Upload
wesley
View
39
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Wat vooraf ging…. PARMENIDES: ‘Als iets écht is, is het onveranderlijk’. HERAKLEITOS: ‘De wereld is in wezen veranderlijk’. PLATO’s IDEEËNLEER. Wat is filosofie?. filosofie is: dingen willen weten. Filosofie is: de essentie van dingen willen weten. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
HERAKLEITOS:
‘De wereld is in wezen veranderlijk’
PARMENIDES:
‘Als iets écht is, is het onveranderlijk’
Wat vooraf ging…
Wat is filosofie?
PLATO’s IDEEËNLEER
filosofie is: dingen willen wetenFilosofie is: de essentie van dingen willen weten
Als je echt wilt weten wat een boom is, kun je om je heen kijken en proberen de
‘definitie van boom’ in je hoofd te krijgen
Op schoolreis in Italië stel je je beeld van wat een boom eigenlijk is, een beetje bij.
Op vakantie op de Cariben krijg je weer wat ‘input’ om jouw beeld van ‘de boom in het
algemeen’ te vervolmaken
DE IDEALE BOOM
Al met al krijg je in de loop der tijd een aardig idee van wat een boom is.
DE IDEALE STOEL= DE IDEE STOEL
Zo kun je je, bijvoorbeeld, ook bij de IKEA een aardig beeld vormen van wat een
stoel eigenlijk is
DE IDEE STOEL DE IDEE BOOM
Nee! Ze bestaan echt, in een aparte eigen wereld,
de Ideeënwereld
Maar zijn
en
nu puur producten van denkwerk in het hoofd?
DE IDEE STOEL DE IDEE BOOM
IDEEËNWERELD
ONZE WERELD
abstractimmaterieel
concreetmaterieel
Er zijn twee gescheiden werelden (dualisme) met verbindingen ertussen
STOEL BOOM
HOUT
METAAL GROEN
BRUIN GROOT
KLEIN
HOEKIG
ROND
GRASOnze wereld ‘hangt af’ van de Ideeënwereld
GROOT
KLEIN
HOEKIG
ROND
de ideeënwereld is: onveranderlijk
onze wereld is: veranderlijk
absoluut100% waartranscendent
relatiefslechts de halve waarheidvan een lagere orde
Onze wereld ‘hangt af’ van de Ideeënwereld
RECHTVAARDIGHEID
VRIENDELIJKHEID
DOORZETTINGS-VERMOGEN
SCHOONHEIDEERLIJKHEID
DIEPZINNIGHEID
SLIMHEIDAls we kijken naar de eigenschappen van mensen, dan spelen er heel andere ideeën:
VALSHEIDCHAGRIJNIGHEID
Negatieve ideeën bestaan niet.
VRIENDELIJKHEID
Bij negatieve kenmerken ontbreekt gewoon het lijntje met de ideeënwereld
Dat maakt de ideeënwereld veel perfecter dan onze wereld (hoe mooi die soms ook is)
EERLIJKHEID
RECHTVAARDIGHEID
DOORZETTINGS-VERMOGEN
SCHOONHEID
DIEPZINNIGHEIDSLIMHEID
Al die mooie ideeën hebben dan ook deel aan de mooiste en hoogste idee:
Je zou kunnen zeggen dat het feit dat de ideeën ‘goed’ zijn hun ‘waarde’ bepaalt
DE IDEE HET GOEDE
VRIENDELIJKHEID EERLIJKHEID
/ DE WAARDE
STOEL
DE IDEE HET GOEDE / DE WAARDE
Een kapotte stoel heeft juist zijn waarde verloren, want hij functioneert niet meer als stoel
Zo heeft zelfs een stoel een zekere waarde: namelijk dat je erop kunt zitten
STOEL BOOM
HOUT
METAAL GROEN
BRUIN GROOT
KLEIN
HOEKIG
ROND
GRAS
Wat moet ik met de ideeën? Waarom wil ik de essentie van dingen weten?
STOEL BOOM
HOUT
METAAL GROEN
BRUIN GROOT
KLEIN
HOEKIG
ROND
GRAS
om al redenerend de wereld te ordenen en te snappen
(dieren en planten kunnen dat niet)
RECHTVAARDIGHEID
VRIENDELIJKHEID
DOORZETTINGS-VERMOGEN
SCHOONHEIDEERLIJKHEID
DIEPZINNIGHEID
SLIMHEIDDE IDEE HET GOEDE / DE WAARDE
om te weten hoe je je moet gedragen
(dieren en planten hoeven dat niet)
IDEEËNWERELD
ONZE WERELD
immaterieel
DE IDEE BOOM
materieel
abstract
concreet
OK, het is dus nuttig… Hoe kom ik dan aan die kennis?
Rondkijken in onze concrete wereld is verleidelijk, maar levert slechts een beperkt beeld op
ONZE WERELD
het voorbeeld
namaak
absoluut
relatief
100% waar
halve waarheid
onveranderlijk
veranderlijk
transcendent
van een lagere orde
abstractimmaterieel
concreetmaterieel
WARE KENNIS
MENINGEN, VERMOEDENS
IDEEËNWERELDDE IDEE BOOM
Alleen in de ideeënwereld kom je op betrouwbare ideeën!
Vandaar de houding van Plato op het beroemde filosofenfresco van Rafaël…
IDEEËNWERELD
Ware kennis is te vinden ‘boven ons’in een soort paradijs voor filosofen. Maar hoe kom je daar?
“Mensen die werkelijk een wetenschappelijke houding hebben, streven van nature naar het wezenlijke en blijven niet stilstaan bij alle verschillende concrete dingen die alleen maar echt lijken. Zij gaan verder. Hun hartstocht houdt niet op en boet niet aan felheid in voordat ze het eigenlijke wezen van de dingen aanraken met het deel van hun psyche dat bestemd is zoiets aan te raken, omdat het ermee verwant is. Pas wanneer ze daarmee het wezenlijke zijn genaderd en zich er echt mee hebben verenigd, wordt het inzicht in de waarheid geboren, waardoor ze het ware leven leren kennen, worden gevoed en eindelijk van hun weeën worden verlost.” Plato, Politeia (vert. Koolschijn)