Ho bieu chanh song thac voi tinh

ng thác vì tình 1 www.hobieuchanh.com

ng thác v i tình

Bi u Chánh

1- HÒN PHÚ QU C

Hòn Phú Qu c là m t h i o l n nh t thu c v ch quy n và n m trong h i ph n c ac Vi t Nam t x a n nay.

Tuy chúng tôi ch a nghe m t v n nh n hay thi s nào ngâm v nh mà tán d ng th ngnh c a hòn n y, song xem a d , c s ký chúng tôi c bi t d vãng l ch s c a Phú Qu ct v vang, c th y v trí chi n l c r t tr ng y u, c hi u ngu n l i kinh t r t phong phú,i v y chúng tôi th ng l u ý, m c d u ch a ch n hay ghé m t lên hòn Phú Qu c.

C ng nh ai, thu nay chúng tôi ch bi t Phú Qu c n m trong v nh Thái Lan, cách th xãtr n Hà Tiên ch ng b n n m ch c h i lý, ngh a là kéo ng ngay không t i m t tr m cây sngàn. G p mùa gió xuôi, thuy n bu m t Hà Tiên ch y ch ng hai ph n ngày thì ra t i, còn hi ngi thì phi c bay có hai m i phút ông h . Theo qu c s , thì h i cu i th k 17, M c C u là m t di th n c a nhà Minh bên TrungQu c, không ch u hàng ph c nhà Thanh, ng i ch b n b binh qua chi m o Phú Qu c làm

n c mà dung thân. Dòm th y x Ch n L p ang lo n l c, ng i th a dip m i b vào l ca chi m luôn m t vùng duyên h i Hà Tiên xu ng t i m i Cà Mau.

m 1698, chúa Nguy n Thu n Hóa sai c Nguy n H u C nh em binh vào d p lo ngiùm cho vua Ch n L p, l p ra Hai Tr n là Tr n Biên Dinh t i Biên Hòa v i Phiên Tr n Dinh t iGia nh r i di dân àng ngoài vào l p làng, l p xã, mà khai thác ru ng v n. M c C u ã có l p

c b y làng trong vùng Hà Tiên nên n m 1708, ng i m i em c ph n t n y mà d ng chochúa Nguy n. Tri u ình bèn l p Hà Tiên thêm m t tr n n a và phong cho M c C u ch c T ngBinh c m quy n cai tr tr n n y.

n gi a th k 18, Tây S n d y nghi p, hi p binh v i binh c a chúa Tr nh mi n B c màánh ép Thu n Hóa. Chúa Nguy n ph i mông tr n vào t Gia nh mà lánh n n. Chúa Nguy n

Ánh cùng nhi u danh t ng là các c Châu V n Ti p, Lê V n Duy t, Nguy n V n Thành, TônTh t H i, Nguy n Hu nh c n núp trong hòn Phú Qu c nhi u l n và có l n ph i nu ng náu

t th i gian khá lâu, sau m i khôi ph c c giang san, lên ngôi báu mà l p nhà Nguy n.Phú Qu c ã có m t l ch s v vang nh v y, l i thêm n m dài theo duyên h i Nam ph n

Vi t Nam: hòn Phú Qu c phía trên, qu n o Côn Nôn phí d i, ó là 2 c n c thiên nhiên c ai quân phòng th c vùng n y. Mà x a nay Phú Qu c còn n i danh s n xu t th n c m m

cá c m là n c m m hòn, l i có m m nêm, có n t, có cá bi n, có i m i, có huy n, có tiêu,có d a, ó là m t m ch cho ng i ta th y Phú Qu c có t ng lai y h a h n v ng nghi p,nông nghi p và khoáng nghi p.

Chúng tôi không quan tâm v kinh t , mà l i mang cái t t a xem m y c tích, a d okh p núi sông, a ng i ch v ng v mà nhìn non, nhìn bi n, nhìn c , nhìn cây, th ng th c

nh thú thiên nhiên c a t o hóa xây d ng. G n trót i chúng tôi ã b c d o xem nhi u n itrong x . Chúng tôi c vi ng B c ph n Vi t Nam m t l n c m i ngày, có d o ch iTrung ph n nhi u l n, nhi u ch , c ng có bi t Nam Vang, Bi n H , Xiêm R p. Tròn hai m i

nh Nam ph n Vi t Nam thì ngo i tr Hà Tiên, ch nào chúng tôi c ng có d u ch n kh p h t.

http://www.hobieuchanh.com


m 1943, chúng tôi c r nh rang thong th . M t ông b n thân có d p i Hà Tiên, ôngi chúng tôi i v i ông m t vòng L c t nh ch i. Chúng tôi xách hành lý lên xe i li n v i b n.

t bu i s m m i, m t tr i xán l n, xe t i ba Hòn là ch ng R ch Giá qua g p ngHà Tiên xu ng Hòn Chông ch y d c theo mé bi n. Ch t th y m t quang c nh s xanh d n,dài thòn, cao v i hi n lên ngoài bi n. Chúng tôi bi u ng ng xe, leo xu ng, h i cái gì? Ng i tanói ó là hòn Phú Qu c. Té ra hòn Phú Qu c là v y ó.

Chúng tôi ng c nhiên, ng ó trân trân, m t ng ngáo, lòng xúc ng. Thu nay xem a v hòn Phú Qu c, chúng tôi t ng nó nh , l i n m ngoài xa, trong b th y d ng v y thôi, ch

dè âu nó hùng v , cao ng t, l i có v âm u, trù m t, n m d i g m tr i, trên m t bi n, m t ng s t d i Hòn Chông lên g n t i C n V t nh v y âu.

Tuy tr o tr c c mu n ra vi ng cho c Phú Qu c, b i v y lên t i Hà Tiên, chúng tôi ixem các th ng c nh mà x a nay ng i ta th ng ngâm v nh. Xem ph n m c a h M c, xem

nh thú ông H , xem m i Pháo ài, xem chùa Th ch ng, d u vui ch i ph chí, chúng tôing không quên hòn Phú qu c s ng s ng xanh d n, cao v i n m trên m t bi n kia. Chúng tôi c

th th n tr c ch Hà Tiên, m t nhìn, trí h i: ai trong hòn ó, làm chi, cách xa l c a n àochen l n, h ng hái c nh tranh, v y mà có th y c thú vui, có tìm c h nh phúc gì hay không,hay là c ng ph i mang n ng túi s u gánh th m, là hình ph t d nhiên c a loài ng i trong tr n th ,tr n i âu c ng không kh i?

ng bàng hoàng t l may chúng tôi g p m t c k lão, ch m t liêu nu c m m PhúQu c vì có vi c nên vô Hà Tiên ã m y b a r i. Chúng tôi làm quen và bày t c m tình i v ihòn Phú Qu c, mu n ra ó xem ch i ng th ng th c c nh thú im lìm núi r ng minh mông tr inu c. C k lão nói lúc n y gió ng c, i ghe bu m ra hòn thì b t ti n l i hi m nguy n a, b i v yai mu n i ch i c ng i mùa gió xuôi m i i. Bi t không th i c, nh ng mu n hi u c nh

t ngoài hòn, chúng tôi bèn ân c n m i c v phòng chúng tôi u ng trà nói chuy n ch i. Nhcu c h i àm n y nên chúng tôi c bi t Phú Qu c v di n tích, nh n s , ngh nghi p, giaothông, hành chánh, không sót m nào h t. Mà nh ng m ó không ph i là m chúng tôi c nbi t, chúng tôi m i h i c v chuy n x a, tích c , v phong hóa, dân gian, v c nh v t thanhnhàn, n u c có bi t vi c chi khác th ng xin c nói cho chúng tôi nghe ch i.

m i c i và nói: ”Vi c c Cao Hoàng ngày x a mông tr n cùng cung quy n và vài t ng ra Phú Qu c lánh n n, vi c y m y ông u bi t, c n gì ph i nói. Còn dân c trong làng

ng i ch t phác, ngày êm ch bi t s ng v i tr i n c, vui v i gió mây, b n vói cây r ng, v iá núi, b i v y b n gan ch c d , quen tánh gi n d , yêu thú thiên nhiên, mãn i l c c trong

th o l , ch ng ch t yên m d i s n c c, ngh c ng không có vi c gì áng nói”.Chúng tôi nói: „chúng tôi sanh tr ng gi a ch n phi n ba danh l i, thu nay c ham chen

n mà gi t giành vui s ng, ch a h ngh t i s an b n l c o bao gi . Nay nghe c t c nh ia dân c trong hòn, chúng tôi xúc c m r i gi t mình. N u h lánh xa danh l i r n ràng s ng

im lìm v i núi r ng, v i tr i n c, mà h c vui s ng, kh i bu n lo, té ra h khôn h n chúngtôi nhi u quá. V y n u c ng i ch a m i, xin c vui lòng k s m t vài chuy n cho chúng tôihi u tâm h n, tình c m, s thích, cùng nguy n v ng c a h ng bình dân coi có gi ng v i ng itrong l c a hay không?”

k lão vu t râu và c i mà nói: ”H ng bình dân âu c ng v y, ai c ng kính k ph i,ghét ng i qu y, ai c ng c m trí ân, ai c ng mong s ng c m no an n, ch không có nguy n

ng cao xa gì h t. Có ít ng i trong l c h có ti n, h em v n ra ây mà l p nghi p,ho c tr ng tiêu, ho c làm n c m m. M y ng i ó chí quy t x l i, b i v y dân trong hòn tuynh h c d b làm n song không có c m tình chi l m.

Còn có m t h ng ng i n a “h ng n y c ng không nhi u, trong l c a, h g p cu c ich ng may hay là có vi c c u t sao ó nên h ra ây, h t ham vui s ng, c ng không tính th



i, ho c h ki m chùa mà tu, ho c lo dùi thân n i h o lánh, tr ng khoai t a b p mà s ng,ng nh không mu n g n g i v i ng i i n a. M y ng i ó áng th ng, b i v y cách

y m i n m tr c có hai cô s ng trong hoàn c nh ó, lúc s ng ai c ng kính, ch ng ch t aing ti c”.

Ham tìm nghe nh ng chuy n d th ng nh v y, chúng tôi nài n c k lão thu t rõchuy n c a hai nàng thi u ph ó cho chúng tôi nghe. Chuy n c nói sao m ng t ng nh thiêntình s c chàng Paul và nàng Virginie do nhà v n hào pháp Bernardin de Saint Pierre vi t ngày

a, m t ái tình thành thi t, nh b n hàn b i áp nên c âu y m an vui, r i b l i danh lôi cu nmà ph i rã r i ch t h t. Ð c nghe câu chuy n “S ng thác v i tình“ n y, chúng tôi c m xúc c c

m, quy t ph i n t n n i mà th y d u tích c a c p nam n thanh niên ch t vì tình ó. C klão h a v i chúng tôi ngày nào chúng tôi ra t i ch D ng ông c s a chúng tôi i xem haicái m n m song song trên i, l i có m t cái m c a m t bà m n m trên mà gìn gi .

Tr v Sài Gòn t y n nay chúng tôi c mong m i i ra Phú Qu c. trót m i m y n m,vì th i cu c l n x n, chúng tôi không th i c. n bây gi ng giao thông m i c thongth d dàng, có phi c a hành khách m i tu n i m t chuy n, s m m i i chi u v , nh v ynên chúng tôi m i c mãn nguy n.

Nh ng ra t i phú qu c thì c k lão nói chuy n v i chúng tôi cách 13 n m tru c, c ãch t m t lâu r i. May nh có ng i khác c ng bi t ch n n nh n c a ái tình h i tr c, h adùm chúng tôi qua r ch leo i, v t cây lên núi, n m t cái su i n c trên cao ch y xu ng ro re,ch y qua cái tr ng nh có m y cây d a ng x r còi c c. Ng i ch kho nh d t d a bên khe

c mà nói ó là ch n n nh n c a ái tình c t chòi s ng h m hút v i nhau ngày x a, r i ch lêntrên s n núi mà nói ó là m c a m y ng i au kh vì tình, ã tr d t n tr n nên m i cngàn thu yên gi c.

Chúng tôi bái tr c m mà kh n vái, r i ng nhìn quang c nh r ng núi t ch m ch bao la.Chúng tôi au n b i h i n r i n c m t.

Ng i a ng chúng tôi lên ây l i nói lúc sanh ti n m y n n nh n th ng g n g ii ông lão s tu trên am An Viên trong vùng núi Chóp Chài, là vùng có nh cao nh t trong

hòn, cao t i 925 th c. Chúng tôi c y ng i d n ng cho chúng tôi n am An Viên mà h ith m.

Am An Viên c t trên tri n núi. Chúng tôi b c vô thì th y c lão s tóc râu b c tr ng, ctu theo o Giáo, tu i ã quá th t tu n mà s c kh e v n ch a gi m suy. Nghe chúng tôi h i ám

n nh n c a ái tình thì c nói: ã hi u r i, còn h i làm chi n a. "Ð o t nhiên sanh c. H ctan, t nhiên tr v o, cu c i c tu n hoàn luân chuy n nh v y hoài, ch có vi c chi âu mà

i”.Chúng tôi ph i nài n c n l i, c lão s m i ch u nói g c tích, tên tu i c a n n nh n cho

chúng tôi bi t. Thu t m i vi c r i c tóm t t mà nói c r t ti c ng i i có s n h nh phúc dnhiên c a núi r ng, tr i n c dành mà không ch u an h ng l i l n l i tranh ua mà tìm th

nh phúc gì âu nên m i b t i h a. Th y m t tr i ã ng bóng, chúng tôi ph i cáo t c lão smà tr l i D ng ông.

Sài Gòn h m nay, chúng tôi góp các l i c a lão s mà t l i thành thiên th m s”S ng thác v i tình“ c ng hi n cho các b n thanh niên nam n ã bi t c thiên tình s n y,ch c không vui mà có l ph i gi n. Nh ng ngh vì ph i có bu n r i m i c vui, ph i có gi n thì

i bi t th ng, b i v y chúng tôi không n công lao, ch mong kh i l i ch p trách.



2- T NGH A CH EM

Hòn Phú Qu c có dân c k ã m y th k r i, nh ng dân r i rác trong m y cái v nh,núp sóng gió cho êm m mà s ng v i cái ngh chài l i, ch ch a ngh t i cu c khai thác r ngnúi mà xây d ng nghi p nông th ng.

Cách ch ng 40 n m tr c ây, ng i ta c ng ch a th y có t ch c cu c khai thác nàoáng k . Dân c tuy t ng s nhi u h n, song h chòm nhom mà v i nhau thành xóm thành

làng, bên phía ông là phía ngó vô Hà Tiên thì t i Hàm Ninh, u d i thu c phía Nam thì i Cây D a, còn phía bên ông ngó ra h i i thì t i Du ng ông. Trong m i ch , dân n

cây phá r ng, tr ng chút nh mà n, ch ch a làm ru ng hay l p v n. Ghe bi n ch n cm, i m i, thuy n em vô Hà Tiên ho c R ch giá mà bán r i mua g o, mu i, v i, cùng các

t d ng c n y u khác ch v bán l i cho ng i trong hòn.Có làng có xóm, mà ch a có ng b giao thông cho mau và cho d . C ng ch a có

ng xuyên ngang qua hòn n i li n D ng ông v i Hàm Ninh là hai làng l n có ông dân nên thành ch . Thi t có m t s ng i s ng r i rác trong gi a hòn, ho c theo m y tr ng nh

tr ng d a, ho c c t am, c t chùa trên tri n núi mà tu; nh ng m y ng i y giao thông v i làngxóm ngoài mé bi n thì h v t cây, xô á, p ng mòn vô ra cho d v y thôi.

Lúc y phía sau ch D ng ông có m t con ng mòn i vô Gi ng Tiên r i i th nglên vùng Su i á. Qua kh i Gi ng Tiên m t i, n u ng i ta b ng r ng i qua phía tay trái, i

t kho ng xa thì ng i ta s g p m t cái tr ng nh c h n m t m u t v y thôi. Phía sau cót cái i n m d c d c t tr ng vô t i ch n núi, l i có m t cái su i a n c trên núi xu ng,

ch y ngang qua tr ng, r i i luôn ra ngoài m t i g p ng n r ch nh rút n c i th ng ra bi n.i chân i, d a bên su i, có m t cái chòi tranh x ch x c nh ng s ch s .

m ó, trong kho ng th ng tu n tháng ba, tr i ã m a c ít ám, n c su i tuônxu ng nhi u, mà t c ng m m nên d cu c. Bu i s m m i ng i ta th y trong chòi tranh n y có

t nàng thi u ph ch ng vài m i tu i, m t mày sáng r , n m trên cái chõng tre cho a contrai m i sanh ch ng vài tháng bú và d ng r i i l y n i vo g o n u c m.

c theo mé su i thì m t ng i àn ông tr n, m c qu n v n, tu i l i 45 t i 50, râu lúnphún, da en, s c m nh, ng lui cui cu c m ng ng t a b p, d i c ch c gi ng khoai langgiâm phía trên, lang ã âm ng n, bò g n ph gi ng.

Nàng thi u ph n u c m chín r i nàng i ra su i mà kêu: ”Chú Hai vô n c m, r i s làmti p, tr a r i ch c chú ói b ng”. Ng i àn ông c i mà nói: ”Thi u gì. n không h t ch , t

t quá, r i con coi mà. Chú tr ng mà bán, ch c c m g o cho chú cháu mình n; mãnmùa m a n y chú s tr ng giáp mé t tiêu phía bên i kia. Có ng i phía sau ch t t quá,

ã có d y chú cách tr ng tiêu và có h a cho chú dây tiêu ng chú tr ng. H nói trong haim mình s có tiêu mà bán, h l i ch u bán tiêu giùm cho chú n a”.

Hai ng i d t nhau lên chòi d n c m n v i nhau, n v i m t thèo cá khô n ng v i n aa m m bi n ch không có cá th t chi h t, nh ng ói b ng nên n coi ngon l m.

n c m v a r i, ch a k p u ng n c, thì em nh n m ng bên chõng chòi p và khóc,thi u ph l t t l i cái kh p t a vách múc m t chén n c mà u ng r i b ng em ng i cho bú.Ng i àn ông góp chén a mà d p, thi u ph nói: ”Chú ó cho con. Con cho em bú m tchút r i con s d n r a”.

Thi u ph n y tên Lê, còn ng i àn ông ó tên Hai C ng. Cha c a Lê là anh em chúbác v i Hai C ng. Cha c a Lê thu c nhà bác, nên Lê kêu Cu ng b ng chú.

Hai C ng quen tánh s ch s không ch u b y h y, b i v y m c d u Lê c n, Hai C ngng n c r i anh ta c ng b ng chén d a d em xu ng su i ng i r a.



Trong lúc y có m t thi u ph khác c ng c tu i cô Lê áo l a qu n hàng, da tr ng môison, di n m o thanh bai, t ng i y u u, trong r ng phía sau chòi i ra tr ng. Nàng mangthai nghén nên b ng u lên lùm lùm. Nàng nh m cái chòi c a cô Lê mà i t i, sau l ng có m t acon trai ch ng 12 tu i i m t cái gói l n mà nh trên u v i m t a con gái, l i 15 tu i, tayxách cái hoa ly i theo.

Cô Lê cho con bú no, th y nó nh vú mà ng , cô m i t nó xu ng chõng và l y m n pi. Cô day m t ra c a thì th y m t nàng thi u ph l v i hai a nh ng ng dòm vô chòi cô

li n b c ra h i:- Th a cô, cô mu n ki m ai? Hay là vô ây có vi c chi?Thi u ph b ng áp:- Th a cô, em ph ng xa, trong t li n ch ng may em b tai n n d n d p nên em

trôi n i ra ây. Em tính ki m chùa xin mà tu, em c y th ng em ây d t ng choem lên chùa u trên núi phía trong n y. Ði ngang qua gi ng r ng th ng em nói n mngoái có m t cô âu không bi t, c ng có ch a nh em, l i c t nhà trong n y, emnghe nh v y, em m i c y nó d t em ghé vô ây coi b n th nào và n u có th

c, thì em c ng s l p th nh cô có l ti n h n là chùa.- y m i cô vô. Vô nhà ng i nói chuy n.Thi u ph b c vô chòi tum húm ch có m t cái chõng tre ch em nh n m ng ó mà

thôi. Cô Lê ch cái chõng m i khách ng i. Khách b c l i dòm em nh r i h i:- Em nh là con c a cô ph i hôn?- Ph i, con c a em.- Con trai, b m nh m , ng quá. Cô sanh c m y tháng r i?- Hai tháng. Sanh hôm mùng 8 tháng giêng.- th ng d . Cô t cho em tên chi?- Chú em nói nó sanh trong ch n núi non, l i sanh nh m mùa xuân, nên chú em t cho

nó tên Xuân S n.- Tên t t quá.Hai C ng r a chén d a r i d i su i i lên, th y hai a nh th i xem m y gi ng

khoai, l i tr c chòi có hoa ly, v i gói, không hi u có khách nào n, nên x m x m i ri t vôchòi. B c vô th y m t thi u ph t ng m o oan trang xinh p, l i m c hàng l a nh gái sanggiàu, anh ta úp chén d a vào cái r d a vách r i day l i h i: "Cô em n ây có vi c chi v y?"

Cô Lê giành mà áp: ”Th a chú, cô ây bên t li n, cô b ho n n n nên ra hòn tínhki m chùa xin mà tu. Cô i ngang qua kho ng n y, hay có mình ây, cô ghé xem coi, n u côcó th nh mình c thì cô xin v i mình có l ti n h n là chùa”.

Hai C ng nói: ”A! Té ra cô em c ng b tai n n nh con nên cô c ng ki m ch dung thânmà lánh xa i nh con. Cô em ng i ó ch i, ng i ng tôi nói cho mà nghe”.

Cô Lê ti p m i ng i khách ng i trên cái chõng và cô c ng ng i m t bên.Hai C ng b c ra ngoài l n vô m t viên á l n d a c a r i anh ta ng i trên viên á

ngó khách mà nói: ”Núi r ng cây n c, u là v t c a tr i sanh ch không ph i c a ai h t. Tronghòn n y, nh n s thì ít, mà t ai thì nhi u, ai mu n ch nào thì d n d p c t nhà mà , ch ng

n ph i h i ai, ph i xin ai. Chú cháu tôi Sài Gòn, n m ngoái ra ây, con cháu tôi c ng tínhki m chùa mà n ng náu nh cô em bây gi v y. Tôi h i th m ng i ta r i t nó lên c nh chùa

phía trên ây mà xem th . Trong chùa có m y bà vãi s n lòng cho chú cháu tôi mà tu. Nh ngtôi th y có ch không ti n. Tu ng làm gì? Ch c thành Ph t c hay sao? Không ch c, n u nótu ng c u ph c v ki p sau, thì âu c ng có chùa cho mình tu, c n gì ph i v t bi n b ngngàn cho xa? Mà ph i làm ph c m i c ph c. Chú cháu tôi không có b c ti n, không có th

c, làm sao giúp ai c mà mong ph c báo? Chú cháu tôi tính lánh i, không mu n



chung ch v i thiên h cho kh i au kh , kh i b c t c, nên m i ra t i ngoài n y, n u chùa thìph i theo k lu t trong chùa, ph i tuân pháp gi i v o, m t t do h t. Tôi không b ng lòngnh ng tôi không nói ra. Tôi h i trong hòn n y còn chùa nào n a hay không, thì m y bà vãi nóitrong vùng núi Chóp Chài có am An Viên c a m t s huynh tu. Tôi h i th m ng r i tôi g icon cháu tôi l i chùa ng tôi i tìm am An Viên. Tôi g p c s huynh, té ra am th “TháiTh ng Lão Quân“ ch không ph i th Ph t nh d i nhà chùa. Tôi h i huynh tu có ý mong cvi c gì. Huynh nói i gian tà, gi d i, c p gi t, tham lam huynh mu n tìm n i an t nh m tmình mà ung c ”tinh, khí, th n“ ng bi t quá kh v lai và c tr ng sanh b t t . Huynh c tngh a o ”Vô Vi“ cho tôi nghe. Huynh nói con ng i t i ham giàu sang, mong h ng h nhphúc, nên ph i lao tâm tiêu trí, ch u c c nh c, ch u au kh , ch u t i nh c mãn i r i ch t, d ugiàu sang c ng không vui s ng gì. Chi b ng mình s ng m t cách thiên nhiên, s ng v i th o

c, giang s n c a t o hóa, không chi u l y ai, không b ai, không c n làm vi c chi, kh e thìlàm, m t thì ng , mu n i âu, mu n âu tùy thích ó là c nh i h nh phúc t t p không có

nh phúc nào b ng. Tôi m i t thi t v i huynh, tôi không tin cái thu t thông quá kh v lai v icái thu t tr ng sanh b t t . Nh ng tôi ph c cái o Vô Vi nên tôi ng ki m m t ch an t nh

t chòi mà ng s ng v i c nh i thiên nhiên ngoài vòng t c l y, s ng không bu n, ch tkhông s , xem không là có, bi t có là không, tuy không làm trái v i lý t nhiên, song cái gì c nglàm c h t. S huynh c i mà nói tôi thu c v phái y m th ph n t c, huynh khen tôi hi u oVô Vi. Nh ng huynh không r tôi mà tu v i huynh mà huynh l i ch cho tôi bi t cái tr ng nh

y, khuyên tôi n ây mà , ch c tôi s c h ng m t c nh i êm m thiên nhiên theo trí ýtôi mu n. Tôi tr l i chùa r c con cháu tôi n xem a th . Chú cháu tôi th y ây (thi u) mà

t n m ngoái n bây gi ây”.Cô Lê ti p mà nói: ”Khi em ra n hòn n y thì em có thai h n ba tháng. Ch ng lên chùa

em th y m y bà vãi tu ni m thì em t i ph n em, nên em h t mu n n ng náu v i chùa. Cô nghcoi chùa là ch tinh khi t cho ng i m o mà tu. Em mang b ng ch a vào ó, t i ngàysanh , em làm nh u trong chùa, u ó em không th ch u c. M y bà nói trong chùa có

t bà gi i ngh làm m giúp sanh. Ch ng em g n g i tháng, t i ngày thì che m t cái chòiphía sau chùa cho em sanh, ít b a c ng cáp r i s tr vô chùa mà . Em ngh trong chùa mà cóxu ng coi ch n y, em ành b ng li n. Chú em m i lo c t chòi cho em r i hôm u n m m isanh em nh ó”.

Cô khách nói: "Vô n ây em th y c nh em ành b ng quá. L i c nghe cô v i ôngchú k chuy n nãy gi thi t em r t c m tình. Em có thai ã c b y tháng r i, n u trong chùathì n ngày sanh b t ti n thi t. Em mu n xin ông chú v i cô th ng giùm ph n em l b c l cloài, làm ph c cho em che chòi ùm u ây v i cô và ông chú, không bi t cô v i ông chú cóvui lòng không”.

Hai C ng nói:- Tôi ã có nói: t, n c, núi, r ng là v t c a T o hóa s m s n cho muôn loài sanh

ng. Cô em mu n âu tùy ý, ch ng c n ph i h i chú cháu tôi. Nh ng chúng tôi làng i lánh i, cô em ây v i chúng tôi ch c là cô em không còn bi t c nh i vui

ng n a. Xem t ng m o và th y cách n m c c a cô em tôi oán cô em thu c vng sang giàu. T i sao cô em ra ch m t bi n ch n tr i n y làm chi! Cô em có

ch ng hay không? Ch ng âu mà có thai l i i b v nh v y? G c gác âu?Không có cha m bà con mà n ng d a hay sao?

- Th a ông chú, cháu t thi t tâm s c a cháu cho ông chú nghe. Cháu tên Thiênng, n m nay c 21 tu i. Cháu là con nhà rân rát, cha m còn , t nh l M

Tho. Anh ch cháu ng i Sài Gòn, ng i M Tho, ai c ng có a v r c r h t.Cháu là con út. N m kia cháu còn h c trên Sài Gòn, có m t c u sinh viên v n con



nhà quan Nh t T o, c u k t tình v i cháu, h a h n tr m n m s ng thác v i nhau.Hai a th a cho cha m hay ng bên trai i nói và bên gái ch u g . Không ph i t ichê giàu nghèo, hay là chê tài c, mà bu c hai cháu ph i r i rã. Hai bên không ch u

i g ch vì s không ng tôn giáo mà thôi. Hai cháu b c t c quá, ngh vì vch ng khác o thì ai th o n y, can h gì n tình yêu mà c n tr . Hai cháu n n n

t s c mà không c nên n m ngoái c hai u ly gia ình, d t nhau lên Nam Vangki m vi c làm mà chung s ng v i nhau, ngoài quy n ng thu n c a cha m Hai bên.Trót h n m t n m v ch ng cháu u có vi c làm h t, s l ng d dùng, nên s ngcùng nhau trong m t c nh i thân yêu, kh ng khít, m m, th nh th i. Không bi t

i hai cháu ch ng v i gia ình, ngh ch v i phong hóa, nên Tr i ph t hay sao mà hômtháng tr c ch ng cháu b nh s sài có m y b a r i ch t, b cháu l i b v m t mình

i t khách. Cháu mu n t v n ch t theo ch ng cho tròn chung th y, ng t cháung mang thai, bào thai là di tích tình yêu c a ch ng cháu, nên cháu ph i g ng

o mà s ng ng duy trì d u tích y. Cháu tính tr v x s , xu ng t i Châu c,p ch n lên t n c c a t tiên sao lòng cháu b i h i h t mu n v M Tho, Sài Gòna. M cha, anh ch u t cháu h t, nói cháu làm nh c nhã cho tông môn, không

còn th ng yêu gì n a mà v . Cháu m i quay vô Hà Tiên tính ki m ch kín áo, h olánh mà vùi l p t m thân nh nhu c v i c nh i h h ng. Vô Hà Tiên th y hòn PhúQu c, l i s n có ghe qua bán n c m m s p v hòn, cháu m i xin quá giang mà raây.

- Té ra cô em c ng là m t n n nh n c a ái tình nh con Lê c a tôi ây v y. Ng i ngnh ng thuy n thì ph i th ng nhau, giúp nhau, k t tình ch em v i nhau mà s ng

cho kh . i là c nh t m, con ng i là kép hát c a Tr i. M i ng i u lãnh m tvai tu ng mà nh y múa m t h i r i ngh , b i v y ch ng có chi mà ph i bu n, cùngch ng có chi áng vui m ng. N u cô em mu n ây thì c vi c . Nh ng cái chòi

a chú cháu tôi thì lúm túm b n ch t quá, không có c chi h t, s cô em khôngquen ch u c c, cô em không n i.

- Th a, n u ông chú cho cháu ây thì cháu ki m ng i m n c t thêm m t cái chòia ng cho r ng.

- ngoài ch ai c ng chuyên ngh ánh cá nuôi s ng, không có ng i làm m n, làmthuê nh trong x mình, b i v y c t chòi không ph i d . Nh cô em tính c t chòi mà riêng thì t còn r ng minh mông, l a ch mà c t, mu n phía bên nây hay là mé bênkia su i tùy ý.

- Th a, không. Cháu mu n c t sát m t bên ây ng chung, n chung v i nhau choti n.

- ng c. mà c t chòi thêm thì ph i n cây, c t tranh, công phu c tháng m i r i.Trong lúc ch i, cô em v i hai a tùy tùng kia ph i trong chòi n y.

- Th a, a con trai ngoài ch cháu m n nó d t ng cho cháu i, ch không ph inó v i cháu. Cháu có a con gái ó mà thôi. Nó m côi cha m , nó v i cháu t

i 11 tu i t i gi , nó m n cháu nên cháu i âu nó c ng theo giúp tay ch n cho cháu.- v i nhau ban ngày m y ng i c ng c, tr a n ng thì vô r ng phía sau ây n m

ch i mát l m. Còn n c m thì d n d i t ho c d i bóng cây mà n v i nhau c ngxong. Ng t mùa m a t i r i, l i ban êm ph i có ch mà ng , tôi ch có m t cái chõngó, cho m con con Lê ng . Cô em chen ng v i m con nó c. Ph n tôi thì tôi

có cái nóp, n m ngoài sân hay trên á, ch nào c ng xong. Có con cháu nh kia, nóph i ng d i t, mà ph i có manh m hay chi c chi u cho nó n m, v y tôi ili n ra ch mua chi u, m và mua thêm chén bát ít cái cho mà n ng .



- Ông chú ã cho cháu l i còn lo b n ng cho cháu, thi t cháu c m xúc vô cùng.Ông chú ã d y Hai cháu k t ngh a ch em ng nâng nhau. V y cháu xin ông chúcoi cháu c ng nh ru t trong nhà và cho phép cháu kêu b ng chú nh ch Lê v y.

- c. Mà s m m i n y cháu có n c m r i hay ch a! Nh cháu ch a n thì con Lêu cho mà n.

- Th a, h i sáng d i ghe cháu n u c m n no r i cháu m i i ây.- y tôi i ch m t chút r i v ng chi u t i b p.Hai C ng b c l i u cái chõng m gi l y b c l n vào l ng qu n và l y m t cái áo v t

lên vai s a s an i. Cô Thiên H ng xin ông chú ch Hai a nh i v i ông. Cô kêu Hai abi u xách em vô d i cái chõng. Cô móc túi l y b c ra mà a m t ng cho th ng nh

t ng. Cô cám n nó và bi u nó theo ông Hai C ng mà v . Cô l i kêu con nh tùy tùng ãc 15 tu i tên con Di p mà a cho nó 30 ng b c bi u nó i theo ông Hai ra ch r i c y ông

t ch cho nó bi t ch nào bán th gì, ng sau có sai nó i mua thì nó kh i th t công tìmki m. Còn b a nay thì mua li n vài chi c chi u ng tr i mà ng , mua t , chén, a, mu ng, m ith ít cái n c m, mua m t cái thúng mà ng, mua khô, m m, m i th m t m , và mua luôn

i lít g o dành mà n.Cô Lê nói nhà còn g o nhi u. Cô Thiên H ng bi u c mua thêm dành cho kh i lo

thi u h t. Cô Thiên H ng d n dò xong r i, Hai C ng m i i v i Hai a nh .Em nh Xuân S n th c d y òi bú, cô Lê b ng con l i ng i trên viên á d a c a chòi mà

cho bú.Cô Thiên H ng ng i ngó hai m con, th y cô Lê tuy m c v i lam l , song n c da tr ng

nõn, g ng m t t i c i, c p m t sáng ng i, hai môi ng , bàn tay d u nh u, bàn ch n no tròn.Cô có m t v p thiên nhiên, p mà hi n lành, ch không ph i p theo v l l i khêu g i.Còn em nh m i c Hai tháng mà b m tr n, c ng quành, tay ch n no tròn, bi t c i, bi t li c,cô b c l i ng i ch m h m d a bên cô Lê, tay n m tay em nh , mi ng h i th m g c gác cô Lê âu, ch ng cô bây gi làm vi c chi, t i sao cô ra hòn mà n trú.

Cô Lê ngh ch em thi t tình, h i nãy b n ã k h t tâm s cho mình nghe, v y mìnhkhông phép gi u gi m. Cô m i nói cô v n con nhà bình dân Sài Gòn, cha i gi y t cho m thãng buôn, m bán rau c i t i ch B n Thành, anh làm tài x cho xe ò ch y ng Tây Ninh,hai a em còn i h c. Cô làm th ph trong m t ti m may phía sau ch . M t c u thanh ni n,con nhà giàu sang C u Kho, c u m i thi u vào làm vi c trong m t s l n c a nhà n c. M têm cô i coi hát ng i nh m cái gh khít bên c u. Hai ng i nói chuy n làm quen v i nhau r i

ch ng vãn hát, c u m i cô i n mì, l i qua ti ng l i gây tình v i nhau. H n hò g p nhau c vàin, c u bi u cho cô m t ôi bông tai v i m t chiêc cà rá, tình ngh a ã g n ch t, không còn s t

sè, ái ng i gì n a. Cách m t tháng, c u l i a m t tr m ng b c, bi u mua hàng may qu n áomà b n cho t t . G n g i v i nhau c n a n m, cô bi t cô ã u thai. Cô th th nói thi t cho

u hay. Không m ng mà h i th m thì ng i ta nói c u s p cu i v , c i m t cô gái con nhà phúth ng trong Ch L n. Cô h i ôi, bi t ng i ta d d mình cho th a mãn d c v ng r i h t b chkhông có tình ngh a gì! Cô t i nh c phát au. B ng m i ngày m t thêm l n. Cha m trách conlàm nh c nhã nên ánh i không ch a trong nhà n a. Bà con than t c ch có chú Hai C ng,lúc ó chú làm công bên b n tàu, không có v con, chú trong m t chòi lá bên Xóm Chi u. Côqua ki m chú, khóc nói cha m i nên xin phép chú cho ùm u ít ngày.

Chú d t v nhà, chú nói cha m không th ng thì c v i chú, coi nhà n u c m cho chún chú i làm chú nuôi. n t i chú m i g n h i t i sao mà cha m i. Cô thu t tâm s cho

chú nghe. Chú n i gi n. chú trách anh chú mù quáng, ng i ta d d làm h h ng i xuân xanha con gái mình, ã không dám tr ng ph t trai b t ngh a mà l i tr khó kh c v i con mình khi. Chú h i tên h , nhà c a và s làm c a c u thanh niên ó, r i cách Hai b a sau chú b s i



ki m c u mà tính s . B chú h m h l m. Chú i luôn trót ba b n b a, ngày nào c ng i. R i chúkêu ng i ta mà bán cái chòi, chú nói có ng i r ra hòn Phú Qu c phá r ng, l p v n mà làmn. Chú bi u cô i theo cho chú làm chú nuôi. Cô h i không có b c ti n, chú a cô m t ngàn

bi u cô gi cho chú r i chú cháu thâu x p áo qu n d t nhau xu ng R ch Giá ki m ghe bán n cm quá giang mà ra hòn.

Cô Lê nói ch h o lánh, l i không có bà con v i ai, b i v y chú cháu ph i ti n t nkhông dám mua s m c trong nhà, ch cô c ng còn c tám chín tr m dành h thân. CôThiên H ng t thi t cô có trong mình h n Hai ngàn, l i còn n trang c ng áng b c ngàn n a.

y c t chòi xong r i ki m mua vài b ván n m ng i, mua c n thi t cho có mà dùng, vìti n b c c a Hai ch em nh p l i thành s nhi u, không nên hà ti n quá mà ph i ch u c c kh .

Hai cô bàn tính ã k t ngh a ch em thì không nên kêu nhau b ng cô n a nghe l t l o l m,ph i m t ng i làm ch , m t ng i làm em. Hai cô c nh ng nhau, không ai ch u lãnh vai ch ,

i nh ai l n tu i h n ph i làm ch . Cô Thiên H ng 21 tu i, còn cô Lê tuy có con tr c, songcô m i 20 tu i, nên Thiên H ng ph i làm ch , không t ch i n a c.

Em nh bú no, ng mê r i, cô Lê em em trên chõng, p m n t t r i d t cô Thiênng ra ngoài xem a th ch i.

Cô Thiên H ng ch ch cô t ý mu n c t thêm m t cái chòi n a khít m t bên chòi c cóa thông qua làm nh m t cái nhà Hai c n cho r ng mà v i nhau. Phía sau che m t cái tr i u n, cô s nói v i chú Hai ki m ng i n ph n cây, c t tranh, mà c t cho mau r i, vì mùay mà ch t, r i có m a êm thì c c l m. Theo ý cô thì ban u ph i rán ch u t n ti n ng gây

cu c n kho ng khoát s ch s h p v sinh, c ti n nghi m t chút m i lâu dài kh i b nhan.

Cô Lê nói ây có nhi u ph ng ti n: tránh kh i ng ng i ta qua l i nên an t nh mêm, tr ng t mà tr ng tr t nh ng c n dùng nuôi s ng, gi a tr ng có su i ch y ngang, mùa

ng c ng có n c mà dùng, mùa m a nh n c su i tuôn ra r ch l nên kh i ng p; không xach l m, nên mua g o mu i r t d , c ng không xa mé bi n, nên r nh i câu cá n; trên ch nnúi phía trên kia i có chùa l i có m t bà vãi bi t giúp sanh, bà có giúp cho Lê r i, ch ng t iphiên Thiên H ng thì c ng s c y bà giúp n a; l i thêm có s huynh Anh Viên thích chú Hai, hcó d p xu ng phía n y huynh Anh Viên ghé mà gi ng d y cách i thanh cao, an i ng phátan phi n não mà vui s ng v i c nh i thiên nhiên tiêu diêu t t ai, t túc.

t nhau i xem m y gi ng khoai r i t i ám b p m i b h t h i s m m i, cô Thiênng th y su i n c trong cô l y làm vui lòng.

Cô Lê c t ngh a n m ngoái n ây chú cháu cô m c lo c t chòi mà , ch ng xong r i ãn h t mùa m a, nên ch a tr ng t a th gì k p. Trong mùa n ng, chú cô i câu ki m cá n và

ki m nài b p gi ng, dây khoai cho s n, nên hôm sau m a m i có mà tr ng ó. Chú tính l n l nchú ki m d a ng mà tr ng dài theo Hai bên mé su i. Phía bên n y s tr ng m t v t u và

t v t chu i. Còn phía bên kia su i, chú s gây cho thành m t r y khóm và th m, có xoài, mít,chen l n. Trên i phía trong, chú s l p m t v n tiêu nho nh . Chú l c quan l m, chú ch ctrong n m n m n a v n chú s có huê l i giúp cho mình s ng m t cách tr ng gi , h t s óirách, kh i c n u l y ai. Cô Thiên H ng nghe b n t c nh t ng lai an nhàn h a h n nh v ythì cô mê, nên quên bu n r u, ch c tai h a ã qua và h nh phúc s p t i.

Hai cô ng ng trò chuy n k th y chú Hai C ng v i con Di p i ch v , con nhng thúng kè kè, còn vai vác chi u v i m, tay xách cá. Hai cô i ri t vô chòi. Chú Hai vui v

nói: „chú d t con Di p giáp ch h t, ch ch nào th nào cho nó bi t. c a cháu Thiên H ngn thì mua h t, có mua m t ôi chi u ng v i m t chi c m tr i ng i n c m. Con nht nh n quá, mua th gì nó c ng giành tr ti n, làm ph n chú mua c có m t cái lon u ng

c, m t ve n c m m v i vài con cá chi u kho cho cháu Thiên H ng n, s không quen



n khô, n m m, n c m không no. Thiên H ng nói ây c v i chú Hai và em Lê thì d u nm v i mu i, cô n c ng ngon. Lê em cá i c o r a kho li n, s lâu cá n.

Thiên H ng v i con Di p s p trong thúng ra c t. Hai C ng d p m chi u m i muai c i áo, xách thùng i xu ng su i múc n c t i b p. Thiên H ng i theo chú thu t chuy n

cô tính c t nhà v i cô Lê h i tr a cho chú nghe và khuyên chú m n ng i ph làm cho maung s t n ti n. Hai C ng nói: ”Cháu ng lo gì h t, ó cho chú. Sang mai s làm li n”.



3- CHUNG NUÔI HAI TR

Thiên H ng sanh trong nhà có c m ti n. T khi m i l t lòng, cô luôn luôn s ng trongnh i tr ng gi , n ngon, ng m, ch n giày, ch n dép, áo l a, qu n hàng. L n lên thì cô ic, ho c i ch i, y ph c có th vá may, c m n c có b p n u n ng. H ra kh i c a thì có s n

xe cho cô i, mu n n xài thì có s n b c ti n c a cha m , b i v y cô ch ng h ph i lo l ng v vi cchi ti t.

n m ngoái, Thiên H ng nghe ti ng g i c a trái tim, cô b m cha, quên sung s ng,theo ng i yêu n x l r i t do l p gia ình chung s ng v i nhau trong h nh phúc ái tình,không màng l i danh, không k gia giáo, có khi cô ph i c c xác chút nh, có lúc cô ph i b nlòng v b c ti n nh ng v n có ng i ch ng yêu trong nhà h ng hái m ng v i khó kh n, nhto an i không mu n cho cô ph i h i tâm mà h i h n, b i v y cô ch a t ng th y n i kh c a

i cho l m.Hôm nay l n sóng tr n ai xô y cô Thiên H ng n ây, d u mu n d u không cô c ng

ph i ép lòng ma s ng v i c nh i b n hàn, b n th u, c ng nh chú cháu cô Lê. Cô ngh trênng i có khúc khó. G p khó thì ph i ch u khó, ch không l ng i ó mà khóc. Hu ng chi cô

Lê c ng l b c, nên g p khó nh cô mà cô Lê v n vui v mà nuôi con, không bu n, không than,th thì cô nên b t ch c làm nh cô Lê, ch ng c n ph i bu n r u than khóc. Gi a c n sóng gióch i v i, may chi c thuy n c a cô nh Tr i c vào êm m, l i g p ng b nh nên th ngyêu. V y không c s ng v i tình yêu v ch ng, thì s ng v i tình yêu ch em có l không kh

m.Ngh nh v y r i Thiên H ng d p giày, b gu c i ch n không nh Lê. Ng t áo qu n cô

không có v i, nên cô ph i m c mát b ng hàng l a, song cô ã tính b a nào con Di p có ich , cô s d n nó mua v i r i c y Lê c t may giùm cho cô b n.

Lê bi t Thiên H ng là con nhà giàu, l i có h c th c, thu nay ch a t ng c c kh nhng bình dân, nên Lê lo h t m i vi c trong nhà, không cho Thiên H ng ch u c c. Nh ng

Thiên H ng quy t chia s t ng cay v i b n, nên cô không ch u ng i không. Lê b n vi c thì công em giùm, n b a n, n u em ng thì cô c ng vô b p ph v i Di p mà ch m l a.

Chú Hai C ng quen tánh c n ki m, nên sáng b a sau n c m r i chú vác búa vô r ngn cây ng c t nhà thêm. Thiên H ng c nài n chú ki m m n vài ng i ph mà làm cho

mau r i. Cô nói cô ti n mà ch u t n, không h t âu mà s . L i mùa m a ã t i r i, nên c nph i có ch r ng rãi g p ng n ng cho kh i b gi t m a t át. Thiên H ng c thôi thúc

n ng i làm, cô Lê c ng ng ý, nên Hai C ng m i ch u ki m m n m t ng i ph v ichú mà làm. Thiên H ng r nh rang l i mu n ra vô cho x c xáo, c eo theo công cu c c t chòi,

ý mu n c t ti p phía n y, mu n tr c a mé n , mu n c t riêng b p n u n. Cô yêu c u chkhông ph i ép bu c, nh ng cô nói v i gi ng thanh nhã, cô t ý nào c ng h p lý, b i v y Hai

ng không cãi, ch m nom làm cho cô vui lòng.Cây l n, cây nh trong r ng chung quanh không thi u gì, r y tranh cách ó không xa

m, l i có t i hai ng i làm, mà ng i nào c ng s t s ng b i v y trong n a tháng thì cái nhà ãp hoàn thành, phía sau có mái n u n riêng theo nh ý Thiên H ng mu n.

Hai C ng cho ng i làm ph h m nay ó lãnh ti n công r i ngh , vách m t mình chúng c. Chú phá t m vách giáp chòi m i mà d ng qua phía bên kia, làm vách phía sau ch aa ra b p, r i d ng vách và làm c a phía tr c n a. Ch a t i m t tháng thì công vi c ã xong

xuôi h t. Hai cái chòi ti p nhau bây gi bi n thành m t cái nhà chung cho b n ng i r ng rãikho ng khoát. Hai cô ng ngoài mà nh m, th y u vui lòng, mà Hai C ng th y Hai cháu

c vui, chú c ng c chí.



Thiên H ng a ti n b c cho Hai C ng c y ra ch ki m mua ba b ván nho nh lótban ngày n c m và ng i ch i, ban êm n m ng , d u có m a d m c ng kh i lo t.

Hai C ng c n:- Con xài l n quá nh v y không c. Có ti n ph i dành phòng h ch . Phong vân

c tr c, l i ây t c vô thân, chú m nh gi i ch ng nói làm chi, r i chú ng y u,ho c chú ch t r i, còn ai mà c y nh . Hai con ph i i xin n ho c ph i ch u ch t óihay sao?

- Con ch c chú không ch t âu. Chú c ng nh cây c a Tr i tr ng s n che tàn cho haicon núp bong mát mà s ng. Hai con ng b h an n n, tr i th ng nên em Lê tr c,

i con sau, Tr i m i khi n g p chú ng nh chú che ch . Tr i có ghét Hai con âumà xô cây a tr c g c cho hai con ph i ch u n ng ch u m a, chú c i ki m mua ba bván i, m t b cho m con em Lê ng , m t b con ng v i con Di p, còn m t b chúng . Con còn ti n mà, xin chú ng lo. B nào c ng dành m t s ng h thân, conkhông dám làm tiêu h t âu. T ch c m t cu c n mãn i, ph i s m c c nth it ng có ti n nghi chút nh.

Cô Lê ti p c vô n a, Hai C ng m i ch u l y ti n ó mà i mua ván.May lúc ó có tàu H i Nam c a khách trú ch ván thông d i H Châu em qua bán. Ván

thông dài g n Hai th c, nh ng b ngang có m t gang mà thôi. M t b tám t m có c p ch n ch cch n mà h i ó h bán giá có 8 ng. Cây thông tuy dày mà nh . Nhà nghèo th ng mua dùngcho t n. H l i có bán chi u g i là chi u tàu, dày d n ch c ch n, m i chi c giá g n c c b c.Hai C ng g p d p nh v y mà vì chú s hao ti n nên chú mua có Hai b ván thông v i Haichi c chi u mà thôi. Chú em ván d ng d a g c cây trên mé bi n r i vác t m em v .

Lê và Thiên H ng nói ván v i chi u ng quá mà giá l i r , nên ép bu c chú ph i muathêm m t b n a, và sai con Di p i theo ph vác. Chú nói Hai b cho Hai cô ng mà thôi,ph n chú thì chú ch t cây óng n ng làm v t mà ng c ng c, không c n ph i có ván.

Thiên H ng a ti n bi u con Di p c i mua v i chú thêm m t b ván n a mà vác v .Bây gi nhà r ng rãi, s ch s , l i có c ba b ván thông nên coi c quá.

Cách vài b a sau, s huynh trên am An Viên có d p i xu ng phía ch . N m ngoái, s chgiùm ch n y cho Hai C ng bi t và khuyên chú vô ó ng s ng v i thú r ng núi thiên nhiênmà d ng tinh, khí, th n kh i b tr n t c làm trái tai ch ng m t. Cách ít tháng, s ghé th y chúcháu Hai C ng c t chòi r i, coi b l c thiên an m ng thì s l y làm hài lòng. Hôm nay s ghé

a, g p l i Hai C ng ng lui cui ban t cho b ng th ng d i g c m t cây l n, nhánh lá sumsê, s h i mu n làm vi c gì ây. C ng nói d n ch êm tr ng n m ón gió chào mây, vui v ithú an nhàn thanh t nh, s g c u nói: “Trúng u”, r i s ngó quanh th y chòi ã n ra l n

n, l i tr c chòi có c ch c gi ng khoai bò m nh m và g n mé su i có ám b p t i t t lêncao kh i u g i r i.

Hai C ng m i s vô nhà. Lê ng cho em nh bú, còn Thiên H ng n m ch i m tbên, Hai cô ng ng d y chào khách. S ch cô Lê mà h i ph i cô n y s ã th y h i n mngoái và a nh cô m i sanh ó hay không. C ng nói ph i và m i s ng i trên b ván thông

i. S nhìn em m t chút r i nói: „T t l m, n u l n lên em bi t ham h nh phúc thiên nhiên thình phúc s lan r ng cho m i ng i u c vui h ng”.

ch Thiên H ng mà h i còn cô n y sao l n tr c s ghé sao không th y, mà bây gii có cô ây. Hai C ng nói: cô Thiên H ng ây g c c ng trong t li n. Vì ch ng ch t cô

không có n i n ng d a, nên cô tìm n i h o lánh, thanh t nh mà n d t th ti t d ng tánh.n ây cô thích c nh nên xin k t ngh a ch em v i cháu tôi và chung s ng cùng nhau cho cón. Tôi vui long mà cho cô ây ã h n m t tháng r i. Tôi xem cô c ng nh con cháu c a tôiy”.



huynh nói: „T t l m. i có h ng ng i ham l i danh ng lòe lo t nên bay nh ytranh ua, có h ng ng i lo cho i t ng lai không k i hi n t i, nên ch m chú tu nh n, tích

c, mà c ng có h ng ng i th theo tri ý c a T o Hóa tìm s ng v i c nh i thiên nhiên nhcây trong r ng, nh á trên núi, không ham tranh giành, không c n ph c c, c vui thu n thiênan m ng cho nh lòng kh e trí mà s ng dai. C ba quan ni m ó u có tín ông o cho cba. S d có ba ng l i khác nhau là t i con ng i không ng ý mà quan ni m v h nh phúc.Và h nh phúc có Hai th : m t th h nh phúc thiên nhiên c a Tr i s p t s n cho mình h ng và

t th h nh phúc nh n t o c a con ng i t gây l y mà h ng. H nh phúc thiên nhiên kh i bgiành gi t mà l i c b n v ng i i, còn h nh phúc nh n t o thì ph i c nh tranh chen l n, cókhi ph i nát thân x ti t mà gây ra c ng không c, mà d u có c, c ng không h ng c

y ngày r i tan rã. V y m y chú cháu bi t ch n h nh phúc thiên nhiên mà h ng, thi t ángkhen”.

huynh nói m y l i r i cáo t ng d y ch ng g y mà v núi.Cô Thiên H ng có h c th c, cô hi u ý c a s huynh ít nhi u nên cô chúm chím c i.

Nh ng cô là ng i i ra ngoài vòng luân lý gia ình nên cô b tai h a r i cô ph i ki m ch h olánh mà n thân cho an n mà nuôi con cô s p sanh; ch cô không ham danh l i, không mongph c c, mà c ng không dám ngh t i h nh phúc n a, b i v y cô không quan tâm n l igi ng d y c a s huynh An Viên cho l m.

Nh ng s i r i, Thiên H ng bèn than v i chú r ng khách t t n th m, mà nhà mìnhkhông có ch t t m i khách ng i cho x ng áng. V y ý cô mu n chú ki m mua m t cái bàn v i

n cái gh b ng cây d u gi a nhà cho bà con mình n c m, r i có khách mình m i ng i tang i ó coi m i c. N u h có bán t x u x u c ng nên mua v c t qu n áo v i vài v t cho kínáo.

Hai C ng nói mình s ng cho mình không ph i mình s ng cho thiên h . Mình c t nhàmình cho kh i n ng m a, ch không ph i c t nhà cho thiên h xem. Mình ã quy t s ng v itình ngh a thân yêu trong, không thèm k hình th c b ngoài. N u có khách nào ghé mình ti p

i tàn cây ho c trên mé su i c ng c, c n gì ph i có nhà c a àng hoàng, có c t t .Hai C ng không ch u mua th gì h t. Cách ít b a chú i ch mua cá mà n, chú vác v

t cái lu b . Cô Lê h i chú mua làm chi. Chú nói chú th y h b cái lu b ngoài sân chú h imua. H b ch không bán. H nói chú có dùng c thì h cho. T i v y nên chú vác v ng trong su i, ch d i d c, u d i th c vô lu cho n c ch y vô ó mà ch a. Làm nh v y quamùa n ng d u su i c n mình c ng có n c mà t m r a và t i luôn luôn.

Hai cô l c u nhìn nhau mà c i, không dám nh c chuy n mua bàn, mua t n a.ó trong nhà b n ng i s ng v i nhau trong b u không khí thân yêu, t n t y, vui v ,

th nh th i. Hai C ng i ki m chu i con xin v mà tr ng, ki m d a mà ng, ki m h t u màgieo, ki m u th m mà giâm. B a nào không có mà tr ng thì chú ào trùn r i vác c n câu

ng ki m cá n tr b a. Con Di p tr a r nh nó c ng theo chú mà t p câu. Th y cá nhi u nó hamquá, nên b a nào chú C ng m c tr ng không i c thì nó i m t mình, thành th kh i mua cá

a, lâu lâu mua g o, mu i, m , d u l a, n c m m mà thôi.Hai cô th y Di p t n tâm thì th ng nh em ru t, còn Hai C ng ãi nó nh con cháu,

i v y n b a c m d n r i nó c ng ng i n chung m t l t. C ng nói h s ng chung ã chiac thì ph i chung s ng không nên phân giai c p.

Qua n a tháng n m, Thiên H ng âm chuy n b ng, ch c t i ngày sanh. Hai C ng tu tlên chùa r c bà vãi th o vi c ch a xu ng giúp giùm. Thiên H ng sanh c m t a congái, cô m ng, nh ng nhìn con r i cô nh ch ng, t i cho ph n con ra i không th y m t cha nêncô khóc.



Cô Lê ch m nom em nh và cô x n b n theo an i b n, cô nói r ng Xuân S n c a cô c ngkhông có cha, nh ng Hai a nh có hai m , th thì v s th ng yêu hai a nó s c bù trch không thi u. Hai cô bàn tính v i nhau r i nh t cho em nh tên Thu Th y, m c d u emsanh còn mùa hè ch ch a qua mùa thu.

Cô Lê t n tâm s n sóc ít ngày, m con Thiên H ng c ng cát, m h t bu n, con s a,nên y m t tháng r i Thiên H ng kh e m nh ra vô nh th ng, còn Thu Th y h bú no thì

m ng phê phê, m t lát m bà d y nên nh ch mi ng c i, r t có duyên, làm cho hai cô vui h tc.

Hai cô chuy n nhau mà b ng em, v ch tai, v ch m t, n m tay, n m ch n mà xem, ngng em tay ch n d u dàng, g ng m t t i t t, ch c ch ng l n em s có s c p di m ki u

không thua gái nào h t.Cô Lê nói: „Em sanh con trai, mà em có Thu Th y thì c ng nh có con gái, con trai”.

Thiên H ng nói: „Ch không sanh c con trai mà ch có Xuân S n thì sau ch c ng c nhy”.

i trí ý nh v y, t nhiên hai cô yêu hai tr ng nhau, xem Hai tr là con chung, tuy hai song c ng nh m t, không phân bi t con ch hay con em gì h t.

Có khi Thiên H ng ng quên mà Thu Th y khát s a òi bú thì cô Lê b ng cho bú th , ch ng luôn.

Có khi cô Lê m c n u c m hay i ra ngoài Xuân S n òi bú thì Thiên H ng b ng màcho bú nh con c a mình. Hai tr ng h t thì th ng n m khít m t bên nhau. Xuân S n l n

n Thu Th y t i b n n m tháng, nó bi t gi n, bi t c i, ch u b ng ng i. H nó th y Thu Th ythì nó vui c i, ch n v n mu n níu, và l ng líu nh mu n nói chuy n.

Xuân S n v i Thu Th y giúp gây c nh vui thêm trong nhà b i v y Hai C ng v i conDi p càng thêm s t s ng, t n t y, t o h nh phúc thiên nhiên mà chung h ng v i nhau. Thiên

ng v i cô Lê c ng h t bu n tình, t i ph n, vì th y i s ng c a mình ã có m c ích, s ngng nuôi d y con, và th y t ng lai ã có nhi u h a h n, ch c ngày già có con gái s n sóc, có

con trai i làm mà nuôi, không n n i qu nh hiu, c c kh .



4- TÌNH Y U TH NGÂY

n n m qua.nh thú c ng nh nh n v t trong cái tr ng n y ã bi n i b n b n.

Cái su i c ng v n tuôn n c trên ngu n xu ng trong veo. R ng bao chung quanh c ngn im lìm t ch m ch. M y nh núi xa xa c ng v n l nh xanh rì. Mé bi n c ng v n còn nhi u

cá giúp cho con ng i s ng.Nh ng mà nh s c c a chú Hai C ng còn y , l i thêm s c con Di p nay nó ã l n

i, b i v y mé su i bên n y ã tr ng t a giáp h t. G n nhà thì rau c i, xa xa m t chút khoai, b p,u, cà, r i t i u và mít. G n sát mé r ng thì chu i tr ng nhi u gi ng, m i n m c b ng con

mà tr ng thêm ra hoài. D c theo mé su i m i bên ã có vài ba cây d a, ã lên cao kh i u, câynào c ng m nh m .

t t phía bên kia su i ã có c ít cây xoài m i lên c ch ng m t th c, nh ng cót ám th m nho nh ã b t u ra trái r i.

Còn trên i thì ã gây ra c b n n c tiêu. Hai C ng tính th ng th ng gây thêm chogiáp h t cái i, thì huê l i l n l m, cung c p c m g o, áo qu n cho gia ình d dã.

Hi n gi , n m ba b a m t l n, con Di p ã có gánh chu i, u , b p, khoai, b u, m p,xu ng ch mà bán r i l y ti n mua g o, n c m m, em v n ã c nhi u r i.

Trong nhà bây gi ã có bàn, có gh , có t c ng nh ai. Hai C ng n m tr c ch ng c ,chú mu n s ng trong c nh thiên nhiên, s ng v i màn tr i, chi u t, mà vì th ng con cháu, th ycon cháu ao c hoài, chú ng lòng nên l n l n chú ph i mua s m cho con cháu vui mà quên h tchuy n x a ng s ng v i i m i.

Xuân S n c ng nh Thu Th y, n m nay c Hai u c 4 tu i, sanh cách nhau có m ytháng mà thôi, b i v y bi t nói , bi t ch y ch i kh i m b ng, l i chung quanh là r ng, không

ng a xe, còn n c su i thì c n ch không ph i sông r ch, nên c ng kh i gìn gi .Xuân S n là trai nên m nh m , b m tr n, còn Thu Th y là gái nên y u u, m mi u.

Hai tr m c bô v i, i ch n không, theo nhau ch i t i ngày, h th y S n thì có Th y, mà th yTh y thì c ng t nhiên có S n m t bên; S n v i Th y không bao gi r i nhau. Hai a tr c

nhà t p nói t khi m i bi t nói ti ng m t, nên bây gi ng kêu Hai C ng là ông ng ai, kêuThiên H ng là má Hai, kêu Lê là má ba, kêu Di p là dì Di p.

i tình th ngây kêt ch t, lòng Hai tr dan díu nhau bi u l rõ ràng ai c ng th y. Ví nhn mê moi cát ch i, ch ng day l i m t Th y thì b ch y i ki m kêu g i om sòm, c ng nh

Th y ng ch i phía sau nhà mà S n b i ra phía tr c thì Th y l t t ch y theo, không ch ui nhau giây lát. n c m Hai tr ng i khít m t bên nhau ch không ch u cách xa. N m ng hai

tr c ng n m chung nhau m t ván, n m ng nhau, có khi th y ôm nhau mà ng .m m i v i chi u tr i mát, hai tr th ng r nhau ra ngoài ch i, khi n m tay nhau ng

coi ông ng ai cu c t tr ng khoai, khi ng i trên mé su i choàng tay c p kè nhau mà ngó gi tc ch y không ng ng, khi k vai nhau ng dòm trái u chín, khi S n ng i d a g c cây

n, du i ch n ra cho Th y g i u n m ch i. tr i m a thì hai tr c i qu n áo ra sân t m, gi n v i nhau. B a nào không có m a thì

con Di p ho c m t bà m ph i d t hai tr ra su i r i c ng tu t h t qu n áo cho tr và múc n ci mà k cho s ch.

t b a, n c m s m m i r i Hai C ng v i Di p i câu. Xuân S n v i Thu Th y ng ich i v i nhau trong bóng mát d a bên hè. Lê n m trong nhà nói chuy n v i Thiên H ng.

Hai cô nh l i c a s An Viên nói cách m y n m tr c v h nh phúc th gian. Hai côu công nh n l i c a s lu n thi t là h p lý. Con ng i ph i s ng v i c nh i thiên nhiên, m i



c thong th , h nh phúc, m i c h ng h nh phúc ch n chánh, h nh phúc c a T o Hoá s pt, nên kh i ai gi t giành, kh i ai gi n ghét, mà l i c h ng êm m mà lâu dài n a.

Thiên H ng tuy cho l i c a s An Viên lu n úng, song cô l i nói: „Ph n ch em mìnhlà v y ã ành, còn con c a mình? Hai a nó có tâm h n y m th , ph n th i nh ch em mìnhsao? S e chúng mang u óc say mê danh l i, mong mu n vui ch i, chúng nó có ch u h ng cái

nh phúc m êm mà bu n t nh mình v y âu em“.Nghe nh c t i s p nh , cô Lê s c nh nãy gi không nghe ti ng Hai a nh ch i sau hè

a, cô c t ti ng lên kêu. Không nghe tr l i.Cô Thiên H ng lo s nên cô l t t b c ra, cho Lê ki m chung quanh nhà, cô i

ngay xu ng su i. Cô dòm h t không th y.Ngó phía hàng u , c ng không có. Cô tr v nhà. CôLê nói ã ki m kh p t ngoài vô trong không g p.

Hai cô u tái m t, m i d t nhau l i ng mòn ki m kh p t ngoài vô trong không g p.Hai cô u tái m t, m i d t nhau l i ng mòn mà i vô r ng. Cô Lê h m h i tr c, Thiên

ng i sau. Ði c ch ng 50 b c, hai cô ch t th y d i g c m t cây d u l n, tàn che máti, lá khô r ng n m l p h t m t t, Xuân S n n m ng a s i tay. Thu Th y g i u trên cánh

tay S n, day m t qua phía S n, gác m t tay qua b ng S n, c Hai u ng h t.Hai cô ch ng h ng, nhìn nhau mà c i, r i nhè nh b c l i m t ch mát khác cùng nhau

ng i coi ch ng cho hai con ng th ng gi c.Thiên H ng nói: „Hai tr dan díu v i nhau quá. Ch ng chúng nó khôn l n mình khó

i v nào khác cho S n c, mà ép g Th y cho trai nào khác c ng không ph i d “.Cô Lê nói: „Em có ý tính ch ng Hai a nó khôn l n mình cho chúng nó làm v ch ng

i nhau cho xong, ch g c i cho ai làm chi. Tuy ch em mình k t ngh a v i nhau, mình chungnuôi hai a, a nào ch c ng cho bú, út c m t m r a, em c ng v y, c hai u là con chung

a ch và c a em, song chúng nó có ph i là anh em m t máu m t th t mà ra âu nên s lo n luânph m ngh a. Chúng nó dan díu v i nhau t lúc còn th ngây thì sau làm v ch ng chúng nó ngtình, ng chí, ng yêu nhau s n, chúng nó m i hòa thu n mà n v i nhau tr n i, n ch t

ng không ch u chia lìa. Em ngh ý c a em ó t t l m ch có h i chi mà ng i“.Thiên H ng nói: „T t l m ch , âu có h i. T ngày ch sanh con Thu Th y ch th y nó

là gái, thì ch ã có ý sau nó làm v Xuân S n r i. Nh ng Hai a nó là con nít, ng còn dàinói tr c không nên, ch ch a dám h môi ch . Ch khuyên em có tính nh v y nên b ng,ph i c ng có nói tr c cho ai bi t, i hai a nó khôn l n r i s hay, mình d y d ã, ch

y cho hai a bi t ch , bi t khôn, em d y riêng cho con Thu Th y v vi c n công, bi t n um mà n, bi t may áo mà b n“.

Hai cô nói chuy n t i ó r i th y Thu Th y c a mình ng i d y. Nó kéo Xuân S n c ngng i d y n a. Hai cô m i i l i ó. Hai a nh th y hai m bèn ch y ào l i mà ôm. S n ômThiên H ng, còn Th y ôm cô Lê.

Cô Lê vui v trách: „Hai con d i quá, sao dám vô trong r ng mà không cho hai má hay?Hai má th y m t, h t h n h t vía, ch y i ki m d quá”.

Thu Th y th th nói: ”con th y con chim t t l m, con bi u anh S n b t cho con nuôi.Chim nó bay. Hai con i theo vô n ây nó u trên cao nó kêu hoài, làm sao mà b t c. Haicon n m ngó nó ch i r i ng ”.

Thiên H ng nói: „Hai con ng có d i i b y nh v y n a. Mu n i ch i ph i cho Haimá hay ch i b y l c trong r ng r i bi t ng âu mà v . i ph i có ng i l n i theo. Hai con

i lang thang kh i có b a b chúng b t m t, r i hai má bi t âu mà ki m”.Thu Th y nói: „Có anh S n, con không s ”.Cô Lê c i và nói: “ anh S n c a con gi i d a há! Thôi v ”.Xuân S n nói: ”V r i t m nghe hôn má”.



Thiên H ng nói: „ , v t m cho mát”.Hai tr n m tay nhau, v t m y nhánh cây gie ngang ng mà i tr c. Hai m ch m rãi

i theo sau.Trên nhành con chim kêu cheo chét. Gió nam th i lá cây ph t ph . Xa xa có ti ng ve kêu

i l i có ti ng cu gáy c ng nh n có nh p.Thú r ng tiêu diêu, th th i. Cô Lê v i Thiên H ng n m m y n m ã say mùi, d u có

nh thú nào quí h n c ng không màng, không chu ng.



5- A TÌNH L N NGÚN.

Trong kho ng m y n m ti p sau ó, cu c v n c a chú Hai C ng l p ra ã bi n ikhác h n h i tr c nhi u. Chung quanh nhà thì b p, khoai hay là b u, m p, tùy theo mùa c ng

n còn tr ng hoài. Nh ng v n chu i thì r ng l n thêm nhi u. M y cây d a tr ng theo mé su iã lên cao, cây nào c ng có bu ng o n o i trên ng n. Xoài, mít, tr ng mé bên kia c ng ã có tráiu h t. R y th m ã m r ng t i mé r ng. Còn trên i ã có t i vài ch c n c tieu, n c nàong có trái sai h t. Huê l i v n bây gi nuôi s ng c nhà ph phê, qu n áo lành l , c m g o no, tuy m c v i bô ch không c n sô t , n cá th t ch không thèm cao l ng, nh ng i s nga m con c a Lê c ng nh c a Thiên H ng nh chú C ng c n cù, l i thêm nh em Di p t ny, nên d u h m hút trong l u tranh gi a ch n r ng núi song c kh e kho n, an vui h n

nhi u ch em gác tía, l u son, t ng b ng, r c r .Xuân S n và Thu Th y c ng v n kh ng khít ch i v i nhau hoài, ch nào có Th y thì có

n. S n, Th y tranh t i, mà tình c nh hi p hòa, c nh m n mòi, tình chan ch a.Nh ng t n m tr lên 7 tu i, thì Hai m d mà s a b n l n l n, i t m không cho tu t

t qu n áo, êm ng không cho chung m n, chung chi u.Thiên H ng b t u d y hai con h c ch . M i bu i tr a ph i ng i t p vi t, t p c, n

mát m i cho ngh ch i trong v n. Chi u n c m r i, tr i chi u d i g c cây r i gom hai tri ng i nghe nói chuy n i x a, d y vi c i nay. Hai m thay phiên v i nhau ch m chú lo mng trí th c cho hai con và lo rèn t p cho hai con hi u l giáo. D u nói chuy n x a hay chuy n

nay, c ng l a chuy n mà nói ung úc cho hai tr có tâm h n thanh cao trinh khi t, ch nchánh, công bình hi n lành, làm nh n ngh a. D y v luân lý thì ch m nom ào t o trí ý cho trbi t tin m ng tr i, yêu cha m , kính tr ng th ng, tuân lu t pháp, lo n n áp ngh a, c u kkh , giúp ng i nghèo.

n l n Hai tr khôn l n, s hi u bi t c nhi u, m i gi ng d y cao xa h n, nói t i cu cn hóa c a loài ng i, cách phân ph i ch ng t c, cách t ch c qu c gia, cách s p t xã h i,ch i s c a n c mình, b sanh ho t c a dân t c, ch non sông t ng ch , gi ng ngh nghi png ngành, di n gi i u nên h , c t ngh t c t t x u.

Cách gia hu n v a ch i, v a d y, v a vui, v a h c, không làm r n trí c c lòng cho hai trmà l i giúp cho Hai tr hi u bi t các vi c i g n xa, x a nay, b i v y khi c 13 tu i r i Xuân

n m nh m , c ng c i, ph i t ng con trai, còn Thu Thu y u u, di m ki u ra mã con gái, thì hai u khôn ngoan, sáng su t c ch mau, vi t ch t t, bi t phân ph i qu y, hi u cách th p

cao a nghèo hèn mà th ng ngay, chê giàu sang mà gian d i.Tuy cu c gia giáo m trí th c và luy n tánh tình c ng v n ti p t c i n hành hoài, song

ây hai m m i phân mà d y cho Hai con bi t cách làm n mà nuôi s ng.Cô Lê d y Thu Th y cho bi t n công, sau lãnh vai n i tr bi t o làm v , làm m .

Cô d y vá may, t p n u c m, kho cá, khuyên xu ng su i xách n c vô lu, bi u ch t nhánhkhô làm c i ch m l a.

Cô Thiên H ng d y thêm cho Xuân S n bi t cao xa h n n a r i c y Hai C ng t pgiùm cho S n bi t d n t mà gieo tr ng, bi t n cây trong r ng r i cùng dì Di p kéo v ph icho khô làm c i, bi t n chu i chín, ào khoai lang, hái tiêu, hái mít cho dì Di p v i ThuTh y em ra ch mà bán. H c vui mà làm c ng vui, b i v y hai tr ham h c t p mà c ng hamlàm vi c.

Tuy c n lo d y h c và t p làm, song hai bà m c ng cho con có gi ngh ng i ng vuich i, ph i có vui gi i trí thì h c và làm m i siêng n ng c.



Bây gi ã l n r i, ã bi t cháo chan ng ra ch , ng ra mé bi n, l i th ng d t nhaui kh p c vùng chung quanh, b i v y S n v i Th y thông th o ng mòn n o lên chùa, ngã

nào vô Gi ng Tiên, ngã nào qua Hàm Ninh, ngã nào i C a C n, ngã nào lên Chóp Chài. H cógi ngh ng i thì hai tr th ng r nhau ra mé bi n ng i câu, r i ngó n c mà nói chuy n, n

n t i m i ch u v . S n tay xách gi , vai vác c n câu i xung x ng, Th y tay v n vai b n mà itheo, tay ng tay, mình khít mình, Th y hát, S n c i, c Hai u hân hoan, t to i. Có khiTh y v p á au ch n ng l i nh n m t nhíu mà thì S n v i vã b gi , qu ng c n câu, quìxu ng n m ch n Th y mà coi. Nh có r m máu thì S n bi u Th y ng i xu ng, l y v t áo ch mmáu, r i hái lá cây b c dây cóc bao bó v t tr y l i và th ng th ng dìu d t Th y v .

Có b a Hai tr d t nhau vô r ng ki m trái gùi, trái b a, hái n ch i. G p m y trái th pth p d leo thì S n leo lên cây hái qu ng xu ng cho Th y l m r i k vai nhau ng i d a g c câymà n, ngó r ng hoang âm u, nghe cu kêu v ng v ng.

Có b a i g p chim, S n mu n leo lên b t l y cho Th y ch i, Th y l t t níu l i khôngcho S n leo, nói r ng chim có nh mình có nhà. ng i ta phá s p nhà mình thì mình bi t bu n,bi t gi n, v y không nên ng t i chim vì nó dày công tha c rác m i k t thành cái mà ng ;

u mình phá tan thì t i nghi p cho nó.Có b a i g p su i n c trong thì d t nhau xu ng ó r a m t, r a tay, r a ch n, r i ng i

coi n c ch y, khi n m tay nhau mà nói, khi nhìn m t nhau mà cu i, say s a tình c nh trót gii m i ch u v t ng mà v .

Gia ình c a Hai C ng là tr c t ng l p ra ây, s ng vui v luôn luôn nh v y v i m tchu i ngày c thêm ba n m n a, ngày nào c ng là ngày thân yêu, ngày nào c ng là ngày h nhphúc. M i ng i u không bi t ghen ghét, c ng không bi t tham lam. Mình ã no m r i, ã g p

nh h o lánh mà tránh th phi v i danh l i, ã c s ng v i c nh thiên nhiên nên an nhàn vui, thì còn mong u chi n a mà tham lam. Mình ã không tính h n ai mà làm chi, thì có c gì

âu mà ghen ghét.Cô Lê v i cô Thiên H ng b ng i i, b c t c, mà ch u tai h i, nh ng ây trót 16

m tr i, Hai cô ch ng h có m mi ng mà phi n ng i, hay trách i. Hai cô u ngh n u mìnhphi n trách, t c th ho c mình nói oan cho thiên h , ho c mình thù oán thiên h . Mình có ch cmình làm ph i âu mà không s nói oan cho ng i ta. Mình có ch c ng i ta qu y âu mà dámthù oán. Chi b ng, g t ngang mà ch m d t kho ng i d vãng, vui s ng v i c nh i thiênnhiên mà T o Hóa c ng cho mình c m no, thong th , m nh kh e, t i c i, vui s ng v i

nh vui trong s ch, không h , không lo, vui luôn luôn không d t, v y thì mình mang n T oHóa ã nhi u l m r i, ch ng nên kêu òi thêm n a.

Trót m i sáu n m m a n ng ã a chú Hai C ng n già r i, d u chú gi i ch u phongng nh cây sao, cây d u ng l x chung quanh chú, mà tu i ã ngoài sáu m i r i làm sao

da chú kh i dùn, r ng chú kh i r ng h t n m b y cái. Di p t n t y quên k ngày tháng mà hi nnay c ng ã n tu i Nhan H i r i.

Cô Lê v i cô Thiên H ng m c vui v i c nh thiên nhiên, vui v i hai con s n s mau l n,hai cô không nh t i kho ng i d vãng mà tu nguy t không ch u quên hai cô nên ã a hai cô

i m c n a i ng i.Còn Xuân S n v i Thu Th y ã c 16 tu i xuân, còn vài tháng n a b c qua 17. S n

ã có vóc trai thanh niên v m v , ch m h m, nh ng a lên d c xu ng gành, hay n cây cu ct, nên n vai v , n tay ch n, t ng m o coi không kém trai m i chín ôi m i, m i chi u thu theo mé ng ông ho c trong ch nhóm mà ngó gái ch i cho vui.

Thu Th y tuy làm vi c nh nhàng, i ch i g p u chi n ng n , khó kh n thì S n giànhmà gánh vác h t, song Th y c ng ã tr mã con gái hoàn toàn, b t u ã bi t s ng sùng bi t e

.



t b a ng ng i n c m s m m i, ông Hai C ng nh l i s huynh An Viên ã g nHai n m r i sao không th y s ghé th m ch i. Ông nghi s có b nh nên r Xuân S n n c m r i

i v i ông lên núi Chóp Chài mà th m s . Xuân S n ch u i. Thu Th y òi i theo cho bi t vùngó. Ông Hai C ng không cho, ông nói ng xa xuôi, l i gay go, ph i lên èo, xu ng h , m t

nh c, con gái i không ti n.n u ng no r i, ông Hai C ng c m m t cái cây làm g y, còn Xuân S n em h theo

t cái mác, hai ngu i ra i. Thu Th y không c i nên ng ngó theo, m t mày bu n hiu. nhà u không bi t Chóp Chài bao xa, t ng Hai ông cháu i n tr a thì v t i. Té

ra tr a không th y v . Di p th y Thu Thu bu n nên r i câu. Thu Th y l c u, không ch u i,i m t mình ra vu n tiêu, th th n, có ý ngó coi có d ng ông ngo i v i Xuân S n v hay không.

Thu Thu c v n v , lúc ng nhón ch n mà ngó, lúc ng i d i c t mà trông n xkhông th y v , r i n n a chi u mà c ng ch a có t m d ng gì h t. Thu Th y mòn trí, ành trvô nhà, n m day m t vô vách bu n hiu, mu n a n c m t.

t tr i ã ng xu ng u non, mu n chen l n. Cô Lê h i Thu Th y nh ói b ng thì vôp ph v i Di p d n c m n tr c. Thu Th y nói ch a ói, i ông ngo i v r i n chungi nhau cho vui.

Cách m t lát, Xuân S n b c vô nhà vai vác m t nhánh bông bùm sùm. Thu Th y l mm ng i d y vui c i h n h .

n i ngay l i a nhánh bông cho Th y v a c i v a nói: „H i b n i, qua th y d ich n núi có m t cây tr bông y h t m y nhánh coi p quá, lên t i am h i s c cây gì v y. S

nói tháng n y cây b ng l ng tr bông. B n v qua xin ngo i ng ch , qua vô n m t nhánhem v cho em xem.”

n v ch l ng móc ra hai trái gùi c ng a cho Th y mà nói: „G p Hai trái gùi chín, quang hái em v cho em ây”.

Th y c m gùi k vô m i mà h i, không nói cám n, duy ngó S n mà c i, c p m t ch achan tình, mi ng c i d y y ngh a, bi u l tình ngh a nh v y còn h n m t tr m l i cám n.

Ông Hai C ng d ng cây g y ngoài hè r i m i vô sau, tay có xách m t ong. Cô Lê v iThiên H ng ch a t ng th y ong nên h i chú xách cái gì v y. ông Hai C ng nói: „H i xtrên am v , chú th y ong óng trên cây chú ch cho S n coi. Nó h i trong ó có v t gì. Chú nóiong óng mà , m i ngày bay i ki m bông hút m t em v ó mà ch a, ng i ta nói m t ongngon l m nên nó quy t l y em v n n m t ra cho hai má nó v i Thu Th y n cho bi t. Chúph i tr lên am xin l a xu ng r i bó lá cây khô làm c qu cho ong bay i h t m i l y c a nó

c. S n nóng l y quá, leo lên g p, b ong út m t vít cánh tay”.Thu Th y nghe nói S n b ong út thì v i vã nhánh bông v i hai trái gùi trên ván, n m

tay S n mà h i b ong út ch nào. S n qu ng cái mác d i sân, vén tay áo a vít ong út còn lòm cho Th y coi.

Th y c m cánh tay S n mà coi r i h i nh c hay không. S n nói h i nó út thì au, nh ngt lát r i b t l n l n, bây gi còn t n t n v y thôi. Th y h i Hai má, coi ph i l y thu c gì mà

thoa. Thiên H ng nói nhà không n tr u nên không có vôi, sáng Di p có i ch s bi u nómua m t chút vôi em v thoa . Bây gi g n t i r i n u i thì v không k p.

Cô Lê nói l y d u l a thoa c. Thu Th y l t t l y chong èn em l i r i thò tay vông èn ch m d u mà thoa cho S n.

Ông Hai C ng em ong treo trong b p, nói sáng b a sau ông s n n mà l y m t, l ysáp.

Di p d n c m, Xuân S n l y nhánh bông b ng l ng em c m trong vách ch Thu Th yng r i c nhà ráp l i n c m.



Cô Lê h i chú ch th m s huynh m nh gi i th nào, nói chuy n gì mà chi u t i m i, làm Thu Th y lo s , n m ng i không yên.

Ông Hai C ng vui v nói: „S huynh An Viên m nh ch không âu m gì. T i không cóvi c ng xu ng phía n y nên s không có ghé. S th y ông cháu lên, s m ng d . S nói S nmau l n quá. S c c m nói chuy n ch i. S gi ng vi c i cho S n nghe, nói h nh phúc thiênnhiên c a T o Hóa s p t thì quí h n các h nh phúc khác h t b i vì h ng th h nh phúc ókh i cúi lòn, kh i lo s , kh i gi t giành, nên kh i b ganh ghét, thù oán. S nói hoài n x m i

c mà v c, r i S n mu n n l y ong và còn n nhánh bông n a nên m i v t i”.n c m t i r i, tr ng m c lên kh i ng n cây, nên gi i xu ng sân nhà sáng lòa. Cô Thiên

ng ôm chi u ra tr i d i g c cây, ch ông Hai C ng d n s n ban êm ng i th ng th cnh tr i trong gió mát, r i cùng v i cô Lê và ông chú ra ng i ó ng nghe ông chú thu t l i cho

rõ ràng nh ng l i s An Viên gi ng d y ngày x a.Xuân S n v i Thu Th y c ng ra ó ch i, nh ng Hai tr ng i trên viên á cách xa m t

chút.Tr ng t r ng, gió hây hây, quang c nh im lìm, ti ng chim giéo gi t.Ông Hai C ng ng ng i thu t chuy n thì Thu Th y n m cánh tay Xuân S n h i thoa

u r i vít ong út có b t au hay không.Xuân S n nói:- t. Ong út ch t chóc gì mà lo!- Anh i lâu v , nhà em s quá.- Qua i v i ngo i, l i qua có c m theo cái mác mà s gì?- i ng r ng núi, bi t ch ng âu. H i x em lên i ng ngó ch ng hoài, em ti c

em không i v i anh; n n a chi u mà c ng không th y v , em bu n quá nên em vônhà em n m khóc ngay.

- Em nh qua d v y hay sao?- nh n gi anh i âu c ng có anh em. Nay anh b em mà i m t mình, không

nh sao c. T rày s p lên, anh ng có i âu mà b em nhà nh v y n a nghehôn. Em bu n em ch t c ch không ph i ch i âu, l i anh ng có l y ong, c ng

ng có leo lên cây mà hái trái ho c b bông cho em nh v y n a, r i ong túa ra vâyút anh, ho c r i anh té cây mà ch t, r i em làm sao, em s ng mà không có anh thìng sao c.

- Thi t qua i mà qua c ng c nh em nhà hoài. T ng em i, m t em ngó, l i em nóiti ng em c i, c v n v trong trí, v ng v ng bên tai qua hoài. T i qua nh nên m ihái trái gùi, g ong, ch t nhành bông em v cho em. V g n t i nhà, qua kho nkhoái ch u không c, nên qua b ngo i, qua ch y ri t v tr c ng th y m t emcho mau.

Thu Th y v i n m bàn tay Xuân S n kéo trên b p v r i ngó tr ng mà khóc, chkhông nói gì n a h t. Xuân S n l y v t áo lau n c m t cho em, c ng không nói n a. Thu Th yvùng buông tay anh mà ng d y i l i ng i v n vai m mà nghe ông ngo i nói chuy n. Xuân

n không i theo, c ng i trên viên á, nhìn m t tr ng t r ng, nhìn ng n cây lung lay, lòngbàng hoàng, trí l l ng.

ng gi a c nh thiên nhiên, hai bà m c ng cho hai tr t nh phát sanh tình t thiênnhiên cho c nh tình thích h p. Ngh vì hai m chung cho hai con bú nh nhau, chung út c m,chung t p i, chung d y nói, ã chung nuôi d y cho thành anh em, d u sao l n khôn có thànhch ng v c ng không h i, th thì có chi àm ph i dè d t, ph i ngó ch ng.

Mà hai tr , t khi l t lòng cho t i ch ng n y, c ng s ng v i thú thiên nhiên, không bi t long, không bi t gi n h n, không bi t kiêu i, không bi t làm qu y, ch bi t yêu nhau, yêu hai



, yêu ông ngo i, yêu dì Di p. Tình th ng yêu v i lòng thanh b ch vô t i l i, vô t l ó, m ingày gây thêm cho hai tr m t tâm h n t i t t, hi n lành. Tâm h n y phát hi n rõ ràng trên nét

t ôn hòa, trong thái ch n chánh, trong c ng thành thi t. C nh i c a hai tr lúc n y m i ra thì t i c i xán l n nh ng c ng p. M i xa cách nhau không t i m t ngày mà hai tr

th ng nh nhau nên to nh phân tr n tình t v i nhau nh v y, thì bi t không th nào chia lìanhau cho ành. Vì tâm h n còn th ngây thanh b ch, b i v y hai tr không dè, không hi u l athân yêu tha th it lâu nay nó m áp ng m ng m trong lòng, nó ngún hoài m i n m nóng thâm m tchút. Bây gi nó mu n ph ng d y mà cháy lên ng thành ng n l a ái tình nh c d c, bi nchuy n tình anh em ra tình v ch ng. Có l c hai u gi t mình, không bi t có t i l i gì haykhông, nên v i vã dang ra r i l l ng, th n thùa, th n v i l ng tâm, th n v i nhau, th n v i m ,th n v i su i, v i r ng, v i núi, v i bi n.

t êm ó, Xuân S n c ng nh Thu Th y c Hai u gi t mình nên i thái khácn x a. Thu nay Hai tr th ng dính m t bên nhau, c i nói t i ngày, ch nào có S n thì có

Th y, bây gi c Hai u bình t nh, ít nói bi ng c i. trong nhà có hai m thì còn ngó nhau,còn nói chu yn v i nhau chút nh. Mà ý hai tr d ng nh tránh nhau, không mu n g p nhau ch thanh v ng.

i ngày S n c x n b n ngoài v n, ki m công vi c mà làm, khi cu c t gieo tr ng, khii ki m trái cây mà hái. B a nào không có công vi c làm thì S n vác c n câu ra mé bi n ng i

câu, i không r Thu Th y, mà Th y c ng không òi i theo nh h i tr c. S n câu t i g n t ii ch u v .

Còn Thu Th y t i ngày, ho c ng i t i c a mà ngó mông, m t bu n hiu, ho c n m trên vánday m t vô vách im lìm, nh ng . V hân hoan âu m t, không còn l trên g ng m t hi n t

a. N c i duyên c ng tiêu tan, không còn th y trên môi h u tình n a. Có b a Th y dãi nh có b nh, nên b ngh . Có khi th y S n ng i khoanh tay ng ng n d i g c ng p ng ng,

xây l ng tr l i, d ng nh có cái gì ng n c n không cho l i g n S n, hay là S n gi n, nên khôngdám b c t i n a.

Cô Lê v i Thiên H ng là n n nh n c a ái tình, hai cô u có kinh nghi m v tâm b nh.t b a ông Hai C ng v i Xuân S n i qua mé bên kia su i mà s n sóc r y th m, còn cô Lê i

n chu i v i Di p; cô Thiên H ng th y Thu Th y n m lim dim trên ván, cô kéo g i n m m tbên con, r i êm ái nói: „N y con, h m nay má th y con bu n, má hi u con bu n v vi c gì. Mánói cho con nghe, con gn i i ph i ch u c c m i có mà n, t nhiên ph i có bu n r i sau m icó vui c. Con còn nh quá, ch a t i th i k c vui. Con b d p n i lòng tr o tr c mà ch ít

m n a khôn l n r i con s vui không mu n gì âu. Cái vui v n còn ch con ó, nó có m t âumà con v i”.

Thu Th y xúc ng, nên day l i ôm m , úp m t vào ng c m , n c m t tuôn d m d .Cô Thiên H ng nói ti p: „ , khóc i, khóc ng n c m t r a h t cái bu n c a con. Con

mu n c vui, con ng thèm bu n. Con c vái Tr i cho con m nh kh e và khôn l n cho mau.Ch ng ó Tr i s cho con vui. Ch c nh v y. Ý Tr i mu n th b ng con, nên h m nay khi n conbu n ng coi th nào r i sau s cho con vui, ch không có gì âu mà s ”.

Thu Th y nghe ti ng cô Lê nói chuy n ngoài sân thì buông m ng i d y i r a m t r i racoi m y quày chu i Di p n xách vô ng sáng b a sau em ra ngoài ch bán.

a sau Thu Th y ph Di p em chu i, mít, th m, tiêu ra ch bán l y ti n mua g o,th t và m m khô em v dùng. Xuân S n theo ông ngo i vô r ng ch t c i.

Cô Lê m i phân tr n v i cô Thiên H ng:- p nh ã tr ng r i, Tr i khi n hai a nó mu n sanh s hay sao, nên h m nay em

th y tánh ý i khác ch không ph i nh h i tr c.- Ch ã th y r i.



- y ph i tính làm sao, ch thiên ý xúi gi c, l a tình cháy ph ng, ch em mình khó màng n ón c. Mình ph i lo li u tr c.

- Hai a còn nh quá, ch a t i 17 tu i. Nên cho 19, 20 tu i r i s cho ph i hi p,ch cho s m quá s sanh con non r t khó nuôi.

- Th ng S n thì t ch nh nên ít lo, ng t con th y sao nó dàu dàu, b nó bu n b c quá,em s nó sanh b nh.

- Ch em mình ph i ch m nom an i c hai a. Mình không ph i c m c n không ch ucho chúng nó ph i hi p v ch ng, mình ch khuyên chúng nó ch m ch p i m t vài

m n a khôn l n r i s hay. Còn ó, l i chung trong nhà, m t mát gì mà s . Hômqua ch có nói xa g n mà d Thu Th y, coi b nó ã b t bu n r i. Em d ý Xuân S nth coi, n u nó ng tình v i Thu Th y mu n nh p c c g p thì em khuyên d nó ph ich m ch m ch Thu Thu l n ã. Em c t ngh a cho nó hi u, m i m y n m nay chem mình s ng c và nuôi hai a nó no m, là nh s c ông chú v i em Di p. Nayông chú tu i ã quá l c tu n r i, s c kh e ông gi m, l i phong vân m t tr c, khôngbi t chú còn b o b c gia ình c bao lâu n a. Còn em Di p ã trên ba m i tu i,

u ch nào x ng áng mu n c i nó thì mình ph i nó thong th l y ch ng làm ni ng i ta, ch không l mình ép nó ph i làm tôi m i cho mình t i già, t i ch t.

Ti n b c c a ch em mình dành h thân, m i n m mòn m t chút, m i m y n mnay tiêu ã g n h t r i. V y hy v ng v i s ng t ng lai c a ch em v i hai a nhmình ch t h t vào s c Xuân S n thay th cho ông chú mà nuôi c nhà, ch ch emmình v i Thu Th y y u i quá có làm vi c gì c. N u cho Hai a ph i hi p

m, Xuân S n ch a s c làm công vi c c c kh n ng n , mà Thu Th y sanh coni ch t thêm gánh n ng trên vai Xuân S n n a, nó gánh làm sao cho n i, v ch ng nó

kh c c, ch em mình vui sao c. Em rán c t ngh a cho Xuân S n hi u. Ch c ngti p v i em mà khuyên d nó n a.

- Ch nói ph i l m. em nói cho nó hi u. D u s ng trong c nh thiên nhiên c ng ph inh vi c th c t , ph i có g o mà n m i b a, ch u ng n c su i, n lá cây mà s ng

c hay sao?Ch em bàn lu n t i ó k Xuân S n v i ông Hai vác c i v nên ph i ch m d t câu

chuy n. Hai m khéo khuyên con, mà c ng nh hai con th ng m , bi t nghe l i ph i nên trongvài b a thì Xuân S n v i Thu Th y h t bu n, nói chuy n v i nhau l i nh th ng, nh ng có ý

t sè, dè d t không dám to nh âu y m theo h i tr c n a.



6- DÔNG GiÓ THÌNH LÌNH.

An vui tr l i c ít ngày, thì m t bu i s m m i c nhà ang ng i n c m v i nhau,ng có m t ng i àn ông, tay ch ng cây g y, ng ngoài sân mà ngó vô.

Thu nay, duy có s huynh trên am An Viên v i m y bà vãi trên chùa Ph t lâu lâu cóghé ây m t l n, ch ng i th ng ít ai t i, m c d u m y n m u ông Hai C ng hay ra m ynhà d a mé bi n mà nài d a gi ng, ho c mua dây lang, dây tiêu, ho c xin h t b u, h t m p vtr ng. Cô Lê ngó th y ng i l cô t ng ng i có quen v i ông Hai nên n ki m ông, cô m ikêu ông mà ch .

Ông Hai C ng buông a b c ra h i khách l mu n ki m ai hay là vô ây có vi c chi.ng i y b ng , ngó ông và nói:

- Tôi mu n ki m ng i tên Hai C ng, h i tr c trong Sài Gòn cách 15, 16 n m nayra ngoài n y, mà không bi t xóm nào, làng nào. Tôi lên chùa h i th m thì m y bàvãi nói lâu r i có ng i âu không bi t, c t nhà trong tr ng n y. Vì v y nên tôi vôki m h i có ai bi t tên Hai C ng âu hay không?

- Chú ki m tên Hai C ng chi v y. Chú có bi t ng i ó hay không?- Không. Tôi ch a bi t. Vì có l nh quan Qu n d y làng ki m tên Hai C ng, làng m i

sai tôi i ki m, ch tôi không quen bi t v i ng i ó.- Ki m chi v y?- Làng nói nh ki m c thì òi ra h u quan Qu n.- Hai C ng là tôi ây. M i chú vô ch tôi n c m m t chút r i nói chuy n.- Té ra ông ây sao… may quá! V y thì tôi kh i i âu xa n a… ông n c m cho r i i.

Tôi ng i ch i tôi ch .Ng i ó m ng r , d ng cây g y d a vách, b c vô c a r i ng i ch m h m t i ó ngó ra

n.y ng i trong nhà nãy gi tuy lóng tai nghe nói chuy n ngoài sân, song n c m ri t

cho r i ng coi ng i ta ki m ông Hai có chuy n chi. Ch ng ông Hai tr vô thì m y ng i un r i h t. Cô Lê d i m y d a n l i ch ông Hai ng i ng ông n ti p, còn Di p v i Thu

Th y thì g p b ng chén a d em vô b p ng r a.Ng i khách ng i ngó ra v n mà nói:- Ông ây lâu r i ông l p ra cu c vu n có cây trái th , d a v i xoài ã cao ngh u,

y mà tôi không hay ch .- Tôi ây c 16 n m r i l n mà.- trong n y tréo quá, không nh m ng i nên không ai bi t.- Ngoài ch v i m y nhà theo mé bi n có nhi u ng i bi t tôi ch .- y mà Hai b a r i tôi i t i m i nhà tôi h i tên Hai C ng thì ai c ng l c u, nói

không bi t.- Ch c t i h bi t m t tôi, mà h không bi t tên. Tôi ây m i m y n m, tôi có làm

vi c gì qu y, tôi tr n âu nên h s b t i, h gi u giùm cho tôi. Chú nói quan Qu ny làng ki m òi tôi t i h u quan, v y mà h u v vi c chi! Chú hi u hôn?

- Cái ó thi t tôi không hi u. Mà tôi s làng c ng không bi t. Nh ng có vi c gì g t l mhay sao nên quan Qu n d y làng rán ki m cho c. Làng d n tôi ph i i t nhà mà

i. V y n c m r i ông i v i tôi ra h u quan, t nhiên s bi t.Ông Hai C ng n c m r i, ông r a mi ng, u ng n c, thay qu n áo s ch s , s a so n i.

Cô Lê v i cô Thiên H ng nghe l nh quan òi, hai cô lo nên h i ph i i li n bây gi sao. ÔngHai nói s n có chú ây thì i theo chú, ra coi có vi c chi cho bi t. Xuân S n òi i theo ông



ngo i. Ông Hai cu i mà nói: „Con nhà v i hai má, ch i theo ông ngo i làm chi. Có gì âu mà.”

Ông Hai C ng s a so n xong r i li n i theo ng i c a làng sai i ki m. Xuân S n v iThu Th y th ng th ng i theo sau, ra t i mé r ng ng ngó theo, hai tr u có s c bu n.

Ch ng tr vô nhà hai tr th y m ng ng i bàn v i nhau v s quan òi ông chú, khônghi u có vi c lành hay d .

Cô Thiên H ng lo ng i, nh ng cô bình t nh mà nói: „Theo ý ch thì không có vi c gì dmà ph i s . Chú mình ây lâu r i, không gây g v i ai, không tr m c p c a ai, c ng không cólàm u chi sái phép nên có t i. t c a T o Hóa không ai thèm b c chân t i, chú ra công rán

c gieo tr ng mà n, có h i ai âu mà h th a ki n. N c trong su i mình múc mà u ng, cángoài bi n mình câu mà n, n c v i cá không ph i c a ai mà h tranh c n”.

cô Lê nói:- i, thiên h không ph i nh mình h t âu ch . Có nhi u ng i x u l m, h ganh

ghét r i ki m chuy n nói x u cho ng i t t , ho c làm h i ng i th ng ngay.- Chú mình nghèo kh , c m c i lo làm n, ki m ch h o lánh mà s ng, có h n ai âu

mà h ganh. Chú c ng ch ng h nói ng t i ai, không bao gi mích lòng ai, có c gìâu mà h ghét.

- Nhi u khi mình th ph n cho an thân, ai làm gì m c ai, không thèm nói t i, mà hng ghét, ghét t i không làm qu y nh h .

- i! Mình c làm ph i, có Tr i ch ng chi u, ai th ng không vui, ai ghét không bu n,y thì . Còn vi c quan òi chú h u ây, h i nãy ch nghe chú i ki m ó chú có nói

ra m t u làm ch ph i suy ngh .- Chú nói u chi?- Chú nói quan d y i ki m tên Hai C ng h i tr c trong Sài Gòn, ra ngoài n y ã

15-16 n m r i. T i sao mà bi t rõ g c tích d v y!- Hay là h i tr c trong Sài Gòn chú có làm qu y vi c chi ó, bây gi m i b ra, nên

ki m mà b t!- Không có lý v y c. Ch nh h i tr c cha con Thu Thu có nói ng i ph m t i

ti u hình thì ngoài n m n m, còn t i i hình thì ngoài m i n m, t i ó tiêu, lu tpháp không còn tr ng ph t n a. Chú i kh i Sài Gòn 16 n m, d u h i ó có ph m t igì, bây gi c ng kh i b truy t .

- em nói co ch nghe. N m ó em có thai, cha m em ánh i em. Em qua ki mchú, em xin cho em . Chú h i t i sao cha m em i. Em k h t m i vi c cho chúnghe. Chú gi n chú trách ba em sao không tr ng tr a b i ngh a b c tình l i ánh

i con mình. Chú m m luôn m y b a, b h m h l m. Chú h i tên h , ch , làm c a ng i h i em r i chú b s m i ngày m i i, không nói i âu. i luôn baa, r i v a cho em m t ngàn ng b c và l t t bán nhà c a, c, d t em vôch Giá quá giang ghe n c m m mà ra ây. Bây gi em nghe quan sai i ki m, em n m ó chú nóng gi n, chú gi t ch t ng i ta, bây gi v ó m i phát giác nên

quan cho tìm b t chú ó ch .- Lâu quá r i. n u có án m ng thì h i ó không phát li n, ch sao i t i bây gi . Mà

i ra i, chú không có nói v i em t i sao ph i ra t i Phú Qu c hay sao?- Chú nói ra ây làm n v y thôi. Em than i xa quá mà không có ti n b c i làm sao

cho c. Chú m i a s b c ó cho em bi u em gi . Chú không có nói t i chuy nng i ó. Mà em phi n nên em c ng không thèm h i.

Hai cô không yên trong lòng nên c bàn qua lu n l i hoài, làm cho hai tr ng i nghechúng nó càng thêm lo n a.



n tr a, m t tr i ng bóng r i mà ông Hai C ng ch a v . C nhà b t u trông. Trôngkhông th y v càng lo h n n a. Xuân S n v i Thu Th y nóng n y trong lòng nên thay phiên i rasân ngó ch ng hoài. n n a chi u, Xuân S n ch u không c n a, nên th a cho hai m hay

ng ra ch h i th m Qu n r i n ó ki m r c ông ngo i v . Thu Th y òi i theo.Hai tr i ch ng tàn u thu c thì Xuân S n hào h n ch y ri t v tr c báo tin ông ngo i

, nói i ch a c n a ng thì g p ông nên tr l i, ông i sau v i Thu Th y. C nhà ung nên túa ra sân mà ón.

Ông Hai C ng vô t i v i Thu Th y. Ông th y Hai cô thì ông h i: „Nghe s p nh nó nói nhà hai con lo s l m ph i hôn? S cái gì? Chú có c p gi t hay là chém gi t ai âu mà s ?”

Thiên H ng nói: „Khi không mà quan, làng tìm ki m b t i li n, ch em con m i lo ch ,không bi t có chuy n gì quan h l m hay sao?”

Ông Hai nói: „Có chuy n c ng quan h thi t, mà nh t là khó tính cho xuôi”Cô Lê nóng nghe nên h i: „Chuy n chi v y chú. Chú nói s nghe th coi”.Ông Hai nói: „Khoan ã mà. Chuy n c a con. Nh ng không g p gì. n c m r i chú nói

có u có uôi h t cho mà nghe r i bà con mình s bàn tính”.Ông v a i vô nhà v a c i áo, cô Thiên H ng kéo Di p bi u lo n u c m n”.Ông Hai thay r i, ông i múc n c u ng cho ã khát. Ông kéo m t cái gh mà ng i.

Cô Thiên H ng, cô L v i Hai con u ch nghe ông thu t i h u quan Qu n nên ng i baochung quanh.

Ông m i nói: „Ch c m c ng còn lâu. v y chú thu t chuy n i h u cho hai con nghetr c mà suy ngh r i s bàn tính mà li u nh. Vi c n y khó li u ch không ph i ch i âu. Chúra t i nhà làng, ông xã li n b n áo dài d t chú vô h u quan Qu n. Ông xã bi u chú ng i ngoài màch , ông vô b m tr c. Quan Qu n vui v bi u cho chú vô li n. Ông kéo h c t l y ra m t b cth mà xem, xem thi t k , r i h i chú tên gì. Chú nói Nguy n V n C ng, th ng kêu là Hai

ng, 63 tu i.Quan h i g c gác âu, ra ngoài hòn n y c bao lâu r i. Chú nói h i tr c chú

trong Sài Gòn, chú ra ây ã 16 n m r i. Quan h i ph i chú có m t ng i cháu gái tên là Lhay không. Chú nói ph i, quan g c u. K tr ng ánh tan h u quan Qu n m i nói r ng chuy nquan mu n nói v i chú dài l m. Bây gi h t làm vi c r i, quan bi u chú i l i ng nhà làng hayra ch ch i tùy ý chú, r i nghe tr ng h u chi u thì tr l i cho quan h i n a. Quan l i cho ông xãbi t quan c n dùng g p chú ng h i th m vi c x a giùm cho k b trên ch chú không có t i gì.

y ph i cho chú thong th i ch i, úng 2 gi r i chú tr l i, ông xã kh i gi chú, chi ung kh i i theo chú n a. Ông xã th y quan t t v i chú coi b ng kiêng nên xá quan mà ra r i

ông m i chú tr l i nhà làng mua bánh ãi chú và h i th m công vi c trong Sài Gòn, vì thu nayng ch a có i t i ó l n nào, ng ch bi t có Hà Tiên, R ch Giá mà thôi”.

Cô Lê ch n h i:- i sao quan Qu n bi t chú có m t ng i cháu gái tên Lê nên quan h i?- Khoan! th ng th ng r i chú s nói t i ch . Có k b trên vi t th bi u quan h i,

ch quan có bi t chú cháu mình âu.- b trên là ai?- Chú c ng không bi t. Ch ng bu i h u chi u chú tr l i quan Qu n nói chú m i ng

ng a.- Nói sao mà chú ng ng a?- ng có nóng, con. Chú nói l i cho con nghe ây con c ng s ng ng a nh chú n a

cho mà coi, b i v y ng có ch n r n. Nghe tr ng h u chi u ánh, ông Xã h i chú i.Chú i m t mình l i t i t i ó. Quan Qu n kêu chú vô li n, ch cái gh bi u chú ng i.Quan l y b c th h i s m em l i n a, l y m t mi ng gi y tr ng d a bên, r i nói



ng h i nh i h c quan có m t ng i b n thân, con nhà giàu C u Kho, tên Lê Kh iQuang…

Cô Lê m i nghe có m y ti ng, cô v t la l n: „Tr i t i! Té ra ng i ó hay sao?”Ông Hai g c u, chúm chím c i và áp:- Ng i ó a. Con nghe con c ng ng ng a th y ch a?- Thôi, chú nói ti p i coi h mu n cái gì.- Quan Qu n nói Lê Kh i Quang bây gi là u th y c a ng. Kh i Quang bi t ng

ng i qu n Phú Qu c m i vi t th c y ng tìm giùm m t c u tình nh n, vì hoàn c nhép bu c nên ph i r i rã, xa nhau m i m y n m nay, không có tin t c chi h t. Kh iQuang nói khi m i ra tr ng i làm vi c ng i k t tình v i cô Lê, th may Sài Gòn.Hai ng i yêu nhau tha thi t, g n g i nhau h n n a n m, k cha m ng i hay ng icó t tình m i r y rà, c m không cho ng i i coi hát êm n a, r i ép bu c ng i ph i

i con gái c a m t phú th ng trong Ch L n. Nng i có nghe cô Lê nói cô ã cónghén c ít tháng, ng i ng ki m th s p t b n cho cô an thân mà nuôicon. Ng t b cha m k m ch g t quá, có m t chú ngoài 40 tu i, b t ng h m h , ónng i t i c a s mà x ng tên là Hai C ng, chú ru t c a cô Lê, và h i ng i dùngti n, dùng th , d d con nhà ng i ta, l y ng i ta có thai nghén r i p ít mà bhay sao? N u Kh i Quang không tính cho xuôi, thì chú quy t l y máu mà r a nh ccho con cháu c a chú.

- Quan Qu n h i chú, th nói nh v y trúng hay không. Chú nói Kh i Quang k t tìnhi cháu c a chú có thai r i b , chú gi n chú ón mà bu c ph i tính s cho xong, m y

vi c y thì trúng h t. Còn ng i có tính b trên n cho cháu c a chú thì ng i khócmà thu t cho chú nghe, chú m i hay, l i chú không hi u cha m ng i tính c i vcho ng i âu. Quan Qu n coi l i khúc th ó r i ông nói ti p r ng Kh i Quang tình

b chú ón v n n n và h m he, ph n thì s chú dùng mi ng võ phu mà t y h n,ph n thì s r y rà gi a ng x u h , ph n thì xúc ng v s hay tin ch c tình nh nã có thai nghén, nên ng i ph i h mình mà n n n v i chú, th th t không bao gi

ng i có tính b i c b c tình. Ng t vì m t bên là hi u, m t bên là tình, ph n làm traing i không c phép tr ng tình mà khinh hi u, t i v y nên ng i ph i mang ti ng

i b c. Ng i tha thi t c y chú làm ngh a gi u gi m mà nuôi giùm luôn. Ng i schâu c p ti n b c cho, ng lo ói rách. Vì vi c tình c ng i không có s n ti n trongmình. Ng i bi u chú ngày mai tr l i ng i s giao cho chú m t s ti n em cháu

i ki m n i xa xuôi h o lánh mà làm n. Chú nghe l i thành th t chú ng lòng nêni v , không n làm d . B a sau chú ón n a thì Kh i Quang trao cho chú 1000 ngc, khuyên chú em cháu ra Phú Qu c l p v n mà làm n, h có thi u h t thì g i

th cho ng i hay và cho bi t ch nào ng ng i g i ti n châu c p luôn luôn nuôi cháu và nuôi a nh cháu ng mang trong b ng.

Cô Lê xúc ng ch n mà h i:- Té ra m t ngàn ng b c chú giao cho con gi n m ó là ti n c a Kh i Quang! L i

ng t i Kh i Quang nên chú m i b x em con ra ngoài hòn ây hay sao!- Ch sao.- Sao h i ó chú gi u, chú không nói thi t cho con bi t.- Nói làm chi! Nói ra thì con bu n thêm ch có ích gì.- u h i ó chú nói cho con bi t thì con xin chú tr ti n l i cho ng i ta. Ng i không

ph i thì thôi, th ti n b c c a ng i làm chi.- Bây gi con n n n hay sao?



- Không, không. Con nh chú mà s ng an vui m i m y n m nay, kh i ói, kh i t inh c. Xuân S n c ng nh chú nên vai nên vóc. Con có n n n là n n n s d i kh ,

m l i làm x u h cha m , m t c ti t trinh, ch âu ph i n n n v s theo chú raây.

Xuân S n ti p h i: „té ra cha c a con còn s ng, tên là Lê Kh i Quang hay sao?”Ông Hai C ng nói: „Ph i. Cha con còn s ng, giàu có sang tr ng l m, trong Sài Gòn.

a nay nhân d p ngo i nói h t cho m y con, m y cháu nghe, không nên gi u gi m n a. H i nãycon Lê trách chú sao n m tr c chú th ti n c a ng i ta mà không nói thi t cho con bi t. Chach , con t c gi n h n chú hay sao? Con nên nh t h i nh chú s ng chung v i ám b n hàn lao

ng, vui thì ít, còn bu n thì nhi u, b i v y chú quen tánh oán thù h n gi n, gây g , không kiêng, hay b ai h t. Mà chú l i có t t thiên nhiên a ngay th ng, l i hay xúc c m, th y ai giani ngang tàn chú b t bình d u ph i ch t chú c ng ch ng c . Mà g p ai au kh than van thì chúng lòng th ng, d u ph i ch u c c kh hay hi m nguy chú c ng t n tâm c u giúp. T i nh v y,

nên th y Kh i Quang thành thi t yêu con, ch không ph i gian d i b i b c, l i th y c u ta b chhi u mà không n nói n ng n n a mà l i h a lãnh nuôi con tr n i cho c u ta an n mà gitròn hi u o v i cha m .

Tuy ng i ta có d n h ra ây có vi c chi khó kh n tr c tr , hay là làm n không khá, cóthi u h t c hàn thì vi t th cho c u hay, c u ta s tìm cách mà giúp cho, nh t là châu c p chochú v i m con c a con luôn luôn no m. Ra n ây chú không th y có u chi khó kh n tr ctr , chú l i ngh , ng i ta thành thi t l y lòng quân t mà ãi mình, không l chú dùng thân conlàm mi ng m i câu ti n b c c a ng i ta, c vi t th than khó làm n, nên thi u ti n b c, ngrút r a ng i ta; tuy chú thu c h ng lao ng song chú c ng bi t liêm s , chú không th làm theo

i ti u nh n nh v y c. ã v y mà m i m y n m nay c nhà mình không ói khát b a nào,không c c kh chi h t, trái l i chú v i con Di p c ng nh m y m con các con t l n chí nhth y u an vui, ai c ng say mê c nh thú thiên nhiên, ai c ng cho h nh phúc c a s huynh AnViên bày cho bà con mình chung h ng ây, quí báu h n t t c h nh phúc nào khác, th thì chúnh c chuy n Kh i Quang làm chi và g i th cho ng i mà yêu c u v t gì, cho ng i yên lòngmà h ng h nh phúc giàu sang c a i, mình h ng h nh phúc thiên nhiên c a tr i cho thothích, c n gì ph i b i móc ng tro tàn cho nó bay b i d dáy. Hai con, hai cháu hi u hay ch a!Thuy n c u êm trong r i thì l t chèo n m ngh ng i, tr ng bu m i âu làm chi mà bdông gió!”.

Di p d n c m r i ra m i i n. Ông Hai C ng nói i t s m m i t i gi ông ói b ngnên n c m r i ông s nói ti p.

y bà con ráp l i n.Ông Hai C ng ng ói b ng hay là c nghe quan Qu n nói chuy n Kh i Quang mà

ông vui, hai l ó không bi t vì l nào, cô Thiên H ng ch th y ông n ngon l i h n h h n ngàyth ng.

con Xuân S n nghe nh c chuy n x a nên l l ng n không c s t s ng. Còn mcon Thu Th y thì có s c lo ng i vì không hi u ý cô Lê c tin c u tình nh n và Xuân S n còncha, mà cha l i giàu sang, không bi t c nh tình êm m h nh phúc thiên nhiên mình c th ngth c thu nay nó có bi n i hay không, bi n i cách nào, v n còn c sum v y mà an vui hoàihay là ph i rã r i mà s u não.

n c m xong, m t tr i g n chen l n. Thiên H ng bi u Thu Th y ôm chi u ra tr i d ic cây ng bà con ra ngoài ng i nghe ông Hai nói chuy n ti p.

Thiên H ng th y ông chú b i ra ngoài su i d ng nh mu n tránh, không ch u nói ti pcâu chuy n h i nãy, cô m i kêu mà nói h i chi u Di p ã t i ám t ông gieo ó r i. Ông làm



thinh i luôn. Cô Lê m i r Thiên H ng ra g c cây mà ch . Thu Th y v i Xuân S n c ng itheo.

Thiên H ng th y ông chú ng i ch m h m trên mé su i mà ngó mông ch không có làmvi c chi h t, cô m i bi u Xuân S n ra m i ông ngo i vô nói chuy n i h u quan Qu n nghe ch i.

Ông Hai C ng ng d y, d d , ngó quanh qu t t phía m t h i r i ch m rãi theo Xuânn tr vô, i mà ng p ng ng nh c c ch ng ã ph i rán mà b c. Vô g n t i chi c chi u tr i.

Cô Thu Th y v i hai m ã ng i s n r i, ông ng ngó t ng ng i. Cô Lê nói: „Chú ng i ây,ng i ti p nói h t chuy n i h u quan Qu n nghe ch i”.

Thiên H ng nói: „Con nóng nghe coi ông Kh i Quang c y quang Qu n ki m chú có ýgì, ch không l ki m mà nh c cho chú nh chuy n ng giao chú m t ngàn ng b c h i tr c ó

i h i coi còn c bao nhiêu ng ng biên vô s ”.Ông Hai th m t h i dài, day ngó Xuân S n ng m t bên ông r i ông n m cánh tay

chàng kéo ng i xu ng, ng i khít mình ông mà nói: „Tr i trong gió l ng, c nh vui v vô cùng.Thình lình c m mây âu bay t i v n v t i en. Chú s r i ây tr n dông m a s ào t i làm cho

p nhà ngã cây tan hoang v n r y, u ng công lao c a chú m i m y n m nay quá. Mà h n c aTr i gây ra, còn hay m t c ng do ý Tr i nh. D u mu n d u không, mình c ng không cãi c.

y ph i nói ph t cho m y con, m y cháu nghe r i bàn tính v i nhau ch gi u làm chi. Kh iQuang vì có tình anh em b n h c v i quan Qu n nên m i vi t th thu t rõ tâm s c a ng i choquan Qu n bi t ng c y ki m chú cho d . Ng i nói m i m y n m nay chú t Lê i r i bi ttích luôn. Ng i có c n d n chú vi t th mà ng i không c tin t c gì h t. Ng i có c y haiquan Qu n tr c ki m giùm hai l n r i, mà ch c là h h i s sài m y ng i t i ch b i v y l nnào h c ng tr l i nói không có. L n n y ng i c y quan Qu n d y các làng ch u khó i h i

ng nhà i vô m y ch h o lánh xa xuôi, t n trong r ng trong núi mà ki m ng b sót m t nhànào h t.

Nh tìm c chú thì h i coi: Lê còn m nh kh e hay không, khi ra i Lê có ch a r i sinhcon trai hay con gái. Kh i Quang d n h i r i rán khuyên chú d t giùm m con con Lê tr v SàiGòn li n, v ngay nhà c a Kh i Quang C u Kho, nhà c ó Lê bi t. N u chú c n dùng baonhiêu ti n b c ng i ng thì quan Qu n c a cho chú i r i Kh i Quang s t i tr l icho. D u chú ch u v hay là có vi c chi tr c tr v không c thì quan Qu n c ng làm n vi tth li n cho ng i hay. Quan Qu n nói h t r i ông m i bi u chú tr l i v m y kho ng c aKh i Quang mu n bi t ó cho ông bi t ng ông vi t th li n cho b n ông hay. Chú m i nói choông bi t r ng khi ra t i ây chú c t chòi trong cái tr ng nh ngang Gi ng Tiên, g n chùa Ph tmà nuôi Lê.

ít tháng Lê sanh c m t a con trai t tên là Xuân S n, n m nay nó ã c 16tu i. Cách vài tháng, Thiên H ng ch ng ch t ng có thai nghén i ki m ch n ng d a. Chúnuôi luôn Thiên H ng làm con ng v i Lê cho vui. Thiên H ng sanh con gái t tên ThuTh y. T y n nay, chú s ng gi a r ng v i hai con gái và hai cháu ngo i, tuy h m hút song

ng c m n qua ngày. Chú không mu n làm r n cho Kh i Quang nên không vi t th chong i hay làm chi. Quan Qu n h i chú m y n m nay Lê có l y ch ng khác hay không. Chú c imà nói: trong r ng trong núi có ai âu. Mà Lê c ng nh Thiên H ng, c hai u th t chí vìtình, nên quy t s ng mà nuôi con, ch không màng u chi khác. Quan Qu n h i chú li u coich ng nào chú a m con v Sài Gòn theo nh ý Kh i Quang mu n. Chú nói v hay không thì

i Lê v i con c a Lê nh t nh, b i v y chú không th tr l i c. Quan Qu n m i d y chú vbàn tính v i con và cháu. nh ch ng nào i và c n dùng ti n b c bao nhiêu thì ra cho ông bi t,ông s ki m ghe và giúp ti n cho. Bây gi ông vi t th cho Kh i Quang hay tr c ông ã tìm

c r i. Tính ch ng nào i hay là có vi c chi không i c thì c ng ph i ra cho ông bi t ngông vi t th n a. Theo ý ông nên i cho g p b i vì Kh i Quang ân c n l m ch không ph i l là.



Hu ng chi Kh i Quang giàu có mà l i sang tr ng, m i m y n m nay ngoài hòn c c kh , nên Sài Gòn nh Kh i Quang b o b c ng h ng sung s ng v i ng i ta. Chú nghe khuyên nhy thì chú c i. Chú xin phép v h i con cháu ít b a r i chú s tr ra tr l i v i quan Qu n. ó,

quan Qu n ki m chú là t i có chuy n nh v y ó, ch chú có t i gì âu nên ki m mà b t. Bây gich u v Sài Gòn hay không là t ý m con con Lê li u nh. Chú không c n mà c ng không ép.Mu n th nh th i kh e kho n thì ây, còn mu n r n ràng r c r thì v Sài Gòn. Mu n s ng v i

nh i nào thì l a l y”.Cô Lê v i vã nói li n: „Ph n con thì con mu n luôn t i ây ch không i âu h t. Xin

chú ra tr l i v i quan Qu n”.Xuân S n nói: „Con c ng mu n ây v i má. Con i r i con b ngo i, b hai má, b Thu

Th y, b dì Di p hay sao? Nh i h t thì con ch u i”.Thiên H ng c i mà nói: „Cha con mu n tìm con v i má con ng r c v mà nuôi, thì

con i v i má con và ông ngo i, ch má ây v i con Thu Thu có dính líu vào âu mà i”.Xuân S n nói: „N u Thu Th y không i thì thôi. Con c ng luôn ây ch i làm chi”.Thiên H ng nói: „Chuy n n y i v i ng i ta thì d , mà i v i mình coi b r c r i

m ch không ph i d âu. V y xin chú tr l i v i quan Qu n ch m ch m ng mình suyngh cho k r i s tr l i”.

Ông Hai C ng nói: „H i x chi u chú nghe quan Qu n nói r i thì chú bi t chuy n khôngph i d , b i v y chú xin h n ít b a ng bà con mình bàn tính. V y vi c không g p gì. M i

y n m nay Kh i Quang b t tin mình r i d u ng i ph i ch m t hai tháng n a m i bi t ý mìnhch u cho ng i g p hay không ngh không h i gì. Thôi, i ngh cho kh e ng sáng mai chú loám t c a chú. M y con m y cháu suy ngh r i b a khác s nói chuy n l i”.



7- i PHÂN VÂN.

Sáng hôm sau, ông Hai C ng lui cui ngoài r y lo ch m sóc c a ông tr ng. Di p nóia nay không có vi c chi nhà và bi u Xuân S n v i Thu Th y i ào trùn ng lát n a ba dì

cháu i câu ki m cá n.n c m s m m i r i ông Hai mu n tìm ch thanh v ng ng v a làm vi c, v a suy ngh

coi nên l i ây hay là nên tr v Sài Gòn. Ông c m cái mác i vô v n chu i ng n chu icây n bu ng r i mà b và b ng chu i con tr ng r i ra thêm.

Di p v i hai tr vác c n câu và xách gi i ra mé bi n.Hai ch em Thiên H ng v i Lê nhà m i bàn v i nhau v chuy n ông chú nói h i hôm.Thiên H ng nói:- Theo l i ông chú thu t rõ công chuy n em t lúc ban u thì ch nh n th y ông Kh i

Quang h i tr c ã giàu có, r i bây gi l i c a v cao, tuy v y mà ông là ng ibi t u ch không là b m b c tình b i ngh a nh mình t ng. Vì mu n c hi unên ông ph i m t tình thì m i m y n m nay, ch ch c v ph n trí ông không c vui

ng nh em âu. Vì cha m nên ông ph i xa em, nh ng ông g p ông chú ông khócvà giao b c ti n c y ông chú em em i xa mà nuôi, ông h a s chu c p luôn luôn,ông lo cho i s ng c a em và c ng lo cho a con c a ông c u t o nên, ch ôngkhông có ý g t em i cho xa ng ông b , không tin t c ông vi t th n m y l n mà

y tìm ki m, ó là b ng c ông không quên m con em. Hôm nay tình c nh bi n isao ó, ông li u hòa hi p v i em c, nên ông mu n ông chú em m con em tr v .Xét cho k , ch nh n th y ông không có l i gì v i em mà em phi n trách nên emkhông ch u em Xuân S n v ng ch ng g p v , cha nhìn con, ch ng v cha consum hi p.

- Em t thi t v i ch , em không phi n trách chi h t. H i hôm nghe chú nói em li n nóiem luôn ây ch em không mu n i âu h t là vì m i m y n m nay h nh t icu c tình duyên h i tr c thì em n n n l m. T i h i ó em còn nh d i, nên em m i

m l c mà h thân. Em là con nhà nghèo, d t nát, quê hèn, còn anh Kh i Quang làcon nhà giàu, khôn ngoan, h c gi i, hai b c cách nhau xa quá, làm sao mà hòa hi p

i nhau cho c. D u anh Kh i Quang không k giai c p, tình yêu làm cho anh mùquáng, anh b c xu ng th p n m tay kéo em lên cao, còn cha m anh, còn anh ch c aanh, còn bà con cô bác c a anh, h có mù quáng nh anh, h có th ng yêu quí tr ngem âu. Em em thân hèn h chen vào nhà giàu sang, c nhà s ngó em có n a con

t, em làm sao c. T i h i ó em ch a l ch duy t nh n tình nên em em lòngyêu nh, mà c ng t i nh làm b ng, không k th thái nh n tình, nên m i b cha m

m c n làm cho em nh c nhã h thân, còn nh ph i n n n h i h n. Thôi, m i m ym m a n ng ã r a s ch và ph i khô tình yêu kh d i ó r i, v y nên cho nóm êm trong mé r ng góc núi, cho nó s ch s khô khan luôn t t h n là bày em nó rai ng hai àng còn ph i chia kh m t l n n a.

- ng li u hòa hi p c ng m i tìm ch . N u tìm mà em ph i kh thì ng tìm làmchi.

- Ví nh bây gi cha m nh có xuôi thu n i n a thì nh còn ch v c a cha m c ii ó. Em v em nhà l u i xe h i mà em ph i u t h kiêng n ng i ta, thà là em

ây em u ng n c su i, n m m, n khô, mà em thong th v y không t t h n hay sao?Ví nh bây gi cha m nh ã tr m tu i già r i, còn v nh ho c c ng mãn ph n, ho cã ly d , nghe nói nh làm l n, ng i trên tr c quan Qu n mình n a, nh r c em vng làm v nh trong nhà, cha ch khó l m ch i, ph n em hèn h , em không x ng



áng v i a v cao sang ó, em làm cho x u con m t ng i ta và c c lòng cho nhch không ích gì.

- Nãy gi em nói ph n em, còn em không nh t i Xuân S n. Em nên ngh t i i t nglai c a nó n a ch . Bây gi mình bi t cha nó ã chi u c n nó r i ch không ph i

. Mình c ng bi t cha nó giàu sang. V y mình ph i è nén lòng th ng yêu c a mìnhmà cho nó g n cha nó ng bây gi thân nó c sung s ng, r i ch ng l n khônnó nh c a ph m mà kh i c c kh t m thân. Cha ã mu n nhìn con, mà mình c ntr không cho cha con g n nhau, ch s ngày sau nó khôn l n, nó c c kh , r i nóphi n trách ch em mình. Vi c ó em ph i suy ngh .

Cô Lê ng i l ng thinh m t h i r i cô th m t h i dài mà nói:- Ch ngh nh v y thì ph i l m. Ng t t nh t i gi nó x n b n trong vùng n y ch

ch a i âu h t. i m t mình nó có bi t ng sá, có bi t Sài Gòn ch nào âu mài.

- Ch có d y nó h c a d trong x mình. Tuy ch a i âu song nó ã hi u t nh nàom ch nào, vô Hà Tiên nó h i th m ng i ta ng lên xe ò mà qua Châu c hay

xu ng R ch Giá r i sang xe mà lên Sài Gòn, có khó gì. Hay là c y ông chú a nó i.- Nh l n nó không r i mình. cho nó i em nh , em ch u sao c. Mà h i hôm

Xuân S n có nói nó c ng không ch u i. Ch c nó không ch u r t con Thu Th y ra mài ch gì. Nó nói ph i i h t c nhà nó m i i. i h t sao c. Em ch nói làm sao

cho Xuân S n ch u i m t mình thì ch gi i l m. Hai a nó yêu nhau, thu nay, m tc không r i. Th y âu thì S n ó, không th nào nó ch u b Thu Th y nhà mà i

t mình âu. i n vàng nó c ng không thèm.Thiên H ng l l ng, tr m ngâm, r i nói:- u Xuân S n ch u i vô Sài Gòn v i cha nó m t hai n m cho nó khôn l n, cha con

nhìn nhau, nó bi t ó, bi t ây, thông th o vi c i, r i nó tr v ng mình cho nóph i hi p v i Thu Th y thì ti n quá, em h ?

- Em s con Thu Th y c ng không ch u cho th ng n i n a ch .- Chuy n n y theo ng i ta thì d t. T i mình bi t ph i bi t qu y, bi t xét ph n mình,

bi t v lòng ng i, nên nó thành khó. Ông chú b i r i, than khó li u, thi t ph i l m.- Chú than tr i ng thanh t nh, thình lình n i dông thi t n i dông, n i gió mà.- Thôi, t i nay coi ông chú tính l nào. Mình c ng ph i h i g t Xuân S n coi nó

ng lòng i cho bi t cha hay không, h i mà d ý nó, mà c ng d luôn tình ý c a ThuTh y n a r i s li u nh.

Hai ch em, k tính t i, ng i tính lui hoài, không quy t nh c vi c gì h t.Ngoài v n chu i, ông Hai C ng b ng tr ng m t h i r i ông ng i trong bóng mát

khoanh tay ngó mông và suy ngh tính coi có nên d t h t tr v Sài Gòn cho con cháu th ngth c c nh r c r ch n phi n ba, hay là nên n núp luôn trong ch r ng núi n y mà h ng c nhthú thiên nhiên, tuy im lìm, h m hút, nh ng kh e trí an thân, kh i c nh tranh, kh i ganh ghét,kh i nghe ti ng th phi, kh i m c vòng t c l y. i hay là , v n ch bao nhiêu ó mà thôi, màông suy ngh hoài, không gi i quy t c.

Còn Xuân S n v i Thu Th y ngày nay ra mé bi n ng i c ng vì v n ó mà hai tr cbàng hoàng trong trí. S n c h i th m trong trí v y ch có nên i lên Sài Gòn cho bi t cha r i

i cha hay không, còn Th y c lo ng i s S n b mình mà i thì mình b v r i bu n r u ch ukhông n i.

n n a chi u, Di p bi u v ng lo c m n c. Di p xách gi cá i tru c, Hai tr vác c ncâu i theo sau.

Thu Th y nói v i Xuân S n:



- Thu nay em t ng Hai a mình u không có cha. Té ra bây gi anh có cha, thi tanh có ph c h n em quá.

- Có ph c hay không, làm sao mà bi t c. Em ch a th y ông cha ó, em ch a hi uông mu n cái gì, sao em dám g i là có ph c?

- u ông mu n cái gì, ông c ng là cha. Ông tìm ki m ngo i, ông h i th m má v i anh,ông c y quan Qu n a h t v Sài Gòn cho ông. M y u y ch ông yêu anh, ch

u không yêu thì ông nói t i làm chi?- Có khi ng i ta tìm ki m là t i c n dùng ch không ph i t i th ng yêu. v y ch thu

nay không có cha, hai a mình vô ph c l m hay sao? Mình c ng vui s ng, c ngcó ph c v y, c n gì ph i có cha?

- Nói v y thi t anh không ch u i hay sao?- i h t c nhà thì qua m i ch u i.- Anh yêu em nh v y thì em m ng l m, ng b em mà i nghe hôn. Hôm tr c anh

anh i v i ngo i lên Chóp Chài có m t ngày mà em bu n, em mu n ch t. n u anh em mà v Sài Gòn ch c em s ng không c.

- Qua b em sao c, không có em thì i s ng c a qua có ý ngh a gì âu.Thu Th y nghe nh v y thì li n n m tay Xuân S n mà nói nho nh : „Cám n! Em m ng

m”. t i nhà, Di p lo c o r a cá mà kho. Thu Th y ph n u c m, Xuân S n i ki m ông

ngo i r i ông cháu i vô nhà.n c m r i c nhà c ng ra ng i d i g c cây nói chuy n v i nhau nh b a tr c. Mà câu

chuy n c ng ch ng có chi khác h n là bàn tính coi ph i tr l i v i quan Qu n cách nào. Nên ch ui v Sài Gòn hay t ch i? Ông Hai C ng h i th t ng ng i d ý. M i ng i u có m t ý

ki n riêng. M n ti c h nh phúc thiên nhiên c a T o Hóa s p t cho mình quen h ng 16 n mi, s ng gi a c nh m m, thân yêu, an vui, thong th , nên không ham th h nh phúc r c r mà

ph i r n r tranh ua, li u lo giành gi t b i v y không ai h ng hái mu n b Phú Qu c mà v SàiGòn, u ó thì m i ng i ng ý. Nh ng không mu n i thì m i ng i vi n m t lý riêng khônggi ng nhau.

Cô Lê nói cô ã chán n n v cu c tình duyên, tình ã c n, chí ã mòn, b i v y cô mu nth ph n an nhàn ch không mu n v t b c r i không có tài c v i kh n ng cho x ng v i

a v . Vì v y nên cô không mu n i âu n a h t, quy t s ng luôn ngoài hòn Phú Qu c ng vuii tr i bi n, b n v i núi r ng, tuy h m hút song th nh th i, kh i nghe nh ng ti ng th phi, kh i

sa vào vòng ganh ghét. V ph n Xuân Son nó là máu th t c a Kh i Quang, cô là m cô khôngphép v k mà n tình ngh a cha con c a nó. V y cô ph i nó thong th mà li u nh v s i

, nó nh l nào t ý nó, cô không xúi mà c ng không c n. Nh ng nó b cô mà theo cha, tnhiên cô bu n, vì nó c ng là máu th t c a cô, l i công cô mang n ng au, r i còn d ng nuôi

y d , hôm nay lìa con, cô còn gì mà vui n a.Cô Thiên H ng, thì nói lúc cô b ho n n n th y t b t i t m mù m t, không bi t ng

mà i; may g p ông Hai nh n cô làm con, cô Lê nh n cô làm ch , t y n nay, m c d u khôngph i là bà con dòng h , mà chung s ng v i nhau r i, cô yêu ông Hai nh cha, yêu cô Lê nh em,yêu nh ru t th t. N u ngày mai ph i phân r thì t nhiên cô bu n.

Nh ng bu n cô c ng rán mà ch u, ch cô không n b n r n mà c n tr b c t n th c a con cô Lê, m c sum h p v i ch ng, con c th th m v i cha, m con vui h ng thú

nh phúc gia ình ng bù tr 16 n m bi t ly au kh . N u ông Hai d t h t m con Lê tr v SàiGòn thì cô Thiên H ng xin cho m con cô luôn ngoài hòn; d u bu n phân r mà cô cti p t c an h ng c nh thú thiên nhiên âm th m, v ng v , ch cô ã l i l m ngang ng c, ã bcha m t b , b anh ch không nhìn n a, cô còn gia ình âu mà tr v quê quán. Nh n d p n y



cô Thiên H ng nói ngay cho ông Hai hay, nói tr c m t Xuân S n, Thu Th y, r ng t ngày côsanh côn gái thì cô LÊ v i cô ã có th m c v i nhau mà chung nuôi d y Hai tr ng ch ngchúng nó không l n thì cho chúng nó ph i hi p v ch ng. Hôm n th y tình Hai tr dan díu v inhau quá nên mu n th c thi n l i nguy n c. nh ng ngh vì Hai tr còn nh tu i, ch a tríkhôn mà làm cha làm m , nên ch em u tho thu n ch m t vài n m n a cho Hai tr khôn l n

i s cho ph i hi p v ch ng. Hôm nay tình c Xuân S n có cha, mà cha l i giàu sang. N uXuân S n nhìn cha, thì cha s có quy n quy t nh ôi b n, ch m không c t chuy n. Vìth y t chi u hôm qua, Hai tr có s c bu n lo, Xuân S n d d là t i không mu n r i Thu Th y,còn Thu Th y l l ng là s Xuân S n b i. V y cô ph i nói ngay ra gi a ây r ng theo ý cô thìXuân S n nên v Sài Gòn mà nhìn cha vài n m cho khôn l n r i n u không quên tình x a, ngh a

thì s th a cho cha bi t cu c tình duyên ã h a h n, ch ng ó s tính vi c t tóc tr m n m.Tuy phân cách nhau, song m con cô c ng v n ây mà ch , ch không m t âu mà ng i.

Ông Hai C ng h i ý Xuân S n thì chàng c nói y nh b a tr c, n u c nhà u i h ti chàng thì chàng m i ch u i, ch chàng không ch u i mà b m t ng i nào l i.

Ông l i c c c h i luôn ý c a Thu Th y thì nàng ng i l ng thinh không ch u nói, song li ct ngó Xuân S n l s c bu n.

Th m dò ý ki n h t r i, ông Hai C ng m i nói: „trót 16 n m nay, hai con v i chúng tâm ng chí xa lánh ch n phi n ba r n r c, vui s ng cùng nhau v i thành thi t thân yêu,

hòa thu n gi a c nh thú thiên nhiên an t nh n y. Tuy h m hút âm th m, song chú l y làm m ngmà nh n th y hai con không than phi n c c kh . Trái l i hai con u yêu m n c nh i thiênnhiên, cho ó là h nh phúc c a T o Hóa dành cho Hai con. Thi t chú m i n m m i già thêm,

c kho l n l n ph i gi m b t. Nh ng chú vui s ng trông th y Xuân S n v i Thu Th y càngngày càng thêm l n, l i c ng nh mình, hai a nó c ng vui s ng c nh thú thiên nhiên n y,không ham l i danh, không a so sánh. Vì v y nên chú không lo ng i v t ng lai. n u chú giàchú ch t thì hai a nh s thay th cho chú mà duy trì h nh phúc chung. Hai con không n n i

c kh mà s . Nào dè vi c x a t ng nh ã vùi l p, l i c ng t ng bi n r ng giúp ng n ng a,tình c mình không nh c nh mà nó l n mò bò ra t i ây phá r i c nh i m êm vui v c a mìnhnh v y. Trót êm h i hôm r i têm ngày nay n a, chú suy ngh h t s c k l ng. B n ham danh

i h nghe ng i giàu sang kêu g i thì h d d co giò ch y theo li n, h có c n gì ph i suy ngh .i mình ham h nh phúc thiên nhiên, mình cho h nh phúc ó b n v ng lâu dài, còn mình chênh phúc r c r , mình cho h nh phúc dó xây d ng trên tham lam gian d i nên d s p , b iy mình m i nh c lòng r i trí. V n g m có hai l : ph i tr v Sài Gòn hay là ph i luôn

ngoài Phú Qu c. Hai l u giành ph n ph i h t, mà bên nào c ng có lý v ng ch c nh nhau,không bên nào h n, bên nào thua. Nh ng ây là mình vì mình, b i vì mình mu n th nh th i vui

cho ph n mình, còn tr v là mình vì ng i, b i vì mình làm theo ý ng i mu n.Cô Lê ch n nói: „Mình k ph n mình, ch lo cho ng i làm chi chú. N u mình vì ng i,

thì mình s ng cho ng i, h t âu mình ph i ng i ó, m t h t thong th , thì có vui s ng chiâu mà s ng”.

Ông Hai C ng c i mà nói: „ ã bi t mình xa lánh ng i i tìm v i c nh i thiênnhiên là c nh i c bi t ít ai mu n thì mình lo cho ph n mình ch ng k thiên h ; nh ng hoàn

nh c a mình khác, mình không th không k n ng i con à. chú nói cho con nghe. Hômqua chú ã có t thi t chú ón g p Kh i Quang n m x a cho con hi u r i. N i ó không ph i

m giàu sang hi u s c, d d con gái nhà nghèo làm cho ô danh x ti t r i h t b . Ng i n cóu, bây gi chú m i th y rõ. Khi ng i trao cho chú m t ngàn ng b c n n n c y chú em ra

Phú Qu c làm n mà nuôi giùm con, ch ng con sanh r i chú c ng nuôi giùm luôn a nh n a.chú th y ng i vì hi u mà ph i khinh tình ch không ph i b i b c nên chú b t nh n, không nbáo oán gây thù. Ng i có c n d n g p vi c chi tr c tr hay là làm n thi u h t c vi t th cho



ng i hay ng ng i g i ti n b c thêm mà châu c p cho m con c a con luôn luôn c no m.i ó chú t ng l i c n d n ó là l i ph nh ph ; l g n g i cho con có thai r i b cha m r y rà

không tr n tình v i con c, ph i cho m t ngàn nh n b i trinh ti t c a con. D n g i th vàa châu c p thêm là nói cho chú mát ru t mà xuôi thu n cho êm v y thôi, ch không có ngh a

gì, b i v y chú không thèm c n c t i. Bây gi m i hay m i m y n m nay Kh i Quang có vi tth c y tìm chú nhi u l n, l n n y còn c y h tìm c thì ra ti n cho chú em h t m con c acon tr v Sài Gòn cho ng i. Té ra l i c n d n là l i thành thi t do thâm tâm mà ra, ch khôngph i l i ph nh ph khóe môi chót l i. Khi con sanh Xuân S n chú không g i th cho ng ihay, chú ã th t c v i ng i. Ngu i g i con c y chú nuôi giùm, bây gi ngu i òi l i, chú nóilàm sao mà không tr c. con tính th coi”.

Cô Lê không tr l i.Ông Hai C ng nói ti p: „Thu nay bà con mình c khoe khoang mình vui s ng trong

o thiên nhiên. Tình cha con v i ngh a v ch ng là o thiên nhiên ch gì. N u chú c m c nkhông cho con v cho g n ch ng, không cho Xuân S n v cho bi t cha, thì chú ã l i h a h n,

t lòng tin c y c a ng i, mà chú còn trái v i o thiên nhiên, té ra x a nay chú gi d i v ing T o Hóa, không th c. Tuy g c chú trong ch b n hàn ê ti n mà ra, song chú bi t gi

trung tín, chú ham th liêm s . Theo ý chú, thì chú mu n em con tr v Sài Gòn chú giao l i choKh i Quang cho tròn nhi m v c a chú, r i con ch u v i ng i hay không thì Hai àng tính v inhau, chú không bi t t i n a”.

Cô Lê v t nói: „ý! Không c âu chú. Con xin luôn ây v i ch Thiên H ng, conkhông ch u v Sài Gòn âu”.

Ông Hai C ng c bình t nh nói ti p: „còn Xuân S n c ng v y. Theo l i c h n c ang i mà c ng theo lý thiên nhiên c a T o Hóa, ngo i ph i a con vô Sài Gòn cho cha con bi tnhau r i con mu n v i cha hay là tr v ây mà v i ngo i thì t ý con ho c do cha con li u

nh ch không l ngo i giành con luôn ngoài n y v i ngo i. Tuy kông có gi y t ch ng minhngh a cha con, song ngo i bi t thì c n gì t gi y”.

Xuân S n châu mày mà nói: „M con không i thì con i làm chi. Con ã nói ph i i h tcon m i ch u i”.

Ông Hai C ng than: „Ai c ng c n không ch u i, r i tôi ph i tr l i v i quan Qu nlàm sao ây!”

Cô Thiên H ng m i nói: „Xin chú ch m ch m, khoan tr l i. ít b a cho yên trí r i sbàn tính l i.”

Ông Hai C ng c i mà nói: ”Bài toán coi r t, té ra m c quá, c nhà tính không ra. H ii hay ki m chú thì chú ã nghi r i, nghi c nh i êm m an vui c a nhà mình s lay chuy n.

Thi t qu chú ngh không sai. Tuy v y mà ng bu n. Mình s ng gi a c nh i thiên nhiên thìph i t t t c c tính vào lý thiên nhiên c a T o Hoá. Nên h , còn m t u do ý Tr i, d u sao

ng ng bu n, ng s chi h t. vi c tr l i v i quan Qu n n m m i b a n a c ng c,không g p gì”.

Tr a b a sau, tình c s huynh An Viên trên núi Chóp Chài ghé th m. Ông Hai C ngng r m i ng i. S huynh h ghé th m thì hay gi ng d y vi c i, b i v y hai cô v i hai tr ra

chào r i xúm ng i bên ván ng nghe s huynh nói chuy n.Ông Hai C ng nói trong nhà m i x y ra m t vi c r c r i quá. May có s xu ng ây

y s ch giùm coi ph i li u l nào. S huynh h i có vi c chi, ông Hai bèn k s cu c tình duyên d h i tr c gi a Kh i Quang và cô Lê l i cho s huynh hi u, r i ông thu t qua chuy n quan

Qu n m i òi h u mà cho bi t s Kh i Quang c y ki m và d y ông a giùm m con cô Lê tr Sài Gòn.



Thu t xong r i, ông Hai C ng m i than: „Có hai l : nên tr v Sài Gòn hay là nên luôn ngoài n y. C nhà u mu n luôn ngoài n y. Lê thì không n d t tình ch em v i Thiên

ng mà i, còn Xuân S n vì b n b u tình c a Thu Th y nên c ng không ch u cách m t m conThu Th y. M con Thu Th y không dính d p gì v i Kh i Quang, l i tr c ã l i o nhà nênkhông i theo c. Riêng v ph n tôi, thì tôi ã có l i c v i Kh i Quang, nên th nào tôi c ngph i em m con c a Lê v Sài Gòn mà tr v cho ch ng, giao con cho cha cho tròn nhi m v r i

con c a Lê mu n luôn tr n hay là mu n v ngoài n y t ý chúng nó. Ng t m con nó khôngch u i, nên không bi t ph i tr l i th nào cho xuôi. Tôi b i r i là t i ch ó, t i không bi t li u

nào cho kh i l i l i c h n. huynh suy ngh r i h i:

- i tr c ông có giao k t v i ông Kh i Quang ông d t cô Lê i xa, r i ch ng nàong i mu n em v thì ông ph i d t v mà tr hay sao?

- Không có giao rành nh v y. Kh i Quang a ti n b c c y em Lê ra ngoài n y làmn mà nuôi Lê, ch ng Lê sanh thì nuôi luôn giùm a nh , coi thi tu h t thì g i thi ng i s g i ti n b c thêm mà châu c p cho no m v y thôi.

- y thì ông có c h n ph i em m con cô Lê tr v âu mà s th t c. May cô Lêkhông ch u c i giá, ch n u cô có ch ng khác r i ông c ng bi u ph i b ng em tr

mà tr cho ch ng tr c hay sao. Mà theo l i ông nói thì Kh i Quang bây gi giàusang t t b c. Tai sao cô Lê không mu n g n ng i ó n a. T i sao Xuân S n khôngmu n sum hi p v i cha ?

- con nó nói 16 n m nay s ng gi a c nh thú thiên nhiên, tuy h m hút âm th m songvui v , th nh th i, an h ng h nh phúc c a T o Hoá dành , nên ã quen mùi h nhphúc ó r i, không còn mu n h ng h nh phúc nào khác.

- con cô Lê nói nh v y là ph i. Ông còn mu n a v Sai Gon làm chi?- Cho chúng nó n m th mùi h nh phúc khác th coi chúng nó có thành thi t yêu h nh

phúc thiên nhiên hay không!- ! Ông làm chi v y? N m n nói chuy n v i nhau, chúng ta ã nhìn nh n i có

hai th h nh phúc. Tr c h t là h nh phúc thiên nhiên c a T o Hóa s p t chocon ng i h ng. Th h nh phúc n y âm th m, êm m, an n, th nh th i, không làmcho con ng i ph i ch n r n tranh ua, ph i chen l n giành gi t, ph i gây thù oán,ph i lo êm ngày. Th h nh phúc n y có s n, mà l i b n v ng i i, kh i th t côngxây d ng, mà c ng kh i lo s s p . Th mà ít ng i bi t tìm mà h ng. Còn m tth h nh phúc n a là h nh phúc nh n t o, vì nó do lòng ham mu n c a con ng i t ora. Có ng i mu n l y o c, nh n ngh a mà gây h nh phúc, ngh a là mu n làmph c, làm lành cho lòng d nh nhàng, cho l ng tâm th th i. S ng i bi t gây

nh phúc nh v y thì ít l m, c tr m, c ngàn ng i m c m t ng i ó là may.i i a s h xây d ng h nh phúc trên ng b c ti n, trên m hôi, n c m t

ng máu, tóc tang c a k khác, mà h say mê m t mát, r i h s chúng ganh ghét,gi t giành, nên êm ngày ph i lo gi gìn, ph i ch ng c u n y, b u n , b i

y h nh phúc c a h r c r t ng b ng, t r n r , mà ch ng bao lâu r i s p , tiêutan, h ch a c h ng an vui chút nào h t. y v y m con cô Lê mu n an h ng

nh phúc thiên nhiên là ph i, ông còn mu n cho n m th h nh phúc nh n t o làmchi? Và h nh phúc nh n t o có r c r nên nó hay h p d n làm cho lòng ng i d saymê. M con cô Lê ã ng trên ch cao ráo nên s ch s r i, sao ông còn tính em nmé v ng sình l y mà làm cho ph i lem lu c.

- Tôi v i Lê và Thiên H ng ã c n m mùi i, chúng tôi chán, nên bây gi vuing h nh phúc thiên nhiên là ph i. Còn Xuân S n v i Thu Th y t ngày sanh ra



ch a bi t mùi i là cái gì. V y cho chúng nó n m mùi i chút nh cho chúng nóhi u cao th p ch .

- Tôi s e ông em chúng nó n mé v ng r i chúng nó té xu ng sình l y t i nghi pchúng nó ch . Mà mùi i có th , ông mu n cho Xuân S n n m th nào?

- Tr c h t n m mùi sang tr ng.- À!… Tôi nh có m t nhà nho i x a nói mu n n cho ngon c quá b a cho b ng

ói r i n c m v i rau c i c ng ngon nh n v i th t cá. i b mà trong trí th nh th ithì su ng h n i xe mà trong trí lo s . Ng i vô t i là ng i sang tr ng. Xuân S nch a h ph m t i l i gì h t t c thì cháu là ng i sang tr ng chánh hi u. Ông cònmu n cháu sang tr ng th nào n a! Các cách sang tr ng khác là sang tr ng gi , sangtr ng b ngoài, n u l y ki ng mà r i vào l ng tâm thì th y t i l i d y y, th sangtr ng ó có quí báu gì mà ông mu n cho cháu t p.

- Thôi thì cho nó n m mùi giàu có, cho nó có ti n b c nhi u, mu n th gì có th n y,vui s ng ng a nguê không thi u v t chi h t.

- u ông mu n cho cháu vui s ng ng a nguê, mu n th gì c ng có s n, kh i c cnh c hay ham mu n chi h t, thì cháu s hóa ra ng i vô d ng. V y ch ông không

m th y ph i có m t thì ngh m i bi t vui, bi t th a mãn, ph i có ói thì n m i bi tvui bi t ngon, ph i có khát thì m i vui bi t ã khát hay sao! V tình yêu c ng v y;mình mu n vui mà c th ng ng i hay là c ng i th ng, thì tr c h t mìnhph i rán è nén tình yêu, rán ch u au kh ngóng trông ch i, ch ng c th a mãnmình m i bi t vui. Nh ng ng i giàu có, h mu n th gì c ng có s n, thì h có cth ng th c m y cách vui s ng trông mong ó âu. Có s n mà n hoài s chán, có

n mà vui hoài r i s bu n. D u có cu c vui l n cho m y i n a h c ng không ham,i h chê bai hân h i mà sanh t t khinh ng o. Nhà giàu h s ng gi a c nh vui s ng

luôn luôn, h g p m t chút gì bu n hay c c thì ch u không n i. Còn nhà nghèo hquen s ng gi a c nh bu n b c, n u c m t chút nào vui s ng htì h khoái l c vôcùng. T o hóa cân phân công bình l m. Nhà giàu cái gì c ng có h t nên h t bi tham mu n, mà cái gì h c ng s h t, nên ph i lo êm lo ngày. Còn nhà nghèo khôngcó cái gì mà h bi t s , nh ng cái gì c ng mong mu n. Hai c nh i u khó ch u h t

Hai, giàu hay nghèo c ng v y. Th thì s ng v i c nh thú thiên nhiên c a t o hóa,không s mà c ng không mu n gì h t, há ch ng vui s ng hay sao mà ngh t i c nhgiàu sang!”

Ai n y u ngó nhau, không nói gì c h t. huynh An Viên ng d y nói v s m, s t i, ng khó i, r i s l y cây g y cáo t

mà i. Ông Hai C ng a khách t i mé r ng r i ông tr vô nhà mà nói: „V y thì sáng mai chúra tr l i v i quan Qu n cho r i. Chú nói i không c, vì không ai ch u v Sài Gòn h t”.

Cô Thiên H ng khuyên ông ki m lý mà nói cho êm vì Kh i Quang có h o ý, không nênlàm cho ng i bu n.

Ông Hai C ng g t u r i ông i ra ngoài v n xách n c tu i cây.^



8- K NG i i

Sau m y ngày bàng hoàng lo ng i, c nh i s ng trong cái tr ng nh ngang Gi ng Tiênã tr l i m êm vui v nh x a.

Ông Hai C ng hôm n ra b m cho quan Qu n hay r ng khi ra ây c ít ngày cô Lêp Thiên H ng c ng g c gác trong Sài Gòn và c ng ng b n n ái tình mà xiêu l c ra hòn,

hai cô k t ngh a ch em mà chung s ng v i nhau 16 n m tr i, cô Lê không n b b n b v ngoàiy mà i v c. L i thêm Xuân S n, con trai c a Lê, v i Thu Th y, con gái c a cô Thiên

ng t khi m i l t lòng thì Hai tr c s n sóc chung, b i v y hai a yêu nhau nh ru t rà.Xuân S n c ng không ành r i em mà i âu h t. Ông Hai c y quan Qu n làm n vi t th tr l icho ông Kh i Quang hi u rõ tình c nh khó kh n nh v y ch không ph i ông có ý không ch ulàm vui lòng Kh i Quang. Quan Qu n l y gi y biên m y l i c a ông Hai nói r i bi u ông v h aquan s vi t th mà chuy n t l i y cho b n hi u.

Trót g n m t tháng bi n l ng tr i trong, cây trái xanh t i, lòng ng i vui v . Trong nhàai c ng kh e kho n, duy có cô Lê nh c u nóng l nh luôn m y b a, n ng không c, nên cô

m r i s c m t nhàu nhè.t bu i s m m i, chú nh n viên c a làng vô ki m Hai C ng hôm tháng tr c, chú tr

mà l n n y còn d t theo m t ông m c âu ph c àng hoàng, tu i l i 45-50. Chú ông y ngngoài sân, chú vô nhà cho ông Hai hay quan Qu n d y a ông khách Sài Gòn vô th m ông.

Ông Hai l t t l y áo b n mà ti p khách. Cô Lê ng p m n n m trên ván có côThiên H ng ng i m t bên. Hai cô nghe nói có khách Sài Gòn vô th m, Hai cô u bi n s c,

ng Kh i Quang ra ki m. Cô Lê li n t c m n ng i d y. Xuân S n v i Thu Th y phía sau nhà,th y có khách l nên d t vô nghe coi có vi c chi.

Ông Hai ra chào khách và m i khách vô. Ông khách d y chú nh n viên c a làng ngoàiki m ch ng i ch i, ch ông nói chuy n r i s r c ông v .

Khách b c vô gi nón chào Hai cô. Hai cô áp l . Cô Lê nhìn không ph i Kh i Quangthì cô nh b ng. Ông n y l n tu i h n, trán cao, u sói, b t ng vui v àng hoàng. Ch kháchng i r i ông m i nói: „Tôi trong Sài Gòn, vì b n làm vi c lâu n m m t m i nên tôi c gi yphép cho ngh 29 ngày ra ây hóng gió bi n. Tôi giúp vi c cho ông Lê Kh i Quang, nên nh n d pông c y tôi ki m th m ông Hai C ng v i cháu ông tên cô Lê. Xin l i ph i ông là ông Hai cu ngkhông?

Ông Hai nói ph i. H i cháu ông là ai thì ông ch cô Lê và ch luôn Xuân S n là con c acô cho khách bi t. Khách ngó m con cô Lê r i nói: „Ông Lê Kh i Quang có v t th g i g m tôicho quan Qu n và xin cho tôi nh trong qu n mà h ng gió ít ngày. Ông c ng có g i m t cái thcho cô, c y tôi em giao giùm r i ch ng tôi tr v tôi r c giùm ông Hai v i m y cô m y cháu

Sài Gòn cho ti n. Tôi ra t i h i x hôm qua. T i t i qu n và ch ng m i b a ho c n atháng r i tôi m i v . V y ông Hai v i cô có thì gi s p t ng v . Nh mu n i s m h n,ho c có vi c chi ph i i tr h n c ng c, i s m thì tôi v s m, i tr thì tôi ch ”.

Ông khách móc trong túi l y ra m t phong th l n em l i a t i tay cô Lê mà nói: „Tôi t i qu n, ông Hai v i cô có c n dùng nói v i tôi vi c chi thì ra ó có tôi. L i n m ba b a tôi s

vô ây ch i m t l n, i tôi vô r i s nói c ng c”.Ông khách tr l i ng i v i ông Hai, h i ông ra ngoài n y c bao lâu r i, khen ch

thanh t nh, l i khen v n l p t t quá. Ông nói chuy n m t h i r i cho cô Lê thong th c thnên ông cáo t ng tr v qu n mà ngh , h n trong vài b a ông s vô ch i n a.

Ông Hai C ng ra kêu chú nh n viên c a làng a khách i r i ông mu n bi t li n coiKh i Quang g i th nói chuy n gì, nên ông tr vô bi u cô Lê xé bao th mà c cho ông nghe.



Cô Lê nói th vi t dài l m hay sao mà bao l n l i n ng quá. Cô a cho Xuân S n bi ung i m t bên cô mà c ng bà con nghe chung. Thu Th y theo ng i sau l ng Xuân S n. ÔngHai c ng qua bên b ván mà ng i g n ng nghe cho rõ.

Xuân S n ng i gi a, c nhà ng i bao chung quanh. Chàng m ra thì có m t b c th v it ghim gi y b c. Chàng trao ghim gi y b c cho m r i c th nh v y:

Cùng b n chung tình,Em ôi! t ng là i c a qua h h ng, qua không dè qua còn c h ng ph c nh v y!

Ti p c th th nh t c a quan Qu n cho hay ã tìm c chú Hai v i em r i, c Hai ng iu an vui kh e m nh, mà em l i sanh c con trai n m nay ã 16 tu i. Qua vui m ng h t s c.

qua li n vi t th c y quan Qu n l p th a giùm chú Hai v i m con em v Sài Gòn mau mau,không có chi mà ph i suy ngh hay bàn tính.Có l th c a qua ch a ra t i Phú Qu c thì qua l i ti p c th th nhì c a quan Qu n nói

ng em v i Xuân S n u không n b m con cô Thiên H ng mà i v .Qua b i r i l i nóng n y quá ch u không c. ng sá xa xôi, giao thông b t ti n. Th t ilâu, l i nói không c n l i. Qua m i xin cho ông Phán Cao là ng i tâm phúc c a qua, ngh phép29 ngày, và c y ông em th n y ra Phú Qu c, thu t h t vi c nhà c a qua cho em v i chú Hainghe, r i xin ru c h t v Sài Gòn, r c luôn m con cô Thiên H ng n a.Lòng d c a qua tr c sau c ng v y. Còn b n c a em t c th b n c a qua. V y xin em ng áing i chi h t, c thâu x p ng em nhau v cho mau. Qua trông i em l m, trông i ngth ng th c cái thú v ch ng, cha con sum hi p m t nhà, bù tr n i kh 16 n m ly bi t c aôi ta.

Tru c kia vì n ng hi u nên qua ph i nh tình. Bây gi ch hi u ã v n toàn, thì ch tình h t trng i.Qua có giao riêng cho ông Phán Cao m t s ti n làm l phí mà r c em. Qua g i m t ngàn

ng b c cho em theo th n y em có thi u ai thì tr cho ng i ta. N u em l có nhà c a thìem kêu h mà cho ho c b hoang, ng thèm ti c.Ông Phán Cao i thì qua trông i em êm ngày, v y xin em v cho mau.

ng i b n chung tình không bao gi quên em,LÊ KH i QUANG

Ông Hai C ng nghe c d t r i ông vùng ng d y mà nói: „Rõ ràng có ph i là b m b ic x lá âu. Ng i ta bi t gi tròn chung th y. N u mình s ng vì mình ch không ch u vì

ng i thì mình hóa ra là ng i b i b c, không bi t tình ngh a hay sao? Kh d a! Tính làm saobây gi !”

Thu Th y l y b c th c m ra c a ng mà coi l i, Xuân S n i theo ng k vai mà xemchung n a.

Cô Thiên H ng nói: „Vi t th không dùng l i âu y m, không theo u th tình, ch l y thi t mà nói, v y m i th y rõ tình trung thành ch n chính. M con Xuân S n th nào c ng

ph i v , ch th i thoát sao ph i”.Cô Lê nói: „Em ng b nh i xa sao c. Mà em i thì ch c ng ph i i v i em”.Cô Thiên H ng nói: „Tuy ông Kh i Quang bi u m con ch c ng ph i i, song ph n ch

khác, nên ch c n ph i suy ngh l i. Còn chú Hai, chú c ng ph i i theo m con Xuân S n vtr ng mà ch ”.

Ông Hai C ng t l r i áp: „Chú ngh l i chú v tr ng mà làm gi ng gì, chú ã già r i,i không có v con. M con Xuân S n ã c Kh i Quang lãnh mà b o b c, thì chú r nh tayt lo n a. Chú t ng chú nên luôn ngoài n y s ng gi a c nh thiên nhiên, an h ng thú nhànc, ngoài vòng tr n t c, b n v i n c non, thì kh e h n nhi u. H n n a l p cái v n n y công

lao c a chú nhi u quá, chú không n b mà i. M con Xuân S n có ch u v thì i theo ông Phán



Cao ó c. N u mu n có i n a thì chú a vô giáp m t Kh i Quang, chú ch i ít b a r i chútr ra ngoài n y ng chú s n sóc v n t c c a chú. Sau chú già, chú n m gi a c nh thiên nhiên

y, m m c ng c thanh cao”.Cô Thiên H ng m ng và nói: „n u chú ây thì con v i chú, con lo c m n c cho

chú, chú cháu h h v i nhau, con vui lòng l m”.Cô Lê h i: „Còn Thu Th y, ch tính làm sao?“Cô Thiên H ng ngó Hai tr còn ng coi th v i nhau, cô m i nói: „Vi c ó t i hay

mai ch s bàn riêng v i em và chú, không g p gì.“Ông Hai nói: „Trong th Kh i Quang có nói ông Phán Cao s thu t vi c nhà c a ng i

cho mình nghe. H i nãy ông Phán h a vài b a s tr vô ây ch i. V y i ông vô r i chú h i coing i v giàu cha m c i cho ng i h i tru c ó bây gi âu và cha m r y rà bu c ph i xacon Lê, mà sao ng i nói ã tròn ch hi u nên bây gi em m con Xuân S n v cho v n chtình. h i l i cho rõ tình c nh r i mình m i nh t nh c”.

Nên i hay nên , vi c ó tuy ch a quy t nh, song c th c a Kh i Quang thì cô Lêi cô Thiên H ng không bu n, mà ông Hai c ng không b i r i nh hôm tr c n a. Còn Hai

tr th y trong th Kh i Quang xin r c i h t, tuy chúng nó không m ng song c ng h t lo n a, vìchúng nó ngh d u d u i n a chúng nó c ng kh i r phân, mi n c s ng chung v i nhau

t nhà thì vui, d u âu c ng c.Cách m t b a, ông Phán Cao tr vô n a. ã bi t ng r i nên l n n y ông không c n

y ng i c a làng d t i n a. n c m tr a v i quan Qu n r i ông b n áo s mi, qu n s t chomát và g n, tay l y m t cây g y ch ng mà i, tính i n chi u s v .

Ông Hai C ng thu c h ng bình dân. Nh ông ã dày d n phong tr n, nên ông l ch lãmnh n tình th thái. Nghe c th c a Kh i Quang r i l i c nghe ông Phán nói chuy n hch ng nào m con Xuân S n i c thì ông v , s m hay mu n c ng c, thì ông không nói ranh ng ông d bi t ông Phán n y mu n c ngh h ng gió, ch k thi t ông là ng i tâm phúc lanh

i c a Kh i Quang nên Kh i Quang c y i thuy t khách mà d m con Xuân S n v cho mau.Hôm qua ông Phán không vô là c ý cho chú cháu c th r i bàn tính, th nào b a nay c ngvô l i mà khuyên d , b i v y n c m s m m i r i ông ra vô mà ch .

Thi t qu cách ch ng bao lâu, ông Phán Cao vô t i. ã quen r i nên ông i ngay vô nhà,vui v chào t ng ng i. Ông l t nón b trên bàn, d ng cây g y d a vách, r i kéo gh mà ng i,không i ch nhà m i. Ông b t u nói hôm kia ông vô th y cô Lê trùm m n, vóc m, n c damét, ông ch c cô b rét, vì gi a r ng hay có b nh ó, ông v h i quan Qu n mà xin m t ch c kýninh trao cho cô Lê u ng. Ông móc túi l y gói ký ninh trao cho cô và d n m i ngày cô u ng haiviên, s m m i m t viên, chi u m t viên, n c m r i thì u ng li n; u ng vài b a cho h t làm c

i cô gi m b t, m i b a u ng m t viên, u ng hêt m t ch c viên ó thì rét d t. Cô Lê cám n.i ông ki m chuy n dông dài mà nói, ông khen ngoài n y phong c nh p, khí h u t t,

có núi cao bi n r ng nên êm ngày mát m lôun luôn, l i có cá bi n th n ngon mà giá r ,còn có n c m m nh , có m m nêm cá c m n mê quá. Ra n ây th y phong th u hòa, bn u ng sung s ng, h t mu n tr vô Sài Gòn. Hèn chi h i tr c ông chú ra ch i r i luôn ngoài

y ngh c ng ph i l m.Ai n y t ng ông Phán mu n nh p , té ra ông v a xáp vô r i l i dang ra mà nói qua th

n, nói vi c tr ng tiêu, nói vi c l y huy n, nói ngh chài l i. Ông Hai C ng nóng nghe vi cnhà Kh i Quang, tính kéo ông Phán xáp vô l i nên ông nói:

- Thi t h i tr c chú cháu tôi không bi t phong th Phú Qu c là th nào. Vì c u Kh iQuang h i ó là h ng thanh niên tân ti n, c u quy t th c hành cái thuy t t do k thôn, c u th a thu n v i con cháu tôi ây r i Hai àng làm v ch ng v i nhau. Ch ngcon cháu tôi có nghén, cha m c u Kh i Quang sanh gi c b t nh t c u nhà, r i i



i v cho c u âu trong Ch L n. Anh ch tôi c ng không ch u cái thuy t t do k thôn ó nên ánh i con cháu tôi. Tôi không theo cái thuy t nào h t, tôi có t t hayth ng ng i l b c ch i v i, tôi không n bu c c u Kh i Quang xung t v i mcha mà mang ch b t hi u, tôi c ng không ành cho con cháu tôi h th n n n nmà t t t m b y nh nhi u cô gái khác. Tôi m i an i r i em cháu tôi ra ây mà xalánh tr n t c r n ràng ng an h ng c nh thú thiên nhiên tr i bi n. M i m y n mnay chú cháu an thân kh e trí không mu n bi t t i vi c i n a. C u Kh i Quang tính

c chú cháu tôi v làm chi? C u ã có v khác, v c a cha m c i. Cha m c u l ikhông a con cháu tôi. N u chú cháu tôi v Sài Gòn thì gia o c a c u xào xáo, màchú cháu tôi l i m t cái thú an vui v i núi r ng tr i bi n n y, v mà không àng nàocó l i h t thì v làm chi?

- Tôi làm vi c v i ông Kh i Quang m i b y n m nay tôi bi t rõ gia o c a ng h t.Bây gi i khác, ch không ph i nh h i tr c. Cha m ông thu c b c phú hào cócon h c gi i, xu t thân làm vi c c ng i a v có t ng lai r c r . Hai ông bà, nh tlà bà mu n ki m ch giàu sang mà làm sui ng ng môn i h . Ý m y ng i th

u thì v y ó nên ép bu c ông ph i b cô ây r i ng c i con gái c a m t nhà phúth ng trong Ch L n cho ông. Vì trái tim c a ông Kh i Quang ã có ng i làm ch

i, b i v y c i v v thì ông lãng l , lãnh m. Tuy v c a cha m c i ông khôngdám hân h i, song i v i v , ông không tình chi h t. Bà v t ng mình giàu sang vnhà ch ng s c ch ng yêu th ng, chi u chu ng. Té ra ban êm ch ng c lo csách, không d t v i ch i mà có i thì i n ti c ho c i ch i v i anh em, không ch uem v theo. trong tình c nh y, bà v t nhiên c ng không dan díu v i ch ng

c. Bà th t v ng, nh ng c ng nán v i ch ng c ba n m. Sau bà chán n n quá,nên m n c b nh ho n xin v v i cha m ít ngày ng u ng thu c, r i l n l n dangra. c m t n m v ch ng không khác. Sui gái s mang ti ng, m i ra xin v i sui traimà ly d , ch v ch ng không có tình v i nhau y là t i không ph i c n duyên, thôi thì

i rã ph t cho xong. Bà sui trai c n l m, ch Kh i Quang v i ông già thì s n lòngphân ly. àng gái mu n tr ng s vô n xin . Tòa l p th hòa gi i, c n m màkhông c lên án cho phá hôn thú. y v y cu c v ch ng ng môn i h c a ôngKh i Quang kéo dài tr c sau có n m n m r i r i rã mà may không có con lòngthòng. Bà già ông còn ki m ch khác ng làm sui n a. Ông già không cho. Ông nói

m tr c Kh i Quang có k t tình v i cô nào ó nghe nói ã có thai. V y thì nên emcô y v ng v ch ng m m mà mình l i có s n cháu n i. Bà già nh t nh khôngch u. Ông Kh i Quang c ng nh t nh không c i v khác. Ông th y cha m t b ng

i ông nên vi t th ra Phú Qu c c y ki m giùm. Ông tính r c v , ông mu n riêng. Té ra ki m không c. Ông Kh i Quang c ng không ch u c i v , quy t v ymà ch . Cách n m sáu n m sau, bà già m t, ông già nh c Kh i Quang rán tìm ng i

, n u không có ch ng thì r c v ng coi sóc vi c nhà. Kh i Quang vi t th c yki m giùm n a, mà ki m c ng không ra. N m nay may có ng i b n h c h i tr c

i ra ây. Kh i Quang m i vi t th nói r ròi và c y m n ng i ch u khó i h i tnhà, i kh p trong r ng, trong núi mà h i, nên tìm c ây. Ông c hay tin tìm c,

m ng quá. Nghe nói m i m y n m cô không l y ch ng, c v y mà nuôi con, l ic con trai n m nay ã 16 tu i, thì quí l m, b i v y ông c thôi thúc Kh i Quang

ph i làm sao r c h t v cho mau. T i v y nên ông Kh i Quang vì ph n s ràng bu công i không c, ông m i c y tôi i th , c n d n tôi ph i làm sao r c cho c, bao lâu thì , ph i r c cho c thì m i v ”.



Ông Hai C ng vui v nói: „Tình c a c u Kh i Quang d o dai b n b quá! Mà có vi cnh v y m y ng m y b theo x a h m i th y v ch ng yêu nhau gia ình m i m m, chkhông ph i nh ng môn i h . Làm cha m , d u có con trai hay con gái c ng v y, h bi tcon nó dành ch nào, mình d h i n u không ph i là nhà tr m c p hay hung d , hay ngangng c thì mình cho c i g , không c n cao th p ho c nghèo giàu. Con mình nó có ph c criêng c a nó. Mà r i ro nó yêu l m, nó ch n sai thì nó ch u, mình kh i b nó phi n trách”.

Ông Phán Cao c ng c i mà nói: „Ông chú già mà trí ý theo th h m i, thi t áng khen.Tôi kính ph c ông chú r i. Ông c tr n c ng v y. C d dãi mu n chi u theo ý con. Duy có bà

h i tr c g t gao, n theo x a quá, làm cho i c a ông Kh i Quang ph i l t l o bu n hiut m i m y n m nay. Mà bây gi tìm c ây, v y c ng là may. Có l Tr i Ph t th y tình ôngng n b n v ng nên ng lòng ph i cho ông sum hi p v i v con ng ông vui thú gia ình

trong kho ng i sau, mà c ng cho ông c có dâu có cháu n i trong nhà ng ông c vui v v ingày già c a c ”.

Ông Phán h i cô Lê bi t nhà c a ông Kh i Quang hay không. Cô Lê nói bi t, nhà C uKho.

Ông Phán m i nói ti p: „Bây gi Hai cha con c ng còn cái nhà l u ó, song tu b l i coip l m. nhà r ng thinh thinh mà ông Kh i Quang thì m c i làm vi c không có nhà. Ông c

thì trên l u, b t ng d i v ng hoe cho b i b p coi ch ng ch không có ai . M y bà con v t ng du i, có ba b n cái phòng, thi u gì ch ng . Tôi r c v ây ông c m ng l m, b i vì

t mình, con m c làm vi c, t i ngày không có ai mà nói chuy n, thì vui sao c”.Xuân S n h i: „Có v n hay không”.Ông Phán nói: „Có ch . Nh ng Sài Gòn âu có t r ng mà l p v n l n nh ngoài

y, nên tr ng cây trái chút nh tr c sân v i chung quanh nhà mà thôi. Tuy v y mà nhà c aông n i c u c ng có tr ng vú s a, lu-cu-ma và nhãn”.

Xuân S n h i: „Vú s a là cây gì?”Ông Phán nói: „T i ngoài n y không có nên c u ch a bi t. V tr ng r i c u s th y. Có

th trái cây h t, có t i nho t i, xá l , bom, ngo i qu c ch vô bán n a, th nào n c ng ngon”.Ông Phán nh n th y ông m i nói chuy n l n u mà c nhà ai c ng vui mà nghe, ông

không mu n nói nhi u n a, s ng i ta ngh ông chu t ngót ng d d . Ông m i ng d y xinphép v i ông Hai cho ông i xem v n ch i.

Ông Hai C ng s n lòng bèn vui v ng d y i v i ông Phán Cao.Xuân S n v i Thu Th y nghe ông Phán nói chuy n nãy gi , Hai tr có thi n c m v i ông

nên i theo ng nghe ông nói chuy n n a.Xem v n tiêu, ông Phán nói thu nay ông m i c th y dây tiêu l n u. Ông c r

m m y chùm trái, h i Xuân S n chùm n y ch ng nào chín mà hái c, h i Thu Th y tiêu n hay là bán, có ai t i mua hay không. Ông ki m chuy n mà nói v i hai tr nhi u h n là nói v i

ông Hai, rõ ràng ông ch ý chinh ph c lòng yêu m n c a hai tr .Ông Hai C ng có c p m t tinh i, ông dòm t i thâm tâm c a ông Phán, nh ng ông làm

xem coi mánh l i c a ông n s có hi u qu gì?Ông Phán ra xem su i n c, khen su i n c trong, r hai tr qua su i ng ông xem r y

th m, th y th m chín ông mu n n. Thu Th y ch y vô nhà l y dao ki m n c Hai trái r iXuân S n g t m t trái cho ông n th , ông khen th m ng t.

Ông Hai d t i coi m y cây d a tr ng theo mé su i, trái sai o n, xem m y hàng xoàing tr bông r i tr qua xem m y hàng chu i v n mít.

Ông Phán ngó hai tr v a c i v a nói: „ ây có v n t i t t quá, hèn chi hai cháuquy n luy n không mu n b mà i. Hai cháu v Sài Gòn còn có nhi u th trái cây khác n a. V



tr n r i bác a i lên phía Lái Thiêu có nh ng v n s u riêng, m ng c t, lôm chôm c ng pm”.

Tr vô nhà ng i nói chuy n ch i n n a chi u r i ông Phán tính v . Ông c y Xuân S na giùm ông i m t khúc ng vì ng r ng v ng v l lùng nên i m t mình ông có h i ái

ng i.Xuân S n s n lòng a ông i li n, nói a ra t i ch c ng c. Thu Th y nói nàng

ng i n a, i theo ch i cho vui. Ông Phán d n cô Lê n c m chi u nh u ng m t viên ký ninhi ông t giã mà i v i hai tr .

Khách v r i, cô Lê và cô Thiên H ng u khen ông Phán vui v , hai cô nói c i chkhông bu n lo nh b a tr c v y n a. Ông Hai C ng thì nói nh ông Phán mình m i hi u rõgia o c a Kh i Quang; t i bà m l a ch n ch ng môn i h mà làm sui, nên con v i âukh vì tình yêu, r i ch u l làng ni m ch ng v . Còn Kh i Quang n m tr c ly d c ng i v

a cha m c i r i chàng m i lo tìm ki m ng i x a, bà m g t gao ã qua i r i, còn ông cha dãi r ng dung, ông bu n vì s ph n cô n, nên chàng m i s t s ng nong n ru c cho c v

con em v cho chàng tr n ngh a chung th y và cho cha an i bu i nhành dâu x bóng. C bang i u bàn lu n v trí ý c a cha m Kh i Quang không gi ng nhau và phê bình tình thànhthi t c a chàng, nh ng ch a ai dám ng t i v n i v Sài Gòn hay là nên t ch i mà luônngoài hòn ng h ng c nh thú thiên nhiên, vui v i tr i cao l ng l ng, bi n r ng thinh thinh,quên c l i danh phú quí.

Còn ông Phán Cao i v d c ng, ông i gi a Xuân S n v i Thu Th y i c p haibên ông. Ông ki m chuy n mà nói cho Hai tr vui, t nh ng c nh t t p, thu t các cu c vui ch i

y Sài Gòn. Ông khoe nh ng l u ài l ng l y, nh ng ng sá s ch s th ng b ng, xe h i quai d p dìu, nam thanh n tú áo qu n lòe lo t. T i m t viên á, ông ng i ó ngh ch n, bi u hai

tr ng i tr c m t ông r i ông móc túi l y ra m t t m hình nh c a Kh i Quang mà trao choXuân S n và nói: „Cháu coi cho bi t m t mày và hình dáng c a ba cháu”.

Xuân S n c m t m hình ch p c a cha mà nhìn. Thu Th y ng i khít m t bên, nàng cáicàm trên vai anh mà xem chung.

Xuân S n nhìn m t h i r i h i ông Phán:- Thi t ng i n y là cha c a con hay sao?- Ông ó a.- Thu nay con ch a g p l n nào.- Cháu ra ngoài n y h i trong b ng m làm sao mà g p c. ng trông con lung l m

nên bi u qua ra r c con y. ng làm l n, giàu có sang tr ng, i làm vi c hay i âung i xe h i, ch không bao gi i b . Còn ông n i cháu thì vui l m, tóc râu uc mà còn m nh. Ông c c n d n qua th nào c ng ph i r c cho c cháu v v i. C nói h cháu v t i c mua thêm m t chi c xe n a, mua xe l n, chi u chi u

i ch i v i hai cháu. C giàu l n l m, ti n b c thi u gì. Cháu v tr ng sung s ngquá cháu à. Chi u i h ng mát có s n xe h i cho mà i, b a vô v n bách thú coi c p,coi voi, coi nai, coi s u, coi chim cò th , ho c qua b n tàu coi tàu binh, tàu hàng,chi c nào chi c n y l n thinh thinh, u ch t sông. T i mu n n c m Tây ra nhà hàngngoài Sài Gòn, còn mu n n c m Tàu thì vô cao l u trong Ch L n. n u ng no nê

i mu n i xem ch p bóng hay mu n xem hát c i l ng tu ý, có th hát cho màxem.

- Con b n qu n áo lôi thôi nh v y i ch i c hay sao?- Ôi! Cái ó mà lo gì cháu. Sài Gòn ng i ta có máy may nên may l l m. H

cháu v t i qua sai i kêu th l i o mà may Tây nh qua ây cho cháu b n i ch ivà may hàng l a cho cháu b n trong nhà. May m t ngày thì cháu có mà b n.



- Con nghe má hai nói xe h i mà con ch a th y.- t i nhà thì cháu th y li n. T t l m mà ch y máy l i êm ru, ng i trong xe sung

su ng nh tiên.- Hai tr nhìn nhau mà c i.Ông Phán th y cá ã ng m m i nên ông ng d y nói v k o t i. Ông bi u hai tr tr

i, vì t i ây r i thì ông i v m t mình c. Hai tr không ch u quy t a ông xu ng t i chi s tr v c ng ch a t i âu mà s .

Ba ng i i n a. Xuân S n xin cho m n t m hình em v coi ch i. Ông Phán nóinh mu n thì ông cho luôn c ng c.

i ch r i, ông Phán h i Hai tr tr v k o nhà trông.Xuân S n và Thu Th y t khi l n lên thì ngoài ông ngo i v i m ra, duy có nghe m t

mình s c am An Viên là ng i l n, àm lu n vi c i mà thôi. Mà s c là tiêu bi u c a pháin d t, b i v y s c luôn tán t ng h nh phúc do i s ng thiên nhiên gây ra, vui v i tr i bi n,

núi r ng, kh i tranh ua r n r .n tánh tình ch t phác, l i nhi m v i c nh s ng thiên nhiên ó n a, hai tr không bao

gi mong m i s vui su ng nào khác h n là tình m m thân yêu trong nhà.Hôm nay ông Phán Cao là tiêu bi u c a phái danh l i, ông trang ra nhi u c nh i vui

ng khác n a, ông kêu g i trí háo k c a hai tr , làm cho hai tr l n x n trong lòng. Trí nont, tánh thi t thà, hai tr có dè ông Phán Cao là quí danh l i âu, b i v y i v d c ng hai tr

tr m tr c nh i s ng th n tiên c a ông Phán m i nhem thèm ó. Tuy hai tr ch a t ý mu n bPhú Qu c mà v Sài Gòn, song trong trí ã v n v nh ng nhà l u, xe h i, n c m ngon, m c áo

t, r i trong lòng ph i ng. Nh t là Xuân S n th y ch n dung c a cha, r i l i c nghe ôngi trông i, thì chàng bâng khuâng, kho n khoái, r i b i r i vô cùng. Ph i i v Sài Gòn hay

không? Hai m v i Thu Th y ch u i v i mình hay không? N u i có m t mình thì vui v i ai?Tuy v y v n nhà Hai tr th y m thì h n h m ng vui. Xuân S n a ch n dung c a

cha mà khoe v i m . Cô Lê v i cô Thêin H ng nhìn t m hình ch p r i trao cho ông chú xema. ông Hai C ng nói ph i hình c a Kh i Quang, nh ng bây gi tr ng tu i trên m t kh n h n

i n h n h i tr c.n c m chi u r i cô Thiên H ng nh c cô Lê u ng ký ninh. M y bà con ráp nói chuy n

Kh i Quang n a. Hai tr thu t l i cho ông ngo i v i hai m nghe các u ông Phán Cao nói v ichúng nó h i chi u. Ông Hai C ng bi t ông Phán ch m nom cám d hai a nh , nh ng ôngkhông nói ra, mu n coi s p nh v i hai m chúng nó có say mê h nh phúc r c r giàu sang mà

h nh phúc thiên nhiên nhàn l c hay không. V ph n ông thì thi t ông không ham gì h t, ôngmu n l c c ây mà vui v i c nh tr i n c và h ng thú an nhàn v y thôi. Ng t ông dòm l ithì hai con ch a ph i già, hai cháu còn kh d i, ông không n cám d con cháu vùi thân trongch n núi r ng mà s ng v i c nh i n d t nh ông, mu n cho chúng nó thong th mà ch n

a.Còn cô Lê v i Thiên H ng thi t c ng h t ham r n ràng danh l i, mà hay Kh i Quang

ng tình b n chí thì Hai cô ng lòng, nên không n vì tình mà làm kh cho ng i, b i v y haicô c ng l ng l không bi t nên i hay nên , ch a dám qu quy t.

a sau, n c m s m m i r i, ông Phán Cao l o o vô n a. Ông h i cô Lê có u ng kýninh theo l i ông d y hay không. Cô nói có u ng hai viên r i và b a nay không còn m l nh

a. Ông khuyên c ti p t c u ng hoài, u ng h t m t ch c viên t nhiên d t b nh, n ng c.Ông Phán h i Xuân S n chung quanh ây có c nh nào p thì d t ông i xem ch i cho

bi t. Xuân S n v i Thu Th y mu n nghe ông thu t chuy n trong Sài Gòn n a nên khoe Gi ngTiên và chùa Ph t, r i Hai tr d t ông i.



Ông Hai C ng ngh vi c i hay ph i quy t nh cho r i ng s p t, ch không lday d a hoài. Th a d p Hai a nh v ng m t, ông m i h i cô Lê v i cô Thiên H ng coi Hai côli u l nào.

Cô Lê l ng l , cô phú cho chú li u nh.Cô Thiên H ng nói: „ c th c a ông Kh i Quang r i h m nay con suy ngh lung l m.

Con xin chú cho phép con t ý c a con cho chú nghe th coi. Thi t hai ch em con s ng h m hútmà yên n m i m y n m nay ch em con ã quen r i không còn ham mu n u chi n a. Ng tbây gi c bi t Kh i Quang có lòng thành th t, t i bà m khó nên ngày tr c ng i ph i xa máth ng S n. Bây gi các cái khó ã ch m d t, Kh i Quang mong m i mu n r c v con v ngchung s ng h ng phú púi. Ông thân ng i hòa thu n nên c ng g n bó em dâu v i cháu n i v

ng gia ình oàn t cho vui. Kh i Quang s má th ng S n không b con ây b v mà i,nên s n lòng r c luôn m con c a con v mà nuôi n a. Ng i c x tình ngh a nh v y,mình không phép ph phàng. V y m con th ng S n ph i v cho v ch ng, cha con, ông cháuhi p hòa m t c a ch không phép th i thoát. Còn ph n con thì cha m hai bên u không nhìnnh n con là ng i trong thân t c. N u con v Sài Gòn thì nh n Kh i Quang m con sung s ng

m thân, ng t con làm gai m t cho thân t c ôi bên d ng nh con có ý trêu b o ng khiêukhích, con ã có l i, mà làm cho l i thêm n ng n a. Hôm tr c chú nói chú tính luôn ngoài n yvì chú không ành r i kh i c nh vui s ng thiên nhiên mà c ng không n b ngôi v n c a chúdày công g y d ng. V y nên cho m con th ng S n theo ông Phán mà tr v Sài Gòn; còn con

ây ng m con h h v i chú cho vui. Còn vi c n y n a: Xuân S n v i Thu Th y t khi m it lòng m thì bú chung, ng chung, ch i chung, n chung, h c chung v i nhau, b i v y hai a

nó không r i nhau. Cách vài tháng tr c hai con th y chúng nó dan díu quá nên lo ng i ngh thnào c ng ph i cho chúng nó ph i hi p v ch ng. Nh ng m i 16 tu i, nh quá nên ph i gigìn, i m i chín ôi m i r i s cho ph i hi p. Mà chung m t nhà, i ch i chung hoài,không ph i d gìn gi c. V y nh n d p n y mà r phân cho m i a m t n i, i vài ba

m l n khôn r i s cho chúng nó n v i nhau. Con t ng ý con nh v y n u chú ch u thì âuó u c vi c h t.”

Cô Lê nói: „Ch tính nh v y thì ph i l m. Nh ng em ngh nh v y; mình nghe ông Phánnói ch ch a dám ch c tình c nh c a cha th ng S n ph i v y hay không. T t h n là em nán l iây chú d t S n v Sài Gòn cho nó g p cha v i ông n i tr c, coi tình ý ng i ta i v i nó

th nào. N u thi t ng i ta th ng yêu nó, mu n ép bu c nó , mà nó c ng vui lòng ch u , thìchú t thi t tình yêu c a nó i v i Thu Th y cho cha nó bi t, r i nó l i mà n h c vài n m.Ch ng nó khôn l n mình s a Thu Th y vô ng hai a ph i hi p. N u nó có nh cháu thìcháu s vô sau. Còn n u ng i ta l là ngu i l nh không có tình gì l m, ho c th ng S n khôngch u thì chú d t nó v ây. Em ngh bây gi m con em theo ông Phán mà i m t l t có nhi u

u b t ti n: th nh t Thu Th y th y m con em i h t, nó t ng S n b nó bu n r u, th Haiem vô ó mà ng i ta lãnh m v i em thì khó cho em tr ra, d u có d i n a c ng h th n v ithiên h . Em l y c hi n gi em không c m nh kh e, ít tháng r i em s vô sau. Con tínhnh v y chú ngh coi ph i hay không, chú. Chú i v i Xuân S n, Hai ch em con v i Thu Th y nhà có em Di p ph nên không lo gì. Mà chú v tr ng ch i m i b a ho c n a tháng r i chútr ra, d u S n ch u hay không c ng v y, thì v n t c có ch em con s n sóc nên không hhao gì mà lo. Chú ngh sao?

Ông Hai C ng ng i tr m ngâm m t chút r i ông nói: „Tính nh Lê v y ph i h n Thiênng. N u cho ông Phán r c m con Lê i h t thì Thu Th y s S n b nó r i nó bu n t i

i nghi p. Mà còn s S n c n không ch u i, òi ph i có Thu Th y theo n a ch . Chú a nói m t mình, nói em nó vô Sài Gòn cho nó th m ba v i ông n i r i nó tr v ngoài n y v i chú,

thì có l hai a u yên lòng h t. Vô Sài Gòn, S n th y vui ch c nó mê, r i nh cha nó thi t



mu n nuôi nó thì d nó ch c nó ch u l i. Mà chú vô ng ki m th m bên ngo i c a S n coi cònnh gi i hay không. Thiên H ng c ng nên biên tên h và ch c a cha m và cha m bên

ch ng con ng chú d h i luôn coi tình ý i v i con bây gi th nào. Chú i ch ng n a thángchú s v t i”.

Thiên H ng nói:- Cha c a con là H i ng Tr n Quang Niêm Châu Thành M Tho, phía bên Ch C .

ch ng c a con h i tr c tên Lâm Công Thành, con c a Cai T ng Lâm Công Bình Nh t T o, thu c tình Tân An. N u chú i thì con s biên gi y cho chú em theo ngchú nh .

- c. V y thì xong. Nh ng tr c khi nói co ông Phán bi t, mình ph i d ý hai anh coi Xuân S n ch u i v i chú, còn Thu Th y ch u l i hay không ã.

- Vi c ó chú cho Hai con nói v i chúng nó. Coi b Hai a nó a ông Phán r i.Con ch c con c t ngh a ph i qu y cho chúng nó hi u thì chúng nó ch u.

- , nh chúng nó ch u thì nói v I ông Phán ch i m i b a, i may m t b qu n áoi cho Xuân S n b n r i ki m ghe vô Hà Tiên mà i.

- ng ph i may cho chú m t b m i ng chú b n coi m i c. mai bi u Di pra ch ki m hàng l a mua v may. N u không có hàng thì s may v i b n .

Ba chú cháu nh t nh nh v y r i n chi u Thu Th y v i Xuân S n v nói d t ôngPhán i qua gi ng Tiên r i d t ông lên chùa Ph t. Có m t bà vãi già c t ngh a s tích gi ng Tiêncho ông Phán nghe, coi b ng vui quá. ng nghe nói chuy n câu cá ng mê nên ng v luônsong ng bi u sáng b a sau hai a nó n c m r i em ba c n câu ra Qu n ng d t ông i câuch i. B Hai a a ông Phán l m.

i l i ông Hai C ng kh i u nói v i Xuân S n r ng cha v i ông n i nó mu n r c h t nhà v Sài Gòn mà nuôi. Ng t lúc n y má nó trong mình không c m nh, i xa không c.i i h t b v n không ai coi. V y ông tính b a nào ông Phán v thì ông d t Xuân S n i theo

ông Phán vô cho S n bi t cha v i ông n i, ch i ít b a r i ông d t tr v hòn, i m nó m nhi ông s a m con nó v i con Thu Th y tr vô m t l t, Di p l i coi v n. ch ng ông r i Di p s vô sau.

Xuân S n bu n và nói nó mu n Thu Th y i v i nó ch nó không ch u i m t mình nói ông ngo i.

Hai bà m m i ti p nhau mà c t ngh a r ng Thu Th y nhà v i hai m , không m t âumà s , nên ph i nài nó theo. Trong ít tháng r i s a Thu Th y vô sau ng luôn v i nhau. CôThiên H ng nói ngay ra: „Hai má ã nh t nh ch ng nào hai con c 19 ho c 20 tu i hai má

cho phép làm v ch ng v i nhau. Nay ông ngo i già r i, g n t xa tr i, hai má không có ti nc, l i y u i, nuôi hai con không n i. Xuân S n c n tìm ông v i cha mà n ng t a ng

ngày sau có c m ti n mà nuôi v v i hai m . Xuân S n yêu Thu Th y thì ph i d n lòng ch u xacách Thu Th y trong m t th i gian ng sau m i có b c ti n s m áo qu n t t cho v b n, có nhà

t cho v , có xe h i cho v i ch i, nói tóm m t l i ph i có b c ti n mà t o c nh i s ngsung s ng, sang tr ng, r c r , t i c i cho v h ng, ch yêu v mà không lo t ng lai cho nó

nó s ng v i áo qu n rách r i, v i l u tranh xiêu xó b a ói b a no, th ng nh v y là h ich âu ph i th ng. V y ch Hai con không nh l i s c An Viên nói hôm tr c hay sao? S

nói: „V tình yêu, n u mình mu n vui mà c th ng ng i và c ng i áp tình nênth ng mình l i, thì tr c h t mình ph i rán è nén tình yêu, rán ch u au kh ngóng trông ch

i, ch ng c th a mãn mình m i vui”. S c có kinh nghi m v cách i, hai con ph i nghei s c gi ng d y ch ”.

Xuân S n không c n n a, ch nói: „Con i v i ngo i vô cho bi t r i con v ”.Cô Lê nói mu n v ch ng nào tùy ý.



Thu Th y l s c lo ng i, ch không òi i theo mà c ng không bu n.Hai m bi t hai con ã xuôi thu n r i m i ki m chuy n vui mà nói cho hai tr an lòng.Sáng b a sau cô Lê ph v i Di p n u c m cho hai tr n ng i câu v i ông Phán. S n

có ti n c a Kh i Quang g i cho, nên tr a cô Thiên H ng v i cô Lê i ch v i Di p ki m muahàng mua v i v c t may cho ông chú v i Xuân S n m i ng i m t b m i ng b n i SàiGòn.

Ngày ó Hai tr i câu, bàn tính t ng lai v i nhau sao ó mà chi u v vui v vô cùng,khoe câu c cá nhi u, thu t chuy n ông Phán có mua xôi mua bánh em theo tr a n v i nhauthi t vui, ông câu c cá ông m ng d , mà hay ch ng ông v s có ông ngo i v i Xuân S ntheo ông vô Saigòn thì ông càng vui h n n a, h a vô tr ng ông s d t Xuân S n i ch i kh p h tcho S n th ng th c c nh phong l u hoa l c a viên ng c Vi n ông.

Qua b a sau ông Phán Cao vô n a. Hai a nh th y ông thì vui v chào. Hai cô ngt qu n áo mà may, th y v y thì hi u Xuân S n ch u i mà Thu Th y c ng không c nh tr .

Ông Phán li n h i ông Hai C ng có ph i ông tính s a Xuân S n vô Sài Gòn haykhông. Ông Hai nói ph i. Ông Phán h i sao không a h t hai cô i luôn theo ý Kh i Quangmong c. Ông Hai nói cô Lê không kh e nên cô i ch a c, cô m nh r i ông s a isau. Ông Phán d n h s p t xong và nh ch c b a nào i c thì cho ông hay tr c ng ông

y quan Qu n ki m ghe g i cho mình vô Hà Tiên mà i.ó m i ngày, ho c ông Phán vô r c Hai tr , ho c chúng nó ra Qu n hi p v i ông mà

i câu hay là i ch i. Hai tr vui nh th ng, nh ng h v nhà thì hay d t nhau ra ng i d a g ccây rù rì nói chuy n v i nhau.

Ông Phán ra Phú Qu c c m i ngày thì qu n áo may xong r i, ông Hai C ng m icho ông Phán hay h có ghe thì i c. Quan Qu n ki m giùm c ghe r i, ông Phán vô chohay và h n v i ông Hai sáng b a sau ông v i Xuân S n ra Qu n hi p nhau mà i.

êm ó Xuân S n v i Thu Th y b n b u v i nhau, theo nhau rù rì nói chuy n r t khuya,tuy c hai u bu n hiu, song Xuân S n không th i thoát, mà Thu Th y c ng không c n tr .

Khuya Di p d y n u c m cho ông Hai C ng v i Xuân S n n. Thu Th y c theo ng it bên Xuân S n, bu n nh ng không nói chi h t. Thiên H ng giao mi ng gi y cô biên tên và

a ch c a cha m hai bên cho ông Hai em theo.ng sáng c nhà u theo a ông Hai v i Xuân S n ra qu n, Di p xách gói áo qu n i

theo sau v i ông Hai, cho hai m v i hai con i tr c ng d n dò v i nhau.Ra t i qu n, quan Qu n m i h t vô nhà ng i ch i. Ông ni m n h i cô Lê h t rét thi t

hôn. Ông a thêm cho cô m i viên ký ninh n a d ng dành h b a nào cô m nóng l nh thìcó s n mà u ng. Ông khuyên h t hai cô nhà n u có vi c chi khó kh n b i r i thì sai ng i racho ông hay. Ông ki m chuy n vui mà nói v i Thu Th y, d n nhà có bu n thì ra i câu ch i

i con gái ông.Ch ng s a so n a ba ng i xu ng thuy n thì cô Lê trao h t gói b c c a Kh i Quang

i xu ng ó cho ông chú nói còn tám tr m và bi u ông em theo mà i ng. Ông Phán c n,ông nói Kh i Quang có giao cho ông m t s ti n làm l phí r i. Tuy v y mà ông Hai c ng l yem theo hai tr m còn bao nhiêu tr l i cho cháu c t.

Quan Qu n c ng theo a ra t i b n. Ch ng k t bi t ng i mà xu ng thuy thì Xuânn m nh m n m tay Thu Th y mà nói: „Em nhà m nh ng bu n nghe hôn, qua i ít b a

qua v qua s mua v cho em”. Chàng nói c ng c i, nh ng r ng r ng n c m t.Thu Th y nói: „Anh v i ngo i i m nh gi i… v cho mau… em trông l m”. n c m t

tuôn d m d , nàng không nói c n a.Thiên H ng v i cô Lê v i Di p th y th y th m i lui ghe, ba ng i au n quá nên

ng i chùm nhum v i nhau mà khóc. Thu Th y c ng ngó theo ghe không ch u ng i.



Quan Qu n theo an i m t h i r i ông t mà v .Thu Th y v i hai m c ngó theo chi c thuy n tru ng bu m t t mà i, ngó trót gi ,

ch ng thuy n qua kh i cái doi h t th y n a, m y ng i m i ch u l n b c tr v nhà.



9- ÂY TRÔNG Ó I.

Xuân S n v i Thu Th y trí non n t, lòng th ngây, tánh ch t phác thi t thà. Hai tr b ôngPhán Cao cám d luôn m y b a, ông em nh ng c nh th n tiên sung s ng mà trêu b o nhemthèm, nào nhà l u, nào xe h i, nào hát x ng, vui ch i, nào áo qu n loè lo t, ông nh i s làm haitr mê m t và quên h t c nh thú thiên nhiên nhàn l c thu nay và mong c nh ng c nh thú l ,

ng h ng c nh thú r c r t ng b ng ó m i thi t là h nh phúc.i trí c a hai tr ã bi n chuy n nh v y nên khi nghe hai m nói chánh th c r ng ch

trong m t vài n m n a cho hai tr khôn l n r i s cho hai tr ph i hi p v ch ng thì c hai un h trong lòng. Xuân S n bây gi c cha v i ông n i giàu sang nhìn là con cháu, nên cho

ng i i ru c. V y chàng ph i i th m cha v i ông n i mà c u thân ng ngày sau m i có ti nc, có nhà l u, có xe h i cho v ch ng chung h ng sung s ng, vui ch i v i nhau cho ng a

nguê r c r .Ch c s c Thu Th y làm v thì Xuân S n m ng l i nghe ông cha giàu sang có ti n

c nhi u thì mu n c y th l c kim ti n y mà xây p n n h nh phúc th n tiên cho ng i vyêu c h ng cho sung s ng v i mình, b i v y Xuân S n ch u t m lìa Thu Th y trong ítngày g p cu c t ng lai mãn i vui v .

Còn Thu Th y t m i bi t i bi t nói cho t i bây gì nàng không r i Xuân S n ra t i m tc, v ng m t chàng trong m t bu i thì nàng bu n b c x n xang. Hôm nay c ng vì mê c nh thú

c r giàu sang cho v ch ng c sung s ng nên nàng d n lòng b n r n cho Xuân S n io n n t ng lai h nh phúc ng v ch ng chung vui.

Nh ng mà n lúc hai tr nhìn nhau ng phân tay chia r thì c hai ch ng kh i b n b uau lòng. Xuân S n tuy rán làm c ng d n dò ít ti ng r i b c xu ng thuy n mà i, nh ng chàngau kh trong lòng n a n c m t. Còn Thu Th y xúc ng quá c ng trân trân ngó theo,

c m t tuôn d m d , ch ng thuy n i m t d ng r i, nàng g ng g ng theo hai m mà v , tronglòng o não b i h i nh k m t h n hay i s c.

Hai m c ng bu n h t s c, nh ng ph i rán làm t nh cho con yên lòng, bày chuy n vui mànói cho con khuây lãng, thêu d t c nh t ng lai t i c i xán l n cho con ham mà quên n i bi tly au kh bây gi . Mà nói cách gì Thu Th y c ng l ng thinh c lau n c m t àm i theo, chkhông vui v chút nào h t.

n nhà Thu Th y n m dàu dàu. Di p n u thêm c m d n ra. Hai m ép l m nàng ph irán n n a chén r i i th th n m t mình ngoài v n, lúc ng i trên mé su i mà xem n c ch y,lúc ng i d i bóng cây mà ón gió mây.

Hai m bi t con nh Xuân S n m i bi u Di p d n chén bát r a r i theo nói chuy n ch ii Thu Th y cho nàng khuây lãng.

Di p r i ki m chu i úng vóc mà n r i qua r y th m ki m th m chín mà c t, bày chocó vi c ng Thu Th y làm v i mình, v a làm v a nói chuy n cho vui. Mà nói gi ng gì m t látThu Th y c ng nh c t i Xuân S n m t l n ho c nói bây gi Xuân S n ng lêu bêu ngoài bi nho c h i ch ng nào Xuân S n m i vô t i Hà Tiên.

Hai m v i Di p ki m d cách mà gi i bu n cho Thu Th y. Nàng ng i âu ho c i câung có m t ng i i theo m t bên ki m chuy n nói cho nàng vui.

i ngày h n u c m thì Di p kêu bi u ph b p, h r nh thì r ra s n sóc v n t c, t irau, ng u, n chu i, hái tiêu, ho c r i câu, ho c d t i ch t c i.

n c m chi u r i thì hai m làm nh th ng l , tr i chi u d a g c cây r i xúm nhau ng inói chuy n ch i. Gi ó là gi Thu Th y bu n h n h t, vì thi u Xuân S n v i ông ngo i nênnàng nh , c ng i khóc không nói chi h t.



Nh hai m an i và nh Di p ki m th gi i bu n nên Thu Th y i câu, i ch t c i, ho cra làm v n, khây lãng c chút nh. Nh ng n b a n, nàng rán ng i n, mà n không bi tngon. Ban ngày h r nh thì nàng ra viên á ch Xuân S n th ng ng i ch i v i nàng thu nay,nàng ng i ó mà t ng nh b n r i r i n c m t. Ban êm ng v i m , tuy nàng n m im lìm,song trong lòng th ng nh , trông i không nguôi, b i v y nàng ít ng c ngon gi c.

Ngày trông êm i ã n a tháng r i mà ch a th y Xuân S n tr v . Thu Th y m i rDi p i câu m i ngày ng ra mé bi n ngó ch ng coi có ghe nào Hà Tiên ra hay không. B anào Di p m c làm công vi c khác i câu không c thì nàng i m t mình. Cô Lê th y cô khôngyên lòng nên Di p i không c thì cô i th , không mu n Thu Th y ng i m t mình ngoàimé bi n.

Hai m nh n th y Thu Th y bây gi m h n h i tr c, vì r u bu n th ng nh , n ngkhông c nên m, ch không ph i au. Nh ng Hai m c ng bu n r i lo s Xuân S n i vôSaigòn và vái van tr i t xui khi n chàng không ch u tr ng, theo ông ngo i mà tr v chomau. Mà ông ngo i c ng bi t không v , b i v y không bi t li u làm sao cho c.

Cô Lê b i r i, m t b a ng ng i n c m chi u, cô v t nói: “Sao i g n m t tháng màchú Hai ch a v v y không bi t. th khi ông c ngon c m ng t canh r i mê m t luôn tr ngmà b bà con mình hay sao mà”. y là l i than vì bu n b c mà phát sanh, nh ng Thu Th y xúc

ng t n áy lòng, nàng bi n s c r i buông a i ra sau hè ng i g c mà khóc.Ông cháu ông Hai C ng ra i, nhà c ng m t ngày. M t bu i s m m i, Di p th c

y ra vô m t lát: „B a nay n a là 35 ngày, ngh a là m t tháng n m ngày mà ch a v ”.Cô Thiên H ng v i cô Lê nhìn nhau châu mày. Thu Th y ré lên khóc t c t i. Hai m

xúm l i d con.y m con, k khóc ng i nói, ng gây quang c nh bu n th m trong nhà, tình c

Di p ng ôm c i bên hè vùng la l n “ông Hai v !”y m con nín m t l t nh âm nh c d t h n và ng ra ngoài sân mà ó. Thi t qu ông

Hai C ng v a ra kh i mé r ng, ông ng i d c theo m y gi ng khoai mì, vai ông mang m tgói bao v i tr ng, còn m t tay xách cái túi b ng b và m t tay xách m t cái bao hàng coi b n ng

. Di p ch y ra ti p xách cái bao hàng giùm cho ông.Cô Lê kêu h i: „Còn Xuân S n âu? Nó không v hay sao?”Ông Hai còn i ngoài xa, nh ng th y có Thu Th y ng ch nên ông tr l i li n:- Ông n i v i cha nó c m nó l i ch i thêm ít ngày r i s cho ng i a nó v sau.

Chú nóng n y s nhà trông nên chú xin v tr c. Mà c ng c theo c m hoài ngiáp tháng m i ch u cho chú v tr c ây.

- Con Thu Th y nhà nó trông quá, n ng không c. Nó m i nh nó khóc, k nghechú v ó.

- Khóc n i gì. nhà có Hai má v i dì. Xuân S n i ng thì có ngo i. Vô tr ng cóthêm cha v i ông n i nó n a. Có sao âu, nên lo s mà khóc. Thôi vô nhà r i s nóichuy n. tr ng có g i cho m y m con th ây. Vô coi.

Cô Lê r c cái túi b cô xách. Ông Hai r nh hai tay, ông i tr c, m y ng i nhà i theosau. Thu Th y hay Xuân S n ch a v , không khóc n a, nh ng s c m m chán n n, nên bu nhiu.

Cô Thiên H ng mu n g n i bu n cho con, nên theo h i g p ông Hai:- Chú v mà Xuân S n ch u l i m t mình hay sao?- Nó không ch u ch . Nó nói có h a v i Thu Th y vô th m cha v i ông n i ít b a r i

nó v , s l i lâu Thu Th y bu n. T i cha nó trìu m n, còn ông n i nó thì vui m ngquá, hai cha con c theo o b , d d , làm cách cho nó vui lòng. Nó không bi t nóisao mà v c, c c ch ng ã ph i l i. Song nó d n chú mà v c, bi u Thu Th y



ng có bu n. nó tr ng m t th i gian cho ông n i v i cha nó vui lòng r i nó s r c h t vô v i nó, c nh v y nó m i ch u luôn. Ông n i v i cha nó c ng

ch u nh v y. Nó ch u l i mà nó có xin cha nó mua hàng cây, mua bông tai, l i c ngmua m t ôi vòng vàng mà g i cho Thu Th y. Ông ch u h t. Ông sai ng i i mua th mà g i v cho Thu Th y ây. r i so n ra mà coi.

- u v y thì chú a Xuân S n vô, thi t ng i ta m ng l m hay sao?- ng d l m mà. Hai cha con c ti c sao không d t i h t m t l t vô cho r i.- Chú v t i ây h i nào?- Vô t i Hà Tiên ph i l i ó t i hai b a m i có ghe ra hòn mà quá giang. Ghe m i t i

i sao mai m c, chú i h ng sáng chú m i xách i v ây.- n 20 ngày r i, b a nào con Thu Th y c ng vác c n câu ra mé bi n ng i câu mà ngó

ch ng, không th y gì h t; b a nào chi u v nó c ng bu n hiu.- i nghi p d hôn!Vô nhà, ông Hai C ng l t cái nón qu ng trên bàn. Ngó th y Lê và Di p xách bao v i túi

vô trên ván ông tháo cái gói mang trên vai ra r i xách em luôn trên ván.Di p c i và nói: „Ông Hai v Sài Gòn mua nón Tây v i áo bành tô coi c quá”.Ông Hai c i mà nói: „ i! Ông n i th ng Xuân S n bày mua s m ng i xe h i ch i v i

ng ó, ch ông già r i l i cheo leo ngoài hòn, n m c th gì c ng c, ông k lòng k d ,ông có thèm k áo qu n giày nón âu con”.

Ông móc túi áo bành tô l y ra m t cái h p gi y a cho Thu Th y mà nói: „Xuân S nbi u cha nó mua mà g i riêng cho con ó. Gi ra mà coi”.

Cô Lê l y h p gi ra thì th y m t ôi vàng ch m, m t s dây chuy n vàng nh v i m tôi bông tai vàng.

Cô Thiên H ng bi u Thu Th y l t ôi bông tai huy n ra r i cô eo ôi bông tai vàng vôcho con. Cô c ng m dây chuy n ra mà eo luôn n a. Cô Lê bi u Thu Th y a tay ng cô eoôi vòng th coi v a hay không.

Vì lúc n y Thu Th y m nên ôi vòng r ng m t chút, ch hai món kia thì v a.Ông Hai nói: „Tuy không nói ra, ch Kh i Quang mua g i cho dâu ó, c ng nh i l

i. Ông n i Xuân S n l i nói ch ng nào v tr ng ng s a bông tai nh n h t xoàn cho màeo.”

Thu Th y chúm chím c i.n m t tháng nay m i c th y n c i c a con tr l i, b i v y hai bà m vui h t s c,

bi u Thu Th y eo luôn mà ch i, t i có s ng c n mép thì c i ôi vàng mà c t, còn hai mónkia eo hoài c.

Ông Hai m cái gói c a ông mang mà l y ra hai cây lãnh en, b n qu n v i b n vóc áoxuy n mà nói: „Ông n i th ng s n nghe ngoài hòn không có bán hàng l a, ng m àn bà trongnhà mình l n nh h t th y là b n ng i, nên ng sai i mua hàng g i may b n b ngch ng v có s n áo qu n mà i, v tr ng r i s may n a”.

Di p th y mình c ng c m t b bóng thì khoái nên khen ông già t t quá.Ông Hai nói: „Ch ng v tr ng r i s bi t mà. , ông còn quên cái n y n a ch !”Ông móc túi l y ra m t gói nh , m a cho cô Lê m t ghim gi y b c mà nói cha th ng

n g i thêm m t ngàn n a bi u dành ng ch ng nào bà con mình vô c thì có s n ti nc mà i, không l y ông không nghe nên bu c lòng ph i l y. Ông l i a m t t m hình ch p cho

Thu Th y mà nói: „Xuân S n g i hình nó v cho con ó. B a h m i ch i r i nó ch p hình v iông n i, ông ngo i nó ó.”

Hai bà m và Di p xúm l i coi hình thì th y Xuân S n m c âu ph c àng hoàng, ng v iông ngo i m t bên, ông n i m t bên, hai ông c ng m c tây, sau l ng có chi c xe h i thi t t t.



Cô Lê nói: „Thi t mà! Hôm tr c t ng ông Phán nói dóc ch ”. Thu Th y c i n a.Ông Hai bi u Di p m bao hàng l y ra, còn ông lo m cái túi. Ông rút ra m t ôi giày

da en, m t cái qu n tây m t cái áo s mi v i c c a ông, l i có m t b mát may b ng l atr ng n a.

Con Di p s p ra trên ván th : bánh mì h p, s a bò, nho khô, trái bôm, xá l .Bây gi c nhà u vui. Thu Th y c ng h t bu n coi b không ai nh h nh phuc thiên

nhiên nhàn l c c a s An Viên th ng gi ng d y, m c m ng vàng b c, qu n áo, xe h i t t, nngon. Vui s ng v i nhau m t h i cô Lê bi u Di p i n u c m cho chú n, s i d i ghe hômqua chú n không c no nên ói b ng.

t tr i m c ã cao r i. Ông Hai thay , ông m c qu n v n, tr n, tay c m gói ti n lcòn c m t tr m m y. Th y hai cô m c d n d p , ông a gói ti n cho Thu Th y và bi u g tbôm, xá l , mà n hay là m m y h p bánh mà n c ng c, c a Xuân S n mua g i cho m y

con n ch i, dành làm chi. Ông nói r i ông i ra ngoài mà th m c a ông tr ng.Thiên H ng v i Lê nh n th y ông chú lanh l i, ông nói xuôi s p khéo, làm cho Thu

Th y h t bu n thì Hai cô m ng. Coi m y vóc áo qu n r i gói l i, x p c a ông chú, m t c tt. Th y Thu Th y c ng i nhìn mình, hai cô m i l y dao g t m t trái bôm v i m t trái xá l ,

bi u con n, nói trái cây t i n cho r i lâu nó thúi, còn bánh trong h p dành c. Thu Th y n trái cây v i hai m , l i l y m i th m t mi ng em vô b p cho Di p n.

m chín r i, Thu Th y ra v n m i ông ngo i vô n. Trong lúc n c m, ông Hai C ngi thu t vi c nhà c a Lê cho Lê nghe. Ông nói ông có n ki m th m anh ch là cha m c a Lê.

Cha c a Lê già ch t ã b n n m r i. M c a Lê c ng còn c n ph h i tr c ó, nh buôn bánkhá nên bây gi có n m b y ngàn. Anh c a Lê h i tr c làm tài x , ti n t n nên s m c m tchi c xe cam-nhông-n t1 a hành khách ng Sài Gòn-Th D u m t. Còn hai a em c a Lê,

a gái giúp m mua bán, a trai làm vi c nhà in, c ng thong th .Cô Lê nghe cha m t thì bu n, ch ng nghe nói m v i anh em khá h t thì yên b ng.Ông Hai nói m c a Lê ã h t gi n Lê. Bà nghe ông nói ông nuôi Lê 16 n m nay, Lê sanh

con trai, bây gi bên n i a nh ki m nhìn nó, ông a nó v cho cha nó r i, sau ông s a Lêvô n a; bà hay nh v y bà m ng l m.

Ông Hai c ng nói luôn chuy n gia ình c a Thiên H ng n a. Vô ch i c ít b a, ôngtính i M Tho và Nh t T o. Kh i Quang h i ông i có vi c chi. Ông thu t s vi c nhà c a Thiên

ng cho chàng nghe. Chàng c n không cho ông i, nói không th gì ông d c. Chàng c tmi ng gi y c a Thiên H ng vi t và h a chàng c y ng i tai m t M Tho và Nh t T o nóichuy n ngay v i ông ngo i và ông n i c a Thu Th y cho. N u ông nào ch u nhìn m con ThuTh y là con cháu thì ông s cho ng i r c h t lên, r i ông n i c a Xuân S n nói chuy n làm sui

i ông n i hay ông ngo i c a Thu Th y ng làm l c i x ng sui, x ng gia cho rõ ràng. con Thu Th y nghe nh v y thì m ng. Nh ng cô Lê nói: „C ng c tính ng môn

i h hoài! T c ó c ng ch a ch u b ”.Ông Hai nói: „Không ph i âu con. T i khác o nên m i sanh r c r i ch ”.Cô Lê nói: „Hai a nh nó quen o thiên nhiên, coi xong quá r i. Con tr ng không

n làm rình rang làm chi cho sanh chuy n”.Thiên H ng nói: „ ông Kh i Quang h i coi cha m ch còn m nh gi i hay không và

có tha t i cho ch ch a. Còn bên n i c a Thu Th y có nhìn hay không nhìn, ch không c n. D uhai bên, ai không ch u nhìn h t mà s p nh yêu nhau, i nó l n thì c i g ”.

Cô Lê h i ông Hai v y ch ông cháu i m y b a m i t i và cha v i ông n i Xuân S n iãi th nào?

1 xe v n t i lo i nh



Ông Hai C ng n r i, ông i u ng nu c. i d n d p xong h t, có m con Thu Th yông m i nói: „Hôm ó nh gió xuôi nên g n t i vô t i Hà Tiên. M n phòng ngh m t êm,Xuân S n nh nhà l c c, th c hoài. Ch có xe ò ch y ngã Châu c thôi nên sáng b a sau lênxe ò mà i. Ph i ngh ó m t êm n a, ch sáng ngày th ba m i i c, mà b tr c tr c d c

ng nên t i mò m i t i Sài Gòn. Xuân S n thi t là quê mùa, t i Ch L n nó th y thiên hông úc, di n sang nh ban ngày nó khi p s nên không dám hó hé. Xe t i b n, ông Phán kêu

ba chi c xe kéo ch h t v c u kho. T i nên có Kh i Quang nhà. Hai cha con m ng quá, cámn ông Phán, h i sao không vô cho h t luôn th . Hai ng i ôm Xuân S n mà nói l ng x ng,

ông c nói nó gi ng cha, Kh i Quang khen nó m nh kho b m tr n. Ông Phán c t ngh a nói mánó b rét nên y u ch a i c, sau s vô v i m con Thiên H ng. Ông c bi u chú b p imua n u c m d n n , kêu b i d n sáng b a sau ph i l i ch c u kho kêu m t ng I may tây v i m t ch th may mát o ông cháu ng may cho m i ng i có m i th m t b mà b nli n, r i sau s ra Sài Gòn t may thêm. Kh i Quang ti p d n anh b i b a sau ph i o u, och n ông cháu chú r i ra Sài Gòn mua giày mua nón cho b v n.

n c m r i ông Phán xin v th m nhà cho v con m ng. Ông c bi u b i d n thêm m tcái phòng trên l u ng ông cháu chú ng . Kh i Quang h i chú m i m y n m nay chú ra PhúQu c s ng cách nào. Chú thu t h t c nh i thiên nhiên nhàn l c, thân yêu m m c a bà conmình ngoài n y cho Hai cha con nghe, chú không gi u gi m m nào h t. Chú ch ng nói thi ttình Thu Th y v i Xuân S n trìu m n nhau không ch u r i. Nói chuy n n khuya th y Xuân

n bu n ng , ông c m i bi u i ng , b a khác s nói chuy n n a.Sáng b a sau, Kh i Quang em xe h i ra i làm vi c. Ông c bi u ph i l a mua thêm m t

chi c xe n a và mu n s p ph lái ng c i ch i v i Xuân S n. Sài Gòn, h có ti n mu n thgì c ng có h t, chú có m i ng i m t b mát b ng l a tr ng, m t b Tây, v i giày v vàgiày hàm ch i trong nhà. B a sau mua thêm c m t chi c xe h i m i n a có s p ph láicho ông c i ch i v i ông cháu chú, xe c thì Kh i Quang c m tay lái mà i làm vi c.

Có qu n áo, có xe h i r i, ông c b t ông cháu chú ph i i ch i v i ông hoài. i xem ch ,i kh p h t các n o ng ngoài Sài Gòn cho Xuân S n bi t, r i b a khác i Ch L n i vô t i

Bình Tây, ình ông, Xóm C i, không b sót ch nào.Kh i Quang h i con nh l n có h c ch hay không. Xuân S n nói nh má Hai nó d y nên

nó v i Thu Th y bi t vi t rành r . Cha nó bi u c và vi t cho ng coi. ng v a lòng. ng h i sa d s ký, nó tr l i c. ng ra toán r r , nó làm c ng xong, ng khen l m, song ng nóii nay bi t ch Vi t ch a , ph i bi t nói ti ng Pháp, ti ng Anh n a m i c d ng. ng m nt ng i m i bu i s m m i l i nhà d y Xuân S n h c ch pháp r i bu i chi u s i ch i. Xuânn ch u h c ch Pháp l m.

Bu i chi u i ch i thì ông n i nó ch i, b a vô s thú coi c p, coi voi, b a xu ng mésông coi tàu buôn, tàu tr n.

i có b a n c m nhà, có b a cha nó ch h t ra Sài Gòn n c m Tây, có b a ch vô chn n c m tàu, n r i khi i coi hát Qu ng ông, khi i coi hát c i l ng, khi i xem ch p bóng.

i ch i bên vùng Khán H i, chú nh c nh i s ng c a chú ngày tr c, chú bu n quá. Xalánh phong tr n m i m y n m, bây gi tr v Sài Gòn th y thiên h ông o l ng x ng, r n r ,chú ngán h t s c, mu n v Phú Qu c cho mau. Ng t hai cha con c theo c m ch i hoài vkhông c, l i bi u cho Xuân S n h c ti ng pháp. úng m t tháng r i chú nói chú ph i v ,vì b m y con cháu ngoài n y, l i m Xuân S n không c m nh, nên chú không yên lòng. Haicha con m i ch u cho chú v , song n n n Xuân S n l i ng h c ít tháng. Trong lúc yKh i Quang d ý bên n i bên ngo i c a Thu Th y coi thu n ngh ch l nào r i s c y ng i ra chohay và r c m y m con vô luôn th . Th y nói quá, c c ch ng ã Xuân S n ph i ch u l i và



chú ph i ch u i v m t mình. R i ó hai cha con m i sai i mua cà túc cà tan, cái thì cho haicon, cái thì cho Thu Th y ng chú em v ó”.

Ông Hai C ng nói xuôi rót. Thu Th y nghe Xuân S n c bên n i hoan nghinh, ph i ng n h c, nh ng chàng không quên nàng, mà Kh i Quang c ng lãnh lo công vi c nhà cho m

nàng n a, b i v y nàng không bu n. cô Lê v i cô Thiên H ng th y v y hai cô c ng yên lòng.Bu i chi u, ông Hai ra th m quan Qu n ng cho hay ông ã v r i và chuy n t l i cám

n c a Kh i Quang.a sau, cô Lê tính c t qu n áo mà may tr c cho Di p v i Thu Th y. Cô bi u Di p i

ch mua th t cá và mua ch cho s n ng cô may. Thu Th y bây gi không có Xuân S n n a nênòi i theo Di p ch i. Nàng s eo ôi vàng r i ng ch m móp u ng nên c i giao cho m c t eo ôi bông tai huy n v i s i dây chuy n mà thôi.

Cô Lê và cô Thiên H ng nhà v i ông Hai, hai cô có ý m ng Xuân S n ch u l i trongSài Gòn và m ng Thu Th y c ng yên lòng nên không bu n b c l m nh hôm Xuân S n m i ra

i.Ông Hai m i t thi t r ng b a tr c thu t chuy n vì có Thu Th y ng i nghe, ông s nàng

bu n nên ông ph i thêu d t mà s a s thi t l i chút nh cho êm. Ông nói vô t i thi t hai cha conKh i Quang m ng r h t s c, l i trách sao không ch u vô h t m t l t ng oàn t m t nhà chovui. êm u ng trên l u v i Xuân S n cho chàng quen. Nh ng k t êm sau thì ông xin ng

i cái phòng khách t ng d i ng ông ra ngoài cho ti n. Khuya Kh i Quang xu ng h i th m bn ngoài hòn n a và trách m Xuân S n v i m con Thu Th y sao không ch u vô, nói Lê cónh thì ph i vô tr ng m i có th y có thu c mà u ng, còn Thiên H ng là ch em c a Lê, Thu

Th y là em c a Xuân S n thì chàng xem nh ch em con cháu c a chàng, có chi âu mà ái ng i.Ông Hai ph i nói thi t cho Kh i Quang bi t Hai tr s ng chung v i nhau t khi m i l t lòng nêntrìu m n không ch u r i nhau. M i m i sáu tu i mà l a tình ã ngún, coi b mu n làm vch ng. Hai m mu n vài n m n a l n khôn r i s cho ph i h p. Vì v y nên hai m th a d p

I khuyên d cho a ch u i, a ch u , phân r nhau trong m t th i gian cho Xuân S nthông th o vi c i và cho Thu Th y khôn l n r i s cho g n nhau l i.

Kh i Quang suy ngh r i ông ta cho tính nh v y là ph i, m i r c th y d y Xuân S nc ch pháp, cho Xuân S n i ch i ng th o vi c i. Hai cha con t ng tiu, chi u ch ông quá

làm cho Xuân S n mê mùi phú quí vui s ng m i ch u l i mà ông v . Kh i Quang có h a st lòng nuôi d y Xuân S n và ki m ng i nói cho ông h i ng M Tho tha l i cho Thiên

ng và cho ông t ng Nh t T o nhìn Thu Th y là cháu n i. Mà d u nói c hay không, hXuân S n ho c bu n nh , ho c th o vi c i r i ông ta s c y ông Phán ra r c h t v ng oàn

cùng nhau m t c a cho vui.Cô Lê m ng con có ông và cha lo nuôi d y mà cô c ng kh i xa chú g p. Cô Thiên H ng

thì m ng có ng i lãnh lo nói giùm cho cha m cô h t phi n gi n cô. Hai cô yên lòng, bây gich còn ch m nom d cho Thu Th y ng bu n nh Xuân S n, lo t p n công ng sau ng i cái

a v n i tr cho x ng áng.Nh Hai m an i nên t ó Thu Th y lo t p may vá và ph n u c m. Có r nh thì theo

Di p i câu ho c theo ông ngo i ra v n ph t i rau, nh c .Ông ngo i nói Kh i Quang ép bu c Xuân S n l i ch i ít ngày r i s cho ng i a v

sau. ã g n 4 tháng r i àm Thu Th y không th y t m d ng gì h t. Nàng b t u bu n nh . Nàngth ng l y t m hình ch p c a Xuân S n ra n m mà nhìn. Có b a nhìn c gi mà không bi t chán,có b a nhìn r i ch y n c m t.

Hai m c ng b t u lo, nên ki m chuy n mà khuyên gi I, nói ch c là Xuân S n m c h cch pháp nên ch a v c.



Ng i v ng b nh tình ch có ng i tình m i tr h t b nh c, ch ng i khác khuyêngi i c ng nh n c trên lá môn có th m tháp gì âu, b i v y hai m nói th nào c ng khôngphá tan n i s u cho Thu Th y c.

Ông Hai C ng v c n a n m r i, m t b a quan Qu n sai ng i em vô giao cho ôngHai m t phong th . Ông Hai cám n r i c m th vô nhà trao cho Thiên H ng v i Lê bi u m racoi th c a ai. Thu Th y v i Di p trong b p nghe nói có th l t t ra xem.

Thiên H ng xé bao th ra Hai b c th , m t b c c a Kh i Quang, còn m t b c ch Xuânn vi t. Cô c c a Xuân S n tr c thì Xuân S n g i l i th m ông ngo i, hai m , Thu Th y v i

dì Di p. Chàng m nh kho , h c mau tinh t n, m i m y tháng mà chàng c ch Pháp c r i,ông th y h a ông d y trong hai n m s nói chuy n th ng v i ng i pháp c.

Chàng nói chàng vui v và m nh kh e nh th ng. Chàng t p lái xe h i c r i, nh ngvì ch a úng tu i nên ch a thi mà l y gi y phép ch y xe c. Ch ng nào hai m v i Thu Th yvô, chàng s ch cho i ch i, vì Sài Gòn có nhi u cu c vui, nhi u c nh p, ch không ph i nhngoài Phú Qu c.

Còn th c a Kh i Quang thì ông ta c ng th m h t c nhà, nói Xuân S n ham h c nên h cmau l m. V y ông Hai v i hai bà m yên lòng cho Xuân S n tr ng mà h c. Ông ta l i nóiông có c y ng i h i qua vi c nhà c a cô Thiên H ng. Ông nói r ng ông t ng Bình Nh t T oã qua i r i, còn ông H i ng Ni m M Tho thì ông bà u còn m nh kh e. Hôm chúa nh ti ông có i M Tho tính th m ông H i ng ng nói chuy n và xin l i giùm cho cô Thiên

ng, r i Hai ông bà u i kh i nên ông g p c. v y vi c không g p, b a nào r nh ông xu ng n a.

Thu Th y i m c h t r i nàng m i l y c Hai b c th em ra viên á d a g c câyng i c l i. Nàng nh n th y Xuân S n không nói ch ng nào v thì ch c là mê c nh vui s ng Sài Gòn r i, không tính v n a; mà c ng không bi u nàng vô thì ch c c ng không c n nàng vô.Chàng nói: “Ch ng nào hai m v i Thu Th y vô”, y là già r i s vô c ng c. Mà Kh i Quang

ng không nói chuy n ch n ng i a chàng v hay là r c nàng vô, th thì chàng v i nàngnh bi t cùng nhau r i, không th gì mà g p nhau l i c. Nàng ngh t i ó r i nàng khóc.

Trong nhà cô Lê, nghe c th r i cô n m nh con. Tuy cô bày m u chia lìa hai tr trongHai n m, song bây gi con không nói chuy n tr v hay là chuy n r c cô vô, thì cô trách con

i b c, nó c g n cha giàu sang r i nó không thèm nh t i m nghèo hèn n a. Cô c ng gi nluôn Kh i Quang n a, cô nghi ông ta nong n tìm ki m ch vì mu n b t a con mà thôi, chkhông k gì n m . Ng i ta cho ti n b c, qu n áo, vòng vàng là tr ti n mua l i a con trai, trti n công mình và nuôi cho con khôn l n, ch không tình ngh a gì v i mình. Mình d i nên bng i ta g t m t l n n a. v y không c n l t v Sài Gòn mà làm chi, v b ng i ta hân h i càngthêm h th n.

Còn cô Thiên H ng, cô hay cha m cô còn m nh gi i thì cô m ng. Cô c m n Kh iQuang lo giùm gia o cho cô. Cô l i vui lòng khi nh n th y Xuân S n không òi tr v phúqu c, còn Kh i Quang không em Thu Th y vô g p. Tính phân r vài n m cho Hai tr khôn l n

i s cho ph i hi p ã có mòi xuôi thu n r i.Ông Hai C ng c ng th m vui mà nh n th y Kh i Quang ng ý nên làm y theo l i ông

mong mu n.Hai m c ng nh ông ngo i không ai nh c t i chuy n Xuân S n tr v mà c ng không

tính t i vi c i vô Sài Gòn. Thu Th y m t h t hy v ng tái hi p v i ng i yêu. Ban ngày nàng ith th n, ban êm nàng n m im lìm d ng nh h t bi t c i, không mu n nói.

Thu Th y s ng v i tâm h n chán n n, n ng không ngon, c ng g ng g o nh v yc ba b n tháng n a, r i m t b a kia quan Qu n sai ng i em vô m t cái th khác c a Kh i

Quang g i nói r ng ng i ã giáp m t v i ông bà H i ng d i M Tho mà nói chuy n. Ng i



cho ông bà hay cô Thiên H ng ngày tr c theo tình nh n lên Nam Vang làm vi c c l it n m cô th thai r i r i tình nh n b t h nh. Cô v t v xiêu l c ra hòn Phú Qu c k t tình ch

em v i m t thi u ph c ng l b c nên ch u tai n n h cô. Ch em h m hút chung s ng v i nhau.Cô sanh c m t a con gái n m nay 16 tu i. Ng i có nói v i ông bà H i ng thu nayng i không bi t cô Thiên H ng. Ng i m i g p m t c k lão ngoài phú qu c thu t tâm s thêth m c a cô cho ng i nghe. Ng i ng lòng nên xu ng xin ông bà h i ng vui lòng tha th

i l i x a c a con, cho cô Thiên H ng tr v x s , tr c g n g i v i cha m , sau li u lo l pnh i t ng lai cho a con vô t i. Ông bà h i ng u kh kh không ch u nhìn nh n Thiên

ng là con, nói không quen bi t v i cô ó, cô mu n âu tùy ý.Trong th Kh i Quang l i nói ng ó ã bít r i, ng i tr v ghé Nh t T o nói chuy n

i bà T ng, có con tr ng nam c a bà tên Lâm Công Phong chung trong nhà, bây gi c nglàm T ng th cho cha. Ng i thu t chuy n Lâm Công Thành h i tr c n v i cô Thiên H ng,ch t l i m t a con gái n m nay 16 tu i. Ng i mu n bi t coi bà t ng mu n nhìn cháu n ihay không. C m con u t ch i, nói không hay bi t chuy n ó mà dám nhìn, vì s anh emtrong thân t c không ch u r i sanh ra xào xáo. Kh i Quang nói ng i hi u ý ng i ta không ch unhìn là t i s ph i chia m t ph n n gia tài cho Thu Th y ch không có chi khác. Ng i khuyêncô Thiên H ng ng thèm bu n. Ng i ã thay m t giùm cho cô mà làm tròn o v gia ình chai bên. Cô không còn l i gì n a mà lo ng i. V i t ng lai c a Thu Th y thì cháu có ph c

c riêng c a nó, s có ng i tr ng ngh a khinh tài ng h , không n i nghèo kh âu mà lo.Còn v ph n Xuân S n thì Kh i Quang vi t có vài hàng nói chàng vui v và ch m nom

c v y thôi, ch không nói tính a Xuân S n v phú qu c hay mong r c h t v Sài Gòn.Mà th n y l i không có th c a Xuân S n g i theo, b i v y Thu Th y th t v ng c c

m.Cô Thiên H ng c tin bên ng ai c ng nh bên n i không ai th ng con c a cô h t, cô

i ph n cho con nên cô ngó con mà ch y n c m t. Thu Th y không hi u ý, t ng Xuân S n ã mình r i nên m t i nghi p cho mình mà m khóc. Nàng càng bu n r u thêm n a, b i ra sau

hè ng i khóc m t mình.ây Thu Th y n ng không c n a. n b a n ban u còn rán n c m t chén

m, l n l n n còn n a chén, ri t r i n vài mi ng không vô làm sao mà n cho c.Ban êm nàng n m im lìm nh ng song n c m t c tuôn ra hoài, ng không c.Không t i Hai tháng thì Thu Th y vì bu n r u t ng nh , n không ngon, ng không

c, nên m còn da b c x ng.Cô Lê v i cô Thiên H ng lo s m i bàn v i ông Hai C ng r i cô Lê vi t m t b c th

cho Kh i Quang xin ng i cho Xuân S n v ít ngày, b i vì Thu Th y th ng nh n ng khôngc nên m quá mà sanh b nh, b nh nhi u làm cho ông ngo i v i hai má u lo s .

Th vi t r i, ông Hai C ng c m ra qu n c y quan Qu n g i giùm vô Sài Gòn cho Kh iQuang. Quan Qu n s n lòng, ông h a s g i li n, lâu l m là m t tu n l Kh i Quang s c th .Ông khuyên rán v v an i cháu. Ông sai chú cai i mua m t h p s a bò g i cho Thu Th y. Ôngnói n c m không c thì khu y s a bò cho u ng c ng b v y.



10 - TR V .

Thu Th y hay cô Lê vi t th bi u Xuân S n ph i tr v cho mau, thì hy v ng tái hi pph ng ph c trong trí. Ch ng nghe ông Hai c ng i ch v nói quan Qu n ch u lãnh g i giùmth i li n và có tr l m là m t tu n l s vô t i Sài Gòn thì trong b ng có h i vui vui.

Nàng th m tính n u Xuân S n còn yêu nàng, nghe nàng b nh chàng l t t i v li n thìcó l trong n m b a chàng s t i nh ông ngo i v h i n m ngoái. D u m c s a so n m t thì gi

t m t hai ngày, ho c t i Hà Tiên ph i ch i m i có ghe, thì b t quá thêm m t tu n n a chàng v t i.

Mà tâm h n l c quan c a tu i tr tr i qua au kh trông ngóng ch i trót g n m t n m,nó ã bi n chuy n ra tâm h n bi quan, không tin h nh phúc l i nào, th y ch nào c ng m t mùen t i, b i v y Thu Th y b t bu n ch ch a dám m ng.

Cô Thiên H ng bi u Di p n u n c sôi r i cô khui h p s a bò khu y m t chén cho conng.

Cô Lê th y con ng i d y, cô l y kh n nhúng n c r i bi u con lau m t cho mát.Di p l i vén mái tóc mà b i u giùm cho Thu Th y.Ông Hai tuy lo s , song ông ph i làm vui mà nói: „Con u ng s a i con, u ng nóng ng

m hôi cho kh e. Quan Qu n nói s a bò c ng b nh c m cháo v y. Con ph i rán n u ng mày s c l i ng b a Xuân S n v mình kéo nhau i h t ra b n mà r c nó cho vui ch ”.

Thu Th y nhích mép c i, r i b ng chén s a v a th i v a húp, rán u ng h t. Cô Lê th ycon m hôi, cô c m cái kh n t mà lau m t cho con.

Thu Th y b c xu ng t v n vách i l i ng i cái gh d a c a mà ngó ra v n; b a nay t nh m nh ch không ph i nhàu nhè nh m y b a tr c. C nhà u vui m ng bi t Thu Th ynh là t i nh Xuân S n, nên ai c ng em chuy n Xuân S n v mà nói cho nàng vui.

Th y Thu Th y th th i ng i ch i, ông Hai c ng m i i ra ngoài v n. Ông th m ti cch chi hôm c cái th sau c a Kh i Quang hay bên n i bên ngo i u không thèm nhìn ThuTh y, ông a h t v Sài Gòn không c n kéo dài cu c phân r thêm n a, lúc y Thu Th y mch ch a b nh nên i c, làm nh v y bây gi Xuân S n kh i tr v , mà c nhà c ng kh i lo.Nh ng v n sanh tr ng trong h ng bình dân, ông ã mang cái tâm h n l c thiên an m ng, b i

y ông ti c mà ông không bu n, phú may r i cho th tr i s p t.Th y Thu Th y m y b a sau b t ê bu n b c, ra vô trong nhà c, hai m lo c m cháo

cho con n, l i bi u Di p i ch ki m coi có s a bò mua thêm vài h p dành, ng cho u ngm v i c m cháo, tr a cho u ng m t chén, t i tr c khi i ng cho u ng m t chén n a.

Th g i ã úng m t tu n r i. ng ng i n c m chi u, ông Hai nói b a nay th ch ci Sài Gòn.

Thu Th y châu mày mà nói: “Mà anh Xuân S n ch u v hay không ch . L i còn ông n ivà ba nh có ành th cho nh tr ra ây n a không?”

Th y Thu Th y ch a i h n tâm h n bi quan, ông Hai m i nói c ng c i: “Không cho vsao c. N u i Hai ba tu n mà ch a có ai a Xuân S n v thì ngo i vô ngo i b t nó v chocon ch ”.

Thu Th y chúm chím c i.Ch a Hai tu n, th i m i 12 b a thì quan Qu n ích thân vô th m Thu Th y, có nh n

viên c a làng ã có m y l n r i d n ng, l i có chú cai và xã tr ng h t ng. nhà u ra c a chào m ng. Thu Th y c ng theo ng m t bên Hai m mà xá quan

Qu n.



Quan Qu n th y li n h i Thu Th y b a nay thi t m nh hay ch a. Cô thiên h ng r c màtr l i nh có h p s a c a quan g i cho, u ng coi b nó ch u. Cô th y v y cô mua thêm c vài

p n a dành cho nó u ng h m nay m i ngo c ngo i ra vô c song c ng còn y u l m.Ông Hai ti p nói: „Tôi ch c nó nh Xuân S n, nó trông i không c nên sanh b nh.

Nghe vi t th bi u th ng n v , nó vui nên n ng c. H Xuân S n v t i nó m n, t nhiên nónh”.

Quan Qu n c i và móc túi l y ra m t phong th a cho Thu Th y mà nói: „Tôi m iti p c th Sài Gòn g i c y tôi trao giùm vô trong n y ây. Nh n d p tôi vô th m ch i cho bi tch m y bà con . âu cháu c th coi nói ch ng nào Xuân S n v hay là ông Hai ph i a bàcon vô ng tôi bi t, tôi s p t giùm cho”.

Ông Hai c ng lau bàn, nh c gh m i quan Qu n ng i. Ông m i ông xã v i chú cai ng ibên ván v i ông.

Thu Th y a phong th cho m . cô thiên h ng xé bao th ra ng tr c m t quanQu n mà c nh v y:

Th a chú Hai,Tôi m i ti p c th c a má Xuân S n g i nói Thu Th y b nh nhi u và bi u ph i a

Xuân S n tr ra phú qu c cho mau, ng Thu Th y vui lòng m i h t b nh.Tôi li n c y ông Phán Cao a Xuân S n i, nh ng có th y ký, ng i Hà Tiên, cho tôi

hay mùa n y nh m mùa ngh ch gió, ghe Hà Tiên ra hòn r t khó kh n l i thêm nguy hi m n a,y nên i tàu mau l i ti n h n.

Tôi xu ng hãng tàu mà h i th thi t m y tháng nay có tàu ch y ng Sài Gòn qua V ngCác, m i tháng Hai chuy n, h có hàng hóa ho c hành khách thì tàu ghé b n D ng ông. Hãngnói 15 tây t i ây có tàu i, l i chuy n n y có hàng ch ra Phú Qu c, nên tàu ghé ó. Tôi ã muatru c hai gi y tàu s n r i. V y 15 tây, úng 3 gi chi u tàu m dây ch y thì bu i s m m i 16 tây

t i D ng ông. Xuân S n v i ông Phán ra t i, n u chú Hai li u coi Thu Th y i c thì cho nó v i

hai má nó theo ông Phán v i Xuân S n vô Sài Gòn g p ng có bác s và thu c men mà tr b nhcho nó m i mau m nh, ngoài hòn vô Hà Tiên xuôi gió nên d i. N u có vi c chi tr c tr thì

y quan Qu n giúp cho.Tôi s d n ông Phán nh vô Hà Tiên mà Thu Th y y u quá, s i xe ò m t nh c, thì

ánh dây thép cho tôi hay r i t m l i ó i tôi g i xe h i nhà vô r c.Tôi v i ông thân tôi lo l ng và trông i lung l m Xuân S n hay Thu Th y b nh nó c ng

t r t mu n v cho mau mà r c h t vô Sài Gòn.Thôi g p nhau r i s nói chuy n dài. Tôi ch nh c cho bà con nh s m m i 16 tây,

Xuân S n v i ông Phán s ra t i và tôi kính chúc chú Hai cùng h t th y bà con trong nhà can vui và kho m nh.

LÊ KH I QUANG

Ông Hai C ng nói: „th nói 15 tây tàu ch y, sáng 16 tàu t i ây. Mình có bi t b a nàoâu?”

Quan Qu n nói: „b a nay ch nh t 13 tây. V y thì th ba tàu ch y sáng th t tàu t i,ngh a là b ngày mai v i ngày m t, qua bu i s m m i mai, b a kia ó thì Xuân S n s v t i”.

Ông hai ngó Thu Th y mà d n: „Con nh nghe hôn con. B a kia d y s m n u c m chongo i n ng ngo i i ón tàu”.

Cô Lê m ng nói: „ i v tàu thì ít lo. Mà không bi t tàu có vô sát mé b mà u haykhông?”.



Quan qu n nói: „M y tháng nay tàu i Xiêm có ghé ây vài l n. Vì không có c u tàu raxa, l i bãi lài vô g n b c n nên tàu ng ng ngoài xa th i xúp lê r i ghe bi n chèo ra ch hàng và

c khách vô”.Cô Thiên H ng h i: „không bi t theo ngày c a mình, b a nay ngày m y?”Ông xã tr ng nói ngày mình b a nay là 11. Cô thiên h ng nói v y tàu sài gòn ch y

a 23, nh m ngày Tam N ng.Quan qu n c i mà nói ngày nào c ng nh ngày n y, có ngày nào t t h n ngày nào âu.

ông an i Thu Th y rán n c m cháo cho mau m nh ng xuân s n v ru c vô sài gòn ch i. Ôngbi u ông hai d t ông i xem v n ch i m t lát r i ông t mà v .

y ng i trong nhà m ng r , c i nói không ng t.Cô lê h t gi n ch ng trách con n a.Cô thiên h ng th y s phân ly hai tr sanh nguy h i, cô t n r i nên mong cho Thu

Th y m nh ng Xuân S n có r c i thì r c, cô không dám ng n c n n a.Ông Hai a quan Qu n i r i, ông tr vô ông c ng h n h vui m ng, tính chuy n ón

c Xuân S n, bi u Thu Th y ti p d ng cho m nh mà i Sài Gòn, ông c ng không tính c m ngoài hòn n a.

Thu Th y l y b c th ng i c l i, c nh câu: „Vô t i Hà Tiên ánh dây thép ngcho xe h i nhà vô r c“ và câu: „Tôi v i ông thân tôi lo l ng và trông i lung l m“ thì nàng r t

m tình. Còn câu: „Xuân S n hay Thu Th y b nh nó c ng b t r t mu n v cho mau mà ru c h tvô sài gòn“ thì m i làm tin ch c Xuân S n không có tính b nàng, nên nàng c m xúc m n c

t.Trong hai ngày k ó thu th y vui v , s m m i i ch i cùng trong v n, chi u mát ra

viên á d i tàn cây mà ng i và l y t m hình ch p c a Xuân S n ra mà xem.Khuya th t , 16 tây, D p d y s m n u c m ng bà con n r i ra mé bi n ón r c

Xuân S n. C nhà u th c d y; Thu Th y c ng d y thay áo s a so n. cô Lê nói Thu Th y cònu quá thì nhà coi nhà, cho ngo i, hai má và dì Di p i. Thu Th y không ch u. Nàng nói ãnh r i, th ng th ng i c, nhà b ó không có tr m c p gì âu mà s .

Hai m không n ép con nhà nên n c m r i, tr i ã sáng, c nhà i h t; ông Hai h nghái i tr c, còn Di p th ng th ng dìu d t Thu Th y i sau chót.

n cô ra t i bi n thì m t tr i ã lên cao r i. Ngoài kh i ng n gió th i m nh vô b , asóng p lên bãi ào làm cho m y cô ph i ng i trong xa m i kh i t.

Ông hai ra t i tr c, ông i luôn ra Dinh C u ng mà ngóng. Ông th y m y cô ng itrên bãi, ông m i tr vô mà nói: „Chú ng ngoài n y nãy gi ch a th y d ng chi c tàu, ch th ytrên m t n c có m t l n khói en ch c là khói tàu. Cha c , còn xa l m, s mình còn ph i i lâu,mà tr i b a nay sao coi x u quá, có mây khói en cùng h t, s dông l n bi n ng”.

y cô ngó lên tr i thì thi t qu mây xám xám nh màu tro bao gi ng kh p h t, án t it tr i ui ui ch không g oi n ng nh h i s m mai, trên m t bi n thì sóng b a có gi ng, l n

sau ti p l n tr c mà b a vô bãi vô gành, th y phát s .t ng i àn ông, tu i tác s n s n, trong ch i ra th y m y ng i ng chòm

nhom nói chuy n thì h i ph i m y ng i ón tàu hay không? Ông hai c ng nói ph i. Ng i ynói ng i c ng ón tàu ng l y hàng. Ng i h i ngó th y tàu hay ch a? Ông Hai nói h i nãyth y khói nh ng còn xa l m.

Ng i y than b a nay gió dông nên bi n ng, b i v y ch ng tàu t i s ghe khó ra màp tàu.

y cô nghe nh v y càng thêm lo s .Ng i y r ông Hai ra Dinh C u coi ch ng tàu.Vì Dinh C u là m t hòn nh n m tr c

nh D ng ông, ló ra xa nên ng ó m i ngó phía trên, phía d i, u th y h t. Hòn l i dính



i t li n trong. Cách nhau ch có m t cái tr ng, n c ròng thì qua l i thong th , duy n cn y thì n c ng p t i l ng qu n.

Ông Hai nghe ng i y r ra Dinh C u thì ông i theo. Thu Th y mu n th y tàu chomau nên nàng ng d y i n a. Ông Hai không cho, nói ra ngoài ó gió m nh l m, l i ch ng

c l n t qu n. Thu Th y không ch u nghe l i, nàng c vi c i, làm cho hai bà m v i Di pph i i theo luôn.

Thi t ngoài Dinh C u gió th i m nh quá, sóng p vô á d ng, d i ti ng nghe m m.y cô ng ngó, ông Hai a tay ch mà nói bây gi th y chi c tàu rõ ràng r i và bi u m y cô

ng i xu ng mà coi.y cô th y tàu r i m i ch u ng i b p trên á mà ngó ch ng. Thu Th y ng i gi a, hai

ng i k m hai bên, Di p ng i riêng ra, g n ch ông Hai ng v i ng i h i nãy. Ng n gió càng thêm m nh, l n sóng càng thêm cao. Chi c tàu còn xa xa, nh ng tr i

lên h p xu ng theo l n sóng, th y ghê quá.Thu Th y c ng nh m , lo s nên m t mày tái lét, ng i êm ru mà ngó mà không dám hó

hé.Trong v nh D ng ông tuy êm m, song nh ng ghe l n nh u trong ó c ng b sóng

i lên l n l n không yên, có nhi u chi c nh b sóng ùa vu t sào v ng trên bãi cát.y ng i trong ch hay tàu g n t i nên túa ra mé bi n mà coi r t ông, có lính tráng

h t, l i có ít ng i ra Dinh C u ng th y cho rõ.Ng i ón l y hàng h i nãy nói chuy n ó, ng i th y có m t chi c ghe l n, th y th

ng xôn xao s a so n ra bi n ng c p tàu. Ng i bèn tr vô b tính i theo ghe y ng lãnhhàng c a mình coi thi u.

Thu Th y c ng i chong m t ngó chi c tàu l n l n v i sóng mà ch y t i. Nàng lo squá, không bi t Xuân S n trong tàu có yên hay không.

Tàu g n t i súp lê vang r n, có ý kêu ghe ra. Chi c ghe l n s a so n h i nãy ó, m dâybung ra, d ng nh có ng i i l y hàng ng trong ghe n a. Ông Hai C ng th y sóng gió l nquá, ông mu n theo ghe ra tàu mà r c Xuân S n cho chàng v ng b ng, mà ông d m i thì chi cghe ã m i r i, ông li u vô không k p nên ành ng mà ngó.

Tàu th i súp lê ù ù, sóng ánh m m, gió ùa v t v t, chi c thuy n tr i h p, n m ng ichèo ch ng c v i sóng h t l n n y n l n khác, n c ph lên ghe, th y th t loi ngoi. Vìã t ng quen v i sóng gió nên c n m ng i c m nh d n chèo ra kh i, không nao núng.

Thu Th y v i hai m s quá, ng i ch t ng trong lòng. Ông Hai v i Di p ng x nn xéo véo không yên, không bi t ghe ra t i tàu hay không, mà d u có t i Xuân S n làm sao

qua ghe cho c.y cô lo s nên h i h p ng i không yên, ng không c, c lóng nhóng ngó chi c

ghe, nhìn chi c tàu, m t mày tái xanh.Ghe g n xáp c v i tàu r i l i b sóng y ph i dang ra xa. Th y th cong l ng chèo

i n a, xáp vô dang ra nh v y t i ba l n, trên tàu m i qu ng i qua ghe c mà kéo vô.Bên tàu có hai ng i ch n v n nh y qua ghe, hai ng i u m c âu ph c, nh ng ng i

tr c thì nh y qua tay không. Ông Hai C ng la l n: “Xuân S n qua bên ghe c r i “, ThuTh y ng d y ngó, mi ng chúm chím c i. Cô Lê Thiên H ng v i Di p c ng ng d y h t.

Ng i sau li ng qua ghe r i nh y theo. Ông Hai la n a: „Ông Phán c ng qua ci n a, thôi kh e r i !”

Bây gi trên hòn Dinh C u có t i mu i m y ng i chen nhau ng coi, còn trong v nhthì thiên h chòm nhom trên mé ông l m.



Bên tàu có nhi u ng i b ng thùng a qua ghe cho th y th r c l y, a n m sáuthùng r i l t t m i vì ng n gió i h ng, th i càng m nh h n, làm cho sóng b c chi c tàuday ngang mu n l t.

Chi c ghe v a m i bung ra kh i chi c tàu thì m t l n sóng l n và cao ào t i y chi cghe i thi t xa, y thêm ra kh i, cách chi c tàu bi t mù. à công b tay bánh ghe day l i vô b ,ch ng nhè m t l n sóng khác còn cao h n n a ào t i ph m t chi c ghe.

thiên h t ngoài Dinh C u vô trong v nh m lên mà la: „Tr i t i ! Ghe chìm r ich t h t gió ng c, sóng ng c, làm sao mà l i vô cho n i !”

Thu Th y t i t m mày m t, nàng x u. hai m v i Di p m c ngó ngoài ch ghe chìm,n r n, Thu Th y không k p, nên nàng té n m dài, p d u vô á nghe m t cái b p.

Hai m ng i xu ng x c nàng d y. Di p cái u. Ông Hai C ng v i m y ng ing g n xúm l i ph . Thu Th y m t nh m khít, tay ch n d u o t. Hai m khóc kêu nàng

không h , h i còn th hoi hóp mà c ng nh ng i ã ch t r i.Ông Hai bi u thôi cõng em v nhà.Di p v i vã ng i xu ng a l ng mà cõng. Vì Thu Th y xuôi x , không eo c nên

không th cõng c. Di p m i a hai tay mà b ng i. Thiên H ng m t bên u. Lê m tbên hai ch n v a i theo v a khóc, n c m t chàm ngoàm.

Ông Hai C ng c ng i theo, ông ngó ngoái ra bi n thì sóng gió v n còn m m. V ymà trong v nh có ghe khác em ra l n nh k có n sáu b y ch c chi c, có l tính ra v t nh ngng i b n n.

Vô t i b thì quan Qu n ng ó, vì nghe tàu t i ông ra b n ng r c Xuân S n v iông Phán, th y ghe chìm ông t ch c cu c ti p c u may có v t c ít ng i. Ông th y Di p

ng Thu Th y thì ông h i sao v y. Ông Hai C ng thu t s r ng Thu Th y th y ghe chìm, nóu té p u vào á b t t nh.

Quan Qu n bi u Di p b ng em theo ông vô cái nhà g n ó. Ông d y em n m trênván ngay th ng cho em ngh . Ông sai chú Cai i ki m mua hai ve d u l p t c ng thoa cho em.Th y có Xã tr ng l I, ông c y i ki m m t cái võng v i hai ng i dân làng m n h võng dùmem v nhà.

Có d u r i, cô Lê v i cô Thiên H ng, m i cô ng i mà thoa m t, htoa ng c, thoa l ngthoa c hai ch n, mà Thu Th y c ng c n m im lìm, không c a qu y, không t nh l i.

Cô Lê ngó ông Hai v a khóc v a nói: „Tuy Thu Th y b nh song v trong nhà có m ych em con lo cho nó. Chú làm n ráng ngoài n y ki m v t dùm thây c a Xuân S n ng chônem, k o cá n t i nghi p“.

Cô Thiên H ng ti p nói: „Xuân S n ch t thì ch c Thu Th y c ng không s ng câu mà lo. V y chú c n m n ng i ta ráng tìm v t cho c thây Xuân S n mà chôn, ng Thu

Th y ch t mình chôn c p m t bên cho hai a nó tròn chung th y, h t lo s phân r n a. T i connên hai a nó m i ch t !”

Nghe m y l i than th hai con nh v y, ông Hai C ng ch u không n i, ông ch y n ct, nên b i ra ngoài.

Quan Qu n c ng xúc ng c c m, ông v a mu n nói hai tr ng s ng gi a thânyêu nhàn l c, t i Tr i khi n ông tìm k quá nên m i g p mà sanh chuy n, ch không ph i l i t iai h t, mu n nói mà ch a k p nói, k xã tr ng d t hai ng i dân làng l i, có võng có òn, h t.Quan Qu n d y hai ng i ngán cái võng ra, em l i sát b ván. Di p b ng Thu Th y lên võng,

i hai ng i òn lên vai mà i. Lê v i Thiên H ng i theo hai bên, Di p theo sau, c ba ukhóc h t, ai th y c ng ng lòng.



Quan Qu n d t ông Hai C ng tr l i mé bi n. Ngoài kh i, chi c tàu s t to tát mà ssóng gió, nên x h t t c l c ch y xa r i, b m y chi c ghe cây nh xíu l n l n trên l n th y tri umà tìm ng c u v t m y n n nh n, ch c trong ám ó có ng i s c thiên oai dung ch .

ng nhìn m t lát, ai c ng th y m t chi c ghe nh ba ng i chèo ng xông l t sónggió r v b n. Ng i ta oán chi c thuy n ó có v t c ai r i nên m i b ng b v . H ápxu ng bãi ng t i mé n c mà ch . Quan Qu n v i ông Hai C ng nóng n y nên c ng theo hmà xu ng d i ó.

Thuy n vô g n t i, trên b kêu h i có v t c ai không. D i thuy n tr l i có v tc m t c u trai m c tây. Quan Qu n v i Hai C ng ch c c u c Xuân S n R i nên kêu

bi u chèo ri t vô. Thi t qu Xuân S n n m thiêm thi p gi a thuy n, m c qu n tây, áo s mi, cómang v mà không có giày.

Quan Qu n hô bi u ai làm n xu ng thuy n b ng dùm l i nhà công s c a làng. ÔngHai C ng leo lên ghe tr c, mu n b ng. Có hai ng i m nh kh e theo c n ông, bi u cho hvác mà x c n c r i s em l i công s .

Dân chày l i h th o vi c c u nh ng k chìm ghe. H t tay vào ng c Xuân S n mànói còn m m, có l c u c, r i m t ng i ph lên vai cho m t ng i kia vác mà ch y.

Quan Qu n bi u chú Hai ch y l i công s m n nhúm s n m t b p l a ng h , r ich y luôn v qu n l y m t b mát em l i ng x c n c r i thay khô cho b n và h l acho m.

Ng i vác Xuân S n Ch y m y vòng ã m t nên sang cho ng i khác vác ch y thêmt h i n a.

Quan Qu n bi u ông Hai l i công s mà ch . H ng ch c làng v i nhi u ng i i theocoi, nh ng ph n ông thì ng t i b n mà ch m y chi c ghe khác, nh t là v con c a n m th yth ra r c tàu c a ng i ta l y hàng và thân nh n c a ng i li u ch t xông ra ti p c u.

Bây gi ng i ta nói x c n c cho Xuân S n r i, nên em chàng vô công s n mtrên ván, r i ng i ta lo c i qu n áo t mà b n khô cho chàng và em lò l a mà h m t mày,

ng d , tay ch n cho m, m y ng i s n sóc m t h i, ông Hai C ng ng i m t bên cháu, ônga tay g n l m i thì có h i th , r ng c m hi m, ông có ý m ng. M t ông già b c l i r coi nói không sao âu mà s , có l êm nay s t nh l i.

Ông Hai càng thêm v ng b ng, ông m i c y chú nh n viên c a làng, th ng vô nhàông, chú làm n cho m Xuân S n hay ng m ng con. Quan Qu n ti p d n h i th m coi ThuTh y ã t nh l i hay ch a.

Cách m t lát ghe ch ng i à công v i hai th y th c a ghe ra ón tàu. M y ng i n yng quen sóng gió nên khi ghe chìm, h ôm ván s p m i ng i m t t m r i cho sóng a y

mà ch ghe khác c u v t. Vì v y nên ba ng i c vô b thì b ngh , thân nh n dìu d t v nhàn sóc v y thôi.

Cách m t h i n a ghe v t v thêm hai ng i, y là anh theo ghe ra tàu lãnh hàng v it ng i l m c tây, không ai quen. Hai ng i u ng n c nhi u nên ng i ta ng lo x cc mnà c u. Quan Qu n nghe nói v t c m t ng i l m c tây thì ch c ông Phán Cao

nên l t t i l i b n mà xem, té ra không ph i, ng i n y còn trai tr , cao l n, v m v . Nh haing i u có s c m nh nên x c n c m t lát thì m m t t nh l i, ch còn m t m i u o i, ch anói c. Quan Qu n d y em ng i l l i công s cho làng s n sóc, còn ng i kia thì v con

a v nhà. Ông Hai th y ng i l , ông nghi là b i c a Khãi Quang.Cô Lê theo chú nh n viên c a làng ra t i công s . Cô th y Xuân S n n n thiêm thi p thì

cô hào h n a l i ôm con mà khóc.Ông Hai C ng h i th m Thu Th y t nh l i hay ch a. Cô Lê nói h i nãy nghe tin v t

c Xuân S n xóc n c, ch c kh i ch t thì m y ch em cô m ng, cô kêu Thu Th y mà nói cho



nó hay. Thu Th y có nh ng m t lên r i nh m l i, không nói chi h t. Thiên H ng bi u ra s nsóc cho Xuân S n, Thu Th y cho Thiên H ng v i Di p lo. Quan Qu n kêu ông Hai C ngra ngoài mà nói chuy n r ng Thu Th y té p u vô á, không bi t cái s có sao hay không. Chchi Sài gòn có bác s coi m i bi t. Ông l i nói ông v vi t th cho Kh i Quang hay.

Ông Hai tr vô ng i bên Xuân S n v i cô Lê. Ng i ta ng thay cho ng i l n mtrên ván bên trái và h l a cho m. Ông bi t ng i ó không l , nh ng không nh âu.

Cô Lê n m tay con mà kêu coi nó t nh l i hay ch a. Xuân S n nh ng m t ngó m r ic u mà nh m l i. Ông Hai nói ch c êm nay Xuân S n s t nh. Ông ch lo cho Thu Th y

nhi u h n.Chi u quan Qu n tr l i th m thì ng i l ó ã t nh. Ông h i ng i l là ai, t i sao i

tàu mà ghé l i Phú Quáôc làm chi. Ng i ó m i nói r ng ng i tên Sáu Thi n, v n là gia d cha ông Kh i Quang trong Sài Gòn. T i ph n r i c a ng i nên b h a, t ng ã ch t v i c u

Xuân S n r i. S là chú c a ng i c y ông Phán Cao a giùm c u Xuân S n v Phú Qu c ngc h t bà con vô Sài Gòn. Còn m t b a n a tàu ch y, ông Phán Cao nóng l nh n m mê man,

không i c, c u Xuân S n c òi i m t mình. Ông Kh i Quang không bi t làm sao nên ph isai ng i th cho ông Phán mà i. T i Phú Qu c mà l i chìm ghe, làm cho hai hoa ly ng áoqu n, ti n b c trôi m t h t. c a ông Kh i Quang mua g i ng trong ó v i th c a ông c ng

t luôn.Quan Qu n an i, h a s vi t th cho Kh i Quang hay, còn c m t thì thôi, mi n

ng c y là ph c l n.Bây gi ông Hai nh Sáu Thi n r i, ông nói ông r i trí còn anh ta thì nhàu nhè quá, nãy

gi ông nhìn không ra, ông nghi nh ng ông không nh . Ông khuyên Sáu Thi n ngh cho kh e.Ông bi u cô Lê óó v i em, ông ch y v th m Thu Th y môt chút và thông tin Xuân S n có

s ng c cho Thiên H ng m ng, r i s tr ra lo c m n c cho Lê và Thi n n.Ông Xã bi u ông v cho trong nhà hay i, còn c m n c thì ngoài làng s s p t giùm

cho, ông kh i lo vi c ó.Ông Hai cám n r i ông i li n.

n chi u Xuân S n t nh l i. M m t th y m thì kêu: „Má “. Cô Lê m ng quá, ch pm tay con mà nói: „ , má ây con. Con T nh r i h ?”

Xuân S n nói nh nh t ti ng:- Con rêm c mình m y… c a qu y không n i …Thu Th y âu ?- Nó trong nhà v i má Hai và dì Di p. Ngo i con m i ch y v th m tr ng.- ây là nhà ai ?- Công s c a làng.- Con t ng ch t mà không th y m t ai h t … Thu Th y thi t còn s ng hay sao má !

Xin má ng d u con.- Không. Má nói thi t ch d u con làm chi. Hôm tr c nó th ng nh con quá n ng

không c, m nh tàu lá. Má s nó ch t nên vi t th bi u con v . c th c a chacon nói ngày v , nó m ng nên n u ng ng l y s c l i. H i sáng c nhà ra mé bi nón con. Nó c ng ráng i theo, không ch u nhà. Ch ng th y sóng nh n ghe chìm, nó

té x u trên á b t t nh nh n s . Quan Qu n bi u thoa d u r i võng nó v . H i nãy nghetin v t c con, má m ng má kêu mà nói cho nó hay. Nó có m m t song c ng cònmê, ch a nói c.

- u c u con s ng c mà ThuTh y ch t thì con s ng làm chi.- Nó không ch t âu. Con v nó m ng ch c ch c nó m nh. má mua s a bò khu y

cho con u ng. Con ngh cho kh e r i má em con v ng g p Thu Th y.- Con mu n g p nó li n bây gi .



- Khoan ã ! Con còn y u quá i sao n i.- Vì yêu nó con m i i Sài Gòn ng tìm cha giàu sang cho nó s ng v i c nh i sung

ng. C ng vì yêu nó nên con v ây r c nó v i hai má. N u con v mà nó ch t thìcon ch t theo nó cho r i …

- Con ng nói v y...không nên … vài b a con v i nó m nh r i hai má a con v inó tr vô Sài Gòn ch .

- Xuân S n khóc.Ôn gXã v i m y ng i trong công s ng nghe m con Xuân S n nói chuy n nãy gi ,

bi t Xuân S n ã t nh l i thi t ch không ph i mê s ng, nên ông Xã ti p an i, nó không ch t âumà lo.

Sáu Thi n n m ng chái c ng g ng ng i d y kêu và nói: „C u t nh l i r i thì có gì n aâu mà nói ch t. H i tr a m i ghê ch . Tôi t ng c u cháu mình làm m i cho cá r i. Thu nay

tôi m i s l n th nh t. Sóng l n b ng cái nhà nó ch p r i lôi mình i, không s sao c. Nãygi tôi ngh tôi kính ph c m y anh chài l i quá. Sóng nh v y mà dám chèo nghe nh ra c u

t, Thi t anh hùng quá. Mà hai hoa ly trôi m t c u à. C u cháu mình bây gi không còn gì h t !”Xuân S n nói xuôi x : „M t thì thôi …T i ó nên Thu Th y m i b nh …Anh Sáu m t

gì thì ch ng v tr ng xin ti n c a ba tôi mà s m khác “.Có ng i d ng qu n b ng l i m t mâm c m, l i có m t h p s a bò mà nói nh Xuân

n v i Sáu Thi n ch a n c m c thì khu y s a cho u ng. Sáu Thi n xin cho u ng s a. S ncó n c sôi, cô Lê m i khu y hai ly s a cho Sáu Thi n m t ly, còn Xuân S n còn b ngh ch ang i d y c thì cô l y mu ng út cho con u ng.

h i x gió êm b l ng, nh ng g m tr i u ám, mây nhi u.Ông Hai C ng tr ra th y cô Lê ng ng i n c m, ông h i Sáu Thi n v i Xuân S n

ch a n c hay sao.Cô Lê nói Xuân S n và Sáu Thi n t nh r i nh ng còn y u, nên khu y s acho hai ng i u ng. Ông Xã m i ông Hai n c m. Ông Hai nói ông m i n ba h t r i i ây. Ông

c l i th m cháu.Xuân S n h i Thu Th y h t mê hay ch a. Ông Hai m ng nói: „Ngo i v ngo i kêu nó mà

nói ng i ta v t con r i, nh ng con m t nên còn n m ngoài n y mà ngh i sáng mai kh e r i s. Nó nghe nói v y thì nó m m t nhích môi c i. Ch c êm nay n a nó s t nh. Di p ngu cháo l y n c cho nó u ng “.

Xuân S n nói: „Con mu n v li n bây gi .“Ông Hai nói: „Không c âu con. Tr i chuy n m a d l m “.Ông v a nói thì m a ào t i. Xuân S n h t òi i. Ông b c qua bên kia th m Sáu Thi n.

n t i m a còn lâm râm. Ông Hai m n dù che i l i qu n cám n quan Qu n chi u cn con cháu ông. Nh n d p ông t ý lo s cho Thu Th y và tính Xuân S n cò y u nh ng ã t nhi, v y sáng mai ông s em Xuân S n v ho c Thu Th y m ng m i t nh l i c. Quan Qu n

ch u cho hai tr g p nhau th coi.Ông Hai C ng tr v công s ng i m t h i, ông ngh b Thiên H ng v i Di p nhà

ông không yên lòng, ông nói v i Xuân S n m nó ây v i nó, ông v lo s n sóc Thu Th yi khuya ông s tr ra ông r c.

con Xuân S n ch u. Ông Hai tr cây dù r i ki m m t cây g y c m tay ra i, gi t m an lâm râm, tr i t i t m mù m t.

êm ó trong nhà Thu Th y v n n m mê man, nh ng c ít mu ng n c cháo. Cònngoài công s thì Xuân S n ng th ng gi c, khuya th c d y bi t ói. Sáu Thi n thì h t m i m t,

i ng c r i. Cô Lê n u n c sôi khu y s a cho m i ng i m t ly. Xuân S n ng i d y b ngng c. U ng ly s a no l i m b ng, chàng m i l n i ra ngoài. Sáu Thi n s chàng té nên i

theo m t bên.



Tr i m i h ng sáng mà ông Hai C ng ã ra t i. Cô Lê h i th m Thu Th y thì ông Hainói h i hôm nu t c ít mu ng n c cháo.

Xuân S n nóng n y òi v . Ông Hai nói sáng r i ông m n võng ông võng. Xuân S nnói chàng i c r i, i ch m ch m h m i thì ng i ngh . Sáu Thi n nói có anh theo dìu d tkhông sao âu mà s .

y bà con bèn s a so n, r i t giã nh n viên trong công s mà i. Tr i sáng bét. ÔngHai v i Sáu Thi n k m hai bên cho Xuân S n v n vai mà i. Cô Lê c m h p s a i theo sau.VìXuân S n còn y u nên không cho chàng i mau và i m t khúc cho chàng ng i ngh , b i v y i

n n a bu i m i v t i nhà.n t i thì cô Lê i ri t v tr c ng cho trong nhà hay. Thiên H ng và Di p ra sân

ón mà m ng.Xuân S n th y cô Thiên H ng li n buông ông Hai v i Sáu Thi n ra r i s c s c i l i và

i: „Má Hai ! Thu Th y âu ?’Thiên H ng xúc ng nên ch y n c m t, cô n m cánh tay con mà d t vô c a, ng n

ngào nói không c.Xuân S n v a th y Thu Th y n m thi p thi p trên ván, hình vóc m x p ve, thì chàng a

i n m ch n mà kêu: „Thu Th y ! Qua v ây em“. Thu Th y n m tr tr , M y ng i u áp l ing chung quanh.

Chàng lên ván ng i m t bên nàng, m t tay ôm ngang mình, m t tay lúc l c m t nàng màkêu: „Thu Th y ! Thu Th y ! D y em. Qua v ây. D y m ng qua ch “.

Thu Th y m t ti ng, m mo t ngó Xuân S n trân trân. Xuân S n a hai tay ra l c m tnàng mà kêu n a. Thu Th y nhích mi ng c i, m t mày h n h và nói nh xíu: „Cám n“ r itr c th t t h i.

Thiên H ng v i Lê ho ng h t, leo lên ván l c kêu Thu Th y, v a kêu v a khóc. ÔngHai b c l i t tay g n l m i Thu Th y r i l c u nói: „Nó nu i mà i Xuân S n v cho nóth y m t r i ch t ! Còn gì âu mà kêu !”

Xuân S n nghe nói ch t thì khóc ré lên, xóc ôm ngang mình Thu Th y n m trên haip v chàng mà kêu n a, kêu hoài. Nh ng Thu Th y c m m t trao tráo mà ngó Xuân S n. Ba

cô khóc rùm nghe r t th m thi t.Ông Hai C ng l i c a ng i ngó ra v n, au n quá, không nói gì c h t. Sáu Thi n

i ng i m t bên ông. Anh ta c ng bu n hiu.Xuân S n than khóc v i ba cô m t h i r i cúi m t xu ng m t Thu Th y lên mà hun.

p m t Thu Th y l n l n nh m khít l i, ch t thi t r i nh ng m t nàng t i rói nh n m ng .



11 - CH T THEO NHAU.

Ông Hai C ng ng i tr m ngâm m t h i r i ông kêu Di p bi u lo n u c m n ng ông racho quan Qu n hay và mua hòm li m mà chôn em cho an thân nó.

Hai bà m n n n bi u Xuân S n em n m xu ng ván ng p m n cho em. Xuân S nkhông khóc n a, nh ng c ôm Thu Th y mà nhìn m t hoài không ch u r i ra. Cô Lê ph v iDi p mà n u c m. Cô Thiên H ng ng i khoanh tay h t mu n c a qu y.

m d n r i, ông Hai bi u Xuân S n em n m xu ng ng i n c m. Bây gi chàngi ch u nghe l i, kép g i Thu Th y n m, vén tóc, kéo áo, s a tay t t . Thiên H ng l yn p cho con, r i ép Xuân S n ph i i n c m. Xuân S n ráng n m t chén r i tr qua n m

bên Thu Th y, c p m t lim dim, không khóc mà c ng không nói.Ông Hai l y b tây v i b l a c a ông mà b ra ngoài, d n Sáu Thi n khi nào mu n

thay thì l y c a ông ó mà b n . Ông bi u cô Lê a ti n cho ông i mua hòm và li m, c y Sáu Thi n nhà v i m y cô, r ông xách g y mà i. Ông ra cho quan Qu n hay và c yvi t th dùm cho Kh i Quang.

Quan Qu n kêu ông Xã tr ng c y giúp v i ông Hai mua và cho ng i em vô t nli m giùm. Ông h i ông Hai có ti n hay không. Ông nói ti n c a Kh i Quang g i vô m y l n cònnhi u.

Ông Hai i v i ông Xã mua r i, ông v tr c, n x ng i ta m i khiêng hòm vàvác vô mà li m.

Lúc li m, Xuân S n ch ng c không cho Thu Th y vô hòm. Ông Hai v i Thiênng ph i n n n c t ngh a r t lâu. Chàng chun vô hòm n m tr c r i bi u m Thu Th y vô

ng chôn luôn m t l t.Thiên H ng khóc nói: „Thu Th y ch t r i thì con ph i s ng mà nuôi hai má, ch con

ch t n a r i hai má s ng v i ai“. Ông Xã v i ông Hai ti p mà khuyên gi i n chi u Xuân S ni ch u cho li m. Nh ng ch ng li m xong r i thì chàng nh c gh ng i ôm cái hòm hoài, không

ch u n i xa.Ông Xã h i tính chôn ch nào ng sáng mai cho dân vô ào huy t. Ông Hai d t h t m y

ng i ra ch cái i mà nói ông mu n chôn trên ó, d a bên v n tiêu, phía sau cây d u l n, hào huy t xong thì khiêng ra chôn li n.

Ông Xã em dân v , h n sáng mai s tr vô s m.Chi u hai m n n n h t s c mà Xuân s n c ng không ch u n c m, chàng nói ói ng

mà ch t theo Thu Th y. Ông Hai ph i làm gi n mà r y chàng m i ráng n m t chén. Nh ng ni chàng l y chi u tr i mà n m m t bên quan tài, ai nói gì chàng c ng không thèm k .

Sáng b a sau, ông Xã em dân vô ào huy t. n tr a quan Qu n vô th m r i d cu cng táng.

Ch ng ng quan, Xuân S n c n tr níu xô o t không cho khiêng quan tài ra. Chànglàm t ng b ng, hai m v i ông ngo i nói h t s c không c. Quan Qu n ph i can thi p chàng

i kiêng mà cho khiêng. Nh ng chàng eo theo quan tài, không ch u r i.Ch ng h r ng, Xuân S n gây m t tr n n a. Chàng nhào xu ng huy t n m ôm quan tài,

không cho l p t. Quan Qu n ph i can thi p n a, ông v i ông Hai n m m i ng i m t cánh taymà kéo chàng lên mà chàng còn c n , bi u l p t chôn luôn chàng ng chàng theo Thu Th y.

p t, p núm xong r i, Xuân S n gác cánh tay trên núm mã mà ng i ó. Hai m bi ut s c mà chàng không ch u vô nhà. Quan Qu n l c u khuyên ông Hai v i Sáu Thi n ph i

thay phiên mà coi ch ng, ng cho chàng i âu h t. Ông h a s vi t th cho Kh i Quang r i tgi theo làng v i dân mà v .



Bây gi c nhà t u ra mã mà an i, bi u Xuân S n vô ngh . Chàng c ng quy t n m ómà ch t theo Thu Th y b i t i vì chàng b Thu Th y mà vô Sài Gòn nên Thu Th y m i ch t.Chàng có l i v i Thu Th y nhi u. Chàng ph i ch t theo mà xin Thu Th y tha l i và dìu d t nàngch không phép b nàng b v . Càng l i nói Thu Th y ã có d n tr c, d n ng có i âu mà

nàng vì nàng nh , nàng bu n, nàng ph i ch t ch s ng không c. ã có d n mà chàngkhông k , nên nàng ch t. Rõ ràng l i t i chàng.

Hai bà m cãi mà dành l i v hai bà, b i vì t i hai bà mu n phân r hai tr m t vài n mnên m i sanh h a.

Ông Hai C ng nghe ai c ng giành l i thì ông ch u không c. Ông nói l i t i ôngkhông nghe l i s huynh An Viên, ông ham giàu sang, ông em Xuân S n i nên sanh chuy n.

Sáu Thi n c ng chen vô mà nói t i s m ng khi n cho c u cháu kh i ch t, thì bi t làmsao. Anh khuyên c u làm nguôi, r c hai m v Sài Gòn theo l i ông c c n d n, ch lâu quá

ông v i c trông.Xuân S n tr n m t nói: „Tôi vì Thu Th y nên vô Sài Gòn. Bây gi Thu Th y ch t thì tôi

mu n theo Thu Th y. Tôi vô Sài Gòn làm sao c.“Di p th y Xuân S n không ch u vô nhà, cô m i l y m t chi c chi u tr i d a mã cho Xuân

n ng i, may m y ch có tàn cây che nên mát.Hai m khuyên gi i con không oc thì r n chí, b i vô nhà mà n m. M t lát th y Sáu

Thi n vô u ng n c, hai cô m i khuyên anh coi có ghe thì quá giang vô Hà Tiên mà v báo tincho Kh i Quang bi t, i t n ti n bao nhiêu, hai cô s a cho.

SáuThi n nói: „Ông d n a c u ra ây r i ch r c c u v i m y bà m y cô v . Ông cân c n d n ph i r c cho và v cho mau. Tôi v m t mình b r y ch t, tôi âu dám v . Tuy hnói b n vô Hà Tiên thì gió xuôi nên d i, song tôi m i b m t tr n, bây gi tôi ghê quá. Ch ngnào c u v i hai bà i thì tôi ph i ráng mà i theo “.

Hai cô không bi t li u l nào nên c y Sáu Thi n ráng d d giùm Xuân S n nguôi lòngmà i.

Xuân S n c n m d a bên m , chi u c ng không ch u vô n c m. Di p ph i b ng ra ócho chàng n. T i chàng c ng ó ch không ch u vô nhà. Sáu Thi n ph i ch u khó ng chung

i chàng mà gìn gi . Ông Hai vái tr i m a cho Xuân S n l nh ph i vô. Mà lúc ó tr i khônga làm cho ông ban êm c ng em nóp ra ng d a g c cây d u cho có b n.

Trong m y b a sau c ng v y, nh ng ban êm thì Xuân S n ng nh gi m , còn banngày chàng i th th n ki m m y ch th ng hay ng i nói chuy n v i Thu Th y h i tr c màng i ng t ng nh nàng. Có b a i vô r ng phía sau ng i c bu i, có khi di l n qua t i Gi ngTiên. Mà chàng i âu c ng có Sáu Thi n theo luôn luôn, không dám r i xa m t b c.

Xuân S n s ng v i chu i ngày u s u, lang thang v t v nh v y, làm sao mà ph c s ckh e l i c, b i v y ch ng m i b a thì hình vóc ti u t y, n c da mét xanh. R i m t bu isáng Sáu Thi n th c d y, anh kêu la om xòm ngoài m . Ông Hai t c nóp chun ra. M y cô trongnhà c ng túa ra h i.

Sáu Thi n c kêu la: „C u S n ! C u S n ! Tr i t i ! Sao v y nè “.Ôn gHai ch y l i tr c, ông r Xuân S n thì th y tay ch n l nh ng t, m t m i xanh d n.

Ông la: „Ch t r i còn gì âu !” M y cô khóc ré lên, xúm l i b ng Xuân S n, khóc k nghe th mthi t.

Ông Hai C ng ng i khoanh tay ngó s v n c a ông, không nói c m t ti ng nào.Sáu Thi n khóc mà nói: „M y b a rày, gi ngày gi êm, không dám r i mà gi không

kh i, sao mà ch t v y không bi t. Ông cha giàu sang, t ng tiu nh tr ng m ng, có s n xe h i choi ch i, có nhà l u cho mà , ti n b c mu n bao nhiêu c ng c, sao ành ph i h t ch t theo

ng i yêu !”.



Ông Hai nghe than nh v y ông ch u không n i, nên v t ng d y b c l i nói: „Thôitránh ch cho ta b ng nó vô nhà ng lo chôn c t. T ý nó mu n ch t theo con Thu Th y ch cóph i mình xúi sao nên n n n mà khóc. T i Tr i khi n hai a nó n ng tình nên quy t s ng thác

i nhau. Khóc than nó c ng không s ng l i c.“Ông x c b ng Xuân S n vô nhà, n m trên ván bi u cô Lê a ti n b c r i ông b n áo

ra i.Cô Thiên H ng bi u Di p múc n c, m n sáu Thi n ph Xuân S n cho cô r a s ch

t m i tay ch n, m t l y b l a mà b n cho chàng, r i chàng n m ngay th ng, g ngt sáng lòa, gi ng nh ng i th th i ang n n ng .

Quá n a bu i ông Hai tr v nói mua xong h t, tr a ng i ta s em vô mà li m r iào huy t, sáng mai chôn. Quan Qu n c ng hay r i n a.

ba ng i àn bà trong nhà d u th i tâm r ng chí, h t khóc c n a. Tr a ông Xã vôi dân khiêng hòm, vác , r i phân nhau: T p lo t n li m, t p ào huy t. Cô lê v i cô Thiên

ng ch ào d a bên m c a Thu Th y ng hai tr n m khít nhau cho ph tình mà an gi cngàn thu.

mát quan Qu n vô phân u. Ông ki m l i khuyên gi i cho hai cô Lê và Thiên H ngt bu n. Ông m n cái thuy t l c thiên an m ng mà nói r ng ông nghi Thu Th y té x u p u

vô á, có l b s , nên nàng mê man không t nh l i c. L thì nàng ph i ch t d u có bác s caotài c ng khó mà c u c. Nh ng vì mang n ng chung tình v i Xuân S n, nên Tr i khi n chonàng nu i mà kéo dài s s ng i Xuân S n v ng th y m t nhau r i m i ch t. ó không ph ilà thiên m ng hay sao ? Còn Xuân S n b sóng gió nh n chìm ghe gi a bi n, m i ph n ã th ych t h t m i, mà c ng vì mang n ng chung tình v i Thu Th y nên Tr i m i cho ng i ta c u

ng ng v cho Thu Th y vui lòng r i nh m m t. Thu Th y ch t Xuân S n ch t theo, khôngành chia r k d ng gian ng i âm ph . S ó ai c ng ngó th y, nh gi gìn l m nên Xuân

n m i s ng thêm c m i b a, s ng mà êm ngày v n có b n chung tình trong trí hoài.Hôm nay chàng ch t, n m ng bên m c a b n r i ch t luôn, không c n ph i t v n theo m ycách th ng. ó c ng là m ng tr i nên m i v y. Làm m ai c ng th ng con. Nh ng hai tr ãquy t s ng thác v i tình, khi s ng vui chung h ng ngày, ch ng ch t n m chung m t ch . Hai trã th a chí tr n tình, hai m ch ng nên bu n l m.

Quan Qu n an i r i v , h a sáng b a sau tr vô t ng táng. ph n Kh i Quang trong Sài Gòn c liên ti p m y b c th c a quan Qu n. n

c th chót nói Thu Th y ch t r i mà Xuân S n c ng quy t ch t theo, êm ngày c n m mãibên m Thu Th y không ch u vô nhà thì cha con Kh i Quang lo s h t s c. May ông Phán Caoã h t b nh, Kh i Quang m i c y ông ng i xe h i nhà vô Hà Tiên r i ông xe h i ó mà ch .

Ông ki m ghe ra Phú Qu c r c Xuân S n và c nhà em v Sài Gòn giùm, êm nay gheông Phán Cao ra t i. G n sáng ông lên kêu c a Qu n, quan Qu n th c d y ti p r c và nói choông Phán hay Xuân S n ã ch t r i. Ông Phán ng n ng .

n sáng quan Qu n d y ng i d n cho ch khách n no r i d t nhau vô th m ông Haing v i hai cô.

Hai cô th y ông Phán Cao thì c m ng, nên khóc mà thu t rõ m i vi c cho ông nghe.Ông Phán c ng thu t chuy n cha con Kh i Quang hay tin thì bu n r u lo s , nên c y ông ra r cXuân S n v i các bà con vô Sài Gòn ang lo thu c men. Xe còn u Hà Tiên mà ch . R iXuân S n ã ch t r i. V y chôn c t xong thì hai cô v i ông Hai lên Sài Gòn mà , tr c ti p

ng s c kh e, hàn g n v t th ng tâm, sau kh i ph th nh tình c a Kh i Quang, nh t là kh iph hão ý c a ông c ân c n mu n m t nhà xum hi p.

Ông Hai C ng nói ông quy n luy n v n t c là công nghi p c a ông gây d ng m iy n m nay, bây gi l i có m m c a hai tr n m ây n a, ông không n b i. Còn Thiên



ng v i cô Lê ph i tr v Sài Gòn, tr c xa lánh ch mình b tai h a, ng nguôi bu n màng, sau kh i ph th nh tình c ông c v i Kh i Quang ân c n nâng . Nh t là cô Lê ph i vng áp tình n ng n c a Kh i Quang, n n qu ng i c a ông c , d u ông c m t a cháui c ng còn c con dâu s n sóc cho c . H n n a bà m c a cô Lê ã h xã t i l i c a cô ngày

tr c r i, cô không phép xa m già v i anh em n a.Cô Thiên H ng nói ph n cô thì cha m , anh em, c ng quy t không ch u nhìn cô, b i

y cô là ng i không gia ình, cô ph i k ông Hai là cha và cô Lê là em. Cô khuyên em ph i tr Sài Gòn ng v ch ng sum hi p, m con vui m ng, cô l i ây, tr c s n sác cho cha lúc

tu i già, sau s a sang m m c a hai con n i h o lánh. Ch ng nào cha tr m tu i già, r i cô s tr sau mà n ng d a v i em.

Cô Lê không còn lý gì mà t ch i c. Hu ng chi ông Phán v i quan Qu n ng cho l ia ông Hai C ng và cô Thiên H ng nói là ph i, b i v y chôn c t Xuân S n xong r i, ông

Phán Cao a m t ngàn d ng b c cho ông Hai, nói Kh i Quang d n n u ông không i thì sbac ó cho ông, r i quan Qu n ki m c ghe, cô Lê m i theo ông Phán v i Sáu Thi n vô HàTiên mà v Sài Gòn



12- Y N M SAU.

Chòi tranh c a ông Hai C ng c t lên v i v n r y c a ông gây ra, tuy gi a ch n núing h o lánh., song m i m y n m tr ng nh có hai thi u ph ng i trong, r i còn có thêm m tp thanh niên vui v ch i ngoài, b i v y quang c nh trông ra d y y thân yêu nhàn l c.

Bây gi hai a nh ã m t h t, mà m t thi u ph ph i tách ra i n a, thì c nh thân yêunhàn l c ó hóa ra bu n b c qu nh hiu.

Tuy không dám nói ra, song cô Lê i r i, qua ngày sau, ông hai C ng v i cô Thiênng u bu n, b i v y n c m s m m i r i Ông Hai c ng ra v n l i c i nh c , t i rau

mà gi i khuây, còn Thiên H ng thì x n b n chung quanh m c a hai con, l m lá khô cho s ch.

Di p ng i ch c i mà ph i bên hè.Tình c s c An Viên ghé th m, s th y trong nhà v ng teo, s m i kêu h i ng i trong

nhà i âu m t h t. Di p ch y vô nh c gh m i s c ng i r i ra mé su i cho ông Hai hay cókhách.

Cô Thiên H ng nghe có ti ng nói chuy n trong nhà, cô l t t vô tr c mà chào m ngi k ông Hai vô n a.

c h i sao nhà v ng teo, còn hai a nh i âu mà c khôngth y.Cô Thiên H ng nghe nói t i hai con thì cô t i nên ch y n c m t.Ông Hai m i ng i k rõ các vi c bu n th m x y ra cho s c nghe, r i than t i ông mu n

hai tr h ng h nh phúc giàu sang, n m ngoái ông nghe l i s c , ông a Xuân S n i tìm h nhphúc ó nên m i gây h a làm cho hai a ch t h t.

Cô Thiên H ng l i ti p mà nói t i hai ch em cô mu n phân ly hai tr m t vài n m chochúng nó l n khôn r i s cho ph i hi p, mà c ng có ý mu n cho Xuân S n có c m ti n ng sauhai a sung s ng t m thân, nên ch em cô xúi gi c m i sanh h a.

c nghe nói u uôi d h t r i, s c m i nói: „B n o ã có nói ti n b c không ph ilà v t li u xây d ng h nh phúc cho ng i i c. T i ng i i hi u l m, c t ng ph i cóti n b c nh u m i có h nh phúc, b i v y aa nhau ch y theo ti n b c m i v p té r i bu n r u.

y bà con ch a thoát t c nên sa ngã, u ó ch ng l gì. Mà con ng i nh t c , nh t ng udo n i ý c a T o hóa, ch nào ph i t ý mình mu n hay không mu n, nên vi c h h ng r i mànói t i ng i n y ho c t i ng i n . Con ng i h sanh thì ph i t ó là l t nhiên, tránh làm saocho kh i ch t c. Ng i ta có th nói ch t là có ph c vì ch t thì h t t t b nh, h t au kh , h tbu n r u, h t lo s n a. Hai tr ã c h ng h nh phúc thiên nhiên ây t i m i m y n m,chúng nó sung s ng h n thiên h , nay chúng nó ch t v i nhau thì ã ph tình, ph chí r i, kh i

p gia ình mà ph i ch u au kh , t t b nh bu n r u, lo s . V y thì còn thi u gì m a, còn monggì âu, mà ham s ng thêm. H i nãy hai ng i d u nói l i t i mình nên m i sanh h a. T i m ngTr i ch không l i c a ai h t. L i i bi t sao là h a, còn bi t sao là ph c. Có khi mìnnh

ng h a té ra ph c, có khi mình ph c mà thi t là h a. Ph c hay h a d u là l thiên nhiên.i ng i d i quan ni m h a ph c m i ng i riêng m t cách, m i phân ra làm hai t nh v y,

ch l m khi h a cho ng i n y mà ph c cho k khác, ví nh con mèo mình nuôi, nó ch t thìmình bu n mà m y con chu t trong nhà nó vui, thì nói h a hay ph c c ng c h t.

c ng ng mà tr m ngâm m t h i r i m i nói ti p: „Ông Hai v i cháu nên nh lúc banu võ tr còn là m t không gian h vô, trong y o ch không có hình tr ng c a m t v t gì h t.o m i sanh ra muôn loài. ó là c. Muôn loài hành ng v i nhau, sanh hóa v i nhau, r i l i

ph i tr v cái c nh không v t không hình kia, ngh a là tr l i v i o, tr v g c c mà sanh rai n a, r i l i c ng tr v n a, c tu n hoàn sanh t nh v y hoài. y là công lu t c a võ tr mà



ng là inh m ng c a v n v t. Vì v y nên sanh v i t u là lu t thiên nhiên, sanh không ángng, mà t c ng không áng bu n. Cu c i là c nh t m mà c ng là c nh gi . Con ng i i

i võ tr c ng nh h t cát i v i bãi sa m c. Sanh không ai dè, ch t không ai k , b i v y nhàtri t h c h m i lu n: „Vi lu n vi n d th vãng lai, trùng thí th can tùy Thiên phó d “ ngh alà:

Cánh trùng gan chu t do Tr i,Bánh xe, viên n theo i t i qua.

Con ng i nh bánh xe hay viên n c cùng i mà l n. Tr i khi n làm c nh côn trùnghay làm gan con chu t c ng t tr i li u nh, mu n không c, mà không mu n c ng không

ac. Hai tr ch t r i thì thôi, ã có n m h nh phúc an nhàn r i, l i c s ng thác v i tình n athì . Cô Lê còn thi u n tình, n ngh a thì cô ph i tr ã ành. Còn cô thiên H ng ãy d t n

i, ông Hai c ng v y, hai ng i ng thèm bu n vi c chi h t, c ây h âm hút mà h ngnh phúc thiên nhiên, b i d ng tinh, khí, th n mà s ng lâu ng vui riêng c nh thú c a t o

hoá s p s n cho thiên h , song ít ng i bi t tìm mà h ng. Hai ng i th ng th ng suy nghiêmy l i b n o nói y thì s th y b n o nói ph i”.

c nói r i li n t mà i.Nh cách an i cao xa c a s c An Viên nên ông hai C ng v i cô Thiên H ng b t

bu n, ti p t c s ng thêm m t chu i ngày an vui th th i.Còn cô Lê v Sài Gòn, cô c ch ng yêu, cha ch ng tr ng, m già v i anh em m ng,

nên cô vui v i thú gia ình d m m. N m sau cô sanh c m t a con trai m nh m t t t i màth cho Xuân S n. Ch ng v i cha ch ng vui m ng h t s c, kh i lo tuy t h u nên càng yêu quí cô.

m sau cô ti p sanh thêm m t a con gái n a. Ch ng cô cho h nh phúc gia ình c a mình ãviên mãn, c m th y tình ngh a không phai thì c n dáp vuông tròn. Ông già ch ng c a cômãn nguy n nên ông nh m m t ch ng chút nào ân h n.

Còn ngoài Phú Qu c, ông hai C ng v i Thiên h ng nh v ch ng Kh i Quang m im t i mùa gió xuôi thì c y ng i em qu n áo, b c ti n ra ti p giúp, nên i s ng h o lánh mà

th nh th i, vui v i h nh phúc thiên nhiên, x n b n s n sóc m m cho Thu th y v i Xuân S n,không ham l i danh phú quí n a.

Cô Thiên h ng vui thú nhàn l c thêm c m i n m r i cô m i ch t. Ông hai C ngchôn cô trên i ng cô n m mà ngó ch ng hai con n m g n d i ch n.

Di p luôn ó mà h h v i ông Hai, không n b ông mà i. Ông hai C ng s ng t i 80tu i r i ông m i m t. Vâng theo l i ông tr i, Di p chôn ông gi a r y th m, cho ông ngày êmnghe ti ng n c d i su i ch y ro re v i ti ng chim trên nhành kêu chéo chét.

Bây gi cô Di p còn s ng cô n, cô m i bu n. Có m t ng i ch l u n c m m ngoàich góa v mu n ch p n i tóc t v i cô. Cô ngh ã l n tu i r i còn tính cu c v ch ng làm chi.Cô m i g i m m c a b n ng i thân yêu cho núi r ng ng vô Sài Gòn tìm th m cô Lê.

ch ng cô Lê c m ngh a trung thành c a cô Di p nên nài n xin cô luôn v i mìnhng chung h ng thú gia ình, êm r nh nh c chuy n c , ng i x a v i nhau mà duy trì lòng

th ng nh .Phú Nhu n, ngày 16-3-57


Documents

Ho bieu chanh song thac voi tinh