Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
.
de
Homerico in Pana hyiJ
Dr. Alb. Kotyin.
Wissenschaftliche Abhandlung zum Programm-
d e s
Gymnasiums and der koheren Biirgerschule'
G a b e n.
-
-
Oruck TOO E. Fechner.
1876.
.
Observations
de Homerico in Pana hynino.
In hyuinis Homericis minoribus, qui vocantur, etiam hymnus in Pana scriptus numerator. Unoore viri docti bos hymuos prooemia esse contendunt, a rhapsodis Homericis composite et diebus
deorum festis et sollemnibus ex more celebrandis Homeri aliorumque poetarum carminibus praemissa
(cf. etiam Tbuc. Ill 104). Bergkius litt. Or. I pag. 748 nun dubium csse dicit, quin recitatione
carminuin finita alia quaedam poemata minora, ei-ddta ut dicunt, recitata sint, qaamquam ea in bymnisin unuiu collectie non reperiuntur. Quae prooemia a posterioribus simul cum carminibus Homericis
recepta iternm iterumque recitabantur. Quo factum est, ut vocabula et versus nonnunquam non
accurate tenerentur, sed rautarentur atque ex memoria variarentur, itaque textus, ut ita dicam, libro-
rum inanti scriptorum incertus est et minime constat. Neque tamen omnium hymnorum eadem fuit
fortuna et hymnus in Pana, undevicesimus auctore Baumeistero, quem in enumerandis hymnis sequimur,forma nobis tradita aliis multis praestat. Accedit, quod argumentum eius suavissimum permultomdelectationis aft'ert legenti. Res, quae hymnis continentur, variae sunt, alii breves preces continent,
factas ad deum, cuius dies festus celebratur, alii res e deorum vita et consuetudine sumptas illustrant,
alii denique, quos ut hymnum septimum in Dionysnim et hunc genus quoddam medium inter priores
illos esse, Bergkius hist. litt. Gr. I p. 748 adn. 22 non iniuria contendit, fabulam originis dei narrant.
Sed ii quoque a deo laudando celebrandoque initium capiunt atque eodem redeunt. Quare consenti-
entes Otfr. Muellerus litt. Gr. I p. 126 et Bernhardyus litt. Gr. 53 adn. 3 dicunt, hymnosminores- breves laudationes esse et preces, ut deus iuvet poetam recitaturum carmen festivum.
Cum rhapsodi, quorum erat carmina ex more instituto hulls Panathenaeis recitare, hymnos
composueriut, totius dictionis et versus modus atque ratio sequitur exemplum magistri illius Homeri
ct quod Quintilianus dicit: ,,nemo eum in magnis rebus su hi imitate, in parvis proprietate supcrat, quiaille idem laetus ac pressus, iucundus et gravis, turn copia turn brevitate mirabilis, nee poetica modosed oratoria virtute est eminentissimus," non solum ad res pertinet, quae in carminibus post Homerumcontextis tractantur, sed etiam ad eorum vocabula, leges grammaticas et metricas. Quas regulaa
poeticas observare poetis cum antiquis, imprimis epicis, turn omnium tempornm summae est laudi. Sed
quamvis magni auctoritatem Homeri faciamus, tantum abest, ut bymnorum auctores in verba magistri
iurasse atque totum eum descripsisse contendamus, ut eos simul ex aliis fontibus hausisse censeamus,
sermonis consuetudine temporis, quo viverent, e poetarum aliorum operibns, ex ingenio, quod eos
WHnpelleret, ut licentia poetica usi verba novarent, notiones et constructiones verborum, alia mntarent,
Sic hymni Homerici, qui omnes sunt temporis post Homerum quamvis diversi, similem
lam habent tenorem, ut aiunt, dictionis et versus, sed restant diversitates et proprietates non
carminum singulorum. Non omnia a poetis lonicis sunt composita, nonnullorum auctore*
1
sequnntur morem Hesiodi et Boeotorum. Pocta hymni in Pan* Mt lonicua, qnominis dei ex illorum consuetndine est Narrat deo nomen Pani datum ease, on
quod omnea dei Olympi summo gaudio affecti sint mirabili pueri capripedis conspecto.
Heeiodus Opp. 80 sqq. de origine nominis Pandorae tradit: (Jiog *i?V"?) ovofajve te njvSe
JJavicoQi)v, oti ndvtes YMv/uma impa* tjfovrf? tiaqov iito^aav TriJX dvdqdaw dH<py<trfiatv. Riaum
nostrum movent puerilia haec etymologiae exempla. De veri simili nominis Panis origine et notiooe
v. Curtium, etym. Gr. p. 254, qui in eo radicem PA reperit, velut in pascor pabulum pastor alt
Neque male id congruit cum dei pastorum imagine, quam poeta h'ngit.
Pan Homero et Hesiodo ignotns non semel a tragicis et ahis poetis commemoratur atque omnes
consentient pattern eius ease Mercurium, cf. Scbol ad Eur. lilies. 36 p. 87. Mater dei ab Herodoto
II 145 Penelope appellatur, ab hymni poeta nympha oreas, filia Dryopis, de quo v. infra. QuodMercurium familiariter usum ease nympbis legimus, iam in Odyssea 435 deo simul cum his sacra
feruntur. Celebratur Pan in montibus silvestribus degens, ubi turn nympharum cboros dncit (cf. Ae.
Pers. 445 vi)6s *k tan, ;V d y>doxo<>o$ Udv t/tfiitifi'ei), turn venator acer per cacumina montium
saltusqne vagatur, turn et in montibus et in pratis gramineis oves pascit. Kegnum, quod sorte obtigit
Pani, sunt saxosa et nivosa montium cacumina neque pauca epitheta ex hoc domicilio, in quo dens
versari solet, ducuntur. Sic Pan o'pfm'^c nominatur Anthol. 6, 34, 4 oqei^di^s Anthol. PI. 226, 1
o'gftcuTJje Anthol. 9, 824, 2 oQfaatpdiijs Soph. OR. 1100. Cf. etiam locum Athenaei 10 p. 455, ubi de
Panis domicilio similiter atque in hoc hymno legimus: <te TOV [idJ.oic vupoxrvrtotg tivaxelfjifQov vniovf?
frfo?.1
)Invenit deus vofjiiog tibiam pastoralem, id quod etiam Yergilius Eel. II 31 commemorat: Pan
primus calamos cera coniungere plures instituit (cf. Hyg. fab. 274), qua tibia canere magister tarn
bene scit, ut cum Apolline ipso certamen inire non dubitet. Sic scribit Ovid. Metam. XI 153:
BPan ibi dum teneris iactat sua carmina nymphis et leve cerata modulatur arundine carmen, ausus
Apollineos prae se contemnere cantus, iudice sub Tmolo certamen venit ad impar." Indutus est pelle
lyncis cf. Verg. Aen. VIII 282 et Eel. X 26.
Ex Arcadia, ubi deum natum esse omnes simul cum hymni poeta contendunt, (cf. Verg. Eel.
X 26 Pan deus Arcadiae) nomen et cultus dei divulgantur in alias regiones, etiam Athenas nequetamen ante pugnam Marathoniam, velut apud Herodotum II 145 legimus: ev "EMijai jucv vwftav &ewv vojtM'fovttu elvat 'Hqaxksr^ re xal Jiovvaog xal Jldv sqq. et in fine: Jlav eidaaw ered
Totv Tgtotxiuv xaiu td oxraxoant lu'tJdant ^ic t\uf. Cf. etiam epigr. Simonid. 136 (Bergk.): rov
tftf nova, tov 'Aqxdia, TOV xavd Mifdwv, TOV itn' 'A&ijvaiwv <m?Varo .M(Ar(.'rfr;c. Causam, ob quamdeus Athenas transferretur et sede sacra iuxta arcem a Miltiade donaretur, Herodotus VI 105 sqq.
praesens dei auxilium fuisse narrat, quod praestitisset Atheniensihus.
Iam vcro ad dictionem, res et metricas et grammaticas hymni tractandas accedamus, et quaesimilia cum Homero Hesiodo praebeat, quae ab usu epico recedant, quae verba aut conformatione aut
significatione nova et insolita adhibeantur, quae habeat propria, afieramus.
1) In vcrsu sexto extat: (Httv\ of jiiirru Aoifov vufotna i.iAoyx1 - I^em perfectum invenitur semel apud'
merum X 304 rtft^v hioyxaai, cf. Theocr. 4, 40 et hymn. VI 2 'A<fQQ&hi\ ijKvitoov xQijitpva XAo^t. Et verbum
proprium de diis usurpatum, qui locum sorte acceperunt domicilium et regnum, quod tenent et tuentur, cf. ApoII. Rb. 1,
De re v. Iliadis 189 sqq., ubi de tripartite lovis Plutoois Neptuni post Saturni caedem regno mundi narrator:
fftftoyt ufiiji; ijie lyiov (Neptunug inquit) iAa^ov noitriv a'Xa vtutfttv ahl, xaMo/jt(t>wv, 'AtAift d'fia^t '?
Ztif d'tlaf OVQOVOV tvQvv if alfHpi xai vty&fitHi. Eodem modo etiam diis ceteris suum cuiqae regnum trib
e(. Theog. 203 sqq., ubi Hetiodus verba facient de regno Veneris perfeeto Mloyxt ulitur.
Cpt I.
Primnm agamus de vocibus et vereuum partibus, quae poeta in eadem versus sede eihibet
atque Homerus.
Quamvis virorum doctorum sententiae de Homero eiusqne carminibus inter se differant, tamen~ constat ilium neque novi quidquam invenisse neque novas constituisse leges versus, dictionis, grammaticae,
sed Iliadem et Odysseam complecti et memoriae prodere regulas poetarum, qui spiritu divine tacti et
concitati iam multis antea annis carmina finxerant et diebus deorum festis cecinerant. Ut igitur in
carminibus Homericis reperimus consuetudinem seruionis poetarum superiorum, ita posteriores quoque
epicos praeter Homerum ex communi eo fonte haiisisse apparet. Tamen redeamus necesse est ad
carmina Homeri, si modum invenire volumns, quo poetarum iuferioris aetatis imprimis epicoram
poemata metiamur.
Iam enumeremus partes versus poetae cum Homero communes additis etiam similibus carminum
Hesiodeorum et caeterorum bymnorum locis. In initio leguntur v. 1) d/iyi $ 267 2 339 bh. Ill 57
VII 1 XXII 1 XXXIII I.1
) 4) (tire xcn' myiMnog neiQijs I 15 // 4 mutato numero plurali in singu-
larem ^re cf. N 63 og $d r'dn' aly. it. 8) yotrif 355 (yoitow). 9. 10) a/./.ort (iv a/Uorf fave 331 (<f'fiiV) h. II 141. 142 Hes. Th. 833. 834. 835 (. fame, turn bis a. fav et a. ju/v in fine
T. 830.) 11) dxQorditjv xoot>(fi't v A 499 (dativ.), adiectivnm solum in initio versus ./ 139 Hes. Th. 7.
12. 13) TroAAaxt plerumqne ita positum ab Homero, cf. h. Ill 566. 14) d%ea B 222 P 88 addito
xfxA;y>V, cum hoc participio <fexo'juevo$ *) Homerus superlativum ovrarov coninngit 8 345 P 675, cf.
ftivov Segxofievii Hes Sc. 160 ct uygia deQxofievio ib. 236. 20) (foitwtfai fa. HI 205 cf./? 182 yotruJai.
21) nflnoviat Hes. Th 66. 25) ev ucdaxw id-ii.iwvt Hes. Th. 279 h. Ill 198. 27) ruvfvai h. II 190
XXVII 19 cf. I'/ivFvaat Hes. Th. 11 saep., aliae quoque huius verbi forma in initio versus extant.
28) ofor v. 388 Hes. Sc. 106 aliis locis, formula est ex Eoeis Hesiodeis notissima, germanice : wie aie
auch einmal besangen. 32) n>#' 6>c h. IV 60 (gen. fern.) 33) dv^i naod &VTJT<P A 490 d.
dxhji>q> sc. ihtTtvfn' similiter atque in liyinno /i;A' evofievev de Mercuric. 34) vi'/i<f%
a 86 h. Ill 7, reperiuntur etiam casus alii in eadem versus sede. 41) <JfSWroc 203. 42)e 54 saep. Hes. Sc. 342 h. V 380 IX 4. 43) itQfjiaaw ev nvxwolai /? 291. 44) noy ie Zyvi E 869
(naq de 4u Kqwiwvi xa&cero) iraq dc saep. in initio. 48) xai av /.lev ovria xafQt, ava, /.iro/jai ie
ff'aotrf^ h. XVI 5 et i'Aajuat pro //ro/ua posito h. XXI 5, prior pars versus etiam extat in hh. IX 7
XIV 6 XVIII 10 XXVI 11 XXVIII 17 XXXVI 20. 49) avtof fym xai aelo xai SUqe ^ffo/'dotiys h. II 546 III 580 V 495 VI 21 X 6 XXVIII 18 XXX 19 et levi mutatione avrdf iymv
.') De collocatione praepositionis aft</C in liymno hoc pauca commemoraada sunt. In dissertatione, qoam Schnorr. de
Carolgfeld scripsil de verborum collocatione Homerica Berl. 1S64 pag. 19 leginius: *constat collocari inter praepositionem ct
nomen ad earn pertinens ea vocabula, quibus non efficiitur necessaria disiunctio, particulas et pronomina enclitica" et pag. 22:
nnnllum certain extat exemplum praepositionis aut eo iutrrvallo, quo versus inter se dirimuntur, ant caesura pedis tertii
guo disiaactae." In utraque igitur re hymni poeta peccat, primum quod inter praepositionem et nomen pr*eter pro-nen /tot genetivuni 'E(ff*iCao ponit, tum quod vocabula cohaerentia caesura tertii pedis trochaica dirimit.
*) Pienonus hoc loco scribere nuvult oJwt xixiofttvoc;, quod probans Koechlyas bene cum Panico, qui vocitnr
convenire dicit, sed retinemus lectionem codicum SeQxo/jKvos ;nam quadrat in Pana, venatorem acrem, qui orulu
investigat. Hinc in Orph. h. 10, 9 eiiaxonoi; &rjotirriQ dieitur.
*) Locus offensione non caret, namvtifuft^v simplicitcr pro filia sumi posse exemplis non probatnr. Si igitur bane
MOHU, excidigte com Koechlyo statnendnm est post jyvonoc, quibus et patris et puellae res accaratiiu indicareotar.
scribitxtnlyr- tvnioxilftta.
A. h. XXV 6 XXVII 32 XXIX 14 XXXIII 19, aba* fyw> h. II 177
minibus Homericis aut in prirao ant in quinto versus pede, in Odyssea frequenting in
Scquuntur voces et versuura partes, quas in ultima versus sede reperimus in Homeri,
carminibus, in hymnis.
4) xaq^va in Iliade et Odyssea ubique praeter unum locum A 500, ubi ante caesuram tertiT
pedis trochaicam collocatuui est. 6) Ae'Aoyxe lies. Tli. 203 h. VI 2. 7) xfkev&n et mascul.
ubique apud Homerum except is locis duobus. 8) din Qionrjut nvxvd 9s122, cum praepositione dvd ft
199, xatd 4> 559 | 473. 9) /icdaxotai A 582. 11) elaava^aivoiv Hes. Th 57, nominativus gen. femin.
ib. 939, indicativus /S172 a 252 r 125 Hes. Th. 508. 12) otqea {laxqd Hes. Th. 835. 13)
<S> 485 (xar ovqea ^qag evaiQew) h. IV 18. 15) dvgmv O 364 h III 152. 18)
h. II 519, omnes casus vocis doidrj non semel apud Homerum et Hesiodum et in hymnis, v.
8. v. avtd<). 20) fnl xQijvq [iehavvd(>q> v. 158 (t-'nicum accusative), saepius in Iliade. 21) i/xou Hes.
Sc. 279. 348. 23) em vcora dayowov B 308 (dayowos) h. II 304. 24) noHnals f 101 (genet. singuL
numeri). 25) XQOXO? /<f mxn'^oc 3 348 h. V 426. 26) noty et alii vocis casus saepius apud Horn.
et Hes. 27) (xara) fiaxqov "Olvpnov & 410 to 351 saepiiis in Theogonia. 28) Qoxov aAAcuv P 358
e 118 saep. 29) ayyelos ean B 26 (elpi) e 29 (eaai), ea-ii coniunctum cum nominativo in 05 exeuute
saepe in fine versus. 30) fiijtega juij'Acuv B 296 saep. Hes. Th. 284 cf. 7toA.vni.daxa /t^if
9 47 h. IV 68. 32) i*rjV evopeve t 336 x 85 (^Ao vopevmv). 33) e^sA^toV 1
) ^ 382. 34)
(iiYijvni h. IV 150, jii/y/Jiw I 133 v 12, participium saep. in Theogonia. 35) er ftsydgotai x 452
saep. Hes. Sc. 384. 36) idea&ai ubique in Iliade et Odyssea exceptis locis duobus, saepius in car-
minibus Hesiodi et in hymnis. 38) TI^JJ'VIJ Z 389. 467 X 503. 39) ifvysrstov nbique in II. et Od.
41) daiiHuv saepius apud Horn. 42) xcd.vtf>as P 132 saep., etiam aliae huius verb! formae. 43) Aayuiov
K 361 saep. (accusat.) 44) xal aMois d^avdrousi Z 259 Hes. Opp. 725 h. V 400.
Media denique in versus sede reperiuntur: 1) yovov a 216 saep.; evvene & 412 (indicativus
impericcti). 3) afjiu'rf*? K 300, plerumque tamen incipiens a thesi pedis primi. 8 et 22) ev&a xal ev9v
saepe apud Horn h. IV 80 h. VII 39, et 107 ex iis pendet genetivus nedioio, ut in v. 22 %OQMV.
12) fiif.dqttiiF. y 177. 13) inflcute ubique hoc loco apud Horn., h. Ill 96. 24) dyaHLofievos M 114.
saep. Hes. Th. 68 h. 11 427. 26) axQira a 174 r 120 (nentruui numeri singul. pro adverbio) F 412
Q 91 (num. sing, adiectivi). 28 et 40) eqiovviov, quod septiens in carminibus Homeri extat, seziens in
Iliade, semel in Odyssea, quater ante caesuram, quae vocatur, bucolicam ponitur, h. Ill 145 XVIII 3.
31) ev#'
ol te/iisvos & 148 h. IV 59, re/ievos 9s 148 293 (apud Homerum vox non legitur nisi
tribus his locis); KvM.qviovf) h. Ill 304 KvU.rjviog 'Eq^ift g. 39) rexe A 287 saep., etiam in Hesiodi
Theogonia non semel, h. II 24. 36) a<paQ*) 6 85. 38) ystys S'dvail^aoa cf. Apoll. Rh. IV 842 ^ xal
dvafeaaa v 197 <firj rf'ag' dvai'^a? X 148 rfotai dvaiaaovffi. 41) ntQiwaia h. V 362 singularis numerus,
quo etiam Homerus pro adverbio utitur, cf. ^/ 359 it 203, pluralem, ut hoc loco, invenimus Orphl
'I Matthiae scribere mavult r,nt\:tu>\', vocabulum proprie et sollemniter de amore et omnibus, quae animum tub
usnrpatom cf. H 215 et Y 44.
*) Baumeistcrus genetivum pracfert accusative socutus Homeri iam loqueudi rationem, velut 8 646 legimug ijat
t
atxovtOf aaijtifa rr{u /lOMirav; vide exempla huius constructionis alia, quae Ameisius ad 157 affert, cf. etiam h. V
Koechlyus cum Ilgenio mavult A'l'A/Lijvioi' ex unius codicis lectione et hymni poetam in aure habuisge contendit locum 1
qui est Y 391 od* 101 ii/nvog nurowiov tan,
) Vocabulum hoc loco et J 85 eandem prae se fert notionem, ut signified statim a-primo ortu, non poste j
ira alicuius dei, ut Vulcani, ita corpore aflectus (Matth.); accomodatissiraum igitar in hymno id rein et pr
atug, qusm Ruhnkenius et Ilgenius exhibent.
'
Kori saape ante oaesitram baoelkam, h. II 331. 810 HIn. Ill 42. 47)
Cpnt II.
Secundo loco afferamus vocabula, qoae non leguntur nisi in hoc hymno.Mirari non licet, quod poetae Graeci per facilitatem verbonun effingendortun , qua lingua
Qraeca caeteras fere omnes superat, multa vocabula nova ex ingenio suo confonnaverunt et oompononmt.
Qua facilitate adductus etiam hymni auctor nova vocabula invenit, praesertim com Pan ipe, quncelebranduru sibi sumpserat, eiusque cultus sumraam occasionem ei darent verbonun ad dei laudem
novandorum. Praeter nnum omnia sunt adiectiva copulata: dylae^-fi^of (v. 5) reqatmnos (86) yuloxqo-
tos (2) (tria cpitheta Panis) hyvfiolnos (19) (.^ooxortoc (11) ^OQOijdr^ (3) tyayxtQo&Qd- (32), nnomverbum dvaxexlofiai (5). Eorum vocabulorum signih'cationes afferamus et adiciamus similia e oar-
minibus Homeri Hcsiodi aliorum.
'Ayhae&eiQo? is est, qui pulchram et splendidam comam habet, et dubitari potest, rectene deo
Pani detur epitheton, cuius in imaginem comae pezae et comtae non quadrent, tamen ovlo9ttfos, quodnon inepte conicit Koechlyus collate vocabulo otUoxa'^ro? t 246, reicimus et codicum lectionem defen-
dimus in interpretando adiectivo Prellerum secuti, qui in mytliol. Gr. I pag. 458 vertit: Bmit demstattlichen Haarwuchs." Adiectivum dyfaos Homero usitatissimum, verbum cum eo coniunctum habet
unum dylaoxaQTto?, (etiam in h. V saep. de Venere usurpatum), multo plura Pindarns, cf. dyAaodrnqos
h. V 54 saep. leyamnos1
) dens mirabili conspectu, prodigiosus Pan iure nominator de corporeet hominis et capri speciem gerente et a primo quidem statim ortu. Homerus adiectiva in canoe
ezeuntia habet duo: avewmnos H. 43 de via angusta et euSionos O 653 elamnol eyevono vemv in oon-
spectum navium venerunt, Hesiodus dewwnog Sc. 250 Kf^e? iewwnol, ut Soph. OR. 84 Sewajyi de
Eumenidibus, utrunique simillima vocabulo tfqatwnog signification e. Tertium dei epitheton, Snag
Aeyo/ievov, quod dicitur, est ynioxgoiog strepitum amans, cf. (ft).oxQvralog semel in Antbol. Pal. 9, 505
usurpatum. Sequitur liyvfiohnog acute sonans, canorus i. q. Aiyt&goo?. Singulae vocabuli partes
Homero non ignotae sunt, habet hyvg, (lofatj, etiam iieknt.iv, tria vocabula cum hyv? copulata:
quod Bekkerus quidem dnobus verbis scribit, de ventu, (cf. hyvrtvoioc sc. are/iog h. I 28)
de praecone B 50, hyixfwvo? de ave rapaci (cf. Hes. Th. 275 hyvymvoi 'EaneQideg). Simili notione
atque hyvfjioknog simplex hyvs saepius usurpatur ab aliorum hymnorum auctoribns et ab Heaiodo, qui
Sc. 205 addito fie^nead-at vocem de musarum cantu exhibet. Adiectivum in /uoArro; desinens
Homerus ignorat, cf. evpoUjtos sc. y/oQ/uyS; h. Ill 478. Collis, e quo deus oves pascentes adapicere
potest, appellatur /uijAotfxonro; (Stephanus vitiose accentum in paenultima ponit). Non pauca omnino
sunt vocabula, quae in priore parte /.lijt.ov habent; Homerus cum eo non iungit nisi unum ^Ao/Sotij^2 529 (idem h. Ill 286), alteram huius vocis partem prae se ferunt im cv aexottos, omnia active
_ usurpata, similiter ^goffxo'/roc sc. Diana h. XXVII, 11, sed notione passiva rr^eaxonof (avyij) Has.
Th. 566. Deum, qui valde delectatur vagans in collibns silvestribus, comitantur nymphae tnontium
yoQoy&ei$, choris assuetae et chores amantes. Similiter nymphae ^oqonaiyfioveg dicuntur Orph. h. 23, 8
(cf. Haves xeQctol %oQonoMaat Anthol. Pal. 6, 103). Non minus choris gaudet Bacchus, quare xogot-
appellatur Orph. M. 51, 7 et xoQoreginjs Nonn. Dion. 14, 249. In carminibos Homericis unumvocabulum cum %OQOS iunctum %OQoavma de actione saltandi, soli pedibos plauderidi.
') Dindorfius in Steph. thesaur. ed. s. v. id scribere vult etiam in One. Sibyll. tl, 84 pro Tulgnri t'ifmtmmf.2
epitheton ovium, proprie de sqnalore locoram et agrormn iaookoram
tranrferri potett, quorum aspera et horrida est superficies. Hoc loco ores rant .Bqnatidie
velleribus indutae. Eadem fere significatione Euripides Rhes. 716 tyayaqotfov? usnrpateti
velleribus dictum extat pctSviQiy.a fif^a b. II 234. Pulchrius est epitheton, quod in Odysseadatur
, xaMi&Qtl; t 336. 449. Praeterea /tJA appellat Homerus iyut I 406 saep. , aqyvtpa de
candido # 85, niova saep. Cf. ijtnot oTQi%es B 765 et alyes ictvvfQtxes Hes. Opp. 516.
Restat verbum a'raxe'xAojuat, dictum de ny in phis Pana invocantibus et celebrantibus. Simplex ;
Htxlofuu verbuin ab Homerica dictione non alienum notione impellendi, adhortandi, semel vooandi.
3 391, at fa. V 21.'
jjfl
1Capnt III.
lam enumerentur vocahula, quae in Homericis carminibus non leguntur, at et hoc in hymnoet alibi.
Praepono quattuor adiectiva, quae de Pane praedicantur: aiyinofys (v. 1 et 37) rftxe^cuj (ib.)
yivy&cos (37) noti<xf)(nr>? (ib.).
Pan vocatur nlyim'tSi^g capripes, nonnunquam etiam Fauni et Satyri, cf. Ov. Metam. XIV 515
semicaper Pan. Eodem vocabulo Herodotus utitur IV 25, ubi legimus: olxovdi id oqea ntyi-nodeg
aviqt?. Cf. aiytpdrtje, epitheton caprorum et Panis lac. AP. pag. 739. Homerus tres voces habet
ab alyi incipientes : alyihrp, /^oroc, <>%(>$, imam in n6S\c exeuntem fmanoSi^. dixeqws in versu
secundo et Anth. 6, 32 epitheton dei bina cornua gerentis, Anth. 5, 123 lunae. Extant etiam vocis
fortnac dixeqaof et iixe^og. In carminibus Homericis invenimus xegnc, vifJtxfQwg x 158, apud Hesiodnm
Opp. 531, alia vocabula cum xfqttg copulata apud tragicos, v. Krueger. de dial. 22 adn. 3.
suaviter ridens, sc. Pan, semel in Anth. 5, 135 de lagena legitur. Idem significat vyQoyeiws,
quod Bekk. Anal, p. 67, 25 affert. Homerus non semel in II. et in Od. verba yclav et ifJv eadem
notione disiuncta exbibet et cum i,'drc coniungit jjJi'f/r^c r,Svmnof. Quartum his accedit epitheton
noivxQorof (T. s. (ftloxgoioc), qui magnum strepitum facit et amat vel clara voce el amat, canit; praeter
hunc locum ter legitur: apud Anacreontem, sc. raarQodaiQij (Athen. 10 pag. 447 A), apud Posidipp.,
sc. xeAtoW; (Athen. 12 p. 527 F), apud Lucian. Trag. 115, sc. dargdyaiof. Alteram vocabuli partem
reperimus in Homericis xgoveoo O 543, x^ma/.i^M A 160 de equis, qui inagno cum strepitu cnrrum
vehunt. Cf. nohixfioialo? Nonn. Dion. 254 (get?), emxQorfu) Hes. Sc. 308. Addenda sunt duo
adiectiva simplicia, quae etiam epitheta Panis sunt, avx/tr,nc; (6) vofuos (5). Partim propter vitam
asperam et horridam, quam in montibus et silvis degit, partim quia, ut Satyros, ita Pana etiam ad
bircorum et caprorum similitudinem poetae et artifices effingunt (v. Jacobs. Exercit. crit. II p. 9) dens
nominatur ccvxju^W) i. e. squalidus vel hirsutus. Eodem vocabulo utuntur Attici. In Odyssea semel
invenitur av^ftew to 250, ubi poeta Ulixem dicentem facit ad pattern Laertem de squalido eius habitu.
Femininum avxpifcaoa reperimus apud Dionys. Perieg. 182. Simi liter ac Pana Plato in Conv. p. 203 1*
Amorem deum (axlt^ov xal) avxfiijQov vocat, cf. in'^iir^oxofir^, qui squalidos gerit crines Anaxandrid.
ap. Athen. 4 p. 131 B, avxft<oiijs Eur. Or. 228. Pan est deus pastorum voyuos, ut Anthol. 6, 96
Orph. h. 10, 1 Paus. 8, 38, 11. Similiter Vorgilius in Eel. II 33 de eo scribit: Pan carat 01
oviumque magistros. Idem epitheton apponitur Mercuric Ar. Thesm. 977, Baccho Anth. 9, 524,
>) Epitheton cum optime congrnst cum universa dei imagine et proprie dicatnr propter eimilitudinem cpri,
cl cum Koechlyo )MJTVIJHC, quod ex Hiade B 743 et 2 415 depromptum est, legere.
ApolL Rh, 4y itt8 all., nymph* Orph. h. 50, 11. Cowpeoto infantw dirioi mirmbili
deoa delectatur Jtowaof 6 Bd*xfu>s (v. 46). Idem cognomen dei legimns in Herod.
trtcviM)0e Jwvvetf Baxxely ftAeofrijvai, Bcatxelo? &eoc Soph. OT. 1106, av xufaoyoqe Bdxxetc
Tbesm. 988, BaxxeZov aveueta Orph. h. 29, 2. Ex his ezemplis apparet incertom ease vocabuli
accentnm. Cf. 6 Baxy.uofag Jiovvaog ap. Soph. OC. 679. Sequitnr adiectivum r^v^o?*) (T. 16)
suavis sc. cantus. Sic scribeodnm eat hoc loco, oon vr^v/toc.
Suhstantiva duo commemoranda snnt, quae in II. et Od. nonduin usurpantur, rjx"> (v. 21) et
Hvyl; (24). 'W^w *) est sonus, turn sonus repercussus, quern German! dicimus ,Echo', et hac significatione
vox ponitur apud Hesiodum Sc. 279, ap. tragg., Aristoph. all. Homerns utitur forma yyij de sonu
tumultuoso, velut Hes. Sc. 438 de cadente saxo, /#f/f<c de mari undante A 157, Hesiodus praeterea
Th. 42: ifoef is xdqrj vHpoevroc 'OAvpnov ex cantu nympharam, ib. 835: t'no fyxeev ovQta
ex voce Typhonis. Hue etiam pertinent verba noA.in)xi)S 4 422 (ciywuo'c), ity"Z*V* E 722
V 27 (wrwos) equus eapite surrecto hinniens, cf. faftu rrt Hes. Sc. 393 Opp. 582. Indutum
fuisse Pana narrat hymni poeta pelle lyncis.*) Vox /ry?6) ab Homero aliena etiam ex tat in Eurip.
Ale. 582, Xen. Cyn. 11, 1. all.
Accedunt quattuor verba copulata: Sioiyvfw (v. 10) cmnQoxcw (18) fSavti^i (15) xaroftfoyofuu.
(26), duo simplicia: Uiofjuu (48) tS/ivew (27).
dioiyveta bis legitur praeter hunt: locum, Ae. Eum. 11 alwva diotxriT permeat per vitam et
Lycophr. 10 translata explicandi notione. Hoc loco cum accusative non iungitur, dimxvtl (Pan) ev
TteTQCus ambulat in montibus, velut bis yotiav scriptum legimus. Verbi eninqo-^ew'1
), quod de lu-
scinia canente usurpat poeta, Nonn. Dion. 21,69 semel utitur forma passiva iniTtQo^v^eiaa. irruens.
Eadem significatione atque in hymno scribitur ngox&w ona ftoxtlav vel Ifie^oeaaav Find. Pyth. 10,
87, n. MysMv ofiydv Anacr. 44 (6) et sn^eew Hes. Opp. 582, ubi est: if/era Tfm deviqeynwSi'
tv. Pan est dens venationi praefectus eiusque amantissimus, quare hire
*) JVo/uoc epitheton Apolliais alia accipiendum significatioDe Hesychio et Suida auctoribus, qoi deum non pastoraleni
nominari dicnnt, sed iustum et secundnm leges iudicantem, ut derivetur a voce vofiog.
-) ID carmiuilnis Homericis veri simile est ubique legendum esse vijivftov locis duodecim, (octiens in Iliade, quatcr
in Odyssea), quibus vocibulum usurpatnr epitheton somni; nam quamquam TJdvfioc metri causa noviens scribi potest, tamea ne
varia quidem lectio in libris manu scriptis invenitur, v. Buttm. Lexil. I 179 sqq. et Ameis. adn. ad v. 79.
3) Nympha Echo a Pane adamata primam in Aristoph. Thesm. 106S et in Eurip. frg. ap. Schol. ArUL Thcam. 1019
invenitur. (Fiaum.)
4) aj(fia
h. V 479 pro ij/t'ujscribi Buttm. Lexil. II pag. 104 sqq. veri simile esse docet collatis radicibus &AA
et QHji; Ilgenius u%ln> etiam in versu duodevicesimo hymni in Pana exhibet et Matth. et Buttm. Lexil. II p. 117 ei
tssentiuntur.
*) De re conferas Welcker. Mythol. I. p. 456, neque pauca de hac frra afTert Aristotel. H. A. 2, 1 sqq. DC more
hoc induendarum pellinm v. Yerg. Aen. VIII 282 et de habitu Panis alio quodam Verg. Eel. X 26: Pan deus Arcadiae venit,
quern vidimus ipsi sangnineis ebuli baccis minioque rubentem.
e) Genetivas legitimus est kvyxdg, quern in hymno legimus, non \vyyoc. Vitiose hunc a voce My'S. singultus
ductum pro illo sumi lac. ad Anthol. Pal. 5, 279, 8 adnotat.
7) SpiUnerus, quern sequitur Koechlyus, scribit intngoiiioa %{n pro ^inoo^iovou In, lectione Banmciiteri,
eollatig duobus Odysseae locis, /u 192 hTaai oxa. sc. Sirenes, r 521 ^in ifolvtij((a ytorfp sc. luscinia. Verbnm /jmryxftuietiam in carminibus Homericis invenitnr, sed significat mittere viram, ngittam adversus aliquid vel aliquem. Banmeigt, nt
Hm defendat lectionem, duos locos similes affert: Orph. Arg. 422 noftavof fiMyijQvv Itlf dnfntfnttv &ot&p et r 152 AmItiat (sc. j(rttyi(); addas Hes. Th. 10 ncftxtuUfa ottauv Ittam, ib. 43 dpftfOTor iaatw kfom de cute
i, Ear. Hec. 338 y&oyyas Itiaa. De la^fu vel la%w, quod ftubnken. et Herrmann, scribunt, y. Btumeist. ad h. 1.
ad Soph'. Ai. p. ISO, de &j(4a T. supra.
aominatur, ut Heaych. ex Apolld. refert. Neque tamen cantuw aagtagit t
rediena tibia oaait. Similiter atqm in hynmo eanaqof ayeqff tfrtwuv ap. Apoll
&>)Wf Qavuov, of. Theocr. 22, 8 affTga ovqavov egawovfa. Cam Milom duabiu
merus couiungit verha rftno Avo> fijjut et similiter Uvot cum elaava H 453 et Stel- Z 898. .
piayoftai (xtnafiiywfuu) de floribua dictum, qui permiscentur cum prato. Activum exbibet
p. 20 et medium Nic. Al. 353. Notiasimae aunt Homero et Hesiodo formae aimplicea
eadem significatione et constructione atque in hymno. De Mioftcu v. quae infra attoli in
septimo. v/uv/eu1
) est verbura proprium poetarum, qui hymnos compoeuerunt. Semel in
# 429 extat r'/uvo?1) addito genetivo a'owJr/c et significat idem atque (j>"Jjj, germanice ,mu
Lied', Ameisius interpretatur ,schallender Festlaut', cf. Nitzsch. adn. ad h.1., cum aliis locis van
de cantu nervorum praecipue citharae v-l tibiarum cum cautu vocum coniuncto, ut h. I 161
Denique hue pertinet unum adverbium nF.qiit).).a (v. 46) praeter alios, praecipue, quod exhil
Find. Pyth. 11, 8 Soph. OR. 1218 Apoll. Rhod. alii poetae epici.
Cap at IV.
,
lam traneeamus ad ea vocabuia, quae hymni auctor communia cum Homero, sed alia rig
ficatione exhibet. Primo loco ponantur verba: ci&vQto (v. 15) iiekavvw (13) itenai (25) tvvenui (1 et 29)
eyeoiiai (9) xAct^co (16) fielno/Mzt, (21) nuoaiQt'xw (16) nsquKevw (21) aifipw (4).
Verbum d-9-i'Qw semel in Iliade legitur () 364, coniunctum cum dativo, ludo, lusione detector,
proprie de lusu puerili dictum. Pindarus Neui. 3, 78 addit accusativum jucya'Aa eqya, quod DOS Ger-
mani dicimus nHeldenthaten wie ein Spiel verrichten", hie poeta fiovtfav de Pane usurpat, qui suaviter
tibia canit. Vox poetarum epicorum propria, turn ad lyricos perlata, raro extat apud Atticos, qui
forma spirit u aspero instructa d&vQw uti solent (v. Kuehner. gr. Or. I 67 adn. 3). Similiter atque
nostro loco apud Apoll. Kb. 3, 949 legimus d^vtifn- uoL-ti'^', cf. d&vQOfiMi h. Ill 485 de cantu citharae.
De Pane fistula canente similiter dicit Lucretius IV 592. 593: unco saepe labro calaraos percurrit
hiantea, fistula silvestrem ne cesset fundere musam. dtcAav'vco *) apud Homerum significat transigere
vel transfigere; hoc loco usurpatur intransitive, ut dicunt, tiiijlaaev ev xi-ij/.wiat vagabatur iu montibus
silvestrilms. Non abhorret ab hoc usu Xenophou, qui bac voce saepius aignificatione equitandi utitur,
ut Hipp. 3, 6 legitur dielavvew iv Avxeiup de certamine equestri. Siena* apud Horn, ordino, ad-
ministro, rego, ubique cum obiecto, quod vocant, iungitur, hoc loco id deest, simul tamen audiendum,
at Frankio auctore versum interpretemur : crebro iens disponit et collocat deus nymphas; Baumeist.
vertit: ner commandirt die Nymphen." Cf. h. XXVII 15, ubi scribitur de Diana Movamv xal Xaqitoxv
>) *Saepe dii (llgen. ad v. 27 adnotat) eorumque natales materia cantus simt, cf. h. II 12 HI 426 Hes. Th. 66,
imprimis h. XXVII 19 sqq., ubi musae et gratiae in Dianae honorem eodem modo celebrare natales eius perhibentar, at
nymphae hoc loco Pana natalium commemoratione delectant." Non igitur duae huius hymni partei statuendae rant cum
Groddeckio, led optime omnia inter ge cohaerent.
) Fortasse aatem praestat olftov scribere, ut h. Ill 451 Nona. Dion. 17, 374 Gall. lov. 78.
*) Veraum duodecimum sqq. prope ad verbum expressit Ovidius Fast. II 295. 236: (Pan) ipse deu vetot
gaudet in altis montibus el subitas concitat ille feras.
.-,-"
in carminibw Homericis eet dico, nontio, at v. 1, v. 99 utonat aetfai j< 1. tyttopai*) notissimam Homero sigmficatione sedendi in aliqu* re, at
fovvaat (Hes. teviqftg), h. 1. significat considere ad ripas rivomm, Ipttopwoc {ett^M**)relut ojt#<p AT. AT. 774, otoveoVi Apoll. Rh. 3, 995 et com accmatiTo Ev^cm Ear. HtL
1492. De verbo ex/Layov v. in cap. VII, neque tamen forma sols, sed etlam significatio ab wnermonis Homerici aiiena est. Homerus xideiv dicit de voce animalium dloy&v, qua* vocantur, at
graam, suum, de coafusae multitudinis strepitu, de sagittae missae stridore. De articulate hominum
TOCC vocabulum ab inferioris aetatis scriptoribus usurpatur ita, ut simul notio insit rocandi clara roe*,
Bur. Phoen. 1151 Ae. Ag. 201, vel canendi, ut in hoc hynino, Ear. Ion. 906 x/Ld&w M&dff> Anth.
7, 196 *L fi&iuffjux. jue/lftOjuai Horn, habet de saltando ad cantum, cf. Ameis. ad v. 27, hymniauctor de canendo, nisi fortasse praestat vocem h. 1. intellegere significatione ludeadi et iocandi, nt
naiew, v. b. II 197. na(fonqey,m in II. et Od. proprie significat praetercurro, carrendo sapero, cf.
tiam Anth. PI. 275, 9 naqai^fiv tna Jtoieaai, h. 1. yerbi vis latins patet, at sit sapero, vinco, cf.
Ar. Equ. 1352 Polyb. 32, 15, 12 (nvd) ib. 32, 11, 2, ubi similiter iungitur cam two. tv vm.
neQiaTevta circamsono cam accusative non coniungitur nisi hoc loco, obiecto caret in Dionys. ap. Clem.
Al. p. 674 novfov fiaivofievoio nsqtOvfvvet, di(j.In Iliade semel H 163 passivom extat, yotfnj^ rnqt-
tiTevetm, sed alia significatione; nam h. 1. idem est quod avevo%wqel, undique coartatur, nimia completur.
Cf. duos locos similes Quinti Smyrnaei 3, 23 vtxveaai negusielvovro $fefr(>a et 14, 607
3e naaiv iftoves. Utrumque vocabulum ab eadem radice STEIf ducitur, v. Curt etym. Grr. p. 301.
De nymphis, quae colles calcant i. e. in collibus morantur, legimus ateifiovai'*) xd^rjva atque eadem
signification e verbuin ponitur ap. Soph. OC. 466. ') Apud Homerum dtei^ew significat pedibus terere,
<salcare A 534 Y 497 g 92, vehit alibi, v. Eur. Hel. 869 Anth. 9, 327, 2 Apoll. Rb, 3, 836 Nic.
Th. 607.
Sequuntur nomina substantiva: iovcutss (15) jQvoip (34) cityu (42) ^gf^vog (18) xetev&og (7)
latyos (23) ptlos (16) jttoAjnf (24) fiovaa (1 et 15) o>ws (17) noos (33) Tt&w (38) xoqos (22).
Jovat et dovaxeg arundo Cypria et res ex ea factae, sagittae potissimum, ut A 584, nequetamen in carminibus Horn, est fistula arundinea, ut h. 1., cf. Ae. Prom. 574 Pind. Pyth. 12, 44 all.;
XOQOf Mega/tow vel dovdxwv Coluth. 122. Jqvotp semel in Iliade Y 455 occurrit; est Troiani illius
nomen, quern Achilles vulnerat, apud Apollod. 3, 12 pag. 334 Troiani cuiusdam, Priami filii. Ei
Dryope quodam, cuius de parentibus valde inter se dissentiunt fabularnm scriptores (Pausan. 4, 34 et
*) fmvovv. 29 aoristi vim habere non imperfect! (in germanico sermone: .wie sie zum Beispiel auch einmal den
Hermes besangen") Hermannus monet, v. Buttm. gr. Gr. II p. 168, et propria quidem notione temporis praeteriti iodefmiti.
*) Baumeist ita scribit ex Batrachora. 100. OX&JJGIV ifpe&ficvoi; futJiaat^atv; quod codices habent, iff>eix4ptt*(
i. e. allectus (cf. Thuc. I 42), eliam abhorret ab Homerico usu, qni passivo eius verbi genere non utilur. Koechlyus versus 9 et
10 ita mulat: aiiojf fttr ^flVpoKft Icptanofttvos xa9afOt<M, aUani fau luiMtMM lytfadfuvog fialuxoiat ,ex uno
igitur versu duos facit Bene hoc convenit cum natura regionum Arcadiae, quibus non absimiles esse Alpinas Helvetiae eon-
tendit Koechl., loogins tamen a codicum scriptura abest.
) Homerus ubique ntitnr forma soluta fttfrQor, plerumqne numero plnnli, excepto nno Odysseae loco 196
4v lifitn 'Ptt&qtp, ubi verbnm est appellatmim, quod vocant. Foriuam solutam usurpat etiam Herodotus, utramque lyrici
t tragici, ut metrnm requirit.
*) Koechlyus scribit fttlfovfft x()*,tv9a; illud ex loco Odysseae y>136 dv odor nitfUff hoc ex trium eM.
Pariie. varietate ad xdqipa (v. 7) depromit. /) Banmeist. ad h. L adnotat: poeta dicere nilt deum cum nymphis oread ibus
(vvfttfai 6ftnnHtf v. 19, cf. f 1 JS
almira ndfipn et Hes. Th. 130 of valovat'
ovqta (hjiHSijtmt) per praU vajari, ed ut
limul audiendum est cum Frankio, nymphas monies reliquisse.
3
Bchol. Apoll. Rh. 1, 1212, 1218) nomen inditum est Dryopibus, antiqaii aceolis
CttI* victi atque expulsi in alias regiones migrasse dicuntur. De gencre Dryopis t Dryopom .<
de Dorr. I p. 41 sqq. Baumeist. cum Prellero myth. I p. 469 Jqvona in latinum verttt eilv
{Germanico sermone: Waldmann), id quod bene convenit cum origine vocabuli a 9qv6f voce,
quercus significatur (Curt. etym. Gr. p. 224); de altera eius parte vide ib. p. 259. edga ap.
est sedes, sella, qnae honoris causa alicui collocatur, h. 1. domicilium. Similiter vocabulo ut
Pindarus, tragici, alii, cum ille domicilium deorum dicat e'Sof. vtyijvos lamentationes funebres in
721 (numer. plnr.), h. 1. est mollis et suavis lusciniae cantus, cf. Francke ad Callim. p. 125 sqq.
Simili eignificatione in Odyssea extat ^oijvt'w de cantu musarum a> 60: /lovacu 3'evvea rtaaai,
orii xaA.fi fyifveov. 3ikv9os notissimum Homero, praeterea duae plurales formae in ot et a exeuntes.'
Num. singularis ubique significat viain tritam, ut pluralis xcAcv&x, ubi ea via non est, in aere et mart,
Homerus xefav&a (Germanico sermone: Strich, Bahn) usurpat, v. Ameis. in ezcurs. ad>j
272. Abhoc igitur HSU abhorret, quod hymni poeta xefaviht de montibus dicit. ioyos in II. et Od. significat
cervicem iumentorum, etiam bominis, turn in Odyss. tumulum, collem (ut yr^.otfof) v. A 596 n 471,
qua signification!' ubique ponitur vocabulum apud Pindarum, saepe ap. Herodbt. et Atticos, h. 1. Ao'yot
montes alti dicuntur, quod colligere licet ex epitheto viyoevief. In carminibus Homer, non semel
legimns OQSK viy/oevia. ).m<fog bis in Odyss. extat, v 399 numero singular!, v 206 plurali, et utroque
loco est vest is attrita et lacera, in hymno pellis lyncis, qua Pan indutus est. fiovaa in primobuius hymni versu a poeta invocatur, ut se in vet in Pane celcbrando, in versa quinto decimo fnovaa
significat cantum dei, velut non semel apud tragicos, cf. Ae. Suppl. 695 iiovaa eixftjfioc, Soph. Trach.
643 ft. atvyegd, ap. Euripid. saep. Ex hac vocis significatione fiovaovgyov dici TOV iitAorroiov Eusta-
thius ad II. p. 1 1, 18 adnotat. ju&os ab Homero non aliennm significatione artuum hominum vel
bestiarum, hymni poeta primus vocabulum de cantu usurpat (sc. lusciniae), ut saepe tragici de cantu
sive vocum sive tibiarum nervorumque, etiam Theogn. 761 Find. Plat all. (ioA.7nj in Odyssea f 101
est lusus cum cantu et saltatione coniunctus (cf. Ameis. ad h. 1.), turn solus cantus in II. N 13 saep.,
denique sola saltatio 3 572, sed Homerus Hesiodus tragici non utuntur nisi numero singular!, hymniauctor plurali de saltationibus et cantibus nympharum, ut ex verbis proxime additis colligere licet.
Cf. Pind. Ol. 11, 88 Avgat /.toAmti te, Ae. Eum. 1043; utrumque saepe numerum exhibent Aristoph. et
poetae alii. OQVIS ') ab Homero axcones itQOxcs xoQuivat, elvd^uu tit-mi nominantur, turn aves, e quarumTolatu vel garritu augurari solebant, h. 1. luscinia est Similiter vocabulum usurpatur a Sophocle, qui
Ai. 628 OQVIS dtqiwv scribit, Ant 423 OQVIS mxQii cf. Lobeck. Ai. p. 299 sqq. Luscinia ab Homero
semel in Odyss. r 518 sqq. commemoratur, neque iure Passov. s. v. nomen proprium non avem ease
dicit Versus Odysseae bene consentiunt cum hoc loco. no&os desiderium usurpatur de equis
rectorem desiderantibus P 439, de desiderio patriae rf 596, de desiderio Ulixis 144, apud inferioris.
aetatis poetas de desiderio amantium, ut in hymno. Haec vocis significatio nota Hesiodo Sc. 41, poetis
tragicis, cf. Theocr. 2, 143 Arist Kan. 56. Homerus hac notione exhibet tfieqos P3, 446: coc aio vvv
tqaftai xai fit yh>xi>s \'/.IFQOS afyfi, de Paridis erga Helenam amore eiusque desiderio, 8 328 cadem
verba de lovis in lunonem amore. Similiter usurpatur vox a Pind. tragg. , cf. (filotrt f xal Ifteqos S198. 216. Ttvhj'vi?
in II. et Od. nutrix, h. 1. mater ipsa est, ut ap.. Coluth. 84 saep., nisi praestat
>) Extrema vocis o?M( syllaba ex usu Homerico longa in thesi usurpatur ab hymni auctore. cf. I 323, brevis
ni Af 218 Mosch. I, 16 Apoll. Rh. tragg., ubique longa apud Aristoph., v. Spohn. de extr. Od. parte p. 173 et SpiUn.
fir. p. 37.
wjendare nalfmi^vov coll. Maneth. IV 368, cf. Stepban. a. v. Z****1) Pd Bon.
ease salUtio, non conioncta cum cantn; nam J7 182 juera fte^nofji^aiv ev
eat alacri saltu ludere, v. O. Mueller! progr. Getting. 1836 et Doederl. gloss. Horn.
Lehrs. de Arist. stud. Horn. p. 153, ubi de loco, qui est 3 590 legimus: TOV tonov xoqov eiQijxev,
10 evtmjpa teov %oqevnaamv} et Ameis. zoqoi ju 4 vertit ,Tanzplatze'. Hesiodus vocabulo iam utitur
Ot hymni poeta de multitudine eorum, qui tarn magna roce quam nervis tibiisque canunt saltantque,
Sc. 278 sqq.
Hue etiam referenda sunt adiectiva et adverbia fOnega? (14) axptra (26) ntQuoata (41) nvxvd
(20 et 23) i6t (25).
"EartfQog*) vesper vel Hesperus (a 423 y 317) aliquot iens apud poetas pro adiectivo
vespertinus legitur; Homerus uno Odysseae loco Q 191 vocabuhun sic exbibet: *d%a rot noil
Qiyiov eorai (ad vesperuni), neque tamen epitheton addit personae, ut hymni poeta. Hoc modo form*
legitima eanf'qiog idem utitur i 336 o 505 saepius cf. h. Ill 18. 341. Forma in 05 finiens pro
adiectivo extat apud tragicos, cf. Apoll. Rh. 2, 1253 eaneqos ahrog aquila vespere volans et Orph.
Arg. 688. axQiToe indiscretus, confusus, ut /.ivtfot a%ea in Iliade (cf. ^ 505 UXQITO. noW dyoqevov),
turn in Odyssea minis, supra modum ff 174 v 120 jtv&t't [iev(u axgnur aid de luctu, qui mulceri non
potest, apud recentiores demum poetas vocabuluin notionem numeri assumpsit, ut non semel coniuncta
legamus fivgia xul axgita. Similiter numerus pluralis generis neutrius pro adverbio in liymno usnr-
patur, ubi sermo est de floribus innumerabilibus, qui crescunt in prato. Vocabuli ntQiwatos Homerus
omnibus locis neutrum numeri singularis pro adverbio babet (cf. h. IV 362), nusquam pluralem at b.
]., apud Planud. ntQimdia ndvrtov, Orpb. Arg. 61. nvxvd non alien urn ab Homero, qui etiam fbrmis
nvxvov et nvxivd utitur, v 438 et y 198 de pera valde lacerata, A 88 nvxwov TTSQ d%twv de magno
luctu, similiter 2 318 nvxvu /idfat avfvd^mv et K 9, hymni poeta duobus locis exhibet nvxvd de celeri
pedum rnotu, ut Xen. Anab. 5, 9, 8 nvxvd [.ifTaaTgeyfff&ai. In versu vicesimo Barnesius nvxa scribit,
quocum conferas locum Iliadis F 588 &dia[tos 'nvxa j?aAAero. to#i in carminibus Homericis ubiquedemonstrativum est et aignificat idem quod avrof o 239, similiter h. II 244, apud Find., Apoll. Rh.,
hoc loco relativam vim habet, qua instructum 6'^t in Iliade et Odyssea saepissime legimus. Eadem
significatione vocabulo TO$I utuntur Find. Nem. 4, 84 Theocr. Dion. P. Nic. alii. A poetis Alexan-
drinis haec forma usurpatur, ubi hiatum evitare vel syllabam positione producere volunt. vide Well.
ad Apoll. Rh. 4, 1475 et Herm. ad Horn. h. IV 158.
Cap at V.
Proxime ab iis, de quibus modo egimus, absunt adiectiva, quae ab hymni auctore coniungunturearn aliia substantivis atque in carminibus Homericis.
'Afieihxos (v. 39) ab Homero nominate deus iuferorum I 158 'AiS'rt
c tot dneihxo? t't d'ddd(jta<Kos,
O 734 ava% a., cui serviturus sit aliquando Hectoris filius, cf. I 572 'Eqwvvs a'jus/Ai^or T/TOQ ifaowKi.
Hesiodus fr. ap. schol. Apoll. Rh. I 156 oy,i$ d;iih^oc dicit, apud Pindarum Pyth. 8, 10 ib. 6, II
1) Cam toto loco convenit, quod Pindar, fr. 67 p. 593 Paoa jfogtvii^ ititwrarov &tuv appellat et Soph. Ai. 696
>) De toto hoc loco, qui mnltum habet offensionis. vide qnae Koechlyns adnoUt in coniecun. epic. Cue. HI p. 7 HBmntiit id hunc locnm ffert.
at cpitheton irae et exercitus, apud Ae. Choeph. 619 laborum, in Antb. marie, boo k*oo>
^conspectus Pania faun iniuncundua", ut mater puerum deserere cogatur. dqywousIliade reperitar epitheton urbium (B 647 Avxtuttog d. ib. 656 Kdptyoc), qoae a montabtM
longe splendidis, in quibus sitae erant, appellantur, in b. v. 12 dgywoevfa ovfete aunt monies Aroad
per qnos deus vagatur. tiayotvos in Iliade epitheton leonum, oannm aureorum (qui vocantur !
draoonum, apud Hesiodum Sc. 350 extat KrJQfs Sayovvoi, h. II 304 dqdxaiva, quae in fine versa*
mj/ua <f. vocatur, hoc loco <J. Aatyo? Avyxo; pellis lyncis. <tev<fi?et (v. 3) in Odyssea apponitar
vocibus ahffo? vijoos (cf. h. II 76 alata Sevdqijevia et <f 737 noKvtevdqsog xrjnos), in hymno praedi-
catur de prato. Sane haec verborum coniunctio niffr) devtifnjevra aliquid offensionis habet et Matth,
ad h. 1. adnotans : nescio an bene conveniat locis irriguis et pecori pascendo idoneis epitheton, non
inepte conicit e^arjevta, velut 3 348 Aomo; e. h. Ill 7 xvneiQos e. (florcs pratenses). Cf. niaea nonjevftc
Y 9 f 124 h. IV 99. evmi^g xqoxog ijd'vdxw&os legitur in v. 26. Homerus adiectivum coniungit
cum vocabulo Sdlapog F 382, i&awvft 336, xvrtd^iaau? e 64, i. e. cum arboribus, ut hie poets cum
floribus. Hi uno Iliad is loco leguntur S 348: XQOKOV ^H'vaxi/v^ov, itvxvov xal ftaXaxov. Cf. h. V 426
xfoxw v'dyavov xal dydM.ida$ if&vdxw9ov ,ib. T. 6. 7 xqoxov . . . . vdxiv&ov, v. 428 XQOXOV adieotivo
non addito. qvyGvems in Iliade O 275 all. Ate, d 456 Ae'ow, Opp. ravqog delytv, Luc. Icar. 10
?, hoc loco oi/'t.; dei, qui squalidam et hirsutam gerit barbam. y-nle&wv (v. 26) hyinni auctor
de floribus, qnos supra cominemoravirnus, Homerus de arbore</<
191 Salvos ehriqs *., de iuve-
nibns f 63 ijilteoi V., de suibus I 467 V 32 tfvc$ Vtt/.etfovif? dAouprj. &oos (v. 29) apud Homerum
epitheton vooabulorum a^jua /idanZ fielos Sals vr?,-1
) Z7 422 &>o'$ cst is, qui acriter pugnat Celeri-
tatem currendi exprimit adiectivis ta%vs a>xvs etiam addito accusative) nodag (triciens in Iliade noiag
aaxvg 'ApJievs), et 52 292 o 526 legitur ia%vs ayyeios, n 468 wxvs ayyelos. Quod hyinni poeta Mercu-
rium deorum nuntium appellat, consentit cum Odyssea; namque in Iliade Iris est deorum nuntia.
(TV. 9 et 22) ab Homero epitheton additur vocibus evvi] Xexryov XITWV (Hes. %).awa) K&fM
Aetjucov (cf. v. 25 ev [ia)iaxt$ let/.uiivt) lo'yot 'tea Sdvaiog, hoc loco Qel&Q<i vocantur juo/laxa,
velut Ae. fr. 178 D. vdarog fialiaxov nqo%oai, similiter dc aqua ap. Plat. Tim. p. 59 I),62 B. et ap.
Plut. dqoaoi, fiaiaxcu. vtrfdei-? non semel ab Homero de montibus praedicatur; dicit opjj vufoevta
saep., "O.vfinog v. 3 616 T/uu/oc v. Y 385, Hesiodus saepe ~O?.V/IHO<; v., hie poeta v, loyos, de quovide supra. oQtaxqioi, (v. 43) in Iliade dicuntnr 'P^gcc (Centauri) A 268, in Odyssea alye? t 155,
ab Hesiodo Ksvravqoi fr. 31, 5 (Schoem. XI 5) (cf. jccAcoVq o. h. Ill 42 vvnycu, o. h. IV 257), hoc
loco Aaycoo? o. Hoc vocabulum ter tantum in carminibus Homericis reperitur, K 361(>295 adiectivo
non adiecto, X 310 cum epitheto ;rra>' coniunctum. neifnjeis (v. 7) ab Homero praedicatur de
orbibus, B 496 Avhg ib. 519 nvital, de insula i 844 vijaos n., hoc loco netq^evta xekev&a extant,
quae Homerus dicit vyqd ijfovoevta ^uiifujQa. no^vav^g (v. 17) semel in Odyssea invenitur $ 353
epitheton silvae; Eustathius ad hunc locum adnotat non esse perpetuum epitheton, sed intellegi silvam,
quae nolvav&ijs sit EV xaiq<y lov dv^elv; in hymno -
legimus tag noJ-vav-ttes. In Iliade et Odyssea
eaq ubique epitheto caret, Hesiodus exhibet ea? noluiv Opp. 490, Oppian. Cyn. I 166 saep. et Nio.
Al. 590 e. yivlioroxov. Proxime accedit ad noivav&f$ eaq, quod Mimnermus scribit: nolvavftepog
eaQog et Alcaeus ap. Athen. e. avfa/idev. De genetivo temporali eaQog Ttoh>av&so<; cf. * 519
vfov tatafi&vout, cui loco toti simillimos esse versus 17 et 18 hymni iam supra commemoravimua.
1) Ameis. ad Od. ft 284 iwjf doog vertit: ,die eilende Nieht', weil sie in sudlichen Liadcrn Mhnell eintritt,
4>M tin aUmiblicher tebergang dnrch Diramerung und Abend stattfindtt, cum ButUn. Uxii. II p. 65 interpretetur: JIM i
. quod eqnii vecU iatellegatnr.
(T. 80) ootieiw in IHade reperitur, nugquam in Odyssea, ofaiqae epitheton mortis Idae (e
64 & dxqonokou; o?e<ft nolvm&utov "jWijs)> noc loco nolvnlda.% 'Aqxaiir^, cui ab Homero adiao*
non additur; in hymno III 2 'Aqxatii] noUfnjlos appellatur, sicat hoc loco py*W /MJ/CW.
Apud Homerum B 696 7*v est JUI/TTJ? jij7o>v, / 479 **tj ,^ 222 @etf*ij, *26 UvUof, apad Hesio-
dam Th. 284 terra longinqua , quae ultra Oceanum sita est vygos (v. 33) in carminibus Homeri
dicitur vocibus eiaiov viwq xslev&a (i. e. mare, quod nonnumquam etiam feminiao vyqrt sigmficatur)
fuevog ave/uioT, ab inferioris aetatis poetis translate usurpatur, ut hoc loco est vyqo? TTO&OS desideriuin,
quod oculos lacrimis complet. Similiter seriptum inveniinus vyqov AdxQv Ear. Ion. 1369,
Anacr. 28, 21, oculi natantes et languentes libidine et desiderio (vyf6y9aH.ftos), vyqov et vyqd
quod imprimis de Venere dicitur, cf. Boeckh. ad Find. p. 227 sqq.
Capnt VI.
Restat cnumerare vocabula ea, quae alia in car minibus Homericis alia in hymno inveniuntur
constructione. Sunt autem bcto verba: d&vqu) (v. 15) diehavva) (13) iiento (23) iiot^veo) (10) ewenm (1)
entyxoiiai (33) naqatqe^w (16) vi&qfii (40), unum adverbium: afivii? (v. 3).
Versu quinto decinio legimus : (ex^ayev 6 &eo?) Sovdxmv vno (novaav d&vQaw fjdvpov. Ameisius
ad r 48 (fapijxei idlimv vno Aaiirro/Kvdatv') adnotat: nrm> cum genetivo bezeichnet bier die begleitende
oder mitwirkcnde Ursache, insofern sie als Grundlage und Veranlassung einer Handlung gilt." CClocos similes B 334 vrjes xovd^rt
aav dvadvrwv vn 1
'Afauov et ,Y 276 rf'yo? QXO/IFVOV vno Zeyvgoio lotrjs.
Bene cum hoc usu consentit, quod inferioris aetatis poetae praepositione utuntur, ubi sermo est de
vocum cantn, quocum cantus nervorum tibiarumque coniungitur. Exemplis id probatur non rmris,
vide praeter huius hymni locum Hes. 8c. 280 V rf'iWo yoftnlyytnv 'dvayov %<>QOV lueqaevra, ib. 281
veot xoa/na^ov vri1
avhov, h. Ill 502 &eo$ fvno (sc. xt^a^ij?) xaAov aftrfev, h. V 278 vol fiev vncu,
hyvQwv avQtyywv leaav doiS^v e'J djtaJiwv tfrofidvwv ,h. XXI 1 xvxvos vno nreqvyiav Mf deiSei, velut
Anacreon cycnum alls cantum ciere ait, Theogn. 533. 825 vn' aJAijnjpos deiiew (cf. Herat, carm. Kb.
IV 15, 30 Lydis remixto carmine tibiis canemus), Eurip. Bacch. 156 ftfinfiv Jtowaov vno w/unm**.De aceusativo, qui pendet e verbo d&vQto vide s. v. in cap. IV. Praepositio FV praeter consueto-
dinem Homericam iungitur cum verbis- iteHavvta dt,oi%vetn naqcnqf^m , de quibus ea, quae in capite
quarto attuli, conf'eras. De Siinm sine obiecto, quod vocant, positum vide sub hoc verbo in cap.
quarto. Hymnus in Pana scriptus incipit: dtufi ftoi 'Eqi^tao <fi).<>v yovov ewene novaa, verbnm
ewenw coniungitur cum dptpi praepositione,1
) ex qua pendet accusativus. Praepositio non semel in
carminibus Homericis extat, cum genetivo dativo accusative coniuncta, sed hac constructione ubiqueloci notionem retinet atque etiam Iliadis locus, qui est 2 339 d/iy.! OF TQmal xlavaovrtu bane signi-
ficationem prae se i'ert, ut intellegendus sit: circumst antes te Troianae lacrimas profundent. SimiHter
atque in hoc hymno semel in Odyssea dityi cum dativo legit ur, i 151 /<f/r>;,fVoc dfUf1
'OSvaijt (iv&eoftipt
cum earn vim aliis locis praepositio neqi cum genetivo iuncta habeat. Cum nominibus deorura saepios
praeposito dfiyi coniungitur ut in dithyramborum, ita in hymnorum initiis. Vide h. Ill 59 deiietv
') Baumeist. aRert Schol. Aristoph. Nub. 595, ubi hunc usum esse dithyramborum legimus, tamen forttMe
fcitwla et, quae tarn Ittet in Odysstae loco, qui est # 267 attitiv &py' "^f?*S qptWnjTOj. Cf. Frifdlaend. indites
te, duo. p. 772 et Krueg. de dial. 68, 30, t.
4
mngfSiimBg^SSm-, - -?*;
apy* *&, vu 1 >?' Jtovwtov fw^^ofuu, XXtT 1 aetfetv a/zyi ITo0*wa,xovfov; fffjwie fMvaat. C etiam Ae. Suppl. 249 et^xae ajupt xoapov difievtf ioyov, Find.
87 yifuu dfMpl Kwvqav all., Ear. Troad 511 aVyt /*o* "/>Uov, o> povHa, aeutov. In veou
yof Tto&os vy(>os ijreA.$<av desiderainus ex Homeri aliorumque scriptorum usu accusativum vel
penonae e verbo ineMhov pendentem, cf. em)A.vitt piv STPVOS saep. in Odyssea, tolaw
p 311 all., votJffof em'jlv&e juot A 200, e^a>j aviqag InfQxerat Soph. fr. 607 ed. Oind.,
Ae. Pers. 600, all Verba, quae legimus in versibus 40 et 41, tov fatty 'Ef>peti]s
&f}xe del-dfifvof de Mercurio, qui (ilium tollens in manus sumpsit, oflensione non carent
conformatio verborum a consuetudine Homeri abborret, qui n&fvai ubiqae cum ev coniungit,
A 441 naiql (pity ev xegal ri&ei, ib. 585 jUijTgt f///3
./,E. x- i-, & ^89 ev %t(>l \hjaw saep., raro et apod
inferioris demum aetatis poetas ex eo pendet els, cf. Soph. Ai. 572 et; xf '*Ptt de%uiv #e'j, turn alieaa
eat ah usu communi sumendi notio. Hac significatione ponitur /.twjiwvftv, ut 116 ev xeiqeaai iafP
yvia, O 229 ev x- idft' alyiia, cf. Soph. OT. 913 Aaftetv n ev xfpov, vel WQHV, quare Koechlyus hoc
loco scribit: eV
Gapnt VII.
lam de formis vocabulorum agamus.
Declinfitio pvi/tna. Mercurius, pater Panis, ab Homero et Hesiodo nominatur'
velut Alvcias Avytiag, uonnumquam 'A'g/o^-, K 72 e 54 to 1, ab hymni poeta 'EQfieirjS et praeter hunc
nominativuni exhibet eodem modo formatos 'E^iiHitet 'EQfieitjv, quae formae nisi apud inferioris
aetatis poetas non reperiuntur, cf. Callim. h. Dian. 69. 143, Del. 272 saepius apud Nicandrum et
Manethonem; vide Wellauer. ad A poll. Rh. II 1145 et Buttm. gr. ampl. II p. 396. Cum non versemnr
in poeta Homeri aequali, non reponatur necesse est cum Franckio 'Egjueta;. Accusativum in ijv
exeuntem Goettliug. etiam in Hesiodi Opp. 68 pro vulgari 'Euittlttv scribit, genetivus 'E^juetao (v. 1)
non difl'ert ab Homeri consuetudiue. Hermannus ad Orph. Arg. 700 formas dativi plurales I
daclinationis a poetis epicis usurpatas dicit in 1,01 et at; desinentes, cuius generis dativos binos
invenimus in hoc hymno: ntTQjjat (10) hyvq^Oi (24) et vvnyaig (3) ii<dni<; (24). Dativi in gdt
exenntes in carminibus Homericis adeo frequentantur, ut altera forma ter tantum reperiatur: M 284
dxtaff e 119 &etug (ubi Spitzner. &efjs praefert) % 471 ndaaig. Hesiodus quinque dativos hoc modo
formatos usurpat in Scuto, tres in Theogonia, multo plures Pindarus, in carminibus Olympicis circiter
sexaginta quinque. Praeterea. terminatione aiai utitur triciens quinquiens, nullo loco flat, epicis
usitata, cum litteram it ubicumque fugiat At multis locis difficile est diindicare, quibus dativi formis
usi sint poetae, quod codices in scribendis his terminationibus maxime inter se discrepant.
Declinatto secunda. Genetivi singularis in ov desinentis, quae forma frequentior est,
duo offeruntur exempla: KvM.rtviov (31) iayiaov (43), unum thesealici, qui vocatur, in oio: dqeaxipoto
(43). Dativi in oiat exeuntes secundum usum poetarum epicornm nee non Homeri inveniuntur octo,
duo tantum in oig: &toi$ (29) aM.mg (44), qnos Hesiodus et Pindarus saepissime exhibeant
.Ueclinatto tertta. In hymno quinque dativi exeunt in at: xogoy&eat (3) noai (23)
amtat (29) dequaai (43) naat (47), unum in aai: noaai (20), unum in efftft: neleeaat (16). Ter-
minationem tat Abrens. nisi errore quodam scriptam non esse contendit Alia igitur ratio est
vorum tertiae declinationis in hymno atqne in Homeri aliorumque epicorum carminibus. Pier
nina formia in eaai exeuntibus utuntur, nonnusquam in aai antecedente vocal i, Tel etiam in
et vocali et oonaooa. Nominum tertiae declinationis in of et175 exeuatium torn
eootrsctae toot eohitae in carminibus Homericis usurpantur, at metri ratio requirit Rariarime
terminatio ea nominativi et accusativi pluralis neque eius rei excmplnm apud Bomernm
nisi unum revx>] duobus Iliadis locis H 207 et A' 322, quamquam Bekkerus collate accusative
Q 1 tev%ea scribit et haec per synizesim legi vult (v. Kuehner. gr. Gr. p. 339). In hoc hymnoaccusativns hoc modo formatus invenitur: TKtfij
1
)v. 2, in h. Ill v. 95 o^, h. IV 267
ffftfrr],
fa. XXVIII 15 *evxi). Raro etiam Pindarus hac contractione utitur, exhibet: ju&ij /&ty ipevfy (Strti))*)
Aecusativus %e(>a, quern in versu quadragesimo legimus, reperitur apud Pindarutn et apud tragicos (c,
Herod. VII 42), in carminibus Homericis ubique est xtiQa, ut A 252; cf. Soph. 1. 1120 elg xffya
kafitw. In universum constat poetas metri ratione ductos turn longiore turn breviore forma otL
Vocativus ava% (v. 48) ex Homerica consnetudine scribitur, quamquam in sollemni deorum invocatione
non semel ava reperitur, velut Zev ava bis in Iliade, semel in Odyssea, etiam in Soph. OC. v. 1485.
Adiectiva. Adiectivorum, quae ex usu poetarnm vulgari duorum generuin sunt, in boo
hymno extant haec: d/ueftUjco; (v. 39) ivn2.6xa/.iog (34) i't Ujlaiuc (10) hyvfioirtoe (19) /ufldvvdQos (20)
fiijioaxono? (11), sed unum: fjdvfios (16) abhorret a consuetudine Homeri et Heeiodi, quamquam etiam
hi, ut poetae Attici et tragici, aliis simplicibus adiectivis communibus, ut aiunt, utuntur, ef. Krueger.de dial. 22, 2 et Kuehner. gr. Gr. 147 adn. 1
;accedunt duo hymnorum exempla: &fQ/jo? b. Ill
110, /States h. VIII 17. Hie ponantur etiam duo adiectivorum accusativi dixtgwia (v. 2 et 37)
ijrftiyfAcoTft (37), quibus similes in carminibus Homeri non leguntur. Unum exhibet vocis com xt$as
copolatae accusativum: vylxegmv x 158, qui declinationis secundae Atticae, quae vocatur, terminationem
prae se fort. Alia eius rei exempla vide apud Krueger. gr. Gr. I p. 417 adn. 1.
Protwniinn, Praeter usum Homericum ayiv*) legimus (v. 19) pro avrtp, de quo vide Her-
mannum ad Orph. p. 792. 797. Eadem forma extat in h. XXX 9, in Aesch. Pers. 754, Soph. OC.
1490, Lycophr. 1242 (ayi). In Odyssea o 524 et in Hesiodi Sc. 114 ayh~*) numeri pluralie form*
est Matthiae, quern vide in gr. Gr. 147, 6 de huius formae apud inferioris aetatis poetas usu, etiam
addit unum Pindari locum, Pyth. IX 206, sed Peter, de dial. Pind. pag. 51 hire id fieri negatCallimachus in h. lov. 12 r/iv pro ainuj utitur, forma ex dialccto laconica sumpta, de qua vide
Meinek. diatr. p. 124. Ab tragicis raro scribitur ayiv pro dativo singul. rtw, saepius aye pro accu-
sative avTOV.
Verbutn, Augmentum, quod vocatur, maxima libertate in carminibus Homeriois ponitur vel
neglegitur recteque Merkel. in praefat. ad Apoll. Rh. pag. 107 dicit: ,de augmento verborum mole-
stissima est et fortassis inextricabilis quaestio.' Tamen constat Homerum in ea re saepe venue et
metri ratione duci; cf. Curt. verb. Gr. pag. 135. Legimus augmento syllabic* > instrnctas in hymnosex formas: diffyape (v. 12) cxAaye (14) tvofuve (32) tV/KW (35) tTtqy&tv (45) ere^e (47), aog-mento neglecto octo verba: deute (39) 6cl$e (45) xaA&ffxov (47) xit (42) Aafo (sive da'Af) (33) line (38)
') Baumeisterus hanc formam retinet cum Hermanoo contra Ilgenium, quod melius conveniat poetae recentiori. Cf.
Ruhnken. ad h. IV 99.
*) Vide Peter, diss. inaug. de dialecto Pindari Hal. Sax. 1S66 pag. 38.
*) Koechlyus contra Hermannum contendit vtptv ease nuineruni plnralem, qui pertineat ad Panem et luscinitm
mmoebaeo quasi carmine inter se cerUntes, sed nescio quo hire, neque euim poet a lusdniam simul com deo canere dicit, Mifcnnc com ilia comparat et quo magis deum praedicet et celebret, eum vel lusciniam cantu suavi et dulci supertre cootendit
,Cn> eo, tarn suavi ter canente', poeta ait, nymphae migrant, canentes ad eius tibiam.
*) Buttmann. Lcxik I 60 bane formam utroqoe loco numeri pluralie esse indicat, ted ib. II 236 ey!r in
ea Vosaio ad omnet procero*, in Hesiodi loco ad Martem et Cycnnm referendum ewe censet.
v'
(35) ytevye (38). Itaque usutn augment! syllabic! uon miDOS mobilem ease in hymno appirt *
in Iliade et Odyssea. Neque certior eat usus augment! temporslis, praesertim cam libri mana
plerumque varias praebeant lectiones. Augmentum assumunt tbrmae duae: injUwte (13)
tree neglegunt: IWmov (29) e'gwcero (31) Jtfev (39).
lam enumercraus singulas verborum formas, quarum usu hyinni auctor recedit a consuetudia* :'
Homerica.
Verbum Airo/tat (v.48) primum hoc loco invenitur. Vereum eundem in h.XVI v.5. legimus, verbuna
idem in Aristoph. Thesm 113, Anthol. 5, 151 165, non semel in hymnis Orph., apud Nonn. (vide Lehrft.
quaestt. epp. p. 330). Homerus utitnr praesenti forma vulgar! A/owo/m/, semel infinitive aoristi secundi
ln(<f&at n 47, semel optative eiusdem temporis ? 406. Cf. Krueger. gr. Gr. I 861. Similem radicem in
T exeuntem duo verha Homerica prae se ferunt: orro/iat et neto/uu (v. Curt. verb. Gr. pag. 206). Gale
(33)') ex lectione codicum hoc uno hymni loco extat (v. Kuehner. gr.Gr. pag. 831). Praesens huius verbi in
carminibus Homericis nondum invenitur, sed priraum in bymno V 402, turn in lies. Qpp. 171. 234 all.,
Homero nulla forma usitata nisi participium perfect! re&alvta. exAayov primum hoc loco reperitur,
turn apud Theocrit. 17, 71 et apud inferioris aetatis poetas; cf. dvexiayov Eurip. Iph. A. 1062 (vide
Buttm. gr. ampl. II pag. 219). Homerus utitur praesenti, aoristo primo, indicative perfect!, duohns'
perfect! participiis xexAijyo)'?, quae forma ne ab Hesiodo quidem aliena est, et xexh^uiv (v. Spitzner.
ad M 125). Forma t-teoyttn-, quae non invenitur nisi hoc loco, non abhorret a frequent! usu Ho-
meri, Hesiodi, nonnunquam etiam Atticorum. Verb! if^itnv aoristus primus passivi idqtf&tv in
Odyssea f 99 extat. Cf. Kuehner. gr. Gr. I 343 pag. 916. Formae vfivevffi (v. 27) similes tres -
tanturn suppeditat Homerus: rnxf-rm Y 254, Mjvrvai y 322, f{<jtn%vfv<ti i 120 (euto^vevcctv 157),
eandem formam invenimus h I 190 h. XXVII 19 (Hes. Tu. 11 saep. r/n'fi'Oai). Participium verbi
elf.ii in carminibus Homer! et caeterorum epicorum ubique est cwV, in hoc hymno v. 32 cor. Bau-
meister. in versu duodevicesimo soribit lei, de quo vide ea, quae in cap. tertio adnotavi. Forma
abhorret a consuetudine Homeri, qui exhibet i//n /' 12 all., etiam Hes. Th. 806, sed verba cum i'jjiut
copulata turn hanc turn illain terminationem prae se ferunt: .iQotei B 752 iittfin x 121, dvirjdi i 568
n 65. Cf. Kuehner. gr. Gr. 291.
Cap lit VIII.
Postremo proferantur, quae notanda sunt de re metrica.
J)e ttini/u/tH'HHi peduin fomia. Primus versus pes saepissime dactylus est in carminibiu
Homericis, quamvis Homerus et poetac Graeci plerique spondeum eo loco praeferre soleant (cf. Bekker.
quaestt. Horn. 1 p. 130). In Iliadis A versus 389 dactylo iiicohante leguntur, 222 spondeo, in B 501
et 376, in /' 316 et 143, in ./ 324 et 220, in hoc hymno incipientes praevalent dactyli, nam versuum
49 dactylum in prima sede exhibent 34, spondeum 15. Ludwich. quaestt hexametr. in Fleckeis.
annal. philol. 1874 p. 247 contendit hunc Homeri amorem etiam ad sccundum versus pedent pertinere
et numeral in A spondeos secundos 240, 371 dactylos, in Odysseae a spondeos 187, dactylos 257 in
secunda sede. Magis inter se differunt et abhorrent ab Homerico usu numeri dactylornm et spon-
>) Lobeck. Paral. pag. 557 conicit 'At, Ruhoken. Jui9t r\ analogia Homerica, quod BaumeUterut reeepit.
hoc Nstinet et participio Inilfruir In fine versus in vrtf^iur mutato ronfert locum siiuilfm Soph. OR. 3S6: KfltluV
secundi pedis in hoc hymno, nam 14 spondei secnndi inveniuntur, 35 dactyli. In tettio
spondei extant, in quarto deciens, ter praecedentibus tribus dactylis (w. 31. 43. 46). In
et sccnndo pede ter (TV. 6. 28. 40) spondei inveniuntur, nusquam tres -gpondei incipient**,
spondeus primus et tertius semel (v. 3), primus et secundus quater, tertius et quartos bis (w. 4 et 7),
gecundus et quartus semel (v. 49). Versus, quorum quattuor priores pedes spondei sunt, ne in Ho-
mericis quidem carminibus frequentes, in hoc hymno non leguntur neque versus quinto spondeo
instruct], quorum Homerus unum exhibet ex viginti (cf. Bekker quaestt Horn. I p. 147). Cum poetae
Alexandrini hos versus adamarent (Ludwich. de hexam. poet. Gr. spond. pag. 8 eos unum ex duo-
deviginti praebere dicit), ad finem antiquitatis vitabantur, ut Nonnus ex compluribus milibus versnum
ne unum quidem sic formavit. Versus dactylicos meros reperimus 120 inter Iliadis A versos 611,
i. e. quintam fere partem, in hoc hymno 14 inter versus 49, i. e. tertiam fere partem. Hos dactylorum
et spondeornm numeros si reputamus, apparet dactylos in versibus hexametris iam antiquissimis , qui
nobis traditi sunt, praestare spondeis,1
) sed frequentius frequentiusque usurpari usque ad Quinturn
Smyrnaeum, qui in libro primo 761 spondeos, 3389 dactylos praebet, in libro octavo 434 spondees,
2086 dactylos. Similes fere sunt huius hymni numeri, inter pedes 245 dactyli reperiuntur 198, spondei
47. Propendentibus dactylis eftieitur facilitas quaedam atque elegantia versus, quae proxime abest a
gravi illo Homericae poesis genere, sed optime quadrat in inferior is aetatis carmen, imprimis in cele-
brationem Panis dei, quem venari saltare canere solere cum nymphis comitibus narrat poeta. Bekker.
quaestt. Horn. I p. 148 in compluribus rhapsodiis Homericis syllabas vocabulorum, qnae in fine versus
collocantur, numerat et reperit pleraque esse disyllaba et trisyllaba. Velut in Odysseae t vocabula 6
monosyllaba sunt in extrema versus sede, 216 disyllaba, 231 trisyllaba, 84 quattuor, 28 quinque,
2 tantuin sex syllabarum. Hymni 'poeta in fine versuum praebet 16 vocabula disyllaba, 19 trisyllaba,
10 quae ex quattuor, 4 quae ex quinque syllabis constant Cum Homerus in sexto versos pede
syllabam longain ponere soleat, Versuum huius hymni 21 in longam, 28 in brevem syllabam exeunt.
De caesurls. Omnes hymni versus instructi sunt caesura pedis tertii, in versibus viginti
uno :tt.)'{^-il fjii^eQtjs, quae vocatur, extat, in duodetriginta caesura xata TQIIOV iQoxaiov, quae venom
facilem reddit et mollem. Perpaucos tantuin Iliadis et Odysseae versus alterutra tertii pedis caesura
instructos non esse, Bekker. quaestt Horn. I p. 143 et Spitzner. de vers. her. p. 9 decent. Controvereia
quidem de numeris utriusque caesurae in carminibus Homericis repertis nondum diiudicata est. ComRosshach. caesuram post arsim pedis tertii positam frequentioreui esse contendat, Hoffmann, in quae-
stionibus Homericis id vindicat caesurae post primam thesim pedis tertii factae, Bekker. et Bergk.
similes fere numeros earum esse dicunt Utcunqne se habet, constat id, caesuram tertii pedis trochai-
cam ab inferioris aetatis poetis magis magisque frequentari neque ulla nisi hac Nonnum uti. Caesura
lyi&rjuifieyijf, quae vocatur, in decem versibus invenitur, in tribus simul cum caesura post secundam
versus arsim facta. Versus 19 praebent caesuram bucolicam, quae etiam in Iliade et Odyssea non.
rara est (vide Bekker. quaestt Horn. I p. 144). Caesurae xaia ifiagiov tfju^alov, ut aiunt, perpauca
exempla et in Homeri et in inferioris aetatis poetarum carminibus reperiuntur (cf. Rossbach. metr. HI
15), nullum in hoc hymno, cum Nonnus ea saepissime utatur. Versus hymni primus caesuram exhibet
in fine pedis quinti, versus quattuor in fine pedis primi.
De interpunctione. Versum Homericum non in unamquamque sedem interpunctionem
recipere et veteres intellexernnt et nostrates eximia diligentia exposnerunt (vide Schnorr. de coUoc.
I) De numeris pedum dactylicorum et spondeorum in hexametris Homeri, Hesiodi, hymnorum, Callimachi, ApoUomi,i Periegetis, Quinti Smyroaej, Nonni usnrpatorum cf. Ludwieh. quaestt hexam. p. 237.
5
verb. Horn. pag. 51). Legitimus interpunctionum loous caesurae versuum goat, saepiuimetant in pede tertio et post pedem quartum, velut tredecim huiua hymni versus in pede tertio
guntur, sex post areim secundam, quinque in fine versus primi et, quod rarissimum eat neqae
integris in rhapsodiis Homericis invenitur 1
) (cf. schol. Harles. adft 77), unum in fine pedis
Sed mora haec ante vocati vuni juovtfa non ita gravis est et poetae inferioris aetatis epici et epijj
tici liberius hac interpnnctione utuntur. Eti.iiu Aristophanes complura exempla exhibet, at Equ. 1062.
De poaittone. Exemplum correptionis, quae vocatur, Atticae unum abhorret ab usu Homerieo.
In versu vicesimo leginius youataat nvxvn nrotffft1) brevi v ante Htteras xv. Hesiodus similiter syllabam
brevem retinet sequent! bus xv in vocabulo dxQoxveycuo? Opp. 567 et sequentibus nv Th. 319 inxte
nveovffa. Correptionem litterae v vocabuli nvxvd etiam apud Quintum Smyrnaeum inveniinus, qui praeterea
syllabas non producit ante w vocabulorum xvxvos vexva xvfyag xvijitrt (vide Hermann, ad Orph. pag.
759 sqq. et Ludwich. quaestt. hexam. p. 237).
f)e digammate. Complura huius hymni vocabula digammate carent, quo instructa sunt in
Iliade et Odyssea, quamquam Homericis iam temporibiis eius litterae usus certus non erat In verau
14 ItfTrsgo? cum praecedente <T positionem non efficit, ut apud Pindarum Ol. X 73 e'v yiffneqov (Isthm.
VIII 44 in vocibus ie fanegas digamma assuinitur), sed in carminibus Homericis digamma probatur
lot-is, qui sunt a 422 et d 786: /uevov fenl ftsnsqov &&eiv (vide Curt etym. Gr. p. 352). Indicium
digammatis in voce eag (v. 17) omissi est elisio ante earn facta: ojm? i/r'fogo? xrA., etsi eiecta littera
*' non difficulter restitui potest. Apud Homerum digamma vocis eaQ servatur Z 148 et T 519 (cf.
Bekker. quaestt. Horn. 1 p. 172), apud Hesiodum ter retinetur, semel (Opp. 490 /uijV tag ytyvoftevov)
neglegitur. In fine versus 37 legitur: KulvxQinov ijdvyejiorra, positione non facta, cum in carminibus
Homericis voces a radice 'A.1 ductae, ut dvidvw ^Svg i/rfc/ioc all. (cf. Curt. etym. Gr. 215 sqq.)
digammatis tenacissimae sint (v. Hoffmann, quaestt. Horn. II p. 18). Restat, ut addam quartum
digammatis praeter Homericam consuetudinem neglecti exemplum, pronomen to? in versu 45:
rfe xofgov e'o'v. Similiter Pindarus semel digamma in hoc pronomine neglegit OC. II 86: xat ov
quo loco xat particula correpta est.
') Hoffmann, in quaestt Horn. I pag. 30 apud Homerum interpunctionem non inveniri in pede quinto et sexto neqae
pott trochaeam versus quart! contendit.
') Non inepte Barnesius nvxu scribit pro nv*vd, sed Baumeister. codicnm lectionem retinet eumque secuti Her-
n. et Ilgeti.
f
-
I:'..;
-
:
.
.
.
i,
I
END OFTITLE