tekelhalk›nd›rsat›lamaz”diyerekfabrikalar›na

Tekel iflçisi fabrikalar› için direniyor!

Sadece 2006 y›l›nda 1.999 faaliyet kâr› olan Tekel,

1 milyar 720 milyon dolara sat›ld›

Tek G›da ‹flfiube Baflkan›

Yunus Durdu:Tekel’in peflkefl

çekilmesiniprotesto ediyoruz.Bugün ülkede bir

dizi sorun-olayyaflan›yor.Bunlar›n

karfl›s›nda emniyetkuvvetleri yok amabak›yorsunuz 100

kiflilik iflçieylemine 660 çevikkuvveti y›¤›yorlar.

25

sahip ç›kt›klar› için aileleriyle birliktecoplan›yor, üzerlerine su s›k›l›yor. Pekçok tekel fabrikas›nda iflçiler kendilerinifabrikalar›na kilitleyerek, her türlü bask›ve zorun karfl›s›nda; halk›n birikimlerine,geçim kap›lar›na sahip ç›k›yor. Tekeliflçilerinin özellefltirmeler karfl›s›ndakikararl› tutumlar›, sat›fl aflamas›nda olandi¤er sektör emekçileri için de iyiokunmas› gereken bir rehber niteli¤inde.

“Fabrikalar›n gerçek sahibi biziz”Tekel iflçilerinin örgütlü oldu¤u

Tekg›da-‹fl Sendikas› 2 Nolu fiubeBaflkan› Yunus Durdu özellefltirmelerkarfl›s›nda tekel iflçilerinin talepleriniflöyle özetliyor: “ Bugün Tekel Sigarafabrikalar› yol geçen han›na dönmüfldurumda. Buna karfl› biz Tekel’inpeflkefl çekilmesini protesto ediyoruz.Burada kâr eden bir kuruluflun peflkeflçekildi¤ini hayk›r›yoruz. Bugün ülkedebir dizi sorun-olay yaflan›yor. Bunlar›nkarfl›s›nda emniyet kuvvetleri yok amabak›yorsunuz 100 kiflilik iflçi eylemine660 çevik kuvveti y›¤›yorlar. Ve bizpatronlardan ya da hükümetten sadakaistemiyoruz. Bu fabrikalar›n gerçeksahibi biziz, bu fabrikalar› çal›flt›rmakistiyoruz. Buras› zarar eden bir kuruluflde¤il.”

“Kâr için insan yok say›l›yor”Durdu, özellefltirme politikalar›n›n

Özal döneminden bu yana h›zlanarakdevam etti¤ine dikkat çekerken, AKPhükümeti döneminde de 30 kuruluflunözellefltirildi¤ini söylüyor.

“Yar›n içti¤imiz su özelleflecek”diyerek karfl› karfl›ya oldu¤umuztehlikeye dikkat çeken Durdu,küreselleflme yalan›yla insan›n yoksay›ld›¤›n› söylüyor. “ Halk›m›z 30 y›ld›rözellefltirmeyle, küreselleflmeyalanlar›yla büyüyor. Biz tepki

‹haleyle ‹stanbul,Adana, Ball›ca,Bitlis, Tokat,Malatya sigarafabrikalar›özellefltirildi.Tekel'in sigarabölümünün sat›flçal›flmalar› ilkolarak 2003y›l›ndabafllat›lm›flt›.

gösterdi¤imizde halk özellefltirme iyi birfleymifl gibi karfl›l›yordu. Küreselleflmead olarak güzel gelebilir ama sonuçlar›para için, kâr için insan›n yok saymas›demektir. Bugün Irak’ta binler ölüyorkimsenin umurunda de¤il. Türkiye’debinlerce insan iflsiz, iflçiler ise açl›klabo¤ufluyor. Kimsenin umurunda de¤il.4.5 y›ll›k AKP hükümeti döneminde 30kurulufl özellefltirildi. Yar›n içti¤imiz suözelleflecek. K›p›rdayan yapra¤›satacaklar. Bunlar› herkesin görmesilaz›m. Emekçiyim diyenlerin art›kekme¤ine, kurumlar›na sahip ç›kmas›laz›m. Bugün Tekel Sigara Fabrikas›özelleflmeyecek, kapat›lacak. Buras›

kapat›l›rsa bu bölge halk›, esnaf› ölür.Buralar da biter. Biz buradan birmücadele atefli yakt›k. Tüm iflçileri,emekçi dostlar›n› dayan›flmayaça¤›r›yoruz. “Birlikten güç do¤ar!”slogan›n› yükseltiyoruz.”

Hava-‹fl, Tekel iflçisinin yan›nda“Halka arz” ad›yla benzer bir

özellefltirme sürecini yaflayan Türk HavaYollar› çal›flan› Hava-‹fl üyeleri degeçti¤imiz y›l bir dizi eylemlilikle,özellefltirmeleri protesto etmiflti. Bu y›lda eylemlerde Tekel iflçilerinin yan›ndaolan Hava-‹fl, özellefltirme karfl›s›ndakitutumunu sürdürecektir.

26

4.5 y›ll›k AKPhükümeti

döneminde 30kurulufl

özellefltirildi. Yar›niçti¤imiz suözelleflecek.

27

13 ülkeden sendikac›lar, sendikalsorun ve çözüm önerilerinin tart›fl›laca¤›platformda bir araya geliyor. Öncekiy›llarda s›ras›yla Bal›kesir, Fransa Annecyve Yunanistan Atina’da gerçeklefltirilenuluslararas› sendikal konferans, bu y›l23-25 May›s 2008 tarihleri aras›ndaBal›kesir Birleflik Metal–‹fl sendikas›’n›ntesislerinde gerçeklefltirilecek.

Sendikalar, kendilerini var eden;neden ve ihtiyaçlar daha da

güçlenmesine ra¤men, neden kankaybetmeye devam ediyor?

Sermayenin çok yönlü sald›r›lar›nakarfl› verilen mücadele nas›l ve hangitemel üzerinde, hangi strateji ve taktikleyürümelidir?

Uluslararas› sendikal dayan›flma nas›ldaha etkin hale getirilebilir?

Uluslararas› Sendikal Konferans, busorular›n yan›tlar›n› aramak üzere, 9 y›lsonra yeniden Türkiye’de toplan›yor.

24 fiubat tarihinde Hava-‹fl e¤itimsalonunda yap›lan bas›n toplant›s›nda;tüm dünyadaki sendikac›lara bir arayagelme ça¤r›s› yap›ld›:

“Bugün geçti¤imiz y›llara göre, gerekuluslararas› sendikal hareketin diri vedinamik unsurlar› daha yayg›n vegüçlüdürler ve gerekse iflçi ve emekçilerinmücadele azmi ve öfkesi daha bilenmifldurumdad›r. Bu nedenle de bugün‘yeniden bir araya gelmemizin tamzaman›d›r’.

“4. uluslararas› sendikal konferans”‹stanbul’da toplan›yor

Havac›l›kta 2008 için beklentilerUluslararas› Hava Tafl›mac›l›¤› Birli¤i’nin 2008 için sektörün geneli için beklentileri

çok parlak de¤il. IATA daha önce sektörde toplam kâr›n 7,8 milyar dolar olaca¤›n›öngörürken flimdi bu öngörüsünü 5 milyar dolara düflürmüfl durumda.

Bunun bafll›ca nedeni giderek büyümekte olan kredi s›k›flmas› ve ekonomikyavafllamaya karfl›n artmakta olan yak›t fiyatlar›. Bugüne kadar sektör artan yak›tfaturalar›n› h›zl› ekonomik büyümenin getirdi¤i ciro art›fl› ve yükleme faktöründekiart›flla karfl›layabiliyordu. Ancak ekonominin büyümenin yavafllamas› ile birliktebunu yapmak art›k mümkün olmayacak.

Ekonomik büyüme ve havayollar›n› cirolar› 2007 y›l›nda olumlu bir seyir izledive yukar›da sözünü etti¤imiz gibi yak›t giderlerindeki art›fl› karfl›lamaya ve kârl›l›kart›fl› sa¤lamaya yeterli oldu. 2008’de ABD’de ortaya ç›kacak ekonomik yavafllamaile birlikte ciro deste¤i ortadan kalkacak ve özellikle ABD ile yak›n ba¤lar› olanekonomiler ve seyahat piyasalar› üzerinde olumsuz etkiler yaratacak.

2008 y›l›nda sektör bir kez daha inifle geçerken uçak teslimatlar›nda art›flyaflanacak. Bu da fazla kapasite sorununun yeniden ortaya ç›kaca¤›na veiflverenlerin bir kez daha gözlerini ücretlere dikeceklerine iflaret ediyor.

28

Kay›td›fl› istihdam Davutpafla’da patlad›: 20 iflçi öldü…

Ücretli-yevmiyeli çal›flanlar›n% 35 kaçak çal›flt›r›l›yor! 29

‹stihdam ve iflsizlik ile ilgili yay›mlananveriler, d›fl kaynak girifline dayal› son 5y›ll›k h›zl› ekonomik büyümenin istihdamyaratmakta yetersiz kald›¤›n› (kimiiktisatç›lar buna “istihdam yaratmayanbüyüme” ad›n› veriyorlar) ve daha dakötüsü ekonomik büyümenin h›zkesmesiyle birlikte iflsizli¤in h›zla artt›¤›n›gösteriyor. Resmi iflsizlik oran› 2007 y›l›n›nKas›m ay›nda yüzde 10,1 ‘e ç›kt› ve 2001krizi sonras›n›n iflsizlik düzeyine yaklaflt›.

31 Ocak 2008’de Davutpafla’da kaçakbir havai fiflek deposunda meydana gelenpatlamada kay›t d›fl› çal›flt›r›lan 21 iflçiöldü, 6’s› a¤›r olmak üzere 100’den fazlakifli yaraland›.

Ancak istihdamla ilgili olarakDavutpafla’da meydana gelen korkunçpatlaman›n gündeme getirdi¤i bir baflkagerçek daha var: h›zl› ekonomik büyümedöneminde yarat›lan yetersiz istihdam“kay›t d›fl›” bir özellik gösteriyor.

Türkiye genç bir nüfusa sahip ve hery›l 600.000 yeni iflçi iflgücüne kat›l›yor.Ücretli say›s› artarken buna paralel olarakücretlilerin kay›t d›fl› yani, sigortas›z, kaçakçal›flt›r›lma e¤ilimleri de art›yor. TÜ‹Kverileri üzerinden yap›lan hesaplamalarücretli-yevmiyeli çal›flanlar›n yaklafl›kolarak yüzde 35’inin kaçak çal›flt›r›ld›¤›n›gösteriyor. Üstelik bu oran iflgücüne yeni

kat›lanlar aras›nda daha yüksek: yüzde40’›n üzerinde. Dolay›s›yla genel e¤ilimazalma de¤il, art›fl yönünde.

Elbette kay›td›fl› çal›flman›n büyümesiiflsizlikle do¤rudan ba¤lant›l›. ‹fl arayanmilyonlarca insan kaçak ücretli olarak iflias›l olarak piyasadaki 2,5 milyon iflsizlerekabet etmek zorunda oldu¤u için kabulediyor. ‹flsiz ücretliler, sanayinin tekstil-konfeksiyon gibi emek yo¤un altsektörlerinde, inflaatta, hizmetlerin turizm,temizlik v.b gibi alt sektörlerinde, net asgariücretin bile alt›nda ücretlerle istihdamaraz› oluyorlar.

Havac›l›k ve kay›td›fl› istihdamHavac›l›k sektörü liberalizasyon ve

kurals›zlaflt›rma öncesinde kay›td›fl›çal›flman›n olmad›¤› bir sektördü. Oysabugün uluslararas› arenada boy gösterenkimi havac›l›k flirketlerin ne tür yöntemleruygulad›¤›n›, örne¤in azami 11 ayçal›flt›rma “yöntemiyle” havac›l›kemekçilerini yasal hak ve korumadan nas›lmahrum b›rakt›klar›n› hepimiz biliyoruz.

‹flin kötü yan› bu durumu iflverenlerinkendi lehlerine kullanmalar› ve daha fazlaesnek çal›flmay›, k›dem tazminat›n›nbudanmas›n› vb. uygulamalar› kay›td›fl›l›¤›nve iflsizli¤in ilac›ym›fl gibi sunmalar›.

30

‹ranl› sendikac›larlauluslararas› dayan›flma

6 Mart’ta üst örgütümüz Uluslararas›Tafl›mac›l›k ‹flçileri Federasyonu (ITF)üyesi sendikalar ve insan haklar›savunucular› dünyan›n dört bir yan›ndaseslerini yükselttiler ve ‹ran’da ba¤›ms›zsendikalara ve sendikac›lara karfl›uygulanan bask›lar› protesto ettiler.

Hep birlikte,“Bizler MansourOsanloo veMahmut Salehi’ninhapishanedenderhal ve koflulsuzolarak serbestb›rak›lmalar›n›istiyoruz. ‹ran’da iflçihaklar›na, daha fazlazaman yitirilmeksizinsayg› gösterilmesiniistiyoruz,” diyehayk›rd›lar.

Osanloo ‹ran polisitaraf›ndan kaç›r›ld›

Tahran Otobüs ‹flçileriSendikas›’n›n baflkan› Mansur Osanloo10 Temmuz 2007 tarihide Tahran’dakievine yak›n bir yerde, bir otobüsle evinegiderken ‹ran güvenlik güçlerincekaç›r›ld›.

ITF üyesi Tahran Otobüs ‹flçileriSendikas› y›llard›r kahramanca birmücadele veriyor ve ‹ran’daki bask›c›rejim taraf›ndan çok a¤›r bask›lara maruz

kal›yor. Sendikan›n önderleri ‹ran’dakikaranl›k rejim taraf›ndan bugüne kadartehditlerle, uzun süreli keyfi gözalt›larla,iflkenceyle y›ld›r›lmaya çal›flt›lar ancakbaflar›l› olamad›lar.

Osanloo’ya özgürlük için dünyan›ndört bir yan›nda gösteriler yap›ld›

6 Mart’ta pek çok ülkedeITUC (Uluslararas›SendikalarKonfederasyonu) ve ITFtaraf›ndan düzenlenen veUluslararas› AfÖrgütü’nün tam destekverdi¤i çok say›daetkinlik gerçeklefltirildi.

Bu etkinliklerdehapistekisendikac›larayöneltilensuçlamalar›n eseflekarfl›land›¤›, bu

insanlar ulusal güvenli¤eyönelik herhangi bir tehditoluflturmad›klar›, daha da kötüsü, sa¤l›kdurumlar› giderek a¤›rlaflt›¤› dile getirildi.

ILO Örgütlenme Özgürlü¤üKomitesi’nin 2007 y›l› Haziran ay› tarihliraporunda, ‹ran hükümetinin, “sendikan›nfiilen tan›nmas› dahil, sendikalar›nherhangi bir engelle karfl›laflmadankurulabilmelerini ve faaliyetgösterebilmelerini sa¤layacak önlemleri

‹ran’da TahranOtobüs ‹flçileri

Sendikas› Baflkan›Mansur Osanloo,

sendikal haklariçin verdi¤i

mücadele sonucukaç›r›ld›, dili

kesildi en sonhapise at›ld›.

almas›gerekti¤ini,” vurgulam›flt›.

Sendikalar bu uyar›n›n daha fazla gözard› edilmemesi gerekiyor.

6 Mart uluslararas› eylem günüöncesinde yap›lanlar

Uluslararas› Eylem Günü’nünhaz›rl›klar› çerçevesinde ITF müfettiflleriçok say›da ülkede, görev yapt›klar›limanlara u¤rayan ‹ranl› gemileri ziyaretederek sendikalar›n mesaj›n› denizcileretafl›d›lar.

LabourStart online bir imzakampanyas› düzenleyerek 5.000 imzatoplad›. Bu imza kampanyas›na websitemiz üzerinden ulaflarak siz dekat›labilirsiniz.

Ocak ay›n›n bafllar›nda Endonezyal›sendikalar›n düzenledikleri protestolar,hükümetin, ‹ran’a Devlet Baflkan›düzeyinde yap›lacak olan bir ziyaretiertelemeye zorlad›.

Ulusal parlamentolarda ve Avrupaparlamentosunda konuyla ilgili olarakduyulan endifleler dile getirildi.

Çok say›da örgüt protestomektuplar› gönderdi.

Mansour Osanloo’nun 8 ay öncevahflice kaç›r›lmas›ndan bu yana, dünyagenelinde yap›lan protestolar durmad›.

Bu protestolar 6 Mart’ta düzenlenenkitlesel bir küresel gösteriyle doru¤unaulaflt›, ancak burada son bulmad›.

Osanloo derhal serbest b›rak›ls›n!Salehi derhal serbest b›rak›ls›n!

‹ran’da iflçi haklar›na sayg› gösterin!ITUC, ITF ve Uluslararas› Af Örgütü

yapt›klar› ortak aç›klamada flunuvurgulad›lar: “‹ranl› iflçilerle dayan›flmamesaj›m›z son derece güçlü ve berrak.Bu ses amaçlar›m›za ulafl›ncaya kadaryank›lanmaya devam edecek.”

Osanloo neden hapse at›ld›?Osanloo, 2007 y›l›n›n Ekim ay›nda,

‹ran’›n ulusal güvenli¤ini tehlikeye att›¤›n›ve rejimi elefltirdi¤ini öne süren düzmecesuçlamalarla befl y›l hapse mahkûm oldu.Bununla birlikte onun hedef olarakseçilmesinin gerçek nedeni, hükümettaraf›ndan kontrol edilen de¤il, özgür birsendikan›n üyesi ve önderi olmas›yd›.

Ne kadar zamand›r hapiste?Sendikan›n 2005 y›l›n›n Haziran ay›nda

kurulmas›ndan bu yana, üç kez tutukland›ve kötü bir üne sahip olan EvinHapishanesi’nde, d›flar›da oldu¤undançok daha fazla zaman geçirdi.

Kampanya için:www.havais.org.tr/index.php?islem=sayfa&menu_id=15&sayfa=43

31

6 Mart 2008’deITUC (Uluslararas›SendikalarKonfederasyonu),ITF ve Uluslararas›Af Örgütütaraf›ndandünyan›n dörtbiryan›ndadüzenlenengösterilerle MansurOsanloo’yaözgürlü¤ünün geriverilmesi istendi.

Mansour Osanloo ve Ailesi

Son toplu ifl sözleflmesi görüflmesindegrev aflamas›na gelmifliz.

Bas›n›n gözü üzerimizde.Televizyon kanallar› ve gazeteler

sürekli olarak sendikam›z›ar›yorlar.

Hürriyet gazetesinden birmuhabir arkadafllakonufluyorum. Gazeteci arkadafliflverenin temsilcisi gibikonufluyor. Elbette fleytan›navukat› olmak onun hakk› ancakmilitan bir iflveren tarafl›l›¤›n›do¤ru bulmak mümkün de¤il.

Ücret art›fl› ile ilgilitaleplerimizi tart›fl›yoruz. Benikinci y›l için enflasyonda

yaflanabilecek birpatlamaya karfl›ücretlere otomatik korumasa¤layan bir mekanizman›n,olmazsa olmazlar listemizde yerald›¤›n› anlat›yorum.

Muhabir arkadafl flafl›rd›. “Neyani siz 2008’de enflasyonda birpatlama m› bekliyorsunuz?”

“Elbette, öyle bir fley olmas›n›istemeyiz ama böyle bir riskoldu¤u da ortada. Dünyaekonomisinde çok büyükdengesizlikler var ve bunlar bir

sars›nt› yaratabilir. Böyle bir sars›nt› dad›fl a盤› çok büyük olan Türkiye’dedevalüasyona ve bu da enflasyon da birs›çramaya yol açabilir,” diyorum.

Muhabir arkadafl k›z›yor: “Neredenç›kar›yorsunuz bunlar›?”

Anlatmaya çal›fl›yorum. “Hiçbir iktisatç›sizin gibi düflünmüyor,” diyerek sözümükesiyor.

Ben de, “Siz sadece belirli iktisatç›lar›,televoleci tak›m›n› biliyorsunuz. Bir deErinç Yeldan’›n, Korkut Boratav’›nyazd›klar›n› okuyun,” diyorum.

Hürriyet muhabiri flöyle tepki veriyor:“Allah, Allah! Çok ilginç! Bunun için toplu

32

T›rmanan enflasyon vetoplu ifl sözleflmemiz

Hava-‹fl Sendikas› / Temmuz 2007 grev karar› as›ld›

Hava-‹fl Sendikas› / ifl yeri toplant›s›ndan

Hava-‹fl Sendikas› / grev oylamas›ndan

Kemal ÜlkerHava-‹fl E¤itim Uzman›

33

ifl sözleflmesini krize sokman›z bana pekmant›kl› gelmedi.”

“Varsayal›m 2008’de hiçbir sorunyaflanmayacak. Umar›z ki öyle olur. Amabizden neden üyelerimizin reel gelirleriüzerinden kumar oynamam›z›bekliyorsunuz? Madem Merkez Bankas›enflasyon hedeflerini tutturacak, o zamanbizim önerdi¤imiz koruma mekanizmas›nagerek olmayacak. Bunun da flirkete hiçbirzarar› yok. Ama tersi durumda üyelerimizkayba u¤rar.”

3 Mart’ta aç›klanan enflasyon oranlar›tüketici enflasyonunun y›ll›k olarak yüzde9.1 düzeyine yükseldi¤ini gösteriyor. DevletBakan› Kürflat Tüzmen iki gün sonra 5Mart’ta, “fiu anda enflasyonda yüzde 100’eyak›n bir yan›lg›n›n büyük bir yan›lg›oldu¤unu düflünüyorum. Tabii bu, bugünlükbir fley de¤il. Bunun geçen dönemdehaz›rlanan bir altyap›s› var. Bu konudasorumlu arkadafllar›m›z herhalde gerekenaç›klamalar› yapacakt›r diye düflünüyorum.Ama bizim elde etti¤imiz sonuç nedir?Sonuç; do¤ru ihracat art›fl›m›z›sürdürüyoruz ama büyük de bir ithalat art›fl›var. Hep elefltiri al›yoruz, görüyorsunuz,”diyor.

Toplu ifl sözleflmesinde ikinci y›l içinenflasyonda yaflanabilecek bir s›çramayakarfl› 6 ayl›k dilimler halinde, geriye dönükbir otomatik koruma mekanizmas› oturmakçok do¤ru ve son derece öngörülü birtalepti.

Bu talebimizi hem iflveren hem debas›n›n›n büyük bölümü, b›y›k alt›ndangülerek, “Siz ne dedi¤inizi bilmiyorsunuz,”anlam›na gelen sözlerle küçümsediler.

“Di¤er sendikalar›n hiçbiri böyle birtalepte bulunmuyor,” dediler.

Sonuç ortada.Kimin neyi ne kadar bildi¤ini flimdi hep

birlikte görüyoruz.‹çimiz rahat çünkü üyemiz 2007 y›l› için

reel gelir art›fl› elde etti ve 2008’de deenflasyonda yaflanabilecek her türlüs›çramaya karfl› koruma alt›nda.

Hava-‹fl Sendikas› Genel Baflkan› Atilay Ayçin

Hava-‹fl Sendikas› / grev karar› as›l›rken

Hava-‹fl Sendikas› / grev oylamas›

19’uncu yüzy›l›n bafl›nda ‹ngiltere’deortaya ç›kan sanayi kapitalizmi ev sanayi,manifaktür/atölye ve fabrika sistemibiçiminde geliflti. Fabrika sistemi 20’nciyüzy›lda en geliflmifl haline ulaflt›.

Fabrika sisteminin büyük iflçi kitlelerinibiraraya getirmesiyle birlikte sendikalarkuruldu, iflçi haklar› ve s›n›f bilinci degeliflti, sermaye s›n›f›n›n kârlar›nda azalmaoldu. ‹flçilerin binlercesinin ayn› mekândave en az 8 saat birarada olmas›, kapitalists›n›f için ekonomik ve siyasi sorumlulukgetirdi. Sigorta, sendika, ifl saatlerinindüflürülmesi, ikramiye, krefl, iflyeri hekimiuygulamas›n› bertaraf etmek isteyenkapitalist s›n›f, üretim sürecini daha küçükparçalara ay›rman›n yollar›n› denedi.

20’nci yüzy›l›n son çeyre¤indekarfl›m›za ç›kan yeni durum fludur: Büyükfabrika sistemi mümkün oldu¤unca altiflverenlere (tafleronlara) ayr›lm›flt›r.Tafleron uygulamas›n›n en uç ifadesi ise,ev ifllerinden arta kalan zamanlar›nda evkad›nlar›n›n çal›flt›r›lmas› demek olan “ev-eksenli çal›flma” biçimidir. “Ev eksenliçal›flma” ad› verilen bu çal›flma biçimifabrikalardan al›nan ifllerin bir arac›taraf›ndan evlere da¤›t›l›p, sonradantoplanarak fabrikaya iletilmesi biçimindeolmaktad›r. ‹flçi kad›nlar iflverenle yüzyüze gelmiyorlar. Mahallerde bu ifllerinarac›l›¤›n› (tafleronlu¤unu) yapanlar oluyor.

Örgü, triko-penye ifllemecili¤i,kazaklara nak›fl, oyuncak montaj›, nikâh

flekeri paketlemesi, tak› yap›m›, elektronikeflya parçalar› ve tükenmez kalem gibiürünlerin montaj› söz konusu iflleraras›ndad›r.

Ev eksenli çal›flma biçiminde, zamans›n›rl› ve yap›lacak ifl çoksa evdekiçocuklar ve yafll›lar da çal›flmaya dâhiloluyorlar. Bu çal›flma biçiminde çal›flmasaatleri belli de¤ildir. Sigorta, ifl garantisiyoktur. Ara dinlenme, fazla mesai olmad›¤›gibi, pazarl›k etme flans› da pek azd›r.Birçok eve da¤›lm›fl bulunan bu üretimiçinde çal›flanlar›n örgütlenmesi de birhayli zordur. Çal›flan kad›nlar›n ald›klar›ücret ise, as›l iflverenin ödedi¤i paradan,arac›n›n pay› ç›kar›ld›ktan sonra belirlenir.Fark arac›ya gider. Kad›nlar›n ço¤uzaman iflin gerçek ücreti hakk›nda fikridahi olmaz. Bu çal›flma tarz›ndan daanlafl›laca¤› gibi, as›l patron aç›s›ndançok kârl› bir durum söz konusudur.Sigortas›z ve düflük ücretle istedi¤i kadarkad›n iflçi çal›flt›rabilmekte; kira, vergi,servis, yemek vb. sorumluluk daalmamaktad›r. Üretim alan› “ev”dir. ‹flinyap›ld›¤› yer görünür de¤ildir. Çal›flanlarbir üretim mekân›nda bulunmad›klar› için,iflçi-iflveren iliflkisinin yarataca¤› s›n›fbilincinin ilk basamaklar›n› ç›kmak bilemümkün olmuyor. Ev eksenli çal›flma,tüm bu sorunlara ra¤men ev d›fl›ndaçal›flma imkân› bulamayan kad›nlar içinbir çal›flma alan› ve gelir elde etme biçimiolmaktad›r.

Ev eksenli çal›flma ve kad›nlar›n talepleriSaniye DenliÖ¤retmen

34

Ev eksenli çal›flmabiçiminde çal›flma

saatleri bellide¤ildir. Sigorta, ifl

garantisi yoktur.Ara dinlenme,

fazla mesaiolmad›¤› gibi,

pazarl›k etme flans›da pek azd›r.

Birçok eveda¤›lm›fl bulunanbu üretim içinde

çal›flanlar›nörgütlenmesi debir hayli zordur.

Kad›nlar›n k›smen de olsa ekonomikgüçlenmelerini sa¤layacak bu çal›flmabiçimini savunamay›z kuflkusuz. Ancak,kad›nlar›n bilinçlenmesi, daha örgütlü halegelmesi ve aradaki arac›lar›n kald›r›larakdaha az sömürülmeleri içinyapabileceklerimiz var. “Kooperatif”örgütlenmesi bunlardan biridir.

‹stanbul Avc›lar’da Haziran 2002’dekurulan “Avc›lar Ev Eksenli Çal›flanKad›nlar Kooperatifi” bunun bir örne¤iolmufltur. Türkiye’de bir ilk olan bukooperatif çal›flmas›, kad›nlar›nbilinçlenmesi, özgürleflmesi ve emekleriüzerinde söz sahibi olmalar› aç›s›ndanönemlidir. Kooperatif kad›nlara ulaflmayollar›n› bulmakta, onlar› örgütlemekte veemeklerine sahip ç›kmalar› için desteksunmaktad›r. Türkiye’de ev-eksenli çal›flankad›nlar, çeflitli örgütlenmeler yapt›lar.Bazen atölye çal›flmalar› fleklinde bazende dernek fleklinde örgütlendiler. Buörgütlenmelerin ortaklaflt›r›lmas› içinDiyarbak›r, Mu¤la, ‹stanbul, Antakya,Ankara’dan 42 ev eksenli çal›flan kad›n›nkat›l›m›yla 26–28 Kas›m 2004 tarihindeTürkiye’de bir toplant› düzenlendi.HomeNet (Uluslararas› Ev EksenliÇal›flanlar A¤›) “Ev-Eksenli Çal›flanKad›nlar 1. Ülke Konferans›” ad› verilenbu toplant›ya ‹LO Türkiye temsilcisi veHomeNet Koordinatörü Jane Tate dekat›ld›.

Ev-eksenli çal›flanlar›n örgütlenmelerisadece ülkemize özgü bir fley de¤il.

Ev eksenli çal›flmaya daha çok yoksulülkelerde rastl›yoruz.

1970’lerin bafl›nda Hindistan’da SEWA(Serbest Çal›flan Kad›nlar Örgütü) kuruldu.Bugün 300 bine yak›n kad›n üyesiyle,örgütlenmesi en zor alanlar›n birinde birbaflar› ve örnek elde etti.

Yine ayn› y›llarda Portekiz’de Nak›fl‹flçileri Sendikas› kuruldu. Örne¤in,Madeira Adas›nda evde çal›flanlar›ntamam›na yak›n› örgütlendi. fiili, Nepal,S›rbistan’da da benzer kad›nörgütlenmeleri vard›r. Tüm bu birbirindenba¤›ms›z çal›flmalar›n, dünya ölçe¤indeortaklaflt›r›lmas› ve ortak talepler etraf›ndauluslararas› dayan›flmay› güçlendirmekamac›yla ilk kez 1994’te HomeNet kuruldu.1 May›s 2006’dan beri ise Dünya Ev-Eksenli Çal›flanlar› Federasyonu (HWW)var. HomeNet’in ‹LO’nun evde çal›flmakonusunda sözleflme ve tavsiye karar›

kabul etmesi için yürüttü¤ü çal›flma vard›r.1996 y›l›nda ‹LO bir tavsiye karar› kabuletti. Uluslararas› örgütlenme gruplararas›nda bilgi ve deneyim aktar›m›, ortaksorunlar karfl›s›nda eylem ve etkinliklerdüzenlemek, çeflitli lobi faaliyetleriyürütmek gibi çal›flmalar yapmaktad›r. ILOEvde Çal›flma Sözleflmesi dâhilinde (No:177), ba¤›ml› nitelikteki ev-eksenliçal›flanlar art›k bir ifl yasas›na da sahip.‹fl mevzuat›n›n, ev-eksenli çal›flman›n tümbiçimlerini kapsayacak flekilde, ev-eksenliçal›flanlar›n iflçilik haklar›ndanyararlanmas›n› sa¤lar hale getirilmesigereklidir. Yerel yönetimlerin, ev-eksenliçal›flma ve bu alanda çal›flan kad›nlar›nsorunlar›n›n çözümünde, sorumluluküstlenmesini ve bu sorumlulu¤u öncelikliiflleri aras›nda al›p, gerçeklefltirmesiönemlidir. Krefl ve yafll›-hasta bak›mhizmetleri de ev eksenli çal›flmakapsam›nda say›lmal›d›r. Bu hizmetlerbelediyelerin güvencesinde, yayg›n,ücretsiz ya da çok düflük ücretli olmal›d›r.Ev eksenli çal›flma biçimi, 19’uncu yüzy›lçal›flma koflullar›na bir geridönüflün simgesel ifadesisay›l›r. Bu çal›flma biçiminindaha fazla sömürü vekapitalistler için kâr eldeetmek oldu¤u aç›kt›r.

‹stihdamda kad›nlaraöncelik verilmesini, sa¤l›kl›koflullarda, yeterli ücret vesosyal güvencelerleçal›flmalar›n› talep etmek endo¤al hak olarak karfl›m›zdaduruyor.

35

Kad›nlar›n k›smende olsa ekonomikgüçlenmelerinisa¤layacak buçal›flma biçiminisavunamay›zkuflkusuz. Ancak,kad›nlar›nbilinçlenmesi vearadaki arac›lar›nkald›r›larak dahaaz sömürülmeleriiçin “Kooperatif”örgütlenmeleri var.

Eczac›bafl› Sanal Müzesi, ölümünün(3 Mart 1994) 14. y›ldönümünde, CihatBurak’›n 1940-1992 dönemiyap›tlar›ndan oluflan 90 yap›tl›k bir seçkisunuyor. Serginin küratörü Haflim NurGürel’in iki metni Burak’›n resimlerindeki“kad›nlar”a ve “sofralar”a odaklan›yor,bu temal› yap›tlar›n› yorumluyor. 24 saatboyunca aç›k olan bu sanal sergiyiHYPERLINK"http://www.sanalmuze.org"www.sanalmuze.org internet adresindeziyaret edebilirsiniz.

Bu önemlisanatç›m›z› tümyönleriyle tan›mak içinkaç›r›lmamas› gerekenbir f›rsat olan ‹stanbulModern’deki Cihat BurakRetrospektifi ise, 23Mart’a kadar gezilebilir.

Gürel, Burak’›n resimdilini ve onun için“sofra”n›n önemini flöyleanlat›yor: “Cihat Burak’›ngerek yaz›n gerekse resimalan›nda efl zamanl› olaraküretti¤i yap›tlar›n, kendikiflili¤inin ve yap›ld›klar›dönemin atmosferininçözümlemeleri için çokzengin bir birikimoluflturdu¤unu ve bu aç›dan

oldukça bakir bir araflt›rma alan›sundu¤una dikkat çekmek gerekir.Burak’›n çarp›c› fotografik bir imgeyibaflka fotografik imgeler ve belle¤indenimgeler ekleyerek, yak›n çevresini “ti”yealmaktan geri durmad›¤› ve hemtoplumsal hem de kifliselhesaplaflmalar›n› birlikte gördü¤üsöylenebilir. Bunu da konu ald›¤› kiflilereve anlay›fla yönelik duygular›n› -horgörmeden tiksinmeye uzanan tüm ölçekboyunca- güçlü bir anlat›makavuflturabilmek için ya¤l›boyay› kal›nbir hamur veya günümüz sinemas›ndafantastik ö¤elerin yarat›lmas›ndakullan›lan silikon maskeler gibi birkatman halinde kullanarak gelifltirdi¤ikendine özgü resim dili ile yapar.”

“(...) “Sofra” onun için öncelikle ailefertleri ile birlikte omuz omuza oturulan,sohbet edilen ve yemek yenen yeranlam›na gelmektedir herhalde… Tekresmi evlili¤inin ard›ndan Paris’e gidifliveya kaç›fl› ve ancak on sene ve birsürü badireden sonra eflindenayr›labilmesi, ondaki bu sofra özlemininde nedenlerinden birisi olabilir.Öykülerinde ve resimlerinde s›kçaiflledi¤i meyhaneler, lokantalar vebenzeri yerler geçici ve k›sa süreleriçin u¤ran›lan duraklar olarakgörüldüklerinden ve aile ve kad›ns›cakl›¤› ihtiva etmediklerinden “sofra”olarak addedilmezler. “

Cihat Burak’›ngözündenkad›nlar ve sofralar…

36

Ça¤dafl sanat merkezi SiemensSanat, y›l›n ikinci sergisi “TemsildeHuzursuzluk”ta performans sanatç›lar›Nezaket Ekici, Monali Meher JelenaVasiljev’ in yap›tlar›na ait video vefoto¤raflar›ndan oluflan sergiye 5 Mart - 25 Nisan tarihleri aras›nda ev sahipli¤iyap›yor. Aç›l›fl akflam› canl›performanslar›n› sergileyecek olansanatç›lar, 2-5 Mart tarihleri aras›ndafarkl› gruplar halinde ö¤rencilerle birliktedüzenlenecek olan atölye çal›flmalar›n›da yönetecek. Atölye çal›flmas›n›nsonunda ise ö¤rencilerin 6 Mart’tasergileyecekleri performansgerçeklefltirilecek.

Serginin küratörleri Mürteza Fidan veT.Melih Görgün, “Temsilde Huzursuzluk”ile “‹mgeyi oluflturan nesne-beden anl›kolan›n süreçteki sunumunu yaparken,ö¤retilmifl olan kültürü kullan›rsa neolur?”, “Kökenin farkl›l›¤›, sunulan›nfarkl›l›¤›n› da tafl›r m›?” sorular›n›tart›flmaya aç›yor.

Nezaket Ekici, Monali Meher veJelena Vasiljev, “TemsildeHuzursuzluk”ta kendi köklerindenemanet ald›klar› bedensel ifadeformlar›n›, yaflad›klar› öteki kültürün resmiyap›lanmas› içinde “geri vermeyi”amaçl›yorlar.

Mürteza Fidan ve T. Melih Görgün“Simgesel formlardan yola ç›karak“imge”yi görünür k›lma sürecindekullan›lan bu anlat›sal yap›, mahremiyet,kültür, ideoloji, haz, teflhir, görünmeyentemsiliyet, sistemin yok edilifli,manipülasyon, fliddet içeri¤inde kendinitan›mlamaya bafllar. Beden ve üretimiana mesele olarak ön plandad›r.” diyorlar.

Sergide beden odakl› bu estetik tavr›nkullan›m›n›n yaratt›¤› tedirginlik, bazenfliddet dozu son derece iyi ayarlanm›flhareket ediminde imge’ye dönüflürken,zaman zaman da belli belirsiz birs›radanl›k içinde son derece politikaç›l›mlarda bulunuyor.

‹mgenin bedenden ç›k›p hareketligörüntü medyumunda yeni birsahiplenme eylemine kucak açt›¤›,ayn› zamanda “an” ›n saptanmas›nayönelik tavr› yüzünden belgesel biriçeri¤e sahip olan sergi, 5 Mart- 25Nisan tarihleri aras›nda haftan›n hergünü 10:00-19:00 saatleri aras›ndaSiemens Sanat’ta ziyaret edilebilir.

Siemens SanatMeclisi Mebusan Cad. No:125F›nd›kl›-‹stanbulTel: (212) 334 11 04www.siemenssanat.com

“Temsilde huzursuzluk” var37

38

More’nun Utopia’s› bir flakadan ibaret olsayd›, gelmifl geçmifl en büyükve en etkili flakalardan biri olurdu ve de en ac›mas›z›...Bu ise More’unkarakterlerinden fazlas›yla uzak bir kavramd›r. Eserin idealizminin gücüonun ayr›lmaz bir parças›d›r. Bu gerçe¤e birkaç makale de¤il, tarihinkendisi tan›kl›k etmektedir. Onu istedi¤iniz gibi yorumlayabilirsiniz. AncakUtopia gibi yüzy›llard›r okunan ve yaflanan bir kitab›n, do¤as› itibariylesahici oldu¤unu yads›yamazs›n›z. Onu istedi¤iniz gibi okuyabilirsiniz.Ancak Utopia’y› ça¤lar boyunca insanlar›n kalplerini daha h›zl› çarp›tanideallerden soyutlayamazs›n›z. K›sacas› o yaln›zca hayal dünyas›ndanibaret olmayan, yaflayan insanlarla ve insanlar›n yaflamlar›yla ilgilidir.

UtopiaThomas MoreÖteki Yay›nevi

Delikanl›, yaln›zl›ktan ve d›fl dünyadan kopmaktan özel bir ruhsalk›vama ulaflan genç ve tipik bir Dostoyevski kahraman›n›nhikayesidir…Dostoyevski’nin en büyük kitaplar› aras›nda hiç say›lmayanbu roman› ilginç yapan fley, t›pk› kahraman› gibi yazar›n› da bu sayfalardabüyük amaçlarla kendi ak›l kar›fl›kl›¤› aras›nda bölünmüfl gözükmesidir.Dostoyevski, Delikanl›’da, tek bafl›nal›k, di¤er insanlardan kopukluk,yaln›zl›k hali, insanlar aras›ndaki iliflkileri bir üstünlük/afla¤›l›k mücadelesinedönüfltürür. Dostoyevski, Delikanl›’y› yazarken gazetelerde geçmifl gerçekbir sahtekarl›k olay›ndan da yararlanm›flt›. Demiryollar› flirketlerinin sahtehisse senetleri ile ilgili haberleri Dostoyevski 17 fiubat 1874 tarihli SesGazetesi’nde okumufltu.

Delikanl›Dostoyevski‹letiflim Yay›nlar›

Yirminci yüzy›l›n ilk yar›s›nda büyük bir üretkenlikle dergilere yazd›¤›fliir, öykü, makale ve elefltiri türü yaz›larla Türk edebiyat› sahnesine ad›m›n›atan Yakup Kadri Karaosmano¤lu, romanlar›, hikayeleri, denemeleri,oyunlar› ve an›lar›yla, en önemli edebiyatç›lar›m›z aras›nda yer al›r. Üslupözellikleri bak›m›ndan Yakup Kadri’nin 1910’dan 1974’e dek verdi¤ieserler Türkçe’nin geçirdi¤i bütün evreleri yans›t›r. Karaosmano¤lu’nuneserleri, halen tüketilememifl ayr›nt›lar›n›n tart›fl›lmas› gereken zengin bir“panoramad›r”. Yakup Kadri, ilk roman› olan Kiral›k Konak’ta toplumumuzdabat›l›laflma ile birlikte kuflaklar aras›nda meydana gelen düflünce, duyguve dünya görüflü ayr›l›klar›n›, toplumsal çözülüfl kavram›n› temel alarak,bir kona¤›n da¤›l›fl› etraf›nda verir.

Kiral›k KonakYakup Kadri Karaosmano¤lu‹letiflim Yay›nlar›

39

Günümüzün hakl› bir üne sahip ayd›nlar›ndan Noam Chomsky’in bukitab›, 2. Dünya Savafl› sonras›n›n en a¤›r ve kronik sorunlar›ndan biriniele al›yor. Özel konusu, Filistin sorununun, ‹srail’in Lübnan’› iflgalineodaklaflan kritik bir evresi. Ancak eserin içeri¤i, bu dönemle ve olaylarlas›n›rl› de¤il. Kader üçgeni, Filistin sorunu üzerine yaz›lm›fl, “ABD-‹srailstaratejik iflbirli¤i”nin tarihi, siyasi arka plan›n› en derinlemesine iflleyeneseridir, denebilir. Yazar, Noam Chomsky’in kimli¤i, kitaba bafll› bafl›nabir “örnek çal›flma” de¤eri kazand›r›yor. Noam Chomsky’in bu kitab›,Filistin sorunu üzerine bir temel eser olman›n ötesinde, günümüzdeuluslararas› siyasetin ve medyan›n iflleyifl mekanizmalar›na iliflkin birkaynak kitap niteli¤inde.

Bafl› dara düflünler, yaratt›klar› düfl dünyas›nda bulurlar yollar›n›.Ayakta kalabilmek için s›¤›nd›klar› bu dünya bir yandan onlar› yaflat›rken,bir yandan da hikayelerini örer. Da¤›n öte yüzü üçlüsü darda kalanlar›nyaratt›klar› düfl dünyas›n›n büyük ve görkemli hikayesidir.

Üçlünün ilk kitab› Ortadirek’te uzun ve zorlu yolda yürüyenler anlat›l›r.Bir çile yürüyüflüdür bu; varacaklar› yerde onlar› sadece ayakta kalmakmücadelesi bekliyor olsa da, her yürüyüfl bir umuttur. Pamuklartoplanmadan Çukurova’ya ulaflmak, çileye ve umuda da ulaflmakt›r.

Ceyhun Atuf Kansu flöyle der Ortadirek için: Sofokles’in trajedilerinibesleyen o çok görmüfl geçirmifl yafll›lar›n deneyleriyle dolu sesidir bu.Anadolu’nun sesi…

OrtadirekDa¤›n Öte Yüzü 1

Yirminci yüzy›l Latin Amerika edebiyat›n›n en özgün yazarlar›ndan biriolan Ricardo Güiraldes’in baflyap›t say›lan Bozk›rdaki Gölgeler adl› buroman, Arjantin bozk›rlar›n›n mitolojisini ustaca yans›tan bir yap›tt›r. RicardoGüiraldes, ölümünden bir y›l önce, 1926’da tamamlad›¤› bu roman›nda,topra¤›, dostlu¤u, özgürlü¤ü ve yi¤itli¤i çarp›c› bir yal›nl›kla dile getirmifltir.Elefltirmenlere göre klasik ve ça¤dafl edebiyat›n birleflerek oluflturdu¤ubu roman, bir toledo k›l›c› kadar güzel ve güçlüdür.

Bozk›rdaki GölgelerRicardo GüiraldesCan Yay›nlar›

ABD, ‹srail ve FilistinlilerKader ÜçgeniNoam Chomsky‹letiflim Yay›nlar›

Yaflar KemalYap› Kredi Yay›nlar›

40

Ogan Ak›nc›Uçufl Haretat Uzman›

Bir ekonomik tetikçinin itiraflar›Kitab›n ismi bafll› bafl›na bir olay,

onun için yaz›ya girerken bir bafll›kyapmaya gerek görmedim.Günümüzdeokunmas› zorunlu bir kitap, içindeyaz›lanlar; konuya ilgi duyup koskocaTürkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ad›mad›m ekonomik ve daha sonrada siyasive sosyolojik olarak nas›l büyük bir h›zlaçöküfle do¤ru gitti¤ini yak›ndan takipedenler için hiç de yabanc› de¤il.Dünya’n›n de¤iflik yerlerindeki, ço¤uüçüncü dünya ülkesinde y›llardan berioynanan ayn› oyun.

Ama bu kez konuflan, gerçeklerianlatan daha do¤rusu itiraf eden,oyunun içinde yer al›p görevin baflar›ylatamamlanmas›nda rol alan aktörlerdenbiri. John Perkins, kitab›n yazar› dahado¤rusu itiraflar›n sahibi, kendisi bugörev için özel olarak yetifltirilip,sermayenin küresel sald›r›s›nda tetikçiolarak neler yapt›¤›n› büyük bir aç›kl›klaanlatm›fl. Okudu¤unuzda hayretleriçinde kalarak, çevremiz ve ülkemizdegerçekleflen olaylara nas›l bir ayd›nl›kgetirdi¤ini ve en anlamaz›n dahi “AllahAllah” diyece¤ine tan›k olacaks›n›z.

Kitap; bizim ve bizim gibi ülkelerdene tip anlay›fllar›n partilefltirildi¤ini,bunlar›n ad›m ad›m nas›l iktidaragetirildi¤ini ve iktidarlar› süresinceemperyalizme nas›l hizmet ettirdiklerinihiçbir soruya gerek kalmaks›z›n

aç›kl›yor. Ve bunu yaparken de, oülkede kifli bafl›na düflen milli gelir art›fl›palavralar› atarken; iflsizlik, cari aç›k,borçlanma ve sonunda iflasa giden herdevlet gibi d›fl güçlere tam teslimiyetkonular›n› örnekleriyle gözler önüneseriyor.

Amerika’da bas›m› ve da¤›t›m›birkaç defa ertelenen bu ve 2005 y›l›ndaNewyork Times taraf›ndan best sellerilan edilen kitap, flu anda yay›nland›¤›ülkelerde bask›ya yetifltirilemiyor.

Bu noktada anlamad›¤›m bir fley;epeydir ülkemizde sat›flta olan ve dahaönemlisi ülke ekonomimizi çok bilenlibofl kurflun askerler bu kitaptan veiçindeki gerçeklerden neden hiçbahsetmezler; anl› flanl› medyam›z bukonuda neden fikir yürütmez. Yoksaifllerine mi gelmez? Ama yine de belliolmaz, belki bu dergi yay›nlan›p siz buyaz›y› okudu¤unuzda baz› fleyler dahade¤iflmifl ve yandafllar aras›nda baz›kavgalar patlak vermifl olacakt›r.

Kuflkusuz biz gerçek yurtseverler,bu senaryolar› bekleyip umutlanmakyerine bize düflünleri yapmay› bir görevbilece¤iz ve bu kitab› okuyup herkeseokutaca¤›z.

Ayd›nl›k günler umuduyla.

Not: Kitab›, bulamayan ya da alamayanlar sendikakütüphanesinden kitaba ulaflabilir.

Faruk Say›l›rKaptan PilotUçufl ‹flletmeBafltemsilcisi

‹yi uçufllarSendikam›z üyesi Uçufl Harekat

Uzman› Ogan Ak›nc›’n›n uçak ve uçakyolculu¤u hakk›nda merak edilenleriaktard›¤› “‹yi Uçufllar” adl› kitab› ç›kt›.Ak›nc›, arka kapak tan›t›m›nda flöylediyor: “Uçmak sadece seyahat etmekde¤ildir.

Havaalan›na girifl an›ndan bafllay›pgökyüzünün uçsuz bucaks›zmaviliklerine uzanan büyülü biryolculuktur uçmak. Her uçufl yeni birdeneyimdir. Bu eflsiz deneyimi

yaflarken karfl›n›za ç›kabileceksorunlar veya uçuflla ilgili kafan›zdabeliren sorunlar olacakt›r. ‹yi uçufllarkitab› sorular›n›za yan›t, sorunlar›n›zaçözüm sunabilmek için yaz›ld›.

Sorunsuz ve konforlu bir uçuflun,bu dünyada yaflayabilece¤iniz engüzel deneyimlerden biri oldu¤unuunutmay›n. Havaalan›na geldi¤iniz ilkandan itibaren gerek yer personeligerekse uçufl ekibiyle birlikte uçufltutkusuna ortak olman›z dile¤iyle.”

41

EVLENENLER• THY Kargo üyemiz Bülent

Zaim ile Zehra Gürdal29.12.2007'de. (THY A.O) •Hava-‹fl Sendikas› GenelTeflkilatland›rma SekreterimizKaya Say›n'›n K›z›, ayn› zamandauçufl iflletme üyelerimiz EmelSay›n ve Alper Esin16.12.2007'de. (THY A.O)• THY Kargo üyemiz Yeflim ileOnur 08.03.2008'de. (THY A.O) •THY A.O.Ankara ‹stasyon Md.P›nar-Can Cuditepe 19.01.2008Her ikiside üyemizEvlenen tüm üyelerimizemutluluklar diliyoruz.

N‹fiAN• THY A.O.Ankara ‹stasyon Md.

Gökan Turan 19.01.2008 Kendisi• THY A.O.Ankara ‹stasyon Md.Burhan Belek 06.02.2008 Kendisi• THY A.O. Ankara ‹stasyon Md.S. Argen Mengülo¤lu 09.02.2008Kendisi • THY A.O.Ankara‹stasyon Md. P›nar Köymen09.02.2008 Kendisi THY A.O.Ankara Murat Dinler 19.01.2008K›z› • THY Genel Müdürlük üyemizMelek Öncel ile ‹smail ‹nce08.03.2008'de.Niflanlanan tüm üyelerimizi tebrikederiz.

DO⁄UM• THY Yer ‹flletme

Bafltemsilcimiz Ferhan Bugay'›nk›z› Deniz 20.02.2008'de. (THYA.O) • THY Kargo üyemiz BurcuBekçe'nin o¤lu Alp 18.02.2008'de.(THY A.O) • THY Harbiye Sat›fl

temsilcimiz Yasemin Cayk›n'›n k›z›Naz 02.02.2008'de. (THY A.O) •THY Yer ‹flletme üyemiz MesutÖktür'ün o¤lu Mehmet O¤uz Öktür01.01.2008'de. (THY A.O) • THYotosevk üyemiz CumhurDüzköylü'nün Merve isminde k›z›27.12.2007'de. (THY A.O) • THYTeknik üyemiz Cenk Cenkçi veKabin üyemiz Esra Cenkçi'nin o¤lu12.12.2007'de. (THY Teknik) •THY Teknik üyemiz AvniyeEgemen Ero¤lu ile Ebi üyemizAykut Ero¤lu'nun Erk ismendeo¤lu 05.12.2007'de. (THY A.O) •THY uçufl iflletme üyemiz EsraAlt›ntafl Çipa'n›n çocu¤u04.12.2007'de. (THY A.O) THYgenel müdürlük üyemiz FilizCoflkun ve Teknik üyemiz FatihCoflkun'un k›z› 05.03.2008'de.• THY Uçak güvenlik üyemizCemil Y›ld›z'›n o¤lu Yahya ile Ebru09.03.2008'de. (THY A.O) • THYA.O. Ankara ‹stasyon Md. BülentBinzet o¤lu 29.12.2007 Efli• THY A.O. Ankara ‹stasyon Md.Bülent Büyükbodur k›z›03.01.2008 Efli • THY A.O. AnkaraKargo Md. Kaz›m Karakufl k›z›05.02.2008 Efli• THY Teknik A.fi. Esb.Hat Bak›mMümtaz Ça¤l› k›z› 21.12.2007 Efli• THY Teknik A.fi. Hasan Arslank›z› 24.12.2007 EfliYeni do¤an bebeklerimize mutlu,baflar›l› ve aileleri ile birlikte biryaflam diliyoruz.

SÜNNET• THY Genel Müdürlük üyemiz

Hamdullah Atalay'›n o¤lu ÜY

EL

ER

‹M

‹Z

DE

N

02.02.2008'de. (THY A.O) • THYLagos üyemiz Metin Akgün'üno¤ullar› Ömer Emre ve FatihMehmet 28.01.2008'de. (THY A.O)Sünnet olan kardefllerimizesa¤l›klar diliyoruz.

RAHATSIZLANMA• THY ‹zmir ‹stasyon üyemiz

Ahmet Dora 06.02.2008'de beyinkanamas› geçirmifltir. (THY A.O)• THY Teknik eski temsilcimizayn› zamanda üyemiz fienolEliyaz›c› 08.01.2008'de. (THYA.O) • THY ‹zmir Sat›fl Müdürlü¤üüyemiz Ayhan Günefl'in annesi03.01.2008'de (THY A.O) • THYTeknik üyemiz Niyazi Al›flkan10.12.2007'de. (THY Teknik) •THY A.O.Ankara ‹stasyon Md.Serdar Savafl (fib. Dnt. Krl. Bflk)08.01.2008 Kendisi• THY A.O.Ankara ‹stasyon Md.fienay Ifl›k 23.01.2008 Kendisi• THY A.O.Ankara ‹stasyon Md.Hasan Alt›ntepe 04.02.2008Kendisi • THY A.O. Ankara‹stasyon Md. Bilge Kütüklü13.02.2008 Annesi • THY A.O.Ankara ‹stasyon Md. MuhittinSeyhan 14.02.2008 Kendisi• THY Teknik A.fi. Aytekin Kütüklü13.01.2008 Annesi • THY A.O.Ankara Sat›fl Müdürlü¤ü GözdeKalay 02.01.2008 Kendisi Rahats›zlanan üyelerimize veyak›nlar›na acil flifalar diliyoruz.

ÖLÜMTHY Teknik üyemiz Resul

Kocabafl'›n annesi27.02.2008'de. (THY Teknik)• THY Emekli Yer ‹flletme üyemizYüksel Çelikok 25.02.2008'de.(THY A.O) • THY Teknik üyemizHaluk Özyol'un babas›25.02.2008'de. (THY Teknik)• THY Yer iflletme üyemiz HakanDemirkaya 22.02.2008'de. (THYA.O) • THY Emekli Kaptan›m›zTalat Alkan 22.02.2008'de. (THYA.O) • THY Kaptanlar›m›zdanCem Esen'in o¤lu 25.01.2008'de(THY A.O) • THY ‹zmir ‹stasyonüyemiz Sezin Gölcüklüo¤lu'nunbabas› ayn› zamanda THY ‹zmirSat›fl Müdürlü¤ünden emekli ‹lkerGölcüklüo¤lu 20.01.2008'de(THY A.O) • THY Emekli Kaptanüyemiz Ali Özdemir04.01.2007'de. (THY A.O) • THYEmekli Yer ‹flletme üyemizHüseyin Y›lmaz 03.01.2008'de.(THY A.O) • THY Genel Müdürlüküyemiz Fatma ‹clal Akar›rmak'›nannesi 27.12.2007'de. (THY A.O)• THY ‹zmir ‹stasyonMüdürlü¤ünden emekli SedatUluskan 15.12.2007'de ayn›zamanda üyemiz F›rat Uluskan'›nbabas› ve üyemiz SinemUluskan'›n kay›npederi. (THYA.O) • THY Mehmet Öztemel'inannesi 07.12.2007'de. (THY A.O)• THY teknik üyemiz MustafaGirit'in efli 03.03.2008'de. (THYTeknik) • THY-Antalyaistasyondan üyemiz MünirToraman’›n annesi 08.02.2008• THY-Antalya istasyondanüyemiz Zeynep Çelen’in amcas›

42

ÜY

EL

ER

‹M

‹Z

DE

N

13.02.2008 • THY-Antalyaistasyondan üyemiz EsraAdsoy’un nenesi 02.02.2008• THY-Antalya kargo danüyemiz Zeynel Erdemli’ninannesi 08.02.2008 • THY-Antalya emekli pilotlardan AliDalg›ç vefat etmifltir 09.02.2008• THY-Antalya istasyondanüyemiz Metin Uyar’›nkay›npederi • THY-Antalyakargo dan üyemiz ErsinAltunda¤ ve THY-Antalya fiehirbilet sat›fl dan üyemiz ErgünAltunda¤’›n eniflteleri • 31.012008 tarihinde • THY-Antalyaistasyondan üyemiz Ali Dinç’inannesi 25.02.2008 tarihinde. •THY A.O. Ankara Tolga EmreAltan (Bafl Temsilci) 25.01.2008Amcas› • THY A.O. Ankara08.02.2008 Amcas› • THYA.O.Ankara ‹stasyon Md.Ramazan Er 04.02.2008Damad› • THY A.O. Ankara‹stasyon Md. Serdar Savafl

08.02.2008 A¤beyi • THY A.O.Ankara Sat›fl Müdürlü¤ü TolgaEmre ALTAN (Bafl Temsilci)25.01.2008 Amcas›• THY Malatya üyemiz GökhanM›z›kac›'n›n babas›05.03.2008'de. • THY Genelmüdürlük üyemiz GözdeAkgüngör Alt›ntafl'›n babas›07.03.2008'de. Vefat edenüyelerimize ve yak›nlar›naAllahtan rahmet diliyoruz

EMEKL‹L‹K• THY A.O.Ankara ‹stasyon

Md. Mine Toker 14.01.2008Kendisi • THY A.O. Ankara‹stasyon Md. Orhan Çal›k 14.01.2008 Kendisi • THY A.O.Ankara‹stasyon Md. Mustafa Erdo¤an14.01.2008 Kendisi • THYA.O.Ankara ‹stasyon Md.Mehmet Aydo¤an 14.01.2008 Kendisi Emekli olan üyelerimizebundan sonraki yaflamlar›ndasa¤l›k ve mutluluk diliyoruz

ÜY

EL

ER

‹M

‹Z

DE

N

43

Not: Geçen say›m›zda dizgiden kaynaklanan teknik hatalardan dolay›‹zmirli üyelerimizden özür dileriz.

VEFATEmekli personellerimizden

Baflteknisyen

Ertu¤rul Çemberci’ninAilesine ve sevenlerine

baflsa¤l›¤› diliyor, ac›lar›n› paylafl›yoruz.

Hava-‹fl Sendikas› üyeleri’neKüçükçekmece Özel T›p Merkezi’nden % 20 indirim

Hava-‹fl Sendikas› üyesi Türk Hava Yollar› veTeknik Afi. personeli sa¤l›k karneleri ile birlikteÖzel Küçükçekmece Ö¤retmenler T›p Merkezi,sa¤l›k hizmetlerinden %20 indirimleyararlanabilirler.

Dahiliye, genel cerrahi, çocuk, kad›n-do¤um,kulak- burun- bo¤az Uzm. Dr. muayenesindenfark ödemeden yararlanabilirler.Röntgen ve tahlil tetkik giderleri de Hava-‹flüyeleri için % 20 indirimlidir.

Adres:Gültepe Mah. Alageyik Sok., No: 1/2A

Sefaköy/Küçükçekmece/‹stanbulTel: 0212 424 67 24 (pbx) 0505 536 80 82

Faks: 0212 424 69 89 HYPERLINK

"http://www.ogretmenlertipmerkezi.com"www.ogretmenlertipmerkezi.com

Marmaris Butik Hotel’denHava-İş Sendikası üyelerine

% 20 indirim!

Marmaris’te denize 200 m. uzaklıkta bulunanMarmaris Butik Hotel’de konaklamak isteyen

Hava-iş üyeleri için;kişi başı oda + kahvaltı fiyatları şöyle:

1-30 Nisan 25 YTL, 1-31 Mayıs 30 YTL.,1-30 Haziran 30 YTL., 1-31 Temmuz 40 YTL.,

1-31 Ağustos 40 YTL., 1-30 Eylül 30 YTL.,1-31 Ekim 30 YTL., 1-30 Kasım 30 YTL.

Adres:Siteler mah. 200. sk. No:12 48700 Marmaris

Tel:0252 413 83 87 www.butikhotelmarmaris.com