Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
CONCEPT 1-04-2016
Ha!-tech
De Techniekagenda 2.0 voor 2016-2019 voor Haaglanden
Deze techniekagenda is de gezamenlijke agenda van:
Oranje Nassau College
VmboTechniek
TL: Technologieroute
Unicoz
Stedelijk College
Vmbo Techniek
TL:Technomavo
SCZoetermeer
SC Delfland
Vmbo Techniek
Eigen Bestuur
Grotius College
TL: M Techmavo
St. Openbaar Voortgezet Onderwijs Delft
Christelijk Lyceum Delft
TL: M Techmavo
St. Christelijk Onderwijs Delft en Omstreken
Sint Stanislascollege
Vmbo Techniek
TL: Technologieroute
Lucas
Corbulocollege
Vmbo Techniek
Lucas
Johan de Wittcollege
VMBO Techniek
VO Haaglanden
Maris College
Vmbo Techniek
TL: M Tech Mavo
VO Haaglanden
Segbroek College
TL: M-Techmavo
VO Haaglanden
Scholengroep Zuidwest
Vmbo Techniek
Stichting Scholengroep Zuidwest
Van Vredenburchcollege
Vmbo Techniek
VO Haaglanden
ISW
Vmbo Techniek
TL: BCP Mavo
Lucas
Interconfessioneel Hofstadcollege/Mavo- Havo
TL: Technologieroute
Lucas
ROC Mondriaan
ROC ID College
AOC Wellant
Lentiz Scholengroep
Haagse Hogeschool
Vo Haaglanden
Stichting Lucas
Platform Bedrijfsvakopleidingen
Steunpunt Bèta Techniek
Gemeente Den Haag
Gemeente Delft
Gemeente Zoetermeer
Gemeente Leidschendam Voorburg
Gemeente Westland
Gemeente Rijswijk
Gemeente Midden Delfland
Gemeente Wassenaar
Gemeente Pijnacker Nootdorp
Weboma
Bouwbedrijf Dijkxhoorn
Autochadebedrijf Hielkema
Weighpack
Festo
Siemens
Kalisvaart
Technische Unie
Verkaart
Partners aangesloten bij HTC
Partners aangesloten bij P@CT
Vastgesteld in het Regionaal Topoverleg Techniek Haaglanden van 13 april 2016.
Inhoudsopgave
Managementsamenvatting4
1.Inleiding6
2.Doelstellingen7
2.1Het realiseren van aantrekkelijke en versterkte leerroutes vo-mbo-hbo in de doorlopende leerlijn7
2.2Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van docenten in de techniek9
2.3Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van technische praktijkruimten11
2.4Het realiseren van promotie- en lob-activiteiten12
3.Werkwijze om te komen tot deelplannen13
4.Financiën Concept Begroting 2016 - 201913
5.De organisatie15
5.1Regionaal Topoverleg, samenstelling en werkwijze15
5.2De werkgroepen, samenstelling en werkwijze15
5.3De programmamanager Techniekagenda, rol en taak16
5.4Penningmeester: ROC Mondriaan16
6.De ondertekenaars16
Bijlagen16
Bijlage 1 Speerpunt 1 Leren en werken in de techniek aantrekkelijker maken16
Bijlage 2 Korte schets landelijk beleid19
Bijlage 3 Regiovisie update 201522
Bijlage 4 De spreiding van de opleidingen basis en kader techniek en techmavo’s in de regio inclusief plannen34
Bijlage 5 De leerlingenaantallen per vmbo-school43
Bijlage 5 Overzicht initiatieven tbv de kwaliteit en kwantiteit van de docenten in de techniek44
Bijlage 8 Overzicht van partners54
Managementsamenvatting
Partners in Haaglanden hebben met veel energie in de periode 2012-2015 gewerkt aan de Techniek Agenda Haaglanden 1.0 in het kader van Toptechniek in Bedrijf.[footnoteRef:1] In januari 2013 is gestart met de uitvoering van de Techniekagenda Haaglanden. De Techniekagenda Haaglanden kende een vijftal actielijnen en voor iedere actielijn was een actiehouder benoemd: [1: Toptechniek in Bedrijf: Een stimuleringssubsidie van het Ministerie van OCW, verstrekt door het Platform Bèta techniek.]
· Actie 1 De Vakmanschapsroute
· Actie 2 Versterken infrastructuur onderwijs-bedrijfsleven
· Actie 3 Professionalisering
· Actie 4 De Technologieroute
· Actie 5 De Techfinder
Er is een krachtig netwerk ontstaan en er zijn mooie resultaten geboekt. De resultaten zijn in de bijlage 1 Speerpunt 1 Leren en werken in de techniek aantrekkelijker maken opgenomen.
In bijlage 2 is de update van de regiovisie 2015-2018 opgenomen
De uitdaging
De uitdaging is de meest bondige samenvatting ten behoeve van het onderwijs.
De partners van de Techniekagenda 2.0 in Haaglanden staan voor de uitdaging, dat technologische ontwikkelingen steeds sneller gaan, waardoor technologie en digitalisering verder verweven raken in alle sectoren. Straks zullen er nog nauwelijks opleidingen zijn die niets met technologie en ICT te maken hebben. Het hele onderwijs van po tot wo moet doorspekt worden met technologie en ict. Meer kinderen, jongeren komen dan eerder in contact met techniek en technologie. Met een krachtige en niet traditionele aanpak willen we erin slagen om op deze wijze eerder en meer jongeren voor te bereiden op een toekomst én in de techniek én in de snel veranderende samenleving. Het is bijna vanzelfsprekend om aan te geven, dat de pijlers van het Techniekpact, kiezen, leren en werken te beschouwen zijn als een steeds terugkerende cyclus in plaats van afgeronde fases in het leven.
Bij het uitvoeren van Techniekagenda Haaglanden 2012-2015 zijn twee knelpunten naar voren gekomen:
1. Grote zorg om de kwaliteit en kwantiteit van docenten in de scholen en van praktijkleermeesters in de bedrijven
2. De beschikbaarheid en de benutting van technische praktijklokalen en het aanbod van (technische ruimtes) van andere aanbieders.
De nieuwe partners, het Bèta Steunpunt en het Platform Bedrijfsvakopleidingen onderschrijven deze twee knelpunten. Bovendien geeft het Platform aan zich zorgen te maken over het toekomstig volume van de bedrijfsvakopleidingen.
Deze zaken zijn van grote invloed op de gestelde uitdaging. Het is daarom de hoogste tijd voor een stevig regionaal (investerings)plan, waar zoveel mogelijk partners en stakeholders uit de techniek bij betrokken worden. In de regio Haaglanden wordt een aanbod van activiteiten uitgezet, dat een bijdrage levert aan de gestelde uitdaging.
Hoofddoelstelling:
Onderwijsdeelnemers van basis, kader van een technische opleiding of een mavo in de regio Haaglanden[footnoteRef:2] voorbereiden op een toekomst én in een snel veranderende samenleving én in de techniek door een stevige en structurele samenwerking tussen onderwijs, Vmbo-onderwijs en het aansluitende Mbo en havo –vwo en Hbo, bedrijfsleven en gemeenten in Haaglanden. [2: Haaglanden van 9 gemeenten en gelijk aan de VSV-regio]
Subdoelstellingen:
1. Het realiseren van aantrekkelijke en versterkte leerroutes vo– mbo –hbo in de doorlopende leerlijn: vakmanschapsroute , technologieroute en de havo-vwo- hbo/wo route.
2. Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van docenten in de techniek.
3. Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van de technische praktijkruimtes
4. Het realiseren van promotieactiviteiten en Loopbaan oriëntatie- activiteiten.
Werkwijze:
Een snel veranderende samenleving eist een flexibele, dynamische, efficiënte en niet traditionele aanpak. De samenstelling van de actiegroepen heeft een tijdelijk en wisselend karakter en is gericht op actie. De acties worden neergezet in pilots. In de pilots worden evaluatiemomenten ingebouwd om tijdig te kunnen bijstellen en successen te verbreden.
· Start Samenstellen van actiegroepen in overleg met de partners en stakeholders:
a. Actiegroep Onderwijs: Vakmanschapsroute
b. Actiegroep Onderwijs: Technologieroute
c. Actiegroep Bedrijfsvakopleidingen
d. Actiegroep Kwaliteit en kwantiteit van de docenten
e. Actiegroep Kwaliteit en Kwantiteit van de faciliteiten
f. Actiegroep Promotieactiviteiten en Loopbaan oriëntatie-activiteiten
· Formuleren van actieplan in working progress voor 1 pilot
Wat nog meer
Verbinden en versterken van lokale, regionale en nationale initiatieven en partners
Wat levert het op:
· Contextrijke, uitdagende en oriënterende leerroutes Vakmanschap Vmbo basis kader
· Technologie op Vmbo TL
· Sterke bedrijfsvakopleidingen
· Voldoende en kwalitatief geschoolde en toekomstbestendige docenten
· Toekomstbestendig opgeleide mensen
· Aansluiting tussen competenties van mensen en de arbeidsmarkt
· Meer aandacht voor softskills
· Kwalitatief uitstekende en goed functionerende Technische Hotspots
· Ontmoetingen, Kennisdeling, Inspiratie, Netwerken
· Grotere betrokkenheid bedrijfsleven
· In het hele palet van onderwijs Technologie en ICT
1. Inleiding
Partners in Haaglanden hebben met veel energie in de periode 2012-2015 gewerkt aan de Techniek Agenda Haaglanden 1.0 in het kader van Toptechniek in Bedrijf.[footnoteRef:3] In januari 2013 is gestart met de uitvoering van de Techniekagenda Haaglanden. De Techniekagenda Haaglanden kende een vijftal actielijnen en voor iedere actielijn was een actiehouder benoemd: [3: Toptechniek in Bedrijf: Een stimuleringssubsidie van het Ministerie van OCW, verstrekt door het Platform Bèta techniek.]
· Actie 1 De Vakmanschapsroute
· Actie 2 Versterken infrastructuur onderwijs-bedrijfsleven
· Actie 3 Professionalisering
· Actie 4 De Technologieroute
· Actie 5 De Techfinder
Er is een krachtig netwerk ontstaan en er zijn mooie resultaten geboekt. De resultaten zijn in de bijlage 1 Speerpunt 1 Leren en werken in de techniek aantrekkelijker maken opgenomen.
In bijlage 2 is de update van de regiovisie 2015-2018 opgenomen. De inzet van de partners blijft nodig en we willen de gestructureerde samenwerking met elkaar doorzetten en die verbreden met nieuwe partners. We hebben lessen geleerd en er zijn nieuwe kansen. De wereld om ons heen verandert razendsnel. Wat blijft is de behoefte aan goed geschoold technisch personeel: kortom het is tijd voor Ha!-tech!
Partners en activiteiten op het gebied van Bèta, Techniek en Technologie & ICT worden in dit document samengebracht. In de uitvoer wordt een onderscheid gemaakt tussen de doorlopende leerlijn vmbo-mbo en havo/vwo – hbo. De HBO-route vormt geen onderdeel van Ha!Tech en is cursief opgenomen voor het complete beeld.
De uitdaging waar Ha!Tech in Haaglanden voor staat is, dat technologische ontwikkelingen steeds sneller gaan, waardoor technologie en digitalisering verder verweven raken in alle sectoren. Straks zullen er nog nauwelijks opleidingen zijn die niets met technologie en ICT te maken hebben. Het hele onderwijs van po tot wo moet doorspekt worden met technologie en ict. Meer kinderen, jongeren komen dan eerder in contact met techniek en technologie. Ook al omdat het basisonderwijs hier steeds meer aandacht aan gaat besteden en vanaf 2020 verplicht is dit te doen. Met een krachtige en niet traditionele aanpak willen we erin slagen om op deze wijze eerder en meer jongeren voor te bereiden op een toekomst én in de techniek én in de snel veranderende samenleving. Het is bijna vanzelfsprekend om aan te geven, dat de pijlers van het Techniekpact, kiezen, leren en werken te beschouwen zijn als een steeds terugkerende cyclus in plaats van afgeronde fases in het leven. (zie bijlage regiovisie)
Bij het uitvoeren van Techniekagenda Haaglanden 2012-2015 zijn twee knelpunten naar voren gekomen:
1. Grote zorg om de kwaliteit en kwantiteit van docenten in de scholen en van praktijkleermeesters in de bedrijven
2. De beschikbaarheid en de benutting van technische praktijklokalen en het aanbod (van (technische ruimtes) van andere aanbieders.
De nieuwe partners, het Bèta Steunpunt en het Platform Bedrijfsvakopleidingen onderschrijven deze twee knelpunten. Bovendien geeft het Platform aan zich zorgen te maken over het toekomstig volume van de bedrijfsvakopleidingen.
Deze twee zaken zijn van grote invloed op de gestelde uitdaging. Het is daarom de hoogste tijd voor een stevig regionaal (investerings)plan, waar zoveel mogelijk partners en stakeholders uit de techniek bij betrokken worden. In de regio Haaglanden wordt een aanbod van activiteiten uitgezet, dat een bijdrage levert aan de gestelde uitdaging.
Werkwijze:
Een snel veranderende samenleving eist een flexibele, dynamische, efficiënte en niet traditionele aanpak. De samenstelling van de actiegroepen heeft een tijdelijk en wisselend karakter en is gericht op actie. De acties worden neergezet in pilots. In de pilots worden evaluatiemomenten ingebouwd om tijdig te kunnen bijstellen en successen te verbreden.
2. Doelstellingen
Hoofddoelstelling:
Onderwijsdeelnemers van basis, kader van een technische opleiding of een mavo in de regio Haaglanden[footnoteRef:4] voorbereiden op een toekomst én in een snel veranderende samenleving én in de techniek door een stevige en structurele samenwerking tussen onderwijs, Vmbo-onderwijs en het aansluitende Mbo en havo –vwo en Hbo, bedrijfsleven en gemeenten in Haaglanden. [4: Haaglanden van 9 gemeenten en gelijk aan de VSV-regio]
Subdoelstellingen:
1. Het realiseren van aantrekkelijke en versterkte leerroutes vo– mbo –hbo in de doorlopende leerlijn: vakmanschapsroute , technologieroute en de havo-vwo- hbo/wo route.
2. Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van docenten in de techniek.
3. Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van de faciliteiten.
4. Het realiseren van promotieactiviteiten en Loopbaan oriëntatie- activiteiten.
2.1Het realiseren van aantrekkelijke en versterkte leerroutes vo-mbo-hbo in de doorlopende leerlijn
1) Vmbo basis en kader -> mboVakmanschapsroutes
2) Vmbo tl -> mboTechnologieroutes
3) Havo, VWO -> hbo woKiezen voor technologie-route
4) Mbo -> hbo
Waarom nodig?
De afgelopen drie jaar is veel werk verzet aan het bij elkaar brengen en afstemmen van de invoering van de profielen in het vmbo en de herziening van de kwalificatiestructuur mbo. We staan nu aan de vooravond van de invoering. Onderwijs en bedrijfsleven moeten ook hierin blijven samenwerken en afstemmen. Bovendien is vanuit de werkgeverszijde en de bedrijfsvakopleidingen de zorg uitgesproken dat vmbo-scholen overstappen op goedkopere vmbo profielen/lesprogramma’s die minder technisch van aard zijn. Met de invoering van de profielen krijgt het vmbo een sterk voorbereidend en breed karakter. Hiermee komt met name de instroom richting de bedrijfsvakopleidingen: de BBL[footnoteRef:5] (vier dagen werken en één dag onderwijs) onder druk te staan. [5: Het MBO kent twee leerwegen: De Beroepsopleidende leerweg en de Beroepsbegeleidende Leerweg.]
Een groot deel van de studenten die een mbo-4 diploma halen, stroomt direct of op een later moment door naar het hbo. Het is daarom belangrijk om te zorgen voor een goede doorlopende leerlijn van mbo naar hbo.
Achtergrondinformatie is in de volgende bijlagen opgenomen:
· Bijlage 3 Korte schets landelijk beleid:
Profielen vmbo
Techmavo en de verschillende concepten
Herziening Kwalificatiedossier
landelijk Techniekpact 2.0 (wordt gepubliceerd op 18 april)
· Bijlage 4 De spreiding van de opleidingen basis en kader techniek, tl, havo, vwo in de regio Haaglanden
· Bijlage 5 De leerlingenaantallen per school op een zeker peildatum
Wat gaan we doen?
In de Vakmanschapsroute ,Technologieroute en Kiezen voor een technologieroute wordt geïnvesteerd in het duurzaam verankeren van experimenten en projecten in de betrokken onderwijsinstellingen, het vasthouden van de werkzame elementen en transponeren van die elementen naar een grotere uitrol. De nadruk komt te liggen op de ontwikkelingen van doorlopende leerlijnen en er wordt gekeken naar de mogelijkheden tot verdieping en verbreding.
We willen de uitwisseling tussen docenten MBO en VO en HBO en VO versterken: van elkaar leren en samenwerken op het gebied van inhoud, didactiek en aansluiting.
Havo/vwo
In het Actieplan Kiezen voor technologie po en vo (onderdeel Techniekpact) is er bijzondere aandacht voor de havo, zoals de havo-bèta-didactiek aanpak. Deze aanpak is er op gericht om het bèta-onderwijs op een voor de havo-leerling passende wijze vorm te geven.
In de VO-HO netwerken als de Brede regionale bèta-steunpunten zijn wo-, hbo- en havo/vwo-instellingen verenigd met als doel meer jongeren te laten kiezen voor een NG of NT profiel.
MBO -> HBO
De studenten van het mbo tijdens hun mbo-studie goed voorbereiden op de overstap naar het hbo.
Met wie?
· Onderwijsinstellingen vo: vmbo basis, kader, tl, havo en vwo, mbo en hbo
· Platform bedrijfsvakopleidingen
· Regionaal vo-ho netwerk Zuid-Holland
· JetNetsscholen
· Techfinder
Hoe gaan we het doen?
· Actiegroep Onderwijs Vakmanschapsroute
· Actiegroep Onderwijs Technologieroute
· Actiegroep Positionering Bedrijfsvakopleidingen
· Kennisdelen: MBO->HBO
De opleidingen mbo en hbo hebben eenmaal in de 3 maanden overleg over de doorstroom. Op basis van het overleg worden activiteiten opgezet ter bevordering van het succesvol doorstromen.
Resultaat
· Vergroten van het studiesucces van de studenten
· Contextrijke, uitdagende en oriënterende leerroutes Vakmanschap Vmbo basis en kader
· Technologie op het Vmbo TL
· Sterke bedrijfsvakopleidingen
· Toekomstbestendig opgeleide mensen
· Meer aandacht voor Softskills
· Kennismaken met innovaties
· Grotere betrokkenheid bedrijfsleven
2.2Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van docenten in de techniek
Waarom nodig?
Het vmbo voert in opdracht van het Ministerie van OCW in het schooljaar 2016-2017 nieuwe profielen in die zijn toegesneden op de wijze waarop de arbeidsmarkt zich ontwikkelt en zal ontwikkelen.
Bij de invoering van de profielen, verdwijnen de afdelingsgerichte programma’s. Het vraagt veel inzet en energie van docenten en scholen om de profielen op de juiste wijze vorm te geven. Daarnaast is het nodig (een aantal) docenten te scholen om aan de slag te kunnen binnen de profielen. Zo worden er, in het kader van de doorlopende leerlijn vmbo-mbo, activiteiten verricht samen met het bedrijfsleven. Het gaat om de juiste skills om projectmatig te kunnen werken.
Een ander belangrijk aspect van het nieuwe vmbo is de aandacht voor het keuzeproces met de focus op ‘talentontwikkeling’.
De ontwikkeling van mavo naar techmavo laat zien dat docenten met een achtergrond in, bijvoorbeeld natuurkunde of wiskunde, onvoldoende zijn toegerust om de lessen in de doorlopende leerroutes te verzorgen. Het ontbreekt aan de benodigde contacten met het bedrijfsleven (netwerk), waardoor zij onvoldoende zicht hebben op de zogenaamde bètaberoepen. (zie bijlage voor een beschrijving van techmavo’s en diverse varianten)
In diverse rapporten valt te lezen, dat er nu al diverse opleidingen zijn, zowel binnen het vo als binnen het mbo en het hbo, waarvoor het steeds moeilijker wordt aan goed gekwalificeerd personeel te komen. Lerarenopleidingen in de techniek kennen slechts enkele studenten. En de grote vergrijzingsgolf zit er nog aan te komen. Door de technologische ontwikkelingen, de vernieuwing en de verandering in het vmbo en mbo, is er bij de opleidingen sprake van een “innovatieslag”. Ook op de docenten wordt een beroep gedaan. het risico is niet denkbeeldig, dat het reguliere proces daardoor onder druk komt te staan.
Conclusie: de toeloop van jonge docenten techniek is gering, terwijl er vraag is naar nieuwe en andere docenten .
Wat gaan we doen?
1. Tekort aan docenten techniekanalyse van de regio
Met gebruikmaking van eerder gedane onderzoeken en rapporten, aangevuld met de informatie uit de vo-scholen, mbo-en hbo-instellingen, voeren we een regionale analyse uit.
Opbrengst is een overzicht van de (verwachte) tekorten (kwantitatief en kwalitatief) in de regio. Op basis van dit overzicht worden doelstellingen en activiteiten geformuleerd.
2. Initiatieven verbinden en uitvoeren: Vraag en aanbod bij elkaar brengen
Zowel op nationaal als regionaal niveau wordt de urgentie gevoeld. Er is dan ook een aantal initiatieven, bezien vanuit het kwantitatieve én het kwalitatieve aspect, opgezet.
In bijlage 6 Overzicht initiatieven tbv het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van docenten in de techniek staan de initiatieven 1 tot en met 6 met de manier waarop ze zijn of worden uitgewerkt, beschreven.
1. De rode loper: www.derodeloper.nu
2. Educatieve minor beroepsonderwijs
3. Teach&Tech, www.teachtech.nl
4. STEM Teacher AcademyPlatform Bèta Techniek, www.jet-net.nl/stem-teacher-academy
5. Virtuele tweedegraadsopleiding lerarenopleiding
6. BedrijfsDOTS (Docent Ontwikkelteams
7. Regionaal vo-ho netwerk Zuid-Holland (www.betasteunpuntzh.nl en www.regionaalsteunpuntleiden.nl)
8. Platform bedrijfsvakopleidingen
9. Jet Net, www.jet-net.nl
10. Techniek Talent www.techniektalent.nu
3. Aansluiten bij regionale VO-HO netwerken
De VO-HO netwerken binnen de regio Haaglanden (Bèta steunpunt Zuid-Holland en Regionaal Steunpunt Leiden) bieden professionalisering voor docenten aan voor het aantrekkelijker maken van het beroep van leraar. Ook docenten van het hoger voortgezet onderwijs spelen een zeer belangrijke rol in de kwaliteit van het (bèta) onderwijs en de studieloopbaan van de leerlingen. Docenten willen graag die rol nemen en scholen willen dat graag stimuleren en faciliteren .
4. De Haagse Hogeschool heeft de educatieve minor opgezet, waarbij studenten van technische opleidingen gedurende een periode ingezet worden in het onderwijsproces[footnoteRef:6] . Met deze inzet van studenten ontstaat er een nieuwe, frisse kijk op het onderwijs en het werkt inspirerend beide kanten op. [6: Zie voor beschrijving Educatieve Minor de bijlage Educatieve minor]
Met wie:
In de periode van maart tot en met juni 2016 benaderen organisaties als SOB programmamanagers, medewerkers van het regionaal vo-ho netwerk Zuid-Holland, het Platform Bedrijfsvakopleidingen het bedrijfsleven en de instellingen voor hoger onderwijs (universiteiten en hbo’s) met de vraag wat ze gaan bijdragen. Te denken valt aan:
· Het bedrijfsleven en aanverwante organisaties voor:
· Docentenstages
· Bedrijfsopdrachten/ cases/ vraagstukken
· Gastcolleges, masterclasses en workshops op eigen locatie, als gastheer, of binnen een onderwijsinstelling als gastdocent.
· Informatievoorziening over bètaberoepen
· Instellingen voor hoger onderwijs voor:
· Opzetten activiteiten voor leerlingen en docenten
· Scholen en docenten voor:
· Uitwisseling ervaring en kennis
Hoe gaan we het doen
· Actiegroep Kwaliteit en kwantiteit van docenten
· Lopende initiatieven zoals Teach&Tech, STEM Teacher Academy, Educatieve Minor en BedrijfsDOTS worden uitgewerkt in pilots
Resultaat
· Analyse van de tekorten
· Plan voor realiseren Voldoende en kwalitatief geschoolde en toekomstbestendige docenten per 2020
2.3Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van technische praktijkruimten
Waarom nodig?
Binnen de vernieuwing van het vmbo worden de afdelingsprogramma’s techniek vervangen door profielen, bestaande uit gemeenschappelijke vakken en beroepsgerichte vakken. Voor veel scholen betekent de invoering en de uitvoer van die profielen een investering in de technieklokalen en in docenten.
Bij die ontwikkeling zien we enerzijds dat vmbo-scholen bij hun vraag naar goede en up-to-date ingerichte praktijklokalen voor technisch vmbo ook regelmatig mogelijkheden ‘buiten de deur’ zien. Anderzijds is het zo dat een groot deel van de mavo’s zich profileert als “ techmavo” en een aantal scholen ontwikkelt zich tot Technasia met vakken als O&O en NLT . Zij hebben daarbij eveneens de vraag naar technisch ingerichte lokalen dan wel mogelijkheden buiten de deur.
Tot slot kunnen we op korte termijn ook de vraag van basisscholen verwachten naar mogelijkheden om kennis te maken met techniek, binnen de school of in de buurt bijvoorbeeld bij een vmbo-school. Techniek gaat immers per 2020 een verplicht onderdeel van het curriculum worden.
We zien dat er tal van initiatieven ontstaan die ruimte kunnen bieden aan scholen om tegemoet te komen aan de behoefte om bepaalde technieken te laten zien of er mee te werken. Uit een eerste inventarisatie is gebleken dat er zeker tien interessante initiatieven zijn die in samenwerking met de scholen kunnen uitgroeien tot geschikte technische praktijkruimtes die het onderwijs kan benutten, zie hiervoor bijlage 7 De samenvatting van het rapport over technische hotspots.
Wat is gedaan?
· Overzicht gemaakt van:
· de spreiding van de vmbo techniek scholen met het toekomstig aanbod.
· de spreiding van de vmbo-tl scholen met de diverse varianten techniekaanbod.
· de spreiding van hoger voortgezet (bèta) onderwijs: overzicht Jet Net scholen.
Zie bijlage 5 De spreiding van de opleidingen basis en kader techniek en technomavo’s in de regio Haaglanden
· Plan van aanpak opgesteld ter initiëring van de ontwikkeling van de technische hotspots. Zie bijlage 7 De samenvatting van het rapport over technische hotspots
Wat gaan we doen?
· Doorontwikkeling van de Techfinder[footnoteRef:7]: verbinden met de technische hotspots. [7: TechFinder biedt een totaaloverzicht van activiteiten en materialen binnen het domein van wetenschap en techniek voor kinderen en jongeren.]
· Technische hotspots verbinden met de deskundigheidsbevordering docenten en met het werven van toekomstige docenten (onder andere uit het bedrijfsleven).
· Aansluiten, verbinden, verbreden en optimaliseren van “bestaande, echter nog niet als zodanig benoemde” Technische Hotspots : focus op het programma en activiteiten.
· Programma en activiteiten verbinden met het curriculum van het onderwijs: vmbo, hoger voortgezet onderwijs, mbo en hbo en in een later stadium po
· In het kader van Onderwijs2032 is de intentie van Jet-Net dat er leerlabs voor vmbo/havo/vwo ingericht worden waarbij wordt geëxperimenteerd hoe bepaalde adviezen voor het toekomstgericht curriculum kunnen worden ingevoerd.
· Programma en activiteiten in het kader van aandacht voor technologie in LOB (Loopbaanoriëntatie en –begeleiding).
Met wie?
· Spirit4You
· SOB-programmamanagers
· Platform Bedrijfsvakopleidingen
· Regionaal vo-ho netwerk Zuid-Holland
· Technische Hotspots: Dutch Innovation Factory, HTC, Techniek Innovatiehuis etc.
· Jet-Net
Hoe gaan we het doen?
· Actiegroep Kwaliteit en kwantiteit van de faciliteiten
Resultaat
· Inzicht in de spreiding en mogelijkheden in de regio
· Kwalitatief uitstekende en goed functionerende Technische Hotspots
2.4Het realiseren van promotie- en lob-activiteiten
Waarom nodig?
Jongeren moeten zich een beeld kunnen vormen van de beroepen in de techniek van nu en van morgen. Door de snelheid van de technologische ontwikkelingen is dit een uitdaging. Voor een aanzienlijke groep leerlingen op het vmbo komt de keuze voor een vakdomein te vroeg. Ze weten op 12-jarige leeftijd nog niet binnen welk vakdomein ze zich verder willen ontwikkelen. Het is van belang dat leerlingen een contextrijk programma aangeboden krijgen, waarbij ze én beroepsgericht kunnen leren én zich kunnen oriënteren op vervolgonderwijs en hun toekomstig beroep.
Ook in de andere vormen van het voortgezet onderwijs wordt gewerkt aan het beter voorbereiden op een vervolgstudie en het beroepsleven.
Wat gaan we doen?
· Vraag en aanbod bij elkaar brengen
De vele lopende initiatieven zijn, voor zover mogelijk, geëvalueerd en gebundeld tot een transparant en coherent aanbod. In de ontwikkeling van het zgn. Techniekmagazijn, later; de Techfinder, is de samenwerking gezocht met de Techfinder Brainport. Hierdoor is het mogelijk om het aanbod zowel landelijk als regionaal te ontsluiten. Daarbij ligt de nadruk op: techniek dichter bij de belevingswereld van jongeren brengen.
Het aanbod is in eerste instantie toegankelijk gemaakt voor het voortgezet onderwijs (zowel avo als vmbo) en maakt nu een ontwikkeling door naar het primaire onderwijs.
· Versterken van LOB in de doorlopende leerlijnen
Het creëren van een loopbaangerichte leeromgeving, waarin jongeren ervaring opdoen in werksituaties, reflecteren op de betekenis van deze ervaring en voeren hier een gesprek over met hun docent/begeleider. Op basis daarvan maken ze keuzes en vervolgstappen.
Met wie?
Er wordt ingezet op het versterken van de verbindingen met de programmering van de regionale infrastructuur zoals Technet, regionale SOB’s (Stichting Onderwijs Bedrijfsleven ), JetNet (het Jongeren en Technologie Netwerk Nederland), het Museon in Den Haag en het Science Centre, Spirit4You, Platform Bedrijfsvakopleidingen
Hoe gaan we het doen?
· Actiegroep Promotieactiviteiten en Loopbaan oriëntatie - activiteiten
Resultaat
· Succesvolle door-en uitstroom
3.Werkwijze om te komen tot deelplannen
Een snel veranderende samenleving eist een flexibele, dynamische, efficiënte en niet traditionele aanpak. De samenstelling van de actiegroepen heeft een tijdelijk en wisselend karakter en is gericht op actie. De acties worden neergezet in pilots. In de pilots worden evaluatiemomenten ingebouwd om tijdig te kunnen bijstellen en successen te verbreden.
Start in april : Samenstellen van actiegroepen in overleg met de partners en stakeholders:
1. Actiegroep Onderwijs: Vakmanschapsroute
2. Actiegroep Onderwijs: Technologieroute
3. Actiegroep Bedrijfsvakopleidingen
4. Actiegroep Kwaliteit en kwantiteit van de docenten
5. Actiegroep Kwaliteit en Kwantiteit van de faciliteiten
6. Actiegroep Promotieactiviteiten en Loopbaan oriëntatie-activiteiten
Opdracht: Formuleren van actieplan in working progress voor 1 pilot. Met de start in het schooljaar 2016 – 2017.
4.Financiën Concept Begroting 2016 - 2019
Tot op heden is er nog geen zicht op een mogelijke doorstart van Toptechniek in Bedrijf van het Platform Bèta techniek. Wel zijn vanuit het Platform additionele middelen beschikbaar gesteld om een verbinding te maken tussen Toptechniek in Bedrijf projecten in de regio en de M-Techscholen. Van dit aanbod gaan we gebruik maken in de regio Haaglanden.
De Potentiële bijdrage gemeente Den Haag € 90.000 per kalenderjaar onder de voorwaarde dat de Techniekagenda 2.0 geaccordeerd is dor de betrokken partijen. Daarnaast een bijdrage voro het draaiend houden van de Techfinder
5.De organisatie5.1Regionaal Topoverleg, samenstelling en werkwijze
In het vierde kwartaal van 2012 is het Regionaal Topoverleg Techniek geïnstalleerd met de heer ir. M. Oosten (ondernemer, oud wethouder financiën Delft) als voorzitter. In dit overleg zijn alle partners op bestuurlijk niveau vertegenwoordigd. Met de update van de regiovisie en de Techniekagenda Haaglanden heeft ook een update van het Regionaal Topoverleg plaatsgevonden. De partners hebben aangegeven dat het vo een stevige stempel op de uitvoering moet zetten. Het overleg is daarom versterkt met de voorzitter van VO Haaglanden.
De bedrijfsvakopleidingen in Haaglanden hebben zich verenigd in het Platform Bedrijfsvakopleidingen, om samen te werken aan de positionering van de Bedrijfsvakopleidingen. Vanuit het Platform gaat een vertegenwoordiger deel nemen aan het Regionaal Topoverleg.
Het Regionaal Topoverleg Techniek gaat werken met een roulerend voorzitterschap.
Overzicht leden van het Regionaal Topoverleg Techniek
Mevr. Van EngelshovenWethouder Kenniseconomie, Internationalisering, Jeugd en Onderwijs Den Haag)
Mevr. HekkerWethouder Onderwijs Delft
Dhr. HeijnenVoorzitter CvB ROC Mondriaan
Dhr. JelsmaVoorzitter CVB IDCollege)
Dhr. Ipenburg – GrjjpsmaDirecteur TIS Haagse Hogeschool
Dhr. Reenalda CvB Scholencombinatie Zoetermeer
Dhr. Loogman Voorzitter centrale directie Stanislascollege
Dhr. Bekker Siemens
Dhr. Riedijk Directeur Weboma en voorzitter Bouwend Haaglanden
Dhr. Pleijsier Festo
Dhr. Haak Regiodirecteur MBO Rijswijk, Delft, Rijnsburg, Aalsmeer, Amsterdam.
Dhr. PetersVoorzitter VO-Haaglanden
Dhr. SnijdersPlatform Bedrijfsvakopleidingen
Het Topoverleg komt regelmatig bijeen en vormt de ‘opdrachtgever’ van de programmamanager die de regionale Techniekagenda uitvoert.
5.2De werkgroepen, samenstelling en werkwijze
In hoofdstuk 3 is reeds aangegeven dat een aantal actiegroepen geïnstalleerd wordt.
Voor de actiegroepen worden kartrekkers en coördinatoren benoemd. Zij sturen de onderliggende werkgroepen aan en bereiden een werkplan met mijlpijlen voor.
In de bila met de programmamanager worden de plannen besproken.
In een structureel “actiehoudersoverleg” worden de plannen gedeeld en op elkaar afgestemd.
In actiesessies komen de partners en stakeholders bijeen ten behoeve van kennisdeling en draagvlakcreatie.
5.3De programmamanager Techniekagenda, rol en taak
De rol van de programmamanager is met name zorgen voor afstemming van de verschillende acties intern de Techniekagenda en extern de Techniekagenda Haaglanden. Tevens is hij secretaris van het Regionaal Topoverleg techniek.
5.4 Penningmeester: ROC Mondriaan
ROC Mondriaan, school voor Techniek en ICT, is verantwoordelijk voor het budget en voert hierover gesprekken met de programmamanager van de Techniekagenda Haaglanden.
6.De ondertekenaars
In bijlage 9 Beschrijving partners is een overzicht opgenomen van Partners die ondertekenen en partners, die op een andere wijze een rol spelen.
Bijlagen
Bijlage 1 Speerpunt 1 Leren en werken in de techniek aantrekkelijker maken
.De uitdaging
In de regio Haaglanden is de ontwikkeling van de werkgelegenheid - in het algemeen en specifiek voor technische sectoren - het afgelopen decennium achtergebleven bij de nationale trend. De uitdaging van de Techniekagenda Haaglanden is om het tij te keren. Dat is mogelijk. Regio Haaglanden kent een hoogwaardige kennisinfrastructuur die nieuwe innovatieve bedrijvigheid aantrekt. Dat leidt tot kansen op werk aan zowel de innovatiekant (start ups) als aan de productiekant.
Het is gelukt om meer jongeren te interesseren in techniek. In 2013, een schooljaar
waarin het aantal techniekleerlingen met 150 was gedaald, werd besloten het aantal
met 300 leerlingen zou moeten stijgen. Dat gebeurde het jaar daarna. In het schooljaar
2014-2015 kozen 150 leerlingen voor technisch onderwijs en in 205-2016 kwamen daar
nog eens 150 leerlingen bij. Hiermee is het resultaat, weliswaar een jaar later dan
gepland, gehaald. De stijging was vooral in de gemeenten Westland en Delft te zien.
ACTIE 1
Aansprekende doorlopende leerroutes vmbo-mbo 2/3 opzetten
Maar liefst zeventig leerlingen van vier Haagse technische vmbo-scholen hebben in
het schooljaar 2014-2015 op woensdagmiddag lessen gevolgd bij het mbo op ROC
Mondriaan. Hierdoor konden zij werken in technische werkplaatsen die hun eigen
scholen niet hebben en maakten zij kennis met het mbo waardoor zij vervolgens een
betere studiekeuze konden maken. In navolging van deze middagen ontwikkelden
vmbo- en mbo-docenten een landelijk keuzedeel De Comfortwoning. Veertig basis- en
kaderleerlingen volgden de module. Op verzoek van de vmbo-scholen volgen twintig
leerlingen van het vmbo een programma op maat.
ACTIE 2
Samenwerking met infrastructuur bedrijfsleven intensiveren
Dankzij De Comfortwoning wisten de docenten van de vmbo-scholen techniek het
afgelopen jaar hun relatie met het bedrijfsleven te versterken. Ze trokken veel op
met de bedrijven zoals Autoschade Herstel Hielkema, Dijkxhoorn Bouw, Wauben
Productie BV en Kalisvaart Technisch Beheer BV. De Technische Unie levert materialen
en Verkaart BV heeft voor een container gezorgd.
LPI Haaglanden is een lokaal platform waarin werkgevers uit de technische
Installatiebranche en metaal vier keer per jaar overleggen met het vakonderwijs en
betrokkenen. Het LPI zet zich in voor meer instroom en de kwaliteit van het onderwijs
en ondersteunt regionale activiteiten om de instroom in het beroepsonderwijs te
vergroten en de kwaliteit van het (beroeps)onderwijs te verbeteren. Een keer per jaar
organiseert LPI een bijeenkomst voor alle praktijkleermeersters in Haaglanden enRijnlanden. Hieraan deden in 2015 450 praktijkleermeesters mee.
ACTIE 3
Docenten en directies van scholen en bedrijven professionaliseren
De vakdocenten van de vmbo-scholen techniek hebben verschillende workshops
gekregen om hun deskundigheid te vergroten. Zo volgden zij onder meer het
Bouw Informatie Model, 3D-tekenen en technokaarten lezen/maken. Verdere
professionalisering zit verder in het vervullen van de zes vacatures. Studenten van de
Educatieve Minor Beroepsonderwijs van De Haagse Hogeschool gaan aan de slag als
docenten techniek voor het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs.
ACTIE 4
Technologische routes in mbo ontwikkelen
Aan ROC Mondriaan zijn in 2013-2014 drie nieuwe opleidingen waar veel belangstelling
voor is. Zo heeft Mechatronica nu tachtig studenten. en zijn er voor het schooljaar 2016-
2017 al 54 aanmeldingen. Greentec telt nu 32 studenten en heeft voor het schooljaar
2016-2017 zestien aanmeldingen. Commercieel Technicus heeft nu 26 studenten en
15 aanmeldingen voor volgens jaar
Het High Tech Centre Delft ging in september 2015 open. ROC Mondriaan, meer dan
tien bedrijven, onderwijsinstellingen en gemeente Delft investeren de komende vier
jaar ruim 1,4 miljoen in dit opleidingscentrum met state of the art apparatuur. Voor de
inrichting ervan is bij het Investeringsfonds mbo een subsidie aangevraagd.
Omdat innovaties elkaar snel opvolgen en de roep om nieuwe technische vakmensen
groot is, is ROC ID College en bedrijfspartners daarom een project begonnen voor mbostudenten
Elektrotechniek niveau 4 in smart toepassingen in woon- en zorgomgeving.
ACTIE 5
Techniek en wetenschap ontsluiten in een buitenschools aanbod via het Techniekmagazijn
Haaglanden (naam is gewijzigd in Techfinder)
Het is belangrijk dat jongeren in het basisonderwijs al in aanraking komen met techniek.
In 2020, zo is in landelijk beleid afgesproken, moeten alle basisscholen het domein
Wetenschap en Techniek in hun curriculum hebben opgenomen.
De website Techfinder.nl, dat inzicht biedt in het regionale aanbod van activiteiten en
materialen voor techniekonderwijs, is in samenwerking met Brainport Eindhoven in 2014
gelanceerd. Scholen kunnen gebruik maken van de ruim 782 educatieve activiteiten over
twintig technische thema’s van achttien aanbieders die op de site staan. Het afgelopen
jaar is het aanbod van de site uitgebreid naar het primaire onderwijs; voor Haaglanden
zijn dat nu zo’n 423 activiteiten. Dat aantal zal nog verder groeien.
ACTIE 6
Regionaal plan voor spreiding en situering van technisch vmbo, avo-scholen met een
technisch accent en wetenschap en techniek in het voortgezet onderwijs opstellen
In ontwikkeling
ACTIE 7
Aandacht voor wetenschap en techniek in de onderbouw van mavo-havo-vwo
ACTIE 8
Instroom van personeel in de techniek stimuleren
Wij spelen in op de forse toename van banen in de techniek. Dat doen we door vanaf
2014 binnen de sector Bouw & Techniek werkgelegenheidsprojecten voor jongeren op
te zetten op te zetten. dat resulteerde in de volgende projecten en deelnemers:
• 37 jongeren kregen bij Leerbaan binnen de bouwsector van Stichting Haagbouw
een BBL-leerwerkplek (werken en leren tegelijk) als timmerman, tegelzetter en
metselaar op mbo niveau 2 of 3
• Jongeren kregen na een proefperiode en intensieve begeleiding een jaarcontract
als assistent-monteur installatietechniek bij Installatietechniek Haaglanden. Tien
van deze jongeren volgen een reguliere BBL-opleiding
• Leerlingen van ROC Mondriaan en tien werkzoekende jongeren deden dankzij
project Pimp your portiek (samenwerking met gemeente Den Haag, ROC Mondriaan
en woningbouwcorporaties) werkervaring op. Zij leerden vakvaardigheden door
onder andere sloop- en schilderwerk en tegelzetten
• Jongeren met en zonder bijstandsuitkering en jongeren uit praktijk en speciaal
onderwijs konden bij Leerwerkcentrum Milieu Duurzaamheid Techniek en Wilko
Haag Recycling vakvaardigheden aanleren. Ze liepen stage autodemontage
en milieurecyclingtechniek en volgden trainingen. Het werkgeverservicepunt
bemiddelde de jongeren naar een betaalde baan of een vervolgopleiding
• Gemeente Den Haag, Stichting Haagbouw en de woningbouwcoöperaties Haag
Wonen, Vestia, Arcade en Staedion legden in een driejarige convenant vast dat
woningcorporaties 70% van hun aanbestedingen als leerlingenbouwplaats zullen
inzetten.
Bijlage 2 Korte schets landelijk beleid
Vmbo
De beroepsgerichte programma’s in het vmbo moeten worden vereenvoudigd, verduidelijkt en geactualiseerd. Op 29 november 2011 vond de startbijeenkomst plaats van het project Vernieuwing beroepsgerichte programma’s in het vmbo. In de sectoren Economie, Techniek, Zorg & Welzijn, Groen/Landbouw en Intersectoraal, werken deskundigen en docenten nauw samen aan de nieuwe examenprogramma’s. In deze programma’s wordt vastgelegd wat leerlingen moeten kennen en kunnen aan het eind van hun opleiding.
De nieuwe programma’s zullen straks aansluiten op actuele ontwikkelingen in de (beroeps)werkelijkheid en de vervolgopleidingen in het mbo. Ze houden rekening met leerroutes van leerlingen en ze dragen bij aan een betere organiseerbaarheid van het onderwijs, ook bij dalende leerlingenaantallen.De bedoeling is dat in 2018 alle leerlingen in het vmbo beroepsgerichte vmbo-examens nieuwe stijl afleggen.
De belangrijkste uitgangspunten voor vernieuwing:
· Het aantal examenprogramma’s moet doelmatig en organiseerbaar zijn.
· De beroepsgerichte programma’s zijn het fundament van de beroepskolom: in het vmbo leggen leerlingen de basis voor het mbo.
· Loopbaan Oriëntatie- en Begeleiding (LOB) wordt verankerd in alle beroepsgerichte programma’s.
· Elke sector kent een gemeenschappelijk beroepsgericht deel: het beroepsgerichte profielvak. Hierin worden de belangrijkste competenties, vaardigheden, houdingen en kennis van de beroepspraktijk weerspiegeld.
· Daarnaast kent elke sector beroepsgerichte keuzevakken. De keuzevakken bieden mogelijkheden voor verbreding en verdieping en houden in sterke mate rekening met verschillen tussen leerlingen en met individuele voorkeuren en, indien van toepassing, met regiokenmerken.
· In de examenprogramma’s worden de verschillen tussen de leerwegen in het vmbo duidelijk benoemd.
· Indeling in domeinen en kwalificatiestructuur wordt gestroomlijnd met het mbo, zodat het beroepsgerichte examen vmbo als eerste proeve van bekwaamheid van het vmbo kan worden gezien.
Techmavo en de verschillende concepten
M-Tech
Het doel van het M-Tech programma is meer aandacht voor technische (exacte) vakken op de mavo, waardoor meer leerlingen kiezen voor Wiskunde, Natuur en Scheikunde (NaSk) en de doorstroom naar een technische vervolgopleiding wordt vergroot.
Om het technisch talent van mavoleerlingen zo goed mogelijk te benutten en de doorstroom naar een technische vervolgopleiding te bevorderen, voert het Platform Bèta Techniek, in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het M-Tech programma uit.
Het is belangrijk dat leerlingen een bewuste keuze maken (voor exacte vakken of juist een ander profiel) op basis van een duidelijk beeld van exact en techniek/technologie en met de ervaring van interessant en aantrekkelijk onderwijs dat aansluit bij hun leefwereld en de praktijk. Het M-Tech programma stimuleert aantrekkelijk exact onderwijs dat aansluit bij de behoefte en belevingswereld van jongeren, onderwijs dat een doorlopende leerlijn ondersteunt. Met aandacht voor het versterken van de loopbaanoriëntatie en –begeleiding (LOB) richting de technische sectoren.
Technomavo
De Technomavo is een mavo met een technische en praktische impuls. Waarom kiezen voor de Technomavo?
• naast de mavo-vakken volgen de leerlingen uit de bovenbouw een dagdeel per week een opleiding in één van de afdelingen;• de leerlingen krijgen een certificaat van de afdeling;• de leerlingen zijn naast het theoretische deel ook veel praktisch bezig;• deze opleiding maakt de overstap naar het mbo makkelijker, doordat de leerlingen al ervaring in de beroepsgerichte sector hebben opgedaan
Bèta Challenge Programma Mavo
In het onderwijs van het Bèta Challenge programma staat de (verbeterde) toepassing van bestaande en nieuwe technologie centraal. Het onderwijs heeft tot doel om de (mavo) leerling:
De technologie achter de verschillende beroepssectoren te laten beschouwen.
Ofwel: de leerling neemt kennis van het bestaan en de mogelijkheden van technologie.
De kans te geven om technologie toe te passen.
Ofwel: de leerling ervaart de werking van de technologie in bestaande en nieuwe contexten.
De betekenis van de technologie en toepassing daarvan te laten zien.
Ofwel: de leerling gaat begrijpen wat de relevantie (waarde) is van technologie voor de maatschappij.
Zich bewust te laten worden van eigen kwaliteiten en hen in staat te stellen deze optimaal in te zetten. Ofwel: de leerling herkent eigen kwaliteiten en weet hoe hij daarmee technologische uitdagingen effectief kan aanpakken.
De leerling krijgt een kijkje in de processen die vooraf gaan aan het eindproduct of -resultaat.
Het onderwijs geeft betekenis aan inzet en toepassing van technologie die daarvan onderdeel is en daagt de leerling uit tot verbetering daarvan en het zoeken naar mogelijkheden voor nieuwe toepassingen. De wereld van bèta techniek in verschillende sectoren wordt op deze manier (beter) zichtbaar. Dit betekent namelijk dat ook zichtbaar wordt gemaakt wat nu verborgen blijft:
De technologie achter het vak of achter een specialisme.
De vakman achter de technologie en de toepassing ervan.
De behoefte die met de technologie wordt gediend en de context waarin het wordt toegepast.
De kwaliteiten die nodig zijn om technologie betekenis te geven (effectief in te zetten).
Mavo scholen en de Technologieroute
De Technologieroute is een (geïntegreerde) leerroute tussen vmbo-TL en mbo niveau 4. Het programma 'Toptechniek in bedrijf' en de 'Experimenten doorlopende leerlijnen vmbo-mbo' beogen de ontwikkeling van deze leerroutes te stimuleren om zo meer technische vakmensen op te leiden.
MBO
De mbo-kwalificatiestructuur is aan het veranderen. Op 1 augustus 2016 moeten alle nieuwe studenten met herziene dossiers starten. De herziene kwalificatiestructuur vormt de basis voor een nog betere en flexibelere aansluiting van opleidingen op de arbeidsmarkt. Door de goede samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven kunnen mbo-studenten een gedegen basis leggen voor de toekomst. De MBO Raad ondersteunt scholen bij de invoering van de kwalificatiestructuur met een Servicepunt Invoering Herziening Kwalificatiestructuur.
De doelen voor deze herziening zijn dat de kwalificatiedossiers:
· worden gebundeld waar dat mogelijk is;
· op mbo-niveau 4 breder worden opgezet;
· kennis en vaardigheden herkenbaar en duidelijk zijn beschreven;
· minder kwalificaties bevatten;
· transparanter en eenvoudiger zijn.
WAT verandert er?
· Er komen keuzedelen;
· Kennis en vaardigheden zijn herkenbaar en duidelijk beschreven;
· Kwalificatiedossiers worden gebundeld waar dat mogelijk is;
· Kwalificatiedossiers bevatten minder kwalificaties;
· Kwalificatiedossiers moeten transparanter en eenvoudiger zijn.
Vanaf augustus 2016 wordt het mbo-onderwijs aangeboden volgens de herziene kwalificatiestructuur vormgegeven. De herziene kwalificatiestructuur bestaat een kwalificatiedossier uit een basisdeel en profieldelen. Een basisdeel en één profiel vormen gezamenlijk de kwalificatie.
Techniekpact
Techniekpact moet de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt in de technieksector verbeteren en daarmee het tekort aan technisch personeel terugdringen. In het Techniekpact staan concrete afspraken tussen bedrijfsleven, onderwijs en overheid
Van het begin aan is de Techniekagenda Haaglanden nauw betrokken bij het opzetten van het Techniekpact: De Techniekagenda is integraal opgenomen in de bijlage van het Techniekpact. Techniekpact heeft ambities geformuleerd voor de volgende pijlers:
· Kiezen voor Techniek
· Leren in de Techniek
· Werken in de Techniek
De Techniekagenda Haaglanden participeert actief in de werkgroep van het landsdeel Zuidwest en een tweetal bestuurders van Haaglanden, Delft en Den Haag nemen deel aan het Bestuurlijk Overleg van het landsdeel Zuid West.
Het Techniekpact 2.0 wordt 18 april 2016 gepubliceerd.
Bijlage 3 Regiovisie update 2015
TECHNIEKAGENDA HAAGLANDEN
REGIOVISIE, update juni 2015
Regiovisie Techniekagenda Haaglanden
Woord Vooraf
Voor u ligt de Regiovisie Haaglanden[footnoteRef:8]. Deze regiovisie is een update van de Regiovisie 2012-2015, die ten grondslag ligt aan de Techniekagenda Haaglanden. [8: In deze regiovisie wordt nog gesproken over de regio Haaglanden, ook al wordt deze op moment van schijven ontbonden en vervangen door de nieuwe Metropoolregio Rotterdam-Den haag in oprichting. (MRDH)
]
Het ontwikkelen van de Techniekagenda Haaglanden 2.0 is de aanleiding voor de actualisering van deze regiovisie. Op basis van deze visie wordt hierna wordt een beeld geschetst van de ambities op het gebied van de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt techniek en technologie in Haaglanden. Die ambities zijn zoveel mogelijk toegespitst op de ontwikkelingen, uitdagingen en kansen in onze lokale onderwijs-arbeidsmarkt.
In januari 2015 is gestart met de voorbereidingen van een mogelijke actieagenda Techniekagenda Haaglanden. De eerste aanzet hiertoe was het beleggen van een bijeenkomst Toekomst van Technisch onderwijs in Haaglanden. Al werkende en pratende bleek er weliswaar weinig belangstelling voor een dergelijke bijeenkomst, maar toch ontstond er een helder beeld van de uitdagingen waarvoor de regio Haaglanden zich geplaatst ziet als het gaat om de Toekomst van Technisch Onderwijs. Dit beeld is beschreven in de regiovisie Haaglanden.
Hierbij moet worden opgemerkt dat het tijdpad van de regio Haaglanden niet geheel parallel loopt met het tijdpad dat het Platform Bèta-techniek beoogt voor het opleveren van een vernieuwde regiovisie. Dit heeft onder andere te maken met de startdatum van de Techniekagenda Haaglanden in januari 2013.
De regiovisie is nog niet bekrachtigd in het Regionaal Topoverleg, dat op 2 juli plaatsvindt. In het overleg van 30 januari 2015 zijn de actiepunten voor de regio Haaglanden geformuleerd Op donderdag 2 juli wordt de Regiovisie besproken in het Regionaal Topoverleg Techniek . De regiovisie is opgesteld als basis voor gesprekken en bijeenkomsten met de achterban van de Techniekagenda Haaglanden in het najaar. Er is een gesprekscyclus opgezet die input en draagvlak moet opleveren voor een Techniekagenda Haaglanden 2.0 inclusief een financiële paragraaf. Op de conferentie van de actieagenda Geslaagd in het vak op 8 december 2015 wordt de Techniekagenda Haaglanden 2.0 gelanceerd.
In de periode september tot en met december gaan we door op de reeds ingeslagen weg .
Juni 2015
Janke Westerhuis
InhoudManagementsamenvatting41.Inleiding62.Doelstellingen72.1 Het realiseren van aantrekkelijke en versterkte leerroutes vo-mbo-hbo in de doorlopende leerlijn72.2 Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van docenten in de techniek92.2 Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van technische praktijkruimten112.3 Het realiseren van promotie- en lob-activiteiten123.Werkwijze om te komen tot deelplannen134.Financiën Concept Begroting 2016 - 2019135De organisatie155.1 Regionaal Topoverleg, samenstelling en werkwijze155.2 De werkgroepen, samenstelling en werkwijze155.3De programmamanager Techniekagenda, rol en taak165.4Penningmeester: ROC Mondriaan166De ondertekenaars16Bijlagen16Bijlage 1 Speerpunt 1 Leren en werken in de techniek aantrekkelijker maken16Bijlage 2 Korte schets landelijk beleid19Bijlage 3 Regiovisie update 201522Regiovisie Techniekagenda Haaglanden24Techniekagenda Haaglanden27Het sterke profiel van Haaglanden28Economische speerpunten28Hoogwaardige kennisinfrastructuur28Onderwijs, arbeidsmarkt en werkgelegenheid29Toekomstbestendig opleiden29Arbeidsmarkt Onderwijs door Panteia29Samenwerking in de regio Haaglanden30De Vakmanschapsroute30Technologieroute31Macrodoelmatigheid31Betrokkenheid bedrijfsleven32Professionalisering docenten32Loopbaanoriëntatie en techniekpromotie33Bijlage 4 De spreiding van de opleidingen basis en kader techniek en techmavo’s in de regio inclusief plannen34Bijlage 5 De leerlingenaantallen per vmbo-school43Bijlage 5 Overzicht initiatieven tbv de kwaliteit en kwantiteit van de docenten in de techniek448 Overzicht van partners54
Techniekagenda Haaglanden
Stand van zaken juni 2015
De opgave:
Onze opgave is: Het structureel vergroten van de instroom en doorstroom van leerlingen in het technisch beroepsonderwijs en vergroten van de uitstroom naar het (regionaal) technisch bedrijfsleven.
De interventie:
Techniekagenda Haaglanden werkt in regionaal verband samen met onderwijsinstellingen, bedrijven en overheden aan het duurzaam inrichten van een aantrekkelijk propositie voor leerlingen om ze te helpen kiezen voor een carrière in de techniek. Onderdelen van deze interventie zijn: aansprekende doorlopende leerlijnen, zicht op de dynamiek van de beroepspraktijk en aansluiting bij het regionale arbeidsmarktperspectief.
Haaglanden gaat voor techniek!Het bedrijfsleven, de overheid en het onderwijs in de regio Haaglanden streven naar een goed functionerende regionale onderwijs-arbeidsmarkt en een realistische groeiambitie voor de komende jaren en zij hebben voor de periode 2012-2015 de volgende ambities geformuleerd:
· Een geleidelijke groei van de instroom in de technisch georiënteerde vakroutes vmbo en mbo met 2 tot 3% per jaar
· Realiseren van voldoende praktijkplaatsen. Het bedrijfsleven maakt zich hard voor 50 extra praktijkplaatsen per jaar
· Een aanzienlijk hogere doorstroom naar het technologisch mbo niveau 4 en het hbo
· Ontwikkeling van activiteiten voor een doelmatige inzet van de opleidingsinfrastructuur
· Doorlopende leerlijnen gericht op versterking van het vakmanschap met zichtbare inzet van het bedrijfsleven
· Een extra oriëntatie op technologisch mbo
· Professionalisering en toekomstbestendigheid van docenten en leermeesters
· Sterke regie op de brede activiteiten voor techniekpromotie, loopbaanoriëntatie en rendementsverhoging in de technische opleidingen
Techniekagenda Haaglanden en de omgeving
De Techniekagenda Haaglanden richt zich met haar activiteiten met name op de leerlingen en het onderwijs in de 9 deelnemende gemeenten, maar is zich er terdege van bewust dat Haaglanden geen eiland is. (Net) buiten de regio worden mensen opgeleid voor een baan hier en andersom, wie hier zijn opleiding heeft genoten heeft een grote kans aan het werk te komen in aanpalende regio’s zoals bijvoorbeeld Rotterdam. Waar nodig en waar mogelijk zal daarom zoveel mogelijk interactie worden gezocht met de omgeving, op alle niveaus: onderwijs, arbeidsmarkt en overheid.
Het sterke profiel van Haaglanden
Regio Haaglanden kent een sterke profilering op diverse economische sectoren, die ook als speerpunten gelden voor de nationale economische agenda:
· Vrede, Recht en Veiligheid;
· Greenport;
· Leisure;
· Innovatieve Technologie
Dit zijn allemaal sectoren die sterke wortels hebben in de regio. Bovendien zijn er in Haaglanden hechte relaties met de naastgelegen regio’s als Leiden (dat zich richt op BioScience & Farma), Rotterdam (Haven & Logistiek), de Drechtsteden, Gouda en de Metropoolregio in oprichting.
Regio Haaglanden telt negen gemeenten: Delft, Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delftland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Wassenaar, Westland en Zoetermeer. Elke gemeente heeft eigen bedrijvigheid die de sterktes van de gemeente kenmerkt. Door zicht te hebben op al die sterktes en bedrijvigheid (ook te kijken naar buiten de gemeentegrenzen/regiogrenzen), kan regio Haaglanden zich duidelijk profileren. Een veelzijdige regio met kansen, ambitie en vernieuwingsdrang.
Economische speerpunten
De regio Haaglanden met binnen haar grenzen de residentie, het Westland en de Metropoolregio is een bruisende, economisch sterke omgeving. In de regio zijn voorts grote bedrijven gevestigd die zich richten op de biotechnologie (DSM en Centocor), de high tech industrie (Siemens, Festo en Mapper)en de Telecom (KPN, T-mobile, ZTE e.a.). Ook de dienstensector is sterk vertegenwoordigd met alle ministeries, ingenieursbureaus (Tebodin, CB&I Lummus, Fugro, BAM, TNO), internationale organisaties op gebied van vrede en veiligheid en zakelijke dienstverlening (Nationale Nederlanden, KPN en vele anderen).
Dit vraagt om een sterke technologische basis op het gebied van ICT en Onderhoud & Service. De regio Delft is met de Technologische Innovatie Campus en de komst van het HTC Delft een broedplaats voor nieuwe ontwikkelingen en bedrijvigheid.
De Greenport Westland Oostland vormt daarnaast met ruim 4.500 hectare kassen het hart van de glastuinbouw en zo’n 80% van de ruim 10.000 bedrijven in het gebied is direct of indirect verbonden met deze dynamische sector. Westland-Oostland is een wereldspeler die hoge eisen stelt aan logistiek & transport en ICT & installatietechniek. Maar ook kleinere bedrijven in de bouw, meta-elektro en installatietechniek zijn sterk vertegenwoordigd in de regio met een goed ontwikkelde markt voor zzp’ers. Met ruim 50.000 mensen werkzaam in deze sectoren vormen zij de ruggengraat van de ‘dagelijkse economie’ in de techniek in de regio en realiseren een werkgelegenheid van zo’n 10% in de regio.
Hoogwaardige kennisinfrastructuur
In regio Haaglanden is een hoogwaardige kennisinfrastructuur aanwezig, die tevens innovatieve bedrijvigheid aan zich weet te binden. Naast de vestiging van TU-Delft, zijn onderzoeksinstellingen TNO en Deltares in de regio gevestigd. Haaglanden kent met de Haagse Hogeschool, een dependance van de Universiteit Leiden en InHolland meerder HO-instellingen. Er zijn twee ROC’s (Mondriaan, ID-College) en een AOC actief (Wellantcollege). Deze kennisinfrastructuur trekt nieuwe bedrijvigheid aan en creëert nieuwe kansen voor startende ondernemers.
Tevens is Haaglanden een ‘magneet voor kennisintensieve activiteiten en ondernemingen die zich richten op HighTech en ICT. Binnen de grenzen van de regio wordt daarom gewerkt aan verschillende prioriteiten in de nationale innovatieagenda, zoals High Tech Systemen en Materialen, Agrofood, Tuinbouw en de doorsnijdende ICT-roadmap.
Onderwijs, arbeidsmarkt en werkgelegenheidToekomstbestendig opleiden
Bij het opstellen van de Regiovisie Techniekagenda Haaglanden 2012-2015 en later bij het opstellen van het Techniekpact is uitgegaan van een tekort aan technici van ruim 25.000 per jaar tot 2017. Deze berekeningen waren echter gebaseerd op verouderde uitgangspunten. In september 2013 vormde dit voor de Techniekagenda Haaglanden aanleiding om Bureau Louter een onderwijs-arbeidsmarktonderzoek te laten doen, om de arbeidsmarkt Haaglanden scherp te krijgen. Algemene conclusie voor de regio Haaglanden was, dat de vervangingsvraag niet zo zeer aan de orde is, maar dat bedrijven aangeven dat ze op zoek zijn naar anders opgeleide mensen. Op basis van deze informatie wordt de werkelijke vraag van de regionale arbeidsmarkt centraal gesteld in het opleiden van jongeren en anderen. Mensen en jongeren moeten dusdanig opgeleid worden, dat hun arbeidsmarktkansen vergroot worden in de snel, door de technologie, veranderende arbeidsmarkt. Een arbeidsmarkt met banen en functies die nu nog niet bestaan en bekend zijn. Dit vraagt om een sterke betrokkenheid van het lokale en regionale bedrijfsleven bij de inrichting van de verschillende leerroutes, onder andere door het onderwijs te voeden met kennis over ontwikkelingen en docenten en leerlingen hiermee kennis te laten maken.
Arbeidsmarkt Onderwijs door Panteia
De arbeidsmarktsituatie in het onderwijs zelf blijft ook een actueel beleidsthema. De afgelopen jaren zijn er allerlei maatregelen genomen om het lerarenberoep aantrekkelijker te maken en om de kwaliteit van docenten te verbeteren. Hierbij worden diverse thema’s gehanteerd, als kwaliteit van scholen, de medezeggenschap, de aansluiting tussen onderwijssectoren, het personeelsbeleid en de brede school. We treffen alle we zowel in het primair als het voortgezet onderwijs aan. De ontwikkelingen hierop zijn ook van invloed op de activiteiten en ontwikkelingen rond de techniek agenda. Sterker nog, ze beïnvloeden elkaar. Immers; met de verhoging van bijvoorbeeld de kwaliteit van leraren wordt ook de kwaliteit van bijvoorbeeld technieklessen verhoogd. Andersom, als er veel aandacht en faciliteiten van buitenaf zijn voor de verbetering van technieklessen, zorgt dat ook voor een stimulans en verbetering van les en docent. Het is daarom van belang om van beide kanten de ontwikkelingen goed bij te houden en waar mogelijk elkaar te laten versterken. Daarnaast vormen deze ontwikkelingen mogelijk aanleiding voor het actualiseren van de activiteiten in het kader ven de Techniekagenda Haaglanden .
Samenwerking in de regio Haaglanden
Vóór de start van Toptechniek in Bedrijf/ Techniekagenda Haaglanden was er weinig contact tussen onderwijsinstellingen in de regio Haaglanden en er was nauwelijks sprake van programmatische, brede samenwerking tussen VMBO en MBO. Er was sprake van een structureel dalende instroom en een achterstandspositie van onderwijsinstellingen op het gebied van gezamenlijk optrekken om hier een passend antwoord op te formuleren. In de regio Haaglanden is daarom bij aanvang van de Techniekagenda Haaglanden bewust geïnvesteerd in het inrichten van een stevige organisatie- en uitvoeringsstructuur. Het project is bestuurlijk ingebed in het Regionaal Topoverleg Techniek, waarin naast bestuurders van betrokken onderwijsinstellingen ook het bedrijfsleven en overheden vertegenwoordigd zijn. Door een directe-lijn, een werkgroep en centrale regiefunctie in te stellen kan effectief worden gestuurd en gemonitord op uitvoering en resultaat. Daarmee is in de regio Haaglanden een stevige infrastructuur gecreëerd om samen te (blijven) werken.
Ook buiten de formele structuren om zijn docenten en onderwijsinstellingen met elkaar in contact gekomen over vraagstukken die raken aan toekomstbestendig techniekonderwijs, wat als mooie bijvangst kan worden gezien.
In januari 2013 is gestart met de uitvoering van de Techniekagenda Haaglanden. In de maanden november en december 2012 zijn voorbereidingen getroffen en is gewerkt aan de verwerking van de regiovisie in een Werkplan 2012-2015. In het werkplan is een vijftal activiteiten opgenomen en uitgewerkt en de doelen en resultaten zijn gekoppeld aan de Prestatieafspraken van het Platform Bèta-techniek, zodat de focus behouden blijft. De Techniekagenda Haaglanden kent een vijftal actielijnen en iedere actielijn heeft een actiehouder:
· Actie 1 De Vakmanschapsroute
· Actie 2 Versterken infrastructuur onderwijs-bedrijfsleven
· Actie 3 Professionalisering
· Actie 4 De Technologieroute
· Actie 5 De Techfinder
De Vakmanschapsroute
De Vakmanschapsroute en de Technologieroute zijn de twee onderwijsinhoudelijke routes , waarbij de overige acties ondersteuning, versterking et cetera brengen bij deze twee acties.
De focus lag bij de start van de Techniekagenda Haaglanden op de Vakmanschapsroute.
In de regio Haaglanden is een mooi aanbod van vakmanschapsroutes ontwikkeld met betrokkenheid van verschillende onderwijsinstellingen en verschillende bedrijven. In de tweemaandelijkse ontbijtsessies van directeuren van de VMBO-instellingen, de onderwijsmanagers van het MBO en de actiehouder Vakmanschapsroute is het concept Woensdagmiddag VMBO op het MBO tot stand gekomen. Docenten VMBO en MBO ontwikkelden een aantrekkelijk programma en voeren dit gezamenlijk uit voor de leerlingen van het VMBO, die hierdoor beter zicht krijgen op de vervolgopleiding. Hiermee heeft de Vakmanschapsroute geleidelijk gestalte gekregen en krijgen de leerlingen de kans om in een MBO-omgeving aan de slag te gaan. Leerlingen die deelnemen krijgen hier een cijfer en een certificaat voor (bij de diploma uitreiking wordt hier ook formeel bij stilgestaan om het certificaat van cachet te voorzien).
Mooie bijvangst is dat begeleidende docenten vanuit het VMBO niet alleen de kans hebben gekregen om ervaringen binnen het MBO op te doen, maar ook dat er gaandeweg ruimte is ontstaan om onderling af te stemmen op de woensdagmiddagen.
Met de actie Vakmanschapsroute is een fase ingegaan, waarbij gewerkt is aan het opzetten van een overlegstructuur met de directeuren van het vmbo techniek in de regio Haaglanden. In de ontbijtsessies is gezamenlijk gewerkt aan de opdrachtformulering voor de docenten vmbo en mbo in de ontwikkelgroepen. Dit heeft het resultaat Woensdagmiddag op het vmbo opgeleverd. Op dit moment werken de ontwikkelgroepen gezamenlijk aan de uitwerking van een bedrijfsopdracht De zorgcontainer. Dit multilevel en multi-disciplinaire project wordt ingezet op de Woensdagmiddag. De betrokkenheid van het bedrijfsleven is groot: zij leveren de bedrijfsopdracht, verzorgen workshops, excursies, gastcolleges en wonen presentaties bij.
Door de vakmanschapsroute is zicht gekomen op de kansen en de uitdagingen. Deels gelegen in de Professionalisering en deels gelegen in de outillage van het vmbo. Het gezamenlijk optrekken met het bedrijfsleven heeft aan beide kanten veel enthousiasme opgeleverd en ook nieuwe mogelijkheden gecreëerd aangaande de twee eerder genoemde punten: professionalisering en outillage.
Technologieroute
Door de positieve ervaringen met de Vakmanschapsroute, de vraag van de mavo’s, landelijke ontwikkelingen zoals het Techniekpact, het M-techprogramma, ontwikkelingen en vraag naar nieuwe opleidingen, is de Technologieroute meer onderdeel geworden van de Techniekagenda Haaglanden. Voor de Technologieroute is gestart met het uitvoeren van inventarisaties en analyses, die aanknopingspunten bieden voor het opzetten en inregelen van technologieroutes. Net als bij de Vakmanschapsroute zijn kleine projectjes gestart om zicht te krijgen op de kansen en de uitdagingen.
In 2015 zal in nauwe samenwerking met alle stakeholders worden gestart met de technologieroute. Om overzicht te creëren in de vele activiteiten van de Mavo’s is een onderverdeling gemaakt in scholen. Vervolgens is gekeken en aangegeven wat die scholen doen met techniek en of ze onderscheid maken in LOB en doorgaande leerlijn. Het blijft een zoektocht. Als dit traject wordt vergeleken met de vakmanschapsroute, waar men al in een stroomversnelling zit, dan valt op dat er bij Mavo’s zoveel varianten mogelijk zijn, dat de vraag ontstaat wat je nog bovenop mavo kunt zetten, om te zeggen dat er sprake is van een doorlopende leerlijn. Het is dan ook te zien dat Mavo’s zoeken naar een mogelijkheid om keuzeprogramma’s te maken. De vraag daarbij is: Hoe kunnen we vanuit het programma de Mavo’s aanvliegen om ze zo goed mogelijk van dienst te zijn? Daarnaast blijkt vaak dat er losse, onsamenhangende spullen aangeschaft worden, maar deze zijn ontoereikend als het gaat om de kwaliteit van de technologieroute. Ook hebben de mavo’s vaak geen echte praktijkruimtes en onvoldoende toegeruste docenten. Vanuit het programma kunnen scholen worden geholpen om te kiezen en daar waar ze niet kunnen of willen kiezen worden ze geholpen met samenwerken.
Macrodoelmatigheid
Voor de start van de TAH werd er op MBO/College van Bestuur niveau afgestemd over macrodoelmatigheid van het technisch aanbod en ook op VMBO- niveau werd hier afstemming over gezocht. Het blijkt buitengewoon lastig om afspraken over macrodoelmatigheid (en het uitwisselen van opleidingen) in een breder perspectief te maken. Een eerste poging binnen de regio Haaglanden om hier op basis van de Techniekagenda Haaglanden gezamenlijk stappen in te zetten stuitte op aanzienlijk weerstand van verschillende onderwijspartijen. Gaandeweg lijkt de grond voor een dergelijke exercitie vruchtbaarder te zijn geworden door de ontwikkelingen binnen het technisch onderwijs zowel op het VMBO basis en kader als op de MAVO-TL/GL, die leiden tot een investeringsvraagstuk voor beide types onderwijs. De eerste stap die gezet wordt, is een analyse van het regionale technisch opleidingsaanbod op zowel VMBO als MBO niveau. Deze wordt door het maken van overzichtskaarten gevisualiseerd en dient als onderlegger bij het formuleren van (nieuwe) activiteiten in het kader van de TAH 2.0. Ook wordt de regionale arbeidsmarkt op deze manier inzichtelijk gemaakt, zodat een totaalbeeld Onderwijsaanbod-Arbeidsmarktaanbod zal ontstaan. Het streven is, om niet allerlei overleggen rondom macro-doelmatigheid te organiseren, maar het integraal in te bedden bij de ontwikkelingen van de Vakmanschapsroute en de Technologieroute.
Betrokkenheid bedrijfsleven
Het regionale bedrijfsleven is op verschillende niveaus nauw betrokken bij (de activiteiten van) de Techniekagenda Haaglanden en is verankerd in zowel de structuur als in de operatie. Het bedrijfsleven is mede verantwoordelijk geweest voor het opstellen van de regiovisie en vertegenwoordigd in het Regionaal Topoverleg. De opgave blijft om het bedrijfsleven een grotere en andere rol op zich te laten nemen dan alleen het verzorgen van een stage-plek. Denk bijvoorbeeld aan het verzorgen van workshops, gastcolleges, leveren van bedrijfsopdrachten, excursies voor docenten en studenten, een plek voor docentenstages, klankbordfunctie in het kader van nieuwe opleidingen etc. etc.
Er wordt aangehaakt bij bestaande gremia, initiatieven, plannen etc in Haaglanden, zoals SOB-programmamanagers, georganiseerde bedrijventerreinen, Jet-Net en anderen. Het is belangrijk om te blijven streven naar een natuurlijke relatie, waar sprake is van een gedeelde verantwoordelijkheid waar het gaat om opleiden van jongeren (en ouderen).
Professionalisering docenten
De doelen en resultaten Professionalisering zoals bij de start van de Techniekagenda Haaglanden zijn geformuleerd, zijn in de loop van de tijd bijgesteld en uitgebreid, want de actie Professionalisering droeg onvoldoende bij tot het versterken, innoveren etc. van de twee onderwijsinhoudelijk acties; in casu de Vakmanschapsroute en de Technologieroute. De kwaliteit van menselijk kapitaal blijft een van de kritische succesfactoren in organisaties. De ontwikkeling van smart industry concepten vraagt om nieuwe skills, om ‘smart people’, en dus ook om ‘smart education’: het organiseren van maatwerk in kennisoverdracht, met een focus op talentontwikkeling naast (of in plaats van?) beroepsopleiding.
Er werd geïnvesteerd in samenwerking met de educatieve minor beroepsonderwijs van de Haagse Hogeschool, zodat de eerste stappen in het proces van de Kwaliteit en de Kwantiteit van de docenten gezet kunnen worden in de hele regio Haaglanden. Hoe dat later in 2015 wordt vormgegeven is te lezen in de bijlage.
Loopbaanoriëntatie en techniekpromotie
In de regio Haaglanden is een sterke behoefte om het aanbod van alle initiatieven en activiteiten op het gebied van promotie en loopbaanoriëntatie te ontsluiten. Dit heeft geresulteerd in een samenwerking met Techfinder Brainport. De lancering van de Techfinder vond plaats op 26 november 2014, waarbij onder andere de samenwerking werd geformaliseerd. De Techfinder biedt een totaaloverzicht van activiteiten en materialen binnen het domein van wetenschap en techniek voor kinderen en jongeren. Het doel is de leraren, docenten, pedagogische medewerkers en managementleden wegwijs te maken in het aanbod van activiteiten en materialen.
Binnen het landsdeel Zuidwest is ook Drechtsteden aangehaakt en Rijnmond gaat eveneens aanhaken. Deze samenwerking leidt tot een optimalisering van de Techfinder; een landelijke, regionale en lokale ontsluiting van activiteiten.
Loopbaanoriëntatie is in Haaglanden geregeld door het programma Spirit4You met de website www. Techniektalentnu.nl. De vo-scholen, de ROC’s en AOC’s in Haaglanden trekken hierin gezamenlijk op. Rijnmond heeft aangegeven eveneens bij deze ontwikkelingen te willen aansluiten. Het uiteindelijke streven is een gedragen concept dat is ontstaan door die verbeterde samenwerking.
Tenslotte: De grootste winst die in de regio Haaglanden is geboekt is dat onderwijspartijen bereid zijn om over hun eigen instellingsgrenzen heen te kijken en tot op zekere hoogte ook over hun eigen schaduw te stappen. Dat geldt niet alleen voor bestuurlijke gremia, maar ook voor vakdocenten zelf. Van nauwelijks onderling contact is er een structuur en cultuur ontstaan van welwillendheid en samenwerking. De relaties met het bedrijfsleven en overheden zijn daarbij uitstekend en zijn stevig verankerd, zonder afhankelijk van derde geldstromen. Deze winst proberen we vast te houden en uit te breiden over de drie sectoren heen. Onderwijs, Bedrijfsleven en Overheid.
Bijlage 4 De spreiding van de opleidingen basis en kader techniek en techmavo’s in de regio inclusief plannen
Spreiding van de vmbo scholen techniek
Plaats
VMBO school techniek
Bestuur
keuze Profielen
Modules
Keuzevakken
Zoetermeer
Oranje Nassaucollege
Unicoz
1. Pie
M Ontwerpen en maken
M Bewerken en verbinden van materialen
M Besturen en automatiseren
M Installeren
K Plaat-en Constructiewerk
K Booglassen
K Klimaattechnologie
K Procestechniek
K Werktuigkundige en elektronische onderhoud
K Utiliteitsinstallaties
K Drinkwater en sanitair
K Verspaningstechnieken
K Woon-en kantoortechnologie
K Domotica
Zoetermeer
Stedelijk College
SCZoetermeer
1. PIE
2. BWI
3. Mobiliteit en Transport
Delft
SC Delfland
1. PIE
M Ontwerpen en maken
M Installeren en monteren
M Besturen en automatiseren
M Bewerken en verbinden van materiaal
K Domotica & Automatiseren
K Plaat & Constructie
K Duurzame Energie
K Keuzedeel ROCMOndriaan
Delft
Stanislascollege
Lucas
4. D&P
K Algemene Bouwtechniek
K Algemene Voertuigentechniek
K Algemene Metaaltechniek
K Algemene Elektrotechniek
Voorburg
Corbulocollege
Lucas
1. PIE
2. BWI
3. Mobiliteit en Transport
Den Haag
Johan de Wittcollege
VOHaaglanden
1. PIE
2. BWI
3. Mobiliteit en Transport
1 beroepsgericht keuzevak bij profielvak
Den Haag
Maris College
Statenkwartier
VOHaaglanden
2. BWI
Den Haag
Maris College
Bohemen
VO Haaglanden
1. PIE
Den Haag
Scholengroep Zuidwest
Stichting Scholengroep Zuidwest
1. PIE
Arrangement Elektro of informatica
4. D&P
Arrangement Elektro
5. D&P
Arrangement Voertuig/Metaal
M Ontwerpen en maken
M Installeren en monteren
M Besturen en automatiseren
M Bewerken en verbinden van materiaal
K Utiliteitsinstallaties
K ROCMondriaan
M Een product( van hout) maken en verbeteren
M Presenteren, promoten en verkopen
M Multimediale producten maken
M Organiseren van een activiteit voor een opdrachtgever
K Installeren en monteren
K Woon- en kantoortechnologie
M Presenteren, promoten en verkopen
M Multimediale producten maken
M Organiseren van een activiteit voor een opdrachtgever
K Plaat en Constructiewerk
K Wielophanging en carrosserie
Rijswijk
Van Vredenburchcollege
VOHaaglanden
PIE
K Autotechniek?
Rijswijk
Stanislascollege
Lucas
1. PIE
2. BWI
M Ontwerpen en maken
M Bewerken en verbinden materialen
M Besturen en automatiseren
M Installeren en monteren
K klimaattechnologie
K Procestechniek
K Werktuigkunde en elektrotechnisch onderhoud
K Utiliteitsinstallaties
K Praktisch booglassen
K Drinkwater en sanitair
K Dakbedekking
K Woon en kantoortechnologie
K Domotica en automatisering
M Bouwproces en bouwvoorbereiding
M Bouwen vanaf de fundering
M Hout en meubelverbindingen
M Design en decoratie
K Constructieve aansluitingen en afwerkingen
K interieurbouw, stands en betimmeringen
K Bouwkundig onderhoud
K Gevelopeningen en bouwmethoden
K Interieurontwerp en design
Westland
ISW
Lucas
1. PIE
2. BWI
M Ontwerpen en maken
M Bewerken en verbinden materialen
M Besturen en automatiseren
M Installeren en monteren
K Plaat-en constructiewerk
K Booglassen
K Koudetechniek
K Duurzame techniek
K Utliteitsinstallaties
K Drinkwater en sanitair
K Dakbedekking
K Verspaningstechnieken
K Tweewielertechnieken
k Licht geluid
M Bouwproces en bouwvoorbereiding
M Bouwen vanaf de fundering
M Hout en meubelverbindingen
M Design en decoratie
K Schilderen en afwerken van hout en steenachtige ondergronden
K Interieurbouw, stands en betimmeringen
K Bouwkundig onderhoud en renovatie
K Gevelopeningen
K Bijzonder metselwerk
K Onderhoud schilderwerk
K Meubelmaken
K Interieurontwerp en design
3 Profielen Techniek :
PIEProductontwikkeling , Installatie en Energie (voorheen metaal, elektrotechniek en installatietechniek)
BWIBouwen, Wonen en Interieur (voorheen Bouw)
MTMobiliteit en Transport (voorheen Motorvoertuigentechniek)
D&P Dienst en Productontwikkeling
-Combinaties door middel van keuzedelen
-Intersectoraal programma is mogelijk
-Techniek Breed geen zelfstandig profiel
Overzicht avo – scholen met Technisch aanbod tl
naam
id
type
Bestuursvoorzitter
Tech-aanbod
JetNet = JN
Bèta Steunpunt=BS
Aloysiuscollege
1
havo/vwo/tl
Mw. Dr. Ir. M.W. Smits
Topmavo science
Atlas Onderwijsgroep / Lyceum Ypenburg
2
havo/vwo/tl
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
JN
BS
Atlas Onderwijsgroep / Rijswijks lyceum
3
havo/vwo/tl
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
JN
Chr Coll De Populier
4
havo/vwo/tl
Lucas onderwijs: H.E. van Vliet
Onderbouw sciencestroom
BS
Chr Gymnasium Sorghvliet
5
vwo
Dhr. H.R. Rookmaaker
JN
BS
Chr Lyceum Delft / Locatie Hof van Delft
6
havo/vwo/tl
dhr drs. J.S. Zijlstra
BCP-mavo
Chr Lyceum Delft / Locatie Molenhuispad
7
havo/vwo
dhr. drs. J.S. Zijlstra
JN
BS
Chr Sgm Zandvliet / Zandvliet college
8
havo/vwo
Lucas onderwijs: H.E. van Vliet
BS
Dalton Den Haag
10
havo/vwo
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
Jn
BS
Dalton Den Haag
11
havo/vwo
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
Erasmuscollege
12
havo/vwo/tl
Stichting Samenwerkingsscholen Voortgezet Onderwijs
Esloo Onderwijsgroep / Edith Stein college
13
havo/vwo/tl
Lucas onderwijs: H.E. van Vliet
Vmbo brug, techniek voor meisjes
JN
BS
Geref SGM Randstad
14
TL
Dhr. K. Klapwijk
BS
Grotius College
15
havo/vwo/tl
De heer drs A. Beune
BCP Mavo
JN
Gymnasium Haganum
16
vwo
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
JN
BS
Gymnasium Novum
17
vwo
St. scholengroep Spinoza: dhr P.A.W. Lamers
JN
Het Rijnlands Lyceum
18
havo/vwo/tl
St. het Rijnlands Lyceum: Dhr. M.W. Knoester
JN
BS
Het Rijnlands Lyceum
19
havo/vwo
St. het Rijnlands Lyceum: Dhr. M.W. Knoester
JN
BS
Interconf Hofstadcollege / Hofstad Lyceum
20
havo/vwo
Lucas onderwijs: H.E. van Vliet
JN
BS
Interconf Hofstadcollege / Hofstad Mavo
21
tl
Lucas onderwijs: H.E. van Vliet
Talenturen techniek
ISW Gasthuislaan/Madeweg
22
havo/vwo
ISW; Dhr. C. van Dalen
BS
ISW Gasthuislaan/Madeweg
23
havo/vwo
ISW; Dhr. C. van Dalen
ISW Gasthuislaan/Madeweg
24
havo/vwo
ISW; Dhr. C. van Dalen
ISW Hogeland
25
MAVO/HAVO/VWO
ISW; Dhr. C. van Dalen
BCP-mavo
ISW Irenestraat
27
tl
ISW; Dhr. C. van Dalen
BCP-mavo
ISW Irenestraat
28
VMBO
ISW; Dhr. C. van Dalen
ISW Sweelincklaan
29
tl
ISW; Dhr. C. van Dalen
ISW Sweelincklaan
30
VMBO/MAVO+
ISW; Dhr. C. van Dalen
Johan de Witt Scholengroep
31
havo/vwo/tl
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
JN
Johan de Witt Scholengroep
32
tl
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
Johan de Witt Scholengroep / Maris college Belgisch Park
33
havo/vwo/tl
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
JN
BS
Lentiz / Dalton Mavo
34
tl
Lentiz onderwijsgroep: Dhr. G. Kant
Lentiz / Floracollege
35
tl
Lentiz onderwijsgroep: Dhr. G. Kant
Lentiz MBO Greenport
36
MBO
Lentiz onderwijsgroep: Dhr. G. Kant
Maerlant Lyceum Afd Havo
37
havo/vwo
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
JN
Maris Belgisch park
38
havo/vwo
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
JN
BS
Maris College - loc. Houtrust
39
tl
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
M-tech mavo
Maris College - loc. Kijkduin
40
tl
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
Maris College / Maris College Bohemen
41
tl
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
Oranje Nassau College
42
tl
Unicoz onderwijsgroep: Dhr. R van Leerdam
technologieroute
Oranje Nassau College
43
havo/vwo/tl
Unicoz onderwijsgroep: Dhr. R van Leerdam
JN
RK Alfrink College SGM
44
havo/vwo
Kardinal Alfrink Stichting: Dhr. L.J. Timmermans
JN
BS
S. Adelbert College
45
havo/vwo/tl
rector: B.W. Dijkmans
JN
Scholengr. Den Haag Zuid-West
46
tl
raad van Bestuur Dhr. M. Schoon
Scholengroep Den Haag Zuid-West / Wateringseveld College
47
havo/vwo/tl
raad van Bestuur Dhr. M. Schoon
Specialisatierichting technologie en ontwerpen
Scholengroep Den Haag Zuid-West / Zuidwest college
48
tl
raad van Bestuur Dhr. M. Schoon
Scholengroep Esloo / College St Paul
49
tl
Lucas onderwijs: H.E. van Vliet
Scholengroep Esloo / Montaigne Lyceum
50
havo/vwo/tl
Lucas onderwijs: H.E. van Vliet
JN
SCZ - Picasso Lyceum
51
havo/vwo/tl
C.vB: P.T.E Reenalda
BS
SCZ Stedelijk College
52
tl
C.vB: P.T.E Reenalda
Technomavo
Segbroekcollege Goudsbloemlaan
53
havo/vwo/tl
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
M-techmavo
SGM Dalton Vatel
54
havo/vwo/tl
Scholengroep Spinoza: CvB dhr. P.A.W. Lamers
SGM Haags Montessori Lyc
55
havo/vwo/tl
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
SGM het Segbroekcollege
56
havo/vwo/tl
VO Haaglanden Dhr. A. Peters
JN
BS
Sint Stanislascollege
57
havo/tl
Lucas onderwijs: H.E. van Vliet
7e vak technologie
St Maartenscollege SGM
58
havo/vwo/tl
St. scholengroep Spinoza; dhr. PAW Lamers
Stanislascollege
59
havo/vwo
Lucas onderwijs: H.E. van Vliet
BS
Stanislascollege
60
havo/tl
Lucas onderwijs: H.E. van Vliet
Stanislascollege
61
havo/vwo/tl
Lucas onderwijs: H.E. van Vliet
Stip Dalton Leidschendam
62
tl
St. scholengroep Spinoza: dhr P.A.W. Lamers
The International School of The Hague
63
vmbo
Stichting het Rijnlands lyceum: Dhr. M.W. Knoester
JN
VCL / Vrijzinnig Christelijk Lyceum
64
havo/vwo
rector: dhr. M.J. Arnouts
JN
Veurs Coll. loc. 's-Gravendreef / 's Gravendreefcollege
65
havo/tl
St. scholengroep Spinoza: dhr. PAW Lamers
Veurs College
66
havo/vwo/tl
St. scholengroep Spinoza: dhr. PAW Lamers
Veurs Voorburg
67
tl
St. scholengroep Spinoza: dhr. PAW Lamers
VMBO Lentiz Flora college
68
VMBO
Lentiz onderwijsgroep: Dhr. G. Kant
Vrije School Z-Holland
69
havo/vwo/tl
St. vrije scholen Zuidwest Nederland: Dhr. A. Jansen
Wellantcollege
70
vmbo (niet tl)
CvB: Mw. J.M.P. Moons
Wellantcollege
71
tl
CvB: Mw. J.M.P. Moons
Bijlage 5 De leerlingenaantallen per vmbo-school
Onderwijs
Cijfers 2012-2013
Cijfers 2013-2014
Cijfers 2014-2015
Daling
Stijging
1
ROC IDCollege
Autotechniek
Bouw/Schilderen
Electrotechniek
Installatietechniek
Metaaltechniek
ICT
240
191
208
124
55
767
239
166
268
114
59
686
2
ROCMondriaan:
MEI
Bouw & Infra
ICT
Autotechniek en Mobiliteit
849
606
495
653
768 (bekostigd)
499 (bekostigd)
456 (bekostigd)
605 (bekostigd)
830
475
512
611
-76
-6
+ 62
+ 56
3
SGZuidwest / Roemer Visscher College
Het Haagsch Vakcollege
Roemer Visscher College
40
38
Lj. 1 31 lln.vakcol
Lj. 2 16 lln.vakcol
Lj.2 13 lln. TB
Lj.3 04 lln.Vakcol
Lj.3 36 TB
Lj. 4 09lln.Vakcoll
Lj.4 25lln. TB
+
4
Maris College
Maris Vakcollege
Techniek Breed
38
35
5
Johan de Witt Scholengroep
Techniek Breed
39
26
24
-2
6
ISW
Bouw Breed -> BWI
Instalektro -> PIE
Metaaltechniek ->
87
28
24
35
69
18
23
28
103
44
33
26
-2
+26
+10
7
Stanislas Delft
Totaal aantal ll
Techniek Totaal
Techniek leerjaar 3
635
138
60
601
123
61
579
128
67
+5
+6
8
Stanislas Rijswijk
Totaal aantal leerlingen
Techniek totaal
Bouwtechniek
Elektrotechniek
Installatietechniek
Techniek breed