I am Malala

การตอสเพอสทธของผหญงในสงคมชายเปนใหญ

หนงสอI am Malalaเขยนโดยมาลาลายซฟไซ(Malala

Yousafzai)เดกสาวชาวปากสถานรวมกบครสตนาแลมบ(Christina

Lamb)นกขาวตางประเทศชาวองกฤษเมอพ.ศ.๒๕๕๖แปลเปน

ภาษาไทยเมอพ.ศ.๒๕๕๗โดยสหชนสากลทรรศน โดยใชชอ

ตามฉบบภาษาองกฤษหนงสอเลมนโดงดงไปทวโลกนอกจากเนอหา

ในหนงสอทนาสนใจมากแลวเรองราวระทกขวญของผเขยนกเรยกรอง

ความสนใจจากทวโลกไมแพกน เพราะวามาลาลาอาจจะเปนศตร

อายนอยทสดของกลมตาลบนมสลมหวรนแรงเธอจงถกหมายหว

ตามสงหาร มอปนยงกระสนใสเธอในรถโรงเรยนขณะเดนทางกลบ

บานพรอมเพอนๆ กระสนเขาเบาตาทะลออกทางไหล อาการสาหส

กระทบการพดการมองเหน และการยม เธอตองผาตดสมองและ

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 13

มาลาลาเลาถงชะตากรรมทแตกตางกน

ระหวางผหญงและผชายในสงคมของเธอวา

‘ฉนเปนเดกผหญงทเกดมาในบานเมอง

ทยงปนฉลองใหกบลกชาย

สวนลกสาวถกเกบซอนไวหลงผามาน

หนาท ในชวตของพวกเธอ

มแตทำาอาหารและคลอดลก’

14 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

เสนประสาทบนใบหนาแตในทสดเธอรอดชวตดวยความชวยเหลอ

จากในชาตและนานาชาต ประธานาธบดอาชพ ซารดาร แหง

ปากสถานใหความชวยเหลอในการดแลรกษาและอารกขาใหความ

ปลอดภยแกชวตของเธออยางเตมท รวมทงรบผดชอบคารกษา

ทงหมดรฐบาลสหรฐอาหรบแอมเรตสและมกฎราชกมาร โมฮมหมด

บนซายเอดทรงใหใชเครองบนสวนพระองคพามาลาลาเดนทางไป

รกษาตวยงประเทศองกฤษคณะแพทยโรงพยาบาลควนแอลซาเบธ

ในเบอรมงแฮม ประเทศองกฤษ ทมเทการรกษาพยาบาลสดกำาลง

จนเธอปลอดภยไมพการกลบคนเปนเดกสาวแสนสวยดงเดม

การสงหารเดกผหญงตวเลกๆอยางเหยมโหดเปนขาวสะเทอน-

ขวญไปทวโลกโลกประณามกลมตาลบนขณะเดยวกนกปรบมอยกยอง

เดกผหญงหวใจแกรงคนน มาลาลาเปนทรจกอยางกวางขวางใน

ปากสถานและในโลกตะวนตกมาตงแตเธออาย ๑๑ ขวบ เธอให

สมภาษณสอวทยบบซ ภาคภาษาอรด เขยนบนทกลงเวบบลอก

เผยแพรในเวบไซตของบบซภาคภาษาอรดโดยใชนามแฝงวา“กล

มาไก”ซงเปนชอวรสตรในตำานานพนบานของชาวพชตนเปนบนทก

รายงานเรองราวในชวตประจำาวนประสมประเสไปกบการพดถงการ

ยดครองและการใชอำานาจอนนาสะพรงกลวของกลมตาลบน มาลาลา

ใหสมภาษณนกขาวโทรทศนและวทยของปากสถานและประเทศ

ตะวนตกหลายแหลงมสารคดเรองการปดโรงเรยนในหบเขาสวตลง

ในนตยสารไทมและมาลาลายงเดนสายไปกบพอซงเดนทางไปเปน

วทยากรในทสมมนาตางๆ เกยวกบปญหาทชาวบานไดรบจากกลม

ตาลบนทใชกฎเกณฑบบบงคบอยางเขมงวดขนทกท เชน หามด

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 15

โทรทศนและเสพความบนเทงตางๆ หามผหญงออกจากบานโดย

ไมคลมตวดวยบรกาและไมมผชายรวมเดนทางไปดวย ลงโทษผไม

ทำาตามขอบงคบโดยการ โบยตกลางทชมชนและตอมารนแรงขนโดย

สงหามเดกผหญงไปโรงเรยนจนถงปดโรงเรยนผหญงลวนหลายแหง

และโรงเรยนถกทำาลายมาลาลาและพอของเธอไดรบคำาขหลายครง

หลายหน

ตงแตยงเปนเพยงเดกหญงมาลาลาไดรบรางวลตางๆมากมาย

เชนรางวลเยาวชนเพอสนตภาพแหงชาต(NationalYouthPeace

Prize,2011)รางวลสทธมนษยชนเพออสรภาพของผหญงนานาชาต

(SimonedeBeauvoirPrize,InternationalHumanRights

PrizeforWomen’sFreedom,2013)เธอไดขนหนาปกนตยสาร

ไทม ซงคดเลอกใหเธอเปนบคคลทมอทธพลอนดบ ๒ แหงป

๒๐๑๒รองจากประธานาธบดบารคโอบามาในวนเกดอาย๑๖ป

ค.ศ.๒๐๑๓หลงถกยงมาแลวปหนงเธอเดนทางไปกลาวสนทรพจน

บนเวทสหประชาชาตทนครนวยอรกแกผฟงทเปนบคคลชนนำาของ

โลก๔๐๐คนเธอกลาวไวตอนหนงวา

“ผกอการรายคดวาพวกเขาจะสามารถเปลยนแปลงความ

ปรารถนามงมนของฉนได พวกเขาไมรเลยวาในชวตฉนมเพยง

ความออนแอ ความหวาดกลว และความสนหวงเทานน ทเปลยน

แตความเขมแขง เดดเดยว และพลงความกลาหาญ ไดเกดขน

มาแทน”

16 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

สหประชาชาตกำาหนดใหวนท๑๒กรกฎาคมซงตรงกบวน

คลายวนเกดอายครบ๑๖ปของมาลาลาเปน“วนมาลาลา” (Malala

Day)หรอวนเพอการศกษาของเดกทวโลก เธอไดรบการเสนอชอ

เขาชงรางวลโนเบลสาขาสนตภาพในค.ศ.๒๐๑๓แตพลาดไปแต

ในค.ศ.๒๐๑๔หรอพ.ศ.๒๕๕๗มาลาลาไดรบรางวลโนเบลสาขา

สนตภาพคกบนายไกลาศสตยาธนกการศกษาชาวอนเดยวย๖๐

ป การทมาลาลาไดรบรางวลโนเบลนาจะมาจากความหาญกลาของ

เธอและศรทธาอนแรงกลาทยดมนในสนตสขและความเทาเทยมกน

ของมนษยทงๆทเธอเปนเพยงเดกสาวผออนเยาว

สงททำาใหมาลาลา เดกสาวชาวพชตนจากหมบานเลกๆ ใน

หบเขาสวตกลายเปนคนดงระดบโลกมาจากผลงานของเธอทมงมน

ตอสเพอใหเดกผหญงมสทธไปโรงเรยนและมโอกาสไดรบการศกษา

เชนเดยวกบเดกผชายเรองเชนนไมใชปญหาเลยในสงคมอารยะและ

เปนประชาธปไตยแตในประเทศมสลมทมความขดแยงรนแรงและ

ชมชนทถกยดครองโดยกลมตาลบนทมความเชอแรงกลาวาหญงและ

ชายไมใชมนษยทเทาเทยมกน รวมทงลกษณะสงคมดงเดมแบบ

ปตาธปไตย(Patriarchy)ททำาใหผหญงกลายเปนชางเทาหลงและเปน

พลเมองชนสองพอแมของมาลาลากเตบโตมาจากครอบครวทถอวา

ชายเปนใหญดงทมาลาลาเลาวา

“ในตอนเชาเมอพอไดกนครมหรอนม นองสาวของพอจะได

ชาไมใสนม ถามไข เดกผชายเทานนทจะไดกน เมอมการเชอดไก

มาทำามอเยน เดกผหญงจะไดสวนปกและคอ ขณะทเนออก

แสนอรอยจะมแตพอ พชาย และปเทานนไดลมรส” (หนา ๓๓)

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 17

และเมอตอนมาลาลาเกด

“คนในหมบานเหนอกเหนใจแม และไมมใครแสดงความ

ยนดกบพอ” (หนา ๑๙)

มาลาลาเลาถงชะตากรรมทแตกตางกนระหวางผหญงและ

ผชายในสงคมของเธอวา

“ฉนเปนเดกผหญงทเกดมาในบานเมองทยงปนฉลองให

กบลกชาย สวนลกสาวถกเกบซอนไวหลงผามาน หนาทในชวต

ของพวกเธอมแตทำาอาหารและคลอดลก” (หนา ๑๙)

แตมาลาลาโชคดทมพอแสนวเศษ พอรกลกผหญงทเปน

ลกคนแรกทรอดชวตผนมากพอตงชอใหเธอวา“มาลาลา”ตามชอ

“มาลาไลแหงไมวานต”ผเปนวรสตรแหงอฟกานสถานเพราะความตาย

ของเธอจดประกายใหชาวอฟกนมกำาลงใจตอสกบทหารองกฤษ

วรกรรมของมาลาไลถกนำามาขบขานเปนบทเพลงทพอของมาลาลา

ชอบรองใหเธอและเดกคนอนๆฟงเซยอดดนพอของมาลาลาเปน

นกการศกษาเขากอตงโรงเรยนเพอใหการศกษาแกเดกๆผยากจน

ในชมชนของเขา และเพอใหลกสาวของตนและลกสาวของคนอนม

โอกาสไดรบการศกษา สวนแมผอานหนงสอไมออกสนบสนนพอ

อยางเตมตวใหตงโรงเรยน แตกวาโรงเรยนจะดำาเนนงานไดสำาเรจ

สมประสงคครอบครวของมาลาลาตองยายบานหลายครงตงโรงเรยน

18 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

ใหมหลายหน เพราะปญหาทางเศรษฐกจและความขดแยงทาง

ความคด ตอมาตองผจญกบกลมตาลบนและสงครามกวาดลาง

จนตองอพยพออกจากบานเกดของตนเอง

อดมการณของมาลาลาในเรองสงเสรมการศกษาโดยเฉพาะ

แกสตรรบทอดมาจากอดมการณของพอของเธอ เมออานหนงสอ

เลมนจบลง เรากลาวไดวามาลาลาเปน “ลกไมหลนไมไกลตน”

ความสำาเรจของมาลาลายอมเปนความสำาเรจของเซยอดดนไปดวย

มาลาลาเดนตามรอยเทาพอทมงมนตอสเพอสนตภาพและเสรภาพ

I am Malalaหรอฉนคอมาลาลาซงเปนชอหนงสอเปนคำากลาว

ทบอกวาเธอเปนใคร มชวต ความคด ความเชอ และความหวง

อยางไรซงเธอเลาไวอยางละเอยดในหนงสอเลมนสอดรดพนไปกบ

เรองราวของประวตศาสตรชมชนและเหตการณบานเมองในประเทศ

ปากสถานและสงคมโลกในชวงเวลาทเธอเตบโตขน ผอานไดรบร

ความคดและคารมคมกลาทเธอกลาวพากษวจารณนกการเมองและ

นโยบายของรฐรวมทงการเมองระหวางประเทศ

หลงการรกษาพยาบาลจนหายสนทเธอและครอบครวพำานก

อยทประเทศองกฤษ ซงเธอจะไดรบการศกษาจนถงชนสงสดอยาง

ไมมอะไรกดขวาง มาลาลากลาวเสมอถงทศนคตของคนปากสถาน

บางสวนทไมไดยกยองชนชมเธอเหมอนสงคมโลกแตกลบคดวาเธอ

และครอบครวสรางความดงเพอประโยชนของตนเองนนเปนโจทย

ขอใหญทมาลาลาจะตองแกใหไดวาหลงโอกาสแหงชวตทมชอเสยง

มสถานะมนคง มการศกษาสง และมทนทรพย เธอจะยงคงรกษา

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 19

อดมการณไวไดหรอไม แตในขณะนเธอไดเรมสานฝนและดำาเนน

ภารกจแหงอดมการณไวบางแลวดวยการกอตงกองทนมาลาลาเพอ

สงเสรมการศกษาแกเดกผหญง ทงใหความรพนฐาน เครองมอ

แนวคดและเครอขายทจะชวยใหเดกหญงคนพบตวเองและสามารถ

สรางอนาคตของตนและโลกได

เรองราวของมาลาลาทำาใหเหนวาผหญงยงตองตอสอกมาก

และอกนานกวาพวกเธอจะมสทธเสรภาพและความเสมอภาคเทา

เทยมเพศชายอยางแทจรงบนไดแหงการกาวไปสความหวงและความ

ฝนคอการศกษาทจะเปดโลกกวางและเปดโอกาสใหผหญงไดแสดง

ศกยภาพของเธอดงทมาลาลากลาวไวในสนทรพจนทสหประชาชาต

วา

“ใหเราไดมโอกาสหยบสมดและปากกาของพวกเรา

ขนมา เพราะพวกมนเปนอาวธสำาคญทพวกเราม เดก ๑ คน

คร ๑ คน หนงสอ ๑ เลม และปากกา ๑ ดาม สามารถเปลยน

โลกใบนได การศกษาเปนคำาตอบ การศกษาตองมากอน”

....................

เกาอวาง

ทกคนมตวจรงภายใตหนากาก

หลงจากไดรบชอเสยงโดงดงไปทวโลก จนทำาใหขนบญช

เปนมหาเศรษฐอนดบหนงขององกฤษเจ.เค.โรวลงไดเปลยนแนว

การเขยนจากวรรณกรรมเยาวชนมาสรางสรรควรรณกรรมสำาหรบ

ผใหญนวนยายเรอง เกาอวาง (The Casual Vacancy)เปนเรองแรก

และแปลเปนภาษาไทยเรยบรอยแลวโดยเจรญเกยรตธนสขถาวร

การสนชวตอยางกะทนหนดวยอาการเสนโลหตในสมองแตก

ของ แบรร แฟรบราเทอร ทำาใหทนงของสมาชกสภาทองถนเมอง

แพกฟอรดวางลง จงมผเสนอตวเขารบการเลอกตงซอมในครงน

๓คนเจ.เค.โรวลงใชมลเหตของการคดเลอกผทจะเขาไปนงเกาอ

วางของสภาทองถนนำาไปสการฉายภาพอยางแยบยลใหเหนปญหา

ทหมกหมมมานานในเมองชนบทเลกๆทสวยงามแหงนไมวาจะเปน

ผเขยนเผยใหเหนมตดานมดในตวมนษย

ทฉาบเคลอบไวดวยวาจาสภาพ คำาโกหก มารยาทสงคม

ศลธรรม จรยธรรม และขณะเดยวกนยงเผยใหเหน

มตดานสวางทซอนตวอย ในคำาพดหยาบคาย

ทาทางกากน ความประพฤตทสงคมยอมรบไมได

ตลอดจนความออนแอไมกลาส

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 21

22 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

ปญหาชองวางระหวางเมองใหญกบเมองเลกระหวางคนรวยกบคนจน

ระหวางเจาถนเดม(แพกฟอรด)กบเคหะชมชน(ฟลส)ทขยายมา

จากเมองใหญ ระหวางพอหรอแมกบลก ระหวางสามกบภรรยา

ระหวางแมผวกบลกสะใภระหวางครกบนกเรยนและระหวางเพอน

กบเพอนเจ.เค.โรวลงตงใจจะบอกวาไมใชเพยงมเกาอวางเพราะ

สมาชกสภาทองถนคนหนงเสยชวตไปแตมชองวางในสงคมอยเตม

ไปหมดไมเวนแมแตคนทใกลชดกนเหลอเกน

ประเดนสำาคญทนำาเสนอในนวนยายเรองนม๒ประเดนหลก

ประเดนหนงคอ เรองสงคมนวนยายเรอง เกาอวางนำาเสนอเรอง

ของชมชนแพกฟอรดซงถอตววาเปนเมองเกาแกและมประวตศาสตร

ทองถนเชอมโยงกบขนนางตระกลสง ไมยอมรบชมชนฟลสอนเปน

เคหะชมชนเกดใหมทขยายตวมาจากเมองใหญ แตมอบภาระให

แพกฟอรดดแลสาธารณปโภคและพนทสาธารณะรวมกนฟลสเปน

ชมชนของครอบครวยากจนทไดรบสวสดการ สวนมากไมมงานทำา

เปนหลกแหลง จำานวนมากเปนผคายาและเสพยา รวมทงไมม

จรยธรรมทางเพศสภาพชมชนแออดสกปรกไรระเบยบไมเคารพ

กฎหมาย ฟลสสรางมลภาวะและทำาลายความสงบสวยงามของ

แพกฟอรดฟลสเปนแหลงมวสมของคนโงเขลาและขเกยจชมชนน

จงเปนเสมอนไสตงทแพกฟอรดตองการตดทงนบเปนเวลากวา๖๐ป

ทชมชนทงสองไดอยรวมกนมาจนแบรรแฟรบารเทอรจากฟลส

ไดเปนสมาชกสภาองคการบรหารทองถนของแพกฟอรดดวยคนหนง

เนองจากบคลกอนนานบถอมอารมณขนมความจรงใจและตองการ

ประสานประโยชนทำาใหแบรรแฟรบารเทอรเปนทรกใครของคน

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 23

สวนใหญในชมชนทงสองแหงยกเวนกลมของ เฮาเวรดมอลลสน

ผมอทธพลสงและถอตนวาเปนราษฎรหมายเลข๑ของแพกฟอรด

เฮาเวรดหาทางใหฟลสออกจากความรบผดชอบของแพกฟอรดกลบ

ไปขนอยกบเมองยารวล และไมตองการตอสญญาการเชาอาคาร

ททำาการของคลนกบำาบดยาเสพตดซงเทากบเปนการลอยแพชาวฟลส

ทกำาลงรบการรกษาแนนอนวาแบรรมความเหนขดแยงเปนตรงกนขาม

การตายของแบรรจงมผลตออนาคตของฟลสอยางยงเพราะ

ขาดผปกปองคนสำาคญและเฮาเวรดสงลกชายของตนลงชงเกาอวาง

ตวนเพอเพมเสยงสนบสนนในสภาทองถนการทแพกฟอรดยกตวเอง

ขนสงและไมยอมรบฟลสทตนเหยยดหยามวาดอยกวาไมไดปรากฏ

แคในระดบการเมองทองถนเทานน แตยงเหนไดในปฏสมพนธ

ระหวางชาวเมอง มการรงเกยจชงชงชาวฟลส โดยเฉพาะอยางยง

ครสตนวดอนเดกสาวทพดจาหยาบคายมแมตดยาและมเพศสมพนธ

กบเพอนชายทวไป

ประเดนสำาคญอกอยางหนงในนวนยายเรองนคอ การตแผ

ธรรมชาตของมนษยโดยเฉพาะอยางยงดานเลวรายเจ.เค.โรวลง

นำาเสนอตวละครมากมายตวละครแทบทกตวมจดออนมความลบ

หรอขอบกพรองแตละคนปดบงเรองไมดของตนแตกระหายอยาก

รเรองไมดของผอน ผทแตงงานหรอมครกกลบเบอหนายคของตน

แลวมสมพนธทางเพศหรอมใจเสนหาคครองของคนอนเชนเฮาเวรด

มเพศสมพนธกบหนสวนธรกจสาวใหญ ปรมนทราหลงรกแบรร

ซาแมนตาภรรยาของไมลสชอบเยายวนวกรมสามของปรมนทราและ

ในทสดกจบเดกรนลกในงานวนเกดของพอสามแกวนบอกเลกเคย

24 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

แฟนสาวแลวไปสารภาพรกกบแมรภรรยาหมายของแบรรพฤตกรรม

เหลานฉกหนากากของพวกมอถอสากปากถอศล ทหลงตววาม

อารยธรรมและมกประณามคนอนทประพฤตเชนนวา“สำาสอน”

นอกจากนผเขยนไดแสดงใหเหนวาความรนแรงในครอบครว

สงผลกระทบตอจตใจและพฤตกรรมของเดกอยางยากจะเยยวยา

สขวนทรามพอแมเปนแพทย ครอบครวมสถานะทางสงคมสง แต

ความกดดนจากแมผคาดหวงใหเธอเกงอยางพนองทำาใหสขวนทรา

เปนเดกมปญหาทางจต เธอกรดแขนตวเองซำาแลวซำาเลาเพอระบาย

ความทกขทไมอาจบอกกบใครได ในขณะทสขวนทราหาทางออก

โดยการทำารายตวเองเงยบๆ แฟตสซงมพอเปนรองครใหญและแม

เปนคร ถกกดดนใหเปนคนดมระเบยบวนย แฟตตตอตานพอแม

ดวยการสบบหรพกญชากอความวนวายในชนเรยนแกลงเพอนท

ออนแอและมเซกซกบครสตนเดกชมชนฟลสทพอแมถอวาเปนคน

ชนตำาสวนแอนดรวไพรซมพอทจรตวาจาหยาบคายและชอบ

ทบตทำารายคนในครอบครวแอนดรวทงกลวและเกลยดพอเขาและ

แฟตสซงเกลยดพอเหมอนกนจงตางพดถงพอของตนอยางหยาบคาย

ขาดสมมาคารวะเพอเปนการระบายความเกบกดในใจฝายครสตน

วดอนไมพอใจทแมเปนคนตดยานอนกบผชายหรอรบฝากยาเสพตด

เพยงเพอไดปนยามาเสพแมพดโกหกสกปรกไมมความรบผดชอบ

และครสตนยงถกผชายของแมขมขนอกดวยเธอจงเปนเดกเกบกด

ทแสดงออกดวยกรยาวาจากาวราวหยาบคายทาทางกากนและฟรเซกซ

แตแททจรงแลวในใจของครสตนมแตความกลวทกลวทสดคอกลว

ครอบครวแตกสลายกลววารอบบนองทรกของเธอจะถกรฐพราก

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 25

ตวไปเพราะความประพฤตชวรายของแมเธอจงนอนกบแฟตสเพราะ

หวงจะมลกกบเขาเพราะการมลกจะทำาใหเธอไดรบสวสดการรฐมบาน

ทเธอสามารถพารอบบไปอยดวยเพราะอาจไดรบเมตตาดานการเงน

จากพอแมของแฟตสบางแตทสดแลวครสตนกไปไมถงฝงฝน

การแกแคนของบรรดาลกๆมผลกระทบตอการเมองของคน

รนพอแมดวย แอนดรวโพสตขอความในเวบไซตของสภาทองถน

ในนาม ปศาจ_แบรร_แฟรบาเทอร แฉวาไซมอนทจรตและรบซอ

ของโจรทำาใหไซมอนตกงานและตองถอนตวจากการสมครรบเลอกตง

แตตอมาเขาโพสตเรองเฮาเวรดมสมพนธทางเพศกบมอรนเพอชดเชย

ทเขาทำาใหพอตกงาน ทำาใหเชอรลยผเปนภรรยาของเฮาเวรดเสยใจ

มากจนคดทำารายสามแตบงเอญเฮาเวรดหวใจวายกลายเปนอมพาต

เสยกอนสวนสขวนทราซงถกแมกดดนอยางหนก ใชนามปศาจ_

แบรร_ แฟรบาเทอร โพสตขอความแฉความลบวาแมของเธอหลงรก

แบรรเพอสรางความเจบปวดใหแมและพอบางแฟตสเปนอกคนหนง

ทใชนามปศาจ_แบรร_ แฟรบาเทอร แฉความลบของพอวาคอลน

รองครใหญซงสมครรบเลอกตงเปนคนชอบจนตนาการวาไดสมผส

รางกายของนกเรยนสาวแมจะไมเคยทำาจรงและขอความทโพสตลง

ในเวบจะถกลบโดยรบดวนแตกกอผลสะเทอนในหมผใหญไมใชนอย

เพราะเปนการฉกหนากากลดทอนความนานบถอและเปดโปงใหเหน

ดานมดของแตละคนหลงรอบบและครสตนตายแฟตสซงสำานกผด

วาเขาเปนสวนหนงททำาใหเกดโศกนาฏกรรมนนและสารภาพวาเขา

เปนผโพสตขอความทงหมดการทำาดของแฟตสแกปญหาใหสขวนทรา

และแอนดรว ซงความสมพนธในครอบครวของคนทงสองกำาลงม

แนวโนมไปในทางทดขน

26 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

ผเขยนเผยใหเหนมตดานมดในตวมนษย ทฉาบเคลอบไว

ดวยวาจาสภาพคำาโกหกมารยาทสงคมศลธรรมจรยธรรมและ

ขณะเดยวกนยงเผยใหเหนมตดานสวางทซอนตวอยในคำาพด

หยาบคายทาทางกากนความประพฤตทสงคมยอมรบไมไดตลอดจน

ความออนแอไมกลาส ดงกรณของสขวนทรา ลกสาวคนกลางของ

ครอบครวทพอแมพนองเกงกนหมดแมจงเขมงวดกบเธอทำาใหเธอ

กลายเปนคนเกบกดจนตองปลดปลอยระบายความทรมานใจทงหลาย

ดวยการกรดแขนตวเองประกอบกบความเปนเดกผวสทนบถอศาสนา

ซกข สขวนทราจงเปนเหยอใหแฟตส ซงเปนเดกเกบกดจากอก

ครอบครวหนงกลนแกลงแตในวนทรอบบวดอนเดกวยสามขวบครง

เดนลงแมนำาไปสขวนทรากระโดดลงไปชวยอยางไมลงเลและเธอก

เกอบเอาชวตไมรอด การกระทำาครงนแมจะไมอาจชวยชวตรอบบได

แตเปลยนสขวนทราใหเปนคนใหมโดยสนเชง เธอไดรบยกยองจาก

ชาวเมองและเพอนในโรงเรยนสวนแมกรบรความทกขทรมานใจของ

เธอและเลกปฏบตตอเธออยางเขมงวดทสำาคญสขวนทราพบวาเธอ

มตวตนมคณคาฉลาดเธอไมใชคนขลาดเธอพงชนกบปญหาได

แทนทจะหนไปอยในโลกของตนเองเหมอนทกครง

สงทเจ.เค.โรวลงทงไวเปนหมดเดดตอนทายเรองใหผอาน

ไดคดคอคนทมสวนในการจมนำาตายของรอบบมเพยงครสตนและ

แฟตสซงมวแตมเซกซกนในพมไมเทานนหรอแลวเชอรลซาแมนทา

และแกวนซงเดนผานรอบบไปเฉยๆเพราะแตละคนมวแตหมกมน

อยกบเรองของตวเองจนละเลยเดกสามขวบครงทเดนอยตามลำาพง

ละผใหญเหลานมสวนตองรบผดชอบกบเหตรายทเกดขนหรอไม

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 27

เมออานเรองนจบสรปไดวาผเขยนคงอยากบอกเราวาสงคม

ทดไมใชเปนเพราะมทวทศนทสวยงาม มประวตศาสตรเกาแก ม

พลเมองทเปนผด รำารวยมการศกษา แตสงคมทดเกดจากคนทม

จตใจดใสใจดแลชวยเหลอเกอกลกนมใชทำารายกดกนเอาเปรยบ

แบงแยก เหยยดหยามและไมจรงใจตอกนนวนยายเรอง เกาอวาง

ของเจ.เค.โรวลงเรองนชชวนใหเราหนกลบมาดสงคมของเราเอง

วาการทคดแตประโยชนของตนโดยไมคดถงคนอนและสวนรวมนน

สดทายแลวกสรางหายนะใหแกทกคน

....................

ของฝาก

เรองสนสะทอนชวตรนทดในสงคมไทย

ผวจารณเคยตดใจงานเขยนเรองสนของกรศรวฒโณใน

หมนเขยวคมหนาม ซงเปนหนงสอรวมเรองสนเลมทสองของเขา

จากนนกไดตามอานเรองสนของนกเขยนนามปากกานในนตยสาร

ตางๆอยเนองๆและเคยใหขอสรปภาพรวมของหนงสอหมนเขยว

คมหนามวาเปนเรองของชวตลำาเคญในสงคมไทยตอมากรศ รวฒโณ

มหนงสอรวมเรองสนเลมใหมชอของฝากซงนบเปนผลงานอนดบสาม

หลงจากอานหนงสอเลมนจบลงผวจารณบอกตวเองวาภาพรวมของ

เรองสนในหนงสอเลมนกยงเปนเรองชวตลำาเคญของคนไทยในสงคม

ไทยอยนนเอง ชวตของ “นาง” โสเภณปลดระวางอมโรคจนผคน

แมกลบบานไปนานแลว

ขนมของฝากบางอยางเรมหมดอาย ใกลเสย

แตครนจะทงไป ลกชายกนกถงแตละขนแตละตอน

ของการทำาขนมทละเอยดซบซอน

ผเขยนบรรยายขนตอนการทำาขนม

อยางละเอยดลออจนเหนภาพ

ทำาใหผอานรสกสะเทอนใจและซมซาบ

กระแสความรกทแมเจอลงไป

ในความยากลำาบากของการทำาขนมนน

ลกชายจงไมอาจทำารายนำาใจแมไดลงคอ

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 29

30 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

รงเกยจทมาประกอบอาชพขายลกโปงทสถานรถไฟในเรอง“ลกโปง

ลมกรด”ชวตของลกๆของยายในเรอง“คนคอย”ซงเปนครอบครว

ชนชนกลางระดบลาง ทกคนในครอบครวตองทำามาหากนตวเปน

เกลยวทำาทงงานประจำางานพเศษและขวนขวายทกอยางเพอใหอยรอด

ในสงคมเมองทเตมไปดวยการแขงขนและในเรอง“นอกเครองแบบ”

ชวตของเดกชายไพศาล เดกชายจากครอบครวยากจนทไมมเงนซอ

เครองแบบลกเสอจงถกรงเกยจจากครและเพอนๆทงทเขามหวใจ

เปนลกเสอเตมรอยรวมทงอกหลายชวตในเรองสนของกรศรวฒโณ

ลวนเปนคนยากจนทเราพบเหนอยทวไปบนผนแผนดนไทยคนเหลาน

อยาหวงความเขาใจเหนใจจากคนตางระดบเลย เพราะแมแตคนใน

ระดบเดยวกนกยงไมใหนำาใจและความเอออาทร

นอกจากปญหาความยากจนอนเปนปญหาซำาซากถาวรทยง

ไมมใครหนาไหนแกไขได ผเขยนนำาเสนอปญหาททาทายความเปน

มนษยในแงมมตางๆอยางเรอง “ชง” ซงกลาวถงประเพณชงเปรต

ของชนบทภาคใตผเขยนสรางตวละคร๓ตวคอ“ดง”ชายวยหกสบหา

“จอม”เดกชายวยสบขวบและ“กม”เดกชายวยเดยวกนแยงกนเปน

ผชนะในการชงเปรตนนคอชงกนไตเสาชะโลมจาระบขนไปบนยอดเสา

รางวลทไดรบคอเงนขนมและขาวปลาอาหารทวางอยบนรานเปรตดง

เปนตวแทนของคนรนเกาทปรารถนาจะสบตอประเพณของบรรพบรษ

จอมเปนตวแทนของผทเหนการแขงขนเปนเรองสนก และไดเงน

รางวลเปนผลพลอยได สวนกมเปนตวแทนของผมงมาดปรารถนา

เงนและอาหารเพอเลยงชวตเดกสองคนหลงเปนคนรนใหมทไมใสใจ

การสบทอดขนบประเพณของปยาตายาย เนองจากเสารานเปรตสง

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 31

เกนไปไมมใครปนจนถงคนทงสามจงรวมมอกนตอตวใหขนไปถง

ยอดเสา โดยตกลงแบงผลประโยชนกน คอ เฒาดงไดบญ จอม

ไดเงนสวนกมไดขนมจอมพบวาเงนทำาบญมนอยกวาทคดจงแกลง

ปดกระทงขาวแกงและขนมชงเปรตกระจดกระจายกมจงแกลงให

จอมยนคางบนรานเปรตลงไมไดจนรานพงครนลงมา

เรองสนเรองนบอกใหเราไดรวาสงคมเสอมทรามลง ผคน

จตใจหยาบกระดางมากขน คนรนหลงไมเขาใจ ไมเขาถงประเพณ

ดงเดมทมเหตมผล มจดมงหมายเพอเตอนสต หรอเพอสอนใจอก

ตอไปแลว ประเพณชงเปรตทำาขนเพอใหภาพของมนษยเปรตทแยง

ชงกนอยางเอาเปนเอาตายเปนเครองสอนใจวาความโลภเปนสงทนา

ขยะแขยงและเตอนสตใหเรงทำาความดเพอทวาตายแลวจะไดไมเกด

เปนเปรตทอดอยากปากแหง แตปจจบนคนทมาดการชงเปรตมอง

เหนเปนเรองสนกสนานและคนทอาสาเปนมนษยเปรตกลบมความ

โลภเตมหวใจจนเรยกไดวาคนเหลานเปนเปรตทงๆทยงไมตาย

กรศรวฒโนไมเพยงชใหเหนวามนษยอยในความโลภและ

ขนบประเพณเสอมทรามลงแมแตในสถาบนศาสนากมมารผจญมากขน

ในเรอง“ซายซอย”ซองโสเภณตงดกคนอยหนาวดคนทจะไปทำาบญ

บางคนจงตกหลมราคะเสยกอนจะไปถงวดสวนเรอง“คนสเหลอง”

เปนเรองทชาวบานเขาใจวาชายชราพเนจรทหลวงพออปการะไวม

สมพนธทางเพศกบหญงชาวบานจงยนคำาขาดใหหลวงพอขบไลชาย

ผนนไปใหพนวดและประทวงโดยการไมตกบาตรในทสดความจรง

เปดเผยวา หญงชาวบานพการผนนกเรองขนเองจากจตใตสำานก

หลวงพอเองกหนกใจทจะชแจงความจรงใหชาวบานฟงเพราะ“ผาขาว

32 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

นนทำาใหสกปรกแปดเปอนไดงายแตการจะชำาระลางใหมนขาวสะอาด

เหมอนเดมยากยง” ไมกปมาน พระพทธศาสนาหมองมวดวยกรณ

ตางๆ มากมาย โดยเฉพาะกรณชสาว ซงพสจนไดวาเปนเรองจรง

ไมใชฝายผหญงใสความเหมอนในเรองสนเรองน ชาวบานประทวง

พระดวยการไมตกบาตรเหมอนกน วกฤตศรทธาทมตอสถาบน

ศาสนาจงเปนเรองนาหวงใยอยางยงหากสงฆและวดเพกเฉยไมแกไข

กเทากบทำาลายสถาบนศาสนาลงไปดวยกน

ผเขยนพยายามชวาจตใจมนษยเสอมทรามลง การปกปอง

ประโยชนของตนเองความกลวความหวาดระแวงวาผอนจะทำาราย

ลวนทำาใหมนษยแกไขปญหาดวยวธรนแรง ในเรอง “คนดบใน

ดงเปลยว” ผเขยนเลาเรองชาวไรทเขาไปถางไรในดงลก พรอมกบ

เสยดสความปลนปลอนหวงประโยชนสวนตนของนกการเมองดวย

เรองหวคะแนนทบกบนเขาไปหาเสยงใหผสมคร ส.ส. ถงดงลกนน

เรองจบลงทชาวไรยงหวคะแนนเพราะเขาใจผดวาเปนหมมาขโมยกน

นำาผงการผกเรองชาวไรกบหวคะแนนชวนใหคดวาผเขยนตองการ

เสนอวาระบบการเมองทบดซบกนาจะถกทำาลายดวยวธการ โหดๆ

พอกนแตเรองราวดเกนจรงไปหนอยทใหหวคะแนนบกมาหาชาวบาน

ในยามวกาลกลางปาเปลยวโดยไมใหสมใหเสยงกนอยางน

ความรนแรงยงมใหอานในเรองสนชอ“ภาพทไมตางกน”ซง

แสดงความคบแคนไรทางออกของเดกทถกพอแมกระทำาทารณกรรม

จนตดสนใจฆาตวตายผเขยนนำาเสนอเรองเปน๒ตอนคอความฝน

และความเปนจรงในความฝน“ผม”มองเหนพอทำารายรางกายแม

อยางทารณเพอบงคบเอาเงนไปกนเหลาและเลนการพนน“ผม”ทน

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 33

เหนพอทำารายแมไมได จงจามพอดวยขวาน สวนในความเปนจรง

พอซงบาการพนนกบแมซงบาหวยทะเลาะทบตกนอยางรนแรงเพอ

แยงเงนนอกจากจะเปนคสามภรรยาทใชกำาลงทำารายกนอยางรนแรง

แลวทงพอและแมลวนทบตทำาราย“ผม”ทงรางกายและจตใจอยาง

ทารณราวกบไมใชเลอดเนอเชอไขจตวญญาณทบอบชำายบเยนไมม

ทางออกไมมทางตอสทำาให “ผม” เลอกยตการมชวตอยโดยการ

นอนใหรถไฟทบแตการทเรองจบลงดวยประโยคทวา“แตเสยงหวด

ยงคงไกลลบอยเชนเดม รถไฟขบวนนนไมเหนมาสกท”นนยงทำาให

ผอานสะทอนใจวา“ผม”ยงตองทนทกขมชวตรนทดไมมวนจบสน

เมอยอนกลบไปเปรยบเทยบกบตอนความฝนในความฝน“ผม”ม

ทางออก“ผม”ปลดปลอยความเกบกดและยตตนตอของปญหาลง

ไปไดดวยการทำาปตฆาตซงอยในจตใตสำานก แตในความเปนจรง

“ผม”ยงมชวตทสนหวงไรทางออกเหมอนเดมเพราะแมแตจะหน

ความทกขดวยความตายกยงไมอาจทำาไดสำาเรจ

เรอง “ของฝาก”ซงนาจะเปนเรองเดนของรวมเรองสนชดน

เสนอความสมพนธระหวางแมกบลกเชนเดยวกนแตเปนแงมมตรง

กนขามในเรองนลกชายจากบานมาทำางานในเมองแมจากชนบทมา

เยยมลกหลานพรอมกบขนมของฝากทแมทำาเองกบมอแมกลบบาน

ไปนานแลวขนมของฝากบางอยางเรมหมดอายใกลเสยแตครนจะ

ทงไป ลกชายกนกถงแตละขนแตละตอนของการทำาขนมทละเอยด

ซบซอน ผเขยนบรรยายขนตอนการทำาขนมอยางละเอยดลออจน

เหนภาพ ทำาใหผอานรสกสะเทอนใจและซมซาบกระแสความรกท

แมเจอลงไปในความยากลำาบากของการทำาขนมนนลกชายจงไมอาจ

34 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

ทำารายนำาใจแมไดลงคออานเรองนแลวนกถงเรอง“ขาซายของแม”

ของศลาโคมฉายแตเรอง“ของฝาก”เสนอประเดนแคบกวาเพราะ

เสนอเพยงสำานกของลกทตระหนกในความรกความอาทรของแมอน

เจออยในขนมของฝากนน ในขณะทเรอง “ขาซายของแม” เนน

ประเดนชวตของชนชนกลางในเมองหลวงทถกบบรดดวยภาระการ

หาเลยงชพจนกระทงการดแลรกษาความเจบปวยของบพการกลาย

เปนความจำาเปนอนดบรองลงไป

เรองสนของกรศรวฒโณในชดของฝากคอนขางจะขาด

ความลมลกในการตความชวต เปนเรองสนทมลกษณะคอนไปทาง

รายงานขอเทจจรงแมตงใจจะใหรายละเอยดแตกเปนไปเพอสราง

ภาพใหชดเจนขน อยางเรอง “คนคอย” เรอง “สวนกระแส” เรอง

“ซายซอย” เรอง “ลกโปงลมกรด” เปนตนหลายเรองมการจดวาง

องคประกอบอยางจงใจจนขาดความสมจรงอยางเรอง“คนสเหลอง”

เรอง“คนดบในดงเปลยว”สวนเรอง“ชง”เปนเรองทจดองคประกอบ

อยางจงใจเหมอนกน แตผเขยนมเจตนาใหตความองคประกอบท

จดวางไวเพอเขาถงสารของเรองในขณะทสองเรองขางตนสารออน

เกนไปจนองคประกอบทจดวางไวลอยเดนขนมาเพราะขาดความ

เชอมโยงสวนเรอง“นอกเครองแบบ”มสารชดเจนกระทบอารมณ

เขมขนโดยใชภาพตดกนของเดกกบครเดกยากจนไมมเครองแบบ

ลกเสอสามารถจบหวใจของความเปนลกเสอไดในขณะทครไมมหวใจ

เพราะเหนแตความสำาคญของเครองแบบมากกวาสาระ

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 35

เรอง“กางเกงใน”ดจะเปนเรองสนทดทสดในเลมเพราะทงๆ

ทเปนเรองลอแหลมกบเรองอนาจารอยมาก แตผเขยนสามารถคม

เรองใหอยในโทนของอารมณขน การเลอกใชถอยคำาภาษาในการ

บรรยายมสวนอยางมากในการเปลยนความหยาบคายไมสภาพให

เปนเรองนารกทงๆทดเหมอนวาเปนเรองไมมสาระอนใดเลยเพราะ

เปนเพยง“เรองสวนตว”ของใครบางคนแตวธเลาเรองลนไหลดวย

อารมณสบายๆ และใชมมมองของตวละครซงตระหนกอกสนกบ

ปญหาทคดทางแกไมออก บอกใครกไมได ทำาใหผอานรวมสงสาร

และพลอยสนกไปกบชะตากรรมของตวละครอนเกดจากการมโรค

ประจำาตวเปนคนแพกางเกงใน แลวแถมมความรสกทางเพศไวเสย

อกดวย นาชนชมทผเขยนนำามมเลกๆ ของชวต (แตเปนเรองใหญ

ถาใครเปนโรคแบบ“ผม”ในเรองน)มาเขยนไดสนกและเปน“เรอง”

วากนโดยรวมหนงสอรวมเรองสนชดของฝากเปนหนงสอ

ทอานไดสบายๆผเขยนสอสารชดเจนเรยบงายตรงไปตรงมาแทบ

ทกเรองสะทอนชวตมมราย หลายเรองบบคนอารมณ หลายเรอง

ทงปญหาใหคางไวในใจผอาน เพราะผเขยนไมไดใหคำาตอบเพอ

ยตปญหาแตคนสวนใหญในสงคมไทยกมชวตทบบคนมดมนและ

ยงไมมทางออกทดกวาเชนนมใชหรอ

....................

ขามสมทร

ขามเวลายอนอดตสประวตศาสตรแหงการชวงชงอำานาจในสยาม

แคเหนหนงสอหนา๙๒๕หนาเขยนโดยวษณเครองาม

รองนายกรฐมนตรซงตงชอชวนครนคดตความวาขามสมทรกชวน

ใหเปดนวนยายเลมนอานดวามอะไรเขยนเลาไดหนกหนาเปนมหากาพย

แตผทเคยฟงอาจารยวษณเลาเรองราวตางๆ ทงประวตศาสตร

ประเพณวฒนธรรมวรรณคดจะรดวาอาจารยเปน“นกเลาเรอง”

ทสะกดจตคนฟงดวยเสยงนมเนบชามจงหวะขอมลแนนแทรก

เกรดทคนสวนใหญไมเคยรและเลาเรองซบซอนใหฟงงายขามสมทร

นวนยายเรองแรกของอาจารยวษณกม“อรรถ”และ“รส”ไมแพเรอง

เลาและขอเขยนสารคดเลมอนๆทเขยนมากอนหนาน

ความหมายตรงของ ขามสมทร หมายถง

การเดนทางขามมหาสมทรเมอ ๓๐๐ ปกอน

ทกนเวลายาวนานเกอบครงปจากเอเชยไปสยโรป

อนเปนฉากสำาคญของนวนยายเรองน

และเปนประวตศาสตรครงสำาคญของการเชอมความสมพนธ

ระหวางราชสำานกอยธยากบราชสำานกฝรงเศส

นอกจากน ขามสมทร ยงมความหมายแฝงนยถง

การเดนทางขามเวลา ขามชาตขามภพ

ระหวางอดตเมอ ๓๐๐ กวาปกบปจจบน

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 37

38 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

ขามสมทร เปนนวนยายแฟนตาซองประวตศาสตร ซงเปน

แนวการเขยนนวนยายไทยทอยในกระแสนยมในปจจบนผเขยนให

“พจน” นกศกษาวชากฎหมายทกรงปารส และมฝมอวาดภาพ

จตรกรรมเปนอาชพเสรมขามเวลา๓๑๔ปยอนอดตเขาไปกลายเปน

“แสน”ชาวกรงศรอยธยาผมคณสมบตตรงกนคอ

“วาดภาพไดงดงามนก เปาขลยไดไพเราะ และเรยนภาษา

ฝรงเศสกบบาทหลวงจนพดจาโตตอบกบฝรงไดด ซงถอวา

โกหรมาก ตรงกบพระราชนยมในสมยนน” (หนา ๑๐๒)

แสนมโอกาสตดตามคณะราชทตไทยซงมออกพระวสทธ

สนทรหรอตอมาคอเจาพระยาโกษาปานเปนหวหนาคณะเดนทางขาม

มหาสมทรไปถวายพระราชสาสนของสมเดจพระนารายณมหาราช

เพอเจรญสมพนธไมตรกบพระเจาหลยสท๑๔แหงประเทศฝรงเศส

และมโอกาสรวมรเหตการณเรองราวการชงอำานาจในราชอาณาจกร

อยธยาสมยนนการเขยนนวนยายใหตวละครเดนทางขามเวลาเชนน

ไมนาจะเปนเพราะผเขยนอยากตามกระแสนยมแตนาจะเปนเพราะ

กลวธเชนนเหมาะสมทจะเลาเรองอดตและอนาคตของอดตซงกคอ

ปจจบนใหผอานไดเหนภาพทตอเนองกน

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 39

สงเชอมตอการเดนทางขามเวลาของพจนหรอแสนกคอ

รปภาพหญงสาวฝรงเศสสมยโบราณ ทมผวาจางใหแสนซอมแซม

รปภาพเกาครำาคราสพรามวน มฉากหลงเปนพนนำาและเรอสำาเภา

ลำาเลกๆ ทเหมอนอยหางไกล รวมทงมสงกอสรางรปเจดยอยดวย

พจนไดรปภาพนมาพรอมกบ

“เหรยญกลมเทากำามอรปราชทตไทยถวายสาสน ตะกรด

ทองแดงเกาๆ สนมเขลอะ และพระเครองผกรอน” (หนา ๖๔)

เมอเขาเรมตนซอมภาพเขยนสงมหศจรรยกบงเกดขน

วษณ เครองาม ผเขยน นำาขอมลและเกรดความรทาง

ประวตศาสตรของไทยและยโรปในชวงเวลาดงกลาว ตลอดจน

ขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรมไทยในอดตมาเสนอตอผอาน

เคยงคไปกบฉายภาพการขบเคยวทางยทธศาสตรดวยปญญาและ

อบายระหวางคนตางชาตผปรารถนาจะครอบครองกบคนไทยผยนหยด

ปกปองผนแผนดน อกทงเพมรสแหงวรรณศลปโดยรอยรดดวย

เรองราวชวตรกหลากสสนของตวละครเอกทผเขยนสรางสรรคจาก

จนตนาการอยางมชวตชวา อนทำาใหภาพอดตและปจจบนคอยๆ

ปะตดปะตอจนเปนภาพเดยว

40 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

การเขยนนวนยายองประวตศาสตรมความยากอย ๒

ประการ ประการทหนงคอ ขอมลตองแมน เพราะประวตศาสตร

กเปนเรองเลาแบบหนงมหลายสำานวนหลายทศนะหลายมมมอง

การศกษาเอกสารประวตศาสตรหลายๆเลมรวมทงประวตศาสตร

บอกเลา และประวตศาสตรทบนทกโดยคนตางชาตทมสวนรวมอย

ในสงคมสมยดงกลาว เพอตรวจสอบขอมลตางๆวาสวนใดเปนขอ

เทจจรงและสวนใดเปนความคดเหนจงเปนสงจำาเปนมากทงนเพอ

คดกรองขอมลทเหนวาเปนไปไดมากทสดมานำาเสนอสำาหรบอาจารย

วษณขอนไมใชเรองยากแตอยางใดเพราะหนงสอประวตศาสตรไทย

๔ เลม คอ สโขทย ศรอยธยา ธนบรศรมหาสมทร และ อมร

รตนโกสนทร ทคนควาเขยนมากอนหนานแลวเปนฐานขอมลอยาง

ดทยนยนความชำาชองในประวตศาสตรชาตไทยของผเขยนนวนยาย

เรองน สวนความยากประการทสอง คอ การประสานสอดแทรก

ขอมลประวตศาสตรเขาไปในเนอของนวนยายใหแนบเนยนนกเขยน

นวนยายมชอเสยงหลายคนดเหมอนจะ“ตกมาตาย”ขอนเพราะมก

เสยดายขอมลทคนความามากมาย และคดดานดวาจะใหผอานได

สารประโยชน แตกลบทำาใหความเปนนยายกบขอมลเชงสารคด

ไมกลนกนเหมอนยงกวนไมเขาเนอ

เมอเหนหนงสอนวนยายองประวตศาสตรหนา๙๐๐กวาหนา

กตองคดวาผเขยนคง “อด” ขอมลเขาไปเตมท เมออานจบกพบวา

ขอมลอดแนนจรงเพราะแตละเรองกสำาคญและนารทงนนไมวาจะ

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 41

เปนนโยบายการปกครองและการตางประเทศของสมเดจพระ

นารายณมหาราช การแยงชงอำานาจชวงชงความเปนใหญระหวาง

ขนนางหวเกาชาตนยมกบเจาพระยาวไชเยนทร ผทสมเดจพระ

นารายณมหาราชไววางพระราชหฤทยเปนทสด การแผอำานาจของ

ตางชาตทมงหวงครอบครองผลประโยชนทางการคาและการศาสนา

ในสยาม รวมทงเรองราวทางประวตศาสตร ศาสนา สงคม และ

วฒนธรรมของยโรปรวมไปถงเกรดเลกเกรดนอยตางๆในราชสำานก

ฯลฯ คนอานทมงหาความรท “ยอย” และ “ยอ” แลว กสมดงใจ

ปรารถนายงมความเชอถอในตวผเขยนกยงเชอมนวาขอมลแมนตรง

แถมยงไดความรนรมยใจในยามทอาน เพราะผเขยนมชนเชงการ

เขยนพอตวทงๆทเปนนวนยายเรองแรกดวยการแทรกผสานขอมล

อดแนนนไปกบจนตนาการทเสรมแตงขน โดยไมทำาใหเสยรสของ

ความเปนนวนยาย ทมทงอารมณรก ตนเตนผจญภย โศกเศรา

สะเทอนใจฯลฯ

ชอนวนยายวาขามสมทรมความหมายหลายชนความหมาย

ตรงของ ขามสมทร หมายถงการเดนทางขามมหาสมทรเมอ ๓๐๐

ปกอนทกนเวลายาวนานเกอบครงปจากเอเชยไปสยโรปอนเปนฉาก

สำาคญของนวนยายเรองนและเปนประวตศาสตรครงสำาคญของการ

เชอมความสมพนธระหวางราชสำานกอยธยากบราชสำานกฝรงเศส

นอกจากน ขามสมทร ยงมความหมายแฝงนยถงการเดนทางขาม

เวลาขามชาตขามภพระหวางอดตเมอ๓๐๐กวาปกบปจจบนอน

42 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

เปนลกษณะของนวนยายแฟนตาซเรองน ความหมายอกชนหนง

ปรากฏอยใน ๒-๓ ยอหนาสดทายกอนจบเรอง ทผเขยนกลาวไว

ตอนหนงวา

“ชวตคนเราไมวาภพใดชาตใด เมอเกดมาแลวกตองดนรน

ตอสเหมอนกบการขามสมทรนนแหละ ตองเสยง ตองผจญภย

อยตลอดเวลา ถาไมอดทนอดกลน รจกเอาตวรอด สำาเภาแหง

ชวตกอบปางลงไดงายๆ อยทวาทำาอยางไรจงจะรจกบงคบ

สำาเภาชวตใหไดเทานน บดนพจนเขาใจซงแลววา ดวยอำานาจ

กรรมดเทานนทจะชวยบงคบสำาเภาแหงชวตใหขามมหาสมทร

อนเวงวางกวางใหญ และฝาคลนลมในมหานททโถมทบเขา

มาได” (หนา ๙๒๔)

ดงนนขามสมทร ในความหมายชนทสามเปนความหมาย

ทางธรรม หมายถงการเดนทางของชวต ขามทะเลแหงกเลส ตณหา

อปาทานเพอไปถงฝงพระนพพานอาจารยวษณใหสมภาษณไววาได

ชอขามสมทรมาจากเพลงหนาพาทยทบรรเลงในการแสดงโขนตอน

จองถนนพระรามหนมานและเหลาวานรเดนทางขามสมทรไปยง

ลงกาเพอชงนางสดาคนเพลงนจงสอความหมายถงการเดนทางตอส

อปสรรคเปนเวลายาวนานจนประสบความสำาเรจ

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 43

นวนยายเรองขามสมทรทงสารความคดระหวางบรรทดเอา

ไวหลายเรองถงแมจะหนาหนกแตนาอานอาจารยวษณเครองาม

เขยนนวนยายเรองนจบเมอพ.ศ.๒๕๔๙แตเพงนำามาพมพเมอพ.ศ.

๒๕๕๘ และไดรบรางวลชมเชยจาก สพฐ. กระทรวงศกษาธการ

หากพมพเสยเมอปทเขยนจบ วงวรรณกรรมคงไดเพมชอนกเขยน

นวนยายหนาใหมไฟแรงเสยเมอ๑๐ปทแลว

....................

เขาตราหนาวา

หมอฆาคน

วกฤตจรยธรรมระหวางหมอกบคนไข

ในสงคมไทยนอกจากพระมหากษตรยพระราชนพระราชวงศ

และพอแมแลวคนทเราเคารพนบถออยางสงคอพระครและหมอ

เพราะพระคอผใหการสงสอนอบรมทางจตวญญาณครคอผสงสอน

อบรมทางวชาการและหมอคอผรกษาและชวยชวต

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 45

การเปดโอกาสใหคนไขไดฟองรอง

ทงทางอาญาและแพงแกแพทยและโรงพยาบาล

ไดตามกฎหมาย นบเปนมาตรการคมครองผบรโภค

ท ใหความเปนธรรมทงฝายแพทยและคนไข

แตในมมกลบ กฎหมายนสรางความตงเครยด

ระหวางฝายหมอและพยาบาลกบคนไข

ความสมพนธใกลชดระหวางหมอกบคนไข

ทถกถางออกดวยระบบทนนยมและบรโภคนยมอยแลว

กยงหางเหนมากขนดวยระบบผใหบรการและผใชบรการ

46 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

แนนอนวาการดแลรกษาของหมอใชวาจะประสบความสำาเรจ

ทกรายทหายปวยไขกมทยงปวยไขกมากทตายกไมนอยแตสอง

ประการหลง หากทงหมอและคนไขตางทำาหนาทของตนเตมความ

สามารถกเปนธรรมชาตของชวตทตองมเกดแกเจบตายแตนนแหละ

หากเหตรายเกดแกเราหรอญาตพนองของเรากทำาใจลำาบาก ตองใช

ความพยายามตงสต หากยอมรบไมไดกมกจะโทษคนทมหนาทยอ

ชวตกบความตายไวกอนและในกรณนหมอยอมตกเปนจำาเลย

เขาตราหนาวาหมอฆาคนเขยนโดยอฮยเชยงเปนสารคด

รางวลชมนาดระดบดเดน ประจำาป ๒๕๕๗-๒๕๕๘ เปนหนงสอท

บอกเลาเหตการณทหมอคนหนง ถกญาตคนไขฟองรองเนองจาก

คนไขเสยชวตขณะกำาลงจะคลอดบตร กรณเชนนเกดขนและมการ

ฟองรองหลายครงแลว คดความทโดงดงนาจะเปนคดทมหาเศรษฐ

ในวงการอสงหารมทรพยฟองโรงพยาบาลเอกชนชอดงซงผลลงเอย

เปนอยางไร หนงสอพมพกไมไดตามทำาขาวมาใหรบรเสยแลว

นอกจากกรณนยงมคดทแพทยถกฟองรองอกมากมายหลายรอยคด

แตไมไดเปดเผยสสาธารณะดงนนหนงสอเขาตราหนาวาหมอฆาคน

นาจะเปนครงแรกทมการนำาเสนอเรองราวจากปากคำาของแพทยทถก

ฟองรองหลงจบสนคดไปแลวซงกนเวลาเกอบ๓ป

การเปดโอกาสใหคนไขไดฟองรองทงทางอาญาและแพงแก

แพทยและโรงพยาบาลไดตามกฎหมาย นบเปนมาตรการคมครอง

ผบรโภคทใหความเปนธรรมทงฝายแพทยและคนไข เพราะความ

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 47

ผดพลาดอนเกดจากความไมร ความประมาท ความเลนเลอ หรอ

การขาดความรบผดชอบของแพทยหรอพยาบาลกมไมนอยเชนกน

กฎหมายนจงควบคมใหแพทยทำางานดวยความรอบคอบอยางยง

และทำาใหฝายคนไขสบายใจวามหนทางในการตอสรองขอความเปน

ธรรมหากเกด “ความผดปกต” ขน อยางไรกตาม ในมมกลบ

กฎหมายนสรางความตงเครยดระหวางฝายหมอและพยาบาลกบ

คนไขความสมพนธใกลชดระหวางหมอกบคนไขทถกถางออกดวย

ระบบทนนยมและบรโภคนยมอยแลวกยงหางเหนมากขนดวยระบบ

ผใหบรการและผใชบรการ

อฮยเชยงเปนแพทยหญงในโรงพยาบาลประจำาอำาเภอแมจน

จงหวดเชยงราย ถกฟองทางอาญาโดยลกชายจากสามคนแรกของ

คนไขทเสยชวตและฟองทางแพงเรยกคาเสยหาย๑๐ลานบาทโดย

บดาของผตายหลงจากผเสยหายไดรบเงนเยยวยา๑๕๐,๐๐๐บาท

จากกระทรวงสาธารณสขตามกฎหมายมาตรา๔๑ไปแลว ในขณะท

ฝายสามซงเปนผเสยหายโดยตรงคอเสยทงเมยเสยทงลกกลบไมได

ตดใจเอาเรองและยอมรบกรณเหตสดวสย“นำาครำาอดตนเสนเลอด”

ซงเกดขนกบคนไข๑ ใน๘๐,๐๐๐รายไดโดยดษณภาพหรอจะ

เปนเพราะไมมสทธฟองรองเพราะไมไดจดทะเบยนสมรสกไมอาจ

ทราบไดเพราะในหนงสอไมไดบอกเรองนไว

จดดของสารคดเรองนคอการใหความรแกผอานเรองภาวะ

เสยงหรอโรคแทรกซอนอนเกดจากการตงครรภ และกระบวนการ

48 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

ทำางานของแพทยทมขนตอนกนเวลาซงตองยอมรบวาเวลาของคนไข

และญาตกบเวลาของแพทยเดนไมเทากน ในขณะทคนไขหรอญาต

รสกวาเวลาเดนไปอยางเชองชา เมอไรหมอจะมา เมอไรจะไดตรวจ

เมอไรจะไดรบการรกษา...ชางแสนทรมานใจ แตสำาหรบหมอและ

พยาบาลอาจจะกำาลงรสกวาเวลาเดนเรวเหลอเกน ทำางานไมทน

จำานวนคนไขเสยทนอกจากนยงไดรบรกระบวนการทำางานของศาล

ทมขนตอนมากมายและมลกษณะเฉพาะบางอยางทหากไมรมากอน

หรอไมมทนายจดการใหกคงจะยงยากหรอลำาบากตว เชน การยน

ประกนตวหากไมรธรรมเนยมปฏบตผถกกลาวหาอาจตดคกใตศาล

อดกนขาวกนนำาตกอกตกใจจนมนไปเลยนอกจากนคดแตละคด

กยดเยอกนเวลายาวนานเปนปๆ บนทอนสขภาพรางกายและจตใจ

ของฝายจำาเลยอยางมาก

การเผชญหนากบคดความเปนเรองทกขใจสาหส แมจะม

หนวยงานของรฐและผใหญใหความชวยเหลอทางกฎหมายมเพอนฝง

ญาตมตรใหกำาลงใจ แตกตองยอมรบวา แททจรงแลวจำาเลยกคอ

ผไดรบผลกระทบเพยงคนเดยวยนเปยกนำาลายในทสวางและเปยก

นำาตาในทมดสลวลกลอลกชนและหลมพรางททนายฝายโจทกเพยร

ขดเตรยมฝงทำาใหจำาเลยทอแทสนหวงในขณะเดยวกนกทำาใหเกด

ความแตกราวในองคกร เกดความเขาใจผดในหมพยาบาล เพราะ

การทำางานแบบ“สหสาขาวชาชพ”ซงตองรบผดชอบรวมกนหลายฝาย

กลายเปนเหตใหเขาใจวาหมออาจโยนความผดใหพยาบาลพยาบาล

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 49

จงไมยอมใหความรวมมอในคด สรางความทอใจจนหมอผตกเปน

จำาเลยจนแทบจะถอดใจนอกจากปกดานการงานคณหมอผตกเปน

จำาเลยยงเผชญกบปญหาครอบครวอยางรนแรงจนถงขนสามขอ

หยารางเรองราวทถายทอดอยในสารคดเรองนจงชใหเหนวาการตก

เปนจำาเลยในคดความเรองใดกตามเปนสงทลกชายคณหมอเรยกวา

“นรกสาปสวรรคเสรฟ”โดยแท เพราะทกขจะประดงประเดกนมา

หลายทศหลายทางจนตงรบแทบไมทนหากขาดสต สารคดเรองนก

เลาวาหมอผเปนจำาเลยขาดสตหลายครงตามวสยปถชนจนถงขนาด

“ไมเชอแลววาทำาดจะไดด”และถงขนาดคดอยากตายแตกยงดทคน

สตกลบมาไดในเวลาไมชา

หากหนงสอสารคดเรองนทำาหนาทเปนปากเสยงใหฝายแพทย

และทมผรกษาเพยงอยางเดยวกคงไมนาสนใจและไมไดรบรางวล

สงทนาชนชมคอมมมองดานบวกของจำาเลยทมตอฝายโจทก แม

ฝายแพทยจะยนกราน ไมยอมจายเงนเยยวยาเพมเตม เพอรกษา

มาตรฐานจรรยาบรรณของอาชพแพทยเอาไวเพราะหากแพทยยอม

จายเงนเพอปดคด คดฟองแพทยกจะเกดมากขนอก ดงนน หาก

แพทยมขอมลหลกฐานทางวทยาศาสตรการแพทยเพอชแจง“อบตเหต”

ทเกดขน แพทยกควรไดรบความเปนธรรมเชนเดยวกบฝายโจทก

ผสญเสยเหมอนกน

หลงการตอสทางศาลอยางยดเยอทสรางบาดแผลในใจใหทง

ฝายโจทกและจำาเลย หมอผเปนจำาเลยเผชญกบมรสมชวตครงใหญ

50 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

ทงเสยใจนอยใจโกรธเจบใจทอแทหมดศรทธาในคนไขฯลฯแต

ในระหวางการตอสคด ในทสดหมอกสามารถปลอยวางจากการ

เอาชนะ หรอตกเปนฝายแพ ไปสการเปนผใหอภย ไมผกใจเจบ

ครองสตและใชปญญาอยางเขมแขง นบเปนการยนหยดในคณคา

ของความเปนมนษย

ความมสตและการใชปญญาเกดจากกำาลงใจของพและเพอน

ในวงการแพทย มาจากคำาสงสอนของบพการ และมาจากถอยคำา

ปลอบใจอยางคนรใจของลกสาวลกชายแมจะรสกวาลกชายคณหมอ

มความคดโตเกนวย แตเรองราวทบอกเลาในสารคดเลมนใหภาพ

คณหมอสมยใหมทเลยงดลกๆ อยางใกลชดสนทสนมแบบเพอน

แมและลกจงเปดใจกนทกเรอง หลายครงลกชายเปนฝายเตอนสตแม

จดหมายจากแมถงลกสาวและลกชายในตอนทายเรองใหภาพ

ครอบครวอบอนและเขมแขงดวยสายใยรกทผกพนคนทงสามเปน

หนงเดยว

สงคมเตบโตขนโรคภยไขเจบกยงมากขนบทบาทของหมอ

ตอประชาชนกยงมากตามไปดวย แตไมวาวกฤตจรยธรรมระหวาง

หมอและคนไขจะมากขนอยางไรคนไขทกคนหวงหมอเปนทพงและ

ศรทธาหมอทกคนทปฏบตตนดงพระราชดำารสของสมเดจพระ

มหตลาธเบศรอดลยเดชวกรมพระบรมราชชนกทผเขยนสารคด

เรองนเชญมาไวในหนงสอดงน

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 51

“แพทยทกคนถอประโยชนสวนตนเปนทสอง ประโยชน

ของเพอนมนษยเปนกจทหนง”

“ฉนไมตองการใหพวกเธอมความรแตทางแพทยอยางเดยว

ฉนตองการใหพวกเธอเปนคนดวย”

....................

คง/กระ/พน/ชา/ตร

โศกนาฏกรรมชวตของคนเลกๆ

เมออานงานของประชาคมลนาชยเราไมไดคาดหมายวาจะ

ไดเหนกลวธการนำาเสนอทหวอหวาแปลกใหม หรอการเลนกบ

“สญญะ” ทตองตความซบซอนหลายชน แตเสนหในงานเขยนของ

ประชาคมกอยทการเดนเรองแบบขนบนยมและการสงสารความคด

ทสะเทอนใจในโศกนาฏกรรมชวตของคนเลกๆ ทประสบกบ

“สถานการณอนไมอาจขนตาน”

จดเดนอกอยางหนงในนวนยายเรองนคอ

การตงคำาถามใหผอานขบคดวา

อะไรคอความหมายของการมชวตทด

การไมไดถกจองจำาในกรงขงกไมไดหมายความวา

ชวตเปนอสระอยางแทจรง ทรายทสดคอ

คนเราอาจตกอย ในกรงขงของความรสกของตวเอง

นอกจากน ผเขยนยงตงคำาถามวา การเปนคนด

มความซอสตยเทานนเพยงพอหรอไม

ในเมอโลกไมไดสะอาดและคนเลวกมอยมาก

ความเปนลกผชายมความหมายอยางไร

การรกศกดศรของตนแตหมนหยามศกดศรของผอน

แสดงถงความเปนลกผชายหรอ

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 53

54 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

คง/กระ/พน/ชาตร เปนผลงานนวนยายทเขาขายตามท

กลาวไวขางตนบรรยากาศของเรองนำาผอานยอนอดตไปสงานเขยน

สมยเกาแบบงานของไมเมองเดมทเสนอภาพของทองถนชนบทท

มนกเลงลกทงกำานนหรอผใหญบานจอมอทธพลและสาวงามประจำา

หมบานทมผหมายปองหลายคนอนเปนตนเหตความหมางใจระหวาง

ลกชายผมอทธพลกบหนมลกทงทมเลอดนกส โครงเรองของ

นวนยายเรอง คง/กระ/พน/ชาตร จงเรยบงาย แสดงเรองราวการ

ลางแคนไมเลกราของคอาฆาต การเตลดหนของผถกไลลาททำาให

ชวตผนผวนไปจากความใฝฝนตงใจอยางคาดไมถงและในทสดผท

ถกชะตากรรมผลกใหหนไปกหนกลบมาเผชญหนากบคอาฆาตอยาง

ผทเลอกแลววาตองการใหชวตตนมอสรภาพไมตองอยในกรอบกรง

และพนธนาการของ “ความตระหนกหวาดกลวอาฆาตมาดรายหรอ

ชงชงตอบใคร”

ประชาคมผกเรองใหซบซอนขนโดยเสนอประวตศาสตร

ซำารอยในชะตากรรมของ“กระ”ผเปนพอและ“ชาตร”หรอ“คง

ธรรม”ผเปนลก ชวตของกระหนมชาวสวนพลกผนไปโดยสนเชง

เพยงเพราะบงเอญ“ชนไหลและเหยยบตน”ลกชายกำานนในงานวด

ทคนแนนขนดเมอถกชกตอยเขาสวนหมดออกไปตอยปากสงผล

ใหคตอสฟนหก จากนนหนมชาวสวนตองกลายเปนโจร เปนสาย

ตำารวจและเปนคนคกแตกอนจะไดเรมตนชวตใหมและมครอบครว

อดตเสอกระ ซงมสมญาวา “กระ-มดบน” เพราะมฝมอขวางมด

สงหารศตรไดแมนยำาราวกบจบวาง เหนแกความสขสงบของชวต

เปนทตง เขาจงเขาพบคอรอยางลกผชายใจกลาหาญเพอทำาสญญา

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 55

เลกแลวตอกนใหตางฝายตางใชชวตของตนโดยไมตองหวาดระแวง

คอยลางแคนกนรนพอตกลงกนไดอยางลกผชายแตในรนลกแคนน

ยงฝงใจไมเลกดงนนชาตรลกชายคนเดยวทเหลออยจงมชะตากรรม

ไมตางจากพอเขาเกดรกกบสาวงามคนเดยวกบทลกชายคอรของพอ

หมายปองไวจงมการยงกนตายหลายศพรวมทงสาวคนรกของเขาดวย

ชาตรตองเผนหนออกจากหมบาน เตลดไปเปนลกเรอตงเก รอนเร

ในทองทะเลนานหลายปจนไดขาววาพอตายจงลอบกลบมาเผาศพพอ

การไลลาลางแคนและตามจบตวผรายหนคดจงเรมตนอกครง

ประชาคมนำาเสนอใหเหนวาชวตของตวละครทงสองถกบบอดตอน

เขามมไรทางออก จนจำาเปนตองตดสนใจเลอกทางชวตใหมทงท

ไมไดพงปรารถนาเพอรกษาชวตใหรอดดงทผเขยนกลาววา

“ความจำาเปนในชวตนนเอง ทเปนยงกวานกฆาอำามหต

เมอถกบบคนจนรงสตไมอย การตดสนใจเพยงชววบอาจสงผล

ตอชวตทเหลอทงหมด”

ประชาคมเลาเหตการณตางๆสลบกนไปมาระหวางปจจบน

ทเปนเรองของชาตรซงเปลยนชอเปน“คงธรรม”เมอเขาหลบหนไป

เปนลกเรอกบเรองในอดตซงเปนเรองราวของกระผเปนพอและยง

แทรกเรองของ“พนรบ”เพอนทชวยเหลอคงธรรมใหรอดชวตจากการ

ถกโยนลงทะเล แลวจากนนทงสองกเปนเพอนตายของกนและกน

การตดสลบเรองราวของตวละครและสลบเวลาเปนกลวธททำาใหผเขยน

สามารถฉายภาพรายละเอยดเรองราวของตวละครแตละตว แตม

56 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

จดออนตรงทผเขยนบอกมากไป เหมอนกลววาคนอานจะจบตน

ชนปลายไมไดหากทงไวใหคนอานปะตดปะตอเรองเองนาจะดกวา

นวนยายเรองนจงเปนเรองราวของตวละครเอก๓ ตวตาม

ชอเรอง คง/กระ/พน/ชาตร ทผเขยนตงใจจะใหสอความหมายถง

ตวละครเอกในเรอง และขณะเดยวกนกคงจะตงใจสอความหมาย

ยอนแยงวาการมฤทธเดชอาคมหนงเหนยวฆาฟนไมตายตามความ

หมายของคำาวา “คงกะพนชาตร” นน เปนความจรงหรอ หรอวา

แทจรงแลวการคงกะพนชาตรไมใชเรองคาถาอาคมแตเปนเรองของ

จตใจดงทผเขยนนำาเสนอไวในตวเรองอยางชวนใหตงคำาถามวาการ

ทเสอกระผานพนความตายและการไลลาจากพวกโจรตำารวจและ

คอรมาไดจนไดชอวาหนงเหนยวอยยงคงกะพนนนเปนเพราะรอย

สกคาถาอาคมเตมตวหรอเปนเพราะจตใจเมตตาทอยภายในททานา

เกรงขามแบบไอเสอ รวมทงการทชาตรรอดพนจากความตายและ

ความทกขลำาเคญหลายครงในชวตมาได เปนเพราะพระทพอใหไว

แขวนคอหรอเปนเพราะจตใจงดงามของตวเขาเองและแททจรงแลว

ชวตทเรยกวาคงกะพนชาตรซงหมายถง ไมมใครทำาอนตรายไดนน

หมายถงชวตทเปนอสระ ปลอดจากความทกข ความวตกกงวล

ความกลว ความโกรธ ความเกลยด ใชหรอไม เพราะเมอคนเรา

สามารถใหอภยคนอนไดแมกระทงศตรจตใจกสงบสวางอยเหนอ

ทงสขและทกขดงเชนภาวะความรสกของชาตรในตอนจบเรอง

จดเดนอกอยางหนงในนวนยายเรองนคอ การตงคำาถามให

ผอานขบคดวาอะไรคอความหมายของการมชวตทดการไมไดถก

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 57

จองจำาในกรงขง กไมไดหมายความวาชวตเปนอสระอยางแทจรง

สำาหรบลกเรอตงเกจำายอมแบบคงธรรมและพนรบ ทองทะเลกเปน

กรงขงแบบหนงเหมอนกน ทรายทสดคอคนเราอาจตกอยในกรงขง

ของความรสกของตวเองโดยเฉพาะความรสกกลวนอกจากนผเขยน

ยงตงคำาถามวา การเปนคนดมความซอสตยเทานนเพยงพอหรอไม

ในเมอโลกไมไดสะอาดและคนเลวกมอยมาก ความเปนลกผชายม

ความหมายอยางไรการรกศกดศรของตนแตหมนหยามศกดศรของ

ผอนแสดงถงความเปนลกผชายหรอการไมรกรานรงแกผอนถอเปน

ความใจเสาะขขลาดไมสคนจรงหรอคำาถามเหลานตอบไดไมงาย

นกเพราะเงอนชวตแตละบทแตละตอนมความแตกตางกน

สงท ผเขยนพยายามแสดงไวใหเหนในนวนยายเรองนคอ

การทตวละครรกษาคณคาชวตทางดานศลธรรมและจรยธรรมไวคง

มน ไมวาจะเปนการไมผดศลการไมเบยดเบยนรงแกคนไมมทางส

การรกษาสจจะวาจาความกลาหาญกระทำาในสงทถกตองมตรภาพ

และความรกเพอนมนษยในขณะเดยวกนผเขยนไดแสดงใหเหนวา

มนษยตองสชวตอยางเฉลยวฉลาด ผเขยนใชภาพของนกมวยและ

การตกปลาเปนอทาหรณเปรยบเทยบวา นกสชวตทใชสมองจะตอง

ตระหนกรวาจะจดการกบชวตอยางไร เมอไรตองดงใหตง เมอไร

ตองหยอนใหผอนคลายการบกทะลทะลวงกเปนการตอสแบบหนง

ทอาจจะสำาเรจหรอไมกพลาดทาหมดแรงเสยกอนแตการนงเฉยหรอ

แมแตการถอยหนกเปนการตอสอกแบบหนงทอาจสามารถพลกผน

เปนชยชนะไดในบนปลายดงเชนในตอนหนงผเขยนกลาวถงการตอส

ตางแบบของปลาทตดเบดวา

58 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

“ปลาตวใหญแรงเยอะทำาใหการตอสเขมขน พนรบเพง

เขาใจคำาวา ตงมอ อยางแทจรง เขารซงถงเลหเหลยมของปลา

บางจำาพวก ลอยนงเหมอนวาตายไปแลว ครนถกสาวเขาใกล

เรอมนกสะบดตวหนสดแรง บางครงปลาเจาเลหสามารถ

กระทำาการไดสำาเรจสมความตงใจ เบดทเกยวปากมนไวอยาง

หมนเหมไมไดฝงลกถกสลดหลด หรอเชอกไนลอนเหนยวไมพอ

ตานแรงปลาใหญขาดสะบน ปลาเจาเลหรอดชวตกลบสทะเล

กวางไดอกครง ตางกบปลาอกจำาพวกหนงทมทะลดดน ดนรน

สดแรงแบบมวนเดยวจบ ยงดนเบดยงฝงลก เจบจนเลอดไหล

และออนแรงลงเรอยๆ ปลาพวกนสวนใหญจงขาดใจตายตงแต

ยงอยในนำาลก” (หนา ๒๓๕)

อกตอนหนง ผเขยนกลาวเปรยบเทยบถงการตอสอปสรรค

ตางๆในชวตจนแขงแกรงจนเกดความเขาใจสจจะแหงชวตกบการ

ตอสของนกมวยทมชนเชง ซงจะไมโถมแรงเขาถลมคตอสอยาง

ประมาทดงน

“ทกหนทกแหงทสองเทากาวยางไปสมผส ลวนเปนเวท

ชวต เขาควรพงพอใจกบการไดกาวไปสสนามซงตางออกไป

เผชญปญหาและความยากลำาบากใหมๆ อปสรรคเหลานนเอง

ทจะคอยๆ กะเทาะเปลอกผวชวตใหเหนแกนแท เมอเขา

สามารถปรบตวใหเขาถงความจรง ไมตางจากนกมวยบกทเคย

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 59

บาเลอดปรบตวใหกลายเปนนกสเชงสง ไมเอาแรงเขาหำาหน

แบบถอยหลงหกลมอกตอไป” (หนา ๒๓๙)

คง/กระ/พน/ชาตร ของประชาคมลนาชยจงเปนนวนยาย

อกเลมหนงทอานแลวไมเปลองเวลา อกทงเปนผลงานทยนยนวา

ประสบการณจากการเปนลกเรอทองทะเลอยนานป เปนขมทรพยท

ประชาคมตกตวงมาใชในงานเขยนไดไมรจกหมดและสามารถสราง

ความประทบใจสะเทอนใจแกผอานไดอยางมพลงทกครง

....................

จะขอรบผดทงหมด

แตเพยงผเดยว

วสยทศนผนำาทหายากยง

หนงสอรวมเรองสนรางวลนายอนทรอะวอรด ประจำาป

๒๕๕๘มเรองสน๑๕เรองซงขอบนทกชอเรองและชอนกเขยนท

ใชความสามารถฝาฟนผานการคดเลอกจากเรองสนสงประกวด

๒๒๒เรองมาไดอยางสงางามไวตามลำาดบรายชอทพมพในเลมดงน

ชาวเมองทงหลายพากนเดอดรอนอกครง

เพราะคนกลมใหญคดวาหากปลอยใหมการลมลางการปกครอง

ความชวรายของพวกเขาจะถกเปดเผยวา

ทกคนตางลวนมสวนทำาลายขมทรพยแหงปญญา

และสรางสงคมทมแตคนโงเขลา ในขณะทบางคนคดวาชาวเมอง

ตองยอมรบความผดบาปของตนตอลกหลานเพอเรมตนใหม

แลวพาเมองไปสทศทางทถกตอง

ไมใชผลกความผดไปใหคนคนเดยวรบผดชอบ

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 61

62 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

๑. “จะขอรบผดเพยงผเดยว”โดยจดานนทเหลองเพยรสมท

๒. “พรงนจะไปทะเล”โดยนฤพนธสดสวาท

๓. “ชวต๑๐๐หนาของเดกชายผฝนเหนพระพทธเจา”โดย

หมดสดไผท

๔. “ทว”โดยดอม

๕. “ราชนยไมไปไหน”โดยหทยสนธสนธหทย

๖. “ลมตาตนอกครง...ในเวลาอนสมควร”โดยปองวฒ

๗. “เธออยากกลายรางเปนแมวเปอรเซย”โดยรมณกมล

นาวน

๘. “บนแผนหลงของเธอ”โดยมเกยรตแซจว

๙. “โศกนาฏกรรมอนซำาซอน”โดยกฤตศลปศกดสร

๑๐. “ผรบประโยชนจากความตายในคนเดอนมด”โดยนพดล

พลกล

๑๑.“ฟน”โดยชยนาทสวรรณ

๑๒.“การหลนหายไปของหญงคนหนง”โดยเจษฎากลนยอ

๑๓.“กระตายในกรงผ”โดยอเทนพรมแดง

๑๔.“โปรดเถดดวงใจโปรดไดฟงเพลงนกอน”โดยวกรานต

ปอแกว

๑๕.“ปรศนาวนฉนตาย”โดยสลปอมพนธ

เรองสนรางวลยอดเยยมนายอนทรอะวอรด ประจำา พ.ศ.

๒๕๕๘ ซงนำามาตงเปนชอหนงสอดวยคอ “จะขอรบผดทงหมดแต

เพยงผเดยว” ของ จดานนท เหลองเพยรสมท ในแวบแรกทอาน

“จะขอรบผดทงหมดแตเพยงผเดยว”ของจดานนทเหลองเพยรสมท

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 63

ผอานคงจะตงขอสงสยวาเปนเรองแปลหรอไมเพราะชอตวละครเปน

ฝรงสวนฉากแมไมระบสถานทไวแตการบรรยายถงความผนแปร

ของฤดกาล โบสถและไมกางเขน รวมทงการอางถงบรรพชนในยค

กรกโรมนและตวละครในมหากาพยสงครามเมองทรอย ลวนบงช

ความเปนตะวนตก ในวนประกาศผลผเขยนกลาววาเธอไดรบแรง

บนดาลใจจากเหตการณชวงสงครามในยโรปและปรารถนาจะเขยน

ถงเหตการณทเกดในหมบานเลกๆแหงนน

แตในฐานะผอาน เราคงจะฟงนกเขยนอยางเดยวไมได

งานเขยนไดพาจนตนาการความคดและความรสกของผอานเพรศ

ไปกบตวหนงสอและชวนใหเกดการตความหมายของเรองทไดอาน

ดงนนเมอเขาถงแกนของหนงสอจงพบวาผเขยนนาจะตงใจนำาเสนอ

ผลงานชนนเปนเรองสนแฟนตาซ เพอใหเปนเรองเลาทไมผกพนอย

กบขอเทจจรงของเวลาและสถานท และมระยะหางเพอหลกเลยง

ความขดแยงทางวฒนธรรมและการเมอง ทงนเพราะสงทจรงแท

ยงกวาขอเทจจรงคอความจรงอนเปนสากลทวาดวยสนดานดบของ

มนษยอนอาจเกดขนเมอไรณทใดบนดาวสฟาดวงนกได

เรองสนเรองนนำาเสนอการกระทำาเลวรายของมนษยกลมหนง

ททำาลายศาสนา ทำาลายเพอนมนษย กนกระทงซากศพญาตพนอง

และทเลวรายทสดคอ ทำาลายประวตศาสตรและขมปญญาของ

มนษยชาต ผเขยนนำาเสนอความชวรายผานสญญะทเปนรปธรรม

คอ การกนศพคนในครอบครวเพอบำาบดความหวโหย ซงเปนเรองท

คนในครอบครวไมอาจนำามาพดกนในทแจงเพราะ

64 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

“ทกคนยงมความเปนมนษยพอทปากของพวกเขาจะ

ละอายหากตองพดเรองการกนเนอแมของตวเอง แตปากเหลานน

ไมละอาย ทกลนชนเนอเขาไป ปากของมนษยกนไดทกอยาง

แตไมอาจพดไดทกเรอง” (หนา ๘)

การเผาโบสถและไมกางเขนเพอใชทำาฟนปองกนความหนาว

หลงจากไมมไมเหลอแลวในเมอง แมตอนแรกชาวเมองจะรสกผด

บาปแตในทสดความหนาวเหนบกทำาใหพวกเขา

“กมหนายอมรบวาชวตของตนมคาพอทจะรบเปลวไฟท

พระเจามอบให” (หนา ๙)

และการเผาหนงสอหายากสรรพวชาความรและภมปญญา

ของบรรพบรษในหองสมดเพราะในทสดเมอไมมอะไรจะเผาเพอให

ความอบอนอกแลว

“วนเวลาผานไปและไมทกชนกมอดไหม ตอนนหนงสอ

พวกนนยงกองอยบนพน และสงททกคนเหนกไมใชหนงสอ

แตคอฟน” (หนา ๑๐)

ดงนน

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 65

“พวกเขาไดแลกปญญาทรงคาเพอตอลมหายใจโงเซอะ

ของพวกเขา” (หนา ๑๐)

การกระทำาเลวรายเหลานถกบบคนดวยเงอนไขวาคนกลมน

ตองเอาชวตใหรอดจากความเหนบหนาวแสนทารณซงสอความหมาย

วา เมอถงทสดแลวมนษยกเหนวาการเอาชวตรอดสำาคญกวาทกสง

ไมวาศลธรรมวฒนธรรมอารยธรรมกไมใชสงสำาคญทสดอกตอไป

ดวยความสำานกในความเปนมนษยทยงเหลออย ชาวเมอง

จงคดวาบาปยงใหญคอการทำาลายขมปญญาและประวตศาสตร

การเผาหนงสอจงเปนความอบอายทคางคาอยในใจของทกคนตอง

ปกปดซอนเรนละอายใจและพยายามหาผไถบาปดงทตวละคร

หนงกลาวเตอนเจาเมองวา“สงคมตองการ โทษใครสกคน เพอนเอย

แกกำาลงจะกลายเปนเหยอของพวกเขา”

ใครเลาทเหมาะสมจะโยนบาปให?

เจาเมองจงถกบงชกลาวโทษวาเปนผออกคำาสงใหชาวเมองทำา

เชนนน ดงนนเจาเมองผยดมนในหนาทของผนำากลมใหอยรอดจง

“ขอรบผดทงหมดแตเพยงผเดยว”ทงๆทจตใจขมขนทงนเพอให

บานเมองสงบสขและขอใหทกคนปกปดการเผาหนงสอไวเปนความลบ

ไมใหตกทอดรไปถงคนรนลกรนหลานวาคนรนพอทำาความเลวราย

ไวอยางไร...แนนอนวาความลบไมมในโลก เมอเดกรนลกเตบโตขน

พวกเขาไดอานหนงสอทถกนำาเขามาอยางซอนเรนพวกเขาตงคำาถาม

และรบรความจรงเพยงครงๆกลางๆจงโทษเจาเมองวาเปนผชวราย

66 ชวน“อาน”ชวน“คด”พนจวรรณกรรมรวมสมย

และเปนเผดจการ ชายหนมบางคนตองการลมอำานาจการปกครอง

ของเจาเมองคนเดมและตองการใหมการปกครองโดยปญญาชน

คนรนใหมชาวเมองทงหลายพากนเดอดรอนอกครงเพราะคนกลมใหญ

คดวาหากปลอยใหมการลมลางการปกครอง ความชวรายของพวก

เขาจะถกเปดเผยวาทกคนตางลวนมสวนทำาลายขมทรพยแหงปญญา

และสรางสงคมทมแตคนโงเขลาในขณะทบางคนคดวาชาวเมองตอง

ยอมรบความผดบาปของตนตอลกหลานเพอเรมตนใหมแลวพาเมอง

ไปสทศทางทถกตองไมใชผลกความผดไปใหคนคนเดยวรบผดชอบ

แตเจาเมองผออนลากลบคดวา“หากมสงเดยวทเขาจะกลาว

โทษได เขาจะกลาวโทษความเหนบหนาว แต...” อนเปนประโยค

สดทายของเรองทผเขยนทงคางไว

เรองสนเรองนมนยความหมายทซบซอน แมผเขยนจะพา

ผอานไปสเรองราวทเกดขนหางไกลตวแตกลบกระตนเราใจใหคดถง

เรองใกลตววาความวนวายในสงคมปจจบนทกแหงหนเกดจากการ

ทมนษยแทะกนเพอนมนษยดวยกนขาดศลธรรมไรจรยธรรมและ

โงเขลาแถมยงมสนดานเสยทมกซอนเรนความอบอายความชวราย

ของตนโดยกลาวโทษสงอนผอนเพอกลบเกลอนบาปททำาใหหวใจ

เจบคนหากหาตว“ผผด”ไดแลวผสมคบคดกโลงอกโลงใจราวกบ

พวกตนเปนผบรสทธการหาตว“ผผด”เพอลงโทษจงดำาเนนตอไป

โดยไมคดหาทางแกไข“สงทผด”ใหถกตอง

ในสงคมไทยเราคงจะหาผนำาท“ขอรบผดทงหมดแตเพยง

ผเดยว”ไดยากแตการขดคยเรองราวตางๆกเปนขอดเพราะทำาให

ศาสตราจารยดร.รนฤทยสจจพนธ 67

เรามองเหนตวผสมคบคดขยายกวางขนเรอยๆดงนนการตดสนของ

ผนำาในเรองสน“ขอรบผดทงหมดแตเพยงผเดยว”อาจทาทายใหเรา

คดวานเปนความกลาหาญทางจรยธรรมหรอเปนเพยงการกวาดฝน

ซอนไวใตพรมกนแน

....................