Helmut Hark - Bilardo

8/8/2019 Helmut Hark - Bilardo

1/103

BLARDOR ET M


2/103

CopyrightAlkm Yaynevi

Basm Yl1993

eviriCanan Kocadl

Redaksiyon

Sava Aslan

DizgiFatihZincir(231 4439)

BasknlMatbaaclk

CiltKalkanMcellithanesi

Film

ada Reprodksiyon

Yaynlayan

Alkm Kitaplk YaynclkZafer ars 49 ANKARA

Tel:433 97 16 - Fax: 435 86 17Kadky ars 101-105 STANBUL

Tel:349 40 75 - 337 28 57

M.Fevzi akmak C.6 Beevler/ANK.Tel:221 28 13 - 222 60 75


3/103

BLARDOR E T M

Dr.HelmutHark

ALKIM KTAPILIK YAYINCILIK


4/103

NDEKLER

Giri 6Dnya Bilardo Birlii Genel Sekreterinin nsz 6

Yazarn nsz 6

Bilardonun Tarihi 8Oyunun Materyalleri 12

Bilardo Masas 12lm 12

Arduvaz Levha 13Masann stlmas 13Bilardo uhas, Bant ve Onun Bakm

13Toplar 14Istaka 14Tebeir 15

Temel Bilgiler 16

Duru 17Sol el (Ayaklk) 17Sa el 18Vuru 19B1'in Alnmas 19

B2'ye isabet Ettirmek 20B2 Nereye Gidiyor?-Hedefleme 20

Falso 23Genel Falso Kurallar 24Karambol ya da Bant TemasndanDoan Falso 25Yakn Duran B2'de Falso Etkisi 25Bandn Etkisiyle Oluan FalsoVuruu 26Falso ve Bant Vuruu 27Temel Vurular 28Kleps ektirme 28


5/103

Uzun Srt Falsolu Vuruun Teknii 30Ksa Srt Falsolu Vuruun Teknii 30Hesaplama 30

Fren Vuruu 31ilke 31Teknik 32Bir veya iki Topla Yaplan GiriAltrmalar 32Kafa Vurular (Pike Vurular) 38ilke 38Teknik 39

Mass ve Pigu 40Brikol (Duble Etme) 42

ilke 42Teknik 42Yakalayc - Kar Blokaj 43ilke ve Teknik 43

Ayarlama 43Gzlk - Dar, Kapal Durum 44Temel Vurular ve Topun Birleimineilikin Altrma Blm 46Fren Vuruu ve Yakalayc 47Srt Falsolu Vuru 56Kafa Vurular (Pike Vurular) 64eyrek Bilardo 69

Oyunu Gtrmek ve Kavramak 69Bantlar ve Keler-eyrek BilardodaTehlikeli Blgeler 71eyrek Bilardoda Oynamak 72

Yakalayc 72Ayarlama 78Pasajlar 83

Ak Durumlar 86Oyun Topunun Uygunsuz

Yerletirilmesi 87Serbest Parti 8Oyunu Gtrmek ve Kavramak 88Serbest Partide Oyunun Sistemli Olarak Gtrlmesine ilikin rnekler 89

Kelerde 93Top Birleiminden Bant SerisineGei 94Bant Serisi 95itme Serisi 96

izgi Serisi 96

Bant Serisinin Dndrlmesi 98Bant Serisinin Geri Dndrlmesi 100

Dzeltme Vurular 101


6/103

GRDnya Bilardo Birlii Genel

Sekreterinin nsz:Bu kitap uzun zamandr var olan bir

boluu, yani oyun aralar, vuruuntemel koullar ve bilardo oyunununbalangcndan serbest partiye kadarolan tm spektrumlar kapsamaktadr.

Balk karmak bir aratrmayasahip olmasndan dolay gzebatmyor, bunun da tesinde, dieryazarlar tarafndan sadece deinilen yada yalnzca alt izilen muhtelifretileri de derinlemesine ele alyor.400'den fazla izim karmak teorileridesteklemekte ve mkemmel birbiimde konusunu anlatmaktadr. Sa-

dece yazarn kendisinin de iyi biroyuncu olduu hissedilmiyor, ayn za-manda bu spora duyduu sevgi vemkemmel olma arzusunda olduu dahissediliyor.e yeni balayan acemi,zellikle ileri dzeyde olan oyuncu iinbile, bu kitap ona oyunu renmek iinen iyi yardm verebilecek kapasi-tededir.

Dr. Heinz Stingl'e bu kitap iinteekkr bor biliyoruz.

Klaus Dieter Mayer

(Dnya Bilardo Birlii Genel Sekre-teri)Haziran 1992

Yazarn nsz:ok eski, fakat ok denenmi reti

kitaplarnn yazlmas konusundakireete yle der: "Be tane al vealtncsn yaz." Aslnda bilardozerine Almanca yazlm altdan fazlareti kitab bulunmaktadr. Ancakonlar yalnzca acemiler iin geerlidir.

Daha yksek oyun gcne sahip bir

oyuncu ister istemez iinde Cadre,Tekbant ya da bant zerine sistemli birgiri yapan kitap arayacaktr. Modernbilardo sporunun sistemini gsterenbu kitabm, eksik olan bu boluundoldurulmasna yardmc olsun. Acemi

bir oyuncudan yola karak ncelikletemel vurular gsterildi, daha sonraise amalanan hedef dorultusundaeyrek Bilardo ve Serbest Parti gibioyun konular ilendi. Fazla bilgileringetirebilecei baskdan azami ldekanld. rnein, oyunun kurallarburada tekrar anlatlmyor nk, Cadreoynamak isleyen bir oyuncunun tektek izgilerin ne anlama geldiinibildiinden yola kyorum. Btnizimler sa elini kullananlar iingeerlidir. Solak olan bir insannizimleri ters dnmesi ve buna grehareket etmesi gerekiyor. izimlerinyerine fotoraflarn kullanlmas fikriabuk brakld. Zira fotoraflar topunpozisyonunu fazlasyla bozmakta. Bunedenle btnl ancak sezinleye-biliyoruz. Okuyucunun grebilmesi iintoplarn bilardoya nazaran daha bykbir lekte izilmesi gerekli oldu. Budurumlarda gsterilen top figrlerininanlamna uygun olarak ele alnmasgerekiyor. yi bir teknik bilardo oyununun

temelini tekil eder ve srekli al

arakelde edilebilir. Bu nedenle izimleriyaplm top figrlerinin allmas dazorunluluktur. Altrmapozisyonlarnda, genel aklamalarblmnde pek deinilemeyen,nemli ipular mevcuttur. Oyununsistematik ilerleyii benim tarafmdanicad edilmedi. Belli bir stratejininbabasnn kim olduu tespit edilirse,tabii ki bu da aklanacaktr. Kime aitolduunu tespit edemediimiz strate-


7/103

jilere ilikin, okuyucudan gelecek hertrl bilgiye mteekkirim. Bu kitabsayg duyulan Alfred Mortier'inansna adadm. Birinci DnyaSava'ndan nce eyrek Bilardo oyu-nunun sistematiini ilk defa ortaya

koyan bu adamd. Bugn bile onun bufikirleri bir ok alanda geerliliini korudu.Bu kitap iinde MORTER vaftizbabal yapt. Yaklak olarak yzylsonra bile daha iyi bir kitap baslmadiin deil, birinci blmn bunsznde kullanlabilindiinden,geni blmler ona dayanlarak biraraya getirildi. Bu kitab yazma fikrigen oyunculara oyunun srlarn an-latmaya alan bilardo hayran bir ve-terinerin denemelerinden ortaya kt.Ondaki elik edecek uygun teorik ma-taryelin eksiklii beni bu kitab yazmayayneltti. Kitap bittiinde doktoratezinden daha kolay yazlmadnanladm. Ksaltmalar az ve gerekligrlen yerlerde kullanlmtr. Bunaramen,

oyun topuna B1,ilk oynanan topa B2, ve

son vurulan topa B3 demektenkendimizi alamadk.

Bilardo en zor renilen ve oynananspor trlerinden biridir. Rahat birekilde vcudun harekete geirilmesi ilesrekli aktif olan ruhsal bir deiiminkombinasyonu, bilardo oyuncusunayalla kadar sadk kalacak bir arka-da kazandrr. Vcudun kaldrabileceihareketin ruhsal bir provakasyon-laiflemesi (ansn deerlendirilmesi,topun gidiini hesaplamak) bilardooyununa bamllk derecesini veren ohazz dourur. Kuvvetten ok beceriklilikve dayankllk isteyerek sakin bir ele vekeskin bir gze ihtiya duyan bilardo,

akln ar derecede hareket ha-

linde olmasn zorunlu tutar. Oyundablgesel tahminler, hesaplamalar veak bir biimde oyunun sistemli gidiiaklla harekete gemeli, vcut ise akltarafndan ilenen problemi pratiedntrmelidir. Istaka ile vuru, top-

larn yuvarlanmas, arpma srasndaoluturduunuz at sesi; ite btnbunlar bilardo oyuncusunun stndemr boyu kurtulamayaca gizemli birekicilik yaratr. Hareket halindeki top-larn etkileyici gc, insann yallakadar bilardo oynamasna neden olur.1782 ylnda Viyana'daki Z. Kurzbckyaynevi tarafndan yaynlanan ve eskibir bakr masasnn stnde, 200 ylnce bile bilardoyu tam aklayan verilerbulunmaktadr.

"Her ya

n kendine gre birskcl vardr. Nasl bir ocuk herzaman ayn eyaya bakmaktan ya daonunla ilgilenmekten sklyorsa, aynekilde bykler de srekli olarak aynkonuyu dnmekten ve ciddi ilerleuramaktan sklrlar. Muhtelifelence ve oyunlarn arasnda erkek-lerin dinlenmesi ve zamanlarndeerlendirebilmesi iin dnlenoyunlarn arasnda vcudu ve aklaltran ve her iki parann bu oyunsayesinde geliebildii bilardo oyunu,

nderlii tamaktadr. Ayns fildiitoplarla masa stnde de oynanyor;onun uzun dik al bir biimi vardr,...

Toplarn hareket halindeykensrtnme ve buruukluklardan dolayengellenmemesi iin masann kendisiok ince bir kumala dzgnce kap-lanr. Masann drt bir taraf 4-5 par-mak geniliinde ve ii sa ya daparalarla doldurulmu olup, toplarnbirbirine arpp geri dnmesini kolay-latrmak iin kumala kaplanmtr. Bi-

lardonun stndeki her topun ayn


8/103

adan geri geldiini ve matematik bili-mine hakim olan bir insann bu konudadaha avantajl olduu unutulma-maldr. Bilardo masasnn tamamendz olmas lazm, nk bir yan eikolan masada toplar o yne doru gider

ve bu durumdaki bir oyunda kullanlanterim "Deliklerde akm var" eklindedir.Her trl titiz alma ile evirici

tarafndan hazrlanm olan fildii top-lar, zelliklerine gre farkl isimlerleanlan uzun ubuklarla birbirininyanndan itilir. Bu oyun iki veya dahafazla kii tarafndan oynanabilir ve bilardoodasnda asl olan bir tablodanoyunun kurallaryla birlikte, hangioyuna gre oynanaca okunabilir.Burada da ustay usta yapan azimdir,ister gece ister gndz oynansn,sonuta sadece tavandaki mumlaryaklmay beklerler. inde bilardo oy-nanan byk ehirlerdeki evlerinevresi devlet daireleriyle donatlmveiletmeci ile konuklarn uymas gerekenkurallar tespit edilmitir. Zaten bilardoen sevilen oyunlardan biridir ve saraydada ok oynanr..."

BLARDONUN TARH:1550 yllarnda Londra'da Bill

K N E W a dnda bir emanetiyayordu. i pek iyi gitmediinden

kendisinin bo zaman

oktu ve can

sklyordu. Birgn aklna lkesininsembol olan ve kapnn stndeduran topla tezgahn zerinde oy-nama fikri geldi. Toplar oynatmak iin"Yard" denilen bir ubuk kulland(yard=0,914 m. uzunluundaki lmubuu). Ksa zaman sonra komularda oyuna katldlar ve toplara vurduklarubua "Bill'in yard" adn verdiler.Buradan daha sonra bilardo oyunununad ve fikrinin kt kabul edilir.

Fakat Franszlarda bilardonun

buluunu kendilerine mal ederek terimi"Billes" = Top ve "art" = Sanat keli-melerinden tretirler. Bylelikle bilardo"Top oynamann sanat" olarakkolayca evrilebilir. Belkide bilardo, oad tayan adamn adnn verilmesiyle

oluturulmutur, ancak bu konudahibir bilgi yoktur. air EdmundSPENSER (1553-1559) bilardoyuanlatan ilk ingiliz yazardr. Ancak ken-disinin bu oyunu tasvip ettiisylenemez: "Bilardo oyunu (Topoyunu) insan tembel yapar, erkek ru-hunu ise irkinletirir."

"Nother Hubbards Tale" de may-munlar "Binlerce ii onaretebiliyoruz, zor olan her trloyunu biliyor, hereyi taklit edebiliyor,

zar ve kart oyunlar

n

bile; sadece bi-lardo da yetersizdi." szleriyle tarifettiini dnrsek, oyunu denediinianlyor ve bir sayg duyduunuhissedebiliyoruz.

Eski alarda bilardo oyunu bilin-mediinden, William SHAKES-PEARE'in (lm 1616) "Antonius veKleopatra" adl dramnda Kleopatra'y"Haydi bilardoya gidelim." eklindekonuturduu(nda) iin bunun serbestbir biimde yazlm iirsel bir akaolduunu anlyoruz.

18. yzyln balarnda BriteSTRUTT "ingiliz Halknn Oyun veElencesi" adl kitabn yaynlad.Kitabn iinde bilardo oyununun ma-saya yerletirilmi imenler zerindeoynanan "Pall-Mall-Oyunu"ndan farklolmadn iddia ediyor. Gerekten dedaha sonraki yzyl iinde bilardo buoyunla benzerlik gsterecekti.

Bell ya da Beilketafel oyunu bilar-donun ncs olarak grlr. 1630ylna ait bir oyun masasnn zerinde

yazlm olan msrayle der:


9/103

"En lapis, in medio qui tendit exto-riaappositum sumens poda mereturovans." yani "Kim kendi tan sonunakadar iterse, o kesinlikle kendini kurta-rabilir ve bu yol iin ortaya koyulanhereyi de beraberinde gtrr".

J.M.MARC'ye ait eserdeki "De Pro-portione Motus" adl resim, bize1639'a ait eski bir bilardo eklinigstermektedir. Vurucular (istakalar)yamuk, bantlar talardan olumu,olduka byk toplar, bir kavis ve biram farkediyoruz.

ilk defa 1610 ylnda Fransa'daumumi bilardolarn kurulmasna izin ve-rildi. Kavis, am ve vurucunun ortadankalkmas iin 100 yl gemesi gere-kiyordu. Istaka denilen ve gnmzdedz bir biim olan ubuk sadece kalntaraf kullanlarak oynanabiliyordu."Vuru iin oyun ubuunun incetarafn kim kullanrsa, oyunu o kaybe-der."

1707 ylnda Berlin'de ilk bilardooyunu gerekleti. Zamanla o kadarok oynand ki, Kursachsen Prensi"Kahvelerde ve ay ocaklarndakadnlarn bulunmas yasaklansn vebilardo dndaki zar, kat ve dierans oyunlarna msade edilmesin...Bu tr evlere gidenlere erkek hiz-

metkrlar hizmet etsin, hizmeti vedier genler buralara sokulmasn...Ayin zamanlarnda kimse bu evde bu-lunmasn." eklindeki aklamay yapt.Grlyor ki kadnlar bilardonundnda tutuluyor. 1737 ylnda Ham-burg'ta oniki puanlk 8 parti oyun iin 2,5ilin denmeliydi, krlan oyun ubuuyenilenmeliydi ve herhangi bir nedenlerty delen kii o delii altnladoldurmalyd. Bunun yanndaoyuncular "Be ilin cezay fakirleradna demek istemiyorsan, tanrnn

adn ktye kullanma" gibi yasaklara damaruz kalmtr.

1795 ylnda ilk defa karambol oyu-nundan bahsedildi. Bu oyun biimininFransa'da ortaya kt bilinmektedir.ki beyaz ve bir krmz topla oynanan bu

oyunda toplarn birbirine demesi szkonusudur. Zamanla kare masalarnyerini dikdrtgen masalar ald vebandlarn evresinde bulunan cep vedelikler de kaybolmaya balad. Cep-siz olarak oynanan ilk bilardo"Fransz Bilardosu" olarak ad-landrlyor.

ingiltere'de bilardo oyununungeliimi daha farkl olmutur. Geri amve kavis kaybolmutur ama ceplerkalmtr ve iki topla oynanan oyunPool Bilardoya dnm, bu oyundanda daha sonra Snooker oyunudomutur. Ama biz "Fransz Bilardo-su"nda kalalm. 1788 ylnda Berlin'de 8tane bilardo kahvesi vard ve ilk defa ayngazinoda iki bilardo masasnn kurulmasise kk bir devrimdi. Almanya'dakarambol oyununun yaylma hznnok yava olmasna karn Fransa'da,zellikle zgrlk savandan sonraresmi engellerin kaldrlmasyla,patlama eklinde bir yaylma meydanageldi. 1822'de Leip-zig niversitesi'nin

"Genlik Gazetele-


10/103

rinde" rencilerin ne kadar bor yapa-bileceklerine ilikin (paragraf 27) birkanun kt: "Cafelerde, arap ve bira-hanelerde bilardo oyunu iin yaplacakharcama miktar 1 Taler. "dir. Bu tarih-lerde Fransa'daki baz oyuncular, ista-

kay ters evirerek baarl bir biimdeince tarafyla oynuyorlard. Bunun datesinde oyun ubuunun aalucunu havalandrmaya balyorlard.Oyun ubuunu all duvarlara vurarakhavalandryor ve ubuudnderiyorlard. Eski resimlerdegrlen bilardo odasnn duvar-larndaki delikler byle bir uygula-mann ispatdr. Oyun ubuu allduvarlara vurulmasna ramen yinedeelden kay yor ve toplar nskalanmasna neden oluyordu. Budurum 1818 ylnda ingiliz bilardoustas John CARR'n aklna, ista-kann ucunun oyun topundan kay-masn engellemesi iin, hap kutu-

larnn iini bildiimiz yumuaktebeirle doldurup satma fikirini getirdi.CARR bu kutular ok pahalyasatyordu.

1825 ylnda Fransz MENGAUDsiyasi dncelerinden, sahtekarlk ve

kumar yznden hapiste yatyordu.Hapishanedeki bilardo masasnda oy-namasna izin verildi. Ancak MEN-GUAD'un oynad istakada bir hatavard ve bu nedenle izmesinden ko-pard bir para deri ile onu tamir et-meye alt. Bu ilemden sonra falsoluvurularn, hatta topun geri gerigitmesine neden olan dier vurularnyaplabildiini farketti. Bylelikle bilardokonusunda bir devrim gereklemioldu. Falsolu vurular MENGAUD'a"Bilardonun Profesr"

unvan

n

getirdive kendisi "Le billard, appris sonsmaitre" adl kitab yazd. 1840 ylndaFransz ROMAN seri halde oynamayailikin (duru oyunu)

1820 yllarnda bilardo oyunu


11/103

bilinli tahminlerde bulundu ve 1850 deMENGAUD bandlar sa veya telledoldurulmu olan bilardoda bir seride100 puana ulat. Amerika'da icad edilenlastik bandlarla yeni bir devrimyaanacakt. Karambol oyunu yeni ve

eski dnyada hzla yaylyordu. lk defa1873 ylnda New York'ta byk bilar-doda oynanan "Serbest Parti Dnyaampiyonas" yapld. Bilardoyu meslekhaline getiren Fransz oyuncuGARNER toplam 9.32 puan alarakbirinci oldu. Ayn tarihlerde Paris'te20.000 (!) civarnda bilardonun olduusylenmektedir.

1870 ylnda Amerikal bir bilardofabrikatr, fildii toplarnda grlenhatalarn sebep olduu ikayetlerleuramaktan bkmt. Yeni bir malze-meyle, daha ucuz ve daha iyi toplarnyaplmas iin 10.000 Dolar'lk bir dlkoymutu. Selloytu bulan JohnHYATT bu dl kazand. Sentetiktoplar o ana kadar kullanlan fildii top-larn ortadan kaldryor ve oyuncularnbaar seviyesini de gn getikeartryordu. Bizim yzylmz bilardo-nun teknik donanmna daha dakatkda bulundu. Masalar stlyor,kumalar daha da yumuak, topunbirleimi daha kurnazca ve oyuncunun

baars daha iyi. Ancak 20. yzyl sis-temli oyunun ve stratejilerin arenasolacakt. Yeni yeni disiplinler ortayakarak oyun daha da zorlaacakt.Byk ve Kk Cadre, tek ve ift toplaoynanan Cadre disiplinleri, Tek-bant,bant ve sanatsal vuru gibi oyuntrleri eklendi. Geri 1891'deStuttgart'ta bir bilardo klub kurul-mutu ama, asl 1901 ylnda kurulanMainzer Bilardo Klub ilk Alman BilardoBirlii olarak kabul edilir.

1911 ylnda birok klp yan yana

gelerek "Alman Amatr-Bilardo-Birlii"ni kuruyorlar. (DABB). Bu birlik"Alman Bilardo Birlii'nin (DBB)ncs, "Avrupa Bilardo Konfederas-yonu" (CEB) ve Alman Spor Birlii'ninde yesidir.

1921 ylnda DABB'nin ihtisasorgan olan "Bilardo Gazetesi" ilkbasksn yapyor. Bu gazete "BilardoSpor Magazini"nin ncs olup,

bugnk Alman Bilardo Birlii'ninresmi yayn organdr.


12/103

Oyunun Materyalleri

BLARDO MASASI

ekil :1 Serbestparti iinkullanlanoyunmasas.

ekil :2Cadre 71/2 ya da52 ya da 57/2 iinkullanlan oyunmasas.

ekil :3Cadre 47/2 ya da35/2 ya da 38/2 iinkullanlan oyunmasas.


13/103

Kk Bilardo Orta Bilardo= yarmma

Byk Bilardo=Bilardo ma

Oyun Alan(herzaman 1 :2)

2100x1050 mm 2300x1150 mm 2845x1425 mm

Arlk = 650 kg = 850 kg = 1100 kg

Ykseklik 780-800 mm 780-800 mm 780-800 mm

Ke alar 262,5x525 mm 287,5x575 mm 355x710 mm

Demir ubuklar(Byk CadreOyununda)

135 mm 148 mm 182,5 mm

Kk Cadre

(Genilik iz)

35/2 ve 35/1 38/2 ve 38/1 47/2 ve 47/1

Kk Cadre(Genilik iz)

52/2 ve 52/1 57/2 ve 57/1 71/2 ve 71/1

Anker - - 178 x 178 mm

Yer ihtiyac = 5,2 x 4,2 m = 5,5 x 4 ,5 m = 6 x 4,5 m

ARDUVAZ LEVHA:

Byk bilardonun levhas en az 50mm, yarm ve kk bilardonun levhasda 40 mm kalnlndadr. Ardu-vazndier materyallere tercih edilmesinin

nedeni kolay ve plandorultusunda bileylenebilmesinden,esnek ve sya dayankl olmasndankaynaklanmaktadr.

BLARDO MASASININ ISITIL-MASI:

Arduvaz levhann altnda termos-tatl bir stc bulunmaktadr. Neminrt ve bandlar vastasyla buharlatlevha, yaklak olarak 25C'ye kadarstlmaktadr. Nemin giderilmesiyle

rtnn zerindeki srtnmeazaldndan ve falso etkisidzeldiinden toplar optimal gidizelliini kazanrlar. Topun zerindekinemin stma yoluyla kaldrlmasylatoplar arasndaki srtnme azalr.

uha Bantlar Ve Onun=Bakm:

uha ya ok ince dokunmu tiftikten,ya da en iyi kalite ynden yaplmtr.uha ne kadar ok kullanlmsa topunilerleme gc de o kadar zayftr. Yeniuhay uzun bant kenargstermektedir. Eer uha es-kimise,bu kenar ksadr. Eskimi bir uhannbir dier olumsuz yan da klepsin dahazor oynanmasdr.

LLER


14/103

Ypranm uhalarda oluan ezikyerler topun sabit kalmasna nedenolabilirler. Bu eziklikleri daha ok bantkenarlarnda ve kelerde grebiliriz.Bilardo uhasnn hergn elektriklisprgeyle (veya yumuak frayla) te-mizlenmesi gerekir. uhay sadecefralamak ya da slak bir bezle silmekyeterli deildir, zira bu tozlar ortadankaldrmaz, daha da ok uhayayapmasna neden olur. Hatta byle biruygulamayla uhann gerginlii de zarargrebilir.

Bilardo masasnn bandlar plastikbir karmdan yaplr. Burada da band-larn iyi durumda olmas ok nemlidir.Top yksek srtnmeden dolay falso

kaybettiinde, ypranm bandlar dahaok enerjiye ihtiya duyarlar. Bandlar dahergn sprlmeli ve temizlenmelidir.

TOPLAR:

Bilardo toplar plastikten yaplmolup arl yaklak 220 gram, apda62,2 mm.'dir. Fildii toplar bugnsadece ustalk isteyen vurularda kul-lanlmaktadr.

Fildii toplarna karlk plastik top-larnn arl ve yuvarlakl ayn olup

uzun mrl ve dayankldrlar. Fildiitoplarnda topun merkez noktasnnayn zamanda topun fiziksel arlknoktas olmasna ender rastlanr. Butopun kendi arlk noktasna doruhareket etmesine neden olabilir, yanisufle ve belki de spektakler, fakat is-tenmeyen enerjiler yapacaktr. Eer birtakm iin merkez ve arlk noktas eit,resmi llere sahip, ayn arlkta toplarbulunabilirse, "Profesr takm"

ndan bahsedilir ve bu takm pahabiilmez deerdedir. Toplar civa ban-yosunda istenilen zelliklere grekontrol edilebilir. Pahal fildii top-larnn plastik toplara nazaran nemli bir

avantaj

vard

r bu da, toplar daha azsrtnme zelliine sahiptirler.Bylelikle falsoyu uzun tutabilir veusta vurularnda kullanlan maximalfalso vurularnn vazgeilmez topu ol-maya devam ederler. nk yakn birzamanda toplarn srtnmelerini azalt-mak ve fildii topunun yzeyindeki fal-solar yapabilmek iin, plastik toplarnmaddelerle kaplanmas denendi. sterplastik, ister fildii olsun oyunlardaresmi kanallarn izin verdii toplar tercih

etmelisiniz.Her yeni partiden nce toplarn

temiz, hafif slak bir bezle silinmesi ge-rekiyor. Daha kirli toplarn biraz alkollesilinmesi tavsiye edilir. Daha sonra top-larn kuru ve temiz bir bezle par-latlmas lazm. Temiz toplar falsoyuuzun tutar, daha kolay ekilir ve daha azsabitleirler.

STAKA:

Oyun ubuunun uzun sre depoda

kalm

odundan yap

lm

olmas

gerekir.Bylelikle ksalmaz ve vuru srasndadalgalanmalar meydana gelmez.stakann tamamen dz olmasgerekir,(Bunu bilardo masann stndeyuvarlama yoluyla kolayca de-neyebilirsiniz.) aksi takdirde itme noktasdoru belirlenemez. Eer istakaystlm bilardo masasnn stndebrakrsanz, en pahal ve en iyi stakabile eilir ve kullanlmaz hale gelir.

istakann zerindeki deri bal


15/103

Uzunluk Arlk PommeranzKalnl

Serbest Parti, Cadre,

Tekbant

137-140 cm 450-750 gr (500) 10,5-11 mm

bant 142 cm 500-520 gr 11-12 mm.

fildii kafasn tamamen kaplamal, yanibalktan tamamaldr. Balnkeleri bulunmamal ve ekil olarak birkuruun eklini tamaldr.

dzeltebilirsiniz. Daha sonra demir birparayla (2 ya da 5 Mark) dzelterek ye-niden kullanlabilir hale getirebilirsiniz.Bu tr bir dzeltme deri tabakasn ya-ralamaz, zedelemez.

ekil 4: Istakann ucu.

Deri kapakk ince bir zmparakadyla dzeltilmeli ya da yanlamasbileylenmelidir. Hibir zaman sert birzmpara kad, hatta istaka trpskullanlmamaldr. nce zmparaka d y la dzeltilen derikapakklarnn her yan parmaklaslatlr ve kadn tersiyle bastrlr.Ayn kad istakann gvdesi iin dekullanabiliriz. (Yumuak elik telde bu iiin uygundur.)

TEBER:Maviye boyanm bilardo tebeiri

zmpara zerrecikleri ve tutkaldanyaplmtr. Tebeir istakann ucundakideri kapaka (Pommeranze) ince veeit ekilde srlmelidir. Tebeiri ge-nelde hafif dokunarak srn, tebeirindndrlerek srlmesi kaln birtebeir tabakasna neden olacaktr.Kaln srlm bir tabaka skalamaynlemek yerine oaltr. i oyulmubirtebeir ibakla keserek


16/103

Vcudun Duruu:

ekil 5: Vcudun hatasz duruu

Asl vurua gemeden nce oyun-cunun rnekleri, topun eklini dikkatliceincelemesi, her olanan avantaj vedezavantajlarn hesaplamas ve bellibir zme karar vermesi gerekir.Bunun iin oyuncunun dz bir durularneklerin evresini incelemesi lazm.Ancak bundan sonra rneklere pratikolarak ynelebilir. Aada verilenaklamalar sa elini kullananlar iindir.Bu nedenle sol elini kullananlar buizimlerin aynadaki grntsn dikkatealmallar.

Vuru srasnda istakann sa gzedikey olarak yerletirilmesi lazm. Saelve sa stkol sa ayann stndebulunuyor. n kol ile st kol 90'lik bir aoluturur.

Bu ekilde aadaki noktalar kap-sayan hedef dzlem kurulur: Istaka,sa gz, n kol ve st koldan oluan sael, sa ayak ve sol el birbirine dikey birdzlemde (hedef dzlem) bulunur.

nemli olan sa elin ve sa aya

nher zaman dikey, adeta st ste ekil 6: "Herey hedefte." Saayak, vuruu yapan el, gz vestakay tutan el,hepside aynhedef zerinde duruyorlar.

TEMEL BLGLER


17/103

durmas ve mmknse btnlkoluturmasdr. Vcudun st blmne doru eilir. Ayaklar doal birbiimde karenin diyagonali olan kenoktalarnda durmaldr. Bylelikle akduran ayaklar sayesinde gvenli birduru elde edilir. Bacaklar gergin olma-mak artyla biraz aaya dorubklmelidir. Topun daha ileriye gitmesigerekiyorsa, sa ayak ve sa el birazgeri alnr (onlarn bir btnoluturmas gerekir). Topun ksa birmesafe almas konusunda ise istakabiraz daha nden tutulur ve sa ayakyaknlatrlr (Istakay arlk nok-tasndan da tutabilirsiniz).

SOL EL (Bockhand-Ayaklk):

Gvenli ve mkemmel bir istakakullanm iin salam bir ayaklndakurulmas lazm. (Sa elini kullananlariin sol el bu ilevi grr). Byle birayakln ne kadar nemli olduunu,oyun topuna vuru srasnda etki edengcn ayn ekilde istakaya da etkiettii gereklii aklamaktadr (etki-tepki). istaka gvenli bir biimde sol eltarafndan tutulamazsa, vurusrasnda geri tepen enerji istakann

toptan kaymas

na neden olur, yaniskalar.

zellikle karambol bilardosunda buenerjiyi yakalamak ok nemlidir.

istakann sol el tarafndan tutulmasylabu enerjinin yakalanmas gerekleebilir. Istakay iaret parmaile ba parmak arasna yerletirmekleveya bu iki parman stne konul-masyla gerekleemez.

Bu tutu biimi u ekilderenilebilir: Sol el bilardo masasnn

stne dz bir biimde yerletirilir, baparmak orta parmaa doru gtrlr,ba parmak ile orta parman ular bir-birine bastrlr.

Bu iki parmak arasndaki boluk s-

takay sarmal, ancak onu frenleyecekekilde olmamal. ekil 7 sol eltarafndan tutulan istakann vuruyksekliklerini gstermektedir. Banttanyaplan vuru srasnda istakann ikiparmak arasndan gvenle kullanlmasmmkndr.

ekil 7: Oyun topunun yukardan

(st), ortadan (orta) ve aadan(alt) alnmas


18/103

SA-EL (STOSSHAND)

Sa el vuru iin istakay gevek birbiimde tutar. Bylelikle istaka drtparman arasnda yer alr ve ba par-mak da bu tutma iini yukardan ta-

mamlar. Istakan

n ok s

k

ya da okgevek tutulmas, vuru iin gerekliolan doru hz vermez. Vuru n kol iledirsekten gereklemelidir. n kol (stkolla dik a oluturan) vuru srasnda

ekil 8: istakaybuekildedoru tutmu olursunuz.

istakay ne doru iter, bilek ve elubuun sonuna doru ynelir, vurutamamlandktan sonra frenleme yoluylaistakay eski haline getirir. Hibir zamanbilekten yola karak vuruyaplmamaldr. Byle bir vuru biimiksa ve krk olacaktr. Bunun yanndauzun distansl vurular da hemen uy-gulanabilmelidir. Ancak bu vuruskalama orann ve temponun ayarlan-masn zorlatrr. Baz vurulardabilein sertletirilmesi gerekir, bunu daistakann skca tutulmasyla eldeedebiliriz.

VURU:

Bilardo oyununda belli bir vuruunrneklerle oynanmas durumu yoktur.Her rnek kendine has bir

zmlemeyi ve buna bal olan bireysel

aktiviteyi gerektirir. Tp bilimindetedaviden nce hastaln tespit edil-mesi nem tamaktadr. te oyuncu-nun da byle hareket etmesi ve rneeuygun olan zmsel balam kurmaslazm. Bu davran herhangi bir vurutekniinin deil, tamamen akln iidir.Geri baarl bir bilardo oyunu iintekniin byk bir nemi vardr, ancaksadece teknik yeterli deildir. Oyuncumantkl bir ekilde zm bulmal,vuru teknii ise bunu gerekletiren

ge olmaldr.Zamanla prensip olarak dikkate

alnmas gereken vuru zellikleri or-taya kt. rnee karar verildikten,vcut doru olarak ekillendikten veelin yerletirilmesinden sonra istakannbir iki defa ne doru sallanmasgerekir.Bu sallanma vuru gcn ayarlamaasndan ok faydaldr. Sallanmasrasnda rnekteki vuru zihinselolarak gerekleiyor. Oyun srasnda

istakann ne kadar sallanacaoyuncudan oyuncuya deiir, -drtsallamadan sonra doru vurubiiminiyakaladna inanan oyuncunun,vuruu hemen yapmas lazm.Abartlm ve ok sk tekrarlanan sallamailemi sadece oyuncunun cannskmaz. n kol ve bilek tarafndanyaplan sallama ileminin harmonikolmasna, yani ne ve arkaya gidisrasnda kesintilerin olmamasna dikkatetmek gerekir.


19/103

ekil 11: Vuru topu (beyaz) ile hedef top (yeil) arasndaki iliki.

B2'ye isabet ettirmek:B2'nin isabet edilmesi ncelikle

oyuncudan B1'e ynelik mekansalgeili bir oyun talep etmektedir.rnein, B2'ye 1/4 orannda isabetetmek istiyorsanz (Bkz. 11) oyun to-punun merkez noktasn ekildegsterildii gibi B2'nin yanndan oyna-malsnz. Asl sanatsal yan, oyun to-punun merkezini B2'nin yanndangeecek ekilde nian almanzda veoyun topunun kenarnn B2'ye isabetetmesinde yatmaktadr. Dikkat: Nemerkez noktas (B2'nin isabet almasdnda), ne de oyun topunun kenar(B2'nin ksmen temas almas dnda)B2'nin asl temas noktalar deildir.Aslnda bu iki ipularnn arasnda herzaman nemli bir nokta vardr.

Bu mekansal geili dnce pro-fesyonel olmay ve ok almayngrr. Ancak zamanda otomatik ola-rak olaand bir aba gerektirmedenyerleir.

Daha sonraki aklamalarda B2 isa-bet verileri ile oyun topunun kenarnn

B2'yi ne kadar kestii anlatlmaktadr.

B2 nereye gidiyor?- Hedefleme:Oyun topu tarafndan isabet alan

ikinci top (B2) karambole gelerek hare-kete geer. Onun nereye gideceinceden belirlenebilir mi, veya belli biralana doru ynlendirilebilir mi? Bu ,aamada Fizik'teki bir kanunuhatrlayalm: Herhangi bir bilyeyeynelik enerji her zaman bilyenin merkeznoktasna etki etmektedir. Bu kanununbilardo iin anlam udur: Saldrnoktasnn ve merkez noktasnnizgisinin uzatlmas oynanan topungidi hattn belirlemekte, bylelikleoynanan topun nereye gideceinceden grlebilir ve hesaplanabilir.

Bu tr bir tespit bilardo oyununu(zellikle Pool Billardo) geniletmekte,dndrmekte. Eer B2'nin belli birynde ilerlemesi gerekiyorsa,ncelikle hedef alnan B2'nin merkeznoktasnn gidi ynne geri gidiyoruzve B2'nin isabet alann topun elei ileistenilen ynde ilerlemesini salyoruz.

Gidi ynnn takip edilmesi ista-


20/103

kann yardmyla yaplabilir. Istakayyeni gidi ynnde B2'nin orta nok-tasnn stnde tutunuz ve kesiimnoktasn topun istiva hattyla belirleyi-niz. B2 bu noktada vurulursa istenilenyne doru yol alacaktr.

Buraya kadar teori olduka kolayd.imdi yeni bir zorluk douyor. Peki,oyun topunun isabet noktasnn B2'yehangi noktadan hcum edecei naslanlalr? Bunun iin ekil 12'degsterilen "yanl isabet etme" rneiniinceleyiniz. B2'yi oyun topunun merkeznoktasyla A'nn isabet noktasnahedefleyiniz. Oyun topunu A noktasnaisabet etmenize ramen, B2'yi Anoktasyla ispat etmeyip B'yivuracaksnz. Bunun sebebi oyun to-punun krevinin (yuvarlakl) B2'yigrnenden nce vurmasndandr.B2 bylelikle isabet alyor ve sizinamaladnz ynn tam tersine gi-diyor.

Bundan kan sonu udur: Bilardooyununda kullanlan oyun topununmerkezi, nian almak iin hi de uygunbir yardmc deildir. Fakat bu merkezdorultusunda nian alamazsanz,neye gre alacaksnz?

Bugne kadar tm kitap yazarlarnnkand bir problemle kar karya

olduumuzu gryoruz. Topunmerkez noktasnn yannda, topkenar da hedefleme iin mkemmelbir aratr. Oyun topu bir nokta olmayp deminsiyonlu (boyutlu) bir yapolduundan, nian almak iin mekansalbir n dnce (mekansal olarak topunnereye gideceini dnmek) gerektirir.Oyuncu, oyun topunun istenilen ynedoru gitmesi iin top kenarnn B2'yene kadar dokunacan ncedengrebilmelidir.

Oyun topunun kenar merkez nok-tasn ayn mesafeyle takip ettiinden,bu kenar nian almak ve isabet etmekiin kullanmak olduka kolaydr veabuk renilir. Okuyucuya kre

zerine geometrik bilgiler vermek yerine,onlarn kolayca kullanabilecekleri pratikbilgilere yneleceim. Bunun iinsayfa 22'de gsterilen ekil 13'inceleyiniz. Farzedelim B2 iin A'ynian aldnz B1'in A'y vurarak B2'yiistenilen ynde ilerletmesini naslsalayabilirsiniz? isabet noktas A'ytop istiva hattnn yksekliinden topkenaryla birletirirseniz, a mesafesinielde etmi olursunuz.


21/103

Oyun topunun kenar ile B2'nintoplam mesafesinin kesiim noktasnneleini hedefleyiniz, bylece oyun toputam A noktasndan karambole olacaktr.Aadaki izelgede grlen izimde,isabet noktas A ile B1 ve B2'nin aynderecede etkilendii, topun apnnisabet noktasnda bir izgi oluturduuve bu uzamadan gidi ynnn ortayakt aka grlmektedir. Bugrnt ayn zamanda, oyun topununmerkez noktasyla B2'yiskalayacanz ve oyun topununkenarnn asl doru olan hedefivereceini gstermektedir. Oyuncununtespit edilen isabet noktasn yenidenbulmak iin yer deitirmek zorunda

kalmas problem yaratabilir. Bunun iin-kullanlabilirse- yle bir uygulamammkndr: istakay B2'nin stndenB2'nin gidi ynne doru tutunuz veisabet noktasn belirleyi-niz. Grlyorki byle bir uygulama isabet noktasnndaha kolay bulunulmasn salyor vezorlanacak vuru ynne doruevirilmesi gerekmiyor. Dier yardmceler lamba ve k kaynaklardr.Zira n topun zerinde braktglgeler ve parlamalar da ipucu olarak

kullanlabilir.Pool oyuncular bu konuda daha

ansllar. Renkli izgiler ve saylarsrekli hatrlanaca iin, isabet nok-tasnn tespitinde bunlarn deeriyksektir. Snooker oyunundaki

ilikiler karambol bilardodaki ilikiyebenzer. Sizde bu tr yardmc eleribulmaya ve kullanmaya alnz, zirabunlar resmi oyun kurallarna greyasak deildir.

ekil 14:


22/103

FALSO:

"Devir" ya da "Aldatma" da denilenFalso, topun devir hareketini

aklamaktadr. Topa merkez nok-tasnn yanndan vurulursa, ileriye

doru hareket etmenin yannda, birdeyanlamasna dn hareketi (devirveya eviri hareketi de denilir) kazanr.ekil 15'de gsterilen izimi elealrsak B1'e uygulanacak sa falsoylasola doru gittii tespit edilmitir (ekil16).

Falso hedeflenen biimde oyun to-

punun gidiini destekliyorsa, buna"Gidi Falsosu" denilmektedir.Topun gidi ynne zt bir ynde iler-liyorsa buna da "Contra Falso"denir. ekil 17'de gsterilen rnekte"sa falso" ile "gidi falsosu"gsterilmektedir. Bu falsolar topun

doal gidiini saa doru destekle-mektedir. Sol falsonun kullanlmasburada "Cotra falso" niteliinitayacaktr ve B1'i sola dorudndrerek doal gidi ynndeitirecektir.

Oyun topu kendisine yaplan fal-soyu deitiremez. Tabii ki sa falsodanbirdenbire bir sol falso yaratmakimkanszdr. Fakat oyun topunun sonadoru falsosu kalmayabilir, bunakarlk banta dokunma yoluyla (ol-mayan) yeni bir falso kazanabilir(Baknz Sayfa 25.).


23/103

Genel Falso Kurallar:

Oyuncu oyun topunun gidiineynelmeli ve rnee gre topun naslilerleyeceini grmelidir. Oyun topu-nun bandn son temasndan nce B3'

gsterdii falso "Gidi falso-su"dur.Gidi yn oyun topunun gidi fal-

sosunu belirlemektedir. Bu konudaolduka zor olan bir rnee gz atnz.ekil 18'de oyun topu bir kleps(Rvaata, ekme topu, Sektirme dedenir) yoluyla aadaki ksa banta vur-sun ve B3'e ulasn. Burada sz konusuolan hangi falso, gidi falsosudur?

ncelikle kendinizi oyun topunungidiine adapte ediniz. Oyun topu -

B2'den banta doru- sola doru git-

melidir.

Bu arada oyun topu B3'in solundayer alr rneimiz bu ekliyle sol fal-soyu ifade etmektedir.

Son olarak ekil 19'da grlen ve

"Ters dnen" ad verilen rneebakalm. Hangi falso gidi falsosudur?Kendinizi yeniden oyun topunun

gidiine adapte ediniz. Oyun topu sonbantta B noktasna temas etmedennce, amacna ynelip saa doru git-melidir. Grlyor ki buradaki sa falsooyunun gidi falsosunu oluturuyor.Aslnda birinci bandn A noktasnademesi halinde Contro falsooluacakt. Bizim burada verdiimizfalso kurallarnda asl nemli olan oyuntopunun B3'e demesidir.


24/103

Karambol ya da BantTemasndan Doan Falso:

Oyun topu vurula direkt balantsolmayan baka faktrlerle de falso ya-pabilir mi? Bu aamada B2'nin karam-

bole olmas ve bant temasn iki faktrolarak ele alabiliriz. Falso olmadanoyun topu B2'nin yanndan karambolyaparsa oyun topu srtnmeden

dolay yanlamasna bir devir kazanr.ekil 20'de gsterilen rnekteki gibi,B2 sol taraftan isabet edilirse, B1,B2'deki srtnmeden dolay solaynelik bir devir alr ve sa falsoyuoluturur. B2'de ise bunun tersi, yanisola ynelik devir = sol falso meydanagelir.

Yakn Duran B2'de Falso Et-kisi:

Daha nce aklanan rneklerle,yakn duran B2'deki falso etkisiaklanabilir. rnein B2 sa

tarafndan isabet alrsa, B1'insrtnmeden dolay sola ynelik birdevir, yani sa falso yapmasna nedenolur (ekil 20 ile kyasla). B2'nin satarafndaki bir karambol sol falso= gidifalsosunu oluturur, tersi olan sol falsoda contra falsodur. Yakn duran B2'degidi falsosu B2'den ayrlmakta, contrafalsoda ise B2'ye ynelmektedir

(ekil 21).

Bu ekildeki bir oyun bize gidi fal-sosunun karambol ile glendiini,Contra falso ile de zayfladngstermektedir.

B2'nin basit bir biiminde karamboledilmesi, oyun topuna falso etkisi ver-meyecektir. Azami falso etkisi yalnzcakarambol ile elde edilmez, topa vurusrasnda verilerek de elde edilir.


25/103

Bandn Etkisiyle OluanFalso:

Bant kenar da oyun topunun falso

yapmasna neden olabilir. ekil22'de de grld gibi, eer oyuntopu herhangi bir ayla banda doruoynanrsa (Dikkat: dik ayla oynanma-mal, aksi takdirde top ayn dzlemdek noktasna geri gelir) bandnyannda bir biim alr. B1 tarafndanbanda etki eden enerji oyun topunageer. Oyun topu bandn sontemasndan dolay sola ynelik hafif birdevinim gsterir. Bu rnekte sola

ynelik devinim sa falsoanlamndadr. Sa falso bu noktadaoyun topunun gidi falsosudur ve oyuntopunun saa ynelik ilerlemesineyardmc olur.

Bant vurularnda kullanlan her-hangi bir eri a (dik ann dnda) ilevuru, oyun topuna falso kazandrr.

Unutma:

Falsosuz oynanan topa bant

vuruu ve karambol oyunu gidi falsosukazandrr.

ekil 23'de grld gibi birok

faktr ayn anda bir araya gelirse,falsosuz vurulan oyun topu durumagre nc banttan kaynaklanan birfalso alabilir (B2 deki karambol vekelerde 2 ksa mesafede meydanagelen bant temas, oyun topuna falsozelliini kazandrr).

Falso (Rotasyon enerjisi) bantlatemas ettii an dnme enerjisinegeebilir. Her oyuncu oyun topununsaniyelerce yerinde dndn, fakat

bir milim bile ilerlemediini biliyordur.Byle bir durumda top kelerden biri iletemas ederse yeniden hzlanr. EskiDnya ampiyonu Alman DieterMLLER Bant Dnya Turnu-vas'nda partiyi kazanmak iin ihtiyacolan son puana ulaacakken, bu acgerei farketti. Son vuruunu maxi-malfalsoyla yapt, oyun topu bantgeerek B3'e doru yneldi ve halaiinde falso tamaktayd. B3'e birmilim kala top yerinde durdu, fakat


26/103

dnmesi hala devam ediyordu. Topyaklak olarak bir dakika dahadnmesine ramen, B3'e bir milim bileyaklamamt. Bu olay olduka ilginti,

fakat karambol gereklememiti.MLLER oyunu kaybetti ve turnuvadandiskalifiye oldu.

Falso ve Bant Vurular: ekil 24falso etkisiyle yaplabilen bant vurularngstermektedir.

a) Oyun topu dz bir ekilde bandafalsosuz olarak oynanr; top k nok-tasna geri dner.

b) Oyun topu banda dz birekilde.

Sol falsodan oynanr = Solagider.

Sa falsodan oynanr = Saagider.

c) Oyun topu herhangi bir adanbanda vurulur:

Falsosuz = D as ayn za-manda k a sdr (Sadecegrdmz kadaryla)

Sa falso = Vuru as saadoru geniletilir (sa tireli izgi).

Sol falso = (Burada ContraFalso) vuru as sola doru ksaltlr(sol tireli izgi).

Unutma:= Sa falsoda top bant tarafndan

saa doru vurulur.

= Sol falsoda da top bant

tarafndan sola doru vurulur.

Falso etkisi (= gc) vuru gcne vevuru hzna baldr. En iyi falso etkisiuzun ve dayankl bir vurula elde edilir.


27/103

TEMEL VURULAR

KLEPS EKTRME:

"Klepisto", "ekici", "ekme Topu"ve "Ara Sra Geri eken" de denilen

"Kelps ektirme" bilardo oyununun ennemli vurularndan biri olup, herdurumda ve ynde onu iyi kullanmak,ona hakim olmak gerekir. Topunbirleimi ve seri halde devam buvuruun doru olarak yaplmasnabaldr.

lke:

Oyun topunun orta noktasnnaltndan vurulduu zaman, top ileriye

doru gittii halde geriye doru gidizellii gstermektedir, yani tersynde hareket edip ileriye doru git-mektedir. B2 ile karlat an (ekil25) ksa bir mddet durur. Bu andanitibaren dnme yn onun gidiynn belirler. Oyuncunun bak

asndan top geriye doru gitmektedir.

Teknik:

Oyun topu geriye doru dnmezelliini ancak etkili ve devamlluzun olan bir vuru sayesindesrdrebilir. Eer topa bu tr bir vuruyaplmamsa topun dnme hzylaok az bir mesafe alnr. Oyun topudnme ynn deitirir, yani top ile-riye doru dnerek ilerler. Buaamadan sonra kleps ektirme falsosubir daha salanamaz.


28/103

Hesaplama:B1-B2 ve B2-B3'n merkez

birleim noktalar B2'de bir aoluturur. Bu ay ikiye blnz.Blnen bu ann kesit noktas ileB2'nin istiva hatt B1'in isabet noktasnoluturur.

Srt Falsolu Vuru :B3-B2 tarafndan kapatlmsa ve

oyun topu onu basit bir vurula bile ya-kalayamyorsa, o zaman srt falsoluvuru kullanlr. Bu vuruta B2 B3'nok yaknndan geirilerek, oyun to-

punun B3' dz bir izgide yakalan-masn salar. Srt falsolu vuru B2'ninisabet almas asndan klepsvuruundan daha zordur. Oyuncununbak asndan B2'nin arkasnda olanve B2'nin belli bir noktada isabet edil-mesini kapsayan bu adm, keskin birvuruu gerekli grmektedir. Eer B2B1'den uzaktaysa srt falsolu vuruungereklemesi zordur. Srt falsovuruu B2'nin tam isabet almasn vedz bir vuruu gerekli grmektedir.

lke:

Eer oyun topu yksekten ya daok daha yksekten hareketegeirilirse, hareket ynne dorusrekli olan bir devinim haline girer.(ekil 27) B2'yi yakalad an eskidnme ynnde ilerlemek ve sonundaB3' yakalamak iin ksa bir sre durur(Bazen oyun topu istenilenin dednda yksee frlamaktadr).

* Uzun srt falsolu vuruunteknii:

Sa ayak ve sa eli biraz geri


29/103

alnz (oyun topu uzun bir yol almal).

B1'i yksek ya da ok yksektenisabet alnz.

B2'nin tam isabet almas gerekir,aksi takdirde srt falsolu vuru elde edi-

lemez. B2 sadece vurulur. Hzl, srekli ve gl bir biimde

vurunuz.

* Ksa srt falsolu vuruunteknii:

Sa ayak ve sol el bilardonunyaknnda tutulur.

Istaka bu aamada arlk dere-cesinin stnden biraz kaldrlarak tu-tulur.

B1 her zaman yksekten tutulur.

B2'yi her zaman tam oyna-

malsnz.

Ksa bir vuru yapnz ve istakayvurutan sonra biraz geri ekiniz.

iaret parmann hedef izgisiniblmesini engellemek iin sol elinstne istakann yerletirilmesi uygun-dur. Iskalama tehlikesinden dolaytutma yoluyla daha iyi oynanan buvuru, kesiim toplar ve kafavurularndan dolay anlatlan dier

vuru teknikleri iin bir istisna nite-liindedir.

Hesaplamalar:B2 ile B3'n merkez noktalarn

birletiriniz. Oyun topunun hedef nok-tas bu birleim izgisinin B2'deki topistiva noktasdr (Oyuncunun bakasndan). Bu noktay oyun topuylanianlaynz (Bu noktann isabet edil-mesi gerekir), top dz bir izgi halindeB3'e doru giderken, B2 B3'n

yanndan geecek. Daha sonraki top

birleiminde oyun topu B3' yle birkarambol etmeli ki, top B2 ynndehareket etsin. ekil 28'de degrld gibi hedef noktanz birazsaa doru kaydrmalsnz. B2'ninB3'den olan uzaklna bakarak uzunya da ksa srt falsolardan bahsedilir(Ksa = mesafe aral yaklak olarak10 cm). Srt falsolu vuruun her birikendi vuru tekniini gerekligrmektedir.


30/103


31/103

Teknik:

El ve istakann tamamen dzdurmas lazm,

Sa el kapal tutulur (stakayskca tutmak),

B1 her zaman topun merkezindenalnr (Fren vuru snrekil 30),

B2'yi her zaman tam isabetetmek gerekir,

Srekli ve gl bir biimde vurmakarttr,

Istakay vurutan sonraekmeyip masann stndebraknz,

B1 B3' ylesine yakala-

mal

d

r,B1'in tm enerjisi B2'ye gemeli.

Bir veya iki topla yaplan girialtrmalar:

Biraz sonra sunulacak olan

altrmalar amatrler iin dnlmolup, u ana kadar verilen teorik bilgileripratie aktaracaktr. Ltfen doru bir

durua, sol elin doruyerletirilmesine, istakann tutul-masna ve ne doru sallamann ye-rinde olmasna dikkat ediniz.Altrmalardan birini seiniz (B1'in

farkl

biimlerde al

nmas

, B2'nin isabetedilmesi, Falso)

Tip: Eer toplarn duru yerlerinitebeirle iaretlerseniz her pozisyonuyeniden kurabilir ve altrmay yeni-leyebilirsiniz.

Bandn odun ve rtblmnde yaplan sallama ha-reketleri:

Bu altrma ile doru yeri, elindoru yerletirilmesini ve istakann tu-

tulmas

n

renebilirsiniz.Istaka yanlamasna ya da yukarya

sal lanmadan ne do rugtrlmelidir. Sallama hareketleri

blnmeden, hormonik bir ekildegereklemelidir. Bu konuda sayfa 16-18 arasndaki "Temel Bilgiler"blmndeki vcut duruunu ince-leyiniz.


32/103

Temponun varyasyonlar veB1'in alnmas (ekil 31):

Oyun topunun hareket edecei

orta izgiyi cadre ekicisi ileiaretleyiniz. Farkl tempolarda falsosuzolarak B1'in alnmasn alnz.

Falsonun etkisi (ekil 32):Ksa ve uzun banda paralel olarak

oynaynz, farkl falsolar veriniz, tem-poyu farkllatrnz ve farklyksekliklerde vurunuz.


33/103

Falso etkisi ve A (ekil 33):Oyun topuyla farkl varyasyonlarda

oynaynz, farkl falsolar veriniz, vuruyksekliklerini ve tempoyu deitiriniz,

Contra falsoda oynaynz.

B2 ile oynama (ekil 34 a-d):B2 iaretlenen daire iinde ilerle-

melidir. B1 deki vuru yksekliklerinive falsolar deitiriniz.


34/103


35/103

ki topla oynanan klepsektirme: (ekil 35):

Kleps ektirmeyi bilardo masasnntm uzunluunda ve geniliinde

alnz. B2 ile B1 arasndaki mesafeyiher seferinde byltnz ve oyun topunusola ve saa ekiniz. Falsolardeitiriniz ve oyun topuna "alt orta" ile"derin"den vurunuz.

ki topla oynanan srt falso(ekil 36):

B1 ile B2 arasndaki mesafeyidaima ykseltiniz. Oyun topuna "st

orta" ile "yksek"ten vurunuz. B2'yince tam vurmalsnz, daha sonrazayf bir vurula B1'in geriye gitmeyipkesiim topuna doru gittii noktaybelirleyiniz. Falsoyu da deitiriniz.


36/103

ekil:37

ki topla yaplan fren vuruu(ekil 37):

Cadre ekicisiyle orta izgiyiekiniz. B2'ye tam isabet ederken,

B1'i tamamen frenleyiniz. B2 bant

temasndan sonra tekrar B1'i vur-maldr.

ekil:38

Hafif bir geriden gelme ve takipetmede fren vuruu (ekil 38):

Yarm daireler iziniz. Oyun topu bualmada yarm dairenin dnakmamaldr. Oyun topunu yanla-masna geri ve takip edecek ekildefrenleyiniz.


37/103

KAFA VURULARI:

Kafa vurular, oyun topununyukardan, yani kafadan isabet edildiivurulardr.

lke:

Bu vuru biiminde iki g oyun to-puna etki etmektedir, biri onu ilerigtren g, dieri de ona yanla-masna ya da tersine bir rotasyonsalayan g.

ne doru ilerlemeyi salayan gasl gtr, buna karlk yanlamasna,ya da tersine devir eklindeki gbunun tam tersidir ve oyun topunungidiini belirler. Oyuncu iin u etkilemeolanaklar vardr:

stakann dik tutulmas:Istaka B1'e ne kadar eri tutulursa

ileri gidi gc de o kadar gl ve yan-lamasna ters devir birleimleri de okadar zayftr. Tersi, yani ne kadar diktutulursa, ileri gidi gc zayflar, yanla-masna olan ters devirdeglenmektedir (ekil 39 ve 40).

Unutma:

= Oyun topu hemen eri izgi ya-pacaksa istaka dik biimde vuruu

gerekletirir.= Eri izgi daha sonra oluacaksa

istaka eri biimde vuruugerekletirir.

Falso miktarlar:

Falso bu durumda yanlamasnaters ynelen gcn birleimidir. Oyuntopunun merkezine ne kadar yaknvurulursa o kadar az falso (yanla-masna devir) kazanr. Oyun topununkenarna vurulursa yanlamasna ve ter-

sine devir gc daha yksek olacaktr.


38/103

Vuru gc:

Oyun topuna etki eden vuruunuzunluu ve gc falsonun etkisiasndan ok nemlidir. bileiminakl almaz sayda varyasyonlar, oyun

topunun farkl ekillerde eriler yap-masn belirlemektedir.

Kafa vurular gerekten oknemli yardmclardr. B2 ve B3'n bir-birine ok yakn ilerlemesinden dolayuygulanamayan kleps ektirme ve srtfalsolu vuru durumunda, zor olanka manevralarnda (n bant,karlama vurular gibi) kafa vuruuoynanmaktadr. Kafa vurular oyuntopunun basit bir ekilde dtaki duru-munu yakalamada ve B2'nin klepsektirme yoluyla temposunun tutula-mad zamanlarda da kullanlr. Bellialclarda (Sayfa 43) oyun topunun erigidiiyle, bilinen dz vurula bile eldeedilemeyen, B2'deki sabet noktasseilerek, B2 top birleimi iin kul-lanlabilir.

Kafa vurularnda eri gidii veyadz gidii salamak iin ok almakgerekir. Amatrler genelde istakannucunu oyun topuna ok yakn tutmakla

byk bir hata yaparlar. Sol elinyerletirilmesi de byk problem yarat-maktadr (istaka ba parmak ile iaretparmann arasna yerletirilir).

Teknik: Kafa vurular en kolayoyun topu B2'ye ulancaya kadar dzgittiinde ve B2'ye ulatktan sonraeriler izmeye baladnda renilir.nemli olan dier nokta da oyun topu-nun istenilen ynde vurulmasdr.Oyuncu istenilen yn stakay hedefgzn nne, ya da alt nayerletirerek grebilir. Bu da stakannene altna ve boaza dayanmas, yada oyuncunun sa gzn nnegtrlmesi anlamna gelir. Istaka iste-nilen yn gstermeli, hedeflemedegeerli olan tutu biimi burada dageerlidir.

ekil:42


39/103

Istakann sa el tarafndan nasl tu-tulduu ise daha az nemlidir.Grlyor ki burada bireysel farkllklarsz konusudur. Kk erilerde istakaba parmak ile iaret parmannarasnda tutulabilir, daha byk erilerde ise elin tamamyla tutulmasdorudur. nemli olan sa eltarafndan yaplan vuruun gc vehzdr. Sa elin bu vuruu yaparkenhangi durumda olduu nemsizdir.Fakat unutmamak gerekir ki, btnkafa vurularnda bilein gevekolmas lazm.

Vuru:

Vuruu yapmadan nce, istakagevek bir biimde ne doru sallanr."rtye delik aarm." korkusunutamayn. Vuru gc ve hz yaplanrnee gre kendini biimlendirir,zellikle B2'nin uzakl burada ok

etki eder. Topa gelene kadar B1'in dzgitmesi ve ondan sonra eriler yapmasgerekir (Bu otomatik olarak gerekleir:Oyun topunun falsodan dolay,etrafnda dnd B2, Fisatif Noktas

olarak etki etmektedir).B2 yakndaysa:

Istakay dik tutunuz ksaca ne ge-tiriniz, ksa ve hzl bir biimde vuru-nuz.

B2 uzaktaysa:

Istakay eri tutunuz, yava, fakatuzun olmak zere ne getiriniz.

Yavaa ve aadan vurunuz.

En sk rastlanan hatalarn

kayna:= Hedef dzlemin hatal kurulmas,

= istaka ucunun oyun topunun tamstne gelmemesi, topun skalanmas,ya da sadece topa dokunulmas(eriler yapmadan).

Mass ve Piqu:

Kafa vurular senelerden beri ikibyk gruba blnr. Mass

dediimiz olayda oyun topu erileryapar, buna karlk Pique'de top dzbir biimde ya ne, ya da arkaya dorugider, yani eriler yapmaz. AslndaPique yukardan vurulan bir klepsektirmedir.

MASSE:

Fransz yazar ve oyunculuu mes-lek edinmi R. CONT birgn:"Masse Bilardo oyununun Penicilini-dir. Onunla hereyi tedavi etmeyealyoruz."

Masse esnasnda oyun topununyapt eriler u faktrlere baldr:


40/103

= Istakann dik tutulmas; staka ok diktutulursa oyun topu hemen erileryapmaya balar, buna karlkstakann eri tutulmas oyun topununnce ilerlemesine daha sonra

eriler izmesine neden olur. = Falsomiktar ve vuru gc;ne doru sallamann uzunluu ve oyuntopuna yaplan etki. Ksa ve hzl birbiimde yaplan sollama hareketi oyuntopunun eriler yapmasna nedenolurken, uzun ve yava yaplansallama hareketleri oyun topunungecikmi ve dz eriler yapmasnaneden olur. Bu faktrlerinkombinasyonu farkl eriler yaplmasnsalar. Hesaplama:

Kendinizi B2'yi kesiim topuyla ksabir dokunu iin ayarlaynz (ekil44). Istakanz kesiim topununynnde yksee yerletiriniz veistakay enenin altna, boaza yakntutarak, sa gzn altna getiriniz.nemli olan bu hedef dzlemi dorukurmanzdr. Hedef izginizi oyun to-punun stnden ikiye blnz. Vuruyeri A olarak belirtilen topun eyrekblmdr (taranm blm). PGUE:

(Pike)Pique ne ve arka arkaya doru

giden kafa vuruudur. Klepsektirmede geerli olan hesaplama te-melleri burada da sz konusudur.(A blm ekil 26). Teknikadan Masse ile benzerlikgstermektedir (Hedef dzlem, sol vesa elin duruu vs.). Ancak Pique okaz bir falsoyla ya da tamamen falsosuzoynanr (ekil 45 Pique'nin vuru

ekil: 45

blgesini gstermektedir, bunu ekil 41ile karlatrnz). Pique'de eriler szkonusu deildir.


41/103

BR KOL (Duble etme) FTBANT KULLANIMI: lke:

Brikol oyununda, oyun topu B2/B3' isabet etmeden nce bir veya ikibanda vurur. Oyuncu kafa vurularna

hakimse brikola ihtiya kalmaz. Bunaramen baz oyunlarda brikol zmolarak gsterilmektedir (rnein B2/B3'e olan uzaklk, oyun topunun uy-gunsuz durumu, topun birleimi gibidurumlarda brikol oynanmas tavsiyeedilir).

Teknik:Fizik konusundaki birok ders ki-

taplarnda bilardoda grlen das ile k asnn eit olmas durumurnek olarak gsterilmitir. Gerektenbilardoda byle bir durum var mdr? Bukonuda ekil 46'y daha yakndaninceleyiniz.

A noktasna falsosuz olarakoynaynz. Oyun topu dnldgibi A noktasna deil, B'ye isabetedecek ve bu noktadan yansma du-

rumuna girecektir. A ile B noktalaryarm top uzunluunda birbirindenuzaktalar. Eer oyun topunun tam Anoktasnda isabet almasn istiyor-sanz, A'y saa doru yarm top

fark

ndan banda nianlay

n

z. Oyuntopunu bu ekilde ayarlarsanz A nok-tasna isabet edebilirsiniz. Falsoblmnde de grdmz gibi, aslproblem oyun topunun banda

temasndan sonra falso etkisi kazan-masdr. Bu tr bir falso rneimizdekik asn bytecek ve hesaplamayzorlatracaktr.

Ann blnmesi brikolun hesap-lanmas iin ufak bir yardm tekil eder.A yoluyla hesaplamaya gidecek olur-

sak, srekli olarak yarm top geniliinitoplamak ve oyun topunun falso etkisinikarmak zorundayz.

Oyuncu olarak brikol byk bir fal-soyla oynarsanz, byle bir problemlekarlamazsnz. Byle bir uygulamaile oyun topunun d asn opti-malhale getiriyor ve isabet ansnzykseltiyorsunuz.

Tabii ki yukarda sz edilen durumuoluturabilmek iin falsoya hakim olmal

ve u noktalara dikkat etmelisiniz.Oyun topunu derin bir falsoyla ele

almak

= k as klr.

Oyun topunu yksekten gelen bir

falsoyla ele almak =

k as byr.

Bu nedenle her zaman oyun topu-nun merkezinden gelen falsoyla sabitbir vuru kullanmaya alrsanz bri-kol daha abuk renebilirsiniz.


42/103

YAKALAYICI KARI BLOKAT(KARI BARYER):

lke ve Teknik:

Yakalayc, belli pozisyonlardagrlen ksa kleps ektirme olup, bu

yolla B2'yi izgi zerinde yakalandiin Cadre oyuncular tarafndan bu adalmtr. ncelikle kapal bir adayakalaycnn aklamasna geiyoruz.Daha sonra sizlere yakalaycnn tmayrntlar (B2 ve B3' yakalayan du-rumlar) verilecektir.

Aslna baklrsa kapal bir ada yeralan yakalayc tam bir temel vurudeildir. Fakat top birleimlerindenemli bir vuru olduundan burada da

ona geni yer verilmitir. Bu konudaekil 47'yi inceleyiniz.

a) k noktas. Beyaz zerindeksa, sert bir biimde frenlenmi birkleps ektirme oynaynz. B3' soldankarambol ediyorsunuz ve B3'n okyaknnda kalyorsunuz (krmz).B3'n durumu pratikte pek

deimiyor.

b) B1 ve B2 hi kmldamadan yanyana dururlar ve bir duvar - bar-yer ku-

rarlar. B2 banttan geri gelir.c) Geri gelen B2 B!'in kar bar-

yerine arpar, onu biraz geri gtrr vekendisi de oyun topunun yerini alr(Dei-toku). Burada B1 ve B2'i birbi-rine yaknlatrmak mmkndr.B2'nin temposu bu adm iin nemlideildir. Eer B2 ok sert bir biimdegelirse B1 biraz daha ileri itilir. Fakat

ekil: 47

her durumda B2 ve B3 yaknlarlar.

AYARLAMA-(YERLETRME):

Ayarlama konusuna daha sonra de-tayl olarak deineceiz. Burada elealnmasnn tek nedeni yakalayc iinbir hazrlk vuruu olmasdr. Yaka-layc ne kadar mkemmel ve iyihazrlanrsa, oynamak da o kadar ko-laylamaktadr. ekil 47'de de

grld gibi, hazrlk safhasnda B1ve B2'nin bant izgisinin stnde, arkaarkaya olmasna dikkat ediniz.

Ayarlama iini btn temelvurularda yapabiliriz. Doru yaplmbir ayarlama kendisinden sonra gelenyakalaycdan daha zor oynanr.


43/103

Gzlk-dar, kapal durum:Gzlk ok dar olan top birleiminin

bir sonucudur. Gzlk durumu oyun-cunun skalamas asndan (topun or-tadan vurmas) pek sevilmez. Gzlk

durumunu u ekilde oynarz: ayaklaryan yana olmak zere bilardoya okyakn bir yerde yerletirilir. (Vurubylelikle uzun olmaz)

Istaka arlk noktasnn oknnden tutulur.

Istaka azn ksaltllr,

Istaka arkadan kavranr,

Bilek sertletirilir,

B1'e contra falso uygulanr (B2'yigsterir),

B2 tam isabet alr, yoksa B3'narasndan vurmak gibi bir problemdoabilir.

Ksa olmamak artyla staka sert birbilekle yavaa ne gtrlr.

Karlama (Karlama)Vurular:

B1 B2'yi karambole ediyor, bu

vuru B3' B1'in gidi ynne

gtrr; bylelikle B1 ve B3karlarlar. Karlama karambolleriok sk ortaya kmazlar. Bu vurubiimi baka alternatifler olmadzaman uygulanmaldr. Karlamavurular byk bir cesaret iidir vetehlike ierirler.

Bu nedenle 4 rnekle bu konuyusnrlamak istiyoruz [ekil 49 a) -d].

top dz bir biimde bandadik durur (ekil 49a.)

B1'i yksek adan, falsolu birbiimde ele alnz ve B2'ye isabet ediniz. ekil sol falsoyu gstermektedir.Oyun topundaki sol faslo B2'de bir safalso olutururken, B2'de B3 zerindebir sol falso oluturur. Oyun topu solagiderken, B3 de banttan sola kaymaktave k a r a m b o l s o l d a ngereklemektedir. Eer rnei sol falsoyla oynasaydnz, karambol soldangerekleirdi.

B1 ve B3 boda dik durur, B3biraz solda yer alr (ekil 49 b):

Oyun topuyla B3' hedefleyiniz veB3'n ynn gsterecek olan falsoyuveriniz. (Bu durumda sol falso).


44/103

birOyuncu iin kabus olan

oyun biimi (ekil 49 c):

B1'i derin bir sol falsoyla alarak fren-leyiniz. B2'ye tam isabet ediniz. Oyuntopundaki sol falsodan dolay B3 solfalso kazanacak ve banda gre soldayer alacaktr. Karambol genelde prob-lemsiz olarak gerekleir.

C'nin varyasyonlar (ekil49 d):

B1'i ortadan maximal sa falsoylaalnz. B2'yi sadan kesecek biimdevurunuz, ayn zamanda yava,yumuak ve uzaa gidecek ekildene doru vurunuz.

Bu rnek B3'n yava ilerlemesiyleyaplabilir. Ayn zamanda B2'nin az vu-rulmasyla da ilintilidir. Eer B2'ye ok

sert vurulursa B3 ok fazla enerji tar.Bu durumda B3, B1 gelmeden ncekarlama dairesini terk etmitir.


45/103

Temel Vurular ve Topun Birleimine likin Altrma Blm

Gl bir oyuncunun oynadpartikendini oyunun her aamasnda belli

eder. Amatr oyuncular sonrakipozisyona bakmadan, onu gznnealmadan noktalar birletirme yolunagiderken, usta oyuncunun toplar bili-nen temeller dorultusundaynlendirmek iin bir araya toplamayaaltn gryoruz. Yani sistematikoynamaktadr. Sistemli oynama konu-suna kitabn dier blmnde ayrntlolarak deineceiz. ncelikleaadaki altrmalarla temel vurularkullanmay ve seri oluturmak iin top-

larn birleimini renmelisiniz. nemliolan altrmay baaryla tamamla-manz deildir. Top birleiminde kulla-nacanz B2'nin gidii dahanemlidir. Bu nedenle altrmalarniinde B2'nin gidii de verilmitir. Bu-nunla amatre el ve teknik becerilerininyannda, B2'nin gidii konusunda his vegz de verilmektedir.

Daha sonraki blmlerde bilardomasasnda yer alan kelerin top

birleiminde ne kadar nemliolduunu greceksiniz. Bu nedenlerneimizde B3 bilerek keye doruitilmitir. Top bileiminde bulunmakiin B2'nin ncelikle keyegnderilmesi gerekmektedir.

Unutmaynz ki oyun topu B1, ilkoynanan top B2 ve son oynanan topB3 olarak adlandrlmtr.

rnekleri doru bir biimde yenidenoynamak ve oyunu yeniden kurmak

iin toplar

n bulunduu yerleri

tebeirle iaretleyiniz.Genelde her partide, tek bir

vuruta top birleimini elde etmekmmkn deildir. Baz rnekler tekvurula top birleimini engelledikleriiin zlmek zorundadrlar.zlmeyi vuru yapmak iin hibirengel olmad zamanki bolukta uy-gulayabilirsiniz. Byle bir boslu kendiniB2'nin uygun bir vuru iinyerletirilmesiyle ve oyun topununB3'e yakn bir yerde durmasyla (10-15cm)gsterir. Bylelikle yakn oynamatopunu elde etmenin avantajmda

grrz. Unutmamak gerekir ki, verilenher pozisyonun tekrar tekrar

allmas zorunludur. Zira doru ve iyibir vuru teknii baarl bir bilardooyunun n artdr.


46/103

FREN VURUU VE YAKA-LAYICI: Sert Bir Biimde Fren-lenmi Srt Falsolu Vuru (ekil50 a):

B1 ve B3 hibir sratle iaretlenmialann dna kamazlar. B1'i ortadanfalsosuz alnz (Amorti snr ilekyaslaynz).

B2'yi biraz sadan isabet ediniz.

Basn etkisiyle vurunuz, oyun to-punu frenleyiniz, bu rneideitiriniz, farkl tempo ve deiik birfalsoyla oynaynz.

Sert bir biimde frenlenmikleps ektirme (ekil 50 b):

B1 ve B3 hibir sratle iaretlenmialann dna kmazlar.

Dz durunuz. Istakann aznksa tutunuz,

B1'i ortadan falsosuz olarak alnz,

B2'i biraz soldan isabetleyiniz

Basnl ve delici bir biimde vuru-

nuz,Bu rnei deitiriniz, tempoyu

farkllatrnz,

B1/B2'nin mesafesini deitiriniz,falsoyu varyantlaynz.

Kapal adan yer alan yaka-layc, hazrlk amcyla ayarlama[ekil 51 a) -d]:

a'dan d'ye kadar olan rnekler birbi-rinden olduka uzak izilmitir. Aslndabir kahve fincannn alt kadar geni birmekanda oynanr. Bu altrmannamac temiz bir ayarlamann yaplmasve yakalaycnn renilmesidir.


47/103

a) k biimi: Kesiim topunufalsolu ve B3' gsterecek biimdeoynaynz. B3'e ulatnzda oyun to-puyla yaknlayorsunuz.

b) Ayarlama: Bu basit rnek

topun takibi konusunda en zorblmdr. Ksaca ekil c'ye birbaknz. Bu ayarlamada oyun topu ilekrmz topun banda paralel olmasnadikkat ediniz.

c) Blokaj ve deitirme ileyaplan yakalayc: Krmzya uy-gulanan kk, frenli bir kleps

ekmeyle beyazn kenar kapatlr.Krmz top banttan geri dnerek oyuntopunu deitirir.

d) c'de sz konusu olan sonu bu-

rada da vard

r, yani

k

noktas

natekrar ulalr.Bir bant zerinden yaplan

yakalayc:Blokaj ve deitirme ile yaplan

kk yakalayc, "Codre" blmnde"Tek bantta dndrme" balndadaha detayl anlatlacaktr.

B1 direkt olarak B3' karambole et-meden bandn stnden giderse karblokajn kurulmas mmkndr. ekil52 byle bir pozisyonugstermektedir:

Sert frenlenmi bir klepsekmeyle B2'yi 1/2 orannda soldanvurursunuz;

B1'i derinlemesine olan bir safalsoyla alnz;

B1 bandn zerinden giderkenB3'de karambol eder, kendisi B3'eok yaknda durur ve B2'de bir karblokaj meydana getirir;

B2 keyi ok dar bir biimdegeer, oyun topunun sa falsosuB2'ye bir sol falso kazandrr, byleceB2 ikinci banttan kolayca kar blokaja

gelir, B1'i vurur ve oyun topunudeitirir.

ekil:53

Bilardonun geniliindeyaplan ksa kleps ekme (ekil53):

Sa aya yakna alnz; Istaka azn ksa, stakay da ar-

kadan hafife tutunuz;B1'i ortadan falsoyla alnz; B2'yi 3/4 orannda soldan vuru-

nuz;

Sakin, delici ve yavaa nedoru vurunuz;

B1 sadece B3'e ulas

n, yanifrenlensin; B2'yi top birleimi iin keye

getiriniz, B2 ortada kalmamaldr.


48/103

ekil:54

Falsosuz yaplan ksa klepsekme (ekil 54):

Istakan

n az

n

k

sa,

stakay

daarkadan tutunuz.Olduka dz kalnz; B1'i derinlemesine, falsosuz

alnz; B2'yi 4/5 orannda soldan vuru-

nuz;

Delici, srekli, yava ve uzun birbiimde vurunuz;

B3' yle bir karambol edilir ki,oyun topu dta kalr, yani B3' bilar-donun ortasna doru oynaynz;

B3'te B1'le bir kar blokaj kuru-nuz;

B2 B1'de yer alan kar blokaj ya-kalamal (dei-toku):

ekil:55

Bilardonun uzunlamasndaoynanan az falsolu ksa klepsekme (ekil 55):

Istakann hem az, hem dearkas ksa tutulur;

B1'i derinlemesine az bir sa fal-soyla alnz;

B2'yi 4/5 orannda soldan vuru-nuz;

Ortadan vurma ihtimalinin yksekolmasndan dolay ksa, fakat etkileyicibir ekilde vurunuz;

Oyun topu B3' sadece yaka-lasn, yani frenlesin;

B2'yi top birleimi iin aadaki

sol keye alnz, top hareket halin-deyken katiyen durmamal (yksek birtempoyla da oynanabilir, kedeki birkarlamadan vazgeilebilir).


49/103

ekil:56

Bi lardonun uzun lu uzerinde oynanan az falsolu bir

kleps ekme (ekil 56):Istakann az normal olmal ve

olabildiince dz tutulmaldr;

B1'i falsosuz olarak derindenalnz;


Srekli olan, uzun bir ekilde ile-riye giden ve etkileyici bir vuru kul-lannz;

Bilardonun ortasna doru

B3'den karambol ediniz; B2'i top birleimi iin ele alnz,

arzu edildii takdirde yksek tempoylaoynayabilirsiniz.

Bilardonun uzunluuzerinde oynanan falsosuz

kleps ekme (ekil 57):B1 uzun bir mesafe alacandan

sa ayak geri, staka az uzun vearlk noktasnn arkasndan tutulur;

B1 derinlemesine falsosuzalnr;

B2'yi 4/5 orannda soldan vurulur;

Dz kalnz;Hzl, etkileyici ve uzun vurunuz. Oyun topu B3' sadece yakala-

mal, B2 top birleimi iin keye git-meli, yolda durmamaldr:


50/103

Bilardonun uzunluuzerinde oynanan falsosuz klepsekme (ekil 58):

B1''i derinlemesine falsosuzalnz;

B2'yi 3/4 orannda sadan vuru-nuz;

Olabildiince dz kalnz;

Yavaa, fakat olduka uzaagiden delici bir vuru yapnz;

Oyun topu B3'i frenleyerek yaka-lamal, B2 ise top birleimi iin elealnmaldr.

B i lardonun geni l i izerinde oynanan falsosuzkleps ekme (ekil 59):

Dz kalnz, ksa bir istaka az ileoynaynz;

B1'i derinlemesine falsosuz

alnz;

B2'yi 3/4 orannda vurunuz.

Uzun giden, delici, basnl birvuru yapnz;

B1 B3' sadece yakalasn, B2top birleimi iin ele alnsn.


51/103

ekil.60

Bant zerinde oynanan solfalsolu kleps ekme (ekil 60):

B1 uzun gideceinden sa ayakgeri alnr;

Dz kalnr, istaka az normal, is-taka arkadan tutulur;

B1 biraz aadan ya da derin-den alnr;

B2 2/3 orannda soldan vurulur;

Sakin, uzun srecek, yava birvuru kullannz;

B2 top birleimi iin keye git-

meli, ortalarda durmamaldr; oyuntopu B3' yakalar.

ekil:61

Bant zerinde oynanan sol

falsolu kleps ekme (ekil 61): Bu rnei eki l 60'la

kyaslaynz.

Dz kalnz, istaka azn ve ista-kay normal tutunuz,

B1'i derin bir sol falsoyla ekiniz;


Hzl, basnl bir ekilde uzaavurunuz;

B2 yukardaki ksa bandnortasna doru gitsin ve aadakikeye top birleimi iin geri gelsin.


52/103

ekil:62

Bant zerinde oynanan solfalsolu kleps ekme (ekil 62):

Dz durunuz, istaka azn nor-mal boyutta tutarken, istakay arlknoktasnn arkasndan tutunuz;

B1'i derin, az bir sol falsoyla (yada falsosuz) alnz;

B2'yi yle vurmalsnz ki,yukardaki sol keyi dolasn

Basnl, sakin, yava fakat ilerigidecek ekilde vurunuz;

B2'yi tempoda tutarak topbirleimine getiriniz.

ekil:63

Sol falsolu apraz klepsekme (ekil 63):

Dz kalnz, istakann azn ksatutunuz; B1'i derinlemesine sa falsoyla

ekiniz; B2'yi 1/2 orannda tam sadan

vurunuz (B2'nin isabet noktasn, gidiynn istaka ile belirleyin);

B2 yukardaki sol keyi dar birbiimde dolasn;

Basnl, delici ve srekli olan birvuru yapnz;

B3' alabildiine dardan vuru-nuz;

B2'yi top birleimi iin alnz,yksek bir tempoyla alarak ortalardadurmasn engelleyiniz.


53/103

ekil:64

Bilardo masasnn uzun-luunda sol falsolu kleps ekme(ekil 64):

Burada sol falsonun niin gerekliolduunu kavrayn.

Dz kaln, istaka azn ksa, ista-kay ise normal tutunuz;

B1'i ok derinden gl bir solfalsoyla alnz;

B2'nin sa keyi dar bir biimdedolamas iin vurunuz,

B2'nin isabet noktasn zerindeduran istaka ile belirleyebilirsiniz (B1'invuru noktasna geri gelmesi iinB2'nin tam isabet almas gerekir. Oyuntopunun maximal falsosu B3'n

keye gidiini kolaylatrr);Ksa ve etkili bir biim de ekiniz;

Kede top birleiminin olumasnagayret edin;

B2'nin temposuna dikkat edin.

ekil:65

Bant zerinde sol falsolu birksa kleps ekme (ekil 65):

Sol falsonun niin gerekli

olduunu kavraynz.Dz kalnz, istakann az ksa B1'i derinden sol bir falsoyla

ekiniz;B2'ye biraz sadan isabet ediniz; B3' nden, yani bilardonun

ortasna doru karambol ediniz,bylelikle B3 keye skmayacak veoyun topu B3'le bant arasnda kal-mayacak;

B2'yi yukardaki sol keye fazlayaklatrmayn, tam tersine aadakisa keye ynelmesi gerekir. B2'ninyolda kalmamas iin yksek bir tem-poyla oynamanz tavsiye edilir.


54/103

ekil:66

Bilardo masasnn uzun-luunda sol falsolu kleps ekme

(ekil 66):Dz kalnz, istaka azn ksa, is-takay da arkadan ksa tutunuz;

B1'in derinden sol falsoyla

ekiniz (Sol falso B2'ye sa falso tar;bylece B2 yukardaki ksa banttankolayca soldaki keye gider);

B2 3/4 orannda soldan vurulur;Basnl, srekli, delici ve ksa

ekiniz; B2'nin temposuna dikkat ederek

top birleimi iin sol alt keye getiriniz.

ekil:67

Bir veya iki banttan gerekleensol falsolu kleps ekme (ekil 67):

Dz kal

n

z, istaka az

n

ve ista-kay normal tutunuz B1'i orta ksmn altndan sol fal-

soyla alnz; B2'nin isabet noktasn ve gidi

ynn stakayla belirledikten sonrasa alt keyi dar geecek ekilde vu-runuz;

Ksa, delici fakat hzl ekiniz;Kar tehlikeden dolay B2 her

zaman oyun topunun nnde

olmaldr;

Top birleimine gidecek ve yoldadurmayacak biimde B2 sol st

keye gitmelidir.


55/103

ekil:68

SIRT FALSOLU VURU: Topbirleimi ile srt falsolu vuru

(ekil 68): Dz kalnz, istakann az ve tu-

tulmas normal;

B1'i yksekten sa falsoylaalnz;

B2'nin isabet noktasn belir-leyin; B3' biraz yandan karambol et-meniz iin bu noktadan biraz saakayn (B2 ynnde);

Yava, yumuak fakat srekli birvuru yapnz;

Top birleimini salaynz.

ekil:69

Top birleimi ile frenlenmi srtfalso (ekil 69):

Dz kalnz, istakann az ksa B1'i ortann biraz stnden sa

falsoyla alnz;

B3 sadan (dtan) karamboleedebilmek iin B2'nin isabet noktasnbelirleyin.

Ksa, fakat delici bir biimde vu-runuz

Top birleimine ulanz;


56/103

ekil:70

Topun birleimi ile falsosuzsrt falso (ekil 70):

Dz kalnz, istaka az ve ista-kann tutulmas normal;

B1 yksekten falsosuz alnz;

B2'yi biraz soldan vurunuz;

Geni gidili, yava vurunuz;

Top birleimini yakalaynz.

Bant zerinden ykseksolu srt falso (ekil 71):

Dz durunuz;

B1'i ortann stnden yksek birsol falsoyla alnz;;;

B2'ye 4/5 orannda sadan vuru-nuz; hzl, srekli bir vuru yapnz;

Top birleimine ulamayaalnz.


57/103

ekil :72

Top birleimi ile falsosuz srtfalso (ekil 72):

Dz kalnz, istaka az ksa;

B1'i yukar

dan falsosuz al

n

z;B2'nin isabet noktasn hesap-laynz;

Yava ve srekli olan bir vuru.

ekil: 73

Bant zerinde yarm srtfalso (ekil 73):

Dz kalnz, istaka az ksa;

B1'i yukardan biraz sol falso ilealnz;

B2 1/2 orannda sadan vurunuz;

Sakin, yumuak fakat uzun vuru-nuz;

Yakn bir top birleimi elde ediniz.


58/103

ekil :74

Yaknlaan top birleiminde

yar

m s

rt falso (ekil 74):Dz kalnz, istaka az normal;B1'i ortadan sol falso ile alnz;

B2'nin isabet noktasn istaka ilebelirleyiniz;

Yumuak ve yavaa uzaa gide-cek ekilde vurunuz;

Kede top birleimininolumasna alnz.

ekil :75

Top birleimiyle frenlenmi

bant s

rt falsosu (ekil 75): Dz kalnz, istaka az normal;B1'i ortann stnden yksek bir

sa falsoyla alnz;

B2'ye tam vurunuz;

Hzl ve basnl vurunuz;

Oyun topunu frenleyiniz. Oyuntopu B3'e sadece yaknlamal;

B2 yolda kalmamal, sa stkeye top birleimi iin gitmelidir.


59/103

ekil:76

Top birleimi ile frenlenmisrt falso (ekli 76):

Dz kaln, istakann az normal; B1 ortann biraz stnden sol

falsoyla alnz;


Hzl ve gl bir biimde vurunuz;

Oyun topunu B3'e ulaacakbiimde frenleyiniz;

B2'nin ift gidiiyle (B2 iki kerebanda deiyor) top birleimisalanyor.

ekil:77

Top birleimi ile frenlenmisrt falso (ekil 77):

Bu rnek ekil 76'da gsterileninbir varyasyonu olup, ileyii ayndr.


60/103

ekil :78

Tek bant zerinden frenlenmisrt falso (ekil 78):

Dz kal

n

z, istakan

n az

normal; B1'i ortann stnden sa fal-soyla alnz;


Hzl, gl ve srekli olan birvuru yapnz;

B2 sol st kede top birleimiyapacandan ortada kalmamas gerekir.

ekil: 79

Tek bant zerinde topbirleimi ile frenlenmi yarm srtfalso (ekil 79):

Dz kalnz, istakann az uzun; B1'i yukardan sa falsoyla

alnz; isabet noktasn istaka ile belirle-

diiniz, B2 1/2 orannda soldan vurulur; Uzun fakat yavaa devam eden

bir vuru kullannz; B2 beraber gitmiyorsa fazla sert

olmamak zere uzun bir vuru kul-lannz;

B2'nin B1 ve B3 zerinde ya-

ratt

kar

tehlikeden dolay

, oyuntopunun her zaman B2'nin nndekalmas gerekir;



61/103

ekil:80

iki bant zerinden topbirleimi ile yarm srt falso (ekil

80): Dz kalnz, istakann az

uzun;B1'i yukardan sol falsoylaalnz;

B2'yi1/3 orannda soldan vuru-nuz;

Hzl, ileriye giden, uzun bir vuruyapnz;

B2 fazla ileriye gitmiyorsa sert ol-mamak zere daha gl vurunuz;

B2'nin B1 zerindeki kar tehli-kesinden dolay, oyun topunun ilknce sol banda vurmas gerekir;

Kede top birleimi salanmal.

ekil:81

bant zerinden yarm srtfalso: "ift turnike" (ekil 81):

Bu altrmann ekil 80'dekifarkna baknz;

Dz kalnz, istakann az uzun;

B1'i yukardan sol falsoyla alnz;


Uzun gl ve ileriye giden birvuru kullannz;

Oyun topu, kar tehlikedendolay, ilk olarak sol uzun banda vur-

mal;Kede top birleimi salanmal.


62/103

Tek bant zerinde topbirleimi ile yarm srt falso (ekil82):

Dz kalnz, istakann az normal;

B1'i ortann stnden sol falsoylaalnz;

B2'nin isabet noktasn staka ilebelirleyiniz;

Yava ve yumuak, uzun birvuru yapnz;

Top birleimine ulanz.

bant zerinden topbirleimi ile yarm srt falso (ekil83):

Dz kalnz, stakann az uzun;

B1'i ortann biraz stnden solfalsoyla alnz;


Uzun, hzl gl ve srekli olan birvuru yapnz;

B2 fazla ileri gitmiyorsa sert olma-mak zere daha gl bir vuru kul-lannz;

Top birleiminin gereklemesini

salay

n

z.


63/103


64/103

Top birleimi Pique (ekil 86):

B2'yi tam isabet ediniz;

ne doru sallamadan sakin,fakat gl bir biimde aadan vuru-nuz;

Top birleimine ulanz.

Top birleimi Pique (ekil 87):Kk bir kleps ekme ile B2 tem-

poda tutulmaz. Oyun topunun B3'

dtan karambole etmesi iin B2'yisadan vurunuz. Bileiniz biraz gergintutarak, gl bir biimde vurunuz.Top birleimine ulanz, yani B2'yitempoda tutunuz.

Oyun topunu dta brakanPique (ekil 88):

Kk bir klepsle B2 gl bir

biimde ieri gireceinden temposusabit kalacaktr, B2'yi 1/2 oranndasadan vurunuz, oyun merkez nok-tasna doru B3' sadan karamboleediniz, yava sakin ve aadan vuru-nuz.


65/103

B2'nin getirilmesi ve B1'indta braklmasna ilikinPique (ekil 89):

B2 ok gl bir biimde

keden geleceinden, burada kul-

lan

lacak kleps duruu tamamenparalayacaktr.

B2'i tam isabet ediniz, B3'e

srtecek ekilde karambol yapnz,bylelikle oyun topu bilardonun

ortasna doru da ynelecek veB2'yi keden top birleiminegtrecektir.

Yava, aadan vurunuz.

Pique (ekil 90):

Oyun topu banda birleikdurduundan kleps kullanmmmkn deildir.

B2'yi 3/4 orannda sadan vuru-nuz.

Uzun ve gl vurunuz

B2'yi top birleimine gtrnz.

B2'nin dtan vurulmasnailikin Pique (ekil 91):

Dtan vurularak top birleiminisalamas iin B2'yi soldannianlaynz (tireli izgi).

Sakin ve uzun olan bir sallamayapnz.

Olduka hzl ve aadan vuru-nuz.

Toplar yaknlarnz.


66/103

Masse; yarm Masse (ekil 92):

Oyun topu erileri hemen yapmakzorunda olduundan istakay ksacane doru sallaynz ve dik tutunuz.

B2'yi tpk bir kesiim topu gibi

sadan vurunuz.Ksa, fakat gl bir biimde vu-

runuz.

Masse (ekil 93):

istakay sa gzn nnde ve diktutunuz. B2'ye tpk kesiim topunavurmak ister gibi vurunuz.

Ksa ve hzl bir sallamadan sonraaaya doru gl bir biimde vuru-nuz.

Top birleimli Masse (ekil 94):

B2'yi biraz daha dolu oynayarak

kedeki top birleimini salaynz. Oyun topu olduka ileri gitmek

zorunda olduundan, uzun ve ileriyedoru sallamann yaplmas zorunlu-dur.

Sallamadan sonra hzl ve uzun birvuru yapnz.



67/103

Masse (ekil 95):

Istakay ince bir kesiim topunayaplan vurueklinde ykseltiniz

Oyun topu hzl eriler yapmakzorunda olduundan ksa ve dik bir

ekilde vurunuz.Ksa bir sallamadan sonra glvurunuz.

Masse (ekil 96):

B2'ye tpk kesiim topu gibi vu-runuz.

Sakin ve orta uzunlukta sal-laynz.

Yava, biraz gl bir biimde alttanvurunuz.

Masse'den kaynaklanan birpasaj (ekil 97):

Bu kafa vuruuyla oyun topunun B2ve B3'n arasndan dtaki yerinialmas, B3'nde uzun sa cadreizgisine itilmesi ve beyazn aprazalnmas salanmaldr.

Oyun topu hemen dik erileryapmal;

Bu nedenle sallamalar ksaolmal.

B2'yi kesiim topu gibi sadanhedefleyiniz.

Ksa, gl ve aadan vurunuz.


68/103

VERTELBLLARD

EYREK BLARDO

"OYUNU GTRMEK VE KAVRAMAK"

Oyuncu top birleimini rendiyse,

bundan sonra oyununu kolay-latracak ve serinin devamngvence altna alacak mantkl vesonular belli olan metotlar zerindealmaldr. Yzyllardan beri herhangibir serinin akllca nasl kurulabileceineilikin bir yn dnce ortaya atlmtr.Bu dnceler "eyrek Bilardo"denilen oyunun giri blmnoluturmutur. eyrek Bilardo'nunkimin tarafndan meydana getirildiielimdeki verilerden yeterinceanlalmyormu. 1900-1910 yllar

aras nda yaz l an AflredMORTER'in kitabnda ("Commenton devient fort au billard") ilk defa bukonu hakknda bilgi verilmektedir.MORTlER kitabnn nsznde yeniolan bu konuyu kendisinin meydanagetirmediini belirtmitir. Peki bunuMORTlER yapmamsa, kimyapmtr? MORTER'in yazm olduubu kitabn baz blmlerinde, 19yy.'da yaad bilinenCASSGNOL'un bu oyun biiminimeydana getirdii anlalmaktadr.Ancak bu kesin bir bilgi deildir.CASSlGNOL'un yannda 19. yy'n80'li yllarnda yaam olanVGNAUX'da bu konunun yaratcsolabilir. Belkide tek bir oyuncudeilde, birka oyuncu tarafndanoluturuldu. MORTlER'in en nemliyardm bu oyun biimini bilimsel olarakaklam olmasdr.

Oyunu gtrmek veya kavramakherhangi bir vuru tekniinin deil,akln iidir. Usta bir oyuncu oynad

her partinin blmlerinde oyunugtrdn, yani kabul edilen

mantkl ilkeler dorultusunda hareketettiini belli eder. Oyunu hibir zamantesadflere brakmaz, tam tersine oyu-nun kolay ve efektli gitmesi iinoynad oyunu bir emayadntrr.

eyrek bilardonun oyunu naslkavradn anlamak iin aadakirnee bir gz atalm:

Bilardoyu byk bir deniz olarakdnn. Bu denizde yzmek hemtehlikeli, hem de birok srlarla dolu-dur, fakat yle yerleri vardr ki, kurtarc

rolndeki k

y

ve koylar ok yak

nd

r.Bu karlatrma bizi teoriye gtrerekdenizi aklmzda kltt ve bilardoyumeydana getirdi. Dnceleresnrlamalar getirerek oyunun belliblmlerine konsantre olmamzaneden oldu. Bylece oyunu effektifama ekici klabildik.

Yukardaki rnee benzer birekilde eyrek bilardonun oyunu naslkavrad ortaya kyor. Bu arada ksabantn iki koyu ve kurtarc kys ilekar karya olduumuzu anlyoruz.ekil 98 tek bir bilardo masasnnzerindeki iki eyrek bilardoyugstermektedir.

Oyun esnasnda nemli olan bu ikieyrei yakalamak ve bir daha kaybet-memektir. eyrek bilardonun bir bandher zaman eksiktir. Tek bir eyrekzerinde oynamak istediimizde eksikolan band usta vurularla destekle-meliyiz. Hayali drdnc bandn mey-dana gelii, oyun topunun kendisine,yerine, duruuna ve B3' karamboleetmesine baldr.


69/103

ekil: 98Size daha sonra retilecek olan

usta vurular da dier iki topun (B2 veB3) eyrek bilardoyu terk etmemesinde,kelere doru gitmesinde ve oyun

topunun nnde durmasndayardmc olacaktr. Grlyor ki,eyrek bilardoda kalmamz oyun to-punun dier toplarla olan ilikisi belirle-mektedir.

Oyun topu dier toplara baskn birdurumda ise, yani B2 ve B3 ksabanda doru duruyorsa "oyun topu-nun basknlndan" bahsedilebilir("Oyun topunun baskn durumu"DOMNANT). Baskn olan o halde B2/B3'n durumudur, yani bizim toplarksa banda doru gtrmemizisalayan, ya da kelerin nmzdeolumasna izin verendir. Dier iki topa

ekil: 99nazaran oyun topunun bu durumueksik olan drdnc band telafi ede-cektir. B2 ve B3'n eyrek bilardoyuterk etmesini engelleyebilir, ona hakimolabiliriz. Bylelikle tesadfleri azalta-bilir ve seriyi akllca, tehlikedenarndrlm olarak devam ettirebiliriz.

eyrek bilardonun dier bir avantajda mesafenin burada ksa oluu veB2'nin temposundaki arlatran be-lirsizliklerin braklamayacadr. Domi-nant kavram "dta brakma" kav-ramyla yakndan ilintilidir (Da dorugtrme= B3'n iyi tarafndan karam-bole edilmesi). Oyun topunu dadoru gtrmek ona dominant bir yerkazandrmak demektir, yani onu B2'yednda yle bir keye yerletiriyoruz ki,bu topu bilardonun uzunluunda aprazbir vurula yakalayabilelim ve "uzun

yakalaycya" ihtiya kalmasn. Budurumda oyun topu topun dnda,bilardonun orta noktasnn dndaduruyorsa (bu nedenle "da dorugtrme" terimi kullanlmtr), oyuncudier vuruuyla bilardonun en uygunblmlerine yaknlaabilir. "Da dorugtrme" terimini bilardonun herblmnde kullanrken, "baskn"(Dominant) terimini sadece eyrekbilardoda kullanacamz ka-rarlatralm. "Da doru gtrme"ninbir dier avantaj da bilardonun

ortasndan okabuk eyrek bilardoyageebilmektir.


70/103


71/103

EYREK BLARDODA OY-NAMAK:

Daha ncede sylendii gibi,eyrek bilardoda eksik olan drdncband telafi etmeli ve B2 ile B3'n bu

alann dna tamasn engellemelisi-niz. Seriyi tek bir kede kurmaya gayretedin. Bu konuda aada verilen ustacayakalama biimleri uygundur:

Yakalayc (btn varyasyon-larnda),

Ayarlama (yakalayc hazrlar) Pasajlar ve da doru gtrme

durumlar

Baz okuyucular pasajlar ayarla-may ihmal ederler. Onlar da hakllar.Ancak retim teknikleri asndanbunlarn birbirinden ayrlmas gerekir,nk pasajlar kendi bana birnemlilik derecesi tarlar.Sonralar buiki terimin birletiini greceiz. Pasajaradan oynama yoluyla yaplan birayarlamadr.

YAKALAYICI:

Yakalayc top birleiminin en etkinve en nemli faktrdr. Bu kitabn bi-rinci blmnde metotik sebeplerdendolay yakalayc sadece kapal adablok ve deitirme asndan elealnd, imdi bu terimin devamnaklayalm:

B2'yi B3'e yaknlatran yakalaycaslnda bir seri vuruudur; vuruunbaarl olmas B2'nin gidiine, dahasonra da oyun topuna baldr. Bu ifa-dede nemli bir tehlike yaratmaktadr,zira oyun topu vuru esnasnda yle birdeitirilmeli ki, onun yardmyla B2getirilebilinsin. Vurutaki varyasyon vebuna bal olan vuru zorluu rnein

baaryla sonulanmasansn azal-

tabilir.Buna ramen, kendinizi ncelikle

B2'nin alnmasna konsantre ediniz.Yakalamak iin tam ve yakn bir topbirleimini hep n planda tutunuz.(Gznnde tutmak=Gzlk durumu).

Toplar istenilen biimde bir araya gel-memise kendinizi oyunun aknabraknz. Tahmini ya da yaknlamayaal an top birleimi baaryagtrmez, srekli yaplmas gereken birdzeltmeye neden olur. Bu konudanemli olan bir dier noktada sadeceB2'nin gitmesi gerektiidir. Oyun topuB3' frenlenmi haliyle yakalamaldr(ldrc, Amorti), aksi takdirde yaknbir top birleimi ile B2'yi almak mmkndeildir. Unutulmamas gereken ennemli nokta kar blokaj ve B3'nkarambole edilmesidir.

Kar blokajla kapal a iindeyakalayc (ekil 102):

Bu yakalama biimi daha ncedeilenmiti (Bkz. ekil 51 ve 52).Kendisi top birleimi asndan ennemli vuru biimi olduundan herZaman allmaldr.


72/103

Ak bir ada yakalayc(ekil 103):

ekil 103'de ak bir ada kul-lanlan yakalayc gryorsunuz. B2kk bir klepsle bandn zerinden

B3'e getirilemiyor. Bu nedenlevuruun ara zme ihtiyac vardr.

Sa falsolu frenlenmi bir klepsekme ile B2'yi ift gidile topbirleimine alabilirsiniz.

gsterilmitir; B1 burada dominanttr.

B3'n karambole edilmesiyle oyuntopunuz dominant bir durum almtr.ok nemli olan B3'n isabet olmasnnasl salayabiliriz? Oyun topu srekli

olarak B2'den kp, daha sonra siziniste iniz dorultuda B3'evurduundan, B3'den B2'yegemeye alnz. Bu rneimizde yabilardonun etrafnda dneceksiniz, yada B3'den B2'ye (ya da tersi)

geeceksiniz. Ancak bu ekilde B3'nisabet noktas belirlenebilir. Genelde butespit edilen nokta, vuru ynndetespit edilenden ok farkldr, bunaramen birka altrmadan sonra onada hakim olabilirsiniz. Zamanla B3 isabetnoktasn vuru ynnden anlayabilecekve bu zaman alc hesaplardankurtulacaksnzdr.


73/103


74/103

Tek bant zerinden kar

blokaj -Tek bant dnm (ekil107 a-c):Kar blokajn kurulmas iin B3 ile

bant arasndaki mesafe yakalaycasndan ok faydaldr. Bununyannda ayarlama yaparken eik birstakann kullanmndan kannz veyakalaycy uygun bir staka ileoynaynz.

ak durumu: Kk, sakin vegl bir sa falsoyla frenlenmi klepsekme oynaynz. B2 sol falso

kazanarak keden gelerek kar blo-kaja daha iyi vuracaktr.

bKar blokaj: Oyun topuylaB3'e yakn bir yerde durunuz. B1 veB3 yolda sabitleirken, B2 kedengelerek kar blokaja doru yol alr.

c D e i - toku : B2 karblgedeki B1'e vurur ve bunlardeitirir. B2 bylece top birleimi iinalnm oldu.

ekil :108

ki ksa yakalayc olanakldr(ekil 108):

Bu rneimizde ksa ve uzun yaka-laycy oynamak mmkndr. Bu du-rumda apraz alcy oynamak gerekir(B2 uzun banttan geri gelir), apraz alcbeyazdr. Burada B3 ksa banda

yak

nlat

r

l

r.


75/103

Oyun topunun tek bantzerine geldii yakalayc (ekil109):

Baz durumlarda B2 daha kolayalnacaksa oyun topunu bantzerinden oynayarak B3' karamboleedebilirsiniz.

B3'n nden ve dtan daha kolayvurulabilmesi iin bu tr rneklerdemaximal bir falso kullannz (sa falsoekil 109). Bu tr bir kleps ekmeninkullanlmas oyun topununfrenlenmesini zorlatrmaktadr.Durum oyun topunun B3 ile bantarasnda sktrlmasyla daha dazorlaabilir. B3'n nden vurul-

masnn baar ile sonulanmas iindtaki falsoyu kullann ve oyun topunuolabildiince banda yaknlatrnz;maximal falso sayesinde B3'n dtanvurulmas kolaylaacaktr. Tabii ki B2'yibelli bir tempoyla alyorsunuz. Oyuntopu istenilen d durumu kazanmazsa,hatta B3 ile bant arasnda skp kalrsabu rnek kt oynanm saylr.

B1'in ksa bant zerinegeldii yakalayc (ekil 110):

B2'nin alnmas asl amatr, farze-delim B2 ksa bir klepsle ksa bantnzerinden yukardaki st keyeulat. Bu aamada o top birleiminegetirilemezdi. B2'yi bant zerindenkeye gndermek istediinizde ksaband kullanarak bir kleps oynaynz.Klepsi sol falsoyla oynayn. Geri buekilde oyun topunu frenleyemezsi-nizama, B3' bilardonun ortasna dorudaha kolay karambole edebilirsiniz. Oyuntopu dominantln kazanmaktadr.B2'yi gzel bir tempo ile oynamayunutmayn.


76/103

B1'in iki bant zerine geldiiyakalayc (ekil 111):

Bu rnekte de, B2'ye kleps uygu-lanrsa orta noktaya doru gidecek veak alan tehlikesi doacaktr. Bu ne-denle geici bir sre iin oyun topunundominantln brakarak B'yi topbirleimi iin ele almalsnz. Frenlenmibir klepsle oyun topunu keyeekebilirsiniz. Falsonun uygun ldeverilmesi B'nin kar keye gitmesine,onu amasna ve oyun topununyaknnda durmasna neden olacaktr.

Daha sonraki vurularda oyun topunudtaki blgeye getirmeniz gerekiyor(Pasaj ve ayarlama).

Oyun topunun keyidolat yakalayc (ekil 112):

B2'nin top birleimine gtrlmesiiin ncelikle oyun topunun keyidolamas gerekir. Frenlenmemmkn olmad gibi oyun topunundtaki yerini almasn da her oyuncubaaramaz. yleyse ksa bir sre iinhem oyun topunun dominantlndanvazgein, ve B2'nin tam alnmasnakonsantre olun. Ksa veya uzun bantzerinden oynanan kleps top

birleimini salarken, oyun topu ara

sra dtaki yerini kaybetmektedir.eyrek bilardoyu terk etme

Documents

Helmut Hark - Bilardo