Upload
vuongnhan
View
223
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
HD HASTALARINDA ÇOCUK
SAHĠBĠ OLMA VE SORUNLARI
Dr. Rümeyza Kazancıoğlu
Bezmialem Vakıf Üniversitesi
Tıp Fakültesi Nefroloji Bilimdalı
• Kronik böbrek hastalığında infertilite
• Diyaliz hastasında gebelik
• Diyaliz reçetesi
• Doğum
• Bebeklerin durumu
• KBY evre 1-2
• tGFH >60 mL/dak/1.73 m2
• Hamilelik baĢarılı
• KBY’e olumsuz değil
Am J Kidney Dis 2007;49:753-62
KBY’DE HAMĠLELĠK
• 1975’den önce kby’li hastalara gebelik
önerilmediği gibi erken sonlandırma tavsiye
ediliyordu
• “ children of women with renal disease used
to be born dangerously or not at all – not at
all if their doctors had their way…...nature
takes a helping hand by blunting fertility as
renal function falls”
KBY’DE HAMĠLELĠK
Lancet ii, 1975, 801-2
• ‘Show me a method of birth control more
effective than end stage renal disease’
• ‘Even if a woman on CAPD ovulates, doesn’t
the egg just float away?’
KBY’DE HAMĠLELĠK
Rodby, 1991
Rodby, 1992
• Menstrüel sikluste düzensizlik GFH < 15 ml/dak
• Amenore GFH < 5 ml/dak
• Endometriyal morfolojide sekonder değiĢiklik
• Atrofi
• Proliferatif değiĢiklik
Nephrol Dial Transplant 2004; 19: 2074-2077
ĠNFERTĠLĠTE
- Ovulasyon olmaması
- LH ve östradiol yetersizliği
- Prolaktin artıĢı
- Luteal fazda vücut ısısında artıĢ yetersizliği
- Erken menapoz (47 yaĢından önce)
ĠNFERTĠLĠTE
Adv Chronic Kidney Dis 2013;20(5):411-8
- Anemi
- Seksüel disfonksiyon
- Hamile kalma oranı ????
1-7%
ĠNFERTĠLĠTE
Adv Chronic Kidney Dis 2013;20(5):411-8
Diyaliz yöntemlerindeki geliĢmeler
Hasta takibindeki iyileĢmeler
Multidisipliner hasta yaklaĢımları
Dünyada 2000’de >15,000 doğurganlık
yaĢında kadın HD hastası
HAMĠLELĠK MÜMKÜN
Türk Nefroloji Diyaliz Ve Transplantasyon Dergisi 2012; 15
Am J Kidney Dis 1998, 31: 756-65
• 1989-1996
• 2 HD ünitesi
• 5 hasta 5 gebelik
• Belçika’da 1975-1996
• Tüm diyaliz merkezleri (32)
• 1472 doğurganlık çağında hasta
• HD’de 15 gebelik
HAMĠLELĠK MÜMKÜN
- 1994 ABD’de doğurganlık yaĢındaki
kadınların %1.5’inde 2 yıl içinde hamilelik
- Suudi Arabistan’da 50 yaĢ altındaki kronik HD
hastalarının %7.3 hamile
Am J Kidney Dis 1994;23:60-3
Nephron 1998;78:416-22
HAMĠLELĠK MÜMKÜN
GEBELĠK TANISI
Rezidual böbrek fonksiyonu varlığında bile
idrarda yapılan gebelik testleri değerli değil
Serum koriyonik gonadotropin düzey
ölçümleri tam sonucu yansıtmaz
Rekombinant eritropoetin tedavisine cevap
vermeyen anemi
En önemli tanı aracı ultrasonografi
Aktüel Tıp Derg 2000;5: 44-8
EDTA 1980 raporu:
- 115 hamilelik
- %23 canlı doğum
GEBE DĠYALĠZ HASTASI
Br J Obstet Gynaecol 1980;87:839- 45
Türk Nefroloji Diyaliz Ve Transplantasyon Dergisi 2012;15
• Ko-morbidite: HTN, DM
• BaĢarılı sonuç?
- konsepsiyondan önce HD %50
- konsepsiyondan sonra HD %80
Adv Chronic Kidney Dis 2013;20(5):411-8
GEBE DĠYALĠZ HASTASI
Ana risk faktörleri :
Anne yası
Böbrek hastalığının tipi
Gebelik öncesi diyaliz süresi
Diyaliz baĢlangıcındaki gebelik yaĢı
Diyaliz tipi
Gebelik sırasındaki hemoglobin
Kreatinin düzeyleri
Tansiyon seyri
Diyaliz sıklığı
GEBE DĠYALĠZ HASTASI
Türk Nefroloji Diyaliz Ve Transplantasyon Dergisi Sayı 2012; 15:
Bebek yaĢam oranı
- hemodiyalizde %37
- periton diyalizinde %39.5
GEBE DĠYALĠZ HASTASI
Adv Chronic Kidney Dis 2013;20(5):411-8
MATERNAL KOMPLĠKASYONLAR
• Polihidroamnios %47.3
• Erken doğum
• Preeklampsi
• Spontan abortus
• Maternal hipertansiyon %56
• Ablatio plasenta
• Serebrovasküler olaylar
Adv Chronic Kidney Dis 2013;20(5):411-8 www.turkhipertansiyon.org/kongre2009/pdf/14_mayıs/cengiz_utaş.pdf www.tihudum.org/tihud_content/uploods/ossets/5.38pdf
• 14-44 yaĢ HD kadın hasta
• 1 yıllık yaĢam oranı %90
• Ölüm riski gebe kalanlarda gebelik
nedeni ile artmamıs
MATERNAL KOMPLĠKASYONLAR
Adv Chronic Kidney Dis 2013;20(5):411-8
FETAL KOMPLĠKASYONLAR
• Ġntra uterin büyüme geriliği
• Perinatal ölüm %14.1
• Prematurite %80
• Doğum 32. haftada
• Doğum tartısı <2000 g
Adv Chronic Kidney Dis 2013;20(5):411-8
DĠYALĠZ REÇETESĠ
• Yoğun, bikarbonatlı diyaliz (haftada 5-7 gün)
• BUN ≤50 mg/dl
• DüĢük doz heparin ve yavaĢ UF
• Yeterli kalori ve protein (0.8 gr/kg+20 gr/gün) alımı
• Vitamin replasmanı
Am J Kidney Dis 766-773, 1998
DĠYALĠZ REÇETESĠ
• KB kontrolü (metildopa, labetalol, nifedipin)
• ACE-i, ARB, diüretik kullanılmamalı
• DKB 80-90 mmHg
DĠYALĠZ REÇETESĠ
• Anemi düzeltilmeli (Hb:10-11 gr/dl)
• Fe ve folik asit eklenmeli
• Gerekirse EPO uygulanmalı / dozu artırılmalı
• Metabolik asidozdan sakınılmalı
• Hipokalsemi önlenmeli
• Diyaliz çıkıĢı hiperkalsemi oluĢmamalı
• HD seans sayısı en az 4/hafta
• Her seans en az 4 saat
• Prediyaliz BUN <50 mg/dl
• Kan akım hızı ilk 30 dak 180’den 300’e ml/dak
DĠYALĠZ REÇETESĠ
GIATRAS PROTOKOLÜ
Nephrol Dial Transplant 13: 3266-72, 1998
• Lateral dekübitus pozisyonunda HD
• 10 günde bir tahmini kuru kiloda 500 gr artıĢ
• Her seansta EPO verilerek Hct %32-34
• Vit D, folik asit tedavisi
• Diyette 3000 kcal/gün ve >100 g protein/gün
DĠYALĠZ REÇETESĠ
GIATRAS PROTOKOLÜ
Nephrol Dial Transplant 13: 3266-72, 1998
• NEDEN BUN < 50 mg/dl ???
• 1963’de
• 150 kadın KBY hastasında (diyaliz yok)
• Fetal sonlanım üzerinde en önemli tek
parametre BUN
• Fetal mortalite direkt olarak BUN ile iliĢkili
DĠYALĠZ REÇETESĠ
Journal of Medical Case Reports 2:10, 2008
• RKÇ yok
• Retrospektif veri
• Gebelik 16-20. haftasında
• Prediyaliz BUN ≤ 50 mg/dl
• 16–24 saat HD/hafta
• Üre ve sıvı yükü ve polihidramnios insidansı
HD’e bağlı daha az hipotansiyon
• Daha geniĢ diyet
DĠYALĠZ REÇETESĠ
Journal of Medical Case Reports 2:10, 2008
• Diyalizat kalsiyumu gözden geçirilmeli (3 meq/l)
• Hipokalsemi ve/veya HD sonrası hiperkalsemi
• Plasenta 25-hidroksi vitamin D3’ü 1,25-
dihidroksivitamin D3’e dönüĢtürür
• Hamilelik boyunca vitamin D ihtiyacı
• Vitamin D, parathormon, kalsiyum ve fosfor düzeyine
göre
EDNTDA-ERCA J 28(2): 91-94, 2002
Journal of Medical Case Reports 2: 10, 2008
DĠYALĠZ REÇETESĠ
• Eritropoietin güvenle uygulanabilir
• Hedef hemoglobin 10–11 g/dl’e ulaĢmak için
eritropoietin dozu %50 artırılır
• ArtmıĢ vasküler volüm ve hemodilüsyon
• Eritropoietin rezistansı (sitokin yapımında artma)
DĠYALĠZ REÇETESĠ
EDNTDA-ERCA J 28(2): 91-94, 2002
Journal of Medical Case Reports 2: 10, 2008
• Ġntravenöz demir ve heparin güvenilir
• Sık demir depo kontrolü
• Minimal heparin dozu
DĠYALĠZ REÇETESĠ
EDNTDA-ERCA J 28(2): 91-94, 2002
Journal of Medical Case Reports 2: 10, 2008
36 yaĢında, diyabetik HD hastası G4P3
UzamıĢ hiperemesis gravidarum
Intradiyalitik parenteral nütrisyon
14. haftadan itibaren
36. haftada 3.5 kg kız bebek
IDPN ile her seansta
95 g protein (%15 amino asid, 380 kcal)
100 g dekstroz (340 kcal)
40 g lipid (400 kcal)
Total 1.5 kalori/ml ve 1120 kcal/torba
DĠYALĠZ REÇETESĠ
Int Urol Nephrol 42:233–237, 2010
KADIN DOĞUM TAKĠPLERĠ
• Hamilelik yaĢı tayini için USG
• Anomali araĢtırılırken mutlaka üriner sistem
detaylı bakılmalı (obstrüktif üropati)
• 28 haftadan sonra 4 haftada bir USG
• Bakteriyel vajinal ve üriner sistem
infeksiyonlarına dikkat
The Obstetriciian&Gynaecologist 2009;11:185-91
25 haftadan itibaren
• Yakın kan basıncı takibi
• Uterin ve umbilikal arter perfüzyon
değerlendirmesi
• HD öncesi, sırası ve sonrasında fetal kalp
hızı takibi
Nephrol Dial Transplant 1998;13:3266-72
KADIN DOĞUM TAKĠPLERĠ
DOĞUM
• Kadın Doğum takipleri
• Maternal / fetal zorunluluk yok ise
termde doğum
• Sezaryen doğum obstetrik nedenlerle !
The Obstetriciian&Gynaecologist 2009;11:185-91
BEBEKLERĠN DURUMU
• 1980 bebek yaĢam oranı %20-30
• 2003 bebek yaĢam oranı %50
• Yakın takip ve takım yönetimi
• Hastalar
• Nefrologlar
• Diyaliz ekibi
• Kadın Doğumcular
• Neonatologlar
Journal of Medical Case Reports 2008, 2:10
BEBEKLERĠN DURUMU
• %67 prematür doğum
• %37 IUBG
• %94 doğum tartısı < 2500 g
• Neonatal ölüm %10
Adv Chronic Kidney Dis 2012, 56:77-85
BEBEKLERĠN DURUMU
Nephrol Dial Transplant 2014; 29:1578-86
Ġtalya
23 (20 HD, 3 PD) hasta 24 bebek
2000-2012
%33.3 <34 hafta (ort. 30 hafta)
%33.3 IUBG
Ort. doğum tartısı 1200 gr
BEBEKLERĠN DURUMU
Nephrol Dial Transplant 2012; 27:2365-9
Lyon, Fransa
7 hasta 10 doğum
2009
Ort. gebelik yaĢı 32 (29-39)
7 bebek prematür
Ort. doğum tartısı 1735 (930-3430) gr
Ort. boy 42 (35-51) cm
7 bebek neonatal ünitesinde yatıĢ
5 mekanik ventilasyon
‘Nefron sayısında konjenital bir azalma yaĢamın
ileri dönemlerinde hipertansiyon ve böbrek
yetersizliği geliĢimine eğilim yaratır.’
BRENNER HĠPOTEZĠ
Am J Hypertens 1998: 1:335-47
Brit Med J 1989: 298:564-67
BARKER HĠPOTEZĠ
‘Ġntrauterin geliĢme geriliği, yaĢamın
ileri dönemlerinde hipertansiyon,
diyabet, obezite ve kardiyovasküler
hastalık geliĢimini kolaylaĢtırır.’
BEBEKLERĠN DURUMU
Nephrol Dial Transplant 2012; 27:2365-9
4.5 yaĢında böbrek fonksiyonu değerlendirmesi
Hiç birinde hipertansiyon yok
Ort. TA 65/35 mmHg
2009 Schwartz formülüne göre GFH 129 ml/dak
Ġnülin klirensi 138 ml/dak
albumin/kreatinin
ÖZETLE
• Hamilelik boyunca DĠYALĠZDE
• Süre
• Yeterlilik
• Nütrisyon
• Anemi
• Kalsiyum ve fosfor
• Kuru ağırlık
• Kan basıncı
yakından takip edilmelidir!
ÖZETLE
• Hamilelik boyunca tüm ilgili ekipler yakın
takipte olmalıdır
• Diyaliz hastasında da gebelik mümkün
olduğu için diyaliz ünitesinde fertilite ve
kontrasepsiyon konusunda premenapozal
hastalar ile detaylı konuĢmalıdır