‘Het Fitnesscentrum’ is een gratis publicatie van

Van Spronsen & Partners horeca-advies

Fitnesscentrum

Profiel van de Fitnesscentra

Het

Jaargang: 2013

in beeld

Brancheontwikkeling 2

Marktstructuur 3

Fitnessbeoefenaren 5

Horeca- & Fitnessfaciliteiten 7

Interview Peter Loots 8

Trends & Ontwikkelingen 10

Inhoudsopgave

Toekomstvisie 1 1

Even voorstellen…

Van Spronsen & Partners horeca-advies

Van Spronsen & Partners horeca-advies is onderdeel van de

Van Spronsen & Partners groep. Hiertoe behoren tevens de

volgende onafhankelijke bedrijven: horeca-

salarisadministratie, horeca-administratie en gastvrije

trainingen. Onder het motto “Anders denken, anders doen”

zijn wij al 26 jaar actief binnen de horeca- en leisuremarkt en

stellen wij de opdrachtgever en zijn doel centraal.

Werkzaamheden van horeca-advies bestaan voornamelijk

uit het uitvoeren van haalbaarheidsonderzoeken,

bedrijfsdoorlichtingen, rendementsverbeteringen, het

ontwikkelen van nieuwe horecaconcepten, het opstellen van

marketing en communicatieplannen en het geven van

managementondersteuning.

Dit brancheonderzoek ‘Het Fitnesscentrum in Beeld’ is één

van onderzoeken die wij gratis op onze website

www.spronsen.com publiceren. Wij schrijven onderzoeken,

zoals ‘Het Wellnesscentrum in beeld’, ‘De 1- en 2-

sterrenhotels in beeld’, en ‘Het Sterrenrestaurant in beeld’.

Kijk voor meer publicaties op

www.spronsen.com/nl/brancheinformatie. Kijk voor meer

informatie over onze andere afdelingen op www.salaris-

spronsen.nl, www.rollemapartners.nl en www.training-

spronsen.nl.

Ontwikkeling

Vanaf 1996 tot 2008 groeide het fitnessaanbod

explosief tot een aantal van 1.619 fitnesscentra voor

de registratiewijziging. In deze periode groeide het

fitnessaanbod met maar liefst 86,1% en op jaarbasis

gemiddeld met 5,4%. Na de aanpassing van de

registratiewijze was het fitnessaanbod bijgesteld tot

een aantal van 1.463 fitnesscentra in 2008. In de

afgelopen vier jaar is het fitnessaanbod met 12,9%

doorgegroeid naar een aantal van 1.652 fitnesscentra

Tussen 2010 en 2011 zijn er slechts 20 fitnesscentra

bijgekomen, een groei van 1,2%. Wij concluderen dan

ook dat de groei aan het afvlakken is.

Geografische spreiding

Het aantal fitnesscentra in de provincies verschilt sterk

per regio. Niet in elke provincie was er in de periode

2008-2011 sprake van groei van het aantal

fitnessaanbieders. In drie provincies daalde het aantal

vestigingen. In Friesland, Drenthe en Zeeland was

sprake van een procentuele krimp van het aanbod ,

met respectievelijk -4%, -2% en -5%. In de provincies

Gelderland, Noord-Holland en Utrecht was de

procentuele groei van het aanbod het grootst, met

respectievelijk +19%, +17% en +17%.

Brancheontwikkeling Registratiewijziging

Fitness is in het dagelijks taalgebruik een verzamelterm

voor sportieve activiteiten die ervoor zorgen dat je in een

betere algehele conditie komt. In het verleden was het

vaak onduidelijk of een sportief aanbod wel tot het

fitnessaanbod behoorde. De Kamer van Koophandel is

per 1 juni 2008 overgegaan van de BIK-codering

(Bedrijfsindeling van Kamers van Koophandel) naar de

SBI 2008-codering (Standaard Bedrijfsindeling). Hierbij

is gelet op de afbakening van fitnessactiviteiten, het

verband van fitnessbeoefening en het

voorzieningenniveau van een fitnesscentra. Belangrijk is

een drietal typen bedrijven: fitnesscentra, aanbieders

van kracht- en vechtsporten en sportscholen. De

aanpassing van de registratiewijze van fitnesscentra

door de KvK heeft geresulteerd in een trendbreuk

tussen 2007 en 2008. Het totale aanbod van

fitnesscentra valt hierdoor lager uit dan in eerdere

onderzoeken en publicaties werd waargenomen.

Volgens het CBS is de categorie fitnesscentra de meest

duidelijke definitie: een plaats waar men op allerlei wijze

sporten en activiteiten kan bedrijven, zowel individueel

als in groepsverband met of zonder gebruik van

apparaten, ter bevordering van de spiermassa en de

lichamelijke conditie.

2

Dichtheid

Nederland telt gemiddeld 9,9 fitnesscentra per

100.000 inwoners. De provincies Drenthe, Zeeland en

Noord-Holland hebben de hoogste dichtheid met

respectievelijk 12,8, 11 en 10,9 fitnesscentra per

100.000 inwoners. De provincies Friesland, Groningen

en Zuid-Holland hebben de laagste dichtheid met

respectievelijk 7,4, 8,3 en 8,9 fitnesscentra per

100.000 inwoners.

Ledenbestand

Het gemiddelde aantal leden per fitnesscentrum

bedraagt in Nederland 1.604. Ook hier zijn de

regionale verschillen erg groot. Het gemiddelde aantal

leden per fitnesscentrum is in Zeeland het laagst met

1.049 en in Utrecht is het gemiddeld aantal leden per

fitnesscentrum het grootst met 1.972.

Bron: CBS en Kamer van Koophandel

Bron: CBS en Kamer van Koophandel

Bron: CBS en Kamer van Koophandel

P ro vincies

A antal

f itnesscentra

in 2008

A antal

f itnesscentra

in 2011

Inwo ners D ichtheid Gemiddeld

aantal leden

Groningen 45 48 579.034 8,3 1.865

Friesland 50 48 647.280 7,4 1.902

Drenthe 64 63 491.342 12,8 1.410

Overijssel 107 119 1.134.434 10,5 1.448

Gelderland 176 210 2.005.298 10,5 1.618

Flevoland 45 50 391.988 12,8 1.310

Utrecht 94 110 1.228.575 9 1.972

Noord-Holland 251 293 2.691.426 10,9 1.569

Zuid-Holland 275 313 3.527.453 8,9 1.845

Zeeland 44 42 381.582 11 1.049

Noord-Brabant 212 245 2.453.936 10 1.534

Limburg 100 111 1.122.631 9,9 1.533

Totaal 1463 1652 16.654.979 9,9 1.604

Marktstructuur

3

Fitnessketens

Pas na het jaar 2000 kwamen de eerste grote internationale ketens in Nederland in opkomst. Inmiddels telt Nederland ruim 30 ketens. Momenteel maakt circa 20% van de

fitnesscentra deel uit van een keten ten opzichte van 15% in 2006. De vestigingen van de fitnessketens zijn voornamelijk terug te vinden in sterk tot zeer sterk stedelijke

gebieden (gemiddeld 20% van alle fitnesscentra). In matig tot niet-stedelijke gebieden zijn voornamelijk vestigingen van zelfstandige ondernemers te vinden, hier behoort

gemiddeld 7,5% van de fitnesscentra tot een keten. Ketenvestigingen hebben gemiddeld 1.200 leden in hun bestand, tegenover ruim 900 leden bij zelfstandige ondernemers.

Het ledenbestand van de ketenvestigingen is dus gemiddeld 24% groter dan bij de overige commerciële centra. Opvallend is dat het inschrijfgeld bij de grotere ketens met

gemiddeld € 69,= beduidend hoger ligt dan bij individuele centra (€ 30,=). In het maandbedrag is daarentegen weinig verschil te merken. De zes grootste ketens worden

hieronder besproken.

Basic-Fit

Basic-Fit is momenteel de grootste budget fitnessketen van Nederland met ruim 78 vestigingen. Deze fitnessketen zit vooral in

de sterke tot zeer sterke stedelijke gebieden. Voor € 15,95 per maand kan je bij deze keten onbeperkt gebruik maken van alle

fitnessfaciliteiten en met het hele gezin, om beurten, op één pas sporten.

Health City

Health City is met 63 vestigingen de één na grootste fitnessketen in ons land gericht op het luxe segment. Internationaal telt

Health City ruim 180 vestigingen verspreid over Nederland, België, Duitsland, Luxemburg, Frankrijk, Spanje en Italië. In 2011

maakte Health City International bekend de budget fitnessketen “Fitness First” te hebben overgenomen. De 23 voormalige

Fitness First vestigingen in Nederland zijn inmiddels omgetoverd onder de merknaam Health City. Voor € 62,35 per maand kan

je hier onbeperkt gebruikmaken van fitnessfaciliteiten, groepslessen en sauna/ wellness.

Curves

Curves is en blijft ‘s werelds grootste fitnessketens met ruim 10.000 locaties. Met 58 vestigingen zit Curves bij de top drie

grootste fitnessketen in Nederland. Deze van oorsprong Amerikaanse keten biedt circuittrainingen alleen voor vrouwen. Curves

is een fitnessprogramma ontworpen voor vrouwen. Curves biedt een compleet trainingsprogramma in slechts 30 minuten. Voor

€ 39,= per maand mag je onbeperkt deelnemen aan dit fitnessprogramma.

Fit 4 Free

Fit 4 Free is één van de snelst groeiende budget fitnessketens in Nederland. In 2008 telde Fit 4 Free nog 24 vestigingen en

inmiddels zijn het 47 vestigingen. De vestigingen zijn voornamelijk te vinden in de Randstad en het zuiden van ons land. Voor

€ 16,= per maand kun je bij deze keten onbeperkt gebruik maken van de fitnessfaciliteiten.

Achmea Health Center

Als onderdeel van Achmea zorgverzekeringen kunnen Achmea-verzekerden hier tegen gereduceerd tarief sporten. Tevens zijn

de centra ook toegankelijk voor niet Achmea-verzekerden. De health centers bieden zowel fitness als groepslessen. Inmiddels

beschikt Achmea Health Centers over 35 vestigingen verspreid door heel Nederland. Voor Achmea-leden ligt het tarief rond de

€ 45,= per maand. Voor de niet-leden is dit € 48,50 per maand.

Laco

Laco biedt 32 vestigingen in Nederland. Opvallend is dat de vestigingen zich niet in de Randstad bevinden maar juist hierbuiten.

Het maandelijks abonnement bedraagt tussen de € 32,75 en € 42,75.

Marktstructuur

4

Budget fitnessketens

Een aparte groep die zich de afgelopen jaren binnen de fitnessbranche flink heeft

ontwikkeld is die van de budget fitnesscentra. Hoewel de groei van het aantal

fitnesscentra aan het afvlakken is, zijn het vooral de budget fitnessketens die

groeien. Het concept wordt gekenmerkt door het weglaten van wat door budget

fitnessketens wordt gezien als ‘onnodige zaken’, bijvoorbeeld een luxe horeca

voorziening, gratis handdoeken, kinderopvang et cetera.

Volgens het EFAA beschikten de grootste budgetketens in 2006 over 32 vestigingen.

In 2008 is het aantal vestigingen gestegen naar 65. Dit is een stijging van 103%.

Momenteel beschikken dezelfde vier grootste budgetketens “BasicFit’, “Fit for Free”,

“Fit All Day” en “Budget Fitness” samen over 135 vestigingen. Dit is een stijging van

108% ten opzichte van 2008. De gemiddelde oppervlakte per budget ketenvestiging

is circa 1.400m2 en het gemiddeld aantal leden per centrum is 2.380 leden. Ten

opzichte van de reguliere fitnesscentra benutten budgetcentra het aantal vierkante

meters per lid en het gemiddeld aantal werknemers veel efficiënter, waardoor de

contributiegelden lager kunnen liggen.

De gemiddelde contributiegelden in de budgetcentra liggen tussen de € 9,95 en

€ 20,- per maand in de budgetcentra. De contributie voor leden van de reguliere

centra ligt gemiddeld rond de € 44,- per maand. Uit onderzoek blijkt dat de prijs één

van de belangrijkste motieven is voor mensen om niet te gaan fitnessen. Deze

budgetcentra met hun lage contributie maken het een stuk aantrekkelijker voor

mensen om lid te worden, vooral in deze economische magere tijden.

Samenwerking met zorgverzekeraars

Fitnesscentra worden steeds meer gezien als partner op het gebied van

gezondheidszorg. In 2010 heeft OHRA als eerste zorgverzekeraar in Nederland een

vergoeding opgenomen in een collectieve zorgverzekering voor fitness. Met ingang

van 2011 werd een zogenaamde ‘beweegkuur’ opgenomen in de basisverzekering

van verzekeraars. Deze ‘beweegkuur’ is in eerste instantie bedoeld om diabetes en

obesitas aan te pakken, maar tegenwoordig vooral bedoeld om een gezonde leefstijl

te bevorderen. Ook vanuit het oogpunt van de vergrijzing en toenemende

gezondheidsproblemen is dit een goede preventieve maatregel. Momenteel bieden

16 van de 21 grootste zorgverzekeraars een fitness stimulerende aanbieding in de

vorm van bijvoorbeeld korting op de contributie. Overeenkomsten worden gesloten

met erkende fitnesscentra en health clubs die aangesloten zijn bij o.a. Nationaal

Gezondheidsplan en de brancheorganisatie Fit!Vak. Momenteel zijn er 735

fitnesscentra gecertificeerd met het keurmerk Fitness Basis of Fitness Totaal ten

opzichte van 214 in 2004.

Bedrijfsfitness

In 2008 werd door twee van de drie fitnesscentra bedrijfsfitness aangeboden. Onder

bedrijfsfitness vallen de activiteiten die een bedrijf ten behoeve van zijn werknemers

organiseert ten einde de gezondheid van de werknemers te bevorderen. Steeds meer

bedrijven nemen dit ook op in hun secundaire arbeidsvoorwaarden. De belangrijkste

succesfactor van bedrijfsfitness is vooral de lichamelijke fitheid van werknemers. Dit

leidt tot een betere mentale en fysieke gezondheidstoestand zowel lichamelijk als

psychisch, welke weer gekoppeld kan worden aan het voorkomen van ziekten.

Bedrijfsfitness heeft dus niet alleen voordelen voor de werknemers, maar ook voor

het bedrijf, bijvoorbeeld lager ziekteverzuim, meer voldoening en een hogere

productiviteit. Net als bij de zorgverzekeraars worden ook hier overeenkomsten

gesloten met fitnesscentra. Voorbeelden hiervan zijn High Five Health Promotion en

het SVB netwerk. Voor bedrijven is dit financieel aantrekkelijk omdat sinds enige tijd

de bedrijfsfitness in de werkkostenregeling kan worden ondergebracht.

Fitnessbeoefenaren

5

Fitnessdeelnemers

Fitness is in de afgelopen twee decennia ontwikkeld tot een populaire sport in

Nederland. Na zwemmen en wielrennen is fitness de derde meest beoefende sport

onder de bevolking zo blijkt uit het onderzoek “Trendrapport Fitnessbranche 2012”.

Maar liefst 20% van de bevolking van 4 jaar en ouder geeft aan één of meerdere

malen in 2011 fitness te hebben beoefend (OBiN 2007 – 2011). Dit houdt in dat ruim

3,2 miljoen personen minimaal één keer per jaar aan fitnessactiviteiten hebben

deelgenomen. Ook blijkt dat fitness de meest beoefende hoofdsport was onder de

volwassen bevolking in Nederland. Op basis van het aantal fitnesscentra (1.652) en

het gemiddelde aantal leden per fitnesscentrum (1.604) telt Nederland in 2011 ruim

2,6 miljoen fitnessbeoefenaren die lid zijn van een fitnesscentrum. Dit is circa 16%

van de bevolking ten opzichte van 9% in 2008.

Bezoekersprofiel

Volgens het rapport “OBiN 2010” van het SCP is fitness vooral populair onder de

leeftijdsgroep 26-55 jaar, waar 57% aan fitness doet. Het percentage 55-plussers

die aan fitness doen, is tussen 2006 en 2010 gestegen van 16% naar 26%. De

leeftijdsgroep 12-25 jaar is met 17% ondervertegenwoordigd.

De verdeling man-vrouw is onevenredig. Mannen hebben een fitnessparticipatie van

16% tegenover 23% bij de vrouwen. Mannen zijn vaker alleen lid van een

sportvereniging en vrouwen juist vaker van het fitnesscentrum. Vrouwen doen vaker

alleen cardiofitness en mannen vaker alleen krachttraining.

Ook blijkt dat opleidingsniveau en inkomensniveau, en het beoefenen van sport sterk

met elkaar samenhangen: hoe hoger de opleiding en het inkomen, hoe groter de

kans dat mensen aan sport deelnemen. In de fitnesssector zien wij de laatste 5 jaar

echter het aandeel laag opgeleiden toenemen.

De fitnessbeoefenaren kunnen onderverdeeld worden naar drie type gebruikers. Dit

zijn particulieren, bedrijven en mensen met een medische noodzaak. Particulieren

doen het vooral voor de gezondheid en fitheid. In de bedrijfssector gaat het om

gezonde werknemers, die beter presteren en een lager ziekteverzuim hebben.

Professionals uit de eerstelijns zorg verwijzen patiënten met bijvoorbeeld obesitas of

prediabetes steeds vaker door naar de fitnesscentrum met als doel om de levensstijl

te verbeteren door gezonder te eten en meer te bewegen.

Fitnessbeoefenaren Bezoekfrequentie

Circa 75% van de bezoekers komt minimaal één keer per week trainen, 26% van de

bezoekers gemiddeld twee keer per week en 23% zelfs gemiddeld drie keer per

week. De avonduren (vanaf 18.00 uur) van maandag tot donderdag zijn het drukst

bezocht. Tevens is er een piek om 9.00 uur op doordeweekse dagen. Veel

fitnesscentra bieden lagere tarieven tijdens de daluren. Daluren voor fitnesscentra

gelden op maandag tot vrijdag tussen 09.00 uur en 17.00 uur. In de ochtend maken

vooral vrouwen gebruik van de faciliteiten. De gemiddelde verblijfsduur in een

fitnesscentra is circa 1,5 uur per bezoek.

Oktober tot en met april zijn de topmaanden waarbij de fitnesscentra het drukst

worden bezocht. Sportieve voornemens in januari zijn voor veel mensen reden om

naar het fitnesscentrum te gaan. De zomermaanden zijn vaak ook de mindere

maanden vanwege het weer en de vakanties. Het huidige verloop onder de leden is

groot, mede als gevolg van de toenemende concurrentie in de branche, maar vaak

ook door het gebrek aan discipline.

Fitnessmotieven

Uit onderzoek van het Mulier Instituut en het Sociaal Cultureel Planbureau blijkt dat

zowel bij fitness (88%) als bij andere sportverenigingen (64%) gezondheid, fitheid en

lichaamsbeweging het belangrijkste motief is om te sporten. Opvallend is dat bij

fitness veel sterker gezondheids-gerelateerde aspecten als een “strak lichaam” of

“afvallen” worden genoemd en minder vaak motieven als plezierbeleving of sociale

contacten. De belangrijkste reden om niet te fitnessen of weer te stoppen is dat men

het niet leuk genoeg vindt voor het geld dat men er voor moet betalen, zo blijkt uit het

onderzoek SportMonitor 2008.

Koopmoeitebereidheid

Fitnesscentra zijn vaak dicht bij huis en goed bereikbaar. De gemiddelde afstand

naar de fitnesscentra is minder dan 4 kilometer en bijna de helft van alle bezoekers

woont binnen een straal van twee kilometer. 40% van de bezoekers van het

fitnesscentra heeft een reisafstand van minder dan 5 minuten, 39% van de

bezoekers heeft een reisafstand van hooguit 10 minuten en 19% van de bezoekers

tussen 11-20 minuten. Slecht 3% van de bezoekers is bereid langer te reizen dan 20

minuten. De auto is het populairste vervoersmiddel naar het fitnesscentrum.

Inspannen doet men immers in het fitnesscentrum en niet op de weg daar naartoe.

6

Horeca- & Fitnessfaciliteiten

Horeca aanbod

In 64% van de fitnesscentra is een traditionele

bar/kantine aanwezig. In 40% van de fitnesscentra

is er een koffie- /theeautomaat aanwezig en 24%

heeft alleen een frisdrankenautomaat. Bij 7% van de

fitnesscentra is er zelfs een restaurant aanwezig.

Circa 15% van de sporters maakt veelvuldig gebruik

van de horecavoorziening in het fitnesscentrum.

41% van de fitnessers geeft aan hier nooit gebruik

van te maken. Naast de contributiegelden bedraagt

de horecaopbrengsten circa 5-15% van de

totaalomzet. De gemiddelde omzet van een

fitnesscentrum is ruim € 400.000,- waarvan

€ 20.000,- tot € 60.000,- uit horecaopbrengsten. De

horeca-omzet wordt voor een fitnesscentra wel

steeds interessanter, maar het blijft een uitdaging

om deze rendabel te maken.

Fitnessactiviteiten

Bedrijfsfitness, vrije gewichten en afslankprogramma’s

behoren allemaal tot de activiteiten die door de meeste

fitnesscentra worden aangeboden. Daarnaast bieden

fitnesscentra vaak ook groepsactiviteiten aan in allerlei

vormen of formules. Ruim 91% van de fitnesscentra

biedt groepsfitness aan. Iets meer dan de helft van de

fitnesscentra (55%) doet dit volgens een formule zoals

Les Mills, Bodypump of Club Joy. 83% van de

fitnesscentra biedt groepsactiviteiten aan die niet

binnen een formule vallen. De spinninglessen,

seniorenfitness, steps en aerobics blijven de populairste

groepsactiviteiten binnen de fitnesscentra. Volgens het

trendrapport “fitnessbranche 2012” combineren bijna

zes op de tien fitnessers kracht- en cardiotraining. Ruim

een derde doet alleen cardiotraining en één op de

twintig richt zich alleen op krachttraining. Een kwart van

de fitnessers combineert individueel training met

groepsactiviteiten en nog eens een kwart doet

uitsluitend groepsactiviteiten.

Fitnessfaciliteiten

Ruim 90% van de fitnesscentra bieden kracht- en

cardiotoestellen aan. Daarnaast zijn de

spinningfietsen bijna niet weg te denken in de

hedendaagse fitnesscentra. Toch heeft maar 51% van

de fitnesscentra spinningfietsen. Naast de faciliteiten

in de vorm van fitnesstoestellen, zijn er ook

verschillende sport- en andere bedrijfsruimtes

aanwezig. Circa 86% van de fitnesscentra beschikken

over een dansruimte voor bijvoorbeeld

aerobicslessen. Met name de grotere fitnesscentra

hebben onder andere zwembaden, squashbanen,

teamsporthallen en indoor tennisbanen. Naast de

eerder genoemde fitnessfaciliteiten blijken de

beautyfaciliteiten redelijk aantrekkelijk te zijn in de

fitnesscentra. 59% van de fitnesscentra beschikt over

zonnebanken. 47% heeft sauna’s en 42% beschikt

over behandelkamers.

7

Interview Peter Loots

Achmea Health Center

Achmea Health Center in Tilburg is een fitnessketen met 35 vestigingen in Nederland. Het

fitnesscentrum heeft een ruim opgezette fitnessruimte voorzien van de meest moderne

apparatuur en beschikt ook over luxe spa faciliteiten. Ook na het sporten kunnen leden

lekker nagenieten in de gezellige bar en lounge gedeelte. Peter Loots (clubmanager van

Achmea Health Center Tilburg) geeft in een interview zijn idee weer achter het concept en

zijn visie op de ontwikkelingen in de fitnessbranche

Hoe zou u het concept kunnen omschrijven?

“Achmea Health Centers is een landelijke fitnessketen met meer dan 35 vestigingen in

Nederland. Achmea Health Centers is een 100% dochteronderneming van

zorgverzekeraar Achmea Zorg en is ook het verlengstuk van het zorgsegment voor

zorgverzekeringen. Het idee achter Achmea Zorg is om naast de beste zorg aan te

bieden, ook een gezonde leefstijl te stimuleren door fitnessmogelijkheden te faciliteren. In

samenwerking met andere zorgaanbieders probeert Achmea een bijdrage te leveren aan

een gezonde en energieke levensstijl van de zorgverzekerden. Dit doen zij door kortingen

en speciale vergoedingen te verstrekken aan de verzekeringsnemers. De Health Centers

zijn dus toegankelijk voor zowel Achmea als niet-Achmea zorgverzekerden. Op deze

manier probeert Achmea het sporten extra aantrekkelijk te maken. Ook mensen met

speciale klachten zoals spier-/ gewrichtsproblemen en of overgewicht kunnen vanuit hun

zorgverzekering bij ons terecht. Eigenlijk het hele plaatje van de zorg.”

Wat is de visie en strategie van Achmea Health Centers?

“De missie en visie van Achmea Health Centers is om mensen te inspireren om met

regelmaat te bewegen, mentaal te ontspannen en verantwoord te eten. Wij zijn ook van

mening dat dit de basis is voor een gelukkig en gezond leven. Dit doen wij door samen

met onze leden doelen te stellen en te bereiken. Vanuit deze gedachte ondersteunen en

begeleiden wij mensen persoonlijk bij hun oefeningen. Natuurlijk bereikt iedereen dit het

beste op zijn eigen manier. De één heeft natuurlijk meer of minder motivatie nodig dan de

ander. Maar persoonlijke aandacht is er wel bijna altijd. Met onze doelgerichte pakketten

kunnen leden ook zelf bepalen waar en wanneer ze sporten. Vandaar ook ons motto:

“Beweeg je vrijer.”

Is Achmea Health Center lid van een branchevereniging en wat is het voordeel hiervan?

“Achmea Health Centers is aangesloten bij de Fit!vak, de Nederlandse

brancheorganisatie voor erkende sport- en bewegingscentra. De Fit!vak bevordert de

ontwikkeling, de kwaliteit en de maatschappelijke positie van fitnesscentra. Zij zorgen

ervoor dat kennis, informatie en expertise toegankelijk wordt voor diverse gebruikers.

Voor fitnesscentra is dit wel een belangrijke garantie voor zekerheid en kwaliteit. Onze

centers zijn ook voorzien van een erkend keurmerk van de stichting Landelijke

Erkennings Regeling Fitness (LERF). Dit is een onafhankelijke stichting die alle keuringen

in de fitnessbranche in Nederland regelt.

“Het keurmerk houdt in dat fitnesscentra moeten voldoen aan bepaalde

kwaliteitseisen op het gebied van fitnessapparatuur, de dienstverlening, human

resource en nog veel meer. Lid worden bij een branchevereniging heeft wel degelijk

z’n voordelen. Zo garanderen wij onze leden van een veilige en hygiënische

sportomgeving, verantwoorde en effectieve trainingsprogramma’s en adviezen. Wij

gebruiken daarom ook alleen gecertificeerde en gediplomeerde sportinstructeurs.

Medewerkers die weten hoe het lichaam werkt, een trainingsprogramma kunnen

opstellen en voedingsadvies kunnen geven. Goed en professionele instructeurs

zijn voor ons zeer belangrijk, want zij moeten uiteindelijk onze visie uitdragen aan

onze leden.”

Welk strategie gebuikt Achmea Health Center om haar leden te behouden?

“Bij ons is het mogelijk je eigen sportpakket samen te stellen afhankelijk van je

eigen trainingsbehoeften. Of je nou wilt afvallen, spieren kweken of gewoon fit wilt

blijven, voor elke trainingsbehoefte hebben we wel een speciaal

trainingsprogramma. Daarom wordt altijd een intakegesprek gevoerd met een

nieuw lid. Samen gaan we kijken wat de persoonlijke doelen en wensen zijn. Er

wordt een speciaal trainingsprogramma aangeboden. Ook een voedingsschema

dat wordt samengesteld door een diëtist behoort tot de mogelijkheden, evenals

intensieve begeleiding door je eigen coach. Je merkt dat dit mensen aanspreekt en

zodoende ook langer bij je sportcenter blijven. Dit is echt een effectieve manier om

je leden te behouden.”

“Ook onze fitnessfaciliteiten zijn voor onze leden een reden om hier te trainen.

Leden hebben hier de beschikking over fitness- en cardioapparatuur. Ze kunnen

meedoen moet leuke groepslessen. En na de training, kunnen ze nagenieten in het

zwembad, de whirlpool of de sauna. Wij zijn dus niet alleen een fitnesscenter, maar

ook een wellnesscenter met health en spa faciliteiten.”

8

Foto afkomstig van http://www.achmeahealthcenters.nl/vestigingen/sportschool-tilburg/

Interview Peter Loots

9

“Het is vooral onze persoonlijk benadering. Mensen vinden dit erg prettig en dat hoor je

ook vaker van onze leden. Het is hier persoonlijker en gezelliger. Persoonlijk in de zin dat

we ook mensen zullen opbellen als ze een tijdje niet meer zijn geweest. Leden

aanmoedigen en stimuleren tijdens hun trainingen. Sommige mensen hebben gewoon

een duwtje in de rug nodig. Leden komen en gaan. Mensen die van de budgetfitness

afkomen of die juist overstappen naar de basicfitness. Maar uiteindelijk zie je dezelfde

gezichten terug.”

Hoe zal de concurrentie zich ontwikkelen de komende jaren?

“Wat je dus inderdaad ziet, is dat er tegenwoordig veel budgetfitnesscentra zijn

bijgekomen. Onbeperkt fitness voor een vast laag bedrag. Daar heb je natuurlijk veel

minder begeleiding en persoonlijke aandacht. Maar daar maak ik me niet zoveel zorgen

om. Wij richten ons op een ander soort doelgroep. Onze leden zitten in de

leeftijdscategorie van 30 jaar tot 55-plussers, Achmea en niet Achmea-zorgverzekerden.

Achmea Zorg heeft ruim vijf miljoen zorgverzekerden. Als bij wijze 10% hiervan gaan

fitnessen, dan heb je al een behoorlijke groep. Ze krijgen vanuit hun zorgverzekering

kortingen en vergoedingen, dit maakt het voor hun aantrekkelijker om bij ons te

fitnessen.”

“Het gaat vooral om de locatie. Wij zitten hier in Tilburg midden in de centrum. Qua huur

zitten wij al op zo’n half miljoen per jaar. Maar we zitten dan ook op een toplocatie. We

zijn een grote fitnessketen met genoeg leden en kunnen dat ons veroorloven. Maar ik kan

me voorstellen dat sommige fitnesscentra moeite zullen hebben met deze

huisvestingskosten. Ik denk dat kleine buurtfitnesscentra met lagere huurkosten het

waarschijnlijk wel zullen redden.”

Wat is uw visie en verwachting voor de toekomst?

“Gezien de ontwikkelingen zal het vooral moeilijk worden voor nieuwe fitnesscentra.

Met name kleine fitnesscentra met beperkte middelen. Er zullen wel steeds meer

budget- en basicfitnesscentra bij komen. Ik denk dat in de komende jaren een

tweedeling zal ontstaan. Enerzijds van fitnesscentra die zich vooral richten op

basisfitness. Bij dit soort centra zal de focus voornamelijk liggen op het aanbieden

van fitnessruimte en apparatuur en in veel mindere mate op persoonlijke

begeleiding. Ik denk dat dit vooral veel jonge mensen aanspreekt. Anderzijds zie je

dat fitnesscentra zich ontwikkelen tot een compleet leisure center, waar je naast

sporten ook heerlijk kan ontspannen in een wellnesscenter compleet met zwembad,

sauna en stoombaden. Je komt hier dus niet alleen om te sporten, maar ook echt

om tot rust te komen.”

“Ik denk ook dat er veel meer samenwerking gaat ontstaan tussen fitnesscentra en

zorgverzekeraars. Tegenwoordig zijn mensen zich meer bewust van een gezonde

leefstijl. Zowel zorgverzekeraars als fitnesscentra spelen hier goed op in. Ook de

samenwerking tussen fitnesscentra en bedrijven was een tijdje in opkomst. Alleen

merk ik dat dit de laatste tijd wat minder is geworden. Werkgevers hebben meer de

hand op de knip in deze tijden. Ik denk daarom ook dat dit in de komende jaren iets

zal teruglopen.”

“Maar inderdaad, aan de professionaliseringslag die veel fitnesscentra nu maken,

merk je dat de fitnesssector een volwassen branche aan het worden is.”

Foto’s afkomstig van http://www.achmeahealthcenters.nl/vestigingen/sportschool-tilburg/

Trends & Ontwikkelingen Bootcamp clubs

Bootcamp Training is begin deze eeuw ontstaan

in de Verenigde Staten, een sportmethodiek

gebaseerd op de trainingsroutine van het

Amerikaanse leger. Gecertificeerde trainers

onderwerpen hun sporters in groepsverband aan

een intensief cardiovasculair en

spierversterkende full body workout. Hardlopen,

intervaltraining en fitnessoefeningen in de natuur.

Conditie, kracht, souplesse en explosiviteit. En

dat zonder toestellen. Bootcamp Training is er

voor alle (fitness)niveaus.

F4F app

De grote sportschoolketen Fit For Free heeft een

app voor zijn leden uitgebracht. Met Fit For Free

kun je groepslessen reserveren, de

trainingswijzer en je persoonlijke trainingsschema

zien en handige sportinstructies bekijken. De

sportinstructies in de app beschrijven op welke

manier je een spier het beste kunt trainen. Je

kiest een spier en krijgt direct een overzicht met

oefeningen en bijbehorende foto’s en instructies.

Groene sportstroom

Sinds kort kan je ook je eigen energie

opwekken in de sportschool. SportsArt

Nederland heeft een energieopwekkend

cardio-apparaat ontwikkeld dat

sportenergie kan omzetten naar

bruikbare stroom. De groene stroom die

wordt opgewekt, wordt volledig gebruikt

in het fitnesscentrum. Eén Go Green

fitnessapparaat kan, bij een gemiddeld

gebruik van 10 uur per dag, circa 2.000

Watt per dag opleveren. Momenteel

hebben slechts 5 fitnesscentra deze

apparaten. Dat zijn Koster in Delft,

Rhytm Sports in Den Haag, Flexifitness

in Ermelo en Sport &

Gezondheidscentrum Gunther’s Family

Fit in Culemborg en Sporthuysch

Amsterdam.

10

Functionele /Core training

Functioneel en Core training is een opkomende

trend waar de oefeningen niet alleen zorgen voor

een betere vorm en een gezondere levensstijl,

maar ook voor het makkelijker maken van de

dagelijkse werkzaamheden. Je combineert

krachttraining met balans, coördinatie en

uithoudingsvermogen. Voorbeelden van

functionele en Core training zijn oefeningen met

trainingsmiddelen zoals kabels, elastieken,

dumbells en gymbal. Maar je kunt bepaalde

oefeningen ook prima zonder hulpattributen

doen. Deze training kan een bijdrage leveren

aan de eisen van de activiteiten in het dagelijks

leven en voor de prestaties van verschillende

sporten.

Embedded fitness

Embedded Fitness in Eindhoven is een

bedrijf dat een nieuw innovatief

bewegingsconcept heeft

geïntroduceerd. E-fitness is een

combinatie van sporten en gamen. Door

beweging aan te bieden in de omgeving

van een computergame met levels en

scores, vinden kinderen (en

volwassenen!) het extra leuk om mee te

doen. E-fitness is daardoor een goede

manier om de conditie, oog-hand

coördinatie en evenwicht te verbeteren.

Het concept is geschikt voor kinderen

met sociaal-motorische problematiek,

voor revalidatie, maar ook voor mensen

met fysieke beperkingen.

Toekomstvisie Houd de klant vast

Het verloop is bij de meeste fitnesscentra nog hoog. Veel leden haken al snel weer af

omdat de motivatie ontbreekt en men het eigenlijk gewoon niet leuk genoeg vindt. In

een minder snel groeiende markt zullen fitnesscentra in de nabije toekomst meer

aandacht moeten gaan schenken aan klantbehoud. Uit onderzoek blijkt dat aspecten

als een intakegesprek, goede en frequente begeleiding en training door bekwame

instructeurs helpt. Alles draait om persoonlijk contact om loyaliteit te creëren. Een

kaartje of e-mailtje als je te lang niet bent geweest, een verjaardagskaart, wat extra

aandacht bij het inchecken of een berichtje over je fysieke vorderingen in relatie tot

de gestelde doelen. Dat alles kan via apps, internet of gewoon via ‘oude’ technieken.

Budgetcentra zullen dit zoveel mogelijk automatiseren. Maar hier telt de menselijke

maat ook. Begroet gasten die bijvoorbeeld inchecken via social media middels een

berichtje. Ontwikkel software hiervoor en blijf inzetten op innovaties om de klant op

deze manier te blijven boeien. Blijft vooruitlopen op consumentensoftware op dat

gebied. Voor de komende jaren zal de nadruk voornamelijk liggen op de beleving en

wensen van de leden. Daar moet op worden ingezet.

Kansen: Fit for kids & Vitale oldies

Hoewel de ontwikkelingen in de fitnessbranche wijzen in de richting van een

marktverzadiging, liggen er nog veel kansen voor fitnesscentra. Het bereiken van

een verzadigingspunt hoeft niet te betekenen dat ook de fitnessdeelname zijn top

heeft bereikt. Een enorme kans biedt het lager onderwijs. Jonge kinderen kampen

steeds meer met overgewicht en slechte motoriek door te weinig beweging. In het

lager onderwijs is lichamelijke opvoeding een sluitpost en de daluren in fitnesscentra

zijn overdag tussen 9.00 en 17.00 uur. Juist nu ook de politiek zich met dit onderwerp

gaat bezighouden, is dit een uitgelezen kans voor de branche. Ontwikkel

programma’s voor lagere scholen en ga in overleg met de overheid en de

zorgverzekeraars voor financiering van dergelijke programma’s. De branche heeft de

expertise, zorgt dat kinderen gezonder worden en benut de capaciteit beter. Een

enorme kans voor de toekomst.

De tweede grote kans is de vergrijzing. De groep 55+ heeft weliswaar een stijgende

maar nog steeds een lage participatie. Verdiep u in deze doelgroep, inventariseer

hun behoeften en wensen en maak programma’s speciaal voor hen. Mogelijk door

speciale uren of trainers die de taal van de doelgroep beter spreken en hun beter

begrijpen. Ook hier geldt en waarschijnlijk nog meer dat aandacht een belangrijk

aspect is om deze groepen te binden en te boeien.

Marktverzadiging / volwassenheid

De cijfers wijzen erop dat de fitnessbranche bijna zijn hoogtepunt heeft bereikt. Met

name de afvlakking van de groei in de afgelopen vijf jaar duidt erop dat de

fitnessbranche in haar volwassenheidsfase zit. De professionalisering, de toename

van het aantal gecertificeerde fitnesscentra en een sterke branchevereniging zijn

eveneens kenmerken voor een volwassen branche.

De verwachting is dat er in 2020 3 miljoen leden aangesloten zijn bij een

fitnesscentrum. Dat betekent ongeveer een participatie van 20% van de Nederlandse

bevolking. Veel zal afhangen in welke mate men er in zal slagen de deelname van de

ouderen (55 +) in deze periode te laten stijgen. Deze groep wordt immers in omvang

steeds belangrijker.

Het aantal fitnesscentra zal ondanks de afvlakking de komende jaren licht toenemen

tot zo’n 1.700 bedrijven. De verwachting is dat de groei voornamelijk zal plaatsvinden

in de stedelijke gebieden in de vorm van basis- en budgetfitness.

Verschuiving van driedeling naar tweedeling

Van de huidige driedeling zien we momenteel de verschuiving naar een tweedeling.

De basis- en budgetcentra zullen naar verwachting de rol en functionaliteiten van

reguliere centra overnemen. Deze centra zullen zich echter wel blijven presenteren

als budgetcentra. De reguliere centra zullen daarentegen doorontwikkelen richting de

multifunctionele centra door de vervaging tussen fitness en wellness. Het aantal

multifunctionele centra zal licht gaan stijgen. In de afgelopen jaren zijn vooral de

fitnessketens flink ontwikkeld. Naar verwachting zal het aantal ketenvestigingen in de

toekomst verder toenemen tot een aantal van circa 600 in 2015. Deze fitnessketens

zullen zich voornamelijk richten op basis-, budget- en bedrijfsfitness gezien de vraag

naar goedkoop fitnessen en de stimulans vanuit het bedrijfsleven.

Samenwerking

De samenwerking tussen de zorgverzekeraars, het bedrijfsleven en fitnesscentra is

in de afgelopen jaren volop in gang gezet. De meeste zorgverzekeraars hebben dan

ook een aanvullend pakket met vergoeding op gebied van sportzorg bij erkende

fitnesscentra. Ook vanuit het bedrijfsleven is de toenemende aandacht gevestigd op

gezonde en fitte werknemers. Fitnesscentra worden hiermee steeds meer erkend als

partner op gebied van gezondheidzorg. Momenteel zijn er 735 fitnesscentra die

gecertificeerd zijn volgens het keurmerk Fitness Basis of Fitness Totaal. De

verwachting is dat steeds meer fitnesscentra deze professionaliseringslag zullen

maken. Daarnaast zullen zij vaker inspelen op ziektepreventie en overgewicht en steeds meer dieet- en afslankprogramma’s aanbieden.

11

Bronnenlijst: Trendrapport fitnessbranche 2012, P. Hover, S. Hakkers, K. Breedveld, Mulier Instituut, 2012

Rabobank Cijfers en Trends, 2012

OBiN 2010” van het Sociaal en Cultureel Planbureau

De fitnessbranche in beeld 2008, Jo Lucassen/Marieke van Schendel, W.J.H. Mulier Instituut/ARKO SportsMedia Nieuwegein 2008

Rapportage Sport 2008, Sociaal en Cultureel Planbureau

Fitnessbeoefenaars onder de loep, Times Jongert c.s., Sportgericht nr. 4-5, 2007

“Ontspannen door inspannen” – 2007, NRIT

“IHRSA Global Report 2005” - IHRSA

Nationale Atlas Volksgezondheid, www.rivm.nl

www.fitvak.com www.efaa.nl

www.cbs.nl

www.kvk.nl

www.ihrsa.com

www.basicfit.nl

www.healthcity.nl

www.achmeahealthcenters.nl

www.curves.nl

www.laco.eu

www.sportcity.nl

www.acsm.org

www.fitnessmonitor.nl

Bekijk ook onze andere publicaties op www.spronsen.com

Dit branceonderzoek is samengesteld door Guido Verschoor. Voor meer informatie en/of

reacties of vragen over het onderzoek kunt u contact opnemen met Guido Verschoor,

adviseur Van Spronsen & Partners horeca-advies, tel. 071 541 88 67 of e-mail:

guidoverschoor@spronsen.com.