Het groepsdynamisch boorplatform, Willem Mennen, november 2018, 2e versie blz. 1

HET GROEPSDYNAMISCHE BOORPLATFORM

Willem Mennen

november 2018, 2e versie

www.groepsdynamischonderwijs.nl

groepsdynamisch onderwijs in een notendop

Het groepsdynamisch boorplatform, Willem Mennen, november 2018, 2e versie blz. 2

1. BETER LEREN DOOR GROEPSDYNAMIEK

Groepsdynamisch onderwijs laat kinderen beter leren. Dit realiseert groepsdynamisch onderwijs met

groepsdynamiek en een integrale onderwijsaanpak. Integraal wil hier zeggen dat onderwijsveranderin-

gen plaats vinden in de fysieke, sociale en onderwijslaag van de school.

De sociale laag heeft betrekking op het functioneren van het onderwijspersoneel, de socialisering van kin-

deren en ouderbetrokkenheid.

Bij groepsdynamisch onderwijsveranderingen wordt niet alleen afgestemd op visie, maar ook op leer-

krachtengedrag met behulp van gemeenschappelijke vormen en routines (GVR’s). Deze GVR’s versterken

ook het vakmanschap van de leerkracht. Groepsdynamisch onderwijs wordt door zijn integrale aanpak en

door af te stemmen op gedragsniveau een complex onderwijssysteem.

Behalve de complexiteit van het onderwijs staat het denken en werken binnen groepsdynamisch onder-

wijs vaak haaks op het denken en werken binnen het reguliere onderwijs. Groepsdynamisch onderwijs

werkt en denkt groepsdynamisch in plaats van geïndividualiseerd.

De complexiteit van het onderwijs en denkwijzen die afwijken van het gangbare kunnen teams en

leerkrachten afschrikken. Blijft een school tegen problemen aanlopen of is een school opzoek naar een

ander manier van werken, dan is het best de moeite waard de groepsdynamisch aanpak te verkennen.

Teams en leerkrachten die de moeite nemen om groepsdynamische scholen te bezoeken en in gesprek te

gaan met de leerkrachten van deze scholen zullen antwoorden krijgen op hun vragen en de kracht van dit

onderwijs in de praktijk zien en voelen.

Teams die stap voor stap groepsdynamisch onderwijs eigen maken, worden beloond met een rustige

sociale taakgerichte school met hoge opbrengsten en met tevreden kinderen, leerkrachten en ouders.

Het groepsdynamisch boorplatform, Willem Mennen, november 2018, 2e versie blz. 3

Het boorplatform laat in samenhang de verschillende onderdelen van het groepsdynamisch onderwijs

zien. Het grote klavertje vier representeert de vier groepsdynamische aanpakken. De stengel voedt

deze aanpakken met kindwaardig onderwijs. Het kleine klavertje vier geeft het persoonlijk leren van

ieder kind weer. Het groepsdynamisch onderwijs versterkt het persoonlijk leren van ieder kind.

De zeven pijlers waarop het platform rust staan voor de zeven uitgangspunten van groepsdynamische

onderwijs. Deze uitgangspunten geven ook het ambitieniveau van het groepsdynamisch onderwijs aan

en bepalen de vormgeving en inhouden van de vier groepsdynamische aanpakken.

De schijf van vijf structureert de 24 belangrijkste werkconcepten rond vijf thema’s. Elk concept is sche-

matisch uitgewerkt in de vorm van een gdo-kaart met een korte toelichting.

De drie cirkels in het midden van de schijf van vijf symboliseert de kern van groepsdynamisch onder-

wijs: de groep als leer-kracht. De groep functioneert naast de leerkracht als een extra leer-kracht,

waardoor het lesgeven veel gemakkelijker wordt.

2. HET GROEPSDYNAMISCH BOORPLATFORM

De vier groepsdynamische aanpakken zijn: Sterk team, Sociaal Sterke Groep, Full Speed Leren en Rijke

Oogst. Sterk Team is gericht op de ontwikkeling van een professionele lerende cultuur. Sociaal Sterke

Groep socialiseert alle kinderen en Full Speed Leren laat de kinderen taakgericht werken. Rijke Oogst is

het resultaat van de voorgaande aanpakken: hoge brede opbrengsten. Al deze aanpakken zijn op

concreet niveau uitgewerkt.

Deze vier aanpakken leggen een degelijk pedagogisch-didactisch fundament voor goed taal- en rekenon-

derwijs, wereldoriënterend onderwijs en creativiteit. Het groepsdynamische onderwijs versterkt op deze

manier het persoonlijk leren van ieder kind.

3. DE VIER GROEPSDYNAMISCHE AANPAKKEN

Het groepsdynamisch boorplatform, Willem Mennen, november 2018, 2e versie blz. 4

De zeven pijlers geven de uitgangspunten en ambities van groepsdynamisch onderwijs weer. Een groeps-

dynamisch school is op eerste plaats een levendige onderwijsgemeenschap waarin iedereen zich thuis

voelt, erbij hoort en met respect behandeld wordt. Wil een groepsdynamisch school dit ook echt waar-

maken, dan is de school op de eerste plaats een rechtvaardige inclusieve school, die de gemeenschaps-

zin bevordert (pijlers 2,3,6). Elke leerkracht zorgt ervoor dat hij rechtvaardig handelt, dat ieder kind bij de

groep hoort en dat hij van zijn groep een groep maakt.

Kindwaardig onderwijs (pijler 1) is het garantiecertificaat voor goed onderwijs. Het handelen van elke

leerkracht dient te voldoen aan de normen van kindwaardig onderwijs. Dit is alleen mogelijk als er sprake

is van een afgestemd team en afgestemd onderwijs (pijler 4) en van een onderwijskundig autonome

school (pijler 7).

Een onderwijskundig autonome school zorgt ervoor dat de grenzen van de school met de buitenwereld

nauwkeurig bewaakt wordt om te voorkomen dat allerlei negatieve ontwikkelingen invloed krijgen op de

school.

Groepsdynamisch onderwijs is kwaliteitsonderwijs met hoge brede opbrengsten (pijler 5). Een groepsdy-

namische school heeft een deskundig team, goed onderwijs, tevreden kinderen, leerkrachten en ouders.

4. DE ZEVEN GROEPSDYNAMISCHE PIJLERS

Het groepsdynamisch boorplatform, Willem Mennen, november 2018, 2e versie blz. 5

Bij elke pijler geven we het ambitieniveau van de school aan met enkele voorbeelden om het concreter te

maken.

Het groepsdynamisch boorplatform, Willem Mennen, november 2018, 2e versie blz. 6

5. DE GROEPSDYNAMISCHE SCHIJF VAN VIJF

De groepsdynamische schijf van vijf geeft 24 groepsdynamische concepten weer, die gegroepeerd zijn

rond de vijf thema’s: kindwaardig , gefundeerd, rechtvaardig, sociaal en effectief onderwijs.

Ieder concept wordt op een gdo-kaart schematisch weergegeven. Een gdo-kaart is een hulpmiddel om

het gesprek over groepsdynamisch onderwijs op gang te brengen en de inhouden beter vast te houden.

Bij elke gdo-kaart hoort een korte toelichting.

De beschrijving van de groepsdynamische schijf van vijf kunt u vinden in het document: De groepsdyna-

mische schijf van vijf, Willem Mennen, november 2018, 2e versie. Dit document Is te vinden op de web-

site: www.groepsdynamischonderwijs.nl

Voor nog meer achtergrondinformatie verwijzen we naar het boek: “Beter leren door groepsdynamiek” ,

januari 2019, uitgeverij Pica.