Upload
havvanalca
View
217
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/12/2019 Hibridizasyon Son
1/33
Nkleik Asit MelezlemesineDayal Yntemler
8/12/2019 Hibridizasyon Son
2/33
Nkleik asit melezleme (hibridizasyon) yntemleritek ipliklinkleik asit molekllerinin tamamlayc
dizileriile uygun koullar altnda kendiilindenelenerek ift iplikli melezmolekller (hibridler)oluturma zelliine dayanr.
Bu tip melezleme yntemleri DNA/DNA, RNA/RNAve RNA/DNA arasnda gerekleebilir.
Genel olarak,- Tek iplikli nkleik asit dizilerine,- Bu dizileri tanyacak,radyoaktif veya radyoaktif
olmayan bir belirleyici ile iaretlenmi tamamlaycnkleik asit paralarna (prob) gerek vardr.
----Ama, DNA yada RNA zerindeki belirli nkleotiddizilerini tayin etmektir.
8/12/2019 Hibridizasyon Son
3/33
In situMelezleme (ISH)
In situmelezleme (hibridizasyon) (ISH), nkleik asitdizilerinin (DNA ve RNA) morfolojik olarak korunmukromozomlar, hcreler veya doku kesitlerinde saptanarakgsterilmesini salayan temel bir tekniktir.
In situmelezlemenin dier Southern ve Northern blottingyntemlerinden fark nkleik asitlerin kendi hcreselortamlarnda tannarak gsterilmesidir. Bylece hedef nkleikasit dizisinin hcredeki yeri belirlenmi olur.
Son 15 yl iinde yardmc floresan tekniklerin gelimesiylebirlikte, bu tekniin uygulanmasnda bir art gzlenmitir.
ISH tekniinin nemli modifikasyonlarndan biri de genomik insitu hibridizasyondur (GISH).
GISH, trler aras hibritlerde, parental genomlarn
ayrlmasna olanak tanyan genomik boyama tekniidir.
8/12/2019 Hibridizasyon Son
4/33
Ama,
Kromozomlarn fiziksel haritalarnnyaplmasnda,
Kromozom yap ve hatalarnn analizinde,
Kromozomlarn ve genomun yap, ilev veevriminin aratrlmasnda,
Gen anlatmnn belirlenmesinde,
Eey tayininde,
Dokudaki virs ve bakterilerin tansnda Genlerin ,Transformasyon dizilerinin ve
onkogenlerin yerlerinin belirlenmesindenemlidir.
8/12/2019 Hibridizasyon Son
5/33
8/12/2019 Hibridizasyon Son
6/33
8/12/2019 Hibridizasyon Son
7/33
Denatrasyon, Melezleme ve Ykamalar
Melezleme ncesi ilemler zeminboyamasn nlemek iin, prob vedekstran slfat hari melezlemekarmndaki tm elemanlar ieren
prehibridizasyon solusyonu ile inkbeedilir.
8/12/2019 Hibridizasyon Son
8/33
Denatrasyon
DNA/DNA in situ melezleme iinprob ve hedef dizilerin tek ipliklihale getirilmesi gerekir.
Denaturasyon asit, s veya alkaliuygulamasyla yaplr. En ok tercihedilen s ile olan denatrasyondur.
Ar denatrasyon DNA kaybnaneden olduu iin bu aamadadikkatli olunmaldr.
8/12/2019 Hibridizasyon Son
9/33
Melezleme
Prob ve hedef nkleik asitler tek ipliklihale getirildikten sonra DNA/DNAmelezleri 37C da, RNA/RNA melezleri50-55 C da bir gece inkbasyonabraklr.
Bu scaklklar Tmdeerinin 20-25 C ninaltndadr.
Radyoaktif ISHda nkleik asit probununher kilobaz iin 0.1-0.3 ngl-1prob
konsantrasyonu nerilmektedir. aretlenmi nkleik asit problar,
formamid, dekstran slfat, bloke ediciDNA veya tRNA, SDS, sr serumalbumini ve eitli tuzlar ieren bir
melezleme iine konur.
8/12/2019 Hibridizasyon Son
10/33
Melezleme sonras ykamalar
aretli prob hedef dizi dnda homolojigsteren baka dizilerle zgn olmayanmelezlemeler yapabilir.
Byle melezler doru elenmi olanlaranazaran daha dayankszdr ve eitliykama ilemleri ile zlebilir.
RNA/RNA melezlemesi iin ek olarak,
RNaz uygulamas gerekir. Yalnzcamelezlenmemi tek iplikli RNA y temizler.
8/12/2019 Hibridizasyon Son
11/33
8/12/2019 Hibridizasyon Son
12/33
In situMelezleme Blgelerinin Saptanmas
Radyoaktif iaretli problarn saptanmas iinotoradyografik , radyoaktif olmayanlar iin iseimmnohistokimyasal yntemler kullanlr.
Radyoaktif olmayan problarn saptanmas
dorudan ve dolayl olmak zere iki eittir.-Dorudan yntemde iaret, dorudan doruyankleik asit probuna balanr ve hemenmikroskobun altnda grntlenirken,
Dolayl yntemde proba balanan iaretleyici
molekl dorudan doruya grlemez.Melezlemeden sonra ikinci bir molekl (habercimolekl) probdaki iaretleyiciye balanr vebylece probun melezleme blgeleri grnr halegelir.
8/12/2019 Hibridizasyon Son
13/33
Radyoaktif olmayan problarn saptanmasndaen ok kullanlan iaretler biotin ve
digoksigenindir. Digoksigenin (anti- digoksigenin) antikoruyla
saptanabilir.
Biotin ise (anti-biotin antikorlar ve biotin-
(strept)avidin) sistemleri ile saptanabilir. Antikora veya (strept)avidine balanarak
sinyal oluturan sistemler (habercimolekller);
-Fluorokromlar
-Enzimler
-Metaller
8/12/2019 Hibridizasyon Son
14/33
8/12/2019 Hibridizasyon Son
15/33
ISHda Melezleme Problarnn Seim
Prob tipleri,- ift iplikli DNA, tek iplikli DNA, tek iplikli
RNA ve oligonkleotidler olaraksaptanabilir.
Prob uzunluu,-Maksimum melezleme oran uzun problar
ile elde edilir. Ancak ISHda ksa problargereklidir.nk probun hcre veya
kromozomlar evresindeki younmatriksten geerek hedefe ulamasgerekir.Problarn 50-150 bazlk olanlar birok doku iin en iyi sinyali verir.
8/12/2019 Hibridizasyon Son
16/33
Probun aretlenmesi
2 ana yol vardr;-zotropik aretleme***Radyoaktif madde ile iaretleme
yaplr ve belirlemek iin otoradyografikullanlr.
***H3iaretli problar yksekznrl nedeniyle subsellleruygulamalar iin, S35ISHda en yaygnkullanma sahip olmakla beraberhcresel uygulamalar iin uygundur.
8/12/2019 Hibridizasyon Son
17/33
zotropik Olmayan aretleme,
***aretleme radyoaktif olmayanmaddelerle yaplr.
***Tayini mmnohistokimyasal
yntemlerle yaplr.***Son yllarda avantajlarndan dolay
daha sk kullanlr. Hzl sonu, dahauzun sre muhafaza, znrlk
yksek, daha fazla iretlemeDezavantaj ise duyarllnn daha dk
olmas
8/12/2019 Hibridizasyon Son
18/33
Preparation of Traditional Nucleic Acid Probe
Amino acid sequenceGLY-ASP-GLU-SER-SER-VAL-LEU-----
GGG-GAC-GAG-TCC-TCC-GTT-CTC---
Nucleic acid sequence * Codon degeneracy* * * * * * *
Synthesizing
oligonucleotide
PROBE:GGGGACGAGTCCTCCGTTCT
The nucleic acid sequence is
Deduced from amino acid sequence
Chemical synthesis
Juang RH (2004) BCbasics
8/12/2019 Hibridizasyon Son
19/33
GG
ATC
CATCC
CCTGCTCAGGAGGCAAGAGG
CAT
GGGGACGAGTC
CT
CCGTTCT
P32
Target geneDNA
denaturation
Single colony
Lysed
Hybridization
Probe is labeled with radioactive 32P
Juang RH (2004) BCbasics
8/12/2019 Hibridizasyon Son
20/33
8/12/2019 Hibridizasyon Son
21/33
FISH
Molekler sito-genetikteki hzl ilerlemeler,bantlama ve boyama tekniklerinin hzlgeliimiylesalanmtr.
Standart bantlama teknikleri yalnzca birdenemede bir hcre iin tm genomusorgulamada yetersiz kalmaktayken,
Fluoresan in situ hibridizasyon (FISH),genleri ve kromozomlar boyamada fluoresanmolekllerin kullanld bir yntem olarakbantlama teknikleriyle birlikte iyi birdeerlendirmearacdr.
8/12/2019 Hibridizasyon Son
22/33
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/57/FISH_%28Fluorescent_In_Situ_Hybridization%29.jpg8/12/2019 Hibridizasyon Son
23/33
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/57/FISH_%28Fluorescent_In_Situ_Hybridization%29.jpg8/12/2019 Hibridizasyon Son
24/33
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/77/Bcrablinter.jpg8/12/2019 Hibridizasyon Son
25/33
Blotlama Teknikleri
Bu teknikler, nkleik asitlerin (DNA veRNA) ve proteinlerin hcre iilokalizasyonlarnn tespiti, miktarlarnntayini, ekspresyonlar, reglasyonlar ile
deiik bulac hastalklar ile kaltsalhastalklarn belirlenmesinde ve adlivakalarda ska kullanlmaktadr.
Blotlama, DNA, RNA ve protein gibi
makromolekllerin naylon veyanitroselloz membranlar zerineaktarlmas ilemine verilen isimdir.
8/12/2019 Hibridizasyon Son
26/33
Blotting (Blotlama) Teknikleri
Southern Blot
Northern Blot
Western Blot
DNA Southern Blot
RNA Northern Blot
Protein Western Blot
8/12/2019 Hibridizasyon Son
27/33
Southern Blot
Bu tekniin basamaklar 1. Uygun restriksiyon enzimi ile DNA nn
kesilmesi 2. Kesilen DNA nn agaroz jelde
yrtlmesi 3. DNA nn denatre edilmesi 4. Denatre edilen DNA nn naylon veya
nitroselloz membrana transfer edilmesi
5. Tek iplikikli DNA probu ile membrannmuamelesi 6. Grntleme
8/12/2019 Hibridizasyon Son
28/33
06_12.jpg
8/12/2019 Hibridizasyon Son
29/33
06_12_2.jpg
8/12/2019 Hibridizasyon Son
30/33
8/12/2019 Hibridizasyon Son
31/33
Northern Blot
Bu tekniin basamaklar
1. Uygun restriksiyon enzimi ile RNA
nn kesilmesi 2.RNA nn naylon veya nitroselloz
membrana transfer edilmesi
3.Tek iplikikli RNA probu ile
membrann muamelesi
4. Grntleme
8/12/2019 Hibridizasyon Son
32/33
8/12/2019 Hibridizasyon Son
33/33