2
· . HA NQI vl cA NU'OC, cA NU'OC vl HA NQI ••••• HQI LIEN HI~P www.nguoihanoi.com.vn H!ffi 800 hoc sinh tIyang te Quy Don (TP.Bien Hoa, D6n&Nai) xep hinh hinh ban do chfr S thuc hi~n nghi thirc chao co - Anh: Dire Trong i1 CA ETj ••••• Minh hoa cua vO KHANH Gia: 6.500 dilng

HQI LIEN - marinaj.info · PDF fileMarinaj thirc hi~n nhan tap tho "Zanore ne vese" ... dau thang 6/2014, ong se den Ha N9i nhan su ki~n tc; ... biet dieu nay. Bai tha "L~ I~ ac m9ng

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: HQI LIEN - marinaj.info · PDF fileMarinaj thirc hi~n nhan tap tho "Zanore ne vese" ... dau thang 6/2014, ong se den Ha N9i nhan su ki~n tc; ... biet dieu nay. Bai tha "L~ I~ ac m9ng

· .HA NQI vl cA NU'OC, cA NU'OC vl HA NQI

•••••

HQI LIEN HI~P www.nguoihanoi.com.vn

H!ffi 800 hoc sinh tIyang te Quy Don (TP.Bien Hoa, D6n&Nai)xep hinh hinh ban do chfr S thuc hi~n nghi thirc chao co - Anh: Dire Trong

i1

CA ETj•••••

Minh hoa cua vO KHANHGia: 6.500 dilng

Page 2: HQI LIEN - marinaj.info · PDF fileMarinaj thirc hi~n nhan tap tho "Zanore ne vese" ... dau thang 6/2014, ong se den Ha N9i nhan su ki~n tc; ... biet dieu nay. Bai tha "L~ I~ ac m9ng

LTS: Bao Ngllai Ha N9i, so 15 ra ngay 4/4/2014, da- dang bai phong van nha tho Mai Van Phan do nha tho - tien sy GjekeMarinaj thirc hi~n nhan tap tho "Zanore ne vese" (NhCrng nguyen am trong Sllang som) cua Mai Van Phan xuat ban a Anbani.Theo thong tin tll Gjeke Marinaj, dau thang 6/2014, ong se den Ha N9i nhan su ki~n tc;.p tho "NhCrng hy vonq trong suet" (Nxb,H9i Nha van VN,"2014) cua ong ra mc1t ban doc Vi~t Nam. Bao Ngllai Ha N9i tran trqnggiai thieu bai viet cua nha pM blnh vanhoc Nguy~n Chi Hoan ve tap tho "NhCrng hy vonq trong suet' cua ong.

-rhein_he cua.•.•.?

,

NhCrngbai iho dll~ chon tc;.ph.9.Ptrong tc;.Q me n~y- "NhCrng hy vqng trong suot' - pho dien nhiel;lgllang m~t cua xUc earn va suy nr quanh ba moiquan tam Ian: suy nghl ve tho, suy nghTve Anbaniva the gi6i dllang d~, earn XUc ve tlnh yeu trong

kich thllOC doi Ilta., kich thllOC thien nhien, cung nhll kich thllOCcai depnoi tlnD dong 10<;l.L80ng th6i thl ba chu de nay thamnhc;.p gua I~ Ian nhau, hoa trong m9t giqng di~u mo rat \;f¢Cdao bai sue manh earn xuc, khi chat nam tinh tll do thangth~ ket hop v61 tri tllCmg t1l9l1g thi ca s~c sao, ,dii nhin duyIy song d9n9, tl1,lt di~n vao suthat, ,

8ay la fno cua m9t thi sTAnbani dllC1ng th6i, viet bangtieng Anh,)lI m9t XlI sa kh6ng loye tha cua the gi6i la HWchung qu6c Hoa Ky. Tac gia, Tlen Sl Gjeke Marinaj, nhll tabiet, la m9t nha I1ghien Clru van hoc hi~n dang d<;l.ynganhtieng Anh va truyen thong ~ truOng Richland Col~ege, bangTexas. Marinaj da noi tron9 m9t bai tra 101phong van: 'ThO' caMy khOng chllt neo cO the xem tmu tno ca cila m9t dan t9crifmg re, bOtno da t~ h9P, vao Mn trong cac dlfOng bien cilano nhDng nM thO'cua kMp m<;>inO'i tren the gi6f. adat nlfOt;nay cO han 500 ~lnh thUt; thO', dlf9C ~un trong bOt f1)9t soIIfQ'f1gthi nhiin rat dong duc, da khien cho cac thOng kenghiem tuc deu chiu khOng dlla ra dlf(1Ccgn sochfnh xac. OilsaD m~c long, trong thO' ca, nlfOt; My van la tam qiem cilanhDng cfieu kY di va khOng ai co the phiin c1fnhhay /;JatchIfOt;."Tac gia nay d~t mlnh va tha cua mlnh trong mot boi canh nhllthe. Va tc;.ptha naycua ong mang t6i cho ta cfo ve d~p tha cacung cai trru nghi~m d~c thu khi m9t tam hon tha von sinhthanh a m9t nai chon, trong m9t ngon ngCr,ma da r6i khoi XlIsa do~ mang ea ngon ngCrban nguye,n do cua ,mlnh de dichchuyengiGa cac dllOng bien gi6i, di rat xa va tiep tl,lCtrien natrong moi trL16ngvan h6a hi~1"1d?i khac bi~t.

M9t trong nhCrng bai tha rat an t1l9l1g a day la bai "'-WlI~ac m9ng ngay" - "Recarring Daymare":

"Toi ngam New YorkNhll hai dru daBi lotT& iran xuong chanToi Sl,l'Ctlnh,Mattoi denH9n9 toi kho rat.TlIs~ng doTach ca phe cua toibOc len haiMau va nlloc mc1t."G~ v6i dia danh New York, hlnh anh "hai dru da bi 19ttll

tran xuong chan" Ic;.ptltc g9i ta nha den sl,l' ki~n bi tharn "911"v6i canh tOa th$p doi Trung tam -Thllang m~ The gi6i cuathanh pho nay Ian Illc;rtSl,Jpq6, thiing dUng, tro[lg khoi va IUa.80 la Sl,l'ki~n cq tinh toan cau, nhLmg truOc het hien nhien lam9t sl,l' ki~n thiet than trong tam tri ng1l6i My.

DllOng nhll_Marinaj khOng chi chia se ma con hOa nhc;.ptr<;>nv~n vao noi dau dan cua New York trong tharn hQa do.Nhan vc;.ttrCrtlnh XLmg "Toi" trong bai tha nay da co m9t acm9ng quai gatrong nhCrnggiac ma ngay: New York ~iong nhllm9t con ng1l6i bi 19t da song. Song, con' danQ ke han, acm9n~ ban ng?y do tra neil m9t earn giac thl,l'Cthe sau khi ''Tqisl,l'Ctlnh," khien ''Toi'' thay m~t mlnh "den" va h9n9 kho rat; roinhCrng bu6i sang ke tiep,,''Toi'' carn nhc;.n tach. ca pM mlnhuong co "Mau va nlloc mat.", Mon my h<;>ctinh te nhll vc;.ycua Marinaj ta- se g~ trong

tat ea cac bai tha,a tc;.pnay. Tha ~i~n d~, nhll ngh~ thuc;.thi~11d~ noi chung, doi m~t v6i m9t the gi6i va m9ng va xao tr9n vegia t~. "80 la kY nguyen cham chUt nhCrng khat vqng daodien!" ("It's the age that attends to deranged desires!", trongbai ''Toi tra I<;l.tday, hOi Nan» Thd'i "I am back, my Muse")NhLmg co nhieu 1l,J'achon thain my khac nhau trong cu¢C doi~~t v6i sl,l' !hc;.tdo. Marinaj, trong bai tha nay, dlla m9t an dl,Jrat thu vi ve nhCrng 1l,J'achqn ma ong khong theo:

'What if I become earth's prince of dustand to the eyes reveal the whole secret of pain ...to the eyes that begin and end with the intoxication of

shadows?" .~Se ra sa9 neu toi tra nen chua te cua cat bl,Jitren dat nayva tan mat nhin ra tron ven bi mat cua thllang dau ...tc;.nm~t rfulg khOl dau va ket thuc' v6i cung nhCrngcai bong

nghipng nga nMnh nhao?". An du "chua te cua cat bl,Ji"g9i len khuynh hllang tham my

ve cai x§:u va cai ac, nhCrng khuyet tc;.tva b~nh tc;.tcua nhanban. Sl,I'thc;.tdo cung da tim thay nhieu hinh anh 100lao trongvan chllang. Va no doi hoi Sltc chiu dl,ltlg cai khoai earn cuatuJ~t vqng truOc khi co the di sau han t6i nhCrng thong di~tiem tang. Marinaj, m9t thi Sl hi~n d~, khong the noi la khong

. t

o NGUyEN·CHI HOAN

biet dieu nay. Bai tha "L~ I~ ac m9ng ngaj' dan a phan trencung da dua ra mot an du ve Sll man ro cua xung nang chetch6c. Song, cai 1l,J'achon can ban cua Marinaj, nhll trong baitha dang noi den a day, la 1l,J'achon cai dep cua dOl sOngthllOng nhat, nai ma niem hy vonq la bau khong khi va la nhipdi~u hit tho cua con ng1l6i:

"No.Let me rather be a mountaineer's tobaccocoarsely cutand together, wrapped up in wads of love, go up in

flames.Perhaps our smoke will make someone forget his boredomfor a minute ... " ."Khong.Tot non thi hay'de toi lam thuOc la CUa ng1l6i mien nuithai rat thov~ cUl]g nhau, dll~ nhoi dll~ cuon trong tinh yeu,roi moi IUa.Co Ie khoi bon toi se khien doi ng1l6i bon ho tieu sautrong phUt giay ..."Hinh anh nhCrng s9i ''thuOc la cUa ng1l6i mien nui" la m9t

hi(lh anh rat d~, tinh te mot cach tll nb'lien. 80la mot dau chi,day chat narri tinh phong' khoang, ve tam hon que hllangtrong tha cua Marinaj. NllQ:c Anbani la m9t XlI ma nui va caonguyen chiem 70% di~n tich. Chat tha Iy tri m9t cach hon -nhien, trong sang m9t caqh cao th1l9l1g cua Marinaj toat rahllang vi bau khong khi mien cao thanh khiet. Loat cac bai thasuy ngfun va thllOl]g nha ve Anbani co the noi la thu¢C vao sonhCrnQbai hay nhat trong tc;.pnay.

.Cam xuc trong nhCrng bai tha do lu6n bieu 19v6i m9t beday d~c bi~t. Nhll do<;l.ntha sau day trong bai "An bani":

''Tonight I will arise from slumberwearing the rousing mask of a dream.I entreat you, my Albania, to do likewise -You, the breath that blew the life's breezethrough painful chimes of love.Let us toy YJith the minutesthe way the years toy with us.""8em nay toi se dc;.ytrong giac ngutren mat d~o ng6i ng6i m~t na m9t giac ma. ,Toi kh§n ~u nQ1l6i, Anbani cua tOi, cung se dc;.ynhll the-Ng1l6i, luong tha th6i di Ian hai sl,l'songqua nhCrng phien chuong dau dan cua niem yeu.Ta hay chai giay phUt nhll do chaitheo d(Jng cach nhCrng nam dai dem ta ra gian nghich."M9t phltc carn dl,I~ bieu thi qua an dl,J "nhCrng phien

chuong dau .dan ~ua niem yeu" vadllOn9. nh~dll~ giru thichtrong hai c~u c(J~i do<;l.n,tham nhuan chat triet Iy. Hai cau nay.d¢C dao hiem thay. Dll6i gi9n9 di~u hai hllOC day ngl,Jy, cai vivon th6i gian-chai-chung ta ("chung ta", tltc ''toi'' va "Anbanicuatoi",) g9i ra nhCrng suy ngam tiem tang ve lich sil, va vemoi quan h~ giGa ca the ng1l6i v6i m9t lich sil d~c dinh naoday, cua m9t c9n9 dong dan t¢C. DllOng nhll "nhCrng phienchuong dau dan cya niem yeu" rung len trong m9t bOi canhnhll vc;.y.Va hai tieng "chai" trong hai cau tha nay ham ngl,JmOi tllang tac kho khan do.

Cung v~y, hai ngCrdo<;l.nta-chai-thOl gian va thOljJian-chai-ta ham ngl,Jm¢t Ung xu chu d¢ng, qua quyet. Tinh tham my cUado<;l.ntha nay thc;.ttuy~ vOl, to? sang nhll chinh 101tha- ''tren m~deo ngOl ngOl m~ n<;l.m9t giac md',:. My h<;>cnay, nhll phan anhqua vi von cUa hai. chCr "chai", gieu CQtdOng thOl tranh khOi.nhCrngam anh y h~ va thOl the, ma khong xa rOldOl soog.

"For we are so much alike inside,In us reside the citizens of the future,dwellings without barred windows,children's cries, mothers' tired laughter."''Vi ben trong chung ta dau co khac gi nhau.Trong chung ta clltrl,j nhCrng cong dan cua tllang lai,hQa do ung dung chang chan song tren cUa s6tieng k~6c tre con, tieng nhCrng ba m~ c1l6i khi m~t moL"M9t dieu rat dang IllU y, la tinh thuan tlly trong sang cua

tham my thi ca cua Marinaj, b¢C 19 qua dien d<;l.tgian di vatrong chat xuc carn eam nhc;.n dll~ ro rang a tUng cau tha.Tinh trong sang truOc het do bOl tinh d¢C dao a nhan quanpha! hi~n cai d~p muon ve trong dOl song. Nhan quan dokhien nhCrng sang t<;l.Otrong bieu d<;l.tearn xuc cua nhCrng baitho nay khpng bi go bo bOl cac t~lI Ie thoi sac mon cua d<;l.odltc thl,l'Ctien hay d<;l.odltc giao dieu.

[Noi cach khac" tinh ,chan thl,l'Cva earn giac sl! thc;.ta thaca nay them m9t Ian nMc ta vllQ1:qua nhCrngcai bay cua tinhhao danh, d?o dltc gia, hay thOi d?y dOl. Tinh chan thl,l'C,trongm9t "kY nguyen cham chUt nhCrng khat v<;>ngdao dien!" - nhliMarinaj nhin nhc;.n - da tro nen nhieu khi la dOi Ic;.pvCljcai gQi

la dao dltc, cai "dao dltc" da bi quyen Il,I'Cthao tung.]Hien nhien, str tl,l' do phong khoang cua tieng iho nay

mang tinh than dao dltc bam sinh, du!",g nhll fho ca von comot vai tro khern pha cai dao dltc chieu sau va cai cao dltcdang vc;.nd9n9· , .

Sa di phru nhac den cac kich tluroc dao ,dltc a day, la VItha Marinaj trong tc;.pnay luon luon mang den m9t cam thltcnr do rat r9ng raL Con ng1l6i nr do, nhat la m9t nha thq nr do,co the noi gi ve nhCrng rang bu¢C sau xa thuoc ve C¢i re nhanban? - 8ay la m9t hinh anh d¢C dao nGa: .

"How many other children have you driven into exilesince then ...You, my gray-stone cradle, my summer magic.What has been scorched within my body from longingfor you,I do not know:My shoes, headed your way, are leaving ashen footprintson the road""8a bao nhieu dUa tre ng1l6i gUi vao IllU day nr bu6i do ...Ng1l6i, vanh noi da xam cua toi, cua toi Qhep la mua he.NhCrng gi da bi thieu l"l,Jitrong toi trong noi nha ve ng1l6i,toi dau biet:80i dep dll6i chan tOi, Ian theo dau ng1l6i, van dang in tren

dllOng nhCrngvej bllOC tan tro" (trong bai "Ng1l6i se cam nhc;.nbllOc chan tqi hang ht,rt" - GUi XlI sa ban nguyen cua toi")._ Cnac chan doan tho tren da mang den m9t trong nhCrnghinh anh thi vi va lay d9n9 nhat tro[1g tho ca ve tinh quehuang dat nllOC. Tuy nhien, bao trum tr:v6'c hetl dean thonay g9i cho ta ,cai nqu y, cal earn giac ngam an ve m9t bongma llch sil, giong nhll a doan tho trich tir bai "Albania" trongphan tren. Co mot tllang phan gay boi roi, m9t tllang tac khOkMn, q~Cranh,Crng.gl ha~ n~.l,J!rong ca~ thp th~. n~at - "8~bao nhleu dlJa tre ngllOl glll vao IllU day tll buol do ..." - VOlhinh anh tllang hlnh hoa trong hai cau tha thlI ba va thlI tll- n6i nha ''v"9 ng1l6i" luon thieu dot tam can ''toi'', den mltcdllOng nhll m6i bllOC ''toi'' di deu rai ra ''vet tan tro" cua caitam can bi dot chay. .

BllOC chan va dau chan, nhll mot loai hlnh anh an du VLtag9i jen hanh d9n9 vUa bieu 19tr<;l.nQthtii tam h~n, la mQt d~di~n d~c thu ve thfun my trong nhCrngbai tha nay cua Marinaj- nh~ quan tham my d~t than the ng1l6i o.trong-va-trung-tamkhong gian tham my.

"As I walk, I see my footprints rise uplike rotten leavesin the air filled with messages of pain.""Khi bllOC di, toi thay dau chan toi tung lennhllia muctrong bau khi day tran nhCrng thong di~p dan dau."Ong noi den ''tam h~n" nhll "canh dong", "cac de SllOn"

(cua ''toi'', cua "cha") nhll nhCrng b?c thang hay mUi giao -''IInh tao, trong luc than kinh dUt gay dan dau ... ng1l6i da rencac de SllOn thanh nhCrng mui thllang chet ch6c chong bannga."1 'Wide awake, in the aching fissures of the nerves ...you have wrought the ribs into lethal lances against the self."_ V~ cac bai hay do<;l.ntha trich tren day chlla m9t vai thi dl,J

de thay han ea trong tc;.ptho.Cai nhin ngM thuat coi than the ng1l6i nhll khong gian

th,am my chu yeLi - truyen thong tham my do trong tha chllahan la quen v6i chyng ta a day. NhCrng bai tha nay cua GjekeM~rinaj da pho dien m9t cach d¢C dao, da d<;l.ngnhan quantham my do.

Ja da thay hi~u qua cua no qua m9t val thi dl,Jdll~ ch9nngau nhien tll tc;.ptha nay; va ng1l6i d<;>chiin s,e thay con rorang va phong phu han nhCrng hi~u qua nhll the a cac bai thatrong tc;.p. .

TMn the con ng1l6i va nhCrng li~n quan gan gQi cua thanthe von van la truOng moi gi6i truyen earn hang dau. TlI m9tg6c nhin khac, no thc;.tsl,l'd~t con nc9116ivao ben trong n9i tamcua chinh minh. BOl nhan quan tham my, a day, trong tha ca,khonghe gian dan hay chi gi6i ~<;l.ntrong nhCrng5l,1'tlm tOi caid~p, ~a nhan quan ay la con mat h9i tl,Jtoan b9 anh sang tamhOn cua nha tha. .

Va tam hon cua nha tha, nhll tam hon cua Gjeke Marinajtrru ra qua nhCrng bai tha nay, thi cole tot han nen dllOC hinhdung nhll hlnh anh Marinaj dem den chung ta ve tuyei (trongbai ''Tuyet''1 "Snow"):

'While the others, oh, the others! .They marvel at how the snow descends

without a whisper of warning!They wonder at how gravity can draw down such lightnessBut doesn't find the strength to free it

from the weight of griefThat long ago once burdenedTheir innocent souls!" .''Trong luc bao ng1l6i khac, oi da) bao ng1l6i kMc!BQn hq ng<;l.cnhi~n lam sac tuyet xuong .ma khong m9t tieng rit gio bao d9n9!B9n h9 ban khoan lam sac tr9ng trllOng keo xuong dll~ .cai nh~ mltc nayMa khong thay Il,I'Cm<;l.Qhgiup 1]0thoat raklloi trqng 11l9l1gcua noi kh6 sauNoi kh6 xa XlJa tUng deo ganh n~gGanh nhCrng linh hon b9n hq tha ngay!"80 co Ie la m9t Iy do vi sao nhCrng bai tha nay dll~ vi nhll

"NhCrng hy vqng trong suot". DllOng nhll Sl,l'trong suot nayche dc;.ym9t cach tinh te cai the gi6i nay. Sl,I'trong suot nhllm9t 101mOl gqi kham pha .•