Beton jest materiałem konstrukcyjnym o niezwykle cennych właściwościach. Jego niewątpliwymi zaletami są trwałość, wytrzymałość, odporność na czynniki korozyjne……..Przede wszystkim stanowi on jednak tworzywo, z którego możemy kształtować przestrzeń, wznosić bardzo różnorodne obiekty. Technologia betonowa zrewolucjonizowała współczesną architekturę. Pozwoliła na stosowanie elementów prefabrykowanych w budownictwie. Dzięki właściwościom konstrukcji żelbetowych możemy przekrywać duże powierzchnie. Przed powszechnym stosowaniem betonu stosowano konstrukcje stalowe, które miały jednak wiele wad, wymagały dużej ilości śrub i nitów, rdzewiały, deformowały się w czasie pożarów. Beton znano już dawniej, jednak pełnil on rolę podrzędna w budownictwie. Stosowano go na przyklad do wzmocnienia fundamentów.W drugiej połowie XIX wieku zdarzały się odosobnione przypadki wykoywania domów z betonu, były to amerykańskie wille-np.dom W.E.Warda w Port Chester.

Jednak niedoceniano jeszcze możliwości tego materiału i stosowano go jak gdyby w zastępstwie zwykle stosowanej cegły, czy kamienia. Dom W.E.Warda jest typową eklektyczną willą, jakie powstawały w tamtym okresie w Ameryce. W 1867 roku francuski ogrodnik- dekorator Joseph Monier zgłosił patent ,którym zastrzegł sobie prawdo wynalazku żelbetowych koszów dla potrzeb ogrodnictwa. Zgodnie z anegdotą to odkrycia przez niego żelbetu doszło przypadkiem, gdy żelazny kosz wpadł Monierowi do płynnej masy betonowej. Po wyciągnięciu kosza beton utworzył na nim cienką powłokę, która szybko stwardniała.Monier pokazał na wystawach światowych w Paryżu produkty, jakie stworzył z żelbetu, były to różne naczynia, rury, podkłady kolejowe. Dostrzeżono wszechstronność materiału, jednak wciąż nie zdawano sobie sprawy z możliwości jego zastosowania. Pierwszym człowiekiem, który sformułował podstawową zasadę konstrukcyjną żelbetu był Tadeusz Hyatt. Jednakże podstawą popularności betonu w Europie stała się działalność Francois Hennebique’a . Opracował on metodę wznoszenia jednolitych konstrukcji z żelbetu, stosując ja następnie w swych realizacjach. Na wystawie w Paryżu w 1900 roku przekonał obecnych tam architektów i konstruktorów o pożytkach płynących z zastosowania nowego materiału. Otworzyły się nowe możliwości kształtowania formy w architekturze. Zbiegło się to w czasie z dążeniem szeregu wybitnych architektów początku XX wieku do prostej, zgodnie z założeniami funkcjonalizmu formy. W roku 1902 powstaje żelbetowy szkielet fabryki „Kelly and Jonem” w Greensburgu w USA. W Europie pierwszym budynkiem mieszkalnym o konstrukcji żelbetowej był dom mieszkalny przy ulicy Franklina w Paryżu. W krotce żelbet zostaje także wykorzystywany do budowy pięknych mostow, np.mosty Roberta Moillarta w Szwajcarii.

most Maillarta na rzece Arve pod Genewą, 1936- 1937

Beton oraz konstrukcje żelbetowe zaczęto wykorzystywać na coraz większą skalę. Jednakże piękno architektury betonowej w pełni wyeksponował w swych dziełachwielki architekt XX wieku- Le Corbusier. Jednym z jego słynnych dzieł był Blok Marsylski. Stoi on na wzgórzu, wśród zieleni. Le Corbusier po raz pierwszy pozostawił tu nieotynkowane fasady, których powierzchnie stanowił surowy beton.Zacytuje tu jego słowa dotyczące takiego rozwiązania: „Wydaje się rzeczywiście możliwe traktowanie betonu tak, jakby był odtworzonym kamieniem, wartym eksponowania w swym stanie naturalnym. Dzięki odpowiednim deskowaniom można w betonie uzyskać zjawiska plastyczne, jakie osiągali Egipcjanie przez wykuwanie napisów reliefowych w swych świątyniach.” Jednak w ówczesnych czasach betonowa elewacja budynku budziła wiele kontrowersji. Oto wypowiedź jednego z teoretyków architektury- Lewisa Mumforda, po obejrzeniu tego obiektu: „Zewnętrzne powierzchnie betonowe w stanie surowym wyglądają bardzo dobrze z oddalenia. Ale z bliska ta surowość staję się niedbałością i po prostu brutalnością. O ile surowość nie ociosanego kamienia jest umotywowana w budowlach zabytkowych, to jest ona nie do przyjęcia w nowoczesnym budownictwie, zwłaszcza we współczesnej epoce techniki, w której przyzwyczailiśmy się do gładkości i precyzji wyrobów przemysłowych.” Podobne odczucia dzielilo wielu współczesnych Mumfordowi, o czym świadczyły zaciekłe protesty przeciw tej wspaniałej budowli.

Kolejnym wielkim dziełem mistrza jest klasztor La Tourette koło Lionu, również otoczony zielenią, położony na stoku wzgórza. Klasztor dominuje nad otoczeniem.

Wewnątrz Koćioła, będącego betonowym pudłem, światlo przenika do mrocznych wnętrz tworząc mistyczny nastrój, sprzyjający kontemplacji.

Cały obiekt wykonany jest z betonu odlanego w drewnianych szalunkach bez przywiązywania wagi do ułożenia desek. Był to zabieg zamierzony. Oto co mówił na ten temat sam Le Corbusier: „Nie osłonięty beton ujawnia najmniejsze niedoskonałości połączenia desek, słoje i zgrubienia, sęki. A czyż u mężczyzn i kobiet nie widać zmarszczek i znamion, haczykowatychnosów i niezliczonych znaków szczególnych?...Błędy leżą w naturze człowieka; one są naszym

udziałem, naszym codziennym życiem. To co się liczy, to iść Dalej, być wrażliwym, mierzyć wysoko i być lojalnym”. W obiekcie tym Le Corbusier wyeksponował piękno surowego betonu. By nie zakłócać piękna tej betonowej rzeźby Le Corbusier zmniejszył oddziaływanie innych elementów takich jak np. okna, które są szklanymi taflami wsadzonymi bezpośrednio w betonowym obramowaniu. Innym sakralnym dziełem Le Corbusiera była powstała wcześniej kaplica w Ronchamp. Jest to niezwykle rzeżbiarsko potraktowana forma wykorzystująca właściwosci zastosowanego materiału- betonu. Caly obiekt jest zestawiony z miękko wygiętych krzywizn. Nad białymi ścianami wisi ciemnobrunatna masa wklęsłego dachu, który opada do środka jak baldachim. Przekrycie nie lezy tu jednak bezpośrednio na ścianach. Między ścianami a dachem Le Corbusier pozostawił szczelinę, przez którą wpada do wnętrza światlo. Masywny dach wydaje się być oderwany od budynku. Przekryciem zastosowanym przez Le Corbusiera jest dwukrzywiznowa łupina ze zbrojonego nie otynkowanego betonu. Wnętrze jest zakomponowane przez światło, tworzące mistyczny nastrój. Ściany pokryto we wnętrzu betonowym narzutem o wyrazistej fakturze.

Dzisiaj na beton patrzy się zupełnie inaczej ,, a mianowiciejako na tworzywo, z którego możemy kształtować przestrzeń, tworzywo, z którego możemy wznosić różne obiekty. Mogą onenam się podobać, mogą nas fascynować albo bulwersować. . Piękno jest pojęciem względnym i subiektywnym.