◆

2 zaterdag 29 september 20182 Actueel

W ie zag ooit deHilversumse stas-cooter qugo in het

wild, of een trikke (ook eensta-driewieler), de paukool(soort mini-segway), of step-jes met zadel zoals de stigoof veeley?

De 51-jarige Jacoba vanGastel oefent alleen als hetrustig is met haar elektrischeeenwieler. Wie haar toch eenkeer betrapt, kijkt ongetwij-feld zijn ogen uit. „Oefen iksinds een paar maandenmee, ’s avonds in een parkje,als er niemand meer is. Om-dat de monowheel één heelgroot wiel heeft, is hij ergstabiel. Putdeksels en stoe-pranden zijn geen enkelprobleem. Het is vooral eenkwestie van leren op- enafstappen en remmen.”

Wekelijks verschijnen ernieuwe vervoermiddelen,constateert het Verbond vanVerzekeraars. Dat zit behoor-lijk met de handen in hethaar. Woordvoerder Oscarvan Elferen: „Geweldigeinnovaties, maar iedereenmoet wel weten waar hij ofzij aan toe is bij de aanschaf.

De wetgever is genoodzaaktachter al die ontwikkelingenaan te rennen, wat vaakresulteert in ad hoc beleid.”

„Het ene voertuig mag welop de openbare weg, hetandere niet. Op deze moeteen kenteken, op die weerniet. Het ene valt onder deWA-verzekering (verplichtvia Wet aansprakelijkheids-verzekering motorrijtuigen,red.), de andere onder deaansprakelijkheidsverzeke-ring (niet verplicht, red.) envoor de derde is helemaalniets geregeld.”

RisicofactorVolgens de verzekeraarsvormen al die nieuwe voer-tuigen een extra risicofactorin het verkeer. „Wij makenons zorgen over de toene-mende diversiteit aan ver-voersmiddelen op de open-bare weg. Andere wegge-bruikers moeten wennenaan deze nieuwe verkeers-deelnemers aan het verkeeren kunnen daar nog nietaltijd goed op anticiperen”,zegt Van Elferen.

Als voorbeeld noemt het

verbond de elektrische fiets.„We zien dat e-bikes, ook alzijn dat allang niet meer denieuwste toetreders tot deNederlandse weg, vaker vande zijkant worden aangere-den. Voor ons een indicatiedat medeweggebruikers desnelheid van e-bikes nietgoed kunnen inschatten.Oplettendheid is dus gebo-den.”

Ook de liefhebber zelf zitte springen om duidelijk-heid, zegt oprichter Jacobavan Gastel van ’We allwheel’. Ze is sinds 2016 actiefpleitbezorger van ’Iwheels’,individuele elektrische ver-voersmiddelen in Neder-land. Die zijn wereldwijdbegonnen aan een niet testuiten opmars, denkt ze.Zeker in drukke steden,waar de opvouwbare elektri-sche step een alternatief isvoor volle metro’s, trams énfietsenstallingen. Tenminste,als zo’n step legaal is.

Daar wringt de schoen,althans in Nederland. VanGastel: „Deze trend hadeerder opgepakt moetenworden door de overheid.”

Kan alsnog en relatief een-voudig, benadrukt ze. „Mijnoproep aan de politiek: kijknaar de aanpak in België.Daar is al ruim tien jaar eenaparte categorie voor voer-tuigen met een kleine im-pact, een klein volume eneen snelheid van maximaal25 kilometer per uur. Dieworden daar net zo behan-deld als de elektrische fietsen kunnen gewoon wordenverzekerd via de persoonlij-ke aansprakelijkheidsverze-kering.” Een verplichteWA-verzekering inclusiefverzekeringsplaatje is dus

niet nodig.België loopt hiermee voor-

op in Europa, weet VanGastel. Dat het bij de zuider-buren niet zwart ziet van dehippe individuele vervoer-middelen, is wat anders.„Heeft ook te maken met dekwaliteit van de wegen enfietspaden daar. Maar hetkan daar dus wel.”

PopelenIn Nederland staan fabrikan-ten en importeurs te pope-len, maar is het gebrek aaneen duidelijke indeling voorlicht gemotoriseerde voer-

tuigen het probleem. Simpelgezegd wordt elke nieuwko-mer op dit gebied ingedeeldin twee categorieën: verbo-den op de openbare weg of’bijzondere bromfiets’.

De categorie ’bijzonderebromfiets’ werd ruim tienjaar geleden in het levengeroepen bij de komst van desegway. Toenmalige ministervan Verkeer en WaterstaatCamiel Eurlings wilde geenrijbewijsplicht invoeren voorsegwaygebruikers ’om niet teveel belemmeringen op tewerpen voor de introductievan innovatieve vervoersmid-

delen’. Dat schrijft Cora vanNieuwenhuizen, de huidigeminister van Infrastructuuren Waterstaat, aan de Twee-de Kamer, naar aanleidingvan het ernstige ongeval meteen stint (elektrische bolder-kar) in Oss.

Van Nieuwenhuizen lijkt tebeseffen dat de segway-regeling (zie kader) zijnbeste tijd gehad heeft. Zeheeft de SWOV en de RDWopdracht gegeven ’met voor-rang’ advies uit te brengenover het al dan niet aanpas-sen van de regels ’voor toela-ting en veilig gebruik op de

weg van licht gemotoriseer-de voertuigen, voor zoverdeze niet al onder Europeseregelgeving vallen’.

„Scheer elektrische exotenin elk geval niet over eenkam”, zegt Van Gastel. „Eenstint is qua gewicht, omvangen plek op de weg niet tevergelijken met een hover-board.”

MinisterWelke voertuigen en onder-delen van voertuigen wor-den toegelaten tot de Neder-landse markt, bepaalt deminister van Infrastructuur

en Waterstaat, voor zoverEuropa dat niet al heeftbepaald. De Rijksdienst voorhet Wegverkeer (RDW)toetst of een voertuig aan dewettelijke regels voldoet.Voor een veiligheidsrappor-tage over een nieuw voertuigdoet het ministerie vaak eenberoep op de Stichting We-tenschappelijk OnderzoekVerkeersveiligheid (SWOV).Die kijkt vooral naar hoe eennieuw voertuig zich beweegtten opzichte van anderedeelnemers aan het verkeer,zegt woordvoerder PatrickRugebregt. „De snelheid, de

plaats op de weg, de leeftijdvan de bestuurder, de breed-te, bediening, wendbaar-heid, dat soort zaken.”

Weten waar je aan toe bentis hard nodig, merkt een-wielrijdster Jacoba van Gas-tel. „Met maar een wiel ismijn monowheel formeelniet eens een voertuig en eris geen typegoedkeuringnodig. Toch krijg ik hem totnog toe niet verzekerd en ikga er dus absoluut de open-bare weg niet mee op. Echtnog een grijs gebied.”

Henk Runhaar

Het drama in Oss zet innovatieve voertuigen zoals deelektrische bolderkar in de hoek ’dus toch gevaarlijk’.

Monowheel.FOTO FRANCOIS GUILLOT

Elektrische step. FOTO EPA/EUGENE GARCIA

’Exotische’voertuigenonstuitbaar

Het wemelt op onze straten, fietspaden en trottoirs van deelektrische voertuigjes. In alle soorten en maten, legaal enillegaal. Van de algemeen geaccepteerde hoverboards, tochmeer kinderspeelgoed, en de elektrische fiets tot steppen enskateboards op accupower. Na het vreselijke treinongeluk inOss waarbij vier kinderen om het leven kwamen die in eenstint werden vervoerd, laait de discussie op over zulke voer-tuigen.

’Als parkje leegis, oefen ik metde monowheel’

Boodschappenstint. FOTO STINT

Hoverboard. FOTO ANP/PIROSCHKA VAN DE WOUW

◆zaterdag 29 september 2018 3Actueel 3

Segway. FOTO EPA/DAVE HUNT

Zelfrijdende of zelfsvliegende auto’s, datduurt nog wel even.Eerst breekt de elektri-sche deelstep doorverwacht Deborah Nas,hoogleraar strategischontwerpen voor nieuwetechnologieën aan deTU Delft.„Iedereen kan ermeerijden. En zo’n step isaltijd mee te nemen.Met een hoverboard ofonewheel loop je nogbest te zeulen in detrein.” Nas spreekt uitervaring. „Ik had alheel snel een hover-board om van de treinnaar de universiteit terijden. Na vier maan-den bleek dat je er nietmee op straat mag. Nuzit zo’n board in degadgethoek. Ze zijnook echt niet zo veiligin de praktijk. Je maaktvaart door de tenen vanbeide voeten tegelijknaar beneden te duwen,sturen doe je met éénvoet. Rijd je over eenhobbel, dan maak jeongewild een cirkel. Deopvolger, van Ninebot/Segway, is minder ge-voelig. Die bestuur jemet je knieën.”De hoogleraar rijdt ookelektrische eenwieler.„Die vergt een leercur-

ve. Blijft ook een nicheverwacht ik.” Andersligt het bij de stepjesmet elektromotor.„Amerikaanse stedenworden er nu meeoverspoeld. Voor eendeelproject moet je nueenmaal veel voertui-gen hebben. De steppenvervullen in elk gevaleen duidelijke behoef-te, die van vervoer voorde first en last mile.”Nederland volgt, denktNas. „Er zal in hetbegin heus wel eerstworden geklaagd. Datzie je nu al bij deelfiets-projecten. Zo’n fiets dievan niemand is, maardie wel in de stallingvoor jouw deur staat.Dat wekt ergernis.”Mensen houden sowie-so niet van verande-ring, zegt de hoogle-raar. Elektrische voer-tuigen liggen extraonder een vergrootglas.„Negatieve gebeurte-nissen worden enormopgeblazen, lijkenerger door de media-aandacht. Terwijl erprocentueel wellichtveel meer veilige kilo-meters mee zijn gere-den. Zo’n ongelukvoedt de angst, maarmet paniekzaaierijschieten we niks op.”

’Met paniekzaaierijschieten we niks op’

Vooral de elektrische fietsen de hoverboard staanbekend als brokkenma-kers. Het aantal ongeval-len met e-bikes stijgt snel.Slachtoffers krijgen rela-tief vaak te maken meternstig letsel. Door onge-vallen met elektrischefietsen neemt het aantalNederlanders met eendwarslaesie toe, meldtDwarslaesie Organisatie

Nederland (DON).De hoverboard, verbodenop de openbare weg,maakt vooral slachtoffersonder kinderen. Permaand belandden vorigjaar 100 tot 150 kinderenop de spoedeisende hulp,vaak met gebroken armenof polsen. Veilig Verkeer Nederland(VVN) stelt dat er ’nietheel veel’ ongelukken met

kleine elektrische voertui-gen gebeuren. ,,Daaromkrijgt dit bij ons nu nietde hoogste prioriteit’’,zegt woordvoerster Joséde Jong. Bij de stint is deverkeersvereniging nauwbetrokken. „Dit voorjaarhebben we op verzoek vande leverancier geholpende rijtraining voor stint-bestuurders te professio-naliseren. We geven ook

scootmobiel- en e-bike-trainingen.”Het Openbaar Ministeriemeldt dat de politie ’enke-le tientallen keren perjaar’ illegale elektrischevoertuigjes in beslagneemt. Boetes beginnenbij negentig euro voor hetniet tonen van het verze-keringsbewijs tot 360 eurovoor onverzekerd rondrij-den.

Vooral e-bike en hoverboard zijn berucht

Qugo. FOTOQUGO PR