HOUDING VAN JONGEREN T.A.V. ROKEN EN TABAKSRECLAME

© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 1

HOUDING VAN JONGEREN T.A.V.

ROKEN EN TABAKSRECLAME Een onderzoek voor Stichting tegen Kanker

2015


50% 50% Man

Vrouw

55% 12%

33% VL

BR

WA

51% 29%

3% 17% Alg

Techn

Kunst

Beroeps

62% 17%

10% 11% Student

Bediende

Werkloze/inv

Overig

Online onderzoek via CAWI

(Computer Assisted Web Interviewing)

10 minuten vragenlijst

In NL en FR

Bij 547 jongeren (18-25 jaar)

Weging naar

Rookgedrag (roker/niet-roker)

Geslacht

Regio (VL/BR/WA)

Veldwerkperiode: 22 jan – 4 feb 2015

Profiel van de steekproef

na weging Online bevraging

Aanpak


Rookgedrag van de respondent


51%

van de jongeren heeft

nog nooit gerookt

31%

rookt

nu nog

20% rookt

dagelijks


46%

44%

55%

56%

45%

51%

15%

23%

18%

17%

19%

18%

12%

14%

10%

9%

14%

12%

26%

19%

17%

19%

21%

20%

WA (n=147)

BR (n=83)

VL (n=317)

Vrouw (n=317)

Man (n=230)

Totaal (n=547)

Nooit gerookt Ex-roker Rookt soms Rookt dagelijks

Rookgedrag

Vrouwen hebben vaker nog nooit gerookt, maar als ze roken, is het relatief gezien vaker

dagelijks. Dit geldt ook voor jongeren uit Vlaanderen. In Brussel hebben meer jongeren al

ooit gerookt, maar hiervan zijn er ook ondertussen al 40% gestopt. Wallonië telt het grootste

aandeel nog-actieve rokers, 26% van de jongeren rookt dagelijks.

Basis: Allen


Rookgedrag

58%

46%

40%

39%

59%

40%

46%

26%

51%

16%

24%

27%

13%

16%

17%

8%

36%

18%

12%

8%

7%

17%

12%

10%

13%

11%

12%

14%

22%

27%

31%

13%

33%

33%

26%

20%

ASO (n=278)

TSO (n=152)

KSO (n=18)

BSO (n=87)

Student (n=341)

Bediende (n=89)

Werkloze/Invalide (n=50)

Overige* (n=59)

Totaal (n=547)

Nooit gerookt Ex-roker Rookt soms Rookt dagelijks *Vooral arbeiders

Jongeren die nog studeren hebben het vaakst nog nooit gerookt. De ex-rokers vinden we

vooral terug bij de jongeren die als arbeider werken. De dagelijkse rokers vinden we vaker

terug bij de jongeren die als bediende werken, of jongeren die een uitkering krijgen

(werkloos/invalide). Ook het type onderwijs speelt een rol.

Kleine steekproef!

Basis: Allen


29%

% jongeren die al een elektronische

sigaret gerookt heeft

2%

Rookt nog steeds e-sigaret

dagelijks 9%


E-sigaret

64%

61%

77%

78%

64%

71%

18%

30%

18%

16%

23%

20%

8%

6%

5%

5%

5%

4% 6%

4%

WA (n=147)

BR (n=83)

VL (n=317)

Vrouw (n=317)

Man (n=230)

Totaal (n=547)

Nooit gerookt Ex-roker Rookt af en toe Rookt wekelijks Rookt dagelijks

Vrouwen hebben vaker nog nooit een elektronische sigaret gerookt dan mannen. Niet alleen

meer mannen hebben al een e-sigaret gerookt, ze roken dit ook frequenter.

In Wallonië wordt de elektronische sigaret door meer jongeren gerookt dan in Vlaanderen.

Basis: Allen


E-sigaret

77%

66%

69%

62%

78%

63%

70%

44%

71%

15%

22%

25%

28%

16%

20%

25%

36%

20%

5%

8%

4%

7%

6%

11%

5%

6%

8%

6%

5%

ASO (n=278)

TSO (n=152)

KSO (n=18)

BSO (n=87)

Student (n=341)

Bediende (n=89)

Werkloze/Invalide (n=50)

Overige*

Totaal (n=547)

Nooit gerookt Ex-roker Rookt af en toe Rookt wekelijks Rookt dagelijks

De e-sigaret werd vooral uitgetest door jongeren die geen student/bediende of werkloze zijn.

Het betreft in hoofdzaak arbeiders. Maar vaak zijn ze er ook weer mee gestopt.

Jongeren die als bediende werken, gebruiken ze vaker wekelijks.

Basis: Allen

Kleine steekproef!

*Vooral arbeiders


Rookgedrag

47%

54%

92%

71%

35%

33%

5%

20%

12%

5%

8%

Roker (n=178)

Ex-roker (n=94)

Niet-roker (n=275)

Totaal (n=547)

Nooit gerookt Rookt niet meer Rookt af en toe Rookt wekelijks Rookt dagelijks

Niet –rokers hebben meestal ook nog nooit een elektronische sigaret gerookt.

Rokers en ex-rokers zetten sneller de stap naar de e-sigaret, maar een groot deel is daar

ondertussen weer mee gestopt.

Bij de ex-rokers rookt 8% dagelijks een e-sigaret, bij de rokers gaat het meer om sporadisch

gebruik van de e-sigaret.

Basis: Allen


Jongeren en tabaksreclame


Elementen die rol spelen bij het beginnen met roken

4,2

3,1

5,9

6,3

5,9

6,4

4,4

5,1

5,7

5,9

7,0

7,0

Verpakking

Bekende personen

Merk

Smaak

Vrienden/familie

Prijs

Alle respondenten (n=547)

(Ex-)Rokers over zichzelf (n=272)

Prijs en vrienden/familie die roken beschouwen de

jongeren als belangrijkste elementen bij het

beginnen met roken.

Voor jongeren die zelf roken blijft prijs belangrijkste

element, maar weegt dit minder sterk door, en

merk en smaak krijgen bij hen hogere score

Enkele verschillen tussen subgroepen:

• Prijs: weegt sterker door bij vrouwen,

studenten

• Vrienden en familie die roken krijgt meer

belang bij vrouwen, in Vlaanderen en Brussel,

bij jongeren uit het algemeen secundair

onderwijs en niet-rokers

• Smaak krijgt een hoger belang in Brussel en

bij arbeiders, alsook bij ex-rokers

• Merk: belangrijker in Brussel, bij jongeren uit

het beroepsonderwijs en bij arbeiders

• Bekende personen krijgen hoger belang bij

vrouwen

• Verpakking is minder belangrijk in Vlaanderen

en bij jongeren met diploma lagere

school/lager secundair

Gemiddelde score op 10


Reclame voor tabaksproducten

34%

66%

Tabaksreclame gezien voorbije 3 maanden

Ja

Nee

45%

55%

Reclame voor e-sigaret gezien voorbije 3 maanden

Ja

Nee

Meer door jongeren uit Brussel of

Wallonië

Minder door Vlaamse jongeren, en door

jongeren uit technisch onderwijs

Meer door mannen, in Brussel en

Wallonië, door werklozen/invaliden

Minder door vrouwen, jongeren in

Vlaanderen en studenten

Basis: Allen, n=547


Reclame voor tabaksproducten

7%

7%

7%

50%

45%

28%

35%

4%

10%

16%

29%

31%

41%

74%

Ergens anders

Fuif

Festival

In de media

Op internet

Ander verkooppunt

Tabaks/krantenwinkel

Tabaksproducten

Elektronische sigaret

De kanalen waarlangs jongeren reclame opmerken, verschilt al naargelang het klassieke tabaksproducten

betreft, dan wel de elektronische sigaret.

Voor de tabaksproducten is de tabaks-/krantenwinkel het meest uitgesproken kanaal. Bij de elektronische

sigaret zijn niet-fysieke verkooppunten, maar het internet en de media de belangrijkste kanalen.

Basis: Tabaksreclame gezien afgelopen 3 maanden, n=178 voor tabaksproducten en n=248 voor elektronische sigaret


Reclame voor tabaksproducten via sociale media

52%

9%

22%

17%

e-sigaret

Facebook

Twitter

Youtube

Andere sociale media

48%

11%

30%

11%

tabaksproducten

17% heeft reclame gezien op

sociale media

27% heeft reclame gezien op

sociale media

Op sociale media hebben meer jongeren reclame gezien voor de elektronische sigaret dan

voor de klassieke tabaksproducten.

Vooral facebook en youtube zijn de belangrijkste kanalen.


Verpakking: belang van kleur S

maak 1 58% 26% 7% 9%

2 22% 44% 20% 14%

3 12% 16% 55% 17%

4 8% 14% 18% 60%

Sch

ad

eli

jk 1 71% 14% 3% 12%

2 17% 44% 21% 17%

3 6% 20% 55% 19%

4 6% 22% 21% 52%

1 = meest

De kleur van de verpakking beïnvloedt de smaakperceptie: Een rode verpakking associëren

de jongeren met de meeste smaak, gevolgd door groen, blauw, en pas in laatste plaats wit.

Verpakkingen die hoog scoren op smaak, scoren ook hoog op schadelijkheid.


Verpakking: voorbeeld uit Australië

Aantrekkelijk Aanstootgevend

6,9

Informatief

6,9 2,0

Vrouwen geven lagere scores op aantrekkelijkheid van de verpakking (1,5), evenals

jongeren uit Vlaanderen, met een diploma hoger secundair, uit het algemeen secundair

onderwijs, en studenten.

Vrouwen, jongeren met een diploma hoger secundair, en studenten vinden dit meteen ook

meer aanstootgevend, samen met jongeren uit Brussel en Wallonië, en jongeren uit het

technisch onderwijs.

Inzake het informatief karakter zijn er geen significante verschillen tussen subgroepen.

De getoonde verpakkingen

worden als weinig aantrekkelijk

ervaren (score 2,0), als

aanstootgevend (6,9) maar ook

als informatief (6,9).


Het tonen van tabaksverpakkingen in de winkel

65% vindt dit

een vorm van

tabaksreclame

72% gaat

akkoord met

een verbod

Bij de niet-rokers liggen deze

percentages hoger: 70% vindt dit

reclame, en 81% gaat akkoord met

een verbod.

Bij de rokers is dat slechts 59% (2x)


Conclusies


Rookgedrag

• Bijna de helft van de jongeren heeft al ooit gerookt, iets minder dan een derde rookt nog

steeds en een vijfde rookt zelfs dagelijks.

• 29% heeft ook al ooit een elektronische sigaret gerookt, 9% rookt deze nog steeds.

Rokers en ex-rokers zetten sneller de stap naar de e-sigaret dan niet-rokers.

Het rookgedrag van jongeren hangt sterk samen met hun profielkenmerken zoals geslacht,

regio, diploma, werksituatie. Dit geldt zowel voor de klassieke tabaksproducten als de

elektronische sigaret.

Conclusies


Reclame

• Een derde van de jongeren heeft de voorbije drie maanden reclame voor tabaksproducten

gezien. Het belangrijkste kanaal is de tabaks-/krantenwinkel. Een groter aandeel jongeren

(45%) heeft reclame gezien voor de elektronische sigaret. Dit gebeurde vooral via de media

of het internet.

• Ook via de sociale media hebben jongeren vaker reclame gezien voor de e-sigaret dan voor

klassieke tabaksproducten. Facebook en Youtube zijn veruit de belangrijkste kanalen.

Conclusies


Tabaksverpakkingen

• De verpakking heeft een impact op de perceptie die jongeren hebben van het product

• Producten met rode of groene verpakkingen percipiëren de jongeren als meer smaakvol,

maar ook als schadelijker dan producten in blauwe of witte verpakkingen.

• Verpakkingen waarop de schadelijke effecten van roken visueel worden getoond (cfr

Australië) worden als weinig aantrekkelijk, zelfs aanstootgevend, maar ook als informatief

beschouwd.

• Het tonen van tabaksverpakkingen in een fysiek verkooppunt wordt door de jongeren

beschouwd als een vorm van tabaksreclame en meer dan 7 op 10 gaat akkoord met een

verbod hierop. Dit is vooral het geval bij de niet-rokers.

Conclusies

Documents

HOUDING VAN JONGEREN T.A.V. ROKEN EN TABAKSRECLAME