Ho Chi Minh CHI MINH TOAN... · 2018. 6. 14. · t% %u% %&n >6) f m " op k i g4 a $# 7) a $# 8d 1 7 > l7 8d < 7) $ # 27 89 p 4 3d ;638 %f. l! ' % /n> f =x v". ) w /z d

KH¤NG Cã G× QUý H¥N §éC LËP, Tù DO !

Hå CHÝ MINH TOµN TËP XUÊT B¶N LÇN THø BA THEO quyÕt ®Þnh cñA BAN BÝ TH¦ TRUNG ¦¥NG §¶NG CéNG S¶N VIÖT NAM Sè 299-q®/TW, NGµY 6 TH¸NG 4 N¡M 2010.

Héi ®ång xuÊt b¶n

Tr−¬ng TÊn Sang Chñ tÞch Héi ®ång

T« Huy Røa Phã Chñ tÞch Héi ®ång

Phan DiÔn ñy viªn Héi ®ång

Lª V¨n Dòng ñy viªn Héi ®ång

Lª H÷u NghÜa ñy viªn Héi ®ång

§ç Hoµi Nam ñy viªn Héi ®ång

NguyÔn Duy Hïng ñy viªn Héi ®ång

Ban chØ ®¹o x©y dùng b¶n th¶o

Lª H÷u NghÜa Tr−ëng ban

Ph¹m Hång Ch−¬ng Phã Tr−ëng ban

NguyÔn Kh¸nh BËt ñy viªn

NguyÔn Duy Hïng ñy viªn

nhãm x©y dùng b¶n th¶o tËp 12

TRÇN MINH TR¦ëNG Tr−ëng nhãm

HOµNG TRANG PH¹M HåNG CH¦¥NG NG¤ V¡N TUYÓN NG¤ XU¢N D¦¥NG NGUYÔN THÞ L¦¥NG UY£N L£ TRUNG KI£N

hå chÝ minh toµn tËp

XuÊt b¶n lÇn thø ba

12 1959 - 1960

Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - Sù THËT Hµ Néi - 2011

VII

Lêi giíi thiÖu tËp 12

TËp 12 cña bé s¸ch Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø ba, bao

gåm nh÷ng t¸c phÈm, bµi nãi, bµi viÕt, ®iÖn v¨n, th− tõ,... (gäi chung lµ t¸c

phÈm) cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh tõ ®Çu n¨m 1959 ®Õn hÕt n¨m 1960.

Néi dung tËp 12 thÓ hiÖn s©u s¾c t− t−ëng chØ ®¹o cña Chñ tÞch Hå

ChÝ Minh trong viÖc ho¹ch ®Þnh chñ tr−¬ng, ®−êng lèi l·nh ®¹o vµ chØ ®¹o

cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta, nh»m thùc hiÖn hai nhiÖm vô chiÕn l−îc nh−

Ng−êi chØ râ: "çch m¹ng ViÖt Nam hiÖn nay cã hai nhiÖm vô ph¶i ®ång

thêi tiÕn hµnh: nhiÖm vô x©y dùng miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi vµ

nhiÖm vô tiÕp tôc hoµn thµnh çch m¹ng d©n téc d©n chñ ë miÒn Nam.

Hai nhiÖm vô Êy ®Òu nh»m mét môc tiªu chung lµ: Cñng cè hoµ b×nh,

thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ trªn nÒn t¶ng ®éc lËp vµ d©n chñ" (tr. 411).

Cïng víi t− t−ëng chØ ®¹o thùc hiÖn hai nhiÖm vô chiÕn l−îc, çc

t¸c phÈm cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cßn thÓ hiÖn tÝnh ®óng ®¾n vµ nhÊt

qu¸n cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta vÒ çc vÊn ®Ò quèc tÕ vµ ®oµn kÕt quèc

tÕ, trong ®iÒu kiÖn t×nh h×nh quan hÖ quèc tÕ phøc t¹p, m©u thuÉn

trong néi bé phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n thÕ giíi ngµy cµng diÔn

ra nghiªm träng.

VÒ nhiÖm vô x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ theo con ®−êng x· héi chñ

nghÜa ë miÒn B¾c, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh chØ râ: "NhiÖm vô quan träng

nhÊt cña chóng ta lµ ph¶i x©y dùng nÒn t¶ng vËt chÊt vµ kü thuËt cña

chñ nghÜa x· héi, ®−a miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi, cã c«ng

nghiÖp vµ n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, cã v¨n ho¸ vµ khoa häc tiªn tiÕn. Trong

Hå CHÝ MINH TOµN TËP

VIII

qu¸ tr×nh çch m¹ng x· héi chñ nghÜa, chóng ta ph¶i c¶i t¹o nÒn kinh tÕ

cò vµ x©y dùng nÒn kinh tÕ míi, mµ x©y dùng lµ nhiÖm vô chñ chèt vµ l©u

dµi" (tr. 412).

§−a miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi trong khi ®Êt n−íc bÞ chia c¾t,

miÒn Nam tiÕp tôc tiÕn hµnh sù nghiÖp ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc, çch

m¹ng ViÖt Nam sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n, thö th¸ch, song Chñ tÞch Hå ChÝ

Minh tin t−ëng r»ng, víi môc ®Ých x©y dùng "chñ nghÜa x· héi lµ lµm cho

mäi ng−êi d©n ®−îc Êm no, h¹nh phóc vµ häc hµnh tiÕn bé" (tr. 521), §¶ng,

Nhµ n−íc vµ toµn thÓ nh©n d©n ta kiªn quyÕt thùc hiÖn b»ng ®−îc môc

tiªu cao c¶ Êy.

§Ó thùc hiÖn th¾ng lîi çc nhiÖm vô chiÕn l−îc çch m¹ng, Chñ tÞch

Hå ChÝ Minh kh¼ng ®Þnh, ®èi víi miÒn B¾c ph¶i "®Èy m¹nh cuéc c¶i t¹o

x· héi chñ nghÜa ®èi víi n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vµ c«ng th−¬ng

nghiÖp t− b¶n chñ nghÜa, ®ång thêi ra søc cñng cè vµ ph¸t triÓn thµnh

phÇn kinh tÕ quèc doanh, lùc l−îng l·nh ®¹o cña nÒn kinh tÕ quèc d©n"

(tr. 65-66), trong ®ã "hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp lµ kh©u chÝnh thóc ®Èy

c«ng cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c" (tr. 373).

XuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn n−íc ta, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã mét vÞ trÝ

hÕt søc quan träng, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh chñ tr−¬ng "ph¶i c¶i t¹o vµ

ph¸t triÓn n«ng nghiÖp th× míi cã c¬ së ®Ó ph¸t triÓn çc ngµnh kinh tÕ

kh¸c..., ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc c«ng nghiÖp hãa n−íc nhµ" (tr. 413),

Ng−êi nhÊn m¹nh: "Ph¶i cã mét nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn th× c«ng

nghiÖp míi cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh" (tr. 413).

X¸c ®Þnh nhiÖm vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn çc

ngµnh kinh tÕ kh¸c, muèn hoµn thµnh ®−îc môc tiªu ®ã, ph¶i lµm cho

n«ng d©n ph¸t huy ®−îc vai trß tÝch cùc vµ to lín trong çch m¹ng x· héi

chñ nghÜa. V× vËy, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ §¶ng ta chñ tr−¬ng tõng

b−íc ®−a n«ng d©n vµo con ®−êng hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp b»ng nh÷ng

h×nh thøc, b−íc ®i thÝch hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l−îng s¶n

xuÊt, tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý cña çn bé còng nh− sù nhËn thøc vµ

gi¸c ngé cña n«ng d©n. Trong nhiÒu bµi nãi víi çn bé vµ x· viªn hîp t¸c

x· n«ng nghiÖp ë çc ®Þa ph−¬ng, Ng−êi lu«n nhÊn m¹nh môc ®Ých cña viÖc

LêI GIíI THIÖU TËP 12

IX

hîp t¸c hãa: "Lµ ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng n«ng d©n, lµm cho n«ng d©n ®−îc no

Êm, m¹nh khoÎ, ®−îc häc tËp, lµm cho d©n giµu, n−íc m¹nh" (tr. 316). Muèn

vËy, viÖc x©y dùng hîp t¸c x· ph¶i lµm tõ nhá ®Õn lín, "ph¶i tæ chøc, qu¶n lý

hîp t¸c x· cho tèt" (tr. 316), "ph¶i chó ý ph©n phèi cho c«ng b»ng... çn bé

ph¶i chÝ c«ng v« t−,... ph¶i d©n chñ, tr¸nh quan liªu mÖnh lÖnh,... cÇn chó

träng ®Õn chÊt l−îng, kh«ng nªn ch¹y theo sè l−îng" (tr. 316-317), ph¶i "ra

søc thùc hiÖn khÈu hiÖu cÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·" (tr. 318).

Coi träng vÊn ®Ò hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp ®Ó tõ ®ã thóc ®Èy c«ng

cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa, ®ång thêi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh còng

chó träng vÊn ®Ò c¶i t¹o çc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c theo h−íng ®i

lªn chñ nghÜa x· héi. §èi víi thî thñ c«ng, ng−êi bu«n b¸n nhá vµ

nh÷ng ng−êi lao ®éng riªng lÎ kh¸c, Ng−êi chñ tr−¬ng "b¶o hé quyÒn

së h÷u vÒ t− liÖu s¶n xuÊt cña hä, ra søc h−íng dÉn vµ gióp ®ì hä c¶i

tiÕn çch lµm ¨n, khuyÕn khÝch hä tæ chøc hîp t¸c x· s¶n xuÊt theo

nguyªn t¾c tù nguyÖn" (tr. 373).

VÒ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trong thêi kú qu¸ ®é, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh

kh¼ng ®Þnh vai trß quyÕt ®Þnh cña c«ng nghiÖp ®èi víi nÒn kinh tÕ ®Êt

n−íc, tõng b−íc x©y dùng mét nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, ph¶i chó träng c¶

c«ng nghiÖp nÆng vµ c«ng nghiÖp nhÑ, c«ng nghiÖp trung −¬ng vµ c«ng

nghiÖp ®Þa ph−¬ng, theo ph−¬ng ch©m Nhµ n−íc vµ nh©n d©n cïng lµm.

Ng−êi chØ ®¹o, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp tr−íc hÕt nh»m phôc vô n«ng

nghiÖp, phôc vô nhu cÇu tiªu dïng vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n,

t¨ng c−êng tÝch luü ®Ó ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa. Trªn tinh thÇn tù lùc

çnh sinh, ®ång thêi dùa vµo sù gióp ®ì cña çc n−íc x· héi chñ nghÜa,

chóng ta cÇn cè g¾ng c¶i tiÕn qu¶n lý, ®−a kü thuËt míi vµo c«ng nghiÖp ®Ó

lµm cho c«ng nghiÖp n−íc ta tiÕn kÞp kü thuËt tiªn tiÕn cña thÕ giíi.

Cïng víi chñ tr−¬ng chØ ®¹o ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp,

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh còng rÊt chó ý tíi viÖc x©y dùng ngµnh th−¬ng nghiÖp

x· héi chñ nghÜa, lµm sao cho th−¬ng nghiÖp n−íc ta thùc sù trë thµnh

mét ®ßn bÈy kinh tÕ, lµm tèt vai trß giao l−u kinh tÕ gi÷a c«ng nghiÖp víi

n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt víi tiªu dïng, gi÷a ®Þa ph−¬ng víi trung −¬ng,

trong n−íc víi ngoµi n−íc.


X

Nh×n nhËn vÒ çc thµnh phÇn kinh tÕ c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t−

doanh vµ ®èi víi t− s¶n d©n téc, c¨n cø vµo sù ph©n tÝch khoa häc nh÷ng

®Æc ®iÓm kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa vµ th¸i ®é chÝnh trÞ cña giai cÊp t− s¶n

d©n téc ë miÒn B¾c n−íc ta trong ®iÒu kiÖn chÝnh quyÒn d©n chñ nh©n

d©n ngµy mét cñng cè vµ kh«ng ngõng lín m¹nh, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh

chñ tr−¬ng "kh«ng xo¸ bá quyÒn së h÷u vÒ t− liÖu s¶n xuÊt vµ cña c¶i

kh¸c cña hä; mµ ra søc h−íng dÉn hä ho¹t ®éng nh»m lµm lîi cho quèc kÕ

d©n sinh, phï hîp víi kÕ ho¹ch kinh tÕ cña Nhµ n−íc. §ång thêi Nhµ

n−íc khuyÕn khÝch vµ gióp ®ì hä c¶i t¹o theo chñ nghÜa x· héi b»ng h×nh

thøc c«ng t− hîp doanh vµ nh÷ng h×nh thøc c¶i t¹o kh¸c" (tr. 373). VÒ

chÝnh trÞ, t«n träng vµ vËn ®éng giai cÊp t− s¶n d©n téc trë thµnh mét

thµnh viªn trong MÆt trËn Tæ quèc.

Theo quan ®iÓm cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, c¶i t¹o vµ x©y dùng lµ

hai mÆt cã quan hÖ chÆt chÏ vµ ph¶i ®−îc tiÕn hµnh ®ång thêi, trong ®ã

x©y dùng "lµ nhiÖm vô chñ chèt vµ l©u dµi". Çch m¹ng x· héi chñ nghÜa

ë miÒn B¾c n−íc ta ph¶i tiÕn hµnh ®ång thêi viÖc c¶i t¹o vµ x©y dùng trªn

tÊt c¶ çc mÆt: lùc l−îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt, khoa häc - kü

thuËt vµ t− t−ëng - v¨n ho¸, nh»m gi¶i phãng lùc l−îng s¶n xuÊt, x©y

dùng vµ cñng cè quan hÖ s¶n xuÊt míi; ph¶i ®Æc biÖt coi träng viÖc "ph¸t

triÓn thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh", b¶o ®¶m vai trß l·nh ®¹o cña nã

trong nÒn kinh tÕ quèc d©n; ph¶i g¾n chÆt nhiÖm vô ph¸t triÓn c«ng

nghiÖp víi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp.

VÒ vÊn ®Ò x©y dùng, cñng cè hÖ thèng chÝnh quyÒn çc cÊp, x©y dùng

bé m¸y Nhµ n−íc d©n chñ nh©n d©n khi çch m¹ng ViÖt Nam ®· chuyÓn

sang giai ®o¹n míi, nh÷ng chØ dÉn cña Ng−êi vÒ x©y dùng vµ tæ chøc mét

Nhµ n−íc kiÓu míi "cña d©n, do d©n vµ v× d©n" ®−îc thÓ hiÖn râ trong B¸o

ço vÒ Dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi t¹i Kú häp thø 11 Quèc héi khãa I n−íc

ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa: "Nhµ n−íc cña ta lµ Nhµ n−íc d©n chñ nh©n

d©n dùa trªn nÒn t¶ng liªn minh c«ng n«ng, do giai cÊp c«ng nh©n l·nh

®¹o" (tr. 370). "§Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng

nhÊt n−íc nhµ, chóng ta cÇn ph¶i t¨ng c−êng kh«ng ngõng sù l·nh ®¹o

cña giai cÊp c«ng nh©n ®èi víi Nhµ n−íc d©n chñ nh©n d©n" (tr. 370).


XI

Tr−íc nh÷ng biÕn chuyÓn cña t×nh h×nh çch m¹ng thÕ giíi vµ nhiÖm

vô çch m¹ng cña n−íc ta ®Æt ra, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®Æc biÖt quan

t©m ®Õn c«ng t¸c x©y dùng §¶ng.

N¨m 1960, nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø 30 ngµy thµnh lËp §¶ng vµ §¹i

héi §¶ng toµn quèc lÇn thø III, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· viÕt mét lo¹t bµi

quan träng, cã gi¸ trÞ tæng kÕt vÒ lÞch sö ®Êu tranh anh dòng, ®Çy hy sinh

cña §¶ng sau 30 n¨m ho¹t ®éng vµ l·nh ®¹o nh©n d©n ta lµm çch m¹ng,

®ång thêi rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm quý b¸u, chØ ra nh÷ng nhiÖm

vô míi ph¶i lµm ®Ó ®−a sù nghiÖp çch m¹ng n−íc ta ®i tíi nh÷ng th¾ng

lîi to lín vµ vÎ vang h¬n n÷a. Kh¸i qu¸t vÒ vai trß l·nh ®¹o vµ nh÷ng cèng

hiÕn to lín cña §¶ng ®èi víi sù nghiÖp çch m¹ng cña nh©n d©n ta, Chñ

tÞch Hå ChÝ Minh viÕt: “§¶ng ta vÜ ®¹i, v× ngoµi lîi Ých cña giai cÊp, cña

nh©n d©n, cña d©n téc, §¶ng ta kh«ng cã lîi Ých g× kh¸c” (tr. 402).

Theo Ng−êi, c«ng t¸c x©y dùng §¶ng nh»m lµm cho §¶ng thèng

nhÊt vÒ ý chÝ vµ hµnh ®éng, cã ®−êng lèi ®óng, cã t− t−ëng çch m¹ng

triÖt ®Ó, cã tæ chøc v÷ng m¹nh vµ ®éi ngò ®¶ng viªn v÷ng vµng vÒ

chÝnh trÞ, t− t−ëng, giái chuyªn m«n, g¾n bã chÆt chÏ víi quÇn chóng,

®Ó hoµn thµnh vai trß cña m×nh. Ng−êi chØ râ, trong x©y dùng §¶ng,

cÇn ph¶i chó ý tíi x©y dùng §¶ng ë c¬ së, nhÊt lµ çc chi bé ph¶i n©ng

cao n¨ng lùc tæ chøc thùc tiÔn, v× chi bé lµ n¬i trùc tiÕp biÕn ®−êng lèi,

chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc thµnh hiÖn thùc. Do vËy, Ng−êi yªu

cÇu mäi ®¶ng viªn cña §¶ng ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao vÒ chÝnh trÞ,

t− t−ëng, v¨n hãa, ®¹o ®øc, gi÷ v÷ng vai trß tiªn phong g−¬ng mÉu,

®¶ng viªn ph¶i thËt sù lµ con ng−êi míi x· héi chñ nghÜa. Trong c«ng

t¸c x©y dùng §¶ng, ph¸t triÓn ®¶ng viªn míi “ph¶i chän läc ®¶ng viªn

míi mét çch hÕt søc cÈn thËn. Ph¶i ®oµn kÕt gióp ®ì çc ®ång chÝ míi ®Ó

hä tiÕn bé kh«ng ngõng” (tr. 436).

VÒ c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d−ìng thÕ hÖ trÎ, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh yªu

cÇu çc cÊp bé §¶ng ph¶i gi¶i quyÕt ®óng ®¾n mèi quan hÖ gi÷a çc thÕ

hÖ trong ®éi ngò çn bé cña §¶ng, nh»m b¶o ®¶m tÝnh kÕ thõa, tÝnh liªn

tôc trong sù l·nh ®¹o cña §¶ng, lµm cho §¶ng lu«n lu«n ®æi míi vµ ph¸t

triÓn, ngang tÇm víi nhiÖm vô çch m¹ng trong giai ®o¹n míi.


XII

Cïng víi c«ng t¸c x©y dùng, chØnh ®èn §¶ng, ®Ó §¶ng ta trë thµnh

mét §¶ng “®¹o ®øc, v¨n minh”, nhiÖm vô x©y dùng, cñng cè çc tæ chøc

quÇn chóng còng ®−îc Chñ tÞch Hå ChÝ Minh hÕt søc quan t©m. Bëi v×,

muèn ph¸t huy vai trß çc tæ chøc c«ng ®oµn, thanh niªn, phô n÷, cña

mÆt trËn d©n téc thèng nhÊt... trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x·

héi, ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n

d©n, th× ph¶i ra søc ph¸t huy vai trß chñ ®éng, s¸ng t¹o cña ng−êi lao

®éng, ph¶i kiªn quyÕt chèng l¹i bÖnh quan liªu, mÖnh lÖnh, gi÷ g×n kû

luËt, thùc hµnh d©n chñ.

NhiÒu t¸c phÈm trong tËp 12 ®· thÓ hiÖn nh÷ng quan ®iÓm cña

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ vÊn ®Ò gi¶i phãng phô n÷; vÒ x©y dùng con

ng−êi míi; vÒ rÌn luyÖn ®¹o ®øc çch m¹ng cho ®éi ngò çn bé, ®¶ng

viªn; vÒ ph¸t triÓn v¨n ho¸, n©ng cao ®êi sèng tinh thÇn cña nh©n d©n.

Çc bµi viÕt mang néi dung vÒ x©y dùng con ng−êi míi x· héi chñ nghÜa;

nh÷ng quan ®iÓm cña Ng−êi vÒ çch m¹ng t− t−ëng - v¨n ho¸, triÖt ®Ó

xãa bá nh÷ng tµn d− t− t−ëng vµ hñ tôc cña x· héi cò, x©y dùng nÒn v¨n

hãa míi víi néi dung mang ®Ëm b¶n s¾c d©n téc ®−îc ph¶n ¸nh mét çch

cô thÓ vµ phong phó.

VÒ vÊn ®Ò x©y dùng con ng−êi míi, ®¹o ®øc míi, lèi sèng míi x· héi

chñ nghÜa, Ng−êi nãi: "Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ph¶i cã con

ng−êi x· héi chñ nghÜa vµ cã t− t−ëng x· héi chñ nghÜa. Ph¶i ®¸nh b¹t

nh÷ng t− t−ëng c«ng thÇn, ®Þa vÞ, danh lîi cña chñ nghÜa ç nh©n, lµm

cho t− t−ëng cña chñ nghÜa tËp thÓ th¾ng lîi, tøc lµ ph¸t huy tinh thÇn

cÇn kiÖm x©y dùng chñ nghÜa x· héi, b¶o vÖ cña c«ng, chèng tham «,

l·ng phÝ" (tr. 604).

TËp 12 cßn cã nhiÒu t¸c phÈm cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ lùc

l−îng vò trang, thÓ hiÖn sù quan t©m cña Ng−êi ®èi víi viÖc x©y dùng

çc lùc l−îng vò trang nh©n d©n. Ng−êi chØ râ, qu©n ®éi ta ®ang g¸nh

v¸c mét nhiÖm vô hÕt søc nÆng nÒ vµ míi mÎ, ph¶i võa s¶n xuÊt, gãp

phÇn x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ph¶i võa tõng b−íc x©y dùng qu©n ®éi

tiÕn lªn chÝnh quy, hiÖn ®¹i, ®Ó cã ®ñ søc m¹nh lµm trßn nhiÖm vô b¶o vÖ


XIII

miÒn B¾c vµ chi viÖn cho miÒn Nam, hoµn thµnh sù nghiÖp thèng nhÊt

Tæ quèc.

Mét néi dung quan träng cña tËp 12 lµ quan ®iÓm cña Chñ tÞch Hå

ChÝ Minh vÒ ®−êng lèi, ph−¬ng h−íng, b−íc ®i cña çch m¹ng miÒn

Nam. Ng−êi ®· nªu lªn nh÷ng quan ®iÓm chØ ®¹o cô thÓ vµ phï hîp víi

thùc tiÔn çch m¹ng miÒn Nam, t¹o ra søc m¹nh tæng hîp, nh»m ph¸

thÕ k×m kÑp cña ®Þch, më ra phong trµo çch m¹ng réng lín, ®¸nh b¹i

cuéc chiÕn tranh x©m l−îc thùc d©n kiÓu míi cña ®Õ quèc Mü. T− t−ëng

chØ ®¹o cña Ng−êi thÓ hiÖn ®−êng lèi çch m¹ng ®óng ®¾n, lËp tr−êng

kiªn quyÕt cña nh©n d©n ta trong sù nghiÖp ®Êu tranh v× hoµ b×nh,

thèng nhÊt ®Êt n−íc.

VÒ vÊn ®Ò quèc tÕ vµ quan hÖ quèc tÕ, nh÷ng t¸c phÈm cña Chñ tÞch

Hå ChÝ Minh ®· thÓ hiÖn râ t− t−ëng vµ ®−êng lèi ®èi ngo¹i cña §¶ng

vµ Nhµ n−íc ta, lµ t¨ng c−êng ®oµn kÕt gi÷a çc n−íc x· héi chñ nghÜa

trªn c¬ së chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ chñ nghÜa quèc tÕ v« s¶n, lªn ¸n

chÝnh s¸ch x©m l−îc vµ g©y chiÕn cña chñ nghÜa ®Õ quèc, ®øng ®Çu lµ ®Õ

quèc Mü; ñng hé çc phong trµo ®Êu tranh v× ®éc lËp d©n téc, v× hoµ

b×nh, d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi cña nh©n d©n thÕ giíi. Néi dung nh÷ng

bµi nãi, bµi viÕt, tr¶ lêi pháng vÊn... cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trong çc

chuyÕn ®i th¨m h÷u nghÞ çc n−íc, hoÆc çc bµi ®¸p tõ ®ãn tiÕp çc

nguyªn thñ, chÝnh kh¸ch n−íc ngoµi ®Õn th¨m n−íc ta, kh¼ng ®Þnh

®−êng lèi ®èi ngo¹i hoµ b×nh, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c gi÷a çc d©n téc, trªn

c¬ së t«n träng ®éc lËp, b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi; tranh thñ sù gióp ®ì

cña çc n−íc x· héi chñ nghÜa, cña nh©n d©n thÕ giíi ñng hé nh©n d©n

ta trong cuéc ®Êu tranh chèng ®Õ quèc Mü x©m l−îc; t¹o nªn søc m¹nh

d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i, phôc vô sù nghiÖp x©y dùng vµ thèng

nhÊt Tæ quèc.

PhÇn Phô lôc, gåm nh÷ng S¾c lÖnh, LÖnh vµ QuyÕt ®Þnh do Chñ

tÞch Hå ChÝ Minh ký vµ bµi nãi chuyÖn cña Ng−êi: Bµn vÒ c«ng t¸c

l−¬ng thùc. §ã lµ nh÷ng tµi liÖu h÷u Ých gióp b¹n ®äc trong viÖc tham

kh¶o vµ tra cøu.


XIV

Ngoµi çc bµi ®· c«ng bè trong lÇn xuÊt b¶n thø hai, tËp 12, Hå ChÝ Minh

Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø ba, bæ sung thªm 53 bµi míi s−u tÇm ®−îc.

MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng, song lÇn xuÊt b¶n nµy vÉn kh«ng tr¸nh

khái thiÕu sãt, mong nhËn ®−îc sù gãp ý cña b¹n ®äc ®Ó lÇn xuÊt b¶n

sau ®−îc tèt h¬n.

HéI §åNG XUÊT B¶N

Hå CHÝ MINH TOµN TËP lÇn thø ba

1

TH¥ CHóC MõNG N¡M MíI (1959)

Chóc mõng ®ång bµo n¨m míi,

§oµn kÕt thi ®ua tiÕn tíi,

Hoµn thµnh kÕ ho¹ch ba n¨m,

Thèng nhÊt n−íc nhµ th¾ng lîi.

Hå CHÝ MINH

B¸o Nh©n d©n, sè 1754,

ngµy 1-1-1959.

2

CHóC MõNG N¡M MíI

Thêi ®¹i chóng ta lµ mét thêi ®¹i vÎ vang, thêi ®¹i th¾ng lîi

cña chñ nghÜa x· héi, cña ®éc lËp d©n téc, cña hoµ b×nh d©n chñ, lµ

thêi ®¹i suy yÕu cña chñ nghÜa ®Õ quèc. N¨m 1958 võa qua ®·

chøng tá ®iÒu ®ã.

Lùc l−îng x· héi chñ nghÜa, d©n téc gi¶i phãng vµ hoµ b×nh

d©n chñ ®· ph¸t triÓn nhanh chãng vµ ®· m¹nh h¬n h¼n lùc l−îng

®Õ quèc:

- Liªn X« ®· hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch n¨m 1958 vÒ kinh

tÕ, v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt. KÕ ho¹ch 7 n¨m sÏ lµm cho Liªn X« thµnh n−íc giµu m¹nh nhÊt thÕ giíi, chñ nghÜa céng s¶n nhÊt ®Þnh

thu ®−îc nh÷ng th¾ng lîi to lín.

Trung Quèc ®· tiÕn bé nh¶y vät vÒ c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp,

v¨n ho¸, khoa häc. Çc c«ng x· nh©n d©n ®· ®−îc tæ chøc kh¾p

c¶ n−íc. Sang n¨m míi, Trung Quèc ch¾c ch¾n thu ®−îc nh÷ng

thµnh tÝch vÜ ®¹i h¬n n÷a trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa

x· héi.

Çc n−íc anh em kh¸c trong ®¹i gia ®×nh chñ nghÜa x· héi

còng ®Òu ®· tiÕn bé rÊt nhanh.

Nh−ng th¾ng lîi to nhÊt cña chóng ta lµ t×nh ®oµn kÕt chÆt chÏ gi÷a nh©n d©n çc n−íc, cßn chñ nghÜa xÐt l¹i ®· bÞ ®Ëp n¸t;

chñ nghÜa quèc tÕ v« s¶n ngµy cµng t¨ng c−êng.

- N¨m 1958 còng lµ mét n¨m th¾ng lîi cña phong trµo gi¶i

phãng d©n téc. Nh©n d©n çc n−íc thuéc ®Þa liªn tiÕp ®Êu tranh

chóc mõng n¨m míi

3

chèng ®Õ quèc thùc d©n. Tõ ch©u ¸, ch©u Phi, ®Õn ch©u Mü Latinh1),

nhiÒu n−íc thuéc ®Þa ®· giµnh ®−îc ®éc lËp.

Trong lóc lùc l−îng tiÕn bé cña loµi ng−êi ngµy cµng lín m¹nh

th× lùc l−îng ph¶n ®éng ngµy cµng suy yÕu. §Õ quèc Mü cÇm ®Çu

mong ra khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ, ra søc ch¹y ®ua vò

trang, g©y t×nh h×nh c¨ng th¼ng. Nh−ng chóng ®· liªn tiÕp thÊt

b¹i. Ch¾c r»ng sang n¨m míi, bän ®Õ quèc sÏ gÆp nh÷ng khã kh¨n

vµ thÊt b¹i míi; phe hoµ b×nh, d©n chñ vµ x· héi chñ nghÜa sÏ cã

nh÷ng th¾ng lîi míi.

Trong n−íc ta, n¨m 1958 còng lµ mét n¨m tiÕn bé. ë miÒn B¾c, víi sù cè g¾ng cña nh©n d©n ta vµ sù gióp ®ì v«

t− cña çc n−íc anh em, ta ®· hoµn thµnh kh«i phôc kinh tÕ vµ c¶i

çch ruéng ®Êt, nh©n d©n ta ®· b−íc vµo thêi kú ph¸t triÓn kinh tÕ

cã kÕ ho¹ch. Chóng ta ®· hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch n¨m qua.

Chóng ta ®· thu ®−îc mét vô mïa th¾ng lîi. §êi sèng cña d©n ta

®· ®−îc c¶i thiÖn h¬n. §µ phÊn khëi ®ang lªn. Phong trµo thi ®ua

lao ®éng s¶n xuÊt, tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ®ang l«i cuèn nh©n

d©n ta.

ë miÒn Nam, ®ång bµo ta vÉn gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn ®Êu

tranh. §ã lµ mét th¾ng lîi lín. §Õ quèc Mü vµ bÌ lò tay sai tiÕp tôc ®µn ¸p nh©n d©n, chia c¾t ®Êt n−íc, ©m m−u chuÈn bÞ chiÕn tranh.

B−íc sang n¨m míi, chóng ta ph¶i cã cè g¾ng míi, cã tinh thÇn

®Êu tranh míi, ®Ó giµnh th¾ng lîi míi.

D−íi sù l·nh ®¹o ®óng ®¾n cña §¶ng vµ ChÝnh phñ chóng ta

ph¶i ra søc ®oµn kÕt toµn d©n, phÊn ®Êu ®Ó ®−a miÒn B¾c tiÕn lªn

chñ nghÜa x· héi, ®Ó thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ b»ng ph−¬ng

ph¸p hoµ b×nh trªn c¬ së ®éc lËp vµ d©n chñ.

Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø 141 vµ Quèc héi kho¸ thø 92) ®·

®Ò ra nhiÖm vô cho nh©n d©n miÒn B¾c: ®Èy m¹nh çch m¹ng x·

_______________

1) Ch©u Mü Latinh: Tøc lµ khu vùc Mü Latinh (BT). 2) Quèc héi khãa thø 9: ChØ Kú häp thø 9 Quèc héi khãa I (BT).


4

héi chñ nghÜa vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch ba n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ vµ

v¨n ho¸. §ã lµ mét nhiÖm vô to lín vµ rÊt vÎ vang.

Toµn thÓ c«ng nh©n ta h·y ra søc thi ®ua, c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ

nghiÖp, hoµn thµnh kÕ ho¹ch v−ît møc.

Toµn thÓ n«ng d©n ta h·y ra søc thi ®ua, ph¸t triÓn tæ ®æi

c«ng, x©y dùng hîp t¸c x·, hoµn thµnh th¾ng lîi vô §«ng - Xu©n.

Toµn thÓ bé ®éi ta h·y ra søc thi ®ua tiÕn nhanh v−ît møc kÕ

ho¹ch, b¶o vÖ c«ng cuéc lao ®éng hoµ b×nh cña nh©n d©n, tham gia

x©y dùng ®Êt n−íc.

Toµn thÓ trÝ thøc ta h·y ra søc thi ®ua, n©ng cao tr×nh ®é

chÝnh trÞ vµ khoa häc phôc vô nh©n d©n, x©y dùng Tæ quèc.

Çc nhµ c«ng th−¬ng ta h·y h¨ng h¸i ®i vµo con ®−êng c¶i t¹o

x· héi chñ nghÜa, gãp phÇn x©y dùng n−íc nhµ.

TÊt c¶ mäi ng−êi h·y n©ng cao tinh thÇn yªu n−íc vµ gi¸c ngé

x· héi chñ nghÜa, ®ång t©m nhÊt trÝ, ra søc hoµn thµnh vµ hoµn

thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch ba n¨m.

Lµm cho d©n ta ngµy cµng Êm no,

Lµm cho chñ nghÜa x· héi th¾ng lîi ë miÒn B¾c, ®Ó lµm c¬ së

v÷ng ch¾c cho cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ.

Trong sù nghiÖp çch m¹ng x· héi, chóng ta ph¶i ph¸t huy

nh÷ng thuËn lîi, x©y dùng ®Êt n−íc, v−ît qua mäi khã kh¨n, ®Ó

s¸ng t¹o nªn nh÷ng thµnh tÝch to lín. §ång thêi ph¶i lu«n lu«n

n©ng cao c¶nh gi¸c, s½n sµng ®Ëp tan mäi ©m m−u ph¸ ho¹i cña kÎ

thï. X· héi chñ nghÜa nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi trªn miÒn B¾c t−¬i

®Ñp cña chóng ta.

Sang n¨m míi, ®ång bµo ta ë miÒn Nam h·y t¨ng c−êng ®oµn

kÕt, chÆt chÏ vµ réng r·i h¬n n÷a ®Ó ®Êu tranh thèng nhÊt, ñng hé

hoµ b×nh, chèng ©m m−u chuÈn bÞ chiÕn tranh; ®ßi tù do d©n chñ,

chèng khñng bè ®µn ¸p; ®ßi c¶i thiÖn sinh ho¹t, chèng s−u cao

thuÕ nÆng; ®ßi ®éc lËp kinh tÕ, chèng chÝnh s¸ch viÖn trî cña ®Õ

quèc Mü; ®ßi lËp l¹i quan hÖ b×nh th−êng gi÷a hai miÒn, tiÕn tíi

chóc mõng n¨m míi

5

hiÖp th−¬ng tæng tuyÓn cö ®Ó thèng nhÊt n−íc nhµ nh− HiÖp nghÞ

Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh, chèng ©m m−u chia c¾t ®Êt n−íc.

§ång bµo ta cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, nh−ng víi tinh thÇn ®Êu

tranh anh dòng cña ®ång bµo miÒn Nam vµ cña toµn d©n ta, sù nghiÖp ®Êu tranh thèng nhÊt Tæ quèc nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

N¨m míi mang l¹i cho nh©n d©n ta còng nh− cho nh©n d©n

çc n−íc trªn thÕ giíi nhiÒu hy väng míi, nhiÒu høa hÑn míi.

Chóng ta h·y vui mõng ®ãn chµo n¨m míi víi tinh thÇn phÊn

khëi míi ®Ó lµm trßn nhiÖm vô míi, giµnh lÊy th¾ng lîi míi.

Tµi liÖu l−u t¹i

B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

6

NãI CHUYÖN VíI ÇN Bé, Bé §éI, C¤NG NH¢N, NH¢N VI£N THAM GIA X¢Y DùNG

VIÖN B¶O TµNG ÇCH M¹NG TRUNG ¦¥NG

ViÖn b¶o tµng Çch m¹ng còng nh− mét cuèn sö. Nã cho ta thÊy râ «ng cha ta ®· khã nhäc nh− thÕ nµo míi x©y dùng nªn ®Êt n−íc t−¬i ®Ñp ngµy nay; §¶ng vµ çc chiÕn sÜ çch m¹ng ®· hy sinh nh− thÕ nµo, nay míi cã tù do, cã ®éc lËp, cã c«ng nghiÖp, cã n«ng nghiÖp ph¸t triÓn.

Liªn X«, sau khi çch m¹ng thµnh c«ng ®· ph¶i th¾t l−ng buéc bông 18 n¨m ®Ó kiÕn thiÕt. Cho nªn tõ mét n−íc kinh tÕ thuéc lo¹i l¹c hËu nhÊt ë ch©u ¢u ®Õn nay Liªn X« ®· v−ît Mü lµ n−íc m¹nh nhÊt phe ®Õ quèc vÒ nhiÒu ngµnh, nhÊt lµ vÒ khoa häc vµ kü thuËt. Liªn X« ®· cã vÖ tinh, cã tªn löa vò trô. N¨m 1924, tøc lµ b¶y n¨m sau khi Çch m¹ng Th¸ng M−êi2 thµnh c«ng, lóc ®ã ®êi sèng cña nh©n d©n Liªn X« cßn khæ h¬n ë n−íc ta hiÖn nay nhiÒu, çi g× còng thiÕu, chØ cã mét çi lµ thõa, rÊt thõa: ®ã lµ tinh thÇn; chÝnh v× thÕ mµ Liªn X« míi cã ngµy nay (...).

Hoµn c¶nh ViÖt Nam hiÖn nay tuy cßn nhiÒu khã kh¨n nh−ng vÉn cã nhiÒu thuËn lîi h¬n Liªn X« håi sau Çch m¹ng Th¸ng M−êi. Anh chÞ em ph¶i noi g−¬ng Liªn X«, noi g−¬ng çc chiÕn sÜ çch m¹ng mµ c«ng lao cßn ghi cô thÓ ë ViÖn b¶o tµng nµy.

Nãi ngµy 5-1-1959. In trong s¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi, 1960, t.V, tr.144.

7

§IÖN MõNG LI£N X¤ PHãNG THµNH C¤NG T£N LöA Vò TRô

KÝnh göi ®ång chÝ Kh¬rótsèp, BÝ th− thø nhÊt Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Liªn X«,

Th−a ®ång chÝ th©n mÕn,

Toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam rÊt sung s−íng ®−îc tin Liªn X«

®· thµnh c«ng vÎ vang trong viÖc b¾n tªn löa vò trô.

§ã lµ mét th¾ng lîi to lín míi cña nÒn khoa häc x«viÕt, th¾ng

lîi cña chñ nghÜa x· héi, cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin.

T«i xin göi ®ång chÝ lêi chóc mõng nhiÖt liÖt nhÊt vµ nhê ®ång chÝ chuyÓn lêi hoan nghªnh cña chóng t«i tíi çc nhµ b¸c häc, kü

thuËt vµ c«ng nh©n Liªn X« vµ tíi toµn thÓ nh©n d©n Liªn X«.

T«i göi ®Õn ®ång chÝ lêi chµo th©n ¸i.

Chñ tÞch

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa

Hå CHÝ MINH


ngµy 6-1-1959.

8

T×NH H÷U NGHÞ V¤ S¶N TH¾NG Lîi1)

Tr−íc hÕt, t«i xin c¶m ¬n b¸o Tin tøc vµ nh÷ng ®ång chÝ céng

t¸c cña b¸o ®· cã s¸ng kiÕn ra mét sè ®Æc biÖt vÒ n−íc chóng t«i,

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ.

§iÒu ®ã mét lÇn n÷a chøng tá nh÷ng ng−êi anh em Liªn X«

chó ý mét çch ®Çy nhiÖt t×nh ®Õn b−íc tiÕn vµ nh÷ng thµnh tùu

cña nh©n d©n n−íc chóng t«i trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa

x· héi vµ trong cuéc ®Êu tranh nh»m hoµ b×nh thèng nhÊt n−íc

ViÖt Nam.

Cã nh÷ng lêi mµ hµng triÖu ng−êi nh¾c ®i nh¾c l¹i ®Õn hµng triÖu lÇn mµ vÉn lu«n lu«n thÝch hîp vµ kh«ng bao giê thõa c¶.

Ch¼ng h¹n nh− khÈu hiÖu lÞch sö "V« s¶n toµn thÕ giíi liªn hiÖp

l¹i!"2) mµ M¸c vµ ¡ngghen ®· nªu ra cho chóng ta.

Khi hµng triÖu ®ång bµo ViÖt Nam chóng t«i nãi ®Õn t×nh h÷u

nghÞ gi÷a nh©n d©n n−íc chóng t«i vµ nh©n d©n Liªn X« th× còng

nh− vËy, hä lu«n lu«n nh¾c l¹i nh÷ng c©u:

- ChÝnh nhê cã Çch m¹ng Th¸ng M−êi vÜ ®¹i chØ ®−êng mµ

Çch m¹ng Th¸ng T¸m3 cña chóng ta míi thµnh c«ng.

_______________

1) Bµi viÕt cho b¸o Tin tøc (Liªn X«), sè ®Æc biÖt vÒ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, ra ngµy 7-1-1959 (BT).

2) Nguyªn v¨n c©u nµy trong M¸c - ¡ngghen Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1995, ®−îc dÞch lµ “V« s¶n tÊt c¶ çc n−íc, ®oµn kÕt l¹i!” (BT).

t×nh h÷u nghÞ v« s¶n th¾ng lîi

9

- ChÝnh nhê cã t×nh ®oµn kÕt anh em cña nh©n d©n Liªn X« vµ

nh©n d©n çc n−íc d©n chñ nh©n d©n mµ cuéc chiÕn tranh yªu

n−íc cña ta chèng ®Õ quèc Ph¸p míi th¾ng lîi.

- ChÝnh nhê cã sù gióp ®ì kh¶ng kh¸i cña Liªn X«, cña n−íc

Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa vµ cña çc n−íc anh em kh¸c mµ

chóng ta míi cã thÓ kh«i phôc ®−îc ®Êt n−íc ta ®· bÞ tµn ph¸ trong

chÝn n¨m chiÕn tranh do chñ nghÜa thùc d©n ®Çy téi ¸c g©y ra.

Nh÷ng ®ång bµo ViÖt Nam chóng t«i còng rÊt chó ý theo dâi vµ

phÊn khëi tr−íc nh÷ng thµnh tùu to lín cña nh©n d©n Liªn X« vÜ

®¹i trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n, v× nh©n d©n chóng t«i coi sù nghiÖp vµ nh÷ng thµnh tùu cña nh©n d©n Liªn X«

lµ b¸o hiÖu vµ ®¶m b¶o cho sù nghiÖp vµ nh÷ng thµnh tùu cña

chÝnh m×nh (...).

§−îc ¸nh s¸ng cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin quang vinh soi

®−êng, ®−îc häc tËp tÊm g−¬ng anh hïng cña §¶ng Céng s¶n Liªn

X« gÇn 30 n¨m nay, §¶ng chóng t«i, §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam

(tr−íc kia lµ §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng), lu«n lu«n gi−¬ng cao vµ

gi÷ v÷ng ngän cê ®éc lËp d©n téc vµ gi¶i phãng çc tÇng líp lao

®éng cña n−íc chóng t«i. §Ó ®Êu tranh vµ chiÕn th¾ng chñ nghÜa

®Õ quèc vµ chÕ ®é phong kiÕn, §¶ng chóng t«i ®· biÕt ®oµn kÕt tÊt c¶ nh÷ng ng−êi çch m¹ng vµ nh÷ng ng−êi ch©n chÝnh yªu n−íc

trong mét MÆt trËn d©n téc réng r·i vµ m¹nh mÏ trªn c¬ së v÷ng

ch¾c cña khèi liªn minh c«ng n«ng. Víi søc m¹nh cña khèi ®oµn

kÕt ®ã, chóng t«i ®· cã thÓ gi¶i phãng ®Êt n−íc chóng t«i khái ¸ch

®Õ quèc vµ phong kiÕn.

Nh−ng, nh− mét con thó d÷ tr−íc khi t¾t thë cßn g©y h¹i cho

ng−êi, bän thùc d©n Ph¸p, tr−íc khi cót vÒ n−íc, ®· d©ng miÒn Nam

n−íc chóng t«i cho bän ®Õ quèc Mü vµ bän nµy ®· cè biÕn miÒn Nam

n−íc chóng t«i thµnh thuéc ®Þa vµ c¨n cø qu©n sù cña chóng.

Nh− vËy lµ ë §«ng Nam ch©u ¸, chóng t«i ®· ®øng ë tiÒn ®ån cña mÆt trËn d©n chñ vµ hoµ b×nh toµn thÕ giíi chèng chñ nghÜa ®Õ

quèc vµ chiÕn tranh.


10

V× thÕ chóng t«i ph¶i dèc toµn søc vµo sù nghiÖp x©y dùng chñ

nghÜa x· héi ë n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, ph¶i kh«ng

ngõng n©ng cao møc sèng cña ®ång bµo chóng t«i ë miÒn B¾c. Lµm

nh− thÕ tøc lµ chóng t«i cñng cè thµnh tr× ®Êu tranh chèng chñ

nghÜa ®Õ quèc Mü, giµnh thèng nhÊt n−íc nhµ b»ng ph−¬ng ph¸p

hoµ b×nh. Chóng t«i tuyÖt ®èi tin t−ëng ë th¾ng lîi cuèi cïng cña

chóng t«i.

Trung thµnh víi chñ nghÜa x· héi, víi giai cÊp v« s¶n thÕ giíi,

chóng t«i lu«n lu«n cè g¾ng ®ãng gãp phÇn cèng hiÕn nhá cña

m×nh vµo sù nghiÖp cñng cè vµ t¨ng c−êng sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ kh«ng g× ph¸ vì næi cña ®¹i gia ®×nh çc n−íc x· héi chñ nghÜa

chóng ta mµ nh©n d©n Liªn X« lµ nh÷ng ng−êi anh c¶.

Mét lÇn n÷a, xin c¶m ¬n çc ®ång chÝ ë b¸o Tin tøc vµ xin göi

lêi chµo anh em tíi çc b¹n ®äc.

Hå CHÝ MINH


ngµy 17-1-1959.

11

NãI CHUYÖN T¹I N¤NG TR¦êNG QU¢N §éI AN KH¸NH

N«ng tr−êng qu©n ®éi còng nh− n«ng tr−êng quèc doanh ph¶i

®i ®Çu trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ph¶i thi ®ua lµm g−¬ng mÉu

trong nh©n d©n vµ chó ý gióp ®ì nh©n d©n. N«ng tr−êng ph¶i lµm

thÕ nµo cho møc thu ho¹ch ch¼ng nh÷ng ®ñ chi phÝ cho n«ng

tr−êng mµ cßn cã nhiÒu l·i n÷a. Muèn thÕ, mäi ng−êi ph¶i cè g¾ng

t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm. Çn bé ph¶i tham gia lao

®éng, bé ®éi, c«ng nh©n tham gia qu¶n lý n«ng tr−êng; cÇn biÕt tæ

chøc khÐo vµ kÞp thêi phæ biÕn nh÷ng kinh nghiÖm tèt, ®Ó ®−a n¨ng suÊt lªn ®Òu.

HiÖn nay vÉn cßn mét sè t− t−ëng lÖch l¹c trong anh em nh−

cho lao ®éng trÝ ãc vÎ vang h¬n lao ®éng ch©n tay, hay lµ lµm trong

nhµ m¸y vÎ vang h¬n ë n«ng tr−êng, n«ng th«n. CÇn ph¶i x¸c ®Þnh

râ bÊt kú lao ®éng nµo Ých n−íc, lîi d©n còng ®Òu vÎ vang c¶. CÇn g¹t bá t− t−ëng ç nh©n chñ nghÜa, v× t− t−ëng ç nh©n chñ nghÜa

®Î ra nhiÒu çi xÊu nh− l−êi biÕng, tham «, ®ßi h−ëng thô, kÌn

cùa, ®Þa vÞ... Muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi th× ph¶i cã con ng−êi

x· héi chñ nghÜa, muèn cã con ng−êi x· héi chñ nghÜa ph¶i cã t−

t−ëng x· héi chñ nghÜa, muèn cã t− t−ëng x· héi chñ nghÜa ph¶i gét röa t− t−ëng ç nh©n chñ nghÜa.

Çn bé, bé ®éi, c«ng nh©n ë n«ng tr−êng kh«ng ®−îc tho¶ m·n

víi th¾ng lîi vô mïa võa qua, v× ®Êy míi chØ lµ thµnh tÝch b−íc

®Çu. CÇn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó vô §«ng - Xu©n ®¹t n¨ng suÊt


12

cao h¬n n÷a, ph¶i quyÕt t©m thùc hiÖn cho kú ®−îc møc thi ®ua

cña n«ng tr−êng ®· ®Ò ra. Çc ®¶ng viªn, thanh niªn lao ®éng vµ

çn bé ph¶i g−¬ng mÉu trong s¶n xuÊt, gióp ®ì, l«i cuèn anh chÞ

em ngoµi §¶ng, ngoµi §oµn cïng tiÕn bé.

Nãi ngµy 10-1-1959.


ngµy 14-1-1959.

13

NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ TæNG KÕT C¤NG T¸C THUû LîI TOµN MIÒN B¾C

C«ng t¸c thuû lîi lµ mét c«ng t¸c rÊt quan träng, çn bé thuû

lîi trong mÊy n¨m qua ®· cã cè g¾ng ®¹t nhiÒu thµnh tÝch. Nh−ng

còng cßn nhiÒu khuyÕt ®iÓm, khuyÕt ®iÓm lín nhÊt lµ thiÕu chÝ khÝ lµm chñ n−íc nhµ, thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm.

N¨m ngo¸i, çc ®Þa ph−¬ng lµm h¬n 100 çi cèng, sau khi kiÓm

tra cã nhiÒu çi háng. Tr¸ch nhiÖm Êy lµ do çn bé quan liªu, thiÕu

tinh thÇn phô tr¸ch mµ lµm thiÖt h¹i tiÒn b¹c cña Nhµ n−íc, c«ng

søc cña nh©n d©n. Cã mét sè t− t−ëng lÖch l¹c hiÖn nay nh− mét sè çn bé chØ

muèn lµm c«ng tr×nh thuû lîi h¹ng lín, lo kh«ng thùc hiÖn ®−îc

chØ tiªu b×nh qu©n mçi ng−êi lµm 10 th−íc khèi ®Êt trong vô

§«ng - Xu©n nµy, sî kh«ng ®¾p ®−îc 20 triÖu th−íc khèi ®Êt ®ª

trong n¨m 1959, hoÆc muèn th¸o n−íc cµy ¶i, kh«ng th«ng viÖc

®Ó n−íc cµy dÇm.

Çn bé ph¶i ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng, tÊt c¶ mäi viÖc ®Òu

lÊy chÝnh trÞ lµm ®Çu. CÇn thùc hiÖn ®óng ph−¬ng ch©m cña §¶ng

vµ ChÝnh phñ: gi÷ n−íc lµ chÝnh, thuû lîi h¹ng nhá lµ chÝnh vµ nh©n d©n tù lµm lµ chÝnh. Gi÷ n−íc lµ biÖn ph¸p tÝch cùc, chñ ®éng ®Ó chèng h¹n h¸n, chèng óng thuû vµ chèng lôt. Vô §«ng -

Xu©n nµy, nh÷ng n¬i cã thãi quen cµy ¶i l©u ®êi mµ xÐt thÊy kh«ng

cã nguån n−íc ®¶m b¶o, th× ph¶i kiªn tr× gi¶i thÝch cho nh©n d©n

thÊy râ lîi Ých: thªm ph©n bãn cho lóa tèt, cßn h¬n ®Ó ¶i mµ kh«ng


14

cã n−íc cÊy lóa. CÇn ph¸t triÓn thËt nhiÒu c«ng tr×nh thuû lîi

h¹ng nhá, v× cã thÓ lµm ®−îc réng kh¾p, hîp víi søc d©n, tèn Ýt mµ

cã hiÖu qu¶ nhanh vµ nhiÒu.

Trªn c¬ së thuû lîi h¹ng nhá lµ chÝnh, cÇn gióp ®ì ®Þa ph−¬ng

lµm nh÷ng c«ng tr×nh thuû lîi h¹ng võa, tËn dông nh÷ng c«ng

tr×nh lín s½n cã. Nhµ n−íc sÏ lµm thªm mét Ýt c«ng tr×nh h¹ng lín

ë nh÷ng n¬i thËt cÇn thiÕt. Trong viÖc x©y dùng thuû lîi, cÇn ph¸t

®éng vµ dùa vµo lùc l−îng quÇn chóng lµ chÝnh.

§Ó lµm tèt nh÷ng viÖc trªn ®©y, ®i ®«i víi viÖc ®Èy m¹nh phong trµo hîp t¸c ho¸, çc cÊp uû ph¶i t¨ng c−êng l·nh ®¹o c«ng t¸c thuû lîi chÆt chÏ h¬n n÷a; toµn §¶ng tham gia ®éng viªn phong

trµo vµ cïng nh©n d©n thùc hiÖn. §iÓm mÊu chèt lµ l·nh ®¹o t−

t−ëng, lµm cho çn bé vµ nh©n d©n th«ng suèt ®−êng lèi, ph−¬ng

ch©m c«ng t¸c thuû lîi míi. N−íc lµ kh©u quan träng bËc nhÊt. Çn bé ph¶i ®i s¸t thùc tÕ, th−êng xuyªn ®Êu tranh chèng t− t−ëng

l¹c hËu vµ b¶o thñ, ph¸t huy t− t−ëng tiªn tiÕn. Çn bé chÝnh trÞ

ph¶i biÕt kü thuËt, çn bé kü thuËt ph¶i biÕt chÝnh trÞ. ChÝnh trÞ

vµ kü thuËt ph¶i kÕt hîp víi nhau, kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau ®−îc.

ViÖc quan träng tr−íc m¾t lµ ®Èy m¹nh phong trµo lµm c«ng

t¸c thuû lîi, ra søc chèng h¹n vµ phßng h¹n, phôc vô s¶n xuÊt §«ng - Xu©n.

Çn bé h·y cïng nh©n d©n "v¾t ®Êt ra n−íc, thay trêi lµm m−a", quyÕt t©m ®¶m b¶o cã ®ñ n−íc cho vô §«ng - Xu©n. CÇn kÕt

hîp víi phong trµo hîp t¸c ho¸ vµ phong trµo s¶n xuÊt chung, lÊy

phong trµo thuû lîi §«ng - Xu©n nµy lµm ®µ cho viÖc hoµn thµnh

vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch c¶ n¨m 1959; vµ lµm cho kÕ

ho¹ch ba n¨m thµnh c«ng tèt ®Ñp.

Nãi ngµy 10-1-1959.


ngµy 14-1-1959.

15

NãI CHUYÖN T¹I LíP NGHI£N CøU CHÝNH TRÞ TR¦êNG §¹I HäC NH¢N D¢N

Thêi ®¹i chóng ta lµ thêi ®¹i vÎ vang, thêi ®¹i th¾ng lîi cña

chñ nghÜa x· héi, cña ®éc lËp d©n téc, cña hoµ b×nh d©n chñ; lµ

thêi ®¹i suy yÕu cña chñ nghÜa ®Õ quèc. N¨m 1958 võa qua ®·

chøng tá ®iÒu ®ã. Lùc l−îng x· héi chñ nghÜa, d©n téc gi¶i phãng

vµ hoµ b×nh d©n chñ ®ang ph¸t triÓn nhanh chãng vµ ®· m¹nh h¬n

h¼n lùc l−îng ®Õ quèc. Ch¾c ch¾n r»ng n¨m 1959, bän ®Õ quèc sÏ

gÆp nh÷ng khã kh¨n vµ thÊt b¹i míi, phe hoµ b×nh, d©n chñ vµ x·

héi chñ nghÜa sÏ cã nh÷ng th¾ng lîi míi. Çn bé trong khi häc tËp nghiªn cøu nh− nghiªn cøu vÒ x· héi,

con ng−êi vµ sù vËt th× ph¶i xem xÐt toµn diÖn, xem qu¸ khø, nhÊt

lµ xem hiÖn t¹i ®Ó hiÓu biÕt vµ suy ®o¸n t−¬ng lai. Cã thÕ míi

nhËn ®Þnh t×nh h×nh, míi nhËn xÐt sù viÖc x¶y ra ®−îc ®óng ®¾n.

Mäi ng−êi ph¶i nªu cao tinh thÇn lµm chñ n−íc nhµ, ra søc thi

®ua, n©ng cao tr×nh ®é chÝnh trÞ vµ khoa häc, phôc vô nh©n d©n,

x©y dùng Tæ quèc, gãp phÇn xøng ®¸ng vµo c«ng cuéc çch m¹ng

x· héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c vµ thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

Chóc anh chÞ em çn bé cè g¾ng ®oµn kÕt, ph¸t huy tù do t−

t−ëng, thµnh khÈn phª b×nh gióp ®ì nhau häc tËp tiÕn bé vµ thµnh c«ng.

Nãi ngµy 10-1-1959.


ngµy 14-1-1959.

16

TR¶ LêI PHáNG VÊN CñA PHãNG VI£N H·NG TH¤NG TIN Mü UPI ë T¤KI¤ (NHËT B¶N)

Hái: Theo ý kiÕn cña Chñ tÞch th× t×nh h×nh thÕ giíi trong n¨m 1958 cã nh÷ng biÕn chuyÓn g× quan träng nhÊt?

Tr¶ lêi: Theo ý t«i, trong n¨m 1958, viÖc quan träng nhÊt trªn

thÕ giíi lµ: Lùc l−îng x· héi chñ nghÜa vµ phong trµo gi¶i phãng

d©n téc ph¸t triÓn m¹nh, chñ nghÜa thùc d©n tan r· vµ lùc l−îng

®Õ quèc suy yÕu nhiÒu. §Æc biÖt lµ nÒn kinh tÕ cña çc n−íc x· héi chñ nghÜa ph¸t triÓn nh¶y vät, cßn nÒn kinh tÕ cña çc n−íc t− b¶n

th× khñng ho¶ng, sa sót.

Hái: Chñ tÞch cã thÊy r»ng sang n¨m 1959 t×nh h×nh c¨ng th¼ng gi÷a §«ng vµ T©y cã thÓ dÞu bít ®−îc chót nµo kh«ng?

Tr¶ lêi: T«i nghÜ r»ng cã hy väng t×nh h×nh sÏ bít c¨ng th¼ng

gi÷a ph−¬ng §«ng vµ ph−¬ng T©y.

Hái: Theo ý kiÕn cña Chñ tÞch, trong n¨m 1959 viÖc thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam cã thÓ cã nh÷ng thuËn lîi g×?

Tr¶ lêi: Chóng t«i lu«n lu«n tin ch¾c r»ng n−íc ViÖt Nam nhÊt

®Þnh sÏ thèng nhÊt, thêi gian cµng ®i tíi, sù tin ch¾c Êy cµng nhiÒu. Hái: Trong n¨m 1959, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ

Céng hoµ cã nh÷ng kÕ ho¹ch cô thÓ g× ®Ó ph¸t triÓn h¬n n÷a nÒn kinh tÕ vµ n«ng nghiÖp ë ViÖt Nam?

Tr¶ lêi: N¨m 1959, chóng t«i cã kÕ ho¹ch x©y dùng c¬ b¶n

nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ, t¨ng c−êng h¬n n÷a c«ng nghiÖp vµ n«ng

nghiÖp so víi n¨m 1958.

tr¶ lêi pháng vÊn cña phãng viªn...

17

Hái: N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ cã ®Þnh thµnh lËp "c«ng

x· nh©n d©n" nh− ë n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa kh«ng? Tr¶ lêi: Tr−íc m¾t, chóng t«i kh«ng ®Þnh tæ chøc "c«ng x·

nh©n d©n". Chóng t«i cã kÕ ho¹ch hîp t¸c ho¸ n«ng th«n, t¨ng gia

s¶n xuÊt vµ c¶i thiÖn h¬n n÷a ®êi sèng cña nh©n d©n.

T«i göi «ng vµ ®éc gi¶ cña «ng lêi chµo th©n mËt.

Tr¶ lêi ngµy 17-1-1959.


ngµy 27-1-1959.

18

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ ÇN Bé §OµN THANH NI£N LAO §éNG VIÖT NAM

B¸c ®−îc nghe b¸o ço lµ §oµn Thanh niªn khai héi. B¸c ®Õn

th¨m çc ch¸u. GÇn ®©y thanh niªn cã tiÕn bé, B¸c thay mÆt

Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ khen çc ch¸u.

VÒ nhiÖm vô cña thanh niªn, nam n÷ thanh niªn ph¶i lµm sao

thùc hiÖn ®−îc tèt khÈu hiÖu:

ViÖc g× khã cã thanh niªn,

ë ®©u khã cã thanh niªn.

N¨m 1959 lµ n¨m b¶n lÒ cña kÕ ho¹ch 3 n¨m, ph¶i ®Èy m¹nh

s¶n xuÊt vÒ c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vµ ®Èy m¹nh ph¸t triÓn v¨n

ho¸. Nam n÷ thanh niªn g¸nh phÇn quan träng trong viÖc thùc

hiÖn çc nhiÖm vô ®ã, nh− ë n«ng th«n ph¶i ®Èy m¹nh phong trµo

hîp t¸c ho¸, ë xÝ nghiÖp ®Èy m¹nh c«ng t¸c ph¸t ®éng c«ng nh©n

viªn chøc c¶i tiÕn chÕ ®é qu¶n lý xÝ nghiÖp. Nh©n ®©y B¸c khen

thanh niªn n«ng th«n ®· cè g¾ng tham gia phong trµo ®æi c«ng hîp

t¸c ®Èy m¹nh s¶n xuÊt.

Trong viÖc thùc hiÖn ba cuéc c¶i t¹o: c¶i t¹o n«ng nghiÖp, thñ

c«ng nghiÖp vµ c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t− nh©n, thanh niªn

còng ph¶i ®ãng gãp phÇn quan träng. ë Trung Quèc, trong viÖc

c¶i t¹o t− b¶n t− nh©n, thanh niªn cã t¸c dông tuyªn truyÒn bè

mÑ, bµ con anh em m×nh thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ

ChÝnh phñ.

bµi nãi t¹i héi nghÞ çn bé ®oµn thanh niªn lao ®éng...

19

Nãi chung thanh niªn ph¶i chuÈn bÞ lµm ng−êi chñ n−íc nhµ.

Muèn thÕ ph¶i ra søc häc tËp chÝnh trÞ, kü thuËt, v¨n ho¸, tr−íc

hÕt ph¶i rÌn luyÖn vµ thÊm nhuÇn t− t−ëng x· héi chñ nghÜa, gét

röa ç nh©n chñ nghÜa; muèn thÕ §oµn Thanh niªn ph¶i cñng cè

vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a.

ë Liªn X«, Trung Quèc sè l−îng ®oµn viªn thanh niªn céng

s¶n nhiÒu h¬n sè l−îng ®¶ng viªn. §oµn Thanh niªn Céng s¶n

Lªnin Liªn X« cã 18 triÖu ®oµn viªn, §¶ng Céng s¶n Liªn X« cã 8

triÖu 239 ngh×n ®¶ng viªn. §oµn Thanh niªn Céng s¶n Trung

Quèc cã 20 triÖu ®oµn viªn. §¶ng Céng s¶n Trung Quèc cã 10

triÖu 730 ngh×n ®¶ng viªn. Cßn ë ta th× sè l−îng ®¶ng viªn vµ

®oµn viªn xÊp xØ nhau, nªn ph¶i cè g¾ng ph¸t triÓn h¬n n÷a §oµn

Thanh niªn.

Trong mäi viÖc, thanh niªn ph¶i lµm ®Çu tµu, xung phong

g−¬ng mÉu. Thanh niªn h¨ng h¸i lµ tèt nh−ng chí xa rêi quÇn

chóng, xa rêi th× kh«ng lµm ®−îc ®Çu tµu - ®Çu tµu rêi toa lµ v«

dông. Xung phong g−¬ng mÉu lµ m×nh lµm tèt vµ gióp ®ì cho

ng−êi kh¸c còng lµm tèt. Ph¶i cè g¾ng lµm g−¬ng mÉu, lµm ®Çu

tµu, kh«ng t¸ch rêi quÇn chóng.

Tãm l¹i, §oµn Thanh niªn ph¶i cñng cè tèt, ph¸t triÓn tèt ®Ó

gãp phÇn x©y dùng miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu

tranh cho thèng nhÊt n−íc nhµ. B¸c mong Héi nghÞ cã ch−¬ng

tr×nh bµn b¹c thiÕt thùc, tr−íc m¾t lµ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt §«ng -

Xu©n th¾ng lîi. Vô mïa võa qua, thanh niªn ®· gãp phÇn kh¸; vô

s¶n xuÊt §«ng - Xu©n, thanh niªn ph¶i lµm kh¸ h¬n n÷a. Vô s¶n

xuÊt §«ng - Xu©n th¾ng lîi sÏ gióp cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ

trong mäi ngµnh. Thanh niªn ph¶i xung phong trong s¶n xuÊt

n«ng nghiÖp. Trong c«ng nghiÖp, thanh niªn ph¶i xung phong thùc

hiÖn c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp ®Èy m¹nh s¶n xuÊt.


20

Cuèi cïng, B¸c mong çc ch¸u lµm tèt çc viÖc Êy råi b¸o ço

thµnh tÝch cho B¸c. B¸c sÏ ®Ò nghÞ Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ

khen th−ëng.

Nãi ngµy 19-1-1959.

In trong s¸ch Hå Chñ tÞch bµn vÒ gi¸o dôc,

Nxb. Gi¸o dôc, Hµ Néi, 1962, tr.213-215.

21

1959

Lµ mét n¨m phÊn ®Êu v−ît bËc vµ th¾ng lîi vÎ vang cña phe

x· héi chñ nghÜa. Ngµy ®Çu n¨m, tªn löa vò trô cña Liªn X« bay

th¼ng lªn quü ®¹o quanh mÆt trêi, ®· b¸o hiÖu th¾ng lîi Êy. D−

luËn çc n−íc t− b¶n còng ®Òu ph¶i nhËn r»ng sù thµnh c«ng

phãng tªn löa vò trô ®· lµm cho “uy tÝn cña Liªn X« trªn thÕ giíi

®−îc n©ng cao h¬n bao giê hÕt”.

Tê b¸o cña ®¹i t− b¶n Mü - b¸o Phè U«n còng ph¶i nhËn r»ng:

“Kh«ng thÓ kh«ng kÝnh träng mét n−íc ®· phãng ®−îc tªn löa lªn

quü ®¹o quanh mÆt trêi... Th¾ng lîi míi cña Liªn X« cã ¶nh h−ëng

rÊt to ®èi víi d− luËn Mü, ng−êi Mü thÊy râ cÇn ph¶i ®µm ph¸n víi

Liªn X«”.

Chóng ta ®Òu nhí r»ng tõ th¸ng 8 ®Õn th¸ng 12-1958, Mü ®· thö

phãng vÖ tinh lªn mÆt tr¨ng bèn lÇn, nh−ng bèn lÇn ®Òu thÊt b¹i.

Trong khu«n khæ bµi b¸o nµy, chØ cã thÓ tãm t¾t vµi vÝ dô sau

®©y ®Ó chøng tá sù tiÕn bé nhanh chãng cña phe x· héi chñ nghÜa

vµ sù sa sót kh«ng ngõng cña phe t− b¶n, ®Õ quèc:

1957 1958 1960

Trung Quèc:

S¶n xuÊt lóa

S¶n xuÊt than

185 triÖu tÊn

140 triÖu tÊn

375 triÖu tÊn

270 triÖu tÊn

525 triÖu tÊn

380 triÖu tÊn

ANH: S¶n xuÊt than 223 triÖu tÊn 215 triÖu tÊn 195 triÖu tÊn

(Anh ®· ph¶i ®ãng cöa 20 hÇm, vµ sÏ ®ãng 36 hÇm n÷a).


22

N¨m nay, Trung Quèc sÏ ®uæi kÞp hoÆc v−ît qu¸ Anh vÒ s¶n

l−îng thÐp, s¾t, ®ång, nh«m...

Mét ®iÓm quan träng n÷a lµ: Trung Quèc ®· gi¶i quyÕt xong

vÊn ®Ò thÊt nghiÖp, Anh th× hiÖn nay cã mét triÖu c«ng nh©n thÊt

nghiÖp, ®ã lµ con sè cao nhÊt trong m−êi mÊy n¨m gÇn ®©y. Tê b¸o

ChuyÓn h−íng viÕt: “Trong n¨m 1958 tæng s¶n l−îng c«ng nghiÖp

Anh ®· gi¶m sót nhiÒu. So víi n¨m 1957, th×:

Ngµnh luyÖn kim gi¶m sót 25%

ThÐp gi¶m sót 10%

Gang gi¶m sót 9%” B¸o TiÕn lªn viÕt: N¨m 1959, t×nh tr¹ng kinh tÕ Anh sÏ bi ®¸t

h¬n n÷a.

Liªn x«: Tr−íc Çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga lµ mét n−íc l¹c

hËu nhÊt ë ch©u ¢u, l¹c hËu ®é 50 ®Õn 100 n¨m. Tõ ngµy Çch

m¹ng thµnh c«ng, trong 42 n¨m, Liªn X« ®· tr¶i qua 18 n¨m dÑp

néi lo¹n, chèng ngo¹i x©m, hµn g¾n vÕt th−¬ng do chiÕn tranh g©y

ra, vµ th¾t l−ng buéc bông ®Ó kh«i phôc kinh tÕ. ChØ hoµ b×nh ph¸t

triÓn trong vµi m−¬i n¨m.

Trong thêi gian ®ã, ®Êt n−íc Mü kh«ng hÒ bÞ chiÕn tranh x©m

ph¹m. Tr¸i l¹i, Mü ®· lîi dông hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi ®Ó ph¸t tµi to.

ThÕ mµ ngµy nay kinh tÕ Liªn X« ®· lªn hµng ®Çu ë ch©u ¢u,

vµ ®· v−ît qu¸ Mü trong mÊy ngµnh c«ng nghiÖp nÆng nh− s¾t,

thÐp, than, dÇu löa, v.v..

KÕ ho¹ch b¶y n¨m (1959-1965) sÏ ®−a kinh tÕ Liªn X« ®uæi kÞp

vµ v−ît qu¸ Mü vÒ tæng s¶n l−îng còng nh− vÒ tÝnh theo ®Çu

ng−êi. Vµ ®êi sèng cña nh©n d©n Liªn X« sÏ sung s−íng nhÊt trªn

thÕ giíi.

ë ®©y, t«i kh«ng nªu lªn nh÷ng con sè tõng ngµnh kinh tÕ, mµ

chØ tãm t¾t r»ng: So víi n¨m 1958, th× s¶n l−îng n¨m 1965 sÏ t¨ng 80%, kho¶n thu nhËp cña c«ng nh©n vµ n«ng d©n sÏ t¨ng 40%, çc

xÝ nghiÖp sÏ lµm viÖc n¨m ngµy l¹i nghØ ng¬i mét ngµy.

1959

23

1959 ®Õn 1965, Liªn X« sÏ ®µo t¹o 2 triÖu 30 v¹n chuyªn gia,

tøc lµ nhiÒu gÊp ba chuyªn gia Mü.

Mü: §Çu n¨m ngo¸i, H·ng th«ng tÊn Mü UPI ®· viÕt: “Trong

ngµy tÕt n¨m 1958, t©m tr¹ng cña ng−êi Mü lµ khã chÞu, bùc tøc,

thÊt väng...”. Liªn X« ®· th¸ch Mü vÒ mÆt x· héi, kinh tÕ, chÝnh trÞ

vµ v¨n ho¸. Nh−ng chÕ ®é t− b¶n Mü kh«ng cã çch g× ®èi phã l¹i,

v× ë Mü kinh tÕ khñng ho¶ng, s¶n xuÊt gi¶m sót, c«ng nh©n thÊt

nghiÖp ngµy cµng nhiÒu.

Trïm ph¶n ®éng lµ cùu Tæng thèng Truman còng ph¶i nhËn

r»ng: “Liªn X« ®uæi kÞp Mü, v× Liªn X« tiÕn lªn m·i, cßn Mü th× cø sôt l¹i phÝa sau”.

Tê b¸o t− b¶n Mü Thêi b¸o N÷u −íc viÕt: “§Õn 1965, çc n−íc

céng s¶n sÏ s¶n xuÊt nhiÒu h¬n çc n−íc t− b¶n. §Õn 1970, ng−êi

Nga ch¾c sÏ sung s−íng nhÊt thÕ giíi”.

ThËt vËy, trong tæng s¶n l−îng c«ng nghiÖp trªn thÕ giíi, hÖ

thèng x· héi chñ nghÜa ®· ph¸t triÓn nh− sau:

N¨m 1917 chiÕm non 3%.

N¨m 1937 chiÕm non 10% (håi ®ã chØ cã Liªn X« lµ n−íc x· héi

chñ nghÜa).

N¨m 1958 chiÕm non 35%. N¨m 1965 sÏ chiÕm h¬n 50%.

Ng−êi viÕt b¸o Mü næi tiÕng lµ LÝpman viÕt: “Sù thËt cô thÓ lµ:

Thµnh c«ng cña Liªn X« trong 40 n¨m vµ cña Trung Quèc trong 10

n¨m ®· v¹ch cho çc n−íc chËm tiÕn con ®−êng t¨ng c−êng lùc

l−îng vµ n©ng cao ®êi sèng cña hä”.

Liªn X« vµ Trung Quèc tiÕn lªn, çc n−íc anh em trong ®¹i gia

®×nh x· héi chñ nghÜa còng tiÕn lªn.

Mét vÝ dô: N−íc Céng hoµ D©n chñ Nh©n d©n TriÒu Tiªn.

So víi n¨m 1957, s¶n l−îng c«ng nghiÖp 1958 ®· t¨ng 37%.

So víi n¨m 1958, s¶n l−îng c«ng nghiÖp 1959 sÏ t¨ng 32%. S¶n l−îng lóa n¨m 1958 lµ 3 triÖu 70 v¹n tÊn. N¨m 1959 sÏ

t¨ng ®Õn 5 triÖu tÊn.


24

N¨m nay, kh¾p n«ng th«n sÏ cã ®iÖn. KÕ ho¹ch n¨m n¨m sÏ

hoµn thµnh tr−íc thêi h¹n hai n¨m.

T×nh h×nh ë ViÖt Nam ta

MiÒn Nam - Mét gi¸o s− Mü tªn lµ Phan (Fanll) ®· sang

th¨m miÒn Nam vµ ®· viÕt vÒ t×nh h×nh miÒn Nam, tãm t¾t néi

dung nh− sau: “ChÝnh quyÒn Ng« §×nh DiÖm hoµn toµn lµ mét

“vÖ tinh” cña Mü. Ng−êi Mü n¾m tÊt c¶ çc bé m¸y cña chÝnh

quyÒn hä Ng«. Ng−êi Mü ë miÒn Nam cã r¹p chiÕu bãng riªng,

tr−êng häc riªng, ng−êi ViÖt Nam kh«ng ®−îc vµo. Ng−êi Mü

ph¹m téi, toµ ¸n ViÖt Nam kh«ng cã quyÒn xö”. “ViÖn trî” Mü

chiÕm 80% ng©n s¸ch miÒn Nam. “ViÖn trî” Êy ®· t¹o cho miÒn

Nam mét c¶nh phån vinh gi¶ t¹o, vÝ dô sè ng−êi Sµi Gßn b»ng

mét phÇn n¨m sè ng−êi Pari, mµ sè xe h¬i Sµi Gßn th× b»ng mét

phÇn nöa sè xe h¬i Pari.

ChÝnh s¸ch “c¶i çch ®iÒn ®Þa” mµ chÝnh quyÒn miÒn Nam

tuyªn truyÒn Çm Ü, nh−ng ®· hai n¨m mµ chØ cã ®é hai v¹n n«ng

d©n ®−îc mua bèn v¹n mÉu ruéng, cßn hai triÖu n«ng d©n vÉn

kh«ng cã ruéng ®Êt.

Kinh tÕ ngµy cµng suy sôt. V× hµng Mü c¹nh tranh, mµ c«ng

th−¬ng nghiÖp cña ng−êi ViÖt Nam bÞ ®×nh ®èn (Tr−íc kia, miÒn

Nam cã 15.038 khung cöi dÖt v¶i, nay chØ cßn 4.511 çi). KÕ ho¹ch

c«ng nghiÖp ho¸ vµ ®iÖn khÝ ho¸ miÒn Nam ®Òu ngñ trong tñ giÊy

cña çc bé.

N¹n tham « rÊt phæ biÕn. N«ng th«n vµ thµnh thÞ thiÕu trËt tù

an ninh.

¤ng Phan nªu nh÷ng con sè nh− sau:

Tr−íc chiÕn tranh, mçi mÉu t©y ruéng miÒn Nam thu ho¹ch 13

t¹ 2, ngµy nay chØ ®−îc 11 t¹ 9.

MiÒn Nam cã mét triÖu ng−êi thÊt nghiÖp, riªng ë Sµi Gßn cã

70 v¹n ng−êi thÊt nghiÖp.

1959

25

Mü ®−a vµo miÒn Nam nhiÒu xe h¬i h¹ng sang, nhiÒu xa xØ

phÈm, vµ thÞ tr−êng miÒn Nam ®Çy rÉy nh÷ng hµng ho¸ kh«ng Ých

g× cho viÖc ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ ®ang bÊp bªnh.

Nh− n¨m 1957, Mü ®· b¸n vµo miÒn Nam:

V¶i trÞ gi¸ 18 ngh×n triÖu phr¨ng,

Ngò cèc trÞ gi¸ 13 ngh×n 800 triÖu phr¨ng,

Qu¶ t−¬i trÞ gi¸ 362.932 ®«la,

Xe h¬i trÞ gi¸ 7 triÖu ®«la,

DÇu x¨ng trÞ gi¸ 13 triÖu ®«la vµ

S¨m lèp trÞ gi¸ 5 triÖu 50 v¹n ®«la ®Ó phôc vô nh÷ng xe h¬i Êy. Mét ®iÒu kú qu¸i n÷a lµ miÒn Nam ®· mua cña Mü 141.713 ®«la

ph¸o!

MiÒn B¾c - D−íi chÕ ®é thùc d©n Ph¸p tr−íc ®©y, miÒn B¾c

mçi n¨m ph¶i mua cña miÒn Nam 20 v¹n tÊn g¹o. Tõ ngµy kh¸ng

chiÕn th¾ng lîi, hoµ b×nh trë l¹i, ta ®· tù tóc vÒ l−¬ng thùc, vµ tæng

s¶n l−îng thãc ®−îc n©ng cao nh− sau:

1957 - thu ho¹ch 3 triÖu 95 v¹n tÊn,

1958 - thu ho¹ch 4 triÖu 50 v¹n tÊn,

1959 - sÏ t¨ng 6 triÖu 20 v¹n tÊn.

VÒ c«ng nghiÖp, do sù cè g¾ng cña ta vµ sù gióp ®ì cña çc n−íc anh em, tr−íc hÕt lµ Liªn X« vµ Trung Quèc.

1957 ta cã 107 xÝ nghiÖp to vµ nhá,

1958 ta cã 125 xÝ nghiÖp to vµ nhá,

1959 sÏ cã 156 xÝ nghiÖp to vµ nhá.

VÒ gi¸o dôc, hiÖn nay ta cã 5.590 sinh viªn ®¹i häc, 1.117.000

häc sinh, tøc lµ t¨ng 27% so víi n¨m 1957 (nhiÒu h¬n tæng sè häc

sinh c¶ ViÖt, Miªn, Lµo d−íi chÕ ®é thùc d©n Ph¸p).

*

* *

§Ó giµnh lÊy th¾ng lîi vÎ vang, toµn §¶ng, toµn d©n ph¶i ra søc phÊn ®Êu. Nh− ®ång chÝ Kh¬rótsèp ®· nhÊn m¹nh tr−íc Héi

nghÞ Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Liªn X« (12-11-1958).


26

§¶ng cÇn ph¶i ®Èy m¹nh c«ng t¸c chÝnh trÞ vµ tæ chøc trong

quÇn chóng, cÇn ph¶i lµm cho mäi ng−êi lao ®éng hiÓu râ nhiÖm

vô thiªng liªng cña m×nh, triÖt ®Ó t«n träng kû luËt lao ®éng cña

Nhµ n−íc. TÊt c¶ ®¶ng viªn ph¶i ®Êu tranh ®Ó lµm cho kÕ ho¹ch

Nhµ n−íc hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc. TÊt c¶ çc ngµnh -

tuyªn truyÒn, b¸o chÝ, khoa häc, kü thuËt, v¨n ho¸, gi¸o dôc - ®Òu

ph¶i phôc vô kÕ ho¹ch Êy.

§oµn Thanh niªn vµ tÊt c¶ thanh niªn cÇn ph¶i ®−a hÕt

nhiÖt t×nh vµ lùc l−îng v« tËn cña tuæi trÎ gãp phÇn xøng ®¸ng vµo

sù nghiÖp vÎ vang x©y dùng n−íc nhµ, x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

C«ng ®oµn cã mét vai trß cùc kú quan träng. §éng viªn vµ

gi¸o dôc c«ng nh©n thÊm nhuÇn tinh thÇn ng−êi chñ cña xÝ

nghiÖp, ng−êi chñ cña n−íc nhµ; ®Èy m¹nh thi ®ua x· héi chñ

nghÜa, c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp; kiªn quyÕt chèng chñ nghÜa ç

nh©n vµ nh÷ng çi xÊu do nã sinh ra; thùc hiÖn khÈu hiÖu: NhiÒu,

nhanh, tèt, rÎ - ®ã lµ nhiÖm vô cña c«ng ®oµn.

KÕ ho¹ch 7 n¨m hoµn thµnh sÏ t¨ng c−êng lùc l−îng cña Liªn X«,

®ång thêi còng t¨ng c−êng lùc l−îng cña phe x· héi chñ nghÜa. V×

quan hÖ gi÷a çc n−íc trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa lµ ®oµn

kÕt h÷u nghÞ, hîp t¸c vµ gióp ®ì lÉn nhau nh− anh em. Trong lóc

®ã th× gi÷a phe t− b¶n, ®Õ quèc, m©u thuÉn ngµy cµng s©u s¾c. Mü

th× t×m mäi çch tranh thÞ tr−êng cña çc n−íc t− b¶n kh¸c. M−êi

mét n−íc chñ tr−¬ng “tù do trao ®æi” do Anh l·nh ®¹o vµ s¸u n−íc

T©y ¢u “ThÞ tr−êng chung”4 do Ph¸p cÇm ®Çu ®· më cuéc “chiÕn

tranh kinh tÕ” rÊt kÞch liÖt tõ 1-1-1959.

Nh÷ng sù thËt trªn ®©y lµm cho nh©n d©n ViÖt Nam ta cµng

tin t−ëng v÷ng ch¾c, cµng quyÕt t©m hoµn thµnh th¾ng lîi kÕ

ho¹ch 3 n¨m do §¶ng vµ ChÝnh phñ nªu ra ®Ó x©y dùng miÒn B¾c

tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ.

1959

27

VËy chóng ta cã quyÒn nãi r»ng: 1959, ®èi víi phe t− b¶n ®Õ

quèc lµ:

Mét luång ¶m ®¹m tiªu ®iÒu, Sa sót nhiÒu, thÊt b¹i nhiÒu h¬n x−a.

§èi víi phe x· héi chñ nghÜa lµ:

Mïa Xu©n ph¶ng phÊt giã §«ng, Tr¨m hoa ®ua th¾m, thi hång, s¸nh th¬m.

T.L.

B¸o Nh©n d©n, sè 1774 vµ 1775,

ngµy 21 vµ 22-1-1959.

28

§IÖN MõNG QUèC KH¸NH N¦íC CéNG Hßa ÊN §é

KÝnh göi Cô Ragi¨ng®ra Prax¸t, Tæng thèng n−íc Céng hßa Ên §é,

Nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø 9 Ngµy thµnh lËp n−íc Céng hßa Ên §é,

thay mÆt nh©n d©n vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa vµ

nh©n danh ç nh©n, t«i tr©n träng göi ®Õn Ngµi vµ nh©n d©n Ên §é

lêi chóc mõng nhiÖt liÖt. KÝnh chóc nh©n d©n Ên §é anh em ngµy

cµng giµu m¹nh. KÝnh chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa vµ n−íc Céng hßa Ên §é ngµy cµng ph¸t triÓn

vµ cñng cè.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 26-1-1959.

29

CON §¦êNG CøU N¦íC Vµ GI¶I PHãNG D¢N TéC TRONG THêI §¹I NGµY NAy1)

T«i c¶m ¬n Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia ®· cho xuÊt b¶n

mét sè bµi b¸o vµ bµi nãi cña t«i vµ ®· cã nh· ý ®Ò nghÞ t«i viÕt lêi

tùa. BiÕt lµ çc b¹n X«viÕt cña chóng t«i ®ang hÕt søc ch¨m chó

theo dâi phong trµo çch m¹ng ë ViÖt Nam, cho nªn t«i mong r»ng

nh÷ng bµi in ra trong tËp v¨n nµy sÏ gióp b¹n ®äc Liªn X« hiÓu râ

nh÷ng ®iÒu sau ®©y:

Nh©n d©n ViÖt Nam cã truyÒn thèng yªu n−íc nång nµn. LÞch

sö ngµn n¨m cña d©n téc ViÖt Nam ®· ghi nh÷ng trang oanh liÖt

cña nh©n d©n ®Êu tranh ®Ó x©y dùng n−íc nhµ vµ b¶o vÖ nÒn ®éc

lËp cña Tæ quèc m×nh.

Ca dao cã c©u:

NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g−¬ng,

Ng−êi trong mét n−íc ph¶i th−¬ng nhau cïng.

C©u ®ã nãi lªn sù ®oµn kÕt chÆt chÏ cña nh©n d©n trong ®Êu tranh.

Cuèi thÕ kû XIX chñ nghÜa ®Õ quèc Ph¸p x©m l−îc ViÖt Nam.

Bän vua quan vµ phong kiÕn ®ª tiÖn vµ hÌn nh¸t ®Çu hµng vµ c©u

kÕt víi bän ®Õ quèc ®Ó tiÕp tôc n« dÞch nh©n d©n ViÖt Nam nhiÒu h¬n,

_______________

1) Lêi tùa cuèn Hå ChÝ Minh: Nh÷ng bµi viÕt vµ nãi chän läc, b¶n tiÕng Nga, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, M¸txc¬va, 1959 (§Çu ®Ò do Ban biªn tËp ®Æt).


30

khiÕn nh©n d©n ViÖt Nam khæ cùc kh«ng kÓ xiÕt. Nh−ng ®¹i b¸c

cña bän ®Õ quèc kh«ng thÓ ¸t tiÕng nãi yªu n−íc cña nh©n d©n ViÖt

Nam. Trong suèt gÇn mét thÕ kû thèng trÞ cña thùc d©n Ph¸p,

phong trµo çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ë ViÖt Nam kh«ng ngõng

ph¸t triÓn, kÎ tr−íc ng·, ng−êi sau ®øng dËy.

Nh−ng tÊt c¶ nh÷ng cuéc khëi nghÜa yªu n−íc Êy ®· bÞ d×m

trong m¸u. Nh÷ng ®¸m m©y ®en l¹i bao phñ ®Êt n−íc ViÖt Nam.

ThÕ råi tiÕng sÊm Çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga ®· vang déi

lµm chÊn ®éng toµn thÓ ®Þa cÇu. Nh©n d©n lao ®éng ®· lµm chñ

n−íc nhµ, nh÷ng d©n téc nhá yÕu giµnh ®−îc ®éc lËp, ruéng ®Êt trë

vÒ tay ng−êi cµy.

TiÕng sÊm Çch m¹ng Êy thóc ®Èy nh÷ng ng−êi ViÖt Nam yªu

n−íc h−íng vÒ phÝa Liªn X«, hÊp thô lý luËn vÜ ®¹i cña chñ nghÜa

M¸c - Lªnin, tÝch cùc tham gia cuéc ®Êu tranh çch m¹ng do çc

§¶ng Céng s¶n Ph¸p vµ Trung Quèc tiÕn hµnh vµ b¾t ®Çu truyÒn

b¸ t− t−ëng cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµo ViÖt Nam.

Ngän ®uèc lý luËn M¸c - Lªnin vµ kinh nghiÖm Çch m¹ng

Th¸ng M−êi vÜ ®¹i soi s¸ng con ®−êng çch m¹ng ViÖt Nam.

Muèn cøu n−íc vµ gi¶i phãng d©n téc kh«ng cã con ®−êng nµo

kh¸c con ®−êng çch m¹ng v« s¶n. ViÖc thµnh lËp §¶ng Céng s¶n

§«ng D−¬ng lµ §¶ng ®· gi−¬ng cao ngän cê çch m¹ng d©n téc d©n

chñ l¹i cµng chøng tá râ rÖt vai trß cña giai cÊp v« s¶n vµ ®¶ng cña

nã trong phong trµo gi¶i phãng d©n téc.

§¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng, ®éi tiÒn phong cña giai cÊp v«

s¶n ViÖt Nam thµnh lËp ngµy 6 th¸ng 1 n¨m 19301) vµ vai trß l·nh

®¹o çch m¹ng d©n téc d©n chñ ®· hoµn toµn chuyÓn sang tay giai

cÊp v« s¶n.

_______________

1) §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø III cña §¶ng (th¸ng 9-1960) ®· ra NghÞ quyÕt x¸c ®Þnh: Ngµy 3-2-1930 lµ ngµy thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (BT).

con ®−êng cøu n−íc vµ gi¶i phãng d©n téc...

31

Trong phong trµo thµnh lËp X«viÕt NghÖ An (1930-1931)5, trong phong trµo d©n chñ6 (1936-1939)1) vµ trong cuéc ®Êu tranh chèng ¸ch chiÕm ®ãng cña NhËt (1940-1945)7, MÆt trËn thèng nhÊt ®· ph¸t triÓn réng r·i kh¾p c¶ n−íc, trªn c¬ së liªn minh c«ng n«ng, do giai cÊp v« s¶n vµ ®¶ng cña nã l·nh ®¹o.

N¨m 1945 qu©n ®éi X«viÕt d−íi sù l·nh ®¹o tµi t×nh cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« ®· ®¸nh tan chñ nghÜa ph¸t xÝt, do ®ã ®· t¹o ®iÒu kiÖn v« cïng thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña çch m¹ng thÕ giíi. Lîi dông t×nh h×nh ®ã, §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng kªu gäi toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam vïng dËy ®Êu tranh giµnh chÝnh quyÒn. Th¸ng 8 n¨m 1945 çch m¹ng ®· th¾ng lîi vµ ChÝnh phñ l©m thêi ViÖt Nam thµnh lËp. Ngµy 2 th¸ng 9 n¨m 1945, toµn thÕ giíi ®Òu biÕt tin nh©n d©n ViÖt Nam tuyªn bè ®éc lËp.

Nh−ng bän ®Õ quèc Ph¸p kh«ng muèn thõa nhËn sù thËt ®ã, chóng muèn trßng ¸ch bãc lét vµo cæ nh©n d©n ViÖt Nam lÇn n÷a. D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nh©n d©n ViÖt Nam ®· ®øng dËy kh¸ng chiÕn trong chÝn n¨m trêi. Cuéc kh¸ng chiÕn l©u dµi, gian khæ vµ anh dòng Êy ®−îc nh©n d©n toµn thÕ giíi ®ång t×nh vµ ®−îc çc n−íc x· héi chñ nghÜa ®Æc biÖt lµ Liªn X« vµ n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa ñng hé; nã ®· kÕt thóc th¾ng lîi b»ng chiÕn th¾ng lÞch sö §iÖn Biªn Phñ8. Hoµ b×nh ®−îc lËp l¹i toµn câi §«ng D−¬ng vµ mét nöa n−íc ViÖt Nam hoµn toµn gi¶i phãng.

ë miÒn B¾c ViÖt Nam ®· ®−îc gi¶i phãng, n«ng d©n do §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam l·nh ®¹o ®· hoµn thµnh cuéc çch m¹ng ruéng ®Êt tiÕn hµnh tõ trong thêi kú kh¸ng chiÕn. QuÇn chóng nh©n d©n c¶ n−íc d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®· hoµn thµnh nhiÖm vô c¬ b¶n kh«i phôc kinh tÕ vµ b−íc ®Çu ph¸t triÓn v¨n ho¸ d©n téc vµ tÝch cùc tham gia thùc hiÖn nhiÖm vô x©y dùng cã kÕ ho¹ch.

Çch m¹ng ViÖt Nam ®i tõ th¾ng lîi nµy ®Õn th¾ng lîi kh¸c, ®iÒu ®ã chøng minh r»ng trong thêi ®¹i ®Õ quèc chñ nghÜa, ë mét n−íc thuéc ®Þa nhá, víi sù l·nh ®¹o cña giai cÊp v« s¶n vµ ®¶ng

_______________

1) Nguyªn v¨n lµ (1936-1940) (BT).


32

cña nã, dùa vµo quÇn chóng nh©n d©n réng r·i tr−íc hÕt lµ n«ng d©n vµ ®oµn kÕt ®−îc mäi tÇng líp nh©n d©n yªu n−íc trong mÆt trËn thèng nhÊt, víi sù ®ång t×nh vµ ñng hé cña phong trµo çch m¹ng thÕ giíi, tr−íc hÕt lµ cña phe x· héi chñ nghÜa hïng m¹nh, nh©n d©n n−íc ®ã nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Bän ®Õ quèc kh«ng nh÷ng kh«ng thÓ quay ng−îc b¸nh xe lÞch sö mµ cßn ph¶i thÊt b¹i nhôc nh·.

Trong thêi ®¹i hiÖn nay, nh©n d©n ViÖt Nam nhÊt ®Þnh tiÕp tôc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ vµ tõng b−íc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c ViÖt Nam. Nh©n d©n ViÖt Nam quyÕt t©m hoµn thµnh nhiÖm vô tr−íc m¾t vµ tin t−ëng ch¾c ch¾n sÏ giµnh ®−îc th¾ng lîi.

T×nh h×nh quèc tÕ vµ trong n−íc cã lîi cho viÖc giµnh th¾ng lîi ®ã.

Phe x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X« râ rµng ®· m¹nh h¬n phe ®Õ quèc chñ nghÜa; phong trµo gi¶i phãng d©n téc ngµy cµng lªn cao, lùc l−îng hoµ b×nh ngµy cµng më réng vµ cñng cè. Bän ®Õ quèc do Mü cÇm ®Çu ®ang l©m vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ qu©n sù; chñ nghÜa ®Õ quèc tÊt nhiªn ph¶i suy tµn vµ diÖt vong.

D−íi ngän cê vÜ ®¹i cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam lu«n lu«n hÕt lßng trung thµnh phôc vô nh©n d©n, phôc vô nh÷ng ng−êi lao ®éng, mong muèn ®oµn kÕt chÆt chÏ trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X«, kiªn quyÕt l·nh ®¹o nh©n d©n ViÖt Nam hoµn thµnh nhiÖm vô cao c¶ - thèng nhÊt n−íc nhµ vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

Hå CHÝ MINH

ViÕt th¸ng 1-1959.

In trong s¸ch Hå ChÝ Minh: Nh÷ng bµi viÕt vµ nãi chän läc, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, M¸txc¬va,

1959, b¶n tiÕng Nga, tr.3-6.

33

TH¦ GöI C¤NG NH¢N Vµ ÇN Bé Má APATÝT LµO CAI

Th©n ¸i göi c«ng nh©n vµ çn bé má ApatÝt Lµo Cai,

B¸c vui lßng khen çc c«, çc chó ®· lµm ®óng lêi høa, ®· thi

®ua hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch 10%. Mong çc c«, çc chó tiÕp tôc cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ

ho¹ch n¨m nay.

B¸c hái th¨m çc ®ång chÝ chuyªn gia.

Chóc çc c«, çc chó ®oµn kÕt chÆt chÏ vµ tiÕn bé nhiÒu.

Th¸ng 1 n¨m 1959

B¸C Hå

Bót tÝch, l−u t¹i


34

bµi nãi t¹i Héi nghÞ lÇn thø 15 Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng kho¸ II9

Bé ChÝnh trÞ cã cö mét ®oµn ®¹i biÓu tham gia §¹i héi lÇn

thø XXI §¶ng Céng s¶n Liªn X«, trong ®ã cã t«i. Mai ®i.

Tr−íc hÕt, thay mÆt Trung −¬ng t«i khen ngîi çn bé, ®¶ng viªn,

®oµn viªn thanh niªn miÒn Nam kiªn tr× ®Êu tranh ë miÒn Nam.

§Êu tranh lµ cã khã kh¨n, nh−ng ph¶i nhËn lµ cã nhiÒu ®iÒu

kiÖn thuËn lîi, thuËn lîi ë miÒn Nam nãi riªng vµ ë ViÖt Nam nãi

chung. ThuËn lîi lµ c¨n b¶n. Çch ®Æt vÊn ®Ò lµ quan hÖ. Cã ®ång

chÝ nãi n−íc ta mÊt mét nöa n−íc. §¸ng lý ph¶i thÊy "n−íc ta míi th¾ng lîi ë mét nöa n−íc", kh¸c nhau nhiÒu. §ång thêi ®Æt chung miÒn Nam ViÖt Nam trong çch m¹ng chung c¶ n−íc vµ çch m¹ng n−íc ta trong çch m¹ng thÕ giíi. Çch m¹ng x· héi chñ nghÜa

ngµy cµng m¹nh, cµng réng. §Õ quèc ngµy cµng suy sôp, nh−ng nã

cßn nh÷ng bé phËn m¹nh, nªn nã míi can thiÖp ®−îc ë miÒn Nam

n−íc ta, ë §µi Loan, v.v.. Nh−ng nã cßn nhiÒu çi yÕu. Ch¼ng

nh÷ng vÒ chÝnh trÞ mµ vÒ kinh tÕ còng thÕ. Vµi con sè:

Toµn bé s¶n l−îng c«ng nghiÖp x· héi chñ nghÜa chiÕm (so víi

tæng s¶n l−îng thÕ giíi):

1917 Liªn X« 3% 1937 Liªn X« 10%

1958 Liªn X« 1/3

B©y giê víi kÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« sÏ chiÕm h¬n 50%

tæng s¶n l−îng c«ng nghiÖp thÕ giíi.

bµi nãi t¹i héi nghÞ lÇn thø 15...

35

Aixenhao sî l¾m, sî c¶ Liªn X« vµ Trung Quèc. Nh−ng Trung

Quèc nãi “chã sña cø sña, ta ®i cø ®i!”.

Trong 10 n¨m, Liªn X«, Trung Quèc ®Òu tiÕn. Ta còng thÕ.

NÕu hßa b×nh ta còng th¾ng, ®¸nh ta còng th¾ng. Nh−ng ta gi−¬ng cao ngän cê hßa b×nh v× rÊt cã lîi cho ta. Hßa b×nh kh«ng ph¶i lµ ta kh«ng chuÈn bÞ lùc l−îng.

Trong n−íc, nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi còng nhiÒu h¬n khã kh¨n:

1- VÒ §¶ng: Håi Çch m¹ng Th¸ng T¸m ta chØ cã 5.000 ®¶ng

viªn, kÓ c¶ ®¶ng viªn ë Lµo vµ Miªn1). Kh¸ng chiÕn b¾t ®Çu ta cã

®é hai v¹n ®¶ng viªn. Héi nghÞ nµy ë miÒn Nam sè ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn nhiÒu h¬n lóc kh¸ng chiÕn. §¶ng viªn vµ ®oµn viªn céng l¹i 43 v¹n. TÝnh c¶ B¾c Nam, §¶ng ta h¬n 1 triÖu ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn. MiÒn B¾c l¹i cã qu©n ®éi hïng m¹nh, chÝnh quyÒn hïng m¹nh, mÆt trËn réng r·i. §ã lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho çch m¹ng nãi chung vµ miÒn Nam nãi riªng.

§ång bµo ta cã tinh thÇn yªu n−íc rÊt cao, ®−îc t«i luyÖn trong

kh¸ng chiÕn, trong çch m¹ng, v× vËy chóng ta nªn nªu cao l¸ cê

thèng nhÊt, l¸ cê hßa b×nh.

2- Kinh nghiÖm cña ta, çch m¹ng thµnh c«ng, kh¸ng chiÕn th¾ng lîi lµ do lùc l−îng ®oµn kÕt, tr−íc hÕt lµ ®oµn kÕt trong §¶ng. V× vËy, trong §¶ng ph¶i ®oµn kÕt nhÊt trÝ h¬n n÷a, ®Æc biÖt lµ

trong çn bé miÒn Nam, tr−íc hÕt lµ trong çn bé l·nh ®¹o, cã thÕ

míi ®oµn kÕt toµn d©n, kh¾c phôc khã kh¨n, tranh thñ th¾ng lîi.

3- N−íc ta mét nöa n−íc th¾ng lîi, mét nöa n−íc cßn l¹i ¸ch ®Õ quèc ¸p bøc. NhiÖm vô cøu n−íc lµ cña toµn §¶ng toµn d©n. §ång

chÝ Tè H÷u h«m tr−íc hiÓu lÇm nhiÖm vô chung vµ bao trïm.

NhiÖm vô cøu n−íc kh«ng ph¶i bao trïm lªn nhiÖm vô nöa n−íc,

kh«ng ph¶i bao trïm lªn nhiÖm vô x· héi chñ nghÜa. Cßn nãi miÒn

Nam cã tiÕn lªn x· héi chñ nghÜa kh«ng? §ã lµ t−¬ng lai. B©y giê

nãi thÕ lµ kh«ng ®óng. ThÕ th× Cao Miªn còng lªn x· héi chñ nghÜa?

_______________

1) Miªn: N−íc Campuchia.


36

Nãi thÕ lµ kh«ng lîi, kh«ng ®óng, sím qu¸. Nãi x· héi chñ nghÜa lµ

chèng t− s¶n. MiÒn Nam nãi chèng t− s¶n lµ kh«ng lîi, trong héi

nghÞ ch−a nªn nãi.

4- Vò trang tr−êng kú: T«i kh«ng t¸n thµnh, t×nh h×nh b©y giê

kh¸c tr−íc çch m¹ng vµ trong kh¸ng chiÕn. Tr−êng kú lµ bao l©u?

Nãi lµ ta lµm trong n«ng d©n kh«ng lµm ë thµnh thÞ. Nh−ng sóng

®· trong tay n«ng d©n, kh«ng lÊy l¹i, ®Þch sÏ tËp trung khñng bè.

Tr¸i l¹i, nÕu ta tæ chøc lùc l−îng chÝnh trÞ cho tèt, khi cÇn vò trang sÏ kh«ng khã ®©u. NÕu vò trang non chØ cã h¹i kh«ng cã lîi. Nãi trong c¶ n−íc, ta cã lùc l−îng vò trang hïng m¹nh, ®Õn lóc t×nh h×nh cã lîi, muèn vò trang kh«ng khã g× ®©u. Cßn b©y giê mµ lµm

®õng nªn; tr−íc th× ®−îc, b©y giê th× kh«ng th¾ng lîi ®−îc ®©u.

Trong lóc t×nh h×nh th¾ng tèt, ta tiÕc g× mµ cï nh»ng, ta chó ý ®Èy lïi ®Þch tõng b−íc, giµnh tõng th¾ng lîi, ®ã lµ ®ang cã kh¶ n¨ng nhiÒu h¬n, khi cã c¬ héi ta ®¸nh ®æ lu«n, kh«ng nªn bá nh÷ng th¾ng lîi nhá.

Th¶m ¸n Phó Lîi10: §Þch rÊt lµ d¹i. Nã cµng béc lé hung ¸c cña

nã. D©n cµng ph¶n ®èi nã, thÕ giíi cµng ph¶n ®èi nã, nã cµng gÇn

chç diÖt vong. PhÝa ta, ta kh«ng ph¶i chØ khuÊy thï h¬n lªn mµ ph¶i biÕn thµnh lùc l−îng ®Êu tranh.

Héi nghÞ truyÒn ®¹t thÕ nµo, c«ng bè thÕ nµo, ph¶i bµn cho kü.

VÝ dô nãi Héi nghÞ Trung −¬ng bµn vÒ çch m¹ng miÒn Nam,

kh«ng lîi. Nh−ng cã thÓ nãi bµn vÒ vÊn ®Ò hßa b×nh thèng nhÊt c¶

n−íc, vÝ dô thÕ.

Sau héi nghÞ, Bé ChÝnh trÞ sÏ gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò cô thÓ

víi çc ®ång chÝ miÒn Nam. Ph¶i gi¶i quyÕt cho thËt th«ng, chÝnh

s¸ch n¾m v÷ng, ®oµn kÕt chÆt chÏ, vÒ ®Þa ph−¬ng sÏ cã chuyÓn

biÕn tèt. Ta cã khã kh¨n. Nh−ng §¶ng ta, d©n ta ®ñ søc kh¾c phôc

khã kh¨n ®Ó tranh thñ th¾ng lîi vµ cuèi cïng nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Nãi th¸ng 1-1959.

Tµi liÖu l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

37

Kinh nghiÖm vÒ hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp

cña Trung Quèc

ViÕt kho¶ng ®Çu n¨m 1959.

Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt xuÊt b¶n,

Hµ Néi, th¸ng 2-1959,

ký tªn TrÇn Lùc.


38

39

HiÖn nay, ë miÒn B¾c n−íc ta ®ang cã phong trµo tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· n«ng nghiÖp. Kinh nghiÖm hîp t¸c hãa n«ng th«n

cña çc n−íc anh em sÏ gióp Ých cho chóng ta nhiÒu. Håi th¸ng 11,

b¸o Nh©n d©n ®· ®¨ng mÊy bµi vÒ kinh nghiÖm TriÒu Tiªn.

H«m nay, t«i xin l−îc dÞch bµi b¸o ço cña ®ång chÝ Mao Tr¹ch

§«ng (th¸ng 7-1955) vµ nghÞ quyÕt cña Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Trung Quèc (th¸ng 10-1955) vÒ phong trµo hîp t¸c hãa

n«ng nghiÖp ®Ó çc ®ång chÝ ta nghiªn cøu. §ång chÝ Mao nãi ®¹i

ý nh− sau:

Tõ th¸ng 7-1955, n«ng th«n Trung Quèc s¾p cã cao trµo hîp

t¸c ho¸. Ngoµi viÖc söa ch÷a nh÷ng sai lÇm nh−: tõ chèi kh«ng ®Ó

bÇn n«ng vµo hîp t¸c x·, kh«ng chiÕu cè ®Õn sù khã kh¨n cña bÇn

n«ng; hoÆc gß Ðp trung n«ng líp trªn vµo hîp t¸c x·, x©m ph¹m

®Õn lîi Ých cña hä... §¶ng ®· huÊn luyÖn nhiÒu çn bé, ph¸i hä vÒ

n«ng th«n ®Ó chØ ®¹o vµ gióp viÖc vËn ®éng hîp t¸c hãa. Cè nhiªn,

trong cuéc vËn ®éng, nh÷ng çn bé Êy míi häc ®−îc çc c«ng t¸c mét çch thiÕt thùc. ChØ lªn líp huÊn luyÖn, nghe gi¸o viªn gi¶ng

mÊy bµi, còng ch−a ch¾c hiÓu biÕt mäi c«ng t¸c thiÕt thùc.

§Ó ®i ®Õn chñ nghÜa x· héi, cÇn ph¶i hîp t¸c hãa n«ng th«n

ë Trung Quèc, møc s¶n xuÊt l−¬ng thùc vµ nguyªn liÖu cßn

rÊt thÊp, mµ Nhµ n−íc th× cÇn nh÷ng thø Êy cµng ngµy cµng t¨ng -

®ã lµ mét m©u thuÉn rÊt s©u s¾c. NÕu trong ba kÕ ho¹ch n¨m

n¨m mµ kh«ng c¨n b¶n gi¶i quyÕt vÊn ®Ò hîp t¸c hãa n«ng

nghiÖp (n«ng nghiÖp tõ chç dïng søc tr©u bß vµ kinh doanh nhá tiÕn ®Õn dïng m¸y mãc vµ kinh doanh to, kÓ c¶ 26 triÖu mÉu t©y


40

do Nhµ n−íc vì hoang), th× kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®−îc m©u thuÉn

Êy; vµ do ®ã mµ kh«ng thÓ hoµn thµnh c«ng nghiÖp hãa theo chñ

nghÜa x· héi.

§Ó hoµn thµnh c«ng nghiÖp hãa vµ c¶i t¹o kü thuËt n«ng

nghiÖp, th× cÇn cã nhiÒu tiÒn vèn; mµ mét phÇn kh¸ lín tiÒn vèn Êy

ph¶i do n«ng nghiÖp tÝch tr÷ míi cã. Ngoµi thuÕ n«ng nghiÖp, Nhµ

n−íc ph¶i ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nhÑ, ®Ó ®æi cho n«ng d©n mµ lÊy

l−¬ng thùc vµ nguyªn liÖu. Nh− thÕ, võa tho¶ m·n ®−îc nhu cÇu

cña Nhµ n−íc vµ cña n«ng d©n, võa tÝch tr÷ tiÒn vèn cho Nhµ n−íc

x©y dùng. C«ng nghiÖp nhÑ kh«ng thÓ ph¸t triÓn trªn mét nÒn t¶ng kinh tÕ n«ng nghiÖp nhá, mµ ph¶i ph¸t triÓn trªn mét nÒn

t¶ng n«ng nghiÖp to, tøc lµ n«ng nghiÖp hîp t¸c hãa. V× n«ng

nghiÖp cã hîp t¸c hãa th× n«ng d©n míi t¨ng søc mua lªn nhiÒu.

Hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp vµ c«ng n«ng liªn minh

ë Trung Quèc, c«ng n«ng liªn minh ®· x©y dùng trªn nÒn t¶ng

çch m¹ng d©n chñ míi, chèng ®Õ quèc vµ chèng phong kiÕn, lÊy

ruéng ®Êt ®Þa chñ chia cho n«ng d©n, gi¶i phãng n«ng d©n ra khái

¸ch phong kiÕn. Nay çch m¹ng Êy ®· thµnh c«ng råi, chÕ ®é phong kiÕn ®· bÞ

tiªu diÖt råi. ë n«ng th«n chØ cßn l¹i chÕ ®é së h÷u t− b¶n cña phó n«ng vµ chÕ ®é së h÷u ç thÓ cña hµng tr¨m triÖu n«ng d©n. MÊy

n¨m gÇn ®©y, ë n«ng th«n, chñ nghÜa t− b¶n tù ph¸t ngµy thªm

nhiÒu, n¬i nµo còng cã phó n«ng míi; trung n«ng líp trªn ra søc

biÕn thµnh phó n«ng. Mét sè bÇn n«ng th× thiÕu t− liÖu s¶n xuÊt,

vÉn cø nghÌo khæ, cã ng−êi m¾c nî, cã ng−êi ph¶i b¸n ruéng.

NÕu ®Ó t×nh h×nh Êy ph¸t triÓn m·i th× sù ph©n hãa ë n«ng

th«n sÏ cµng ngµy cµng nghiªm träng. Nh÷ng n«ng d©n mÊt ruéng

®Êt vµ nh÷ng n«ng d©n nghÌo khæ sÏ o¸n §¶ng, hä sÏ cho r»ng §¶ng kh«ng gióp ®ì hä gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng nghÌo nµn.

kinh nghiÖm vÒ hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp...

41

Nh÷ng trung n«ng líp trªn ®ang ph¸t triÓn theo h−íng chñ

nghÜa t− b¶n còng o¸n §¶ng, v× kh«ng ®i theo con ®−êng t− b¶n th×

kh«ng bao giê tho¶ m·n sù mong muèn cña hä.

NÕu nh− vËy, th× liªn minh c«ng n«ng kh«ng thÓ cñng cè ®−îc.

§¶ng ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c«ng n«ng liªn minh trªn mét nÒn t¶ng míi; tøc lµ ph¶i thùc hiÖn dÇn c«ng nghiÖp hãa theo chñ nghÜa x·

héi, c¶i t¹o thñ c«ng nghiÖp vµ c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t− nh©n

theo chñ nghÜa x· héi; thùc hiÖn tõng b−íc hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp,

lµm cho toµn thÓ n«ng d©n lao ®éng ®−îc ®Çy ®ñ Êm no.

§Õn cuèi mïa Xu©n 1958, Trung Quèc sÏ cã ®é 55 triÖu n«ng hé (gåm cã mét nöa tæng sè nh©n khÈu n«ng th«n) vµo hîp t¸c x·

cã tÝnh chÊt nöa chñ nghÜa x· héi. ë mét sè tØnh vµ ë nhiÒu huyÖn

sÏ c¨n b¶n hoµn thµnh c¶i t¹o n«ng nghiÖp nöa x· héi chñ nghÜa.

Mét sè hîp t¸c x· cò sÏ tõ nöa x· héi chñ nghÜa tiÕn lªn chñ nghÜa

x· héi hoµn toµn.

§é ®Õn n¨m 1960, mét nöa sè n«ng hé cßn l¹i sÏ hoµn thµnh

c¶i t¹o nöa x· héi chñ nghÜa. Lóc ®ã, sè hîp t¸c x· nöa x· héi chñ

nghÜa tiÕn lªn x· héi chñ nghÜa cµng nhiÒu thªm.

Trong thêi kú kÕ ho¹ch n¨m n¨m thø nhÊt vµ thø hai, ë n«ng

th«n vÉn lÊy c¶i çch x· héi lµm chÝnh vµ c¶i çch kü thuËt lµm phô. §Õn kÕ ho¹ch n¨m n¨m thø ba, c¶i çch x· héi vµ c¶i çch kü

thuËt sÏ song song cïng tiÕn. Tõ n¨m 1960 vÒ sau, sÏ chia tõng

b−íc vµ tõng thêi kú do nöa x· héi chñ nghÜa ph¸t triÓn thµnh chñ

nghÜa x· héi hoµn toµn.

V× ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña Trung Quèc, cã lÏ tõ 20 ®Õn 25 n¨m

c¶i çch kü thuËt míi c¨n b¶n hoµn thµnh kh¾p c¶ n−íc.

KÕ ho¹ch ph¶i toµn diÖn, l·nh ®¹o ph¶i t¨ng c−êng

Ph¶i cã kÕ ho¹ch hîp t¸c hãa tõng ®ît cho c¶ n−íc, c¶ tØnh, c¶ huyÖn vµ mçi x·. Ph¶i c¨n cø theo t×nh h×nh thùc tÕ mµ lu«n lu«n


42

uèn n¾n kÕ ho¹ch cho thËt ®óng. Çc cÊp §¶ng vµ §oµn Thanh

niªn ph¶i thiÕt thùc c¶i tiÕn c«ng t¸c l·nh ®¹o cña m×nh. Çc cÊp

§¶ng uû vµ §oµn Thanh niªn ph¶i ®i s©u nghiªn cøu c«ng t¸c hîp

t¸c hãa. Nãi tãm l¹i: ph¶i chñ ®éng, chí bÞ ®éng; ph¶i t¨ng c−êng

l·nh ®¹o, chí bu«ng láng l·nh ®¹o.

Ph¶i tr¸nh nh÷ng hiÖn t−îng lÖch l¹c nh− sau: Trong lóc

phong trµo hîp t¸c hãa ph¸t triÓn, cã nh÷ng n¬i kh«ng n¾m v÷ng

t×nh h×nh míi, kh«ng t¨ng c−êng l·nh ®¹o, cho nªn ®· cã nh÷ng

hiÖn t−îng lÖch l¹c, thÝ dô:

TØnh H¾c Long Giang ®· cã nh÷ng hîp t¸c x· toµn lµ trung n«ng tæ chøc víi nhau, kh«ng chÞu kÕt n¹p bÇn n«ng vµo hîp t¸c

x·; cã n¬i tranh nhau cèt çn, tranh nhau x· viªn, lµm mÊt ®oµn

kÕt; cã n¬i nh¾m m¾t tËp trung cèt çn; phó n«ng vµ trung n«ng

líp trªn nh©n dÞp ®ã mµ tæ chøc hîp t¸c x· cÊp thÊp hoÆc hîp t¸c

x· phó n«ng...

§Ó söa ch÷a nh÷ng sai lÇm Êy, ®Ó toµn diÖn thùc hiÖn chÝnh

s¸ch cña §¶ng, ®Ó hîp t¸c x· ph¸t triÓn ®óng ®¾n - cÇn ph¶i xuÊt

ph¸t tõ ph¹m vi toµn x· vµ ®Èy m¹nh hîp t¸c hãa tiÕn lªn toµn

diÖn. Tøc lµ ®· ph¶i tÝnh ®Õn më réng nh÷ng hîp t¸c x· cò, l¹i

ph¶i nghÜ ®Õn x©y dùng hîp t¸c x· míi; ®· ph¶i nghÜ ®Õn ph¸t triÓn hîp t¸c x·, l¹i ph¶i nghÜ ®Õn n©ng cao tæ ®æi c«ng; ®· ph¶i

nghÜ ®Õn n¨m nay, l¹i ph¶i nghÜ ®Õn n¨m sau vµ n¨m sau n÷a.

Ph¶i n¾m v÷ng kÕ ho¹ch, ph¶i toµn diÖn thùc hµnh ®−êng lèi

cña §¶ng ®èi víi giai cÊp ë n«ng th«n, t¨ng c−êng ®oµn kÕt bÇn n«ng vµ trung n«ng, më réng ®Êu tranh chèng khuynh h−íng phó

n«ng. Ph¶i ph©n phèi lùc l−îng cèt çn mét çch ®óng ®¾n. Ph¶i

®iÒu chØnh vµ th¾t chÆt mèi quan hÖ gi÷a çc hîp t¸c x· víi nhau,

gi÷a hîp t¸c x· vµ çc tæ ®æi c«ng. Ph¶i lµm cho chi bé x· vµ §oµn

Thanh niªn hiÓu râ cÇn l·nh ®¹o thÕ nµo, hîp t¸c x· cò cÇn ph¸t

triÓn thÕ nµo, hîp t¸c x· míi cÇn x©y dùng thÕ nµo, tæ ®æi c«ng cÇn n©ng cao thÕ nµo. Ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t huy tÝnh tÝch cùc vµ

chñ ®éng cña chi bé vµ quÇn chóng, ph¶i dùa h¼n vµo kinh nghiÖm


43

vµ s¸ng kiÕn cña chi bé vµ cña quÇn chóng. Nh− vËy, ®· tr¸nh

®−îc nãng véi m¹o hiÓm, l¹i ng¨n ngõa ®−îc xu h−íng b¶o thñ,

bu«ng tr«i.

CÇn nh¾c l¹i r»ng ph−¬ng ch©m cña §¶ng lµ: KÕ ho¹ch ph¶i

toµn diÖn, l·nh ®¹o ph¶i t¨ng c−êng.

§¶ng quy ®Þnh thùc hiÖn hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp nh− thÕ nµo

1. ChuÈn bÞ trong vßng 18 n¨m c¨n b¶n hoµn thµnh kÕ ho¹ch

hîp t¸c hãa. Tõ n¨m 1949 ®Õn n¨m 1952, cÇn hoµn thµnh viÖc kh«i phôc

kinh tÕ. Trong mÊy n¨m ®ã, ngoµi viÖc c¶i çch ruéng ®Êt vµ

kh«i phôc n«ng nghiÖp, §¶ng ®· ph¸t triÓn phong trµo tæ ®æi c«ng ë nh÷ng vïng gi¶i phãng cò, vµ b¾t ®Çu tæ chøc mét sè hîp t¸c x· n«ng nghiÖp lo¹i thÊp ®Ó rót kinh nghiÖm. Tõ n¨m 1953

(b¾t ®Çu kÕ ho¹ch n¨m n¨m thø nhÊt) ®Õn n¨m 1955, trong ba

n¨m ®ã viÖc hîp t¸c hãa ®· më réng kh¾p c¶ n−íc, kinh nghiÖm

®· nhiÒu thªm.

Tõ n¨m 1949 ®Õn cuèi kÕ ho¹ch n¨m n¨m thø ba (tøc lµ 18

n¨m) §¶ng chuÈn bÞ hoµn thµnh c¨n b¶n c«ng nghiÖp hãa theo chñ nghÜa x· héi; c¨n b¶n hoµn thµnh c¶i t¹o thñ c«ng nghiÖp,

c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t− nh©n vµ n«ng nghiÖp theo chñ

nghÜa x· héi.

ë Liªn X«, tõ n¨m 1921 ®Õn n¨m 1937 (lµ 17 n¨m) th× hoµn

thµnh hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp; nh−ng chñ yÕu lµ tõ n¨m 1929

®Õn n¨m 1934 (6 n¨m) th× c¨n b¶n hoµn thµnh. Còng trong thêi

gian Êy, Liªn X« ®· c¶i t¹o kü thuËt mét çch réng r·i.

2. Trung Quèc hîp t¸c hãa theo çch tiÕn dÇn tõng b−íc

B−íc 1: Kªu gäi n«ng d©n theo nguyªn t¾c tù nguyÖn vµ ®Òu cã

lîi, tæ chøc nh÷ng tæ ®æi c«ng chØ cã mÇm mèng x· héi chñ nghÜa, mçi tæ chõng m−¬i hé.


44

B−íc 2: VÉn theo nguyªn t¾c tù nguyÖn vµ ®Òu cã lîi, vµ trªn

nÒn t¶ng tæ ®æi c«ng, kªu gäi n«ng d©n tæ chøc nh÷ng hîp t¸c x· nhá cã tÝnh chÊt nöa x· héi chñ nghÜa víi ®Æc ®iÓm lµ gãp chung

ruéng ®Êt, thèng nhÊt kinh doanh.

B−íc 3: Trªn nÒn t¶ng hîp t¸c x· nhá vµ nöa x· héi chñ nghÜa,

vÉn gi÷ nguyªn t¾c tù nguyÖn vµ ®Òu cã lîi, kªu gäi n«ng d©n liªn

hîp nh÷ng hîp t¸c x· nhá thµnh hîp t¸c x· to cã tÝnh chÊt x· héi chñ nghÜa hoµn toµn.

§i nh÷ng b−íc nh− vËy, ®Ó cho n«ng d©n do kinh nghiÖm b¶n

th©n cña hä mµ n©ng cao dÇn tr×nh ®é gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa, thay ®æi dÇn çch sinh ho¹t cña hä, mµ kh«ng c¶m thÊy biÕn ®æi

mét çch qu¸ ®ét ngét.

Th¸ng 7-1955, Trung Quèc ®· cã 650.000 hîp t¸c x· n«ng

nghiÖp. Trong sè ®ã, h¬n 80% ®Òu t¨ng s¶n l−îng. §é 10%, s¶n

l−îng kh«ng t¨ng kh«ng gi¶m. Cã mÊy hîp t¸c x· s¶n l−îng bÞ

gi¶m. S¶n l−îng kh«ng t¨ng, thËm chÝ bÞ gi¶m lµ hîp t¸c x· kh«ng

tèt, cÇn ph¶i ra søc chØnh ®èn l¹i.

H¬n 80% hîp t¸c x· t¨ng s¶n l−îng tõ 10 ®Õn 30%.

10% hîp t¸c x· n¨m ®Çu kh«ng t¨ng kh«ng gi¶m s¶n l−îng,

sau khi chØnh ®èn ®Õn n¨m thø hai ®· t¨ng. MÊy hîp t¸c x· n¨m ®Çu s¶n l−îng bÞ gi¶m, sau ®−îc chØnh

®èn l¹i, còng ®· t¨ng.

Nãi chung, hîp t¸c hãa nh− vËy lµ tèt. §¶m b¶o t¨ng s¶n

l−îng, ra søc tr¸nh gi¶m s¶n l−îng, ®ã lµ mét líp huÊn luyÖn rÊt

tèt cho çn bé. Tr¶i qua nh÷ng c«ng t¸c Êy, cã thÓ ®µo t¹o ra nhiÒu

çn bé qu¶n lý vµ çn bé kü thuËt cho hîp t¸c x·.

3. Mçi n¨m ph¶i theo t×nh h×nh thùc tÕ mµ ®Þnh ra con sè ph¸t

triÓn hîp t¸c x·. Vµ ph¶i kiÓm tra nhiÒu lÇn c«ng t¸c hîp t¸c hãa,

®Ó biÕt râ tØnh nµo, huyÖn nµo, x· nµo thµnh tÝch tèt hay lµ kÐm

mµ quyÕt ®Þnh con sè ph¸t triÓn mét çch ch¾c ch¾n. Cã n¬i võa ph¸t triÓn võa chØnh ®èn. Cã n¬i ph¶i t¹m ®×nh ph¸t triÓn ®Ó

chØnh ®èn. Còng cã mét sè hîp t¸c x· kÐm qu¸ th× t¹m thêi ®Ó cho


45

hä gi¶i t¸n. Cã n¬i nªn lËp nhiÒu hîp t¸c x· míi. Cã n¬i chØ ph¸t

triÓn thªm n«ng hé ë çc hîp t¸c x· cò.

Sau mçi ®ît ph¸t triÓn, cÇn ph¶i ®×nh chØ mét thêi gian ®Ó

chØnh ®èn; chØnh ®èn xong l¹i ph¸t triÓn ®ît kh¸c.

Tõ trung −¬ng ®Õn çc tØnh, çc huyÖn, çc x· ®Òu ph¶i n¾m

ch¾c c«ng t¸c kiÓm tra. Mçi n¨m ph¶i kiÓm tra mÊy lÇn. HÔ thÊy

vÊn ®Ò th× ph¶i gi¶i quyÕt ngay. Ph¶i phª b×nh kÞp thêi, chí ®Ó viÖc

qua råi míi phª b×nh. Lµm nh− vËy sÏ ®ì m¾c sai lÇm, vµ nÕu

ph¹m sai lÇm th× kÞp thêi söa ch÷a.

Nãi tãm l¹i, hîp t¸c hãa ph¶i tiÕn dÇn tõng b−íc, chèng t−

t−ëng b¶o thñ, ®ång thêi chèng t− t−ëng nãng véi.

LÞch sö cña phong trµo hîp t¸c hãa ë Trung Quèc

Tr−íc ngµy gi¶i phãng, trong 22 n¨m ®Êu tranh çch m¹ng,

§¶ng Céng s¶n ®· cã kinh nghiÖm. Sau c¶i çch ruéng ®Êt, §¶ng

®· l·nh ®¹o n«ng d©n tæ chøc nh÷ng ®oµn thÓ nh− ®éi cµy ruéng,

tæ ®æi c«ng ë Hoa §«ng vµ Hoa B¾c. Nh÷ng tæ chøc Êy ®· cã mÇm

mèng x· héi chñ nghÜa. Lóc ®ã, ®«i n¬i còng ®· cã hîp t¸c x· n«ng

nghiÖp víi tÝnh chÊt nöa x· héi chñ nghÜa vµ x· héi chñ nghÜa.

Sau ngµy gi¶i phãng, §¶ng ®· l·nh ®¹o n«ng d©n tæ chøc rÊt

nhiÒu tæ ®æi c«ng; vµ trªn nÒn t¶ng tæ ®æi c«ng x©y dùng nhiÒu hîp

t¸c x· n«ng nghiÖp. C«ng viÖc Êy lµm ®Õn nay (th¸ng 7-1955) ®·

®−îc 6 n¨m.

Th¸ng 12-1951, Trung −¬ng §¶ng ®· cã mét dù th¶o nghÞ quyÕt

vÒ viÖc lµm thÝ ®iÓm nh÷ng tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· n«ng nghiÖp ë

çc n¬i. Lóc ®ã c¶ n−íc cã h¬n 300 hîp t¸c x· n«ng nghiÖp. (§Õn

th¸ng 3-1953, nghÞ quyÕt nµy míi chÝnh thøc c«ng bè).

Th¸ng 12-1953 khi Trung −¬ng c«ng bè b¶n nghÞ quyÕt vÒ hîp

t¸c x· n«ng nghiÖp, c¶ n−íc ®· cã 14.000 hîp t¸c x·.


46

B¶n nghÞ quyÕt Êy quy ®Þnh: Tõ mïa §«ng 1953 ®Õn mïa Thu

1954 sÏ ph¸t triÓn ®Õn 35.800 hîp t¸c x· (tøc lµ t¨ng gÊp mét lÇn

r−ìi). Nh−ng kÕt qu¶ ®· t¨ng ®Õn 100.000 (so víi n¨m 1953 t¨ng

h¬n b¶y lÇn).

Th¸ng 10-1954, Trung −¬ng quyÕt ®Þnh sang n¨m 1955 sÏ

ph¸t triÓn ®Õn 600.000 hîp t¸c x·, kÕt qu¶ ®· t¨ng ®Õn 670.000

hîp t¸c x·.

Th¸ng 6-1955, tr¶i qua b−íc ®Çu chØnh ®èn, ®· gi¶m ®i 20.000

hîp t¸c x·, cßn l¹i 650.000 gåm cã 16.900.000 n«ng hé, b×nh qu©n

mçi hîp t¸c x· cã 26 hé.

§¹i ®a sè hîp t¸c x· Êy ®Òu ë nh÷ng vïng ®· ®−îc gi¶i phãng

sím h¬n, ë nh÷ng tØnh kh¸c th× sè hîp t¸c x· cßn Ýt.

Nãi chung, nh÷ng hîp t¸c x· Êy ®Òu thuéc cÊp thÊp. Nh−ng

còng cã mét sè thuéc cÊp cao gåm tõ 70 ®Õn 100 hé. Mét vµi hîp

t¸c x· ®Æc biÖt, cã ®Õn vµi tr¨m hé.

Håi ®ã, Trung Quèc ®· cã nh÷ng n«ng tr−êng quèc doanh.

§Þnh ®Õn n¨m 1957, Nhµ n−íc sÏ cã 3.038 n«ng tr−êng, gåm

1.125.000 mÉu t©y ruéng ®Êt. Trong sè ®ã, 141 n«ng tr−êng ®·

dïng m¸y mãc. Dù ®Þnh ®Õn kÕ ho¹ch 5 n¨m thø hai vµ thø ba,

n«ng tr−êng quèc doanh sÏ më thªm nhiÒu h¬n n÷a.

Cuèi mïa Xu©n n¨m 1955, Trung −¬ng quyÕt ®Þnh ®Õn mïa

Thu n¨m 1956 sÏ ph¸t triÓn ®Õn mét triÖu hîp t¸c x· n«ng nghiÖp.

Cã thÓ t¨ng ®Õn 1.300.000.

Nh− thÕ lµ ngoµi nh÷ng khu vùc biªn giíi, th× mçi h−¬ng

(mét h−¬ng to b»ng liªn x· ViÖt Nam ta) ®Òu cã mét hoÆc vµi hîp

t¸c x· lo¹i nhá víi tÝnh chÊt nöa x· héi chñ nghÜa - ®Ó lµm kiÓu

mÉu. Sau mét vµi n¨m, nh÷ng hîp t¸c x· nµy sÏ cã kinh nghiÖm

vµ trë nªn x· cò, ng−êi kh¸c sÏ häc lµm theo. Çn bé phô tr¸ch

çc tØnh vµ çc huyÖn ph¶i nghiªn cøu kü vµ ®Æt kÕ ho¹ch ®Çy ®ñ,

trong hai th¸ng ph¶i b¸o ço lªn trung −¬ng ®Ó th¶o luËn l¹i vµ

quyÕt ®Þnh.


47

§ång chÝ Mao nãi: Cè nhiªn, ®−a h¬n 110 triÖu n«ng hé tõ chç

lµm ¨n riªng lÎ ®Õn chç lµm ¨n tËp thÓ vµ hoµn thµnh c¶i çch kü

thuËt n«ng nghiÖp, nhÊt ®Þnh sÏ cã nhiÒu khã kh¨n. Nh−ng cÇn

ph¶i tin t−ëng r»ng §¶ng cã thÓ l·nh ®¹o quÇn chóng kh¾c phôc

nh÷ng khã kh¨n ®ã.

§Ó hîp t¸c hãa, chóng ta nªn tin vµo hai ®iÒu:

1. V× kinh tÕ cña hä cßn khã kh¨n cho nªn bÇn n«ng vµ trung n«ng líp d−íi tÝch cùc ®i theo chñ nghÜa x· héi; hä tÝch cùc h−ëng

øng lêi kªu gäi cña §¶ng vÒ hîp t¸c hãa; nhÊt lµ nh÷ng phÇn tö

gi¸c ngé ®· cao th× tÝnh tÝch cùc Êy cµng nhiÒu h¬n. 2. §¶ng cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó l·nh ®¹o nh©n d©n c¶ n−íc tiÕn lªn

chñ nghÜa x· héi. §¶ng ®· l·nh ®¹o nh©n d©n hoµn thµnh th¾ng

lîi cuéc çch m¹ng d©n chñ nh©n d©n, lËp nªn chuyªn chÝnh d©n

chñ nh©n d©n do giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o, th× §¶ng nhÊt ®Þnh

l·nh ®¹o ®−îc nh©n d©n c¶ n−íc - trong vßng ba kÕ ho¹ch 5 n¨m -

c¨n b¶n hoµn thµnh c«ng nghiÖp hãa theo chñ nghÜa x· héi, c¶i t¹o

n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vµ c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t−

nh©n theo chñ nghÜa x· héi.

VÒ n«ng nghiÖp còng nh− çc ngµnh kinh tÕ kh¸c, §¶ng cã ®ñ

chøng cí m¹nh mÏ ®Ó thuyÕt phôc mäi ng−êi r»ng: §ît thø nhÊt cã 300 hîp t¸c x·.

§ît thø hai cã 13.700 hîp t¸c x·.

§ît thø ba cã 86.000 hîp t¸c x·.

Céng c¶ ba ®ît lµ 100.000 hîp t¸c x· ®· ®−îc x©y dùng tr−íc

mïa Thu 1954, vµ ®· ®−îc cñng cè. V× vËy:

§ît thø t− sÏ cã 550.000 hîp t¸c x· (tõ 1954 ®Õn 1955).

§ît thø n¨m thªm 350.000 hîp t¸c x· (tõ 1955 ®Õn 1956), (®ã

lµ con sè t¹m ®Þnh). Nh÷ng hîp t¸c x· Êy nhÊt ®Þnh cñng cè ®−îc.

Tin vµo quÇn chóng, tin vµo §¶ng, ®ã lµ hai nguyªn lý c¨n b¶n

trong c«ng t¸c hîp t¸c hãa. - Ph¶i ra søc chØnh ®èn nh÷ng hîp t¸c x· ®· cã ®Ó hoµn thµnh

tõng b−íc hîp t¸c hãa c¶ n−íc.


48

- CÇn ph¶i ®Æc biÖt chó ý chÊt l−îng cña hîp t¸c x·. Ph¶i

chèng xu h−íng sai lÇm chØ tham sè l−îng mµ kh«ng chó ý ®Õn

chÊt l−îng.

ChØnh ®èn hîp t¸c x· kh«ng ph¶i chØ lµm mét lÇn lµ ®ñ, mµ

ph¶i lµm hai, ba lÇn.

Nh÷ng hîp t¸c x· ®· ®−îc chØnh ®èn vµ cñng cè sÏ lµm ®Çu tµu

cho nh÷ng hîp t¸c x· kh¸c.

ChØ gi¶i t¸n nh÷ng hîp t¸c x· mµ tÊt c¶ x· viªn hoÆc hÇu hÕt

x· viªn ®Òu kiªn quyÕt muèn gi¶i t¸n.

NÕu chØ cã mét sè x· viªn muèn rót lui, th× ®Ó cho hä ra khái

x·; cßn ®¹i ®a sè x· viªn kh¸c cø tiÕp tôc lµm hîp t¸c x·. NÕu ®¹i

®a sè muèn rót lui chØ cã mét sè Ýt muèn ë l¹i, th× ®Ó cho sè kia rót

lui, nh÷ng ng−êi muèn ë l¹i cø tiÕp tôc lµm hîp t¸c x·; v× ý chÝ cña

nh÷ng ng−êi muèn ë l¹i hîp t¸c x· sÏ lµ ý chÝ cña n«ng d©n c¶

n−íc. TÊt c¶ nh÷ng n«ng d©n lµm ¨n riªng lÎ chung quy råi còng

ph¶i ®i vµo con ®−êng hîp t¸c hãa.

Tr−íc sù th¾ng lîi cña hîp t¸c hãa, cã hai hiÖn t−îng kh«ng tèt

cÇn ph¶i söa ch÷a ngay:

Mét lµ th¾ng lîi lµm cho cho¸ng v¸ng ®Çu ãc cña çn bé, råi

ph¹m sai lÇm “t¶”.

Hai lµ th¾ng lîi lµm cho tª liÖt ®Çu ãc cña çn bé, råi ph¹m sai

lÇm “h÷u”.

Tr−íc khi x©y dùng hîp t¸c x· cÇn ph¶i chuÈn bÞ rÊt kü cµng

Ngay tõ ®Çu, ph¶i chó träng chÊt l−îng cña hîp t¸c x·. Ph¶i

ph¶n ®èi xu h−íng chØ tham sè l−îng nhiÒu.

KhÈu hiÖu cña §¶ng trong thêi kú chiÕn tranh çch m¹ng lµ:

“Kh«ng ®¸nh nh÷ng trËn kh«ng cã chuÈn bÞ ®Çy ®ñ; kh«ng ®¸nh

nh÷ng trËn kh«ng n¾m ch¾c th¾ng lîi”. Trong c«ng viÖc x©y dùng


49

hîp t¸c x·, x©y dùng chñ nghÜa x· héi còng cÇn ¸p dông khÈu hiÖu

Êy. Muèn n¾m ch¾c th¾ng lîi th× nhÊt ®Þnh ph¶i chuÈn bÞ ®Õn n¬i

®Õn chèn. Muèn x©y dùng thªm hîp t¸c x· míi th× tr−íc hÕt ph¶i

cã nh÷ng c«ng t¸c chuÈn bÞ nh− sau:

1. Phª ph¸n nh÷ng t− t−ëng sai lÇm, tæng kÕt nh÷ng kinh

nghiÖm c«ng t¸c.

2. Tuyªn truyÒn mét çch cã hÖ thèng vµ nh¾c ®i nh¾c l¹i cho

quÇn chóng n«ng d©n hiÓu râ nh÷ng ph−¬ng ch©m, chÝnh s¸ch vµ

biÖn ph¸p cña §¶ng vÒ hîp t¸c x·. Khi tuyªn truyÒn, kh«ng nh÷ng

gi¶i thÝch nh÷ng kÕt qu¶ tèt ®Ñp sau nµy cña hîp t¸c hãa, mµ còng

ph¶i nãi râ nh÷ng khã kh¨n cho n«ng d©n chuÈn bÞ tinh thÇn ®Çy

®ñ ®Ó kh¾c phôc khã kh¨n.

3. C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ mµ ®Þnh ra kÕ ho¹ch toµn diÖn

ph¸t triÓn hîp t¸c x· cho c¶ tØnh, c¶ huyÖn vµ c¶ x·; råi dùa vµo ®ã

mµ ®Æt kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cho mçi n¨m.

4. Më líp huÊn luyÖn ng¾n ngµy cho çn bé vÒ çch thøc tæ

chøc hîp t¸c x·.

5. §Èy m¹nh ph¸t triÓn tæ ®æi c«ng, vµ tuú kh¶ n¨ng mµ x©y

dùng nh÷ng liªn tæ lµm nÒn t¶ng tiÕn lªn hîp t¸c x·.

Ph¶i lµm tèt nh÷ng viÖc Êy th× míi c¨n b¶n gi¶i quyÕt ®−îc

chÊt l−îng vµ sè l−îng cña hîp t¸c x·.

Hîp t¸c x· cñng cè ®−îc hay lµ kh«ng, ®iÒu thø nhÊt lµ do

chuÈn bÞ tèt hay lµ kh«ng tèt; ®iÒu thø hai lµ do sau khi ®· tæ

chøc, chØnh ®èn tèt hay lµ kh«ng tèt.

X©y dùng còng nh− chØnh ®èn hîp t¸c x·, ph¶i dùa vµo chi bé

§¶ng vµ ph©n ®oµn thanh niªn. V× vËy, c«ng viÖc x©y dùng vµ

chØnh ®èn hîp t¸c x· ph¶i g¾n chÆt víi c«ng viÖc x©y dùng vµ

chØnh ®èn §¶ng vµ §oµn ë n«ng th«n.

V« luËn c«ng t¸c nµo còng ph¶i do chi bé x· vµ §¶ng uû huyÖn

lµm chñ lùc. Çn bé cÊp trªn ph¸i vÒ th× ra søc gióp ®ì, chø kh«ng

bao biÖn, kh«ng lµm thay.


50

Hîp t¸c x· ph¶i s¶n xuÊt tèt

Hîp t¸c x· ph¶i cè g¾ng s¶n xuÊt tèt h¬n tæ ®æi c«ng vµ n«ng

d©n riªng lÎ. NÕu chØ s¶n xuÊt ngang møc nh− hä, th× hîp t¸c x· sÏ

thÊt b¹i, v× ng−êi ta sÏ nãi: “Hîp t¸c x· nh− thÕ th× cã Ých g×?”. Sù thËt th× trong sè 650.000 hîp t¸c x·, h¬n 80% ®· s¶n xuÊt h¬n çc

tæ ®æi c«ng, cµng h¬n h¼n nh÷ng n«ng d©n riªng lÎ.

§Ó n©ng cao s¶n xuÊt, hîp t¸c x· ph¶i lµm ®óng nh÷ng viÖc

sau ®©y:

1. Gi÷ v÷ng nguyªn t¾c tù nguyÖn vµ ®Òu cã lîi.

2. Qu¶n lý tèt (kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, qu¶n lý s¶n xuÊt, tæ chøc lao

®éng...).

3. C¶i tiÕn kü thuËt (cµy s©u bõa kü, c¶i tiÕn n«ng cô, chän

thãc gièng tèt, diÖt chuét trõ s©u, lµm tiÓu thuû lîi...).

4. T¨ng thªm t− liÖu s¶n xuÊt (ph©n bãn, tr©u bß, n«ng cô...). §ã lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn rÊt cÇn ®Ó cñng cè hîp t¸c x· vµ ®¶m

b¶o n©ng cao n¨ng suÊt.

Gi÷ v÷ng nguyªn t¾c tù nguyÖn vµ cïng cã lîi

§Ó gi÷ v÷ng nguyªn t¾c tù nguyÖn vµ cïng cã lîi, th× ph¶i gi¶i

quyÕt ®óng ®¾n nh÷ng vÊn ®Ò nh−:

Tr©u bß vµ n«ng cô lín ph¶i ch¨ng nªn chê mét vµi n¨m sÏ

nhËp vµo hîp t¸c x·.

Chia phÇn cho ruéng ®Êt vµ cho søc lao ®éng thÕ nµo cho

thÝch hîp. X©y dùng tiÒn vèn cho hîp t¸c x· b»ng çch g×.

Mét bé phËn x· viªn nµo ®ã ph¶i ch¨ng cã thÓ dïng mét phÇn

søc lao ®éng cña hä vµo nghÒ phô.

Mçi x· viªn cã thÓ gi÷ l¹i bao nhiªu ®Êt ®Ó tù m×nh hä trång trät.

Thµnh phÇn x· viªn.


51

VÒ thµnh phÇn x· viªn: ë nh÷ng vïng míi x©y dùng hîp t¸c

x·, tr−íc tiªn nªn tæ chøc nh÷ng ng−êi tÝch cùc trong tÇng líp bÇn

n«ng vµ trung n«ng líp d−íi.

Kh«ng nªn miÔn c−ìng l«i kÐo vµo hîp t¸c x· nh÷ng phÇn tö

ch−a tÝch cùc, chê ®Õn khi hä gi¸c ngé h¬n, hä cã høng thó h¬n ®èi

víi hîp t¸c x·, sÏ kÕt n¹p hä vµo. §èi víi hä cÇn ph¶i cã mét thêi

gian tuyªn truyÒn gi¸o dôc, ph¶i bÒn lßng chê hä gi¸c ngé h¬n,

kh«ng nªn lµm tr¸i nguyªn t¾c tù nguyÖn mµ miÔn c−ìng l«i cuèn

hä vµo hîp t¸c x·.

§èi víi trung n«ng líp trªn - cã thÓ nhËn vµo hîp t¸c x· nh÷ng

ng−êi ®· gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa vµ thËt thµ tù nguyÖn xin vµo.

Cßn nh÷ng ng−êi kh¸c th× t¹m thêi h½ng ch−a nªn nhËn vµo hîp

t¸c x·, cµng kh«ng nªn miÔn c−ìng l«i kÐo hä vµo. §Õn khi hä thÊy

®¹i ®a sè n«ng d©n ®· vµo hîp t¸c x· vµ s¶n l−îng cña hîp t¸c x·

ngang víi cña hä hoÆc cao h¬n cña hä, khi hä thÊy r»ng vµo hîp

t¸c x· cã lîi h¬n lµm ¨n riªng lÎ, lóc ®ã hä sÏ quyÕt t©m vµo hîp

t¸c x·.

ThÕ lµ: Tr−íc hÕt ph¶i tuú theo tr×nh ®é gi¸c ngé cña n«ng d©n

mµ chia tõng ®ît tæ chøc nh÷ng bÇn n«ng vµ trung n«ng líp d−íi

(hä chiÕm 60 ®Õn 70% sè ng−êi ë n«ng th«n) vµo hîp t¸c x·. Sau ®ã

míi tæ chøc nh÷ng trung n«ng líp trªn. Lµm nh− vËy sÏ tr¸nh

®−îc nh÷ng sai lÇm mÖnh lÖnh.

Trong vµi n¨m ®Çu, ph¶i kiªn quyÕt kh«ng ®Ó ®Þa chñ cò vµ

phó n«ng vµo hîp t¸c x·. Khi hîp t¸c x· ®· thËt v÷ng vµng, th× cã

thÓ chia tõng nhãm vµ tõng thêi kú nhËn vµo hîp t¸c x· nh÷ng

ng−êi ®· kh«ng bãc lét n÷a, ®· thËt sù lao ®éng, vµ tu©n theo ph¸p

luËt cña ChÝnh phñ. Nh− thÕ ®Ó cho hä tham gia lao ®éng tËp thÓ

vµ tiÕp tôc c¶i t¹o.

60 ®Õn 70% sè ng−êi ë n«ng th«n lµ n«ng d©n nghÌo khã. §Ó

tho¸t khái nghÌo nµn, ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng, hä kh«ng cã con ®−êng

nµo kh¸c lµ con ®−êng chñ nghÜa x· héi.


52

20 ®Õn 30% lµ trung n«ng líp trªn. Hä cßn chê ®îi, cã ng−êi

®ang muèn ®i theo con ®−êng chñ nghÜa t− b¶n. V× gi¸c ngé ch−a

cao, cho nªn còng cã mét sè bÇn n«ng vµ trung n«ng líp d−íi t¹m

thêi cßn lõng chõng; nh−ng so víi trung n«ng líp trªn th× hä dÔ

tiÕp thu chñ nghÜa x· héi h¬n.

C¨n cø vµo b¶n b¸o ço cña ®ång chÝ Mao Tr¹ch §«ng, Héi nghÞ

Trung −¬ng më réng ®· th«ng qua mét b¶n nghÞ quyÕt (th¸ng

10-1955) nhÊn m¹nh mÊy ®iÓm1):

Ph¸t triÓn hîp t¸c hãa n«ng th«n lµ mét cuéc ®Êu tranh gi÷a

hai con ®−êng: N«ng nghiÖp sÏ ph¸t triÓn theo con ®−êng x· héi

chñ nghÜa hay lµ theo con ®−êng t− b¶n chñ nghÜa? TuyÖt ®¹i ®a sè

n«ng d©n ch¾c ch¾n muèn theo con ®−êng x· héi chñ nghÜa ®Ó

tho¸t khái t×nh tr¹ng nghÌo nµn. Con ®−êng x· héi chñ nghÜa lµ

nhiÒu ng−êi ®oµn kÕt vµ tæ chøc nhau l¹i, cïng nhau lao ®éng, lµm

¨n tËp thÓ. Nh− thÕ, míi cã ®ñ lùc l−îng ®Ó chèng l¹i thiªn tai, ®Ó

c¶i tiÕn kü thuËt, n«ng d©n sÏ ®−îc lîi rÊt nhiÒu, rÊt to.

§Ó ®¹t môc ®Ých ®ã, th× ph¶i kh«ng ngõng gi¸o dôc n«ng d©n.

Kh«ng ngõng gi¸o dôc vµ thuyÕt phôc trung n«ng, gióp hä kh¾c

phôc t− t−ëng lõng chõng dao ®éng gi÷a chñ nghÜa x· héi vµ chñ

nghÜa t− b¶n. Trung n«ng lµ b¹n ®ång minh l©u dµi cña giai cÊp

c«ng nh©n vµ cña bÇn n«ng, cho nªn ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ víi

trung n«ng.

Muèn x©y dùng hîp t¸c x· cÇn ph¶i chuÈn bÞ thËt ®Çy ®ñ: X©y

dùng nhiÒu tæ ®æi c«ng, theo nguyªn t¾c tù nguyÖn mµ häp nh÷ng

tæ nhá thµnh nh÷ng liªn tæ to lµm nÒn t¶ng ®Ó tiÕn lªn hîp t¸c x·.

Çc tæ ®æi c«ng vµ çc hîp t¸c x· cÇn ph¶i ®oµn kÕt gióp ®ì nhau.

CÇn ph¶i lùa chän cÈn thËn mét sè çn bé, huÊn luyÖn hä vµ

ph¸i hä vÒ gióp vµo cuéc vËn ®éng hîp t¸c hãa n«ng th«n.

_______________

1) TËp san Häc tËp Trung Quèc (TG).


53

Trong phong trµo hîp t¸c hãa, ph¸t triÓn vµ cñng cè ph¶i kÕt

hîp chÆt chÏ víi nhau. C«ng viÖc Êy l¹i ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi

c«ng viÖc kiÖn toµn chi bé ®¶ng vµ ®oµn thanh niªn ë x·.

Khi ®· thµnh lËp hîp t¸c x·, nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y ph¶i ®−îc

gi¶i quyÕt thËt hîp lý: chia phÇn cho ruéng ®Êt vµ chia phÇn cho

søc lao ®éng thÕ nµo?

X· viªn cã thÓ gi÷ l¹i bao nhiªu ®Êt ®Ó lµm v−ên rau? (lóc ®ã

Trung Quèc ®Þnh tõ 2 ®Õn 5% sè ruéng ®Êt cña x· viªn).

§èi víi tr©u bß, n«ng cô, nghÒ phô, gi¶i quyÕt thÕ nµo?

TiÒn vèn vµ tiÒn tÝch tr÷ cña hîp t¸c x· nªn thÕ nµo cho ®óng møc?

TiÒn chi cho c«ng viÖc v¨n ho¸ x· héi trong hîp t¸c x· (Trung

Quèc ®Þnh 1% tæng sè thu nhËp cña hîp t¸c x·).

Hîp t¸c x· ph¶i cè g¾ng n©ng cao kh«ng ngõng møc s¶n xuÊt.

Nªn thùc hiÖn khÈu hiÖu “CÇn kiÖm ®Ó x©y dùng hîp t¸c x·”.

KhuyÕn khÝch çc x· viªn tiÕt kiÖm, hïn thªm vèn ®Ó ph¸t triÓn

hîp t¸c x· thªm m·i.

Gi¸o dôc x· viªn gi÷ v÷ng kû luËt lao ®éng, chèng l·ng phÝ,

tham «.

§èi víi x· viªn, cÇn lu«n lu«n t¨ng c−êng gi¸o dôc chÝnh trÞ vµ v¨n ho¸; n©ng cao gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa cña mçi x· viªn.

Néi bé ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ, gióp ®ì lÉn nhau; qu¶n lý ph¶i

d©n chñ, ph¶i tæ chøc thi ®ua lao ®éng.

Ng©n hµng Nhµ n−íc, MËu dÞch quèc doanh, Bé N«ng l©m, çc

nhµ m¸y... ph¶i cã tr¸ch nhiÖm gióp ®Èy m¹nh vµ cñng cè phong

trµo hîp t¸c hãa n«ng th«n.

Hîp t¸c hãa lµ mét cuéc ®Êu tranh giai cÊp, mét cuéc ®Êu

tranh gay g¾t gi÷a chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa t− b¶n. V× vËy,

ph¶i lu«n lu«n n©ng cao c¶nh gi¸c, ®Ò phßng bän ph¸ ho¹i.

Çc cÊp l·nh ®¹o ph¶i cã kÕ ho¹ch thiÕt thùc ®Ó thùc hiÖn hîp t¸c hãa tõng ®ît trong c¶ n−íc, trong mçi tØnh, mçi huyÖn vµ mçi

x·. Trung Quèc chia çc ®Þa ph−¬ng lµm ba lo¹i:


54

Lo¹i thø nhÊt: Nh÷ng n¬i tiªn tiÕn, ®Õn mïa Xu©n 1957 th× ®é

70 ®Õn 80% tæng sè n«ng hé sÏ c¨n b¶n thùc hiÖn hîp t¸c x· nöa x· héi chñ nghÜa.

Lo¹i thø hai: §¹i ®a sè ®Þa ph−¬ng kh¸c, th× ®Õn mïa Xu©n

1958 sÏ c¨n b¶n hoµn thµnh hîp t¸c hãa nöa x· héi chñ nghÜa.

Lo¹i thø ba: Lµ nh÷ng vïng biªn giíi th× sÏ dÇn dÇn lµm sau.

§¶ng uû çc cÊp ph¶i tæ chøc mét vµi hîp t¸c x· lo¹i cao lµm

thÝ ®iÓm ®Ó rót kinh nghiÖm. Vµ ph¶i cã kÕ ho¹ch ®Çy ®ñ, ®Ó ph¸t

triÓn tõng b−íc vµ tõng nhãm çc hîp t¸c x· cÊp thÊp lªn hîp t¸c

x· cÊp cao. Khi lµm kÕ ho¹ch, çc chi bé vµ çc huyÖn uû ph¶i ®Æt träng

t©m vµo viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. Ph¶i n¾m v÷ng t×nh h×nh giai

cÊp ë n«ng th«n vµ tr×nh ®é gi¸c ngé cña n«ng d©n, ph¶i båi d−ìng

cèt çn tèt. Nh− thÕ ®Ó ng¨n ngõa bÖnh c−ìng bøc, mÖnh lÖnh.

Çn bé l·nh ®¹o ph¶i häc hái quÇn chóng, ®Ó hiÓu râ t×nh

h×nh, tæng kÕt kinh nghiÖm, ph¸t huy tÝnh tÝch cùc vµ s¸ng t¹o cña

quÇn chóng. Ph¶i hÕt søc tr¸nh chñ quan, miÔn c−ìng, nãng véi.

B¶n nghÞ quyÕt kÕt luËn: NÕu çn bé “kh«ng biÕt mµ kh«ng

chÞu häc, ra mÖnh lÖnh lung tung, khi th× ®i qu¸ chËm, khi th× ®i

qu¸ nhanh - nh− thÕ ®Òu lµ tr¸i víi quy luËt cña thùc tÕ ph¸t triÓn; nh− thÕ lµ chñ quan, chø kh«ng ph¶i lµ chñ nghÜa M¸c.

NÕu kh«ng chèng chñ nghÜa chñ quan, th× kh«ng thÓ l·nh ®¹o

®óng ®¾n.

L·nh ®¹o ph¶i t«n träng vµ ph¸t huy ý chÝ tÝch cùc vµ tinh

thÇn s¸ng t¹o cña quÇn chóng, b¶o vÖ sù sinh tr−ëng cña lùc l−îng

míi. Khi sù vËt míi trong x· héi võa sinh ra, nÕu kh«ng ra søc

gióp ®ì, mµ l¹i ng¨n trë vµ ®¶ kÝch nã, hoÆc khi sù vËt míi ch−a

chÝn muåi, nÕu kh«ng dïng ph−¬ng ph¸p ®óng ®¾n ®Ó gióp nã nÈy

në, mµ l¹i dïng nh÷ng biÖn ph¸p nãng véi ®Ó miÔn c−ìng thóc ®Èy

nã - nh− thÕ lµ lµm háng nh÷ng mÇm mèng míi, nh− thÕ ®Òu lµ chñ nghÜa c¬ héi, chø kh«ng ph¶i chñ nghÜa M¸c. Kh«ng chèng chñ

nghÜa c¬ héi th× kh«ng l·nh ®¹o ®−îc.


55

Hîp t¸c hãa nh»m ®−a 110 triÖu n«ng hé tõ chç lµm ¨n riªng

lÎ ®Õn chç lµm ¨n tËp thÓ, vµ tiÕn ®Õn hoµn thµnh c¶i çch kü

thuËt n«ng nghiÖp; nh»m tiªu diÖt chÕ ®é bãc lét cßn sãt l¹i, tøc lµ

chÕ ®é t− b¶n, ®Ó x©y dùng chÕ ®é x· héi chñ nghÜa. ViÖc to lín Êy

quan hÖ ®Õn ®êi sèng cña hµng tr¨m triÖu con ng−êi, nhÊt ®Þnh sÏ

cã khã kh¨n. Tr−íc sù khã kh¨n, nh÷ng ng−êi ph¹m chñ nghÜa chñ

quan vµ chñ nghÜa c¬ héi thiÕu ®Çu ãc s¸ng suèt vµ thiÕu n¨ng lùc

kh¾c phôc khã kh¨n, v× hä kh«ng biÕt dùa vµo quÇn chóng vµ dùa

vµo §¶ng, hoÆc lµ hä kh«ng tin vµo quÇn chóng, vµ kh«ng tin vµo

§¶ng. Nh−ng §¶ng lµ mét ®¶ng ®· tr¶i qua nhiÒu thö th¸ch, lµ mét ®¶ng M¸c - Lªnin liªn hÖ rÊt chÆt chÏ víi quÇn chóng. H¬n 30

n¨m nay, trong c«ng cuéc çch m¹ng, §¶ng ®· tr¶i qua nhiÒu sãng

giã gay go, gÆp nhiÒu khã kh¨n nghiªm träng; v× §¶ng cïng quÇn

chóng ®oµn kÕt thµnh mét khèi, cho nªn ®· v−ît qua tÊt c¶ mäi

khã kh¨n, mµ l·nh ®¹o nh©n d©n lµm çch m¹ng th¾ng lîi.

X©y dùng chñ nghÜa x· héi lµ sù nghiÖp cña hµng triÖu con

ng−êi. ViÖc ®−a n−íc nhµ ®Õn c«ng nghiÖp hãa, viÖc hîp t¸c hãa

n«ng nghiÖp, vµ mäi viÖc kh¸c, chóng ta ®Òu ph¶i ph¸t huy tÝnh

tÝch cùc vµ tÝnh s¸ng t¹o cña quÇn chóng, n¾m v÷ng thùc tÕ, chí

nãng véi, chí kiªu c¨ng. Héi nghÞ Trung −¬ng tin r»ng: “Lµm ®−îc nh− vËy, th× chóng ta nhÊt ®Þnh kh¾c phôc ®−îc mäi khã kh¨n, vµ

tiÕp tôc giµnh ®−îc nh÷ng th¾ng lîi míi vµ to lín”.

§ång chÝ TrÇn B¸ §¹t (Uû viªn Trung −¬ng, lµ mét trong

nh÷ng ®ång chÝ phô tr¸ch trong Bé C«ng t¸c n«ng th«n ë Trung

−¬ng) ®· v©ng lÖnh Bé ChÝnh trÞ, gi¶i thÝch thªm b¶n nghÞ quyÕt

cña Trung −¬ng. §ång chÝ TrÇn nãi ®¹i ý nh− sau:

X©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa lµ bao

gåm tÊt c¶ çc ngµnh kinh tÕ cña quèc d©n. NÕu kh«ng tranh thñ

500 triÖu n«ng d©n tham gia x©y dùng chñ nghÜa x· héi b»ng çch

hîp t¸c hãa, th× chñ nghÜa x· héi kh«ng thÓ th¾ng. NÕu chñ nghÜa x· héi kh«ng giµnh lÊy mÆt trËn n«ng th«n, th×

tÊt nhiªn chñ nghÜa t− b¶n sÏ chiÕm lÜnh mÆt trËn Êy. Kh«ng thÓ


56

nãi: Kh«ng ®i theo con ®−êng t− b¶n chñ nghÜa, còng kh«ng ®i theo

con ®−êng x· héi chñ nghÜa.

Kinh nghiÖm thùc tÕ ®· chøng tá r»ng: Nh÷ng vïng mµ phong

trµo hîp t¸c hãa ph¸t triÓn, th× kinh tÕ cña bÇn n«ng ngµy cµng

ph¸t ®¹t thªm, giai cÊp ph©n ho¸ Ýt, vÊn ®Ò l−¬ng thùc ®−îc gi¶i

quyÕt tèt, n«ng th«n trë nªn no Êm t−¬i vui.

Tr¸i l¹i, nh÷ng vïng mµ tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· kÐm, th× ®Þa

chñ cò, phó n«ng vµ bän ph¶n ®éng lîi dông t×nh tr¹ng l¹c hËu Êy

®Ó ho¹t ®éng.

Hîp t¸c hãa lµ mét lùc l−îng míi. BÊt kú lùc l−îng míi nµo

còng gÆp sù chèng ®èi cña lùc l−îng cò, cña lùc l−îng b¶o thñ. §Ó

®¸nh th¾ng lùc l−îng cò, th× cÇn ph¶i ra søc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc

cña quÇn chóng n«ng d©n theo chñ nghÜa x· héi; ®ång thêi ph¶i ra

søc c¶i t¹o vµ kh¾c phôc tÝnh l¹c hËu cña mét sè n«ng d©n. V«

luËn thÕ nµo, kh«ng ai ng¨n c¶n ®−îc mét lùc l−îng míi, chung

quy lùc l−îng míi nhÊt ®Þnh th¾ng.

Khi ®· cã ph−¬ng ch©m råi, ®iÒu chñ chèt lµ ph¶i cã biÖn ph¸p

®Çy ®ñ.

Ph¶i gi¸o dôc çn bé biÕt ph©n tÝch t×nh h×nh cô thÓ, theo ®iÒu

kiÖn kh¸c nhau cña mçi n¬i kh¸c nhau, mµ quy ®Þnh nhiÖm vô vµ

ph−¬ng ph¸p c«ng t¸c cho ®óng víi n¬i ®ã vµ lóc ®ã.

Çc c¬ quan l·nh ®¹o cña §¶ng cÇn ph¶i ®−a hÕt tinh thÇn chñ

®éng, tÝch cùc, phÊn khëi, vui vÎ mµ n¾m chÆt lÊy sù l·nh ®¹o

trong tay m×nh.

Ph¶i hÕt søc chó ý chÊt l−îng cña mçi hîp t¸c x·.

KÕ ho¹ch hîp t¸c hãa ph¶i g¾n chÆt víi kÕ ho¹ch t¨ng gia s¶n

xuÊt, nh»m lµm cho thu ho¹ch cña x· viªn ®−îc n©ng cao, viÖc s¶n

xuÊt ®−îc më mang. Khi tæ chøc hîp t¸c x· th× ph¶i chuÈn bÞ ngay

kÕ ho¹ch t¨ng gia s¶n xuÊt. §ång thêi, cÇn ph¶i c¨n cø vµo ®iÒu

kiÖn thùc tÕ cña mçi n¬i mµ nªu lªn môc tiªu x©y dùng l©u dµi cho

n«ng d©n nh×n thÊy mµ phÊn ®Êu.


57

CÇn ph¶i thÊy tr−íc vµ thÊy râ mäi khã kh¨n, ®Ó chuÈn bÞ

kh¾c phôc khã kh¨n chø kh«ng ph¶i ®Ó trèn tr¸nh khã kh¨n, cµng

kh«ng nªn thÊy khã kh¨n mµ hoang mang, chïn b−íc. Ph¶i tin

ch¾c r»ng §¶ng cã thÓ l·nh ®¹o nh©n d©n v−ît ®−îc mäi khã kh¨n,

®i ®Õn th¾ng lîi.

*

* *

Th¶o luËn nghÞ quyÕt cña Trung −¬ng, ®ång chÝ L©m Minh, BÝ

th− §¶ng uû Cao Ch©u (tØnh S¬n §«ng) nãi:

§Ó x©y dùng tèt hîp t¸c x·, çn bé ph¶i kiªn quyÕt ®i ®óng

®−êng lèi giai cÊp ë n«ng th«n; ph¶i dùa h¼n vµo bÇn n«ng th× míi

cñng cè ®−îc sù ®oµn kÕt chÆt chÏ víi trung n«ng, vµ ng¨n ngõa

®−îc bän ®Þa chñ cò, phó n«ng vµ bän ph¶n ®éng.

Cho r»ng bÇn n«ng th−êng l−êi biÕng, kh«ng cã kinh nghiÖm

s¶n xuÊt, kh«ng biÕt qu¶n lý; cho r»ng bÇn n«ng kh«ng cã tr©u bß

vµ n«ng cô, nÕu hä tham gia hîp t¸c x· th× sÏ ¶nh h−ëng ®Õn s¶n

xuÊt; cho r»ng hiÖn giê bÇn n«ng kh«ng h¨ng h¸i nh− håi c¶i çch

ruéng ®Êt - nh− vËy lµ lÇm to.

V× sî ¶nh h−ëng ®Õn thu ho¹ch mµ kh«ng nhËn nh÷ng ng−êi

n«ng d©n go¸ bôa c« ®¬n vµo hîp t¸c x·, nh− vËy lµ sai lÇm. NÕu

khÐo ph©n c«ng, giao cho n«ng d©n giµ yÕu nh÷ng c«ng viÖc nhÑ,

hä cã thÓ lµm ®−îc, vµ chiÕu cè ®Õn hä; nÕu mçi n¨m hä cã thÓ lµm

b»ng bèn n¨m m−¬i ngµy c«ng, vµ mçi ngµy c«ng ®−îc ®é m−¬i c©n

l−¬ng thùc, nh− thÕ th× gi¶i quyÕt ®−îc khã kh¨n cho hä.

§ång chÝ L©m Minh nªu mÊy thÝ dô cô thÓ nh− sau:

- Hîp t¸c x· “¸i Quèc” cã 16 hé. Trong sè ®ã cã ba hé tr−íc kia

ph¶i ®i ¨n xin, 12 hé th−êng ph¶i xin cøu tÕ, chØ mét hé trung

n«ng cã mét con bß, thÕ mµ v× tæ chøc khÐo, sau hai n¨m tÊt c¶ 16

hé ®Òu thõa l−¬ng thùc.

- ë Cao Ch©u cã 19 hîp t¸c x· trong ®ã trung n«ng chiÕm −u

thÕ. Nh÷ng hîp t¸c x· nµy cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò: x· viªn tù t− tù lîi,


58

th−êng lôc ®ôc vµ ®ßi ra khái hîp t¸c x·, kh«ng lµm theo kÕ

ho¹ch Nhµ n−íc, kh«ng lµm ®óng kÕ ho¹ch thu mua, khai gian

s¶n l−îng, kh«ng nghe lêi l·nh ®¹o, kh«ng c¶i tiÕn kü thuËt; ®Êt

ruéng tèt vµ tr©u bß nhiÒu, nh−ng s¶n xuÊt vÉn kh«ng tréi. §¶ng

võa ra søc gi¸o dôc, võa ®−a ra khái §¶ng nh÷ng ®¶ng viªn vµ

çn bé trung n«ng kh«ng chÞu söa ch÷a, võa ra søc båi d−ìng

nh÷ng ng−êi tÝch cùc trong ®¸m bÇn n«ng vµ trung n«ng líp d−íi,

råi ®−a nh÷ng phÇn tö tèt nhÊt vµo §¶ng ®Ó cñng cè lùc l−îng

míi cña §¶ng. C«ng t¸c gi¸o dôc vµ chØnh ®èn Êy ®· thu ®−îc kÕt

qu¶ rÊt tèt.

VÒ hîp t¸c hãa, çn bé x· ph¶i cã kÕ ho¹ch rÊt cô thÓ, ®−a ra

cho quÇn chóng bµn b¹c vµ ®ång ý. §èi víi bÇn n«ng vµ trung n«ng

líp d−íi, cÇn ph¶i ra søc ph¸t ®éng t− t−ëng cña hä. §èi víi trung

n«ng líp trªn, ph¶i nh¾c ®i nh¾c l¹i chÝnh s¸ch tù nguyÖn vµ ®Òu

cã lîi, ®Ó hä khái sî bÞ c−ìng Ðp vµo hîp t¸c x· ¶nh h−ëng ®Õn s¶n

xuÊt. X· nµo lµm ®óng nh− vËy, th× kÕt qu¶ rÊt tèt. X· nµo lµm

qua loa, th× thÊt b¹i. Mét thÝ dô: X· Thµnh Tö chØ tuyªn bè chung

chung tr−íc ®¹i héi quÇn chóng r»ng n¨m nay 50% n«ng hé trong

x· sÏ hîp t¸c hãa. Ngay h«m sau, cã chÝn hé trung n«ng líp trªn

®−a tr©u ®i b¸n. Sau ph¶i gi¶i thÝch m·i, hä míi yªn t©m s¶n xuÊt.

§¶ng uû Cao Ch©u cã nh÷ng tiÓu tæ chuyªn m«n ®i kiÓm tra,

®Ó ®¶m b¶o thµnh phÇn l·nh ®¹o ®Òu lµ nh÷ng ng−êi tÝch cùc

trong ®¶ng viªn, bÇn n«ng vµ trung n«ng líp d−íi. §èi víi nh÷ng

hîp t¸c x· mµ trung n«ng chiÕm −u thÕ trong l·nh ®¹o, th× §¶ng

uû dïng hai çch:

1. Khi chØnh ®èn §¶ng vµ chØnh ®èn hîp t¸c x· th× båi d−ìng

bÇn n«ng lµm cèt çn; chê ®Õn ®iÒu kiÖn ®· chÝn muåi th× bÇu l¹i

ban l·nh ®¹o.

2. NhËp hîp t¸c x· nä víi mét hîp t¸c x· do ®¶ng viªn, ®oµn

viªn vµ bÇn n«ng n¾m −u thÕ trong l·nh ®¹o trong khi hîp nhÊt,

th× thay ®æi ®−îc −u thÕ l·nh ®¹o cña trung n«ng.


59

Mét kinh nghiÖm n÷a cña huyÖn Hy Thuû:

§Çu n¨m 1952, c¶ huyÖn míi cã mét hîp t¸c x·.

§Çu n¨m 1953, thªm hai hîp t¸c x· n÷a.

Cuèi n¨m 1953, thªm 97 hîp t¸c x·.

§Çu n¨m 1954 sè hîp t¸c x· lªn ®Õn 100 hîp t¸c x·.

Do §¶ng l·nh ®¹o mét çch toµn diÖn, viÖc gi¸o dôc chñ nghÜa

x· héi tiÕn hµnh mét çch tÝch cùc, çc hîp t¸c x· thÝ ®iÓm tæ chøc

tèt vµ lµm ¨n thÞnh v−îng, quÇn chóng n«ng d©n thÊy râ tiÒn ®å

t−¬i s¸ng cña m×nh, cho nªn mïa Thu n¨m 1954, lªn ®Õn 867 hîp

t¸c x·.

Theo kinh nghiÖm Hy Thuû, th× çch giao kho¸n, kho¸n c«ng

viÖc, kho¸n chÊt l−îng vµ kho¸n s¶n xuÊt lµ ph−¬ng ph¸p tèt ®Ó

khuyÕn khÝch x· viªn t¨ng gia s¶n xuÊt.

CÊp l·nh ®¹o lu«n lu«n n©ng cao tinh thÇn x· héi chñ nghÜa,

lµm cho x· viªn thÊm nhuÇn r»ng t¨ng gia s¶n xuÊt kh«ng nh÷ng

v× lîi Ých riªng cña m×nh, cña x· m×nh, mµ còng v× lîi Ých chung

cña Nhµ n−íc. Nhê vËy, x· viªn rÊt h¨ng h¸i. KÕ ho¹ch s¶n xuÊt

cña hîp t¸c x· ®· kÕt hîp chÆt chÏ víi kÕ ho¹ch cña Nhµ n−íc.

Khi thu mua l−¬ng thùc, b×nh qu©n mçi hé x· viªn ®· b¸n cho

Nhµ n−íc 610 kil« thãc, mµ mçi hé n«ng d©n riªng lÎ chØ b¸n

®−îc 410 kil«.

Çch tèt nhÊt ®Ó tuyªn truyÒn vµ ®Èy m¹nh phong trµo hîp

t¸c hãa, lµ ph¶i x©y dùng hîp t¸c x· thÝ ®iÓm cho thËt tèt, thËt

v÷ng; çc hîp t¸c x· gióp ®ì n«ng d©n ngoµi x· s¶n xuÊt, chèng

thiªn tai, c¶i tiÕn kü thuËt... Lµm nh− thÕ, quÇn chóng n«ng d©n

bªn ngoµi tù tr«ng thÊy tÝnh chÊt tèt ®Ñp cña hîp t¸c x·, vµ hä sÏ

h¨ng h¸i tù nguyÖn vµo hîp t¸c x·. ThÝ dô: N¨m 1954 ë x· Minh

Thiªn, 2 phÇn 3 ruéng bÞ n−íc ngËp b¶y lÇn; mçi lÇn bÞ ngËp, hîp

t¸c x· l¹i tËp trung lùc l−îng cÊy l¹i. KÕt qu¶ ®· biÕn n¨m tai häa

thµnh n¨m ®−îc mïa. ViÖc ®ã lµm cho toµn d©n trong huyÖn phÊn

khëi vµ cµng tin t−ëng hîp t¸c x·.


60

Mét viÖc n÷a: Mçi vô, §¶ng uû huyÖn tæ chøc ba lÇn so s¸nh:

so s¸nh m¹, so s¸nh lóa, so s¸nh thãc thu ho¹ch. Mçi lÇn so s¸nh,

n«ng d©n ®Òu thÊy hîp t¸c x· cã m¹ xanh h¬n, lóa tèt h¬n, thãc

nhiÒu h¬n cña n«ng d©n riªng lÎ. §ã lµ çch lÊy thùc tÕ mµ gi¸o

dôc vµ tuyªn truyÒn, kÕt qu¶ rÊt tèt.

Hîp t¸c x· v÷ng ch¾c l¹i thóc ®Èy tæ ®æi c«ng ph¸t triÓn. Mïa

Thu 1954 hîp t¸c x· t¨ng ®Õn 867 çi, tæ ®æi c«ng còng t¨ng ®Õn

12.800 çi, trong sè ®ã 60% lµ tæ ®æi c«ng th−êng xuyªn. Cuèi n¨m

Êy, nhiÒu tæ ®æi c«ng nhá ®· tù ®éng hîp l¹i thµnh liªn tæ, vµ thi

®ua t¨ng gia s¶n xuÊt tèt ®Ó ®−îc tiÕn lªn hîp t¸c x·. §Ó ®Èy m¹nh hîp t¸c hãa mét çch võa khÈn tr−¬ng, võa ch¾c

ch¾n, ph¶i lµm ®óng ba ®iÒu: bÝ th− chi bé ph¶i ra tay l·nh ®¹o,

dùa vµo chi bé, toµn §¶ng ra søc lµm.

Lóc ®Çu cã gÆp mét sè khã kh¨n. ThÝ dô:

- Lµm thÕ nµo ®Ó kÕt hîp nh÷ng c«ng t¸c kh¸c víi c«ng t¸c hîp

t¸c hãa.

- V× thiÕu kinh nghiÖm cho nªn trong viÖc hîp t¸c hãa khi n¾m

®−îc ®iÓm th× kh«ng n¾m ®−îc diÖn, khi n¾m ®−îc diÖn l¹i quªn

mÊt ®iÓm...

Çch gi¶i quyÕt khã kh¨n lµ: Çc cÊp ñy §¶ng ph¶i ®i s©u vµ n¾m chÆt träng ®iÓm (lµng träng ®iÓm vµ hîp t¸c x· träng ®iÓm),

x©y dùng träng ®iÓm cho thËt tèt, råi rót kinh nghiÖm vµ kÞp thêi

phæ biÕn cho nh÷ng n¬i kh¸c. N¾m träng ®iÓm vµ ra søc gióp

nh÷ng n¬i l¹c hËu, th× nh÷ng n¬i trung gian sÏ theo ®µ tiÕn lªn.

S¾p xÕp mét çch hîp lý çc c«ng t¸c kh¸c víi c«ng t¸c cña hîp

t¸c x·, khiÕn cho c«ng t¸c trong hîp t¸c x· lµm ®Çu tµu cho c«ng

t¸c quÇn chóng ngoµi hîp t¸c x·.

HuyÖn ñy ph¶i th−êng ®i kiÓm tra khai héi t¹i chç, gióp çn bé

tr«ng thÊy vÊn ®Ò, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, gióp hä c¶i tiÕn çch l·nh ®¹o.

X©y dùng l−íi hîp t¸c x· vµ l−íi tæ ®æi c«ng, ®Þnh kú khai héi chung víi hä ®Ó trao ®æi kinh nghiÖm, ®Æt møc thi ®ua vµ gióp ®ì

lÉn nhau.


61

Çch lµm nh− vËy ®· thu ®−îc kÕt qu¶ rÊt tèt.

T¹m kÕt luËn: Nh÷ng kinh nghiÖm trªn ®©y cho chóng ta thÊy r»ng:

- Phong trµo hîp t¸c hãa ë Trung Quèc do §¶ng l·nh ®¹o mét çch rÊt chÆt chÏ tõ trung −¬ng ®Õn çc tØnh, çc huyÖn, çc x·.

Çc chi bé, bÝ th− chi bé, §¶ng ñy çc cÊp ®Òu dèc søc vµo c«ng viÖc

hîp t¸c hãa.

- Hîp t¸c hãa tiÕn b−íc mét çch rÊt khÈn tr−¬ng vµ rÊt thËn

träng, vµ tïy t×nh h×nh thùc tÕ tõng n¬i, tõng lóc mµ uèn n¾n

chÝnh s¸ch cho thËt ®óng.

Mçi n¨m çc x·, çc huyÖn, çc tØnh ®Òu ph¶i cã kÕ ho¹ch cô

thÓ vÒ viÖc ph¸t triÓn tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·. Mçi ®ît ph¸t triÓn

ph¶i kiÓm tra vµ chØnh ®èn mÊy lÇn ®Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng cña tæ

®æi c«ng vµ hîp t¸c x·.

- Lu«n lu«n gi÷ v÷ng nguyªn t¾c tù nguyÖn tù gi¸c: chèng quan

liªu, mÖnh lÖnh, chñ quan.

Lu«n lu«n ®i ®óng ®−êng lèi giai cÊp cña §¶ng ë n«ng th«n:

dùa h¼n vµo bÇn n«ng, ®oµn kÕt chÆt chÏ víi trung n«ng.

- Chèng nãng véi - tham con sè cho nhiÒu mµ kh«ng hÕt søc

chó träng chÊt l−îng. Chèng b¶o thñ - khi çc ®iÒu kiÖn ®· ®Çy ®ñ,

nh−ng rôt rÌ kh«ng d¸m ph¸t triÓn thªm.

- Ra søc båi d−ìng çn bé chÝnh trÞ vµ çn bé qu¶n lý cho tæ ®æi

c«ng vµ hîp t¸c x·.

Ra søc gióp ®ì tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· vÒ viÖc t¨ng gia s¶n

xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm, ®Ó hä cã thÓ s¶n xuÊt mçi mïa cµng tèt

h¬n, nhiÒu h¬n vµ sinh ho¹t cña x· viªn ngµy cµng c¶i thiÖn thªm.

Song song víi b−íc tiÕn cña phong trµo hîp t¸c hãa, ph¶i ®éng

viªn n«ng d©n c¶i tiÕn kü thuËt (lµm nhiÒu thñy lîi, dïng nhiÒu

ph©n bãn, v.v.).

§iÒu quan träng nhÊt, lµ ra søc ®Èy m¹nh vµ réng kh¾p viÖc

gi¸o dôc chñ nghÜa x· héi, lµm cho çn bé vµ quÇn chóng n«ng


62

d©n, lµm cho mäi ng−êi thÊy râ con ®−êng t− b¶n chñ nghÜa lµ con

®−êng bÕ t¾c, con ®−êng x· héi chñ nghÜa lµ con ®−êng vÎ vang.

D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, mäi ng−êi ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ ®Ó

v−ît mäi khã kh¨n, ra søc ph¸t triÓn hîp t¸c hãa.

Nãi tãm l¹i, nhê chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña §¶ng, cho nªn tuy

Trung −¬ng “dù ®Þnh trong 18 n¨m c¨n b¶n hoµn thµnh hîp t¸c

ho¸”1), vµ “®Õn 1960, nöa sè n«ng hé cßn l¹i ch−a tæ chøc sÏ hoµn

thµnh c¶i t¹o nöa x· héi chñ nghÜa” (b¸o ço cña ®ång chÝ Mao Tr¹ch §«ng, th¸ng 7-1955), nh−ng ®Õn mïa Thu 1957 th× hîp t¸c

hãa ®· hoµn thµnh trong c¶ n−íc, vµ §¶ng ®· më mét ®ît gi¸o dôc

chñ nghÜa x· héi réng kh¾p ë n«ng th«n.

Th¸ng 4-1958, çc hîp t¸c x· ë tØnh Hµ Nam ®· b¾t ®Çu tiÕn

lªn c«ng x· nh©n d©n. Th¸ng 9 n¨m nay, c«ng x· nh©n d©n ®· lan réng kh¾p c¶ n−íc.

Nh− vËy lµ: KÕ ho¹ch th× rÊt cÈn thËn, tiÕn hµnh th× rÊt khÈn

tr−¬ng, kÕt qu¶ ®· rÊt tèt ®Ñp.

Nh©n ®©y, t«i xin nªu mét chuyÖn kiÓu mÉu ë ViÖt Nam ta:

Lµng §ång T©m (huyÖn ChÝ Linh, tØnh H¶i D−¬ng) tr−íc ®©y lµ mét lµng nghÌo khæ, ®Êt xÊu, nay ®ang tiÕn lªn thµnh mét hîp t¸c

x· lo¹i cao; vµ anh TÇm tr−íc ®©y lµ mét ng−êi nhiÒu th¾c m¾c,

nay ®· trë nªn mét x· viªn tÝch cùc h¨ng h¸i2).

Lµng §ång T©m cã 27 hé, tr−íc ®©y ®Òu lµ t¸ ®iÒn bÞ ®Þa chñ

L−îc bãc lét tµn tÖ. Trong thêi kú kh¸ng chiÕn, lµng bÞ thùc d©n

Ph¸p v©y vµo vïng ®ai tr¾ng: d©n lµng bÞ giÆc dån ®i n¬i kh¸c.

Trong c¶i çch ruéng ®Êt, mçi ng−êi ®−îc chia h¬n hai sµo. TÊt

c¶ 27 gia ®×nh lËp thµnh bèn tæ ®æi c«ng, céng tÊt c¶ chØ cã 7 çi

cµy, 7 çi bõa, 7 con tr©u vµ mét sè gµ, vÞt, lîn.

Vô mïa 1957, c¶ 27 hé gÆt ®−îc 20 tÊn thãc. Th¸ng 5-1958, bèn tæ ®æi c«ng nhËp l¹i thµnh hîp t¸c x· vµ ®· s¾m thªm ®−îc 11

_______________

1) 18 n¨m: TÝnh tõ 1949 ®Õn 1966 (TG). 2) TrÝch b¸o ço cña V.N.T.T.X. ghi lêi anh TÇm (TG).


63

cµy “51”, 4 bõa NghÖ An, 4 con tr©u, 1 chiÕc thuyÒn. Ngoµi ra cßn

ph¸t triÓn m−êi mÉu ao nu«i h¬n s¸u v¹n con ç, ç b¸n ®−îc bèn

triÖu r−ëi ®ång, lµm ®−îc 16 gian chuång nu«i 33 con lîn (mçi nhµ

cßn nu«i riªng 2 con).

Vô mïa n¨m nay, c¶ lµng gÆt ®−îc 36 tÊn thãc, tÝnh c¶ tiÒn

b¸n ç n÷a th× ®−îc 59 tÊn thãc. Chia b×nh qu©n mçi ng−êi ®−îc

h¬n 536 kil« thãc.

Riªng vÒ c«ng lao ®éng, nhiÒu nhµ ®· thu h¬n n¨m ngo¸i. ThÝ dô:

Nhµ cô BÝch, vô nµy ®−îc 628 kil«, n¨m ngo¸i chØ ®−îc 140 kil«.

Nhµ anh TiÕp, vô nµy ®−îc 662 kil«, n¨m ngo¸i chØ ®−îc 225 kil«. Nhµ anh TÇm, vô nµy ®−îc 644 kil«, n¨m ngo¸i chØ ®−îc 262 kil«.

Nhµ «ng §ç vô nµy ®−îc 1.486 kil«.

Nhµ «ng Thuyªn, vô nµy ®−îc 2.205 kil«.

Nhµ «ng Lîi tÝnh ra sôt mÊt hai t¹. Nh−ng thËt sù lµ t¨ng t¸m

t¹ r−ìi. C©u chuyÖn lµ thÕ nµy: «ng Lîi nhµ neo ng−êi, cã con

män. N¨m ngo¸i, mäi viÖc cµy cÊy ®Òu do tæ ®æi c«ng lµm, ®Õn vô

gÆt, «ng Lîi ph¶i tr¶ c«ng cho bµ con trong tæ hÕt c¶ thãc. N¨m

nay, nhê cã hîp t¸c x·, cã nhµ gi÷ trÎ, ph©n c«ng hîp lý h¬n, vî

chång «ng Lîi ®Òu lao ®éng ®−îc. Vô mïa gÆt xong, «ng Lîi ®−îc

chia t¸m t¹ r−ìi lµ cña «ng ta c¶, kh«ng ph¶i tr¶ cho ai ®ång nµo. Anh TÇm kÕt luËn: “Nay vî chång t«i rÊt phÊn khëi, khã kh¨n

mÊy còng v−ît ®−îc, ra søc thi ®ua, lµm ngµy lµm ®ªm. Tõ nay

chóng t«i sèng chÕt kh«ng rêi hîp t¸c x·, kiªn quyÕt suèt ®êi ®i

theo con ®−êng hîp t¸c hãa cña §¶ng lµ con ®−êng Êm no, h¹nh

phóc cña n«ng d©n chóng t«i”.

Nh÷ng lêi méc m¹c mµ rÊt ch©n thµnh cña anh TÇm vµ sù tiÕn

bé kh«ng ngõng cña Hîp t¸c x· §ång T©m còng lµ mét kinh

nghiÖm quý b¸u cho çn bé vµ ®ång bµo n«ng d©n ta trong c«ng

viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·.

64

LêI CHµO MõNG §¹I HéI LÇN THø XXI §¶NG CéNG S¶N LI£N X¤

Th−a çc ®ång chÝ th©n mÕn,

Thay mÆt Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng ViÖt

Nam, chóng t«i xin göi ®Õn Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Liªn X«, tÊt c¶ çc ®ång chÝ ®¹i biÓu trong §¹i héi lÇn thø XXI vµ toµn thÓ

®¶ng viªn §¶ng Céng s¶n Liªn X«, lêi chµo mõng anh em nhiÖt liÖt

nhÊt vµ kÝnh chóc §¹i héi thµnh c«ng rùc rì.

Chóng t«i rÊt sung s−íng ®−îc tham dù §¹i héi lÇn thø XXI

cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«. §¹i héi lÇn nµy ®¸nh dÊu mét thêi kú

ph¸t triÓn míi cña Liªn X«, thêi kú cao trµo x©y dùng chñ nghÜa

céng s¶n.

Gi÷a lóc trªn thÕ giíi, chñ nghÜa ®Õ quèc ®ang l©m vµo mét

cuéc khñng ho¶ng trÇm träng vµ hÖ thèng chñ nghÜa thùc d©n

®ang tan r·, chñ nghÜa x· héi ®ang kh«ng ngõng lín m¹nh vµ cñng cè th× Liªn X« b−íc vµo thùc hiÖn kÕ ho¹ch b¶y n¨m, viÖc ®ã

cµng chøng tá hïng hån tÝnh chÊt −u viÖt cña chÕ ®é x· héi chñ

nghÜa vµ chÝnh s¸ch hoµ b×nh cña Liªn X«.

Trong nh÷ng n¨m võa qua, thùc hiÖn nh÷ng nghÞ quyÕt lÞch sö

cña §¹i héi lÇn thø XX cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«, víi mét nhiÖt

t×nh s©u s¾c vµ tinh thÇn lao ®éng quªn m×nh, nh©n d©n Liªn X«

®· ph¸t huy mäi kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña m×nh vµ ®· giµnh ®−îc

nh÷ng th¾ng lîi míi cã ý nghÜa lÞch sö trong c«ng nghiÖp, n«ng

nghiÖp, v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt vµ n©ng cao kh«ng ngõng møc

lêi chµo mõng ®¹i héi lÇn thø XXI...

65

sèng cña m×nh. ViÖc Liªn X« x©y dùng nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö

®Çu tiªn, nh÷ng thµnh tùu to lín vÒ viÖc dïng n¨ng l−îng nguyªn

tö trong c«ng cuéc hoµ b×nh, viÖc phãng nh÷ng vÖ tinh nh©n t¹o

®Çu tiªn cña tr¸i ®Êt vµ míi ®©y viÖc phãng hµnh tinh nh©n t¹o

®Çu tiªn cña mÆt trêi ®· më ®Çu mét thêi ®¹i míi trong lÞch sö loµi

ng−êi, thêi ®¹i loµi ng−êi lµm chñ vò trô.

Trªn c¬ së nh÷ng thµnh c«ng vÜ ®¹i trong tÊt c¶ mäi ngµnh kinh

tÕ quèc d©n, kÕ ho¹ch 7 n¨m ®−îc thùc hiÖn sÏ ®−a nÒn kinh tÕ x·

héi chñ nghÜa tiÕn nh÷ng b−íc nh¶y vät míi ®Æt c¬ së vËt chÊt vµ kü

thuËt cho chñ nghÜa céng s¶n ë Liªn X«, ®ång thêi sÏ t¨ng c−êng h¬n n÷a lùc l−îng cña phe x· héi chñ nghÜa. §ã lµ mét ®¶m b¶o

ch¾c ch¾n cho sù nghiÖp b¶o vÖ hoµ b×nh l©u dµi trªn thÕ giíi.

Víi mét c¶m t×nh nång nµn vµ s©u s¾c, nh©n d©n ViÖt Nam

theo dâi sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n cña nh©n d©n

Liªn X« vµ v« cïng phÊn khëi tr−íc nh÷ng thµnh c«ng rùc rì mµ

nh©n d©n Liªn X« ®¹t ®−îc. Nh©n d©n ViÖt Nam coi nh÷ng thµnh

c«ng ®ã nh− thµnh c«ng cña chÝnh m×nh.

Sau khi hoµ b×nh lËp l¹i ë ViÖt Nam, ®−îc sù gióp ®ì kh¶ng

kh¸i cña Liªn X«, Trung Quèc vµ çc n−íc x· héi chñ nghÜa anh

em kh¸c, nh©n d©n ViÖt Nam ®· cè g¾ng v−ît qua nhiÒu khã kh¨n vµ hoµn thµnh th¾ng lîi nhiÖm vô kh«i phôc kinh tÕ, hµn g¾n

nh÷ng vÕt th−¬ng chiÕn tranh. §Õn cuèi n¨m 1957, tæng gi¸ trÞ s¶n

l−îng n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp ë miÒn B¾c

ViÖt Nam ®· xÊp xØ møc n¨m 1939. Riªng vÒ s¶n l−îng l−¬ng thùc

th× ®· v−ît møc tr−íc chiÕn tranh.

HiÖn nay, chóng t«i ®ang ra søc thùc hiÖn kÕ ho¹ch Nhµ n−íc

3 n¨m (1958-1960)11 ph¸t triÓn vµ c¶i t¹o nÒn kinh tÕ quèc d©n

theo chñ nghÜa x· héi, ph¸t triÓn v¨n ho¸, nh»m n©ng cao dÇn ®êi

sèng cña nh©n d©n. NhiÖm vô c¬ b¶n cña chóng t«i ë miÒn B¾c

ViÖt Nam hiÖn nay lµ ph¶i ®Èy m¹nh cuéc çch m¹ng x· héi chñ nghÜa: Tr−íc m¾t lµ ®Èy m¹nh cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ®èi víi

n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vµ c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n chñ


66

nghÜa, ®ång thêi ra søc cñng cè vµ ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ

quèc doanh, lùc l−îng l·nh ®¹o cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.

VÒ mÆt ph¸t triÓn s¶n xuÊt, chóng t«i mong r»ng ®Õn n¨m 1960,

tæng gi¸ trÞ s¶n l−îng n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp sÏ cã thÓ t¨ng

h¬n 70% so víi n¨m 1957.

NhiÖm vô vµ môc tiªu phÊn ®Êu cña nh©n d©n ViÖt Nam hiÖn

nay lµ hoµn thµnh th¾ng lîi kÕ ho¹ch Nhµ n−íc 3 n¨m, cñng cè

miÒn B¾c, ®−a miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, thùc hiÖn thèng

nhÊt n−íc nhµ trªn c¬ së ®éc lËp vµ d©n chñ; cñng cè kh«ng ngõng

t×nh h÷u nghÞ kh«ng g× lay chuyÓn næi gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam víi nh©n d©n Liªn X« vµ nh©n d©n çc n−íc x· héi chñ nghÜa anh

em kh¸c, ph¸t triÓn t×nh h÷u nghÞ gi÷a çc d©n téc vµ tÝch cùc gãp

phÇn vµo sù nghiÖp b¶o vÖ hoµ b×nh ë §«ng Nam ¸ vµ thÕ giíi.

§ång thêi nh©n d©n ViÖt Nam ph¶i tiÕp tôc cuéc ®Êu tranh chèng

®Õ quèc Mü vµ tay sai cña chóng lµ bän d· man th−êng xuyªn

khñng bè tµn nhÉn nh©n d©n miÒn Nam vµ võa råi ®· ®Çu ®éc h¬n

6.000 ng−êi ViÖt Nam yªu n−íc trong tr¹i tËp trung Phó Lîi (Thñ

DÇu Mét) mµ h¬n 1.000 ng−êi ®· chÕt.

Sù gióp ®ì v« cïng quý b¸u cña nh©n d©n Liªn X«, Trung

Quèc vµ çc n−íc anh em kh¸c trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi nh÷ng th¾ng lîi cña chóng t«i.

KÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« khuyÕn khÝch nh©n d©n ViÖt Nam

chóng t«i cµng thªm cè g¾ng trong c«ng cuéc çch m¹ng x· héi chñ

nghÜa còng nh− trong sù nghiÖp ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ.

Nh©n dÞp nµy, chóng t«i xin thay mÆt §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam

vµ nh©n d©n ViÖt Nam chuyÓn ®Õn toµn thÓ nh©n d©n Liªn X«, §¶ng

Céng s¶n vµ ChÝnh phñ Liªn X«, lßng biÕt ¬n s©u s¾c cña chóng t«i.


§¹i héi lÇn thø XX cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« ®· ®¸nh dÊu mét b−íc tiÕn lín cña nh©n d©n Liªn X« trong sù nghiÖp x©y dùng

chñ nghÜa céng s¶n còng nh− trong sù nghiÖp cñng cè hoµ b×nh vµ

lêi chµo mõng ®¹i héi lÇn thø XXI...

67

ph¸t triÓn t×nh h÷u nghÞ gi÷a çc d©n téc. Nh÷ng nghÞ quyÕt lÞch

sö cña §¹i héi ®· soi s¸ng cho giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao

®éng çc n−íc trªn thÕ giíi trong cuéc ®Êu tranh cho hoµ b×nh, ®éc

lËp d©n téc, d©n chñ vµ chñ nghÜa x· héi.

Tinh thÇn nh÷ng nghÞ quyÕt lÞch sö cña §¹i héi lÇn thø XX ®·

®−îc thÓ hiÖn s©u s¾c trong b¶n Tuyªn bè chung cña çc ®¶ng céng

s¶n vµ c«ng nh©n çc n−íc x· héi chñ nghÜa vµ b¶n Tuyªn ng«n

hoµ b×nh cña hÇu hÕt çc ®¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n trªn thÕ giíi

häp ë M¸txc¬va nh©n dÞp kû niÖm bèn m−¬i n¨m Çch m¹ng

Th¸ng M−êi vÜ ®¹i. B¶n c−¬ng lÜnh chung ®ã ngµy nay ®· ¨n s©u vµo trÝ ãc vµ tr¸i tim cña hµng tr¨m triÖu ng−êi vµ biÕn thµnh mét

søc m¹nh v« cïng to lín. Thùc tiÔn lÞch sö cña phong trµo céng s¶n

quèc tÕ ®· chøng tá r»ng sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ gi÷a nh÷ng ng−êi

céng s¶n tÊt c¶ çc n−íc chung quanh §¶ng Céng s¶n Liªn X« lµ

mét lùc l−îng tinh thÇn vµ vËt chÊt m¹nh mÏ, ®¶m b¶o cho th¾ng

lîi cuèi cïng cña chñ nghÜa x· héi trªn toµn thÕ giíi.

Chóng t«i tin t−ëng ch¾c ch¾n r»ng §¹i héi lÇn nµy cña §¶ng

Céng s¶n Liªn X« sÏ më ra nh÷ng b−íc tiÕn míi cña Liªn X« trªn

con ®−êng tiÕn lªn chñ nghÜa céng s¶n, ®ång thêi nh÷ng nghÞ

quyÕt cña §¹i héi sÏ lµ mét nguån cæ vò to lín thóc ®Èy phong trµo ®Êu tranh cho hoµ b×nh, ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vµ chñ nghÜa x·

héi trªn thÕ giíi tiÕn lªn m¹nh mÏ h¬n n÷a.

§äc ngµy 29-1-1959.


ngµy 30-1-1959.

68

NãI CHUYÖN VíI ÇN Bé Vµ SINH VI£N VIÖT NAM ë M¸TXC¥VA

B¸c ®· tham gia nhiÒu ®¹i héi céng s¶n nh− §¹i héi §¶ng

Céng s¶n Ph¸p, §¹i héi cña Quèc tÕ Céng s¶n, nh− Héi nghÞ çc

®¶ng çc n−íc anh em trong phe chñ nghÜa x· héi vµ Héi nghÞ cña

tÊt c¶ çc §¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n thÕ giíi. §¹i héi, héi nghÞ

nµo còng ®Òu cã kh«ng khÝ trang nghiªm, phÊn khëi vµ ®Êu tranh,

nh−ng §¹i héi lÇn thø XXI nµy cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«, ngoµi

nh÷ng tÝnh chÊt Êy cßn cã tÝnh chÊt vui mõng, th¾ng lîi, th¾ng lîi

hiÖn t¹i vµ th¾ng lîi to lín h¬n n÷a trong t−¬ng lai, th¾ng lîi cña Liªn X« vµ th¾ng lîi cña tÊt c¶ çc §¶ng çc n−íc... Kh«ng nh÷ng

mçi ng−êi d©n, mçi ®¶ng viªn céng s¶n vµ c«ng nh©n Liªn X« tin

t−ëng, mµ tÊt c¶ ®¹i biÓu çc ®¶ng anh em çc n−íc ®Òu rÊt tin

t−ëng. KÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« nhÊt ®Þnh hoµn thµnh th¾ng

lîi. Trong §¹i héi, çc ®ång chÝ thay mÆt çc xÝ nghiÖp, n«ng trang

tËp thÓ ®Òu nãi sÏ hoµn thµnh kÕ ho¹ch sím h¬n h¹n ®Þnh. Cã

ng−êi, cã ngµnh nãi r»ng kÕ ho¹ch 7 n¨m cña m×nh sÏ hoµn thµnh

trong ba hay bèn n¨m.

MÊy ngµy nay, çc ®ång chÝ Trung −¬ng §¶ng Liªn X«, 1.375

®¹i biÓu cña §¹i héi, thËt ra lµ 1.375 chiÕn sÜ vµ anh hïng lao ®éng cña çc ngµnh, çc ®Þa ph−¬ng ë Liªn X«, thay mÆt h¬n t¸m

triÖu ®¶ng viªn céng s¶n Liªn X«, cïng nhau häp mÆt víi çc ®¹i

biÓu cña 70 ®¶ng anh em, giµ cã, trÎ cã, cò cã, míi cã, tÊt c¶ ®Òu lµ

céng s¶n. H¬n t¸m triÖu ®¶ng viªn céng s¶n Liªn X«, cïng víi 25

nãi chuyÖn víi çn bé vµ sinh viªn viÖt nam...

69

triÖu ®¶ng viªn céng s¶n cña 70 ®¶ng kh¾p thÕ giíi, céng l¹i lµ 33

triÖu ®¶ng viªn céng s¶n, ®ã lµ mét ®éi qu©n rÊt to lín. Çc c«, çc

chó h·y t−ëng t−îng ra mét c¶nh rÊt vui vÎ: C¶nh t−îng mét gia

®×nh anh em trong mét nhµ chØ cã mét xu h−íng, mét môc ®Ých x©y

dùng x· héi x· héi chñ nghÜa tiÕn lªn chñ nghÜa céng s¶n, x©y

dùng h¹nh phóc trªn toµn thÕ giíi.

Çc c«, çc chó ®Òu biÕt Lªnin ®· nªu c©u hái: Chñ nghÜa x·

héi vµ chñ nghÜa t− b¶n, ai th¾ng ai? C©u tr¶ lêi tr−íc ®©y lµ: Chñ

nghÜa x· héi, chñ nghÜa céng s¶n sÏ th¾ng. Nh−ng c©u tr¶ lêi b©y

giê lµ chñ nghÜa x· héi ®· th¾ng vµ th¾ng mét çch quyÕt ®Þnh, kh«ng ai chèi c·i ®−îc. ChÝnh d− luËn çc n−íc t− b¶n còng ph¶i

nhËn nh− thÕ. Ban tÝnh to¸n cña Liªn hîp quèc còng ph¶i thõa

nhËn nh− thÕ. Theo ban Êy, trong tæng s¶n l−îng c«ng nghiÖp cña

thÕ giíi, n¨m 1917 Liªn X« chiÕm cã 3%, n¨m 1937 Liªn X« tiÕn

lªn 10%, ®Õn n¨m ngo¸i phe çc n−íc x· héi chñ nghÜa ®· chiÕm

h¬n 1 phÇn 3.

Çc c«, çc chó häc ë ngoµi, ®äc b¸o chÝ nhiÒu ch¾c hiÓu nhiÒu.

Nh©n d©n lao ®éng n−íc ta ®äc Ýt, biÕt Ýt, nh−ng nh©n d©n lao ®éng

ta hiÓu vÒ §¹i héi lÇn thø XXI mét çch gi¶n ®¬n mµ rÊt khoa häc.

Nh©n d©n ta tin lêi §¶ng ta nãi, tin Liªn X«. Liªn X« phãng vÖ tinh nh©n t¹o ®Çu tiªn, l¹i phãng ba lÇn thµnh c«ng, võa råi l¹i

phãng tªn löa vò trô thµnh c«ng, thÕ lµ Liªn X« thËt giái. Nh©n

d©n ta hiÓu r»ng sau nµy Ýt n¨m n÷a, ta còng sÏ tiÕn, ta còng sung

s−íng vµ ta còng sÏ tiÕn bé nh− çc n−íc anh em.

Héi nghÞ Trung −¬ng §¶ng ta, §¹i héi §¶ng Trung Quèc còng

nh− §¹i héi §¶ng Liªn X« ®Òu nãi r»ng muèn x©y dùng chñ

nghÜa x· héi, chñ nghÜa céng s¶n, ph¶i x©y dùng con ng−êi x· héi

chñ nghÜa, con ng−êi céng s¶n chñ nghÜa. Muèn cã con ng−êi x·

héi chñ nghÜa, céng s¶n chñ nghÜa th× ph¶i x©y dùng t− t−ëng x·

héi chñ nghÜa, céng s¶n chñ nghÜa. Mµ muèn cã t− t−ëng x· héi chñ nghÜa, céng s¶n chñ nghÜa th× ph¶i gét s¹ch chñ nghÜa ç

nh©n, gét s¹ch t− t−ëng t− s¶n. Chóng ta ph¶i cè g¾ng gióp nhau


70

lµm cho t− t−ëng x· héi chñ nghÜa ®¸nh th¾ng t− t−ëng ç nh©n

chñ nghÜa. Mäi ng−êi ®Òu ph¶i cã t− t−ëng "m×nh v× mäi ng−êi,

mäi ng−êi v× m×nh".

Çc c«, çc chó, çc ch¸u hay hái bao giê th× thèng nhÊt. C©u

Êy khã tr¶ lêi mµ còng rÊt dÔ tr¶ lêi. NÕu hái ngµy nµo, th¸ng nµo

thèng nhÊt th× khã. Nh−ng ta nhÊt ®Þnh thèng nhÊt. Tr−íc ®©y, ta

kh¸ng chiÕn, ®¸nh l¹i kÎ ®Þch lóc chóng ®ang m¹nh h¬n ta. VËy

mµ ta th¾ng lîi. §ã lµ v× ta ®oµn kÕt vµ quyÕt t©m. B©y giê ta

m¹nh, ta cµng nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, miÔn lµ ta còng ®oµn kÕt vµ

quyÕt t©m. Muèn thèng nhÊt nhanh th× mäi ng−êi ph¶i lµm trän vµ lµm v−ît møc nhiÖm vô giao cho m×nh. Ai ai còng lµm ®−îc nh−

thÕ vÒ c¶ ba mÆt: chÝnh trÞ, kinh tÕ, ®oµn kÕt th× ta th¾ng, ®Þch

thua, mµ ta th¾ng, ®Þch thua lµ thèng nhÊt ®−îc.

Liªn X« lµ çi ®Çu tµu thËt vÜ ®¹i. Liªn X« tiÕn bé th× çc n−íc

x· héi chñ nghÜa tiÕn bé, n−íc ta tiÕn bé. Nãi chung chñ nghÜa ®Õ

quèc nh− mÆt trêi ®· vÒ t©y mµ chñ nghÜa céng s¶n nh− mÆt trêi

míi mäc. T−¬ng lai cña ta rÊt vÎ vang. Çc c«, çc chó lµ nh÷ng

ng−êi chñ x©y dùng ®Êt n−íc. Muèn lµm chñ cho tèt th× ph¶i häc

tèt, lao ®éng tèt, sau nµy lµ c«ng d©n x· héi chñ nghÜa, céng s¶n

chñ nghÜa, t¹o nªn mét thÕ giíi x· héi chñ nghÜa, céng s¶n chñ nghÜa, kh«ng cã ng−êi bãc lét ng−êi, mäi ng−êi sung s−íng, vÎ

vang, tù do, b×nh ®¼ng, xøng ®¸ng lµ thÕ giíi cña loµi ng−êi. Çc

c«, çc chó ph¶i xøng ®¸ng trong thÕ giíi Êy.

Nãi ngµy 1-2-1959.


ngµy 5-2-1959.

71

§IÖN MõNG NGµY SINH CHñ TÞCH V¤R¤SILèP

KÝnh göi ®ång chÝ K.£. V«r«silèp, Chñ tÞch Chñ tÞch §oµn X«viÕt tèi cao Liªn X«,

§ång chÝ Klimen £phrªm«vÝch kÝnh mÕn,

Thay mÆt Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam,

ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa, nh©n d©n ViÖt Nam

vµ ç nh©n t«i, t«i xin göi tíi ®ång chÝ lêi chóc mõng ch©n thµnh

vµ th©n ¸i nhÊt, nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø 78 ngµy sinh cña ®ång chÝ.

Chóc ®ång chÝ m¹nh khoÎ, sèng l©u, ®¹t nhiÒu thµnh tÝch trong c«ng t¸c ®Çy kÕt qu¶ cña ®ång chÝ.

Ngµy 4 th¸ng 2 n¨m 1959

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 6-2-1959.

72

TR¶ LêI PHáNG VÊN CñA PHãNG VI£N §µI PH¸T THANH M¸TXC¥VA

Hái: Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch, xin ®ång chÝ cho biÕt c¶m t−ëng vÒ c«ng viÖc cña §¹i héi lÇn thø XXI §¶ng Céng s¶n Liªn X«?

Tr¶ lêi: §¹i héi lÇn thø XXI cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« tiÕn

hµnh trong mét bÇu kh«ng khÝ v« cïng phÊn khëi, nã chøng tá sù

®oµn kÕt nhÊt trÝ cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«, gi÷a §¶ng Céng

s¶n Liªn X« vµ nh©n d©n Liªn X«, gi÷a §¶ng Céng s¶n Liªn X«

vµ çc ®¶ng m¸cxÝt - lªninnÝt kh¸c trªn toµn thÕ giíi. §¹i héi lÇn

thø XXI thËt lµ §¹i héi cña nh÷ng chiÕn sÜ x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n.

Hái: Xin ®ång chÝ Chñ tÞch cho biÕt theo ý ®ång chÝ th× kÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« cã ý nghÜa quèc tÕ nh− thÕ nµo?

Tr¶ lêi: KÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« sÏ lµm ph¸t triÓn vµ cñng

cè h¬n n÷a hÖ thèng x· héi chñ nghÜa thÕ giíi vµ do ®ã sÏ khuyÕn

khÝch m¹nh mÏ h¬n n÷a phong trµo gi¶i phãng d©n téc vµ lùc

l−îng b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi.

Hái: Xin ®ång chÝ cho biÕt viÖc cñng cè hÖ thèng x· héi chñ nghÜa thÕ giíi sÏ cã ý nghÜa nh− thÕ nµo ®èi víi sù ph¸t triÓn cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ trªn con ®−êng x©y dùng chñ nghÜa x· héi?

Tr¶ lêi: Lµ mét thµnh viªn trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa,

phe x· héi chñ nghÜa cµng cñng cè th× ViÖt Nam cµng m¹nh mÏ

tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.

tr¶ lêi pháng vÊn cña phãng viªn ®µi ph¸t thanh...

73

Hái: Xin ®ång chÝ cho biÕt ý kiÕn vÒ lêi tuyªn bè cña ®ång chÝ

Kh¬rótsèp trong b¶n b¸o ço ®äc t¹i §¹i héi lÇn thø XXI cña §¶ng

Céng s¶n Liªn X« vÒ viÖc thµnh lËp khu vùc hoµ b×nh t¹i ViÔn

§«ng vµ Th¸i B×nh D−¬ng vµ ®ång thêi còng xin ®ång chÝ cho biÕt

s¬ qua vÒ cuéc ®Êu tranh cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ®Ó

cñng cè hoµ b×nh ë §«ng Nam ¸?

Tr¶ lêi: Phe x· héi chñ nghÜa lu«n lu«n chñ tr−¬ng hoµ b×nh,

ph¶n ®èi chiÕn tranh. Chóng t«i nhiÖt liÖt t¸n thµnh ®Ò nghÞ rÊt

®óng ®¾n cña ®ång chÝ Kh¬rótsèp vÒ viÖc thµnh lËp khu vùc hoµ

b×nh ë ViÔn §«ng vµ Th¸i B×nh D−¬ng. §Ó gãp phÇn vµo sù nghiÖp

cñng cè hoµ b×nh ë §«ng Nam ¸, ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ

Céng hoµ ®· nhiÒu lÇn ®Ò nghÞ víi chÝnh quyÒn miÒn Nam ViÖt

Nam hiÖp th−¬ng ®Ó gi¶m qu©n sè c¶ hai miÒn, ®Æt l¹i quan hÖ

b×nh th−êng B¾c - Nam, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tæ chøc tæng tuyÓn cö

trong c¶ n−íc, thùc hiÖn hoµ b×nh thèng nhÊt n−íc nhµ. Trong bøc

th− göi chÝnh quyÒn miÒn Nam ngµy 22 th¸ng 12 n¨m 1958, mét

lÇn n÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ®· ®−a ra nh÷ng

®Ò nghÞ hîp t×nh hîp lý ®óng víi lîi Ých vµ nguyÖn väng cña toµn

thÓ nh©n d©n ViÖt Nam. Nh−ng suèt bèn n¨m nay chÝnh quyÒn

miÒn Nam vÉn lu«n lu«n tõ chèi nh÷ng ®Ò nghÞ chÝnh ®¸ng ®Ó lËp

l¹i quan hÖ b×nh th−êng B¾c - Nam. Hä cø lµm theo mÖnh lÖnh cña

®Õ quèc Mü, biÕn miÒn Nam thµnh thuéc ®Þa vµ c¨n cø qu©n sù

cña ®Õ quèc Mü vµ chuÈn bÞ g©y chiÕn vµ tiÕp tôc vi ph¹m nghiªm

träng HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, hä khñng bè d· man nh÷ng ng−êi yªu

n−íc vµ t¸n thµnh thèng nhÊt n−íc nhµ. Nh− ®Çu th¸ng 12-1958,

bän Mü - DiÖm ®· bá thuèc ®éc 6.000 ng−êi, kÓ c¶ ®µn bµ vµ trÎ con

ë tr¹i giam Phó Lîi, tØnh Thñ DÇu Mét, lµm chÕt h¬n 1.000 ng−êi.

Chóng t«i tin ch¾c r»ng nh©n d©n yªu chuéng hßa b×nh vµ chÝnh

nghÜa trªn thÕ giíi, kÓ c¶ nh©n d©n Mü, sÏ kh«ng tha thø nh÷ng téi

lçi tµy trêi bän Mü - DiÖm ®· g©y ra ë miÒn Nam ViÖt Nam.


74

Hái: Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch, theo ®ång chÝ, §¹i héi lÇn thø XXI cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« cã t¸c dông nh− thÕ nµo ®èi víi viÖc cñng cè sù ®oµn kÕt thèng nhÊt cña phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ?

Tr¶ lêi: §¹i héi lÇn thø XXI cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« cã t¸c

dông rÊt lín ®èi víi viÖc cñng cè sù ®oµn kÕt thèng nhÊt cña phong

trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ. §¹i héi ®· nªu râ con ®−êng

tiÕn lªn chñ nghÜa céng s¶n, t¨ng c−êng h¬n n÷a quan hÖ anh em

vµ t×nh ®oµn kÕt nhÊt trÝ gi÷a çc ®¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n. §¹i

héi còng nhÊt trÝ lªn ¸n nghiªm kh¾c chñ nghÜa xÐt l¹i. Ch¾c ch¾n r»ng sau §¹i héi lÇn thø XXI cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«, phong

trµo céng s¶n vµ phong trµo x· héi chñ nghÜa còng nh− lùc l−îng

hoµ b×nh sÏ cñng cè vµ ph¸t triÓn h¬n bao giê hÕt.

Tr¶ lêi ngµy 5-2-1959.


ngµy 6-2-1959.

75

NãI CHUYÖN VíI THIÕU NHI VIÖT NAM ë M¸TXC¥Va1)

TÕt b©y giê kh¸c tr−íc råi. Mïa Xu©n cña chóng ta kh«ng ph¶i

lµ ba th¸ng mµ dµi h¬n. Gia ®×nh, hä hµng cña ta còng ®«ng h¬n

tr−íc rÊt nhiÒu v× gia ®×nh ta lµ gia ®×nh céng s¶n chñ nghÜa. B¸c

kh«ng nh÷ng chóc TÕt çc ch¸u mµ B¸c chóc TÕt tÊt c¶ çc ch¸u

nhi ®ång trong ®¹i gia ®×nh ®ã. B¸c chóc çc ch¸u m¹nh khoÎ, cè

g¾ng häc tèt, lao ®éng tèt, ®oµn kÕt tèt. B¸c dÆn çc ch¸u nghe lêi

c« gi¸o, thÇy gi¸o, yªu vµ kÝnh c« gi¸o, thÇy gi¸o, ®oµn kÕt víi

nhau, ®oµn kÕt víi çc c« chó Liªn X« gióp viÖc, ®oµn kÕt víi thanh niªn, thiÕu niªn vµ nhi ®ång Liªn X«. B¸c nh¾c çc ch¸u cè

g¾ng häc tËp ®Ó sau nµy vÒ phôc vô nh©n d©n, phôc vô Tæ quèc,

gãp søc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng

nhÊt n−íc nhµ, ®Ó xøng ®¸ng lµ ng−êi ®· ®−îc §¶ng, ChÝnh phñ,

nh©n d©n vµ thÇy gi¸o Liªn X« s¨n sãc, d¹y b¶o, ®Ó tiÕp tôc sù

nghiÖp ®Êu tranh cho chñ nghÜa x· héi, cho chñ nghÜa céng s¶n mµ

çc ch¸u ®ang lµm vµ sau nµy çc ch¸u ph¶i lµm.


ngµy 11-2-1959.

_______________

1) TÕt Kû Hîi (1959), nh©n dÞp Chñ tÞch Hå ChÝ Minh dÉn ®Çu §oµn ®¹i biÓu §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam sang dù §¹i héi ®¹i biÓu lÇn thø XXI §¶ng Céng s¶n Liªn X«, Ng−êi ®· ®Õn chóc TÕt çc ch¸u thiÕu nhi ViÖt Nam ®ang häc tËp ë M¸txc¬va (BT).

76

NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ ÇN Bé PHô TR¸CH THIÕU NHI TOµN MIÒN B¾C

C«ng t¸c gi¸o dôc thiÕu niªn, nhi ®ång rÊt quan träng, ®ã lµ

nhiÖm vô ®µo t¹o thÕ hÖ t−¬ng lai cho Tæ quèc.

Mét ch¸u thiÕu niªn b©y giê 10 tuæi th× 7 n¨m sau sÏ 17 tuæi,

hoÆc b©y giê 15 tuæi th× lóc ®ã sÏ 22 tuæi. ë Liªn X« cã kÕ ho¹ch 7

n¨m. Sau kÕ ho¹ch 7 n¨m, th× thiÕu niªn, nhi ®ång ë Liªn X« sÏ

thµnh ng−êi trùc tiÕp x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n. ë ta th× 7 n¨m

sau çc ch¸u thiÕu niªn sÏ thµnh ng−êi trùc tiÕp x©y dùng chñ

nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa céng s¶n chø kh«ng ph¶i b¾t ®Çu nh− ta ®ang lµm hiÖn nay. V× vËy lóc ®ã çc ch¸u cÇn ph¶i cã t− çch, ®¹o

®øc cña ng−êi x· héi chñ nghÜa, céng s¶n chñ nghÜa. Çc c«, çc

chó chÝnh ®ang phô tr¸ch ®µo t¹o líp ng−êi cña x· héi chñ nghÜa

vµ céng s¶n chñ nghÜa ®Êy. Cho nªn c«ng t¸c cña çc c«, çc chó

rÊt nÆng nÒ vµ vÎ vang.

B¸c cã ®−îc nghe b¸o ço lµ çc ch¸u thiÕu nhi biÕt ®oµn kÕt,

ham häc tËp, ham lao ®éng, trong s¹ch vµ thËt thµ (nh− nhÆt ®−îc

cña r¬i th× ®em tr¶), çc ch¸u biÕt yªu n−íc, biÕt ghÐt ®Õ quèc, v.v..

§ã lµ thµnh tÝch cña çc c«, çc chó, cña gia ®×nh vµ nhµ tr−êng.

Gi¸o dôc thiÕu niªn, nhi ®ång lµ tr¸ch nhiÖm cña çc c«, çc chó, cña gia ®×nh, cña nhµ tr−êng, cña ®oµn thÓ, cña x· héi. TrÎ

em trong nh− tÊm g−¬ng, çi tèt dÔ tiÕp thu, çi xÊu còng dÔ tiÕp

thu. NÕu nhµ tr−êng d¹y tèt mµ gia ®×nh d¹y ng−îc l¹i, sÏ cã

nh÷ng ¶nh h−ëng kh«ng tèt tíi trÎ em vµ kÕt qu¶ còng kh«ng tèt.

nãi chuyÖn t¹i héi nghÞ çn bé phô tr¸ch...

77

Cho nªn muèn gi¸o dôc çc ch¸u thµnh ng−êi tèt, nhµ tr−êng,

®oµn thÓ, gia ®×nh, x· héi ®Òu ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi nhau.

Çc c« çc chó cã phÇn thµnh tÝch, th× còng cã tr¸ch nhiÖm

tr−íc nh÷ng khuyÕt ®iÓm, nh−îc ®iÓm cña phong trµo:

- VÝ dô nh− ë x·, çc ch¸u cßn ch−a biÕt gi÷ vÖ sinh nªn hay

®au m¾t hét, v.v..

- Hay cã n¬i d¹y trÎ thµnh ra nh÷ng "«ng cô non". §èi víi trÎ

em lµ ph¶i gi¸o dôc thÕ nµo cho çc ch¸u biÕt ®oµn kÕt, ham häc,

ham lµm, nh−ng ph¶i lµm sao cho çc ch¸u gi÷ ®−îc tÝnh chÊt cña

trÎ con. Ph¶i lµm sao cho trÎ em cã kû luËt nh−ng vÉn vui vÎ, ho¹t

b¸t chø kh«ng ph¶i lµ khóm nóm, ®Æt ®©u ngåi ®Êy.

- L¹i cã çc c« çc chó cßn cho r»ng: Phô tr¸ch çc ch¸u lµ

kh«ng vÎ vang, kh«ng cã tiÒn ®å. Nh− thÕ lµ kh«ng ®óng. BÊt kú

lµm c«ng viÖc g× cã Ých cho nh©n d©n, cho Tæ quèc ®Òu lµ vÎ vang,

®Òu cã tiÒn ®å c¶.

Çc c«, çc chó lµm trßn ®−îc nhiÖm vô s¨n sãc, gi¸o dôc çc

ch¸u, thµnh líp ng−êi tèt cña x· héi t−¬ng lai, lµ rÊt vÎ vang.

Kh«ng ph¶i cø ®−îc ®¨ng b¸o hay cã hu©n ch−¬ng míi lµ vÎ vang.

Ph¶i gi¸o dôc cho çc ch¸u ®¹o ®øc céng s¶n, biÕt yªu n−íc,

yªu ®ång bµo, yªu lao ®éng, yªu kû luËt, v.v.. Khi gi¸o dôc ph¶i

thiÕt thùc kh«ng ®−îc lµm cho çc ch¸u thµnh nh÷ng "con vÑt",

lµm sao cho çc ch¸u khi ch¬i lµ ®−îc häc, mµ trong khi häc vui vÎ

nh− ®−îc ch¬i.

TrÎ em hay b¾t ch−íc, cho nªn thÇy gi¸o, çn bé phô tr¸ch, v.v.,

ph¶i g−¬ng mÉu tõ lêi nãi ®Õn viÖc lµm. NÕu çc c« çc chó b¶o:

"Çc em ph¶i siªng lµm" nh−ng çc c« çc chó l¹i ®i ngñ, hoÆc d¹y

"çc em ph¶i thËt thµ", nh−ng çc c« çc chó l¹i nãi sai, hay b¶o

"çc em ph¶i gi÷ vÖ sinh chung", nh−ng çc c« çc chó bÈn, nh−

thÕ lµ kh«ng ®−îc.

D¹y çc ch¸u th× nãi víi çc ch¸u chØ lµ mét phÇn, çi chÝnh lµ

ph¶i cho çc ch¸u nh×n thÊy, cho nªn nh÷ng tÊm g−¬ng thùc tÕ lµ


78

rÊt quan träng. Muèn d¹y cho trÎ em thµnh ng−êi tèt th× tr−íc hÕt

çc c«, çc chó ph¶i lµ ng−êi tèt.

B¸c chóc çc c«, çc chó häp héi nghÞ cã kÕt qu¶ vµ khi vÒ ®Þa

ph−¬ng nãi l¹i víi çc ch¸u vµ gia ®×nh çc ch¸u lµ B¸c Hå göi lêi hái th¨m.

Nãi ngµy 19-2-1959.

In trong s¸ch Gi¸o dôc thiÕu nhi thµnh nh÷ng ng−êi cã t− çch ®¹o ®øc céng s¶n chñ nghÜa, Nxb. Thanh niªn, Hµ Néi, 1959, tr.3-5.

79

NãI CHUYÖN VíI NH¢N D¢N THñ §¤ VÒ THµNH C¤NG CñA §¹I HéI LÇN THø XXI

§¶NG CéNG S¶N LI£N X¤

Tr−íc ngµy §¹i héi, h¬n 70 triÖu çn bé vµ nh©n d©n Liªn X« ®·

th¶o luËn s«i næi dù ¸n kÕ ho¹ch 7 n¨m, h¬n 4 triÖu 60 v¹n ng−êi ®·

nªu nhiÒu ý kiÕn vµ nh©n d©n Liªn X« ®· h¨ng h¸i thi ®ua t¨ng gia

s¶n xuÊt ®Ó chµo mõng §¹i héi. Trong nh÷ng ngµy §¹i héi häp,

toµn Liªn X« cã mét bÇu kh«ng khÝ phÊn khëi t−ng bõng.

§Õn dù §¹i héi cã 1.375 ®¹i biÓu thay mÆt cho 8.239.000 ®¶ng

viªn, (tõ §¹i héi lÇn thø XX ®Õn nay ®· cã thªm 1.023.000 ®¶ng viªn míi). Trong sè ®¹i biÓu cã:

7 çn bé thanh niªn,

12 çn bé c«ng ®oµn,

222 phô n÷,

59 ®¹i biÓu thuéc çc ngµnh khoa häc,

175 ®¹i biÓu thuéc ngµnh n«ng nghiÖp,

355 ®¹i biÓu thuéc ngµnh c«ng nghiÖp,

399 c«ng nh©n vµ x· viªn hîp t¸c x· n«ng nghiÖp.

Trong çc ®ång chÝ ®¹i biÓu cã 51 Anh hïng Liªn X«, nhiÒu

®ång chÝ ®−îc hai lÇn vµ hai ®ång chÝ ®−îc ba lÇn danh hiÖu Anh hïng Liªn X«.

60 ®ång chÝ ®−îc th−ëng Hu©n ch−¬ng Lªnin.

158 ®ång chÝ Anh hïng lao ®éng.

1.193 ®ång chÝ ®−îc th−ëng Hu©n ch−¬ng çc h¹ng.


80

Trong §¹i héi cã 86 ®¹i biÓu ®· ph¸t biÓu ý kiÕn.

Trong sè 83 ®¶ng céng s¶n vµ ®¶ng c«ng nh©n gåm h¬n 33

triÖu ®¶ng viªn trªn thÕ giíi, 10 ®¶ng v× ë xa qu¸ ®· göi ®iÖn chóc

mõng §¹i héi, cßn 73 ®¶ng ®Òu cã ®oµn ®¹i biÓu ®Õn dù §¹i héi.

§¹i héi cho chóng ta cµng thÊy râ sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ trong

®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa vµ gi÷a çc ®¶ng m¸cxÝt - lªninnÝt.

Chóng ta cµng thÊy râ lùc l−îng hïng m¹nh v« cïng cña ®éi qu©n

gåm 33 triÖu chiÕn sÜ céng s¶n vµ h¬n 1.000 triÖu nh©n d©n ra søc

x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa céng s¶n.

*

* *

KÕ ho¹ch 7 n¨m x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n gåm cã nh÷ng

vÊn ®Ò chÝnh trÞ, lý luËn, quan hÖ quèc tÕ, v.v.. Nh−ng chñ chèt lµ

vÊn ®Ò kinh tÕ.

VÒ chÝnh trÞ cña Liªn X« lµ: TiÕp tôc cñng cè chÕ ®é x«viÕt vµ

khèi ®oµn kÕt cña nh©n d©n Liªn X«, ph¸t triÓn d©n chñ céng s¶n

vµ s¸ng kiÕn cña nh©n d©n trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa

céng s¶n, n©ng cao nhiÖm vô tæ chøc vµ gi¸o dôc cña §¶ng vµ ChÝnh phñ, cñng cè khèi liªn minh c«ng n«ng, lµm cho toµn §¶ng,

toµn d©n ®Èy m¹nh sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n.

VÒ t− t−ëng th× gét röa cho hÕt nh÷ng tµn tÝch cña t− t−ëng

t− s¶n, lµm cho quÇn chóng n©ng cao m·i gi¸c ngé céng s¶n ®èi

víi lao ®éng, n©ng cao m·i tinh thÇn yªu n−íc vµ chñ nghÜa quèc

tÕ v« s¶n.

VÒ gi¸o dôc th× häc tËp ph¶i kÕt hîp víi ®¹o ®øc céng s¶n vµ

lao ®éng ch©n tay, khiÕn cho thanh niªn nam n÷ khi ra khái nhµ

tr−êng ®· thµnh nh÷ng ng−êi "häc hay, cµy giái". Trong b¶y n¨m,

çc tr−êng cao ®¼ng Liªn X« sÏ ®µo t¹o thªm 2.300.000 chuyªn gia cho çc ngµnh, tøc lµ sè chuyªn gia cña Liªn X« sÏ nhiÒu gÊp ba sè

chuyªn gia Mü.

nãi chuyÖn víi nh©n d©n thñ ®«...

81

§Çu tiªn trªn thÕ giíi, khoa häc Liªn X« ®· thµnh c«ng trong

viÖc phãng vÖ tinh bay quanh qu¶ ®Êt vµ tªn löa bay quanh mÆt

trêi. Çc nhµ khoa häc Mü ®· ph¶i nhËn r»ng n¨m n¨m hoÆc m−êi

n¨m n÷a Mü míi theo kÞp Liªn X«. Víi nh÷ng kinh nghiÖm vµ

thµnh tÝch to lín Êy, trong b¶y n¨m tíi, khoa häc Liªn X« sÏ cã

nh÷ng b−íc tiÕn phi th−êng.

VÒ lý luËn, §¹i héi ®· nghiªm kh¾c lªn ¸n chñ nghÜa xÐt l¹i lµ

mét thø lý luËn ph¶n ®éng, tr¸i h¼n víi chñ nghÜa M¸c - Lªnin; nã

nh»m ph¸ ho¹i khèi ®oµn kÕt cña giai cÊp c«ng nh©n vµ lµm nhôt

chÝ khÝ phÊn ®Êu cña nh©n d©n lao ®éng. §¹i héi ®· ph©n tÝch râ rÖt giai ®o¹n tõ chñ nghÜa x· héi tiÕn lªn chñ nghÜa céng s¶n.

VÒ kinh tÕ, trong b¶y n¨m, s¶n l−îng c«ng nghiÖp sÏ t¨ng 80%

so víi n¨m 1958.

S¶n l−îng n«ng nghiÖp sÏ t¨ng 170%.

S¶n l−îng c«ng nghiÖp ho¸ häc sÏ t¨ng gÊp ba lÇn.

Chóng t«i cã ®Õn th¨m nhµ tr−ng bµy ho¸ häc. Tõ nhµ ë, ®å

dïng, quÇn ¸o, xe cé, thuyÒn bÌ, v.v., ®Òu lµm b»ng ho¸ häc, võa

®Ñp, võa bÒn l¹i võa rÎ.

Trong b¶y n¨m, kho¶n thu nhËp cña Nhµ n−íc so víi n¨m 1958

sÏ t¨ng 65%. Kho¶n thu nhËp cña c«ng nh©n, c«ng chøc vµ n«ng d©n sÏ

t¨ng 40%.

S¶n xuÊt ngµy cµng t¨ng, kho¶n thu nhËp cña Nhµ n−íc vµ

cña nh©n d©n còng ngµy cµng t¨ng, ®ång thêi cã nh÷ng çi gi¶m.

Do khoa häc vµ kü thuËt ph¸t triÓn m¹nh mµ nh÷ng c«ng viÖc

nÆng nhäc sÏ gi¶m dÇn cho ®Õn khi hoµn toµn ®Òu lµm b»ng m¸y.

HiÖn nay, çc thø thuÕ mµ nh©n d©n nép lµ non 8% tæng sè

ng©n s¸ch, sau nµy thuÕ sÏ gi¶m dÇn vµ trong Ýt n¨m th× nh©n d©n

kh«ng ph¶i nép thuÕ n÷a.

Ngµy giê lao ®éng còng gi¶m dÇn. Trong mÊy n¨m n÷a, tïy theo c«ng viÖc nÆng hoÆc nhÑ, mçi ngµy chØ lµm viÖc s¸u hoÆc b¶y giê,

mçi tuÇn chØ lµm viÖc n¨m ngµy vµ nghØ hai ngµy.


82

Çc thø ®Òu s¶n xuÊt nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ; cho nªn gi¸ hµng

ho¸ còng gi¶m dÇn (...).

§Ó ®¹t môc ®Ých vÜ ®¹i Êy, nh©n d©n Liªn X« ®· h¨ng h¸i biÕn

quyÕt t©m cña §¶ng vµ ChÝnh phñ thµnh quyÕt t©m cña m×nh.

C«ng nh©n, n«ng d©n vµ çn bé ®Òu høa sÏ t¨ng n¨ng suÊt lao

®éng tõ 45 ®Õn 65%, ®Ó hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ

ho¹ch 7 n¨m tõ mét ®Õn bèn n¨m tr−íc thêi h¹n.

Kh¾p Liªn X« ®ang cã phong trµo thi ®ua s«i næi ®Ó giµnh lÊy

danh hiÖu "§éi lao ®éng céng s¶n chñ nghÜa". HiÖn nay ®· cã h¬n

35.000 ®éi thi ®ua vµ 700 ®éi ®· giµnh ®−îc danh hiÖu vÎ vang Êy. Muèn ®−îc c«ng nhËn lµ "§éi lao ®éng céng s¶n chñ nghÜa", çc

nhãm c«ng nh©n vµ n«ng d©n ph¶i lµm ®óng ba tiªu chuÈn lµ:

sinh ho¹t, c«ng t¸c vµ häc tËp ®Òu ®óng víi tinh thÇn vµ ®¹o ®øc

céng s¶n.

VÒ quan hÖ quèc tÕ th× nh»m gi÷ g×n hoµ b×nh thÕ giíi, chÊm

døt chiÕn tranh l¹nh, cÊm dïng vò khÝ nguyªn tö vµ khinh khÝ, thi

®ua ph¸t triÓn kinh tÕ hoµ b×nh gi÷a chñ nghÜa x· héi vµ chñ

nghÜa t− b¶n.

Liªn X« ra søc gi÷ g×n hoµ b×nh thÕ giíi, nh−ng cã ®ñ lùc l−îng

®Ó ®¸nh tan kÎ ®Þch, nÕu chóng ®iªn cuång mµ g©y chiÕn víi Liªn X«. Liªn X« ®· s¶n xuÊt hµng lo¹t tªn löa cã thÓ b¾n tróng bÊt kú

môc tiªu nµo ë trªn qu¶ ®Êt (...).

§¹i héi còng chñ tr−¬ng x©y dùng khu vùc hoµ b×nh vµ cÊm vò

khÝ nguyªn tö ë ViÔn §«ng.

Quan hÖ gi÷a Liªn X« vµ çc n−íc trong phe x· héi chñ nghÜa

lµ cñng cè kh«ng ngõng t×nh ®oµn kÕt anh em.

*

* *

Víi tinh thÇn phÊn khëi chung vµ sù hîp t¸c gióp ®ì lÉn nhau

gi÷a çc n−íc anh em, Liªn X« x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n sÏ


83

khuyÕn khÝch çc n−íc anh em còng tiÕn m¹nh, tiÕn nhanh lªn

chñ nghÜa x· héi. ThÝ dô: So víi n¨m 1957 th× tæng s¶n l−îng c«ng

nghiÖp cña:

Ba Lan t¨ng 9,5%

Céng hoµ D©n chñ §øc t¨ng 10,9%

Bungari t¨ng 16%

Anbani t¨ng 20%

Trung Quèc t¨ng 65%, v.v..

Víi ®µ ph¸t triÓn nhanh chãng Êy, tuy n¨m 1958, phe x· héi

chñ nghÜa míi chiÕm 1 phÇn 3 tæng s¶n l−îng vÒ c«ng nghiÖp toµn

thÕ giíi, mµ ®Õn n¨m 1965 sÏ chiÕm h¬n 50%. ThÕ lµ chñ nghÜa x·

héi th¾ng chñ nghÜa t− b¶n mét çch quyÕt ®Þnh.

Liªn X« thùc hiÖn chñ nghÜa céng s¶n, çc n−íc anh em kh¸c

thùc hiÖn chñ nghÜa x· héi, th× lùc l−îng hoµ b×nh cµng thªm

m¹nh. Lóc ®ã phe ®Õ quèc sÏ thÊy r»ng chiÕn tranh chèng phe ta

lµ mét viÖc rÊt khã kh¨n vµ nÕu chóng ®iªn cuång mµ g©y chiÕn

tranh th× chóng sÏ bÞ tiªu diÖt.

Tuy vËy, hÔ cßn chñ nghÜa ®Õ quèc th× nguy c¬ chiÕn tranh vÉn

cßn. Cho nªn chóng ta ph¶i lu«n lu«n c¶nh gi¸c vµ ®Ò phßng, quyÕt

kh«ng ®−îc chñ quan khinh ®Þch.

KÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« sÏ khuyÕn khÝch çc d©n téc ¸ - Phi giµnh tù do, ®éc lËp, v× cµng ngµy hä cµng thÊy râ Liªn X« vµ

çc n−íc x· héi chñ nghÜa lµ nh÷ng ng−êi b¹n trung thµnh, lu«n

lu«n s½n sµng gióp ®ì hä chèng thùc d©n ®Õ quèc. §ång thêi còng

khuyÕn khÝch giai cÊp c«ng nh©n ë çc n−íc t− b¶n h¨ng h¸i ®Êu

tranh vµ thèng nhÊt hµnh ®éng, v× hä thÊy ®êi sèng t−¬i vui hiÖn

t¹i cña nh©n d©n Liªn X« vµ çc n−íc x· héi chñ nghÜa sÏ lµ ®êi

sèng cña hä sau nµy.

Cuèi cïng, §¹i héi nhÊn m¹nh nhiÖm vô rÊt quan träng cña

C«ng ®oµn vµ §oµn Thanh niªn Céng s¶n Liªn X« trong sù nghiÖp

x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n.


84

§¹i héi ®· nhÊt trÝ th«ng qua kÕ ho¹ch 7 n¨m. Nãi tãm l¹i,

nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt trong §¹i héi lµ: §¶ng Céng s¶n vµ nh©n

d©n Liªn X« quyÕt t©m x©y dùng th¾ng lîi chñ nghÜa céng s¶n, b¶o

vÖ hoµ b×nh thÕ giíi, thùc hiÖn chÝnh s¸ch chung sèng hßa b×nh vµ

Liªn X« cïng çc n−íc trong phe x· héi chñ nghÜa ®oµn kÕt nhÊt

trÝ tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa céng s¶n.

Cuéc th¸ch thi ®ua x©y dùng kinh tÕ hoµ b×nh gi÷a hai chÕ ®é

vµ ý chÝ kiªn quyÕt cña Liªn X« v−ît qu¸ Mü ®· lµm rung ®éng c¶

thÕ giíi, nhÊt lµ n−íc Mü. Chóng ta cßn nhí r»ng khi Liªn X« ®Æt

kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt, çc b¸o chÝ vµ chÝnh kh¸ch t− s¶n

ph−¬ng T©y ®Òu chÕ giÔu vµ cho ®ã lµ "kh«ng t−ëng" vµ "nhÊt ®Þnh

thÊt b¹i". Nh−ng ngµy nay, th¸i ®é hä ®· kh¸c h¼n. Hä buéc ph¶i

thõa nhËn r»ng kÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« sÏ thµnh c«ng.

Çc chÝnh kh¸ch Mü nãi: Sù ph¸t triÓn cña Nga ®· v−ît qu¸ vµ

sÏ tiÕp tôc v−ît qu¸ sù ph¸t triÓn cña Mü.

§Ó tù an ñi, mét nhãm ng−êi "kinh tÕ häc" Mü nãi: Çch tÝnh

to¸n con sè chØ tiªu cña Mü ®· cò kü råi, cÇn ph¶i söa l¹i ®Ó t¨ng

gia s¶n l−îng c«ng nghiÖp cña Mü, nh− thÕ ®Ó cã thÓ "ng¨n trë"

Liªn X« ®uæi kÞp Mü.

Ng−êi b×nh luËn cña H·ng th«ng tÊn Mü viÕt: "Çi c¶m gi¸c −u

thÕ cña ph−¬ng T©y ®· ®i mÊt råi, kh«ng trë l¹i n÷a. ThÕ cho c¶m

gi¸c ®ã lµ lßng lo ©u vµ tù phª b×nh. C«ng phu 10 n¨m ®· ®−a l¹i

cho n−íc Nga lßng tù tin vµ sù thµnh c«ng".

Tê b¸o t− s¶n Mü Céng hoµ míi viÕt: "Liªn X« chän kinh tÕ

lµm chiÕn tr−êng, trªn chiÕn tr−êng Êy chñ nghÜa céng s¶n sÏ

th¾ng lîi... §èi víi hµng tr¨m triÖu ng−êi, çch sinh sèng cña

céng s¶n ®· cã søc hÊp dÉn h¬n çch sinh sèng cña ng−êi Mü

chóng ta...".

B¸o Khoa häc C«ng gi¸o Mü viÕt: "KÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X«

lµ mét kÕ ho¹ch m¹nh d¹n nhÊt vµ vÜ ®¹i nhÊt x−a nay ch−a tõng

cã, nã lµm cho thÕ giíi võa ng¹c nhiªn võa kh©m phôc...".


85

Tê N÷u ¦íc thêi b¸o viÕt: Trong cuéc thi ®ua kinh tÕ, Liªn X«

cã thÓ ®uæi kÞp Mü tr−íc khi çc chuyªn gia Mü tr¶ lêi ®−îc c©u

hái: V× sao kinh tÕ Liªn X« cø tiÕn lªn, vµ kinh tÕ Mü cø thôt l¹i...

T«i chØ tãm t¾t trÝch mét sè b¸o t− s¶n Mü, v× Mü lµ trïm t− b¶n

®Õ quèc. Vµ Liªn X« th¾ng Mü, tøc lµ th¾ng c¶ phe t− b¶n ®Õ quèc.

Mét ®iÓm quan träng n÷a cÇn nªu lµ: Trong kÕ ho¹ch 7 n¨m,

sè c«ng nh©n vµ nh©n viªn Liªn X« sÏ t¨ng thªm 12 triÖu ng−êi,

th× ë Mü h«m 10 th¸ng 2, Tæng thèng Mü ®· ph¶i nhËn Mü cã gÇn

n¨m triÖu ng−êi thÊt nghiÖp hoµn toµn. §ã lµ sè ng−êi thÊt nghiÖp

nhiÒu nhÊt tõ ngµy kinh tÕ khñng ho¶ng b¾t ®Çu ë Mü vµo håi th¸ng 4 n¨m 1958.

Trong §¹i héi, nhiÒu ®ång chÝ Liªn X« vµ ®¹i biÓu çc ®¶ng

anh em ®Òu th©n ¸i göi lêi chóc §¶ng, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n

ViÖt Nam ta hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch 3 n¨m.

Chóng t«i ®· høa víi çc ®ång chÝ Êy r»ng: Häc tËp tinh thÇn vµ

nghÞ lùc cña §¶ng Céng s¶n vµ nh©n d©n Liªn X« x©y dùng chñ

nghÜa céng s¶n vµ nh©n d©n çc n−íc anh em x©y dùng chñ nghÜa

x· héi, toµn §¶ng vµ toµn d©n ta nhÊt ®Þnh cè g¾ng ®−a miÒn B¾c

tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi lµm c¬ së v÷ng ch¾c cho c«ng cuéc ®Êu

tranh thèng nhÊt n−íc nhµ ®Ó x©y dùng mét n−íc ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh.

Nãi tèi 19-2-1959.


ngµy 20-2-1959.

86

NãI CHUYÖN VíI ÇN Bé, C¤NG NH¢N TR£N C¤NG TR¦êNG X¢Y DùNG BA NHµ M¸Y

Xµ PHßNG, CAO SU, THUèC L¸ ë Hµ NéI

H«m nay, B¸c thay mÆt §¶ng vµ ChÝnh phñ ®Õn th¨m çc c«,

çc chó vµ c¶m ¬n çc ®ång chÝ chuyªn gia ®· tËn t×nh gióp ta

x©y dùng.

Çc çn bé, c«ng nh©n trªn c«ng tr−êng cÇn nªu cao tinh thÇn

tr¸ch nhiÖm, ý thøc lµm chñ n−íc nhµ, ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt,

thùc hµnh tiÕt kiÖm, hoµn thµnh tèt nhiÖm vô mµ §¶ng vµ ChÝnh

phñ ®· trao cho. Giai cÊp c«ng nh©n lµ giai cÊp l·nh ®¹o çch m¹ng, muèn xøng ®¸ng lµ giai cÊp l·nh ®¹o th× ph¶i g−¬ng mÉu

trong c«ng t¸c. Muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, muèn n−íc nhµ

mau chãng thèng nhÊt, muèn ®−îc tù do sung s−íng, mäi ng−êi

ph¶i kh¾c phôc khã kh¨n, thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh

tiÕt kiÖm.

C«ng nh©n, çn bé trªn c«ng tr−êng ®· biÕt dïng xe cót - kÝt

vµ c¶i tiÕn mét sè dông cô x©y dùng nªn b−íc ®Çu ®· t¨ng n¨ng

suÊt cao h¬n tr−íc, gi¶m bít søc lao ®éng cña c«ng nh©n. Tuy

nhiªn, nh÷ng −u ®iÓm, s¸ng kiÕn nµy cßn ch−a ®−îc phæ biÕn

réng r·i. Ngoµi ra cßn nh÷ng khuyÕt ®iÓm nh− viÖc ®æ bª t«ng vµ x©y t−êng ë mét sè bé phËn cña c«ng tr−êng ch−a ®−îc tèt l¾m,

mét sè c«ng viÖc ph¶i lµm ®i, lµm l¹i, sinh ra l·ng phÝ; n¨ng suÊt

lao ®éng ë c«ng tr−êng nãi chung cßn thÊp, kû luËt lao ®éng ch−a

®−îc ®Ò cao.

nãi chuyÖn víi çn bé, c«ng nh©n trªn c«ng tr−êng...

87

Muèn x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi, mäi ng−êi cÇn cã

tinh thÇn lµm chñ tèt, ph¶i ®Ò cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm. NhiÖm

vô tr−íc m¾t cña çn bé, c«ng nh©n trªn c«ng tr−êng lµ ph¶i ®oµn

kÕt chÆt chÏ, ®oµn kÕt gi÷a çc çn bé, c«ng nh©n, ®oµn kÕt víi çc

chuyªn gia, ®oµn kÕt víi ®ång bµo ®Þa ph−¬ng, ph¶i më réng phong

trµo thi ®ua gi÷a çc ç nh©n vµ gi÷a çc bé phËn s¶n xuÊt, ph¶i

gi÷ v÷ng kû luËt lao ®éng. Çc ®¶ng viªn, ®oµn viªn thanh niªn lao

®éng, çn bé, ph¶i g−¬ng mÉu vÒ mäi mÆt, l·nh ®¹o cho tèt phong

trµo s¶n xuÊt theo khÈu hiÖu: NhiÒu, nhanh, tèt, rÎ.

Nãi ngµy 24-2-1959.


ngµy 26-2-1959.

88

TH¦ GöI C¤NG NH¢N, CHIÕN SÜ, NH¢N VI£N X¦ëNG MAY 10, CôC QU¢N NHU

Th©n ¸i göi c«ng nh©n, chiÕn sÜ, nh©n viªn vµ çn bé X−ëng may 10 Côc Qu©n nhu, Tæng côc HËu cÇn,

B¸c rÊt vui lßng çc c« çc chó cã tiÕn bé kh¸ vÒ §oµn kÕt th©n ¸i, Liªn tôc thi ®ua, C¶i tiÕn kü thuËt, T¨ng gia s¶n xuÊt, Thùc hµnh tiÕt kiÖm, Qu¶n lý xÝ nghiÖp.

Ch¾c çc c« çc chó ®· tù thÊy r»ng: T− t−ëng th«ng th× c«ng viÖc tèt. Nh÷ng kinh nghiÖm Êy nªn

phæ biÕn cho çc nhµ m¸y kh¸c. Nh−ng çc c« çc chó chí cã thÊy tiÕn bé mµ tù m·n, tù kiªu.

Tr¸i l¹i cÇn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó tiÕn bé m·i. C¶m ¬n çc c«, çc chó ®· biÕu B¸c bé ¸o. B¸c ®· nhËn råi. Nay B¸c göi bé ¸o Êy lµm gi¶i th−ëng cho mét

®ît thi ®ua. Khi nµo ®ît thi ®ua kÕt thóc, do çc c« çc chó b×nh nghÞ, ai kh¸ nhÊt th× ®−îc gi¶i th−ëng Êy.

Chóc çc c«, çc chó vui vÎ, m¹nh khoÎ, ®oµn kÕt, tiÕn bé.


B¸C Hå Bót tÝch, l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

89

§IÖN MõNG QUèC KH¸NH N¦íC CéNG HOµ ARËP THèNG NHÊT

KÝnh göi ¤ng Gaman ¸p®en N¸txe, Tæng thèng n−íc Céng hoµ ArËp thèng nhÊt,

L¬ Ke

Nh©n dÞp Quèc kh¸nh n−íc Céng hoµ ArËp thèng nhÊt, thay

mÆt ChÝnh phñ, nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n danh ç nh©n t«i, t«i

kÝnh göi Ngµi, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Céng hoµ ArËp thèng nhÊt

anh em lêi chóc mõng nhiÖt liÖt nhÊt. Trong n¨m qua, n−íc Céng hoµ ArËp thèng nhÊt ®· ®¹t ®−îc

nhiÒu thµnh tùu trong c«ng cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa thùc

d©n, cñng cè nÒn ®éc lËp vµ kiÕn thiÕt kinh tÕ quèc d©n.

T«i ch¾c r»ng d−íi sù l·nh ®¹o cña Ngµi, n−íc Céng hoµ ArËp

thèng nhÊt sÏ thu ®−îc nh÷ng th¾ng lîi to lín h¬n n÷a trong c«ng

cuéc x©y dùng ®Êt n−íc vµ g×n gi÷ hoµ b×nh.

Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc ViÖt Nam D©n

chñ Céng hoµ vµ Céng hoµ ArËp thèng nhÊt ngµy cµng cñng cè vµ

ph¸t triÓn.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 24-2-1959.

90

LêI PH¸T BIÓU TR¦íC KHI L£N §¦êNG §I TH¡M

N¦íC CéNG HOµ IN§¤N£XIA

Th−a çc cô,

Çc ®ång chÝ vµ çc ch¸u,

NhËn lêi mêi cña Tæng thèng Xuçcn«, h«m nay, chóng t«i

sung s−íng ®−îc ®i th¨m n−íc In®«nªxia anh em. Chóng t«i sÏ

thay mÆt ®ång bµo ta mang t×nh h÷u nghÞ th¾m thiÕt ®Õn víi nh©n

d©n In®«nªxia anh em. Ch¾c r»ng lóc chóng t«i trë vÒ sÏ ®em theo

mãn quµ quý b¸u tøc lµ t×nh h÷u nghÞ cña nh©n d©n In®«nªxia ®èi

víi nh©n d©n ta.

Trong lóc chóng t«i ®i v¾ng, rÊt mong ë nhµ toµn §¶ng, toµn

ChÝnh phñ, toµn thÓ ®ång bµo lµm mÊy viÖc sau ®©y:

Thø nhÊt lµ chèng h¹n, cã chèng h¹n tèt míi n¾m ch¾c ®−îc vô

§«ng - Xu©n th¾ng lîi; vô §«ng - Xu©n cã th¾ng lîi míi hoµn

thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc n¨m 1959.

Thø hai lµ çc xÝ nghiÖp ph¶i ®Èy m¹nh viÖc c¶i tiÕn qu¶n lý,

v× cã c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp th× c«ng nghiÖp míi hoµn thµnh vµ

hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch. VÒ kinh tÕ, n«ng nghiÖp vµ c«ng

nghiÖp nh− hai ch©n cña mét ng−êi. N«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp

cã khoÎ, kÕ ho¹ch míi hoµn thµnh. Muèn thÕ, ph¶i cã søc khoÎ,

muèn khoÎ b©y giê ph¶i trÞ vµ phßng bÖnh cóm.

lêi ph¸t biÓu tr−íc khi lªn ®−êng ®i th¨m...

91

T«i xin c¶m ¬n çc cô, çc ®ång chÝ vµ çc ch¸u ra tiÔn chóng

t«i ngµy h«m nay.

Nãi ngµy 26-2-1959.


ngµy 27-2-1959.

92

BµI NãI T¹I QUèC HéI IN§¤N£XIA

H«m nay, t«i rÊt sung s−íng ®−îc ®Õn chµo mõng Quèc héi

n−íc Céng hoµ In®«nªxia. T«i xin thµnh thËt c¶m ¬n çc vÞ ®· bít

thêi giê dµnh cho t«i vinh dù ®ã, xin chuyÓn tíi çc vÞ vµ toµn thÓ

nh©n d©n In®«nªxia lêi chµo h÷u nghÞ th¾m thiÕt nhÊt cña nh©n

d©n ViÖt Nam vµ Quèc héi n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ.

Tõ l©u, nh©n d©n hai n−íc chóng ta ®· g¾n bã víi nhau trong

cuéc ®Êu tranh chung chèng chñ nghÜa thùc d©n. Nh©n d©n ViÖt

Nam rÊt kh©m phôc nh©n d©n In®«nªxia cÇn cï vµ yªu chuéng tù

do, ®· x©y dùng nªn mét nÒn v¨n ho¸ rùc rì l©u ®êi. Víi truyÒn

thèng ®oµn kÕt s½n cã, nh©n d©n In®«nªxia ®· bÒn bØ ®Êu tranh

chèng ¸ch thèng trÞ thùc d©n ®Ó giµnh l¹i ®éc lËp d©n téc. Th¸ng 8

n¨m 1945, toµn thÓ nh©n d©n In®«nªxia ®· ®øng lªn lËt ®æ chÕ ®é

thèng trÞ thùc d©n, thµnh lËp n−íc Céng hoµ In®«nªxia, lµm chñ

vËn mÖnh cña m×nh. Nh−ng bän thùc d©n trë l¹i ®Þnh x©m chiÕm

n−íc In®«nªxia mét lÇn n÷a: Chóng më nh÷ng cuéc tÊn c«ng liªn

tiÕp vµo n−íc Céng hoµ In®«nªxia. Nh−ng tíi ®©u chóng còng vÊp

ph¶i søc ®oµn kÕt chiÕn ®Êu anh dòng cña nh©n d©n In®«nªxia.

Ngµy nay, nh©n d©n In®«nªxia cã Quèc héi cña m×nh, mµ çc

vÞ lµ nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn kÝnh mÕn. Nh©n d©n In®«nªxia ®ang

xiÕt chÆt hµng ngò chung quanh vÞ l·nh tô kÝnh mÕn lµ Tæng

thèng Xuçcn«, ra søc x©y dùng n−íc In®«nªxia ®éc lËp, tù chñ,

phån vinh vµ ®Êu tranh b¶o vÖ hßa b×nh thÕ giíi.

bµi nãi t¹i quèc héi in®«nªxia

93

Bµi häc thµnh c«ng cña In®«nªxia lµ bµi häc ®oµn kÕt, ®oµn

kÕt çc d©n téc, çc ®Þa ph−¬ng, çc ®¶ng ph¸i, chèng kÎ thï chung

lµ bän thùc d©n x©m l−îc. Nh−ng hiÖn nay miÒn T©y Iri¨ng ruét

thÞt cña nh©n d©n In®«nªxia cßn bÞ n−íc ngoµi chiÕm cø. Nh©n

d©n ViÖt Nam hoµn toµn ñng hé ý nguyÖn thiÕt tha vµ chÝ khÝ s¾t

®¸ cña nh©n d©n In®«nªxia ®ßi kh«i phôc l¹i miÒn T©y Iri¨ng.

Nh©n dÞp nµy, t«i nhê çc vÞ chuyÓn tíi nh©n d©n miÒn T©y Iri¨ng

anh dòng lêi chóc th¾ng lîi cña nh©n d©n ViÖt Nam. Nh©n d©n

ViÖt Nam tin ch¾c r»ng lùc l−îng ®oµn kÕt cña mäi ng−êi

In®«nªxia yªu n−íc nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng bän thùc d©n vµ miÒn T©y

Iri¨ng nhÊt ®Þnh sÏ ®−îc kh«i phôc.

Còng nh− In®«nªxia, tõ l©u, n−íc ViÖt Nam lµ mét, d©n téc

ViÖt Nam lµ mét, vÒ mäi ph−¬ng diÖn ®Þa lý, lÞch sö, kinh tÕ, v¨n

ho¸, x· héi. Trong h¬n 80 n¨m thèng trÞ n−íc chóng t«i, bän thùc

d©n dïng mäi thñ ®o¹n ®Ó chia rÏ d©n téc, chia rÏ t«n gi¸o, chóng

¸p dông chÝnh s¸ch cæ ®iÓn lµ "chia ®Ó trÞ". Trong suèt c¶ thêi gian

bÞ thùc d©n thèng trÞ, nh©n d©n ViÖt Nam, tõ Nam chÝ B¾c, ®· bÒn

bØ ®Êu tranh ®Ó giµnh l¹i tù do ®éc lËp. Nhê lùc l−îng ®oµn kÕt,

nh©n d©n ViÖt Nam ®· lµm Çch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng.

N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ra ®êi. Quèc héi ViÖt Nam ®−îc

bÇu cö. Nh−ng bän thùc d©n trë l¹i x©m l−îc n−íc chóng t«i, hßng

thèng trÞ nh©n d©n chóng t«i mét lÇn n÷a. Qu©n ®éi cña chóng ®i

®Õn ®©u còng thi hµnh chÝnh s¸ch ®éc ¸c lµ: "giÕt s¹ch, ®èt s¹ch,

ph¸ s¹ch". Tr−íc n¹n ngo¹i x©m, tÊt c¶ ng−êi ViÖt Nam yªu n−íc

®Òu ®oµn kÕt kh¸ng chiÕn cøu n−íc, b¶o vÖ Tæ quèc, b¶o vÖ thµnh

qu¶ cña Çch m¹ng Th¸ng T¸m.

Sau chÝn n¨m kh¸ng chiÕn gian khæ, nh©n d©n ViÖt Nam ®·

®¸nh b¹i bän thùc d©n x©m l−îc vµ ®· giµnh ®−îc th¾ng lîi vÎ

vang. HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, ký kÕt sau chiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ,

®· lËp l¹i hoµ b×nh ë ViÖt Nam trªn c¬ së c«ng nhËn chñ quyÒn,

®éc lËp, thèng nhÊt vµ toµn vÑn l·nh thæ cña n−íc ViÖt Nam.


94

Theo HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, giíi tuyÕn gi÷a hai miÒn B¾c vµ Nam

ViÖt Nam chØ cã tÝnh chÊt t¹m thêi, hoµn toµn kh«ng ph¶i lµ mét

ranh giíi chÝnh trÞ, ranh giíi l·nh thæ vµ çc nhµ ®−¬ng côc ë hai

miÒn ph¶i më héi nghÞ hiÖp th−¬ng bµn vÒ vÊn ®Ò tæng tuyÓn cö tù

do trong c¶ n−íc ®Ó thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam.

Râ rµng vÊn ®Ò thèng nhÊt cña n−íc ViÖt Nam ®· ®−îc çc

n−íc tham gia Héi nghÞ Gi¬nev¬ long träng c«ng nhËn. Nh−ng bän

®Õ quèc ngoan cè kh«ng t«n träng çc ®iÒu kho¶n cña HiÖp ®Þnh

Gi¬nev¬, chóng tiÕp tôc can thiÖp vµo miÒn Nam ViÖt Nam vµ biÕn

n¬i nµy thµnh mét c¨n cø qu©n sù ®Ó chuÈn bÞ mét cuéc chiÕn

tranh míi. V× chóng mµ viÖc thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam cho ®Õn

nay vÉn ch−a ®−îc thùc hiÖn. Trong khi ®ã th× nh÷ng ng−êi yªu

n−íc, t¸n thµnh hoµ b×nh vµ thèng nhÊt ë miÒn Nam lu«n lu«n bÞ

khñng bè, tï ®µy, giÕt chãc mét çch rÊt d· man.

ViÖc chia c¾t ®Êt n−íc ViÖt Nam ®ang x©m ph¹m nÆng nÒ ®Õn

®êi sèng chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ t×nh c¶m cña toµn thÓ d©n

téc ViÖt Nam.

NguyÖn väng thiÕt tha cña toµn d©n ViÖt Nam lµ n−íc nhµ

mau chãng thèng nhÊt trªn c¬ së ®éc lËp vµ d©n chñ nh− HiÖp

®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh. VÊn ®Ò thèng nhÊt ®Êt n−íc lµ vÊn

®Ò néi bé cña nh©n d©n ViÖt Nam, çc nhµ ®−¬ng côc hai miÒn

ph¶i cïng nhau th−¬ng l−îng, nh©n nh−îng lÉn nhau, v× lîi Ých

tèi cao cña Tæ quèc vµ d©n téc. Chóng t«i chñ tr−¬ng ®oµn kÕt

tÊt c¶ çc lùc l−îng yªu n−íc ë miÒn B¾c vµ miÒn Nam, ra søc

phÊn ®Êu chèng sù can thiÖp cña bän ®Õ quèc thùc d©n, ®Ó x©y

dùng mét n−íc ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ

vµ giµu m¹nh.

Chóng t«i tin ch¾c r»ng lùc l−îng ®oµn kÕt vµ ®Êu tranh kiªn

quyÕt cña toµn d©n ViÖt Nam ®−îc sù ®ång t×nh vµ ñng hé cña

nh©n d©n yªu chuéng hoµ b×nh thÕ giíi, nhÊt ®Þnh sÏ thµnh c«ng

trong sù nghiÖp thèng nhÊt Tæ quèc chóng t«i.

bµi nãi t¹i quèc héi in®«nªxia

95

LÞch sö hai n−íc chóng ta chøng tá r»ng: §oµn kÕt toµn d©n lµ

mét yÕu tè quyÕt ®Þnh cho sù th¾ng lîi cña chóng ta. Sù ®oµn kÕt

chÆt chÏ gi÷a çc n−íc ¸ - Phi còng lµ yÕu tè quan träng ®Ó th¾ng

chñ nghÜa thùc d©n ®Õ quèc. Tõ Héi nghÞ B¨ng®ung12 ®Õn nay, sù

®oµn kÕt ®ã ngµy cµng cñng cè vµ ph¸t triÓn. NhiÒu n−íc ¸ - Phi

®· giµnh ®−îc ®éc lËp. Çc n−íc ¸ - Phi chóng ta ngµy nay cã quan

hÖ mËt thiÕt víi nhau, ñng hé lÉn nhau, hîp t¸c víi nhau trong sù

nghiÖp chung lµ gi÷ g×n hoµ b×nh, b¶o vÖ ®éc lËp vµ x©y dùng ®Êt

n−íc. T×nh h×nh thÕ giíi hiÖn nay ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn c¨n

b¶n: Lùc l−îng hiÕu chiÕn ngµy cµng bÞ thÊt b¹i, lùc l−îng hßa

b×nh, d©n chñ vµ ®éc lËp d©n téc ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ.

Do ®ã, chóng ta cã thÓ nãi ch¾c r»ng lùc l−îng ®oµn kÕt ®Êu tranh

cña nh©n d©n çc n−íc ¸ - Phi nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng chñ nghÜa thùc

d©n ®Õ quèc. Nh©n d©n In®«nªxia ®oµn kÕt ®· ®¸nh ®uæi ®−îc thùc

d©n c−íp n−íc m×nh. Nh©n d©n ¸ - Phi ®oµn kÕt nhÊt ®Þnh sÏ

th¾ng c¶ phe thùc d©n.

Tõ khi hßa b×nh lËp l¹i ë ViÖt Nam, quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a hai

n−íc chóng ta ®· ph¸t triÓn tèt ®Ñp. Trong thêi gian sang th¨m

n−íc chóng t«i, Chñ tÞch X¸ct«n« ®· nãi mét c©u cßn ghi s©u trong

lßng nh©n d©n ViÖt Nam: "Nh÷ng quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a nh©n

d©n In®«nªxia vµ nh©n d©n ViÖt Nam sÏ ®êi ®êi bÊt diÖt, nhê

nh÷ng ®iÓm gièng nhau c¨n b¶n: §ã lµ b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi vµ

chñ quyÒn d©n téc". ThËt vËy, quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n

hai n−íc chóng ta sÏ ®êi ®êi bÊt diÖt, sù nghiÖp chung cña chóng

ta nhÊt ®Þnh sÏ thµnh c«ng.

Tr−íc khi døt lêi, t«i xin chóc Chñ tÞch, çc Phã Chñ tÞch vµ

çc vÞ ®¹i biÓu Quèc héi n−íc Céng hoµ In®«nªxia lu«n lu«n m¹nh

kháe, thu nhiÒu th¾ng lîi trong c«ng cuéc b¶o vÖ hßa b×nh, b¶o vÖ

®éc lËp d©n téc, thu håi miÒn T©y Iri¨ng vµ x©y dùng ®Êt n−íc

In®«nªxia ngµy cµng phån vinh.


96

T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n In®«nªxia

mu«n n¨m!

Nh©n d©n ¸ - Phi ®oµn kÕt mu«n n¨m!

Hoµ b×nh ch©u ¸ vµ thÕ giíi mu«n n¨m!

Nãi ngµy 28-2-1959.

In trong s¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,

Hµ Néi, 1960, t.V, tr. 174-177.

97

NãI CHUYÖN VíI §OµN §¹I BIÓU N¤NG D¢N LµNG PAXAREBU

(NGO¹I ¤ GIAÇCTA, IN§¤N£XIA)

T«i rÊt c¶m ¬n çc b¹n vµ xin chuyÓn tíi çc b¹n lêi chµo mõng

cña n«ng d©n ViÖt Nam. Nh−ng çc b¹n cho t«i nhiÒu quµ thÕ nµy

th× t«i mang vÒ lµm sao ®−îc. T«i sÏ chuyÓn tíi anh em n«ng d©n

ViÖt Nam lêi chµo cña çc b¹n. T«i tin ch¾c r»ng d−íi sù l·nh ®¹o

cña ng−êi Anh c¶ Xuçcn« vµ ChÝnh phñ In®«nªxia, çc b¹n sÏ lµm

viÖc nhiÒu h¬n vµ ®êi sèng sÏ sung s−íng h¬n. Tr−íc ®©y, còng nh−

anh em n«ng d©n ViÖt Nam, çc b¹n ®· bÞ ®au khæ d−íi ¸ch thèng trÞ cña chñ nghÜa thùc d©n. Ngµy nay In®«nªxia vµ ViÖt Nam ®·

®−îc ®éc lËp, çc b¹n lµ chñ ®Êt n−íc, lµ chñ ruéng ®Êt. §êi sèng

cña çc b¹n vµ cña con çi çc b¹n ®Òu do viÖc çc b¹n phÊn ®Êu ®Ó

®êi sèng ®−îc sung s−íng h¬n.

T«i tin ch¾c r»ng ng−êi Anh c¶ Xuçcn« vµ ChÝnh phñ

In®«nªxia sÏ gióp ®ì çc b¹n vÒ mäi mÆt ®Ó ®êi sèng ®−îc t−¬i ®Ñp

h¬n. T«i xin göi tíi nh©n d©n trong lµng, çc cô «ng, cô bµ vµ çc

thanh niªn nam, n÷ lêi chóc mõng tèt ®Ñp nhÊt. Riªng ®èi víi çc

ch¸u thiÕu nhi, B¸c Hå xin göi çc ch¸u lêi chóc mõng nhiÖt liÖt.

Nãi ngµy 28-2-1959.


ngµy 2-3-1959.

98

§¸P Tõ TRONG BUæI TIÖC DO TæNG THèNG XUÇCN¤ CHI£U §·I

T«i ®· chuÈn bÞ bµi nãi theo thñ tôc, nh−ng trong bÇu kh«ng

khÝ nång nhiÖt nµy, t«i chØ xin nãi mÊy lêi tù ®¸y lßng t«i:

Hai d©n téc ViÖt Nam vµ In®«nªxia ®Òu cã nh÷ng giai ®o¹n

lÞch sö gièng nhau, ®· tõng kiªn quyÕt chiÕn ®Êu chèng chñ

nghÜa thùc d©n, ®· cïng mét lóc ®øng lªn ®¹p tan xiÒng xÝch n«

lÖ. Tuy nhiªn, cho ®Õn nay ®Êt n−íc ViÖt Nam vµ In®«nªxia vÉn

ch−a ®−îc hoµn toµn tù do vµ ®éc lËp mét tr¨m phÇn tr¨m, bëi

v× In®«nªxia ch−a kh«i phôc ®−îc miÒn T©y Iri¨ng, cßn miÒn

Nam ViÖt Nam th× vÉn ch−a ®−îc thèng nhÊt vµo Tæ quèc ViÖt

Nam. V× vËy c¶ hai n−íc ®Òu cßn ph¶i tiÕp tôc ®Êu tranh chèng

bän ®Õ quèc.

Víi tinh thÇn B¨ng®ung, nhiÒu d©n téc ë ch©u ¸ vµ ch©u

Phi ®· giµnh ®−îc tù do. Toµn thÓ nh©n d©n vµ ChÝnh phñ

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ñng hé cuéc ®Êu tranh nh»m

kh«i phôc miÒn T©y Iri¨ng cña nh©n d©n In®«nªxia anh em.

Vµ nh©n d©n ViÖt Nam tin ch¾c r»ng nh©n d©n In®«nªxia còng

®ång t×nh ñng hé cuéc ®Êu tranh giµnh thèng nhÊt hoµ b×nh

®Êt n−íc ViÖt Nam.

Cuèi cïng t«i ®Ò nghÞ n©ng cèc chóc søc khoÎ cña Tæng thèng

Xuçcn«, Thñ t−íng Giuan®a, chóc n−íc Céng hoµ In®«nªxia phån

vinh, chóc t×nh h÷u nghÞ kh«ng g× lay chuyÓn næi gi÷a nh©n d©n

®¸p tõ trong buæi tiÖc do tæng thèng xuçcn«...

99

ViÖt Nam vµ nh©n d©n In®«nªxia, chóc t×nh ®oµn kÕt ngµy mét

t¨ng c−êng gi÷a çc n−íc ¸ - Phi vµ chóc hoµ b×nh ë §«ng Nam ¸

vµ thÕ giíi bÒn v÷ng.

Nãi tèi 28-2-1959.


ngµy 2-3-1959.

100

DIÔN V¡N T¹I CUéC MÝT TINH CHµO MõNG CñA NH¢N D¢N B¡NG§UNG (IN§¤N£XIA)

Th−a Tæng thèng Xuçcn« kÝnh mÕn, Th−a «ng T− lÖnh qu©n khu, Th−a «ng Chñ tÞch Khu tù trÞ cÊp I, Th−a «ng Thñ hiÕn, Th−a «ng ThÞ tr−ëng, Çc anh chÞ em th©n mÕn,

T«i rÊt sung s−íng ®Õn th¨m thµnh phè B¨ng®ung t−¬i ®Ñp vµ

anh dòng, thµnh phè cña Héi nghÞ lÞch sö çc n−íc ¸ - Phi. T«i xin c¶m ¬n sù ®ãn tiÕp nhiÖt liÖt cña çc vÞ vµ cña çc anh chÞ em nh©n

d©n thµnh phè vµ xin göi tíi çc vÞ vµ anh chÞ em thµnh phè lêi

chµo th©n thiÕt nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam. Nh©n d©n ViÖt Nam

rÊt kh©m phôc nh©n d©n B¨ng®ung cã truyÒn thèng anh dòng ®·

gãp phÇn xøng ®¸ng vµo sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc giµnh l¹i tù

do vµ ®éc lËp. B¨ng®ung l¹i lµ nguån gèc cña sù ®oµn kÕt vµ søc

m¹nh cña nh©n d©n ¸ - Phi chèng chñ nghÜa thùc d©n giµnh ®éc

lËp d©n téc vµ b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi. Tæng thèng Xuçcn«, vÞ

l·nh tô kÝnh mÕn, ng−êi chiÕn sÜ ®Êu tranh kiªn tr× cho ®éc lËp

In®«nªxia, cho hoµ b×nh vµ h÷u nghÞ gi÷a çc d©n téc, ng−êi b¹n th©n thiÕt cña nh©n d©n ViÖt Nam, ®· cã cèng hiÕn lín vµo sù

thµnh c«ng cña Héi nghÞ B¨ng®ung. Ngµy nay tinh thÇn

B¨ng®ung ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ kh¾p thÕ giíi lµm lay chuyÓn

tËn gèc chñ nghÜa thùc d©n. Çc d©n téc bÞ ¸p bøc ®ang ®øng lªn

diÔn v¨n t¹i cuéc mÝt tinh chµo mõng...

101

®Þnh ®o¹t lÊy vËn mÖnh cña m×nh vµ ngµy cµng th¾ng lîi. §Õ quèc

thùc d©n ®· gÇn ®Õn ngµy bÞ tiªu diÖt. Nh−ng chóng vÉn ngoan cè

ch−a chÞu tõ bá ©m m−u x©m l−îc vµ g©y chiÕn, hßng duy tr× ¸ch

thèng trÞ thùc d©n cña chóng. MiÒn T©y Iri¨ng ch−a ®−îc phôc håi.

MiÒn Nam ViÖt Nam cßn ë d−íi ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc vµ tay

sai, víi tinh thÇn ®oµn kÕt vµ kiªn quyÕt ®Êu tranh cña nh©n d©n

hai n−íc chóng ta, ®−îc sù ®ång t×nh, ñng hé cña nh©n d©n yªu

chuéng hoµ b×nh thÕ giíi, cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n In®«nªxia

®Ó thu håi miÒn T©y Iri¨ng vµ cuéc ®Êu tranh thùc hiÖn thèng

nhÊt ®Êt n−íc cña chóng t«i nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. Nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n In®«nªxia g¾n bã víi nhau trong cuéc çch

m¹ng vÜ ®¹i giµnh ®éc lËp ®· lu«n lu«n ®ång t×nh vµ ñng hé lÉn

nhau ngµy nay cµng ®oµn kÕt ñng hé nhau h¬n n÷a trong c«ng

cuéc x©y dùng ®Êt n−íc, ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt l·nh thæ

vµ b¶o vÖ hoµ b×nh §«ng Nam ¸ vµ thÕ giíi.

Mét lÇn n÷a, t«i xin c¶m ¬n çc b¹n vµ xin chóc nh©n d©n

B¨ng®ung anh dòng ®¹t ®−îc nhiÒu thµnh tÝch to lín h¬n. T«i xin

göi anh chÞ em B¨ng®ung tÊt c¶ tÊm lßng yªu quý. B¸c Hå göi çc

ch¸u B¨ng®ung nhiÒu çi h«n.

- T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n In®«nªxia mu«n n¨m!

- Tinh thÇn B¨ng®ung mu«n n¨m!

- §éc lËp!1)

Nãi ngµy 2-3-1959.


ngµy 3-3-1959.

_______________

1) §éc lËp: TiÕng chµo çch m¹ng cña In®«nªxia (BT).

102

§¸P Tõ TRONG BUæI LÔ NHËN B»NG TiÕn SÜ1) DANH Dù

ë TR¦êNG §¹I HäC P¸TGIAGIARAN, B¡NG§UNG (IN§¤N£XIA)

Th−a Tæng thèng Xuçcn«, Th−a «ng Gi¸m ®èc, Th−a çc vÞ gi¸o s−, Çc b¹n nam n÷ sinh viªn th©n mÕn,

T«i rÊt c¶m ¬n Tr−êng ®¹i häc P¸tgiagiaran tÆng cho t«i b»ng

TiÕn sÜ luËt danh dù vµ rÊt c¶m ®éng vÒ nh÷ng lêi nãi ®Çy t×nh

h÷u nghÞ cña «ng Gi¸m ®èc.

Vinh dù nµy kh«ng chØ riªng cho ç nh©n t«i, mµ chung cho c¶

giíi trÝ thøc ViÖt Nam, cho c¶ nh©n d©n ViÖt Nam; nã biÓu thÞ mèi

c¶m t×nh kh¨ng khÝt cña giíi trÝ thøc vµ nh©n d©n In®«nªxia ®èi

víi nh©n d©n ViÖt Nam chóng t«i. Nh©n d©n ViÖt Nam tõ l©u kh©m phôc nÒn v¨n ho¸ nghÖ

thuËt tèt ®Ñp cæ truyÒn cña nh©n d©n In®«nªxia. Nh÷ng c«ng tr×nh

kiÕn tróc lÞch sö, nh÷ng ®iÖu móa, ®iÖu nh¹c d©n téc, nh÷ng th¬

v¨n l−u truyÒn tõ ngh×n x−a cña nh©n d©n In®«nªxia lµm cho ai

nÊy ®Õn In®«nªxia ®Òu thªm lßng yªu mÕn v¨n ho¸ cña In®«nªxia.

_______________

1) Nguyªn v¨n lµ B¸c sÜ (BT).

®¸p tõ trong buæi lÔ nhËn b»ng tiÕn sÜ danh dù...

103

Bän thùc d©n muèn k×m h·m nÒn v¨n ho¸ Êy nh−ng nh©n d©n vµ

nh÷ng nhµ trÝ thøc In®«nªxia ®· anh dòng ®Êu tranh ®Ó b¶o vÖ

nÒn v¨n ho¸ d©n téc cña m×nh. Tõ ngµy In®«nªxia giµnh l¹i ®éc lËp,

çc nhµ trÝ thøc In®«nªxia mµ çc vÞ gi¸o s− lµ nh÷ng ng−êi tiªu

biÓu, ®· ra søc lµm cho nÒn v¨n ho¸ In®«nªxia ngµy cµng ph¸t

triÓn m¹nh mÏ. D−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt vµ sù d×u d¾t tËn t×nh

cña Tæng thèng Xuçcn«, ChÝnh phñ n−íc Céng hoµ In®«nªxia

quan t©m rÊt nhiÒu ®Õn viÖc n©ng cao ®êi sèng v¨n ho¸ cña nh©n

d©n. Çc vÞ gi¸o s− ®· hÕt lßng cèng hiÕn vµo viÖc ®µo t¹o nh©n tµi

®Ó x©y dùng ®Êt n−íc. T¹i thµnh phè B¨ng®ung nµy lµ mét trung t©m v¨n ho¸ næi

tiÕng cña n−íc Céng hoµ In®«nªxia, tr−íc ®©y Tæng thèng

Xuçcn«, ng−êi l·nh ®¹o kÝnh mÕn cña nh©n d©n In®«nªxia, ng−êi

B¸c th©n yªu cña thanh niªn In®«nªxia, ®· rÌn luyÖn cuéc ®êi

thanh niªn vµ ®· tõng ho¹t ®éng çch m¹ng. TÊm g−¬ng anh dòng

®ã ®−îc çc b¹n trÝ thøc vµ sinh viªn B¨ng®ung noi theo, nhÊt lµ

trong nh÷ng ngµy kh¸ng chiÕn giµnh ®éc lËp cho Tæ quèc. HiÖn

nay, trÝ thøc vµ thanh niªn B¨ng®ung còng nh− trÝ thøc, thanh

niªn vµ nh©n d©n c¶ n−íc In®«nªxia ®ang ra søc x©y dùng ®Êt

n−íc, ®Êu tranh thu håi miÒn T©y Iri¨ng ®Ó hoµn thµnh thèng nhÊt l·nh thæ vµ thñ tiªu nh÷ng tµn tÝch cña chÕ ®é thùc d©n. TrÝ

thøc ViÖt Nam vµ toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam rÊt quan t©m theo

dâi cuéc ®Êu tranh cña çc b¹n vµ nhiÖt liÖt chóc çc b¹n thu ®−îc

nhiÒu th¾ng lîi vÎ vang.

Lµ mét "TiÕn sÜ míi", t«i xin phÐp «ng Gi¸m ®èc vµ çc vÞ gi¸o

s− cã mÊy lêi th©n mËt víi çc b¹n nam n÷ sinh viªn.

Çc b¹n th©n mÕn,

Çc b¹n häc ë ®©y lµ ®Ó chuÈn bÞ ngµy mai trë thµnh nh÷ng

ng−êi thî giái tiÕp tôc x©y dùng toµ nhµ tr¸ng lÖ cña Tæ quèc çc b¹n. Sau khi tho¸t khái ¸ch k×m h·m cña thùc d©n, n−íc Céng hoµ

In®«nªxia ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ nhÊt ®Þnh sÏ cßn ph¸t triÓn


104

m¹nh mÏ h¬n n÷a vÒ mäi mÆt. T−¬ng lai çc b¹n g¾n liÒn víi

t−¬ng lai x¸n l¹n cña n−íc Céng hoµ In®«nªxia. Çc b¹n sÏ ®−îc

®em hÕt tµi n¨ng ra ®Ó phôc vô nh©n d©n, phôc vô Tæ quèc, phôc

vô hoµ b×nh; sù nghiÖp vÎ vang ®ã ch¾c lµm cho mäi ng−êi thanh

niªn trÝ thøc ®Òu c¶m thÊy v« cïng phÊn khëi.

ThÕ giíi ngµy nay ®ang tiÕn nh÷ng b−íc khæng lå vÒ mÆt kiÕn

thøc cña con ng−êi. Khoa häc tù nhiªn còng nh− khoa häc x· héi

kh«ng ngõng më réng ra nh÷ng ch©n trêi míi, con ng−êi ngµy

cµng lµm chñ ®−îc thiªn nhiªn, còng nh− lµm chñ ®−îc vËn mÖnh

cña x· héi vµ cña b¶n th©n m×nh. ThÕ hÖ thanh niªn lµ nh− mïa Xu©n, nh− v× sao míi mäc, chóng t«i ®Æt rÊt nhiÒu hy väng vµo çc

b¹n, chóc çc b¹n häc tËp cã nhiÒu kÕt qu¶ vµ lu«n lu«n tiÕn bé.

Thµnh phè B¨ng®ung cña çc b¹n ®· næi tiÕng lµ mét trung

t©m v¨n ho¸, l¹i lµ t−îng tr−ng cho sù ®oµn kÕt gi÷a çc d©n téc

¸ - Phi ®Êu tranh cho ®éc lËp, hoµ b×nh vµ h÷u nghÞ: Tinh thÇn

B¨ng®ung ®· lan kh¾p hai lôc ®Þa vµ ®· ®−a l¹i nhiÒu kÕt qu¶ tèt

®Ñp. T«i mong çc b¹n, nh÷ng ng−êi con trai con g¸i ®Çy t−¬ng lai

cña In®«nªxia, sÏ lu«n lu«n häc tËp sù phÊn ®Êu anh dòng cña

B¸c Xuçcn« vµ çc vÞ tiÒn bèi vµ tiÕp tôc tinh thÇn cao c¶ cña

B¨ng®ung. Mét lÇn n÷a, t«i ch©n thµnh c¶m ¬n Tæng thèng Xuçcn«, «ng

Gi¸m ®èc, çc vÞ gi¸o s− vµ çc b¹n sinh viªn Tr−êng ®¹i häc

P¸tgiagiaran.

Chóc cho Tr−êng ®¹i häc P¸tgiagiaran ngµy cµng ph¸t triÓn!

T×nh h÷u nghÞ anh em gi÷a ViÖt Nam vµ In®«nªxia mu«n n¨m!

Tinh thÇn B¨ng®ung mu«n n¨m!

Hoµ b×nh ch©u ¸ vµ thÕ giíi mu«n n¨m!

Nãi chiÒu 2-3-1959.


ngµy 6-3-1959.

105

TUY£N Bè T¹I CUéC HäP B¸O ë THñ §¤ GIAÇCTA (IN§¤N£XIA)

Cuéc ®i th¨m In®«nªxia cña chóng t«i lÇn nµy ®· th¾t chÆt

thªm t×nh h÷u nghÞ anh em gi÷a hai n−íc ViÖt Nam - In®«nªxia vµ

lµm cho nh©n d©n hai n−íc cµng hiÓu biÕt nhau h¬n vµ cµng yªu

mÕn nhau h¬n.

Cuéc ®i th¨m nµy ®· gãp phÇn t¨ng c−êng t×nh ®oµn kÕt gi÷a

çc n−íc ¸ - Phi chèng chñ nghÜa thùc d©n vµ b¶o vÖ hoµ b×nh ë

ch©u ¸ vµ trªn toµn thÕ giíi.

Thêi ®¹i chóng ta lµ thêi ®¹i çc d©n téc bÞ ¸p bøc ®øng lªn giµnh quyÒn ®éc lËp vµ tù do cña m×nh. Chñ nghÜa thùc d©n ®ang

tan r· vµ kh«ng bao l©u n÷a sÏ bÞ tan r· hoµn toµn.

Nh©n d©n ViÖt Nam ®oµn kÕt víi nh©n d©n In®«nªxia vµ çc

d©n téc ¸ - Phi kh¸c trong cuéc ®Êu tranh ®Ó b¶o vÖ ®éc lËp vµ g×n

gi÷ hoµ b×nh vµ hoµn toµn ñng hé ChÝnh phñ vµ nh©n d©n

In®«nªxia trong cuéc ®Êu tranh ®Ó cñng cè nÒn ®éc lËp cña ®Êt

n−íc, b¶o vÖ chñ quyÒn, chèng l¹i sù can thiÖp cña n−íc ngoµi vµ

thu håi miÒn T©y Iri¨ng. T©y Iri¨ng lµ mét bé phËn cña l·nh thæ

In®«nªxia vµ ph¶i trë vÒ víi In®«nªxia.

Cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n In®«nªxia ®Ó thùc hiÖn thèng nhÊt ®Êt n−íc nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi.

Do sù can thiÖp cña n−íc ngoµi nªn t×nh h×nh biªn giíi Lµo -

ViÖt trong mét thêi gian ®· trë thµnh kh«ng b×nh th−êng. ChÝnh

phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ muèn duy tr× vµ ph¸t triÓn quan


106

hÖ l¸ng giÒng tèt víi V−¬ng quèc Lµo vµ cho r»ng HiÖp ®Þnh

Gi¬nev¬ vÒ Lµo13 cÇn ®−îc thi hµnh ®óng ®¾n v× lîi Ých cña nh©n

d©n Lµo còng nh− cña nÒn hoµ b×nh vµ an ninh ë §«ng D−¬ng vµ ë

§«ng Nam ¸ nãi chung.

§Ó thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam, çc nhµ cÇm quyÒn cña hai

miÒn ë ViÖt Nam ph¶i gÆp gì nhau trong mét cuéc héi nghÞ hiÖp

th−¬ng ®Ó bµn vÊn ®Ò tæ chøc tæng tuyÓn cö, thùc hiÖn thèng nhÊt

®Êt n−íc. ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ trong bøc C«ng

hµm ngµy 22 th¸ng 12 n¨m 1958 göi chÝnh quyÒn miÒn Nam ®Ò

nghÞ gi¶m qu©n sè, gi¶m ng©n s¸ch quèc phßng, kh«ng lµm thªm

hoÆc më réng çc c¨n cø qu©n sù, kh«i phôc quan hÖ b×nh th−êng

vµ nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c.

Nh÷ng ®Ò nghÞ trªn ®©y sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc

thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam b»ng ph−¬ng ph¸p hoµ b×nh,

nh−ng cho ®Õn nay chÝnh quyÒn miÒn Nam ViÖt Nam vÉn ch−a

chÞu tr¶ lêi.

Chóng t«i ®ßi chÝnh quyÒn miÒn Nam ph¶i ®×nh chØ mäi hµnh

®éng khñng bè, bän ®Õ quèc ph¶i rót khái miÒn Nam ViÖt Nam vµ

chóng kh«ng ®−îc can thiÖp vµo c«ng viÖc néi trÞ cña nh©n d©n

ViÖt Nam. Nh−ng bän ®Õ quèc vÉn tiÕp tôc ®−a vò khÝ vµ nh©n

viªn qu©n sù vµo miÒn Nam ViÖt Nam, biÕn miÒn Nam ViÖt Nam

thµnh mét c¨n cø qu©n sù cña chóng.

Chóng t«i chñ tr−¬ng thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam

b»ng ph−¬ng ph¸p hoµ b×nh trªn c¬ së ®éc lËp vµ d©n chñ, nh−

HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh. Chóng t«i lu«n lu«n s½n sµng gÆp

nhµ cÇm quyÒn miÒn Nam ViÖt Nam ®Ó bµn b¹c víi hä vÒ tÊt c¶

nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn viÖc thèng nhÊt ®Êt n−íc trªn tinh

thÇn hiÓu biÕt vµ nh©n nh−îng lÉn nhau, v× lîi Ých cña Tæ quèc.

Chóng t«i ph¶n ®èi viÖc khèi qu©n sù §«ng Nam ¸14 do bän ®Õ

quèc lËp ra, c«ng khai can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña çc n−íc

§«ng Nam ¸, tiÕn hµnh nh÷ng ho¹t ®éng lËt ®æ nh»m môc ®Ých

tuyªn bè t¹i cuéc häp b¸o ë thñ ®« giaçcta...

107

thiÕt lËp nh÷ng chÕ ®é qu©n phiÖt vµ chuÈn bÞ mét cuéc chiÕn

tranh míi.

Chóng t«i nhiÖt liÖt hoan nghªnh nh÷ng ®Ò nghÞ cña Liªn X«

vÒ viÖc thµnh lËp mét khu vùc hoµ b×nh vµ an ninh tËp thÓ, kh«ng

cã vò khÝ nguyªn tö ë ViÔn §«ng vµ khu vùc Th¸i B×nh D−¬ng, vÒ

viÖc ký hoµ −íc víi n−íc §øc, coi ®ã lµ mét biÖn ph¸p tiÕn tíi thùc

hiÖn thèng nhÊt n−íc §øc b»ng ph−¬ng ph¸p hoµ b×nh vµ d©n chñ.

Chóng t«i kªu gäi kh«i phôc ®Þa vÞ hîp ph¸p cña n−íc Céng hoµ

Nh©n d©n Trung Hoa t¹i Liªn hîp quèc15.

Çc n−íc cã chÕ ®é x· héi kh¸c nhau cã thÓ chung sèng hoµ b×nh víi nhau, ®iÒu ®ã cã thÓ thùc hiÖn ®−îc b»ng çch chÊm døt

chiÕn tranh l¹nh, chÊm døt ch¹y ®ua vò trang, ®×nh chØ thö vò khÝ

nguyªn tö vµ khinh khÝ, b»ng çch thi hµnh ®óng ®¾n n¨m

nguyªn t¾c chung sèng hoµ b×nh, b»ng çch gi¶i quyÕt tÊt c¶ çc

vÊn ®Ò tranh chÊp quèc tÕ b»ng ph−¬ng ph¸p th−¬ng l−îng hoµ

b×nh vµ b»ng çch chÊm døt mäi sù can thiÖp cña chñ nghÜa ®Õ

quèc vµo c«ng viÖc néi bé çc n−íc kh¸c, ch¼ng h¹n sù can thiÖp

vµo viÖc thèng nhÊt cña ViÖt Nam vµ viÖc thu håi miÒn T©y Iri¨ng

cña In®«nªxia.

Çc n−íc ¸ - Phi cÇn ®oµn kÕt chÆt chÏ víi nhau vµ ®Êu tranh chèng chñ nghÜa thùc d©n, chèng chiÕn tranh ®Ó thùc hiÖn ®Çy ®ñ

nh÷ng nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ B¨ng®ung.

Chóng t«i ñng hé ®Ò nghÞ cña Thñ t−íng X©ylan1) vÒ viÖc triÖu

tËp Héi nghÞ kinh tÕ ¸ - Phi, bëi v× héi nghÞ ®ã phï hîp víi tinh

thÇn Héi nghÞ B¨ng®ung. VÊn ®Ò hîp t¸c kinh tÕ ë ch©u ¸ vµ ch©u

Phi cã thÓ gi¶i quyÕt ®−îc b»ng mét héi nghÞ nh− thÕ.

Nãi ngµy 3-3-1959.


ngµy 10-3-1959.

_______________

1) X©ylan: Nay gäi lµ Xri Lanca (BT).

108

TR¶ LêI PHáNG VÊN CñA ÇC NHµ B¸O IN§¤N£XIA ë X¤L¤

Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt ý kiÕn cña Chñ tÞch vÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ ë In®«nªxia?

Tr¶ lêi: T«i ®Õn ®©y míi ba ngµy. Lµm thÕ nµo t«i cã thÓ cã ý

kiÕn vÒ t×nh h×nh ë ®©y ®−îc?

Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt ý kiÕn vÒ khèi §«ng Nam ¸? Tr¶ lêi: Khèi §«ng Nam ¸ −? §ã lµ mét ®iÒu xÊu. §ã lµ mét tæ

chøc ®Õ quèc. Çc b¹n h·y kÓ cho t«i biÕt nh÷ng n−íc héi viªn

chÝnh cña khèi nµy xem nµo? Cã ph¶i lµ Mü, Anh, Ph¸p kh«ng? H·y thµnh thËt mµ xem xÐt ba n−íc ®ã. Çc n−íc nµy cã gióp ®ì

nh÷ng n−íc nh− In®«nªxia, ViÖt Nam, v.v. kh«ng? Hä cã ph¶i lµ ®Õ

quèc hay kh«ng? Hä kh«ng cã liªn quan g× ®Õn vïng §«ng Nam ¸

c¶. Çc b¹n cã thÓ lo viÖc cña In®«nªxia. Chóng t«i cã thÓ lo viÖc

cña ViÖt Nam. Hä ®Õn ch©u ¸ ®Ó lµm g×? ThÕ lµ çc b¹n ®· tù tr¶

lêi c©u hái cña m×nh råi.

Hái: N−íc ViÖt Nam cã thÓ lµm g× ®Ó gióp cuéc ®Êu tranh cña chóng t«i giµnh l¹i miÒn T©y Iri¨ng?

Tr¶ lêi: Ch¾c çc b¹n biÕt lµ tr−íc khi ®Õn ®©y t«i ®· nhiÒu lÇn

nãi r»ng nh©n d©n ViÖt Nam ñng hé mét tr¨m phÇn tr¨m chÝnh s¸ch cña n−íc In®«nªxia nh»m gi¶i phãng miÒn T©y Iri¨ng. Bän

thùc d©n kh«ng cã quyÒn chiÕm gi÷ miÒn ®ã. DÜ nhiªn lµ ®Ó gi¶i

phãng miÒn ®ã, çc b¹n ph¶i ®Êu tranh míi ®−îc, ®Êu tranh vÒ

mÆt ngo¹i giao, chÝnh trÞ, v.v..

tr¶ lêi pháng vÊn cña çc nhµ b¸o in®«nªxia...

109

Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt quan ®iÓm cña Chñ tÞch vÒ t×nh h×nh thÕ giíi?

Tr¶ lêi: T«i thÊy r»ng mÆt trËn hoµ b×nh, d©n chñ vµ ®éc lËp d©n téc ®ang trë nªn ngµy cµng hïng c−êng. Chñ nghÜa thùc d©n vµ chñ nghÜa ®Õ quèc ngµy cµng suy yÕu vµ ®ang giÉy chÕt. Chñ nghÜa thùc d©n vµ chñ nghÜa ®Õ quèc thËt qu¸ lçi thêi vµ qu¸ Ých kû. Ta h·y xem: Ch©u Phi ®ang vïng dËy vµ ch©u Nam Mü còng vËy. ë ch©u ¸, chóng ta ngµy cµng gÇn gòi nhau, Trung Quèc, Ên §é, MiÕn §iÖn, In®«nªxia, ViÖt Nam, v.v.. Tù çc b¹n còng thÊy râ nh÷ng ®iÒu ®ã.

Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt ý kiÕn cña Chñ tÞch vÒ cuéc chiÕn tranh l¹nh gi÷a khèi ph−¬ng §«ng vµ khèi ph−¬ng T©y?

Tr¶ lêi: Chóng ta kh«ng thÓ nãi khèi ph−¬ng §«ng vµ khèi ph−¬ng T©y. T«i muèn nãi cã nh÷ng ng−êi yªu chuéng hoµ b×nh vµ cã nh÷ng kÎ chñ tr−¬ng chiÕn tranh. In®«nªxia muèn hoµ b×nh. Chóng t«i, nh÷ng ng−êi ViÖt Nam, muèn hoµ b×nh. Ên §é muèn hoµ b×nh. Trung Quèc muèn hoµ b×nh. Liªn X« muèn hoµ b×nh. ThÕ th× nh÷ng kÎ nµo muèn chiÕn tranh? ChÝnh lµ bän ®Õ quèc bëi v× bän chóng muèn b¸n sóng ®¹n.

Hái: Gi÷a Chñ tÞch vµ Tæng thèng Xuçcn« ®· cã tho¶ thuËn g× ch−a?

Tr¶ lêi: Tho¶ thuËn µ? Gi÷a chóng t«i bao giê còng tho¶ thuËn víi nhau. Lóc t«i nãi chuyÖn víi Tæng thèng Xuçcn« hoÆc lóc Tæng thèng Xuçcn« nãi chuyÖn víi t«i, chóng t«i lóc nµo còng ®ång ý víi nhau.

Hái: Gi÷a Chñ tÞch vµ Tæng thèng Xuçcn« cã cuéc th¶o luËn chÝnh trÞ nµo kh«ng?

Tr¶ lêi: Cã thÓ nãi lµ cã. Nh−ng chóng t«i gäi ®ã lµ cuéc trao ®æi ý kiÕn chø kh«ng ph¶i lµ cuéc th¶o luËn. Chóng t«i nãi chuyÖn víi nhau mét çch th©n mËt, anh em.

Tr¶ lêi chiÒu 3-3-1959.


ngµy 6-3-1959.

110

DIÔN V¡N T¹I CUéC MÝT TINH CHµO MõNG CñA NH¢N D¢N XURABAIA (IN§¤N£XIA)

H«m nay, chóng t«i rÊt sung s−íng ®−îc tíi Xurabaia, mét n¬i cã

truyÒn thèng çch m¹ng l©u ®êi. Xurabaia l¹i lµ quª h−¬ng cña Tæng

thèng Xuçcn«, ng−êi l·nh tô kÝnh mÕn cña nh©n d©n In®«nªxia,

ng−êi b¹n th©n thiÕt cña nh©n d©n ViÖt Nam. Thay mÆt ChÝnh phñ

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ nh©n d©n ViÖt Nam, t«i göi tíi

nh©n d©n Xurabaia anh dòng lêi chµo mõng nhiÖt liÖt.

Trong cuéc ®Êu tranh thÇn th¸nh cña nh©n d©n In®«nªxia

chèng thùc d©n vµ giµnh ®éc lËp, nh©n d©n Xurabaia ®· cã nh÷ng chiÕn c«ng oanh liÖt. Ngµy 10 th¸ng 11 n¨m 1945 lµ mét ngµy anh

hïng cña nh©n d©n Xurabaia vµ cña c¶ d©n téc In®«nªxia.

Ngµy nay, ë trung t©m quan träng nµy vÒ c«ng nghiÖp, th−¬ng

nghiÖp vµ v¨n ho¸, çc b¹n c«ng nh©n, n«ng d©n, thanh niªn, trÝ

thøc ®ang cïng toµn thÓ nh©n d©n ra søc cÇn cï lao ®éng x©y dùng

®Êt n−íc giµu m¹nh. Víi truyÒn thèng tèt ®Ñp cña m×nh, ch¾c ch¾n

çc b¹n sÏ thu ®−îc nh÷ng thµnh tÝch ngµy cµng to lín.

Anh chÞ em th©n mÕn,

Nh©n d©n hai n−íc chóng ta ®· cïng nhau g¾n bã trong cuéc

®Êu tranh çch m¹ng cña çc d©n téc ph−¬ng §«ng chèng chñ nghÜa thùc d©n ®Õ quèc.

Bän thùc d©n kh«ng thÓ nµo chinh phôc ®−îc nh©n d©n hai

n−íc chóng ta. ¤ng cha chóng ta, víi ý chÝ quËt c−êng vµ lßng


111

nång nµn yªu n−íc, ®· liªn tiÕp vïng dËy, lu«n lu«n nªu cao ngän

cê ®éc lËp tù do.

Sau §¹i chiÕn thÕ giíi thø hai16, phong trµo gi¶i phãng d©n téc

®· cuån cuén d©ng lªn, nh©n d©n nhiÒu n−íc ¸ - Phi ®· ®Ëp tan

xiÒng xÝch thùc d©n ®Õ quèc. Ngµy 17 th¸ng 8 n¨m 1945, d−íi sù

l·nh ®¹o cña vÞ l·nh tô kÝnh mÕn Xuçcn«, In®«nªxia ®· tuyªn bè

®éc lËp. Ngµy 19 th¸ng 8 n¨m 1945, toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam

chóng t«i ®· vâ trang tæng khëi nghÜa giµnh ®−îc chÝnh quyÒn.

Çch m¹ng Th¸ng T¸m In®«nªxia vµ Çch m¹ng Th¸ng T¸m ViÖt

Nam ®ång thêi th¾ng lîi, nguyÖn väng ®éc lËp tha thiÕt cña nh©n d©n hai n−íc chóng ta ®· ®−îc thùc hiÖn; cïng mét thêi gian, n−íc

ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ n−íc Céng hoµ In®«nªxia ra ®êi!

Nh−ng bän thùc d©n tham lam vµ ngoan cè hßng trë l¹i c−íp n−íc

chóng ta mét lÇn n÷a. V× ®éc lËp, v× tù do, nh©n d©n hai n−íc

chóng ta ®· nhÊt tÒ ®øng lªn kh¸ng chiÕn cøu n−íc. Bän thùc d©n

®· rÊt hung tµn vµ th©m ®éc, chóng cã vò khÝ tèi t©n, l¹i ®−îc bän

®Õ quèc kh¸c gióp ®ì. Trong b−íc ®Çu kh¸ng chiÕn, chóng ta chØ cã

gËy géc, gi¸o m¸c, vò khÝ th« s¬, nh−ng víi lßng yªu n−íc, víi søc

®oµn kÕt vµ ý chÝ kiªn quyÕt hy sinh v× d©n téc, v× Tæ quèc, nh©n

d©n ViÖt Nam còng nh− nh©n d©n In®«nªxia ®· v−ît mäi khã kh¨n gian khæ vµ ®· giµnh ®−îc th¾ng lîi vÎ vang.

Nh©n d©n ViÖt Nam còng nh− nh©n d©n In®«nªxia ®· th¾ng

lîi v× chóng ta ®· ®oµn kÕt toµn d©n. Chóng ta ®· th¾ng lîi v×

chóng ta cã chÝnh nghÜa vµ ®−îc nh©n d©n ¸ - Phi vµ nh©n d©n

yªu chuéng hoµ b×nh thÕ giíi ®ång t×nh vµ ñng hé.

Cuéc kh¸ng chiÕn cña ViÖt Nam vµ cuéc kh¸ng chiÕn cña

In®«nªxia còng nh− hai ®éi qu©n trªn mét mÆt trËn: mÆt trËn gi¶i

phãng cña çc d©n téc ¸ - §«ng.

V× vËy, nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n In®«nªxia ®· lu«n

lu«n khuyÕn khÝch vµ ñng hé lÉn nhau. Chóng t«i lu«n lu«n nhí r»ng Héi nghÞ n¨m n−íc häp ë C«l«mb« n¨m 1954, cã In®«nªxia

tham dù, ®· cã t¸c dông lín trong viÖc lËp l¹i hoµ b×nh ë §«ng D−¬ng.


112

Thay mÆt ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam, t«i xin ch©n thµnh

c¶m t¹ ChÝnh phñ vµ nh©n d©n In®«nªxia anh em.

Nh−ng bän thùc d©n vÉn kh«ng tõ bá ©m m−u x©m l−îc, chóng

cè b¸m lÊy nh÷ng quyÒn lîi bÊt chÝnh, bÊt nghÜa. MiÒn T©y Iri¨ng,

mét phÇn ®Êt n−íc cña çc b¹n, cßn ch−a ®−îc gi¶i phãng. MiÒn

Nam ViÖt Nam chóng t«i cßn d−íi ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc vµ bän

tay sai. Bän ®Õ quèc thùc d©n ®ang t¨ng c−êng ®µn ¸p khñng bè,

tiÕn hµnh ©m m−u biÕn T©y Iri¨ng vµ miÒn Nam ViÖt Nam thµnh

c¨n cø qu©n sù cña chóng ®Ó chuÈn bÞ mét cuéc chiÕn tranh míi.

Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt kh©m phôc cuéc ®Êu tranh anh dòng cña

nh©n d©n T©y Iri¨ng. Chóng t«i tin ch¾c r»ng cuéc ®Êu tranh cña

çc b¹n còng nh− cuéc ®Êu tranh cña chóng t«i ®Ó thèng nhÊt Tæ

quèc chóng ta, nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi. HiÖn nay, bän ®Õ quèc ®ang

cè søc g©y ra t×nh h×nh c¨ng th¼ng trong khu vùc §«ng Nam ¸.

Chóng c©u kÕt víi nhau trong khèi §«ng Nam ¸ ®Ó can thiÖp vµo

néi trÞ çc n−íc, tiÕn hµnh nh÷ng ho¹t ®éng lËt ®æ, chia rÏ çc d©n

téc, nh»m lËp nªn nh÷ng chÕ ®é ®éc tµi lµm tay sai cho chóng.

Hµnh ®éng ®iªn cuång ®ã cña bän ®Õ quèc ®ang ®e do¹ nÒn ®éc lËp

vµ nÒn hoµ b×nh cña nh©n d©n çc n−íc §«ng Nam ¸. Nh©n d©n

ViÖt Nam, nh©n d©n In®«nªxia cïng víi nh©n d©n ¸ - Phi kÞch liÖt

ph¶n ®èi khèi qu©n sù x©m l−îc §«ng Nam ¸ vµ kiªn quyÕt chèng

l¹i mäi ©m m−u th©m ®éc cña ®Õ quèc thùc d©n.

Thêi kú ®Õ quèc thùc d©n lµm m−a lµm giã ë ¸ - Phi ®· qua råi.

Nh− Tæng thèng Xuçcn« ®· nãi "chñ nghÜa thùc d©n xuÊt hiÖn bÊt

cø ë ®©u, lóc nµo vµ d−íi h×nh thøc nµo, nã lµ mét tai häa mµ

chóng ta ph¶i diÖt trõ khái tr¸i ®Êt nµy". Tõ Héi nghÞ lÞch sö

B¨ng®ung, phong trµo chèng chñ nghÜa thùc d©n ®· tiÕn m¹nh mÏ.

NhiÒu n−íc ¸ - Phi ®· trë thµnh nh÷ng n−íc ®éc lËp cã chñ quyÒn,

nh©n d©n ch©u Mü Latinh còng ®−¬ng vïng dËy. Thêi ®¹i ngµy

nay lµ thêi ®¹i chñ nghÜa thùc d©n tan r· vµ phong trµo ®éc lËp

d©n téc nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.


113


Sau khi giµnh ®−îc tù do ®éc lËp, nh©n d©n hai n−íc chóng ta ®Òu ®øng tr−íc nh÷ng nhiÖm vô nÆng nÒ. Nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n In®«nªxia ®ang ra søc lao ®éng hoµ b×nh x©y dùng l¹i xø së ®· bao n¨m bÞ thùc d©n bãc lét vµ bÞ chiÕn tranh tµn ph¸. N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ n−íc Céng hoµ In®«nªxia còng nh− nhiÒu n−íc ¸ - Phi ®ang ra søc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n m×nh.

Víi ch−¬ng tr×nh "Phån vinh", nh©n d©n In®«nªxia anh em ®ang tÝch cùc thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m nh»m lµm cho nÒn kinh tÕ cña m×nh ®éc lËp vµ tù chñ, ®êi sèng ®−îc n©ng cao h¬n.

ë n−íc chóng t«i, t¹i miÒn B¾c hoµn toµn gi¶i phãng, nh©n d©n ViÖt Nam kÕt thóc tèt thêi kú kh«i phôc kinh tÕ vµ ®ang phÊn khëi thùc hiÖn kÕ ho¹ch Nhµ n−íc 3 n¨m. N¹n ®ãi th−êng xuyªn d−íi chÕ ®é thùc d©n ®· ®−îc gi¶i quyÕt, n¹n mï ch÷ c¨n b¶n ®· ®−îc thanh to¸n. §êi sèng cña nh©n d©n chóng t«i ë miÒn B¾c ®· ®−îc n©ng cao dÇn.


V× lÞch sö, hoµn c¶nh vµ môc ®Ých nhiÒu chç gièng nhau, cho nªn quan hÖ anh em gi÷a ViÖt Nam vµ In®«nªxia ngµy cµng cñng cè vµ ph¸t triÓn trªn c¬ së m−êi nguyªn t¾c do Héi nghÞ B¨ng®ung n¨m 1955 ®· ®Ò ra. N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ n−íc Céng hoµ In®«nªxia ®· cã nh÷ng quan hÖ vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, chÝnh trÞ, ®· trao ®æi çc ph¸i ®oµn th©n thiÖn. Cuéc ®i th¨m ViÖt Nam cña B¸c sÜ X¸ct«n«, Chñ tÞch Quèc héi In®«nªxia, ®· ®¸nh dÊu mét b−íc quan träng trong quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a ViÖt Nam vµ In®«nªxia. Chóng t«i tin ch¾c r»ng cuéc ®i th¨m h÷u nghÞ lÇn nµy cña chóng t«i sÏ gãp phÇn th¾t chÆt h¬n n÷a mèi t×nh anh em gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta.

Chóng t«i mong r»ng nh©n d©n ViÖt Nam sÏ cã dÞp ®ãn tiÕp

ng−êi b¹n th©n thiÕt cña m×nh lµ Tæng thèng Xuçcn«.


114

Cuéc gÆp gì ®Çy nhiÖt t×nh h«m nay sÏ in s©u m·i trong lßng

chóng t«i. Mét lÇn n÷a chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n çc b¹n

®· ®ãn tiÕp chóng t«i hÕt søc long träng vµ nhiÖt liÖt.

Chóng t«i xin chóc nh©n d©n Xurabaia th©n mÕn nhiÒu h¹nh

phóc. B¸c Hå göi lêi th¨m hái çc ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång

Xurabaia.


mu«n n¨m!

T×nh ®oµn kÕt h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n çc n−íc ¸ - Phi

mu«n n¨m! Hoµ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!

Tæng thèng Xuçcn« lu«n lu«n m¹nh khoÎ!

§éc lËp!

Nãi ngµy 5-3-1959.


ngµy 7-3-1959.

115

§¸P Tõ TRONG LÔ NHËN HU¢N CH¦¥NG DU KÝCH CñA N¦íC CéNG HßA IN§¤N£XIA

T«i rÊt c¶m ¬n Tæng thèng Xuçcn« ®· tÆng cho t«i Hu©n

ch−¬ng Du kÝch. §ã lµ biÓu hiÖn t×nh ®oµn kÕt th¾m thiÕt gi÷a

nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n In®«nªxia anh em, hai b¹n chiÕn

®Êu ®· th¾ng lîi trong cuéc ®Êu tranh chung chèng chñ nghÜa thùc

d©n ®Ó giµnh l¹i tù do, ®éc lËp.

Nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n In®«nªxia ®Òu cã thÓ tù hµo

®· nªu cao ngän cê ®Êu tranh vò trang ë §«ng Nam ¸ vµ ®· ®¸nh

th¾ng bän thùc d©n. Hai n−íc chóng ta ®Òu ®· chiÕn th¾ng, v× chóng ta ®· tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu tranh vò trang toµn d©n vµ

toµn diÖn, ®· khÐo ¸p dông chiÕn thuËt du kÝch. Hai d©n téc chóng

ta ®· lµm cho thÕ giíi thÊy r»ng víi lùc l−îng ®oµn kÕt cña toµn

d©n, th× dï víi vò khÝ th« s¬, chóng ta còng ®¸nh th¾ng thùc d©n

®Õ quèc.

Trong chÝn n¨m kh¸ng chiÕn, phèi hîp chÆt chÏ víi bé ®éi chñ

lùc, nh÷ng to¸n du kÝch ViÖt Nam ®· tiªu diÖt nhiÒu sinh lùc cña

®Þch trªn kh¾p çc chiÕn tr−êng tr−íc m¾t vµ sau l−ng ®Þch, gãp

phÇn xøng ®¸ng vµo th¾ng lîi §iÖn Biªn Phñ, chÊm døt cuéc chiÕn

tranh thuéc ®Þa cña thùc d©n ë ViÖt Nam. Nh©n d©n In®«nªxia anh em còng s½n cã truyÒn thèng ®Êu

tranh oanh liÖt. Nh− håi ®Çu thÕ kû XIX, vÞ Anh hïng d©n téc cña

In®«nªxia §ip«nªgr«, suèt 5 n¨m trêi ®· l·nh ®¹o nh©n d©n vò

trang khëi nghÜa, ¸p dông chiÕn thuËt du kÝch, lµm lung lay c¶


116

nÒn thèng trÞ cña bän thùc d©n. Sau khi n−íc Céng hoµ In®«nªxia

thµnh lËp, ®Ó ®Ëp tan cuéc x©m l−îc cña thùc d©n, d−íi sù l·nh

®¹o cña Tæng thèng Xuçcn«, nh©n d©n In®«nªxia ®· ph¸t ®éng

mét cuéc kh¸ng chiÕn toµn d©n vµ toµn diÖn, ®Ó b¶o vÖ nÒn ®éc lËp

cña m×nh. Nh÷ng g−¬ng chiÕn ®Êu cña qu©n vµ d©n In®«nªxia ®·

cæ vò chóng t«i rÊt nhiÒu trong lóc chóng t«i ®ang kh¸ng chiÕn

gian khæ chèng bän thùc d©n Ph¸p.

H«m nay, Tæng thèng Xuçcn« tÆng Hu©n ch−¬ng Du kÝch quý

gi¸ cña n−íc Céng hoµ In®«nªxia cho t«i, t«i rÊt sung s−íng nhËn

Hu©n ch−¬ng vµ sÏ trao l¹i vinh dù nµy cho toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam. Thay mÆt çc chiÕn sÜ du kÝch vµ toµn thÓ nh©n d©n

ViÖt Nam, t«i xin thµnh thËt c¶m ¬n Tæng thèng Xuçcn« vµ göi

lêi chµo th©n ¸i ®Õn çc chiÕn sÜ du kÝch vµ nh©n d©n In®«nªxia

anh dòng.

Nãi chiÒu 7-3-1959.


ngµy 9-3-1959.

117

NãI CHUYÖN VíI §åNG BµO THñ §¤ T¹I S¢N BAY GIA L¢M KHI §I TH¡M

IN§¤N£XIA VÒ

Cuéc ®i th¨m cña chóng t«i ®Õn n−íc Céng hoµ In®«nªxia, ®Êt

n−íc xinh t−¬i "ba ngh×n hßn ®¶o"1), víi hµnh tr×nh trªn mét v¹n

hai ngh×n c©y sè ®−êng ®i, ®· kÕt thóc v« cïng tèt ®Ñp. Trªn ®Êt

n−íc In®«nªxia, chóng t«i ®i ®Õn ®©u còng ®−îc ®ãn tiÕp hÕt søc

long träng, nhiÖt t×nh. ë ®©u còng "cê nh− rõng, ng−êi nh− biÓn".

Cã nh÷ng chÆng ®−êng dµi 60 c©y sè, cê bay phÊp phíi, ng−êi ®«ng

ngh×n nghÞt, nh©n d©n In®«nªxia vµ çc ®éi d©n qu©n ®ãn chµo chóng t«i vµ h« vang "§éc lËp!", lêi chµo chiÕn ®Êu theo tôc lÖ

In®«nªxia. Cã nh÷ng cuéc mÝt tinh lín ®«ng hµng chôc v¹n ng−êi,

hµng chôc ®oµn thÓ nh©n d©n ®Õn chµo chóng t«i vµ göi lêi th¨m

hái bµ con ViÖt Nam. Nh©n d©n In®«nªxia göi tÆng chóng t«i

nhiÒu s¶n phÈm cña ®Þa ph−¬ng: lóa, mÝt, sÇu riªng, v.v.. Mét

nhãm n«ng d©n In®«nªxia göi biÕu chóng t«i vµ n«ng d©n ta mét

con tr©u.

TÊt c¶ mèi nhiÖt t×nh cña Tæng thèng Xuçcn«, cña ChÝnh phñ

vµ cña nh©n d©n In®«nªxia ®èi víi chóng t«i chÝnh lµ mèi nhiÖt

t×nh ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam anh dòng chóng ta. Thanh niªn, thiÕu niªn In®«nªxia nhê B¸c Hå chuyÓn tíi

thanh niªn, thiÕu niªn ViÖt Nam lêi høa hÑn thi ®ua "§oµn kÕt tèt,

_______________

1) N−íc In®«nªxia lµ mét quÇn ®¶o, gåm h¬n 3.000 hßn ®¶o (BT).


118

häc tËp tèt, lao ®éng tèt, kû luËt tèt". Chóng t«i xin b¸o cho çc vÞ

®¹i biÓu vµ toµn thÓ ®ång bµo tin mõng: Tæng thèng Xuçcn« ®·

nhËn lêi mêi sang th¨m ViÖt Nam trong mét dÞp gÇn ®©y.

Chóng t«i xin c¶m kÝch vÒ sù ®ãn tiÕp träng thÓ, th©n t×nh vµ

nång nhiÖt cña Tæng thèng U Vin M«n, cña Thñ t−íng ChÝnh phñ

MiÕn §iÖn, cña çc c¬ quan l·nh ®¹o §¶ng vµ chÝnh quyÒn vµ çc

tÇng líp nh©n d©n Trung Quèc khi chóng t«i ghÐ l¹i R¨nggun

(Thñ ®« MiÕn §iÖn) vµ C«n Minh (Trung Quèc).

Nãi ngµy 11-3-1959.


Hµ Néi, 1960, t.V, tr.197-198.

119

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ ÇN Bé C¤NG §OµN

B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng, ChÝnh phñ th¨m søc khoÎ çc

c«, çc chó vµ chóc Héi nghÞ ®¹t nhiÒu kÕt qu¶.

H«m nay, B¸c nãi tãm t¾t vÒ nhiÖm vô c«ng ®oµn.

NhiÖm vô cña c«ng nh©n vµ c«ng ®oµn hiÖn nay lµ x©y dùng

chñ nghÜa x· héi. Muèn thÕ, c«ng ®oµn ph¶i tæ chøc, gi¸o dôc, l·nh

®¹o c«ng nh©n ®Èy m¹nh t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm

®Ó hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch cña §¶ng vµ

ChÝnh phñ ®Ò ra. Muèn hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch th× tÊt c¶ c«ng nh©n ph¶i

lµm nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ. Muèn lµm nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ, c«ng

nh©n ph¶i cã tinh thÇn lµm chñ n−íc nhµ, lµm chñ x· héi, ph¶i cã

tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, lµm çi g× ph¶i lµm cho tèt vµ ph¶i gi÷

v÷ng kû luËt lao ®éng.

Çn bé c«ng ®oµn ph¶i tuú kh¶ n¨ng mµ c¶i thiÖn ®êi sèng vËt

chÊt vµ v¨n ho¸ cña c«ng nh©n, v× ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cã

kh¸ th× lµm viÖc míi tèt. Cho nªn ph¶i chó ý c¶i thiÖn sinh ho¹t

cho c«ng nh©n. Nãi chung, c«ng nh©n hiÖn nay ®Òu ¨n 18 ®ång mét

th¸ng, nh−ng cã n¬i ¨n tèt, n¬i ¨n xÊu. N¬i ¨n xÊu lµ v× çn bé c«ng ®oµn kh«ng s¨n sãc ®Õn c«ng viÖc bÕp nóc, kh«ng cïng ¨n, ë

víi c«ng nh©n, lµ v× cã çn bé c«ng ®oµn cßn cho c«ng viÖc bÕp n−íc

lµ hÌn h¹, cho r»ng c«ng ®oµn th× ph¶i cã chØ thÞ nµy, th«ng tri

kh¸c mµ Ýt chó ý ®Õn ®êi sèng hµng ngµy cña c«ng nh©n. ë Trung

Quèc, c«ng x· nh©n d©n tæ chøc ¨n tèt, hµng ngµy hµng tuÇn thøc ¨n


120

thay ®æi lu«n. Nh−ng còng cßn cã chç çn bé lµm kÐm v× çn bé ë

®ã kh«ng s¸t vµ ng−êi nÊu ¨n th× cho r»ng kh«ng cã tiÒn ®å. ThÊy

thÕ, §¶ng ®· ®éng viªn nhiÒu çn bé vÒ lµm viÖc nÊu ¨n trong mét

thêi gian ®Ó thiÕt thùc rót kinh nghiÖm vµ ®Èy m¹nh nhiÖm vô

nÊu ¨n cho tèt. Ph¶i biÕt r»ng trong x· héi x· héi chñ nghÜa, çi g×

cã Ých lîi cho nh©n d©n, cho giai cÊp lµ quan träng. ViÖc nÊu ¨n

còng quan träng. Së dÜ B¸c ph¶i nãi nhiÒu vÒ mÆt nµy lµ v× ta ph¶i

chó ý h¬n n÷a ®Õn ®êi sèng vËt chÊt cña c«ng nh©n.

VÒ ®êi sèng tinh thÇn cña c«ng nh©n còng vËy. ë nh÷ng xÝ

nghiÖp, n«ng tr−êng ë nh÷ng n¬i xa x«i hÎo l¸nh, anh em c«ng nh©n kªu kh«ng cã ®iÖn ¶nh tíi. Çi ®ã còng lµ do çn bé v¨n ho¸

kh«ng chó ý, nh−ng mÆt kh¸c còng lµ v× çn bé c«ng ®oµn kh«ng

s¨n sãc ®Õn ®êi sèng tinh thÇn cña c«ng nh©n.

Tãm l¹i, muèn ®¹t môc ®Ých "®Èy m¹nh t¨ng gia s¶n xuÊt,

thùc hµnh tiÕt kiÖm" th× çn bé c«ng ®oµn cÇn ph¶i n¾m v÷ng

chÝnh s¸ch cña §¶ng, ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng, l·nh ®¹o ph¶i

d©n chñ, ph¶i cïng c«ng nh©n ®ång cam céng khæ, ph¶i hoµ m×nh

víi c«ng nh©n thµnh mét khèi, ph¶i g−¬ng mÉu. NÕu kh«ng cïng

c«ng nh©n hoµ thµnh mét khèi, lµ quan liªu.

C«ng nh©n s¶n xuÊt tèt hay xÊu, cã ®oµn kÕt h¨ng h¸i s¶n xuÊt hay kh«ng, ®ã lµ nh÷ng tiªu chuÈn ®Ó biÕt çn bé c«ng ®oµn

tèt hay kh«ng.

N¨m võa qua, c«ng nh©n ta cã tiÕn bé. Tõ nöa n¨m 1958 vÒ

tr−íc, rÊt Ýt n¬i hoµn thµnh ®−îc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, cã chç rÊt lµ

kÐm. Nh−ng tõ th¸ng 8, th¸ng 9 trë ®i th× cã tiÕn bé, th¸ng 10, 11, 12,

®¹i ®a sè nhµ m¸y, hÇm má ®Òu hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch

Nhµ n−íc, nh−ng sù tiÕn bé Êy ch−a ®Òu vµ cßn tiÕn bé chËm.

Nh÷ng n¬i hoµn thµnh ®−îc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc lµ do c«ng nh©n vµ

çn bé cè g¾ng, nh−ng mÆt kh¸c, møc kÕ ho¹ch cña ta so víi çc

n−íc b¹n ®ang cßn thÊp. Tõ th¸ng 9 n¨m 1958 trë ®i, ta cã nhiÒu kinh nghiÖm, cã çi

tèt, çi xÊu. Nhµ m¸y xi m¨ng trong quý IV ®· s¶n xuÊt ®−îc

bµi nãi t¹i héi nghÞ çn bé c«ng ®oµn

121

8 v¹n 3 ngh×n tÊn vµ hoµn thµnh kÕ ho¹ch n¨m 1958 tr−íc thêi h¹n 7 ngµy. Ngµnh ®−êng s¾t cã nhiÒu khã kh¨n v× thiÕu xe nh−ng vÉn gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò vËn t¶i. BÖnh viÖn B¹ch Mai, sè thÇy vµ sè thuèc vÉn nh− cò nh−ng nay kh¸m vµ trÞ bÖnh tèt h¬n. §ã lµ do c«ng ®oµn biÕt tæ chøc, l·nh ®¹o, lµm cho mäi ng−êi phÊn khëi, h¨ng h¸i lµm viÖc. §ã lµ nh÷ng kinh nghiÖm tèt.

B©y giê B¸c nãi vÒ nh÷ng kinh nghiÖm xÊu. Hái r»ng c«ng nh©n khu má cã tèt kh«ng? Tèt l¾m. Giai cÊp c«ng nh©n rÊt tèt. Cã n¬i lµm c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp kh«ng tèt ®æ t¹i c«ng nh©n, lµ kh«ng ®óng. Ph¶i nãi lµ t¹i çn bé, t¹i l·nh ®¹o.

Má CÈm Ph¶ trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 1958 ®· ®Ó lÉn 85.000 tÊn ®Êt ®¸ vµo trong than, tèn c«ng sµng, chuyªn chë, ®µo xóc, lµm thiÖt cho c«ng quü cña Nhµ n−íc, cña nh©n d©n h¬n mét triÖu ®ång. Çi Êy lçi t¹i ai? Kh«ng ph¶i t¹i riªng çc c«ng ®oµn má CÈm Ph¶, mµ ngay c¶ c«ng ®oµn trung −¬ng trë xuèng còng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm. N«ng tr−êng T©y HiÕu lµ n¬i trång trät mµ còng ph¶i cho xe ®i mua rau, cã khi kh«ng cã rau mµ ¨n th× thËt lµ v« lý. NhiÒu n¬i thiÕu gi¸o dôc c«ng nh©n vÒ kû luËt lao ®éng, vÒ ý thøc lµm chñ vµ vÒ b¶o hé lao ®éng. Mét sè n¬i ®· ®Ó x¶y ra tai n¹n lao ®éng, ®iÒu ®ã rÊt ®¸ng tiÕc. Chóng ta ph¶i quý träng con ng−êi, nhÊt lµ c«ng nh©n, v× c«ng nh©n lµ vèn quý nhÊt cña x· héi. Chóng ta cÇn ph¶i hÕt søc b¶o vÖ, kh«ng ®Ó x¶y ra tai n¹n lao ®éng.

Së dÜ cã nh÷ng khuyÕt ®iÓm Êy lµ do çn bé c«ng ®oµn kÐm, quan liªu, kh«ng ®i s¸t quÇn chóng, kh«ng lµm trßn tr¸ch nhiÖm cña §¶ng vµ ChÝnh phñ giao cho.

Ta cã nhiÒu kinh nghiÖm tèt, t¹i sao kh«ng phæ biÕn ®Ó tr¸nh nh÷ng kinh nghiÖm xÊu. §ã lµ v× l·nh ®¹o cña c«ng ®oµn cã nhiÒu thiÕu sãt. Ngay tê b¸o cña c«ng ®oµn còng cÇn ph¶i xem l¹i. B¸o cña c«ng ®oµn ph¶i lµ c«ng cô gi¸o dôc c«ng nh©n, ph¶i nªu ®i nªu l¹i nh÷ng −u ®iÓm, nh÷ng kinh nghiÖm tèt cña n¬i nµy cho n¬i kh¸c häc tËp, ®ång thêi còng ph¶i nªu nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña n¬i nµy cho n¬i kh¸c rót kinh nghiÖm mµ tr¸nh. Tê b¸o ch−a lµm trßn ®−îc nhiÖm vô Êy.


122

NhiÖm vô tr−íc m¾t cña c«ng ®oµn lµ ph¶i lµm gän, lµm nhanh, lµm tèt c«ng t¸c c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp ®Ó ®Èy m¹nh t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm, hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc, nhÊt lµ kÕ ho¹ch n¨m 1959, n¨m b¶n lÒ cña kÕ ho¹ch 3 n¨m.

C«ng t¸c c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp b¾t ®Çu tõ th¸ng 10 n¨m 1958 ®Õn nay ®· 6 th¸ng mµ cã chç míi xong b−íc mét, cã chç ch−a xong. ThÕ lµ b−íc rïa. Lµm kÐo dµi nh− thÕ lµ kh«ng tèt. CÇn ph¶i nghiªn cøu xem v× sao, ®Ó lµm cho gän cho tèt. Cã nh− thÕ míi cã thÓ ®Èy m¹nh t¨ng gia s¶n xuÊt thùc hµnh tiÕt kiÖm, hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch n¨m nay. Trong viÖc c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp, n¬i nµo lµm tèt, c«ng ®oµn vµ çc xÝ nghiÖp ph¶i cö çn bé ®Õn tËn n¬i tham quan häc tËp, trao ®æi kinh nghiÖm.

B©y giê B¸c nãi mÊy nÐt vÒ §¹i héi lÇn thø XXI §¶ng Céng s¶n Liªn X«. KÕt qu¶ cña §¹i héi lÇn thø XXI §¶ng Céng s¶n Liªn X« vµ kÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« ®· ®−îc phæ biÕn vµ trªn b¸o chÝ còng ®· nãi nhiÒu. B¸c chØ nãi mét vµi ®iÓm. Tõ nay ®Õn khi lµm xong kÕ ho¹ch 7 n¨m, n¨ng suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n sÏ t¨ng tõ 45% ®Õn 65% (...).

V× sao cã ®−îc nh− vËy? Lµ v× sau Çch m¹ng Th¸ng M−êi, Liªn X« ph¶i phÊn ®Êu rÊt gian khæ. B¸c cßn nhí, lÇn ®Çu tiªn B¸c sang Liªn X« vµo n¨m 19241) tøc lµ 7 n¨m sau khi çch m¹ng thµnh c«ng, ®êi sèng cña c«ng nh©n, cña nh©n d©n, vÉn cßn rÊt khã kh¨n. Thø g× ngon vµ quý th× ®Ó dµnh b¸n ra ngoµi, ®æi lÊy m¸y mãc. ¤ t« gièng nh− nh÷ng thïng than biÕt ch¹y chø kh«ng ®−îc ®Ñp nh− b©y giê.

ë n−íc ta sau chiÕn tranh, nÕu so víi Liªn X« tr−íc ®©y th× cßn

s−íng h¬n nhiÒu. Bëi vËy b©y giê ta còng ph¶i tuyªn truyÒn, gi¸o

_______________

1) Theo s¸ch Hå ChÝ Minh - Biªn niªn tiÓu sö, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2006, t.1, tr.231-236, th× ngµy 13-6-1923, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh (khi ®ã lÊy tªn lµ NguyÔn ¸i Quèc) ®· bÝ mËt rêi Pari ®i Liªn X« vµ ngµy 30-6-1923, Ng−êi ®· tíi c¶ng Pªt¬r«gr¸t víi hé chiÕu mang tªn Chen Vang (BT).

bµi nãi t¹i héi nghÞ çn bé c«ng ®oµn

123

dôc cho mäi ng−êi thÊy ®iÒu ®ã, thÊy r»ng cã phÊn ®Êu gian khæ

th× míi cã mét ®êi sèng sung s−íng.

Trong lóc §¹i héi lÇn thø XXI §¶ng Céng s¶n Liªn X« míi

khai m¹c, th× ®· cã nhiÒu xÝ nghiÖp, n«ng tr−êng viÕt th− tíi §¹i

héi høa lµ sÏ t¨ng n¨ng suÊt b¶o ®¶m hoµn thµnh kÕ ho¹ch tr−íc

thêi h¹n tõ 2 ®Õn 4 n¨m. ë Liªn X« hiÖn nay cã phong trµo thi ®ua

lao ®éng céng s¶n chñ nghÜa. Khi B¸c dù §¹i héi ë bªn Êy, toµn

Liªn X« ®· cã 35.000 ®éi thi ®ua, trong ®ã cã 700 ®éi ®· ®−îc c«ng

nhËn lµ "§éi lao ®éng céng s¶n chñ nghÜa" v× ®· ®¹t ®−îc ®ñ ba

tiªu chuÈn lµ: sinh ho¹t, häc tËp vµ lao ®éng ®Òu theo ®óng tinh thÇn céng s¶n chñ nghÜa. Çn bé c«ng ®oµn vµ c«ng nh©n ta ph¶i

häc tËp tinh thÇn thi ®ua cña c«ng nh©n Liªn X«.

Nãi tãm l¹i, muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi ph¶i cã ng−êi x·

héi chñ nghÜa. C«ng nh©n ph¶i thµnh ng−êi x· héi chñ nghÜa, çn

bé c«ng ®oµn tr−íc hÕt ph¶i lµ ng−êi x· héi chñ nghÜa. Muèn

thµnh ng−êi x· héi chñ nghÜa, ph¶i cã t− t−ëng x· héi chñ nghÜa,

ph¶i chèng chñ nghÜa ç nh©n, ph¶i cã tinh thÇn lµm chñ ®Êt n−íc,

chèng t− t−ëng lµm thuª lµm m−ín ngµy tr−íc, v× b©y giê m×nh

lµm cho giai cÊp m×nh, cho con ch¸u m×nh. Ph¶i ®Æt lîi Ých cña giai

cÊp vµ d©n téc lªn trªn lîi Ých ç nh©n, chèng thãi kÌn cùa, suy b×, Ých kû. Ph¶i cã lÒ lèi lµm viÖc x· héi chñ nghÜa tøc lµ siªng n¨ng,

khÈn tr−¬ng, khiªm tèn, lu«n lu«n cè g¾ng tiÕn bé lµm trßn nhiÖm

vô cña §¶ng vµ Nhµ n−íc giao cho, tr−íc m¾t ph¶i lµm gän vµ tèt

c«ng t¸c c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp, ph¶i ®Èy m¹nh t¨ng gia s¶n

xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm, nh»m hoµn thµnh vµ hoµn thµnh

v−ît møc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc n¨m 1959.

Lµm ®−îc nh− vËy lµ giai cÊp c«ng nh©n vµ c«ng ®oµn thiÕt

thùc vµ tÝch cùc gãp phÇn ®Êu tranh cho thèng nhÊt n−íc nhµ.

Nãi ngµy 14-3-1959.


Hµ Néi, 1960, t. V, tr. 199-203.

124

§IÖN MõNG QUèC KH¸NH V¦¥NG QUèC N£PAN

KÝnh göi Quèc v−¬ng Nªpan,

Nh©n dÞp Ngµy Quèc kh¸nh lÇn thø 8 cña V−¬ng quèc Nªpan,

thay mÆt ChÝnh phñ vµ nh©n d©n n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ nh©n danh ç nh©n t«i, t«i kÝnh göi Quèc v−¬ng vµ nh©n

d©n Nªpan lêi chµo mõng nhiÖt liÖt.

KÝnh chóc nh©n d©n Nªpan, d−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña Ngµi,

thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc Nªpan

ngµy cµng giµu m¹nh.

KÝnh chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc ViÖt Nam vµ

Nªpan ngµy cµng cñng cè vµ ph¸t triÓn.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 14-3-1959.

125

NãI CHUYÖN VíI ÇN Bé Vµ NH¢N D¢N TØNH NAM §ÞNH

GÇn ®©y çn bé vµ ®ång bµo Nam §Þnh ®· cè g¾ng chèng h¹n,

gi¶i quyÕt ®−îc 4 v¹n mÉu, nh−ng còng cßn h¬n 2 v¹n mÉu bÞ h¹n,

cÇn ph¶i tranh thñ, cè g¾ng gi¶i quyÕt cho hÕt.

Nam §Þnh cã khuyÕt ®iÓm lµ kh«ng biÕt gi÷ n−íc (nh− ý Yªn,

Vô B¶n, Mü Léc). ë ta, tuy n«ng nghiÖp l¹c hËu nh−ng nh©n d©n

nãi chung, çc cô giµ nãi riªng cã rÊt nhiÒu kinh nghiÖm gi÷ n−íc.

V× çn bé kh«ng nh×n xa, kh«ng gÇn gòi, häc hái kinh nghiÖm quÇn

chóng nªn kh«ng biÕt gi÷ n−íc. Cßn v× sao Nam §Þnh d©n ®«ng, nguån n−íc nhiÒu mµ diÖn

tÝch h¹n réng thÕ?

§ã lµ v× t− t−ëng ch−a th«ng, sî khã, sî khæ. V× sî khã, sî khæ

nªn ®µo m−¬ng, vÐt kªnh, t¸t n−íc, g¸nh n−íc t−íi kÐm.

ë Nam §Þnh, l·nh ®¹o tØnh, huyÖn, x· kÐm quyÕt t©m. GÇn

®©y cã quyÕt t©m, nh−ng cßn ph¶i bÒn bØ biÕn quyÕt t©m Êy thµnh

quyÕt t©m cña tÊt c¶ çn bé vµ quÇn chóng.

Do thiÕu quyÕt t©m Êy mµ n¶y ra bÖnh û l¹i vµo cÊp trªn, û l¹i

vµo bé ®éi gióp, û l¹i vµo m¸y b¬m, û l¹i vµo trêi.

Trêi ®· lµm ra h¹n, lôt, s©u bä, bÖnh tËt. V× vËy ta kh«ng û l¹i vµo trêi mµ ph¶i chèng l¹i trêi. Mïa tr−íc ®©y nh©n d©n ®· "v¾t

®Êt ra n−íc thay trêi lµm m−a" th× nay ph¶i tiÕp tôc thùc hiÖn.

V× khuyÕt ®iÓm nh− thÕ cho nªn Nam §Þnh cßn h¬n 2 v¹n mÉu

bÞ h¹n. B©y giê cø tÝnh trung b×nh víi cè g¾ng ®· lµm ®−îc, mçi


126

mÉu t©y lµ 2 tÊn 500 th«i, th× nÕu ®Ó mÊt 23.000 mÉu tøc lµ mÊt

57.500 tÊn thãc.

Mét khuyÕt ®iÓm n÷a lµ hoa mµu ë ®©y n¨m nay còng kÐm.

Lóa vµ hoa mµu hai çi ph¶i ®i ®«i víi nhau, çi nä gióp cho çi

kia. NÕu hoa mµu, c©y c«ng nghiÖp kh«ng cã, kÐm th× råi còng ¶nh

h−ëng ®Õn lóa. Lóa kÐm ¶nh h−ëng ®Õn hoa mµu. Hoa mµu, c©y

c«ng nghiÖp, ch¨n nu«i ph¶i rÊt chó ý.

Giê ®©y ph¶i tËp trung lùc l−îng l¹i, t×m nguån n−íc, kh¬i

m−¬ng r·nh mµ t¸t, ph¶i cã kÕ ho¹ch gi÷ n−íc vµ trong lóc chèng

h¹n, phßng h¹n th× ph¶i cã kÕ ho¹ch phßng óng. Muèn lµm trßn nhiÖm vô Êy ph¶i chèng t− t−ëng b¶o thñ, t−

t−ëng sî khã, t− t−ëng mÖt mái, t− t−ëng û l¹i, tøc lµ ph¶i quyÕt

t©m, quyÕt t©m vµ quyÕt t©m n÷a, quyÕt t©m m·i lµm cho ®Õn

th¾ng lîi.

Ngoµi nh÷ng viÖc trªn, nh©n d©n ta ph¶i phßng s©u vµ diÖt

s©u, phßng chèng bÖnh cóm. ViÖc phßng vµ chèng bÖnh cóm lµ

nhiÖm vô cña mäi çn bé vµ nh©n d©n kh«ng ph¶i chØ riªng ngµnh

y tÕ. §ång thêi víi çc nhiÖm vô trªn, cÇn cñng cè çc tæ ®æi c«ng,

çc hîp t¸c x·, lµm cho tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· ®oµn kÕt gióp ®ì lÉn

nhau vµ gióp ®ì nh÷ng ®ång bµo cßn lµm riªng lÎ. §Æc biÖt lµ ph¶i cè g¾ng thi ®ua b¶o ®¶m cÊy hÕt diÖn tÝch, t−¬ng trî gióp ®ì nhau

c¶ vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn, nhÊt lµ ®èi víi mét sè ®ång bµo hiÖn

nay cßn thiÕu thèn ®Ó b¶o ®¶m s¶n xuÊt, b¶o ®¶m vô §«ng - Xu©n

th¾ng lîi.

Nh©n dÞp nµy B¸c trao l¹i cho tØnh 12 huy hiÖu cña B¸c ®Ó lµm

gi¶i th−ëng cho ®¬n vÞ, ç nh©n nµo cã thµnh tÝch chèng h¹n kh¸.

Nãi ngµy 15-3-1959.

In trong s¸ch Nam Hµ lµm theo lêi B¸c, Ban Nghiªn cøu LÞch sö §¶ng tØnh Nam Hµ,

1975, tr. 59-61.

127

LêI C¡N DÆN §¶NG Uû NHµ M¸Y DÖT NAM §ÞNH

1. Ph¶i lµm c«ng t¸c ph¸t ®éng quÇn chóng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ

nghiÖp gän vµ tèt. VÒ thêi gian vµ çc b−íc ®i, cÇn vËn dông linh

ho¹t. Nhµ m¸y b¾t ®Çu ph¸t ®éng tõ th¸ng 11, ®Õn nay ®· ®−îc 5

th¸ng mµ ch−a më réng ra cho c«ng nh©n häc tËp. ThÕ lµ dµi qu¸.

KÐo dµi sÏ lµm cho c«ng nh©n mÖt. Nh−ng lµm ng¾n th× ph¶i b¶o

®¶m lµm tèt; ng¾n vµ qua loa, lµm kh«ng tèt th× còng kh«ng ®−îc.

2. Kh«ng ®−îc ®Ó hôt møc s¶n xuÊt. Ph¶i b¶o ®¶m kÕ ho¹ch c¶

vÒ s¶n l−îng vµ chÊt l−îng. Ph¶i lµm nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ. Møc s¶n xuÊt cã cao h¬n n¨m ngo¸i, nh−ng kh«ng ph¶i lµ cao qu¸.

Kh«ng kÓ Liªn X«, nÕu chØ so s¸nh víi Trung Quèc vµ TriÒu Tiªn

th× møc s¶n xuÊt cña ta cßn qu¸ thÊp. V¶ l¹i ta ®ang cã phong trµo

thi ®ua víi c«ng nh©n Nhµ m¸y dÖt B×nh Nh−ìng (TriÒu Tiªn). S¶n

xuÊt hôt møc lµ t¹i çn bé, t¹i l·nh ®¹o. Çc c«, çc chó ch−a biÕt

tuyªn truyÒn gi¶i thÝch cho c«ng nh©n, cho ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn

thanh niªn, lµm cho quyÕt t©m cña l·nh ®¹o trë thµnh quyÕt t©m

cña toµn thÓ ®¶ng viªn, ®oµn viªn vµ c«ng nh©n. Trong mét trËn

chiÕn ®Êu, th¾ng lµ do toµn thÓ bé ®éi, b¹i lµ do ng−êi chØ huy.

Ng−êi chØ huy biÕt tr«ng nom bé ®éi, c¶m th«ng bé ®éi, cã kÕ ho¹ch ®óng vµ biÕt tæ chøc ®éng viªn bé ®éi th× sÏ ®¸nh th¾ng. Ng−êi chØ

huy kÐm th× sÏ thÊt b¹i. Trong c«ng x−ëng còng vËy.

3. Çn bé l·nh ®¹o, ®¶ng viªn, ®oµn viªn thanh niªn còng nh−

çn bé c«ng ®oµn ph¶i xung phong g−¬ng mÉu. Néi bé l·nh ®¹o


128

ph¶i ®oµn kÕt nhÊt trÝ, çn bé ph¶i ®i vµo c«ng nh©n, ph¶i s¾p xÕp

c«ng viÖc ®Ó mçi tuÇn tham gia lao ®éng mét ngµy. Ph¶i l¾ng nghe

s¸ng kiÕn vµ lêi phª b×nh cña c«ng nh©n, ph¶i thËt sù dùa vµo

c«ng nh©n, ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng, n¾m v÷ng chÝnh s¸ch

cña §¶ng.

4. C«ng nh©n b©y giê lµm chñ, kh«ng ph¶i ®i lµm thuª nh−

tr−íc, ph¶i khÐo tæ chøc c«ng nh©n tham gia qu¶n lý nhµ m¸y.

Ph¶i ®éng viªn c«ng nh©n cã g× nãi hÕt, ý kiÕn c«ng nh©n cã ®óng,

cã sai, nh−ng ®óng nhiÒu h¬n. ThÝ dô: C«ng nh©n yªu cÇu tæ chøc

gi÷ trÎ cho tèt lµ ®óng, l·nh ®¹o ph¶i ch¨m lo thùc hiÖn. Nh−ng còng cã chç sai: Nh− mét sè anh chÞ em c«ng nh©n kªu l−¬ng Ýt th×

ph¶i gi¶i thÝch vµ ®Ó c«ng nh©n th¶o luËn cho râ: hoµn c¶nh ®Êt

n−íc bÞ chiÕn tranh tµn ph¸, l¹i t¹m bÞ chia c¾t, ph¶i x©y dùng

nhiÒu, b©y giê c«ng nh©n ph¶i kh¾c phôc khã kh¨n. Bao giê s¶n

xuÊt nhiÒu, rÎ, Nhµ n−íc míi cã thÓ t¨ng thªm phóc lîi cho c«ng

nh©n. Liªn X« vµ Trung Quèc lóc ®Çu còng vËy. NÕu çc c«, çc

chó biÕt gi¶i thÝch th× c«ng nh©n nhÊt ®Þnh sÏ hiÓu, sÏ tin.

5. Ph¶i chó träng c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn

thanh niªn. §¶ng viªn vµ ®oµn viªn míi cã h¬n 1.600 trong sè h¬n

1 v¹n c«ng nh©n. Nh− thÕ cßn Ýt, ph¶i ch¨m lo båi d−ìng vµ ph¸t triÓn nh÷ng c«ng nh©n cã ®ñ tiªu chuÈn vµo §¶ng vµ §oµn. §¶ng

uû ph¶i chó träng båi d−ìng vµ cÊt nh¾c çn bé n÷, nhÊt lµ trong

nhµ m¸y, qu¸ nöa c«ng nh©n lµ phô n÷.

H«m nay, B¸c ®i chèng h¹n bËn kh«ng ®Õn th¨m c«ng nh©n

®−îc. B¸c nhê çc chó, çc c« chuyÓn lêi B¸c hái th¨m anh chÞ em

c«ng nh©n vµ gia ®×nh c«ng nh©n.

Nãi ngµy 15-3-1959.

In trong s¸ch Nam Hµ lµm theo lêi B¸c, Ban Nghiªn cøu LÞch sö §¶ng tØnh Nam Hµ,

1975, tr. 62-65.

129

NãI CHUYÖN VíI §¹I BIÓU ÇN Bé Vµ NH¢N D¢N TØNH NINH B×NH

Võa qua t×nh h×nh chèng h¹n tuy cã kh¸ h¬n nh−ng vÉn ch−a

®ñ. §µo ®Êt ®Ó chèng h¹n cßn Ýt. Møc b×nh qu©n cña Ninh B×nh

míi trªn hai th−íc khèi, cña Nam §Þnh míi cã mét th−íc khèi. Cã

h¹n lµ do kh«ng biÕt gi÷ n−íc nh− Yªn Kh¸nh, Yªn M«, Gia ViÔn

(Ninh B×nh), Vô B¶n, ý Yªn (Nam §Þnh). Cßn h¹n lµ do l·nh ®¹o

tuy cã cè g¾ng nh−ng thiÕu quyÕt t©m bÒn bØ, thiÕu liªn tôc, tõ x·

®Õn huyÖn, tØnh, thiÕu kÕ ho¹ch chung nªn tèn c«ng nhiÒu mµ Ýt

kÕt qu¶. KhuyÕt ®iÓm n÷a lµ kh«ng chó ý ®óng møc ®Õn hoa mµu,

c©y c«ng nghiÖp vµ ch¨n nu«i.

Çn bé ph¶i cã quyÕt t©m chèng h¹n vµ quyÕt t©m ph¶i liªn

tôc, bÒn bØ. BiÕn quyÕt t©m cña çn bé thµnh quyÕt t©m cña nh©n

d©n, ®oµn kÕt gióp ®ì lÉn nhau gi÷a çc xãm, çc x·, çc huyÖn,

çc tØnh. QuyÕt t©m vµ ®oµn kÕt ®Ó chèng h¹n vµ ®Èy m¹nh vô s¶n

xuÊt §«ng - Xu©n. Muèn chèng h¹n tèt, ph¶i tuú tõng ®Þa ph−¬ng

mµ lµm çc viÖc ®µo m−¬ng, ®µo giÕng, t¸t n−íc, gi÷ n−íc. Mçi x·

ph¶i cã kÕ ho¹ch nhá cña x· m×nh; huyÖn, tØnh ph¶i cã kÕ ho¹ch

chung ®Ó ®iÒu hoµ, phèi hîp.

Trong khi chèng h¹n, ph¶i ®ång thêi cã kÕ ho¹ch phßng h¹n,

phßng óng. Çn bé vµ nh©n d©n ph¶i chèng nh÷ng t− t−ëng b¶o

thñ, sî khã, sî khæ, û l¹i. Ruéng cã ®ñ n−íc, cßn cÇn ph¶i ®ñ ph©n

th× lóa míi tèt. Møc b×nh qu©n 3,6 tÊn ph©n mét mÉu t©y nh−


130

Ninh B×nh lµ cßn Ýt qu¸. Ph¶i cè g¾ng bãn nhiÒu ph©n h¬n n÷a.

Ph¶i ch¨m bãn tèt vµ ph¶i phßng s©u, trõ s©u vµ phßng cóm n÷a.

Toµn thÓ ®¶ng viªn, ®oµn viªn thanh niªn ph¶i g−¬ng mÉu, tÊt

c¶ çc hîp t¸c x· vµ tæ ®æi c«ng còng ph¶i g−¬ng mÉu lµm ®Çu tµu,

gióp ®ì nh÷ng ng−êi cßn lµm ¨n riªng lÎ. Nh©n d©n ta ®· anh

dòng trong kh¸ng chiÕn, cÇn ph¶i anh dòng trong s¶n xuÊt. Chóng

ta ph¶i th¾ng thiªn tai, h¹n h¸n, b·o lôt, v.v., ®Ó s¶n xuÊt cµng

ngµy cµng ®−îc nhiÒu, ®em l¹i h¹nh phóc cho nh©n d©n, ®−a n−íc

nhµ tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi.

Nãi ngµy 15-3-1959.


ngµy 17-3-1959.

131

DIÔN V¡N TRONG BUæI TIÖC CHI£U §·I TæNG THèNG R. PRAX¸T

KÝnh th−a Tæng thèng kÝnh mÕn, Th−a çc vÞ, Th−a çc b¹n,

H«m nay, t«i rÊt sung s−íng ®−îc ®ãn tiÕp Tæng thèng.

Tæng thèng lµ ng−êi ®· suèt ®êi ®Êu tranh cho sù nghiÖp gi¶i

phãng d©n téc cña nh©n d©n Ên §é. Ngµi l¹i lµ mét vÞ chiÕn sÜ l·o

thµnh lu«n lu«n ®Êu tranh cho hoµ b×nh thÕ giíi vµ h÷u nghÞ gi÷a

çc d©n téc. Ngµi lµ mét ng−êi ®¹o cao ®øc träng, nªu g−¬ng s¸ng cho mäi ng−êi chóng ta noi theo.

Tuy tuæi ®· cao, c«ng viÖc ë trong n−íc rÊt bËn, nh−ng còng v×

hoµ b×nh vµ h÷u nghÞ cña çc d©n téc, mµ Tæng thèng ®· kh«ng

ng¹i ®−êng s¸ xa x«i, th©n hµnh mang t×nh h÷u nghÞ cña nh©n

d©n Ên §é ®Õn cho nh©n d©n ViÖt Nam.

HiÖn nay, t×nh h×nh thÕ giíi ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn cã lîi cho

hoµ b×nh, lùc l−îng hoµ b×nh vµ d©n chñ trªn thÕ giíi ®· cã nh÷ng

ph¸t triÓn míi vµ nh÷ng tiÕn bé ch−a tõng thÊy.

Trong c«ng cuéc b¶o vÖ hoµ b×nh chèng chiÕn tranh, cñng cè

t×nh h÷u nghÞ gi÷a çc d©n téc, d−íi sù l·nh ®¹o cña Tæng thèng, n−íc Céng hoµ Ên §é ®· cã nhiÒu cèng hiÕn rÊt quý b¸u.

Gi÷a n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ n−íc Céng hoµ Ên

§é, quan hÖ h÷u nghÞ ngµy cµng ®−îc ph¸t triÓn trªn c¬ së Panch

Sheela. Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt c¶m ¬n sù ®ång t×nh vµ ñng hé


132

cña nh©n d©n Ên §é ®èi víi cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc cña

chóng t«i. HiÖn nay, toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam tõ Nam chÝ B¾c

®ang ®Êu tranh ®Ó thèng nhÊt n−íc nhµ. §ã lµ nguyÖn väng tha

thiÕt nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam vµ còng lµ mét ®¶m b¶o cho

nÒn hoµ b×nh ë §«ng Nam ¸ vµ thÕ giíi. Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt

xem träng sù ®ãng gãp cña Ên §é trong c«ng cuéc b¶o vÖ hoµ b×nh

thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ c«ng cuéc g×n gi÷ hoµ b×nh ë §«ng D−¬ng mµ

Ên §é cã träng tr¸ch lµ Chñ tÞch Uû ban Quèc tÕ gi¸m s¸t vµ kiÓm

so¸t. Nh©n d©n ViÖt Nam mong r»ng HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ §«ng

D−¬ng ph¶i ®−îc thi hµnh ®Çy ®ñ. T«i ch¾c r»ng cuéc ®Õn th¨m n−íc chóng t«i lÇn nµy cña Tæng thèng sÏ lµm cho t×nh h÷u nghÞ

gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta ®−îc cñng cè vµ ph¸t triÓn thªm

m·i vµ t¨ng c−êng thªm m·i t×nh ®oµn kÕt gi÷a nh©n d©n çc n−íc

¸ - Phi.

T«i ®Ò nghÞ çc b¹n n©ng cèc:

Chóc søc khoÎ cña Tæng thèng B¸c sÜ Ragi¨ng®ra Prax¸t.

Chóc søc khoÎ cña çc vÞ cã mÆt ë ®©y h«m nay.

Chóc sù phån vinh cña n−íc Céng hoµ Ên §é.

Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n Ên

§é ngµy cµng bÒn v÷ng. Hoµ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!

§äc tèi 22-3-1959.


ngµy 23-3-1959.

133

§¸P Tõ TRONG TIÖC CHI£U §·I CñA TæNG THèNG R. PRAX¸T

KÝnh th−a Tæng thèng kÝnh mÕn, Th−a çc vÞ, Th−a çc b¹n,

T«i rÊt c¶m ¬n nh÷ng lêi th©n thiÕt cña Tæng thèng ®èi víi

nh©n d©n ViÖt Nam.

Tæng thèng Ragi¨ng®ra Prax¸t ®· cã nhiÒu cèng hiÕn to lín

cho c«ng cuéc çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc, còng nh− cho c«ng

cuéc t¨ng c−êng t×nh h÷u nghÞ gi÷a çc n−íc ¸ - Phi vµ cho sù nghiÖp gi÷ g×n hoµ b×nh thÕ giíi. Nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ rÊt biÕt ¬n Tæng thèng, ChÝnh

phñ Ên §é vµ nh©n d©n Ên §é ®· ®ång t×nh vµ ñng hé nh©n d©n

ViÖt Nam trong cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc tr−íc kia vµ

trong cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ hiÖn nay. Suèt ®êi hy

sinh phÊn ®Êu cho ®éc lËp d©n téc, hoµ b×nh vµ h÷u nghÞ, ®¹o ®øc

cao quý cña Tæng thèng ®· nªu mét tÊm g−¬ng s¸ng cho mäi ng−êi

yªu Tæ quèc, yªu hoµ b×nh.

§−îc ®ãn tiÕp Tæng thèng, nh©n d©n ViÖt Nam ®−îc nh×n thÊy

ng−êi tiªu biÓu vÜ ®¹i cho nh÷ng ®øc tÝnh yªu n−íc, cÇn lao vµ anh dòng cña nh©n d©n Ên §é anh em. Tuy Tæng thèng chØ l−u l¹i

n−íc chóng t«i mét thêi gian qu¸ ng¾n, nh−ng Tæng thèng ®· ®Ó

l¹i trong lßng mçi ng−êi d©n ViÖt Nam mét mèi t×nh th©n ¸i rÊt

nång nµn.


134

T«i tin r»ng cuéc ®i th¨m lÇn nµy cña Tæng thèng sÏ th¾t chÆt

thªm n÷a t×nh h÷u nghÞ s½n cã gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta.

Víi søc ®oµn kÕt cña nh©n d©n ViÖt Nam vµ Ên §é vµ cña çc d©n

téc ¸ - Phi cïng nh©n d©n yªu chuéng hoµ b×nh trªn thÕ giíi, hai

n−íc chóng ta nhÊt ®Þnh sÏ v−ît ®−îc mäi khã kh¨n vµ sÏ th¾ng lîi

trong sù nghiÖp x©y dùng n−íc nhµ giµu m¹nh, gãp phÇn xøng

®¸ng vµo viÖc b¶o vÖ hoµ b×nh ë ch©u ¸ vµ thÕ giíi.

Nh©n dÞp nµy, t«i ®Ò nghÞ n©ng cèc:

Chóc søc khoÎ cña Tæng thèng Ragi¨ng®ra Prax¸t.

Chóc søc khoÎ çc vÞ cïng ®i víi Tæng thèng. T×nh h÷u nghÞ ViÖt - Ên mu«n n¨m!

Hoµ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!

§äc ngµy 24-3-1959.


ngµy 25-3-1959.

135

LêI TIÔN TæNG THèNG R. PRAX¸T

Th−a Tæng thèng kÝnh mÕn,

Th−a çc vÞ vµ çc b¹n,

TiÔn ®−a Tæng thèng h«m nay, tuy chóng t«i rÊt bïi ngïi

luyÕn tiÕc, nh−ng ®ång thêi chóng t«i còng c¶m thÊy vui mõng,

v× cuéc ®Õn th¨m cña Ngµi ®· lµm cho nh©n d©n hai n−íc chóng

ta cµng gÇn gòi nhau h¬n, cµng yªu mÕn nhau h¬n. Tæng thèng

®· ®Ó l¹i cho nh©n d©n ViÖt Nam mèi t×nh th¾m thiÕt cña nh©n

d©n Ên §é anh em. Trong nh÷ng cuéc nãi chuyÖn, chóng ta ®·

nhÊt trÝ víi nhau vÒ nhiÒu vÊn ®Ò, nhÊt lµ trong sù mong muèn

t×nh h÷u nghÞ gi÷a çc d©n téc ¸ - Phi ngµy cµng cñng cè, ph¸t

triÓn vµ quan hÖ gi÷a hai n−íc chóng ta ngµy cµng thªm v÷ng

ch¾c. Nãi tãm l¹i, Tæng thèng ®Õn th¨m n−íc ViÖt Nam D©n chñ

Céng hoµ ®· cñng cè thªm n÷a lùc l−îng hoµ b×nh ë ¸ - Phi vµ

trªn thÕ giíi.

Tr−íc lóc Ngµi tõ gi· ®Êt n−íc chóng t«i, t«i tr©n träng nhê

Ngµi chuyÓn ®Õn ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Ên §é anh em mèi

t×nh ®oµn kÕt h÷u nghÞ th¾m thiÕt cña toµn thÓ nh©n d©n ViÖt

Nam. T«i còng tr©n träng nhê Ngµi chuyÓn ®Õn Phã Tæng thèng

Ra®acrixnan vµ Thñ t−íng Nªru lêi chóc mõng th©n ¸i cña

chóng t«i.

KÝnh chóc Tæng thèng vµ çc vÞ cïng ®i víi Ngµi lªn ®−êng

b×nh an m¹nh khoÎ.


136

Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc ViÖt Nam vµ Ên

§é mu«n n¨m!


Nãi ngµy 25-3-1959.


ngµy 26-3-1959.

137

TR¶ LêI B¸O §¶NG Vµ TH¤NG TÊN X· HUNGGARI VÒ T×NH H×NH QUèC TÕ Vµ TRONG N¦íC

- M−êi n¨m qua, ë ch©u ¸ ®· cã mét sù thay ®æi lín lao. M−êi

n¨m tr−íc ®©y, ®Õ quèc Mü vµ bän T−ëng Giíi Th¹ch cßn thèng trÞ

trªn lôc ®Þa Trung Quèc, nhiÒu n−íc kh¸c ch−a giµnh ®−îc ®éc lËp,

nh−ng ngµy nay, ®¹i ®a sè çc d©n téc cña ch©u ¸ ®· cã mét ®êi

sèng ®éc lËp. Mét sè n−íc nh− Trung Quèc, Céng hoµ D©n chñ

Nh©n d©n TriÒu Tiªn, ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ®ang x©y dùng

chñ nghÜa x· héi. NhiÒu n−íc kh¸c nh− Ên §é, In®«nªxia, MiÕn

§iÖn... còng ®ang nç lùc ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ cña m×nh vµ c¶i

thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n. §iÒu nµy kh«ng lµm cho bän ®Õ quèc

võa ý. Chóng ©m m−u can thiÖp vµ ®· can thiÖp vµo §µi Loan,

miÒn Nam TriÒu Tiªn, miÒn Nam ViÖt Nam vµ nhiÒu n¬i kh¸c.

Chóng dïng Khèi x©m l−îc §«ng Nam ¸ chèng l¹i nh©n d©n ch©u ¸.

Nh−ng th¾ng lîi cuèi cïng nhÊt ®Þnh sÏ vÒ tay nh©n d©n.

B¶n Tuyªn bè cña çc ®¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n 12 n−íc x·

héi chñ nghÜa t¹i M¸txc¬va n¨m 1957 ®· ph©n tÝch vÊn ®Ò nµy rÊt

râ. B¶n Tuyªn bè ®· chØ ra mét çch ®óng ®¾n r»ng çc d©n téc

ch©u ¸ còng nh− ch©u Phi vµ ch©u Mü Latinh ®· v÷ng vµng tiÕn

b−íc trªn con ®−êng ®éc lËp vµ tiÕn bé kh«ng g× ng¨n c¶n næi.

Nh÷ng cè g¾ng vµ cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n ViÖt Nam lµ mét

bé phËn kh¨ng khÝt cña cuéc ®Êu tranh vÜ ®¹i nh»m chèng chñ

nghÜa ®Õ quèc vµ chñ nghÜa thùc d©n.


138

- Hai n−íc In®«nªxia vµ ViÖt Nam cã nh÷ng vÊn ®Ò gièng

nhau. ChÝnh s¸ch cña hai n−íc gièng nhau ë chç cïng chèng thùc

d©n vµ ®Õ quèc, b¶o vÖ hoµ b×nh vµ b¶o vÖ nh÷ng nguyªn t¾c cña

Héi nghÞ B¨ng®ung. Còng nh− nh©n d©n ViÖt Nam ®Êu tranh cho

sù thèng nhÊt cña Tæ quèc, nh©n d©n In®«nªxia ®Êu tranh ®Ó gi¶i

phãng miÒn T©y Iri¨ng.

... KÕ ho¹ch 7 n¨m cña Liªn X« lµ mét nguån cæ vò lín ®èi víi

giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng çc n−íc x· héi chñ nghÜa

vµ çc n−íc t− b¶n chñ nghÜa. NhiÖm vô tr−íc m¾t cña nh©n d©n

ViÖt Nam lµ t¨ng c−êng cè g¾ng ®Ó hoµn thµnh kÕ ho¹ch 3 n¨m, n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n. VÒ mÆt nµy, Liªn X«, Trung

Quèc vµ çc n−íc x· héi chñ nghÜa kh¸c, trong ®ã cã Hunggari ®·

gióp ®ì nh©n d©n ViÖt Nam rÊt nhiÒu. Sù cè g¾ng b¶n th©n cña

nh©n d©n ViÖt Nam cïng víi nh÷ng sù gióp ®ì lín lao ®ã sÏ ®¶m

b¶o hoµn thµnh c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam

mét çch tèt ®Ñp nhÊt. C«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ ë n−íc ViÖt

Nam D©n chñ Céng hoµ ®ang ph¸t triÓn nhanh chãng. Tíi n¨m

1960, c«ng cuéc hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp sÏ hoµn thµnh vÒ c¨n

b¶n: Tõ 60% tíi 70% ruéng ®Êt sÏ do çc hîp t¸c x· cµy cÊy. Phong

trµo chèng n¹n mï ch÷ ®· thu ®−îc nh÷ng thµnh tÝch to lín. Tr−íc ®©y 95% nh©n d©n ViÖt Nam mï ch÷. HiÖn nay, 95% nh©n d©n ®·

biÕt ®äc biÕt viÕt. NhiÖm vô quan träng nhÊt cña nh©n d©n ViÖt

Nam hiÖn nay lµ thèng nhÊt ®Êt n−íc. C«ng cuéc thèng nhÊt n−íc

ViÖt Nam cã triÓn väng tèt. Tuy cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n nh−ng

nh©n d©n ViÖt Nam tin ch¾c r»ng th¾ng lîi lµ thuéc vÒ m×nh vµ

®Êt n−íc ViÖt Nam nhÊt ®Þnh sÏ thèng nhÊt.

Cuèi cïng, t«i nhê çc b¸o Hunggari chuyÓn lêi chµo mõng anh

em ®Õn §¶ng C«ng nh©n x· héi chñ nghÜa vµ toµn thÓ nh©n d©n

Hunggari vµ göi nhiÒu çi h«n ®Õn çc ch¸u thiÕu nhi Hunggari.

T«i chóc nh©n d©n Hunggari anh em thi ®ua hoµn thµnh kÕ ho¹ch 3 n¨m tr−íc thêi h¹n. §iÒu ®ã sÏ lµ mét sù cæ vò to lín ®èi víi

nh©n d©n ViÖt Nam trong phong trµo thi ®ua hoµn thµnh kÕ ho¹ch

tr¶ lêi b¸o ®¶ng vµ th«ng tÊn x· hunggari...

139

3 n¨m cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, bëi v× mçi b−íc tiÕn

cña bÊt cø mét n−íc x· héi chñ nghÜa nµo còng cã ¶nh h−ëng tèt

®Õn çc n−íc x· héi chñ nghÜa kh¸c.

Trªn con ®−êng x©y dùng chñ nghÜa x· héi, tÊt nhiªn cã nhiÒu

khã kh¨n trë ng¹i. Nh−ng víi tinh thÇn ®oµn kÕt thèng nhÊt, víi ý

chÝ kiªn tr× vµ dòng c¶m, chóng ta sÏ v−ît qua mäi khã kh¨n, trë

ng¹i vµ sÏ thu ®−îc th¾ng lîi.

Tr¶ lêi ngµy 27-3-1959.


Hµ Néi, 1960, t.V, tr. 210-212.

140

§IÖN MõNG NGµY TUYNIDI TUY£N Bè §éC LËP

KÝnh göi Tæng thèng Buècghiba,

Nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø ba ngµy Tuynidi tuyªn bè ®éc lËp,

thay mÆt ChÝnh phñ, nh©n d©n n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ nh©n danh ç nh©n, t«i h©n h¹nh göi ®Õn Ngµi, ChÝnh phñ vµ

nh©n d©n Tuynidi nh÷ng lêi chóc mõng nhiÖt liÖt.

Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n

Tuynidi ngµy cµng ph¸t triÓn.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 29-3-1959.

141

BµI NãI VíI ÇN Bé Vµ C¤NG NH¢N C¤NG TR¦êNG §Ìo NAI, CÈM PH¶

B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ vÒ th¨m çc c«,

çc chó vµ c¶m ¬n çc ®ång chÝ chuyªn gia Liªn X« c«ng t¸c t¹i

khu má.

Tr−íc hÕt, B¸c khen ngîi nh÷ng cè g¾ng cña çn bé vµ c«ng

nh©n má trong thêi gian võa qua, nhÊt lµ tõ th¸ng 8-1958 tíi nay,

c«ng nh©n ®· cã tiÕn bé trong s¶n xuÊt, gi÷ g×n m¸y mãc. Nh÷ng

tiÕn bé ®ã ch−a ph¶i ®· hoµn toµn 100%, cÇn cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó

tiÕn bé m·i. Çn bé §¶ng, thanh niªn, c«ng ®oµn ®· gÇn gòi anh chÞ em

c«ng nh©n h¬n tr−íc, nh−ng míi chØ lµ b−íc ®Çu.

Nh−ng trong s¶n xuÊt, çc c«, çc chó cßn nhiÒu khuyÕt ®iÓm

cÇn ph¶i söa ch÷a, ë ®©y B¸c chØ nªu vµi ®iÓm:

1. ChÊt l−îng than cßn kÐm l¾m: Than ta s¶n xuÊt ra, cã xuÊt

khÈu sang çc n−íc anh em, nÕu than tèt çc anh em sÏ dïng tèt,

nÕu than xÊu ch¾c anh em còng phµn nµn. Së dÜ phÈm chÊt than

kÐm mét phÇn do c«ng nh©n ch−a cè g¾ng ®óng møc, mét phÇn do

çn bé thiÕu quan t©m ch¨m sãc, trong s¶n xuÊt lµm v−ît møc kÕ

ho¹ch, nh−ng ph¶i chó ý ®¶m b¶o chÊt l−îng tèt. Chóng ta kh«ng muèn mua hµng xÊu th× lµm than b¸n cho çc n−íc anh em ph¶i

lµm tèt míi ®óng.

2. VÒ than côc cßn ch−a b¶o ®¶m ®óng tû lÖ quy ®Þnh. Ph¶i thÊy

®ã lµ mét ®iÒu thËt lín v× gi¸ trÞ than côc h¬n than çm nhiÒu.


142

3. Gi÷ g×n lao ®éng cßn kÐm. Mét c«ng nh©n bÊt kú nam hay

n÷ ®Òu rÊt quý b¸u, ch¼ng nh÷ng quý cho gia ®×nh çc c«, çc chó

mµ cßn quý cho §¶ng, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n n÷a. NÕu ®Ó x¶y ra

tai n¹n lµ thiÖt chung cho b¶n th©n, gia ®×nh, cho §¶ng, ChÝnh

phñ vµ nh©n d©n. Ng−êi bÞ n¹n kh«ng ®i lµm ®−îc, gia ®×nh sÏ gÆp

khã kh¨n, søc lao ®éng cña nh©n d©n do vËy còng kÐm sót. V× thÕ

chóng ta ph¶i hÕt søc b¶o vÖ an toµn lao ®éng, b¶o vÖ tÝnh m¹ng

ng−êi c«ng nh©n.

- Çn bé cã cè g¾ng nh−ng ch−a ®Çy ®ñ vµ cßn mét sè çn bé

quan liªu mÖnh lÖnh. CÇn ph¶i gÇn gòi, gióp ®ì c«ng nh©n s¶n xuÊt; c«ng nh©n vµ çn bé ®oµn kÕt thµnh mét khèi th× lµm g×

còng ®−îc.

- Tr−íc ®©y bèn n¨m n¨m, khu má nµy cña thùc d©n Ph¸p,

c«ng nh©n cßn lµ n« lÖ bÞ bãc lét vµ ®µn ¸p khæ cùc. Ngµy nay khu

má lµ cña nh©n d©n nãi chung vµ cña c«ng nh©n nãi riªng. C«ng

nh©n lµ giai cÊp l·nh ®¹o, lµ chñ khu má th× ph¶i lµm sao cho

xøng ®¸ng; ®Ó xe m¸y háng, l−êi biÕng, l·ng phÝ ®Òu kh«ng xøng

®¸ng vai trß lµm chñ c¶. Muèn lµm nh÷ng ng−êi chñ xøng ®¸ng th×

ph¶i thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm. B©y giê chóng

ta lµm cho m×nh, cho nh©n d©n vµ cho con ch¸u chóng ta n÷a. - C«ng nh©n Liªn X« ®êi sèng hiÖn nay sung s−íng... v× ai còng

biÕt c«ng nh©n Liªn X« s¶n xuÊt nhiÒu nªn hµng ho¸ rÎ. VÝ dô:

Nhµ m¸y sîi mua than tèt, rÎ, th× b¸n v¶i rÎ, ®êi sèng sÏ dÔ chÞu;

n«ng d©n mua than ®¾t, v¶i ®¾t, sÏ b¸n g¹o ®¾t, rau ®¾t th× kh«ng

thÓ nµo cã sung s−íng ®−îc. Çc c«, çc chó muèn sung s−íng nh−

c«ng nh©n Liªn X« th× còng ph¶i lµm nh− c«ng nh©n Liªn X«. Tíi

n¨m 1965 n¨ng suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n Liªn X« so víi n¨m

1958 sÏ t¨ng h¬n tõ 45% ®Õn 65% (vÝ dô: 1 ng−êi lµm mét ngµy 1

tÊn than trong n¨m 1958 th× ®Õn n¨m 1965 cã thÓ lµm tíi 1.650

c©n). Muèn lµm ®−îc nh− vËy ph¶i cã t− t−ëng lµm chñ n−íc nhµ cña giai cÊp c«ng nh©n, ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt

kiÖm, ph¶i cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm. Cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm lµ

bµi nãi víi çn bé vµ c«ng nh©n c«ng tr−êng...

143

ph¶i lµm ®−îc nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ. VÝ dô: QuÐt nhµ ph¶i quÐt cho

s¹ch, l¸i xe ph¶i tiÕt kiÖm x¨ng dÇu, ®i ®óng giê vµ chë ®−îc

nhiÒu; çi g× còng rÎ th× ®êi sèng míi sung s−íng.

C«ng nh©n ë ®©y vµ ë Hßn Gai ®Òu kh¸, nh−ng nghe nãi ë Hßn

Gai c«ng nh©n cã nhiÒu kinh nghiÖm tèt; bé ®éi còng cã nhiÒu kinh

nghiÖm tèt, sao çc c«, çc chó kh«ng häc tËp. Tr¸ch nhiÖm ®ã lµ

cña çc c«, çc chó vµ c¶ çn bé n÷a.

- Mét ®iÓm n÷a lµ ph¶i cè g¾ng thi ®ua, thi ®ua liªn tôc, mäi

ngµnh, mäi ng−êi thi ®ua. Muèn thi ®ua tèt ph¶i gióp ®ì lÉn nhau,

ng−êi giái gióp ng−êi kÐm ®Ó cïng tiÕn bé. Thi ®ua ®Ó ®oµn kÕt,

®oµn kÕt ®Ó thi ®ua.

- B¸c ®−îc biÕt trong th¸ng t− tíi ë ®©y sÏ häc vÒ c¶i tiÕn qu¶n

lý xÝ nghiÖp, cÇn ph¶i häc tËp cho tèt. VËy qu¶n lý xÝ nghiÖp lµ g×?

HiÖn nay, trong xÝ nghiÖp, çn bé chØ biÕt qu¶n lý, kh«ng biÕt

lao ®éng. C«ng nh©n chØ biÕt lao ®éng kh«ng biÕt qu¶n lý, nh− vËy

lµ xÝ nghiÖp cã hai h¹ng ng−êi, mét h¹ng chØ biÕt qu¶n lý nªn dÔ

quan liªu, mÖnh lÖnh, s¸ng kiÕn cña c«ng nh©n ®−a lªn th−êng bÞ

xÕp tñ, mét h¹ng chØ biÕt lao ®éng lµ kh«ng lµm trßn nhiÖm vô

qu¶n lý cña ng−êi chñ n−íc nhµ. B©y giê häc tËp qu¶n lý xÝ nghiÖp,

çn bé ph¶i tham gia lao ®éng víi c«ng nh©n. VÝ dô: BÝ th− chi bé,

qu¶n ®èc c«ng tr−êng, v.v., mçi tuÇn lao ®éng mét ngµy; çn bé trùc

tiÕp kh¸c ph¶i bít c¹o giÊy ®Ó cã thÓ nöa ngµy lµm chuyªn m«n,

nöa ngµy lao ®éng. Çn bé tham gia lao ®éng rÊt cã Ých lîi, vÝ dô:

C«ng nh©n thiÕu mét çi cuèc hay çi ®Ìn ph¶i ®Ò nghÞ lªn tæ

tr−ëng, tæ tr−ëng lªn tÇng tr−ëng, tÇng tr−ëng lªn ca tr−ëng, ca

tr−ëng lªn qu¶n ®èc, qu¶n ®èc lªn kho; çi cuèc l¹i tõ kho xuèng

qu¶n ®èc, xuèng ca, xuèng tÇng, xuèng tæ, råi míi ®Õn c«ng nh©n,

mÊt nhiÒu th× giê. NÕu qu¶n ®èc ®Õn tËn n¬i biÕt thiÕu cuèc th× chØ

vµi giê sau lµ cã cuèc ngay. V× cø ngåi ë trªn sÏ kh«ng biÕt c«ng

nh©n ®ãi no, lµnh r¸ch, kh«ng biÕt s¸ng kiÕn cña quÇn chóng mµ

tiÕp thu vµ ¸p dông ®−îc.


144

Trong häc tËp qu¶n lý xÝ nghiÖp, çn bé, c«ng nh©n ph¶i ®oµn

kÕt thµnh mét khèi th× qu¶n lý míi tèt, míi t¨ng gia s¶n xuÊt,

thùc hµnh tiÕt kiÖm thµnh c«ng. Muèn vËy ph¶i phª b×nh, tù phª

b×nh. Tõ tr−íc çn bé, c«ng nh©n t¸ch rêi nhau nªn çn bé cã lµm

sai c«ng nh©n kh«ng biÕt, cã çn bé l¹i lµm ng¬ cho nhau kh«ng

phª b×nh th¼ng th¾n; c«ng nh©n cã khuyÕt ®iÓm, çn bé v× ngåi xa

nªn còng kh«ng biÕt thÕ nµo mµ phª b×nh cho ®óng. Trong häc tËp,

çn bé vµ c«ng nh©n ph¶i phª b×nh nhau th¼ng th¾n, cã ®óng nãi

®óng, cã sai nãi sai, kh«ng sî mÊt thÓ diÖn; cã khuyÕt ®iÓm nãi ra

®Ó gióp ®ì nhau söa ch÷a. Tr−íc ®©y do çn bé xa vµ l·nh ®¹o kh«ng khÐo nªn c«ng nh©n ch−a d¸m nãi, nay th× çn bé vµ c«ng

nh©n ph¶i phª b×nh thËt sù ®Ó cïng nhau söa ch÷a khuyÕt ®iÓm.

Muèn biÕt −u ®iÓm nhiÒu hay Ýt ph¶i xem ë t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc

hµnh tiÕt kiÖm. Tr−íc kia, trong qu¶n lý xÝ nghiÖp thiÕu d©n chñ,

b©y giê sau häc tËp, c«ng nh©n ph¶i gióp çn bé söa ch÷a, phª

b×nh ®Ó x©y dùng, ®Ó c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp chø kh«ng ph¶i lµ

nãi lung tung, phª b×nh lµm cho xÝ nghiÖp tiÕn bé, c«ng nh©n vµ

çn bé ngµy cµng ®oµn kÕt.

- B¸c nãi thªm vÒ s¶n xuÊt. Võa qua, c«ng nh©n ta cã cè g¾ng

nh−ng phÈm chÊt than cßn kÐm, sè l−îng cßn thÊp, ph¶i cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a. ë Trung Quèc møc b×nh qu©n mét c«ng nh©n (kÓ

c¶ gi¸n tiÕp) mét ngµy s¶n xuÊt ®−îc 1 tÊn 900, ë ta chØ cã 500 c©n,

nh− vËy ta so víi n−íc b¹n cßn Ýt qu¸. ë Trung Quèc ®µo than ë

s©u cã chç tíi ngh×n th−íc, khã kh¨n h¬n, ë ta lµm lé thiªn thuËn

lîi h¬n. NÕu c«ng nh©n Trung Quèc hái th¨m çc c«, çc chó lµm

mét ngµy ®−îc bao nhiªu, ch¾c chóng ta còng lÊy lµm xÊu hæ.

- L¹i nãi vÒ s¶n l−îng than hµng n¨m ë çc n−íc b¹n: TriÒu

Tiªn, n−íc cßn nhá h¬n ta mµ s¶n xuÊt 10 triÖu 78 v¹n tÊn; Trung

Quèc 270 triÖu tÊn; Liªn X« 540 triÖu tÊn. V× sao nh©n d©n Liªn

X« hä sung s−íng h¬n nh©n d©n Trung Quèc, nh©n d©n Trung Quèc s−íng h¬n ta? Cø nh×n vµo sè l−îng than s¶n xuÊt ra còng

®ñ râ. Nãi ®Õn má CÈm Ph¶ lµ mét má lín nhÊt, mét n¨m s¶n xuÊt

bµi nãi víi çn bé vµ c«ng nh©n c«ng tr−êng...

145

®−îc 1 triÖu 34 v¹n tÊn than, nh− thÕ cßn Ýt l¾m. VËy muèn c¶i

thiÖn ®êi sèng ph¶i ®µo than nhiÒu, ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc

hµnh tiÕt kiÖm, ph¶i ®oµn kÕt gi÷a c«ng nh©n víi çn bé, gi÷a çn

bé víi çn bé, gi÷a c«ng nh©n víi c«ng nh©n.

- B©y giê xÝ nghiÖp s¾p s¬ kÕt thi ®ua ba th¸ng ®Çu n¨m. B¸c

göi tÆng 10 gi¶i th−ëng cho ngµnh nµo, ç nh©n nµo cã nhiÒu

thµnh tÝch h¬n c¶. H«m nay, B¸c ®Õn th¨m nãi chuyÖn víi çc c«,

çc chó lµm çc c«, çc chó mÊt h¬n mét giê s¶n xuÊt, vËy çc c«,

çc chó cè g¾ng lµm thÕ nµo mµ bï l¹i.

Nãi ngµy 30-3-1959.

In trong s¸ch B¸c Hå víi c«ng nh©n vµ nh©n d©n çc d©n téc Qu¶ng Ninh, Ban Nghiªn cøu LÞch sö §¶ng

tØnh Qu¶ng Ninh, 1971, tr. 48-52.

146

NãI CHUYÖN VíI ÇN Bé ÇC NGµNH QU¢N, D¢N, CHÝNH, §¶NG H¶I PHßNG

H«m nay, B¸c qua ®©y th¨m çc c«, çc chó, nh©n tiÖn B¸c nãi

chuyÖn víi çc c«, çc chó vÒ mét sè viÖc:

§Çu tiªn, B¸c nãi vÒ c«ng nghiÖp. C«ng nghiÖp H¶i Phßng rÊt

quan träng, quan träng ®èi víi c¶ n−íc. V× thÕ H¶i Phßng ph¶i rÊt

cè g¾ng, võa qua çc c« çc chó còng cã nhiÒu cè g¾ng. C«ng

nghiÖp H¶i Phßng ®· cã tiÕn bé, nh−ng so víi møc yªu cÇu th× cßn

thÊp. Tr−íc ®©y th× cã tiÕn bé, nh−ng so víi kh¶ n¨ng cña b¶n th©n

m×nh, so víi sù gióp ®ì cña çc n−íc b¹n th× cßn kÐm. So víi çc

n−íc b¹n, nh− Liªn X« th× kh«ng nãi lµm g×, so víi TriÒu Tiªn th«i

ta còng ë møc thÊp l¾m. Quý I võa qua H¶i Phßng kh«ng hoµn

thµnh kÕ ho¹ch, cã ®óng kh«ng? VËy th× quý II çc c« çc chó ph¶i

cè g¾ng hÕt søc, kh«ng nh÷ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch quý II mµ l¹i

cßn bï l¹i quý I n÷a.

Ph¶i ®Èy m¹nh s¶n xuÊt. Muèn s¶n xuÊt tèt, ph¶i qu¶n lý s¶n

xuÊt cho tèt. Ph¶i c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp. Trong khi c¶i tiÕn

qu¶n lý vÉn ph¶i s¶n xuÊt tèt, c¶i tiÕn qu¶n lý vµ s¶n xuÊt ph¶i ®i

song song, ph¶i lµm gän, lµm tèt c«ng t¸c c¶i tiÕn qu¶n lý. B¸c

nghe b¸o ço thÊy ë ®©y b−íc 1 cã mét sè xÝ nghiÖp lµm tèt, mét sè

lµm võa, mét sè lµm kÐm. Cã ®óng kh«ng? N¬i nµo lµm kÐm, lµm

võa ph¶i häc kinh nghiÖm n¬i lµm tèt, n¬i lµm tèt ph¶i lµm tèt

h¬n. Ph¶i chó ý häc kinh nghiÖm ë çc n¬i, nhÊt lµ bé ®éi cã nhiÒu

nãi chuyÖn víi çn bé çc ngµnh qu©n, d©n, chÝnh...

147

kinh nghiÖm tèt. Ph¶i chó ý phæ biÕn kinh nghiÖm, c¶ kinh nghiÖm

tèt ®Ó theo, kinh nghiÖm xÊu ®Ó tr¸nh.

Qu¶n lý xÝ nghiÖp ph¶i d©n chñ. Çc chó cã biÕt d©n chñ lµ

thÕ nµo kh«ng? Lµ çn bé §¶ng, c«ng ®oµn, thanh niªn lao ®éng,

nhÊt lµ çn bé kü thuËt ph¶i tù phª b×nh thËt thµ, phª b×nh x©y

dùng. C«ng nh©n còng tù phª b×nh chu ®¸o. Nh− thÕ míi ®oµn

kÕt ®−îc, cã ®oµn kÕt ®−îc c«ng nh©n vµ çn bé míi ®i ®Õn c¶i

tiÕn qu¶n lý ®−îc tèt. Çn bé ph¶i tham gia lao ®éng, c«ng nh©n

ph¶i tham gia qu¶n lý. Nãi th× dÔ, nh−ng lµm th× kh«ng ph¶i dÔ.

XÝ nghiÖp x· héi chñ nghÜa th× c«ng nh©n lµm chñ, nh−ng thùc sù

c«ng nh©n ch−a lµm chñ, çn bé còng ch−a lµm chñ. V× c«ng nh©n chØ biÕt lao ®éng s¶n xuÊt mµ kh«ng biÕt qu¶n lý, çn bé chØ biÕt

qu¶n lý mµ kh«ng biÕt lao ®éng. Nh− thÕ lµ trong xÝ nghiÖp cã hai

h¹ng ng−êi, h¹ng ng−êi chØ biÕt lao ®éng vµ h¹ng ng−êi chØ biÕt

qu¶n lý, ®oµn kÕt v× thÕ mµ kh«ng chÆt chÏ. Nay çn bé ph¶i lao

®éng, ®i s¸t c«ng nh©n, ®Ó bít dÇn råi tiªu diÖt quan liªu, mÖnh

lÖnh, b¶o thñ, giÊy tê.

C«ng nh©n tham gia qu¶n lý còng kh«ng ph¶i dÔ, v× lóc ®Çu

ch−a quen. Nh−ng çn bé ph¶i tin, ph¶i dùa vµo c«ng nh©n, ph¶i

hoan nghªnh s¸ng kiÕn cña c«ng nh©n. Kinh nghiÖm cho biÕt lµ

c«ng nh©n biÕt qu¶n lý rÊt mau, rÊt tèt. Ph¶i tin t−ëng ë ãc s¸ng t¹o, trÝ th«ng minh s¸ng t¹o cña c«ng nh©n. Lµm thÕ nµo cho c«ng

nh©n thÊy ®−îc m×nh lµ chñ, çn bé vµ c«ng nh©n kh«ng ph¶i lµ

hai h¹ng ng−êi, mµ lµ ®ång chÝ. Cã thÕ míi ®−a miÒn B¾c tiÕn

nhanh lªn chñ nghÜa x· héi ®−îc.

Muèn t¨ng gia s¶n xuÊt, çn bé, ®¶ng viªn, ®oµn viªn thanh

niªn lao ®éng vµ nh÷ng phÇn tö tÝch cùc trong c«ng ®oµn ph¶i lµm

g−¬ng mÉu.

V× sao t¨ng gia s¶n xuÊt ch−a ®Èy m¹nh, kÕ ho¹ch quý I

kh«ng hoµn thµnh? Cè nhiªn cã nh÷ng khã kh¨n nµy kh¸c,

nh−ng ch−a kh¾c phôc ®−îc khã kh¨n lµ do ch−a ph¸t huy ®−îc hÕt s¸ng kiÕn cña c«ng nh©n. Mét sè çn bé cßn quan liªu, b¶o


148

thñ, kh«ng chÞu nghe ý kiÕn c«ng nh©n, chÌn Ðp s¸ng kiÕn cña

c«ng nh©n. Nh− ë nhµ m¸y xi m¨ng x¶y ra tai n¹n chÕt ng−êi lµ

do çn bé b¶o thñ kh«ng coi träng ý kiÕn c«ng nh©n, tù cho m×nh

lµ ®óng, lµ giái tÊt c¶.

Çch m¹ng thµnh c«ng lµ do ai? QuÇn chóng; mµ quÇn chóng

nghe theo sù l·nh ®¹o cña §¶ng lµ v× §¶ng dùa vµo quÇn chóng,

quan t©m ®Õn quyÒn lîi cña quÇn chóng, ®i theo ®−êng lèi quÇn

chóng. §ã lµ ®iÒu rÊt râ rµng, kinh nghiÖm l·nh ®¹o lµ ph¶i nh−

thÕ, kh«ng thÓ chØ tr«ng vµo çn bé kü thuËt. Tr−íc ®©y mÊy ®ång

chÝ kü s− kh«ng biÕt dùa vµo quÇn chóng, cã viÖc kh«ng lµm ®−îc. NhiÒu viÖc kü s− kh«ng d¸m lµm, kh«ng biÕt lµm, mµ c«ng nh©n

lµm ®−îc. Nh− chó g× ®Êy, biÕn ®−îc m¸y ch¹y Ðt x¨ng thµnh m¸y

ch¹y ma dót. Kü s− cã d¸m lµm ®©u. Nãi thÕ, kh«ng ph¶i lµ coi

th−êng çn bé kü thuËt. Nh−ng çn bé kü thuËt ph¶i häc tËp chÝnh

trÞ, ph¶i theo sù chØ ®¹o cña §¶ng, ph¶i dùa vµo quÇn chóng

kh«ng ®−îc tù cao tù ®¹i, b¶o thñ. L·nh ®¹o nÕu ®i ®óng ®−êng lèi

quÇn chóng th× khã kh¨n g× còng kh¾c phôc ®−îc.

VÒ n«ng nghiÖp: B¸c nghe nãi còng kh«ng ®¹t møc diÖn tÝch,

cÇn ph¶i chuyÓn sang trång mµu, chç nµo chuyÓn ®−îc th× chuyÓn

ngay, chuyÓn cho tèt, kh«ng dïng d»ng. Tr−íc m¾t ph¶i chó ý chèng h¹n. B¸c nghe nãi h×nh nh− ë ®©y

çc chó cã phÇn chñ quan v× thÊy diÖn h¹n hÑp. Nh−ng n¾ng kÐo

dµi, h¹n kÐo dµi, kh«ng thÓ chñ quan ®−îc. CÇn ph¶i chèng h¹n

tÝch cùc. Ph¶i tiªu diÖt bÖnh nÊm lóa, ph¶i ra søc trõ s©u.

Ph©n bãn còng cßn Ýt l¾m. Míi ®−îc 10 g¸nh mét sµo th× Ýt

l¾m. Ph¶i tuyªn truyÒn cæ ®éng n«ng d©n bá ph©n cho nhiÒu. Çc

chó vËn ®éng ng−êi ta cµy s©u, cÊy dµy, ph¶i vËn ®éng bá nhiÒu

ph©n. Cã biÕt t¹i sao kh«ng? Chó nµo phô tr¸ch n«ng nghiÖp ph¶i

gi¶i thÝch cho ng−êi ta dÔ hiÓu, ®õng cã nãi "chÊt l©n" "chÊt ®¹m"

l«i th«i, nh©n d©n kh«ng hiÓu. C©y lóa còng nh− ng−êi vËy th«i. 3 ng−êi ¨n 1 kil« c¬m th× no, 10 ng−êi ¨n 1 kil« c¬m th× kh«ng ®ñ,

tÊt ph¶i ®ãi. Lóa còng vËy, tr−íc cÊy th−a, nay cÊy dµy, nhiÒu c©y


149

h¬n mµ kh«ng bãn nhiÒu ph©n th× c©y lóa thiÕu ¨n còng kh«ng lín

®−îc. Çc chó kh«ng vËn ®éng bãn nhiÒu ph©n, ®Ó lóa kÐm th×

nh©n d©n l¹i kh«ng tin çn bé. Cho nªn ph¶i tuyªn truyÒn réng

r·i, m¹nh mÏ vÒ bãn ph©n. C«ng t¸c tuyªn truyÒn cßn kÐm l¾m,

B¸c ®i qua mÊy n¬i vïng n«ng th«n, chØ thÊy d¨m ba çi khÈu

hiÖu. Chó nµo lµm c«ng t¸c tuyªn huÊn ph¶i chó ý ®iÒu ®ã. Ph¶i

vËn ®éng quÇn chóng kÎ nhiÒu khÈu hiÖu, ph¶i dïng nhiÒu thø

tuyªn truyÒn cæ ®éng ®Ó thóc ®Èy t¨ng gia s¶n xuÊt. Tuyªn huÊn

kh«ng lµm tèt nh÷ng çi ®ã th× tuyªn çi g×, huÊn çi g×.

VÒ ®æi c«ng hîp t¸c, B¸c thÊy còng cã lÖch phÝa nµy, lÖch phÝa kh¸c. Mét lµ theo ®u«i quÇn chóng, hai lµ nãng véi. §Òu lµ kh«ng

®óng c¶. Ph¶i theo ®óng ®−êng lèi giai cÊp cña §¶ng ë n«ng th«n:

Dùa vµo bÇn n«ng vµ trung n«ng líp d−íi mµ tæ chøc ®æi c«ng, hîp

t¸c; ph¶i n¾m v÷ng nguyªn t¾c, tæ chøc çi nµo tèt çi Êy. Hîp t¸c

x· ph¶i h¬n tæ ®æi c«ng, tæ ®æi c«ng ph¶i h¬n lµm ¨n riªng lÎ. TiÕn

hµnh häc tËp ph¶i khÈn tr−¬ng, nh−ng kh«ng ®−îc nãng véi, l¹i

kh«ng ®−îc t¸ch rêi s¶n xuÊt. B¸c nghe cã n¬i ®ãng cöa häc tËp vÒ

®æi c«ng hîp t¸c mµ kh«ng chó ý s¶n xuÊt, h¹n còng bá mÆc. ThÕ

lµ kh«ng ®−îc. Häc tËp ph¶i ®i song song víi s¶n xuÊt.

VÒ thñ c«ng nghiÖp: H¶i Phßng còng cã mét sè sai lÇm, chØ nh×n çi lîi tr−íc m¾t mµ ch−a quan t©m ®Õn ®êi sèng quÇn chóng

lao ®éng. VÝ dô viÖc ®an len, do kiÓu çch, mÉu mùc thÕ nµo, do len

2 mµu, b¾t ng−êi ta th¸o ra ®an l¹i mµ kh«ng tr¶ c«ng. Chó nµo

phô tr¸ch vÒ thñ c«ng nghiÖp thö nghÜ xem; kh«ng tr¶ c«ng th×

ng−êi ta lÊy g× ¨n, ph¶i nhÞn ®ãi ®Ó ®an l¹i ¸o µ? ThÕ lµ t− b¶n, lµ

®Õ quèc, kh«ng ph¶i lµ x· héi chñ nghÜa. Ng−êi ta gÆp khã kh¨n

mµ ta kh«ng chiÕu cè ®óng møc. ThÕ lµ tr¸i víi x· héi chñ nghÜa,

tr¸i víi nh©n ®¹o.

ViÖc lµm bét còng thÕ. Lóc cã viÖc th× h« hµo vËn ®éng, më ra

cho nhiÒu, lóc Ýt viÖc th× cóp, coi nh− kh«ng cã tr¸ch nhiÖm g×. ThÕ lµ kh«ng ®−îc. Ph¶i quan t©m lo l¾ng, ph¶i chiÕu cè ®êi sèng cña

ng−êi lao ®éng.


150

Cßn vÊn ®Ò nµy: Cã mét sè ®ång bµo thÊt nghiÖp, ph¶i chó ý gi¶i

quyÕt cho khÐo. Lµm sao cho dÇn dÇn kh«ng cßn thÊt nghiÖp n÷a.

C«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n, còng kh«ng ®¹t kÕ ho¹ch, cã nhiÒu

nguyªn nh©n, ph¶i t×m çch kh¾c phôc:

- ThiÕu nguyªn vËt liÖu. Chó nµo phô tr¸ch mËu dÞch ph¶i chó

ý cung cÊp nguyªn vËt liÖu cho c«ng tr−êng. Cung cÊp ®−îc bao

nhiªu, ®−îc thø g×, th× nãi cho râ, ®õng ký hîp ®ång bõa ®i råi

kh«ng cung cÊp ®−îc ®Ó lì kÕ ho¹ch x©y dùng, g©y ra l·ng phÝ.

- C«ng tr−êng ph¶i cã kÕ ho¹ch cho kÞp thêi, kh«ng ®Ó chËm.

Ph¶i tÝch cùc x©y dùng cho nhanh, x©y dùng chËm lµ s¶n xuÊt

chËm, ¶nh h−ëng tíi hµng ho¸ bu«n b¸n, ¶nh h−ëng tíi tµi chÝnh

tiÒn tÖ, liªn quan kh«ng tèt tíi nhiÒu mÆt.

- Nguyªn nh©n n÷a kh«ng ®¹t kÕ ho¹ch lµ c«ng t¸c chÝnh trÞ

kÐm, l·nh ®¹o ë c«ng tr−êng kÐm. Ph¶i nhí lµ chÝnh trÞ ®i ®Çu,

chÝnh trÞ tèt th× s¶n xuÊt míi tèt ®−îc. T¹i sao nh©n d©n H¶i

Phßng tr−íc còng ngÇn Êy ng−êi, nay còng ngÇn Êy ng−êi, mµ nay

thµnh phè tiÕn bé h¬n tr−íc? §ã lµ do cã l·nh ®¹o, cã chÝnh trÞ. T¹i

sao nh©n d©n ta mÊy ngh×n n¨m l¹c hËu, bÞ ®µn ¸p bãc lét kh«ng

lµm sao ®−îc, mµ nay còng vÉn nh©n d©n ViÖt Nam l¹i lµm çch

m¹ng thµnh c«ng, kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, x©y dùng chñ nghÜa x·

héi? Còng lµ do cã l·nh ®¹o, cã chÝnh trÞ. §Êy lµ ®iÒu rÊt râ rµng,

cho nªn ph¶i coi träng c«ng t¸c chÝnh trÞ.

- Nguyªn nh©n n÷a lµ do çc c«ng tr−êng chØ nÆng theo ngµnh

däc. Çi g× còng cø Bé víi Côc, kh«ng biÕt dùa vµo §¶ng vµ chÝnh

quyÒn ë ®Þa ph−¬ng. Ph¶i chÞu sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ chÝnh

quyÒn ®Þa ph−¬ng. Bé, Côc gi¶i quyÕt lµ cÇn, nh−ng khã kh¨n ë

®Þa ph−¬ng lµ ph¶i do ®Þa ph−¬ng gi¶i quyÕt míi tèt ®−îc.

VÒ §¶ng: Ph¶i t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi mäi

c«ng t¸c. Mét ®¶ng bé l·nh ®¹o tèt hay xÊu cø xem c«ng t¸c ë ®Þa

ph−¬ng lµ biÕt, kÕt qu¶ c«ng t¸c cña ®Þa ph−¬ng lµ çi th−íc ®o sù

l·nh ®¹o cña §¶ng.


151

Néi bé §¶ng ph¶i ®oµn kÕt nhÊt trÝ, ®oµn kÕt kh«ng ph¶i ngoµi

miÖng mµ ph¶i ®oµn kÕt trong c«ng t¸c, trong tù phª b×nh vµ phª

b×nh gióp nhau tiÕn bé.

Ph¶i chó ý ph¸t triÓn §¶ng. §¶ng ë H¶i Phßng võa qua ph¸t

triÓn rÊt chËm. H¬n 6.000 ®¶ng viªn mµ mét n¨m míi ph¸t triÓn

®−îc 100 ng−êi. §ã lµ do t− t−ëng kÐm, do tæ chøc kÐm, ch−a coi

träng c«ng t¸c ph¸t triÓn §¶ng. Tõ nay vÒ sau çc chó ph¶i quan

t©m h¬n, ph¶i tÝch cùc h¬n.

VÒ thanh niªn lao ®éng: §¹i bé phËn thanh niªn rÊt h¨ng h¸i,

thanh niªn ë xÝ nghiÖp, thanh niªn ë n«ng th«n, thanh niªn ë c«ng tr−êng, chç nµo còng cã nhiÒu thanh niªn h¨ng h¸i xung phong.

§¸ng lÏ ph¶i ph¸t triÓn nhiÒu thanh niªn vµo ®oµn h¬n n÷a. N¨m

qua míi ph¸t triÓn ®−îc 400, thÕ còng lµ chËm.

§oµn Thanh niªn Lao ®éng ®¸ng lÏ ph¶i réng h¬n §¶ng, ®oµn

viªn thanh niªn lao ®éng ph¶i nhiÒu h¬n ®¶ng viªn... ThÕ mµ ë H¶i

Phßng, ®oµn viªn thanh niªn lao ®éng l¹i Ýt h¬n ®¶ng viªn, thÕ lµ

ch−a tèt. Ph¶i ph¸t triÓn nhanh h¬n, nhiÒu h¬n.

*

* *

B¸c kÕt luËn:

Ph¶i chèng t− t−ëng b¶o thñ, chèng chñ quan tÕu, ®ång thêi

chèng bi quan.

Ph¶i cã tinh thÇn phÊn khëi, kh¾c phôc khã kh¨n, quyÕt t©m

thi ®ua, hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch n¨m 1959. Tr−íc m¾t lµ

ph¶i v−ît møc kÕ ho¹ch quý II, bï l¹i chç hôt cña quý I.

§¶ng viªn, ®oµn viªn thanh niªn lao ®éng, nh÷ng phÇn tö tÝch

cùc trong c«ng ®oµn, ph¶i lµm g−¬ng mÉu, ph¶i l«i cuèn quÇn

chóng theo m×nh, quyÕt t©m hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch. VÒ l·nh ®¹o: Çn bé muèn l·nh ®¹o tèt, ph¶i cã chØ ®¹o riªng.

B¾t tay vµo chØ ®¹o riªng, rót kinh nghiÖm chØ ®¹o chung.


152

B¸c nãi thªm mét viÖc n÷a lµ ®èi víi chuyªn gia çc n−íc b¹n.

ë H¶i Phßng nhiÒu ngµnh cã chuyªn gia lµm viÖc. Çc ®ång chÝ

chuyªn gia ®−îc çc n−íc b¹n cö sang ®©y cã 2 nhiÖm vô: gióp ta

x©y dùng vµ gióp ta ®µo t¹o çn bé. Nh−ng ta th× cã 2 çi lÖch: mét

lµ, kh«ng cè g¾ng häc tËp çc ®ång chÝ, hai lµ, ®èi xö víi çc ®ång

chÝ kh«ng chu ®¸o.

Çc ®ång chÝ sang ®©y lµ do sù gióp ®ì tËn t×nh cña çc §¶ng

vµ nh©n d©n çc n−íc anh em ®èi víi chóng ta. VÒ t×nh c¶m, çc

®ång chÝ ph¶i xa nhµ, xa gia ®×nh, kh«ng hîp khÝ hËu, phong tôc

tËp qu¸n, ®ã lµ sù hy sinh cña çc ®ång chÝ Êy. ThÕ mµ ta kh«ng chÞu häc tËp, ®èi ®·i víi çc ®ång chÝ rÊt kÐm. Tõ chç ¨n, chç ë,

gi¶i trÝ, §¶ng kh«ng ch¨m lo, giao kho¸n cho giao tÕ. Çn bé §¶ng

kh«ng chó ý th¨m hái, çc ngµnh cã chuyªn gia còng kh«ng chó ý.

Çc anh chÞ em phôc vô chuyªn gia th× kh«ng ®−îc §¶ng coi sãc

tíi, cho nghÒ m×nh lµ kh«ng vinh dù, coi nh− nghÒ båi bÕp ngµy

tr−íc, kh«ng cã t−¬ng lai, tiÕn bé. H«m nay kh«ng cã mÆt chó nµo

phô tr¸ch giao tÕ ë ®©y, thÕ cã ph¶i lµ xem khinh c«ng viÖc giao tÕ

nªn kh«ng gäi ®Õn kh«ng?

B¸c nh¾c lµ ph¶i chó ý häc tËp chuyªn gia, ph¶i ch¨m lo s¨n

sãc ®êi sèng çc ®ång chÝ Êy.

Nãi ngµy 31-3-1959.

Tµi liÖu l−u t¹i Ban Nghiªn cøu

LÞch sö §¶ng Thµnh uû H¶i Phßng.

153

BµI NãI T¹I BUæI LÔ THµNH LËP C¤NG AN NH¢N D¢N Vò TRANG

Thµnh lËp ®−îc lùc l−îng C«ng an nh©n d©n vò trang lµ mét

thµnh c«ng vÒ ®oµn kÕt vµ gióp ®ì lÉn nhau gi÷a bé ®éi vµ c«ng an.

C«ng an vµ qu©n ®éi lµ hai çnh tay cña nh©n d©n, cña §¶ng,

cña ChÝnh phñ, cña v« s¶n chuyªn chÝnh. V× vËy, cµng ph¶i ®oµn

kÕt chÆt chÏ víi nhau, gióp ®ì lÉn nhau, ra søc ph¸t triÓn −u ®iÓm,

kh¾c phôc nh÷ng t− t−ëng kh«ng ®óng.

Nh−ng cã ng−êi nãi c«ng an lµm viÖc bÝ mËt, Ýt ®−îc khen

th−ëng, ng−êi ta kh«ng biÕt ®Õn, v× thÕ c«ng an kh«ng cã tiÒn ®å.

Nãi nh− vËy lµ kh«ng ®óng, bÊt kú lµm viÖc g× cã Ých lîi cho çch

m¹ng, cho nh©n d©n, cã Ých lîi cho giai cÊp, ®Òu lµ vÎ vang, kh«ng

ph¶i ®−îc khen míi lµ cã c«ng, mµ mçi ng−êi ®Òu cè g¾ng lµm trßn

nhiÖm vô cña m×nh lµ vÎ vang c¶.

Cã ng−êi lo ng¹i §¶ng bé ®Þa ph−¬ng kh«ng l·nh ®¹o ®−îc, bëi

v× qu©n sù cã chuyªn m«n, kü thuËt qu©n sù, c«ng an cã chuyªn

m«n, kü thuËt c«ng an, cßn çc §¶ng bé ®Þa ph−¬ng phÇn nhiÒu lµ

nh÷ng ®ång chÝ lµm c«ng t¸c chÝnh trÞ, kh«ng quen c«ng t¸c

chuyªn m«n, kh«ng l·nh ®¹o ®−îc. NghÜ nh− thÕ lµ kh«ng ®óng.

Kh«ng ph¶i chØ cã çn bé chuyªn m«n míi l·nh ®¹o ®−îc chuyªn

m«n. §¶ng cã l·nh ®¹o chÝnh trÞ ®óng, th× chuyªn m«n míi ®óng.

C«ng an nh©n d©n vò trang, hay lµ qu©n ®éi còng thÕ, ph¶i phôc

tïng sù l·nh ®¹o cña §¶ng tõ trªn xuèng d−íi. NhÊt ®Þnh ph¶i


154

nh− thÕ. §ång thêi, nh÷ng ®ång chÝ l·nh ®¹o ®Þa ph−¬ng còng ph¶i

nghiªn cøu c«ng t¸c chuyªn m«n, hiÓu biÕt chuyªn m«n th× gi¶i

quyÕt çc vÊn ®Ò míi ®−îc thiÕt thùc.

Còng cã ng−êi cã ý nghÜ qu©n ®éi h¬n c«ng an, hoÆc c«ng an

h¬n qu©n ®éi. NghÜ nh− thÕ cµng kh«ng ®óng, bëi v× mçi ngµnh cã

nghiÖp vô chuyªn m«n cña nã. Nh−ng c¶ hai ®Òu phôc vô nh©n

d©n, phôc vô çch m¹ng c¶. V× vËy, kh«ng nªn coi m×nh lµ giái mµ

ph¶i lu«n lu«n häc hái lÉn nhau, gióp ®ì nhau ®Ó cµng ngµy cµng

tiÕn bé.

B¸c dÆn thªm mÊy ®iÓm: C«ng an vµ bé ®éi ph¶i c¶nh gi¸c,

ph¶i biÕt trÊn ¸p kÎ ®Þch bªn trong vµ kÎ ®Þch bªn ngoµi. KÎ ®Þch

bªn trong lµ bän ph¶n ®éng, bän ph¸ ho¹i c«ng cuéc x©y dùng chñ

nghÜa x· héi; kÎ ®Þch bªn ngoµi lµ bän ®Õ quèc, bän x©m l−îc.

Chèng bän x©m l−îc vµ bän ph¸ ho¹i lµ nhiÖm vô cña qu©n ®éi,

cña c«ng an nãi riªng vµ toµn d©n nãi chung; lµ nhiÖm vô mµ

qu©n ®éi vµ c«ng an ph¶i dùa vµo nh©n d©n míi hoµn thµnh ®−îc

tèt. VÝ dô: Mét v¹n c«ng an th× chØ cã hai v¹n tai, hai v¹n m¾t,

hai v¹n tay ch©n, nh−ng nh©n d©n cã hµng triÖu tai, hµng triÖu

m¾t, hµng triÖu tay ch©n. Cho nªn chóng ta ph¶i dùa vµo d©n ®Ó

ho¹t ®éng. Khi tæ chøc ®−îc d©n, ®oµn kÕt ®−îc d©n th× viÖc g×

còng lµm ®−îc.

C«ng an ph¶i lu«n lu«n gióp ®ì, tæ chøc, gi¸o dôc nh©n d©n,

lµm cho mäi ng−êi d©n ®Òu lµ ng−êi gióp viÖc cña m×nh, lµm thµnh

m¹ng l−íi c«ng an nh©n d©n. Nh− thÕ c«ng t¸c míi cã kÕt qu¶. Håi

kh¸ng chiÕn, bé ®éi còng thÕ, nhÊt lµ du kÝch, ®Òu lu«n lu«n ®−îc

nh©n d©n ñng hé mµ giµnh ®−îc th¾ng lîi. Chóng ta ph¶i dùa vµo

d©n. NhÊt lµ c«ng an biªn phßng, ë nh÷ng n¬i ®ång bµo thiÓu sè,

ph¶i chó ý ®Õn phong tôc tËp qu¸n cña ®ång bµo, lu«n gióp ®ì gi¸o

dôc ®ång bµo, lµm cho ®ång bµo tin yªu, phôc çn bé th× ®ång bµo

sÏ hÕt søc gióp ®ì, cã khi hy sinh c¶ cho ta. §èi víi nh÷ng ®¬n vÞ

biªn thïy hay ë çc ®¶o, viÖc Êy ph¶i hÕt søc chó ý; ph¶i gióp ®ì d©n,

bµi nãi t¹i buæi lÔ thµnh lËp c«ng an nh©n d©n...

155

ngµy th−êng t×m mäi çch gi¸o dôc hä, gióp ®ì, tæ chøc hä. Muèn

lµm nh− thÕ, ph¶i n¾m v÷ng chÝnh s¸ch ®èi víi ®ång bµo thiÓu sè,

®iÒu ®ã rÊt cÇn thiÕt.

Mét ®iÓm n÷a lµ ph¶i cÇn kiÖm x©y dùng qu©n ®éi. §èi víi

c«ng an còng ph¶i nh− thÕ. Kh«ng nªn ®Æt ra nhiÒu bµn giÊy,

nhiÒu m¸y ch÷, tr¸nh quan liªu, v« Ých, kh«ng thiÕt thùc, ph¶i nhí

lµ cÇn kiÖm.

Mét ®iÓm n÷a lµ ®èi víi çc anh em ë nh÷ng n¬i hÎo l¸nh,

gian khæ, ra mét b−íc ph¶i trÌo nói, v.v., th× cÊp trªn ph¶i chó ý

nhiÒu h¬n ®èi víi nh÷ng ®¬n vÞ ë thµnh phè. Nh−ng ®ång thêi

çc ®¬n vÞ Êy còng ph¶i cã tinh thÇn kiªn tr× vµ tù lùc çnh sinh

mét phÇn nµo ®ã. VÝ dô: §ãng ë chç nµo th× ph¶i trång rau,

trång khoai, trång s¾n mµ ¨n; nu«i gµ, nu«i lîn ®Ó tù c¶i thiÖn

®êi sèng cña m×nh mét chõng nµo. Nh÷ng viÖc Êy, çn bé vµ

chiÕn sÜ cã s¸ng kiÕn lµ lµm ®−îc. CÊp trªn ph¶i chó ý ®Õn ®êi

sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña chiÕn sÜ, nh−ng chiÕn sÜ còng

ph¶i cã s¸ng kiÕn ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng cña b¶n th©n m×nh. §ã

lµ mét kinh nghiÖm.

ThÕ lµ B¸c ®· nãi:

1. Nh÷ng t− t−ëng kh«ng ®óng th× cÇn ph¶i söa ®æi.

2. Ph¶i ®oµn kÕt vµ häc tËp lÉn nhau, lu«n lu«n gióp ®ì nhau

tiÕn bé. Ph¶i dùa vµo nh©n d©n, ra søc ®oµn kÕt vµ gióp ®ì nh©n d©n.

3. Çn bé ph¶i ch¨m sãc ®Õn ®êi sèng tinh thÇn vµ vËt chÊt cña

chiÕn sÜ.

§Ó kÕt luËn, B¸c nªu mÊy c©u sau ®©y:

§oµn kÕt, c¶nh gi¸c,

Liªm chÝnh, kiÖm cÇn,

Hoµn thµnh nhiÖm vô,

Kh¾c phôc khã kh¨n,

Dòng c¶m tr−íc ®Þch,

V× n−íc quªn th©n,


156

Trung thµnh víi §¶ng,

TËn tôy víi d©n.

B¸c chóc çc chó khoÎ m¹nh, tiÕn bé, quyÕt t©m lµm trßn

nhiÖm vô cña §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· trao cho.

Nãi kho¶ng th¸ng 3-1959.

In trong s¸ch Chñ tÞch Hå ChÝ Minh víi ngµnh C«ng an nh©n d©n ViÖt Nam,

ViÖn Nghiªn cøu khoa häc c«ng an,

1980, tr.27-30.

157

Lêi c¨n dÆn thÇy vµ trß tr−êng phæ th«ng trung häc Chu V¨n An

“Chóc tr−êng

Çc ThÇy d¹y b¶o tèt,

Çc Ch¸u häc tËp tèt,

Mäi ng−êi lao ®éng tèt,

C¶ tr−êng ®oµn kÕt tèt”


Hå ChÝ Minh

In trong Néi san Th«ng tin t− liÖu

cña B¶o tµng Hå ChÝ Minh, sè 3-2003.

158

NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ TæNG KÕT QUý I CñA ÇC C¤NG TY KIÕN TRóC

Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp. Trong c«ng nghiÖp cã çc nhµ m¸y, nªn cÇn ph¶i x©y dùng çc c«ng tr×nh nhanh chãng, tèt ®Ó s¶n xuÊt kÞp thêi. C«ng tr×nh x©y dùng xÊu, chËm, sÏ ¶nh h−ëng chung ®Õn viÖc tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c. Tõ tr−íc ®Õn nay, çn bé, c«ng nh©n, bé ®éi, ng−êi lao ®éng thuéc ngµnh x©y dùng nãi chung ®Òu cè g¾ng, nh−ng cÇn ph¶i cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a ®Ó hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch x©y dùng tõ nay vÒ sau.

Toµn bé kÕ ho¹ch x©y dùng quý I cßn hôt møc, chÊt l−îng ch−a ®−îc tèt l¾m, çn bé x©y dùng tõ trªn xuèng d−íi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh. §¶ng, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n tin cËy çn bé, giao cho nhiÖm vô x©y dùng, kh«ng hoµn thµnh ®−îc nhiÖm vô, çn bé ph¶i tù kiÓm ®iÓm vµ nghiªm kh¾c tù phª b×nh. Trong c«ng viÖc x©y dùng, cã khã kh¨n, nh−ng çn bé ph¶i v−ît qua mäi khã kh¨n ®Ó lµm trßn nhiÖm vô, kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch lµ khuyÕt ®iÓm lín.

Mét khuyÕt ®iÓm phæ biÕn ë çc c«ng ty kiÕn tróc vµ c«ng tr−êng lµ tæ chøc qu¶n lý kÐm. Nguyªn nh©n chÝnh lµ l·nh ®¹o chÝnh trÞ kÐm. Còng mét c«ng nh©n lµm viÖc, nÕu çn bé l·nh ®¹o tèt th× c«ng nh©n sÏ biÕt lµ chÝnh m×nh lµm chñ ®Êt n−íc, viÖc lµm sÏ t¨ng lªn nhiÒu. NÕu l·nh ®¹o xÊu, lÒ mÒ, th× c«ng nh©n lµm xÊu, l·ng phÝ søc ng−êi, søc cña. L·ng phÝ nµy, çn bé ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm. MÆt kh¸c, nÕu −u ®iÓm kh«ng biÕt ph¸t triÓn, khuyÕt ®iÓm kh«ng biÕt kh¾c phôc lµ l·nh ®¹o kÐm.

nãi chuyÖn t¹i héi nghÞ tæng kÕt quý I...

159

Trong héi nghÞ nµy vµ çc héi nghÞ kh¸c, çn bé tõ trªn xuèng

d−íi ph¶i tù phª b×nh, ph¶i nghiªm chØnh, ph¶i thµnh khÈn vµ

ph¶i phª b×nh s©u s¾c. Sau çc cuéc phª b×nh, çc c¬ së ph¶i cã

nh÷ng thay ®æi tèt.

Quý II nµy, c«ng t¸c x©y dùng sÏ nhiÒu gÊp r−ìi, çc çn bé

ph¶i kÞp thêi thay ®æi t¸c phong vµ çch l·nh ®¹o nh»m lµm cho kÕ

ho¹ch quý II hoµn thµnh v−ît møc ®Ó bï vµo thiÕu sãt cña quý I.

Muèn thÕ, tr−íc tiªn ph¶i chó ý l·nh ®¹o vÒ chÝnh trÞ vµ kü thuËt.

Ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ gi÷a çn bé víi çn bé, çn bé víi c«ng

nh©n, çn bé ph¶i tham gia lao ®éng míi gÇn gòi ®−îc c«ng nh©n, ph¶i ch¨m lo ®êi sèng cho c«ng nh©n, ph¶i chó ý ®Õn phßng bÖnh

vµ ®Ò phßng tai n¹n lao ®éng. Kh«ng tham gia lao ®éng, çn bé sÏ

trë thµnh quan liªu. Çn bé cã kü thuËt, nh−ng ng−êi ¸p dông kü

thuËt lµ c«ng nh©n. NÕu çn bé kh«ng ®oµn kÕt víi c«ng nh©n th×

c«ng viÖc sÏ háng. L·nh ®¹o ph¶i d©n chñ, kÕ ho¹ch ph¶i ®−a cho

c«ng nh©n bµn b¹c. Kh«ng cho c«ng nh©n bµn b¹c kÕ ho¹ch lµ çn

bé mÖnh lÖnh, quan liªu. Çn bé chÝnh trÞ ph¶i häc tËp kü thuËt,

çn bé kü thuËt ph¶i häc tËp chÝnh trÞ.

Çc chuyªn gia b¹n sang n−íc ta cã hai nhiÖm vô: gióp nh©n

d©n ta x©y dùng nhµ m¸y vµ ®µo t¹o cho çn bé, c«ng nh©n ta trë thµnh nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c x©y dùng tèt. Çn bé vµ c«ng

nh©n ë çc c«ng tr−êng, çc ®¬n vÞ cÇn ph¶i ®oµn kÕt víi çc

chuyªn gia b¹n vµ khiªm tèn häc tËp çc chuyªn gia ®Ó dÇn dÇn cã

thÓ tù lùc çnh sinh trong c«ng t¸c x©y dùng vµ çc c«ng t¸c kh¸c.

Trong çc kÕ ho¹ch, çn bé ph¶i bµn b¹c víi chuyªn gia, ý kiÕn

®· thèng nhÊt th× ph¶i chÊp hµnh. Cã n¬i, lóc ®−a ra bµn kÕ ho¹ch,

çn bé ta kh«ng ph¸t biÓu hÕt ý kiÕn, ®Õn khi lµm kh«ng chÞu chÊp

hµnh nghiªm chØnh kÕ ho¹ch ®· bµn. Nh− thÕ lµ thiÕu tr¸ch

nhiÖm, thiÕu tinh thÇn quèc tÕ, cÇn ph¶i söa ch÷a ngay.


ngµy 9-4-1959.

160

§IÖN CHóC MõNG NGµY TÕT CñA NH¢N D¢N KH¥ME

KÝnh göi Quèc v−¬ng N«r«®«m XuramarÝt vµ Hoµng hËu Cètxam¾c Nªarinrª¸t V−¬ng quèc Campuchia

Phn«m Pªnh

Nh©n dÞp TÕt Chol Chnam Kor Eksad, thay mÆt nh©n d©n ViÖt

Nam vµ nh©n danh ç nh©n t«i, t«i kÝnh göi tíi Quèc v−¬ng vµ

Hoµng hËu lêi chóc mõng nhiÖt liÖt nhÊt. KÝnh chóc Quèc v−¬ng vµ Hoµng hËu ®−îc m¹nh khoÎ, sèng l©u.

Chóc nh©n d©n Kh¬me ®−îc h¹nh phóc vµ hoµ b×nh.

Ngµy 11 th¸ng 4 n¨m 1959 Chñ tÞch ChÝnh phñ


Hå CHÝ MINH


ngµy 14-4-1959.

161

DIÔN V¡N KHAI M¹C HéI NGHÞ LÇN THø 16 CñA BAN CHÊP HµNH TRUNG ¦¥NG §¶NG

(KHO¸ II)17

Çc ®ång chÝ,

Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn nµy cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng.

Héi nghÞ sÏ th¶o luËn çc vÊn ®Ò: hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp vµ c¶i

t¹o c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t− doanh theo chñ nghÜa x· héi;

quan träng nhÊt lµ vÊn ®Ò hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp.

§¶ng ta ®· l·nh ®¹o nh©n d©n, mµ ®¹i bé phËn lµ n«ng d©n

lao ®éng lµm Çch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng. §¶ng ta ®· l·nh

®¹o nh©n d©n, mµ ®¹i bé phËn lµ n«ng d©n lao ®éng kh¸ng chiÕn

th¾ng lîi. §¶ng ta ®· l·nh ®¹o nh©n d©n, mµ ®¹i bé phËn lµ n«ng

d©n lao ®éng ®¸nh ®æ phong kiÕn ®Þa chñ vµ chia ruéng ®Êt cho

n«ng d©n.

Song nh− thÕ ch−a ®ñ. So víi tr−íc kia, ®êi sèng cña ®ång bµo

n«ng d©n lao ®éng hiÖn nay tuy ®· ®−îc c¶i thiÖn b−íc ®Çu,

nh−ng vÉn cßn khã kh¨n, thiÕu thèn. Chóng ta kh«ng thÓ ®Ó nh−

thÕ m·i. Chóng ta nhÊt ®Þnh ph¶i n©ng cao dÇn ®êi sèng cña

®ång bµo n«ng d©n. Nh−ng nÕu n«ng d©n cø lµm ¨n riªng lÎ th×

®êi sèng kh«ng thÓ n©ng cao. Muèn n©ng cao ®êi sèng th× chØ cã

mét çch lµ tæ chøc n«ng d©n lµm ¨n tËp thÓ tøc lµ tæ chøc n«ng

d©n vµo hîp t¸c x· n«ng nghiÖp. Tæ chøc hîp t¸c x· tèt th× míi cã

thÓ t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm, do ®ã mµ n©ng cao


162

dÇn ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña n«ng d©n vµ cñng cè khèi

liªn minh c«ng n«ng.

MiÒn B¾c n−íc ta hiÖn ®ang tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. NÒn

kinh tÕ x· héi chñ nghÜa cã hai ch©n lµ c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp. C«ng nghiÖp cña ta ®¹i bé phËn ®· x· héi ho¸, nh−ng

n«ng nghiÖp th× nhiÒu n¬i cßn lµm ¨n riªng lÎ. Nh− thÕ lµ hai

ch©n kh«ng ®Òu nhau, kh«ng thÓ b−íc m¹nh ®−îc. V× vËy, chóng

ta ph¶i hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp lµm cho n«ng nghiÖp ph¸t triÓn,

lµm cho c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp tiÕn ®Òu, th× míi c¶i thiÖn

tèt ®êi sèng cña nh©n d©n, ®ång thêi ®−a miÒn B¾c tiÕn lªn chñ

nghÜa x· héi lµm nÒn t¶ng v÷ng m¹nh cho c«ng cuéc ®Êu tranh

thèng nhÊt n−íc nhµ.

V× vËy chóng ta ph¶i lµm tèt, lµm thËt tèt hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp. HiÖn nay, phong trµo tæ chøc hîp t¸c x· n«ng nghiÖp tiÕn b−íc

kh¸ tèt; nh−ng nhiÒu n¬i cßn lÖch l¹c. Chóng ta ph¶i cñng cè thËt

tèt çc tæ ®æi c«ng vµ çc hîp t¸c x· ®· cã, tuyªn truyÒn vµ gi¸o

dôc n«ng d©n, lµm cho phong trµo ph¸t triÓn v÷ng ch¾c.

Ph¶i lµm thÕ nµo cho x· viªn trong hîp t¸c x· thu nhËp nhiÒu

h¬n thu nhËp cña n«ng d©n trong tæ ®æi c«ng vµ tæ viªn trong tæ

®æi c«ng thu nhËp nhiÒu h¬n thu nhËp cña n«ng d©n cßn lµm ¨n

riªng lÎ.

Nh÷ng n¬i ch−a cã hîp t¸c x· th× ph¶i cñng cè tæ ®æi c«ng thËt

tèt ®Ó tiÕn lªn hîp t¸c x·.

Çc ®Þa ph−¬ng ph¶i cè g¾ng lµm cho mçi lµng cã mét vµi hîp t¸c x· thËt tèt ®Ó lµm kiÓu mÉu cho nh÷ng hîp t¸c x· sÏ tæ

chøc sau.

Trong viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn phong trµo ®æi c«ng vµ hîp

t¸c x· ph¶i chó träng chÊt l−îng tèt, kh«ng nªn chØ chó träng con

sè. Trong c«ng viÖc tæ chøc, cñng cè qu¶n lý vµ ph¸t triÓn tæ ®æi

c«ng vµ hîp t¸c x·, çn bé ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn thanh niªn lao

®éng ph¶i lµm g−¬ng mÉu, lµm ®Çu tµu, ph¶i chÝ c«ng v« t−, ph¶i

lµm ®óng nhiÖm vô cña ng−êi céng s¶n.

diÔn v¨n khai m¹c héi nghÞ lÇn thø 16...

163

Héi nghÞ Trung −¬ng cÇn ph¶i bµn b¹c cho kü, cho s©u vµ cho

tèt ®Ó ®Þnh ra ®−êng lèi, ph−¬ng ch©m vµ chÝnh s¸ch cña c«ng viÖc

hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp. Çc ®ång chÝ Trung −¬ng, çc ®ång chÝ

phô tr¸ch çc ®Þa ph−¬ng, çc ®ång chÝ phô tr¸ch çc ngµnh ph¶i

chuÈn bÞ ph¸t biÓu ý kiÕn cho ®Çy ®ñ ®Ó thèng nhÊt ý kiÕn, thèng

nhÊt t− t−ëng, thèng nhÊt hµnh ®éng.

Sau Héi nghÞ nµy, chóng ta ph¶i ®éng viªn toµn §¶ng, toµn

d©n lµm tèt c«ng viÖc hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp. Víi truyÒn thèng

®oµn kÕt vµ tinh thÇn h¨ng h¸i cña toµn d©n, víi quyÕt t©m cña

toµn §¶ng, chóng ta nhÊt ®Þnh hoµn thµnh tèt nhiÖm vô Êy.

§äc ngµy 16-4-1959.

Tµi liÖu l−u t¹i Phßng L−u tr÷

V¨n phßng Héi ®ång ChÝnh phñ.

164

BµI NãI T¹I §¹I HéI LÇN THø II HéI NHµ B¸O VIÖT NAM18

B¸c thay mÆt §¶ng vµ ChÝnh phñ ®Õn th¨m çc ®ång chÝ.

Lµ mét ng−êi cã nhiÒu duyªn nî víi b¸o chÝ, B¸c nªu vµi ý kiÕn

gióp çc c«, çc chó tham kh¶o:

Nãi ®Õn b¸o chÝ tr−íc hÕt ph¶i nãi ®Õn nh÷ng ng−êi lµm b¸o chÝ. Çc c«, çc chó ®· cã nh÷ng −u ®iÓm nh− ®· ®ãng gãp vµo cuéc

kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, x©y dùng hoµ b×nh vµ ®Êu tranh thèng nhÊt

Tæ quèc. NhiÒu ®ång chÝ ®· cè g¾ng lµm viÖc. GÇn ®©y, sau khi

nghiªn cøu chØ thÞ cña Trung −¬ng, çc ®ång chÝ ®· thÊy râ c«ng viÖc b¸o chÝ lµ rÊt quan träng vµ ®· thÊy ®−îc nh÷ng −u ®iÓm vµ

khuyÕt ®iÓm cña m×nh. Nh− thÕ lµ tiÕn bé.

¦u ®iÓm cña çc c«, çc chó kh«ng Ýt. Nh−ng khuyÕt ®iÓm th×

còng cßn nhiÒu. Trong çc ®ång chÝ còng cßn cã ng−êi hoÆc Ýt hoÆc

nhiÒu ch−a tho¸t khái ¶nh h−ëng t− s¶n vµ tiÓu t− s¶n, cho nªn

n¾m vÊn ®Ò chÝnh trÞ kh«ng ®−îc ch¾c ch¾n. Nãi vÒ v¨n nghÖ, B¸c

thó thËt cã Ýt th× giê xem çc bµi v¨n nghÖ. Cã lÏ v× thÕ mµ cã lóc

xem ®Õn th× thÊy çch viÕt th−êng ba hoa, d©y cµ d©y muèng; vµ

h×nh nh− viÕt lµ ®Ó ®Õm dßng lÊy tiÒn, cã nh÷ng bµi nh¹t nhÏo thÕ

nµo Êy. Cßn viÕt vÒ chÝnh trÞ th× kh« khan vµ cã hai çi tÖ: mét lµ rËp khu«n, hai lµ dïng qu¸ nhiÒu ch÷ n−íc ngoµi. Çi bÖnh dïng ch÷ lµ phæ biÕn trong tÊt c¶ çc ngµnh. §¸ng lÏ b¸o chÝ ph¶i chèng

l¹i çi bÖnh ®ã, nh−ng tr¸i l¹i, b¸o chÝ l¹i tuyªn truyÒn cho çi tÖ

®ã. Cè nhiªn, cã nh÷ng ch÷ kh«ng thÓ dÞch ®−îc th× ta ph¶i m−în

bµi nãi t¹i ®¹i héi lÇn thø ii héi nhµ b¸o viÖt nam

165

ch÷ n−íc ngoµi. VÝ dô: Nh÷ng ch÷ kinh tÕ, chÝnh trÞ, v.v., th× ta

ph¶i dïng. HoÆc cã nh÷ng ch÷ nÕu dÞch ra th× mÊt c¶ ý nghÜa, nh−

ch÷ "®éc lËp". NÕu "ViÖt Nam ®éc lËp" mµ nãi "ViÖt Nam ®øng

mét" th× kh«ng thÓ nghe ®−îc. Nh−ng cã nh÷ng tiÕng ta s½n cã, th×

t¹i sao l¹i dïng ch÷ n−íc ngoµi. VÝ dô: V× sao kh«ng nãi "®−êng to"

mµ l¹i nãi "®¹i lé", kh«ng nãi "ng−êi b¾n giái" mµ l¹i nãi "x¹ thñ",

kh«ng nãi "h¸t móa" mµ l¹i "ca vò"?

Nh÷ng vÝ dô nh− vËy nhiÒu l¾m, nhiÒu l¾m. Çc b¸o Nh©n d©n, Thêi míi, Qu©n ®éi, v.v., ®Òu dïng ch÷ nhiÒu l¾m. Tãm l¹i,

chóng ta dïng ch÷ nhiÒu qu¸, cã khi l¹i cßn dïng sai n÷a. Mong r»ng b¸o chÝ cè g¾ng söa ®æi çi tÖ Êy ®i. TiÕng nãi lµ mét thø cña

rÊt quý b¸u cña d©n téc, chóng ta ph¶i hÕt søc gi÷ g×n lÊy nã, chí

®Ó bÖnh nãi ch÷ lÊn ¸t nã ®i.

Khoa häc ngµy cµng ph¸t triÓn, cã nh÷ng ch÷ míi mµ ta ch−a

cã, th× ta ph¶i m−în. VÝ dô: Ta ph¶i nãi "kil«", v× nÕu nãi "c©n", th×

kh«ng ®óng nghÜa lµ 1.000 gram. Song nh÷ng ch÷ dïng tiÕng ta

còng ®óng nghÜa th× cø dïng tiÕng ta h¬n. Cã nh÷ng ng−êi h×nh

nh− sî nãi tiÕng ta th× nã xÊu hæ thÕ nµo Êy! Hä lµm cho çc ch¸u

häc sinh còng bÞ l©y bÖnh nãi ch÷, nh− "phô ®¹o", "gi¸o cô trùc

quan", v.v.. ThËt lµ tai h¹i. MÊy khuyÕt ®iÓm n÷a: Sau khi nghiªn cøu chØ thÞ cña Trung

−¬ng vÒ b¸o chÝ, cã mét sè ®ång chÝ th× tiÕn bé, nh−ng còng cã mét

sè v× tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ chÝnh trÞ cßn kÐm th× ®©m ra bi quan vµ

muèn ®æi lµm nghÒ kh¸c. Hä kh«ng biÕt r»ng nghÒ nµo còng khã,

kh«ng cã nghÒ nµo dÔ. Ph¶i cã ý chÝ tù c−êng, tù lËp, kÐm th× ph¶i

cè mµ häc. Chóng ta ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó v−ît ®−îc khã kh¨n, lµm

trßn nhiÖm vô. Ng−êi çch m¹ng gÆp khã kh¨n th× ph¶i ®¸nh

th¾ng khã kh¨n, chø kh«ng chÞu thua khã kh¨n. "Kh«ng cã viÖc g×

khã, cã chÝ th× lµm nªn". C©u nãi ®ã rÊt ®óng.

Cã ng−êi chØ muèn lµm çi g× ®Ó "l−u danh thiªn cæ" c¬. Muèn viÕt bµi cho oai, muèn ®¨ng bµi m×nh lªn çc b¸o lín. Çi ®ã còng

kh«ng ®óng. Nh÷ng khuyÕt ®iÓm ®ã ®Òu do chñ nghÜa ç nh©n ®Î ra.


166

Hä kh«ng thÊy r»ng: Lµm viÖc g× cã Ých cho nh©n d©n, cho çch

m¹ng ®Òu lµ vÎ vang. BÊt kú viÖc g× mµ m×nh lµm trßn nhiÖm vô

®Òu lµ vÎ vang. Trong çc anh hïng, chiÕn sÜ lao ®éng cã ng−êi lµ

c«ng nh©n, lµ n«ng d©n, cã ng−êi lµm thÇy thuèc, cã ng−êi ®¸nh giÆc

giái... vµ cã ng−êi dän cÇu xia còng trë nªn chiÕn sÜ. Tãm l¹i, trong

lao ®éng kh«ng cã nghÒ g× lµ hÌn, chØ cã l−êi biÕng míi lµ hÌn; lµm

trßn nhiÖm vô th× c«ng t¸c nµo còng vÎ vang.

Nãi vÒ Héi nhµ b¸o. §ã lµ mét tæ chøc chÝnh trÞ vµ nghiÖp vô.

NhiÖm vô cña Héi lµ ph¶i lµm cho héi viªn ®oµn kÕt chÆt chÏ, gióp

®ì lÉn nhau ®Ó n©ng tr×nh ®é chÝnh trÞ vµ nghiÖp vô. Cã nh− thÕ th× Héi nhµ b¸o míi lµm trßn nhiÖm vô cña m×nh vµ nh÷ng ng−êi

lµm b¸o míi phôc vô tèt nh©n d©n, phôc vô tèt çch m¹ng.

Chóng ta h·y ®Æt c©u hái: B¸o chÝ ph¶i phôc vô ai? Cã ng−êi

nãi ë çc n−íc t− b¶n cã tù do b¸o chÝ vµ b¸o chÝ kh«ng cã giai cÊp.

Nãi vËy kh«ng ®óng. VÝ dô: Çc b¸o Ph¸p nh− b¸o Phigar«, b¸o

N−íc Ph¸p buæi chiÒu, v.v., mét mÆt nã ru ngñ nh©n d©n, chia rÏ

nh©n d©n, lµm cho nh©n d©n mÊt chÝ khÝ phÊn ®Êu, mÊt tinh thÇn

®oµn kÕt giai cÊp; mÆt kh¸c, nã phôc vô giai cÊp t− s¶n. §ã lµ

nh÷ng tê b¸o chÝnh trÞ. L¹i cßn nh÷ng tê b¸o "giËt g©n", b¸o nãi vÒ

¸i t×nh, b¸o chuyªn vÒ l«i chuyÖn bÝ mËt cña nh÷ng ng−êi cã tiÒn ra ®Ó tèng tiÒn, v.v.. TÊt c¶ nh÷ng b¸o chÝ Êy ®Òu phôc vô lîi Ých

cña giai cÊp bãc lét. B¸o chÝ Ph¸p cã thËt tù do kh«ng? Kh«ng! VÝ

dô b¸o Nh©n ®¹o19 th−êng bÞ bän thèng trÞ t×m mäi çch ®Ó ph¸:

nµo ph¹t tiÒn, nµo cho bän du c«n ph¸ ph¸ch, nµo lµm khã kh¨n vÒ

giÊy in, nhiÒu khi b¸o bÞ tÞch thu, v.v..

B¸o chÝ cña ta th× cÇn ph¶i phôc vô nh©n d©n lao ®éng, phôc vô

chñ nghÜa x· héi, phôc vô cho ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc

nhµ, cho hoµ b×nh thÕ giíi. ChÝnh v× thÕ cho nªn, tÊt c¶ nh÷ng ng−êi

lµm b¸o (ng−êi viÕt, ng−êi in, ng−êi söa bµi, ng−êi ph¸t hµnh, v.v.)

ph¶i cã lËp tr−êng chÝnh trÞ v÷ng ch¾c. ChÝnh trÞ ph¶i lµm chñ. §−êng lèi chÝnh trÞ ®óng th× nh÷ng viÖc kh¸c míi ®óng ®−îc. Cho

nªn çc b¸o chÝ cña ta ®Òu ph¶i cã ®−êng lèi chÝnh trÞ ®óng.


167

B¸o chÝ ta kh«ng ph¶i ®Ó cho mét sè Ýt ng−êi xem, mµ ®Ó phôc

vô nh©n d©n, ®Ó tuyªn truyÒn gi¶i thÝch ®−êng lèi, chÝnh s¸ch cña

§¶ng vµ ChÝnh phñ, cho nªn ph¶i cã tÝnh chÊt quÇn chóng vµ tinh

thÇn chiÕn ®Êu.

Môc ®Ých chung cña chóng ta lµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi,

®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ, gi÷ g×n hoµ b×nh thÕ

giíi. Nh−ng mçi tê b¸o nh− b¸o cña n«ng d©n, b¸o cña c«ng nh©n,

b¸o cña thanh niªn, b¸o cña phô n÷, v.v., nªn cã ®Æc ®iÓm cña nã,

vÒ h×nh thøc th× kh«ng rËp khu«n; rËp khu«n th× b¸o nµo còng

thµnh kh« khan, lµm cho ng−êi xem dÔ ch¸n.

VÒ tr¸ch nhiÖm b¸o chÝ, Lªnin cã nãi: B¸o chÝ lµ ng−êi tuyªn

truyÒn, ng−êi cæ ®éng, ng−êi tæ chøc chung, ng−êi l·nh ®¹o chung.

V× vËy, nhiÖm vô cña ng−êi lµm b¸o lµ quan träng vµ vÎ vang. Muèn

hoµn thµnh tèt nhiÖm vô Êy th× ph¶i cè g¾ng häc tËp chÝnh trÞ, n©ng

cao t− t−ëng, ®øng v÷ng trªn lËp tr−êng giai cÊp v« s¶n; ph¶i n©ng

cao tr×nh ®é v¨n ho¸, ph¶i ®i s©u vµo nghiÖp vô cña m×nh. CÇn ph¶i

lu«n lu«n cè g¾ng, mµ cè g¾ng th× nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.

Trong nghÒ lµm b¸o, ta cã nh÷ng kinh nghiÖm cña ta, nh−ng

ta còng cÇn ph¶i häc thªm kinh nghiÖm cña çc n−íc anh em.

Muèn thÕ, th× nh÷ng ng−êi lµm b¸o Ýt nhÊt còng cÇn biÕt mét thø

tiÕng n−íc ngoµi. VÝ dô: Ph¶i biÕt ch÷ H¸n th× míi xem ®−îc b¸o

Trung Quèc vµ häc ®−îc kinh nghiÖm cña b¸o Trung Quèc.

Trªn ®©y nãi nhiÒu vÒ ng−êi viÕt b¸o. Nh−ng trong nghÒ lµm

b¸o cßn cã nhiÒu ngµnh kh¸c, nh− ngµnh in mµ çc c« çc chó

thÝch nãi ch÷ gäi lµ ngµnh "Ên lo¸t", còng rÊt quan träng. Bëi v× cã

nh÷ng lóc kh«ng cÈn thËn, in thiÕu nÐt, thiÕu dÊu, hoÆc in lê mê

kh«ng râ. Ng−êi viÕt bµi l¹i thÝch dïng ch÷, nh− gäi ng−êi ®¸nh ç

lµ "ng− d©n", råi ng−êi in l¹i in thiÕu çi dÊu ë ch÷ − ho¸ ra "ngu

d©n". §Êy chØ lµ mét vÝ dô ®Ó thÊy r»ng viÖc in còng ph¶i lµm cho

tèt. ViÖc ph¸t hµnh còng rÊt quan träng. Ph¶i lµm thÕ nµo cho b¸o

cã nhiÒu ng−êi xem. Gi¸ tiÒn b¸o còng cÇn ph¶i ®óng møc. Trong


168

c«ng t¸c, ng−êi viÕt, ng−êi in, ng−êi söa bµi, ng−êi ph¸t hµnh, v.v.,

®Òu ph¶i ¨n khíp víi nhau.

* * *

Cã ®ång chÝ hái kinh nghiÖm lµm b¸o cña B¸c. Kinh nghiÖm

cña B¸c lµ kinh nghiÖm ng−îc. B¸c häc viÕt b¸o Ph¸p tr−íc, råi häc viÕt b¸o Trung Quèc, råi sau míi häc viÕt b¸o ViÖt Nam. Cßn häc th× mét lµ häc trong ®êi sèng cña m×nh, hai lµ häc ë giai cÊp c«ng nh©n. Lóc ë Pari, tuy biÕt nhiÒu téi ¸c cña thùc d©n Ph¸p, nh−ng kh«ng biÕt lµm thÕ nµo ®Ó nªu lªn ®−îc. Mét ®ång chÝ c«ng nh©n ë toµ b¸o §êi sèng thî thuyÒn1) cho B¸c biÕt b¸o Êy cã môc "tin tøc v¾n", mçi tin chØ n¨m ba dßng th«i vµ b¶o B¸c cã tin tøc g× th× cø viÕt, ®ång chÝ Êy sÏ söa l¹i cho. Tõ ®ã, ngoµi nh÷ng giê lao ®éng, B¸c b¾t ®Çu viÕt nh÷ng tin rÊt ng¾n. Mçi lÇn viÕt lµm hai b¶n, mét b¶n ®−a cho b¸o, mét b¶n th× gi÷ l¹i. LÇn ®Çu tiªn thÊy tin ®−îc ®¨ng th× rÊt sung s−íng. Mçi lÇn ®Òu ®em tin ®· ®¨ng trªn b¸o so víi bµi m×nh ®· viÕt, xem sai chç nµo. VÒ sau ®ång chÝ Êy b¶o B¸c cè viÕt dµi thªm vµi dßng n÷a, råi l¹i vµi dßng n÷a... Cø thÕ kÐo dµi ®Õn 15, 20 dßng, råi ®Õn c¶ mét cét dµi. Lóc ®ã ®ång chÝ Êy l¹i b¶o: "Th«i, b©y giê ph¶i viÕt rót ng¾n l¹i, còng nh÷ng viÖc nh− vËy nh−ng ph¶i viÕt cho râ, cho gän".

Çc b¸o ®¨ng bµi cña m×nh ®Òu lµ b¸o ph¸i "t¶", ®Òu nghÌo, kh«ng tr¶ cho m×nh ®ång tiÒn nµo. M×nh ngµy th× ®i lµm, tèi ®i mÝt tinh, tuy kh¸ vÊt v¶, nh−ng vÉn cè g¾ng viÕt ®Ó nªu téi ¸c cña bän thùc d©n.

Khi ®· biÕt viÕt b¸o, m×nh l¹i muèn viÕt tiÓu thuyÕt. Nh−ng l¹i e r»ng biÕt ch÷ T©y vâ vÏ nh− m×nh th× viÕt tiÓu thuyÕt sao ®−îc. T×nh cê ®äc mét truyÖn ng¾n cña T«nxt«i, thÊy viÕt mét çch rÊt gi¶n dÞ, dÔ hiÓu, th× cho r»ng m×nh còng viÕt ®−îc... Tõ ®ã m×nh b¾t ®Çu viÕt truyÖn ng¾n.

_______________

1) B¸o §êi sèng thî thuyÒn, tiÕng Ph¸p lµ La Vie OuvriÌre (BT).


169

Lóc ®ã m×nh sèng ë khu phè c«ng nh©n nghÌo, hiÓu râ ®êi sèng cña hä, m×nh cø viÕt nh÷ng ®iÒu m¾t thÊy tai nghe. ViÕt xong ®−a ®Õn b¸o Nh©n ®¹o vµ nãi víi ®ång chÝ phô tr¸ch vÒ v¨n nghÖ: "§©y lµ lÇn ®Çu tiªn t«i thö viÕt truyÖn ng¾n, nhê ®ång chÝ xem vµ söa l¹i cho". §ång chÝ Êy xem xong råi b¶o: "§−îc l¾m, chØ cÇn söa l¹i mét vµi chç th«i". Çch mÊy h«m sau, thÊy truyÖn cña m×nh ®−îc ®¨ng b¸o th× s−íng l¾m. S−íng h¬n n÷a lµ nhµ b¸o tr¶ cho 50 phr¨ng tiÒn viÕt bµi. Chµ! LÇn ®Çu tiªn ®−îc tr¶ tiÒn viÕt b¸o. Víi 50 phr¨ng ®ã m×nh cã thÓ sèng 25 ngµy kh«ng ph¶i ®i lµm, tha hå tham gia mÝt tinh, tha hå viÕt b¸o, tha hå ®i xem s¸ch...

Kinh nghiÖm häc viÕt b¸o cña B¸c lµ nh− thÕ. Cã mét thêi gian m×nh lµm c¶ chñ bót, chñ nhiÖm, gi÷ quü,

ph¸t hµnh vµ b¸n b¸o cña tê b¸o Paria20. Çc ®ång chÝ ng−êi thuéc ®Þa ¸ - Phi viÕt bµi vµ quyªn tiÒn, cßn bao nhiªu c«ng viÖc m×nh ®Òu bao hÕt. Çch b¸n b¸o: B¸n cho anh em c«ng nh©n ViÖt Nam, hä kh«ng biÕt ch÷ Ph¸p, nh−ng hä vÉn thÝch mua v× hä biÕt b¸o nµy chöi T©y, mua råi hä nhê anh em c«ng nh©n Ph¸p ®äc cho hä nghe. Mét çch n÷a lµ: ë Pari cã nh÷ng chç b¸n b¸o lÊy hoa hång. V× lµ ®ång chÝ víi nhau c¶, çc anh chÞ Êy b¸n hé cho m×nh mµ kh«ng lÊy hoa hång vµ hä b¸n ®−îc kh¸ nhiÒu. Çc sè b¸o Paria võa ra ®Òu ®−îc Bé Thuéc ®Þa Ph¸p mua gÇn hÕt. Cßn b¸o göi ®i çc thuéc ®Þa th× mÊy chuyÕn ®Òu bÞ tÞch thu vµ ng−êi ®−a b¸o th× bÞ b¾t bá tï. VÒ sau, nhê anh em thuû thñ Ph¸p bÝ mËt chuyÓn hé, th× kh«ng x¶y ra viÖc g×. Nh−ng råi bän thùc d©n còng dß ra. Sau cïng, ph¶i dïng ®ång hå cã chu«ng mµ göi. Çch göi nh− vËy ®¾t l¾m, nh−ng b¸o ®Òu ®Õn ®−îc çc thuéc ®Þa.

Çch thø t−: Trong nh÷ng cuéc mÝt tinh, m×nh ®−a b¸o ra ph¸t råi nãi: "B¸o nµy nãi cho çc ®ång chÝ biÕt bän thùc d©n ¸p bøc chóng t«i nh− thÕ nµo. B¸o nµy ®Ó biÕu th«i, nh−ng ®ång chÝ nµo cã lßng gióp cho b¸o th× chóng t«i c¶m ¬n". KÕt qu¶ lµ: NÕu ®em b¸n th× 100 tê b¸o ®−îc 5 phr¨ng, nh−ng "biÕu kh«ng" th× cã khi ®−îc tíi 10, 15 phr¨ng. V× anh em c«ng nh©n cã mét, hai xu hoÆc mét, hai phr¨ng còng cho c¶.


170

Khi ®i qua Liªn X«, ®ång chÝ L. phãng viªn tê b¸o TiÕng cßi b¶o

m×nh viÕt bµi vµ dÆn ph¶i viÕt râ sù thËt: viÖc ®ã ai lµm, ë ®©u,

ngµy th¸ng nµo, v.v., vµ ph¶i viÕt ng¾n gän. Çch ®Êy mÊy n¨m,

m×nh trë l¹i Liªn X«. §ång chÝ L. l¹i b¶o m×nh viÕt. Nh−ng L. l¹i

b¶o: chí viÕt kh« khan qu¸. Ph¶i viÕt cho v¨n ch−¬ng. V× ngµy

tr−íc kh¸c, ng−êi ®äc b¸o chØ muèn biÕt nh÷ng viÖc thËt. Cßn b©y

giê kh¸c, sinh ho¹t ®· cao h¬n, ng−êi ta thÊy hay, thÊy l¹, thÊy

v¨n ch−¬ng th× míi thÝch ®äc.

Khi ®Õn Hoa Nam, m×nh l¹i tËp viÕt b¸o Trung Quèc. Mçi lÇn

viÕt xong, m×nh söa ®i söa l¹i mÊy lÇn råi míi göi ®Õn Cøu vong nhËt b¸o21... ThÊy bµi m×nh ®· ®−îc ®¨ng, l¹i ®−îc ®ãng khung,

®iÒu ®ã khuyÕn khÝch m×nh tiÕp tôc viÕt. Nãi tãm l¹i, m×nh ph¶i

häc tËp kh«ng ngõng vµ ph¶i lu«n lu«n khiªm tèn.

§Õn ngµy ViÖt Nam Thanh niªn çch m¹ng ®ång chÝ Héi1) ra tê

b¸o Thanh niªn22 th× m×nh l¹i häc viÕt tiÕng ta. Lóc Êy, vÊn ®Ò khã

kh¨n lµ lµm thÕ nµo ®Ó göi b¸o vÒ n−íc cho ®Õn tay ng−êi ®äc.

N¨m 1941, bÝ mËt vÒ n−íc. Theo lêi d¹y cña Lªnin lµ: Tê b¸o lµ

c«ng cô tuyªn truyÒn, cæ ®éng, tæ chøc vµ l·nh ®¹o. Cho nªn m×nh

cè g¾ng ra mét tê b¸o2) 23 ngay vµ ph¶i lµm rÊt bÝ mËt v× lu«n lu«n

cã mËt th¸m cña Ph¸p, NhËt vµ B¶o §¹i r×nh mß. §iÒu kiÖn sinh ho¹t th× b÷a ®ãi, b÷a no. Lµm b¸o th× ph¶i cã ®¸ in. MÊy ®ång chÝ

®· ®i lÊy trém nh÷ng tÊm bia ®¸ råi mµi mÊt mÊy ngµy míi thµnh

b¶n in. In th× ph¶i viÕt ch÷ tr¸i lªn ®¸, thÕ lµ cã mét ®ång chÝ ph¶i

h× hôc häc tËp viÕt ch÷ tr¸i. MÊy sè b¸o ®Çu, ba bèn anh em cïng

lµm, nh−ng in cø toe toÐt, chØ in ®−îc Ýt vµ xÊu xÝ. Nh−ng vÒ sau cø

tiÕn bé dÇn, mçi lÇn in ®−îc gÇn 300 sè. Ph¶i ®Æt bia ®¸ "nhµ in" ë

ba chç kh¸c nhau. Khi ®éng chç nµy th× ch¹y ®Õn chç kh¸c mµ in

vµ b¸o vÉn ra ®óng kú. §Þch chÞu kh«ng lµm g× ®−îc.

_______________

1) ViÖt Nam Thanh niªn çch m¹ng ®ång chÝ Héi: Tøc Héi ViÖt Nam Çch m¹ng Thanh niªn (BT).

2) Tê b¸o ra n¨m 1941 ë P¸c Bã (Cao B»ng), cã tªn lµ b¸o ViÖt Nam ®éc lËp (BT).


171

VÊn ®Ò giÊy còng gay. Lóc bÊy giê ai mua nhiÒu giÊy, ®Þch

còng nghi vµ theo dâi. Çc chÞ em mçi ng−êi ®i chî mua n¨m, m−êi

tê, nãi dèi lµ mua cho con ch¸u häc, råi gãp l¹i ®Ó in b¸o.

In b¶n ®¸, muèn söa ch÷ th× ph¶i dïng axÝt. Mµ axÝt th× mua

®©u ®−îc? Cã ®ång chÝ nghÜ ra çch dïng chanh thay cho axÝt, chÞ

em l¹i gióp mua chanh ®Ó ñng hé b¸o.

Cßn viÖc ph¸t hµnh: §Ó b¸o ë çc hang ®¸ bÝ mËt. Çc ®ång chÝ

phô tr¸ch c¬ së ViÖt Minh cø ®Õn ®ã mµ lÊy. B¸o b¸n h¼n hoi, chø

kh«ng biÕu.

ThÕ lµ mäi viÖc ®Òu dùa vµo quyÕt t©m cña m×nh, dùa vµo lùc l−îng vµ s¸ng kiÕn cña quÇn chóng.

§ång bµo ®Þa ph−¬ng rÊt thÝch ®äc b¸o, v× b¸o viÕt ®iÒu g× còng

thÊm thÝa víi hä. §ång bµo cßn tù ®éng tæ chøc nh÷ng tæ ®äc b¸o

vµ bÝ mËt ®−a tin tøc cho b¸o. §ång bµo l¹i t×m mäi çch tuyªn

truyÒn cho lÝnh dâng ®äc b¸o ®Ó lµm "binh vËn".

*

* *

VÒ néi dung viÕt, mµ çc c« çc chó gäi lµ "®Ò tµi", th× tÊt c¶ nh÷ng bµi B¸c viÕt chØ cã mét "®Ò tµi" lµ: chèng thùc d©n ®Õ quèc,

chèng phong kiÕn ®Þa chñ, tuyªn truyÒn ®éc lËp d©n téc vµ chñ

nghÜa x· héi. Duyªn nî cña B¸c ®èi víi b¸o chÝ lµ nh− vËy ®ã.

KÕt luËn: Kinh nghiÖm cña 40 n¨m lµ kh«ng sî khã, cã quyÕt

t©m. Kh«ng biÕt th× ph¶i cè g¾ng häc, mµ cè g¾ng häc th× nhÊt

®Þnh häc ®−îc. B©y giê çc c«, çc chó cã ®iÒu kiÖn häc tËp dÔ dµng

h¬n B¸c tr−íc kia. Mong çc c«, çc chó cè g¾ng vµ tiÕn bé!

Nãi ngµy 16-4-1959.

In trong s¸ch Hå ChÝ Minh: VÒ c«ng t¸c v¨n ho¸, v¨n nghÖ, Nxb. Sù thËt,

Hµ Néi, 1971, tr.40-49.

172

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ ÇN Bé TOµN §¶NG Bé Hµ NéI

Thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ nh©n danh lµ mét ®¶ng viªn ë

Hµ Néi, t«i ph¸t biÓu mét sè ý kiÕn víi Héi nghÞ:

Thñ ®« Hµ Néi ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó trë thµnh mét Thñ ®« x·

héi chñ nghÜa. Muèn nh− thÕ th× mçi mét xÝ nghiÖp, mçi mét ®¬n

vÞ bé ®éi, mçi mét tr−êng häc, mçi mét ®−êng phè, mçi mét c¬ quan

vµ mçi mét n«ng th«n ë ngo¹i thµnh ph¶i thµnh mét ph¸o ®µi cña

chñ nghÜa x· héi.

Hµ Néi cÇn ph¶i cñng cè vµ ph¸t triÓn §¶ng, §oµn Thanh niªn Lao ®éng vµ C«ng ®oµn. §¶ng bé Hµ Néi cÇn ph¸t triÓn thªm

thµnh phÇn c«ng nh©n, n«ng d©n, lao ®éng trÝ ãc vµ phô n÷ vµo

§¶ng.

Sè ®¶ng viªn c«ng nh©n cßn Ýt, trong khi ®ã Hµ Néi ph¶i trë

thµnh Thñ ®« mét n−íc x· héi chñ nghÜa, n¬i cã nhiÒu xÝ nghiÖp

tËp trung c«ng nh©n.

Çc xÝ nghiÖp ë Hµ Néi cã gÇn 6.500 anh hïng, chiÕn sÜ thi ®ua

vµ lao ®éng xuÊt s¾c. NÕu §¶ng bé Hµ Néi chó ý gÇn gòi, gi¸o dôc

vµ gióp ®ì anh chÞ em ®ã th× ch¾c ch¾n cã thÓ ph¸t triÓn ®−îc mét

bé phËn kh«ng ph¶i lµ nhá vµo §¶ng. Sè phô n÷ lµ ®¶ng viªn còng cßn rÊt Ýt, cÇn ph¸t triÓn thªm.

Tãm l¹i, cÇn cñng cè vµ ph¸t triÓn §¶ng - cè nhiªn lµ thËn träng -

thµnh phÇn c«ng nh©n, n«ng d©n, phô n÷, ®ång thêi còng chó ý

ph¸t triÓn çc thµnh phÇn kh¸c nh− lao ®éng trÝ ãc.

bµi nãi t¹i héi nghÞ çn bé toµn ®¶ng bé hµ néi

173

Muèn ®Èy m¹nh mäi mÆt c«ng t¸c: c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp,

x©y dùng çc tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· ë ngo¹i thµnh, ch¨m sãc

gi¸o dôc thiÕu nhi, vÖ sinh yªu n−íc, v.v., th× mçi çn bé, ®¶ng

viªn, ®oµn viªn thanh niªn lao ®éng ph¶i cã ®¹o ®øc çch m¹ng,

ph¶i thùc hiÖn cÇn kiÖm liªm chÝnh, chÝ c«ng v« t−, ph¶i lÊy phª

b×nh vµ tù phª b×nh mµ tiªu diÖt chñ nghÜa ç nh©n vµ båi d−ìng

chñ nghÜa tËp thÓ. §¶ng viªn, ®oµn viªn bÊt cø ë ®©u, bÊt cø lµm

c«ng viÖc g×, ph¶i thËt g−¬ng mÉu. §¶ng bé Hµ Néi ph¶i lµm

g−¬ng mÉu cho çc ®¶ng bé kh¸c. §¶ng bé Hµ Néi g−¬ng mÉu sÏ

gãp phÇn ®−a miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, lµm c¬ së v÷ng m¹nh ®Êu tranh giµnh thèng nhÊt n−íc nhµ.

Nãi ngµy 25-4-1959.

In trong s¸ch B¸c Hå víi nh©n d©n Hµ Néi, Së V¨n ho¸ th«ng tin Hµ Néi, 1970, tr.81-82.

174

§IÖN MõNG CHñ TÞCH MAO TR¹CH §¤NG

KÝnh göi ®ång chÝ Mao Tr¹ch §«ng kÝnh mÕn,

§−îc tin §¹i héi lÇn thø ba cña Nh©n d©n chÝnh trÞ hiÖp th−¬ng Trung Quèc ®· cö ®ång chÝ lµm Chñ tÞch danh dù, t«i rÊt sung

s−íng thay mÆt ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, MÆt

trËn Tæ quèc ViÖt Nam, §¶ng Lao ®éng vµ nh©n d©n ViÖt Nam vµ

nh©n danh ç nh©n t«i, kÝnh göi ®Õn ®ång chÝ lêi chµo mõng th©n

¸i vµ nhiÖt liÖt nhÊt.

KÝnh chóc ®ång chÝ lu«n lu«n m¹nh khoÎ ®Ó l·nh ®¹o nh©n

d©n Trung Quèc anh em thu nhiÒu th¾ng lîi to lín vµ rùc rì trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

Hµ Néi, ngµy 29 th¸ng 4 n¨m 1959 Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 30-4-1959.

175

§IÖN MõNG CHñ TÞCH L¦U THIÕU Kú

KÝnh göi ®ång chÝ L−u ThiÕu Kú, Chñ tÞch n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa,

Nh©n dÞp ®ång chÝ ®−îc cö lµm Chñ tÞch n−íc Céng hoµ Nh©n

d©n Trung Hoa, thay mÆt ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ

Céng hoµ, §¶ng Lao ®éng, nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n danh ç

nh©n t«i, t«i rÊt sung s−íng göi ®Õn ®ång chÝ Chñ tÞch lêi chµo

mõng th©n thiÕt vµ nhiÖt liÖt nhÊt.

Trªn thÕ giíi ngµy nay, n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa lµ

mét lùc l−îng vÜ ®¹i, mét nguån cæ vò to lín, mét tÊm g−¬ng s¸ng

chãi cho c¶ loµi ng−êi tiÕn bé. Trong mÆt trËn x· héi chñ nghÜa

hïng m¹nh, ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i, n−íc Céng hoµ Nh©n d©n

Trung Hoa ®ang tiÕn m¹nh trong cao trµo nh¶y vät x©y dùng chñ

nghÜa x· héi vµ ®· gãp phÇn to lín trong sù nghiÖp b¶o vÖ hoµ

b×nh thÕ giíi.

Chóng t«i rÊt biÕt ¬n §¶ng Céng s¶n, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n

Trung Quèc lu«n lu«n lµ ng−êi b¹n chiÕn ®Êu chÝ t×nh trong cuéc

®Êu tranh çch m¹ng cña nh©n d©n ViÖt Nam. Sù gióp ®ì kh¶ng

kh¸i cña ChÝnh phñ vµ nh©n d©n n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung

Hoa ®èi víi n−íc chóng t«i, biÓu hiÖn mét tinh thÇn quèc tÕ v« s¶n

cao quý, mét t×nh h÷u nghÞ th¾m thiÕt gi÷a nh©n d©n hai n−íc

chóng ta.


176

Nh©n d©n ViÖt Nam chóng t«i ®Òu hiÓu r»ng ®ång chÝ lµ mét vÞ

l·nh tô ®−îc nh©n d©n Trung Quèc yªu quý vµ còng lµ mét ng−êi

b¹n kÝnh mÕn cña nh©n d©n ViÖt Nam.

T«i tin ch¾c r»ng n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa d−íi sù

l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc, cña ®ång chÝ Mao Tr¹ch

§«ng vµ cña ®ång chÝ nhÊt ®Þnh sÏ thu ®−îc nh÷ng th¾ng lîi míi

trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ tin ch¾c r»ng t×nh

h÷u nghÞ hîp t¸c gi÷a hai n−íc chóng ta sÏ ngµy cµng ®−îc cñng

cè vµ ph¸t triÓn.

Xin chóc ®ång chÝ lu«n lu«n m¹nh khoÎ.



Hå CHÝ MINH


ngµy 30-4-1959.

177

§IÖN MõNG PHã CHñ TÞCH TèNG KH¸NH LINH

KÝnh göi Bµ Tèng Kh¸nh Linh, Phã Chñ tÞch n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa,

Nh©n dÞp Bµ ®−îc cö nhËn chøc Phã Chñ tÞch n−íc Céng hoµ

Nh©n d©n Trung Hoa, t«i xin göi tíi Bµ lêi chóc mõng nhiÖt liÖt.

Xin chóc Bµ lu«n lu«n m¹nh khoÎ vµ thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi

trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë Trung Quèc vµ b¶o vÖ

hoµ b×nh thÕ giíi.

Hµ Néi, ngµy 29 th¸ng 4 n¨m 1959

Hå CHÝ MINH


ngµy 30-4-1959.

178

§IÖN MõNG PHã CHñ TÞCH §æNG TÊT Vò

KÝnh göi ®ång chÝ §æng TÊt Vò, Phã Chñ tÞch n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa,

Nh©n dÞp ®ång chÝ ®−îc cö nhËn chøc Phã Chñ tÞch n−íc Céng

hoµ Nh©n d©n Trung Hoa, t«i xin göi ®Õn ®ång chÝ lêi chóc mõng

nhiÖt liÖt.

Xin chóc ®ång chÝ lu«n lu«n m¹nh khoÎ vµ thu ®−îc nhiÒu

th¾ng lîi trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë Trung Quèc

vµ b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi.


Hå CHÝ MINH


ngµy 30-4-1959.

179

ph¸t biÓu kÕt thóc cuéc th¶o luËn vÒ miÒn nói t¹i Héi nghÞ lÇn thø 16 (më réng) Ban chÊp hµnh trung −¬ng ®¶ng kho¸ II

Cã thÓ nãi ®©y lµ lÇn ®Çu tiªn Trung −¬ng bµn vÒ vÊn ®Ò miÒn

nói s©u h¬n vµ kü h¬n hÕt.

Theo ý kiÕn çc ®ång chÝ ®· ph¸t biÓu, kÓ c¶ çc ®ång chÝ ®Þa

ph−¬ng, çc ®ång chÝ çc ngµnh vµ çc ®ång chÝ Trung −¬ng, miÒn

nói cã mét vÞ trÝ quan träng. T×nh h×nh miÒn nói còng phøc t¹p, ®ã

còng lµ tù nhiªn; bëi v× miÒn nói gåm nhiÒu vïng kh¸c nhau. Cã

vïng cao, cã vïng võa, cã vïng thÊp. Cã gÇn 40 d©n téc, phong tôc,

tËp qu¸n kh¸c nhau, sinh ho¹t kh¸c nhau; nh−ng cã mét ®iÓm

chung gi÷a çc d©n téc, ®ã lµ ai còng muèn ®−îc sung s−íng h¬n

b©y giê. Ta n¾m ®−îc ®iÓm chung ®ã th× cã thÓ gi¶i quyÕt t−¬ng ®èi

thuËn lîi nh÷ng c«ng t¸c ë miÒn nói.

Muèn c¶i thiÖn sinh ho¹t cña nh©n d©n, th× ph¶i t¨ng gia s¶n

xuÊt; mµ muèn t¨ng gia s¶n xuÊt, th× kh«ng thÓ cø lµm ¨n riªng

lÎ, v× thÕ cho nªn vÊn ®Ò x©y dùng ®æi c«ng, hîp t¸c x· ë miÒn nói

rÊt quan träng. Nh−ng hiÖn nay, ë çc vïng d©n téc thiÓu sè, cã

nh÷ng vÊn ®Ò vÒ c¶i çch d©n chñ ch−a gi¶i quyÕt. Kh«ng ph¶i chç

nµo còng cßn vÊn ®Ò c¶i çch d©n chñ ch−a gi¶i quyÕt. Kh«ng ph¶i

chç nµo còng cßn vÊn ®Ò c¶i çch d©n chñ, vµ kh«ng ph¶i chç nµo

tån t¹i vÒ c¶i çch d©n chñ còng nh− nhau. Cã chç c¶i çch d©n

chñ c¨n b¶n ®· lµm xong. Cã chç cßn Ýt. Cã chç cßn nhiÒu. Chç nµo


180

cßn th× ph¶i kÕt hîp víi viÖc cñng cè x©y dùng ®æi c«ng, hîp t¸c mµ

hoµn thµnh c¶i çch d©n chñ. Ph¶i tïy t×nh h×nh tõng vïng mµ

lµm cho thÝch hîp.

ë miÒn xu«i, ta c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa hoµ b×nh; ë miÒn

ng−îc, ta cµng ph¶i lµm nh− thÕ. CÇn ph¶i lµm cho thËn träng.

CÇn nhí lÊy kinh nghiÖm vô S¬n Hµ24.

VÒ phong trµo ®æi c«ng hîp t¸c, ph¶i lµm tõng b−íc cho tèt,

cho v÷ng. Cã bän ph¶n ®éng th× ph¶i trõng trÞ, nh−ng ph¶i ®¶ cho

khÐo cho ®óng, ®õng ®¶ lung tung.

Nãi tãm l¹i, ph¶i thùc sù cÇu thÞ, ph¶i n¾m ch¾c t×nh h×nh, suy

nghÜ cÈn thËn. Muèn lµm ®−îc nh− thÕ, ph¶i ®¸nh th«ng t− t−ëng

cña çn bé, ®oµn viªn, råi ®Õn nh©n d©n. ë miÒn nói, ë biªn giíi,

nÕu nãi cao xa th× kh«ng ¨n thua. Ph¶i cã lý luËn, ®ång thêi ph¶i

cã vËt chÊt, ph¶i cã thùc tÕ. VÝ dô: Nh©n d©n thiÕu muèi, ta kh«ng

cã muèi cho d©n th× kh«ng tèt; nh©n c¬ héi ®ã, bän ®Þch ë Lµo cã

thÓ ®−a muèi ra vµ nãi: Chí nghe bän céng s¶n, mÆc cho hä nãi

tÝch cùc, tiªu cùc, muèi ®©y.

Ph¶i cñng cè chÝnh quyÒn. N¬i nµo ®· cã c¬ së §¶ng, c¬ së §oµn

th× ph¶i cñng cè §¶ng vµ cñng cè §oµn Thanh niªn lao ®éng. N¬i

nµo ch−a cã th× ph¶i dùng c¬ së. Kh«ng quªn chó ý ®Õn phô n÷.

Trë vÒ ®Þa ph−¬ng, çc ®ång chÝ tiÕp tôc tiÕn hµnh nh÷ng c«ng

viÖc ®ang lµm: tiÕp tôc cñng cè tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x·, råi ph¸t

triÓn ®æi c«ng, hîp t¸c x·; cã thÓ ph¸t triÓn, nh−ng lµm çi nµo

ph¶i cho tèt çi Êy.

Qua héi nghÞ vµ sau khi çc ®Þa ph−¬ng b¸o ço, Trung −¬ng cã

n¾m ®−îc t×nh h×nh h¬n tr−íc, nh−ng t×nh h×nh n¾m vÉn ch−a kü.

VÝ dô: T©y B¾c míi ®iÒu tra kü trong 6 x·. Ph¶i n¾m t×nh h×nh

réng h¬n n÷a, s©u h¬n n÷a ®Ó gióp Trung −¬ng, Bé ChÝnh trÞ ®Þnh

®−îc ch¾c ch¾n h¬n n÷a nh÷ng viÖc nªn lµm ë miÒn nói.

Çc ngµnh quanh Trung −¬ng tõ tr−íc ®Õn nay cã lµm mét sè

c«ng t¸c ®Ó phôc vô miÒn nói, nh−ng ph¶i chó ý nhiÒu h¬n n÷a.

ph¸t biÓu kÕt thóc cuéc th¶o luËn vÒ miÒn nói...

181

ë Khu 4, cã n¬i ®ång bµo s¶n xuÊt ra, mËu dÞch kh«ng thu

mua v× sî vËn t¶i khã. ë n¬i ®ång bµo cã hµng ®Ó b¸n th× l¹i

kh«ng ®Æt cöa hµng. VÒ v¨n ho¸ còng vËy. ë Hµ Néi, xinª øa ra,

n¨m 1958 cã mÊy triÖu lÇn ng−êi xem, nh−ng ë ®©u xem? §ång

bµo vïng cao kh«ng cã xinª ®Ó xem. ë vïng thÊp, mçi n¨m chØ

®−îc xem 1, 2 lÇn. Tuyªn huÊn còng thÕ. Tuyªn çi g×? HuÊn çi

g×? Håi kh¸ng chiÕn t«i cã gÆp mét sè thanh niªn, hái hä th× hä

nãi ®i häc Çc M¸c vÒ. Hái cã hay kh«ng? Hay! Hái cã hiÓu

kh«ng? Kh«ng hiÓu...

Çc ngµnh ph¶i nhËn râ vÊn ®Ò miÒn nói quan träng. Ta kh«ng thÓ ®Ó cho ®ång bµo sèng cùc khæ m·i nh− thÕ ®−îc. §Þch

vÉn t×m çch len vµo ®ã ®Ó ph¸ ta. VÒ x· héi, kinh tÕ, chÝnh trÞ,

qu©n sù, miÒn nói rÊt quan träng. Çc ngµnh ph¶i chó träng tiÕn

hµnh c«ng t¸c ë miÒn nói.

KÕt luËn

B©y giê, chóng ta tiÕn lªn x· héi chñ nghÜa th× ë n«ng th«n lµ

hîp t¸c hãa. Nãi tiÕn lªn x· héi chñ nghÜa lµ ph¶i tiÕn c¶, mäi vïng

®Òu tiÕn, tuy møc ®é, tèc ®é cã kh¸c nhau; h×nh thøc, chõng nµo

kh¸c nhau. VÊn ®Ò chÝnh ë miÒn nói còng lµ tiÕn lªn ®æi c«ng hîp t¸c. Chç nµo cßn vÊn ®Ò c¶i çch d©n chñ th× tïy tõng n¬i, tõng chç, tïy cßn l¹i nhiÒu hay Ýt mµ lµm.

Nãi nh− thÕ nghÜa lµ cã kh¸c víi lóc b¾t ®Çu héi nghÞ. B¾t ®Çu

héi nghÞ, cã ý kiÕn nãi ra hay kh«ng nãi râ, nh−ng h×nh nh− coi c¶i

çch d©n chñ lµ chÝnh. Nay nhËn thÊy c¶ miÒn xu«i vµ miÒn ng−îc,

®æi c«ng hîp t¸c vÉn lµ chÝnh. Cè nhiªn, n¬i cã phØ th× ph¶i trÊn ¸p

phØ lµ chÝnh, kh«ng m¸y mãc.

Trung −¬ng hái th¨m vµ khuyÕn khÝch ®ång bµo miÒn nói.

Trung −¬ng th«ng c¶m víi çc ®ång chÝ çn bé ®ang chÞu ®ùng

gian khæ ë miÒn nói. §¹i ®a sè chóng ta ®· ë miÒn nói vµ cã thÓ biÕt ®−îc nh÷ng gian khæ trong c«ng t¸c ë miÒn nói.


182

Trung −¬ng göi lêi khen ngîi çn bé lµm viÖc ë miÒn nói. Tïy

kh¶ n¨ng, Trung −¬ng sÏ cã chÝnh s¸ch ®èi víi çn bé ë miÒn nói,

çn bé §¶ng, çn bé §oµn, çn bé qu©n sù vµ çc çn bé çc

ngµnh kh¸c.

Ph¸t biÓu cuèi th¸ng 4-1959.

Tµi liÖu l−u t¹i Côc L−u tr÷

V¨n phßng Trung −¬ng §¶ng.

183

C¶M T¦ëNG GHI T¹I CUéC TRIÓN L·M HËU CÇN CñA QU¢N §éI

Cuéc tr−ng bµy nµy cña Tæng côc HËu cÇn chøng tá r»ng: Qu©n

®éi ta ®· cè g¾ng nhiÒu vµ ®· cã thµnh tÝch kh¸ trªn con ®−êng c¶i tiÕn kü thuËt, nh»m t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm.

CÇn ph¶i phæ biÕn nh÷ng thµnh tÝch vµ kinh nghiÖm Êy cho

toµn qu©n vµ toµn d©n ¸p dông vµ gãp thªm ý kiÕn. §ång thêi cÇn

ph¶i t×m tßi n÷a, nghiªn cøu n÷a ®Ó c¶i tiÕn h¬n n÷a nh÷ng kÕt

qu¶ ®· ®¹t ®−îc.

§ã lµ mét b−íc tiÕn ®Çu tiªn trªn con ®−êng mu«n dÆm cña çch m¹ng kü thuËt, nh− mét ®ãa hoa b¸o hiÖu mïa Xu©n. Nh−ng

nã ®· chøng tá r»ng trÝ tuÖ vµ s¸ng kiÕn cña quÇn chóng lµ v«

cïng tËn. CÊp l·nh ®¹o ph¶i khÐo khuyÕn khÝch, gióp ®ì, h−íng

dÉn, vun trång th× trÝ tuÖ vµ s¸ng kiÕn Êy sÏ kh«ng ngõng në hoa,

kÕt qu¶ vµ nã sÏ gãp phÇn ®−a miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi,

lµm nÒn t¶ng v÷ng m¹nh cho c«ng cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc

nhµ vµ x©y dùng mét n−íc ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc

lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh.

B¸c mong chiÕn sÜ vµ çn bé ta cè g¾ng m·i vµ tiÕn bé nhiÒu.

Th¸ng 4 n¨m 1959

Hå CHÝ MINH In trong s¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,

Hµ Néi, 1960, t.V, tr.219.

184

LêI K£U GäI NH¢N NGµY QUèC TÕ LAO §éNG 1 TH¸NG 5 (1959)1)

Th−a ®ång bµo yªu quý,


Nh©n dÞp mång 1 th¸ng 525, ngµy vui mõng cña nh©n d©n lao

®éng toµn thÕ giíi, t«i thay mÆt §¶ng vµ ChÝnh phñ th©n ¸i chµo

mõng nh©n d©n lao ®éng c¶ n−íc ta vµ trªn thÕ giíi. Ngµy 1 th¸ng 5

n¨m nay cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng lµ: H¬n bao giê hÕt, phe x·

héi chñ nghÜa vµ lùc l−îng hoµ b×nh cµng m¹nh mÏ, phe ®Õ quèc

cµng suy yÕu râ rµng.

Nh÷ng thµnh tÝch to lín cña Liªn X«, Trung Quèc vµ çc

n−íc x· héi chñ nghÜa kh¸c lµm cho lùc l−îng cña phe ta ngµy

cµng lín m¹nh vÒ mäi mÆt; ®ång thêi t¨ng c−êng sù ®oµn kÕt

®Êu tranh cña giai cÊp c«ng nh©n toµn thÕ giíi vµ gióp cho

phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë çc n−íc ¸ - Phi vµ ch©u Mü

Latinh ngµy cµng m¹nh thªm. Trong lóc ®ã, hÖ thèng thuéc ®Þa

cña chñ nghÜa ®Õ quèc tiÕp tôc tan r·, m©u thuÉn gi÷a çc n−íc

®Õ quèc ngµy cµng gay g¾t, kinh tÕ cña chóng ngµy cµng khñng

ho¶ng trÇm träng.

_______________

1) Lêi kªu gäi nh©n Ngµy Quèc tÕ lao ®éng 1 th¸ng 5 (1959) ®−îc Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®äc t¹i cuéc mÝt tinh ë Qu¶ng tr−êng Ba §×nh, s¸ng ngµy 1-5-1959 (BT).

lêi kªu gäi nh©n ngµy quèc tÕ lao ®éng...

185

NhiÖm vô cña nh©n d©n lao ®éng thÕ giíi hiÖn nay lµ ®oµn kÕt

chÆt chÏ, gi÷ v÷ng hoµ b×nh, chèng chiÕn tranh míi, ®ßi cÊm vò

khÝ nguyªn tö vµ khinh khÝ, ñng hé nh÷ng ®Ò nghÞ hîp t×nh hîp lý

cña Liªn X« vÒ héi nghÞ Ngo¹i tr−ëng bèn n−íc vµ héi nghÞ cao cÊp

s¾p häp, nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ký kÕt hoµ −íc víi n−íc §øc, vÊn

®Ò T©y B¸ Linh vµ nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c, nh»m lµm cho t×nh h×nh

thÕ giíi bít c¨ng th¼ng.

T×nh h×nh thÕ giíi tãm t¾t lµ nh− thÕ.

B©y giê, t«i xin nãi vÒ t×nh h×nh n−íc ta.

NguyÖn väng thiÕt tha cña toµn d©n ta tõ B¾c ®Õn Nam lµ hoµ

b×nh vµ thèng nhÊt. Nh−ng theo lÖnh ®Õ quèc Mü, chÝnh quyÒn

miÒn Nam ph¸ ho¹i viÖc thi hµnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, bãp nghÑt

çc quyÒn tù do d©n chñ. Chóng lµm cho miÒn Nam kinh tÕ ngµy

cµng sa sót, nh©n d©n ngµy cµng nghÌo nµn. §ång thêi Mü - DiÖm

tiÕn hµnh nh÷ng cuéc khñng bè cùc kú d· man ®èi víi ®ång bµo

miÒn Nam.

ChÝnh s¸ch ®éc tµi tµn b¹o cña Mü - DiÖm nhÊt ®Þnh kh«ng

khuÊt phôc ®−îc ®ång bµo miÒn Nam: §ång bµo miÒn Nam cµng

®oµn kÕt chÆt chÏ, phÊn ®Êu bÒn bØ vµ kiªn quyÕt.

T«i thay mÆt §¶ng, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ta hoan nghªnh

tinh thÇn anh dòng cña ®ång bµo miÒn Nam!

Tr¸i h¼n víi t×nh h×nh miÒn Nam, tõ ngµy lËp l¹i hoµ b×nh,

miÒn B¾c ViÖt Nam ta kh«ng ngõng tiÕn bé vÒ mäi mÆt.

VÒ n«ng nghiÖp: Tõ khi c¶i çch ruéng ®Êt xong, phong trµo ®æi

c«ng hîp t¸c ph¸t triÓn tèt. N¨m 1957, ta thu ho¹ch h¬n 3.940.000

tÊn thãc, n¨m 1958 h¬n 4.570.000 tÊn. §ã lµ mét b−íc tiÕn râ rÖt.

N¨m nay, ta cè g¾ng ®Ó thu ho¹ch h¬n 6 triÖu tÊn. VËy ®ång bµo

n«ng d©n cÇn ph¶i cè g¾ng ®Ó thu ho¹ch tèt vô chiªm, chuÈn bÞ tèt

vô mïa vµ cñng cè tèt, ph¸t triÓn tèt tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·.


186

VÒ c«ng nghiÖp: Nhê sù cè g¾ng thi ®ua cña c«ng nh©n vµ çn

bé vµ nhê sù gióp ®ì v« t− cña çc n−íc anh em, chóng ta ®· kh«i

phôc nh÷ng xÝ nghiÖp cò vµ x©y dùng nhiÒu xÝ nghiÖp míi.

N¨m 1955 ta chØ cã 43 xÝ nghiÖp. N¨m nay ®· t¨ng thªm 120

xÝ nghiÖp. §ã lµ kÕt qu¶ tèt, nh−ng chóng ta kh«ng ®−îc tù m·n.

Çc ®ång chÝ c«ng nh©n vµ çn bé cÇn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a, lµm

tèt vµ lµm gän c«ng t¸c c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp ®Ó ®Èy m¹nh

s¶n xuÊt; lµm tèt vµ lµm ®óng kÕ ho¹ch x©y dùng c¬ b¶n; c¶i t¹o

tèt thñ c«ng nghiÖp vµ c«ng th−¬ng nghiÖp t− doanh.

VÒ v¨n ho¸: Chóng ta ®· thu ®−îc thµnh tÝch tèt trong viÖc xo¸

n¹n mï ch÷, tiÕn bé kh¸ trong viÖc bæ tóc v¨n ho¸ vµ trong viÖc

x©y dùng nhµ tr−êng x· héi chñ nghÜa. Phong trµo kÕt hîp häc tËp

víi lao ®éng còng cã tiÕn bé.

Çc b¹n trÝ thøc ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a, çc ch¸u thanh niªn vµ

thiÕu nhi ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a, ®Ó gãp phÇn vÎ vang vµo c«ng cuéc

x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c n−íc ta.

Qu©n ®éi vµ C«ng an ta cã nhiÒu tiÕn bé trong viÖc häc tËp

chÝnh trÞ, rÌn luyÖn kü thuËt, gi÷ g×n trËt tù an ninh, b¶o vÖ Tæ quèc,

gióp ®ì nh©n d©n s¶n xuÊt. §ã lµ nh÷ng −u ®iÓm ®¸ng khen. Bé

®éi vµ C«ng an ta ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó tiÕn bé kh«ng ngõng.

D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ ChÝnh phñ, toµn d©n ta sÏ th¾t

chÆt h¬n n÷a t×nh ®oµn kÕt nhÊt trÝ víi çc n−íc anh em trong phe

x· héi chñ nghÜa, ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i, ph¸t triÓn h¬n n÷a

t×nh h÷u nghÞ víi çc n−íc l¸ng giÒng, víi çc n−íc ¸ - Phi vµ víi

nh©n d©n yªu chuéng hoµ b×nh trªn thÕ giíi. Toµn d©n ta ph¶i t¨ng

c−êng ®oµn kÕt trong MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt, ra søc thi ®ua

yªu n−íc ®Ó hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch 1959 lµ n¨m b¶n lÒ cña kÕ

ho¹ch 3 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸. Nh− vËy, miÒn B¾c n−íc

ta sÏ tiÕn b−íc v÷ng ch¾c lªn chñ nghÜa x· héi ®Ó lµm nÒn t¶ng v÷ng

m¹nh cho sù nghiÖp ®Êu tranh thèng nhÊt Tæ quèc thµnh c«ng.

lêi kªu gäi nh©n ngµy quèc tÕ lao ®éng...

187

Tinh thÇn ngµy 1 th¸ng 5 mu«n n¨m!

ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh

mu«n n¨m!

T×nh ®oµn kÕt nhÊt trÝ trong phe x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ

Liªn X« vÜ ®¹i mu«n n¨m!

Hoµ b×nh thÕ giíi vµ hîp t¸c h÷u nghÞ gi÷a çc d©n téc

mu«n n¨m!

Hå CHÝ MINH


ngµy 3-5-1959.

188

Ngµy 1-5-1959

Mång 1 th¸ng 5, ngµy vui mõng cña ng−êi lao ®éng toµn thÕ

giíi. ë kh¾p çc n−íc, hä kiÓm ®iÓm l¹i lùc l−îng cña m×nh. T¹i

çc n−íc ®Õ quèc t− b¶n, th× hä ®oµn kÕt ®Êu tranh giµnh lÊy

quyÒn lîi. ë trong phe x· héi chñ nghÜa, th× hä thi ®ua x©y dùng

h¹nh phóc t−¬ng lai. Chóng ta cÇn so s¸nh t×nh h×nh kinh tÕ, ®Ó

thÊy râ chÕ ®é nµo h¬n.

Phe ®Õ quèc t− b¶n

T×nh h×nh u ¸m tiªu ®iÒu,

Cµng nhiÒu m©u thuÉn, cµng nhiÒu ch«ng gai.

Mü lµ tªn trïm cña phe ®Õ quèc. T×nh h×nh kinh tÕ Mü thÕ nµo?

Bän t− b¶n ®éc quyÒn dïng chÝnh s¸ch chiÕn tranh l¹nh26,

bu«n b¸n vò khÝ, thu l·i kÕch xï. N¨m nay tæng ng©n s¸ch cña

n−íc Mü lµ 77 tØ ®«la.

GÇn 41 tØ chi vµo qu©n sù trong n−íc.

H¬n 3 tØ “viÖn trî” ®Ó vò trang cho n−íc ngoµi.

ThÕ lµ, h¬n 60% ng©n s¸ch ®· dïng ®Ó chuÈn bÞ chiÕn tranh.

Trong lóc ®ã, kinh tÕ Mü bÞ khñng ho¶ng nghiªm träng, chøng cí

lµ ng−êi thÊt nghiÖp ngµy cµng thªm nhiÒu. Th−îng tuÇn th¸ng 4

võa qua, héi nghÞ çc c«ng ®oµn Mü ®· th«ng qua mét b¶n b¸o ço:

HiÖn nay, n¨m triÖu c«ng nh©n Mü thÊt nghiÖp hoµn toµn, hai

triÖu ng−êi, th× mçi tuÇn chØ mÊy giê cã viÖc. Sù thËt th× sè ng−êi

thÊt nghiÖp cßn nhiÒu h¬n.

ngµy 1-5-1959

189

¤ng §ug¬l¸t (Douglas) (®¹i biÓu Quèc héi Mü) nãi: Kinh tÕ Mü

tiªu ®iÒu ®Õn nçi nhiÒu ng−êi v× thiÕu ¨n mµ m¾c bÖnh phï.

§¶ng D©n chñ (mét ®¶ng cña ®¹i t− b¶n ®èi lËp víi §¶ng Céng

hßa ®ang cÇm quyÒn) tuyªn bè r»ng: Trong sè mÊy triÖu ng−êi

thÊt nghiÖp, h¬n hai triÖu thÊt nghiÖp qu¸ l©u, kh«ng ®−îc nhËn

phÇn cøu tÕ n÷a. Tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 10 n¨m nay, mçi th¸ng sè

thÊt nghiÖp t¨ng 20 v¹n ng−êi. H¬n 20 triÖu vî con cña c«ng nh©n

thÊt nghiÖp, ®ãi r¸ch vµ ®au khæ, mÊt c¶ phÈm chÊt con ng−êi.

30 triÖu gia ®×nh d©n nghÌo, sèng trong nh÷ng n¬i nh− hang chuét,

èm kh«ng cã thuèc, ®ãi kh«ng ®ñ ¨n. 8 triÖu gia ®×nh, mçi n¨m

thiÕu ¨n s¸u th¸ng. Sè ®«ng trÎ em chui róc trong nh÷ng nhµ

tr−êng chËt hÑp, tèi t¨m...

Theo b¸o ço cña t−íng Renph¬rao (Renfrow), th× v× thiÕu ¨n

mµ trong sè thanh niªn ®Õn tuæi tßng qu©n, 35% (2.200.0000 ng−êi)

yÕu gÇy kh«ng hîp tiªu chuÈn.

Çc b¸o Mü còng ph¶i nhËn r»ng: Tõ sau ChiÕn tranh thÕ giíi

lÇn thø hai, ch−a bao giê Mü bÞ khñng ho¶ng nghiªm träng nh−

hiÖn t¹i.

Cùu tæng thèng Mü lµ T¬ruman nãi: “Phñ Tæng thèng th× ®¹o

®øc trôy l¹c, çc chÝnh kh¸ch cao cÊp th× tham «. ChÝnh phñ lµ bÊt

tµi, ngo¹i giao bÞ ph¸ s¶n. ChÝnh phñ kh«ng cã çch g× lµm cho

kinh tÕ trë l¹i thÞnh v−îng, ®¶m b¶o c«ng ¨n viÖc lµm cho nh©n

d©n. Ai muèn gäi ®ã lµ khñng ho¶ng hay lµ suy ®åi, hoÆc lµ g× g×

còng ®−îc, nh−ng kÕt qu¶ chØ lµ mét, tøc lµ gi¸ sinh ho¹t cµng ®¾t

®á, ng−êi thÊt nghiÖp cµng thªm nhiÒu, hµng triÖu ng−êi d©n bÞ

ph¸ s¶n...” (th¸ng 7-1958).

Kinh tÕ çc n−íc t− b¶n kh¸c (Anh, Ph¸p, T©y §øc...) còng

kh«ng tèt ®Ñp g× h¬n. ThÝ dô T©y §øc: So víi quý I n¨m ngo¸i th×

quý I n¨m nay s¶n xuÊt gang thÐp ®· sôt 16%, sè ngò kim dïng ë

çc nhµ m¸y m−êi phÇn ®· sôt b¶y. H¬n 16 triÖu r−ìi tÊn than ®·

bÞ Õ ®äng kh«ng b¸n ®i ®−îc, v× vËy ph¶i ®ãng cöa mét sè má than.


190

Cßn çc n−íc ¸ - Phi ®−îc Mü “viÖn trî” th× thÕ nµo? Vµi vÝ dô:

Trung tuÇn th¸ng 4, çc b¸o Th¸i Lan viÕt: V× hµng ho¸ Mü

trµn ngËp thÞ tr−êng, c«ng th−¬ng Th¸i Lan bÞ chÌn Ðp, cho nªn

chØ hai n¨m qua ®· h¬n 260 c«ng ty bÞ ph¸ s¶n, vµ do ®ã nhiÒu

c«ng nh©n ®· mÊt c«ng viÖc lµm ¨n.

Thø tr−ëng Bé Kinh tÕ Th¸i Lan nãi: So víi n¨m 1957, th× n¨m

1958 sè thiÕc xuÊt khÈu ®· sôt 43%, gi¸ thiÕc m−êi phÇn ®· sôt

mÊt s¸u.

Hai th¸ng ®Çu n¨m nay, Th¸i Lan chØ xuÊt khÈu ®−îc 166.000

tÊn g¹o, tøc lµ so víi hai th¸ng ®Çu n¨m ngo¸i ®· sôt 110.000 tÊn. Trong sè 3.000 nhµ m¸y xay g¹o th× ®· bÞ ®ãng cöa 1.000 nhµ.

Vµi con sè Êy còng ®ñ chøng tá r»ng: “ViÖn trî” cña bän ®Õ

quèc Mü ®ang kÐo Th¸i Lan xuèng vùc s©u.

Bän ®Õ quèc Mü ®ang biÕn miÒn Nam ViÖt Nam thµnh mét

thuéc ®Þa kiÓu míi, mét c¨n cø qu©n sù ®Ó chuÈn bÞ chiÕn tranh.

Bän “tæng” DiÖm ngoan ngo·n cói ®Çu theo lÖnh quan thÇy, ®Ó

Mü toµn quyÒn ®iÒu khiÓn tÊt c¶ çc bé m¸y qu©n sù, chÝnh trÞ,

kinh tÕ.

H¬n 80% ng©n s¸ch vµ “viÖn trî” Mü ®· dïng vµo viÖc t¨ng

c−êng qu©n ®éi vµ ®Ó chuÈn bÞ chiÕn tranh, ®µn ¸p vµ khñng bè nh©n d©n. Hµng hãa Mü trµn ngËp miÒn Nam, lµm cho c«ng

nghiÖp vµ th−¬ng nghiÖp cña nh©n d©n bÞ ph¸ s¶n. Çc b¸o miÒn

Nam còng nhËn r»ng chØ ë Sµi Gßn ®· cã 60 - 70 v¹n c«ng nh©n

thÊt nghiÖp.

So víi n¨m 1957 th× n¨m 1958:

- DiÖn tÝch trång cao su gi¶m sót 1.200 mÉu t©y, gi¸ cao su

gi¶m 70%.

- XuÊt khÈu thãc n¨m 1957 lµ 180.000 tÊn, n¨m 1958 chØ ®−îc

110.000 tÊn.

Trong sè 3.648.000 mÉu t©y ruéng, bÞ bá hoang h¬n mét phÇn t−. Tr−íc kia mçi mÉu t©y s¶n xuÊt 1.300 kil« thãc, nay chØ s¶n

xuÊt 1.100 kil«.

ngµy 1-5-1959

191

Nh÷ng vïng tr−íc kia næi tiÕng lµ kho thãc miÒn Nam, nh−

R¹ch Gi¸, Cµ Mau... ngµy nay còng bÞ ®ãi kÐm. §· kh«ng ®−îc an

c− l¹c nghiÖp, mçi n¨m ng−êi n«ng d©n cßn bÞ Mü - DiÖm b¾t ®i

häc “tè céng” mÊt hai th¸ng, ph¶i bá c¶ c«ng ¨n viÖc lµm.

V× tóng thiÕu, n«ng d©n ph¶i b¸n rÎ, mua ®¾t. §Çu mïa gÆt,

hä b¸n mét gi¹ thãc (20 kil«) 30 ®ång. Cuèi mïa, hä ph¶i mua tõ

70 ®Õn 90 ®ång mét gi¹ thãc.

B¸o Campuchia Hoµ b×nh trung lËp (14-4-1959) viÕt:

"ViÖn trî" Mü lµm cho c«ng nh©n, n«ng d©n, t− s¶n miÒn Nam

®Òu mang v¹. ë Trµ Vinh cã n«ng d©n v× ®ãi ®· lÊy d©y bã lóa th¾t cæ ë ngoµi ®ång... NhiÒu c«ng nh©n thÊt nghiÖp ®· tù s¸t mét çch

thª th¶m, nh− anh NguyÔn V¨n Tha ®· lÊy dao mæ bông, anh

Hoµng V¨n §¸p ®æ dÇu tù ®èt m×nh, v.v.. Nh÷ng nhµ t− s¶n th×

nh− TrÇn §×nh Hoa (thÇu kho¸n) ®· lao xe h¬i xuèng s«ng tù s¸t,

NguyÔn V¨n Ca (chñ x−ëng nÊu ®−êng) ®· tù treo cæ lªn xµ nhµ...

Kinh tÕ bÕ t¾c, ®êi sèng nghÌo nµn. Sî nh©n d©n næi lªn chèng

l¹i, Mü - DiÖm bÌn më nh÷ng cuéc khñng bè ®¹i quy m«. Nh− tõ

th¸ng 2 ®Õn nay, chóng ®éng viªn h¬n mét v¹n bé ®éi vµ c«ng an,

cã ®ñ m¸y bay, ®¹i b¸c. Chóng bao v©y, ®èt ph¸, b¾t bí, b¾n giÕt

nh©n d©n Biªn Hßa. Chóng h·m hiÕp phô n÷, c−íp cña giÕt ng−êi d· man tµn b¹o, kh«ng kh¸c g× thùc d©n Ph¸p trong nh÷ng ngµy

chiÕn tranh.

*

* *

Phe x· héi chñ nghÜa

¸nh d−¬ng cµng Êm cµng nång, Giã T©y ¾t bÞ giã §«ng thæi lïi.

Liªn X« - Ai còng biÕt kÕ ho¹ch b¶y n¨m (1959-1965) cña Liªn X« lµ mét kÕ ho¹ch vÜ ®¹i v« cïng, lµ mét kÕ ho¹ch x©y dùng chñ

nghÜa céng s¶n. §©y t«i chØ tãm t¾t nh¾c l¹i vµi con sè.


192

§Õn n¨m 1965 th×:

- ChØ mét vïng Xibªri sÏ s¶n xuÊt nhiÒu ®iÖn h¬n bÊt cø n−íc

t− b¶n nµo ë ch©u ¢u.

- ChØ mét khu Xªliabinxc¬ (vïng Uran) sÏ s¶n xuÊt nhiÒu gang

thÐp h¬n sè gang thÐp n−íc Ph¸p s¶n xuÊt hiÖn nay.

- ChØ mét c«ng ty ë Cad¾cxtan sÏ s¶n xuÊt nhiÒu than h¬n sè

than n−íc Anh s¶n xuÊt.

So víi n¨m 1958 th× s¶n l−îng c«ng nghiÖp sÏ t¨ng 80% (khi

nãi t¨ng mÊy phÇn tr¨m, ta cÇn nhí r»ng: trong n¨m 1952 th× 1%

lµ n¨m tØ róp, mµ n¨m 1956 lµ 19 tØ ®ång róp). S¶n l−îng n«ng nghiÖp sÏ t¨ng 70%.

Thu nhËp cña Nhµ n−íc t¨ng 65%.

Thu nhËp cña c«ng nh©n vµ n«ng d©n b×nh qu©n t¨ng 40%.

N¨ng suÊt lao ®éng t¨ng rÊt cao. Çc thø hµng hãa ®Òu d− dËt.

Do ®ã, sÏ thùc hiÖn khÈu hiÖu "lµm viÖc theo kh¶ n¨ng, ph©n phèi

theo cÇn dïng" tøc lµ chñ nghÜa céng s¶n.

Cã th¾ng lîi to lín Êy lµ v× suèt 40 n¨m tr−êng, nh©n d©n lao

®éng Liªn X«, ®· bÒn bØ thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh

tiÕt kiÖm.

- Tõ n¨m 1919 b¾t ®Çu chÕ ®é lao ®éng nghÜa vô vµo ngµy thø b¶y mçi tuÇn.

- Tõ n¨m 1929, b¾t ®Çu phong trµo thi ®ua t¨ng s¶n l−îng, chÊt l−îng vµ h¹ gi¸ thµnh (tøc lµ nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ).

KÕt qu¶ cña viÖc t¨ng n¨ng suÊt vµ tiÕt kiÖm ®· cho phÐp më

thªm nhµ m¸y vµ t¨ng thªm tæng s¶n l−îng:

Trong kÕ ho¹ch 5 n¨m thø nhÊt t¨ng 51%.

Trong kÕ ho¹ch 5 n¨m thø hai t¨ng 79%.

Trong kÕ ho¹ch 5 n¨m thø ba t¨ng 69%.

Trong kÕ ho¹ch 5 n¨m thø n¨m t¨ng 69%.

(KÕ ho¹ch thø t− bÞ gi¸n ®o¹n v× ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai). B©y giê phong trµo thi ®ua l¹i lªn cao h¬n vµ thªm ba ®iÒu kiÖn

lµ lao ®éng, häc tËp vµ sinh ho¹t ph¶i ®óng ®¹o ®øc céng s¶n chñ nghÜa.

ngµy 1-5-1959

193

HiÖn nay, ®· cã h¬n 60.000 nhãm lao ®éng gåm hµng triÖu ng−êi

®· ®−îc c«ng nhËn lµ "®éi lao ®éng céng s¶n chñ nghÜa".

Çc nhµ m¸y vµ n«ng tr−êng ®Òu quyÕt t©m hoµn thµnh v−ît

møc kÕ ho¹ch b¶y n¨m tr−íc thêi h¹n tõ mét ®Õn ba n¨m. Quý I

n¨m nay çc xÝ nghiÖp ®· hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch 5% vµ

t¨ng h¬n quý I n¨m ngo¸i 11%.

B¸o chÝ ph¶n ®éng ph−¬ng T©y còng ph¶i nhËn r»ng: KÕ ho¹ch

b¶y n¨m sÏ "c¶i t¹o thÕ giíi"; vµ "nh÷ng c«ng tr×nh to lín lµm cho

ng−êi ta nghe mµ giËt m×nh ®Õn nçi khã thë".

Võa råi mét ng−êi ®¹i t− b¶n vµ nghÞ sÜ Mü lµ «ng Bent¬n (Benton) nãi: "Mü kh«ng nªn xem nhÑ sù ph¸t triÓn nhanh chãng

cña kinh tÕ Liªn X« vµ Trung Quèc... Liªn X« dù ®o¸n r»ng ®Õn

n¨m 1970 hä sÏ v−ît qu¸ Mü. §Õn lóc ®ã Mü sÏ thÊt b¹i vÒ tinh

thÇn, chÝnh trÞ vµ kinh tÕ. §ã sÏ lµ mét sù thËt râ rµng...".

¤ng Buys¬ (Buish) (lµ ng−êi Mü ®· viÕt s¸ch ®Ó ñng hé chñ

nghÜa t− b¶n) ®· tuyªn bè víi mét giäng lo sî: "§µ ph¸t triÓn cña

Liªn X« gÇn nh− lµ mét tai häa cho Mü!".

Trung Quèc - KÕ ho¹ch 5 n¨m thø nhÊt (1952-1957) ®· hoµn

thµnh v−ît møc vµ tr−íc thêi h¹n.

§Õn 1957, thµnh phÇn tæng s¶n l−îng ®· thay ®æi nh− sau: C«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t− doanh ®−îc c¶i t¹o tõ 7% gi¶m

cßn 0,1%.

C«ng t− hîp doanh tõ 0,7% t¨ng ®Õn 8%.

S¶n l−îng c«ng nghiÖp t¨ng 41%.

VÒ n«ng nghiÖp, 99% n«ng d©n ®Òu vµo hîp t¸c x·. §· vì thªm

gÇn 3 triÖu mÉu t©y ruéng ®Êt, lµm thñy lîi ®ñ t−íi cho h¬n 14

triÖu r−ìi mÉu t©y, trång c©y g©y rõng 26 triÖu mÉu t©y, v.v..

KÕ ho¹ch 5 n¨m thø hai b¾t ®Çu tõ n¨m 1958. N¨m ngo¸i lµ

n¨m "nh¶y vät". So víi n¨m 1957 th×:

S¶n l−îng c«ng nghiÖp (vµ thñ c«ng nghiÖp) t¨ng 66%. S¶n l−îng n«ng nghiÖp t¨ng 100%, hîp t¸c x· n«ng nghiÖp ®·

tiÕn lªn thµnh c«ng x· nh©n d©n.


194

N¨ng suÊt lao ®éng (so víi 1952) t¨ng 61%. So víi n¨m ngo¸i th× n¨m nay tæng s¶n l−îng c«ng nghiÖp vµ

n«ng nghiÖp sÏ t¨ng 39%. Nh÷ng con sè sau ®©y cµng chøng tá râ rÖt sù ph¸t triÓn nh¶y

vät cña Trung Quèc.

Gang thÐp Than L−¬ng thùc B«ng

1957 5 triÖu tÊn 130 triÖu tÊn 185 triÖu tÊn 33 triÖu g¸nh



Çch ®©y 10 n¨m, tøc lµ tr−íc ngµy gi¶i phãng, Trung Quèc cßn lµ mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu. Ngµy nay, Trung Quèc ®· trë nªn mét n−íc c«ng nghiÖp tiªn tiÕn, ®· thµnh n−íc thø ba vÒ s¶n xuÊt than (h¬n n−íc Anh) vµ n−íc thø b¶y vÒ s¶n xuÊt gang thÐp. Trong sè tæng thu nhËp, tiÒn l·i cña çc xÝ nghiÖp quèc doanh ®· chiÕm gÇn 88%, thuÕ n«ng nghiÖp chØ chiÕm h¬n 11%.

Mét ®iÒu rÊt quan träng n÷a lµ trong khi çc n−íc t− b¶n, nhÊt lµ n−íc Mü bÞ n¹n thÊt nghiÖp nghiªm träng1) th× ®· mÊy m−¬i n¨m nay Liªn X« kh«ng biÕt n¹n thÊt nghiÖp lµ g×, vµ ngµy nay, 650 triÖu ng−êi Trung Quèc còng kh«ng cßn n¹n thÊt nghiÖp n÷a.

TriÒu Tiªn

Çc n−íc anh em kh¸c ®Òu tiÕn bé nhanh chãng; ®©y t«i ®Æc biÖt nªu TriÒu Tiªn, v× hoµn c¶nh TriÒu Tiªn rÊt gièng hoµn c¶nh ta. Tr−íc ®©y, TriÒu Tiªn bÞ bän ®Õ quèc NhËt thèng trÞ. Võa gi¶i phãng ®−îc mÊy n¨m, l¹i bÞ qu©n ®éi liªn hiÖp cña Mü vµ 16 n−íc phe Mü tÊn c«ng27. NhiÒu n«ng th«n vµ thµnh thÞ (c¶ thñ ®« B×nh Nh−ìng) ®· biÕn thµnh nh÷ng ®èng g¹ch vôn, tro tµn. Gia ®×nh nµo còng cã hy sinh, tang tãc.

_______________

1) Sè ng−êi thÊt nghiÖp ë NhËt B¶n 8 triÖu, Mü 5 triÖu, ý 2 triÖu, T©y §øc 1 triÖu r−ìi, miÒn Nam ViÖt Nam 70 v¹n (TG).

ngµy 1-5-1959

195

Nhê sù gióp ®ì anh em cña Liªn X«, Trung Quèc vµ çc n−íc kh¸c trong phe x· héi chñ nghÜa, do tinh thÇn anh dòng phÊn ®Êu cña nh©n d©n, do sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng Lao ®éng TriÒu Tiªn, n¨m n¨m sau ngµy hoµ b×nh ®−îc lËp l¹i, nh©n d©n TriÒu Tiªn ®· hoµn thµnh c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa.

KÕ ho¹ch ba n¨m kh«i phôc kinh tÕ (1954-1956) ®· hoµn thµnh v−ît møc.

KÕ ho¹ch 5 n¨m (1957-1961) b¾t ®Çu. Do c«ng nh©n h¨ng h¸i thi ®ua, s¶n l−îng c«ng nghiÖp t¨ng lªn vïn vôt:

So víi n¨m 1956 th× s¶n l−îng n¨m 1957 t¨ng 44%. So víi n¨m 1957 th× s¶n l−îng n¨m 1958 t¨ng 35%. VÒ n«ng nghiÖp, cuèi n¨m 1958 n«ng th«n c¶ n−íc ®· hoµn

thµnh hîp t¸c x· n«ng nghiÖp cÊp cao. Thu nhËp cña x· viªn ®Òu t¨ng, møc sèng cña bÇn n«ng ®· ngang víi trung n«ng th−êng. S¶n l−îng thãc n¨m 1957 lµ 3.200.000 tÊn. N¨m 1958 t¨ng ®Õn 3.700.000 tÊn. Trong vµi n¨m sau sÏ t¨ng ®Õn 7 triÖu tÊn.

Nguyªn lµ mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu, mµ n¨m 1958 c«ng nghiÖp ®· chiÕm 65% gi¸ trÞ tæng s¶n l−îng.

Nh©n d©n TriÒu Tiªn ®· quyÕt t©m hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m tr−íc thêi h¹n hai n¨m vµ 4 th¸ng. Ch¾c hä lµm ®−îc, v× so víi quý mét n¨m ngo¸i th× quý mét n¨m nay s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®· t¨ng 80%.

§¶ng vµ ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh: Trong 6 hoÆc 7 n¨m n÷a (tøc lµ vµo kho¶ng 1965), TriÒu Tiªn sÏ s¶n xuÊt:

S¾t

Gang thÐp

Xi m¨ng

Than

Thãc

Ç

V¶i

1965

4 triÖu tÊn

3 triÖu tÊn

5 triÖu tÊn

25 triÖu tÊn

7 triÖu tÊn

1 triÖu tÊn

500 triÖu tÊn

1957 chØ s¶n xuÊt

330 ngh×n tÊn

277 ngh×n tÊn

895 ngh×n tÊn

5 triÖu tÊn

3 triÖu 20 v¹n tÊn

564 ngh×n tÊn

91.500.000 th−íc


196

Anh em TriÒu Tiªn cã quyÒn tù hµo r»ng kinh tÕ cña hä ph¸t

triÓn nhanh nh− “con ngùa ngµy phi ngh×n dÆm”.

MiÒn B¾c ViÖt Nam ta

Sau 80 n¨m bÞ thùc d©n Ph¸p thèng trÞ, sau 15 n¨m tai häa

chiÕn tranh, l¹i v× téi ¸c Mü - DiÖm mµ Tæ quèc ta t¹m thêi bÞ chia

c¾t lµm ®«i, cho nªn hoµn c¶nh miÒn B¾c ta cã nhiÒu khã kh¨n

trong viÖc x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

Tuy vËy, nhê sù cè g¾ng bÒn bØ cña nh©n d©n ta, nhê sù

l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng vµ ChÝnh phñ ta, nhê sù gióp ®ì kh¶ng kh¸i cña çc n−íc anh em - nhÊt lµ Liªn X« vµ Trung

Quèc - chóng ta ®· th¾ng lîi trong kÕ ho¹ch kh«i phôc kinh tÕ

vµ tiÕn b−íc v÷ng ch¾c trong kÕ ho¹ch ba n¨m ph¸t triÓn kinh

tÕ vµ v¨n ho¸.

Tõ ngµy hoµ b×nh ®−îc lËp l¹i, chóng ta ®· kh«i phôc vµ x©y

dùng thªm nhiÒu xÝ nghiÖp:

1955 1956 1957 1958 1959

43 çi 51 çi 74 çi 92 çi 119 çi

Trong thêi kú ®en tèi thuéc Ph¸p, miÒn B¾c ta bÞ ®ãi kÐm th−êng xuyªn. N¨m 1944-1945, n¹n ®ãi ®· lµm chÕt 2 triÖu ®ång bµo ta28.

Tõ sau c¶i çch ruéng ®Êt, n«ng d©n ®· lµm chñ n«ng th«n,

nhê sù gióp ®ì vµ khuyÕn khÝch cña §¶ng vµ ChÝnh phñ, n«ng d©n

ta s¶n xuÊt l−¬ng thùc ngµy cµng t¨ng:

1957

H¬n 3 triÖu

94 v¹n tÊn

1958

H¬n 4 triÖu

57 v¹n tÊn

1959

Dù ®Þnh 6 triÖu

20 v¹n tÊn

Nhê vËy, chóng ta ®· c¨n b¶n xo¸ ®−îc n¹n ®ãi kÐm, ®êi sèng

n«ng d©n ta ®ang c¶i thiÖn dÇn. Nh−ng so víi çc n−íc anh em th×

chóng ta cßn chËm.

VËy nhiÖm vô cña chóng ta hiÖn nay lµ:

- Lµm gän vµ thËt tèt viÖc c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp ®Ó ®Èy

ngµy 1-5-1959

197

m¹nh thi ®ua gia t¨ng s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm, thùc hiÖn

khÈu hiÖu lµm “nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ”.

- Cñng cè thËt tèt vµ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c tæ ®æi c«ng vµ hîp

t¸c x· n«ng nghiÖp ®Ó ®Èy m¹nh n«ng nghiÖp tiÕn kÞp c«ng nghiÖp.

Toµn §¶ng vµ toµn d©n ph¶i quyÕt t©m lµm tèt hai viÖc ®ã ®Ó

n©ng cao thªm m·i ®êi sèng cña nh©n d©n, ®Èy m¹nh x©y dùng ë

miÒn B¾c, ®Ó lµm nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho c«ng cuéc ®Êu tranh

th¾ng lîi thèng nhÊt n−íc nhµ.

X©y dùng chñ nghÜa x· héi lµ mét sù nghiÖp cùc kú vÜ ®¹i. ChÕ

®é x· héi chñ nghÜa sÏ ®−a l¹i cho nh©n d©n ta mét ®êi sèng ngµy

cµng vui t−¬i. Nh−ng ®ã lµ mét nhiÖm vô rÊt nÆng nÒ. §Ó lµm trßn

nhiÖm vô vÎ vang Êy, mçi çn bé, ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn thanh

niªn lao ®éng cÇn ph¶i:

- TuyÖt ®èi phôc tïng lîi Ých cña §¶ng vµ cña nh©n d©n;

- Gét röa cho s¹ch hÕt chñ nghÜa ç nh©n, båi d−ìng t− t−ëng

x· héi chñ nghÜa;

- ThÊm nhuÇn s©u s¾c ®¹o ®øc çch m¹ng lµ cÇn, kiÖm, liªm,

chÝnh, chÝ c«ng v« t−;

- T¸c phong ph¶i thËt d©n chñ, ph¶i tin t−ëng s©u s¾c vµ chÊp

hµnh nghiªm chØnh ®−êng lèi vµ chÝnh s¸ch cña §¶ng;

- QuyÕt t©m v−ît mäi khã kh¨n lµm trßn nhiÖm vô.

Gi−¬ng cao ngän cê chñ nghÜa M¸c - Lªnin, ®oµn kÕt chÆt chÏ

víi çc n−íc anh em trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa, th× c«ng

cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi,

®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.

Ngµy 1 th¸ng 5 huy hoµng, Nh©n d©n lao ®éng kÕt ®oµn mu«n n¨m.

TrÇn Lùc


ngµy 1-5-1959.

198

NãI CHUYÖN VíI §OµN §¹I BIÓU ÇC D¢N TéC ÝT NG¦êI VÒ Dù LÔ Kû NIÖM

NGµY 1 TH¸NG 5 ë THñ §¤

Ngµy nay, ®ång bµo kh«ng cßn bÞ bän ®Õ quèc ¸p bøc khæ së

nh− tr−íc, ph¶i lµm cho ®êi sèng ngµy cµng no Êm h¬n. Muèn thÕ,

®ång bµo ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt. Muèn cã nhiÒu lóa, ng«, khoai, s¾n, b«ng, v.v., th× ph¶i ®oµn kÕt, th−¬ng yªu nhau, tæ chøc nhau

l¹i. VÝ dô: Nh− muèn nhÊc mét hßn ®¸ nÆng, mét ng−êi, hai ng−êi

kh«ng thÓ lµm ®−îc, nh−ng 20, 30 ng−êi xóm xÝt nhau l¹i th× nhÊt

®Þnh sÏ nhÊc ®−îc hßn ®¸. Còng nh− cã b¶y gia ®×nh th× mçi gia ®×nh ph¶i nÊu mét nåi c¬m. Nh− vËy b¶y gia ®×nh ®Òu ph¶i bËn

vµo viÖc nÊu c¬m. NÕu biÕt tæ chøc th× chØ cÇn mét ng−êi ë nhµ ®Ó

nÊu cho gia ®×nh m×nh vµ c¶ s¸u gia ®×nh kh¸c. Nh÷ng ng−êi trong

s¸u gia ®×nh ®ã cã thÓ ®i lµm ruéng ®−îc c¶. Nãi tãm l¹i, ph¶i tæ

chøc nhau b»ng tæ ®æi c«ng nh−ng ph¶i tæ chøc thËt tèt, ph¶i hoµ

thuËn, ®oµn kÕt víi nhau, ph¶i gióp ®ì nhau tËn t×nh, ph¶i nghÜ

®Õn lîi Ých chung mµ ®õng nghÜ ®Õn lîi Ých riªng. VÝ dô: Trong tæ

cã mét con tr©u, khi cµy ruéng m×nh th× m×nh lµm thËt tèt, "cµy

sèng cµy chÕt", cßn khi cµy ruéng cña ng−êi kh¸c th× lµm s¬ sµi,

kh«ng ®−îc kü. Cã b¶y gia ®×nh, s¸u ®· tæ chøc nhau l¹i thµnh tæ ®æi c«ng

råi, cßn mét gia ®×nh ch−a vµo th× còng kh«ng ®−îc Ðp buéc hä,

khinh rÎ, mØa mai hä, ph¶i ®Ó hä tù nguyÖn, khi nµo hä thÊy lîi

hä sÏ vµo.

nãi chuyÖn víi ®oµn ®¹i biÓu çc d©n téc...

199

§· cã tæ ®æi c«ng råi th× ph¶i lµm thËt tèt ®Ó tiÕn dÇn lªn hîp

t¸c x·; hîp t¸c x· tr−íc cßn nhá bÐ, sau ph¶i hîp l¹i ®Ó thµnh hîp

t¸c x· to h¬n, ®Ó ®êi sèng ngµy cµng Êm no h¬n.

§¶ng vµ ChÝnh phñ lóc nµo còng chó ý ®Õn ®ång bµo vïng cao

vµ cµng ngµy cµng hÕt søc chó ý gióp ®ì ®ång bµo nhiÒu h¬n n÷a.

Nãi ngµy 2-5-1959.


ngµy 4-5-1959.

200

CÇn ph¶i tiÕp tôc cè g¾ng chèng h¹n

Tõ ®Çu mïa ®Õn nay, ®ång bµo n«ng d©n vµ çn bé çc n¬i ®·

cè g¾ng chèng h¹n, vµ ®· cã kÕt qu¶ kh¸. Trong c«ng viÖc chèng

h¹n, nhiÒu tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·, thanh niªn vµ bé ®éi ®· gãp

mét phÇn kh¸ to. Nhê vËy mµ lóa chiªm tèt.

Nh−ng vµi tuÇn nay, trêi l¹i n¾ng g¾t. NhiÒu n¬i n−íc l¹i c¹n,

nh− Thanh Ho¸, NghÖ An, v.v., hoÆc ruéng l¹i kh«, do ®ã, lóa ®·

trç ®ßng nh−ng kh«ng ®ñ n−íc cho lóa uèng.

Chóng ta ®· ra søc chèng h¹n suèt mÊy th¸ng trêi, nay chØ ®é

Ýt l©u n÷a th× sÏ ®−îc gÆt. NghÜa lµ chóng ta ®· ®i ®−îc ®o¹n ®−êng dµi, chØ vµi b−íc n÷a th× ®Õn môc ®Ých. NÕu chóng ta chñ

quan, ng¹i khã, kh«ng ra søc tiÕp tôc chèng h¹n, th× lóa sÏ thiÕu

n−íc, vô chiªm sÏ kh«ng thËt tèt nh− ý muèn. ThÕ lµ kh¸c nµo ®i

gÇn ®Õn n¬i mµ chïn b−íc l¹i.

Tr¸i l¹i, cè g¾ng tiÕp tôc chèng h¹n trong mÊy ngµy n÷a, th× chóng

ta sÏ ®¹t môc ®Ých: Lóa sÏ ®ñ n−íc, vô chiªm sÏ ch¾c ®−îc mïa.

Chèng h¹n th¾ng sÏ ®−îc mïa, Khã nhäc mÊy b÷a, Êm no c¶ nhµ.

VËy ®ång bµo n«ng d©n vµ çn bé çc n¬i cÇn ph¶i cè g¾ng tiÕp

tôc chèng h¹n, ®Ó n¾m ch¾c vô chiªm th¾ng lîi. Muèn cho ®êi sèng vui t−¬i,

Lóa ®ñ n−íc uèng th× ng−êi thõa ¨n. T.L.

B¸o Nh©n d©n, sè 1874, ngµy 3-5-1959.

201

§IÖN MõNG KHO¸ HäP §ÆC BIÖT CñA HéI §åNG Hßa B×NH THÕ GiíI

ë xTèCKH¤M29

Göi Kho¸ häp ®Æc biÖt cña Héi ®ång hoµ b×nh thÕ giíi ë Xtèckh«m,

Nh©n dÞp Héi ®ång hoµ b×nh thÕ giíi häp Kho¸ ®Æc biÖt kû

niÖm 10 n¨m phong trµo hoµ b×nh thÕ giíi, t«i tr©n träng göi ®Õn

çc ®¹i biÓu lêi chµo mõng nhiÖt liÖt.

T«i thµnh t©m chóc Khãa häp Xtèckh«m thµnh c«ng tèt ®Ñp, phong trµo hoµ b×nh thÕ giíi ngµy cµng ph¸t triÓn vµ giµnh ®−îc

nhiÒu th¾ng lîi vÎ vang trong sù nghiÖp ®Êu tranh cho chÝnh s¸ch

chung sèng hoµ b×nh vµ hîp t¸c quèc tÕ.



Hå CHÝ MINH


ngµy 7-5-1959.

202

TH¦ GöI §åNG BµO, Bé §éI, ÇN Bé CH¢U §IÖN BI£N1)

Nh©n dÞp vui mõng kû niÖm ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ vµ

ngµy thµnh lËp Khu tù trÞ, t«i thay mÆt §¶ng vµ ChÝnh phñ göi lêi

th©n ¸i chµo mõng ®ång bµo çc d©n téc, toµn thÓ bé ®éi vµ çn bé

ch©u §iÖn Biªn.

Tõ ngµy gi¶i phãng, nhÊt lµ trong hai n¨m gÇn ®©y, ®ång bµo, bé

®éi vµ çn bé ®· ra søc x©y dùng ch©u ta thµnh mét ®Þa ph−¬ng ngµy

cµng no ®ñ vui t−¬i. T«i cã lêi nhiÖt liÖt khen ngîi nh÷ng thµnh tÝch

®ã. HiÖn nay, c¶ miÒn B¾c ta ®ang ra søc thi ®ua gÆt tèt vô chiªm vµ lµm vô mïa th¾ng lîi, x©y dùng nhµ m¸y, n«ng tr−êng, tiÕn dÇn lªn

chñ nghÜa x· héi, gãp phÇn ®Êu tranh ®Ó thèng nhÊt n−íc nhµ.

T«i mong r»ng toµn thÓ ®ång bµo çc d©n téc, toµn thÓ bé ®éi

vµ çn bé trong ch©u ta cµng ®oµn kÕt chÆt chÏ h¬n n÷a, h¨ng h¸i

thi ®ua h¬n n÷a ®i vµo con ®−êng ®æi c«ng hîp t¸c, t¨ng gia s¶n

xuÊt, ph¸t triÓn v¨n ho¸, ch¨m lo vÖ sinh phßng bÖnh, lµm cho

ch©u ta trë nªn mét ®Þa ph−¬ng g−¬ng mÉu cho Khu tù trÞ Th¸i -

MÌo, gãp phÇn lµm miÒn B¾c n−íc ta giµu m¹nh.

Chóc tÊt c¶ ®oµn kÕt, khoÎ m¹nh, tiÕn bé, thu ®−îc th¾ng lîi

trong mäi c«ng t¸c. Hå CHÝ MINH


ngµy 7-5-1959.

_______________

1) Ch©u §iÖn Biªn: Nay thuéc tØnh §iÖn Biªn (BT).

203

BµI NãI T¹I CUéC MÝT TINH ë THUËN CH¢U (S¥N LA)

Cïng ®ång bµo, bé ®éi vµ çn bé Khu tù trÞ Th¸i - MÌo,

H«m nay, nh©n dÞp kû niÖm ngµy thµnh lËp Khu tù trÞ vµ kû

niÖm ngµy ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ, t«i vµ çc ®ång chÝ Vâ Nguyªn Gi¸p, Tè H÷u, Ph¹m Ngäc Th¹ch thay mÆt §¶ng vµ

ChÝnh phñ lªn th¨m ®ång bµo, bé ®éi vµ çn bé. T«i cã lêi th©n ¸i

chµo mõng ®ång bµo çc d©n téc, toµn thÓ bé ®éi vµ çn bé, c«ng an

vµ d©n qu©n, çc anh hïng vµ chiÕn sÜ thi ®ua, hái th¨m çc gia

®×nh cã c«ng víi çch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn, çc cô phô l·o, çc

ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång.

Trong mÊy n¨m kh¸ng chiÕn, ®ång bµo vµ bé ®éi ®· ®oµn kÕt

chÆt chÏ víi nhau, kh¸ng chiÕn anh dòng, b¶o vÖ b¶n m−êng, ®¹i

th¾ng giÆc Ph¸p ë §iÖn Biªn Phñ, gi¶i phãng ®Êt T©y B¾c, gãp

phÇn giµnh l¹i tù do ®éc lËp cña Tæ quèc chóng ta. Tõ khi hoµ b×nh lËp l¹i, ®ång bµo çc d©n téc, bé ®éi vµ çn bé l¹i cµng ®oµn kÕt

chÆt chÏ, ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm, c¶i thiÖn

®êi sèng, gi÷ g×n trËt tù an ninh. §¶ng vµ ChÝnh phñ rÊt vui lßng

tr−íc nh÷ng thµnh tÝch ®ã. T«i thay mÆt §¶ng vµ ChÝnh phñ khen

ngîi tinh thÇn ®oµn kÕt kh¸ng chiÕn còng nh− tinh thÇn ®oµn kÕt

s¶n xuÊt cña tÊt c¶ ®ång bµo, bé ®éi vµ çn bé. HiÖn nay, c¶ miÒn

B¾c n−íc ta ®ang ra søc x©y dùng chñ nghÜa x· héi, hîp t¸c ho¸

n«ng nghiÖp, më mang thªm c«ng nghiÖp, ph¸t triÓn v¨n ho¸, cñng

cè quèc phßng, lµm cho miÒn B¾c chóng ta trë nªn nÒn t¶ng v÷ng


204

m¹nh cho c«ng cuéc ®Êu tranh giµnh thèng nhÊt n−íc nhµ. §ång

bµo, bé ®éi vµ çn bé toµn Khu ta cÇn ra søc thi ®ua s¶n xuÊt vµ

tiÕt kiÖm ®−a Khu tù trÞ tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi, lµm cho ®êi

sèng ngµy cµng no Êm vµ vui t−¬i h¬n n÷a. §Ó ®¹t môc ®Ých Êy,

®ång bµo toµn Khu cÇn ph¶i nhí vµ lµm nh÷ng viÖc sau ®©y:

Thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm, gÆt cho tèt vô

chiªm, chuÈn bÞ tèt vô mïa. §ång thêi ph¶i ra søc b¶o vÖ rõng cho

tèt. Cñng cè thËt tèt çc tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· theo ®óng

nguyªn t¾c tù nguyÖn, tù gi¸c. Ra søc c¶i tiÕn kü thuËt, lµm

m−¬ng phai cho tèt, lµm ph©n bãn cho nhiÒu, cµy bõa cho kü, ®Ò phßng s©u bä, thó rõng. Ph¸t triÓn b×nh d©n häc vô kh¾p n¬i, lµm

thªm nhµ tr−êng cho con em cã chç häc. Ch¨m lo vÖ sinh, phßng

bÖnh, lµm cho b¶n m−êng s¹ch sÏ, ®ång bµo m¹nh khoÎ, söa sang

vµ gi÷ g×n ®−êng s¸ ®Ó ®i l¹i cho dÔ dµng, cñng cè çc tæ chøc d©n

qu©n vµ tù vÖ, lµm tèt c«ng t¸c nghÜa vô qu©n sù. Trong mäi c«ng

viÖc, ph¶i ra søc gióp ®ì ®ång bµo ë rÎo cao.

Lµm tèt nh÷ng viÖc ®ã, th× kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n

ho¸ n¨m nay nhÊt ®Þnh sÏ hoµn thµnh, ®êi sèng cña ®ång bµo çc

d©n téc ë khu ta nhÊt ®Þnh cµng no Êm, vui t−¬i h¬n. Bé ®éi ph¶i

lµm cho ®−îc nh÷ng viÖc sau ®©y: N©ng cao tinh thÇn c¶nh gi¸c, gi÷ g×n trËt tù an ninh, b¶o vÖ biªn giíi Tæ quèc. TiÕn hµnh tèt

c«ng t¸c chØnh huÊn chÝnh trÞ vµ huÊn luyÖn qu©n sù. Thi ®ua

t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm, chó ý c¶i thiÖn ®êi sèng, ra

søc x©y dùng n«ng tr−êng g−¬ng mÉu, dÇn dÇn ph¸t triÓn c«ng

nghiÖp ®Þa ph−¬ng. Ra søc gióp ®ì vµ tuyªn truyÒn vËn ®éng nh©n

d©n lµm tèt tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·, lµm tèt c«ng t¸c d©n qu©n vµ

nghÜa vô qu©n sù.

Bé ®éi ta cã nhiÒu thµnh tÝch thi ®ua tiÕn nhanh v−ît møc kÕ

ho¹ch. Nh−ng kh«ng nªn tù m·n víi nh÷ng thµnh tÝch ®ã mµ cßn

ph¶i n©ng cao quyÕt t©m kh¾c phôc khã kh¨n, hoµn thµnh nhiÖm vô, cßn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó lËp nh÷ng thµnh tÝch to lín h¬n

n÷a vÒ c«ng t¸c häc tËp vµ lao ®éng s¶n xuÊt.

Bµi nãi t¹i cuéc mÝt tinh ë thuËn ch©u (s¬n la)

205

Çn bé, ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn thanh niªn ph¶i lµm nh÷ng

viÖc sau ®©y:

Cñng cè lËp tr−êng çch m¹ng, n©ng cao tr×nh ®é gi¸c ngé x·

héi chñ nghÜa, lu«n lu«n nªu cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm triÖt ®Ó

phôc vô nh©n d©n, phôc vô çch m¹ng; çc çn bé ®Þa ph−¬ng

thuéc çc d©n téc ph¶i ra søc c«ng t¸c, häc tËp v¨n ho¸, chÝnh trÞ

vµ nghiÖp vô, ®oµn kÕt chÆt chÏ víi anh em çn bé ë n¬i kh¸c ®Õn.

Çc çn bé ë n¬i kh¸c ®Õn th× ph¶i yªn t©m vµ tÝch cùc c«ng t¸c,

hÕt lßng gióp ®ì vµ ®oµn kÕt víi anh em çn bé ®Þa ph−¬ng. Çn

bé, ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn thanh niªn ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ, lµm

g−¬ng mÉu cho ®ång bµo. Trong mäi viÖc, hoµn thµnh tèt nh÷ng

nhiÖm vô §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· giao cho, ®Ó lµm cho Khu tù trÞ

ngµy cµng phån thÞnh. Çc ch¸u thiÕu nhi ph¶i häc tËp tèt, lao

®éng tèt, gi÷ kû luËt tèt, gi÷ vÖ sinh tèt.

HiÖn nay, trªn thÕ giíi phe ta rÊt m¹nh, çc n−íc x· héi chñ

nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X« rÊt m¹nh, phong trµo d©n téc gi¶i

phãng ë ch©u ¸, ch©u Phi vµ ch©u Mü Latinh rÊt m¹nh, phong trµo

gi÷ g×n hoµ b×nh thÕ giíi rÊt m¹nh. N−íc ta th× miÒn B¾c ta tiÕn bé

rÊt m¹nh, ë miÒn Nam mÆc dï bän Mü - DiÖm ra søc khñng bè ®µn

¸p, nh−ng phong trµo ®Êu tranh cña ®ång bµo ta rÊt m¹nh.

T«i mong r»ng ®ång bµo, bé ®éi vµ çn bé Khu tù trÞ ®· ®oµn

kÕt cµng ®oµn kÕt h¬n n÷a, ®· thi ®ua cµng ra søc thi ®ua h¬n

n÷a, ®Ó hoµn thµnh kÕ ho¹ch Nhµ n−íc, ®Ó lµm cho Khu tù trÞ

ngµy cµng giµu cã, ®Ó gãp phÇn cñng cè miÒn B¾c vµ ®Êu tranh

giµnh thèng nhÊt n−íc nhµ. §ång bµo Khu tù trÞ ®· tõng cïng bé

®éi ta ®¸nh th¾ng trËn §iÖn Biªn Phñ, ®uæi hÕt giÆc T©y, gi¶i

phãng ®Êt n−íc. Ngµy nay ®ång bµo, bé ®éi vµ çn bé l¹i cµng ph¶i

cïng nhau ®oµn kÕt phÊn ®Êu ®Ó giµnh lÊy mét th¾ng lîi to h¬n

n÷a lµ tiªu diÖt cho hÕt giÆc ®ãi, giÆc dèt, lµm cho mäi ng−êi ®Òu

®−îc no Êm, ®Òu biÕt ch÷, lµm cho mäi ng−êi ®Òu ®−îc h−ëng h¹nh

phóc, yªn vui.


206

H«m nay, chóng t«i rÊt vui mõng gÆp mÆt ®«ng ®ñ ®¹i biÓu

qu©n, d©n, chÝnh, §¶ng vµ çc ®¹i biÓu çc d©n téc Th¸i, MÌo,

M−êng, M¸n, Thæ, U Ni, X¸, L« L«, Phï L¸, Chi La, Puéc, Lµo, Lù,

Dao, Len Ten, Cß Sung, X¹ Phang, Nh¾ng, M·ng ¦, Cïi Chu, Hoa,

Kinh, v.v.. Mét lÇn n÷a, chóng t«i chóc tÊt c¶:

Ng−êi ng−êi m¹nh khoÎ, §oµn kÕt chÆt chÏ, H¨ng h¸i thi ®ua, Thµnh c«ng vui vÎ.

Nãi ngµy 7-5-1959.


ngµy 9-5-1959.

207

NãI CHUYÖN VíI NH¢N D¢N, Bé §éI, ÇN Bé T¹I Y£N CH¢U (S¥N LA)

B¸c vµ ®ång chÝ Bé tr−ëng lªn th¨m bé ®éi, çn bé, th¨m ®ång

bµo ®· cã c«ng, cã thµnh tÝch trong kh¸ng chiÕn, th¨m çc ch¸u

thanh niªn vµ nhi ®ång.

§¶ng, ChÝnh phñ vµ B¸c rÊt vui lßng khen ngîi ®ång bµo ch©u

nhµ trong kh¸ng chiÕn ®· tæ chøc du kÝch ®¸nh T©y rÊt tèt, ®·

gióp ®ì bé ®éi, çn bé ®¸nh T©y. ThÕ lµ tèt.

§Æc biÖt ®ång bµo vïng cao sinh ho¹t gian khæ, trong kh¸ng

chiÕn rÊt anh dòng; §¶ng vµ ChÝnh phñ tá lêi khen.

Tõ ngµy hoµ b×nh lËp l¹i, ®ång bµo, çn bé, bé ®éi ®oµn kÕt rÊt

tèt, gióp ®ì nhau t¨ng gia s¶n xuÊt, häc b×nh d©n. Nh− thÕ lµ tèt.

B©y giê B¸c cã mÊy lêi dÆn dß ®ång bµo nh− sau:

Khi tr−íc ®ång bµo bÞ T©y ¸p bøc, b©y giê kh«ng cßn T©y n÷a.

Khi tr−íc nh©n d©n kh«ng cã ruéng, b©y giê nhê cã §¶ng vµ ChÝnh

phñ, nh©n d©n tù ®Êu tranh cã ruéng. Nh− thÕ lµ ®êi sèng cña

®ång bµo ®· cã phÇn sung s−íng.

Nh−ng muèn sung s−íng h¬n ph¶i lµm thÕ nµo? Ph¶i s¶n xuÊt

cho tèt. VÝ dô: Khi tr−íc cÊy 1 mÉu ®−îc 100 g¸nh, b©y giê ®ång

bµo ph¶i cè ®−îc 150, 200 g¸nh. Muèn nh− thÕ ph¶i lµm thÕ nµo?

Ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt. Ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt lµ ®óng. Nh−ng cã

viÖc ph¶i lµm tr−íc hÕt lµ ph¶i tæ chøc tæ ®æi c«ng thËt tèt råi tiÕn

lªn hîp t¸c x· thËt tèt.


208

Mçi mét ng−êi ph¶i coi tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· nh− nhµ m×nh,

ph¶i lµm lîi cho tæ ®æi c«ng tr−íc, lîi cho m×nh sau, nh− thÕ míi lµ

tèt. VÝ dô: Çi nhµ hîp t¸c x· dét, nhµ cña m×nh còng dét th× ph¶i

lµm nhµ cho hîp t¸c x· tr−íc. Çn bé ®æi c«ng, hîp t¸c x· ph¶i

c«ng b»ng, d©n chñ vµ g−¬ng mÉu. VÝ dô: Lµm th× çn bé xung

phong lµm viÖc khã, khi thu ho¹ch chia hoa lîi th× ®Ó cho x· viªn

lÊy tr−íc, çn bé lÊy sau, kh«ng nªn lÊy tr−íc, thÕ míi tèt.

B¸c ®−îc biÕt ë ®©y nhiÒu chç ruéng thiÕu n−íc. NÕu cã ®ñ

n−íc lµm ®−îc 2 mïa, thiÕu n−íc chØ lµm ®−îc mét mïa th«i.

Lµm thÕ nµo cho cã n−íc? Mçi n¨m m−a xuèng rÊt nhiÒu n−íc. Khi m−a xuèng n−íc nhiÒu bÞ ngËp, khi n¾ng lªn th× l¹i bÞ c¹n.

Muèn lµm cho ®−îc 2 mïa ph¶i gi÷ n−íc. Muèn gi÷ n−íc ph¶i lµm

thuû lîi. §ång bµo cã nghe thÊy ®ång bµo §iÖn Biªn lµm thuû lîi

kh«ng? §ång bµo §iÖn Biªn lµm thuû lîi rÊt tèt, mµ ®ång bµo tù

lµm lÊy. §ång bµo §iÖn Biªn lµm ®−îc th× ®ång bµo Yªn Ch©u

còng lµm ®−îc, muèn lµm ®−îc nh− §iÖn Biªn ph¶i cã tæ ®æi c«ng,

ph¶i cã hîp t¸c x·. VÝ dô: §µo mét çi m−¬ng dµi 1 c©y sè, mét gia

®×nh kh«ng lµm ®−îc. Hai nhµ còng kh«ng ®µo ®−îc. Hai m−¬i

nhµ, bèn m−¬i nhµ tæ chøc nhau l¹i míi lµm ®−îc. Cã ®óng thÕ

kh«ng? V× vËy ®ång bµo ph¶i tæ chøc nhau l¹i lµm tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x·. §ång bµo ph¶i tæ chøc tæ ®æi c«ng cho tèt, hîp t¸c x· cho

tèt, lµm m−¬ng phai tèt ®Ó cã nhiÒu n−íc lµm ®−îc 2 mïa.

Chóng ta cã m−¬ng phai, cã n−íc råi, lóa cã tèt kh«ng? Ng−êi

ta chØ uèng n−íc th«i mµ kh«ng ¨n c¬m cã sèng ®−îc kh«ng?

Lóa chØ cã n−íc, kh«ng cã ¨n còng kh«ng tèt. Ng«, lóa, khoai,

s¾n, mÝa nã ¨n g×? Nã ¨n ph©n. Lóa ¨n ph©n nhiÒu lóa cµng tèt. VÝ

dô: ë ®©y b©y giê, 1 mÉu chØ ®−îc 100 g¸nh v× Ýt ph©n, ë d−íi xu«i

cã tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· nhiÒu n¬i ®· thu ho¹ch h¬n thÕ nhiÒu v×

cã nhiÒu ph©n.

CÇn ph¶i cã nhiÒu ph©n. Muèn lµm ph©n nhiÒu, nh−ng tõng nhµ, mçi nhµ lµm mét ®èng cã tèt kh«ng? Kh«ng. VÝ dô: Mçi nhµ

lµm mét ®èng ph©n hao tèn nhiÒu, hîp t¸c x· lµm lªn mét ®èng

nãi chuyÖn víi nh©n d©n, bé ®éi, çn bé...

209

ph©n ë gÇn ruéng kh«ng hao tèn. V× vËy, muèn lµm m−¬ng phai

tèt, ph©n nhiÒu, ph¶i tæ chøc tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· cho tèt.

§ång bµo ë ®©y cµy cuèc quen lµm lèi cò tõ nh÷ng ®êi tr−íc.

Lµm nh− thÕ rÊt tèn c«ng mµ kh«ng tèt. B¸c ®· ®i qua thÊy phô

n÷ lÊy c©y tre chäc ®Êt ®Ó giång lóa n−¬ng. Nh− thÕ rÊt tèn c«ng

mµ kh«ng tèt. Muèn cho lóa, ng«, khoai, s¾n tèt, ph¶i cµy s©u bõa

kü. ë ®©y B¸c thÊy çi cµy, çi cuèc bÐ tÑo thÕ nµy kh«ng thÓ cµy

s©u ®−îc. ë çc n−íc anh em nh− Liªn X« cµy b»ng m¸y hÕt.

B©y giê ta ch−a cã m¸y, nh−ng sau nµy ta sÏ cã. Cã khi ®é 5

n¨m, 10 n¨m n÷a míi cã. Trong thêi gian ®ã cÇn ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt, kh«ng thÓ cø lµm theo lèi cò ®Ó ngåi chê 5 n¨m, 10 n¨m

®−îc. Muèn c¶i tiÕn ph¶i tæ chøc tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x·, tõng nhµ

riªng kh«ng lµm ®−îc.

§ång bµo ®· biÕt tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· lµ tèt. VËy ph¶i cã

quyÕt t©m lµm tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x·. Tæ chøc tæ ®æi c«ng, hîp t¸c

x· lµ ph¶i tù nguyÖn, nghÜa lµ tuyªn truyÒn gi¶i thÝch ai muèn vµo

th× vµo, kh«ng ph¶i n¾m cæ kÐo ng−êi ta vµo. VÝ dô: MÊy gia ®×nh

nµy vµo hîp t¸c x·, tæ ®æi c«ng, thu ho¹ch 200 g¸nh, mÊy nhµ kia

lµm riªng lÎ thu ho¹ch 100 g¸nh th«i. Nh− thÕ nh÷ng nhµ lµm

riªng lÎ sÏ muèn xin vµo. Nh− thÕ ®Ó ng−êi ta tù xin vµo. Ng−êi ta thÊy tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· lµm tèt, ng−êi ta sÏ tù xin vµo, kh«ng

ph¶i n¾m cæ ng−êi ta kÐo vµo.

Mét ®iÒu n÷a, B¸c ®i qua nhiÒu n¬i thÊy rõng bÞ ph¸ rÊt

nhiÒu. Nh÷ng c©y gç to, cao chÆt ®Ó ®èt hay ®Ó cho nã môc n¸t,

kh«ng kh¸c g× ®ång bµo tù m×nh ®em tiÒn b¹c cña m×nh bá xuèng

s«ng. Cã ®óng kh«ng? Sau nµy ®−êng s¸ tèt, bÕn s«ng lµm tèt,

®−a gç Êy vÒ xu«i b¸n, hay b¸n ra n−íc ngoµi, ®ã lµ cña cña ®ång

bµo ®Êy. Chõng 150 c©y gç hay 200 c©y gç chóng ta ®−a ra n−íc

ngoµi b¸n, ®æi ®−îc m¸y cµy, cµy ®−îc c¶ vïng nµy. §ång bµo cã

nªn gi÷ g×n rõng, gi÷ g×n gç kh«ng? Cã nªn ®èt bõa ®i kh«ng? Ph¶i gi÷ g×n rõng cho tèt. 5 n¨m, 10 n¨m n÷a, rõng lµ vµng lµ

b¹c, lµ m¸y mãc c¶.


210

§ång bµo ch©u nhµ kh¸ng chiÕn anh dòng. B©y giê hoµ b×nh

råi, còng ph¶i anh dòng. Anh dòng lµ anh dòng mäi mÆt. Trong

kh¸ng chiÕn anh dòng giÕt T©y, ®uæi giÆc; b©y giê anh dòng s¶n

xuÊt, xo¸ n¹n mï ch÷. VÒ b×nh d©n häc vô ë miÒn B¾c, nhiÒu x·,

nhiÒu thÞ trÊn ®· xo¸ xong n¹n mï ch÷. Nh−ng ch©u nhµ ch−a xo¸

xong n¹n mï ch÷. Nh− thÕ lµ cßn kÐm, ®óng thÕ kh«ng? B©y giê

ph¶i cè g¾ng. HÕt n¨m nay n÷a, n¨m sau ph¶i xo¸ cho xong n¹n

mï ch÷. §èi víi c«ng viÖc nµy, thanh niªn vµ nhi ®ång ph¶i gãp

nhiÒu vµo ®Êy. §èi víi nh÷ng x·, nh÷ng ch©u ®· xo¸ xong n¹n mï

ch÷, ChÝnh phñ cã th−ëng hu©n ch−¬ng, ®ång bµo ë ®©y cã muèn ®−îc th−ëng hu©n ch−¬ng kh«ng?

Mét ®iÒu n÷a, ë ®©y ®ång bµo nhiÒu ng−êi cßn sèt rÐt, çc ch¸u

bÐ th−êng th−êng ®au m¾t hét, bông to. V× sao? V× kh«ng biÕt gi÷

vÖ sinh. §ång bµo cã muèn cã søc khoÎ ®Ó s¶n xuÊt kh«ng? Cã

muèn con ch¸u m×nh kh«ng ®au m¾t hét, kh«ng bông to thÕ nµy

kh«ng? Muèn thÕ ph¶i gi÷ g×n vÖ sinh, ¨n uèng s¹ch sÏ, nhµ cöa

s¹ch sÏ, v−ên còng s¹ch sÏ. C«ng viÖc Êy, çn bé ch©u ph¶i ®«n ®èc

®ång bµo mµ ®ång bµo ph¶i tÝch cùc lµm.

T©y, Mü, DiÖm vµ bän ph¶n ®éng kh¸c chóng cã muèn ®ång

bµo ®oµn kÕt kh«ng? Chóng cã muèn ®ång bµo sung s−íng kh«ng? Kh«ng, chóng kh«ng muèn nh− thÕ. Chóng sÏ lµm thÕ nµo? Chóng

tuyªn truyÒn nh¶m nhÝ. V× vËy ®ång bµo ph¶i c¶nh gi¸c, chí nghe

tuyªn truyÒn bËy b¹, thÊy kÎ nµo nãi bËy b¹ ph¶i gióp c«ng an, Uû

ban hµnh chÝnh x·, ch©u gi¸o dôc, nÕu cè t×nh vµ ngoan cè th×

trõng trÞ.

Mét ®iÓm n÷a, ®Ó gi÷ g×n an ninh trËt tù trong b¶n m−êng,

ph¶i cã d©n qu©n; ®Ó gi÷ g×n Tæ quèc m×nh kh«ng cho T©y, Mü vµo

®−îc, ph¶i cã bé ®éi. Bé ®éi lµ ai? Bé ®éi lµ con, em, ch¸u cña ®ång

bµo, bé ®éi kh«ng ph¶i trªn trêi r¬i xuèng. V× vËy ®ång bµo nªn

gióp ®ì çn bé lµm nghÜa vô qu©n sù cho tèt. Mét ®iÓm n÷a, ®ång bµo muèn no Êm h¬n ph¶i cè g¾ng s¶n

xuÊt. Nh−ng chØ s¶n xuÊt ®· ®ñ ch−a? Ch−a ®ñ. VÝ dô: Nhµ B¸c ë


211

®©y lµm ®−îc 200 g¸nh, nh−ng l¹i xa phÝ, uèng r−îu mét phÇn,

lµm c−íi mét phÇn, lµm ma mét phÇn, cßn mét Ýt ®Ó ¨n TÕt n÷a.

Nh− thÕ lµ hÕt s¹ch th× cã nªn kh«ng?

V× vËy, ®· t¨ng gia s¶n xuÊt ph¶i thùc hµnh tiÕt kiÖm. VÝ dô

lµm ®−îc 200 g¸nh th× ¨n mÆc mét phÇn, r−îu bít ®i, c−íi còng

gi¶m, ma chay còng gi¶m bít ®i (çi nµy çc cô giµ h¬i khã lµm),

cßn thõa ®em b¸n mua thªm tr©u bß, n«ng cô ®Ó n¨m sau s¶n xuÊt

®−îc nhiÒu h¬n n÷a.

Håi cßn T©y, cßn vua quan, ®ång bµo Kinh ¨n hiÕp ®ång bµo

Th¸i, ®ång bµo Th¸i ¨n hiÕp ®ång bµo Puéc, ®ång bµo X¸, cã ph¶i thÕ kh«ng? Håi tr−íc nh− thÕ lµ v× sao? V× T©y vµ vua quan muèn

chia rÏ ®ång bµo, muèn lµm cho ®ång bµo yÕu ®i.

B©y giê chóng ta, tÊt c¶ çc d©n téc Kinh, Th¸i, M−êng, MÌo,

M¸n, X¸, Puéc, v.v., ®Òu lµ anh em ruét thÞt mét nhµ chø kh«ng

ph¶i Kinh ¨n hiÕp Th¸i, Th¸i ¨n hiÕp X¸, Puéc nh− tr−íc n÷a.

Còng vÝ nh− mét bã que, ®©y lµ ®ång bµo Kinh, Th¸i, MÌo, X¸,

Puéc, M¸n, M−êng. Tõng çi mét cã thÓ bÎ g·y. B©y giê ®oµn kÕt

l¹i thÕ nµy cã ai bÎ g·y ®−îc kh«ng? Ch¼ng nh÷ng kh«ng ai bÎ g·y

®−îc, mµ ai bÎ chóng ta ®¸nh vµo çi ®Çu nã. §ång bµo ph¶i ®oµn

kÕt chÆt chÏ nh− n¾m tay nµy. Çn bé, bé ®éi, nh©n d©n ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ nh− n¾m tay

thÕ nµy. NÕu mµ T©y, Mü muèn x©m ph¹m n−íc ta, ta sÏ ®¸nh vµo

®Çu nã.

B©y giê B¸c cã mÊy lêi dÆn dß çn bé:

Çn bé tõ trªn xuèng d−íi, tõ B¸c ®Õn çn bé x· ®Òu lµ ®µy tí

cña nh©n d©n, kh«ng ph¶i lµ vua, lµ quan nh− ngµy tr−íc mµ ®Ì

®Çu c−ìi cæ nh©n d©n. Tøc lµ çn bé ph¶i ch¨m lo ®êi sèng cña

nh©n d©n, ph¶i gióp nh©n d©n tæ chøc ®−îc tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x·,

d©n qu©n. Çn bé ph¶i ®Õn tËn n¬i gióp ®ì, bao giê çc tæ chøc ®ã

thËt v÷ng míi th«i. Çn bé ch©u nhµ cã hai bé phËn häp thµnh: Mét bé phËn lµ

çn bé ®Þa ph−¬ng, mét bé phËn lµ ë n¬i kh¸c ®Õn vµ ë xu«i lªn.


212

Çn bé ®Þa ph−¬ng th−êng th−êng cã t©m lý tù ti, cho m×nh lµ

v¨n ho¸ kÐm, chÝnh trÞ kÐm, kh«ng muèn lµm çn bé. Nh− thÕ lµ

kh«ng ®óng. NÕu nh− thÕ, kh«ng ai lµm viÖc cho ®ång bµo c¶, viÖc

lµm ®©y lµ do çn bé ®Þa ph−¬ng ph¶i lµm lÊy. V× vËy cho nªn cßn

kÐm th× ph¶i häc, ph¶i tÝch cùc häc çch lµm viÖc, tÝch cùc häc

chuyªn m«n cho biÕt. NÕu v× kÐm mµ kh«ng lµm th× kh«ng ®−îc.

NhiÒu çi m×nh ch−a biÕt, nh−ng cã quyÕt t©m häc th× ph¶i biÕt,

nhÊt ®Þnh biÕt. BiÕt lµ tiÕn bé.

Çn bé xu«i lªn kh«ng yªn t©m c«ng t¸c, muèn vÒ Hµ Néi, H¶i

Phßng, Nam §Þnh. Nh− thÕ lµ kh«ng ®óng. B¸c ®· nãi çn bé lµ ®µy tí cña nh©n d©n, chç nµo nh©n d©n cÇn ®Õn m×nh lµ m×nh ph¶i

®Õn, bÊt kú chç nµo còng lµ Tæ quèc, lµ ®Êt n−íc, còng lµ c−¬ng vÞ

c«ng t¸c cña çn bé. Ph¶i nhí r»ng §¶ng, ChÝnh phñ tin cËy vµo

çn bé, n¬i nµo khã cã çn bé. ViÖc g× khã cã çn bé. V× vËy çn bé

çc n¬i ®Õn ph¶i yªn t©m, tÝch cùc c«ng t¸c, ph¶i g−¬ng mÉu, ph¶i

®oµn kÕt chÆt chÏ, gióp ®ì çn bé ®Þa ph−¬ng ®−îc tèt. V× vËy çn

bé ®Þa ph−¬ng cïng çn bé n¬i kh¸c ®Õn ph¶i ®oµn kÕt yªu th−¬ng

nhau, lµm g−¬ng cho nh©n d©n ®Þa ph−¬ng.

Mét ®iÓm n÷a: Cho ®Õn b©y giê, çn bé ®· chó ý gióp ®ì ®ång

bµo rÎo cao, nh−ng nh− thÕ vÉn ch−a ®ñ. Tõ giê vÒ sau ph¶i chó ý h¬n, gióp ®ì nhiÒu h¬n.

B©y giê, B¸c dÆn dß bé ®éi vµ d©n qu©n:

Bé ®éi, d©n qu©n lµ nh÷ng ng−êi ®−îc §¶ng vµ ChÝnh phñ tin

cËy ®Ó gi÷ g×n trËt tù, b¶o vÖ Tæ quèc. Çc chó biÕt r»ng miÒn B¾c

®ang tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, ®ang x©y dùng nhµ m¸y lµm cho

nh©n d©n ®−îc sung s−íng. Mü - DiÖm kh«ng muèn cho nh©n d©n

m×nh sung s−íng, kh«ng muèn cho ta tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. V×

vËy chóng nã lu«n lu«n t×m çch ph¸ ho¹i chóng ta. §Ó ng¨n chÆn

chóng l¹i, ®¸nh tan ©m m−u cña chóng, bé ®éi, c«ng an, d©n qu©n

ph¶i c¶nh gi¸c; ®Ó lµm trßn nhiÖm vô §¶ng, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n giao cho, çc chó ph¶i hÕt søc häc tËp ngµy cµng tiÕn bé, ph¶i

tham gia lao ®éng s¶n xuÊt, ph¶i gi÷ g×n trËt tù an ninh cho tèt,


213

ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ víi nh©n d©n, tuú lùc l−îng cña m×nh mµ

gióp d©n.

Cßn çc ch¸u, çc ch¸u ph¶i lµm g×? Çn bé, bé ®éi cã viÖc cña

çn bé, bé ®éi. Çc ch¸u ph¶i häc tËp cho tèt, lao ®éng cho tèt, gi÷

g×n vÖ sinh cho tèt, gi÷ kû luËt cho tèt.

Ch©u nhµ cã trªn 13.000 ®ång bµo. H«m nay míi cã mét sè

®ång bµo ®−îc tíi ®©y héi häp ®«ng vui thÕ nµy th«i, çc c«, çc chó

nhí lêi B¸c nãi, vÒ nãi l¹i víi nh©n d©n, sau nµy Khu sÏ in thµnh

tµi liÖu phæ biÕn râ h¬n.

Sau cïng, B¸c vµ ®ång chÝ Bé tr−ëng göi lêi hái th¨m ®ång bµo X¸, Puéc, MÌo, Th¸i, M¸n, M−êng, Kinh, v.v., hái th¨m çn bé, bé

®éi vµ d©n qu©n ®Þa ph−¬ng.

Nãi ngµy 8-5-1959.


ngµy 13-5-1959.

214

tr¶ lêi pháng vÊn cña nhµ b¸o italia

Hái: Th−a Hå Chñ tÞch, Ngµi cho phÐp chóng t«i ®¨ng tÊt c¶

nh÷ng g× Ngµi ®· nãi cho chóng t«i chø?

Tr¶ lêi: Çc b¹n cø ®¨ng, cø ®¨ng ®i..., nh−ng chØ nh÷ng g×

mµ çc b¹n cho lµ cã Ých cho chñ nghÜa x· héi..., cßn th× h·y gi÷

l¹i cho m×nh.

Hái: Th−a Chñ tÞch, Ngµi lµ céng s¶n, cã ®óng kh«ng? Tr¶ lêi: §óng!

Hái: Ngµi ®· tiÕn hµnh cuéc kh¸ng chiÕn?

Tr¶ lêi: §óng!

Hái: Víi bao nhiªu thêi gian?

Tr¶ lêi: GÇn 14 n¨m.

Hái: Ngµi còng ®· tõng ë trong tï? Tr¶ lêi: §óng.

Hái: Nh÷ng nhµ tï nµo? Tr¶ lêi: RÊt nhiÒu nhµ tï, th−a ®ång chÝ.

Hái: RÊt l©u chø ¹?

Tr¶ lêi: Çc b¹n biÕt kh«ng, khi ng−êi ta ë trong tï, thêi gian

lu«n rÊt dµi.

Hái: Nh−ng thêi h¹n cho cuéc Tæng tuyÓn cö vµ thèng nhÊt ®Êt n−íc ®−îc Héi nghÞ Gi¬nev¬30 quy ®Þnh ®· qua tõ l©u, Ngµi vÉn

cho r»ng viÖc t¸i thèng nhÊt lµ cã thÓ thùc hiÖn ®−îc? Nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo sÏ gióp ®Ó thùc hiÖn viÖc ®ã?

Tr¶ lêi: §óng, viÖc t¸i thèng nhÊt lµ cã thÓ. Sím hay muén th×


215

®Êt n−íc chóng t«i còng sÏ thèng nhÊt, bÊt chÊp nh÷ng m−u toan

cña Mü vµ Ng« §×nh DiÖm. Çc b¹n hái t«i, nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo

sÏ gióp cho viÖc t¸i thèng nhÊt? Cã nh÷ng ®iÒu kiÖn trong n−íc, cã

nh÷ng ®iÒu kiÖn quèc tÕ. Trong sè nh÷ng ®iÒu kiÖn quèc tÕ th×

tr−íc tiªn lµ søc m¹nh ngµy cµng t¨ng cña phe x· héi chñ nghÜa,

ng−îc l¹i tÊt yÕu lµ sù suy yÕu ngµy cµng râ cña phe ®Õ quèc. Liªn

quan ®Õn çc ®iÒu kiÖn bªn trong, çc ®iÒu kiÖn d©n téc, chóng t«i

®ang cè g¾ng x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, t¹o nªn nh©n

tè v÷ng ch¾c cho cuéc ®Êu tranh cña ®ång bµo miÒn Nam v× thèng

nhÊt ®Êt n−íc. §ång bµo miÒn Nam cña chóng t«i ®ang ®−îc cæ vò lín lao bëi tinh thÇn ®ã. Hä ®· tr¶i qua nhiÒu cuéc næi dËy, nhiÒu

cuéc khëi nghÜa chèng ®Õ quèc, ®· tiÕn hµnh cuéc kh¸ng chiÕn chÝn

n¨m chèng Ph¸p. Vµ h«m nay, trong sù khñng bè cña ®Õ quèc Mü

vµ tay sai Ng« §×nh DiÖm, hä vÉn kh«ng ngõng cuéc ®Êu tranh.

Çc b¹n biÕt r»ng hä Ng« ®ang chèng l¹i nh©n d©n, «ng ta sö dông

c¶ m¸y bay chèng l¹i nh÷ng ng−êi n«ng d©n, song còng kh«ng thÓ

dËp t¾t ®−îc cuéc ®Êu tranh ®ã. ChÝnh hä Ng« còng ph¶i thó nhËn

lµ ®ang ngåi trªn nói löa. V× vËy, chóng t«i tin lµ ®Êt n−íc chóng

t«i sÏ ®−îc thèng nhÊt.

Hái: Chñ nghÜa ®Õ quèc Mü ®ang ph« tr−¬ng søc m¹nh cña m×nh ë §«ng Nam ¸, t¹o nªn sù c¨ng th¼ng ë ®©y. Con ®−êng nµo, theo ý kiÕn cña Ngµi, sÏ ph¶i ®−îc tiÕn hµnh ®Ó gi¶m bít sù c¨ng th¼ng ®ã?

Tr¶ lêi: §óng nh− vËy, chñ nghÜa ®Õ quèc ®ang tËp trung lùc

l−îng cña m×nh t¹i §«ng Nam ¸. Çc b¹n còng biÕt r»ng, ®Õ quèc

Mü còng kh«ng chØ tËp trung lùc l−îng cña m×nh ë §«ng Nam ¸,

mµ ë kh¾p mäi n¬i trªn thÕ giíi. Nh÷ng n¬i nµo cã çc n−íc x· héi

chñ nghÜa, n¬i nµo cã çc phong trµo c«ng nh©n, phong trµo v× ®éc

lËp tù do th× ë ®ã cã çc lùc l−îng, c¨n cø cña ®Õ quèc Mü vµ ®ång

minh cña hä. Chñ tÞch Mao Tr¹ch §«ng ®· tõng nãi r»ng, çc c¨n cø nµy lµ nh÷ng thßng läng trªn cæ bän ®Õ quèc. Chñ tÞch Mao nãi ®iÒu

nµy trªn c¬ së cña thùc tÕ lµ ng−êi Mü ®· gióp ®ì T−ëng Giíi Th¹ch


216

rÊt nhiÒu vµ T−ëng còng ®· tõng cã n¨m triÖu qu©n ë Trung Quèc.

Nh−ng kÕt côc ra sao? Ng−êi Mü vµ T−ëng Giíi Th¹ch ®· bÞ ®¸nh

b¹i. Çc c¨n cø cña Mü cã ë TriÒu Tiªn, NhËt B¶n, PhilÝppin,

Xingapo, §µi Loan, ë kh¾p n¬i. Vµ ë kh¾p mäi n¬i hä còng ®· gieo

mÇm chèng ®Õ quèc. Vµ chÝnh ë c¶ nh÷ng n−íc ®−îc biÕt nh− lµ

nh÷ng ng−êi b¹n trung thµnh cña Mü, nh− PhilÝppin, còng cã

phong trµo chèng chñ nghÜa ®Õ quèc Mü. Ng−êi Mü dùa vµo nh÷ng

g×? Hä dùa vµo nh÷ng ®ång ®«la, vµo bom nguyªn tö. Nh−ng çc

b¹n biÕt r»ng nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa råi sÏ v−ît qua nÒn

kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa vµ nh− vËy, ®ång ®«la sÏ v« t¸c dông. Cßn vÒ bom, çc ®ång chÝ Liªn X« còng cã sè l−îng ®ñ vµ trong mét

t−¬ng lai kh«ng xa, çc ®ång chÝ Trung Quèc còng sÏ cã. C¶ trong

lÜnh vùc kinh tÕ lÉn qu©n sù, phe x· héi chñ nghÜa råi sÏ v−ît qua

phe ®Õ quèc. Khi ®ã, nÕu bän ®Õ quèc tiÕn hµnh cuéc chiÕn tranh,

chóng sÏ bÞ tiªu diÖt. Cho dï hä kh«ng tiÕn hµnh chiÕn tranh th×

chñ nghÜa ®Õ quèc còng vÉn sÏ ®Õn håi kÕt thóc.

Chóng t«i muèn cã quan hÖ h÷u nghÞ víi tÊt c¶ çc n−íc, çc

n−íc nµy ®Òu cã çc chÕ ®é chÝnh trÞ kh¸c nhau, hä còng biÕt r»ng

chÕ ®é cña chóng t«i kh¸c víi hä, nh−ng nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o ®·

tá ra rÊt h÷u nghÞ, cßn d©n chóng th× rÊt nhiÖt t×nh... Hä còng míi tr¶i qua b−íc chuyÓn tiÕp nh− chóng t«i. Nh÷ng ng−êi In®«nªxia

®· tiÕn hµnh cuéc Çch m¹ng Th¸ng T¸m nh− chóng t«i. Sù gièng

nhau nµy cho thÊy hä cã mèi th«ng c¶m vµ c¶m t×nh lín ®èi víi


§èi víi çc n−íc trung lËp, kh«ng quan träng nÒn chÝnh trÞ néi

bé cña hä lµ thÕ nµo, lu«n chèng l¹i chñ nghÜa ®Õ quèc. Khi chèng

chñ nghÜa ®Õ quèc th× hä ®øng vÒ phÝa chóng t«i. VËy nªn t¹i sao

çc n−íc ®Õ quèc l¹i lu«n muèn kÐo hä vÒ phÝa m×nh. Cã thÓ lÊy vÝ

dô nh− n−íc Ai CËp muèn x©y dùng ®Ëp n−íc Assuan. Ban ®Çu lµ

nh÷ng ng−êi Mü, råi ng−êi §øc, ng−êi Anh ®· ®−a ra nh÷ng khã kh¨n kh«ng thÓ chÊp nhËn ®−îc. Nh−ng khi Liªn X« ký víi Ai CËp

tháa thuËn x©y dùng con ®Ëp Êy th× ng−êi Mü, ng−êi §øc, ng−êi Anh


217

l¹i ®ång thanh nãi r»ng: "Chóng t«i muèn gióp ®ì çc b¹n!". Råi

b©y giê lµ vÊn ®Ò T©y T¹ng. TÊt c¶ bÌ lò ®Õ quèc vµ tay sai cña

chóng, trong ®ã cã c¶ Ng« §×nh DiÖm, ®Òu g©n cæ lªn kªu: "Nh©n

d©n T©y T¹ng nghÌo khæ, cÇn ph¶i cã ®éc lËp!". §óng lµ n−íc m¾t

ç sÊu. VÒ tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy, bän hä ®Òu thi nhau huyªn n¸o.

Nh−ng, nay th× con ®Ëp Assuan ®· ®−îc x©y xong vµ nh©n d©n Ai

CËp sÏ hµi lßng; T©y T¹ng ®· cã nh÷ng c¶i çch d©n chñ, nh©n d©n

T©y T¹ng còng sÏ hµi lßng vµ cuéc khñng ho¶ng nµy, cho dï bän

®Õ quèc muèn nã trë nªn c¨ng th¼ng, sÏ kÕt thóc. Tuy nhiªn, cã

mét cuéc khñng ho¶ng kh¸c, cuéc khñng ho¶ng cña hÖ thèng ®Õ quèc sÏ cßn kÐo dµi.

Hái: Sau n¨m n¨m kÓ tõ khi ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ, Ngµi ®¸nh gi¸ thÕ nµo vÒ con ®−êng vµ nh÷ng kÕt qu¶ mµ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa ®· ®¹t ®−îc?

Tr¶ lêi: Sau khi hßa b×nh lËp l¹i, chóng t«i ®· ®¹t ®−îc nhiÒu

tiÕn bé. Cã thÓ ch−a thËt lín, nh−ng còng ®· ®¹t ®−îc. Chóng t«i

®· thùc hiÖn ®−îc tr−íc hÕt b»ng nç lùc cña chÝnh chóng t«i, sau

®ã lµ cã sù gióp ®ì cña çc n−íc x· héi chñ nghÜa nh− Liªn X«,

Trung Quèc vµ çc n−íc kh¸c. VÝ dô nh− chóng t«i ®· kÕt thóc

cuéc c¶i çch ruéng ®Êt, hiÖn nay chóng t«i ®ang tiÕn ®Õn hîp t¸c x· n«ng nghiÖp. H»ng n¨m chóng t«i x©y dùng nh÷ng xÝ nghiÖp

míi trong ngµnh c«ng nghiÖp víi sù gióp ®ì cña çc n−íc anh em.

Chóng t«i hÇu nh− ®· lo¹i bá ®−îc n¹n mï ch÷, ®· vµ ®ang x©y

dùng ®−îc nhiÒu tr−êng häc míi. Nh−ng so víi çc n−íc anh em

th× chóng t«i cßn ®ang ë phÝa sau. Chóng t«i kh«ng nãi ®Õn Liªn

X«, ®Êt n−íc ®ang ë møc cao, Trung Quèc ®ang cã nh÷ng b−íc

nh¶y vät, trong nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp hä ®· v−ît qua n−íc

Anh, trong mét sè ngµnh trång c©y c«ng nghiÖp nh− ngµnh trång

b«ng, hä ®· v−ît qua Mü. NÕu çc b¹n ®· tõng ë Trung Quèc, nh−

t«i ®· ë ®ã çch ®©y 10 n¨m tr−íc, h¼n çc b¹n sÏ thÊy Trung Quèc hoµn toµn ®æi kh¸c. Chóng t«i coi TriÒu Tiªn nh− ®Êt n−íc anh em

nhá nhÊt, mµ qu¸ tr×nh tËp thÓ hãa trong n«ng nghiÖp còng ®· kÕt


218

thóc trong n¨m ngo¸i. KÕ ho¹ch 5 n¨m sÏ ®−îc thùc hiÖn xong sím

trong 2 n¨m 4 th¸ng so víi thêi h¹n. V× vËy, chóng t«i kh«ng thÓ

ngñ quªn trong vßng nguyÖt quÕ th¾ng lîi nhá bÐ cña m×nh. Chóng

t«i cÇn ph¶i lao ®éng cËt lùc.

Hái: Cßn nh÷ng khã kh¨n, th−a Chñ tÞch? §ã lµ nh÷ng khã kh¨n g× vµ çc Ngµi ph¶i v−ît qua nh− thÕ nµo?

Tr¶ lêi: Khã kh¨n c¬ b¶n cña chóng t«i xuÊt ph¸t tõ sù chia

c¾t ®Êt n−íc. Ngoµi ra chóng t«i cßn thiÕu çn bé kü thuËt. Vµ

chóng t«i ph¶i ®Êu tranh, ph¶i lµm cho s¹ch, cã thÓ nãi nh− vËy,

t− t−ëng b¶o thñ. §Ó ®Êu tranh víi çi khã kh¨n thø nhÊt, nh− t«i ®· nãi, chóng t«i ph¶i nç lùc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn

B¾c. §èi víi vÊn ®Ò thø hai, chóng t«i cã ®−îc sù gióp ®ì quý b¸u

cña çc n−íc anh em. Mét mÆt hä gióp ®ì chóng t«i x©y dùng ®Êt

n−íc, mÆt kh¸c hä gióp chóng t«i ®µo t¹o çn bé mµ chóng t«i cÇn.

Chóng t«i göi nhiÒu nhãm thanh niªn sang häc ë Trung Quèc,

Liªn X« vµ çc n−íc x· héi chñ nghÜa kh¸c. Cuèi cïng, ®èi víi khã

kh¨n thø ba, chóng t«i cè g¾ng gi¸o dôc b»ng t− t−ëng M¸c -

Lªnin, t− t−ëng chñ ®¹o cña §¶ng, ®èi víi thanh niªn vµ quÇn

chóng nh©n d©n. TÊt nhiªn, nh÷ng khã kh¨n nµy chóng t«i sÏ cè

g¾ng v−ît qua, tõng b−íc mét. Çc b¹n biÕt ®Êy, tr−íc ®©y ViÖt Nam lµ mét n−íc phong kiÕn

nöa thuéc ®Þa. N«ng nghiÖp lóc ®ã rÊt l¹c hËu. C«ng nghiÖp th×

qu¸ nghÌo nµn. NhÊt lµ ë miÒn B¾c s¶n xuÊt n«ng nghiÖp kh«ng

®ñ nu«i sèng ng−êi d©n. NÒn v¨n hãa cæ truyÒn cña chóng t«i hÇu

nh− ®· bÞ ph¸ hñy hoµn toµn bëi chñ nghÜa thùc d©n, trong khi

mét nÒn v¨n hãa míi vÉn ch−a h×nh thµnh. §©y lµ nh÷ng khã

kh¨n c¬ b¶n cña chóng t«i. Tuy vËy, ®i ®«i víi nh÷ng khã kh¨n ®ã

còng cã nh÷ng nh©n tè thuËn lîi nh−: Nh÷ng thµnh tùu to lín cña

çc n−íc anh em, mét sù tin t−ëng v÷ng ch¾c cña nh÷ng ng−êi

c«ng nh©n, n«ng d©n ViÖt Nam, cña ®¹i ®a sè trÝ thøc trong §¶ng chóng t«i. Nh÷ng khã kh¨n vµ nh÷ng thuËn lîi lµ hai mÆt cña mét

vÊn ®Ò, chóng t«i ®ang x©y dùng chñ nghÜa x· héi trªn mét nöa


219

®Êt n−íc, trong khi nöa cßn l¹i ®ang ph¶i tiÕn hµnh cuéc çch

m¹ng d©n chñ t− s¶n. VÒ c¬ b¶n, nh©n d©n ViÖt Nam ®ang ph¶i

tiÕn hµnh ®ång thêi hai cuéc çch m¹ng. §ã lµ ®Æc ®iÓm næi bËt

cña ®Êt n−íc chóng t«i.

Tr¶ lêi ngµy 12-5-1959.

In b»ng tiÕng Italia trong s¸ch Emilosgi

AmadÐ: Rapporto dal Vietnam, Nxb. Ginlio

Einaudi Editore, Torin, 1966, tr. 23-33.

B¶n dÞch tiÕng ViÖt ®¨ng trªn

Néi san Th«ng tin t− liÖu cña

B¶o tµng Hå ChÝ Minh, sè 8, th¸ng 5-2005.

220

TH¦ GöI ÇC Cô PHô L·O X· HåNG V¢N, HUYÖN ¢N THI, TØNH H¦NG Y£N

KÝnh göi çc cô phô l·o x· Hång V©n, huyÖn ¢n Thi, tØnh H−ng Yªn,

C¶m ¬n çc cô ®· göi th− cho t«i, biÕt çc cô ®· thóc ®Èy con

ch¸u vµ chÝnh çc cô ®· ra søc cïng ®ång bµo trong x· khai m−¬ng

chèng h¹n.

T«i mong çc cô sÏ tiÕp tôc ®«n ®èc vµ gãp søc cïng ®ång bµo

cñng cè tèt tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·, lµm nhiÒu tiÓu thuû n«ng, cµy s©u bõa kü, bãn nhiÒu ph©n, thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc

hµnh tiÕt kiÖm, ®Ó n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n h¬n n÷a.

KÝnh chóc çc cô m¹nh khoÎ, sèng l©u vµ nhê çc cô chuyÓn lêi

chµo th©n ¸i cña t«i ®Õn toµn thÓ ®ång bµo, çn bé vµ çc ch¸u

thanh niªn, nhi ®ång trong x·.


Hå CHÝ MINH

Bót tÝch, l−u t¹i


221

NãI CHUYÖN T¹I LíP CHØNH HUÊN KHO¸ II CñA Bé C¤NG AN

GÇn mét th¸ng häc tËp, çc c«, çc chó ®· thÊy ®−îc çch

m¹ng x· héi chñ nghÜa lµ vÜ ®¹i. ThÊy ®−îc nh− vËy lµ tiÕn bé,

nh−ng ch−a ®ñ. Çc c«, çc chó lµ çn bé cÇn ph¶i nhËn thøc s©u

h¬n n÷a. Ph¶i thÊy cµng vÜ ®¹i bao nhiªu th× cµng gian khæ bÊy

nhiªu. VÝ dô: §µo mét con kªnh cµng réng, cµng s©u, cµng dµi th×

cÇn ph¶i bá ra nhiÒu c«ng søc, cµng ph¶i vÊt v¶ khã nhäc. §ã míi

chØ lµ viÖc ®µo kªnh, cßn x©y dùng chñ nghÜa x· héi lµ thay ®æi c¶

x· héi, thay ®æi c¶ thiªn nhiªn, lµm cho x· héi kh«ng cßn ng−êi bãc lét ng−êi, kh«ng cßn ®ãi rÐt, mäi ng−êi ®Òu ®−îc Êm no vµ h¹nh

phóc. Mét cuéc thay ®æi vÜ ®¹i nh− vËy tÊt nhiªn ph¶i mÊt nhiÒu

c«ng søc. MÊt nhiÒu c«ng søc th× nhÊt ®Þnh lµ ph¶i vÊt v¶, gian

khæ. Nh−ng gian khæ mçi thêi kú cã kh¸c nhau: håi ho¹t ®éng bÝ

mËt gian khæ kh¸c, trong kh¸ng chiÕn gian khæ kh¸c, b©y giê x©y

dùng chñ nghÜa x· héi gian khæ kh¸c. Gian khæ ®ã ai ph¶i ra søc

v−ît qua tr−íc? §ã lµ §¶ng, lµ ®¶ng viªn vµ çn bé. Ph¶i nhËn

thøc cho râ ®iÒu Êy, chí kh«ng ph¶i vµo §¶ng ®Ó h−ëng thô, ®Ó

lµm quan çch m¹ng. Vµ thÊy gian khæ lµ ®Ó v−ît qua, chí kh«ng

ph¶i lµ ®Ó lïi b−íc.

NhiÖm vô cña c«ng an th× nhiÒu, nh−ng nãi tãm t¾t lµ b¶o vÖ

sù nghiÖp x· héi chñ nghÜa. Nªn nhí r»ng bän Mü - DiÖm, bän

ph¶n ®éng kh«ng bao giê muèn cho chóng ta x©y dùng chñ nghÜa

x· héi thµnh c«ng, c«ng an ph¶i lu«n lu«n c¶nh gi¸c ng¨n ngõa


222

nh÷ng hµnh ®éng ph¸ ho¹i cña chóng ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña nh©n

d©n, b¶o vÖ sù nghiÖp çch m¹ng. §ã lµ nhiÖm vô nÆng nÒ, gian

khæ ®ång thêi còng rÊt vÎ vang. Kh«ng ph¶i ®−îc ®¨ng b¸o, ®−îc

nªu trªn ®µi ph¸t thanh míi lµ vÎ vang, mµ bÊt kú lµm c«ng viÖc g×

cã Ých cho çch m¹ng, cho nh©n d©n, cho x· héi ®Òu lµ vÎ vang c¶.

Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi ph¶i cã con ng−êi x· héi chñ

nghÜa. Con ng−êi x· héi chñ nghÜa lµ ph¶i ®i ®Õn hoµn toµn kh«ng

cã chñ nghÜa ç nh©n. Trong ®Çu ãc mäi ng−êi ®Òu cã sù ®Êu tranh

gi÷a çi "thiÖn" vµ çi "¸c", hoÆc nãi theo çch míi lµ sù ®Êu tranh

gi÷a t− t−ëng céng s¶n vµ t− t−ëng ç nh©n.

T− t−ëng céng s¶n víi t− t−ëng ç nh©n vÝ nh− lóa víi cá d¹i.

Lóa ph¶i ch¨m bãn rÊt khã nhäc th× míi tèt ®−îc. Cßn cá d¹i

kh«ng cÇn ch¨m sãc còng mäc lu bï. T− t−ëng céng s¶n ph¶i rÌn

luyÖn gian khæ míi cã ®−îc. Cßn t− t−ëng ç nh©n th× còng nh− cá

d¹i, sinh s«i, n¶y në rÊt dÔ.

Chñ nghÜa ç nh©n ®Î ra nhiÒu çi xÊu, thiªn h×nh v¹n tr¹ng.

VÝ dô: l−êi biÕng, hñ ho¸, suy tÝnh tiÒn ®å, cho r»ng ngµnh c«ng an

gian khæ, vÊt v¶ nhiÒu mµ Ýt ®−îc ai biÕt, Ýt ®−îc hu©n ch−¬ng; ®ßi

hái ®·i ngé, so b× l−¬ng thÊp, l−¬ng cao; c«ng thÇn ®Þa vÞ: cho r»ng

ë trong §¶ng l©u n¨m mµ kh«ng ®−îc ®Ò b¹t b»ng ng−êi vµo §¶ng

Ýt n¨m h¬n; kh«ng an t©m c«ng t¸c; ë c«ng an th× muèn sang ngµnh

kh¸c; cã quyÒn h¹n mét chót lµ thiÕu d©n chñ, chØ tay n¨m ngãn;

®èi víi néi bé th× suy b×, ganh tÞ, kh«ng ®oµn kÕt víi nhau, v.v..

Cßn cã thÓ nªu ra nhiÒu vÝ dô n÷a, nh−ng tãm l¹i çi g× tr¸i víi

®¹o ®øc çch m¹ng ®Òu lµ chñ nghÜa ç nh©n. Muèn thµnh ng−êi

çch m¹ng, thµnh ng−êi céng s¶n ch©n chÝnh th× ph¶i chèng chñ

nghÜa ç nh©n.

Chñ nghÜa ç nh©n kh«ng ph¶i chèng l¹i mét lÇn mµ hÕt ®−îc.

Trong líp nµy, çc c« çc chó kiÓm th¶o thµnh khÈn lµ ®iÒu tèt,

tiÕn bé. Nh−ng kh«ng ph¶i kiÓm th¶o xong lµ gét röa hÕt chñ

nghÜa ç nh©n. VÝ nh− röa mÆt th× ph¶i röa hµng ngµy. V× vËy

nãi chuyÖn t¹i líp chØnh huÊn khãa II...

223

kiÓm th¶o ë ®©y kh«ng ph¶i lµ xong, lµ ®ñ mµ cßn ph¶i tiÕp tôc

lu«n lu«n phª b×nh, tù phª b×nh, kiÓm th¶o trong mäi viÖc.

B¸c nãi mét ®iÓm n÷a lµ: Lµm c«ng an th× ph¶i lµm cho d©n

tin, d©n yªu, d©n ñng hé. Cã dùa vµo nh©n d©n th× c«ng an míi hoµn thµnh ®−îc tèt nhiÖm vô cña m×nh. Nh©n d©n cã hµng triÖu

tai m¾t th× kÎ ®Þch khã mµ che giÊu ®−îc. NÕu trong c«ng t¸c, çc

c«, çc chó ®−îc d©n ñng hé, lµm cho d©n tin, d©n phôc, d©n yªu

th× nhÊt ®Þnh çc c«, çc chó thµnh c«ng. Muèn ®−îc nh− vËy

còng ph¶i trau dåi ®¹o ®øc çch m¹ng, còng ph¶i chèng chñ

nghÜa ç nh©n.

Mét ®iÓm n÷a lµ tÊt c¶ çn bé, ®¶ng viªn, ®oµn viªn thanh

niªn lao ®éng ph¶i n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm. Nh− B¸c ®·

nãi ë trªn, nhiÖm vô cña çc c«, çc chó rÊt nÆng nÒ. Muèn lµm

trßn nhiÖm vô nÆng nÒ vµ vÎ vang ®ã, ph¶i lu«n lu«n n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm. Cã nh− vËy míi xøng ®¸ng lµ ng−êi çn bé

®−îc §¶ng vµ nh©n d©n tÝn nhiÖm.

Tãm l¹i:

1. Ph¶i trau dåi ®¹o ®øc çch m¹ng,

2. Ph¶i n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm.

Muèn vËy ph¶i lu«n lu«n chèng chñ nghÜa ç nh©n.

Nãi ngµy 16-5-1959.

In trong s¸ch Ph¸t huy tinh thÇn cÇu häc, cÇu tiÕn bé, Nxb. Sù thËt,

Hµ Néi, 1960, tr.84-86.

224

NH÷NG N¥I NµO NHËN THI §UA VíI X· HIÖP AN1)

X· HiÖp An th¸ch çc x· toµn miÒn B¾c thi ®ua s¶n xuÊt vô

mïa th¾ng lîi: Mçi mÉu t©y sÏ thu ho¹ch n¨m tÊn (xem b¸o Nh©n d©n ngµy 15-5-1959).

§Ó ®¹t môc ®Ých Êy, x· HiÖp An ®· ®Æt mét ch−¬ng tr×nh rÊt

thiÕt thùc nh−:

VÒ n−íc th× ra søc lµm m−¬ng phai;

VÒ ph©n th× bãn mçi mÉu ta 260 g¸nh.

Cµy s©u, cÊy dµy, chän gièng tèt. Ngoµi viÖc s¶n xuÊt lóa, x· HiÖp An cßn cè g¾ng ®Èy m¹nh

viÖc ch¨n nu«i gµ, vÞt, lîn, ç.

X· HiÖp An còng chó ý ph¸t triÓn tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·.

Ch−¬ng tr×nh nµy ®· ®−îc çn bé, ®¶ng viªn vµ x· viªn th¶o luËn

kü vµ ®Òu quyÕt t©m thùc hiÖn.

Víi tinh thÇn h¨ng h¸i, chÝ khÝ kiªn quyÕt, çch lµm d©n chñ

nh− vËy, x· HiÖp An ch¾c sÏ hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®· ®Þnh.

S½n ®©y, t«i xin ®Ò nghÞ bæ sung vµi ®iÓm vµo ch−¬ng tr×nh Êy:

- Còng nªn nªu cao vai trß g−¬ng mÉu cña çc ®oµn viªn §oµn

Thanh niªn Lao ®éng.

_______________

1) X· HiÖp An (H¶i D−¬ng) lµ x· s¶n xuÊt lóa ®¹t n¨ng suÊt cao, ®−îc Chñ tÞch Hå ChÝ Minh biÓu d−¬ng trong §¹i héi chiÕn sÜ thi ®ua n«ng nghiÖp toµn quèc lÇn thø III (BT).

nh÷ng n¬i nµo nhËn thi ®ua víi x· hiÖp an

225

- NÕu tÝnh mçi g¸nh ph©n lµ 35 kil« (hoÆc 50 kil«), th× x· HiÖp

An bãn mçi mÉu t©y 27 tÊn (hoÆc 39 tÊn) ph©n. So víi bµ con n«ng

d©n ta, th× x· HiÖp An ®· tiÕn bé kh¸. Nh−ng so víi bµ con n«ng

d©n Trung Quèc (mçi mÉu t©y hä bãn 125 tÊn ph©n hoÆc nhiÒu

h¬n, cho nªn hä ®· thu ho¹ch b¶y tÊn r−ìi thãc mçi mÉu t©y), th×

x· HiÖp An cßn ph¶i cè g¾ng nhiÒu.

- ViÖc trõ s©u diÖt chuét, viÖc s¨n sãc qu¶n lý ruéng, viÖc c¶i

tiÕn kü thuËt, ®Òu rÊt quan träng ®Ó n¾m ch¾c th¾ng lîi.

- VÒ tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·, cÇn ph¶i chó ý: N¾m v÷ng

nguyªn t¾c tù gi¸c, tù nguyÖn; vµ tæ chøc çi nµo ph¶i cñng cè thËt tèt çi Êy.

Sau ®©y lµ bµi h¸t "T¸m ®iÒu cÇn thiÕt", kÝnh tÆng bµ con HiÖp

An vµ toµn thÓ ®ång bµo n«ng d©n ta:

1- Lµ n−íc ph¶i ®ñ, 2- Lµ ph©n ph¶i nhiÒu, 3- Bõa kü, cµy s©u, 4- Ph¶i chän gièng tèt, 5- Nªn cÊy dµy cét, 6- Lµ phßng chuét, s©u, 7- Lµ nh¾c nhñ nhau, viÖc c¶i tiÕn kü thuËt, 8- Ph¶i qu¶n lý tèt tõ ®Çu ®Õn cuèi mïa. T¸m ®iÒu cè g¾ng thi ®ua, Th× ta n¾m ch¾c vô mïa th¾ng to.

TRÇN LùC


ngµy 20-5-1959.

226

N¤NG D¢N PH¶I TRåNG C¢Y CHUÈN BÞ LµM NHµ ë

Trong ®êi sèng vËt chÊt cã hai viÖc quan träng nhÊt, lµ ¨n vµ ë.

VÒ vÊn ®Ò ¨n. - C¶i çch ruéng ®Êt th¾ng lîi, ruéng ®Êt ®· vÒ

tay n«ng d©n.

Phong trµo tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· ngµy cµng ®−îc cñng cè

tèt vµ ph¸t triÓn tèt. §ång bµo n«ng d©n h¨ng h¸i thi ®ua t¨ng gia

s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm. Thu ho¹ch ngµy cµng t¨ng. Do

®ã, vÊn ®Ò ¨n ngµy cµng ®−îc c¶i thiÖn m·i.

Tõ nay, chóng ta ph¶i nghÜ ®Õn vÊn ®Ò nhµ ë.

Tr−íc kia, bän vua quan th× cã "g¸c tÝa, lÇu son", bän ®Þa chñ

th× cã cöa cao nhµ réng. N«ng d©n lao ®éng th× chØ cã lÒu tranh,

v¸ch ®Êt, th−êng kh«ng ®ñ che n¾ng, che m−a.

Tõ ngµy lµm chñ n«ng th«n, lµm ¨n tiÕn bé, mét sè n«ng d©n

®· x©y dùng nhµ míi. Nh−ng m¹nh ai nÊy lµm, ch−a cã kÕ ho¹ch

chung cho c¶ th«n xãm. V¶ l¹i tre gç cßn khan hiÕm, sè ®«ng ®ång

bµo n«ng d©n ch−a lµm ®−îc nhµ. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nhµ ë cña

n«ng d©n, tr−íc hÕt chóng ta ph¶i lµm hai viÖc:

- ChÝnh phñ cÇn ph¶i chuÈn bÞ kÕ ho¹ch x©y dùng n«ng th«n

míi vµ kiÓu mÉu x©y dùng nhµ cho n«ng d©n lµm theo.

- Ngay tõ b©y giê, ®ång bµo n«ng d©n ph¶i b¾t tay vµo viÖc

chuÈn bÞ vËt liÖu lµm nhµ: Mçi ng−êi (trong mçi gia ®×nh, tÝnh c¶

giµ, trÎ, g¸i, trai) ph¶i trång Ýt nhÊt lµ n¨m c©y (c©y xoan vµ çc

n«ng d©n ph¶i trång c©y chuÈn bÞ lµm nhµ ë

227

thø c©y kh¸c cã thÓ lµm kÌo, lµm cét). Vµ mçi gia ®×nh ph¶i trång

mét bôi tre. ñy ban hµnh chÝnh vµ chi bé ph¶i ®Æt kÕ ho¹ch chung cho mçi

x·, mçi xãm, ph¶i ®«n ®èc vµ kiÓm tra ®Ó ®¶m b¶o trång c©y nµo

tèt c©y Êy, v.v..

Lµm nh− vËy, th× trong bèn hoÆc n¨m n¨m n÷a sÏ cã ®ñ tre gç

®Ó lµm nhµ vµ n«ng th«n sÏ trë nªn xinh x¾n vµ vui t−¬i, xøng

®¸ng lµ n«ng th«n x· héi chñ nghÜa.

Muèn lµm nhµ cöa tèt, Ph¶i ra søc trång c©y. Chóng ta chuÈn bÞ tõ rµy, D¨m n¨m sau, sÏ b¾t tay dùng nhµ.

TRÇN LùC


ngµy 30-5-1959.

228

VµI ý KIÕN VÒ CUéC VËN §éNG C¶I TIÕN QU¶N Lý XÝ NGHIÖP

VÒ cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp, NghÞ quyÕt cña

Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø 14 cã nãi:

"... Dùa vµo giai cÊp c«ng nh©n, t¨ng c−êng gi¸o dôc x· héi chñ

nghÜa, n©ng cao ý thøc c«ng nh©n lµ ng−êi chñ, n©ng cao tinh thÇn

tr¸ch nhiÖm... T¨ng c−êng mèi quan hÖ nhÊt trÝ gi÷a l·nh ®¹o vµ

quÇn chóng ®Ó ®Èy m¹nh c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp...".

XÝ nghiÖp nµo lµm ®óng theo NghÞ quyÕt Êy th× kÕt qu¶ tèt.

XÝ nghiÖp nµo lµm kh«ng ®óng theo NghÞ quyÕt Êy th× kÕt

qu¶ kÐm.

KÐm, v× cÊp l·nh ®¹o ®Þa ph−¬ng kh«ng ®i s©u, ®i s¸t, thiÕu

kiÓm tra, ®«n ®èc, h−íng dÉn, uèn n¾n kÞp thêi.

KÐm, v× çn bé l·nh ®¹o xÝ nghiÖp kh«ng dùa h¼n vµo quÇn

chóng c«ng nh©n, kh«ng m¹nh d¹n ph¸t ®éng t− t−ëng cña hä,

kh«ng khuyÕn khÝch hä tranh luËn çi g× ph¶i ra ph¶i, tr¸i ra tr¸i.

§èi víi çc chØ thÞ cña Trung −¬ng, çn bé chØ ®−a ra gi¶ng nh−

thÇy gi¸o gi¶ng bµi, c«ng nh©n chØ ngåi nghe, Ýt ®i s©u th¶o luËn.

V× çn bé kh«ng kiªn quyÕt söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm mµ

quÇn chóng ®· phª b×nh, kÐm tÝch cùc thùc hiÖn nh÷ng ®Ò nghÞ

®óng vµ nh÷ng s¸ng kiÕn tèt cña quÇn chóng.

KÐm, v× çc ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn thanh niªn lao ®éng ch−a

lµm trßn nhiÖm vô cña ng−êi lµm ®Çu tµu, lµm g−¬ng mÉu.

vµi ý kiÕn vÒ cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn...

229

KÐm, v× c«ng nh©n ch−a nhËn râ m×nh lµ ng−êi chñ n−íc nhµ,

ng−êi chñ xÝ nghiÖp, tr¸ch nhiÖm cña m×nh lµ ph¶i h¨ng h¸i tham

gia ®Èy m¹nh cuéc c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp.

§Ó ®Èy tíi cuéc vËn ®éng cho tèt, cho gän, th× çn bé, ®¶ng

viªn, ®oµn viªn thanh niªn lao ®éng vµ c«ng nh©n cÇn ph¶i nghiªn

cøu kü vµ lµm thËt ®óng nh÷ng chØ thÞ cña Trung −¬ng. Ph¶i ra

søc söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm nãi trªn. §ång thêi ph¶i häc tËp

kinh nghiÖm cña nh÷ng xÝ nghiÖp ®· lµm tèt. Nh− vËy th× cuéc

vËn ®éng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp tiÕn b−íc võa tèt, võa gän.

TRÇN LùC


ngµy 4-6-1959.

230

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ TOµN §¶NG Bé KHU VIÖT B¾C

NhiÖm vô quan träng nhÊt cña Khu ViÖt B¾c hiÖn nay lµ hîp

t¸c ho¸ n«ng nghiÖp kÕt hîp víi hoµn thµnh c¶i çch d©n chñ. Khi

tiÕn hµnh hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp, cÇn coi träng chÊt l−îng cña

phong trµo. X©y dùng hîp t¸c x· nµo ph¶i lµm tèt hîp t¸c x· Êy.

Çc hîp t¸c x· x©y dùng tèt, qu¶n lý tèt sÏ ph¸t triÓn s¶n xuÊt,

t¨ng thu nhËp cho x· viªn. Ruéng cña hîp t¸c x· tèt, thu nhËp cña

x· viªn t¨ng, ®ã lµ çch tèt nhÊt ®Ó tuyªn truyÒn vËn ®éng bµ con

n«ng d©n vµo hîp t¸c x·.

Çc n¬i ph¶i n¾m v÷ng khÈu hiÖu cÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c

x·, tr¸nh t×nh tr¹ng ¨n uèng l·ng phÝ nh− mét sè hîp t¸c x· lËp

xong ®· mæ bß, giÕt lîn liªn hoan.

Çc hîp t¸c x· h·y cè g¾ng lµm vô mïa nµy th¾ng lîi to lín

h¬n vô chiªm n¨m nay vµ vô mïa n¨m ngo¸i. Muèn vËy, cÇn chó ý

lµm c«ng t¸c thuû lîi theo ph−¬ng ch©m gi÷ n−íc lµ chÝnh, lµm

thuû lîi nhá lµ chÝnh, nh©n d©n tù lµm lµ chÝnh, bãn nhiÒu ph©n

vµ c¶i tiÕn kü thuËt.

ViÖt B¾c lµ n¬i "rõng vµng, nói b¹c". Rõng vµng v× rõng ViÖt

B¾c cã rÊt nhiÒu gç vµ l©m s¶n cã thÓ ®æi lÊy nhiÒu m¸y mãc, hµng

ho¸. Çc ®Þa ph−¬ng ph¶i chó ý b¶o vÖ rõng vµ trång c©y, g©y

thªm rõng. Nói b¹c, v× nói non ViÖt B¾c cã nhiÒu quÆng cã thÓ x©y

dùng c«ng nghiÖp ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. HiÖn nay, ta ®ang chuÈn bÞ

bµi nãi t¹i héi nghÞ toµn ®¶ng bé khu viÖt b¾c

231

x©y dùng Khu gang thÐp Th¸i Nguyªn; ViÖt B¾c cÇn tÝch cùc gãp

phÇn xøng ®¸ng vµo viÖc x©y dùng ®ã.

VÒ c«ng t¸c v¨n ho¸ x· héi, cÇn tÝch cùc xo¸ n¹n mï ch÷, thùc

hiÖn vÖ sinh, phßng bÖnh trong çc d©n téc, v× cã v¨n ho¸, cã søc

khoÎ th× cã thªm ®iÒu kiÖn tèt ®Ó qu¶n lý hîp t¸c x·, x©y dùng

c«ng nghiÖp, më réng s¶n xuÊt.

Çc cÊp bé §¶ng ph¶i thi hµnh ®óng chÝnh s¸ch d©n téc, thùc

hiÖn sù ®oµn kÕt, b×nh ®¼ng, t−¬ng trî gi÷a çc d©n téc. §êi sèng

®ång bµo çc d©n téc Ýt ng−êi ë çc vïng cao cßn cã nhiÒu khã

kh¨n. Khu ViÖt B¾c ®· chó ý ®Õn c«ng t¸c vïng cao, nh−ng ch−a

chó ý ®óng møc. Tõ nay çc ®¶ng viªn, çn bé trong Khu cÇn thËt

sù chó ý vËn ®éng, gióp ®ì ®ång bµo vÒ çc c«ng t¸c s¶n xuÊt, v¨n

ho¸, vÖ sinh, phßng bÖnh ®Ó ®ång bµo vïng cao c¶i thiÖn dÇn ®êi

sèng cña m×nh.

§Ó ®Èy m¹nh çc c«ng t¸c trªn, cÇn ph¶i cñng cè vµ ph¸t triÓn

§¶ng, cÇn ph¶i cã quyÕt t©m cñng cè §¶ng, cñng cè chi bé, t¨ng

c−êng ®oµn kÕt néi bé, n©ng cao tr×nh ®é chÝnh trÞ, t− t−ëng, v¨n

ho¸, nghiÖp vô cho çc ®¶ng viªn, çn bé. CÇn chó ý kÕt n¹p thªm

®¶ng viªn çc d©n téc vµ n÷ ®¶ng viªn ®Ó më réng hµng ngò §¶ng,

®ång thêi chó ý cñng cè vµ ph¸t triÓn §oµn Thanh niªn Lao ®éng.

§¶ng viªn, ®oµn viªn ph¶i g−¬ng mÉu trong viÖc ®oµn kÕt, häc tËp,

c«ng t¸c.

Mäi ng−êi ph¶i ra søc trau dåi ®¹o ®øc x· héi chñ nghÜa. C¶i

t¹o x· héi cò xÊu xa trë thµnh x· héi x· héi chñ nghÜa tèt ®Ñp lµ

mét sù nghiÖp rÊt nÆng nÒ, nh−ng rÊt vÎ vang. Muèn lµm ®−îc sù

nghiÖp Êy, çc çn bé, ®¶ng viªn, ®oµn viªn cÇn cã ý thøc gi¸c ngé

x· héi chñ nghÜa cao, mét lßng mét d¹ phÊn ®Êu cho chñ nghÜa x·

héi. §Ó tu d−ìng ®¹o ®øc x· héi chñ nghÜa, ph¶i kiªn quyÕt chèng

chñ nghÜa ç nh©n. Ph¶i lu«n lu«n tù phª b×nh mét çch thËt thµ,

tù phª b×nh tõ trªn xuèng d−íi.


232

B¸c mong r»ng çc çn bé, ®¶ng viªn, ®oµn viªn trong Khu

kiªn quyÕt thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô cña §¶ng giao cho, gãp phÇn

®−a miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi, lµm c¬ së v÷ng m¹nh

cho cuéc ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

Nãi ngµy 8-6-1959.


Hµ Néi, 1960, t.V, tr. 230-231.

233

NG¦êI QUYÕT T¢M TH× LóA §¦îC MïA

MÆc dï ®Çu mïa th× h¹n h¸n kÐo dµi, cuèi mïa th× m−a to giã

lín, nh−ng ta ®· ®−îc mïa hai vô liÒn.

Vô mïa n¨m ngo¸i, ®æ ®ång mçi mÉu t©y ®−îc 23 t¹ (nh÷ng

n¨m tr−íc chØ ®−îc tõ 13 ®Õn 18 t¹).

Vô chiªm n¨m nay, ®æ ®ång mçi mÉu t©y ®−îc 21 t¹ (nh÷ng

n¨m tr−íc chØ ®−îc tõ 12 ®Õn 14 t¹). Cã nh÷ng n«ng tr−êng ®−îc

35 t¹ ®Õn 40 t¹. Cã nh÷ng tØnh nh− Th¸i B×nh ®æ ®ång ®−îc 26 t¹.

V× sao cã kÕt qu¶ tèt ®Ñp Êy?

- V× §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· quyÕt t©m l·nh ®¹o n«ng d©n tranh

thñ vô mïa vµ vô chiªm th¾ng lîi.

- V× çn bé ®· quyÕt t©m biÕn quyÕt t©m cña §¶ng vµ ChÝnh

phñ thµnh quyÕt t©m cña ®ång bµo n«ng d©n.

- V× ®ång bµo n«ng d©n ®· quyÕt t©m theo ®óng sù l·nh ®¹o

cña §¶ng vµ ChÝnh phñ, v−ît mäi khã kh¨n, ra søc chèng h¹n, c¶i

tiÕn kü thuËt... ®Ó lµm cho vô mïa vµ vô chiªm th¾ng lîi.

Mét ®iÒu chñ chèt n÷a, lµ n«ng d©n tiÕn vµo çch lµm ¨n tËp

thÓ. HiÖn nay, miÒn B¾c ®· cã 13.500 hîp t¸c x· vµ 25 v¹n tæ ®æi

c«ng, gåm 85% tæng sè n«ng hé. §ã lµ mét lùc l−îng to lín ®Ó

tranh thñ th¾ng lîi.

Hîp t¸c x· ®· ®−a ®Õn cho n«ng d©n lîi Ých thÕ nµo?

Vµi vÝ dô: ë H−ng Yªn, vô chiªm nµy mçi mÉu ta cña hîp t¸c

x· thu ho¹ch b×nh qu©n tõ 700 ®Õn 860 kil«, cßn n«ng d©n riªng lÎ

chØ ®−îc 600 ®Õn 660 kil«.


234

Hîp t¸c x· §øc Hîp, mçi hé x· viªn t¨ng thu nhiÒu lµ 700 kil«,

Ýt nhÊt còng t¨ng 50 ®Õn 100 kil«.

Nh−ng ®ã chØ lµ th¾ng lîi b−íc ®Çu. Chóng ta chí nªn tù m·n.

Çn bé vµ n«ng d©n ta ph¶i quyÕt t©m phÊn ®Êu cho vô mïa nµy th¾ng lîi to h¬n n÷a. NhiÖm vô tr−íc m¾t vµ cÊp b¸ch cña çn bé

vµ n«ng d©n lµ ph¶i thùc hiÖn mÊy viÖc cÇn thiÕt sau ®©y:

- ChuÈn bÞ m¹ thËt ®ñ, ch¨m bãn m¹ thËt tèt. Ra søc lµm tiÓu

thuû n«ng, bãn ph©n nhiÒu h¬n, c¶i tiÕn kü thuËt... Ph¶i xem träng

ch¨n nu«i, hoa mµu vµ c©y c«ng nghiÖp.

- GÊp rót hoµn thµnh c«ng viÖc ®¾p ®ª cho tèt, tæ chøc cho tèt viÖc phßng lôt chèng lôt vµ phßng b·o chèng b·o.

- Cñng cè thËt tèt çc hîp t¸c x· vµ tæ ®æi c«ng, ®Ó lµm ®Çu

tµu, lµm g−¬ng mÉu.

- §¶ng bé tØnh, huyÖn vµ x· ph¶i ®i s©u ®i s¸t, l·nh ®¹o ph¶i

toµn diÖn, thËt chÆt chÏ vµ kÞp thêi.

QuyÕt t©m, quyÕt t©m, l¹i quyÕt t©m, Th× vô mïa th¾ng lîi ta cÇm ch¾c trong tay!

TRÇN LùC


ngµy 18-6-1959.

235

CHèNG Mæ Bß BõA B·I

T¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm - §ã lµ khÈu hiÖu

chóng ta ph¶i quyÕt t©m thùc hiÖn, ®Ó kh«ng ngõng ph¸t triÓn

kinh tÕ vµ kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n.

NhiÒu ®ång bµo ®· thÊm nhuÇn vµ thùc hiÖn khÈu hiÖu Êy.

Song còng cã n¬i ch−a hiÓu thÊu vµ ch−a chÊp hµnh. HuyÖn Phó

B×nh (tØnh Th¸i Nguyªn) thuéc vÒ h¹ng nµy. VÝ dô: ChØ trong vµi

ba th¸ng ®Çu n¨m nay, x· D−¬ng Thµnh ®· mæ 23 con bß vµ x·

H−¬ng S¬n mæ 31 con; ®æ ®ång mçi x· mæ 27 con. BÊt kú héi nghÞ

to hay lµ nhá, hÔ cã héi nghÞ lµ mæ bß.

Héi nghÞ xãm ®Ó häc tËp bÇu héi ®ång, còng mæ bß.

Héi nghÞ Héi ®ång nh©n d©n còng mæ bß.

Héi nghÞ bÇu Uû ban hµnh chÝnh x·, còng mæ bß (x· H−¬ng

S¬n mæ mét lÇn hai con).

Héi nghÞ b×nh d©n häc vô còng mæ bß.

Héi nghÞ xãm, mæ bß. Héi nghÞ x·, mæ bß. Héi nghÞ huyÖn còng

mæ bß!

Ng−îc ®êi h¬n n÷a lµ: Héi nghÞ phô l·o bµn vÒ s¶n xuÊt vµ tiÕt

kiÖm, héi nghÞ liªn hoan tæ ®æi c«ng vµ khai m¹c hîp t¸c x· n«ng

nghiÖp còng ®Òu mæ bß! Cã hîp t¸c x· mæ ®Õn hai con!

Ph¶i “CÇn kiÖm ®Ó x©y dùng hîp t¸c x·”. KhÈu hiÖu nµy, çn bé

vµ quÇn chóng çc x· Êy ®· quªn mÊt råi! §ã lµ l·ng phÝ rÊt nghiªm träng vµ kh¸ phæ biÕn trong c¶

huyÖn. Vµ kh«ng riªng g× ë huyÖn Phó B×nh, çc huyÖn kh¸c nh−


236

ViÖt Yªn, HiÖp Hoµ... (tØnh B¾c Giang) còng cã hiÖn t−îng l·ng phÝ

nh− vËy.

Ch¨n nu«i lµ mét môc quan träng trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn

n«ng nghiÖp. MiÒn B¾c ta cã h¬n 5.000 x·, nÕu x· nµo còng m¾c

sai lÇm nh− D−¬ng Thµnh vµ H−¬ng S¬n, th× chØ trong mÊy th¸ng

®Çu n¨m, h¬n 135.000 con bß bÞ mæ. NÕu nh− vËy, th× n«ng d©n sÏ

thiÕu bß cµy!

Ai ph¶i phô tr¸ch viÖc mæ bß bõa b·i?

Cè nhiªn, çc c¬ quan l·nh ®¹o ®Þa ph−¬ng ph¶i phô tr¸ch.

Trùc tiÕp lµ ®¶ng bé, Uû ban hµnh chÝnh huyÖn vµ x·, çn bé vµ ®¶ng viªn trong çc tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· - ph¶i phô tr¸ch.

Çc c¬ quan vµ çc ®ång chÝ Êy cÇn ph¶i kiÓm th¶o s©u s¾c,

söa ch÷a kÞp thêi; ph¶i l·nh ®¹o n«ng d©n chèng mæ bß bõa b·i,

t¨ng c−êng viÖc ch¨n nu«i vµ thùc hiÖn khÈu hiÖu: T¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm.

T.L.


ngµy 20-6-1959.

237

§IÖN BI£N PHñ

N¨m n¨m tr−íc ®©y, §iÖn Biªn Phñ lµ n¬i mµ h¬n 1.500 tªn

binh sÜ Ph¸p ®· bá m¹ng vµ h¬n 14.000 tªn ®· bÞ qu©n ®éi ta b¾t

lµm tï binh1).

Qu©n ®éi ta ®¹i th¾ng ë §iÖn Biªn Phñ ®· ®−a thùc d©n Ph¸p

®Õn miÖng hè diÖt vong vµ ®−a cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn cña

nh©n d©n ta ®Õn toµn th¾ng.

Ngµy nay, §iÖn Biªn Phñ, chiÕn tr−êng oanh liÖt, ®· trë nªn

mét n¬i x©y dùng hoµ b×nh. NhiÒu b¶n m−êng xinh ®Ñp ®· ®−îc

x©y dùng. Kh¾p n¬i, cã nh÷ng n−¬ng ng« vµ ruéng lóa xanh tèt mªnh m«ng. §ång bµo ®ang h¨ng h¸i thi ®ua, t¨ng gia s¶n xuÊt ®Ó

n©ng cao thªm m·i ®êi sèng cña m×nh vµ ®Ó gãp phÇn vµo c«ng

cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c.

Nh−ng §iÖn Biªn Phñ vÉn tiÕp tôc ¸m ¶nh giai cÊp thèng trÞ

Ph¸p vµ vÉn cßn lµ mét vÊn ®Ò g©y lôc ®ôc gi÷a bän thùc d©n.

T−íng Nava nãi v× t−íng C«nhi bÊt tµi mµ thÊt b¹i. T−íng

C«nhi nãi v× t−íng Nava bÊt lùc mµ thua to. Çc t−íng t¸ thùc d©n

®æ lçi lÉn nhau. Ngay sau khi qu©n Ph¸p ®¹i b¹i ë §iÖn Biªn Phñ,

t−íng giµ Catru ®−îc lÖnh ®iÒu tra tr¸ch nhiÖm t¹i ai. Sau n¨m

n¨m nghiªn cøu, võa råi, t−íng Catru míi c«ng bè kÕt qu¶ cuéc ®iÒu tra, in thµnh mét quyÓn s¸ch. Chóng ta cã thÓ tãm t¾t lêi kÕt

luËn cña t−íng Catru b»ng mÊy ch÷:

_______________

1) Con sè c«ng khai cña Ph¸p (TG).


238

ThÊt b¹i lµ v× Nava ngu si C«nhi d¹i dét...

T−íng Catru ®· dß ®Õn "ngän nguån, l¹ch s«ng" vµ viÕt tiÕp:

CÇn lªn ¸n nèt ChÝnh phñ Lanhen lµ lò −¬n hÌn cho nªn thÊt b¹i...

KÕt luËn Êy rÊt ®óng. Song cã nh÷ng ®iÒu mµ t−íng Catru

kh«ng thÊy râ, hoÆc kh«ng d¸m nãi, ®ã lµ: Thùc d©n Ph¸p së dÜ thÊt b¹i, v× chóng lµ phe tµ, lµ bän c−íp n−íc; chiÕn tranh thùc d©n

lµ phi nghÜa; vµ hÔ cßn chñ nghÜa thùc d©n th× Ph¸p cßn bÞ nhiÒu

§iÖn Biªn Phñ ë çc thuéc ®Þa kh¸c. ViÖt Nam së dÜ th¾ng lîi lµ v×

qu©n vµ d©n ta ®oµn kÕt nhÊt trÝ, kh¸ng chiÕn anh dòng, v× chÝnh nghÜa ë vÒ phÝa ta.

T−íng giµ Catru còng quªn mét ch©n lý lµ: Khi mét d©n téc ®·

®oµn kÕt chÆt chÏ, vïng dËy chiÕn ®Êu ®Ó giµnh l¹i quyÒn ®éc lËp

cña m×nh, th× kh«ng cã lùc l−îng ph¶n ®éng nµo ng¨n c¶n ®−îc hä

vµ hä nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. VËy cã th¬ r»ng:

Còng trong mét cuéc §iÖn Biªn, Ta mõng th¾ng lîi, Ph¸p phiÒn xÊu xa.

Tr¨m n¨m trong câi ng−êi ta, Bªn chÝnh ¾t th¾ng, bªn tµ ¾t thua.

T.L.


ngµy 21-6-1959.

239

DIÔN V¡N CHµO MõNG TæNG THèNG XUÇCN¤ T¹I S¢N BAY GIA L¢M

Th−a Tæng thèng kÝnh mÕn, Th−a çc vÞ vµ çc b¹n,

H«m nay, nh©n d©n ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hßa v« cïng sung s−íng ®−îc tiÕp ®ãn Tæng thèng

Xuçcn«, vÞ l·nh tô vÜ ®¹i cña nh©n d©n In®«nªxia anh em, ng−êi

bÇu b¹n kÝnh mÕn cña nh©n d©n ViÖt Nam.

VÒ phÇn t«i, t«i hÕt søc vui mõng ®−îc gÆp l¹i Bung1) Çcn«,

ng−êi b¹n chÝ t×nh, ng−êi anh em kÕt nghÜa. §−îc ®ãn tiÕp Tæng thèng Xuçcn«, nh©n d©n ViÖt Nam cã c¶m

t−ëng vui s−íng nh− ®−îc «m Êp vµo lßng m×nh 88 triÖu anh em

In®«nªxia anh dòng. Cã mèi t×nh th−¬ng yªu Êy, v× hai d©n téc ta

cïng cã mét hoµn c¶nh gièng nhau, cïng cã mét lÞch sö vÎ vang

kh¸ng chiÕn oanh liÖt chèng bän thùc d©n c−íp n−íc, giµnh l¹i ®éc

lËp tù do. Hai d©n téc ta ®Òu ph¶i tiÕp tôc ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng

hoµn toµn ®Êt n−íc vµ trong cuéc ®Êu tranh ®ã, hai d©n téc ta

th«ng c¶m lÉn nhau, ñng hé lÉn nhau.

Mïa Xu©n n¨m nay, h«m t«i ®Õn Thñ ®« Giaçcta, Tæng thèng

Xuçcn« n¾m chÆt tay t«i vµ nãi: "§èi víi mét d©n téc chiÕn ®Êu th× kh«ng cã lóc nµo nghØ ng¬i.

Vµ chóng t«i ch¾c r»ng ngµy mµ In®«nªxia hoµn toµn tù do sÏ ®Õn,

_______________

1) Bung: TiÕng In®«nªxia cã nghÜa lµ "Anh c¶" (BT).


240

ngµy mµ miÒn T©y Iri¨ng cña n−íc chóng t«i hoµn toµn tù do sÏ

®Õn; còng nh− t«i tin ch¾c r»ng n−íc ViÖt Nam nhÊt ®Þnh sÏ ®−îc

tù do hoµn toµn".

H«m nay, t«i còng xiÕt chÆt tay Tæng thèng Xuçcn« vµ høa

r»ng: Chóng t«i kiªn quyÕt ®Êu tranh ®Ó thèng nhÊt ®Êt n−íc ViÖt

Nam chóng t«i, ®ång thêi chóng t«i còng kiªn quyÕt ñng hé

In®«nªxia anh em ®Êu tranh gi¶i phãng hoµn toµn miÒn T©y Iri¨ng.

Vµ chóng t«i tin ch¾c r»ng hai d©n téc ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Sau cuéc ®i th¨m qua nhiÒu n−íc chung quanh qu¶ ®Þa cÇu,

tr−íc khi trë vÒ Tæ quèc m×nh, Tæng thèng Xuçcn« ®· ®Ó dµnh thêi giê ®Õn th¨m n−íc chóng t«i, ®Æng chuyÓn cho nh©n d©n ViÖt

Nam chóng t«i t×nh h÷u nghÞ th¾m thiÕt cña nh©n d©n In®«nªxia

anh em.

Chóng t«i nhiÖt liÖt hoan nghªnh Tæng thèng vµ çc vÞ cïng ®i.

Chóng t«i nhiÖt liÖt c¶m ¬n Tæng thèng vµ nh©n d©n In®«nªxia.

Chóng t«i mong r»ng trong nh÷ng ngµy l−u l¹i ë ®©y, Tæng

thèng sÏ vui vÎ coi ë ViÖt Nam còng nh− ë quª h−¬ng m×nh, nh− ë

nhµ m×nh vËy. Trong thêi gian ®ã, còng nh− anh em, chÞ em

In®«nªxia, nh©n d©n ViÖt Nam s½n sµng d©ng c¶ tÊm lßng kÝnh

mÕn cho Bung Çcn«. T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n In®«nªxia

mu«n n¨m!


Hi®óp1) Bung Çcn«!

Míc®¬ca2)!

§äc ngµy 24-6-1959.


ngµy 25-6-1959.

_______________

1) Hi®óp: Mu«n n¨m (BT). 2) Míc®¬ca: §éc lËp (lêi chµo çch m¹ng cña In®«nªxia) (BT).

241

DIÔN V¡N T¹I BUæI TIÖC CHI£U §·I TæNG THèNG XUÇCN¤



Chóng t«i lu«n lu«n ghi nhí vµ biÕt ¬n t×nh th©n ¸i nh− anh

em ruét thÞt cña Tæng thèng vµ nh©n d©n In®«nªxia ®èi víi chóng

t«i vµ ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam trong lóc chóng t«i ®Õn th¨m

n−íc In®«nªxia t−¬i ®Ñp.

LÇn nµy nh©n d©n ViÖt Nam - kh¾p thµnh thÞ vµ th«n quª, tõ

çc ®¬n vÞ bé ®éi ®Õn çc tr−êng häc, çc nhµ m¸y, çc c¬ quan vµ

®oµn thÓ - ®Òu s«i næi hoan nghªnh Tæng thèng Xuçcn«, ®Òu tá

t×nh kÝnh mÕn s©u s¾c ®èi víi vÞ l·nh tô vÜ ®¹i cña nh©n d©n

In®«nªxia anh em, ng−êi b¹n chÝ thiÕt cña nh©n d©n ViÖt Nam,

ng−êi chiÕn sÜ anh dòng chèng thùc d©n ®Õ quèc.



Hai d©n téc chóng ta cã quan hÖ anh em tõ l©u ®êi. Nh−ng

trong mét thêi gian kh¸ dµi, bän ®Õ quèc ®· c−íp n−íc chóng ta, ®·

x©y mét bøc t−êng ng¨n çch hai d©n téc chóng ta. Nay, nh©n d©n

anh dòng hai n−íc chóng ta ®· ®Ëp tan xiÒng xÝch n« lÖ, ®· ph¸ ®æ

bøc t−êng chia rÏ cña ®Õ quèc thùc d©n, ®· dÞch l¹i gÇn nhau, ®·

nèi l¹i t×nh h÷u nghÞ s½n cã.


242

Tæng thèng ®Õn th¨m ViÖt Nam lÇn nµy, lµm cho nh©n d©n hai

n−íc chóng ta cµng gÇn gòi nhau h¬n n÷a, t×nh h÷u nghÞ cµng

ph¸t triÓn vµ cñng cè h¬n n÷a.

Tuy vËy, cßn chñ nghÜa ®Õ quèc th× chóng cßn ©m m−u g©y

chiÕn tranh, cßn ho¹t ®éng ph¸ ho¹i vµ chia rÏ. V× chóng mµ miÒn

T©y Iri¨ng cßn bÞ t¸ch rêi víi Tæ quèc In®«nªxia, n−íc ViÖt Nam

cßn t¹m thêi bÞ chia c¾t.

Tæng thèng Xuçcn« th−êng nãi: Hai d©n téc chóng ta cïng

®Êu tranh cho mét lý t−ëng chung, lµ lo¹i trõ cho hÕt chñ nghÜa ®Õ

quèc thùc d©n trªn thÕ giíi. Chóng t«i hoµn toµn ®ång ý víi Tæng

thèng. Vµ mét lÇn n÷a, chóng t«i trÞnh träng tuyªn bè r»ng: Trong

cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng miÒn T©y Iri¨ng, nh©n d©n ViÖt Nam

hoµn toµn ñng hé nh©n d©n In®«nªxia anh em vµ coi th¾ng lîi cña

In®«nªxia còng nh− th¾ng lîi cña b¶n th©n m×nh. Chóng t«i còng

ch¾c ch¾n r»ng: Trong cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt ®Êt n−íc cña

m×nh, nh©n d©n ViÖt Nam còng ®−îc nh©n d©n In®«nªxia hÕt søc

ñng hé. Vµ chóng t«i tin ch¾c r»ng: Víi sù ®oµn kÕt ®Êu tranh cña

hai d©n téc ta, víi sù ®ång t×nh vµ ñng hé cña nh©n d©n thÕ giíi

yªu chuéng hoµ b×nh vµ chÝnh nghÜa, lêi nãi cña Tæng thèng

Xuçcn« nhÊt ®Þnh sÏ ®−îc thùc hiÖn, chñ nghÜa ®Õ quèc thùc d©n

nhÊt ®Þnh sÏ bÞ lo¹i trõ, chóng ta nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi.

Trong cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc vµ thèng nhÊt ®Êt

n−íc, nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n In®«nªxia ®· ñng hé lÉn

nhau, l¹i bæ sung cho nhau. Mét vÝ dô: Cuéc th¾ng lîi §iÖn Biªn

Phñ ë ViÖt Nam ®· gióp cho nh©n d©n çc thuéc ®Þa thÊy r»ng:

NÕu ®oµn kÕt nhÊt trÝ, th× dï víi vò khÝ th« s¬ hä còng ®¸nh ®uæi

®−îc lò thùc d©n c−íp n−íc. Héi nghÞ B¨ng®ung mµ Tæng thèng

Xuçcn« lµ mét trong nh÷ng ng−êi chñ tr× vµ nh©n d©n In®«nªxia

®· gãp phÇn to lín, ®· t¨ng c−êng tinh thÇn ®oµn kÕt vµ chÝ khÝ

chiÕn ®Êu cña çc d©n téc ¸ - Phi vµ ®· nªu cao n¨m nguyªn t¾c

chung sèng hoµ b×nh kh¾p thÕ giíi.

diÔn v¨n t¹i buæi tiÖc chiªu ®·i...

243

LÇn nµy cuéc ®i th¨m cña Tæng thèng ®Õn nhiÒu n−íc ®· kÕt

thóc th¾ng lîi, ®· n©ng cao thªm n÷a uy tÝn cña In®«nªxia vµ lµm

tá râ thªm n÷a lùc l−îng ngµy cµng hïng m¹nh cña nh©n d©n ¸ -

Phi, trong ®ã cã c¶ nh©n d©n ViÖt Nam. V× vËy, nh©n d©n ViÖt

Nam nhiÖt liÖt chóc mõng th¾ng lîi to lín cña Tæng thèng vµ nhiÖt

liÖt c¶m ¬n Tæng thèng.

Nh©n dÞp nµy, t«i ®Ò nghÞ çc vÞ vµ çc b¹n n©ng cèc:

Chóc søc khoÎ Tæng thèng Xuçcn«,

Chóc søc khoÎ çc vÞ vµ çc b¹n,

Chóc sù thÞnh v−îng cña n−íc Céng hoµ In®«nªxia, Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n

In®«nªxia mu«n n¨m!

Chóc hoµ b×nh thÕ giíi vµ sù hîp t¸c h÷u nghÞ gi÷a çc d©n téc

ngµy cµng bÒn v÷ng!

§äc tèi 24-6-1959.


ngµy 26-6-1959.

244

VµI ý KIÕN VÒ MÊY CUéC TR¦NG BµY

Võa råi cã mÊy cuéc tr−ng bµy "C¶i tiÕn kü thuËt vµ ph¸t minh s¸ng kiÕn" cña Tæng côc HËu cÇn vµ cña lao ®éng Hµ Néi.

Riªng cuéc tr−ng bµy cña lao ®éng Hµ Néi ®· cã h¬n 11 v¹n ng−êi vµ ®¹i biÓu cña 125 ®oµn thÓ ®Õn xem. Sè ng−êi ®Õn xem n¬i tr−ng bµy cña Tæng côc HËu cÇn còng rÊt ®«ng ®¶o. §iÒu ®ã chøng tá r»ng nh©n d©n ta rÊt chó ý ®Õn viÖc c¶i tiÕn kü thuËt.

Trong çc cuéc tr−ng bµy Êy, ng−êi ta thÊy nhiÒu s¸ng kiÕn rÊt hay, rÊt tèt. Tuy míi lµ b−íc ®Çu, nh÷ng s¸ng kiÕn Êy ®Òu ®−a l¹i kÕt qu¶: n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng chÊt l−îng, gi¶m gi¸ thµnh, nghÜa lµ gãp phÇn vµo c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

Nh÷ng kÕt qu¶ Êy chøng tá r»ng çc ®ång chÝ bé ®éi, c«ng nh©n vµ lao ®éng trÝ ãc ®· b¾t ®Çu d¸m nghÜ, d¸m lµm.

Nghe nãi: Ban tæ chøc ®ang xÐt duyÖt ®Ó khen th−ëng nh÷ng s¸ng kiÕn cã gi¸ trÞ.

Ban tæ chøc lµm nh− thÕ lµ ®óng. Nh−ng chØ xÐt duyÖt vµ khen th−ëng th«i, ch−a ®ñ. Cßn cÇn ph¶i thÝ nghiÖm ¸p dông, ra søc c¶i tiÕn vµ phæ biÕn réng r·i nh÷ng s¸ng kiÕn Êy. Mét vÝ dô: Trong viÖc ®µo ®Êt, v× c¶i tiÕn chót Ýt kü thuËt mµ çc ®ång chÝ bé ®éi th−êng t¨ng n¨ng suÊt tõ 50% ®Õn 100%, cã khi nhiÒu h¬n n÷a. NÕu phæ biÕn réng kh¾p th× chØ mét kinh nghiÖm Êy, ®· lîi nhiÒu cho Nhµ n−íc, cho nh©n d©n.

QuÇn chóng lao ®éng ta th−êng cã nhiÒu s¸ng kiÕn. Song mét sè çn bé quan liªu ch¼ng nh÷ng kh«ng khuyÕn khÝch mµ cßn k×m h·m s¸ng kiÕn cña quÇn chóng. Mét vÝ dô:

vµi ý kiÕn vÒ mÊy cuéc tr−ng bµy

245

C«ng nh©n Hßn Gai cã nhiÒu s¸ng kiÕn, nh−ng "Héi ®ång

duyÖt s¸ng kiÕn" th× tõ ®Çu n¨m ®Õn nay kh«ng häp. Anh em c«ng

nh©n hái, th× çn bé l·nh ®¹o chØ tr¶ lêi thon lán mét c©u: BËn viÖc

qu¸, kh«ng häp ®−îc (!). Than «i:

Çn bé l·nh ®¹o nhµ ta, Quan liªu ®Õn thÕ, thËt lµ quan liªu!

HiÖn nay, cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp ®ang lµm

cho quÇn chóng c«ng nh©n cµng hiÓu râ hä cã tr¸ch nhiÖm lµm

chñ xÝ nghiÖp, lµm chñ n−íc nhµ, do ®ã hä cµng cã nhiÒu s¸ng

kiÕn míi. VËy tr¸ch nhiÖm cña çn bé l·nh ®¹o (tõ Bé ®Õn xÝ nghiÖp vµ

c«ng tr−êng) lµ ph¶i ra søc khuyÕn khÝch, xÐt duyÖt nhanh chãng,

¸p dông, c¶i tiÕn vµ phæ biÕn réng r·i nh÷ng s¸ng kiÕn tèt. Cã nh−

thÕ, th× nh÷ng cuéc tr−ng bµy "c¶i tiÕn kü thuËt" míi cã t¸c dông

thËt thiÕt thùc.

T.L.


ngµy 25-6-1959.

246

NãI CHUYÖN VíI SINH VI£N §¹I HäC CHµO MõNG TæNG THèNG XUÇCN¤

Hµ Néi ta cã nhiÒu tr−êng mµ Tr−êng ®¹i häc cña çc ch¸u

®−îc nhiÒu vinh dù ®ãn kh¸ch quý. Nh÷ng kh¸ch tõ çc n−íc b¹n

anh em ®Õn ViÖt Nam lµ ®Õn th¨m çc ch¸u.

B¸c Çcn« kh«ng muèn ng−êi ta gäi lµ B¸c mµ lµ Anh c¶, lµ

Bung Çcn« bëi v× B¸c Çcn« muèn gÇn gòi nhiÒu, gÇn gòi m·i víi

thanh niªn. H«m nay B¸c Çcn« ®Õn th¨m çc ch¸u, ®Êy ch¼ng

nh÷ng lµ mét vÞ l·nh tô vÜ ®¹i cña mét d©n téc 88 triÖu d©n ®−a

®Õn cho çc ch¸u t×nh h÷u nghÞ th¾m thiÕt cña nh©n d©n In®«nªxia, cña thanh niªn In®«nªxia mµ B¸c Çcn« ®Õn th¨m çc

ch¸u lÊy danh nghÜa lµ cùu sinh viªn. B¸c Çcn« ®Õn ®©y ch¼ng

nh÷ng ®Ó nãi chuyÖn víi çc ch¸u, nh−ng mµ çc ch¸u ph¶i xem

B¸c Çcn« lµ mét tÊm g−¬ng çch m¹ng tõ lóc nhá, tõ trong

tr−êng häc ra ngoµi tr−êng häc, tõ lóc tù do còng nh− m−êi mÊy

n¨m tï téi, lu«n lu«n hy sinh phÊn ®Êu cho ®éc lËp d©n téc, cho

d©n chñ, cho hoµ b×nh thÕ giíi.

B¸c Çcn« ®· nãi víi çc ch¸u nh÷ng g×? Nãi t−¬ng lai cña loµi

ng−êi mét phÇn lín lµ ë trong çc ch¸u thanh niªn - tøc lµ çc

ch¸u lµ chñ nh©n, lµ «ng chñ, bµ chñ t−¬ng lai cña tr¸i ®Êt. Nh−ng muèn cho xøng ®¸ng víi «ng chñ, bµ chñ th× ph¶i lµm thÕ nµo?

Kh«ng ph¶i cø ngåi khoanh tay sÏ lµ «ng chñ, bµ chñ, mµ:

1. Ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ.

2. Cè g¾ng häc tËp cho tèt.

nãi chuyÖn víi sinh viªn ®¹i häc...

247

3. Ph¶i lao ®éng cho tèt.

4. V−ît mäi khã kh¨n ®Ó mµ chiÕn th¾ng, ®Ó h−ëng thô tÊt c¶

nh÷ng khoa häc, nh÷ng hiÓu biÕt cña thêi ®¹i thÕ kû thø XX.

Muèn nh− thÕ th× ph¶i thÕ nµo? B¸c Çcn« ®· nãi: Ph¶i chiÕn

th¾ng nh÷ng tËt xÊu ç nh©n chñ nghÜa vµ cã tinh thÇn x· héi chñ

nghÜa. Çc ch¸u ®· cã tinh thÇn x· héi chñ nghÜa, cßn ç nh©n chñ

nghÜa còng cßn nhiÒu. Çc ch¸u ch¾c biÕt trong x· héi, trong mét

con ng−êi còng thÕ, cã çi thiÖn vµ ¸c. Hai çi nã tranh ®Êu víi

nhau. Nãi çi "thiÖn" tøc lµ tinh thÇn x· héi chñ nghÜa, tinh thÇn

chiÕn ®Êu mµ th¾ng th× ç nh©n chñ nghÜa sÏ thua, mµ nÕu ç nh©n chñ nghÜa th¾ng th× tinh thÇn x· héi chñ nghÜa sÏ thua. Çc

ch¸u lµ nh÷ng ng−êi tiÕp tôc x©y dùng chñ nghÜa x· héi, x©y dùng

®©y lµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi cho çc ch¸u. B¸c, ®µn anh cã

tuæi råi, cã h−ëng x· héi chñ nghÜa còng kh«ng ®−îc mÊy v× giµ råi,

h−ëng h¹nh phóc x· héi chñ nghÜa lµ çc ch¸u. V× vËy çc ch¸u

ph¶i ra søc x©y dùng x· héi chñ nghÜa. Muèn x©y dùng x· héi chñ

nghÜa ph¶i cã tinh thÇn x· héi chñ nghÜa, muèn cã tinh thÇn x· héi

chñ nghÜa ph¶i ®¸nh b¹i chñ nghÜa ç nh©n. Çc ch¸u cã ®¸nh b¹i

®−îc chñ nghÜa ç nh©n kh«ng? Cã quyÕt t©m kh«ng? Cã häc ®−îc

g−¬ng s¸ng Bung Çcn« kh«ng? ThÕ th× B¸c vµ Bung Çcn« chê ®îi nh÷ng thµnh tÝch cña çc ch¸u trong häc tËp, trong lao ®éng,

trong ®oµn kÕt, trong viÖc ®¸nh b¹i chñ nghÜa ç nh©n vµ trong

th¾ng lîi cña chñ nghÜa x· héi. Çc ch¸u cã lµm ®−îc kh«ng? Cã

ch¾c ch¾n kh«ng?

B©y giê ®©y, thay mÆt çc ch¸u, B¸c göi ®Õn çc b¹n thanh

niªn vµ çc b¹n häc sinh, sinh viªn In®«nªxia tÊt c¶ t×nh h÷u nghÞ

th¾m thiÕt vµ ý chÝ thi ®ua x· héi chñ nghÜa cña thanh niªn vµ

sinh viªn ViÖt Nam.

Nãi ngµy 26-6-1959.


ngµy 27-6-1959.

248

DIÔN V¡N TRONG LÔ TRAO TÆNG TæNG THèNG XUÇCN¤

HU¢N CH¦¥NG KH¸NG CHIÕN H¹NG NHÊT


H«m nay, t«i rÊt lÊy lµm vinh h¹nh ®−îc thay mÆt ChÝnh

phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ trao tÆng B¸c sÜ Xuçcn«,

Tæng thèng n−íc Céng hoµ In®«nªxia, Hu©n ch−¬ng Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt.

ë n−íc ViÖt Nam chóng t«i, Hu©n ch−¬ng nµy lµ ®Ó ghi c«ng tr¹ng nh÷ng ng−êi ®· cã cèng hiÕn to lín vµo cuéc kh¸ng chiÕn

tr−êng kú gian khæ chèng thùc d©n hung tµn, giµnh l¹i ®éc lËp

d©n téc.

Tæng thèng lµ vÞ l·nh tô ®Çu tiªn cña mét n−íc b¹n sÏ mang

Hu©n ch−¬ng cao quý nµy cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ.

Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt kÝnh mÕn Tæng thèng lµ ng−êi chiÕn sÜ

gan gãc, tiªu biÓu cho ý chÝ quËt c−êng vµ tinh thÇn nång nµn yªu

n−íc cña nh©n d©n In®«nªxia; lµ ng−êi ®· tæ chøc vµ l·nh ®¹o bé ®éi

du kÝch vµ qu©n ®éi chÝnh quy In®«nªxia ®¸nh th¾ng bän thùc d©n;

lµ ng−êi ®· x©y dùng nÒn ®éc lËp vµ n−íc Céng hoµ In®«nªxia. Nh©n d©n ViÖt Nam vui mõng tr−íc nh÷ng th¾ng lîi cña

In®«nªxia vµ coi ®ã nh− th¾ng lîi cña m×nh, kÝnh mÕn l·nh tô cña

nh©n d©n In®«nªxia nh− l·nh tô cña m×nh, cho nªn rÊt sung

s−íng ®−îc tÆng Tæng thèng Hu©n ch−¬ng cao quý nµy.

diÔn v¨n trong lÔ trao tÆng tæng thèng xuçcn«...

249

Xin Tæng thèng vui lßng nhËn lÊy nã, ®ång thêi nhËn lÊy tÊm

lßng th©n ¸i nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ n−íc ViÖt

Nam D©n chñ Céng hoµ.

Nãi ngµy 27-6-1959.


ngµy 28-6-1959.

250

NãI CHUYÖN T¹I CUéC MÝT TINH CHµO MõNG TæNG THèNG XUÇCN¤

Chóng ta rÊt c¶m ¬n vµ c¶m ®éng vÒ nh÷ng lêi cña Bung Çcn«.

B©y giê chóng ta kh«ng gäi Tæng thèng Xuçcn« mµ lµ Bung Çcn«,

lµ ng−êi Anh c¶ Çcn«.

Nh÷ng lêi th¾m thiÕt cña Bung Çcn« võa nãi víi chóng ta lµ

g×? Chóng ta cã thÓ tãm t¾t nh− sau:

Bung Çcn« víi nh©n d©n In®«nªxia, ®èi víi chóng ta lµ:

N−íc xa mµ lßng kh«ng xa,

ThËt lµ bÇu b¹n, thËt lµ anh em!

Cßn ý nghÜa cña Bung Çcn« nãi víi chóng ta lµ thÕ nµo?

§oµn kÕt, ®oµn kÕt, l¹i ®oµn kÕt,

Khã kh¨n g× chóng ta còng nhÊt ®Þnh v−ît ®−îc hÕt,

KÎ thï nµo chóng ta còng ®¸nh tan hÕt,

Th¾ng lîi to lín g× chóng ta còng tranh thñ ®−îc hÕt.

Mïa Xu©n n¨m nay, lóc B¸c sang th¨m In®«nªxia, ch¼ng

nh÷ng trong gia ®×nh Tæng thèng, tõ b¸c g¸i cho ®Õn çc ch¸u coi

B¸c nh− mét ng−êi anh em trong nhµ mµ c¶ ChÝnh phñ, Quèc héi

vµ tÊt c¶ nh©n d©n In®«nªxia còng kh«ng xem B¸c lµ ng−êi

kh¸ch mµ xem B¸c lµ ng−êi anh em b¹n h÷u th©n thiÕt cña

In®«nªxia. B¸c ë bªn Êy m−êi ngµy, ®i tØnh nµy qua tØnh kh¸c,

hµng triÖu nh©n d©n ra ®ãn B¸c, lu«n lu«n tá ra mét tinh thÇn

nãi chuyÖn t¹i cuéc mÝt tinh chµo mõng tæng thèng...

251

rÊt nång nhiÖt. T×nh Êy kh«ng chØ tá cho B¸c mµ cßn tá cho tÊt c¶


B¸c Çcn« lÇn nµy tõ In®«nªxia ®i th¨m çc n−íc, ®i quanh

qu¶ ®Þa cÇu, ®i m−êi mÊy n−íc, ®i tíi mÊy chôc v¹n c©y sè, nh−ng

®Õn cuéc ®i th¨m cuèi cïng, Bung Çcn« ghÐ l¹i ®Ó ®Õn th¨m n−íc

ViÖt Nam, ®Õn th¨m nh©n d©n chóng ta. §©y lµ t×nh nghÜa s©u xa

®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam chóng ta.

Tõ h«m B¸c Çcn« ®Õn ®Êt n−íc chóng ta, B¸c Çcn« muèn ®i

nhiÒu n¬i, muèn ®i H¶i Phßng, Hßn Gai, muèn ®i th¨m çc n¬i

kh¸c nhau, nh−ng v× B¸c cã tr¸ch nhiÖm gi÷ g×n søc khoÎ cho B¸c

Çcn« nªn B¸c ng¨n trë B¸c Çcn«, v× B¸c Çcn« khi vÒ Tæ quèc

th× c«ng viÖc rÊt nhiÒu.

B©y giê çc ch¸u, çc c«, çc chó ®· nghe nh÷ng lêi t©m huyÕt

cña B¸c Çcn«: §oµn kÕt, lao ®éng ®Ó x©y dùng mét n−íc x· héi

chñ nghÜa. §oµn kÕt ®Ó ®¸nh b¹i tÊt c¶ nh÷ng qu©n thï. B¸c ch¾c

r»ng çc c«, çc chó, çc ch¸u ®Òu thÊm nhuÇn nh÷ng lêi t©m

huyÕt cña B¸c Çcn«.

ThÕ b©y giê ®Ó thùc hiÖn nh÷ng lêi Êy, chóng ta ph¶i lµm g×?

§oµn kÕt, lao ®éng, t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm. Çc

ch¸u häc cho ngoan, gi÷ kû luËt cho ngoan, tuú søc m×nh mµ lao

®éng cho ngoan ®Ó chóng ta tiÕn lªn x©y dùng mét n−íc x· héi chñ

nghÜa tøc lµ mét n−íc cã mét cuéc ®êi Êm no, b×nh ®¼ng, tù do vµ

®éc lËp, tøc lµ n−íc ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n

chñ vµ giµu m¹nh. Trong lóc çc c«, çc chó thùc hiÖn nhiÖm vô

cña m×nh th× çc c«, çc chó cã thÓ viÕt th− b¸o ço tin mõng cho

B¸c Çcn« vµ anh em In®«nªxia. Cuèi cïng, B¸c cïng çc ch¸u h«

mÊy khÈu hiÖu:


mu«n n¨m!


Chñ nghÜa x· héi mu«n n¨m!


252

Hi®óp Bung Çcn«!

N−íc In®«nªxia thèng nhÊt, n−íc ViÖt Nam thèng nhÊt

mu«n n¨m!

Míc®¬ca!

Nãi ngµy 28-6-1959.


ngµy 29-6-1959.

253

§¸P Tõ T¹I BUæI TIÖC CHI£U §·I CñA TæNG THèNG XUÇCN¤

Th−a Tæng thèng Xuçcn«, ng−êi b¹n th©n thiÕt cña nh©n d©n ViÖt Nam, ng−êi anh em kÕt nghÜa cña t«i,


Chóng t«i thµnh thËt c¶m ¬n nh÷ng lêi th¾m thiÕt cña Tæng

thèng ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam.

LÆng nghe lêi nãi nh− ru,

T×nh h÷u nghÞ gi÷a hai d©n téc mu«n thu v÷ng bÒn!

Chóng ta cïng b−íc tiÕn lªn, Thèng nhÊt vµ ®éc lËp, chóng ta x©y dùng çi nÒn vÎ vang.

In®«nªxia nhÊt ®Þnh sÏ lÊy l¹i miÒn T©y Iri¨ng,

ViÖt Nam nhÊt ®Þnh thèng nhÊt, ®Õ quèc chñ nghÜa nhÊt ®Þnh sÏ

tan, tan tµnh. Chóng sÏ hÕt chç ©m m−u ph¸ ho¹i vµ chiÕn tranh.

Lùc l−îng chñ nghÜa x· héi th× tr−ëng thµnh kh¾p n¬i.

Chóng ta cïng nhau x©y dùng cuéc ®êi,

Ng−êi ng−êi sung s−íng, ng−êi ng−êi Êm no.

Th−a çc vÞ vµ çc b¹n, T«i ®Ò nghÞ chóng ta cïng n©ng cèc vµ h« to:

Chóc hoµ b×nh v¹n tuÕ! Chóc Bung Çcn« søc khoÎ dåi dµo!

Nãi ngµy 28-6-1959.


ngµy 29-6-1959.

254

LêI TIÔN TæNG THèNG XUÇCN¤ T¹I S¢N BAY GIA L¢M


Thêi gian Tæng thèng l−u l¹i ë ViÖt Nam chóng t«i lÇn nµy qu¸

ng¾n ngñi! Nh−ng v× Tæng thèng ®i v¾ng ®· h¬n hai th¸ng, nh©n

d©n In®«nªxia nhí nhung vµ chê ®îi l·nh tô kÝnh mÕn cña hä, mét

ngµy dµi nh− ba thu. ThËt lµ:

Çnh hång bay bæng tuyÖt vêi, Tr«ng mßn con m¾t, ph−¬ng trêi ®¨m ®¨m!

V× vËy, nh©n d©n ViÖt Nam kh«ng tiÖn yªu cÇu Tæng thèng ë

l¹i víi chóng t«i l©u h¬n n÷a. Chóng t«i −íc ao r»ng lÇn sau ®Õn

th¨m ViÖt Nam, Tæng thèng sÏ ë l¹i l©u h¬n gÊp mÊy lÇn nµy.

B©y giê khã mµ t¶ ®−îc t×nh quyÕn luyÕn cña nh©n d©n ViÖt Nam

®èi víi Bung Çcn«:

Nhí nhung trong lóc chia tay, TÊm lßng l−u luyÕn cïng bay theo Ng−êi.

Ng−êi vÒ Tæ quèc xa kh¬i, Chóc Ng−êi th¾ng lîi, chóc Ng−êi b×nh an.

Nh©n d©n ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ nhê Tæng thèng chuyÓn ®Õn nh©n d©n vµ ChÝnh phñ In®«nªxia

anh em lêi chµo h÷u nghÞ nhÊt.

lêi tiÔn tæng thèng xuçcn« t¹i s©n bay gia l©m

255

Riªng Paman1) Hå th× nhê Bung Çcn« chuyÓn cho tÊt c¶ anh

em, chÞ em In®«nªxia lêi chóc phóc ch©n thµnh nhÊt, vµ chuyÓn

cho çc ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång In®«nªxia nhiÒu çi h«n.

Mét lÇn n÷a, t«i ®Ò nghÞ tÊt c¶ chóng ta h« mÊy khÈu hiÖu:

Chóc Tæng thèng vµ çc vÞ cïng ®i lªn ®−êng m¹nh khoÎ!

T×nh h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc ViÖt Nam vµ In®«nªxia mu«n n¨m!

Tinh thÇn B¨ng®ung mu«n n¨m!


Hi®óp Bung Çcn«!

Míc®¬ca!

§äc ngµy 29-6-1959.


ngµy 30-6-1959.

_______________

1) Paman: TiÕng In®«nªxia cã nghÜa lµ "B¸c" (BT).

256

XEM VIÖN B¶O TµNG ÇCH M¹NG

Çc em tiÓu häc sinh ®Õn xem ViÖn b¶o tµng Lç TÊn. §Õn chç

tr−ng bµy nh÷ng quyÓn sæ tay cña Lç TÊn, quyÓn nµo còng rÊt

s¹ch sÏ chØnh tÒ. C« gi¸o giíi thiÖu mét çch hiÒn lµnh: "Çc em

thö so s¸nh xem, sæ tay cña çc em cã s¹ch sÏ chØnh tÒ nh− thÕ

kh«ng?". Çc em häc sinh thËt thµ "liªn hÖ" vµ tõ ®ã, s¸ch vë vµ sæ

s¸ch cña çc em tiÕn bé nhiÒu.

§ã lµ mét c©u chuyÖn thËt ë Trung Quèc.

H«m cïng ®i xem ViÖn b¶o tµng Çch m¹ng víi Tæng thèng

Xuçcn«, mét ng−êi b¹n nãi mét çch th¾m thiÕt:

"NÕu ng−êi ta chó ý, th× xem ViÖn b¶o tµng Çch m¹ng mét lÇn

còng b»ng häc mét pho lÞch sö çch m¹ng". Xem nh÷ng hiÖn vËt,

ViÖn b¶o tµng cho chóng ta thÊy râ:

- §Êt n−íc ViÖt Nam t−¬i ®Ñp vµ giµu cã. Nh©n d©n ViÖt Nam

th«ng minh vµ cÇn cï. Nh−ng tr−íc ®©y, bän thùc d©n vµ phong

kiÕn ®· ®−a nh©n d©n ta vµo mét hoµn c¶nh ®en tèi vµ bÇn cïng.

ChÝnh trÞ th× kh«ng cã d©n chñ tù do. VËt chÊt th× nghÌo nµn cùc

khæ. Bi th¶m nhÊt lµ vµo §«ng - Xu©n n¨m 1944-1945, chØ ë miÒn

B¾c ®· cã h¬n hai triÖu ng−êi chÕt ®ãi! Xem nh÷ng h×nh ¶nh Êy, ai

mµ kh«ng tøc giËn, c¨m thï?

- Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt anh dòng. Nh÷ng cuéc khëi nghÜa

chèng thùc d©n Ph¸p liªn tiÕp kh«ng ngít. Ng−êi tr−íc ng·, th×

tr¨m ngh×n ng−êi sau næi lªn, v« cïng oanh liÖt. Nh−ng ®Õn ngµy cã

§¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o, çch m¹ng míi thµnh c«ng.

xem viÖn b¶o tµng çch m¹ng

257

Thµnh c«ng Êy lµ kÕt qu¶ cña sù ®Êu tranh dÎo dai vµ hy sinh

to lín cña §¶ng vµ cña nh©n d©n ta. Nh÷ng l·nh tô cña §¶ng nh−

çc ®ång chÝ TrÇn Phó, Minh Khai, Lª Hång Phong, Hoµng V¨n

Thô vµ hµng tr¨m çn bé, hµng ngh×n ®¶ng viªn ®· v× çch m¹ng,

v× nh©n d©n, v× Tæ quèc mµ bÞ giÆc Ph¸p chÐm giÕt, tï ®µy. Nh÷ng

l·nh tô vµ ®¶ng viªn kh¸c th× sèng mét cuéc ®êi gian nan vµ nguy

hiÓm, nh−ng kh«ng mét phót ngõng ho¹t ®éng, ®Êu tranh.

Trong cuéc kh¸ng chiÕn cøu n−íc, cã nh÷ng chiÕn sÜ lao m×nh

nhÐt lç ch©u mai cña ®Þch, ®Ó cho ®¬n vÞ m×nh tiÕn lªn. Cã nh÷ng

chiÕn sÜ lÊy th©n m×nh chÆn b¸nh xe, ®Ó sóng to khái l¨n xuèng dèc. §ã lµ ®¹o ®øc çch m¹ng, lµ ®¶ng tÝnh cao ®Õn tét bËc. Nh÷ng

g−¬ng s¸ng hy sinh cao quý Êy gióp cho mäi ng−êi tÈy röa chñ

nghÜa ç nh©n (tham danh, tham lîi, ®ßi hái h−ëng thô, tù m·n,

c«ng thÇn, v.v.).

- HiÖn nay, x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ®Êu tranh thèng nhÊt

n−íc nhµ, c«ng viÖc rÊt nhiÒu, khã kh¨n kh«ng Ýt. Nh−ng nÕu mäi

ng−êi häc tËp thÊm nhuÇn tinh thÇn anh dòng vµ chÝ khÝ kiªn

c−êng, häc ®−îc ë ViÖn b¶o tµng, mµ quyÕt t©m lµm ®óng chÝnh

s¸ch cña §¶ng, ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng, ®Æt lîi Ých chung lªn

trªn lîi Ých riªng, th× chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi trong mäi viÖc. Nãi tãm l¹i, ng−êi ®Õn xem ViÖn b¶o tµng nªn võa xem võa

suy nghÜ vµ liªn hÖ víi b¶n th©n m×nh; çc ®ång chÝ phô tr¸ch giíi

thiÖu th× cÇn nãi râ ý nghÜa çch m¹ng cña nh÷ng vËt tr−ng bµy.

Lµm nh− thÕ sÏ rÊt bæ Ých.

TRÇN LùC


ngµy 4-7-1959.

258

§IÖN MõNG QUèC KH¸NH N¦íC CéNG HOµ IR¾C

KÝnh göi ¤ng NagÝp An Rubai, Chñ tÞch Héi ®ång chñ quyÒn n−íc Céng hoµ Ir¾c,

B¸t®a Nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø nhÊt ngµy thµnh lËp n−íc Céng hoµ

Ir¾c, thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n

chñ Céng hoµ vµ nh©n danh ç nh©n, t«i xin göi ®Õn Ngµi vµ toµn

thÓ nh©n d©n n−íc Céng hoµ Ir¾c lêi chóc mõng nhiÖt liÖt nhÊt. T«i thµnh t©m chóc nh©n d©n vµ ChÝnh phñ n−íc Céng hoµ

Ir¾c thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi to lín h¬n n÷a trong sù nghiÖp chèng

mäi ©m m−u cña chñ nghÜa ®Õ quèc vµ cñng cè chÕ ®é céng hoµ,

x©y dùng ®Êt n−íc giµu m¹nh, gãp phÇn g×n gi÷ hoµ b×nh ë Trung

CËn §«ng vµ thÕ giíi.

Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam vµ Ir¾c ngµy

cµng cñng cè vµ ph¸t triÓn.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 14-7-1959.

259

TH¦ GöI ANH EM TH¦¥NG BINH, BÖNH BINH Vµ GIA §×NH LIÖT SÜ

Th©n ¸i göi: Çc anh em th−¬ng binh, bÖnh binh vµ çc gia ®×nh liÖt sÜ,

Nh©n ngµy 27 th¸ng 7, thay mÆt §¶ng vµ ChÝnh phñ, t«i thµnh kÝnh t−ëng nhí çc liÖt sÜ ®· hy sinh cho Tæ quèc, t«i th©n ¸i göi lêi th¨m çc gia ®×nh liÖt sÜ, çc anh em th−¬ng binh, bÖnh binh.

Trong n¨m qua, çc gia ®×nh liÖt sÜ vµ anh em th−¬ng, bÖnh binh ®· ®ãng gãp kh¸ nhiÒu vµo c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c.

NhiÒu gia ®×nh liÖt sÜ ®· h¨ng h¸i tham gia tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· n«ng nghiÖp vµ ®· ®¹t ®−îc thµnh tÝch kh¸ trong c«ng viÖc s¶n xuÊt vµ tiÕt kiÖm.

T«i chóc çc gia ®×nh Êy trë thµnh nh÷ng gia ®×nh çch m¹ng g−¬ng mÉu.

NhiÒu tËp ®oµn s¶n xuÊt cña th−¬ng, bÖnh binh ®· ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ tèt, nh−:

- TËp ®oµn th−¬ng binh Ba T¬ (Thanh Ho¸), hîp t¸c x· n«ng nghiÖp cña anh em th−¬ng binh ë Lý Thµnh (NghÖ An) ®−îc tÆng Hu©n ch−¬ng Lao ®éng h¹ng Hai;

- Çc ®ång chÝ Lª Danh ë tËp ®oµn Sao Mai (H¶i D−¬ng), Lª V¨n Bæng ë tËp ®oµn Quang Vinh (Qu¶ng B×nh), NguyÔn TÊn Töu ë tËp ®oµn Ba T¬, Ph¹m Xu©n Ba ë tËp ®oµn Sa Huúnh (Thanh Hãa)... ®· ®−îc khen th−ëng.


260

NhiÒu ®ång chÝ th−¬ng binh ®ang phô tr¸ch nh÷ng c«ng t¸c

quan träng nh−:

- §ång chÝ Ph¹m V¨n Toµn (th−¬ng binh h¹ng 3) lµ Chñ nhiÖm

Hîp t¸c x· Nam TiÕn (Th¸i B×nh);

- §ång chÝ NguyÔn V¨n Håi (th−¬ng binh h¹ng 3) lµ Chñ tÞch

x· kiªm Chñ nhiÖm Hîp t¸c x· Sò BÕn (Hoµ B×nh);

- §ång chÝ Ph¹m H÷u Ho¹t (th−¬ng binh côt ch©n) lµ Phã chñ

nhiÖm Hîp t¸c x· T©n §oµi (Thanh Ho¸).

NhiÒu ®ång chÝ th−¬ng binh ë tr¹i ®· tÝch cùc häc tËp vµ lao

®éng g−¬ng mÉu nh− çc ®ång chÝ Liªn T¹o, Ng« Thóc Phßng ë tr¹i an d−ìng NghÖ An ®· ®−îc khen th−ëng, v.v..

TÊt c¶ anh em th−¬ng binh, bÖnh binh ®· ®em hÕt kh¶ n¨ng

cña m×nh ®Ó t¨ng gia s¶n xuÊt vµ gãp phÇn x©y dùng ®Êt n−íc. T«i

hoan nghªnh tinh thÇn h¨ng h¸i lao ®éng cña anh em vµ mong

anh em cµng cè g¾ng, cµng tiÕn bé n÷a.

T«i mong çn bé vµ ®ång bµo çc n¬i s½n sµng s¨n sãc vµ gióp

®ì çc gia ®×nh liÖt sÜ, th−¬ng binh, bÖnh binh trong c«ng viÖc s¶n

xuÊt, trong çc hîp t¸c x·, tæ ®æi c«ng.

T«i nh¾c çc c¬ quan, ®oµn thÓ chÊp hµnh chu ®¸o chÝnh s¸ch

cña §¶ng vµ ChÝnh phñ ®èi víi th−¬ng binh vµ liÖt sÜ, ®Ó anh em th−¬ng, bÖnh binh vµ gia ®×nh liÖt sÜ ®−îc æn ®Þnh h¬n n÷a trong

c«ng t¸c vµ trong ®êi sèng.

Chµo th©n ¸i


Hå CHÝ MINH


ngµy 27-7-1959.

261

LêI K£U GäI N¤NG D¢N

Cïng ®ång bµo n«ng d©n lao ®éng,

Tõ gi÷a n¨m ngo¸i ®Õn nay, kh¾p n«ng th«n ë miÒn B¾c,

phong trµo ®æi c«ng, hîp t¸c, c¶i tiÕn kü thuËt, thi ®ua ®Èy m¹nh

s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®· ph¸t triÓn kh¸. Nhê ®ã dï gÆp h¹n h¸n kÐo dµi, råi m−a to giã lín, vô mïa

tr−íc vµ vô chiªm võa qua ®Òu th¾ng lîi.

Th¾ng lîi Êy d¹y cho chóng ta hai bµi häc lín:

- Ph¶i ra søc ph¸t triÓn vµ cñng cè tèt çc tæ ®æi c«ng vµ hîp

t¸c x·;

- Ph¶i thi ®ua c¶i tiÕn kü thuËt.

§æi c«ng, hîp t¸c vµ c¶i tiÕn kü thuËt lµ hai ch©n cña n«ng

nghiÖp; hai ch©n v÷ng ch¾c th× n«ng nghiÖp ®i nhanh.

HiÖn nay, miÒn B¾c n−íc ta ®· cã 16.150 hîp t¸c x· gåm

21,5% tæng sè n«ng hé vµ 25 v¹n tæ ®æi c«ng, gåm 69,1% tæng sè n«ng hé. §ã lµ mét lùc l−îng to lín. Nh−ng phong trµo ch−a thËt

v÷ng m¹nh. Sè tæ ®æi c«ng th−êng xuyªn, cã b×nh c«ng, chÊm ®iÓm

chØ míi ®−îc 13%. Nh− thÕ lµ gèc ch−a thËt v÷ng, hîp t¸c x· khã

ph¸t triÓn m¹nh vµ nhanh. CÇn ra søc x©y dùng çc tæ ®æi c«ng th−êng xuyªn, cã b×nh c«ng, chÊm ®iÓm tèt h¬n, nhiÒu h¬n. MÆt

kh¸c, cÇn ra søc cñng cè tèt çc hîp t¸c x· vÒ mÆt t− t−ëng còng

nh− vÒ mÆt tæ chøc, c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý, c¶i tiÕn kü thuËt,

lµm g−¬ng mÉu cho çc tæ ®æi c«ng vµ cho nh÷ng n«ng d©n cßn

lµm ¨n riªng lÎ.


262

Ph¸t triÓn vµ cñng cè çc tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· ph¶i ®i

®óng ®−êng lèi giai cÊp cña §¶ng ë n«ng th«n, tr−íc hÕt lµ dùa h¼n vµo bÇn n«ng vµ trung n«ng líp d−íi, ®oµn kÕt chÆt chÏ víi trung n«ng.

Ph¶i tÝch cùc båi d−ìng vµ ph¸t huy t¸c dông cèt çn cña bÇn

n«ng vµ trung n«ng líp d−íi, ph¶i thµnh t©m vµ kiªn nhÉn thuyÕt

phôc trung n«ng, ph¶i gi÷ v÷ng khèi ®oµn kÕt chÆt chÏ trong hµng

ngò n«ng d©n lao ®éng nh− anh em mét nhµ. Ng−êi ®i tr−íc r−íc

ng−êi ®i sau, ng−êi ®i sau theo mau ng−êi ®i tr−íc, phª b×nh nhau,

khuyªn b¶o nhau, nh−ng kh«ng ®¶ kÝch lÉn nhau, kh«ng ®Ó phÇn tö xÊu xen vµo chia rÏ. BÇn, cè, trung n«ng tr−íc ®· ®oµn kÕt ®¸nh

®uæi thùc d©n, ®¸nh ®æ ®Þa chñ vµ ®· th¾ng lîi th× nay ph¶i cïng

nhau ®i vµo con ®−êng hîp t¸c ho¸, tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.

Kh«ng cã con ®−êng nµo kh¸c, chØ cã vµo tæ ®æi c«ng, tiÕn lªn hîp

t¸c x·, n«ng d©n ta míi cã thªm søc ®Ó c¶i tiÕn kü thuËt, ®Èy

m¹nh s¶n xuÊt. Do ®ã mµ ®−a n«ng th«n miÒn B¾c n−íc ta ®Õn chç

Êm no, sung s−íng vµ gãp phÇn quan träng x©y dùng c«ng nghiÖp

n−íc nhµ.

Hìi ®ång bµo n«ng d©n lao ®éng,

H·y ®oµn kÕt chÆt chÏ, h¨ng h¸i vµo tæ ®æi c«ng, hîp t¸c x· vµ

thi ®ua c¶i tiÕn kü thuËt, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, giµnh th¾ng lîi lín

h¬n n÷a cho vô mïa n¨m nay vµ cho çc vô sau. Trong vô chiªm

võa qua, cã viÖc lµm tèt, cã viÖc lµm ch−a tèt, ph¶i rót kinh

nghiÖm, ph¸t huy −u ®iÓm, söa ch÷a khuyÕt ®iÓm, quyÕt t©m v−ît

mäi khã kh¨n ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ thu ho¹ch nhiÒu h¬n;

tuyÖt ®èi kh«ng nªn thÊy khã mµ chïn b−íc.

Çc cÊp, çc ngµnh ph¶i cã kÕ ho¹ch thiÕt thùc phôc vô phong

trµo hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp.

TÊt c¶ ®¶ng viªn, ®oµn viªn thanh niªn lao ®éng, chiÕn sÜ thi ®ua ë n«ng th«n h·y phÊn khëi tiÕn lªn hµng ®Çu cña phong trµo ®æi

c«ng, hîp t¸c, lËp thµnh tÝch lín trªn mÆt trËn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp!

lêi kªu gäi n«ng d©n

263

§Ó lµm cho n−íc m¹nh, d©n giµu, ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x·

héi, ®Ó gãp phÇn xøng ®¸ng vµo c«ng cuéc ®Êu tranh thùc hiÖn

thèng nhÊt n−íc nhµ, ®Ó x©y ®¾p h¹nh phóc cña m×nh vµ gia ®×nh

m×nh, ®ång bµo n«ng d©n ta h·y h¨ng h¸i tiÕn lªn, ra søc chèng

óng, phßng lôt, phßng b·o vµ ch¨m sãc ®ång ruéng, cÇn kiÖm x©y

dùng hîp t¸c x·, quyÕt t©m thu ho¹ch vô mïa th¾ng lîi v−ît bËc

vµ toµn diÖn!

Hå CHÝ MINH


ngµy 3-8-1959.

264

§¸p tõ t¹i lÔ tr×nh quèc th− cña ®¹i sø n−íc céng hßa d©n chñ ®øc

Th−a ®ång chÝ §¹i sø,

T«i rÊt vui lßng nhËn b¶n quèc th− cña Chñ tÞch n−íc Céng

hoµ D©n chñ §øc uû nhiÖm ®ång chÝ lµm §¹i sø ®Æc mÖnh toµn quyÒn ë n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa.

T«i c¶m ¬n nh÷ng lêi chóc mõng võa råi cña ®ång chÝ.

Trong 10 n¨m qua, nh©n d©n n−íc Céng hßa D©n chñ §øc ®·

ra søc x©y dùng chñ nghÜa x· héi trªn ®Êt n−íc bÞ chiÕn tranh tµn

ph¸ nÆng nÒ vµ ®· thu ®−îc nhiÒu thµnh tÝch to lín. Nh©n d©n

ViÖt Nam nhiÖt liÖt chµo mõng nh÷ng thµnh tÝch ®ã cña nh©n d©n

Céng hßa D©n chñ §øc anh em vµ tin ch¾c r»ng nh©n d©n Céng

hßa D©n chñ §øc sÏ thùc hiÖn th¾ng lîi nhiÖm vô kinh tÕ chñ yÕu

do §¹i héi lÇn thø V cña §¶ng X· héi chñ nghÜa thèng nhÊt §øc

v¹ch ra lµ ph¸t triÓn nhanh chãng nÒn kinh tÕ quèc d©n cña m×nh ®Ó trong mét thêi gian ng¾n sÏ v−ît T©y §øc vÒ s¶n xuÊt thùc

phÈm vµ vËt phÈm tÝnh theo ®Çu ng−êi.

VÊn ®Ò §øc hiÖn nay lµ mét vÊn ®Ò cã tÇm quan träng quèc tÕ

rÊt lín. XuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña nh©n d©n toµn n−íc §øc vµ lîi Ých

hßa b×nh ë ¢u ch©u vµ trªn thÕ giíi, ChÝnh phñ Céng hßa D©n chñ

§øc vµ nh©n d©n toµn n−íc §øc ®· vµ ®ang kiªn quyÕt ®Êu tranh

chèng chñ nghÜa qu©n phiÖt §øc do ®Õ quèc Mü xói giôc vµ ñng hé.

Nh©n d©n n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa hoµn toµn ñng hé lËp

tr−êng cña ChÝnh phñ Céng hßa D©n chñ §øc vµ nh©n d©n §øc

®¸p tõ t¹i lÔ tr×nh quèc th− cña ®¹i sø...

265

trong cuéc ®Êu tranh anh dòng cho mét n−íc §øc hßa b×nh, thèng

nhÊt vµ d©n chñ.

ChÝnh phñ vµ nh©n d©n n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa

ch©n thµnh c¶m t¹ sù ñng hé vµ gióp ®ì tËn t×nh cña ChÝnh phñ

vµ nh©n d©n n−íc Céng hßa D©n chñ §øc ®èi víi nh©n d©n ViÖt

Nam trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu

tranh thèng nhÊt n−íc nhµ.

T«i nhiÖt liÖt hoan nghªnh ®ång chÝ l·nh chøc §¹i sø ®Æc

mÖnh toµn quyÒn ë n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa.

ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa sÏ hÕt søc gióp ®ì ®ång chÝ §¹i sø lµm trßn nhiÖm vô cña m×nh, ph¸t triÓn quan

hÖ mäi mÆt gi÷a hai n−íc chóng ta vµ th¾t chÆt t×nh h÷u nghÞ

ViÖt - §øc.

T«i nhê ®ång chÝ chuyÓn lêi chµo th©n ¸i cña t«i ®Õn ®ång chÝ

Chñ tÞch n−íc Céng hßa D©n chñ §øc, ®ång chÝ Vinhem PÝch vµ

nh©n d©n n−íc Céng hßa D©n chñ §øc anh em.

§äc ngµy 27-8-1959.



266

BµI NãI T¹I LíP HäC CHÝNH TRÞ CñA GI¸O VI£N

Çc c«, çc chó ®Òu biÕt, gi¸o viªn ngµy nay kh«ng ph¶i lµ "gâ

®Çu trÎ kiÕm c¬m", mµ lµ ng−êi phô tr¸ch ®µo t¹o nh÷ng c«ng

d©n tiÕn bé, nh÷ng çn bé tiÕn bé cho d©n téc. NhiÖm vô Êy rÊt lµ

vÎ vang. Çc c«, çc chó ph¶i ngµy cµng tiÕn bé ®Ó d¹y cho con

em ngµy cµng tiÕn bé, nÕu kh«ng th× sÏ ¶nh h−ëng kh«ng tèt ®Õn

con em.

Nh−ng ph¶i lµm thÕ nµo cho xøng ®¸ng víi tr¸ch nhiÖm vÎ

vang Êy?

Çc c«, çc chó ®Õn ®©y häc ®−îc nhiÒu ®iÒu bæ Ých, nãi chung

cã tiÕn bé. Nh−ng x· héi loµi ng−êi ngµy nay tiÕn lªn n¾m lÊy

nguyªn tö. Ng−êi ta chinh phôc thiªn nhiªn, chiÕm c¶ cung tr¨ng

n÷a. TÊt c¶ tiÕn bé rÊt nhanh. Çn bé vµ gi¸o viªn còng ph¶i tiÕn

bé cho kÞp thêi ®¹i th× míi lµm ®−îc nhiÖm vô. Chí tù tóc, tù m·n,

cho lµ giái råi th× dõng l¹i. Mµ dõng l¹i lµ lïi b−íc, lµ l¹c hËu,

m×nh tù ®µo th¶i tr−íc. Cho nªn ph¶i cè g¾ng häc tËp ®Ó c¶i t¹o

m×nh, c¶i t¹o t− t−ëng cña m×nh, c¶i t¹o con em vµ gióp vµo viÖc

c¶i t¹o x· héi.

C¶i t¹o t− t−ëng kh«ng ph¶i lµ khã, nÕu quyÕt t©m lµ ®−îc.

Muèn c¶i t¹o t− t−ëng th× ph¶i n¾m lÊy vò khÝ cña chñ nghÜa M¸c -

Lªnin, mµ ë trong x· héi cò kh«ng thÓ cã ®−îc, ®ã lµ thËt thµ tù

phª b×nh vµ phª b×nh.

bµi nãi t¹i líp häc chÝnh trÞ cña gi¸o viªn

267

Çc c«, çc chó ®Òu lµ çn bé, th× ph¶i thi hµnh chÝnh s¸ch cña

§¶ng vµ ChÝnh phñ ®Ó phôc vô nh©n d©n, v× vËy çc c«, çc chó

®èi víi nh÷ng vÊn ®Ò quèc tÕ còng nh− trong n−íc ph¶i bµn b¹c víi

nhau ®Ó cho cã lËp tr−êng v÷ng vµ çch xem xÐt ®óng ®¾n.

Cã ng−êi ngê lùc l−îng cña phe x· héi chñ nghÜa m¹nh hay

yÕu, cã ng−êi cho Mü lµ m¹nh l¾m. Cã ng−êi nöa ngê nöa tin. §ã

lµ ch−a xem sù thËt. LÞch sö gÇn ®©y kh«ng xa, ®é 40 n¨m nay, ®·

chøng tá bªn nµo m¹nh. Bèn m−¬i mèt n¨m tr−íc, ai thèng trÞ trªn

thÕ giíi nµy? Chñ nghÜa t− b¶n. Ngµy nay thÕ giíi nµy lµ cña ai?

Ch−a ph¶i cña chñ nghÜa x· héi, nh−ng søc x· héi chñ nghÜa cµng ngµy cµng m¹nh, søc t− b¶n chñ nghÜa ngµy cµng yÕu.

Tr−íc kia Ph¸p cã m¹nh kh«ng? M¹nh. B¾t ®Çu kh¸ng chiÕn

nã còng m¹nh, nh−ng nã m¹nh mµ yÕu, m×nh yÕu mµ m¹nh. Nã

m¹nh nhê cã xe t¨ng, tµu chiÕn, cã bé ®éi cã kinh nghiÖm. M×nh

m¹nh mµ m¹nh gÊp mÊy nã v× m×nh cã tinh thÇn, cã chÝnh nghÜa,

cã lßng yªu n−íc. Cuèi cïng ai th¾ng? Ta th¾ng.

L¹i vÝ dô Trung Quèc, n¨m 1945, T−ëng rÊt m¹nh, nã cã 5

triÖu qu©n, l¹i ®−îc Mü gióp. Cßn qu©n ®éi cña §¶ng Céng s¶n lµ

Gi¶i phãng qu©n kh«ng ®Çy 1 triÖu, khÝ giíi l¹i thiÕu. Nh−ng ai

th¾ng? Çch m¹ng th¾ng, nh©n d©n th¾ng. H«m 15 th¸ng 5 võa qua, Liªn X« l¹i phãng vÖ tinh lÇn thø 3.

Çc c«, çc chó cã thÝch kh«ng? Cã. VÖ tinh thø 3 nÆng h¬n 1 tÊn 3,

mµ Mü th× chØ míi phãng mét qu¶ b−ëi. VÒ khoa häc kü thuËt nh−

thÕ lµ ai m¹nh? Liªn X«. Liªn X« m¹nh lµ m×nh m¹nh, cña Liªn

X« lµ cña phe ta.

Cã ng−êi nghi ngê sù ®oµn kÕt gi÷a çc n−íc trong phe x· héi

chñ nghÜa. Çc c«, çc chó cã ®äc Tuyªn ng«n cña çc ®¶ng céng

s¶n vµ c«ng nh©n häp n¨m ngo¸i ë M¸txc¬va kh«ng? ThÕ cã thÊm

thÝa kh«ng? Cã ®oµn kÕt kh«ng?

ë n−íc ta, ai gióp ta (mµ lµ cho kh«ng ta) ®Ó ta x©y dùng kinh tÕ? Liªn X«, Trung Quèc vµ çc n−íc anh em kh¸c. NÕu kh«ng ®oµn

kÕt th× cã gióp nh− thÕ kh«ng? Chõng Êy ®ñ tá râ ta ®oµn kÕt.


268

VÒ phong trµo ®Êu tranh cho hoµ b×nh, cã ng−êi ngê chiÕn

tranh sÏ x¶y ra, nhÊt lµ Mü vÉn cø thö bom nguyªn tö. NÕu kh«ng

cã phe x· héi chñ nghÜa v÷ng ch¾c, kh«ng cã phong trµo hoµ b×nh

thÕ giíi réng lín th× chiÕn tranh sÏ næ hoÆc thÕ giíi l¹i trë l¹i nh−

41 n¨m vÒ tr−íc. Nhê cã Liªn X«, nhê cã nh©n d©n thÕ giíi ®oµn

kÕt, nh©n d©n çc n−íc t− b¶n ®oµn kÕt, chÝnh çc nhµ khoa häc t−

s¶n cña Mü vµ T©y §øc còng ®−a ra b¶n kªu gäi chèng viÖc thö

bom nguyªn tö, chÝnh çc b¹n cña ta trong ruét ®Þch còng chèng

l¹i chiÕn tranh. NÕu kh«ng cã phong trµo hoµ b×nh réng lín th× Ai

CËp bÞ nuèt råi, Xyri vµ In®«nªxia còng thÕ. NÕu 1 ng−êi hoµi nghi, 100 ng−êi hoµi nghi, hµng v¹n ng−êi hoµi nghi th× hoµ b×nh

sÏ thÊt b¹i.

Cã ng−êi hoµi nghi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, cã ®óng kh«ng? NÕu

§¶ng l·nh ®¹o kh«ng ®óng th× Çch m¹ng Th¸ng T¸m cã thµnh

c«ng kh«ng? Kh¸ng chiÕn cã th¾ng lîi kh«ng? H¬n 8 triÖu n«ng

d©n miÒn B¾c cã ruéng cµy kh«ng? 3 n¨m kh«i phôc kinh tÕ cã

hoµn thµnh ®−îc kh«ng? Vµ ngµy nay, ®ang vµo thêi kú qu¸ ®é

tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi cã ®−îc kh«ng? §¶ng lµ ng−êi, §¶ng lµ

çn bé, lµ ®¶ng viªn, tÊt nhiªn cã sai lÇm. Nh−ng trong c¶i çch

ruéng ®Êt, th¾ng lîi vÉn lµ chñ yÕu. Çc chó lín tuæi ch¾c biÕt cã lóc nµo miÒn B¾c l¹i ®ñ thãc ¨n nh− ngµy nay, l¹i cßn cã thõa ®Ó

b¸n ra ngoµi vµ ®Ó dù tr÷. §ã lµ nhê ®©u? Nhê c¶i çch ruéng ®Êt.

Nh−ng sai lÇm cña §¶ng vµ cña chóng ta kh¸c h¼n víi sai lÇm cña

nh÷ng bän kh¸c. §¶ng thÊy sai th× quyÕt t©m söa ch÷a. Thêi ®Õ

quèc, t− b¶n cã bao giê nã nãi cã sai lÇm, xin söa ch÷a ®©u. §¶ng

lµ ng−êi, nªn cã sai lÇm, nh−ng v× cã chñ nghÜa M¸c - Lªnin, cã

môc ®Ých phôc vô nh©n d©n, cã phª b×nh vµ tù phª b×nh, cho nªn

kiªn quyÕt söa ch÷a. Lóc §¶ng ph¸t hiÖn sai lÇm th× ë n«ng th«n

vµ thµnh thÞ lóc ®Çu cã hoang mang, nh−ng sau nh©n d©n hiÓu vµ

tin t−ëng nªn ®· quyÕt t©m hoµn thµnh nh÷ng c«ng t¸c lín. Nãi vÒ çn bé trong §¶ng còng nh− ngoµi §¶ng, cã mét sè

ng−êi gi÷ th¸i ®é bµng quan. Hä nh− con èc tï, chui vµo vá råi


269

mÆc. Çi ®ã lµ chñ nghÜa ç nh©n, lµ t− t−ëng tiÓu t− s¶n xÊu.

Ng−êi çch m¹ng lµ chÝ c«ng v« t−, bÊt kú viÖc lín viÖc nhá ph¶i

nghÜ ®Õn nh©n d©n, Tæ quèc vµ giai cÊp, thÕ th× kh«ng thÓ bµng

quan ®−îc.

VÝ dô: Ai còng muèn ¨n ngon, mÆc ®Ñp, nh−ng trong lóc nµy

nhiÒu ng−êi cßn thiÕu thèn, m×nh chØ nghÜ ®Õn ¨n ngon, mÆc ®Ñp

th× cã ®óng kh«ng? M×nh ph¶i nghÜ ®Õn ®ång bµo.

V× bµng quan mµ kh«ng chó ý g× ®Õn ®Êu tranh chÝnh trÞ vµ t−

t−ëng, ai cø mÆc ai. ¡n x«i chïa th× ®¸nh chu«ng, hÕt x«i chïa th×

kh«ng ®¸nh chu«ng. Ta lµ çn bé chuyªn m«n, cã chuyªn m«n mµ kh«ng cã chÝnh trÞ giái th× dï häc giái mÊy d¹y trÎ con còng háng.

ChÝnh trÞ lµ linh hån, chuyªn m«n lµ çi x¸c. Cã chuyªn m«n mµ

kh«ng cã chÝnh trÞ th× chØ cßn çi x¸c kh«ng hån. Ph¶i cã chÝnh trÞ

tr−íc råi cã chuyªn m«n. NÕu thÇy gi¸o, c« gi¸o bµng quan th× l¹i

®óc ra mét sè c«ng d©n kh«ng tèt, çn bé kh«ng tèt. Nãi tãm l¹i,

chÝnh trÞ lµ ®øc, chuyªn m«n lµ tµi. Cã tµi mµ kh«ng cã ®øc lµ

háng. Cã ®øc mµ chØ i, tê th× d¹y thÕ nµo? §øc ph¶i cã tr−íc tµi.

Tr−íc hÕt ph¶i d¹y trÎ yªu Tæ quèc, yªu lao ®éng, yªu ®ång bµo vµ

yªu chñ nghÜa x· héi. Nh−ng cã ng−êi ra bµi to¸n, bµy cho trÎ con

so s¸nh ta víi Mü, Mü cã nh÷ng çi g×, cã bao nhiªu, Mü h¬n ta nh÷ng g×? Cã ph¶i ®Êy lµ bµi häc ph¶n quèc kh«ng? TrÎ em nh− çi

g−¬ng trong s¸ng, thÇy tèt th× ¶nh h−ëng tèt, thÇy xÊu th× ¶nh

h−ëng xÊu, cho nªn ph¶i chó ý gi¸o dôc chÝnh trÞ t− t−ëng tr−íc,

chÝnh thÇy gi¸o, c« gi¸o còng ph¶i tiÕn bé vÒ t− t−ëng.

B©y giê B¸c l¹i nãi ®Õn thÇy gi¸o, tr−êng häc, çch d¹y vµ häc

trß. Häc trß tèt hay xÊu lµ do thÇy gi¸o, c« gi¸o tèt hay xÊu. Çc c«,

çc chó ph¶i nhËn râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh. Ph¶i lu«n lu«n ®Æt

c©u hái: D¹y ai? Nãi chung lµ häc trß. D¹y ®Ó lµm g×? D¹y cho nã

yªu n−íc, yªu nh©n d©n, yªu lao ®éng, yªu chñ nghÜa x· héi, hay

®µo t¹o thµnh mét lò cao båi. Lóc ®ã míi t×m çch d¹y. VÒ çch d¹y th× quÇn chóng c«ng nh©n, n«ng d©n, trÝ thøc cã nhiÒu kinh

nghiÖm. Gi¸o viªn nªn khªu gîi nh÷ng kinh nghiÖm ®Ó t×m çch


270

d¹y tèt. Kh«ng ph¶i ngåi chê Bé Gi¸o dôc nghÜ ra. H·y xem c«ng

nh©n thi ®ua s¶n xuÊt nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ. TÊt c¶ mäi ngµnh

muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, muèn cho d©n giµu n−íc m¹nh th×

ph¶i thi ®ua. Gi¸o viªn ta còng ph¶i thi ®ua d¹y nhanh, tr−íc kia

lu bï nhåi sä, b©y giê ph¶i t×m çch d¹y nhanh, nhiÒu, tèt vµ rÎ.

Gi¸o viªn ph¶i chó ý c¶ tµi, c¶ ®øc, tµi lµ v¨n ho¸, chuyªn m«n,

®øc lµ chÝnh trÞ. Muèn cho häc sinh cã ®øc th× gi¸o viªn ph¶i cã

®øc. VÝ nh− b¶o häc trß ph¶i dËy sím mµ gi¸o viªn th× tr−a míi

dËy. Cho nªn thÇy gi¸o, c« gi¸o ph¶i g−¬ng mÉu, nhÊt lµ ®èi víi trÎ

con. Tr¸ch nhiÖm ®ã rÊt lµ vÎ vang, quan träng. Néi dung d¹y cña ta ph¶i thiªn vÒ lao ®éng. Tr−íc kia th× ®µo

t¹o thµnh çc cËu tó, c« tó xem khinh lao ®éng. B©y giê th× ph¶i

yªu lao ®éng, thùc sù lao ®éng. Ta lµm dÇn dÇn, "t¶" qu¸ còng

kh«ng ®−îc, nh−ng ph¶i ®i ®Õn mét chÕ ®é häc tËp bao gåm v¨n

ho¸, kü thuËt vµ lao ®éng. Tr−íc kia cã c©u: "V¹n ban giai h¹

phÈm, duy h÷u ®éc th− cao". Çc c«, çc chó cã hiÓu kh«ng? C©u

Êy cã nghÜa: TÊt c¶ mäi ngµnh ®Òu ë d−íi, duy cã viÖc häc lµ cao...

§ã lµ thêi phong kiÕn, häc cèt ®Ó lµm quan. Ngµy nay ph¶i võa häc

võa lao ®éng.

VÒ vÊn ®Ò nµy Trung Quèc cã nhiÒu kinh nghiÖm hay. HiÖn nay ë Trung Quèc, cã mét sè tr−êng ®¹i häc (sau nµy th× sÏ thi

hµnh kh¾p c¶), mét sè tr−êng trung häc tù cÊp tù tóc lÊy chi phÝ

trong tr−êng kh«ng xin tiÒn ChÝnh phñ, mét nöa ngµy lµm, mét

nöa ngµy häc. B¸c cã ®Õn th¨m mét tr−êng trung häc chuyªn khoa

lµm m¸y bay, cã 1.000 häc sinh, hä võa häc võa lµm nh÷ng m¸y

mãc b¸n cho ChÝnh phñ. L¹i cã tr−êng trung häc chuyªn khoa

n«ng l©m vì hoang, trång lóa, ng«, nu«i lîn, tr©u; hä gÆt lÊy lóa,

ng« ®Ó ¨n, b¸n lîn, tr©u ®Ó tù tóc. ChÝnh phñ kh«ng ph¶i xuÊt

tiÒn, ®Ó tiÒn x©y dùng c«ng nghiÖp.

ë ta, B¸c cã ®i vÒ n«ng th«n th¨m mét vµi tr−êng häc, B¸c thÊy cã tr−êng kh«ng cã c©y, v¸ch th× ®· r¬i, ®Êt th× cã mµ kh«ng

trång lÊy mét c©y rau, mét c©y ít. Cã ®Êt, cã ng−êi mµ ®Ó kh«ng,


271

nh− thÕ cã ®au ruét kh«ng? Söa sang tr−êng líp, ®ã lµ viÖc cña

thÇy, cña trß, cã thÓ lµm ®−îc nh−ng kh«ng chÞu lµm.

B¸c nghe nãi mét sè gi¸o viªn phµn nµn lµ kh«ng ®−îc chÝnh

quyÒn ®Þa ph−¬ng coi träng. Ng−êi ta cã c©u: "H÷u x¹ tù nhiªn

h−¬ng". Gi¸o viªn ch−a ®−îc coi träng lµ v× ch−a cã h−¬ng, cßn xa

rêi quÇn chóng. Cã nhiÒu gi¸o viªn ®−îc quÇn chóng coi träng, nh−

chiÕn sÜ thi ®ua, gi¸o viªn b×nh d©n häc vô, hä cïng víi nh©n d©n

kÕt thµnh mét khèi nªn ®−îc quÇn chóng yªu mÕn. NÕu gi¸o viªn

t¸ch rêi ra, tù cho m×nh lµ trÝ thøc, th× lµm sao quÇn chóng coi

träng ®−îc. Kh«ng ph¶i riªng thÇy gi¸o, mµ çc çn bé kh¸c còng thÕ, ph¶i cïng víi quÇn chóng lµm thµnh mét khèi, kh«ng ph¶i nãi

lý luËn mµ thùc sù. Håi bÝ mËt, kh«ng cã quÇn chóng ñng hé th×

çn bé kh«ng cã c¬m ¨n, kh«ng lµm c«ng t¸c ®−îc, cã khi l¹i bÞ ®Þch

b¾t. Muèn quÇn chóng yªu th−¬ng th× ph¶i cïng víi quÇn chóng

kÕt thµnh mét khèi. Nh− thÕ th× ph¶i khã nhäc, chø kh«ng ph¶i

gÆp ai cø nãi t«i yªu, t«i yªu... Ph¶i gióp ®ì nh©n d©n, viÖc lín,

viÖc nhá ®Òu tá ra yªu ®ång bµo thùc sù.

ThÇy gi¸o ph¶i g−¬ng mÉu, trùc tiÕp lµm nhiÖm vô: §µo t¹o

nh÷ng c«ng d©n tèt, nh÷ng çn bé tèt sau nµy, gãp phÇn x©y dùng

chñ nghÜa x· héi, lµm cho miÒn B¾c v÷ng m¹nh thµnh hËu thuÉn cho cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ.

B¸c chóc çc c«, çc chó vui vÎ, ®oµn kÕt, tiÕn bé.

Nãi th¸ng 8-1959.

B¶n ®¸nh m¸y cã bót tÝch söa ch÷a,

l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

272

PH¸T BIÓU T¹I LÔ PHONG QU¢N HµM CÊP T¦íNG CHO MéT Sè ÇN Bé CAO CÊP

TRONG QU¢N §éI

Th−a çc vÞ, Çc ®ång chÝ,

§Ó x©y dùng qu©n ®éi tiÕn lªn chÝnh quy ®Æng phôc vô lîi Ých

cña çch m¹ng, ChÝnh phñ ta ®· trao qu©n hµm cho çn bé vµ

chiÕn sÜ trong qu©n ®éi. ViÖc ®ã ®· lµm ®−îc tèt.

H«m nay, ChÝnh phñ tiÕp tôc trao qu©n hµm cho çc ®ång chÝ.

D−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng vµ ChÝnh phñ, ®−îc sù ñng hé hÕt lßng cña nh©n d©n, víi tinh thÇn cè g¾ng vµ ph¸t huy

truyÒn thèng tèt ®Ñp cña mét qu©n ®éi çch m¹ng, çc ®ång chÝ ®·

cã nhiÒu thµnh tÝch, hoµn thµnh tèt nh÷ng c«ng t¸c cña §¶ng vµ

ChÝnh phñ trao cho.

T«i còng thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ khen ngîi

tÊt c¶ çn bé vµ chiÕn sÜ trong qu©n ®éi.

§Ó gãp phÇn thùc hiÖn nhiÖm vô çch m¹ng trong giai ®o¹n

míi, qu©n ®éi ta cÇn ph¶i tiÕn bé h¬n n÷a. Toµn thÓ çn bé vµ

chiÕn sÜ cÇn ph¶i ra søc häc tËp chÝnh trÞ, qu©n sù, v¨n ho¸, cÇn

ph¶i n©ng cao lËp tr−êng vµ t− t−ëng cña giai cÊp c«ng nh©n, cÇn ph¶i n¾m v÷ng ®−êng lèi qu©n sù cña §¶ng, ra søc rÌn luyÖn kü

thuËt vµ chiÕn thuËt, cÇn ph¶i lu«n lu«n n©ng cao c¶nh gi¸c, b¶o

vÖ Tæ quèc, b¶o vÖ nh©n d©n, tham gia lao ®éng s¶n xuÊt vµ thùc

hµnh tiÕt kiÖm, cÇn ph¶i th¾t chÆt ®oµn kÕt trong néi bé vµ ®oµn

ph¸t biÓu t¹i lÔ phong qu©n hµm cÊp t−íng...

273

kÕt víi nh©n d©n, tuyÖt ®èi chÊp hµnh mäi ®−êng lèi, chÝnh s¸ch

cña §¶ng vµ ChÝnh phñ.

§Ó l·nh ®¹o qu©n ®éi tiÕn bé kh«ng ngõng, çc ®ång chÝ cÇn

ph¶i trau dåi ®¹o ®øc çch m¹ng, khiªm tèn, gi¶n dÞ, gÇn gòi quÇn

chóng vµ g−¬ng mÉu vÒ mäi mÆt. Dï ë c−¬ng vÞ nµo, chóng ta còng

®Òu ph¶i cè g¾ng ®Ó xøng ®¸ng lµ ng−êi ®µy tí trung thµnh vµ tËn

tôy cña nh©n d©n.

Mong çc ®ång chÝ lu«n lu«n tiÕn bé vµ lµm trßn tr¸ch nhiÖm

nÆng nÒ vµ vÎ vang cña m×nh.

Nãi ngµy 1-9-1959.


Hµ Néi, 1960, t.V, tr.248-249.

274

BµI NãI T¹I CUéC MÝT TINH CñA NH¢N D¢N THñ §¤ Kû NIÖM NGµY 2-9

§ång bµo yªu quý,

H«m nay lµ mét ngµy vui s−íng cña chóng ta, còng lµ mét

ngµy vui s−íng cña çc n−íc anh em trong phe x· héi chñ nghÜa,

cña çc n−íc b¹n trong phong trµo d©n téc gi¶i phãng.

Trong 14 n¨m qua, phe ta ngµy cµng m¹nh. Kinh tÕ, chÝnh trÞ,

v¨n ho¸, ngo¹i giao, quèc phßng cña n−íc ta ngµy cµng tiÕn bé vµ

sÏ tiÕn bé nhiÒu h¬n n÷a. Chóng ta quyÕt x©y dùng mét n−íc ViÖt

Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh. Chóng

ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

§¶ng Lao ®éng ViÖt Nam mu«n n¨m!

N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ mu«n n¨m!

H«m nay chóng ta l¹i rÊt sung s−íng cã ®oµn ®¹i biÓu §¶ng vµ

ChÝnh phñ n−íc Céng hoµ Nh©n d©n M«ng Cæ do ®ång chÝ Thñ

t−íng Xª®enban l·nh ®¹o ®Õn dù lÔ Quèc kh¸nh víi chóng ta vµ

chuyÓn t×nh h÷u nghÞ th©n thiÕt nhÊt cña nh©n d©n M«ng Cæ cho

nh©n d©n ta.

T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n M«ng Cæ vµ nh©n d©n ViÖt Nam

mu«n n¨m!

T×nh ®oµn kÕt gi÷a çc n−íc x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn

X« vÜ ®¹i mu«n n¨m!

§ång chÝ Thñ t−íng Xª®enban mu«n n¨m!

bµi nãi t¹i cuéc mÝt tinh cña nh©n d©n thñ ®«...

275

H«m nay chóng ta l¹i sung s−íng cã nh÷ng ph¸i ®oµn vµ

nh÷ng ®¹i biÓu çc n−íc anh em vµ çc n−íc b¹n ®Õn dù lÔ Quèc

kh¸nh víi chóng ta nh−: ®oµn ®¹i biÓu Tæng c«ng héi Trung Quèc,

®¹i biÓu Héi ®ång Trung −¬ng çc c«ng ®oµn Bungari, ®oµn ®¹i

biÓu c«ng nh©n Nhµ m¸y dÖt B×nh Nh−ìng, ®oµn ®¹i biÓu thanh

niªn In®«nªxia, ®oµn ®¹i biÓu thanh niªn X©ylan, ®oµn ®¹i biÓu

phô n÷ Angiªri, ®oµn ®¹i biÓu phô n÷ Tuynidi, ®¹i biÓu PhËt gi¸o

Nªpan, bµ Idaben Blum, Uû viªn Chñ tÞch ®oµn Héi ®ång hoµ b×nh

thÕ giíi, ®oµn thÓ thao Ir¾c, v.v..

Hoan h« çc ph¸i ®oµn vµ çc ®¹i biÓu! T×nh ®oµn kÕt gi÷a nh©n d©n çc n−íc ¸ - Phi mu«n n¨m!



Nãi ngµy 2-9-1959.


Hµ Néi, 1960, t.V, tr.250-251.

276

§IÖN GöI HéI NGHÞ CHèNG VIÖC CHÝNH PHñ PH¸P §ÞNH THö BOM NGUY£N Tö

ë XAHARA

KÝnh göi Ban Th− ký th−êng trùc Héi ®ång ®oµn kÕt nh©n d©n ¸ - Phi,

L¬ Ke

Nh©n dÞp khai m¹c Héi nghÞ chèng viÖc ChÝnh phñ Ph¸p dù

®Þnh thö bom nguyªn tö ë Xahara, t«i xin göi ®Õn Héi nghÞ lêi ñng

hé nhiÖt liÖt. ViÖc ChÝnh phñ Ph¸p s¾p thö vò khÝ nguyªn tö ë Xahara sÏ ®e

däa nghiªm träng ®êi sèng cña hµng tr¨m triÖu nh©n d©n ch©u

Phi, vµ ®i ng−îc l¹i nguyÖn väng thiÕt tha víi hoµ b×nh cña toµn

thÓ loµi ng−êi. Nh©n d©n vµ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ

Céng hoµ triÖt ®Ó ñng hé phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©n ch©u

Phi nh»m buéc ChÝnh phñ Ph¸p ph¶i bá viÖc thö vò khÝ nguyªn tö

ë Xahara, ph¶i t«n träng quyÒn lîi cña çc d©n téc ch©u Phi ®−îc

sèng yªn æn vµ t«n träng nÒn hoµ b×nh thÕ giíi.

T«i chóc Héi nghÞ thµnh c«ng.


Hå CHÝ MINH


ngµy 7-9-1959.

277

TR¶ LêI PHáNG VÊN CñA B¸O TIN TøC M¸TXC¥VA

NH¢N DÞP NGµY QUèC KH¸NH (2-9)

Hái: §éc gi¶ b¸o chóng t«i sÏ rÊt vui mõng ®−îc biÕt ý kiÕn cña

Chñ tÞch vÒ sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸ cña n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ giai ®o¹n hiÖn nay. Chñ tÞch cã thÓ nãi cho

chóng t«i biÕt nh÷ng g× vÒ vÊn ®Ò ®ã?

Tr¶ lêi: Nhê nh÷ng cè g¾ng cña b¶n th©n chóng t«i vµ sù gióp

®ì th©n ¸i cña nh÷ng n−íc anh em, tr−íc hÕt lµ cña Liªn X« vµ

n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa, chóng t«i ®· thu ®−îc nh÷ng

tiÕn bé nh− nh÷ng con sè d−íi ®©y chØ râ mét çch v¾n t¾t:

Kinh tÕ 1955 1959

S¶n l−îng lóa 3.604.000 tÊn 5.526.000 tÊn

§iÖn 52.936.000 kil«o¸t giê 200.000.000 kil«o¸t giê

Than 641.500 tÊn 2.050.000 tÊn

Xi m¨ng 8.450 tÊn 370.000 tÊn

V¶i 8.386.000 th−íc 76.000.000 th−íc

V¨n ho¸ 1955 1959

Häc sinh çc tr−êng phæ th«ng 716.000 1.460.000

Sinh viªn 1.122 8.200

Häc sinh çc tr−êng kü thuËt 3.277 16.000


278

Tr−íc kia, 95% nh©n d©n lµ mï ch÷, hiÖn nay n¹n mï ch÷ ®·

®−îc thanh to¸n.

Hái: Theo ý Chñ tÞch, ®Æc ®iÓm næi bËt nhÊt trong mèi quan hÖ gi÷a hai n−íc chóng ta lµ g×?

Tr¶ lêi: §Æc ®iÓm cña mèi quan hÖ gi÷a hai n−íc chóng ta lµ

t×nh th©n ¸i v« s¶n.

Hái: Chñ tÞch ®· ë th¨m n−íc chóng t«i çch ®©y mÊy tuÇn. Xin Chñ tÞch cho biÕt c¶m t−ëng cña Chñ tÞch trong cuéc ®i th¨m ®ã?

Tr¶ lêi: Qua cuéc ®i th¨m, t«i cã hai c¶m t−ëng næi bËt nhÊt:

1. ë ®©u t«i còng ®−îc ®ãn tiÕp nh− mét ng−êi anh em, bµ con. 2. ë ®©u t«i còng nhËn thÊy r»ng nh©n d©n Liªn X«, d−íi sù

l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«, ®ang h¨ng h¸i lµm viÖc ®Ó

x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n.

T«i göi lêi chµo th©n ¸i tíi nh÷ng ng−êi céng t¸c víi quý b¸o vµ

®éc gi¶ cña quý b¸o.


ngµy 12-9-1959.

279

NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ TæNG KÕT PHONG TRµO HîP T¸C Hãa N¤NG NGHIÖP

Chóng ta tæ chøc hîp t¸c x· tr−íc hÕt lµ nh»m môc ®Ých n©ng

cao ®êi sèng cña n«ng d©n.

Muèn n©ng cao ®êi sèng th× ph¶i tæ chøc cho tèt, ph¶i t¨ng gia

s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm. Muèn vËy, ph¶i lµm ®óng ®−êng

lèi, chÝnh s¸ch cña Trung −¬ng. Ph¶i tæ chøc tèt çc tæ ®æi c«ng

th−êng xuyªn cã b×nh c«ng chÊm ®iÓm, råi tõ ®ã mµ ®−a lªn hîp

t¸c x·.

CÇn cñng cè tèt nh÷ng hîp t¸c x· ®· cã. Trong sè h¬n 16.000

hîp t¸c x· nµy, cÇn xem xÐt çi nµo tèt, çi nµo võa, çi nµo kÐm

®Ó cã kÕ ho¹ch cñng cè. Çi ®· tèt th× lµm tèt thªm, çi võa ®−a lªn

tèt, çi kÐm ®−a lªn võa, råi lªn tèt. NÕu cñng cè tèt h¬n 16.000

hîp t¸c x· ®· cã, th× sè hîp t¸c x· cã thÓ t¨ng lªn gÊp hai, ba lÇn.

Ph¶i ph¸t triÓn hîp t¸c x· mét çch thËt ch¾c ch¾n, kh«ng nªn

ch¹y theo sè l−îng.

Muèn cñng cè vµ ph¸t triÓn hîp t¸c x· tèt, ph¶i chó ý ®Õn viÖc

s¶n xuÊt, lµm sao cho hîp t¸c x· nãi chung vµ x· viªn nãi riªng,

kh«ng nh÷ng t¨ng thu nhËp vÒ thãc lóa mµ cßn t¨ng vÒ nhiÒu mÆt

s¶n xuÊt kh¸c. Ph¶i cÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·, tr¸nh ¨n tiªu

l·ng phÝ.

Tõ trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng, çc ngµnh çc cÊp cÇn thËt sù

tham gia cuéc vËn ®éng hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp. Çc ngµnh n«ng


280

l©m, thuû lîi, mËu dÞch, tuyªn truyÒn... cÇn thËt sù gãp søc tham

gia vµ ®Èy m¹nh phong trµo hîp t¸c ho¸.

Çn bé cÇn cè g¾ng ph¸t triÓn −u ®iÓm, söa ch÷a khuyÕt ®iÓm

®Ó lµm tèt cuéc vËn ®éng hîp t¸c ho¸.

Nãi ngµy 12-9-1959.


ngµy 13-9-1959.

281

§iÖn MõNG LI£N X¤ PHãNG THµNH C¤NG T£N LöA L£N MÆT TR¡NG

KÝnh göi ®ång chÝ K. V«r«silèp vµ ®ång chÝ N. Kh¬rótsèp kÝnh mÕn,

Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt lÊy lµm sung s−íng tr−íc sù thµnh

c«ng vÒ ho¶ tiÔn Liªn X« ®· tíi mÆt tr¨ng. Thµnh c«ng ®ã lµ mét

th¾ng lîi míi cña nÒn khoa häc x«viÕt. Chóng t«i xin göi ®Õn çc

®ång chÝ nh÷ng lêi chµo mõng anh em nång nhiÖt vµ nhê çc ®ång

chÝ chuyÓn ®Õn nh÷ng nhµ b¸c häc, kü s−, c«ng nh©n vµ nh©n d©n Liªn X« lêi chóc mõng thµnh thËt cña chóng t«i.


Hå CHÝ MINH


ngµy 15-9-1959.

282

§IÖN MõNG CHÝNH PHñ L¢M THêI N¦íC CéNG Hßa ANGI£RI

KÝnh göi ¤ng Phera Apba, Thñ t−íng ChÝnh phñ l©m thêi n−íc Céng hoµ Angiªri ë L¬ Ke,

Nh©n dÞp kû niÖm mét n¨m ngµy thµnh lËp ChÝnh phñ l©m

thêi n−íc Céng hoµ Angiªri, thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam vµ

ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, t«i xin göi ®Õn Ngµi

vµ nh©n d©n Angiªri anh em lêi chóc mõng nhiÖt liÖt. Chóc nh©n d©n Angiªri thu nhiÒu th¾ng lîi to lín.

Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam vµ Angiªri ngµy

cµng bÒn v÷ng.

Chóc Ngµi lu«n lu«n khoÎ m¹nh.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 19-9-1959.

283

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ THUû LîI TOµN MIÒN B¾C

Tr−íc hÕt, B¸c hái th¨m søc khoÎ çc chó vµ mong çc chó lµm

viÖc ë Héi nghÞ cho tèt.

Çc chó ®Òu biÕt ViÖt Nam ta cã hai tiÕng Tæ quèc, ta còng gäi

Tæ quèc lµ ®Êt n−íc; cã ®Êt vµ cã n−íc, th× míi thµnh Tæ quèc. Cã

®Êt l¹i cã n−íc th× d©n giµu, n−íc m¹nh.

N−íc còng cã thÓ lµm lîi nh−ng còng cã thÓ lµm h¹i, nhiÒu

n−íc qu¸ th× óng, lôt, Ýt n−íc qu¸ th× h¹n h¸n.

NhiÖm vô cña chóng ta lµ lµm cho ®Êt víi n−íc ®iÒu hoµ víi nhau ®Ó n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

VËy ta ph¶i lµm sao cho d©n cã ®ñ n−íc ®Ó t¨ng gia s¶n xuÊt.

Muèn lµm ®−îc nh− thÕ cã ph¶i chØ B¸c vµ çc chó ®øng ra

lµm mµ ®−îc kh«ng? - Kh«ng ®−îc!

Ai lµm çch m¹ng? - Nh©n d©n!

Ai kh¸ng chiÕn th¾ng lîi? - Toµn d©n. VËy th× b©y giê muèn cã

®ñ n−íc, muèn ®iÒu hoµ n−íc th× còng ph¶i toµn d©n lµm thuû lîi. Muèn thÕ, çn bé ph¶i ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng, dùa vµo

nh©n d©n; tr−íc hÕt ph¶i tin t−ëng lùc l−îng vµ trÝ tuÖ cña nh©n

d©n lµ v« cïng v« tËn. Tuyªn truyÒn, gi¸o dôc, ®oµn kÕt, tæ chøc ®−îc trÝ tuÖ vµ lùc l−îng ®ã th× viÖc g× khã mÊy còng lµm ®−îc.

Trong kh¸ng chiÕn do lßng yªu n−íc cña ®ång bµo vµ do §¶ng

ta l·nh ®¹o ®· tËp hîp lùc l−îng cña nh©n d©n thµnh mét khèi lín

m¹nh, ®· ®−a kh¸ng chiÕn ®Õn th¾ng lîi. B©y giê chóng ta x©y dùng


284

chñ nghÜa x· héi, ®ã lµ mét c«ng cuéc l©u dµi, lµm thuû lîi còng

vËy, ph¶i l©u dµi míi giµnh ®−îc th¾ng lîi lín. Ta cã lùc l−îng rÊt

lín, n«ng d©n ta ®· cã tæ chøc chÆt chÏ h¬n tr−íc, cã tæ ®æi c«ng, cã

hîp t¸c x·. V× thÕ ph¶i dùa vµo tæ chøc Êy, lùc l−îng Êy mµ lµm

thuû lîi theo ®−êng lèi, ph−¬ng ch©m cña §¶ng.

Çc hîp t¸c x· vµ tæ ®æi c«ng ph¶i ®øng ra lµm nßng cèt trong

c«ng t¸c thuû lîi; qua c«ng t¸c thuû lîi mµ cñng cè vµ x©y dùng çc

tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·.

HiÖn nay, ta cã h¬n 16.500 hîp t¸c x·, nh− thÕ ch−a ph¶i lµ

nhiÒu, hîp t¸c x· cã çi tèt, cã çi võa, cã çi cßn kÐm; ph¶i lµm

sao cho çc hîp t¸c x· vµ tæ ®æi c«ng ngµy cµng tèt lªn, thu nhËp

cña x· viªn vµ tæ viªn ngµy cµng t¨ng lªn.

Muèn thu ho¹ch cña mäi ng−êi t¨ng lªn th× ruéng ph¶i tèt,

muèn ruéng tèt th× ph¶i lµm cá, bá ph©n lµ mét phÇn, nh−ng tr−íc

hÕt lµ ph¶i cã ®ñ n−íc. Nh− thÕ lµ ph¶i ra søc lµm thuû lîi cho tèt.

Ph¶i nhí r»ng: Khi mµ d©n ®· hiÓu râ th× mäi khã kh¨n ®Òu cã

thÓ v−ît qua.

Muèn nh− thÕ, tr−íc hÕt çc çn bé ph¶i quyÕt t©m, nÕu çn

bé kh«ng cã quyÕt t©m, thÊy khã kh¨n mµ chïn b−íc th× kh«ng

lµm ®−îc.

Tr−íc ®©y v× thiÕu n−íc, n−íc kh«ng ®iÒu hoµ, nªn n¨m nµo

d©n còng mÊt nhiÒu c«ng søc, ChÝnh phñ còng tèn nhiÒu tiÒn b¹c

®Ó chèng h¹n. Phong trµo nh©n d©n lµm thuû lîi mµ ph¸t triÓn

réng r·i th× nh©n d©n vµ ChÝnh phñ ®Òu ®ì vÊt v¶ mµ thu ho¹ch

ngµy cµng t¨ng lªn.

Qua vô §«ng - Xu©n võa råi chóng ta ®· cã mét sè kinh

nghiÖm; thÊy ®−îc kinh nghiÖm tèt råi th× ph¶i quyÕt t©m häc vµ

lµm cho kú ®−îc.

Lµm thñy lîi ph¶i lµ phong trµo cña toµn d©n. X· nµy víi x·

kh¸c, huyÖn nµy víi huyÖn kh¸c, tØnh nµy víi tØnh kh¸c, ®Òu cã

liªn quan víi nhau, ph¶i cïng lµm, ph¶i th¶o luËn víi nhau, ph¶i

bµi nãi t¹i héi nghÞ thñy lîi toµn miÒn b¾c

285

®oµn kÕt gióp ®ì lÉn nhau, kh«ng nªn chØ nh×n thÊy lîi Ých cña n¬i

m×nh mµ ®Ó thiÖt cho n¬i kh¸c.

Tãm l¹i lµ lµm thuû lîi nhá th× nh©n d©n tù lµm ®−îc, l¹i mau

h−ëng, ChÝnh phñ kh«ng ph¶i tèn kÐm. Khi nh©n d©n ta ®· thÊy kÕt qu¶ tèt vµ ®· cã kinh nghiÖm th× nh©n d©n cã thÓ lµm thuû lîi

lo¹i võa vµ lµm lín n÷a còng ®−îc.

Cuèi cïng, B¸c mong çc chó sau Héi nghÞ nµy vÒ vËn ®éng

nh©n d©n thi ®ua lµm cho tèt, ChÝnh phñ sÏ th−ëng ®Æc biÖt cho

®Þa ph−¬ng nµo ®¹t thµnh tÝch kh¸ nhÊt.

Nãi ngµy 14-9-1959.


Hµ Néi, 1960, t.V, tr.260-262.

286

LêI C¡N DÆN GI¸O VI£N MÉU GI¸O

Lµm mÉu gi¸o tøc lµ thay mÑ d¹y trÎ. Muèn lµm ®−îc thÕ th×

tr−íc hÕt ph¶i yªu trÎ. Çc ch¸u nhá hay quÊy, ph¶i bÒn bØ, chÞu

khã míi nu«i d¹y ®−îc çc ch¸u. D¹y trÎ còng nh− trång c©y non.

Trång c©y non ®−îc tèt th× sau nµy c©y lªn tèt. D¹y trÎ nhá tèt th×

sau nµy çc ch¸u thµnh ng−êi tèt.

C«ng t¸c gi¸o viªn vµ mÉu gi¸o cã kh¸c nhau, nh−ng cïng

chung mét môc ®Ých ®µo t¹o nh÷ng ng−êi c«ng d©n tèt, çn bé tèt

cho Tæ quèc, cho chñ nghÜa x· héi. §iÒu tr−íc tiªn lµ d¹y çc ch¸u

vÒ ®¹o ®øc. Anh chÞ em gi¸o viªn vµ mÉu gi¸o cÇn lu«n lu«n g−¬ng mÉu vÒ ®¹o ®øc ®Ó çc ch¸u noi theo.


ngµy 23-9-1959.

287

DIÔN V¡N CHµO MõNG QUèC KH¸NH LÇN THø 10 N¦íC CéNG Hßa

NH¢N D¢N TRUNG HOA T¹I B¾C KINH

Th−a ®ång chÝ Mao Tr¹ch §«ng, Chñ tÞch Ban ChÊp hµnh

Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Trung Quèc th©n mÕn,

Th−a ®ång chÝ L−u ThiÕu Kú, Chñ tÞch n−íc Céng hoµ Nh©n

d©n Trung Hoa th©n mÕn,

Çc ®ång chÝ vµ çc b¹n th©n mÕn,

Nh©n dÞp chóc mõng Ngµy kû niÖm 10 n¨m thµnh lËp n−íc

Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa, t«i xin thay mÆt Ban ChÊp hµnh

Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ, giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n ViÖt Nam göi

tíi Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Trung Quèc, ChÝnh

phñ n−íc Céng hßa Nh©n d©n Trung Hoa, giai cÊp c«ng nh©n vµ

nh©n d©n Trung Quèc anh em lêi chóc mõng nång nhiÖt nhÊt.

Çch m¹ng Trung Quèc th¾ng lîi vµ viÖc thµnh lËp n−íc Céng

hoµ Nh©n d©n Trung Hoa lµ sù kiÖn vÜ ®¹i nhÊt trong lÞch sö loµi

ng−êi tiÕp theo Çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga. M−êi n¨m qua, nh©n

d©n Trung Quèc ®· hoµn thµnh th¾ng lîi çch m¹ng x· héi chñ

nghÜa vµ ®· giµnh ®−îc nh÷ng thµnh tÝch lín lao trong c«ng cuéc

x©y dùng chñ nghÜa x· héi. §−êng lèi chung, phong trµo tiÕn vät vµ viÖc thµnh lËp c«ng

x· nh©n d©n ®ang thóc ®Èy sù nghiÖp kiÕn thiÕt cña n−íc Trung Hoa


288

míi tiÕn lªn víi tèc ®é "mét ngµy b»ng 20 n¨m", mét tèc ®é

ch−a tõng cã trong lÞch sö. Ngµy nay, n−íc Céng hoµ Nh©n d©n

Trung Hoa ®· trë thµnh mét c−êng quèc lín, ngµy cµng cã t¸c

dông quan träng trong sù nghiÖp b¶o vÖ hoµ b×nh ë ViÔn §«ng

vµ thÕ giíi.

Th¾ng lîi vÜ ®¹i cña nh©n d©n Trung Quèc lµ th¾ng lîi cña chñ

nghÜa M¸c - Lªnin. Nh÷ng th¾ng lîi Êy ®· chøng tá sù l·nh ®¹o

s¸ng suèt cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc ®øng ®Çu lµ ®ång chÝ

Mao Tr¹ch §«ng, ®· vËn dông mét çch s¸ng t¹o ch©n lý phæ biÕn

cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµo thùc tiÔn cô thÓ cña çch m¹ng Trung Quèc. Nh÷ng th¾ng lîi Êy ®· cã t¸c dông quan träng trong

viÖc t¨ng c−êng uy lùc cña mÆt trËn x· héi chñ nghÜa do Liªn X«

®øng ®Çu vµ ®· cæ vò m¹nh mÏ phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë ¸ -

Phi vµ ch©u Mü Latinh.

ViÖt Nam vµ Trung Quèc lµ hai n−íc anh em, quan hÖ mËt

thiÕt víi nhau nh− m«i víi r¨ng, hai n−íc chóng ta ®· vµ ®ang

cïng nhau s¸t vai phÊn ®Êu cho ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x·

héi. Th¾ng lîi cña çch m¹ng Trung Quèc cã ý nghÜa ®Æc biÖt to

lín ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam.

TÊm g−¬ng chãi läi cña Çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga vµ Çch m¹ng Trung Quèc ®· soi s¸ng con ®−êng ®Êu tranh çch m¹ng

cña ViÖt Nam. HiÖn nay, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Lao ®éng

ViÖt Nam, nh©n d©n ViÖt Nam ®ang ra søc phÊn ®Êu x©y dùng

miÒn B¾c x· héi chñ nghÜa vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ. Do

nh©n d©n c¶ n−íc quyÕt t©m phÊn ®Êu, víi sù gióp ®ì hÕt lßng

cña Liªn X«, Trung Quèc vµ çc n−íc anh em kh¸c, ®−îc sù ®ång

t×nh vµ ñng hé cña nh©n lo¹i tiÕn bé trªn thÕ giíi, chóng t«i tin

ch¾c r»ng c«ng cuéc kiÕn thiÕt chñ nghÜa x· héi ë n−íc chóng t«i

nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, sù nghiÖp thèng nhÊt Tæ quèc nhÊt ®Þnh

thµnh c«ng. Nh©n dÞp nµy, chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n §¶ng Céng s¶n Trung Quèc, ChÝnh phñ Trung Quèc vµ anh chÞ

em Trung Quèc.

diÔn v¨n chµo mõng quèc kh¸nh...

289

Çc ®ång chÝ vµ çc b¹n,

Trong lóc chóng ta nhiÖt liÖt chóc mõng m−êi n¨m Ngµy

thµnh lËp n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa, phe x· héi chñ

nghÜa ®oµn kÕt nhÊt trÝ vµ hïng m¹nh h¬n bao giê hÕt, phong trµo

gi¶i phãng d©n téc ®ang lªn cao, phong trµo hoµ b×nh thÕ giíi ®ang

ph¸t triÓn m¹nh mÏ. GÇn ®©y, viÖc Liªn X« phãng thµnh c«ng tªn

löa vò trô ®Çu tiªn lªn tíi mÆt tr¨ng vµ cuéc ®i th¨m n−íc Mü cña

®ång chÝ Kh¬rótsèp cµng lµm cho nh©n lo¹i tiÕn bé nøc lßng phÊn

khëi vµ t¨ng thªm lßng tin t−ëng vµo sù nghiÖp b¶o vÖ hoµ b×nh

thÕ giíi. ViÖc ®ång chÝ Kh¬rótsèp sang th¨m n−íc Mü cã ý nghÜa to lín ®èi víi viÖc lµm hoµ ho·n h¬n n÷a t×nh h×nh c¨ng th¼ng quèc

tÕ vµ ®èi víi viÖc gi÷ g×n hoµ b×nh thÕ giíi.

Chóng ta h·y cïng nhau nhiÖt liÖt hoan h« th¾ng lîi vÜ ®¹i cña

Liªn X«, Trung Quèc, cña toµn phe x· héi chñ nghÜa vµ cña lùc

l−îng hoµ b×nh thÕ giíi.

Chóc nh©n d©n Trung Quèc, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc vµ ®ång chÝ Mao Tr¹ch §«ng, sÏ giµnh ®−îc nhiÒu thµnh tÝch míi ngµy cµng to lín h¬n n÷a trong c«ng cuéc kiÕn thiÕt chñ nghÜa x· héi vµ trong sù nghiÖp b¶o vÖ hoµ b×nh!

Chóc t×nh ®oµn kÕt gi÷a çc n−íc trong mÆt trËn x· héi chñ nghÜa do Liªn X« ®øng ®Çu ngµy cµng bÒn v÷ng!

Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc ViÖt - Trung ngµy cµng cñng cè vµ ph¸t triÓn!

Chñ nghÜa céng s¶n mu«n n¨m! Hoµ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!

§äc ngµy 28-9-1959.


ngµy 29-9-1959.

290

TR¶ LêI NHµ B¸O NHËT B¶N SIRA ISI B¤N1)

Hái: N−íc ViÖt Nam hiÖn kh«ng may bÞ chia lµm hai miÒn vµ t×nh h×nh Lµo l¹i trÇm träng v× xung ®ét vò trang. Nh©n d©n NhËt B¶n mong muèn g×n gi÷ hoµ b×nh ë §«ng D−¬ng, rÊt quan t©m ®Õn t×nh h×nh ®ã vµ thµnh thËt hy väng r»ng cuéc xung ®ét sÏ ®−îc gi¶i quyÕt mét çch hoµ b×nh.

ë NhËt B¶n, ng−êi ta bµn t¸n nhiÒu vÒ thùc chÊt cña t×nh h×nh ®ã. Cã c¶ mét lý thuyÕt cho r»ng cã nh÷ng bµn tay "®á" ë bªn trong chuyÖn ®ã; nãi mét çch kh¸c, ®ã lµ mét cuéc x©m l−îc gi¸n tiÕp cña phe céng s¶n. Nh©n d©n NhËt B¶n cÇn ®−îc hiÓu t×nh h×nh ®ã nh− thÕ nµo?

§oµn ®iÒu tra cña Liªn hîp quèc trong ®ã ChÝnh phñ NhËt B¶n cã céng t¸c, ®· b¾t ®Çu ho¹t ®éng. C«ng viÖc cña nã cho ®Õn nay ra sao vµ triÓn väng t−¬ng lai thÕ nµo?

VÒ vÊn ®Ò nµy, Ngµi cã muèn t«i truyÒn ®¹t ®iÒu g× cho nh©n d©n NhËt B¶n kh«ng?

Tr¶ lêi: HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ n¨m 1954 vÒ §«ng D−¬ng ®· lËp l¹i

hoµ b×nh ë ViÖt Nam, Lµo vµ Campuchia trªn c¬ së c«ng nhËn chñ

quyÒn, ®éc lËp, thèng nhÊt vµ toµn vÑn l·nh thæ cña ba n−íc.

_______________

1) Ngµy 5-10-1959, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tr¶ lêi nh÷ng c©u hái cña «ng Sira Isi B«n, Cè vÊn biªn tËp b¸o Axahi Simbun, xuÊt b¶n ë T«ki« (NhËt B¶n) (BT).

tr¶ lêi nhµ b¸o nhËt b¶n sira isi b«n

291

§èi víi ViÖt Nam, HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ quy ®Þnh râ thêi gian hiÖp

th−¬ng vµ tæng tuyÓn cö tù do trong c¶ n−íc ®Ó thèng nhÊt n−íc

nhµ. Nh−ng do ®Õ quèc Mü can thiÖp vµo miÒn Nam ViÖt Nam, ©m

m−u biÕn miÒn Nam ViÖt Nam thµnh c¨n cø qu©n sù cña Mü ®Ó

chuÈn bÞ g©y chiÕn tranh, cho nªn ®Õn nay, n−íc ViÖt Nam ch−a

®−îc thèng nhÊt. Nh©n d©n ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ n−íc ViÖt

Nam D©n chñ Céng hoµ c−¬ng quyÕt ®Êu tranh ®ßi thi hµnh ®óng

®¾n HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®Ó thèng nhÊt n−íc nhµ b»ng ph−¬ng ph¸p

hoµ b×nh trªn c¬ së ®éc lËp vµ d©n chñ nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®·

quy ®Þnh. ë Lµo, ®Õ quèc Mü còng ph¸ ho¹i nghiªm träng HiÖp ®Þnh

Gi¬nev¬ vÒ Lµo, can thiÖp ngµy cµng s©u vµo Lµo, ®· g©y ra cuéc

néi chiÕn ë Lµo. T×nh h×nh ®ã ®e däa an ninh cña n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ vµ hoµ b×nh ë §«ng D−¬ng vµ §«ng Nam ¸.

§Õ quèc Mü vµ ChÝnh phñ Phñi Xananicon vu khèng n−íc ViÖt

Nam D©n chñ Céng hoµ ®Ó che giÊu ©m m−u cña ®Õ quèc Mü can

thiÖp vµo n−íc Lµo vµ biÕn n−íc Lµo thµnh c¨n cø qu©n sù ®Ó

chuÈn bÞ chiÕn tranh.

§Ó b×nh th−êng ho¸ t×nh h×nh ë Lµo, ®Ó b¶o vÖ nÒn hoµ b×nh ë

§«ng D−¬ng vµ §«ng Nam ¸, con ®−êng duy nhÊt lµ ph¶i thi hµnh ®óng ®¾n HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ Lµo n¨m 1954 vµ çc hiÖp

®Þnh ®· ký kÕt ë Viªng Ch¨n gi÷a V−¬ng quèc Lµo vµ lùc l−îng

PathÐt Lµo31.

ViÖc tiÓu ban ®iÒu tra cña Héi ®ång B¶o an Liªn hîp quèc

thµnh lËp vµ hiÖn nay ®ang ho¹t ®éng ë Lµo ch¼ng nh÷ng kh«ng

gióp Ých cho viÖc gi¶i quyÕt t×nh h×nh ë Lµo, mµ cßn lµm cho t×nh

h×nh ®ã trë nªn phøc t¹p vµ nghiªm träng thªm. §iÒu ®ã tr¸i víi

HiÕn ch−¬ng Liªn hîp quèc, tr¸i víi HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ Lµo.

Hái: ViÖc ®µm ph¸n vÒ vÊn ®Ò båi th−êng chiÕn tranh ®· ®−îc tiÕn hµnh gi÷a çc ChÝnh phñ NhËt B¶n vµ Nam ViÖt Nam. Ngay ë NhËt B¶n còng cã ng−êi chØ trÝch viÖc ®µm ph¸n nµy vµ tin tøc cho biÕt lµ n−íc Ngµi kh«ng hµi lßng.


292

Theo ý Ngµi, nh©n d©n NhËt B¶n cÇn ®−îc hiÓu vÊn ®Ò nµy nh− thÕ nµo? Theo ý Ngµi, vÊn ®Ò nµy cÇn ®−îc gi¶i quyÕt thÕ nµo míi ®óng?

Tr¶ lêi: Trong cuéc §¹i chiÕn lÇn thø hai, qu©n phiÖt NhËt

B¶n ®· x©m chiÕm n−íc ViÖt Nam vµ g©y ra nhiÒu tæn thÊt cho

nh©n d©n ViÖt Nam tõ B¾c chÝ Nam. Toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam

cã quyÒn ®ßi ChÝnh phñ NhËt B¶n båi th−êng nh÷ng thiÖt h¹i ®ã.

Nh−ng hiÖn nay ChÝnh phñ NhËt B¶n ®· tiÕn hµnh ®µm ph¸n vµ

ký kÕt båi th−êng chiÕn tranh víi chÝnh quyÒn miÒn Nam ViÖt

Nam lµ kh«ng hîp ph¸p. Nh©n d©n ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ

Céng hoµ thÊy r»ng viÖc ®ßi NhËt B¶n båi th−êng sÏ lµ mét g¸nh

nÆng cho nh©n d©n NhËt B¶n. VÊn ®Ò cèt yÕu trong quan hÖ gi÷a

hai n−íc kh«ng ph¶i lµ viÖc ®ßi båi th−êng, mµ t×nh ®oµn kÕt hîp

t¸c gi÷a hai d©n téc ViÖt - NhËt ®Êu tranh chèng chiÕn tranh vµ

b¶o vÖ hoµ b×nh lµ quý h¬n hÕt.

Hái: NÕu chÝnh s¸ch chung sèng hoµ b×nh ®−îc thiÕt lËp gi÷a NhËt B¶n vµ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, t«i nghÜ r»ng sÏ cã nhiÒu kh¶ n¨ng vÒ hîp t¸c kinh tÕ gi÷a hai n−íc. Ngµi cã ®ång ý kh«ng?

Trong tr−êng hîp ®ã, cã thÓ trao ®æi kinh tÕ nh− thÕ nµo? VÒ mÆt th−¬ng m¹i, n−íc Ngµi cÇn nh÷ng g× cña NhËt B¶n vµ n−íc Ngµi cã thÓ cung cÊp g× cho NhËt B¶n?

V× ®©y lµ vÊn ®Ò quan hÖ mËt thiÕt ®Õn c©u hái nµy, mong Ngµi cho chóng t«i biÕt t×nh h×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë n−íc Ngµi hiÖn nay vµ ®Æc biÖt lµ t×nh h×nh hiÖn nay vÒ c«ng nghiÖp ho¸ n−íc Ngµi.

Xin c¶m ¬n Ngµi tr−íc vÒ sù chó ý cña Ngµi vµ thµnh thËt chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc chóng ta ph¸t triÓn.

Tr¶ lêi: ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ lu«n lu«n theo ®uæi chÝnh s¸ch hoµ b×nh vµ h÷u nghÞ, mong muèn cã

sù hîp t¸c vÒ mäi mÆt víi çc n−íc kh¸c, nhÊt lµ çc n−íc ¸ - Phi,

tr¶ lêi nhµ b¸o nhËt b¶n sira isi b«n

293

trªn tinh thÇn b×nh ®¼ng, hai bªn ®Òu cã lîi. (Nhê vËy mµ quan

hÖ mua b¸n gi÷a n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ çc n−íc

kh¸c trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®−îc ph¸t triÓn tèt ®Ñp). Gi÷a

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ n−íc NhËt B¶n, mÆc dï

ChÝnh phñ NhËt B¶n hiÖn nay ®ang ¸p dông mét chÝnh s¸ch

kh«ng th©n thiÖn ®èi víi n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ,

chóng t«i ®· cè g¾ng duy tr× nh÷ng quan hÖ bu«n b¸n gi÷a ViÖt

Nam víi mét sè c«ng ty NhËt B¶n.

ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ mong muèn nh©n

d©n hai n−íc lu«n lu«n cã quan hÖ tèt vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ trong c«ng cuéc x©y dùng

chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c cÇn më réng c«ng nghiÖp, n«ng

nghiÖp, th−¬ng nghiÖp ®Ó n©ng cao søc s¶n xuÊt vµ c¶i thiÖn ®êi

sèng cña nh©n d©n. Chóng t«i cÇn nhiÒu dông cô, m¸y mãc vµ

hµng ho¸ cña çc n−íc trong ®ã tÊt nhiªn kÓ c¶ n−íc NhËt B¶n. Vµ

chóng t«i cã thÓ cung cÊp cho nh÷ng n−íc Êy l−¬ng thùc, c©y c«ng

nghiÖp vµ kho¸ng s¶n.

Quan hÖ bu«n b¸n gi÷a n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ

NhËt B¶n, nÕu ®−îc c¶i thiÖn, cã nhiÒu triÓn väng tèt ®Ñp, cã lîi

cho nh©n d©n c¶ hai n−íc chóng ta. T«i nhê chuyÓn lêi th©n ¸i hái th¨m nh©n d©n NhËt B¶n vµ çc

b¹n ®äc b¸o cña «ng.


ngµy 25-11-1959.

294

DIÔN V¡N CHµO MõNG CHñ TÞCH A. DAV¸TXKI Vµ §OµN §¹I BIÓU CHÝNH PHñ

N¦íC CéNG HßA NH¢N D¢N BA LAN

Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch Dav¸txki kÝnh mÕn, Th−a çc ®ång chÝ trong §oµn ®¹i biÓu n−íc Céng hoµ Nh©n

d©n Ba Lan anh em,

H«m nay, nh©n d©n ViÖt Nam v« cïng sung s−íng ®−îc ®ãn

tiÕp ®ång chÝ Chñ tÞch vµ çc ®ång chÝ trong §oµn ®¹i biÓu ®Õn

th¨m ®Êt n−íc ViÖt Nam vµ mang ®Õn cho nh©n d©n ViÖt Nam mèi

t×nh h÷u nghÞ th¾m thiÕt cña nh©n d©n Ba Lan anh em. Thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ n−íc

ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, t«i xin nhiÖt liÖt hoan nghªnh ®ång

chÝ Chñ tÞch vµ çc ®ång chÝ trong §oµn ®¹i biÓu.

§ãn tiÕp ®ång chÝ Chñ tÞch vµ çc ®ång chÝ trong §oµn, nh©n

d©n ViÖt Nam rÊt sung s−íng ®−îc nh©n dÞp nµy tá mèi c¶m t×nh

s©u s¾c cña m×nh ®èi víi nh©n d©n Ba Lan anh dòng ®· ®Êu tranh

oanh liÖt chèng bän ph¸t xÝt HÝtle, ®· v−ît mäi khã kh¨n gian khæ

x©y dùng th¾ng lîi chñ nghÜa x· héi trªn ®Êt n−íc m×nh.

ViÖt Nam vµ Ba Lan tuy xa çch nhau, nh−ng nh©n d©n ViÖt

Nam vµ nh©n d©n Ba Lan l¹i rÊt gÇn nhau, v× g¾n bã víi nhau bëi mèi t×nh anh em kh«ng g× lay chuyÓn næi, v× nh©n d©n hai n−íc

chóng ta cïng chung mét lý t−ëng, mét môc ®Ých vµ cïng ë trong

®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa do Liªn X« vÜ ®¹i ®øng ®Çu. Nh©n

d©n ViÖt Nam tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c ®èi víi nh©n d©n Ba Lan anh em

diÔn v¨n chµo mõng chñ tÞch a. dav¸txki...

295

®· cïng víi nh©n d©n Liªn X«, Trung Quèc vµ çc n−íc anh em

kh¸c hÕt lßng gióp ®ì m×nh trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x·

héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ.

Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch, Th−a çc ®ång chÝ trong §oµn, Th−a çc ®ång chÝ vµ çc b¹n,

Sau cuéc ®i th¨m Ba Lan cña t«i n¨m 1957, cuéc ®i th¨m ViÖt

Nam lÇn nµy cña ®ång chÝ Chñ tÞch vµ çc ®ång chÝ trong §oµn ®¹i

biÓu sÏ th¾t chÆt h¬n n÷a t×nh nghÜa anh em gi÷a nh©n d©n hai

n−íc chóng ta vµ gãp phÇn t¨ng c−êng t×nh ®oµn kÕt nhÊt trÝ gi÷a çc n−íc trong phe x· héi chñ nghÜa.

T«i xin chóc ®ång chÝ Chñ tÞch kÝnh mÕn vµ çc ®ång chÝ

trong §oµn ®¹i biÓu søc khoÎ vµ thµnh c«ng trong cuéc ®i th¨m

h÷u nghÞ nµy.

T×nh h÷u nghÞ kh«ng g× lay chuyÓn næi gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam

vµ nh©n d©n Ba Lan mu«n n¨m!

N−íc Céng hoµ Nh©n d©n Ba Lan mu«n n¨m!

T×nh ®oµn kÕt nhÊt trÝ gi÷a çc n−íc trong phe x· héi chñ

nghÜa do Liªn X« vÜ ®¹i ®øng ®Çu mu«n n¨m!


Nãi ngµy 6-10-1959.


ngµy 7-10-1959.

296

DIÔN V¡N T¹I BUæI TIÖC CHI£U §·I §OµN §¹I BIÓU CHÝNH PHñ

N¦íC CéNG HOµ NH¢N D¢N BA LAN

Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch A. Dav¸txki kÝnh mÕn, Th−a çc ®ång chÝ trong §oµn ®¹i biÓu n−íc Céng hoµ Nh©n

d©n Ba Lan, Th−a çc ®ång chÝ vµ çc b¹n,

H«m nay, chóng ta rÊt sung s−íng ®−îc ®ãn tiÕp ®ång chÝ Chñ

tÞch A. Dav¸txki vµ çc ®ång chÝ trong §oµn ®¹i biÓu n−íc Céng

hoµ Nh©n d©n Ba lan vµ riªng t«i, l¹i cµng sung s−íng gÆp l¹i trªn ®Êt n−íc ViÖt Nam, ®ång chÝ Chñ tÞch A. Dav¸txki, ng−êi b¹n cò

th©n thiÕt cña t«i.

§ång chÝ A. Dav¸txki lµ mét trong nh÷ng l·nh tô yªu quý nhÊt

cña nh©n d©n Ba Lan, mét trong nh÷ng chiÕn sÜ −u tó cña phong

trµo céng s¶n quèc tÕ, mµ còng lµ mét trong nh÷ng ng−êi b¹n th©n

thiÕt vµ kÝnh mÕn nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam. T«i tr©n träng

thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, Quèc héi,

MÆt trËn Tæ quèc vµ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ

nhiÖt liÖt hoan nghªnh ®ång chÝ Chñ tÞch A. Dav¸txki vµ çc ®ång

chÝ trong §oµn. Trong cuéc ThÕ giíi ®¹i chiÕn lÇn thø hai do ph¸t xÝt §øc g©y

ra, Ba Lan lµ mét trong nh÷ng n−íc bÞ hy sinh nhiÒu nhÊt.

Trong ®iÒu kiÖn cùc kú khã kh¨n, liÒn sau khi ®−îc gi¶i phãng,

nh©n d©n Ba Lan ®· x©y dùng l¹i ®Êt n−íc cña m×nh. Nhê sù l·nh

diÔn v¨n t¹i buæi tiÖc chiªu ®·i ®oµn ®¹i biÓu...

297

®¹o s¸ng suèt cña §¶ng m¸cxÝt - lªninnÝt cña giai cÊp c«ng nh©n Ba

Lan, nhê sù ®oµn kÕt chÆt chÏ trong MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt Ba

Lan, nhê sù hîp t¸c vµ gióp ®ì lÉn nhau mét çch anh em víi Liªn

X« vµ çc n−íc kh¸c trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa, nh©n d©n

Ba Lan anh dòng ®· biÕn n−íc Ba Lan tõ mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c

hËu thµnh mét n−íc c«ng, n«ng nghiÖp tiªn tiÕn. G¾n bã víi Liªn X«

vÜ ®¹i vµ çc n−íc anh em kh¸c, n−íc Ba Lan x· héi chñ nghÜa ngµy

nay cã mét ®Þa vÞ quan träng trªn tr−êng quèc tÕ, lµ mét trong

nh÷ng thµnh tr× v÷ng m¹nh cña nÒn hoµ b×nh ch©u ¢u vµ thÕ giíi.

Th¾ng lîi rùc rì ®ã cña n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Ba Lan còng lµ th¾ng lîi chung cña c¶ phe x· héi chñ nghÜa, cña çc lùc l−îng

hoµ b×nh vµ tiÕn bé trªn thÕ giíi. Nh©n d©n ViÖt Nam nhiÖt liÖt

chµo mõng nh÷ng th¾ng lîi Êy cña nh©n d©n Ba Lan anh em.

Bän qu©n phiÖt vµ phôc thï T©y §øc ®−îc bän ®Õ quèc, ®øng

®Çu lµ ®Õ quèc Mü, khuyÕn khÝch vµ ñng hé, ©m m−u c−íp ®o¹t

mét lÇn n÷a vïng ®Êt phÝa T©y cña d©n téc Ba Lan. Chóng ®e do¹

nÒn ®éc lËp vµ an ninh cña n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Ba Lan.

§· tõng ®au khæ trong 15 n¨m chiÕn tranh vµ ®ang ®au khæ

trong c¶nh ®Êt n−íc t¹m thêi bÞ chia c¾t do sù can thiÖp cña ®Õ

quèc Mü vµo miÒn Nam ViÖt Nam, nh©n d©n ViÖt Nam hoµn toµn ñng hé cuéc ®Êu tranh chÝnh nghÜa cña nh©n d©n Ba Lan nh»m

b¶o vÖ biªn giíi thiªng liªng phÝa T©y cña Tæ quèc m×nh. Còng nh−

Liªn X«, Trung Quèc vµ çc n−íc anh em kh¸c, nh©n d©n ViÖt

Nam sÏ lu«n lu«n s¸t çnh víi nh©n d©n Ba Lan trong mäi hoµn

c¶nh. Ngµy nay, thêi kú lµm m−a lµm giã cña bän ®Õ quèc c−íp

n−íc ®· vÜnh viÔn qua råi! Ngµy nay phe x· héi chñ nghÜa, ®øng

®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i, m¹nh mÏ h¬n bao giê hÕt, lùc l−îng hoµ b×nh

lín m¹nh h¬n bao giê hÕt. NÕu bän phôc thï T©y §øc ®iªn cuång

x©m ph¹m l·nh thæ cña n−íc Ba Lan hay lµ mét n−íc x· héi chñ

nghÜa nµo kh¸c th×, nh− ®ång chÝ Kh¬rótsèp ®· c¶nh ço chóng trong mét cuéc mÝt tinh t¹i Kat«vÝtx¬, chóng sÏ bÞ tiªu diÖt tr−íc

khi thß ®Çu ra khái hang cña chóng.


298

Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch kÝnh mÕn, Th−a çc ®ång chÝ vµ çc b¹n,

Víi tinh thÇn quèc tÕ cao c¶, víi t×nh th−¬ng yªu anh em, nh©n

d©n Ba Lan cïng víi nh©n d©n Liªn X«, Trung Quèc vµ nh©n d©n

çc n−íc anh em kh¸c hÕt lßng gióp ®ì ViÖt Nam vÒ mäi mÆt.

Nh©n dÞp nµy, mét lÇn n÷a, nh©n d©n ViÖt Nam tá lßng c¶m ¬n

s©u s¾c sù gióp ®ì v« t− Êy cña Ba Lan. Víi sù cè g¾ng cña b¶n

th©n m×nh, céng víi sù gióp ®ì quý b¸u cña nh©n d©n Ba Lan vµ

nh©n d©n çc n−íc trong phe x· héi chñ nghÜa, nh©n d©n ViÖt

Nam quyÕt v−ît mäi khã kh¨n ®Ó x©y dùng miÒn B¾c v÷ng m¹nh lµm c¬ së cho cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt ®Êt n−íc cña m×nh.

Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch kÝnh mÕn, Th−a çc ®ång chÝ trong §oµn kÝnh mÕn,

Cuéc ®i th¨m ViÖt Nam lÇn nµy cña ®ång chÝ Chñ tÞch vµ çc

®ång chÝ lµ mét biÓu thÞ míi cña mèi t×nh h÷u nghÞ kh«ng g× lay chuyÓn ®−îc gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta. Nã sÏ th¾t chÆt h¬n

n÷a t×nh h÷u nghÞ Êy vµ gãp phÇn cñng cè sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ

trong phe x· héi chñ nghÜa, ®ång thêi nã khuyÕn khÝch rÊt nhiÒu

nh©n d©n ViÖt Nam trong cuéc ®Êu tranh ®Ó hoµn thµnh nh÷ng

nhiÖm vô cña m×nh.

T«i ®Ò nghÞ chóng ta n©ng cèc:

Chóc t×nh h÷u nghÞ th¾m thiÕt gi÷a hai n−íc ViÖt Nam vµ Ba Lan ®êi ®êi bÒn v÷ng!

T×nh ®oµn kÕt nhÊt trÝ kh«ng g× lay chuyÓn ®−îc gi÷a çc n−íc trong phe x· héi chñ nghÜa, ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i, mu«n n¨m!

Chóc nh©n d©n, ChÝnh phñ vµ §¶ng C«ng nh©n thèng nhÊt Ba Lan, ®øng ®Çu lµ ®ång chÝ G«munca kÝnh mÕn, mu«n n¨m!

Chóc MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt Ba Lan thu nhiÒu th¾ng lîi míi trong sù nghiÖp ®oµn kÕt toµn d©n x©y dùng chñ nghÜa x· héi!

Chóc ®ång chÝ Chñ tÞch Dav¸txki m¹nh khoÎ, sèng l©u!

diÔn v¨n t¹i buæi tiÖc chiªu ®·i ®oµn ®¹i biÓu...

299

Chóc çc ®ång chÝ m¹nh khoÎ vµ thµnh c«ng trong cuéc ®i th¨m h÷u nghÞ nµy!

Chóc tÊt c¶ çc ®ång chÝ vµ çc b¹n cã mÆt t¹i ®©y m¹nh khoÎ! Hoµ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!

Nãi ngµy 6-10-1959.


ngµy 8-10-1959.

300

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ ÇN Bé TH¶O LUËN Dù TH¶O

LUËT H¤N NH¢N Vµ GIA §×NH

Cã ng−êi nghÜ r»ng B¸c kh«ng cã gia ®×nh, ch¾c kh«ng hiÓu g×

mÊy vÒ vÊn ®Ò nµy. B¸c tuy kh«ng cã gia ®×nh riªng, nh−ng B¸c cã

mét ®¹i gia ®×nh rÊt lín, ®ã lµ giai cÊp c«ng nh©n toµn thÕ giíi, lµ

nh©n d©n ViÖt Nam. Tõ gia ®×nh lín ®ã, B¸c cã thÓ suy ®o¸n ®−îc

gia ®×nh nhá.

B©y giê toµn d©n ta ai còng muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi ph¶i lµm g×?

NhÊt ®Þnh ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt cho thËt nhiÒu. Muèn s¶n

xuÊt nhiÒu th× ph¶i cã nhiÒu søc lao ®éng. Muèn cã nhiÒu søc lao

®éng th× ph¶i gi¶i phãng søc lao ®éng cña phô n÷.

Nãi phô n÷ lµ nãi ph©n nöa x· héi. NÕu kh«ng gi¶i phãng phô

n÷ th× kh«ng gi¶i phãng mét nöa loµi ng−êi.

NÕu kh«ng gi¶i phãng phô n÷ lµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi chØ

mét nöa.

RÊt quan t©m ®Õn gia ®×nh lµ ®óng vµ nhiÒu gia ®×nh céng l¹i

míi thµnh x· héi, x· héi tèt th× gia ®×nh cµng tèt, gia ®×nh tèt th×

x· héi míi tèt. H¹t nh©n cña x· héi lµ gia ®×nh. ChÝnh v× muèn x©y

dùng chñ nghÜa x· héi mµ ph¶i chó ý h¹t nh©n cho tèt. Tôc ng÷ ta

cã c©u: "ThuËn vî thuËn chång, t¸t bÓ §«ng còng c¹n".

bµi nãi t¹i héi nghÞ çn bé th¶o luËn dù th¶o...

301

Muèn thuËn vî thuËn chång th× lÊy nhau ph¶i thùc sù yªu

®−¬ng nhau.

LuËt lÊy vî lÊy chång s¾p ®−a ra Quèc héi lµ mét cuéc çch

m¹ng, lµ mét bé phËn cña çch m¹ng x· héi chñ nghÜa.

V× vËy ph¶i ®øng trªn lËp tr−êng v« s¶n mµ hiÓu nã. NÕu ®øng

trªn lËp tr−êng phong kiÕn hay lµ t− s¶n, tiÓu t− s¶n mµ hiÓu luËt

Êy th× kh«ng ®óng.

LuËt lÊy vî lÊy chång nh»m gi¶i phãng phô n÷, tøc lµ gi¶i

phãng ph©n nöa x· héi. Gi¶i phãng ng−êi ®µn bµ, ®ång thêi ph¶i

tiªu diÖt t− t−ëng phong kiÕn, t− t−ëng t− s¶n trong ng−êi ®µn «ng.

VÒ phÇn m×nh, chÞ em phô n÷ kh«ng nªn ngåi chê ChÝnh phñ,

chê §¶ng ra chØ thÞ gi¶i phãng cho m×nh mµ tù m×nh ph¶i tù

c−êng, ph¶i ®Êu tranh.

§èi víi luËt lÊy vî lÊy chång tõ lóc chuÈn bÞ ®Õn lóc ®−a ra vµ

thi hµnh, §¶ng ph¶i l·nh ®¹o v× ®ã lµ mét cuéc çch m¹ng. §¶ng

l·nh ®¹o nghÜa lµ çn bé vµ ®¶ng viªn ph¶i lµm cho ®óng vµ l·nh

®¹o çc ®oµn thÓ thanh niªn vµ phô n÷ kiªn quyÕt lµm cho ®óng.

Cã ng−êi hái r»ng: "Lì ®· cã vî hai råi th× thÕ nµo? Con cßn

nhá ®· lì lÊy vî lÊy chång råi th× thÕ nµo?".

LuËt cã hiÖu lùc tõ "sau" lóc Quèc héi th«ng qua vµ chÝnh

quyÒn c«ng bè. ViÖc ®· lì "tr−íc" th× do gia ®×nh ®«i bªn tù nguyÖn

cïng nhau tho¶ thuËn gi¶i quyÕt. NÕu kh«ng gi¶i quyÕt ®−îc th×

®−a ra chÝnh quyÒn hoµ gi¶i.

Thi hµnh luËt nµy cã hai mÆt:

- Cã phÇn dÔ dµng v× nh©n d©n ta ®· ®−îc §¶ng gi¸o dôc, ®·

tiÕn bé nhiÒu.

- Nh−ng còng nhiÒu khã kh¨n v× tËp qu¸n cò ®· ¨n s©u l©u ®êi

trong nh©n d©n. Cho nªn c«ng bè ®¹o luËt nµy ch−a ph¶i ®· lµ mäi

viÖc ®Òu xong, mµ cßn ph¶i tuyªn truyÒn gi¸o dôc l©u dµi míi thùc

hiÖn ®−îc tèt.


302

Mong çc c« çc chó cè g¾ng, bÒn gan, hiÓu râ vµ lµm tèt. NhÊt

lµ ph¶i thËn träng v× luËt nµy quan hÖ ®Õn t−¬ng lai cña gia ®×nh, cña x· héi, cña gièng nßi.

Nãi ngµy 10-10-1959.


Hµ Néi, 1960, t.V, tr. 281-282.

303

§¸P Tõ T¹I BUæI TIÖC CHI£U §·I CñA CHñ TÞCH A. DAV¸TXKI

Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch A. Dav¸txki kÝnh mÕn, Th−a çc ®ång chÝ trong §oµn kÝnh mÕn, Th−a çc ®ång chÝ vµ çc b¹n,

Thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, §¶ng Lao ®éng vµ ChÝnh phñ

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, t«i ch©n thµnh c¶m ¬n ®ång chÝ

Chñ tÞch vÒ nh÷ng lêi nãi th¾m thiÕt cña ®ång chÝ ®èi víi nh©n d©n

ViÖt Nam. Mèi t×nh th¾m thiÕt Êy ®· b¾t nguån tõ lý t−ëng chung,

môc ®Ých chung cña hai n−íc chóng ta, l¹i b¾t nguån tõ lÞch sö ®Êu tranh anh dòng cña hai d©n téc chóng ta.

Trong cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, mÆc dï hy sinh

rÊt nÆng nÒ, nh−ng chØ trong vßng 15 n¨m tõ khi chÝnh quyÒn ®·

vÒ tay m×nh, nh©n d©n Ba Lan, víi tinh thÇn lao ®éng quªn m×nh,

®· x©y dùng n−íc Ba Lan míi, mét n−íc Ba Lan x· héi chñ nghÜa.

N−íc Ba Lan ngµy nay ®· chiÕm mét ®Þa vÞ quan träng trªn tr−êng

quèc tÕ, lµ mét thµnh viªn tÝch cùc cña phe x· héi chñ nghÜa, mét

chiÕn sÜ trung kiªn cña hoµ b×nh vµ h÷u nghÞ gi÷a çc d©n téc.

Nh©n d©n ViÖt Nam còng ®· tr¶i qua nhiÒu khã kh¨n, gian

khæ trong cuéc kh¸ng chiÕn cøu quèc còng nh− trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc cña m×nh, cho nªn cµng th«ng c¶m s©u s¾c víi nh©n

d©n Ba Lan anh em. Nh©n d©n ViÖt Nam coi nh÷ng thµnh tÝch cña

nh©n d©n Ba Lan nh− cña b¶n th©n m×nh. Nh©n d©n ViÖt Nam

triÖt ®Ó ñng hé nh©n d©n Ba Lan trong cuéc ®Êu tranh ®Ó cñng cè


304

nh÷ng thµnh qu¶ çch m¹ng vµ ®Ó x©y dùng ®Êt n−íc cña m×nh.

Nh©n d©n ViÖt Nam lu«n lu«n lµ ng−êi b¹n trung thµnh cña nh©n

d©n Ba Lan, lu«n lu«n biÕt ¬n nh©n d©n vµ ChÝnh phñ Ba Lan ®·

tËn t×nh gióp ®ì m×nh. Mèi t×nh anh em ruét thÞt ®· g¾n bã nh©n

d©n hai n−íc chóng ta. §ã lµ mèi t×nh quèc tÕ v« s¶n ®oµn kÕt tÊt

c¶ çc n−íc anh em trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu

lµ Liªn X« vÜ ®¹i.

T×nh anh em ruét thÞt Êy l¹i ®· tá râ trong sù nhÊt trÝ cña

chóng ta vÒ çc vÊn ®Ò trao ®æi ý kiÕn víi nhau. Sù nhÊt trÝ gi÷a

ChÝnh phñ vµ nh©n d©n hai n−íc chóng ta vµ gi÷a çc n−íc x· héi chñ nghÜa lµ søc m¹nh v« ®Þch ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ

b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi.

T«i ®Ò nghÞ chóng ta n©ng cèc chóc:

T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n Ba Lan ®êi ®êi bÒn v÷ng!

T×nh ®oµn kÕt, nhÊt trÝ gi÷a çc n−íc trong phe x· héi chñ nghÜa mu«n n¨m!

Chóc søc khoÎ Chñ tÞch A. Dav¸txki vµ çc vÞ ®¹i biÓu trong §oµn! Hoµ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!

§äc ngµy 11-10-1959.


ngµy 12-10-1959.

305

LêI TIÔN CHñ TÞCH A. DAV¸TXKI Vµ §OµN §¹I BIÓU CHÝNH PHñ

N¦íC CéNG HOµ NH¢N D¢N BA LAN

Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch AlÕchx¨ng®¬ Dav¸txki kÝnh mÕn, Th−a çc ®ång chÝ trong §oµn ®¹i biÓu n−íc Céng hoµ Nh©n

d©n Ba Lan kÝnh mÕn,

Trong lóc chóng ta chia tay, t«i xin thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam,

§¶ng Lao ®éng, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ cïng

MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, kÝnh chóc ®ång chÝ Chñ tÞch vµ çc

®ång chÝ trong §oµn lªn ®−êng m¹nh khoÎ. Chóng t«i rÊt l−u luyÕn khi tiÔn ®−a çc ®ång chÝ lªn ®−êng,

nh−ng chóng t«i rÊt sung s−íng, v× cuéc ®i th¨m n−íc ViÖt Nam

lÇn nµy cña çc ®ång chÝ ®· thµnh c«ng tèt ®Ñp. Nh÷ng cuéc gÆp gì

gi÷a çc ®ång chÝ víi §¶ng, ChÝnh phñ, Quèc héi, MÆt trËn Tæ

quèc vµ nh©n d©n ViÖt Nam ®· t¨ng thªm sù hiÓu biÕt vÒ mèi t×nh

h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc chóng ta. Nh÷ng lêi th¾m thiÕt cña ®ång

chÝ Chñ tÞch khuyÕn khÝch rÊt nhiÒu nh©n d©n ViÖt Nam trong

c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh

thèng nhÊt n−íc nhµ cña m×nh.

Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch kÝnh mÕn, Th−a çc ®ång chÝ trong §oµn kÝnh mÕn,

Hai n−íc ViÖt vµ Ba, Dï çch nhau rÊt xa,


306

Nh−ng hai nh©n d©n ta, Nh− anh em mét nhµ. V× lµ t×nh nÆng V× lµ nghÜa s©u, TiÔn nhau xin cã mét c©u: Mèi t×nh h÷u nghÞ ngh×n th©u v÷ng bÒn.

Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch kÝnh mÕn, Th−a çc ®ång chÝ trong §oµn,

Khi ®Õn th¨m n−íc chóng t«i, çc ®ång chÝ ®· mang ®Õn cho nh©n d©n ViÖt Nam mèi t×nh anh em th¾m thiÕt cña nh©n d©n Ba

Lan. Nay çc ®ång chÝ vÒ, chóng t«i kÝnh nhê çc ®ång chÝ chuyÓn

tíi nh©n d©n Ba Lan lêi chµo mõng nhiÖt liÖt nhÊt cña nh©n d©n

ViÖt Nam.

Hai n−íc ViÖt vµ Ba dï çch nhau rÊt xa, nh−ng hai nh©n d©n

chóng ta th× nh− anh em mét nhµ, v× lµ t×nh nÆng, v× lµ nghÜa s©u.

Xin chóc ®ång chÝ Chñ tÞch vµ çc ®ång chÝ trong §oµn søc

khoÎ vµ nhiÒu th¾ng lîi míi.

T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc ViÖt Nam - Ba Lan

mu«n n¨m! T×nh ®oµn kÕt gi÷a çc n−íc trong phe x· héi chñ nghÜa ®øng

®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i ®êi ®êi bÒn v÷ng!

Hoµ b×nh vµ h÷u nghÞ gi÷a çc d©n téc mu«n n¨m!

Nãi ngµy 12-10-1959.


ngµy 13-10-1959.

307

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ S¶N XUÊT §¤NG - XU¢N TØNH NINH B×NH

B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ ®Õn hái th¨m vµ

nãi chuyÖn víi çc c«, çc chó vÒ vô §«ng - Xu©n 1959-1960. Tr−íc

hÕt, çc c« çc chó ®· rót ®−îc kinh nghiÖm g× trong vô §«ng -

Xu©n qua? Kinh nghiÖm chung c¶ vô §«ng - Xu©n n¨m ngo¸i lµ

g×? Lµ ph¶i ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng. Vô §«ng - Xu©n n¨m

ngo¸i, tØnh Ninh B×nh ®Æt møc thu ho¹ch ba tÊn mét mÉu t©y,

nh−ng khi thu ho¹ch chØ ®¹t gÇn hai tÊn. §ã lµ v× çn bé chñ quan,

ch−a ®iÒu tra nghiªn cøu kü, ch−a bµn b¹c kü víi quÇn chóng,

ch−a ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng. Møc ®Æt ra ch−a ph¶i tõ ë

d−íi lªn, mµ ë trªn déi xuèng. KhuyÕt ®iÓm ®ã chÝnh lµ do çn bé

cßn quan liªu, mÖnh lÖnh.

Vô §«ng - Xu©n n¨m ngo¸i chØ lo lµm lóa, cßn hoa mµu, c©y

c«ng nghiÖp vµ ch¨n nu«i ch−a ®−îc chó ý, nh− thÕ lµ khuyÕt ®iÓm

lín, trong vô nµy cÇn ph¶i söa ch÷a.

C«ng t¸c tr−íc m¾t lµ ph¶i ®éng viªn bµ con n«ng d©n thu

ho¹ch vô mïa nhanh, gän, tèt, kh«ng ®Ó r¬i v·i, v× mçi h¹t thãc

®Òu lµ c«ng lao khã nhäc cña ®ång bµo; ®ång thêi ph¶i chuÈn bÞ tèt

vô §«ng - Xu©n s¾p tíi.

Ph¶i ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng trong viÖc x©y dùng vµ

thùc hiÖn kÕ ho¹ch, ph¶i biÕn quyÕt t©m cña §¶ng, cña ChÝnh phñ,

thµnh quyÕt t©m cña toµn thÓ çn bé vµ quÇn chóng th× dï khã


308

kh¨n mÊy nhÊt ®Þnh còng kh¾c phôc ®−îc vµ vô §«ng - Xu©n nhÊt

®Þnh sÏ tèt.

Muèn s¶n xuÊt vô §«ng - Xu©n nµy tèt th× ph¶i nhí kü vµ lµm

®óng t¸m ®iÒu sau ®©y:

N−íc ph¶i ®ñ, ph©n ph¶i nhiÒu,

Cµy s©u, gièng tèt, cÊy ®Òu d¶nh h¬n.

Trõ s©u, diÖt chuét chí quªn,

C¶i tiÕn n«ng cô, lµ nÒn nhµ n«ng.

Ruéng n−¬ng qu¶n lý ra c«ng,

T¸m ®iÒu ®Çy ®ñ, thãc b«ng ®Çy bå.

Cã hai con ®−êng lµm ¨n tËp thÓ vµ riªng lÎ th× còng cã hai t− t−ëng: t− t−ëng x· héi chñ nghÜa vµ t− t−ëng ç nh©n chñ nghÜa.

ChÝ c«ng v« t−, coi hîp t¸c x· nh− nhµ m×nh lµ t− t−ëng x· héi chñ

nghÜa. Tù t− tù lîi, chØ nghÜ ®Õn lîi riªng cña m×nh, kh«ng ch¨m lo

viÖc chung cña hîp t¸c x·, lµ ç nh©n chñ nghÜa. Hai t− t−ëng ®ã

®Êu tranh víi nhau. T− t−ëng x· héi chñ nghÜa cã ®¸nh th¾ng t−

t−ëng ç nh©n chñ nghÜa th× hîp t¸c x· míi ph¸t triÓn tèt, míi ®¹t

®−îc nhiÒu thµnh tÝch.

Tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· ph¸t triÓn çi nµo ph¶i cñng cè thËt

tèt çi Êy.

CÇn ph¶i nªu cao tÝnh chÊt h¬n h¼n cña hîp t¸c x· b»ng nh÷ng kÕt qu¶ thiÕt thùc lµ lµm cho thu nhËp cña x· viªn ®−îc t¨ng thªm,

lµm cho x· viªn sau khi vµo hîp t¸c x· thu ho¹ch nhiÒu h¬n h¼n

khi cßn ë ngoµi. Nh− thÕ th× x· viªn sÏ phÊn khëi, sÏ g¾n bã chÆt

chÏ víi hîp t¸c x· cña m×nh. §ã lµ ph−¬ng ph¸p tuyªn truyÒn

thuyÕt phôc tèt nhÊt ®Ó khuyÕn khÝch n«ng d©n vµo hîp t¸c x·.

§Ó thùc hiÖn tèt nh÷ng ®iÒu kÓ trªn, ph¶i ®oµn kÕt toµn d©n,

®oµn kÕt trong §¶ng vµ ngoµi §¶ng, ®oµn kÕt l−¬ng gi¸o, v.v..

§oµn kÕt chÆt chÏ ®Ó thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt

kiÖm, thi ®ua x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thùc hiÖn


bµi nãi t¹i héi nghÞ s¶n xuÊt ®«ng - xu©n...

309

MÆt kh¸c, ph¶i th−êng xuyªn cñng cè tæ chøc, ph¶i ph¸t triÓn

§¶ng vµ §oµn Thanh niªn Lao ®éng mét çch tÝch cùc vµ v÷ng

ch¾c. Çn bé, ®¶ng viªn, ®oµn viªn ph¶i xung phong g−¬ng mÉu

trong mäi viÖc.

Víi lùc l−îng h¬n 86.000 n«ng hé (trong sè gÇn 88.900 n«ng hé

trong toµn tØnh) ®· ®−îc tæ chøc vµo hîp t¸c x· vµ tæ ®æi c«ng, nÕu

®oµn kÕt tèt, qu¶n lý tèt, tæ chøc tèt, tØnh Ninh B×nh sÏ thùc hiÖn

®−îc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt §«ng - Xu©n 1959 - 1960 th¾ng lîi, toµn

diÖn, v−ît bËc vµ v÷ng ch¾c.

Nãi ngµy 16-10-1959.


ngµy 21-10-1959.

310

Mü Mµ PHONG KH¤NG THUÇN, TôC KH¤NG Mü

Do kÕt qu¶ cña gi¸o dôc vµ ¶nh h−ëng cña x· héi, sè ph¹m téi

trong ®¸m thiÕu niªn vµ thanh niªn (tõ 10 ®Õn 20 tuæi) ngµy cµng

t¨ng. Trªn b¸o chÝ Mü th−êng cã nh÷ng tin tøc rïng rîn nh− sau:

Th»ng bÐ E. PakÐt, 16 tuæi, ®· giÕt chÕt cha vµ mét em g¸i cña

con bÐ S. Phrètxlen, 15 tuæi, lµ "ng−êi yªu" cña nã. MÑ vµ hai em

g¸i cña Phrètxlen còng suýt bÞ PakÐt giÕt chÕt (14-10-1959).

TuÇn b¸o Tin tøc Mü vµ b¸o ço thÕ giíi (14-9-1959) viÕt: Bän

ph¹m téi trÎ tuæi ngµy cµng t¸o b¹o. ë çc thµnh phè to, ®i ra ®−êng lµ cã nguy hiÓm. Sù khñng bè ë ngoµi ®−êng ®· trë nªn mét

vÊn ®Ò ngµy cµng nghiªm träng.

B¸o Ng«i sao, xuÊt b¶n ë thñ ®« Mü ®· ®¨ng nh÷ng lêi khuyªn

r¨n cña së c¶nh s¸t ®èi víi phô n÷, trong ®ã cã mÊy ®iÒu nh− sau:

- Khi çc bµ, çc c« ra ®−êng, nªn cã ng−êi ®−a ®i...

- Nªn chän nh÷ng ®−êng phè ®«ng ng−êi vµ nhiÒu ®Ìn s¸ng.

- Tr−íc khi ®i vµo ngâ, phè Ýt ®Ìn, nªn ®Ó ý cã ai theo ®uæi

m×nh ch¨ng.

- NÕu cã chót ®¸ng ngê, th× nªn vµo ngay mét nhµ gÇn nhÊt ë

®ã ®Ó gäi c¶nh s¸t. - Nªn n¾m thËt chÆt çi tói tay cña m×nh.

- Kh«ng nªn mang trªn m×nh vßng xuyÕn quý vµ nhiÒu tiÒn b¹c.

- NÕu ®i xe h¬i cña m×nh, th× chØ nªn dõng xe ë nh÷ng phè

®«ng ng−êi. Nªn lu«n lu«n ®ãng kÝn cöa sæ xe.

Mü mµ phong kh«ng thuÇn, tôc kh«ng mü

311

- Kh«ng nªn t¾t m¸y, ®Ó khi cÇn th× cho xe ch¹y ®−îc ngay.

Vµ nhiÒu ®iÒu dÆn dß kh¸c, ®Ó tr¸nh nguy hiÓm do bän du c«n

trÎ tuæi g©y ra.

§ã lµ mét "nÕp sèng v¨n minh" mµ ®Õ quèc Mü muèn ®−a ra

lµm g−¬ng cho thiªn h¹ noi theo! Ngu ngèc thay ®Õ quèc Mü vËy!

L.T.1)


ngµy 28-10-1959.

_______________

1) Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø hai, t.9, tr.533, ghi lµ TrÇn Lùc (BT).

312

HOAN H¤ TH¾NG LîI VÎ VANG CñA KHOA HäC LI£N X¤ VÜ §¹I

Phãng mét tªn löa lªn cao 48 v¹n c©y sè, ®i vßng ®Õn sau l−ng

mÆt tr¨ng, råi tù ®éng chôp ¶nh, röa ¶nh, råi truyÒn ¶nh vÒ cho

çc tr¹m khoa häc ë d−íi ®Êt. ThËt lµ mét viÖc kú l¹, tõ lóc cã loµi

ng−êi ch−a ai lµm ®−îc. Mµ nay, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng

s¶n, khoa häc Liªn X« ®· lµm ®−îc.

Thµnh c«ng vÎ vang Êy lµm cho nh©n d©n kh¾p thÕ giíi ®Òu

hoan h«, lµm cho nh÷ng ng−êi khoa häc çc n−íc t− b¶n ®Òu ph¶i

kÝnh phôc, lµm cho çc b¸o chÝ (kÓ c¶ b¸o chÝ ph¶n ®éng Mü) còng

ph¶i ca tông kh«ng ngít lêi.

Suèt hai n¨m qua (tõ 4-10-1957 ®Õn 4-10-1959), Liªn X« tiÕp

tôc phãng thµnh c«ng s¸u vÖ tinh vµ tªn löa. Qu¶ vÖ tinh ®Çu tiªn

®· lµm rung ®éng c¶ thÕ giíi. Sau ®ã, mçi lÇn l¹i lµm cho thÕ giíi

cµng rung ®éng thªm.

- Tªn löa sè 1 bay quanh mÆt trêi.

- Tªn löa sè 2 bay vµo mÆt tr¨ng.

- Tªn löa sè 3 chôp ¶nh chÞ H»ng sau l−ng!

Tõ khoa häc ®êi x−a cho r»ng trêi trßn vµ ®Êt vu«ng, nay nhê

khoa häc Liªn X« mµ ng−êi ta biÕt râ nh÷ng hiÖn t−îng cña nhiÒu

ng«i sao l¸ng giÒng víi qu¶ ®Êt chóng ta. ThËt lµ mét tiÕn bé cùc

kú vÜ ®¹i!

hoan h« th¾ng lîi vÎ vang cña khoa häc...

313

Trong hai n¨m qua, Mü còng ®· phãng 13 vÖ tinh vµ tªn löa.

Song nhiÒu lÇn ®· thÊt b¹i. Cßn mÊy vÖ tinh bay ®−îc th× to b»ng

qu¶ cam, nã ®i ®©u kh«ng ai thÊy, nã vÒ ®©u kh«ng ai hay. Çc

ng−êi khoa häc Mü ®· ph¶i nhËn r»ng: So víi khoa häc tªn löa

Liªn X« th× Mü ®· l¹c hËu n¨m n¨m. ¤ng G¬linan, Gi¸m ®èc Héi

hµng kh«ng vò trô Mü, ®· ph¶i nhËn r»ng søc cña tªn löa m¹nh

nhÊt cña Mü còng chØ b»ng mét nöa søc m¹nh cña tªn löa Liªn X«.

Nh÷ng thÊt b¹i cña Mü ®· buéc nh÷ng ng−êi khoa häc næi tiÕng vµ

phô tr¸ch chÕ t¹o tªn löa (nh− trung t−íng Mª®arÝt vµ gi¸o s−

V«ng Brao ph¶i xin tõ chøc).

§èi víi nh÷ng hiÓu biÕt míi l¹ do vÖ tinh vµ tªn löa cña m×nh

®em l¹i, Liªn X« ®Òu c«ng bè cho thiªn h¹ biÕt, nh−ng Mü th×

kh«ng c«ng bè vµ gi÷ kÝn lµm cña riªng.

Ch¼ng nh÷ng thÕ, Mü ch−a cã tªn löa "®æ bé" vµo mÆt tr¨ng,

mµ bän qu©n phiÖt Mü ®· bµn ®Õn viÖc dïng mÆt tr¨ng lµm n¬i

c¨n cø qu©n sù ®Ó nÐm bom xuèng çc n−íc kh«ng theo Mü! Vµ

bän t− b¶n ®éc quyÒn Mü ®· tÝnh ®Õn viÖc chiÕm ®Êt trªn mÆt

tr¨ng ®Ó cho thuª!

Dï khoa häc vÖ tinh vµ tªn löa (còng tøc lµ khoa häc qu©n sù)

cña m×nh h¬n Mü, Liªn X« ®· tuyªn bè døt kho¸t r»ng nh÷ng ph¸t

minh ®ã lµ cña chung cña thÕ giíi nh»m môc ®Ých lîi dông søc

thiªn nhiªn ®Ó phôc vô h¹nh phóc cho loµi ng−êi.

Hai th¸i ®é thËt lµ kh¸c h¼n nhau.

Liªn X« l¹i míi phãng mét tªn löa "chÝnh trÞ" nã soi s¸ng phÝa

®en tèi vµ hung ¸c cña thÕ giíi (tøc lµ chiÕn tranh x©m l−îc) vµ

nªu ra ph−¬ng ph¸p ®Ó xo¸ bá phÝa ®en tèi hung ¸c Êy. Tªn löa Êy

tù tay ®ång chÝ Kh¬rótsèp phãng ra, khi ®ång chÝ ®· ®−a ra tr−íc

Héi ®ång Liªn hîp quèc ®Ò nghÞ tµi gi¶m qu©n bÞ, chÊm døt chiÕn

tranh. §Ò nghÞ Êy còng ®· ®−îc nh©n d©n yªu chuéng hoµ b×nh

kh¾p thÕ giíi nhiÖt liÖt hoan nghªnh vµ ñng hé.


314

Çch ®©y ®é 100 n¨m, Çc M¸c ®· nãi: Ng−êi céng s¶n hiÓu

biÕt thiªn nhiªn ®Ó buéc thiªn nhiªn phôc vô h¹nh phóc loµi ng−êi

vµ hiÓu biÕt x· héi ®Ó c¶i t¹o x· héi cò, xÊu xa, thµnh mét x· héi

míi tèt ®Ñp, mét x· héi céng s¶n. Lêi nãi Êy nay ®· thùc hiÖn dÇn

dÇn ë çc n−íc x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i.

TRÇN LùC


ngµy 31-10-1959.

315

TH¦ GöI §¹I HéI NH÷NG NG¦êI S¶N XUÊT TRÎ THñ §¤

B¸c th©n ¸i chóc çc ch¸u:

M¹nh khoÎ, vui vÎ,

§oµn kÕt chÆt chÏ,

Lu«n lu«n thi ®ua,

§−a c¶ tinh thÇn vµ lùc l−îng cña tuæi trÎ,

V−¬n lªn hµng ®Çu

Trong mäi c«ng viÖc x©y dùng x· héi chñ nghÜa.


Hå CHÝ MINH


ngµy 2-11-1959.

316

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ RóT KINH NGHIÖM C¤NG T¸C QU¶N Lý

HîP T¸C X· N¤NG NGHIÖP TOµN MIÒN B¾C

Tr−íc hÕt ta cÇn nhËn râ môc ®Ých cña viÖc tæ chøc hîp t¸c x·

lµ g×? Lµ ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng n«ng d©n, lµm cho n«ng d©n ®−îc no

Êm, m¹nh khoÎ, ®−îc häc tËp, lµm cho d©n giµu, n−íc m¹nh. D©n

cã giµu th× n−íc míi m¹nh. §ã lµ môc ®Ých riªng vµ môc ®Ých

chung cña viÖc x©y dùng hîp t¸c x·.

Muèn ¨n qu¶ ph¶i trång c©y. Muèn ¨n no, mÆc Êm, ®êi sèng

c¶i thiÖn, cÇn ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm. Muèn t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm, ph¶i tæ chøc, qu¶n lý hîp

t¸c x· cho tèt.

Tin t−ëng vµ nghe lêi §¶ng vµ ChÝnh phñ, ®ång bµo n«ng d©n

®· tæ chøc hîp t¸c x·, giao ruéng ®Êt, tr©u bß, n«ng cô cho ban

qu¶n trÞ. VËy ®Ó tr©u bß hîp t¸c x· gÇy, viÖc s¶n xuÊt cña hîp t¸c

x· sót kÐm th× ai phô tr¸ch?

Bµ con n«ng d©n vµo hîp t¸c x· ®Òu mong muèn s¶n xuÊt ®−îc

nhiÒu h¬n, thu nhËp t¨ng h¬n tr−íc khi vµo hîp t¸c x·. V× vËy

nhiÖm vô cña ban qu¶n trÞ lµ lµm thÕ nµo cho hîp t¸c x· ph¸t

triÓn ®−îc s¶n xuÊt. S¶n xuÊt ®−îc nhiÒu, ®ång thêi ph¶i chó ý ph©n phèi cho c«ng

b»ng. Muèn ph©n phèi cho c«ng b»ng, çn bé ph¶i chÝ c«ng v« t−,

thËm chÝ cã khi çn bé v× lîi Ých chung mµ ph¶i chÞu thiÖt mét phÇn

nµo. Chí nªn çi g× tèt th× dµnh cho m×nh, xÊu ®Ó cho ng−êi kh¸c.

bµi nãi t¹i héi nghÞ rót kinh nghiÖm c«ng t¸c...

317

Muèn qu¶n lý tèt hîp t¸c x·, çn bé qu¶n trÞ ph¶i d©n chñ,

tr¸nh quan liªu mÖnh lÖnh, lµm viÖc g× còng cÇn bµn b¹c kü víi x·

viªn. Lµm viÖc theo lèi mÖnh lÖnh, quan liªu, kh«ng d©n chñ th×

ch¾c ch¾n thÊt b¹i.

Tãm l¹i, çc çn bé qu¶n trÞ cÇn nghÜ mäi çch lµm thÕ nµo cho

hîp t¸c x· cña m×nh ngµy cµng ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, thu nhËp cña

hîp t¸c x· vµ x· viªn ngµy cµng thªm t¨ng, gióp çc x· viªn h¨ng

h¸i vµ vui vÎ lao ®éng, néi bé trong hîp t¸c x· ngµy cµng ®oµn kÕt.

Çc hîp t¸c x· nªn ®Ò ra néi quy.

Néi quy cÇn do x· viªn bµn b¹c d©n chñ ®Ò ra vµ tù nguyÖn tù gi¸c thi hµnh. Trong néi quy nªn ®Ò ra nh÷ng ®iÓm thiÕt thùc nh−

gi÷ g×n cña c«ng, ®i lµm vÒ th× röa cµy cuèc, kh«ng cµy qu¸ søc

tr©u bß lµm tr©u bß gÇy. Néi quy cÇn v¾n t¾t, râ rµng, ai còng cã

thÓ lµm ®−îc, nh− thÕ cã Ých lîi cho c¶ hîp t¸c x·. Çc ®Þa ph−¬ng

cÇn chó ý tæ chøc kinh doanh nghÒ phô trong çc hîp t¸c x· nh−

nu«i ç, dÖt v¶i, lµm g¹ch, lÊy gç, cñi... ®Ó t¨ng thu nhËp cho çc

x· viªn, tr¸nh t×nh tr¹ng ë mét sè n¬i bá mÊt nghÒ phô. Nh−ng

mÆt kh¸c chí nªn v× nghÒ phô thu nhËp cã phÇn cao mµ xao l·ng

nghÒ n«ng, lóc cÇn t¸t n−íc, bá ph©n th× kh«ng t¸t n−íc, bá ph©n

mµ ®æ x« ®i lµm nghÒ phô. CÇn chó ý c¶ hai mÆt nghÒ n«ng vµ nghÒ phô, nh−ng nghÒ n«ng vÉn lµ chÝnh. ViÖc ph©n phèi thu nhËp

cña nghÒ n«ng vµ nghÒ phô còng cÇn lµm cho hîp lý ®Ó ng−êi lµm

nghÒ n«ng kh«ng bÞ thiÖt, mµ ng−êi lµm nghÒ phô còng ®−îc

h−ëng thô mét çch thÝch ®¸ng ®Ó khuyÕn khÝch ®−îc bµ con lµm

nghÒ phô.

HiÖn nay, çc tØnh ®ang më réng phong trµo hîp t¸c ho¸. ViÖc

x©y dùng hîp t¸c x· cÇn chó träng ®Õn chÊt l−îng, kh«ng nªn ch¹y

theo sè l−îng. X©y dùng hîp t¸c x· nµo cÇn lµm cho tèt hîp t¸c x·

®ã. NÕu x·, huyÖn nµo còng x©y dùng ®−îc mét hoÆc vµi ba hîp t¸c

x· thËt tèt, s¶n xuÊt t¨ng, thu nhËp t¨ng, néi bé ®oµn kÕt vui vÎ vµ çc mÆt kh¸c còng ®Òu v−ît h¬n h¼n çc tæ ®æi c«ng vµ çc gia

®×nh lµm ¨n riªng lÎ, th× çc hîp t¸c x· ®ã sÏ cã t¸c dông l«i cuèn


318

®«ng ®¶o ®ång bµo n«ng d©n vµo hîp t¸c x·. Ng−îc l¹i, nÕu x·,

huyÖn nµo còng cã hîp t¸c x· mµ hîp t¸c x· kh«ng h¬n g× hay h¬n

rÊt Ýt çc tæ ®æi c«ng vµ gia ®×nh lµm ¨n riªng lÎ th× cã tèn c«ng

tuyªn truyÒn bao nhiªu còng Ýt ng−êi muèn vµo hîp t¸c x·.

Phong trµo hîp t¸c ho¸ ph¶i ®i tõ thÊp ®Õn cao míi ph¸t triÓn

®−îc thuËn lîi. Muèn tæ chøc hîp t¸c x· ®−îc tèt ph¶i ph¸t triÓn

vµ cñng cè çc tæ ®æi c«ng. Qua cuéc th¶o luËn vÒ hai con ®−êng

võa råi, nhiÒu bµ con n«ng d©n muèn ®i vµo con ®−êng lµm ¨n hîp

t¸c. Çc ®Þa ph−¬ng cÇn chó ý ph¸t triÓn tæ ®æi c«ng, ®−a tæ ®æi

c«ng tõng vô, tõng viÖc lªn th−êng xuyªn, ®−a tæ th−êng xuyªn lªn b×nh c«ng chÊm ®iÓm, cñng cè vµ ph¸t triÓn hîp t¸c x· vµ ®i dÇn

dÇn tõ hîp t¸c x· cÊp thÊp lªn hîp t¸c x· cÊp cao.

Çc çn bé, ban qu¶n trÞ sau khi th¶o luËn vÒ hai con ®−êng

råi, trªn thùc tÕ ph¶i lµm cho mäi ng−êi ph©n biÖt râ rµng hai con

®−êng. Muèn nh− thÕ, cÇn ph¶i lµm cho hîp t¸c x· thu nhËp t¨ng lªn, ®êi sèng c¶i thiÖn, h¨ng h¸i lµm ¨n, ®oµn kÕt vui vÎ.

Muèn hîp t¸c x· ph¸t triÓn vµ cñng cè tèt, cÇn lu«n lu«n ghi

nhí vµ ra søc thùc hiÖn khÈu hiÖu cÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·. Kh«ng nªn cã hiÖn t−îng lµm ch¨m çi v−ên riªng cña m×nh h¬n lµ

ruéng cña hîp t¸c x·, v× nh− thÕ lµ kh«ng "cÇn" ®èi víi hîp t¸c x·. Kh«ng nªn h¬i mét tý còng cê qu¹t linh ®×nh, mæ bß liªn hoan, v×

nh− thÕ lµ kh«ng "kiÖm". TiÒn cña hîp t¸c x· chØ nªn dïng vµo

viÖc g× cã lîi Ých thiÕt thùc cho hîp t¸c x·.

Cuèi cïng, çc ®Þa ph−¬ng ph¶i chó ý chèng h¹n cho lóa vµ n¬i

nµo ®ang cã s©u th× ph¶i trõ ngay ®Ó thu ho¹ch tèt vô mïa, ®ång

thêi ph¶i tÝch cùc thùc hiÖn mét vô §«ng - Xu©n th¾ng lîi toµn

diÖn, v−ît bËc vµ v÷ng ch¾c.


ngµy 2-11-1959.

319

VUI VÎ Kû NIÖM ÇCH M¹NG TH¸NG M¦êI VÜ §¹i1)

H«m nay, nh©n d©n lao ®éng kh¾p thÕ giíi cïng víi nh©n d©n

Liªn X« anh em vui vÎ kû niÖm lÇn thø 42 Çch m¹ng Th¸ng M−êi

vÜ ®¹i.

Çch m¹ng Th¸ng M−êi ®· më ®Çu mïa Xu©n t−¬i s¸ng cho

loµi ng−êi, khi chñ nghÜa t− b¶n vµ chñ nghÜa ®Õ quèc ®· ®−a thÕ

giíi ®Õn chç ®en tèi nh− mét mïa §«ng ¸c liÖt.

N¨m nay, ngµy kû niÖm Çch m¹ng Th¸ng M−êi l¹i cã thªm mét

ý nghÜa míi - lµ chóc mõng th¾ng lîi cña n¨m ®Çu kÕ ho¹ch 7 n¨m.

Th¾ng lîi Êy rÊt to vµ ch¾c ch¾n sÏ më ®−êng cho nh÷ng th¾ng

lîi to h¬n n÷a: KÕ ho¹ch ®Þnh n¨m nay (so víi n¨m ngo¸i) tæng s¶n

l−îng t¨ng 7,7%. Mµ chÝn th¸ng ®Çu n¨m ®· t¨ng 12%.

Nh÷ng nguyªn nh©n g× ®· ®em l¹i th¾ng lîi to lín Êy?

- Nhê sù l·nh ®¹o s¸ng suèt vµ chÆt chÏ cña §¶ng Céng s¶n.

- Do phong trµo c¶i tiÕn kü thuËt lªn vïn vôt. Trong chÝn th¸ng

qua, h¬n 1 triÖu 40 v¹n ®Ò nghÞ c¶i tiÕn kü thuËt ®· ®−îc ¸p dông

vµ h¬n 1.500 kiÓu m¸y mãc míi ®· ®−îc chÕ t¹o, lµm cho n¨ng

suÊt lao ®éng t¨ng h¬n 8% vµ tiÕt kiÖm cho Nhµ n−íc h¬n 7.000

triÖu ®ång róp.

- Phong trµo thi ®ua "Lao ®éng céng s¶n chñ nghÜa" rÊt s«i næi.

_______________

1) Bµi viÕt cho b¸o Sù thËt (Liªn X«) (BT).


320

Víi tinh thÇn lµm chñ n−íc nhµ, lµm chñ xÝ nghiÖp, víi th¸i ®é tÝch cùc ®èi víi mäi viÖc, kÕt hîp chÆt chÏ lßng yªu n−íc víi chñ nghÜa quèc tÕ, c«ng nh©n, n«ng d©n tËp thÓ vµ trÝ thøc Liªn X« ®Òu c«ng t¸c, häc tËp vµ sinh ho¹t ®óng theo ®¹o ®øc céng s¶n. HiÖn nay ®· cã h¬n ba triÖu ng−êi tham gia çc "§éi lao ®éng céng s¶n chñ nghÜa". Hä ®· høa quyÕt t©m hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch 7 n¨m tr−íc thêi h¹n hai n¨m.

*

* * Vµi con sè tãm t¾t sau ®©y cµng lµm næi bËt nh÷ng th¾ng lîi Êy: Ng©n s¸ch Nhµ n−íc thu nhiÒu h¬n chi ®Õn 28 tØ róp. ThuÕ kho¸ ®−îc gi¶m bít. Tõ 7,8% gi¶m xuèng 7,4% vµ trong

vµi n¨m n÷a sÏ ®−îc hoµn toµn xo¸ bá. Mçi ngµy lao ®éng b¶y giê ®ång hå. Mçi tuÇn b×nh qu©n lµ 40

giê. ë çc n−íc t− b¶n lµ 46 ®Õn 48 giê. Giê lµm viÖc ®−îc rót ng¾n, nh−ng tiÒn l−¬ng vÉn ®−îc t¨ng, v×

n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhiÒu vµ v× hµng tiªu dïng ®−îc gi¶m gi¸. Mét ®iÒu rÊt ®¸ng chó ý n÷a: Ng©n s¸ch cña Liªn X« lµ mét

ng©n s¸ch hoµ b×nh. Kho¶n dµnh cho khoa häc chiÕm h¬n 15% tæng sè chi. Kho¶n dµnh cho quèc phßng chØ chiÕm non 13% (chi phÝ quèc phßng Mü th× chiÕm h¬n 64% tæng ng©n s¸ch).

*

* *

Chóng ta vui s−íng h«m nay, Cµng nªn nhí l¹i nh÷ng ngµy gian lao.

Nhí l¹i ®Ó häc tËp nh©n d©n Liªn X«. Nhí l¹i ®Ó ghi ¬n nh©n d©n Liªn X«.

Çch m¹ng Th¸ng M−êi thµnh c«ng ®Õn nay lµ bèn m−¬i hai n¨m. Nh−ng trong m−êi l¨m n¨m ®Çu, Liªn X« lµ n−íc x· héi chñ

vui vÎ kû niÖm çch m¹ng th¸ng m−êi vÜ ®¹i

321

nghÜa duy nhÊt, c« ®¬n nh− mét hßn ®¶o ph¶i mét m×nh ®−¬ng ®Çu víi nh÷ng c¬n sãng giã hung ¸c do çc n−íc ®Õ quèc g©y nªn. GÇn hai m−¬i n¨m, Liªn X« ph¶i th¾t l−ng buéc bông ®Ó hµn g¾n nh÷ng vÕt th−¬ng do chiÕn tranh ®Ó l¹i. §−îc yªn æn x©y dùng, chØ h¬n vµi m−¬i n¨m mµ nh©n d©n Liªn X« ®· biÕn mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu thµnh mét n−íc c«ng nghiÖp tiªn tiÕn vµo h¹ng nhÊt trªn thÕ giíi. VÒ nhiÒu ngµnh Liªn X« ®· ®uæi kÞp vµ nhiÒu ngµnh Liªn X« ®· v−ît qu¸ Mü. (Nªn nhí r»ng ®Êt n−íc Mü kh«ng hÒ bÞ chiÕn tranh x©m l−îc vµ kinh tÕ Mü x©y dùng ®· h¬n mét tr¨m b¶y m−¬i n¨m). §iÒu ®ã l¹i chøng tá r»ng chÕ ®é x· héi chñ nghÜa h¬n h¼n chÕ ®é t− b¶n chñ nghÜa.

Nh©n d©n Liªn X« võa ra søc x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n ë n−íc m×nh, l¹i võa gióp ®ì mét çch kh¶ng kh¸i v« t− hai m−¬i hai n−íc anh em vµ n−íc b¹n x©y dùng ba tr¨m t¸m m−¬i ba xÝ nghiÖp lín, nh»m gióp çc n−íc Êy ngµy cµng giµu m¹nh, nh©n d©n çc n−íc Êy ngµy cµng Êm no. §ã lµ tinh thÇn quèc tÕ cao c¶, mµ nh©n d©n lao ®éng thÕ giíi ®Òu biÕt ¬n.

*

* * Nhê Çch m¹ng Th¸ng M−êi thµnh c«ng mµ mét thÕ giíi míi

®· ra ®êi vµ ngµy cµng phån vinh, cµng m¹nh mÏ nh− hoa në mïa Xu©n. Cßn thÕ lùc ®Õ quèc thùc d©n do Mü cÇm ®Çu th× ngµy cµng suy ®åi, cµng ¶m ®¹m, nh− trêi ®· chiÒu tèi l¹i bÞ m©y mï.

Trong cuéc ®Êu tranh gi÷a lùc l−îng míi ®ang tr−ëng thµnh vµ lùc l−îng cò ®· suy yÕu, lùc l−îng míi - lùc l−îng x· héi chñ nghÜa - nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Ngµy nay, chñ nghÜa x· héi ®· thµnh mét hÖ thèng thÕ giíi v÷ng m¹nh víi mét ngh×n triÖu nh©n d©n ®oµn kÕt nhÊt trÝ, céng víi çc d©n téc thuéc ®Þa míi ®−îc gi¶i phãng th× h¬n mét ngh×n n¨m tr¨m triÖu ng−êi; çc n−íc ®Õ quèc chØ cã trªn d−íi n¨m tr¨m triÖu. §ã lµ sè ng−êi.


322

VÒ ®Þa lý, th× tõ ¸ sang ®Õn ¢u, tõ Tirana ®Õn B×nh Nh−ìng, tõ Hµ Néi ®Õn BÐclin, qua M¸txc¬va, B¾c Kinh - ngang däc gÇn ba m−¬i l¨m triÖu c©y sè vu«ng g¾n liÒn thµnh mét khèi v÷ng m¹nh, mét ®¹i gia ®×nh ®oµn kÕt th©n yªu.

VÒ kinh tÕ, th× tæng s¶n l−îng c«ng nghiÖp cña çc n−íc x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X«, n¨m 1957 míi chiÕm 33% tæng s¶n l−îng toµn thÕ giíi, n¨m 1958 ®· t¨ng ®Õn 40%; n¨m nay chiÕm 45%. Kh«ng bao l©u n÷a ch¾c ch¾n sÏ chiÕm h¬n 50%. Nªn nhí mét ®iÒu lµ: Tèc ®é ph¸t triÓn cña phe x· héi chñ nghÜa tiÕn rÊt nhanh vµ sù sa sót cña çc n−íc ®Õ quèc xuèng rÊt chãng. Vµi vÝ dô:

- So víi n¨m 1957, th× n¨m 1958 s¶n l−îng c«ng nghiÖp cña Liªn X« t¨ng lªn h¬n 10%, cßn cña Mü th× gi¶m sót h¬n 10%.

- Trong 7 n¨m, Liªn X« sÏ t¨ng s¶n l−îng than ®¸ tõ bèn tr¨m chÝn m−¬i s¸u triÖu tÊn ®Õn s¸u tr¨m m−êi hai triÖu tÊn. Cßn Anh th× sÏ ®ãng cöa tõ hai tr¨m ®Õn hai tr¨m bèn m−¬i má than (theo kÕ ho¹ch cña Côc s¶n xuÊt than n−íc Anh).

*

* * Trung Quèc cã c©u thµnh ng÷: "Kh¾p trêi cïng vui". C©u Êy

rÊt ®óng víi c¶nh t−îng vui vÎ h«m nay. §−îc §¶ng Céng s¶n ra søc båi d−ìng, khoa häc Liªn X« ®·

thµnh c«ng rùc rì trong viÖc phãng tªn löa vµ vÖ tinh. H«m nay, trong lóc hµng tr¨m triÖu ng−êi vui mõng kû niÖm Çch m¹ng Th¸ng M−êi, th×:

- Tªn löa sè 1 cña Liªn X« ®ang khoan kho¸i bay quanh mÆt trêi. - VÖ tinh sè 3 vµ tªn löa sè 3 ®ang hín hë vßng quanh qu¶ ®Êt. - Tªn löa sè 2 th× ®ang gi−¬ng cao Quèc huy Bóa liÒm cña Liªn X« -

ký hiÖu cña chñ nghÜa céng s¶n th¾ng lîi - tõ cung tr¨ng chiÕu xuèng kh¾p çc n−íc, nh− tá ý kªu gäi çc d©n téc toµn thÕ giíi chung sèng hoµ b×nh. V× hoµ b×nh lµ h¹nh phóc.

ChØ trong vßng bèn m−¬i l¨m n¨m nay, loµi ng−êi ®· gÆp hai

vui vÎ kû niÖm çch m¹ng th¸ng m−êi vÜ ®¹i

323

cuéc chiÕn tranh thÕ giíi khñng khiÕp. Hµng chôc triÖu ng−êi ®·

hy sinh. Hµng ngh×n tØ cña c¶i ®· bÞ ph¸ huû1). Çch m¹ng Th¸ng M−êi võa th¾ng lîi, Lªnin ®· lËp tøc nªu râ

chÝnh s¸ch hoµ b×nh mµ suèt bèn m−¬i hai n¨m nay Liªn X« lu«n lu«n gi÷ v÷ng.

Ngµy nay, víi nh÷ng vò khÝ nguyªn tö vµ khinh khÝ, nÕu cã chiÕn tranh míi th× kÕt qu¶ khñng khiÕp sÏ gÊp tr¨m, gÊp ngh×n. Çc nhµ khoa häc tÝnh to¸n r»ng: §é b¶y, t¸m qu¶ bom khinh khÝ th¶ xuèng n−íc Anh, ®é m−êi l¨m, hai m−¬i qu¶ th¶ xuèng n−íc Mü, th× giang san Anh, Mü sÏ tiªu tan!

§Ó cøu loµi ng−êi khái tai häa ghª gím nh− vËy, Liªn X« ®· ®−a ra tr−íc Héi ®ång Liªn hîp quèc nh÷ng ®Ò nghÞ v« cïng nh©n ®¹o, nh»m hoµn toµn gi¶i trõ binh bÞ, ng¨n ngõa chiÕn tranh.

Trõ mét nhãm qu©n phiÖt vµ chÝnh kh¸ch ngoan cè Mü vµ tay sai Mü "chÕt th× chÕt, nÕt kh«ng chõa", nh©n d©n kh¾p thÕ giíi kh«ng ph©n biÖt gièng nßi, giai cÊp, t«n gi¸o ®Òu thËt thµ mong cho chÝnh s¸ch hoµ b×nh cña Liªn X« th¾ng lîi.

§ã lµ mét th¾ng lîi to lín n÷a cña Çch m¹ng Th¸ng M−êi, cña nh©n d©n Liªn X«, cña c¶ phe x· héi chñ nghÜa.

*

* * Th¾ng lîi vÎ vang cña Liªn X« lµm phÊn khëi nh©n d©n lao

®éng thÕ giíi nãi chung, nh©n d©n çc n−íc anh em nãi riªng; lµm cho hä thÊy h¹nh phóc cña nh©n d©n Liªn X« ngµy nay sÏ lµ h¹nh phóc ngµy mai cña b¶n th©n hä. NghÞ quyÕt cña §¹i héi lÇn thø XXI cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« ®· nãi:

"Víi sù ph¸t triÓn vµ cñng cè cña hÖ thèng x· héi chñ nghÜa thÕ

giíi, tÊt c¶ çc n−íc kh¸c trong phe x· héi chñ nghÜa sÏ ph¸t triÓn

_______________

1) Trong §¹i chiÕn thÕ giíi thø nhÊt, sè ng−êi chÕt lµ h¬n 10 triÖu. Trong §¹i chiÕn thÕ giíi thø hai, sè ng−êi chÕt lµ h¬n 30 triÖu (TG).


324

th¾ng lîi. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸ cña tÊt c¶ çc n−íc x·

héi chñ nghÜa trë nªn ®Òu ®Æn h¬n. Ch¼ng bao l©u n÷a, çc n−íc Êy -

còng nh− Liªn X« - sÏ x©y dùng mét x· héi céng s¶n. Liªn X« cho

r»ng tr¸ch nhiÖm quan träng nhÊt cña m×nh lµ gãp phÇn vµo sù

cñng cè mèi ®oµn kÕt gi÷a çc n−íc x· héi chñ nghÜa, vµo viÖc ph¸t

triÓn quan hÖ chÆt chÏ vÒ kinh tÕ vµ v¨n ho¸, vµo sù nhÊt trÝ ngµy

cµng to lín trong ®¹i gia ®×nh çc d©n téc tù do trªn nÒn t¶ng chñ

nghÜa M¸c - Lªnin, trªn nguyªn t¾c chñ nghÜa quèc tÕ v« s¶n".

KÕt luËn bµi b¸o ço tr−íc §¹i héi, ®ång chÝ Kh¬rótsèp ®· nãi:

“NhiÒu thÕ kû sÏ tr«i qua, nh−ng lÞch sö sÏ ghi m·i m·i çi vinh dù cña thêi ®¹i to lín cña chóng ta, thêi ®¹i x©y dùng chñ nghÜa x·

héi vµ chñ nghÜa céng s¶n”.

Th¾ng lîi cña Liªn X« lµ th¾ng lîi cña toµn thÓ nh©n d©n lao

®éng toµn thÕ giíi, lµ th¾ng lîi cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin.

§Ó chóc mõng mét çch xøng ®¸ng Çch m¹ng Th¸ng M−êi vÜ

®¹i, nh©n d©n ViÖt Nam mét lÇn n÷a tá lßng th¾m thiÕt biÕt ¬n sù

gióp ®ì chÝ t×nh cña nh©n d©n Liªn X« vµ cè g¾ng häc tËp tinh thÇn

thi ®ua bÒn bØ cña c«ng nh©n, n«ng d©n vµ trÝ thøc Liªn X« ®Ó hoµn

thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc n¨m nay vµ

chuÈn bÞ ®Çy ®ñ ®Ó hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch n¨m sau, ®Ó ®−a miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, lµm nÒn t¶ng

v÷ng m¹nh cho cuéc ®Êu tranh th¾ng lîi thèng nhÊt n−íc nhµ.

Tinh thÇn Çch m¹ng Th¸ng M−êi chãi läi mu«n n¨m! T×nh ®oµn kÕt kh«ng g× lay chuyÓn ®−îc trong ®¹i gia ®×nh x·

héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i mu«n n¨m! §¶ng Céng s¶n Liªn X« mu«n n¨m! Chñ nghÜa céng s¶n mu«n n¨m! Hoµ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!

Hå CHÝ MINH


ngµy 7-11-1959.

325

§IÖN MõNG NGµY §éC LËP CñA V¦¥NG QUèC CAMPUCHIA

KÝnh göi Quèc v−¬ng N«r«®«m XuramarÝt vµ Hoµng hËu Cètxam¾c Nªarinrª¸t,

Phn«m Pªnh

Nh©n dÞp kû niÖm Ngµy ®éc lËp cña V−¬ng quèc Campuchia,

thay mÆt nh©n d©n vµ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng

hoµ vµ nh©n danh ç nh©n, t«i kÝnh göi Quèc v−¬ng vµ Hoµng hËu

lêi chóc mõng nhiÖt liÖt nhÊt. Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam vµ Kh¬me ngµy


Chóc Quèc v−¬ng vµ Hoµng hËu m¹nh khoÎ vµ sèng l©u.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 9-11-1959.

326

§IÖN MõNG QUèC V¦¥NG LµO

KÝnh göi Quèc v−¬ng Lµo Xrixavang V¸tthana,

Nh©n dÞp Ngµi lªn ng«i, thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh

phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ nh©n danh ç nh©n, t«i

xin göi Ngµi nh÷ng lêi chóc mõng nhiÖt liÖt.

T«i kÝnh chóc Ngµi søc khoÎ vµ h¹nh phóc, chóc nh©n d©n Lµo

anh em hoµ b×nh vµ thÞnh v−îng.

Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam vµ Lµo cñng cè

vµ ph¸t triÓn.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 13-11-1959.

327

§IÖN MõNG NGµY SINH THñ T¦íNG N£RU

KÝnh göi Thñ t−íng Giaoah¸clan Nªru,

Nh©n dÞp chóc thä Ngµi 70 tuæi, t«i h©n h¹nh thay mÆt nh©n

d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ

ç nh©n t«i, kÝnh göi ®Õn Ngµi lêi chµo mõng th©n ¸i nhÊt vµ tèt

®Ñp nhÊt.

KÝnh chóc Ngµi nhiÒu h¹nh phóc vµ m¹nh khoÎ, sèng l©u ®Ó

l·nh ®¹o nh©n d©n Ên §é anh em x©y dùng mét n−íc nhµ giµu m¹nh vµ gãp phÇn to lín vµo sù nghiÖp gi÷ g×n hoµ b×nh ë ch©u ¸

vµ thÕ giíi.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 14-11-1959.

328

CÇN KIÖM

Muèn x©y dùng miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, th× mçi ng−êi c«ng d©n ta ph¶i thùc hµnh cÇn vµ kiÖm. CÇn ®Ó n©ng cao kh«ng ngõng n¨ng suÊt lao ®éng. KiÖm ®Ó tÝch tr÷ thªm vèn, më réng s¶n xuÊt.

KiÖm mµ kh«ng CÇn th× còng v« Ých. CÇn mµ kh«ng KiÖm th× tay kh«ng l¹i hoµn tay kh«ng.

Tõ mét n−íc nghÌo, Liªn X« trë thµnh giµu m¹nh vµo bËc nhÊt thÕ giíi còng v× nh©n d©n Liªn X« rÊt CÇn, rÊt KiÖm. ChØ trong chÝn th¸ng ®Çu n¨m nay, Liªn X« ®· t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng h¬n 8% vµ tiÕt kiÖm ®−îc h¬n 9.000 triÖu ®ång róp.

N−íc ta cßn l¹c hËu, d©n ta cßn nghÌo, muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, muèn c¶i thiÖn ®êi sèng, th× chóng ta cµng ph¶i CÇn ph¶i KiÖm, ph¶i chèng l−êi biÕng, chèng l·ng phÝ.

Çc ngµnh, çc nghÒ ®Òu ph¶i nh− vËy. Bµi nµy chØ nãi vÒ hîp t¸c x· n«ng nghiÖp.

Ph¶i cÇn kiÖm ®Ó x©y dùng hîp t¸c x·. §iÒu ®ã çn bé vµ x· viªn ph¶i hiÓu thËt thÊu, ph¶i nhí thËt kü, ph¶i thùc hµnh cho kú ®−îc, th× hîp t¸c x· míi cñng cè vµ ph¸t triÓn tèt.

HiÖn nay, cã mét sè hîp t¸c x· ch−a hiÓu ®iÒu ®ã, kh«ng lµm ®óng nh− vËy. Vµi vÝ dô:

§Ó "liªn hoan", Hîp t¸c x· B¸i Khª ®· lµm thÞt mét con bß, Hîp t¸c x· Ng« QuyÒn ®· giÕt hai con lîn, ®¸ng gi¸ 90 ®ång, ch−a kÓ phÝ tæn vÒ c¬m n−íc (Hai hîp t¸c x· nµy ®Òu ë huyÖn Tiªn L÷, tØnh H−ng Yªn).

cÇn kiÖm

329

§ã lµ viÖc l·ng phÝ thËt ®¸ng phª b×nh, tr−íc hÕt lµ phª b×nh

çc çn bé. Sau khi ¨n uèng, nhiÒu x· viªn ®· phµn nµn: "Ch−a

biÕt thu ho¹ch thÕ nµo mµ ®· chÐn tr−íc". Phµn nµn lµ ®óng.

NÕu dïng sè tiÒn Êy vµo viÖc kh¸c th× Ých lîi cho hîp t¸c x·

biÕt bao. VÝ dô: Víi 90 ®ång, hîp t¸c x· cã thÓ:

mua 400 ký thãc,

hoÆc 9 con lîn gièng,

hoÆc 50 con gµ m¸i t¬,

hoÆc 30 çi l−ìi cµy "51",

hoÆc 6 çi bõa, hoÆc 39 çi cuèc bµn,

hoÆc 26 çi cµo cá 10 r¨ng,

hoÆc 30 con dao ph¹t cá,

hoÆc 3 n¨m 7 th¸ng b¸o Nh©n d©n,

hoÆc 300 quyÓn s¸ch phæ th«ng ®Ó lËp mét tñ s¸ch cho x· viªn,

hoÆc mua ®ñ tre nøa lµm mét c©u l¹c bé nhá cho hîp t¸c x·, v.v..

VËy cã th¬ r»ng:

Chóng ta ph¶i kiÖm ph¶i cÇn,

Th× n−íc míi m¹nh, th× d©n míi giµu.

TRÇN LùC


ngµy 15-11-1959.

330

®iÖn mõng tæng thèng céng hßa tuynidi

KÝnh göi Tæng thèng HabÝp Buècghiba, Tæng thèng n−íc Céng hßa Tuynidi,

Nh©n dÞp Ngµi ®−îc bÇu l¹i lµm Tæng thèng n−íc Céng hoµ

Tuynidi, thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ vµ nh©n danh ç nh©n, t«i kÝnh göi Ngµi lêi

chµo mõng nhiÖt liÖt.

Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc ViÖt Nam vµ Tuynidi ngµy cµng ph¸t triÓn vµ bÒn v÷ng.

Chóc Tæng thèng m¹nh khoÎ vµ nhiÒu h¹nh phóc.

Chñ tÞch


hå chÝ minh


ngµy 27-11-1959.

331

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ NGHI£N CøU LÞCH Sö §¶NG

CñA BAN TUY£N GI¸O Trung −¬ng

Tr−íc khi thµnh lËp §¶ng ta, trong n−íc cã ba nhãm céng s¶n.

N¨m 1930 häp bµn vÒ viÖc thèng nhÊt. Lóc nµy ®Þch khñng bè d÷,

çc ®¹i biÓu ph¶i bÝ mËt ra H−¬ng C¶ng, gi¶ ®i xem ®¸ bãng ngåi ë

s©n cá mµ bµn b¹c, råi ®ång ý víi nhau ba nhãm thèng nhÊt l¹i

thµnh §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng.

§¶ng ta ra ®êi trong lóc thùc d©n Ph¸p ®ang ®µn ¸p g¾t gao.

§¶ng míi ra ®êi ®· tæ chøc vµ l·nh ®¹o cuéc ®Êu tranh rÊt anh dòng lµ X«viÕt NghÖ - TÜnh.

§¶ng 12 tuæi th× tæ chøc phong trµo du kÝch ®¸nh Ph¸p,

®¸nh NhËt.

15 tuæi, tæ chøc vµ l·nh ®¹o Çch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng.

17 tuæi, l·nh ®¹o kh¸ng chiÕn vµ 24 tuæi, kh¸ng chiÕn th¾ng lîi.

Hoµ b×nh lËp l¹i, §¶ng l·nh ®¹o vµ tæ chøc nh©n d©n ta x©y

dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, lµm c¬ së ®Êu tranh thùc hiÖn


ThÕ lµ trong 30 n¨m mµ §¶ng ta ®· lµm ®−îc hai cuéc çch

m¹ng: çch m¹ng d©n téc d©n chñ vµ çch m¹ng x· héi chñ nghÜa. V× sao §¶ng ta cã nh÷ng th¾ng lîi nh− thÕ?

Lóc ®Çu, §¶ng cã rÊt Ýt ®¶ng viªn vµ l¹i th−êng bÞ thùc d©n Ph¸p

b¾t bí, bá tï. Nh−ng §¶ng ta vÉn tiÕn lªn. Tíi Çch m¹ng Th¸ng

T¸m, sè ®¶ng viªn xÊp xØ 5.000 ng−êi, trong ®ã cã mét sè ®ang bÞ


332

giam ë çc nhµ tï ®Õ quèc. Non 5.000 ®¶ng viªn mµ tæ chøc l·nh ®¹o

24 triÖu ®ång bµo khëi nghÜa, çch m¹ng c¶ n−íc thµnh c«ng.

V× sao mµ §¶ng anh hïng nh− thÕ? Tuy lóc bÊy giê lµm çch

m¹ng, th× hoÆc lµ tiÕp tôc ho¹t ®éng cho ®Õn khi çch m¹ng thµnh

c«ng, hoÆc lµ bÞ b¾t, bÞ giÕt. Nh−ng v× tin t−ëng r»ng §¶ng nhÊt

®Þnh thµnh c«ng, çch m¹ng nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, cho nªn ng−êi

nµy bÞ b¾t, cã ng−êi kh¸c thÕ, mét ng−êi bÞ giÕt th× cã tr¨m ng−êi

kh¸c thay. §¶ng viªn th× rÊt ®oµn kÕt, nhÊt trÝ, rÊt gÇn gòi nh©n

d©n. Cho nªn, tuy ®¶ng viªn Ýt nh−ng §¶ng vÉn l·nh ®¹o ®−îc

çch m¹ng thµnh c«ng. §¶ng viªn chóng ta cã rÊt nhiÒu ng−êi g−¬ng mÉu, cã ®¹o ®øc

çch m¹ng. Nh− n÷ ®ång chÝ Minh Khai, ®· bÞ ®Õ quèc kÕt ¸n tö

h×nh hai n¬i, mµ lóc hy sinh vÉn rÊt oanh liÖt. Çc ®ång chÝ TrÇn

Phó, Hoµng V¨n Thô vµ nhiÒu ®ång chÝ kh¸c ®Òu lµ nh÷ng g−¬ng

anh hïng.

Trong c«ng t¸c, g−¬ng anh hïng còng nhiÒu. VÝ dô: Cã ®ång

chÝ lµm c«ng t¸c bÝ mËt, ë d−íi hÇm hµng th¸ng viÕt truyÒn ®¬n,

dÞch s¸ch b¸o. Tíi lóc ra ngoµi ¸nh s¸ng, m¾t bÞ mê. Cã ®ång chÝ bÞ

giÆc tra tÊn, chÕt ®i sèng l¹i, kh«ng khai mét lêi...

Çn bé vµ ®¶ng viªn ta ai còng lµ ng−êi, còng lµ da thÞt, nh−ng v× tin t−ëng vµo §¶ng, vµo giai cÊp, vµo søc m¹nh cña tËp thÓ, cho

nªn kiªn quyÕt chiÕn ®Êu ®Õn h¬i thë cuèi cïng.

Thanh niªn còng cã g−¬ng anh hïng nh− Träng Con, c« S¸u...

vµ nhiÒu ng−êi anh hïng v« danh kh¸c. V× thÕ cho nªn §¶ng cµng

ngµy cµng m¹nh.

Trong kh¸ng chiÕn, §¶ng ta cã nh÷ng ng−êi con anh hïng

nh− ®ång chÝ Phan §×nh Giãt lÊy th©n m×nh lÊp lç ch©u mai ®Ó

cho bé ®éi tiÕn lªn, ®ång chÝ T« VÜnh DiÖn lÊy m×nh chÌn cho xe

®¹i b¸c khái l¨n xuèng dèc, nhiÒu ®ång chÝ nhÞn ®ãi hai ba ngµy

ch¹y ®uæi ®¸nh giÆc. Nh÷ng anh hïng Êy cña §¶ng, cña nh©n d©n lµ anh hïng tËp thÓ, thÊm nhuÇn ®¹o ®øc çch m¹ng cña

§¶ng. Cã ®¹o ®øc çch m¹ng míi l·nh ®¹o ®−îc giai cÊp, tæ chøc,

bµi nãi t¹i héi nghÞ nghiªn cøu lÞch sö ®¶ng...

333

®oµn kÕt ®−îc quÇn chóng, lµm cho çch m¹ng th¾ng lîi, kh¸ng

chiÕn thµnh c«ng.

Ngµy nay, x©y dùng chñ nghÜa x· héi, chóng ta cã nh÷ng c«ng

viÖc rÊt to lín vµ phøc t¹p. Chóng ta ®· ®¸nh th¾ng thùc d©n

Ph¸p vµ giai cÊp phong kiÕn, nh−ng cßn ph¶i ®Êu tranh víi kÎ ®Þch

nguy hiÓm kh¸c, ®ã lµ nghÌo nµn, ®ãi khæ, l¹c hËu...

Chóng ta tõ mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu, møc sèng thÊp

kÐm. Chóng ta ph¶i ra søc ®Êu tranh lµm cho nh©n d©n ta ai còng

¨n no, mÆc Êm, cã viÖc lµm, cã giê nghØ, ®−îc häc tËp.

Ta cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi. N−íc

ta cã "rõng vµng biÓn b¹c", nh©n d©n ta cÇn cï. Ta ®−îc çc n−íc

anh em gióp ®ì. Nh−ng còng cã khã kh¨n nh− thiªn tai, lôt, h¹n,

v¨n ho¸, kü thuËt cßn kÐm.

Nãi chung, çn bé, ®¶ng viªn cña ta tèt, trung thµnh víi çch

m¹ng. Chóng ta quyÕt t©m ®Êu tranh th× nhÊt ®Þnh v−ît qua ®−îc

nh÷ng khã kh¨n ®ã. Gi¸c ngé chÝnh trÞ th× cè nhiªn cÇn råi, vµo

§¶ng lµ ph¶i biÕt, ph¶i häc chÝnh trÞ. Nh−ng l¹i ph¶i cã v¨n ho¸,

kü thuËt ®Ó sö dông m¸y mãc ngµy cµng tinh vi. Ta cßn kÐm vÒ

mÆt nµy. C«ng nh©n Liªn X« ë çc nhµ m¸y cã rÊt nhiÒu ng−êi häc

®Õn líp 10. B©y giê, thö hái çn bé ë ®©y cã mÊy ng−êi ®· häc ®Õn

líp 10? Cho nªn chóng ta ph¶i häc nhiÒu, ph¶i cè g¾ng häc. NÕu

kh«ng chÞu khã häc th× kh«ng tiÕn bé ®−îc. Kh«ng tiÕn bé lµ tho¸i

bé. X· héi cµng ®i tíi, c«ng viÖc cµng nhiÒu, m¸y mãc cµng tinh

x¶o. M×nh mµ kh«ng chÞu häc th× l¹c hËu, mµ l¹c hËu lµ bÞ ®µo

th¶i, tù m×nh ®µo th¶i m×nh.

Cã ®óng nh− thÕ kh«ng? NÕu ®óng, th× çc ®ång chÝ ph¶i cè

häc v¨n ho¸, häc chuyªn m«n.

Trong §¶ng ta cã mét sè kh«ng Ýt ®ång chÝ m¾c bÖnh c«ng

thÇn, cho r»ng m×nh ®· tham gia çch m¹ng l©u n¨m mµ tù kiªu,

tù m·n. Ho¹t ®éng çch m¹ng l©u n¨m lµ tèt, nh−ng ph¶i khiªm

tèn häc tËp ®Ó tiÕn bé m·i. X· héi tiÕn lªn kh«ng ngõng. Muèn x©y


334

dùng chñ nghÜa x· héi ®Ó lµm c¬ së ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ

th× ph¶i cè g¾ng häc tËp.

Trong §¶ng ta cã nhiÒu g−¬ng ®Êu tranh anh dòng, kh«ng sî

nguy hiÓm, kh«ng sî hy sinh v× tin t−ëng vµo §¶ng, vµo çch m¹ng, vµo t−¬ng lai cña giai cÊp vµ cña Tæ quèc. HiÖn nay, ®ång

bµo miÒn Nam ®ang bÒn bØ ®Êu tranh chèng Mü - DiÖm còng rÊt lµ

anh hïng.

ë miÒn B¾c, nh÷ng anh hïng, chiÕn sÜ thi ®ua lµm theo lêi kªu

gäi cña §¶ng. Hä lao ®éng quªn m×nh v× d©n téc, v× giai cÊp. Hä

kh«ng suy tÝnh h¬n thiÖt. §¶ng cÇn hä lµm c«ng viÖc g×, th× hä ®Òu

vui vÎ lµm vµ lµm v−ît møc. §ã còng lµ anh hïng.

§¶ng viªn chóng ta lµ nh÷ng ng−êi rÊt tÇm th−êng, v× chóng

ta ®Òu lµ con cña giai cÊp c«ng nh©n, cña nh©n d©n lao ®éng,

chóng ta chØ biÕt trung thµnh víi giai cÊp v« s¶n, quyÕt t©m ®Êu tranh cho nh©n d©n. ThÕ th«i. ChÝnh v× chóng ta rÊt tÇm th−êng

cho nªn §¶ng ta rÊt vÜ ®¹i. Ngoµi lîi Ých cña Tæ quèc, cña giai cÊp,

cña d©n téc, §¶ng ta kh«ng cã lîi Ých nµo kh¸c.

H«m qua, çc b¸o cã thuËt l¹i tin ®ång chÝ d©n qu©n tªn lµ

TrÇn V¨n T©n, ®¶ng viªn §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam. §oµn thÓ ph¸i

®ång chÝ T©n cïng mÊy anh em n÷a ®i lÊy gç. V× m−a to giã lín

cho nªn nhiÒu lÇn bÌ vì. §ång chÝ T©n ®· kh«ng sî nguy hiÓm,

xung phong léi xuèng s«ng cét bÌ. BÌ vÒ tíi n¬i th× thÊy thiÕu mét

sè c©y. §ång chÝ T©n l¹i xung phong ®i hai, ba ngµy t×m ®ñ gç vÒ.

D©n qu©n lµ mét ®Þa vÞ tÇm th−êng. §i lÊy gç lµ mét viÖc tÇm th−êng. Nh−ng v× v−ît mäi khã kh¨n, lµm trßn nhiÖm vô, cho nªn

anh hïng.

HiÖn giê ë n«ng th«n ®· th¶o luËn s«i næi vÒ hai con ®−êng: chñ nghÜa ç nh©n vµ chñ nghÜa tËp thÓ.

V× sao §¶ng ta m¹nh vµ ngµy cµng m¹nh? V× §¶ng ta cã chñ nghÜa tËp thÓ. Mçi ®¶ng viªn còng ph¶i nh− thÕ. Nh−ng cã mét sè

®¶ng viªn ch−a lµm ®óng nh− vËy, hä cßn mang nÆng chñ nghÜa

ç nh©n. VÝ dô trong vÊn ®Ò ®·i ngé, hä th−êng suy b×, tÞ n¹nh.

bµi nãi t¹i héi nghÞ nghiªn cøu lÞch sö ®¶ng...

335

VÒ c«ng t¸c th× muèn chän viÖc dÔ, tr¸nh viÖc khã, v.v.. Çc ®ång

chÝ ®ã kh«ng nhí r»ng trong thêi kú §¶ng ho¹t ®éng bÝ mËt,

trong thêi kú kh¸ng chiÕn vµ hiÖn nay, nh÷ng ng−êi anh hïng,

chiÕn sÜ thi ®ua phÊn ®Êu hy sinh cã ph¶i v× ®·i ngé kh«ng? Cã

ph¶i v× cÊp bËc kh«ng?

Trong §¶ng vµ Nhµ n−íc ta cã sù ph©n c«ng chÆt chÏ nh− çc

bé phËn trong chiÕc ®ång hå: Çi kim, d©y cãt kh¸c nhau nh−ng

hîp t¸c chÆt chÏ víi nhau. ThiÕu mét bé phËn nµo còng kh«ng

®−îc. Trong x· héi còng thÕ. §¶ng ta lµ mét tËp thÓ chÆt chÏ,

kh«ng thÓ dung thø chñ nghÜa ç nh©n. Do chñ nghÜa ç nh©n mµ sinh ra nhiÒu chøng xÊu. Mçi mét ng−êi, bÊt kú lµm c«ng t¸c g×, ë

®Þa vÞ nµo, ®Òu lµ quan träng. C«ng viÖc g× cã Ých cho §¶ng, cho

çch m¹ng còng vÎ vang.

Chñ nghÜa ç nh©n chØ thÊy lîi Ých riªng cña m×nh, kh«ng thÊy

lîi Ých chung cña tËp thÓ. VÒ vËt chÊt th× chØ muèn h−ëng thô,

c«ng viÖc lµm th× kh«ng d¸m xung phong. ThÕ lµ kh«ng tèt. V× chñ

nghÜa ç nh©n mµ kh«ng phÊn khëi, kh«ng tiÕn bé.

§¶ng ta lµ mét tËp thÓ lín, t− t−ëng nhÊt trÝ, hµnh ®éng nhÊt

trÝ. Mçi ®¶ng viªn ph¶i b¶o vÖ §¶ng vµ mäi chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch

cña §¶ng. §¶ng ta cã khuyÕt ®iÓm kh«ng? Cã. V× thay ®æi x· héi cò

thµnh x· héi míi kh«ng ph¶i lµ dÔ. Còng nh− ph¸ mét çi nhµ cò,

x©y dùng mét l©u ®µi míi. Trong lóc ®ang x©y dùng l©u ®µi, kh«ng

tr¸nh khái cã g¹ch vôn, mïn c−a, v.v.. X©y dùng chñ nghÜa x· héi

còng thÕ, kh«ng hoµn toµn tr¸nh ®−îc khuyÕt ®iÓm, sai lÇm.

Nh−ng lóc nµo cã sai lÇm, §¶ng ta dòng c¶m nhËn sai lÇm vµ

quyÕt t©m söa ch÷a.

§¶ng ta cã mét vò khÝ s¾c bÐn ®Ó lµm cho ®¶ng viªn tiÕn bé,

lµm cho §¶ng ngµy cµng m¹nh lµ tù phª b×nh vµ phª b×nh. Lªnin

cã nãi r»ng: ChØ cã hai h¹ng ng−êi kh«ng m¾c khuyÕt ®iÓm: lµ ®øa bÐ cßn ë trong bông mÑ vµ ng−êi chÕt ®· bá vµo quan tµi. Cã ho¹t

®éng th× khã tr¸nh khái cã khuyÕt ®iÓm. Nh−ng khi cã khuyÕt


336

®iÓm th× ph¶i thËt thµ tù phª b×nh, hoan nghªnh ng−êi kh¸c phª

b×nh m×nh vµ kiªn quyÕt söa ch÷a. Chñ nghÜa ç nh©n kh«ng d¸m

tù phª b×nh, kh«ng muèn ng−êi ta phª b×nh m×nh, kh«ng kiªn

quyÕt söa ch÷a. V× vËy mµ tho¸i bé, chø kh«ng tiÕn bé ®−îc.

Nãi tãm l¹i, §¶ng ta trong ba m−¬i n¨m qua ®· phÊn ®Êu rÊt

anh dòng vµ ®· th¾ng lîi rÊt vÎ vang. Ngµy nay, §¶ng ta vÉn ph¶i

tiÕp tôc phÊn ®Êu ®Ó x©y dùng miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi

lµm c¬ së cho cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ. Trong cuéc ®Êu

tranh ®ã, ta cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi, nh−ng còng cã khã kh¨n.

NÕu mçi çn bé vµ ®¶ng viªn ta biÕt lµm trßn nhiÖm vô cña m×nh, båi d−ìng vµ ph¸t triÓn chñ nghÜa tËp thÓ, tÈy trõ chñ nghÜa ç

nh©n, ra søc häc tËp chÝnh trÞ, v¨n ho¸, kü thuËt, th× nhÊt ®Þnh

chóng ta sÏ v−ît qua ®−îc mäi khã kh¨n, hoµn thµnh ®−îc nhiÖm

vô mét çch vÎ vang.

Cuèi cïng, B¸c chóc çc c«, çc chó ghi nhí nh÷ng ®iÓm trªn

®Ó lµm cho tèt. HiÖn nay, chóng ta ®· cã h¬n 40 v¹n ®¶ng viªn, vµ

h¬n 60 v¹n ®oµn viªn thanh niªn lao ®éng. Cã chÝnh quyÒn m¹nh,

bé ®éi rÊt anh dòng vµ nh©n d©n rÊt h¨ng h¸i. N−íc ta l¹i lµ mét

thµnh viªn trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn

X« vÜ ®¹i. Cho nªn, çn bé, ®¶ng viªn ta lµm trßn nhiÖm vô, ra søc häc tËp chÝnh trÞ, v¨n ho¸, kü thuËt, th× nhÊt ®Þnh chóng ta sÏ

th¾ng lîi.

Chóc çc c«, çc chó lu«n lu«n tiÕn bé.

Nãi ngµy 28-11-1959.


ngµy 9-12-1959.

337

"TÕT TRåNG C¢Y"32

MÊy l©u nay çc xÝ nghiÖp, c«ng tr−êng, c¬ quan, tr−êng häc,

®¬n vÞ bé ®éi, hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, v.v., ®ang thi ®ua s«i næi ®Ó

lÊy thµnh tÝch chóc mõng §¶ng 30 tuæi.

§ã lµ mét viÖc rÊt tèt. Mét lÇn n÷a, nã chøng tá r»ng toµn d©n

ta yªu kÝnh §¶ng, tin cËy §¶ng, quyÕt t©m theo sù l·nh ®¹o cña

§¶ng trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh

thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

Bªn ®ît thi ®ua Êy, chóng t«i ®Ò nghÞ tæ chøc mét ngµy "TÕt

trång c©y". ViÖc nµy tèn kÐm Ýt mµ lîi Ých rÊt nhiÒu. ý kiÕn cña

chóng t«i tãm t¾t lµ thÕ nµy:

§Ó kû niÖm ngµy thµnh lËp §¶ng, tÊt c¶ nh©n d©n miÒn B¾c

mçi ng−êi phô tr¸ch trång mét hoÆc vµi ba c©y vµ ch¨m sãc cho tèt.

MiÒn B¾c ta cã ®é 14 triÖu, trong sè ®ã ®é 3 triÖu lµ trÎ em th¬

Êu, cßn 11 triÖu ng−êi tõ t¸m tuæi trë lªn ®Òu cã thÓ trång c©y.

Ngay tõ b©y giê chóng ta ph¶i chuÈn bÞ ®Çy ®ñ cho "TÕt trång

c©y", vÝ dô: Bé N«ng l©m, çc Ty N«ng l©m vµ çc ®oµn thÓ cÇn

ph¶i −¬m ®ñ gièng c©y; Uû ban hµnh chÝnh çc ®Þa ph−¬ng ph¶i cã

kÕ ho¹ch trång c©y g×, trång ë ®©u, v.v.. Nh− vËy, mçi TÕt trång ®−îc ®é 15 triÖu c©y. Tõ n¨m 1960 ®Õn 1965

(lµ n¨m cuèi cïng cña kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt), chóng ta sÏ

cã 90 triÖu c©y, võa c©y ¨n qu¶, c©y cã hoa, võa c©y lµm cét nhµ.

Vµ trong m−¬i n¨m, n−íc ta phong c¶nh sÏ ngµy cµng t−¬i ®Ñp h¬n,


338

khÝ hËu ®iÒu hoµ h¬n, c©y gç ®Çy ®ñ h¬n. §iÒu ®ã sÏ gãp phÇn

quan träng vµo viÖc c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n ta.

§ã còng lµ mét cuéc thi ®ua dµi h¹n nh−ng nhÑ nhµng mµ tÊt

c¶ mäi ng−êi - tõ çc cô phô l·o ®Õn çc em nhi ®ång, ®Òu cã thÓ

h¨ng h¸i tham gia

TRÇN LùC


ngµy 28-11-1959.

339

TH¦ chóc mõng NH¢N DÞP QUèC KH¸NH CéNG Hßa NH¢N D¢N ANBANI

Anh chÞ em Anbani th©n mÕn,

Nh©n ngµy kû niÖm lÇn thø 15 Quèc kh¸nh n−íc Céng hßa

Nh©n d©n Anbani, t«i xin göi ®Õn §¶ng, ChÝnh phñ vµ toµn thÓ

nh©n d©n Anbani anh em lêi chµo mõng th©n ¸i vµ nhiÖt liÖt nhÊt.

Çch ®©y 15 n¨m, d−íi sù l·nh ®¹o c−¬ng quyÕt cña §¶ng

Céng s¶n Anbani vµ d−íi sù ñng hé cña Liªn X«, nh©n d©n Anbani

®· ®øng lªn ®¸nh ®uæi bän ph¸t xÝt x©m l−îc vµ gi¶i phãng Tæ

quèc th©n yªu cña m×nh.

D−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng Lao ®éng Anbani - ng−êi

®øng ®Çu lµ ®ång chÝ ¡ngve Hètgia, anh chÞ em thu ®−îc nhiÒu

th¾ng lîi vÎ vang trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi. VÒ

kinh tÕ, so víi tr−íc chiÕn tranh, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®· t¨ng h¬n

18 lÇn, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®· t¨ng gÇn hai lÇn. VÒ v¨n hãa ®·

hoµn toµn xãa n¹n mï ch÷.

Tr−íc nh÷ng th¾ng lîi rùc rì cña nh©n d©n Anbani anh em,

nh©n d©n ViÖt Nam v« cïng sung s−íng vµ coi ®ã còng nh− th¾ng

lîi cña m×nh.

Riªng vÒ phÇn t«i, t«i lu«n lu«n ghi nhí mèi t×nh anh em

th¾m thiÕt cña §¶ng, ChÝnh phñ vµ toµn d©n Anbani ®èi víi t«i

trong nh÷ng ngµy t«i ®Õn th¨m ®Êt n−íc t−¬i ®Ñp cña çc b¹n håi

n¨m 1957.


340

Hai n−íc chóng ta tuy çch xa nhau hµng v¹n c©y sè, song

nh©n d©n chóng ta th× rÊt gÇn gòi nhau nh− anh em ruét thÞt, v×

chóng ta cïng chung mét lý t−ëng, mét môc ®Ých vµ cïng ë trong

®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa do Liªn X« vÜ ®¹i ®øng ®Çu.

Nh©n dÞp mõng Quèc kh¸nh Anbani, t«i xin göi lêi:

- Chóc nh©n d©n Anbani thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi míi trong

c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ gãp phÇn gi÷ g×n hßa b×nh

thÕ giíi.

- Chóc søc kháe çc ®ång chÝ l·nh ®¹o §¶ng vµ ChÝnh phñ

Anbani. - Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta ngµy


T«i th©n ¸i göi çc ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång Anbani nhiÒu

çi h«n.




341

TR¶ LêI PHáNG VÊN CñA PHãNG VI£N B¸o NÐPDAB¸TX¾C (HUNGGARI)

Hái: Nh©n d©n Hunggari rÊt vui mõng ®−îc biÕt nh÷ng thµnh c«ng tèt ®Ñp mµ nÒn n«ng nghiÖp n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ®· ®¹t ®−îc n¨m nay.

Xin ®ång chÝ Chñ tÞch cho biÕt v× ®©u cã nh÷ng thµnh c«ng ®ã. Nh÷ng thµnh c«ng ®ã cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn viÖc ph¸t triÓn hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp nh− thÕ nµo?

Tr¶ lêi: D−íi thêi thuéc Ph¸p, nh©n d©n miÒn B¾c ViÖt Nam

cã nhiÒu khã kh¨n vÒ thãc g¹o. N¨ng suÊt b×nh qu©n ®−îc chõng

10 t¹ mét mÉu t©y. §Ó tr¸nh n¹n ®ãi th−êng xuyªn ®e däa, mçi

n¨m ph¶i nhËp khÈu trung b×nh 200.000 tÊn g¹o. Sau khi gi¶i

phãng khái ¸ch thùc d©n Ph¸p vµ tõ khi c¶i çch ruéng ®Êt, t×nh

h×nh ®−îc c¶i thiÖn dÇn vµ n¨m nay ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng

kÓ. N¨m nay, n¨ng suÊt b×nh qu©n mçi mÉu t©y ®−îc trªn 20 t¹

vµ cã n¬i ®−îc trªn 30 t¹. MÆc dï n¨m nay n«ng d©n gÆp n¹n h¹n

h¸n kÐo dµi vµ kh¸ trÇm träng, s¶n l−îng n«ng nghiÖp ®· t¨ng

lªn râ rÖt. ë n−íc chóng t«i, mçi n¨m gÆt hai vô. Vô chiªm gÆt th¸ng 5,

chóng t«i ®· thu ho¹ch ®−îc 1.770.000 tÊn thãc. Vô mïa hiÖn ®ang

gÆt cã triÓn väng thu ho¹ch nhiÒu h¬n n¨m ngo¸i. Hai vô n¨m

ngo¸i thu ho¹ch tÊt c¶ ®−îc 4.400.000 tÊn, tæng sè thu ho¹ch n¨m

nay sÏ lµ trªn 5 triÖu tÊn. Nguyªn nh©n cña nh÷ng th¾ng lîi trªn

tr−íc hÕt lµ do phong trµo thi ®ua yªu n−íc to lín trong s¶n xuÊt,


342

ngµy cµng cã ®«ng ®¶o quÇn chóng n«ng d©n tham gia theo lêi kªu

gäi cña §¶ng. Phong trµo s¶n xuÊt ®ã ®· mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶

quan träng, nhÊt lµ trong çc hîp t¸c x·. Thu ho¹ch b×nh qu©n cña

çc hîp t¸c x· n¨m nay cao h¬n tõ 25 ®Õn 30% so víi thu ho¹ch

cña n«ng d©n lµm ¨n riªng lÎ.

Chøng cí cô thÓ ®ã vÒ chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña §¶ng chóng

t«i ®· cã mét søc hÊp dÉn to lín ®èi víi n«ng d©n. §¶ng göi nh÷ng

çn bé −u tó nhÊt vÒ n«ng th«n lµm c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ ®Ó

n«ng d©n hiÓu râ ¶nh h−ëng tÝch cùc ®ã. HiÖn nay, chóng t«i cã

26.000 hîp t¸c x· bao gåm 40% n«ng hé. Do kÕt qu¶ tèt ®Ñp cña çc hîp t¸c x·, hiÖn nay phong trµo hîp t¸c ho¸ l¹i ®ang lªn m¹nh.

Kh«ng hiÕm nh÷ng n¬i toµn x· ®i vµo con ®−êng hîp t¸c ho¸. Theo

®µ nµy, viÖc hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp sÏ hoµn thµnh vÒ c¨n b¶n

vµo cuèi n¨m 1960.

Chóng t«i còng ®Ò ra viÖc thµnh lËp çc n«ng tr−êng quèc

doanh vµ viÖc vì hoang. Víi nh÷ng kÕt qu¶ trong n«ng nghiÖp n¨m

nay, chóng t«i ®· gi¶i quyÕt vÒ c¨n b¶n vÊn ®Ò tiÕp tÕ g¹o cho

nh©n d©n. T×nh tr¹ng ®ãi khæ cña nh©n d©n, nhÊt lµ cña n«ng d©n,

®· thuéc vÒ qu¸ khø. NÒn n«ng nghiÖp hîp t¸c ho¸ ph¸t triÓn h¬n

n÷a sÏ n©ng cao møc sèng cña toµn thÓ nh©n d©n chóng t«i mét çch ®¸ng kÓ.

Hái: Nh÷ng tin tøc vÒ viÖc thµnh lËp çc n«ng tr−êng qu©n ®éi ®· lµm chóng t«i rÊt chó ý. NhiÖm vô tr−íc m¾t vµ môc tiªu sau nµy cña çc n«ng tr−êng ®ã lµ g×?

Tr¶ lêi: Qu©n ®éi chóng t«i ngµy nay, trong kiÕn thiÕt hoµ

b×nh, ®ang cè g¾ng ph¸t huy nh÷ng truyÒn thèng çch m¹ng cña

cuéc chiÕn tranh gi¶i phãng ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Qu©n

®éi cña chóng t«i muèn chøng minh kh¶ n¨ng cña m×nh trong viÖc

®Êu tranh cho quyÒn lîi cña nh©n d©n b»ng lao ®éng quªn m×nh

còng nh− b»ng chiÕn ®Êu anh dòng tr−íc ®©y. Môc ®Ých tr−íc m¾t cña nh÷ng n«ng tr−êng qu©n ®éi lµ gi¶m bít dÇn g¸nh nÆng cña

nh©n d©n trong viÖc tiÕp tÕ cho qu©n ®éi.


343

Nh−ng ngoµi ra, nh÷ng n«ng tr−êng Êy cßn gi÷ mét vai trß tiªn

phong quan träng. Trong qu©n ®éi, hÇu hÕt lµ thanh niªn, mµ

thanh niªn th× rÊt thÝch çi míi. Trong çc n«ng tr−êng, hä h¨ng

h¸i ¸p dông nh÷ng ph−¬ng ph¸p c¶i tiÕn vµ míi l¹, hä s½n sµng

trång nh÷ng lo¹i c©y míi, chÊt l−îng tèt h¬n, s¶n l−îng cao h¬n.

Kû luËt qu©n sù tÊt nhiªn còng ®−a tíi kû luËt lao ®éng chÆt chÏ

h¬n. Trong çc n«ng tr−êng Êy, n¨ng suÊt nãi chung gÊp ®«i so víi

n¨ng suÊt cña n«ng d©n vµ vÒ nhiÒu mÆt, nã lµm g−¬ng cho toµn

thÓ n«ng d©n theo. Trong çc ®¬n vÞ qu©n ®éi hiÖn nay ®ang ph¸t

triÓn rÇm ré phong trµo lao ®éng tèt, bªn c¹nh viÖc häc tËp tèt kiÕn

thøc qu©n sù. Anh em bé ®éi còng tù tay x©y dùng nh÷ng ng«i nhµ

míi ®Ñp ®Ï, hä s¶n xuÊt g¹ch, khai th¸c rõng. Thµnh tÝch cña

nh÷ng n«ng tr−êng qu©n ®éi hiÖn nay ®· rÊt ®¸ng chó ý vµ ch¾c

ch¾n r»ng cµng ngµy cµng tèt h¬n.

Hái: KÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch 3 n¨m trong lÜnh vùc

c«ng nghiÖp ho¸ x· héi chñ nghÜa ë n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng

hoµ hiÖn nay nh− thÕ nµo? Nh÷ng môc tiªu c¨n b¶n cña kÕ ho¹ch 5

n¨m b¾t ®Çu tõ 1961 lµ g×?

Tr¶ lêi: KÕ ho¹ch 3 n¨m cña chóng t«i b¾t ®Çu tõ n¨m ngo¸i,

víi sù gióp ®ì tËn t×nh cña nh©n d©n çc n−íc b¹n, trong ®ã cã

nh©n d©n Hunggari anh em, chóng t«i còng ®· ®¹t ®−îc kÕt qu¶

®¸ng kÓ trong c«ng nghiÖp. Tõ 1955 cho ®Õn cuèi n¨m nay, chóng

t«i ®· t¨ng møc s¶n xuÊt ®iÖn lùc tõ 33 triÖu kil«o¸t giê lªn tíi 200

triÖu, than tõ 600.000 tÊn lªn tíi 2 triÖu tÊn, xim¨ng tõ 8.000 tÊn

lªn tíi 370.000 tÊn, v¶i tõ 8 triÖu th−íc lªn tíi 76 triÖu th−íc. S¶n

l−îng c«ng nghiÖp quèc doanh n¨m 1959 t¨ng gÊp r−ìi so víi n¨m

ngo¸i, hai lÇn r−ìi so víi n¨m 1957, ba lÇn r−ìi so víi n¨m 1956 vµ

16 lÇn so víi n¨m 1955.

Nh÷ng kÕt qu¶ quan träng ®ã cµng næi bËt nÕu ta so s¸nh

víi t×nh h×nh kinh tÕ ë miÒn Nam ViÖt Nam. ë miÒn Nam, hiÖn

nay vÉn sèng d−íi ¸ch thùc d©n, nÒn c«ng nghiÖp quèc gia bÞ


344

suy sôp. VÝ dô nh− hµng Mü vµ hµng ngo¹i quèc kh¸c ®· hÇu

nh− bãp nghÑt ngµnh dÖt, mµ nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c

còng ®×nh trÖ.

Trong viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ

Céng hoµ, t×nh tr¹ng thiÕu çn bé kü thuËt ®· g©y nhiÒu khã

kh¨n. D−íi 80 n¨m ®« hé, thùc d©n Ph¸p ®· coi nhÑ, thËm chÝ

ng¨n c¶n viÖc ®µo t¹o çn bé kü thuËt. Ngµy nay, chóng t«i ph¶i

chÞu hËu qu¶ tai h¹i ®ã. Nh−ng chóng t«i tin t−ëng r»ng víi ý chÝ

kiªn quyÕt vµ sù gióp ®ì cña nh©n d©n çc n−íc b¹n, chóng t«i sÏ

v−ît ®−îc nh÷ng khã kh¨n ®ã vµ víi kÕ ho¹ch 5 n¨m b¾t ®Çu tõ

1961, chóng t«i sÏ t¹o ra nh÷ng c¬ së vËt chÊt vµ kü thuËt cho mét

n−íc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa.

Hái: Nh÷ng sù kiÖn s¾p tíi vÒ néi trÞ cã ¶nh h−ëng g× ®Õn viÖc

gi¶i quyÕt vÊn ®Ò quan träng nhÊt ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam, vÊn

®Ò thèng nhÊt hoµ b×nh ®Êt n−íc ®ang bÞ chia c¾t?

Tr¶ lêi: N¨m 1960, chóng t«i sÏ kû niÖm lÇn thø 30 ngµy

thµnh lËp §¶ng chóng t«i vµ kû niÖm lÇn thø 15 ngµy thµnh lËp

n−íc Céng hoµ cña chóng t«i. §¶ng chóng t«i sÏ tæ chøc §¹i héi.

Chóng t«i sÏ hoµn thµnh kÕ ho¹ch 3 n¨m. Ch¾c ch¾n lµ nh©n

d©n chóng t«i sÏ nç lùc lao ®éng ®Ó lÊy nh÷ng thµnh tÝch to lín

vÒ mÆt kinh tÕ chµo mõng n¨m quan träng nµy vµ ®Ó t¹o mét c¬

së tèt cho kÕ ho¹ch 5 n¨m sÏ b¾t ®Çu vµo n¨m 1961. NÕu n¨m

tíi ®em l¹i nh÷ng thµnh tÝch míi trong nÒn kinh tÕ cña chóng

t«i, th× ®iÒu ®ã sÏ lµ mét yÕu tè quan träng ®èi víi viÖc thèng

nhÊt hoµ b×nh ®Êt n−íc chóng t«i ®ang bÞ chia c¾t. BÊy l©u nay,

mçi ng−êi ®Òu ®· nhËn râ tÝnh chÊt h¬n h¼n cña chÕ ®é chÝnh trÞ

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ®èi víi chÕ ®é miÒn Nam ViÖt

Nam; b−íc ph¸t triÓn míi cña nÒn kinh tÕ chóng t«i còng sÏ lµ

mét th¾ng lîi quyÕt ®Þnh ®èi víi nÒn kinh tÕ miÒn Nam ViÖt

Nam vµ viÖc nµy ch¾c ch¾n sÏ g©y ¶nh h−ëng vµ tá râ søc hÊp

dÉn cña nã.


345

Hái: Chñ tÞch cã thÊy nh÷ng biÖn ph¸p nµo ®Ó ®i ®Õn mét sù gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò Lµo ®ang ®e däa hoµ b×nh ë ViÖt Nam vµ ë toµn khu vùc §«ng Nam ¸?

Tr¶ lêi: Sau NhËt B¶n, §µi Loan, PhilÝppin, miÒn Nam ViÖt

Nam vµ Th¸i Lan, ®Õ quèc Mü muèn l«i cuèn Campuchia vµo hÖ

thèng c¨n cø x©m l−îc cña hä. V× hä thÊt b¹i ë Campuchia nªn hä

®· chän n−íc Lµo, hßng biÕn n−íc nµy thµnh mét c¨n cø qu©n sù

®Ó chèng l¹i n−íc ViÖt Nam, Trung Quèc, MiÕn §iÖn vµ

Campuchia. Hä ®· lËt ®æ chÝnh phñ yªu n−íc ë Lµo, mét chÝnh phñ

®· nghiªm chØnh thi hµnh çc HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vµ Viªng Ch¨n. Hä ®· tuyªn bè r»ng HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ kh«ng cßn gi¸ trÞ. Hä ®·

®uæi Uû ban Quèc tÕ ra khái Lµo vµ ®· g©y ra néi chiÕn. Ngoµi ra,

hä cßn lîi dông danh nghÜa Liªn hîp quèc ®Ó hîp ph¸p ho¸ viÖc

can thiÖp cña hä.

Dï r»ng çi "Uû ban ®iÒu tra" cña Liªn hîp quèc göi sang Lµo

mét çch phi ph¸p kh«ng t×m ra ®−îc mét viÖc g× c¶, ®Õ quèc Mü

vÉn tè ço n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ. §ã lµ nh÷ng lêi vu

khèng hoµn toµn bÞa ®Æt còng nh− viÖc nãi r»ng bé ®éi Trung Quèc

®· x©m nhËp vµo Lµo.

Trong thêi kú ®Êu tranh vò trang giµnh ®éc lËp, nh©n d©n ViÖt Nam cïng ®Êu tranh trªn mét mÆt trËn chung víi nh©n d©n Lµo

chèng thùc d©n. Khi chiÕn tranh chÊm døt, HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®·

quy ®Þnh biªn giíi gi÷a ViÖt Nam, Lµo vµ Campuchia. DÜ nhiªn lµ

chóng t«i thµnh t©m mong muèn nh©n d©n Lµo, mét n−íc l¸ng

giÒng, ®−îc ®éc lËp vµ phån vinh. BiÖn ph¸p duy nhÊt ®Ó gi¶i

quyÕt vÊn ®Ò Lµo vµ duy tr× hoµ b×nh ë vïng §«ng Nam ¸ lµ ph¶i

thi hµnh nghiªm chØnh çc HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vµ Viªng Ch¨n vµ

ph¶i ®Ó Uû ban Quèc tÕ ho¹t ®éng trë l¹i. Chóng t«i t¸n thµnh vµ

triÖt ®Ó ñng hé ®Ò nghÞ cña Liªn X« triÖu tËp l¹i mét cuéc héi nghÞ

çc n−íc ®· ký HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò Lµo. T«i tin ch¾c r»ng viÖc lµm dÞu t×nh h×nh thÕ giíi còng sÏ mang l¹i cho

n−íc Lµo hoµ b×nh, d©n chñ vµ ®éc lËp.


346

Cuèi cïng, nh©n dÞp nµy, t«i xin chóc §¹i héi s¾p tíi cña §¶ng

Hunggari thµnh c«ng tèt ®Ñp vµ t«i xin göi lêi chµo ®Õn çc ®éc gi¶

cña b¸o NÐpdab¸tx¾c, ®Õn toµn thÓ nh©n d©n Hunggari anh em vµ

göi nhiÒu çi h«n ®Õn çc thiÕu nhi Hunggari mµ t«i rÊt yªu tõ

ngµy t«i sang th¨m n−íc Hunggari.

Tr¶ lêi th¸ng 11-1959.


ngµy 25-12-1959.

347

TH¦ CHóC MõNG §¹I HéI LÇN THø VII §¶NG X· HéI C¤NG NH¢N HUNGGARI


Thay mÆt §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, giai cÊp c«ng nh©n vµ

nh©n d©n ViÖt Nam, chóng t«i kÝnh göi §¹i héi lÇn thø VII cña §¶ng X· héi c«ng nh©n Hunggari lêi chµo mõng anh em th©n ¸i vµ

nhiÖt liÖt nhÊt.

D−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng X· héi c«ng nh©n, giai

cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n Hunggari ®· v−ît qua nhiÒu khã kh¨n

vµ ®· thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi vÎ vang trong sù nghiÖp x©y dùng


Trong nh÷ng n¨m qua, §¶ng X· héi c«ng nh©n ®· l·nh ®¹o

nh©n d©n Hunggari nhanh chãng hµn g¾n nh÷ng vÕt th−¬ng do

bän ph¶n çch m¹ng g©y ra håi th¸ng 10-195633, vµ ®¹t ®−îc nhiÒu

thµnh tÝch rùc rì trong viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch 3 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸, n©ng cao kh«ng ngõng møc sèng cña nh©n

d©n. §ång thêi, §¶ng X· héi c«ng nh©n ®· kh«ng ngõng cñng cè

nÒn chuyªn chÝnh v« s¶n ë Hunggari, ph¸t triÓn t×nh ®oµn kÕt

nhÊt trÝ gi÷a Hunggari víi Liªn X« vµ çc n−íc x· héi chñ nghÜa

anh em kh¸c.

§¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n

ViÖt Nam hÕt søc vui mõng tr−íc nh÷ng th¾ng lîi to lín cña §¶ng

X· héi c«ng nh©n vµ nh©n d©n Hunggari vµ xem ®ã nh− lµ nh÷ng

th¾ng lîi cña b¶n th©n m×nh.


348

Chóng t«i tin ch¾c r»ng §¹i héi cña çc ®ång chÝ sÏ më ra

nhiÒu triÓn väng míi cho c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë

Hunggari.

MÆc dï cßn cã nhiÒu khã kh¨n trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt

n−íc cña m×nh, §¶ng, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Hunggari ®· hÕt

lßng gióp ®ì nh©n d©n ViÖt Nam x©y dùng miÒn B¾c tiÕn lªn chñ

nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ. Trong

cuéc ®Êu tranh gian khæ vµ vÜ ®¹i Êy, chóng t«i v« cïng sung

s−íng cã nh÷ng ng−êi b¹n th©n thiÕt nh− nh©n d©n Hunggari

anh em. Nh©n dÞp §¹i héi nµy, chóng t«i xin tá lßng biÕt ¬n ®èi víi

§¶ng vµ nh©n d©n Hunggari anh em vÒ sù gióp ®ì kh¶ng kh¸i v«

t− Êy.

Chóng t«i ch©n thµnh

- Chóc §¹i héi thµnh c«ng rùc rì;

- Chóc §¶ng X· héi c«ng nh©n vµ nh©n d©n Hunggari thu ®−îc

nhiÒu th¾ng lîi to lín trong viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m x©y

dùng x· héi chñ nghÜa, gãp phÇn vµo sù nghiÖp b¶o vÖ hoµ b×nh ë

ch©u ¢u vµ thÕ giíi.

- T×nh ®oµn kÕt gi÷a çc n−íc trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i mu«n n¨m!

- T×nh h÷u nghÞ kh«ng g× lay chuyÓn ®−îc gi÷a nh©n d©n ViÖt

Nam vµ nh©n d©n Hunggari mu«n n¨m!

- §¶ng X· héi c«ng nh©n Hunggari mu«n n¨m!

- Chñ nghÜa céng s¶n mu«n n¨m!

Hµ Néi, th¸ng 11 n¨m 1959 Thay mÆt Ban ChÊp hµnh

Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam

Hå CHÝ MINH

Tµi liÖu bót tÝch, l−u t¹i


349

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ Më RéNG CñA TØNH Uû Hµ §¤NG

Muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi th× thu ho¹ch ph¶i ngµy cµng

t¨ng. TÊt nhiªn, møc tiÕn bé ®ã ph¶i dùa vµo kh¶ n¨ng céng víi sù

cè g¾ng. HiÖn nay, tØnh Hµ §«ng cã h¬n 1 phÇn 3 diÖn tÝch bÞ h¹n,

muèn vô §«ng - Xu©n nµy t¨ng h¬n vô tr−íc th× ph¶i cè g¾ng rÊt

lín. Ph¶i vËn ®éng nh©n d©n ra søc chèng h¹n, ®ã lµ mét nhiÖm vô

cùc kú quan träng cña çn bé trong lóc nµy.

Muèn kû niÖm §¶ng mét çch thiÕt thùc, thËt xøng ®¸ng th×

ph¶i chèng h¹n tèt vµ thùc hiÖn tèt vô §«ng - Xu©n. Mäi ng−êi ph¶i biÕt dùa vµo lùc l−îng cña hîp t¸c x·, tæ ®æi c«ng vµ thanh

niªn ®Ó vËn ®éng toµn d©n tham gia c«ng t¸c chèng h¹n.

TØnh Hµ §«ng ®· cã h¬n 50% n«ng hé vµo hîp t¸c x·, nh− thÕ

lµ tèt. B©y giê ph¶i chó träng cñng cè çc hîp t¸c x· Êy cho tèt.

Ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt tèt, ph¶i lµm cho x· viªn t¨ng thu nhËp.

Ph¶i qu¶n lý lao ®éng, qu¶n lý s¶n xuÊt, qu¶n lý tiÒn cña cho tèt.

Çc hîp t¸c x· cÇn cã néi quy cô thÓ, do toµn thÓ x· viªn bµn b¹c

®Ò ra hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña mçi hîp t¸c x· vµ tù nguyÖn tù

gi¸c thùc hiÖn tèt néi quy Êy. Ngoµi viÖc s¶n xuÊt lóa lµ chÝnh, çc

hîp t¸c x· ph¶i chó träng lµm thªm çc viÖc kh¸c, nh− ch¨n nu«i, th¶ ç, trång c©y c«ng nghiÖp vµ lµm çc nghÒ phô, v.v., v× ®ã lµ

nh÷ng nguån lîi ®Ó t¨ng thu nhËp cho x· viªn.

Ph¶i cÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·, kh«ng v× thÊy ®−îc mïa

mµ ¨n tiªu l·ng phÝ. TÊt c¶ çn bé tõ tØnh ®Õn x· vµ çn bé hîp t¸c


350

x· ph¶i xung phong g−¬ng mÉu trong mäi c«ng viÖc, ph¶i chÝ c«ng

v« t−, ch¨m nom cho hîp t¸c x· tiÕn bé nh− tÊm lßng yªu mÕn cña

ng−êi mÑ ®èi víi con.

Toµn thÓ çn bé trong tØnh cÇn cã kÕ ho¹ch vËn ®éng nh©n d©n

h−ëng øng phong trµo "TÕt trång c©y". Ph¶i chuÈn bÞ nhiÒu c©y

gièng, ®¶m b¶o mçi ng−êi trong mét n¨m trång vµ ch¨m sãc tèt ®é

hai ®Õn n¨m c©y, hoÆc c©y ¨n qu¶, hoÆc c©y lÊy gç, v.v..

VÒ c«ng t¸c ph¸t triÓn §¶ng, cÇn chó ý kÕt n¹p nh÷ng phÇn tö

−u tó, g−¬ng mÉu, tr−íc hÕt lµ trong x· viªn hîp t¸c x·, trong

§oµn Thanh niªn Lao ®éng vµo §¶ng. Khi kÕt n¹p ph¶i lùa chän rÊt cÈn thËn, tr¸nh lµm å ¹t. §ång thêi ph¶i t¨ng c−êng gi¸o dôc

cho çc ®¶ng viªn, míi còng nh− cò. §i ®«i víi viÖc ph¸t triÓn, ph¶i

cñng cè chi bé x· v÷ng m¹nh.

Muèn lµm ®−îc nh÷ng viÖc trªn, çn bé ph¶i t¨ng c−êng ®oµn

kÕt, ph¶i lu«n lu«n phª b×nh vµ tù phª b×nh, ph¶i ®i ®óng ®−êng

lèi quÇn chóng. Çn bé tõ tØnh ®Õn huyÖn, x· ®Òu ph¶i häc tËp

chÝnh trÞ, v¨n ho¸, kü thuËt ®Ó lµm trßn nhiÖm vô ngµy cµng nhiÒu

vµ cµng míi.

B¸c tin r»ng víi lùc l−îng trªn 7.000 ®¶ng viªn vµ 15.000 ®oµn

viªn thanh niªn lao ®éng, Hµ §«ng nhÊt ®Þnh sÏ ®éng viªn ®−îc toµn thÓ nh©n d©n trong tØnh thi ®ua thùc hiÖn vô §«ng - Xu©n

th¾ng lîi toµn diÖn, v−ît bËc vµ v÷ng ch¾c.

Nãi ngµy 2-12-1959.


ngµy 6-12-1959.

351

§IÖN MõNG NGµY SINH TæNG THèNG ÊN §é RAGI¡NG§RA PRAX¸T

KÝnh göi Tæng thèng Ragi¨ng®ra Prax¸t,

Nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø 75 ngµy sinh cña Ngµi, thay mÆt

nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ

vµ nh©n danh ç nh©n, t«i tr©n träng göi ®Õn Ngµi lêi chóc mõng

th©n ¸i vµ tèt ®Ñp nhÊt. KÝnh chóc Ngµi sèng l©u vµ lu«n lu«n

m¹nh khoÎ ®Ó l·nh ®¹o nh©n d©n Ên §é anh em ®¹t ®−îc nhiÒu

thµnh tÝch to lín h¬n n÷a trong viÖc x©y dùng ®Êt n−íc, gãp phÇn vµo viÖc b¶o vÖ vµ cñng cè hoµ b×nh ë ch©u ¸ vµ thÕ giíi.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 3-12-1959.

352

PH¶I RA SøC CHèNG H¹N

Vô mïa nµy kh¾p miÒn B¾c ta thu ho¹ch tèt h¬n mäi n¨m.

Sè ®«ng hîp t¸c x· gÆt ®−îc tõ 25 t¹ ®Õn 29 t¹ mét mÉu t©y

nh− Nam Lîi (VÜnh Linh), §«ng Mü (Thanh Ho¸), Liªn Thµnh

(H¶i D−¬ng), v.v..

NhiÒu hîp t¸c x· gÆt ®−îc tõ 31 t¹ ®Õn 39 t¹, nh− §«ng Phó

(S¬n T©y), Vò QuyÕt (Th¸i B×nh), Xãm B¾c (B¾c Ninh), v.v..

Mét sè hîp t¸c x· gÆt ®−îc h¬n 40 t¹ nh− HiÖp An (H¶i D−¬ng)

®−îc 43 t¹, xãm O¸nh (Th¸i Nguyªn) ®−îc 46 t¹, v.v..

Trong mÊy th¸ng qua dï nhiÒu n¬i bÞ thiªn tai h¹n h¸n,

nh−ng vÉn ®−îc mïa. §ã lµ v× ®ång bµo n«ng d©n vµ çn bé ta ®·

quyÕt t©m chèng h¹n. Trong c«ng viÖc Êy, çc hîp t¸c x· vµ tæ ®æi

c«ng ®· lµm chñ lùc, bé ®éi vµ thanh niªn ta ®· gãp søc nhiÒu. Mét

lÇn n÷a, th¾ng lîi Êy l¹i chøng tá r»ng:

Dï cho h¹n h¸n kh¾p n¬i,

Ng−êi mµ quyÕt chÝ, th× trêi ph¶i thua.

Kh«ng m−a mµ vÉn ®−îc mïa.

Nay ®· gÆt xong vô mïa th¾ng lîi. Nh−ng ®· l©u nay trêi

kh«ng m−a. NhiÒu n¬i ®· thiÕu n−íc. §Êt kh« khã cµy.

§Ó ®¶m b¶o vô chiªm th¾ng lîi, chóng ta ph¶i ra søc lµm thuû

n«ng nhá vµ quyÕt t©m t×m mäi çch chèng h¹n.

Çc hîp t¸c x· vµ tæ ®æi c«ng ph¶i h¨ng h¸i lµm chñ lùc.

Thanh niªn ph¶i lµ nh÷ng ®éi ®ét kÝch xung phong.

ph¶i ra søc chèng h¹n

353

Bé ®éi ph¶i cè g¾ng gióp søc.

Toµn thÓ ®¶ng viªn ë n«ng th«n ph¶i lµm g−¬ng mÉu.

Çn bé tõ tØnh ®Õn x· ph¶i ®i xem xÐt tËn ®ång ruéng, ph¶i

cïng quÇn chóng bµn b¹c, ®Æt kÕ ho¹ch cho s¸t vµ theo dâi ®«n ®èc

chu ®¸o, liªn tôc.

Nh− thÕ th× chóng ta nhÊt ®Þnh ®¸nh th¾ng giÆc h¹n vµ ®¶m

b¶o vô chiªm th¾ng lîi. Çc n¬i h·y ra søc thi ®ua chèng h¹n lÊy

thµnh tÝch ®Ó chóc mõng 30 n¨m thµnh lËp §¶ng yªu kÝnh cña

chóng ta. §ã sÏ lµ mét mãn quµ thiÕt thùc nhÊt, quý b¸u nhÊt:

QuyÕt ®−a thµnh tÝch d©ng lªn §¶ng, §¶m b¶o mïa chiªm th¾ng lîi to!

TRÇN LùC


ngµy 4-12-1959.

354

§IÖN MõNG NGµY SINH CHñ TÞCH a. N¤VèTNI

KÝnh göi ®ång chÝ Ant«nin N«vètni, Chñ tÞch n−íc Céng hoµ TiÖp Kh¾c,

Nh©n dÞp sinh nhËt lÇn thø 55 cña ®ång chÝ, t«i kÝnh göi ®ång

chÝ lêi chóc mõng th©n ¸i vµ tèt ®Ñp nhÊt.

KÝnh chóc ®ång chÝ m¹nh khoÎ ®Ó l·nh ®¹o §¶ng, ChÝnh phñ

vµ nh©n d©n TiÖp Kh¾c anh em ®¹t ®−îc nhiÒu th¾ng lîi to lín h¬n

n÷a trong c«ng cuéc hoµn thµnh x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë TiÖp Kh¾c vµ ®Êu tranh b¶o vÖ hoµ b×nh ë ch©u ¢u vµ thÕ giíi.

Chµo th©n ¸i Hµ Néi, ngµy 8 th¸ng 12 n¨m 1959

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 11-12-1959.

355

TI£U CHUÈN CñA NG¦êI §¶NG VI£N

HiÖn nay, çc chi bé (ë çc xÝ nghiÖp, c«ng tr−êng, c¬ quan, bé

®éi, tr−êng häc, nhµ th−¬ng, khu phè, n«ng th«n...) ®Òu ®ang chÊp

hµnh chØ thÞ cña Trung −¬ng vÒ c«ng viÖc ph¸t triÓn §¶ng.

§Ó ®¹t kÕt qu¶ tèt, chóng ta ph¶i n¾m v÷ng vµ lµm ®óng ®iÒu

nµy: Khi ph¸t triÓn §¶ng cÇn ph¶i chän läc rÊt cÈn thËn, ph¶i xem

träng chÊt l−îng quyÕt kh«ng nªn lµm mét çch å ¹t, kh«ng nªn

tham nhiÒu.

Khi kÕt n¹p mçi mét ®¶ng viªn míi, cÇn ph¶i dùa vµo s¸u tiªu

chuÈn cña ng−êi ®¶ng viªn.

S¸u tiªu chuÈn Êy lµ:

1- Suèt ®êi kiªn quyÕt phÊn ®Êu cho chñ nghÜa x· héi, chñ

nghÜa céng s¶n.

2- RÌn luyÖn t− t−ëng v« s¶n, söa ch÷a t− t−ëng sai lÇm. Kiªn

quyÕt ®øng h¼n trªn lËp tr−êng giai cÊp c«ng nh©n, kh«ng ®øng

ch©n trong ch©n ngoµi.

3- §Æt lîi Ých cña §¶ng lªn trªn hÕt, tr−íc hÕt. BiÕt ®em lîi Ých

riªng cña ç nh©n phôc tïng lîi Ých chung cña çch m¹ng.

4- TuyÖt ®èi chÊp hµnh nghÞ quyÕt vµ kû luËt cña §¶ng.

5- Liªn hÖ chÆt chÏ víi quÇn chóng.

6- Lu«n lu«n cè g¾ng häc tËp; thËt thµ tù phª b×nh vµ thµnh

khÈn phª b×nh ®ång chÝ m×nh.

§ã lµ mÊy tiªu chuÈn rÊt cÇn thiÕt ®Ó xøng ®¸ng lµ ng−êi

®¶ng viªn.


356

§¶ng viªn tèt th× §¶ng míi m¹nh. §¶ng m¹nh th× míi lµm

trßn nhiÖm vô nÆng nÒ nh−ng rÊt vÎ vang lµ: L·nh ®¹o nh©n d©n

x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c lµm nÒn t¶ng v÷ng ch¾c ®Ó

thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ, x©y dùng mét n−íc ViÖt Nam hoµ

b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh.

TRÇN LùC


ngµy 9-12-1959.

357

TIÕP TôC N¢NG CAO GI¸C NGé X· HéI CHñ NGHÜA CHO X· VI£N,

MéT C¤NG T¸C QUAN TRäNG §Ó CñNG Cè HîP T¸C X· S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖP

I- BÞ ®Õ quèc, phong kiÕn, t− s¶n m¹i b¶n vµ çc giai cÊp bãc

lét kh¸c ¸p bøc, n«ng d©n lao ®éng ViÖt Nam cã nhiÖt t×nh çch

m¹ng rÊt cao. Trong çch m¹ng d©n téc - d©n chñ nh©n d©n, n«ng

d©n lao ®éng ®· h¨ng h¸i theo §¶ng, theo giai cÊp c«ng nh©n;

trong çch m¹ng x· héi chñ nghÜa, n«ng d©n lao ®éng vÉn lµ b¹n

®ång minh tin cËy nhÊt cña giai cÊp c«ng nh©n. ChØ trong gÇn hai n¨m, ngãt 45% n«ng d©n lao ®éng toµn miÒn B¾c ®· tù gi¸c, tù

nguyÖn vµo hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Th¸i ®é ®ã ®èi víi

çch m¹ng x· héi chñ nghÜa lµ mÆt chñ yÕu cña n«ng d©n lao ®éng

miÒn B¾c. §ã còng lµ mÆt chñ yÕu cña n«ng d©n x· viªn. Ng−êi

n«ng d©n x· viªn nãi chung lµ ng−êi n«ng d©n tiªn tiÕn, ®i ®Çu

c¾m ngän cê hång x· héi chñ nghÜa ë n«ng th«n. Tõ khi vµo hîp

t¸c x·, tr×nh ®é gi¸c ngé cña hä ®−îc n©ng lªn thªm mét b−íc. Tuy

nhiªn, cÇn nhËn r»ng ng−êi x· viªn h«m nay cßn mang rÊt nhiÒu

dÊu vÕt cña ng−êi n«ng d©n ç thÓ h«m qua. Mét thêi gian ng¾n

s¶n xuÊt theo lèi tËp thÓ ch−a thÓ xo¸ bá ngay ®−îc tËp qu¸n sinh ho¹t, tËp qu¸n canh t¸c, ý thøc t− h÷u ®· cã tõ hµng ngh×n n¨m.

H¬n n÷a, quan hÖ s¶n xuÊt ë hÇu hÕt çc hîp t¸c x· n«ng nghiÖp

hiÖn nay lµ quan hÖ s¶n xuÊt nöa x· héi chñ nghÜa, thu nhËp cña

ng−êi x· viªn gåm mét phÇn lµ hoa lîi ruéng ®Êt, mét phÇn lµ c«ng


358

lao ®éng. Thùc tÕ kh¸ch quan ®ã kh«ng thÓ kh«ng t¸c ®éng ®Õn t−

t−ëng ng−êi x· viªn. §iÒu cÇn chó ý n÷a lµ th−êng th−êng ý thøc

cã tr¹ng th¸i l¹c hËu so víi tån t¹i. Nãi chung, ng−êi n«ng d©n khi

vµo hîp t¸c x· tøc lµ ®· ®æi ®êi nh−ng vÉn cßn v−¬ng vÊn "kiÕp

tr−íc" ë mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh, nhÊt lµ khi c¬ së vËt chÊt vµ kü

thuËt cña hîp t¸c x· hiÖn nay cßn rÊt bÐ nhá, s¶n xuÊt ch−a tËp

trung cao ®é, ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt nãi chung ch−a c¨n b¶n kh¸c lèi

s¶n xuÊt ç thÓ. Ngoµi ra, chóng ta còng biÕt r»ng viÖc gi¸o dôc t−

t−ëng x· héi chñ nghÜa cho n«ng d©n tr−íc vµ sau khi vµo hîp t¸c

x· ch−a ®−îc nhiÒu, ch−a ®−îc s©u. Chóng ta còng biÕt r»ng trong bÊt cø phong trµo çch m¹ng nµo, tiªn tiÕn lµ sè Ýt vµ sè ®«ng lµ

trung gian, muèn cñng cè vµ më réng phong trµo, cÇn ph¶i n©ng

cao h¬n n÷a tr×nh ®é gi¸c ngé cña trung gian ®Ó kÐo chËm tiÕn.

Cuèi cïng, còng kh«ng nªn quªn phong trµo hîp t¸c ho¸ n«ng

nghiÖp chØ míi chiÕm ngãt mét nöa sè n«ng hé toµn miÒn B¾c, gÇn

mét nöa sè n«ng hé cßn s¶n xuÊt theo ph−¬ng thøc ç thÓ vµ hµng

ngµy, hµng giê t¸c ®éng t− t−ëng ng−êi x· viªn.

II- ViÖc tiÕp tôc n©ng cao gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa lµ rÊt cÇn

thiÕt. C«ng t¸c t− t−ëng, c«ng t¸c chÝnh trÞ trong hîp t¸c x· ph¶i

®−îc coi lµ c«ng t¸c hµng ®Çu, nhÊt lµ khi c¬ së vËt chÊt vµ kü thuËt cña hîp t¸c x· cßn nhá bÐ. NghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Trung

−¬ng lÇn thø 16 ghi râ: "Trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn

hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, cÇn ph¶i ®Æc biÖt chó träng c«ng

t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ vµ t− t−ëng nh»m n©ng cao kh«ng ngõng

tr×nh ®é gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa cho x· viªn, n©ng cao ý thøc lao

®éng tËp thÓ vµ tinh thÇn thi ®ua yªu n−íc, n©ng cao tinh thÇn

lµm chñ hîp t¸c x·, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ ý thøc kû luËt cña x·

viªn, n©ng cao tinh thÇn ®oµn kÕt, gióp ®ì lÉn nhau, kh¾c phôc

hiÖn t−îng xÝch mÝch, suy tÞ, thiÕu ®oµn kÕt trong hîp t¸c x·, kh¾c

phôc t− t−ëng ç nh©n, b¶o thñ, û l¹i. Ph¶i gi¸o dôc cho çn bé hîp t¸c x· tinh thÇn chÝ c«ng v« t−, t¸c phong d©n chñ, ®ång thêi gi¸o

dôc cho x· viªn biÕt coi c«ng viÖc cña hîp t¸c x· nh− c«ng viÖc cña

tiÕp tôc n©ng cao gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa...

359

nhµ m×nh vµ ai nÊy ®Òu ph¶i thùc hµnh khÈu hiÖu cÇn kiÖm x©y

dùng hîp t¸c x·. Ph¸t huy tinh thÇn tÝch cùc vµ s¸ng t¹o cña çc

x· viªn, ®éng viªn tinh thÇn d¸m nãi, d¸m nghÜ, d¸m lµm ®èi víi

mäi c«ng viÖc cña hîp t¸c x·, nhÊt lµ ®èi víi viÖc qu¶n lý lao ®éng,

c¶i tiÕn kü thuËt vµ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt". §ã lµ néi dung cô thÓ cña

c«ng t¸c t− t−ëng trong suèt qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn hîp

t¸c x·, vµ còng lµ néi dung cô thÓ cña ®ît cñng cè hîp t¸c x· vÒ

mÆt t− t−ëng trong ba th¸ng tr−íc m¾t.

TiÕp tôc n©ng cao gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa cho x· viªn lªn

mét b−íc lµ cñng cè lßng tin cña x· viªn ë lèi lµm ¨n tËp thÓ, tÝnh h¬n h¼n cña hîp t¸c x·, sù tÊt th¾ng cña chñ nghÜa x· héi. CÇn

lµm cho x· viªn thÊy râ phÊn ®Êu cho hîp t¸c x· t¨ng s¶n xuÊt lµ

phÊn ®Êu cho chñ nghÜa x· héi. Chñ nghÜa x· héi kh«ng ph¶i lµ çi

g× cao xa mµ cô thÓ lµ ý thøc lao ®éng tËp thÓ, ý thøc kû luËt, tinh

thÇn thi ®ua yªu n−íc, t¨ng s¶n xuÊt cho hîp t¸c x·, t¨ng thu

nhËp cho x· viªn, tinh thÇn ®oµn kÕt t−¬ng trî, tinh thÇn d¸m

nghÜ, d¸m nãi, d¸m lµm, kh«ng sî khã, ý thøc cÇn kiÖm.

ViÖc n©ng cao tinh thÇn lµm chñ hîp t¸c x· cho x· viªn lµ rÊt

cÇn thiÕt v× ng−êi x· viªn míi cßn mang nhiÒu tµn tÝch cña ng−êi

n«ng d©n ç thÓ, t− h÷u. NhÊt thiÕt ph¶i lµm cho x· viªn thÊy râ lîi Ých hîp t¸c x· vµ lîi Ých x· viªn lµ nhÊt trÝ. S¶n xuÊt cña hîp t¸c x·

gi¶m th× thu nhËp cña x· viªn kh«ng thÓ t¨ng. Hîp t¸c x· phån

vinh th× ®êi sèng x· viªn ®−îc c¶i thiÖn. Do ®ã, ra søc ch¨m lo lîi

Ých cña hîp t¸c x·, cÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·, ph¶n ®èi th¸i ®é

"cha chung kh«ng ai khãc" lµ ph¸t huy tinh thÇn lµm cho hîp t¸c

x· vµ ®ång thêi lµ tÝch cùc phÊn ®Êu c¶i thiÖn ®êi sèng cho m×nh.

CÇn th«ng qua viÖc b¸n thãc vµ çc n«ng s¶n kh¸c cho Nhµ

n−íc mµ lµm cho x· viªn thÊy lîi Ých x· viªn, lîi Ých hîp t¸c x· vµ

lîi Ých Nhµ n−íc lµ nhÊt trÝ. §iÓm nµy còng lµ mét néi dung cÇn

thiÕt cña viÖc n©ng cao gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa cho x· viªn. HiÖn t−îng thiÕu ®oµn kÕt, suy tÞ gi÷a çc x· viªn trong hîp

t¸c x· lµ mét hiÖn t−îng kh¸ phæ biÕn, v× chÕ ®é ç nh©n chiÕm


360

h÷u t− liÖu s¶n xuÊt tr−íc ®©y chia rÏ ng−êi víi ng−êi. Hîp t¸c x·

lµ chÕ ®é tËp thÓ chiÕm h÷u t− liÖu s¶n xuÊt, ®oµn kÕt ng−êi víi

ng−êi. Do ®ã cÇn lµm cho x· viªn thÊy râ sù kh¸c nhau gi÷a hai

chÕ ®é, thÊy râ lîi Ých cña çc x· viªn g¾n bã víi nhau trong hîp

t¸c x·. §ång thêi cÇn tiÕp tôc gi¸o dôc x· viªn ®oµn kÕt víi bµ con

n«ng d©n lao ®éng ch−a vµo hîp t¸c x· theo ®óng tinh thÇn "ng−êi

®i tr−íc r−íc ng−êi ®i sau".

§èi víi çn bé qu¶n trÞ hîp t¸c x·, cÇn nªu cao tinh thÇn xung

phong g−¬ng mÉu, chÝ c«ng v« t−, liªm khiÕt, rÌn luyÖn t¸c phong

d©n chñ, mäi viÖc ®Òu lµm theo ®−êng lèi quÇn chóng, kh¾c phôc bÖnh quan liªu, mÖnh lÖnh, h¸ch dÞch, ®éc ®o¸n. CÇn gi¸o dôc cho

çn bé hîp t¸c x· tinh thÇn b×nh ®¼ng ®èi víi x· viªn.

Ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh ®ît cñng cè vÒ t− t−ëng trong hîp t¸c

x· nªn lµm theo çch gi¸o dôc thuyÕt phôc, gióp ®ì lÉn nhau. Nªn

th«ng qua viÖc tæng kÕt vô mïa, s¬ kÕt s¶n xuÊt §«ng - Xu©n, rót

kinh nghiÖm x©y dùng vµ ph¸t triÓn hîp t¸c x· mµ tiÕn hµnh.

L.T.


ngµy 17-12-1959.

361

TH¦ GöI ÇN Bé Vµ GI¸O VI£N Bæ TóC V¡N HãA

Göi çc ®ång chÝ çn bé vµ gi¸o viªn bæ tóc v¨n hãa,

Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi th× ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt.

Muèn t¨ng gia s¶n xuÊt tèt th× ph¶i cã kü thuËt c¶i tiÕn.

Muèn sö dông tèt kü thuËt th× ph¶i cã v¨n hãa.

V× vËy c«ng viÖc bæ tóc v¨n hãa lµ cùc kú cÇn thiÕt.

C«ng viÖc bæ tóc v¨n hãa ®èi víi ng−êi d¹y vµ ng−êi häc ®Òu cã

khã kh¨n hoÆc Ýt hoÆc nhiÒu. Nh−ng víi quyÕt t©m vµ tinh thÇn x·

héi chñ nghÜa th× khã kh¨n g× còng kh¾c phôc ®−îc vµ bæ tóc v¨n hãa nhÊt ®Þnh sÏ thµnh c«ng.

Chóc çc b¹n cè g¾ng thi ®ua vµ thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi.

Chµo th©n ¸i


Hå CHÝ MINH

B¶n chôp bót tÝch,

l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

362

LêI CHµO MõNG Kú HäP THø 11 QUèC HéI KHO¸ I

Th−a §oµn Chñ tÞch, Th−a çc vÞ ®¹i biÓu,

T«i xin thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ nhiÖt liÖt

chµo mõng çc vÞ.

Trong lóc nµy, toµn d©n ta ë miÒn B¾c, tõ thµnh thÞ ®Õn n«ng

th«n, çc nhµ m¸y, çc c«ng tr−êng, çc hîp t¸c x·, çc ®¬n vÞ bé

®éi, çc c¬ quan, çc tr−êng häc... ®ang h¨ng h¸i ®Èy m¹nh phong

trµo thi ®ua yªu n−íc vµ ®· cã kÕt qu¶ tèt. T«i xin thay mÆt Quèc héi göi lêi th©n ¸i khen ngîi ®ång bµo ta.

§ång bµo ta ë miÒn Nam ®ang ®oµn kÕt chÆt chÏ, ®Êu tranh

anh dòng chèng chÕ ®é ®éc tµi ph¸t xÝt. T«i xin thay mÆt Quèc héi

göi lêi chµo th©n ¸i ®Õn toµn thÓ ®ång bµo miÒn Nam.

§äc ngµy 18-12-1959.


ngµy 19-12-1959.

363

B¸O ÇO VÒ Dù TH¶O HIÕN PH¸P SöA §æI T¹I Kú HäP THø 11 QUèC HéI KHO¸ I N¦íC VIÖT NAM D¢N CHñ CéNG Hßa

Th−a §oµn Chñ tÞch, Th−a çc vÞ ®¹i biÓu,

Trong Kú häp lÇn thø 6, Quèc héi ®· quyÕt ®Þnh söa ®æi HiÕn

ph¸p n¨m 194634 vµ thµnh lËp mét Ban dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi

®Ó tr×nh Quèc héi.

C«ng viÖc dù th¶o b¶n HiÕn ph¸p söa ®æi lµ mét qu¸ tr×nh lµm

viÖc l©u dµi, chuÈn bÞ vµ nghiªn cøu kü l−ìng. Sau khi lµm xong b¶n dù th¶o ®Çu tiªn, th¸ng 7 n¨m 1958, chóng t«i ®· ®−a b¶n ®ã

ra th¶o luËn trong çc çn bé trung cÊp vµ cao cÊp thuéc çc c¬

quan qu©n, d©n, chÝnh, ®¶ng. Sau ®ît th¶o luËn nµy, b¶n dù th¶o

®· ®−îc chØnh lý l¹i vµ ngµy 1 th¸ng 4 n¨m 1959 ®em c«ng bè ®Ó

toµn d©n th¶o luËn vµ gãp ý kiÕn x©y dùng. Cuéc th¶o luËn nµy

lµm trong 4 th¸ng liÒn. T¹i kh¾p çc n¬i, trong çc c¬ quan, xÝ

nghiÖp, tr−êng häc vµ çc tæ chøc kh¸c cña nh©n d©n, ë thµnh thÞ

vµ n«ng th«n, viÖc nghiªn cøu vµ th¶o luËn dù th¶o HiÕn ph¸p tiÕn

hµnh s«i næi vµ ®· trë thµnh mét phong trµo quÇn chóng réng r·i

cã ®ñ çc tÇng líp nh©n d©n tham gia. Trªn çc b¸o chÝ, viÖc th¶o luËn còng s«i næi vµ phong phó. Ban söa ®æi HiÕn ph¸p ®· nhËn

®−îc nhiÒu th− ®ãng gãp ý kiÕn cña ç nh©n vµ tËp thÓ, trong ®ã cã

nh÷ng th− cña ®ång bµo miÒn Nam th©n mÕn vµ cña kiÒu bµo ë

n−íc ngoµi.


364

Nh÷ng ý kiÕn cña nh©n d©n ®ãng gãp ®· ®−îc Ban söa ®æi

HiÕn ph¸p nghiªn cøu vµ th¶o luËn kü cµng vµ trªn c¬ së cña viÖc

nghiªn cøu vµ th¶o luËn Êy, chóng t«i ®· chØnh lý l¹i b¶n dù th¶o

mét lÇn n÷a.

Thay mÆt Ban söa ®æi HiÕn ph¸p, t«i xin tr×nh bµy tr−íc Quèc

héi b¶n b¸o ço vÒ dù th¶o HiÕn ph¸p nh− sau:

I ý NGHÜA QUAN TRäNG

CñA B¶N HIÕN PH¸P SöA §æI

Tæ quèc ViÖt Nam cña chóng ta ®· ®−îc x©y dùng tr¶i qua hµng

ngµn n¨m lao ®éng cÇn cï vµ ®Êu tranh anh dòng cña nh©n d©n ta.

Gi÷a thÕ kû thø XIX, ®Õ quèc Ph¸p b¾t ®Çu x©m l−îc n−íc ta.

Bän vua quan phong kiÕn ®· ®Çu hµng giÆc ngo¹i x©m vµ b¸n n−íc

ta cho ®Õ quèc Ph¸p. Trong gÇn mét thÕ kû, ®Õ quèc Ph¸p ®· c©u

kÕt víi giai cÊp phong kiÕn ®Ó thèng trÞ n−íc ta mét çch v« cïng

tµn b¹o. Ngay tõ lóc ®Çu, nh©n d©n ta ®· ®øng lªn chèng ®Õ quèc

Ph¸p, ®Ó giµnh l¹i ®éc lËp d©n téc. Nhê tinh thÇn hy sinh chiÕn

®Êu cña nh©n d©n ta mµ phong trµo gi¶i phãng d©n téc ®· ph¸t

triÓn kh«ng ngõng. Nh−ng sau gÇn nöa thÕ kû, ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc vµ phong kiÕn vÉn ch−a bÞ ®¸nh ®æ, n−íc ta ch−a giµnh

®−îc ®éc lËp.

Trong t×nh h×nh ®ã, Çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga bïng næ vµ

th¾ng lîi vÎ vang. Liªn bang X«viÕt ®−îc thµnh lËp. HÖ thèng

thuéc ®Þa cña chñ nghÜa ®Õ quèc b¾t ®Çu sôp ®æ. Liªn X« ®em l¹i

cho çc d©n téc bÞ ¸p bøc mét kiÓu mÉu cña mèi quan hÖ b×nh ®¼ng

gi÷a çc d©n téc. Çc d©n téc bÞ ¸p bøc trªn thÕ giíi thÊy r»ng chØ

cã dùa vµo phong trµo çch m¹ng x· héi chñ nghÜa, ®i theo ®−êng

lèi cña giai cÊp c«ng nh©n th× míi ®¸nh ®æ ®−îc bän ®Õ quèc ®Ó

giµnh l¹i ®éc lËp d©n téc hoµn toµn vµ b×nh ®¼ng thËt sù gi÷a çc d©n téc. Çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga ®· g¾n liÒn phong trµo çch

b¸o ço vÒ dù th¶o hiÕn ph¸p söa ®æi...

365

m¹ng x· héi chñ nghÜa víi phong trµo çch m¹ng gi¶i phãng d©n

téc trong mét mÆt trËn chung chèng chñ nghÜa ®Õ quèc.

ë ViÖt Nam ta, tõ sau cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt35,

giai cÊp t− s¶n d©n téc vµ tiÓu t− s¶n ®· kh«ng ®−a ®−îc phong

trµo gi¶i phãng d©n téc ®Õn th¾ng lîi. Giai cÊp c«ng nh©n ViÖt

Nam ®· ®em ¸nh s¸ng Çch m¹ng Th¸ng M−êi soi tá cho con

®−êng çch m¹ng ViÖt Nam. N¨m 1930, §¶ng Céng s¶n §«ng

D−¬ng, chÝnh ®¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n thµnh lËp, ®· v¹ch râ

çch m¹ng ViÖt Nam tr¶i qua hai giai ®o¹n: çch m¹ng d©n téc

d©n chñ vµ çch m¹ng x· héi chñ nghÜa. LÇn ®Çu tiªn çch m¹ng ViÖt Nam cã mét C−¬ng lÜnh chÝnh trÞ toµn diÖn do §¶ng cña giai

cÊp c«ng nh©n ®Ò ra. Çch m¹ng ViÖt Nam tõ ®ã ®−îc giai cÊp

c«ng nh©n vµ chÝnh ®¶ng cña nã thèng nhÊt l·nh ®¹o, ®· ph¸t

triÓn nhanh chãng vµ v÷ng ch¾c.

X«viÕt NghÖ - TÜnh n¨m 1930 vµ cuéc vËn ®éng d©n chñ n¨m

1936 - 1939 ®· ®−a phong trµo çch m¹ng ViÖt Nam ngµy cµng lªn

cao vµ ngµy cµng th¾t chÆt quan hÖ gi÷a giai cÊp c«ng nh©n vµ §¶ng

cña nã víi n«ng d©n vµ çc tÇng líp nh©n d©n kh¸c trong n−íc.

N¨m 1939, ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai bïng næ. §Õ quèc

Ph¸p vµ qu©n phiÖt NhËt c©u kÕt víi nhau ®Ó thèng trÞ n−íc ta. D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nh©n d©n ta ®· næi dËy chèng ®Õ quèc

x©m l−îc mét çch rÊt anh dòng. B¾c S¬n khëi nghÜa36 vµ Nam Kú

khëi nghÜa37 lµ nh÷ng tiÕng b¸o hiÖu ®Çu tiªn cho mét phong trµo

çch m¹ng réng lín. N¨m 1941, §¶ng lËp MÆt trËn ViÖt Minh38 vµ

®Ò ra nhiÖm vô "®¸nh ®uæi NhËt, Ph¸p, lµm cho ViÖt Nam hoµn

toµn ®éc lËp, dùng lªn mét n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ".

N¨m 1945, Liªn X« vµ çc lùc l−îng d©n chñ trªn thÕ giíi ®·

®¸nh th¾ng bän ph¸t xÝt, ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai kÕt thóc.

N¾m v÷ng c¬ héi ®ã, §¶ng ®· l·nh ®¹o Çch m¹ng Th¸ng T¸m

th¾ng lîi. ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc vµ cña bän vua quan phong kiÕn bÞ lËt ®æ. ChÝnh quyÒn nh©n d©n ®−îc thµnh lËp trong c¶

n−íc. Ngµy 2 th¸ng 9 n¨m 1945, n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ


366

thµnh lËp. NÒn ®éc lËp cña n−íc ViÖt Nam ta ®−îc trÞnh träng

tuyªn bè tr−íc nh©n d©n toµn thÕ giíi. Sau gÇn mét thÕ kû lµm n«

lÖ, Tæ quèc ta ®−îc gi¶i phãng, nh©n d©n ta ®−îc tù do. Mét trang

lÞch sö cùc kú vÎ vang cña d©n téc ta b¾t ®Çu.

Sau khi Çch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng, nh©n d©n ta b¾t

®Çu x©y dùng n−íc nhµ ®Ó cñng cè vµ ph¸t triÓn thµnh qu¶ cña

çch m¹ng. Ngµy 6 th¸ng 1 n¨m 1946, trong cuéc Tæng tuyÓn cö tù

do trong c¶ n−íc, nh©n d©n ta bÇu ra Quèc héi ®Çu tiªn cña n−íc

ta. Ngµy 9 th¸ng 11 n¨m 1946, Quèc héi ®· th«ng qua b¶n HiÕn

ph¸p ®Çu tiªn cña n−íc ta. Lêi nãi ®Çu cña b¶n HiÕn ph¸p n¨m 1946 ®· nªu:

NhiÖm vô cña d©n téc ta trong giai ®o¹n nµy lµ b¶o toµn l·nh

thæ, giµnh ®éc lËp hoµn toµn vµ x©y dùng n−íc nhµ trªn nÒn t¶ng

d©n chñ. HiÕn ph¸p ViÖt Nam ph¶i ghi râ nh÷ng thµnh tÝch vÎ

vang cña çch m¹ng vµ ph¶i x©y dùng trªn nguyªn t¾c ®oµn kÕt

toµn d©n, ®¶m b¶o çc quyÒn tù do d©n chñ, thùc hiÖn chÝnh quyÒn

m¹nh mÏ cña nh©n d©n.

ChÕ ®é do HiÕn ph¸p n¨m 1946 x¸c nhËn ®· ®¶m b¶o ®éc lËp

d©n téc vµ mét nÒn d©n chñ réng r·i cña nh©n d©n. Ngay tõ khi

míi thµnh lËp, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, chÝnh quyÒn nh©n d©n ®· ban bè luËt lao ®éng, thi hµnh gi¶m t«, tÞch thu ruéng ®Êt cña

thùc d©n Ph¸p vµ bän ViÖt gian ®em chia cho d©n cµy. QuyÒn bÇu

cö vµ øng cö, quyÒn tham gia c«ng viÖc Nhµ n−íc vµ cña nh©n d©n

®−îc ®¶m b¶o; quyÒn tù do d©n chñ ®−îc thùc hiÖn. §ã lµ mét chÕ

®é d©n chñ míi.

Nh−ng ®Õ quèc Ph¸p l¹i g©y ra chiÕn tranh ®Ó x©m l−îc n−íc

ta mét lÇn n÷a. Nh©n d©n ta ®· ®oµn kÕt chÆt chÏ chung quanh

§¶ng vµ chÝnh quyÒn ta, tiÕn hµnh cuéc kh¸ng chiÕn tr−êng kú vµ

gian khæ, kiªn quyÕt ®Ëp tan ©m m−u n« dÞch cña ®Õ quèc vµ bÌ lò

tay sai b¸n n−íc. N¨m 1953, trong khi nh©n d©n ta ®ang kh¸ng chiÕn, Quèc héi ®· th«ng qua LuËt C¶i çch ruéng ®Êt39, thùc hiÖn

triÖt ®Ó chñ tr−¬ng ng−êi cµy cã ruéng.


367

ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ vµ Héi nghÞ Gi¬nev¬ th¾ng lîi ®·

kÕt thóc vÎ vang cuéc kh¸ng chiÕn v« cïng anh dòng cña nh©n d©n

ta, miÒn B¾c n−íc ta ®−îc hoµn toµn gi¶i phãng.

LÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö, mét d©n téc bÞ ¸p bøc ®· ®¸nh b¹i

cuéc x©m l−îc cña mét ®Õ quèc hïng m¹nh, ®· giµnh l¹i ®éc lËp

cho d©n téc, ®em l¹i ruéng ®Êt cho d©n cµy, ®−a l¹i quyÒn d©n chñ

thùc sù cho nh©n d©n. Th¾ng lîi ®ã lµ do lßng yªu n−íc nång nµn

vµ tinh thÇn ®Êu tranh anh dòng cña qu©n vµ d©n ta, do toµn d©n

ta ®oµn kÕt chÆt chÏ trong MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt vµ chÝnh

quyÒn nh©n d©n ta dùa trªn nÒn t¶ng liªn minh c«ng n«ng d−íi sù

l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n vµ cña §¶ng, do sù ñng hé cña çc

n−íc anh em trong phe x· héi chñ nghÜa vµ çc lùc l−îng hoµ b×nh

d©n chñ trªn thÕ giíi.

Th¾ng lîi cña Çch m¹ng Th¸ng T¸m vµ cña cuéc kh¸ng chiÕn

vÜ ®¹i chøng tá r»ng mét d©n téc dï nhá yÕu, nh−ng ®oµn kÕt chÆt

chÏ d−íi sù l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n vµ §¶ng cña nã, ®i

®óng ®−êng lèi cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, th× nhÊt ®Þnh ®¸nh

th¾ng ®−îc ®Õ quèc x©m l−îc.

*

* *

Tõ khi kh¸ng chiÕn th¾ng lîi vµ hoµ b×nh lËp l¹i, çch m¹ng

ViÖt Nam ®· chuyÓn sang mét giai ®o¹n míi. MiÒn B¾c n−íc ta

hoµn toµn gi¶i phãng d−íi chÕ ®é d©n chñ nh©n d©n, ®· b−íc vµo

thêi kú qu¸ ®é tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. Nh−ng miÒn Nam cßn

t¹m thêi sèng d−íi ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc vµ phong kiÕn, th×

nh©n d©n ta cÇn ph¶i tiÕp tôc cuéc çch m¹ng d©n téc d©n chñ

trong ®iÒu kiÖn míi cña n−íc ta.

ë miÒn B¾c, sau khi hoµn toµn gi¶i phãng, mäi mÆt ®Òu tiÕn bé

nhanh chãng.


368

Trong 3 n¨m (1955-1957), chóng ta ®· hµn g¾n vÕt th−¬ng

chiÕn tranh, kh«i phôc kinh tÕ.

N¨m 1958, chóng ta b¾t ®Çu thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh tÕ ba

n¨m nh»m ph¸t triÓn vµ c¶i t¹o nÒn kinh tÕ quèc d©n theo chñ

nghÜa x· héi.

Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø 14 cña §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam

®· nhËn ®Þnh r»ng: "Lùc l−îng x· héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c hiÖn

nay ®· m¹nh h¬n h¼n lùc l−îng t− b¶n chñ nghÜa".

VÒ mÆt kinh tÕ vµ v¨n ho¸, chóng ta ®· cã nh÷ng tiÕn bé lín,

vÝ dô:

Tõ n¨m 1955 ®Õn n¨m 1959, vÒ n«ng nghiÖp, s¶n l−îng thãc

®· t¨ng tõ 3 triÖu 60 v¹n tÊn ®Õn 5 triÖu 20 v¹n tÊn. VÒ c«ng

nghiÖp, n¨m 1955 chóng ta chØ cã 17 xÝ nghiÖp quèc doanh, n¨m

1959 ®· cã 107 xÝ nghiÖp quèc doanh.

Sè hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cÊp thÊp chiÕm 43,9% tæng

sè n«ng hé; ®a sè n«ng hé ch−a vµo hîp t¸c x· ®· vµo tæ ®æi c«ng.

53% tæng sè thî thñ c«ng vµo çc tæ chøc hîp t¸c x·.

VÒ v¨n ho¸, chóng ta ®· c¨n b¶n xo¸ xong n¹n mï ch÷. So víi

n¨m 1955, sè häc sinh tr−êng phæ th«ng t¨ng lªn gÊp 2 lÇn; sè häc

sinh tr−êng chuyªn nghiÖp trung cÊp t¨ng lªn gÊp 6 lÇn; sè sinh

viªn ®¹i häc t¨ng lªn gÊp 7 lÇn; sè b¸c sÜ y khoa t¨ng 80%, v.v..

Chóng ta ®ang tiÕn lªn mét nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa. §i

®«i víi nh÷ng th¾ng lîi Êy, quan hÖ giai cÊp trong x· héi miÒn B¾c

®· thay ®æi. Giai cÊp ®Þa chñ phong kiÕn ®· bÞ ®¸nh ®æ. Giai cÊp

c«ng nh©n ngµy cµng lín m¹nh vµ t¨ng c−êng l·nh ®¹o ®èi víi Nhµ

n−íc. Giai cÊp n«ng d©n ®ang ®i vµo con ®−êng hîp t¸c ho¸. Liªn

minh c«ng n«ng cµng ®−îc th¾t chÆt. Nh÷ng ng−êi trÝ thøc çch

m¹ng ®ang gãp phÇn tÝch cùc vµo c«ng cuéc x©y dùng n−íc nhµ.

Çc nhµ t− s¶n d©n téc nãi chung ®Òu tiÕp thu c¶i t¹o x· héi chñ

nghÜa. Çc tÇng líp nh©n d©n cµng ®oµn kÕt chÆt chÏ trong MÆt

trËn d©n téc thèng nhÊt. So víi 1946, khi b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn


369

cña n−íc ta ®−îc th«ng qua, t×nh h×nh miÒn B¾c n−íc ta hiÖn nay

®· cã nh÷ng biÕn ®æi rÊt lín vµ rÊt tèt.

Trong lóc miÒn B¾c n−íc ta tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, th× ë

miÒn Nam, ®Õ quèc Mü vµ bÌ lò tay sai ph¸ ho¹i HiÖp ®Þnh

Gi¬nev¬, tõ chèi hiÖp th−¬ng tæng tuyÓn cö ®Ó thèng nhÊt n−íc ta.

Chóng thi hµnh mét chÝnh s¸ch ®éc tµi v« cïng tµn b¹o, v¬ vÐt tµi

s¶n cña nh©n d©n, ®µn ¸p vµ khñng bè nh©n d©n mét çch rÊt d·

man. Chóng ©m m−u chia c¾t l©u dµi ®Êt n−íc ta, biÕn miÒn Nam

n−íc ta thµnh mét thuéc ®Þa vµ c¨n cø qu©n sù cña ®Õ quèc Mü,

hßng g©y chiÕn tranh míi ë §«ng D−¬ng.

Nh−ng ®ång bµo ta ë miÒn Nam rÊt anh dòng, cho nªn phong

trµo ®Êu tranh ë miÒn Nam ®−îc gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn. §ång bµo

miÒn Nam ®ßi c¶i thiÖn ®êi sèng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ d©n téc, ®ßi

tù do d©n chñ, ®ßi hoµ b×nh vµ thèng nhÊt n−íc nhµ, chèng ¸p bøc

bãc lét, chèng viÖn trî Mü, chèng khñng bè vµ tµn s¸t, chèng t¨ng

c−êng qu©n sù, chuÈn bÞ chiÕn tranh.

MiÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ®ang khuyÕn khÝch m¹nh

mÏ phong trµo yªu n−íc ë miÒn Nam. §ång bµo miÒn Nam lu«n

lu«n h−íng vÒ miÒn B¾c, h−íng vÒ ChÝnh phñ ta vµ cµng tin t−ëng

vµo sù nghiÖp thèng nhÊt Tæ quèc.

Tãm l¹i, çch m¹ng ViÖt Nam ®· chuyÓn sang giai ®o¹n míi.

Chóng ta cã nhiÖm vô míi. §iÒu kiÖn trong n−íc vµ trªn thÕ giíi

®Òu thuËn lîi cho ta.

HiÕn ph¸p n¨m 1946, HiÕn ph¸p d©n chñ ®Çu tiªn cña n−íc ta,

thÝch hîp víi t×nh h×nh vµ nhiÖm vô çch m¹ng trong thêi kú ®ã.

Nã ®· hoµn thµnh sø mÖnh cña nã. Nh−ng so víi t×nh h×nh míi vµ

nhiÖm vô çch m¹ng míi hiÖn nay th× nã kh«ng thÝch hîp n÷a. V×

vËy mµ chóng ta ph¶i söa ®æi HiÕn ph¸p Êy.

Dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi ghi râ nh÷ng th¾ng lîi to lín cña

nh©n d©n ta trong nh÷ng n¨m qua vµ nªu râ nhiÖm vô çch m¹ng

míi trong giai ®o¹n lÞch sö míi.


370

II MÊY §IÓM LíN TRONG NéI DUNG

Dù TH¶O HIÕN PH¸P SöA §æI

Sau ®©y t«i xin tr×nh bµy tãm t¾t mÊy ®iÓm lín trong néi dung

b¶n dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi.

1. TÝnh chÊt Nhµ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ TÝnh chÊt Nhµ n−íc lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n cña HiÕn ph¸p. §ã lµ vÊn

®Ò néi dung giai cÊp cña chÝnh quyÒn. ChÝnh quyÒn vÒ tay ai vµ

phôc vô quyÒn lîi cña ai? §iÒu ®ã quyÕt ®Þnh toµn bé néi dung cña HiÕn ph¸p.

Nhµ n−íc cña ta thµnh lËp sau Çch m¹ng Th¸ng T¸m ®· lµ

Nhµ n−íc d©n chñ nh©n d©n do giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o. Nay

"Lêi nãi ®Çu" cña dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi l¹i ghi râ:

"Nhµ n−íc cña ta lµ Nhµ n−íc d©n chñ nh©n d©n dùa trªn nÒn

t¶ng liªn minh c«ng n«ng, do giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o".

§Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng

nhÊt n−íc nhµ, chóng ta cÇn ph¶i t¨ng c−êng kh«ng ngõng sù l·nh

®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n ®èi víi Nhµ n−íc d©n chñ nh©n d©n.

Liªn minh c«ng n«ng lµ nÒn t¶ng cña Nhµ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ. N«ng d©n ta lµ mét lùc l−îng s¶n xuÊt rÊt to

lín, ®ång thêi lµ mét lùc l−îng çch m¹ng rÊt to lín. Trong çch

m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n, n«ng d©n ta ®· h¨ng h¸i theo

§¶ng ®øng lªn cïng giai cÊp c«ng nh©n ®¸nh ®æ ®Õ quèc vµ

phong kiÕn. HiÖn nay, n«ng d©n ta h¨ng h¸i ®i vµo con ®−êng hîp

t¸c ho¸ n«ng nghiÖp. §ã lµ do tinh thÇn tÝch cùc çch m¹ng cña

n«ng d©n ta, do sù gi¸o dôc kiªn tr× vµ liªn tôc cña §¶ng vµ cña

giai cÊp c«ng nh©n. Cho nªn trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa

x· héi, Nhµ n−íc ta ra søc gióp ®ì n«ng d©n, cñng cè liªn minh

c«ng n«ng. Giai cÊp c«ng nh©n ®oµn kÕt víi nh÷ng ng−êi thñ c«ng vµ

nh÷ng ng−êi bu«n b¸n nhá v× hä lµ ng−êi lao ®éng vµ hä vui lßng


371

®i vµo con ®−êng hîp t¸c ho¸, hä t¸n thµnh vµ ñng hé çch m¹ng

x· héi chñ nghÜa.

Çch m¹ng x· héi chñ nghÜa g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn khoa

häc vµ kü thuËt, víi sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ cña nh©n d©n. Nh÷ng

ng−êi trÝ thøc cña chóng ta ®· gãp mét phÇn xøng ®¸ng trong

kh¸ng chiÕn. Hä ®· ®−îc §¶ng lu«n lu«n gióp ®ì ®Ó tiÕn bé. Cho

nªn hä ®i theo chñ nghÜa x· héi. Giai cÊp c«ng nh©n ®oµn kÕt chÆt

chÏ víi giíi trÝ thøc ®Ó gióp hä phôc vô çch m¹ng, phôc vô chñ

nghÜa x· héi.

D−íi sù l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n, giai cÊp t− s¶n d©n téc ViÖt Nam ®· ñng hé çch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n. Tõ

ngµy hoµ b×nh lËp l¹i, hä cã ®ãng gãp mét phÇn trong c«ng cuéc

kh«i phôc kinh tÕ. HiÖn nay, chóng ta cã ®iÒu kiÖn ®Ó c¶i t¹o hä

theo con ®−êng x· héi chñ nghÜa. Trªn miÒn B¾c n−íc ta, lùc l−îng

kinh tÕ x· héi chñ nghÜa ®· h¬n h¼n lùc l−îng kinh tÕ t− b¶n chñ

nghÜa. Chóng ta cã chÝnh quyÒn nh©n d©n. Phong trµo ®Êu tranh

çch m¹ng cña quÇn chóng lao ®éng ngµy cµng m¹nh mÏ. Giai cÊp

t− s¶n d©n téc s½n sµng tiÕp thu c¶i t¹o ®Ó gãp phÇn vµo c«ng cuéc

x©y dùng n−íc nhµ, x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

N−íc ta lµ mét n−íc thèng nhÊt gåm nhiÒu d©n téc. Çc d©n téc sèng trªn ®Êt n−íc ViÖt Nam ®Òu b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi vµ

nghÜa vô.

Çc d©n téc anh em trong n−íc ta g¾n bã ruét thÞt víi nhau

trªn mét l·nh thæ chung vµ tr¶i qua mét lÞch sö l©u ®êi cïng nhau

lao ®éng vµ ®Êu tranh ®Ó x©y dùng Tæ quèc t−¬i ®Ñp.

§Õ quèc vµ phong kiÕn cè t×nh ph¸ ho¹i t×nh ®oµn kÕt vµ sù

b×nh ®¼ng gi÷a çc d©n téc, g©y thï h»n gi÷a çc d©n téc, thi hµnh

chÝnh s¸ch "chia ®Ó trÞ". §¶ng vµ ChÝnh phñ ta lu«n lu«n kªu gäi

çc d©n téc xo¸ bá xÝch mÝch do ®Õ quèc vµ phong kiÕn g©y ra, cïng

nhau ®oµn kÕt chÆt chÏ trªn c¬ së b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô. Çc d©n téc thiÓu sè ®· s¸t çnh víi anh em ®a sè chiÕn ®Êu

chèng kÎ thï chung, ®−a Çch m¹ng Th¸ng T¸m vµ kh¸ng chiÕn


372

®Õn th¾ng lîi. Tõ ngµy hoµ b×nh lËp l¹i, Nhµ n−íc ta ®· gióp ®ì

çc d©n téc anh em tiÕn bé thªm vÒ mÆt kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ x· héi.

Çc d©n téc ®oµn kÕt chÆt chÏ d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ

n−íc ®ang h¨ng h¸i thi ®ua x©y dùng n−íc nhµ. ChÝnh s¸ch d©n

téc cña chóng ta lµ nh»m thùc hiÖn sù b×nh ®¼ng gióp nhau gi÷a

çc d©n téc ®Ó cïng nhau tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.

2. §−êng lèi chung tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi Trong gÇn mét tr¨m n¨m qua, ViÖt Nam ta lµ mét n−íc thuéc

®Þa vµ nöa phong kiÕn. Kinh tÕ rÊt l¹c hËu vµ gåm cã nhiÒu thµnh

phÇn phøc t¹p, søc s¶n xuÊt ch−a ®−îc ph¸t triÓn, ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña nh©n d©n thÊp kÐm. Muèn biÕn ®æi t×nh h×nh

nghÌo nµn Êy th× miÒn B¾c ph¶i tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.

§iÒu 9 dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi ®· ghi r»ng ®−êng lèi tiÕn

lªn chñ nghÜa x· héi lµ: N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ tiÕn

dÇn tõ chÕ ®é d©n chñ nh©n d©n lªn chñ nghÜa x· héi b»ng çch

ph¸t triÓn vµ c¶i t¹o nÒn kinh tÕ quèc d©n theo chñ nghÜa x· héi,

biÕn nÒn kinh tÕ l¹c hËu thµnh mét nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa

víi c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, khoa häc vµ kü thuËt tiªn

tiÕn. ChÝnh s¸ch kinh tÕ cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ lµ

kh«ng ngõng ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao m·i ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña nh©n d©n.

Trong n−íc ta hiÖn nay cã nh÷ng h×nh thøc së h÷u chÝnh vÒ t−

liÖu s¶n xuÊt nh− sau:

- Së h÷u cña Nhµ n−íc tøc lµ cña toµn d©n.

- Së h÷u cña hîp t¸c x· tøc lµ së h÷u tËp thÓ cña nh©n d©n

lao ®éng.

- Së h÷u cña ng−êi lao ®éng riªng lÎ.

- Mét Ýt t− liÖu s¶n xuÊt thuéc së h÷u cña nhµ t− b¶n.

Môc ®Ých cña chÕ ®é ta lµ xo¸ bá çc h×nh thøc së h÷u kh«ng

x· héi chñ nghÜa, lµm cho nÒn kinh tÕ gåm nhiÒu thµnh phÇn phøc t¹p trë nªn mét nÒn kinh tÕ thuÇn nhÊt, dùa trªn chÕ ®é së h÷u

toµn d©n vµ së h÷u tËp thÓ.


373

Theo ®iÒu 12 trong dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi, kinh tÕ quèc

doanh lµ h×nh thøc së h÷u cña toµn d©n, nã l·nh ®¹o nÒn kinh tÕ

quèc d©n vµ Nhµ n−íc ph¶i ®¶m b¶o cho nã ph¸t triÓn −u tiªn.

Theo ®iÒu 13, kinh tÕ hîp t¸c x· lµ h×nh thøc së h÷u tËp thÓ

cña nh©n d©n lao ®éng; Nhµ n−íc ®Æc biÖt khuyÕn khÝch, h−íng

dÉn vµ gióp ®ì cho nã ph¸t triÓn.

Chóng ta ph¶i ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh ®Ó

t¹o nÒn t¶ng vËt chÊt cho chñ nghÜa x· héi vµ thóc ®Èy viÖc c¶i t¹o

x· héi chñ nghÜa.

- Hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp lµ kh©u chÝnh thóc ®Èy c«ng cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c. Kinh nghiÖm qua chøng tá

r»ng hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp ë n−íc ta, cÇn ph¶i tr¶i qua h×nh

thøc tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. §ã lµ viÖc rÊt

cÇn thiÕt. Chóng ta ph¸t triÓn tõng b−íc v÷ng ch¾c tæ ®æi c«ng vµ

hîp t¸c x· th× hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.

- §èi víi ng−êi lµm nghÒ thñ c«ng vµ lao ®éng riªng lÎ kh¸c,

Nhµ n−íc b¶o hé quyÒn së h÷u vÒ t− liÖu s¶n xuÊt cña hä, ra søc

h−íng dÉn vµ gióp ®ì hä c¶i tiÕn çch lµm ¨n, khuyÕn khÝch hä tæ

chøc hîp t¸c x· s¶n xuÊt theo nguyªn t¾c tù nguyÖn.

- §èi víi nh÷ng nhµ t− s¶n c«ng th−¬ng, Nhµ n−íc kh«ng xo¸ bá quyÒn së h÷u vÒ t− liÖu s¶n xuÊt vµ cña c¶i kh¸c cña hä; mµ ra

søc h−íng dÉn hä ho¹t ®éng nh»m lµm lîi cho quèc kÕ d©n sinh,

phï hîp víi kÕ ho¹ch kinh tÕ cña Nhµ n−íc. §ång thêi Nhµ n−íc

khuyÕn khÝch vµ gióp ®ì hä c¶i t¹o theo chñ nghÜa x· héi b»ng

h×nh thøc c«ng t− hîp doanh vµ nh÷ng h×nh thøc c¶i t¹o kh¸c.

Theo ®iÒu 10 dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi, Nhµ n−íc l·nh ®¹o

ho¹t ®éng kinh tÕ theo mét kÕ ho¹ch thèng nhÊt. Nhµ n−íc dïng

c¬ quan cña m×nh vµ dùa vµo c«ng ®oµn, hîp t¸c x· vµ çc tæ chøc

kh¸c cña nh©n d©n lao ®éng ®Ó x©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch

kinh tÕ. Tõ ngµy hoµ b×nh lËp l¹i, trong lóc b¾t ®Çu kh«i phôc kinh tÕ,

chóng ta ®· ®−a dÇn kinh tÕ miÒn B¾c vµo con ®−êng ph¸t triÓn cã


374

kÕ ho¹ch. Chóng ta ®· cã ch−¬ng tr×nh ba n¨m kh«i phôc kinh tÕ

(1955-1957). HiÖn nay chóng ta ®ang thùc hiÖn kÕ ho¹ch 3 n¨m

b−íc ®Çu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸ vµ chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn cho

kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt cña chóng ta. KÕ ho¹ch 3 n¨m ®Æc

biÖt nh»m ®Èy m¹nh cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ®èi víi thµnh

phÇn kinh tÕ ç thÓ cña n«ng d©n, thî thñ c«ng, nh÷ng ng−êi lao

®éng riªng lÎ kh¸c vµ ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ t− b¶n t− doanh,

®ång thêi nã më mang vµ t¨ng c−êng lùc l−îng cña thµnh phÇn

kinh tÕ quèc doanh, thóc ®Èy viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ theo chñ

nghÜa x· héi. 3. Tæ chøc Nhµ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ §Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô çch m¹ng, Nhµ n−íc ta ph¶i ph¸t

triÓn quyÒn d©n chñ vµ sinh ho¹t chÝnh trÞ cña toµn d©n, ®Ó ph¸t

huy tÝnh tÝch cùc vµ søc s¸ng t¹o cña nh©n d©n, lµm cho mäi ng−êi

c«ng d©n ViÖt Nam thùc sù tham gia qu¶n lý c«ng viÖc Nhµ n−íc,

ra søc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng

nhÊt n−íc nhµ.

ChÝnh quyÒn çch m¹ng cña chóng ta ®−îc x©y dùng gÇn 15

n¨m nay. HiÕn ph¸p n¨m 1946 ®· thµnh lËp "NghÞ viÖn nh©n d©n"

vµ "Héi ®ång nh©n d©n" çc cÊp. Quèc héi lµ Héi ®ång nh©n d©n toµn quèc. ë ®Þa ph−¬ng th× cã Héi ®ång nh©n d©n ®Þa ph−¬ng.

Quèc héi vµ Héi ®ång nh©n d©n gåm çc ®¹i biÓu do nh©n d©n bÇu

ra theo chÕ ®é phæ th«ng ®Çu phiÕu. Quèc héi quyÕt ®Þnh nh÷ng

c«ng viÖc quan träng nhÊt cña Nhµ n−íc. Héi ®ång nh©n d©n quyÕt

®Þnh nh÷ng c«ng viÖc quan träng nhÊt ë ®Þa ph−¬ng.

Trong thêi kú kh¸ng chiÕn, Quèc héi ta ®· cïng víi ChÝnh phñ,

®oµn kÕt vµ d×u d¾t nh©n d©n ta ®−a cuéc chiÕn tranh yªu n−íc vµ

chèng ®Õ quèc ®Õn th¾ng lîi vÎ vang. Quèc héi ta ®· th«ng qua

LuËt C¶i çch ruéng ®Êt nh»m hoµn thµnh cuéc çch m¹ng chèng

phong kiÕn. ë ®Þa ph−¬ng, Héi ®ång nh©n d©n ®· cã c«ng ®éng viªn nh©n d©n tÝch cùc tham gia cuéc çch m¹ng chèng ®Õ quèc vµ

chèng phong kiÕn.


375

Tõ ngµy hoµ b×nh lËp l¹i, Quèc héi ®· th«ng qua ch−¬ng tr×nh

ba n¨m kh«i phôc kinh tÕ, kÕ ho¹ch 3 n¨m b−íc ®Çu ph¸t triÓn

kinh tÕ vµ v¨n ho¸ vµ çc chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ c¶i t¹o kinh tÕ

theo chñ nghÜa x· héi, çc ®¹o luËt vÒ tù do d©n chñ, v.v.; ®ã lµ

nh÷ng vÊn ®Ò rÊt quan träng vÒ quèc kÕ d©n sinh.

Theo ®iÒu 4 dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi, tÊt c¶ quyÒn lùc trong

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ®Òu thuéc vÒ nh©n d©n. Nh©n

d©n sö dông quyÒn lùc cña m×nh th«ng qua Quèc héi vµ Héi ®ång

nh©n d©n çc cÊp do nh©n d©n bÇu ra vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc

nh©n d©n. ChÕ ®é tuyÓn cö cña chóng ta thùc hiÖn d©n chñ ®ång thêi

thùc hiÖn sù ®oµn kÕt toµn d©n. Mäi ng−êi c«ng d©n tõ 18 tuæi trë

lªn ®Òu cã quyÒn bÇu cö, tõ 21 tuæi trë lªn ®Òu cã quyÒn øng cö.

ViÖc tuyÓn cö tiÕn hµnh theo nguyªn t¾c phæ th«ng, b×nh ®¼ng,

trùc tiÕp vµ bá phiÕu kÝn.

Nh©n d©n cã quyÒn b·i miÔn ®¹i biÓu Quèc héi vµ ®¹i biÓu Héi

®ång nh©n d©n nÕu nh÷ng ®¹i biÓu Êy tá ra kh«ng xøng ®¸ng víi

sù tÝn nhiÖm cña nh©n d©n.

Nguyªn t¾c Êy b¶o ®¶m quyÒn kiÓm so¸t cña nh©n d©n ®èi víi

®¹i biÓu cña m×nh. §iÒu 6 dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi quy ®Þnh nhiÖm vô cho tÊt c¶

çc c¬ quan Nhµ n−íc lµ ph¶i dùa vµo nh©n d©n, liªn hÖ chÆt chÏ víi

nh©n d©n, l¾ng nghe ý kiÕn vµ chÞu sù kiÓm so¸t cña nh©n d©n.

Quèc héi lµ c¬ quan quyÒn lùc cao nhÊt cña Nhµ n−íc. Héi

®ång nh©n d©n lµ c¬ quan quyÒn lùc cña Nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng.

Quèc héi bÇu ra Chñ tÞch n−íc, Uû ban Th−êng vô Quèc héi vµ

Héi ®ång ChÝnh phñ. Héi ®ång ChÝnh phñ lµ c¬ quan chÊp hµnh

ph¸p luËt vµ nghÞ quyÕt cña Quèc héi, lµ c¬ quan hµnh chÝnh cao

nhÊt cña Nhµ n−íc, chÞu tr¸ch nhiÖm vµ b¸o ço c«ng t¸c tr−íc

Quèc héi. Trong thêi gian Quèc héi kh«ng häp th× Héi ®ång ChÝnh phñ chÞu tr¸ch nhiÖm vµ b¸o ço c«ng t¸c tr−íc Uû ban Th−êng vô

Quèc héi.


376

Quèc héi lµ c¬ quan duy nhÊt cã quyÒn lËp ph¸p. Nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña Nhµ n−íc trong ph¹m vi toµn quèc ®Òu do Quèc héi quyÕt ®Þnh.

Héi ®ång nh©n d©n bÇu ra Uû ban hµnh chÝnh çc cÊp. Uû ban hµnh chÝnh çc cÊp lµ c¬ quan chÊp hµnh cña Héi ®ång nh©n d©n, chÞu tr¸ch nhiÖm vµ b¸o ço c«ng t¸c tr−íc Héi ®ång nh©n d©n, ®ång thêi chÞu sù l·nh ®¹o trùc tiÕp cña Uû ban hµnh chÝnh cÊp trªn vµ sù l·nh ®¹o thèng nhÊt cña Héi ®ång ChÝnh phñ.

Nh÷ng viÖc quan träng nhÊt ë ®Þa ph−¬ng do Héi ®ång nh©n d©n quyÕt ®Þnh.

ChÕ ®é kinh tÕ vµ x· héi cña chóng ta nh»m thùc hiÖn ®Çy ®ñ quyÒn d©n chñ cña nh©n d©n, trªn c¬ së kinh tÕ x· héi chñ nghÜa ngµy cµng ph¸t triÓn, çch bãc lét theo chñ nghÜa t− b¶n ®−îc xo¸ bá dÇn, ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña nh©n d©n ngµy cµng ®−îc c¶i thiÖn. Do ®ã, nh©n d©n ta cã ®ñ ®iÒu kiÖn thËt sù tham gia qu¶n lý Nhµ n−íc.

*

* * §iÒu 4 dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi ®Þnh râ nguyªn t¾c tæ chøc

cña Nhµ n−íc ta lµ d©n chñ tËp trung. Quèc héi, Héi ®ång nh©n d©n, ChÝnh phñ trung −¬ng vµ çc c¬ quan kh¸c cña Nhµ n−íc ®Òu theo nguyªn t¾c d©n chñ tËp trung.

Nhµ n−íc ta ph¸t huy d©n chñ ®Õn cao ®é, ®ã lµ do tÝnh chÊt Nhµ n−íc ta lµ Nhµ n−íc cña nh©n d©n. Cã ph¸t huy d©n chñ ®Õn cao ®é th× míi ®éng viªn ®−îc tÊt c¶ lùc l−îng cña nh©n d©n ®−a çch m¹ng tiÕn lªn. §ång thêi ph¶i tËp trung ®Õn cao ®é ®Ó thèng nhÊt l·nh ®¹o nh©n d©n x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

4. QuyÒn lîi vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n Dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi nãi râ quyÒn lîi vµ nghÜa vô c¬ b¶n

cña c«ng d©n n−íc ta. Nh÷ng quy ®Þnh ®ã chøng tá tÝnh chÊt thùc sù d©n chñ cña chÕ ®é ta.


377

Bän t− b¶n th−êng khoe khoang r»ng HiÕn ph¸p cña hä ®¶m

b¶o quyÒn tù do ç nh©n, quyÒn tù do d©n chñ, quyÒn lîi cña mäi

ng−êi c«ng d©n. Nh−ng thùc tÕ th× chØ cã giai cÊp t− s¶n ®−îc h−ëng

çc quyÒn lîi ghi trong HiÕn ph¸p cña hä. Nh©n d©n lao ®éng kh«ng

®−îc thËt sù h−ëng quyÒn tù do d©n chñ, c¶ ®êi bÞ bãc lét vµ ph¶i

g¸nh v¸c nÆng nÒ ®Ó phôc vô quyÒn lîi cña giai cÊp bãc lét.

Bän t− b¶n th−êng bÞa ®Æt r»ng: ChÕ ®é x· héi chñ nghÜa cña

chóng ta kh«ng t«n träng quyÒn lîi ç nh©n cña ng−êi c«ng d©n.

Nh−ng thùc tÕ th× chØ cã chÕ ®é cña chóng ta míi thËt sù phôc vô

lîi Ých cña nh©n d©n, tr−íc hÕt lµ nh©n d©n lao ®éng, b¶o ®¶m mäi quyÒn lîi cña nh©n d©n, më réng d©n chñ ®Ó nh©n d©n thËt sù

tham gia qu¶n lý Nhµ n−íc. V× vËy cho nªn nh©n d©n ta ®−a hÕt

kh¶ n¨ng lµm trßn nhiÖm vô ng−êi chñ n−íc nhµ ®Ó x©y dùng chñ

nghÜa x· héi, lµm cho n−íc ta m¹nh, d©n ta giµu.

Dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi nªu râ: C«ng d©n n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ

Cã quyÒn lµm viÖc,

Cã quyÒn nghØ ng¬i,

Cã quyÒn häc tËp,

Cã quyÒn tù do th©n thÓ, Cã quyÒn tù do ng«n luËn, b¸o chÝ, héi häp, lËp héi, biÓu t×nh,

Cã quyÒn tù do tÝn ng−ìng, theo hoÆc kh«ng theo mét t«n

gi¸o nµo,

Cã quyÒn bÇu cö, øng cö, v.v..

C«ng d©n ®Òu b×nh ®¼ng tr−íc ph¸p luËt. §µn bµ cã quyÒn

b×nh ®¼ng víi ®µn «ng vÒ çc mÆt chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x·

héi vµ gia ®×nh. Nhµ n−íc chó träng ®Æc biÖt viÖc gi¸o dôc thanh

niªn vÒ ®øc dôc, trÝ dôc vµ thÓ dôc.

Do tÝnh chÊt cña Nhµ n−íc ta, do chÕ ®é kinh tÕ vµ x· héi cña

chóng ta, Nhµ n−íc ch¼ng nh÷ng c«ng nhËn nh÷ng quyÒn lîi cña c«ng d©n mµ cßn b¶o ®¶m nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt cÇn thiÕt ®Ó

cho c«ng d©n thËt sù ®−îc h−ëng çc quyÒn lîi ®ã.


378

Nhµ n−íc ®¶m b¶o quyÒn tù do d©n chñ cho c«ng d©n, nh−ng

nghiªm cÊm lîi dông çc quyÒn tù do d©n chñ ®Ó x©m ph¹m ®Õn

lîi Ých cña Nhµ n−íc, cña nh©n d©n, nh− ®iÒu 38 dù th¶o HiÕn

ph¸p söa ®æi ®· ghi râ.

Trong chÕ ®é ta, lîi Ých cña Nhµ n−íc, cña tËp thÓ cïng lîi Ých

cña ç nh©n c¨n b¶n lµ nhÊt trÝ. Cho nªn trong khi ®−îc h−ëng

nh÷ng quyÒn lîi do Nhµ n−íc vµ tËp thÓ mang l¹i cho m×nh th×

mäi ng−êi c«ng d©n ph¶i tù gi¸c lµm trßn nghÜa vô ®èi víi Nhµ

n−íc, ®èi víi tËp thÓ.

V× vËy c«ng d©n cã nghÜa vô: tu©n theo HiÕn ph¸p, ph¸p luËt, kû luËt lao ®éng, trËt tù c«ng céng vµ nh÷ng quy t¾c sinh ho¹t x·

héi. C«ng d©n cã nghÜa vô t«n träng tµi s¶n c«ng céng, ®ãng thuÕ

theo ph¸p luËt, lµm nghÜa vô qu©n sù, b¶o vÖ Tæ quèc.

ChØ cã d−íi chÕ ®é x· héi chñ nghÜa th× quyÒn lîi ç nh©n vµ

quyÒn lîi Nhµ n−íc cïng quyÒn lîi tËp thÓ míi nhÊt trÝ. V× vËy,

chØ cã HiÕn ph¸p x· héi chñ nghÜa míi lµm cho mäi ng−êi c«ng

d©n h¨ng h¸i lµm trßn nghÜa vô cña m×nh ®èi víi x· héi, ®èi víi

Tæ quèc.

III NH÷NG ý KIÕN §ãNG GãP §Ó Bæ SUNG

Dù TH¶O HIÕN PH¸P SöA §æI

Hai ®ît th¶o luËn dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi trong nh©n d©n lµ

nh÷ng cuéc sinh ho¹t chÝnh trÞ rÊt s«i næi. Nh©n d©n ta ®· h¨ng h¸i

sö dông quyÒn d©n chñ cña m×nh ®Ó x©y dùng HiÕn ph¸p cña m×nh.

Nh©n d©n çc ®Þa ph−¬ng, çc c¬ quan ®oµn thÓ, çc ®¬n vÞ bé ®éi,

Héi ®ång nh©n d©n çc tØnh, nhiÒu ®ång bµo miÒn Nam vµ kiÒu bµo

ë n−íc ngoµi, çc b¸o chÝ ®Òu ®· gãp rÊt nhiÒu ý kiÕn. Ban söa ®æi

HiÕn ph¸p ®· nghiªn cøu kü l−ìng tÊt c¶ nh÷ng ý kiÕn ®ã. Nh©n dÞp

nµy Ban söa ®æi HiÕn ph¸p tá lêi hoan nghªnh tÊt c¶ ®ång bµo ®· gãp phÇn x©y dùng b¶n dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi nµy.


379

Chóng t«i xin tr×nh bµy tãm t¾t mÊy ý kiÕn chÝnh cña ®ång bµo

®· ®ãng gãp nh− sau:

1. VÒ "Lêi nãi ®Çu" cña HiÕn ph¸p, theo ý kiÕn cña nh©n d©n,

Ban söa ®æi HiÕn ph¸p ®· bæ sung ®Ó nãi ®Çy ®ñ h¬n nh÷ng th¾ng

lîi ®· ®¹t ®−îc, t×nh h×nh vµ nhiÖm vô çch m¹ng hiÖn nay, cuéc

®Êu tranh anh dòng cña ®ång bµo miÒn Nam, nãi râ rµng çch

m¹ng x· héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c nhÊt ®Þnh th¾ng lîi vµ n−íc ta

nhÊt ®Þnh sÏ thèng nhÊt.

2. §iÒu 1 cña dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi ®Òu ®−îc mäi ng−êi

hoµn toµn t¸n thµnh v× nã ®· ghi ngay ë ®Çu tÝnh chÊt thèng nhÊt cña n−íc ta. HiÖn nay, tuy n−íc ta t¹m thêi bÞ chia c¾t, nh−ng

toµn thÓ nh©n d©n ta ë miÒn Nam còng nh− ë miÒn B¾c ®Òu tin

t−ëng s¾t ®¸ r»ng n−íc ta nhÊt ®Þnh sÏ thèng nhÊt. Cho nªn kh¼ng

®Þnh ngay ë ®iÒu 1 cña dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi tÝnh chÊt thèng

nhÊt cña n−íc ta nh− vËy, lµ hoµn toµn ®óng.

3. NhiÒu ý kiÕn ®Ò nghÞ ghi râ Nhµ n−íc ta lµ Nhµ n−íc dùa

trªn nÒn t¶ng liªn minh c«ng n«ng do giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o,

v× ®ã lµ mét thùc tÕ lÞch sö vÜ ®¹i ®· ®em l¹i cho nh©n d©n ta

nh÷ng th¾ng lîi çch m¹ng cùc kú to lín vµ ®¶m b¶o cho viÖc thùc

hiÖn nh÷ng nhiÖm vô çch m¹ng cho toµn d©n ta trong giai ®o¹n míi. V× trong lêi nãi ®Çu ®· ghi râ tÝnh chÊt ®ã, cho nªn trong ®iÒu

2 chØ cÇn ghi: Nhµ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ lµ mét Nhµ

n−íc d©n chñ nh©n d©n. Nh− thÕ lµ ®ñ râ.

4. Trong ®iÒu 3 ghi râ n−íc ViÖt Nam lµ mét n−íc thèng nhÊt

gåm nhiÒu d©n téc vµ nhiÖm vô cña Nhµ n−íc ta lµ gi÷ g×n vµ ph¸t

triÓn sù ®oµn kÕt gi÷a çc d©n téc.

5. Nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ lµ nguyªn t¾c tæ chøc c¬ b¶n

cña çc c¬ quan Nhµ n−íc trong chÕ ®é ta, nã ®· ®−îc thÓ hiÖn

trong tæ chøc Nhµ n−íc cña ta. V× vËy cã nhiÒu ý kiÕn ®Ò nghÞ ghi

râ nã vµo HiÕn ph¸p. Chóng t«i ®· bæ sung vµo ®iÒu 4. 6. Cã ý kiÕn ®Ò nghÞ nªn nãi râ vÒ con ®−êng tiÕn lªn cña n−íc

ta, triÓn väng ph¸t triÓn kinh tÕ cña n−íc ta. Ban söa ®æi HiÕn ph¸p


380

®· bæ sung ®iÒu 9 vµ nãi râ n−íc ta sÏ trë thµnh mét n−íc cã nÒn

kinh tÕ x· héi chñ nghÜa víi c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i,

khoa häc vµ kü thuËt tiªn tiÕn.

7. Cã nhiÒu ý kiÕn ®Ò nghÞ nªn quy ®Þnh tuæi øng cö cao h¬n

tuæi bÇu cö. Chóng t«i ®· söa ®æi ®iÒu 23 cña dù th¶o, quy ®Þnh

tuæi bÇu cö lµ 18, tuæi øng cö lµ 21.

8. Chóng t«i tiÕp thu ý kiÕn ®Ò nghÞ thµnh lËp Héi ®ång Quèc

phßng cña Nhµ n−íc vµ ®· ghi ý kiÕn ®ã trong dù th¶o: Chñ tÞch

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ lµ Chñ tÞch Héi ®ång Quèc

phßng. Phã Chñ tÞch vµ çc thµnh viªn kh¸c cña Héi ®ång Quèc phßng do Quèc héi cö theo ®Ò nghÞ cña Chñ tÞch n−íc.

9. VÒ çc ñy ban cña Quèc héi, cã ý kiÕn ®Ò nghÞ nªn nãi râ trong

HiÕn ph¸p nh÷ng ñy ban mµ Quèc héi sÏ thµnh lËp. Chóng t«i xÐt

thÊy cã thÓ ghi râ trong HiÕn ph¸p ñy ban ThÈm tra t− çch ®¹i biÓu,

ñy ban Dù ¸n ph¸p luËt, ñy ban KÕ ho¹ch vµ ng©n s¸ch, ®ång thêi

ghi Quèc héi cã thÓ thµnh lËp nh÷ng ñy ban kh¸c ®Ó gióp Quèc héi vµ

ñy ban Th−êng vô Quèc héi, khi Quèc héi xÐt thÊy cÇn thiÕt.

10. Cã nhiÒu ý kiÕn ®Ò nghÞ ghi Chñ tÞch n−íc cÇn cã quyÒn

tham dù vµ chñ täa Héi ®ång ChÝnh phñ khi thÊy cÇn thiÕt. Ban

söa ®æi HiÕn ph¸p t¸n thµnh ®Ò nghÞ ®ã vµ ®· ghi trong ®iÒu 66. Ngoµi nh÷ng ®Ò nghÞ mµ Ban söa ®æi HiÕn ph¸p ®· ®ång ý vµ c¨n

cø vµo ®ã ®Ó chØnh lý b¶n dù th¶o HiÕn ph¸p, th× còng cßn cã nhiÒu ý

kiÕn gãp vÒ nh÷ng vÊn ®Ò chi tiÕt kh¸c thuéc ph¹m vi cña luËt ph¸p

hoÆc ph¹m vi ho¹t ®éng cña çc c¬ quan Nhµ n−íc. Chóng t«i sÏ

chuyÓn nh÷ng ý kiÕn ®ã tíi çc c¬ quan phô tr¸ch ®Ó nghiªn cøu.

*

* *

Th−a çc vÞ ®¹i biÓu,

Tr−íc ®©y 14 n¨m, nh©n d©n ta vui vÎ ®ãn chµo b¶n HiÕn ph¸p

®Çu tiªn cña chóng ta. Ngµy nay nh©n d©n ta l¹i mét lÇn n÷a h¨ng

h¸i th¶o luËn b¶n dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi.


381

Trong qu¸ tr×nh th¶o luËn dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi, nh©n

d©n thÊy râ nh÷ng khã kh¨n ®· v−ît qua vµ rÊt phÊn khëi tr−íc

nh÷ng th¾ng lîi to lín ®· ®¹t ®−îc. Nh÷ng th¾ng lîi ®ã lµ miÒn

B¾c n−íc ta hoµn toµn gi¶i phãng, nh©n d©n ta ®· thËt sù n¾m

chÝnh quyÒn, kinh tÕ x· héi chñ nghÜa ph¸t triÓn theo mét tèc ®é

nhanh chãng. §êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña nh©n d©n ®−îc c¶i

thiÖn. §¹o ®øc çch m¹ng trong nh©n d©n ta ngµy cµng ®−îc n©ng

cao; tinh thÇn ®oµn kÕt cña nh©n d©n ngµy cµng ®−îc t¨ng c−êng.

Sinh ho¹t d©n chñ ®−îc ph¸t huy ®Õn cao ®é; nh©n d©n thËt sù

lµm chñ n−íc nhµ.

Çc tÇng líp nh©n d©n ta ë miÒn Nam còng nh− ë miÒn B¾c

nhiÖt liÖt hoan nghªnh dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi. Toµn thÓ nh©n

d©n ta tin ch¾c r»ng nhÊt ®Þnh Nam B¾c sÏ sum häp trong ®¹i gia

®×nh Tæ quèc ViÖt Nam thèng nhÊt.

B¶n HiÕn ph¸p nµy sÏ lµm cho ®ång bµo miÒn Nam ruét thÞt

v« cïng phÊn khëi, cµng h−íng vÒ Quèc héi vµ ChÝnh phñ ta, cµng

ra søc ®Êu tranh ®Ó thèng nhÊt Tæ quèc.

Nh©n d©n c¶ n−íc biÕt r»ng së dÜ cã dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi

nµy lµ nhê §¶ng, ng−êi tæ chøc vµ l·nh ®¹o nh÷ng th¾ng lîi vÎ

vang ®· ®¹t ®−îc vµ ®¶m b¶o v÷ng ch¾c cho nh÷ng thµnh c«ng to

lín trong t−¬ng lai; nhê toµn d©n ta ®oµn kÕt vµ ®Êu tranh anh

dòng theo ®−êng lèi cña §¶ng ®Ó x©y dùng n−íc nhµ.

Tõ ngµy Quèc héi giao cho nhiÖm vô dù th¶o HiÕn ph¸p söa

®æi, Ban chóng t«i ®· liªn tôc lµm viÖc vµ ®· häp 27 lÇn. H«m nay

dù th¶o ®· lµm xong, Ban chóng t«i xin tr×nh dù th¶o tr−íc Quèc

héi. Chóng t«i cã cè g¾ng, nh−ng ý kiÕn cña chóng t«i cã h¹n.

Chóng t«i mong çc vÞ ®¹i biÓu Quèc héi th¶o luËn vµ cho thªm ý

kiÕn ®Ó Quèc héi th«ng qua.

Sau khi ®−îc Quèc héi th«ng qua, b¶n dù th¶o nµy sÏ thµnh

HiÕn ph¸p míi cña n−íc ta.


382

B¶n HiÕn ph¸p nµy sÏ ph¸t huy h¬n n÷a lßng yªu n−íc vµ chñ

nghÜa x· héi cña nh©n d©n ta, sÏ ®éng viªn nh©n d©n ta ®oµn kÕt

chÆt chÏ h¬n n÷a, cè g¾ng thi ®ua h¬n n÷a ®Ó x©y dùng mét n−íc

ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh.

§äc ngµy 18-12-1959.


Hµ Néi, 1960, t.V, tr.317-335.

383

Th− Göi ®ång chÝ l·nh sù ë Qu¶ng Ch©u

NÕu ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn th× nhê ®ång chÝ l·nh sù ®i H−¬ng

C¶ng gÆp vî chång ¤ng F.H.L«d¬bai, ë phßng sè 503, kh¸ch s¹n

Glusit¬ vµ tÆng mét mãn quµ N«en gi¸ ®é 50 ®ång. Nãi r»ng Hå

Chñ tÞch göi biÕu, vµ mêi «ng bµ sang Hµ Néi ch¬i nh©n dÞp TÕt ©m lÞch.

NÕu hä nhËn lêi, th× nhê ®ång chÝ l·nh sù mua vÐ tµu bay cho

hä vµ gióp hä xin visa Trung Quèc.

NÕu ®ång chÝ l·nh sù kh«ng tiÖn ®i H−¬ng C¶ng, th× cã thÓ nhê mét ®ång chÝ Trung Quèc lµm viÖc ®ã.

KÕt qu¶ thÕ nµo, xin ®ång chÝ l·nh sù b¸o ço vÒ ngay.

Chµo th©n ¸i

Th− göi kho¶ng ngµy 18-12-1959.



384

TH¦ GöI TOµN THÓ ÇN Bé Vµ CHIÕN SÜ NH¢N DÞP Kû NIÖM 15 N¡M NGµY THµNH LËP

QU¢N §éI NH¢N D¢N VIÖT NAM

Çc ®ång chÝ,

H«m nay, qu©n ®éi ta võa ®óng 15 tuæi. Nh©n dÞp nµy, t«i thay

mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ göi çc ®ång chÝ lêi chµo

mõng th©n ¸i nhÊt.

M−êi l¨m n¨m qua, qu©n ®éi ta ®· v−ît mäi khã kh¨n, lµm

trßn nhiÖm vô vµ ®· lËp ®−îc nhiÒu thµnh tÝch vÎ vang. Trong

kh¸ng chiÕn, qu©n ®éi ta ®· chiÕn ®Êu anh dòng, ®¸nh th¾ng qu©n x©m l−îc. Trong hoµ b×nh, qu©n ®éi ta ®· ra søc häc tËp, c«ng t¸c,

s¶n xuÊt, gióp ®ì nh©n d©n, b¶o vÖ ®Êt n−íc. Nh− thÕ lµ rÊt tèt.

T«i vui lßng khen ngîi çc ®ång chÝ.

HiÖn nay, miÒn B¾c chóng ta ®ang x©y dùng chñ nghÜa x· héi mét

çch th¾ng lîi. Nh−ng n−íc ta cßn t¹m thêi bÞ chia c¾t lµm hai miÒn. ë miÒn Nam, ®Õ quèc Mü vµ bÌ lò tay sai ®ang ra søc ®µn ¸p, khñng

bè ®ång bµo, ©m m−u chia c¾t l©u dµi n−íc ta, t¨ng c−êng binh bÞ,

chuÈn bÞ g©y chiÕn tranh míi. V× vËy, chóng ta ph¶i lu«n lu«n n©ng

cao c¶nh gi¸c, s½n sµng ®Ëp tan mäi ©m m−u hung ¸c cña kÎ thï.

TÊt c¶ çn bé vµ chiÕn sÜ cña çc lùc l−îng vò trang nh©n d©n ®· cã cè g¾ng, cÇn cè g¾ng h¬n n÷a.

- Ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é chÝnh trÞ, kü thuËt vµ

v¨n ho¸, ra søc c«ng t¸c vµ lao ®éng, t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh

tiÕt kiÖm, gãp phÇn x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

th− göi toµn thÓ çn bé vµ chiÕn sÜ...

385

- Ph¶i trau dåi ®¹o ®øc çch m¹ng, ®oµn kÕt, khiªm tèn, hÕt

lßng v× §¶ng, v× d©n.

- Ph¶i n©ng cao chÝ khÝ chiÕn ®Êu, lu«n lu«n s½n sµng b¶o vÖ

Tæ quèc, b¶o vÖ hoµ b×nh.

H«m nay, chóng ta vui vÎ kû niÖm 15 n¨m thµnh lËp lùc l−îng

vò trang nh©n d©n, t«i chóc çc ®ång chÝ tiÕp tôc h¨ng h¸i thi ®ua,

lËp nhiÒu thµnh tÝch míi, ®Ó chµo mõng mét çch xøng ®¸ng ngµy

30 n¨m thµnh lËp §¶ng yªu quý cña chóng ta.

Chµo th©n ¸i


Hå CHÝ MINH


ngµy 22-12-1959.

386

LêI PH¸T BIÓU T¹I BUæI CHI£U §·I NH¢N DÞP Kû NIÖM 15 N¡M NGµY THµNH LËP QU¢N §éI NH¢N D¢N VIÖT NAM

Th−a çc ®ång chÝ, Th−a çc b¹n,

Nh©n dÞp kû niÖm 15 n¨m thµnh lËp Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt

Nam, t«i xin thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ khen ngîi

qu©n ®éi chÝnh quy, c«ng an nh©n d©n vµ d©n qu©n du kÝch cña


Chóng ta cã thÓ nãi qu©n ®éi cña chóng ta lµ mét qu©n ®éi anh

hïng, v× lóc ®Çu víi gËy tÇm v«ng, víi sóng kÝp mµ tr¶i qua chÝn

n¨m kh¸ng chiÕn, chóng ta ®· ®¸nh th¾ng qu©n ®éi x©m l−îc cña

bän ®Õ quèc.

Qu©n ®éi chóng ta anh hïng trong kh¸ng chiÕn mµ còng anh

hïng trong hßa b×nh. Tõ hoµ b×nh lËp l¹i, qu©n ®éi ta ®· gióp cho

®ång bµo cµy cÊy ®−îc h¬n mét triÖu ngµy c«ng, vËn ®éng ®−îc 15

v¹n ®ång bµo n«ng d©n vµo hîp t¸c x·, gióp cho çc ®Þa ph−¬ng tæ

chøc ®−îc h¬n 2.000 hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, gióp cho ®ång bµo

h¬n 6 triÖu r−ìi ngµy c«ng lµm vÒ thuû n«ng; riªng vÒ B¾c - H−ng -

H¶i th× ®· gióp søc ®−îc 23 v¹n 5 ngh×n ngµy c«ng vµ n¨ng suÊt

®Þnh lµ mét th−íc khèi mµ qu©n ®éi ta trung b×nh ®¹t 15 th−íc

khèi, ®ét xuÊt cã ®Õn 28 th−íc khèi. ThÕ lµ ®· anh hïng trong

kh¸ng chiÕn mµ còng anh hïng trong hoµ b×nh.

lêi ph¸t biÓu t¹i buæi chiªu ®·i...

387

VÒ b¶n th©n qu©n ®éi, tõ hoµ b×nh lËp l¹i th× häc tËp tiÕn bé

kh¸, x©y dùng qu©n ®éi, x©y dùng lùc l−îng vò trang ®Òu tèt. §Êy,

trong c«ng cuéc x©y dùng ®ã còng cã thÓ nãi lµ anh hïng.

Cã nh÷ng th¾ng lîi Êy, cã nh÷ng thµnh c«ng Êy lµ nhê sù l·nh

®¹o vµ gi¸o dôc cña §¶ng, nhê sù th−¬ng yªu, gióp ®ì cña nh©n

d©n. V× vËy, qu©n ®éi cña ta tuy cã nh÷ng thµnh tÝch Êy nh−ng

kh«ng ®−îc tù m·n, kh«ng ®−îc tù kiªu. Tr¸i l¹i, cÇn ph¶i khiªm

tèn, cÇn ph¶i ®oµn kÕt, cÇn ph¶i ra søc thi ®ua häc tËp, häc tËp vÒ

chÝnh trÞ, häc tËp v¨n ho¸, häc tËp kü thuËt. Ph¶i cè g¾ng nh− vËy

®Ó ra søc b¶o vÖ Tæ quèc, b¶o vÖ c«ng cuéc x©y dùng x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ hoµ b×nh.

Nãi ngµy 22-12-1959.


Hµ Néi, 1960, t. V, tr. 338-339.

388

C¶NH GI¸C

Gi÷ Nhµ ph¶i c¶nh gi¸c, ph¶i cã cöa, cã kho¸ ®Ó ng¨n ngõa bän trém c¾p.

Gi÷ N−íc cµng ph¶i c¶nh gi¸c ®Ó ng¨n ngõa bän ®Õ quèc vµ bÌ lò tay sai ph¸ ho¹i thµnh qu¶ çch m¹ng, ph¸ ho¹i c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi cña chóng ta.

Trong thêi kú kh¸ng chiÕn, nh©n d©n ta còng nh− çn bé vµ bé ®éi ta ®Òu biÕt n©ng cao c¶nh gi¸c. Nh−ng tõ hoµ b×nh trë l¹i, th× tinh thÇn c¶nh gi¸c cã phÇn kÐm sót. §ã lµ mét khuyÕt ®iÓm lín cÇn ®−îc söa ch÷a ngay.

Vô ¸n do th¸m håi th¸ng T−, vô b¾t ®−îc do th¸m cña Mü - Lµo vµ võa råi vô b¾t ®−îc bän do th¸m NguyÔn S¸u ë NghÖ An lµ nh÷ng tiÕng chu«ng thøc tØnh chóng ta.

Nh÷ng lêi khai cña bän chóng vµ nh÷ng tµi liÖu ta b¾t ®−îc ®· nãi râ nh÷ng g×? §· nãi râ Mü - DiÖm t×m çch do th¸m ta vÒ mäi mÆt:

VÒ qu©n ®éi - sè l−îng, cÊp chØ huy, vò khÝ, çc ®å ®¹c kh¸c, sè hiÖu çc ®¬n vÞ, v.v..

VÒ d©n qu©n - sè l−îng, vò khÝ, ai chØ huy, v.v.. VÒ c«ng an - sè l−îng, cÊp chØ huy, ë ®©u, ng−êi Kinh hay

ng−êi Thæ... VÒ mËu dÞch - bao nhiªu nh©n viªn vµ çn bé, hµng ho¸ g×, gi¸

hµng ho¸ thÕ nµo... VÒ çc uû ban - ai lµm chñ tÞch, phã chñ tÞch, uû viªn, tªn vµ

chç ë cña vî con hä...

C¶nh gi¸c

389

VÒ çn bé - tªn tuæi, ai ®i häc, häc g×, häc ë ®©u, häc mÊy th¸ng, v.v...

Nãi tãm l¹i: Chóng do th¸m tØ mØ vÒ t×nh h×nh qu©n sù, chÝnh

trÞ vµ kinh tÕ cña ta. §Ó lµm g×? §Ó chóng t×m çch ph¸ ho¹i!

§Ó ng¨n chÆn ©m m−u cña kÎ ®Þch, th× çn bé, bé ®éi vµ nh©n

d©n ta cÇn ph¶i lu«n lu«n n©ng cao c¶nh gi¸c. §ã lµ mét nghÜa vô

quan träng mµ mäi ng−êi c«ng d©n ph¶i lµm trän ®Ó chèng l¹i ©m

m−u cña ®Õ quèc vµ bÌ lò tay sai, ®Ó b¶o vÖ nh©n d©n vµ b¶o vÖ

Tæ quèc.

T.L.


ngµy 23-12-1959.

390

Ph¸t biÓu t¹i kú häp thø 11 quèc héi kho¸ I1)

Quèc héi ®· ph¸t biÓu s«i næi, thÕ lµ tèt. TuyÖt ®¹i ®a sè çc

®¹i biÓu t¸n thµnh LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh, cã mét ®¹i biÓu

kh«ng t¸n thµnh. §ã lµ vÊn ®Ò t«n gi¸o. Chóng ta t«n träng tù do

tÝn ng−ìng.

X· héi lu«n lu«n biÕn ®æi, tiÕn lªn m·i kh«ng bao giê thôt lïi.

LuËt ph¸p còng tiÕn lªn m·i kh«ng thôt lïi. §ã lµ quy luËt.

Chóng ta ra luËt h«n nh©n, tøc lµ luËt lÊy vî lÊy chång, x©y dùng gia ®×nh. V× sao trong luËt ®ã l¹i cã ®iÒu kho¶n nãi ®Õn ly

h«n, tøc lµ bá vî bá chång? ChÝnh lµ v× chóng ta cßn bÞ ¶nh h−ëng

cña chÕ ®é phong kiÕn cò, cßn cã nh÷ng ®«i vî chång bÞ Ðp buéc lÊy

nhau, kh«ng sèng chung víi nhau ®−îc n÷a. LuËt ph¶i cho phÐp hä

bá nhau ®Ó gi¶i phãng cho hä.

Nh−ng sau nµy nÕu chóng ta ¸p dông tèt LuËt H«n nh©n vµ

gia ®×nh, t×nh tr¹ng Ðp buéc kh«ng cßn n÷a, gia ®×nh chóng ta x©y

dùng sÏ hßa thuËn h¹nh phóc, th× nh÷ng ®iÒu kho¶n vÒ ly h«n mµ

®¹i biÓu V−¬ng §×nh L−¬ng lo l¾ng sÏ kh«ng cÇn n÷a. Tøc lµ nÕu

chóng ta ¸p dông tèt LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh th× sau nµy,

_______________

1) Phiªn häp ngµy 29-11-1959 Kú häp thø 11 Quèc héi khãa I ®· th«ng qua LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh. §©y lµ ph¸t biÓu cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh sau khi Quèc héi biÓu quyÕt th«ng qua dù luËt nµy (BT).

ph¸t biÓu t¹i kú häp thø 11 quèc héi khãa i

391

trong mét thêi gian ng¾n, x· héi tiÕn lªn, con ng−êi tiÕn lªn, ly h«n

sÏ kh«ng cã n÷a.

Nh− vËy, LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh ®· ®−îc Quèc héi th«ng qua.

Quèc héi giao cho Ban Th−êng trùc Quèc héi gi¶i thÝch nh÷ng

®iÒu cÇn thiÕt trong ®¹o luËt.

§©y lµ mét th¾ng lîi cã ý nghÜa lÞch sö. Nh−ng th«ng qua lµ

mét viÖc. Cßn thi hµnh lµ mét viÖc kh¸c. Thi hµnh tèt LuËt H«n

nh©n vµ gia ®×nh lµ nhiÖm vô cña toµn d©n. Çc ®oµn thÓ phô n÷,

thanh niªn ph¶i kiªn tr× gi¸o dôc ®Ó cho ®oµn viªn cña m×nh thi

hµnh tèt. Çc cô phô l·o còng ph¶i cè g¾ng t×m hiÓu ®Ó lµm g−¬ng cho con ch¸u. §−îc nh− thÕ th× tin ch¾c lµ LuËt H«n nh©n vµ gia

®×nh cña ta thi hµnh ®−îc tèt, gia ®×nh sÏ cã h¹nh phóc, vµ sÏ gãp

phÇn vµo viÖc x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ®Êu tranh thèng nhÊt

n−íc nhµ, x©y dùng mét n−íc ViÖt Nam hßa b×nh, thèng nhÊt, ®éc

lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh.

Ph¸t biÓu ngµy 29-12-1959.

Tµi liÖu l−u t¹i V¨n phßng Quèc héi.

392

LêI PH¸T BIÓU SAU KHI QUèC HéI TH¤NG QUA B¶N HIÕN PH¸P MíI40


Nh©n danh Tr−ëng ban söa ®æi HiÕn ph¸p, chóng t«i xin hoan nghªnh vµ c¶m ¬n çc tÇng líp nh©n d©n miÒn Nam, miÒn B¾c, kiÒu bµo ë n−íc ngoµi ®· s«i næi gãp ý kiÕn vµo b¶n dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi. Chóng t«i c¶m ¬n çc vÞ ®¹i biÓu ®· th¶o luËn s«i næi vµ ®· gãp nhiÒu ý kiÕn dåi dµo cho b¶n dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi. Chóng t«i c¶m ¬n Quèc héi ®· th«ng qua b¶n HiÕn ph¸p.

B¶n HiÕn ph¸p míi cña chóng ta sÏ khuyÕn khÝch h¬n n÷a ®ång bµo miÒn B¾c thi ®ua x©y dùng chñ nghÜa x· héi, khuyÕn khÝch ®ång bµo miÒn Nam ®Êu tranh bÒn bØ h¬n n÷a ®Ó ®ßi tù do d©n chñ vµ thèng nhÊt n−íc nhµ.

§èi víi thÕ giíi, b¶n HiÕn ph¸p míi cña chóng ta sÏ cã mét t¸c dông cñng cè h¬n n÷a phe x· héi chñ nghÜa do Liªn X« vÜ ®¹i ®øng ®Çu.

Chóng ta cã HiÕn ph¸p míi, b©y giê chóng ta cã nhiÖm vô míi. NhiÖm vô çc ®¹i biÓu Quèc héi lµ vÒ çc ®Þa ph−¬ng b¸o ço râ rµng, gi¶i thÝch kü l−ìng b¶n HiÕn ph¸p míi cho ®ång bµo ta ®Òu hiÓu thÊu ®Ó lµm tèt, ®ång thêi çc vÞ g−¬ng mÉu tham gia viÖc thùc hiÖn HiÕn ph¸p nµy.

NhiÖm vô cña nh©n d©n ta lµ thùc hiÖn b¶n HiÕn ph¸p míi cho tèt. Muèn thùc hiÖn b¶n HiÕn ph¸p míi, ph¶i thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm, ®Èy m¹nh c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ.

lêi ph¸t biÓu sau khi quèc héi th«ng qua...

393

Ngµy mai, sang n¨m míi, t«i xin thay mÆt Trung −¬ng §¶ng,

ChÝnh phñ, Ban söa ®æi HiÕn ph¸p vµ §oµn Chñ tÞch, chóc çc vÞ

®¹i biÓu, chóc ®ång bµo c¶ n−íc, n¨m míi ®oµn kÕt vui vÎ, ®Êu

tranh m¹nh mÏ ®Ó n¨m míi, th¾ng lîi míi.

Ngµy mai lµ n¨m míi, nh©n d©n ta cã b¶n HiÕn ph¸p míi, ®ã

lµ mét kû nguyªn míi, ®Èy m¹nh tiÕn bé míi trong c«ng cuéc x©y

dùng chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ. NhiÖm

vô Quèc héi giao cho Ban chóng t«i ®· kÕt thóc. Nh− ®iÒu cuèi

cïng cña b¶n HiÕn ph¸p quy ®Þnh, quyÒn söa ®æi HiÕn ph¸p lµ

thuéc Quèc héi. B¶n HiÕn ph¸p cña chóng ta lµ ®Ó tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.

Nãi ngµy 31-12-1959.


ngµy 1-1-1960.

394

LêI PH¸T BIÓU T¹I CUéC MÝT TINH CñA NH¢N D¢N THñ §¤ HOAN NGH£NH QUèC HéI TH¤NG QUA HIÕN PH¸P MíI


T«i xin thay mÆt Quèc héi vµ ChÝnh phñ c¶m ¬n ®ång bµo ®· ®Õn hoan nghªnh Quèc héi. T«i l¹i xin thay mÆt ®ång bµo c¶m ¬n

Quèc héi ®· ra ®©y chµo ®ång bµo.

Quèc héi chóng ta lµm viÖc khÈn tr−¬ng vµ h«m nay ®· th«ng

qua b¶n HiÕn ph¸p mµ ®ång bµo mong ®îi. B¶n HiÕn ph¸p nµy ®·

®−îc ®ång bµo gãp nhiÒu ý kiÕn. Mét lÇn n÷a Quèc héi xin c¶m ¬n

toµn thÓ ®ång bµo.

Ngµy mai, b−íc vµo n¨m míi, ®ång bµo toµn quèc ta cã HiÕn

ph¸p míi, mét b¶n HiÕn ph¸p cùc kú d©n chñ vµ x· héi chñ nghÜa.

Quèc héi ®· lµm trßn nhiÖm vô th«ng qua HiÕn ph¸p Êy. Quèc héi

còng ®· th«ng qua mét ®¹o luËt cã quan hÖ trùc tiÕp ®Õn mäi gia ®×nh. §ã lµ LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh, luËt lÊy vî lÊy chång.

NhiÖm vô cña ®ång bµo ta lµ thùc hiÖn tèt HiÕn ph¸p míi cña

chóng ta. Mçi ng−êi tuú c«ng viÖc mµ ra søc thi ®ua, nhÊt lµ thi

®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm, ®Èy m¹nh c«ng cuéc

x©y dùng x· héi chñ nghÜa vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ.

Trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 1960, chóng ta sÏ cã cuéc Tæng tuyÓn

cö ®Ó bÇu Quèc héi míi.

ThÕ lµ n¨m míi, ta cã HiÕn ph¸p míi. Mong ®ång bµo ra søc

thi ®ua ®Ó giµnh th¾ng lîi míi.

lêi ph¸t biÓu t¹i cuéc mÝt tinh...

395

Mét lÇn n÷a, thay mÆt §¶ng, Quèc héi vµ ChÝnh phñ, t«i xin

c¶m ¬n ®ång bµo, chóc ®ång bµo n¨m míi, mu«n sù tèt lµnh, h¨ng

h¸i thi ®ua ®Ó giµnh th¾ng lîi.

Nãi ngµy 31-12-1959.


Hµ Néi, 1960, t. V, tr. 343-344.

396

Nãi chuyÖn víi çn bé vµ nh©n d©n tØnh th¸i b×nh

Trong kh¸ng chiÕn, ®ång bµo, bé ®éi vµ çn bé Th¸i B×nh ®·

anh dòng ®¸nh giÆc. Hoµ b×nh lËp l¹i, ®· cè g¾ng vµ cã thµnh tÝch

trong c«ng viÖc kh«i phôc kinh tÕ vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸. Nh−:

B×nh d©n häc vô, thµnh phè Th¸i B×nh vµ 17 x· ®· thanh to¸n

n¹n mï ch÷. Nh−ng cßn ph¶i cè g¾ng n÷a.

T¨ng gia s¶n xuÊt, do cè g¾ng cña ®ång bµo vµ çn bé, vô mïa

n¨m nay tèt h¬n n¨m ngo¸i. §ång bµo th× cã tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c

x·; çn bé th× tham gia lao ®éng s¶n xuÊt vµ l·nh ®¹o s¸t h¬n. L¹i cã s¸ng kiÕn nh−: “S¹ch lµng tèt ruéng...”.

Nh−ng chí chñ quan. Ph¶i th−êng xuyªn kiÓm tra ruéng lóa,

chó ý diÖt chuét, trõ s©u. Ph¶i chuÈn bÞ gÆt nhanh, gÆt tèt, gÆt kü.

Chí ®Ó thãc lóa r¬i rít. Vµi kinh nghiÖm Trung Quèc: trÎ em mãt

lóa, trÎ em lµm ruéng thÝ nghiÖm.

Nh÷ng khuyÕt ®iÓm cÇn söa ch÷a: l·nh ®¹o thiÕu liªn tôc, lóc

®Çu kÐm tÝch cùc. Kh«ng kÞp thêi tæng kÕt vµ phæ biÕn kinh nghiÖm.

§ång bµo thi ®ua kh«ng ®Òu. ThÊy lóa tèt, ®ång bµo vµ çn bé

®Òu chñ quan.

Vô §«ng - Xu©n ph¶i thi ®ua lµm tèt h¬n vô mïa. Ph¶i chó ý lµm tèt hoa mµu vµ ch¨n nu«i.

VÒ lóa chiªm, tØnh ®Þnh møc mçi hÐcta: 3 tÊn 7. Cã huyÖn 5

tÊn, cã x· 4 tÊn 6. Nh− thÕ lµ tiÕn bé, nh−ng çc tØnh kh¸c, cã

nh÷ng x· ë:

nãi chuyÖn víi çn bé vµ nh©n d©n tØnh th¸i b×nh

397

Phó Thä: 5 tÊn 1

Hµ TÜnh: 7 tÊn

VÜnh Phóc: 8 tÊn 2 ®Õn 10 tÊn 3

Th¸i Nguyªn: 12 tÊn 8 (Hîp t¸c x· S¬n Léc)

VÜnh Linh: 16 tÊn (Hîp t¸c x· T©y Liªm).

Vµi kinh nghiÖm Trung Quèc:

Lóa - ruéng thÝ nghiÖm 1 mÉu t©y ®−îc 978 tÊn

Ng« - - 305 tÊn

L¹c - - 202 tÊn.

Cã nh÷ng huyÖn nh− huyÖn La S¬n (Hµ Nam), b×nh qu©n 1

hÐcta ®−îc 30 tÊn 3.

§Ó n¾m ch¾c vô §«ng - Xu©n th¾ng lîi, cÇn chó ý 7 ®iÒu:

- Ra søc gi÷ n−íc cho ruéng

- Chän gièng tèt

- Cµy s©u, bõa kü

- Bãn ph©n nhiÒu. TØnh nhµ mét mÉu bãn ®é 125 g¸nh (hÐcta

9-10 tÊn), nh− thÕ cßn Ýt. N«ng d©n Trung Quèc bãn 1 hÐcta 150

tÊn trë lªn.

- CÊy dµy

- C¶i tiÕn kü thuËt

Ra søc chèng thiªn tai, nh− h¹n h¸n, s©u, chuét.

§Ó lµm tèt nh÷ng viÖc ®ã:

1 - CÇn ph¶i cñng cè thËt tèt çc tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·. X©y

dùng tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· còng nh− bÖn d©y thõng: Cµng nhiÒu

sîi nhãm l¹i th× cµng m¹nh, cµng bÒn, cµng dÎo kÐo g× còng næi.

2 - TÊt c¶ çc ngµnh (tuyªn truyÒn, v¨n hãa, mËu dÞch, ng©n

hµng...) ®Òu ph¶i lµm trßn nhiÖm vô phôc vô n«ng nghiÖp. Muèn

phôc vô tèt, ph¶i ®i s¸t víi n«ng th«n.

3 - Ph¶i ®¸nh th«ng t− t−ëng vµ ®éng viªn s¸ng kiÕn vµ lùc

l−îng cña toµn §¶ng, toµn d©n. Mäi ng−êi ph¶i cã quyÕt t©m lµm

cho ®−îc, vµ cã tin t−ëng lµm nhÊt ®Þnh ®−îc.


398

4 - Çn bé l·nh ®¹o ph¶i n¾m v÷ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ

ChÝnh phñ ph¶i ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng. Ph¶i biÕn quyÕt

t©m cña §¶ng vµ ChÝnh phñ thµnh quyÕt t©m cña toµn d©n. Ph¶i

lµm ruéng thÝ nghiÖm, ph¶i tham gia lao ®éng s¶n xuÊt víi nh©n

d©n. Ph¶i ®i s©u, ®i s¸t, ph¶i tr¸nh quan liªu, chñ quan, tù m·n...

5 - TÊt c¶ ®¶ng viªn, ®oµn viªn, anh em phôc viªn, chiÕn sÜ lao

®éng, çn bé trong §¶ng vµ ngoµi §¶ng - ph¶i lµm g−¬ng mÉu, lµm

®Çu tµu. Çc cô phô l·o th× ra søc ®«n ®èc con ch¸u thi ®ua.

6 - Toµn §¶ng, toµn d©n ®oµn kÕt chÆt chÏ thµnh mét khèi, ra

søc thi ®ua. Trong thêi kú kh¸ng chiÕn, nhiÖm vô cña toµn §¶ng toµn d©n

lµ ®¸nh giÆc thùc d©n. Nhê ®oµn kÕt nhÊt trÝ, chóng ta ®· th¾ng.

HiÖn nay, nhiÖm vô toµn §¶ng toµn d©n lµ t¨ng gia s¶n xuÊt,

thùc hµnh tiÕt kiÖm, x©y dùng miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x·

héi, lµm c¬ së v÷ng m¹nh cho sù nghiÖp ®Êu tranh thèng nhÊt

n−íc nhµ. §oµn kÕt nhÊt trÝ, chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Th¸i B×nh cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi, ®ång bµo vµ çn bé

ph¶i cè g¾ng ®Ó tØnh nhµ thµnh mét tØnh g−¬ng mÉu.

Göi lêi hái th¨m ®ång bµo vµ çn bé çc ®Þa ph−¬ng.

Nãi kho¶ng cuèi n¨m 1959.



399

Th¬ mõng n¨m míi

Mõng Nhµ n−íc ta 15 Xu©n xanh!

Mõng §¶ng chóng ta 30 tuæi trÎ!

Chóc ®ång bµo ta ®oµn kÕt thi ®ua,

X©y dùng miÒn B¾c x· héi chñ nghÜa.

Chóc ®ång bµo ta bÒn bØ ®Êu tranh,

Thµnh ®ång miÒn Nam v÷ng bÒn m¹nh mÏ.

C¶ n−íc mét lßng, h¨ng h¸i tiÕn lªn,

Thèng nhÊt n−íc nhµ, B¾c Nam vui vÎ!

Xu©n n¨m 1960

Hå ChÝ Minh


ngµy 1-1-1960.

400

BµI NãI T¹I LÔ Kû niÖm 30 N¡M NGµY thµnh LËP §¶NG

Th−a çc ®ång chÝ,

T«i xin thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ MÆt trËn hoan nghªnh

çc ®ång chÝ ®· ®Õn dù lÔ chóc mõng §¶ng 30 tuæi.

Trong thêi gian võa qua, kh¾p miÒn B¾c n−íc ta tõ thµnh thÞ

®Õn n«ng th«n, çc nhµ m¸y, n«ng tr−êng, hîp t¸c x·, çc ®¬n vÞ bé

®éi, çc c¬ quan, tr−êng häc, v.v., ai còng h¨ng h¸i thi ®ua lÊy

thµnh tÝch chµo mõng §¶ng. T«i xin thay mÆt §¶ng göi lêi khen

ngîi vµ c¶m ¬n toµn thÓ ®ång bµo. §ång bµo miÒn Nam tr−íc ®©y ®· tõng anh dòng tham gia

çch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn, ngµy nay ®ang ®oµn kÕt chÆt chÏ, bÒn

bØ ®Êu tranh chèng chÕ ®é hung tµn cña Mü - DiÖm, ®ßi c¶i thiÖn

®êi sèng, ®ßi tù do d©n chñ, ®ßi hoµ b×nh thèng nhÊt n−íc nhµ vµ

lu«n lu«n h−íng vÒ miÒn B¾c. T«i xin thay mÆt §¶ng göi ®Õn ®ång

bµo lêi chµo th©n ¸i nhÊt; vµ nãi víi ®ång bµo r»ng: Cuéc ®Êu

tranh chÝnh nghÜa tuy ph¶i tr−êng kú gian khæ, nh−ng nhÊt ®Þnh

th¾ng lîi.

Th−a çc ®ång chÝ,

Víi tÊt c¶ tinh thÇn khiªm tèn cña ng−êi çch m¹ng, chóng ta vÉn cã quyÒn nãi r»ng: §¶ng ta thËt lµ vÜ ®¹i!

§¶ng ta lµ con nßi, xuÊt th©n tõ giai cÊp lao ®éng. Trong ®¹i

gia ®×nh v« s¶n quèc tÕ rùc rì d−íi ngän cê chñ nghÜa M¸c - Lªnin,

bµi nãi t¹i lÔ kû niÖm 30 n¨m ngµy thµnh lËp ®¶ng

401

§¶ng ta cã nh÷ng ng−êi anh vÜ ®¹i nh− §¶ng Céng s¶n Liªn X«,

§¶ng Céng s¶n Trung Quèc, §¶ng Céng s¶n Ph¸p vµ çc ®¶ng anh

em kh¸c, gåm 35 triÖu anh em chiÕn sÜ tiªn phong cña giai cÊp

c«ng nh©n.

§¶ng ta vÜ ®¹i thËt. Tõ ngµy bÞ ®Õ quèc Ph¸p x©m chiÕm, n−íc

ta lµ mét xø thuéc ®Þa, d©n ta lµ vong quèc n«, Tæ quèc ta bÞ giµy

xÐo d−íi gãt s¾t cña kÎ thï hung ¸c. Trong mÊy m−¬i n¨m khi

ch−a cã §¶ng, t×nh h×nh ®en tèi nh− kh«ng cã ®−êng ra.

Tõ ngµy míi ra ®êi, §¶ng ta liÒn gi−¬ng cao ngän cê çch

m¹ng, ®oµn kÕt vµ l·nh ®¹o toµn d©n ta tiÕn lªn ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc, gi¶i phãng giai cÊp. Mµu cê ®á cña §¶ng chãi läi

nh− mÆt trêi míi mäc, xÐ tan çi mµn ®en tèi, soi ®−êng dÉn lèi

cho nh©n d©n ta v÷ng b−íc tiÕn lªn con ®−êng th¾ng lîi trong cuéc

çch m¹ng ph¶n ®Õ, ph¶n phong.

- ¡n qu¶ ph¶i nhí ng−êi trång c©y. Trong cuéc t−ng bõng vui

vÎ h«m nay, chóng ta ph¶i nhí ®Õn nh÷ng anh hïng, liÖt sÜ cña

§¶ng ta, cña d©n ta.

Trong 15 n¨m ®Êu tranh tr−íc Çch m¹ng Th¸ng T¸m vµ

trong t¸m, chÝn n¨m kh¸ng chiÕn, biÕt bao ®¶ng viªn −u tó vµ

quÇn chóng çch m¹ng ®· v× d©n, v× §¶ng mµ hy sinh mét çch cùc kú oanh liÖt. ChØ riªng trong cÊp Trung −¬ng cña §¶ng ®· cã

14 ®ång chÝ bÞ ®Õ quèc Ph¸p b¾n, chÐm, hoÆc ®Ëp chÕt trong nhµ

tï. M¸u ®µo cña çc liÖt sÜ Êy ®· lµm cho l¸ cê çch m¹ng thªm ®á

chãi. Sù hy sinh anh dòng cña çc liÖt sÜ ®· chuÈn bÞ cho ®Êt n−íc

ta në hoa ®éc lËp, kÕt qu¶ tù do. Nh©n d©n ta ®êi ®êi ghi nhí c«ng

¬n çc liÖt sÜ vµ chóng ta ph¶i lu«n lu«n häc tËp tinh thÇn dòng

c¶m cña çc liÖt sÜ ®Ó v−ît tÊt c¶ mäi khã kh¨n, gian khæ, hoµn

thµnh sù nghiÖp çch m¹ng mµ çc liÖt sÜ ®· chuyÓn l¹i cho

chóng ta.

- Nh©n ®©y, t«i muèn nh¾c l¹i r»ng: Trong 31 ®ång chÝ hiÖn

nay lµ Uû viªn Trung −¬ng §¶ng ta, tr−íc ngµy khëi nghÜa ®· ®−îc

®Õ quèc Ph¸p tÆng cho 222 n¨m tï ®µy. §ã lµ kh«ng kÓ nh÷ng ¸n


402

tö h×nh v¾ng mÆt vµ nh÷ng cuéc v−ît ngôc tr−íc khi hÕt h¹n ë tï.

BiÕn çi rñi thµnh çi may, çc ®ång chÝ ta ®· lîi dông nh÷ng ngµy

th¸ng ë tï ®Ó héi häp vµ häc tËp lý luËn. Mét lÇn n÷a, viÖc ®ã l¹i

chøng tá r»ng chÝnh s¸ch khñng bè cùc kú d· man cña kÎ thï

ch¼ng nh÷ng kh«ng ng¨n trë ®−îc b−íc tiÕn cña çch m¹ng, mµ

tr¸i l¹i nã ®· trë nªn mét thø löa thö vµng, nã rÌn luyÖn cho ng−êi

çch m¹ng cµng thªm cøng r¾n. Mµ kÕt qu¶ lµ çch m¹ng ®·

th¾ng, ®Õ quèc ®· thua.

- §¶ng ta vÜ ®¹i thËt. Mét vÝ dô: Trong lÞch sö ta cã ghi chuyÖn

vÞ anh hïng d©n téc lµ Th¸nh Giãng ®· dïng gèc tre ®¸nh ®uæi

giÆc ngo¹i x©m. Trong nh÷ng ngµy ®Çu kh¸ng chiÕn, §¶ng ta ®·

l·nh ®¹o hµng ngh×n, hµng v¹n anh hïng noi g−¬ng Th¸nh Giãng

dïng gËy tÇm v«ng ®¸nh thùc d©n Ph¸p.

Nh−ng th¾ng ®Õ quèc vµ phong kiÕn lµ t−¬ng ®èi dÔ; th¾ng bÇn

cïng vµ l¹c hËu cßn khã h¬n nhiÒu. Ngµy nay ë miÒn B¾c hoµn

toµn gi¶i phãng, §¶ng ®oµn kÕt vµ l·nh ®¹o nh©n d©n ta thi ®ua

kiÕn thiÕt chñ nghÜa x· héi, x©y dùng ®êi sèng vui t−¬i, no Êm vµ

mü tôc thuÇn phong. HÔ cßn cã mét ng−êi ViÖt Nam bÞ bãc lét, bÞ

nghÌo nµn, th× §¶ng vÉn ®au th−¬ng, cho ®ã lµ v× m×nh ch−a lµm

trßn nhiÖm vô. Cho nªn §¶ng võa lo tÝnh c«ng viÖc lín nh− ®æi

nÒn kinh tÕ vµ v¨n ho¸ l¹c hËu cña n−íc ta thµnh mét nÒn kinh tÕ

vµ v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®ång thêi l¹i lu«n lu«n quan t©m ®Õn nh÷ng

viÖc nhá nh− t−¬ng cµ m¾m muèi cÇn thiÕt cho ®êi sèng h»ng ngµy

cña nh©n d©n. Cho nªn §¶ng ta vÜ ®¹i v× nã bao trïm c¶ n−íc,

®ång thêi v× nã gÇn gòi tËn trong lßng cña mçi ®ång bµo ta.

§¶ng ta vÜ ®¹i, v× ngoµi lîi Ých cña giai cÊp, cña nh©n d©n, cña

d©n téc, §¶ng ta kh«ng cã lîi Ých g× kh¸c.

- NhiÖm vô hiÖn nay cña §¶ng ta lµ l·nh ®¹o nh©n d©n ®Èy

m¹nh thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm ®Ó x©y dùng

chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, lµm c¬ së v÷ng ch¾c cho cuéc ®Êu

tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

bµi nãi t¹i lÔ kû niÖm 30 n¨m ngµy thµnh lËp ®¶ng

403

Nh©n d©n ta cã truyÒn thèng lao ®éng cÇn cï, l¹i ®−îc çc n−íc

anh em hÕt lßng gióp ®ì. Chóng ta ph¶i cã quyÕt t©m häc tËp vµ

theo kÞp çc n−íc anh em.

KÕt qu¶ tèt ®Ñp cña ®ît thi ®ua lÊy thµnh tÝch chµo mõng

§¶ng ®· chøng tá r»ng s¸ng kiÕn vµ lùc l−îng cña nh©n d©n ta rÊt

dåi dµo vµ to lín. Khi t− t−ëng ®· th«ng suèt th× khã kh¨n g× còng

v−ît ®−îc, c«ng viÖc to lín mÊy còng lµm ®−îc.

Trung −¬ng kªu gäi toµn thÓ ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn thanh

niªn lao ®éng, bÊt kú ë c−¬ng vÞ nµo, lµm c«ng viÖc g× ®Òu ph¶i

trau dåi ®¹o ®øc çch m¹ng, tÈy trõ chñ nghÜa ç nh©n, cè g¾ng häc tËp chÝnh trÞ, v¨n ho¸ vµ khoa häc, kü thuËt, lµm tèt c«ng t¸c

kinh tÕ tµi chÝnh, g−¬ng mÉu trong mäi viÖc lµm. Ph¶i ®oµn kÕt vµ

häc hái nh÷ng anh em ngoµi §¶ng vµ ngoµi §oµn, ®Ó cïng nhau

tiÕn bé.

Håi khëi nghÜa, §¶ng ta chØ cã non 5.000 ®¶ng viªn mµ l·nh

®¹o ®−îc nh©n d©n c¶ n−íc lµm Çch m¹ng Th¸ng T¸m th¾ng lîi.

Ngµy nay, hµng ngò §¶ng ta ®· t¨ng gÇn 100 lÇn, nghÜa lµ ®é nöa

triÖu ®¶ng viªn. Chóng ta l¹i cã h¬n 60 v¹n ®oµn viªn §oµn Thanh

niªn Lao ®éng. ChÝnh quyÒn nh©n d©n ta v÷ng ch¾c, qu©n ®éi

nh©n d©n hïng m¹nh, MÆt trËn d©n téc réng r·i. C«ng nh©n, n«ng d©n vµ trÝ thøc ta ®−îc rÌn luyÖn thö th¸ch vµ tiÕn bé kh«ng

ngõng. Nãi tãm l¹i: Lùc l−îng cña chóng ta to lín vµ ngµy cµng to

lín. D−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng, chóng ta nhÊt ®Þnh

thµnh c«ng trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi, nhÊt ®Þnh

th¾ng lîi trong c«ng cuéc ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc

nhµ vµ gãp phÇn xøng ®¸ng vµo viÖc b¶o vÖ hoµ b×nh ë ch©u ¸ vµ

thÕ giíi.

§¶ng ta vÜ ®¹i nh− biÓn réng, nh− nói cao, Ba m−¬i n¨m phÊn ®Êu vµ th¾ng lîi biÕt bao nhiªu t×nh. §¶ng ta lµ ®¹o ®øc, lµ v¨n minh, Lµ thèng nhÊt, ®éc lËp, lµ hoµ b×nh Êm no.


404

C«ng ¬n §¶ng thËt lµ to, Ba m−¬i n¨m lÞch sö §¶ng lµ c¶ mét pho lÞch sö b»ng vµng.

§¶ng Lao ®éng ViÖt Nam vÜ ®¹i mu«n n¨m!

N−íc ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ

vµ giµu m¹nh mu«n n¨m!

§¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X«

vÜ ®¹i mu«n n¨m!

Chñ nghÜa céng s¶n mu«n n¨m!


Nãi tèi 5-1-1960.


ngµy 7-1-1960.

405

BA M¦¥I N¡M HO¹T §éNG CñA §¶NG1)

N¨m nay, §¶ng ta 30 tuæi ch½n. Trong 30 n¨m, §¶ng ®· kinh

qua nh÷ng cuéc ®Êu tranh oanh liÖt vµ thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi vÎ

vang. Nh©n dÞp nµy, chóng ta nªn nh×n l¹i nh÷ng ®o¹n ®−êng ®·

qua, rót ra nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u vµ Ên ®Þnh ®óng ®¾n

nh÷ng nhiÖm vô çch m¹ng hiÖn nay vµ s¾p tíi ®Ó giµnh lÊy

nh÷ng th¾ng lîi to lín h¬n n÷a, vÎ vang h¬n n÷a.

*

* *

Còng nh− nh÷ng biÕn chuyÓn to lín ë n−íc ta kh«ng thÓ t¸ch

rêi nh÷ng biÕn chuyÓn chung trªn thÕ giíi, sù tr−ëng thµnh cña

§¶ng ta cã quan hÖ chÆt chÏ víi sù tr−ëng thµnh cña çc ®¶ng

anh em.

Çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga thµnh c«ng ®· ®¸nh tan mét bé

phËn lùc l−îng cña chñ nghÜa t− b¶n vµ më ®−êng gi¶i phãng cho

giai cÊp c«ng nh©n vµ çc d©n téc bÞ ¸p bøc toµn thÕ giíi. N¨m

1919, V.I. Lªnin l·nh ®¹o nh÷ng ng−êi çch m¹ng ch©n chÝnh ë çc

n−íc tæ chøc ra Quèc tÕ thø ba41. Tõ ®ã, çc ®¶ng céng s¶n ®−îc thµnh lËp ë n−íc Ph¸p, ë Trung Quèc vµ ë nhiÒu n−íc kh¸c. Lóc

_______________

1) Bµi viÕt cho t¹p chÝ Nh÷ng vÊn ®Ò hoµ b×nh vµ chñ nghÜa x· héi (sè 2-1960), nh©n dÞp kû niÖm 30 n¨m Ngµy thµnh lËp §¶ng (BT).


406

ban ®Çu, nhê sù gióp ®ì trùc tiÕp cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc

vµ §¶ng Céng s¶n Ph¸p mµ chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ ¶nh h−ëng

Çch m¹ng Th¸ng M−êi ®· chäc thñng l−íi s¾t cña thùc d©n Ph¸p

truyÒn ®Õn ViÖt Nam ta.

Tõ n¨m 1924 trë ®i, phong trµo çch m¹ng ë ViÖt Nam ngµy

cµng lªn cao, c«ng nh©n ta ®· cã nhiÒu cuéc ®Êu tranh liªn tiÕp, tõ

®Êu tranh kinh tÕ tiÕn lªn ®Êu tranh chÝnh trÞ.

Chñ nghÜa M¸c - Lªnin kÕt hîp víi phong trµo c«ng nh©n vµ

phong trµo yªu n−íc ®· dÉn tíi viÖc thµnh lËp §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng vµo ®Çu n¨m 1930.

ViÖc thµnh lËp §¶ng lµ mét b−íc ngoÆt v« cïng quan träng

trong lÞch sö çch m¹ng ViÖt Nam ta. Nã chøng tá r»ng giai cÊp v«

s¶n ta ®· tr−ëng thµnh vµ ®ñ søc l·nh ®¹o çch m¹ng.

LÞch sö cña §¶ng ta ®¹i thÓ ®· tr¶i qua mÊy thêi kú:

- Thêi kú ho¹t ®éng bÝ mËt,

- Thêi kú l·nh ®¹o Çch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng,

- Thêi kú l·nh ®¹o kh¸ng chiÕn th¾ng lîi,

- Thêi kú tõ nay trë ®i, lµ thêi kú §¶ng l·nh ®¹o çch m¹ng x·

héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c vµ cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ,

hoµn thµnh çch m¹ng d©n téc d©n chñ trong c¶ n−íc.

*

* *

HÇu suèt m−êi l¨m n¨m ®Çu, §¶ng ph¶i ho¹t ®éng bÝ mËt.

H»ng ngµy h»ng giê, §¶ng ph¶i ®−¬ng ®Çu víi chÝnh s¸ch khñng

bè cùc kú d· man cña thùc d©n Ph¸p. C«n L«n, Lao B¶o, S¬n La vµ

nh÷ng nhµ tï kh¸c giam chËt nÝch nh÷ng ng−êi céng s¶n. NhiÒu

çn bé l·nh ®¹o vµ ®¶ng viªn ®· anh dòng hy sinh. Tuy vËy, do tin

t−ëng s©u s¾c r»ng cuèi cïng §¶ng nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, çch m¹ng nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, cho nªn sè ®¶ng viªn ngµy cµng ®«ng, lùc

l−îng §¶ng ngµy cµng m¹nh.

ba m−¬i n¨m ho¹t ®éng cña ®¶ng

407

Ngay tõ lóc ®Çu, §¶ng ®· gi−¬ng cao ngän cê çch m¹ng d©n

téc d©n chñ, l·nh ®¹o phong trµo gi¶i phãng d©n téc. Trong lóc ®ã,

giai cÊp phong kiÕn ®· ®Çu hµng ®Õ quèc, giai cÊp t− s¶n non yÕu

th× chØ mong tho¶ hiÖp víi ®Õ quèc ®Ó t×m mét lèi sèng. Çc tÇng

líp tiÓu t− s¶n tuy lµ s«i næi, nh−ng t− t−ëng bÕ t¾c, kh«ng cã

®−êng ra. ChØ cã giai cÊp c«ng nh©n lµ dòng c¶m nhÊt, çch m¹ng

nhÊt, lu«n lu«n gan gãc ®−¬ng ®Çu víi bän ®Õ quèc thùc d©n. Víi lý

luËn çch m¹ng tiªn phong vµ kinh nghiÖm cña phong trµo v« s¶n

quèc tÕ, giai cÊp c«ng nh©n ta ®· tá ra lµ ng−êi l·nh ®¹o xøng

®¸ng nhÊt vµ ®¸ng tin cËy nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam.

*

* *

ThÊm nhuÇn chñ nghÜa M¸c - Lªnin, §¶ng ®· ®Ò ra ®−êng lèi

çch m¹ng ®óng ®¾n. Trong b¶n C−¬ng lÜnh çch m¹ng t− s¶n d©n

quyÒn n¨m 1930, §¶ng ®· nªu râ nhiÖm vô chèng ®Õ quèc vµ chèng phong kiÕn, thùc hiÖn d©n téc ®éc lËp, ng−êi cµy cã ruéng.

C−¬ng lÜnh Êy rÊt phï hîp víi nguyÖn väng thiÕt tha cña ®¹i ®a sè

nh©n d©n ta lµ n«ng d©n. V× vËy, §¶ng ®· ®oµn kÕt ®−îc nh÷ng lùc l−îng çch m¹ng to lín chung quanh giai cÊp m×nh. Cßn çc ®¶ng

ph¸i cña çc giai cÊp kh¸c th× hoÆc bÞ ph¸ s¶n, hoÆc bÞ c« lËp. Do

®ã, quyÒn l·nh ®¹o cña §¶ng ta - §¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n -

kh«ng ngõng cñng cè vµ t¨ng c−êng.

Ngay tõ ngµy míi ra ®êi, §¶ng ®· tæ chøc vµ l·nh ®¹o mét

phong trµo quÇn chóng m¹nh lín x−a nay ch−a tõng cã ë n−íc ta -

phong trµo X«viÕt NghÖ - TÜnh n¨m 1930. QuÇn chóng c«ng nh©n vµ

n«ng d©n hai tØnh NghÖ An, Hµ TÜnh ®· næi lªn lËt ®æ quyÒn thèng

trÞ cña ®Õ quèc vµ phong kiÕn, thµnh lËp chÝnh quyÒn X«viÕt c«ng

n«ng binh, ban bè quyÒn tù do d©n chñ cho nh©n d©n lao ®éng.

Tuy ®Õ quèc Ph¸p ®· dËp t¾t phong trµo ®ã trong mét biÓn

m¸u, nh−ng X«viÕt NghÖ - TÜnh ®· chøng tá tinh thÇn oanh liÖt vµ


408

n¨ng lùc çch m¹ng cña nh©n d©n lao ®éng ViÖt Nam. Phong trµo

tuy thÊt b¹i, nh−ng nã rÌn luyÖn lùc l−îng cho cuéc Çch m¹ng

Th¸ng T¸m th¾ng lîi sau nµy.

*

* *

N¨m 1936, nguy c¬ ph¸t xÝt vµ chiÕn tranh thÕ giíi ®· râ.

§¶ng ta phèi hîp víi MÆt trËn d©n chñ chèng ph¸t xÝt thÕ giíi vµ

MÆt trËn nh©n d©n Ph¸p42 ®· ph¸t ®éng mét phong trµo quÇn

chóng réng r·i, thµnh lËp MÆt trËn d©n chñ chèng ph¸t xÝt vµ

ph¶n ®éng thuéc ®Þa ë §«ng D−¬ng. §¶ng ®· l·nh ®¹o quÇn chóng

nh©n d©n ®Êu tranh ®ßi çc quyÒn tù do d©n chñ vµ ®ßi c¶i thiÖn

®êi sèng. Phong trµo Êy ®· l«i cuèn vµ gi¸o dôc ý thøc chÝnh trÞ cho

hµng triÖu ng−êi. Uy tÝn cña §¶ng cµng më réng vµ ¨n s©u trong

nh©n d©n lao ®éng.

§¹i chiÕn thÕ giíi lÇn thø hai bïng næ. §Õ quèc NhËt x©m

chiÕm ViÖt Nam vµ c©u kÕt víi thùc d©n Ph¸p ®Ó thèng trÞ n−íc ta,

§¶ng ®· kÞp thêi chuyÓn h−íng ®Êu tranh, ®· tæ chøc MÆt trËn

ViÖt Minh vµ çc ®oµn thÓ cøu quèc (1941) ®Ó ®oµn kÕt chÆt chÏ

mäi lùc l−îng yªu n−íc chèng ph¸t xÝt vµ thùc d©n. Håi ®ã, §¶ng

t¹m thêi g¸c khÈu hiÖu çch m¹ng ruéng ®Êt, chØ ®Ò ra chÝnh s¸ch

gi¶m t«, gi¶m tøc vµ tÞch thu ruéng ®Êt cña ®Õ quèc vµ ViÖt gian

giao cho d©n cµy. Lµm nh− thÕ ®Ó tËp trung lùc l−îng chèng ®Õ

quèc vµ bÌ lò tay sai, l«i kÐo nh÷ng ng−êi yªu n−íc trong giai cÊp

®Þa chñ, më réng MÆt trËn d©n téc cøu n−íc.

Do chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña §¶ng mµ phong trµo çch m¹ng

ngµy cµng lªn cao. Çc khu c¨n cø ®−îc thµnh lËp. Qu©n gi¶i

phãng ViÖt Nam ®−îc tæ chøc, §¶ng ®· ph¸t ®éng chiÕn tranh du

kÝch chèng NhËt phèi hîp víi cuéc chiÕn tranh cña nh©n d©n thÕ

giíi chèng ph¸t xÝt.


409

Nhê cã nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã, cho nªn mïa Thu n¨m 1945, khi

Hång qu©n Liªn X« ®¸nh th¾ng ph¸t xÝt, th× §¶ng ®· kÞp thêi ph¸t

®éng cuéc toµn quèc khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn.

Çch m¹ng Th¸ng T¸m th¾ng lîi.

N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ra ®êi.

B¾t ®Çu x©y dùng tõ mÊy nhãm Ýt ng−êi, ®−îc rÌn luyÖn trong

nh÷ng cuéc ®Êu tranh ¸c liÖt, n¨m 1945 §¶ng vÎn vÑn chØ cã ®é

5.000 ®¶ng viªn (mét sè cßn bÞ giam trong çc nhµ tï ®Õ quèc). ThÕ

mµ §¶ng ®· ®oµn kÕt vµ l·nh ®¹o ®−îc nh©n d©n c¶ n−íc, ®−a

cuéc khëi nghÜa ®Õn thµnh c«ng.

§ã lµ th¾ng lîi to lín cña nh©n d©n ViÖt Nam, mµ còng lµ

th¾ng lîi ®Çu tiªn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin ë mét n−íc thuéc ®Þa.

*

* *

Çch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng míi ®−îc Ýt l©u th× ChÝnh

phñ Ph¸p ph¶n béi nh÷ng hiÖp −íc hä ®· ký víi ta vµ g©y ra cuéc

chiÕn tranh x©m l−îc.

Håi ®ã, n−íc ta ®ang ë trong hoµn c¶nh cùc kú khã kh¨n. Sau

n¹n ®ãi khñng khiÕp do ®Õ quèc Ph¸p vµ ph¸t xÝt NhËt g©y ra,

nh©n d©n ta ch−a l¹i søc. §Þch th× ®ñ h¶i, lôc, kh«ng qu©n víi vò

khÝ hiÖn ®¹i; ta th× chØ cã bé binh nhá bÐ míi tæ chøc ra, Ýt kinh

nghiÖm vµ thiÕu mäi thø. Tuy vËy, §¶ng vÉn kiªn quyÕt chñ

tr−¬ng kh¸ng chiÕn, võa ra søc l·nh ®¹o ®¸nh giÆc, võa ra søc båi

d−ìng lùc l−îng nh©n d©n.

Buæi ®Çu kh¸ng chiÕn, §¶ng vÉn tiÕp tôc thùc hµnh chÝnh

s¸ch gi¶m t«, gi¶m tøc. Nh−ng ®Õn lóc kh¸ng chiÕn ®· ph¸t triÓn

m¹nh, cÇn ph¶i båi d−ìng h¬n n÷a lùc l−îng nh©n d©n, chñ yÕu lµ

n«ng d©n th× §¶ng ®· kiªn quyÕt ph¸t ®éng quÇn chóng c¶i çch

ruéng ®Êt hoµn thµnh thùc hiÖn ng−êi cµy cã ruéng.


410

Nhê chÝnh s¸ch ®óng ®¾n Êy, lùc l−îng kh¸ng chiÕn ngµy cµng

m¹nh thªm vµ ®· liªn tiÕp thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi.

Nh©n d©n ta ngãt t¸m m−¬i n¨m bÞ thùc d©n Ph¸p bãc lét, ¸p

bøc tËn x−¬ng, tËn tuû. Bé ®éi ta lóc ®Çu kh¸ng chiÕn cã nh÷ng

to¸n chØ dïng gËy tÇm v«ng, nh−ng ®· ®−îc t«i luyÖn vµ thö th¸ch

trong t¸m, chÝn n¨m kh¸ng chiÕn. Nh©n d©n ta ®· kÕt thµnh mét

khèi r¾n nh− ®¸, v÷ng nh− ®ång; qu©n chñ lùc, qu©n ®Þa ph−¬ng

vµ d©n qu©n ta ®· trë thµnh nh÷ng bé ®éi anh hïng, quyÕt chiÕn

quyÕt th¾ng.

Nhê sù ®oµn kÕt chÆt chÏ vµ anh dòng hy sinh cña toµn qu©n vµ toµn d©n ta, chóng ta ®· ®¹i th¾ng ë §iÖn Biªn Phñ vµo mïa HÌ

n¨m 1954. Lùc l−îng thùc d©n Ph¸p bÞ tan vì. Chóng ph¶i nhËn

®×nh chiÕn. HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®−îc ký kÕt, hoµ b×nh ë §«ng D−¬ng

®−îc lËp l¹i trªn nÒn t¶ng c«ng nhËn ®éc lËp chñ quyÒn vµ toµn

vÑn l·nh thæ cña çc d©n téc §«ng D−¬ng.

LÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö, mét n−íc thuéc ®Þa nhá yÕu ®·

®¸nh th¾ng mét n−íc thùc d©n hïng m¹nh. §ã lµ mét th¾ng lîi vÎ

vang cña nh©n d©n ViÖt Nam, ®ång thêi còng lµ mét th¾ng lîi cña

çc lùc l−îng hoµ b×nh, d©n chñ vµ x· héi chñ nghÜa trªn thÕ giíi.

Mét lÇn n÷a, chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®· soi ®−êng cho giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n ViÖt Nam kh¸ng chiÕn cøu n−íc thµnh

c«ng, gi÷ g×n thµnh qu¶ çch m¹ng cña m×nh.

*

* *

Tõ ngµy hoµ b×nh ®−îc lËp l¹i ®Õn nay, ViÖt Nam ®ang ®øng

tr−íc mét t×nh h×nh míi: §Êt n−íc t¹m bÞ chia lµm hai miÒn. MiÒn

B¾c ®· hoµn toµn gi¶i phãng ®ang x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

MiÒn Nam th× ®ang bÞ ®Õ quèc Mü vµ bÌ lò tay sai thèng trÞ. Chóng ©m m−u biÕn miÒn Nam thµnh thuéc ®Þa vµ c¨n cø qu©n sù

cña Mü ®Ó g©y l¹i chiÕn tranh. Chóng ®ang khñng bè mét çch cùc kú


411

d· man nh÷ng ng−êi yªu n−íc ë miÒn Nam. Chóng tr¾ng trîn ph¸

ho¹i HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, cù tuyÖt hiÖp th−¬ng ®Ó bµn viÖc tæng

tuyÓn cö tù do vµ hoµ b×nh thèng nhÊt n−íc ViÖt Nam. Chóng lµ

kÎ thï hung ¸c nhÊt cña toµn d©n ta.

V× t×nh h×nh Êy mµ çch m¹ng ViÖt Nam hiÖn nay cã hai nhiÖm vô ph¶i ®ång thêi tiÕn hµnh: nhiÖm vô x©y dùng miÒn B¾c

tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi vµ nhiÖm vô tiÕp tôc hoµn thµnh çch

m¹ng d©n téc d©n chñ ë miÒn Nam. Hai nhiÖm vô Êy ®Òu nh»m

mét môc tiªu chung lµ: Cñng cè hoµ b×nh, thùc hiÖn thèng nhÊt

n−íc nhµ trªn nÒn t¶ng ®éc lËp vµ d©n chñ. Toµn d©n ViÖt Nam ph¶i phÊn ®Êu ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô

chung c¶ n−íc lµ: "T¨ng c−êng ®oµn kÕt toµn d©n, kiªn quyÕt ®Êu

tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ trªn c¬ së ®éc lËp vµ d©n chñ,

hoµn thµnh çch m¹ng d©n téc, d©n chñ trong c¶ n−íc; ra søc cñng

cè vµ ®−a miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi; x©y dùng mét n−íc

ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh; tÝch

cùc gãp phÇn b¶o vÖ hoµ b×nh ë §«ng D−¬ng, §«ng Nam ¸ vµ thÕ

giíi" (NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 15 cña Trung −¬ng §¶ng).

* * *

MiÒn B¾c nhÊt ®Þnh ph¶i tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. Mµ ®Æc ®iÓm to nhÊt cña ta trong thêi kú qu¸ ®é lµ tõ mét n−íc n«ng

nghiÖp l¹c hËu tiÕn th¼ng lªn chñ nghÜa x· héi kh«ng ph¶i kinh

qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t− b¶n chñ nghÜa.

§Õ quèc Ph¸p ®Ó l¹i cho ta mét nÒn kinh tÕ rÊt nghÌo nµn. Trong n«ng nghiÖp th× s¶n xuÊt nhá chiÕm ®¹i bé phËn, kü thuËt

v« cïng l¹c hËu. C«ng nghiÖp th× rÊt nhá bÐ vµ lÎ tÎ. N«ng nghiÖp

vµ c«ng nghiÖp l¹i bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ trong m−êi l¨m n¨m chiÕn tranh. §· vËy khi chóng ph¶i rót khái miÒn B¾c, thùc d©n Ph¸p

l¹i ra søc ph¸ ho¹i kinh tÕ.


412

V× vËy, nhiÖm vô quan träng nhÊt cña chóng ta lµ ph¶i x©y dùng nÒn t¶ng vËt chÊt vµ kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi, ®−a miÒn

B¾c tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi, cã c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp

hiÖn ®¹i, cã v¨n ho¸ vµ khoa häc tiªn tiÕn. Trong qu¸ tr×nh çch

m¹ng x· héi chñ nghÜa, chóng ta ph¶i c¶i t¹o nÒn kinh tÕ cò vµ

x©y dùng nÒn kinh tÕ míi, mµ x©y dùng lµ nhiÖm vô chñ chèt vµ

l©u dµi.

Tõ 1955 ®Õn 1957 lµ thêi kú kh«i phôc kinh tÕ. Trong thêi kú

nµy, nhiÖm vô chñ yÕu lµ kh«i phôc n«ng nghiÖp vµ kh«i phôc çc

c¬ së c«ng nghiÖp, nh»m hµn g¾n nh÷ng vÕt th−¬ng chiÕn tranh, æn ®Þnh kinh tÕ vµ b−íc ®Çu c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n.

Do sù cè g¾ng cña toµn §¶ng vµ toµn d©n, nhê sù gióp ®ì nhiÖt

t×nh cña çc n−íc anh em, ®Õn cuèi n¨m 1957 nhiÖm vô Êy ®· c¨n

b¶n hoµn thµnh th¾ng lîi. Møc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ n«ng

nghiÖp ®· xÊp xØ b»ng n¨m 1939. S¶n xuÊt l−¬ng thùc th× kÕt qu¶

®Æc biÖt tèt: N¨m 1939 miÒn B¾c chØ s¶n xuÊt non hai triÖu r−ìi

tÊn thãc, mµ n¨m 1956 ®· s¶n xuÊt h¬n bèn triÖu tÊn.

Trong thêi kú Êy, quan hÖ s¶n xuÊt còng thay ®æi nhiÒu. Quan

hÖ s¶n xuÊt míi dÇn dÇn thay thÕ quan hÖ s¶n xuÊt cò. C¶i çch

ruéng ®Êt hoµn thµnh ®· xo¸ bá h¼n chÕ ®é chiÕm h÷u phong kiÕn vÒ ruéng ®Êt vµ gi¶i phãng søc s¶n xuÊt ë n«ng th«n: M−êi mÊy

triÖu n«ng d©n ®· tho¶ lßng m¬ −íc, ®· ®−îc chia ruéng ®Êt. §éc

quyÒn kinh tÕ cña ®Õ quèc ®· bÞ quÐt s¹ch. Nhµ n−íc ta ®· n¾m c¶

quyÒn kinh tÕ, ®· x©y dùng kinh tÕ quèc doanh cã tÝnh chÊt x· héi

chñ nghÜa vµ l·nh ®¹o toµn bé kinh tÕ quèc d©n. Víi sù gióp ®ì

kh¶ng kh¸i, v« t− cña çc n−íc anh em, tr−íc hÕt lµ Liªn X« vµ

Trung Quèc, chóng ta ®· kh«i phôc 29 xÝ nghiÖp cò vµ x©y dùng 55

xÝ nghiÖp míi.

N«ng d©n nhiÒu n¬i ®· x©y dùng nh÷ng tæ ®æi c«ng cã mÇm

mèng x· héi chñ nghÜa. Mét sè hîp t¸c x· n«ng nghiÖp thÝ ®iÓm ®−îc tæ chøc.

§é 10,7% thî thñ c«ng ®· tham gia çc tæ s¶n xuÊt.


413

C«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n chñ nghÜa t− doanh b−íc ®Çu ®i

vµo chñ nghÜa t− b¶n Nhµ n−íc, víi çc h×nh thøc thÊp vµ võa nh−

gia c«ng, ®Æt hµng, kinh tiªu, ®¹i lý, v.v..

C«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ ®· hoµn thµnh th¾ng lîi. §¶ng ta

l·nh ®¹o nh©n d©n tiÕn lªn thùc hiÖn kÕ ho¹ch 3 n¨m (1958-1960).

Träng t©m cña kÕ ho¹ch 3 n¨m lµ thùc hiÖn c¶i t¹o x· héi chñ

nghÜa ®èi víi n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vµ c«ng th−¬ng nghiÖp

t− b¶n chñ nghÜa t− doanh; kh©u chÝnh lµ c¶i t¹o vµ ph¸t triÓn

n«ng nghiÖp. ë miÒn B¾c n−íc ta, n«ng nghiÖp chiÕm bé phËn lín trong

kinh tÕ mµ s¶n xuÊt nhá l¹i chiÕm bé phËn lín trong n«ng nghiÖp.

V× n«ng nghiÖp lµ nguån cung cÊp l−¬ng thùc vµ nguyªn liÖu, ®ång

thêi lµ mét nguån xuÊt khÈu quan träng, n«ng th«n lµ thÞ tr−êng

tiªu thô to nhÊt hiÖn nay, cho nªn cÇn ph¶i c¶i t¹o vµ ph¸t triÓn

n«ng nghiÖp th× míi cã c¬ së ®Ó ph¸t triÓn çc ngµnh kinh tÕ kh¸c.

Ph¶i c¶i t¹o vµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho

viÖc c«ng nghiÖp ho¸ n−íc nhµ. Ph¶i cã mét nÒn n«ng nghiÖp ph¸t

triÓn th× c«ng nghiÖp míi cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh.

Trong kÕ ho¹ch 3 n¨m, viÖc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa lµ chñ

chèt. Chóng ta tËp trung lùc l−îng hoµn thµnh c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa chÝnh lµ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc x©y dùng chñ

nghÜa x· héi ®−îc nhanh chãng.

§−êng lèi c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa cña §¶ng ®èi víi n«ng

nghiÖp lµ ®−a n«ng d©n lµm ¨n riªng lÎ ®i dÇn tõ tæ ®æi c«ng (cã

mÇm mèng x· héi chñ nghÜa), tiÕn lªn hîp t¸c x· cÊp thÊp (nöa x·

héi chñ nghÜa), råi tiÕn lªn hîp t¸c x· cÊp cao (x· héi chñ nghÜa).

N«ng th«n ta ®Êt hÑp ng−êi ®«ng, kü thuËt n«ng nghiÖp l¹c

hËu, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp kÐm. ChØ riªng viÖc tæ chøc nhau l¹i,

c¶i tiÕn kü thuËt, qu¶n lý cho khÐo, th× còng ®· n©ng cao ®−îc

n¨ng suÊt lao ®éng h¬n lµm ¨n riªng lÎ. N«ng d©n ta ®· hiÓu ®iÒu ®ã. V¶ l¹i n«ng d©n ta cã truyÒn thèng çch m¹ng, tin t−ëng sù

l·nh ®¹o cña §¶ng, nghe lêi kªu gäi cña §¶ng. Cho nªn hä h¨ng


414

h¸i vµo tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·, ®i theo con ®−êng x· héi chñ

nghÜa. HiÖn nay, tÝnh ®Õn th¸ng 11-1959 ®· cã h¬n 40% n«ng hé

vµo hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Quan hÖ s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa v÷ng ch¾c th× n«ng nghiÖp

nhÊt ®Þnh ph¸t triÓn tèt. N«ng nghiÖp ph¸t triÓn tèt th× c«ng nghiÖp sÏ ph¸t triÓn nhanh. C«ng nghiÖp ph¸t triÓn th× sÏ gióp n«ng th«n ta vÒ thuû lîi, vÒ ph©n bãn, vÒ n«ng cô c¶i tiÕn, vÒ m¸y mãc n«ng nghiÖp, vÒ søc ®iÖn, v.v..

Mét viÖc cÇn kÝp n÷a lµ c¶i t¹o hoµ b×nh ®èi víi giai cÊp t− s¶n d©n téc. VÒ kinh tÕ, chóng ta kh«ng tÞch thu t− liÖu s¶n xuÊt cña hä, mµ dïng chÝnh s¸ch chuéc l¹i. VÒ chÝnh trÞ, chóng ta vÉn cho hä cã quyÒn lîi thÝch ®¸ng, hä vÉn ®−îc gi÷ ®Þa vÞ mét thµnh viªn trong MÆt trËn Tæ quèc.

N−íc ta tr−íc ®©y lµ mét thuéc ®Þa, giai cÊp t− s¶n d©n téc vèn ®· nhá bÐ l¹i bÞ ®Õ quèc vµ phong kiÕn chÌn Ðp, kh«ng thÓ ngãc ®Çu lªn. Cho nªn sè ®«ng hä ®· ®i theo nh©n d©n lao ®éng chèng ®Õ quèc phong kiÕn, ®· tham gia kh¸ng chiÕn. §ã lµ mÆt −u ®iÓm cña hä. Nh−ng do b¶n chÊt giai cÊp cña hä, hä vÉn luyÕn tiÕc çch bãc lét vµ muèn ph¸t triÓn theo chñ nghÜa t− b¶n. Nh−ng trong ®iÒu kiÖn miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, ý nguyÖn cña hä kh«ng thÓ nµo thùc hiÖn ®−îc. Hä thÊy ph¶i tiÕp thô c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa, v× hä kh«ng thÓ tù ®Æt m×nh ra ngoµi ®¹i gia ®×nh toµn d©n ViÖt Nam. Vµ ®¹i ®a sè ng−êi t− s¶n d©n téc ®· thÊy râ r»ng: ThËt thµ tiÕp thô c¶i t¹o th× hä ®−îc hoµ m×nh víi nh©n d©n lao ®éng ®Ó x©y dùng Tæ quèc, x©y dùng chñ nghÜa x· héi. §ã lµ con ®−êng duy nhÊt vµ vÎ vang cña hä.

*

* * VÒ v¨n ho¸ gi¸o dôc, chóng ta còng cã thµnh tÝch kh¸ to. Thêi kú thuéc Ph¸p, h¬n 85% nh©n d©n ta kh«ng biÕt ®äc, biÕt

viÕt. Ngµy nay, ë miÒn B¾c n¹n mï ch÷ ®· c¨n b¶n xo¸ xong.


415

VÒ sè häc sinh çc tr−êng th×:

N¨m 1939 c¶

§«ng D−¬ng cã: N¨m 1959-1960 miÒn B¾c ta cã:

Häc sinh ®¹i häc 582 ng−êi 7.518 ng−êi

Häc sinh chuyªn nghiÖp 438 ng−êi 18.100 ng−êi

Häc sinh phæ th«ng 540.000 ng−êi 1.522.200 ng−êi

VÒ ngµnh y tÕ:

N¨m 1939 Trung Bé

vµ B¾c Bé cã: N¨m 1959 ë

miÒn B¾c cã: Nhµ th−¬ng 54 çi 138 çi Y tÕ x· 138 çi 1.500 çi

B¸c sÜ 86 ng−êi 292 ng−êi

Y t¸ 968 ng−êi 6.020 ng−êi

Çn bé y tÕ ë x· 169.000 ng−êi

*

* *

Nãi mét çch tãm t¾t, méc m¹c, chñ nghÜa x· héi tr−íc hÕt

nh»m lµm cho nh©n d©n lao ®éng tho¸t n¹n bÇn cïng, lµm cho mäi ng−êi cã c«ng ¨n viÖc lµm, ®−îc Êm no vµ sèng mét ®êi h¹nh phóc.

Víi sù cè g¾ng cña toµn §¶ng, toµn d©n ®Ó t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc

hµnh tiÕt kiÖm, mäi c«ng viÖc ®Òu lµm nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ, th×

çc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc nhÊt ®Þnh hoµn thµnh vµ ®êi sèng cña

nh©n d©n ta ch¾c ch¾n ®−îc c¶i thiÖn thªm m·i.

Trªn nÒn t¶ng nh÷ng th¾ng lîi ®· ®¹t ®−îc, chóng ta ph¶i ra

søc chuÈn bÞ ®Çy ®ñ ®Ó tiÕn sang nh÷ng kÕ ho¹ch dµi h¹n sau nµy.

*

* *


416

Së dÜ ®¹t ®−îc nh÷ng th¾ng lîi Êy lµ v×:

- §¶ng ta lu«n lu«n ®øng v÷ng trªn lËp tr−êng giai cÊp v« s¶n,

tuyÖt ®èi trung thµnh víi lîi Ých cña giai cÊp vµ cña nh©n d©n, biÕt

vËn dông lý luËn M¸c - Lªnin vµo t×nh h×nh thùc tÕ cña n−íc ta vµ

®Ò ra ®−êng lèi, chÝnh s¸ch ®óng ®¾n. §¶ng ta kh«ng ngõng ®Êu

tranh chèng nh÷ng khuynh h−íng c¶i l−¬ng cña giai cÊp t− s¶n vµ

nh÷ng khuynh h−íng manh ®éng cña tÇng líp tiÓu t− s¶n trong

phong trµo d©n téc; chèng luËn ®iÖu "t¶" cña bän t¬rètxkÝt43 trong

phong trµo c«ng nh©n; chèng nh÷ng khuynh h−íng h÷u vµ "t¶"

trong §¶ng khi quy ®Þnh vµ chÊp hµnh chiÕn l−îc vµ s¸ch l−îc

çch m¹ng cña §¶ng ë mçi thêi kú. Chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®· gióp

§¶ng v−ît qua nh÷ng trËn thö th¸ch Êy. Nhê vËy, §¶ng ta kh«ng

nh÷ng ®· giµnh ®−îc quyÒn l·nh ®¹o çch m¹ng trong c¶ n−íc, mµ

cßn gi÷ v÷ng ®−îc quyÒn l·nh ®¹o ®ã trªn mäi lÜnh vùc vµ ®Ëp tan

®−îc mäi ©m m−u cña giai cÊp t− s¶n hßng tranh quyÒn l·nh ®¹o

çch m¹ng víi §¶ng ta.

Chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®· gióp §¶ng ta thÊy râ r»ng trong

®iÒu kiÖn mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu nh− n−íc ta th× vÊn ®Ò

d©n téc thùc chÊt lµ vÊn ®Ò n«ng d©n, çch m¹ng d©n téc thùc chÊt

lµ çch m¹ng cña n«ng d©n do giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o vµ

chÝnh quyÒn nh©n d©n thùc chÊt lµ chÝnh quyÒn cña c«ng n«ng. V×

vËy, tr¶i qua çc thêi kú, §¶ng ta ®· n¾m v÷ng vµ gi¶i quyÕt ®óng

®¾n vÊn ®Ò n«ng d©n, cñng cè ®−îc liªn minh c«ng n«ng. §¶ng ta

®· ®Êu tranh chèng nh÷ng xu h−íng h÷u khuynh vµ "t¶" khuynh

®¸nh gi¸ thÊp vai trß cña n«ng d©n lµ qu©n chñ lùc cña çch m¹ng,

lµ b¹n ®ång minh chñ yÕu vµ tin cËy nhÊt cña giai cÊp c«ng nh©n,

lµ lùc l−îng c¬ b¶n cïng víi giai cÊp c«ng nh©n x©y dùng chñ

nghÜa x· héi. Kinh nghiÖm cña §¶ng ta trong qu¸ tr×nh çch m¹ng

®· chØ râ lµ n¬i nµo, lóc nµo çn bé ta gi¶i quyÕt tèt lîi Ých thiÕt

th©n cña n«ng d©n, n¾m v÷ng nguyªn t¾c liªn minh c«ng n«ng, th×

n¬i ®ã, lóc ®ã çch m¹ng ®Òu tiÕn m¹nh.


417

- §¶ng ta ®· khÐo tËp hîp mäi lùc l−îng yªu n−íc vµ tiÕn bé

trong MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt, thùc hiÖn ®oµn kÕt d©n téc ®Ó

®Êu tranh chèng ®Õ quèc vµ phong kiÕn. Lùc l−îng chñ yÕu trong

khèi ®oµn kÕt d©n téc lµ c«ng n«ng, cho nªn liªn minh c«ng n«ng lµ

nÒn t¶ng cña MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt. Trong qu¸ tr×nh x©y

dùng, cñng cè vµ ph¸t triÓn MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt, §¶ng ta

lu«n lu«n ®Êu tranh trªn hai mÆt trËn chèng khuynh h−íng c« ®éc,

hÑp hßi, coi nhÑ viÖc tranh thñ tÊt c¶ nh÷ng lùc l−îng cã thÓ tranh

thñ ®−îc; ®ång thêi chèng khuynh h−íng ®oµn kÕt mét chiÒu, ®oµn

kÕt mµ kh«ng cã ®Êu tranh ®óng møc trong néi bé MÆt trËn. Kinh nghiÖm 30 n¨m cña §¶ng ta trong c«ng t¸c ®oµn kÕt d©n téc ®·

chøng tá r»ng cÇn ph¶i ®Êu tranh trªn hai mÆt trËn nh− thÕ, th×

vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng trong MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt míi

®−îc ®¶m b¶o, nÒn t¶ng c«ng n«ng cña MÆt trËn míi ®−îc v÷ng

ch¾c, tÝnh chÊt réng r·i cña MÆt trËn míi ®−îc ph¸t huy ®Çy ®ñ.

§¶ng ta tr−ëng thµnh trong hoµn c¶nh Çch m¹ng x· héi chñ

nghÜa Th¸ng M−êi Nga ®· thµnh c«ng. Mäi th¾ng lîi cña §¶ng ta

vµ cña nh©n d©n ta kh«ng thÓ t¸ch rêi sù ñng hé nhiÖt t×nh cña

Liªn X«, Trung Quèc vµ c¶ phe x· héi chñ nghÜa, cña phong trµo

céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ, cña phong trµo hoµ b×nh vµ phong trµo gi¶i phãng d©n téc trªn thÕ giíi. ChÝnh v× ®· biÕt kÕt hîp phong trµo çch m¹ng n−íc ta víi phong trµo çch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n quèc tÕ vµ cña çc d©n téc bÞ ¸p bøc, mµ §¶ng ta ®·

v−ît qua ®−îc mäi khã kh¨n, ®−a giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n

ta ®Õn nh÷ng th¾ng lîi vÎ vang ngµy nµy (...).

Chóng ta lu«n lu«n ghi nhí c«ng lao to lín cña §¶ng Céng s¶n

Liªn X«, §¶ng Céng s¶n Trung Quèc vµ §¶ng Céng s¶n Ph¸p ®·

nhiÖt t×nh gióp ®ì §¶ng ta vµ d©n ta trong cuéc ®Êu tranh çch m¹ng.

Tõ nay vÒ sau, trªn con ®−êng tiÕn lªn giµnh nh÷ng th¾ng lîi

míi trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ, §¶ng ta sÏ lu«n lu«n gi÷ v÷ng vµ tÝch

cùc gãp phÇn cñng cè t×nh ®oµn kÕt quèc tÕ cña giai cÊp c«ng nh©n,


418

t¨ng c−êng lùc l−îng cña phe x· héi chñ nghÜa do Liªn X« ®øng

®Çu, ra søc gi¸o dôc cho nh©n d©n ta thÊm nhuÇn s©u s¾c tinh

thÇn quèc tÕ x· héi chñ nghÜa kÕt hîp chÆt chÏ víi tinh thÇn yªu

n−íc, liªn hÖ çch m¹ng n−íc ta víi phong trµo cña nh©n d©n lao

®éng vµ çc d©n téc bÞ ¸p bøc trªn thÕ giíi ®Êu tranh cho hoµ b×nh,

d©n chñ, ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi.

*

* *

Nh×n l¹i 30 n¨m qua, thÕ giíi ®· cã nh÷ng biÕn chuyÓn v« cïng

to lín. §¶ng ta vµ nh©n d©n ta còng vËy.

- Tr−íc ®©y 30 n¨m, nh©n d©n ta ®ang bÞ ®µy ®äa d−íi ¸ch n«

lÖ thùc d©n; §¶ng ta míi thµnh lËp, anh dòng nh−ng cßn non yÕu.

ChØ cã Liªn X« lµ n−íc x· héi chñ nghÜa, bèn bÒ l¹i bÞ çc n−íc

®Õ quèc chñ nghÜa bao v©y.

§¶ng Céng s¶n vµ Hång qu©n Trung Quèc bÞ bän Quèc d©n

§¶ng ph¶n ®éng tÊn c«ng cùc kú d÷ déi; çc ®¶ng anh em kh¸c th×

®Òu ®ang x©y dùng b−íc ®Çu.

Chñ nghÜa ®Õ quèc ®ang hoµnh hµnh trªn 5 phÇn 6 qu¶ ®Êt vµ ®ang ph¸t xÝt ho¸.

Nãi tãm l¹i, lóc ®ã phÇn lín x· héi loµi ng−êi ®ang bÞ nghÑt thë

d−íi chÕ ®é t− b¶n chñ nghÜa tèi t¨m.

- Ngµy nay, t×nh h×nh thÕ giíi ®· biÕn ®æi h¼n, ®· t−¬i s¸ng h¼n.

Liªn X« lµ mét n−íc giµu m¹nh vµo bËc nhÊt thÕ giíi, ®ang x©y

dùng chñ nghÜa céng s¶n, ®ång thêi lµ thµnh tr× kiªn cè nhÊt cña

sù nghiÖp gi÷ g×n hoµ b×nh cho loµi ng−êi.

Chñ nghÜa x· héi ®· thµnh mét hÖ thèng thÕ giíi réng lín vµ

v÷ng m¹nh tõ ¢u sang ¸, gåm cã h¬n 1.000 triÖu ng−êi.

ë çc n−íc, cã 85 ®¶ng céng s¶n, ®¶ng c«ng nh©n víi 35 triÖu chiÕn sÜ kiªn quyÕt ®Êu tranh cho hoµ b×nh, cho chñ nghÜa x· héi

vµ chñ nghÜa céng s¶n.


419

NhiÒu n−íc thuéc ®Þa cò ®· trë thµnh nh÷ng n−íc ®éc lËp vµ

tõ ch©u ¸, ch©u Phi ®Õn ch©u Mü Latinh, kh¾p n¬i phong trµo gi¶i

phãng d©n téc næi lªn rÇm ré nh− n−íc vì bê. Chñ nghÜa ®Õ quèc

®ang sa lÇy lót tËn cæ.

MiÒn B¾c n−íc ta ®· ®−îc hoµn toµn gi¶i phãng vµ n−íc ViÖt

Nam D©n chñ Céng hoµ tù hµo lµ mét thµnh viªn trong ®¹i gia

®×nh x· héi chñ nghÜa do Liªn X« vÜ ®¹i ®øng ®Çu. §¶ng ta cã hµng

chôc v¹n ®¶ng viªn ®ang tæ chøc vµ l·nh ®¹o nh©n d©n ta x©y

dùng miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thùc hiÖn

thèng nhÊt n−íc nhµ. §¶ng ta ®ang ®øng ®Çu trong cuéc ®Êu tranh çch m¹ng cña nh©n d©n c¶ n−íc. §¶ng ta lu«n lu«n gi−¬ng

cao ngän cê cña chñ nghÜa yªu n−íc vµ chñ nghÜa x· héi, kiªn

quyÕt l·nh ®¹o toµn d©n ®Êu tranh x©y dùng mét n−íc ViÖt Nam

hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh, gãp phÇn

b¶o vÖ hoµ b×nh ë §«ng Nam ¸ vµ thÕ giíi.

*

* *

§Ó lµm trän nhiÖm vô rÊt nÆng nÒ nh−ng rÊt vÎ vang Êy, §¶ng ta ph¶i:

- T¨ng c−êng vÒ mÆt t− t−ëng vµ kiÖn toµn vÒ mÆt tæ chøc.

§¶ng ph¶i ph¸t triÓn tæ chøc cña m×nh mét çch thËn träng, v÷ng

ch¾c vµ réng r·i trong quÇn chóng, chñ yÕu lµ trong quÇn chóng

c«ng nh©n, ®Ó t¨ng c−êng thµnh phÇn v« s¶n trong §¶ng.

- Mäi ®¶ng viªn ®Òu ph¶i ra søc häc tËp chñ nghÜa M¸c - Lªnin cñng cè lËp tr−êng giai cÊp v« s¶n, cè g¾ng n¾m v÷ng nh÷ng quy

luËt ph¸t triÓn cña çch m¹ng ViÖt Nam; ph¶i lu«n lu«n n©ng cao ®¹o ®øc çch m¹ng, kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng chñ nghÜa ç nh©n, båi d−ìng chñ nghÜa tËp thÓ cña giai cÊp v« s¶n, cÇn kiÖm x©y dùng n−íc nhµ, liªn hÖ chÆt chÏ víi quÇn chóng lao ®éng, mét

lßng mét d¹ phÊn ®Êu v× lîi Ých tèi cao cña çch m¹ng vµ Tæ quèc.


420

C«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c ®ßi hái §¶ng

ta ph¶i n¾m v÷ng khoa häc vµ kü thuËt, do ®ã mçi ®¶ng viªn ®Òu

ph¶i cè g¾ng häc tËp v¨n ho¸, häc tËp khoa häc vµ kü thuËt. Ph¶i t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng trªn mäi lÜnh vùc.

- §oµn Thanh niªn Lao ®éng ph¶i lµ çnh tay ®¾c lùc cña

§¶ng trong viÖc tæ chøc vµ gi¸o dôc thÕ hÖ thanh niªn vµ nhi ®ång

thµnh nh÷ng chiÕn sÜ tuyÖt ®èi trung thµnh víi sù nghiÖp x©y

dùng chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa céng s¶n.

- C«ng ®oµn ph¶i thËt sù trë thµnh tr−êng häc qu¶n lý Nhµ

n−íc, qu¶n lý kinh tÕ vµ v¨n ho¸ cña giai cÊp c«ng nh©n n−íc ta. - Héi Liªn hiÖp Phô n÷ ph¶i lµ lùc l−îng m¹nh mÏ gióp §¶ng

®éng viªn, tæ chøc vµ l·nh ®¹o phô n÷ tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.

- Çc hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, ph¶i

trë thµnh nh÷ng ®éi qu©n v÷ng m¹nh cña m−êi mÊy triÖu n«ng d©n

lao ®éng trong c«ng cuéc ph¸t triÓn s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng,

gi¸o dôc t− t−ëng vµ x©y dùng n«ng th«n phån thÞnh cña n−íc ta.

- Qu©n ®éi ta ph¶i ra søc häc tËp chÝnh trÞ vµ kü thuËt, x©y

dùng thµnh mét lùc l−îng ngµy cµng hïng m¹nh, s½n sµng b¶o vÖ

Tæ quèc, b¶o vÖ c«ng cuéc lao ®éng hoµ b×nh cña nh©n d©n ta.

D−íi ngän cê cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, víi chÝ khÝ anh dòng cña ®éi qu©n tÊt th¾ng, toµn §¶ng ta ®· ®oµn kÕt h·y ®oµn kÕt

chÆt chÏ h¬n n÷a, tiÕn lªn l·nh ®¹o nh©n d©n lao ®éng n−íc ta

giµnh nh÷ng th¾ng lîi míi trong cuéc ®Êu tranh x©y dùng chñ

nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.


N−íc ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp,

d©n chñ vµ giµu m¹nh mu«n n¨m!



Hå ChÝ Minh B¸o Nh©n d©n, sè 2120, ngµy 6-1-1960.

421

KIÒU BµO TA ë TH¸I LAN LU¤N LU¤N H¦íNG VÒ Tæ QUèC

Tõ tr−íc ®Õn m−êi hai n¨m gÇn ®©y, ®ång bµo ta ®i sang Th¸i

Lan ®¹i kh¸i cã mÊy ®ît:

- Håi phong kiÕn, çc vua Minh M¹ng vµ ThiÖu TrÞ nhµ NguyÔn tµn s¸t nh÷ng ng−êi theo ®¹o Thiªn Chóa. NhiÒu ®ång bµo C«ng gi¸o ph¶i l¸nh n¹n sang Xiªm1). Hä ë thµnh tõng xãm, tõng lµng nho nhá, nhiÒu nhÊt lµ gÇn kinh ®« B¨ng Cèc. V× ë ®· l©u ®êi, hä theo phong tôc tËp qu¸n Xiªm, nh−ng vÉn nãi tiÕng ViÖt vµ tông kinh b»ng tiÕng ViÖt.

- Sau phong trµo “v¨n th©n” vµ phong trµo çch m¹ng kh¸c bÞ thÊt b¹i, ®Õ quèc Ph¸p khñng bè d· man. NhiÒu ng−êi çch m¹ng còng t¹m l¸nh n¹n sang Xiªm.

- Tõ n¨m 1946, ®Õ quèc Ph¸p l¹i g©y chiÕn tranh x©m l−îc, ng−êi ViÖt ch¹y giÆc sang Xiªm lÇn nµy kh¸ ®«ng.

Nãi tãm l¹i: ViÖt kiÒu ë Th¸i Lan ®Òu lµ n¹n nh©n cña phong kiÕn vµ ®Õ quèc.

KiÒu bµo ta ë Th¸i Lan ®Òu lµm ¨n cÇn cï. Ng−êi th× lµm ruéng. Ng−êi th× bu«n b¸n nhá. Ng−êi th× lµm nghÒ thñ c«ng. Mäi ng−êi ®Òu gãp phÇn lµm cho kinh tÕ Th¸i Lan thªm thÞnh v−îng.

KiÒu bµo ai còng nghiªm chØnh tu©n theo ph¸p luËt cña n−íc Th¸i Lan vµ ¨n ë hoµ môc víi nh©n d©n Th¸i Lan. V× vËy hä ®−îc bµ con Th¸i Lan yªu mÕn.

_______________

1) N−íc Xiªm ®Õn n¨m 1939 ®æi tªn lµ Th¸i Lan (BT).


422

Tr−íc ®©y, chÝnh quyÒn Th¸i Lan ®èi víi ViÖt kiÒu còng tö tÕ.

Mét vÝ dô: Çch ®©y ®é 30 n¨m, ®Õ quèc Ph¸p ®ßi ChÝnh phñ Xiªm

cho chóng b¾t mét ng−êi çch m¹ng ViÖt Nam tªn lµ N.1). Tuy biÕt

râ N., nh−ng v× muèn b¶o hé ®ång chÝ Êy, chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng

bÌn gäi N. ®øng lÉn víi mét nhãm ng−êi Xiªm tuæi t¸c vµ h×nh

d¸ng ®Òu gièng hÖt N., råi b¶o bän mËt th¸m Ph¸p: "§ã, çc «ng

xem ai lµ N. th× b¾t ®i...". Nh×n ®i, nh×n l¹i mÊy lÇn vÉn kh«ng

nhËn ®−îc N., bän chã s¨n Ph¸p ph¶i qu¾p ®u«i lñi thñi ra vÒ.

ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng nãi víi kiÒu bµo ta: "Chóng t«i biÕt

anh em lµ nh÷ng ng−êi yªu n−íc, lµm nh÷ng viÖc yªu n−íc. Nh−ng anh em lµm viÖc ph¶i lµm kÝn ®¸o, kÎo bän Ph¸p can thiÖp lµm

phiÒn c¶ chóng t«i, c¶ anh em...".

KiÒu bµo ta ë Th¸i Lan ®Òu th−¬ng yªu gióp ®ì nhau vµ lu«n

lu«n h−íng vÒ Tæ quèc. T«i xin kÓ vµi chuyÖn:

Çch ®©y h¬n 30 n¨m, t«i cïng ®i víi B¸c ®Õn Xiªm. §Õn ®©u,

hai b¸c ch¸u còng ®−îc kiÒu bµo tiÕp ®·i vån v·, nh−êng ¸o sÎ

c¬m. Cè nhiªn, hä kh«ng biÕt B¸c lµ ai, chØ biÕt lµ ng−êi ViÖt Nam

míi ®Õn ®Êt nµy, th× hä s½n sµng gióp ®ì.

Héi "¸i h÷u" cña ViÖt kiÒu thµnh lËp nh»m mÊy môc ®Ých:

§oµn kÕt - ®oµn kÕt gi÷a ViÖt kiÒu víi nhau vµ ®oµn kÕt gi÷a ng−êi ViÖt víi ng−êi Xiªm; nh¾c nhñ kiÒu bµo yªu Tæ quèc vµ gióp kiÒu

bµo häc ch÷ quèc ng÷. §Ó tù tóc, çn bé cña héi chia nhau tõng nhãm cµy ruéng, c−a

gç hoÆc bu«n b¸n nhá. B¸c còng ph¸t n−¬ng lµm xuèn2) nh− çc

anh em kh¸c. Nghe nãi ®¸m ®Êt hoang do B¸c vµ cè Tó Ngä cïng

çc em thiÕu nhi khai khÈn thµnh çi v−ên hiÖn nay vÉn cßn tèt.

Håi ®ã kiÒu bµo rÊt tin t−ëng vµo ®oµn thÓ. VÝ dô nh− cô L. b¸n

thÞt lîn cã vèn liÕng kh¸, ®· nãi víi çn bé: "Vî chång t«i xin göi

mÊy ®øa con nhê ®oµn thÓ d¹y dç ®Ó mai sau chóng nã tham gia

_______________

1) N: Tøc cè Tó Ngä (BT). 2) "V−ên" tiÕng Xiªm gäi lµ "xuèn" (BT).

kiÒu bµo ta ë th¸i lan lu«n lu«n h−íng vÒ tæ quèc

423

chèng T©y cøu n−íc. Chóng t«i còng xin giao c¶ gia tµi tuú ý ®oµn

thÓ sö dông. Tõ nay vî chång t«i tù coi m×nh nh− ng−êi "lµm tµi

chÝnh" cho ®oµn thÓ...".

Cã kiÒu bµo quyªn c¶ nhµ c¶ v−ên cho héi lµm trô së, m×nh ®i

lµm nhµ ë n¬i kh¸c.

Cã kiÒu bµo quyªn ruéng ®Êt cho héi, råi tù tay m×nh vµ ®éng

viªn kiÒu bµo kh¸c cµy cÊy gÆt h¸i cho héi ®Ó tiªu dïng vµo c«ng

viÖc chung, nh− lµm nhµ tr−êng, in s¸ch b¸o vµ nu«i d¹y çc em

thiÕu nhi. LiÖt sÜ thanh niªn Träng Con lµ con mét kiÒu bµo ë

Th¸i Lan. Çc em thiÕu nhi ViÖt Nam ë Th¸i Lan còng ngoan l¾m. Mét

h«m, mét çn bé ta bÞ mËt th¸m T©y ®uæi b¾t. Anh Êy ch¹y vµo

mét nhµ kiÒu bµo. Sau mÊy phót mËt th¸m T©y còng vµo theo.

Ng−êi lín ®i v¾ng hÕt, chØ cã mét em g¸i ®é 9, 10 tuæi ë nhµ, khi

thÊy bän chã s¨n T©y nhín nh¸c ch¹y vµo, em G. liÒn lÊy nãn óp

vµo ®Çu anh çn bé, vøt mét d©y thõng vµo tay anh vµ nãi mét

çch giËn d÷: "Chó kh«ng ®i b¾t tr©u, cø ngåi ú ë nhµ, mÑ vÒ mÑ

chöi cho mµ xem!". ThÕ lµ anh çn bé ung dung "®i b¾t tr©u". Cßn

bän chã s¨n T©y th× côt høng.

Ph¶i nãi thªm r»ng: Em bÐ G. vèn kh«ng quen biÕt anh çn bé Êy. Nãi tãm l¹i: KiÒu bµo ta ë Th¸i Lan lµ:

M×nh tuy n−¬ng n¸u ®Êt ng−êi, Nh−ng lßng yªu n−íc kh«ng ngu«i bao giê!

Vµ ®· lµm ®óng ý nghÜa c©u h¸t:

NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g−¬ng, Ng−êi trong mét n−íc th× th−¬ng nhau cïng.

Tõ ®Çu n¨m nay, mÊy v¹n kiÒu bµo sÏ lÇn l−ît trë vÒ n−íc, ®Ó

®ång cam céng khæ víi chóng ta, ®Ó cïng chóng ta thi ®ua t¨ng gia

s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm, gãp phÇn cña kiÒu bµo vµo c«ng

cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ.


424

KiÒu bµo ta vÉn biÕt r»ng: Sau nhiÒu n¨m chiÕn tranh tµn

khèc, chóng ta cßn cã nhiÒu khã kh¨n, n−íc ta cßn nghÌo, d©n ta

cßn khæ. Nh−ng ®èi víi kiÒu bµo th× kh«ng g× khæ b»ng ngµy tr−íc

®· kh«ng ®−îc tham gia kh¸ng chiÕn ®¸nh T©y, ngµy nay l¹i ch−a

®−îc tham gia x©y dùng Tæ quèc. V× vËy, lßng −íc mong nång nµn

nhÊt cña kiÒu bµo lµ mau chãng ®−îc trë vÒ quª h−¬ng, mau chãng

®−îc tham gia x©y dùng ®Êt n−íc. Khã kh¨n mÊy kiÒu bµo còng

quyÕt t©m v−ît qua, c«ng viÖc nÆng nÒ mÊy kiÒu bµo còng vui lßng

g¸nh v¸c. KiÒu bµo ta ai còng nghÜ r»ng:

BÊy l©u xa çch n−íc nhµ, Nay vÒ quª cò thÕ lµ vÎ vang!

Chóng ta th× nhiÖt liÖt hoan nghªnh kiÒu bµo vÒ n−íc, v×:

Bao n¨m ngµy ®îi ®ªm tr«ng, Nay mai sÏ ®−îc tho¶ lßng nhí nhung!

V.K.


ngµy 8-1-1960.

425

BµI NãI Víi KIÒU BµO ë TH¸I LAN TRë VÒ N¦íC

Th−a kiÒu bµo th©n mÕn,


Thay mÆt §¶ng, ChÝnh phñ, Quèc héi vµ MÆt trËn Tæ quèc, t«i

nhiÖt liÖt hoan nghªnh kiÒu bµo trë vÒ Tæ quèc.

Hoan nghªnh kiÒu bµo ®· vÒ ®Õn vµ hoan nghªnh nh÷ng kiÒu

bµo sÏ vÒ nh÷ng chuyÕn sau.

T«i c¶m ¬n nh©n d©n Th¸i Lan ®· hÕt lßng gióp ®ì kiÒu bµo,

C¶m ¬n ChÝnh phñ Th¸i Lan ®· thi hµnh ®óng ®¾n çc hiÖp ®Þnh,

C¶m ¬n Héi Hång thËp tù Quèc tÕ,

Héi Hång thËp tù Th¸i Lan,

§Æc biÖt c¶m ¬n çc vÞ ®¹i biÓu Hång thËp tù Th¸i Lan ®· ®−a

kiÒu bµo vÒ ®Õn n¬i ®Õn chèn,

C¶m ¬n thuyÒn tr−ëng tµu Anh Phóc, çc anh em nh©n viªn

vµ çc ®ång chÝ thuû thñ ®· chiÕu cè kiÒu bµo mét çch chu ®¸o.

BiÕt r»ng: MÊy h«m nay, kiÒu bµo x«ng pha sãng giã, cho nªn

®ång bµo H¶i Phßng ®· chuÈn bÞ n¬i ¨n, chç ë ®Ó kiÒu bµo t¹m

nghØ vµi h«m. Sau ®ã, kiÒu bµo sÏ ®i vÒ nh÷ng n¬i mµ m×nh ®·

chän vµ ChÝnh phñ ®· chuÈn bÞ s½n sµng.

§· bao n¨m, kiÒu bµo ta ë ®Êt kh¸ch quª ng−êi, lu«n lu«n

h−íng vÒ Tæ quèc. Ngµy nay, kiÒu bµo ®· sung s−íng trë vÒ xø së.

§¶ng vµ ChÝnh phñ tin ch¾c r»ng kiÒu bµo sÏ vui vÎ cïng ®ång bµo


426

c¶ miÒn B¾c ®ång cam céng khæ, v−ît mäi khã kh¨n, h¨ng h¸i thi

®ua, t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm, gãp phÇn xøng ®¸ng

vµo c«ng cuéc x©y dùng Tæ quèc giµu m¹nh, vui t−¬i, x©y dùng chñ

nghÜa x· héi.

T«i nh¾c l¹i mét lÇn n÷a r»ng: KiÒu bµo vÒ ®Õn ®Þa ph−¬ng

nµo, th× çn bé vµ nh©n d©n ta ë ®ã cÇn ph¶i hÕt lßng gióp ®ì kiÒu

bµo, ®óng nh− §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· chØ thÞ.

Chóc kiÒu bµo ®oµn kÕt, vui vÎ, m¹nh khoÎ!


mu«n n¨m! T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n Th¸i Lan

mu«n n¨m!


Nãi ngµy 10-1-1960.


ngµy 11-1-1960.

427

BµI NãI T¹I §¹I HéI §¹I BIÓU NH¢N D¢N Hµ NéI VÒ TH¾NG Lîi CñA Kú HäP LÇN THø 11

QUèC HéI KHO¸ I


Chóng ta ®Òu nhÊt trÝ x¸c nhËn r»ng Kú häp lÇn thø 11 cña Quèc héi ®· ®¹t ®−îc kÕt qu¶ rÊt to lín vµ cã ¶nh h−ëng rÊt s©u xa:

Nh− LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh cã quan hÖ mËt thiÕt ®Õn mäi ng−êi d©n trong n−íc, ®Õn c¶ nßi gièng ViÖt Nam ta. §¹o luËt Êy lµm cho g¸i trai thËt sù b×nh quyÒn, gia ®×nh thËt sù h¹nh phóc. Toµn thÓ ®ång bµo ta ®Òu nhiÖt liÖt hoan nghªnh ®¹o luËt chÝ t×nh chÝ lý Êy.

HiÕn ph¸p míi ®−îc Quèc héi th«ng qua ®· x¸c nhËn nh÷ng thµnh tÝch rùc rì vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ x· héi mµ nh©n d©n ta ®· thu ®−îc; ®ång thêi chØ râ con ®−êng vÎ vang mµ chóng ta ®ang tiÕn lªn ®Ó giµnh th¾ng lîi to lín h¬n n÷a trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

§Ó hoan nghªnh HiÕn ph¸p mét çch xøng ®¸ng vµ thiÕt thùc th× nh©n d©n ta ph¶i thi hµnh HiÕn ph¸p mét çch nghiªm chØnh. Muèn thi hµnh HiÕn ph¸p nghiªm chØnh th× tr−íc m¾t chóng ta ph¶i lµm tèt mÊy c«ng viÖc sau ®©y:

- Ra søc chèng h¹n. Thi ®ua ®Èy m¹nh s¶n xuÊt §«ng - Xu©n. QuyÕt t©m lµm vô chiªm n¨m nay tèt h¬n h¼n çc vô chiªm tr−íc.

- Thi ®ua ®Èy m¹nh vµ lµm tèt phong trµo hîp t¸c vµ c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa.

- TiÕp tôc "TÕt trång c©y" cho tèt, trång c©y nµo ph¶i sèng c©y Êy, tèt t−¬i c©y Êy.


428

- Tæ chøc ®ãn tiÕp kiÒu bµo cho chu ®¸o, gióp ®ì kiÒu bµo cã c«ng ¨n viÖc lµm ngay sau khi vÒ ®Õn Tæ quèc.

- Tæ chøc TÕt Nguyªn ®¸n cho vui vÎ t−ng bõng, nh−ng tuyÖt ®èi tr¸nh l·ng phÝ.

- Mäi ng−êi, mäi ngµnh thi ®ua hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc n¨m nay vµ chuÈn bÞ tèt cho kÕ ho¹ch dµi h¹n n¨m sau.

Riªng çc ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n vµ çc çn bé th× ph¶i phæ biÕn HiÕn ph¸p mét çch kü l−ìng vµ réng kh¾p trong nh©n d©n vµ g−¬ng mÉu trong viÖc thi hµnh HiÕn ph¸p vµ çc luËt lÖ.

T«i xin b¸o mét tin mõng cho ®ång bµo biÕt tr−íc r»ng: V× c¬ quan trung −¬ng vµ nhiÒu xÝ nghiÖp lín tËp trung ë Hµ Néi cho nªn theo HiÕn ph¸p míi th× Thñ ®« ta sÏ ®−îc bÇu cö ®é 25 ®¹i biÓu vµo Quèc héi, nghÜa lµ nhiÒu gÊp 5 lÇn sè ®¹i biÓu hiÖn nay. §ã lµ mét vinh dù to lín, ®ång thêi lµ mét tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ. Nã ®ßi hái nh©n d©n Thñ ®« ph¶i cö nh÷ng ®¹i biÓu thËt g−¬ng mÉu. §ång bµo Thñ ®« ph¶i thËt g−¬ng mÉu trong mäi c«ng t¸c. Thñ ®« ph¶i lµ thµnh phè g−¬ng mÉu cho c¶ n−íc.

Cuèi cïng, chóng ta nªn nhí r»ng: Trong s¸u th¸ng ®Çu n¨m nay, nh©n d©n ta sÏ bÇu cö Quèc héi míi. §ång bµo Thñ ®« cÇn ph¶i chuÈn bÞ tèt cuéc bÇu cö ®ã.

N¨m nay, t×nh h×nh quèc tÕ thuËn lîi cho ta. Lùc l−îng hoµ b×nh cµng réng r·i. Phong trµo gi¶i phãng d©n téc cµng s«i næi ë ch©u ¸, ch©u Phi vµ ë Nam Mü.

Çc n−íc anh em trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa - ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i - ®Òu tiÕn nh÷ng b−íc khæng lå. Chóng ta ph¶i ra søc häc tËp çc n−íc anh em, ph¶i thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm, ph¶i quyÕt t©m lµm cho n¨m 1960 thµnh mét n¨m ®¹i th¾ng lîi, ®¹i thµnh c«ng.

Nãi tèi 13-1-1960. B¸o Nh©n d©n, sè 2128, ngµy 14-1-1960.

429

B¾t ®Çu tõ hai ch÷

ë mét c«ng tr−êng kia, cã tæ trén bª t«ng ®· cho xi m¨ng vµo

cèi trén qu¸ møc. Mét sè c«ng nh©n thÊy thÕ, kªu: "L·ng phÝ!".

Nh−ng mÊy ng−êi kh¸c l¹i nãi: "Cña c«ng dïng vµo viÖc c«ng, cã ai

lÊy lµm viÖc riªng ®©u! Bá thªm mét Ýt xi m¨ng vµo th× bª t«ng

cµng cøng, cã mÊt ®i ®©u mµ kªu lµ l·ng phÝ!".

Êy, chØ mét viÖc b×nh th−êng Êy, còng ®· cã hai çch nghÜ kh¸c

nhau. Trong c«ng cuéc x©y dùng kinh tÕ cña chóng ta, h»ng ngµy

x¶y ra biÕt bao nhiªu viÖc nh− thÕ. §èi víi mçi viÖc, ®Òu cã çch

nghÜ ®óng vµ çch nghÜ sai. NghÜ ®óng, lµm míi ®óng. NghÜ sai, ¾t

lµm sai.

NghÜ vµ lµm thÕ nµo cã lîi cho chñ nghÜa x· héi, th× nh− thÕ lµ

®óng. NghÜ vµ lµm thÕ nµo kh«ng cã lîi hoÆc cã h¹i cho chñ nghÜa

x· héi, th× nh− thÕ lµ sai. Nh÷ng lîi vµ h¹i nhiÒu khi còng kh«ng

dÔ ph©n biÖt.

H·y trë l¹i c©u chuyÖn cña tæ trén bª t«ng nãi trªn: Míi nghe

qua, cã thÓ t−ëng r»ng viÖc tæ nµy cho xi m¨ng qu¸ møc mét chót

còng ch¼ng cã h¹i g×. Nh−ng nÕu ai còng nghÜ nh− tæ Êy, nÕu ai

còng tïy tiÖn dïng xi m¨ng, s¾t, thÐp, gç, than, dÇu, v.v., "qu¸

møc mét chót", th× chóng ta sÏ l©m vµo t×nh tr¹ng thiÕu hôt

nguyªn liÖu, vËt liÖu, vµ c«ng cuéc x©y dùng kinh tÕ cña chóng ta

sÏ gÆp thªm biÕt bao nhiªu khã kh¨n.


430

Hai ch÷ cÇn kiÖm thËt ra kh«ng ph¶i lµ qu¸ ®¬n gi¶n. KhÈu

hiÖu chung cña chóng ta trong c«ng cuéc x©y dùng kinh tÕ ë miÒn

B¾c lµ:

CÇn kiÖm x©y dùng n−íc nhµ X©y dùng chñ nghÜa x· héi V× sao ph¶i cÇn kiÖm?

CÇn kiÖm nh− thÕ nµo?

Chóng ta cßn ph¶i suy nghÜ nhiÒu trªn c«ng viÖc h»ng ngµy

cña m×nh, cßn ph¶i häc tËp, rÌn luyÖn nhiÒu ®Ó hiÓu ®óng vµ lµm

®óng khÈu hiÖu ®ã.

c.k.


ngµy 14-1-1960.

431

LÊy cÇn lµm gèc

¡n c¬m míi, nãi chuyÖn cò: Håi míi b¾t ®Çu cuéc vËn ®éng c¶i

tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp, cã ng−êi hái: "Ph¸t ®éng n«ng d©n c¶i çch

ruéng ®Êt, th× n«ng d©n ®−îc ruéng; ph¸t ®éng c«ng nh©n c¶i tiÕn

qu¶n lý xÝ nghiÖp, th× c«ng nh©n ®−îc g×?". Nay cuéc vËn ®éng lín Êy ®· lµm xong, ai còng hiÓu: "§−îc chñ

nghÜa x· héi lµ ®−îc tÊt c¶".

Chñ nghÜa x· héi lµ g×?

Hå Chñ tÞch nãi v¾n t¾t nh−ng rÊt ®Çy ®ñ: "Chñ nghÜa x· héi lµ no Êm vµ tù do cho toµn thÓ nh©n d©n. Lµm nhiÒu h−ëng nhiÒu, lµm Ýt h−ëng Ýt, kh«ng lµm kh«ng h−ëng; kh«ng cßn ng−êi bãc lét ng−êi".

"No Êm vµ tù do cho mäi ng−êi" lµ −íc m¬ hµng ngh×n n¨m cña

nh÷ng ng−êi cÇn lao, nh÷ng ng−êi bÞ ¸p bøc, bãc lét trªn thÕ giíi.

Nh−ng lµm thÕ nµo ®Ó −íc m¬ kia trë thµnh sù thËt? §· tõng cã ng−êi nghÜ r»ng: "ChØ cÇn ®em hÕt cña c¶i s½n cã trong x· héi chia

®Òu cho mäi ng−êi cïng h−ëng lµ tù kh¾c ai nÊy ®Òu ®−îc no Êm".

Cã khi hä t−ëng t−îng chñ nghÜa x· héi chØ lµ sù chia ®Òu nh− thÕ.

ThËt ra, nÕu chóng ta thùc hiÖn "chñ nghÜa x· héi" theo kiÓu

®ã, th× møc sèng cña chóng ta sÏ hÕt søc tåi tµn! Giai cÊp c«ng

nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng lµm çch m¹ng th¾ng lîi, ®· giµnh l¹i

ruéng ®Êt, nhµ m¸y, hÇm má, ®−êng s¾t, bÕn tµu, v.v., trong tay

çc giai cÊp bãc lét. Nh−ng nÕu chØ nh− thÕ, th× ch−a thÓ cã "no Êm

cho mäi ng−êi". V× ruéng ®Êt, m¸y mãc tù nã kh«ng ®Î ra cña c¶i

cho chóng ta. §iÒu quan träng lµ sau khi ®· lµm chñ ®−îc nã,


432

chóng ta ph¶i biÕt b¾t nã ®Î ra cña c¶i ngµy cµng nhanh, cµng

nhiÒu, ®Ó ®êi sèng chóng ta ngµy cµng dåi dµo. Cho nªn x©y dùng

chñ nghÜa x· héi ph¶i lÊy CÇn lµm gèc. CÇn lµ lao ®éng: Lao ®éng

cÇn cï vµ s¸ng t¹o. N¨ng suÊt lao ®éng ngµy cµng t¨ng lµ nguån

no Êm cña chóng ta.

c.k.


ngµy 16-1-1960.

433

BµI NãI CHUYÖN VíI §åNG BµO Vµ ÇN Bé KIÕN AN1)

B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ th©n ¸i chóc

n¨m míi ®ång bµo, bé ®éi vµ çn bé tØnh nhµ.

Nh©n dÞp nµy, B¸c nãi chuyÖn vÒ mÊy vÊn ®Ò sau ®©y:

HiÖn nay, toµn §¶ng vµ toµn d©n ta cã 2 nhiÖm vô lµ x©y dùng

chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ.

X©y dùng chñ nghÜa x· héi th¾ng lîi th× ®Êu tranh thèng nhÊt

n−íc nhµ nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Chñ nghÜa x· héi lµ lµm cho mäi ng−êi d©n sung s−íng Êm no.

Muèn ®¹t môc ®Ých ®ã, th× tr−íc hÕt ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt vµ

thùc hµnh tiÕt kiÖm.

N−íc ta lµ mét n−íc n«ng nghiÖp, muèn t¨ng gia s¶n xuÊt

vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm th× ph¶i tæ chøc tèt çc tæ ®æi c«ng vµ

hîp t¸c x·.

X©y dùng tæ ®æi c«ng cã b×nh c«ng chÊm ®iÓm cho tèt th× khi

tiÕn lªn hîp t¸c x· sÏ tèt. HiÖn nay, tØnh KiÕn An cã 37% n«ng hé

vµo tæ ®æi c«ng, nh−ng chØ 8% cã b×nh c«ng chÊm ®iÓm, nh− thÕ lµ

Ýt qu¸. HiÖn nay, KiÕn An ®· cã gÇn 680 hîp t¸c x· gåm 41% tæng

sè n«ng hé. VÒ sè l−îng nh− thÕ lµ kh¸. Nh−ng vÒ chÊt l−îng th×

cÇn ph¶i ra søc cñng cè cho thËt tèt, çi nµo v÷ng ch¾c çi Êy.

_______________

1) Nay thuéc thµnh phè H¶i Phßng (BT).


434

Hîp t¸c x· ph¶i nh»m môc ®Ých lµm cho thu nhËp cña x· viªn

t¨ng thªm. Muèn nh− vËy, th× ph¶i lµm ®óng 3 viÖc:

- Çn bé ph¶i d©n chñ, ph¶i khÐo qu¶n lý (qu¶n lý lao ®éng,

qu¶n lý tµi vô, qu¶n lý kü thuËt), ph¶i khÐo gi¸o dôc x· viªn lµm cho x· viªn vui vÎ vµ phÊn khëi s¶n xuÊt. Çn bé ph¶i thËt sßng

ph¼ng, ph¶i chÝ c«ng v« t−. HiÖn nay ë mét vµi n¬i cã hiÖn t−îng

çn bé tham « l·ng phÝ. §iÒu ®ã ph¶i ®−îc chÊm døt ngay.

- X· viªn th× ph¶i ®oµn kÕt vµ gióp ®ì lÉn nhau, ph¶i ch¨m lo

c«ng viÖc hîp t¸c x· nh− c«ng viÖc cña nhµ m×nh, ph¶i gi÷ v÷ng kû

luËt lao ®éng vµ h¨ng h¸i s¶n xuÊt.

- C«ng viÖc hîp t¸c x· cã mÊy ®iÓm:

+ Ph¶i lµm thuû n«ng cho tèt ®Ó chèng h¹n, chèng óng, chèng

mÆn. Thuû n«ng tØnh nhµ cßn kÐm l¾m. KÕ ho¹ch ®Þnh 15 th−íc

khèi mµ b×nh qu©n míi lµm ®−îc 10 th−íc. ThËm chÝ cã n¬i nh− huyÖn An L·o, chØ lµm ®−îc 6 th−íc. Çn bé vµ ®ång bµo ph¶i cè

g¾ng thªm.

+ Ph©n ph¶i cho nhiÒu. "Thªm g¸nh ph©n th× thªm c©n thãc".

TØnh nhµ mçi mÉu t©y chØ bãn 13 tÊn ph©n, nh− thÕ lµ qu¸ Ýt.

+ Ph¶i cµy s©u, bõa kü. + Gièng ph¶i chän gièng tèt. + Ph¶i cÊy dµy võa møc. Nãi "cÊy th−a thõa thãc, cÊy dµy cãc

¨n" lµ kh«ng ®óng. Kinh nghiÖm cña Trung Quèc vµ kinh nghiÖm

çc tØnh ta ®· chøng tá r»ng: Lµm ®óng 4 ®iÒu trªn (n−íc, ph©n,

cÇn, gièng) th× cÊy dµy nhÊt ®Þnh thu ho¹ch t¨ng. + Ph¶i trõ s©u, diÖt chuét. + Ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt. §iÓm nµy cùc kú quan träng. N«ng cô

cña ta qu¸ cò kü, v× vËy mµ lµm lông rÊt khã nhäc, nh−ng kÕt qu¶

th× kÐm cái. Çn bé vµ ®ång bµo ph¶i g©y mét phong trµo c¶i tiÕn

n«ng cô, th× søc lao ®éng sÏ gÊp ®«i gÊp ba.

KhÈu hiÖu chung cña toµn d©n ta lµ: CÇn kiÖm x©y dùng n−íc

nhµ. Çc hîp t¸c x· cÇn n¾m v÷ng vµ lµm ®óng khÈu hiÖu: "CÇn

kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·".

bµi nãi chuyÖn víi ®ång bµo vµ çn bé kiÕn an

435

N«ng d©n lao ®éng lµ ng−êi trong mét nhµ, cho nªn çc hîp t¸c

x· ph¶i gióp ®ì lÉn nhau vµ gióp ®ì çc tæ ®æi c«ng.

Çc hîp t¸c x· vµ tæ ®æi c«ng ph¶i gióp ®ì nh÷ng n«ng d©n cßn

lµm ¨n riªng lÎ, ®ã lµ mét çch tuyªn truyÒn gi¸o dôc tèt nhÊt. Çc

x· vµ çc huyÖn ph¶i gióp ®ì lÉn nhau vµ thi ®ua víi nhau.

Lµm ®óng nh÷ng ®iÒu ®ã, th× n«ng nghiÖp tØnh nhµ nhÊt ®Þnh

ph¸t triÓn nhanh chãng, ®êi sèng cña nh©n d©n nhÊt ®Þnh sÏ ®−îc

c¶i thiÖn kh«ng ngõng.

* * *

B©y giê nãi vÒ vÊn ®Ò §¶ng. §¶ng ta lµ ®¶ng çch m¹ng, lµ ®¶ng l·nh ®¹o. Ngoµi lîi Ých cña

nh©n d©n vµ cña giai cÊp c«ng nh©n, §¶ng ta kh«ng cã lîi Ých nµo kh¸c.

Trong thêi kú kh¸ng chiÕn, ®¶ng viªn nµo vµ chi bé nµo ®¸nh

giÆc giái, tøc lµ tèt, ®¸nh giÆc yÕu, tøc lµ kÐm. Ngµy nay, miÒn B¾c

n−íc ta ®ang x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ®¶ng viªn nµo vµ chi bé

nµo s¶n xuÊt vµ l·nh ®¹o s¶n xuÊt tèt, tøc lµ ®¶ng viªn vµ chi bé

Êy tèt. NÕu s¶n xuÊt vµ l·nh ®¹o s¶n xuÊt kh«ng tèt, tøc lµ ®¶ng viªn vµ chi bé Êy kÐm.

§èi víi ®oµn viªn §oµn Thanh niªn Lao ®éng còng vËy.

V× vËy, tÊt c¶ ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn ë n«ng th«n nhÊt ®Þnh

ph¶i vµo hîp t¸c x· (hoÆc tæ ®æi c«ng) vµ ph¶i g−¬ng mÉu trong

mäi c«ng viÖc, ph¶i lµm cho hîp t¸c x· (hoÆc tæ ®æi c«ng) cña m×nh

®oµn kÕt vµ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c.

§¶ng viªn vµ çn bé ta nãi chung lµ trung thµnh, tËn tôy, h¨ng

h¸i. Nh−ng mét sè ®¶ng viªn vµ çn bé cßn cã bÖnh c«ng thÇn, suy

tÞ, û l¹i, tiªu cùc kh«ng g−¬ng mÉu, ®Çy rÉy chñ nghÜa ç nh©n.

Tõ nay vÒ sau, tÊt c¶ çc ®¶ng viªn, çn bé vµ chi bé ph¶i th−êng th−êng «n l¹i, tù liªn hÖ vµ gi÷ ®óng nh÷ng tiªu chuÈn cña ng−êi ®¶ng viªn:


436

1. Suèt ®êi kiªn quyÕt phÊn ®Êu cho chñ nghÜa x· héi, chñ

nghÜa céng s¶n.

2. RÌn luyÖn t− t−ëng v« s¶n, söa ch÷a nh÷ng t− t−ëng sai

lÇm. Kiªn quyÕt ®øng h¼n trªn lËp tr−êng giai cÊp c«ng nh©n,

kh«ng ®øng ch©n trong ch©n ngoµi.

3. §Æt lîi Ých cña §¶ng lªn trªn hÕt, tr−íc hÕt. BiÕt ®em lîi Ých

riªng, lîi Ých cña ç nh©n phôc tïng lîi Ých chung cña çch m¹ng.

4. TuyÖt ®èi chÊp hµnh nghÞ quyÕt vµ kû luËt cña §¶ng.

5. Liªn hÖ chÆt chÏ víi quÇn chóng.

6. Lu«n lu«n cè g¾ng häc tËp, thËt thµ tù phª b×nh vµ thµnh khÈn phª b×nh ®ång chÝ m×nh.

Ph¶i gi÷ ®óng nh÷ng tiªu chuÈn ®ã míi xøng ®¸ng lµ ng−êi

®¶ng viªn.

*

* *

VÒ vÊn ®Ò ph¸t triÓn §¶ng. Ph¶i chän läc ®¶ng viªn míi mét çch hÕt søc cÈn thËn. Ph¶i

®oµn kÕt gióp ®ì çc ®ång chÝ míi ®Ó hä tiÕn bé kh«ng ngõng. Çc chi bé KiÕn An võa kÕt n¹p thªm 475 ®¶ng viªn míi. Nh−

thÕ lµ t−¬ng ®èi kh¸. Nh−ng cßn cã chç lÖch l¹c: Sè chÞ em phô n÷

vµ sè thanh niªn g¸i vµ trai ®−îc kÕt n¹p qu¸ Ýt.

§¶ng cÇn ph¶i gióp ®ì §oµn Thanh niªn Lao ®éng ph¸t triÓn

tèt, ®ång thêi cÇn ph¶i chän nh÷ng ®ång chÝ ®oµn viªn ®· kinh qua

thö th¸ch vµ ®· ®ñ ®iÒu kiÖn ®−a hä vµo §¶ng.

Trong thêi kú võa qua, ®èi víi mäi c«ng t¸c kinh tÕ vµ v¨n ho¸,

§oµn Thanh niªn ®Òu cã cè g¾ng vµ cã thµnh tÝch kh¸. §ã lµ −u

®iÓm. Nh−ng mét sè ®oµn viªn cã xu h−íng muèn tho¸t ly n«ng

th«n, ®èi víi tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· th× cã th¸i ®é ngËp ngõng chê ®îi ch−a thËt tin t−ëng. §ã lµ khuyÕt ®iÓm cÇn ®−îc söa ch÷a.

B¸c mong r»ng çc ®oµn viªn sÏ ra søc ph¸t triÓn −u ®iÓm, söa


437

ch÷a khuyÕt ®iÓm vµ tiÕn bé m·i ®Ó xøng ®¸ng lµ çnh tay ®¾c lùc

cña §¶ng ta.

* * *

Sau ®©y lµ mÊy vÊn ®Ò kh¸c B¸c muèn nh¾c ®Õn:

- VÊn ®Ò tr©u bß - HiÖn nay, ®ång bµo n«ng d©n tØnh nhµ thiÕu

®é 500 con tr©u bß cµy. Çn bé vµ ®ång bµo ph¶i t×m cho ra nguyªn nh©n v× sao mµ thiÕu? Ph¶i ch¨ng v× n¨m ngo¸i c¶ tØnh ®· ¨n thÞt

h¬n 2.000 tr©u bß?

Cã khã kh¨n ®ã lµ v× çn bé thiÕu tr«ng xa thÊy réng, kh«ng

biÕt h−íng dÉn nh©n d©n tiÕt kiÖm.

- VÊn ®Ò b¸n thãc vµ tr¶ nî cho ChÝnh phñ - ChÝnh phñ cÇn cã thãc ®Ó nu«i c«ng nh©n, bé ®éi vµ nh©n d©n ë thµnh thÞ, ®Ó x©y

dùng n−íc nhµ. NhiÖm vô cña ®ång bµo n«ng d©n lµ ph¶i gãp phÇn

tÝch cùc vµo c«ng cuéc x©y dùng Êy, b»ng çch b¸n thãc tèt vµ b¸n

nhanh chãng cho ChÝnh phñ.

Tuy cã nhiÒu khã kh¨n, ChÝnh phñ vÉn cè g¾ng gióp ®ì ®ång

bµo n«ng d©n b»ng mäi çch, hoÆc cho n«ng d©n vay tiÒn ®Ó s¶n

xuÊt, hoÆc b¸n chÞu ph©n bãn cho n«ng d©n. VËy nhiÖm vô cña

®ång bµo n«ng d©n lµ ph¶i tr¶ nî cho ChÝnh phñ mét çch sßng

ph¼ng vµ nhanh chãng ®Ó ChÝnh phñ dïng lµm viÖc kh¸c.

HiÖn nay, kÕ ho¹ch ChÝnh phñ mua 15.000 tÊn, ®ång bµo tØnh nhµ míi b¸n ®−îc 8.000 tÊn; ®ång bµo nî ChÝnh phñ 3.000 tÊn míi

tr¶ ®−îc 1.700 tÊn.

Trong vÊn ®Ò nµy, ®¶ng viªn, ®oµn viªn vµ çn bé còng ph¶i

lµm g−¬ng mÉu tèt th× ®ång bµo nhÊt ®Þnh lµm tèt.

- TÕt trång c©y - Bé ®éi, thanh niªn vµ ®ång bµo ®Òu h¨ng h¸i

tham gia. Nh− thÕ lµ tèt. Çn bé cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch chu ®¸o,

h−íng dÉn chÆt chÏ. Trång c©y nµo ch¾c c©y Êy. Trong 5, 7 n¨m

chóng ta sÏ cã mét nguån thu ho¹ch rÊt to.


438

- TÕt Nguyªn ®¸n - Chóng ta nªn tæ chøc TÕt cho vui vÎ t−ng

bõng, nh−ng tuyÖt ®èi tr¸nh l·ng phÝ.

*

* *

VÒ l·nh ®¹o - Tõ tØnh, huyÖn ®Õn chi bé, ph¶i lµm ®óng nguyªn t¾c l·nh ®¹o tËp thÓ, ç nh©n phô tr¸ch.

Néi bé ph¶i thËt ®oµn kÕt. Mäi viÖc ®Òu bµn b¹c mét çch d©n chñ vµ tËp thÓ. Khi ®· quyÕt ®Þnh råi, th× ph©n phèi c«ng t¸c ph¶i

r¹ch rßi, giao cho mét hoÆc mÊy ®ång chÝ phô tr¸ch lµm ®Õn n¬i

®Õn chèn.

Ph¶i thÊu suèt chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ChÝnh phñ. Ph¶i ®i

®óng ®−êng lèi quÇn chóng.

Ph¶i thËt sù gÇn gòi nh©n d©n, l¾ng nghe ý kiÕn vµ nguyÖn

väng cña nh©n d©n, häc hái kinh nghiÖm cña nh©n d©n.

Ph¶i biÕn quyÕt t©m cña §¶ng vµ ChÝnh phñ thµnh quyÕt t©m cña quÇn chóng.

Ph¶i thiÕt thùc quan t©m ®Õn ®êi sèng cña nh©n d©n.

Ph¶i cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh. Ph¶i g−¬ng mÉu. Ph¶i cã tinh

thÇn tr¸ch nhiÖm cao ®é.

Ph¶i chèng quan liªu, mÖnh lÖnh, h×nh thøc. Chèng tham «

l·ng phÝ.

Ph¶i lµm ®óng nh÷ng ®iÒu ®ã míi xøng ®¸ng lµ ng−êi ®µy tí

trung thµnh cña nh©n d©n, ng−êi çn bé tèt cña §¶ng vµ ChÝnh phñ.

*

* *

§ång bµo vµ çn bé tØnh nhµ trong thêi kú kh¸ng chiÕn rÊt anh

dòng. VÝ dô: Nh÷ng cuéc ph¸ huû tµu bay ®Þch ë Çt Bi vµ ë §å S¬n,

®¸nh th¾ng giÆc ë ®−êng sè 5 vµ ®−êng sè 10, v.v.. §ã lµ mét

truyÒn thèng oanh liÖt.


439

Tõ ngµy hoµ b×nh trë l¹i, ®ång bµo vµ çn bé ®· cã nh÷ng

thµnh tÝch trong viÖc ®¾p ®ª chèng h¹n, chèng mÆn.

C«ng viÖc bæ tóc v¨n ho¸ vµ gi¸o dôc phæ th«ng ®Òu hoµn

thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch. ViÖc xo¸ n¹n mï ch÷ còng c¨n b¶n hoµn

thµnh, n¨m nay ph¶i cè g¾ng hoµn thµnh nèt.

VÒ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp còng kh¸ toµn diÖn, thu ho¹ch n¨m

nµo còng cã t¨ng Ýt nhiÒu. Kh¸ h¬n c¶ lµ n«ng tr−êng anh em miÒn

Nam vô mïa mçi mÉu t©y ®· thu ho¹ch 52 t¹, huyÖn KiÕn Thôy

33 t¹, An L·o gÇn 32 t¹.

VÒ nhiÖm vô "3 thu" ®èi víi Nhµ n−íc, th× huyÖn KiÕn Thôy ®· hoµn thµnh kh¸ nhÊt.

§ång bµo ta ph¶i ph¸t huy nh÷ng truyÒn thèng vÎ vang ®ã, ph¶i

quyÕt t©m cñng cè çc hîp t¸c x· cho thËt tèt vµ lµm cho vô §«ng -

Xu©n nµy th¾ng lîi v÷ng ch¾c, toµn diÖn vµ v−ît bùc h¬n n÷a.

N¨m 1945, chØ cã non 5.000 ®¶ng viªn, §¶ng ta ®· l·nh ®¹o 24

triÖu ®ång bµo c¶ n−íc lµm Çch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng.

Nay h¬n 6.000 ®¶ng viªn vµ h¬n 10.000 ®oµn viªn §oµn Thanh

niªn Lao ®éng tØnh nhµ nhÊt ®Þnh ph¶i l·nh ®¹o 41 v¹n ®ång bµo

KiÕn An hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch cña Nhµ

n−íc, ®Ó gãp phÇn xøng ®¸ng vµo c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

B¸c chóc çc c«, çc chó cè g¾ng vµ thµnh c«ng.

B¸c nhê çc c«, çc chó chuyÓn lêi chµo th©n ¸i cña Trung

−¬ng, cña ChÝnh phñ vµ cña B¸c ®Õn ®ång bµo, bé ®éi vµ çn bé

trong c¶ tØnh.

Nãi ngµy 18-1-1960.

In trong s¸ch HuÊn thÞ cña Hå Chñ tÞch víi toµn thÓ çn bé, ®¶ng viªn vµ nh©n d©n KiÕn An, Ban Tuyªn huÊn

tØnh KiÕn An xuÊt b¶n, 1960.

440

Mõng TÕT NGUY£N §¸N THÕ NµO?

Suèt n¨m chóng ta thi ®ua lao ®éng s¶n xuÊt. Nh©n ngµy

Nguyªn ®¸n, chóng ta vui ch¬i mét h«m ®Ó chµo Xu©n. ViÖc ®ã

còng ®óng th«i.

Nh−ng chóng ta nªn mõng Xu©n mét çch vui vÎ vµ lµnh

m¹nh. NÕu cã bao nhiªu tiÒn ®Òu bá ra mua s¾m hÕt ®Ó ®¸nh chÐn

lu bï, thÕ lµ mõng Xu©n mét çch l¹c hËu, thÕ lµ l·ng phÝ, thÕ lµ

kh«ng Xu©n!

Nªn nhí r»ng hiÖn nay chóng ta ph¶i cÇn kiÖm x©y dùng n−íc

nhµ, x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Kh«ng nªn v× mét cí g× mµ quªn

nhiÖm vô Êy. Sau ®©y, xin nh¾c vµi viÖc lµm vÝ dô:

ViÖc ®¸ng chª - Võa råi, v× ®−îc mïa to, 20 x· ë huyÖn Yªn

Thµnh (NghÖ An) ®· "liªn hoan" hÕt 123 con lîn, 8 con bß, 3 con

bª! §ã lµ ch−a kÓ sè tiÒn chi tiªu vµo muèi, g¹o, r−îu, chÌ. Còng

ch−a kÓ nh÷ng ngµy lao ®éng cña bµ con 20 x· ®· mÊt toi?

L·ng phÝ tiÒn cña vµ c«ng søc nh− vËy, lµ lçi t¹i ai?

Lçi t¹i çc çn bé huyÖn, çn bé x·. Lçi t¹i ®¶ng viªn vµ chi bé!

- ViÖc ®¸ng khen - Mét hîp t¸c x· n«ng nghiÖp ë x· ChiÕn Th¾ng,

tØnh H−ng Yªn chuÈn bÞ "liªn hoan" ®−îc mïa dù tÝnh mua mét bß,

mét lîn hÕt ®é 140 ®ång. Nh−ng sau khi häc tËp bµi CÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x· ®¨ng trong b¸o Nh©n d©n, bÝ th− chi bé vµ ban qu¶n

trÞ khai héi bµn b¹c. Toµn thÓ x· viªn ®Òu nhËn r»ng "liªn hoan" nh−

thÕ lµ l·ng phÝ, lµ kh«ng ®óng. Vµ bµ con ®· nhÊt trÝ t¸n thµnh dïng

sè tiÒn Êy thªm vµo vèn ®Ó s¶n xuÊt §«ng - Xu©n.

mõng tÕt nguyªn ®¸n thÕ nµo?

441

- Hîp t¸c x· QuyÕt Th¾ng (x· Thôc LuyÖn, tØnh Phó Thä) còng

chuÈn bÞ "liªn hoan", dù tÝnh çc kho¶n chi phÝ lµ 129 ®ång. Vµ

nÕu "liªn hoan" th× ph¶i kÐo dµi vô cÊy chiªm ra ngoµi TÕt.

Còng do häc tËp bµi CÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·, toµn thÓ x·

viªn ®· t¸n thµnh kh«ng "liªn hoan" çch Êy n÷a. Vµ:

1. Ra søc thi ®ua cÊy vô chiªm cho xong tr−íc ngµy 20 th¸ng

Ch¹p; dïng thêi gian cßn l¹i ®i lµm ë c«ng tr−êng ®−îc 320 ®ång

tiÒn c«ng chia cho x· viªn tiªu TÕt.

2. Sè tiÒn dù ®Þnh ®Ó "liªn hoan" th× dïng tr¶ 500 ngµy c«ng

cho x· viªn lµm mÊy mÉu ng«, sÏ thu ho¹ch ®−îc 36 t¹ ng« h¹t. Hai hîp t¸c x· Êy ®· biÕt tiÕt kiÖm ®Ó t¨ng thu nhËp cho x·

viªn vµ lµm cho hîp t¸c x· ph¸t triÓn tèt. H¬n n÷a, theo lêi cña

çn bé hîp t¸c x· th× viÖc tiÕt kiÖm Êy ®· "gióp cho x· viªn chuyÓn

biÕn c¶ mét t− t−ëng sai lÇm thµnh t− t−ëng ®óng ®¾n ®èi víi hîp

t¸c x·".

Çc ®ång chÝ çn bé ta cÇn ph¶i h−íng dÉn ®ång bµo lµm cho

TÕt Canh Tý thµnh mét TÕt vui vÎ vµ t−ng bõng, ®ång thêi lµ mét

TÕt tiÕt kiÖm vµ th¾ng lîi.

Tr¨m n¨m trong câi ng−êi ta, CÇn kiÖm x©y dùng n−íc nhµ míi ngoan. Mõng Xu©n, Xu©n c¶ thÕ gian, Ph¶i ®©u l·ng phÝ cç bµn míi Xu©n.

T.L.


ngµy 18-1-1960.

442

"TÕt trång c©y" §· th¾ng lîi b−íc ®Çu

Kh¾p miÒn B¾c tõ thµnh thÞ ®Õn n«ng th«n, ®ång bµo ®· nhiÖt

liÖt h−ëng øng "TÕt trång c©y".

Vµi thÝ dô:

Hµ Néi, riªng ë khu s«ng NhuÖ ®· ®−îc 12 v¹n c©y.

Thanh Hãa më thªm 8 v−ên ®Ó −¬m 2 t¹ h¹t gièng phi lao,

mua 3 tÊn h¹t gièng xoan vµ 12 v¹n qu¶ dõa lµm gièng.

Khu tù trÞ Th¸i - MÌo ®Þnh trång 50 v¹n c©y.

Th¸i B×nh ®Þnh trång gÇn 10 triÖu c©y.

Hµ Nam 91 v¹n c©y.

H¶i D−¬ng −¬m 7 tÊn h¹t gièng xoan, v.v..

Çc x· th× nh− x· Quang Minh trång 12.000 c©y.

X· Hµ Th¸i gÇn 17.000 c©y.

Ç nh©n th× nh− 130 chÞ em phô n÷ chî Hå X¸1) cïng víi mét

ph©n ®éi C«ng an vò trang nh©n d©n, trong mét ngµy chóc mõng

§¶ng (6-1), ®· trång ®−îc 1.570 c©y.

Thanh niªn T©y B¾c ®Þnh mçi ng−êi trång tõ 10 ®Õn 15 c©y, v.v..

§ã lµ th¾ng lîi b−íc ®Çu. §Ó ph¸t triÓn th¾ng lîi Êy, chóng ta

cÇn ph¶i chó ý mÊy ®iÒu sau ®©y:

- Ph¶i liªn hÖ chÆt chÏ "TÕt trång c©y" víi kÕ ho¹ch trång c©y

_______________

1) Hå X¸: ThÞ x· Hå X¸, nay thuéc tØnh Qu¶ng B×nh (BT).

“TÕt Trång c©y” ®· th¾ng lîi b−íc ®Çu

443

g©y rõng cña Nhµ n−íc. Nh−ng kh«ng nªn lÉn lén sè c©y "TÕt" víi

sè c©y cña kÕ ho¹ch.

- Ph¶i n¾m ®óng nguyªn t¾c xem träng chÊt l−îng, nghÜa lµ

trång c©y nµo ch¾c c©y Êy, kh«ng nªn tham trång qu¸ nhiÒu, mµ

kh«ng ra søc b¶o vÖ vµ ch¨m nom c©y.

Chóng ta thùc hiÖn "TÕt trång c©y" (cïng víi kÕ ho¹ch trång

c©y g©y rõng cña Nhµ n−íc) mét çch liªn tôc, bÒn bØ vµ v÷ng ch¾c,

th× ®é trong 5, 7 n¨m sau, khi kinh tÕ vµ v¨n hãa miÒn B¾c n−íc ta

®· tiÕn ®Õn chñ nghÜa x· héi, ®ång thêi phong c¶nh cña ta còng

thËt sù lµ non s«ng gÊm vãc, t−¬i ®Ñp v« cïng.

T.L.


ngµy 19-1-1960.

444

CoN §−êNG PHÝA TR¦íc

§i ®−êng mµ biÕt râ ®−êng, th× ®i tho¶i m¸i vµ thÊy nh− ®−êng

ng¾n l¹i. §i ®−êng mµ kh«ng biÕt tr−íc nh÷ng chÆng ph¶i ®i qua,

th× mß mÉm, kh«ng râ xa gÇn, chØ thÊy ®−êng dµi th¨m th¼m, ®i

ch−a ®−îc mÊy ®· thÊy mÖt.

Chóng ta x©y dùng cuéc sèng míi, còng vÝ nh− ng−êi ®i ®−êng,

ph¶i biÕt râ m×nh ra ®i tõ ®©u, sÏ ®Õn ®©u vµ ph¶i qua nh÷ng chÆng

®−êng nµo. Nh− vËy cuéc ®i cña chóng ta sÏ lu«n lu«n hµo høng.

Trong cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp, mét sè c«ng

nh©n ®· nªu lªn c©u hái: "MiÒn B¾c n−íc ta ®ang tiÕn lªn chñ

nghÜa x· héi. C«ng nh©n ®· cè g¾ng nhiÒu. V× sao møc sèng cña

chóng ta vÉn cßn thÊp?". C©u tr¶ lêi kh¸ lý thó: "Chóng ta ®ang

tiÕn nhanh, nhanh ch−a tõng cã. §êi sèng cña chóng ta ngµy mét

kh¸ lªn vµ so víi lóc ®Çu th× ®· kh¸ h¬n nhiÒu. Nh−ng chóng ta

b¾t ®Çu ®i tõ mét chç qu¸ thÊp, nªn cßn ph¶i cè g¾ng nhiÒu míi

lªn tíi chç cao ®−îc".

N−íc ta vèn lµ mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu. §ã lµ chç b¾t

®Çu ®i cña chóng ta. Ngay ®Õn n¨m ngo¸i, trong s¶n xuÊt cña

miÒn B¾c, c«ng nghiÖp chØ míi chiÕm kh«ng ®Çy hai phÇn, cßn

n«ng nghiÖp vµ thñ c«ng nghiÖp chiÕm ®Õn giµ t¸m phÇn. MÊy

triÖu n«ng d©n vµ ngãt mét nöa triÖu thî thñ c«ng lµ nh÷ng ng−êi

®ang cung cÊp phÇn lín thøc ¨n, vËt dïng cho nh©n d©n, hiÖn vÉn

dïng nh÷ng ®å rÊt th« s¬ ®Ó s¶n xuÊt. Nh− vËy th× lµm sao cho ®êi

sèng nh©n d©n thËt dåi dµo ®−îc?

con ®−êng phÝa tr−íc

445

§êi sèng nh©n d©n chØ cã thÓ thËt dåi dµo, khi chóng ta dïng

m¸y mãc ®Ó s¶n xuÊt mét çch thËt réng r·i: dïng m¸y mãc c¶

trong c«ng nghiÖp vµ trong n«ng nghiÖp. M¸y sÏ ch¾p thªm tay

cho ng−êi, lµm cho søc ng−êi t¨ng lªn gÊp tr¨m, ngh×n lÇn vµ gióp

ng−êi lµm nh÷ng viÖc phi th−êng.

Muèn cã nhiÒu m¸y, th× ph¶i më mang çc ngµnh c«ng nghiÖp

lµm ra m¸y, ra gang, thÐp, than, dÇu... §ã lµ con ®−êng ph¶i ®i cña

chóng ta: Con ®−êng c«ng nghiÖp ho¸ n−íc nhµ. HiÖn nay, chóng ta lÊy s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµm chÝnh. V×

muèn më mang c«ng nghiÖp th× ph¶i cã ®ñ l−¬ng thùc, nguyªn liÖu... Nh−ng c«ng nghiÖp ho¸ x· héi chñ nghÜa vÉn lµ môc tiªu

phÊn ®Êu chung, lµ con ®−êng no Êm thËt sù cña nh©n d©n ta.

C.K.


ngµy 20-1-1960.

446

BµI Nãi T¹I HéI NGHÞ Tæng KÕT C¤NG T¸C CñA Bé C¤NG NGHIÖP

N¨m qua nãi chung çc mÆt c«ng t¸c vµ th¨m dß ®· hoµn

thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc. C«ng t¸c tæ chøc vµ l·nh

®¹o, c«ng t¸c x©y dùng vµ çc mÆt c«ng t¸c kh¸c ®Òu cã tiÕn bé,

c«ng nghiÖp ®Þa ph−¬ng tuy míi lµ b−íc ®Çu nh−ng ®ang cã ®µ

ph¸t triÓn.

Cã nh÷ng tiÕn bé trªn ®©y lµ do sù cè g¾ng, quyÕt t©m cña çn

bé vµ c«ng nh©n ta, do ý thøc gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa vµ tinh

thÇn tr¸ch nhiÖm lµm chñ nhµ m¸y ®−îc n©ng cao qua cuéc ph¸t ®éng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp, c«ng tr−êng. §ång thêi, chóng ta

l¹i ®−îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña Liªn X«, Trung Quèc vµ çc n−íc

anh em... Nh−ng cßn mét sè khuyÕt ®iÓm trong viÖc ®¶m b¶o an

toµn lao ®éng, l·ng phÝ ë çc xÝ nghiÖp, c«ng tr−êng. Nguyªn nh©n

®Î ra nh÷ng khuyÕt ®iÓm ®ã lµ do viÖc qu¶n lý cßn kÐm vµ çc çn

bé phô tr¸ch ch−a quan t©m ®óng møc. N¨m nay nh÷ng khuyÕt

®iÓm ®ã cÇn ®−îc kiªn quyÕt kh¾c phôc. N¬i nµo cã thµnh tÝch th×

khen th−ëng, n¬i nµo cßn ph¹m nh÷ng khuyÕt ®iÓm trªn, cÇn ph¶i

thi hµnh kû luËt.

N¨m nay lµ n¨m cuèi cïng cña kÕ ho¹ch 3 n¨m vµ lµ n¨m chuÈn bÞ cho kÕ ho¹ch 5 n¨m, mét n¨m cã ý nghÜa rÊt quan träng

®èi víi c«ng cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa, x©y dùng chñ nghÜa x·

héi vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ. Ph−¬ng ch©m c«ng t¸c lµ

"nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ", nh−ng nhanh, m¹nh, kh«ng ph¶i lµ lµm Èu,

bµi nãi t¹i héi nghÞ tæng kÕt c«ng t¸c...

447

mµ ph¶i v÷ng ch¾c, liªn tôc vµ ph¶i cã chÝ khÝ tiÕn lªn, ph¶i cã tinh

thÇn phÊn khëi m¹nh mÏ ®Ó kh¾c phôc khã kh¨n, hoµn thµnh

th¾ng lîi kÕ ho¹ch Nhµ n−íc.

§èi víi c«ng nghiÖp ®Þa ph−¬ng cßn míi, çc xÝ nghiÖp quèc

doanh ph¶i chó ý gióp ®ì lµm cho c«ng nghiÖp ®Þa ph−¬ng ngµy

mét ph¸t triÓn. Nh−ng çc ®Þa ph−¬ng kh«ng nªn û l¹i vµo Trung

−¬ng mµ ph¶i chó ý lµm cho ®óng ph−¬ng ch©m: vèn, nguyªn liÖu,

vËt liÖu, ng−êi cña ®Þa ph−¬ng lµ chÝnh; s¶n xuÊt hµng ra chñ yÕu

b¸n ë ®Þa ph−¬ng.

Trong c«ng t¸c kh«ng cã viÖc g× lµ kh«ng cã khã kh¨n, nh−ng nÕu çn bé vµ c«ng nh©n quyÕt t©m th× sÏ kh¾c phôc ®−îc. CÇn

ph¶i tr¸nh hiÖn t−îng ®Çu n¨m th¶nh th¬i, cuèi n¨m ch¹y ®ua

dèc søc.

Muèn lµm ®−îc tèt nh÷ng viÖc ®ã, çn bé ph¶i thÊm nhuÇn

khÈu hiÖu: "CÇn kiÖm x©y dùng n−íc nhµ", biÕn khÈu hiÖu ®ã

thµnh quyÕt t©m cña quÇn chóng. Ph¶i chó träng chèng l·ng phÝ,

tham «.

Trong n¨m qua, çn bé ch−a quan t©m ®Çy ®ñ c¶i thiÖn ®êi

sèng c«ng nh©n; viÖc tù c¶i thiÖn ®êi sèng cßn kÐm; n¨m nay cÇn

ch¨m lo h¬n n÷a. Khi lµm nhµ ë, nhµ gi÷ trÎ, c©u l¹c bé vµ çc c«ng t¸c vÖ sinh, phßng bÖnh, ph¶i hÕt søc chó träng ®¶m b¶o an

toµn lao ®éng, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc, v.v..

Çn bé vµ c«ng nh©n ta cÇn ph¶i tranh thñ häc tËp kinh

nghiÖm çc n−íc anh em vµ çc ®ång chÝ chuyªn gia. Ph¶i ch¨m lo

häc tËp v¨n ho¸, häc tËp kü thuËt, nghiÖp vô, trau dåi nghÒ nghiÖp

cho thµnh th¹o. Ph¶i ph¸t huy s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn kü thuËt. Nh÷ng

s¸ng kiÕn, kinh nghiÖm cña tõng ng−êi, tõng ®¬n vÞ cÇn ®−îc ®óc

kÕt vµ phæ biÕn kÞp thêi ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt lao

®éng vµ h¹ gi¸ thµnh, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ x©y dùng c¬ b¶n.

VÒ c«ng t¸c ph¸t triÓn §¶ng, riªng trong líp "6-1" mõng §¶ng ta 30 tuæi, ë çc xÝ nghiÖp, c«ng tr−êng vµ ®oµn th¨m dß, chØ míi

tÝnh trong 20 xÝ nghiÖp ®· cã gÇn 4.000 ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn


448

thanh niªn míi. Nh− thÕ lµ tèt, nh−ng viÖc ph¸t triÓn §¶ng ph¶i

hÕt søc thËn träng vµ cÇn lµm theo ®óng chØ thÞ cña Trung −¬ng.

Chóc toµn thÓ çn bé, c«ng nh©n ë çc xÝ nghiÖp, c«ng tr−êng,

®oµn th¨m dß thùc hiÖn th¾ng lîi nhiÖm vô nÆng nÒ cña §¶ng vµ

ChÝnh phñ giao cho, quyÕt lµm cho n¨m 1960 lµ n¨m ®¹i th¾ng lîi.

Nãi tèi 22-1-1960.


ngµy 24-1-1960.

449

ThÕ nµo lµ c«ng nghiÖp hãa?

Cã ai nghÜ r»ng çc "xõ"1) thùc d©n ç mËp l¹i cã thÓ gióp ta

hiÓu "thÕ nµo lµ c«ng nghiÖp hãa?". VËy mµ sù thËt l¹i cã nh− thÕ

®Êy! Cè nhiªn ®©y lµ sù thËt nh×n vÒ mÆt tr¸i cña nã.

Thùc d©n Ph¸p chiÕm n−íc ta h¬n mét nöa thÕ kû. Nh−ng sè

nhµ m¸y mµ chóng x©y dùng trªn ®Êt n−íc ta th× cã thÓ ®Õm ®−îc

trªn ®Çu ngãn tay. C«ng nghiÖp kh«ng ®−îc më mang, th× n«ng

nghiÖp l¹c hËu vÉn hoµn l¹c hËu. Tõ çi kim, sîi chØ, nh©n d©n ta

®Òu ph¶i mua cña n−íc ngoµi. Tr−íc hÕt lµ mua cña Ph¸p! Nh−

vËy th× cßn nãi g× ®Õn ®éc lËp, tù chñ! ThËt lµ th©m ®éc!

Nh−ng còng ch−a th©m b»ng ®Õ quèc Anh. Ên §é tr−íc ®©y lµ

mét n−íc thuéc ®Þa cña Anh. Thùc d©n Anh ®· më mang ë ®©y kh¸

nhiÒu c«ng nghiÖp. Nh−ng vÉn tuyÖt nhiªn kh«ng cã c«ng nghiÖp

lµm ra m¸y mãc, gang thÐp, v.v.. V× vËy, nh÷ng nhµ m¸y cña Ên §é

vÉn bÞ phô thuéc vµo n−íc ngoµi: Kh«ng cã m¸y mãc, phô tïng,

chÊt ®èt, hãa chÊt, v.v., th× nhµ m¸y còng bÞ tª liÖt.

Çc ngµnh c«ng nghiÖp lµm ra m¸y mãc, gang thÐp, than, dÇu,

hãa chÊt, v.v., gäi chung lµ c«ng nghiÖp nÆng. C«ng nghiÖp nÆng lµ

®Çu mèi ®Ó më mang çc ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c vµ cung cÊp m¸y

mãc cho n«ng nghiÖp. Cho nªn, ch−a cã c«ng nghiÖp nÆng, th× ch−a

_______________

1) “Xõ”, tøc “Monsieur” (Ngµi). §©y lµ çch ch¬i ch÷ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh (BT).


450

thÓ gäi lµ c«ng nghiÖp hãa. Ch−a cã c«ng nghiÖp nÆng, th× ch−a thÓ

cã mét nÒn kinh tÕ tù chñ vµ giµu m¹nh ®−îc. Ngµy nay, víi sù gióp ®ì cña çc n−íc anh em, chóng ta kh«ng

nh÷ng ®ang x©y dùng nhiÒu nhµ m¸y lµm ra nh÷ng thø cÇn cho

®êi sèng, mµ còng ®· b¾t ®Çu x©y dùng mét sè nhµ m¸y lµm ra

m¸y mãc, gang thÐp, v.v.. §ã lµ mét b−íc ®Çu ®Ó lµm cho kh¾p

miÒn B¾c n−íc ta:

Nói rõng cã ®iÖn thay sao, N«ng th«n cã m¸y lµm tr©u cho ng−êi1).

X©y dùng mét nÒn c«ng nghiÖp ®Çy ®ñ nh− trªn kh«ng ph¶i lµ

dÔ. Çc n−íc t− b¶n ph−¬ng T©y ®· ph¶i mÊt mÊy tr¨m n¨m.

Chóng ta ®i theo con ®−êng x· héi chñ nghÜa, chóng ta cã thÓ rót

ng¾n l¹i vµo kho¶ng m−êi l¨m n¨m. Nh−ng ph¶i cè g¾ng nhiÒu,

ph¶i phÊn ®Êu gian khæ. N¨m nay, chóng ta ph¶i hoµn thµnh tèt

kÕ ho¹ch ba n¨m ®Ó ®−a kinh tÕ miÒn B¾c tiÕn lªn mét b−íc n÷a.

Sang n¨m, chóng ta sÏ b¾t ®Çu kÕ ho¹ch n¨m n¨m lÇn thø nhÊt:

KÕ ho¹ch dµi h¹n ®Çu tiªn cña thêi kú c«ng nghiÖp hãa n−íc nhµ theo chñ nghÜa x· héi.

c.k.


ngµy 22-1-1960.

_______________

1) Ba m−¬i n¨m ®êi ta cã §¶ng (th¬ Tè H÷u) (TG).

451

cã bét míi gét nªn hå

B¹n cã biÕt x©y dùng mét nhµ m¸y ph¶i tèn bao nhiªu tiÒn kh«ng?

ChØ x©y dùng mét nhµ m¸y h¹ng nhá, vµo cì çc nhµ m¸y

diªm, thuèc l¸, xµ phßng, ®å s¾t tr¸ng men, ®å dïng v¨n phßng...

cña ta hiÖn nay, còng ph¶i tèn tõ hai, ba triÖu ®ång ®Õn n¨m, b¶y

triÖu ®ång. Muèn x©y dùng mét nhµ m¸y h¹ng võa s¶n xuÊt

nh÷ng lo¹i hµng tiªu dïng nh− chÌ, ®−êng, giÊy, ç hép, ®å thuû

tinh... th× ph¶i tèn tíi vµi ba chôc triÖu ®ång. Nh−ng to tiÒn h¬n

hÕt vÉn lµ nh÷ng xÝ nghiÖp s¶n xuÊt gang thÐp, m¸y mãc, than,

dÇu, ho¸ chÊt, v.v., Ýt ra còng ph¶i bèn, n¨m chôc triÖu ®ång,

nhiÒu th× ®Õn hµng tr¨m triÖu ®ång.

C«ng nghiÖp ho¸ n−íc nhµ lµ mét viÖc rÊt lín. Muèn x©y dùng

c«ng nghiÖp, ph¶i cã nhiÒu vèn, hÕt søc nhiÒu vèn.

Nh−ng lÊy ®©u ra vèn?

§èi víi bän t− b¶n ç mËp ph−¬ng T©y, th× nguån vèn ®Ó x©y

dùng c«ng nghiÖp lµ c−íp bãc çc n−íc thuéc ®Þa vµ bãc lét nh©n

d©n lao ®éng trong n−íc. TÊt nhiªn, ®ã kh«ng ph¶i lµ con ®−êng

mµ chóng ta ®i.

Con ®−êng cña chóng ta, con ®−êng chung cña çc n−íc x· héi

chñ nghÜa, lµ lÊy sù dµnh dôm cña m×nh lµm nguån vèn ®Ó x©y

dùng c«ng nghiÖp.

Tõ bao ®êi qua, nh©n d©n lao ®éng vÉn mong sao cho “cã çi ¨n,

çi ®Ó”. Ngµy nay, ®iÒu ®ã ®· thµnh sù thËt ®èi víi sè ®«ng nh©n

d©n miÒn B¾c n−íc ta. Sù dµnh dôm cña mçi ng−êi, mçi gia ®×nh


452

lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó lµm cho ®êi sèng ®−îc æn ®Þnh. Nh−ng nÕu chØ

cã sù dµnh dôm riªng rÏ ®ã, th× ®êi sèng cña nh©n d©n lao ®éng

còng chØ “giÉm ch©n mét chç”, kh«ng thÓ nµo v−¬n lªn ®−îc.

Chóng ta muèn lµm thay ®æi h¼n bé mÆt cña n−íc ta. Chóng

ta muèn nh©n d©n ta ®êi ®êi tho¸t khái c¶nh nghÌo ®ãi vµ v−¬n tíi

mét cuéc sèng ngµy cµng no Êm, t−¬i vui. Chóng ta muèn c«ng

nghiÖp hãa n−íc nhµ theo chñ nghÜa x· héi. Cho nªn chóng ta ph¶i

cã mét sù dµnh dôm to lín h¬n: Sù dµnh dôm chung cña c¶ n−íc.

Sù dµnh dôm chung Êy gäi lµ tÝch luü x· héi chñ nghÜa.

Nguån tÝch luü x· héi chñ nghÜa lµ sù ®ãng gãp cña çc tÇng líp nh©n d©n vµ nh÷ng mãn lîi do çc ngµnh kinh tÕ quèc doanh

®−a l¹i. Cho nªn c«ng nh©n, n«ng d©n vµ çc tÇng líp nh©n d©n

kh¸c cµng cè g¾ng thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt

kiÖm, th× tÝch luü x· héi chñ nghÜa cµng t¨ng nhanh. TÝch luü x·

héi chñ nghÜa t¨ng nhanh th× sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa n−íc nhµ

sÏ tiÕn nhanh, vµ ®êi sèng cña mäi ng−êi sÏ chãng ®−îc no Êm, ®Çy ®ñ.

C.K.


ngµy 25-1-1960.

453

mõnG XU¢N VÜ §¹i

X−a kia ng−êi ta chØ mõng Xu©n hÑp hßi trong khu«n khæ gia

®×nh víi nh÷ng c©u chóc tông nh−: "Ngò phóc l©m m«n, tam

d−¬ng khai th¸i".

Ngµy nay chóng ta mõng Xu©n réng r·i, tõ gia ®×nh ®Õn c¶

n−íc, ®Õn kh¾p thÕ giíi. Xu©n nµy lµ mét Xu©n cùc kú t−¬i ®Ñp, nã

tæng kÕt th¾ng lîi to lín cña loµi ng−êi mÊy n¨m tr−íc vµ më

®−êng cho nh÷ng th¾ng lîi to lín h¬n n÷a nh÷ng n¨m sau.

Chñ nghÜa ®Õ quèc thùc d©n lµ t−îng tr−ng cho mïa §«ng l¹nh

lïng u ¸m ®· bÞ ®Èy lïi ®Õn b−íc cuèi cïng.

Mïa Xu©n cña lùc l−îng hoµ b×nh thÕ giíi ngµy cµng lan réng,

cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc ngµy cµng lªn cao, cña chñ

nghÜa x· héi ngµy cµng t−¬i ®Ñp.

M−êi n¨m tr−íc ®©y, hung thÇn ®Õ quèc hoµnh hµnh kh¾p

n¨m ch©u. VÝ dô: §Õ quèc Anh ®· thèng trÞ nh÷ng thuéc ®Þa mµ sè

ng−êi nhiÒu gÊp 8 lÇn r−ìi sè ng−êi Anh, mµ ®Êt ®ai réng gÊp 232

lÇn ®Êt ®ai n−íc Anh. Sè ng−êi çc thuéc ®Þa bÞ ®Õ quèc Ph¸p ¸p

bøc th× nhiÒu h¬n sè ng−êi Ph¸p gÇn 20 triÖu vµ ®Êt ®ai çc thuéc

®Þa réng gÊp 19 lÇn ®Êt ®ai n−íc Ph¸p. Nh©n d©n çc n−íc Trung

Mü vµ Nam Mü ®Òu bÞ t− b¶n ®éc quyÒn Hoa Kú bãc lét tËn x−¬ng,

tËn tuû. Toµn ch©u Phi ®Òu bÞ xiÒng xÝch d−íi chÕ ®é n« lÖ cña bän

thùc d©n.

Xu©n nµy, Anh vµ Ph¸p ®· mÊt gÇn hÕt thuéc ®Þa cña chóng.

Nh©n d©n Trung Mü vµ Nam Mü ®ang s«i næi chèng ®Õ quèc Hoa Kú;


454

tiªu biÓu nhÊt lµ nh©n d©n Cuba oanh liÖt. M−êi ba n−íc ch©u

Phi ®· ®éc lËp, çc d©n téc kh¸c nh− Kªnia, C«ngg«, v.v., th×

®ang s«i næi ®Êu tranh chèng thùc d©n; tiªu biÓu nhÊt lµ nh©n

d©n Angiªri anh hïng. Trong lóc nh©n d©n ViÖt Nam ta ®ang

s¾m söa mõng Xu©n, th× çc d©n téc ch©u Phi ®ang häp ®¹i héi ë

Tuni víi khÈu hiÖu:

"Ch©u Phi lµ cña ng−êi Phi,

BÌ lò ®Õ quèc cót ®i cho råi!".

Phe x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i ngµy cµng

hïng m¹nh. ChØ so s¸nh n¨m ngo¸i víi n¨m tr−íc còng ®ñ thÊy

phe ta tiÕn bé vïn vôt vÒ mäi mÆt vµ cã thÓ ch¾c ch¾n r»ng tõ

Xu©n nµy sÏ tiÕn bé h¬n nhiÒu.

Liªn X« - N¨m ®Çu cña kÕ ho¹ch 7 n¨m ®· hoµn thµnh v−ît

møc. C«ng nghiÖp ®· t¨ng gÇn 12% (12% ®ã gÇn b»ng 30 çi tæng

ng©n s¸ch n¨m nay cña ta). Sè tr−êng häc t¨ng 24%; ®· ®µo t¹o

thªm 86 v¹n chuyªn gia thanh niªn, h¬n 13 triÖu c«ng nh©n ®·

chuyÓn sang chÕ ®é ngµy lµm 7 giê, hoÆc 6 giê, v.v.. Khoa häc vµ kü

thuËt cña Liªn X« ®· chiÕm ®Þa vÞ nhÊt thÕ giíi. Tõ Xu©n nµy,

Liªn X« sÏ gióp thªm çc n−íc anh em x©y dùng 288 xÝ nghiÖp lín

vµ gióp çc n−íc b¹n nh− Ên §é, In®«nªxia, v.v., x©y dùng 95 xÝ

nghiÖp to.

Lêi kªu gäi cña ng−êi sø gi¶ hoµ b×nh vµ céng s¶n ®· vang déi

tõ phñ Tæng thèng Mü ®Õn kh¾p n−íc Mü vµ thÕ giíi. B¾t ®Çu tõ

Xu©n nµy, Liªn X« sÏ gi¶m 1 triÖu 20 v¹n binh sÜ. ChÝnh s¸ch hßa

b×nh ®ã ®· ®−îc nh©n d©n c¶ thÕ giíi nhiÖt liÖt hoan nghªnh.

Trung Quèc - Cuèi n¨m ngo¸i ®· hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m

thø hai tr−íc thêi h¹n ba n¨m vÒ nh÷ng chØ tiªu chÝnh. S¶n l−îng

c«ng nghiÖp ®· t¨ng h¬n 39%. S¶n l−îng n«ng nghiÖp t¨ng gÇn

17% (ngò cèc t¨ng 8%) mÆc dï n¨m ngo¸i nhiÒu tØnh ®· bÞ lôt to

hoÆc h¹n nÆng. Thu nhËp cña nh©n d©n t¨ng h¬n 22%.

Bungari - C«ng nghiÖp t¨ng 25%. N«ng nghiÖp t¨ng 26%.

mõng xu©n vÜ ®¹i

455

TriÒu Tiªn - §· hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m tr−íc thêi h¹n hai

n¨m r−ìi.

Nãi tãm l¹i: Çc n−íc anh em trong phe x· héi chñ nghÜa ®Òu

tiÕn bé rùc rì nh− hoa në mïa Xu©n.

Phe ®Õ quèc, nhÊt lµ tªn trïm ®Õ quèc Mü th× ch¼ng Xu©n

chót nµo.

H«m mång 7-1-1960, Tæng thèng Mü ®· ph¶i nhËn r»ng: N−íc

Mü cã n¹n l¹m ph¸t b¹c giÊy, gi¸ hµng ho¸ ngµy cµng lªn cao,

ChÝnh phñ m¾c nî ®Õn 290 tØ ®«la. Vµ Ngµi Tæng thèng còng ph¶i

nhËn r»ng: "ThÕ giíi céng s¶n lµ mét xÝ nghiÖp khæng lå, 15 n¨m qua ng−êi céng s¶n ®· thu ®−îc hµng lo¹t thµnh tÝch vÒ vËt chÊt...".

NhiÒu «ng nghÞ trong Quèc héi Mü ®· than phiÒn: "Ngµy nay

Mü kh«ng cßn lµ n−íc lín sè 1 vÒ qu©n sù n÷a. Ng©n s¸ch Mü chi

tiªu qu¸ Ýt ái cho gi¸o dôc, y tÕ vµ viÖc nghiªn cøu khoa häc... Uy

tÝn cña Mü ë ch©u Phi vµ ë Trung §«ng, CËn §«ng ®ang suy sôp".

Çc trïm kinh tÕ Mü th× phµn nµn: "Trong bèn n¨m tr−íc s¶n

l−îng gang thÐp kh«ng t¨ng h¬n n¨m 1955. N¨m nay tiÒn ®Çu t−

kÐm thua n¨m 1957 vµ c«ng nghiÖp luyÖn kim may l¾m còng chØ

tiªu thô ®−îc 60% nguyªn liÖu. N¨m nµo còng cã ®é bèn triÖu c«ng

nh©n thÊt nghiÖp hoµn toµn...". Çc nhµ khoa häc Mü th× uÊt øc: "HiÖn nay c¶ thÕ giíi ®Òu

h−íng vÒ Liªn X« chø kh«ng h−íng vÒ Mü n÷a; v× Liªn X« ®· dÉn

®Çu vÒ khoa häc kü thuËt. Mü ®· thÊt b¹i 18 lÇn phãng tªn löa vµ

6 lÇn phãng vÖ tinh. Tªn löa Atl¸t Mü chØ bay xa 8.000 c©y sè, søc

®Èy chØ 163.000 kil« mµ b¾n sai ®Ých 3.200 th−íc t©y. Tªn löa cña

Liªn X« võa råi ®· bay 13.000 c©y sè, søc ®Èy lµ 453.000 kil« mµ

b¾n chØ xa ®Ých non 2.000 th−íc, v.v..

ThÕ lµ chÝnh nh÷ng ng−êi ®Çu sá Mü ®· ph¶i nhËn Mü suy sôp

vÒ mäi mÆt.

ViÖt Nam ta - D−íi chÕ ®é ®en tèi cña Mü - DiÖm, t×nh h×nh miÒn Nam tiªu ®iÒu nh− thÕ nµo, bµ con ta ®· râ. ë ®©y t«i chØ

nh¾c l¹i mét con sè do b¸o chÝ Sµi Gßn nªu ra: "Sµi Gßn cã


456

1.219.000 ng−êi, trong ®ã 810.000 ng−êi kh«ng cã l−¬ng cè ®Þnh",

nghÜa lµ th−êng xuyªn kh«ng cã c«ng ¨n viÖc lµm, ph¶i sèng vÊt v¬

vÊt v−ëng.

ChÝnh s¸ch khñng bè cùc kú d· man cña Mü - DiÖm kh«ng

ng¨n c¶n ®−îc cuéc ®Êu tranh bÒn bØ vµ anh dòng cña ®ång bµo

miÒn Nam. §ång bµo miÒn Nam tin t−ëng ch¾c ch¾n r»ng "BÜ cùc

th× th¸i lai", mïa Xu©n thèng nhÊt vµ tù do nhÊt ®Þnh sÏ ®Õn.

Nh©n d©n miÒn B¾c ta rÊt tù hµo lµ mét thµnh viªn trong ®¹i

gia ®×nh x· héi chñ nghÜa vµ mçi Xu©n vÒ víi chóng ta lµ mét

th¾ng lîi vÎ vang. MÊy con sè tãm t¾t sau ®©y chøng tá ®iÒu ®ã:

XÝ nghiÖp

1958 1959 1960

92 117 137

S¶n l−îng thãc 4.577.000 tÊn 5.200.000 tÊn 5.500.000 tÊn

Sè häc trß

(céng c¶ ®¹i häc,

trung häc,

tiÓu häc)

2.093.500 ng−êi 3.018.800 ng−êi 3.918.000 ng−êi

§Æc biÖt n¨m nay chóng ta mõng Xu©n víi nhiÒu th¾ng lîi vÎ

vang. Mõng §¶ng ta 30 tuæi. Mõng n−íc nhµ 15 Xu©n. Mõng HiÕn ph¸p míi vµ sÏ mõng Quèc héi míi. Chóng ta mõng Xu©n mét

çch vui vÎ t−ng bõng, nh−ng tuyÖt ®èi kh«ng l·ng phÝ. Chóng ta

ra søc thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm ®Ó hoµn

thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc, ®Ó Xu©n sau th¾ng lîi h¬n

Xu©n nµy.

TRÇN Lùc


ngµy 27-1-1960.

457

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ C¤NG AN TOµN QUèC lÇn THø 14

B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ th©n ¸i hái

th¨m Héi nghÞ.

So víi n¨m tr−íc th× n¨m ngo¸i nh©n d©n ta tiÕn bé nhiÒu vÒ

mäi mÆt. C«ng an ta còng cã nhiÒu cè g¾ng vµ nhiÒu tiÕn bé h¬n.

VÒ c«ng t¸c n¾m t×nh h×nh vµ chèng gi¸n ®iÖp, vÒ tæ chøc vµ t−

t−ëng ®Òu cã thµnh tÝch.

Çn bé vµ chiÕn sÜ c«ng an ®Òu ph¶i ra søc ph¸t triÓn nh÷ng

−u ®iÓm ®ã vµ söa ch÷a nh÷ng nh−îc ®iÓm sau ®©y: - NhËn thøc vÒ t×nh h×nh ch−a thËt s©u s¾c: VÒ ®−êng lèi ®¸nh

®Þch ch−a thËt râ rµng, n¾m ©m m−u ®Þch ch−a thËt v÷ng ch¾c; bé

m¸y tæ chøc tõ trªn ®Õn d−íi ch−a thËt lu«n lu«n s½n sµng chiÕn

®Êu, v.v..

N¨m 1960 lµ mét n¨m rÊt quan träng - Nã kÕt thóc kÕ ho¹ch 3

n¨m vµ chuÈn bÞ cho kÕ ho¹ch 5 n¨m. NhiÖm vô chÝnh trÞ vµ kinh

tÕ cña §¶ng vµ ChÝnh phñ rÊt nÆng nÒ. Do ®ã, nhiÖm vô cña

ngµnh c«ng an còng nÆng nÒ. C«ng an ta ph¶i:

- T¨ng c−êng cuéc ®Êu tranh chèng ph¶n çch m¹ng d−íi mäi

h×nh thøc. - Gi÷ g×n thËt tèt trËt tù, an ninh.

§Ó hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®ã, çn bé vµ chiÕn sÜ cÇn ph¶i:

- Lu«n lu«n n©ng cao tr×nh ®é gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa.

- §oµn kÕt chÆt chÏ néi bé, ®oµn kÕt chÆt chÏ gi÷a c«ng an


458

nh©n d©n vò trang, ®oµn kÕt chÆt chÏ gi÷a c«ng an vµ nh©n d©n,

vµ dùa vµo lùc l−îng to lín cña nh©n d©n.

- Ph¸t huy d©n chñ néi bé; kiÖn toµn tæ chøc thµnh mét lùc

l−îng thËt v÷ng m¹nh cña nÒn chuyªn chÝnh v« s¶n.

Çc ®¹i biÓu ë ®©y ®Òu lµ nh÷ng çn bé phô tr¸ch. Ch¼ng

nh÷ng çc chó ph¶i thÊu suèt chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ®i ®−êng lèi

quÇn chóng, mµ çc chó cßn ph¶i lµm cho toµn thÓ çn bé vµ chiÕn

sÜ c«ng an ®Òu thÊu suèt chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ®Òu ®i ®−êng lèi

quÇn chóng. Lµm ®−îc nh− vËy lµ c«ng an gãp phÇn xøng ®¸ng

vµo c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

Nh©n dÞp nµy, chóng ta nhiÖt liÖt hoan nghªnh Liªn X« quyÕt

®Þnh gi¶m bít 1 triÖu 20 v¹n binh sÜ. ViÖc ®ã l¹i chøng tá r»ng

Liªn X« ®· m¹nh nhÊt thÕ giíi, tøc lµ phe x· héi chñ nghÜa m¹nh

h¬n phe ®Õ quèc chñ nghÜa. Nh−ng miÒn B¾c ViÖt Nam ta lµ mét

tiÒn ®ån cña phe x· héi chñ nghÜa, kÎ ®Þch ë bªn c¹nh ta, cho nªn

chóng ta l¹i cµng ph¶i lu«n lu«n n©ng cao c¶nh gi¸c, kh«ng ®−îc

chñ quan, khinh ®Þch.

§Ó khuyÕn khÝch phong trµo thi ®ua, B¸c sÏ tÆng c«ng an mét

gi¶i th−ëng lu©n l−u. Bé C«ng an ph¶i tæ chøc, theo dâi vµ tæng kÕt thi ®ua cho tèt.

Chóc çc chó cè g¾ng vµ tiÕn bé nhiÒu.

Nhê çc chó chuyÓn lêi chµo th©n ¸i cña Trung −¬ng §¶ng vµ

cña B¸c cho tÊt c¶ çn bé, chiÕn sÜ c«ng an vµ ®ång bµo nh÷ng n¬i

çc chó phô tr¸ch.

Nãi th¸ng 1-1960.

In trong s¸ch Chñ tÞch Hå ChÝ Minh víi ngµnh C«ng an nh©n d©n ViÖt Nam, ViÖn Nghiªn cøu khoa häc c«ng an,

1980, tr.35-37.

459

BµI NãI ChuyÖn Víi ÇN Bé, C¤NG NH¢N NHµ M¸Y C¬ KHÝ Hµ Néi

LÇn tr−íc B¸c ®Õn ®©y, çc c« çc chó ch−a tiÕn bé. Qua

n¨m 1959, çn bé vµ c«ng nh©n ®· tiÕn bé kh¸, hoµn thµnh v−ît

møc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc, ®· biÕt s¾p xÕp c«ng viÖc, nªn ®· tiÕt

kiÖm ®−îc h¬n 31 v¹n giê, nhÆt s¾t thÐp vôn ®óc ®−îc h¬n 200

tÊn m¸y mãc. Nh− vËy lµ tèt, cÇn cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a. Quü

phóc lîi ®· dïng b¶o hiÓm lao ®éng ®−îc gÇn 20 v¹n ®ång; nÕu

biÕt tiÕt kiÖm vµ t¨ng n¨ng suÊt nhiÒu h¬n n÷a th× sè tiÒn ®ã sÏ

t¨ng nhiÒu h¬n n÷a. Nh− çc c« çc chó ®· biÕt, m¸y mãc ngµy cµng tinh x¶o, nÕu

kh«ng cã tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ kü thuËt th× kh«ng thÓ ®iÒu khiÓn

®−îc. Tr−íc ®©y lµm viÖc theo lèi thñ c«ng, nh−ng b©y giê lµm

b»ng m¸y mãc tinh x¶o c¶, nªn viÖc häc tËp v¨n ho¸, n©ng cao

tr×nh ®é kü thuËt lµ rÊt cÇn thiÕt. N¨m qua nhµ m¸y ®· cã 90%

çn bé vµ c«ng nh©n häc v¨n ho¸. §ã lµ mét b−íc tiÕn kh¸. Nh−ng

nh− thÕ vÉn ch−a ®ñ, cÇn ph¶i vËn ®éng sao cho tÊt c¶ mäi ng−êi

®Òu ®i häc. VÝ dô: Nhµ m¸y s¶n xuÊt xe h¬i ë Liªn X« cã mét ph©n

x−ëng lµm pÝtt«ng rÊt lín mµ chØ do 10 c«ng nh©n phô tr¸ch, v×

m¸y mãc hoµn toµn tù ®éng c¶. GÇn ®©y, Liªn X« l¹i phãng mét tªn löa v−ît xa 12.500 c©y sè, r¬i s¸t chç ®· ®Þnh, bay nhanh mét

giê trªn 26.000 c©y sè. CÇn ph¶i cã tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ kü thuËt

cao míi lµm ®−îc çc viÖc nh− vËy. Muèn ®iÒu khiÓn vµ s¶n xuÊt

®−îc çc m¸y mãc hiÖn ®¹i, çn bé vµ c«ng nh©n ta cÇn ph¶i ra søc


460

häc tËp v¨n ho¸ vµ kü thuËt. Trai, g¸i, trÎ, giµ, çn bé, c«ng nh©n

®Òu ph¶i häc c¶.

Trong n¨m qua, nhµ m¸y cßn cã mét sè khuyÕt ®iÓm vÒ çc

mÆt nh− sö dông vËt liÖu, dông cô kh«ng ®óng tiªu chuÈn, th−êng

v−ît qu¸ møc ®· ®Þnh, mét sè bé phËn m¸y mãc lµm ra chÊt l−îng

cßn kÐm, ch−a ®óng quy çch; tØ lÖ ng−êi gi¸n tiÕp s¶n xuÊt cßn

qu¸ cao. Nh− vËy lµ cßn l·ng phÝ rÊt nhiÒu. Nguyªn nh©n lµ do

qu¶n lý kü thuËt, qu¶n lý kinh tÕ cßn yÕu, kû luËt lao ®éng, tinh

thÇn tr¸ch nhiÖm vµ ý thøc b¶o vÖ cña c«ng cßn kÐm.

KÕ ho¹ch n¨m 1960 rÊt quan träng, v× nã lµ n¨m kÕt thóc kÕ

ho¹ch 3 n¨m vµ chuÈn bÞ b−íc vµo kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt.

Muèn thùc hiÖn tèt nhiÖm vô nÆng nÒ Êy, çn bé vµ c«ng nh©n

ph¶i ra søc söa ch÷a khuyÕt ®iÓm vµ ph¸t huy −u ®iÓm ®· ®¹t

®−îc. MÆt kh¸c ph¶i thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ cho tèt: Ph¶i b¶o

®¶m çc bé phËn s¶n xuÊt c©n ®èi, tiÕn hµnh ¨n khíp nhÞp nhµng.

Çc c«, çc chó ®· ph¸t huy nhiÒu s¸ng kiÕn vµ ®Ò nghÞ nhiÒu ý

kiÕn tiÕt kiÖm vËt liÖu, th× giê, nh−ng ch−a ¸p dông hÕt. Bé phËn

theo dâi s¸ng kiÕn ph¶i ®óc kÕt s¸ng kiÕn ®· ®¹t ®−îc ®Ó phæ biÕn

réng r·i vµ ¸p dông ý kiÕn cña c«ng nh©n ®Ò nghÞ.

C«ng t¸c c¶i tiÕn qu¶n lý, c¶i tiÕn kü thuËt vµ c¶i tiÕn tæ chøc

nh− çi kiÒng ba ch©n, nÕu hai ch©n dµi, mét ch©n ng¾n th× kh«ng

thÓ nµo ®øng v÷ng ®−îc. Muèn lµm tèt çc viÖc nµy ph¶i thùc hiÖn

d©n chñ. Çn bé ph¶i dùa vµo quÇn chóng ®Ó gi¶i quyÕt khã kh¨n,

10 ng−êi lµm kh«ng ®−îc th× 100 ng−êi gãp 100 ý kiÕn l¹i nhÊt

®Þnh sÏ lµm ®−îc.

Muèn lµm tèt nh÷ng viÖc trªn, çn bé vµ c«ng nh©n ph¶i thËt

thµ tù phª b×nh vµ phª b×nh, gióp ®ì lÉn nhau, v× khuyÕt ®iÓm cña

mét ng−êi kh«ng ph¶i cña riªng mét ng−êi ®ã, mµ cã ¶nh h−ëng

®Õn toµn nhµ m¸y. Ph¶i n©ng cao kû luËt lao ®éng, kû luËt s¶n

xuÊt, ®¶m b¶o an toµn lao ®éng, chèng l·ng phÝ, cè g¾ng häc tËp

v¨n ho¸, häc tËp kü thuËt.

bµi nãi chuyÖn víi çn bé, c«ng nh©n...

461

§Æc biÖt lµ ph¶i chó träng häc tËp kinh nghiÖm vµ t¸c phong

c«ng t¸c tèt cña çc ®ång chÝ chuyªn gia b¹n.

§¶ng viªn vµ ®oµn viªn ph¶i xung phong g−¬ng mÉu trong mäi

c«ng t¸c, trong häc tËp vµ chÊp hµnh kû luËt lao ®éng. §¶ng viªn,

®oµn viªn ph¶i gióp ®ì ng−êi ngoµi §¶ng, ngoµi §oµn cïng tiÕn bé.

B¸c chóc çc c«, çc chó m¹nh khoÎ, vui vÎ, tiÕn bé vµ lµm

theo ®óng lêi høa lµ: Thùc hiÖn v−ît møc kÕ ho¹ch n¨m 1960 c¶ vÒ

sè l−îng, chÊt l−îng vµ tiÕt kiÖm ®Ó gãp phÇn x©y dùng chñ nghÜa

x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

Nãi ngµy 2-2-1960.


ngµy 4-2-1960.

462

MïA XU¢N QUYÕT TH¾NG

Tôc ng÷ cã c©u: "Suèt n¨m kÕ ho¹ch, ®Þnh tõ mïa Xu©n"1).

ThËt ®óng nh− vËy. Mïa Xu©n th× trêi vui, ®Êt vui, ng−êi cµng

vui. Cho nªn ngay tõ ®Çu mïa Xu©n mäi c«ng viÖc lµm ®−îc tèt,

th× c¶ n¨m sÏ ph¸t triÓn tèt vµ kÕt qu¶ tèt.

ë ®©y, xin chØ nãi vÒ n«ng nghiÖp.

D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ ChÝnh phñ, ®ång bµo n«ng d©n

®Òu quyÕt t©m cè g¾ng lµm cho vô §«ng - Xu©n ®¹i th¾ng lîi. §iÒu

®ã rÊt tèt!

Nh−ng trong mïa §«ng qua, c«ng viÖc vÒ vô chiªm còng nh− vÒ hoa mµu vµ c©y c«ng nghiÖp, chóng ta míi lµm ®−îc non mét nöa. VËy, ngay tõ h«m nay, chóng ta nhÊt ®Þnh:

- Ph¶i dèc c¶ lùc l−îng ®Ó cÊy xong vµ cÊy tèt vô chiªm néi trong th−îng tuÇn th¸ng Giªng.

- Ph¶i ch¨m lµm cá vµ ph¶i bãn ph©n ®Çy ®ñ. NhiÒu n¬i bãn

ph©n cßn Ýt qu¸.

- Ph¶i chó ý phßng s©u vµ diÖt s©u. HÔ n¬i nµo thÊy s©u th×

ph¶i diÖt cho tËn gèc.

- Ph¶i tiÕp tôc phßng h¹n vµ chèng h¹n. ë mÊy tØnh nh−

Thanh Ho¸, Nam §Þnh, Hµ §«ng... cßn nh÷ng n¬i thiÕu n−íc, th× ph¶i ra søc ®éng viªn nh©n d©n diÖt h¹n cho kú ®−îc. Ph¶i thùc

hiÖn khÈu hiÖu: "V¾t ®Êt ra n−íc, thay trêi lµm m−a". Chèng h¹n

_______________

1) “NhÊt niªn chi kÕ, thi − Xu©n” (TG).

mïa xu©n quyÕt th¾ng

463

lµ mét cuéc thö th¸ch ®èi víi çn bé, ®¶ng viªn, ®oµn viªn thanh

niªn vµ çc x· viªn hîp t¸c x· nh÷ng tØnh Êy.

- Tr©u bß lµ b¹n cña n«ng d©n chóng ta. Nã gióp ta cµy bõa.

Nã cho ta ph©n bãn. Cho nªn ph¶i hÕt søc quý träng, th−¬ng yªu

vµ s¨n sãc tr©u bß cho thËt tèt.

- C¶i tiÕn n«ng cô lµ mét viÖc rÊt cÇn thiÕt. Nã tiÕt kiÖm ®−îc

nhiÒu søc lao ®éng vµ thêi giê. Nã gióp Ých nhiÒu cho viÖc t¨ng gia

s¶n xuÊt. VÝ dô: Hîp t¸c x· Phó §éng (tØnh Phó Thä) chØ c¶i tiÕn

mét kiÓu bõa, mµ c«ng viÖc ®· nhanh gÊp 16 lÇn. Tr−íc kia chØ lµm

®−îc 37 mÉu ng«, nay lµm ®−îc h¬n 70 mÉu. Cßn tiÕt kiÖm ®−îc 1.800 c«ng ®Ó lµm thªm ph©n bãn, cÊy hÕt diÖn tÝch, lµm thªm nghÒ

phô. Nhê vËy mµ thu nhËp cña x· viªn ®−îc t¨ng nhiÒu.

§ång thêi víi nh÷ng c«ng viÖc trªn ®©y, ph¶i ra søc cñng cè tæ

®æi c«ng vµ hîp t¸c x·.

Ph¶i nhí kü r»ng: KÕ ho¹ch 10 phÇn, th× biÖn ph¸p ph¶i 15

phÇn vµ quyÕt t©m ph¶i 20 phÇn.

HiÖn nay, 46% ®ång bµo n«ng d©n ®· vµo hîp t¸c x·, sè cßn l¹i

th× ®Òu vµo tæ ®æi c«ng. §ã lµ mét lùc l−îng rÊt to lín. §¶ng bé vµ

chÝnh quyÒn çc n¬i ph¶i ra søc ®éng viªn lùc l−îng Êy quyÕt lµm

cho vô §«ng - Xu©n th¾ng lîi toµn diÖn, v−ît bËc vµ v÷ng ch¾c.

TRÇN Lùc


ngµy 3-2-1960.

464

Ph¶i biÕt chi tiªu

Chóng ta cè g¾ng dµnh dôm, cè g¾ng t¨ng tÝch lòy x· héi chñ

nghÜa lµ ®Ó më mang kinh tÕ, x©y dùng c«ng nghiÖp, x©y dùng ®êi

sèng ngµy cµng no Êm cho nh©n d©n lao ®éng.

Nh−ng chØ biÕt dµnh dôm kh«ng ®ñ, mµ cßn ph¶i biÕt chi tiªu.

Chi tiªu thÕ nµo lµ ®óng?

Tr−íc hÕt, ph¶i ph©n biÖt hai h−íng chi tiªu: Mét bªn lµ chi

tiªu cho s¶n xuÊt, nh− x©y dùng nhµ m¸y, hÇm má, n«ng tr−êng,

®Ëp n−íc... Mét bªn lµ chi tiªu cho nh÷ng viÖc kh«ng s¶n xuÊt

nh− x©y nhµ ë, nhµ th−¬ng, tr−êng häc... Nh÷ng viÖc kh«ng s¶n

xuÊt còng cÇn thiÕt, còng ph¶i ®−îc chó ý ®óng møc. Nh−ng

chóng ta ph¶i lu«n lu«n ®Æt viÖc chi tiªu cho s¶n xuÊt lªn trªn

hÕt. V× vèn dïng vµo s¶n xuÊt th× sinh s«i, n¶y në, mang l¹i

nguån no Êm ngµy cµng dåi dµo cho nh©n d©n lao ®éng. Cßn vèn

dïng vµo nh÷ng viÖc kh«ng s¶n xuÊt th× kh«ng trùc tiÕp cã t¸c

dông nh− thÕ.

H·y nãi chuyÖn mét ng−êi cho dÔ hiÓu: Mét anh n«ng d©n

®ang cÇn söa sang cµy, bõa, l¹i còng muèn mua s¾m mét vµi thø

®Ó bµy biÖn trong nhµ. Nh−ng sè tiÒn dµnh dôm cña anh cã h¹n.

Lµ ng−êi chñ trong gia ®×nh, anh c©n nh¾c, tÝnh to¸n, vµ quyÕt

®Þnh söa sang cµy, bõa tr−íc. Nh− vËy, anh sÏ s¶n xuÊt kh¸ h¬n

vµ ®Õn vô sau, anh cã thÓ cã c¶ nh÷ng thø ®Ó bµy biÖn trong nhµ. Chóng ta lµ ng−êi chñ cña x· héi, chóng ta còng cÇn c©n nh¾c,

tÝnh to¸n nh− thÕ. Ph¶i hÕt søc dµnh vèn cho viÖc më mang s¶n

ph¶i biÕt chi tiªu

465

xuÊt, x©y dùng c«ng nghiÖp. Kh«ng nh÷ng thÕ mµ trong viÖc chi

tiªu cho s¶n xuÊt cßn ph¶i biÕt dån vèn cho nh÷ng ngµnh quan

träng nhÊt, nh−: gang, thÐp, ®iÖn, than, c¬ khÝ, v.v.. V× nh÷ng

ngµnh nµy cã ®−îc më mang th× çc ngµnh kh¸c míi tiÕn lªn ®−îc.

Muèn dµnh ®−îc nhiÒu vèn cho viÖc c«ng nghiÖp hãa n−íc nhµ,

th× mçi ngµnh, mçi ®Þa ph−¬ng ph¶i hÕt søc tiÕt kiÖm trong viÖc

chi tiªu. C«ng nh©n, viªn chøc, çn bé ph¶i lu«n lu«n ph¸t huy

s¸ng kiÕn, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm nguyªn liÖu, vËt liÖu,

gi÷ g×n m¸y mãc, dông cô, v.v.. Nh− vËy lµ chi tiªu Ýt mµ s¶n xuÊt

nhiÒu, l¹i dµnh thªm ®−îc nhiÒu vèn cho viÖc c«ng nghiÖp hãa n−íc nhµ.

c.k.


ngµy 3-2-1960.

466

Quü §EN... Quü TR¾NG

Quü ®en! Çi thø quü qu¸i ¸c kia, cø t−ëng lµ nã ®· chÕt tõ l©u

råi ai ngê nã vÉn sèng ®µng hoµng mÊy n¨m nay ë mét sè ®Þa

ph−¬ng. GÇn ®©y, tØnh H¶i D−¬ng ®· l«i cæ nã ra ¸nh s¸ng. HuyÖn

nµo còng cã quü ®en. Mét sè c¬ quan còng cã quü ®en.

Quü ®en lµ g×? §ã lµ mét thø quü riªng n»m ngoµi vßng kiÓm

so¸t cña Nhµ n−íc: Thu th× dïng çch tiªu Ýt khai nhiÒu ®Ó c¾t xÐn

quü c«ng. Chi th× lu bï, ï xäe. Qu¶ lµ mét lèi lµm kh«ng s¸ng sña -

®óng nh− tªn gäi cña nã lµ "quü ®en"! Nh−ng v× sao nã vÉn sèng

®µng hoµng, tho¶i m¸i, d−íi sù "b¶o trî" cña c¶ mét sè c¬ quan

l·nh ®¹o ë ®Þa ph−¬ng? V× mét sè çn bé ta ®Õn nay vÉn gi÷ nÕp

lµm viÖc theo lèi gia ®×nh. Hä nãi b»ng giäng ng−êi lµm chñ: "ViÖc

nhµ c¶! Quü ®en hay quü tr¾ng ®Òu dïng cho c«ng viÖc chung c¶,

cã mÊt ®i ®©u mµ sî!". Nh−ng h×nh nh− theo ý hä, th× "cã quü ®en,

mäi viÖc míi tr«i ch¶y, cßn çc thÓ lÖ, chÕ ®é chi tiªu cña Nhµ n−íc

chØ lµ nh÷ng sîi d©y rµng buéc khã chÞu"(!).

§óng, chÕ ®é chi tiªu cña Nhµ n−íc lµ mét sù "rµng buéc", nh−ng ®ã lµ mét sù rµng buéc rÊt cÇn thiÕt vµ rÊt hay. Nã rµng

buéc nh÷ng kÎ phung phÝ, nh÷ng ng−êi thÝch ph« tr−¬ng. Nã rµng

buéc c¶ nh÷ng ng−êi chØ biÕt viÖc tr−íc m¾t mµ kh«ng thÊy viÖc

l©u dµi, chØ biÕt viÖc cña bé phËn m×nh mµ kh«ng thÊy viÖc chung

cña c¶ n−íc. Nh−ng chÝnh nhê ®ã mµ nã l¹i chÆt xiÒng, ch¾p çnh

cho kinh tÕ n−íc ta tiÕn lªn nh− ngùa thÇn trªn con ®−êng x· héi

chñ nghÜa. Nã gióp chóng ta dµnh dôm tõng ®ång xu thµnh nh÷ng

quü ®en... quü tr¾ng

467

sè vèn lín. Nã vÝt kÝn çc lç thñng, çc khe hë, kh«ng ®Ó cña c¶i

dµnh dôm cña chóng ta bÞ hao hôt, ph©n t¸n. Nh− vËy míi dån

®−îc phÇn lín vèn cña Nhµ n−íc vµo viÖc c«ng nghiÖp ho¸ x· héi

chñ nghÜa.

Nh÷ng ng−êi "b¶o vÖ quü ®en" qu¶ lµ nh÷ng ng−êi phung phÝ

cña c¶i chung. ë mét huyÖn thuéc tØnh H¶i D−¬ng, ng−êi ta tÝnh

ra r»ng: NÕu c¨n cø vµo sè tiÒn chi tiªu vÒ çc cuéc héi nghÞ trong

s¸u th¸ng ®Çu n¨m 1959, th× ngµy nµo còng cã 117 çn bé x· lªn

häp ë huyÖn. ThËt lµ mét con sè ®¸ng sî. Nh−ng chung quanh mçi

quü ®en, cßn cã biÕt bao nhiªu con sè ®¸ng sî kh¸c. Chóng ta s½n sµng xiÕt chÆt thªm tr¨m ngh×n sîi d©y rµng

buéc ®Ó tiªu diÖt h¼n lèi lµm lén xén ®ã. Ph¶i chÆt chÏ h¬n n÷a

trong viÖc dïng tiÒn dµnh dôm cña chóng ta, ®Ó tiÕn nhanh tíi

cuéc sèng no Êm ®Çy ®ñ cho mäi ng−êi.

C.K.


ngµy 8-2-1960.

468

KH¤NG §Ó MéT KHE Hë

Mçi th¸ng, b¸o Nh©n d©n nhËn ®−îc hµng ngh×n th− cña b¹n

®äc tõ çc n¬i göi ®Õn. HÇu hÕt lµ th− gãp ý kiÕn vÒ c«ng viÖc

chung, th− hái viÖc riªng chØ lµ sè Ýt. ThËt lµ mét ®iÒu míi mÎ vµ

tèt ®Ñp.

§¸ng chó ý nhÊt lµ lo¹i th− phª b×nh nh÷ng viÖc l·ng phÝ cña

c«ng vµ gãp ý kiÕn vÒ çch tiÕt kiÖm nguyªn liÖu, vËt liÖu, tiÒn vèn

cña Nhµ n−íc. Ng−êi viÕt nh÷ng th− Êy lµ ai? PhÇn ®«ng lµ nh÷ng

ng−êi lao ®éng b×nh th−êng, nh÷ng chiÕn sÜ trong qu©n ®éi, nh÷ng

çn bé, nh©n viªn gi÷ chøc vô "kh«ng quan träng l¾m"... Cã ng−êi

®i ®−êng, thÊy thãc r¬i, gç môc mµ kh«ng yªn t©m. Cã ng−êi cÇm

hép diªm, nh×n tÊm biÓn, thÊy cã chç cßn tiÕt kiÖm ®−îc h¬n n÷a,

nªn míi lªn tiÕng. Râ rµng lµ kh«ng ph¶i v× lîi Ých riªng mµ hä nãi.

Cã lÇn, mét b¹n ®äc mua mét gãi thuèc l¸ lo¹i rÎ tiÒn, vÒ më ra

thÊy bªn trong toµn lµ thuèc lo¹i ®¾t. Ch¼ng nh÷ng kh«ng vui

mõng mµ cßn b¨n kho¨n, th¾c m¾c vÒ sù l·ng phÝ cña nhµ m¸y

thuèc l¸, b¹n ®ã liÒn viÕt th− cho b¸o §¶ng vµ göi kÌm theo c¶ bao

thuèc l¸ cßn nguyªn c¶ 20 ®iÕu.

Trong nh©n d©n ta, ®· cã nh÷ng ng−êi quan t©m ®Õn viÖc gi÷

g×n cña c¶i chung nh− vËy, thËt lµ mét ®iÒu ®¸ng quý. Hä ®¸ng

lµm g−¬ng cho mét sè ng−êi ®−îc Nhµ n−íc giao cho tr«ng nom

hoÆc sö dông cña c¶i chung mµ ch−a lµm trßn tr¸ch nhiÖm. Nh−ng

nh×n chung, th× trªn mÆt trËn nµy, vßng v©y cña chóng ta ch−a

xiÕt chÆt l¾m! V× vËy cña c¶i dµnh dôm cña chóng ta kh«ng nh÷ng

kh«ng ®Ó mét khe hë

469

r¬i v·i mét phÇn vµo çi hè l·ng phÝ, mµ cßn bÞ bän tham « ®ôc

khoÐt mÊt mét phÇn kh¸c.

Xtalin ®· cã lÇn vÝ bän tham « nh− nh÷ng con lîn sôc vµo v−ên

rau cña Nhµ n−íc vµ ngo¹m lÊy ngo¹m ®Ó mét çch tr¬ trÏn. §ã lµ

thø cÆn b· cßn rít l¹i cña x· héi cò - çi x· héi thèi n¸t, trong ®ã

bän ¨n c¾p, bän sèng b¸m... l¹i ®−îc coi lµ nh÷ng kÎ "kh«n ngoan

nhÊt ®êi".

Lµm thÕ nµo ®Ó trõ cho hÕt nh÷ng thø Êy vµ kh«ng ®Ó mét khe

hë nµo cho cña c¶i dµnh dôm cña chóng ta lät ra ngoµi? B¾t giam

hÕt bän ¨n c¾p Êy −? Trõng ph¹t chóng thËt nÆng −? ViÖc ®ã kh«ng ph¶i chóng ta kh«ng lµm. Nh−ng ®iÒu quan träng nhÊt -

nh− Xtalin ®· nãi - vÉn lµ ph¶i "g©y chung quanh chóng mét kh«ng khÝ c«ng chóng c«ng phÉn vµ tÈy chay vÒ mÆt ®¹o ®øc". Ph¶i

kh«ng cßn mét ai vç vai, g−îng nhÑ víi chóng n÷a! Cã nh− vËy,

míi ng¨n chÆn ®−îc nh÷ng hµnh ®éng ¨n c¾p cña c«ng vµ míi b¶o

vÖ ®−îc tÝch luü cña chóng ta.

C.K.


ngµy 11-2-1960.

470

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ §¹I BIÓU NH÷NG NG¦êi tÝch cùc

TRoNG PHonG tRµo V¡N Hãa QuÇN CHóNG

Muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi th× ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ vµ

v¨n ho¸. V× sao kh«ng nãi ph¸t triÓn v¨n ho¸ vµ kinh tÕ? Tôc ng÷

ta cã c©u: Cã thùc míi vùc ®−îc ®¹o; v× thÕ kinh tÕ ph¶i ®i tr−íc.

Nh−ng ph¸t triÓn ®Ó lµm g×? Ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸ ®Ó

n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña nh©n d©n ta. Çc c«, çc

chó võa lao ®éng, s¶n xuÊt tÝch cùc, võa ho¹t ®éng v¨n ho¸ tÝch

cùc. ThÕ lµ tèt. V¨n ho¸ ph¶i thiÕt thùc phôc vô nh©n d©n, gãp phÇn vµo viÖc n©ng cao ®êi sèng vui t−¬i, lµnh m¹nh cña quÇn

chóng. V× vËy, néi dung v¨n ho¸ ph¶i cã ý nghÜa gi¸o dôc. VÝ dô:

Ph¶i gi¸o dôc thÕ nµo lµ ®êi sèng míi? ThÕ nµo lµ ®¹o ®øc çch

m¹ng? Trong viÖc "TÕt trång c©y", ph¶i phæ biÕn trång c©y nh− thÕ

nµo cho c©y tèt, ph¶i ch¨m sãc vµ ch¨m bãn c©y nh− thÕ nµo? ë nhiÒu

®Þa ph−¬ng, çc c«, çc chó ®· s¸ng t¸c nhiÒu bµi th¬, ca, hß, vÌ nãi

vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ®ã rÊt thiÕt thùc, néi dung rÊt tèt. B¸c hoan

nghªnh çc c«, çc chó. V¨n ho¸ ph¶i g¾n liÒn víi lao ®éng, s¶n

xuÊt. V¨n ho¸ xa ®êi sèng, xa lao ®éng lµ v¨n ho¸ su«ng. NhiÖm vô

cña ng−êi çn bé v¨n ho¸ lµ ph¶i dïng v¨n ho¸ ®Ó tuyªn truyÒn cho viÖc cÇn kiÖm x©y dùng n−íc nhµ, x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë

miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ. VÝ dô: ë trong hîp

t¸c x·, v¨n ho¸ ph¶i tuyªn truyÒn, gi¸o dôc ý thøc cÇn kiÖm x©y

dùng hîp t¸c x·, yªu hîp t¸c x· nh− nhµ, chèng t− t−ëng lµm ¨n

bµi nãi t¹i héi nghÞ ®¹i biÓu nh÷ng ng−êi tÝch cùc...

471

riªng lÎ vµ nh÷ng t− t−ëng l¹c hËu cã ¶nh h−ëng xÊu cho viÖc cñng

cè vµ ph¸t triÓn hîp t¸c x·. ë xÝ nghiÖp, v¨n ho¸ ph¶i tuyªn

truyÒn, gi¸o dôc ý thøc lµm chñ xÝ nghiÖp, ®Èy m¹nh phong trµo

thi ®ua hoµn thµnh kÕ ho¹ch Nhµ n−íc, cÇn kiÖm x©y dùng nÒn

c«ng nghiÖp n−íc nhµ, chèng tham «, l·ng phÝ, v.v..

Nãi tãm l¹i, ®Ó phôc vô sù nghiÖp çch m¹ng x· héi chñ

nghÜa th× v¨n ho¸ ph¶i x· héi chñ nghÜa vÒ néi dung vµ d©n téc

vÒ h×nh thøc.

Trong hoµn c¶nh hiÖn nay, chóng ta cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n,

tr×nh ®é v¨n ho¸ cña çn bé vµ nh©n d©n cßn thÊp, do ®ã, cßn h¹n chÕ nhiÒu kÕt qu¶ trong c«ng t¸c, trong s¶n xuÊt. NhiÖm vô çc c«,

çc chó lµ ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a, gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é v¨n

ho¸ cña nh©n d©n.

Nãi ngµy 11-2-1960.


ngµy 12-2-1960.

472

Çi vßng tr«n èc

Thö nhí l¹i viÖc lµm ¨n cña mét ng−êi n«ng d©n b×nh th−êng tr−íc ®©y: N¨m nµy qua n¨m kh¸c, vÉn "con tr©u ®i tr−íc, çi cµy theo sau". Mïa vµo, ®−îc mét sè thãc. Dµnh mét phÇn ®Ó ¨n tiªu mét çch thiÕu thèn, cßn phÇn kia chØ ®ñ ®Ó mua l¹i chõng Êy thãc gièng, chõng Êy ph©n bãn,... vµ cµy, cÊy l¹i chõng Êy ruéng, theo çch thøc nh− vô tr−íc. KÕt qu¶ sÏ nh− thÕ nµo? L¹i còng thu vÒ sè thãc nh− mïa võa qua. Råi çi vßng luÈn quÈn Êy cø diÔn l¹i, kh«ng biÕt ®Õn lÇn thø mÊy!

ë ®©y, chóng ta kh«ng nãi ®Õn sù bãc lét cña thùc d©n, phong kiÕn vµ nh÷ng tai häa cã thÓ r¬i xuèng ®Çu ng−êi n«ng d©n bÊt cø lóc nµo, nh− b·o, lôt, bÖnh tËt, v.v.. Nh÷ng çi ®ã ®Òu cã thÓ mét sím mét chiÒu lµm cho anh ta hoµn toµn kiÖt quÖ. Nh−ng h·y cø cho r»ng anh cã thÓ ®−îc yªn æn ®Ó kÐo dµi lèi lµm ¨n cæ lç nãi trªn, th× cuéc sèng cña anh còng vÉn kh«ng bao giê tho¸t khái çi vßng luÈn quÈn vÊt v¶ vµ nghÌo ®ãi.

Lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ chÊm døt çi vßng luÈn quÈn Êy? Gi¸ thö ng−êi n«ng d©n cã çch nµo ®ã - vÝ dô: Söa ®æi çch cµy cÊy, ch¨m bãn - ®Ó thu ho¹ch ®−îc nhiÒu thãc h¬n trªn m¶nh ruéng cña m×nh. Nh− vËy, khi mïa vµo, ngoµi phÇn thãc dµnh cho viÖc ¨n tiªu, anh cã thÓ mua nhiÒu thãc gièng, nhiÒu ph©n bãn h¬n vô tr−íc ®Ó s¶n xuÊt l¹i nhiÒu h¬n. Vµ nÕu vô nµo anh còng lµm ®−îc nh− thÕ, th× cuéc sèng cña anh kh«ng cßn lµ mét vßng luÈn quÈn n÷a, mµ sÏ lµ mét vßng tr«n èc ®i lªn, cµng lªn cµng më réng ra: S¶n xuÊt mçi vô mçi t¨ng vµ ®êi sèng ngµy mét dåi dµo.

çi vßng tr«n èc

473

TÊt nhiªn, d−íi chÕ ®é thùc d©n, phong kiÕn, ng−êi n«ng d©n

kh«ng thÓ lµm nh− thÕ ®−îc. Ngµy nay, nÕu n«ng d©n ta kh«ng ®i

vµo con ®−êng hîp t¸c hãa, th× còng kh«ng lµm nh− thÕ ®−îc.

Nh−ng c©u chuyÖn trªn ®©y còng cã thÓ gióp chóng ta hiÓu r»ng:

Muèn ®êi sèng ngµy cµng no Êm, ®Çy ®ñ, th× ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Cã n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, míi

cã thÓ t¨ng tÝch lòy ®Ó më réng s¶n xuÊt.

Lªnin ®· nãi: "Ph©n tÝch ®Õn cïng th× n¨ng suÊt lao ®éng lµ çi quan träng nhÊt cho sù th¾ng lîi cña trËt tù x· héi míi". Chóng ta cÇn suy nghÜ nhiÒu vÒ lêi d¹y ®ã trong c«ng viÖc hµng ngµy cña m×nh.

c.k.


ngµy 13-2-1960.

474

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ TæNG KÕT PHONG TRµO S¶N XUÊT N¤NG, L¢M, NG¦ NGHIÖP

N¡M 1959

B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ ®Õn giao nhiÖm

vô cho çc c«, çc chó, tr−íc m¾t lµ lµm cho tèt vô §«ng - Xu©n

nµy. Vô chiªm n¨m ngo¸i ®· tèt, vô chiªm n¨m nay ph¶i lµm cho

tèt h¬n.

Çc c« çc chó t¸n thµnh x©y dùng chñ nghÜa x· héi c¶ chø?

X©y dùng miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi nghÜa lµ thÕ nµo?

Tøc lµ kh«ng ph¶i ®øng l¹i mét chç, cµng kh«ng ph¶i thôt lïi, mµ ph¶i kh«ng ngõng tiÕn lªn, n¨m sau ph¶i tiÕn h¬n n¨m tr−íc.

TiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ph¶i ®i b»ng hai ch©n: c«ng nghiÖp

vµ n«ng nghiÖp. C«ng nghiÖp cña ta ®· cã tiÕn bé, nÕu n«ng nghiÖp

kh«ng tiÕn bé hoÆc cø cÇm chõng th× nh− quÌ, v× vËy ph¶i cè g¾ng

mµ ®−a n«ng nghiÖp tiÕn lªn.

Muèn tiÕn bé, n«ng nghiÖp còng nh− mäi viÖc kh¸c ph¶i lÊy

chÝnh trÞ lµm ®Çu, t− t−ëng ph¶i th«ng suèt tõ trªn xuèng d−íi, tõ

trong §¶ng ra nh©n d©n. Khi t− t−ëng ®· th«ng th× sÏ kh¾c phôc

®−îc khã kh¨n, thùc hiÖn ®−îc kÕ ho¹ch. Çc c«, çc chó ph¶i lµm

cho ®ång bµo n«ng d©n th«ng suèt lµ ph¶i cÇn kiÖm x©y dùng n−íc nhµ. Muèn thÕ ph¶i cÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x· v× hîp t¸c x· lµ

lùc l−îng chÝnh ë n«ng th«n. Môc ®Ých tæ chøc hîp t¸c x· lµ ®Ó

t¨ng gia s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n, tr−íc hÕt lµ

cña n«ng d©n. ThÕ lµ võa lîi riªng cho n«ng d©n vµ lîi chung cho

bµi nãi t¹i héi nghÞ tæng kÕt phong trµo...

475

Nhµ n−íc, hai çi lîi ®ã ®i ®«i víi nhau. V× vËy, ph¶i cñng cè hîp

t¸c x·. VÒ mÆt vËt chÊt, ph¶i qu¶n lý cho tèt; vÒ mÆt tinh thÇn,

ph¶i gi¸o dôc cho n«ng d©n hiÓu v× sao ph¶i cñng cè hîp t¸c x· vµ

v× sao lîi Ých chung cña Nhµ n−íc vµ lîi Ých riªng cña x· viªn ph¶i

kÕt hîp cho ®óng. Mét sè n¬i x©y dùng hîp t¸c x· l¹i quªn cñng cè

tæ ®æi c«ng, nh− thÕ lµ kh«ng ®óng. Ph¶i cñng cè tèt hîp t¸c x·

nh−ng kh«ng thÓ quªn cñng cè vµ ph¸t triÓn tæ ®æi c«ng.

N¨m nay lµ n¨m rÊt quan träng, lµ n¨m cuèi cña kÕ ho¹ch 3

n¨m vµ lµ n¨m chuÈn bÞ cho kÕ ho¹ch 5 n¨m. C«ng nghiÖp ph¶i

lµm tèt, n«ng nghiÖp cµng ph¶i lµm cho tèt. NhiÖm vô cña toµn §¶ng, toµn d©n lóc nµy lµ ph¶i ®¶m b¶o vô §«ng - Xu©n cho tèt.

Muèn thÕ, çn bé ph¶i tÝch cùc. VÒ mÆt l·nh ®¹o, trong néi bé

§¶ng ph¶i th«ng suèt tõ trªn xuèng d−íi vµ ph¶i lµm cho t−

t−ëng toµn d©n th«ng suèt. Çc cÊp l·nh ®¹o ph¶i trùc tiÕp gióp

®ì n«ng d©n, hîp t¸c x·, tæ ®æi c«ng gi¶i quyÕt khã kh¨n. N¬i nµo

lµm ®−îc nh− thÕ th× tiÕn bé râ rÖt, n¬i kh«ng lµm ®−îc nh− thÕ

th× tiÕn bé kÐm.

ë n«ng th«n ®ang kÕt n¹p ®¶ng viªn míi, ®ã lµ lùc l−îng míi

gióp thªm cho c«ng t¸c lµm ®−îc tèt h¬n. §¶ng ph¸t triÓn, §oµn

Thanh niªn Lao ®éng còng ph¸t triÓn, hîp t¸c x·, tæ ®æi c«ng còng ph¸t triÓn th× vô §«ng - Xu©n nµy nhÊt ®Þnh ph¶i lµm tèt, v×

chóng ta cã ®ñ lùc l−îng ®Ó lµm tèt.

§Ó lµm cho vô §«ng - Xu©n ®−îc tèt, vÒ vÊn ®Ò n−íc, çn bé

ph¶i chó ý rót kinh nghiÖm mÊy n¨m tr−íc, kinh nghiÖm cña ®Þa

ph−¬ng m×nh, ®Þa ph−¬ng b¹n vµ cña çc n−íc b¹n ®Ó gi¶i quyÕt

n¹n h¹n vµ óng. Së dÜ cã h¹n lµ do lóc cã n−íc kh«ng biÕt gi÷, cÊp

trªn thiÕu ®«n ®èc, cÊp d−íi th× chñ quan.

VÒ c¶i tiÕn n«ng cô, çc ®Þa ph−¬ng nªn häc tËp kinh nghiÖm

cña Phó §éng1). Çc chó nªn tù hái: §©u còng lµ n«ng d©n, t¹i sao

_______________

1) Hîp t¸c x· Phó §éng (tØnh VÜnh Phó cò) cã nhiÒu kinh nghiÖm trong viÖc c¶i tiÕn n«ng cô (BT).


476

Phó §éng lµm ®−îc, çc n¬i kh¸c ch−a lµm ®−îc? N¬i nµo lµm ®−îc

tr−íc, çc n¬i kh¸c nªn ®Õn häc mµ lµm, chØ cã l−êi hoÆc kiªu ng¹o

míi kh«ng chÞu häc. Nh− thÕ lµ kh«ng ®óng, bÊt cø viÖc g× cã lîi lµ

ta ph¶i häc.

VÒ ch¨n nu«i, ph¶i chó ý ph¸t triÓn ch¨n nu«i cµng nhiÒu cµng

tèt, tr−íc m¾t lµ ng¨n chÆn viÖc l¹m s¸t tr©u bß. Çc çn bé ph¶i

®Ò cao c¶nh gi¸c chèng ©m m−u ®Þch ph¸ ho¹i hîp t¸c x·, ph¸ ho¹i

s¶n xuÊt

VÒ TÕt trång c©y, ph¶i chó träng ®¶m b¶o trång c©y nµo tèt c©y Êy.

§Ó khuyÕn khÝch t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm, ph¶i tæng kÕt thµnh tÝch ®−îc kÞp thêi. Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh

phñ s½n sµng th−ëng cho nh÷ng ç nh©n, ®¬n vÞ nµo xuÊt s¾c. Tãm

l¹i, ph¶i lµm sao cho §«ng - Xu©n nµy tèt h¬n n¨m ngo¸i, chó

träng çc biÖn ph¸p n−íc, c¶i tiÕn n«ng cô, ch¨n nu«i, ph©n bãn.

Tr−íc hÕt lµm cho t− t−ëng trong §¶ng thËt th«ng, do ®ã lµm cho

t− t−ëng nh©n d©n th«ng.

Nãi ngµy 16-2-1960.


ngµy 18-2-1960.

477

Ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp

N¨m 1959, phÇn lín xÝ nghiÖp vµ c«ng tr−êng ®· hoµn thµnh

kÕ ho¹ch.

XÝ nghiÖp nµo vµ c«ng tr−êng nµo th«ng suèt chñ tr−¬ng cña

§¶ng vµ cña ChÝnh phñ, vµ quyÕt t©m thùc hiÖn tèt cuéc ph¸t

®éng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp th× ch¼ng nh÷ng hoµn thµnh mµ

cßn hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch.

Song nh÷ng thµnh tÝch ®ã chØ míi lµ b−íc ®Çu. §Ó kh«ng

ngõng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng; tiÕt kiÖm søc ng−êi, søc m¸y vµ nguyªn liÖu vËt liÖu; kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l−îng vµ h¹

gi¸ thµnh - chóng ta ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp. §Ó ph¸t huy nh÷ng thµnh tÝch vµ kinh nghiÖm cña cuéc c¶i tiÕn

qu¶n lý xÝ nghiÖp n¨m ngo¸i th× cÇn ph¶i lµm mÊy viÖc sau ®©y:

- Çc §¶ng ñy ph¶i ra søc t¨ng c−êng l·nh ®¹o c«ng viÖc s¶n

xuÊt vµ x©y dùng ®Ó quyÕt ®Þnh chñ tr−¬ng vµ biÖn ph¸p cho ®óng.

§¶ng bé xÝ nghiÖp ph¶i thËt sù ®oµn kÕt néi bé, ®oµn kÕt

quÇn chóng.

- Çn bé ph¶i n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, ph¶i ®i s¸t víi

quÇn chóng, ®i s¸t mäi c«ng viÖc. Ph¶i gi¸o dôc quÇn chóng, ph¶i häc tËp s¸ng kiÕn vµ kinh nghiÖm cña quÇn chóng ®Ó c¶i tiÕn tæ

chøc vµ kü thuËt. Ph¶i kiªn quyÕt chèng tai n¹n lao ®éng. Ph¶i t×m

mäi kh¶ n¨ng ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng cña c«ng nh©n.

Çn bé ph¶i thËt sù tham gia lao ®éng s¶n xuÊt.


478

- C«ng nh©n ph¶i thiÕt thùc tham gia qu¶n lý. Ph¶i cñng cè tæ

s¶n xuÊt ®Ó ph¸t huy vai trß lµm chñ cña c«ng nh©n, vµ ®¶m b¶o

hoµn thµnh kÕ ho¹ch cña Nhµ n−íc. NÕu çc tæ s¶n xuÊt ®Òu

hoµn thµnh kÕ ho¹ch mét çch nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ, th× c¶ xÝ

nghiÖp nhÊt ®Þnh hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch

Nhµ n−íc.

CÇn tæng kÕt vµ phæ biÕn kinh nghiÖm cña nh÷ng tæ s¶n xuÊt

tiªn tiÕn ®Ó gióp çc tæ kÐm còng trë thµnh tæ giái.

- Tæ chøc §¶ng ph¶i lµ h¹t nh©n l·nh ®¹o vµ ®oµn kÕt quÇn

chóng.

C«ng ®oµn ph¶i lµ ®ßn xeo v÷ng ch¾c x©y dùng xÝ nghiÖp vµ

c«ng tr−êng.

§oµn Thanh niªn Lao ®éng ph¶i lµ ®Çu tµu vµ çnh tay ®¾c lùc

cña §¶ng trong s¶n xuÊt vµ x©y dùng.

- Mçi xÝ nghiÖp cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch båi d−ìng cho çn bé vµ

c«ng nh©n cã tr×nh ®é v¨n hãa vµ kü thuËt kh¸.

Muèn lµm chñ xÝ nghiÖp th× ph¶i lµm chñ m¸y mãc. V× vËy çn

bé vµ c«ng nh©n ph¶i ra søc häc tËp çc ®ång chÝ chuyªn gia. Çn

bé kü thuËt ph¶i d×u d¾t anh em thî. Thî giái ph¶i d×u d¾t thî

kÐm. Thî kÐm ph¶i cè g¾ng häc ®Ó trë thµnh thî giái.

XÝ nghiÖp vµ c«ng tr−êng ph¶i lµ n¬i ®µo t¹o çn bé c«ng nghiÖp.

- Çc tæ s¶n xuÊt ph¶i lµ nh÷ng c¬ së ®Èy m¹nh thi ®ua t¨ng

gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm, ph¸t huy s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn

kü thuËt.

Phong trµo thi ®ua ph¶i liªn tôc, bÒn bØ, thiÕt thùc. Ph¶i tr¸nh

çi lèi "®Çu n¨m ®ñng ®Ønh la ®µ, cuèi n¨m dèc kiÖt søc ra lµm bï".

- Çn bé, ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn thanh niªn ph¶i g−¬ng mÉu

trong mäi viÖc. C«ng nh©n ph¶i thËt sù xøng ®¸ng lµ ng−êi chñ xÝ

nghiÖp, ng−êi chñ n−íc nhµ.

Anh em Liªn X« cã hµng chôc v¹n ®éi "Lao ®éng céng s¶n chñ

nghÜa". Anh em Trung Quèc hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m tr−íc thêi

ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp

479

h¹n 3 n¨m, anh em TriÒu Tiªn - tr−íc thêi h¹n 2 n¨m r−ìi. Çn bé

vµ c«ng nh©n ViÖt Nam ta cÇn ph¶i noi g−¬ng anh hïng Êy mµ cè

g¾ng tiÕn lªn!

TrÇn Lùc


ngµy 17-2-1960.

480

NãI CHUYÖN VíI ÇN Bé Vµ NH¢N D¢N TØNH H¶I NINH1)

B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ th©n ¸i ®Õn

th¨m ®ång bµo çc d©n téc, bé ®éi, c«ng an, d©n qu©n vµ çn bé,

çc ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång tØnh nhµ. B¸c göi lêi th©n ¸i hái

th¨m bµ con §«ng H−ng vµ c¶m ¬n çc ®ång chÝ chuyªn gia Trung

Quèc sang gióp ®ì H¶i Ninh.

Nh©n dÞp nµy, B¸c nãi chuyÖn vÒ mÊy vÊn ®Ò sau ®©y:

HiÖn nay, toµn §¶ng vµ toµn d©n ta cã hai nhiÖm vô lµ x©y

dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc

nhµ. X©y dùng chñ nghÜa x· héi thµnh c«ng th× ®Êu tranh thèng

nhÊt n−íc nhµ nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Chñ nghÜa x· héi lµ lµm cho mäi ng−êi d©n sung s−íng, Êm no.

Muèn ®¹t môc ®Ých ®ã, th× tr−íc hÕt mäi ng−êi ph¶i ra søc

t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm.

N−íc ta lµ mét n−íc n«ng nghiÖp, muèn t¨ng gia s¶n xuÊt

vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm th× ph¶i tæ chøc tèt çc tæ ®æi c«ng vµ

hîp t¸c x·.


tiÕn lªn hîp t¸c x· sÏ tèt. HiÖn nay tØnh H¶i Ninh cã 52% n«ng hé

vµo tæ ®æi c«ng, trong ®ã cã 19% sè tæ ®· b×nh c«ng chÊm ®iÓm vµ

_______________

1) Nay thuéc tØnh Qu¶ng Ninh (BT).

nãi chuyÖn víi çn bé vµ nh©n d©n tØnh h¶i ninh

481

cã 182 hîp t¸c x· gåm cã 20% tæng sè n«ng hé. Nh− thÕ lµ kh¸,

nh−ng nãi chung còng cßn chËm. Çn bé vµ ®ång bµo ph¶i cè g¾ng

cñng cè nh÷ng hîp t¸c x· ®· cã cho thËt tèt, çi nµo v÷ng ch¾c çi

Êy vµ ph¸t triÓn thªm hîp t¸c x·.

Hîp t¸c x· ph¶i nh»m môc ®Ých lµm cho thu nhËp cña x· viªn

t¨ng thªm. Muèn nh− vËy th× ph¶i lµm ®óng ba viÖc:

- Çn bé ph¶i d©n chñ, ph¶i khÐo qu¶n lý (qu¶n lý lao ®éng,

qu¶n lý tµi vô, qu¶n lý kü thuËt), ph¶i khÐo gi¸o dôc x· viªn lµm

cho hä ®oµn kÕt chÆt chÏ vµ phÊn khëi s¶n xuÊt. Çn bé ph¶i thËt

c«ng b»ng, ph¶i chÝ c«ng v« t−.

- X· viªn ph¶i th−¬ng yªu gióp ®ì lÉn nhau, ph¶i ch¨m lo c«ng

viÖc hîp t¸c x· nh− c«ng viÖc cña nhµ m×nh, ph¶i gi÷ v÷ng kû luËt

lao ®éng vµ h¨ng h¸i s¶n xuÊt.

- C«ng viÖc hîp t¸c x· ph¶i lµm ®óng mÊy ®iÓm:

+ Ph¶i lµm thñy n«ng cho tèt ®Ó chèng h¹n, chèng mÆn. N¨m

ngo¸i tØnh nhµ lµm thuû n«ng kh¸. Cã x· ®· ®−îc th−ëng hu©n

ch−¬ng nh− hai x· Cèt §oµi vµ §−êng Hoa. Nh−ng cßn nhiÒu n¬i

cßn kÐm, toµn tØnh cßn gÇn 8.000 mÉu t©y bÞ h¹n, riªng huyÖn

Mãng Çi cßn bÞ h¹n 3.000 mÉu t©y. Çn bé vµ ®ång bµo ph¶i cè

g¾ng thªm, nhÊt lµ huyÖn Mãng Çi. Ph¶i nhí r»ng "thªm gÇu

n−íc t¸t, thªm mét b¸t c¬m".

+ Ph©n ph¶i bãn cho nhiÒu, tôc ng÷ nãi: "Thªm g¸nh ph©n th×

thªm c©n thãc". Cµng nhiÒu ph©n th× cµng nhiÒu thãc. Theo t«i

biÕt th× anh em n«ng d©n Trung Quèc b×nh qu©n bãn mçi mÉu t©y

35 tÊn ph©n. Møc ph©n tØnh ta ®Þnh 9 tÊn mét mÉu t©y tøc lµ chØ

b»ng 1 phÇn 4 cña n«ng d©n n−íc b¹n, nh− thÕ lµ qu¸ Ýt. H¶i Ninh

s½n cã nhiÒu nguån ph©n, ®ång bµo ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a.

+ Ph¶i cµy s©u, bõa kü.

+ Ph¶i chän gièng cho tèt.

+ Ph¶i cÊy dµy võa møc.

+ Ph¶i trõ s©u, diÖt chuét.


482

+ Ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt. §iÒu nµy cùc kú quan träng. V× n«ng

cô cña ta cò kü, cho nªn lµm lông rÊt khã nhäc nh−ng kÕt qu¶ th×

Ýt. Cã ng−êi l¹i bá ruéng ®i kiÕm nghÒ kh¸c lµm ®Ó lóa kh«ng tèt,

thãc g¹o kh«ng ®ñ ¨n, hµng n¨m ph¶i do ChÝnh phñ tiÕp tÕ. Chóng

ta ph¶i thay ®æi t×nh tr¹ng ®ã. Çn bé vµ ®ång bµo ph¶i g©y mét

phong trµo c¶i tiÕn n«ng cô, c¶i tiÕn kü thuËt th× søc lao ®éng sÏ

lîi gÊp ®«i, gÊp ba, lóa vµ hoa mµu sÏ tèt gÊp béi.

KhÈu hiÖu chung cña toµn d©n ta lµ cÇn kiÖm x©y dùng n−íc

nhµ. Çc hîp t¸c x· ph¶i n¾m v÷ng vµ lµm ®óng khÈu hiÖu cÇn

kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·.

N«ng d©n lao ®éng lµ ng−êi trong mét nhµ, cho nªn çc hîp t¸c

x· ph¶i gióp ®ì lÉn nhau vµ gióp ®ì çc tæ ®æi c«ng. Çc hîp t¸c x·

vµ tæ ®æi c«ng ph¶i gióp ®ì nh÷ng ng−êi n«ng d©n cßn lµm ¨n

riªng lÎ. Çc x· vµ çc huyÖn ph¶i gióp ®ì lÉn nhau vµ thi ®ua víi

nhau. §ã lµ mét çch ®oµn kÕt thËt sù.

Lµm ®óng nh÷ng ®iÒu ®ã, th× n«ng nghiÖp tØnh nhµ nhÊt ®Þnh

sÏ ph¸t triÓn nhanh chãng, l−¬ng thùc sÏ ®Çy ®ñ, ®êi sèng cña

nh©n d©n nhÊt ®Þnh sÏ ®−îc c¶i thiÖn kh«ng ngõng.

B¸c nghe b¸o ço: Çn bé vµ nh©n d©n huyÖn §×nh LËp vµ çc

®¶o C« T« ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®æi c«ng kh¸, x©y dùng hîp t¸c x·

®¹t h¬n 50%, nhiÒu x· ®· hoµn thµnh hîp t¸c ho¸; c¶i tiÕn kü

thuËt vµ s¶n xuÊt còng kh¸, thu nhËp cña ®ång bµo çc d©n téc

®Òu t¨ng. Nh− thÕ lµ rÊt tèt.

ë thÞ x· Mãng Çi, c«ng nh©n vµ ®ång bµo thÞ x· ®Òu cè g¾ng

s¶n xuÊt vµ tham gia lao ®éng x· héi chñ nghÜa cïng çn bé, bé

®éi ®Ó ph¸t triÓn c«ng t¸c vÖ sinh phßng bÖnh, x©y dùng c«ng

nghiÖp ®Þa ph−¬ng. Çn bé vµ c«ng nh©n ngµnh gèm trong n¨m

1959 s¶n xuÊt ®· ®¹t 104% vµ b−íc ®Çu c¶i tiÕn kü thuËt. Nhê cã

çc ®ång chÝ chuyªn gia n−íc b¹n gióp ®ì, ®· ®¹t kÕt qu¶ kh¸.

Nh−ng vÒ mÆt c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ë thÞ x· míi ®¹t 33%, nh−

thÕ lµ cßn Ýt.


483

H¶i Ninh ë gÇn tØnh Qu¶ng §«ng, cã dÞp gÇn gòi häc tËp kinh

nghiÖm n−íc b¹n, vµ ®−îc b¹n gióp ®ì. Çn bé vµ ®ång bµo ta ph¶i

ph¸t triÓn quan hÖ h÷u nghÞ s½n cã, ph¶i ra søc häc tËp nh©n d©n

vµ çc ®ång chÝ chuyªn gia Trung Quèc ®Ó tiÕn bé m·i.

*

* *

TØnh H¶i Ninh cã nhiÒu d©n téc. §· s½n cã truyÒn thèng ®oµn

kÕt nay cµng ®oµn kÕt h¬n n÷a. §oµn kÕt d©n téc, ®oµn kÕt l−¬ng gi¸o, ®oµn kÕt ViÖt - Trung. §oµn kÕt lµ søc m¹nh; cã søc m¹nh

®oµn kÕt th× lµm g× còng thµnh.

Tr−íc kia, bän ®Õ quèc vµ phong kiÕn t×m mäi çch chia rÏ

nh©n d©n hai n−íc ViÖt - Trung. Chóng xói giôc nh©n d©n hai

n−íc chóng ta khinh rÎ lÉn nhau, thï ghÐt lÉn nhau, ®Ó chóng dÔ

¸p bøc bãc lét c¶ hai d©n téc.

Ngµy nay th× kh¸c h¼n: Hai §¶ng ta lµ anh em. Hai ChÝnh

phñ ta lµ anh em. Nh©n d©n hai n−íc lµ anh em trong ®¹i gia ®×nh

x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i. T×nh ®oµn kÕt gi÷a

chóng ta v÷ng ch¾c kh«ng g× lay chuyÓn ®−îc. V× vËy vÊn ®Ò chän quèc tÞch lµ do sù tù nguyÖn tù gi¸c cña bµ

con Hoa ë ®©y. Ai muèn chän quèc tÞch ViÖt Nam th× ChÝnh phñ ta

rÊt hoan nghªnh. Ai muèn gi÷ quèc tÞch Trung Quèc th× ChÝnh phñ

ta còng kh«ng gß Ðp, miÔn lµ mäi ng−êi ®oµn kÕt th©n ¸i, tu©n

theo kû luËt, lµm trän nhiÖm vô cña ng−êi d©n, h¨ng h¸i gãp phÇn

x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c.

§ång bµo, çn bé, bé ®éi vµ çc ch¸u thiÕu niªn häc sinh trong

tØnh cã phong trµo lao ®éng x· héi chñ nghÜa kh¸. Trong s¶n xuÊt,

lµm thuû lîi, TÕt trång c©y, x©y dùng çc n¬i c«ng Ých, mäi ng−êi

®Òu h¨ng h¸i tham gia. Nh− thÕ lµ tèt. Çn bé ph¶i cã kÕ ho¹ch chu ®¸o h−íng dÉn chÆt chÏ ®Ó khái l·ng phÝ søc cña, søc ng−êi

cña ®ång bµo. Trong viÖc trång c©y th× trång c©y nµo ph¶i s¨n sãc


484

cho tèt c©y Êy, trong n¨m, b¶y n¨m chóng ta sÏ cã mét nguån thu

ho¹ch rÊt to.

*

* *

VÒ l·nh ®¹o tõ tØnh, huyÖn ®Õn chi bé, ph¶i lµm ®óng nguyªn

t¾c l·nh ®¹o tËp thÓ vµ ç nh©n phô tr¸ch.

Néi bé ph¶i thËt ®oµn kÕt. Mäi viÖc ®Òu bµn b¹c mét çch d©n

chñ vµ tËp thÓ. Khi ®· quyÕt ®Þnh råi, th× ph©n phèi c«ng t¸c ph¶i rµnh m¹ch, giao cho mét hoÆc mÊy ®ång chÝ phô tr¸ch lµm ®Õn n¬i

®Õn chèn. Trong khi thi hµnh ph¶i t«n träng nguyªn t¾c b¸o ço vµ

thØnh thÞ.

Ph¶i thÊu suèt chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ChÝnh phñ. Ph¶i ®i

®−êng lèi quÇn chóng.

Ph¶i thËt sù gÇn gòi nh©n d©n, l¾ng nghe ý kiÕn vµ nguyÖn

väng cña nh©n d©n, häc hái kinh nghiÖm cña nh©n d©n.

Ph¶i biÕn quyÕt t©m cña §¶ng vµ ChÝnh phñ thµnh quyÕt t©m

cña quÇn chóng.

Ph¶i thiÕt thùc quan t©m ®Õn ®êi sèng cña nh©n d©n. Ph¶i cÇn kiÖm liªm chÝnh. Ph¶i g−¬ng mÉu. Ph¶i cã tinh thÇn

tr¸ch nhiÖm cao ®é.

Ph¶i chèng quan liªu, mÖnh lÖnh, h×nh thøc, chèng tham «,

l·ng phÝ.

Ph¶i lµm ®óng nh÷ng ®iÒu ®ã míi xøng ®¸ng lµ ng−êi ®µy tí

trung thµnh cña nh©n d©n, ng−êi çn bé tèt cña §¶ng vµ ChÝnh phñ.

*

* *

B©y giê nãi vÒ vÊn ®Ò §¶ng. §¶ng ta lµ mét ®¶ng çch m¹ng, mét ®¶ng l·nh ®¹o. Ngoµi lîi Ých


485

cña nh©n d©n vµ cña giai cÊp c«ng nh©n, §¶ng ta kh«ng cã lîi Ých

nµo kh¸c.

Trong thêi kú kh¸ng chiÕn, §¶ng ta l·nh ®¹o nh©n d©n ®¸nh

giÆc cøu n−íc. Ngµy nay §¶ng ta l·nh ®¹o nh©n d©n miÒn B¾c

n−íc ta x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Cho nªn ®¶ng viªn nµo vµ chi

bé nµo s¶n xuÊt vµ l·nh ®¹o s¶n xuÊt tèt, tøc lµ ®¶ng viªn vµ chi

bé Êy tèt. NÕu s¶n xuÊt vµ l·nh ®¹o s¶n xuÊt kh«ng tèt, tøc lµ

®¶ng viªn vµ chi bé Êy kÐm.

§èi víi §oµn Thanh niªn Lao ®éng còng vËy.

V× vËy, tÊt c¶ ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn ë n«ng th«n nhÊt ®Þnh ph¶i vµo hîp t¸c x· hoÆc tæ ®æi c«ng, ph¶i g−¬ng mÉu trong mäi

c«ng viÖc, ph¶i lµm cho hîp t¸c x· hoÆc tæ ®æi c«ng cña m×nh ®oµn

kÕt vµ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c.

§¶ng viªn vµ çn bé ta nãi chung lµ trung thµnh vµ h¨ng h¸i.

Nh−ng mét sè ®¶ng viªn vµ çn bé cßn cã bÖnh c«ng thÇn, suy tÞ,

û l¹i, tiªu cùc, ng¹i khã, ng¹i khæ, kh«ng g−¬ng mÉu. Nãi tãm l¹i,

®Çy rÉy chñ nghÜa ç nh©n. Nh÷ng ®ång chÝ Êy ph¶i quyÕt t©m

söa ch÷a.

Tõ nay vÒ sau, tÊt c¶ çc ®¶ng viªn, çn bé vµ chi bé cÇn ph¶i

th−êng th−êng «n l¹i, tù liªn hÖ vµ gi÷ cho ®óng nh÷ng tiªu chuÈn cña ng−êi ®¶ng viªn:

1. Suèt ®êi kiªn quyÕt phÊn ®Êu cho chñ nghÜa x· héi, chñ

nghÜa céng s¶n.

2. RÌn luyÖn t− t−ëng v« s¶n, söa ch÷a nh÷ng t− t−ëng sai

lÇm, kiªn quyÕt ®øng h¼n trªn lËp tr−êng giai cÊp c«ng nh©n,

kh«ng ®øng ch©n trong ch©n ngoµi.

3. §Æt lîi Ých cña §¶ng lªn trªn hÕt, tr−íc hÕt. BiÕt ®em lîi Ých

cña ç nh©n phôc tïng lîi Ých chung cña çch m¹ng.

4. TuyÖt ®èi chÊp hµnh nghÞ quyÕt vµ ®−êng lèi cña §¶ng.

5. Liªn hÖ chÆt chÏ víi quÇn chóng. 6. Lu«n lu«n cè g¾ng häc tËp, thËt thµ tù phª b×nh vµ thµnh

khÈn phª b×nh ®ång chÝ m×nh.


486

Ph¶i gi÷ ®óng nh÷ng tiªu chuÈn ®ã míi xøng ®¸ng lµ ng−êi

®¶ng viªn.

Ph¸t triÓn §¶ng ph¶i chän läc ®¶ng viªn míi mét çch hÕt søc

cÈn thËn. Ph¶i ®oµn kÕt vµ gióp ®ì çc ®ång chÝ míi ®Ó hä tiÕn bé

kh«ng ngõng.

Çc chi bé H¶i Ninh võa kÕt n¹p thªm gÇn 300 ®¶ng viªn míi,

nh− thÕ lµ t−¬ng ®èi kh¸. Nh−ng cã chç lÖch l¹c: lµ kÕt n¹p cßn Ýt

c«ng nh©n, phô n÷ vµ ®ång bµo çc d©n téc. Sè ®¶ng viªn ë n«ng

th«n ch−a ®Çy 500 ®ång chÝ, nh− thÕ c¬ së §¶ng ë n«ng th«n cßn

qu¸ hÑp. Çc cÊp §¶ng cÇn ph¶i gióp ®ì §oµn Thanh niªn Lao ®éng

ph¸t triÓn tèt, ®ång thêi cÇn ph¶i chän ®−a vµo §¶ng nh÷ng ®oµn

viªn thanh niªn ®· kinh qua thö th¸ch vµ ®· ®ñ ®iÒu kiÖn.

Trong thêi kú võa qua, ®èi víi mäi c«ng t¸c kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ

lao ®éng s¶n xuÊt, ®oµn thanh niªn ®Òu cã cè g¾ng vµ cã thµnh

tÝch kh¸. §ã lµ −u ®iÓm. Nh−ng mét sè ®oµn viªn thanh niªn cã xu

h−íng muèn tho¸t ly n«ng th«n, ®èi víi tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·

th× cßn cã th¸i ®é ngËp ngõng chê ®îi, ch−a thËt tin t−ëng, h¨ng

h¸i. §ã lµ khuyÕt ®iÓm cÇn ®−îc söa ch÷a.

B¸c mong r»ng çc ®oµn viªn sÏ ra søc ph¸t triÓn −u ®iÓm, söa ch÷a khuyÕt ®iÓm vµ tiÕn bé m·i ®Ó xøng ®¸ng lµ çnh tay ®¾c lùc

cña §¶ng ta.

*

* *

§ång bµo çc d©n téc, bé ®éi vµ çn bé tØnh nhµ trong thêi kú

kh¸ng chiÕn ®· anh dòng ®Êu tranh, cã mét truyÒn thèng oanh

liÖt; tõ ngµy hoµ b×nh trë l¹i ®· cã thµnh tÝch trong s¶n xuÊt, trong

c«ng t¸c thuû n«ng, v.v.. VÒ nhiÖm vô "ba thu" th× huyÖn Tiªn Yªn ®· hoµn thµnh kh¸

nhÊt, riªng vÒ thuÕ n«ng nghiÖp tØnh ®· lµm tèt. §ã lµ nh÷ng −u ®iÓm.


487

C«ng viÖc bæ tóc v¨n ho¸ vµ gi¸o dôc phæ th«ng (ViÖt v¨n vµ

Hoa v¨n) ®Òu cã cè g¾ng, nh−ng viÖc xo¸ n¹n mï ch÷ cßn yÕu.

N¨m nay ph¶i cè g¾ng nhiÒu h¬n.

§ång bµo ta ph¶i ph¸t huy nh÷ng truyÒn thèng vÎ vang ®ã.

Ph¶i kÕt hîp t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm víi viÖc hoµn

thµnh c¶i çch d©n chñ ë ®Þa ph−¬ng vµ lµm cho vô §«ng - Xu©n

nµy th¾ng lîi v÷ng ch¾c, toµn diÖn vµ v−ît bùc.

Nh− thÕ lµ ®ång bµo H¶i Ninh gãp phÇn xøng ®¸ng vµo c«ng

cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt

n−íc nhµ. Cuèi cïng chóc çc cô m¹nh khoÎ, sèng l©u.

Chóc çc çn bé vµ ®ång bµo §«ng H−ng tiÕn m¹nh trong c«ng

t¸c x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

B¸c chóc çc ch¸u thiÕu niªn, nhi ®ång m¹nh khoÎ vui t−¬i, cè

g¾ng häc hµnh vµ tiÕn bé.


−¬ng §¶ng, cña ChÝnh phñ vµ cña B¸c ®Õn ®ång bµo, bé ®éi vµ çn

bé trong tØnh.

Nãi ngµy 20-2-1960.

Tµi liÖu ®¸nh m¸y, l−u t¹i

Côc L−u tr÷ V¨n phßng Trung −¬ng §¶ng.

488

TÝnh to¸n theo kiÓu míi

Gagan«va lµ mét chÞ thî dÖt næi tiÕng ë Liªn X«. Næi tiÕng

kh«ng ph¶i lµ mét c«ng nh©n lµnh nghÒ, cã n¨ng suÊt rÊt cao, mµ

chÝnh lµ v× chÞ ®· lµm mét viÖc v« cïng cao quý: ChÞ ®· tù ®éng hy

sinh møc l−¬ng cao cña m×nh, ®Õn lµm viÖc víi mét tæ s¶n xuÊt

kÐm ®Ó gióp nã trë thµnh tæ giái. S¸ng kiÕn cña Gagan«va cã mét

tiÕng vang réng r·i trong toµn Liªn X«. Vµ tªn chÞ trë thµnh tªn

gäi cña mét phong trµo yªu n−íc thu hót h¬n 30 v¹n c«ng nh©n

xuÊt s¾c ®· lµm theo g−¬ng chÞ.

ë n−íc ta, còng cã nh÷ng c«ng nh©n ®· v× lîi Ých chung mµ ra

c«ng d×u d¾t nh÷ng ®¬n vÞ s¶n xuÊt kÐm nh− thÕ: NguyÔn ThÞ Con

ë Nhµ m¸y dÖt Nam §Þnh, mét n¨m mÊy lÇn chuyÓn tõ buång m¸y

nµy sang buång m¸y kh¸c, bÒn bØ gióp mäi ng−êi cïng n©ng cao

n¨ng suÊt lao ®éng. Hµ Kim Minh ë Nhµ m¸y diªm Thèng NhÊt,

dòng c¶m nhËn nhiÖm vô míi vµ chÞu khã ®i s©u vµo c«ng viÖc

hµng ngµy, trong mét thêi gian ng¾n ®· ®−a tæ m×nh tõ chËm nhÊt

tiÕn lªn nhanh nhÊt. Nh÷ng viÖc nh− trªn cã ý nghÜa rÊt lín ®èi

víi sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

NÕu trong çc nhµ m¸y, c«ng tr−êng, n«ng tr−êng, çc ®¬n vÞ

vËn t¶i, çc c¬ së th−¬ng nghiÖp cña chóng ta, chØ cã mét sè Ýt

ng−êi ®¹t n¨ng suÊt thËt cao cßn sè ®«ng th× "giÉm ch©n mét chç"

hoÆc tiÕn rÊt chËm, th× b−íc tiÕn chung cña nÒn kinh tÕ quèc d©n

sÏ ra sao? Râ rµng lµ t×nh h×nh sÏ kh«ng tèt l¾m! V× nÕu n¨ng suÊt

chung kh«ng t¨ng, th× xÝ nghiÖp kh«ng thÓ kinh doanh cã l·i,

tÝnh to¸n theo kiÓu míi

489

Nhµ n−íc kh«ng thÓ cã thªm nhiÒu vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt, vµ do

®ã, ®êi sèng cña nh©n d©n lao ®éng còng kh«ng thÓ lªn cao ®−îc.

Th¾ng lîi cña chñ nghÜa x· héi kh«ng thÓ dùa trªn n¨ng suÊt

®ét xuÊt cña mét sè Ýt ng−êi mµ ph¶i dùa trªn sù n©ng cao n¨ng

suÊt chung - nghÜa lµ n¨ng suÊt lao ®éng tÝnh ®æ ®ång trong tõng

xÝ nghiÖp, trong tõng ngµnh, vµ trong c¶ guång m¸y kinh tÕ cña

chóng ta. Cho nªn, ng−êi lao ®éng x· héi chñ nghÜa kh«ng nªn tù

m·n vÒ thµnh tÝch riªng cña m×nh mµ ph¶i lu«n lu«n lo nghÜ ®Õn

sù tiÕn bé chung. Ng−êi kh¸ ph¶i hÕt lßng gióp ng−êi kÐm. §¬n vÞ

kh¸ ph¶i hÕt lßng gióp ®¬n vÞ kÐm. Võa n©ng cao n¨ng suÊt cña m×nh, võa gióp b¹n n©ng cao n¨ng suÊt. §Æt lîi Ých cña tËp thÓ lªn

trªn hÕt, kh«ng suy tÝnh h¬n thiÖt cho riªng m×nh. §ã lµ ®¹o ®øc

cao quý cña giai cÊp c«ng nh©n. §ã lµ con ®−êng tiÕn nhanh tíi

cuéc ®êi no Êm, ®Çy ®ñ cña nh©n d©n çc n−íc x· héi chñ nghÜa.

c.k.


ngµy 20-2-1960.

490

NãI ChuyÖn VíI §åNG BµO Vµ ÇN Bé TØNH L¹NG S¬N

B¸c vµ ®ång chÝ Th−îng t−íng Chu V¨n TÊn thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ th©n ¸i th¨m hái ®ång bµo çc d©n téc, bé ®éi, c«ng an, d©n qu©n, çn bé, çc chiÕn sÜ thi ®ua, çc gia ®×nh qu©n nh©n, çc ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång.

Trong thêi kú kh¸ng chiÕn, ®ång bµo vµ çn bé tØnh ta ®· anh dòng ®¸nh giÆc, cøu n−íc gi÷ lµng. Tõ ngµy hoµ b×nh trë l¹i, ®ång bµo vµ çn bé tØnh ta ®· cã nhiÒu cè g¾ng vµ thµnh tÝch. §ã lµ nh÷ng −u ®iÓm. Trung −¬ng vµ ChÝnh phñ vui lßng khen ngîi toµn thÓ çn bé vµ ®ång bµo.

Sau ®©y lµ mÊy viÖc B¸c muèn nh¾c nhñ ®ång bµo vµ çn bé ph¶i hiÓu thÊu, ph¶i nhí kü, ph¶i lµm ®óng:

1. HiÖn nay, toµn §¶ng vµ toµn d©n ta ph¶i ra søc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, lµm c¬ së v÷ng m¹nh ®Ó ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

Chñ nghÜa x· héi lµ mäi ng−êi d©n ®−îc ¸o Êm c¬m no, nhµ ë tö tÕ, ®−îc häc hµnh. Muèn nh− vËy, th× mäi ng−êi ph¶i thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm, hiÓu cho râ vµ lµm cho ®óng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ChÝnh phñ, hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch Nhµ n−íc.

§èi víi n«ng th«n, nhiÖm vô lµ cñng cè vµ ph¸t triÓn tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x· cho thËt tèt, cho thËt v÷ng, kÕt hîp viÖc ®ã víi viÖc quyÕt t©m lµm cho vô §«ng - Xu©n th¾ng lîi toµn diÖn, v−ît møc vµ v÷ng ch¾c.

nãi chuyÖn víi ®ång bµo vµ çn bé tØnh l¹ng s¬n

491

2. Muèn lµm vô §«ng - Xu©n th¾ng lîi th× ph¶i thùc hiÖn mÊy

viÖc sau ®©y:

- Lµm tiÓu thuû n«ng cho tèt ®Ó chèng h¹n, chèng óng;

- Ph©n bãn cho nhiÒu;

- C¶i tiÕn n«ng cô;

- B¶o vÖ tr©u bß.

Nh÷ng viÖc nµy tØnh nhµ lµm cßn kÐm. §ång bµo vµ çn bé

ph¶i ®¸nh lui t− t−ëng b¶o thñ vµ cè g¾ng lµm cho tèt 4 viÖc ®ã.

3. T¨ng gia s¶n xuÊt ph¶i th−êng xuyªn vµ bÒn bØ. QuyÕt

kh«ng nªn v× n¨m tr−íc ®−îc mïa mµ n¨m nay l¬ lµ. V× tho¶ m·n

vµ chñ quan, mµ n¨m nay kh«ng ra søc trång ng« vµ lóa Nam

Ninh1). §ã lµ mét khuyÕt ®iÓm to. §ång bµo vµ çn bé ph¶i kÞp thêi

söa ch÷a thiÕu sãt ®ã.

4. Thùc hµnh tiÕt kiÖm ph¶i ®i ®«i víi t¨ng gia s¶n xuÊt.

Chóng ta ph¶i chèng l·ng phÝ søc cña, søc ng−êi. Kh«ng nªn v×

®−îc mïa mµ ¨n xµi bõa b·i, l·ng phÝ søc cña. Kh«ng nªn ch¬i bêi

lªu læng, nh− ®i ch¬i mét phiªn chî mÊt 3 ngµy, l·ng phÝ søc ng−êi.

5. ChÝnh phñ ta lµ ChÝnh phñ d©n chñ, chØ mét lßng mét d¹

phôc vô lîi Ých cña nh©n d©n.

Nh©n d©n nép thuÕ lµ ®Ó x©y dùng n−íc nhµ. Nh©n d©n b¸n

thãc cho ChÝnh phñ lµ ®Ó cung cÊp cho bé ®éi, çn bé vµ ®ång bµo ë

thµnh thÞ.

Khi n«ng d©n thiÕu thèn th× ChÝnh phñ cho vay thãc vµ tiÒn ®Ó

s¶n xuÊt.

V× vËy, nh©n d©n cã nghÜa vô lµm tèt viÖc nép thuÕ, b¸n thãc

vµ tr¶ nî cho ChÝnh phñ. HiÖn nay ë tØnh nhµ, thuÕ cßn thiÕu 5%,

b¸n thãc cßn thiÕu 12%. Ch¾c vµi h«m n÷a sÏ ®¹t møc. Nh−ng viÖc

tr¶ nî th× kÐm l¾m. TiÒn míi tr¶ ®−îc 35%, thãc míi tr¶ ®−îc 26%.

_______________

1) Lóa Nam Ninh: Mét gièng lóa ng¾n ngµy, tr−íc ®©y n«ng d©n miÒn B¾c th−êng gieo cÊy trong vô HÌ - Thu (BT).


492

§ång bµo ph¶i cè g¾ng tr¶ cho nhanh, cho ®ñ, th× ChÝnh phñ míi

cã thÓ gióp nh÷ng ®ång bµo kh¸c, nh÷ng ®Þa ph−¬ng kh¸c.

6. V× sao toµn thÓ ®ång bµo cÇn ph¶i gióp ChÝnh phñ lµm cho

tèt viÖc ®iÒu tra d©n sè? V× ChÝnh phñ ph¶i biÕt râ miÒn B¾c ta cã bao nhiªu ng−êi, mçi tØnh cã bao nhiªu ®µn «ng, ®µn bµ, cô giµ, trÎ

em, th× míi râ cÇn bao nhiªu l−¬ng thùc, v¶i vãc, thuèc men, giÊy

bót, v.v., ®Ó cung cÊp cho nh©n d©n; cÇn x©y dùng bao nhiªu nhµ

th−¬ng, tr−êng häc, v.v., ®Ó phôc vô nh©n d©n.

Nãi tãm l¹i: ViÖc ®iÒu tra d©n sè lµ nh»m môc ®Ých phôc vô lîi

Ých cña nh©n d©n. Cho nªn ph¶i khai cho thËt ®óng, chí khai

thiÕu, chí khai thõa, chí khai trïng mét ng−êi nµo.

7. §ång bµo tØnh ta h¨ng h¸i tham gia "TÕt trång c©y", nh− thÕ

lµ tèt. §ång bµo cÇn nhí r»ng trång c©y nµo ph¶i vun xíi, gi÷ g×n

cho tèt c©y Êy. N¨m b¶y n¨m sau, phong c¶nh tØnh nhµ sÏ cµng thªm t−¬i ®Ñp, ®ång thêi ®ã sÏ lµ mét nguån lîi to.

8. Mäi ng−êi chóng ta, bÊt kú g¸i trai giµ trÎ, ®Òu ph¶i n©ng

cao tinh thÇn c¶nh gi¸c. Mü - DiÖm vµ bän tay sai cña chóng

kh«ng muèn cho chóng ta x©y dùng chñ nghÜa x· héi thµnh c«ng.

Chóng t×m mäi çch ®Ó bÞa ®Æt nãi xÊu chóng ta, chia rÏ chóng ta,

ph¸ ho¹i chóng ta. V× vËy, mäi ng−êi c«ng d©n ph¶i tØnh t¸o ®Ò

phßng, ng¨n ngõa chèng l¹i chóng nã.

Trong viÖc nµy, ngoµi bé ®éi vµ c«ng an, th× d©n qu©n lµ mét

lùc l−îng m¹nh mÏ cña ®Þa ph−¬ng. Cho nªn cÇn ph¶i tæ chøc tèt

vµ huÊn luyÖn tèt d©n qu©n. 9. Nh©n d©n ta rÊt h¨ng h¸i, nhiÒu kinh nghiÖm vµ nhiÒu s¸ng

kiÕn. NÕu l·nh ®¹o khÐo th× viÖc g× khã kh¨n mÊy vµ to lín mÊy,

nh©n d©n còng lµm ®−îc. Nh− çch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn lµ nh÷ng

viÖc rÊt to lín, khã kh¨n vµ gian khæ, nh−ng nhê §¶ng khÐo l·nh

®¹o cho nªn nh©n d©n ta ®· thµnh c«ng trong cuéc Çch m¹ng

Th¸ng T¸m, th¾ng lîi trong cuéc kh¸ng chiÕn tr−êng kú.

§Ó thùc hiÖn tèt nh÷ng viÖc nãi trªn, çn bé, ®¶ng viªn vµ

®oµn viªn thanh niªn ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ, ph¶i g−¬ng mÉu

nãi chuyÖn víi ®ång bµo vµ çn bé tØnh l¹ng s¬n

493

trong mäi viÖc, ph¶i lµm ®óng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ cña ChÝnh

phñ, ph¶i ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng.

Çn bé, ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn thanh niªn nãi chung ®Òu

h¨ng h¸i, tËn tôy. Nh−ng còng cã mét sè çn bé vµ ®¶ng viªn cßn

m¾c nh÷ng khuyÕt ®iÓm do chñ nghÜa ç nh©n sinh ra. VÝ dô nh−:

Çn bé vµ ®¶ng viªn d©n téc thiÓu sè th× hay tù ti, cho m×nh lµ

kÐm, do ®ã mµ thiÕu tinh thÇn tù ®éng, tiÕn lªn.

Mét sè çn bé vµ ®¶ng viªn th× thiÕu tinh thÇn dòng c¶m, hay

sî khã sî khæ, kh«ng muèn nhËn nh÷ng c«ng t¸c nÆng hoÆc c«ng

t¸c ë nh÷ng vïng rÎo cao. Çn bé quª qu¸n ë L¹ng S¬n th× muèn vÒ huyÖn m×nh, x· m×nh, çn bé tØnh kh¸c ®Õn, th× muèn vÒ ®Þa

ph−¬ng m×nh, do ®ã mµ kh«ng yªn t©m c«ng t¸c.

Çch lµm viÖc t¶n m¹n, l¹c hËu; ai lµm viÖc g× chØ biÕt viÖc Êy,

kh«ng biÕt phèi hîp c«ng viÖc, gióp ®ì lÉn nhau.

Mét sè çn bé th× kÌn cùa vÒ ®Þa vÞ, vÒ h−ëng thô, cã çn bé th×

lo l¾ng ví vÈn vÒ "tiÒn ®å". Çc ®ång chÝ Êy ph¶i hiÓu r»ng: Chñ

nghÜa x· héi lµ tiÒn ®å chung cña c¶ d©n téc vµ trong ®ã cã tiÒn ®å

riªng cña mçi ç nh©n. Vµ bÊt kú lµm c«ng viÖc g×, ë ®Þa vÞ nµo mµ

lµm trßn nhiÖm vô ®Òu lµ vÎ vang, ®Òu lµ anh hïng.

§Ó söa ch÷a khuyÕt ®iÓm, ph¸t triÓn −u ®iÓm, ®Ó trë nªn ng−êi ®µy tí trung thµnh cña nh©n d©n, ng−êi con −u tó cña §¶ng,

tõ nay vÒ sau, çc ®¶ng viªn vµ çc chi bé cÇn ph¶i th−êng xuyªn

«n l¹i vµ gi÷ cho ®óng nh÷ng tiªu chuÈn cña ®¶ng viªn.

10. TØnh ta ë gÇn Trung Quèc anh em. Çn bé vµ nh©n d©n

Trung Quèc cã nhiÒu kinh nghiÖm vÒ tæ chøc, vÒ c«ng t¸c, vÒ s¶n

xuÊt. Nh©n d©n vµ çn bé ta nªn häc tËp nh÷ng kinh nghiÖm quý

b¸u Êy. Çc ®ång chÝ Trung Quèc lu«n lu«n s½n sµng gióp ®ì

chóng ta. Chóng ta nªn võa häc hái, võa thi ®ua víi anh em Trung

Quèc, sao cho L¹ng S¬n trë nªn mét tØnh g−¬ng mÉu.

Trung −¬ng vµ ChÝnh phñ sÏ khen th−ëng nh÷ng ç nh©n vµ ®¬n vÞ nµo cã thµnh tÝch xuÊt s¾c nhÊt. Chóc ®ång bµo vµ çn bé cè

g¾ng vµ thµnh c«ng.


494

B¸c nhê çc ®¹i biÓu cã mÆt ë ®©y chuyÓn lêi chµo th©n ¸i cña

Trung −¬ng, cña ChÝnh phñ vµ cña B¸c ®Õn cho ®ång bµo vµ çn bé

®Þa ph−¬ng m×nh.


mu«n n¨m!



Nãi ngµy 23-2-1960.


Hµ Néi, 1962, t.VI, tr.45-48.

495

CÇn cï vµ s¸ng t¹o

Tr−íc ®©y Ýt l©u, c«ng nh©n Nhµ m¸y c¬ khÝ Gia L©m vÉn c¾t

®òa hµn theo lèi thñ c«ng. Cè g¾ng hÕt søc, mçi ng−êi còng chØ

c¾t ®−îc 17 kil« ®òa hµn mét ngµy. Té vµ Lôc, hai c«ng nh©n trÎ

tuæi, ®· nghÜ ra mét kiÓu m¸y c¾t ®òa hµn, vµ nhÆt s¾t cò lµm

thµnh chiÕc m¸y ®Çu tiªn. ChiÕc m¸y ®¬n gi¶n Êy c¾t ®−îc 90 kil«

®òa hµn mét ngµy. N¨ng suÊt lao ®éng lªn gÊp h¬n n¨m lÇn so

víi tr−íc.

Tõ viÖc nµy, cã thÓ nghÜ réng ra tr¨m, ngh×n viÖc kh¸c:

Ng−êi ®êi x−a dïng gËy ®Ó xíi ®Êt, kh«ng thÓ nµo nhanh b»ng

lèi cµy, bõa cã tr©u kÐo ngµy nay. Nh−ng chiÕc cµy cña n«ng d©n ta

hiÖn nay, mçi ngµy chØ cµy ®−îc ba, bèn sµo ruéng (kho¶ng tõ

1.080 ®Õn 1.440 th−íc vu«ng), l¹i kh«ng sao s¸nh kÞp chiÕc m¸y

kÐo cã thÓ cµy tõ 30.000 ®Õn 50.000 th−íc vu«ng mét ngµy.

Mét ng−êi thî thñ c«ng lµnh nghÒ, trªn chiÕc khung cöi th« s¬

cña m×nh, mçi ngµy chØ dÖt ®−îc tõ b¶y ®Õn m−êi th−íc v¶i. Trong

khi ®ã, mét ng−êi thî trung b×nh ë Nhµ m¸y dÖt Nam §Þnh còng

cã thÓ coi ®−îc s¸u m¸y dÖt, dÖt mçi ngµy kho¶ng 120 th−íc v¶i.

Trªn çc c«ng tr−êng x©y dùng, cã nh÷ng ng−êi g¸nh rÊt kháe,

nh−ng dï hä g¸nh kháe ®Õn ®©u còng kh«ng b»ng søc chë cña lo¹i

xe ®¬n gi¶n nhÊt.

Râ rµng lµ: C«ng cô nµo, n¨ng suÊt Êy. Cho nªn c¶i tiÕn c«ng cô s¶n xuÊt lµ çch tèt nhÊt ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Nh−ng

cã c«ng cô tèt ch−a ®ñ, mµ cßn ph¶i cã ng−êi s¶n xuÊt tèt. Còng víi


496

m¸y mãc Êy, dông cô Êy, mµ ng−êi nµy ®¹t n¨ng suÊt cao h¬n

ng−êi kh¸c lµ t¹i sao? Mét lµ t¹i ng−êi nµy cè g¾ng dïng hÕt t¸m

giê trong ngµy lµm vµo c«ng viÖc s¶n xuÊt, cßn ng−êi kia ®· ®Ó phÝ

mét phÇn thêi giê vµo nh÷ng viÖc kh¸c. Hai lµ t¹i ng−êi nµy thµnh

th¹o h¬n trong c«ng viÖc, cßn ng−êi kia ch−a n¾m v÷ng kü thuËt,

ch−a lµm chñ ®−îc m¸y mãc. VËy muèn n©ng cao n¨ng suÊt lao

®éng, th× ph¶i biÕt quý tõng gi©y, tõng phót trong lóc s¶n xuÊt;

ph¶i lu«n lu«n ch¨m lo häc tËp kü thuËt, n¾m v÷ng kü thuËt vµ c¶i

tiÕn kü thuËt. Lao ®éng cÇn cï vµ s¸ng t¹o. Kh«ng lóc nµo chÞu

dõng b−íc trªn con ®−êng c¶i tiÕn s¶n xuÊt, c¶i tiÕn kü thuËt. Kh«ng lóc nµo chÞu "giÉm ch©n mét chç" trong vòng lÇy b¶o thñ.

§ã lµ mét ®øc tÝnh rÊt quý cña ng−êi lao ®éng x· héi chñ nghÜa.

c.k.


ngµy 24-2-1960.

497

V× sao cÇn ph¶i ®iÒu tra d©n sè

§¶ng vµ ChÝnh phñ ®ang l·nh ®¹o miÒn B¾c n−íc ta x©y dùng

chñ nghÜa x· héi, ®ang ra søc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n hãa, nh»m

môc ®Ých n©ng cao kh«ng ngõng ®êi sèng cña nh©n d©n. Muèn n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n th× ph¶i biÕt râ cã bao

nhiªu ng−êi ®Ó ®Æt kÕ ho¹ch cho ®óng. ThÝ dô:

VÒ ¨n mÆc - th× cÇn chuÈn bÞ bao nhiªu v¶i, g¹o, ®−êng, thÞt, v.v..

VÒ v¨n hãa - th× ph¶i chuÈn bÞ bao nhiªu s¸ch vë, b¸o chÝ,

phim ¶nh, v.v..

VÒ b¶o vÖ søc kháe - th× ph¶i biÕt râ cÇn bao nhiªu thuèc men,

nhµ th−¬ng, thÇy thuèc, v.v..

VÒ lao ®éng - th× ph¶i biÕt râ ai cã nghÒ g× ®Ó ph©n phèi c«ng

¨n viÖc lµm cho ®óng víi tµi n¨ng cña mçi ng−êi...

Nãi tãm l¹i: V× lîi Ých chung cña n−íc nhµ vµ lîi Ých thiÕt th©n

cña mçi ng−êi mµ cÇn ph¶i ®iÒu tra d©n sè.

V× vËy, toµn thÓ ®ång bµo cÇn ph¶i tù nguyÖn, tù gi¸c, tÝch cùc

tham gia gióp ®ì çn bé lµm cho tèt viÖc ®iÒu tra d©n sè. §ång thêi

ph¶i n©ng cao c¶nh gi¸c, chèng l¹i nh÷ng lêi ph¶n tuyªn truyÒn

bËy b¹ cña bän ph¶n ®éng.

Çn bé ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng. §ång bµo hiÓu râ lîi Ých.

Çn bé vµ ®ång bµo hîp t¸c chÆt chÏ, th× viÖc ®iÒu tra d©n sè nhÊt

®Þnh sÏ kÕt qu¶ tèt, ®óng, nhanh, gän. Çc n−íc anh em trong phe x· héi chñ nghÜa ®Òu ®· ®iÒu tra d©n

sè vµ ®· ®¹t kÕt qu¶ rÊt tèt. ThÝ dô: Tõ sau Çch m¹ng Th¸ng M−êi,


498

Liªn X« ®· ®iÒu tra d©n sè ba lÇn: n¨m 1926, n¨m 1939 vµ n¨m 1959.

Xin tãm t¾t trÝch mÊy con sè sau ®©y ®Ó bµ con ta xem cho vui.

§Çu n¨m 1959, d©n sè Liªn X« cã 208.826.650 ng−êi trong

®ã cã:

94.050.303 ®µn «ng

114.776.347 ®µn bµ.

(®Çu n¨m nay ®· t¨ng thªm 4 triÖu ng−êi).

GÇn ba phÇn t− ng−êi Liªn X« ra ®êi sau Çch m¹ng

Th¸ng M−êi.

Sè trÎ con ch−a ®Çy 10 tuæi cã 46 triÖu 40 v¹n em. Sè ng−êi cã søc lao ®éng (tõ 16 ®Õn ngoµi 50 tuæi) cã 118 triÖu

80 v¹n ng−êi.

N¨m 1958, cø 1.000 ng−êi Liªn X« th× sè ng−êi chÕt lµ 7,2 ng−êi

(Mü 9,5 ng−êi, Ph¸p 11,1 ng−êi, Anh 11,7 ng−êi).

Tr−íc Çch m¹ng, ng−êi Nga b×nh qu©n thä ®−îc 32 tuæi. N¨m

1957-1958, b×nh qu©n thä 68 tuæi. §iÓm nµy chøng tá r»ng: D−íi

chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n hãa ngµy cµng

n©ng cao, ng−êi d©n thËt sù ®−îc h−ëng c¶ Phóc, Léc, Thä.

T.L.


ngµy 29-2-1960.

499

NHIÒU

NHIÒU, NHANH, TèT, RÎ, lµ ph−¬ng ch©m chung cña chóng

ta trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

Tr−íc hÕt ph¶i nãi ®Õn NHIÒU. V× cã lµm ra nhiÒu cña c¶i, míi

cã thÓ võa t¨ng tÝch luü ®Ó më réng s¶n xuÊt, võa n©ng cao møc

tiªu dïng cña nh©n d©n lao ®éng.

Muèn lµm ra nhiÒu cña c¶i, ph¶i cã hai ®iÒu kiÖn: Mét lµ ph¶i

cã nhiÒu ng−êi s¶n xuÊt. Hai lµ mçi ng−êi ph¶i s¶n xuÊt ®−îc

nhiÒu. Hai ®iÒu nµy thËt ra kh«ng hÒ t¸ch rêi nhau.

ThÕ nµo lµ "cã nhiÒu ng−êi s¶n xuÊt"? H·y nh×n vµo ho¹t ®éng

mu«n mµu, mu«n vÎ cña x· héi. Chóng ta thÊy cã nh÷ng ng−êi

trùc tiÕp lµm ra cña c¶i vËt chÊt, nh− n«ng d©n lµm ra thãc g¹o,

b«ng, ®ay..., thî thuyÒn lµm ra v¶i, giÊy, than, dÇu, nhµ cöa... L¹i

cã nh÷ng ng−êi kh«ng trùc tiÕp lµm ra cña c¶i vËt chÊt, nh− ng−êi

bu«n b¸n, viªn chøc ë bµn giÊy, v.v.. ViÖc nµy vµ viÖc kia ®Òu cÇn

thiÕt cho x· héi, ®Òu lµ quang vinh. Nh−ng nÕu sè ng−êi lµm lo¹i

viÖc nµy nhiÒu lªn, ¾t sè ng−êi lµm lo¹i viÖc kia ph¶i Ýt ®i. Chóng

ta muèn n−íc nhµ giµu m¹nh, nh©n d©n no Êm, nªn ph¶i lu«n lu«n

cè g¾ng s¾p xÕp ®Ó cã thËt nhiÒu ng−êi trùc tiÕp s¶n xuÊt. Cßn sè

ng−êi kh«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt th× cµng Ýt cµng tèt, nh−ng ph¶i

th«ng th¹o c«ng viÖc ®Ó ®ñ søc g¸nh v¸c nhiÖm vô. HiÖn nay, trong

guång m¸y kinh tÕ cña ta, sè ng−êi bu«n b¸n cßn qu¸ ®«ng. Trong

bé m¸y cña Nhµ n−íc, sè ng−êi lµm viÖc giÊy tê vµ nh÷ng viÖc linh

tinh cã n¬i còng cßn qu¸ nhiÒu. VÝ dô: §Õn mét vµi c¬ quan, chóng


500

ta vÉn ph¶i qua qu¸ nhiÒu "cöa ¶i": ngoµi cæng, mét ng−êi xem

giÊy; vµo phßng th−êng trùc l¹i mét ng−êi ghi tªn; ë ch©n cÇu

thang, mét ng−êi ¸ch l¹i, ®Õn ®Çu cÇu thang, l¹i mét ng−êi "hái

han". ThËt lµ phung phÝ søc lao ®éng! Trong nh÷ng ng−êi trùc tiÕp s¶n xuÊt, chóng ta l¹i thÊy cã

nh÷ng ng−êi lµm viÖc chÝnh vµ nh÷ng ng−êi lµm viÖc phô. VÝ dô:

Mçi tæ thî nÒ ®Òu cã thî x©y vµ ng−êi phô viÖc. NÕu khÐo s¾p xÕp

®Ó còng chõng Êy ng−êi phô viÖc cã thÓ phôc vô cho nhiÒu thî x©y

h¬n, th× n¨ng suÊt chung sÏ cao h¬n. §ã còng lµ mét çch lµm cho

"cã nhiÒu ng−êi s¶n xuÊt".

Cßn muèn "mçi ng−êi s¶n xuÊt ®−îc nhiÒu", th× ph¶i lu«n lu«n

cè g¾ng c¶i tiÕn kü thuËt vµ gi÷ v÷ng kû luËt lao ®éng.

Chñ ®éng t×m ra vµ kiªn quyÕt söa ®æi nh÷ng chç kh«ng hîp lý

trong s¶n xuÊt, trong c«ng t¸c. Dòng c¶m san b»ng mäi trë ng¹i cña nÕp lµm viÖc cò vµ cña nh÷ng sù tÝnh to¸n ç nh©n, ®Ó tiÕn lªn

kh«ng ngõng, ®¹t n¨ng suÊt ngµy cµng cao. §ã lµ biÓu hiÖn cao

nhÊt cña ý thøc lµm chñ x· héi cña giai cÊp c«ng nh©n.

C.K.


ngµy 3-3-1960.

501

NHanh

§i ®−êng, ai còng muèn mau tíi ®Ých. Chóng ta lµm çch m¹ng,

còng muèn mau tíi th¾ng lîi cuèi cïng.

Con ®−êng cña chóng ta ngµy nay ë miÒn B¾c lµ: Qua thêi kú

qu¸ ®é tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi; tõ mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu

tiÕn lªn thµnh mét n−íc c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, cã

khoa häc, kü thuËt tiªn tiÕn. ChØ cã ®i theo con ®−êng Êy, miÒn B¾c

n−íc ta míi vÜnh viÔn tho¸t khái c¶nh nghÌo ®ãi l¹c hËu vµ x©y

dùng c¬ së v÷ng ch¾c cho sù nghiÖp thèng nhÊt Tæ quèc.

Chóng ta ®Òu muèn n−íc nhµ mau thèng nhÊt, chÕ ®é ta mau

v÷ng m¹nh, nh©n d©n ta mau no Êm. Cho nªn, trong c«ng cuéc x©y

dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, NHANH lµ mét khÈu hiÖu hÕt

søc quan träng.

NHANH kh«ng ph¶i lµ chØ g¾ng søc lªn tõng lóc, tõng ®ît.

NHANH lµ ph¶i tiÕn b−íc kh«ng ngõng vµ b−íc sau bao giê còng

ph¶i dµi h¬n, v÷ng h¬n b−íc tr−íc. §ã lµ t− t−ëng çch m¹ng

kh«ng ngõng. Chóng ta cã thÓ lµm ®−îc nh− thÕ kh«ng? Hoµn toµn ®−îc. V×

trªn miÒn B¾c n−íc ta ngµy nay, nh©n d©n lao ®éng ®· thËt sù trë

thµnh ng−êi chñ. Nh÷ng kh¶ n¨ng tiÒm tµng trong nh©n d©n lµ v«

tËn. C«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi cµng tiÕn lªn, lùc l−îng

cña ta cµng lín, kinh nghiÖm cña ta cµng nhiÒu. Chóng ta ch¼ng

kh¸c g× mét ng−êi ®i ®−êng cµng ®i cµng sung søc. Nh÷ng ng−êi

b¶o thñ kh«ng nhËn râ ®iÒu ®ã, nªn nh×n vµo viÖc g× còng thÊy khã


502

kh¨n. ThËt ra, çi lµm v−íng ch©n hä nhÊt l¹i chÝnh lµ t− t−ëng

b¶o thñ, rôt rÌ cña hä. Cho nªn, muèn tiÕn nhanh, th× tr−íc hÕt

ph¶i ph¸t quang nh÷ng d©y rµng buéc Êy ®i ®·.

Muèn tiÕn b−íc kh«ng ngõng vµ tiÕn ngµy cµng nhanh, cµng

v÷ng ph¶i cã hai ®iÒu kiÖn. Mét lµ, kh«ng ngõng c¶i tiÕn c«ng t¸c;

hai lµ, lóc nµo còng ph¶i lµm b−íc tr−íc chuÈn bÞ b−íc sau, lµm

h«m nay chuÈn bÞ ngµy mai. Kh«ng lµm nh− vËy, th× chØ tiÕn lªn

®−îc tõng ®ît ng¾n, råi ngõng l¹i. Bëi vËy, nh÷ng ng−êi lao ®éng

x· héi chñ nghÜa kh«ng thÓ chØ biÕt lµm viÖc cÇn cï, mµ cßn ph¶i

cã tinh thÇn c¶i tiÕn c«ng t¸c kh«ng ngõng vµ chñ ®éng tÝnh tr−íc, lo xa mäi viÖc. Nh− vËy míi thËt ®óng lµ ng−êi lµm chñ n−íc nhµ.

C.K.


ngµy 5-3-1960.

503

NãI CHUYÖN T¹i HéI NGHÞ ÇN Bé THANH TRA

N¨m nay, çc ban thanh tra ph¶i chó ý kiÓm tra chèng l·ng

phÝ, tham «. Ph¸t hiÖn ra nh÷ng viÖc l·ng phÝ, tham «, ch¼ng

nh÷ng cÇn b¸o ço víi Trung −¬ng vµ ChÝnh phñ gi¶i quyÕt mµ cßn

ph¶i gióp çc cÊp l·nh ®¹o ®Þa ph−¬ng t×m ra ®−îc nh÷ng biÖn

ph¸p ®Ó tÝch cùc chèng l·ng phÝ, tham «.

N¹n l·ng phÝ, tham « lµ do bÖnh quan liªu, mÖnh lÖnh trong

c«ng t¸c cña çc cÊp l·nh ®¹o ë çc c¬ quan Nhµ n−íc g©y ra.

HiÖn nay, ta ®ang tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. Muèn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, tr−íc hÕt ph¶i thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc

hµnh tiÕt kiÖm. NÕu kh«ng kiªn quyÕt chèng bÖnh quan liªu,

mÖnh lÖnh, l·ng phÝ, tham «, th× nã sÏ c¶n trë, ph¸ ho¹i ta tiÕn lªn


V× vËy çc c¬ quan thanh tra Nhµ n−íc ch¼ng nh÷ng kiÓm tra

chèng l·ng phÝ, tham « mµ cßn ph¶i chèng bÖnh quan liªu, mÖnh

lÖnh ®Ó gióp çc c¬ quan Nhµ n−íc c¶i tiÕn c«ng t¸c, gi÷ g×n kû

luËt, thùc hµnh d©n chñ, gãp phÇn cñng cè bé m¸y Nhµ n−íc.

VÒ c«ng t¸c xÐt çc viÖc khiÕu n¹i, tè gi¸c, nhiÖm vô çc ban

thanh tra lµ ph¶i lµm cho nghiªm chØnh, cho kÞp thêi, lµm sím chõng nµo hay chõng Êy. §ång bµo cã oan øc, cã th¾c m¾c míi khiÕu

n¹i. Ta gi¶i quyÕt tèt çc viÖc khiÕu n¹i, ®ång bµo thÊy §¶ng vµ

ChÝnh phñ quan t©m, lo l¾ng ®Õn hä, do ®ã mèi quan hÖ gi÷a quÇn

chóng nh©n d©n víi §¶ng vµ ChÝnh phñ ®−îc cñng cè tèt h¬n.


504

Çc ban thanh tra lµm viÖc tèt, nhanh hay lµm kÐm, chËm,

tr−íc hÕt lµ do b¶n th©n mçi ban cè g¾ng nhiÒu hay Ýt, nh−ng cßn

do cÊp l·nh ®¹o cã quan t©m ®Õn c«ng t¸c thanh tra hay kh«ng.

Çc cÊp l·nh ®¹o ph¶i gióp ®ì çc ban thanh tra lµm viÖc tèt, ph¶i

quan t©m l·nh ®¹o c«ng t¸c thanh tra. HiÖn nay, ë ®©y kh«ng cã

çc ®ång chÝ cÊp l·nh ®¹o ë ®Þa ph−¬ng, B¸c nhê çc c«, çc chó vÒ

b¸o ço l¹i víi çc ®ång chÝ ®ã nh÷ng ®iÒu B¸c ®· nãi ë trªn.

Nh÷ng ban thanh tra lµm viÖc kh¸, cßn ph¶i cè g¾ng h¬n,

nh÷ng ban cßn kÐm th× ph¶i cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a. Ph¶i häc tËp

kinh nghiÖm lÉn nhau, häc nh÷ng ®iÒu hay vµ tr¸nh nh÷ng ®iÒu dë.

Nãi ngµy 5-3-1960.


ngµy 6-3-1960.

505

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ TæNG KÕT C¤NG T¸C THUû LîI N¡m 1959

Trong n¨m qua, çn bé vµ nh©n d©n ta ®· cã nhiÒu cè g¾ng vµ

tiÕn bé trong viÖc lµm thuû lîi. N¨m 1956, nh©n d©n ®· ®µo ®¾p 27

triÖu 90 v¹n th−íc khèi, n¨m 1959 ®µo ®¾p 84 triÖu 857.810 th−íc

khèi. DiÖn tÝch t−íi n¨m 1956 cã 1 triÖu 57 v¹n hÐcta, n¨m 1959

®¹t 1 triÖu 90 v¹n hÐcta. ThÕ lµ cã tiÕn bé, nh−ng ch−a ®ñ, cßn mét

nöa triÖu hÐcta n÷a ch−a cã n−íc t−íi. T¹m tÝnh mçi hÐcta lµ 2 tÊn

thãc, ta cßn mét triÖu tÊn thãc thu ho¹ch bÊp bªnh. NÕu trêi tèt th×

thu ho¹ch nhiÒu, ng−îc l¹i nÕu trêi xÊu th× thu ho¹ch sót kÐm. Tõ trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng, tõ miÒn xu«i ®Õn miÒn nói, ta ph¶i cè

g¾ng tranh víi trêi lÊy mét triÖu tÊn thãc Êy mét çch v÷ng ch¾c.

Ng−êi x−a cã c©u: "Nh©n ®Þnh th¾ng thiªn", ta nhÊt ®Þnh kh«ng

chÞu thua trêi, ta cè g¾ng ph¸t triÓn vµ tiÕn bé cho ®Òu, lµm tèt

c«ng t¸c thuû lîi th× nhÊt ®Þnh th¾ng trêi. Muèn lµm tèt c«ng t¸c

thuû lîi, çc cÊp uû, çc çn bé chuyªn m«n ph¶i ®i ®óng ®−êng lèi

quÇn chóng, liªn hÖ mËt thiÕt víi quÇn chóng, dùa vµo lùc l−îng

quÇn chóng. QuÇn chóng th«ng suèt vÒ ph−¬ng ch©m, ph−¬ng

ph¸p cña §¶ng vµ ChÝnh phñ th× nhÊt ®Þnh sÏ lµm ®−îc vµ lµm tèt.

C«ng t¸c thuû lîi ph¶i kÞp thêi ®Ó phôc vô phong trµo hîp t¸c ho¸, ®ång thêi ph¶i dùa vµo phong trµo hîp t¸c ho¸ mµ lµm tèt

c«ng t¸c thuû lîi. Nãi ®Õn kinh tÕ n«ng th«n tr−íc hÕt lµ nãi ®Õn

vÊn ®Ò n−íc. ë n«ng th«n, n−íc vÝ nh− s«ng mµ chñ nghÜa x· héi

nh− thuyÒn, n−íc s«ng lªn nhiÒu th× thuyÒn ®i l¹i dÔ dµng. Cho nªn,


506

ngay tõ b©y giê, ph¶i lµm sao ®Èy m¹nh c«ng t¸c thuû lîi cho ®Òu,

tèt, ch¾c ch¾n, tr−íc m¾t lµ phôc vô s¶n xuÊt §«ng - Xu©n, chuÈn

bÞ cho vô mïa.

Nãi ngµy 7-3-1960.


ngµy 9-3-1960.

507

Th− göi Phô n÷ toµn quèc nh©n dÞp kû niÖm 50 n¨m

ngµy quèc tÕ phô n÷

Tõ ngµy thµnh lËp, Quèc tÕ phô n÷ lµ mét lùc l−îng m¹nh mÏ

®Êu tranh cho c«ng cuéc gi÷ g×n hoµ b×nh, gi¶i phãng d©n téc vµ


Phô n÷ ViÖt Nam ta s½n cã truyÒn thèng ®Êu tranh anh dòng

vµ lao ®éng cÇn cï. Trong kh¸ng chiÕn, phô n÷ ta tõ B¾c ®Õn Nam

®Òu h¨ng h¸i tham gia ®¸nh giÆc cøu n−íc.

Tõ ngµy hoµ b×nh trë l¹i, n−íc ta t¹m bÞ chia c¾t lµm hai miÒn. ChÞ em miÒn Nam ®ang bÒn bØ ®Êu tranh chèng ¸ch thèng trÞ d·

man cña Mü - DiÖm. ë miÒn B¾c hoµn toµn gi¶i phãng, chÞ em phô

n÷ ®Òu phÊn khëi thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm,

c«ng t¸c vµ häc tËp ®Òu tiÕn bé kh¸.

§¶ng vµ ChÝnh phñ ta lu«n lu«n chó ý n©ng cao ®Þa vÞ cña phô

n÷. HiÕn ph¸p ®Þnh râ "nam n÷ b×nh ®¼ng" vµ luËt lÊy vî lÊy

chång, v.v., ®Òu nh»m môc ®Ých Êy.

Nh−ng phô n÷ ta cÇn ph¶i cè g¾ng nhiÒu ®Ó theo kÞp chÞ em

çc n−íc b¹n, gãp phÇn nhiÒu h¬n n÷a trong viÖc x©y dùng chñ

nghÜa x· héi. VÝ dô: ChÞ em Liªn X« trong gia ®×nh th× kh«ng ph¶i bËn bÞu víi viÖc

ch¨m lo con män vµ hui hót víi viÖc bÕp nóc. Ngoµi x· héi th× thËt

sù b×nh ®¼ng víi ®µn «ng, g¸nh v¸c mäi c«ng t¸c chÝnh trÞ, kinh tÕ,

v¨n ho¸... Trong ngµnh gi¸o dôc vµ ngµnh y tÕ, çn bé phô n÷ ®·


508

nhiÒu h¬n çn bé ®µn «ng. N¨m 1958, trong sè chuyªn gia tèt

nghiÖp kü thuËt, phô n÷ chiÕm 52%. Trong Quèc héi çc n−íc

Céng hoµ X«viÕt, h¬n mét phÇn ba ®¹i biÓu lµ phô n÷. §ång chÝ

Naxri®in«va lµ c«ng tr×nh s− ®ång thêi lµ Chñ tÞch n−íc Céng hoµ

X«viÕt Ud¬bªkixtan.

D−íi sù l·nh ®¹o ©n cÇn cña §¶ng, phô n÷ ta cÇn ph¶i:

- Cè g¾ng häc tËp chÝnh trÞ, häc tËp v¨n ho¸, kü thuËt.

- N©ng cao tinh thÇn yªu n−íc vµ gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa.

- H¨ng h¸i thi ®ua thùc hiÖn "cÇn kiÖm x©y dùng Tæ quèc, cÇn

kiÖm x©y dùng gia ®×nh". - §oµn kÕt chÆt chÏ, ra søc tham gia sù nghiÖp x©y dùng chñ

nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ vµ gi÷

g×n hoµ b×nh thÕ giíi.

Lµ con ch¸u xøng ®¸ng cña Bµ Tr−ng, Bµ TriÖu, ch¾c çc c« sÏ

hoµn thµnh th¾ng lîi nhiÖm vô vÎ vang Êy.

Chµo th©n ¸i


Hå CHÝ MINH


ngµy 8-3-1960.

509

BµI NãI T¹I HéI NGHÞ PHô N÷ LAO §éNG TI£N TIÕN Vµ CHIÕN SÜ THI §UA

TOµN thµnh PHè Hµ NéI LÇN thø HAi

Nh©n Ngµy Quèc tÕ phô n÷, thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ

ChÝnh phñ, B¸c khen ngîi phô n÷ ViÖt Nam nãi chung, vµ phô n÷

lao ®éng tiªn tiÕn nãi riªng.

Thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ, B¸c göi lêi chµo

th©n ¸i tíi phô n÷ miÒn Nam anh dòng. B¸c chµo mõng phô n÷

çc n−íc anh em vµ phô n÷ kh¾p çc n−íc ®ang kiªn tr× vµ anh

dòng ®Êu tranh b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi. N¨m nay kû niÖm phong trµo Phô n÷ Quèc tÕ ®óng 50 tuæi th×

còng võa ®óng lóc kû niÖm §¶ng ta 30 tuæi. Phong trµo phô n÷

trong 30 n¨m d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng ta ®· ®ãng gãp rÊt nhiÒu

thµnh tÝch lín cho çch m¹ng.

Thêi kú bÝ mËt, nhiÒu chÞ em ®· gi¸c ngé, tham gia ho¹t ®éng

çch m¹ng rÊt dòng c¶m, mÆc dÇu mu«n ngµn nguy hiÓm, gian

khæ. RÊt nhiÒu chÞ em kh¸c còng ®· b¶o vÖ çch m¹ng rÊt gan gãc.

Thêi kú ®ã, c¨n cø ®Þa çch m¹ng cña ta ë ViÖt B¾c, do ®ã rÊt

nhiÒu chÞ em phô n÷ çc d©n téc thiÓu sè kh«ng nh÷ng v−ît gian

nguy mµ cßn g¹t c¶ mª tÝn ®Ó b¶o vÖ çch m¹ng vµ çn bé ho¹t ®éng çch m¹ng.

Thêi kú kh¸ng chiÕn, B¸c chØ nãi vµi vÝ dô: Ngoµi nh÷ng ®éi du

kÝch rÊt anh dòng ®¸nh ®Þch cßn cã çc bµ mÑ rÊt hiÒn tõ tæ chøc

nhau l¹i thµnh héi çc bµ mÑ chiÕn sÜ, gióp ®ì bé ®éi ®¸nh giÆc,


510

gióp ®ì, an ñi th−¬ng binh. Trong çc chiÕn dÞch, phô n÷ ®i d©n

c«ng, t¶i l−¬ng thùc, ®¹n d−îc, lµm ®−êng, v.v., rÊt ®«ng; 2/3 sè

d©n c«ng lµ phô n÷. MÆc dÇu bÞ m¸y bay ®Þch theo dâi th¶ bom d÷

déi, nh−ng chÞ em vÉn vui vÎ ca h¸t, ®éng viªn nhau lµm trßn

nhiÖm vô.

Ngµy nay, ®Êt n−íc ta hoµ b×nh. Cã hoµ b×nh v× ®· cã bao nhiªu

g−¬ng ®Êu tranh, hy sinh anh dòng cña toµn d©n ta, toµn §¶ng ta,

trong ®ã cã phô n÷ ta.

B¸c chØ nãi vµi nÐt vÒ phô n÷ tham gia kiÕn thiÕt x· héi chñ

nghÜa ë miÒn B¾c hiÖn nay. ë çc nhµ m¸y hiÖn nay cã rÊt nhiÒu ch¸u g¸i, cã nh÷ng ch¸u biÕt ®iÒu khiÓn nh÷ng m¸y tiÖn, m¸y

khoan, m¸y dÖt tèi t©n, v.v., trªn çc c«ng tr−êng còng cã nhiÒu n÷

thanh niªn, cã çc ch¸u g¸i ®· biÕt l¸i m¸y xóc, l¸i xe vËn t¶i, v.v..

GÇn ®©y B¸c ®−îc biÕt tin ë má than Hßn Gai, chÞ em lµm ë Cäc 6,

chØ trong mÊy ngµy ®· n©ng møc ®Èy xe tõ 32 xe lªn 335 xe mét

ca. Trong viÖc ®Èy xe nµy, mét nöa l¹i lµ phô n÷. ë n«ng th«n 60%

x· viªn hîp t¸c x· lµ phô n÷. Cã nhiÒu c« chñ nhiÖm hîp t¸c x·, c«

Hoµn lµ ng−êi ®Çu tiªn ®· lµm ®−îc 3.000 c©n ph©n, råi phong trµo

thi ®ua lªn, nhiÒu ng−êi lµm v−ît h¬n c« Hoµn, cã ng−êi lµm tíi

7.000 c©n. Ch¸u Dung míi 13 tuæi cßn ®i häc, còng ®· lµm ®−îc 1.000 c©n ph©n. Ngoµi s¶n xuÊt, phô n÷ cßn tham gia d©n qu©n, tù

vÖ, nhiÒu ®éi rÊt kh¸. Phô n÷ trÝ thøc còng ®· gãp nhiÒu c«ng

trong phong trµo b×nh d©n häc vô, bæ tóc v¨n ho¸, trong viÖc x©y

dùng çc v−ên trÎ, líp mÉu gi¸o vµ trong çc ngµnh nghÒ kh¸c.

ViÖc tæ chøc v−ên trÎ, líp mÉu gi¸o rÊt ®¸ng khen. Trong phong

trµo c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa, chÞ em bu«n b¸n nhá ®· tæ chøc l¹i,

®i vµo con ®−êng hîp t¸c vµ söa ®æi çch lµm ¨n bu«n b¸n nh−

thùc thµ, kh«ng lÊy l·i, khiªm tèn phôc vô kh¸ch hµng, rÊt ®¸ng

khen. ChÞ em t− s¶n tù m×nh tiÕp thu vµ khuyªn chång tiÕp thu

c¶i t¹o vµ ®i vµo con ®−êng c«ng t− hîp doanh. Phô n÷ ta cßn tham gia nhiÒu viÖc kh¸c nh− lao ®éng x©y dùng c«ng viªn B¶y MÉu,

tham gia TÕt trång c©y, v.v..

bµi nãi t¹i héi nghÞ phô n÷ lao ®éng tiªn tiÕn...

511

Tõ tr−íc ®Õn nay phô n÷ ViÖt Nam ta ®· cã nhiÒu ®ãng gãp

cho çch m¹ng, phô n÷ ta rÊt ®¸ng kÝnh, phô n÷ ta cã rÊt nhiÒu

tiÕn bé. Nh−ng §¶ng, ChÝnh phñ vµ B¸c cßn mong phô n÷ tiÕn bé

nhiÒu h¬n n÷a. HiÖn nay trong çc ngµnh, sè phô n÷ tham gia cßn

Ýt. §¶ng vµ ChÝnh phñ rÊt hoan nghªnh, s½n sµng cÊt nh¾c vµ giao

cho phô n÷ nh÷ng chøc tr¸ch quan träng. Muèn vËy, b¶n th©n phô

n÷ ph¶i:

- G¾ng häc tËp chÝnh trÞ, häc tËp v¨n ho¸, kü thuËt.

- N©ng cao tinh thÇn yªu n−íc vµ gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa.

- H¨ng h¸i thi ®ua thùc hiÖn "cÇn kiÖm x©y dùng Tæ quèc, cÇn kiÖm x©y dùng gia ®×nh".

- §oµn kÕt chÆt chÏ, ra søc tham gia sù nghiÖp x©y dùng chñ

nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ vµ gi÷


Chóc chÞ em phô n÷ cè g¾ng häc tËp, tiÕn bé nhiÒu, tiÕn bé m·i

®Ó xøng ®¸ng lµm chñ n−íc nhµ.

Nãi ngµy 8-3-1960.

In trong s¸ch B¸c Hå víi nh©n d©n Hµ Néi, Nxb. Hµ Néi, 1980, tr. 127-129.

512

Tèt

Chóng ta thi ®ua lµm nhiÒu, lµm nhanh lµ cèt t¨ng nhanh møc

sèng cña nh©n d©n lao ®éng vµ t¨ng nhanh tÝch luü ®Ó x©y dùng

c«ng nghiÖp, më mang kinh tÕ. Cho nªn NHIÒU, NHANH ph¶i ®i

®«i víi TèT, RÎ. NÕu chØ v× nhiÒu, nhanh mµ kh«ng nghÜ ®Õn tèt,

rÎ, th× kÕt qu¶ cuèi cïng vÉn lµ kh«ng nhiÒu, kh«ng nhanh. VÝ dô:

Mét nhµ m¸y, nÕu x©y dùng ®óng tiªu chuÈn kü thuËt, cã thÓ dïng

®−îc 50 n¨m. Nh−ng nÕu x©y dùng kh«ng ®óng tiªu chuÈn kü

thuËt, th× chØ vµi chôc n¨m sau, nhµ m¸y sÏ kh«ng chÞu næi søc

rung chuyÓn cña m¸y, vµ s¶n xuÊt sÏ kh«ng an toµn. Nh− vËy kh¸c

nµo bá vèn x©y dùng mét nhµ m¸y mµ chØ ®−îc mét nöa nhµ m¸y!

Trong c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n còng nh− trong viÖc s¶n xuÊt

m¸y mãc, dông cô, hµng tiªu dïng, Tèt vµ NHIÒU vÉn lu«n lu«n

g¾n bã víi nhau nh− vËy. Chóng ta cã thÓ kÓ hµng ngh×n vÝ dô vÒ

®iÒu ®ã. NÕu c«ng nh©n ta cè g¾ng lµm cho tèt, th× mçi cç m¸y, mçi

chiÕc thoi, mçi chiÕc cµy lµm ra ®Òu cã thÓ dïng l©u gÊp r−ìi, gÊp

®«i so víi nh÷ng thø lµm xÊu. Nh− vËy, cã thÓ coi nh− chóng ta ®·

t¨ng møc s¶n xuÊt m¸y, thoi, cµy, v.v., lªn gÊp r−ìi, gÊp ®«i, mµ

kh«ng ph¶i tèn thªm nh©n c«ng, nguyªn liÖu, vËt liÖu. NhiÒu çn bé, c«ng nh©n ta ®Õn nay vÉn chØ chó ý thi ®ua lµm

nhiÒu, lµm nhanh, mµ ch−a chó ý thi ®ua lµm cho tèt. Mét sè

ng−êi v× muèn cã nhiÒu "thµnh tÝch", hoÆc v× muèn ®−îc h−ëng

møc c«ng cao, l¹i cßn lµm bõa, lµm Èu. Lµm nh− vËy rÊt cã h¹i. H¹i cho s¶n xuÊt, v× trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt, bé phËn tr−íc lµm

tèt

513

xÊu, th× bé phËn sau gÆp khã kh¨n. VÝ dô: Sîi xÊu, thoi xÊu, th× dÖt

chËm; than lÉn nhiÒu ®Êt, ®¸, th× tèn nhiÒu c«ng vËn chuyÓn vµ

c«ng sµng... H¹i cho viÖc x©y dùng kinh tÕ chung v× hµng xÊu th×

khã b¸n hoÆc ph¶i b¸n gi¸ rÎ, do ®ã xÝ nghiÖp kh«ng cã l·i, Nhµ

n−íc kh«ng t¨ng ®−îc tÝch luü. H¹i cho ®êi sèng nh©n d©n, v× hµng

xÊu th× chãng háng, chãng hao, ¶nh h−ëng ®Õn tói tiÒn cña ng−êi

tiªu dïng. Cho nªn:

Lµm nhanh mµ kh«ng tèt, Cã g× lµ vÎ vang?

§· lµ ng−êi lµm chñ, TÝnh to¸n ph¶i ®µng hoµng: NhiÒu, nhanh, tèt, rÎ râ rµng, Lîi d©n, lîi n−íc ®«i ®µng vÑn ®«i.

C.K.


ngµy 9-3-1960.

514

RÎ

Thãi th−êng, nhanh th× khã tèt, tèt th× khã rÎ! Nh−ng ®ã chØ lµ

"thãi th−êng" khi ng−êi lao ®éng cßn ph¶i b¸n søc m×nh nh− mét

mãn hµng ®Ó kiÕm sèng. §èi víi chóng ta, nh÷ng ng−êi lao ®éng

®ang lµm chñ vµ x©y dùng cuéc sèng míi, th× NHIÒU, NHANH,

Tèt, RÎ l¹i g¾n bã víi nhau nh− da víi thÞt.

NÕu lµm nhiÒu, lµm nhanh, lµm tèt nh−ng l¹i kh«ng rÎ - nghÜa

lµ nÕu ph¶i dïng qu¸ nhiÒu søc ng−êi, søc cña - th× rèt cuéc vÉn

kh«ng ®¹t ®−îc môc ®Ých t¨ng nhanh møc sèng cña nh©n d©n vµ

t¨ng nhanh tÝch luü ®Ó x©y dùng c«ng nghiÖp, më mang kinh tÕ.

Cho nªn, chóng ta ph¶i hÕt søc tiÕt kiÖm søc ng−êi, søc cña trong

s¶n xuÊt vµ x©y dùng.

§iÒu quan träng tr−íc hÕt vÉn lµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.

T¨ng n¨ng suÊt lµ tiÕt kiÖm søc ng−êi, tiÕt kiÖm thêi gian lao

®éng. §ã lµ çch lµm võa nhanh, võa rÎ. Nh−ng nh− thÕ ch−a ®ñ,

mµ cßn ph¶i tÝnh to¸n thËt chi ly trong viÖc dïng nguyªn liÖu, vËt

liÖu. Ph¶i dïng nguyªn liÖu, vËt liÖu thËt hîp lý vµ kh«ng ®Ó nhiÒu

nguyªn liÖu, vËt liÖu bÞ lo¹i bá. Mçi ng−êi, mçi ®¬n vÞ s¶n xuÊt

ph¶i lu«n lu«n tù ®Æt cho m×nh c©u hái: Cã thÓ dïng Ýt nguyªn

liÖu, vËt liÖu h¬n mµ hµng vÉn tèt kh«ng? Cã thÓ dïng nh÷ng

nguyªn liÖu t−¬ng ®èi rÎ thay thÕ nh÷ng nguyªn liÖu t−¬ng ®èi

®¾t, hoÆc dïng nh÷ng thø s½n cã ë gÇn ®Ó thay thÕ nh÷ng thø ph¶i

chë tõ xa tíi kh«ng? Cã thÓ söa ®æi quy çch mét sè mÆt hµng ®Ó

tiÕt kiÖm nguyªn liÖu h¬n n÷a kh«ng? (vÝ dô chóng ta ®· lµm diªm

rÎ

515

que ng¾n ®Ó tiÕt kiÖm gç, dïng than xØ ®Ó ®óc bª t«ng, dïng tre

thay gç ®Ó lµm cèp pha, v.v..).

T¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm nguyªn liÖu, vËt liÖu, quy

®Õn cïng ®Òu lµ tiÕt kiÖm vèn. Nh−ng cßn mét çch tiÕt kiÖm vèn

n÷a mµ c«ng nh©n ta cßn Ýt nghÜ ®Õn. §ã lµ viÖc lµm cho vèn "quay

vßng nhanh". Çi vßng quay Êy lµ nh− thÕ nµy: Bá vèn vµo s¶n

xuÊt - lµm ra hµng ho¸ - b¸n hµng ho¸, thu vèn vÒ - l¹i bá vèn vµo s¶n xuÊt. BiÕt lµm cho vèn quay vßng nhanh, th× cã Ýt vèn mµ dïng

®−îc nhiÒu lÇn, nªn s¶n xuÊt ®−îc nhiÒu. Còng vÝ nh− ng−êi t−íng

giái, cã Ýt qu©n mµ khÐo ®iÒu ®éng nªn ®¸nh ®−îc nhiÒu trËn. C«ng

nh©n ta thi ®ua c¶i tiÕn tæ chøc, c¶i tiÕn kü thuËt ®Ó rót ng¾n thêi

gian s¶n xuÊt vµ cè g¾ng lµm hµng cho tèt ®Ó b¸n ra ®−îc nhanh,

th× sÏ trë thµnh nh÷ng ng−êi t−íng giái vÒ mÆt nµy.

T¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm vèn, tiÕt kiÖm nguyªn liÖu,

vËt liÖu, kh«ng nh÷ng gi¶m ®−îc gi¸ thµnh, mµ cßn d«i ra mét sè

kh¸ lín søc ng−êi, søc cña ®Ó s¶n xuÊt thªm nhiÒu hµng ho¸, x©y

dùng thªm nhiÒu xÝ nghiÖp míi. ThÕ lµ ®· nhiÒu, nhanh l¹i rÎ. Vµ do rÎ, nªn cµng nhiÒu, nhanh.

C.K.


ngµy 11-3-1960.

516

BµI NãI T¹I §¹I HéI CHIÕN SÜ THI §UA C¤NG NGHIÖP

N¨m 1957, trong phong trµo thi ®ua cña Bé C«ng nghiÖp ®·

n¶y në 100 tæ s¶n xuÊt tiªn tiÕn, 800 chiÕn sÜ thi ®ua, 4.000 lao

®éng tiªn tiÕn. N¨m 1958, cã 260 tæ s¶n xuÊt tiªn tiÕn, gÇn 1.350

chiÕn sÜ thi ®ua vµ gÇn 12.000 lao ®éng tiªn tiÕn. N¨m 1959, cã

gÇn 2.000 chiÕn sÜ thi ®ua vµ h¬n hai v¹n lao ®éng tiªn tiÕn. Nh−

vËy lµ phong trµo thi ®ua mçi n¨m mét tiÕn bé thªm. Chóng ta

ph¶i cè g¾ng ph¸t huy −u ®iÓm, söa ch÷a khuyÕt ®iÓm ®Ó phong

trµo thi ®ua ngµy cµng tèt h¬n n÷a. N¨m nay lµ n¨m rÊt quan träng: Chóng ta ph¶i kÕt thóc tèt kÕ

ho¹ch 3 n¨m vµ chuÈn bÞ tèt ®Ó b¾t tay vµo thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5

n¨m lÇn thø nhÊt. §ång thêi n¨m nay l¹i còng lµ n¨m chóng ta

mõng §¶ng ta 30 tuæi, mõng kû niÖm 15 n¨m ngµy thµnh lËp n−íc

ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, mõng §¹i héi §¶ng.

V× vËy, chóng ta ph¶i cè g¾ng ®Èy m¹nh phong trµo thi ®ua

n¨m 1960 cho s«i næi, v÷ng ch¾c vµ liªn tôc. Ph¶i thi ®ua lµm nhiÒu,

nhanh, tèt, rÎ. NhiÒu, nhanh tøc lµ cÇn. Tèt, rÎ tøc lµ kiÖm. CÇn,

kiÖm tøc lµ ph¶i t¨ng n¨ng suÊt vµ n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm.

Thi ®ua lµm nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ, ph¶i ®i ®«i víi ®¶m b¶o an toµn lao ®éng, ph¶i biÕt quý träng con ng−êi. §ång thêi l¹i ph¶i

chó ý b¶o vÖ m¸y mãc, ph¶i lµm sao cho m¸y mãc tèt, n©ng cao

c«ng suÊt cña m¸y. NÕu kh«ng b¶o vÖ ®−îc m¸y mãc tèt tøc lµ

kh«ng b¶o vÖ cña c«ng, kh«ng gi÷ ®óng kû luËt lao ®éng.

bµi nãi t¹i ®¹i héi chiÕn sÜ thi ®ua c«ng nghiÖp

517

Thi ®ua l¹i ph¶i bÒn bØ vµ liªn tôc. Muèn vËy ph¶i c¶i tiÕn kü

thuËt, c¶i tiÕn tæ chøc, chø kh«ng ph¶i lµm dèc søc, ph¶i cñng cè

vµ ph¸t triÓn nh÷ng kÕt qu¶ tèt cña cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn chÕ ®é

qu¶n lý xÝ nghiÖp.

N¨m võa qua anh chÞ em c«ng nh©n çc xÝ nghiÖp ®· cã tinh

thÇn d¸m nghÜ, d¸m lµm, do ®ã ph¸t huy nhiÒu s¸ng kiÕn tèt. ChØ

tÝnh riªng ë 4 xÝ nghiÖp c¬ khÝ Hµ Néi, ®iÖn Hµ Néi, than CÈm

Ph¶, than Hßn Gai, ®· cã 1.300 s¸ng kiÕn c¶i tiÕn lín nhá. Nh−

vËy lµ tèt. Çc çn bé phô tr¸ch cÇn ph¶i chó ý nghiªn cøu kÞp thêi

çc s¸ng kiÕn cña c«ng nh©n, bæ sung, phæ biÕn vµ ¸p dông réng r·i ®Ó mäi ng−êi cïng lµm. Nh− vËy, s¸ng kiÕn míi cã t¸c dông tèt.

C«ng nh©n Trung Quèc c¨n b¶n hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m

trong 2 n¨m. C«ng nh©n TriÒu Tiªn c¨n b¶n hoµn thµnh kÕ ho¹ch

5 n¨m trong 2 n¨m r−ìi.

C«ng nh©n ta cÇn cï, khÐo tay, l¹i ®−îc çc n−íc anh em gióp

®ì vÒ m¸y mãc, chuyªn gia, kü thuËt. Chóng ta ph¶i cè g¾ng noi

g−¬ng c«ng nh©n çc n−íc anh em ®Ó hoµn thµnh kÕ ho¹ch nhµ

n−íc v−ît møc vµ tr−íc thêi h¹n. Mäi ng−êi ph¶i thÊy tr¸ch nhiÖm

cña m×nh lµ ng−êi chñ n−íc nhµ, quyÕt t©m phÊn ®Êu th× nhÊt

®Þnh sÏ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch nhµ n−íc. Do biÕt s¾p xÕp tæ chøc thi ®ua tèt nªn chØ trong vµi tuÇn, anh

chÞ em c«ng nh©n Cäc 6 ®· ®−a møc s¶n xuÊt tõ 32 xe mét ca lªn

tíi 335 xe, t¨ng n¨ng suÊt gÊp 10 lÇn.

NÕu çc ®¬n vÞ biÕt häc tËp Cäc 6, biÕt s¾p xÕp chÊn chØnh tæ

chøc thi ®ua cho tèt, nhÊt ®Þnh n¨ng suÊt cßn cao h¬n vµ nhÊt

®Þnh sÏ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch.

Çc chiÕn sÜ thi ®ua, çc çn bé, ®¶ng viªn, ®oµn viªn ph¶i g−¬ng

mÉu, ph¶i lµm ®Çu tµu trong mäi viÖc, ph¶i d×u d¾t ng−êi chËm tiÕn

®Ó cïng nhau tiÕn bé. XÝ nghiÖp tiªn tiÕn ph¶i d×u d¾t xÝ nghiÖp

chËm tiÕn. Mäi ng−êi nªn noi g−¬ng n÷ chiÕn sÜ Liªn X« Gagan«va lµ mét c«ng nh©n lµnh nghÒ, nh−ng ®· cã tinh thÇn tù ®éng xung

phong ®i t×m mét kÝp chËm tiÕn ®Ó gióp ®ì mäi ng−êi tiÕn bé.


518

Mäi ng−êi ph¶i chó ý gi÷ g×n vÖ sinh, b¶o vÖ søc khoÎ. Ph¶i cè

g¾ng thi ®ua ®Èy m¹nh s¶n xuÊt ®Ó gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng

cho nh©n d©n ta, trong ®ã cã ®êi sèng cña c«ng nh©n. Lµm ®−îc

nh− vËy tøc lµ giai cÊp c«ng nh©n ®· thiÕt thùc gãp søc m×nh vµo

viÖc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thùc hiÖn

thèng nhÊt n−íc nhµ, xøng ®¸ng lµ giai cÊp l·nh ®¹o çch m¹ng.

Nãi ngµy 11-3-1960.


ngµy 14-3-1960.

519

TR¶ LêI pháng vÊn CñA m¸cc«m Sam«ng1) - PHãNG VI£N §¤NG NAM ¸ CñA

ÇC B¸O ¤XTR¢YLIA TRIBUNE Vµ GUARDIAN

Hái: Xin Chñ tÞch cho ®éc gi¶ b¸o chóng t«i biÕt nh÷ng bµi häc chñ yÕu vÒ cuéc ®êi cña Ng−êi, trong lóc Chñ tÞch nh×n l¹i 70 n¨m qua cña Chñ tÞch.

Tr¶ lêi: Nh÷ng bµi häc chñ yÕu trong cuéc ®êi ho¹t ®éng çch

m¹ng cña t«i lµ: TuyÖt ®èi vµ hoµn toµn trung thµnh víi sù nghiÖp gi¶i phãng vµ thèng nhÊt Tæ quèc, víi sù nghiÖp gi¶i phãng giai

cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n bÞ ¸p bøc, víi th¾ng lîi cña chñ nghÜa

x· héi, víi sù hîp t¸c anh em vµ víi hßa b×nh bÒn v÷ng gi÷a çc

d©n téc.

Hái: Nh÷ng ho¹t ®éng cña çc chÝnh kh¸ch ë nhiÒu n−íc th−êng kh«ng cæ vò g× líp thanh niªn muèn cã mét cuéc ®êi ho¹t ®éng chÝnh trÞ. Xin Chñ tÞch ®Æc biÖt cho nh÷ng ®éc gi¶ thanh niªn cña chóng t«i biÕt ý nghÜa vµ gi¸ trÞ cña mét cuéc ®êi ho¹t ®éng chÝnh trÞ, çch m¹ng.

Tr¶ lêi: T−¬ng lai thuéc vÒ thanh niªn. T−¬ng lai lµ çch m¹ng lu«n lu«n tiÕn lªn. Lµ chñ cña t−¬ng lai, thanh niªn kh«ng thÓ

kh«ng cã lý t−ëng cao c¶. V× vËy thanh niªn ph¶i cã cuéc sèng

chÝnh trÞ tÝch cùc vµ çch m¹ng.

_______________

1) Nguyªn v¨n t¸c gi¶ viÕt tªn nhµ b¸o b»ng tiÕng Anh: Malcolm Salmon (BT).


520

Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt ý nghÜa cña HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ trong lÞch sö ViÖt Nam. Chñ tÞch ®¸nh gi¸ t−¬ng lai cña HiÖp ®Þnh Êy nh− thÕ nµo?

Tr¶ lêi: HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ lµ mét th¾ng lîi ®èi víi nh©n d©n

ViÖt Nam nãi riªng, vµ ®èi víi nh©n d©n yªu chuéng d©n chñ vµ

hoµ b×nh nãi chung. MÆc dÇu cã sù ph¸ ho¹i ®Çy téi ¸c cña ®Õ quèc

Mü vµ tay sai ViÖt Nam, nh©n d©n ViÖt Nam kiªn quyÕt ®Êu tranh

®ßi thùc hiÖn hiÖp ®Þnh ®ã.

Hái: ThËp kû 80 cña Chñ tÞch lµ thËp kû 70 cña thÕ kû XX. Chñ tÞch cã b×nh luËn g× vÒ thËp kû ®ã kh«ng?

Tr¶ lêi: HiÖn nay chñ nghÜa thùc d©n ®ang hÊp hèi, phong

trµo ®éc lËp d©n téc ph¸t triÓn, phe x· héi chñ nghÜa ngµy cµng

t¨ng c−êng. Trong mét t−¬ng lai gÇn, Liªn X« ®uæi kÞp vµ v−ît

Mü vÒ s¶n l−îng tÝnh theo ®Çu ng−êi; Liªn X« ®· v−ît Mü trong

mét sè lÜnh vùc, thÝ dô vÒ khoa häc. Vµo nh÷ng n¨m 1965 ®Õn

1970, s¶n l−îng c«ng nghiÖp çc n−íc x· héi chñ nghÜa sÏ v−ît

çc n−íc t− b¶n chñ nghÜa. Trong thi ®ua hoµ b×nh, chóng t«i sÏ

th¾ng. TriÓn väng do ®ã rÊt s¸ng sña ®èi víi nh÷ng ng−êi lao

®éng trªn toµn thÕ giíi.

Tr¶ lêi ngµy 11-3-1960.



521

BµI NãI CHUYÖN Víi §åNG BµO Vµ ÇN Bé TØNH TH¸I NGUY£N

B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ th©n ¸i hái

th¨m ®ång bµo çc d©n téc, c«ng nh©n, bé ®éi, c«ng an, d©n qu©n

vµ çn bé, çc ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång. B¸c göi lêi c¶m ¬n

çc ®ång chÝ chuyªn gia Liªn X« vµ Trung Quèc hiÖn gióp ta ë

trong tØnh.

Th¸i Nguyªn lµ mét trong nh÷ng tØnh c¨n cø çch m¹ng vµ

kh¸ng chiÕn. Trong nh÷ng n¨m ®Êu tranh, ®ång bµo vµ çn bé

tØnh ta ®· cã nhiÒu thµnh tÝch ®¸nh giÆc vµ s¶n xuÊt. Tõ hoµ b×nh

lËp l¹i, ®ång bµo vµ c«ng nh©n, çn bé ®· ph¸t huy truyÒn thèng

®oµn kÕt phÊn ®Êu, kh¾c phôc khã kh¨n vµ ®¹t ®−îc nhiÒu thµnh

tÝch ®¸ng khen.

Nh©n dÞp nµy, B¸c nãi mÊy vÊn ®Ò sau ®©y:

HiÖn nay toµn §¶ng vµ toµn d©n ta cã hai nhiÖm vô lµ: x©y

dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc

nhµ. X©y dùng chñ nghÜa x· héi thµnh c«ng th× nhÊt ®Þnh ®Êu

tranh thèng nhÊt n−íc nhµ th¾ng lîi.

Chñ nghÜa x· héi lµ lµm cho mäi ng−êi d©n ®−îc Êm no, h¹nh

phóc vµ häc hµnh tiÕn bé. Muèn ®¹t môc ®Ých ®ã th× tr−íc hÕt ph¶i

t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm.

Muèn t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm tèt th× ph¶i tæ

chøc tèt çc tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·.


522


tiÕn lªn hîp t¸c x· sÏ tèt. HiÖn nay Th¸i Nguyªn cã h¬n 75% n«ng

hé vµo tæ ®æi c«ng vµ cã h¬n 550 hîp t¸c x· gåm ®é 48% tæng sè

n«ng hé. HuyÖn §Þnh Ho¸ kh¸ nhÊt ®¹t 81% tæng sè n«ng hé. X·

Trung L−¬ng ®· hoµn thµnh hîp t¸c x· n«ng nghiÖp bËc cao. Nh−

thÕ lµ kh¸. Çn bé vµ ®ång bµo cÇn ph¶i cñng cè nh÷ng hîp t¸c x·

®· cã cho thËt v÷ng ch¾c vµ x©y dùng thÝ ®iÓm tæ ®æi c«ng vµ hîp

t¸c x· ë rÎo cao. CÇn n¾m v÷ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vÒ hîp t¸c

ho¸ n«ng nghiÖp. Ph¶i gi÷ v÷ng nguyªn t¾c tù nguyÖn tù gi¸c. Cã

nh÷ng hîp t¸c x· thËt tèt lµm kiÓu mÉu th× phong trµo sÏ ph¸t triÓn thuËn lîi, dÔ dµng.

Võa qua, kÕt hîp víi phong trµo hîp t¸c ho¸, Th¸i Nguyªn ®·

c¨n b¶n lµm xong c«ng t¸c c¶i çch d©n chñ trong 33 x·, nh− thÕ

lµ tèt. CÇn ph¶i tiÕp tôc gi¸o dôc ®ång bµo n«ng d©n thÊm nhuÇn

vÒ hai con ®−êng.

VÒ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp n¨m 1959, b×nh qu©n s¶n l−îng mét

hÐcta h¬n 20 t¹, nh− vËy lµ tiÕn bé, nh−ng vÉn cßn thÊp. Vô §«ng -

Xu©n nµy tuy bÞ h¹n nh−ng toµn tØnh ®· cÊy v−ît diÖn tÝch. ThÕ lµ

kh¸. HuyÖn §ång Hû kh¸ nhÊt, møc ®Ò ra lµ 500 hÐcta, ®· thùc

hiÖn ®−îc 987 hÐcta, t¨ng 97%. Nh−ng cã nh÷ng khuyÕt ®iÓm cÇn ph¶i kh¾c phôc. Ch¨n nu«i,

trång hoa mµu, c©y c«ng nghiÖp cßn kÐm. NhiÒu hîp t¸c x· ch−a

chó ý ch¨n nu«i tËp thÓ, ®Ó tr©u bß gÇy yÕu, cã n¬i l¹i giÕt tr©u bß

nhiÒu nh− Phó B×nh, mét sè x· ë §ång Hû vµ Phæ Yªn.

ViÖc trång c©y g©y rõng ®Çu n¨m ch−a ®−îc coi träng ®óng

møc. Trong dÞp TÕt trång c©y, tØnh ta ®· trång ®−îc trªn s¸u m−¬i

v¹n c©y. ThÕ lµ kh¸. Nh−ng ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a vµ chó ý trång

c©y nµo sèng c©y Êy. Võa råi Th¸i Nguyªn trång nhiÒu nh−ng

ch¨m sãc kÐm, c©y trång chÕt ®Õn 90% nh− xoan. Çn bé vµ c«ng

nh©n khu gang thÐp ®èt ch¸y mÊt h¬n 2 v¹n c©y. §ã lµ mét viÖc rÊt ®¸ng phª b×nh.

Ph¶i ra søc b¶o vÖ rõng, kh«ng ®Ó x¶y ra ch¸y rõng.

bµi nãi chuyÖn víi ®ång bµo vµ çn bé...

523

VÒ c«ng t¸c ®ãng thuÕ n«ng nghiÖp vµ b¸n thãc cho Nhµ n−íc,

tØnh ta ®· lµm kh¸, nh−ng thu nî cho Nhµ n−íc cßn kÐm, cÇn cè

g¾ng h¬n n÷a. Nh©n d©n ph¶i tr¶ nî cho Nhµ n−íc th× Nhµ n−íc

míi cã tiÒn x©y dùng ®Êt n−íc.

VÒ thanh to¸n n¹n mï ch÷ vµ bæ tóc v¨n ho¸, tØnh nhµ thùc

hiÖn cßn kÐm, n¨m 1959 míi ®¹t ®−îc 40%, n¨m nay cÇn ph¶i ®Èy

m¹nh h¬n n÷a.

ë thÞ x· Th¸i Nguyªn, c«ng nh©n, bé ®éi, çn bé vµ ®ång bµo

®Òu cè g¾ng s¶n xuÊt, tham gia lao ®éng x· héi chñ nghÜa, ®Èy

m¹nh phong trµo thÓ thao thÓ dôc, chó ý vÖ sinh phßng bÖnh, x©y dùng c«ng nghiÖp ®Þa ph−¬ng, nh− vËy lµ tèt.

VÒ mÆt c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa, tØnh ta míi ®¹t trªn 45%, cÇn

ph¶i cè g¾ng hoµn thµnh cho tèt.

§Çu n¨m 1959, Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh

x©y dùng khu gang thÐp ë Th¸i Nguyªn. C«ng viÖc x©y dùng khu

gang thÐp lóc ®Çu gÆp khã kh¨n, nh−ng çn bé l·nh ®¹o vµ c«ng

nh©n quyÕt t©m, ®−îc sù ñng hé cña nh©n d©n, nhê sù gióp ®ì tËn

t×nh cña çc ®ång chÝ chuyªn gia, cho nªn chóng ta ®· ®¹t ®−îc

nh÷ng thµnh tÝch b−íc ®Çu: ®· lµm ®−îc h¬n 96.700 th−íc vu«ng

nhµ ë cho h¬n 1 v¹n c«ng nh©n, san xong 40 qu¶ ®åi, h¬n 587.800 th−íc khèi ®Êt, s¶n xuÊt 3 v¹n th−íc khèi ®¸, 4 v¹n r−ìi th−íc

khèi çt sái, v.v.. Çn bé vµ c«ng nh©n võa lµm võa häc vµ ®· thu

®−îc kÕt qu¶ kh¸.

Sau ®©y lµ nh÷ng khuyÕt ®iÓm. VÝ dô: Mét sè c«ng nh©n ch−a

thËt yªn t©m c«ng t¸c. Kû luËt lao ®éng ch−a chÆt chÏ, cßn t×nh

tr¹ng ®i muén vÒ sím, cßn l·ng phÝ søc ng−êi søc cña. Çn bé th×

tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cßn kÐm, ch−a n¾m v÷ng chÝnh s¸ch cña

§¶ng, ch−a thËt sù ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng.

Çc c« çc chó ë khu gang thÐp cÇn ph¶i n©ng cao gi¸c ngé x·

héi chñ nghÜa, n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, n©ng cao tÝnh tæ chøc vµ tÝnh kû luËt, häc tËp çc ®ång chÝ chuyªn gia, ph¸t huy

tinh thÇn lµm chñ h¬n n÷a, ra søc kh¾c phôc khã kh¨n, thùc hiÖn


524

khÈu hiÖu "nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ" ®Ó hoµn thµnh vµ hoµn thµnh

v−ît møc nhiÖm vô mµ §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· tin cËy çc c« çc

chó, giao cho çc c« çc chó.

VÒ c«ng nghiÖp ®Þa ph−¬ng: Nh©n d©n vµ çn bé hÕt søc chó ý

®Õn n«ng nghiÖp lµ ®óng, nh−ng ®ång thêi còng ph¶i chó ý ®óng

møc ®Õn c«ng nghiÖp ®Þa ph−¬ng. N¨m ngo¸i çc xÝ nghiÖp nh−

x−ëng giÊy Hoµng V¨n Thô, má than Lµng CÈm vµ Qu¸n TriÒu

®Òu v−ît møc kÕ ho¹ch, çc x−ëng chÕ ph©n phèt ph¸t, x−ëng c¬

khÝ nhá, x−ëng c−a, ®Òu cã tiÕn bé. Nh−ng c«ng nghiÖp ®Þa ph−¬ng

ph¶i c¨n cø vµo kh¶ n¨ng cña ®Þa ph−¬ng vÒ nguyªn liÖu, vËt liÖu, m¸y mãc, çn bé vµ c«ng nh©n kü thuËt, sù tiªu thô ®Ó ®Æt kÕ

ho¹ch cho s¸t, tr¸nh g©y ra l·ng phÝ søc cña, søc ng−êi.

Bé ®éi häc tËp chÝnh trÞ, qu©n sù vµ v¨n ho¸ ®Òu cã tiÕn bé.

Néi bé ®oµn kÕt tèt, tham gia lao ®éng kh¸, gióp ®ì ®ång bµo kh¸.

CÇn ph¶i t¨ng c−êng ®oµn kÕt, ®¶m b¶o hoµn thµnh tèt chØ tiªu

Tæng qu©n uû ®Ò ra.

B©y giê nãi vÒ çn bé, ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn thanh niªn

lao ®éng.

N¨m ngo¸i çc c«, çc chó häc tËp chØnh huÊn ®· cã tiÕn bé, ®·

h¨ng h¸i l·nh ®¹o nh©n d©n thùc hiÖn tèt çc chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ChÝnh phñ nh− hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp,

x©y dùng c¬ b¶n, ®iÒu tra d©n sè, v.v.. NhiÒu çn bé, ®¶ng viªn,

®oµn viªn ®· g−¬ng mÉu thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®Ó ®éng viªn nh©n

d©n cïng lµm, ®ã lµ nh÷ng −u ®iÓm.

Nh−ng cßn mét sè ®¶ng viªn cßn ng¹i khã, ng¹i khæ, kh«ng

muèn nhËn nh÷ng c«ng t¸c nÆng nÒ, muèn ®Ó th× giê lo viÖc gia

®×nh nhiÒu h¬n. Mét sè Ýt çn bé ng¹i ®i c«ng t¸c ë n«ng th«n, ng¹i

lªn vïng rÎo cao... §ã lµ nh÷ng khuyÕt ®iÓm cÇn ph¶i söa ch÷a.

§¶ng ta lµ mét ®¶ng çch m¹ng, ngoµi lîi Ých cña nh©n d©n vµ

giai cÊp c«ng nh©n, §¶ng ta kh«ng cã lîi Ých nµo kh¸c. Trong thêi kú kh¸ng chiÕn, §¶ng ta l·nh ®¹o nh©n d©n ®¸nh

giÆc cøu n−íc. Ngµy nay §¶ng ta l·nh ®¹o nh©n d©n x©y dùng chñ

bµi nãi chuyÖn víi ®ång bµo vµ çn bé...

525

nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ. Cho

nªn ®¶ng viªn nµo s¶n xuÊt vµ l·nh ®¹o s¶n xuÊt tèt, tøc lµ ®¶ng

viªn tèt. §¶ng viªn nµo s¶n xuÊt vµ l·nh ®¹o s¶n xuÊt kh«ng tèt,

tøc lµ ®¶ng viªn kÐm.

Çc chi bé §¶ng ë Th¸i Nguyªn võa kÕt n¹p h¬n 800 ®¶ng viªn

míi, trong ®ã cã 327 thanh niªn lao ®éng, nh− thÕ lµ ®óng. Nh−ng

sè phô n÷ vµ c«ng nh©n cßn Ýt. Th¸i Nguyªn cã h¬n 7.300 ®¶ng

viªn vµ 7.000 ®oµn viªn; c¬ së §¶ng v÷ng m¹nh. NÕu ®¶ng viªn vµ

®oµn viªn t− t−ëng th«ng suèt, g−¬ng mÉu trong mäi viÖc th× mäi

c«ng t¸c nhÊt ®Þnh hoµn thµnh tèt. Tõ nay vÒ sau, tÊt c¶ çc ®¶ng viªn, çn bé vµ chi bé cÇn ph¶i

th−êng xuyªn «n l¹i, tù liªn hÖ vµ gi÷ ®óng nh÷ng tiªu chuÈn cña

ng−êi ®¶ng viªn ®Ó xøng ®¸ng lµ ng−êi ®¶ng viªn tèt.

§èi víi ®oµn viªn thanh niªn lao ®éng còng vËy. TÊt c¶ çc

®¶ng viªn, ®oµn viªn ë n«ng th«n ph¶i vµo hîp t¸c x· hoÆc tæ ®æi

c«ng, ph¶i g−¬ng mÉu trong mäi c«ng viÖc, ph¶i lµm cho hîp t¸c x·

hoÆc tæ ®æi c«ng cña m×nh ®oµn kÕt vµ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c.

Thanh niªn ®· cã nhiÒu cè g¾ng nh− tham gia phong trµo b×nh

d©n häc vô, hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt §«ng - Xu©n, lµm

ph©n, trång c©y g©y rõng... §ã lµ −u ®iÓm. Nh−ng mét sè thanh niªn muèn tho¸t ly n«ng th«n, nh− thÕ lµ kh«ng ®óng. §oµn

Thanh niªn Lao ®éng míi cã h¬n 7.000 ®oµn viªn, ®oµn viªn Ýt h¬n

®¶ng viªn, nh− thÕ lµ §oµn cßn hÑp.

B¸c mong r»ng çc ®oµn viªn thanh niªn lao ®éng sÏ ra søc

ph¸t triÓn −u ®iÓm, söa ch÷a khuyÕt ®iÓm, tiÕn bé m·i m·i ®Ó

xøng ®¸ng lµ çnh tay ®¾c lùc cña §¶ng ta.

NhiÖm vô tr−íc m¾t lµ:

- §ång bµo ta ph¶i thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt

kiÖm vµ lµm cho vô §«ng - Xu©n nµy th¾ng lîi v÷ng ch¾c, toµn

diÖn vµ v−ît bËc. - Çc xÝ nghiÖp, c«ng tr−êng ph¶i quyÕt t©m phÊn ®Êu hoµn

thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc. HiÖn nay trong tØnh cã çc


526

®ång chÝ chuyªn gia sang gióp ta, çc c« çc chó ph¶i s¨n sãc vµ ra

søc häc tËp çc ®ång chÝ ®ã ®Ó mau tiÕn bé. B¸c kh«ng nãi riªng

phô n÷, v× çc giíi, çc ngµnh ®Òu cã phÇn xøng ®¸ng cña phô n÷.

- §ång bµo Th¸i Nguyªn gåm nhiÒu d©n téc vµ s½n cã truyÒn

thèng ®oµn kÕt. Nay cµng ph¶i ®oµn kÕt h¬n n÷a, ®oµn kÕt gi÷a çc

d©n téc, gi÷a ®ång bµo l−¬ng vµ gi¸o. §oµn kÕt lµ søc m¹nh, cã søc

m¹nh ®oµn kÕt th× lµm viÖc g× còng thµnh c«ng. Nh− thÕ lµ ®ång

bµo Th¸i Nguyªn gãp phÇn xøng ®¸ng vµo c«ng cuéc x©y dùng chñ

nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

Cuèi cïng B¸c göi lêi chµo th©n ¸i ®Õn toµn thÓ ®ång bµo, c«ng nh©n, bé ®éi vµ çn bé trong tØnh h«m nay kh«ng cã mÆt ë ®©y.

Nãi ngµy 13-3-1960.


Hµ Néi, 1962, t.VI, tr.57-61.

527

HäC TËP KH¤NG MáI, C¶I TIÕN KH¤NG NGõNG

Trong c«ng nh©n ta hiÖn nay, vÉn cã hai çch lµm viÖc kh¸c

nhau: Mét sè ng−êi muèn tr−íc lµm thÕ nµo nay cø lµm nh− vËy.

Hä nãi: "Tr¨m hay kh«ng b»ng tay quen! Trøng kh«ng thÓ kh«n

h¬n vÞt!”. Mét sè ng−êi kh¸c l¹i nghÜ: "Ch¼ng cã viÖc g× lµ kh«ng

thÓ ®æi míi".

Ai ®óng? Ai sai?

C©u tr¶ lêi ®· qu¸ râ: Cã c¶i tiÕn kü thuËt, c¶i tiÕn tæ chøc lao

®éng, míi cã thÓ s¶n xuÊt nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ. NÕu chØ dùa vµo sù quen tay hoÆc nÕu chØ dån thªm søc ra, kÕt qu¶ th−êng lµ ®−îc

mÆt nµy mÊt mÆt kh¸c, ®−îc nhanh l¹i kh«ng tèt, ®−îc tèt l¹i

kh«ng nhanh, kh«ng rÎ... mµ mÆt nµo còng bÞ h¹n chÕ.

Muèn c¶i tiÕn kü thuËt, ph¶i biÕt kü thuËt. Muèn c¶i tiÕn tæ

chøc lao ®éng, còng ph¶i biÕt ph−¬ng ph¸p tæ chøc vµ cã kinh

nghiÖm tæ chøc. VÒ mÆt nµy vµ mÆt kia, hiÖn nay chóng ta ®Òu cßn

kÐm. Cho nªn ph¶i "häc, häc n÷a, häc m·i", nh− Lªnin ®· d¹y.

Chóng ta lµ nh÷ng ng−êi lao ®éng lµm chñ n−íc nhµ. Muèn

lµm chñ ®−îc tèt, ph¶i cã n¨ng lùc lµm chñ. Chóng ta häc tËp

chÝnh lµ ®Ó cã ®ñ n¨ng lùc lµm chñ, cã ®ñ n¨ng lùc tæ chøc cuéc sèng míi - tr−íc hÕt lµ tæ chøc nÒn s¶n xuÊt míi. Bëi vËy, ý thøc

lµm chñ kh«ng ph¶i chØ tá râ ë tinh thÇn h¨ng h¸i lao ®éng mµ cßn

ph¶i tá râ ë tinh thÇn say mª häc tËp ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao

n¨ng lùc lµm chñ cña m×nh.


528

Chóng ta cÇn häc nhiÒu thø: häc chÝnh trÞ, häc v¨n ho¸, häc kü

thuËt, nghiÖp vô. Ngoµi çch häc ë tr−êng, ë líp, häc trªn s¸ch,

b¸o, v.v., cã mét çch häc rÊt tèt ai còng cã thÓ tham gia h»ng ngµy.

§ã lµ çch häc tËp ngay trong s¶n xuÊt, häc tËp nh÷ng ng−êi,

nh÷ng tæ, nh÷ng ®¬n vÞ tiªn tiÕn. Ng−êi tiªn tiÕn còng lµ ng−êi lao

®éng b×nh th−êng. Nh−ng trong t− t−ëng, trong ph−¬ng ph¸p lµm

viÖc cña hä, cã nh÷ng ®iÓm tèt cã thÓ gióp cho s¶n xuÊt vµ c«ng t¸c

tiÕn nhanh, tiÕn m¹nh. Chóng ta ph¶i v× lîi Ých chung mµ dèc lßng

häc tËp nh÷ng ®iÓm tèt Êy ®Ó c¶i tiÕn c«ng t¸c mét çch th−êng

xuyªn. Kh«ng nh÷ng thÕ mµ cßn ph¶i t×m häc nh÷ng çi hay mµ mçi ng−êi lao ®éng trung b×nh hoÆc chËm tiÕn ®Òu cã thÓ cã. Nh−

vËy lµ lµm cho s¸ng kiÕn, kinh nghiÖm chung ngµy cµng dåi dµo,

tr×nh ®é t− t−ëng, tæ chøc, kü thuËt chung ngµy cµng n©ng cao. Do

®ã, s¶n xuÊt ph¸t triÓn ngµy cµng nhanh vµ v÷ng, ®êi sèng nh©n

d©n lao ®éng ngµy cµng no Êm, ®Çy ®ñ.

C.K.


ngµy 14-3-1960.

529

BµI NãI T¹I §¹I HéI THANH NI£N TÝCH CùC LAO §éNG X· HéI CHñ NGHÜA

Khi gÆp gì thanh niªn nh− thÕ nµy, B¸c c¶m thÊy nh− m×nh

trÎ l¹i. Khi xem l¹i b−íc tiÕn cña thanh niªn thuéc nh÷ng thÕ hÖ

kh¸c nhau th× trong lßng vui mõng. VÝ dô:

- Tõ n¨m 1915 ®Õn 1930 lµ thêi kú ®en tèi. Nãi riªng vÒ n−íc

ta th× ®Õ quèc Ph¸p hoµnh hµnh d· man; ®ång bµo ta bÞ lµm n« lÖ,

cã Tæ quèc mµ kh«ng cã quyÒn yªu n−íc. Nh©n d©n ta, kÓ c¶ thanh

niªn, b¬ v¬ kh«ng cã ng−êi l·nh ®¹o vµ hÇu nh− kh«ng thÊy lèi ra.

- Tõ n¨m 1930, §¶ng ta ra ®êi vµ truyÒn b¸ chñ nghÜa M¸c -Lªnin. Nh− mÆt trêi míi mäc xÐ toang çi mµn u ¸m bao phñ n−íc

ta tõ tr−íc ®Õn lóc bÊy giê, §¶ng ®oµn kÕt nh©n d©n vµ soi s¸ng

con ®−êng çch m¹ng gi¶i phãng. Trong nh÷ng n¨m ho¹t ®éng bÝ

mËt cùc kú oanh liÖt mµ còng cùc kú gian nan, §¶ng ®· hy sinh

rÊt nhiÒu, thanh niªn còng hy sinh kh«ng Ýt. Tiªu biÓu nhÊt cho sù

hy sinh dòng c¶m cña thanh niªn lµ Lý Tù Träng.

- N¨m 1945, Çch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng, tiÕp ®Õn cuéc

kh¸ng chiÕn th¾ng lîi. Trong hai phong trµo vÜ ®¹i Êy, d−íi sù l·nh

®¹o cña §¶ng, thanh niªn ta ®−îc rÌn luyÖn trong khãi löa vµ ®·

gãp nhiÒu c«ng lao. - Ngµy nay, çc ch¸u lµ thÕ hÖ thanh niªn sung s−íng nhÊt.

ThËt vËy, çc ch¸u tr−ëng thµnh trong mét thÕ giíi mµ chñ nghÜa

®Õ quèc ®ang mau chãng suy tµn, hÇu hÕt çc n−íc thuéc ®Þa ®·

®−îc gi¶i phãng, phe x· héi chñ nghÜa ngµy cµng v÷ng m¹nh, chñ


530

nghÜa céng s¶n ®ang tiÕn m¹nh ë Liªn X«, khoa häc, kü thuËt ®·

chinh phôc vò trô, con ng−êi ®ang tÊn c«ng th¾ng lîi lªn trêi nh−

M¸c ®· ®o¸n tr−íc ®©y çch mÊy m−¬i n¨m. Tuy ë miÒn Nam,

thanh niªn vµ ®ång bµo ta ®ang ph¶i ®Êu tranh chèng chÕ ®é hung

¸c cña Mü - DiÖm. Nh−ng ë miÒn B¾c th× thanh niªn ta tha hå ®−a

kh¶ n¨ng cña m×nh tham gia x©y dùng chñ nghÜa x· héi. §¹i héi

nµy lµ kÕt qu¶ cña th¾ng lîi b−íc ®Çu.

Mét ®iÒu rÊt quan träng mµ thanh niªn ta ph¶i nhËn râ lµ d−íi

chÕ ®é t− b¶n, ®Õ quèc vµ phong kiÕn quyÕt kh«ng thÓ cã mét

phong trµo thanh niªn tèt ®Ñp nh− phong trµo nµy. ChØ cã d−íi chÕ ®é x· héi chñ nghÜa cña chóng ta th× míi ph¸t ®éng ®−îc lùc l−îng

vµ tµi n¨ng cña nh©n d©n, cña thanh niªn vµ biÕn hä thµnh con

ng−êi míi x©y dùng mét x· héi míi.

Ng−êi ta th−êng nãi: Thanh niªn lµ ng−êi chñ t−¬ng lai cña

n−íc nhµ. §Ó thËt xøng ®¸ng lµ ng−êi chñ cña mét n−íc x· héi chñ

nghÜa, thanh niªn ta quyÕt t©m thùc hiÖn mÊy ®iÒu sau ®©y:

- Ph¶i thÊm nhuÇn ®¹o ®øc çch m¹ng tøc lµ khiªm tèn, ®oµn

kÕt, thùc hµnh chñ nghÜa tËp thÓ, th−¬ng yªu, gióp ®ì lÉn nhau,

ng−êi tiªn tiÕn th× gióp ®ì ng−êi kÐm, ng−êi kÐm ph¶i cè g¾ng ®Ó

tiÕn lªn, ra søc cÇn kiÖm x©y dùng n−íc nhµ. - Ph¶i nghiªm kh¾c chèng chñ nghÜa ç nh©n nh− tù t−, tù lîi,

tù kiªu tù m·n, chØ tham viÖc g× cã danh tiÕng, xem khinh nh÷ng

c«ng viÖc b×nh th−êng. Ph¶i chèng tham «, l·ng phÝ.

- Ph¶i cè g¾ng häc hái ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é chÝnh

trÞ, v¨n ho¸ vµ kü thuËt ®Ó phôc vô Tæ quèc, phôc vô nh©n d©n.

B¸c chØ nãi tãm t¾t mÊy ®iÓm th«i, çc c«, çc chó nªn bæ

sung thªm.

Trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ë çc ngµnh, çc

nghÒ, thanh niªn ta ®Òu cã cè g¾ng vµ cã thµnh tÝch kh¸. VÝ dô:

VÒ n«ng nghiÖp, thanh niªn ®· gãp phÇn kh¸ lín trong viÖc chèng h¹n, lµm ph©n, c¶i tiÕn n«ng cô, x©y dùng tæ ®æi c«ng vµ hîp

t¸c x·, v.v..

bµi nãi t¹i ®¹i héi thanh niªn tÝch cùc lao ®éng...

531

VÒ c«ng nghiÖp, thanh niªn ®· h¨ng h¸i tham gia c¶i tiÕn qu¶n

lý xÝ nghiÖp, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, c¶i tiÕn kü thuËt, s¸ng chÕ, ph¸t

minh, v.v..

VÒ v¨n ho¸, thanh niªn ®· lµm ®Çu tµu trong phong trµo b×nh

d©n häc vô, bæ tóc v¨n ho¸. Nh©n dÞp nµy, B¸c còng göi lêi th©n ¸i

khuyÕn khÝch nh÷ng gi¸o viªn thanh niªn ®· xung phong lªn c«ng

t¸c miÒn nói.

Trong phong trµo TÕt trång c©y, kh¾p n¬i thanh niªn vµ nhi

®ång ®Òu h¨ng h¸i tham gia. Nh−ng cÇn nhí r»ng trång c©y nµo

ph¶i ch¨m bãn cho tèt c©y Êy. N¨m ngo¸i, thanh niªn ë çc xÝ nghiÖp ®· cã h¬n 1 v¹n 1.000

s¸ng kiÕn lµm t¨ng n¨ng suÊt nhiÒu. ThÕ lµ rÊt tèt. Nh−ng ®iÒu

rÊt cÊp thiÕt n÷a lµ ph¶i tæng kÕt, ph¶i c¶i tiÕn vµ phæ biÕn, ¸p

dông nh÷ng s¸ng kiÕn Êy.

Phong trµo thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm cÇn

ph¶i ®Òu ®Æn, liªn tôc vµ réng kh¾p. HiÖn nay, cã h¬n 60 v¹n

thanh niªn lao ®éng vµ miÒn B¾c cã ®é 4 triÖu thanh niªn, nh−ng

sè thanh niªn tÝch cùc lao ®éng x· héi chñ nghÜa chØ cã h¬n 10 v¹n.

ThÕ lµ trong 6 ®oµn viªn vµ trong 40 thanh niªn míi cã mét ng−êi

tÝch cùc. Nh− thÕ lµ phong trµo cßn hÑp. §oµn Thanh niªn Lao ®éng ph¶i cè g¾ng thªm vµ çc cÊp ®¶ng bé ph¶i gióp ®ì §oµn

thanh niªn ph¸t triÓn phong trµo h¬n n÷a.

NhiÖm vô hiÖn nay cña thanh niªn lµ:

- Thanh niªn n«ng th«n ph¶i ra søc tham gia cñng cè vµ ph¸t

triÓn tèt tæ ®æi c«ng vµ hîp t¸c x·, lµm mäi viÖc ®Ó ®¶m b¶o vô

chiªm vµ vô mïa th¾ng lîi toµn diÖn, v−ît bËc vµ v÷ng ch¾c.

- ë çc xÝ nghiÖp vµ c«ng tr−êng, thanh niªn ph¶i thi ®ua t¨ng

gia s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt l−îng, gi¶m h¹ gi¸ thµnh, thùc hiÖn

khÈu hiÖu "nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ".

- Thanh niªn çc ngµnh, çc nghÒ ®¶m b¶o thùc hiÖn v−ît møc kÕ ho¹ch n¨m nay vµ chuÈn bÞ tèt cho kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn

thø nhÊt.


532

Çc c«, çc chó cã quyÕt t©m thùc hiÖn ®−îc kh«ng?

B¸c mong çc ch¸u ®¹t nh÷ng thµnh tÝch tèt ®Ñp ®Ó lµm quµ

chµo mõng n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ 15 tuæi vµ chµo

mõng §¹i héi lÇn thø III cña §¶ng ta.

M¸c cã nãi: Trong chÕ ®é x· héi chñ nghÜa mét ngµy tiÕn bé

b»ng hai m−¬i n¨m. Nh©n d©n vµ thanh niªn çc n−íc anh em,

nhÊt lµ Liªn X«, Trung Quèc vµ TriÒu Tiªn ®ang thùc hiÖn ®iÒu ®ã.

KÕ ho¹ch 7 n¨m x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n cña Liªn X« ®ang

tiÕn lªn vïn vôt. KÕ ho¹ch 5 n¨m cña Trung Quèc ®· c¨n b¶n hoµn

thµnh tr−íc thêi h¹n ba n¨m. TriÒu Tiªn ®· hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m trong hai n¨m r−ìi. Nh©n d©n ta, tr−íc hÕt lµ thanh niªn

ta, ph¶i cã quyÕt t©m häc tËp vµ theo kÞp nh©n d©n vµ thanh niªn

çc n−íc anh em. Nh− vËy lµ thanh niªn ta sÏ gãp phÇn xøng ®¸ng

vµo sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, vµo c«ng

cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ vµ gi÷ g×n hoµ b×nh thÕ giíi.

Çc c«, çc chó cã quyÕt t©m ®Ó B¸c b¸o ço víi Trung −¬ng lµ

mçi ®oµn viªn thanh niªn lao ®éng sÏ trë thµnh mét thanh niªn

tÝch cùc lao ®éng x· héi chñ nghÜa kh«ng?

Cuèi cïng, chóc §¹i héi thµnh c«ng vµ toµn thÓ thanh niªn

tiÕn bé.

Nãi ngµy 17-3-1960.


ngµy 18-3-1960.

533

Gi¶i trõ qu©n bÞ

Trªn tr−êng chÝnh trÞ quèc tÕ hiÖn nay, ®ã lµ vÊn ®Ò quan träng nhÊt vµ thiªn h¹ quan t©m ®Õn nhÊt. Th¸ng ChÝn n¨m ngo¸i, tr−íc §¹i héi Liªn hîp quèc, ®ång chÝ Kh¬rótsèp ®Ò nghÞ çc n−íc gi¶i trõ qu©n bÞ toµn bé vµ triÖt ®Ó. Toµn thÓ §¹i héi t¸n thµnh. Tõ ngµy 15-3-1960, "ñy ban gi¶i trõ qu©n bÞ" ®ang khai héi ë Gi¬nev¬. ñy ban gåm cã ®¹i biÓu m−êi n−íc. N¨m n−íc x· héi chñ nghÜa lµ Liªn X«, Ba Lan, TiÖp Kh¾c, Bungari, vµ Rumani. N¨m n−íc t− b¶n lµ Mü, Anh, Ph¸p, ý, Cana®a.

LËp tr−êng cña phe x· héi chñ nghÜa rÊt râ rµng vµ thiÕt thùc, ®¹i ý nh− sau: Loµi ng−êi ai còng muèn sèng hßa b×nh. Muèn hßa b×nh th× ph¶i tiªu diÖt chiÕn tranh. Muèn tiªu diÖt chiÕn tranh th× çc n−íc ph¶i gi¶i t¸n hÕt qu©n ®éi vµ ph¸ hñy hÕt vò trang. Kh«ng cßn qu©n ®éi vµ vò trang n÷a th× kh«ng cã chiÕn tranh, vµ hßa b×nh sÏ thùc hiÖn.

Phe Mü kh«ng d¸m c«ng khai ph¶n ®èi gi¶i trõ qu©n bÞ. Nh−ng hä t×m mäi çch loanh quanh, nhËp nh»ng, hßng ®−a vÊn ®Ò gi¶i trõ qu©n bÞ ®Õn chç bÕ t¾c.

V× sao phe ®Õ quèc kh«ng muèn gi¶i trõ qu©n bÞ? Hä cã nh÷ng lý do ®en tèi mµ hä kh«ng d¸m nãi ra. ThÝ dô Mü cã nh÷ng lý do nh− sau:

- Mçi n¨m Mü chi tiªu vµo qu©n bÞ h¬n 45.500 triÖu ®«la (chiÕm 57% tæng ng©n s¸ch). Sè tiÒn khæng lå Êy ®−îc ph©n phèi cho çc c«ng ty ®¹i t− b¶n chÕ t¹o vò khÝ, vµ çc c«ng ty Êy thu nh÷ng mãn l·i kÕch xï.


534

- HiÖn nay ë Mü cã "h¬n 20 triÖu c«ng nh©n "x¬ x¸c", sèng mét

çch rÊt bi ®¸t, nhµ kh«ng ®ñ ë, ¸o kh«ng ®ñ mÆc, b¸nh kh«ng ®ñ

¨n..." (Lêi «ng Mini, Chñ tÞch Tæng C«ng ®oµn Mü). Ngoµi sè ng−êi

®ã, l¹i cã gÇn 5 triÖu c«ng nh©n thÊt nghiÖp th−êng xuyªn.

Mü cã ®é 5 triÖu lÝnh çc lo¹i.

NÕu Mü gi¶i trõ qu©n bÞ th×: Bän ®¹i t− b¶n Mü sÏ mÊt mãn

hµng h¬n 45 tØ ®«la, chóng cã thÓ ph¸ s¶n. GÇn 5 triÖu lÝnh th¶i

vÒ, céng víi h¬n 25 triÖu c«ng nh©n nghÌo khæ, sÏ sinh ra nhiÒu

khã kh¨n. NÕu kh«ng cã nguy c¬ chiÕn tranh th× hµng ngh×n t−íng

t¸ hiÖn nay ®ang vªnh vang phó quý, sÏ hÕt nghÒ "lµm ¨n". - NÕu Mü gi¶i trõ qu©n bÞ th× sè phËn bän tay sai (nh− T−ëng

Giíi Th¹ch, Lý Thõa V·n, Ng« §×nh DiÖm...) sÏ kh«ng khái bÞ

nh©n d©n "gi¶i trõ". V× vËy mµ ë Héi nghÞ Gi¬nev¬, çc ®¹i biÓu

Mü vµ phe Mü ®· ®−a ra mét kÕ ho¹ch "nh− mét çi kh¨n quµng

lèm ®èm do nhiÒu miÕng giÎ véi vµng kh©u l¹i, ®Ó cho çc n−íc

ph−¬ng T©y khái qu¸ trÇn truång trong phßng héi nghÞ..." (Lêi cña

b¸o Niu StÕtman1)). Nh−ng hßa b×nh lµ nguyÖn väng thiÕt tha cña toµn thÓ loµi ng−êi.

Phe x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X« ngµy cµng m¹nh, cã

®ñ lùc l−îng ®Ó lµm cho nguyÖn väng chÝnh ®¸ng Êy ®−îc tháa m·n. Cho nªn, dï bän ®Õ quèc muèn hay lµ kh«ng muèn, chÝnh

s¸ch gi¶i trõ qu©n bÞ sÏ ®−îc thi hµnh, hßa b×nh sÏ ®−îc cñng cè, v×

nh©n d©n thÕ giíi ®Òu ®Êu tranh cho môc ®Ých Êy.

T.L.


ngµy 23-3-1960.

_______________

1) New Statesman lµ mét tê b¸o chÝnh trÞ çnh t¶ cña Anh (BT).

535

TH£M VµI ý KIÕN VÒ TÕT TRåNG C¢Y

Nhê phong trµo ph¸t triÓn nhanh chãng, s«i næi vµ réng kh¾p,

cho nªn ®ît mét (tõ 6-1 ®Õn cuèi th¸ng 2 vµ theo mÊy tØnh ®· b¸o

ço) ®· trång ®−îc h¬n n¨m triÖu r−ìi c©y. NÕu b¶y tØnh ch−a b¸o

ço (Nam §Þnh, Th¸i Nguyªn, H¶i Phßng, Phó Thä, Lµo Cai,

Tuyªn Quang, Hoµ B×nh) b×nh qu©n mçi tØnh trång ®−îc n¨m m−¬i

v¹n c©y, th× c¶ miÒn B¾c ®· cã ®é chÝn triÖu c©y. Theo t×nh h×nh hiÖn nay (v× kÐm s¨n sãc mµ c©y háng mÊt mét

sè) ph¶i trõ hao 30%, cßn l¹i h¬n s¸u triÖu c©y. NÕu tÝnh tõ t¸m tuæi trë lªn mçi ng−êi trång mét c©y thËt tèt,

th× mçi n¨m cã ®é m−êi hai triÖu c©y. VËy trong nh÷ng ®ît tõ nay

®Õn cuèi n¨m, ®ång bµo ta ph¶i ®¶m b¶o trång thªm s¸u triÖu c©y tèt n÷a. Nh− thÕ, kÕ ho¹ch TÕt trång c©y n¨m nay sÏ ch¾c ch¾n

hoµn thµnh tèt.

Trong ®ît mét ®· cã nh÷ng ç nh©n vµ nh÷ng ®¬n vÞ kiÓu mÉu.

VÝ dô:

- §ång bµo x· Ho»ng Xuyªn (Thanh Ho¸) mçi ng−êi ®· trång

m−êi c©y.

- §.X., tØnh ®éi L¹ng S¬n, mçi ng−êi ®· trång ba m−¬i c©y.

- ¤ng Xuyªn (x· An Th¾ng, KiÕn An) ®· trång hai tr¨m c©y. - TØnh NghÖ An ®· trång h¬n mét triÖu c©y.

- TØnh Hµ TÜnh ®· trång h¬n mét triÖu m−êi l¨m v¹n c©y, v.v..

Trªn ®©y lµ nh÷ng −u ®iÓm ®¸ng khen, nh−ng còng cã nh÷ng

khuyÕt ®iÓm cÇn söa ch÷a. VÝ dô:


536

- NhiÒu n¬i khi trång c©y ®· thiÕu h−íng dÉn, trång råi l¹i

thiÕu s¨n sãc, ®Ó c©y háng nhiÒu. Nh− huyÖn Mü §øc ®Ó háng 30%.

X· Xu©n §Ønh (ngo¹i « Hµ Néi) c©y háng gÇn hÕt. ë çc tØnh Hµ

§«ng, H−ng Yªn, Ninh B×nh, Thanh Ho¸... c©y bªn ®−êng çi bÞ

háng nhiÒu.

- Cã n¬i nhÇm cho r»ng TÕt trång c©y chØ mét ®ît vµ mét n¨m

th«i; chø kh«ng hiÓu r»ng TÕt trång c©y còng lµ mét kÕ ho¹ch kinh

tÕ l©u dµi vµ liªn tôc. Do ®ã, trong ®ît mét th× lµm µo ¹t. VÒ sau cã

vÎ nguéi dÇn.

- Mét sè hîp t¸c x· n«ng nghiÖp kÐm chó ý ®Õn TÕt trång c©y. Hä ch−a hiÓu r»ng, ngoµi nh÷ng lîi Ých kh¸c, TÕt trång c©y lµ mét

viÖc quan träng chuÈn bÞ cho c«ng cuéc x©y dùng n«ng th«n míi

nay mai.

KÕt luËn: Chóng ta ph¶i rót kinh nghiÖm cña ®ît mét. Ph¶i

söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm nãi trªn. Ph¶i cã kÕ ho¹ch, cã h−íng

dÉn, t×m thªm h¹t, −¬m thªm gièng... Ph¶i lµm ®óng khÈu hiÖu

"Trång c©y nµo, tèt c©y Êy".

TRÇN LùC


ngµy 25-3-1960.

537

CHóNG TA lµm CHñ

Tr−íc kia, nh÷ng nhµ giµu sang th−êng cã çi tôc rëm lµ cho

trÎ con "chän nghÒ" khi chóng míi ®Çy tuæi. Hä bµy ra tr−íc mÆt

®øa bÐ nhiÒu thø h×nh mÉu: nµo bót nghiªn, nµo cung kiÕm... L¹i

cã c¶ cµy, bõa, c¶ chiÕc c©n cña ng−êi ®i bu«n, v.v.. HÔ ®øa bÐ ví

vµo çi g× tr−íc, th× ng−êi ta cø theo ®ã mµ quyÕt ®o¸n r»ng vÒ sau

nã sÏ lµm nghÒ nµy hay nghÒ kh¸c. TÊt nhiªn, lóc nµo ®øa bÐ còng

"chän con ®−êng lµm quan". V× mét lÏ rÊt dÔ hiÓu lµ nh÷ng thø

t−îng tr−ng cho con ®−êng Êy ®Òu ®Ñp vµ ®−îc bµy gÇn nã nhÊt.

Êy, trong x· héi cò, giai cÊp bãc lét n¾m quyÒn lµm chñ, nªn chóng nghÜ t−¬ng lai lµ ë trong tay chóng. Cßn nh©n d©n lao ®éng th×

sèng ngµy nµo biÕt ngµy Êy, cßn nãi g× ®Õn t−¬ng lai cña con çi!

HoÆc cã nghÜ ®Õn t−¬ng lai, còng kh«ng thÓ ®i xa qu¸ h×nh ¶nh:

Con vua th× l¹i lµm vua, Con s·i gi÷ chïa l¹i quÐt l¸ ®a.

Trªn miÒn B¾c n−íc ta ngµy nay, cuéc sèng ®· kh¸c h¼n x−a.

Mçi ng−êi lao ®éng ®Òu cã thÓ nghÜ ®Õn nh÷ng ngµy mai t−¬i s¸ng.

Mçi ng−êi mÑ, ng−êi bè ®Òu cã thÓ nghÜ vÒ con m×nh: "Sau nµy nã

sÏ lµm thî, sÏ l¸i m¸y cµy, hay sÏ lµ kü s−, gi¸o s−, nghÖ sÜ... Khi

nã lín lªn th× n−íc nhµ ®· tr¶i qua mÊy kÕ ho¹ch 5 n¨m...". Mçi ng−êi d©n ®Òu cã thÓ nãi "MÊy n¨m n÷a, lµng m×nh, thµnh phè

m×nh sÏ kh¸c h¼n".

Chóng ta nghÜ vµ nãi ®−îc nh− thÕ, v× ngµy nay chÝnh chóng

ta lµ ng−êi chñ. Chóng ta lµm chñ cuéc sèng míi do chóng ta x©y


538

dùng nªn. Chóng ta lµm chñ t−¬ng lai cña m×nh vµ cña con ch¸u

m×nh. Cho nªn, chóng ta s½n sµng ®em hÕt søc m×nh cèng hiÕn cho

sù nghiÖp chung cña giai cÊp, cña Tæ quèc. Çch suy nghÜ, tÝnh

to¸n vµ lèi lµm viÖc cña chóng ta ®Òu ph¶i kh¸c h¼n tr−íc. Kh«ng

thÓ chØ nghÜ ®Õn lîi Ých ç nh©n, lîi Ých tr−íc m¾t, mµ ph¶i lu«n

lu«n ®Æt lîi Ých tËp thÓ, lîi Ých l©u dµi lªn trªn hÕt. Kiªn quyÕt xo¸

bá mäi hiÖn t−îng tr× trÖ, l·ng phÝ, ®Êu tranh kh«ng nh©n nh−îng,

chèng nh÷ng sai lÇm cã h¹i cho c«ng cuéc x©y dùng kinh tÕ. H−íng

tíi phÝa tr−íc, tiÕn lªn kh«ng ngõng. Gian lao ch¼ng qu¶n, khã

kh¨n kh«ng sên. Nh− thÕ míi ®óng lµ ý thøc lµm chñ cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng ®ang x©y dùng cuéc sèng míi.

C.K.


ngµy 27-3-1960.

539

LêI KHEN NGîI BèN THUû THñ TRÎ TUæI LI£N X¤1)

Nh÷ng kú c«ng tuyÖt vêi cña bèn chiÕn sÜ trÎ tuæi Liªn X« ®·

lµm cho toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam chóng t«i kh©m phôc. Nh÷ng

ng−êi con trung thµnh cña ®Êt n−íc Liªn X«, ®−îc §oµn Thanh

niªn Céng s¶n Lªnin gi¸o dôc vµ §¶ng Céng s¶n vÜ ®¹i båi d−ìng,

®· tá ra cã mét nghÞ lùc phi th−êng, cã mét tinh thÇn kiªn c−êng,

cã lßng dòng c¶m vµ lßng yªu n−íc cao c¶. Chñ nghÜa anh hïng

cña hä lµ mét g−¬ng s¸ng cho thanh niªn ViÖt Nam trong cuéc ®Êu

tranh x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ giµnh thèng nhÊt n−íc nhµ. Lµ mét ng−êi céng s¶n l·o thµnh, t«i hÕt søc tù hµo, khen ngîi

vµ göi nh÷ng çi h«n th©n ¸i ®Õn nh÷ng anh hïng trÎ tuæi Êy, ®¹i

biÓu xøng ®¸ng cho thÕ hÖ thanh niªn X«viÕt ®ang x©y dùng chñ

nghÜa céng s¶n.


ngµy 30-3-1960.

_______________

1) Nh©n kú c«ng cña bèn thuû thñ trÎ tuæi Liªn X« bÞ b·o cuèn ra kh¬i Th¸i B×nh D−¬ng, ®· dòng c¶m chiÕn th¾ng phong ba vµ ®ãi kh¸t trong 49 ngµy, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nhê ®ång chÝ phãng viªn b¸o Sù thËt (Liªn X«) t¹i Hµ Néi chuyÓn tíi çc b¹n ®äc Liªn X« nh÷ng lêi trªn ®©y (BT).

540

CHÕ §é NµO, thanh niªn ÊY

Ngµy 17 th¸ng 1 n¨m 1960, chiÕc thuyÒn nhá chë bèn thuû thñ

trÎ tuæi Liªn X« (Digansin, Palèpxki, Criótcèpxki, Phª®«tèp), bèn

ng−êi thuéc ba d©n téc, ®Òu míi vµo bé ®éi bÞ b·o to cuèn ra kh¬i

Th¸i B×nh D−¬ng. M¸y v« tuyÕn ®iÖn háng, ®øt liªn l¹c víi trªn bê.

Trªn thuyÒn chØ cã l−¬ng ®ñ cho hai ngµy vµ hai m−¬i kil« khoai.

Bèn ng−êi lªnh ®ªnh xiªu b¹t suèt bèn m−¬i chÝn ngµy ®ªm. L−¬ng

thùc hÕt, hä ph¶i nÊu giÇy ñng mµ ¨n. ¡n hÕt giÇy, hä ph¶i ¨n c¶

chiÕc ®µn giã b»ng da. N−íc hÕt, hä høng n−íc m−a vµ mçi ng−êi

mçi ngµy chØ ®−îc uèng nöa cèc (§Ó mõng ngµy sinh cña Criótcèpxki, çc b¹n tÆng anh mét cèc n−íc ®Çy, nh−ng anh kh«ng

nì uèng).

§ãi, kh¸t, rÐt, mÖt, nguy hiÓm ®Õn cùc ®é, nh−ng bèn thanh

niªn anh hïng Êy vÉn gi÷ v÷ng tinh thÇn, kh«ng chót n¶n chÝ.

Lªnh ®ªnh trªn mÆt biÓn, kh«ng cã viÖc g× lµm, hä thay phiªn

nhau ng©m th¬, ®äc s¸ch, kÐo ®µn (khi chiÕc ®µn h·y cßn) ®Ó

khuyÕn khÝch lÉn nhau.

Cuèi ngµy thø bèn m−¬i chÝn, th× mét chiÕc tµu binh Mü vít

hä lªn.

§ã lµ tiªu biÓu tinh thÇn ®oµn kÕt vµ chÝ khÝ bÊt khuÊt cña thÕ hÖ thanh niªn d−íi chÕ ®é x· héi chñ nghÜa.

*

* *

chÕ ®é nµo, thanh niªn Êy

541

Ai còng biÕt r»ng ë Mü, sè thiÕu niªn vµ thanh niªn ph¹m téi

ngµy cµng nhiÒu. NhÊt lµ ë çc thµnh phè lín, ngµy nµo còng x¶y

ra nh÷ng vô thiÕu niªn vµ thanh niªn ph¹m téi trém c¾p, h·m

hiÕp, c−íp cña, giÕt ng−êi. VÝ dô: Çch ®©y kh«ng l©u, tªn E. Pakª,

m−êi s¸u tuæi, ®· b¾n chÕt cha vµ em g¸i cña c« A. Khi bÞ b¾t, nã

khai r»ng nã ®· chuÈn bÞ kÕ ho¹ch tõ l©u ®Þnh giÕt c¶ mÑ vµ hai

em g¸i cña c« A. Nh−ng "kh«ng may" ba ng−êi ®· ch¹y tho¸t.

Võa råi, chØ trong mÊy ngµy (tõ 2-2 ®Õn 2-3), tªn D. Hoaini,

m−êi b¶y tuæi, quª ë Caliphoãcnia, ®· giÕt chÕt n¨m ng−êi ®µn «ng

vµ mét ng−êi ®µn bµ. Khi bÞ b¾t, nã th¶n nhiªn nãi: "T«i ®Þnh giÕt m−êi hai ng−êi. TiÕc r»ng t«i ch−a lµm ®−îc nh− ý muèn".

§ã lµ ®Çu ãc h− háng vµ cö chØ ®iªn cuång cña thÕ hÖ thanh niªn d−íi chÕ ®é t− b¶n chñ nghÜa.

Hai chÕ ®é x· héi kh¸c nhau ®· gi¸o dôc nªn hai thÕ hÖ thanh

niªn kh¸c nhau!

T.L.


ngµy 30-3-1960.

542

TH¦ Göi HéI NGHÞ THÓ dôC, THÓ THAO

Göi Héi nghÞ çn bé thÓ dôc, thÓ thao toµn miÒn B¾c,

Muèn lao ®éng s¶n xuÊt tèt, c«ng t¸c vµ häc tËp tèt th× cÇn cã

søc khoÎ. Muèn gi÷ søc khoÎ th× nªn th−êng xuyªn tËp thÓ dôc,

thÓ thao. V× vËy, chóng ta nªn ph¸t triÓn phong trµo thÓ dôc, thÓ thao cho réng kh¾p.

Çn bé thÓ dôc, thÓ thao th× ph¶i häc tËp chÝnh trÞ, nghiªn cøu

nghiÖp vô vµ h¨ng h¸i c«ng t¸c. V× ®ã còng lµ mét c«ng t¸c trong

nh÷ng c«ng t¸c çch m¹ng kh¸c.

Th©n ¸i chóc Héi nghÞ thµnh c«ng tèt ®Ñp!


B¸C Hå


ngµy 1-4-1960.

543

MéT ÇCH TH¶O LUËN Dù TH¶O §IÒU LÖ §¶NG

§¶ng ta ®ang phÊn khëi chuÈn bÞ §¹i héi toµn quèc lÇn thø III.

TÊt c¶ çc chi bé ®ang s«i næi bµn b¹c dù th¶o §iÒu lÖ §¶ng.

§©y lµ mét dÞp rÌn luyÖn chÝnh trÞ rÊt quan träng vµ rÊt réng

kh¾p cho toµn §¶ng. Cho nªn tÊt c¶ ®¶ng viªn (cò còng nh− míi)

cÇn ph¶i h¨ng h¸i tham gia th¶o luËn.

Th¶o luËn thÕ nµo cho cã kÕt qu¶ tèt?

Theo ý t«i th× mét çch tèt nhÊt lµ: Tr−íc khi th¶o luËn, mçi

mét ®ång chÝ ph¶i nghiªn cøu thËt kü b¶n dù th¶o §iÒu lÖ §¶ng.

Khi th¶o luËn ë chi bé th× mçi mét ®ång chÝ ph¶i liªn hÖ ®óng ®¾n

§iÒu lÖ §¶ng víi c«ng t¸c cña chi bé vµ cña m×nh ®Ó gãp ®Çy ®ñ ý

kiÕn víi §¹i héi §¶ng. Ph¶i thµnh khÈn tù phª b×nh t− t−ëng vµ

c«ng t¸c cña m×nh, söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm ®Ó cñng cè tèt chi

bé vµ ®Ó rÌn luyÖn m×nh trë thµnh ng−êi ®¶ng viªn tèt. VÝ dô:

- C−¬ng lÜnh chung nãi: §¶ng ta lµ §¶ng cña giai cÊp c«ng

nh©n... gåm nh÷ng ng−êi gi¸c ngé, tiªn tiÕn, g−¬ng mÉu, dòng c¶m

vµ hy sinh nhÊt, th× ph¶i liªn hÖ m×nh ®· thËt ®øng v÷ng trªn lËp

tr−êng giai cÊp c«ng nh©n ch−a? M×nh ®· thËt sù g−¬ng mÉu trong

mäi viÖc ch−a?...

- NhiÖm vô cña chi bé, ®iÒu "41" nãi:

a) Thùc hiÖn çc nghÞ quyÕt vµ chØ thÞ cÊp trªn, tæ chøc quÇn

chóng thùc hiÖn çc chñ tr−¬ng vµ chÝnh s¸ch cña §¶ng...


544

b) Ph¶n ¸nh lªn cÊp trªn yªu cÇu, nguyÖn väng cña quÇn

chóng, hÕt søc quan t©m ®Õn viÖc n©ng cao møc sèng vËt chÊt vµ

v¨n ho¸ cña quÇn chóng... th× ph¶i liªn hÖ chi bé ®· thùc hiÖn

nh÷ng nhiÖm vô Êy thÕ nµo? cã thiÕu sãt g× vµ cÇn söa ch÷a nh−

thÕ nµo?...

- NhiÖm vô cña ®¶ng viªn nãi: TÝch cùc phÊn ®Êu ®Ó thùc hiÖn

chÝnh s¸ch cña §¶ng... Phôc tïng nghiªm chØnh kû luËt cña

§¶ng... HÕt lßng, hÕt søc phôc vô §¶ng, phôc vô nh©n d©n... th×

ph¶i liªn hÖ m×nh ®· lµm ®óng nh− vËy ch−a?...

- §iÓm “i”1) trong nhiÖm vô cña ®¶ng viªn nãi: TuyÖt ®èi trung thµnh vµ thËt thµ víi §¶ng, kh«ng giÊu giÕm, xuyªn t¹c sù thËt...

th× ph¶i liªn hÖ trong nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh trÞ cña m×nh tr−íc

kia vµ hiÖn nay, viÖc ®óng vµ viÖc sai, m×nh ®· thËt thµ nãi hÕt víi

§¶ng ch−a? hay lµ cßn giÊu giÕm phÇn nµo?...

Nãi tãm l¹i, ph¶i lÊy m−êi ®iÓm nhiÖm vô cña ®¶ng viªn mµ

®èi chiÕu mét çch thËt thµ víi t− t−ëng vµ hµnh ®éng cña m×nh.

- §Ó çc chi bé th¶o luËn tèt, th× cÊp trªn ph¶i l·nh ®¹o, gióp ®ì,

theo dâi, rót kinh nghiÖm vµ phæ biÕn kinh nghiÖm. Cã khi çc chi

bé nªu nh÷ng c©u hái khã, nÕu ch−a ch¾c ch¾n th× nªn hái Trung

−¬ng, kh«ng nªn gi¶i thÝch hoÆc tr¶ lêi mét çch miÔn c−ìng. Ph¶i thËt sù më réng d©n chñ ®Ó tÊt c¶ ®¶ng viªn bµy tá hÕt ý

kiÕn cña m×nh; ph¶i gom gãp ý kiÕn cña ®¶ng viªn ®Ó gióp ®ì

Trung −¬ng chuÈn bÞ §¹i héi §¶ng cho thËt tèt.

- Trong dÞp chuÈn bÞ §¹i héi §¶ng, çc ®¶ng viªn vµ chi bé cÇn

ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi c«ng t¸c kh¸c cña m×nh. VÝ dô:

ë n«ng th«n th× ph¶i kÕt hîp víi viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn tæ

®æi c«ng vµ hîp t¸c x· cho tèt, lµm tèt viÖc c¶i tiÕn n«ng cô, thuû

lîi, ph©n bãn, v.v., nh»m tranh thñ vô chiªm vµ vô mïa th¾ng lîi

v−ît møc vµ toµn diÖn.

_______________

1) Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø hai, t.10, tr.118, ghi lµ §iÓm 9 (BT).

mét çch th¶o luËn dù th¶o ®iÒu lÖ ®¶ng

545

ë çc xÝ nghiÖp th× ph¶i kÕt hîp víi cuéc thi ®ua thùc hiÖn

khÈu hiÖu "NhiÒu, nhanh, tèt, rÎ" ®Ó hoµn thµnh v−ît møc kÕ

ho¹ch Nhµ n−íc n¨m nay vµ chuÈn bÞ tèt cho kÕ ho¹ch 5 n¨m.

Cuéc th¶o luËn dù th¶o §iÒu lÖ §¶ng ph¶i nh»m ba ®iÒu: - N©ng cao ®¹o ®øc çch m¹ng cña ®¶ng viªn.

- §oµn kÕt vµ cñng cè tèt chi bé.

- §Èy m¹nh vµ hoµn thµnh tèt nh÷ng nhiÖm vô §¶ng ®· ®Ò ra.

§¹i héi §¶ng rÊt quan hÖ ®Õn t−¬ng lai çch m¹ng cña §¶ng

ta vµ cña nh©n d©n ta. §¹i héi sÏ lµm cho §¶ng ta ®· ®oµn kÕt

cµng ®oµn kÕt h¬n n÷a, t− t−ëng vµ hµnh ®éng ®· nhÊt trÝ, cµng nhÊt trÝ h¬n n÷a. Cho nªn, toµn thÓ ®ång chÝ ta ph¶i th¶o luËn kü

cµng çc ®Ò ¸n vµ ®ãng gãp ý kiÕn dåi dµo, ®Ó ®¶m b¶o §¹i héi

thµnh c«ng thËt tèt ®Ñp.

T.L.


ngµy 3-4-1960.

546

th− göi ®ång bµo THñ §¤

Th©n ¸i göi ®ång bµo Hµ Néi,

T«i rÊt c¶m ¬n toµn thÓ ®ång bµo Thñ ®« Hµ Néi ®· ®Ò nghÞ t«i

ra øng cö ë Thñ ®« trong cuéc tæng tuyÓn cö Quèc héi kho¸ II.

T«i xin b¸o ®Ó ®ång bµo biÕt r»ng Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng

ViÖt Nam ®· ®ång ý ®Ó t«i øng cö t¹i Hµ Néi (Khu Ba §×nh).

Cuéc tæng tuyÓn cö Quèc héi lµ mét sù kiÖn chÝnh trÞ rÊt quan

träng cña chÕ ®é d©n chñ ta. Mong toµn thÓ ®ång bµo h¨ng h¸i

tham gia ho¹t ®éng, lµm cho cuéc tæng tuyÓn cö nµy ®¹i th¾ng lîi.

Chµo th©n ¸i

hå CHÝ MINH


ngµy 4-4-1960.

547

§IÖN MõNG HéI NGHÞ §OµN KÕT NH¢N D¢N ¸ - PHI

KÝnh göi Héi nghÞ ®oµn kÕt nh©n d©n ¸ - Phi,

Nh©n dÞp Héi nghÞ ®oµn kÕt nh©n d©n ¸ - Phi häp lÇn thø

hai44, thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n danh ç nh©n, t«i xin

göi ®Õn Héi nghÞ lêi chµo mõng nhiÖt liÖt nhÊt.

T«i thµnh t©m chóc Héi nghÞ thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi trong

viÖc th¾t chÆt h¬n n÷a t×nh ®oµn kÕt cña nh©n d©n ¸ - Phi ®Ó ®Èy

m¹nh phong trµo d©n téc chèng chñ nghÜa thùc d©n, chñ nghÜa ®Õ

quèc, chèng chiÕn tranh, b¶o vÖ hoµ b×nh ë ch©u ¸, ch©u Phi vµ trªn toµn thÕ giíi.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 11-4-1960.

548

Bµi Nãi T¹I Kú HäP THø 12 QUèC HéI KHO¸ I

Th−a §oµn Chñ tÞch,


Kú häp thø 12 nµy cã thÓ còng lµ kú häp cuèi cïng cña Quèc

héi kho¸ I.

T«i thay mÆt Trung −¬ng §¶ng, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ta

tr©n träng c¶m ¬n Quèc héi.

Quèc héi ta lµ Quèc héi d©n chñ ®Çu tiªn ë vïng §«ng Nam

ch©u ¸, còng lµ Quèc héi ®Çu tiªn cña çc n−íc thuéc ®Þa cò ®−îc

®éc lËp tù do.

Suèt m−êi bèn n¨m, Quèc héi ®· ®oµn kÕt nh©n d©n, gióp ®ì

ChÝnh phñ l·nh ®¹o cuéc kh¸ng chiÕn th¾ng lîi vµ thùc hiÖn nhiÒu

chÝnh s¸ch to lín, Ých n−íc lîi d©n.

Trong n¨m ®Çu (1946), Quèc héi ®· th«ng qua HiÕn ph¸p. §ã

lµ b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn trong lÞch sö n−íc ta, nã x¸c nhËn

nh÷ng th¾ng lîi to lín cña nh©n d©n ta ®· lµm Çch m¹ng Th¸ng

T¸m thµnh c«ng, ®· tho¸t khái gãt s¾t cña thùc d©n, ®· lËt ®æ ngai

vµng cña vua chóa.

Trong nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn anh dòng, Quèc héi ®· lu«n

lu«n ®i s¸t nh©n d©n, ®éng viªn nh©n d©n tõ B¾c ®Õn Nam, v−ît

mäi khã kh¨n, giµnh ®−îc th¾ng lîi.

LuËt Lao ®éng vµ LuËt C«ng ®oµn Quèc héi th«ng qua ®· x¸c

bµi nãi t¹i kú häp thø 12 quèc héi khãa i

549

®Þnh quyÒn lîi cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nhiÖm vô cña hä trong

c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

Mét ®iÒu nªn ®Æc biÖt nªu lªn lµ: MÆc dï hoµn c¶nh khã kh¨n

trong thêi kú kh¸ng chiÕn, Quèc héi ®· ®Ó nhiÒu c«ng phu nghiªn

cøu, råi th«ng qua LuËt C¶i çch ruéng ®Êt do §¶ng vµ ChÝnh phñ

®Ò ra, lµm cho ng−êi cµy cã ruéng, n«ng d©n lµm chñ h−¬ng th«n.

V× ®¹o luËt çch m¹ng ®ã mµ ®ång bµo n«ng d©n sÏ ®êi ®êi ghi nhí

sù nghiÖp to lín cña Quèc héi.

Do lßng nång nµn yªu n−íc vµ tinh thÇn chiÕn ®Êu anh dòng

cña toµn qu©n vµ toµn d©n ta, cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn ®· th¾ng lîi. HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· c«ng nhËn chñ quyÒn ®éc lËp vµ

l·nh thæ toµn vÑn cña ViÖt Nam ta, Quèc héi ®· c«ng nhËn vµ tá

quyÕt t©m thi hµnh ®óng ®¾n HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬.

ë miÒn Nam, bän Mü vµ tay sai ra søc vi ph¹m HiÖp ®Þnh

Gi¬nev¬, t¨ng c−êng tæ chøc qu©n sù Mü "MAAG". Nh©n d©n ta

kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng ©m m−u ®en tèi cña chóng ®Ó hoµ

b×nh thèng nhÊt n−íc nhµ.

B−íc vµo thêi kú hoµ b×nh, Quèc héi ®· th«ng qua nh÷ng

ch−¬ng tr×nh kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸. Víi sù

s¨n sãc cña Quèc héi, nh©n d©n ta ®· h¨ng h¸i thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm vµ víi sù gióp ®ì hÕt lßng cña

çc n−íc x· héi chñ nghÜa anh em - tr−íc hÕt lµ Liªn X« vµ

Trung Quèc - chóng ta ch¼ng nh÷ng ®· hµn g¾n ®−îc nh÷ng vÕt

th−¬ng do m−êi l¨m n¨m chiÕn tranh ®Ó l¹i, mµ chóng ta cßn

ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸ ®Õn mét møc mµ lÞch sö n−íc ta

ch−a tõng thÊy.

Kú häp thø 8 cña Quèc héi (th¸ng 4-1958) cã mét ý nghÜa cùc

kú quan träng ®èi víi n−íc ta vµ ®èi víi c¶ thÕ giíi. Trong kú häp

®ã, Quèc héi ®· th«ng qua B¸o ço chÝnh trÞ cña ChÝnh phñ ®−a

miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. Tõ ®ã miÒn B¾c n−íc ta gãp phÇn cµng nhiÒu vµo sù nghiÖp vÎ vang cña ®¹i gia ®×nh x· héi chñ

nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i, mét gia ®×nh gåm h¬n mét ngh×n


550

triÖu ng−êi ®oµn kÕt nhÊt trÝ, gióp ®ì lÉn nhau, ®ång t©m hiÖp lùc

x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ gi÷ g×n hoµ b×nh thÕ giíi. MiÒn B¾c

tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi lµ mét sù nghiÖp to lín cña toµn thÓ

nh©n d©n ta; nã cµng khuyÕn khÝch ®ång bµo miÒn B¾c ra søc

phÊn ®Êu cho mét cuéc ®êi vui t−¬i no Êm, ®ång thêi lµm nÒn t¶ng

v÷ng ch¾c cho cuéc ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

MiÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi lµ th¾ng lîi vÎ vang b−íc ®Çu

cña chñ nghÜa Lªnin ë ViÖt Nam. Nh©n dÞp nµy, t«i ®Ò nghÞ Quèc

héi ta nhiÖt liÖt c¶m ¬n Lªnin, ng−êi thÇy çch m¹ng vÜ ®¹i mµ

nh©n d©n ta cïng víi giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng toµn thÕ giíi s¾p t−ng bõng kû niÖm Ngµy sinh 90 n¨m.

Trong kú häp tr−íc, Quèc héi ®· lµm ba viÖc rÊt quan träng:

- §· th«ng qua LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh. LuËt nµy sÏ cã ¶nh

h−ëng tèt ®Õn nßi gièng vµ thùc hiÖn "nam n÷ b×nh quyÒn".

- §· th«ng qua HiÕn ph¸p míi, x¸c ®Þnh nh÷ng th¾ng lîi míi,

tiÕn bé míi cña nh©n d©n ta ®ang h¨ng h¸i thi ®ua x©y dùng chñ

nghÜa x· héi.

- §· th«ng qua LuËt BÇu cö Quèc héi míi ®Ó chØ ®−êng lèi vµ

giao nhiÖm vô cho nh©n d©n ta bÇu nh÷ng ®¹i biÓu thËt xøng ®¸ng

vµo Quèc héi kho¸ II. Trong Kú häp 12 nµy, Quèc héi th«ng qua ng©n s¸ch vµ kÕ

ho¹ch n¨m 1960. §ã lµ viÖc rÊt quan träng, v× n¨m nay lµ mét n¨m

b¶n lÒ, chóng ta ph¶i kÕt thóc th¾ng lîi kÕ ho¹ch 3 n¨m vµ chuÈn

bÞ tèt cho kÕ ho¹ch 5 n¨m s¾p tíi. Quèc héi còng ®· th«ng qua

LuËt NghÜa vô qu©n sù. LuËt nµy rÊt cÇn thiÕt cho c«ng viÖc cñng

cè quèc phßng, gi÷ g×n hoµ b×nh, ®ång thêi nã lµm tho¶ m·n

nguyÖn väng cña ®ång bµo ®−îc gãp phÇn vÎ vang b¶o vÖ Tæ quèc.

Th−a çc vÞ,

Nh÷ng c«ng viÖc trªn ®©y chøng tá r»ng: Quèc héi ta ®· hÕt lßng v× d©n v× n−íc, ®· lµm trän mét çch vÎ vang nhiÖm vô cña

nh÷ng ng−êi ®¹i biÓu cña nh©n d©n.

bµi nãi t¹i kú häp thø 12 quèc héi khãa i

551

Mét lÇn n÷a, t«i xin thay mÆt Trung −¬ng §¶ng, ChÝnh phñ vµ

nh©n d©n tr©n träng c¶m ¬n çc vÞ; vµ t«i tin ch¾c r»ng Quèc héi

kho¸ II cña chóng ta sÏ ®−a hÕt tinh thÇn vµ lùc l−îng ®Ó tiÕp tôc

®Èy m¹nh c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu

tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ, ®Ó thùc hiÖn mét n−íc ViÖt

Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh.

Nãi ngµy 15-4-1960.

B¶n ®¸nh m¸y cã bót tÝch

cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh,

l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I.

552

TR¶ LêI PHáNG VÊN CñA ®¹i Sø CéNG Hßa D¢N CHñ §øC T¹I Hµ NéI

1- Loµi ng−êi ai còng muèn sèng hßa b×nh. ViÖt Nam chóng t«i

còng vËy. Muèn hßa b×nh l©u dµi vµ thËt sù th× ph¶i tiªu diÖt chiÕn

tranh. Muèn tiªu diÖt chiÕn tranh th× ph¶i gi¶i trõ qu©n bÞ toµn

diÖn vµ triÖt ®Ó, nh− Liªn X« ®· ®Ò nghÞ.

V× vËy, theo ý t«i, trong héi nghÞ cÊp cao nhÊt ë Pari, vÊn ®Ò

quan träng ®Æc biÖt cho ViÖt Nam còng nh− cho c¶ thÕ giíi lµ vÊn

®Ò gi¶i trõ qu©n bÞ ®Ó thùc hiÖn hßa b×nh.

Gi¶i quyÕt mét çch hßa b×nh vÊn ®Ò §øc vµ vÊn ®Ò T©y BÐclin còng rÊt quan träng, v× nã sÏ gãp phÇn to lín vµo c«ng cuéc

hßa b×nh chung.

2- §óng nh− vËy! Gi÷ g×n hßa b×nh vµ gi¶i quyÕt mét çch hßa

b×nh çc vÊn ®Ò, ®ã lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt cho ViÖt Nam chóng t«i

còng nh− çc n−íc §«ng Nam ¸.

§èi víi ViÖt Nam chóng t«i, viÖc quan träng nhÊt cÇn ®−îc

gi¶i quyÕt ngay lµ ph¶i chÊm døt sù can thiÖp cña ®Õ quèc Mü;

ph¶i ®Ó cho nh©n d©n ViÖt Nam tù gi¶i quyÕt lÊy vÊn ®Ò thèng

nhÊt n−íc nhµ theo ý nguyÖn cña hä, kh«ng ai ®−îc can thiÖp vµo.

3- Chóng t«i rÊt c¶m ¬n sù quan t©m nhiÖt liÖt vµ gióp ®ì tËn t×nh cña nh©n d©n n−íc §øc anh em ®èi víi chóng t«i. NhiÖm vô

cña chóng t«i lµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, lµm nÒn

t¶ng v÷ng ch¾c cho cuéc ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

Riªng vÒ n¨m nay, th× c«ng viÖc quan träng nhÊt cña chóng t«i lµ

tr¶ lêi pháng vÊn cña ®¹i sø céng hßa d©n chñ ®øc...

553

hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch n¨m nay vµ chuÈn bÞ tèt cho kÕ ho¹ch 5

n¨m s¾p tíi.

Víi sù cè g¾ng cña b¶n th©n chóng t«i vµ sù gióp ®ì v« t− cña

çc n−íc anh em trong ®ã cã n−íc §øc, chóng t«i tin ch¾c sÏ hoµn

thµnh th¾ng lîi c«ng viÖc Êy.

Mét viÖc quan träng n÷a lµ n¨m nay chóng t«i sÏ häp §¹i héi

lÇn thø III cña §¶ng.

4- ThËt lµ khã mµ nãi kû niÖm nµo lµ kû niÖm tèt nhÊt trong

nh÷ng ngµy t«i ®Õn th¨m n−íc Céng hßa D©n chñ §øc anh em, v×

kû niÖm nµo còng tèt c¶! T«i rÊt sung s−íng ®−îc gÆp l¹i ®ång chÝ Chñ tÞch V. PÝch kÝnh mÕn vµ çc ®ång chÝ l·nh tô §¶ng, ChÝnh

phñ vµ Quèc héi. T«i rÊt vui vÎ gÆp anh em c«ng nh©n, n«ng d©n

vµ trÝ thøc n−íc §øc ®ang h¨ng h¸i thi ®ua x©y dùng chñ nghÜa x·

héi. T«i còng rÊt sung s−íng thÊy çc ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång

vui vÎ, m¹nh kháe vµ tiÕn bé nhanh. C«ng cuéc x©y dùng chñ

nghÜa x· héi tiÕn bé vïn vôt vÒ mäi mÆt còng lµm cho t«i vui mõng

nh− ®ã lµ tiÕn bé cña ViÖt Nam chóng t«i vËy.

5- Cuèi cïng, t«i göi lêi th©n ¸i chóc søc kháe ®ång chÝ Chñ

tÞch V. PÝch, chóc søc kháe çc ®ång chÝ l·nh tô §¶ng vµ ChÝnh

phñ. Chóc nh©n d©n n−íc §øc anh em giµnh nhiÒu th¾ng lîi to lín trong kÕ ho¹ch 7 n¨m. Vµ göi çc ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång

nhiÒu çi h«n.

Tr¶ lêi ngµy 20-4-1960.



554

Th− kh«ng d¸n göi Tæng thèng Mü

§ia X¬,1)

Võa råi, tr¶ lêi th− cña häc sinh n−íc Sili2) phª b×nh ®Õ quèc

Mü, Ngµi nãi: Mü lµ n−íc d©n chñ tù do vµ kh«ng hÒ can thiÖp vµo

néi trÞ n−íc kh¸c, v.v.. Ngay h«m sau, b¸o chÝ Sili ®· tr¶ lêi th− tr¶ lêi cña Ngµi. Hä

viÕt: "Bøc th− cña Tæng thèng ®Çy nh÷ng lêi vu khèng tr¬ trÏn vµ

hß hÐt chèng céng, nh»m che ®Ëy chÝnh s¸ch g©y chiÕn vµ hµnh

®éng ¨n c−íp...".

Håi th¸ng Hai, khi ®i th¨m bèn n−íc Nam Mü, chÝnh Ngµi ®·

thÊy râ lßng c¨m ghÐt ®Õ quèc Hoa Kú trong nh÷ng cuéc "hoan

nghªnh" nã ®· lµm cho Ngµi ph¶i øa n−íc m¾t. Mét l·nh tô Mü lµ

«ng Stªvenx¬n còng nhËn r»ng: "Tinh thÇn chèng Hoa Kú ë çc

n−íc Nam Mü cùc kú nghiªm träng... Ai c«ng khai tá ý th©n Hoa

Kú ®Òu bÞ ng−êi trong n−íc ®èi víi hä còng nh− tr−íc ®©y ng−êi Ph¸p ®èi víi nh÷ng tªn tay sai cña HÝtle" (B¸o Mü 11-2-1960).

NÕu Ngµi tiÕp tôc hß chèng céng th× kÕt qu¶ sÏ còng nh−

HÝtle. B¹n cña Ngµi lµ «ng Hariman còng ph¶i nhËn r»ng: "Trong

cuéc ®Êu tranh t− t−ëng cña ng−êi ta, râ rµng −u thÕ ®· vÒ chñ

nghÜa x· héi, chø kh«ng ng¶ vÒ chñ nghÜa t− b¶n..." (B¸o Mü 11-2

n¨m 1960).

_______________

1) Dear Sir (tiÕng Anh): Th−a Ngµi (TG). 2) Sili: Chilª (BT).

th− kh«ng d¸n göi tæng thèng mü

555

Ngµi nãi Mü lµ d©n chñ. Ph¶i ch¨ng Ngµi ®· quªn ®ång bµo cña Ngµi, nh÷ng ng−êi Mü

da ®en ®ang bÞ ®èi xö tµn tÖ thÕ nµo? Ngoµi nh÷ng ®iÒu tµn tÖ

kh¸c, phÇn lín ng−êi Mü da ®en kh«ng cã quyÒn c«ng d©n. Nh− ë

miÒn Nam Hoa Kú cã h¬n n¨m triÖu cö tri Mü da ®en th× bèn triÖu

ng−êi kh«ng ®−îc bá phiÕu. Tr−íc ngµy tuyÓn cö, ng−êi Mü da ®en

th−êng nhËn ®−îc th− ®e däa: "C¶nh ço lÇn cuèi cïng: NÕu mµy

kh«ng muèn sèng n÷a, th× mµy ®i bá phiÕu, råi mµy chÕt". ChØ v×

cæ ®éng con chiªn Mü da ®en tham gia bÇu cö, mµ linh môc da ®en

G. Li ®· bÞ giÕt chÕt. ë miÒn Nam Hoa Kú, ng−êi ta dïng nhiÒu thñ ®o¹n ®Ó ng¨n

chÆn ng−êi Mü da ®en tham gia bÇu cö. Nh−: ph¶i nép thuÕ cö tri,

ph¶i thi ®äc vµ viÕt, nÕu ng−êi n«ng d©n da ®en ®i bá phiÕu th×

ng−êi ta tÈy chay khoai lóa cña y, nÕu lµ ng−êi c«ng nh©n da ®en

th× sÏ mÊt chç lµm, v.v..

Võa råi trong cuéc th¶o luËn quyÒn bÇu cö cña ng−êi Mü da

®en, hai chôc th−îng nghÞ viªn ®· thay phiªn nhau nãi lu«n trong

h¬n mét tr¨m hai m−¬i l¨m tiÕng ®ång hå vµ hä ®ang tiÕp tôc nãi

n÷a. Hä nãi dai nh− vËy cèt ®Ó ng¨n trë ®¹o luËt cho ng−êi Mü da

®en quyÒn bÇu cö. Ph¶i ch¨ng ®ã lµ d©n chñ tù do? Ngµi nãi Mü kh«ng can thiÖp ®Õn çc n−íc kh¸c. Mçi n¨m Mü chi tiªu hµng tr¨m triÖu ®«la ®Ó th¶ bän ®Æc vô

vµo çc n−íc ngoµi, gióp h¬n hai ngh×n triÖu ®«la vò trang cho çc

n−íc th©n Mü ®Ó chuÈn bÞ chiÕn tranh, Mü ®Æt 250 c¨n cø qu©n sù

ë çc n−íc. §ã kh«ng ph¶i can thiÖp lµ g×?

Riªng ë ViÖt Nam, n¨m 1954, khi thùc d©n Ph¸p thua to ë

§iÖn Biªn Phñ, ai ®· m−u dïng bom nguyªn tö chèng l¹i cuéc

kh¸ng chiÕn cña ViÖt Nam? - Mü! Sau ®ã, ai ®· ®øng ®Çu lËp ra

khèi x©m l−îc §«ng Nam ¸? - Mü!

Ai ®· tæ chøc, trang bÞ, huÊn luyÖn qu©n ®éi DiÖm vµ chØ huy hä dïng tµu bay, xe t¨ng cµn quÐt vµ tµn s¸t nh©n d©n miÒn Nam

ViÖt Nam? - Mü!


556

Ai ®· xói giôc bän DiÖm ®Æt ra ®¹o luËt ph¸t xÝt 10-5945 vµ

mang m¸y chÐm ®i kh¾p miÒn Nam? Ai ®· d¹y cho bän DiÖm bá

thuèc ®éc giÕt hµng ngh×n ng−êi ë Phó Lîi vµ chÐm ®Çu, chÆt tay,

moi m¾t, mæ bông hµng tr¨m ng−êi yªu n−íc, yªu hßa b×nh? Ai ®·

xói bÈy bän DiÖm ph¸ ho¹i HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, chia c¾t ®Êt n−íc,

ng¨n trë nh©n d©n ViÖt Nam thèng nhÊt Tæ quèc cña m×nh?

TÊt c¶ nh÷ng téi ¸c tÇy trêi ®ã ®Òu do bän can thiÖp Mü hoµn

toµn phô tr¸ch.

Ngµi cã chèi c·i n÷a kh«ng nµo?

L.T.


ngµy 21-4-1960.

557

"Søc m¹nh v« ®Þch"

TÊt c¶ çc ch¸u trai, ch¸u g¸i nhá 3 - 4 tuæi cña t«i nhËn ra

ngay "«ng Lªnin" trong sè ch©n dung nh÷ng l·nh tô vÜ ®¹i cña

çch m¹ng. §ã lµ mét viÖc nhá nh−ng cã ý nghÜa s©u s¾c. Toµn thÓ

nh©n d©n ViÖt Nam yªu mÕn vµ kÝnh träng Lªnin, ng−êi thÇy cña

chóng ta.

Nh©n d©n ViÖt Nam khao kh¸t ®éc lËp hµng bao thÕ kû, ®·

liªn tôc ®Êu tranh kh«ng khoan nh−îng chèng ¸ch ¸p bøc ®¸ng

nguyÒn rña cña bän thùc d©n Ph¸p. Nh−ng tr−íc khi cã Çch

m¹ng Th¸ng M−êi, çc cuéc ®Êu tranh ®ã ®Òu kh«ng thµnh c«ng,

v× nã gièng nh− con tµu tr«i lªnh ®ªnh kh«ng cã la bµn chØ h−íng.

¸nh s¸ng cña Çch m¹ng x· héi chñ nghÜa Th¸ng M−êi vÜ ®¹i

xua tan mµn ®ªm bao phñ, chiÕu s¸ng ch©n trêi; LuËn c−¬ng cña

Lªnin vÒ çc vÊn ®Ò d©n téc vµ thuéc ®Þa ®· trë thµnh ng«i sao dÉn

®−êng trong cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc chóng t«i, thøc tØnh

çc d©n téc ë ph−¬ng §«ng. Lªnin ®· chØ ra con ®−êng gi¶i phãng

cho nh©n d©n chóng t«i, chØ ra nh©n tè quyÕt ®Þnh, m¹nh mÏ nhÊt

vµ hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó giµnh th¾ng lîi - ®ã lµ §¶ng.

Tõ khi ra ®êi (n¨m 1930), §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam vÒ c¬

b¶n ®· tá râ lµ mét ®¶ng kiÓu míi, ®¶ng lªninnÝt chiÕn ®Êu cña

giai cÊp v« s¶n trÎ tuæi ViÖt Nam, biÕt ®oµn kÕt d−íi ngän cê

cña m×nh ®«ng ®¶o quÇn chóng n«ng d©n vµ nh©n d©n lao ®éng.

§¶ng chóng t«i ®· giµnh ®−îc uy tÝn tuyÖt ®èi trong nh©n d©n


558

ViÖt Nam, lµ lùc l−îng l·nh ®¹o duy nhÊt cuéc ®Êu tranh çch

m¹ng, bëi v× §¶ng lu«n lu«n trung thµnh víi nh÷ng lêi gi¸o

huÊn cña Lªnin.

Th¾ng lîi cña Çch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945 lµ th¾ng lîi

cña häc thuyÕt M¸c - Lªnin trong cuéc çch m¹ng d©n téc d©n chñ

®Çu tiªn ë mét n−íc thuéc ®Þa. Th¾ng lîi ®ã ®· ph¸ vì nghiªm

träng nÒn mãng cña chñ nghÜa thùc d©n Ph¸p, ®ång thêi t¹o ®iÒu

kiÖn thuËn lîi ®Ó gi¶i phãng çc n−íc thuéc ®Þa kh¸c cña Ph¸p.

Cuéc ®Êu tranh yªu n−íc cña nh©n d©n ViÖt Nam chèng x©m l−îc

Ph¸p vµ can thiÖp Mü kÐo dµi suèt chÝn n¨m tr−êng lµ mét cuéc

chiÕn tranh nh©n d©n çch m¹ng.

ViÖc x©y dùng chñ nghÜa x· héi trªn ®Êt n−íc chóng t«i vµ viÖc

chóng t«i lµ mét thµnh viªn trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa

thÕ giíi lµ thùc hiÖn luËn ®iÓm cña Lªnin vÒ kh¶ n¨ng mét n−íc

thuéc ®Þa l¹c hËu tiÕn th¼ng lªn chñ nghÜa x· héi kh«ng qua giai

®o¹n ph¸t triÓn t− b¶n chñ nghÜa. Nh÷ng th¾ng lîi mµ n−íc ViÖt

Nam D©n chñ Céng hßa ®¹t ®−îc trong mäi lÜnh vùc, mét mÆt lµ

nhê cã tinh thÇn hy sinh quªn m×nh, chñ nghÜa anh hïng vµ tinh

thÇn h¨ng h¸i s¸ng t¹o cña nh©n d©n chóng t«i, mÆt kh¸c lµ nhê

cã sù gióp ®ì v« t−, anh em cña çc n−íc x· héi chñ nghÜa ®øng

®Çu lµ Liªn X«.

HiÖn nay, ViÖt Nam t¹m thêi bÞ chia c¾t lµm hai miÒn. MiÒn

Nam ViÖt Nam ®ang rªn xiÕt d−íi gãt s¾t cña ®Õ quèc Mü vµ tay

sai cña chóng. Nh−ng nh©n d©n miÒn Nam ViÖt Nam hy väng

h−íng vÒ miÒn B¾c, n¬i l¸ cê lªninnÝt quang vinh cña §¶ng Lao

®éng ViÖt Nam tung bay chiÕn th¾ng, gi÷ trän niÒm tin s¾t ®¸

vµo th¾ng lîi cuèi cïng cña sù nghiÖp chÝnh nghÜa cña m×nh,

vµo sù sôp ®æ kh«ng tr¸nh khái cña chÕ ®é tµn b¹o cña bÌ lò

Ng« §×nh DiÖm.

“søc m¹nh v« ®Þch”

559

Phong trµo céng s¶n quèc tÕ ®· trë thµnh lùc l−îng quyÕt ®Þnh

vËn mÖnh cña loµi ng−êi kh«ng nh÷ng chØ nhê cã chiÕn l−îc vµ

s¸ch l−îc thiªn tµi cña Lªnin vÒ çch m¹ng v« s¶n, vÒ x©y dùng

chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa céng s¶n, mµ cßn nhê nh÷ng phÈm

chÊt ®¹o ®øc cao c¶, nh÷ng phÈm chÊt lµm cho chñ nghÜa céng s¶n

trë thµnh søc m¹nh v« ®Þch vµ nh÷ng ng−êi céng s¶n trë thµnh

nh÷ng ng−êi cã t− chÊt ®Æc biÖt.

Lªnin ®· gi¸o dôc nh÷ng ng−êi céng s¶n tinh thÇn hy sinh

quªn m×nh trong mäi thö th¸ch vµ trung thµnh tuyÖt ®èi víi çch

m¹ng. Lªnin ®· d¹y chóng ta: NÕu kh«ng cã niÒm tin v« h¹n cña

nh÷ng ng−êi çch m¹ng vµo sù nghiÖp çch m¹ng th× kh«ng mét

cuéc çch m¹ng nµo cã thÓ thµnh c«ng. Lªnin ®· rÌn luyÖn chóng

ta, nh÷ng ng−êi céng s¶n, ®ång thêi lµ nh÷ng ng−êi yªu n−íc nång

nµn vµ nh÷ng chiÕn sÜ quèc tÕ v« s¶n.

ChÝnh Lªnin ®· chØ râ cho chóng ta r»ng, mét trong nh÷ng

phÈm chÊt c¬ b¶n cña ng−êi céng s¶n ph¶i lµ lßng tin v« h¹n vµo

quÇn chóng, vµ sù tin yªu s©u s¾c ®èi víi quÇn chóng, ph¶i lµ t×nh

c¶m chØ ®¹o tõng ý nghÜ vµ viÖc lµm cña ng−êi céng s¶n. Lªnin ®·

nªu tÊm g−¬ng rÊt mùc gi¶n dÞ vµ khiªm tèn, nh÷ng ®øc tÝnh lµm

r¹ng rì nh÷ng chiÕn sÜ çch m¹ng ch©n chÝnh, nh÷ng ng−êi ®µy tí

trung thµnh cña nh©n d©n.

§¶ng Céng s¶n Liªn X« vÜ ®¹i ®ang kÕ tôc vÎ vang vµ ph¸t

triÓn s¸ng t¹o sù nghiÖp vÜ ®¹i vµ bÊt diÖt cña Lªnin.

Nh©n d©n Liªn X« ®· b−íc vµo thêi kú x©y dùng chñ nghÜa

céng s¶n víi quy m« réng lín. Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng lªninnÝt

cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« lµ ng−êi s¸ng t¹o ra nh÷ng th¾ng lîi

lÞch sö cña nh©n d©n Liªn X«.

Liªn X« ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong sù nghiÖp b¶o vÖ hßa

b×nh trªn toµn thÕ giíi. Kh«ng ph¶i chØ nh÷ng ng−êi céng s¶n toµn


560

thÕ giíi, mµ tÊt c¶ çc lùc l−îng d©n chñ, hßa b×nh vµ tiÕn bé, toµn

thÓ loµi ng−êi tiÕn bé ®Òu v« cïng biÕt ¬n §¶ng Céng s¶n Liªn X«

quang vinh ®ang kiªn tr× thi hµnh chÝnh s¸ch ®èi néi vµ ®èi ngo¹i

trªn c¬ së çc nguyªn t¾c cña Lªnin.


Hå ChÝ Minh

In trong s¸ch Hå ChÝ Minh: VÒ Lªnin, chñ nghÜa Lªnin vµ t×nh h÷u nghÞ X« - ViÖt kh«ng g× ph¸ vì næi. Nh÷ng bµi viÕt vµ nãi chän läc, tiÕng Nga, M¸txc¬va,

1970, tr.211- 214.

561

CoN §¦êNG DÉN T¤I §ÕN CHñ NGHÜA L£NIN1)

Ngay sau ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, t«i lµm thuª ë

Pari, khi th× lµm cho mét cöa hµng phãng ®¹i ¶nh, khi th× vÏ "®å cæ

mü nghÖ Trung Hoa" (do mét x−ëng cña ng−êi Ph¸p lµm ra!). Håi

®ã, t«i th−êng r¶i truyÒn ®¬n tè ço téi ¸c bän thùc d©n Ph¸p ë

ViÖt Nam.

Lóc bÊy giê, t«i ñng hé Çch m¹ng Th¸ng M−êi chØ lµ theo c¶m

tÝnh tù nhiªn. T«i ch−a hiÓu hÕt tÇm quan träng lÞch sö cña nã. T«i

kÝnh yªu Lªnin v× Lªnin lµ mét ng−êi yªu n−íc vÜ ®¹i ®· gi¶i

phãng ®ång bµo m×nh; tr−íc ®ã, t«i ch−a hÒ ®äc mét quyÓn s¸ch nµo cña Lªnin viÕt.

T«i tham gia §¶ng X· héi Ph¸p ch¼ng qua lµ v× çc "«ng bµ" Êy -

(håi ®ã t«i gäi çc ®ång chÝ cña t«i nh− thÕ) - ®· tá ®ång t×nh víi

t«i, víi cuéc ®Êu tranh cña çc d©n téc bÞ ¸p bøc. Cßn nh− ®¶ng lµ

g×, c«ng ®oµn lµ g×, chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa céng s¶n lµ g×,

th× t«i ch−a hiÓu.

Håi Êy, trong çc chi bé cña §¶ng X· héi, ng−êi ta bµn c·i s«i

næi vÒ vÊn ®Ò cã nªn ë l¹i trong Quèc tÕ thø hai46, hay lµ nªn tæ

chøc mét Quèc tÕ thø hai r−ìi47, hoÆc tham gia Quèc tÕ thø ba cña

Lªnin? T«i dù rÊt ®Òu çc cuéc häp mét tuÇn hai hoÆc ba lÇn. T«i ch¨m chó nghe nh÷ng ng−êi ph¸t biÓu ý kiÕn. Lóc ®Çu, t«i kh«ng

_______________

1) Bµi viÕt cho t¹p chÝ Çc vÊn ®Ò ph−¬ng §«ng (Liªn X«) nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø 90 ngµy sinh cña Lªnin (BT).


562

hiÓu ®−îc hÕt. T¹i sao ng−êi ta bµn c·i h¨ng nh− vËy? Víi Quèc tÕ

thø hai, hoÆc thø hai r−ìi, hay lµ thø ba, th× ng−êi ta còng ®Òu

lµm ®−îc çch m¹ng c¶, sao l¹i ph¶i c·i nhau? Vµ cßn Quèc tÕ thø

nhÊt48 n÷a, ng−êi ta ®· lµm g× víi nã råi?

§iÒu mµ t«i muèn biÕt h¬n c¶ - vµ còng chÝnh lµ ®iÒu mµ ng−êi

ta kh«ng th¶o luËn trong cuéc häp - lµ: VËy th× çi quèc tÕ nµo

bªnh vùc nh©n d©n çc n−íc thuéc ®Þa?

Trong mét cuéc häp, t«i ®· nªu c©u hái Êy lªn, c©u hái quan

träng nhÊt ®èi víi t«i. Cã mÊy ®ång chÝ ®· tr¶ lêi: §ã lµ Quèc tÕ

thø ba, chø kh«ng ph¶i Quèc tÕ thø hai. Vµ mét ®ång chÝ ®· ®−a cho t«i ®äc LuËn c−¬ng cña Lªnin vÒ çc vÊn ®Ò d©n téc vµ thuéc ®Þa49 ®¨ng trªn b¸o Nh©n ®¹o.

Trong LuËn c−¬ng Êy, cã nh÷ng ch÷ chÝnh trÞ khã hiÓu. Nh−ng

cø ®äc ®i ®äc l¹i nhiÒu lÇn, cuèi cïng t«i còng hiÓu ®−îc phÇn

chÝnh. LuËn c−¬ng cña Lªnin lµm cho t«i rÊt c¶m ®éng, phÊn khëi,

s¸ng tá, tin t−ëng biÕt bao! T«i vui mõng ®Õn ph¸t khãc lªn. Ngåi

mét m×nh trong buång mµ t«i nãi to lªn nh− ®ang nãi tr−íc quÇn

chóng ®«ng ®¶o: "Hìi ®ång bµo bÞ ®äa ®µy ®au khæ! §©y lµ çi cÇn

thiÕt cho chóng ta, ®©y lµ con ®−êng gi¶i phãng chóng ta!".

Tõ ®ã t«i hoµn toµn tin theo Lªnin, tin theo Quèc tÕ thø ba. Tr−íc kia, trong çc cuéc häp chi bé, t«i chØ ngåi nghe ng−êi ta

nãi; t«i c¶m thÊy ng−êi nµo còng cã lý c¶, t«i kh«ng ph©n biÖt ®−îc

ai ®óng vµ ai sai. Nh−ng tõ ®ã t«i còng x«ng vµo nh÷ng cuéc tranh

luËn. T«i tham gia th¶o luËn s«i næi. MÆc dï ch−a biÕt ®ñ tiÕng

Ph¸p ®Ó nãi hÕt ý nghÜ cña m×nh, t«i vÉn ®Ëp m¹nh nh÷ng lêi lÏ

chèng l¹i Lªnin, chèng l¹i Quèc tÕ thø ba. Lý lÏ duy nhÊt cña t«i

lµ: NÕu ®ång chÝ kh«ng lªn ¸n chñ nghÜa thùc d©n, nÕu ®ång chÝ

kh«ng bªnh vùc çc d©n téc thuéc ®Þa th× ®ång chÝ lµm çi çch

m¹ng g×?

Kh«ng chØ tham gia çc cuéc häp cña chi bé t«i mµ th«i, t«i cßn ®Õn nh÷ng chi bé kh¸c ®Ó bªnh vùc lËp tr−êng "cña t«i". ë ®©y, t«i

cÇn nh¾c thªm r»ng çc ®ång chÝ M¸cxen Casanh, Vay¨ng

con ®−êng dÉn t«i ®Õn chñ nghÜa lªnin

563

Cutuyariª, M«ngmótx« vµ nhiÒu ®ång chÝ kh¸c ®· gióp ®ì t«i hiÓu

biÕt thªm. Cuèi cïng ë §¹i héi thµnh phè Tua50, t«i cïng çc ®ång

chÝ Êy biÓu quyÕt t¸n thµnh tham gia Quèc tÕ thø ba.

Lóc ®Çu, chÝnh lµ chñ nghÜa yªu n−íc, chø ch−a ph¶i chñ

nghÜa céng s¶n ®· ®−a t«i tin theo Lªnin, tin theo Quèc tÕ thø ba.

Tõng b−íc mét, trong cuéc ®Êu tranh, võa nghiªn cøu lý luËn

M¸c - Lªnin, võa lµm c«ng t¸c thùc tÕ, dÇn dÇn t«i hiÓu ®−îc r»ng

chØ cã chñ nghÜa x· héi, chñ nghÜa céng s¶n míi gi¶i phãng ®−îc

çc d©n téc bÞ ¸p bøc vµ nh÷ng ng−êi lao ®éng trªn thÕ giíi khái

¸ch n« lÖ. ë n−íc ta vµ ë Trung Quèc còng vËy, cã c©u chuyÖn ®êi x−a vÒ

çi "cÈm nang" ®Çy phÐp l¹ thÇn t×nh. Khi ng−êi ta gÆp nh÷ng khã

kh¨n lín, ng−êi ta më cÈm nang ra, th× thÊy ngay çch gi¶i quyÕt.

Chñ nghÜa Lªnin ®èi víi chóng ta, nh÷ng ng−êi çch m¹ng vµ

nh©n d©n ViÖt Nam, kh«ng nh÷ng lµ çi "cÈm nang" thÇn kú,

kh«ng nh÷ng lµ çi kim chØ nam, mµ cßn lµ mÆt trêi soi s¸ng con

®−êng chóng ta ®i tíi th¾ng lîi cuèi cïng, ®i tíi chñ nghÜa x· héi

vµ chñ nghÜa céng s¶n.

Hå CHÝ MINH


ngµy 22-4-1960.

564

lêi pH¸T BIÓU T¹I §¹I HéI NH¢N D¢N THñ §¤ CHµO MõNG ÇC VÞ øNG Cö

§¹I BiÓU QUèC HéI T¹I Hµ NéI RA M¾T Cö TRi

Th−a ®ång bµo th©n mÕn,

S¸ng nay, mét ®ång chÝ çn bé mêi t«i ®i "ra m¾t cö tri".

T«i tr¶ lêi: §· bao nhiªu n¨m lßng t«i lu«n lu«n ë c¹nh ®ång

bµo vµ t«i tin r»ng lßng ®ång bµo còng lu«n lu«n ë c¹nh t«i. Xa l¹

g× mµ ph¶i ra m¾t? Nãi thÕ nµy míi ®óng: T«i ®Õn ®©y ®Ó c¶m ¬n

®ång bµo ®· nhÊt trÝ yªu cÇu t«i vµ çc vÞ kh¸c ra øng cö vµo Quèc

héi kho¸ II ë Thñ ®« yªu quý cña chóng ta.

Tr−íc hÕt, t«i xin tãm t¾t nãi vÒ LuËt BÇu cö. Còng nh− ë çc

n−íc x· héi chñ nghÜa anh em, LuËt BÇu cö cña ta thËt lµ d©n chñ.

TÊt c¶ c«ng d©n, g¸i còng nh− trai, tõ 18 tuæi trë lªn ®Òu cã quyÒn

bÇu cö, tù do lùa chän ng−êi thay mÆt cho m×nh ë Quèc héi.

T¹i çc n−íc t− b¶n th× kh«ng nh− thÕ. Vµi vÝ dô:

- ë n−íc Mü, ®èi víi c«ng d©n Mü da ®en ®Õn tuæi cö tri chØ

mét phÇn n¨m ®−îc ®i bÇu cö. ë Quèc héi Mü chØ cã ®¹i biÓu t−

s¶n, kh«ng cã ®¹i biÓu nh©n d©n lao ®éng vµ giai cÊp c«ng nh©n.

- ë Ph¸p trong cuéc tæng tuyÓn cö võa råi (th¸ng 11-1958):

* §¶ng §éc lËp ®−îc non 15% tæng sè phiÕu mµ ®−îc 120 ®¹i

biÓu vµo Quèc héi;

* §¶ng Céng s¶n ®−îc h¬n 20% tæng sè phiÕu mµ chØ ®−îc 10

®¹i biÓu vµo Quèc héi;

lêi ph¸t biÓu t¹i ®¹i héi nh©n d©n thñ ®«...

565

* §¶ng Céng hoµ míi ®−îc h¬n 26% tæng sè phiÕu mµ ®−îc 185

®¹i biÓu vµo Quèc héi.

H¬n 25.000 cö tri phe ph¶n ®éng ®−îc mét ®¹i biÓu.

H¬n 373.000 cö tri cña phe t¶ míi ®−îc mét ®¹i biÓu.

Çi gäi lµ "tæng tuyÓn cö" ë miÒn Nam cßn tÖ h¬n n÷a. Bän

Ng« §×nh DiÖm dïng ®ñ mäi çch lõa bÞp vµ khñng bè ®Ó b¾t buéc

®ång bµo miÒn Nam ®i bá phiÕu. Chóng cßn dïng çch gian lËn

tr¾ng trîn, cã n¬i sè phiÕu nhiÒu gÊp béi sè cö tri.

Do LuËt BÇu cö cña ta thËt sù d©n chñ, cho nªn Quèc héi ta

thËt sù ®¹i biÓu cho lîi Ých cña nh©n d©n.

Quèc héi kho¸ I lµ Quèc héi chiÕn ®Êu. Quèc héi ®· ®oµn kÕt

nh©n d©n vµ gióp ®ì ChÝnh phñ ®−a cuéc kh¸ng chiÕn ®Õn th¾ng

lîi vÎ vang. Quèc héi ®· th«ng qua nhiÒu ®¹o luËt quan träng, nh−

LuËt Lao ®éng vµ LuËt C«ng ®oµn, LuËt C¶i çch ruéng ®Êt, LuËt

H«n nh©n vµ gia ®×nh... Quèc héi ®· th«ng qua HiÕn ph¸p míi vµ

LuËt Tæng tuyÓn cö, v.v.. Quèc héi kho¸ I ®· hoµn thµnh nhiÖm vô

cña nã mét çch vÎ vang.

Quèc héi kho¸ II ph¶i lµ Quèc héi x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë

miÒn B¾c lµm nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho c«ng cuéc ®Êu tranh thèng

nhÊt n−íc nhµ. V× vËy, Quèc héi ph¶i cã nh÷ng ®¹i biÓu thËt xøng

®¸ng, nh÷ng ®¹i biÓu mét lßng mét d¹ phôc vô Tæ quèc, phôc vô

nh©n d©n vµ phôc vô chñ nghÜa x· héi.

Lùa chän nh÷ng ®¹i biÓu nh− vËy lµ quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña

ng−êi cö tri.

L¸ phiÕu cö tri cã mét gi¸ trÞ rÊt cao quý; nã lµ mét dÊu hiÖu

x¸c nhËn r»ng nh©n d©n thËt sù lµm chñ n−íc nhµ. Nh©n d©n ta

®· ®Êu tranh l©u dµi vµ anh dòng, ®· hy sinh biÕt bao x−¬ng m¸u

trong çch m¹ng vµ trong kh¸ng chiÕn míi giµnh ®−îc vµ gi÷ ®−îc

quyÒn dïng l¸ phiÕu Êy. V× vËy, ®èi víi lîi Ých chung cña Tæ quèc

còng nh− ®èi víi lîi Ých riªng cña mçi ng−êi, ®ång bµo cö tri ph¶i


566

lµm trßn nhiÖm vô cña m×nh, tøc lµ ph¶i nh¾c nhñ nhau h¨ng h¸i

®i bá phiÕu ngµy tæng tuyÓn cö.

Nãi ®Õn ®ång bµo cö tri, t«i rÊt vui lßng nªu lªn mét ®iÓm lµ:

Trong cuéc tæng tuyÓn cö nµy, chóng ta sung s−íng hoan nghªnh

rÊt nhiÒu cö tri míi. Trong cuéc tæng tuyÓn cö tr−íc, hä lµ çc ch¸u

bÐ bèn, n¨m tuæi. Nay hä ®· trë nªn nh÷ng ng−êi c«ng d©n cøng

çt, nh÷ng ng−êi cö tri s¸ng suèt, nh÷ng chiÕn sÜ x©y dùng chñ

nghÜa x· héi. Hä cïng «ng bµ, cha mÑ, anh, chÞ, c¶ nhµ vui vÎ ®i

bÇu cö. §iÒu ®ã cµng khiÕn chóng ta lµm cho ngµy tæng tuyÓn cö

vui vÎ, t−ng bõng nh− ngµy TÕt vµ h¬n ngµy TÕt. Vui h¬n ngµy TÕt

bëi v× mçi n¨m cã mét ngµy TÕt, mµ çch mÊy n¨m míi cã mét

ngµy tæng tuyÓn cö.

Sau ngµy tæng tuyÓn cö, ®ång bµo Thñ ®« ta cÇn ph¶i tiÕp tôc

nªu cao tinh thÇn lµm g−¬ng mÉu cho toµn thÓ nh©n d©n ta h¨ng

h¸i thi ®ua, t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm, ®Ó hoµn

thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch n¨m nay vµ chuÈn bÞ ®Çy

®ñ ®Ó b−íc sang kÕ ho¹ch 5 n¨m s¾p tíi.

D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nh©n d©n ta quyÕt t©m lµm ®−îc

nh− thÕ. Mµ lµm ®−îc nh− thÕ th× chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi

trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ nhÊt

®Þnh sÏ th¾ng lîi trong sù nghiÖp ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt

n−íc nhµ b»ng ph−¬ng ph¸p hßa b×nh.

Cuèi cïng, t«i xin thay mÆt cho çc ®¶ng viªn §¶ng Lao ®éng

ViÖt Nam ra øng cö, vµ nÕu çc vÞ cho phÐp th× thay mÆt cho c¶ çc

vÞ kh¸c ra øng cö ë Hµ Néi, høa víi ®ång bµo r»ng:

1. Thñ ®« Hµ Néi ta ®−îc bÇu ba m−¬i ®¹i biÓu vµo Quèc héi

khãa II, mµ cã gÇn bèn m−¬i ng−êi ra øng cö, ®ã lµ mét ®iÒu tèt.

Chóng t«i nhËn r»ng ®−îc ®ång bµo ®−a ra øng cö lµ mét vinh

dù lín. Ng−êi ®−îc bÇu vµ ng−êi kh«ng ®−îc bÇu sÏ ®Òu vui vÎ,

phÊn khëi vµ ®Òu c¶m ¬n ®ång bµo.

lêi ph¸t biÓu t¹i ®¹i héi nh©n d©n thñ ®«...

567

2. Nh÷ng ng−êi ®−îc cö vµo Quèc héi kho¸ II sÏ lu«n lu«n cè

g¾ng ®Ó xøng ®¸ng lµ nh÷ng ng−êi ®µy tí trung thµnh cña ®ång

bµo, nh÷ng ®¹i biÓu cÇn kiÖm liªm chÝnh, chÝ c«ng v« t−, hÕt lßng

hÕt søc phôc vô Tæ quèc, phôc vô nh©n d©n, phôc vô chñ nghÜa

x· héi.



ngµy 25-4-1960.

568

L£NIN Vµ THI §UA X· HéI CHñ NGHÜA

Lªnin nãi: Chñ nghÜa x· héi lµ do quÇn chóng nh©n d©n tù

m×nh x©y dùng nªn.

Vµ: Mét trong nh÷ng nhiÖm vô c¨n b¶n cña çch m¹ng x· héi

chñ nghÜa lµ ph¶i n©ng n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n n¨ng suÊt cña

chñ nghÜa t− b¶n.

§Ó thùc hiÖn môc ®Ých Êy, Lªnin rÊt chó träng kû luËt lao

®éng. Ng−êi nãi: Nh÷ng ng−êi lao ®éng cÇn ph¶i cã kû luËt lao

®éng nghiªm chØnh. §ã lµ mét kû luËt tù nguyÖn tù gi¸c, mét kû

luËt gi÷a ®ång chÝ víi nhau, nh»m n©ng cao tÝnh chñ ®éng vµ tinh

thÇn tr¸ch nhiÖm cña mäi ng−êi.

§Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, c«ng nh©n xe löa M¸txc¬va

lµ nh÷ng ng−êi ®Çu tiªn nªu s¸ng kiÕn lµm "Ngµy thø b¶y céng

s¶n chñ nghÜa", tøc lµ mçi tuÇn, lao ®éng ngµy thø b¶y kh«ng lÊy

tiÒn c«ng.

§ã lµ h×nh thøc thi ®ua ®Çu tiªn. NhËn râ t−¬ng lai to lín cña

phong trµo thi ®ua, Lªnin ®Ò nghÞ §¹i héi lÇn thø IX cña §¶ng

th«ng qua nghÞ quyÕt: Tõ ngµy 1-5-1920 sÏ ph¸t ®éng "Ngµy lao

®éng x· héi chñ nghÜa" kh¾p c¶ n−íc. NghÞ quyÕt cña §¶ng ®· biÕn

thµnh quyÕt t©m cña quÇn chóng. H«m 1-5-1920, do ®¶ng viªn dÉn

®Çu, h¬n 50 v¹n ng−êi ë M¸txc¬va ®· xung phong lao ®éng x· héi

chñ nghÜa. ë çc thµnh phè kh¸c còng vËy, Lªnin vµ çc l·nh tô

§¶ng vµ ChÝnh phñ còng tham gia, lµm cho quÇn chóng thªm

h¨ng h¸i.

lªnin vµ thi ®ua x· héi chñ nghÜa

569

N¨m 1919-1920 lµ lóc cùc kú gay go cho nh©n d©n Liªn X«:

Qu©n ®éi m−êi bèn n−íc ®Õ quèc tÊn c«ng bèn phÝa. Bän ph¶n

®éng lµm lo¹n kh¾p n¬i. N¹n dÞch tÔ vµ ®ãi kÐm trµn lan. Mçi c«ng

nh©n mçi ngµy chØ ®−îc 50 gam b¸nh m×. Nguyªn liÖu, vËt liÖu

thiÕu thèn. Giao th«ng vËn t¶i bÕ t¾c, v.v.. Nh−ng d−íi sù l·nh ®¹o

cña §¶ng Lªnin, nh©n d©n Liªn X« kiªn quyÕt v−ît mäi khã kh¨n,

gian khæ ®Ó gi÷ g×n Tæ quèc vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

Nguyªn lµ mét n−íc kinh tÕ l¹c hËu, trong bèn m−¬i n¨m Liªn

X« l¹i bÞ sù tµn ph¸ kinh khñng cña m−êi bèn n¨m chiÕn tranh.

ChØ trong cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, ph¸t xÝt §øc ®· ®èt ph¸ cña Liªn X« h¬n 1.700 thµnh phè, h¬n 7 v¹n lµng m¹c, 25 triÖu

ng−êi ®· b¬ v¬ kh«ng cã nhµ ë. MÊy triÖu ng−êi ®· bÞ giÕt chÕt.

ThiÖt h¹i vÒ vËt chÊt h¬n 500 tØ ®ång róp.

Nghe theo lêi d¹y cña Lªnin vµ cña §¶ng, gÇn hai m−¬i n¨m

nh©n d©n Liªn X« ®· th¾t l−ng buéc bông, chÞu cùc chÞu khæ, ra

søc thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm. KÕt qu¶ lµ

ngµy nay, Liªn X« ch¼ng nh÷ng lµ mét n−íc giµu m¹nh bËc nhÊt

thÕ giíi mµ n¨m nay cßn gióp tiÒn b¹c, m¸y mãc vµ kü thuËt cho

hai m−¬i hai n−íc x©y dùng 383 xÝ nghiÖp to.

H×nh thøc thi ®ua b¾t ®Çu tõ "Ngµy thø b¶y céng s¶n chñ nghÜa" tiÕn lªn nh÷ng "®éi tiªn phong", råi tiÕn lªn phong trµo

Xtakhanèp. HiÖn nay, h×nh thøc thi ®ua lµ "§éi lao ®éng céng s¶n

chñ nghÜa". Mét vÝ dô: §éi cña ®ång chÝ Goãcb¸tc« gåm cã 33 ng−êi

lµm ë Nhµ m¸y Kh¸ccèp. Trong ®éi cã nh÷ng thî giái vµ nh÷ng

ng−êi thî míi häc nghÒ, cã ®¶ng viªn vµ ng−êi ngoµi §¶ng. C¶ ®éi

®· ký quyÕt t©m th−, tãm t¾t nh− sau:

- Mçi ngµy lµm v−ît møc 126%,

- Cè g¾ng c¶i tiÕn kü thuËt 25%,

- Trong kÕ ho¹ch 7 n¨m, n©ng n¨ng suÊt lao ®éng gÊp ®«i,

- TiÕt kiÖm 20 v¹n ®ång róp cho nhµ m¸y, - Tuú theo kh¶ n¨ng, mçi ng−êi theo häc mét líp sau ngµy

lµm viÖc,


570

- Gi÷ g×n nghiªm chØnh çc luËt lÖ x· héi, kh«ng c·i cä, to tiÕng

víi ai, gióp ®ì ®ång chÝ, kÝnh träng ng−êi giµ...

H¬n mét n¨m nay hä lu«n lµm ®óng nh÷ng ®iÒu ®ã vµ hä høa

sÏ hoµn thµnh kÕ ho¹ch 7 n¨m tr−íc thêi h¹n hai n¨m.

§Õn th¸ng Giªng n¨m nay ®· cã h¬n 20 v¹n ®éi gåm h¬n 3

triÖu c«ng nh©n vµ n«ng d©n tham gia phong trµo vµ 1 v¹n 2 ngh×n

®éi ®· cã vinh dù ®−îc nhËn danh hiÖu lµ §éi lao ®éng céng s¶n chñ nghÜa.

T.L.


ngµy 25-4-1960.

571

TH¦ GöI LI£N §OµN THANH NI£N D¢N CHñ THÕ GIíI51

Çc b¹n rÊt th©n mÕn,

Çc b¹n lµ 87 triÖu chiÕn sÜ trÎ thuéc 97 n−íc ®oµn kÕt anh em

víi nhau. Çc b¹n ®Êu tranh chèng chñ nghÜa thùc d©n vµ chiÕn tranh. Çc b¹n chiÕn ®Êu cho t×nh h÷u nghÞ cña çc d©n téc vµ cho

nÒn hoµ b×nh thÕ giíi. Môc tiªu cña çc b¹n lµ cao c¶. Lùc l−îng

cña çc b¹n lµ to lín. TÊt c¶ nh÷ng ng−êi cã thiÖn chÝ trªn thÕ giíi

®Òu ñng hé çc b¹n. Çc b¹n nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi. T«i göi ®Õn

çc b¹n lêi chóc mõng thµnh c«ng tèt ®Ñp nhÊt.

Pancha Sheela!

Hµ Néi, th¸ng 4 n¨m 1960

B¸c Hå



572

TH¦ GöI ÇC CH¸U THIÕU NI£N TIÒN PHONG LI£N X¤

Çc ch¸u thiÕu niªn yªu quý!

Víi t− çch lµ mét ng−êi céng s¶n giµ vµ lµ B¸c Hå, B¸c cã quyÒn gäi çc ch¸u lµ “ch¸u trai vµ ch¸u g¸i cña B¸c”.

Nh−ng víi t− çch lµ ®éi viªn danh dù, B¸c ph¶i gäi çc ch¸u lµ ®ång chÝ.

Cã ®óng nh− vËy kh«ng? Tèt. B¸c ch©n thµnh c¶m ¬n çc ch¸u ®· kÕt n¹p B¸c lµm ®éi viªn

danh dù. ViÖc ®ã lµm B¸c trÎ l¹i nhiÒu. H¬n n÷a, nh÷ng ng−êi céng s¶n lu«n lu«n trÎ.

B¸c chóc çc ch¸u häc tèt, lao ®éng tèt vµ

cã søc khoÎ dåi dµo ®Ó trë thµnh nh÷ng ®oµn viªn Thanh niªn Céng s¶n Lªnin tèt vµ trë thµnh nh÷ng chiÕn sÜ kÕ tôc dòng c¶m sù nghiÖp vÜ ®¹i cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« quang vinh.

B¸c chuyÓn ®Õn çc ch¸u lêi chµo anh em cña thiÕu niªn ViÖt Nam.

B¸c yªu tÊt c¶ çc ch¸u vµ B¸c göi çc ch¸u nhiÒu çi h«n. Lu«n lu«n s½n sµng!


Tµi liÖu bót tÝch tiÕng Ph¸p,


573

TH¦ GöI B¸O KHOA HäC TH¦êNG THøC

Víi môc ®Ých ®Èy m¹nh sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë

miÒn B¾c vµ cñng cè miÒn B¾c thµnh c¬ së v÷ng m¹nh cho cuéc

®Êu tranh thùc hiÖn hßa b×nh thèng nhÊt n−íc nhµ.

Çc ®ång chÝ çn bé khoa häc vµ kü thuËt h·y ®em hiÓu biÕt

cña m×nh truyÒn cho nh©n d©n, ®Ó nh©n d©n thi ®ua s¶n xuÊt, lµm

nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ; ®ång thêi h·y ra søc häc tËp kinh nghiÖm

cña nh©n d©n lao ®éng ®Ó ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt; C«ng nh©n vµ n«ng d©n ta, h·y cè g¾ng häc tËp khoa häc vµ kü

thuËt ®Ó ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, vµ c¶i thiÖn ®êi sèng vÒ mäi mÆt;

Çc cÊp ®¶ng vµ chÝnh quyÒn h·y t¨ng c−êng l·nh ®¹o vµ gióp

®ì Héi Phæ biÕn khoa häc vµ kü thuËt lµm trßn nhiÖm vô vÎ vang

cña nã.




574

§Õ quèc Mü bÞ b¾t qu¶ tang

1-5, trong lóc nh©n d©n kh¾p çc n−íc ®ang t−ng bõng kû niÖm Ngµy Quèc tÕ lao ®éng vµ hoan nghªnh t×nh h×nh thÕ giíi bít c¨ng th¼ng th× cã tin: Mét m¸y bay do th¸m cña Mü võa bÞ b¾n r¬i ë Liªn X«.

Mü liÒn chèi ®ay ®¶y: "M¸y bay Êy chØ cã môc ®Ých hßa b×nh... ChØ cã nhiÖm vô th¨m dß khÝ t−îng... V× tay l¸i háng vµ phi c«ng bÞ ngÊt, mµ ®· bay l¹c vµo biªn giíi Liªn X«, v.v..".

Nh−ng khi tang chøng ®· râ rµng lµ: ChÝnh tªn phi c«ng Mü ®· nhËn r»ng nã cã nhiÖm vô bay ®Ó do th¸m Liªn X«. M¸y bay kh«ng háng g× c¶, kh«ng ph¶i bay l¹c ®Õn biªn giíi, mµ ®· bay theo con ®−êng ®· ®Þnh vµo néi ®Þa Liªn X« h¬n 2.000 c©y sè.

Cßn ®©y lµ vËt chøng: "Th¨m dß khÝ t−îng" mµ ë d−íi m¸y bay cã mét çi m¸y béc ph¸, s½n sµng lµm cho phi c«ng vµ tµi liÖu do th¸m khái lät vµo tay Liªn X«; tªn phi c«ng mang trong m×nh 7.500 ®ång róp, nhiÒu tiÒn vµng Ph¸p vµ tiÒn çc n−íc phe Mü, hai ®ång hå vµng vµ b¶y çi nhÉn vµng. Y cßn nhËn ®−îc mét çi kim cã thuèc ®éc ®Ó tù s¸t nÕu bÞ b¾t. Y cã ®Þa ®å vµ ¶nh nh÷ng n¬i qu©n ®éi Liªn X« ®ãng vµ nh÷ng xÝ nghiÖp lín cña Liªn X«...

Khi tang chøng ®· râ rµng, çc chÝnh kh¸ch Mü th× hËm hùc, chª tr¸ch ChÝnh phñ Mü lµ lè bÞch, d¹i dét, ngu xuÈn, v.v..

B¸o chÝ Mü th× than phiÒn ®ã lµ mét sai lÇm tai h¹i. §ã lµ mét thÊt b¹i nÆng nÒ. Uy tÝn cña Mü ®· bÞ mét vè ®au. Lßng tin t−ëng cña çc n−íc ®ång minh ®èi víi Mü ®· gi¶m sót. Mü ®· bÞ b¾t qu¶ tang, v.v..

®Õ quèc mü bÞ b¾t qu¶ tang

575

ChÝnh phñ Mü th× bùc béi, lóng tóng, ng¬ ng¸c. MÊy h«m tr−íc

cßn chèi ®ay ®¶y, b©y giê Mü buéc ph¶i c«ng khai thó nhËn r»ng:

Tõ n¨m 1953, ChÝnh phñ Mü ®· ra lÖnh "tiÕn hµnh ®ñ mäi ho¹t

®éng do th¸m, kÓ c¶ viÖc dïng m¸y bay chôp ¶nh néi ®Þa Liªn X«".

ViÖc nµy l¹i mét lÇn n÷a chøng tá r»ng: §Õ quèc Mü "®Õn chÕt

nÕt còng kh«ng chõa". Ngoµi miÖng, chóng còng rªu rao hßa b×nh,

nh−ng thùc tÕ th× chóng kh«ng ngõng ©m m−u g©y chiÕn. V× vËy,

chóng ta ph¶i lu«n lu«n n©ng cao c¶nh gi¸c. Nh−ng, lùc l−îng cña

phe x· héi chñ nghÜa do Liªn X« ®øng ®Çu ®· m¹nh vµ ngµy cµng

m¹nh, nh©n d©n yªu chuéng hßa b×nh kh¾p çc n−íc ®· ®«ng vµ ngµy cµng ®«ng, phong trµo c«ng nh©n vµ phong trµo gi¶i phãng

d©n téc ®ang s«i næi vµ ngµy cµng s«i næi - nh÷ng lùc l−îng khæng

lå Êy liªn hiÖp l¹i, nhÊt ®Þnh ph¸ tan ®−îc ©m m−u ®en tèi cña ®Õ

quèc Mü vµ bÌ lò cña chóng, nhÊt ®Þnh gi÷ g×n ®−îc hßa b×nh.

T.L.


ngµy 13-5-1960.

576

Lêi C¶m ¬N

Nh©n dÞp ngµy 19 th¸ng 5, t«i ®· nhËn ®−îc th−, ®iÖn chóc

mõng cña:

ChÝnh phñ,

Quèc héi,

MÆt trËn,

Çc ®¶ng b¹n,

Çc ®oµn thÓ,

Çc c¬ quan,

Çc xÝ nghiÖp, Çc c«ng tr−êng,

Çc hîp t¸c x· n«ng nghiÖp,

Çc n«ng tr−êng,

Çc ®¬n vÞ bé ®éi,

Çc tr−êng häc,

§ång bµo miÒn nói vµ ®ång bµo miÒn xu«i,

§ång bµo miÒn Nam,

KiÒu bµo ë n−íc ngoµi,

Bµ con ngo¹i kiÒu,

Çc ®ång chÝ chuyªn gia b¹n, Çc anh hïng, chiÕn sÜ thi ®ua,

Çc cô phô l·o,

Çc ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång,

Çc ®¶ng anh em,

lêi c¶m ¬n

577

Çc chÝnh phñ vµ nh©n d©n çc n−íc anh em vµ çc n−íc b¹n,

Çc vÞ trong ngo¹i giao ®oµn.

T«i rÊt vui mõng thÊy trong nh÷ng th− chóc thä cña nhiÒu ®¬n

vÞ ®· b¸o ço nh÷ng kÕt qu¶ tèt ®Ñp cña cuéc thi ®ua t¨ng gia s¶n

xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm cña ®ång bµo. T«i rÊt vui lßng thÊy

®ång bµo ®Òu høa hÑn tiÕp tôc ®Èy m¹nh thi ®ua lÊy thµnh tÝch

chµo mõng Quèc héi kho¸ II, chóc mõng n−íc ViÖt Nam D©n chñ

Céng hoµ 15 tuæi, chóc mõng §¹i héi §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam.

TiÕc r»ng kh«ng thÓ tr¶ lêi riªng cho tõng ®¬n vÞ vµ ç nh©n, t«i

th©n ¸i göi lêi c¶m ¬n chung vµ chóc ®ång bµo thi ®ua th¾ng lîi. T«i xin c¶m ¬n çc ®¶ng, chÝnh phñ vµ nh©n d©n çc n−íc anh

em vµ çc n−íc b¹n,

Xin c¶m ¬n ngo¹i giao ®oµn.

Xin chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a çc d©n téc ngµy cµng cñng cè vµ

ph¸t triÓn.

Chóc hoµ b×nh thÕ giíi v÷ng bÒn.

Hå CHÝ MINH


ngµy 28-5-1960.

578

nh÷ng b−íc tiÕn cña çc hîp t¸c x· thñ c«NG NGHIÖP

HiÖn nay, sè ®«ng bµ con thñ c«ng nghiÖp ®· thÊy râ hîp t¸c lµ

con ®−êng ph¸t triÓn tèt nhÊt vµ nã cã t−¬ng lai vÎ vang nhÊt. V×

vËy, ë Hµ Néi h¬n 90% hé thñ c«ng nghiÖp ®· vµo hîp t¸c x·. ë çc

n¬i kh¸c, phong trµo còng ®ang lªn. Lªn nhanh nh− Hµ Nam,

VÜnh Phóc, v.v., th× ®· thu hót h¬n 86% hé. Lªn chËm nh− Cao

B»ng, Th¸i Nguyªn, v.v., còng ®· thu hót ®−îc h¬n 50% hé vµo

hîp t¸c x·.

Ng−êi ®«ng th× søc m¹nh vµ ý kiÕn dåi dµo. Nhê cã hîp t¸c x·

mµ phong trµo c¶i tiÕn kü thuËt ®−îc thùc hiÖn dÇn dÇn, do ®ã mµ

s¶n xuÊt ®−îc n©ng cao. Nh− çc hîp t¸c x· "QuyÕt Th¾ng", "S«ng

Hång", "Céng Lùc", v.v., ®· t¨ng n¨ng suÊt gÇn 300%.

§ång thêi, khÈu hiÖu thùc hµnh tiÕt kiÖm còng b−íc ®Çu thùc

hiÖn tèt. Nh− Hîp t¸c x· "Toµn TiÕn" ®· khÐo dïng ®Ó ®ãng hµng

nh÷ng ®Çu mÈu gç vµ cñi b¾p, mµ vÉn b¶o ®¶m chÊt hµng tèt. Do

®ã mµ trong mét ®ît hµng ®· tiÕt kiÖm cho mËu dÞch 1.300 ®ång.

Hîp t¸c x· "§øc TiÕn" mçi lÇn nung ngãi gi¶m ®−îc nöa sè than v×

®· c¶i tiÕn lß nung.

§ång thêi ®· cã nh÷ng hîp t¸c x· nhá häp thµnh hîp t¸c x·

võa. Nh− ba hîp t¸c x· "R¹ng §«ng", "Th¸ng M−êi" vµ "Th¸ng

T¸m" ®· häp l¹i thµnh mét hîp t¸c x· "6-1" víi h¬n 100 x· viªn.

§ã còng lµ mét b−íc tiÕn míi.

nh÷ng b−íc tiÕn cña çc hîp t¸c x· thñ c«ng nghiÖp

579

Trªn ®©y lµ vµi vÝ dô kiÓu mÉu. Tõ chç lµm ¨n riªng lÎ "®Ìn

nhµ ai r¹ng nhµ Êy", tiÕn lªn hîp t¸c x· lµm ¨n tËp thÓ "ta v× mäi

ng−êi, mäi ng−êi v× ta", lóc ®Çu kh«ng tr¸nh khái mét sè khã kh¨n,

thiÕu sãt. Nh−ng nÕu mäi ng−êi ®Òu quyÕt t©m tiÕn tíi, ®Òu coi viÖc

hîp t¸c x· nh− viÖc nhµ m×nh, ®Òu lµm ®óng khÈu hiÖu cÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·, th× nhÊt ®Þnh gi¶i quyÕt ®−îc mäi khã kh¨n

vµ mäi thiÕu sãt ®Ó tiÕn bé m·i.

§Ó cñng cè vµ ph¸t triÓn tèt hîp t¸c x·, ®iÒu rÊt quan träng lµ:

- Çn bé cÇn ph¶i chÝ c«ng v« t−,

- L·nh ®¹o ph¶i d©n chñ, - Qu¶n lý ph¶i chÆt chÏ vµ toµn diÖn,

- Ph©n phèi ph¶i c«ng b»ng.

Mét ®iÒu cÇn thiÕt n÷a lµ: Çc hîp t¸c x· ph¶i gióp ®ì vµ häc

hái lÉn nhau, trao ®æi s¸ng kiÕn vµ kinh nghiÖm cho nhau.

Lµm ®óng nh− vËy th× phong trµo hîp t¸c x· thñ c«ng nghiÖp

nhÊt ®Þnh sÏ ph¸t triÓn nhanh chãng vµ v÷ng ch¾c.

T.L.


ngµy 29-5-1960.

580

TH¦ GöI NH¢N D¢N CUBA

Anh em Cuba th©n mÕn,

T«i thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hßa göi ®Õn ChÝnh phñ, Qu©n ®éi vµ nh©n d©n Cuba

anh em lêi chµo mõng th©n ¸i vµ nhiÖt liÖt nhÊt.

Tuy hai n−íc chóng ta çch nhau hµng v¹n dÆm, nh©n d©n

ViÖt Nam lu«n lu«n gÇn gòi nh©n d©n Cuba anh em trong cuéc

®Êu tranh anh dòng chèng chñ nghÜa ®Õ quèc Mü, gi÷ g×n ®éc lËp

cña Tæ quèc, tù do cña nh©n d©n. KÝnh chóc Tæng thèng, b¸c sü §oãcticèt vµ Thñ t−íng Phi®en

Caxt¬r« lu«n lu«n m¹nh kháe.

Chóc nh©n d©n vµ qu©n ®éi Cuba anh em nhiÒu th¾ng lîi vµ

nhiÒu h¹nh phóc.

Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta ngµy

cµng bÒn v÷ng.

B¸c Hå göi çc ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång Cuba nhiÒu çi h«n.


Hå ChÝ Minh



581

CÇn ph¶i ®Èy m¹nh phong trµo c¶i tiÕn n«ng cô

HiÖn nay, sè ®«ng n«ng d©n ta vÉn dïng nh÷ng n«ng cô l¹c

hËu nh− tæ tiªn ta ®êi xöa ®êi x−a. V× vËy, lµm lông rÊt khã nhäc

mµ n¨ng suÊt th× rÊt kÐm cái.

Muèn t¨ng gia s¶n xuÊt th× chóng ta nhÊt ®Þnh ph¶i quyÕt t©m

c¶i tiÕn n«ng cô. Sau ®©y lµ vµi kinh nghiÖm cña bµ con n«ng d©n

Khu tù trÞ Choang (Qu¶ng T©y). Khu tù trÞ Êy cã t¸m triÖu ng−êi

cã søc lao ®éng chÝnh, trong sè ®ã ®é chõng:

- C«ng nh©n ë çc x−ëng m¸y 80 v¹n ng−êi.

- Phôc vô çc nhµ ¨n c«ng céng, v−ên trÎ, v.v., 80 v¹n ng−êi.

- Chuyªn viÖc gi÷ g×n thñy lîi 40 v¹n ng−êi.

- Chuyªn viÖc ch¨n nu«i 28 v¹n ng−êi.

- Lµm gç, lµm rõng 28 v¹n ng−êi.

- NghÒ nu«i ç vµ nghÒ phô kh¸c 24 v¹n ng−êi.

- Giao th«ng vËn t¶i 16 v¹n ng−êi.

- §µn bµ cã thai vµ nh÷ng ng−êi ®au èm 64 v¹n ng−êi...

Trõ nh÷ng sè ng−êi ®ã th× søc lao ®éng chuyªn vÒ ruéng ®Êt cã

®é bèn triÖu ng−êi. TÝnh ®æ ®ång mçi n¨m mçi ng−êi lao ®éng 270

ngµy. Céng c¶ lµ 1.080 triÖu ngµy lao ®éng.

§Ó lµm hÕt ruéng ®Êt, cÇn cã h¬n 1.246 triÖu ngµy c«ng. Nh−

thÕ lµ cßn thiÕu h¬n 166 triÖu ngµy lao ®éng (tøc lµ thiÕu h¬n 61

v¹n ng−êi lao ®éng).


582

V¶ ch¨ng nÕu cø dïng nh÷ng n«ng cô l¹c hËu th× chËm trÔ,

kh«ng kÞp thêi vµ s¶n xuÊt kh«ng thÓ t¨ng gia ®−îc. V× vËy, nhÊt

®Þnh ph¶i c¶i tiÕn n«ng cô. C¶i tiÕn n«ng cô ph¶i nh»m vµo nh÷ng

®iÓm chÝnh:

- VËn t¶i: Trong nghÒ lµm ruéng, viÖc vËn t¶i lµ khã nhäc vµ

mÊt nhiÒu c«ng nhÊt. Tõ khi g¸nh ph©n vµ m¹ ra ®ång ®Õn khi

g¸nh lóa vµ r¬m r¹ vÒ nhµ, viÖc vËn t¶i ®ã ®· chiÕm hÕt ®é 50%

søc lao ®éng. V× vËy, ph¶i dïng xe cót kÝt thay cho ®ßn g¸nh.

N¨ng suÊt cña mét ng−êi xe nhiÒu gÊp ba, bèn lÇn n¨ng suÊt cña

ng−êi g¸nh.

- Dïng "m¸y" cÊy, n¨ng suÊt nhiÒu gÊp n¨m, s¸u lÇn cÊy

b»ng tay. Ng−êi ta l¹i khái khom l−ng suèt ngµy, trªn th× n¾ng,

d−íi th× n−íc.

- GÆt b»ng "m¸y" nhanh gÊp ba lÇn gÆt b»ng tay.

- Th¸i khoai, th¸i s¾n b»ng "m¸y" nhanh gÊp b¶y, t¸m lÇn th¸i

b»ng tay, v.v..

"M¸y" t¸t n−íc, bõa ®Êt, lµm cá, v.v., n¨ng suÊt ®Òu gÊp hai,

gÊp ba lÇn.

Nãi tãm l¹i, dïng çc n«ng cô c¶i tiÕn th× võa lµm nhanh, lµm

tèt, võa ®ì khã nhäc nÆng nÒ.

ë miÒn B¾c n−íc ta, còng cã n¬i n«ng d©n (nhÊt lµ thanh

niªn) ®· biÕt c¶i tiÕn n«ng cô vµ ®· thu ®−îc kÕt qu¶ kh¸, nh−ng

ch−a thµnh phong trµo réng r·i. §Ó ®Èy m¹nh phong trµo c¶i tiÕn

n«ng cô, ®¶ng bé çc ®Þa ph−¬ng cÇn ph¶i thùc hiÖn chØ ®¹o

riªng: Dùa vµo çc lùc l−îng cña hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, mçi tØnh

hoÆc mçi huyÖn ph¶i lµm thÝ ®iÓm thËt tèt ë mét vµi x·. Khi x·

thÝ ®iÓm ®· lµm tèt, th× mêi n«ng d©n vµ thanh niªn çc x· kh¸c

®Õn tham quan, lµm thö, th¶o luËn, phª b×nh, häc tËp, råi vÒ lµm

ë x· m×nh. §ã lµ çch tuyªn truyÒn tèt nhÊt. Khi bµ con n«ng d©n

®· tr«ng thÊy râ c¶i tiÕn n«ng cô lµ cã lîi, th× nhÊt ®Þnh hä sÏ

h¨ng h¸i lµm theo.

cÇn ph¶i ®Èy m¹nh phong trµo c¶i tiÕn n«ng cô

583

ViÖc nµy còng nh− mäi viÖc kh¸c, ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn ph¶i

lµm g−¬ng mÉu, lµm ®Çu tµu.

T.L.


ngµy 6-6-1960.

584

BµI NãI T¹I §¹I HéI S¶N XUÊT TØNH Hµ §¤NG

B¸c thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ ®Õn th¨m ®ång

bµo vµ çn bé, ®¶ng viªn, ®oµn viªn, bé ®éi, c«ng an, d©n qu©n tù

vÖ. Nh©n dÞp nµy, B¸c muèn c¨n dÆn çc c«, çc chó mÊy vÊn ®Ò

sau ®©y:

HiÖn nay, toµn §¶ng, toµn d©n ta cã hai nhiÖm vô lµ x©y dùng

chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ.

X©y dùng chñ nghÜa x· héi thµnh c«ng th× ®Êu tranh thèng nhÊt

n−íc nhµ nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Muèn ®¹t môc ®Ých ®ã th× tr−íc hÕt mäi ng−êi ph¶i ra søc thi

®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm.

N−íc ta lµ mét n−íc n«ng nghiÖp, muèn t¨ng gia s¶n xuÊt vµ

thùc hµnh tiÕt kiÖm th× ph¶i tæ chøc tèt vµ cñng cè tèt çc tæ ®æi

c«ng vµ hîp t¸c x·.

B¸c nghe b¸o ço hiÖn nay trong tØnh ®· cã gÇn 57% sè n«ng

hé tham gia hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, nh− thÕ lµ tiÕn bé kh¸ vÒ sè

l−îng nh−ng vÒ chÊt l−îng cßn ph¶i cè g¾ng cñng cè h¬n n÷a

nh÷ng hîp t¸c x· ®· cã cho thËt v÷ng ch¾c, råi ph¸t triÓn thªm.

ë nhiÒu x·, çc c«, çc chó ch−a coi träng ®óng møc tæ ®æi

c«ng, nh− vËy lµ kh«ng ®óng, cÇn x©y dùng tæ ®æi c«ng cã b×nh

c«ng chÊm ®iÓm cho tèt th× khi tiÕn lªn hîp t¸c x· sÏ tèt, b−íc tiÕn

sÏ v÷ng vµng h¬n.

bµi nãi t¹i ®¹i héi s¶n xuÊt tØnh hµ ®«ng

585

Nghe nãi c¶ tØnh cã ®é 400 n«ng hé xin ra hîp t¸c x·. ViÖc ®ã

kh«ng ®¸ng lo ng¹i l¾m. Mét lµ v× trong khi 400 hé xin ra th× l¹i cã

h¬n 4.800 hé xin vµo. Hai lµ v× so víi h¬n 97.300 hé ®· vµo hîp t¸c

x· th× 400 hé chØ lµ sè rÊt Ýt. Ba lµ v× chóng ta tin ch¾c r»ng khi hä

suy nghÜ l¹i chÝn ch¾n, khi hîp t¸c x· lµm ¨n kh¸ h¬n n÷a, th× 400

hé bµ con ®ã sÏ l¹i xin vµo hîp t¸c x· vµ chóng ta vÉn hoan

nghªnh hä. Dï sao, n«ng d©n ta nhÊt ®Þnh tiÕn bé, nhÊt ®Þnh vµo

hîp t¸c x·, nhÊt ®Þnh tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi.

Hîp t¸c x· vµ tæ ®æi c«ng ph¶i nh»m môc ®Ých lµm cho thu

nhËp cña x· viªn t¨ng thªm. Muèn t¨ng thªm thu nhËp th× ph¶i

thi ®ua ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, ra søc thùc hiÖn khÈu hiÖu: CÇn kiÖm

x©y dùng hîp t¸c x·. Muèn nh− vËy, th× cÇn lµm ®óng mÊy viÖc

sau ®©y:

- X· viªn ph¶i ®oµn kÕt th−¬ng yªu gióp ®ì lÉn nhau, ph¶i

ch¨m lo c«ng viÖc hîp t¸c x· nh− c«ng viÖc nhµ m×nh, ph¶i gi÷ g×n

kû luËt lao ®éng vµ h¨ng h¸i s¶n xuÊt.

- Çn bé ph¶i ®i s¸t quÇn chóng, l·nh ®¹o ph¶i d©n chñ; ph¶i

qu¶n lý cho tèt (qu¶n lý lao ®éng, qu¶n lý tµi vô, qu¶n lý kü

thuËt); ph¶i khÐo gi¸o dôc lµm cho x· viªn ®oµn kÕt chÆt chÏ vµ

vui vÎ s¶n xuÊt. Çn bé ph¶i thËt c«ng b»ng, chÝ c«ng v« t−.

- S¶n xuÊt ph¶i cã kÕ ho¹ch, lµm viÖc g× ph¶i tÝnh to¸n cô thÓ.

MÊy c«ng viÖc hîp t¸c x· vµ tæ ®æi c«ng ph¶i ra søc lµm lµ:

+ Ph¶i lµm thuû n«ng cho tèt ®Ó chèng h¹n. Võa råi, mÊy

th¸ng liÒn kh«ng m−a, nh−ng do ®ång bµo vµ çn bé ®· kiªn quyÕt

chèng h¹n, ®¶m b¶o trång v−ît diÖn tÝch vÒ hoa mµu cho nªn tuy

vô chiªm cã kÐm, nh−ng kh«ng ®Õn nçi nghiªm träng. HiÖn nay

b−íc vµo vô mïa, trong tØnh nhiÒu n¬i ®ang thiÕu n−íc ®Ó gieo m¹.

Çn bé vµ ®ång bµo ph¶i cè g¾ng phÊn ®Êu ®Ó cã n−íc lµm mïa.

N¬i cã n−íc th× cÇn ra søc t¸t. N¬i thiÕu n−íc s«ng th× ph¶i ra søc

®µo giÕng m¹ch ®Ó lÊy n−íc ¨n vµ s¶n xuÊt. Thªm mét gÇu n−íc

t¸t thªm mét b¸t c¬m ®Çy.


586

N¨m ngo¸i, ë Trung Quèc cã 44 triÖu mÉu t©y ruéng ®Êt bÞ

thiªn tai, nh−ng s¶n l−îng l−¬ng thùc vÉn t¨ng 8% v× çn bé vµ

n«ng d©n kiªn quyÕt chèng h¹n, chèng lôt. N«ng d©n Trung Quèc

lµm ®−îc, th× n«ng d©n ta còng ph¶i cè g¾ng lµm cho kú ®−îc.

+ Ph©n bãn ph¶i cho nhiÒu, tôc ng÷ cã c©u: "Thªm g¸nh ph©n

thªm c©n thãc", cµng nhiÒu ph©n th× cµng nhiÒu thãc. Møc ph©n

tØnh ta ®Þnh cßn qu¸ Ýt, thËm chÝ cã n¬i cßn cÊy chay! Çn bé tØnh

ph¶i ph¸t ®éng mét phong trµo lµm ph©n réng kh¾p, chØ ph©n

chuång kh«ng ®ñ, ph¶i ra søc lµm çc lo¹i ph©n nh− ph©n xanh,

ph©n bïn, v.v..

+ Ph¶i c¶i tiÕn n«ng cô. §iÒu nµy rÊt quan träng. V× n«ng cô

cña ta cò kü, cho nªn lµm lông rÊt khã nhäc nh−ng kÕt qu¶ thu

ho¹ch th× Ýt. Chóng ta ph¶i g©y mét phong trµo c¶i tiÕn n«ng cô, th×

søc lao ®éng sÏ lîi gÊp ®«i, gÊp ba, lóa vµ hoa mµu sÏ tèt gÊp béi.

+ Ph¶i chän gièng cho tèt vµ gieo m¹ cho kÞp thêi. HiÖn nay,

ph¶i ®Æc biÖt coi träng viÖc gieo m¹. Çc ®Þa ph−¬ng ph¶i gióp ®ì

lÉn nhau, bé ®éi ph¶i gióp n«ng d©n ®Ó b¶o ®¶m cho ®ñ m¹ cÊy.

+ Ph¶i cÊy dµy võa møc.

+ Ph¶i trõ s©u, diÖt chuét.

Lµm ®óng nh÷ng ®iÒu ®ã th× n«ng nghiÖp nhÊt ®Þnh sÏ ph¸t

triÓn nhanh chãng, l−¬ng thùc sÏ t¨ng thªm, ®êi sèng sÏ kh«ng

ngõng c¶i thiÖn.

Vô §«ng - Xu©n võa råi n¨ng suÊt thu ho¹ch cã kÐm. Nguyªn

nh©n lµ do h¹n h¸n kÐo dµi vµ giã rÐt bÊt th−êng, mét phÇn còng

do sù thiÕu sãt vÒ mÆt l·nh ®¹o. Tr−íc t×nh h×nh ®ã, mét sè çn bé

vµ nh©n d©n ®¸nh gi¸ kh«ng ®óng møc vÒ kÕt qu¶ cho nªn cã xao

xuyÕn, bi quan. Nh− thÕ lµ kh«ng ®óng. VÝ dô: Trong thêi kú kh¸ng

chiÕn, cã trËn ta th¾ng võa, th¾ng nhá, cã trËn kh«ng th¾ng. Ph¶i

ch¨ng v× th¾ng mµ ta kiªu, v× kh«ng th¾ng mµ n¶n chÝ? Kh«ng

ph¶i! Khi th¾ng ta còng kh«ng kiªu ng¹o, kh«ng chñ quan. Khi

kh«ng th¾ng ta còng kh«ng n¶n chÝ; tr¸i l¹i, ta cµng kiªn quyÕt


587

chiÕn ®Êu. Cuèi cïng lµ ta ®· ®¹i th¾ng. HiÖn nay, chóng ta ®ang

kh¸ng chiÕn chèng h¹n, chèng thiªn tai. Chóng ta ph¶i kiªn quyÕt

phÊn ®Êu, chóng ta nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng.

Vô mïa tíi, Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· cã chØ thÞ nh¾c

nhë mäi ng−êi ph¶i quyÕt t©m phÊn ®Êu. Trong tØnh çc c«, çc

chó ®· nªu khÈu hiÖu: QuyÕt t©m phÊn ®Êu ®Õn møc cao nhÊt ®Ó

giµnh vô mïa th¾ng lîi, tøc lµ lµm v−ît diÖn tÝch, v−ît n¨ng suÊt

so víi nh÷ng n¨m cao nhÊt ë ®Þa ph−¬ng. §· ®Ò ra th× çc c«, çc

chó ph¶i cïng ®ång bµo quyÕt t©m thùc hiÖn cho kú ®−îc.

VÒ TÕt trång c©y võa råi, trong tØnh ®· ph¸t ®éng thµnh phong

trµo, kÕt qu¶ ®· trång ®−îc h¬n 1 triÖu c©y, nh− vËy lµ tèt. Nh−ng v× s¨n sãc kÐm cho nªn c©y chÕt nhiÒu. Çn bé cÇn ph¶i cã kÕ

ho¹ch h−íng dÉn cho chu ®¸o, trång c©y nµo th× ph¶i s¨n sãc cho

tèt c©y Êy. Trong 5, 7 n¨m sè c©y Êy sÏ cho chóng ta mét nguån lîi

rÊt to.

VÒ ch¨n nu«i, mÊy th¸ng ®Çu n¨m cã ph¸t triÓn. Nh−ng v×

ch−a chó träng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thøc ¨n cho sóc vËt vµ v× ch¨m

sãc kÐm, do ®ã mµ ¶nh h−ëng ®Õn viÖc ch¨n nu«i. CÇn ph¶i kh¾c

phôc nh÷ng thiÕu sãt ®ã. §ång thêi ph¶i nghiªm cÊm l¹m s¸t

tr©u bß.

B©y giê B¸c nãi vÒ §¶ng. §¶ng ta lµ mét ®¶ng çch m¹ng, ngoµi lîi Ých cña c«ng nh©n vµ n«ng d©n, §¶ng ta kh«ng cã lîi Ých

nµo kh¸c.

Ngµy nay §¶ng ta l·nh ®¹o nh©n d©n miÒn B¾c x©y dùng chñ

nghÜa x· héi. Cho nªn ®¶ng viªn nµo, chi bé nµo s¶n xuÊt vµ l·nh

®¹o s¶n xuÊt tèt tøc lµ ®¶ng viªn vµ chi bé Êy tèt. NÕu s¶n xuÊt vµ

l·nh ®¹o s¶n xuÊt kh«ng tèt tøc lµ ®¶ng viªn vµ chi bé Êy kÐm.

§èi víi §oµn Thanh niªn Lao ®éng còng vËy.

V× vËy, tÊt c¶ ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn ë n«ng th«n nhÊt ®Þnh

ph¶i vµo hîp t¸c x· vµ tæ ®æi c«ng, ph¶i g−¬ng mÉu trong mäi c«ng

viÖc, ph¶i lµm cho hîp t¸c x· vµ tæ ®æi c«ng cña m×nh cñng cè vµ ph¸t triÓn tèt. Ph¶i quyÕt t©m phÊn ®Êu cho vô mïa th¾ng lîi.


588

§¶ng viªn vµ çn bé ta ®Òu tèt, trung thµnh vµ h¨ng h¸i c«ng

t¸c, hÕt lßng hÕt søc phôc vô çch m¹ng, phôc vô nh©n d©n.

Nh−ng cã mét sè Ýt ®¶ng viªn vµ çn bé cßn t− t−ëng tiªu cùc, suy

tÞ, û l¹i, ng¹i khã, ng¹i khæ, kh«ng g−¬ng mÉu. §ã lµ chñ nghÜa ç

nh©n, nh÷ng ®ång chÝ Êy ph¶i quyÕt t©m söa ch÷a.

Ph¸t triÓn §¶ng toµn tØnh tõ ®Çu n¨m ®Õn nay ®−îc 1.900,

nh− vËy lµ kh¸. HiÖn nay toµn tØnh cã h¬n 8.900 ®¶ng viªn, trong

sè ®ã cã h¬n 6.000 ®¶ng viªn ë n«ng th«n. Ph¶i coi träng viÖc lùa

chän nh÷ng ng−êi tèt ®Ó ph¸t triÓn thªm ®¶ng viªn míi.

Trong §¶ng ®· ®oµn kÕt, cÇn ph¶i t¨ng c−êng ®oµn kÕt h¬n n÷a. §¶ng viªn cò ph¶i gióp ®ì ®¶ng viªn míi. §¶ng viªn cò vµ

®¶ng viªn míi ph¶i cè g¾ng häc tËp, ®Ó tiÕn bé kh«ng ngõng.

Çc cÊp uû §¶ng ph¶i gióp ®ì §oµn Thanh niªn Lao ®éng cñng

cè vµ ph¸t triÓn tèt. CÇn chän nh÷ng thanh niªn ®· kinh qua thö

th¸ch vµ ®ñ ®iÒu kiÖn mµ ®−a vµo §¶ng.

Çc ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn ph¶i ra søc ph¸t triÓn −u ®iÓm,

söa ch÷a khuyÕt ®iÓm, xung phong trong mäi c«ng t¸c ®Ó xøng

®¸ng lµ ng−êi ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn tèt.

Trong thêi kú tæng khëi nghÜa, §¶ng ta chØ cã non 5.000 ®¶ng

viªn, mµ ®· l·nh ®¹o çch m¹ng thµnh c«ng trong c¶ n−íc. HiÖn nay tØnh ta cã gÇn 23.000 ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn. NÕu mçi ®¶ng

viªn, mçi ®oµn viªn ®Òu biÕt ®oµn kÕt nh©n d©n, ®i ®óng ®−êng lèi

quÇn chóng, lµm ®óng chÝnh s¸ch cña §¶ng, th× nhÊt ®Þnh hoµn

thµnh tèt mäi nhiÖm vô cña §¶ng ®· giao phã cho.

Trong thêi kú kh¸ng chiÕn, ®ång bµo tØnh ta ®· rÊt anh dòng

vµ ®· cã nhiÒu thµnh tÝch vÎ vang nh− ®¸nh du kÝch, lËp lµng

chiÕn ®Êu v.v.. Tõ nay, ®ång bµo vµ çn bé cÇn ra søc lµm trßn

nh÷ng nhiÖm vô nãi trªn, lËp nhiÒu thµnh tÝch míi, ®Ó thiÕt thùc

kû niÖm 15 n¨m ngµy thµnh lËp n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ

vµ chóc mõng §¹i héi §¶ng lÇn thø III. B¸c chóc çc c«, çc chó ®oµn kÕt tèt, c«ng t¸c tèt, häc tËp tèt

vµ tiÕn bé nhiÒu.


589


−¬ng §¶ng, cña ChÝnh phñ vµ cña B¸c ®Õn ®ång bµo, bé ®éi, çn

bé, çc ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång ë çc ®Þa ph−¬ng.

Nãi ngµy 7-6-1960.

B¶n ®¸nh m¸y cã bót tÝch söa ch÷a,


590

DIÔN V¡N CHµO mõnG CHñ TÞCH H¸TGI L£SI T¹I S¢N BAY GIA L¢M

Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch Lªsi th©n mÕn,

Th−a ®ång chÝ BÝ th− Liri th©n mÕn,

Th−a çc ®ång chÝ trong §oµn ®¹i biÓu Anbani th©n mÕn,

Th−a çc b¹n vµ çc ®ång chÝ,

Mïa Thu n¨m 1957, chóng t«i sung s−íng ®−îc ®Õn th¨m ®Êt

n−íc t−¬i ®Ñp Anbani anh em. §ång chÝ Chñ tÞch Lªsi, çc ®ång chÝ

l·nh tô §¶ng vµ ChÝnh phñ cïng toµn thÓ nh©n d©n Anbani, ®Òu

tiÕp ®·i chóng t«i nh− nh÷ng ng−êi th©n thÝch, ruét thÞt. T«i xin

nªu mét vÝ dô rÊt c¶m ®éng: §ång chÝ Liri tuy rÊt bËn viÖc §¶ng,

viÖc n−íc, l¹i bËn çc ch¸u bÐ, nh−ng vÉn cè g¾ng tranh thñ thêi

gian ®Ó ©n cÇn s¨n sãc ®ång chÝ B¸c Hå.

MÊy n¨m nay, chóng t«i lu«n lu«n nhí ng−êi, nhí c¶nh n−íc

b¹n. Vµ ®ång bµo ViÖt Nam chóng t«i th× lu«n lu«n mong chê cã

dÞp ®−îc ®ãn tiÕp çc ®ång chÝ l·nh tô Anbani anh em.

H«m nay, sù mong chê Êy ®· ®−îc thùc hiÖn. Çc ®ång chÝ ®·

®Õn víi chóng t«i. §¶ng, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam rÊt

sung s−íng ®−îc ®ãn tiÕp çc ®ång chÝ víi tÊt c¶ tÊm lßng th©n ¸i

nhÊt vµ nhiÖt liÖt nhÊt.

Chóng t«i tin ch¾c r»ng çc ®ång chÝ sÏ coi ë ®©y còng nh− ë

nhµ vµ cuéc ®Õn th¨m cña çc ®ång chÝ sÏ th¾t chÆt h¬n n÷a khèi

®oµn kÕt anh em gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta.

diÔn v¨n chµo mõng chñ tÞch h¸tgi lªsi...

591

T×nh h÷u nghÞ bÒn v÷ng gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n

Anbani mu«n n¨m!

Khèi ®oµn kÕt chÆt chÏ trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa

®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i mu«n n¨m!


Nãi ngµy 12-6-1960.


ngµy 13-6-1960.

592

DIÔN V¡N T¹I BUæI TIÖC CHi£U §·I CHñ TÞCH H¸TGI L£SI

Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch H¸tgi Lªsi th©n mÕn, Th−a ®ång chÝ BÝ th− Liri th©n mÕn, Th−a çc ®ång chÝ trong §oµn ®¹i biÓu Anbani th©n mÕn, Th−a çc b¹n vµ çc ®ång chÝ,

§¶ng, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam chóng t«i v« cïng vui

s−íng ®−îc tiÕp ®ãn çc ®ång chÝ kh¸ch quý vµ b¹n th©n Anbani.

Trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa réng lín vµ hïng m¹nh

cña chóng ta, ViÖt Nam lµ mét tiÒn ®ån ë phÝa §«ng trªn bê biÓn Th¸i B×nh D−¬ng, Anbani lµ mét tiÒn ®ån ë phÝa T©y Nam trªn bê

biÓn A®riatÝch.

Trong lóc ®Õ quèc Mü ®ang ©m m−u ph¸ ho¹i hßa b×nh vµ g©y

l¹i chiÕn tranh l¹nh, trong lóc phong trµo gi¶i phãng d©n téc ®ang

tiÕn m¹nh kh¾p ch©u ¸, ch©u Phi vµ ch©u Mü Latinh, trong lóc v×

h¹nh phóc cña loµi ng−êi mµ Liªn X« vÜ ®¹i kiªn tr× ®−a ra nh÷ng

®Ò nghÞ chÝnh ®¸ng nh»m gi¶i trõ qu©n bÞ toµn diÖn vµ triÖt ®Ó,

viÖc gÆp gì th©n mËt gi÷a çc chiÕn sÜ tiÒn ®ån phÝa §«ng vµ phÝa

T©y cã mét ý nghÜa rÊt quan träng.

Cïng víi çc n−íc anh em trong phe x· héi chñ nghÜa vµ nh©n d©n yªu chuéng hoµ b×nh kh¾p thÕ giíi, ViÖt Nam vµ Anbani ®Òu

hÕt søc ñng hé lËp tr−êng hoµ b×nh ®óng ®¾n cña Liªn X« vµ ®Ò

nghÞ míi cña Liªn X« vÒ tµi gi¶m qu©n bÞ toµn diÖn vµ triÖt ®Ó,

kiªn quyÕt chèng l¹i nh÷ng ©m m−u vµ ho¹t ®éng g©y chiÕn cña ®Õ

diÔn v¨n t¹i buæi tiÖc chiªu ®·i chñ tÞch H¸tgi lªsi

593

quèc Mü. Mét lÇn n÷a, ®iÒu ®ã l¹i chøng tá sù ®oµn kÕt kh«ng g×

lay chuyÓn ®−îc trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa cña chóng ta.

*

* *

N−íc Anbani anh em còng cã nh÷ng khã kh¨n cña m×nh. Nh−ng

®iÒu ®ã cµng lµm næi bËt khÝ kh¸i anh hïng cña nh©n d©n Anbani.

Trong viÖc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa ®Õ quèc, trong viÖc x©y

dùng chñ nghÜa x· héi, còng nh− trong viÖc gi÷ g×n hoµ b×nh, Anbani anh dòng lu«n lu«n gi−¬ng cao ngän cê chñ nghÜa M¸c -

Lªnin, kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng chñ nghÜa xÐt l¹i vµ gi÷ v÷ng

tinh thÇn quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng cña ng−êi céng s¶n.

D−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng Lao ®éng Anbani vµ

®ång chÝ Hètgia, víi lßng h¨ng h¸i thi ®ua cña c«ng nh©n, n«ng

d©n vµ ng−êi trÝ thøc çch m¹ng, trong mét thêi gian t−¬ng ®èi

ng¾n, Anbani tõ mét n−íc nghÌo ®· biÕn thµnh mét n−íc n«ng

nghiÖp vµ c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i.

So víi n¨m 1938, c«ng nghiÖp Anbani ®· ph¸t triÓn gÊp 22 lÇn.

So víi n¨m 1945, n«ng nghiÖp ®· ph¸t triÓn gÊp 2 lÇn, gÇn 90% n«ng hé ®· vµo hîp t¸c x·.

Do c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp kh«ng ngõng ph¸t triÓn, mµ

®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña nh©n d©n ®−îc n©ng cao kh«ng

ngõng.

HiÖn nay, nh©n d©n Anbani ®ang ra søc thi ®ua ®Ó hoµn thµnh

v−ît møc kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø hai vµ chuÈn bÞ tèt ®Ó n¨m sau

b−íc vµo kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø ba. Víi kÕ ho¹ch nµy, Anbani sÏ

trë nªn mét n−íc x· héi chñ nghÜa víi c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp tiªn tiÕn.

Trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ, nh©n d©n ViÖt Nam lu«n

lu«n ®−îc nh©n d©n Anbani anh em nhiÖt liÖt ®ång t×nh vµ ñng hé.


594

Chóng t«i lu«n lu«n ghi nhí tinh thÇn quèc tÕ v« s¶n cao c¶ cña

§¶ng, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Anbani anh em.

HiÖn nay, tÊt c¶ chóng ta ph¶i ra søc ®Êu tranh vµ n©ng cao

c¶nh gi¸c. Nh−ng ®ång thêi chóng ta còng nhËn râ r»ng t×nh h×nh

thÕ giíi cã lîi cho phe ta. Chñ nghÜa ®Õ quèc ngµy cµng ®iªu tµn.

Lùc l−îng cña hoµ b×nh vµ chñ nghÜa x· héi ngµy cµng hïng m¹nh.

TiÒn ®å cña chóng ta rÊt vÎ vang. Chñ nghÜa x· héi nhÊt ®Þnh sÏ

th¾ng lîi kh¾p thÕ giíi.

N−íc Anbani anh em c−êng thÞnh mu«n n¨m!

T×nh h÷u nghÞ gi÷a ViÖt Nam vµ Anbani bÒn v÷ng mu«n n¨m! Khèi ®oµn kÕt trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ



Chóc ®ång chÝ Hètgia vµ çc ®ång chÝ l·nh tô §¶ng vµ Nhµ

n−íc Anbani m¹nh khoÎ!

Chóc ®ång chÝ Chñ tÞch H¸tgi Lªsi, ®ång chÝ BÝ th− Liri vµ çc

®ång chÝ trong §oµn m¹nh khoÎ!

Chóc tÊt c¶ çc b¹n vµ çc ®ång chÝ m¹nh khoÎ!



ngµy 13-6-1960.

595

NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ BµN VIÖC CñNG Cè Vµ PH¸T TRIÓN PHONG TRµO

HîP T¸C Hãa N¤NG NGHIÖP

HiÖn nay, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vô mïa lµ mét nhiÖm vô hÕt søc

quan träng ®èi víi viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn phong trµo hîp t¸c

ho¸ n«ng nghiÖp.

Vô mïa ®ang bÞ h¹n nÆng. NhiÒu n¬i ®ang thiÕu n−íc ®Ó gieo

m¹ vµ cµy bõa. M¹ míi gieo ®−îc mét nöa. Nh− thÕ lµ rÊt chËm.

CÇn ra søc chèng h¹n, lµm c«ng t¸c thuû lîi, gÊp rót gieo m¹, ®¶m

b¶o cµy cÊy kÞp thêi vô. Ph©n bãn cña ta cßn rÊt Ýt. Ph©n ng−êi, ph©n tr©u bß, bïn ®Êt,

ph©n xanh, ph©n r¸c... cßn nhiÒu nh−ng ch−a dïng hÕt. Ph¶i cè

g¾ng lµm ph©n bãn nhiÒu h¬n n÷a. Lóa cã ®−îc bãn ph©n míi

xanh tèt... Phong trµo "thanh niªn 1.000 c©n" võa qua ®· thu ®−îc

kÕt qu¶ kh¸. NhiÒu n¬i lµm ®−îc ph©n bãn tèt nh−ng còng cã

nhiÒu n¬i lµm ch−a tèt; v× vËy tõ nay, cÇn chó ý lµm nhiÒu ph©n

bãn cã chÊt l−îng tèt.

ViÖc c¶i tiÕn n«ng cô ch−a lµm ®−îc bao nhiªu. Ph¶i nhí r»ng

cã c¶i tiÕn n«ng cô, th× n«ng d©n lµm lông míi ®ì vÊt v¶, ®ì tèn

c«ng søc. Chó ý c¶i tiÕn tõ çi cµy, çi bõa, chiÕc xe vËn chuyÓn ®Õn çc dông cô lµm cá, tuèt lóa, th¸i rau, th¸i khoai, v.v.. Hµ

§«ng cã x· Xu©n Ph−¬ng, Phó Thä cã x· Liªn Ph−¬ng c¶i tiÕn

n«ng cô kh¸. Çn bé cÇn phæ biÕn kinh nghiÖm cña nh÷ng x· Êy

réng ra cho quÇn chóng çc n¬i kh¸c b¾t ch−íc. Çc ®Þa ph−¬ng


596

trong khi ®Èy m¹nh lµm mïa, ph¶i hÕt søc chó ý viÖc ®¾p ®ª

phßng lôt vµ chèng lôt. §ª ®· ®¾p xong nh−ng cÇn kiÓm tra xem

®¾p cã tèt kh«ng. Chç nµo ch−a tèt, th× ph¶i ®¾p cho thËt tèt.

Muèn lµm vô mïa cho tèt, ph¶i dùa vµo lùc l−îng çc hîp t¸c

x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. N¬i nµo, hîp t¸c x· nµo s¶n xuÊt kh¸ lµ

do çn bé l·nh ®¹o kh¸. Vô mïa n¨m nay, çn bé çc cÊp ph¶i hÕt

søc chó ý l·nh ®¹o çc hîp t¸c x· s¶n xuÊt cho tèt ®Ó lµm g−¬ng

cho nh÷ng bµ con ch−a vµo hîp t¸c x·.

Çc ®Þa ph−¬ng ph¶i khÐo ph©n c«ng çn bé ®i dù §¹i héi

§¶ng vµ l·nh ®¹o s¶n xuÊt. NÕu vô mïa lµm kh«ng tèt, th× §¹i héi sÏ kh«ng phÊn khëi. V× vËy, ph¶i biÕt ph©n c«ng, cö ai ®i dù §¹i

héi, ai lo l·nh ®¹o s¶n xuÊt. Cã thùc míi vùc ®−îc ®¹o. Çc ®Þa

ph−¬ng h·y l·nh ®¹o quÇn chóng thi ®ua ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vô

mïa cho tèt ®Ó lÊy thµnh tÝch chµo mõng n−íc ViÖt Nam D©n chñ

Céng hoµ m−êi l¨m tuæi vµ §¹i héi §¶ng lÇn thø III.

Nãi ngµy 14-6-1960.


ngµy 15-6-1960.

597

§¸P Tõ T¹I BUæI TIÖC DO CHñ TÞCH H¸TGI L£SI CHI£U §·I

Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch Lªsi th©n mÕn,

Th−a ®ång chÝ BÝ th− Liri th©n mÕn,


H«m nay, l¹i mét lÇn n÷a chóng ta rÊt vui mõng sum häp mét

nhµ. §ång chÝ Chñ tÞch, ®ång chÝ Liri vµ çc ®ång chÝ trong §oµn

®i th¨m Hµ Néi vµ çc n¬i, ®· khuyÕn khÝch nh©n d©n ViÖt Nam

chóng t«i rÊt nhiÒu. §ång thêi, trong nh÷ng cuéc gÆp gì, çc ®ång

chÝ ®· thÊy c«ng nh©n, n«ng d©n, trÝ thøc, qu©n ®éi, phô n÷, thanh

niªn vµ nhi ®ång ViÖt Nam ai ai còng rÊt kÝnh mÕn çc ®ång chÝ,

rÊt yªu quý nh©n d©n Anbani anh em.

Trong çc cuéc nãi chuyÖn gi÷a çc ®ång chÝ l·nh ®¹o hai §¶ng

vµ hai ChÝnh phñ, ý kiÕn cña chóng ta hoµn toµn nhÊt trÝ.

Nh©n d©n ViÖt Nam còng nh− nh©n d©n Anbani ®Òu ®−a hÕt

lùc l−îng cña m×nh ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Nh©n d©n hai

n−íc chóng ta ®Òu ra søc gãp phÇn cñng cè khèi ®oµn kÕt cña ®¹i

gia ®×nh x· héi chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i.

D−íi ngän cê vÎ vang cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, chóng ta ®ång

t©m, nhÊt trÝ víi çc n−íc anh em ®Êu tranh chèng chñ nghÜa ®Õ

quèc, chèng chiÕn tranh x©m l−îc, ®Ó b¶o vÖ chñ nghÜa x· héi, b¶o

vÖ hoµ b×nh. Vµ chóng ta ch¾c ch¾n r»ng phe ®Õ quèc chñ nghÜa

nhÊt ®Þnh thÊt b¹i, phe x· héi chñ nghÜa nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.


598

Th−a çc ®ång chÝ vµ çc b¹n,

T«i ®Ò nghÞ chóng ta n©ng cèc:

Chóc t×nh anh em gi÷a ViÖt Nam vµ Anbani mu«n ®êi bÒn v÷ng!

Chóc t×nh ®oµn kÕt v« cïng kh¨ng khÝt cña phe x· héi chñ nghÜa hïng m¹nh ®øng ®Çu lµ Liªn X«!

Chóc søc khoÎ ®ång chÝ Lªsi, ®ång chÝ Liri vµ çc ®ång chÝ

trong §oµn!

Chóc søc khoÎ ®ång chÝ Hètgia vµ çc ®ång chÝ l·nh tô kh¸c

cña §¶ng vµ ChÝnh phñ Anbani!

Nãi ngµy 17-6-1960.


ngµy 18-6-1960.

599

LêI TIÔN CHñ TÞCH H¸TGI L£SI

Th−a ®ång chÝ Chñ tÞch H¸tgi Lªsi th©n mÕn,

Th−a ®ång chÝ Liri Bªlis«va th©n mÕn,


Th−a çc ®ång chÝ vµ çc b¹n,

§ång chÝ Chñ tÞch Lªsi, ®ång chÝ Liri vµ çc ®ång chÝ trong

§oµn ë th¨m ViÖt Nam trong mét thêi gian qu¸ ng¾n ngñi. Nh−ng

t×nh anh em th¾m thiÕt gi÷a nh©n d©n hai n−íc chóng ta rÊt bÒn

v÷ng l©u dµi. Vµ cuéc ®Õn th¨m cña çc ®ång chÝ ®· lµm cho t×nh

nghÜa Êy cµng thªm l©u dµi bÒn v÷ng.

H«m nay, tiÔn ®−a çc ®ång chÝ lªn ®−êng vÒ n−íc:

Chóng t«i quyÕn luyÕn v« ngÇn,

Quan s¬n xa çch, tinh thÇn kh«ng xa.

Chóng t«i rÊt c¶m ¬n çc ®ång chÝ ®· v−ît:

Ngµn trïng n−íc biÕc non xanh,

Trao cho n−íc b¹n mèi t×nh anh em.

Nay chóng t«i l¹i nhê çc ®ång chÝ thay mÆt nh©n d©n ViÖt

Nam chuyÓn ®Õn nh©n d©n Anbani anh em:

Mèi t×nh h÷u nghÞ s¾t son,

S«ng cã thÓ c¹n, nói cã thÓ mßn,

Tinh thÇn ®oµn kÕt dµi cßn mu«n thu!


600

Chóng t«i lu«n lu«n nhí çc ®ång chÝ vµ ch¾c r»ng çc ®ång chÝ

còng lu«n lu«n nhí chóng t«i.

Cµng nhí nhung, chóng ta cµng ra søc thi ®ua víi nhau trong

c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh b¶o vÖ hoµ b×nh.

KÝnh chóc çc ®ång chÝ ®i ®−êng b×nh an, m¹nh khoÎ.

Nãi ngµy 18-6-1960.


ngµy 19-6-1960.

601

§IÖN CHóC MõNG §¹I HéI LÇN Thø III CñA §¶NG C¤NG NH¢N RumanI

KÝnh göi §¹i héi lÇn thø III cña §¶ng C«ng nh©n Rumani,


Thay mÆt §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, giai cÊp c«ng nh©n vµ

nh©n d©n ViÖt Nam, chóng t«i kÝnh göi §¹i héi lÇn thø III cña

§¶ng C«ng nh©n Rumani lêi chµo mõng anh em th©n thiÕt vµ

nhiÖt liÖt nhÊt.

Giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n Rumani, d−íi sù l·nh ®¹o cña

§¶ng C«ng nh©n, ®· ®¹t ®−îc nh÷ng th¾ng lîi vÎ vang trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi.

Nhê sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng, Rumani ®· trë thµnh

mét n−íc cã mét nÒn c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp ph¸t triÓn, mét

nÒn khoa häc vµ kü thuËt hiÖn ®¹i. Nh÷ng thµnh tùu to lín ®·

®¹t ®−îc trong viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø hai ph¸t

triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸, ®· n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n

Rumani.

§Ó ®¶m b¶o nh÷ng th¾ng lîi cña chñ nghÜa x· héi, §¶ng C«ng

nh©n Rumani ®· ra søc cñng cè sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ trong §¶ng

vµ trong nh©n d©n, lu«n lu«n t¨ng c−êng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng trªn mäi lÜnh vùc, t¨ng c−êng chuyªn chÝnh v« s¶n, cñng cè

t×nh ®oµn kÕt vµ sù hîp t¸c quèc tÕ víi çc n−íc trong phe x· héi

chñ nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i. §ång thêi, §¶ng vµ ChÝnh phñ


602

Rumani lu«n lu«n tÝch cùc ®Êu tranh cho sù hîp t¸c gi÷a çc n−íc

vïng Banc¨ng, nh»m gi÷ g×n hoµ b×nh ë vïng nµy vµ gãp phÇn gi÷


Nh÷ng thµnh tùu to lín trªn ®©y nãi lªn tinh thÇn lao ®éng

s¸ng t¹o vµ yªu chuéng hoµ b×nh cña nh©n d©n Rumani, nãi lªn sù

l·nh ®¹o ®óng ®¾n cña §¶ng C«ng nh©n Rumani, ®ång thêi còng

nãi lªn tÝnh chÊt −u viÖt cña chÕ ®é x· héi chñ nghÜa vµ søc m¹nh

v« ®Þch cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin.

Nh©n d©n ViÖt Nam hÕt søc vui mõng tr−íc nh÷ng th¾ng lîi

to lín cña nh©n d©n Rumani anh em, xem ®ã nh− nh÷ng th¾ng

lîi cña b¶n th©n m×nh. Nh÷ng th¾ng lîi Êy ®· cæ vò thªm chóng

t«i tiÕn lªn giµnh nh÷ng th¾ng lîi míi trong sù nghiÖp x©y dùng

mét n−íc ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ

giµu m¹nh.

Trong nh÷ng n¨m qua, §¶ng, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Rumani

®· hÕt lßng gióp ®ì nh©n d©n ViÖt Nam chóng t«i trong c«ng cuéc

x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thùc hiÖn


Nh©n dÞp §¹i héi nµy, chóng t«i tá lßng ch©n thµnh c¶m ¬n

§¶ng C«ng nh©n, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Rumani anh em.

Ch¾c ch¾n r»ng §¹i héi lÇn thø III nµy cña §¶ng C«ng nh©n

Rumani sÏ më ra nhiÒu triÓn väng míi vµ ®em l¹i nhiÒu th¾ng lîi

míi trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë Rumani.

Chóng t«i kÝnh chóc §¹i héi thµnh c«ng tèt ®Ñp, kÝnh chóc

§¶ng C«ng nh©n vµ nh©n d©n Rumani thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi to

lín h¬n n÷a trong viÖc hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ

ho¹ch 6 n¨m (1960 - 1965).

- §¶ng C«ng nh©n Rumani mu«n n¨m!

- T×nh h÷u nghÞ kh«ng g× lay chuyÓn næi gi÷a nh©n d©n ViÖt

Nam vµ nh©n d©n Rumani mu«n n¨m!

®iÖn chóc mõng ®¹i héi lÇn thø III...

603

- T×nh ®oµn kÕt nhÊt trÝ cña ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa do

Liªn X« ®øng ®Çu, mu«n n¨m!

- Chñ nghÜa M¸c - Lªnin v« ®Þch mu«n n¨m!

Hµ Néi, th¸ng 6 n¨m 1960 Thay mÆt Ban ChÊp hµnh

Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam

Hå CHÝ MINH


ngµy 20-6-1960.

604

NãI CHUYÖN VíI §¹I HéI §¶NG Bé THµNH PHè Hµ NéI

NhiÖm vô çch m¹ng hiÖn nay cña §¶ng ta lµ x©y dùng mét

n−íc ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ giµu

m¹nh. Muèn lµm ®−îc nh− thÕ, chóng ta ph¶i ®−a miÒn B¾c tiÕn

nhanh, tiÕn m¹nh, tiÕn v÷ng ch¾c lªn chñ nghÜa x· héi. Chóng ta

ph¶i kiªn quyÕt ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

§Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ lµ mét cuéc ®Êu tranh l©u dµi

vµ gian khæ nh−ng nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. Chóng ta ph¶i gi¸o dôc kü

cho çn bé, ®¶ng viªn vµ ®ång bµo miÒn Nam, miÒn B¾c thÊy râ ®iÓm ®ã, ®Ó kh¾c phôc t− t−ëng nãng véi. §¶ng ta ®· l·nh ®¹o

nh©n d©n lµm Çch m¹ng Th¸ng T¸m, nh©n d©n ta l¹i kh¸ng

chiÕn t¸m, chÝn n¨m míi gi¶i phãng ®−îc nöa n−íc. Trong cuéc

®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ, chóng ta còng ph¶i ®Êu

tranh bÒn bØ, l©u dµi, nh−ng chóng ta tin r»ng nhÊt ®Þnh chóng ta

sÏ th¾ng lîi.

Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ph¶i cã con ng−êi x· héi chñ

nghÜa vµ cã t− t−ëng x· héi chñ nghÜa. Ph¶i ®¸nh b¹t nh÷ng t−

t−ëng c«ng thÇn, ®Þa vÞ, danh lîi cña chñ nghÜa ç nh©n, lµm cho

t− t−ëng cña chñ nghÜa tËp thÓ th¾ng lîi, tøc lµ ph¸t huy tinh thÇn cÇn kiÖm x©y dùng chñ nghÜa x· héi, b¶o vÖ cña c«ng, chèng tham

«, l·ng phÝ.

Môc ®Ých cña chñ nghÜa x· héi lµ kh«ng ngõng n©ng cao møc

sèng cña nh©n d©n. Muèn ®¶m b¶o ®êi sèng sung s−íng m·i m·i,

nãi chuyÖn víi ®¹i héi ®¶ng bé thµnh phè hµ néi

605

ph¶i c«ng nghiÖp ho¸ x· héi chñ nghÜa, ph¶i x©y dùng c«ng

nghiÖp nÆng. Nh− thÕ ph¶i võa c¶i thiÖn ®êi sèng, võa tÝch luü.

C¶i thiÖn ®êi sèng tõng b−íc theo kh¶ n¨ng, ®ång thêi ph¶i tÝch

luü ®Ó kiÕn thiÕt.

Muèn uèng n−íc th× ph¶i ®µo giÕng, ®µo giÕng th× ph¶i ®æ

må h«i, nh−ng cµng khã nhäc vÊt v¶ th× giÕng cµng s©u, cµng

nhiÒu n−íc.

Hµ Néi cã nhiÒu −u ®iÓm, nh−ng cÇn l−u ý mét sè ®iÓm sau:

- VÒ mÆt c«ng nghiÖp, c«ng t¸c qu¶n lý xÝ nghiÖp lµm tèt,

nh−ng phong trµo c«ng nh©n tham gia qu¶n lý, çn bé tham gia lao ®éng vÒ sau kh«ng ®−îc liªn tôc vµ h¨ng h¸i nh− lóc ®Çu.

- Trong n«ng nghiÖp, viÖc ph¸t triÓn hîp t¸c x· vµ s¶n xuÊt lóa

tuy kh¸, nh−ng viÖc gióp ®ì n«ng d©n qu¶n lý hîp t¸c x· th× ch−a

tèt l¾m, viÖc ch¨n nu«i gia sóc, nu«i ç, lµm c«ng t¸c tiÓu thuû lîi

ch−a ®−îc chó ý ®Çy ®ñ.

- Phong trµo häc tËp v¨n ho¸ th× cao, nh− thÕ lµ tèt. Nh−ng

cÇn ph¶i t¨ng c−êng gi¸o dôc chÝnh trÞ kÕt hîp víi v¨n ho¸, lµm

cho mäi ng−êi cã ý thøc häc ®Ó phôc vô chñ nghÜa x· héi.

- C«ng t¸c vÖ sinh ë Hµ Néi cÇn ®−îc chó ý h¬n n÷a. Tuy so víi

håi thuéc Ph¸p th× Hµ Néi s¹ch h¬n nhiÒu, nh−ng chóng ta ph¶i lu«n lu«n nh×n vÒ phÝa tr−íc mµ tiÕn lªn, cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c

vÖ sinh h¬n n÷a ë nh÷ng khu nhµ c«ng nh©n, trong çc xÝ nghiÖp,

c¬ quan vµ çc khu lao ®éng.

ë Hµ Néi, trong çc xÝ nghiÖp còng nh− ë n«ng th«n, n¨ng

suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n vµ n«ng d©n cßn thÊp. C«ng suÊt m¸y

mãc trong çc xÝ nghiÖp míi sö dông ®−îc kho¶ng trªn d−íi 70%,

nh− thÕ cßn rÊt l·ng phÝ. Ph¶i lµm cho mäi ng−êi thÊy râ: Muèn

tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi th× ph¶i lao ®éng, ph¶i hiÓu râ lao ®éng

lµ vÎ vang, do ®ã mµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.

Muèn lµm cho mäi c«ng t¸c tiÕn lªn n÷a, cÇn ®Èy m¹nh phong trµo thi ®ua yªu n−íc, vµ ph¶i lµm sao cho phong trµo thi ®ua lóc

nµo còng s«i næi, liªn tôc, thµnh ho¹t ®éng tù gi¸c cña mäi ng−êi.


606

§èi víi c«ng t¸c c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ë Hµ Néi, §¹i héi cÇn

chó ý ®Õn ®êi sèng cña thî thñ c«ng vµ bµ con bu«n b¸n nhá ®· vµo

tæ chøc hîp t¸c. Ngoµi ra còng cÇn chó ý gióp ®ì cho nhµ c«ng

th−¬ng tiÕn bé h¬n n÷a sau khi hä ®· tiÕp thu c¶i t¹o.

Ph¶i nªu cao tinh thÇn c¶nh gi¸c. Çn bé, ®¶ng viªn ph¶i lu«n

lu«n liªn hÖ chÆt chÏ víi quÇn chóng, nhÊt lµ ph¶i lµm g−¬ng mÉu

cho mäi ng−êi noi theo trong mäi mÆt c«ng t¸c. Çc ®oµn thÓ phô

n÷, c«ng ®oµn ph¶i lµm trßn nhiÖm vô cña m×nh.

Sè ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn thanh niªn lao ®éng ë Hµ Néi hiÖn

nay nhiÒu gÊp 8 lÇn sè ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn trong c¶ n−íc håi n¨m 1945. Víi sè l−îng Êy, nhÊt ®Þnh §¶ng bé Hµ Néi sÏ lµm tèt

mäi c«ng t¸c, ®éng viªn ®−îc toµn thÓ nh©n d©n Hµ Néi phÊn khëi

s¶n xuÊt, häc tËp, hoµn thµnh kÕ ho¹ch n¨m 1960 vµ kÕ ho¹ch 3

n¨m, lÊy thµnh tÝch chµo mõng §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø III.

Nãi ngµy 20-6-1960.


ngµy 21-6-1960.

607

NãI chuyÖN T¹I HéI NGHÞ S¬ KÕT PHONG TRµO "PHÊN §ÊU TRë THµNH

NG−êI LAO §éNG TI£N TIÕN, Tæ TI£N TIÕN, §¬N VÞ TI£N TIÕN"

Phong trµo thi ®ua yªu n−íc, phong trµo c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ

nghiÖp, phong trµo "tiªn tiÕn”, ba phong trµo ®ã kÕt hîp chÆt chÏ

víi nhau, cïng nh»m môc ®Ých x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Phong

trµo bao giê còng b¾t ®Çu tõ thÊp lªn cao.

Phong trµo “tiªn tiÕn” cña ta nÕu ®−îc §¶ng l·nh ®¹o chÆt chÏ,

C«ng ®oµn vµ §oµn Thanh niªn Lao ®éng lµm ®Çy ®ñ vai trß cña

m×nh th× phong trµo sÏ tiÕn m¹nh. Çc xÝ nghiÖp ph¶i tiÕp tôc lµm

tèt viÖc “c«ng nh©n tham gia qu¶n lý, çn bé tham gia lao ®éng" ®·

®−îc ®Ò ra trong cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp. Çn bé

vµ c«ng nh©n ph¶i ra søc häc tËp kü thuËt, v¨n ho¸, chÝnh trÞ vµ

n©ng cao tinh thÇn c¶nh gi¸c, b¶o vÖ cña c«ng. Muèn ®Èy m¹nh

phong trµo “tiªn tiÕn" nh»m hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc

kÕ ho¹ch Nhµ n−íc, çc xÝ nghiÖp ph¶i cã kÕ ho¹ch chu ®¸o, cã biÖn

ph¸p ®Çy ®ñ, çn bé, ®¶ng viªn, ®oµn viªn g−¬ng mÉu trong mäi

c«ng viÖc. Çc xÝ nghiÖp ph¶i chó ý h¬n n÷a viÖc c¶i thiÖn ®êi sèng

cho c«ng nh©n vµ ®¶m b¶o an toµn lao ®éng.

Nhµ m¸y supe phèt ph¸t (Phó Thä) lµm kh¸, Cäc 6 lµm tèt.

§Êy lµ tiªn tiÕn. Çc c«, çc chó ph¶i ®Õn häc tËp hai n¬i Êy, hai n¬i Êy kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã khã kh¨n vµ khuyÕt ®iÓm, nh−ng cø


608

ph¶i ®Õn ®Ó häc lÊy nh÷ng çi hay vµ gióp nh÷ng n¬i ®ã söa ch÷a

nh÷ng khuyÕt ®iÓm.

ViÖc ph¸t huy thµnh tÝch c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp ph¶i qua

phong trµo tiªn tiÕn nµy mµ dÇn dÇn ¸p dông mét çch ®Çy ®ñ ba

nguyªn t¾c qu¶n lý xÝ nghiÖp: "§¶ng l·nh ®¹o, thñ tr−ëng phô

tr¸ch, c«ng nh©n tham gia qu¶n lý".

§Ó lµm tèt phong trµo "tiªn tiÕn”, tõ nay, çn bé çc xÝ nghiÖp,

c«ng tr−êng ph¶i thùc hiÖn bèn cïng víi c«ng nh©n: cïng ¨n, cïng

ë, cïng lao ®éng, cïng bµn b¹c.

Nãi ngµy 20-6-1960.


ngµy 21-6-1960.

609

§iÖn mõng th¸i tö Xihanóc

KÝnh göi Th¸i tö N«r«®«m Xihanóc, Quèc tr−ëng n−íc Campuchia,

Phn«m Pªnh

Nh©n dÞp Th¸i tö nhËn chøc Quèc tr−ëng n−íc Campuchia,

thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ

Céng hoµ vµ nh©n danh ç nh©n, t«i kÝnh göi Th¸i tö Quèc tr−ëng

lêi chóc mõng nhiÖt liÖt nhÊt.

Chóc nh©n d©n Kh¬me, d−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña Th¸i tö Quèc tr−ëng, thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi míi trong viÖc thùc hiÖn

chÝnh s¸ch hoµ b×nh trung lËp, x©y dùng ®Êt n−íc Campuchia

ngµy thªm phån vinh, gãp phÇn vµo viÖc cñng cè hoµ b×nh ë §«ng

D−¬ng, §«ng Nam ¸ vµ thÕ giíi.

Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam vµ Kh¬me ngµy


Chñ tÞch


Hå CHÝ Minh


ngµy 21-6-1960.

610

Ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng viÖc vÖ sinh

§ã lµ nhiÖm vô riªng cña mçi ng−êi vµ nhiÖm vô chung cña

toµn thÓ nh©n d©n.

Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi th× ph¶i lao ®éng tèt. Muèn

lao ®éng tèt th× ph¶i cã søc kháe. Muèn cã søc kháe th× ph¶i gi÷

g×n vÖ sinh, tøc lµ ph¶i ¨n s¹ch, uèng s¹ch, mÆc s¹ch, ë s¹ch ®Ó

khái èm ®au.

So víi ngµy tr−íc, th× c«ng viÖc vÖ sinh hiÖn nay cña chóng ta

cã tiÕn bé nhiÒu. Nh−ng çc n«ng th«n vµ thµnh thÞ, çc nhµ m¸y,

tr−êng häc vµ r¹p h¸t, çc tiÖm ¨n uèng vµ nhµ ë c«ng céng... cÇn

ph¶i cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a, míi ®¹t møc yªu cÇu vÖ sinh.

Tôc ng÷ cã c©u "BÖnh tßng khÈu nhËp", cho nªn bµi nµy chØ nãi

vÒ vÊn ®Ò ¨n.

Thøc ¨n do çc nhµ hµng cung cÊp (hµng MËu dÞch vµ çc hµng

kh¸c). Mét sè hµng vÖ sinh kh¸, song nhiÒu hµng th× vÖ sinh cßn

rÊt kÐm. Vµi thÝ dô:

- Hµng thÞt ®«i khi b¸n c¶ thÞt lîn «i, thÞt bß cã s¸n. Kh«ng cã

mµn che bôi, che ruåi cho thÞt. Dao vµ bµn c¾t thÞt kh«ng s¹ch sÏ.

Mét ®«i ng−êi cã bÖnh truyÒn nhiÔm vÉn lµm nh©n viªn b¸n thÞt.

- Ç m¾m. X−ëng lµm n−íc m¾m (nh− Phó Viªn) rÊt kÐm vÖ

sinh, cã nhiÒu ruåi bä. Ç biÓn khi ®· −¬n còng ®−a b¸n cho

nh©n d©n.

ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng viÖc vÖ sinh

611

- B¸nh kÑo. N¬i s¶n xuÊt th× ®Ó ruåi nhÆng vµ çt bôi hoµnh

hµnh. N¬i b¸n th× Ýt lau chïi quÐt dän. Ng−êi b¸n th× lÊy tay bèc

kÑo, bèc b¸nh!

- Hµng ¨n uèng. §òa b¸t th× röa qua loa mµ kh«ng luéc n−íc

s«i. Bµn ghÕ th× Ýt lau chïi, kÐm s¹ch sÏ. Nhµ cöa th× r¸c r−ëi bª

tha. Thøc ¨n th× cã khi ®· «i còng b¸n cho kh¸ch. Nh÷ng ng−êi

phôc vô th× ¸o choµng, kh¨n choµng tr¾ng ®· bÈn vµ biÕn thµnh

mµu ch¸o lßng (nh− cöa hµng Ga Hµng Cá).

Cã nh÷ng khuyÕt ®iÓm Êy lµ v×:

- Nh÷ng ng−êi lµm vµ ng−êi b¸n çc thøc ¨n uèng ®· khinh th−êng søc kháe cña ®ång bµo.

- Nh÷ng c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm (tr−íc hÕt lµ c¬ quan y tÕ) thiÕu

gi¸o dôc, tuyªn truyÒn, kiÓm tra, ®«n ®èc th−êng xuyªn; vµ luËt lÖ

vÖ sinh kh«ng ®−îc thi hµnh mét çch nghiªm chØnh vµ liªn tôc.

- Kh¸ch ¨n uèng th× thiÕu phª b×nh th¼ng th¾n nh÷ng hµng

qu¸n bÈn thØu, kÐm vÖ sinh.

Võa råi cã cuéc héi nghÞ chung gi÷a hai ngµnh y tÕ vµ mËu

dÞch ®Ó phª b×nh vµ tù phª b×nh. §ã lµ mét b−íc tiÕn. Mong r»ng

nh÷ng khuyÕt ®iÓm sÏ ®−îc söa ch÷a tËn gèc, nh÷ng −u ®iÓm sÏ

®−îc ph¸t huy; c«ng viÖc vÖ sinh sÏ ®−îc c¶i tiÕn nhiÒu vµ søc kháe cña nh©n d©n ®−îc gi÷ g×n tèt.

T.L.


ngµy 24-6-1960.

612

§IÖN mõng QUèC KH¸nh N¦íC CéNG Hßa C¤NGG¤

KÝnh göi «ng GiªxÐp Casavubu, Quèc tr−ëng n−íc Céng hoµ C«ngg«,

Lª«p«nvin

Nh©n dÞp n−íc Céng hoµ C«ngg« tuyªn bè ®éc lËp, thay mÆt

nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n danh ç nh©n, t«i xin göi ®Õn Ngµi

vµ nhê Ngµi chuyÓn ®Õn nh©n d©n C«ngg« lêi chµo mõng nhiÖt

liÖt nhÊt. Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt vui mõng tr−íc nh÷ng th¾ng lîi to lín

cña nh©n d©n C«ngg« vµ tin ch¾c r»ng víi tinh thÇn ®oµn kÕt cña

m×nh vµ ®−îc sù ®ång t×nh ñng hé cña nh©n d©n toµn ch©u Phi,

nh©n d©n ch©u ¸ vµ nh©n d©n yªu chuéng hoµ b×nh thÕ giíi, nh©n

d©n C«ngg« sÏ thu ®−îc nhiÒu thµnh tÝch trong sù nghiÖp cñng cè

nÒn ®éc lËp d©n téc vµ x©y dùng ®êi sèng phån vinh, h¹nh phóc.

Xin chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n

C«ngg« ngµy cµng ph¸t triÓn vµ cñng cè.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MiNH


ngµy 30-6-1960.

613

BµI NãI T¹I §¹I HéI §¶NG Bé ÇC C¬ QUAN CHÝNh, D¢N, ®¶NG TRUNG −¬NG

Th¶o luËn çc v¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lµ mét dÞp häc tËp tiÕn

bé. Mçi ®¶ng viªn, mçi chi bé cÇn c¨n cø vµo nh÷ng v¨n kiÖn ®ã,

liªn hÖ víi c«ng t¸c thùc tÕ cña m×nh, ®Ó n©ng cao t− t−ëng, ý thøc

tæ chøc vµ kû luËt, ®ång thêi ®Èy m¹nh c«ng t¸c tiÕn bé h¬n n÷a.

V× mçi ®¶ng viªn tèt, mçi chi bé tèt lµ §¶ng ®−îc m¹nh thªm mét

phÇn; cßn ®¶ng viªn kÐm, chi bé kÐm lµ nh÷ng kh©u yÕu cña §¶ng.

§iÒu ®ã nãi chung lµ ®óng, nãi riªng víi çc chi bé ë çc c¬ quan

chung quanh Trung −¬ng cµng ®óng. Çn bé, ®¶ng viªn cÇn nªu cao h¬n n÷a tinh thÇn phÊn ®Êu

çch m¹ng cña m×nh, kh¾c phôc nh÷ng th¾c m¾c ç nh©n kh«ng

®óng. HiÖn nay ë miÒn B¾c n−íc ta, tuy cuéc kh¸ng chiÕn chèng

ngo¹i x©m ®· xong, nh−ng chóng ta cßn ph¶i tiÕp tôc kh¸ng chiÕn

chèng mét giÆc kh¸c, ®ã lµ giÆc nghÌo nµn, l¹c hËu. §Êu tranh

chèng lo¹i giÆc nµy cßn khã kh¨n h¬n chèng giÆc Ph¸p, giÆc NhËt

tr−íc kia nhiÒu. Cho nªn ®¶ng viªn ta còng ph¶i cã thªm tinh thÇn

nh− thanh niªn: "§©u cÇn thanh niªn cã, ®©u khã cã thanh niªn".

C«ng viÖc çch m¹ng còng nh− çc bé phËn trong chiÕc thuyÒn,

bé phËn nµo còng quan träng c¶. NÕu çc bé phËn Êy suy b× víi nhau th× kh«ng ®−îc. VÝ dô nh− chÌo th× lu«n lu«n vïng vÉy. L¸i

th× ng©m m×nh d−íi n−íc ë tËn sau thuyÒn, d−íi −ít trªn kh«.

Buåm th× th¶nh th¬i. L¸i suy b× víi chÌo, chÌo suy b× víi buåm:

“Anh buåm n»m yªn mét chç, ®Õn khi c¨ng lªn, cã tr¨ng cã giã,


614

tr«ng thËt th¶nh th¬i, ai ai còng thÊy. Cßn t«i vÊt v¶ suèt ngµy mµ

ch¼ng ai thÊy". Ba bé phËn ®ßi ®æi cho nhau: l¸i lµm buåm, buåm

lµm chÌo, chÌo lµm l¸i. Nh− thÕ sÏ ®i ®Õn ®©u? SÏ kh«ng thµnh

chiÕc thuyÒn n÷a. Ta ®ang lµm çch m¹ng, cã bé phËn nµy lµm

viÖc nµy, cã bé phËn kh¸c lµm viÖc kh¸c, çc c«ng viÖc ®Òu cÇn

thiÕt, ®Òu vÎ vang c¶. So víi sè l−îng ®¶ng viªn cña §¶ng ta lóc

Çch m¹ng Th¸ng T¸m, sè ®¶ng viªn ë çc c¬ quan trung −¬ng

hiÖn nay ®«ng h¬n gÊp bèn lÇn. §ã lµ ch−a kÓ h¬n mét v¹n ®oµn

viªn thanh niªn lao ®éng. Cho nªn, ph¶i l·nh ®¹o ®¶m b¶o c«ng

t¸c chuyªn m«n cho tèt. Mçi ®¶ng viªn ph¶i nhËn râ nhiÖm vô cña m×nh lµ ph¶i tiÕn bé trong c«ng t¸c, tiÕn bé vÒ t− t−ëng, lµm g−¬ng

mÉu trong mäi c«ng viÖc, ®ång thêi lÊy tinh thÇn cña ng−êi ®¶ng

viªn céng s¶n gióp ®ì anh em ngoµi §¶ng cïng tiÕn bé. Çc chi bé

ph¶i thi ®ua víi nhau, gióp ®ì lÉn nhau lµm trßn nhiÖm vô.

CÇn n©ng cao tinh thÇn lµm chñ. VÝ dô nh− nhµ m×nh cã r¸c

th× ph¶i cÇm chæi mµ quÐt chø kh«ng ph¶i kªu la mµ nhµ s¹ch

®−îc. Kªu la mµ kh«ng tù m×nh quÐt lµ thiÕu tinh thÇn çch m¹ng,

tinh thÇn lµm chñ. Ng−êi çch m¹ng ph¶i lo l¾ng tr−íc nh©n d©n,

nh−ng ph¶i lo l¾ng cho ®óng. Cã ®ång chÝ th«ng c¶m víi khã kh¨n

cña nh©n d©n, nh−ng ch−a ®óng çch, muèn ®êi sèng nh©n d©n ®−îc c¶i thiÖn nh−ng kh«ng muèn Nhµ n−íc tÝch luü vèn. §¶ng vµ

ChÝnh phñ ta rÊt quan t©m ®Õn ®êi sèng cña quÇn chóng. V× chñ

nghÜa x· héi lµ nh»m môc ®Ých c¶i thiÖn kh«ng ngõng ®êi sèng cña

nh©n d©n. Muèn thÕ ph¶i ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt

kiÖm, tÝch luü x©y dùng n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp. Liªn X« trong

h¬n 40 n¨m çch m¹ng ®· ph¶i mÊt 18 n¨m ®Çu th¾t l−ng buéc

bông, x©y dùng n−íc nhµ. Sau §¹i chiÕn thø hai bÞ ph¸t xÝt §øc

tµn ph¸ nÆng nÒ, Liªn X« ph¶i th¾t l−ng buéc bông lÇn n÷a ®Ó

kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Trung Quèc còng ph¶i tiÕt kiÖm

rÊt d÷ ®Ó x©y dùng ®Êt n−íc. Ta nhê cã Liªn X«, Trung Quèc vµ çc n−íc anh em gióp, nªn ta kh«ng ph¶i th¾t l−ng buéc bông ®Õn

møc nh− Liªn X« sau Çch m¹ng Th¸ng M−êi. Nh−ng çc n−íc

bµi nãi t¹i ®¹i héi ®¶ng bé çc c¬ quan...

615

anh em gióp chØ lµ mét phÇn. Cßn tù lùc çnh sinh lµ chÝnh. Cho

nªn ta ph¶i nªu cao tinh thÇn cÇn kiÖm x©y dùng n−íc nhµ. Tr−íc vµ trong khi §¹i héi §¶ng toµn quèc häp, toµn §¶ng,

toµn d©n ta cã tinh thÇn phÊn khëi h¨ng h¸i thi ®ua hay kh«ng, ®ã

lµ do c«ng t¸c cña çn bé, ®¶ng viªn ta cã tèt hay kh«ng. Sau §¹i

héi §¶ng, chóng ta sÏ b−íc vµo kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt.

Chóng ta ph¶i cã mét tinh thÇn quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng vµ ph¶i

biÕn quyÕt t©m ®ã thµnh quyÕt t©m cña toµn §¶ng, toµn d©n. Lµm

®−îc nh− thÕ, nhÊt ®Þnh chóng ta sÏ hoµn thµnh vµ hoµn thµnh

v−ît møc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc, ®Èy m¹nh cuéc ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ. Lµm ®−îc nh− thÕ, riªng çc c«, çc chó sÏ

®−îc vinh dù xøng ®¸ng ®øng trong ®éi tiªn phong phÊt cao ngän

cê chñ nghÜa M¸c - Lªnin.


Hµ Néi, 1962, t.VI, tr.95-97.

616

§IÖN MõNG N−íC GANA ThµnH LËP CHÝNH THÓ CéNG Hßa

KÝnh göi Ngµi Encruma, Tæng thèng n−íc Céng hßa Gana,

Acra

Nh©n dÞp n−íc Gana tuyªn bè thµnh lËp chÝnh thÓ céng hßa vµ

nh©n dÞp Ngµi nhËn chøc Tæng thèng n−íc Céng hßa Gana, t«i xin

thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n danh ç nh©n t«i, göi tíi

Ngµi vµ nh©n d©n Gana lêi chóc mõng nhiÖt liÖt. KÝnh chóc Ngµi lu«n lu«n m¹nh khoÎ, nh©n d©n Gana h¹nh

phóc vµ phån vinh. Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n hai n−íc

chóng ta ngµy cµng ph¸t triÓn.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 3-7-1960.

617

§¸P Tõ TRONG BUæI TR×NH QUèC TH¦ CñA §¹I Sø M¤NG Cæ

Th−a ®ång chÝ §¹i sø th©n mÕn!

T«i rÊt vui lßng nhËn b¶n Quèc th− cña Chñ tÞch ®oµn Quèc

héi n−íc Céng hoµ Nh©n d©n M«ng Cæ uû nhiÖm ®ång chÝ lµm §¹i

sø ®Æc mÖnh toµn quyÒn t¹i n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ. T«i

ch©n thµnh c¶m ¬n nh÷ng lêi chóc tèt ®Ñp cña ®ång chÝ ®èi víi

nh©n d©n ViÖt Nam, víi §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ


Nh©n d©n ViÖt Nam rÊt vui mõng vÒ nh÷ng thµnh tùu to lín

mµ nh©n d©n M«ng Cæ, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Nh©n d©n Çch

m¹ng vµ ChÝnh phñ Nh©n d©n M«ng Cæ, ®· ®¹t ®−îc trong c«ng

cuéc x©y dùng x· héi chñ nghÜa. §êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña

nh©n d©n M«ng Cæ anh em ngµy cµng tiÕn bé vµ t−¬i ®Ñp. Nh©n

d©n ViÖt Nam coi nh÷ng th¾ng lîi ®ã cña nh©n d©n M«ng Cæ nh−

cña b¶n th©n m×nh.

Trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ

®Êu tranh giµnh thèng nhÊt n−íc nhµ cña m×nh, nh©n d©n ViÖt

Nam lu«n lu«n ®−îc sù ñng hé vµ gióp ®ì chÝ t×nh cña nh©n d©n

M«ng Cæ anh em. Nh÷ng sù gióp ®ì ®ã ®· cæ vò nh©n d©n ViÖt Nam

rÊt nhiÒu.

Trong mÊy n¨m nay, nhÊt lµ tõ khi §oµn ®¹i biÓu §¶ng vµ

ChÝnh phñ M«ng Cæ do ®ång chÝ Thñ t−íng Xª®enban dÉn ®Çu


618

sang th¨m ViÖt Nam, quan hÖ h÷u nghÞ vµ hîp t¸c anh em gi÷a

hai n−íc chóng ta cµng ®−îc cñng cè vµ ph¸t triÓn thªm nhiÒu.

T«i tin ch¾c r»ng, quan hÖ h÷u nghÞ anh em gi÷a ViÖt Nam vµ

M«ng Cæ ®−îc cñng cè vµ ph¸t triÓn, ch¼ng nh÷ng cã lîi cho nh©n

d©n hai n−íc chóng ta, mµ cßn gãp phÇn t¨ng thªm lùc l−îng cña

®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa do Liªn X« vÜ ®¹i ®øng ®Çu vµ lùc

l−îng b¶o vÖ hoµ b×nh ë ch©u ¸ vµ thÕ giíi.

Th−a ®ång chÝ §¹i sø th©n mÕn,

T«i rÊt hoan nghªnh ®ång chÝ ®Õn nhËn chøc §¹i sø ®Æc mÖnh toµn quyÒn ë ViÖt Nam. Nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt

Nam D©n chñ Céng hoµ vµ ç nh©n t«i sÏ ra søc gióp ®ång chÝ lµm

trßn nhiÖm vô vÎ vang ®ã.

T«i nhê ®ång chÝ chuyÓn ®Õn nh©n d©n M«ng Cæ anh em, ®Õn

®ång chÝ Chñ tÞch Quèc héi, çc ®ång chÝ l·nh tô §¶ng, ChÝnh phñ

n−íc Céng hoµ Nh©n d©n M«ng Cæ lêi chµo mõng nhiÖt liÖt nhÊt

cña chóng t«i.

Chóc ®ång chÝ m¹nh khoÎ vµ thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi trong

c«ng t¸c.

§¸p tõ ngµy 4-7-1960.



619

Angiªri vµ thùc d©n Ph¸p

Cuéc chiÕn tranh x©m l−îc Angiªri ®· kÐo dµi h¬n n¨m n¨m

r−ìi, Ph¸p ®· dïng h¬n 50 v¹n binh sÜ vµ mçi ngµy tiªu hÕt h¬n

2.000 triÖu ®ång phr¨ng. Nh−ng cµng ngµy thùc d©n Ph¸p cµng sa

lÇy, kh«ng cã lèi tho¸t. V× vËy, t−íng §ê G«n ph¶i nªu ra "quyÒn

tù quyÕt" vµ yªu cÇu ChÝnh phñ l©m thêi Angiªri ®µm ph¸n ®Ó

ngõng b¾n.

T−íng §ê G«n lµ mét ng−êi tá ra yªu n−íc vµ ngoan ®¹o. Çch

®©y 20 n¨m, khi Ph¸p ®Çu hµng ph¸t xÝt §øc, «ng ta ®· ch¹y sang

Anh ®Ó kh¸ng chiÕn chèng giÆc ngo¹i x©m. VËy ®Ó gi¶i quyÕt tèt

vÊn ®Ò Angiªri, «ng ta nªn nhí lêi Chóa d¹y: "Chí lµm ®iÒu g×

(nh− ®i x©m l−îc ®Êt n−íc ng−êi ta) ®èi víi ng−êi kh¸c mµ mµy

kh«ng muèn ng−êi kh¸c lµm ®èi víi mµy".

§Ó tá ý s½n sµng chÊm døt chiÕn tranh, h«m 26-6-1960, ChÝnh

phñ Angiªri ®· ph¸i ng−êi sang Ph¸p ®Ó chuÈn bÞ cho cuéc ®µm

ph¸n vµ chØ yªu cÇu mét ®iÒu lµ: §µm ph¸n trªn c¬ së b×nh ®¼ng gi÷a hai bªn.

Ai còng mong cho cuéc ®µm ph¸n cã kÕt qu¶.

Nh−ng ChÝnh phñ Ph¸p ®· tá th¸i ®é l¸o x−îc, ®éc ®o¸n vµ

®−a ra nh÷ng ®iÒu kiÖn v« lý nh−: Ph¸p gäi ChÝnh phñ l©m thêi

Angiªri lµ "bän phiÕn lo¹n". Ph¸p chØ bµn viÖc ngõng b¾n chø

kh«ng bµn ®Õn quyÒn tù quyÕt. Ph¸p ®ßi Qu©n gi¶i phãng Angiªri

ngõng b¾n tr−íc khi cuéc ®µm ph¸n b¾t ®Çu. Ph¸p ®Þnh kh«ng cho

®¹i biÓu Angiªri liªn l¹c víi ai bªn ngoµi...


620

Cè nhiªn ChÝnh phñ Angiªri kh«ng chÞu nhËn nh÷ng ®iÒu

kiÖn nhôc nh· ®ã; vµ h«m 4-7-1960 ®· ra th«ng ço, ®¹i ý nh−

sau: V× ChÝnh phñ Ph¸p kh«ng muèn ®µm ph¸n thËt sù, v× Ph¸p

cè ý ®èi ®·i ph¸i ®oµn Angiªri nh− tï chÝnh trÞ, v× Ph¸p cè b¾t

Angiªri ®Çu hµng... cho nªn ChÝnh phñ Angiªri sÏ kh«ng cö ph¸i

®oµn sang Ph¸p.

Nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n thÕ giíi ®Òu t¸n thµnh th¸i

®é ®óng ®¾n cña ChÝnh phñ Angiªri.

Phong trµo gi¶i phãng d©n téc s«i næi kh¾p n¬i. Cuéc kh¸ng

chiÕn cña Angiªri ngµy cµng m¹nh mÏ. Thùc d©n Ph¸p liªn tiÕp

thÊt b¹i. Cuéc chiÕn tranh chÝnh nghÜa cña Angiªri ®−îc nh©n

d©n Ph¸p vµ nh©n d©n thÕ giíi ñng hé nhiÖt liÖt. Ch¾c Tæng

thèng §ê G«n còng thÊy râ ®iÒu ®ã, cho nªn «ng ta muèn ®µm

ph¸n. Nh−ng chÝnh s¸ch cña «ng ta th× lËp lê óp më. Trong

ChÝnh phñ cña «ng ta l¹i cã ph¸i thùc d©n cùc ®oan ph¸ ho¹i

ngÊm ngÇm, nhÊt lµ Thñ t−íng §¬ B¬rª. V× vËy, cuéc ®µm ph¸n

ch−a b¾t ®Çu ®· bÞ t¾c tÞ.

Nh©n d©n Angiªri th× kh«ng quªn kinh nghiÖm cña ViÖt Nam.

N¨m 1946 Ph¸p ®· ký hai hiÖp ®Þnh víi ChÝnh phñ ViÖt Nam.

Nh−ng chØ mÊy th¸ng sau Ph¸p ®· béi −íc vµ g©y chiÕn. Trong

thêi kú kh¸ng chiÕn, Ph¸p còng ®Ò nghÞ ngõng b¾n víi nh÷ng ®iÒu

kiÖn l¸o x−îc y nh− nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ hä ®Ò nghÞ víi Angiªri

ngµy nay. Qu©n vµ d©n ta ®· nhæ vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn v« lý ®ã vµ

®· kiªn quyÕt kh¸ng chiÕn ®Õn th¾ng lîi cuèi cïng. ë Héi nghÞ

Gi¬nev¬, Ph¸p ®· ký kÕt ®¶m b¶o ®Õn n¨m 1956 sÏ cã tæng tuyÓn

cö tù do trong c¶ n−íc ViÖt Nam. Nh−ng mét lÇn n÷a ChÝnh phñ

Ph¸p l¹i trèn tr¸nh tr¸ch nhiÖm cña hä.

Tê b¸o Kh¬me (3-7-1960) nãi rÊt ®óng: "ChØ cã mét trËn §iÖn

Biªn Phñ cña Angiªri th× míi lµm cho bän thùc d©n Ph¸p më m¾t

ra vµ cót khái Angiªri".

angiªri vµ thùc d©n ph¸p

621

HiÖn nay, nhiÒu thuéc ®Þa cò ë ch©u Phi ®· tho¸t khái ¸ch

thùc d©n vµ giµnh ®−îc ®éc lËp. Kh«ng lùc l−îng nµo cã thÓ ng¨n

®−îc nh©n d©n Angiªri anh dòng giµnh l¹i quyÒn ®éc lËp tù do.

Cuéc kh¸ng chiÕn cña Angiªri ph¶i tr−êng kú gian khæ, song cuèi

cïng nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

T.L.


ngµy 7-7-1960.

622

Quèc Héi TA vÜ §¹i THËT

Çch m¹ng Th¸ng T¸m võa míi thµnh c«ng. N−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ võa míi thµnh lËp. ChÝnh phñ ta ®ang ch©n −ít

ch©n r¸o. N¹n ®ãi khñng khiÕp do NhËt vµ T©y g©y ra, ®ang hoµnh

hµnh. ë miÒn Nam, ®Õ quèc Anh ®ang gióp thùc d©n Ph¸p ®¸nh

nhau víi ta. ë miÒn B¾c th× qu©n T−ëng Giíi Th¹ch ra søc gióp

bän Quèc d©n §¶ng ViÖt Nam quÊy rèi... Håi ®ã, cã ng−êi nãi:

Nh©n d©n ta tr×nh ®é cßn kÐm, kh«ng nªn véi tæ chøc tæng tuyÓn

cö. Nh−ng §¶ng ta kiªn quyÕt nãi: §ång bµo ta ph¶i ®−îc h−ëng

quyÒn d©n chñ, chóng ta ph¶i tæ chøc tæng tuyÓn cö.

§¶ng ®· lµm ®óng. Kh¾p c¶ n−íc tõ B¾c ®Õn Nam, ®ång bµo

®· s«i næi tham gia tæng tuyÓn cö. Trong vïng t¹m bÞ chiÕm ë miÒn

Nam, mÆc dï giÆc khñng bè r¸o riÕt, ®ång bµo ta vÉn h¨ng h¸i

tham gia bÇu cö. NhiÒu ®¶ng viªn vµ çn bé v× ho¹t ®éng cho cuéc

bÇu cö mµ ®· bÞ giÆc b¾t bí, b¾n giÕt.

Quèc héi ®Çu tiªn trong lÞch sö ViÖt Nam - Quèc héi kho¸ I -

®· ®−îc toµn d©n bÇu ra. Nh÷ng viÖc quan träng nhÊt Quèc héi ®·

lµm lµ: tuyªn bè kh¸ng chiÕn cøu n−íc, th«ng qua LuËt C¶i çch

ruéng ®Êt, th«ng qua HiÕn ph¸p míi. Trong cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, thùc d©n Ph¸p

®· ®−a n−íc ta d©ng cho NhËt. Sau cuéc kh¸ng chiÕn, Ph¸p l¹i

t×nh nguyÖn ®Ó cho Mü hÊt c¼ng chóng ra khái miÒn Nam vµ ®·

trèn tr¸nh tr¸ch nhiÖm hä ®· cam kÕt trong HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬. §Õ quèc Mü t¹m thêi thùc hiÖn ®−îc ©m m−u c−íp n−íc vµ

quèc héi ta vÜ ®¹i thËt

623

Ng« §×nh DiÖm ®· t¹m thêi thùc hiÖn ®−îc ©m m−u b¸n n−íc. V×

Mü - DiÖm vµ Ph¸p mµ n¨m 1956 kh«ng cã cuéc tæng tuyÓn cö tù

do ë ViÖt Nam. V× Mü - DiÖm vµ Ph¸p mµ trong cuéc tæng tuyÓn

cö Quèc héi kho¸ II cña ta, ®ång bµo miÒn Nam chØ cã thÓ tham

gia b»ng tinh thÇn.

Cuéc tæng tuyÓn cö Quèc héi kho¸ II lµ mét th¾ng lîi rÊt to lín cña nh©n d©n ta. Kh¾p miÒn B¾c, b×nh qu©n h¬n 97% cö tri ®·

tham gia bá phiÕu. N¬i d©n c− th−a thít vµ giao th«ng khã kh¨n

nhÊt (nh− Hµ Giang) sè phiÕu còng ®¹t gÇn 93%. Mét phÇn t−

trong sè 22.530 khu vùc bá phiÕu, 100% cö tri ®· tham gia bÇu cö. §iÒu ®ã chøng tá tr×nh ®é chÝnh trÞ cao cña ®ång bµo ta.

Quèc héi quyÕt ®Þnh kÐo dµi nhiÖm kú cña 91 vÞ ®¹i biÓu do

®ång bµo miÒn Nam bÇu cö trong kho¸ I. Cã 34 ®ång bµo miÒn

Nam tËp kÕt ®· ®−îc bÇu trong kho¸ nµy.

§iÒu ®ã chøng tá tinh thÇn ®oµn kÕt vµ quyÕt t©m thèng nhÊt ®Êt n−íc cña nh©n d©n ta.

Trong 362 ®¹i biÓu míi, cã:

50 c«ng nh©n

46 n«ng d©n

20 qu©n nh©n 65 lao ®éng trÝ ãc

56 ®¹i biÓu ®ång bµo miÒn nói

49 phô n÷

40 thanh niªn

78 vÞ lµ anh hïng qu©n ®éi, anh hïng vµ chiÕn sÜ lao ®éng

2 vÞ ®¹i biÓu ®¹o PhËt

14 vÞ linh môc vµ ®¹i biÓu C«ng gi¸o.

Kh«ng cã Quèc héi mét n−íc t− b¶n nµo ®−îc nh©n d©n tÝn

nhiÖm víi sè phiÕu cao nh− vËy; tá râ sù ®oµn kÕt, b×nh ®¼ng vµ

bao gåm nh÷ng thµnh phÇn thËt sù ®¹i biÓu cho ®¹i ®a sè nh©n d©n nh− vËy. Kh«ng cÇn so s¸nh víi nh÷ng cuéc "tuyÓn cö" gian

lËn cña bän Mü - DiÖm, chóng ta h·y lÊy Quèc héi Ph¸p lµm vÝ dô.


624

V× luËt tuyÓn cö kh«ng d©n chñ vµ kh«ng b×nh ®¼ng, mµ trong

Quèc héi Ph¸p hiÖn nay:

1 nghÞ sÜ cña §¶ng Liªn minh Céng hoµ míi1) chØ ®¹i biÓu cho

19.068 cö tri,

1 nghÞ sÜ Phong trµo Céng hoµ b×nh d©n (MRP)2) ®¹i biÓu cho

46.938 cö tri,

1 nghÞ sÜ §¶ng Céng s¶n th× ®¹i biÓu cho 388.220 cö tri.

Quèc héi kho¸ I cña ta lµ Quèc héi kh¸ng chiÕn. Quèc héi kho¸ II

nµy lµ Quèc héi x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ. V× vËy, ®Ó xøng ®¸ng lµ ng−êi ®µy tí trung thµnh cña nh©n d©n, nhiÖm vô cña mçi vÞ ®¹i biÓu lµ ph¶i:

- Thùc hµnh cÇn kiÖm liªm chÝnh, chÝ c«ng v« t−,

- Mét lßng mét d¹ phôc vô nh©n d©n, phôc vô chñ nghÜa x· héi,

- Lµm g−¬ng mÉu trong viÖc thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc

hµnh tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ, tham «.

Nãi tãm l¹i, ph¶i lÊy viÖc lµm thùc tÕ mµ h−íng dÉn nh©n d©n

ta x©y dùng mét n−íc ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n

chñ vµ giµu m¹nh.

T.L.


ngµy 10-7-1960.

_______________

1) §¶ng cÇm chÝnh quyÒn hiÖn nay (TG). 2) §¹i biÓu cho t− s¶n (TG).

625

NãI CHUYÖN T¹I BUæI LÔ BÕ M¹C Kú HäP thø NHÊT CñA QUèC HéI KHO¸ II

Th−a çc ®ång chÝ ®¹i biÓu Quèc héi,

Chóng t«i rÊt c¶m ¬n Quèc héi, vµ kinh qua Quèc héi, c¶m ¬n

®ång bµo ®· tin cËy vµ giao cho chóng t«i nhiÖm vô nÆng nÒ vµ vÎ

vang lµ l·nh ®¹o Nhµ n−íc.

Nh©n dÞp nµy t«i muèn tãm t¾t so s¸nh t×nh h×nh khã kh¨n

nh÷ng ngµy ®Çu cña Quèc héi kho¸ tr−íc vµ t×nh h×nh t−¬i s¸ng

hiÖn nay, ®Ó thÊy râ nh÷ng b−íc tiÕn to lín cña phe ta vµ cña

n−íc ta. N¨m 1945-1946, Liªn X« vµ çc n−íc x· héi chñ nghÜa ë §«ng

¢u ®ang ph¶i ra søc hµn g¾n nh÷ng vÕt th−¬ng khñng khiÕp do

ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai g©y ra. Trong phe x· héi chñ

nghÜa, sè ng−êi ch−a ®«ng vµ ®Êt ®ai ch−a réng b»ng ngµy nay, v×

çch m¹ng Trung Quèc ch−a th¾ng lîi. Bän thùc d©n cßn thèng trÞ

nhiÒu n−íc ë ch©u ¸, ch©u Phi.

ë n−íc ta lóc ®ã, Çch m¹ng Th¸ng T¸m võa míi thµnh c«ng

vµ nh©n d©n ta ®ang ph¶i ®èi phã víi sù ®e däa, sù bao v©y cña

®Õ quèc, víi bän ph¶n çch m¹ng trong n−íc, víi nh÷ng thiªn tai

liªn tiÕp. Ngµy nay, t×nh h×nh ®· kh¸c h¼n, phe x· héi chñ nghÜa ®øng

®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i bao gåm mét phÇn t− ®Êt ®ai toµn thÕ giíi

vµ h¬n 1.000 triÖu ng−êi ®oµn kÕt nh− anh em mét nhµ. N−íc ta

®· dÝnh liÒn víi ®Êt ®ai réng lín bao la cña phe ta. Kinh tÕ vµ


626

v¨n ho¸ cña phe ta tiÕn bé vïn vôt, vÝ dô: Tªn löa cña Liªn X« ®·

®æ bé lªn mÆt tr¨ng, mµ nÕu cÇn th× cã thÓ ®æ bé lªn ®Çu bän ®Õ

quèc g©y chiÕn.

NhiÒu n−íc ch©u ¸ vµ ch©u Phi ®· giµnh ®−îc quyÒn ®éc lËp

vµ ®Òu mong muèn hoµ b×nh, ®Òu chèng chñ nghÜa thùc d©n.

Phong trµo çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ®−¬ng ph¸t triÓn v« cïng

m¹nh mÏ. §Þa bµn vµ thÕ lùc cña bän ®Õ quèc ®· rót hÑp rÊt nhiÒu.

Phong trµo chèng ®Õ quèc, nhÊt lµ chèng ®Õ quèc Mü s«i næi kh¾p

n¬i. Lùc l−îng hoµ b×nh ®−¬ng ®Èy lïi lùc l−îng hiÕu chiÕn cña phe

®Õ quèc. Râ rµng chñ nghÜa ®Õ quèc ®−¬ng ®i ®Õn tan r· kh«ng thÓ

nµo tr¸nh khái.

N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ lµ mét thµnh viªn trong ®¹i

gia ®×nh x· héi chñ nghÜa. Do sù cè g¾ng kh«ng ngõng cña nh©n

d©n ta vµ sù gióp ®ì hÕt lßng cña çc n−íc anh em, tr−íc hÕt lµ

Liªn X« vµ Trung Quèc, ta ®ang tiÕn nhanh vÒ mäi mÆt chÝnh trÞ,

kinh tÕ, v¨n ho¸...

So s¸nh b¶n ®Þa ®å thÕ giíi ngµy nay víi m−êi l¨m n¨m tr−íc

th× ai còng thÊy râ r»ng:

Phe ®Þch xuèng dèc, phe ta lªn cao,

M−êi l¨m n¨m Êy biÕt bao nhiªu t×nh.

T×nh h×nh chung thÕ giíi rÊt cã lîi cho ta. Nh−ng do Mü - DiÖm

mµ n−íc ta t¹m thêi bÞ chia c¾t lµm hai miÒn. §ång bµo ta ë miÒn

Nam ®ang bÞ ®µy ®o¹ d−íi ¸ch thèng trÞ d· man cña chóng vµ

®ang ®Êu tranh anh dòng ®Ó ®ßi thèng nhÊt vµ tù do. VËy, nhiÖm

vô quan träng nhÊt cña nh©n d©n, Quèc héi vµ ChÝnh phñ ta lµ:

Ph¶i ra søc phÊn ®Êu ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, ®Êu tranh thùc hiÖn hoµ b×nh thèng nhÊt n−íc nhµ vµ gãp phÇn b¶o vÖ hoµ b×nh ë §«ng Nam ¸ vµ thÕ giíi.

Kú häp nµy cña Quèc héi ta ®· kÕt qu¶ th¾ng lîi.

Quèc héi ®· nhÊt trÝ th«ng qua bèn ®¹o luËt tæ chøc bé m¸y

l·nh ®¹o Nhµ n−íc.

nãi chuyÖn t¹i buæi lÔ bÕ m¹c kú häp thø nhÊt...

627

Th«ng qua b¸o ço c«ng viÖc cña ChÝnh phñ trong s¸u th¸ng

®Çu n¨m.

BÇu çc c¬ quan vµ çc ng−êi l·nh ®¹o Nhµ n−íc.

T«i mong r»ng çc ®ång chÝ ®¹i biÓu trë vÒ ®Þa ph−¬ng vµ ®¬n

vÞ cña m×nh sÏ b¸o ço víi ®ång bµo nh÷ng th¾ng lîi Êy ®Ó khuyÕn

khÝch ®ång bµo cµng thªm h¨ng h¸i thi ®ua yªu n−íc, hoµn thµnh

vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc, nhÊt lµ ra søc lµm vô

mïa th¾ng lîi.

§Ó xøng ®¸ng víi vinh dù to lín lµ ng−êi ®µy tí tuyÖt ®èi trung

thµnh cña nh©n d©n, çc ®¹i biÓu Quèc héi vµ çn bé chÝnh quyÒn cÇn ph¶i:

Thùc hµnh cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh; chÝ c«ng, v« t−.

G−¬ng mÉu vÒ mäi mÆt: ®oµn kÕt, c«ng t¸c, häc tËp, lao ®éng.

Lu«n lu«n gi÷ v÷ng t¸c phong khiªm tèn, chÊt ph¸c vµ hoµ

m×nh víi quÇn chóng thµnh mét khèi.

Nh©n d©n ta rÊt anh dòng. Chóng ta lµm ®óng nh÷ng ®iÒu ®ã

th× c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, ®Êu

tranh thèng nhÊt n−íc nhµ nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.

Mét lÇn n÷a t«i xin thay mÆt §¶ng, ChÝnh phñ vµ Quèc héi göi

lêi chµo th©n ¸i nhÊt ®Õn toµn thÓ ®ång bµo miÒn B¾c vµ miÒn Nam. ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh

mu«n n¨m!


Nãi ngµy 15-7-1960.

V¨n kiÖn Quèc héi kho¸ II, Kú häp thø nhÊt, phiªn häp bÕ m¹c, ngµy 15-7-1960, l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I.

628

Nãi CHUYÖN VíI §åNG BµO THñ §¤ NH¢N DÞP MõNG Kú HäP Thø NHÊT

QUèC Héi KHO¸ ii TH¾NG Lîi

Th−a ®ång bµo, Th−a çc cô phô l·o, çc ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång Thñ ®«,

Trong cuéc tæng tuyÓn cö miÒn B¾c ta nãi chung, Thñ ®« Hµ

Néi nãi riªng ®· hoµn thµnh nhiÖm vô mét çch th¾ng lîi. NghÜa

lµ h¬n 99% ®ång bµo ®· ®i bá phiÕu.

Trong Quèc héi kho¸ nµy, trong lóc th¶o luËn çc vÊn ®Ò quan

hÖ ®Õn quèc kÕ d©n sinh, trong lóc bÇu nh÷ng c¬ quan vµ nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o Nhµ n−íc, khi bá phiÕu toµn thÓ ®¹i biÓu Quèc héi

còng lµ 100%. Quèc héi ®· thÓ hiÖn râ ý nguyÖn cña ®ång bµo.

Quèc héi vµ ®ång bµo lµ ®oµn kÕt nhÊt trÝ. §ã lµ mét th¾ng lîi lín.

Th¾ng lîi ®ã ch¼ng nh÷ng ®ång bµo miÒn B¾c phÊn khëi, ®ång bµo

miÒn Nam còng phÊn khëi, c¶ n−íc ta phÊn khëi mµ c¶ phe x· héi

chñ nghÜa phÊn khëi.

Tèi mai, ®Ó mõng th¾ng lîi cña ta th× vÖ tinh cña Liªn X« sÏ

bay qua Hµ Néi. Nh−ng chóng ta ph¶i biÕt, ®ã lµ th¾ng lîi b−íc

®Çu. B©y giê chóng ta ph¶i tiÕp tôc cè g¾ng, cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó ®i

®Õn th¾ng lîi nhiÒu h¬n n÷a. Anh em c«ng nh©n ë çc nhµ m¸y ph¶i ph¸t triÓn h¬n n÷a

thµnh tÝch ®· cã, ®· thu ®−îc trong cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn qu¶n lý

xÝ nghiÖp. Çn bé thùc sù tham gia lao ®éng, c«ng nh©n thùc sù

qu¶n lý xÝ nghiÖp.

nãi chuyÖn víi ®ång bµo thñ ®«...

629

§ång bµo n«ng d©n ph¶i ra søc cè g¾ng, cè g¾ng n÷a ®Ó lµm vô

mïa th¾ng lîi.

Anh chÞ em lao ®éng trÝ ãc ph¶i cè g¾ng h¬n, ®−a hÕt tµi n¨ng,

tri thøc cña m×nh ®Ó gióp c«ng nh©n, n«ng d©n vµ gióp nh©n d©n

nãi chung ®Ó ®Èy m¹nh h¬n n÷a viÖc t¨ng gia s¶n xuÊt, thùc hµnh

tiÕt kiÖm.

Bé ®éi ph¶i cè g¾ng h¬n trong häc tËp qu©n sù, chÝnh trÞ, kü

thuËt vµ trong viÖc gióp ®ì ®ång bµo s¶n xuÊt.

§ång bµo c«ng th−¬ng gia, ®ång bµo thñ c«ng nghiÖp, ®ång bµo

tiÓu th−¬ng tõ n¨m ngo¸i ®Õn n¨m nay ®· c¶i t¹o kh¸, b©y giê ph¶i cè g¾ng ®Ó c¶i t¹o cho tèt, lµm sao trong n¨m nay c¶i t¹o cho

®−îc gÇn 100%.

Çc ch¸u thanh niªn ë nh÷ng nhµ m¸y, ë tr−êng häc, ë n«ng

th«n, ë çc c¬ quan v¨n ho¸ ®Òu cè g¾ng vµ ®Òu cã thµnh tÝch, b©y

giê cè g¾ng v−ît lªn hµng ®Çu mµ cã thµnh tÝch nhiÒu h¬n.

Çc ch¸u nhi ®ång n¨m nay còng ngoan, çc tr−êng thi ®ç

90%. §ç nhiÒu nh− thÕ lµ tèt. Nh−ng b©y giê ph¶i cè g¾ng häc tËp,

lao ®éng, gi÷ g×n kû luËt vµ vÖ sinh h¬n n÷a ®Ó sau nµy thµnh

nh÷ng c«ng d©n x· héi chñ nghÜa vµ c«ng d©n céng s¶n chñ nghÜa.

H«m nay, Quèc héi ®· kÕt thóc c«ng viÖc phiªn häp ®Çu tiªn th¾ng lîi. Th¾ng lîi ®ã lµ nhê sù ñng hé, nhê cè g¾ng cña tÊt c¶

®ång bµo. TÊt c¶ ®¹i biÓu Quèc héi høa víi ®ång bµo lµ ®−îc cö vµo

Quèc héi ®Ó lµm ®¹i biÓu Quèc héi, kh«ng ph¶i lµ ®Ó lµm quan,

kh«ng ph¶i lµ ®Ó ngåi trªn ¨n trèc, mµ lµm ng−êi ®µy tí tuyÖt ®èi

trung thµnh cña ®ång bµo.

Mét lÇn n÷a c¶m ¬n ®ång bµo, b©y giê t«i ®Ò nghÞ cho h¸t bµi

KÕt ®oµn.

Nãi ngµy 15-7-1960.

B¨ng ghi ©m bµi nãi, l−u t¹i

Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I.

630

Nhµ m¸y gióp ®ì n«ng th«n

HiÖn nay, cã mÊy nhµ m¸y ®ang gióp ®ì çc hîp t¸c x· n«ng

nghiÖp nh−:

- Nhµ m¸y dÖt Nam §Þnh gióp "l−ìi cµy 51", m¸y tuèt lóa, gióp

tiÒn mua tr©u bß,

- Nhµ m¸y ®iÖn Hµ Néi gióp söa ch÷a ®iÖn, t×m s¾t vôn gióp

lµm cµy, cuèc,

- Nhµ m¸y giÊy Hoµng V¨n Thô gióp söa ch÷a n«ng cô, gióp

lµm cá, v.v..

- Mét sè nhµ m¸y kh¸c còng gióp nh− vËy. Nhµ m¸y gióp n«ng

th«n lµ mét viÖc rÊt hay, nã cã ý nghÜa l©u dµi vµ to lín. Lªnin d¹y

chóng ta r»ng: "LËp quan hÖ gi÷a n«ng d©n vµ c«ng nh©n, x©y

dùng mét h×nh thøc bÇu b¹n gióp nhau, gi¶n ®¬n, dÔ lµm. §ã lµ

mét trong nh÷ng nhiÖm vô c¨n b¶n cña giai cÊp c«ng nh©n ®· n¾m

®−îc chÝnh quyÒn".

V× vËy, nhµ m¸y ph¶i gióp ®ì n«ng th«n. Nh−ng ph¶i n¾m thËt

v÷ng mÊy ®iÓm sau ®©y:

- ý nghÜa chÝnh trÞ - Mçi c«ng nh©n ph¶i hiÓu r»ng ®ã lµ nhiÖm

vô chÝnh trÞ quan träng cña m×nh. C«ng nh©n ph¶i lÊy viÖc gióp ®ì

thùc tÕ ®Ó ®oµn kÕt n«ng d©n. C«ng nh©n vµ n«ng d©n ®oµn kÕt

cµng chÆt chÏ, th× liªn minh c«ng n«ng cµng v÷ng ch¾c. §ã lµ ®¶m

b¶o ch¾c ch¾n cho c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi th¾ng lîi

vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ thµnh c«ng.

nhµ m¸y gióp ®ì n«ng th«n

631

- ý nghÜa kinh tÕ - ViÖt Nam ta lµ mét n−íc n«ng nghiÖp. Muèn

ph¸t triÓn kinh tÕ, nhÊt ®Þnh ph¶i lÊy n«ng nghiÖp lµm nÒn t¶ng.

N«ng nghiÖp ph¸t triÓn tèt míi cã thÓ cung cÊp ®Çy ®ñ nguyªn liÖu

vµ më réng thÞ tr−êng tiªu thô cho c«ng nghiÖp vµ n©ng cao ®êi

sèng cña nh©n d©n.

Gióp ®ì thÕ nµo? - Gióp ®ì ph¶i cã kÕ ho¹ch vµ cã träng ®iÓm.

N¬i nµo vµ mïa nµo cÇn gióp ®ì çi g× vµ gióp ®ì thÕ nµo. HiÖn

nay, søc lao ®éng cña n«ng d©n ta Ýt nhÊt còng lµ 50%, 60% bÞ l·ng

phÝ vµo viÖc g¸nh gång, cµy cÊy... Bëi v× n«ng cô cña ta qu¸ l¹c

hËu. Cho nªn, c«ng nh©n gióp ®ì n«ng d©n, tr−íc hÕt nªn gióp viÖc c¶i tiÕn n«ng cô.

Çch gióp ®ì - Ph¶i hiÓu r»ng gióp ®ì n«ng d©n tiÕn bé lµ mét

nhiÖm vô çch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n. §ã kh«ng ph¶i lµ mét

viÖc ban ¬n. Gióp ®ì ph¶i tr−êng kú, liªn tôc vµ tiÕn lªn m·i. (Sau

nµy çc hîp t¸c x· n«ng nghiÖp cã thÓ x©y nh÷ng nhµ m¸y nhá gia

c«ng, nh÷ng tr¹m ®iÖn nhá, v.v..). Kh«ng nªn "khi vui th× gióp, khi

buån th× th«i".

Cã ng−êi nghÜ nhÇm r»ng: Gióp ®ì n«ng th«n th× sÏ ¶nh h−ëng

®Õn kÕ ho¹ch cña nhµ m¸y. Kh«ng ®©u. Hµng tr¨m, hµng ngh×n

c«ng nh©n mçi ng−êi quyÕt t©m hy sinh mét phÇn nhá ngµy giê nghØ cña m×nh, th× còng ®ñ gióp ®ì.

Trong viÖc gióp ®ì n«ng d©n, c«ng nh©n nhµ m¸y lµ søc chÝnh.

Chung quanh søc chÝnh Êy, th× bé ®éi, tr−êng häc, çc ngµnh tµi

chÝnh, mËu dÞch, v¨n hãa, y tÕ, khoa häc, kü thuËt... ®Òu cÇn ph¶i

cã kÕ ho¹ch thiÕt thùc vµ ¨n khíp víi nhau ®Ó gióp ®ì cho cã kÕt

qu¶ tèt.

Chóng ta nªn g©y thµnh mét phong trµo réng r·i nhµ m¸y gióp ®ì n«ng th«n.

C«ng nh©n gióp ®ì n«ng d©n ch¼ng nh÷ng cã kÕt qu¶ tèt vÒ

mÆt vËt chÊt, mµ vÒ mÆt tinh thÇn còng gióp ®ì n«ng d©n n©ng cao tr×nh ®é chÝnh trÞ, t¨ng c−êng t− t−ëng tËp thÓ, t− t−ëng x· héi

chñ nghÜa.


632

VÒ phÝa n«ng th«n th× tuyÖt ®èi kh«ng nªn cã t©m lý û l¹i, çi g×

còng chê ChÝnh phñ, hoÆc çc ®oµn thÓ gióp ®ì.

Çc hîp t¸c x· cÇn ph¶i tù lùc çnh sinh lµ chÝnh, cÇn kiÖm

x©y dùng hîp t¸c x· lµ chÝnh.

T.L.


ngµy 18-7-1960.

633

Bµi Nãi T¹I §¹I HéI §¹I BIÓu C¤NG §OµN TØNH thanh HO¸ LÇN THø VI

Nh− çc c«, çc chó ®· biÕt Quèc héi ®· liªn tiÕp th«ng qua

LuËt Lao ®éng, LuËt C«ng ®oµn. Trong Quèc héi kho¸ II nµy, sè

c«ng nh©n ®−îc cö vµo Quèc héi ®«ng h¬n lÇn tr−íc nhiÒu. NÕu nãi

c¶ sè ®¹i biÓu çc tÇng líp lao ®éng th× cã tíi h¬n mét nöa trong

Quèc héi. Vai trß cña giai cÊp c«ng nh©n ngµy cµng ®−îc coi träng.

VËy c«ng nh©n ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó xøng ®¸ng víi sù tÝn nhiÖm

cña nh©n d©n vµ §¶ng.

B©y giê B¸c nãi hai vÊn ®Ò: 1. N¨m nay ta kÕt thóc kÕ ho¹ch Nhµ n−íc 3 n¨m, n¨m sau ta

b¾t ®Çu thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt. Vai trß cña giai

cÊp c«ng nh©n vµ tæ chøc c«ng ®oµn rÊt quan träng. Çc c«, çc chó

ph¶i l·nh ®¹o c«ng nh©n thi ®ua yªu n−íc cho tèt, hoµn thµnh kÕ

ho¹ch 3 n¨m sím chõng nµo hay chõng Êy ®Ó cã thêi gian chuÈn bÞ

b−íc vµo kÕ ho¹ch 5 n¨m. Thi ®ua tèt lµ ph¶i lµm nhanh, nhiÒu,

tèt, rÎ. Bèn ch÷ Êy ®i liÒn víi nhau. Nhanh, nhiÒu nh−ng kh«ng

tèt, kh«ng rÎ lµ kh«ng ®−îc.

- C«ng nh©n ta nhÊt ®Þnh lµm ®−îc. C«ng nh©n ta rÊt giái,

kh«ng kÐm g× c«ng nh©n TriÒu Tiªn, c«ng nh©n Trung Quèc. ThÕ mµ ë TriÒu Tiªn ng−êi ta thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m chØ trong 2

n¨m r−ìi. Cßn ë Trung Quèc th× c¨n b¶n hoµn thµnh trong hai

n¨m. Lµm ®−îc nh− thÕ lµ do chi bé §¶ng, c«ng ®oµn vµ ®oµn

thanh niªn l·nh ®¹o tèt.


634

ë ta th× ®Õn nay ch−a cã hoÆc cã rÊt Ýt n¬i ®· hoµn thµnh kÕ

ho¹ch 3 n¨m do l·nh ®¹o cña ta ch−a tèt, thÕ th× b©y giê ph¶i lµm

thÕ nµo? Ta ®ang cã phong trµo thi ®ua "tiªn tiÕn". Phong trµo nµy

víi phong trµo thi ®ua yªu n−íc, víi cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn chÕ ®é

qu¶n lý xÝ nghiÖp tr−íc ®©y lµ mét. Ph¶i tiÕp tôc ®Èy m¹nh viÖc c¶i

tiÕn chÕ ®é qu¶n lý xÝ nghiÖp, ph¶i l·nh ®¹o thi ®ua cho tèt.

Muèn thÕ th×:

- Çn bé ph¶i thùc sù lao ®éng. Trong c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ

nghiÖp, lóc ®Çu cã tham gia ®−îc mÊy h«m, mÊy tuÇn råi nguéi

dÇn ®i. ThÕ lµ kh«ng tèt.

C«ng nh©n ph¶i tham gia qu¶n lý xÝ nghiÖp. ViÖc nµy rÊt cÇn.

NÕu kh«ng cÇn th× §¶ng kh«ng ®Æt ra lµm g×.

Çn bé ph¶i cïng ¨n, cïng ë, cïng lao ®éng, cïng bµn b¹c víi

c«ng nh©n. ViÖc nµy çn bé cña ta ch−a lµm ®−îc mÊy. B¸c cã ®i

mÊy n¬i, thÊy çn bé, nhÊt lµ çn bé cao cÊp th−êng ¨n riªng, ë

riªng. Thµnh ra nhµ ¨n, nhµ ë cña c«ng nh©n s¹ch, bÈn, xÊu, tèt

thÕ nµo còng kh«ng biÕt. Çn bé kh«ng cïng lao ®éng víi c«ng

nh©n, cø ngåi ë v¨n phßng nªn cµng ®Î ra n¹n giÊy tê. C«ng nh©n

cã ý kiÕn g× ph¶i qua kh«ng biÕt bao nhiªu thø "tr−ëng" míi ®Õn

çn bé phô tr¸ch. Cã n¬i chØ thiÕu çi bãng ®Ìn mµ còng ph¶i qua

mÊy lÇn "tr−ëng" - tæ tr−ëng, kÝp tr−ëng, råi ph¶i qua quý tr−ëng

g× n÷a míi ®−îc gi¶i quyÕt, mÊt hÕt th× giê. NÕu çn bé cïng lao

®éng víi c«ng nh©n thÊy thiÕu çi g×, c«ng nh©n cã ý kiÕn g×, lµ cã

thÓ th−¬ng l−îng, bµn b¹c, gi¶i quyÕt ®−îc ngay. NÕu çn bé thùc

hiÖn ®−îc 4 cïng nhÊt ®Þnh phong trµo thi ®ua yªu n−íc sÏ s«i næi,

sÏ thµnh c«ng. KÕ ho¹ch sÏ hoµn thµnh nhanh chãng. Çc c«, çc

chó cã lµm ®−îc kh«ng?

- Nãi th× ®−îc ®Êy, nh−ng lµm th× ch−a ch¾c ch¾n, kinh nghiÖm

lµm çch m¹ng lµ ph¶i gÇn gòi quÇn chóng. NÕu xa quÇn chóng

th× kh«ng lµm ®−îc viÖc g×. Cho nªn çc c«, çc chó ë trong xÝ

nghiÖp cÇn ph¶i thùc hiÖn 4 cïng.

bµi nãi t¹i ®¹i héi ®¹i biÓu c«ng ®oµn...

635

B¸c nghe nãi c«ng nh©n cã nhiÒu s¸ng kiÕn. Cã nhµ m¸y 100,

cã nhµ m¸y 200 s¸ng kiÕn. Nh−ng s¸ng kiÕn ®i ®©u c¶. V× s¸ng

kiÕn lµm rÇy çc «ng l·nh ®¹o nªn kh«ng ®−îc ¸p dông. Cã s¸ng

kiÕn lµ ph¶i thay çi nµy, çi kh¸c, phiÒn phøc cho l·nh ®¹o, nªn

l·nh ®¹o kh«ng nghiªn cøu ¸p dông, hoÆc cã ¸p dông th× kh«ng

tæng kÕt, kh«ng phæ biÕn réng r·i cho nh÷ng n¬i kh¸c. Thµnh ra

c«ng nh©n cã nhiÒu ý kiÕn tèt mµ çc nhµ m¸y th× cø ph¶i lµm mß.

C«ng nh©n cã nh÷ng s¸ng kiÕn hay nh−ng còng cã çi bÞ thÊt b¹i

4, 5 lÇn råi míi thµnh c«ng. Cho nªn l·nh ®¹o ph¶i khuyÕn khÝch

c«ng nh©n ph¸t huy s¸ng kiÕn råi tæng kÕt, trao ®æi, phæ biÕn cho çc nhµ m¸y kh¸c cïng lµm. Cã s¸ng kiÕn phøc t¹p nh−ng còng cã

s¸ng kiÕn rÊt ®¬n gi¶n mµ l¹i rÊt cã lîi.

VÝ dô: ë tØnh Tø Xuyªn bªn Trung Quèc, 95% c«ng viÖc vËn

t¶i lµ b»ng thuyÒn d−íi n−íc. ThuyÒn ®ãng träng t¶i 10 tÊn,

th−êng chØ chë ®−îc cã 8 tÊn ®Ó cho mín thuyÒn khái bÞ ng©m

n−íc. Cã ®ång chÝ c«ng nh©n giµ chë thuyÒn tr«ng thÊy thïng

réng trßn, dµi næi cao trªn mÆt n−íc nªn ®ång chÝ nghÜ vµ ®em nã

nÑp vµo hai bªn m¹n thuyÒn. ThÕ lµ thuyÒn chë lªn ®−îc 9 tÊn.

Råi thÊy ®ãng thïng nh− thÕ tèn c«ng, míi lÊy tre bã l¹i buéc vµo

hai bªn thuyÒn võa ®ì tèn mµ thuyÒn l¹i chë ®−îc lªn 10 tÊn. S¸ng kiÕn nµy rÊt gi¶n ®¬n kh«ng cÇn m¸y mãc g×, nh−ng ®−îc

phæ biÕn ¸p dông trong c¶ n−íc thµnh ra l·i kh«ng biÕt bao nhiªu

tiÒn, bao nhiªu søc.

2. B©y giê B¸c nãi sang vÊn ®Ò thø hai:

N−íc ta lµ mét n−íc n«ng nghiÖp gièng nh− Trung Quèc, TriÒu

Tiªn. Muèn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung

ph¶i lÊy viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp lµm gèc, lµm chÝnh. NÕu

kh«ng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp th× kh«ng cã c¬ së ®Ó ph¸t triÓn c«ng

nghiÖp v× n«ng nghiÖp cung cÊp nguyªn liÖu, l−¬ng thùc cho c«ng

nghiÖp vµ tiªu thô hµng ho¸ cña c«ng nghiÖp lµm ra. Nh−ng n«ng nghiÖp cña ta cßn rÊt l¹c hËu. ë Liªn X« b©y giê ng−êi ta nu«i bß,

nu«i gµ còng b»ng m¸y. ë ta th× çi cµy çi bõa cßn rÊt cò kü.


636

Muèn c¬ giíi ho¸ n«ng nghiÖp còng cßn mÊt hµng 15, 20 n¨m chø

kh«ng lµm ngay mét lóc ®−îc. Cho nªn ph¶i c¶i tiÕn n«ng cô hiÖn

cã, ph¶i lµm nh÷ng lo¹i m¸y míi gi¶n ®¬n, thî méc còng ®ãng

®−îc, n«ng d©n còng lµm ®−îc. VÝ dô: Ta b©y giê çi g× còng ph¶i

g¸nh. NÕu dïng xe cót kÝt thay cho g¸nh th× còng ®¬n gi¶n th«i, ai

còng ®ãng ®−îc vµ mét xe cót kÝt chë b»ng 3 ng−êi g¸nh. HoÆc nh−

lµm çi m¸y cµy m¸y bõa, m¸y tuèt lóa th× kh«ng ph¶i häc mÊy

n¨m råi míi ®ãng ®−îc, n«ng d©n còng kh«ng ph¶i häc mÊy th¸ng

råi míi dïng ®−îc. C«ng nh©n ph¶i gióp n«ng d©n, gióp hîp t¸c x·

c¶i tiÕn c«ng cô tõ nh÷ng çi th« s¬ trë ®i... Mét sè nhµ m¸y ®· tæ chøc gióp ®ì n«ng d©n. Nh− Nhµ m¸y dÖt Nam §Þnh, c«ng nh©n

®óc cµy c¶i tiÕn, ®i cÊy ®i gÆt, gãp tiÒn mua tr©u, bß gióp hîp t¸c

x·. Mçi nhµ m¸y tuú søc m×nh mµ lµm. Nh−ng gióp ph¶i cã kÕ

ho¹ch vµ tõ ®Çu ®Õn ®u«i, chø kh«ng ph¶i lóc nµo cao høng th×

gióp, kh«ng th× l¹i bá. Nªn tæ chøc kÕt nghÜa gi÷a nhµ m¸y vµ

n«ng th«n. Tæ chøc cho n«ng d©n vµo th¨m nhµ m¸y, c«ng nh©n

tham quan n«ng th«n xem hîp t¸c x· cÇn g× th× nghiªn cøu gióp

®ì. Çc c«, çc chó th−êng nãi c«ng n«ng liªn minh. Liªn minh lµ

ph¶i gióp nhau thËt sù nh− vËy chø kh«ng th× chØ c«ng n«ng liªn

minh ®Çu miÖng. Vô chiªm võa råi kÐm, ¶nh h−ëng ®Õn c«ng nh©n, ®Õn tÊt c¶

nh©n d©n. B©y giê xÝ nghiÖp ph¶i gióp hîp t¸c x· vÒ vËt chÊt ®Ó

®Èy m¹nh vô mïa th× råi çc viÖc ®Òu gi¶i quyÕt ®−îc hÕt.

VÒ chÝnh trÞ, chÝnh quyÒn cña ta lµ do giai cÊp c«ng nh©n l·nh

®¹o vµ dùa trªn nÒn t¶ng c«ng n«ng liªn minh. Nh−ng sù thùc cã

n¬i c«ng nh©n ch−a l·nh ®¹o g×, ch−a liªn minh g×. Ph¶i lµm cho

c«ng nh©n thÊy cÇn gióp n«ng d©n. Ph¶i biÕt t¹i sao l¹i ph¶i gióp.

Muèn thÕ ph¶i vËn ®éng chÝnh trÞ, vËn ®éng t− t−ëng lµm cho c«ng

nh©n hiÓu cÇn ph¶i gióp n«ng d©n vµ gióp nh− thÕ nµo. Çc c«, çc

chó kh«ng nªn lµm çi lèi cø vÒ b¶o c«ng nh©n mçi ng−êi lµm mÊy c©n ph©n, mµ kh«ng nãi cho c«ng nh©n biÕt lµm ®Ó lµm g× vµ t¹i

sao ph¶i lµm nh− vËy.

bµi nãi t¹i ®¹i héi ®¹i biÓu c«ng ®oµn...

637

Tãm l¹i h«m nay, B¸c nãi hai ®iÓm:

- Mét lµ, çc c«, çc chó ph¶i bµn thiÕt thùc ®Ó thi ®ua thÕ nµo

cho nhanh, nhiÒu, tèt, rÎ, chèng ®−îc l·ng phÝ, thi ®ua gi÷a nhµ

m¸y nµy víi nhµ m¸y kh¸c ®Ó hoµn thµnh sím kÕ ho¹ch 3 n¨m vµ

cã thêi gian chuÈn bÞ kÕ ho¹ch 5 n¨m.

- Hai lµ, nhµ m¸y ph¶i gióp ®ì hîp t¸c x· c¶i tiÕn n«ng cô vµ

®Èy m¹nh s¶n xuÊt vô mïa. Ph¶i gióp ®ì cã kÕ ho¹ch, tõ ®Çu ®Õn

cuèi, gióp cho cã thuû cã chung.

Nãi ngµy 19-7-1960.

In trong s¸ch Thanh Hãa kh¾c s©u lêi B¸c, Ban Nghiªn cøu LÞch sö §¶ng

tØnh Thanh Ho¸, 1975, tr.43-48.

638

NãI CHUYÖN T¹I §¹i HéI ®¶ng toµn qu©n

Thø nhÊt lµ ph¶i ®oµn kÕt: ®oµn kÕt néi bé, ®oµn kÕt qu©n

d©n, ®oµn kÕt çc ngµnh víi nhau. §ång thêi ph¶i n©ng cao tinh

thÇn c¶nh gi¸c, gi÷ bÝ mËt qu©n sù, bÝ mËt quèc gia trong lóc ®Õ

quèc Mü c«ng khai tuyªn bè lÊy do th¸m lµm quèc s¸ch.

Thø hai lµ ph¶i cè g¾ng thi ®ua. Bé ®éi cÇn lÊy thi ®ua huÊn

luyÖn qu©n sù lµm chÝnh vµ ph¶i thi ®ua lµm tèt çc c«ng t¸c kh¸c.

Thø ba lµ ph¶i chÞu khã lao ®éng s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt

kiÖm, chèng l·ng phÝ. NhiÒu ®¬n vÞ qu©n ®éi ®· tù tóc ®−îc thøc ¨n, nh− thÕ lµ tèt. Nh−ng, còng cã nh÷ng ®¬n vÞ ph¶i ®i mua rau

¨n trong khi cßn thõa ®Êt bá hoang, ®ã lµ khuyÕt ®iÓm. VÒ lao

®éng s¶n xuÊt, çn bé, bé ®éi ph¶i g−¬ng mÉu so víi nh©n d©n vµ

gióp ®ì nh©n d©n, gióp vÒ c«ng, gióp vÒ kü thuËt, ph©n bãn, v.v..

Thø t− lµ ph¶i gi÷ kû luËt cho nghiªm tóc ®Ó xøng ®¸ng lµ mét

qu©n ®éi çch m¹ng.

Nãi ngµy 21-7-1960.


ngµy 22-7-1960.

639

NãI ChuyÖn T¹I HéI NGHÞ ÇC §¹I BIÓU PHô N÷ THAM GiA

C¤NG T¸C CHÝNH QUYÒN TOµN MIÒN B¾C

Cã so s¸nh hoµn c¶nh phô n÷ ta b©y giê vµ hoµn c¶nh phô n÷

ta tr−íc khi gi¶i phãng, chóng ta míi thÊy râ, tõ ngµy n−íc ta ®−îc

gi¶i phãng ®Õn nay, phô n÷ ®Òu tiÕn bé râ vÒ mäi mÆt chÝnh trÞ,

kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi. Nh−ng mét trong nh÷ng tiÕn bé râ rÖt

nhÊt lµ phô n÷ ta hiÖn nay tham gia chÝnh quyÒn ngµy cµng

nhiÒu. Thêi kú thuéc Ph¸p, phô n÷ ta lµm g× ®−îc tham gia chÝnh

quyÒn. Nh−ng ®Õn nay, sè phô n÷ hiÖn c«ng t¸c ë çc c¬ quan trung −¬ng ®· cã trªn 5.000 ng−êi, ë huyÖn, x· cã h¬n 16.000 ng−êi

vµ çc tØnh cã h¬n 330 ng−êi, ®Æc biÖt trong Quèc héi kho¸ II nµy

cã 53 ®¹i biÓu phô n÷.

Phô n÷ cÇn ph¶i häc tËp tiÕn bé nhiÒu h¬n n÷a. HiÖn nay phô

n÷ ®· cã ng−êi g¸nh v¸c nh÷ng tr¸ch nhiÖm nÆng nh− lµm thÈm

ph¸n, ch¸nh ¸n, gi¸m ®èc, v.v.. Sè ch¸u g¸i tr−íc kia ®i häc Ýt, nay

ë çc tr−êng trung häc, ®¹i häc vµ çc ch¸u ®i häc ë n−íc ngoµi

ngµy cµng nhiÒu. §iÒu ®ã chøng tá §¶ng, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n

ta rÊt xem träng vai trß phô n÷ vµ ®ã còng lµ mét th¾ng lîi cña

nh©n d©n ta. Tuy vËy còng cã mét sè ng−êi ch−a thÊy râ vai trß cña phô n÷ hiÖn nay còng nh− sau nµy, nªn cßn t− t−ëng xem

th−êng kh¶ n¨ng cña phô n÷. C«ng t¸c chóng ta ngµy cµng tiÕn

lªn, cµng ®ßi hái nhiÒu vÒ mÆt kü thuËt, khoa häc, v¨n ho¸, nh−ng

tr×nh ®é phô n÷ ta cßn kÐm. §ã lµ mét nh−îc ®iÓm. Tõ nay, çc


640

cÊp ®¶ng, chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng khi giao c«ng t¸c cho phô n÷,

ph¶i c¨n cø vµo tr×nh ®é cña tõng ng−êi vµ cÇn ph¶i tÝch cùc gióp

®ì phô n÷ nhiÒu h¬n n÷a.

Phô n÷ ta cßn cã mét sè nh−îc ®iÓm nh− bì ngì, lóng tóng, tù

ti, thiÕu tin t−ëng vµo kh¶ n¨ng cña m×nh; mÆt kh¸c, phô n÷ còng

cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ gia ®×nh, con çi. Muèn gi¶i quyÕt khã

kh¨n kh«ng nªn û l¹i vµo §¶ng, ChÝnh phñ mµ ph¶i quyÕt t©m häc

tËp, ph¸t huy s¸ng kiÕn, tin t−ëng ë kh¶ n¨ng m×nh, n©ng cao tinh

thÇn tËp thÓ, ®oµn kÕt gióp ®ì nhau ®Ó gi¶i quyÕt mäi khã kh¨n

cña phô n÷ trong c«ng t¸c chÝnh quyÒn.

Nãi ngµy 1-8-1960.


ngµy 2-8-1960.

641

§IÖN GöI BAN CHÊP HµNH TRUNG ¦¥NG §¶NG CéNG S¶N LI£N X¤


KÝnh göi Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Liªn X«,

Çc ®ång chÝ th©n mÕn,

Chóng t«i xin b¸o tin ®Ó çc ®ång chÝ biÕt: Ban ChÊp hµnh

Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam ®· quyÕt ®Þnh khai m¹c §¹i

héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø III cña §¶ng vµo ngµy 5-9-196052 ®Ó

bµn ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò thuéc vÒ nhiÖm vô, ®−êng lèi chÝnh s¸ch

cña §¶ng trong giai ®o¹n x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ

®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ, ®ång thêi ®Ó quyÕt ®Þnh

viÖc söa ®æi §iÒu lÖ cña §¶ng vµ bÇu l¹i Ban ChÊp hµnh Trung

−¬ng §¶ng.

Chóng t«i kÝnh mêi çc ®ång chÝ cö mét ®oµn gåm 3 ®¹i biÓu

®Õn tham dù §¹i héi cña §¶ng chóng t«i.

§¹i héi khai m¹c nh»m vµo dÞp chóng t«i kû niÖm 15 n¨m

Ngµy thµnh lËp n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ (2-9-1960). V×

vËy, chóng t«i rÊt mong ®oµn ®¹i biÓu çc ®ång chÝ ®ång thêi cã

thÓ thay mÆt ChÝnh phñ n−íc çc ®ång chÝ tham gia lÔ Quèc kh¸nh

cña chóng t«i.


642

Chóng t«i rÊt sung s−íng ®−îc ®ãn tiÕp ®oµn ®¹i biÓu cña çc

®ång chÝ tr−íc ngµy 31-8-1960.

KÝnh göi çc ®ång chÝ lêi chµo anh em th©n thiÕt nhÊt.

Chñ tÞch Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng

§¶ng Lao ®éng ViÖt Nam

Hå CHÝ MINH



643

nãi chuyÖn T¹I §¹I HéI nh©n D¢N THñ §¤

Võa qua, cßn nhiÒu xÝ nghiÖp ch−a ®¹t møc kÕ ho¹ch. Cuéc

vËn ®éng c¶i tiÕn chÕ ®é qu¶n lý xÝ nghiÖp lµm ch−a tèt. Thêi gian

tíi, çn bé, c«ng nh©n ph¶i tÝch cùc söa ch÷a.

VÒ c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa, ®ång bµo c«ng th−¬ng cã nhiÒu

tiÕn bé, nh−ng cßn ph¶i tiÕn h¬n n÷a. Anh chÞ em c«ng nh©n ph¶i

gióp çc nhµ c«ng th−¬ng tiÕn bé.

Bµ con lµm nghÒ thñ c«ng ph¶i cè g¾ng lµm cho gi¸ thµnh h¹

xuèng, phÈm chÊt hµng t¨ng lªn. Nh− thÕ míi cã nhiÒu ng−êi mua,

nghÒ nghiÖp cña m×nh míi ph¸t triÓn.

§ång bµo n«ng d©n ph¶i cè g¾ng c¶i tiÕn n«ng cô, lµm nhiÒu

ph©n bãn ®Ó tranh thñ vô mïa th¾ng lîi.

Çn bé ph¶i qu¶n lý, tæ chøc khÐo ®Ó viÖc b¸n g¹o cho ®−îc tèt.

Kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng ng−êi kh«ng cã g¹o th× kh«ng mua

®−îc mµ ng−êi cßn g¹o th× mua ®−îc thªm ®Ó thõa. Çc c¬ quan, xÝ

nghiÖp, ®¬n vÞ cÇn hÕt søc tr¸nh l·ng phÝ g¹o.

Tr−íc m¾t, ®ång bµo cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c phßng vµ chèng

lôt, ®Èy m¹nh thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm.

§Ó chuÈn bÞ mõng Ngµy Quèc kh¸nh 2-9 vµ §¹i héi §¶ng toµn

quèc lÇn thø III, ®ång bµo Thñ ®« cÇn lËp nhiÒu thµnh tÝch, tr¸nh

ph« tr−¬ng, chi phÝ tèn kÐm. KiÒu bµo míi vÒ n−íc ph¶i thÊy râ

c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c cßn gÆp nhiÒu khã


644

kh¨n ®Ó cè g¾ng thªm. Çc ch¸u nhi ®ång ph¶i ngoan ngo·n, gi÷

g×n søc khoÎ trong kú nghØ hÌ ®Ó tiÕp tôc b−íc vµo n¨m häc míi.

Thay mÆt çc ®¹i biÓu Quèc héi, t«i høa víi nh©n d©n Thñ ®«

sÏ m·i m·i lµ nh÷ng ng−êi ®µy tí trung thµnh cña nh©n d©n.

Nãi ngµy 3-8-1960.


ngµy 4-8-1960.

645

§IÖN MõNG HéI NGHÞ QUèC TÕ CHèNG BOm NGUY£N Tö ë T¤KI¤

KÝnh göi Chñ tÞch Ca«ru Yasui, Héi nghÞ Quèc tÕ chèng bom nguyªn tö vµ khinh khÝ,

T«ki«

T«i xin chóc Héi nghÞ Quèc tÕ chèng bom nguyªn tö vµ khinh

khÝ thµnh c«ng tèt ®Ñp vµ göi ®Õn nh©n d©n NhËt B¶n lêi chµo

anh em.

Hå CHÝ MINH


ngµy 6-8-1960.

646

§IÖN mõnG QUèC KH¸NH IN§¤N£XIA

KÝnh göi B¸c sÜ Xuçcn«, Tæng thèng n−íc Céng hoµ In®«nªxia,

Giaçcta

Nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø 15 ngµy tuyªn bè ®éc lËp cña n−íc

Céng hoµ In®«nªxia, thay mÆt nh©n d©n n−íc ViÖt Nam D©n chñ

Céng hoµ vµ nh©n danh ç nh©n, t«i tr©n träng göi ®Õn Ngµi vµ

nh©n d©n In®«nªxia lêi chóc mõng nång nhiÖt nhÊt.

Trong 15 n¨m qua, d−íi sù l·nh ®¹o cña Ngµi, nh©n d©n In®«nªxia anh dòng ®· thu ®−îc nhiÒu thµnh tÝch to lín trong

c«ng cuéc ®Êu tranh chèng ®Õ quèc, trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt

n−íc In®«nªxia, trong sù nghiÖp ®oµn kÕt çc n−íc ¸ - Phi vµ

trong sù nghiÖp b¶o vÖ hoµ b×nh ë §«ng Nam ¸ vµ thÕ giíi.

Nh©n dÞp nµy, t«i nhiÖt liÖt chóc nh©n d©n In®«nªxia thu nhiÒu

thµnh tÝch h¬n n÷a vµ mau chãng thu håi miÒn T©y Iri¨ng lµm cho

Tæ quèc In®«nªxia ngµy cµng giµu m¹nh.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 17-8-1960.

647

TH¦ GöI ÇC ÇN Bé GI¸O DôC, HäC SINH, SINH VI£N ÇC TR¦êNG

vµ ÇC Líp Bæ TóC V¡N HO¸

Nh©n dÞp b¾t ®Çu n¨m häc 1960-1961, t«i th©n ¸i göi lêi hái

th¨m çc ®ång chÝ çn bé gi¸o dôc vµ çc ch¸u häc sinh, sinh viªn

çc tr−êng.

M−êi l¨m n¨m qua, çc tr−êng häc vµ ngµnh gi¸o dôc ®· thu

®−îc nh÷ng thµnh tÝch tèt. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, çc tr−êng

häc ®· tiÕn bé trong viÖc x©y dùng nhµ tr−êng x· héi chñ nghÜa.

N¨m häc nµy lµ n¨m kÕt thóc kÕ ho¹ch 3 n¨m vµ b¾t ®Çu kÕ

ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt nh»m x©y dùng c¬ së vËt chÊt vµ kü

thuËt cña chñ nghÜa x· héi. V¨n hãa gi¸o dôc ph¶i ph¸t triÓn

m¹nh ®Ó phôc vô yªu cÇu cña çch m¹ng. V¨n ho¸ gi¸o dôc lµ mét

mÆt trËn quan träng trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë

miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ.

Çc ®ång chÝ çn bé vµ çc ch¸u ph¶i thi ®ua hoµn thµnh tèt

nhiÖm vô trªn mÆt trËn Êy.

Gi¸o dôc ph¶i phôc vô ®−êng lèi chÝnh trÞ cña §¶ng vµ ChÝnh

phñ, g¾n liÒn víi s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña nh©n d©n. Häc ph¶i ®i

®«i víi hµnh, lý luËn ph¶i liªn hÖ víi thùc tÕ.

Trong viÖc gi¸o dôc vµ häc tËp, ph¶i chó träng ®ñ çc mÆt: ®¹o

®øc çch m¹ng, gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa, v¨n ho¸, kü thuËt, lao

®éng vµ s¶n xuÊt.


648

Tõ tr−íc ®Õn nay, ®ång bµo ta ®· hÕt lßng gióp ®ì c«ng viÖc

gi¸o dôc. T«i mong r»ng tõ nay vÒ sau, ®ång bµo sÏ cè g¾ng gióp ®ì

nhiÒu h¬n n÷a cho tr−êng häc vµ ai còng tù m×nh cè g¾ng häc tËp.

Th©n ¸i chóc çc ®ång chÝ çn bé gi¸o dôc vµ çc ch¸u m¹nh

khoÎ, cè g¾ng nhiÒu vµ tiÕn bé nhiÒu.


Hå CHÝ MINH


ngµy 4-9-1960.

649

N¦íC VIÖT NAM D¢N CHñ CéNG Hßa trßn 15 TUæI1)


Ngµy 2 th¸ng 9, nh©n d©n chóng t«i sÏ kû niÖm lÇn thø 15

ngµy thµnh lËp n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ.

Nh©n d©n chóng t«i lÊy lµm vinh dù lµ d©n téc ®Çu tiªn d−íi

¸ch cai trÞ cña ®Õ quèc Ph¸p ®· ®Ëp tan ¸ch ®« hé cña nã, giµnh l¹i

®éc lËp d©n téc vµ b»ng çch ®ã, ®· ph¸ vì nÒn t¶ng cña chÕ ®é

thùc d©n Ph¸p, chØ ra con ®−êng gi¶i phãng cho nh÷ng ng−êi anh

em cña m×nh ë çc thuéc ®Þa kh¸c.

Nh©n d©n chóng t«i l¹i cµng tù hµo h¬n v× lµ d©n téc ®Çu tiªn

trong sè çc d©n téc míi ®−îc gi¶i phãng trë thµnh thµnh viªn cña ®¹i

gia ®×nh x· héi chñ nghÜa mµ Liªn X« lµ ng−êi anh c¶ quang vinh.

Thùc vËy, lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö çc quèc gia §«ng Nam ¸,

mét Nhµ n−íc d©n chñ nh©n d©n do c«ng nh©n vµ n«ng d©n lËp

nªn ®· h×nh thµnh ë ViÖt Nam. Sù kiÖn thµnh lËp n−íc Céng hoµ

cña chóng t«i lµ kÕt qu¶ cña cuéc ®Êu tranh tr−êng kú vµ gian khæ

cña nh©n d©n chóng t«i chèng chñ nghÜa thùc d©n Ph¸p vµ phong

kiÕn ViÖt Nam.

_______________

1) Theo nh− néi dung bµi viÕt, chóng t«i cho r»ng bµi nµy Chñ tÞch Hå ChÝ Minh viÕt vµo cuèi th¸ng 8-1960 cho t¹p chÝ Nh÷ng vÊn ®Ò hßa b×nh vµ chñ nghÜa x· héi (BT).


650

Ngµy nay, b»ng tinh thÇn lao ®éng qu¶ c¶m vµ ®Çy hy sinh cña toµn thÓ nh©n d©n chóng t«i - nh÷ng ng−êi c«ng nh©n, n«ng d©n vµ trÝ thøc çch m¹ng - vµ víi sù gióp ®ì v« t− cña çc n−íc anh em, ®Æc biÖt lµ Liªn X« vµ Trung Quèc, chóng t«i ®ang ra søc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ b»ng con ®−êng hßa b×nh. Nh©n dÞp nµy, t«i muèn kÓ tãm t¾t víi çc ®ång chÝ vÒ mét giai ®o¹n lÞch sö cña chóng t«i.

*

* * ChÕ ®é thùc d©n Ph¸p. Vµo gi÷a thÕ kû XIX, thùc d©n Ph¸p b¾t ®Çu x©m l−îc ®Êt n−íc

chóng t«i. KÓ tõ ®ã cho ®Õn khi chóng bÞ ®¸nh ®uæi vÜnh viÔn ra khái ViÖt

Nam, chóng ®· lu«n ph¶i ®èi phã víi çc cuéc khëi nghÜa cña nh÷ng ng−êi yªu n−íc. Lóc ®Çu, çc cuéc khëi nghÜa do çc sü phu thuéc thÕ hÖ tr−íc l·nh ®¹o vµ ®−îc sù ñng hé cña n«ng d©n. Dï chØ ®−îc trang bÞ sóng kÝp th« s¬ vµ m· tÊu chèng l¹i “nh÷ng çi måm biÕt phun ra löa vµ nh÷ng con chim s¾t ®Î ra trøng næ ®−îc”, nh÷ng ng−êi yªu n−íc ViÖt Nam ®· tr−êng kú chiÕn ®Êu víi qu©n x©m l−îc. Thùc d©n Ph¸p ®· ph¶i mÊt 25 n¨m chiÕn tranh míi chiÕm ®−îc hoµn toµn ViÖt Nam. Khi ®· “b×nh ®Þnh” ®−îc gÇn hÕt c¶ n−íc, chóng b¾t ®Çu ®µn ¸p vµ bãc lét mét çch v« nh©n ®¹o.

Bän thùc d©n xua ®uæi n«ng d©n chóng t«i råi chiÕm ®o¹t lu«n 1/6 diÖn tÝch ®Êt trång trät. BÞ t−íc ®o¹t hÕt tµi s¶n, nh÷ng ng−êi n«ng d©n nµy buéc ph¶i lµm t¸ ®iÒn hoÆc c«ng nh©n n«ng nghiÖp cho chñ míi.

C«ng nh©n ViÖt Nam ph¶i lµm viÖc 12 ®Õn 14 tiÕng mét ngµy vµ chØ nhËn ®−îc ®ång l−¬ng b»ng 1/10 l−¬ng cña c«ng nh©n da tr¾ng. C«ng nh©n tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc thµnh lËp tæ chøc c«ng ®oµn hoÆc ®×nh c«ng. Cã khi c«ng nh©n n«ng nghiÖp cßn bÞ c¹o träc ®Çu råi quÐt s¬n ®en, tr¾ng hoÆc vµng ®Ó kh«ng thÓ trèn khái çc ®ån ®iÒn.

n−íc viÖt nam d©n chñ céng hßa trßn 15 tuæi

651

Bän thùc d©n ®Æt ra thuÕ muèi vµ çc lo¹i thuÕ kh¸c rÊt nÆng

nÒ. TÊt c¶ nam thanh niªn 17 - 18 tuæi ®Òu ph¶i nép thuÕ th©n.

ChÕ ®é bãc lét bØ æi nhÊt lµ ®éc quyÒn r−îu vµ thuèc phiÖn.

ChÝnh quyÒn thùc d©n b¾t tÊt th¶y ng−êi ViÖt Nam, kh«ng lo¹i trõ

ai, ph¶i mua mçi th¸ng mét l−îng r−îu nhÊt ®Þnh tÝnh theo ®Çu

ng−êi. Chóng c«ng khai khuyÕn khÝch hót thuèc phiÖn. Vµo thêi

®ã, ®Êt n−íc chóng t«i cã nhiÒu ®¹i lý b¸n r−îu vµ tiÖm hót thuèc

phiÖn h¬n tr−êng häc. TiÒn l·i thu ®−îc tõ viÖc b¸n nh÷ng chÊt ®éc

h¹i ®ã ®· ®em l¹i 28% ng©n s¸ch cho chÝnh quyÒn Ph¸p.

Møc sèng cña d©n chóng ngµy cµng gi¶m sót. S¶n l−îng g¹o hµng n¨m tÝnh theo ®Çu ng−êi còng gi¶m:

tõ 262 kg n¨m 1910

cßn 226 kg n¨m 1913

cßn 186 kg n¨m 1937.

§· thÕ, tõ l−îng g¹o ®ã, ng−êi n«ng d©n cßn ph¶i khÊu trõ tiÕp

®Ó phôc dÞch cho c«ng cuéc khai th¸c thuéc ®Þa d−íi d¹ng s−u thuÕ

®ñ çc lo¹i. Cho nªn mçi n¨m, nhiÒu gia ®×nh ph¶i ¨n s¾n, khoai...

thay c¬m trong nhiÒu th¸ng trêi mµ còng kh«ng ®ñ.

Nh÷ng quyÒn tù do c¬ b¶n, quyÒn ®−îc häc hµnh, quyÒn tù do lËp

héi, tù do b¸o chÝ, v.v., lµ kh«ng hÒ tån t¹i ®èi víi ng−êi ViÖt Nam. Chóng t«i bÞ buéc ph¶i gäi n−íc Ph¸p ®Õ quèc lµ “MÉu quèc”, lµ

“Tæ quèc” vµ “n−íc b¶o hé”. Thèt ra nh÷ng tõ “Tæ quèc ViÖt Nam”

th× bÞ coi lµ ph¹m téi chèng Ph¸p vµ bÞ trõng trÞ nghiªm kh¾c.

Sau ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, cuéc khai th¸c thuéc

®Þa cµng trë nªn khñng khiÕp h¬n v× ®Õ quèc Ph¸p t×m çch bï l¹i

nh÷ng tæn thÊt mµ nã võa ph¶i g¸nh chÞu.

T×nh c¶nh ®ã kh«ng thÓ kÐo dµi m·i. §óng lóc Êy, cuéc Çch

m¹ng Th¸ng M−êi vÜ ®¹i ®· lµm rung chuyÓn c¶ thÕ giíi, trong ®ã

cã ViÖt Nam.

*

* *


652

§©y chÝnh lµ mét ngµy cña hy väng, ngµy mµ Çch m¹ng Th¸ng

M−êi vÜ ®¹i ®· lµm chÊn ®éng c¶ thÕ giíi, trong ®ã cã ViÖt Nam.

Thùc d©n Ph¸p ®· t¹o ra mét “vßng v©y c« lËp” ®Ó xiÕt chÆt

n−íc chóng t«i. Nh−ng nh÷ng bµn tay bÈn thØu cña chóng kh«ng

thÓ che lÊp mÆt trêi Çch m¹ng Nga.

“N−íc Nga cã chuyÖn l¹ ®êi,

BiÕn ng−êi n« lÖ thµnh ng−êi tù do”.

Nh÷ng c©u th¬ gi¶n dÞ ®ã lµ nh÷ng khÈu hiÖu tuyªn truyÒn

®Çu tiªn phæ biÕn ë ViÖt Nam. C«ng nh©n, n«ng d©n vµ nh÷ng

ng−êi yªu n−íc kh¸c b¾t ®Çu l¾ng nghe theo vµ b¾t ®Çu hy väng.

ChÝnh th«ng qua §¶ng Céng s¶n Ph¸p vµ §¶ng Céng s¶n

Trung Quèc mµ ¶nh h−ëng cña Liªn X«, cña §¶ng B«nsªvÝch vµ

Quèc tÕ III ®· x©m nhËp vµo ®Êt n−íc chóng t«i.

N¨m 1930, §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng ®−îc thµnh lËp. Tõ ®ã

giai cÊp c«ng nh©n non trÎ cña ViÖt Nam ®· cã chÝnh ®¶ng cña

m×nh, mét ®¶ng m¸cxÝt - lªninÝt, mét ®¶ng ngay tõ khi míi ®−îc

thµnh lËp ®· n¾m quyÒn l·nh ®¹o phong trµo çch m¹ng.

Ngay sau ®ã, phong trµo X«viÕt næ ra ë çc tØnh NghÖ An vµ

Hµ TÜnh (miÒn Trung ViÖt Nam). Trong nhiÒu huyÖn, çc X«viÕt

c«ng n«ng ®· ®−îc thµnh lËp, chÕ ®é thùc d©n ®· bÞ thñ tiªu,

chÝnh quyÒn nh©n d©n ®−îc thiÕt lËp, çc quyÒn tù do d©n chñ

®−îc ban bè.

MÆc dÇu bÞ thùc d©n Ph¸p d×m trong biÓn m¸u, phong trµo nµy

®· gãp phÇn m¹nh mÏ vµo viÖc thøc tØnh tinh thÇn gi¸c ngé chÝnh

trÞ trong nh©n d©n vµ cã ¶nh h−ëng lín ®Õn phong trµo ®Êu tranh

çch m¹ng ®ang tiÕp diÔn lóc bÊy giê.

R«banh, Toµn quyÒn Ph¸p, ®· tuyªn bè:

“Chñ nghÜa céng s¶n ®ang lµm tæn th−¬ng n−íc Ph¸p vµ §«ng

D−¬ng. Chóng ta cã quyÒn tiªu diÖt kh«ng th−¬ng tiÕc tÊt c¶

nh÷ng ai t×m çch tuyªn truyÒn chèng l¹i chÝnh quyÒn Ph¸p...”.


653

Thùc hiÖn mÖnh lÖnh ®ã, hµng chôc ng«i lµng ®· bÞ san b»ng,

hµng ngh×n ®¶ng viªn céng s¶n bÞ giÕt h¹i, ®¸nh ®Ëp thµnh th−¬ng

tÝch vµ bá tï.

BÊt chÊp sù tµn b¹o cña bän thùc d©n, §¶ng Céng s¶n vÉn

sinh tån, tr−ëng thµnh vµ ®Êu tranh.

N¨m 1936, çc lùc l−îng d©n chñ trong MÆt trËn b×nh d©n ®·

giµnh th¾ng lîi ë Ph¸p. Chóng t«i ®· lîi dông thêi c¬ ®ã ®Èy m¹nh

c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ vµ c«ng t¸c tæ chøc trong qu¶ng ®¹i

quÇn chóng.

ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai bïng næ. Khñng bè thùc d©n l¹i

t¸i diÔn víi møc ®é d· man nhiÒu h¬n. Sau thêi kú ho¹t ®éng nöa

hîp ph¸p, mét lÇn n÷a, §¶ng l¹i ph¶i rót vµo ho¹t ®éng bÝ mËt

hoµn toµn, nh−ng vÉn t¨ng c−êng c«ng t¸c tuyªn truyÒn chèng

ph¸t xÝt vµ ñng hé Liªn X«.

Th¸ng 6 n¨m 1940, t¹i Ph¸p, ChÝnh phñ Pªtanh ®Çu hµng

qu©n x©m l−îc HÝtle. Ba th¸ng sau, ngµy 22 th¸ng 8 n¨m 1940, ë

ViÖt Nam, thùc d©n Ph¸p ®Çu hµng qu©n phiÖt NhËt.

Ngµy 24 th¸ng 9, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n §«ng

D−¬ng, cuéc khëi nghÜa B¾c S¬n (tØnh L¹ng S¬n) bïng næ.

Ngµy 23 th¸ng 11, cuéc khëi nghÜa Nam Bé (Nam Kú) bïng næ.

Bän thùc d©n Ph¸p tá ra ®iªn cuång man rî ®èi víi nh÷ng

ng−êi yªu n−íc ViÖt Nam. VÝ dô:

§Ó nÐm bom 4 lµng chóng kh¶ nghi ë Mü Tho, chóng ®· sö dông:

19 m¸y bay nÐm bom,

48 qu¶ bom ch¸y,

265 qu¶ bom ph¸,

4.500 viªn ®¹n 7,5,

4.800 viªn ®¹n 7,7,

(B¸o ço mËt cña t−íng §ªrª®inhgiª (Deredingier), T− lÖnh

qu©n Ph¸p ë Nam Kú). Êy thÕ mµ, vµo ngµy 9 th¸ng 3 n¨m 1945, b»ng mét cuéc binh


654

biÕn, qu©n NhËt ®· chiÕm ®−îc toµn bé §«ng D−¬ng. Khi ®ã, bän

thùc d©n Ph¸p l¹i thÓ hiÖn sù thÊt b¹i th¶m h¹i.

Nh− vËy, qu©n phiÖt NhËt ®· truÊt ng«i thùc d©n Ph¸p ®Ó thÕ

chç. MÆc dï chÕ ®é nµy tån t¹i kh«ng l©u, nh−ng chóng ®· g©y ra

rÊt nhiÒu ®au khæ cho chóng t«i.

Bän qu©n phiÖt NhËt tuyªn bè: “Ch©u ¸ lµ cña ng−êi ch©u ¸”,

nh−ng thùc tÕ chóng sö dông bé m¸y cña chÝnh quyÒn Ph¸p ®Ó

®µn ¸p vµ bãc lét chóng t«i.

Chóng v¬ vÐt tÊt c¶ lóa g¹o vµ kim lo¹i trªn ®Êt n−íc chóng t«i.

Chóng b¾t n«ng d©n ph¸ huû mïa mµng ®Ó trång c©y phôc vô cho qu©n ®éi NhËt. V× vËy, n¹n ®ãi khñng khiÕp vµo mïa Xu©n 1945

lµm h¬n hai triÖu ng−êi chÕt ®ãi ë ViÖt Nam.

*

* *

Ngay trong nh÷ng thêi ®iÓm gay go nhÊt cña cuéc chiÕn tranh,

kÓ c¶ khi bÌ lò ph¸t xÝt µo ¹t trµn lªn tÊt c¶ çc mÆt trËn, §¶ng

Céng s¶n §«ng D−¬ng vÉn gi÷ v÷ng lßng tin kh«ng g× lay chuyÓn

næi vµo th¾ng lîi cuèi cïng cña Liªn X«. §ång thêi, §¶ng vÉn chuÈn bÞ cho trËn quyÕt chiÕn cña nh©n d©n chóng t«i - cuéc tæng

khëi nghÜa.

N¨m 1941, §¶ng ®· thµnh lËp MÆt trËn ®Êu tranh cho ®éc lËp

cña ViÖt Nam (viÕt t¾t lµ ViÖt Minh). MÆt trËn nµy bao gåm tÊt c¶

nh÷ng ng−êi yªu n−íc, thùc t©m muèn ®Êu tranh cho ®éc lËp d©n

téc, kh«ng ph©n biÖt d©n téc, chÝnh kiÕn, t«n gi¸o... MÆt trËn ®·

lËp ra çc tæ chøc yªu n−íc cña c«ng nh©n, n«ng d©n, trÝ thøc, phô

n÷, thanh niªn, v.v..

Nhê cã c−¬ng lÜnh chÝnh trÞ râ rµng vµ dÔ hiÓu ®èi víi tÊt c¶

mäi ng−êi, nhê lßng tËn tôy cña çc chiÕn sü, MÆt trËn ViÖt Minh ®−îc më réng mét çch bÝ mËt nh−ng nhanh chãng trong

toµn quèc.


655

§ång thêi, §¶ng còng x©y dùng çc c¨n cø ®Þa vµ thµnh lËp çc

®éi du kÝch.

§¶ng vËn ®éng n«ng d©n ph¸ çc kho thãc cña NhËt. Phong trµo

d©n qu©n tù vÖ vµ du kÝch ®· nhanh chãng ph¸t triÓn kh¾p n¬i.

§Çu th¸ng 8, sau khi ®¸nh b¹i qu©n ®éi ph¸t xÝt ë ch©u ¢u,

qu©n ®éi Liªn X« ®· kÕt thóc cuéc chiÕn b»ng viÖc ®Ëp tan qu©n

phiÖt NhËt. §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng ®· chíp thêi c¬ nµy ®Ó

ph¸t ®éng Tæng khëi nghÜa.

Nhê tinh thÇn anh dòng vµ lßng yªu n−íc cña toµn thÓ nh©n

d©n ViÖt Nam, Çch m¹ng Th¸ng T¸m ®· th¾ng lîi.

§éc lËp d©n téc ®· ®−îc tuyªn bè.

N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ®· ®−îc thµnh lËp.

Nh©n d©n ViÖt Nam ®· ®−îc gi¶i phãng vµ tù do.

ChÝnh Çch m¹ng Th¸ng M−êi vÜ ®¹i ®· chØ ra cho chóng t«i

con ®−êng gi¶i phãng hoµn toµn.

ChÝnh qu©n ®éi Liªn X« b¸ch chiÕn b¸ch th¾ng ®· t¹o ®iÒu

kiÖn thuËn lîi cho cuéc çch m¹ng cña chóng t«i th¾ng lîi.

Chóng t«i cã quyÒn vµ bæn phËn ph¶i nãi r»ng nh©n d©n chóng

t«i m·i m·i biÕt ¬n nh©n d©n Liªn X« anh em vÜ ®¹i.

Vinh quang thay Liªn bang X«viÕt, ng−êi anh c¶ cña ®¹i gia

®×nh x· héi chñ nghÜa!

N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ®· ra ®êi. Nh−ng ngay sau

®ã, nÒn Céng hßa ®· ph¶i ®èi diÖn víi nhiÒu nguy c¬ to lín.

ë miÒn Nam, qu©n ®éi Anh gióp thùc d©n Ph¸p x©m l−îc ®Êt

n−íc chóng t«i mét lÇn n÷a.

ë miÒn B¾c, 200.000 lÝnh ®¸nh thuª cña T−ëng Giíi Th¹ch

lu«n kÝch ®éng bän ph¶n çch m¹ng ViÖt Nam g©y khã kh¨n vµ

b¹o lo¹n nh»m lËt ®æ nÒn Céng hoµ non trÎ cña chóng t«i.

Cßn n¹n ®ãi th× ®e däa ®Õn toµn thÓ d©n chóng!


656

Sau ®ã, ChÝnh phñ Ph¸p béi −íc çc hiÖp ®Þnh võa ký kÕt víi chóng t«i, ph¸t ®éng "cuéc chiÕn tranh bÈn thØu" mÆc dÇu chóng t«i ®· hÕt søc nç lùc ®Ó g×n gi÷ hoµ b×nh.

Chóng t«i cã mét truyÒn thuyÕt kÓ r»ng: NhiÒu thÕ kû tr−íc C«ng nguyªn, n−íc ViÖt Nam bÞ nhµ H¸n1) x©m chiÕm. Mét cËu bÐ èm yÕu ë lµng Phï §æng bçng nhiªn trë nªn to lín vµ khoÎ m¹nh, nh¶y lªn ngùa, nhæ çc bôi tre lµm vò khÝ, nhanh nh− mét c¬n lèc, x«ng vµo tiªu diÖt hÕt qu©n x©m l−îc hung ¸c.

TruyÒn thuyÕt ®ã ®· trë thµnh sù thËt. Cuèi n¨m 1946, ®¸p l¹i çc cuéc tÊn c«ng cña thùc d©n Ph¸p, §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng ra lêi kªu gäi “Tæ quèc l©m nguy, ®ång bµo h·y chiÕn ®Êu!”. ThÕ lµ toµn d©n ViÖt Nam, v©ng, ®óng lµ toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam, ®µn «ng, ®µn bµ, ng−êi giµ vµ trÎ em ®· nhÊt tÒ trçi dËy, mu«n ng−êi kÕt l¹i thµnh mét cËu bÐ Phï §æng khæng lå, s½n sµng hy sinh ®Ó b¶o vÖ Tæ quèc.

Ch¾c h¼n çc ®ång chÝ ®· nghe nãi vÒ qu©n du kÝch cña chóng t«i chØ ®−îc vò trang b»ng gËy tre mµ ®· ®¸nh b¹i qu©n x©m l−îc trong çc trËn chiÕn ®Êu ¸c liÖt.

ChiÕn thuËt cña chóng t«i thËt ®¬n gi¶n: T−íc vò khÝ cña ®Þch ®Ó trang bÞ cho çc chiÕn sÜ cña chóng t«i. §óng nh− vËy, qu©n ®éi thùc d©n Ph¸p qu¶ lµ nh÷ng ng−êi cung cÊp vò khÝ ®¾c lùc nhÊt cho chóng t«i. Chóng ®· ®Ó l¹i cho chóng t«i nhiÒu ®å qu©n dông cña Ph¸p vµ c¶ mét sè lín vò khÝ, ®¹n d−îc (vµ nh÷ng hép sõng bß2)) mang nh·n hiÖu “S¶n xuÊt t¹i Hoa Kú”.

NÕu kÓ vÒ tinh thÇn anh dòng cña çc chiÕn sü vµ nh©n d©n

chóng t«i ë tiÒn tuyÕn còng nh− hËu ph−¬ng th× sÏ qu¸ dµi. ChØ cÇn

_______________

1) Trong nguyªn b¶n, t¸c gi¶ ghi lµ "Han". Nhµ H¸n b¾t ®Çu tõ n¨m 206 tr−íc C«ng nguyªn, ®ãng ®« t¹i Tr−êng An, gäi lµ TiÒn H¸n, hay T©y H¸n, kÐo dµi ®Õn n¨m 220 sau C«ng nguyªn lµ nhµ §«ng H¸n, ®ãng ®« t¹i L¹c D−¬ng. Cßn nhµ ¢n (hay Th−¬ng) th× vµo kho¶ng thÕ kû XVI-XVII tr−íc C«ng nguyªn (BT).

2) Trong nguyªn b¶n, t¸c gi¶ viÕt lµ et des boitet de corned bªf (BT).


657

nãi r»ng hä ®· cùc kú tuyÖt vêi lµ ®ñ. BÊt chÊp khã kh¨n chång

chÊt kh«ng thÓ t−ëng t−îng næi, hä ®· triÖt ®Ó thùc hiÖn khÈu hiÖu

“TÊt c¶ cho tiÒn tuyÕn, tÊt c¶ cho chiÕn th¾ng”.

ChiÕn th¾ng lÞch sö §iÖn Biªn Phñ ®· kÕt thóc cuéc kh¸ng

chiÕn tr−êng kú. Sau ®©y lµ nh÷ng g× thùc d©n Ph¸p “giµnh ®−îc”

trong 8 n¨m tiÕn hµnh chiÕn tranh x©m l−îc:

466.172 binh lÝnh vµ sü quan chÕt vµ bÞ th−¬ng,

130.670 khÈu ph¸o vµ vò khÝ çc lo¹i bÞ chóng t«i thu ®−îc.

§ã lµ ch−a kÓ nh÷ng g× chóng t«i ®· ph¸ huû, gåm:

344 khÈu ph¸o, 435 m¸y bay,

603 tµu chiÕn vµ ca n«,

337 ®Çu m¸y xe löa vµ 1.478 toa xe, v.v..

Chóng t«i coi chiÕn th¾ng nµy lµ th¾ng lîi cña chñ nghÜa M¸c -

Lªnin ®−îc ¸p dông mét çch ®óng ®¾n trong nh÷ng ®iÒu kiÖn d©n

téc cña ViÖt Nam. Khi cuéc chiÕn tranh míi b¾t ®Çu, cã mét sè

ng−êi nãi r»ng: "Ng−êi Ph¸p cã vò khÝ siªu hiÖn ®¹i. Ng−êi ViÖt

Nam chóng ta chØ cã tay kh«ng. Chóng ta chiÕn ®Êu chèng l¹i mét

kÎ thï nh− vËy kh¸c nµo trøng chäi ®¸!". Nh−ng §¶ng cña chóng

t«i ®· kh¼ng ®Þnh víi niÒm tin tuyÖt ®èi r»ng: "Cuéc kh¸ng chiÕn sÏ tr−êng kú vµ gian khæ, nh−ng nhÊt ®Þnh chóng ta sÏ giµnh

th¾ng lîi cuèi cïng!". Mét lÇn n÷a, lÞch sö l¹i chøng minh hïng

hån r»ng, mét d©n téc ®· ®oµn kÕt chÆt chÏ vµ ®−îc mét ®¶ng

m¸cxÝt - lªninnÝt dÉn ®−êng bao giê còng ®ñ søc v−ît qua ®−îc mäi

trë ng¹i vµ chiÕn th¾ng mäi kÎ thï cña çch m¹ng.

*

* *

N¨m 1954, HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®−îc ký kÕt, ®em l¹i hßa b×nh vµ ®¶m b¶o nÒn ®éc lËp vµ thèng nhÊt cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn

HiÖp ®Þnh ®· bÞ ®Õ quèc vµ bÌ lò tay sai vi ph¹m.


658

§Êt n−íc chóng t«i t¹m thêi bÞ chia lµm hai miÒn. MiÒn B¾c ®−îc hoµn toµn gi¶i phãng khái chñ nghÜa thùc d©n vµ phong kiÕn, ®ang tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi; trong khi ®ã, miÒn Nam cßn d−íi ¸ch cña chñ nghÜa ®Õ quèc Mü vµ bÌ lò phong kiÕn Ng« §×nh DiÖm. NhiÖm vô cña chóng t«i lµ tho¸t ra khái tro tµn ®æ n¸t, x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thèng nhÊt ®Êt n−íc.

Trong x©y dùng chñ nghÜa x· héi, chóng t«i gÆp mu«n vµn khã kh¨n, nh−ng còng cã nhiÒu ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi.

ViÖt Nam lµ mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu, c«ng nghiÖp hÇu nh− ch−a cã. H¬n n÷a, tr−íc khi rót ch¹y, thùc d©n Ph¸p ®· ®Ó l¹i cho chóng t«i mét di s¶n th¶m h¹i: n¹n ®ãi, nghÌo khæ, ®æ n¸t ®iªu tµn, mét sè l−îng lín ng−êi thÊt nghiÖp...

Nh−ng dï to lín ®Õn ®©u, nh÷ng khã kh¨n ®ã còng chØ mang tÝnh t¹m thêi.

Bï l¹i, phe x· héi chñ nghÜa, ®øng ®Çu lµ anh c¶ Liªn X«, ®· trë thµnh mét hÖ thèng trªn thÕ giíi, lín m¹nh h¬n phe ®Õ quèc chñ nghÜa.

Çc n−íc anh em mµ ®øng ®Çu lµ Liªn X« vµ Trung Quèc ®ang gióp ®ì chóng t«i mét çch hµo hiÖp.

§Êt ®ai vµ tµi nguyªn d−íi lßng ®Êt cña chóng t«i rÊt giµu cã. Nh©n d©n chóng t«i cÇn cï vµ h¨ng h¸i, liªn minh c«ng n«ng

l¹i v÷ng bÒn. Chóng t«i cã chÝnh quyÒn nh©n d©n, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng

Lao ®éng ViÖt Nam (tr−íc ®©y lµ §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng). Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi Êy lµ to lín vµ c¬ b¶n. VËy, h·y b¾t tay vµo c«ng viÖc! C¶i çch ruéng ®Êt ®· ®em l¹i

ruéng cho n«ng d©n lao ®éng. HiÖn nay, 55% hé n«ng d©n ®· ®−îc tæ chøc l¹i trong çc hîp t¸c x· n«ng nghiÖp. Sè cßn l¹i tham gia çc tæ ®æi c«ng.

Còng cã h¬n 84% thî thñ c«ng vµ 40% tiÓu th−¬ng tham gia hîp t¸c x·.

97% th−¬ng gia vµ nhµ c«ng nghiÖp lín ®−îc ®−a vµo t− b¶n Nhµ n−íc.


659

H¬n 70% ph−¬ng tiÖn giao th«ng, 88% c¬ së th−¬ng m¹i, ng©n

hµng vµ toµn bé çc c¬ së c«ng nghiÖp lín ®Òu thuéc vÒ Nhµ n−íc.

N¨m 1955, chóng t«i míi chØ cã 19 nhµ m¸y vµ xÝ nghiÖp ®· lçi

thêi ®Õn mét nöa. HiÖn nay, chóng t«i cã 152 nhµ m¸y vµ xÝ nghiÖp

®−îc trang bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i do çc n−íc anh em cung cÊp.

§êi sèng v¨n ho¸ còng cã nhiÒu tiÕn bé, thÓ hiÖn qua nh÷ng

con sè sau:

Bæ tóc v¨n ho¸

1955 1959

124.266 häc viªn 1.200.000 häc viªn

CÊp 1, cÊp 2 vµ 3 417.500 häc sinh 1.522.200 häc sinh Trung cÊp kü thuËt 2.700 häc viªn 18.650 häc viªn

§¹i häc 1.120 sinh viªn 8.460 sinh viªn

Ngoµi ra, chóng t«i cßn mét sè nam n÷ thanh niªn ®ang häc

tËp ë çc n−íc anh em.

N¹n mï ch÷ ®· ®−îc xãa bá. Trung b×nh cø 6 ng−êi ViÖt Nam

th× cã mét ng−êi ®i häc.

§êi sèng vËt chÊt cña nh©n d©n ®−îc c¶i thiÖn râ rÖt. N¨m

1959, l−¬ng c«ng nh©n viªn chøc t¨ng 25% vµ thu nhËp cña n«ng

d©n t¨ng 15% so víi n¨m 1957. T«i muèn nãi thªm r»ng, vµo n¨m

1957, mét hÐc ta ruéng s¶n xuÊt ®−îc 1.600 kil« thãc, cßn n¨m 1959 th× s¶n xuÊt ®−îc 2.280 kil«.

TÊt c¶ nh÷ng tiÕn bé ®ã lµ nhê tinh thÇn anh dòng vµ lßng yªu

n−íc cña nh÷ng ng−êi lao ®éng lµ c«ng nh©n, n«ng d©n vµ trÝ thøc

çch m¹ng. D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, Thi ®ua ¸i quèc (b¾t ®Çu

tõ th¸ng 6 n¨m 1948) ®· n©ng cao tinh thÇn h¨ng say lao ®éng vµ

trÝ s¸ng t¹o cña nh©n d©n.

Chóng t«i ®¹t ®−îc nh÷ng tiÕn bé ®ã còng lµ nhê tinh thÇn tËn

tôy v« bê bÕn cña çc ®ång chÝ chuyªn gia kü thuËt çc n−íc anh

em. Hä ®· gióp ®ì chóng t«i mét çch ®¸ng kh©m phôc.

*

* *


660

Téi ¸c cña ®Õ quèc Mü vµ Ng« §×nh DiÖm - cßn gäi lµ “Mü - DiÖm”.

ë ViÖt Nam, ng−êi ta gäi t¾t ng−êi cña Hîp Chñng quèc lµ

“Mü” vµ Ng« §×nh DiÖm lµ “DiÖm”. Bëi quan hÖ gi÷a chóng lµ chñ -

tí, nªn chóng t«i gäi chung lµ Mü - DiÖm.

Theo HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, cuéc bÇu cö d©n chñ ph¶i ®−îc tæ

chøc trªn toµn câi ViÖt Nam vµo n¨m 1956 ®Ó thèng nhÊt ®Êt n−íc.

Nh−ng do ®Õ quèc Mü vµ bÌ lò Ng« §×nh DiÖm ®· ph¶n béi vµ ph¸

ho¹i HiÖp ®Þnh, ra søc biÕn miÒn Nam ViÖt Nam thµnh mét thuéc

®Þa vµ c¨n cø qu©n sù cña Mü.

Theo ®uæi chÝnh s¸ch hßa b×nh vµ ®oµn kÕt, ChÝnh phñ ViÖt

Nam D©n chñ Céng hßa ®· nghiªm chØnh thùc hiÖn HiÖp ®Þnh

Gi¬nev¬. §· nhiÒu lÇn, chóng t«i ®Ò nghÞ miÒn B¾c vµ miÒn Nam

cïng cam kÕt gi¶m lùc l−îng qu©n sù, c¾t gi¶m ng©n s¸ch cho quèc

phßng vµ kh«ng tham gia vµo bÊt kú khèi qu©n sù nµo.

§Ó tá râ sù ch©n thµnh cña m×nh, tõ n¨m 1956 - 1957, ChÝnh

phñ ViÖt Nam ®· ®¬n ph−¬ng gi¶i ngò h¬n 80.000 qu©n... §Ó

chuÈn bÞ con ®−êng thèng nhÊt ®Êt n−íc, ChÝnh phñ chóng t«i ®·

®Ò nghÞ tõng b−íc b×nh th−êng hãa quan hÖ gi÷a miÒn Nam vµ

miÒn B¾c, cho phÐp d©n chóng hai bªn göi th−, th¨m th©n vµ tæ

chøc ho¹t ®éng thÓ thao vµ v¨n hãa, v.v..

Nh−ng Mü - DiÖm ®· ph¶n ®èi tÊt c¶ nh÷ng ®Ò nghÞ ch©n

thµnh vµ hîp lý trªn. B»ng mäi çch, chóng ra søc ph¸ ho¹i HiÖp

®Þnh Gi¬nev¬. Chóng biÕn miÒn Nam ViÖt Nam thµnh mét thuéc

®Þa vµ mét c¨n cø qu©n sù cña Mü.

Lùc l−îng MAAG do Mü tæ chøc vµ chØ ®¹o thùc chÊt lµ Bé

Tæng tham m−u cña qu©n ®éi miÒn Nam ViÖt Nam. Tõ 200 qu©n

n¨m 1954, giê ®©y qu©n sè cña nã ®· lªn tíi h¬n 2.000. TÝnh ®Õn

n¨m 1959, ®· cã h¬n 550 l−ît tµu Mü ®−a vËt dông chiÕn tranh

−íc tÝnh trÞ gi¸ trªn 424 triÖu ®«la vµo c¶ng Sµi Gßn mét çch tr¸i

phÐp (viÖn trî cña Mü cho Ng« §×nh DiÖm lµ 2.600 triÖu ®«la).


661

Mü - DiÖm dïng 80% ng©n s¸ch cña miÒn Nam cho qu©n sù. Qu©n ®éi cña chóng gåm 150.000 lÝnh th−êng trùc vµ 350.000 qu©n dù bÞ, do Mü huÊn luyÖn, trang bÞ vµ chØ huy.

Chóng ra søc x©y dùng thªm çc s©n bay qu©n sù vµ ®−êng giao th«ng chiÕn l−îc.

Chóng thùc hiÖn khñng bè tr¾ng kh¾p miÒn Nam. Vô ®Çu ®éc 6.000 ng−êi yªu n−íc trong tr¹i tËp trung Phó Lîi lµ mét minh häa khñng khiÕp cho chÝnh s¸ch khñng bè tr¾ng.

Çc tØnh miÒn Nam bÞ cµn quÐt vµ v©y c¾t nh− trong thêi chiÕn. Çc ®éi qu©n "trõng ph¹t" th−êng do sü quan Mü chØ huy ®−îc h¶i qu©n vµ kh«ng qu©n hç trî ®i cµn quÐt liªn tôc kh¾p n¬i. Riªng th¸ng 5-1959, huyÖn Long Mü (tØnh CÇn Th¬) ®· bÞ 800 ®éi qu©n lín nhá cµn quÐt, ph¸ ph¸ch. T¹i mét x· ë Má Cµy, 200 ng−êi - gåm c¶ ®µn «ng, ®µn bµ, ng−êi giµ vµ trÎ em - ®· bÞ th¶m s¸t.

Bän “r»n ri” (nh÷ng ®éi qu©n ph¸t xÝt ®−îc Mü huÊn luyÖn) lµ ®éi qu©n d· man ch−a tõng thÊy. Chóng c−íp bãc, ®èt ph¸ çc lµng m¹c, tµn s¸t d©n lµnh sau khi khoÐt m¾t, c¾t tai, c¾t mòi, mæ bông vµ moi hÕt phñ t¹ng cña hä. Chóng th−êng ch«n sèng nh÷ng n¹n nh©n kh«ng may r¬i vµo tay chóng.

HiÖn nay, h¬n 230.000 ng−êi yªu n−íc ®ang bÞ giam cÇm, trong ®ã h¬n 40.000 ng−êi sèng trong çc tr¹i tËp trung ®−îc mÖnh danh lµ “Trung t©m c¶i huÊn chèng céng”. Cø 10 d©n th× cã mét ng−êi lµ n¹n nh©n cña khñng bè, cø ...1) gia ®×nh th× cã 1 gia ®×nh cã ng−êi bÞ giÕt h¹i.

Víi ®¹o luËt tµn ¸c "10-59", çc tßa ¸n qu©n sù cã quyÒn kÕt ¸n tö h×nh vµ chÝnh çc tßa ¸n ®ã l¹i lª m¸y chÐm ®i kh¾p thµnh thÞ vµ th«n quª ®Ó t«n quyÒn lùc vÊy m¸u cña chóng lªn ®Þa vÞ thèng trÞ.

ChÝnh s¸ch phi lý " TÊt c¶ cho chiÕn tranh" cña Mü - DiÖm ®· khiÕn cho nÒn kinh tÕ miÒn Nam ViÖt Nam suy sôp, ®Èy nh©n d©n miÒn Nam vµo c¶nh khèn khæ.

_______________

1) Nguyªn b¶n kh«ng cã sè liÖu, t¸c gi¶ chØ ghi ... (BT).


662

ThÞ tr−êng trµn ngËp hµng hãa Mü. C«ng nghiÖp ®Þa ph−¬ng bÞ

bãp nghÑt. ThÊt nghiÖp gia t¨ng theo tõng ngµy.

Sù bÊt an ë çc vïng quª, thuÕ khãa nÆng nÒ, ng−êi n«ng d©n

bÞ Ðp buéc ph¶i sèng tËp trung trong çc "Khu trï mËt" ®ang ph¸

n¸t nÒn n«ng nghiÖp.

V¨n hãa "kiÓu Mü" ®ang tha hãa thanh niªn vµ biÕn hä thµnh

kÎ c−íp...

BÊt chÊp chÕ ®é ®Ém m¸u cña Mü - DiÖm, ®ång bµo anh dòng

cña chóng t«i ë miÒn Nam vÉn kh«ng chÞu khuÊt phôc, vÉn chiÕn

®Êu ngoan c−êng. Sau ®©y lµ mét vµi vÝ dô: N¨m 1959, ë miÒn T©y Nam Bé cã h¬n 5.600 cuéc biÓu t×nh víi

h¬n 100.000 ng−êi tham gia.

Trong 4 th¸ng ®Çu n¨m 1960, nh©n d©n tØnh R¹ch Gi¸ ®· tæ

chøc 2.700 cuéc tuÇn hµnh víi 16.500 ng−êi tham gia... NhÊt lµ

tõ ®Çu n¨m nay, cuéc ®Êu tranh diÔn ra m¹nh mÏ h¬n d−íi nhiÒu

h×nh thøc. ë çc tØnh vµ ngay t¹i Sµi Gßn ®· xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu

truyÒn ®¬n, khÈu hiÖu chèng Mü - DiÖm, thËm chÝ ngay tr−íc çc

tr¹i lÝnh vµ c«ng së. Cê ®á bay cao trªn çc ngän c©y lín vµ cét

®iÖn, hoÆc ®−îc buéc ë ®u«i chim bay trªn bÇu trêi. Trong mét sè

tØnh cßn diÔn ra çc cuéc ®×nh c«ng vµ biÓu t×nh. Cã nh÷ng ®ªm, tiÕng trèng, tiÕng gâ thïng s¾t... bçng nhiªn næi lªn nh− sÊm ®Ó

lµm hiÖu. Trªn çc dßng suèi, kªnh r¹ch xuÊt hiÖn hµng tr¨m bÌ

chuèi c¾m cê ®á hoÆc çc khÈu hiÖu "§¶ ®¶o Mü - DiÖm! Mü cót

vÒ n−íc!".

ë mét sè n¬i, çc ®éi tù vÖ ®−îc thµnh lËp ®Ó ®Êu tranh chèng

bän khñng bè Mü - DiÖm.

Çc cuéc ®Êu tranh ®ã còng cã khi giµnh ®−îc kÕt qu¶. ThÝ dô:

ChÝnh quyÒn x· ®· ph¶i ho¶ng sî vµ bá ch¹y.

Sè lín d©n lµng ®· trèn khái çc tr¹i tËp trung ®−îc mÖnh

danh lµ “Khu trï mËt”. NhiÒu n«ng d©n ®· gi÷ ®−îc ruéng ®Êt ®−îc chia trong kh¸ng

chiÕn mµ Ng« §×nh DiÖm muèn t−íc ®o¹t ®Ó tr¶ l¹i cho chñ cò.


663

NhiÒu binh lÝnh ®· ®µo ngò. Thanh niªn kh«ng chÞu ®i lÝnh.

ThÝ dô ë tØnh Thñ DÇu Mét, n¨m 1958 Mü - DiÖm ®· huy ®éng

®−îc 1.000 lÝnh míi, nh−ng trong 3 th¸ng ®Çu n¨m 1960 chØ cã 70

thanh niªn nhËp ngò.

Ngay c¶ nh÷ng cùu Bé tr−ëng miÒn Nam vµ c¶ nh÷ng ng−êi

th©n Mü còng c«ng khai tè ço Ng« §×nh DiÖm.

Çc nhµ tï ®Çy ¾p ng−êi.

Çc cuéc bÇu cö ph¶n d©n chñ ®· ®−îc tæ chøc.

Toµn bé çc quyÒn chÝnh trÞ vµ kinh tÕ ®Òu do anh chÞ em nhµ

DiÖm n¾m gi÷, v.v..

Mü - DiÖm kh¨ng kh¨ng r»ng chÕ ®é “nh©n ®¹o” cña chóng

®em l¹i “an ninh vµ hoµ b×nh” cho xø nµy. Nh−ng chóng ®· bÞ mét

sù thËt tr¸i ng−îc ®¸p th¼ng vµo mÆt bëi chÝnh nh÷ng kÎ tuyªn

truyÒn cña chóng. Ngµy 7 th¸ng 7 n¨m 1960, ®Ó ca tông ngµy lªn

ng«i cña Ng« §×nh DiÖm, çc b¸o Sµi Gßn ®· ®¨ng hµng tÝt lín:

“Tõ ngµy 7-7-1954, qu©n ®éi ®· giÕt vµ lµm bÞ th−¬ng 5.193 qu©n

phiÕn lo¹n vµ b¾t giam 14.402 ng−êi”.

§ã lµ chuyÖn thêi b×nh míi l¹ chø!

D−íi ®©y lµ mét sè b»ng chøng míi do çc nhµ b¸o Mü vµ n−íc

ngoµi viÕt:

Sau khi ë Sµi Gßn trë vÒ, R«bít Matin (Robert Martin), phãng

viªn b¸o Tin tøc Mü vµ phãng sù thÕ giíi (American News and

World report) (ngµy 16-5-1960) ®· viÕt: “ë miÒn Nam ViÖt Nam,

nh÷ng phiÕn lo¹n... chèng l¹i Ng« §×nh DiÖm lµ mèi ®e däa to lín

®èi víi chÕ ®é cña «ng ta. Ph¶i nãi thªm r»ng d©n chóng kh«ng

c¨m ghÐt céng s¶n vµ kh«ng bao giê chèng l¹i hä. HiÖn nay, ë n«ng

th«n, nhiÒu vïng réng lín d−êng nh− ®· tuét khái sù kiÓm so¸t

cña chÝnh quyÒn DiÖm...”. Vµ Matin kÕt luËn: “Víi ®«la vµ vò khÝ,

Mü ®· tõng n©ng ®ì mét Quèc tr−ëng th©n Mü. Nh−ng sau 5 n¨m,

kÕt qu¶ ®em l¹i lµ DiÖm ngµy cµng bÞ c« lËp, cßn ®èi ph−¬ng cña

«ng ta ngµy cµng ®«ng ®¶o...”.


664

D−íi nhan ®Ò “ChÕ ®é ph¶n d©n”, b¸o L«dan (Gazette de Lauzanne)

(ngµy 18-6-1960) viÕt:

“C¶m gi¸c vÒ mét mèi ®e däa ©m Ø ®ang tån t¹i ngay ë Thñ ®«

vµ s©n bay Sµi Gßn, nh÷ng n¬i mµ cöa ngâ lu«n ®−îc v« sè bèt g¸c

qu©n sù canh phßng... Mèi ®e däa ®ã ngµy cµng trë nªn nghiªm

träng do tÝnh chÊt ph¶n d©n cña chÕ ®é DiÖm... Ng−êi ta kh«ng hÒ

cã c¶m gi¸c lµ ChÝnh phñ ®−îc nh©n d©n ñng hé... Lý do th× cã

nhiÒu: tÖ hèi lé vµ tham nhòng phæ biÕn, nh÷ng biÖn ph¸p c¶nh

s¸t, sù thiÕu t«n träng quyÒn tù do d©n chñ, vµ nhÊt lµ çch ®iÒu

hµnh qu¸ ç nh©n vµ gia ®×nh trÞ cña chÝnh quyÒn DiÖm.

Ng−êi ®øng ®Çu ChÝnh phñ... ®· ban ph¸t chøc vô cho ng−êi

th©n trong gia ®×nh, lµm cho chÝnh quyÒn trë thµnh l·nh ®Þa riªng

cho gia ®×nh «ng ta... Nh÷ng sù kiÖn gÇn ®©y ë Hµn Quèc còng ®·

lµm cho nh÷ng ng−êi cã khuynh h−íng tù do vµo cuéc tranh ®Êu.

(Hä lªn ¸n) ChÝnh phñ lµ gia ®×nh trÞ, tham nhòng, ®éc ®o¸n vµ ®·

gian lËn trong bÇu cö... ChÝnh phñ ®¸p l¹i biÓu hiÖn nµy b»ng lµn

sãng çc cuéc b¾t bí nh÷ng ng−êi trÝ thøc ë Sµi Gßn... (kÓ c¶ TrÇn

V¨n §ç, em trai ót ®¹i sø cña DiÖm ë Oasinht¬n, chó cña TrÇn LÖ

Xu©n “®Ö nhÊt phu nh©n” trong triÒu ®×nh cña DiÖm, cùu Bé

tr−ëng ngo¹i giao ®· tham dù Héi nghÞ Gi¬nev¬ n¨m 1954 - Chó

thÝch cña toµ so¹n).

Kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a, t×nh h×nh vèn ®· c¨ng th¼ng ®ã cã

thÓ bïng næ bÊt cø lóc nµo vµ mäi ng−êi cã thÓ thÊy nh÷ng sù kiÖn

ë X¬un sÏ t¸i diÔn t¹i Sµi Gßn”.

*

* *


Tr−íc khi kÕt thóc l¸ th− ®· kh¸ dµi nµy, t«i muèn nãi thªm

mét vÊn ®Ò rÊt quan träng.


665

Trong cuéc chiÕn ®Êu v× hßa b×nh, d©n chñ vµ chñ nghÜa x· héi,

chóng t«i tu©n thñ hoµn toµn nh÷ng nguyªn lý cña chñ nghÜa M¸c -

Lªnin trong b¶n Tuyªn bè vµ Tuyªn ng«n Hoµ b×nh ®· ®−îc çc

§¶ng Céng s¶n vµ C«ng nh©n th«ng qua t¹i M¸txc¬va vµo th¸ng 11

n¨m 1957 vµ t¹i BucarÐt th¸ng 6 n¨m 1960.

Chóng t«i rÊt vui mõng nhËn thÊy sù g¾n bã vµ t×nh anh em

trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn vµ

cñng cè. Cïng víi çc ®¶ng anh em, chóng t«i ch¨m lo cho sù thèng

nhÊt trong cuéc ®Êu tranh v× hßa b×nh vµ chñ nghÜa x· héi, v×

chiÕn th¾ng vÜ ®¹i cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin nh− chÝnh víi con

ng−¬i cña m¾t m×nh vËy.

Sau khi kû niÖm lÇn thø 15 ngµy thµnh lËp n−íc Céng hßa,

§¶ng chóng t«i sÏ tiÕn hµnh §¹i héi toµn quèc lÇn thø III. Chóng

t«i gäi kú häp nµy lµ “§¹i héi x©y dùng chñ nghÜa x· héi”. §¹i héi

cña chóng t«i cã hai nhiÖm vô chñ yÕu lµ:

Th«ng qua §iÒu lÖ míi cña §¶ng vµ çc chØ tiªu cho KÕ ho¹ch

n¨m n¨m lÇn thø nhÊt (1961-1965). Sau ®©y lµ mét vµi con sè −íc

tÝnh so s¸nh gi÷a hai mèc 1960 vµ 1965:

S¶n xuÊt c«ng nghiÖp sÏ t¨ng 148%

S¶n xuÊt n«ng nghiÖp sÏ t¨ng 161%

N¨ng suÊt lao ®éng sÏ t¨ng 54%

Thu nhËp cña c«ng nh©n vµ

n«ng d©n hîp t¸c x· sÏ t¨ng 30%.

Çc ®ång chÝ cho r»ng kÕ ho¹ch ®Ò ra lµ khiªm tèn. Nh−ng mét

®Êt n−íc chÞu ¸ch ®« hé cña thùc d©n vµ phong kiÕn ®· l©u, võa

míi tù gi¶i phãng nh− ®Êt n−íc chóng t«i, th× ®©y lµ mét tiÕn bé.

KÕ ho¹ch nµy høa hÑn víi nh©n d©n chóng t«i mét t−¬ng lai x¸n

l¹n vµ nh÷ng triÓn väng rùc rì.

Víi niÒm tin vµ sù thèng nhÊt cña d©n téc chóng t«i vµ víi sù

gióp ®ì hµo hiÖp cña çc n−íc anh em, chóng t«i tuyÖt ®èi tin

t−ëng vµo sù thµnh c«ng cña chóng t«i.


666

Xin göi ®Õn çc ®ång chÝ vµ tÊt c¶ nh÷ng ng−êi b¹n cña chóng

ta lêi chóc tèt ®Ñp nhÊt.

ViÕt kho¶ng cuèi th¸ng 8-1960.

Tµi liÖu tiÕng Ph¸p, l−u t¹i


667

DIÔN V¡N BÕ M¹C LÔ Kû NIÖM 15 N¡M NGµY Thµnh LËP

N¦íC VIÖT NAM D©n CHñ CéNG Hßa



LÇn nµy lµ lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö, n−íc ViÖt Nam ta cã mét

ngµy mõng Quèc kh¸nh nghiªm trang vµ long träng, t−ng bõng vµ

vui vÎ nh− Ngµy Quèc kh¸nh h«m nay.

H«m nay, h¬n 1.000 triÖu anh em trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ

nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i vµ hµng triÖu bÇu b¹n trªn thÕ

giíi cïng vui mõng víi nh©n d©n ViÖt Nam ta.

Trong lóc chóc mõng Ngµy Quèc kh¸nh vÜ ®¹i lÇn thø 15,

chóng ta cµng nhí ®Õn ®ång bµo ta ë miÒn Nam ®ang anh dòng

®Êu tranh chèng chÕ ®é tµn b¹o cña Mü - DiÖm. Chóng ta göi

®Õn ®ång bµo miÒn Nam mèi t×nh ruét thÞt vµ høa víi ®ång bµo

r»ng: Toµn d©n ta ®oµn kÕt nhÊt trÝ, bÒn bØ ®Êu tranh, th× Tæ

quèc ta nhÊt ®Þnh sÏ thèng nhÊt, B¾c - Nam nhÊt ®Þnh sÏ sum

häp mét nhµ.

Víi tinh thÇn h¨ng h¸i thi ®ua yªu n−íc cña toµn d©n ta, víi

sù gióp ®ì v« t− cña çc n−íc anh em ta, c«ng cuéc x©y dùng chñ

nghÜa x· héi ë miÒn B¾c nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, sù nghiÖp hoµ b×nh

thèng nhÊt n−íc nhµ nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.

Thay mÆt §¶ng vµ ChÝnh phñ, t«i kªu gäi toµn thÓ ®ång bµo ta:


668

§oµn kÕt chÆt chÏ h¬n n÷a,

Thi ®ua h¨ng h¸i h¬n n÷a,

§Êu tranh kiªn quyÕt h¬n n÷a, ®Ó giµnh lÊy nhiÒu th¾ng lîi

h¬n n÷a.


mu«n n¨m!

T×nh ®oµn kÕt gi÷a çc n−íc x· héi chñ nghÜa, ®øng ®Çu lµ



Nh©n d©n ViÖt Nam anh dòng tiÕn lªn, tiÕn lªn!

§äc ngµy 1-9-1960.


ngµy 2-9-1960.

669

DiÔn v¨n khai m¹c ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø iii cña ®¶ng lao ®éng viÖt nam


H«m nay, §¹i héi toµn quèc lÇn thø III cña §¶ng ta khai m¹c

gi÷a lóc toµn d©n ta vui vÎ chµo mõng ngµy kû niÖm 15 n¨m thµnh

lËp n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ. §¹i héi §¶ng ta lÇn nµy cã

h¬n 500 ®¹i biÓu thay mÆt 50 v¹n ®¶ng viªn trong c¶ n−íc, tiªu

biÓu cho truyÒn thèng ®Êu tranh anh dòng cña §¶ng ta trong 30

n¨m nay. Thay mÆt Trung −¬ng, t«i th©n ¸i chµo mõng çc ®ång

chÝ, chµo mõng tÊt c¶ çc ®¶ng viªn yªu mÕn cña §¶ng ta, chµo

mõng ®¹i biÓu §¶ng X· héi, §¶ng D©n chñ vµ çc ®oµn thÓ trong

MÆt trËn Tæ quèc.

§¹i héi §¶ng ta lÇn nµy rÊt vui s−íng vµ nhiÖt liÖt hoan nghªnh

çc ®ång chÝ ®¹i biÓu cña:

§¶ng Céng s¶n Liªn X«,

§¶ng Céng s¶n Trung Quèc,

§¶ng Lao ®éng Anbani,

§¶ng Céng s¶n Bungari,

§¶ng C«ng nh©n thèng nhÊt Ba Lan,

§¶ng X· héi thèng nhÊt §øc,

§¶ng X· héi c«ng nh©n Hunggari,

§¶ng Nh©n d©n çch m¹ng M«ng Cæ,


670

§¶ng C«ng nh©n Rumani,

§¶ng Lao ®éng TriÒu Tiªn,

§¶ng Céng s¶n TiÖp,

§¶ng Céng s¶n Ph¸p,

§¶ng Céng s¶n Ên §é,

§¶ng Céng s¶n In®«nªxia,

§¶ng Céng s¶n NhËt,

§¶ng Céng s¶n Cana®a,

vµ çc ®¶ng céng s¶n anh em kh¸c.

Çc ®ång chÝ ®· v× t×nh nghÜa quèc tÕ cao c¶ mµ ®Õn dù §¹i héi

cña chóng ta vµ mang ®Õn cho chóng ta t×nh th©n ¸i cña çc ®¶ng

anh em. ThËt lµ:

Quan s¬n mu«n dÆm mét nhµ,

Bèn ph−¬ng v« s¶n ®Òu lµ anh em!

Thay mÆt §¹i héi, t«i th©n ¸i tá lßng hoan nghªnh anh chÞ em

c«ng nh©n, n«ng d©n, trÝ thøc, çc ®¬n vÞ bé ®éi, çn bé çc c¬

quan, çc ch¸u thanh niªn vµ nhi ®ång ®· h¨ng h¸i thi ®ua lËp

thµnh tÝch chµo mõng §¹i héi §¶ng vµ Quèc kh¸nh lÇn thø 15.


Ba m−¬i n¨m qua, nhiÒu ®ång chÝ vµ ®ång bµo ta ®· anh dòng

hy sinh cho çch m¹ng. Trong kh¸ng chiÕn, biÕt bao liÖt sÜ ®· hy

sinh cho Tæ quèc. S¸u n¨m nay ë miÒn Nam còng biÕt bao chiÕn sÜ

dòng c¶m ®· hy sinh cho d©n téc ta. §¶ng ta vµ ®ång bµo ta t−ëng

nhí m·i m·i nh÷ng ng−êi con −u tó ®· phÊn ®Êu ®Õn cïng cho sù

nghiÖp gi¶i phãng d©n téc vµ cho lý t−ëng céng s¶n chñ nghÜa.

(MÆc niÖm mét phót).

*

* *

diÔn v¨n khai m¹c ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc...

671

Tõ §¹i héi §¶ng lÇn thø II ®Õn nay ®· h¬n chÝn n¨m.

Trong chÝn n¨m qua, chÊp hµnh ®−êng lèi cña §¹i héi lÇn thø II,

§¶ng ®· l·nh ®¹o nh©n d©n ta kh¸ng chiÕn cùc kú gian khæ vµ anh

dòng. §¹i th¾ng oanh liÖt §iÖn Biªn Phñ ®· chÊm døt cuéc chiÕn

tranh x©m l−îc do thùc d©n Ph¸p g©y ra vµ ®−îc ®Õ quèc Mü gióp

søc: HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· ®−îc ký kÕt, hoµ b×nh ®−îc lËp l¹i ë

§«ng D−¬ng trªn c¬ së çc n−íc c«ng nhËn chñ quyÒn, ®éc lËp,

thèng nhÊt vµ l·nh thæ toµn vÑn cña n−íc ta. MiÒn B¾c ViÖt Nam

®−îc hoµn toµn gi¶i phãng. Nh−ng ®Õn nay ®· s¸u n¨m, mµ n−íc

ta vÉn ch−a ®−îc thèng nhÊt nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®· quy ®Þnh, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ta tr−íc sau vÉn thi hµnh nghiªm chØnh

hiÖp ®Þnh ®· ký kÕt. Song Mü - DiÖm th× cè t×nh chia c¾t n−íc ta,

tr¾ng trîn ph¸ ho¹i HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, cho nªn miÒn Nam n−íc ta

vÉn cßn ph¶i sèng ®au khæ d−íi ¸ch thèng trÞ tµn b¹o cña chóng.

V× vËy, nh©n d©n ta ®· kh«ng ngõng ®Êu tranh ®Ó hoµ b×nh thèng nhÊt ®Êt n−íc, gi¶i phãng miÒn Nam ra khái c¶nh löa báng,

n−íc s«i. Cuéc ®Êu tranh çch m¹ng cña ®ång bµo ta ë miÒn Nam

®ang tiÕp tôc s©u réng vµ m¹nh mÏ. MiÒn Nam rÊt xøng ®¸ng víi

danh hiÖu vÎ vang lµ "Thµnh ®ång Tæ quèc".

*

* *

Tõ khi hoµ b×nh lËp l¹i, ë miÒn B¾c hoµn toµn gi¶i phãng ®·

chuyÓn sang giai ®o¹n çch m¹ng x· héi chñ nghÜa. §ã lµ mét

chuyÓn biÕn cã ý nghÜa to lín cña çch m¹ng ViÖt Nam. D−íi sù

l·nh ®¹o cña §¶ng, cuéc c¶i çch ruéng ®Êt ®· hoµn thµnh th¾ng

lîi, ®· gi¶i phãng ®ång bµo n«ng d©n lao ®éng, thùc hiÖn khÈu hiÖu

"ng−êi cµy cã ruéng".

Chóng ta ®· thµnh c«ng trong c«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ vµ ®ang hoµn thµnh th¾ng lîi kÕ ho¹ch 3 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ vµ

v¨n ho¸. Chóng ta ®· giµnh ®−îc th¾ng lîi cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh


672

trong c«ng cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa vÒ n«ng nghiÖp, thñ c«ng

nghiÖp vµ c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t− doanh. Chóng ta ®· thu

®−îc nhiÒu thµnh tÝch trªn mÆt trËn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ c«ng

nghiÖp, trong sù nghiÖp v¨n ho¸ gi¸o dôc vµ n©ng cao mét b−íc ®êi

sèng cña nh©n d©n ta. MiÒn B¾c n−íc ta ®ang ngµy cµng cñng cè

thµnh c¬ së v÷ng m¹nh cho cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ.

Nh÷ng th¾ng lîi to lín cña chÝn n¨m qua ®· chøng tá ®−êng lèi

cña §¶ng ta lµ ®óng ®¾n, sù l·nh ®¹o cña §¶ng ta lµ v÷ng vµng.

§ã lµ th¾ng lîi cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin ë mét n−íc ®· tõng bÞ

®Õ quèc ¸p bøc bãc lét. §¶ng ta xøng ®¸ng víi lßng tin cËy cña nh©n d©n ta tõ B¾c ®Õn Nam.

§¶ng ta cã thÓ tù hµo lµ ng−êi kÕ tôc nh÷ng truyÒn thèng vÎ

vang cña d©n téc ta, lµ ng−êi më ®−êng cho nh©n d©n ta tiÕn lªn

mét t−¬ng lai rùc rì.


TÊt c¶ nh÷ng th¾ng lîi ®ã kh«ng ph¶i lµ c«ng lao riªng cña

§¶ng ta. §ã lµ c«ng lao chung cña toµn thÓ ®ång bµo ta trong c¶

n−íc. Çch m¹ng lµ sù nghiÖp cña quÇn chóng, chø kh«ng ph¶i lµ

sù nghiÖp cña ç nh©n anh hïng nµo. Thµnh c«ng cña §¶ng ta lµ ë n¬i §¶ng ta ®· tæ chøc vµ ph¸t huy lùc l−îng çch m¹ng v« tËn

cña nh©n d©n, ®· l·nh ®¹o nh©n d©n phÊn ®Êu d−íi l¸ cê tÊt th¾ng

cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin.

Th¾ng lîi cña çch m¹ng ViÖt Nam cßn lµ do nh©n d©n çc

n−íc x· héi chñ nghÜa anh em, nhÊt lµ Liªn X« vµ Trung Quèc, ®·

hÕt lßng gióp ®ì. Nh©n dÞp nµy, chóng ta nhiÖt liÖt tá lßng biÕt ¬n

çc n−íc x· héi chñ nghÜa anh em ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i.

Chóng ta còng thµnh thùc tá lßng biÕt ¬n ®èi víi çc ®¶ng anh em

kh¸c, nhÊt lµ §¶ng Céng s¶n Ph¸p, ®· tÝch cùc ñng hé cuéc ®Êu

tranh chÝnh nghÜa cña nh©n d©n ta. Chóng ta ch©n thµnh c¶m t¹ çc d©n téc thuéc ®Þa vµ nh©n d©n yªu chuéng hoµ b×nh toµn thÕ

giíi ®· lu«n lu«n ®ång t×nh vµ ñng hé chóng ta.


673

LÞch sö ba m−¬i n¨m ®Êu tranh cña §¶ng ®· d¹y chóng ta r»ng:

ThÊm nhuÇn chñ nghÜa M¸c - Lªnin, tuyÖt ®èi trung thµnh víi

lîi Ých cña giai cÊp v« s¶n vµ cña d©n téc; gi÷ g×n sù ®oµn kÕt nhÊt

trÝ trong §¶ng vµ sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ gi÷a çc ®¶ng céng s¶n,

gi÷a çc n−íc trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa, ®ã lµ çi b¶o

®¶m ch¾c ch¾n nhÊt cho çch m¹ng th¾ng lîi.

Tõ tr−íc tíi nay, §¶ng ta ®· lµm ®óng nh− thÕ. Tõ nay vÒ sau,

§¶ng ta nhÊt ®Þnh sÏ lµm ®óng nh− thÕ.


§¶ng ta ®· thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi to lín, nh−ng kh«ng ph¶i

lµ kh«ng cã sai lÇm. Song chóng ta ®· kh«ng hÒ che giÊu sai lÇm,

tr¸i l¹i chóng ta ®· thËt thµ tù phª b×nh vµ tÝch cùc söa ch÷a.

Th¾ng lîi ®· kh«ng hÒ lµm cho chóng ta say s−a, tù m·n. Ngµy

nay, víi nh÷ng kinh nghiÖm cña chóng ta vµ kinh nghiÖm cña çc

®¶ng anh em, chóng ta quyÕt t©m phÊn ®Êu ®Ó tiÕn lªn n÷a, tiÕn

lªn m·i.

NhiÖm vô hiÖn nay cña çch m¹ng ViÖt Nam lµ: §−a miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thùc hiÖn hoµ b×nh thèng nhÊt n−íc nhµ, hoµn thµnh çch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n trong c¶ n−íc.

QuyÕt ®Þnh cña §¹i héi sÏ h−íng dÉn toµn §¶ng vµ toµn d©n

ta x©y dùng th¾ng lîi chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, lµm cho miÒn

B¾c n−íc ta cã c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, cã v¨n ho¸,

khoa häc tiªn tiÕn, lµm cho nh©n d©n ta cã mét ®êi sèng ngµy thªm

no Êm, vui t−¬i.

§¹i héi lÇn thø II53 lµ §¹i héi kh¸ng chiÕn, §¹i héi lÇn nµy lµ §¹i héi x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh hoµ b×nh thèng nhÊt n−íc nhµ.

Nh©n d©n ta ®· anh hïng trong kh¸ng chiÕn th× còng anh hïng trong lao ®éng x©y dùng Tæ quèc. NhÊt ®Þnh chóng ta sÏ x©y

dùng ®−îc chñ nghÜa x· héi vÎ vang trªn miÒn B¾c n−íc ta.


674

MiÒn B¾c giµu m¹nh lµ c¬ së v÷ng ch¾c cña cuéc ®Êu tranh


§¹i héi lÇn nµy sÏ soi s¸ng h¬n n÷a con ®−êng ®Êu tranh çch

m¹ng cña nh©n d©n ta nh»m hoµ b×nh thèng nhÊt ®Êt n−íc.

D©n téc ta lµ mét, n−íc ViÖt Nam lµ mét. Nh©n d©n ta nhÊt

®Þnh sÏ v−ît tÊt c¶ mäi khã kh¨n vµ thùc hiÖn kú ®−îc "thèng nhÊt

®Êt n−íc, Nam B¾c mét nhµ".


Çch m¹ng ViÖt Nam lµ mét bé phËn cña lùc l−îng hoµ b×nh d©n chñ, x· héi chñ nghÜa trªn thÕ giíi. N−íc ViÖt Nam D©n chñ

Céng hoµ lµ mét thµnh viªn trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa

®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i.

Chóng ta cã nhiÖm vô gi÷ v÷ng vÞ trÝ tiÒn ®ån cña chñ nghÜa

x· héi ë §«ng Nam ch©u ¸, ra søc gãp phÇn t¨ng c−êng lùc l−îng

cña phe x· héi chñ nghÜa vµ b¶o vÖ hoµ b×nh ë §«ng Nam ¸ vµ

trªn thÕ giíi.

Ngµy nay, chñ nghÜa x· héi ®· thµnh mét hÖ thèng thÕ giíi

hïng m¹nh, v÷ng ch¾c nh− luü thÐp thµnh ®ång. Nh©n d©n ta v«

cïng phÊn khëi tr−íc nh÷ng thµnh c«ng vÜ ®¹i cña Liªn X« trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n vµ nh÷ng th¾ng lîi to lín

cña Trung Quèc vµ çc n−íc x· héi chñ nghÜa anh em kh¸c trong

c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Nh©n d©n ta nhiÖt liÖt ñng

hé chÝnh s¸ch ngo¹i giao hoµ b×nh vµ chñ tr−¬ng gi¶i trõ qu©n bÞ cña Liªn X« vµ çc n−íc kh¸c trong phe x· héi chñ nghÜa. Nh©n

d©n ta còng rÊt vui mõng tr−íc nh÷ng th¾ng lîi cña çc d©n téc ë

ch©u ¸, ch©u Phi vµ ch©u Mü Latinh trong cuéc ®Êu tranh vÜ ®¹i

chèng bän ®Õ quèc, nhÊt lµ ®Õ quèc Mü. Râ rµng lµ lùc l−îng hoµ

b×nh, d©n chñ, ®éc lËp d©n téc vµ x· héi chñ nghÜa trªn thÕ giíi ®·

m¹nh h¬n h¼n phe ®Õ quèc. Nh©n d©n thÕ giíi ®oµn kÕt chÆt chÏ vµ ®Êu tranh tÝch cùc th× nhÊt ®Þnh cã kh¶ n¨ng ng¨n ngõa chiÕn tranh thÕ giíi, thùc hiÖn hßa b×nh l©u dµi. Cuéc ®Êu tranh kiªn


675

quyÕt cña çc d©n téc bÞ ¸p bøc nhÊt ®Þnh sÏ ®¸nh b¹i bän ®Õ quèc thùc d©n. Chñ nghÜa x· héi cuèi cïng nhÊt ®Þnh sÏ toµn th¾ng

kh¾p thÕ giíi.

Trong sù nghiÖp ®Êu tranh vÜ ®¹i Êy, sù ®oµn kÕt gi÷a lùc

l−îng çc n−íc x· héi chñ nghÜa vµ sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ gi÷a çc

®¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n tÊt c¶ çc n−íc cã ý nghÜa quan träng

bËc nhÊt. Chóng ta tin r»ng: "Çc ®¶ng céng s¶n vµ ®¶ng c«ng

nh©n tõ nay vÒ sau sÏ cñng cè h¬n n÷a sù ®oµn kÕt cña çc n−íc

thuéc hÖ thèng x· héi chñ nghÜa thÕ giíi vµ çc ®¶ng céng s¶n vµ

®¶ng c«ng nh©n sÏ b¶o vÖ sù thèng nhÊt cña m×nh nh− b¶o vÖ con

ng−¬i cña con m¾t trong cuéc ®Êu tranh cho hoµ b×nh vµ an ninh

cña tÊt c¶ çc d©n téc, cho sù toµn th¾ng cña sù nghiÖp vÜ ®¹i cña

chñ nghÜa M¸c - Lªnin" (Th«ng ço BucarÐt).

Ngµy nay, bän ®Õ quèc kh«ng thÓ lµm m−a lµm giã nh− tr−íc

n÷a. Nh−ng ngµy nµo cßn bän ®Õ quèc th× nguy c¬ chiÕn tranh vÉn

cßn. B¶n tuyªn bè cña Héi nghÞ ®¹i biÓu çc ®¶ng céng s¶n vµ ®¶ng

c«ng nh©n çc n−íc x· héi chñ nghÜa n¨m 1957 ë M¸txc¬va ®·

nh¾c nhë chóng ta r»ng: "Çc ®¶ng céng s¶n coi cuéc ®Êu tranh

cho hoµ b×nh lµ nhiÖm vô hµng ®Çu cña m×nh... Nh©n d©n tÊt c¶

çc n−íc cÇn ph¶i gi÷ g×n tinh thÇn c¶nh gi¸c cao ®é ®èi víi nguy

c¬ chiÕn tranh do chñ nghÜa ®Õ quèc g©y ra". Vµ cÇn nhí r»ng: "Sù

®oµn kÕt çc lùc l−îng yªu n−íc vµ d©n chñ cµng réng r·i vµ v÷ng

m¹nh bao nhiªu th× th¾ng lîi cña cuéc ®Êu tranh chung cµng ®−îc

b¶o ®¶m ch¾c ch¾n bÊy nhiªu".

Nh©n d©n ta ®· tõng ®au khæ v× bän ®Õ quèc vµ ngµy nay cßn

bÞ Mü - DiÖm chia c¾t ®Êt n−íc, giµy xÐo miÒn Nam. Ngµy nµo mµ

ch−a ®uæi ®−îc ®Õ quèc Mü ra khái miÒn Nam n−íc ta, ch−a gi¶i

phãng ®−îc miÒn Nam khái ¸ch thèng trÞ tµn b¹o cña Mü - DiÖm,

th× nh©n d©n ta vÉn ch−a thÓ ¨n ngon, ngñ yªn. Bëi vËy, kh«ng thÓ

nµo t¸ch rêi cuéc ®Êu tranh b¶o vÖ hoµ b×nh, thèng nhÊt n−íc nhµ

víi cuéc ®Êu tranh chèng ®Õ quèc Mü.


676

Trong c«ng cuéc ®Êu tranh chung ®Ó b¶o vÖ hoµ b×nh vµ ®éc

lËp d©n téc ë §«ng D−¬ng, nh©n d©n ViÖt Nam ta kiªn quyÕt ñng

hé cuéc ®Êu tranh anh dòng cña nh©n d©n Lµo hiÖn nay nh»m

chèng ®Õ quèc Mü, nh»m ®−a n−íc Lµo lªn con ®−êng hoµ hîp

d©n téc, ®éc lËp, thèng nhÊt vµ hoµ b×nh trung lËp. Chóng ta

thµnh t©m mong r»ng quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a n−íc ta vµ çc n−íc

l¸ng giÒng, tr−íc hÕt lµ Campuchia vµ Lµo, ®−îc x©y dùng vµ

ph¸t triÓn tèt.


Sù nghiÖp çch m¹ng x· héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c vµ sù

nghiÖp ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ, gãp phÇn b¶o vÖ hoµ b×nh

ë §«ng Nam ¸ vµ thÕ giíi hiÖn nay ®ang ®Æt ra tr−íc m¾t §¶ng ta

nh÷ng nhiÖm vô nÆng nÒ vµ vÎ vang. §Ó b¶o ®¶m th¾ng lîi cña

çch m¹ng, vÊn ®Ò cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh lµ ph¶i n©ng cao h¬n n÷a

søc chiÕn ®Êu cña toµn §¶ng ta, ph¸t huy h¬n n÷a t¸c dông l·nh

®¹o cña §¶ng ta trªn mäi mÆt c«ng t¸c.

Tõ tr−íc tíi nay, §¶ng ta ®· cè g¾ng liªn hÖ chÆt chÏ chñ

nghÜa M¸c - Lªnin víi thùc tÕ çch m¹ng ViÖt Nam. Çn bé vµ

®¶ng viªn ta nãi chung ®Òu cã phÈm chÊt çch m¹ng tèt ®Ñp. Nh−ng chóng ta cßn nhiÒu khuyÕt ®iÓm nh−: bÖnh chñ quan, chñ

nghÜa gi¸o ®iÒu vµ chñ nghÜa kinh nghiÖm, t¸c phong quan liªu,

chñ nghÜa ç nh©n... Nh÷ng khuyÕt ®iÓm Êy ng¨n trë sù tiÕn bé

cña çc ®ång chÝ chóng ta. Chóng ta ph¶i ra søc häc tËp chñ nghÜa

M¸c - Lªnin, t¨ng c−êng gi¸o dôc t− t−ëng trong §¶ng, ®Êu tranh

kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt ®iÓm nãi trªn. Ph¶i n©ng cao h¬n n÷a

tÝnh giai cÊp vµ tÝnh tiªn phong cña §¶ng, t¨ng c−êng kh«ng

ngõng mèi liªn hÖ gi÷a §¶ng vµ quÇn chóng, ph¶i biÕt ®oµn kÕt

mäi ng−êi yªu n−íc vµ tiÕn bé ®Ó x©y dùng th¾ng lîi chñ nghÜa x·

héi vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n−íc nhµ. Ph¶i ra søc häc tËp cã s¸ng t¹o kinh nghiÖm çc ®¶ng anh em. Chóng ta tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc

kiªu ng¹o, tù m·n, chóng ta ph¶i khiªm tèn nh− Lªnin ®· d¹y.


677

§¹i héi §¶ng ta lÇn nµy sÏ bÇu ra Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng

míi cña §¶ng. Chóng ta tin ch¾c r»ng, víi Ban ChÊp hµnh Trung

−¬ng míi, toµn §¶ng ta sÏ ®oµn kÕt chÆt chÏ h¬n n÷a, ®éng viªn

m¹nh mÏ h¬n n÷a nh©n d©n c¶ n−íc ®Êu tranh thùc hiÖn môc tiªu

vÜ ®¹i tr−íc m¾t lµ:

X©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, ®Êu tranh thùc hiÖn

hoµ b×nh thèng nhÊt n−íc nhµ.

Chñ nghÜa M¸c - Lªnin vÜ ®¹i mu«n n¨m!

Giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n ViÖt Nam anh dòng mu«n n¨m!

§¶ng Lao ®éng ViÖt Nam mu«n n¨m! Sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ gi÷a çc ®¶ng anh em vµ sù ®oµn kÕt

nhÊt trÝ trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa, ®øng ®Çu lµ Liªn X«

vÜ ®¹i, mu«n n¨m!


mu«n n¨m!


§äc ngµy 5-9-1960.


ngµy 6-9-1960.

678

Lêi C¡N DÆN THIÕU NHI §ÕN CHµO mõnG §¹I HéI TOµN QUèC LÇN THø III CñA §¶NG LAO §éNG VIÖT NAM

B¸c thay mÆt §¹i héi, çc b¸c, çc chó, çc c« ®¹i biÓu, çc b¸c,

çc chó ®¹i biÓu çc ®¶ng anh em c¶m ¬n çc ch¸u.

B¸c thay mÆt §¹i héi, çc b¸c, çc chó, çc c«, c¨n dÆn çc

ch¸u tõ nay:

- §oµn kÕt h¬n n÷a.

- Gi÷ g×n kû luËt h¬n n÷a.

- Cè g¾ng häc tËp, cè g¾ng lao ®éng h¬n n÷a ®Ó sau nµy trë nªn nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa.

TÊt c¶ çc b¸c, çc c«, çc chó ®¹i biÓu ë §¹i héi §¶ng nhê çc

ch¸u chuyÓn tíi tÊt c¶ çc ch¸u thiÕu niªn, nhi ®ång lêi hái th¨m

th©n ¸i. Çc ch¸u cÇn cè g¾ng thi ®ua víi çc ch¸u thiÕu niªn, nhi

®ång çc n−íc anh em ®Ó sau nµy thiÕu niªn, nhi ®ång thÕ giíi

®oµn kÕt chÆt chÏ, x©y dùng x· héi vui t−¬i nhÊt, ®Ñp ®Ï nhÊt tøc

lµ x· héi céng s¶n.

Nãi ngµy 5-9-1960.


ngµy 5-10-1960.

679

DIÔN V¡N BÕ M¹C §¹I HéI §¹I BiÓU TOµN QUèC lÇn THø iii CñA §¶NG LAo §éNG viÖT NAM


§¹i héi lÇn thø III cña §¶ng ta ®· thµnh c«ng rÊt tèt ®Ñp vµ h«m nay bÕ m¹c.

Thay mÆt §¹i héi vµ 50 v¹n ®¶ng viªn, t«i tá lßng nhiÖt liÖt

c¶m ¬n çc ®¶ng anh em çc n−íc x· héi chñ nghÜa vµ nhiÒu n−íc

kh¸c ®· cö ®¹i biÓu ®Õn dù §¹i héi vµ ®· göi ®Õn chóng ta nh÷ng

lêi chóc mõng ®Çy nhiÖt t×nh quèc tÕ v« s¶n, cæ vò §¶ng ta vµ d©n

ta tiÕn lªn giµnh nh÷ng th¾ng lîi míi.

T«i xin c¶m ¬n ®ång bµo trong c¶ n−íc ®· h¨ng h¸i thi ®ua lÊy

thµnh tÝch ®Ó chµo mõng §¹i héi vµ h»ng ngµy theo dâi c«ng viÖc

cña §¹i héi víi c¶ tÊm lßng tin cËy.

T«i còng tá lêi c¶m ¬n çc ®ång chÝ çn bé vµ nh©n viªn c«ng t¸c ®· kh«ng qu¶n khã nhäc, hÕt lßng phôc vô cho §¹i héi.

T«i nhiÖt liÖt hoan nghªnh çc ®ång chÝ ®¹i biÓu ®· h¨ng h¸i

lµm viÖc víi tinh thÇn ®oµn kÕt nhÊt trÝ vµ tÝch cùc khÈn tr−¬ng.


KÕt qu¶ to lín cña §¹i héi §¶ng ta lÇn nµy lµ:

- QuyÕt ®Þnh ®−êng lèi chung cña thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa

x· héi ë miÒn B¾c vµ ®−êng lèi ®Êu tranh thùc hiÖn hoµ b×nh thèng

nhÊt n−íc nhµ.


680

- QuyÕt ®Þnh ®−êng lèi tæ chøc ®Ó t¨ng c−êng søc chiÕn ®Êu vµ

sù l·nh ®¹o cña §¶ng trong giai ®o¹n míi cña çch m¹ng.

- Vµ bÇu ra Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng míi cña §¶ng ta.

§¹i héi lÇn thø II ®· ®−a kh¸ng chiÕn ®Õn th¾ng lîi. Ch¾c

ch¾n r»ng §¹i héi lÇn thø III nµy sÏ lµ nguån ¸nh s¸ng míi, lùc

l−îng míi cho toµn §¶ng vµ toµn d©n ta x©y dùng th¾ng lîi chñ

nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thùc hiÖn hoµ b×nh thèng

nhÊt n−íc nhµ.

Tr−íc m¾t chóng ta cßn nhiÒu khã kh¨n. Nh−ng chóng ta nhÊt

®Þnh v−ît qua mäi khã kh¨n. V× chóng ta cã chñ nghÜa M¸c - Lªnin

vÜ ®¹i dÉn ®−êng. V× chóng ta cã c¶ phe x· héi chñ nghÜa hïng

m¹nh ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i, cã h¬n 80 ®¶ng anh em víi h¬n

35 triÖu ®ång chÝ ®oµn kÕt mét lßng, cã c¶ lùc l−îng d©n téc ®éc lËp

vµ hoµ b×nh d©n chñ thÕ giíi to lín gióp ®ì vµ ñng hé chóng ta. V×

toµn thÓ çn bé ®¶ng viªn ta ®oµn kÕt chÆt chÏ, quyÕt t©m biÕn

NghÞ quyÕt cña §¹i héi thµnh ý chÝ cña toµn d©n ®Ó giµnh th¾ng

lîi míi.

Mçi ®¶ng viªn ta ph¶i lµ mét chiÕn sÜ tÝch cùc g−¬ng mÉu,

xøng ®¸ng víi lßng tin cËy cña §¶ng vµ cña nh©n d©n.

Mçi chi bé ta ph¶i lµ mét h¹t nh©n v÷ng ch¾c, l·nh ®¹o ®ång

bµo thi ®ua yªu n−íc, cÇn kiÖm x©y dùng n−íc nhµ.

Mçi cÊp uû §¶ng ph¶i lµ ®éng c¬ m¹nh mÏ thóc ®Èy phong

trµo çch m¹ng s«i næi tiÕn lªn.

Trung −¬ng høa sÏ ®em hÕt tinh thÇn vµ lùc l−îng ®Ó l·nh ®¹o

toµn §¶ng, toµn d©n hoµn thµnh th¾ng lîi nh÷ng nhiÖm vô mµ

§¹i héi ®· quyÕt ®Þnh.

Nh©n d©n ta lµ nh©n d©n anh hïng. Trong kh¸ng chiÕn, nh©n

d©n ta ®· anh dòng chiÕn ®Êu, hy sinh x−¬ng m¸u vµ ®· giµnh

®−îc th¾ng lîi to lín. Ngµy nay ®Êu tranh ®Ó x©y dùng ®êi sèng

míi, x· héi míi vµ ®Ó hoµ b×nh thèng nhÊt n−íc nhµ, dï cßn gÆp

nhiÒu gian khæ, nh−ng ch¾c ch¾n chóng ta sÏ toµn th¾ng.

diÔn v¨n bÕ m¹c ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc...

681

Thay mÆt §¹i héi, t«i kªu gäi ®ång bµo c¶ n−íc h¨ng h¸i tiÕn

lªn, ai nÊy ®Òu cè g¾ng ®Ó trë thµnh nh÷ng ng−êi lao ®éng tiªn

tiÕn, nh÷ng chiÕn sÜ tiªn tiÕn.

M−êi l¨m n¨m tr−íc ®©y, chØ cã 5.000 ®¶ng viªn vµ trong

nh÷ng ®iÒu kiÖn cùc kú khã kh¨n mµ §¶ng ta ®· l·nh ®¹o çch

m¹ng Th¸ng T¸m ®Õn th¾ng lîi. Ngµy nay, §¶ng ta cã h¬n 50 v¹n

®ång chÝ, l¹i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi, cho nªn §¶ng nhÊt

®Þnh l·nh ®¹o çch m¹ng x· héi chñ nghÜa ®Õn thµnh c«ng, ®Êu

tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ ®Õn th¾ng lîi.

Toµn §¶ng vµ toµn d©n ta ®oµn kÕt chÆt chÏ thµnh mét khèi khæng lå. Chóng ta s¸ng t¹o. Chóng ta x©y dùng. Chóng ta tiÕn

lªn. QuyÕt kh«ng cã lùc l−îng nµo ng¨n ®−îc chóng ta ®i tõ th¾ng

lîi nµy ®Õn th¾ng lîi kh¸c.

- N−íc ViÖt Nam hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ

giµu m¹nh mu«n n¨m!

- T×nh ®oµn kÕt nhÊt trÝ gi÷a çc n−íc trong phe x· héi chñ

nghÜa ®øng ®Çu lµ Liªn X« vÜ ®¹i mu«n n¨m!

- T×nh ®oµn kÕt nhÊt trÝ gi÷a çc ®¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n

trªn thÕ giíi mu«n n¨m!

- Chñ nghÜa M¸c - Lªnin chiÕn th¾ng mu«n n¨m! - §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam mu«n n¨m!

§äc ngµy 10-9-1960.


ngµy 11-9-1960.

682

Lêi PH¸T BiÓU TRONG BUæI LÔ CHñ TÞCH §OµN QUèC HéI N−íC CéNG Hßa

Nh©n D¢N M¤NG Cæ TRAO TÆNG HU¢N CH−¬NG XUKH£ BATO

Th−a ®ång chÝ Ghen®en kÝnh mÕn, Th−a çc ®ång chÝ,

T«i ch©n thµnh c¶m t¹ nhiÖt t×nh cña §¶ng vµ ChÝnh phñ n−íc

Céng hoµ Nh©n d©n M«ng Cæ, lßng mÕn yªu cña nh©n d©n M«ng

Cæ anh em ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh÷ng lêi nång nhiÖt mµ

®ång chÝ võa nãi ®èi víi ç nh©n t«i. ViÖc Chñ tÞch ®oµn Quèc héi n−íc Céng hoµ Nh©n d©n M«ng

Cæ ®· quyÕt ®Þnh tÆng th−ëng cho t«i tÊm hu©n ch−¬ng cao quý

nhÊt cña Nhµ n−íc M«ng Cæ, lµm t«i rÊt c¶m ®éng, coi ®ã kh«ng

ph¶i lµ tÆng riªng cho t«i mµ lµ tÆng chung ®Ó khÝch lÖ nh÷ng

thµnh tÝch cÇn cï vµ anh dòng cña toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam,

®Ó th¾t chÆt h¬n n÷a mèi t×nh anh em gi÷a hai n−íc chóng ta.

Khi vÞ anh hïng Xukhª Bato cßn sèng, n−íc Céng hoµ Nh©n

d©n M«ng Cæ tr−íc ®©y lµ tiÒn ®ån phÝa §«ng cña thµnh tr× çch

m¹ng x· héi chñ nghÜa. Ngµy nay, khi t«i nhËn tÊm hu©n ch−¬ng

cao quý mang tªn vÞ anh hïng kÝnh mÕn Xukhª Bato th× n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ®· 15 tuæi vµ lµ mét vÞ trÝ tiÒn tiªu ë §«ng

Nam ¸ cña c¶ phe x· héi chñ nghÜa vÜ ®¹i vµ hïng c−êng ®øng ®Çu

lµ Liªn bang Céng hoµ x· héi chñ nghÜa X«viÕt. §ã lµ mét sù lín

m¹nh chung cña phong trµo çch m¹ng thÕ giíi, khiÕn cho nh©n

lêi ph¸t biÓu trong buæi lÔ...

683

d©n hai n−íc chóng ta ®Òu tù hµo lµ nh÷ng thµnh viªn cña phe x·

héi chñ nghÜa.

T«i rÊt sung s−íng vµ tù ®¸y lßng c¶m ¬n ®ång chÝ X¨mbu vµ

Chñ tÞch ®oµn Quèc héi n−íc Céng hoµ Nh©n d©n M«ng Cæ.

C¶m ¬n ®ång chÝ Xª®enban vµ Héi ®ång Bé tr−ëng n−íc Céng

hoµ Nh©n d©n M«ng Cæ.

C¶m ¬n ®ång chÝ Ghen®en ®· thay mÆt §¶ng vµ ChÝnh phñ

n−íc Céng hoµ Nh©n d©n M«ng Cæ trao tÆng cho t«i tÊm hu©n

ch−¬ng cao quý nµy.



ngµy 12-9-1960.

684

DIÔN V¡N CHµO MõNG TæNG THèNG X£CU turª T¹I S¢N BAY GiA L¢M

Th−a Tæng thèng Xªcu Turª, ng−êi anh em kÝnh mÕn cña t«i, Th−a çc vÞ kh¸ch quý cïng ®i víi Tæng thèng, Th−a çc b¹n,

H«m nay, chóng t«i v« cïng vui s−íng ®−îc ®ãn tiÕp Tæng

thèng Xªcu Turª, vÞ l·nh tô kÝnh mÕn cña nh©n d©n Ghinª, ng−êi

b¹n kÝnh mÕn cña nh©n d©n ViÖt Nam.

H¬n 40 n¨m tr−íc ®©y, mét nhãm thanh niªn yªu n−íc, ng−êi

çc thuéc ®Þa Ph¸p, trong ®ã cã thanh niªn ViÖt Nam vµ thanh niªn Ghinª, ®· cïng nhau ®oµn kÕt ®Êu tranh chèng chñ nghÜa

thùc d©n, ®Ó giµnh tù do, ®éc lËp cho ®Êt n−íc m×nh.

Çch ®©y h¬n 40 n¨m, t«i ®· cã dÞp ®Õn th¨m C«nacri, Thñ ®«

cña n−íc Céng hoµ Ghinª.

Ngµy nay, hai n−íc chóng ta ®· giµnh ®−îc ®éc lËp, nhiÒu

thuéc ®Þa cò cña Ph¸p ë ch©u ¸ vµ ch©u Phi ®· giµnh ®−îc ®éc lËp,

nhiÒu thuéc ®Þa kh¸c ®ang ®Êu tranh vµ ch¾c ch¾n sÏ giµnh ®−îc

®éc lËp. Trong lóc phong trµo gi¶i phãng d©n téc ®ang cuån cuén

lªn cao nh− n−íc thuû triÒu, th× Tæng thèng vµ çc vÞ ®· tõ bªn kia

§¹i T©y D−¬ng sang bªn nµy Th¸i B×nh D−¬ng ®Ó mang l¹i t×nh anh em th¾m thiÕt cña nh©n d©n Ghinª ®Õn cho nh©n d©n ViÖt

Nam. ThËt lµ:

B©y giê míi gÆp nhau ®©y, Mµ lßng ®· ch¾c nh÷ng ngµy thanh niªn!

diÔn v¨n chµo mõng tæng thèng xªcu turª...

685

Ghinª çch ViÖt Nam h¬n 13 ngh×n c©y sè (theo ®−êng th¼ng)

nh−ng tinh thÇn nh©n d©n hai n−íc chóng ta th× rÊt gÇn gòi nhau

nh− anh em. Nh©n d©n vµ ChÝnh phñ chóng t«i hoan nghªnh Tæng

thèng vµ çc vÞ cïng ®i trong §oµn víi tÊm lßng nhiÖt liÖt nh−

hoan nghªnh nh÷ng ng−êi anh em tõ ph−¬ng xa míi vÒ. Vµ chóng

t«i rÊt mong r»ng Tæng thèng vµ çc vÞ sÏ coi ë ®©y còng nh− ë nhµ

m×nh vËy.

Chóc Tæng thèng vui vÎ, m¹nh khoÎ.

Chóc çc vÞ trong §oµn vui vÎ, m¹nh khoÎ.

T×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n Ghinª mu«n n¨m!

Nh©n d©n çc n−íc ¸ - Phi ®oµn kÕt chÆt chÏ mu«n n¨m!

§äc ngµy 15-9-1960.


ngµy 16-9-1960.

686

Lêi TIÔN TæNG THèNG X£CU TUR£


H«m nay, nh©n d©n ViÖt Nam, víi lßng quyÕn luyÕn, tiÔn ®−a Tæng thèng Xªcu Turª, vÞ l·nh tô kÝnh mÕn cña nh©n d©n Ghinª, ng−êi b¹n th©n thiÕt cña nh©n d©n ViÖt Nam, cïng çc vÞ trong §oµn ®¹i biÓu ChÝnh phñ n−íc Céng hoµ Ghinª lªn ®−êng vÒ n−íc.

Thêi gian tuy ng¾n nh−ng Tæng thèng vµ çc vÞ ®· ®Ó l¹i trong lßng mäi ng−êi d©n ViÖt Nam nh÷ng c¶m t×nh s©u s¾c.

Cuéc ®i th¨m cña Tæng thèng ®· lµm cho chóng ta cã dÞp bµn b¹c vµ nhÊt trÝ víi nhau vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn lîi Ých cña hai n−íc chóng ta vµ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng vÒ t×nh h×nh ¸ - Phi vµ quèc tÕ.

Cuéc ®i th¨m cña Tæng thèng lµ mét cèng hiÕn to lín cho viÖc ph¸t triÓn t×nh h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc chóng ta, sù nghiÖp ®oµn kÕt nh©n d©n çc n−íc ¸ - Phi vµ viÖc b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi.

Chóng t«i chóc Tæng thèng vµ çc vÞ ®i ®−êng m¹nh khoÎ. Chóng t«i nhê Tæng thèng vµ çc vÞ chuyÓn ®Õn nh©n d©n

Ghinª anh em vµ nh©n d©n ch©u Phi lêi chóc mõng nhiÖt liÖt nhÊt. T×nh h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc ViÖt Nam vµ Ghinª ®êi ®êi bÒn v÷ng! T×nh ®oµn kÕt gi÷a çc d©n téc ¸ - Phi mu«n n¨m! Hoµ b×nh thÕ giíi mu«n n¨m!

§äc ngµy 18-9-1960.


ngµy 19-9-1960.

687

Chóng ta h¨ng h¸i tiÕn lªn!

Nh− mÆt trêi mïa Xu©n lµm cho mu«n vËt Êm ¸p vui t−¬i vµ

®ua nhau ph¸t triÓn, §¹i héi lÇn thø III cña §¶ng ta ®· thµnh mét

nguån søc m¹nh lµm cho toµn §¶ng vµ toµn d©n ta phÊn khëi tiÕn

lªn. Kh¾p mäi n¬i, kh¾p mäi ngµnh ®Òu cã nh÷ng tiÕn bé râ rÖt.

VÒ c«ng nghiÖp - ®Õn gi÷a th¸ng 9, ®· cã 44 ®¬n vÞ lµm xong kÕ

ho¹ch n¨m nay tr−íc thêi h¹n h¬n 100 ngµy.

VÒ n«ng nghiÖp - HiÖn nay, nhiÒu tØnh ®· c¨n b¶n tæ chøc xong

hîp t¸c x· bËc thÊp gåm tõ 75 ®Õn 91% tæng sè n«ng hé.

Trong phong trµo thi ®ua ®Ó mõng §¹i héi §¶ng th¾ng lîi, çc xÝ nghiÖp ®· thu ®−îc nhiÒu kÕt qu¶ vÎ vang. Vµi thÝ dô:

- Ph©n x−ëng supe phèt ph¸t Phó Thä, trong 13 ngµy, ®· lµm

xong kÕ ho¹ch c¶ th¸ng.

- Má thiÕc Cao B»ng, n¨ng suÊt mçi ca tõ 300 xe t¨ng lªn ®Õn

1.345 xe.

- Nhµ m¸y sîi Nam §Þnh, håi thùc d©n Ph¸p lµm chñ, mçi

ng−êi thî chØ ®øng 250 cäc sîi lµ tét mùc. Nay nhiÒu ng−êi ®øng

®−îc tõ 1.000 ®Õn 1.500 cäc. ChÞ TrÇn ThÞ Quý (®oµn viªn Thanh

niªn Lao ®éng) ®øng 2.240 cäc.

Çc ®ång chÝ phô tr¸ch xÝ nghiÖp cÇn ph¶i båi d−ìng, gióp ®ì vµ tæng kÕt nh÷ng s¸ng kiÕn vµ nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u Êy;

cÇn ph¶i lµm cho nã ph¸t triÓn thªm n÷a vµ phæ biÕn nã réng kh¾p

h¬n n÷a. §ång thêi, cÇn ph¶i tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng viÖc c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp, thùc hiÖn tèt khÈu hiÖu: NhiÒu, nhanh, tèt, rÎ.


688

Nh÷ng con sè sau ®©y chøng tá phong trµo hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp ®· ph¸t triÓn mét çch thuËn lîi:

N¨m Sè n«ng hé vµo hîp t¸c x·

1957 744 hé

1958 120.000 hé

1959 1.240.000 hé

9-1960 h¬n 2.000.000 hé

H¬n 72% tæng sè n«ng hé toµn miÒn B¾c ®· vµo hîp t¸c x·. Nh− thÕ lµ tèt. Nh−ng çc ®ång chÝ çn bé cÇn ph¶i lu«n lu«n

n¾m v÷ng ba nguyªn t¾c, vµ tiÕn b−íc nµo ph¶i v÷ng ch¾c b−íc Êy.

§ång thêi, çn bé vµ bµ con n«ng d©n cÇn ph¶i lµm ®óng khÈu

hiÖu "CÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·". Víi niÒm phÊn khëi cña toµn §¶ng vµ toµn d©n, chóng ta

quyÕt hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v−ît møc kÕ ho¹ch ba n¨m vµ

chuÈn bÞ tèt ®Ó tiÕn sang kÕ ho¹ch n¨m n¨m mµ §¹i héi §¶ng ®·

®Ò ra.

T.L.


ngµy 29-9-1960.

689

Lêi chµo mõng nh©n kû niÖm Ngµy gi¶I phãng bungari

T«i rÊt sung s−íng cã dÞp nhê v« tuyÕn truyÒn h×nh Bungari

göi lêi chµo mõng nhiÖt liÖt nhÊt cña t«i ®Õn çc l·nh tô vµ nh©n

d©n Bungari anh em nh©n dÞp kû niÖm 16 n¨m Ngµy Gi¶i phãng

nh©n d©n Bungari.

Nh©n d©n ViÖt Nam chóng t«i võa míi ¨n mõng Ngµy §éc lËp

cña chóng t«i - Ngµy 2 th¸ng 9. Sù vui mõng cña nh©n d©n chóng

t«i ®· chan hßa víi sù vui mõng cña nh©n d©n Bungari anh em.

Chóng ta cïng vui s−íng víi nhau trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa do Liªn X« vÜ ®¹i ®øng ®Çu.

T«i nhí m·i t×nh th©n ¸i cña nh©n d©n Bungari khi t«i ®Õn

th¨m ®Êt n−íc t−¬i ®Ñp cña çc b¹n çch ®©y 3 n¨m. T«i vui mõng

tr−íc nh÷ng th¾ng lîi mµ çc b¹n ®· giµnh ®−îc d−íi sù l·nh ®¹o

cña §¶ng Céng s¶n Bungari. T«i lu«n lu«n ghi nhí nh÷ng lêi gi¸o

huÊn cña ®ång chÝ G. §imit¬rèp vµ ®ång chÝ V. K«larèp, l·nh tô

cña Quèc tÕ Céng s¶n.

T«i göi çc ch¸u thiÕu niªn vµ nhi ®ång Bungari nhiÒu çi h«n.

Xin chóc çc b¹n nhiÒu h¹nh phóc vµ nhiÒu th¾ng lîi!

ViÕt th¸ng 9-1960.



690

§IÖn MõNG N¦íC CéNg Hßa MALI tuyªn Bè thµnh LËP

KÝnh göi «ng M«®ib« C©yta, Quèc tr−ëng n−íc Céng hoµ Mali,

Bamac«

Nh©n dÞp n−íc Céng hoµ Mali tuyªn bè thµnh lËp, t«i tr©n

träng göi ®Õn Ngµi, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n n−íc Céng hoµ Mali

lêi chóc mõng nhiÖt liÖt.

T«i thµnh t©m chóc nh©n d©n vµ ChÝnh phñ n−íc Céng hoµ Mali thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi trong sù nghiÖp x©y dùng ®Êt n−íc

phån vinh, b¶o vÖ ®éc lËp d©n téc vµ gãp phÇn gi÷ g×n hoµ b×nh ë

ch©u Phi vµ thÕ giíi.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MiNH


ngµy 1-10-1960.

691

Tuæi t¸c cµng cao, Lßng yªu n−íc cµng lín

TruyÒn thèng "§iÖn Diªn Hång" lµ truyÒn thèng yªu n−íc vÎ

vang chung cña d©n téc ta vµ riªng cña çc cô phô l·o ta.

Mçi khi cã viÖc quan hÖ lín ®Õn n−íc nhµ nßi gièng, th× çc cô

kh«ng qu¶n tuæi cao søc yÕu, liÒn h¨ng h¸i ®øng ra g¸nh v¸c phÇn

m×nh vµ ®«n ®èc con em lµm trßn nhiÖm vô.

Trong thêi kú kh¸ng chiÕn, chóng ta cã nh÷ng ®éi du kÝch

"b¹ch ®Çu qu©n". Sù chiÕn ®Êu anh dòng vµ hy sinh oanh liÖt cña

nh÷ng "®éi viªn tãc b¹c r¨ng long" ®· lµm cho lò giÆc kinh hån vµ khuyÕn khÝch chiÕn sÜ ta cµng thªm dòng c¶m. Çc cô ®· gãp phÇn

kh«ng nhá vµo cuéc th¾ng lîi vÜ ®¹i cña nh©n d©n ta.

Ngµy nay, trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn

B¾c lµm nÒn t¶ng v÷ng m¹nh cho sù nghiÖp ®Êu tranh thùc hiÖn

thèng nhÊt n−íc nhµ, çc cô còng tham gia rÊt h¨ng h¸i. VÝ dô:

Çc cô phô l·o ë Nam §Þnh, nhÊt lµ ë çc huyÖn H¶i HËu,

Trùc Ninh... ®· ra søc tham gia c«ng viÖc tæ chøc vµ ph¸t triÓn hîp

t¸c x· n«ng nghiÖp.

Trong phong trµo s¶n xuÊt vô mïa th¾ng lîi, huyÖn ý Yªn cã

99 cô ®· ®−îc bÇu lµ "kiÖn t−íng" lµm ph©n. §Æc biÖt cô Tuyªn ®· lµm ®−îc gÇn 7 tÊn.

Çc cô phô l·o ë huyÖn Trùc Ninh ®· xung phong lµm thuû lîi

h¬n 4.000 ngµy. Cô HiÖn, n¨m nay 73 tuæi, ®· lµm lu«n mét

chuyÕn 13 ngµy.


692

Trªn mÆt trËn v¨n ho¸, çc cô ®· gãp søc nhiÒu trong phong

trµo xo¸ n¹n mï ch÷ vµ bæ tóc v¨n ho¸. Çc cô ®· tæ chøc nh÷ng

nhãm ®ì ®Çu nhµ tr−êng vµ ngµy nµo còng lo ®«n ®èc con ch¸u ®i

häc. Cã nh÷ng cô ®· quyªn c¶ "¸o thä" cña m×nh cho çc líp häc

®ãng bµn ghÕ. Cô NguyÔn §øc ¢u (x· Trùc §Þnh) ®· b¸n mét çi

nhµ lÊy tiÒn (500 ®ång) ®Ó gióp x©y dùng nhµ tr−êng.

Nh÷ng viÖc c¶m ®éng nh− vËy çc n¬i th−êng cã.

Chóng ta nhiÖt liÖt hoan h« çc cô, chóc çc cô m¹nh khoÎ vµ

sèng l©u ®Ó ®«n ®èc con ch¸u x©y dùng chñ nghÜa x· héi. VËy cã

th¬ r»ng:

Cµng giµ, cµng dÎo l¹i cµng dai, Tinh thÇn g−¬ng mÉu ch¼ng nh−êng ai. §«n ®èc con em lµm nhiÖm vô, Vuèt r©u mõng x· héi t−¬ng lai.

T.L.


ngµy 1-10-1960.

693

TH¦ göi ÇN Bé N¤NG TR−êNG Nhµ N¦íC

Th©n ¸i göi çn bé n«ng tr−êng nhµ n−íc,

Chñ nghÜa x· héi ph¶i tiÕn b»ng hai ch©n, tøc lµ c«ng nghiÖp

vµ n«ng nghiÖp. N«ng nghiÖp chñ nghÜa x· héi l¹i ph¶i tiÕn b»ng hai ch©n, tøc

lµ hîp t¸c x· n«ng nghiÖp vµ n«ng tr−êng quèc doanh quy m« lín. Trong c«ng viÖc x©y dùng n«ng tr−êng quèc doanh quy m« lín,

chóng ta sÏ cã nhiÒu khã kh¨n t¹m thêi, v× kinh nghiÖm cßn Ýt, kü

thuËt cßn thÊp. Nh−ng chóng ta cã nhiÒu thuËn lîi c¨n b¶n, v× ®Êt

®ai ta ph× nhiªu, çn bé ta tËn tôy, nh©n d©n ta cÇn cï, ta l¹i cã

n−íc b¹n gióp ®ì.

N«ng tr−êng quèc doanh sÏ thèng nhÊt ba bé phËn, mét lµ

nh÷ng n«ng tr−êng quèc doanh hiÖn cã, hai lµ n«ng tr−êng qu©n

®éi, ba lµ liªn ®oµn s¶n xuÊt miÒn Nam. Hai bé phËn sau nµy ®· cã nÒn nÕp tæ chøc cò vµ lÒ lèi c«ng t¸c cò cña hä. VËy, khi tiÕn hµnh

thèng nhÊt, chuyÓn tõ çi cò sang çi míi, cÇn ph¶i cã gi¸o dôc vµ

gi¶i thÝch kü cµng, lµm cho mäi ng−êi ®Òu hiÓu râ, ®Òu vui vÎ, ®Ó

thèng nhÊt cho thËt tèt.

Còng nh− mäi c«ng viÖc kh¸c, ®Ó x©y dùng n«ng tr−êng quèc

doanh th¾ng lîi, cÇn ph¶i n¾m v÷ng ba ®iÒu:

- §¶ng ph¶i l·nh ®¹o thËt chÆt chÏ.

- Toµn thÓ çn bé vµ c«ng nh©n ph¶i thÊm nhuÇn tinh thÇn

®oµn kÕt, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ tinh thÇn lµm chñ n«ng tr−êng.


694

- Tæ chøc chi bé vµ c«ng ®oµn ph¶i chÆt chÏ, kû luËt lao ®éng

ph¶i nghiªm chØnh.

Chóng ta võa lµm, võa häc, võa häc, võa lµm. Çn bé chÝnh trÞ

ph¶i häc kü thuËt, çn bé kü thuËt ph¶i häc chÝnh trÞ, ®Ó trë nªn

nh÷ng çn bé toµn diÖn.

Çn bé, ®¶ng viªn vµ ®oµn viªn thanh niªn ph¶i lµm ®Çu tµu,

ph¶i g−¬ng mÉu trong mäi viÖc.

Çn bé cïng ¨n, cïng ë, cïng lao ®éng, cïng bµn b¹c c«ng viÖc

víi quÇn chóng, th× khã kh¨n g× còng kh¾c phôc ®−îc, kÕ ho¹ch g×

còng hoµn thµnh tèt. Mäi ng−êi ph¶i lµm ®óng khÈu hiÖu: CÇn kiÖm x©y dùng

n«ng tr−êng. Çn bé vµ c«ng nh©n thi ®ua lµm ®óng nh÷ng ®iÒu trªn ®©y,

th× n«ng tr−êng quèc doanh nhÊt ®Þnh ph¸t triÓn nhanh chãng vµ

v÷ng ch¾c.

Nh− thÕ lµ çc c«, çc chó thi hµnh ®óng ®¾n nghÞ quyÕt cña

§¹i héi §¶ng vµ gãp phÇn xøng ®¸ng vµo c«ng cuéc x©y dùng chñ

nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc

nhµ.

Chóc çc c«, çc chó cè g¾ng thi ®ua vµ ç nh©n nµo, ®¬n vÞ nµo cã thµnh tÝch xuÊt s¾c th× sÏ ®−îc gi¶i th−ëng.


Hå ChÝ Minh


ngµy 3-10-1960.

695

MéT TH¾NG Lîi VÎ VANG

"Ba huyÖn Hoµ An, H¹ Lang, Qu¶ng Uyªn ®· c¨n b¶n xo¸ xong n¹n mï ch÷. ThÕ lµ tØnh Cao B»ng ®· cã n¨m huyÖn vµ miÒn nói ®· cã m−êi huyÖn, toµn huyÖn xo¸ xong n¹n mï ch÷" (Tin çc b¸o).

§ã lµ mét th¾ng lîi b−íc ®Çu rÊt vÎ vang trªn mÆt trËn v¨n

ho¸ cña nh©n d©n ta.

Nhí l¹i ngµy phong trµo ViÖt Minh míi b¾t ®Çu, ë Cao B»ng

çc em M¸n ®i ch¨n tr©u, çc chÞ Thæ ®i lÊy rau lîn, ai còng mang

theo mét quyÓn vë nhá xÝu ®Ó häc ch÷ quèc ng÷. Cã nh÷ng anh em

Tr¹i ®i xa chÝn, m−êi c©y sè häc ®−îc mét Ýt ch÷ çi, vÒ d¹y cho bµ con trong xãm. D¹y hÕt l¹i ®i häc thªm, vÒ d¹y n÷a. Dï ë n¬i hang

cïng nói hÎm, nhµ nµo còng cã vµi quyÓn vë nhá vµ vµi c©y bót ch×

giÊu kÝn trªn m¸i nhµ, tèi ®Õn th× lÊy ra häc. Ph¶i giÊu kÝn, v× bän

mËt th¸m Ph¸p, mËt th¸m NhËt vµ mËt th¸m ngôy tß mß kh¾p

n¬i, thÊy ai häc th× chóng cho lµ ViÖt Minh vµ chóng b¾t!

Kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, hoµ b×nh trë l¹i võa ®−îc Ýt n¨m, mµ

miÒn nói ®· cã nh÷ng huyÖn xo¸ xong n¹n mï ch÷ (®ã lµ ch−a kÓ

nh÷ng th«n, nh÷ng x· lÎ tÎ). H¬n n÷a, ®· cã nh÷ng ®ång bµo thiÓu

sè thi ®ç kü s−, b¸c sÜ. §ã lµ mét th¾ng lîi vÎ vang, nã gãp phÇn

vµo th¾ng lîi chung vÒ çch m¹ng v¨n ho¸ cña nh©n d©n ta. N¨m 1940 lµ n¨m "toµn thÞnh" d−íi chÕ ®é thùc d©n Ph¸p, mµ

c¶ §«ng D−¬ng chØ cã ë

çc tr−êng tiÓu häc vµ trung häc

çc tr−êng cÊp 3

çc tr−êng ®¹i häc

400.000 häc trß,

500 häc trß,

580 häc trß,


696

HiÖn nay, riªng miÒn B¾c ta cã

çc tr−êng phæ th«ng

çc tr−êng trung cÊp chuyªn nghiÖp

çc tr−êng cÊp 3

çc tr−êng cao ®¼ng

®i häc ë çc n−íc b¹n

h¬n 2.872.000 häc trß,

32.000 häc trß,

27.800 häc trß,

11.400 häc trß,

3.000 häc trß.

Çc líp, çc tr−êng bæ tóc v¨n ho¸ th× ë çc c¬ quan, nhµ m¸y,

c«ng tr−êng, hîp t¸c x·... ®©u ®©u còng cã. TÝnh b×nh qu©n, cø 6

ng−êi d©n th× cã mét ng−êi ®i häc.

VÒ mÆt v¨n ho¸, th× dï ai mï qu¸ng ®Õn mÊy còng ph¶i thÊy r»ng chÕ ®é x· héi chñ nghÜa cña ta ®· th¾ng lîi vÎ vang.

Chóng ta cã quyÒn tù hµo, nh−ng chóng ta kh«ng ®−îc tù

m·n. §¶ng, ChÝnh phñ, §oµn Thanh niªn Lao ®éng vµ nh©n d©n

ta cßn ph¶i cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a, ®Èy m¹nh phong trµo çch

m¹ng v¨n ho¸ lªn cao h¬n vµ réng kh¾p h¬n n÷a, ®Ó thu nhiÒu

th¾ng lîi to lín h¬n n÷a.

ViÕt thªm - Nh©n viÕt bµi nµy, t«i m¹n phÐp thay mÆt ®ång bµo

göi lêi hái th¨m vµ khen ngîi nh÷ng anh chÞ em gi¸o viªn ®· xung

phong lªn c«ng t¸c ë miÒn nói.

T.L.


ngµy 3-10-1960.

697

§iÖn mõng N¦íC CéNG Hßa XªnªGAN TUY£N Bè thµnh lËp

KÝnh göi «ng Lª«p«n Xª®a Xengo, Tæng thèng nuíc Céng hßa Xªnªgan,

§¸cca

Nh©n dÞp n−íc Céng hoµ Xªnªgan tuyªn bè thµnh lËp, t«i xin

göi ®Õn Ngµi vµ nhê Ngµi chuyÓn ®Õn nh©n d©n n−íc Céng hßa

Xªnªgan lêi chóc mõng nhiÖt liÖt.

T«i chóc nh©n d©n vµ ChÝnh phñ n−íc Céng hoµ Xªnªgan thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc phån vinh,

cñng cè vµ b¶o vÖ nÒn ®éc lËp vµ gãp phÇn g×n gi÷ hoµ b×nh ë ch©u

Phi vµ thÕ giíi.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 4-10-1960.

698

NãI CHUYÖN TRUNG THU Víi ÇC Em NHI §åNG

Theo chuyÖn ®êi x−a ViÖt Nam th× trªn mÆt tr¨ng cã chó Cuéi

ch¨n tr©u:

Chó Cuéi ngåi ë trong tr¨ng,

§Ó tr©u ¨n lóa, nh¨n r¨ng mµ c−êi!

Theo chuyÖn ®êi x−a Trung Quèc th× trªn mÆt tr¨ng cã c« Tiªn

®Ñp, cã l©u ®µi sang:

Trªn tr¨ng çc chÞ H»ng Nga,

ë trong cung ®iÖn xa hoa tuyÖt vêi.

Nh÷ng ng−êi lµm th¬ x−a nay th× hay ng©m nga:

R»m Thu giã m¸t tr¨ng thanh...

Nh−ng ®ã lµ chuyÖn nãi cho vui th«i, T.L. muèn nãi chuyÖn víi

çc em vÒ mÆt tr¨ng khoa häc c¬. Ch¾c çc em cßn nhí, cuèi n¨m

ngo¸i, Liªn X« ®· dïng tªn löa chôp ¶nh sau l−ng mÆt tr¨ng. §ã

lµ mét thµnh c«ng vÜ ®¹i vÒ khoa häc x−a nay ch−a tõng cã.

Liªn X« l¹i dïng tªn löa ®Æt Quèc huy cña Liªn X« vµo mÆt

tr¨ng. Tõ ®ã, mÆt tr¨ng ®· thµnh ng−êi tuyªn truyÒn tèt cho chñ

nghÜa céng s¶n. Nh©n d©n kh¾p thÕ giíi hÔ thÊy mÆt tr¨ng lµ nghÜ

®Õn Bóa LiÒm.

nãi chuyÖn trung thu víi çc em nhi ®ång

699

Mü còng ®· nhiÒu lÇn thö phãng tªn löa lªn mÆt tr¨ng nh−ng

®Òu thÊt b¹i. §iÒu nµy l¹i chøng tá r»ng khoa häc vµ kü thuËt cña

Liªn X« ®· v−ît Mü rÊt xa.

T.L. muèn nãi víi çc em vµi chuyÖn n÷a. Tõ Trung thu tr−íc

®Õn Trung thu nµy, çc em ®· cè g¾ng nhiÒu vµ ®· tiÕn bé kh¸. Vµi

vÝ dô:

- Häc tËp kh¸ - hÇu hÕt çc em ®Òu ®¹t trªn ®iÓm trung b×nh.

- Lao ®éng kh¸ - nh− lµm ph©n, b¾t s©u, ch¨m sãc tr©u bß, thu

nhÆt thãc r¬i... Ph¸t triÓn hîp t¸c x· tÝ hon ®Ó cÊy lóa, trång rau,

nu«i gµ, lîn, v.v.. - BiÕt thùc hµnh tiÕt kiÖm - nh− thu nhÆt s¾t vôn, g¹ch vôn...

- BiÕt gi÷ ®¹o ®øc trong s¹ch - nh− nhÆt ®−îc cña r¬i, ®em tr¶ l¹i.

- Trång c©y kh¸ - çc em ®· trång ®−îc kh¸ nhiÒu. Nay T.L. ®Ò nghÞ:

1- Çc em tiÕp tôc trång cho nhiÒu n÷a.

2- ë thµnh thÞ còng nh− ë n«ng th«n çc em nªn tæ chøc nh÷ng

§éi nhi ®ång ch¨m nom c©y cèi ®Ó gióp ®ång bµo trång c©y nµo

sèng c©y Êy, tèt c©y Êy.

Nhê Çch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng vµ kh¸ng chiÕn cøu

n−íc th¾ng lîi, çc em ®· sinh tr−ëng trong chÕ ®é x· héi chñ

nghÜa. Nhê §¶ng s¨n sãc vµ §oµn gióp ®ì, çc em sÏ cè g¾ng vÒ mäi mÆt ®Ó xøng ®¸ng lµ ng−êi chñ t−¬ng lai cña n−íc ViÖt Nam

hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh.

Th©n ¸i chóc çc em ®oµn kÕt, vui vÎ, m¹nh khoÎ vµ tiÕn bé nhiÒu.

T.L.


ngµy 5-10-1960.

700

Th− khen Cô V−¬ng KhiÕt Tr©n1)

Cô KhiÕt Tr©n,

NhËn ®−îc th− cña Cô, t«i rÊt phÊn khëi. Cô lµ ng−êi tuæi cao,

tãc b¹c vÉn cè g¾ng c«ng t¸c vµ häc tËp. §· häc Hoa v¨n, l¹i häc c¶

ViÖt v¨n. §ã lµ kÕt qu¶ tèt do sù cæ vò cña §¶ng vµ sù nç lùc cña b¶n th©n Cô.

T«i mong mái toµn thÓ x· viªn Hîp t¸c x· Hång Kú h·y thi

®ua víi Cô, lµm cho x· viªn, ng−êi ng−êi tiÕn bé, lµm cho hîp t¸c

ngµy cµng cñng cè vµ ph¸t triÓn.

Chóc Cô m¹nh kháe.

Hå ChÝ Minh


ngµy 5-10-1960.

_______________

1) Cô V−¬ng KhiÕt Tr©n, ng−êi Hoa kiÒu ë Hîp t¸c x· dÖt Hång Kú, thµnh phè H¶i Phßng ®· göi b¸o ço thµnh tÝch häc tËp lªn Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. Ng−êi ®· göi Th− khen (BT).

701

§iÖn mõng §¹i héi sinh viªn quèc tÕ

T«i vui mõng göi tíi §¹i héi lÇn thø VI cña Héi Liªn hiÖp Sinh

viªn quèc tÕ vµ toµn thÓ sinh viªn thÕ giíi lêi chµo th©n ¸i nhÊt.

Chóc çc b¹n thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi míi trong cuéc ®Êu tranh

chung cho hßa b×nh thÕ giíi, chèng chñ nghÜa ®Õ quèc, ®Ó thùc hiÖn

chung sèng hßa b×nh, ®éc lËp cña çc d©n téc vµ d©n chñ, ®ã lµ

nh÷ng c¬ së cña sù hîp t¸c h÷u nghÞ gi÷a sinh viªn toµn thÕ giíi.

Chµo th©n ¸i

Hå ChÝ Minh


ngµy 14-10-1960.

702

CÇN §ÈY M¹nH Gi¸O DôC CHñ NGHÜA X· HéI kh¾p N¤NG TH¤N

N«ng th«n miÒn B¾c ®· c¨n b¶n hoµn thµnh hîp t¸c ho¸. §ã lµ

mét th¾ng lîi lín b−íc ®Çu.

Ban c«ng t¸c n«ng th«n trung −¬ng ®ang h−íng dÉn çc n¬i thi

®ua bèn tèt: - ®oµn kÕt tèt,

- s¶n xuÊt tèt,

- qu¶n lý tèt,

- chÊp hµnh chÝnh s¸ch tèt. ThÕ lµ rÊt ®óng.

§Ó lµm cho phong trµo thi ®ua Êy réng kh¾p, s«i næi, bÒn bØ vµ

kÕt qu¶ tèt, th× cÇn ph¶i ®Èy m¹nh viÖc gi¸o dôc chñ nghÜa x· héi cho mäi çn bé vµ ®¶ng viªn, cho mäi ®oµn viªn thanh niªn vµ x·

viªn hîp t¸c x·.

BÇn n«ng vµ trung n«ng líp d−íi lµ nh÷ng ng−êi nöa v« s¶n.

Hä dÔ dµng tiÕp thô chñ nghÜa x· héi vµ ®¹i ®a sè ®· vµo hîp t¸c

x· tõ l©u.

Trung n«ng líp trªn, v× cã ruéng ®Êt, tr©u bß phÇn h¬n, hiÖn

giê lµm ¨n sinh ho¹t kh¸ h¬n, cho nªn hä chÞu ¶nh h−ëng t− s¶n nÆng h¬n, thÊm nhuÇn chñ nghÜa x· héi còng khã h¬n.

Çn bé ta nãi chung lµ tèt. Nh−ng vÉn cã mét sè Ýt ch−a giòa

gät hÕt chñ nghÜa ç nh©n, ch−a röa s¹ch hÕt thãi xÊu tham « l·ng

phÝ, ch−a ®i ®óng ®−êng lèi quÇn chóng...

cÇn ®Èy m¹nh gi¸o dôc chñ nghÜa x· héi...

703

V× vËy, ®Èy m¹nh gi¸o dôc chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh

chèng t− t−ëng t− h÷u lµ viÖc rÊt cÊp b¸ch vµ rÊt quan träng.

Tõ chç lµm ¨n riªng lÎ chuyÓn biÕn sang lµm ¨n tËp thÓ, tõ

nh÷ng hîp t¸c x· lÎ tÎ chuyÓn biÕn ®Õn hîp t¸c x· kh¾p miÒn B¾c,

®ã lµ sù chuyÓn biÕn cùc kú to lín trong lÒ lèi s¶n xuÊt vµ trong

thãi quen sinh ho¹t cña hµng triÖu n«ng d©n. Nã ®ßi hái t− t−ëng cña hµng triÖu con ng−êi còng ph¶i chuyÓn biÕn. Khi ®· ®−îc chñ

nghÜa x· héi soi s¸ng, t− t−ëng mäi ng−êi ®· chuyÓn biÕn tèt, th×

®¹o ®øc çch m¹ng vµ tinh thÇn tËp thÓ cña quÇn chóng sÏ biÕn

thµnh mét lùc l−îng v« cïng to lín. Gi¸o dôc ph¶i thiÕt thùc, lµm cho mäi çn bé vµ x· viªn nhËn

râ r»ng: §Ó ®i ®Õn chñ nghÜa x· héi vÎ vang th× mäi ng−êi ph¶i ra

søc thi ®ua lµm trßn nhiÖm vô cña m×nh, ph¶i tÝch cùc gãp phÇn

vµo c«ng viÖc cñng cè hîp t¸c x·, ph¶i cÇn kiÖm x©y dùng hîp t¸c x·. Tr−íc m¾t ph¶i ra søc thu ho¹ch tèt vô mïa vµ chuÈn bÞ tèt

cho vô §«ng - Xu©n.

Çn bé th× ph¶i n¾m thËt v÷ng ph−¬ng ch©m, chÝnh s¸ch cña

§¶ng, ®i thËt ®óng ®−êng lèi quÇn chóng. Muèn lµm ®−îc nh−

vËy, th× çn bé ph¶i thùc hiÖn "bèn cïng", tøc lµ: cïng ¨n, cïng ë,

cïng lao ®éng, cïng bµn b¹c c«ng viÖc víi quÇn chóng trong hîp t¸c x·. §ã lµ çi "cÈm nang" ®Ó v−ît qua mäi khã kh¨n vµ hoµn

thµnh mäi kÕ ho¹ch.

T.L.


ngµy 20-10-1960.

704

§IÖN mõng quèc kh¸nh Y£MEN

KÝnh göi Vua En Iman Ennaxia Li®en Enla AmÐt Bin Yihya Hamit Endin n−íc Yªmen,

Xana

Nh©n dÞp kû niÖm Ngµy Quèc kh¸nh cña n−íc Yªmen, thay

mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng

hoµ vµ nh©n danh ç nh©n, t«i xin göi ®Õn Ngµi vµ nhê Ngµi

chuyÓn ®Õn ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Yªmen lêi chµo mõng nhiÖt

liÖt nhÊt. KÝnh chóc nh©n d©n Yªmen th¾ng lîi, trong cuéc ®Êu tranh

chèng ®Õ quèc ®Ó b¶o vÖ quyÒn ®éc lËp cña Tæ quèc, ®Ó x©y dùng

®Êt n−íc phån vinh cña m×nh vµ gãp phÇn gi÷ g×n hoµ b×nh ë

Trung, CËn §«ng vµ thÕ giíi.

Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n

Yªmen ngµy cµng ph¸t triÓn.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 23-10-1960.

705

PH¶I THËT Sù T¤N TRäNG QUYÒN LîI CñA PHô N÷

Phô n÷ chiÕm mét nöa tæng sè nh©n d©n. §Ó x©y dùng chñ

nghÜa x· héi th× ph¶i thËt sù gi¶i phãng phô n÷ vµ t«n träng quyÒn

lîi cña phô n÷. HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt1) cña n−íc ta ®· quy ®Þnh

râ ®iÒu ®ã. VÝ dô:

HiÕn ph¸p ®iÒu 24 nãi: Phô n÷ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng

hoµ cã quyÒn b×nh ®¼ng víi nam giíi vÒ çc mÆt sinh ho¹t chÝnh

trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi vµ gia ®×nh.

LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh, ®iÒu 1 nãi: Nhµ n−íc ®¶m b¶o...

nam n÷ b×nh ®¼ng, b¶o vÖ quyÒn lîi cña phô n÷...

§iÒu 12 nãi: Trong gia ®×nh, vî chång ®Òu b×nh ®¼ng vÒ mäi mÆt.

§iÒu 3 nãi: CÊm... ®¸nh ®Ëp hoÆc ng−îc ®·i vî.

ThÕ nh−ng hiÖn nay vÉn cã nh÷ng ng−êi chång ®èi xö rÊt tÖ

víi vî, ngay ë Hµ Néi "ngh×n n¨m v¨n vËt" còng vËy. Vµi vÝ dô:

ë L−¬ng Yªn (Hµ Néi) trong 196 gia ®×nh, th× cã 26 ng−êi

chång th−êng ®¸nh m¾ng vî, cã ng−êi ®¸nh vî bÞ th−¬ng. ë Khu

Hai Bµ Tr−ng, cã ng−êi chØ v× thøc ¨n kh«ng võa ý, ®· hÊt c¶ m©m

c¬m vµo mÆt vî. Cã ng−êi vî èm, chång ®Ó mÆc, kh«ng s¨n sãc

tr«ng nom.

ë x· Qu¶ng L−u (Thanh Ho¸), cã ng−êi nhÐt tro vµo miÖng vî

_______________

1) Nguyªn v¨n lµ phÐp luËt (BT).


706

vµ ®¸nh vî quÌ tay. Cã ng−êi c¹o träc ®Çu vµ lét hÕt ¸o quÇn vî, råi

giong vî ®i bªu kh¾p th«n xãm... (xem b¸o Nh©n d©n, 20-10-1960).

Nh÷ng cö chØ tµn nhÉn d· man nh− vËy võa lµ ph¹m ph¸p

luËt Nhµ n−íc, võa tr¸i víi t×nh nghÜa vî chång.

*

* *

LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh ®· ®Þnh râ: CÊm t¶o h«n (®iÒu 3).

Con g¸i tõ 18 tuæi trë lªn, con trai tõ 20 tuæi trë lªn míi ®−îc kÕt

h«n (®iÒu 6). Khi hai bªn vî chång tù nguyÖn ly h«n, th× toµ ¸n

nh©n d©n sÏ c«ng nhËn viÖc ly h«n Êy (®iÒu 25). §iÒu 3 còng nãi:

CÊm c¶n trë h«n nh©n tù do.

ThÕ nh−ng ë x· NghÜa T©n (Nam §Þnh), nhµ thê ®· lµm phÐp

c−íi cho trÎ con míi 14 tuæi vµ trong mét thêi gian ng¾n ®· cã 16

®¸m t¶o h«n. §ång thêi, nhµ thê cÊm ng−êi bªn gi¸o lÊy ng−êi bªn

l−¬ng, cÊm ly h«n.

Nh− thÕ lµ tr¸i víi HiÕn ph¸p vµ ph¹m ph¸p luËt mét çch

nghiªm träng. ë xãm L−u Th¾ng (x· Qu¶ng L−u, Thanh Ho¸), cã

em g¸i míi 4 tuæi mµ cha mÑ ®· ®Þnh ®Õn cuèi n¨m nay sÏ cho

c−íi! Nh− thÕ lµ võa lµm tr¸i ph¸p luËt, võa hy sinh h¹nh phóc

cña con m×nh.

*

* *

§Ó thËt sù b¶o vÖ quyÒn lîi cña phô n÷ th×:

- Héi Phô n÷ vµ §oµn Thanh niªn ph¶i phô tr¸ch tuyªn truyÒn

vµ gi¸o dôc mét çch réng kh¾p vµ bÒn bØ cho mçi gia ®×nh hiÓu râ

ph¸p luËt Nhµ n−íc vµ thÊm nhuÇn ®¹o ®øc x· héi chñ nghÜa vÒ

vÊn ®Ò Êy.

ph¶i thËt sù t«n träng quyÒn lîi cña phô n÷

707

- Bµ con trong lµng xãm vµ trong hµng phè cÇn ph¶i cã tr¸ch

nhiÖm ng¨n ngõa, kh«ng ®Ó nh÷ng viÖc ph¹m ph¸p nh− vËy x¶y ra.

- B¶n th©n chÞ em phô n÷ ph¶i cã chÝ tù c−êng tù lËp, ph¶i ®Êu

tranh ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh. - §èi víi nh÷ng ng−êi ®· ®−îc gi¸o dôc khuyªn r¨n mµ vÉn

kh«ng söa ®æi, th× chÝnh quyÒn cÇn ph¶i thi hµnh kû luËt mét çch

nghiªm chØnh. §iÒu 34 trong LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh ®· quy

®Þnh: "Nh÷ng hµnh vi tr¸i víi luËt nµy sÏ bÞ xö lý theo ph¸p luËt".

Nãi tãm l¹i, gi¸o dôc ph¶i ®i ®«i víi kû luËt.

T.L.


ngµy 23-10-1960.

708

Mét lêi nãi, mét khèi vµng

ë §¹i héi Liªn hîp quèc võa qua, thay mÆt nh©n d©n Liªn X«, ®ång chÝ Kh¬rótsèp ®· nªu nh÷ng vÊn ®Ò quan hÖ ®Õn vËn m¹ng cña c¶ loµi ng−êi. Nh÷ng lêi nãi ®Çy nh©n ®¹o Êy ®· vang déi kh¾p n¨m ch©u vµ ®−îc nh©n d©n yªu chuéng hßa b×nh thÕ giíi ñng hé nhiÖt liÖt. Bµi ng¾n nµy xin chØ nh¾c l¹i hai vÊn ®Ò:

- §ång chÝ Kh¬rótsèp ®Ò nghÞ gi¶i trõ qu©n bÞ toµn bé vµ triÖt ®Ó. Ng−êi ta ai ch¼ng muèn sèng hßa b×nh. ChØ cã bän trïm bu«n vò khÝ, nhÊt lµ bän trïm Mü muèn chiÕn tranh ®Ó thu l·i trong x−¬ng m¸u cña nh©n d©n. ThÝ dô: ChØ trong n¨m 1959, mÊy c«ng ty Mü ®· thÇu h¬n 20.000 triÖu ®«la vò khÝ vµ ®· l·i hµng tr¨m triÖu ®«la. Bän t− b¶n ®éc quyÒn ë Ph¸p, Anh, T©y §øc... còng vËy.

Çc nhµ sö häc tÝnh r»ng trong 5.000 n¨m nay, loµi ng−êi ®· bÞ 14.513 cuéc chiÕn tranh vµ h¬n 3.600 triÖu ng−êi bÞ chÕt. Ngµy x−a, trong mçi cuéc chiÕn tranh chÕt hµng v¹n ng−êi. Trong cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, chÕt hµng triÖu ng−êi. Trong Cuéc chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, chÕt hµng chôc triÖu ng−êi. Ngµy nay, víi nh÷ng vò khÝ giÕt ng−êi hµng lo¹t, nÕu x¶y ra chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø ba th× hµng tr¨m triÖu ng−êi sÏ bÞ tiªu diÖt, v× chØ ®é 500 qu¶ bom khinh khÝ h¹ng võa còng ®ñ ph¸ tan mét n−íc to lín nh− n−íc Mü.

V× tÝnh m¹ng loµi ng−êi ®êi nay vµ c¶ ®êi sau, ®ång chÝ Kh¬rótsèp ®· kiªn tr× ®Ò nghÞ gi¶i trõ qu©n bÞ toµn bé vµ triÖt ®Ó ®Æng ng¨n ngõa chiÕn tranh thÕ giíi, gi÷ g×n hßa b×nh l©u dµi.

mét lêi nãi, mét khèi vµng

709

- §ång chÝ Kh¬rótsèp ®Ò nghÞ xãa bá tËn gèc chñ nghÜa thùc d©n.

Bän ®Õ quèc tù x−ng chóng lµ "v¨n minh" ®i "khai hãa" çc d©n

téc "d· man, l¹c hËu". Kú thùc chóng ®· ph¹m nh÷ng téi ¸c cùc kú

d· man. Kh«ng nh÷ng chóng ®· ¸p bøc bãc lét thËm tÖ nh©n d©n

thuéc ®Þa, mµ chóng cßn ®Èy hä ®Õn chç mÊt gièng mÊt nßi. ThÝ

dô: Sau 50 n¨m d−íi ¸ch n« lÖ cña thùc d©n BØ, sè ng−êi C«ngg« bÞ

gi¶m mÊt mét nöa. Sau 60 n¨m bÞ Ph¸p thèng trÞ, sè d©n Mangas¬1)

gi¶m sót h¬n 50%, v.v.. §ång bµo ta kh«ng bao giê quªn ®−îc téi ¸c

tµy trêi cña bän thùc d©n Ph¸p tr−íc ®©y. Ngµy nay, thùc d©n kiÓu míi lµ ®Õ quèc Mü cßn tµn ¸c gÊp béi.

Çch m¹ng Th¸ng M−êi th¾ng lîi lµ nh− sÊm sÐt gi¸ng vµo

nÒn t¶ng chñ nghÜa thùc d©n. B¶n luËn c−¬ng cña Lªnin vÒ vÊn

®Ò thuéc ®Þa ®· soi s¸ng con ®−êng ®Êu tranh gi¶i phãng cho çc

d©n téc bÞ ¸p bøc. Tõ sau ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, ®· cã

40 n−íc giµnh ®−îc ®éc lËp. Nh−ng vÉn cßn 100 triÖu ng−êi ®ang

bÞ giµy xÐo d−íi chÕ ®é thùc d©n thèi tha. Hä ®ang ®Êu tranh anh

dòng cho tù do ®éc lËp. Víi sù ñng hé cña phe x· héi chñ nghÜa

vµ nh©n d©n yªu chuéng hßa b×nh thÕ giíi, nhÊt ®Þnh hä sÏ tù do

®éc lËp. Nh©n d©n lao ®éng thÕ giíi ®oµn kÕt nhÊt trÝ, ra søc ®Êu

tranh, th× nh÷ng ®Ò nghÞ cao c¶ cña ®ång chÝ Kh¬rótsèp ch¾c ch¾n

sÏ thùc hiÖn.

T.L.


ngµy 27-10-1960.

_______________

1) Mangas¬: Ma®agaxca (BT).

710

LÇn thø t− Ph¸p bÞ §øc chiÕm ®ãng

ChØ trong mét thêi gian 70 n¨m, qu©n ®éi §øc ®· ba lÇn ®¸nh

chiÕm n−íc Ph¸p. Ba lÇn, lµng m¹c Ph¸p bÞ ®èt ph¸, nh©n d©n

Ph¸p bÞ tµn s¸t, non s«ng Ph¸p bÞ ®iªu tµn.

Kh¾p n−íc Ph¸p hÇu hÕt nhµ nµo còng cã ba ®êi bÞ qu©n §øc

giÕt chÕt: Ng−êi «ng bÞ trong cuéc chiÕn tranh 1870, ng−êi cha

trong cuéc chiÕn tranh 1914, ng−êi con trong cuéc chiÕn tranh 1940.

Th«n xãm nµo còng cã bia ghi tªn nh÷ng ng−êi tö trËn.

Qu©n §øc chiÕm ®ãng Ph¸p ®· ph¹m nh÷ng téi ¸c cùc kú ghª

tëm. ThÝ dô: Sau khi ®· triÖt h¹ x· ¤ra®ua, chóng nhèt tÊt c¶ d©n

x· (giµ, trÎ, g¸i, trai kh«ng trõ mét ai) vµo mét ng«i nhµ thê, råi

®èt chÕt hÕt...

Nh©n d©n Ph¸p ®èi víi qu©n phiÖt §øc cã mèi thï kh«ng ®éi

trêi chung.

HiÖn nay, theo con sè c«ng khai, th× qu©n ®éi T©y §øc cã h¬n

350.000 binh sÜ; cø 11 tªn lÝnh th× cã mét sÜ quan, 2.000 lÝnh th× cã

mét viªn t−íng. Quan vµ t−íng ®Òu ®· tõng ë trong ®éi ngò ph¸t xÝt

HÝtle, ®Òu theo chñ nghÜa phôc thï. §ã lµ mèi ®e däa nghiªm träng

®èi víi n−íc Ph¸p.

ThÕ mµ võa råi, t−íng §ê G«n (con ng−êi næi tiÕng yªu Ph¸p,

ghÐt §øc, ®· ph¶i bá ch¹y sang Anh khi §øc chiÕm Ph¸p trong

cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai) ®· tháa thuËn ®Ó cho 35.000

tªn lôc qu©n vµ kh«ng qu©n T©y §øc ®Õn chiÕm ®ãng vµ tËp luyÖn

ë mÊy c¨n cø qu©n sù trong n−íc Ph¸p.

lÇn thø t− ph¸p bÞ ®øc chiÕm ®ãng

711

ViÖc ®ã ®· b¾t ®Çu thùc hiÖn. H·ng th«ng tin Mü UPI (27-10-1960)

®¨ng tin: 60 chiÕc xe h¬i chë 200 lÝnh T©y §øc ®· rÇm ré kÐo ®Õn

®ãng ë hai c¨n cø qu©n sù lín t¹i miÒn §«ng n−íc Ph¸p...

Ba lÇn tr−íc, qu©n ®éi §øc ph¶i chiÕn ®Êu ®Ó chiÕm ®Êt Ph¸p.

LÇn thø t− nµy chóng kh«ng ph¶i ®¸nh ch¸c g× mµ còng chiÕm

®ãng ®−îc ®Êt Ph¸p, v× ChÝnh phñ §ê G«n ®· mêi chóng vµo! V× sao ChÝnh phñ Ph¸p ®· lµm mét viÖc kú quÆc vµ hÌn h¹

nh− vËy?

Cã ng−êi nãi: §¹i t− b¶n ph¶n ®éng Ph¸p v× lîi Ých riªng cña

giai cÊp mµ hy sinh lîi Ých chung cña d©n téc. Ngµy x−a, mçi khi c«ng nh©n Ph¸p cã nh÷ng hµnh ®éng ®èi kh¸ng, th× chÝnh phñ t−

s¶n ph¸i lÝnh thuéc ®Þa ®Õn ®èi phã. Nay Ph¸p ®· mÊt hÕt thuéc

®Þa, chóng hßng dùa vµo qu©n ®éi T©y §øc ®Ó ®µn ¸p c«ng nh©n.

§ång thêi, chóng nh−îng bé víi T©y §øc, ®Ó T©y §øc ñng hé

chóng trong cuéc chiÕn tranh bÈn thØu ë Angiªri...

Dï sao, mét d©n téc cã truyÒn thèng çch m¹ng anh dòng nh−

nh©n d©n Ph¸p ch¾c sÏ kh«ng chÞu ®Ó cho bän ph¶n ®éng dÔ dµng

"câng r¾n c¾n gµ nhµ".

T.L.


ngµy 1-11-1960.

712

NH¢N DÞP Kû NIÖM 50 N¡M NGµY MÊT CñA §¹I V¡N HµO NGA

L.N. T¤NXT¤I1)

Çc ®ång chÝ Ban biªn tËp th©n mÕn,

Çc ®ång chÝ yªu cÇu t«i viÕt vµi dßng nh©n dÞp kû niÖm 50 n¨m ngµy T«nxt«i mÊt. VÒ viÖc nµy, t«i xin kÓ chuyÖn t«i trë

thµnh ng−êi häc trß cña nhµ v¨n Nga vÜ ®¹i nh− thÕ nµo. C©u

chuyÖn cã thÓ nãi lµ l¹ ®Êy, nh−ng ®ã qu¶ lµ sù thËt. ChuyÖn x¶y

ra thÕ nµy:

Sau ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, t«i lµm thî söa ¶nh ë

Pari. Hµng ngµy t«i ®i ®Õn x−ëng, chiÒu tèi t«i tham gia çc buæi

häp cña §¶ng hoÆc dù mÝt tinh cña c«ng nh©n. Cuèi ngµy lµm viÖc,

t«i ®äc vµi trang tiÓu thuyÕt ®Ó trau dåi tiÕng Ph¸p vµ gi¶i trÝ mét

chót. Mét h«m, mét b¹n cïng nghÒ ®−a cho t«i mét cuèn truyÖn

nhá cña T«nxt«i. T«i quªn tªn cuèn s¸ch lµ g×. Tõ ®ã ®Õn nay, ®· bèn m−¬i n¨m råi cßn g×. Song t«i rÊt nhí néi dung cuèn tiÓu

thuyÕt. §¹i ý nh− sau:

Mét sÜ quan quý téc Nga trÎ tuæi cã mét ng−êi vî ch−a c−íi rÊt

®Ñp. TÊt nhiªn lµ hä rÊt yªu nhau. Mét h«m, trong cuéc nh¶y,

ng−êi vî ch−a c−íi trÎ tuæi ®−îc giíi thiÖu víi vua Nga. Vua Nga

mª tÝt chÞ vµ b¾t chÞ lµm nh©n t×nh cña h¾n. Anh sÜ quan trÎ rÊt

_______________

1) Bµi viÕt cho b¸o V¨n häc Liªn X«, sè ra ngµy 19-11-1960 (BT).

nh©n dÞp kû niÖm 50 n¨m ngµy mÊt cña ®¹i v¨n hµo...

713

®au ®ín. Mét bªn lµ t×nh yªu ®èi víi vî ch−a c−íi, mét bªn lµ lßng

trung qu©n ®èi víi vua Nga. Rèt cuéc, anh rêi bá Xanh PªtÐcbua

vµ ®i mét n¬i xa ®Ó khái ph¶i nh×n vua Nga vµ ng−êi yªu.

Tõ ®ã rót ra kÕt luËn: Sù chØ trÝch ®¹o ®øc phong kiÕn.

Çch viÕt cña T«nxt«i rÊt gi¶n dÞ, râ rµng vµ dÔ hiÓu, lµm t«i

rÊt thÝch. Tuæi trÎ th−êng bång bét, t«i nh¶y vïng dËy khái

gi−êng mÆc dï mïa §«ng rÊt l¹nh, nhÊt lµ trong c¨n phßng bÐ

nhá cña t«i l¹i kh«ng cã lß s−ëi. T«i nãi to: "ViÕt mét cuèn truyÖn

ng¾n ch¼ng cã g× lµ khã. M×nh còng cã thÓ viÕt ®−îc". ë ViÖt Nam

chóng t«i, cã c©u tôc ng÷ "®iÕc kh«ng sî sóng". §óng lµ tr−êng

hîp cña t«i. S¸ng dËy, t«i b¾t ®Çu viÕt. Mçi ngµy t«i ph¶i viÕt tõ

n¨m giê ®Õn s¸u giê r−ìi s¸ng, lµ v× b¶y giê t«i ®· ph¶i ®i ®Õn

x−ëng. Th−êng th−êng, ngãn tay t«i tª cãng l¹i. Sau mét tuÇn vÊt

v¶, t«i viÕt xong t¸c phÈm cña m×nh. T«i mang ®Õn toµ so¹n b¸o

Nh©n ®¹o vµ nãi víi çc ®ång chÝ trong Ban v¨n häc: “T«i rÊt

sung s−íng nÕu bµi viÕt cña t«i ®−îc ®¨ng, tuú çc ®ång chÝ ®¨ng

hay kh«ng ®¨ng, nh−ng dï thÕ nµo th× còng xin çc ®ång chÝ söa

lçi tiÕng Ph¸p cho t«i...".

Çc ®ång chÝ nghÜ xem t«i vui mõng xiÕt bao, khi mÊy ngµy

sau, më xem b¸o buæi s¸ng, t«i thÊy cã ®¨ng t¸c phÈm cña t«i, t¸c

phÈm yªu quý cña t«i. NiÒm vui s−íng cña t«i cµng lín h¬n n÷a,

khi toµ so¹n b¸o Nh©n ®¹o tr¶ cho t«i sè tiÒn nhuËn bót 50

phr¨ng. Víi sè tiÒn ®ã, t«i cã thÓ sèng 10 ngµy kh«ng cÇn lµm

viÖc, t«i cã thÓ dïng thêi gian Êy ®Ó ®äc s¸ch. H¹nh phóc biÕt

ngÇn nµo.

Trong bµi phãng sù cña t«i, t«i kÓ nh÷ng ®iÒu m¾t thÊy tai

nghe trong khu phè t«i ë lµ khu phè nghÌo khæ cña nh÷ng c«ng

nh©n vµ nh÷ng ng−êi thÊt nghiÖp trong thµnh phè Pari léng lÉy,

giµu cã. §−îc thµnh c«ng ®Çu tiªn khuyÕn khÝch, t«i viÕt nh÷ng

bµi vÒ téi ¸c cña ChÝnh phñ Ph¸p ë ViÖt Nam vµ ë nh÷ng thuéc

®Þa kh¸c.


714

Vµ b©y giê, çc ®ång chÝ biªn tËp th©n mÕn, çc ®ång chÝ cã cho

r»ng t«i cã quyÒn nãi t«i lµ ng−êi häc trß nhá cña nhµ v¨n vÜ ®¹i

T«nxt«i kh«ng?

Xin göi çc ®ång chÝ vµ b¹n ®äc cña çc ®ång chÝ lêi chµo anh em.


ngµy 21-11-1960.

715

Bµi ph¸t biÓu t¹i Héi nghÞ ®¹i biÓu çc ®¶ng céng s¶n vµ ®¶ng c«ng nh©n quèc tÕ

häp ë m¸txc¬va (th¸ng 11-1960)


Tõ sau cuéc Héi nghÞ ®¹i biÓu çc §¶ng Céng s¶n vµ §¶ng C«ng nh©n häp ë M¸txc¬va n¨m 195754, ®©y lµ mét cuéc héi nghÞ

®«ng ®ñ nhÊt, bao gåm 81 ®¶ng anh em trong ®¹i gia ®×nh céng

s¶n trªn thÕ giíi. §oµn ®¹i biÓu §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam chóng

t«i xin th©n ¸i chµo mõng çc ®ång chÝ ®¹i biÓu çc ®¶ng anh em.

Trung −¬ng §¶ng chóng t«i ®· nghiªn cøu vµ th¶o luËn b¶n

Dù th¶o Tuyªn bè míi cña çc §¶ng Céng s¶n vµ §¶ng C«ng

nh©n do Ban dù th¶o gåm ®¹i biÓu 26 ®¶ng anh em häp ë

M¸txc¬va håi th¸ng 10 n¨m 1960 ®Ò ra. Chóng t«i nhËn r»ng,

b¶n Dù th¶o Tuyªn bè míi ®· ph¸t triÓn vµ lµm s¸ng tá thªm mét

sè vÊn ®Ò quan träng cña b¶n Tuyªn bè 1957, ®· kh¼ng ®Þnh l¹i çc luËn ®iÓm ®óng ®¾n cña b¶n Tuyªn bè 1957 vµ bæ sung nhiÒu

®iÓm míi. Nh− vÊn ®Ò tÝnh chÊt cña thêi ®¹i hiÖn nay vµ nh÷ng

nhiÖm vô chiÕn l−îc vµ s¸ch l−îc cña phong trµo céng s¶n quèc

tÕ, b¶n Dù th¶o ®· nªu ®−îc toµn diÖn vµ ®Çy ®ñ; ®èi víi çc vÊn

®Ò chiÕn tranh vµ hßa b×nh, chung sèng hßa b×nh, gi¶i trõ qu©n

bÞ, th× quan ®iÓm thªm râ rµng vµ chÆt chÏ h¬n. B¶n Dù th¶o ®·

nªu ®óng møc vÞ trÝ rÊt quan träng cña phong trµo gi¶i phãng

d©n téc vµ ®· v¹ch ra nh÷ng luËn ®iÓm cã thÓ gióp Ých nhiÒu cho

nh©n d©n çc n−íc thuéc ®Þa vµ phô thuéc vµ çc n−íc d©n téc


716

chñ nghÜa trong c«ng cuéc ®Êu tranh çch m¹ng cña hä; vÒ vÊn ®Ò

®Êu tranh giµnh d©n chñ vµ chñ nghÜa x· héi ë çc n−íc ®Õ quèc

chñ nghÜa, b¶n Dù th¶o còng cã nh÷ng ®iÓm ph¸t triÓn cã tÝnh

chÊt tæng kÕt kinh nghiÖm, v.v.. B¶n Dù th¶o ®· nªu lªn ®−îc

nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c cña phong trµo céng s¶n vµ

c«ng nh©n quèc tÕ. Nã lµ kÕt qu¶ cña sù bµn b¹c d©n chñ vµ sù

®ãng gãp ý kiÕn cña çc ®¶ng anh em.

Nh×n chung, néi dung cña b¶n Dù th¶o c¨n b¶n lµ ®óng. ChØ

cÇn bæ sung vµ söa ch÷a mÊy vÊn ®Ò tån t¹i mµ ®ång chÝ Xuxlèp

®· nªu lªn trong b¶n B¸o ço h«m Héi nghÞ khai m¹c, lµ chóng ta cã thÓ th«ng qua ®−îc. Chóng t«i còng ®Ò nghÞ tr−íc khi ®−a ra

th«ng qua, b¶n Dù th¶o cÇn ®−îc Ban Th− ký söa ch÷a kü vÒ mÆt

v¨n ch−¬ng, sao cho néi dung chÝnh trÞ vµ t− t−ëng phong phó cña

b¶n Tuyªn bè míi ®−îc diÔn ®¹t b»ng nh÷ng lêi v¨n gän gµng vµ

s¸ng sña. Chóng t«i tin ch¾c r»ng, sau khi ®−îc Héi nghÞ th«ng

qua, b¶n Tuyªn bè míi sÏ lµ c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó t¨ng c−êng ®oµn

kÕt nhÊt trÝ gi÷a çc ®¶ng chóng ta, sÏ lµ vò khÝ s¾c bÐn cña tÊt c¶

chóng ta trong c«ng cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa ®Õ quèc,

giµnh nh÷ng th¾ng lîi míi cho chñ nghÜa x· héi, ®éc lËp d©n téc,

hßa b×nh vµ d©n chñ trªn toµn thÕ giíi. D−íi ®©y, chóng t«i chØ xin nãi mÊy vÊn ®Ò mµ chóng t«i thÊy

cÇn nhÊn m¹nh thªm:

B¶n Dù th¶o ®· v¹ch ra r»ng: Do sù thay ®æi râ rÖt trong lùc

l−îng so s¸nh trªn tr−êng quèc tÕ cã lîi cho chñ nghÜa x· héi, ®éc

lËp d©n téc, hßa b×nh vµ d©n chñ mµ mét kh¶ n¨ng míi ®· xuÊt

hiÖn, ®ã lµ kh¶ n¨ng ng¨n ngõa chiÕn tranh thÕ giíi. Kh¶ n¨ng Êy

®ang ngµy cµng t¨ng thªm cïng víi sù lín m¹nh cña çc lùc l−îng

x· héi chñ nghÜa, ®éc lËp d©n téc, hßa b×nh vµ d©n chñ vµ víi sù

suy yÕu kh«ng ngõng cña chñ nghÜa ®Õ quèc. Chóng ta cÇn nhËn

thøc ®Çy ®ñ tÇm quan träng cña kh¶ n¨ng ®ã vµ tin t−ëng ë tÝnh chÊt thùc tÕ cña nã, ra søc ®éng viªn mäi lùc l−îng kiªn quyÕt

phÊn ®Êu ®Ó b¶o vÖ vµ cñng cè hßa b×nh. §ång thêi, b¶n Dù th¶o

bµi ph¸t biÓu t¹i héi nghÞ ®¹i biÓu çc ®¶ng céng s¶n...

717

còng nhÊn m¹nh r»ng nguy c¬ chiÕn tranh thÕ giíi míi vÉn cßn,

lùc l−îng g©y chiÕn chñ yÕu lµ ®Õ quèc Mü vµ chõng nµo cßn chñ

nghÜa ®Õ quèc th× vÉn cßn c¬ së ®Ó x¶y ra chiÕn tranh. V× vËy çc

d©n téc cÇn ph¶i ®Æc biÖt n©ng cao tinh thÇn c¶nh gi¸c. Çch ®Æt

vÊn ®Ò nh− vËy lµ hoµn toµn ®óng v× nã xuÊt ph¸t tõ sù ®¸nh gi¸

®óng lùc l−îng cña ta vµ cña ®Þch; nã n©ng cao lßng tin t−ëng vµ

chÝ kiªn quyÕt cña çc lùc l−îng x· héi chñ nghÜa, ®éc lËp d©n téc,

hßa b×nh vµ d©n chñ trong c«ng cuéc ®Êu tranh nh»m ng¨n ngõa

chiÕn tranh thÕ giíi; ®ång thêi, nã nh¾c nhñ nh©n d©n çc n−íc

tÝch cùc ®Ò phßng nh÷ng hµnh ®éng ®iªn cuång cña bän ®Õ quèc hiÕu chiÕn. Çch ®Æt vÊn ®Ò nh− vËy cµng lµm cho mäi ng−êi thÊy

râ r»ng, cuéc ®Êu tranh ®Ó b¶o vÖ vµ cñng cè hßa b×nh thÕ giíi lµ

mét cuéc ®Êu tranh giai cÊp chèng chñ nghÜa ®Õ quèc hiÕu chiÕn vµ

quyÕt ®Þnh th¾ng lîi trong cuéc ®Êu tranh Êy chñ yÕu lµ do sù

®oµn kÕt phÊn ®Êu cña quÇn chóng nh©n d©n yªu chuéng hßa b×nh

trªn toµn thÕ giíi.

B¶n Dù th¶o mét mÆt ®· nªu cao tÇm quan träng cña cuéc ®Êu

tranh nh»m thùc hiÖn chung sèng hßa b×nh gi÷a çc n−íc thuéc

hai hÖ thèng x· héi chñ nghÜa vµ t− b¶n chñ nghÜa; mÆt kh¸c, ®·

nhÊn m¹nh r»ng, ®i ®«i vµ kÕt hîp víi cuéc ®Êu tranh Êy cÇn ra søc ph¸t triÓn phong trµo çch m¹ng ë çc n−íc thuéc hÖ thèng t−

b¶n chñ nghÜa, dïng hÕt nh÷ng kh¶ n¨ng çch m¹ng míi ®Ó ®Èy

lïi tõng b−íc vµ ®¸nh ®æ tõng bé phËn chñ nghÜa ®Õ quèc. §Æt vÊn

®Ò nh− vËy lµ hoµn toµn ®óng. Thùc hiÖn ®−îc chung sèng hßa

b×nh gi÷a hai hÖ thèng th× chóng ta cµng t¨ng c−êng mau chãng

lùc l−îng cña phe x· héi chñ nghÜa, cµng thóc ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh

suy yÕu vµ tan r· cña chñ nghÜa ®Õ quèc, t¹o thªm ®iÒu kiÖn thuËn

lîi cho cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n çc n−íc giµnh ®éc lËp d©n

téc, d©n chñ vµ chñ nghÜa x· héi. Ng−îc l¹i, ra søc ph¸t triÓn

phong trµo ®Êu tranh çch m¹ng ë çc n−íc thuéc hÖ thèng t− b¶n chñ nghÜa nh»m lµm cho chñ nghÜa ®Õ quèc ngµy cµng suy yÕu th×

cµng t¹o ra nhiÒu kh¶ n¨ng ®Ó b¾t buéc bän ®Õ quèc ph¶i thùc hiÖn


718

chung sèng hoµ b×nh víi çc n−íc trong hÖ thèng x· héi chñ nghÜa.

§Êu tranh thùc hiÖn chung sèng hßa b×nh gi÷a hai hÖ thèng vµ

ph¸t triÓn phong trµo çch m¹ng ë çc n−íc thuéc hÖ thèng t− b¶n

chñ nghÜa lµ hai mÆt kh¨ng khÝt cña cuéc ®Êu tranh hiÖn nay cña

nh©n d©n thÕ giíi. Hai mÆt ®ã g¾n liÒn víi nhau, thóc ®Èy lÉn

nhau. Chung sèng hßa b×nh lµ mét h×nh thøc ®Êu tranh giai cÊp

gi÷a chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa t− b¶n trªn çc lÜnh vùc chÝnh

trÞ, kinh tÕ vµ t− t−ëng; nã cã t¸c dông rÊt quan träng ®èi víi sù

ph¸t triÓn chung cña phong trµo çch m¹ng trªn thÕ giíi. §Èy

m¹nh phong trµo ®Êu tranh çch m¹ng ë çc n−íc thuéc hÖ thèng t− b¶n chñ nghÜa, ra søc ñng hé vµ gióp ®ì nh©n d©n çc n−íc Êy

trong cuéc ®Êu tranh cho ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vµ chñ nghÜa x·

héi, kiªn quyÕt chèng l¹i sù can thiÖp cña bän ®Õ quèc vµo c«ng

viÖc cña nh©n d©n çc n−íc ®· ®øng lªn lµm çch m¹ng, lµ hoµn

toµn phï hîp víi lîi Ých cña cuéc ®Êu tranh nh»m thùc hiÖn chung

sèng hßa b×nh. Chóng ta ph¶i khÐo kÕt hîp hai mÆt ®Êu tranh ®ã

th× míi cã thÓ b¶o vÖ vµ cñng cè hßa b×nh, ng¨n ngõa chiÕn tranh

thÕ giíi míi, lµm suy yÕu vµ tiÕn tíi tiªu diÖt hoµn toµn chñ nghÜa

®Õ quèc, x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa céng s¶n trªn

toµn thÕ giíi. Kh¶ n¨ng lo¹i trõ chiÕn tranh thÕ giíi ra khái ®êi sèng x· héi

cã thÓ xuÊt hiÖn tr−íc khi chñ nghÜa x· héi hoµn toµn th¾ng lîi

trªn qu¶ ®Êt, khi chñ nghÜa t− b¶n cßn tån t¹i trªn mét phÇn thÕ

giíi. Nh−ng ë ®©y cã hai ®iÓm cÇn ®−îc nãi râ: Mét lµ, trong ®iÒu

kiÖn nh− thÕ nµo th× kh¶ n¨ng ®ã cã thÓ xuÊt hiÖn? Hai lµ, khi kh¶

n¨ng ®ã ®· xuÊt hiÖn th× ph¶i ch¨ng chóng ta ®· cã thÓ kh¼ng

®Þnh r»ng chiÕn tranh thÕ giíi tuyÖt ®èi kh«ng thÓ x¶y ra n÷a?

Chóng t«i ®ång ý r»ng, kh¶ n¨ng lo¹i trõ chiÕn tranh thÕ giíi ra

khái ®êi sèng x· héi chØ cã thÓ xuÊt hiÖn khi nµo lùc l−îng x· héi

chñ nghÜa vµ hßa b×nh trªn thÕ giíi ®· giµnh ®−îc −u thÕ tuyÖt ®èi so víi lùc l−îng cña chñ nghÜa ®Õ quèc. §ã lµ lóc mµ hÖ thèng x·

héi chñ nghÜa thÕ giíi ®· cã mét søc m¹nh tuyÖt ®èi vÒ çc mÆt


719

chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ qu©n sù; lóc mµ hÖ thèng thuéc ®Þa cña chñ

nghÜa ®Õ quèc ®· hoµn toµn tan r·, khu vùc hßa b×nh ®· më rÊt

réng, phong trµo ®Êu tranh cho d©n chñ vµ chñ nghÜa x· héi cña

nh©n d©n lao ®éng trong çc n−íc ®Õ quèc chñ nghÜa ®· thu ®−îc

nh÷ng th¾ng lîi lín. Nh−ng chõng nµo chñ nghÜa ®Õ quèc cßn tån

t¹i th× c¬ së ®Ó g©y ra chiÕn tranh thÕ giíi vÉn tån t¹i. Cã kh¶

n¨ng lo¹i trõ chiÕn tranh thÕ giíi kh«ng ph¶i lµ ®· cã b¶o ®¶m

tuyÖt ®èi lo¹i trõ vÜnh viÔn chiÕn tranh thÕ giíi. Muèn cã sù b¶o

®¶m tuyÖt ®èi nµy th× chñ nghÜa x· héi ph¶i giµnh ®−îc th¾ng lîi

trªn toµn thÕ giíi, hoÆc chÝ Ýt ë mÊy n−íc ®Õ quèc chñ nghÜa lín. Trong sù nghiÖp ®Êu tranh cho hßa b×nh, cho chung sèng hßa

b×nh vµ gi¶i trõ qu©n bÞ, phe x· héi chñ nghÜa do Liªn X« ®øng

®Çu lµ lùc l−îng nßng cèt. Cuéc ®Êu tranh bÒn bØ cña Liªn X«,

Trung Quèc vµ çc n−íc x· héi chñ nghÜa kh¸c, ®Ó giµnh hßa b×nh

l©u dµi trªn thÕ giíi ®· khuyÕn khÝch m¹nh mÏ nh©n d©n çc n−íc,

lµm t¨ng thªm lßng tin t−ëng cña hä vµo sù tÊt th¾ng cña sù

nghiÖp hßa b×nh, lµm cho hä cµng ®oµn kÕt chÆt chÏ vµ phÊn ®Êu

kiªn quyÕt chèng çc thÕ lùc hiÕu chiÕn, ®øng ®Çu lµ ®Õ quèc Mü,

®Ó ng¨n ngõa chiÕn tranh thÕ giíi, ng¨n ngõa nguy c¬ cña mét

cuéc chiÕn tranh h¹t nh©n ®ang uy hiÕp c¶ loµi ng−êi. VÊn ®Ò gi¶i phãng d©n téc ®· chiÕm mét vÞ trÝ quan träng

trong b¶n Dù th¶o. B¶n Dù th¶o ®· nªu lªn nhiÒu luËn ®iÓm ®óng

®¾n soi s¸ng con ®−êng ®Êu tranh çch m¹ng cña nh©n d©n çc

n−íc thuéc ®Þa vµ phô thuéc vµ çc n−íc d©n téc chñ nghÜa, nh»m

thùc hiÖn vµ hoµn thµnh sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc. Bän ®Õ

quèc kh«ng bao giê tù chóng tõ bá ¸ch thèng trÞ thùc d©n. Çc d©n

téc bÞ ¸p bøc kh«ng thÓ ngåi chê chóng ban cho tù do vµ ®éc lËp.

Tr¸i l¹i, chØ cã kiªn quyÕt ®Êu tranh th× hä míi ®−îc gi¶i phãng

thËt sù. T×nh h×nh thÕ giíi hiÖn nay rÊt thuËn lîi cho phong trµo

gi¶i phãng d©n téc. §Ó giµnh lÊy th¾ng lîi, nh©n d©n çc n−íc thuéc ®Þa vµ phô thuéc ph¶i ra søc x©y dùng vµ ph¸t triÓn lùc l−îng

çch m¹ng cña m×nh, ph¶i khÐo sö dông çc h×nh thøc ®Êu tranh


720

çch m¹ng kh¸c nhau, thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi n−íc:

hoÆc lµ ®Êu tranh vò trang, hoÆc lµ ®Êu tranh chÝnh trÞ cña quÇn

chóng, hoÆc lµ lÊy ®Êu tranh chÝnh trÞ cña quÇn chóng lµm chñ

yÕu, kÕt hîp mét çch linh ho¹t víi ®Êu tranh vò trang theo møc

®é thÝch ®¸ng ë nh÷ng n¬i cã thÓ lµm ®−îc.

ë çc n−íc d©n téc chñ nghÜa, cuéc ®Êu tranh çch m¹ng nh»m

hoµn thµnh gi¶i phãng d©n téc vÉn ph¶i tiÕp tôc ®Èy tíi. ë ®©y,

kh«ng nh÷ng cã cuéc ®Êu tranh cña çc lùc l−îng ®éc lËp d©n téc,

hßa b×nh vµ d©n chñ chèng chñ nghÜa ®Õ quèc x©m l−îc vµ hiÕu

chiÕn, mµ cßn cã cuéc ®Êu tranh gi÷a chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa t− b¶n. HiÖn nay, bän ®Õ quèc ®ang t×m mäi çch ®Ó duy tr×

nh÷ng vÞ trÝ kinh tÕ vµ ¶nh h−ëng chÝnh trÞ cßn l¹i cña chóng ë çc

n−íc ®ã, ®ang m−u m« ®Æt l¹i ¸ch thèng trÞ thùc d©n míi d−íi

nh÷ng h×nh thøc míi, vµ ®ang cè biÕn çc n−íc ®ã trë thµnh lùc

l−îng hËu bÞ cña chóng. §Ó thùc hiÖn ©m m−u ®en tèi ®ã, chóng

cÊu kÕt víi çc thÕ lùc ph¶n ®éng trong çc n−íc Êy vµ dïng çc

thñ ®o¹n nh− "viÖn trî", ®e däa, chia rÏ, lËt ®æ, v.v., ®Ó mua chuéc

vµ l«i kÐo giai cÊp t− s¶n d©n téc ®ang cÇm quyÒn. Cßn giai cÊp t−

s¶n ë çc n−íc ®ã th× ®· vµ ®ang ph©n hãa, mét bé phËn vÉn cßn

xu h−íng chèng ®Õ quèc, nh−ng mét bé phËn kh¸c th× dÇn dÇn tá râ xu h−íng tÝch cùc chèng céng s¶n vµ tháa hiÖp víi chñ nghÜa ®Õ

quèc, nh»m ®−a n−íc hä ®i theo con ®−êng ph¸t triÓn t− b¶n chñ

nghÜa. ë mét sè n−íc, xu h−íng ph¸t xÝt hãa ®ang ph¸t triÓn, bän

t− s¶n ph¶n ®éng ®· vµ ®ang dïng b¹o lùc ®Ó ®µn ¸p nh©n d©n.

NhiÖm vô cña çc ®¶ng M¸c - Lªnin ë çc n−íc d©n téc chñ nghÜa

lµ ph¶i giµnh cho ®−îc quyÒn l·nh ®¹o çch m¹ng vÒ tay giai cÊp

c«ng nh©n, ph¶i n¾m v÷ng vµ gi−¬ng cao ngän cê d©n téc vµ d©n

chñ, kh«ng ®Ó cho giai cÊp t− s¶n dïng ngän cê ®ã ®Ó lõa bÞp quÇn

chóng. Çc ®¶ng anh em ®ã cÇn kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng

nh÷ng ho¹t ®éng ph¸ ho¹i cña bän t− s¶n ph¶n ®éng, cÇn ¸p dông ®óng ®¾n chÝnh s¸ch võa liªn hîp víi giai cÊp t− s¶n d©n téc, võa

®Êu tranh chèng tÝnh tháa hiÖp cña hä, thùc hiÖn mét mÆt trËn


721

thèng nhÊt d©n téc vµ d©n chñ réng r·i, lÊy liªn minh c«ng n«ng

lµm nÒn t¶ng, tiÕn hµnh ®Õn cïng cuéc çch m¹ng ph¶n ®Õ vµ

ph¶n phong, t¹o ®iÒu kiÖn ®−a çc n−íc d©n téc chñ nghÜa ®i vµo

con ®−êng x· héi chñ nghÜa. ChØ cã ra søc thóc ®Èy cuéc ®Êu tranh

çch m¹ng tiÕn lªn theo h−íng ®ã th× míi cã thÓ b¶o vÖ vµ ph¸t

triÓn ®−îc ®éc lËp d©n téc, gi÷ g×n vµ cñng cè ®−îc hßa b×nh.

ë çc n−íc chËm tiÕn, giai cÊp c«ng nh©n th−êng th−êng chiÕm

phÇn rÊt nhá trong d©n téc, tr¸i l¹i n«ng d©n lao ®éng th−êng

th−êng lµ lùc l−îng çch m¹ng ®«ng ®¶o nhÊt. Bëi vËy, muèn cho

çch m¹ng d©n téc d©n chñ ë çc n−íc thuéc ®Þa vµ phô thuéc giµnh ®−îc th¾ng lîi, còng nh− muèn thóc ®Èy phong trµo çch m¹ng ë

çc n−íc d©n téc chñ nghÜa tiÕp tôc tiÕn lªn, th× çc ®¶ng theo chñ

nghÜa M¸c - Lªnin ë çc n−íc Êy cÇn ®Æc biÖt coi träng vÊn ®Ò n«ng

d©n, cÇn cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n ®Ó tranh thñ lùc l−îng ®«ng ®¶o

cña n«ng d©n ®i theo giai cÊp c«ng nh©n, thùc hiÖn khèi liªn minh

c«ng n«ng v÷ng ch¾c do giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o, ph¸t huy ®Õn

cao ®é n¨ng lùc çch m¹ng tiÒm tµng cña n«ng d©n.

Nh÷ng luËn ®iÓm trªn ®©y vÒ vÊn ®Ò gi¶i phãng d©n téc ®·

®−îc nªu râ trong b¶n Dù th¶o. Chóng t«i hoµn toµn ®ång ý víi

nh÷ng luËn ®iÓm Êy. VÒ vÊn ®Ò nªn ch¨ng nªu trong b¶n Dù th¶o viÖc chèng nh÷ng

ho¹t ®éng bÌ ph¸i trong phong trµo céng s¶n quèc tÕ, chóng t«i

thÊy r»ng cÇn cã sù c©n nh¾c vÒ mäi mÆt nh− b¶n Dù th¶o ®· nãi,

çc ®¶ng céng s¶n vµ ®¶ng c«ng nh©n ®Òu ®éc lËp, b×nh ®¼ng, ®ång

thêi ®oµn kÕt nhÊt trÝ trªn c¬ së chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ chñ

nghÜa quèc tÕ v« s¶n, ra søc ñng hé vµ gióp ®ì lÉn nhau, tù nguyÖn

cïng nhau phÊn ®Êu theo mét c−¬ng lÜnh chung mµ çc ®¶ng ®·

nhÊt trÝ ®Þnh ra sau khi ®· bµn b¹c víi nhau mét çch d©n chñ.

HiÖn nay, cuéc ®Êu tranh çch m¹ng cña nh©n d©n çc n−íc ®ang

diÔn biÕn rÊt phøc t¹p. Çc ®¶ng anh em ho¹t ®éng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã cã khi kh«ng thÓ hoµn toµn tr¸nh ®−îc cã nh÷ng quan

®iÓm kh¸c nhau trªn vÊn ®Ò nµy hoÆc vÊn ®Ò kh¸c. §Ó kh¾c phôc


722

t×nh tr¹ng ®ã, kh«ng nªn dïng bÊt kú h×nh thøc c−ìng b¸ch nµo ®Ó

b¾t buéc bªn nµy ph¶i theo quan ®iÓm cña bªn kia, kh«ng nªn

dïng lêi lÏ chua cay ®èi víi nhau, cµng kh«ng nªn dïng ph−¬ng

ph¸p tranh luËn vµ ®¶ kÝch c«ng khai, mµ chØ cã dïng çch bµn

b¹c d©n chñ theo tinh thÇn ®ång chÝ trong çc cuéc héi nghÞ ®¹i

biÓu çc ®¶ng th× míi cã thÓ cïng nhau ph©n râ ®óng sai vµ ®i ®Õn

nhÊt trÝ. Chóng t«i nghÜ r»ng, trong b¶n Dù th¶o Tuyªn bè míi,

nªn nhÊn m¹nh nhiÒu ®Õn vÊn ®Ò t¨ng c−êng ®oµn kÕt, mµ kh«ng

nªn lµm cho ng−êi ta hiÓu lÇm r»ng cã ®¶ng nµy hoÆc ®¶ng kh¸c

ho¹t ®éng bÌ ph¸i. Nh− vËy th× cã lîi cho phong trµo céng s¶n quèc tÕ, ®ång thêi kÎ ®Þch còng kh«ng thÓ xuyªn t¹c vµ lîi dông ®−îc.

§Æc ®iÓm næi bËt cña thêi ®¹i chóng ta lµ hÖ thèng x· héi chñ

nghÜa thÕ giíi, ®øng ®Çu lµ Liªn X«, ®ang trë thµnh lùc l−îng

quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng−êi. V× vËy, mét vÊn ®Ò

quèc tÕ cùc kú quan träng hiÖn nay lµ gi÷ v÷ng vµ t¨ng c−êng sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ gi÷a çc n−íc x· héi chñ nghÜa vµ gi÷a çc ®¶ng

céng s¶n vµ ®¶ng c«ng nh©n çc n−íc ®ã. Sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ Êy

lµ h¹t nh©n cña sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ cña toµn bé phong trµo céng

s¶n quèc tÕ. Chóng t«i nghÜ r»ng, sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ ®ã ph¶i lÊy

Liªn X« vµ §¶ng Céng s¶n Liªn X« lµm trung t©m. Trong phe x· héi chñ nghÜa, çc n−íc ®Òu b×nh ®¼ng nh− nhau; trong ®¹i gia

®×nh céng s¶n quèc tÕ, çc ®¶ng anh em ®Òu b×nh ®¼ng nh− nhau.

Tuy vËy, hÖ thèng x· héi chñ nghÜa cÇn ph¶i cã mét trung t©m, ®ã

lµ Liªn X«; phong trµo céng s¶n quèc tÕ cÇn ph¶i cã mét trung t©m,

®ã lµ §¶ng Céng s¶n Liªn X«. §iÒu ®ã lµ mét thùc tÕ do lÞch sö quy

®Þnh. TÊt c¶ chóng ta cã nghÜa vô ñng hé Liªn X« vµ §¶ng Céng

s¶n Liªn X« lµm trßn nhiÖm vô trung t©m cña m×nh. Liªn X« vµ

Trung Quèc lµ hai n−íc to nhÊt trong phe x· héi chñ nghÜa. §¶ng

Céng s¶n Liªn X« vµ §¶ng Céng s¶n Trung Quèc lµ hai ®¶ng lín

nhÊt, cã nhiÒu kinh nghiÖm nhÊt trong phong trµo céng s¶n quèc tÕ. V× vËy, trong sù ®oµn kÕt gi÷a çc n−íc x· héi chñ nghÜa, gi÷a

çc ®¶ng M¸c - Lªnin trªn thÕ giíi, sù ®oµn kÕt gi÷a Liªn X« vµ


723

Trung Quèc, gi÷a §¶ng Céng s¶n Liªn X« vµ §¶ng Céng s¶n

Trung Quèc cã mét tÇm quan träng ®Æc biÖt. §iÒu ®ã còng lµ do

lÞch sö quy ®Þnh. Chóng ta cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ ®óng møc tÇm quan

träng cña sù ®oµn kÕt ®ã. Nhê trung thµnh víi chñ nghÜa M¸c -

Lªnin, nhê häc tËp vµ vËn dông mét çch s¸ng t¹o nh÷ng kinh

nghiÖm quý b¸u cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« vµ §¶ng Céng s¶n

Trung Quèc, cho nªn §¶ng chóng t«i ®· thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi.

Chóng t«i c¶m thÊy rÊt s©u s¾c tÇm quan träng cña sù ®oµn kÕt

gi÷a Liªn X« vµ Trung Quèc. ViÖt Nam lµ mét n−íc nhá, hiÖn nay

l¹i ®ang bÞ chia c¾t lµm hai miÒn. MiÒn B¾c hoµn thµnh nh÷ng nhiÖm vô cña cuéc çch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n, ®· b−íc

vµo thêi kú qu¸ ®é tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. MiÒn Nam cßn ®ang

bÞ chñ nghÜa ®Õ quèc Mü vµ çc thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ. Do ®ã,

çch m¹ng ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay bao gåm hai nhiÖm

vô thuéc hai chiÕn l−îc kh¸c nhau: Mét lµ, thùc hiÖn çch m¹ng x·

héi chñ nghÜa vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, cñng cè

miÒn B¾c thµnh c¬ së ngµy cµng v÷ng ch¾c cho cuéc ®Êu tranh

giµnh thèng nhÊt Tæ quèc; hai lµ, ®Èy m¹nh çch m¹ng d©n téc

d©n chñ nh©n d©n ë miÒn Nam, gi¶i phãng miÒn Nam khái ¸ch

thèng trÞ tµn b¹o cña ®Õ quèc Mü vµ bÌ lò tay sai. V× cïng nh»m mét môc tiªu chung tr−íc m¾t lµ thùc hiÖn hßa b×nh thèng nhÊt

n−íc nhµ, x©y dùng mét n−íc ViÖt Nam hßa b×nh, thèng nhÊt, ®éc

lËp d©n chñ vµ giµu m¹nh, cho nªn hai nhiÖm vô Êy quan hÖ mËt

thiÕt víi nhau, thóc ®Èy lÉn nhau. Trong 6 n¨m qua, miÒn B¾c

ViÖt Nam ®· v−ît qua ®−îc nhiÒu khã kh¨n, b¨ng bã nh÷ng vÕt

th−¬ng chiÕn tranh, kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n hãa.

KÕ ho¹ch 3 n¨m cña chóng t«i ®ang ®−îc hoµn thµnh tèt ®Ñp. C«ng

cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ë n«ng th«n vµ thµnh thÞ ®ang giµnh

®−îc nh÷ng th¾ng lîi cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh. §ång thêi, ë miÒn

Nam, cuéc ®Êu tranh anh dòng cña ®ång bµo chóng t«i chèng ®Õ quèc Mü vµ bÌ lò tay sai, mÆc dï bÞ khñng bè d· man, vÉn gi÷

v÷ng vµ kh«ng ngõng më réng.


724

HiÖn nay, trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn

B¾c vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ, còng nh− tr−íc

®©y trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p vµ can thiÖp

Mü, chóng t«i ®−îc çc n−íc x· héi chñ nghÜa, tr−íc hÕt lµ Liªn X«

vµ Trung Quèc, ®−îc çc ®¶ng anh em trªn thÕ giíi, tr−íc hÕt lµ

§¶ng Céng s¶n Liªn X« vµ §¶ng Céng s¶n Trung Quèc, hÕt lßng

ñng hé vµ gióp ®ì. Sù ñng hé vµ sù gióp ®ì ®ã tá râ tinh thÇn quèc

tÕ v« s¶n v« cïng quý b¸u. Nã lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn chñ

yÕu cho chóng t«i ®¹t ®−îc nhiÒu thµnh tÝch trong mÊy n¨m võa

qua vµ nhÊt ®Þnh sÏ b¶o ®¶m cho chóng t«i ®¹t ®−îc nhiÒu thµnh tÝch to lín h¬n n÷a trong nh÷ng n¨m tíi. Thay mÆt nh©n d©n ViÖt

Nam vµ §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, chóng t«i xin tá lêi c¶m ¬n

§¶ng Céng s¶n Liªn X« ®øng ®Çu lµ ®ång chÝ Kh¬rótsèp, c¶m ¬n

§¶ng Céng s¶n Trung Quèc ®øng ®Çu lµ ®ång chÝ Mao Tr¹ch §«ng,

c¶m ¬n tÊt c¶ çc n−íc anh em vµ çc ®¶ng anh em.

Th−a çc ®ång chÝ th©n mÕn, chóng ta ®Òu lµ anh em ruét thÞt

trong ®¹i gia ®×nh céng s¶n quèc tÕ, cïng nhau chung søc phÊn

®Êu cho t−¬ng lai t−¬i s¸ng cña c¶ loµi ng−êi. Tr−íc m¾t chóng ta,

®ang cã kÎ thï cùc kú hung ¸c lµ chñ nghÜa ®Õ quèc. Dï néi bé cña

chóng ®Çy m©u thuÉn, chóng vÉn nhÊt trÝ ®Ó chèng l¹i phong trµo céng s¶n quèc tÕ cña chóng ta. §Ó ®¸nh th¾ng kÎ thï chung,

chóng ta nhÊt ®Þnh ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ. §oµn kÕt lµ søc m¹nh

v« ®Þch cña chóng ta.

Toµn thÕ giíi ®ang ch¨m chó nh×n vÒ cuéc héi nghÞ cña chóng

ta. Bän ®Õ quèc th× cÇu nguyÖn cho cuéc héi nghÞ nµy kÕt qu¶

kh«ng tèt ®Ó chóng cã c¬ héi tÊn c«ng chóng ta. H¬n 36 triÖu ®¶ng

viªn céng s¶n vµ hµng tr¨m triÖu ng−êi lao ®éng th× ®ßi hái héi

nghÞ nµy ph¶i lµ mét héi nghÞ t¨ng c−êng ®oµn kÕt, ®oµn kÕt chÆt

chÏ h¬n bao giê hÕt, ®Ó tiÕn lªn giµnh nh÷ng th¾ng lîi míi. §oµn

®¹i biÓu chóng t«i nguyÖn ®em hÕt tinh thÇn cè g¾ng gãp phÇn víi çc ®ång chÝ lµm cho cuéc héi nghÞ nµy thµnh mét cuéc héi nghÞ

t¨ng c−êng ®oµn kÕt, lµm cho b¶n Tuyªn bè míi cña çc ®¶ng


725

chóng ta thµnh mét v¨n kiÖn t¨ng c−êng ®oµn kÕt. Chóng ta quyÕt

®¹t b»ng ®−îc môc tiªu Êy, ®Ó cho lùc l−îng cña ®¹i gia ®×nh céng

s¶n quèc tÕ cña chóng ta ngµy cµng hïng m¹nh.

§oµn kÕt chÆt chÏ trªn c¬ së chñ nghÜa M¸c - Lªnin, chñ nghÜa

quèc tÕ v« s¶n vµ b¶n Tuyªn bè míi, chóng ta nhÊt ®Þnh sÏ toµn

th¾ng trong sù nghiÖp ®Êu tranh cho hßa b×nh, ®éc lËp d©n téc,

d©n chñ vµ chñ nghÜa x· héi trªn toµn thÕ giíi.

Ph¸t biÓu th¸ng 11-1960.

In trong s¸ch §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam:

V¨n kiÖn §¶ng Toµn tËp, Nxb. ChÝnh trÞ

quèc gia, Hµ Néi, 2002, t.21, tr.1035-1046.

726

§iÖn mõng Héi nghÞ ®oµn kÕt ¸ - Phi cña Ên §é

Göi Bµ Rames¬oari Neru, Héi nghÞ ®oµn kÕt ¸ - Phi 350, ®−êng Laminht¬n

Bombay 7

T«i xin th©n ¸i göi ®Õn Bµ vµ çc ®¹i biÓu Héi nghÞ ®oµn kÕt ¸ -

Phi Ên §é lêi chµo nång nhiÖt vµ chóc héi nghÞ thµnh c«ng tèt ®Ñp,

gãp phÇn vµo viÖc ®Êu tranh ®ßi thñ tiªu chñ nghÜa thùc d©n, ®ßi

gi¶i trõ qu©n bÞ vµ chÊm døt chiÕn tranh l¹nh, ®Ó b¶o vÖ tù do, ®éc lËp vµ hßa b×nh.



Hå ChÝ Minh


ngµy 3-12-1960.

727

§IÖN MõNG QUèC KH¸NH LIB¡NG

KÝnh göi Tæng thèng n−íc Céng hoµ Lib¨ng Phu¸t Sªh¸p, B©yrót

Nh©n dÞp kû niÖm Ngµy §éc lËp cña n−íc Céng hoµ Lib¨ng,

thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ

Céng hoµ vµ nh©n danh ç nh©n t«i, t«i göi tíi Ngµi, ChÝnh phñ vµ

nh©n d©n n−íc Céng hoµ Lib¨ng lêi chóc mõng nhiÖt liÖt.

Chóc t×nh h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n Lib¨ng

ngµy cµng ph¸t triÓn. KÝnh chóc Ngµi m¹nh khoÎ vµ h¹nh phóc.

Chñ tÞch


Hå CHÝ MINH


ngµy 4-12-1960.

728

PHONG TRµO CéNG S¶N Vµ C¤NG NH¢N QUèC TÕ §OµN KÕT,

§ÊU TRANH, TH¾NG Lîi

Çc ®¹i biÓu cña 81 ®¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n häp ë

M¸txc¬va ®· nhÊt trÝ th«ng qua mét b¶n Tuyªn ng«n. Bæ sung vµ

ph¸t triÓn néi dung cña b¶n Tuyªn ng«n n¨m 1957, Tuyªn ng«n

nµy lµ c−¬ng lÜnh çch m¹ng chung cho tÊt c¶ çc ®¶ng M¸c -

Lªnin toµn thÕ giíi.

B¶n Tuyªn ng«n h¬n hai v¹n ch÷, gåm cã lêi nãi ®Çu vµ s¸u ®o¹n.

- Lêi nãi ®Çu - x¸c nhËn: Lùc l−îng cña hÖ thèng x· héi chñ nghÜa ngµy cµng t¨ng, hÖ thèng chñ nghÜa thùc d©n ®ang tan r·,

®Êu tranh giai cÊp ë çc n−íc t− b¶n ngµy cµng g¨ng, hÖ thèng

chñ nghÜa t− b¶n ngµy cµng yÕu. Chñ nghÜa x· héi m¹nh h¬n h¼n

chñ nghÜa ®Õ quèc. Lùc l−îng hoµ b×nh m¹nh h¬n h¼n lùc l−îng

chiÕn tranh.

- §o¹n 1 - §Æc ®iÓm cña thêi ®¹i ta lµ: HÖ thèng x· héi chñ

nghÜa ®· trë thµnh lùc l−îng quyÕt ®Þnh cho sù ph¸t triÓn cña

loµi ng−êi.

Mét bªn lµ hÖ thèng x· héi chñ nghÜa ®· chiÕm 1 phÇn 3 thÕ

giíi vµ phong trµo ®Êu tranh cho chñ nghÜa x· héi, cho gi¶i phãng d©n téc, cho d©n chñ, cho hoµ b×nh - ®ã lµ nh÷ng lùc l−îng b¶o ®¶m

ch¾c ch¾n r»ng chñ nghÜa x· héi nhÊt ®Þnh sÏ hoµn toµn th¾ng lîi.

Mét bªn th× gi÷a çc n−íc ®Õ quèc ®Çy rÉy nh÷ng m©u thuÉn

s©u s¾c. Mµ ®Õ quèc Mü lµ trïm cña phe ph¶n ®éng, lµ kÎ thï

phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ...

729

chung cña nh©n d©n thÕ giíi. Chñ nghÜa t− b¶n th× ®· sa vµo tæng

khñng ho¶ng míi.

- §o¹n 2 - HÖ thèng x· héi chñ nghÜa ®ang ph¸t triÓn lªn giai

®o¹n míi: Liªn X« ®ang x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n mét çch

th¾ng lîi. Çc n−íc x· héi chñ nghÜa kh¸c ®Òu ph¸t triÓn nhanh

chãng. Kinh tÕ cña phe x· héi chñ nghÜa ph¸t triÓn nhanh h¬n h¼n

phe t− b¶n.

Do çc ®¶ng M¸c - Lªnin trong phe x· héi chñ nghÜa ®· khÐo

¸p dông quy luËt chung cña chñ nghÜa x· héi phï hîp víi ®Æc ®iÓm

cña n−íc m×nh, do sù cè g¾ng cña nh©n d©n çc n−íc Êy, do sù gióp

®ì lÉn nhau gi÷a çc n−íc anh em, nhÊt lµ do sù gióp ®ì cña Liªn

X«, mµ chóng ta ®· giµnh ®−îc nhiÒu th¾ng lîi. Sù ®oµn kÕt, nhÊt

trÝ gi÷a çc ®¶ng anh em vµ gi÷a çc n−íc anh em lµ søc m¹nh v«

®Þch cña phe x· héi chñ nghÜa.

- §o¹n 3 - Nãi vÒ chiÕn tranh vµ hoµ b×nh: Cßn chñ nghÜa ®Õ

quèc th× vÉn cßn nguy c¬ chiÕn tranh, mµ ®Õ quèc Mü lµ trïm bän

hiÕu chiÕn.

Nh−ng ngµy nay ®· cã nh÷ng lùc l−îng hïng m¹nh ®Ó ng¨n

chÆn chiÕn tranh thÕ giíi. §ã lµ lùc l−îng cña phe x· héi chñ nghÜa,

cña giai cÊp c«ng nh©n thÕ giíi, cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc,

cña çc d©n téc yªu chuéng hoµ b×nh. Cho nªn cÇn ph¶i ®oµn kÕt

mäi lùc l−îng hoµ b×nh thµnh mét mÆt trËn hïng m¹nh vµ hµnh

®éng thèng nhÊt ®Ó gi÷ g×n hoµ b×nh, ng¨n ngõa chiÕn tranh, thùc

hiÖn chung sèng hoµ b×nh gi÷a çc n−íc cã chÕ ®é kh¸c nhau.

KÕ ho¹ch gi¶i trõ qu©n bÞ toµn diÖn vµ triÖt ®Ó rÊt quan träng

®èi víi vËn mÖnh cña loµi ng−êi. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®ã, tøc lµ xo¸

bá ®−îc chiÕn tranh.

V× vËy, çc lùc l−îng hoµ b×nh ph¶i kiªn quyÕt ®Êu tranh cho

kÕ ho¹ch Êy. NhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi céng s¶n ch¼ng nh÷ng lµ tiªu diÖt

n¹n bãc lét vµ nghÌo nµn vµ vÜnh viÔn tiªu diÖt mäi lo¹i chiÕn


730

tranh, mµ cßn ph¶i ra søc phÊn ®Êu cho loµi ng−êi trong thêi ®¹i

nµy tr¸nh khái tai häa chiÕn tranh thÕ giíi.

- §o¹n 4 - Xo¸ bá chÕ ®é thùc d©n1): ChÕ ®é thùc d©n nhÊt ®Þnh

ph¶i tan vì. Çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga ®· thøc tØnh nh©n d©n

thuéc ®Þa næi lªn chèng thùc d©n. Liªn X« th¾ng lîi trong cuéc

ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, nhiÒu n−íc ë ch©u ¢u vµ ch©u ¸ x©y dùng chÕ ®é d©n chñ nh©n d©n, çch m¹ng x· héi chñ nghÜa ë

Trung Quèc th¾ng lîi, hÖ thèng x· héi chñ nghÜa lín m¹nh trªn

thÕ giíi - nh÷ng viÖc ®ã ®ang ®Èy m¹nh phong trµo gi¶i phãng d©n

téc ë çc n−íc thuéc ®Þa vµ phô thuéc. Muèn th¾ng lîi, çc d©n téc thuéc ®Þa cÇn ph¶i ®oµn kÕt mäi

lùc l−îng chèng ®Õ quèc thµnh mét mÆt trËn thèng nhÊt réng r·i

lÊy liªn minh c«ng n«ng lµm nÒn t¶ng vµ cã c¶ tÇng líp t− s¶n

yªu n−íc.

Çc d©n téc tho¸t khái ¸ch thùc d©n cã thÓ gãp søc vµo phong

trµo hoµ b×nh, phong trµo chèng ®Õ quèc ®Ó hoµn toµn tiªu diÖt chÕ

®é thùc d©n.

Çc n−íc x· héi chñ nghÜa lµ ng−êi b¹n trung thµnh nhÊt cña

çc d©n téc ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng Tæ quèc m×nh. Xo¸ bá chÕ ®é

thùc d©n cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi viÖc lµm cho t×nh h×nh quèc tÕ hoµ ho·n vµ cñng cè hoµ b×nh thÕ giíi.

- §o¹n 5 - Phong trµo céng s¶n ë çc n−íc t− b¶n: So s¸nh lùc

l−îng míi trªn thÕ giíi, th× çc ®¶ng céng s¶n cã kh¶ n¨ng míi ®Ó

gi¶i quyÕt nhiÖm vô ®Êu tranh v× hoµ b×nh, v× ®éc lËp d©n téc, v×


C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña n−íc m×nh vµ chó ý ®Õn t×nh

h×nh quèc tÕ, çc ®¶ng céng s¶n n¾m v÷ng vµ gi−¬ng cao ngän cê

d©n téc d©n chñ ®Êu tranh chèng chÕ ®é t− b¶n, ®Ó b¶o vÖ lîi Ých

cña giai cÊp c«ng nh©n vµ cña quÇn chóng nh©n d©n.

_______________

1) ë Héi Liªn hîp quèc (15-12-1960), 89 n−íc t¸n thµnh ®Ò nghÞ nµy cña Liªn X«, chØ cã 9 n−íc (Mü, Anh, Ph¸p...) kh«ng bá phiÕu (TG).


731

Nh÷ng n−íc t− b¶n (ngoµi ch©u ¢u) ®ang bÞ ®Õ quèc Mü chi

phèi, th× nh©n d©n cÇn chÜa mòi nhän ®Êu tranh vµo ®Õ quèc Mü

vµ lò tay sai cña Mü. D−íi chÕ ®é lòng ®o¹n cña Mü, t− s¶n d©n téc

còng bÞ bãc lét tµn tÖ. Cho nªn, cÇn ph¶i ®oµn kÕt mäi lùc l−îng

d©n chñ vµ yªu n−íc trong mét mÆt trËn thèng nhÊt gåm c«ng

nh©n, n«ng d©n, trung vµ tiÓu t− s¶n. Khèi ®oµn kÕt Êy cã thÓ thùc

hiÖn trªn nh÷ng môc ®Ých chung, nh− ®Ó giµnh lÊy hoµ b×nh, d©n

chñ, ®Ó giµnh lÊy c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n, c¶i çch ruéng

®Êt, v.v..

Nh÷ng ng−êi céng s¶n cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c trong çc tæ chøc cña c«ng nh©n, n«ng d©n, thanh niªn, phô n÷... ®Ó ®−a hä

tiÕn lªn m·i.

Giai cÊp t− s¶n vµ bän thñ lÜnh ph¶n ®éng trong ®¶ng x· héi

ra søc chia rÏ hµng ngò c«ng nh©n. §¶ng céng s¶n ph¶i t×m mäi

çch ®Ó ®oµn kÕt giai cÊp c«ng nh©n. Giai cÊp c«ng nh©n ®oµn kÕt

chÆt chÏ vµ hµnh ®éng nhÊt trÝ, th× cã thÓ chèng l¹i chÝnh s¸ch

cña bän thèng trÞ chuÈn bÞ chiÕn tranh míi, buéc chóng ph¶i tho¶

m·n nh÷ng yªu cÇu vÒ c¶i çch d©n chñ vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña

nh©n d©n.

Tuyªn ng«n n¨m 1957 ®· nãi: Tõ chñ nghÜa t− b¶n ®Õn chñ nghÜa x· héi cã thÓ tiÕn b»ng hai çch: NÕu giai cÊp v« s¶n vµ ®¶ng

M¸c - Lªnin thËt m¹nh vµ ®−îc ®¹i ®a sè nh©n d©n ñng hé, th×

tiÕn b»ng çch hoµ b×nh. Nh−ng nÕu giai cÊp t− s¶n chèng l¹i b»ng

b¹o lùc, th× tiÕn b»ng çch kh¸c.

CÇn ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao gi¸c ngé çch m¹ng cña giai

cÊp lao ®éng, lµm cho mäi ng−êi thÊy râ: Chñ nghÜa céng s¶n

lµm cho loµi ng−êi khái tai häa chiÕn tranh, khái ¸p bøc bãc lét,

khái thÊt nghiÖp vµ nghÌo nµn, lµm cho c¶ x· héi ®−îc h¹nh phóc,

lµm cho mäi ng−êi ®−îc ph¸t huy tét møc tµi n¨ng vµ nghÞ lùc

cña m×nh... - §o¹n 6 - T×nh ®oµn kÕt chÆt chÏ gi÷a çc ®¶ng anh em: Çc

®¶ng céng s¶n ®oµn kÕt vµ cñng cè kh«ng ngõng. Çc ®¶ng ®Òu b¶o


732

vÖ sù thèng nhÊt néi bé vµ gi÷a çc ®¶ng anh em nh− b¶o vÖ con

ng−¬i cña m¾t m×nh, gi÷ g×n nguyªn t¾c l·nh ®¹o tËp trung d©n

chñ, th¾t chÆt quan hÖ gi÷a ®¶ng vµ quÇn chóng, ra søc ph¸t huy

tÝnh tÝch cùc cña ®¶ng viªn, më réng phª b×nh vµ tù phª b×nh.

Çc ®¶ng ®Òu kiªn quyÕt chèng chñ nghÜa xÐt l¹i vµ nh÷ng

khuynh h−íng gi¸o ®iÒu, biÖt ph¸i. VÒ mÆt t− t−ëng vµ tæ chøc, çc

®¶ng ®Òu ®· tiÕn bé vµ cñng cè.

Çc ®¶ng dï lín dï nhá ®Òu ®éc lËp vµ b×nh ®¼ng, ®ång thêi

®oµn kÕt nhÊt trÝ gióp ®ì lÉn nhau. §¶ng Céng s¶n Liªn X« lµ ®éi

tiªn phong cña phong trµo Céng s¶n quèc tÕ. NghÞ quyÕt cña §¹i

héi lÇn thø XX cña §¶ng Céng s¶n Liªn X« cã ý nghÜa vÜ ®¹i ch¼ng

nh÷ng ®èi víi c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n ë Liªn X«,

mµ cßn më ®Çu mét giai ®o¹n míi trong phong trµo céng s¶n quèc

tÕ, ph¸t triÓn thªm chñ nghÜa M¸c - Lªnin. Çc ®¶ng anh em ®Òu

cã gãp phÇn vµo sù nghiÖp Êy.

§oµn kÕt nhÊt trÝ trªn nÒn t¶ng chñ nghÜa M¸c - Lªnin gi÷a

çc ®¶ng anh em, nhÊt lµ gi÷a §¶ng Céng s¶n Liªn X« vµ §¶ng

Céng s¶n Trung Quèc lµ ®iÒu kiÖn quan träng nhÊt ®Ó b¶o ®¶m

cho phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n toµn th¾ng trong cuéc ®Êu

tranh vÜ ®¹i cho t−¬ng lai t−¬i s¸ng cña toµn thÓ loµi ng−êi.

*

* *

Tr−íc ®©y 15 n¨m, trªn thÕ giíi chØ cã Liªn X« lµ n−íc x· héi

chñ nghÜa. HiÖn nay, ®· cã 12 n−íc x· héi chñ nghÜa víi 1.000

triÖu nh©n d©n ®oµn kÕt nhÊt trÝ.

Tr−íc ®©y 25 n¨m, ë §¹i héi Quèc tÕ Céng s¶n chØ cã ®¹i biÓu

65 ®¶ng thay mÆt cho h¬n 3 triÖu ®¶ng viªn. Võa råi ë Héi nghÞ

M¸txc¬va cã ®¹i biÓu 81 ®¶ng (®¹i biÓu 6 ®¶ng n÷a ®Õn kh«ng kÞp)

thay mÆt cho h¬n 36 triÖu ®¶ng viªn.


733

Tr−íc ®©y, ®Õ quèc thùc d©n thèng trÞ hÇu hÕt ch©u ¸ vµ ch©u

Phi. ChØ trong 15 n¨m nay, 40 n−íc ®· tho¸t khái ¸ch n« lÖ vµ

giµnh ®−îc ®éc lËp.

Riªng ViÖt Nam ta, çch ®©y 15 n¨m, n−íc ta cßn lµ thuéc ®Þa,

§¶ng ta chØ cã non 5 ngh×n ®¶ng viªn vµ ph¶i ho¹t ®éng bÝ mËt.

Nay miÒn B¾c n−íc ta ®· hoµn toµn gi¶i phãng ®ång thêi lµ mét

thµnh viªn trong ®¹i gia ®×nh x· héi chñ nghÜa hïng m¹nh, §¶ng

ta cã h¬n 50 v¹n ®¶ng viªn vµ ®ang l·nh ®¹o nh©n d©n ta x©y

dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thùc hiÖn thèng

nhÊt n−íc nhµ. §Õ quèc ngµy cµng suy, phe ta ngµy cµng m¹nh, ®· râ rµng nh− ban ngµy.

T×nh h×nh vµ thêi gian cã lîi cho ta. Víi sù ®oµn kÕt, nhÊt trÝ

cña phe x· héi chñ nghÜa, cña giai cÊp c«ng nh©n quèc tÕ, cña

nh©n d©n thÕ giíi yªu chuéng hoµ b×nh, chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng

lîi trong sù nghiÖp ®Êu tranh cho hoµ b×nh thÕ giíi, cho ®éc lËp

d©n téc, cho chñ nghÜa x· héi.

T.L.


ngµy 17-12-1960.

734

TiÕt kiÖm

B¸o TiÒn phong ngµy 9 vµ ngµy 14-12-1960 ®¨ng hai tin sau ®©y:

- Thanh niªn ®éi méc (C«ng tr−êng ®iÖn ViÖt Tr×) ®· ®Æt nh÷ng

hßm gç "TiÕt kiÖm", ai nhÆt ®−îc ®inh th× bá vµo. Nh÷ng hßm gç

Êy h«m nµo còng ®Çy ¾p vµ ®· biÕn thµnh kho.

- 7 chÞ em thanh niªn nÊu bÕp ë chi ®oµn c¬ khÝ (C«ng tr−êng

supe phèt ph¸t Phó Thä) ®· cã s¸ng kiÕn lµm thïng "ChÞ nu«i tiÕt

kiÖm". Khi ®un bÕp, chÞ em bæ tõng thanh cñi ra ®Ó t×m ®inh vµ

nh÷ng mÈu s¾t vôn. Trong mét thêi gian, çc chÞ ®· tÝch tr÷ ®−îc

900 c©n ®inh cho c«ng tr−êng.

§ã lµ nh÷ng g−¬ng tiÕt kiÖm ®¸ng khen ngîi mµ mäi ng−êi nªn

noi theo.

Nh÷ng kho ®inh, nh÷ng t¹ ®inh ®· bÞ ng−êi kh¸c bá r¬i v·i vµ

®· ®−îc çc ®ång chÝ thanh niªn nhÆt nh¹nh ®ã - ®Òu do søc lao

®éng cña c«ng nh©n lµm ra, ®Òu do tiÒn må h«i n−íc m¾t cña ®ång

bµo mua s¾m. Bëi vËy, l·ng phÝ lµ cã téi víi c«ng nh©n, víi ®ång

bµo; tiÕt kiÖm lµ cã lîi cho nh©n d©n, cho Nhµ n−íc.

MiÒn B¾c n−íc ta cã nhiÒu xÝ nghiÖp, c«ng tr−êng, c¬ quan,

tr−êng häc, doanh tr¹i, hîp t¸c x·... mçi ng−êi chóng ta, bÊt kú ë

®©u, ®Òu cÇn ph¶i tiÕt kiÖm. TiÕt kiÖm tõ çi to ®Õn çi nhá. NhiÒu

çi nhá céng l¹i thµnh çi to. (Theo çc chuyªn gia tÝnh to¸n, nÕu

mçi nhµ m¸y tiÕt kiÖm ®−îc 10 phÇn 100, th× trong 1 n¨m, cø 10

nhµ m¸y cò sÏ x©y dùng thªm ®−îc 1 nhµ m¸y míi).

tiÕt kiÖm

735

Thùc hµnh tiÕt kiÖm tøc lµ trùc tiÕp gãp phÇn vµo c«ng cuéc

x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thùc hiÖn

thèng nhÊt n−íc nhµ. §ång bµo ta nªn lu«n lu«n ghi nhí ®iÒu ®ã!

T.L.


ngµy 21-12-1960.

736

§IÖN MõNG NH¢N DÞP Kû NIÖM 40 N¡M NGµY THµNH LËP §¶NG CéNG S¶N PH¸P

KÝnh göi ®ång chÝ M«rix¬ T«rª, Tæng BÝ th− §¶ng Céng s¶n Ph¸p,

§ång chÝ th©n mÕn,

Nh©n dÞp kû niÖm 40 n¨m ngµy thµnh lËp §¶ng quang vinh

cña chóng ta, §¶ng Céng s¶n Ph¸p, t«i xin göi ®Õn ®ång chÝ vµ

Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng m¸cxÝt - lªninnÝt nh÷ng lêi chóc

mõng tèt ®Ñp nhÊt vµ lêi chµo anh em.

T«i chóc §¶ng Céng s¶n Ph¸p thu ®−îc nh÷ng th¾ng lîi míi vµ to lín trong cuéc ®Êu tranh cho d©n chñ, hoµ b×nh vµ chñ nghÜa

x· héi.

Hå CHÝ MINH


ngµy 29-12-1960.

737

Kû NIÖM 40 N¡M ThµnH LËP §¶NG CéNG S¶N PH¸P

Çch m¹ng Th¸ng M−êi vÜ ®¹i thµnh c«ng, Lªnin ra søc x©y

dùng Quèc tÕ Céng s¶n. Phong trµo c«ng nh©n ë Ph¸p lªn cao...

Qua mÊy th¸ng bµn c·i s«i næi ë çc tæ chøc, §¶ng X· héi Ph¸p

khai m¹c §¹i héi ë thµnh phè Tua, vµo cuèi th¸ng 12 n¨m 1920.

Trung −¬ng §¶ng cho t«i dù §¹i héi, víi danh nghÜa lµ ®¹i

biÓu §«ng D−¬ng. T«i ®· dµnh dôm chót Ýt tiÒn ®Ó lµm lé phÝ. T«i

®· "rÈy" ®−îc bän mËt th¸m vµ ®· ®i ®Õn Tua mét çch b×nh an.

S¸ng h«m sau, t«i ®ang ®i d¹o tr−íc héi tr−êng, bçng cã mét bän mËt th¸m Ph¸p Ëp l¹i. Hèng h¸ch nh− bÇy sãi v©y ®−îc måi, chóng

hái t«i: "Anh cã giÊy tê kh«ng?". T«i ch−a kÞp tr¶ lêi, th× mét ®ång

chÝ võa ch¹y l¹i võa nãi to: "Çi g× ®Êy! Çi g× ®Êy!". Bèn, n¨m

®ång chÝ n÷a còng ch¹y tíi, dµn thµnh mét çi hµng rµo ng¨n gi÷a

lò mËt th¸m vµ t«i. Lîi dông lóc ®ã, t«i rót lui cã trËt tù vµo nhµ.

Cßn lò mËt th¸m th× cóp ®u«i chuån ra cöa. Tr−íc ®ã Ýt l©u, Bé

tr−ëng Bé Thuéc ®Þa Ph¸p ®· mêi t«i ®Õn gÆp. Y võa dô dç võa ®e

däa. NghiÕn r¨ng, trîn m¾t, n¾m chÆt tay nh− muèn bÎ gÉy çi g×,

y nãi: "N−íc mÑ Ph¸p sÏ ®èi víi nh÷ng tªn b«nsªvÝch ©m m−u g©y

rèi lo¹n ë §«ng D−¬ng nh− thÕ nµy ®©y!". ChÝnh phñ Ph¸p ph¸i nhiÒu mËt th¸m ®Õn Tua r×nh mß vµ

hßng b¾t çc ®¹i biÓu n−íc ngoµi ®Õn dù §¹i héi. Nh−ng kh«ng b¾t

®−îc ai. Mét h«m, khi ®ång chÝ X. ®ang b¸o ço, bçng nhiªn mäi

ng−êi ®øng dËy vç tay nh− sÊm ran, th× ra l·o ®ång chÝ Clara DÐtkin


738

®· bÝ mËt ®Õn. §ång chÝ thay mÆt Quèc tÕ Céng s¶n chóc mõng

§¹i héi vµ kªu gäi çc ®¹i biÓu nhÊt trÝ t¸n thµnh tham gia Quèc

tÕ thø ba. §ång chÝ Clara nãi rÊt hïng hån vµ th¾m thiÕt. Mäi

ng−êi c¶m ®éng vµ phÊn khëi. §ång chÝ nãi xong th× ®Ìn ®iÖn

bçng t¾t hÕt. Khi ®Ìn s¸ng l¹i, ®ång chÝ Clara th©n yªu ®· biÕn

®©u mÊt råi!...

Dù §¹i héi cã 285 ®¹i biÓu thay mÆt h¬n 4.640 tæ chøc gåm 18

v¹n ®¶ng viªn. Kh«ng khÝ ë §¹i héi rÊt khÈn tr−¬ng v× cã ba ph¸i

®èi lËp, l¹i v× kÕt qu¶ cña §¹i héi sÏ quyÕt ®Þnh tiÒn ®å cña phong

trµo çch m¹ng Ph¸p. - Ph¸i h÷u chñ tr−¬ng cø ë l¹i trong Quèc tÕ thø hai, ph¸i gi÷a

chñ tr−¬ng Quèc tÕ thø hai r−ìi. §Õn ®©y t«i míi hiÓu râ thªm:

Hai ph¸i nµy lµ nh÷ng chÝnh kh¸ch ®Çu c¬, gi¶ çch m¹ng, chèng

céng s¶n. Hä nãi: "Tham gia Quèc tÕ Céng s¶n kh¸c nµo t×m cí cho

ChÝnh phñ khñng bè §¶ng, chóng t«i sî l¾m". VÒ sau, ®Çu hµng

ph¸t xÝt §øc vµ t¸n thµnh chiÕn tranh ë ViÖt Nam ®Òu cã ®¹i biÓu

cña hai ph¸i nµy.

- Ph¸i t¶ do çc ®ång chÝ Casanh, Vay¨ng Cutuyariª... l·nh

®¹o, chñ tr−¬ng tham gia Quèc tÕ thø ba.

Sè ®«ng ®¹i biÓu çc ®Þa ph−¬ng ph¸t biÓu ý kiÕn ®Òu t¸n thµnh Quèc tÕ Céng s¶n. §Õn l−ît t«i, t«i kÞch liÖt tè ço nh÷ng téi

¸c ghª tëm cña bän thùc d©n Ph¸p ë n−íc ta råi kÕt luËn: "T«i yªu

cÇu §¶ng ph¶i thiÕt thùc gióp ®ì çch m¹ng ViÖt Nam vµ çc

thuéc ®Þa vµ t«i nhiÖt liÖt t¸n thµnh Quèc tÕ Céng s¶n".

TiÕp theo lµ cuéc tranh luËn s«i næi. Mét bªn lµ l·nh tô hai

ph¸i h÷u. Hä nãi dai, nãi nhiÒu nh−ng chØ ®Ó tá ý hä kh«ng t¸n

thµnh çch m¹ng Nga, hä chèng chñ nghÜa céng s¶n.

Mét bªn lµ çc l·nh tô phe t¶. §ång chÝ Casanh ca tông Çch

m¹ng Th¸ng M−êi do Lªnin vµ §¶ng b«nsªvÝch l·nh ®¹o ®· lËt ®æ

®Õ quèc, t− b¶n vµ phong kiÕn; ®· ®−a c«ng n«ng lµm chñ n−íc nhµ; ®· tuyªn bè hoµ b×nh cho toµn thÕ giíi. HiÖn nay, n−íc Nga lµ

thµnh tr× çch m¹ng v÷ng ch¾c nhÊt, giai cÊp v« s¶n Ph¸p ph¶i

kû niÖm 40 n¨m thµnh lËp ®¶ng céng s¶n ph¸p

739

kiªn quyÕt ñng hé çch m¹ng Nga vµ §¶ng Ph¸p, ph¶i tham gia

Quèc tÕ Céng s¶n. Lêi lÏ ®Çy nhiÖt t×nh çch m¹ng cña ®ång chÝ

Casanh ®−îc çc ®¹i biÓu nhiÖt liÖt hoan nghªnh. §ång chÝ Vay¨ng

Cutuyariª th× ®Ëp tan nh÷ng luËn ®iÖu ®ª hÌn vµ vu khèng cña

hai ph¸i h÷u.

10 giê tèi 29 th¸ng 12, §¹i héi biÓu quyÕt. KÕt qu¶: H¬n 3.240

phiÕu t¸n thµnh tham gia Quèc tÕ Céng s¶n. 1.390 phiÕu kh«ng

t¸n thµnh. §¶ng Céng s¶n Ph¸p tuyªn bè thµnh lËp, phong trµo

çch m¹ng Ph¸p b−íc sang giai ®o¹n míi, vÎ vang.

*

* *

Suèt 40 n¨m nay, §¶ng Céng s¶n Ph¸p lu«n lu«n anh dòng

gi−¬ng cao ngän cê chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ lu«n lu«n hÕt lßng

gióp ®ì phong trµo çch m¹ng ë çc thuéc ®Þa, nhÊt lµ tõ n¨m 1930

®ång chÝ T«rª gi÷ chøc Tæng BÝ th−. T«i quen ®ång chÝ T«rª tõ cuéc

§¹i héi §¶ng ë Pari (1922). Tõ ®ã, t×nh nghÜa ®ång chÝ vµ anh em

gi÷a hai chóng t«i ngµy cµng th©n mËt.

Tõ ngµy thµnh lËp, §¶ng ta lu«n lu«n ®−îc §¶ng Céng s¶n Ph¸p hÕt lßng gióp ®ì. Mét vÝ dô: Trong nh÷ng n¨m ta kh¸ng

chiÕn, §¶ng Céng s¶n Ph¸p ®· l·nh ®¹o nh©n d©n n−íc m×nh

nhiÖt liÖt ñng hé ta. NhiÒu n¬i, c«ng nh©n Ph¸p ®· b·i c«ng, kh«ng

chÞu chuyªn chë vò khÝ cho qu©n ®éi Ph¸p. Thanh niªn Ph¸p th×

h¨ng h¸i tuyªn truyÒn ®ßi chÊm døt chiÕn tranh x©m l−îc ë ViÖt

Nam. Nh− n÷ thanh niªn Raym«ng §iªng ®· liÒu chÕt n»m l¨n

trªn ®−êng "ray" ®Ó ng¨n c¶n xe löa chë ®¹n d−îc cho qu©n ®éi

viÔn chinh Ph¸p. Anh thanh niªn H¨ngri M¸ctanh v× vËn ®éng h¶i

qu©n Ph¸p ñng hé ta, mµ bÞ bá tï, v.v..

Tõ ngµy hoµ b×nh trë l¹i, quan hÖ gi÷a hai §¶ng anh em cµng thªm g¾n bã, nh−: §oµn ®¹i biÓu do ®ång chÝ GiannÐt VÐcmÐts¬

l·nh ®¹o sang th¨m n−íc ta n¨m 1958. Võa råi, §oµn ®¹i biÓu do


740

®ång chÝ Biu ®øng ®Çu ®· tham gia §¹i héi lÇn thø III cña §¶ng

ta, v.v..

Dï ®Õ quèc Ph¸p ®· ¸p bøc bãc lét nh©n d©n ta suèt 80 n¨m vµ

®· ph¸ ph¸ch ®Êt n−íc ta trong cuéc chiÕn tranh tµn nhÉn, song

nh©n d©n hai n−íc ViÖt - Ph¸p vÉn gi÷ v÷ng mèi t×nh th©n thiÖn.

§ã lµ do hai §¶ng ta ®· lu«n lu«n gi¸o dôc nh©n d©n hai n−íc

thÊm nhuÇn tinh thÇn quèc tÕ v« s¶n.

Riªng vÒ ç nh©n t«i, tõ lóc ®Çu nhê ®−îc häc tËp truyÒn thèng

çch m¹ng oanh liÖt vµ ®−îc rÌn luyÖn trong thùc tÕ ®Êu tranh

anh dòng cña c«ng nh©n vµ cña §¶ng Céng s¶n Ph¸p, mµ t«i ®· t×m thÊy ch©n lý chñ nghÜa M¸c - Lªnin, ®· tõ mét ng−êi yªu n−íc

tiÕn bé thµnh mét chiÕn sÜ x· héi chñ nghÜa. Nh©n dÞp nµy, t«i xin

thay mÆt §¶ng ta vµ nh©n d©n ta hoan h«:

§¶ng Céng s¶n Ph¸p mu«n n¨m!

T×nh h÷u nghÞ gi÷a hai §¶ng ta vµ nh©n d©n hai n−íc ta

mu«n n¨m!

Chñ nghÜa M¸c - Lªnin mu«n n¨m!



ngµy 29-12-1960.

741

Nh©n d©n ch©u Phi ®uæi cæ thùc d©n, Tæng thèng §ê G«n "tr−ng cÇu d©n ý"

Tõ sau ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai ®Õn nay, trong 45

thuéc ®Þa ch©u Phi, 29 n−íc ®· tho¸t khái xiÒng xÝch ®Õ quèc, 18

n−íc ®ang ®Êu tranh giµnh ®éc lËp, trong ®ã cã Angiªri.

Thùc d©n Ph¸p thèng trÞ Angiªri ®· ngãt 130 n¨m. Tõ cuèi

n¨m 1954, Angiªri næi dËy kh¸ng chiÕn. Lóc ®ã, bän thùc d©n cho

®ã chØ lµ vµi ba ngh×n tªn "giÆc cá". Nh−ng lùc l−îng kh¸ng chiÕn

ngµy cµng m¹nh thªm. Ph¸p ph¶i ®éng viªn 80 v¹n binh sÜ ®i

"®¸nh dÑp" ®· h¬n 6 n¨m, mµ vÉn thÊt b¹i. ChÝnh §ê G«n còng

ph¶i nhËn r»ng: KÐo dµi chiÕn tranh th× chØ "mÊt toi thêi giê, chÕt

ng−êi v« Ých".

ThËt vËy, cuéc chiÕn tranh phi nghÜa nµy ®· lµm cho n−íc

Ph¸p ®iªu ®øng: Thanh niªn ph¶i ®i chÕt, thuÕ khãa thªm nÆng

nÒ, kinh tÕ cµng suy sôt, danh dù n−íc Ph¸p bÞ lu mê, nÒn d©n chñ

Ph¸p bÞ bän qu©n phiÖt ph¸t xÝt ®e däa.

Cùc ch¼ng ®·, th¸ng 9-1959, §ê G«n buéc ph¶i nªu ra vÊn ®Ò:

§Ó cho Angiªri tù quyÕt. Nh−ng "tù quyÕt" kiÓu §ê G«n, sù thËt lµ

m−u Ðp Angiªri ®Çu hµng. Muèn lµm ra vÎ c«ng b»ng, thùc d©n

Ph¸p l¹i bµy ra trß hÒ "tr−ng cÇu d©n ý". D©n lµ ai?

- D©n Ph¸p ch¨ng? Th× d©n Ph¸p lu«n lu«n tá ý chèng chiÕn

tranh ë Angiªri. Mét thÝ dô: H«m 27-10 võa qua, d−íi sù h−íng

dÉn cña §¶ng Céng s¶n vµ çc ®oµn thÓ d©n chñ, hµng chôc v¹n


742

c«ng nh©n, n«ng d©n, trÝ thøc Ph¸p ®· b·i c«ng vµ biÓu t×nh ®ßi

hßa b×nh víi Angiªri.

- D©n Angiªri ch¨ng? Th× hä ®· anh dòng kh¸ng chiÕn h¬n 6

n¨m tr−êng. Vµ tõ h«m 10-12, lóc §ê G«n sang Angiªri ®Ó tuyªn

truyÒn cho çi gäi lµ "tr−ng cÇu d©n ý", th× nh©n d©n ë çc thµnh

thÞ bÞ chiÕm ®ãng ®· rÇm ré b·i c«ng, b·i thÞ, b·i khãa, biÓu t×nh,

víi khÈu hiÖu "Angiªri ®éc lËp mu«n n¨m!". MÆc dï chØ trong 2

h«m ®· cã h¬n 100 ng−êi chÕt, 1.500 bÞ th−¬ng vµ 3.000 ng−êi bÞ

b¾t, hä vÉn tiÕp tôc ®Êu tranh.

- Nh©n d©n thÕ giíi ch¨ng? ë Héi nghÞ M¸txc¬va, 81 ®¶ng céng

s¶n vµ ®¶ng c«ng nh©n ®· tuyªn bè kiªn quyÕt ®Êu tranh ®Ó xãa bá

chÕ ®é thùc d©n. ë §¹i héi ®ång Liªn hîp quèc, 90 n−íc còng th«ng qua nghÞ

quyÕt nh− vËy.

46 n−íc, tøc lµ ®¹i ®a sè ë §¹i héi ®ång Liªn hîp quèc ®· ®Ò

nghÞ: Më mét cuéc tr−ng cÇu d©n ý do Liªn hîp quèc tæ chøc vµ

kiÓm so¸t, chø kh«ng do Ph¸p tæ chøc.

"Tr−ng cÇu d©n ý" do thùc d©n Ph¸p tæ chøc vµ do qu©n ®éi

Ph¸p kiÓm so¸t víi l−ìi lª, chØ lµ mét trß hÒ bÞp bîm.

Muèn chÊm døt chiÕn tranh th× chØ cã mét çch lµ lËp l¹i hßa b×nh. Muèn lËp l¹i hßa b×nh th× ChÝnh phñ Ph¸p ph¶i thËt thµ

®µm ph¸n víi ChÝnh phñ Angiªri vÒ viÖc ngõng b¾n vµ ®¶m b¶o quyÒn tù quyÕt thËt sù cho nh©n d©n Angiªri.

Ngoµi con ®−êng ®ã, th× thùc d©n Ph¸p chØ cã mét con ®−êng

n÷a, tøc lµ chuÈn bÞ tinh thÇn ®Ó ®ãn tiÕp mét §iÖn Biªn Phñ míi.

V× chÝnh nghÜa, v× hßa b×nh thÕ giíi, v× t×nh nghÜa anh em,

nh©n d©n ta kiªn quyÕt ñng hé nh©n d©n Angiªri, vµ tin ch¾c r»ng

thùc d©n Ph¸p sÏ thua, nh©n d©n Angiªri sÏ th¾ng.

T.L.


ngµy 29-12-1960.

743

tuyªn bè vÒ t×nh h×nh miÒn Nam1)

GÇn ®©y, ë miÒn Nam ViÖt Nam l¹i x¶y thªm mét t×nh tr¹ng

cùc kú nghiªm träng vµ ®au th−¬ng. Bän Ng« §×nh DiÖm ®èt ph¸

chïa chiÒn, khñng bè s− s·i vµ ®ång bµo theo ®¹o PhËt. Chóng

®ãng cöa çc nhµ tr−êng, b¾t bí hµng lo¹t gi¸o s− vµ sinh viªn, häc

sinh. Téi ¸c d· man cña chóng, trêi ®Êt kh«ng thÓ dung. Hµnh

®éng hung tµn cña chóng, nh©n d©n ta ®Òu c¨m giËn. C¶ thÕ giíi

®Òu lªn tiÕng ph¶n ®èi, nh©n d©n tiÕn bé Mü còng tá lßng bÊt b×nh.

BÌ lò Ng« §×nh DiÖm ®· g©y nh÷ng téi ¸c tµy trêi, lµ v× cã

quan thÇy Mü ñng hé chóng. §Õ quèc Mü lµ kÎ ®· ph¸ ho¹i HiÖp nghÞ Gi¬nev¬, lµ kÎ ®· vò trang x©m l−îc miÒn Nam ViÖt Nam, lµ

kÎ ®· nu«i d−ìng bän Ng« §×nh DiÖm bu«n d©n b¸n n−íc.

ChÝnh do téi ¸c cña Mü - DiÖm mµ ®ång bµo miÒn Nam ta suèt

6 n¨m nay bÞ c¶nh löa báng n−íc s«i, mµ Tæ quèc ta bÞ t¹m thêi

chia c¾t.

Tr−íc t×nh h×nh Êy, ®ång bµo miÒn Nam ta ®oµn kÕt nhÊt trÝ,

kh«ng ph©n biÖt sÜ n«ng c«ng th−¬ng, kh«ng ph©n biÖt chÝnh

kiÕn, t«n gi¸o, kiªn quyÕt ®Êu tranh ®Ó giµnh l¹i tù do d©n chñ,

tù do tÝn ng−ìng.

D−íi ngän cê cña MÆt trËn D©n téc gi¶i phãng55., cuéc ®Êu tranh chÝnh nghÜa cña ®ång bµo miÒn Nam, ®−îc sù ñng hé cña

nh©n d©n yªu chuéng hßa b×nh trªn thÕ giíi, nhÊt ®Þnh giµnh ®−îc

th¾ng lîi cuèi cïng.

_______________

1) Bµi viÕt kho¶ng cuèi n¨m 1960 (BT).


744

Nh©n d©n ViÖt Nam kiªn quyÕt ®ßi ®Õ quèc Mü rót khái miÒn

Nam ViÖt Nam. VÊn ®Ò miÒn Nam ph¶i do nh©n d©n miÒn Nam tù

gi¶i quyÕt.

Thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam, t«i ch©n thµnh c¶m ¬n nh©n

d©n vµ ChÝnh phñ çc n−íc PhËt gi¸o, çc n−íc x· héi chñ nghÜa

anh em, c¶m ¬n nh©n d©n yªu chuéng hßa b×nh vµ chÝnh nghÜa

trªn thÕ giíi, c¶m ¬n nh©n d©n vµ nh©n sÜ tiÕn bé n−íc Mü ®·

nghiªm kh¾c lªn ¸n Mü - DiÖm vµ nhiÖt t×nh ñng hé nh©n d©n

miÒn Nam ViÖt Nam.

T«i thiÕt tha kªu gäi çc b¹n h·y v× hßa b×nh c«ng lý, v× nh©n ®¹o tù do, chÆn bµn tay ®Ém m¸u cña bän Mü - DiÖm vµ ñng hé

m¹nh mÏ h¬n n÷a cuéc ®Êu tranh chÝnh nghÜa cña nh©n d©n miÒn

Nam ViÖt Nam ®Õn th¾ng lîi hoµn toµn.

Thay mÆt toµn thÓ ®ång bµo miÒn B¾c, t«i th©n ¸i chóc ®ång

bµo miÒn Nam: §oµn kÕt, ®Êu tranh, th¾ng lîi.



745

phô lôc


746

747

DANH MôC ÇC S¾C LÖNH, lÖnh Vµ QUYÕT §ÞNH DO CHñ TÞCH Hå CHÝ MINH Ký

Tõ N¡M 1959 §ÕN n¨m 1960

N¡M 1959

- S¾c lÖnh sè 01-SL, ngµy 2-1-1959, bæ nhiÖm «ng TrÇn M¹nh Quú gi÷ chøc Phã Tæng thanh tra Ban Thanh tra Trung −¬ng cña

ChÝnh phñ.

- QuyÕt ®Þnh sè 02-SL, ngµy 8-1-1959, b¸c ®¬n xin ©n gi¶m ¸n tö

h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi giÕt ng−êi c−íp cña.

- S¾c lÖnh sè 03-SL, ngµy 10-1-1959, tÆng th−ëng Hu©n ch−¬ng

Lao ®éng h¹ng NhÊt cho §oµn triÓn l·m n«ng khÈn (Trung

Quèc) sang c«ng t¸c t¹i ViÖt Nam.


Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt cho gia ®×nh «ng T¹ Quang Böu (Nam

§Þnh) cã 6 ng−êi con tßng qu©n. - S¾c lÖnh sè 07-SL, ngµy 24-2-1959, tÆng th−ëng Hu©n ch−¬ng

Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt cho gia ®×nh cô NguyÔn ThÞ Thõa

(KiÕn An) cã 4 con tßng qu©n ®Òu lµ liÖt sÜ.

- S¾c lÖnh sè 18-SL, ngµy 9-3-1959, tÆng th−ëng Hu©n ch−¬ng Lao

®éng h¹ng NhÊt cho 8 tËp thÓ ®¹t thµnh tÝch xuÊt s¾c trong

phong trµo thi ®ua s¶n xuÊt vô mïa n¨m 1958.


Lao ®éng h¹ng NhÊt cho ®éi bay Liªn X« ®· ®¶m b¶o tèt cuéc


748

hµnh tr×nh cña §oµn ®¹i biÓu ChÝnh phñ ViÖt Nam sang th¨m

In®«nªxia.

- S¾c lÖnh sè 20-SL, ngµy 23-3-1959, b·i bá cÊp hµnh chÝnh Khu

Lao - Hµ - Yªn, s¸p nhËp tØnh Hµ Giang vµo Khu tù trÞ ViÖt

B¾c, t¹m thêi ®Æt tØnh Lao Cai, Yªn B¸i d−íi sù l·nh ®¹o trùc

tiÕp cña ChÝnh phñ.


®éng h¹ng NhÊt cho ®oµn ViÖt kÞch Trung Quèc sang th¨m vµ

biÓu diÔn t¹i ViÖt Nam.


Lao ®éng h¹ng NhÊt cho ®oµn móa balª Hunggari sang th¨m

vµ biÓu diÔn t¹i ViÖt Nam.


Lao ®éng h¹ng NhÊt cho çc ®¬n vÞ x©y dùng cèng Xu©n Quan.


®éng h¹ng NhÊt cho Khu tù trÞ Th¸i - MÌo.


Lao ®éng h¹ng NhÊt cho ®oµn nghÖ sÜ d©n gian TiÖp Kh¾c sang

th¨m vµ biÓu diÔn t¹i ViÖt Nam.


§éc lËp h¹ng Ba, cho b¸c sÜ Vò §×nh Tông, nguyªn Bé tr−ëng

Bé Th−¬ng binh.

- S¾c lÖnh sè 27-SL, ngµy 29-6-1959, truy tÆng Hu©n ch−¬ng §éc

lËp h¹ng Nh× cho «ng Hoµng §øc Th¹c, nguyªn BÝ th− Ban ChÊp

hµnh tØnh §¶ng bé, §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, tØnh Cao B»ng.

- QuyÕt ®Þnh sè 28-Q§, ngµy 30-6-1959, b¸c ®¬n xin ©n gi¶m ¸n tö

h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi giÕt ng−êi c−íp cña.

- QuyÕt ®Þnh sè 29-Q§, ngµy 30-6-1959, ©n gi¶m ¸n tö h×nh xuèng

¸n tï chung th©n cho mét ph¹m nh©n can téi giÕt ng−êi.

- S¾c lÖnh sè 30-SL, ngµy 30-6-1959, cho phÐp mét Ên kiÒu ®−îc

nhËp quèc tÞch ViÖt Nam.

danh môc çc s¾c lÖnh, lÖnh vµ quyÕt ®Þnh...

749

- S¾c lÖnh sè 31-SL, ngµy 30-6-1959, cho phÐp mét Hoa kiÒu ®−îc


- S¾c lÖnh sè 32-SL, ngµy 30-6-1959, truy tÆng Hu©n ch−¬ng Lao

®éng h¹ng NhÊt cho «ng Phµn ¸ Qu©n, nguyªn Phã Chñ tÞch

Uû ban hµnh chÝnh Khu tù trÞ Th¸i - MÌo.

- S¾c lÖnh sè 36-SL, ngµy 31-8-1959, phong qu©n hµm cÊp t−íng

cho 16 sÜ quan cao cÊp1) cña Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam.


ChiÕn th¾ng h¹ng NhÊt cho 19 sÜ quan Qu©n ®éi nh©n d©n

ViÖt Nam. - S¾c lÖnh sè 38-SL, ngµy 25-9-1959, tÆng th−ëng Hu©n ch−¬ng

ChiÕn th¾ng h¹ng NhÊt cho 54 çn bé, sÜ quan Qu©n ®éi

nh©n d©n ViÖt Nam vµ truy tÆng Hu©n ch−¬ng ChiÕn th¾ng

h¹ng NhÊt cho 5 çn bé sÜ quan Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam

®· hy sinh.


Lao ®éng h¹ng NhÊt cho 5 ®¬n vÞ cã thµnh tÝch xuÊt s¾c trong

phong trµo thi ®ua thùc hiÖn kÕ ho¹ch Nhµ n−íc n¨m 1958

nh©n dÞp Quèc kh¸nh 2-9-1959.

- S¾c lÖnh sè 40-SL, ngµy 6-10-1959, tÆng th−ëng Hu©n ch−¬ng Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt cho «ng Hå V¨n Du (Hµ Néi) cã 5 con

tßng qu©n, trong ®ã cã 3 liÖt sÜ.


Lao ®éng h¹ng NhÊt cho chuyªn gia Liªn X« Vanpilèp.

_______________

1) - §¹i t−íng: NguyÔn ChÝ Thanh. - Th−îng t−íng: V¨n TiÕn Dòng, Chu V¨n TÊn. - Trung t−íng: NguyÔn V¨n VÞnh, Hoµng V¨n Th¸i, TrÇn V¨n Trµ,

Song Hµo. - ThiÕu t−íng: TrÇn V¨n Quang, Lª Quang §¹o, NguyÔn Thanh

B×nh, TrÇn S©m, NguyÔn B»ng Giang, NguyÔn Träng VÜnh, Hoµng Minh Th¶o, Lª Ch−¬ng, Lª Quang Hßa.


750

- QuyÕt ®Þnh sè 44-Q§ vµ 45-Q§, ngµy 6-11-1959, b¸c ®¬n xin ©n

gi¶m ¸n tö h×nh cña ba ph¹m nh©n can téi giÕt ng−êi c−íp cña.


§éc lËp h¹ng Nh× cho Phã ®¹i diÖn Côc liªn l¹c kinh tÕ Trung

Quèc t¹i ViÖt Nam TrÞnh An Thô.


Lao ®éng h¹ng NhÊt cho ®oµn vËt lý ®Þa cÇu Ba Lan, c«ng t¸c

t¹i ViÖt Nam.


Lao ®éng h¹ng NhÊt cho gi¸o s− Roman Teisseyre, Tr−ëng

®oµn vËt lý ®Þa cÇu Ba Lan c«ng t¸c t¹i ViÖt Nam.


Lao ®éng h¹ng NhÊt cho ®oµn nghÖ thuËt Liªn X« sang th¨m

vµ biÓu diÔn t¹i ViÖt Nam.


Lao ®éng h¹ng NhÊt cho «ng §µm V¨n NghÞ (tøc Lª Tßng), Chñ

tÞch Uû ban hµnh chÝnh, Uû viªn Th−êng vô Ban ChÊp hµnh

tØnh §¶ng bé §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam tØnh Cao B»ng.

- S¾c lÖnh sè 51-SL, ngµy 14-12-1959, quy ®Þnh l¹i vÊn ®Ò quèc

tÞch cña nh÷ng phô n÷ ViÖt Nam lÊy chång cã quèc tÞch

n−íc ngoµi.


Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt cho gia ®×nh «ng §ç Kh¾c PhÊn (Mü

Léc, Nam §Þnh) cã 5 con tßng qu©n (cã 3 liÖt sÜ vµ 1 tö sÜ) vµ gia

®×nh «ng T¹ V¨n Liªm (Lý Nh©n, Hµ Nam) cã 5 con tßng qu©n

(3 liÖt sÜ).

- S¾c lÖnh sè 53-SL, ngµy 21-12-1959, cho phÐp mét çn bé Nhµ

m¸y v¨n phßng phÈm Hµ Néi, nguyªn quèc tÞch Ph¸p ®−îc


- QuyÕt ®Þnh sè 54-Q§, ngµy 21-12-1959, b¸c ®¬n xin ©n gi¶m ¸n

tö h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi giÕt ng−êi.


751

- QuyÕt ®Þnh sè 55-Q§, ngµy 29-12-1959, b¸c ®¬n xin ©n gi¶m ¸n

tö h×nh cña mét ph¹m nh©n can téi cÇm ®Çu thæ phØ, tæ chøc vò

trang chèng chÝnh quyÒn, giÕt h¹i nh©n d©n.

N¡M 1960

- LÖnh sè 01-LCT, ngµy 1-1-1960, c«ng bè HiÕn ph¸p míi cña n−íc

ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ.

- LÖnh sè 02-LCT, ngµy 13-1-1960, c«ng bè LuËt H«n nh©n vµ

gia ®×nh.

- LÖnh sè 03-LCT, ngµy 13-1-1960, c«ng bè LuËt BÇu cö ®¹i biÓu

Quèc héi n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ.

- LÖnh sè 04-LCT, ngµy 12-2-1960, th−ëng Hu©n ch−¬ng Lao ®éng

h¹ng NhÊt cho §oµn th¨m dß má kÏm Chî §iÒn (B¾c C¹n),

®· hoµn thµnh v−ît møc vµ toµn diÖn kÕ ho¹ch Nhµ n−íc

n¨m 1959.


h¹ng NhÊt cho mét chuyªn gia Liªn X«.

- LÖnh sè 11-LCT, ngµy 28-4-1960, c«ng bè LuËt NghÜa vô qu©n sù.


h¹ng NhÊt cho §o¹n toa xe Hµ Néi, ®· hoµn thµnh v−ît møc vµ

toµn diÖn kÕ ho¹ch Nhµ n−íc n¨m 1959.

- LÖnh sè 14-LCT, ngµy 7-7-1960, th−ëng Hu©n ch−¬ng §éc lËp

h¹ng NhÊt cho mét cè vÊn kinh tÕ Liªn X«.


h¹ng NhÊt cho §oµn ca móa Trung −¬ng, §oµn v¨n c«ng Tæng

côc ChÝnh trÞ, Héi Mü thuËt ViÖt Nam.


h¹ng NhÊt cho mét viÖn sÜ Ba Lan.

- LÖnh sè 17-LCT, ngµy 26-7-1960, c«ng bè LuËt Tæ chøc Quèc héi

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa.


752

- LÖnh sè 18-LCT, ngµy 26-7-1960, c«ng bè LuËt Tæ chøc Héi ®ång

ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa.

- LÖnh sè 19-LCT, ngµy 26-7-1960, c«ng bè LuËt Tæ chøc Toµ ¸n

nh©n d©n.

- LÖnh sè 20-LCT, ngµy 26-7-1960, c«ng bè LuËt Tæ chøc ViÖn

kiÓm s¸t nh©n d©n.

- LÖnh sè 21-LCT, ngµy 26-7-1960, bæ nhiÖm Thñ t−íng ChÝnh phñ

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa.

- LÖnh sè 22-LCT, ngµy 6-8-1960, truy tÆng Hu©n ch−¬ng Kh¸ng

chiÕn h¹ng NhÊt cho «ng Phan Thao, cã nhiÒu c«ng lao trong c«ng t¸c b¸o chÝ.

- LÖnh sè 23-LCT, ngµy 10-8-1960, cho phÐp «ng L©m Oanh (tøc

L©m Ph−íc) (Trung Quèc) ®−îc nhËp quèc tÞch ViÖt Nam.

- LÖnh sè 24-LCT, ngµy 1-9-1960, c«ng bè viÖc ®Æc x¸ cho ph¹m

nh©n, nh©n kû niÖm lÇn thø 15 ngµy thµnh lËp n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hßa.

- LÖnh sè 25-LCT, ngµy 1-9-1960, c«ng bè viÖc tÆng Hu©n ch−¬ng vµ

Huy ch−¬ng nh©n kû niÖm lÇn thø 15 ngµy thµnh lËp n−íc ViÖt

Nam D©n chñ Céng hßa.

- LÖnh sè 26-LCT, ngµy 17-9-1960, th−ëng Hu©n ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt cho §oµn v¨n hãa vµ h÷u nghÞ Liªn bang

MiÕn §iÖn.


cho mét sè ®¬n vÞ thuéc Tæng côc §−êng s¾t, tham gia x©y dùng

®−êng s¾t §«ng Anh - Th¸i Nguyªn.


cho çc ®¬n vÞ vµ ç nh©n cã thµnh tÝch trong phong trµo bæ tóc

v¨n ho¸.


cho çc n«ng tr−êng quèc doanh vµ tËp ®oµn s¶n xuÊt miÒn Nam ®¹t nhiÒu thµnh tÝch trong phong trµo thi ®ua thùc hiÖn

kÕ ho¹ch Nhµ n−íc n¨m 1959.


753


h¹ng NhÊt cho ViÖt Nam th«ng tÊn x· vµ §µi ph¸t thanh tiÕng

nãi ViÖt Nam.

- LÖnh sè 31-LCT, ngµy 28-10-1960, th−ëng Hu©n ch−¬ng Lao

®éng h¹ng Nh× cho mét chuyªn gia vò ®¹o TriÒu Tiªn.

- LÖnh sè 32-LCT, ngµy 28-10-1960, th−ëng Hu©n ch−¬ng Kh¸ng

chiÕn cho çc gia ®×nh cã ®«ng con tßng qu©n.


h¹ng NhÊt cho mét chuyªn gia vò ®¹o TriÒu Tiªn.

754

Nãi CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ BµN VÒ C¤NG T¸C L¦¥NG Thùc

Cã thùc míi vùc ®−îc ®¹o. V× vËy, v« luËn thÕ nµo, chóng ta

còng ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò l−¬ng thùc cho tèt. Muèn gi¶i quyÕt

vÊn ®Ò l−¬ng thùc tèt, ph¶i s¶n xuÊt tèt, nh− thÕ n«ng d©n míi cã

thõa thãc b¸n cho Nhµ n−íc. Muèn s¶n xuÊt tèt, hîp t¸c x· s¶n

xuÊt n«ng nghiÖp ph¶i tèt. S¶n xuÊt tèt råi, ph¶i tæ chøc mua cho

tèt, cho kÞp thêi. Vµ khi n«ng th«n cã ng−êi thiÕu, ph¶i b¸n ra cho

nhanh. VÊn ®Ò nµy, nÕu th«ng suèt ®Õn chi bé, ®Õn ®¶ng viªn, ®Õn

toµn thÓ nh©n d©n, th× nhÊt ®Þnh lµm ®−îc. Lµm tèt c«ng t¸c l−¬ng thùc vô mïa nµy sÏ cã ¶nh h−ëng tèt ®Õn viÖc thùc hiÖn NghÞ

quyÕt cña §¹i héi §¶ng vµ kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt.

Nãi vµo th¸ng 10-1960.

Theo t−êng thuËt cña b¸o Nh©n d©n, sè 2424, ngµy 7-11-1960.

755

chó thÝch vµ b¶n chØ dÉn tªn ng−êi


756

757

CHó THÝCH

1. Héi nghÞ lÇn thø 14 (më réng) cña Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng

§¶ng (kho¸ II) häp vµo gi÷a th¸ng 11-1958. Trªn c¬ së ph©n tÝch t×nh

h×nh miÒn B¾c sau khi hoµn thµnh kÕ ho¹ch 3 n¨m kh«i phôc kinh tÕ vµ

hµn g¾n vÕt th−¬ng chiÕn tranh, Héi nghÞ ®· th«ng qua hai nghÞ quyÕt

quan träng: NghÞ quyÕt vÒ nhiÖm vô kÕ ho¹ch ba n¨m (1958-1960) ë miÒn

B¾c vµ NghÞ quyÕt vÒ tæng kÕt c¶i çch ruéng ®Êt.

NghÞ quyÕt vÒ kÕ ho¹ch ba n¨m (1958-1960) ®· nhÊn m¹nh nhiÖm

vô träng t©m ë miÒn B¾c lµ tiÕn hµnh c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ®èi víi

thµnh phÇn kinh tÕ ç thÓ cña n«ng d©n, thî thñ c«ng, çc thµnh phÇn

kinh tÕ t− b¶n t− doanh; ra søc ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ quèc

doanh, lùc l−îng l·nh ®¹o toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong khi tiÕn

hµnh c¶i t¹o, cÇn ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ ®Èy m¹nh hîp t¸c

ho¸ n«ng nghiÖp; ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp, tõng b−íc

n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña nh©n d©n, t¨ng c−êng cñng cè

quèc phßng.

NghÞ quyÕt vÒ tæng kÕt c¶i çch ruéng ®Êt ®· kh¼ng ®Þnh th¾ng lîi

cña c¶i çch ruéng ®Êt lµ to lín vµ c¨n b¶n, v× ®· ®¸nh ®æ giai cÊp ®Þa chñ

vµ bän ViÖt gian ph¶n ®éng, gi¶i phãng n«ng d©n khái ¸ch phong kiÕn,

cñng cè v÷ng ch¾c khèi liªn minh c«ng n«ng do giai cÊp c«ng nh©n l·nh

®¹o. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh chØ ®¹o thùc hiÖn c¶i çch ruéng ®Êt ®·

ph¹m ph¶i mét sè sai lÇm, §¶ng ®· tiÕn hµnh söa sai. Tr.3.

2. Çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga: Cuéc çch m¹ng v« s¶n th¾ng lîi

®Çu tiªn trªn thÕ giíi. D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng B«nsªvÝch Nga, ®øng

®Çu lµ V.I. Lªnin, ngµy 7-11-1917 (tøc ngµy 25-10, theo lÞch Nga), giai cÊp


758

c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng Nga ®· vïng dËy lËt ®æ chÝnh quyÒn cña

giai cÊp t− s¶n, thµnh lËp chÝnh quyÒn X«viÕt do V.I. Lªnin ®øng ®Çu.

Trong cuéc çch m¹ng nµy, giai cÊp c«ng nh©n Nga ®· ®Ëp tan bé m¸y

thèng trÞ cña giai cÊp bãc lét, thiÕt lËp Nhµ n−íc kiÓu míi - ChÝnh quyÒn

X«viÕt, mét h×nh thøc cña chuyªn chÝnh v« s¶n.

Çch m¹ng Th¸ng M−êi th¾ng lîi ®· më ra mét thêi ®¹i míi - thêi

®¹i qu¸ ®é tõ chñ nghÜa t− b¶n lªn chñ nghÜa x· héi. Çch m¹ng Th¸ng

M−êi ®· thøc tØnh giai cÊp c«ng nh©n vµ toµn thÓ nh©n d©n lao ®éng bÞ

¸p bøc, soi s¸ng con ®−êng cho çc d©n téc bÞ n« dÞch ®i tíi çch m¹ng

gi¶i phãng vµ tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. Tr.6.

3. Çch m¹ng Th¸ng T¸m: Cuéc çch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n

d©n ë ViÖt Nam diÔn ra vµ th¾ng lîi vµo th¸ng 8-1945.

Ngµy 9-3-1945, ph¸t xÝt NhËt ®¶o chÝnh thùc d©n Ph¸p ë §«ng

D−¬ng, §¶ng ta ®· kÞp thêi ph¸t ®éng phong trµo chèng NhËt cøu n−íc,

chuÈn bÞ tæng khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn. Ngµy 13-8-1945, ®−îc tin

ph¸t xÝt NhËt s¾p ®Çu hµng §ång minh, qu©n NhËt ë §«ng D−¬ng vµ bÌ

lò tay sai hoang mang cùc ®é, §¶ng ta ®· chíp lÊy thêi c¬ Êy, quyÕt ®Þnh

tæng khëi nghÜa.

Tõ ngµy 14 ®Õn ngµy 28-8-1945, nh©n d©n ta d−íi sù l·nh ®¹o cña

§¶ng ®· nhÊt tÒ vïng lªn tæng khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn trong c¶

n−íc. Ngµy 2-9-1945, t¹i cuéc mÝt tinh lín ë v−ên hoa Ba §×nh, Chñ tÞch

Hå ChÝ Minh ®· long träng tuyªn bè tr−íc nh©n d©n ViÖt Nam vµ thÕ

giíi: N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ra ®êi. Tr.8.

4. ThÞ tr−êng chung ch©u ¢u (Céng ®ång Kinh tÕ ch©u ¢u - EEC)

chÝnh thøc thµnh lËp ngµy 25-3-1957 t¹i R«ma, gåm çc n−íc Céng hoµ

Liªn bang §øc, Italia, Ph¸p, BØ, Hµ Lan, Lócx¨mbua. Môc tiªu lµ lËp liªn

minh thuÕ quan trong khu«n khæ Céng ®ång; xo¸ bá nh÷ng c¶n trë viÖc

tù do di chuyÓn t− b¶n, lao ®éng vµ dÞch vô; x©y dùng chÝnh s¸ch bu«n

b¸n thèng nhÊt víi çc n−íc ngoµi céng ®ång; thµnh lËp liªn minh kinh tÕ

vµ tiÒn tÖ; ®Ò ra çc nguyªn t¾c cho chÝnh s¸ch kinh tÕ thèng nhÊt; thùc

hiÖn chÝnh s¸ch chung trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i...

Khi Liªn minh ch©u ¢u (EU) ®−îc thµnh lËp n¨m 1993 theo HiÖp −íc Maastricht

chó thÝch

759

th× Céng ®ång kinh tÕ ch©u ¢u biÕn ®æi thµnh Céng ®ång ch©u ¢u (EC),

mét trong ba trô cét cña Liªn minh ch©u ¢u, vµ çc c¬ quan cña Céng

®ång kinh tÕ ch©u ¢u tiÕp tôc lµ c¬ quan cña Liªn minh ch©u ¢u. §Õn

n¨m 2010, EU cã 27 quèc gia thµnh viªn. Tr.26.

5. Phong trµo X«viÕt næ ra ë çc tØnh NghÖ An vµ Hµ TÜnh (Phong

trµo X«viÕt NghÖ - TÜnh): §Ønh cao cña phong trµo çch m¹ng nh÷ng n¨m

1930-1931 ë ViÖt Nam. D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nh©n d©n mét sè ®Þa

ph−¬ng ë hai tØnh NghÖ An, Hµ TÜnh ®· vïng dËy vò trang ®¸nh ®æ chÝnh

quyÒn ®Õ quèc vµ phong kiÕn tay sai, lËp chÝnh quyÒn çch m¹ng kiÓu

x«viÕt vµ thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p çch m¹ng, phôc vô quyÒn lîi cña

nh©n d©n lao ®éng bÞ ¸p bøc.

Ho¶ng sî tr−íc søc m¹nh cña quÇn chóng çch m¹ng, thùc d©n Ph¸p

vµ tay sai ®· dïng nhiÒu biÖn ph¸p tµn b¹o, d×m X«viÕt NghÖ - TÜnh

trong biÓn m¸u.

Phong trµo X«viÕt NghÖ - TÜnh næ ra khi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®ang

ho¹t ®éng ë n−íc ngoµi. B¸o ço cña Ng−êi göi Ban ChÊp hµnh Quèc tÕ

Céng s¶n nhan ®Ò NghÖ TÜnh ®á ®· ®¸nh gi¸ cao khÝ thÕ çch m¹ng cña

quÇn chóng tham gia phong trµo nµy: "bom ®¹n, sóng m¸y, ®èt nhµ, ®ån

binh... ®Òu bÊt lùc, kh«ng dËp t¾t næi phong trµo çch m¹ng cña NghÖ

TÜnh...". Sau X«viÕt NghÖ - TÜnh, çch m¹ng ViÖt Nam t¹m l¾ng, nh−ng

lÞch sö §¶ng vµ lÞch sö d©n téc ®· ghi nhËn phong trµo X«viÕt NghÖ -

TÜnh lµ mét dÊu son trong lÞch sö ®Êu tranh çch m¹ng cña nh©n d©n ta

d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng. Tr.31.

6. Phong trµo d©n chñ (1936-1939): Phong trµo çch m¹ng do §¶ng

ta l·nh ®¹o trong thêi kú MÆt trËn d©n chñ §«ng D−¬ng (1936-1939).

Tham gia phong trµo cã nhiÒu ®¶ng ph¸i, giai cÊp vµ tÇng líp yªu

n−íc t¸n thµnh c¶i çch d©n chñ vµ tiÕn bé, tËp hîp trong MÆt trËn thèng

nhÊt d©n chñ §«ng D−¬ng (MÆt trËn d©n chñ §«ng D−¬ng) ®Êu tranh ®ßi

tù do d©n chñ, ®ßi c¬m ¸o hoµ b×nh, tranh thñ nh÷ng chÝnh s¸ch tiÕn bé

®èi víi çc thuéc ®Þa cña ChÝnh phñ MÆt trËn nh©n d©n (MÆt trËn b×nh

d©n) ë Ph¸p. §¶ng ta ®· tæ chøc nh÷ng cuéc ®Êu tranh b»ng ph−¬ng

ph¸p hîp ph¸p vµ nöa hîp ph¸p, kÓ c¶ ®Êu tranh nghÞ tr−êng, nh»m

tuyªn truyÒn, tæ chøc quÇn chóng, cñng cè vµ ph¸t triÓn tæ chøc bÝ mËt


760

cña §¶ng. Kinh nghiÖm cña §¶ng trong thêi kú nµy rÊt phong phó, nªn

®Èy m¹nh ®−îc phong trµo ®Êu tranh çch m¹ng cña quÇn chóng, thùc sù

chuÈn bÞ lùc l−îng vµ trËn ®Þa cho cao trµo cøu n−íc (1939-1941) vµ Çch

m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945. Tr.31.

7. Phong trµo ®Êu tranh kh¸ng NhËt cøu n−íc (1940-1945): Phong

trµo ®Êu tranh kh¸ng NhËt cña nh©n d©n ta ®−îc ®Èy m¹nh tõ sau Héi

nghÞ Ban Th−êng vô Trung −¬ng §¶ng (më réng) häp tõ ngµy 9 ®Õn 12-3-

1945, trong lóc NhËt lµm cuéc ®¶o chÝnh hÊt c¼ng Ph¸p ë §«ng D−¬ng.

Héi nghÞ nhËn ®Þnh: Cuéc ®¶o chÝnh sÏ t¹o ra mét t×nh thÕ khñng ho¶ng

chÝnh trÞ s©u s¾c, ®Èy nhanh tíi thêi c¬ næ ra Tæng khëi nghÜa. Héi nghÞ

nªu khÈu hiÖu "§¸nh ®uæi ph¸t xÝt NhËt" thay cho khÈu hiÖu "§¸nh ®uæi

NhËt - Ph¸p"; ®ång thêi ph¸t ®éng cao trµo “chèng NhËt, cøu n−íc”, gÊp

rót chuÈn bÞ vÒ mäi mÆt ®Ó tiÕn tíi tæng khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn.

Héi nghÞ kÕt thóc b»ng viÖc ra ChØ thÞ: NhËt - Ph¸p b¾n nhau vµ

hµnh ®éng cña chóng ta. ChØ thÞ ®· cã t¸c dông chØ ®¹o rÊt kÞp thêi ®èi

víi çc ®Þa ph−¬ng vµ phong trµo çch m¹ng cña quÇn chóng.

Sau Héi nghÞ, phong trµo chèng ph¸t xÝt NhËt næi lªn m¹nh mÏ.

QuÇn chóng biÓu t×nh tuÇn hµnh thÞ uy, mÝt tinh c«ng khai, x«ng vµo

"ph¸ kho thãc, gi¶i quyÕt n¹n ®ãi"...

Tõ cuèi th¸ng 3-1945, çch m¹ng ViÖt Nam ®· trë thµnh cao trµo.

Nh÷ng cuéc khëi nghÜa tõng phÇn liªn tiÕp næ ra ë nhiÒu ®Þa ph−¬ng, çc

c¨n cø çch m¹ng ®−îc thµnh lËp. Trong kho¶ng tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 6-

1945, çc lùc l−îng vò trang ®−îc thèng nhÊt thµnh ViÖt Nam Gi¶i phãng

qu©n, khu gi¶i phãng ViÖt B¾c ra ®êi, Uû ban nh©n d©n çch m¹ng çc

cÊp ®−îc thµnh lËp, khÝ thÕ çch m¹ng cña quÇn chóng rÊt s«i ®éng, ®·

®Èy tíi cao trµo cøu n−íc, t¹o tiÒn ®Ò th¾ng lîi cho Çch m¹ng Th¸ng

T¸m n¨m 1945. Tr.31.

8. ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ: Th¾ng lîi lín nhÊt, cã ý nghÜa chiÕn

l−îc cña nh©n d©n ta trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p.

Sau nh÷ng thÊt b¹i liªn tiÕp trªn chiÕn tr−êng §«ng D−¬ng, kÕ

ho¹ch Nava do thùc d©n Ph¸p vµ can thiÖp Mü v¹ch ra víi ©m m−u më

réng vµ kÐo dµi chiÕn tranh hßng cøu v·n t×nh thÕ thÊt b¹i cña chóng

®ang cã nguy c¬ bÞ ph¸ s¶n.

Th¸ng 11-1953, ®−îc ®Õ quèc Mü gióp søc, thùc d©n Ph¸p cho qu©n

chó thÝch

761

nh¶y dï xuèng §iÖn Biªn Phñ vµ x©y dùng ë ®©y mét tËp ®oµn cø ®iÓm

m¹nh nhÊt §«ng D−¬ng, nh»m giµnh thÕ ®øng ch©n ë vïng T©y B¾c vµ

Th−îng Lµo, thùc hiÖn ©m m−u kÐo qu©n chñ lùc cña ta lªn ®©y ®Ó tiªu

diÖt, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc b×nh ®Þnh ë ®ång b»ng vµ trung du, hßng lµm

thay ®æi côc diÖn chiÕn tr−êng §«ng D−¬ng. Chóng tuyªn truyÒn ®©y lµ

"mét cø ®iÓm ®¸ng sî", "mét ph¸o ®µi bÊt kh¶ x©m ph¹m". §iÖn Biªn Phñ

®· trë thµnh trung t©m cña kÕ ho¹ch Nava vµ ®iÓm quyÕt chiÕn chiÕn

l−îc trªn chiÕn tr−êng §«ng D−¬ng.

Ngµy 6-12-1953, Bé ChÝnh trÞ Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng häp

d−íi sù chñ täa cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· nhËn ®Þnh t×nh h×nh vµ

quyÕt ®Þnh më ChiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ.

ChiÕn dÞch më mµn vµo ngµy 13-3-1954. Sau 55 ngµy ®ªm chiÕn ®Êu

gian khæ vµ anh dòng, ngµy 7-5-1954, qu©n ta toµn th¾ng ë §iÖn Biªn Phñ,

toµn bé tËp ®oµn cø ®iÓm bÞ tiªu diÖt; ®· diÖt vµ b¾t sèng h¬n 16.000 tªn

®Þch, trong ®ã cã c¶ bé chØ huy cña t−íng §ê Caxt¬ri. Qu©n ta ®· ph¸ huû

vµ thu toµn bé vò khÝ, trang bÞ qu©n sù cña ®Þch. Cuéc tiÕn c«ng chiÕn l−îc

§«ng - Xu©n 1953-1954 mµ ®Ønh cao lµ ChiÕn th¾ng lÞch sö §iÖn Biªn Phñ

cña qu©n vµ d©n ta ®· ®Ëp tan kÕ ho¹ch Nava.

ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc ký kÕt

HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, chÊm døt chiÕn tranh, lËp l¹i hoµ b×nh ë ViÖt Nam vµ

§«ng D−¬ng. Tr.31.

9. Héi nghÞ lÇn thø 15 cña Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng (kho¸ II)

häp vµo th¸ng 1-1959. Héi nghÞ ®· ra NghÞ quyÕt vÒ ®−êng lèi çch m¹ng

miÒn Nam trong giai ®o¹n míi. NghÞ quyÕt kh¼ng ®Þnh nhiÖm vô c¬ b¶n

cña çch m¹ng miÒn Nam ViÖt Nam lµ ®¸nh ®æ ®Õ quèc, phong kiÕn, thùc

hiÖn ®éc lËp d©n téc vµ ng−êi cµy cã ruéng, hoµn thµnh çch m¹ng d©n

téc d©n chñ nh©n d©n ë miÒn Nam ViÖt Nam. NhiÖm vô tr−íc m¾t lµ

®¸nh ®æ tËp ®oµn thèng trÞ ®éc tµi Ng« §×nh DiÖm, tay sai cña ®Õ quèc

Mü. Con ®−êng ph¸t triÓn c¬ b¶n cña çch m¹ng miÒn Nam lµ con ®−êng

b¹o lùc.

NghÞ quyÕt ®· ®Æc biÖt nhÊn m¹nh vÞ trÝ, vai trß to lín cña miÒn B¾c

x· héi chñ nghÜa ®èi víi sù nghiÖp gi¶i phãng miÒn Nam.


762

NghÞ quyÕt cña Héi nghÞ lµ mét dÊu Ên lÞch sö quan träng, t¹o nªn

b−íc chuyÓn biÕn míi ®èi víi sù nghiÖp gi¶i phãng miÒn Nam, b¶o vÖ

miÒn B¾c, thèng nhÊt ®Êt n−íc. Tr.34.

10. Vô th¶m s¸t Phó Lîi: Vô th¶m s¸t nh÷ng ng−êi yªu n−íc lín

nhÊt do chÝnh quyÒn Mü - DiÖm g©y ra ë miÒn Nam ViÖt Nam.

Ngµy 1-12-1958, bän cai ngôc ®· bá thuèc ®éc vµo thøc ¨n cña h¬n 6

ngh×n ng−êi bÞ chóng b¾t giam ë Phó Lîi lµm h¬n 1 ngh×n ng−êi chÕt vµ

h¬n 4 ngh×n ng−êi bÞ tróng ®éc nÆng. Nh÷ng ng−êi cßn sèng sãt leo lªn

m¸i nhµ kªu cøu ®· bÞ qu©n lÝnh dïng vßi rång phun n−íc vµo vµ x¶ sóng

b¾n chÕt. §Ó phi tang, chóng ®èt x¸c nh÷ng ng−êi tróng ®éc vµ c¶ nh÷ng

ng−êi cßn hÊp hèi. §ång bµo xung quanh nhËn ®−îc tin nµy ®· kÐo ®Õn

tr¹i giam ®Êu tranh. Sau ®ã, mét phong trµo ®Êu tranh ph¶n ®èi chÝnh

quyÒn Mü - DiÖm lan kh¾p toµn quèc d−íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau:

mÝt tinh, biÓu t×nh, ®−a kiÕn nghÞ ®Õn çc tæ chøc nh©n ®¹o quèc tÕ.

NhiÒu ®Þa ph−¬ng ë miÒn Nam ®· ®Ó tang, lËp bµn thê; çc chïa chiÒn,

th¸nh thÊt lµm lÔ cÇu siªu cho ng−êi bÞ h¹i. Phong trµo ph¶n ®èi vô th¶m

s¸t cßn lan ra nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi. Tr.36.

11. KÕ ho¹ch ba n¨m: KÕ ho¹ch ba n¨m c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa,

ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸ (1958-1960), ®−îc thùc hiÖn theo NghÞ

quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 13 (th¸ng 12-1957) vµ NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn

thø 14 (th¸ng 11-1958) cña Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng (kho¸ II).

NhiÖm vô träng t©m cña kÕ ho¹ch nµy lµ tiÕn hµnh c¶i t¹o x· héi chñ

nghÜa ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ ç thÓ cña n«ng d©n, thî thñ c«ng vµ

çc thµnh phÇn kinh tÕ t− b¶n t− doanh, ra søc ph¸t triÓn thµnh phÇn

kinh tÕ quèc doanh lµ lùc l−îng l·nh ®¹o toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n;

kh©u chÝnh lµ c¶i t¹o vµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp.

Héi nghÞ lÇn thø ba cña Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng (kho¸ III)

häp tõ ngµy 28-12-1960 ®Õn ngµy 6-1-1961, ®· kiÓm ®iÓm viÖc thùc hiÖn

kÕ ho¹ch nhµ n−íc ba n¨m (1958-1960) vµ kh¼ng ®Þnh viÖc c¶i t¹o n«ng

nghiÖp theo hîp t¸c x· bËc thÊp ®· c¨n b¶n hoµn thµnh, h¬n 85% sè n«ng

hé ®· vµo hîp t¸c x·; 100% sè hé t− s¶n c«ng nghiÖp, 97,1% sè hé t− s¶n

th−¬ng nghiÖp, 99% sè hé t− s¶n vËn t¶i c¬ giíi thuéc diÖn c¶i t¹o ®· ®−îc

c¶i t¹o theo x· héi chñ nghÜa. Tr.65.

chó thÝch

763

12. Héi nghÞ B¨ng®ung: Héi nghÞ häp tõ ngµy 18 ®Õn ngµy 24-4-1955

t¹i B¨ng®ung (In®«nªxia). Dù Héi nghÞ, ngoµi 5 n−íc khëi x−íng lµ

In®«nªxia, Ên §é, MiÕn §iÖn, Xri Lanca vµ Pakixtan, cßn cã 24 n−íc ¸ - Phi kh¸c. §oµn ®¹i biÓu ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ do Thñ t−íng Ph¹m

V¨n §ång dÉn ®Çu ®· tham dù Héi nghÞ.

Th«ng ço chung cña Héi nghÞ nªu râ: chñ nghÜa thùc d©n d−íi mäi

biÓu hiÖn cña nã lµ mét tai häa cÇn ph¶i nhanh chãng tiªu diÖt. Héi nghÞ

hoµn toµn ñng hé quyÒn b×nh ®¼ng vµ quyÒn tù quyÕt d©n téc, lªn ¸n

chÝnh s¸ch ph©n biÖt chñng téc vµ yªu cÇu Héi ®ång B¶o an Liªn hîp quèc

kÕt n¹p mét sè n−íc, trong ®ã cã n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa lµm

thµnh viªn cña Liªn hîp quèc. Th«ng ço chung kªu gäi çc n−íc h·y tiÕn

hµnh ngay viÖc gi¶i trõ qu©n bÞ, nghiªm cÊm viÖc s¶n xuÊt vò khÝ h¹t

nh©n, thùc hiÖn hoµ b×nh, hîp t¸c th©n thiÖn vµ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò

tranh chÊp b»ng th−¬ng l−îng. Héi nghÞ th«ng qua 5 nguyªn t¾c chung

sèng hßa b×nh.

Héi nghÞ B¨ng®ung thÓ hiÖn b−íc tiÕn míi cña phong trµo gi¶i phãng

d©n téc vµ phong trµo ®Êu tranh v× hoµ b×nh vµ tiÕn bé x· héi ë çc n−íc ¸ - Phi. Tr.95.

13. HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ Lµo: Trong khu«n khæ HiÖp ®Þnh vÒ chÊm

døt chiÕn tranh, lËp l¹i hoµ b×nh ë §«ng D−¬ng, ký t¹i Gi¬nev¬ (Thôy SÜ)

n¨m 1954. HiÖp ®Þnh thõa nhËn Lµo lµ mét quèc gia ®éc lËp, cã chñ

quyÒn; cã qu©n ®éi, ngo¹i giao vµ tµi chÝnh ®éc lËp. HiÖp ®Þnh ghi râ, vÊn

®Ò chÝnh trÞ gi÷a chÝnh quyÒn Viªng Ch¨n vµ lùc l−îng PathÐt Lµo ph¶i

®−îc gi¶i quyÕt theo tinh thÇn hoµ hîp d©n téc. HiÖp ®Þnh cßn thõa nhËn

PathÐt Lµo lµ mét lùc l−îng chÝnh trÞ, cã qu©n ®éi vµ quy ®Þnh khu vùc

tËp kÕt cña çc lùc l−îng vò trang PathÐt Lµo lµ hai tØnh SÇm N−a vµ

Phongxal×. Tr.106.

14. Khèi qu©n sù §«ng Nam ¸ (SEATO): §−îc thµnh lËp sau Héi

nghÞ Manila (PhilÝppin) vµ Héi nghÞ B¨ng Cèc (Th¸i Lan), do Mü triÖu

tËp vµo th¸ng 9-1954.

Tham gia SEATO cã çc n−íc Mü, Anh, Ph¸p, ¤xtr©ylia, Niu Dil©n,

PhilÝppin, Th¸i Lan, Pakixtan, do Mü cÇm ®Çu.


764

Sau th¾ng lîi hoµn toµn cña nh©n d©n ba n−íc §«ng D−¬ng trong

cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü x©m l−îc (1954-1975), khèi SEATO l©m vµo

t×nh tr¹ng khñng ho¶ng s©u s¾c. Th¸ng 6-1977, khèi SEATO ®· ph¶i tù

gi¶i t¸n. Tr.106.

15. Liªn hîp quèc: Tæ chøc quèc tÕ ®−îc thµnh lËp vµo ngµy 24-10-

1945. T¹i Héi nghÞ häp ë Xan Phranxixc« (Mü) tõ ngµy 25-4 ®Õn ngµy 26-

6-1945, ®¹i diÖn cña 50 n−íc ®· ký th«ng qua HiÕn ch−¬ng Liªn hîp quèc.

HiÕn ch−¬ng Liªn hîp quèc b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ ngµy 24-10-1945. Ngµy

nµy h»ng n¨m gäi lµ Ngµy Liªn hîp quèc.

HiÕn ch−¬ng Liªn hîp quèc x¸c ®Þnh môc ®Ých thµnh lËp tæ chøc quèc

tÕ nµy lµ ®Ó ng¨n ngõa vµ lo¹i trõ nh÷ng mèi ®e däa ®èi víi hoµ b×nh,

ph¸t triÓn quan hÖ th©n thiÖn gi÷a çc d©n téc vµ thùc hiÖn sù hîp t¸c

gi÷a çc n−íc ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò quèc tÕ; t«n träng çc quyÒn tù

do c¨n b¶n cña con ng−êi, kh«ng ph©n biÖt chñng téc, nam, n÷, tÝn

ng−ìng vµ tiÕng nãi. TÊt c¶ çc n−íc héi viªn ®Òu b×nh ®¼ng, kh«ng mét

n−íc nµo cã quyÒn can thiÖp vµo çc c«ng viÖc néi bé cña n−íc kh¸c. Trô

së cña Liªn hîp quèc ®Æt t¹i Niu Oãc (Mü).

Ngµy 20-9-1977, n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam gia nhËp

Liªn hîp quèc.

Ngµy 28-6-2006, thµnh viªn míi nhÊt cña Liªn hîp quèc lµ M«ntªnªgr«

vµ ®Õn thêi ®iÓm ®ã, tæ chøc lín nhÊt hµnh tinh nµy cã 192 thµnh viªn.

Tr.107.

16. ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai (1939-1945): Cuéc chiÕn tranh do

bän ph¸t xÝt §øc, Italia, NhËt B¶n g©y ra víi ©m m−u chia l¹i thÞ tr−êng

thÕ giíi vµ tiªu diÖt n−íc Nga X«viÕt. Do tÝnh chÊt cña cuéc chiÕn tranh

vµ ©m m−u cña çc thÕ lùc ph¸t xÝt, cuéc chiÕn tranh næ ra ë tõng vïng

cã tÝnh chÊt kh¸c nhau. Tõ th¸ng 9-1939 ®Õn th¸ng 6-1941 lµ chiÕn tranh

gi÷a n−íc §øc ph¸t xÝt víi çc n−íc ®Õ quèc; tõ th¸ng 6-1941 ®Õn th¸ng

8-1945, cuéc chiÕn tranh chñ yÕu diÔn ra trªn mÆt trËn X« - §øc vµ tõ

th¸ng 12-1941 ®Õn th¸ng 8-1945, cuéc chiÕn tranh do ph¸t xÝt NhËt g©y

ra ë ch©u ¸ vµ Th¸i B×nh D−¬ng.

chó thÝch

765

Cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®· cuèn hót 72 n−íc víi h¬n 1.700

triÖu ng−êi vµo vßng chiÕn. GÇn 55 triÖu ng−êi bÞ chÕt vµ mét khèi l−îng

cña c¶i vËt chÊt khæng lå bÞ chiÕn tranh tiªu hñy.

KÕt thóc cuéc chiÕn tranh víi sù th¾ng lîi cña lùc l−îng çc n−íc

§ång minh nh− Mü, Anh, Liªn X«, v.v., trong ®ã Liªn X« gi÷ vai trß quyÕt

®Þnh. Çc lùc l−îng ph¸t xÝt bÞ tiªu diÖt. Liªn X« kh«ng nh÷ng ®· giµnh

nh÷ng th¾ng lîi vÎ vang trong cuéc chiÕn tranh gi÷ n−íc vÜ ®¹i (1941-1945)

mµ cßn trùc tiÕp gi¶i phãng nhiÒu n−íc ch©u ¢u khái tai häa ph¸t xÝt.

Th¾ng lîi Êy t¹o ®iÒu kiÖn cho nhiÒu n−íc ch©u ¸ giµnh ®−îc thµnh c«ng

trong sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc. Tr.111.

17. Héi nghÞ lÇn thø 16 (më réng) cña Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng

§¶ng (kho¸ II) häp vµo th¸ng 4-1959. Héi nghÞ th¶o luËn vµ th«ng qua

çc NghÞ quyÕt vÒ hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp; vÒ c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa

®èi víi c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t− doanh ë miÒn B¾c.

VÒ vÊn ®Ò hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp ë miÒn B¾c, NghÞ quyÕt kh¼ng

®Þnh sù tÊt yÕu ph¶i tõng b−íc ®−a n«ng d©n tõ lµm ¨n riªng lÎ ®i vµo tæ

®æi c«ng, tiÕn lªn hîp t¸c x· dùa trªn ba nguyªn t¾c "tù nguyÖn, cïng cã

lîi vµ qu¶n lý d©n chñ". NghÞ quyÕt nhÊn m¹nh mèi quan hÖ thóc ®Èy lÉn

nhau gi÷a ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp.

VÒ c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n t− doanh,

NghÞ quyÕt nªu râ: xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña giai cÊp t− s¶n d©n

téc ViÖt Nam lµ nhá bÐ, sè l−îng Ýt, sèng trong lßng miÒn B¾c x· héi chñ

nghÜa, t¸n thµnh C−¬ng lÜnh cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam..., §¶ng chñ

tr−¬ng tiÕn hµnh c¶i t¹o hä b»ng ph−¬ng ph¸p hoµ b×nh, nh»m xo¸ bá chÕ

®é chiÕm h÷u t− nh©n vÒ t− liÖu s¶n xuÊt, gi¶i phãng c«ng nh©n trong çc

xÝ nghiÖp t− b¶n t− doanh, c¶i t¹o ng−êi t− s¶n thµnh ng−êi lao ®éng, c¶i

t¹o quan hÖ s¶n xuÊt. §èi víi thî thñ c«ng, cÇn ®−a hä vµo çc hîp t¸c x·

thñ c«ng nghiÖp. NghÞ quyÕt ®Æc biÖt nhÊn m¹nh vai trß l·nh ®¹o cña

§¶ng ®èi víi c«ng cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa nµy. Tr.161.

18. §¹i héi lÇn thø II Héi nhµ b¸o ViÖt Nam häp ngµy 16-4-1959, t¹i

Hµ Néi. 220 ®¹i biÓu cña çc b¸o, t¹p chÝ, ®µi ph¸t thanh, th«ng tÊn x· ®·

tíi dù §¹i héi. Çc ®¹i biÓu ®· th«ng qua B¸o ço vÒ nhiÖm vô tr−íc m¾t


766

cña b¸o chÝ vµ kÕ ho¹ch c«ng t¸c 2 n¨m 1959-1960, §iÒu lÖ söa ®æi vµ bÇu

Ban ChÊp hµnh míi cña Héi. Thay mÆt Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ,

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tíi th¨m vµ nãi chuyÖn víi §¹i héi. Tr.164.

19. B¸o Nh©n ®¹o (L’HumanitÐ): Tê b¸o h»ng ngµy cña §¶ng X· héi

Ph¸p do Gi¨ng Gi«rÐt s¸ng lËp n¨m 1904. Khi §¶ng Céng s¶n Ph¸p

thµnh lËp (1920), b¸o Nh©n ®¹o trë thµnh c¬ quan ng«n luËn chÝnh thøc

cña §¶ng Céng s¶n Ph¸p. Trong thêi gian ho¹t ®éng ë Ph¸p ®Çu nh÷ng

n¨m 20 cña thÕ kû XX, NguyÔn ¸i Quèc ®· viÕt nhiÒu bµi ®¨ng trªn b¸o

Nh©n ®¹o nh»m tè ço téi ¸c cña thùc d©n Ph¸p ë çc n−íc thuéc ®Þa vµ

kªu gäi nh©n d©n çc n−íc thuéc ®Þa ®Êu tranh. Tr.166.

20. B¸o Le Paria (Ng−êi cïng khæ): C¬ quan tuyªn truyÒn cña Héi

Liªn hiÖp thuéc ®Þa, do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh - lóc ®ã lÊy tªn lµ NguyÔn

¸i Quèc - cïng mét sè nhµ çch m¹ng cña çc n−íc thuéc ®Þa, s¸ng lËp

n¨m 1922 t¹i Pari (Ph¸p).

B¸o xuÊt b¶n b»ng tiÕng Ph¸p, lóc ®Çu mçi th¸ng ra mét kú, sau

t¨ng lªn hai kú. Sè ®Çu tiªn ra ngµy 1-4-1922 víi tiªu ®Ò: DiÔn ®µn cña

çc d©n téc thuéc ®Þa. §Õn th¸ng 1-1924 ®æi thµnh DiÔn ®µn cña v« s¶n

thuéc ®Þa.

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ chñ nhiÖm kiªm chñ bót vµ qu¶n lý cña tê

b¸o. Sau khi Ng−êi sang Liªn X« ho¹t ®éng (gi÷a n¨m 1923), b¸o kh«ng

ra ®Òu vµ ®Õn sè 38 (th¸ng 4-1926) th× ®×nh b¶n.

D−íi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, b¸o Le Paria ®·

v¹ch trÇn chÝnh s¸ch ®µn ¸p, bãc lét d· man cña chñ nghÜa ®Õ quèc nãi

chung vµ chñ nghÜa ®Õ quèc Ph¸p nãi riªng, gãp phÇn quan träng vµo viÖc

truyÒn b¸ chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµo §«ng D−¬ng vµ çc n−íc thuéc ®Þa

kh¸c, thøc tØnh çc d©n téc bÞ ¸p bøc vïng dËy ®Êu tranh tù gi¶i phãng.

Tr.169.

21. Cøu vong nhËt b¸o: C¬ quan ng«n luËn cña HiÖp héi cøu vong,

mét tæ chøc cña giíi v¨n ho¸ yªu n−íc ë Th−îng H¶i, ra ®êi khi cuéc

kh¸ng chiÕn chèng NhËt cña nh©n d©n Trung Quèc bïng næ. Ra m¾t ë

Th−îng H¶i kh«ng ®−îc bao l©u, b¸o bÞ ®×nh b¶n v× NhËt chiÕm

chó thÝch

767

Th−îng H¶i, toµ so¹n chuyÓn vÒ Qu¶ng Ch©u, råi l¹i tiÕp tôc chuyÓn vÒ

QuÕ L©m. Do t¸c dông tÝch cùc cña tê b¸o trong viÖc ®éng viªn nh©n

d©n Trung Quèc kh¸ng chiÕn, v¹ch trÇn luËn ®iÖu ph¶n çch m¹ng cña

bän H¸n gian, tè ço ©m m−u cña çc ®Õ quèc ®èi víi Trung Quèc, nªn

tê b¸o bÞ chÝnh quyÒn ph¶n çch m¹ng Quèc d©n §¶ng b¾t ®×nh b¶n vµo

cuèi th¸ng 2-1941.

Kho¶ng ®Çu th¸ng 10-1940, NguyÔn ¸i Quèc tõ C«n Minh (V©n Nam)

trë l¹i QuÕ L©m (Qu¶ng T©y), cïng víi çc ®ång chÝ bµn kÕ ho¹ch chuyÓn

®Þa bµn ho¹t ®éng vÒ biªn giíi ®Ó t×m çch trë vÒ n−íc ho¹t ®éng tr−íc

t×nh h×nh thÕ giíi vµ §«ng D−¬ng cã nhiÒu chuyÓn biÕn cã lîi cho çch

m¹ng ViÖt Nam.

Trong thêi gian ng¾n l−u l¹i ë QuÕ L©m, d−íi danh nghÜa mét nhµ

b¸o Trung Quèc, NguyÔn ¸i Quèc ®· viÕt nhiÒu bµi göi cho Cøu vong

nhËt b¸o ký bót danh B×nh S¬n. Tr.170.

22. B¸o Thanh niªn: C¬ quan ng«n luËn cña Héi ViÖt Nam Çch

m¹ng Thanh niªn. B¸o do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh s¸ng lËp vµ trùc tiÕp chØ

®¹o. B¸o ra hµng tuÇn, b»ng tiÕng ViÖt, sè ®Çu tiªn ra vµo ngµy 21-6-1925.

§Õn th¸ng 4-1927, b¸o ra ®−îc 88 sè.

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh võa lµ ng−êi phô tr¸ch võa lµ c©y bót chñ chèt

cña tê b¸o. Víi néi dung ng¾n gän, lêi v¨n gi¶n dÞ, trong s¸ng, çc bµi viÕt

cña Ng−êi ®¨ng trªn b¸o Thanh niªn ®· tuyªn truyÒn t«n chØ, môc ®Ých

cña Héi ViÖt Nam Çch m¹ng Thanh niªn, giíi thiÖu chñ nghÜa M¸c -

Lªnin vµ Çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga, nªu lªn çc vÊn ®Ò vÒ ®−êng lèi

chiÕn l−îc vµ s¸ch l−îc cña çch m¹ng ViÖt Nam.

B¸o Thanh niªn ®· gãp phÇn quan träng vµo viÖc truyÒn b¸ chñ

nghÜa M¸c - Lªnin vµo ViÖt Nam, chuÈn bÞ vÒ chÝnh trÞ, t− t−ëng vµ tæ

chøc ®Ó tiÕn tíi thµnh lËp chÝnh ®¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n ViÖt Nam

®Çu nh÷ng n¨m 1930. Tr.170.

23. B¸o ViÖt Nam ®éc lËp: C¬ quan tuyªn truyÒn cña ViÖt Minh

tØnh Cao B»ng do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh s¸ng lËp vµ ra sè ®Çu tiªn (b¾t

®Çu tõ sè 101) ngµy 1-8-1941. §a sè bµi ®¨ng trªn tê b¸o nµy ®Òu cã néi

dung tè ço téi ¸c cña ph¸t xÝt NhËt - Ph¸p vµ tay sai, cæ ®éng mäi tÇng

líp nh©n d©n tham gia MÆt trËn ViÖt Minh. B¸o cßn th−êng ®¨ng çc


768

bµi cã néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh, nhiÖm vô çch m¹ng, nh»m gióp

cho çn bé vµ nh©n d©n hiÓu râ t×nh h×nh vµ hµnh ®éng ®óng víi ®−êng

lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng.

Cïng víi nh÷ng tê b¸o kh¸c cña §¶ng ta, b¸o ViÖt Nam ®éc lËp ®·

gãp phÇn vµo viÖc tuyªn truyÒn, gi¸o dôc quÇn chóng, x©y dùng lùc l−îng

vµ chuÈn bÞ khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn trong Çch m¹ng Th¸ng T¸m

n¨m 1945. Tr.170.

24. Vô S¬n Hµ: Vô b¹o lo¹n do mét sè phÇn tö ph¶n ®éng trong çc

d©n téc thiÓu sè g©y ra håi th¸ng 1-1950 t¹i huyÖn S¬n Hµ, tØnh Qu¶ng Ng·i.

S¬n Hµ lµ mét huyÖn miÒn nói, d©n c− phÇn ®«ng lµ ng−êi Gia Rai. Lîi

dông mét sè sai lÇm, khuyÕt ®iÓm cña çn bé c¬ së trong viÖc thùc hiÖn

çc chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ®èi víi çc d©n téc

thiÓu sè, mét sè phÇn tö ph¶n ®éng ë ®Þa ph−¬ng ®· kÝch ®éng ®ång bµo

d©n téc vò trang næi lo¹n chèng chÝnh quyÒn. §−îc thùc d©n Ph¸p hç trî,

cung cÊp vò khÝ, chóng ®· ngÊm ngÇm tÝch tr÷ l−¬ng thùc, tËp hîp lùc

l−îng, lËp c¨n cø trong rõng, kÝch ®éng d©n chóng c−íp chÝnh quyÒn.

Cuéc b¹o lo¹n khëi ®Çu tõ 3 x· råi lan ra çc x· trong huyÖn. Ngµy 20-1-1950,

Liªn khu ñy Liªn khu V chØ ®¹o lùc l−îng qu©n ®éi vµ c«ng an ®Õn S¬n Hµ

míi gi¶i quyÕt ®−îc vô b¹o lo¹n. Tr.180.

25. Ngµy Quèc tÕ lao ®éng 1-5: Ngµy 1-5-1886, h¬n 80.000 c«ng

nh©n thµnh phè Chicag« (Mü) ®Êu tranh b·i c«ng ®ßi bän chñ t¨ng tiÒn

l−¬ng, gi¶m giê lµm, c¶i thiÖn ®êi sèng, v.v.. Giai cÊp t− s¶n kh«ng chÞu

gi¶i quyÕt yªu s¸ch ®ã, l¹i tiÕn hµnh sa th¶i nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o b·i

c«ng. Cuéc ®Êu tranh bïng næ gay g¾t dÉn ®Õn nh÷ng xung ®ét ®Ém

m¸u. MÆc dï bÞ ®µn ¸p, tinh thÇn ®Êu tranh cña c«ng nh©n Chicag«

®−îc c«ng nh©n thÕ giíi kh©m phôc. §¹i héi lÇn thø nhÊt (1889) cña

Quèc tÕ thø hai ®· quyÕt nghÞ lÊy ngµy 1-5 h»ng n¨m lµm "Ngµy ®oµn

kÕt vµ biÓu d−¬ng lùc l−îng cña giai cÊp v« s¶n vµ nh©n d©n lao ®éng

toµn thÕ giíi". Tr.184.

26. ChiÕn tranh l¹nh lµ t×nh tr¹ng ch−a diÔn ra chiÕn tranh, nh−ng

®Êt n−íc lu«n ®−îc ®Æt trong t×nh tr¹ng chiÕn tranh sÏ cã thÓ næ ra bÊt cø

lóc nµo, vµ do ®ã ph¶i khÈn tr−¬ng chuÈn bÞ mäi mÆt, tr−íc hÕt lµ ch¹y ®ua

chó thÝch

769

vò trang vµ t×m tßi çc lo¹i vò khÝ míi ®Ó chñ ®éng ®èi phã h÷u hiÖu nÕu

chiÕn tranh næ ra.

Tõ ngay sau khi ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai kÕt thóc ®Õn n¨m 1991,

chiÕn tranh l¹nh ®· ®−îc triÓn khai ngµy thªm c¨ng th¼ng gi÷a mét bªn

lµ khèi çc n−íc t− b¶n ph−¬ng T©y, do ®Õ quèc Mü cÇm ®Çu víi mét bªn

lµ khèi çc n−íc x· héi chñ nghÜa do Liªn X« ®øng ®Çu. Çc bªn tham gia

chiÕn tranh l¹nh ®Òu khÈn tr−¬ng ®Èy m¹nh mäi viÖc chuÈn bÞ tham gia

chiÕn tranh víi quy m«, tr×nh ®é ngµy cµng hiÖn ®¹i. Qu¸ tr×nh nµy ®−îc

thÓ hiÖn b»ng viÖc lËp çc liªn minh qu©n sù, bè trÝ vµ triÓn khai lùc

l−îng trªn quy m« toµn cÇu, ch¹y ®ua s¶n xuÊt çc lo¹i vò khÝ cã søc hñy

diÖt lín...

Trong thËp niªn 1980, Hoa Kú t¨ng c−êng søc Ðp ngo¹i giao, qu©n sù

vµ kinh tÕ chèng l¹i Liªn X«, vèn ®ang ë trong t×nh tr¹ng tr× trÖ vÒ kinh

tÕ. Sau nh÷ng cuéc c¶i çch kh«ng thµnh c«ng, Liªn X« xuèng dèc vµ ®i

®Õn sôp ®æ vµo n¨m 1991 kÐo theo khèi çc n−íc x· héi chñ nghÜa §«ng

¢u tan vì. Cuéc chiÕn tranh l¹nh nµy kÕt thóc. Tr.188.

27. ChiÕn tranh TriÒu Tiªn (1950-1953): Cuéc chiÕn x¶y ra vµ kÐo dµi

tõ gi÷a n¨m 1950 ®Õn n¨m 1953 trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn. Ngµy 25-6-1950,

®−îc sù gióp ®ì cña Trung Quèc vµ Liªn X«, qu©n ®éi n−íc Céng hßa D©n

chñ Nh©n d©n TriÒu Tiªn v−ît qua vÜ tuyÕn 38 (ranh giíi qu©n sù t¹m

thêi) më cuéc tÊn c«ng xuèng phÝa Nam, thuéc quyÒn kiÓm so¸t cña §¹i

Hµn D©n quèc (Hµn Quèc) d−íi sù b¶o trî cña Mü. Quy m« cuéc chiÕn ngµy

cµng më réng vµ ¸c liÖt khi lùc l−îng Liªn qu©n (gåm qu©n ®éi 15 n−íc,

d−íi danh nghÜa lùc l−îng b¶o vÖ hßa b×nh cña Liªn hîp quèc), do qu©n ®éi

Mü cÇm ®Çu vµ sau ®ã lµ ChÝ nguyÖn qu©n cña Céng hßa Nh©n d©n Trung

Hoa can thiÖp. ChiÕn cuéc kÕt thóc khi hai miÒn ®¹t ®−îc mét tháa hiÖp

ngõng b¾n vµo ngµy 27-7-1953 t¹i Gi¬nev¬; lùc l−îng qu©n sù cña hai bªn

rót vÒ vÞ trÝ tr−íc khi x¶y ra cuéc chiÕn; lÊy vÜ ®é 38 lµm ranh giíi gi÷a hai

miÒn Nam - B¾c TriÒu Tiªn nh− hiÖn nay. Tr.194.

28. N¹n ®ãi n¨m 1945: N¹n ®ãi x¶y ra ë B¾c Bé vµ B¾c Trung Bé (tõ

Qu¶ng B×nh trë ra) trong kho¶ng tõ th¸ng 10-1944 ®Õn th¸ng 5-1945 lµm

cho trªn 2 triÖu ®ång bµo ta chÕt ®ãi.


770

Nguyªn nh©n chñ yÕu cña n¹n ®ãi lµ do chÝnh s¸ch v¬ vÐt thuéc ®Þa

cña c¶ Ph¸p vµ NhËt: thu hÑp diÖn tÝch canh t¸c hoa mµu phô nh− ng«,

khoai, s¾n ®Ó trång b«ng, ®ay, gai hay c©y kü nghÖ. S¶n l−îng lóa g¹o vµ

hoa mµu quy ra thãc t¹i miÒn B¾c gi¶m xuèng rÊt m¹nh do diÖn tÝch

canh t¸c bÞ thu hÑp. Tr.196.

29. Kho¸ häp ®Æc biÖt cña Héi ®ång hoµ b×nh thÕ giíi häp t¹i

Xtèckh«m (Thôy §iÓn) tõ ngµy 8 ®Õn 13-5-1959. H¬n 250 ®¹i biÓu thuéc

60 n−íc trªn thÕ giíi, trong ®ã cã çc ®oµn ®¹i biÓu cña çc n−íc Mü

Latinh vµ §oµn ®¹i biÓu Mü lÇn ®Çu tiªn tíi dù §¹i héi. Trong phiªn häp

ngµy 9-5, §oµn ®¹i biÓu ViÖt Nam ®· ®äc b¶n tham luËn vÒ sù ®ãng gãp

cña nh©n d©n ViÖt Nam vµo sù nghiÖp hoµ b×nh trªn thÕ giíi.

Kho¸ häp ®· th«ng qua Tuyªn bè chung vµ Lêi kªu gäi nh©n d©n thÕ

giíi ®oµn kÕt, lÊy ngµy 1-9 (ngµy ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai bïng næ)

lµm "Ngµy ®Êu tranh chèng nguy c¬ mét cuéc chiÕn tranh thÕ giíi míi".

Kho¸ häp còng ®· th«ng qua QuyÕt nghÞ ®ßi gi¶i quyÕt nhanh chãng vÊn

®Ò n−íc §øc vµ b¶o ®¶m viÖc ph¸t triÓn hoµ b×nh ë n−íc §øc; QuyÕt nghÞ

vÒ vÊn ®Ò ®éc lËp d©n téc, kªu gäi tÊt c¶ nh÷ng ng−êi yªu chuéng hßa

b×nh, tù do vµ c«ng lý h·y ñng hé nguyÖn väng ®éc lËp chÝnh ®¸ng cña mäi

d©n téc, tè ço mäi hµnh ®éng can thiÖp vµ ®µn ¸p, mäi ©m m−u nh»m

duy tr× chÕ ®é thùc d©n; QuyÕt nghÞ ®ßi chÊm døt mäi cuéc thö vò khÝ

nguyªn tö vµ thµnh lËp nh÷ng khu vùc kh«ng cã vò khÝ nguyªn tö, v.v..

Kho¸ häp còng th«ng qua B¶n kiÕn nghÞ vÒ vÊn ®Ò ¸ - Phi, ®Ò cËp tíi

çc cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc, chèng chñ nghÜa thùc d©n ë çc

n−íc ¸ - Phi. VÒ vÊn ®Ò ViÖt Nam, b¶n kiÕn nghÞ lªn ¸n ®Õ quèc Mü vµ

chÝnh quyÒn tay sai ë miÒn Nam ViÖt Nam ®· can thiÖp vµ vi ph¹m çc

quyÒn d©n téc, d©n chñ ë miÒn Nam ViÖt Nam. Héi ®ång hßa b×nh thÕ

giíi ®ßi chÊm døt ngay çc hµnh ®éng khñng bè, ®µn ¸p ®ang diÔn ra ë

miÒn Nam ViÖt Nam vµ hoµn toµn ñng hé viÖc thi hµnh HiÖp ®Þnh

Gi¬nev¬ nh»m thèng nhÊt ®Êt n−íc ViÖt Nam. Tr.201.

30. Héi nghÞ Gi¬nev¬ n¨m 1954 vÒ §«ng D−¬ng: Héi nghÞ çc Bé

tr−ëng Ngo¹i giao bµn vÒ vÊn ®Ò lËp l¹i hoµ b×nh ë §«ng D−¬ng, häp t¹i

Gi¬nev¬ (Thôy SÜ), tõ ngµy 8-5 ®Õn ngµy 21-7-1954. Tham dù Héi nghÞ cã

chó thÝch

771

çc ®oµn ®¹i biÓu çc n−íc Liªn X«, Céng hßa Nh©n d©n Trung Hoa, Mü,

Anh, Ph¸p, ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa, PathÐt Lµo, Campuchia,

Itxar¾c vµ chÝnh quyÒn ngôy ë miÒn Nam ViÖt Nam, Lµo, Campuchia.

ViÖc ký kÕt HiÖp ®Þnh ®−îc thùc hiÖn vµo ®ªm 20 r¹ng s¸ng 21-7-1954.

Néi dung c¬ b¶n cña çc v¨n kiÖn ®−îc ký kÕt t¹i Héi nghÞ (çc HiÖp

®Þnh ®×nh chiÕn ë ViÖt Nam, Lµo, Campuchia; çc phô b¶n HiÖp ®Þnh;

Tuyªn bè chung cña Héi nghÞ):

- Çc n−íc tham gia Héi nghÞ cam kÕt t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn,

thèng nhÊt vµ toµn vÑn l·nh thæ cña çc n−íc ViÖt Nam, Lµo, Campuchia.

- Ngõng b¾n ®ång thêi ë ViÖt Nam vµ trªn toµn chiÕn tr−êng §«ng

D−¬ng; qu©n ®éi Ph¸p ph¶i rót khái §«ng D−¬ng. Mçi n−íc §«ng D−¬ng

sÏ tæ chøc tæng tuyÓn cö tù do ®Ó thèng nhÊt ®Êt n−íc.

- VÜ tuyÕn 17 lµ giíi tuyÕn qu©n sù t¹m thêi chia ViÖt Nam lµm hai

miÒn; sau hai n¨m (®Õn th¸ng 7-1956) sÏ tæ chøc tæng tuyÓn cö ®Ó thèng

nhÊt n−íc ViÖt Nam.

- ë Lµo, çc lùc l−îng kh¸ng chiÕn tËp kÕt t¹i hai tØnh SÇm N−a vµ

Phongxal×. ë Campuchia, lùc l−îng kh¸ng chiÕn phôc viªn t¹i chç.

B¶n tuyªn bè chung ghi râ: "ë ViÖt Nam, ®−êng ranh giíi vÒ qu©n sù

chØ cã tÝnh chÊt t¹m thêi, kh«ng ®−îc coi lµ mét biªn giíi chÝnh trÞ hoÆc

l·nh thæ".

Nh−ng ngay sau khi ®−îc ký kÕt, ®Õ quèc Mü ®· ra søc ph¸ ho¹i HiÖp

®Þnh Gi¬nev¬. Tr.214.

31. HiÖp ®Þnh Viªng Ch¨n: Tr−íc sù ®Êu tranh cña çc lùc l−îng

chÝnh trÞ ë Lµo, ngµy 4-7-1956, Thñ t−íng ChÝnh phñ V−¬ng quèc Lµo lµ

Kµ Tµy ®· ph¶i tõ chøc; ChÝnh phñ míi do Hoµng th©n Xuvana Phuma

lµm Thñ t−íng ®−îc thµnh lËp, ®· tuyªn bè t«n träng HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬

n¨m 1954 vÒ Lµo vµ s½n sµng tiÕn hµnh nh÷ng c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Ó hîp

nhÊt d©n téc.

Tõ th¸ng 8-1956 ®Õn th¸ng 11-1957, çc Héi nghÞ hiÖp th−¬ng gi÷a

ChÝnh phñ V−¬ng quèc Lµo do Hoµng th©n Xuvana Phuma dÉn ®Çu vµ

lùc l−îng PathÐt Lµo do Hoµng th©n Xuphanuv«ng dÉn ®Çu ®· ®−îc tiÕn

hµnh t¹i Thñ ®« Viªng Ch¨n. C¶ hai bªn ®· tho¶ thuËn vµ ký kÕt mét


772

lo¹t çc v¨n kiÖn vÒ vÊn ®Ò hiÖp th−¬ng, viÖc ®×nh chØ xung ®ét vò trang,

viÖc thµnh lËp ChÝnh phñ liªn hiÖp ë Lµo. Çc v¨n kiÖn nµy ®−îc gäi

chung lµ çc HiÖp ®Þnh Viªng Ch¨n.

Thùc hiÖn çc HiÖp ®Þnh Viªng Ch¨n, ChÝnh phñ liªn hîp do Hoµng

th©n Xuvana Phuma lµm Thñ t−íng chÝnh thøc thµnh lËp vµ ®−îc Quèc

héi nhÊt trÝ th«ng qua ngµy 19-11-1957.

HiÖp ®Þnh Viªng Ch¨n vµ viÖc thµnh lËp ChÝnh phñ liªn hîp lµ mét

th¾ng lîi cã ý nghÜa ®èi víi çc lùc l−îng yªu n−íc ë Lµo. Tr.291.

32. TÕt trång c©y: Ngµy 28-11-1959, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, víi bót

danh TrÇn Lùc, ®· viÕt bµi ®¨ng trªn b¸o Nh©n d©n nhan ®Ò TÕt trång c©y.

Ng−êi ®· ph©n tÝch ý nghÜa vµ lîi Ých thiÕt thùc cña viÖc trång c©y ®èi víi

®Êt n−íc, gia ®×nh vµ mçi ng−êi d©n. Cuèi n¨m 1959, Ng−êi kªu gäi toµn

d©n h−ëng øng mét th¸ng trång c©y (tõ ngµy 6-1 ®Õn ngµy 6-2-1960) gäi

lµ TÕt trång c©y.

H−ëng øng lêi kªu gäi cña Ng−êi, toµn d©n ta ®· thùc hiÖn TÕt

trång c©y ®Çu tiªn trong dÞp TÕt nguyªn ®¸n Canh Tý (1960). Tõ ®ã tíi

nay, mçi khi mïa Xu©n ®Õn, nh©n d©n ta l¹i tæ chøc TÕt trång c©y theo

lêi B¸c.

TÕt trång c©y ®· trë thµnh truyÒn thèng tèt ®Ñp cña nh©n d©n ta

trong nh÷ng dÞp vui TÕt ®ãn Xu©n. Tr.337.

33. Sù kiÖn b¹o ®éng ë Hunggari (th¸ng 10-1956): Mét cuéc b¹o ®éng

khëi ®Çu tõ mét cuéc biÓu t×nh cña sinh viªn, sau chuyÓn thµnh xung ®ét

vò trang cã mét bé phËn qu©n ®éi tham gia t¹i Hunggari tõ ngµy 23-10

®Õn ngµy 4-11-1956. ChÝnh phñ míi do Nagy lµm Thñ t−íng, tuyªn bè rót

khái tæ chøc HiÖp −íc V¸csava, yªu cÇu çc n−íc ph−¬ng T©y gióp ®ì.

Qu©n ®éi Liªn X« vµ çc n−íc khèi V¸csava can thiÖp, cuéc b¹o ®éng

chÊm døt. Gianèt Ca®a lµm Thñ t−íng (sau lµ BÝ th− thø nhÊt §¶ng

Céng s¶n Hunggari) ®· nhanh chãng æn ®Þnh t×nh h×nh. Tr.347.

34. HiÕn ph¸p 1946: Cïng víi viÖc chuÈn bÞ tæ chøc cuéc Tæng tuyÓn

cö bÇu Quèc héi kho¸ I cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa, ngµy 20-9-1945,

ChÝnh phñ l©m thêi ®· ra s¾c lÖnh thµnh lËp Uû ban dù th¶o HiÕn ph¸p

do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh chñ tr×.

chó thÝch

773

Sau mét thêi gian lµm viÖc khÈn tr−¬ng, th¸ng 10-1946, b¶n Dù th¶o

HiÕn ph¸p ®−îc hoµn thµnh. T¹i Kú häp thø hai Quèc héi n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ kho¸ I, Quèc héi ®· nghe Uû ban dù th¶o HiÕn ph¸p

tr×nh bµy b¶n Dù th¶o HiÕn ph¸p ®−îc Quèc héi nhÊt trÝ th«ng qua, trë

thµnh b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ.

Néi dung HiÕn ph¸p gåm Lêi nãi ®Çu vµ 7 ch−¬ng víi 70 ®iÒu quy

®Þnh chÝnh thÓ cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa, nghÜa vô vµ quyÒn

lîi cña c«ng d©n; c¬ cÊu cña NghÞ viÖn nh©n d©n, ChÝnh phñ, Héi ®ång

nh©n d©n vµ Uû ban hµnh chÝnh çc cÊp, c¬ quan t− ph¸p vµ quy ®Þnh

viÖc söa ®æi HiÕn ph¸p.

HiÕn ph¸p ra ®êi cã mét ý nghÜa to lín vÒ chÝnh trÞ, t− t−ëng ®èi víi

nh©n d©n ta khi míi giµnh ®−îc quyÒn ®éc lËp. §©y còng lµ b¶n HiÕn

ph¸p d©n chñ vµ tiÕn bé nhÊt ë §«ng Nam ¸ lóc bÊy giê. Tr.363.

35. ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt (1914-1918), næ ra do hËu qu¶ cuéc

khñng ho¶ng cña hÖ thèng kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa thÕ giíi vµ cuéc ®Êu

tranh nh»m chia l¹i thÞ tr−êng thÕ giíi vµ ph¹m vi ¶nh h−ëng gi÷a çc

n−íc ®Õ quèc lín. §©y lµ cuéc chiÕn tranh gi÷a hai phe ®Õ quèc ë ch©u ¢u,

®· l«i cuèn vµo vßng chiÕn 33 n−íc, víi sè d©n 1.500 triÖu ng−êi. Trong

cuéc chiÕn tranh nµy, 10 triÖu ng−êi chÕt, 20 triÖu ng−êi bÞ th−¬ng vµ tµn

phÕ. Khi cuéc chiÕn tranh b−íc vµo giai ®o¹n kÕt thóc (1917) th× ®Õ quèc

Mü nh¶y vµo vßng chiÕn vµ ra nh÷ng ®iÒu kiÖn ®×nh chiÕn theo kiÓu Mü,

víi tham väng lµm b¸ chñ thÕ giíi.

Th¸ng 11-1917, cuéc Çch m¹ng x· héi chñ nghÜa ®Çu tiªn trªn thÕ

giíi th¾ng lîi ë n−íc Nga. Nhµ n−íc X«viÕt ®· th«ng qua S¾c lÖnh hßa

b×nh vµ ®Ò nghÞ çc n−íc tham gia ký hiÖp ®Þnh ®×nh chiÕn nh»m tr¸nh

cho nh©n lo¹i khái tai häa do chiÕn tranh kÐo dµi. Song ®Ò nghÞ ®ã kh«ng

®−îc çc n−íc ®Õ quèc ñng hé.

Mïa Thu n¨m 1918, ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt kÕt thóc víi sù

thÊt b¹i cña §øc, dÉn ®Õn viÖc ký hiÖp ®Þnh ®×nh chiÕn ë C«mpiennh¬

(Ph¸p). Sau ®ã, hÖ thèng VÐcx©y thµnh lËp, mét hÖ thèng mang tÝnh chÊt

®Õ quèc chñ nghÜa, thï ®Þch víi n−íc Nga X«viÕt, duy tr× vµ phôc håi chñ

nghÜa qu©n phiÖt §øc ®Ó lµm lùc l−îng xung kÝch chèng Liªn X«. Tr.365.


774

36. Khëi nghÜa B¾c S¬n: Cuéc næi dËy giµnh chÝnh quyÒn (27-9-1940)

cña nh©n d©n ch©u B¾c S¬n (L¹ng S¬n) do §¶ng bé B¾c S¬n l·nh ®¹o.

Chíp c¬ héi NhËt ®¸nh vµo L¹ng S¬n, Ph¸p ch¹y vÒ Th¸i Nguyªn qua

B¾c S¬n, §¶ng bé ph¸t ®éng quÇn chóng vò trang c−íp chÝnh quyÒn.

Ngµy 27-9, h¬n 600 qu©n khëi nghÜa gåm çc d©n téc Tµy, Nïng, Dao,

Kinh ®· tÊn c«ng ®ån Má Nhµi (ch©u lþ B¾c S¬n). Sau khi chiÕm ®ån,

Ban chØ huy tuyªn bè xãa bá chÝnh quyÒn cò. Ngµy 28 vµ 29-9, qu©n khëi

nghÜa tiÕp tôc tÊn c«ng qu©n Ph¸p ë ®Ìo Canh Tiªm, SËp Di. Xø ñy B¾c

Kú ®· cö ®ång chÝ TrÇn §¨ng Ninh l·nh ®¹o phong trµo vµ x©y dùng lùc

l−îng ®Ó chuÈn bÞ chiÕn ®Êu l©u dµi. Gi÷a th¸ng 10-1940, Ban chØ huy

c¨n cø B¾c S¬n ®−îc thµnh lËp, häp t¹i rõng TÇn H−¬ng ®· quyÕt ®Þnh

thµnh lËp §éi du kÝch B¾c S¬n vµ ChiÕn khu B¾c S¬n. Tr−íc t×nh h×nh

®ã, Ph¸p vµ NhËt ®· tháa hiÖp víi nhau, ®−a qu©n chiÕm l¹i B¾c S¬n, lËp

®ån vµ khñng bè tr¾ng phong trµo çch m¹ng.

Khëi nghÜa B¾c S¬n kh«ng thÓ duy tr× vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn, song ®·

cæ vò m¹nh mÏ tinh thÇn çch m¹ng cña nh©n d©n vµ më ®Çu thêi kú

çch m¹ng míi ë ViÖt Nam, b¾t ®Çu sö dông çc h×nh thøc ®Êu tranh

chÝnh trÞ kÕt hîp víi ®Êu tranh vò trang ®Ó ®¸nh ®æ chÝnh quyÒn cña ®Õ

quèc vµ phong kiÕn, tiÕn lªn giµnh ®éc lËp tù do d©n téc. Tr.365.

37. Khëi nghÜa Nam Kú (23-11-1940): Cuéc khëi nghÜa vò trang cña

nh©n d©n Nam Kú do Xø ñy Nam Kú cña §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng

chñ tr−¬ng vµ l·nh ®¹o, trong hoµn c¶nh n−íc Ph¸p bÞ b¹i trËn trong

ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, NhËt x©m chiÕm §«ng D−¬ng, chiÕn tranh

Ph¸p - Xiªm (Th¸i Lan) cã nguy c¬ bïng næ, phong trµo ph¶n kh¸ng cña

binh sÜ ng−êi ViÖt trong qu©n ®éi Ph¸p ë Nam Bé cã dÊu hiÖu ph¸t triÓn.

Héi nghÞ Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng häp

th¸ng 11-1940 nhËn ®Þnh ®iÒu kiÖn çch m¹ng ch−a chÝn muåi, ®· quyÕt

®Þnh ho·n cuéc khëi nghÜa. QuyÕt ®Þnh ®ã ch−a kÞp phæ biÕn th× lÖnh khëi

nghÜa ®· ®−îc ban bè. Ngµy 23-11, khëi nghÜa ®· diÔn ra ë Mü Tho, Gia

§Þnh, Chî Lín, T©n An, Sãc Tr¨ng, CÇn Th¬, VÜnh Long, Long Xuyªn,

B¹c Liªu... ChÝnh quyÒn çch m¹ng ®−îc thµnh lËp ë mét sè n¬i vµ b¾t

®Çu thùc hiÖn ngay mét sè c¶i çch d©n chñ. Riªng ë Sµi Gßn, kÕ ho¹ch bÞ lé,

chó thÝch

775

Ph¸p kÞp thêi ®Ò phßng vµ khëi nghÜa kh«ng thùc hiÖn ®−îc. Ph¸p th¼ng

tay ®µn ¸p çch m¹ng. Hµng ngh×n ng−êi bÞ giÕt vµ bÞ b¾t, nhiÒu lµng

m¹c bÞ triÖt ph¸, nhiÒu çn bé quan träng cña §¶ng nh− NguyÔn V¨n Cõ,

Hµ Huy TËp, Phan §¨ng L−u, Vâ V¨n TÇn, NguyÔn ThÞ Minh Khai... bÞ

b¾t vµ sau ®ã bÞ xö tö h×nh.

Khëi nghÜa Nam Kú mét lÇn n÷a ®· nªu cao ý chÝ ®Êu tranh v× ®éc

lËp tù do cña çc tÇng líp nh©n d©n ViÖt Nam. Tr.365.

38. ViÖt Minh: Tªn gäi t¾t cña MÆt trËn ViÖt Nam ®éc lËp §ång

minh, ®−îc thµnh lËp t¹i P¸c Bã (Cao B»ng) ngµy 19-5-1941 theo s¸ng

kiÕn cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 8 cña

Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng (th¸ng 5-1941), nh»m më réng MÆt

trËn d©n téc thèng nhÊt chèng thùc d©n Ph¸p vµ ph¸t xÝt NhËt. MÆt trËn

ViÖt Minh gåm çc thµnh viªn lµ §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng vµ çc Héi

Cøu quèc nh− Héi C«ng nh©n Cøu quèc, Héi N«ng d©n Cøu quèc, Héi

Thanh niªn Cøu quèc, Héi Phô n÷ Cøu quèc, Héi Qu©n nh©n Cøu quèc,

Héi Phô l·o Cøu quèc, Héi PhËt gi¸o Cøu quèc, Héi Nhi ®ång Cøu quèc, v.v..

§©y lµ mét mÆt trËn d©n téc thèng nhÊt réng r·i, tËp hîp ®«ng ®¶o çc

tÇng líp nh©n d©n, çc ®¶ng ph¸i chÝnh trÞ vµ t«n gi¸o yªu n−íc thµnh

lùc l−îng çch m¹ng hïng m¹nh ®Ó chèng kÎ thï chÝnh cña d©n téc ViÖt

Nam lóc Êy lµ thùc d©n Ph¸p vµ ph¸t xÝt NhËt.

Sau khi Çch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng, theo chñ tr−¬ng cña

§¶ng nh»m më réng MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt ®Ó kh¸ng chiÕn vµ kiÕn

quèc, Héi Liªn hiÖp quèc d©n ViÖt Nam ra ®êi (gäi t¾t lµ Liªn ViÖt). MÆt

trËn ViÖt Minh vµ Liªn ViÖt cïng vËn ®éng nh©n d©n tham gia cuéc ®Êu

tranh chèng thùc d©n Ph¸p. Ngµy 5-3-1951, §¹i héi MÆt trËn d©n téc

thèng nhÊt toµn quèc ®· thèng nhÊt hai tæ chøc ViÖt Minh vµ Liªn ViÖt

thµnh MÆt trËn Liªn - ViÖt. Khi cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p

kÕt thóc th¾ng lîi, ®Ó ®¸p øng t×nh h×nh vµ nhiÖm vô míi, th¸ng 9-1955,

MÆt trËn Liªn - ViÖt ®−îc tæ chøc l¹i vµ ®æi tªn lµ MÆt trËn Tæ quèc

ViÖt Nam. Tr.365.

39. C¶i çch ruéng ®Êt: Cuéc vËn ®éng chèng phong kiÕn ®−îc thùc

hiÖn tõ th¸ng 11-1953 vµ kÕt thóc vµo th¸ng 7-1956.


776

Sau gÇn 3 n¨m tiÕn hµnh, cuéc c¶i çch ruéng ®Êt ë miÒn B¾c n−íc ta

®· giµnh ®−îc nh÷ng th¾ng lîi cã tÝnh chÊt chiÕn l−îc: ®¸nh ®æ giai cÊp

®Þa chñ phong kiÕn; xo¸ bá chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt phong kiÕn; thùc

hiÖn khÈu hiÖu "ng−êi cµy cã ruéng", ®−a n«ng d©n lªn ®Þa vÞ ng−êi lµm

chñ ë n«ng th«n; t¨ng c−êng vµ cñng cè khèi liªn minh c«ng n«ng, c¬ së

v÷ng ch¾c cña MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt vµ cña chÝnh quyÒn d©n chñ

nh©n d©n.

C¶i çch ruéng ®Êt lµ mét chñ tr−¬ng ®óng cña §¶ng, song trong qu¸

tr×nh thùc hiÖn, cã nh÷ng n¬i, nh÷ng lóc do kh«ng qu¸n triÖt ®óng ®−êng

lèi cña §¶ng ë n«ng th«n, kh«ng c¨n cø vµo hoµn c¶nh cô thÓ cña tõng

®Þa ph−¬ng nªn ®· ph¹m mét sè sai lÇm nghiªm träng. Nh÷ng sai lÇm ®ã

®· ®−îc §¶ng vµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ph¸t hiÖn vµ kÞp thêi chØ ®¹o viÖc

thùc hiÖn söa sai. Tr.366.

40. HiÕn ph¸p míi (1959): Ngµy 23-1-1957, Kú häp thø s¸u cña Quèc

héi n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ kho¸ I ®· quyÕt ®Þnh thµnh lËp

Ban söa ®æi HiÕn ph¸p do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµm Tr−ëng ban.

Sau h¬n 2 n¨m lµm viÖc, ngµy 18-12-1959, t¹i Kú häp thø 11 cña

Quèc héi kho¸ I, thay mÆt Ban söa ®æi HiÕn ph¸p, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh

®· b¸o ço vÒ B¶n HiÕn ph¸p söa ®æi. B¶n HiÕn ph¸p söa ®æi ®· ®−îc

Quèc héi nhÊt trÝ th«ng qua ngµy 31-12-1959. Ngµy 1-1-1960, Chñ tÞch

Hå ChÝ Minh ®· ký s¾c lÖnh c«ng bè b¶n HiÕn ph¸p ®ã.

Néi dung HiÕn ph¸p míi gåm Lêi nãi ®Çu vµ 10 ch−¬ng víi 112 ®iÒu

quy ®Þnh vÒ chÝnh thÓ d©n chñ céng hoµ, vÒ chÕ ®é d©n chñ nh©n d©n

chuyÓn sang chÕ ®é x· héi chñ nghÜa; vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña c«ng d©n;

vÒ tæ chøc çc c¬ quan quyÒn lùc Nhµ n−íc tõ trung −¬ng ®Õn c¬ së; vÒ

Quèc kú, Quèc huy vµ viÖc söa ®æi HiÕn ph¸p. Tr.392.

41. Quèc tÕ thø ba (Quèc tÕ Céng s¶n): Sau th¾ng lîi cña Çch m¹ng

Th¸ng M−êi Nga (1917), çc §¶ng Céng s¶n vµ tæ chøc céng s¶n ë nhiÒu

n−íc ra ®êi. §Ó gióp çc §¶ng Céng s¶n vµ tæ chøc céng s¶n l·nh ®¹o

phong trµo çch m¹ng v« s¶n çc n−íc ®i theo con ®−êng cña chñ nghÜa

M¸c ch©n chÝnh, th¸ng 1-1919, d−íi sù l·nh ®¹o cña V.I. Lªnin, Héi nghÞ

®¹i biÓu cña 8 §¶ng Céng s¶n vµ nhãm céng s¶n ®· kªu gäi tÊt c¶ çc

chó thÝch

777

§¶ng Céng s¶n, çc tæ chøc x· héi chñ nghÜa ph¸i t¶ tham gia §¹i héi

thµnh lËp Quèc tÕ Céng s¶n.

H−ëng øng lêi kªu gäi ®ã, th¸ng 3-1919, d−íi sù chñ tr× cña V.I. Lªnin,

çc §¶ng Céng s¶n, çc ®¶ng c«ng nh©n vµ nhãm céng s¶n cña 30 n−íc

®· tiÕn hµnh §¹i héi thµnh lËp Quèc tÕ Céng s¶n t¹i M¸txc¬va.

Quèc tÕ Céng s¶n lµ tæ chøc cã c«ng lao to lín trong viÖc tæ chøc, l·nh

®¹o vµ gióp ®ì phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ. Hoµn toµn ®èi

lËp víi Quèc tÕ thø hai, Quèc tÕ Céng s¶n rÊt chó träng tíi vÊn ®Ò gi¶i

phãng d©n téc.

C¨n cø vµo t×nh h×nh ph¸t triÓn cña çch m¹ng §«ng D−¬ng, t¹i

phiªn häp thø 25 (ngµy 11-4-1931), Héi nghÞ toµn thÓ lÇn thø chÝn cña

Ban ChÊp hµnh Quèc tÕ Céng s¶n ®· quyÕt nghÞ “§¶ng Céng s¶n §«ng

D−¬ng, tr−íc ®©y lµ mét chi bé cña §¶ng Céng s¶n Ph¸p, tõ nay ®−îc

c«ng nhËn lµ mét chi bé ®éc lËp thuéc Quèc tÕ Céng s¶n”. T¹i §¹i héi lÇn

thø VII (1935), Quèc tÕ Céng s¶n ®· chÝnh thøc c«ng nhËn §¶ng Céng

s¶n §«ng D−¬ng lµ mét ph©n bé cña Quèc tÕ Céng s¶n.

Th¸ng 5-1943, c¨n cø vµo hoµn c¶nh míi, §oµn Chñ tÞch Quèc tÕ

Céng s¶n ®· th«ng qua nghÞ quyÕt gi¶i t¸n tæ chøc quèc tÕ nµy. Tr.405.

42. MÆt trËn nh©n d©n Ph¸p (hay MÆt trËn b×nh d©n): Liªn minh

chÝnh trÞ cña çc lùc l−îng çnh t¶ Ph¸p (§¶ng X· héi, §¶ng Céng s¶n vµ

çc chÝnh ®¶ng, tæ chøc x· héi kh¸c) trong thêi kú 1935-1938. Thµnh lËp

ngµy 17-6-1935. Chñ tr−¬ng chèng ph¸t xÝt, ®ßi quyÒn lîi kinh tÕ cho ®«ng

®¶o quÇn chóng, thi hµnh chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i hßa b×nh vµ c¶i thiÖn ®êi

sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ cho “çc d©n téc h¶i ngo¹i” (thuéc ®Þa Ph¸p). MÆt

trËn ®· giµnh ®−îc th¾ng lîi trong cuéc bÇu cö Quèc héi Ph¸p th¸ng

5-1936 (386/610 ghÕ). Ngµy 4-6-1936, lËp chÝnh phñ míi do Lª«ng Blum

®øng ®Çu. §· thi hµnh mét sè chÝnh s¸ch ®èi néi vµ ®èi ngo¹i tiÕn bé,

nh−ng kh«ng kiªn quyÕt vµ triÖt ®Ó trong viÖc thùc hiÖn c−¬ng lÜnh cña

MÆt trËn. Ngµy 21-6-1937, néi çc Blum ®æ, néi çc S«t¨ng lªn thay. Th¸ng

4-1938, néi çc §ala®iª lªn cÇm quyÒn, MÆt trËn b×nh d©n Ph¸p kÕt thóc.

MÆt trËn b×nh d©n cã ¶nh h−ëng tÝch cùc tíi phong trµo d©n chñ

§«ng D−¬ng thêi kú 1936-1939. Tr.408.


778

43. T¬rètxkÝt: Nh÷ng ng−êi ho¹t ®éng theo ®−êng lèi vµ quan ®iÓm

ph¶n ®éng cña Têrètxki, chèng l¹i V.I. Lªnin trªn nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n

cña çch m¹ng v« s¶n nh−: vai trß cña giai cÊp n«ng d©n vµ sù l·nh ®¹o

cña giai cÊp c«ng nh©n; tÝnh tÊt yÕu cña liªn minh c«ng n«ng; th¸i ®é cña

çc ®¶ng m¸cxÝt ®èi víi cuéc chiÕn tranh ®Õ quèc; kh¶ n¨ng th¾ng lîi cña

cuéc çch m¹ng x· héi chñ nghÜa trong mét n−íc vµ kh¶ n¨ng x©y dùng

thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi ë Liªn X«.

ë n−íc ta, tr−íc ®©y, bän T¬rètxkÝt ®−îc thùc d©n Ph¸p lîi dông ®·

ra søc khiªu khÝch vµ chèng ph¸ çch m¹ng. Tõ nh÷ng n¨m 1936-1939,

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· v¹ch râ th¸i ®é cña §¶ng ta ®èi víi bän chóng,

r»ng "®èi víi bän T¬rètxkÝt, kh«ng thÓ cã tho¶ hiÖp nµo, mét nh−îng bé

nµo. Ph¶i dïng mäi çch ®Ó lét mÆt n¹ chóng lµm tay sai cho chñ nghÜa

ph¸t xÝt, ph¶i tiªu diÖt chóng vÒ chÝnh trÞ". Tr.416.

44. §¹i héi ®oµn kÕt nh©n d©n ¸ - Phi lÇn thø hai häp tõ ngµy 11 ®Õn

ngµy 15-4-1960 t¹i C«nacri (Ghinª). H¬n 70 ®oµn ®¹i biÓu çc tæ chøc x·

héi cña 50 n−íc ¸ - Phi tíi dù. §¹i héi nhËn ®Þnh: Tõ §¹i héi B¨ng®ung

vµ L¬ Ke ®Õn §¹i héi nµy ®· cã thªm nhiÒu n−íc ¸ - Phi giµnh ®−îc ®éc

lËp vµ gia nhËp tæ chøc ®oµn kÕt nh©n d©n çc n−íc ¸ - Phi. §¹i héi ®·

th«ng qua Tuyªn bè chung vµ çc nghÞ quyÕt quan träng vÒ sù ®oµn kÕt

vµ thèng nhÊt cña nh©n d©n çc n−íc ¸ - Phi; vÒ cuéc ®Êu tranh chèng

chñ nghÜa thùc d©n vµ chñ nghÜa ®Õ quèc; vÒ viÖc cÊm sö dông vµ thö vò

khÝ nguyªn tö; vÒ cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt ®Êt n−íc cña nh©n d©n

TriÒu Tiªn vµ nh©n d©n ViÖt Nam.

NghÞ quyÕt vÒ vÊn ®Ò ViÖt Nam, ®ßi ®Õ quèc Mü ph¶i chÊm døt hµnh

®éng can thiÖp vµo miÒn Nam ViÖt Nam, rót ngay ph¸i ®oµn qu©n sù Mü

ra khái miÒn Nam ViÖt Nam, thi hµnh nghiªm chØnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬

nh»m thèng nhÊt ®Êt n−íc ViÖt Nam trªn c¬ së ®éc lËp d©n téc. §¹i héi

®· bÇu ra ban l·nh ®¹o cña Héi ®ång ®oµn kÕt nh©n d©n ¸ - Phi gåm ®¹i

biÓu mét sè n−íc, trong ®ã cã ViÖt Nam. Tr.547.

45. LuËt 10-59: Th¸ng 4-1959, "Quèc héi" cña chÕ ®é DiÖm ë miÒn

Nam ViÖt Nam th«ng qua ®¹o luËt sè 91. LuËt Êy ®−îc ban hµnh ngµy

6-5-1959 mang tªn "LuËt 10-59" vÒ thµnh lËp çc "Toµ ¸n qu©n sù ®Æc biÖt".

chó thÝch

779

Theo LuËt 10-59, “téi xö” chØ cã hai møc: tö h×nh vµ khæ sai chung th©n.

ViÖc xÐt xö chØ ®−îc kÐo dµi tèi ®a 3 ngµy, kh«ng th«ng b¸o, kh«ng ®−îc

kh¸ng ¸n, b¶n ¸n thi hµnh ngay. LuËt nµy ®−îc ¸p dông ®èi víi tÊt c¶

nh÷ng ng−êi yªu n−íc bÞ chóng quy lµ "ph¸ rèi trÞ an". Tr.556.

46. Quèc tÕ thø hai thµnh lËp th¸ng 7-1889, t¹i §¹i héi Liªn minh

quèc tÕ çc ®¶ng x· héi chñ nghÜa, häp t¹i Pari (Ph¸p). Quèc tÕ thø hai

®· cã vai trß to lín trong viÖc truyÒn b¸ chñ nghÜa M¸c, tËp hîp lùc

l−îng cña giai cÊp c«ng nh©n, x©y dùng mèi liªn hÖ gi÷a çc ®¶ng c«ng

nh©n, chuÈn bÞ c¬ së cho phong trµo çch m¹ng ph¸t triÓn réng r·i ë

nhiÒu n−íc.

Sau khi Ph. ¡ngghen mÊt (1895), c¬ quan l·nh ®¹o cña Quèc tÕ thø

hai r¬i vµo tay çc phÇn tö c¬ héi vµ xÐt l¹i, tiªu biÓu lµ Cauxky,

BÐcxtain¬. Hä phñ ®Þnh hoÆc ®ßi xÐt l¹i nh÷ng nguyªn lÝ c¬ b¶n cña chñ

nghÜa M¸c, c«ng khai ®øng vÒ giai cÊp t− s¶n ñng hé cuéc chiÕn tranh ®Õ

quèc. Trªn thùc tÕ, khi ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt bïng næ (1914),

Quèc tÕ thø hai ®· bÞ tan r·.

N¨m 1919, çc nhãm vµ ®¶ng ph¸i t¶ trong Quèc tÕ thø hai ®· gia

nhËp Quèc tÕ Céng s¶n. Tr.561.

47. Quèc tÕ thø hai r−ìi (tªn gäi chÝnh thøc lµ Liªn minh quèc tÕ çc

®¶ng x· héi chñ nghÜa): Tæ chøc quèc tÕ cña çc ®¶ng vµ çc nhãm x· héi

chñ nghÜa ph¸i gi÷a ®· ly khai Quèc tÕ thø hai do søc Ðp cña quÇn chóng

çch m¹ng. Tæ chøc nµy ®−îc thµnh lËp vµo th¸ng 2-1921 t¹i Héi nghÞ ®¹i

biÓu ë Viªn (¸o). Trªn lêi nãi, nh÷ng ng−êi cÇm ®Çu Quèc tÕ thø hai r−ìi

c«ng kÝch Quèc tÕ thø hai, nh−ng trªn thùc tÕ, ®èi víi tÊt c¶ çc vÊn ®Ò

quan träng nhÊt cña phong trµo v« s¶n, hä ®· thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch

c¬ héi chñ nghÜa, chia rÏ giai cÊp c«ng nh©n vµ m−u toan sö dông liªn

minh nµy ®Ó chèng l¹i ¶nh h−ëng ngµy cµng lín cña nh÷ng ng−êi céng

s¶n ®èi víi quÇn chóng c«ng nh©n.

Th¸ng 5-1923, Quèc tÕ thø hai vµ Quèc tÕ thø hai r−ìi hîp thµnh

Quèc tÕ c«ng nh©n x· héi chñ nghÜa. Tr.561.

48. Quèc tÕ thø nhÊt (Héi Liªn hiÖp Lao ®éng quèc tÕ): Tæ chøc çch

m¹ng ®Çu tiªn cña giai cÊp v« s¶n quèc tÕ, thµnh lËp ngµy 28-9-1864 t¹i


780

Héi nghÞ c«ng nh©n quèc tÕ ë Lu©n §«n (Anh), do C. M¸c vµ Ph. ¡ngghen

l·nh ®¹o. Môc ®Ých chung ®−îc ghi trong Tuyªn ng«n thµnh lËp vµ §iÒu lÖ do

C. M¸c so¹n th¶o lµ ®oµn kÕt giai cÊp c«ng nh©n ®Êu tranh lËt ®æ chÝnh

quyÒn t− s¶n vµ thiÕt lËp chÝnh quyÒn v« s¶n. Quèc tÕ thø nhÊt cã vai trß

to lín trong viÖc tËp hîp giai cÊp c«ng nh©n çc n−íc ch©u ¢u vµ B¾c Mü,

®Êu tranh b¶o vÖ chñ nghÜa x· héi khoa häc, chèng l¹i çc häc thuyÕt tiÓu

t− s¶n c¬ héi chñ nghÜa, ñng hé nhiÖt thµnh cuéc ®Êu tranh anh dòng cña

çc chiÕn sÜ C«ng x· Pari (1871).

N¨m 1876, t¹i Héi nghÞ Phila®enphia (Mü), Quèc tÕ thø nhÊt ®·

th«ng qua nghÞ quyÕt tù gi¶i t¸n ®Ó thµnh lËp çc chÝnh ®¶ng c«ng nh©n

ë çc n−íc. Tr.562.

49. B¶n S¬ th¶o lÇn thø nhÊt nh÷ng luËn c−¬ng vÒ vÊn ®Ò d©n téc vµ

vÊn ®Ò thuéc ®Þa, do V.I. Lªnin so¹n th¶o vµ tr×nh bµy t¹i §¹i héi lÇn thø II

cña Quèc tÕ Céng s¶n häp tõ ngµy 19-7 ®Õn ngµy 7-8-1920.

Trong b¶n LuËn c−¬ng vµ trong b¸o ço cña tiÓu ban vÒ vÊn ®Ò d©n

téc vµ thuéc ®Þa tr×nh bµy t¹i §¹i héi, V.I. Lªnin ®· ®Ò cËp tíi nh÷ng vÊn

®Ò hÕt søc quan träng ®èi víi vÊn ®Ò gi¶i phãng d©n téc. Ng−êi chØ râ:

Trong thêi ®¹i quèc tÕ chñ nghÜa, çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc lµ mét

ph¹m trï cña cuéc çch m¹ng v« s¶n, v× vËy nh÷ng ng−êi céng s¶n ph¶i

ñng hé phong trµo gi¶i phãng d©n téc, r»ng, víi sù gióp ®ì cña giai cÊp v«

s¶n çc n−íc tiªn tiÕn, giai cÊp v« s¶n çc n−íc chËm tiÕn, sau khi hoµn

thµnh nhiÖm vô d©n téc d©n chñ cã thÓ tiÕn th¼ng lªn chñ nghÜa x· héi

bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t− b¶n chñ nghÜa.

LuËn c−¬ng trªn ®©y cña V.I. Lªnin ®· ¶nh h−ëng s©u s¾c tíi nhËn

thøc t− t−ëng Hå ChÝ Minh trong qu¸ tr×nh Ng−êi t×m ®−êng cøu n−íc.

Qua viÖc nghiªn cøu LuËn c−¬ng, Ng−êi ®· hoµn toµn tin theo V.I. Lªnin

vµ Quèc tÕ thø ba. Ng−êi ®· kh¼ng ®Þnh con ®−êng duy nhÊt ®óng ®¾n

cña çch m¹ng ViÖt Nam lµ ®i theo con ®−êng çch m¹ng v« s¶n. Tr.562.

50. §¹i héi Tua (§¹i héi lÇn thø XVIII §¶ng X· héi Ph¸p) häp tõ

ngµy 25 ®Õn ngµy 30-12-1920, t¹i thµnh phè Tua (Ph¸p). VÊn ®Ò quan

träng mµ §¹i héi th¶o luËn lµ §¶ng X· héi Ph¸p gia nhËp Quèc tÕ ba hay

ë l¹i Quèc tÕ hai. Víi ®a sè phiÕu (3.208 phiÕu t¸n thµnh; 1.022 phiÕu

chèng), §¶ng X· héi Ph¸p t¸n thµnh gia nhËp Quèc tÕ ba.

chó thÝch

781

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh (lóc ®ã lÊy tªn lµ NguyÔn ¸i Quèc) tham gia

§¹i héi víi t− çch lµ ®¹i biÓu thuéc ®Þa §«ng D−¬ng. T¹i §¹i héi, Ng−êi

®äc tham luËn lªn ¸n téi ¸c cña chñ nghÜa thùc d©n ®èi víi çc thuéc ®Þa,

kªu gäi giai cÊp v« s¶n Ph¸p ñng hé cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc

cña nh©n d©n §«ng D−¬ng. Ng−êi bá phiÕu t¸n thµnh viÖc §¶ng X· héi

Ph¸p gia nhËp Quèc tÕ ba. Cïng víi nh÷ng ®¹i biÓu −u tó cña giai cÊp

c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng Ph¸p, Ng−êi trë thµnh mét trong nh÷ng

thµnh viªn tham gia thµnh lËp §¶ng Céng s¶n Ph¸p. Tr.563.

51. Liªn ®oµn Thanh niªn d©n chñ thÕ giíi (WBDY): Tæ chøc thanh

niªn quèc tÕ lín nhÊt, thµnh lËp víi môc tiªu ®Êu tranh chèng chñ nghÜa

®Õ quèc, v× hßa b×nh, ®éc lËp d©n téc, v× quyÒn lîi vµ lîi Ých sèng cßn cña

thÕ hÖ trÎ.

Liªn ®oµn Thanh niªn d©n chñ thÕ giíi thµnh lËp th¸ng 10-1945 t¹i

§¹i héi Thanh niªn thÕ giíi ë Lu©n §«n (Anh) víi sù tham gia cña ®¹i

biÓu 63 n−íc. HiÖn nay, Liªn ®oµn ®· tËp hîp ®−îc gÇn 300 tæ chøc thanh

niªn cña h¬n 100 n−íc.

Héi Liªn hiÖp thanh niªn ViÖt Nam gia nhËp tæ chøc nµy tõ n¨m 1949.

Theo s¸ng kiÕn cña WBDY, ngµy 14-4 h»ng n¨m ®−îc coi lµ “Ngµy

®oµn kÕt quèc tÕ cña thanh niªn”. Tr.571.

52. §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø III cña §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam

häp tõ ngµy 5 ®Õn ngµy 10-9-1960, t¹i Hµ Néi. Dù §¹i héi cã 525 ®¹i biÓu

chÝnh thøc vµ dù khuyÕt, thay mÆt cho h¬n 50 v¹n ®¶ng viªn trong toµn

§¶ng. NhiÒu ®oµn ®¹i biÓu çc ®¶ng anh em theo lêi mêi cña §¶ng ta ®·

tíi dù §¹i héi.

§¹i héi ®· kiÓm ®iÓm viÖc thùc hiÖn ®−êng lèi çch m¹ng ViÖt Nam

®−îc ®Ò ra t¹i §¹i héi II (1951), kiÓm ®iÓm c«ng t¸c x©y dùng §¶ng vµ

c«ng t¸c l·nh ®¹o nh©n d©n thùc hiÖn kÕ ho¹ch 3 n¨m (1958-1960) c¶i t¹o

x· héi chñ nghÜa vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c. §¹i héi ®·

kh¼ng ®Þnh ®−êng lèi çch m¹ng ViÖt Nam trong giai ®o¹n míi - giai

®o¹n tiÕn hµnh çch m¹ng x· héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c, ®Èy m¹nh çch

m¹ng d©n téc d©n chñ ë miÒn Nam, tiÕn tíi thèng nhÊt n−íc nhµ.


782

§¹i héi ®· x¸c ®Þnh quan ®iÓm ®−êng lèi, môc tiªu vµ nh÷ng nhiÖm

vô c¬ b¶n cña kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt (1961-1965), nh÷ng vÊn ®Ò tæ

chøc x©y dùng §¶ng vµ th«ng qua §iÒu lÖ söa ®æi cña §¶ng.

§¹i héi ®· bÇu Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng míi gåm 47 Uû viªn

chÝnh thøc vµ 31 Uû viªn dù khuyÕt.

T¹i §¹i héi nµy Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®−îc bÇu l¹i lµm Chñ tÞch §¶ng,

®ång chÝ Lª DuÈn lµm BÝ th− thø nhÊt Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng.

Tr.641.

53. §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø II cña §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng

häp tõ ngµy 11 ®Õn ngµy 19-2-1951, t¹i x· Vinh Quang, huyÖn Chiªm

Ho¸, tØnh Tuyªn Quang. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn, §¶ng häp ®¹i héi c«ng khai

kÓ tõ khi thµnh lËp. Dù §¹i héi cã h¬n 200 ®¹i biÓu thuéc çc §¶ng bé

ViÖt Nam, Lµo vµ Campuchia thay mÆt cho h¬n 76 v¹n ®¶ng viªn trong

toµn §¶ng.

§¹i héi ®· th¶o luËn vµ th«ng qua B¸o ço chÝnh trÞ do Chñ tÞch Hå

ChÝ Minh tr×nh bµy, b¸o ço Bµn vÒ çch m¹ng ViÖt Nam cña ®ång chÝ

Tr−êng Chinh vµ çc b¸o ço vÒ Tæ chøc vµ §iÒu lÖ cña §¶ng; vÒ ChÝnh

quyÒn d©n chñ nh©n d©n ViÖt Nam; vÒ Cñng cè khèi ®oµn kÕt; vÒ X©y

dùng qu©n ®éi nh©n d©n; vÒ Kinh tÕ tµi chÝnh vµ vÊn ®Ò X©y dùng v¨n

nghÖ nh©n d©n ViÖt Nam...

Trong ®iÒu kiÖn lÞch sö míi, nh»m ®¸p øng víi yªu cÇu ph¸t triÓn

cña çch m¹ng, §¹i héi ®· quyÕt ®Þnh §¶ng ta ra ho¹t ®éng c«ng khai vµ

®æi tªn lµ §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam. §¹i héi ®· quyÕt ®Þnh c«ng t¸c

chuÈn bÞ, tiÕn tíi thµnh lËp chÝnh ®¶ng m¸cxÝt ë mçi n−íc trªn b¸n ®¶o

§«ng D−¬ng.

§¹i héi còng th¶o luËn vµ nhÊt trÝ th«ng qua §iÒu lÖ míi cña §¶ng.

§¹i héi ®· bÇu 29 ®ång chÝ vµo Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng míi cña

§¶ng, bÇu ®ång chÝ Hå ChÝ Minh lµm Chñ tÞch §¶ng, ®ång chÝ Tr−êng Chinh

®−îc bÇu l¹i lµm Tæng BÝ th− Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng. Tr.673.

54. Héi nghÞ ®¹i biÓu çc ®¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ (1960)

®−îc tæ chøc ë M¸txc¬va vµo th¸ng 11-1960, nh©n dÞp çc ®oµn ®¹i

biÓu tíi Liªn X« dù LÔ kû niÖm 43 n¨m Çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga.

chó thÝch

783

Tham dù Héi nghÞ cã çc ®oµn ®¹i biÓu cña 81 §¶ng Céng s¶n vµ c«ng

nh©n quèc tÕ.

Tõ sau Héi nghÞ çc §¶ng Céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ n¨m 1957,

t×nh h×nh thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®æi lín: çch m¹ng Cuba thµnh c«ng,

phong trµo gi¶i phãng d©n téc ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh, hÖ thèng thuéc

®Þa cña chñ nghÜa ®Õ quèc ®ang tan r·, phong trµo ®Êu tranh cña giai cÊp

c«ng nh©n ë çc n−íc t− b¶n sau thêi gian t¹m l¾ng l¹i bïng lªn m¹nh

mÏ. Trong khi chñ nghÜa t− b¶n t¨ng c−êng ®èi phã víi çc phong trµo

çch m¹ng thÕ giíi, phong trµo céng s¶n quèc tÕ xuÊt hiÖn nguy c¬ mÊt

®oµn kÕt do t¸c h¹i cña chñ nghÜa xÐt l¹i, gi¸o ®iÒu vµ biÖt ph¸i...

Héi nghÞ ®· tæng kÕt kinh nghiÖm, thèng nhÊt ho¹t ®éng vµ ®Èy

m¹nh phong trµo, kh¾c phôc nh÷ng biÓu hiÖn sai lÇm. Tuyªn bè cña Héi

nghÞ ®· kh¼ng ®Þnh râ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ néi dung, tÝnh chÊt, ®Æc

®iÓm cña thêi ®¹i vµ sù cÊp thiÕt ph¶i t¨ng c−êng sù ®oµn kÕt cña phong

trµo céng s¶n quèc tÕ.

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· dÉn ®Çu §oµn ®¹i biÓu §¶ng ta tham dù vµ

cã nhiÒu ®ãng gãp vµo thµnh c«ng cña Héi nghÞ. Tr.715.

55. MÆt trËn D©n téc gi¶i phãng miÒn Nam ViÖt Nam: Mét liªn minh

chÝnh trÞ, mét tæ chøc liªn hiÖp tù nguyÖn cña çc ®¶ng ph¸i chÝnh trÞ yªu

n−íc vµ d©n chñ, çc ®oµn thÓ nh©n d©n, çc ç nh©n tiªu biÓu trong giai

cÊp, d©n téc, t«n gi¸o ë miÒn Nam ViÖt Nam. Ra ®êi ngµy 20-12-1960,

nh»m ®Êu tranh chèng ¸ch thèng trÞ thùc d©n míi cña ®Õ quèc Mü vµ tay

sai ë miÒn Nam, gi¶i phãng miÒn Nam, thèng nhÊt ®Êt n−íc. LuËt s−

NguyÔn H÷u Thä lµ Chñ tÞch. MÆt trËn chñ tr−¬ng: “§oµn kÕt tÊt c¶ çc

tÇng líp nh©n d©n, çc giai cÊp, çc d©n téc, çc ®¶ng ph¸i, çc ®oµn thÓ,

çc t«n gi¸o vµ th©n sÜ yªu n−íc kh«ng ph©n biÖt xu h−íng chÝnh trÞ, ®Ó

lËt ®æ ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc Mü vµ tËp ®oµn Ng« §×nh DiÖm tay sai

Mü, thùc hiÖn ®éc lËp, d©n chñ, hßa b×nh, trung lËp, tiÕn tíi hßa b×nh

thèng nhÊt Tæ quèc”.

MÆt trËn ®· thu hót ®−îc h¬n 20 ®oµn thÓ, tæ chøc chÝnh trÞ ë miÒn

Nam, lµ trung t©m tËp hîp vµ ph¸t huy cao ®é tinh thÇn d©n téc trong


784

mäi tÇng líp nh©n d©n, lµ ng−êi ®¹i diÖn ch©n chÝnh duy nhÊt cña nh©n

d©n miÒn Nam ViÖt Nam trong thêi kú 1960-1975.

Sau khi miÒn Nam ®−îc hoµn toµn gi¶i phãng, ngµy 31-1-1977, MÆt

trËn D©n téc gi¶i phãng miÒn Nam cïng víi Liªn minh çc lùc l−îng d©n

téc d©n chñ vµ hßa b×nh miÒn Nam ViÖt Nam hîp nhÊt víi MÆt trËn Tæ

quèc ViÖt Nam lÊy tªn gäi lµ MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam. Tr.743.

785

B¶n chØ dÉn tªn ng−êi

A

Aixenhao, §uait¬ §ªvÝt (1890 - 1969): Tæng thèng thø 34 cña n−íc Mü

(1953-1961), ®¶ng viªn §¶ng Céng hßa. Trong ChiÕn tranh thÕ giíi thø

hai, §. Aixenhao lµ Tæng T− lÖnh çc lùc l−îng §ång minh ë B¾c Phi

(1942-1943) vµ T©y ¢u (1944-1945); Tæng T− lÖnh çc lùc l−îng vò

trang Liªn minh qu©n sù B¾c §¹i T©y D−¬ng (NATO) tõ th¸ng 12-1950

®Õn th¸ng 6-1952. §. Aixenhao lµ ng−êi chñ tr−¬ng thùc hµnh chiÕn

l−îc "tr¶ ®òa å ¹t" b»ng cuéc chiÕn tranh h¹t nh©n nç lùc chèng Liªn X«

vµ çc n−íc x· héi chñ nghÜa.

Trong nh÷ng n¨m 1950-1954, §. Aixenhao vµ chÝnh quyÒn Mü ®·

tÝch cùc viÖn trî cho thùc d©n Ph¸p nh»m kÐo dµi cuéc chiÕn tranh x©m

l−îc §«ng D−¬ng.

Lµ ng−êi chñ tr−¬ng tiÕn hµnh chiÕn l−îc “ChiÕn tranh ®¬n ph−¬ng”,

hßng tiªu diÖt çc lùc l−îng yªu n−íc vµ çch m¹ng ë miÒn Nam ViÖt

Nam (1957-1960), song tr−íc ®ßn tiÕn c«ng vµ næi dËy m¹nh mÏ cña

qu©n vµ d©n miÒn Nam trong phong trµo §ång khëi (1959-1960), chiÕn

l−îc “ChiÕn tranh ®¬n ph−¬ng” cña §. Aixenhao bÞ ph¸ s¶n.

¨ngghen, phri®rÝch (1820 - 1895): L·nh tô cña giai cÊp c«ng nh©n

vµ phong trµo çch m¹ng v« s¶n quèc tÕ, ng−êi b¹n chiÕn ®Êu th©n

thiÕt cña C.M¸c. Cïng víi C.M¸c, Ph.¡ngghen ®· x©y dùng lý luËn vÒ

chñ nghÜa céng s¶n khoa häc vµ ®Êu tranh cho sù nghiÖp gi¶i phãng

giai cÊp c«ng nh©n.


786

Ph.¡ngghen kh«ng nh÷ng lµ mét nhµ çch m¹ng vÜ ®¹i, mµ cßn lµ

mét nhµ triÕt häc, nhµ kinh tÕ häc, nhµ sö häc, nhµ khoa häc tù nhiªn

vµ khoa häc qu©n sù, nhµ v¨n, nhµ ng«n ng÷ häc, v.v..

Ph.¡ngghen ®· kÕt hîp sù l·nh ®¹o thùc tiÔn phong trµo çch m¹ng

thÕ giíi víi c«ng t¸c lý luËn s©u s¾c. Sau khi C.M¸c mÊt, «ng tiÕp tôc

hoµn thµnh vµ xuÊt b¶n çc c«ng tr×nh lý luËn cña C.M¸c; lµm cè vÊn

vµ lµ ng−êi l·nh ®¹o cña nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa ch©u ¢u.

Ph.¡ngghen ®· tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh kh«ng khoan nh−îng

chèng chñ nghÜa c¬ héi trong çc ®¶ng c«ng nh©n, v¹ch trÇn vµ phª

ph¸n kÞch liÖt nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña nh÷ng ®¶ng ®ã, gióp çc ®¶ng

®ã cã mét ph−¬ng h−íng çch m¹ng ®óng ®¾n.

B

buècghiba, habÝp (1903 - 2000): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Tuynidi.

N¨m 1922, gia nhËp §¶ng T− s¶n d©n téc "Dextur". Tõ n¨m 1934, lµ

l·nh ®¹o cña §¶ng "Dextur míi". Sau khi Tuynidi giµnh ®−îc ®éc lËp,

n¨m 1956 lµ Bé tr−ëng Ngo¹i giao vµ Bé tr−ëng Quèc phßng. Tõ n¨m

1957, lµ Tæng thèng vµ ®øng ®Çu ChÝnh phñ Tuynidi. §Õn th¸ng 11-

1987, Buècghiba bÞ Thñ t−íng Din An Abinin Ben Ali phÕ truÊt khái

ng«i vÞ Tæng thèng víi lý do giµ yÕu kh«ng ®ñ søc khoÎ ®Ó ®¶m nhËn

c−¬ng vÞ.

C

cAsanh, m¸cxen (1869 - 1958): Mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp vµ

l·nh ®¹o §¶ng Céng s¶n Ph¸p, nhµ ho¹t ®éng trong phong trµo céng

s¶n quèc tÕ. Tõ n¨m 1923 lµ Uû viªn Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng, Uû

viªn Bé ChÝnh trÞ §¶ng Céng s¶n Ph¸p, Uû viªn Ban ChÊp hµnh Quèc

tÕ Céng s¶n Ph¸p, Uû viªn Ban ChÊp hµnh Quèc tÕ Céng s¶n (1924-

1943). Tõ n¨m 1905 ®Õn n¨m 1920 lµ mét trong nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o

§¶ng X· héi Ph¸p. Tõ n¨m 1918 ®Õn n¨m 1958 lµ chñ bót b¸o

b¶n chØ dÉn tªn ng−êi

787

L'HumanitÐ. N¨m 1957, «ng ®−îc §¶ng vµ Nhµ n−íc Liªn X« tÆng

Hu©n ch−¬ng Lªnin. M.Casanh lµ ng−êi tÝch cùc gióp ®ì NguyÔn ¸i Quèc

trong thêi gian Ng−êi ho¹t ®éng ë Ph¸p.

Caxt¬r«, Phi®en: L·nh tô çch m¹ng Cuba, sinh ngµy 13-8-1926 t¹i

vïng Biran, tØnh Orientª cò. N¨m 1950, tèt nghiÖp TiÕn sÜ LuËt d©n sù

vµ Cö nh©n LuËt ngo¹i giao t¹i Tr−êng ®¹i häc Tæng hîp La Habana.

Phi®en Caxt¬r« tham gia phong trµo yªu n−íc, ®Êu tranh chèng

chÕ ®é ®éc tµi qu©n sù ë Cuba tõ ®Çu n¨m 1950. Ngµy 26-7-1953, ®·

tæ chøc vµ l·nh ®¹o cuéc tÊn c«ng ph¸o ®µi M«nca®a. Cuéc tiÕn c«ng

bÞ thÊt b¹i, «ng bÞ b¾t vµ bÞ kÕt ¸n 15 n¨m tï. Tr−íc phiªn toµ, «ng

®· tù bµo ch÷a b»ng lËp luËn ®anh thÐp, sau ®ã ®−îc xuÊt b¶n thµnh

t¸c phÈm bÊt hñ LÞch sö sÏ xo¸ ¸n cho t«i. Th¸ng 5-1955, ®−îc tr¶ l¹i

tù do, sau ®ã chÝnh thøc thµnh lËp Phong trµo 26-7. Th¸ng 1-1959,

l·nh ®¹o qu©n khëi nghÜa lËt ®æ chÝnh quyÒn ®éc tµi qu©n sù

Batixta. ChÝnh quyÒn çch m¹ng Cuba ®−îc thµnh lËp, «ng ®−îc cö

gi÷ nhiÒu chøc vô: BÝ th− thø nhÊt Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng

§¶ng Céng s¶n Cuba (1965); Thñ t−íng ChÝnh phñ Cuba (1959); Chñ

tÞch Héi ®ång Nhµ n−íc vµ Héi ®ång Bé tr−ëng n−íc Céng hoµ Cuba

(1976-2009); Chñ tÞch Phong trµo Kh«ng liªn kÕt tõ n¨m 1979 ®Õn

n¨m 1983.

Phi®en Caxt¬r« lµ chiÕn sÜ tiªn phong chèng chñ nghÜa ®Õ quèc vµ

cho tíi nay (®Çu thÕ kû XXI) vÉn lµ ngän cê cã ¶nh h−ëng lín tíi phong

trµo chèng chñ nghÜa ®Õ quèc ë Mü Latinh. ¤ng nhiÖt thµnh ñng hé

çch m¹ng ViÖt Nam; th¸ng 9-1973, «ng ®· th¨m vïng gi¶i phãng

miÒn Nam ViÖt Nam sau ngµy hiÖp ®Þnh vÒ chÊm døt chiÕn tranh, lËp

l¹i hßa b×nh ë ViÖt Nam ®−îc ký kÕt t¹i Pari.

C©yta, m«®ib« (1915 - 1977): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Mali. N¨m 1945,

tham gia s¸ng lËp §¶ng Liªn minh Xu®¨ng; n¨m 1948, lµ nghÞ sÜ ViÖn

d©n biÓu ®Þa ph−¬ng Xu®¨ng; n¨m 1956, lµ ®¹i biÓu Xu®¨ng trong

Quèc héi Ph¸p; n¨m 1958, lµ Tæng BÝ th− §¶ng liªn minh Xu®¨ng;


788

n¨m 1959, tham gia thµnh lËp Liªn bang Mali. Khi Liªn bang Mali

tuyªn bè ®éc lËp (20-6-1960), «ng ®−îc cö lµm Tæng thèng. Khi

Xªnªgan t¸ch khái Liªn bang Mali, «ng lµ Tæng thèng n−íc Céng hoµ

Mali. BÞ lËt ®æ trong cuéc ®¶o chÝnh qu©n sù th¸ng 11-1968 ë Mali.

CUTUYARI£, P«n vay¨ng (1892 - 1937): Mét trong nh÷ng thµnh viªn

s¸ng lËp §¶ng Céng s¶n Ph¸p; NghÞ sÜ Quèc héi Ph¸p; Chñ nhiÖm b¸o

L'HumanitÐ. ¤ng lµ ng−êi giíi thiÖu NguyÔn ¸i Quèc vµo §¶ng X· héi

Ph¸p (1919); lµ mét trong nh÷ng ng−êi tÝch cùc ®Êu tranh b¶o vÖ chñ

tr−¬ng §¶ng X· héi gia nhËp Quèc tÕ Céng s¶n t¹i §¹i héi Tua (1920).

¤ng cßn lµ ng−êi gióp NguyÔn ¸i Quèc tho¸t khái nhµ tï cña Anh ë

Hång C«ng, bè trÝ cho Ng−êi ®i Th−îng H¶i, sau ®ã sang Liªn X«.

P.V. Cutuyariª lµ ng−êi ñng hé cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng çc d©n

téc thuéc ®Þa vµ lµ mét trong nh÷ng ng−êi b¹n th©n thiÕt cña Hå ChÝ

Minh trong thêi kú Ng−êi ho¹t ®éng ë Ph¸p.

D

dav¸txki, alÕchx¨ng®¬ (1899 - 1964): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ba

Lan, mét trong nh÷ng ng−êi tæ chøc Liªn ®oµn nh÷ng ng−êi yªu n−íc

vµ Qu©n ®éi nh©n d©n Ba Lan, lµ ®¶ng viªn §¶ng Céng s¶n Ba Lan tõ

n¨m 1923.

Trong nh÷ng n¨m ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, «ng lµ Tæng Tham

m−u tr−ëng qu©n du kÝch Ba Lan, Phã T− lÖnh qu©n ®éi Ba Lan ë

Liªn X«. Tõ n¨m 1944 ®Õn n¨m 1948, lµ Uû viªn Bé ChÝnh trÞ Ban

ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng. Tõ n¨m 1949 ®Õn n¨m 1952, lµ Phã

Thñ t−íng ChÝnh phñ Ba Lan. N¨m 1952, ®−îc bÇu lµm Chñ tÞch Héi

®ång Nhµ n−íc Céng hoµ nh©n d©n Ba Lan.

dÐtkin, clara (1857 - 1933): N÷ chiÕn sÜ çch m¹ng §øc, nhµ ho¹t

®éng chÝnh trÞ næi tiÕng cña giai cÊp c«ng nh©n §øc, phong trµo c«ng

nh©n quèc tÕ vµ phong trµo phô n÷ thÕ giíi. N¨m 1878, tham gia

§¶ng X· héi d©n chñ §øc, theo lËp tr−êng çnh t¶. Lµ mét trong

nh÷ng ng−êi tæ chøc Liªn minh Xp¸ctaquýt (1916) vµ thµnh lËp §¶ng


789

Céng s¶n §øc (1918), ñy viªn Trung −¬ng §¶ng (tõ n¨m 1919). Ho¹t

®éng tÝch cùc trong Quèc tÕ III (ñy viªn §oµn Chñ tÞch Quèc tÕ III tõ

n¨m 1921) vµ phong trµo phô n÷ thÕ giíi. Lµ ng−êi ®−a ra s¸ng kiÕn

lÊy ngµy 8-3 h»ng n¨m lµ Ngµy Quèc tÕ phô n÷ (1910).

®

®alÐt, gi«n Ph«xt¬ (1888 - 1959): ChÝnh kh¸ch, Bé tr−ëng Ngo¹i giao

Mü (1953-1959) thêi Tæng thèng Aixenhao; ng−êi ho¹t ®éng tÝch cùc

cña ph¸i “diÒu h©u” trong chÝnh giíi n−íc Mü.

®imit¬rèp, ghªoãcghi (1882 - 1949): Nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña

phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ, l·nh tô cña §¶ng vµ Nhµ

n−íc Bungari.

N¨m 1902, «ng gia nhËp §¶ng X· héi d©n chñ Bungari, lµ Uû viªn

Trung −¬ng §¶ng n¨m 1909. N¨m 1923, «ng tham gia l·nh ®¹o cuéc

khëi nghÜa chèng ph¸t xÝt cña c«ng nh©n vµ n«ng d©n Bungari. Sau

khi cuéc khëi nghÜa thÊt b¹i, «ng ph¶i rêi Tæ quèc vµ ho¹t ®éng trong

Quèc tÕ Céng s¶n. N¨m 1933, tr−íc toµ ¸n ph¸t xÝt t¹i LaixÝch, «ng ®·

dòng c¶m luËn téi chñ nghÜa ph¸t xÝt, v¹ch trÇn nh÷ng thñ ®o¹n bØ æi

cña chóng. Tr−íc lý lÏ ®anh thÐp cña «ng vµ phong trµo ph¶n ®èi

m¹nh mÏ cña d− luËn tiÕn bé thÕ giíi, bän ph¸t xÝt §øc buéc ph¶i tr¶

tù do cho «ng. Tõ n¨m 1935 ®Õn n¨m 1943, lµ Tæng BÝ th− Ban ChÊp

hµnh Quèc tÕ Céng s¶n. Tõ n¨m 1942, l·nh ®¹o MÆt trËn Tæ quèc

®oµn kÕt çc lùc l−îng chèng ph¸t xÝt ë Bungari. Sau khi Bungari

®−îc gi¶i phãng, «ng ®−îc bÇu lµ Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng, Tæng

BÝ th− §¶ng Céng s¶n Bungari vµ lµ ng−êi l·nh ®¹o MÆt trËn Tæ quèc

Bungari.

®oãcticèt, t«ra®« ètxvan®« (1919 - 1983): Tæng thèng n−íc Céng

hoµ Cuba (1959). ¤ng lµ mét trong nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o phong trµo

kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n Cuba (1952-1958); lµ Chñ tÞch Héi ®ång luËt


790

gia Cuba (1958). ¤ng lµ BÝ th− Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Cuba (1962),

lµ Uû viªn Bé ChÝnh trÞ Trung −¬ng §¶ng tõ n¨m 1965.

®æng tÊt vò (1886 - 1975): Ng−êi tØnh Hå B¾c, Trung Quèc. Thêi

thanh niªn, tõng du häc ë NhËt, gia nhËp Héi Çch m¹ng ®ång minh

cña T«n Trung S¬n vµ tham gia çch m¹ng T©n Hîi. N¨m 1920, thµnh

lËp nhãm Céng s¶n ë Vò H¸n. Th¸ng 7-1921, tham dù §¹i héi lÇn thø I

§¶ng Céng s¶n Trung Quèc. Tõ n¨m 1928 ®Õn n¨m 1932, häc ë Liªn X«.

Sau ®ã t¹i khu X«viÕt Trung −¬ng gi÷ çc chøc HiÖu tr−ëng tr−êng

§¶ng, Uû viªn ChÊp hµnh ChÝnh phñ c«ng n«ng. Th¸ng 10-1934,

tham gia cuéc V¹n lý tr−êng chinh.

Trong thêi kú kh¸ng chiÕn vµ chiÕn tranh gi¶i phãng, tõng lµ

Tr−ëng ®oµn ®¹i biÓu cña §¶ng Céng s¶n ë Vò H¸n, Trïng Kh¸nh,

Nam Kinh, Phã BÝ th− Côc Hoa B¾c §¶ng Céng s¶n Trung Quèc, Chñ

tÞch ChÝnh phñ nh©n d©n Hoa B¾c...

Th¸ng 4-1945, tham dù Héi nghÞ Cùu Kim S¬n víi t− çch ®¹i diÖn

Khu gi¶i phãng Trung Quèc.

Sau khi n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa thµnh lËp, tõng gi÷

çc chøc vô: Chñ nhiÖm Uû ban Kinh tÕ Tµi chÝnh Trung −¬ng, Phã

Thñ t−íng ChÝnh phñ, ViÖn tr−ëng Ph¸p viÖn nh©n d©n tèi cao,

Tr−ëng ban KiÓm tra Trung −¬ng §¶ng, Phã Chñ tÞch Quèc héi, Phã

Chñ tÞch n−íc. ¤ng lµ uû viªn Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Trung

Quèc kho¸ VI, Uû viªn Bé ChÝnh trÞ tõ kho¸ VII ®Õn kho¸ X, Uû viªn

Th−êng vô Bé ChÝnh trÞ kho¸ X.

®ê g«n, s¸cl¬ (1890 - 1970): Tæng thèng n−íc Céng hoµ Ph¸p (1958-1969).

Tèt nghiÖp Tr−êng vâ bÞ (1912) vµ ®−îc phong qu©n hµm ThiÕu

t−íng n¨m 1938. Khi ChÝnh phñ Pªtanh ®Çu hµng ph¸t xÝt §øc

(1940), «ng bá sang Lu©n §«n (Anh). N¨m 1943, «ng sang Angiªri, lËp

ra ñy ban gi¶i phãng quèc gia Ph¸p vµ lµm Chñ tÞch tæ chøc nµy. N¨m

1944, «ng thµnh lËp ChÝnh phñ l©m thêi n−íc Céng hßa Ph¸p, lµ Chñ

tÞch chÝnh phñ nµy trong nh÷ng n¨m 1944-1946. N¨m 1955, ®−îc bÇu

lµ Tæng thèng n−íc Céng hoµ Ph¸p. N¨m 1969, S. §ê G«n tõ chøc.


791

H

hÝtle, a®«npho (1889 - 1945): CÇm ®Çu §¶ng Quèc x· §øc (®¶ng ph¸t

xÝt); Quèc tr−ëng, Tæng T− lÖnh çc lùc l−îng vò trang cña n−íc §øc

ph¸t xÝt, téi ph¹m ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai.

N¨m 1920, HÝtle tæ chøc ra §¶ng ph¸t xÝt ë §øc gäi lµ §¶ng Quèc

x·. N¨m 1933, víi sù gióp ®ì cña bän t− b¶n lòng ®o¹n n−íc ngoµi vµ

sù ñng hé cña bän t− b¶n tµi chÝnh §øc, HÝtle c−íp chÝnh quyÒn ë §øc

vµ thiÕt lËp chÕ ®é ®éc tµi, ph¸t xÝt.

Sau khi ®µn ¸p phong trµo d©n chñ ë trong n−íc, HÝtle ®· lµ kÎ chñ

m−u g©y ra cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai (1939-1945) hßng ph©n

chia l¹i thÕ giíi nh»m n« dÞch çc d©n téc kh¸c vµ thiÕt lËp quyÒn

thèng trÞ thÕ giíi cña bän ph¸t xÝt.

N¨m 1945, tr−íc th¾ng lîi cña Liªn X« vµ çc n−íc §ång minh

chèng chñ nghÜa ph¸t xÝt, HÝtle ®· tù kÕt liÔu cuéc ®êi tµn b¹o, hiÕu

chiÕn cña y.

hoµng v¨n thô (1909 - 1944): Ng−êi d©n téc Tµy, quª ë huyÖn V¨n

Uyªn (nay lµ huyÖn V¨n L·ng), tØnh L¹ng S¬n. Tham gia çch m¹ng

tõ n¨m 1926. Sau ®ã, «ng sang Trung Quèc, gia nhËp qu©n ®éi B¾c

ph¹t, ®−îc phong Trung uý.

N¨m 1932, lµm ë Së Tu giíi (söa ch÷a vò khÝ) Long Ch©u. T¹i ®©y,

b¾t liªn l¹c ®−îc víi Lª Hång Phong råi trë thµnh ®¶ng viªn §¶ng

Céng s¶n §«ng D−¬ng tõ n¨m 1933.

N¨m 1935, dù §¹i héi §¶ng lÇn thø I t¹i Ma Cao (Trung Quèc).

Sau ®ã vÒ n−íc, ho¹t ®éng t¹i ViÖt B¾c, lµm chñ bót b¸o Tranh ®Êu -

c¬ quan ng«n luËn cña MÆt trËn ph¶n ®Õ ViÖt B¾c, viÕt b¸o Lao ®éng,

l·nh ®¹o phong trµo MÆt trËn d©n chñ ë ViÖt B¾c.

Khi Xø uû B¾c Kú ®−îc lËp l¹i, ®−îc bæ sung vµo Xø uû råi vµo

Th−êng vô Xø ñy B¾c Kú; khi L−¬ng Kh¸nh ThiÖn bÞ b¾t, ®−îc cö lµm

BÝ th− Xø uû (n¨m 1939).

N¨m 1940, ®−îc cö vµo Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng, t¹i Héi

nghÞ Trung −¬ng lÇn thø b¶y (th¸ng 4-1940), ®−îc cö vµo Ban


792

Th−êng vô Trung −¬ng. §Çu n¨m 1941, ®−îc Trung −¬ng cö ®i ch¾p nèi

liªn l¹c víi Quèc tÕ Céng s¶n vµ bé phËn H¶i ngo¹i cña §¶ng. Th¸ng 1-1941,

gÆp NguyÔn ¸i Quèc ë T©n Kh− (Qu¶ng T©y, Trung Quèc).

Sau Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø t¸m (th¸ng 5-1941), phô tr¸ch c«ng

t¸c binh vËn, lµ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp b¸o Cê gi¶i phãng.

Th¸ng 8-1943, bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t vµ xö b¾n vµo ngµy 24-5-1944 t¹i

Hµ Néi.

hètgia, ¨ngve (1908 - 1985): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ cña §¶ng vµ

Nhµ n−íc Anbani. ¤ng lµ mét trong nh÷ng ng−êi tÝch cùc ho¹t ®éng

cho viÖc thµnh lËp §¶ng Céng s¶n Anbani (tõ n¨m 1948 ®æi tªn thµnh

§¶ng Lao ®éng Anbani) vµ tham gia phong trµo gi¶i phãng d©n téc

chèng sù chiÕm ®ãng cña ph¸t xÝt Italia, bÞ toµ ¸n ph¸t xÝt kÕt ¸n tö

h×nh v¾ng mÆt; lµ §¶ng viªn §¶ng Céng s¶n Anbani råi Uû viªn

Trung −¬ng §¶ng tõ n¨m 1941.

Khi n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Anbani ra ®êi, «ng liªn tôc ®−îc cö

gi÷ nh÷ng chøc vô quan träng cña §¶ng vµ Nhµ n−íc: Bé tr−ëng

Ngo¹i giao (1946-1952), Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng (1946-1954),

Tæng BÝ th− §¶ng céng s¶n Anbani (1948) vµ BÝ th− thø nhÊt §¶ng

Lao ®éng Anbani (1948-1985). Tõ n¨m 1957, Hètgia lµ Tæng t− lÖnh

lùc l−îng vò trang vµ Chñ tÞch Héi ®ång Quèc phßng Anbani.

K

Kenn¬®I, Gi«n Phit¬gheran (1917 - 1963): Tæng thèng thø 35 cña

n−íc Mü (1961-1963), ng−êi cña §¶ng D©n chñ. Trong nhiÖm kú Tæng

thèng, «ng ®· thùc hiÖn mét sè c¶i çch x· héi, thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t

triÓn theo h−íng më cöa víi ThÞ tr−êng chung ch©u ¢u (EEC). Chñ

tr−¬ng cñng cè çc khèi qu©n sù vµ lùc l−îng vò trang Hoa Kú. N¨m

1961, trªn c¬ së chiÕn l−îc “ph¶n øng linh ho¹t”, Kenn¬®i ®· triÓn khai

“ChiÕn tranh ®Æc biÖt” ë miÒn Nam ViÖt Nam, dïng lùc l−îng qu©n

ngôy céng víi vò khÝ, ph−¬ng tiÖn chiÕn tranh hiÖn ®¹i cña Mü vµ do

Mü chØ huy, nh−ng ®· bÞ ph¸ s¶n (1964). N¨m 1963, Kenn¬®i bÞ ¸m

s¸t ë thµnh phè §al¸t (Dallas), thuéc bang TÕchd¸t (Texas) Hoa Kú.


793

Kh¬rótsèp, nikita XÐcg©yvÝch (1894 - 1971): Sinh ë Calinèpca

thuéc tØnh Cuècxc¬, c«ng nh©n má vïng §«nb¸t. N¨m 1918, gia nhËp

§¶ng Céng s¶n vµ tham gia Hång qu©n chiÕn ®Êu ë mÆt trËn phÝa

Nam. Sau néi chiÕn, ®i häc v¨n hãa vµ lµm c«ng t¸c ®¶ng ë vïng

§«nb¸t vµ KiÐp. Tõ n¨m 1931, lµ BÝ th− §¶ng khu Bauman, khu

Cr¸txnaia PrÐtnia ë thµnh phè M¸txc¬va. Tõ n¨m 1932 ®Õn n¨m

1934, lµ BÝ th− thø hai råi BÝ th− thø nhÊt Thµnh ñy M¸txc¬va. N¨m

1934, ®−îc bÇu lµ ñy viªn Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Liªn X«. N¨m

1938, lµ BÝ th− thø nhÊt §¶ng Céng s¶n Ucraina, ñy viªn dù khuyÕt

Bé ChÝnh trÞ. N¨m 1939, lµ ñy viªn Bé ChÝnh trÞ §¶ng Céng s¶n Liªn

X«. Trong ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®−îc phong Trung t−íng, lµ ñy

viªn Héi ®ång Qu©n sù khu KiÐp vµ mÆt trËn T©y Nam, mÆt trËn

Xtalingr¸t, Tæng chØ huy lùc l−îng du kÝch ë Ucraina. N¨m 1947, lµm

Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng Ucraina, BÝ th− thø nhÊt §¶ng Céng s¶n

Ucraina, BÝ th− Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Liªn X«.

N¨m 1949, ®−îc bÇu l¹i lµm BÝ th− §¶ng Céng s¶n Liªn X«, BÝ th−

thø nhÊt Thµnh ñy M¸txc¬va. Sau §¹i héi lÇn thø XIX §¶ng Céng

s¶n Liªn X«, lµ ñy viªn Chñ tÞch §oµn vµ BÝ th− §¶ng Céng s¶n Liªn

X«. Th¸ng 9-1953, ®−îc bÇu lµm BÝ th− thø nhÊt Ban ChÊp hµnh

Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Liªn X«. Tõ th¸ng 2-1953 ®Õn cuèi n¨m

1964 lµ Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng Liªn X«, ñy viªn Chñ tÞch §oµn

X«viÕt tèi cao Liªn X«.

K«larèp, v. (1877 - 1950): Nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña phong trµo

c«ng nh©n Bungari vµ phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ. ¤ng lµ ®¶ng viªn

§¶ng C«ng nh©n d©n chñ x· héi Bungari tõ n¨m 1897. Tõ n¨m 1897

®Õn n¨m 1900, häc luËt ë Gi¬nev¬ vµ tæ chøc çc nhãm m¸cxÝt quèc tÕ.

N¨m 1905, t¹i §¹i héi lÇn thø XII §¶ng C«ng nh©n d©n chñ x· héi

Bungari (nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa ph¸i hÑp), «ng ®−îc bÇu lµm

Uû viªn Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng. Tõ n¨m 1921, lµ Uû viªn Ban

ChÊp hµnh Quèc tÕ Céng s¶n. Tõ n¨m 1922 ®Õn n¨m 1924, «ng ®−îc

bÇu lµm Tæng BÝ th− Quèc tÕ Céng s¶n. ¤ng cïng §imit¬rèp l·nh ®¹o

cuéc khëi nghÜa th¸ng 9-1923 chèng ph¸t xÝt. Khëi nghÜa thÊt b¹i, «ng

sang c− tró t¹i Liªn X« ®Õn n¨m 1945.


794

Tõ n¨m 1945 ®Õn n¨m 1946, «ng lµ Chñ tÞch Quèc héi vµ lµ Chñ

tÞch l©m thêi n−íc Céng hoµ nh©n d©n Bungari khi míi thµnh lËp. Tõ

n¨m 1947 ®Õn n¨m 1949, «ng lµ Phã Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng, Bé

tr−ëng Bé Ngo¹i giao. Tõ n¨m 1949 ®Õn n¨m 1950, lµ Chñ tÞch Héi

®ång Bé tr−ëng n−íc Céng hoµ nh©n d©n Bungari.

L

Lªnin, vla®imia IlÝch (1870 - 1924): L·nh tô vÜ ®¹i cña giai cÊp v« s¶n

vµ nh©n d©n lao ®éng toµn thÕ giíi; ng−êi s¸ng lËp §¶ng Céng s¶n

Liªn X« vµ l·nh ®¹o Çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga th¾ng lîi, s¸ng lËp

Nhµ n−íc c«ng n«ng ®Çu tiªn trong lÞch sö nh©n lo¹i; «ng còng lµ

ng−êi s¸ng lËp Quèc tÕ Céng s¶n.

KÕ tôc sù nghiÖp cña C. M¸c vµ Ph. ¡ngghen, V.I. Lªnin ®· ®Êu

tranh kiªn quyÕt ®Ó b¶o vÖ chñ nghÜa M¸c, gi¶i quyÕt ®óng ®¾n vÒ lý

luËn vµ thùc tiÔn çc vÊn ®Ò ®Æt ra cho çch m¹ng v« s¶n trong thêi

®¹i ®Õ quèc chñ nghÜa. V.I. Lªnin ®Æc biÖt quan t©m vµ ®· ®−a ra

nh÷ng luËn ®iÓm quan träng vÒ phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n

téc ë çc n−íc thuéc ®Þa vµ phô thuéc. B¶n S¬ th¶o lÇn thø nhÊt

nh÷ng luËn c−¬ng vÒ vÊn ®Ò d©n téc vµ vÊn ®Ò thuéc ®Þa, do V.I. Lªnin

tr×nh bµy t¹i §¹i héi lÇn thø II Quèc tÕ Céng s¶n (1920) ®· nªu ra

nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc vµ gãp phÇn

quyÕt ®Þnh lµm chuyÓn biÕn t− t−ëng cña l·nh tô NguyÔn ¸i Quèc

trong qu¸ tr×nh ®i t×m con ®−êng cho cuéc çch m¹ng gi¶i phãng d©n

téc ë ViÖt Nam.

lªsi, h¸tgi (1913 - 1998): N¨m 1941, «ng cïng nh÷ng ng−êi yªu n−íc

kh¸c sang Nam T− tæ chøc ®Êu tranh chèng l¹i sù chiÕm ®ãng cña

ph¸t xÝt §øc vµ Italia. Th¸ng 7-1943, ®−îc cö lµm Uû viªn Uû ban

l·nh ®¹o Bé Tæng tham m−u Qu©n ®éi gi¶i phãng d©n téc Anbani vµ

th¸ng 9 n¨m ®ã ®−îc cö lµm Uû viªn Uû ban Gi¶i phãng d©n téc

Anbani. N¨m 1944, lµ Bé tr−ëng Bé Néi vô trong Uû ban D©n téc

chèng ph¸t xÝt. N¨m 1948, lµ Uû viªn Trung −¬ng §¶ng Lao ®éng

Anbani vµ tõ n¨m 1953 ®Õn n¨m 1982, «ng lµ Chñ tÞch §oµn Chñ tÞch

Quèc héi n−íc Céng hoµ nh©n d©n Anbani.


795

L£ HåNG PHONG (1902 - 1942): ChiÕn sÜ céng s¶n, tªn thËt lµ Lª Huy

Do·n, quª ë huyÖn H−ng Nguyªn, tØnh NghÖ An. N¨m 1924, tham gia

T©m t©m x· - mét tæ chøc çch m¹ng cña thanh niªn ViÖt Nam yªu

n−íc ë Trung Quèc; n¨m 1925, Lª Hång Phong gia nhËp Héi ViÖt Nam

Çch m¹ng Thanh niªn; n¨m 1926, ®−îc cö sang Liªn X« häc ë Tr−êng

®¹i häc Ph−¬ng §«ng; n¨m 1934, phô tr¸ch Ban l·nh ®¹o cña §¶ng ë

n−íc ngoµi; n¨m 1935, lµ Tr−ëng ®oµn ®¹i biÓu cña §¶ng tham dù §¹i

héi lÇn thø VII Quèc tÕ Céng s¶n vµ ®−îc bÇu vµo Ban ChÊp hµnh

Quèc tÕ Céng s¶n. T¹i §¹i héi lÇn thø I cña §¶ng (th¸ng 3-1935), ®−îc

bÇu lµm Tæng BÝ th−. Th¸ng 7-1936, chñ tr× Héi nghÞ Trung −¬ng

§¶ng häp ë Th−îng H¶i (Trung Quèc) ®Ó bµn vÒ chñ tr−¬ng chuyÓn

h−íng chØ ®¹o chiÕn l−îc cña §¶ng, më ®Çu thêi kú MÆt trËn d©n chñ

(1936-1939); sau bÞ ®Þch b¾t ë Sµi Gßn vµ tõ trÇn t¹i Nhµ tï C«n §¶o

th¸ng 9-1942.

L¤D¥Bai, PhranxÝt Henri (1883-1967): LuËt s− ng−êi Anh - ng−êi ®·

cã c«ng gióp NguyÔn ¸i Quèc tho¸t khái nhµ tï thùc d©n Anh t¹i

Hång C«ng n¨m 1931. N¨m 1960, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· mêi «ng

cïng vî vµ con g¸i sang th¨m ViÖt Nam. N¨m 1967, khi «ng qua ®êi,

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· göi vßng hoa ®Õn viÕng.

Lç TÊN (1881 - 1936): Tªn thËt lµ Chu Thô Nh©n, nhµ v¨n çch m¹ng

næi tiÕng cña Trung Quèc, lµ mét ng−êi yªu n−íc ®· tham gia çch

m¹ng T©n Hîi (1911) vµ chÞu ¶nh h−ëng s©u s¾c cña Çch m¹ng

Th¸ng M−êi Nga. N¨m 1927, «ng tham gia tæ chøc vµ l·nh ®¹o phong

trµo v¨n häc çch m¹ng ë Th−îng H¶i, xuÊt b¶n mét sè t¹p chÝ giíi

thiÖu lý luËn m¸cxÝt.

Lç TÊn lµ ng−êi kiªn quyÕt ®Êu tranh b¶o vÖ nÒn v¨n häc v« s¶n vµ

trë thµnh ng−êi thÇy cña v¨n häc çch m¹ng Trung Quèc. Çc t¸c

phÈm chÝnh cña «ng gåm çc cuèn truyÖn vµ tiÓu thuyÕt nh− Gµo thÐt,

Bµng hoµng, ChuyÖn cò viÕt l¹i, A.Q chÝnh truyÖn, v.v..

L−u thiÕu kú (1898 - 1969): Ng−êi Hå Nam, mét trong nh÷ng nhµ

ho¹t ®éng chÝnh trÞ næi tiÕng cña Trung Quèc. N¨m 1921, häc t¹i

Tr−êng ®¹i häc Ph−¬ng §«ng ë Liªn X«, cïng n¨m gia nhËp §¶ng


796

Céng s¶n Trung Quèc. N¨m 1922, sau khi vÒ n−íc, lµ Khu ñy viªn

Khu ñy Hå Nam, l·nh ®¹o hai cuéc b·i c«ng lín cña c«ng nh©n

®−êng s¾t Qu¶ng Ch©u - Vò H¸n vµ khu má An Nguyªn. Tõng lµ

Phã Chñ tÞch Tæng C«ng héi toµn quèc (1925), Chñ tÞch Tæng C«ng

héi toµn quèc (1932), BÝ th− §¶ng bé Côc Hoa B¾c (1936), BÝ th−

§¶ng bé Côc Hoa Trung, ChÝnh ñy T©n Tø qu©n (1941), BÝ th− Ban

BÝ th− Trung −¬ng §¶ng vµ Phã Chñ tÞch Qu©n ñy (1943). Sau khi

n−íc Céng hßa nh©n d©n Trung Hoa thµnh lËp, tõng gi÷ çc chøc vô:

Phã Chñ tÞch ChÝnh phñ, Phã Chñ tÞch Qu©n ñy Trung −¬ng, Chñ

tÞch danh dù Tæng C«ng héi toµn quèc. Quèc héi khãa I (1954) ®· bÇu

«ng lµm ñy viªn tr−ëng ñy ban Th−êng vô Quèc héi. T¹i Quèc héi

khãa II (1959) vµ III (1965), «ng ®−îc bÇu lµm Chñ tÞch n−íc vµ Chñ

tÞch ñy ban quèc phßng n−íc Céng hßa nh©n d©n Trung Hoa. «ng lµ

ñy viªn Trung −¬ng §¶ng khãa V, ñy viªn Th−êng vô Bé ChÝnh trÞ

çc khãa VI vµ khãa VII, Phã Chñ tÞch §¶ng khãa VIII. «ng bÞ thanh

trõng trong ®¹i çch m¹ng v¨n hãa. MÊt t¹i Hå Nam th¸ng 11-1969.

N¨m 1980, Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø n¨m khãa XI ®· tuyªn bè

kh«i phôc tªn tuæi vµ danh dù cña «ng.

Lý thõa v·n (1875 - 1965): Tæng thèng §¹i Hµn D©n quèc. Du häc ë Mü

tõ n¨m 1904 ®Õn n¨m 1910. N¨m 1945, lµ NghÞ tr−ëng “NghÞ viÖn d©n

chñ” vµ Chñ tÞch Quèc héi trong khu vùc do qu©n ®éi Mü chiÕm ®ãng.

Th¸ng 8-1948, thµnh lËp ChÝnh phñ §¹i Hµn D©n quèc (th−êng ®−îc

gäi lµ Hµn Quèc); lµ Tæng thèng Hµn Quèc tõ n¨m 1948 ®Õn n¨m 1960,

®· thi hµnh ®−êng lèi chèng céng, ph¶n d©n chñ, buéc ph¶i tõ chøc do

nh©n d©n ph¶n ®èi.

lý tù träng (1914 - 1931): Quª ë Hµ TÜnh, tham gia çch m¹ng tõ khi

cßn niªn thiÕu. §ång chÝ lµ mét trong t¸m thiÕu niªn ViÖt Nam ®−îc

NguyÔn ¸i Quèc huÊn luyÖn chÝnh trÞ t¹i Qu¶ng Ch©u (Trung Quèc).

N¨m 1928, Lý Tù Träng tham gia Héi ViÖt Nam Çch m¹ng Thanh

niªn. N¨m 1929, vÒ n−íc lµm liªn l¹c cho nhãm çn bé vËn ®éng thµnh

lËp §oµn Thanh niªn Céng s¶n ë Sµi Gßn. N¨m 1931, t¹i cuéc mÝt tinh

kû niÖm 1 n¨m khëi nghÜa Yªn B¸i ®−îc tæ chøc t¹i s©n vËn ®éng Sµi

Gßn, Lý Tù Träng ®· anh dòng b¶o vÖ ng−êi diÔn thuyÕt, b¾n chÕt tªn


797

Ch¸nh mËt th¸m L¬g¬r¨ng, do ®ã bÞ ®Þch b¾t. Cuèi n¨m 1931, tßa ¸n

thùc d©n Ph¸p ®· ra lÖnh xö b¾n ®ång chÝ.

M

M¸c, çc (1818 - 1883): L·nh tô thiªn tµi cña giai cÊp c«ng nh©n thÕ

giíi, nhµ t− t−ëng vÜ ®¹i nhÊt, ng−êi cïng Ph. ¡ngghen s¸ng lËp nÒn

triÕt häc míi - triÕt häc duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö, kinh tÕ

chÝnh trÞ häc vµ chñ nghÜa x· héi khoa häc. Ba bé phËn nµy cã quan hÖ

h÷u c¬ víi nhau, cÊu thµnh häc thuyÕt M¸c, trë thµnh hÖ t− t−ëng, thÕ

giíi quan, lý luËn vÒ chiÕn l−îc vµ s¸ch l−îc cña giai cÊp v« s¶n trong

cuéc ®Êu tranh xãa bá chñ nghÜa t− b¶n, x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ

chñ nghÜa céng s¶n.

M¸c kh«ng chØ lµ nhµ lý luËn thiªn tµi mµ tr−íc hÕt C. M¸c lµ

nhµ çch m¹ng vÜ ®¹i. N¨m 1847, C. M¸c vµ Ph. ¡ngghen tham gia

s¸ng lËp Liªn ®oµn nh÷ng ng−êi céng s¶n. N¨m 1864, C. M¸c s¸ng

lËp vµ lµ linh hån cña Quèc tÕ thø nhÊt. C. M¸c ®· ®Êu tranh kh«ng

khoan nh−îng víi mäi thø chñ nghÜa c¬ héi vµ chñ nghÜa v« chÝnh

phñ trong phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ. Ng−êi ®· hiÕn

d©ng c¶ ®êi m×nh cho sù nghiÖp gi¶i phãng giai cÊp c«ng nh©n vµ

toµn thÓ loµi ng−êi.

Mao tr¹ch ®«ng (1893 - 1976): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ næi tiÕng cña

Trung Quèc. Sau Çch m¹ng T©n Hîi (1911), «ng tham gia qu©n ®éi

çch m¹ng ë Hå Nam. N¨m 1921, tham gia §¹i héi thµnh lËp §¶ng

Céng s¶n Trung Quèc, sau ®ã lµm BÝ th− Khu ñy khu vùc Hå Nam.

N¨m 1923, ®−îc bÇu vµo Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng, lµm BÝ

th− Trung −¬ng Côc kiªm phô tr¸ch c«ng t¸c tæ chøc. N¨m 1924, gióp

T«n Trung S¬n c¶i tæ ho¹t ®éng cña Quèc d©n §¶ng. N¨m 1930, lµm

Tæng ChÝnh ñy §Ö nhÊt ph−¬ng diÖn qu©n Hång qu©n Trung Quèc.

N¨m 1931 lµ Chñ tÞch ChÝnh ñy l©m thêi n−íc Céng hßa x«viÕt Trung

Hoa. N¨m 1934, ®−îc bÇu vµo Bé ChÝnh trÞ §¶ng Céng s¶n Trung

Quèc. Th¸ng 12-1936, lµ Chñ tÞch Héi ®ång Qu©n sù Trung −¬ng

§¶ng. Th¸ng 3-1943, ®−îc bÇu lµm Chñ tÞch Bé ChÝnh trÞ, Chñ tÞch


798

Ban BÝ th− Trung −¬ng §¶ng. ¤ng lµ ng−êi chñ tr−¬ng hîp t¸c víi

Quèc d©n §¶ng ®Ó thµnh lËp MÆt trËn D©n téc thèng nhÊt vµ ®−a

kh¸ng chiÕn ®Õn th¾ng lîi (1937 -1945). Trong thêi kú néi chiÕn (1946-

1949), «ng cïng §¶ng Céng s¶n l·nh ®¹o nh©n d©n vµ Qu©n gi¶i

phãng nh©n d©n Trung Quèc chiÕn th¾ng çc lùc l−îng Quèc d©n

§¶ng, buéc hä ph¶i ch¹y ra §µi Loan. Tõ n¨m 1945 ®Õn n¨m 1954, lµ

Chñ tÞch ChÝnh phñ nh©n d©n Trung −¬ng n−íc Céng hßa Nh©n d©n

Trung Hoa; tõ n¨m 1954 ®Õn n¨m 1976, lµ Chñ tÞch n−íc Céng hßa

Nh©n d©n Trung Hoa.

C«ng lao vµ cèng hiÕn cña Mao Tr¹ch §«ng ®èi víi çch m¹ng

Trung Quèc lµ rÊt to lín, nh−ng nh÷ng sai lÇm trong çc quan ®iÓm

cña «ng vÒ x©y dùng kinh tÕ cuèi nh÷ng n¨m 50 vµ §¹i çch m¹ng v¨n

hãa v« s¶n trong nh÷ng n¨m 60 thÕ kû XX ®· g©y tæn thÊt lín ®èi víi

sù ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc Trung Quèc.

Minh m¹ng (1791 - 1841) (cßn gäi lµ Minh MÖnh): VÞ vua thø hai cña

triÒu NguyÔn (sau Gia Long), tªn thËt lµ NguyÔn Ph−íc (Phóc) §¶m,

con thø t− cña vua Gia Long. N¨m 1820, lªn ng«i vua, lÊy niªn hiÖu lµ

Minh M¹ng, ®æi quèc hiÖu ViÖt Nam thµnh §¹i Nam (1838). Lµ mét

«ng vua cã nhiÒu c¶i çch trong tæ chøc nhµ n−íc, chÊn chØnh viÖc thi

cö nh− ®Æt thªm k× thi Héi, thi §×nh ë HuÕ, tæ chøc l¹i binh chÕ (cã bé

binh, thñy binh, ph¸o thñ binh), cö quan l¹i chØ ®¹o khai hoang ë ven

biÓn B¾c Kú vµ Nam Kú. Vua Minh M¹ng còng ®· th¼ng tay ®µn ¸p

çc cuéc khëi nghÜa cña Phan B¸ Vµnh, Lª Duy L−¬ng, N«ng V¨n V©n,

Lª V¨n Kh«i.

M«ngmótX«, Gaxt«ng (1883 - 1960): Nhµ l·nh ®¹o næi tiÕng cña

phong trµo c«ng nh©n Ph¸p vµ quèc tÕ. C«ng nh©n ®−êng s¾t. NhiÒu

n¨m lµm Th− ký Tæng Liªn ®oµn Lao ®éng Ph¸p, Tæng biªn tËp b¸o

La Vie OuvriÌre, ñy viªn Ban ChÊp hµnh C«ng ®oµn quèc tÕ, ñy viªn

Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng vµ Bé ChÝnh trÞ §¶ng Céng s¶n Ph¸p.

B¹n chiÕn ®Êu cña NguyÔn ¸i Quèc trong thêi gian Ng−êi ë Ph¸p,

Liªn X«, ®ång thêi lµ ng−êi ®Çu tiªn gióp ®ì NguyÔn ¸i Quèc vÒ nghÒ

viÕt b¸o.


799

N

N¸txe, gaman ¸p®en (1918 - 1970): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ai CËp.

N¨m 1947, lµ ng−êi khëi x−íng vµ l·nh ®¹o tæ chøc SÜ quan tù do

chèng chÕ ®é qu©n chñ chuyªn chÕ vµ sù ¸p bøc cña t− b¶n n−íc ngoµi.

N¨m 1952, tæ chøc nµy ®−îc qu©n ®éi ñng hé ®· tiÕn hµnh cuéc çch

m¹ng thñ tiªu chÕ ®é qu©n chñ vµ thµnh lËp n−íc Céng hoµ Ai CËp.

Trong chÝnh phñ míi, N¸txe gi÷ chøc Phã Chñ tÞch ñy ban l·nh ®¹o

çch m¹ng, Phã Thñ t−íng, Bé tr−ëng Bé Néi vô. N¨m 1954, «ng lµm

Chñ tÞch ñy ban l·nh ®¹o çch m¹ng vµ Thñ t−íng ChÝnh phñ. Th¸ng

6-1956, G.A. N¸txe ®−îc bÇu lµm Tæng thèng Céng hßa Ai CËp. Ngµy

22-2-1958, Céng hoµ Ai CËp vµ Xyri thèng nhÊt thµnh n−íc Céng hoµ

ArËp thèng nhÊt, G.A. N¸txe ®−îc cö lµm Tæng thèng. ¤ng lµ mét

trong nh÷ng thµnh viªn s¸ng lËp Tæ chøc Çc n−íc kh«ng liªn kÕt.

Nªru, giaoah¸clan (1889 - 1964): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ næi tiÕng,

l·nh tô cña phong trµo gi¶i phãng nh©n d©n Ên §é, lµ häc trß vµ ng−êi

kÕ tôc sù nghiÖp cña G¨ng®i.

N¨m 1912, «ng gia nhËp §¶ng Quèc ®¹i, lµ Uû viªn Uû ban toµn Ên

§é cña §¶ng (1918); Tæng Th− ký cña §¶ng trong nh÷ng n¨m 1929-

1930, 1935-1937, 1951-1954. N¨m 1946, «ng tham gia thµnh lËp

ChÝnh phñ l©m thêi Ên §é, gi÷ chøc Phã Thñ t−íng kiªm Bé tr−ëng

Ngo¹i giao. N¨m 1947, Ên §é tuyªn bè ®éc lËp, Nªru lµm Thñ t−íng

kiªm Bé tr−ëng Bé Ngo¹i giao (1947-1964).

Nªru lµ mét trong nh÷ng ng−êi ®Ò x−íng 5 nguyªn t¾c chung sèng

hoµ b×nh vµ lµ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp Phong trµo Çc n−íc

kh«ng liªn kÕt.

Ng« ®×nh diÖm (1901 - 1963): Ng−êi ®øng ®Çu chÝnh quyÒn th©n Mü ë

miÒn Nam ViÖt Nam (1955-1963), quª ë huyÖn LÖ Thñy, tØnh Qu¶ng

B×nh. N¨m 1933, lµ Th−îng th− Bé L¹i trong chÝnh quyÒn B¶o §¹i; tõ

chøc th¸ng 7-1933. Sau Çch m¹ng Th¸ng T¸m, Ng« §×nh DiÖm bÞ

b¾t, sau ®ã ®−îc tha vÒ sèng ë §µ L¹t; n¨m 1950, sèng l−u vong ë Mü;

n¨m 1954, ®−îc Mü ®−a vÒ n−íc lµm Thñ t−íng trong ChÝnh phñ cña

B¶o §¹i. Th¸ng 10-1955, b»ng trß “tr−ng cÇu d©n ý” do Mü dµn dùng,


800

Ng« §×nh DiÖm ®· "lËt" B¶o §¹i lªn lµm Tæng thèng chÝnh quyÒn

th©n Mü t¹i miÒn Nam ViÖt Nam. Ng« §×nh DiÖm kh«ng chØ ph¸

ho¹i HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ mµ cßn thi hµnh ®−êng lèi chia c¾t B¾c - Nam,

"chèng céng", ®µn ¸p phong trµo d©n chñ, ®µn ¸p t«n gi¸o, thùc hiÖn

chÕ ®é gia ®×nh trÞ, trùc tiÕp ®èi ®Çu víi çch m¹ng ViÖt Nam. Th¸ng

11-1963, trong mét cuéc ®¶o chÝnh do Mü ®¹o diÔn, Ng« §×nh DiÖm

bÞ b¾n chÕt.

NguyÔn thÞ minh khai (1910 - 1941): Mét çn bé −u tó cña §¶ng ta,

®· tham gia çch m¹ng khi cßn trÎ tuæi. N¨m 1927, gia nhËp Héi

H−ng Nam (tiÒn th©n cña T©n ViÖt çch m¹ng §¶ng). §Çu n¨m 1930,

®−îc kÕt n¹p vµo §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng. N¨m 1930, sang Trung

Quèc c«ng t¸c t¹i V¨n phßng chi nh¸nh Ban Ph−¬ng §«ng cña Quèc tÕ

Céng s¶n.

Th¸ng 7-1935, lµ thµnh viªn cña §oµn ®¹i biÓu cña §¶ng ta dù §¹i

héi lÇn thø VII Quèc tÕ Céng s¶n t¹i M¸txc¬va. T¹i §¹i héi, víi bÝ danh

Phan Lan, ®ång chÝ ®· ®äc b¶n tham luËn vÒ vai trß cña phô n÷ §«ng

D−¬ng trong cuéc ®Êu tranh çch m¹ng. Sau ®ã vÒ n−íc, ®−îc cö vµo

Xø uû Nam Kú, trùc tiÕp lµm BÝ th− Thµnh ñy Sµi Gßn - Chî Lín.

Ngµy 30-7-1940, NguyÔn ThÞ Minh Khai bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t vµ bÞ

chóng giÕt h¹i ngµy 28-8-1941.

n«vètni, ant«nin (1904 - 1975): BÝ th− thø nhÊt Ban ChÊp hµnh

Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n TiÖp Kh¾c tõ n¨m 1953 ®Õn n¨m 1968.

N¨m 1921, gia nhËp §¶ng Céng s¶n TiÖp Kh¾c. N¨m 1935, lµ ®¹i

biÓu dù §¹i héi lÇn thø VII cña Quèc tÕ Céng s¶n. Sau khi TiÖp Kh¾c

bÞ chiÕm ®ãng, tham gia phong trµo kh¸ng chiÕn. N¨m 1941, bÞ bän

ph¸t xÝt b¾t giam 4 n¨m trong tr¹i tËp trung Maótkhau®en.

Sau khi TiÖp Kh¾c ®−îc gi¶i phãng, N«vètni ®−îc bÇu lµm BÝ th−

Thµnh uû Praha. N¨m 1946, ®−îc bÇu vµo Ban ChÊp hµnh Trung

−¬ng §¶ng. Tõ n¨m 1951 ®Õn n¨m 1953, lµ BÝ th− Trung −¬ng §¶ng

vµ Uû viªn Bé ChÝnh trÞ; th¸ng 9-1953, ®−îc bÇu lµ BÝ th− thø nhÊt

Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n TiÖp Kh¾c. Tõ n¨m 1957

®Õn n¨m 1968, ®−îc bÇu lµm Chñ tÞch n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa

TiÖp Kh¾c.


801

P

pªtanh, philÝp (1856 - 1951): Thèng chÕ Ph¸p (1918). Tèt nghiÖp

Tr−êng qu©n sù Xanh Xia (1878). Trong ChiÕn tranh thÕ giíi thø

nhÊt, chØ huy qu©n ®éi ë miÒn B¾c vµ T©y B¾c n−íc Ph¸p, giµnh

th¾ng lîi trong chiÕn dÞch VÐc®oong. N¨m 1934, lµ Bé tr−ëng Bé

ChiÕn tranh; n¨m 1939, lµ §¹i sø Ph¸p t¹i T©y Ban Nha. Nh÷ng

n¨m 1940-1944, Ph¸p bÞ ph¸t xÝt §øc chiÕm ®ãng, Pªtanh cÇm ®Çu

ChÝnh phñ ®Çu hµng §øc ®ãng ®« ë Visy. Sau khi n−íc Ph¸p ®−îc

gi¶i phßng (th¸ng 8-1945), bÞ Tßa ¸n tèi cao Ph¸p kÕt ¸n tö h×nh, sau

®−îc gi¶m ¸n xuèng tï chung th©n, cÊm cè trªn mét hßn ®¶o nhá ë

§¹i T©y D−¬ng.

ph¹m ngäc th¹ch (1909 - 1968): Bé tr−ëng ®Çu tiªn cña Bé Y tÕ

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa, Anh hïng Lao ®éng; quª gèc ë tØnh

B×nh ThuËn, sinh ë Quy Nh¬n (B×nh §Þnh), lµ con trai nhµ gi¸o yªu

n−íc Ph¹m Ngäc Thä.

Tr−íc Çch m¹ng Th¸ng T¸m, «ng võa lµm nghÒ y, võa tham gia

ho¹t ®éng çch m¹ng vµ lµ mét trong nh÷ng s¸ng lËp viªn tæ chøc

Thanh niªn TiÒn phong Nam Bé. Gia nhËp §¶ng Céng s¶n §«ng

D−¬ng th¸ng 3-1945.

Sau Çch m¹ng Th¸ng T¸m (1945), «ng ®−îc cö gi÷ nhiÒu chøc vô

quan träng: Bé tr−ëng Bé Y tÕ, Thø tr−ëng Phñ Chñ tÞch (1949); Chñ

tÞch Uû ban Kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh §Æc khu Sµi Gßn - Chî Lín

(1950-1953), Thø tr−ëng Bé y tÕ (1953), Bé tr−ëng Bé Y tÕ kiªm ViÖn

tr−ëng ViÖn Chèng lao Trung −¬ng (1958), Chñ tÞch Uû ban §iÒu tra

téi ¸c cña ®Õ quèc Mü ë ViÖt Nam tõ n¨m 1966. Lµ ng−êi cã nhiÒu

ho¹t ®éng vµ ®¹t nhiÒu thµnh tùu trong lÜnh vùc y häc quèc tÕ. ¤ng lµ

®¹i biÓu Quèc héi khãa II, III.

Ngµy 7-11-1968, «ng hy sinh ë chiÕn tr−êng miÒn Nam trong khi

lµm nhiÖm vô. ¤ng ®−îc ChÝnh phñ phong tÆng danh hiÖu Anh hïng

Lao ®éng n¨m 1958, ®−îc truy tÆng Gi¶i th−ëng Hå ChÝ Minh (®ît 1)

n¨m 1996.


802

Phan ®×nh giãt (1922 - 1954): Anh hïng Lùc l−îng vò trang nh©n

d©n. Ng−êi x· CÈm Quang, huyÖn CÈm Xuyªn, tØnh Hµ TÜnh. Gia

nhËp bé ®éi n¨m 1950, chøc vô tiÓu ®éi phã, ®¶ng viªn §¶ng Lao ®éng

ViÖt Nam (1952). Trong trËn Him Lam (tõ ngµy 13 ®Õn ngµy 14-4-

1954, më ®Çu chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ), tham gia diÖt nhiÒu l« cèt vµ

háa ®iÓm, hai lÇn th−¬ng nÆng vÉn «m qu¶ béc ph¸ cuèi cïng ®¸nh l«

cèt. Sau khi bÞ th−¬ng lÇn thø ba ®· hy sinh th©n m×nh bÞt lç ch©u

mai c¶n háa lùc cña ®Þch, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®ång ®éi x«ng lªn chiÕm

®−îc l« cèt ®Çu cÇu, tiÕp tôc ph¸t triÓn vµo bªn trong, ®¸nh chiÕm toµn

bé cø ®iÓm Him Lam.

§ång chÝ ®−îc ChÝnh phñ truy tÆng danh hiÖu Anh hïng Lùc l−îng

vò trang nh©n d©n vµ Hu©n ch−¬ng Qu©n c«ng h¹ng Nh×.

Phara aba (1899 - 1985): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Angiªri. N¨m 1938,

lµ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp ra tæ chøc Liªn minh nh©n d©n

Angiªri. N¨m 1943 vµ n¨m 1945, bÞ chÝnh quyÒn thùc d©n Ph¸p b¾t

giam. N¨m 1946, «ng lµ ng−êi khëi th¶o Tuyªn ng«n Liªn minh

Angiªri d©n chñ. N¨m 1955, Liªn minh nµy tham gia víi MÆt trËn gi¶i

phãng d©n téc Angiªri - tæ chøc ®· tuyªn bè thµnh lËp n−íc Céng hoµ

Angiªri n¨m 1958. Tõ th¸ng 9-1958 ®Õn th¸ng 8-1961, lµ Chñ tÞch Héi

®ång Bé tr−ëng ChÝnh phñ l©m thêi n−íc Céng hoµ Angiªri. Tõ n¨m 1962,

lµ Chñ tÞch Quèc héi lËp hiÕn Angiªri.

pÝch, vinhem (1876 - 1960): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ cña §¶ng, Nhµ

n−íc Céng hßa D©n chñ §øc vµ cña phong trµo Céng s¶n quèc tÕ. N¨m

1895, «ng gia nhËp §¶ng X· héi d©n chñ §øc; n¨m 1918, lµ Uû viªn

Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng; tõ n¨m 1928, lµ Uû viªn Ban ChÊp hµnh

Quèc tÕ Céng s¶n, Uû viªn §oµn Chñ tÞch vµ Ban BÝ th− cña tæ chøc

quèc tÕ nµy; n¨m 1935, «ng ®−îc bÇu lµm Chñ tÞch §¶ng Céng s¶n

§øc. N¨m 1945, sau khi ph¸t xÝt HÝtle ®Çu hµng §ång minh, «ng kiªn

tr× ®Êu tranh ®Ó thèng nhÊt §¶ng Céng s¶n vµ §¶ng X· héi d©n chñ

trªn c¬ së chñ nghÜa M¸c - Lªnin; n¨m 1946, lµ Chñ tÞch §¶ng X· héi

chñ nghÜa thèng nhÊt §øc; Chñ tÞch n−íc Céng hoµ D©n chñ §øc

(th¸ng 10-1949).


803

Prax¸t, ragi¨ng®ra (1884 - 1963): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ên §é;

Chñ tÞch Quèc héi LËp hiÕn Ên §é (1946); Chñ tÞch §¶ng Quèc ®¹i

(1947); Tæng thèng ChÝnh phñ l©m thêi Ên §é (1950); Tæng thèng n−íc

Céng hoµ Ên §é (1952-1962).

T

thiÖu trÞ (1807 - 1847): Tªn thËt lµ NguyÔn Phóc Miªn T«ng, con

tr−ëng cña Vua Minh M¹ng vµ Hoµng hËu Hå ThÞ Hoa. Khi Vua Minh

M¹ng qua ®êi, NguyÔn Phóc Miªn T«ng lªn ng«i ngµy 11-2-1841 ë

®iÖn Th¸i Hoµ (khi võa trßn 34 tuæi), ®Æt niªn hiÖu lµ ThiÖu TrÞ. ¤ng

t¹i ng«i ®−îc 7 n¨m, ®Õn ngµy 4-10-1847 qua ®êi, h−ëng thä 40 tuæi.

t«nxt«i, LÐp Nic«laiªvÝts¬ (1828 - 1910): Mét trong nh÷ng nhµ v¨n

vÜ ®¹i nhÊt cña n−íc Nga vµ thÕ giíi cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®èi víi sù

ph¸t triÓn cña nÒn v¨n häc Nga vµ thÕ giíi.

LÐp T«nxt«i lµ nhµ nghÖ sÜ, nhµ t− t−ëng vµ lµ nhµ thuyÕt gi¸o vÜ

®¹i cña nh©n d©n Nga nöa cuèi thÕ kû XIX vµ ®Çu thÕ kû XX. Tuy

xuÊt th©n tõ mét gia ®×nh quý téc, nh−ng do gÇn gòi víi n«ng d©n lao

®éng, «ng ®· ®o¹n tuyÖt víi nh÷ng t− t−ëng cña giai cÊp xuÊt th©n.

Çc t¸c phÈm næi tiÕng cña «ng nh−: ChiÕn tranh vµ hoµ b×nh, Anna

Karªnina, Lêi thó téi, v.v., ®· nãi lªn ®−îc nh÷ng t− t−ëng, t©m tr¹ng

cña hµng triÖu n«ng d©n Nga tr−íc n¨m 1905, ®· ph¶n ¸nh ®−îc lßng

c¨m thï, ý chÝ muèn gi¶i phãng m×nh khái qu¸ khø cña hä. ¤ng ®·

kÞch liÖt tè ço trËt tù Nhµ n−íc, trËt tù kinh tÕ - x· héi, x©y dùng

trªn c¬ së cña sù n« dÞch vµ bãc lét quÇn chóng lao ®éng. ¤ng phÉn lé

c«ng kÝch giai cÊp thèng trÞ, v¹ch trÇn bÊt c«ng cña toµ ¸n Nga hoµng

vµ tÝnh chÊt gi¶ nh©n gi¶ nghÜa cña ®¹o ®øc t− s¶n. Song, nh− V.I. Lªnin

®· tõng nãi: Mét sai lÇm lín cña «ng lµ chñ tr−¬ng "kh«ng dïng b¹o

lùc chèng l¹i ®iÒu ¸c". V× vËy, «ng "kh«ng tµi nµo hiÓu ®−îc phong trµo

c«ng nh©n vµ vai trß cña phong trµo ®ã trong cuéc ®Êu tranh cho chñ

nghÜa x· héi, kh«ng tµi nµo hiÓu ®−îc çch m¹ng Nga". Tuy cßn cã

nh÷ng h¹n chÕ vÒ thÕ giíi quan, nh−ng V.I. Lªnin ®· ®¸nh gi¸ T«nxt«i


804

lµ “TÊm g−¬ng ph¶n chiÕu çch m¹ng Nga”; “Di s¶n cña «ng cã çi

kh«ng ch×m vµo dÜ v·ng, cã çi thuéc vÒ t−¬ng lai”.

t«rª, m«rix¬ (1900 - 1964): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p. Th¸ng 3-

1919, «ng tham gia §¶ng X· héi Ph¸p vµ tÝch cùc ®Êu tranh ®Ó thµnh

lËp §¶ng Céng s¶n Ph¸p. ¤ng lµ Uû viªn Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n

Ph¸p n¨m 1924, Uû viªn Bé ChÝnh trÞ vµ BÝ th− Ban ChÊp hµnh

Trung −¬ng §¶ng n¨m 1925, Tæng BÝ th− §¶ng Céng s¶n Ph¸p tõ

n¨m 1930 ®Õn n¨m 1964. M«rix¬ T«rª cßn lµ nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng

cña phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ, lµ Uû viªn Ban ChÊp

hµnh Quèc tÕ Céng s¶n tõ n¨m 1928 ®Õn n¨m 1943, Uû viªn §oµn

Chñ tÞch Quèc tÕ Céng s¶n tõ n¨m 1935 ®Õn n¨m 1943. ¤ng lµ ng−êi

tÝch cùc l·nh ®¹o ®Êu tranh ñng hé cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n ViÖt

Nam vµ §«ng D−¬ng chèng thùc d©n Ph¸p.

T« vÜnh diÖn (1924 - 1953): Anh hïng qu©n ®éi. Trong chiÕn dÞch §iÖn

Biªn Phñ, khi cïng ®ång ®éi kÐo ph¸o vµo trËn ®Þa, ph¸o bÞ ®øt d©y,

t×nh thÕ thËt nguy hiÓm, T« VÜnh DiÖn ®· lÊy th©n m×nh chÌn b¸nh

ph¸o vµ ®· anh dòng hy sinh.

Kû niÖm hai n¨m ngµy ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ (7-5-1954 –

7-5-1956), T« VÜnh DiÖn ®−îc ChÝnh phñ truy tÆng danh hiÖu Anh

hïng qu©n ®éi vµ Hu©n ch−¬ng Qu©n c«ng h¹ng Nh×.

Tè h÷u (1920 - 2002): Tªn thËt lµ NguyÔn Kim Thµnh, nhµ ho¹t ®éng

chÝnh trÞ, nhµ th¬; quª ë x· Qu¶ng Thä, huyÖn Qu¶ng §iÒn, tØnh Thõa

Thiªn - HuÕ. N¨m 1936, tham gia çch m¹ng; n¨m 1937, gia nhËp

§¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng. Th¸ng 4-1939, bÞ ®Þch b¾t vµ giam cÇm

t¹i çc nhµ tï ë HuÕ, Lao B¶o, Bu«n Mª Thuét, Kon Tum. N¨m 1943-

1945, lµ BÝ th− TØnh ñy Thanh Hãa, tham gia Ban l·nh ®¹o ChiÕn khu

Quang Trung. Sau Çch m¹ng Th¸ng T¸m, lµm Phã BÝ th− Xø ñy

Nam Bé; BÝ th− TØnh ñy Thanh Hãa (1946); ñy viªn dù khuyÕt Ban

ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng (1951); ñy viªn Ban ChÊp hµnh Trung

−¬ng §¶ng (1955). N¨m 1960, ®−îc bÇu vµo Ban ChÊp hµnh Trung

−¬ng §¶ng vµ Ban BÝ th−; Tr−ëng ban Tuyªn huÊn vµ Tr−ëng ban


805

Khoa gi¸o Trung −¬ng (1968), kiªm Tr−ëng ban Thèng nhÊt (1972);

Gi¸m ®èc Tr−êng §¶ng cao cÊp NguyÔn ¸i Quèc (1976). N¨m 1980,

®−îc bÇu lµ ñy viªn chÝnh thøc Bé ChÝnh trÞ, gi÷ chøc Phã Thñ t−íng.

N¨m 1981, ®−îc cö lµm Phã Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng, ñy viªn Héi

®ång Quèc phßng.

¤ng lµ l¸ cê ®Çu cña nÒn th¬ ca çch m¹ng ViÖt Nam, ®−îc §¶ng

vµ Nhµ n−íc tÆng th−ëng Hu©n ch−¬ng Sao Vµng, Huy hiÖu 60 n¨m

tuæi §¶ng, Gi¶i th−ëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt vµ nhiÒu

hu©n, huy ch−¬ng cao quý kh¸c.

Tèng Kh¸nh Linh (1893 - 1981): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ næi tiÕng

cña Trung Quèc, xuÊt th©n trong gia ®×nh ®¹i t− s¶n hä Tèng (mét

trong bèn dßng hä cã thÕ lùc nhÊt ë Trung Quèc). Du häc t¹i Mü tõ

n¨m 1908 ®Õn n¨m 1913. Sau khi tèt nghiÖp tr−êng §¹i häc Wesley

(Mü) vÒ n−íc, lµm Th− ký cho T«n Trung S¬n. Th¸ng 10-1915, kÕt h«n

víi T«n Trung S¬n t¹i T«ky« (NhËt). Sau khi T«n Trung S¬n mÊt

(th¸ng 3-1925), bµ l·nh ®¹o ph¸i t¶ cña Quèc d©n §¶ng ®Êu tranh

kiªn c−êng víi ph¸i h÷u do T−ëng Giíi Th¹ch cÇm ®Çu. N¨m 1932, lµ

Chñ tÞch Liªn minh b¶o vÖ nh©n quyÒn cña Trung Quèc, tõng b¶o vÖ

vµ gióp ®ì nhiÒu ®¶ng viªn céng s¶n vµ nh©n sÜ yªu n−íc. Trong thêi

kú kh¸ng chiÕn chèng NhËt, ®· gióp ®ì rÊt nhiÒu cho Qu©n gi¶i

phãng. N¨m 1948, t¹i Héi nghÞ HiÖp th−¬ng ChÝnh trÞ lÇn thø nhÊt,

bµ ®−îc bÇu lµ Phã Chñ tÞch ChÝnh phñ nh©n d©n Trung −¬ng.

Sau khi n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa thµnh lËp, bµ ®−îc

giao nhiÒu chøc vô quan träng: Chñ tÞch danh dù Héi Liªn hiÖp Phô

n÷ Trung Quèc, Chñ tÞch Uû ban B¶o vÖ nhi ®ång Trung Quèc, Chñ

tÞch Uû ban Hoµ b×nh khu vùc ch©u ¸ vµ Th¸i B×nh D−¬ng cña Trung

Quèc, Phã Chñ tÞch n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa. Ngµy 15-5-1981,

15 ngµy tr−íc khi bµ qua ®êi, bµ ®−îc kÕt n¹p vµo §¶ng Céng s¶n

Trung Quèc.

Víi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, bµ lµ ng−êi quen biÕt tõ n¨m 1924 ë

Qu¶ng Ch©u, ®· gióp Ng−êi ch¾p nèi liªn l¹c víi tæ chøc n¨m 1933 ë

Th−îng H¶i.


806

T¬ruman, Harry S. (1884-1972): Tæng thèng thø 33 cña n−íc Mü

(1945-1953), ng−êi cña §¶ng D©n chñ, ng−êi h¹ lÖnh nÐm hai qu¶ bom

nguyªn tö xuèng Hir«sima vµ Nagasaki (NhËt B¶n). H. T¬ruman lµ

mét trong nh÷ng ng−êi chñ tr−¬ng “chiÕn tranh l¹nh” sau ChiÕn tranh

thÕ giíi thø hai, ng−êi khëi x−íng “Häc thuyÕt T¬ruman” dïng chÝnh

s¸ch viÖn trî ®èi víi çc n−íc T©y ¢u ®Ó lµm bµn ®¹p chèng Liªn X«

vµ çc n−íc x· héi chñ nghÜa, thµnh lËp khèi qu©n sù NATO. ChÝnh

quyÒn T¬ruman ®· ®iÒu qu©n tham chiÕn ë TriÒu Tiªn (1950-1953),

can thiÖp ngµy cµng s©u vµ t¨ng c−êng viÖn trî qu©n sù cho Ph¸p

trong cuéc chiÕn tranh x©m l−îc §«ng D−¬ng (1946-1954).

trÇn phó (1904 - 1931): Quª ë huyÖn §øc Thä (Hµ TÜnh), Tæng BÝ th−

®Çu tiªn cña §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng (1930).

N¨m 1925, TrÇn Phó tham gia s¸ng lËp Héi Phôc ViÖt - tæ chøc

tiÒn th©n cña T©n ViÖt Çch m¹ng §¶ng. N¨m 1926, tham gia líp

huÊn luyÖn çn bé çch m¹ng ë Qu¶ng Ch©u (Trung Quèc) do NguyÔn

¸i Quèc tæ chøc, sau ®ã ®−îc cö sang häc t¹i Tr−êng ®¹i häc Ph−¬ng

§«ng (Liªn X«). §Çu n¨m 1930, vÒ n−íc vµ ®−îc bæ sung vµo Ban

ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng (th¸ng 7-1930). §ång chÝ ®· cïng Ban

Th−êng vô Trung −¬ng khëi th¶o LuËn c−¬ng çch m¹ng t− s¶n d©n

quyÒn. B¶n LuËn c−¬ng nµy ®· ®−îc Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø

nhÊt (th¸ng 10-1930) th«ng qua. Còng t¹i Héi nghÞ nµy, ®ång chÝ ®−îc

bÇu lµm Tæng BÝ th− ®Çu tiªn cña §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng.

Ngµy 19-4-1931, ®ång chÝ TrÇn Phó bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t vµ ngµy

6-9-1931 hy sinh trong nhµ tï.

turª, Xªcu ¸tmÐt (1922 - 1984): Lµ ng−êi l·nh ®¹o cuéc ®Êu tranh

giµnh ®éc lËp ë Ghinª, mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp Liªn ®oµn

d©n chñ ch©u Phi (thµnh lËp ë Bamac« n¨m 1946) vµ lµ Phã Chñ tÞch

Liªn ®oµn, tõng lµ Tæng BÝ th− §¶ng D©n chñ Ghinª. N¨m 1955, lµ

ThÞ tr−ëng thµnh phè C«nacri vµ lµ nghÞ sÜ Ghinª trong Quèc héi

Ph¸p (1956). N¨m 1957, «ng lµ Phã Chñ tÞch Héi ®ång ChÝnh phñ

Ghinª vµ lµ nghÞ sÜ cña §¹i héi ®ång T©y Phi thuéc Ph¸p. N¨m 1958,


807

«ng lµ Thñ t−íng ChÝnh phñ n−íc Céng hoµ Ghinª vµ sau ®ã lµ Tæng

thèng n−íc nµy.

T−ëng giíi th¹ch (1887 - 1975): Ng−êi ®øng ®Çu Quèc d©n §¶ng

Trung Hoa sau khi T«n Trung S¬n mÊt (1927). Tõng häc Tr−êng Vâ bÞ

B¶o §Þnh (Trung Quèc), Tr−êng SÜ quan lôc qu©n T«ky« (NhËt B¶n).

Tham gia §ång minh héi cña T«n Trung S¬n. VÒ n−íc sau Çch m¹ng

T©n Hîi 1911. N¨m 1920, tíi Qu¶ng Ch©u, phô t¸ cho T«n Trung S¬n.

N¨m 1923, ®−îc cö sang Liªn X« thùc tËp qu©n sù. N¨m 1924, lµ HiÖu

tr−ëng Tr−êng qu©n sù Hoµng Phè. Tæng t− lÖnh qu©n ®éi B¾c ph¹t.

Th¸ng 4-1927, g©y cuéc chÝnh biÕn ph¶n çch m¹ng, trë mÆt khñng bè

§¶ng Céng s¶n Trung Quèc. Thµnh lËp “ChÝnh phñ Quèc d©n” ë Nam

Kinh (1928). Tæng tµi Quèc d©n §¶ng (1938). T− lÖnh tèi cao qu©n ®éi

®ång minh trªn chiÕn tr−êng Trung Quèc.

N¨m 1949, cuéc çch m¹ng cña nh©n d©n Trung Quèc giµnh th¾ng

lîi, n−íc Céng hßa Nh©n d©n Trung Hoa ra ®êi, T−ëng Giíi Th¹ch rót

ch¹y ra §µi Loan. N¨m 1950, tuyªn bè thµnh lËp Nhµ n−íc Céng hßa

vµ gi÷ chøc vô Tæng thèng. N¨m 1975, mÊt t¹i §µi B¾c.

V

Vâ NGUY£N GI¸P: Sinh ngµy 25-8-1911 t¹i lµng An X¸, x· Léc Thuû,

huyÖn LÖ Thñy, tØnh Qu¶ng B×nh. Sím tham gia phong trµo yªu n−íc

vµ gia nhËp T©n ViÖt çch m¹ng §¶ng. Thêi kú 1936-1939, ho¹t ®éng

t¹i Hµ Néi. N¨m 1940, sang Trung Quèc, ®−îc gÆp l·nh tô NguyÔn ¸i

Quèc; cïng n¨m gia nhËp §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng. Sau ®ã vÒ n−íc

tham gia x©y dùng c¨n cø ®Þa ë Cao - B¾c - L¹ng; ®−îc Chñ tÞch Hå

ChÝ Minh giao nhiÖm vô thµnh lËp §éi ViÖt Nam Tuyªn truyÒn gi¶i

phãng qu©n (th¸ng 12-1944), tiÒn th©n cña Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt

Nam. T¹i Héi nghÞ toµn quèc cña §¶ng n¨m 1945 ë T©n Trµo, ®−îc bæ

sung vµo Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng.

Sau Çch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945, «ng ®−îc cö gi÷ nhiÒu träng

tr¸ch trong bé m¸y nhµ n−íc: Bé tr−ëng Bé Néi vô, Chñ tÞch Qu©n sù


808

Uû viªn Héi, Phã Tr−ëng ®oµn ®¹i biÓu ChÝnh phñ ta t¹i Héi nghÞ trï bÞ

§µ L¹t. N¨m 1948 ®−îc phong qu©n hµm §¹i t−íng, Bé tr−ëng Bé Quèc

phßng kiªm Tæng t− lÖnh çc lùc l−îng vò trang nh©n d©n ViÖt Nam.

¤ng ®−îc giao nhiÖm vô l·nh ®¹o, chØ huy qu©n ®éi qua nhiÒu

chiÕn dÞch tõ ViÖt B¾c Thu §«ng (1947) ®Õn Biªn giíi (1950), §iÖn

Biªn Phñ (1954), vµ ChiÕn dÞch Hå ChÝ Minh lÞch sö (1975).

Tõ §¹i héi II (1951) ®Õn §¹i héi IV (1976) liªn tôc ®−îc bÇu vµo

Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng vµ Bé ChÝnh trÞ. §¹i héi V (1982)

®−îc bÇu l¹i vµo Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng, BÝ th− Qu©n ñy

Trung −¬ng. ¤ng lµ ®¹i biÓu Quèc héi liªn tôc tõ kho¸ I ®Õn kho¸ VII.

Tõ n¨m 1955 ®−îc cö lµm Phã Thñ t−íng ChÝnh phñ, sau nµy lµ Phã

Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng liªn tôc cho ®Õn n¨m 1991.

¤ng ®−îc §¶ng vµ Nhµ n−íc tÆng th−ëng Hu©n ch−¬ng Sao Vµng,

Hu©n ch−¬ng Hå ChÝ Minh, hai Hu©n ch−¬ng Qu©n c«ng h¹ng NhÊt

vµ nhiÒu phÇn th−ëng cao quý kh¸c.

Vâ ThÞ s¸u (1934 - 1952): LiÖt sÜ, Anh hïng Lùc l−îng vò trang nh©n

d©n, quª tØnh Bµ RÞa (nay thuéc tØnh Bµ RÞa - Vòng Tµu). Vâ ThÞ S¸u

tham gia çch m¹ng tõ lóc cßn nhá tuæi. Tõ n¨m 1947, c«ng t¸c trong

lùc l−îng an ninh vµ lËp nhiÒu chiÕn c«ng; bÞ ®Þch b¾t n¨m 1950, kÕt

¸n tö h×nh vµ ®−a ra C«n §¶o, bÞ xö b¾n th¸ng 1-1952.

N¨m 1993, §¶ng vµ Nhµ n−íc ta truy tÆng Vâ ThÞ S¸u danh hiÖu

Anh hïng Lùc l−îng vò trang nh©n d©n vµ Hu©n ch−¬ng ChiÕn c«ng

h¹ng NhÊt.

v«r«silèp, kliment¬ Eph¬ªm«vÝch (1881 - 1969): Nhµ ho¹t ®éng

næi tiÕng cña §¶ng Céng s¶n, Nhµ n−íc vµ qu©n sù Liªn X«, Nguyªn

so¸i Liªn X« (1935). Vµo §¶ng n¨m 1903, tham gia ba cuéc çch m¹ng

ë Nga, mét trong nh÷ng ng−êi tæ chøc vµ l·nh ®¹o Hång qu©n. ¤ng ®·

gi÷ nhiÒu chøc vô quan träng cña §¶ng vµ Nhµ n−íc Liªn X«: ñy viªn

§oµn Chñ tÞch Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Liªn X«,

Uû viªn nh©n d©n (Bé tr−ëng) phô tr¸ch qu©n sù vµ h¶i qu©n, Chñ

tÞch Héi ®ång qu©n sù çch m¹ng Liªn X« (1925-1934), ñy viªn nh©n


809

d©n quèc phßng Liªn X« (1934-1940). Tõ n¨m 1940, lµ Phã Chñ tÞch

Héi ®ång d©n ñy (ChÝnh phñ) Liªn X«. Trong chiÕn tranh gi÷ n−íc, lµ

ñy viªn Héi ®ång Quèc phßng. Tõ n¨m 1946, lµ Phã Chñ tÞch Héi ®ång

Bé tr−ëng, Chñ tÞch §oµn Chñ tÞch X«viÕt tèi cao (1953-1960). ñy viªn

Trung −¬ng §¶ng (1921-1961), ñy viªn Bé ChÝnh trÞ (1926-1960), ®¹i

biÓu X«viÕt Tèi cao tõ n¨m 1937.

X

Xª®enban, Giumhadin (1916 - 1991): Nhµ ho¹t ®éng cña §¶ng vµ

Nhµ n−íc M«ng Cæ, Tæng BÝ th− ñy ban Trung −¬ng §¶ng Nh©n d©n

çch m¹ng M«ng Cæ, Chñ tÞch §oµn Chñ tÞch Quèc héi, Thñ t−íng

n−íc Céng hßa nh©n d©n M«ng Cæ; ®−îc phong Nguyªn so¸i n¨m 1979;

gia nhËp §¶ng Nh©n d©n çch m¹ng M«ng Cæ tõ n¨m 1939; Tæng BÝ

th− ñy ban Trung −¬ng §¶ng Nh©n d©n çch m¹ng M«ng Cæ (1940-1954

vµ 1981-1984). BÝ th− thø nhÊt ñy ban Trung −¬ng §¶ng Nh©n d©n

çch m¹ng M«ng Cæ (1958-1981); Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng n−íc

Céng hßa Nh©n d©n M«ng Cæ (1952-1974); Chñ tÞch §oµn Chñ tÞch

Quèc héi (1974-1984).

¤ng lµ ng−êi cã nhiÒu ®ãng gãp trong viÖc x©y dùng t×nh ®oµn kÕt

h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc ViÖt Nam - M«ng Cæ. Th¸ng 7-1984, Xª®enban

®−îc §¶ng vµ Nhµ n−íc ta trao tÆng Hu©n ch−¬ng Sao vµng - hu©n

ch−¬ng cao quý nhÊt cña ViÖt Nam.

XIHANóC, X¨m®Ðc N«r«®«m: Sinh n¨m 1922; Quèc v−¬ng Campuchia.

Tõ n¨m 1930 ®Õn n¨m 1940, «ng häc tiÓu häc, trung häc vµ cao ®¼ng

t¹i Phn«m Pªnh vµ Sµi Gßn. Th¸ng 4-1941, ®−îc Héi ®ång ng«i vua

bÇu lµ Quèc v−¬ng Campuchia, sau ®ã theo çc tr−êng huÊn luyÖn kþ

binh vµ thiÕt gi¸p t¹i Ph¸p. Th¸ng 3-1955, «ng trao ng«i vua cho cha

lµ N«r«®«m XuramarÝt nh−ng vÉn n¾m quyÒn lùc. Th¸ng 4-1960, vua

XuramarÝt tõ trÇn. Theo ®óng lêi cam kÕt cña m×nh, Xihanóc tõ chèi

viÖc nèi ng«i vua cha. Ngai vµng ®−îc giao mét çch t−îng tr−ng cho

mÑ «ng lµ hoµng hËu Kètsam¾c. Sau ®ã, «ng thµnh lËp Céng ®ång x·


810

héi b×nh d©n vµ trë thµnh Thñ t−íng V−¬ng quèc Campuchia. T¹i Héi

nghÞ cÊp cao ¸ - Phi lÇn thø nhÊt häp t¹i B¨ng®ung (1955), «ng tuyªn

bè V−¬ng quèc Campuchia trung lËp. N¨m 1956, t¹i B«ri«ni (Nam T−

cò), «ng ký HiÕn ch−¬ng Phong trµo Kh«ng liªn kÕt vµ trë thµnh s¸ng

lËp viªn thø 5 cña Phong trµo. ¤ng lµ Quèc tr−ëng V−¬ng quèc

Campuchia tõ n¨m 1960; chÝnh quyÒn cña «ng bÞ çc thÕ lùc th©n Mü

®¶o chÝnh lËt ®æ ®Çu n¨m 1970. Th¸ng 3-1970, «ng lµ Chñ tÞch MÆt

trËn Thèng nhÊt d©n téc Campuchia vµ tham gia Héi nghÞ cÊp cao

§«ng D−¬ng lÇn thø nhÊt (th¸ng 4-1970). ¤ng lµ Chñ tÞch Nhµ n−íc

Campuchia d©n chñ tõ th¸ng 4-1975 vµ tù tõ chøc th¸ng 4-1976. Tõ

th¸ng 11-1991, «ng lµ Quèc tr−ëng V−¬ng quèc Campuchia vµ th¸ng

3-1993, Héi ®ång ng«i vua bÇu «ng lµm Quèc v−¬ng vµ lµ ng−êi suèt

®êi ®øng ®Çu Nhµ n−íc Campuchia. §Õn th¸ng 10-2004, N«r«®«m

Xiham«ni - mét trong nh÷ng ng−êi con trai cña «ng lªn lµm Quèc

v−¬ng Campuchia.

xrixavang v¸tthana (1907 - 1978): Vua Lµo, sinh t¹i Lu«ng Phab¨ng;

häc LuËt vµ khoa häc chÝnh trÞ t¹i Ph¸p; n¨m 1930, lµ Tæng th− ký

v−¬ng triÒu; n¨m 1946, gia nhËp liªn qu©n Ph¸p - Lµo; lªn ng«i vua

ngµy 1-11-1959; n¨m 1975, tho¸i vÞ vµ ®−îc cö lµm Cè vÊn tèi cao

ChÝnh phñ Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo.

xuçcn«, ¸tmÐt (1901 - 1970): Tæng thèng n−íc Céng hßa In®«nªxia.

tham gia s¸ng lËp §¶ng Quèc d©n In®«nªxia (1927), sau trë thµnh l·nh

tô ®¶ng nµy. N¨m 1931, §¶ng Quèc d©n tù gi¶i t¸n ®Ó thµnh lËp §¶ng

In®«nªxia. Xuçcn« lµ Chñ tÞch §¶ng nµy tõ n¨m 1932. ¤ng hai lÇn bÞ

b¾t giam (1929-1931 vµ 1937-1942) v× nh÷ng ho¹t ®éng yªu n−íc,

chèng ¸ch thèng trÞ cña thùc d©n Hµ Lan. Ngµy 17-8-1945, ®−îc sù ñy

nhiÖm cña çc tæ chøc x· héi, Xuçcn« ®äc Tuyªn ng«n tuyªn bè ®Êt

n−íc ®éc lËp vµ trë thµnh Tæng thèng ®Çu tiªn cña n−íc Céng hßa

In®«nªxia. ¤ng lµ mét trong nh÷ng ng−êi cã s¸ng kiÕn triÖu tËp Héi

nghÞ B¨ng®ung n¨m 1955 vµ lµ s¸ng lËp viªn Phong trµo Çc n−íc

kh«ng liªn kÕt. ¤ng rêi khái chøc vô Tæng thèng (1967) sau cuéc ®¶o

chÝnh qu©n sù (1965).


811

XUKH£ bato, D. (1893 - 1923): Anh hïng d©n téc cña nh©n d©n M«ng Cæ.

Mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp §¶ng Nh©n d©n çch m¹ng M«ng Cæ.

N¨m 1919, Xukhªbato thµnh lËp tæ chøc çch m¹ng ®Çu tiªn ë

Uècghe (nay lµ Ulan Bato). N¨m 1921, §¶ng Nh©n d©n Çch m¹ng

M«ng Cæ ®−îc thµnh lËp. D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng do Xukhªbato

®øng ®Çu, cuéc çch m¹ng nh©n d©n ®· thµnh c«ng. Sau thêi kú çch

m¹ng, Xukhªbato trong c−¬ng vÞ Tæng t− lÖnh Qu©n ®éi nh©n d©n

M«ng Cæ, ®· phèi hîp víi Hång qu©n Liªn X« ®Ëp tan sù ph¶n kh¸ng

cña çc thÕ lùc ph¶n ®éng trong vµ ngoµi n−íc. Th¸ng 10-1921, «ng

dÉn ®Çu ®oµn ®¹i biÓu M«ng Cæ sang M¸txc¬va (Liªn X«) vµ ®−îc tiÕp

kiÕn Lªnin. Th¸ng 2-1923, «ng bÞ kÎ thï ¸m s¸t, mÊt ë Ulan Bato.


812

813

MôC lôc

Lêi giíi thiÖu TËp 12

Trang

VII

1959

Th¬ chóc mõng n¨m míi (1959) 1-1-1959 1

Chóc mõng n¨m míi 1-1959 2

Nãi chuyÖn víi çn bé, bé ®éi, c«ng nh©n, nh©n

viªn tham gia x©y dùng ViÖn b¶o tµng

Çch m¹ng Trung −¬ng

5-1-1959 6

§iÖn mõng Liªn X« phãng thµnh c«ng tªn löa

vò trô

6-1-1959 7

T×nh h÷u nghÞ v« s¶n th¾ng lîi 7-1-1959 8

Nãi chuyÖn t¹i N«ng tr−êng qu©n ®éi An Kh¸nh 10-1-1959 11

Nãi chuyÖn t¹i Héi nghÞ tæng kÕt c«ng t¸c thuû

lîi toµn miÒn B¾c

10-1-1959 13

Nãi chuyÖn t¹i líp nghiªn cøu chÝnh trÞ Tr−êng

®¹i häc Nh©n d©n

10-1-1959 15

Tr¶ lêi pháng vÊn cña phãng viªn H·ng th«ng

tin Mü UPI ë T«ki« (NhËt B¶n)

17-1-1959 16

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ çn bé §oµn Thanh niªn

Lao ®éng ViÖt Nam

19-1-1959 18

1959 21-1-1959 21


814

§iÖn mõng Quèc kh¸nh n−íc Céng hoµ Ên §é 26-1-1959 28

Con ®−êng cøu n−íc vµ gi¶i phãng d©n téc

trong thêi ®¹i ngµy nay

1-1959 29

Th− göi c«ng nh©n vµ çn bé má ApatÝt Lµo Cai 1-1959 33

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ lÇn thø 15 Ban ChÊp hµnh

Trung −¬ng §¶ng khãa II

1-1959 34

Kinh nghiÖm vÒ hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp cña

Trung Quèc

2-1959 37

Lêi chµo mõng §¹i héi lÇn thø XXI §¶ng Céng

s¶n Liªn X«

29-1-1959 64

Nãi chuyÖn víi çn bé vµ sinh viªn ViÖt Nam ë

M¸txc¬va

1-2-1959 68

§iÖn mõng ngµy sinh Chñ tÞch V«r«silèp 4-2-1959 71

Tr¶ lêi pháng vÊn cña phãng viªn §µi ph¸t

thanh M¸txc¬va

5-2-1959 72

Nãi chuyÖn víi thiÕu nhi ViÖt Nam ë M¸txc¬va 11-2-1959 75

Nãi chuyÖn t¹i Héi nghÞ çn bé phô tr¸ch

thiÕu nhi toµn miÒn B¾c

19-2-1959 76

Nãi chuyÖn víi nh©n d©n Thñ ®« vÒ thµnh c«ng

cña §¹i héi lÇn thø XXI §¶ng Céng s¶n

Liªn X«

19-2-1959 79

Nãi chuyÖn víi çn bé, c«ng nh©n trªn c«ng

tr−êng x©y dùng ba nhµ m¸y xµ phßng, cao

su, thuèc l¸ ë Hµ Néi

24-2-1959 86

Th− göi c«ng nh©n, chiÕn sÜ, nh©n viªn X−ëng

may 10, Côc Qu©n nhu

24-2-1959 88

§iÖn mõng Quèc kh¸nh n−íc Céng hoµ ArËp

thèng nhÊt

24-2-1959 89

môc lôc

815

Lêi ph¸t biÓu tr−íc khi lªn ®−êng ®i th¨m n−íc

Céng hoµ In®«nªxia

26-2-1959 90

Bµi nãi t¹i Quèc héi In®«nªxia 28-2-1959 92

Nãi chuyÖn víi §oµn ®¹i biÓu n«ng d©n lµng

Paxarebu (ngo¹i « Giaçcta, In®«nªxia)

28-2-1959 97

§¸p tõ trong buæi tiÖc do Tæng thèng Xuçcn«

chiªu ®·i

28-2-1959 98

DiÔn v¨n t¹i cuéc mÝt tinh chµo mõng cña

nh©n d©n B¨ng®ung (In®«nªxia)

2-3-1959 100

§¸p tõ trong buæi lÔ nhËn b»ng TiÕn sÜ danh

dù ë Tr−êng ®¹i häc P¸tgiagiaran, B¨ng®ung

(In®«nªxia)

2-3-1959 102

Tuyªn bè t¹i cuéc häp b¸o ë Thñ ®« Giaçcta

(In®«nªxia)

3-3-1959 105

Tr¶ lêi pháng vÊn cña çc nhµ b¸o In®«nªxia ë

X«l«

3-3-1959 108

DiÔn v¨n t¹i cuéc mÝt tinh chµo mõng cña

nh©n d©n Xurabaia (In®«nªxia)

5-3-1959 110

§¸p tõ trong lÔ nhËn Hu©n ch−¬ng Du kÝch

cña n−íc Céng hßa In®«nªxia

7-3-1959 115

Nãi chuyÖn víi ®ång bµo Thñ ®« t¹i s©n bay

Gia L©m khi ®i th¨m In®«nªxia vÒ

11-3-1959 117

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ çn bé c«ng ®oµn 14-3-1959 119

§iÖn mõng Quèc kh¸nh V−¬ng quèc Nªpan 14-3-1959 124

Nãi chuyÖn víi çn bé vµ nh©n d©n tØnh Nam

§Þnh

15-3-1959 125

Lêi c¨n dÆn §¶ng ñy Nhµ m¸y dÖt Nam §Þnh 15-3-1959 127

Nãi chuyÖn víi ®¹i biÓu çn bé vµ nh©n d©n

tØnh Ninh B×nh

15-3-1959 129


816

DiÔn v¨n trong buæi tiÖc chiªu ®·i Tæng thèng

R. Prax¸t

22-3-1959 131

§¸p tõ trong tiÖc chiªu ®·i cña Tæng thèng

R. Prax¸t

24-3-1959 133

Lêi tiÔn Tæng thèng R. Prax¸t 25-3-1959 135

Tr¶ lêi b¸o §¶ng vµ Th«ng tÊn x· Hunggari vÒ

t×nh h×nh quèc tÕ vµ trong n−íc

27-3-1959 137

§iÖn mõng ngµy Tuynidi tuyªn bè ®éc lËp 29-3-1959 140

Bµi nãi víi çn bé vµ c«ng nh©n c«ng tr−êng

§Ìo Nai, CÈm Ph¶

30-3-1959 141

Nãi chuyÖn víi çn bé çc ngµnh qu©n, d©n,

chÝnh, §¶ng H¶i Phßng

31-3-1959 146

Bµi nãi t¹i buæi lÔ thµnh lËp C«ng an nh©n d©n

vò trang

3-1959 153

Lêi c¨n dÆn thÇy vµ trß Tr−êng phæ th«ng

trung häc Chu V¨n An

1-4-1959 157

Nãi chuyÖn t¹i Héi nghÞ tæng kÕt quý I cña çc

c«ng ty kiÕn tróc

9-4-1959 158

§iÖn chóc mõng ngµy TÕt cña nh©n d©n Kh¬me 11-4-1959 160

DiÔn v¨n khai m¹c Héi nghÞ lÇn thø 16 cña

Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng (kho¸ II)

16-4-1959 161

Bµi nãi t¹i §¹i héi lÇn thø II Héi nhµ b¸o

ViÖt Nam

16-4-1959 164

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ çn bé toµn §¶ng bé Hµ Néi 25-4-1959 172

§iÖn mõng Chñ tÞch Mao Tr¹ch §«ng 29-4-1959 174

§iÖn mõng Chñ tÞch L−u ThiÕu Kú 29-4-1959 175

§iÖn mõng Phã Chñ tÞch Tèng Kh¸nh Linh 29-4-1959 177

§iÖn mõng Phã Chñ tÞch §æng TÊt Vò 29-4-1959 178

môc lôc

817

Ph¸t biÓu kÕt thóc cuéc th¶o luËn vÒ miÒn nói

t¹i Héi nghÞ lÇn thø 16 (më réng) Ban

ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng khãa II

4-1959 179

C¶m t−ëng ghi t¹i cuéc triÓn l·m hËu cÇn cña

qu©n ®éi

4-1959 183

Lêi kªu gäi nh©n Ngµy Quèc tÕ lao ®éng 1 th¸ng 5

(1959)

1-5-1959 184

Ngµy 1-5-1959 1-5-1959 188

Nãi chuyÖn víi §oµn ®¹i biÓu çc d©n téc Ýt ng−êi

vÒ dù lÔ kû niÖm ngµy 1 th¸ng 5 ë Thñ ®«

2-5-1959 198

CÇn ph¶i tiÕp tôc cè g¾ng chèng h¹n 3-5-1959 200

§iÖn mõng Kho¸ häp ®Æc biÖt cña Héi ®ång

hßa b×nh thÕ giíi ë Xtèckh«m

5-5-1959 201

Th− göi ®ång bµo, bé ®éi, çn bé ch©u §iÖn Biªn 7-5-1959 202

Bµi nãi t¹i cuéc mÝt tinh ë ThuËn Ch©u (S¬n La) 7-5-1959 203

Nãi chuyÖn víi nh©n d©n, bé ®éi, çn bé t¹i

Yªn Ch©u (S¬n La)

8-5-1959 207

Tr¶ lêi pháng vÊn cña nhµ b¸o Italia 12-5-1959 214

Th− göi çc cô phô l·o x· Hång V©n, huyÖn ¢n

Thi, tØnh H−ng Yªn

13-5-1959 220

Nãi chuyÖn t¹i líp chØnh huÊn kho¸ II cña Bé

C«ng an

16-5-1959 221

Nh÷ng n¬i nµo nhËn thi ®ua víi x· HiÖp An 20-5-1959 224

N«ng d©n ph¶i trång c©y chuÈn bÞ lµm nhµ ë 30-5-1959 226

Vµi ý kiÕn vÒ cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn qu¶n lý

xÝ nghiÖp

4-6-1959 228

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ toµn §¶ng bé Khu ViÖt B¾c 8-6-1959 230

Ng−êi quyÕt t©m th× lóa ®−îc mïa 18-6-1959 233

Chèng mæ bß bõa b·i 20-6-1959 235


818

§iÖn Biªn Phñ 21-6-1959 237

DiÔn v¨n chµo mõng Tæng thèng Xuçcn« t¹i

s©n bay Gia L©m

24-6-1959 239

DiÔn v¨n t¹i buæi tiÖc chiªu ®·i Tæng thèng

Xuçcn«

24-6-1959 241

Vµi ý kiÕn vÒ mÊy cuéc tr−ng bµy 25-6-1959 244

Nãi chuyÖn víi sinh viªn ®¹i häc chµo mõng

Tæng thèng Xuçcn«

26-6-1959 246

DiÔn v¨n trong lÔ trao tÆng Tæng thèng Xuçcn«

Hu©n ch−¬ng Kh¸ng chiÕn h¹ng NhÊt

27-6-1959 248

Nãi chuyÖn t¹i cuéc mÝt tinh chµo mõng Tæng

thèng Xuçcn«

28-6-1959 250

§¸p tõ t¹i buæi tiÖc chiªu ®·i cña Tæng thèng

Xuçcn«

28-6-1959 253

Lêi tiÔn Tæng thèng Xuçcn« t¹i s©n bay Gia L©m 29-6-1959 254

Xem ViÖn b¶o tµng Çch m¹ng 4-7-1959 256

§iÖn mõng Quèc kh¸nh n−íc Céng hoµ Ir¾c 14-7-1959 258

Th− göi anh em th−¬ng binh, bÖnh binh vµ gia

®×nh liÖt sÜ

27-7-1959 259

Lêi kªu gäi n«ng d©n 3-8-1959 261

§¸p tõ t¹i lÔ tr×nh quèc th− cña §¹i sø n−íc

Céng hßa d©n chñ §øc

27-8-1959 264

Bµi nãi t¹i líp häc chÝnh trÞ cña gi¸o viªn 8-1959 266

Ph¸t biÓu t¹i lÔ phong qu©n hµm cÊp t−íng cho

mét sè çn bé cao cÊp trong qu©n ®éi

1-9-1959 272

Bµi nãi t¹i cuéc mÝt tinh cña nh©n d©n Thñ ®«

kû niÖm ngµy 2-9

2-9-1959 274

§iÖn göi Héi nghÞ chèng viÖc ChÝnh phñ Ph¸p

®Þnh thö bom nguyªn tö ë Xahara

3-9-1959 276

môc lôc

819

Tr¶ lêi pháng vÊn cña b¸o Tin tøc M¸txc¬va

nh©n dÞp Ngµy Quèc kh¸nh (2-9)

12-9-1959 277

Nãi chuyÖn t¹i Héi nghÞ tæng kÕt phong trµo

hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp

12-9-1959 279

§iÖn mõng Liªn X« phãng thµnh c«ng tªn löa

lªn mÆt tr¨ng

14-9-1959 281

§iÖn mõng ChÝnh phñ l©m thêi n−íc Céng hßa

Angiªri

19-9-1959 282

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ thñy lîi toµn miÒn B¾c 14-9-1959 283

Lêi c¨n dÆn gi¸o viªn mÉu gi¸o 23-9-1959 286

DiÔn v¨n chµo mõng Quèc kh¸nh lÇn thø 10

n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa t¹i

B¾c Kinh

28-9-1959 287

Tr¶ lêi nhµ b¸o NhËt B¶n Sira Isi B«n 5-10-1959 290

DiÔn v¨n chµo mõng Chñ tÞch A. Dav¸txki vµ

§oµn ®¹i biÓu ChÝnh phñ n−íc Céng hoµ

Nh©n d©n Ba Lan

6-10-1959 294

DiÔn v¨n t¹i buæi tiÖc chiªu ®·i §oµn ®¹i biÓu

ChÝnh phñ n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Ba Lan

6-10-1959 296

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ çn bé th¶o luËn dù th¶o

LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh

10-10-1959 300

§¸p tõ t¹i buæi tiÖc chiªu ®·i cña Chñ tÞch

A. Dav¸txki

11-10-1959 303

Lêi tiÔn Chñ tÞch A. Dav¸txki vµ §oµn ®¹i biÓu

ChÝnh phñ n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Ba Lan

12-10-1959 305

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ s¶n xuÊt §«ng - Xu©n tØnh

Ninh B×nh

16-10-1959 307

Mü mµ phong kh«ng thuÇn, tôc kh«ng mü 28-10-1959 310


820

Hoan h« th¾ng lîi vÎ vang cña khoa häc

Liªn X« vÜ ®¹i

31-10-1959 312

Th− göi §¹i héi nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt trÎ

Thñ ®«

1-11-1959 315

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ rót kinh nghiÖm c«ng

t¸c qu¶n lý hîp t¸c x· n«ng nghiÖp toµn

miÒn B¾c

2-11-1959 316

Vui vÎ kû niÖm Çch m¹ng Th¸ng M−êi vÜ ®¹i 7-11-1959 319

§iÖn mõng Ngµy ®éc lËp cña V−¬ng quèc Campuchia 9-11-1959 325

§iÖn mõng Quèc v−¬ng Lµo 13-11-1959 326

§iÖn mõng ngµy sinh Thñ t−íng Nªru 14-11-1959 327

CÇn kiÖm 15-11-1959 328

§iÖn mõng Tæng thèng Céng hßa Tuynidi 27-11-1959 330

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ nghiªn cøu lÞch sö §¶ng

cña Ban Tuyªn gi¸o Trung −¬ng

28-11-1959 331

"TÕt trång c©y" 28-11-1959 337

Th− chóc mõng nh©n dÞp Quèc kh¸nh Céng

hßa nh©n d©n Anbani

29-11-1959 339

Tr¶ lêi pháng vÊn cña phãng viªn b¸o

NÐpdab¸tx¾c (Hunggari)

11-1959 341

Th− chóc mõng §¹i héi lÇn thø VII §¶ng X·

héi C«ng nh©n Hunggari

11-1959 347

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ më réng cña TØnh uû

Hµ §«ng

2-12-1959 349

§iÖn mõng ngµy sinh Tæng thèng Ên §é

Ragi¨ng®ra Prax¸t

3-12-1959 351

Ph¶i ra søc chèng h¹n 4-12-1959 352

§iÖn mõng ngµy sinh Chñ tÞch A. N«vètni 8-12-1959 354

Tiªu chuÈn cña ng−êi ®¶ng viªn 9-12-1959 355

môc lôc

821

TiÕp tôc n©ng cao gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa

cho x· viªn, mét c«ng t¸c quan träng ®Ó

cñng cè hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp

17-12-1959 357

Th− göi çn bé vµ gi¸o viªn bæ tóc v¨n ho¸ 17-12-1959 361

Lêi chµo mõng Kú häp thø 11 Quèc héi kho¸ I 18-12-1959 362

B¸o ço vÒ dù th¶o HiÕn ph¸p söa ®æi t¹i Kú

häp thø 11 Quèc héi khãa I n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hßa

18-12-1959 363

Th− göi ®ång chÝ l·nh sù ë Qu¶ng Ch©u 18-12-1959 383

Th− göi toµn thÓ çn bé vµ chiÕn sÜ nh©n dÞp

kû niÖm 15 n¨m Ngµy thµnh lËp Qu©n ®éi

nh©n d©n ViÖt Nam

22-12-1959 384

Lêi ph¸t biÓu t¹i buæi chiªu ®·i nh©n dÞp kû

niÖm 15 n¨m Ngµy thµnh lËp Qu©n ®éi

nh©n d©n ViÖt Nam

22-12-1959 386

C¶nh gi¸c 23-12-1959 388

Ph¸t biÓu t¹i Kú häp thø 11 Quèc héi khãa I 29-12-1959 390

Lêi ph¸t biÓu sau khi Quèc héi th«ng qua b¶n

HiÕn ph¸p míi

31-12-1959 392

Lêi ph¸t biÓu t¹i cuéc mÝt tinh cña nh©n d©n

Thñ ®« hoan nghªnh Quèc héi th«ng qua

HiÕn ph¸p míi

31-12-1959 394

Nãi chuyÖn víi çn bé vµ nh©n d©n tØnh

Th¸i B×nh

12-1959 396

1960

Th¬ mõng n¨m míi 1-1-1960 399

Bµi nãi t¹i lÔ kû niÖm 30 n¨m Ngµy thµnh

lËp §¶ng

5-1-1960 400

Ba m−¬i n¨m ho¹t ®éng cña §¶ng 6-1-1960 405


822

KiÒu bµo ta ë Th¸i Lan lu«n lu«n h−íng vÒ

Tæ quèc

8-1-1960 421

Bµi nãi víi kiÒu bµo ë Th¸i Lan trë vÒ n−íc 10-1-1960 425

Bµi nãi t¹i §¹i héi ®¹i biÓu nh©n d©n Hµ Néi

vÒ th¾ng lîi cña Kú häp lÇn thø 11 Quèc

héi khãa I

13-1-1960 427

B¾t ®Çu tõ hai ch÷ 14-1-1960 429

LÊy cÇn lµm gèc 16-1-1960 431

Bµi nãi chuyÖn víi ®ång bµo vµ çn bé KiÕn An 18-1-1960 433

Mõng TÕt Nguyªn ®¸n thÕ nµo? 18-1-1960 440

“TÕt trång c©y” ®· th¾ng lîi b−íc ®Çu 19-1-1960 442

Con ®−êng phÝa tr−íc 20-1-1960 444

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ tæng kÕt c«ng t¸c cña Bé

C«ng nghiÖp

22-1-1960 446

ThÕ nµo lµ c«ng nghiÖp hãa? 22-1-1960 449

Cã bét míi gét nªn hå 25-1-1960 451

Mõng Xu©n vÜ ®¹i 27-1-1960 453

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ C«ng an toµn quèc lÇn thø 14 1-1960 457

Bµi nãi chuyÖn víi çn bé, c«ng nh©n Nhµ m¸y

c¬ khÝ Hµ Néi

2-2-1960 459

Mïa Xu©n quyÕt th¾ng 3-2-1960 462

Ph¶i biÕt chi tiªu 3-2-1960 464

Quü ®en... quü tr¾ng 8-2-1960 466

Kh«ng ®Ó mét khe hë 11-2-1960 468

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ ®¹i biÓu nh÷ng ng−êi tÝch

cùc trong phong trµo v¨n hãa quÇn chóng

11-2-1960 470

Çi vßng tr«n èc 13-2-1960 472

môc lôc

823

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ tæng kÕt phong trµo s¶n

xuÊt n«ng, l©m, ng− nghiÖp n¨m 1959

16-2-1960 474

Ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp 17-2-1960 477

Nãi chuyÖn víi çn bé vµ nh©n d©n tØnh H¶i Ninh 20-2-1960 480

TÝnh to¸n theo kiÓu míi 20-2-1960 488

Nãi chuyÖn víi ®ång bµo vµ çn bé tØnh L¹ng S¬n 23-2-1960 490

CÇn cï vµ s¸ng t¹o 24-2-1960 495

V× sao cÇn ph¶i ®iÒu tra d©n sè 29-2-1960 497

NhiÒu 3-3-1960 499

Nhanh 5-3-1960 501

Nãi chuyÖn t¹i Héi nghÞ çn bé thanh tra 5-3-1960 503

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ tæng kÕt c«ng t¸c thuû lîi

n¨m 1959

7-3-1960 505

Th− göi phô n÷ toµn quèc nh©n dÞp kû niÖm 50

n¨m Ngµy Quèc tÕ phô n÷

8-3-1960 507

Bµi nãi t¹i Héi nghÞ phô n÷ lao ®éng tiªn tiÕn

vµ chiÕn sÜ thi ®ua toµn thµnh phè Hµ Néi

lÇn thø hai

8-3-1960 509

Tèt 9-3-1960 512

RÎ 11-3-1960 514

Bµi nãi t¹i §¹i héi chiÕn sÜ thi ®ua c«ng nghiÖp 11-3-1960 516

Tr¶ lêi pháng vÊn cña M¸cc«m Sam«ng - phãng

viªn §«ng Nam ¸ cña çc b¸o ¤xtr©ylia

Tribune vµ Guardian

11-3-1960 519

Bµi nãi chuyÖn víi ®ång bµo vµ çn bé tØnh

Th¸i Nguyªn

13-3-1960 521

Häc tËp kh«ng mái, c¶i tiÕn kh«ng ngõng 14-3-1960 527

Bµi nãi t¹i §¹i héi thanh niªn tÝch cùc lao ®éng

x· héi chñ nghÜa

17-3-1960 529


824

Gi¶i trõ qu©n bÞ 23-3-1960 533

Thªm vµi ý kiÕn vÒ TÕt trång c©y 25-3-1960 535

Chóng ta lµm chñ 27-3-1960 537

Lêi khen ngîi bèn thuû thñ trÎ tuæi Liªn X« 30-3-1960 539

ChÕ ®é nµo, thanh niªn Êy 30-3-1960 540

Th− göi Héi nghÞ thÓ dôc, thÓ thao 31-3-1960 542

Mét çch th¶o luËn dù th¶o §iÒu lÖ §¶ng 3-4-1960 543

Th− göi ®ång bµo Thñ ®« 4-4-1960 546

§iÖn mõng Héi nghÞ ®oµn kÕt nh©n d©n ¸ - Phi 11-4-1960 547

Bµi nãi t¹i Kú häp thø 12 Quèc héi khãa I 15-4-1960 548

Tr¶ lêi pháng vÊn cña §¹i sø Céng hßa D©n

chñ §øc t¹i Hµ Néi

20-4-1960 552

Th− kh«ng d¸n göi Tæng thèng Mü 21-4-1960 554

“Søc m¹nh v« ®Þch” 21-4-1960 557

Con ®−êng dÉn t«i ®Õn chñ nghÜa Lªnin 22-4-1960 561

Lêi ph¸t biÓu t¹i §¹i héi nh©n d©n Thñ ®«

chµo mõng çc vÞ øng cö ®¹i biÓu Quèc héi

t¹i Hµ Néi ra m¾t cö tri

24-4-1960 564

Lªnin vµ thi ®ua x· héi chñ nghÜa 25-4-1960 568

Th− göi Liªn ®oµn Thanh niªn d©n chñ thÕ giíi 4-1960 571

Th− göi çc ch¸u thiÕu niªn tiÒn phong

Liªn X«

10-5-1960 572

Th− göi b¸o Khoa häc th−êng thøc 10-5-1960 573

§Õ quèc Mü bÞ b¾t qu¶ tang 13-5-1960 574

Lêi c¶m ¬n 28-5-1960 576

Nh÷ng b−íc tiÕn cña çc hîp t¸c x· thñ c«ng

nghiÖp

29-5-1960 578

Th− göi nh©n d©n Cuba 1-6-1960 580

môc lôc

825

CÇn ph¶i ®Èy m¹nh phong trµo c¶i tiÕn n«ng cô 6-6-1960 581

Bµi nãi t¹i §¹i héi s¶n xuÊt tØnh Hµ §«ng 7-6-1960 584

DiÔn v¨n chµo mõng Chñ tÞch H¸tgi Lªsi t¹i

s©n bay Gia L©m

12-6-1960 590

DiÔn v¨n t¹i buæi tiÖc chiªu ®·i Chñ tÞch H¸tgi

Lªsi

12-6-1960 592

Nãi chuyÖn t¹i Héi nghÞ bµn viÖc cñng cè vµ

ph¸t triÓn phong trµo hîp t¸c hãa n«ng

nghiÖp

14-6-1960 595

§¸p tõ t¹i buæi tiÖc do Chñ tÞch H¸tgi Lªsi

chiªu ®·i

17-6-1960 597

Lêi tiÔn Chñ tÞch H¸tgi Lªsi 18-6-1960 599

§iÖn chóc mõng §¹i héi lÇn thø III cña §¶ng

C«ng nh©n Rumani

20-6-1960 601

Nãi chuyÖn víi §¹i héi §¶ng bé thµnh phè

Hµ Néi

20-6-1960 604

Nãi chuyÖn t¹i Héi nghÞ s¬ kÕt phong trµo

"PhÊn ®Êu trë thµnh ng−êi lao ®éng tiªn

tiÕn, tæ tiªn tiÕn, ®¬n vÞ tiªn tiÕn"

20-6-1960 607

§iÖn mõng Th¸i tö Xihanóc 21-6-1960 609

Ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng viÖc vÖ sinh 24-6-1960 610

§iÖn mõng Quèc kh¸nh n−íc Céng hoµ C«ngg« 30-6-1960 612

Bµi nãi t¹i §¹i héi §¶ng bé çc c¬ quan chÝnh,

d©n, §¶ng Trung −¬ng

1960 613

§iÖn mõng n−íc Gana thµnh lËp chÝnh thÓ

céng hoµ

3-7-1960 616

§¸p tõ trong buæi tr×nh quèc th− cña §¹i sø

M«ng Cæ

4-7-1960 617

Angiªri vµ thùc d©n Ph¸p 7-7-1960 619


826

Quèc héi ta vÜ ®¹i thËt 10-7-1960 622

Nãi chuyÖn t¹i buæi lÔ bÕ m¹c Kú häp thø nhÊt

cña Quèc héi kho¸ II

15-7-1960 625

Nãi chuyÖn víi ®ång bµo Thñ ®« nh©n dÞp

mõng Kú häp thø nhÊt Quèc héi kho¸ II

th¾ng lîi

15-7-1960 628

Nhµ m¸y gióp ®ì n«ng th«n 18-7-1960 630

Bµi nãi t¹i §¹i héi ®¹i biÓu C«ng ®oµn tØnh

Thanh Ho¸ lÇn thø VI

19-7-1960 633

Nãi chuyÖn t¹i §¹i héi §¶ng toµn qu©n 21-7-1960 638

Nãi chuyÖn t¹i Héi nghÞ çc ®¹i biÓu phô n÷

tham gia c«ng t¸c chÝnh quyÒn toµn miÒn

B¾c

1-8-1960 639

§iÖn göi Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng

Céng s¶n Liªn X«

1-8-1960 641

Nãi chuyÖn t¹i §¹i héi nh©n d©n Thñ ®« 3-8-1960 643

§iÖn mõng Héi nghÞ quèc tÕ chèng bom nguyªn

tö ë T«ki«

6-8-1960 645

§iÖn mõng Quèc kh¸nh In®«nªxia 17-8-1960 646

Th− göi çc çn bé gi¸o dôc, häc sinh, sinh viªn

çc tr−êng vµ çc líp bæ tóc v¨n ho¸

31-8-1960 647

N−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa trßn 15 tuæi 8-1960 649

DiÔn v¨n bÕ m¹c lÔ kû niÖm 15 n¨m Ngµy thµnh

lËp n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ

1-9-1960 667

DiÔn v¨n khai m¹c §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc

lÇn thø III cña §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam

5-9-1960 669

Lêi c¨n dÆn thiÕu nhi ®Õn chµo mõng §¹i héi

toµn quèc lÇn thø III cña §¶ng Lao ®éng

ViÖt Nam

5-9-1960 678

môc lôc

827

DiÔn v¨n bÕ m¹c §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn

thø III cña §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam

10-9-1960 679

Lêi ph¸t biÓu trong buæi lÔ Chñ tÞch ®oµn Quèc

héi n−íc Céng hoµ nh©n d©n M«ng Cæ trao

tÆng Hu©n ch−¬ng Xukhª Bato

10-9-1960 682

DiÔn v¨n chµo mõng Tæng thèng Xªcu Turª t¹i

s©n bay Gia L©m

15-9-1960 684

Lêi tiÔn Tæng thèng Xªcu Turª 18-9-1960 686

Chóng ta h¨ng h¸i tiÕn lªn! 29-9-1960 687

Lêi chµo mõng nh©n kû niÖm ngµy gi¶i phãng

Bungari

9-1960 689

§iÖn mõng n−íc Céng hoµ Mali tuyªn bè

thµnh lËp

1-10-1960 690

Tuæi t¸c cµng cao, lßng yªu n−íc cµng lín 1-10-1960 691

Th− göi çn bé n«ng tr−êng nhµ n−íc 1-10-1960 693

Mét th¾ng lîi vÎ vang 3-10-1960 695

§iÖn mõng n−íc Céng hßa Xªnªgan tuyªn bè

thµnh lËp

4-10-1960 697

Nãi chuyÖn Trung thu víi çc em nhi ®ång 5-10-1960 698

Th− khen cô V−¬ng KhiÕt Tr©n 5-10-1960 700

§iÖn mõng §¹i héi sinh viªn quèc tÕ 14-10-1960 701

CÇn ®Èy m¹nh gi¸o dôc chñ nghÜa x· héi kh¾p

n«ng th«n

20-10-1960 702

§iÖn mõng Quèc kh¸nh Yªmen 23-10-1960 704

Ph¶i thËt sù t«n träng quyÒn lîi cña phô n÷ 23-10-1960 705

Mét lêi nãi, mét khèi vµng 27-10-1960 708

LÇn thø t− Ph¸p bÞ §øc chiÕm ®ãng 1-11-1960 710

Nh©n dÞp kû niÖm 50 n¨m ngµy mÊt cña §¹i

v¨n hµo Nga L.N. T«nxt«i

19-11-1960 712


828

Bµi ph¸t biÓu t¹i Héi nghÞ ®¹i biÓu çc §¶ng

céng s¶n vµ §¶ng c«ng nh©n quèc tÕ häp ë

M¸txc¬va (th¸ng 11-1960)

11-1960 715

§iÖn mõng Héi nghÞ ®oµn kÕt ¸ - Phi cña Ên §é 1-12-1960 726

§iÖn mõng Quèc kh¸nh Lib¨ng 4-12-1960 727

Phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ ®oµn

kÕt, ®Êu tranh, th¾ng lîi

17-12-1960 728

TiÕt kiÖm 21-12-1960 734

§iÖn mõng nh©n dÞp kû niÖm 40 n¨m ngµy

thµnh lËp §¶ng Céng s¶n Ph¸p

29-12-1960 736

Kû niÖm 40 n¨m thµnh lËp §¶ng Céng s¶n Ph¸p 29-12-1960 737

Nh©n d©n ch©u Phi ®uæi cæ thùc d©n, Tæng

thèng §ê G«n “tr−ng cÇu d©n ý”

29-12-1960 741

Tuyªn bè vÒ t×nh h×nh miÒn Nam 1960 743

Phô lôc 745

Danh môc çc S¾c lÖnh, LÖnh vµ QuyÕt ®Þnh do

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ký tõ n¨m 1959 ®Õn

n¨m 1960

747

Nãi chuyÖn t¹i Héi nghÞ bµn vÒ c«ng t¸c l−¬ng

thùc

10-1960 754

Chó thÝch vµ b¶n chØ dÉn tªn ng−êi 755

Chó thÝch 757

B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 785

829

ChÞu tr¸ch nhiÖm xuÊt b¶n

TS. NguyÔn Duy Hïng ChÞu tr¸ch nhiÖm néi dung

PGS, TS. Lª v¨n yªn

Biªn tËp néi dung: TS. vò träng l©m

Vò hång thÊm

NguyÔn minh hiÒn Tr×nh bµy b×a: phïng minh trang

ChÕ b¶n vi tÝnh: ph¹m nguyÖt nga

Söa b¶n in: minh hiÒn

§äc s¸ch mÉu: hång thÊm - minh hiÒn

M· sè: ...

CTQG - 2011

In 1.500 cuèn, khæ 16x24 cm, t¹i...

Sè ®¨ng ký kÕ ho¹ch xuÊt b¶n:

QuyÕt ®Þnh xuÊt b¶n sè:

In xong vµ nép l−u chiÓu th¸ng 6 n¨m 2011.

Documents

Ho Chi Minh CHI MINH TOAN... · 2018. 6. 14. · t% %u% %&n >6) f m " op k i g4 a $# 7) a $# 8d 1 7 > l7 8d < 7) $ # 27 89 p 4 3d ;638 %f. l! ' % /n> f =x v". ) w /z d