Helena Jacyno

malarstwo, rysunek, kolaz

Nota biograficzna:

1964 - urodzia si we Lwowie w rodzinie artystycznej - mama pianistka z pochodzenia Polka, ojciec rzebiarz z pochodzenia Grek 1980 - ukoczya Polsk Szko redni we Lwowie 1980 - 1984 - nauka na Wydziale Monumentalno-Dekoracyjnym we Lwowskim Kolegium Sztuk Piknych i Dekoracyjnych im. Iwana Trusza1988 - 1995 - studia w Akademii Sztuk Piknych we Lwowie na Wydziale Ceramiki Artystycznej 1990 - udzia w warsztatach Wsplnoty Polskiej z malarstwa na szkle, w Zakopanem1990 - udzia w wycinankarskich warsztatach Wsplnoty Polskiej w Putusku1991 - udzia w sympozjum Wsplnoty Polskiej Tradycje i Sztuka Ludowa uaw, Pomorza i Powila w Elblgu1995 - uzyskaa dyplom w ASP we Lwowie: Projekt i wykonanie szachw ceramicznych; wiat Grali Karpackich i wiat ich wierze o siach za i duchach lasu 2007 - wstpia do Zwizku Polskich Artystw Plastykw 2008 - rozpocza nauk na Wydziale rodowiskowych Studiw Doktoranckich ASP w Krakowie 2008 - wykonaa projekt i zrealizowaa scenografi do spektaklu "Babcia i Wnuczek - Noc cudw" Konstantego Ildefonsa Gaczyskiego dla Teatru Polskiego we Lwowie

Udzia w plenerach:

Brekom (Sowacja), Kolbuszowa, Boguchwaa, Miechw, Gurzuf (Krym), Krzemieniec, Guchoazy, Veroli (Wochy)

2003 - Muzeum Uchodstwa Polskiego - Budapeszt2003 - Galeria Blistcastel - Saarbrucken2010 - Samorzdowe Centrum Kultury - Mielec 2010 - Galeria "ania Miejska" - Radom2010 - Centrum Kulturalne - Przemyl2010 - Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej - Przemyl2010 - BWA - Galeria "U Jaksy" - Miechw

Waniejsze wystawy indywidualne:

1996 - Galeria "Punkt" - Zielona Gra 1999 - Galeria - Bordeaux 2000 - Muzeum Etnograficzne - Lww2000 - Biuro Wystaw Artystycznych - Rzeszw 2000 - Muzeum - Zamek w acucie2002 - Biuro Wystaw Artystycznych - Zielona Gra2002 - Galeria Wsplnoty Polskiej - Krakw

W Locie, 2010, malarstwo na szkle, 43 x 124 cm

okadka: Autoportret, 2010, technika mieszana, 80 x 100 cm

Powrt ze szkoy, 2010,malarstwo na szkle, 88 x 68 cm

Helena Jacyno

Helena Jacyno ukoczya w 1995 roku Akademi Sztuk Piknych we Lwowie. Uprawia jak sama napisaa malarstwo sztalugowe, witra, grafik, rysunek, wycinank artystyczn, ceramik, malarstwo na szkle, batik. Ponadto pracuje jako scenograf teatralny, realizuje autorski wystrj wntrz i jeszcze studiuje na studiach doktoranckich w krakowskiej Akademii Sztuk Piknych. Co za szeroki wachlarz zainteresowa! Artystka jest zachanna na sztuk, prbuje wszystkiego, wszelkich gatunkw i technik. I robi to z powodzeniem.

W Galerii U Jaksy Helena Jacyno pokazywaa dotychczas obrazy olejne, bdce plonem plenerw, w ktrych uczestniczya. Malowane swobodnie, jakby od niechcenia, bez intencji wykoczenia. Tym razem na wystawie autorskiej przedstawia prace, w ktrych ukazaa inne, nieznane oblicze. Ogldamy zatem rysunki, kolae, wycinanki, oleje, pastele, obrazy tworzone mieszanymi technikami, sowem cay bogaty przegld artystycznych poszukiwa malarki. Kady niemal obraz jest inny a jednak wszystkie co wie, jaka wsplna cecha lub raczej osobiste pitno autorki.

Przewanie s to obrazy abstrakcyjne. Zdarza si przecie, e midzy abstrakcyjne formy wplcze si jaka fotografia, fragment koronki, sylwetka postaci albo forma kojarzca si z czym organicznym, aczkolwiek nie okrelonym zdecydowanie, wyranie. Ten celowy zabieg wywouje podwiadome asocjacje, uruchamia pewne skojarzenia i sprawia, e abstrakcja przestaje by wycznie gr form, ale nabiera znacze. Owe znaczenia mog by rozmaite, wszak ju sama kompozycja form i kolorw odwouje si do zapisanych w pamici obrazw. Przy tym zawiera moe ogromny adunek ekspresji, wynikajcy ju to ze zderzenia owych form, ju to z dobywajcych si z pamici ksztatw, wrae czy odczu.

W niektrych obrazach Heleny Jacyno zarwno kolor jak i forma s aluzjami do pejzau. W jednych mona si dopatrze sylwetki rosochatych wierzb odbijajcych si w wodzie, w innych pni drzew z chropaw faktur kory, w jeszcze innych jakich spltanych szuwarw czy badyli u brzegw stawu. Mona te obrazy odczytywa zgoa odmiennie, jako e wymykaj si precyzyjnemu definiowaniu, gdy wyobraaj jedynie nieokrelone aluzje. W innych wypadkach owe aluzje s jeszcze mniej wyrane, a polegaj na przeciwstawieniu niby organicznych form, zbudowanych z popltanych kresek i figur geometrycznych, tworzcych na przykad pasma szachownic. Cho bywa, e owe pasma take faluj, jakby ulegay naporowi tamtych, poddane tej samej dynamice, ktra wygina je w sinusoidy.

Chocia nie wida tego na pierwszy rzut oka - obrazy s dynamiczne. Artystka osiga ten efekt rnymi sposobami. W barwnych wycinankach przedstawiajcych jakie bajkowe, ogromne ptaszyska - sam ruch owych stworze leccych nad ziemi wyraa niezwyky pd, podkrelony przez mae postaci ludzkie spadajce na ziemi jakby od samej energii tego lotu. Natomiast w innych obrazach o dynamice decyduje zestawienie form, geometrycznych bd organicznych, ich rozmieszczenie na paszczynie obrazu, wreszcie skontrastowanie z tem zbudowanym z pajczej pltaniny linii, nitek, kresek i kropek. Na innych znowu obrazach malarka przeciwstawia spltanym, malowanym cieniutkim pdzelkiem, nitkom farby - dynamiczne, zgeometryzowane formy, rzucane miao szerokim pdzlem. Jakby w wyniku starcia co si rozpada i rozsypuje jak po gwatownym zderzeniu, przywoujc na myl promieniowanie ta

Nie bez znaczenia jest take kontrastowanie pracowicie cignitych, precyzyjnych linii ze smukami farby, ktrej artystka pozwala przypadkowo spywa albo rozpryskiwa si w plamy na pozr nie kontrolowanym gestem. A przecie tworz one pynne, postrzpione ksztaty niedopowiedziane a opowiadajce.

Niezwyky urok maj kolae, czy to zanurzone w atmosferze bajek, z ich dziwnymi stworami, czy te munite kropl artu pejzae miejskie. Malowanie czy si w nich z fotografi, kolorowym papierem lub koronk tworzc tyle artobliwy ile odrobin melancholijny nastrj.

Odmienne w wyrazie s czarno - biae wycinanki. Doprawdy niezwyke. Przypominaj grafik, troch moe linoryt z jego mikk kresk, tyle e city jest papier. Widzimy na nich ludzi i zwierzta w jakim karnawaowym tacu. W wycinankach najwyraniej bodaj wida odniesienia do dawnej sztuki i dawnych mistrzw: Picassa, Matissea, Dalego, ale te do sztuki antycznej czy gotyckiej. To poniekd ukon w stron wielkiej sztuki, hod jej zoony, wyraz fascynacji a zarazem wiadectwo erudycji. Artystka nie cytuje bowiem niczego dosownie lecz aluzyjnie nawizuje do dawnych dzie, robic to we wasny, jej tylko waciwy sposb. A robi to z ogromnym wdzikiem, ktrego istot jest niesamowita umiejtno stylizacji. Czy to yrafa czy mapa - wygicie szyi bd zamach ogona celnie pokazuje natur zwierzcia W wyobraeniach ludzi za, czy to s

murzynki, czy antyczne dziewczta lub rokokowe damy ich ruch, gest, ukad szat nader trafnie oddaj charakter postaci, nastrj chwili. Tak dalece, e bez trudu mona dopowiedzie sobie ich histori, mimo e wycinanki owe pozbawione s ta. Co w nich jest prawdziwie zdumiewajce to precyzja cicia papieru. Wycinanki wygldaj jakby byy rysowane rozmait kresk - cienk, to znw pogrubiajc si, mikk, pynn, falujc lub prost, krzyujc si bd zlewajc w plam sowem niebywa.

Obrazy Heleny Jacyno ukazuj j jako artystk poszukujc nowych form wyrazu, ale paradoksalnie od razu w tych formach zadomowion, jakby one nie miay dla niej tajemnic. Owo poszukiwanie wynika zapewne z chci dowiadczenia w sztuce wszystkiego czego mona dowiadczy, eby wzbogaci swj artystyczny warsztat, eby dozna olnienia i mc je podzieli z widzem. A warsztat ma znakomity. Podziwu godne jest posugiwanie si kresk, zarwno w rysunku jak i w malowaniu (eby nie pomin wycinanki). Jako e obrazy skonstruowane s z kresek, ktre plcz si w kbki, rozwijaj, zasupuj lub rozsupuj, zbijaj w zwarte figury geometryczne albo przeciwnie, rozsnuwaj w delikatne, pajcze struktury,

Wesoe miasteczko, 2008, kola, 50 x 70 cm

kbi si jak ruchliwe robaczki lub zarysowuj ostro jak lad cicia zdecydowanym gestem. Jedne kreski s wynikiem zamaszystego gestu, inne za precyzyjnego prowadzenia rki. Jedne tworz plamy, inne rozsnuwaj si w subtelne siatki. Pracowicie zagszczane lub niedbale bazgrane. Wszystkie za buduj obraz, tworzc drobne formy, midzy ktrymi powstaje napicie, dynamika, skryta pod powok owych pozornie tylko formalnych rozwiza.

O jeszcze jednym aspekcie obrazw naley pamita o kolorze. S wszak dzieami malarki. Helena Jacyno posuguje si szerok gam barw ywych ale nie jaskrawych. Szczeglnie w kolaach w kolaach, w ktrych kolorowy papier wycity z ilustrowanych magazynw czy si ze zdecydowanymi plamami barw nakadanych pdzlem. Bywa, e jej kolory s delikatne, przygaszone, pastelowe. Wszelako zdarzaj si obrazy mocne walorowo, osobliwie kiedy rozjania je wiatem, dziki ktremu uzyskuje silne kontrasty.

Obrazy Heleny Jacyno ukazuj artystk wraliw i subteln, tworzc dziea intrygujce i nieco zagadkowe. Urok tych dzie ma w sobie co z poezji, gdy artystka posuguje si jzykiem waciwym poetom czyli metafor. Pikn metafor.

Witold Turdza

pice Erynie, 2007, wycinanka, 70 x 100 cm

Park Safari, 2000, wycinanka, 50 x 70 cm

Ksiniczka yraf, 2000, wycinanka, 50 x 70 cm

Arachne, 2010, rysunek tuszem, 50 x 70 cm

Spagetti, 2009, rysunek tuszem, 50 x 70 cm

Rozwarstwienie, 2009, rysunek tuszem, 50 x 70 cm

Spacer, 2009, technika mieszana, 50 x 70 cm

Lot nad Miechowem, 2009, technika mieszana, 50 x 70 cm

ISBN: 978-83-930220-8-3

Wydawca: Biuro Wystaw Artystycznych - Galeria U Jaksy w MiechowieAdres: Plac Kociuszki 3a, 32-200 Miechw, tel/fax: 41 383 07 95strona www: http://u-jaksy.miech.pl, e-mail: u.jaksy@gmail.comOpracowanie graficzne: Pawe OlchawaDruk: Drukarnia SKLENIARZ, ul. Lea 118, 30-133 Krakw

GAL

ERIA

U JAKSY W MIECHO

WIE

BIU

RO

W

YS TAW AR TY STY

CZN

YC

H

Ptaszysko, 2010, kola, 50 x 70 cm

okadka: Lekcja kaligrafii, 2009, akryl, 65 x 73 cm