28
02.03.2013 HAS AZ Monica 1 Huisartsensymposium anno 2013

Hoe schrijf ik een persbericht?azmonica.be/documents/Mastitis_en_Candida_AnnVanLooveren.pdfFluconazole (Fluconazol®, Diflucan® co 50 mg, 150mg, 200 mg) Zelfde behandeling als systemische

  • Upload
    trinhtu

  • View
    221

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

02.03.2013

HAS AZ Monica 1

Huisartsensymposium anno 2013

02.03.2013 HAS AZ Monica

2

Mastitis en candida bij de

borstvoedende moeder

Ann Van Looveren

vroedvrouw

lacatiekundige IBCLC

02.03.2013 HAS AZ Monica

3

Mastitis

Inflammatie van het interlobulair bindweefsel in de borst

Incidentie:

2-33%

Meestal week 2-3 postpartum

Eerste maanden

Symptomen:

Acute borstpijn

Meestal unilateraal

Griepachtige symptomen, rillingen

Koorts >38,5°C

Rode, pijnlijke, warme harde plek(ken)

02.03.2013 HAS AZ Monica

4

Mastitis: oorzaken

Melkstase:

Bij hoge druk -> melkcomponenten tussen epitheliale cellen

door naar borstweefsel -> inflammatie van borstweefsel

Niet frequente voedingen, voedingen beperken in tijd,

voeden op schema, overslaan van voedingen

Slecht aanleggen: inefficiënt, onvoldoende ledigen

borst

Snel afbouwen

Druk op de borst (BH, gordel,…)

Verstopte tepelporie of verstopt melkkanaal

02.03.2013 HAS AZ Monica

5

Mastitis: oorzaken

Tepelcontusio (kolonisatie met Staphylococcus aureus)

Infectie

Staphylococcus aureus

Minder frequent:

MRSA

Streptococcus species

E. Colli

Ziekte kind of moeder

Stress, vermoeidheid

Slechte voeding, anemie

02.03.2013 HAS AZ Monica

6

Mastitis: diagnose

Kliniek

Labo: kultuur en antibiogram moedermelk

(moedermelk is niet steriel!)

Geen respons na 48 u antibioticatherapie

Ernstige, ongewone mastitis

Tepel eerst schoonmaken

Mid-stream, handexpressie, steriele container

Protocol Academy of Breastfeeding Medicine 2007

02.03.2013 HAS AZ Monica

7

Mastitis: behandeling

Belangrijkste stap:

Efficiënte en frequente lediging van de borst

Aangetaste kant eerst

Massage tijden drinken

Na voeding: (manueel) kolven

Goed klinisch onderzoek

Predisponerende factoren opsporen en

behandelen (tepelkloven)

Goede flolluw-up

Cave inflamatoire borstCA

Zeldzaam: agressieve tumor

02.03.2013 HAS AZ Monica

8

Mastitis: behandeling

Verder BV!

Geen gevaar voor de gezonde baby

Verandering smaak moedermelk: meer zout

Als borstvoeding te pijnlijk is: kolven

Begeleiding en opvolging : vroedvrouw/lactatiekundige

Abrupt stoppen: risico op abces!!!!

02.03.2013 HAS AZ Monica

9

Mastitis: behandeling

Ondersteunende maatregelen:

Rust (eventueel kraamzorg)

Warmte voor voeding (douche, warmtecompres)

Koude na voeding: kwarkcompres,

leemcompres,…

Analgesie:

Iboprufen (tot 1,6 g/d)

02.03.2013 HAS AZ Monica

10

Mastitis: behandeling

Antibioticatherapie

Enkel bij fulminant verloop of geen verbetering na 24/48 u

Penicillinase resistente penicilline • Flucloxacilline (Floxapen®, Staphycid ® co 500 mg) • Oxacilline (Penstapho®)

• Cloxacilline (Penstaphon®)

• 4x 500 mg/dag

In geval van allergie: • Cefalexine (Keforal® co 500 mg): 1à4g/d in 3-4x

• Clindamycine (Dalacin C caps 150-300 mg) 0.9 à1.8g/d in

3-4x

Behandelingsduur: 10-14 dagen

02.03.2013 HAS AZ Monica

11

Recidiverende mastitis

In 19% van de gevallen (Fetherston, Breastfeed Rev. 1997)

Onvolledig behandeld (te kortdurende AB-therapie)

Onaangepaste AB-therapie

Resistente kiem

Slechte aanpak onderliggend probleem

CAVE: onderliggend borstCA

02.03.2013 HAS AZ Monica

12

Candida

In de literatuur: meldingen sedert eind jaren ’80

Laatste jaren veel aandacht

Vooral doorgedrongen in praktijk van vroedvrouwen,

lactatiekundigen, borstvoedingsorganisaties, veel

minder bekend bij artsen

Weinig evidentie, veel controverse

02.03.2013 HAS AZ Monica

13

Symptomen van Candida

“typisch voor candida”

Brandende tepels/areola

Pijnlijke tepels

Glanzende, bleke tepels, schilferende huid

Diepe, stekende of niet-stekende borstpijn

Uitstralend karakter

Pijn tussen de voedingen

Persisterende tepelpijn

Pijn die optreed na periode van pijnloos voeden

02.03.2013 HAS AZ Monica

14

Symptomen van Candida

Bij de neonaat

Witte plekken in de mond en/of op de tong

Parelmoerglans op het mondje

Herhaaldelijk aan de borst trekken

Klakkend geluid bij het voeden (ook bij flesvoeding!!)

Niet aan de borst willen

Luieruitslag: verheven; rood met “eilandjes”

Winderigheid en onrust

Verminderde gewichtstoename (zeldzaam)

Geen symptomen, maar de moeder heeft candida

02.03.2013 HAS AZ Monica

15

Candida en borstvoeding

lokale candidiasis tepel en areola

Invasieve infectie

‘ductale candidiasis’

‘mammaire candidiasis’

‘candidal mastitis’

Niet zo duidelijk gedefinieerd (<-> klassieke mastitis)

02.03.2013 HAS AZ Monica

16

Risicofactoren voor candida

Moeder

Gebruik anitbiotica

Kloven

Mastitis

Vaginale candidiasis

Candida bij baby

Zwangerschapsduur > 40 weken

Consumptie van zuivelproducten

Veel suikers of kunstmatige zoetstoffen

Tekort aan ijzer, foliumzuur,zink en vit A B C en K

Diabetes

02.03.2013 HAS AZ Monica

17

Risicofactoren voor candida

Baby

Prematuren

dysmaturen

Gebruik antibiotica

Speentjes, flesjes

Broertjes , zusjes

02.03.2013 HAS AZ Monica

18

Behandeling candida

Algemene maatregelen

Aandacht voor hygiëne: regelmatig handen wassen

Sterliseren speentjes, flesjes, tepelhoedjes

Na volledige behandeling : speentjes en tepelhoedjes

vervangen

Borstcompressen

• Regelmatig verschonen

• Katoen: wassen 60°C

• Plastiek vermijden, vermijden vochtige warmte

Linnen dat in contact komt met candida: wassen op 60°C

02.03.2013 HAS AZ Monica

19

Behandeling candida

Voeding:

vermijden van suikers, schimmelkazen, champignons

Gebruik melkproducten: voorkeur voor zure producten

Extra vit. C (veenbessen)

Pijnstilling: paracetamol; ibuprofen

Eventueel kolven indien borstvoeding te pijnlijk

Moedermelk nooit invriezen voor later gebruik: candida

wordt niet gedood door invriezen!

02.03.2013 HAS AZ Monica

20

Behandeling candida

Miconazol (Daktarin®)

Tepels: crème (beter resultaat dan orale gel): dun laagje

aanbrengen op tepel en tepelhof na elke voeding

• Veilig voor baby: lage orale absorptie; geen

bijwerkingen geraporteerd via moedermelk

Daktarin orale gel: wordt afgeraden voor kleine baby’s

Duur behandeling: voldoende lang (case reports; geen

studies): tot 2 weken na verdwijnen van symptomen

02.03.2013 HAS AZ Monica

21

Behandeling candida

Nystatine:

Crème, poeder, peroraal

Veilig, maar veel resistentie

Behandeling van de neonaat

Nystatine 46% genezing oropharyngale candidiasis vs 86% met fluconazole

Hope JE, Halen H. Randomized comparison of two nystatin oral gels with miconazole

oral gel for treatment of oral trush in infants. Antimycotics Study Group. Infection 1996

Mar-Apr; 24 (2):136-g

02.03.2013 HAS AZ Monica

22

Behandeling candida

Gentiaan violet:

Donkerpaarse kleurstof

Op tepel en areola aanbrengen

In mond van de baby: max. 1à2x/d

Gedurende max. 3-7 dagen

Verlaten in recente studies

Opnieuw in gebruik in Nederland

Bijwerkingen: orale ulceraties

mutageen effect in celculturen

Aandacht voor correcte verdunning!

gentiaanviolet 1% in water foto: www.borstvoeding.com

02.03.2013 HAS AZ Monica

23

Behandeling ductale candidiasis

Moeder:

Fluconazole (Fluconazol®, Diflucan® co 50 mg, 150mg,

200 mg)

Zelfde behandeling als systemische candidiasis:

• Oplaaddosis: 200 à 400 mg 1x/d

• Onderhoudsdosis: 100 à 200 mg; 1x/d

• 2-3 weken

Borstvoeding mag verder gegeven worden! Geringe transfer in de moedermelk (< 5,8% van de pediatrische

dosis); geen complicaties door blootstelling in moedermelk

(Hale, T. Medication and Mothers Milk, 2010)

02.03.2013 HAS AZ Monica

24

Behandeling ductale candidiasis

Neonaat

Diflucan® siroop: 50 mg/5ml; 200 mg/5 ml

• Oplaaddosis: 6 mg/kg/d 1x

• Dagdosis: 3mg/kg/D in 1x

• Neonaat 0-2w: om de 72 u

• Neonaat 2-4 weken: om de 48u

Deze siroop is veilig vanaf geboorte; wordt meer en

meer gebruikt gezien resistentie andere medicatie

02.03.2013 HAS AZ Monica

25

Begeleiding van de borstvoedende

moeder

Zelfstandige vroedvrouw

Bij patiënt thuis

Consultatie (meestal groepspraktijk)

www.vlov.be

Lactatiekundige

Voornamelijk vroedvrouwen

Pediater: Dr. Greet Stevens (Paola-ziekenhuis)

www.bvl-borstvoeding.be

02.03.2013 HAS AZ Monica

26

Literatuur: medicijnen en borstvoeding

Medications and mothers milk

Auteur: Thomas W. Hale, PhD.

© 2012, 15th edition

ISBN: 9780984774630

www.borstvoeding.com/problemen/medicijnen/2010-nl.html

02.03.2013 HAS AZ Monica

27

Literatuurlijst

Breastfeeding and human lactation. Jan Riordan; Third edition

Breastfeeding. A guide to the medical profession. Lawrence. Sixth

Edition

Medications and mothers’ Milk. 2010. 12th edition. Thomas W. Hale.

Pijn bij borstvoeding. Dr. Greet Stevens. Pediater/lactatiekundige

IBCLC. Voordracht 2012

Hope JE, Halen H. Randomized comparison of two nystatin oral gels

with miconazole oral gel for treatment of oral trush in infants.

Antimycotics Study Group. Infection 1996 Mar-Apr; 24 (2):136-g

Protocol Academy of Breastfeeding Medicine 2007

Liebe, M.Opleiding postgraduaat lactatiekunde . 2008

03.03.2012

HAS AZ Monica 28

Bedankt