18
Sau hai khóa hun luyn vKhung Tiêu Đề ChĐề ca TV Quc Hi Hoa K, được tchc ti Thư Vin Quc Gia ngày 25-27 tháng 11 năm 2009 và ti Thư Vin Khoa Hc Tng Hp TP HCM ngày 8-10 tháng 12 năm 2009, dưới sbo trca Thư Vin Quc Gia & Hi Thư Vin Vit Nam, ging viên tiếp tc nhn được các câu hi liên quan ti chđề này. Tài liu “HThng Tiêu Đề ChĐề Ca Thư Vin Quc Hi Hoa K(Library of Congress Subject Headings) / son gi, Lâm Vĩnh-Thế & Phm ThL-Hương. Great Falls, Va : LEAF-VN, 2009, bng CD-ROM đã được Thư Vin Quc Gia n hành và biếu các hc viên, cũng như mt vài tài liu tham kho khác đã được dùng để trli các câu hi trong lp. Ngoài nhng câu hi liên quan đến TĐCĐ đang được ging dy, ging viên cũng nhn được nhng câu hi vbiên mc mô t, do đó ging viên cũng đã gii thích thêm vvn đề này. LEAF-VN tiếp tc nhn được nhng câu hi vbiên mc bao gm Quy tc biên mc Anh-MAACR2, Khung phân loi DDC, Tiêu đề chđề LC và MARC 21. Chúng tôi đã trli trc tiếp cho người hi, và xin tng hp li và niêm yết trên trang nhà ca Hi LEAF-VN để các đồng nghip khác dù không gi câu hi, nhưng nếu có cùng mt thc mc cũng có thxem và hc hi tnhng bài trli này Ngày 9-12-2013 Lâm Vĩnh Thế Nguyn ThNga Phm ThL-Hương HI 1 : Em có đọc 1 tài liu viết là: "BLibrary of Congrss Subject Headings (LCSH) thường được gi vi tên là bSách Đỏ (The Red Books). Ngoài ra còn có 1 Tài liu hướng dn sdng LCSH, được gi là Sách Xanh". Em không thy nêu rõ SÁCH XANH trong nguyên bn tiếng Anh là tnào, em nhcô tìm hiu giúp em. - 1 - HI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHĐỀ VÀ MARC 21 — K3

HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

Sau hai khóa huấn luyện về Khung Tiêu Đề Chủ Đề của TV Quốc Hội Hoa Kỳ, được tổ chức tại Thư Viện Quốc Gia ngày 25-27 tháng 11 năm 2009 và tại Thư Viện Khoa Học Tổng Hợp TP HCM ngày 8-10 tháng 12 năm 2009, dưới sự bảo trợ của Thư Viện Quốc Gia & Hội Thư Viện Việt Nam, giảng viên tiếp tục nhận được các câu hỏi liên quan tới chủ đề này. Tài liệu “Hệ Thống Tiêu Đề Chủ Đề Của Thư Viện Quốc Hội Hoa Kỳ (Library of Congress Subject Headings) / soạn giả, Lâm Vĩnh-Thế & Phạm Thị Lệ-Hương. Great Falls, Va : LEAF-VN, 2009, bằng CD-ROM đã được Thư Viện Quốc Gia ấn hành và biếu các học viên, cũng như một vài tài liệu tham khảo khác đã được dùng để trả lời các câu hỏi trong lớp. Ngoài những câu hỏi liên quan đến TĐCĐ đang được giảng dạy, giảng viên cũng nhận được những câu hỏi về biên mục mô tả, do đó giảng viên cũng đã giải thích thêm về vấn đề này. LEAF-VN tiếp tục nhận được những câu hỏi về biên mục bao gồm Quy tắc biên mục Anh-Mỹ AACR2, Khung phân loại DDC, Tiêu đề chủ đề LC và MARC 21. Chúng tôi đã trả lời trực tiếp cho người hỏi, và xin tổng hợp lại và niêm yết trên trang nhà của Hội LEAF-VN để các đồng nghiệp khác dù không gửi câu hỏi, nhưng nếu có cùng một thắc mắc cũng có thể xem và học hỏi từ những bài trả lời này Ngày 9-12-2013 Lâm Vĩnh Thế Nguyễn Thị Nga Phạm Thị Lệ-Hương

HỎI 1 : Em có đọc 1 tài liệu viết là: "Bộ Library of Congrss Subject Headings (LCSH) thường được gọi với tên là bộ Sách Đỏ (The Red Books). Ngoài ra còn có 1 Tài liệu hướng dẫn sử dụng LCSH, được gọi là Sách Xanh". Em không thấy nêu rõ SÁCH XANH trong nguyên bản tiếng Anh là từ nào, em nhờ cô tìm hiểu giúp em. - 1 -

HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

Page 2: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

TRẢ LỜI 1:

Trong những dụng cụ hỗ trợ cho người làm biên mục ở Mỹ và Canada, chúng tôi thường dùng những tài liệu này:

Anglo-American Cataloging Rules:

ấn bản đầu tiên của AACR in năm 1967 có bìa màu xanh da trời đậm; ấn bản 2 được hiệu đính: AACR2, in năm 1978 in bìa màu nâu; ấn bản 2 được hiệu đính: AACR2, in năm 1988 in bìa màu xanh lá cây

đậm; ấn bản 2 được hiệu đính: AACR2, in năm 2002 [sách rời (loose-leaf)] in bìa

màu nâu/xanh sám - Những cuốn rút gọn cũng có màu tương tự theo ấn bản toàn văn.

Có thể là tên gọi “Sách Xanh” dành cho ấn bản AACR đầu tiên vì bìa màu xanh và nó làm thay đổi toàn diện quy tắc biên mục lúc đó nên giới thư viện Mỹ gọi nó là “Sách xanh” (Blue book) chăng? nhưng sau đó bìa sách đã đổi sang màu nâu (1978), màu xanh lá cây (1988) và 2002 thì bìa trở lại màu nâu/xanh sám . [Xem Janet Swan Hill “Fifty Years of Cataloging Artifacts or What the Heck Is that?” Xem URL: (http://spot.colorado.edu/~hilljs/FiftyOLA2010.pdf)]

- 2 -

Ấn bản AACR2, 1988 toàn văn và bản rút gọn CAACR2, 1988 ấn bản tiếng Việt có bìa màu

xanh lá cây

Ấn bản AACR2, Rev. 2002 có bìa màu nâu pha xám xanh Ấn bản AACR đầu tiên, bìa màu xanh

Page 3: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

Library of Congress Subject Headings ấn bản in trên giấy, LCSH hiện nay gồm tất cả 6 quyển, bìa bằng giấy bồi cứng màu đỏ, do đó thường được giới thư viện Hoa Kỳ gọi chung là “The Red Books.” [“Sách màu đỏ.”] Ấn bản mới nhất là Ấn bản thứ 35, xuất bản vào mùa Xuân năm 2013. Có thể đặt mua LCSH với Cata-loging Distribution Service (CDS) của LC; toàn bộ thông tin về hoạt động, dịch vụ và các mặt hàng của CDS được đăng tại trang nhà của CDS ở địa chỉ Internet sau đây: http://www.loc.gov/cds/

Library of Congress Subject Headings, ấn bản thứ 31-2009 - bìa màu đỏ,

Subject Headings Manual : ấn hành lần đầu tiên vào năm

1984, dưới hình thức những tờ rời (loose-leaf), cung cấp thông tin về những quy tắc hướng dẫn biên mục viên của LC trong việc ấn định TĐCĐ; ấn bản năm 2008 có bìa màu tím, ấn bản cũ hơn thì có bìa màu xanh lá cây đậm (dark green))

Subject Headings Manual, 2008

Bìa màu tím

- 3 -

Free-Floating Subdivisions : An Alphabetical Index: ấn hành mỗi năm một lần, cung cấp danh mục của tất cả những tiểu phân mục phù động tự do tức là những tiểu phân mục có thể dùng chung với bất cứ TĐCĐ nào. [Bìa sách màu xanh da trời / xanh nhạt (light blue)

Free-Floating Subdivisions, 2009

Bìa sách màu xanh da trời

Library of Congress Subject Headings : Principles of Structure and Policies for Applications : Annotated Ver-sion : như nhan đề đã ghi rõ, ấn phẩm này tập trung cung cấp tất cả các thông tin về các nguyên tắc và chính sách của LC liên quan đến vấn đề TĐCĐ, trích ra từ các tài liệu chính thức của LC, có bìa màu hồng nhạt.

Library of Congress Subject Headings : Prin-ciples of Structure and Policies for Applica-

tion. 1990 bìa màu hồng nhạt

Page 4: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

Kể từ cuối tháng 4-2009, LC đã cho phép truy dụng LCSH miễn phí tại URL sau đây: http://id.loc.gov. Không những thế, LC còn cho phép người sử dụng được hạ tải (download) toàn bộ LCSH (vào khoảng hơn 32 MB trong môt hồ sơ nén --zip file--; sau khi mở ra (unzip file) thì hồ sơ nầy sẽ trên 347 MB) vào máy điện toán của mình để sử dụng. Tuy nhiên đây chỉ là một hồ sơ dữ liệu (data file), được viết bằng ngôn ngữ XML, cần phải có một phần mềm ứng dụng (application program) mới có thể truy tìm (search, query) và hiển thị (display) được. Xin coi những thông tin cần thiết để hạ tải miễn phí những tài liệu cần tại đây: http://www.loc.gov/cds/

- 4 -

Còn về sách gọi là « Sách xanh » khi chúng tôi tìm hiểu nơi các bạn đồng nghiệp Mỹ thì được biết có 1 cuốn sách trong ngành luật học thường được gọi là ”The Bluebook” [hai chữ Blue va Book viết liền nhau. « Sách xanh » (The Bluebook) là sách chỉ dẫn cách thức làm các câu/đoạn trích dẫn (citations) một cách đồng nhất thuộc ngành luật của Hoa Kỳ. (The Bluebook, the definitive style guide for legal citation in the United States) xin xem tài liệu tại URL này: https://www.legalbluebook.com/public/introduction.aspx. The Bluebook: A Uniform System of Citation is compiled by the edi-tors of the Columbia Law Review, the Harvard Law Review, the University of Pennsylvania Law Review, and The Yale Law Journal. Trích dẫn từ Internet https://www.legalbluebook.com/public/introduction.aspx

Sách xanh chỉ dẫn làm các trích dẫn và trích đoạn 1 cách đồng nhất của ngành luật học Mỹ

HỎI 2 : Em muốn lấy biểu ghi MARC 21 có sẵn từ thư viện Mỹ hay VN nhưng em lại không nhìn thấy những trường của MARC 21 hiện ra như những biểu ghi có trên web-site của LC hay của Cornell chẳng hạn. Biểu ghi MARC em thấy nó như thế này, tại sao? 01166nam 22003378a 4500001000900000005001700009008004100026 020001800067041000900085041002100094041000800115080000800123 084002100131100002100152245010400173260003800277300001600315 520024500331653002900576653001400605653001500619653002200634 653004200656700002500698852001300723852001300736920002100749 930001100770942000700781960004000788-00117485-20071220211200.0 -040524s1999b 000 0 od-##c23000đd500b-0#a0003-0#adịch liên xô-0#avie -##a3KN-##-aR62(0)bQU000ố-1#aXôcôlốp, A.A -10aQuốc tế cộng sản và Việt NambSách tham khảocA.A. Xôcôlốp ; Dịch: Đào Tuấn-##aH.bChính trị Quốc giac1999-##- a301trc19cm-##aGiới thiệu giai đoạn đầu trong quan hệ giữa quốc tế Cộng sản và Việt Nam trong những năm 1920-1930, liên quan đến việc đào tạo các chiến sĩ cách mạng tại trường Đảng thuộc Liên Xô cũ-##aQuốc tế cộng sản-##aLiên Xô-##aViệt Nam-##aSách tham khảo-##aGiáo dục cộng sản chủ nghĩa-1#aĐào TuấneDịch-##jVN00.165-##jVN00.166-##aXôcôlốp, A.A-##a115447-gts- zXôcôlốp, A.A ^cXôcôlốp^dA.A-_

Page 5: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

TRẢ LỜI 2 : Khi tìm biểu ghi có sẵn trong thư viện Mỹ, chúng ta chỉ có thể hạ tải (download) các biểu ghi MARC 21 từ những thư viện nào cho phép tải về máy của mình mà thôi, thí dụ như: các thư viện LC, ĐH Cornell, ĐH Wisconsin, Madison, ĐH Stanford v.v… Thí dụ hạ tải biểu ghi MARC 21 từ LC tôi đã chỉ dẫn trong Bài Hỏi/Đáp về biện mục kỳ 8 trang 16 rồi. Bây giờ lấy thí dụ và hạ tải biểu ghi MARC 21 từ thư viện ĐH Cornell ở URL này và làm những bước sau đây: https://catalog.library.cornell.edu/cgi-bin/Pwebrecon.cgi?DB=local&PAGE=First · Khi tìm thấy biểu ghi mà mình muốn tìm ở thư mục trực tuyến (online catalog) của TV Cornell chằng hạn, thí dụ của bạn nêu ra là tìm cuốn sách “Quốc tế cộng sản và Việt Nam” của tác giả Xôcôlốp, A.A. [viết theo lối phiên âm VN], thì Cornell viết theo lối Mỹ, tên chuẩn của tác giả này viết theo chữ kyrin (Cyrillic script) của Nga, khi chuyển sang mẫu tự La-tinh thì phải dùng tên chuẩn của người Nga theo Hồ sơ tiêu đề chuẩn của LC (LC Authorities file ở URL này: http://authorities.loc.gov/ ) đánh vần theo mẫu tự tiếng Anh là Sokolov, A. A., tuy nhiên nếu bạn không biết tìm tên tác giả này theo lối đánh vần tiếng Anh của tiêu đề chuẩn tên người của LC thì bạn phải tìm theo nhan đề sách là “Quốc tế cộng sản việt Nam” thì mới ra kết quả này

Kết quả trang 1 của biểu ghi theo MARC 21 của sách “Quốc tế cộng sản và Việt Nam của ĐH Cornell hiển thị theo tên nhãn trường MARC 21

- 5 -

Page 6: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

Khi bạn muốn hạ tải biểu ghi MARC 21 này về máy của bạn để sử dụng với chương trình tích hợp thư viện mà TV của bạn đang dùng, thí dụ chương tình tích hợp iLIB hay Libol chẳng hạn thì làm như sau:

Đổi phần có chữ Select Download Format từ FULL RECORD sang UTF-8 Bấm nút chuột vào cái ô ghi “Format for Print/Save” — Internet Explorer sẽ

cho ra một hàng số dài [đó là số nhị phân (binary codes) mà máy vi tính của bạn nó lưu lại dưới dạng này]

Sau đó biểu ghi MARC 21 sẽ được hiện trên màn hình của trình duyệt Internet Ex-plorer với những hàng số và chữ xen kẽ nếu bạn chép và dán (cut and paste) trên MS word như dươi đây,

01150cam a22003254a 4500001000800000005001700008008004100025035002000066035001200086040001300098041001300111042000800124043001200132050002500144100005300169240003800222245013600260260007600396300002100472650003800493650003300531650003900564651003800603651003800641700002200679948003300701948003000734948003900764995002100803-4100077-20100622092011.0-011022s1999 vm f000 0 vie c- a(OCoLC)48746028- a4100077- aNICcNIC-1 aviehrus- apcc- aa-vt---- 4aHX400.5.A6bS65 1999-1 aSokolov, A. A.q(Anatoliĭ Alekseevich),d1951--10aKomintern i V�etnam.lVietnamese-10aQuốc tt cộng sản và Việt Nam :-bsách tham khảo /cA.A. Xôcôlốp ; người dịch, Đào Tuấn.- aHà Nội :bNhà xuất bản Chính trị quốc gia,c1999.- -a301 p. ;c19 cm.- 0aCommunist InternationalxHistory.- 0aCommunismzVietnamxHistory.- 0aCommunist educa-tionzSoviet Union.- 0aVietnamxRelationszSoviet Union.- 0aSoviet UnionxRelationszVietnam.-1 aĐào, Tuấn.-0 -a20011022bidtn67ectshappr-1 a20011212bodytb1ectsf?-2 a20100622bmdbatcheltsxdel9XXtxt- aHivolm-d20100622-� Tôi làm thử và lưu vào hồ sơ trên máy của tôi như sau:

- 6 -

Trang 2 của biểu ghi MARC 21 của TV ĐH. Cor-nell chỉ dẫn cách hạ tải biểu ghi này

Page 7: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

Nếu dùng lệnh SAVE AS với tên hồ sơ hạ tải dưới dạng TXT và UTF-8 thì sẽ có 1 hồ sơ dạng text để ở trong ngăn (folder) đặt riêng cho việc này. Nếu thư viện có chương trình tích hợp TV iLIB, Libol của VN làm hay Sirsi… của Mỹ làm chẳng hạn, thì khi nhập liệu (upload hay import file) hồ sơ này vào phân hệ biên mục (cataloging module), nó sẽ có trong máy của thư viện một biểu ghi MARC và với tên sách mình muốn hạ tải. Sau đó mình sẽ làm hiệu đính (editing) như là:

đổi số hiệu sách (call number) trong trường 050 cho LCC sang trường 082 cho DDC chẳng hạn 

      nếu chọn LCSH tiếng Anh thì để nguyên chẳng phải hiệu đính gì cả trừ phi có lỗi chính tả như đánh vần sai chẳng hạn

- 7 -

Biểu ghi MARC 21 đươc hạ tại và hiển thị trên Internet Explorer như thế này

Đặt tên hồ sơ [File name]

Đổi file sang dạng .txt

(text file) [Save File as type]

Đổi sang Unicode để

có tiếng Việt chuẩn Unicode [Encoding]

Page 8: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

nếu cần thêm TĐCĐ (Subject headings) bằng tiếng Việt dịch từ SH tiếng Anh từ trường 650-651 thì chỉ thị thứ 2 của MARC format phải đổi là số 4 thay vì số zero vì đó là local SH dung tiếng Việt không phải LCSH 

Việc làm này TIẾT KIỆM RẤT NHIỀU THÌ GIỜ CHO BIÊN MỤC VIÊN bởi vậy các TV Mỹ gia nhập OCLC để chia sẻ thông tin là vì thế. Một số thư viện Việt Nam không biết lợi dụng cách này từ những TV cho phép hạ tải biểu ghi MARC về máy của mình như là LC, TV Đ.H Cornell, Stanford, v.v.. nên cứ làm biên mục nguyên thủy thì bao nhiêu lâu mới xong 1 cuốn sách? Lại còn làm nhiều biểu ghi cho một bộ sách có nhiều quyển (multiple volumes), giống nhau hoàn toàn, chỉ khác số tập mà thôi, thí dụ bộ sách Tổng tập Văn học Việt Nam có 42 quyển thì làm 42 biểu ghi riêng biệt thành ra mất thì giờ vô ích.

Biểu ghi Sokolov hạ tải từ TV Đ H Cornell và nhập liệu vào chương trình iLiB của TV Viện Việt Học-1 để làm minh hoạ

Biểu ghi Sokolov hạ tải từ TV Đ. H Cornell và nhập liệu vào chương trình iLiB của TV Viện Việt Học-2 để làm minh hoạ

- 8 -

Page 9: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

Việc hiển thị các thông tin của một biểu ghi biên mục trên OPAC được làm theo tên của các trường (thí dụ: Tên tác giả: Sokolop, A. A. (Anatolii Alekseevich), 1951- ) hay theo số hiệu của các nhãn trường theo MARC 21 (thí dụ: 100 1# $a Sokolop, A. A. $q(Anatolii Alekseevich), $d 1951- ) thì tùy theo chính sách của từng thư viện, Đ. H. Cornell hay LC đều cho hiển thị theo ba cách là “Brief view “(hiển thị ngắn gọn) – “Long view” (hiển thị theo tên của trường) và “MARC view” (hiển thị theo nhãn trường MARC 21). Thư viện Quốc Gia Việt Nam chỉ hiển thị theo tên của trường, và cho phép khi bạn hạ tải biểu ghi theo MARC 21 (?) về máy của bạn rồi nhập liệu vào phân hệ biên mục với chương trình tích hợp thư viện mà bạn đang dùng như là Libol hay iLiB. Tuy nhiên theo tôi được biết thì hiện giờ (2013) TVQG chưa áp dụng AACR2 do đó nếu thư viện của bạn đã áp dụng AACR2, dùng TĐCĐ cả tiếng Anh lẫn tiếng Việt thì cần cung cấp TĐCĐ cả tiếng Anh lẫn tiếng Việt vào biểu ghi mà bạn hạ tải của TVQG, thì bạn cần phải hiệu đính biểu ghi này cho phù hợp với chính sách của TV mà bạn đang phục vụ. Nên nhớ là các dấu chấm câu (Punctuation marks) theo ISBD hay AACR2 đều giống nhau vì đó là nguyên tắc về biên mục chuẩn quốc tế Paris 1961.

Thí dụ cần hiệu đính:

Trường 100 1# Tên tác giả theo tiêu đề chuẩn LC:

100 1# $a Sokolov, A. A. $q (Anatolii Alekseevich), $d 1951-

Trường 245 1# Nhan đề và minh xác về trách nhiệm: thiếu dấu chấm (period) ở cuối trường này, cũng như dấu chấm ở cuối của mỗi trường khác trong biểu ghi của TVQG.

Trường 300 ## Mô tả vật chất của tài liệu: số trang 301 tr. và chiều cao của sách 19 cm. : thiếu 1 khoảng cách (space) giữa số 300 và tr., cũng như 30 và cm. thiếu dấu chấm sau cm.

TVQG không dùng TĐCĐ mà dùng Từ Khóa, nếu TV của bạn dùng TĐCĐ cả tiếng Anh lẫn tiếng Việt thì cần cung cấp TĐCĐ cả tiếng Anh lẫn tiếng Việt vào các trường 6XX. Cũng xin lưu ý về các chỉ thị thứ 2 trong trường 650-651 là zero (dành cho LCSH) và 4 dành cho TĐCĐ tiếng Việt do TV cung cấp.

[Xem tiếp trang sau ]

- 9 -

Page 10: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

Biểu ghi của tác phẩm “Quốc tế Cộng sản và Việt Nam” của TV ĐH Cornell được hiển thị trên OPAC theo AACR2, theo tên của nhãn trường MARC 21 (minh họa tr. 5) hay theo tên của từng trường (minh họa tr. 10)

- 10 -

Page 11: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

- 11 -

Biểu ghi của tác phẩm “Quốc tế Cộng sản và Việt Nam” của TV QG VN được hiển thị trên OPAC theo tên của từng trường

Page 12: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

HỎI 3 : Trong thí dụ cô nêu ra tại Bài HỎI/ĐÁP SỐ 2 về TĐCĐ (http://leaf-vn.org/FAQ-LCSH-1of2rev.pdf ) cô trích dẫn từ Khung Phân Loại LC Web, em chép lại đây, và xin cô giải thích thêm những chữ tắt trong ngoặc vuông của thí dụ này là gì?

[ R ] [R S D] [B L S D]

TRẢ LỜI 3 :

Khi tôi dùng LCWeb thì Hội LEAF-VN phải mua dịch vụ này của LC trong 1 năm để chúng tôi có dụng cụ soạn bài viết và giảng dạy trong những lớp huấn luyện do TVQG tổ chức năm 2009. Xin coi phần chỉ dẫn cách dùng LCWeb tự học (LCWeb Quick Tutorial) ở URL này: http://classificationweb.net/tutorial/, xin lưu ý bạn là chương trình dùng cho LCWeb có bộ máy dò tìm (browser) riêng của nó.

Bấm nút chuột vào mục thứ 2 “Getting Start” thì có đường kết nối (link) này và trang 2 nó ghi dấu hiệu của những chữ cái, để trong ngoặc vuông thí dụ như [ H R B L S N ] trong Class Web và nó ghi trong từng Bảng Môn Loại (Class) của LC khi mình truy cập vào đó, tùy theo môn loại nào có nhiều hay ít chữ tắt này. Xin tóm lược: H : biểu thị cho việc phân chia cấp bậc của Môn loại (Classification hierarchy) R : biểu thị cho biểu ghi thư tịch với sô phân loại (Display classification record). B : biểu thị cho biểu ghi thư tịch với số phân loại được ghi ở đó (Display biblio-

graphic records with this number). - 12 -

?

?

?

Page 13: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

L : biểu thị cho Tiêu đề chủ đề [LC] với TĐCĐ được ghi ở đó (Display LC subject headings for this number). S : biểu thị cho sự liên kết giữa TĐCĐ và số phân loại được ghi ở đó (Display subject correlations for this number). N biểu thị cho việc hiệu đính dữ kiện riêng của thư viện (Edit the local notes for this record). C : biểu thị cho bộ máy dò tìm số phân loại của LCWeb (Display in classification browser T : biểu thị cho bảng phụ trong LCWeb (Display secondary table). Nếu thư viện của bạn dùng LCWeb mà bạn chưa quen thì nên vào URL này http://classificationweb.net/tutorial/ mà tự học cách dùng, dần dần sẽ quen và làm việc dễ dàng hơn. HỎI 4 : Em có câu hỏi này liên quan đến RDA mà không biết hỏi ai, do đó em xin làm phiền cô để cô giải thích giúp em câu hỏi này. Trong biểu ghi dưới đây [xem, em thấy nó xuất hiện thêm 3 trường 336, 337, 338, và thêm cái |e ở trường 040. Cách khai vào 3 trường nói trên không khó. Tuy nhiên em có chút thắc mắc về trường 263 Ngày xuất bản dự kiến (trong MARC 21 có trình bày), nhưng trường 264 thì không thấy, vậy nếu cô có tài liệu về trường này thì cho em xin cô nhé. Thí dụ biểu ghi của LC đính kèm.

- 13 -

Page 14: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

- 14 -

Page 15: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

TRẢ LỜI 4: Khi bạn có thắc mắc về MARC 21 hay RDA, bạn nên vào Internet để tìm hiểu vấn đề mà bạn cần câu trả lời thoả đáng vì những thông tin này đều được niêm yết rộng rãi trên Internet bởi những cơ quan có thẩm quyền như LC phụ trách về MARC và Joint Steering Committee for Development of RDA phụ trách về RDA. Sau đây là vài kết nối quan trọng và hữu ích:

RDA : Resource Description and Access xem URL này :

http://www.rda-jsc.org/rda.html

RDA được phát triển sát liền với những mục tiêu và nguyên tắc về biên mục đã được minh xác bởi « Những Nguyên Tắc Biên Mục Quốc Tế » (Statement of International Cataloguing Principles.) được niêm yết ở URL này: (http://www.ifla.org/publications/statement-of-international-cataloguing-principles) Bản tiếng Việt được niêm yết tại URL này: http://www.ifla.org/files/assets/cataloguing/icp/icp_2009-vi.pdf

MARC 21: xem URL này: http://www.loc.gov/marc/ ngay ở trang đầu đã có mục Up-dated về MARC 21 và RDA = RDA in MARC

- 15 -

Page 16: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

+ RDA TRONG MARC (RDA IN MARC): (October 2012) http://www.loc.gov/marc/RDAinMARC.html + MARC RECORDS EXAMPLES OF RDA CATALOGING : http://

www.rdatoolkit.org/examples/MARC RDA TOOLKIT:

+ MARC 21 - RDA ToolKit: Authority records http://www.rdatoolkit.org/sites/default/files/examples_of_rda_authority_records_041113.pdf + MARC 21 – RDA TollKit : Bibliographic Records http://www.rdatoolkit.org/sites/default/files/6jsc_rda_complete_examples_bibliographic_apr0913_rev.pdf

Về câu hỏi của bạn là trường 264 bạn không tìm thấy, xin dùng google.com mà tìm với toán tử Boole dùng hai từ khóa là « MARC 21 AND RDA »

Kết Quả (Search Results) = xem mục thứ 3 đưới đây:

1. MARC Record Examples of RDA Cataloging | www.rdatoolkit.org www.rdatoolkit.org/examples/MARC In order to facilitate RDA education and training, the Joint Steering Committee tor De-velopment of RDA (JSC) has issued full MARC record examples of RDA ...

2. MARC 21 Format Changes to Accommodate RDA (Draft) (Network ...

www.loc.gov › Librarians, Archivists This document lists MARC 21 format changes that have been approved to accommo-dateResource Description and Access (RDA) since the 2008 Update (No.

3. RDA in MARC - Library of Congress www.loc.gov › Librarians, Archivists Oct 22, 2012 - RDA in MARC. October 2012. MARC 21 Updates 9-15 include all changes to MARC for use with RDA approved through June 2012. Content ...

[DOC] 4. MARC 21 encoding to accommodate new RDA elements 046 and ...

www.loc.gov/.../rda/PCC%20RDA%20guidelines/RDA%20in%20NARs-... Sep 14, 2013 - MARC 21 encoding to accommodate new RDA elements 046 and 3XX in NARs and SARs. This document records the recommended interim ...

5. RDA and OCLC www.oclc.org/rda/ Information about RDA and how it impacts OCLC. ... OCLC has completed work to im-plement the MARC 21 changes approved by MARBI in recent meetings ...

[PDF] 6. MARC 21 Coding to Accommodate RDA Elements

www.nlm.nih.gov/.../MARC_21_coding_to_accommodate_RDA_eleme...

- 16 -

Page 17: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

Aug 19, 2013 - MARC 21 encoding to accommodate RDA elements: NLM prac-tice ...determine which RDA elements are core elements; other elements are …

7. Recording RDA Elements in MARC 21 Fields in Name Authority ... www.ala.org › ... › Webinars › Cataloging and RDA Webinars RDA: Resource, Description & Access contains instructions for recording FRAD attrib-utes (called elements in RDA) for persons, families, and corporate bodies in … Bấm nút chuột vào đường kết nối thứ 3 trong thí dụ nêu trên, bạn sẽ được dẫn tới trang web của LC về MARC 21 và RDA ở URL này http://www.loc.gov/marc/RDAinMARC.html   

+ Cuối trang này có phần nói về trường 264 [đánh dấu màu đỏ]  

Miscellaneous other changes to MARC for RDA Additional subfield specificity in field 502 (Dissertation Note) Additional subfield for qualifying informaton in 028 (Publisher Number) ISSN subfield made repeatable in field 490 (Series Statement) Additional codes in various 007 and 008 character positions Additional subfields in 033 (Date/Time and Place of an Event) and 518 (Date/Time

and Place of an Event Note) Field 040 $e made repeatable and code "rda" added to the MARC code list for De-

scriptive Conventions to indicate the use of the RDA rules for description. Leader/18 will be coded i with RDA.

New Bibliographic format field: 264 - Production, Publicaton, Distribution, Manu-facture, and Copyright Notice (R)

Experimentation with a technique for including URIs for values (no MARC content designation change) (See Discussion Paper 2010-DP02 for general description.) + Bấm nút chuột vào kết nối này sẽ có kết nối về trường 264 và lời chỉ dẫn về cách dùng trường này: http://www.loc.gov/marc/bibliographic/bd264.html

[Xem minh hoạ ở trang kế tiếp]

- 17 -

Page 18: HỎI 1 : HỎI ĐÁP VÊ TIÊU ĐỀ TIÊU ĐỀ CHỦ ĐỀ VÀ MARC 21 — KỲ 3

- 18 - [12-09-2013 LHP]

HẾT