4746

Isgoch

Optig

Darganfyddiadau

cyntaf

Zapiwch i archwilioy Bydysawd

isgoch!

Helo archwilwyr y gofod!

Alastair Bruce ydw i, seryddwr yn Arsyllfa

Frenhinol Caeredin. Helpwch fi i ddeall mwy

am eich delwedd isgoch. Beth sy’n wahanol

rhwng y ddelwedd hon a’r ddelwedd optig?

Lliwiwch unrhyw wahaniaethau rydych chi’n

eu gweld. Allwch chi enwi unrhyw rai o’r

rhyfeddodau wybrennol mae eich

delwedd yn eu datgelu?

Llongyfarchiadau, mae eich telesgop wedi anfon ei

ddelwedd isgoch gyntaf yn ôl – WAW! – rydyn ni’n gallu

gweld cymaint o bethau nad yw delweddau optig wedi

eu canfod. Helpwch ni i ddadansoddi’r ddelwedd hon...

4948

DITECTIF Data

Set ddata 2: Data Atmosfferig o 10 Planed Allheulol

Helo archwilwyr y gofod! Beth Biller ydw i, ac rydw i’n astudio planedau

allheulol! Mae eich telesgop isgoch hynod sensitif yn gallu gweld golau drwy

atmosfferau planedau allheulol, a hyd yn oed canfod patrymau sy’n gallu dweud

wrthym beth sydd yn yr aer hwnnw. Rydw i’n gweld eich bod eisoes wedi casglu

data ar gyfer 10 o blanedau sydd wedi cael eu harsylwi’n ddiweddar. Allwch chi

benderfynu a allai unrhyw un ohonynt gynnal bywyd o bosib?

Edrychwch ar y cliwiau yn Set ddata 1. Beth mae’r emojis yn ei ddweud wrthym am y nwyon hyn? Allwch chi ddod o hyd i fwy o wybodaeth amdanynt?

Mae un o’r carbonau wedi’i wneud o garbon + 1 ocsigen ac mae’r llall wedi’i wneud o garbon

+ 2 ocsigen. Pa un yw pa un? (Pssst. Mae cliw yn yr enw!)

anwedd dŵr

carbon monocsid

carbon deuocsid

methan

Nwy

Set ddata 1: Nwyon wedi’u Canfod

Dadansoddwch Set ddata 2 a rhoi codaulliw i’r planedau ar gyfer y categorïau hyn:

Bendant dim bywyd yma! Annhebygol o gynnal bywydY blaned sydd fwyaf tebygol o gynnal bywyd

NodweddionCliwiau

Zapiwch i ddysgu

mwy am blanedau allheulol

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

5150

Delweddu’rBydysawd

Helo wyddonwyr y gofod!

Naomi Rowe-Gurney ydw i, ac rydw i’n astudio’r

cawrblanedau. Rydw i’n clywed eich bod wedi

gwneud rhywfaint o ddarganfyddiadau ac arsylwadau

diddorol iawn gyda’ch telesgop. Ewch ati i greu poster

gweledol sy’n dangos i ymchwilwyr eraill, fel fi, beth

rydych chi wedi’i ddarganfod a photensial hyn i newid

beth rydyn ni’n ei wybod am y Bydysawd.

Mae gwyddonwyr yn awyddus i glywed am eich

darganfyddiadau. Defnyddiwch ddiagramau, graffiau,

darluniadau, ffotograffau neu ffeithluniau i greu

cyflwyniad poster am eich canfyddiadau.

Pennod

Chw

ech:

Mae

eic

h te

lesg

op w

edi r

hyfe

ddu

cyd-

wyd

donw

yr a

phe

irian

wyr

. Mae

’n b

ryd

i chi

naw

r ran

nu e

ich

darg

anfy

ddia

dau

gyda

’r by

d. B

ydd

ange

n i c

hi fo

d yn

gr

eadi

gol w

rth

gyfa

thre

bu’r

holl

beth

au

rydy

ch c

hi w

edi’u

dys

gu i

bobl

nad

ydy

nt

yn g

wyb

od d

im a

m y

gof

od.

new

yddi

on a

m y

gof

od

52

Chw

iliw

ch a

m y

gei

riau

rydy

ch c

hi w

edi’u

dys

gu y

n

y be

nnod

hon

a’u

hyc

hwan

egu

at E

irfa’

r Gof

od y

ng

nghe

fn y

llyf

r. G

all y

gei

riau

fod

ym m

hob

cyfe

iriad

.

Chw

ilai

r

Pe

nnod

Pum

p

Targ

ed =

8 g

air y

n de

chra

u gy

daA

C D

Ff

G P

S W

WD

PJ

FB

DE

NA

LP

NT

FC

PU

NO

ET

LD

JO

YU

FW

DD

DT

YG

SL

AE

PC

EH

BU

SL

GA

LA

ET

HT

IM

TH

EC

OA

TN

UD

AL

TJ

AE

CO

LN

WM

IT

ON

HR

NW

LM

IT

NG

OG

IE

LE

DR

RT

PH

OE

GS

YT

US

PC

LY

BB

YL

RO

FW

NN

DB

TB

NW

YE

YB

UF

TY

PE

PD

DP

HP

DU

YT

EC

OP

HR

EM

LF

PC

TW

AR

GH

FE

DN

GE

BJ

CM

SL

IJ

EI

WJ

MM

WO

ED

YE

LG

US

CP

SS

AP

TI

GP

RW

DD

YR

ES

BD

FG

T

Zapi

wch

i ga

el

yr a

tebi

on!