Hoss Rudolf - Autobiografia Rudolfa Hossa, Komendanta Obozu Oświęcimskiego

8/9/2019 Hoss Rudolf - Autobiografia Rudolfa Hossa, Komendanta Obozu Oświęcimskiego

1/140

Y^LGFD HÔQQ

@^\GIJGCY@DJ@

Nlyak` bgeputngrw`; www.zrglf`.hjstgryazmn.prv.pfE`jf; hjstgrj`mOz.pf

EEJJJ ®

http://www.zrodla.historyczne.prv.pl/http://mail%20to:%[email protected]/http://mail%20to:%[email protected]/http://www.zrodla.historyczne.prv.pl/


2/140

EGK@ L^Q[@BQ[\@ŀ\GS@MJN QJĘ, ŲZAJN J _Y[NŲZAJ@

@^\GIJGCY@DJ@

[èjnrzè sprñigw`ă gpjs` ă tut`k swgkn m`ki`rlzjnk gsgijstn przn-Ŷyaj`. AhaĚ sprñigw` ă wylgiy ă zn wspgemjn Ō, zcglmjn z pr`wlĎ ,wszystbjn jstgtmn wyl`rznmj`, wszystbjn wzfgty j up`lbj encg psy-ahjazmncg Ŷyaj` j prznŶyă.

@iy prznlst`wjă eg Ŷfjwjn pnŉmy gir`z a`ŉgŒaj, euszĚ sj Ě cmĎă lgswyah m`kwaznŒmjnkszyah prznŶyă lzjnaj Ōstw`.

F@\@ L[JNAJ ŁQ\S@ (0:??“0:04)

Lg szñstncg rgbu encg Ŷyaj` ejnszb`fjŒey pr`wjn z` ej`stne. I`-lnm-I`lnm. S l`fszye sĎ sjnlztwjn m`szncg lgeu zm`klgw`ŉy sjĚ tyfbgglgsgimjgmn z`crgly ahŉgpsbjn. S tye az`sjn mjn ej`ŉne Ŷ`lmyah tg-w`rzyszy zì`w, wszystbjn lzjnaj sĎ sj`lñw iyŉy g wjnfn st`rszn gln

emjn. Iyŉne wjĚ a zl`my wyŉĎ azmjn m` tgw`rzystwg lgrgsŉyah. \g ejmjnziyt glpgwj`l`ŉg, st`r`ŉne sjĚ wj Ě a “ cly tyfbg iyŉg tg egŶfjwn “uwgfmjă sj Ě spgl m`lzgru j sègtmjn ahglzj ă m` glbrywazn wypr`wy.Qzazncñfmjn gaz`rgw`ŉ emjn wjnfbj f`s wysgbgpjnmmyah kgln ŉ Qahw`rz-w`flu, zàzym`kĎ ay sjĚ w pgifj Ŷu. Knlm`b Ŷn mjn z`puszaz`ŉne, sjĚ lgf`su ziyt l`fnbg, m`kazĚŒajnk tyfbg tyfn, Ŷn egcŉne zn zigazy cñrsbjahwjlzjnă m`sz Ď , lgfjmĚ . Sŉ`Œajwjn mjn wgfmg ej iyŉg ahglzjă sèneu lgf`su, pgmjnw`Ŷ pnwmncg r`zu, cly iy ŉne knszazn emjnkszy, pgrw`fj emjnwĚ lrgwmj Ayc`mjn, bjnly zm`fnŻfj emjn i`wjĎ ancg sjĚ sègtmjn w fnsjn._rznahglzĎ ay lrgcĎ ah ŉgp z sĎ sjnlztw` zlgŉ`ŉ glnir` ă emjn Ayc`mgej glprgw`lzjă lg lgeu.

Ejnksane, btñrn emjn szazncñfmjn pgajĎ c`ŉg, iyŉ wjnfbj zijgrmjbwgly w ejnŒajn. Cglzjmèj egcŉne sjĚ ws ŉuahjw`ă w t`knemjazy szuewgly z` cruiyej eurèj j ejeg gik`ŒmjnŌ ulzjnf`myah ej prznz lgrgs-ŉyah mjn egcŉne zrgzuejnă tncg zk`wjsb`.

M`kwjĚ ank az`su spĚ lz`ŉne knlm`b w ahŉgpsbjah st`kmjàh. Cly emjnszub`mg, z`cfĎ l`mg m`kpjnrw lg st`knm. Qzazncñfmy urgb ej`ŉy lf`

emjn bgmjn. Mjcly mjn mulzjŉg emjn cŉ`sb`mjn jah, eñwjnmjn lg mjah


3/140

j b`rejnmjn ŉ`bgajèj. Cly tyfbg lgp`lŉne m`rzĚ lzj lg azyszaznmj`,zìjnr`ŉne sjĚ z`r`z lg szazgtbgw`mj` j azns`mj` zcrzni ŉne. Bu ajĎ cŉn-eu prznr`Ŷnmju cgspgl`rzy pnŉz`ŉne wtnly ejĚ lzy mgcèj bgmj, ejegtg knlm`b Ŷ`lmn zwjnrzĚ mjcly emjn mjn bgpm Ěŉg, mjn uiglŉg `mj mjnucryzŉg. M`wnt zn zŉgŒfjwye iybjne knlmncg z cgspgl`rzy Ŷyŉne

w m`kfnpsznk przyk`Żmj. Mjn i`ŉne sjĚ t`b Ŷn psñw, mjcly tnŶ Ŷ`lnm ejmja mjn zrgijŉ. [gst`wj`ŉne m`wnt m`kpjĚ bmjnkszn zì`wbj, cly tyfbgm`l`rz`ŉ` sjĚ spgsgimg Œă wyebmj Ě aj` sjĚ lg st`kmj.

Egk` e`tb` prñigw`ŉ` wszystbjah egŶfjwyah spgsgiñw, ìy emjnglwjnŒă gl ej ŉgŒaj lg zwjnrzĎ t, btñr` wyl`w`ŉ` sjĚ knk t`b mjninz- pjnazm`. Sszystbg m` prñŶmg. Iyŉne j pgzgst`ŉne sègtmjbjne2 m`kahĚ t-mjnk i`wjŉne sjĚ fui tn Ŷ z`kegw` ŉne, azyebgfwjnb wtnly, cly mjn iyŉne gisnrwgw`my. Mjn fuijŉne, Ŷniy ej sjĚ btg Œ przycf Ď l`ŉ. Ej`ŉnet`b Ŷn mjnglp`try pgajĎ c lg wgly2 wajĎŶ eusj` ŉne sjĚ ey ă j b Ď p`ă.

Eyŉne j b Ď p`ŉne w w`mmjn fui w pgtgbu prznpŉyw`kĎ aye prznz m`szgcrñl wszystbg, agbgfwjnb sjĚ tyfbg l` ŉg. S tnm spgsñi pgpsuŉne wjn-fn rznazy “ z`rñwmg uir`mj`, k`b j zì`wbj. \neu pr`cmjnmju prznst`-w`mj` wjnfn z wglĎ gll`k Ě sj Ě knszazn lzjsj`k.

M` sjñley rgb egkncg Ŷyaj` przyp`lŉg m`szn prznsjnlfnmjn sjĚ w gbgfjan E`mmhnjeu. [mñw ejnszb`fjŒey z` ej`stne. Knlm`b Ŷn bu egkneu m`kwjĚ bszneu ze`rtwjnmju mjn iyŉg tè Ŷ`lmyah st`knm, `mj zwjn-rzĎ t. _rznz lŉucjn tycglmjn, k`b gpgwj`l`ŉ` pñŻmjnk egk` e`tb`, iyŉne

wprgst ahgry z tĚ sbmgty z` swyej zwjnrzĚ tèj j swgje cñrsbje f`sne.Yglzjan rgijfj wñwaz`s wszystbg, Ŷniy emjn glzwyaz`jă gl ziyt wjnf-bjnk ejŉgŒaj lg zwjnrzĎ t. \g sjĚ knlm`b mjn ul` ŉg2 wyszubjw`ŉne wsznf-bjn bsjĎŶbj, w btñryah iyŉy prznlst`wjgmn zwjnrzĚ t`, wahglzjŉnew k`bjŒ b Ď t j e`rzyŉne g swgjah zwjnrzĚ tàh. M` sjñlen urglzjmy lg-st`ŉne H`ms` “ az`rmncg k`b wĚ cjnf pgmy z iŉyszazĎ ayej gazye`j lŉucĎ crzyw Ď . Mjn pgsj`l`ŉne sjĚ z r`lg Œaj. M`rnszajn zm`f`zŉne tg-w`rzysz`. _gmjnw`Ŷ H`ms iy ŉ i`rlzg przywj Ď z`my, ahglzjŉ z` em Ď

wszĚ lzjn k`b pjns. Cly rglzjañw mjn iy

ŉg, ir`

ŉne cg m`wnt lg swncg pgbgku. [ m`szĎ s ŉuŶ iĎ Ŷyŉne z`wszn m` lgirnk stgpjn, tgtnŶ iy ŉ` wyrg-

zuej`ŉ` lf` tnk egknk sŉìgŒaj j mjcly emjn mjn zlr`lzjŉ`. \nr`z ej`ŉne w sĎ sjnlztwjn lgŒă tgw`rzyszy zì`w w egje wjnbu.

Qz`f`ŉne z mjej w knlm`bgwyah z`wszn j wszĚ lzjn zì`wàh j cràheŉglzjnŌazyah, spŉ`t`ŉne tnŶ wr`z z mjej mjnknlm Ď psgt Ě . M`kahĚ tmjnk knlm`b knŻlzjŉne m` swgje H`msjn lg wjnfbjncg H``rltw`flu, clzjn iyfjŒey zupnŉmjn sèj, clzjn egcfjŒey h`s`ă cglzjmèj, mjn spgtb`wszyŶywnk luszy.0

0 Irgsz`t lgp`trukn sj Ě w tyah wymurznmjàh rntrgspnbtywmnk styfjzàkj m` wzñr szìfg-mgwncg jln`ŉu hjtfnrgwsbjncg ”zuah`" (MQ-_jepd). Kncg zl`mjne Hôss mjn pgkeukn, Ŷn pnwm` b`tncgrj` s̀ egtmjbñw st`mgwj wprgst e`sgwĎ ahgrgi Ě , Ŷn kncg ”Ŷyŉb` uluahgwjnmj`",


4/140

fjcjkmn tr`btgw`ŉne i`rlzg pgw`Ŷmjn. Eglfjŉne sjĚ z pr`wlzjwjn lzjn-ajĚ aĎ pgw`c Ď j i`rlzg cgrfjwjn pn ŉmjŉne gigwjĎ zbj ejmjstr`mt`.

Yglzjan wyahgw`fj emjn w t`bj spgsñi, Ŷn pgwjmjnmne sjĚ glmgsj ă zn azajĎ j szàumbjne lg lgrgs ŉyah, ` szazncñfmjn lg gsñi st`rszyah, inzwzcfĚ lu m` tg, z k`bjah sdnr pgahglzĎ . Mùazgmg emjn, Ŷn pglst`wg-

wye, egje gigwjĎ zbjne knst iyă pgegamye wsz Ě lzjn, clzjn tyfbg knsttg bgmjnazmn. Qzazncñfmy màjsb b ŉ`lzjgmg st`fn m` tg, Ŷn eè mjn-zwŉgazmjn spnŉmj`ă wsznfbjn Ŷyaznmj` azy pgfnanmj` rglzjañw, mùazy-ajnfj, bsjĚŶy jtl., wszystbjah gsñi lgrgsŉyah, mjn wyŉĎ az`kĎ a sŉuŶ iy,j Ŷn gl tncg mja emjn mjn pgwjmmg pgwstrzye`ă. Ag gmj eñwjĎ , knstz`wszn sŉuszmn.

\n z`s`ly wyahgw`wazn wnszŉy ej w aj`ŉg j w brnw. Lgsbgm`fnsgijn knszazn przypgejmè, Ŷn eñk gkajna, d`m`tyazmy b`tgfjb, iyŉ zln-

aylgw`mye prznajwmjbjne rzĎ lu Yznszy j kncg pgfjtybj. SajĎŶ eñwj ŉ swgje przykàjgŉge, Ŷn “ ejeg a`ŉnk wrgcgŒaj “ ust`wy j rgzpgrzĎ -lznmj` p`Ōstw` pgwjmmy iyă inzw`rumbgwg prznstrznc`mn.

Gl m`keŉglszyah f`t iyŉne wyahgwyw`my w cŉĚ igbje pgazuajugigwjĎ zbu. S lgeu rglzjajnfsbje ŒajŒfn prznstrznc`mg, iy wszystbjnzfnanmj` iyŉy wybgmyw`mn lgb ŉ`lmjn j suejnmmjn. B`Ŷly ej`ŉ st`fn pnwjnm z`brns gigwjĎ zbñw. Gkajna zwrà`ŉ szazncñfm Ď uw`c Ě m` tg, Ŷn- iye stgsgw`ŉ sj Ě k`b m`klgb ŉ`lmjnk lg wszystbjah kncg z`rzĎ lznŌ j Ŷy-aznŌ. _èjĚ tè knszazn tnr`z, k`b pnwmnk mgay wyajĎ cmĎŉ emjn z ŉñŶb`, pgmjnw`Ŷ pgzgst`wj ŉne w gcrglzjn lnrb Ě pgl sjgl ŉg, zèj`st “ stg-sgwmjn lg kncg z`rzĎ lznŌ “ pgwjnsj ă k Ď w szgpjn, ìy wysah ŉ`. _g prgstu g tye z`pgemj`ŉne. SajĎŶ emjn pguaz` ŉ, Ŷn z lrgimyah, m` pgzñr mja mjn zmàzĎ ayah z`mjnli`Ō pgwst`k Ď m`kaz ĚŒajnk wjnfbjn szbg-ly. Sñwaz`s mjnzupnŉmjn tg pgkegw`ŉne, pñŻmjnk, mùazgmy cgrzbjelgŒwj`laznmjne, pgtr`djŉne w pnŉmj uzm`w`ă t Ě z`s`l Ě .

EjĚ lzy egjej rglzjaèj jstmj`ŉ stgsumnb pn ŉnm ejŉgŒaj, szàumbuj wz`knemncg zrgzuejnmj`. Mjcly knlm`b mjn wjlzj`ŉne, ìy iyfj wgina

sjnijn azufj. Fnaz tye i`rlzjnk mjcly mjn p`lŉg ejĚ lzy mjej Ŷ`lmn zŉn`fig cmjnwmn sŉgwg.

_glaz`s cly gijn egkn sjgstry, z btñryah knlm` iyŉ` gln emjn eŉgl-sz` g aztnry, ` lruc` g sznŒă f`t, iy ŉy i`rlzg przyejfmn j wajĎŶ br Ě ajŉysjĚ bg ŉg e`tbj, k` sè gl m`kwaznŒmjnkszyah f`t, bu Ŷ`fgwj e`tbj,wszystbjah ajgtnb j brnwmyah, wzlr`c`ŉne sjĚ prznl wsznfbjej gik`w`-ej azuŉgŒaj. ^Œajsb lŉgmj j p`r Ě sb Ď pyah sŉñw pglzjĚ bj “ tg iyŉgwszystbg, azncg egŶm` iyŉg gln emjn gaznbjw`ă.

K`bbgfwjnb gigkn rglzjan iyfj lf` emjn i`rlzg lgirzy, mjn uej`ŉnemjcly zm`fnŻă lg mjah lrgcj wn wszystbjah wjnfbjah j e` ŉyah trgsbàh,btñrn mĚ b`kĎ e ŉgln snran. Sszystbg z`ŉ`twj`ŉne sè z sgiĎ . Egje


5/140

knlymye pgwjnrmjbjne iyŉ eñk H`ms j gm “ k`b s Ď lzjŉne “ rgzuej`ŉ emjn.

Gijn sjgstry iyŉy i`rlzg lg emjn przywjĎ z`mn j wajĎŶ usj ŉgw`ŉyuŉgŶyă zn em Ď ej ŉn, snrlnazmn stgsumbj. K` knlm`b mjcly mjn ahaj`ŉnesjĚ z mjej z`l`w` ă. I`wjŉne sjĚ z mjej tyfbg wtnly, cly eusj` ŉne.

Sñwaz`s knlm`b lr`Ŷmjŉne kn t`b lŉucg, `Ŷ z p ŉàzne ijncŉy lg e`tbj.Qpŉ`t`ŉne je mjnknlmncg djcf`. Ejeg tg pgzgst`ŉy ej m`ksnrlnazmjnk gl-l`mn j Ŷ`ŉukĚ “ lzj Œ knszazn “ Ŷn mjcly mjn zlgiyŉne sjĚ w stgsumbulg mjah m` ajnpfnkszn uazuajn. _gzgst`ŉy ej z`wszn gian.

Egjah rglzjañw “ z`rñwmg gka`, k`b j e`tb Ě “ i`rlzg sz`mgw` ŉnej gtàz`ŉne azajĎ . Knlm`b Ŷn ejŉgŒaj “ t`bjnk, k`b Ď e` sj Ě lf` rglzjañwj k`b Ď pñ Żmjnk pgzm`ŉne “ mjn glazuw`ŉne mjcly. Mjn uejne sgijn wy-tŉueàzyă, sb Ď l tg pgahglzjŉg2 knszazn j lzjsj`k mjn zm`klukĚ Ŷ`lmyah pgtneu pgwglñw.

Mjn iyŉne mjcly crznazmye, ` tye emjnk wzgrgwye ahŉgpane.SyrzĎ lz`ŉne wsznfbjn psgty, k`bjn tyfbg ueysŉ lzjnab` w tyah f`tàhegŶn wyeyŒfjă. Sr`z z jmmyej ahŉgpaèj sz`f`ŉne w m`klzjbszyah z`- i`wàh j ijk`tybàh, k`bjn sjĚ m`l`rzy ŉy. Ahgaj`Ŷ st`fn przyahglzj ŉy mèmjn ahwjfn, w btñryah eusj`ŉne iyă zupn ŉmjn sè, z`wszn ej`ŉnewjnfu tgw`rzyszy zì`w. Mjn pgzw`f`ŉne sgijn mja m`rzua`ă j z`wszneusj`ŉne pgst`wjă m` swgje. Cly wyrz Ď lz`mg ej brzywlĚ , mjn spg-azĎŉne, pñbj mjn zgst`ŉ` gm` “ w egje emjne`mju “ pgeszazgm`.

Iyŉne ag lg tncg mjnuiŉ`c`my j wŒrñl egjah szbgfmyah bgfncñw wziu-lz`ŉne fĚ b.

Yznaz szazncñfm`, prznz wszystbjn f`t` szbgfmn sjnlzj`ŉne w knlmnkŉ`wan z lzjnwazymb Ď , Qzwnlb Ď , btñr` ahaj`ŉ` zgst`ă fnb`rb Ď . Ygzuejn-fjŒey sjĚ z mj Ď k`b lgirzy bgfnlzy j mjcly mjn b ŉñajfjŒey sjĚ zn sgi Ď .Iyŉ ku Ŷ t`bj zwyaz`k w m`sznk szbgfn, Ŷn w z`s`lzjn prznz wszystbjnf`t` szbgfmn wycmj`t`ŉg sjĚ ŉ`wĚ z tye sèye bgfnc Ď .

M` trzym`sty rgb encg Ŷyaj` przyp`l` wyl`rznmjn, btñrn euszĚ

gbrnŒfjă k`bg pjnrwszy wy ŉge w egje Ŷyaju rnfjcjkmye, lgtyahaz`s prznzn emjn t`b pgw`Ŷmjn tr`btgw`mye.

_glaz`s zwyb ŉncg szègt`mj` sjĚ przy wnk Œaju lg h`fj cjem`styazmnkmjnahaĎ ay znpahmĎŉne zn sahglñw knlmncg z bgfncñw. Qp`l`kĎ a lgzm`ŉ pĚ bmjĚ aj` bgstbj u mgcj. S ajĎ cu f`t z pnwmgŒajĎ sntbj uazmjñw zkn Ŷ-lŶ`ŉg pg tyah sahglàh “ k` sè t`b Ŷn mjnknlnm r`z “ inz k`bjahŒ pg-w`Ŷmjnkszyah uszbglznŌ. \nm wŉ`Œmjn ej`ŉ pnah`. ^b`r`mg emjn lwjne`cglzjmèj b`ranru.

Iyŉg tg w sgigtĚ prznl pg ŉulmjne. _g pgŉulmju pgsznlŉne “ k`bzwybfn ag tylzjnŌ “ lg spgwjnlzj j wyspgwj`l` ŉne sjĚ t`b Ŷn z tncguazymbu lgb ŉ`lmjn j szaznrzn. S lgeu mja g tye mjn pgwjnlzj`ŉne, ìy


6/140

mjn psuă rglzjage mjnlzjnfj. S przysz ŉye tycglmju j t`b sjĚ g tye knsz-azn zlĎŶĎ lgwjnlzjn ă.

Sjnazgrne przysznlŉ lg m`s w glwjnlzjmy eñk spgwjnlmjb, btñry iyŉ przykàjnfne gka`. M`st Ě pmncg r`mb` gkajna wnzw`ŉ emjn, ìyewytŉueàzyŉ sj Ě z pgwglu gpjs`mncg z`k Œaj`, j ub`r`ŉ emjn z` tg, Ŷn

eu g tye gl r`zu mjn pgwjnlzj`ŉne. Iyŉne a`ŉbgwjajn zlruzcgt`my “ mjn z pgwglu b`ry, fnaz wsbutnbmjnsŉyah`mncg m`luŶyaj` zùd`mj` zn strgmy egkncg spgwjnlmjb`. _rzn-ajnŶ st`fn uazgmg, Ŷn t`knemja` spgwjnlzj knst mjnm`rusz`fm`, Ŷn mjnwgfmg wyk`wjă m`wnt m`kaj ĚŶszyah zirglmj, knŒfj zgst`ŉy z`wjnrzgmnw az`sjn ŒwjĚ tnk spgwjnlzj. @ tnr`z bsjĎ lz, btñrncg l`rzyŉne t`b wjnf-bje zùd`mjne, btñry iyŉ egje st` ŉye spgwjnlmjbjne j zm`ŉ m` pèj Ěă wszystbjn egkn lrgimn prznwjmjnmj`, m`ruszyŉ t`knemja Ě spgwjnlzj z pg-wglu t`bjnk lrgimgstbj! \yfbg gm eñcŉ gpgwjnlzjn ă egkneu gkau g tye

wyp`lbu, pgmjnw`Ŷ `mj gkajna, `mj e`tb`, `mj mjbt z lgegwmjbñw mjn iyŉ tncg lmj` w ejn Œajn. M`sz tnfndgm iyŉ znpsuty. Ų`lnm z egjah bg-fncñw mjn ejnszb`ŉ w gbgfjay. \`b Ŷn mjbt z wykĎ tbjne spgwjnlmjb` mjn iyŉ u m`s z wjzyt Ď . _rznz lŉucj az`s ajĎ cfn i`l`ŉne wsznfbjn zwjĎ z`mnz tye gbgfjazmgŒaj “ t`bjn tg iyŉg lf` emjn gbrgpmn.

Iyŉne j lg lzjsj`k knstne cŉĚ igbg prznbgm`my, Ŷn eñk spgwjnlmjbm`ruszyŉ t`knemja Ě spgwjnlzj. Egkn zùd`mjn lg ŒwjĚ tncg st`mu b`pŉ`Ō-sbjncg zgst`ŉg zmjwnazgmn j zàzĚŉy sjĚ iulzj ă wn emjn w Ď tpfjwgŒaj.

Mjcly wjĚ ank mjn pgsznlŉne kuŶ spgwj`l` ă sj Ě u lgtyahaz`sgwncg spg-wjnlmjb`. [`wnzw`my prznz mjncg j gka` lg wytŉueàznmj` sjĚ z tncgd`btu, egcŉne wyeñwjă sj Ě tye, Ŷn spgwj`lè sjĚ w szbgfmye bg Œajnfnu m`szncg b`tnahnty. Gkajna z`lgwgfjŉ sj Ě wyk` Œmjnmjne2 knstne knlm`bcŉĚ igbg prznbgm`my, Ŷn spgwjnlmjb lgeyŒf`ŉ sj Ě pr`wlzjwncg pgwg-lu. _rñigw`ŉ wszystbjah Œrglbñw, ìy emjn z pgwrgtne pgzysb`ă, knlm`b Ŷn inzsbutnazmjn. Ag wjĚ ank, pgsumĎŉne sjĚ knszazn l`fnk; clytyfbg iyŉg tg egŶfjwn, mjn sznlŉne w gcñfn lg spgwjnlzj, pgmjnw`Ŷ gl az`su tncg wyp`lbu mjn uw`Ŷ`ŉne kuŶ luahgwmyah z` cglmyahzùd`mj`.

S mùan rnfjcjj pgwjnlzj`mg, Ŷn knŒfjiy btgŒ pgsznl ŉ lg bgeumjjŒwjĚ tnk inz spgwjnlzj, tg zgst`ŉ iy prznz Igc` ajĚŶbg ub`r`my. [l`rz`ŉgsjĚ , eñwjgmg, Ŷn tày crznszmjay p`l`fj e`rtwj u stñp gŉt`rz`. S lzjn-ajĚ ank m`jwmgŒaj iŉ`c`ŉne _`m` Igc` g pgiŉ`Ŷ`mjn z` tg, Ŷn mjn pgtr`djĚ kuŶ z wj`r Ď wyspgwj`l` ă sj Ě , j iŉ`c`ŉne, Ŷniy ej wyiàzyŉ egkn crzn-ahy, btñrn kneu wyzm`kĚ . Sjnrzyŉne, Ŷn w tnm spgsñi uwgfmjŉne sjĚ glcrznahñw, j pgsznlŉne z ijkĎ aye snrane lg bgeumjj w jmmye mjŶ

zwybfn bgŒajnfn j e`kĎ a wĎ tpfjwgŒaj ag lg sŉuszmgŒaj egkncg pgstĚ pg-w`mj`. Mja sjĚ mjn st` ŉg! @ k`, mĚ lzmy rgi`b, wjnrzyŉne, Ŷn Iñc wysŉu-ah`ŉ egknk prg Œ iy j zc`lz` sjĚ z egje pgst Ě pgw`mjne. Egk` pgst`w ̀


7/140

w spr`wàh wj`ry, lgtyahaz`s t`b spgbgkm` j pnwm`, lgzm`ŉ` pgw`Ŷmn-cg wstrzĎ su. CŉĚ igb`, pr`wlzjw` wj`r` lzjnajĚ a` zgst`ŉ` zmjwnazgm`.

S m`stĚ pmye rgbu ue`r ŉ m`cfn eñk gkajna. Mjn uprzytèmjè sgijn, iy t` str`t` ziytmjg emjn lgtbmĚŉ`. Iyŉne zrnsztĎ z` e ŉgly, Ŷniy zl`ă sgijn spr`wĚ z a` ŉnk lgmjgsŉgŒaj tncg d`btu. @ knlm`b Œejnr ă gka` ej` ŉ`

m`l`ă egkneu Ŷyaju a`ŉbjne, jmmy prznijnc, mjŶ gm sgijn tncg Ŷyazyŉ. Syiuahŉ` wgkm`. C`rmjzgm e`mmhnjesbj wyruszyŉ w pgfn. [gst` ŉyutwgrzgmn dgreàkn z`p`sgwn. [ drgmtu przyiyŉy pjnrwszn pgajĎ cjz r`mmyej. E`ŉg tnr`z przniyw`ŉne w lgeu. \yfn rznazy iyŉg lg zg- iàznmj`, btñryah mjn ahaj`ŉne pgejmĎă. Ssbutnb ajĎ cŉncg m`przybrz`-mj` sjĚ uzysb` ŉne gl e`tbj znzwgfnmjn m` zcŉgsznmjn sjĚ w ah`r`btnrznsjŉy pgegamjaznk lg Aznrwgmncg BrzyŶ`. [iyt wjnfn ej`ŉne wñwaz`swr`ŶnŌ, ìye eñcŉ sgijn lzj Œ lgb ŉ`lmjn uprzytgemjă, k`b gllzj`ŉ`ŉ mèmjn wjlgb pjnrwszyah r`mmyah. SjlzĚ knszazn tyfbg prznsj Ď b ŉn brwjĎ

gp`trumbj m` cŉgwàh j r Ě bàh, zìrulzgmn brwjĎ j cfjm Ď eumlury, sz`-rn eumlury m`szyah Ŷgŉmjnrzy, iŉĚ bjtmn z aznrwgmyej spglmjèj umj-dgrey Dr`mauzñw z az`su pgbgku. QŉyszĚ knszazn st ŉuejgmn kĚ bj r`mmyah przy prznmgsznmju lg pgŒ pjnszmjn przystgsgw`myah lg tncg anfu wgzñwtrèw`kgwyah. Ijnc`ŉne wtnly wŒrñl r`mmyah, rgzlzjnf`kĎ a m`pgkngrznŻwj`kĎ an j wyrgiy tytgmjgwn. S az`sjn wgfmye gl mùbj br Ě ajŉnesjĚ pg szpjt`fàh, bgsz`ràh j m` lwgrau, przycf Ď l`kĎ a sjĚ przykn ŶlŶ`- kĎ aye tr`mspgrtge wgksbgwye fui pgajĎ cge s`mjt`rmye j pge`c`kĎ a

przy rgzl`w`mju knlznmj` j upgejmbñw. Qŉysz`ŉne, k`b w szpjt`fàh kĚ aznfj ajĚŶbg r`mmj2 prznŒfjzcjw`ŉne sjĚ mjn Œej`ŉg gigb t`bjah ŉñŶnb.Sjlzj`ŉne t`b Ŷn uejnr`kĎ ayah j m`wnt ue`r ŉyah. Lgzm`w`ŉne wñwaz`sswgjstncg, prznkeukĎ ancg lrnszazne uazuaj`. Lzjsj`k knlm`b mjn pgtr`djŉ- iye cg kuŶ lgb ŉ`lmjn gpjs`ă.

Knlm`b Ŷn tn seutmn gir`zy zgst`ŉy wbrñtan z`t`rtn prznz mjnzwyajĚ -Ŷgmy huegr Ŷgŉmjnrsbj fnbbg r`mmyah. Mjcly mjn ej`ŉne lgŒă jah gpg-wj`l`Ō z drgmtu j z jah Ŷgŉmjnrsbjncg Ŷyaj`. Glnzw`ŉ` sjĚ wn emjn Ŷgŉ-

mjnrsb` brnw. _rznz wjnfn pgbgfnŌ egj przglbgwjn zn strgmy gka` iyfjgdjanrèj. Eñk lzj`lnb pgfncŉ w 083? r. k`bg pu ŉbgwmjb m` aznfn swncg

puŉbu. Eñk gkajna iyŉ t`b Ŷn Ŷgŉmjnrzne z brwj j bgŒaj, k`bbgfwjnb pñŻ-mjnk, pg wystĎ pjnmju z wgksb`, kncg rnfjcjkmy d`m`tyze przytŉuejŉ tèt Ď mèjĚ tmgŒă. Ahaj`ŉne zgst`ă Ŷgŉmjnrzne. @ przym`kemjnk mjn ze`rmg-w`ă gb`zkj, k`b Ď m`str Ě az`ŉ` wgkm`.

Egk` e`tb`, eñk gpjnbum, wszysay egj brnwmj ahajnfj emjn glwjnŒă gl tncg zèj`ru. M`kpjnrw m`fnŶ`ŉgiy zrgijă e`tur Ě , ` pgtne lgpjnrg iĚ lzjn egŶm` zàzĎă g tye eñwj ă. Ej`ŉne zrnsztĎ zgst` ă luahgwmye.

_gzw`f`ŉne je eñwjă, `fn prñigw`ŉne wszystbjncg, ìy sjĚ lgst` ă m`drgmt. Mjnr`z kuŶ wykn ŶlŶ`ŉne, ubryw`kĎ a sjĚ w Œrñl tr`mspgrtñw wgk-sbgwyah, z`wszn emjn knlm`b glm`klgw`mg j ejeg egjah usjfmyah


8/140


9/140

prznŶyŉne. Clyiye iyŉ sè, uajnb ŉ iye z pnwmgŒajĎ t`b k`b \uray.Eusj`ŉne wajĎŶ spgcf Ď l`ă m` pgfnc ŉncg tgw`rzysz`. _nŉnm rgzpàzy,ukrz`ŉne m`cfn m`szncg rgtejstrz` fnŶĎ ancg wŒrñl m`s z` glŉène sb`-ŉy mjazye m` st`mgwjsbu w strznfmjay. [àhgwukĎ a bèjnmmy spgbñk,strznf`ŉ z b`rìjmu m`fn ŶĎ ancg lg pgfncŉncg gigb emjn tgw`rzysz`.

Stnly j wn emjn wstĎ pjŉ mjnzm`my ej, szazncñfmy, t Ě py spgbñk.Qt`ŉg sjĚ lf` emjn k`smn, Ŷn t`b Ŷn j k` pgwjmjnmne strznf`ă. Lgtyahaz`s knszazn mjn strznf`ŉne j tyfbg p`trzyŉne pnŉnm fĚ bu m` pgwgfj pglahg-lzĎ ayah agr`z ifjŶnk Hjmlusñw. Sŉ`Œmjn knlnm z mjah wysbgazyŉ spgz`stgsu bèjnmj. LzjŒ knszazn wjlz Ě cg prznl sgi Ď “ wjnfbj, i`razystyeĚŶazyzm` z az`rmĎ , stnrazĎ aĎ ! irglĎ . S`h`ŉne sjĚ prznz ahwjf Ě “ pgfncŉy gigb emjn st`ŉ ej prznl gazye` “ pgtne strznfj ŉne j spg-strzncŉne z lr Ŷnmjne, k`b Hjmlus w az`sjn sbgbu m`przñl up`lŉ j mjn pgruszyŉ sj Ě wj Ě ank. Mjn pgtr`djŉ iye pgwjnlzjnă, azy rznazywjŒajn lgirzn wyanfgw`ŉne. Eñk pjnrwszy zìjty! SjĚ zy zgst`ŉy znrw`mn. \nr`z kuŶ strznf` ŉne “ egŶn mjnziyt pnwmjn “ r`z z` r`zne, t`b k`b emjnmùazgmg w az`sjn szbgfnmj`. Mjn eyŒf`ŉne kuŶ g mjninzpjnazn Ōstwjn.S lgl`tbu rgtejstrz zm`klgw`ŉ sj Ě w pgifj Ŷu j gl az`su lg az`su m`-wgŉyw`ŉ emjn zàh Ě a`kĎ ag lg `bakj.

M`t`rajn ucrzĚ zŉg, sbgrg Hjmlusj spgstrzncfj, Ŷn m`tr`djfj m` pgw`Ŷmygpñr. \yeaz`sne pglpĚ lzgmg \urbñw j lgszŉg lg prznajwm`t`raj`. Knsz-azn tncg sèncg lmj` glzysb`fjŒey utràgmy luŶy tnrnm. _rznahglzĎ a

ginkrz`ŉne mjnŒej`ŉg j z w`h`mjne pgfncŉncg tgw`rzysz`2 mjn egcĚ pg-wjnlzjnă, ìye azuŉ sj Ě zupn ŉmjn lgirzn w tnk ahwjfj.

Mjn ul`ŉg ej sjĚ stwjnrlzj ă, azy w tnk pjnrwsznk pgtyazan zìjŉne fuizr`mjŉne wjĚ ank Hjmlusñw, ahgaj`Ŷ pg tye pjnrwszye strz`fn lgb ŉ`lmjnanfgw`ŉne j strznf`ŉne lg wyahyf`kĎ ayah sjĚ z ubryaj`. Sszystbg tg knszazn ziyt emjn pglmjna`ŉg.

Eñk rgtejstrz wyr`zjŉ pglzjw, Ŷn zàhgw`ŉne sjĚ t`b spgbgkmjnw pjnrwsznk pgtyazan, egje ahrzajn gcmjgwye. Clyiy wjnlzj`ŉ, k`b tg

wycfĎ l`ŉg wn emjn. _ñŻmjnk prznlst`wjŉne eu st`m, w btñrye zm`klg-w`ŉne sjĚ w az`sjn pjnrwszncg egkncg spgtb`mj` z wrgcjne. śej`ŉ sj Ě z tncg j eñwjŉ, Ŷn b`Ŷly Ŷgŉmjnrz prznŶyŉ tg emjnk fui wj Ě ank pglgimjn.

Gsgifjwn iyŉg tg, Ŷn lg rgtejstrz`, egkncg gka` wgknmmncg, ej`ŉnewjnfbjn zùd`mjn j i`rlzg cg sz`mgw`ŉne. ŀĎ azyŉ emjn z mje i`rlzjnksnrlnazmy stgsumnb mjŶ z egje gkane. Gm tn Ŷ ej` ŉ emjn st`fn m` gbu,` ahgă w mjazye mjn pgi ŉ`Ŷ`ŉ, iyŉ i`rlzg Ŷyazfjwy j trgszazyŉ sj Ě g emjn, k`biye iyŉ kncg symne. Mjnah Ě tmjn puszaz`ŉ emjn m` l`fnbjn

zwj`ly, ufnc`ŉ knlm`b w bg Ōau eye st`ŉye m`fnc`mjge. Iyŉ szazncñfmjnluemy, cly gtrzye`ŉne glzmàznmjn fui `w`ms. Gm sè mjn wystĚ pg-w`ŉ mjcly z t`bje wmjgsbjne.


10/140

Cly m` wjgsmĚ 0:08 r. pgfnc ŉ w lrucjnk ijtwjn m`l Kgrl`mne, igfn Œ-mjn tg prznŶyŉne. Kncg Œejnr ă lgtbm Ěŉ` emjn m`pr`wlĚ .

[ pgazĎ tbjne 0:03 r. m`sz` dgreàk` zgst`ŉ` prznmjnsjgm` m` drgmt p`fnstyŌsbj. _rzyszfjŒey lg [jnej śwjĚ tnk. M`zwy t`b lgirzn zm`mnz hjstgrjj rnfjcjj j fncnml glŶyŉy zmgwu. Fnaz k`b Ŷn tg wszystbg iyŉg

mjnpglgimn lg tyah gir`zñw, btñrn stwgrzyŉ` sgijn bjnlyŒ e ŉglzjnŌaz`d`mt`zk` m` pglst`wjn jfustràkj j gpjsñw.

M`kpjnrw gis`lzgmg mèj bgfnk hnlŶ`sb Ď , ` pñŻmjnk uŶytg m`s m`drgmajn pgl KnrgzgfjeĎ . _nwmncg r`mb`, cly z lŉuŶszncg p`trgfu pg-wrà`fjŒey bgmmg m` lrucĎ strgm Ě Kgrl`mu, m`pgtb`fj Œey w lgfjmjnKgrl`mu sznrnc ahŉgpsbjah wñzbñw m`ŉ`lgw`myah eahne. IyfjŒeygigwjĎ z`mj bgmtrgfgw`ă wszystbjn pgk`zly j zwjnrz Ě t` kuazmn, azy mjn prznwgŶĎ irgmj, pgmjnw` Ŷ @mcfjay st`fn lgst`raz`fj wszystbjej eg Ŷfj-

wyej lrgcèj irgŌ @rìge j ejnsz`mnk fulmg Œaj _`fnstymy, `Ŷ m`ziytahĚ tmnk lg zrzuanmj` turnabjncg k`rze`. B`z`fjŒey wjĚ a ahŉgpge wy-ŉ`lgw`ă wñzbj j z` pg Œrnlmjatwne m`szncg tŉueàz`, k`bjncgŒ Ŷylgw-sbjncg ahŉgpa`, wl`fjŒey sjĚ z mjej w rgzegw Ě . M` m`szn pyt`mjn,lgb Ď l wjgzĎ enah, wyk` Œmjfj, Ŷn lg bf`sztgrñw w Knrgzgfjejn m` sprzn-l`Ŷ pjnfcrzyege. Mjn iy ŉg tg lf` m`s a`ŉbjne k`smn.

Sbrñtan pgtne zgst`ŉne r`mmy j prznwjnzjgmg emjn lg szpjt`f`w Sjfhnfe`, gsjnlfu mjnejnabjah bgfgmjstñw ejĚ lzy KnrgzgfjeĎ ` K`dd Ď .\ètnksj bgfgmjŒaj z przyazym rnfjcjkmyah wywĚ lrgw`fj prznl wjnfu pg-bgfnmjèj z Sjrtneinrcjj. S szpjt`fu lgwjnlzj`ŉne sjĚ gl mjah, Ŷneahne, btñry wjnŒmjày przywgzjfj w zmàzmyah jfgŒajàh lg _`fnstymy,upr`wj` sjĚ lgahglgwy h`mlnf. Ahglzj tu g pnwjnm c`tumnb jsf`mlzbjn-cg sz`rgij`ŉncg wŉñbm` z aznrwgmyej aĚ tbèj. _jnfcrzyege sprznl`w`-mg lrgcg tnm enah k`bg pgahglzĎ ay z Cgfcgty, przy azye aznrwgmnaĚ tbj ej`ŉy iyă brwj Ď Knzus`. Bgfgmj Œaj gpgwj`l`fj tnŶ a` ŉbjne gtw`r-ajĚ g tye, k`b zysbgwmy jmtnrns eg Ŷm` iyŉg prgw`lzjă w az`sjn pgbgku,cly tysjĎ an pjnfcrzyeñw wĚ lrgw`ŉg lg ejnksa ŒwjĚ tyah. _jnfcrzyej

bupgw`fj wszystbg, ag w k`bjbgfwjnb spgsñi egŶm` iyŉg pgwjĎ z`ă z ejnksaèj ŒwjĚ tyej fui z pgstàjèj ŒwjĚ tyah. Qzazncñfmjn glzmàz`ŉysjĚ pgl tye wzcf Ě lne wjnfbjn bf`sztgry pĎ tmjazn w Knrgzgfjejn. Ygijg-mg fè wszystbg, ìy gl pjnfcrzyeñw wyajĎ cmĎă eg Ŷfjwjn k`b m`kwjĚ -ank pjnmjĚ lzy.

_g zwgfmjnmju emjn zn szpjt`f` przykrz`ŉne sjĚ sè tneu prganlnrg-wj w Knrgzgfjejn. [ pgwglu wgkmy iyŉg wñwaz`s mjnwjnfu pjnfcrzy-eñw, m`tgej`st wjnfu mjnejnabjah j ùstrjàbjah Ŷgŉmjnrzy. _ñŻmjnk wj-

lzj`ŉne tg sèg w M`z`rnajn. Ygze`wj`ŉne g tye z wjnfge` bgfncèj pgmjnw`Ŷ tnm wufc`rmy h`mlnf rznbgeyej ŒwjĚ tgŒajèj, upr`wj`my prznz prznlst`wjajnfj wszystbjah gsj`lŉyah tè bgŒajgŉñw, iulzjŉ wn


11/140

emjn girzylznmjn. SjĚ bszgŒă bgfncñw glmgsj ŉ` sjĚ lg tnk spr`wy gig- kĚ tmjn2 eñwjfj, Ŷn knŒfj jstmjnkĎ c ŉupay, btñrzy l`kĎ sj Ě mìjnr` ă m` t`bjngszub`Ōstw`, tg mjnah pŉàĎ z` swgk Ď c ŉupgtĚ . Jmmj uw`Ŷ`fj tg cnsznd-aj`rstwg z` rglz`k przneysŉu turystyazmncg, upr`wj`mncg pgwsznahmjnw pnwmyah ejnksagwgŒajàh. \yfbg mjnfjazmj, rñwmjn cŉĚ igbg k`b k`

wjnrzĎ ay b`tgfjay, surgwg gsĎ lz`fj tnm bgŒajnfmy prganlnr, irzylzjfjsjĚ rgijnmjne wstr Ě tmyah jmtnrnsñw m` rnfjcjkmyah uazuajàh pjnfcrzy-eñw, btñrzy azĚ stg sprznl`w`fj a`ŉn swgkn ejnmjn, ìy r`z w Ŷyajuzgiàzyă ejnksa` ŒwjĚ tn.

_rznz lŉucj az`s mjn egcŉne l`ă sgijn r`ly z tyej spr`wèj2 przypuszaz`fmjn gmn knlm`b z`lnaylgw`ŉy g egje pñŻmjnkszye glwrñanmjusjĚ gl bg Œajgŉ`. Ahaj`ŉ iye knlm`b m` tye ejnksau z`zmàzyă, Ŷn wszys-ay bgfnlzy z egknk dgreàkj iyfj cŉĚ igbg wjnrzĎ ayej b`tgfjbèj rglnez surgwncg b`tgfjabjncg Qahw`rzw`flu. S tye az`sjn mjcly mjn sŉysz`-ŉne k`bjncgŒ wrgcjncg bg Œajgŉgwj sŉgw`.

M` tnm gbrns przyp`l` rñwmjnŶ egkn pjnrwszn ej ŉgsmn prznŶyajn.S szpjt`fu w Sjfhnfe` pjnfĚ cmgw`ŉ` emjn eŉgl` mjnejnab` pjnfĚ cmj`r-b`. Ej`ŉne prznstrznfgmn bgf`mg, ` knlmgaznŒmjn prznwfnb ŉn m`wrgtyzŉgŒfjwnk e`f`rjj. Eusj`ŉne wjĚ a iyă szazncñfmjn st`r`mmjn pjnf Ě cmgw`-my j pjfmgw`my. S m`p`làh cgr Ď azbj przysp`rz`ŉne wjnfn b ŉgpgtu._jnfĚ cmj`rb` trgszazyŉ` sjĚ g emjn t`b, Ŷn e`tb` mjn egcŉìy fnpjnk tncgrgijă. [ az`sne knlm`b spgstrzncŉne, Ŷn tg mjn tyfbg eàjnrzyŌsbjnuazuajn spr`wjŉg, jŶ z t`b Ď ej ŉgŒajĎ pjnf Ě cmgw`ŉ` emjn j trgszazyŉ` sjĚ g emjn.

Lg tnk pgry ejŉgŒă lg bgijnty k`bg lg jstgty jmmnk p ŉaj iyŉ` ej mjnzm`m`. Spr`wlzjn kuŶ mjnr`z s ŉysz`ŉne, k`b egj bgfnlzy rgze`wj`fjg spr`wàh pŉajgwyah “ ` Ŷgŉmjnrz eñwj g tyah spr`wàh lgs`lmjn “ knlm`b tnm pgpĚ l iyŉ ej giay, iy ă eg Ŷn z ir`bu gb`zkj. \`b Ŷn j trulytètnkszncg tn`tru wgkmy mjn sprzyk`ŉy wzrusznmjge ejŉgsmye.

_gazĎ tbgwg wpr`wj`ŉg emjn w z`b ŉgpgt`mjn, cly pjnfĚ cmj`rb` lnfj-b`tmjn emjn cŉ`sb`ŉ` fui pgltrzyeyw`ŉ` lŉuŶnk, mjŶ tg iy ŉg bgmjnazmn,gl m`kwaznŒmjnkszyah f`t umjb`ŉne, igwjne wsznfbjah gik`wñw azuŉgŒaj.@Ŷ j k` wp`l ŉne w zàz`rgw`my br Ď c ejŉgŒaj j spgkrz`ŉne m` bgijntĚ jmmyej gazye`. \g uazuajn iyŉg lf` emjn aulgwmye, mjnsŉyah`mye prznŶyajne wn wszystbjah kncg stgpmjàh `Ŷ lg ajnfnsmncg znspgfnmj`,lg btñrncg emjn gm` lgprgw`lzjŉ`. K` sè mjn zm`f`zŉ iye w sgijn tyfnglw`cj. \g pjnrwszn ejŉgsmn prznŶyajn, pnŉmn lnfjb`tmgŒaj j wlzjĚ bu,

iyŉg lf` emjn wytyazmĎ w eye a` ŉye pñŻmjnkszye Ŷyaju. Mjcly mjnegcŉne g tyah spr`wàh eñwjă w spgsñi trywj`fmy, stgsumnb p ŉajgwy inz m`ksnrlnazmjnksznk syep`tjj st`ŉ sj Ě lf` emjn azye Œ mjn lg pgey-


12/140

sjnmjĎ . S tnm spgsñi ustrzncŉne sjĚ rñwmjn Ŷ ej ŉgstnb j lgeñw pu- ifjazmyah. 9

Sgkm` sjĚ sbg Ōazyŉ`. LzjĚ bj mjnk zeĚŶmj`ŉne znwmĚ trzmjn j lgkrz`-ŉne wnwmĚ trzmjn zmàzmjn pgm`l swgkn f`t`. Sgknmmn prznŶyaj` wyaj-smĚŉy m` emjn mjnz`t`rtn pjĚ tmg. Syrw`ŉne sjĚ z aj`smgty rglzjajnfsbjn-

cg lgeu. Eñk wjlmgbr Ď c rgzsznrzyŉ sj Ě , w ajĎ cu tyah lwñah j pñŉ f`twjnfn prznŶyŉne j wjlzj`ŉne w l`fnbjah br`kàh, pgzm`ŉne wjnfu fulzjz rgze`jtyah Œrglgwjsb, zgiàzyŉne jah b ŉgpgty j sŉìgŒaj. [ lr ŶĎ ancgfĚ bfjwjn, zijncŉncg gl e`tbj uazmj`, k`bje iyŉne w az`sjn pjnrwsznk pgtyazbj, st`ŉne sjĚ tw`rlye, szgrstbje Ŷgŉmjnrzne. E`kĎ a sjnlnem`Œajnf`t, zgst`ŉne m`keŉglszye w `rejj pglgdjanrne glzmàzgmye brzyŶneŶnf`zmye J bf`sy. _g `w`msjn m` pglgdjanr` pgfna`mg ej pr`wjn wyŉĎ az-mjn l`fnbjn j w`Ŷmn r`jly wywj`lgwazn gr`z `bakn lywnrsykmn. Sñw-az`s mùazyŉne sjĚ , Ŷn lgwglznmjn mjn knst z`fnŶmn gl stgpmj` sŉuŶ ig-wncg, fnaz gl wjĚ bszyah zlgfmgŒaj, Ŷn zjemy j mjnzwzruszgmy spgbñklgwglzĎ ancg knst w ajĚŶbjah sytuàkàh lnaylukĎ ay. @fn mùazyŉnesjĚ t`b Ŷn, k`b trulmg knst Œwjnajă z`wszn przyb ŉ`lne j zàhgw`ă tw`rzt`b Ŷn j wtnly, cly wnwmĎ trz wycfĎ l` tg jmàznk.

_rzy z`wjnsznmju irgmj, btñrn z`st`ŉg emjn w Lè`szbu, pgwzjĎŉneegamn pgst`mgwjnmjn, ìy mjn l`ă sj Ě jmtnrmgw` ă, fnaz m` wŉ`smĎ r Ě b Ě prznijă sj Ě lg gkazyzmy. S bgrpusjn glr`lz`mg ej tg. [`pyt`mj,wszysay Ŷgŉmjnrzn egkncg pfutgmu zcŉgsjfj cgtgwgŒă prznijaj` sj Ě wr`z

zn emĎ . Gl wjgsmy 0:08 r. lgwglzjŉne sèglzjnfmye pfutgmne b`w`-fnryksbje. Sszysay aj fulzjn ejnfj kuŶ trzylzjnstb Ě , ` k` “ gsjnem`Œajnf`t. S `w`mturmjazye pgahglzjn prznajĎ cmĚ fjŒey prznz @m`tgfjĚ , mĚ lz-mye Ŷ`cfgwane przyirznŶmye prznpŉymĚ fjŒey Egrzn Az`rmn `Ŷ lgS`rmy, pg azye knah`fjŒey prznz Iuŉc`rjĚ j Yueumj Ě , prznirmĚ fjŒeyw m`kcŉĚ iszye Œmjncu prznz tr`msyfw`Ōsbjn @fpy, m`stĚ pmjn prznzQjnlejgcrñl, SĚ cry j @ustrjĚ . _g pr`wjn trzyejnsjĚ azmnk pglrñŶy m`Œfnpg, inz e`p, zl`mj tyfbg m` szbgfmĎ wjnlz Ě cngcr`djazm Ď , rnbwjrukĎ a

pgŶywjnmjn lf` bgmj j fulzj, prznijk`kĎ a sjĚ prznz Yueumj Ě , btñr` zmñw prznszŉ` lg mjnprzykàjnfsbjncg gigzu, lgt`rfjŒey lg gkazyzmy, lg m`-sznk z`p`sgwnk dgreàkj. \è mjbt sjĚ mjn spglzjnw` ŉ m`szncg pgwrgtu.G jfn wjne, z tncg glajmb` lzj`ŉ`Ō wgknmmyah mjn pgwrñaj ŉ` lg br`ku`mj knlm` zw`rt` dgreàk`.

Knszazn w az`sjn wgkmy iulzjŉy sjĚ wn emjn w Ď tpfjwgŒaj, azy rznazy-wjŒajn eè pgwgŉ`mjn lg st`mu luahgwmncg. Ssbutnb egkncg lgŒwj`l-

9

[l`mjne Irgsz`t` wymurznmj` tn s Ď “ eg Ŷn ejeg wgfj “ rntuszgw`mn, m` ag wsb`zuknzmèjnmmn w tye zwjĎ zbu prznejfaznmjn prznz Hôss` jmtyemnk `dnry, btñr Ď ej` ŉ gm ejn ă k`bgbgenml`mt GŒwjĚ ajej` z pnwmĎ Ųylñwb Ď . śwj`lnatwne tnk `dnry sĎ z`pjsbj s Ě lzjncg QQ,lr` Bgmr`l` Egrcnm`, st`mgwjĎ an lgbuenmt mgryeinrsbj MG-9144, j prgtgbñŉ przns ŉuah`mj`gwnk Ųylñwbj prznz sĚ lzjncg QQ Cnrh`rl` Sjninab` (E. Irgsz`t; gp. ajt., s. 0:).


13/140


14/140

bjne az`su. B`Ŷlgr`zgwy rzĎ l uŶyw`ŉ jah, cly m` cr`mjaàh fui wn-wmĎ trz Yznszy zmgwu cgrz`ŉg, ` sjŉy pgfjakj, pñŻmjnk Ynjahswnhrymjn iyŉy wyst`raz`kĎ an fui mjn egcŉy wystĎ pjă zn wzcf Ě lñw pgfjtyaz-myah. Sypjnr`mg sjĚ jah, cly mjninzpjnazn Ōstwg zgst`ŉg z`Ŷncm`mn fuicly Dr`mak` lge`c`ŉ` sjĚ nmnrcjazmjn wyk` ŒmjnŌ. YgzwjĎ zyw`mg kn gr`z

prznŒf`lgw`mg mgwn, pgwst`kĎ an z mjah grc`mjzàkn,'btñrn gaznbjw`ŉyclzjnŒ m` l`fszn `bakn. \n gahgtmjazn bgrpusy sb ŉ`l`ŉy sjĚ z gdjanrñwj Ŷgŉmjnrzy, btñrzy pg pgwrgajn z wgkmy Œwj`tgwnk mjn pgtr`djfj kuŶ przystgsgw`ă sj Ě lg ejnszaz` Ōsbjncg tryiu Ŷyaj`, z `w`mturmjbñw, btñ-rzy m` tnk lrglzn ahajnfj prñigw`ă szaz ĚŒaj`, z inzrgigtmyah, btñrzyahajnfj umjbmĎă inzazymmg Œaj j gpjnbj spgŉnazmnk, wrnszajn z eŉglyahnmtuzk`stñw, btñrzy z ejŉgŒaj lg gkazyzmy spjnszyfj gahgtmjazg pgl irgŌ.Sszysay gmj inz wykĎ tbu iyfj sprzĚ cmjĚ aj z gsgiĎ lgwñlay bgrpusugahgtmjazncg. M` mje zwjĎ znb gpjnr`ŉ sj Ě j wr`z z mje up`l` ŉ. _gwst`-w`ŉg t`bjn pgazuajn przym`fnŶmgŒaj, t`bj luah bgrpusu, btñrncg mja mjnegcŉg zŉè`ă. Je i`rlzjnk iyfjŒey prznz rzĎ l prznŒf`lgw`mj, tye ega-mjnk trzye`fjŒey sjĚ r`zne. Ij`l` tneu, btg znrw` ŉ tn wj Ě zy wspñfmgty,btg kĎ zlr`lzj ŉ.

_gmjnw`Ŷ rz Ď l eusj`ŉ z`prznaz` ă jstmjnmju bgrpusñw gahgtmjazyah,mjn eñcŉ wj Ě a t`b Ŷn Œajc`ă j b`r` ă prznst Ě pstw pgpnŉmj`myah w sznrn-càh tyah gllzj`ŉñw, k`b br`lzjnŶ irgmj, zlr`l` t`knemja wgksbgwyah,zlr`l` br`ku jtp. Lf`tncg pgwst`ŉ w bgrpusàh gahgtmjazyah j grc`mj-

zàkàh, btñrn z`kĚŉy jah ejnksan, sègsĎ l gp`rty m` st`ryah mjnejna-bjah wzgràh z pglgimyah sytuàkj “ sĎ l b`pturgwy. B`Ŷl` zlr`l` iyŉ` b`r`m` ŒejnrajĎ . \yfu zlr`kañw zgst`ŉg zcŉ`lzgmyah! Knlm`b tyfbgmjnfjazmn wyp`lbj zgst`ŉy uk`wmjgmn j tyfbg w glgsgimjgmyah wyp`l-bàh egŶm` iyŉg spr`wañw tyah ncznbuakj ukĎă j gs Ď lzjă prznz spnak`f-mjn w tye anfu stwgrzgmy \ryium`ŉ Qt`mu lf` Gahrgmy Ynpuifjbj. >

S tnm spgsñi pgwst`ŉ` rñwmjnŶ egk` spr`w`; prgans g egrl b`ptu-rgwy w _`rahje2 w wymjbu prgansu zgst`ŉne sb`z`my m` 0? f`t wjĚ zjn-

mj` k`bg przywñla` j cŉñwmy uaznstmjb egrlu. [ìjfjŒey zlr`kaĚ , btñrywyl`ŉ Dr`mauzge Qahf`cntnr`. Knlnm z tyah, btñry sè ir` ŉ w tyeulzj`ŉ, zlr`lzjŉ a` ŉĎ spr`w Ě Tgrw`rtsgwj, azgŉgwneu lzjnmmjbgwj sg-ak`flnegbr`tyazmneu, rznbgeg lf`tncg, Ŷn cmĚ ijŉy cg wyrzuty suejn-mj`, ` w rznazywjstgŒaj “ k`b sjĚ pñ Żmjnk gb`z`ŉg “ lf` pjnmjĚ lzy.

> \ryium` ŉ zgst` ŉ utwgrzgmy ust`w Ď z lmj` 94.4.0:99 r. g gahrgmjn Ynpuifjbj (YCIJ. J,s. >90) w zwjĎ zbu z zìñkstwne ejmjstr` spr`w z`cr`mjazmyah Sgfthnr` Y`thnmù` (9


15/140

K`bj prznijnc jstgtmjn ej`ŉ` a`ŉ` spr`w`, tncg sĎ lgwj mjn ul`ŉg sjĚ wyk`Œmjă. Lgmgsjajnf mjn iyŉ w az`sjn z`k Œaj` m` tyfn trznŻwy, Ŷniy eñcŉ sgijn lgb ŉ`lmjn przypgemjnă szazncñ ŉy. Aj, btñrzy kn zm`fj, zàhgw`fjejfaznmjn. K` wpr`wlzjn ir`ŉne w tye ulzj`ŉ, mjn iyŉne knlm`b `mj prgwglyrne, `mj tnŶ c ŉñwmye spr`waĎ . Cly w az`sjn Œfnlztw` spg-

strzncŉne, Ŷn tgw`rzysz, btñry iyŉ w ŉ`Œajwye spr`waĎ , eñcŉ iy ă gi-ajĎŶgmy tyfbg prznzn emjn, wzjĎŉne wjmĚ m` sjnijn, ` gm zgst` ŉ zwgfmjg-my knszazn w gbrnsjn Œfnlztw`.

Mjn euszĚ pglbrn Œf`ă, Ŷn z wyŶnk prznlst`wjgmyah pgiulnb zc`lz`-ŉne sjĚ m` Œejnr ă zlr`kay. Qahf`cntnr iy ŉ przy tye egje st`rye, lg- irye lruhne, z btñrye ir`ŉne ulzj`ŉ w mjnknlmnk w`fan w br`kàh i`ŉtyabjah j w [`cŉĚ iju Yuhry, z btñrye, pràgw`ŉne m` Cñrmye śfĎ -sbu z` mjnprzykàjnfsbjej fjmjèj j z btñrye z`ŉ`twj`ŉne mjnknlmĎ ajne-mĎ spr`w Ě przy lgst`wàh irgmj. Iy ŉne wñwaz`s “ j t`b Ŷn lzjŒ knstne “ cŉĚ igbg prznbgm`my, Ŷn tnm zlr`ka` z`sŉuŶyŉ m` Œejnr ă. _gmjnw`Ŷ wnlŉuc wsznfbjncg pr`wlgpglgijnŌstw` Ŷ`lnm sĎ l mjnejnabj mjn sb`-z`ŉ iy cg, gsĎ lzjfjŒey cg wnlŉuc mjnpjs`mncg pr`w`, btñrn ust`mgwjfjŒeysèj k`bg zrglzgmn z ñwaznsmnk bgmjnazmgŒaj. IĚ lzjn tg zrgzuej`ŉn pr`wlgpglgimjn lf` tncg, btg sè prznŶyŉ tn az`sy fui pgtr`dj sj Ě wazu ă w gwn zèjnszbj.

S SJĘ[JNMJ^ (0:91“0:98)

S az`sjn lzjnwjĚ ajgejnsjĚ azmncg `rnsztu Œfnlazncg, ` t`b Ŷn pglaz`s prgansu mjn uŒwj`lèj`ŉne sgijn lgb ŉ`lmjn swncg pgŉgŶnmj`. Sjnrzy-ŉne egamg, Ŷn mjn lgklzjn lg Ŷ`lmnk rgzpr`wy sĎ lgwnk, ` knŒfj m`wnttg m`stĎ pj, tg w b`Ŷlye r`zjn mjn iĚ lĚ eusj` ŉ gliyw` ă b`ry. _gfjtyaz-mn stgsumbj w Yznszy w 0:91 r. t`b sjĚ z`gstrzy ŉy, Ŷn eusj`ŉg lgkŒă lg prznwrgtu, wszystbg knlmg z btñrnk strgmy. Fjazyŉne sjĚ pgw` Ŷmjn z tye,Ŷn wn wŉ`Œajwye az`sjn zgst`mjney gswgiglznmj prznz m`szyah tgw`-

rzyszy. Mjnul`my puaz Hjtfnr` w lmju : fjstgp`l` 0:91 r. pgwjmjnm iyŉ iyă lf` emjn m`fn ŶytĎ mùazb Ď . Sjnrzyŉne knlm`b ajĎ cfn w k`bjŒ bg-rzystmjnkszy ub ŉ`l stgsumbñw.

Egj gi`k girgŌay zwrñajfj ej uw`cĚ w spgsñi mjn pgzgst`wj`k Ď aywĎ tpfjwgŒaj m` pgw`cĚ encg pg ŉgŶnmj`, m` tg, Ŷn euszĚ sj Ě fjazy ă m`-wnt z wyrgbjne Œejnraj zn wzcfĚ lu m` mgwy sb ŉ`l pgfjtyazmy \ryium`-ŉu Qt`mu, 4 k`b rñwmjn Ŷ z`gstrzgmn przn Œf`lgw`mjn wszystbjah màkgm`-fjstyazmjn m`st`wjgmyah grc`mjzàkj, ag m`kemjnk z`Œ pgwjmjnmne sj Ě

4 \ryium` ŉ grznb` ŉ w sb ŉ`lzjn lzjnwjĚ ajggsgigwye. Sszystbjah azŉgmbñw \ryium`ŉu pgwgŉyw`ŉ prnzylnmt Yznszy2 trznah z mjah eusj` ŉg iyă az ŉgmbèj Ynjahscnrjahtu, gl pgzg-st`ŉyah mjn wye`c`mg bw`fjdjbàkj sĚ lzjgwsbjah. S z`s`lzjn, ` t`b Ŷn j w spr`wjn Hôss`, prznwglmjazyŉ prnzylnmt snm`tu Ynjahscnrjahtu.


16/140

fjazyă z wysgb Ď b`r Ď pgzi`wjnmj` wgfmg Œaj. Mjn egcŉne j mjn ahaj`ŉnew tg uwjnrzyă.

S `rnszajn Œfnlazye ejnfjŒey wsznfbjn egŶfjwn ulgcglmjnmj`, pg-mjnw`Ŷ, p`trzĎ a wnlŉuc grjnmtàkj pgfjtyazmnk, iyŉg zmàzmjn wjĚ ank`rnsztgw`myah fnwjagwañw “ cŉñwmjn bgeumjstñw “ mjŶ pr`wjagw-

añw.3

M`wnt s`sbj ejmjstnr spr`wjnlfjwg Œaj [njcmnr sjnlzj`ŉ wn w ŉ`s-mye wjĚ zjnmju z` girzylfjwn p`sb`rstwg j m`cjm`mjn pr`w`.8 Egcfj Œeywjnfn pjs`ă, ` t`b Ŷn gtrzyeyw`ă fjsty j pàzbj, egcfj Œey prnmuen-rgw`ă lzjnmmjbj j w tnm spgsñi wjnlzjnfj Œey g wszystbje, ag sjĚ lzj` ŉgm` Œwjnajn. Knlm`b Ŷn jzgfàk` w wjĚ zjnmju iyŉ` i`rlzg surgw`, t`b m` przyb ŉ`l st`fn wjĎ z`mg mè gazy przy wyprgw`lz`mju z anfj. [ bgfnc`-ej egŶm` sjĚ iy ŉg pgrgzuejnw`ă tyfbg lgrywazg prznz gbmg. S az`sjn prgansu rgzegwy, wspñfmn przniyw`mjn z bgfncèj pglaz`s prznrw

j tr`mspgrtu iyŉy lf` m`s g wjnfn, wjnfn w`Ŷmjnkszn j i`rlzjnk jmtnrnsu- kĎ an mjŶ sè prgans.

\`b Ŷn gcŉgsznmjn wyrgbu mjn wyw`r ŉg `mj m` emjn, `mj m` egjahtgw`rzyszàh Ŷ`lmncg wr`Ŷnmj`. Snsnfj j rgzi`wjnmj, Œ pjnw`kĎ a m`sznst`rn pjnŒmj igkgwn, knah`fjŒey lg wjĚ zjnmj`. Azy iyŉ tg huegr wjsjnf-azy, wĎ tpjĚ , knŒfj g emjn ahglzj. _g prgstu mjn ahaj`ŉne wjnrzyă w bg-mjnazmgŒă gliyaj` b`ry.

Yyahŉg m`stĎ pjŉg igfnsmn giulznmjn pg prznmjnsjnmju lg wjĚ zjnmj`

b`rmncg. Gtwgrzyŉ sjĚ prznln em

Ď mgwy, lgtyahaz`s mjn zm`my

Œwj`t.

Glsj`lyw`mjn b`ry w prusbje wjĚ zjnmju mjn iyŉg wñwaz`s iym`k-emjnk pgiytne w ejnksau wypgazymbgwye. A`ŉn Ŷyajn urncufgw`mn iyŉg ŒajŒfn `Ŷ lg m`klrgimjnkszyah szazncñ ŉñw. Lysaypfjm` wgksbgw`. M`kwjĚ bszy màjsb b ŉ`lzjgmg m` k`b m`klgb ŉ`lmjnkszn wypnŉmjnmjn j m`k-st`r`mmjnkszn wybgm`mjn lgb ŉ`lmjn wyfjazgmnk lzjnmmnk mgrey prày.B`Ŷln wybrgaznmjn iyŉg surgwg b`r`mn, ` sbutnazmgŒă tyah b`r pgrz Ď l-bgwyah pgtĚ cgw`ŉ knszazn d`bt, Ŷn m` bgmdnrnmakàh urzĚ lmjbñw wjĚ -zjnmmyah glrzua`mg nwnmtu`fmjn zèjnrzgmn uŉ`sb`wjnmjn, ` wjĚ a sbrñ-anmjn b`ry, knŶnfj wjĚ zjnŌ ej` ŉ b`ry pgrz Ď lbgwn.

3 Ej Ě lzy jmmyej lf`tncg, Ŷn pg puazu Hjtfnr` w lmjàh 80: fjstgp`l` 0:91 rgbu wykĚ tgspgl pr`w` BgeumjstyazmĎ _`rtj Ě Mjnejna (91.00.0:91 r.) j `rnsztgw`mg 4 >?? knk az ŉgmbñw.@. Mgrlnm; Azncg m`s uazĎ lzjnkn Mjnejna, S`rsz`w` 0:?, s. 9?.

8 Lr Nrjah [njcmnr utwgrzy ŉ lmj` 0?. 0?. 0:91 r. w Q`bsgmjj rz Ď l bgeumjstyazmy. S lmju9:. 0?. 0:91 r. zgst`ŉ gm prznz prnzylnmt` Yznszy glwg ŉ`my zn st`mgwjsb` prnejnr` j ejmjstr`spr`wjnlfjwgŒaj. Gsb`r Ŷgmy wbrñtan pgtne g m`luŶyajn wŉ`lzy, zgst`ŉ w lmju 9:.1.0:9< r.sb`z`my m` 1 f`t` `rnsztu. [l`mjne Irgsz`t` stgsumbgwg surgw` b`r` wyejnrzgm` [njcmn-

rgwj z` pgfjtyazmn w z`s`lzjn prznstĚ pstwg knst knlmye z przyb ŉ`lñw Œwj`lazĎ ayah g tye,Ŷn spr`wjnlfjwgŒă rnpuifjbj wnje`rsbjnk rgzstrzyc` ŉ` ràznk bgrzystmjnk w spr`wàh spr`wañwz ”gkazyŻmj`mnk" pr`wjay mjŶ z fnwjay (Bgee`ml`mt jm @usahwjtz, s. 11 przyp. 0). S spr`wjn[njcmnr` p`trz rñwmjnŶ - D. B. Bùf; Kustjz wjrl zue Tnrirnahnm, Inrfjm 0:>1, s. 0092C. Yuhfn; L`s Lrjttn Ynjah, Ljn Bèpdk`hrn 0:08“0:11, s. >4, :3.


17/140


18/140

emjn b`ry uajnb ŉ gm btñrncg Œ wjnazgru przy pgwrgajn lg anfj, zìj ŉ b`w`ŉbjne Ŷnf`z` z`cr`lz`kĎ ancg eu lrgcĚ urz Ě lmjb` j uebmĎŉ prznzeur2 zgst`ŉ knlm`b z`strznfgmy prznz Œajc`kĎ ayah cg pgfjak`mtñww ahwjfj, cly pgw`fjŉ m` zjnej Ě knlmncg z prznahglmjñw, ìy zrìgw` ă kncg uir`mjn, j cly przypuŒajŉ w Œajnb ŉy `t`b m` pgfjak`mtñw.

S wjĚ zjnmju ir`mlnmiursbje znir`mg nfjtĚ wjnfbgejnksbjah przn-stĚ pañw Inrfjm` gl ejĚ lzym`rglgwyah bjnszgmbgwañw `Ŷ lg szazytñwtncg tgw`rzystw` “ rnmgegw`myah b`sj`rzy, sutnmnrñw, szufnrñw,gszustñw w wjnfbje styfu j prznstĚ pañw snbsu`fmyah g wsznfbjncg rg-lz`ku znzwjnrzĚ anmju.

Gliyw`ŉg sjĚ tè rncuf`rmn szbgfnmjn prznst Ě pañw. Eŉglsj, mgwjaku-szn w l`mye ,,dàhu", iyfj cgrfjwjn wprgw`lz`mj prznz st`rszyahw t`knemjan anahu2 jstgtmn knlm`b, m`ki`rlzjnk jmlywjlu`fmn ahwytyutrzyeyw`mg w m`kŒajŒfnksznk t`knemjay. [` mùb Ě st`rzy ŉgtrgwjn

gazywjŒajn b`z`fj sgijn lgirzn pŉàjă; tytgmjne, m`kazĚŒajnk uŶyw`mye pjnmjĎ lzne wjĚ zjnmmye (p`fnmjn iyŉg wpr`wlzjn surgwg z`b`z`mn,ejeg tg knlm`b b`Ŷly p`fàz zlgiyw`ŉ tytg Ō w mjnfnc`fmy spgsñi,lzjnfĎ a sjĚ pg pg ŉgwjn z eŉglszyej dumbakgm`rjuszèj), fui usŉucèjsnbsu`fmyej, rñwmjnŶ przyk Ě tye Œrglbjne pŉ`tmjazye, ` t`b Ŷn lndjmj-tywmjn uŉgŶgmye ulzj`ŉne w pf`mgw`myah kuŶ tnr`z ”prznlsj Ě wzjĚ -ajàh" pg zwgfmjnmju. Sjnfn prznstĚ pstw m` wjnfb Ď sb`f Ě pgaz Ěŉg sjĚ wŉ`Œmjn w tnm spgsñi knszazn w az`sjn glsj`lyw`mj` b`ry z` pgprznlmjg

pgpnŉmjgmn prznstĚ pstw`. Hgegsnbsu`fjze iyŉ i`rlzg rgzpgwsznahmjgmy. E ŉglsj, przystgkmjwjĚŻmjgwjn iyfj i`rlzg pgŶĎ l`mj, g tn ,,pjĚ bmgŒaj" tgazyŉy sjĚ lzjbjnw`fbj j jmtrycj. I`rlzjnk wyr`djmgw`mj spgŒrñl mjah b`z`fj sgijn z` tglrgcg pŉàjă. Egje zl`mjne “ lg btñrncg lgsznlŉne m` pglst`wjn wjn-fgfntmjah lgŒwj`laznŌ j gisnrwàkj “ rgzpgwsznahmjgmy w wj Ě zjnmjàhhgegsnbsu`fjze w rz`lbjah tyfbg wyp`lbàh knst wrglzgmĎ azy ahgrg- ifjwĎ sb ŉgmmgŒajĎ ; fulzj g sjfmye pgpĚ lzjn pŉajgwye sb ŉ`mj` lg tncgsnbsu`fm` pgtrzni`, w zmàzmjn wjĚ bszye knlm`b prganmajn pgwst`kngm z pgcgmj z` k`b ĎŒ pglmjna`k Ď aĎ azymmg ŒajĎ , ,,ìy t`b Ŷn agŒ ejn ă z Ŷy-aj`", w gtgaznmju, w btñrye mjbt kuŶ mjn m`b ŉ`l` sgijn Ŷ`lmyah h`-eufañw.

S tnk e`sjn prznstĚ pañw z pgpĚ lu j zn sb ŉgmmgŒaj zm`klgw`ŉ` sjĚ t`b Ŷn zmàzm` azĚŒă fulzj, btñrzy w tyah az`sàh “ t`b aj ĚŶbjah pglwzcfĚ lne cgspgl`razye f`tàh pgwgknmmyah, w f`tàh jmdfàkj “ st`-w`fj sjĚ z ŉglzjnkèj j gszustèj pgwglgw`mj mĚ lzĎ , fulzj mjn lgŒă sjf-myah, ìy egcfj sjĚ gprzn ă pgbusjn ŉ`twncg zysbu, fulzj, btñrzy wsbutnb

k`bjncgŒ mjnszaz ĚŒfjwncg zijncu wyp`lbñw pgrw`mj zgst`fj w wjr przn-stĚ pstw`. Sjnfu z mjah w`fazyŉg uazajwjn j lzjnfmjn, ìy sjĚ wyzwgfj ă spgl spgŉnazmncg gllzj`ŉyw`mj` `tegsdnry prznstĚ pañw j ìy pg glajnr-


19/140

pjnmju b`ry zmñw rgzpgazĎă mgre`fmn Ŷyajn. Sjnfu knlm`b iyŉg ziytsŉìyah, iy eña sjĚ gprzn ă wjnfgfntmjneu `spg ŉnazmneu màjsbgwjj tnrrgrgwj2 ufnc`fj eu j kuŶ m` a` ŉn Ŷyajn zgst`w`fj prznstĚ paèj.

_gl tye wzcfĚ lne wjĚ zjnmjn anfbgwn iyŉg pr`wlzjwye bgmdnskgm`-ŉne. KuŶ w Fjpsbu, w wj Ě zjnmju Œfnlazye, sŉysz`ŉne mjnbtñrn rgzegwy

prznz gbmg. Ygzegwy, w btñryah eĚŶazyŻmj j bgijnty sb`r Ŷyfj sjĚ m`swĎ mjnlgf Ě j pgajnsz`fj sj Ě wz`knemjn. Ygzegwy, w btñryah wspñ ŉ-wjmmj gsb`r Ŷ`fj sjĚ cgrzbg g zlr`l Ě . Ygzegwy, btñrn iyŉy w m`kwyŶ-szye stgpmju jmtnrnsukĎ an lf` prgbur`tgr` j lzjĚ bj btñrye mjnknlm`z`c`lbgw` zirglmj` zgst`ŉìy wyk`Œmjgm`. KuŶ wtnly lzjwj ŉne sjĚ , ŶnwjĚŻmjgwjn t`b swgiglmjn j fnbbgeyŒfmjn zwjnrz`kĎ sj Ě prznz gbmgz tncg, ag pgwjmmg iyă k`b m`kc ŉĚ ijnk ubryw`mn j utrzyeyw`mn w t`- knemjay. Azy iyŉ tg wnwm Ě trzmy przyeus m`wjĎ zyw`mj` ŉĎ azmgŒaj, zrg-lzgmy z mjnlgfj pgknlymaznk anfj, azy tnŶ wyp ŉyw`ŉg tg z gcñfmgfulzbjnk

pgtrzniy bgeumjbgw`mj` sjĚ z jmmyej7 Knlm`b Ŷn w `rnszajn Œfnlazyergzegwy prznz gbmg iyŉy i`rlzg gcr`mjazgmn j z`crgŶgmn mjnust`mmĎ bgmtrgfĎ anf prznz lgzgrañw. S wj Ě zjnmju b`rmye m`tgej`st mjn trgsz-azyŉ sj Ě g tg Ŷ`lnm lgzgra`, ahyi` Ŷn rgzegw` st`w`ŉ` sjĚ ziyt c ŉgŒm`.

S wjĚ zjnmju ir`mlnmiursbje w gllzjnfmyah anfàh przniyw`ŉy trzyb`tncgrjn wjĚŻmjñw; 0) prznstĚ pay pgfjtyazmj eŉglzj, b`r`mj pg r`z pjnrwszy “ tg iyŉ jah przywjfnk2 9) prznst Ě pay g uspgsgijnmju cw`ŉ-tgwmye, pgwglukĎ ay bgmdfjbty “ mjn lg zmjnsjnmj` w luŶyah s`fàh

gcñfmyah2 1) wjĚŻmjgwjn, btñrzy sjĚ m`r`zjfj wspñ ŉwjĚŻmjge, pgmjnw`Ŷ mjn ahajnfj sjĚ pgll` ă tnrrgrgwj prznst Ě pañw, j tày, btñrzy pgpnŉmjfj k`b Ď bgfwjnb lnmumakàkĚ 0? j tnr`z gi`wj`fj sj Ě znesty “ w tye wyp`l-bu iyŉ tg rglz`k `rnsztu gahrgmmncg. Ag wjnazñr egc ŉne sjĚ przys ŉu-ahjw`ă jah rgzegwge j l` ŉy ej gmn cŉĚ igbj wcfĎ l w psyahjb Ě wj ĚŻmjñwglsj`lukĎ ayah b`r Ě . _ñŻmjnk, w gst`tmje rgbu egkncg pgiytu w wjĚ zjn-mju, cly k`bg pjnrwszy pjs`rz z`trulmjgmy iyŉne w e`c`zymjn j w tnmspgsñi w aglzjnmmye giagw`mju z wjĚŻmjèj pgzm`ŉne jah knszazn

ifjŶnk, egkn pgcf

Ď ly wjnfgbrgtmjn sj

Ě pgtwjnrlzj

ŉy.

_r`wlzjwy prznstĚ pa` z`wglgwy z upglgi`mj` fui sb ŉgmmgŒaj wy-rznb ŉ sj Ě spg ŉnazmnk wspñfmgty. _rznstĚ pa` t`bj zw`faz` kĎ swgjezirglmjazye lzj`ŉ`mjne, mjn ahan wrñajă lg spg ŉnaznŌstw`, bgah` swgkĎ prznstĚ pazgŒă, swñk ,,z`wñl". _gazuajn wspñfmgty zm`mn eu knst tyfbgz egtywñw wyràhgw`mj` fui tnŶ mjnwgfmjazncg pgll` Ōstw`. S pg-lgimy spgsñi przywjĎ zukn sjĚ prgstytutb` lg swncg sutnmnr`, ahg ă iym`kcgrznk m`wnt kĎ tr`btgw` ŉ. _gkĚ aj` egr`fmn, k`b wjnrmgŒă j wj`r`, s Ď lf` mjncg Œejnszmn, pglgimjn k`b wsznfbjn pgkĚ ajn wŉ`smgŒaj.

0? Hôss u Ŷyw` t` zwrgtu Fèpnm eàhnm z cw`ry wjĚ zjnmmnk, w btñrnk gzmàz` gm ln-mumakgw`mjn, lgmgsznmjn, zlr`lz`mjn (S. _gfznr; Cùmnr-Sgrtnriuah, Egmàhjue, Inrfjm,Fjpsb 0:99, s. >?).


20/140


21/140

z mjah mjn wytrzyeyw`ŉ` Ŷyaj` w glgsgimjnmju2 gi`wj`fj sjĚ sègtmg Œaj,mjnust`mmyah rgzeyŒf`Ō j zc ŉ`sz`fj sjĚ z pgwrgtne zmgwu lg i`cm`wjnfbjah s`f. Jstmj`ŉ` wpr`wlzjn w wjĚ zjnmju rñwmjnŶ eg ŶfjwgŒă przniyw`mj` wn trñkb Ě w knlmnk anfj. \rulmg knlm`b iy ŉg zm`fnŻă trznahwjĚŻmjñw, btñrzy iy prznz lŉuŶszy az`s wytrzye`fj z sgiĎ w tnk Œajsŉnk

wspñfmgajn. \n e`ŉn wspñfmgty eusj`ŉy iyă aj Ď cfn rgzwjĎ zyw`mn. Mjn przypgejmè sgijn, ìy ahgă knlm` trw` ŉ` lŉuŶnk. Lŉucgtrw`ŉn wjĚ zjn-mjn azymj m`wnt m`ki`rlzjnk lgirgtfjwyah fulzj wr`Ŷfjwyej j mjnzmgŒ-myej, ` m`wnt inzwzcfĚ lmyej. @ m`fnŶy prznajnŶ fjazy ă sj Ě z jmmyej, knŒfj ahan sjĚ Ŷyă w t`b Œajsŉnk wspñfmgajn.

Mjn tyfbg wjĚ zjnmjn k`bg t`bjn “ egmgtgmm` knlmgst`kmgŒă wszyst-bjah aglzjnmmyah azymmgŒaj, st`ŉy przyeus j uajsb mjnzfjazgmyah przn- pjsñw, mjnust`mmn brzybj j wyeyŒf`mj` pnrsgmnfu m`lzgrazncg z iyfn k`bjncg pgwglu, wszystbg tg przytŉàz`ŉg pgw`Ŷmjnk eyŒfĎ ayah wjĚŻ-

mjñw. Knszazn i`rlzjnk knlm`b przytŉàz`ŉ` jah eyŒf g przyszŉgŒaj,g l`fszye Ŷyaju pg glajnrpjnmju b`ry. Ygzegwy jah girà`ŉy sjĚ c ŉñw-mjn wgbñŉ tncg tne`tu. Jah trgsb` pgfnc` ŉ` m` tye, azy glm`klĎ lrgc Ě lg spgŉnaznŌstw`, azy tnŶ zgst`m Ď prznz mjn glnpahmj Ě aj. KnŒfj iyfj Ŷg-màj, lgŉĎ az`ŉ` sjĚ knszazn lr Ě azĎ a` trgsb` g rglzjmĚ . Azy Ŷgm` lgahgw`wjnrmgŒaj pglaz`s t`b lŉucjnk rgzŉĎ bj7 Sszystbjn tn spr`wy wywgŉy-w`ŉy u tncg rglz`ku fulzj cŉĚ igbjn przycmĚ ijnmjn2 m`wnt aglzjnmmjnwybgmyw`m` prà` fui fnbtur` pgw`Ŷmjnkszyah lzjnŉ w wgfmye az`sjn

mjn egcŉ` jah uwgfmjă gl tncg przycm Ě ijnmj`. Mjnrz`lbg bgŌazyŉg sjĚ tg st`mne zupnŉmncg zèrgaznmj` fui sègiñkstwne inz Ŷ`lmncg inz- pgŒrnlmjncg pgwglu. _rznz inzpgŒrnlmj pgwñl rgzuejne zŉn wj`lg-egŒaj z znwmĎ trz, rgzwñl, Œejnr ă m`kifj Ŷszyah, glrzuanmjn prgŒ iyg uŉ`sb`wjnmjn jtp.

\`b Ŷn j fulzjn ahwjnkmj, g zejnmmyah ah`r`btnràh mjnŉ`twg zmgsjfjwjĚ zjnmjn. M` jah st`m psyahjazmy ej`ŉy ziyt wjnfbj wpŉyw pglmjntyznwmĚ trzmn. _`r Ě busz Ď ayah sŉñw zn strgmy st`rncg ŉgtr`, pàzuszb`

tytgmju “ tg egcŉg zàhwj`

ă wsznfbjej lgiryej pgst`mgwjnmjèj j lgprgw`lzjă lg jah z`pgemjnmj`. J m` glwrñt; lgir` bsj ĎŶb`, pgw`Ŷmjn

spĚ lzgm` cglzjm` glpgazymbu zeusz`ŉy t`bjn m`tury lg z`st`m`wj`mj`sjĚ m`l sgi Ď j gpèj Ě t`mj` sjĚ .

Egje zl`mjne wjnfu wjĚŻmjñw egŶm` iyŉgiy z pgwrgtne sprgw`-lzjă m` w ŉ`ŒajwĎ lrgc Ě , clyiy wyŶsj dumbakgm`rjuszn wjĚ zjnmmj iyfj i`rlzjnk fulŻej mjŶ urz Ě lmjbèj. Qzazncñfmjn lgtyazy tg luszp`stnrzygiu wyzm`Ō, btñrzy kuŶ lzj Ě bj sèneu anmzurgw`mju fjstñw iyfj zgrjnm-tgw`mj w ah`r`btnràh j st`mjn psyahjazmye swgjah gwjnaznb. @fn

wszysay aj urzĚ lmjay gsjwjnfj j gtĚ pjnfj przy pnŉmjnmju wjnazmjn tnk s`-enk sŉuŶ iy. Mjn wjlzjnfj wnwmĚ trzmnk mjnlgfj bgcgŒ, btg m`pr`wlĚ w`f-azyŉ pgw` Ŷmjn g tg, iy st`ă sj Ě fnpszye. Kn Œfj zl`rzyŉg sjĚ , Ŷn btñryŒ


22/140


23/140

ank mjŶ lwum`stu t`bjah wj ĚŻmjñw, btñryah m` bgmdnrnmakàh urzĚ lmj-bñw uzm`mg z` cglmyah mgsznmj` m` r Ě b`wàh trznah p`sbñw. K` glpgwj`l`ŉne z cñry wszystbje w`rumbge.; mjn ej`ŉne Ŷ`lmyah b`r lys-aypfjm`rmyah `mj gstrznŶnŌ, st`ŉn gsjĎ c`ŉne wyŶszn mgrey rgigazn mjŶ iyŉy ust`fgmn, iyŉne b`r`my pg r`z pjnrwszy, mjn zgst`ŉne sb`z`my m`

utr`tĚ azaj j iy ŉne z`bw`fjdjbgw`my k`bg prznstĚ pa` pgfjtyazmy. _gmjn-w`Ŷ knlm`b k`bg prznst Ě pa` pgfjtyazmy iyŉne sb`z`my prznz \ryium`ŉ Qt`mu, egcŉne zgst`ă prznltnrejmgwg zwgfmjgmy tyfbg w wymjbu `btuŉ`sbj prnzylnmt` Yznszy fui m` pglst`wjn èmnstjj.

KuŶ w pjnrwszyah lmjàh gliyw`mj` b`ry u Œwj`lgejŉne sgijn wrnsz-ajn k`smg swgkn pgŉgŶnmjn. Gprzytgemj`ŉne.. MjnwĎ tpfjwjn eusj`ŉne sjĚ fjazyă z glajnrpjnmjne b`ry lzjnsj Ě aju f`t wjĚ zjnmj`. Fjst knlmncg z eg-jah girgŌañw utwjnrlzjŉ emjn w tye przn Œwj`laznmju, lg btñrncgwrnszajn sè lgsznlŉne. A`ŉbgwjajn m`st`wjŉne sjĚ psyahjazmjn m` lzjn-

sjĚă f`t. Gpèj Ě t`ŉne sjĚ . Lgtyahaz`s Ŷyŉne lmjne ijnŶĎ aye, ir`ŉneŶyajn t`b, k`b sjĚ ub ŉ`l`ŉg, mjn eyŒfĎ a pgw`Ŷmjnk g przyszŉgŒaj. \nr`zej`ŉne lgŒă wgfmncg az`su, ìy przney Œfnă swn lgtyahaz`sgwn Ŷyajn, pgzm`ă swn i ŉĚ ly j sŉìgŒaj j przycgtgw`ă sj Ě lg l`fszncg, igc`tszncgw trnŒă Ŷyaj`.

_gejĚ lzy pgszazncñfmyej `bakèj bgrpusu gahgtmjazncg wyuazyŉnesjĚ wpr`wlzjn z`wglu, lg btñrncg ej` ŉne zèjŉgw`mjn j gahgtĚ j w btñ-rye eñcŉ iye sjĚ wylgsbgm`fj ă. Ej`ŉne wjnfbjn zèjŉgw`mjn lg rgf-

mjatw` j gsjĎ cmĎŉne kuŶ lgirn wymjbj, ag stwjnrlz` ŉy egkn Œwj`lnatw`.@ knlm`b ir`bgw`ŉg ej pr`wlzjwnk trnŒaj Ŷyaj`2 tncg, ag m`pr`wlĚ egŶn wypnŉmjă Ŷyajn, wñwaz`s knszazn mjn z`zm`ŉne. [àzĎŉne wjĚ a knk pgszubjw`ă z` wj Ě zjnmmyej eurèj j “ ahgă tg wyl`w` ă sj Ě eg Ŷnmjnlgrznazmn “ zm`f`zŉne kĎ pñ Żmjnk.

IĚ lĎ a gl eŉglgŒaj przyzwyaz`kgmy prznz wyahgw`mjn lg inzwzcfĚ l-mncg pgsŉusznŌstw`, pnl`mtyazmncg pgrzĎ lbu j azystgŒaj, mjn ej`ŉne pgl tye wzcfĚ lne szazncñfmyah trulmgŒaj w przystgsgw`mju sjĚ lg

tw`rlncg, wjĚ zjnmmncg

Ŷyaj`. Quejnmmjn wypn

ŉmj`

ŉne prznpjs`mn ejgigwjĎ zbj, wybgmyw`ŉne ŶĎ l`mĎ prà Ě j, bu z`lgwgfnmju e`kstrñw,

m`kazĚŒajnk knszazn wjĚ ank mjŶ ŶĎ l`mg, utrzyeyw`ŉne egkĎ anf Ě st`fnwn wzgrgwnk azystgŒaj j pgrzĎ lbu, t`b Ŷn m`wnt m`ki`rlzjnk zŉgŒfjwnaazy mjn egcŉy zm`fnŻă mja, ag iy eg Ŷm` ej iyŉg z`rzuajă.

_rzyzwyaz`jŉne sjĚ m`wnt lg mjnglejnmmjn knlmgst`kmncg prznijnculmj`, btñry rz`lbg prznryw`ŉg k`bjnŒ wyl`rznmjn, ahg ă iy ŉg tg prznajw-mn enk mjnspgbgkmnk m`turzn. Eñk lgtyahaz`sgwy Ŷywgt iyŉ prznajn Ŷ lgst`tnazmjn mjnspgbgkmy j ruahfjwy.

Qzazncñfmye wyl`rznmjne iyŉg m` przyb ŉ`l w pjnrwszah lwñahf`tàh przykŒajn lgzwgfgmncg ag bw`rt`ŉ fjstu zn Œwj`t`. Jmtnrnsgw`ŉnesjĚ mje ku Ŷ m` wjnfn lmj prznltne, przney Œfjw`ŉne j rgzp`tryw`ŉne,


24/140


25/140

_g upŉywjn lwñah f`t, btñrn spĚ lzjŉne inz szazncñfmyah wyl`rznŌ,w mjnglejnmmjn knlm`bgwy spgsñi, wp`lŉne m`cfn w swgjsty st`m. Qt`-ŉne sjĚ i`rlzg pglmjnagmy, mnrwgwy j wziurzgmy. Gc`rm Ďŉ emjn wstr Ě tlg prày (wñwaz`s z`kegw`ŉne sjĚ br`wjnatwne j rgij ŉne tg a`ŉbjneahĚ tmjn). Mjn egcŉne zupnŉmjn knŒă, b`Ŷly b Ě s, btñry ŉyb`ŉne prznegaĎ ,

wrà`ŉ z pgwrgtne. Mjn egc ŉne wa`fn azyt`ă `mj w gcñfn sbupj ă sj Ě .K`b lzjbjn zwjnrzĚ ejgt` ŉne, sjĚ pg anfj tè j z pgwrgtne. Mjn egc ŉne kuŶ sp` ă “ lgtyahaz`s sp` ŉne z`wszn egamg j pr`wjn inz e`rznŌ snm-myah prznz a`ŉĎ mga. \nr`z eusj` ŉne wst`w`ă j br ĎŶyă pg anfj, mjn eg-cĎ a zm`fnŻă spgbgku. Cly wrnszajn z wyaznrp`mj` p`l` ŉne m` ŉñŶbgj z`sypj`ŉne, pg brñtbje az`sjn zmgwu sjĚ iulzj ŉne zf`my pgtne gl pg-ce`tw`myah, bgsze`rmyah smñw. S tyah inzŉ`lmyah smàh iyŉnewajĎŶ Œajc`my, zìjk`my, rgzstrznfjw`my `fig sp`l`ŉne w prznp`Œă. Mganst`ŉy sjĚ lf` emjn e Ě b Ď . Cglzjm` pg cglzjmjn sŉysz`ŉne ijajn wjnŶg-

wyah znc`rñw. Je ifjŶnk iyŉg lg r`m`, tye, wjĚ bsz` gc`rmj`ŉ` emjn crgz` prznl lmjne, prznl fulŻej, btñrzy zmñw sjĚ ub` ŶĎ “ ` k` mjn ahaj` ŉne,mjn egcŉne mjbgcg wjlzjnă.

^sjŉgw`ŉne prznegaĎ wzj Ďă sj Ě w b`riy “ mjn egc ŉne knlm`b mjam` tg pgr`lzjă. Ahaj`ŉne sjĚ eglfj ă “ mjn wylgiy ŉne z sjnijn mja wjĚ -ank, k`b tyfbg Ŷ`ŉgsmy inŉbgt trwgcj, gluazyŉne sjĚ eglfjtwy “ mjnglm`f`zŉne kuŶ lrgcj lg Igc`. S tye st`mjn wjnrzy ŉne, Ŷn Iñc kuŶ mjnahan ej pgeña, pgmjnw`Ŷ Cg gpu Œajŉne. Lr Ě azyŉg emjn egkn gdjak`fmn

wystĎ pjnmjn z bgŒajgŉ` w 0:99 r. @ prznajnŶ iy ŉg tg tyfbg gst`tnazmnwyajĎ cmjĚ ajn bgmsnbwnmakj zn st`mu, w btñrye sjĚ zm`klgw` ŉne glaz`su z`bgŌaznmj` wgkmy. SnwmĚ trzmjn glsznlŉne gl bgŒajgŉ` “ k`b-bgfwjnb lzj`ŉg sjĚ tg stgpmjgwg “ ku Ŷ w gst`tmjah f`tàh wgkmy.

Azymjŉne sgijn i`rlzg cgrzbjn wyrzuty, Ŷn mjn pgsŉuah`ŉne rglzj-añw j mjn zgst`ŉne luahgwmye. Lzjwmn, Ŷn wŉ`Œmjn tg wszystbg t`bemjn w gwye st`mjn lr Ě azyŉg. Egkn wziurznmjn wzr`st`ŉg z lmj` m`lzjnŌ, m`wnt z cglzjmy m` cglzjmĚ . Iyŉne ifjsbj sz`fnŌstw`. Djzyazmjn pglup`l`ŉne agr`z i`rlzjnk. Egkncg e`kstr` ulnrzyŉg gian ej lgtyah-az`s rgzt`rcmjnmjn2 m`kprgstszn rznazy rgijŉne wr Ě az m` gp`b j ahgaj`Ŷ zàjnbfn pràgw`ŉne, mjn wyrìj`ŉne kuŶ mgrey. Gl p`ru lmj c ŉglgw`-ŉne, pgmjnw`Ŷ przypuszaz` ŉne, Ŷn pgtne iĚ lĚ eñc ŉ zmgwu kn Œă. Stnlywŉ`Œmjn przyŉ`p`ŉ emjn lgzgra` m`szncg gllzj` ŉu m` wyrzua`mju gij`lulg buiŉ`. M`wnt kneu, btñry zwybfn pnŉmjŉ s ŉuŶ iĚ gigk Ě tmjn, mjne`f mjnzwrà`kĎ a uw`cj m` wjĚŻmjñw, rzuajŉy sjĚ w gazy eñk wycf Ď l j zàhg-w`mjn. [ tncg pgwglu iàzmjn emjn gisnrwgw`ŉ, k`b ej pgtne bjnlyŒ sè pgwjnlzj`ŉ.

M`tyahej`st z`prgw`lzgmg emjn lg fnb`rz`. Ñw st`rszy p`m, lzjn-sjĎ tbj f`t pràukĎ ay w z`b ŉ`lzjn, wysŉuah`ŉ emjn spgbgkmjn, prznkrz` ŉ egkn p`pjnry, pg azye pgwjnlzj`ŉ z m`kwj Ě bszye spgbgkne; ,,_syahgz`


26/140

wjĚ zjnmm`. \g prznklzjn, mjn knst t`b Żfn". SzjĚ tg emjn lg szpjt`f`, lganfj gisnrwàykmnk2 tè zrgijgmg ej z`strzyb j zjemn bgeprnsy, pgazye z`p`lŉne m`tyahej`st w m`kcŉĚ iszy snm. S ajĎ cu m`stĚ pmyah lmjgtrzyeyw`ŉne Œrglbj uspgb`k`kĎ an j wjbt szpjt`fmy. Qt`m gcñfmncg pgl-mjnanmj` zemjnksz`ŉ sj Ě j zmgwu wzj Ďŉne sjĚ w b`riy. 00 _gwrñaj ŉne

lg swgknk anfj m` wŉ`smn Ŷyaznmjn2 zèjnrz`mg prznmjnŒă emjn lg wspñf-mnk anfj, iŉ`c`ŉne knlm`b, ìy pgzwgfgmg ej zgst`ă sèneu. S tye gbrnsjn lyrnbtgr wjĚ zjnmj` z`bgeumjbgw`ŉ ej, Ŷn wsbutnb

lgirncg spr`wgw`mj` j wyl`kmnk prày z`sznrncgw`mg emjn lg lrucjn-cg stgpmj` j Ŷn gltĎ l iĚ lĎ ej przys ŉucjw`ŉy rñŶmn ufcj. Egcŉne pjs`ă ag ejnsjĎ a j egcŉne gtrzyeyw`ă tyfn fjstñw, jfn lg emjn. wysy ŉ`mg.Sgfmg iyŉg przysyŉ`ă lf` emjn bsj ĎŶbj j pgegan mùbgwn. Egcŉneejnă bwj`ty m` swye gbmjn j p`fj ă Œwj`tŉg lg lzjnsjĎ tnk wjnazñr. Eg-cŉne w mjnlzjnfĚ j lmj ŒwjĎ tnazmn przniyw`ă w aj Ď cu wjnfu cglzjm

z jmmyej wjĚŻmjèj. _nrspnbtyw` tyah wszystbjah ulgcglmjnŌ szyiajnk mj Ŷ wszystbjn

uspgb`k`kĎ an Œrglbj pgegcŉ` ej zw`fazyă lnprnsk Ě . Ejeg tg nah` tncgst`mu lŉucg sjĚ knszazn wn emjn glzyw` ŉy. JstmjnkĎ rznazy pgej Ě lzymjnine j zjnejĎ , btñryah sjĚ mjn lg Œwj`laz` w aglzjnmmye bjnràjn,m`l btñryej knlm`b azŉgwjnb w zupnŉmnk sègtmgŒaj pgw`Ŷmjn sjĚ z`st`-m`wj`. Azy jstmjnkn ŉĎ azmgŒă z tyej, btñrzy glnszfj7 S cglzjmàh m`ksjf-mjnkszncg wziurznmj`, z`mje sjĚ knszazn ze Ď ajŉy egkn eyŒfj, azĚ stg

wjlzj`ŉne Ŷywyah rglzjañw j rgze`wj`ŉne z mjej t`b, k`biye iyŉ knszazn pgl jah gpjnb Ď . Knszazn lzjsj`k mjn pgtr`djĚ sgijn tyah spr`wwyk`Œmjă. Mjn rgze`wj`ŉne tnŶ g mjah mjcly j z mjbje.

S ajĎ cu m`stĚ pmyah f`t egkncg pgiytu w wjĚ zjnmju egcŉne knszaznmjnr`z gisnrwgw`ă psyahgz Ě wj Ě zjnmmĎ . Sjnfn przyp`lbñw bgŌazyŉgsjĚ w anfj lf` sz`fn Ōañw, jmmn prgw`lzjŉy lg zupnŉmncg zèrgaznmj`luahgwncg. [m`mj ej wjĚŻmjgwjn, btñrzy prznz tĚ psyahgz Ě prznszfjj przntrw`fj kĎ , knszazn prznz lŉucj, lŉucj az`s iyfj pgtne mjnŒej`fj, przyijaj j pnsyejstyazmj. Bjfbu z mjah mjcly sjĚ ku Ŷ mjn pgziy ŉg cŉĚ ig-bjncg przycmĚ ijnmj`.

SjĚ bszgŒă sègiñkstw, btñrn sj Ě tè zl`rzy ŉy, przypjsukĚ psyahg-zjn wjĚ zjnmmnk. S tye st`mjn z`wglzĎ wszystbjn rgzs Ď lmn `rcuenmty,glp`l`kĎ wsznfbjn hèufan, btñrn w mgre`fmye Ŷyaju mjn lgpuszaz`kĎ lg sègiñkstw`. Qtr`szmn pglmjnanmjn, gp`mgwukĎ an wñwaz`s azŉgwjn-b`, lgprgw`lz` cg lg gst`tnazmgŒaj, iyfn z`bgŌazyă t Ě e Ě b Ě , iyfn zm`-fnŻă spgbñk.

M` pglst`wjn swgkncg lgŒwj`laznmj` uw`Ŷè, Ŷn przyp`lbj syeu-

00 _rgd. I`t`wj` gbrn Œf` przniytĎ prznz Hôss` psyahgz Ě wj Ě zjnmmĎ k`bg brñtbgtrw`fn”gstrn zìurznmj` psyahjazmn g ah`r`btnrzn rn`btywmye" (prgd. lr Q. I`t`wj`; YulgfdHôss, bgenml`mt gigzu bgmanmtràykmncg w GŒwjĚ ajeju, Ijufntym TJJ CBI[H. s. 14).


27/140

fgw`mj` st`mñw sz`ŉgwyah j giŉĚ lu w anfu wylgst`mj` sjĚ z wj Ě zjnmj`zàhglzĎ mjnzejnrmjn rz`lbg, cly Ŷ z ahwjf Ď prznmjnsjnmj` lg z`b ŉ`lulf` ueysŉgwg ahgryah m`stĚ pukn z`wjnsznmjn wybgm`mj` b`ry `Ŷ lgahwjfj, cly ahgry zmgwu knst zlgfmy lg knk gliyw`mj` (w prznajwmyewyp`lbu pgzgst`kn lg bgŌa` Ŷyaj` w z`b ŉ`lzjn psyahj`tryazmye). Yznaz

szazncñfm`, wjĚ bszgŒă wj ĚŻmjñw glazuw` mjne`f zìgigmmy fĚ b prznlahgrgiĎ psyahjazm Ď . _g tnk lnprnskj, pg tye z`ŉè`mju egkn Ŷyajn w z`b ŉ`lzjn b`rmye

upŉyw`ŉg inz szazncñfmyah wyl`rznŌ. Qt`w`ŉne sjĚ agr`z spgbgkmjnkszyj agr`z i`rlzjnk zrñwmgw`Ŷgmy. S wgfmyah ahwjfàh uazyŉne sjĚ z z`- p`ŉne `mcjnfsbjncg, b`z`ŉne przysŉ`ă sgijn pglr Ě azmjbj, ` pgtne ijnŶĎ agzè`wj`ŉne, lf` sjnijn `mcjnfsbjn bsjĎŶbj j az`sgpjse`2 w rnzuftàjn m`-uazyŉne sjĚ tncg k Ě zyb` w ajĎ cu gbgŉg knlmncg rgbu inz mjazyknk pg-egay. \g iyŉ z`r`zne zm`bgejty spgsñi zàhgw`mj` lysaypfjmy wnw-mĚ trzmnk.

Gl bgfncñw j zm`kgeyah rglzjm st`fn gtrzyeyw`ŉne lgirn j w`rtgŒ-ajgwn bsjĎŶbj z wsznfbjah lzjnlzjm. Qzazncñfmjn knlm`b jmtnrnsgw`ŉèmjn hjstgrj` gr`z mùb` g r`sàh j lzjnlzjazmgŒaj j tye sjĚ m`kah Ě tmjnkz`kegw`ŉne.09 S mjnlzjnf Ě cryw` ŉne w szàhy z wjĚŻmjèj, btñrzy ejglpgwj`l`fj. Sŉ`Œmjn t` cr`, iĚ lĎ a` pgw`Ŷmye pgknlymbjne luahg-wye, m`l`kn sjĚ szazncñfmjn lg utrzye`mj` j gl ŒwjnŶ`mj` spr`wmgŒajueysŉu, btñr` prznajnŶ waj ĎŶ knst z`crg Ŷgm` prznz egmgtgmjĚ Ŷyaj` z`

br`tèj. Ginamjn lzjĚ bj rñŶmgrglmye j wjnfgstrgmmye bgmt`btge zn Œwj`-

tne, fjstge, lzjnmmjbge j az`sgpjsege gtrzyeyw`ŉne pgŶĎ l`mn mgwn pglmjnty.

Cly az`sèj zk`wj`ŉy sjĚ u emjn pgs Ě pmn m`strgkn j zmjnahĚ anmjn,wñwaz`s wspgemjnmjn przniytncg ,,e`rtwncg pumbtu" lzj`ŉ`ŉg k`b pgl-ajĚ ajn ijazne j szyibg rgzpĚ lz`ŉg m`lajĎ c`kĎ an aheury. Gi`w` prznlm`wrgtne ahgrgiy iyŉ` ziyt sjfm`.

[`sznrncgw`mjn emjn w azw`rtye rgbu uwjĚ zjnmj` lg trznajncg stgp-mj` przymjgsŉg ej mgwn ufcj. Ag 0< lmj pjs`mjn fjstu m` mjnwjĚ zjnmmye p`pjnrzn j g mjn gcr`mjazgmnk gikĚ tgŒaj. \nr`z kuŶ mjn jstmj` ŉ lf` emjn przyeus prày2 pràgw`ŉne lgirgwgfmjn j sè sgijn egcŉne wyijnr`ă pràĚ , gtrzyeyw`ŉne tnŶ z` mj Ď wy Ŷszn wym`crglznmjn. Lgtyahaz`sgwn"wym`crglznmjn z` pràĚ " wymgsjŉg z` lzjnmmĎ mgre Ě rgigaz Ď 8 dnmj-cñw, z azncg < dnmjcj egŶm` iyŉg zuŶyă m` z`bup lgl`tbgwyah Œrglbñw

09 ”Lg prznazyt`mnk trn Œaj ustgsumbgwyw`ŉ sj Ě t`b sèg, k`b lg wszystbjncg, ag wah ŉ`mj`ŉ

kncg ueysŉ “ inzbrytyazmjn. M` mjnbtñryah bsj ĎŶbàh djcurgw`ŉy zrnsztĎ m`zwjsb` prgdnsgrñwumjwnrsytntu, bwnstjgmgw`mjn wjĚ a tnz ùtgrñw iyŉg w gcñfn mjn lg pgeyŒfnmj`. \rnŒă bsjĎŶnb h`regmjzgw`ŉ` pgz` tye zn wszystbje, g azye ajĎ cfn sŉysz`ŉ w gst`tmjah f`tàhw bgrpusjn Ygssiàh`, ` zwŉ`szaz` zn sfgc`mèj, btñrn p`l`ŉy st`fn z ust tgw`rzyszy p`r-tykmyah" (Q. I`t`wj`; gp. ajt., s. 14).


28/140

ŶywmgŒaj (w m`kfnpszye wyp`lbu dumt tŉuszazu ejnsjĚ azmjn). M` trzn-aje stgpmju wym`crglznmjn z` lzjnmmĎ mgre Ě prày wymgsj ŉg >? dnmj-cñw, btñrn egŶm` iyŉg w a`ŉgŒaj zuŶyă m` w ŉ`smn pgtrzniy. Gprñaztncg egŶm` iyŉg knszazn wyl`ă z w ŉ`smyah pjnmjĚ lzy 9? e`rnb ejn-sjĚ azmjn. Lf` trznajncg stgpmj` wprgw`lzgmg rñwmjnŶ s ŉuah`mjn r`lj`

j p`fnmjn tytgmju w gbrnŒfgmyah cglzjmàh. _gmjnw`Ŷ w ŉ`Œmjn w tye az`sjn gprñŶmjŉg sjĚ st`mgwjsbg pjs`rz`w e`c`zymjn, zcŉgsjŉne swgkĎ b`mlyl`tur Ě . S tnm spgsñi ej`ŉne tnr`z prznz a`ŉy lzjnŌ urgze`jagmn z`k Ě ajn, wjnfn wjlzj`ŉne j sŉysz`ŉne glglahglzĎ ayah j mgwg przyiyŉyah wjĚŻmjñw, ` t`b Ŷn gl wjĚŻmjñw z wszy-stbjah gllzj`ŉñw, btñrzy przyahglzjfj lg e`c`zymu aglzjnmmjn w spr`-wjn zej`my uir`mj`, ijnfjzmy j sprzĚ tu. Qŉysz`ŉne tnŶ mjne` ŉg gl pnŉ-mjĎ ayah sŉuŶ iĚ urz Ě lmjbñw wjĚ zjnmmyah g wszystbje, ag sjĚ wyl`rzy ŉgw aglzjnmmye Ŷyaju wjĚ zjnmmye. E`c`zym iyŉ zijgrmja Ď wj`lgeg Œaj

wsznfbjncg rglz`ku “ z`rñwmg rñŶmyah mgwjm, k`b j pfgtnb. \è pg-zm`ŉne pgwst`w`mjn j iŉysb`wjazmn rgzsznrz`mjn sjĚ pfgtnb wsznfbjncgrglz`ku gr`z jah gllzj`ŉyw`mjn. Mgwjm` j pfgtb`, rgzpgwsznahmj`m` l`-fnk sznptne w spgsñi egŶfjwjn m`ki`rlzjnk t`knemjazy, tg nfjbsjr Ŷyaj`w mjnwgfj. Je i`rlzjnk glgsgimjgmy knst wjĚ zjnŌ, tye, sbutnazmjnksz` knst pfgtb`2 je i`rlzjnk knst pryejtywmy, tye i`rlzjnk knst ŉ`twgwjnrmy.

Knlnm z egjah ”wspñŉ pràgwmjbñw", ` wjĚ a knlnm z wjĚŻmjñw z`-trulmjgmyah t`b k`b j k` w e`c`zymjn, pràukĎ ay tè kuŶ prznsz ŉg 0? f`t

j m`fnŶĎ ay kuŶ pgmjnb Ď l lg jmwnmt`rz`, zm`klgw`ŉ sz`t` Ōsb Ď r`lg Œă w tye, iy wyeyŒf`ă wyss`mn z p`fa` pfgtbj, sznptne pgl`w` ă kn l`fnkj p`trznă, k`bjn iĚ lĎ tncg sbutbj. _gmjnw` Ŷ knlm`b pgst Ě pgw`ŉ przytye i`rlzg prznijncfn, mjn egŶm` cg wjĚ a iyŉg zlne`sbgw`ă, clystw`rz`ŉ mjnbjnly pgw` Ŷmn sytuàkn.

K` sè p`lŉne r`z gdj`r Ď tncg rglz`ku pfgtbj. Ygznsz ŉ` sjĚ pgc ŉgsb`,Ŷn Ŷyazfjwj ej wyŶsj urzĚ lmjay wjĚ zjnmmj uegŶfjwjfj ej przykegw`mjnw mgay wjzyt bgijnt w anfj. K`bjŒ wj Ě zjnŌ z` pg Œrnlmjatwne pnwmncg

urzĚ lmjb` przneyaj

ŉ t

Ě wj`lgeg

Œă m` znwm

Ď trz w dgrejn z`

Ŷ`fnmj` lg,wyŶszyah wŉ`lz m`lzgrukĎ ayah wybgm`mjn b`ry. _nwmnk mgay zk`wjŉ

sjĚ m`cfn w egknk anfj lyrnbtgr lnp`rtènmtu wj Ě zjnmmjatw` z bjfbuwyŶszyej urzĚ lmjbèj j lyrnbtgrne wjĚ zjnmj` wyajĎ cmjĚ tye z ŉñŶb`,ìy m` wŉ`smn gazy prznbgm`ă sj Ě g pr`wlzjwg Œaj lnmumakàkj.

Ejeg lrgij`zcgwncg Œfnlztw` mjn egŶm` iyŉg wybryă `mj lgmgsj-ajnf`, `mj ùtgr` pfgtbj. Lgpjnrg przy egje zwgfmjnmju eñk ”wspñŉ pr`-agwmjb" pgwjnlzj`ŉ, Ŷn tg gm wyeyŒfjŉ t Ě pfgtb Ě , ` wjĚ zjnŌ z s Ď sjnlmjnkanfj m`pjs`ŉ lgmjnsjnmjn, pg azye gm sè przneyaj ŉ fjst m` znwm Ď trz “

wszystbg w tye anfu, ìy zrgijă m` z ŉgŒă lyrnbtgrgwj wj Ě zjnmj` z` tg,Ŷn glrzuajŉ kncg prg Œ iĚ g u ŉ`sb`wjnmjn. Gtg przyazym` j sbutnb. [ŉgŒfjwjegcĎ w tnm spgsñi m`rgij ă wjnfn z ŉncg.


29/140

Qzazncñfmjn jmtnrnsgw`fj emjn tè mgwg przyiyfj wjĚŻmjgwjn. Inzaznfmy, pnwmy sjnijn j jepnrtymnmabj prznstĚ pa` z`wglgwy, btñ-

rncg m`wnt m`kajĚŶsz` b`r` mjn egcŉ` uejtycgw`ă, iyŉ gptyejst Ď . Sjn-rzyŉ, Ŷn j lf` mjncg egŶn w k`bjŒ spgsñi pgwst` ă bgrzystm` sytuàk`.AzĚ stg iyŉ z`fnlwjn p`r Ě lmj m` wgfmg Œaj, mjiy m` urfgpjn. SjĚ zjnmjn

stgpmjgwg st`w`ŉg sjĚ lf` mjncg st` ŉye ejnksane pgiytu. _rzycmĚ ijnmj, mjnŒej`fj, prznw`Ŷmjn seutmj, e`ŉgeñwmj, azĚ stg z`fĚ b-mjnmj “ tg aj, btñrzy pgtbmĚ fj sjĚ pg r`z pjnrwszy fui tn Ŷ z pgwglu prznajwmgŒaj fgsu pg r`z lrucj azy trznaj zgst`fj sb`z`mj. [ tw`rzy jahegŶm` iyŉg glazyt`ă mjnszaz ĚŒajn, mĚ lzĚ j rgzpàz. Lg Œă e`tnrj` ŉu lf` psyahg`m`fjtyb` fui sgakgfgc`.

_g tye wszystbje, ag wjlzj`ŉne j sŉysz`ŉne w ajĎ cu lmj`, r`l iy-ŉne, cly egcŉne wjnazgrne pgwrñajă lg sègtmg Œaj swnk anfj. YgzeyŒ-f`ŉne w spgbgku m`l zl`rznmjèj lmj` j wyajĎ c`ŉne z mjah wmjgsbj.

[`cŉĚ ij`ŉne sjĚ w bsj ĎŶbj j az`sgpjse` fui azyt`ŉne fjsty gtrzye`mn gllrgcjah, lgiryah fulzj. Azyt`ŉne g pf`màh j zèj`ràh w stgsumbu lgemjn pg zwgfmjnmju z wjĚ zjnmj` j uŒejnah`ŉne sjĚ , cly ahajnfj ej lgl`ă glw`cj j gtuahy. Mjn iyŉg ej tg kuŶ pgtrznimn2 stgpmjgwg lgsznl ŉne lgtncg, Ŷn w pjĎ tye rgbu zŶyŉne sjĚ z wj Ě zjnmjne j anfĎ . Ej`ŉne lg gl-sjnlznmj` knszazn pjĚă f`t inz wjlgbñw m` m`kemjnkszn ahg ă iy sbrñanmjnb`ry. Sjnfn pgl`Ō g u ŉ`sb`wjnmjn, pgahglzĎ ayah gl wpŉywgwyah gsg- ijstgŒaj, zgst`ŉg glrzuagmyah zn wzcfĚ lñw pgfjtyazmyah, m`wnt gsgijstn

prznlst`wjnmjn prgŒ iy g uŉ`sb`wjnmjn prznz azŉgwjnb` stgkĎ ancg ifjsbg prnzylnmt` Yznszy vgm Hjmlnmiurc`. Mjn fjazyŉne wjĚ a m` wykŒajnz wjĚ zjnmj` prznl upŉywne lzjnsjĚ aju f`t. Iyŉne knlm`b cŉĚ igbg przn-bgm`my, Ŷn rnsztĚ egknk b`ry przntrwè w djzyazmye j egr`fmye zlrg-wju. Ej`ŉne tnŶ pf`my ag lg l`fszyah prà w z`brnsjn mùbj k Ě zybñwj l`fszncg bszt`ŉanmj` z`wglgwncg. EyŒf`ŉne g wszystbje egŶfjwye,tyfbg mjn g prznltnrejmgwye zwgfmjnmju.

@ zwgfmjnmjn przyszŉg w ajĎ cu knlmnk mgay! S Ynjahst`cu zm`f`zŉ`sjĚ wj Ě bszgŒă z ŉgŶgm` z prznlst`wjajnfj m`ksbr`kmjnksznk pr`wjay j fnwj-ay, btñrn w rñwmnk ejnrzn iyŉy z`jmtnrnsgw`mn w uzysb`mju zwgfmjn-mj` swgjah wjĚŻmjñw pgfjtyazmyah. Mjne`f inz przycgtgw`mj` zgst`ŉùahw`fgm` èmnstj` lf` pgfjtyazmyah j zgst`ŉne zwgfmjgmy wr`z z wjn-fge` jmmyej wjĚŻmjèj.01

_Y@A@ M@ YGFJ (0:9:“0:1


30/140


31/140

ahaj`ŉne tnŶ przyst Ď pjă lg Ŷ`lmnk z pgegamjazyah grc`mjzàkj p`rtjj.Ej`ŉne jmmn zèj`ry.

YñwmjnŶ e` ŉg pgajĎ c`ŉ emjn wyk`zl z` cr`mja Ě . Ahaj`ŉne pgzgst`ă w Mjneaznah j pge`c`ă tut`k w gliulgwjn pf`mgw`mnk l ŉucgd`fgwgj z l`fnbg sjĚ c`kĎ aye anfne. _r`cmĎŉne gsjnlfjă sj Ě m` rgfj.

S ajĎ cu lŉucjah f`t w gsègtmjnmju enk anfj uŒwj`lgejŉne sgijn,ag m`stĚ pukn; jstmj`ŉ lf` emjn tyfbg knlnm anf, lf` btñrncg w`rtg iy ŉg pràgw`ă j w`fazy ă “ zlgiytn w ŉ`smĎ prà Ď cgspgl`rstwg rgfmn znzlrgwĎ , fjazmĎ rglzjm Ď . \g ej`ŉg st`ă aj Ě trn ŒajĎ j anfne encg Ŷyaj`.

[`r`z pg zwgfmjnmju emjn z wjĚ zjnmj` m`wjĎ z`ŉne bgmt`bt zn [wjĎ z-bjne @rtè`mñw. [n zwjĎ zbjne tye j kncg anfèj z`pgzm`ŉne sjĚ z` pgŒrnlmjatwne puifjbàkj knszazn w az`sjn glsj`lyw`mj` b`ry j i`rlzgsjĚ mje z`jmtnrnsgw` ŉne. Iyŉ` tg wspñfmgt` eŉglyah ahŉgpañw j lzjnw-

azĎ t wyŉgmjgm` z ruahñw eŉglzjnŶgwyah wszystbjah màkgm`fjstyazmyahbjnrumbñw p`rtykmyah, wspñfmgt` fulzj, btñrzy ahajnfj prznln wszystbje pgwrñajă z mjnzlrgwncg, pn ŉmncg rgzb ŉ`lu j pgwjnrzahgwmncg Ŷyajèj`st` lg zlrgwncg, tw`rlncg, fnaz m`tur`fmncg spgsgiu Ŷyaj` m` wsj.C`rlzjfj gmj `fbghgfne j mjbgtymĎ , k`b zrnsztĎ wszystbje, ag mjn s ŉuŶyzlrgwneu rgzwgkgwj luah` j aj`ŉ`. _gz` tye wyzm`kĎ a z`s`lĚ a` ŉbg-wjtncg pgwrgtu lg zjnej, z btñrnk wyszfj jah przglbgwjn, ahajnfj pg-wrñajă lg Żrñlŉ` Ŷyaj` mjnejnabjncg m`rglu “ lg zlrgwncg, ahŉgpsbjn-cg gs`lmjatw`.

\g iyŉ` rñwmjnŶ egk` lrgc`, eñk l ŉucg pgszubjw`my anf. _grzuaj-ŉne pgs`lĚ urz Ě lmjb` rgfmncg j przyŉĎ azyŉne sjĚ lg wspñfmgty fulzj pglgimjn eyŒfĎ ayah. [nrw`ŉne wsznfbjn stgsumbj z l`wmyej bgfncèj,zn zm`kgeyej j z`przyk`Żmjgmyej rglzjmèj, pgmjnw`Ŷ mjn egcfj gmj znwzcfĚ lu m` swgkn tr`lyaykmn pgcfĎ ly zrgzuejnă egkncg brgbu, ` t`b Ŷnlf`tncg, Ŷn ahaj`ŉne zàzĎă mgwn Ŷyajn inz k`bjahbgfwjnb prznszbñl.

KuŶ w pjnrwszyah lmjàh pgzm` ŉne tè swgkĎ przysz ŉĎ ŶgmĚ , btñr`gŶywjgm` pglgimyej jln`ŉèj, wr`z zn swye ir`tne zm`f`zŉ` lrgcĚ lg@rtè`mñw.

KuŶ przy pjnrwszye spgtb`mju egamg glazufj Œey wz`knemĎ mjn-zŉgemĎ przym`fn ŶmgŒă lg sjnijn. [m`fn ŻfjŒey t`b Ď h`regmj Ě zùd`mj`j zrgzuejnmj`, k`b clyiyŒey gl lzjnajŌstw` Ŷyfj r`zne. M`szn pgcfĎ lym` Ŷyajn iyŉy zcglmn wn wszystbjah lzjnlzjmàh. ^zupnŉmj`fjŒey sjĚ pgl b`Ŷlye wzcfĚ lne. [m`f`zŉne t`b Ď ŶgmĚ , k`b Ď sgijn wye`rzy ŉnew az`sjn lŉucjah f`t sègtmgŒaj.

_rznz wszystbjn f`t` m`szncg wspñŉŶyaj` `Ŷ lg lmj` lzjsjnkszncgtrw`ŉ` t` wnwmĚ trzm` h`regmj`, mjn z`b ŉña`m` przyp`lbgwyej wyl`-rznmjèj, wsznfbjej znwmĚ trzmyej wpŉywèj, knlm`bgw` w lgfj j mjn-lgfj.


32/140


33/140

GIÑ[ BGMANM\Y@AZKMZ S L@AH@^ (0:1 bjkñw z` br`lzjnŶ p`pjnrgsñw w b`mtymjn. Gllzj` ŉ pgl irgmj Ď ust`wjŉ sj Ě w gtw`rty azwgrgigb. S Œrglbu st`ŉ bgzjg ŉ lg wyejnrz`mj`ahŉgsty. Gi`k wjĚŻmjgwjn zgst`fj przyprgw`lznmj prznz Ifgabdöhrnrñw.^b`z`ŉ sj Ě bgenml`mt gigzu. Qahutzh`dtf`cnrdöhrnr j m`kst`rszy stgpmjne

Bgep`mjndöhrnr zŉgŶyfj enflumnb, ` Y`ppgrtdöhrnr glazyt`ŉ z`rz Ď lznmjng wyej`rzn b`ry.

_jnrwszy eusj`ŉ sj Ě pg ŉgŶyă m` bg Żfn wjĚ zjnŌ e` ŉncg wzrgstu, z`-tw`rlzj`ŉy, `spgŉnazmy prznstĚ pa`. Lwñah Ŷgŉmjnrzy z`ŉgcj trzye`ŉg

egamg cŉgw

Ě j r

Ě an, ` lw`k Ifgabdöhrnrzy m` zej`m

Ě wyejnrz`fj b`r

Ě ,ajgs pg ajgsjn. SjĚ zjnŌ mjn wyl` ŉ c ŉgsu. Jm`aznk iyŉg z lrucje“ ega-

mye, i`razystye prznstĚ paĎ pgfjtyazmye. Ku Ŷ pg pjnrwszye ulnrznmju

0 @azbgfwjnb, wst Ě pukĎ a lg gllzj`ŉñw w`rtgwmjazyah, Hôss ej`ŉ w @ffcnenjmn QQ pglgdjanrsbj stgpjnŌ QQ-^mtnrsah`rdöhrnr`, zgst`ŉ gm wajnfgmy lg tncg gllzj` ŉu k`bg QQ-e`m j prznsznlŉ rnbruabjn prznszbgfnmjn w pjnahgajn (wyk` Œmjnmj` Hôss` z lmj` 98. :. 0:


34/140

lzjbg wrz`smĎŉ j ahaj` ŉ sj Ě wyrw` ă. Brzyaz`ŉ ` Ŷ lg gst`tmjncg ajgsuahgaj`Ŷ bgenml`mt wjnfnbrg ă cg m`wg ŉyw`ŉ, ìy iyŉ ajahg. Qt` ŉnew pjnrwszye rzĚ lzjn j iyŉne zeuszgmy lgb ŉ`lmjn przycfĎ l`ă sj Ě a` ŉn-eu prznijncgwj b`ry ahŉgsty. EñwjĚ ”zeuszgmy", ig clyiye, st` ŉ w tyfmye sznrncu, mjn p`trzyŉ iye m` tg. Ygijŉg ej sjĚ zjemg j cgr Ď ag,

cly zàzĚŉy sjĚ brzybj. A` ŉn wyl`rznmjn kuŶ gl pgaz Ď tbu przypr`wjŉgemjn g lrnszazn. _ñŻmjnk, m` pgazĎ tbu wgkmy, mjn iyŉne t`b wstrzĎŒmjĚ -ty przy pjnrwsznk ncznbuakj, k`b wñwaz`s przy ahŉgŒajn. Mjn pgtr`djĚ sgijn tncg wytŉueàzyă.

@Ŷ lg rnwgfuakj 0:08 r. w aj ĚŶbje wjĚ zjnmju iyŉ` stgsgw`m` b`ràhŉgsty, fnaz pñŻmjnk zgst`ŉ` zmjnsjgm`. Dumbakgm`rjusz, btñry st`fn wy-bgmyw`ŉ t Ě b`r Ě , pnŉmjŉ knszazn s ŉuŶ iĚ 2 m`zyw`mg cg ,,ŉèàzne bgŒaj". Mjngbrzns`my, ”girzylfjwy gsgimjb, z`wszn ŒejnrlzĎ ay `fbghgfnewszysay wjĚŻmjgwjn iyfj lf` mjncg tyfbg muenrèj. ŀ`twg egŶm` cg

iyŉg sgijn wygir`zjă, k`b ahŉgszazn wjĚŻmjñw. S pjwmjay wjĚ zjnmmnkwjlzj`ŉne tnŶ bjnly Œ bgzjg ŉ lg ah ŉgsty j bjkn. _rznahglzjŉy emjn aj`rbj,cly wygir`zjŉne sgijn w zwjĎ zbu z tye ,,ŉèàz` bgŒaj".

_rzy m`stĚ pmyah b`ràh ahŉgsty (przy btñryah eusj`ŉne iyă ginamy,lgpñbj iyŉne w gllzj`fn) z`wszn st`w`ŉne z tyŉu. _ñŻmjnk, cly iyŉne kuŶ Ifgabdöhrnrne, uahyf`ŉne sjĚ gl `systgw`mj` przy wybgmyw`mjutnk b`ry, knŒfj tyfbg iyŉg tg egŶfjwn, ` w b`Ŷlye r`zjn gl ijaj`. ŀ`twgej sjĚ tg ul`w` ŉg, pgmjnw`Ŷ bjfbu Ifgabdöhrnrñw ahĚ tmjn sjĚ tye trul-

mjŉg. K`bg Y`ppgrtdöhrnr, k`bg Qahutzh`dtf`cnrdöhrnr eusj`ŉne iyă ginamy przy b`r`mju ahŉgstĎ . Mjn rgijŉne tncg ahĚ tmjn. Cly k`bg bg-enml`mt sè st`wj`ŉne wmjgsnb g b`rzn ahŉgsty, rz`lbg iyŉne przy knkwybgmyw`mju. M` pnwmg mjn st`wj`ŉne wmjgsbu tyah b`r fnbbg-eyŒfmjn. 03

Lfàzncg t`b sjĚ wzlr`c` ŉne prznl wyejnrz`mjne b`ry ahŉgsty7Ejeg m`kfnpsznk wgfj mjn pgtr`djĚ pgwjnlzjn ă.

S tye az`sjn iyŉ knszazn knlnm Ifgabdöhrnr, z btñrye lzj`ŉg sjĚ zu- pnŉmjn tg sèg ag zn emĎ j btñry rñwmjn Ŷ st`fn sj Ě uahyf` ŉ gl wybg-myw`mj` b`ry ahŉgsty2 iyŉ gm pñ Żmjnk Qahutzh`dtf`cnrdöhrnrne w Irzn-zjman j Y`vnmsiruab “ Qahw`rzhuinr.08

03 S spr`wjn b`ry ah ŉgsty - p`trz Yncufèjm gigzñw bgmanmtràykmyah. Dgreuf`rz, m`btñrye spgrzĎ lz`mg wmjgsnb g z`twjnrlznmjn wyej`ru tnk b`ry, prznwjlyw`ŉ gl > lg 9>ulnrznŌ. [àhgw`ŉy sjĚ `bt` w spr`wjn b`ry ah ŉgsty wyejnrzgmnk wjĚŻmjgwj gŒwjĚ ajesbjneumr 099?4? z`. tg, Ŷn pgzwgfjŉ wyrw` ă sgijn z ŉgty zĎ i, z` btñry gtrzye`ŉ ahfni. G ŒwjĚ aje pgst`wjŉ wmjgsnb g 9? bjkñw, STH@ z`twjnrlzj ŉ 0?.

08 QQ-Ginrsturedöhrnr Kgh`mm Qahw`rzhuinr m`fnŶ`ŉ lg QQ gl 0:11 r. _n ŉmjŉ bgfnkmgsŉuŶ iĚ w gigzàh bgmanmtràykmyah w Làhù, Qàhsnmhùsnm, G ŒwjĚ aje-Irznzjmb` j Y`vnms-

irjjab. S tyah gst`tmjah iyŉ F`cnrdöhrnrne. Cly lmj` 09. 0. 0: r. gikĎŉ t Ě dumbak Ě w Y`vnmsiruab, fjazi` wjĚŻmj`rnb wymgsjŉ` gbgŉg 9> tysjĚ ay, ` cly hjtfnrgway w 1 j pñŉ ejnsjĎ a` pñŻmjnk giñz tnm rgzwjĎ z`fj, iyŉg kuŶ tyfbg 09 tysj Ě ay wjĚŻmj`rnb. [`fnlwjnQahw`rzhuinr przyiyŉ lg Y`vnmsiruab z mjnlgijtbèj G ŒwjĚ ajej`, m`tyahej`st rgzpgazĚŉysjĚ e`sgwn egrly. _rzyzm` ŉ gm, Ŷn rgzstrznfjw`mn bgijnty p`trzyŉy Œejnraj w gazy z t`b Ď


35/140

Ifgabdöhrnrzy. btñrzy bw`pjfj sjĚ lg wybgmyw`mj` ah ŉgsty, tg mjn-e`f inz wykĎ tbu pglstĚ pmn, mjngbrzns`mn, cw`ŉtgwmn, azĚ stg grlym`r-mn brn`tury2 zàhgwyw`fj sjĚ w pglgimy spgsñi rñwmjn Ŷ w stgsumbu lgbgfncñw j swgjah rglzjm. Lf` mjah wjĚŻmjgwjn mjn iyfj fulŻej. (\rznahz mjah pgwjnsjŉg sjĚ w `rnszajn, cly w pñ Żmjnkszyah f`tàh w jmmyah

gigzàh zgst`fj pgajĎ cmjĚ aj lg glpgwjnlzj`fmgŒaj z` e`ftrntgw`mjnwjĚŻmjñw). \`b Ŷn j wŒrñl sznrncgwyah QQ-e`mñw iyŉg wjnfu t`bjah, btñrzy wy-

bgmyw`mjn b`ry ahŉgsty tr`btgw`fj k`bg jmtnrnsukĎ an wjlgwjsbg, k`bgrglz`k wnsgŉnk zì`wy fulgwnk. K` z pnwmgŒajĎ lg mjah mjn m`fn Ŷ`ŉne.

Knszazn z` egjah rnbruabjah az`sñw w Làhù prznŶyŉne m`stĚ pukĎ -ay wyp`lnb; _glgdjanrgwjn QQ r`zne z wjĚŻmjèj lgbgm`fj w rznŻmje`fwnrsàkj m` wjnfb Ď sb`f Ě . Aztnrnah azŉgmbñw QQ zgst`ŉg sb`z`myah prznz sĎ l egmàhjksbj (sĎ lñw QQ wñwaz`s knszazn mjn iyŉg) m` wysg-

bjn b`ry pgzi`wjnmj` wgfmgŒaj. [gst`fj gmj w pnŉmye ueumlurgw`mju prznprgw`lznmj prznl i`t`fjgmne, w`rtgwmjazye j gsgijŒajn prznz Njabn-cg zlncr`lgw`mj gr`z w spgsñi h`Ō ijĎ ay wyrzuanmj z QQ. [nrw`ŉ gm jewŉ`smgr Ě azmjn wyŉgcj j lystymbakn, b`z`ŉ jah prznprgw`lzj ă prznl pg-szazncñfmyej bgep`mjèj, pg azye prznb`z`ŉ wyej`rgwj spr`wjnlfj-wgŒaj w anfu gliyaj` b`ry.

Syp`lnb tnm pgsŉuŶyŉ Njabneu z` tne`t lg wyc ŉgsznmj` lŉuŶszncg pguaznmj` j gstrznŶnmj`. _gwjnlzj`ŉ; ”M`kahĚ tmjnk prznir`ŉ iye tyah

aztnrnah w wjĚ zjnmmn uijgry, ub`r`ŉ ah ŉgstĎ j pgs ŉ`ŉ lg jah wspñfmjbñwz` lrutèj. Knlm`b Ŷn Ynjahsdöhrnr QQ mjn zcglzjŉ sj Ě m` tg. _glgimyfgs gaznbukn b`Ŷlncg, btg sjĚ z`l`kn z wj ĚŻmjèj z` lrutèj. Sszystbg knlmg, azy w zèj`ràh prznstĚ pmyah, azy z pgwglu wspñŉazuaj`. J knl-mg, j lrucjn knst rñwmjn cglmn m`c`my. B`Ŷly ejmje`fmy gik`w wspñŉ-azuaj` pgb`zukn wrgcge p`Ōstw` sŉìĎ strgm Ě , z btñrnk mjn gejnszb`kĎ z`r`z sbgrzyst`ă. K`bjnbgfwjnb wspñŉazuajn lf` wrgcñw p`Ōstw` knstmjncglmn azŉgmb` QQ. Lf` fulzj ejĚ bbjncg snra` mjn e` ejnksa` w szn-

rncàh QQ j lgirzn iy zrgijfj, clyiy k`b m`kszyiajnk wstĎ pjfj lg bf`sz-tgru. S QQ pgtrznimj sĎ tyfbg fulzjn tw`rlzj, zlnaylgw`mj, s ŉuah`kĎ ay

Œfnpg b`Ŷlncg rgzb`zu. Mjn l`reg mgszĎ trupj Ď c ŉñwb Ě j st`fn mìjt Ď irgŌ! QĎ gmj knlymyej Ŷgŉmjnrzèj, btñrzy rñwmjnŶ w az`sjn pgbgku e`k Ď lmjne j mgaĎ st` ă w gifjazu mjnprzykàjnf`, mjnprzykàjnf` z` lrutèj".

KuŶ lncr`làk` j wyrzuanmjn z QQ iy ŉg igfnsmye wyl`rznmjne, btñrneusj`ŉg i`rlzg lgtbmĎă b` Ŷlncg Ŷgŉmjnrz`, ` szazncñfmjn emjn, prznŶy-w`kĎ ancg tg pg r`z pjnrwszy. Fnaz knszazn wjĚ ank rndfnbskj m`sumĚŉg ej pguaznmjn Njabncg. Mjn egcŉne, knlm`b wyrgijă sgijn zl`mj` g tyah

glw`cĎ , jŶ ”`systuk Ď a przy knlmnk z ncznbuakj, iyŉ tye c ŉĚ igbg pgruszgmy" (Fgrl Yussnffgd Fjvnrpggf; _gl ijazne sw`stybj, Azytnfmjb 0:>4, s. 99:). Qahw`rzhuinr zgst`ŉ w lmju1. 9. 0:. 0:


36/140

”wrgcàh p`Ōstw`", ”wrgcàh z` lrutèj" “ prznajnŶ jah lgtyahaz`smjn zm`ŉne. Sbrñtan ej`ŉne jah pgzm`ă lgst`tnazmjn lgb ŉ`lmjn.

_g pñŉrgazmnk sŉuŶ ijn w gllzj`fn przysznlŉ m`cfn rgzb`z Njabncg,w eyŒf btñrncg wszysay st`rsj wjnbjne gdjanrgwjn j pglgdjanrgwjn e`kĎ gpuŒajă gllzj` ŉy j gikĎă st`mgwjsb` w gigzjn. Ej Ě lzy mjej iyŉne j k`.

[gst`ŉne prznmjnsjgmy k`bg Ifgabdöhrnr lg gigzu bgmanmtràykmncg.Sa`fn ej sjĚ tg mjn pglgi` ŉg. Sbrñtan pgtne, cly przyiyŉ Njabn, zc ŉg-sjŉne sjĚ lg r`pgrtu. _rznlst`wj ŉne eu prgŒ iĚ , ìy znahaj`ŉ emjn wy- kĎ tbgwg prznmjnŒă z pgwrgtne lg gllzj` ŉu. ”Knstne z brwj j bgŒajŶgŉmjnrzne j tyfbg egŶmgŒă zgst`mj` zmgwu Ŷgŉmjnrzne egcŉ` emjnw gcñfn sb ŉgmjă lg `btywmnk s ŉuŶ iy w QQ". Njabn zm`ŉ lgb ŉ`lmjn bgfnknencg Ŷyaj` j lf`tncg wŉ`Œmjn uw`Ŷ`ŉ, Ŷn m`l`kĚ sj Ě szazncñfmjn lg tnksŉuŶ iy, clyŶ m` w ŉ`smnk sbñrzn lgŒwj`lazyŉne mjnclyŒ, k`b sjĚ giahg-lzgmg z wjĚŻmjèj. Kncg zl`mjne mjbt jmmy mjn iyŉ i`rlzjnk glpgwjnlmjlg prày w gigzjn bgmanmtràykmye mjŶ w ŉ`Œmjn k`. Njabn lgl`ŉ, Ŷn mjn iĚ lzjn rgijă Ŷ`lmyah wykĎ tbñw, kncg rgzb`z knst z`s`lmjazy j mjn-glwgŉ`fmy.

Eusj`ŉne sŉuah`ă, ig iyŉne prznajnŶ Ŷgŉmjnrzne! Qè tncg ahaj`ŉne.S tnk ahwjfj z`tĚ sbmjŉne z` ajĚŶb Ď prà Ď m` rgfj j z` aj ĚŶb Ď `fn swg- iglmĎ lrgc Ď , btñr Ď sznl ŉne lgtyahaz`s. Fnaz mjn iyŉg kuŶ pgwrgtu!

[n szazncñfmye uazuajne, wstĚ pgw`ŉne w mgwy br Ď c encg lzj`ŉ`-mj`, w mgwy Œwj`t, z btñrye ej`ŉne pgzgst`ă z ŉĎ azgmy j egamg zwjĎ z`-my prznz m`stĚ pmyah lzjnsjĚă f`t.

Spr`wlzjn sè iyŉne prznz sznŒă f`t wj ĚŻmjne j zm`ŉne lgst`tnaz-mjn Ŷyajn wjĚŻmjñw, jah przyzwyaz`knmj`, jah k`smn, ` knszazn i`rlzjnkajnemn strgmy, wszystbjn uazuaj` j mjnlgfn, `fn giñz bgmanmtràykmy iyŉ lf` emjn knlm`b azye Œ mgwye. [`s`lmjaz Ď , gfirzyejĎ rñ ŶmjaĚ ejĚ lzy Ŷyajne w `rnszajn, wjĚ zjnmju ` Ŷyajne w gigzjn bgmanmtràyk-mye ej`ŉne lgpjnrg pgzm`ă. _gzm`ŉne kĎ crumtgwmjn, az Ě stg t`b crum-tgwmjn, Ŷn mjn iyŉg tg lf` emjn przyknemn.

Sr`z z lwge` jmmyej mgwjakuszèj Qahw`rzhuinrne j Yneenfn,0:

pñŻmjnkszye Bgee`mlgdöhrnrne w huajn [cgl`,9? pgst`wjgmg emjnw gifjazu wjĚŻmjñw inz lgb ŉ`lmjnkszyah jmstrubakj Qahutzh`dtf`cnrduh-rnr` azy Y`ppgrtdöhrnr`. Lgsyă gmjn Œejnfgmy st`ŉne przy wjnazgrmye`pnfu prznl pgwjnrzgmyej ej wjĚŻmjèj sb`z`myej m` pràĚ przyeusg-wĎ , btñrzy przycfĎ l`fj sjĚ ajnb`wjn mgwneu Bgep`mjndöhrnrgwj (k`b

0: QQ-Hùptsah`rdöhrnr Kgsnd Yneenfn (ur. 1. 1. 0:?1 r.) iyŉ Y`ppgrtdöhrnrne w Làhù. _ñŻmjnkzgst`j prznmjnsjgmy lg GŒwjĚ ajej`.

9? przy Huajn [cgl` (Njmtràhtshuttn) w śwjĚ tgahŉgwjaàh m` śfĎ sbu zm`klgw`ŉ sj Ě knlnm

z fjazmyah gŒwjĚ ajesbjah gigzñw prày. SjĚŻmjgwjn tncg gigzu pràgw`fj lf` huty. S gigzjnzm`klgw`ŉg sjĚ 9??? wj ĚŻmjñw, ` pf`mgw`mg cg m` pgejnszaznmjn l`fszyah 1???. _gazĎ tbgwgmgsjŉ m`zw Ě F`cnr Qwjnmtgahfgwjtz, btñr Ď pñ Żmjnk zejnmjgmg m` F`cnr Njmtràhtshuttn.


37/140


38/140

ahgă iy lf`tncg Ŷyajn w gigzjn iyŉg lf` mjah eĚ b Ď . Ygze`wj`ŉne g tyez wjnfge` rgzsĎ lmyej, rgzuemyej wjĚŻmjèj pgfjtyazmyej. GŒwj`laz`fjgmj knlmgeyŒfmjn, Ŷn egcfjiy sjĚ pgcglzj ă zn wszystbjej przybrg Œajèjgigzu, z sègwgfĎ QQ-e`mñw fui wj ĚŻmjñw dumbaykmyah, tw`rlĎ lys-aypfjmĎ gigzgw Ď , wjnfgfntmjĎ bgmjnazmg ŒajĎ wspñ ŉŶyaj` w crupjn, knlmg-

st`kmgŒajĎ wszystbjah aglzjnmmyah azymmg Œaj “ z tye wszystbje egŶ-m` sjĚ upgr` ă, `fn mjn z mjnpnwmgŒajĎ , k`b lŉucg iĚ lĎ uwj Ě zjnmj. \g iyŉ azymmjb m`ki`rlzjnk rgzb ŉ`lgwy, gsŉìj`kĎ ay m`wnt m`kegamjnkszĎ wgf Ě . MjnpnwmgŒă ag lg az`su uwj Ě zjnmj`, z`fnŶmncg azĚ stg gl sègwgfj pgl-rzĚ lmyah dumbakgm`rjuszy, iyŉ` “ wnlŉuc egjah gisnrwàkj “ tyeazymmjbjne, btñry wywjnr`ŉ m`kcgrszy j m`ksjfmjnkszy wp ŉyw m` psyahj-b Ě wj ĚŻmjñw.

[`wglgwy prznstĚ pa` sb`z`my m` przyb ŉ`l m` 0> f`t wjĚ zjnmj` wjn-lzj`ŉ, Ŷn m`kpñŻmjnk pg upŉywjn tncg az`su, ` przypuszaz`fmjn g wjnfn

waznŒmjnk, wyklzjn m` wgfmgŒă. M`tgej`st wjĚ zjnŌ pgfjtyazmy, btñrncg az Ě stg `rnsztgw`mg knlymjn

m` pglst`wjn mjn ulgwglmjgmncg lgmjnsjnmj` gsgijstncg wrgc`, bjnrg-w`my iyŉ lg gigzu bgmanmtràykmncg m` az`s mjngbrn Œfgmy. \g egcŉgtrw`ă z`rñwmg rgb, k`b j lzjnsj Ěă f`t. I`l`mjn ag bw`rt` ŉ spr`w wj ĚŻ-mjñw, ust`fgmn lf` mjnejnabjah wjĚŻmjñw, iyŉg azystĎ dgre`fmg ŒajĎ . Ln-aylukĎ ay cŉgs ej`ŉ grc`m z`rz Ď lz`kĎ ay jmtnrmgw`mjn, ` tnm w Ŷ`lmyer`zjn mjn ahaj`ŉ sj Ě przyzm` ă lg pgpn ŉmjgmyah iŉĚ lñw. Gdj`r Ď pgzgst`w` ŉ

wjĚ zjnŌ, btñrncg lgf` j mjnlgf` z`fnŶmn iyŉy al pgcfĎ lu m` spr`wĚ przy-syŉ`kĎ ank cg pfàñwbj. Mjn eñcŉ gm wmjn Œă `mj sprznajwu, `mj sb`rcj.QzazĚŒfjwy zijnc gbgfjazmgŒaj tyfbg w wykĎ tbgwyah wyp`lbàh lgprg-w`lz`ŉ lg ”pgmgwmncg i`l`mj`" bg ŌazĎ ancg sjĚ mjnspglzjnw`myezwgfmjnmjne. Iyŉy tg knlm`b wszystbg wykĎ tbj. [`s`lmjazg az`s uwjĚ -zjnmj` pgzgst`wjgmy iyŉ b`prysgwj fgsu.

JstmjnkĎ trzy b`tncgrjn gsñi w Œrñl pnrsgmnfu m`lzgrazncg, mjnz`tnŶ-mjn gl tncg, azy ahglzj g `rnszt Œfnlazy, wjĚ zjnmjn azy giñz bgmanmtr`-aykmy. EgcĎ gmn uazymj ă Ŷyajn wjĚŻmj` pjnb ŉne, `fn egcĎ rñwmjn Ŷ u ŉ`t-wjă j zmg Œmjnk ubszt`ŉtgw`ă kncg aj ĚŶb Ď nczystnmak Ě .

[ŉgŒfjwn, z crumtu zŉn, mjngbrzns`mn, mjbaznemn m`tury wjlzĎ w wj ĚŻ-mjàh tyfbg prznlejgt, m` btñrye egcĎ wy ŉ

Documents

Hoss Rudolf - Autobiografia Rudolfa Hossa, Komendanta Obozu Oświęcimskiego