Hofcultuur in ItaliDe Gonzagas in Mantua

Ontwikkeling van het hofIn ME: Vorst heeft een te groot koninkrijk.Ridderadel beheert kleine stukken.Kasteel was sober gebouw waaraan bestuur plaatsvindt.Kasteelbewoners zijn hovelingen.In renaissance wordt het hof rijker, groter, uitgebreider. Ontstaan van hofhouding.Adel treedt op als mecenas.De vorst heeft de hovelingen letterlijk onder handbereik: ze kunnen alles beheersen.

Positie kunstenaarME: kunstenaar aangesloten bij gilde.Ren: kunstenaar in dienst van een hof. Meestal voor een aantal jaren.Adelijke familie treedt op als Mecenas: ze geven opdracht en betalen een bepaalde kunstenaar.

Wat voor Kunst wil een hof?Geven opdracht tot het bouwen van kapellen/kerken. (Medici Kapel Florence)

Wat voor kunst wil een hof /2Paleizen (Pitti Paleis, Florence)

Wat voor kunst wil een hof/3SchilderijenMeubelsServiezenPortretten.

Wat voor kunst wil een hof/4Feesten: StravaganzasMuziekDansen

Gonzaga in MantuaGonzagas zijn rijk geworden door zich als huurling aan andere vorsten te verhuren.

Palazzo dell Te te Mantua. Buitenhuis van de Gonzagas

Palazzo de TheGebouwd als buitenhuis/lustoord.Versiering met verhalen van Grieken (=hoogste literatuur in ogen Renaissance)Julio Romano schildert Jupiter: straft figuranten omdat ze in opstand kwamen en verbergt ze onder de aarde.The als lustoord.

jupiterfresco's vullen gehele ruimte. De goden van Olympus zijn verzameld rond Jupiter, die zijn bliksemschichten naar de reuzen slingert: alles stort in. De Reuzen kwamen in opstand tegen Jupiter:dat wordt afgestraft. Jupiter begroef de reuzen onder de vulkanen over de gehele aarde.In de geschilderde koepel boven de wolk de lege troon van Jupiter. Hij bevindt zich links in de afbeelding met de bliksem in zijn handen.symboliek: kom je in opstand tegen de macht, dan is de straf groot.

Architectuur Pallazzo TheHumanisme: evenwicht = symmetrie.Komt tot uiting in: - plattegrond - zuil met kapitelen - fries met metopen - timpaanTimpaan als dakje boven deur en raam is een typisch in renaissance ontstaan stijlkenmerk

Filmpjes pallazo Th

Exterieur Palazzo II

Interieur Palazzo The

Zaal van psyche

Villa Rotonda: volledige symmetrieOntworpen door Palladio, in heuvels van vicenza.Ht voorbeeld van classicistische architectuur

Florence: familie Da MediciBankiersfamilie die domineert in het democratische stadstaatbestuur.

MichelangeloKomt uit de buurt van Florence en werkt veel in opdracht van de heersers van De Medici.Huomo universalis: beeldhouwer, schilder, architect, ingenieur, dichter, kunsttheoreticus.Maakt de David.

David Michelangelo

David beschrijvingEerste grote naakt sinds oudheid.Metershoog.Geen kwetsbare (Donatello), maar zelfverzekerde man. Beeld straalt kracht en onderhuidse spanning.Beeld krijgt politieke lading: komt niet bij de Dom te staan (opdrachtgever), maar voor stadhuis: Palazzo Vecchio.Symbool voor de strijdbare jonge republiek Florence.

Dom van FirenzeWie bouwt de enorme koepel op domkerk? koepel overspant 42 meter: ongekend!Ontwerpwedstrijd wordt uitgeschreven.Brunellesci vertrekt naar Rome en verwacht dat hij teruggevraagd wordt.Dat wordt hij en hij doet mee aan ontwerpwedstrijd, zonder ontwerp te laten zien.Ontstaan architect: ontwerper is niet de bouwer.Bouwt koepel zonder steiger: truck met het ei.Koepel is zelfdragend door ondermeer de stenen in visgraatmotief te metselen.

RomeTempietto, San Pietro in Montorio; 1502-10 Donato Bramante

Cirkelvormige plattegrond doet denken aan heidense tempels.Maar ook aan een type vroeg-christelijke kerk die gebouwd werd om een martelaarschap te gedenkenSan Pietro in Montorio werd gebouwd om de plek aan te duiden waarvan werd aangenomen dat Petrus er gekruisigd was klassieke vormen worden gecombineerd met christelijke betekenissen.

BramanteVolmaakt harmonisch bouwwerk, symmetrisch vanuit n centrum.Centrale plattegrond als afspiegeling van de kosmos.Ideaal in christelijke bouwkunst, gecombineerd met klassieke regels voor maat en verhouding.Nieuwe Sint Pieter op zelfde idee ontleend.

Het Vaticaan: hof te RomePieta Michelangelo:

Hakken in marmer is zeer hard. Toch zeer grote uitdrukking.Toch is Christus cht overleden: maria duwt de schouder dus cht omhoog.

Sixtijnse KapelPrivkapel Paus.Adam krijgt de geest/ziel door aanraking.Humanisten hebben dit beeld naar zich toegetrokken: Adam is volwassen en zelfstandige figuur. Staat op hetzelfde niveau als god?

MecenasAlle deze hoven treden op als mecenas.Mecenas is eigenlijk de 1e minister van cultuur onder Keizer Augustus. Hij vraagt bij de keizer om geld voor de kunsten.Begrip wordt gebruikt voor rijken die kunstenaars van opdrachten voorzien / in bescherming nemen.

Perfecte hoveling

HumanismeOorspronkelijk: mensen die boeken uit klassieke tijd bestuderen.Eerst ter onderbouwing christelijke leer.Later worden boeken beoordeeld op eigen waarde en wordt de mens Gods evenbeeld.Humanisten worden adviseurs van vorsten en onderwijzers.Veel aandacht voor de mogelijkheden van het individu.In 16e eeuw Homo Universalis

Homo UniversalisUniversele mens: alles is bereikbaar voor de mens.Belemmeringen moeten overwonnen wordenKunstenaar is wetenschapper en kunstenaar in alle disciplines.Ook bezit deze over goede manieren, knap uiterlijk.