I Kundεlε N yanmiεn Bennett I Kundεlε N yanmiεn€¦ · bô wièman i sunzulε wla klô sran i awlin ba nou… (Akunndanfuε’n 3:11). Nyanmiεn o yii sran kε o’di min lèlè,

Nyanmiεn I Kundεlε

RichardA. Bennett

BennettN

yanmiεn I K

undεlε

CCIMCross Currents InternatIonal MInIstrIes

Fluwa sifouε dan kε Richard A. Bennett ô boli nyanmiεn jouman dilε I bo kε soua dandan’m bé kplan fouε sa. I blε bô ô souan jounman sô, I noun yε ô wunni Nyanmiεn i timin’ I bo yε kusu ô kacili I ngouan. I sin’, ô yacili I jounman sô I dilε naan wa ô nyanmiεn ndε souanlε Amlεncεn’m bé mεn nou lô.

I bo bolε nou Akloudjouε bô ô dili, Richard Bennett ô tchεtchε li nou, naan lélé afouε 1946 bô ô fa jou ε, ô ni aladio tiéfouε’m bé té tchεtchε Nyanmiεn ndε fεfε I akloudjouε nou é kun. Bô ô fa jouu afouε nouan ablaoun, sran sounman kpa bè tili I nεn blôfouε, sran blé,sran ôklouε ô ni Amlεncεn bé mεn nou bô ô fa sinn’ Trans World Radio ô ni Far East Broadcasting Corporation akpasoua noun.

Kε ô fin’ afouε nga 1958 bô bé jali bé unn, Richard ô ni i yi Dorothée bé di Nyanmiεn I jounman kpa ô ni akloudjouε. I bôbô ô kplin nisou kε, I yi Dorothée ô di nyanmiεn jounman kpa bla’m bé afiεn.

Blε kasiεn nga noun ε, bé trεli bé sanou jounman dilε nou, kε like kléfouε sa’, n’vlé ô ni sran kpan’kpan bô bé si-man bé bé afiεn lo’. Blε bô bé si’n n’vlé’m bé sou, ôyoli bé fε kε bé wanni sran kpa’m bô Nyanmiεn soulô nzué wε ô kun’bé. Sangε kusu ,blε bô bé wunsran’m bô bé tikε bé sa, bô awé, nzué wε ô kun’bé ô ni yalε dan bô bé o noun kpε kun bé akloundjouε so ô kpεsou. Nyanmiεn klolε dan noun’ti Richard ô ni Dorothée bé un fan’gan naan ba fa wawε nou fan’gan ô ni afotouε ô nib é sanou like ba ouka sran’m.

Sangεkusu, naan kε n’vlé bô afε ô o bé sou é sran blé fouε’m bé ngoumiô, sangε blofouε mεn nou lô’ o, Bennetts bé klun ô jôli bé danpka blε bô sran fanou fanou bô bé wunni bé, bé klolε bé si Nyanmiεn.Bé soun-man kpa bé ousa bé un cosan.

?Mεn sou afε dandan bé lε sou tεlε bô ô kwloua man é soulafilε? Richard Bennett ô lafi sou kε Nyanmiεn bôbô ô lε sou tεlε’m. I sô’nti ô klεli fluwa nga kε Nyanmiεn I Kundεlε.

“Nyanmiεn I Kundεlε ... ô kwloua ouka sran kpa bô ô klolε I asônou ngouan ô yo kpa.”

LalafuεAsônou kpin’ Stephen Boakye-yiadox Sran blé’m bè n’vlè nou Trans World Radio kpin’gbin

CROSS CURRENTSINTERNATIONAL MINISTRIES

Bé bô bé tchεtchε:

Trans World Radio06 BP 2131 Abidjan 06

Cote d’Ivoire n’vlé


Richard A. Bennett

CROSS CURRENTSINTERNATIONAL MINISTRIES

I tchεtchε fuε yolε:

Trans World Radio-Sran ble n’vlénoun SaflεB.P 2131

Abidjan wa 06 Côte d’Ivoire n’vlénoun


Your Quest For God: BAOULE

Cross Currents International Ministries djuman difuε’m Bé klεli fluwa n’aga wié

© 2009.

Kosan kwlaa I bisawa ô ò lε Fluwa n’ga, sran n’ga I wan ô yiI unsou, ô fatakε o bisa

atin’ ô Cross Currents International Ministries djuman difuε”m bé sanou.

Bé yi fluwa n’ga China

ISBN: 978-0-620-44922-9

Biblu nun nde uga nzoliε nga KJ wo i wanlε’n, ο fin Biblu nga be flε i famien zaki

(Baoule Bible - ABCI) i Biblu’n nun.

Fluwa yi fuε’m:Cross Currents International Ministries

Fluwa I tchεtchε fuε’m:Trans World Radio

06 BP 2131 Abidjan 06Côte d’Ivoire

Téglé gnanman (225)22-49-03-01e-mail: [email protected]

BevFTypewritten Textwww.ccim-media.com

BevTypewritten Text

Sε mi yi Dorothée i ukalε,i klôlε yε i srεwa’m ba Suan n’bô,

ninh fluwa n’ga man kwlouaklεmanhkε Polou kanni klé (Phoebé) fôbé,

N’kusu n’kan klé mi yi i ékun: … I wafa n’aga ô fayoli,

bo sran kpangban bé klun djoli… Ô fayoli n’kusun mi ukafuε dan kpa.

vii

Nigé mou bé siéwlεIsinan y’a wo yo nyrun’n ixFluwa klikli xiN’dε tré kun?Nyanmiεn ó olε sakpa? 1N’dε tré n’gnon?Sran ng’o tinngεn amun wawε nun be kwla fa be wla guε i su’n? 9N’dε tré n’san?Nyanmiεn ó ti sε? 25N’dε tré n’nann?N’zu yε o titi sran’m bé nou nion? 35N’dε tré n’nou?N’dε i bó yolε béni? 49N’dε tré n’sien?Nguε ti yε man sran’m be to be fuan atin kpa nin-on? 61N’dε tré n’só?Nyanmiεn ô kló min sakpa? 75N’dε tré nôtchouε?Nin yε n kwla nyan nguan-an? 103N’dε tré n’glouan?Wafa sε yε be yo nan b’a yo Nyanmiεn i awlo nunfuε-o? 119N’dε tré?Yε i sin liε’n? 131Min Nyamiεn sulafilε cinnjin bo n fa min wun wla nun’n 144

ix

Isinan y’a wo yo nyrun’n

ati bô n’srε amou kε mann fluwa n’ga“amou Nyanmiεn kundεlε” ô yoh tchin’ gin, i kliklisu

yôlε kε n’si i klεfuε. Ô’ti mi sulafilε nou ba bô n’wouli yô, yε ô ti mi aklundjuε dan kε mi ma’m bè nanti sεsε atin’nou. (3 Zan 4).

I n’gnon sou yôlε kε ô’klε fluwa i sé i. Fluwa sifuε dan Richard Bennett o yo like klanman kpa ô ni i klun klolε sanwunn bô tiké klô sran ni Nyanmiεn bè afien nigé’n bô bè ti tchin’ gin.

Nyanmiεn fluwa n’dε ô sè è kε Nyanmiεn ô fa min bô wièman i sunzulε wla klô sran i awlin ba nou…(Akunndanfuε’n 3:11). Nyanmiεn o yii sran kε o’di min lèlè, i son’ti like kwlaa bô bè sin blεnou bè su kwla djôman sran i klun sεsεsε. Kanzε sran o gnan like kwlaa, i awlin o’su yii manh lè, afin’ Gnanmien yε o kwloua yii bouε sô nion. Saint Augustin sèlikε yo: ooh Nyanmiεn, wô bô a boli è kε è ti wôliε, è kla’m sε bè nanh gnan manh wô, bè su domanh wunmien lè.” Fluwa n’ga o’ti è ukafuε dan Nyanmiεn i kundεlε kε o’yonann è kla’m ba dô ô wunmien nann è ni ananganman Nyanmiεn è watran sεsε.

S

x

Amoun Nyanmiεn I Kundεlε

N’srε Nyanmiεn dankpa mann amou kwlaa bô amou kangan fluwa n’ga kε i suralε o’ ni amou tran. Mann fluwa so’ o’ kaci amou n’yôliε nan amou yo sran.

Dr. Stephen F. Olford

“N’srε amou kwlaa bo amou kundε sεsε nou nantilε kε amou yann fluwa n’ga “Amou Nyanmiεn i kundεlε”. O’ti kpa, yε o kwla wuka amou kpa Nyanmiεn i silε, yε amou asônou kôlε i bô wa taka kpa. O’fata kε amou kan’gan fluwa so’.”

LalafuεAsônou kpin’ Stephen Boakye-yiadoxSran blé’m bè n’vlè nou

Trans World Radio kpin’gbin

xi

Fluwa klikli

ε è ni mi yi Dorothée è wlan min i akpasoua’m bè nou, n’wun ni janfuε kpan’ gban kpa ngouan

a tim’ bè su. Bè fin’ n’vlè fanou fanou, junman difuε yε suklou dilε fanou fanou bè nou

Nanh n’gbin tiε è ni i bè sô fouε’m è yali nou onh-nanh n’gbin tiε man amou kusu fluwa n’aga ô yo amou sanou oh’.

Kε afouε’m bè kô bè yrun, n’dε kungba bo è ni janfuε so’m è kan è afien yolε è Nyanmiεn i kundεlε. Akundan’m bô è kaci-kaci bè’m bè kwlaa bè o fluwa n’ga nou.

“Amou Nyanmiεn I kundεlε” klikli bô è yiili, bô è wa tinou ouvlε yε, o’ti mi Nyanmiεn i yi Dorothée è adja i a fuε ablawun ô ni n’nou i blε nou onh. E bouli akunda kε è yo se nann è a lah Nyanmiεn i asè dankpa klolε dan bô wafa yii è.

Ô yoli èfε kε wafah n’ga o fata kε è laa Nyanmiεnasé yôlε kεh è yii fluwa so’n i agbi abla wun ni n’nou nan è fa tchε sran’m. Fluwa i noun n’dε o mann sran’m bè aklundjuε o’ni awlin ba tralε. Fluwa so’i yilε o klè kε afouε nouan kun adja dilε, è tchεh sran agbi fluwa ô ni aklundjouε dilε.

Nyanmiεnô rali klôlε djuman so’ su, yε fluwa kann so’ o’ Gnanli sasu min nou. Fluwa agbi ablawun o’ni

K

xii


n’nou, éfa tchεli sran bo’ bèfin’ akpa soua fanou-fanou, n’vlè fanou-fanou bè su. E dili aklundjouε dankpa afin’ bè bo’ bè yran fluwa so’, bè klεli è lεtri kε “Amou Nyanmiεn i kundεlε” ô man ni bè ukalε, yε bè min dilε akundan o kacili bè n’gouan nou.

Sran’m bè srεli è kε è kaci fluwa so i anien uflε nou é kun. I so’ ti è tuli fluwa so’ i bô uflε, è klεli i uflε, yε è srε Nyanmiεn kε o uka è nann sran kpangban bo bè fin’ min nou bè nyan fluwa so’n Nyanmiεn ô tεli ésu nan, fluwa agbi agbi n’san wa fité anien ablènou nou nann sran’m bè a kan n’gan nou. E srε Nyanmiεn ékun kεh, fluwa n’ga wafitè yε, o uka sran’m be “Nyanmiεn kunndεlε” nun. Nan sran kpangban bé kan n’gan nou.

N’dεtré n’gnon bô bè dunn moua fluwa n’ga nou yε, bè su yomanh sran kwla bè tchin gin. N’dεtré kun o’ ti klε wa man bè bô bè usa bè wun kôsan kε Nyanmiεn ô olε. N’dε N’dεtrè n’gnon ôti tchin-gin mann è kwlaa afin’ ô uka è wun man è sunzun è bôbô è like kwlaa bô è lafisu yε è bôbô è wafa n’ga è fa tin’ sa.

Sangε n’dεtrè klikli so’ mou bèti tchni’gin faman è kε ô yonann è a kwla wun n’dε dan so’ i bô afin’ bè uka è n’dεtrè n’ga bè balε mou bè bô. N’dεtrè n’san bo fa djuu n’dεtrè blou bè uka è Nyanmiεn i kundεlε nou. I so’ ti aklundjuε dilε nou è faa wlε Nyanmiεn i sanou kε ô yraa sou i wa fa n’ga ô fati’n sa.

Dorothée ni mi-bôbô è laa Nyanmiεn i asé ô ni klôlε, srεwa, o’ni kpadjalε bô ô fa man ni sran kpan’ gban bô bè ukali è fluwa n’ga i klε wanou. Bè ukali è yε è tchεli bè Nyanmiεn silε nou. Anian man sô m bè sonni, è kwla bô mannh bè kwlaa bè dunman wa. Sangε è fa Gnanimen è la bè asè yε è yo bé: “n’mô”.

BevFTypewritten Text-Richard A. Bennett

xiii


Asiε i wun djuman dilε i wun n’dε kanlε,Ô sε min i si’n i bô bô lε nou.

Sir CharleS lyell

N’dεtré 1

?Nyanmiεn ó olε sakpa?

mou n’gouan nou, amou wunni afε dan dan nou, sa klèklè’m bè djouli amou sou yε amou

sasi’n ô boubouli amou, i sô ti amou bisa amou wun kε Nyanmiεn ô klô sran, an zε kusu Nyanmiεn ô ôlε sakpa?

Nyanmiεn n’dε fluwa nou, kε Nyanmiεn ô’ôlε, ba toumin i bô, i kusu ba yiyi manh nou. O’ ti klεwa kε ô’elε- i kpanion ô’ ti n’zoliε, yε ô’ti sa kun. Nyanmiεn n’dε fluwa gnanman klikli ô’ klε kε i bô bôlεnou, Nyanmiεn ô bô n’glo ni Asiε (Bo bolε 1:1) ô ti n’gan nien dan kpa bô ô’timannh kè klè kusu ô lε bôh. N’dε sô ô klε kε Nyanmiεn yε ô’ti likè kwlaa’m bè yifuε nion.

Afouε wiè nou mi yi ô ti dôtrôh kpin’gbin kun blofuε’ ne bè min nou dôtrôh soua dan kpa kunsu. Lèkun, via wunfuε dôtrôh kpin kun bô sè i wun kε Nyanmiεn ô nou mannh lε, ô wusa Dorothee sulafilε cosan kun. Bla’n tεli i su kε, ‘Dootro bian’ “a si kε mi yin ô yi wô kpa djuman dεn bô a dii’n n’ti. Sran’m bè yi’n ô yi wô kpa, yε dô trôh fuε’m bè afien wa bè bô ô duman fε. Sangε i si’n nan wa sè mi kε Nyanmiεn ô nou man lε, yaci, n’srε wô kε a kan’gan Nyanmiεn n’dε fluwa ô mi fangan kun gba n’ga ô ô wônou bô afa dii fiawunfuε dôtrôh djuman sa?”

A

2


Kε ô yô li sô, bla- kpin nin i wla touhpatchεfuε fanou fanou bô bè laa viè bε su bô dôtrôh kwlah tchin manh bè n’gouan, kpε kun bè n’gouan nou Nyanmiεn i timi’n tchin nin’ bè n’gouan bô bè yoo kpèkpè yε bè djasô dôtrôh soua nou. Mi yi ô bôli touhpatchεfuε kun bo Nyanmiεn déli i i duman. Bian sô ô sεli i sin’ i laa nou yε wa dii i djuman mou èdun. Dorothèe kpin’ ni I wla wafa n’ga toukpatchεfuε sô nubè sili Nyanmiεn bô mann Nyanmiεn, kwloua deli bè. Dôtroh bian kusu ô si wafa n’aga aré’m ba kwlaa yomanh toukpatchεfε’m kpèkpè. Kε bian sô ô nian siin’, I bô ô sè kε Nyanmiεn ô noun manlε, ô wun mannh n’dε kun kan man kε ô fa wun atrε dan bô Nyanmiεn wa wi bè sran’m bè n’gouan nou.

Kε bè yalε kokolε sô’n wièli, dôtrôh kpin bô sèli Dorothèe kε ô lafia Nyanmiεn su, ô srεli I kε ô srε Nyanmiεn ô miin I yi, yε I kusu ô fin’ lèkungba sô ô waa kan’gan Nyanmiεn n’dε fluwa nou.

Kε dôtrôh bian sô ô kan’gan Nyanmiεn n’dε fluwa bo di afouε n’so, ô bali wa kan klè Dorothèe kε I Nyanmiεn zounzoulε ô wa kaci- Sien ô bouu I kε Nyanmiεn ô ôlε. Sangε asamian kun ô ô I klun yolε kε ô si kpa kε sε o fε I wun man Nyanmiεn, ô fata kε ô kaci I n’zuen. Ô sè kε“mi asamien ô fimanh mi fluwa silε ti”, “Sangε kusu sε n’fa mi wun man Nyanmiεn sakpasakpa, kacilε b’ô bè wa ba mi n’gouan nou, n’kwla sômanh bè nou”;

Esrεli Nyanmiεn manni è dôtrôh djanvouε sô afouε lèlè blou, kpε kun lèkun è yan lεtri kun yε è kan’gan nou ô sè è kε ô, wafa I wun wa man Nyanmiεn mlon mlon mlon- E klun djôli è unkpa yε è laa Nyanmiεn

3

?Nyanmiεn ô ôlε sakpa?

i asè kpa. Sa sô wa foumanh è nou afin’ ô’ti klε wa kε sulafilε ô fin’ n’dε bô bè ti’n, yε n’dε bô bè ti ô’fin’ Nyanmiεn n’dε (Romfuε mun 10:17).

Kεô ko yo nanh sran kun wa si Nyanmiεn, Nyanmiεn ô fali i bôbô i wun o faa wla é akundan ni é awlinba i bolô.

Sran wiè’m bè kwla sè kε Nyanmiεn ô nou manlε, anzε kusu bè lafia I su, sangε mann amou si kε sran fi ô’noumanh lε bô ô kwlaah lafia Nyanmiεn su asiε n’ga suwa Kεh è buu like kwlaa bô bè ô asiε suwa.

Nyanmiεn ô mann è n’zôliε kε ô lε. Kεh blôfuε akundan ô kô I yrun, blε bô n’glouεlε silε ô ko’ I yrun, sε è wan Nyanmiεn ô noumanlεh n’ è su laka è wun. Kεh è wun alapla bô ô tu kôh n’glô ô ni sran’m, bô’ sin’ djèzuè nou bô kôh djra klô ouflε su, è kwlah sèmanh kεh nannh klô sran yε ô tanni asè, yε ô bouli akundan nan wayi like sô’. Alapla yilε ô fin’ klô sran, yε n’zutiε-man è siman kε Min ô lè I bôfuε. Wia ô djasô, ô nanti yε o’ la, ô lε blε bô n’zuè ô’ tô’n, yε blε bô n’zuè ô jran, awungban dan bô’ ô kpε, I sô kwlaa bè fin’ Nyanmiεn bô yili like kwla kwla.

Likè kwlaa bô bè ô Min nou, bè léé sièsiè wlε. Ô’ lε like kun ni I tranwlε, yε ô’ lε tranwlε kun nou like. Nannh “N’gbin tiô” bè ô lε, man è sikε like so’m bè lε yifouε yolε Nyanmiεn. Sε è tikε- bayi like kun, asiε n’ga su, man é si kε, like kwlaa olεI yifouε. I sô’ ti mann è sikε Min n’ga ô ô yε ô’lε I bofouε.

E min su sièfuε dan dan’m bô’ bè lafiasu kε Nyanmiεn ô ôlε, sangε bè lafii min nou n’mla’m bè su I sinann ba faa alapla ba wô Nyanmiεn su, n’glo lô. Bè doun n’moua bè lafii asiε suwa n’mla bè su, yε bè bô

4


ô yô kun, yε bè suman alapla ô’ ni sran’m Nyanmiεn su, bè kô, yε bè saa bè sin’ san-hunn, like fi ô’ yomanh bè. Bè wu n I sô’ yε n’zou tiεmanh bè lafia su kεh n’mla’m bè bofouε klikli yε bè su nian fouε dan bô’ tii Nyanmiεn ô kwla bô Min ô’ ni I n’mla?

E si kε sran’m (blô fouε min nou) bè yili likè tεwa dank pa bô kwla nounoun è min I lèkun ni gba- fluwa sifouε dan dan’m, bè sikε wia bô’ Nyanmiεn ô bôli ô’ lε wun mien dan bô djuu akpi akpi akpi n’nou bô’ kwlaa nounoun è min, sangε Nyanmiεn ô’ kpli manh su. Wia ô’ bô sangε ô kwla nounoun manh è min- I sô ô fin’ Nyanmiεn I fangan nou. Mann è nian n’zralama bô Nyanmiεn ô yili bè. Bè bô kô’n’gouε yε bè kpadja n’glô lô. Bè kpadjalε ô yô sro traa wia, sangε bè yramanh sran, bè kunmanh sran. I kwlaa sô’ ô fin’ Nyanmiεn bô yili like kwlaa asiε su ô’ni n’glo lô. Man è nian djèzuè bô’ sô n’gi sangε ô nounou mannh n’vlé fouε’m bô bè tran min tin i. Yε n’zou tiεmannh sran wun atrε dan sô ô’ni fangan dan sô’ bô’ lèmannh awièliε, bô’ bè sèkε like kwlaa sô’m bè lèmannh I yifouε?

Min n’ga è tran nou yε, like kwlaa bô’ bô sin’ya è bô’ ô ô n’glô lô ô’ni bô ô asiε suwa, bè klè kε ô’lε I yifouε yolε Nyanmiεn, Nyanmiεn kun bô sièsiè nigè’m yε Nyanmiεn bô’ lè Timin’- Nyanmiεn n’dε fluwa sè kε:

Cεn kwlakwla sran’m bè wun Nyanmien I nyrun bô’ lε I’n, yε cεn kwlakwla sran’m bè wun Nyanmiεn I ninngè ngô’ yoli be’n. Ninngè sô’m bè lε-man nuan nan b’a kan ndε kε è fa kan n’dε’n sa. Be ijo-man kε è ijô’n sa. Be ti-man bè nεn’n. (Jue mun 19:1-4)

5

Sran nyin ma wun-man Nyanmiεn’, sangε kε ô fin’ cεn ng’ô yili mεn’n, ninnge kwlaa ng’ô yo bè bô be wun bè’n, ô man bè wun I wlε wèiin kε Nyanmien olε yε ô kwla sa’n kwlaa yo. I sô’n ti bè lε-man n’dε fi. (Romfuε mun 1:20).

I sô’nti, bè kwla bô bè sèkε Nyanmiεn ô nou-manlε bè lε-man ndε fi kanman lika kwla bô bè tran-lε.

Sran souman kpa bè kann bè un asé, be yo bèwun kann-sa, kε bètiman- like fi blε bô bè wun Nyanmien I dan, I sεsε ô ni I fan’gan kwla bô ô yili bè ô’.

Davidi bô ti Izrael famiεn ô wunni I wlε yε ô sèli kε:

“Kε n nian nglo lô ninngè bô a yili be’n, kε n nian anglo ni nzraama bô a sieli be lô’n? Wan yεlε sran bô man ô wla kô kpin I su-ô? (Jue mun 8:3, 4)

Blε n’ga è ô nouyε, Nyanmiεn sulô ô ni n’zralama silε wayô pôpô afin’ fluwa sifouε dandan’m bô bè woli Nyanmiεn su ô’ni alapla, bè fail lô nigè mou bè fa klè è aladio o’ni fôtô tchilε dandan bô bè ô Nyanmiεn sulô bô bè tchinn è min I kpε kodju akpi kun ya n’nou, bè faa n’glô lô nigè bè fa klè è. I sô nigè mou bè sou è bô mann è usa kε Davidi sa: “ô’ yô sε tiεε Nyanmiεn kun bô yili like kwlaa sô’m ô’ kwla fε I wun mantan mion?”

Sran’m bè n’glouεlε dan bô bè sii n’ti, like dan bô bè yili bô bè fa yô è min I dan, kε è sèyε, bè kwla yô è min sô’ I kann è kun. Ô’ ni I sô n’glouεlε dan ô kwlaa djumanh Nyanmiεn I n’glouεlε liε nou. Kpadjalε kwlaa bô’ è si bè’n, bè kwlaa yi manh sa sô’m ô’ ni


6


Nyanmiεn I fangan I bô klè man è. Likè klann kan sô’m bô è wun bè ô’ni klô sran I yima ô djumannh Nyanmiεn I silε nou. Yε I kusu è min I kann kpa bô ô’ ti n’ti, ô kwla somanh Nyanmiεn I timin’, I klinman bô ô’ti anzε I n’mla’m bè kwlaa bè nou. Nyanmiεn I bô, è min ô ti kann kpa.

Sε tchin wiè ô’dju nann amou bisaamou wun kε n’zou tiεmann Nyanmiεn ô fε I wun mantan amou, man amou wla ô kpin bla lε nou djuman difouε kun sou. Ô sè kε, kεh è min ô ti kann sô, sangε Nyanmiεn ô nian su. Ô yaci mannh nou man likè fi ô titi like kan n’gan bô ô’ yili bé bè nou. Min nou like kan n’gan bô bè ô lε, sε sran ô titi bè nou è min ô kèdjè dan. Sakpa, Nyanmiεn I yrun, like kann ô’ ti I tchin’gin. Yolε kε klô sran bô o ti kan Nyanmiεn I yran, ô’fεh I ô fadi idjuman- Nyanmiεn I yrun, like kan ô lε wah’ kε like dan sa. Bè kwlaa bè ti I yrun tchin’gin’.

Mann ô sô è nou kεh, blε bô è usa éwun cosan kε: “n’zou yôlε sran bô I tiεmann Nyanmiεn ô sεsε I nion?” nanh kε sran I tin’din bô ô fati I tiε man ô lε wah- Tchεtchε, Nyanmiεn I yrun, nigè fanou fanou bè sonni bô man èlè wah kpan. Yε Nyanmiεn ô yili I n’glo klè è kε è lε wah I yrun yε é ti tchin’gin’ I yrun èkun. E ti ba bô bè klô I bè sanou Nyanmiεn I yrun.

Kεh ô’ti kpa kε Nyanmiεn ô yi I wun klè è kε ô’ti Asiε ni n’glô I bofouε, yε ô’ti Nyanmiεn bô lè fangan ô’ni kwlalε, yε ô’ti siè sièfouε ô yili I wun klè è kεh ô’ti Gnnanmien bô klôlε ô yô I nounn yε klôlε ô yii I, yε ô klô kε ô man è n’mlousouε. Sangε sε amou wan amou si I sô’ Nyanmiεn liε, ô fata kε amou tingεfouε, wawεnou tingεfouε ô yô sanwun sanwun mlonmlon.

7

N’dε’m bé su akundan bulεh1. Sε amou tôô n’zuein I n’glô, amou lafi sukε

amou traa montrè kun amou sanou?

2. Ô’ti sakpa kε Min i klanman bô ô’ fati, ô ni nou nigè fanou fanou, nigè’m bè sièsiè wlε bô ô fati, ô’fimanh Nyanmiεn bô ti likè kwlaa bè yifouε?

3. Sε è wun Min ô ni nou like kwlaa, bô è lafi su kε Nyanmiεn kun ô ôlε, bô ô’ti i yifouε, bô ô’ti n’mla’m bè kpεfouε yε n’mla’m bè kwlaa bèsu kpin; min sô’I kun gba ô kwla klè è Nyanmiεn I klôlε ô’ni klôlε bô ô’fa yi i ô bouwa i bô?


8


Sε sran kun faa kanni kpadja I bô, ô kwla sin’ èbouε tan’da blè nou.

Plato

Min bô bô sin’ ya é, ô ti ké èbouε tan’da sô i sou kann ô man è; yε kanni I kpadjalε è

fa soun’ zou Nyanmiεn i n’dε.

a.h. Strong

9

B

N’dεtré 2?Sran ng’o tinngεn amun wawε nun be kwla fa be wla guε i su’n?

lε kun djouli, fluwa klεfouε’m bè selikε alapla tin’gεfouε bô bè kplan i asiε’n suwa

ô’sacili; i sô’n’ti alapla dan kun ô tôli ô ni i noun sran’m bè kwlaa nann ba wou. Sangε, i sô wiè bô kounn sran’m ô djoumannh wawε nou sran’m bè wulε nou bô fin’kε bè wawεnou tin’gεfouε bô ô timanh kpa sa’n. Bè bô bè lafi wawεnou tin’gεfouε sou bô ô tia kpa, bè woulε liεh ô yô yrinlin.

Blε n’ga è ô nou yεh, anien fanoufanou tεtε mou bô è tii bè n’gan, bè kpan sèkε bè yε bèti Nyanmiεn soulô atin’ nion. O yô sε nannh è a si n’ga bô’ fataa kε è su i su nion? Amou Nyanmiεn i kundεlε nou, ô fataah kεh amou souanien tε bô ô lakaa i sou afin’ Nyanmiεn i nou agnanbéwun’m bè ti ananganman.

Kun, ô sèlikε: “Bè taa Nyanmiεn Bian kun kô bè flεhi Gladstone, bô ô’ti blôfouε min nou minisi kpin’gbin n’dε fluwa i sa n’zoliε fitafita kpa bô ô ni likè wiè fi bè sεmanh yε i wun sou zôzôfouε noumannh asiε n’ga suwa.”

10


N’lafi sou kε Nyanmiεn n’dε fluwa ô ti likè dan Yεh amlinkin min sièfouε kun bô bè flεhi kεh Abraham Lincoln ô sèkε: “N’lafisu kε Nyanmiεn fluwa ô ti liké klanmanbo Nyanmiεn ô fatchεli sran mou”.

Sran dan dan bô bè ô min nou bè dii Nyanmiεn n’dε fluwa i wun lalô kpa yεbè sèkε fluwa sô i klun n’dε ô’ti kun’gba, ô ni fluwa wièfi bè klun n’dε ô sεmanh lè-ôni i sô n’gba Nyanmiεn n’dε fluwa i sεsε bô ô’tin’ti, ô dii i bôbô i wun lalô.

Wlègbifouε Davidi kusu ô sikεh i wawεnou tin’gεfouε ô ti sanwun sanwun. O klεli kε: Wô n’dε, ô ti mi dja’vfm bè su kanni kun yε i kusu ô kpadja mi ati’m bèsu (Jue mun 119:105).

Kεh è sèhε, sran’m bè wun i wlε kε bè kwla lafi Nyanmiεn n’dε fluwa i su afin’ i yε ô kwla fa bè kôh Nyanmiεn i wun ô. Fluwa kwlaa bè nou, Nyanmiεn i n’dε ô ti kungba min n’ga nou- kanzε sran’m bè yô sεh Nyanmiεn n’dε fluwa ô tε yô sεs, ô kaci manh, yε ô ti ananganman.

Kεh ô kô yonann sran’m ba faa bè awlin kwlaa ba wε i Nyanmiεn n’dε su kε ô ti nanwlε, yε ô ti kungba kusu, Nyanmiεn bôbô ô yili fluwa sô i n’glô kε ô‘nouan nou n’dε.’ Sran kwlaa bô ô kundε kε ô wun sabô, bô ô ti sεsε fouε, ô wun i wlε kε Nyanmiεn n’dε fluwa ô traa fluwa kwlaa bè su yε i kusu n’dε kwlaa bô ô ti klεwa ô’ fin’ Nyanmiεn (2 Timote 3:16).

Sε ô tikε sran kungba yεh ô klεli Nyanmiεn n’dε, ni è wun i wlε djrεhi kpa kε n’dε bô bè klεli ô ti sèii. Sangε fluwa sô’ bô traa fluwa’m bè kwlaa, bô sran fanou fanou, anien fanou fanou ô ni n’vlè fanou fanou fouε’m bè klεli, kε è sèhε, fluwa kangba sô ô tè kann

11

Nyanmiεn i wun n’dε sεsε ô ni fεfε ô tε klèhè. N’dε sô ô ti sanwun, ô ti sεsεsε yε ô kacimanh lè. I sô kwlaa ô ti atrε likè!

N’ga ô oukasou é kun, yolε, kε asiε bôbô djuman difouε’m, bè téé wun sabô nigè asiε bôbô bô ô klèkε n’dε bô Nyanmiεn n’dε fluwa ô’ kann, ô ti sakpa n’dε –lalafouε nou sawiè mou bè klè sriwa, sangε kε è sèhεh i sô saliε’m ba yô nanwlε sa.*

Sakpa Nyanmiεn n’dε fluwa ô ti Nyanmiεn i fluwa bô Nyanmiεn i n’dεbô faa man n’vlèfouε nou sran kwlaa ô ô nou.

Ö ti sakpa kε Nyanmiεn n’dε fluwa ôti Nyanmiεn fluwa, sangε sran wièmou bè kaci bè sin’si akundan tεtε bô bè ô è min nou. Sran wiè’mou bô bè dii wunnin nou ô ni blalε nou djuman, bô bèliε bèyimanou likè yε bè lafisu ô ni bè bô bè lafiah i sô likè’m bèsu. I sô n’ti dôtrôh djuman difouε’m, ô ti bè kèklè kεh bè faa bè wun mann Nyanmiεn. Sangε kusu bè afien’ lô sô fouε wièmou bè lafi Nyanmiεn su. Nyanmiεn n’dε fluwa ô timannh wunnin nou anzε blalε nou djouman difouε fluwa, sangε kusu blε kwlaa nou bô è kann Nyanmiεn n’dε bè afien’lô sran fi ô nou manlε bô ô sè kεh n’dε sô ô ti atô n’dε. Nyanmiεn n’dε i bô bôlε ô ni i agoualiε ô tra- wunnin ô ni blalε nou djouman dilεfouε’m bè fluwa bè kwlaa bè su.

?Sran ng’o tinngεn amun wawε nun be kwla fa be wla guε i su’n?

*Blôfouε min nou bian kun bé flεhi kεh klein, ô kônianni klo kun bô bè flε siennin kε Jordanie bô laa bé flε i kε Moab. Ô wun ni kε Moab wlé n’gbi ô klε fluwa n’dεtré ablasan ô ni n’nan. Bé kwla kan’gan Omri ni Achab bé duman obouε kusu. Bé wunnin kε Izraël wlén’gbi bé déli i Moab i i wlén’gbi i sanou. Ô ti klε wa famien n’gnon sou n’dεtré kun Nyanmiεn i anounzε laa nou.

12


Bè wunnin silε fluwa ô kwlaah klèman è sa n’ga tiεε è ô asiε n’ga suwa i bô; ô kwlaah klèman è saa bo djouu è su blε bô è djasô min n’ga nouwa, i kusu ô yiyimanh nou klè man è kε. Blôfouε min nou bian kun bè flεhi klein, ô k nianni klô kun bô bè flε siennin kε jadanie bô laa bè flε i kε Moab. O wun ni kε Moab wlè-n’gbi ô klε fluwa n’dεtrè ablasan ô ni n’nan- Bè kwla kan’gan omri ni Achab bè duman obouε kusu. Bè wunnin kε Izraël wlè n’gbi bè dèlii Moab i i wlè-n’gbi i sanou. O ti klε wa famien n’gnon sou n’dεtrè kun Nyanmiεn i anounzε laa nou. E n’gouan ô ni è bôbô è waka sran è lèè wah Nyanmiεn i yrun. Sε sran ô si n’glouεlε anzε sε ô siman’n n’glouεlε, è kwlaa, ô fata kε è kundε nan è si Nyanmiεn. I sô’ti Blaise Pascal ô sèkε: “E akundan i n’glouεlε silε i bô ô fata kε ô klè è kε è akundan ô lεε wièwlε.” E akundan ô kwlaah wun mannh likè kwlaa bè bô. Sε è wan è wun n’gouan i bô n’dε’m bè bô, ô fatakε è si Nyanmiεn i bôbô i fluwa.

Man è faa n’zoliε n’gnon è fa è sun’ zun sa bô kwla klè è kε Nyanmiεn ô ôlε yε i kusu i n’dε ô’ti nan wlε.

I kliklisu yôlε Nyanmiεn nouan i djôfouε’m’bé n’dε bô bé kanni i sεsε bôô fa tiô’. I n’gnonsu yôlε kacilε dan bô Nyanmiεn i fangan anzε i kwlalε ô kaci sran kwla bôbé fa i n’dε su. N’dε sô’ ô yô bé sanwun sran kwla bô bé fa i n’dε su. N’dε sô’ ô yô bé sanwun.

Nyanmiεn nouan n’dε kanlε i sεsε bô ô fati.E kwlaa, ô ô è awlin nou kε è sii sa n’ga bè djouu

ésu blε kacien nou. Nyanmiεn n’dε fluwa ô yii sa

13

souman wièmou bè n’glô. Wièmou ba doun moua ba djou kε Nyanmiεn ô fa kanni sah. E usa è wun kε: “ô yô sε tiεε è kwla si sô’?”

Mann è tε cosan sô sou, é faa soun’zoun kε amou awô n’vlè wiè nou bô amou simanh lô, kpε kun amou sou wlanwlan sin’- Fluwa bô amou tra nou yε ô tin’gε amou, fluwa sô ô’ti djrεhin’ kpa yε amou lafi i su afin’ ô klèli amou kε amou nantilεnou amou tôô n’zuèba kun. Sakpa amou wunni n’zuèba sô’ o ni klô bô amou laa su. Kε aliε tchin nin’. O fata kεh amou faa atin’ ouflε-lika kun bô amou simanh lô, sangε amou fluwa tingεfouε ô klè kε amou siin’ bε nou, amou toutraa idjré ma i sinan amou wa djouu n’zuè dan kunsu. Yεh sε amou wan amou wun n’zuè bô ô amou sa bεsou, o fata kε amou lafi amou tin’gεfouε su afin’ i yε ô klè amou atin’ bô ô fata kε amou faa suô’. Sε amou wa famanh fluwa i atin’ su, amou yô sε nann amou wa djou? Yεh kε ô ti sa, sε amou fa fluwa sô i atin’ su amou sou mli manh lè, ô su lakamanh amou lè!

Sa kun bô è fa siè è yrun kε Nyanmiεn n’dε fluwa ô ti Nyanmiεn i nouan nou n’dε yôlε kε sa souman souman kpa’m bô Nyanmiεn dun’moua kanni, i sô’ sa’m bè djouli- Fluwa n’ma kun’gun bô è kan’gan bè lε, bè klè è kε afouε ya n’ga bè sini lô, n’dε kwlaa bô Nyanmiεn ô kanni bè nouan waya, yε wièmou kusu bè nouan ô dun ni moua yali.

N’dε sô’m ô’ni sa sô’m bè wô n’vléfouε kwlaa bô bè ô asiε’n suwa yε i kusu ô wô Izraël ô ni n’vlè’m bô bè bô siin’yε. N’ga bô ti tchin’gin yôlε n’dε kwlaa bô Nyanmiεn nouan i djafouε’m bè kanni i dèfuε i balε i lika. Kanzε i sô sa’m bè djouli yε sε bè ti laa likè,


14


sangε kε è fa soun’zoun n’dε blε, bô è wun kε n’dε sô’m bè nouan yali sεsε ô fa klè dèfuε i awouliε, i min dilε lèlè bô ô fa wuu, è wun kε n’dε bô Nyanmiεn ô doun moua kanni bè nouan yali sεsεsε.

Ke Nyanmiεn n’dε fluwa ô klεli san’. Yε afouε nouan kwlaa nou sa ouvlε’m bô bè djou, bè yii Nyanmiεn n’dε fluwa i sεsεsε i n’glô. Sakpa sε amou kan’ gan Nyanmiεn n’dε fluwa nou, ô klè kεε amou sou kan’gan ayiman likè’m bè fluwa nou.

Asônoufouε kpin’gbin wilbur smith bô ô souanni Nyanmiεn n’dε fluwa i n’gouan nou, ô wunni i wlε kε Nyanmiεn nouan idjôfouε’m bè n’dε bô bè kanni ô ni bô bè klεli i kwlaa ô ti nanwlε, yε ô djôh i klun kpa. O dili aklundjouε dan kpa. Kε ô soun’zoun n’dε bô sran’m bé klεli anouanzε laa nou ô ni bô n’ga ô kann dèfuε i wun n’dε, wilbur ô sè kε: “ala koubalofouε’m bè kwlaah kan mannh djasin’ bô ô doun noua kanni Mahomet i awouliε ô ni i balε bè wun n’dε. Asônou ô’ni Nyanmiεn flεfouε bè kpεlεfouε, bè takafouε fi ô kwlaah kanmanh n’dε wièfi bô ô kann i balε i wun n’dε.”

Be nga be ton wun suεn kε be “ijo Nyanmiεn n nuan’n” nán be ndε ngba yε sε i nuan yia’n o kle kε o fin Nyanmiεn–on.

I sinann sran kun wayann votè è min n’ga è di yεh, bè kwlaa ousa sran’m bè cosan kpa, bè fa laa nigé’m yε sran kun i wafa n’ga ô fati, bè tienn i kwlakwla bè nouan, kpε kun aladio ô kwla klè. Sran nga be se kε ‘o nyannin’ voté. Ô ni nigè tεkεtεkε kwlaa bô ô ô bèsanou, sran i yannlε ô fou manh bènou. Anzε kusu sε sran sô ô su yin min’ sran’m bè doun noua sisô, ô foumannh sran’m bènou kun.

15

Sangε kusu amou ousa aladio nou idjofouε fanoufanou-fouε kε ô klè amou kε afouε ablanou anzε ableunou n’ga wa balô nou bè kwlaa bô bè wa di kpin gbin- Amou ousa i kε wan yε ô kwla yann voté nion, yε sran sô ô fin’ klô bèni sou, yε ô di i mi i sε i kusu i wulε tchin ô wa yô sε. Amou bisa kεh sa n’ga bè wa djouu alakoubalofouε’m bè min nou afouε nouan akpi n’ga wa balε i nou. Amou ousε i kε ô klè amou blôfouε klô n’ga bèwa nounoubé sô’nou.

Yεh amou wun i wlε kpa blε bô blεh ô tinou kô, sa ô’ni n’dε kwlaa bô ô kanni, bè nouan yalε ô su tinou, ô su yô kann. Sε nannh Nyanmiεn yε ô yili awièliε lô sa’m bè bô klèli i, i sô sa’m wièfi ô su djouman lè. Aladio nou idjôfouε sô ô yôh i wun atôbouafouε sa. I kusu sε n’dε anzε sa’m bô ô kanni, sε bèfin’ Nyanmiεn n’dε fluwa nou yε ô wunni bè bo ô djran bè su ô kan n’dε sô’m, bè kpin sou lè.

Lalafouεnou Tyr i wun n’dε kanlε bô Nyanmiεn doun moua kanni i nouan ô yaah klanman kpa.

Sε amou wann amou wun sabô, amou doun mouaa kan’gan doun moua n’dε bô ô ti klε wa Ezèkieli fluwa n’dεtrè abla oun ni n’sien i wa n’san o fa djouu i wa abla oun ni kun, yε amou kan’gan fluwa bô bè flεhi kε ensiklopè dia britannica ô ni lalafouε n’dε fluwa’m bè noun. Amou wun n’dε fanou sô i wlε- i kliklisu o’ti adounmoua n’dε yε sran’m bè klεli ô, i n’gnon su ô’ti laa laa n’dε yε sran’m bè klεliô. N’dε bouè n’gnon sô bè ti nan wlε.

Adounmoua n’dε: i sinann sa sô’m ba djou, Nyanmiεn doun’ moua kanni Tyr i wun n’dε. Ö sèli kε:


16


Nian, Tir klô è nin’ wô e lε i, n’yo man nvle-nvle kpanngban kpa be jaso ô wun. Be jaso ô wun kε jenvie’n i nzue’n bô jaso kende’nglein’n sa. Bé saci ô talε mun. Be boubouu ô sua fleinflein mun, n’kuankuan bé buebue’n, yε n’yaci yεbouε bε liké fi nun-man su’n lε. Be wua wô anyanbeun’, be fεn wô aata ninnge’m. Bè… yεbouε’m nin’ ô waka’m ni sua nga be bubuli be’n be buebue’n ô ni ndutre’n, be gua be jenvie’n i afiεn lô. Tir… bè su kplan-man wô kun (Ezekiεl 26:3, 4, 12, 14).

La laa n’dε: ke amou kan’gan laa famien’m bè fluwa nou, amou wunn wafa n’ga Néboucadnetsar ô sacili Tyr klô nion, ô boubouli klô sô i talε’m kε Gnamnien doun ni n’moua kanni sah. I sin’ èkun kpin bô bè flεhi kε Alexandre i djouman difouε’m bè kpali klô sô i ti trèkè trèkè yε bè yaci kε ébouε ta’da bô likèfi ô ni mannh.

Nyanmiεn nouan n’dε bô klεli klô sô i wun, i nouan ô yali. Suwa bô bèboubouli i, bè faa i ébouε’m bè fa yôli klô kann kun kε Nyanmiεn n’dε, ô fa kanni sa “bè faa ô èbouε ô n’ga’m bè fa wεli nzué nun, ô waka ôni ô bô n’doutré”. Kε ô fε lèlè bô ô fa djou n’dεh, laa klô, sô bô bè flεhi kε Tyr, kε è sè ε klô sô ô té ô n’zoué i bô djézoué nou.

Sε n’dε klô sô’ bè tè bô i dunman kε Tyr sadjroua min nou, nannh i kungba yε ô ti laa klô bô bè nou nouli i bô Nyanmiεn n’dε ô kan i é nannannan’m bè blε sou ô.

Sε amou yann amouti nan sε lèkun amou wun laa klô sô bô bè flεhi kε Tyr sa, amoun wun i wlε sakpa kε n’dε bô Nyanmiεn ô doun moua kanni i

17

nouan yali sakpa. Lôh, amou wun klô sô bô wakaci wiètrafouε’m bè tranwlε- amou wun klô kan‘gan ô’ni bè wun kôwa mlin ô ni alèma bô bè ô bεnou ô’ni fama nou bô bè cali klô sô sou ô’! ô yô sε tchε klô sran kun ô kwla doun moua kanni. Sô n’dεliε bô ô djou; sε nannh Nyanmiεn yε ô souu sran’m bè bô bô bè kann laa Tyr i wun n’dε sô’?

Peter Stoner ô fa adounmoua n’dε fanou fanou sô’n’sô ô fa soun’zounli laa klô bô bè flε i kε Tyε. Yε ô wounni i wlε kε n’dε bô Ezèkiεli ô kanni, i kwlaa ô kpin ni sou yε ô sè kε:

“Sε Ezèkiεli ô wunli Tyr i wun yε ô kanni n’dε sô i blε sô’ nou, yε ô bôli djasin’ kpa kô djou n’so, nii ô’ni i klô sran n’glouεlε bô fa kann n’dε sô, i nouan ô’ sou yamanh kε ô wawun mannh nou sa. Sangε bô Nyanmiεn yε ô souu i bô bô ô fa kanni n’dε sô’, i nouan ô ya sεsεsε.”

Amou mann é kan’gan n’dε bô bè doun moua kanni ba bô bè wa wuu i i wun n’dε.

Mattiè bô ti sica dèdèfouε bô ô fali endεtri ô kanni bè yrun n’dε akpasoua n’nan bô bènouan ô yali sεsε Jesu i awouliε nou n’dε- kun nou, Matiè kanni Nyanmiεn nouan idjofouε bô bè flε i Michè bô ô toutou sa tεtεfouε’m bè bô i blε sou. Michée i awlin ba ô kpôtôli i klun afin’ i blε liε nou min sièsièfouε’m bè klun ô ti tε kpa. Sangε ô doun-ni moua ô klèli lika bô min i dèfuε bè wa wouu i ô’, i sô’ti ô séli kε:

Bεtléεm–Efrata, wô bô a ti zida akpasua’n ben un kaan kpa’n, ô su lô yε sran n’gô ko sié Izraεl’n ô fin fité-ô. Sran sô’n i afiliε’n fin lalafuε noun, ô ti adudua. (Mise 5:2)


18


O wun ni i wlε kε sran bô ô wa tin’ Izraël sou bè wouu i Bethlehem Ephrata.

Kε Michée ô fa doun’moua kanni sa, ba wouu mannh Jesus Nazareth klô bô i osoufouε’m bè tranlô, sangε Bethlehem Ephrata; lô yε bè wouli i ô’ ôfin’ romin wlè ngbin kun i n’mla kun bô ô kpεli ti. I blε sô’ nou ni bèsu klε sran’m bè doun man, yεε i si ô’ ni i ni bè yin’ ô yili kpin’gbin i n’mla sô’. I sô’nti bè djasô Nazareth bé wô Bethlehem. Wan yε ô kô Bethlehem klô kann sô sou bô ô kô fa famien lô bô ô yaci Judée klô dandan bè lεh? Jesus i Bethlehem awouliε i moyé ô’ti kann kpa. Sangε kusu ô djouli sou kε Michée ô doun-moua kanni sa- yεh amou bôbô amou nian Jesus i wun n’dε kann bô Michée kanni.

Mann ékan’gan kε Nyanmiεn ô kanni sa:

N’dun mmua m bo sa’m bè su lélé yε bè ju-ô. Sa nga bè nian ju-man’n, n dun mmua n’kan be ndε lélé. N sè kε: sa nga n sièsiè bè kε n’yo’n, bey ô kpa- nga min anwlεn’ klé kε n’yon’ n’yo. (Ezai 46:10)

Sa klikli bè juli’n, n dun mua n kannin be ndε lalaa kpa. Be fin nuan fitèli- N kali lε n yoli bè kpε kun be nuan yiali… I ti n duun mmua m boli sa sô’m bè su n klèli amou lalaa. N dun mmua n kan klèli amou nan b’a ju. (Ezai 48:3, 5).

I kusu n’dε kwlaa n’ga bè fin’ Nyanmiεn nouan bô bèti klε wa Nyanmiεn n’dε fluwa bè kwlaa bè nouan ô yaa sεsεsε.

19

Nyanmiεn n’dε fluwa i kèklè bô ô fatin’Sa ouflε èkun bô ô klèkε Nyanmiεn n’dε fluwa ô

ti Nyanmiεn i nouan bô n’dε yε i kusu ô lèè fangan. Nyanmiεn i fluwa i nou n’dε ô man ni klô sran i komi sou a kpasoua kwlaa nou (n’vlènou likè yôlε, min dilε nou, sran bôbô i n’goumi min dilε), lika kwlaa bô bè kann Nyanmiεn i n’dε bô sran’m bè fasou.

I sinann ba yii fluwa n’ga amou kan’gan nou yε i uflε, mi djanvouε kun bali mi wun wunlε. E yôli fluwa n’ga sô i uflεn likawlε, kpεkun kε ô kan’gan n’dεtrè n’gnon klikli, ô wali n’mouin. E djranni kpε n’gnon nann è ya srε Nyanmiεn bô lε klôlε. Lika wlεlε, è laa Nyanmiεn bô ô klô ba, bô ô yô likè kwla i nouan sou, bô ô si tran midε, yε likè kwlaa bô yô tεfouε i n’gouan nou i asè. Kε é wunni i wlε kε Nyanmiεn wawε ô sou dii djouman dan kpa è afien lε, kpεkun è aklundjouε ô yôli sεsεsε.

Lèkun sô, ô yôli tchin dankpa famanni mi djanvouε sô’. Laa nan è wawun éwun, djanvouε sô i bakungba ô’ti i soua dan bô ô mantan è nou sa kôôô.

I blεsônou, agnanbèoun bô lè i n’ti, djanvouε sô ô’ ni sran bè famanh sin’. I sasin’ bô ô boubouli i dan’ti, min dilε sa ô yômannh i fε. Kε bô ô kômanh sran wun, ô yoli sa tεtε’m kε blô n’nin sa. Ô fε i sanou sica dankpa ô fa toli arè tεtε ô ni drôgi. Ô nanni n’zan ô bô yε ô fa arèma tεtε’m kε ô fa lafi. Blôfouε min noun ô ni min i lika sounmankpa’m bè nou ô ni sicafouε dandan’m bè dili min kpa, sangε lèkun sô, I bakungba yε ô tilε. Kε ô wunni kε min sô ô klô min nan min sô’ ô sou klè i yalε dan, ô wunni I wlε kε likéfi ô kwla dèmin i.


20


Yεh ô sèli i unkε ô kunn i wun kpεkun, i sô’ti ô wlaa i toui nou catouchou, nan wafa siè i comin’ bô kε ô fa kun I wun. “Kε ô yô sô tchε” “min afε o wie mlonmlon” (mi djanvouε ô wunmannh likè bô yô i wlε) tèlèvision nou Nyanmiεn n’dε kanlε i dô wa djou. Yεh ô tili n’dε sô bô ô mann sulafilε. I bakungba, kôn’gouε bounouin kpanou, ô kôtôli Nyanmiεn i yrun yε ô srε I kε ô sii anvouε nann ô yatchi I sa tεtε’m ô tchεhi.

Nyanmiεn I kwlalε ô yôli dan mi djanvouε sô’ i n’gouan nou, ô mann n’ wun ni i wlε dan kpa kε sran n’ga ô ti mi yrun lε ô timannh sran bô unsili laa èkun ô, djanvouε sô ô wa kacili. Laa bô bè niannh woumin I, I si ô’ni I ni bè srε Nyanmiεn min ni i, sangε kε ô yoli gbanflin bô ô kangan Nyanmiεn n’dε. Ô famannh yoman I like tchin’gin. Bo djanvouε sô’ ô ti agnanbè woun fouε dankpa, ô gnongnonli i sa Nyanmiεn i wun yε ô bôli wlaka.

Yεh i sinan wasi Nyanmiεn, mi djanvouε sô ô tôli fluwa dankpa bô likèfi noumanh nou kε ô klε i n’gouannou blε dandan bô ô di bè nou. Sangε afouε blou ni n’so min bô ô dili, ô wunni i wlε kε likèfi ô timannh kpa bô ofatakε ô klε i fluwa sô’ nou ô’. Sa tεtε bô ô yoli bè’m bè timannh kpa kε ô klε bè.

Blε sô’m bènou bô mi djanvouε ô simannh Nyanmiεn, bô ô fεli i sin’ si Nyanmiεn, ô kan’gan fluwa tεtε’m bè nou. Ô kan’gan atrε blèblèmou bè fluwa’m bè nou yε ô klô balô tεtε’m bè siwa. Kpε kunn ô fεli i un wlεli i blôfou’’m bè baè dilε nou. Ô klôli amoui n’ga bèflεhi yôga kpa yεh ô souan ni sran ôklouε oklouε mou bè kômien dilε wiè Kômien kwlaa

21

bô ô dili bè, n’zrowama bô ô nibéidjô I sô like tεtε’m bô ô yoli bè ô wa klε mannh i fluwa bô ô to i nunkunh. Fluwa fitafita oufoué sô ô kεli I sanou n’gbin, ô wa klε mannh nou lè yε ô fa sili Nyanmiεn.

Lèkun I n’dô soua sô bô è ni I è kôkô yalε, ô klε li I n’zôliε klikli fluwa sô nou. Aklundjouε noun’ kan’gan fluwa n’ma bô ô klεli. Ô ti n’dεtrè dankpa dun bô kε Nyanmiεn I klôkεnou ô dè sran bô ô klε lah Nyanmiεn I asè. Ô ti klanmankpa. Nyanmiεn i iklôlε nou ti, ô ti kèli i i ma, ô kpin ni kpadja lε nou, Nyanmiεn ô yili i awlabouεnou yεi klôlεnou ô tchinni i n’gouan.

Sran’m bè dèlε kεh mi djanvouε sa, I sô’ ti, Nyanmiεn ô yili i wun n’glô klè klô sran’m i fluwa nou. Sε amou kaci amou sin’ si Nyanmiεn ô ni I fluwa bô ti tingεfouε sanwun sanwun ni amouliε wa wiè. Amou ti mlifouε. Sangε sε amou Nyanmiεn kundεlεnou amou sôh i fluwa nou ô ni amou awlin kwlaa, amou wun i wlε kε i yε ô ti kpadjalε dan bô klée amou n’gouan atin’ séin’ bô amou sa ô mian i wun.

Sangε Nyanmiεn i n’dε kungba tchε yεh ô klè è Nyanmiεn kε i bôbô ô fatin’ sa. Fluwa sô’i nou, è ni nanwlεdilε, Nyanmiεn i nouan bô n’dε sεsε bô ti min nou kpadjalε é yanou ô’.

Famien, ô n’dε ôti ananganman, O touu è dja taka, Sran bô ô lafi I sou, Ô yann kpadjalε ô ni aklundjouε


22


22

N’dε’m bé su akundan bulεh

1. Fluwa wiè’m bè ô lε bô bè yô “srô”Bô bè ni Nyanmiεn n’dε fluwa kε ô fa Touu sa bô bè wadjou blε kasien nou lô’bè bô bè sε?

2. Amou sis ran wiè’m bô bè kacilε Ô fin’manh n’dε bô bè ti Nyanmiεn n’dε fluwa nou ô’?

3. I sinann amou wafa manh Nyanmiεn I n’dε kungba bô ô I fluwa nou sou, amou fail blε lèkun kε amou kan’gan Nyanmiεn n’dε sô’m bè n’gba djrεhi kpa?

24


Afε kwlaa bô bè ô n’glô lô ô ni Bô bè ô asiε’n suwa, sε è nib è èsu kun blε kungba

nou ô, bé ni Nyanmiεn I un n’dε’m bè sεmanh: Nyanmiεn ô tisε; ô ni n’zou

yε è kwla fa son’zon yεh n’zou yε è kwla yô min I yô, è bô éti asiε suwa n’mla’m bè

su falεfoulε’m.

a.W. tozer

25

N’dεtré 3?Nyanmiεn ó ti sε?

lεkun ô djouli, sran’m bè ousa bè wun cosan, bè sèli kε: “Nyanmiεn ô ti sε?” kanzε

Nyanmiεn ô tεli bèsu, sangε sran wièmou bè tè klô bèwun akundan tεtε un wlalε ô tra kεε bè kan’gan Nyanmiεn n’dε fluwa bô Nyanmiεn bôbô ô kann i un n’dε.

I sô sran’m bè kpεε Nyanmiεn i n’dε dan kpakun i un. Nyanmiεn bôbô ô sèlikε: Amou ni mi amou mann é yô sran kε é bôbô sah (Bo bolε 1:26), yε bèkusu bè sèli kε: “amou mann è yô Nyanmiεn kε è bôbô sah” I sôn’ti bè kacili Nyanmiεn bô ô sacimanh bô ô gblô mannh i klôsran bô ô gblô sah (Romfuε mun 1:23). Nyanmiεn bô klôsran i sa yε ô yili, olεmanh kwlalε-lè, yεh ô yô wièkusu ô’ ô idjoô tεtε.

Kanzε sran ô si- n’glouεlε dankpa, ô’ni i min nou’n n’glouεlε sô ô su wunmannh Nyanmiεn bô ô man n’gouan lè … Min ô’ni i n’glouεlε ô’wa simannh Nyanmiεn lè (1 Korεntfuε mun 1:21). Sε klôsran ô kwla si Nyanmiεn ô’ni i klôsran n’glouεlε, uun Nyanmiεn ô yô kann kpa. Nannh n’dε sô i kungba; yôlε kε sε klôsran i n’glouεlε ô kwla sili Nyanmiεn, ni bè bô bèsimanh Nyanmiεn bè sou simanh Nyanmiεn lè, sangε kusu ô’ tiasô’.

I sô’ n’ti, man è sikε wawε nou n’glouεlε ô ô sran kwla bè sanou, bla wiè bô ô bôh blènou lô bô ô di i fiè,

B

26


ô’ni blôfouε souklou klèfouε dandan’m bè tikun, yolε kε wawε nou n’glouεlε nannh kε bè kô souklou yε bè yin i ô’. O’ ô srankwlaa bô bèwun asè kanlε nou bè kundεε Nyanmiεn ô ni bè awlin ba kwlaa.

Sε amounoukun i sa ô miann n’glouεlε un, ô srε Nyanmiεn bô ô fa man sran kwlaa yε ô kanmannh i sin’ nin’gan. (Zak 1:5). I sô’ n’glouεlε liε ô’fin’ mannh min n’ganou, sangε ô fin’ Nyanmiεn. O ti n’glouεlε bô asiε suwa wlè n’gbin fih’ (bè bô bè sièsiè è min ô ni i su n’mla’m) wa si minh lè… nannh min i wawε, sangε wawε bô ô fin’ Nyanmiεn kô yônann è ya wun i wlε kε likè bô Nyanmiεn ô fa man è, nankεε è sεsε i tiô’(1 Korεntfuε mun 2:8, 12).

Nyanmiεn n’dε fluwa ô timanh Nyanmiεn sulε n’gbin i un fluwa: fluwa sô ô klè è wafa n’ga Nyanmiεn ô yili i un n’glô klè sram’m. Sann Nyanmiεn kungba tchε yε ô kwla Mann amou n’glouεlε bô amou kwla si i ô’ yε ô’ ni likè kwla bô Nyanmiεn ô klô kεε amou yô amou n’gouan nou.

Sε amou srε i ô’wa fa mann amou yε i bôbô ô wa yi I un glô klè amou kε amou kan’gan i n’dε.

Kεε ô’ fεlèlè bô wia ô fa tôh, nanwlε lèkun sô’ è dili djouman dankpa nann è klun wadjô è dankpa. Bô n’ti atima nouanlε klô sô bè flε i kenya, bô n’ dô wunmien, n’ti idjrè i kèdjèwa- n’ kpεli mi wun, kpε kun n’ wun ni sran blè yasoua gbanflε bô anglô ô bô i i ma nou klè mion.

Gbanflε sô ô wa sisiε i bô, ô tranni mi unlε kpε kun è trali djanvouε. Kε gbanflε wiè mou bè tili è n’gan, bè

27

fitèli, bè wa tiè n’dε bô è kan. Bè Gnanmien n’dε fluwa i klôlε ô ni i silε ô yôli mi klan man kpa.

“N’gouεtiε Nyanmiεn wa kplimanh sou kε Moïzi ô wun i yrun nion?” Sabô mi djanvouε sô’ ô usa mion.

Cosan sô yô mifε nan man tεε anianman Joëli su kε i wla ô kwla kpin Moïzi i Nyanmiεn i srεwa i sinann Nyanmiεn wa sè i kε: a wun mi sin’ sangε mi yrun wakafouε a kwloua wun mi i (Ezipt lo tulε’n 33:23).

Moïzi wa souan manh kε bè wun Nyanmiεn i yrun ô tikpa kungba. Nyanmiεn ô ti Nyanmiεn kun bô i bôbô ô touu i wun klè sran bô ô klô kε ô yi i wun n’glô ô klè i sangε wafa n’ga Nyanmiεn ô kô yi i wun n’glô nan sran wakwla sô’nou i wafa sô yε ô yô’. Yεε sε Nyanmiεn ô yi i n’glo gbli ô klèli Moïzi ô tchεman nann, Nyanmiεn i wunlε sô’ wa kunn Moïzi. Ô’ ni i sô n’gba, o mianni Nyanmiεn i sa nann wafa Moïzi wa fiaa ébouε táda bouε nou (Ezipt lo tulε’n 33:22).

Mi djanvouε sô’m bô bè tran wia bôliε dan nou, bè si kε kεh wia ô bô dan kpa, sε ba famanh bè sa’m ba kataa bè i ma, bè kwlouah nian manh wia. I kusu bè sikε kanni i kpadjalε ô flεε kô’gouε a bεbεli’m. Yεh n’usa bè cosan kε- sε abεbεli sô’m bè mantan kanni i dankpa, n’zou yε ô yôbè ô, bè kwlaa bè tε mi su kε “bè yra, bè wou.” Bè kwlaa bè wunni i wlε kpa kε Nyanmiεn i kpadjalε liε ô yô srô.

N’fali sa ouflε sonzonli likè uflε nan ba wun n’dε bô un kann i wlε. Mi djanvouε sô’m bè kwlaa bè si tanni bô bè ni’m bè fa tchichi bè sima bla ô ni bè sima yasoua bè wènou. N’ sèli bè kε Nyanmiεn kusu ô lε-i “tanni” (Zob 38:9) bô ô fa kataa asiε i wun.

(Fluwa si fouε dandan’m bè flε i kε wiasoutanni.

?Nyanmiεn ó ti sε?

28


Likè sô’ ô sεε wia i yrun yε ô sô’-wia i bôlε dandan bô ô kwla kun sran i nou- sε wia ô bômanh ni n’gouan ô ni manh è asiε n’ga souwa sangε Nyanmiεn bô ô bô wia ô kplin manh sou kε wia i bôlε ô kun sran, anzε kusu ô min i toukpadjε)

Kε n’kann tanni bô kataa wia i yrun bô i tiεmann i bôlε yaya ô kun man è, bè tran kô- uun kpa bè ti n’dε sô. N’ simanh sε bè tili n’dε sô’ niô, sε ba timanh ô sangε bè klun ôdjô li kpa yε Nyanmiεn i klôlε nou è srεli Nyanmiεn klanman kpa. Bè wunni i wlε kε Nyanmiεn i kusu ô fa bè wia i bô kε ô fa Moïzi ô fa fia èbouε táda i bouε nousa’. E Nyanmiεn i kundεlε nou mann è wun i wlε kε likèfi ô kwla soun’son mannh Nyanmiεn yôlε kε Nyanmiεn i bôbô ô ti kun kε ô fa kanni sah: “Tié, izraël! Ananganman, è Nyanmiεn, ô ti Anannganman kunngba cε” (Mmla’n 6:4). Ke Nyanmiεn ô ti kunngba cε ô ti nanwlε sakpa.

Kε ô kô yonann è kô si Nyanmiεn kpa, Nyanmiεn i bôbô ô yili i douman’m bè n’glô klèli é.

Nyanmiεn n’dε fluwa nou, dounman tonlε ô lε bô dankpa, afin’ dounman bô bè ton’ ô yi sran bô ô ton’ i wafa bô ô fatiô’. Dounman kun bô bèfa ton’ Nyanmiεn ô lε bô yεh ô klè Nyanmiεn i wafa ô ni i ahô lia nou sran bô ô fatin’.

Laa anounzε fluwa nou, dounman n’san bô bèfa flε Nyanmiεn i tchi n’gin: Elôhim, Jéhovah ô ni Adônaï. O lè dounman kun ô ni i bô. I klikli bô bèflε i élôhim è kan’gan i kpε kô djouu akpi n’gnon. Sε Jéhovah i kusu ô ti dan èkun, dounman kun ô ôlε bô Nyanmiεn ô klô kε é si iô’, dounman sô yôlε Eôhim. I bô yôlε bèni?

29


Blôfouε wafa bô bè flε bè kε anglε, bè anien nou likè bô ô ti kungba anzε tran bô ô ti kungba i kusu likè anzε sran bô bè sonni bè fa dounman kun bèfa ton’ bè kwlaa. Sangε sε likè anzε sran bè son’ni, Hèbrèfouε’m bè si i siè. Bè min nou sε bè flε likè kun anzε likè kpan’gban i kusu sε bè flε sran kun anzε sran kpan’gban, dounman bô bè fa flε likè anzε sran kpan’gban i yε bè fa flε ô’ (likè ‘n’gnon’ anzε ‘n’san ô ni i su’) ô titchi n’gin kpa. Elôhim yεε ô ti dounman klikli bô bè fa flεli Nyanmiεn i n’dε fluwa nou klikli nion. Ebreunou, Elôhim-bè fa flε kε Nyanmiεn bô yii likè kwlakwla- dounman sô ô timanh likè kungba flεlε sangε likè kpan’gban bè flεlε.

“I bô bôlε nou, Nyanmiεn ô yili n’glô ô ni asiε” (Bo bolε 1:1). Sakpa, è kwla wun i wlε kpa kε Nyanmiεn n’dε fluwa n’ma i kliklisou-bô ti Nyanmiεn i bôbô i un n’glô yilε sraniwun-ô klè é n’dε bô ô klèkε likè n’san bô bè tien i nouanlikè kun yε i kusu likè kun bô bè tien i nouan fa n’san- Sa sô i bô wunlε ô klè è djrεhin’ kpa wafa n’ga Nyanmiεn ô fati ô’. Likè n’san bô bè tien i nouan kun, bè flε i kε Nyanmiεn nouan n’san.

Kε è kan’gan Nyanmiεn n’dε è kô è yrun èkun, è wunn Nyanmiεn i wafa n’san bô ô tien-i nouan kun i kpa. Ô ti klε wa kε: “Nyanmiεn sèli kε: Amou man è yi sran kε è bôbô è wun sa, kε è bôbô è fati sah.” (Bo bolε 1:26)* Sran fi ô kwla sèmanh kε ‘é’ ô ni ‘éliε’ ô timanh kpan’gban flεlε liké. Sangε n’dε ma bô ô uka sou èkun

*Mann é wun i wlεkpa kε liké kwlaa bô Nyanmiεn ô yili bé, sε waka ô anzε n’ni’m ô bé yilε ô ni sran yasoua ô ni bla bé yilε ô sε manh. I bô yolε kε Nyanmiεn ô bôli é kε i ‘bô bô sa’. I sôn’ti asiε suwa li kefi ô ni sran bé sεmanh. Sran yilε ô tra liké kwlaa bô Nyanmiεn ô yili. Kε amou kan’gan fluwa n’ga ô kô i yrun, amou wun wafa n’ga klôsran ô tiô’.

30


ô sè kε: “yasoua ô ni bla, Nyanmiεn ô yili bè” (Bo bolε 1:27). Lεh ékun, è kwla wun i wlε kpa kε “i” ô ti sran kungba flεlε yεh i kungba sô’ ô ti sran kpan’gban flεlε, sangε i kwlaa sô ô klè è Nyanmiεn bô ô yili i un klèli è kε Elôhim.

Klôsran ô ni i n’glouεlε ô kwla wun min i sô Nyanmiεn liε i wlε. I sôn’ti Nyanmiεn ô manni ‘wawε’ bô ô fin’ i bôbô nou nann è waw un likè bô Nyanmiεn ô fa manni è nanh kε è sεsε tiô’ (1 Korεntfuε mun 2:12). Mann è wun i wlε kpa kε likè kwlaa bô Nyanmiεn ô yili bè, sε waka ô anzε n’ni’m ô bè yilε ô ni sran yasoua ô ni bla bè yilε ô’ sεmanh. I bô yolε kε Nyanmiεn ô bôli è kε i ‘bôbô sa’. I son’ti asiε suwa likèfi ô ni sran bè sεmanh. Sran yilε ô tra likè kwlaa bô Nyanmiεn ô yili. Kε amou kan’gan fluwa n’ga ô kô i yrun, amou wun wafa n’ga klô sran ô tiô’.

Kε è bô i bô ô ni likè soun’zoulε bô Nyanmiεn ô fati, Nyanmiεn n’dε fluwa ô tikè Nyanmiεn srôlε, i gnlangnlan sou klè è. Likè bô ô ti n’san bô bè tien i nouan kun ô ni likè bô ô ti kun bô bè boubou i nou n’san, likè sô ô yi Nyanmiεn i n’glô dankpa, yε ô wa ouka amou kε amou kangan fluwa n’ga i n’dεtrè n’so. Kε è kan’gan Nyanmiεn i n’dε fluwa nou, é wun i wlε djrεhi kpa kε Nyanmiεn i kungba ô ti Siε, Ba i kusu ô ti wawε san. Sangε kusu ô yi i wun kε i kungba yε ô ti kun ô’. ô timanh n’gnon. O fata kε è si sô’ nann è wun i wlε. I bôbô i tianwun nou ô djrali sran i wun yε ô yili i wun klè sran afin’ sran i bôbô ô kwla simanh Nyanmiεn sε i wan ô djaso nan ô’kô Nyanmiεn i wun.

Nyanmiεn i n’glanglan ô ni i sanwun sanwun bô ô fatin’ti ô fali i un vicε Moïzi i yrun. Sangε, kε

31

Nyanmiεn ô yili i wun ba i nou, Elôhim ô yili i bôbô i wun kôyonann sε sran ô’ wun i, i n’glanglan bô ti ananganman wa nounoumannh sran.

E klouaa kan’gan n’dε kungba sô i anouanzε uflε nou: Nyanmiεn ô sèli kε:

Kpadjalε ô kpadjali kôn’gouε blè tounn i afien lô’, kpadjalε sô’ ô kpadjali è awlin nou nann wafa Nyanmiεn i nglanglan bô ô Chrisi i sou wafa klè é (2 Korεntfuε mun 4:6).

Amou nian wafa n’ga Zan ô wunni Jesus-Chrisi, bô ô fa kanni: yεh è wunni i n’glanglan bô ô Ba kungba tchèn’tché bô fiin’ siε (zan 1:14)

I sin’ lèlè, Zan ô’ni Nyanmiεn bè yali nou yε ô wunni i kε Elôhim sa bô fin’ Jesus-Chris i waka ba nou, ô ni i bè tranli, bè dili min! Sangε ô sèli i un kε Ananganman Nyanmiεn Nyanmiεn bô ô yili sa kwla, Moïzi i Nyanmiεn yε waw un yi ô’.

Zan i Nyanmiεn bô yili likè kwlaa bè wun wun wa, sran’m bè tili i n’gan, bè wunni i yε ô’ timanh atô.

Likè bô ô ôlε i bô bôlεnou, likè bô è tili i n’gan, likè bô è wunni ni è i ma’m… yε likè bô é sa’m bè kinni i (1 Zan 1:1).

Tchεtchε, likè bô zan ô di i un lalô, ô timanh bè imsou toulε likè sangε ô fin’ bè imasou djrεhi kpa kε i bôbô zan ô wunni n’gouan Nyanmiεn. Sε atrεkpaa, amou ousa amou un kε:

“Ô yôsε nann likè sô wa kwlaa ukaa mion n’dεga è sè ε?” zan ô tε amou cosan sou kε: likè sô è klεli kô yônann amou aklundjouε wayô sεsε ô’ ni mlon mlon(1


32


Zan 1:4). Kε i kusuman ô fati sô’, fluwa n’ga amou kan’gan nouyε amou sanou, amou djanvouε kun kusu ô klôkε amou kusu amou di aklun djouε bô Nyanmiεn n’gouan manfouε bè wun i bè di aklundjouε.

Zan ô touli i bô ô sèli kε:

likè bô è wunni i, bô è tili i n’gan, è kan è klè amou kusu nann amou kusu amou ni è noudan wa yô kun- I kusu é anounzε yôlε ô ni siε ni i wa Jesus-Chrisi. Likè sô è klεli nann amou aklundjouε wayô sεsε ô’ni mlon mlon (1 Zan 1:3-4).

Sakpa, kε kpadjalε ô tchouin ka kaa n’ma’m blè toun nou, ô ti sô èkun kε Nyanmiεn i n’glanglan kpadjalε kusu ô tchouin sran’m i un. N’dε kusu, amou Nyanmiεn i nigè soun zoulε bô amou fa soun- n’zoutin’, amou kusu amou kwla srε Nyanmiεn kε Moïzi sah: ‘Fa wô yrun yan fa klè mi’.

33

N’dε’m bé su akundan bulεh

1. Amou Nyanmiεn i kundεlε nou, ô kpin amou tinou kε amou kan’gan Nyanmiεn n’dε fluwa?

2. Amou usa Nyanmiεn kε ô yi i wun n’glô klè amou blε bô amou kan’gan Nyanmiεn n’dε fluwa nou?

Srε wa: “ô Nyanmiεn, sε a ti Nyanmiεn bô yili min n’ga yε sε mi klôlε ô yi wô’, yaci yi wô un n’glô klè mi yεh klèmi sakpa kε Jesus-Chrisi ô ti wô klun ba yasoua sakpa kε wa dè sran’m bè tiô’!”

3. Amou wun i wlε kpa sakpa kε, sε amou wann amou sôh Nyanmiεn, ô fatakε amou sikε:

Nyanmiεn ô ti dan traa klô sran i Nyanmiεn i silε atima’m; Nyanmiεn ô ti dan traa klô sran ni i n’glouεlε bô ô fa si Nyanmiεn ô’?


34


N’wun i wlε djrεhi kpa kε n’si klô sran. Yεh n’sè amou kpa kε amou lafi su kε sran dandan’m bô bè di laa laa blε, bé kwlaa

kusu bè ti sran wié. N’kusu n’ti sran kε klô sran sah- Sangε sran fi ô’ni i bè sεmanh.

Jesus-Chrisi ô traa klô sran.

naPoleon

35

N’dεtré 4

?N’zu yε o titi sran’m bé nou nion?

’dεh è min n’ga è di yε, è fa soun’zon kε klô kun’gba bô sran kwlaa bè tran nou sah. Sangε sran akpasoua akpasoua bô bè tran bè mantan sou, bô bè kusu bènouan ô sεmanh è klôsô i su tranlε ô ti kèklè kpa.

Sran’m bè nou titi lε sô i bô ô finn’ è min i sièsièlε nou, anzε sica nou anzε kusu djouman dilε nou. Sε sa sô’m bè titi sran’m bè noun sa kun ô ôlε bô i sran nou titilε ô ti dan, bô ô lε bô kpa bô è kwla fa soun’zon kε min nou kpôlε ô ôlε, yε kpôlε sô ô saci è min i nou tranlε; bô ô titi sran’m bè nou ô’. Sran kpôlε sô’ blε ô ni dôh kwlaa sou ô tε ôlε.

Amou mann è kan’gan sah bô bè titi è min nou bô è kwla wun bè djrεhin’ kpa i sinann é wa wun n’ga bô ô ti bouboulε nou i tchin’tchin bô sangε bè wun min i dan.

N

36


Bouboulε bô bè fitèsou djrεhiMin i sièsièlε: Min’ i sièsièfouε’m bô srε kun bè bèwièn’gou’m bè wun ti’ bènouan ô sεmanh bè wun. Kε bènouan ô sεmanh likè wiè su, alε kunlε fangan i atin’ yε bèfasouô’- bé yô sô nann bèfa sa’sah bè n’vlè.

N’vlènou tranfouε sô’m bô srε ô kun bè, bô bè klun ô titi bè, bè klô manh kε bè di alε yε bé kun’dε kε bè sièfouε bè toutouu alε nigè’m bè bô. Kε è wun i sô’ nigè’m bègba télevision nou, è wun djrεhi kpa ke ountré dilε ô ôlε, ô wa mantan kpa yε ‘alajé dilε’ ô noun manlε kun.

Sica i sièlε nou: N’zoué bô ô tômanh, awè kpinlε ô ni asiε i kèdjélε bô bè saci sran wun likè bè djuu n’vlé’m bô bè lèmanh sica dan kpa bè su. I sô’ sa’m bô bè djuu n’vlé’m bô bè lèmanh sica dankpa bè su, bè timann n’vlè bô bè lε sica dankpa bè tra è dan. Bè yann sica dankpa tra é. Kanzε bè klun ô yô yé nann bè wuka é, è wun i wlε djrεhi kpa kε sica dan fouε sô’m bè yann sica tra é kpεkun bé bo yalε ô di bè kusu bè tè di yalε tè kô’. I kpa nion bè yalε dilε sô ô tε yô dankpa tè kô i yrun.

Alô nou tranlε: Osoufouε kun’gba’m bènouan ô sεmanh bé wun. Sounlε ô ôlε. Letsoale ô sèli mi kε “mi alô bô wa saci”. Kan’zouu kε ô sèlε ô klèkε i yi wa djaso i bô. Nanwlε n’dε sô’ ô yôli mi ko uun kpa. O ti sô’ sakpa kε è blε n’ga nou “alôbô” ba’ “saci”. Sran i kungba tranlε wa tran sran klôlε djrεhi kpa bô bè kwla si-alô ô ni adja bô ô kwla tchε kpa i ôsou. Sangε ô ni i sô n’gba mann amou si kε Nyanmiεn i klôsran klôlε ô

37

fa man sran kwla bô bè klôkε bè adja ô yô sεsε, nan ô yann yrun nan ô tchε kpa asiε n’ga sou.

Djouman dilε nou: Min n’ga è di kôyεh, djouman nou nin’gan’m bè soun ni, sran wiè ôlε i djouman sica, i akatoua ô djou min’ i. Afouε n’ga nou (1985) djouman nou ountré dan kpa ô toli blôfouε min nou lô’. Sεh akponou ountré dandan mou ô ni bè wun sou manlε ô wièli, sran i un ya falε ô ni sran i kan’glε kpεlε ô wa wièmanh djouman difouε’m ô ni bè kpin’gbin’m bè afien lè. Kε ô yô kann ni ountrè dilε wa ba èkun yôlε djouman difouε bè kundε kε bè kpin’gbin’m bè ukaa bè akatoua’m bésu. Kpin’gbin sô’m bè kusu bè wann sica ô nou manlε. O yô n’dε dankpa ô ni ountré dan akpasoua n’gnon sô’m bè afien bô afouε n’ga nou (1904)! John Parry bian kun ô kanni i bôbô i wun n’dε.

Kεh n’fa sii John sô’, nii ô wafa i djouman andεtri. I blε sô’ nou ni ôlε- afouε abla oun glouan ô ni kun, yε bian sô’ i kusu i ima bè ti sii wa, afin’ kε ô dili ountrè nou djouman laa i afôkô ô yôli i ya, bè flε toukpatchε sô’ kε ‘n’dountré djouman difouε toukpatchε’. Kεh è yann è ti, mi ni mi yi è kô è kô nian i ô sou i tranwlε lô’ blôfouε klô kun sou. Bôh John ô kann n’dε klèmi ô sèli kε Nyanmiεn i fangan dan nou tiεε afouε sô’ nou (1904-1905) fo-n’di dilε ô bali n’vlè sô nou ô’. Nyanmiεn i fangan nou djouman difouε’m bè ni bè sièfouε’m bè dili anouanzε, bè nouan ô sεli bè un yεbè yin’ yili bè wun kpa. Amou niann n’gbatchε bô ô afouε 1905-Andε’n.

Kεh John ô bô afouε nouan sô i su, ô di aklundjouε dankpa i klun. O séli è kε unzan nonwlε fanoufanou


38


mou bé yinni bè anouan’m afin kpalε kungba sô’ sran’m bè yacili n’zan nonlε. O kpinli i un wla kε i bôbô ô tôli Nyanmiεn wiè fεfε’m blε bô ô kô djouman. Kεh ô sri bô ô fa kann n’dε ô fa ouka sou kε: “sran’m bè wa ousε i kε Nyanmiεn i tingéwlε ô fi ni” ô fini i wènou ô tεsou kε: “ ‘i bô lô yε wa kusu ô yε ô fin’ sien nin.”

Bènou titilε dan sô’Kanzε bè nou titilε sô’m bè ti fanou fanou, kun

ô ôlε bô ô traa bè kwla bô ô titi sran’m bè nou dan. Yεε i kusu ô ôlε lèlè. O’ti likè kun bô ô kwloua saci aklundjouε dilε è min’ nou ô’. Nyanmiεn silε bô sran’m bè wun min’ i wlε ô san’gan akundan!

Kε Nyanmiεn ô yi i un n’glô klè klô sran, ô yili i wun djrεhin’ klèli sran i ahôlia nou Nyanmiεn anzε likè bô ô fati sa. I sinann ba wouu mien Jesus-Chrisi, Nyanmiεn ô doun’moua sèli kε ô wafa kpadjalε dan kun bô ô wa uka sran’m i silε nou: n’vlè bô ô nanti ahô sin nou ô wun kpadjalε dan kun (Ezai 9:2). Nyanmiεn ô yiyinou wafa n’ga kpadjalε sô ô wa ba, yε ô fa séli kε: ba wouu é ba kun, ba man è ba yasoua (Ezai 9:6).

Sε ba woulε sô’, Nyanmiεn i bôbô wa yiyi man nou, ni ba woulε sô’ wa yômanh srô è yrun. Afin’ blε ô’ni dô- kwlaa nou sran’m bè wou ba! Sangε sati bô awouliε sô’ ô yô dan i bô yôlε kε Nyanmiεn bôbô ô kanni klè sran’m kε ô wa man klôsran’m bè ba yasoua bô ô wa dè bèti. Adoun’ moua n’dε bô Nyanmiεn ô klεli, ô djouli sakpa kε Nyanmiεn ô fa kanni sa’. Nyanmiεn ô fali i wa yasoua Jesus-Chris ô bali asiε suwa. Ba yasoua woulε ô ni Ba i sran’m bè tchεlε tin’,

39

Nyanmiεn ô fali kpadjalε ô fa manni bè bô bè nanti ahô sin’ nou. Kε è sè n’dεh, i sô’ kpadjalε ô fouan ahôsin’ bô laa bè klé è yalε, bô è kwla simanh Nyanmiεn.

Nyanmiεn ô fali ba woulε n’gbatchε ô fa siéli i wa yasoua kun’gba ô ni ba kwla bô sran’m bè wou bè’m bè afien. Nyanmiεn ô dounni n’moua sèlikε ‘n’zôliε’ kun bô ti atrε yεh: nian kε taloua bla kun ô wa unzε. O wou i wa yasoua yε ô’ toun i douman kε Emmanuel (Ezai 7:14)

Bô i bô yôlε kε Nyanmiεn ô ni é tè ô nou. N’ga ô klèkε djasin’ fε bô ô’ni djasin’ wièfi bè sεmanh. Kε Nyanmiεn soulε atin’ tεtεmou bè uka è Nyanmiεn i wun kôlε, Nyanmiεn n’dεfluwa ô klé è kε Nyanmiεn i bôbô ô bali sran wun yε ô tôli sran kusu.

Kε Nyanmiεn ô bôli kasiε kε ô wa ba asiε suwa, kpε kun taloua bla kun ô n’zεli. Lèkun bô Nyanmiεn bô yili likè kwla ô kanni i wun asé, bô ô djrali asiε suwa, sran’m bè wun n’dε’ m bè kacili: Nyanmiεn i annzou kun ô yili i wun kléé jozefou un la flε nou ô séli i kε, jozefou Davidi anouman, nannh srε ô koun ô kε a faa Marie bô ô ti wô yi kε a fa kô- ô bô afin’ ba bô ô wa n’zε i, ô fin’ wawε san (Matie 1:20). Lèlè bô Jesus ô gnili bô ô fa di i si i djouman, ô séli bè bô bè ô i yrunlε’m kε: I bôbô ô’ ni i si bè ti kun (Zan 10:30).

Alapla konn’difouε bô bè flε i kε Jim Iruvin ô sèli kε: “Nyanmiεn i asiε suwa nantilε ô ti dan traa kε sran ô nantili anglôsou.” Yεh n’dε sô’ i kanlε ô klè kε atrε likè bô sran ô yili bô ô kwla kô anglô basou ô’ni alapla, klô sran i sanou atrε wièfi ô kwlah tramanh atrε bô ô klè kε Nyanmiεn wa djaso n’glôlô nan ô wa tran sran’m bè afien’ kε ô fa sinin Jesus-Chris nou.


40


Kε è kan’gan Nyanmiεn i n’dε è kô è yrun, bè yrun n’dε bô Nyanmiεn nouan i djôfouε’m bè kanni ba yasoua i woulε nou ô ni i douman bô bè fa tonn’ ni i, douman sô’m bè kwla bè lε bô: “bè flε i kε likè klan man, afôtouε manfouε, Nyanmiεn bô- lε timin’, Ananganman siε, aklundjouε i su kpin. O wla bèti gnanlε i bô dan yε ô mann aklundjouε bô ô wièmanh lé.” (Ezai 9:6-7). Douman sô’m bè bô wunlε ô yô nonni man sran kwla bô i wun ô sièsiè min ô ni bè sasou gnanlε. Afin’ è min i sièsiè lε sran’m bô bè ti sεsεfouε bô bè lε kwlalε kpa è tè kun dε i sô’ sran’m. Kεε ô fin’ i la laa nou bô ô fa djou n’dεε, sran bô o ti n’glouεlε fouε, bô ô’ti sεsεfouε bô kwla sièsiè è min nann sran’m bè kô di aklundjouε, è nannh gnan manh i sô’ sran liε bô kô man è aladjé dan kpa è min sou.

Sangε aklundjouε kpin bô Nyanmiεn ô fa manni, i liε ô lε kwlalε, ô klô sran yε ô kwla mann è min i aklundjouε dan. Lèkun, Jesus ô wa ba yε ô wa sièsiè asiε suwa min dilε. I blεsô’ nou alε kounlε likè, sôdja difouε’m bè ni bè bô bè nian è n’vlè’m bè sou, ô ni bé bô bè yili toui mou bè kan kan bè kwla bè bô asiε suwa mlon mlon!

Min i dilε, anzε i sièsièlε nou sran ô klèli i un kε ô kwla sièsièmanh è min. Aklundjouε ô ni sεsε bè blε ô wa djou bô Aklundjouε manfouε kpin ô wa ba yε ô wa sièsiè è min. I blε sô’nou n’vlè’m bè koun manh alεkoun (Ezai 2:4). I blε so’nou Nyanmiεn i silε ô yi asiε n’ga kε n’zoué ô fa yi djé zoué i bô sah. (Abakik 2:14). Klôsran i wun n’dε wiéfi ô djômanh Nyanmiεn i klun kε Jesus i balεbô min fouε’m bè kwla bè sou midε i sa ô’.

41


I sinan Jesus wa fa min i nou aklundjouε dilε dan sô’ wa ba, sran’m bè nou bouboulε dan sô’ ô wa yô djrεhin’ kpa. Sran kwlaa bè wun i. Yεh i kusu bouboulε sô’ ô tran Jesus-Chrisi sou.

I sô’ ti ô fatakεε amou si sa n’ga Jesus ô yôli manni amou, yε likè bô Jesus ô’ti amou yrun, n’zou sa tiεmann Jesus ô bali asiε souwa, yε n’zou likè yε ô yôli manni amou blε bô ô ô asiε suwa.

I bô bôlε fluwa ô’ ni fluwa bô Zan ô klεli, bè bô klεlε nou ô’ ti kun. I bô bôlε fluwa nou è kan’gan sè kε: i bô bôlεnou, Nyanmiεn ô yili n’glô ô ni as”ε” (Bo bolε 1:1). Zan fluwa nou è kan’gan kε: i bô bôlε nou ô’ti Nyanmiεn n’dε, yε n’dε sô’ ô’ti Nyanmiεn… like kwlaabô ô asiε n’ga sou bè fiin’ Nyanmiεn N’dε (Zan 1:1,3). Nyanmiεn bô bè flε i kε Elôhim i bô bôlε fluwa nou, Zan i fluwa nou bè flε i kε “N’dε”. Elohim, ô’ ni n’dε ô fali klôsran i unnin kε sran sah nan wa nanti i bôbô i like bô ô yili’m be afien. Lε nou yε Nyanmiεn ô yili i klôsran i klôlε i n’glô ô’. Nyanmiεn n’dε fluwa nou ô ti klε wa kε:

I bo bolε nun, n’dε’n nin Nyanmiεn be o lε, n’dε sô’n ti Nyanmiεn. O nin Nyanmiεn bé o lε lalaa. I yε Nyanmiεn man ô yili ninngé kwlaa-a, liké fi nun-man lε bô nεn i yε ô yili-ô. O o mεn’ nun lalaa, i yε Nyanmiεn man ô yili mεn nin-ôn, sanngε mεnfouε’m b’a si-mεn i… ô bεli i bôbô nvlé’n nun, b’a sô-mεn i nun. Sanngε be kwlaa nga be sôli i nun bô bè lafi i su’n, ô man be kaci Nyanmiεn wa. Nyanmiεn wa bô be ti’n, b’a wu-man be kε

42


be fa wu ba’n sa, bô’ fin yasua ni blab ô be klo kε be ‘ nyan b’a, sanngε Nyanmiεn bôbô yε ô wuli bé ô… Ndε sô’n kacili i wun sran, ô ni yé wa trannin, ô ti aklunyefuε nin nanwlεfuε, é niεnnin i anyrunnyan’n, ô ti anyrunnyan bô sε Ba b’ô ti kunngba’n… (Zan 1:1-3, 10-12, 14).

Kε Mohizi ô fa ousali i wun sa, akôtô Filipou kusu ô ousali i wun kε Nyanmiεn ô’ti sε.

Filipou ô ousali famine kε: Famien, klé é siε (Zan 14:8). Yε kpε kun Jesus ô tεli i sou sè kε: sran bô ô wun mi ni wa wun siε(Zan 14:9). I sô’ cosan bô Jesus tεε sou, sε ô timanh siε sô’ sakpa uun Jesus ô kaci gblε fouε. Sran fi ô kwla mien min i Jesus kε ô sè i un kε ô ti Nyanmiεn. Sε ô’ti Nyanmiεn sô’ sakpa ni ô kaci agblεfouε dan bô é min ô nianh wun min i lé. I sô’nti amou fa sou kε blε bô é wun Jesus, ni Nyanmiεn yε é ya wun i ô’.

O fin tchin bô bè sèli kε—wan yôlε Jesus—, tchin sô’nou yε sran’m bè nou bouboulε ô bôli i bô ô’. Sran’m bé tchouin ni bè wun i lika. I kusu ô timannh afoubènou n’dε kε ô ti klεwa (Zan 10:30) kε: Mi ô ni mi si è ti kun, sran wiè mou. Bè wun ni i wlε kε bè Nyanmiεn i kundεlε ba wun i Jesus nou sangε sran sounman kpa bè kplimanh sou kε Nyanmiεn ni i bôbô dan bô ô ti ô kwloua yô i wun sran kε Jesus sa, i sô gnan zouin’ti bè lafia sou kε Jesus ô ti Nyanmiεn. Sangε sran kpan’gban wiè mou bè kplin sou kε ô ti Nyanmiεn yε bè souli i sou. Sran wiè mou bè mla mla bè sa kε bè kuun Jesus.

Blε bô ô dili i asiε sou, Jesus timanh sran’m bè nou boubouli. Jesus sèli kε:

43

Sran n’ga ô ni mi nou mann nou nii ô ni mi wa bou (Matie 12:30).

Sangε n’dε i kliklisou tεlε kpε kun’gba ô timan kε ba wiè n’dε sô’ i kanh.

Amou man è fa son’zon sran kun bô i n’gouan ô kaci. La aa nou ô ni Jesus bè dimanh, sangε ô wa yôli Jesus i akôtô. Sôlou ô ti zouifou fluwa sifouε dan kpa bô i n’gouan ô yôli klanman dan- i gbanflε nou, sôlou ô kpôli Jesus i akôtô yε ô klèli bè yalε dan kpa i kusu ô gblin sou kε bè kuun akôtô wiè mou. Sangε blε bô ô’ fεli i wun man ni Nyanmiεn, ô wa klôli Jesus dan kpa kε i famien sa. I Jesus sou soulε nou bô i wan ô dii nanwlε ti’ ô fεli dan kpa. N’zou likè yε ô yôli kacilε sô’ nion?

Le kun bô Sôlu ô kô Damasi, ô wunnin “kpajalε glannglan dan” kun kpajalε dan sô’n ti Sôlu i nyima ô sili blεkun nou. O wunnin i wlε dan kpa kε ô nin Nyanmiεn yε ba ya nun- ôn.

Grεci anien nou ô sèli Nyanmiεn kε: n’zou sran yε ô lε wô’, fanien? Nyanmiεn ô tεli i su kε: Mion, n’suan Jesus bô a klè i yalε nion (Sa nga be yoli’n 9:5). Lèkun sô’ Sôlou ô silε kε Nyanmiεn ni Jesus bè ti kun.

Nyanmiεn i wunlε sô ô’ kacili sô I Nyanmiεn I kpôfouε i Pôlou i Jesus i akôtô. Kε ô fin’ lε ô fali i n’gouan i kwla fa wlεli fanien Jesus i sanou. I sin’, yalε klèlε nou ô bôli Jesus i n’dε djasin’ i bôlε min ô ni n’vlé souman’m bè nou ô ni soulafilε nou. Jesus i silε djrεhi kpa’ti Pôlou i n’gouan nou’ti, ô kacili djasin’ bôfouε asiε suwa dankpa i blε sou. I fluwa kwlaa bènou ô klεli kpa kε likè kwla bô bè yili bè’m bè kwlaa bè fi i famien Jesus-Chrisis (Kolosfuε mun 1:16).


44


E wun i wlε kpa kε Jesus bô fin’ Nazareth ô timanh kε Nyanmiεn nouan idjôfouε n’gbin bô ala koubalofouε’m bè klεli i bè fluwa nou. Jesus ti Nyanmiεn Ba’n, o ti-man Nyanmiεn wa. Jesus kusu ô ti-man Nyanmiεn i wa kun bô sran kε Mormon fouε mun, Jéhovah i akôtô ô nin sran wiè’m bè bu yô-o. Bè so’fouε mun ô nin bè akplôwa silε ô nin bè atô bualε bè a wun- man i wlε kε Nyanmiεn i bôbô yε ô yili i wun nglô-o. Be flε i so’n kε “nzanngan” bo fluwa ng’o tutu ndε’m be bô bo be flε i kε Webster o tu i bo kε: “like nga be kunndε kε be fa sanngann nun’n annzε be fε i kwalaa gna i lika wlε’n bo be ko-man kun’n.”

Bè bô bè flε bè kε hindou bè kusu bè si ‘Jesus’ kε bè “amouin ba’m” bè wiè sa. Man è buu i akundan kε Elisée i Nyanmiεn liε bô djrεhin’ ô ni apahin amouin tεtε mou bè kwlaatranmanh lika wlε nan ba fimanh asé. I sô’ti sran sanou Nyanmiεn bô bé ni Jesus bô’ ti Nyanmiεn bè sεmanh, ô fata kε è yi bè asè famien Jesus-Chrisi i yrun. Jesus yε ô ti Nyanmiεn i wa, ananganman ô ni i si Nyanmiεn ô ni Wawε San bè ti kun.

Kεh è kô wun i wlε kε Jesus-Chris ô’ ti Nyanmiεn, ô kwla yômanh è ya kε è lafisou kε i awouliε bô o’ti atrε, ô ni atrε likè kwla bô ô yili bè asiε suwa, ô ni i woulε nou o ni i djinlε yε i Nyanmiεn sou kôlε lèlè bô ô fa ba kasien bè kwlaa sô’m bèfiin’ atrε. Jesus-Chris ô traa n’mla kwlaa bèsou, n’mla bô i bôbô i tianounnou ô kpεli bé ô ni klôlε kε ô fadè é ti, afin’ ô ti Nyanmiεn, like kwlaa bè yifouε ô ni bè n’mla mou yε bè n’gnôliε mou.

45

Jesu ti-man è nun wa bubu sa bô ô bubu é nun ô’ti-man sikafouε ndε annzε “yalεfuε” ndε, i kusu ajafuε annzε kusu aja i rafuε’m, i kusu nan-man è min i su sièsièfouε’m bè ndε ô’. Nyanmiεn i asiε’n su balε bô ô bubuli sran’m bé nun ô tra likè kwla bô asiε nga su wa ô bubu sran’m bé nun.

Yεh n’dε sô’ ô timan kε è kan è tratrasouô’ afin’ famien Jesus i bôbô ô séli kε:

Sε Nyanmiεn ti amou si sakpa’n, wuun amou klo n’sa, afin n fin Nyanmiεn wun lô, i dunman nun yε n wo wa-o’. Nan n tian-un yε m bali-ô, i yε ô sunmannin min-ôn. Nguε ti yε an wun-man ndε n’ga n kan klé amou’n i wlε-ô? Afin an klo-manh kε an tiè. Amun si’n yεlεmusu’m bè si Satan’n, yε an klô kε amou’ yo amoun si sô’n i klun sa- Kε ô fin i bo bolε nun’n, ô ti sran kun fuε, ô di-man nanwlε mlon mlon, afin ô si-manh nanwlε’n. ô bua atô, afin atô’n ti i nzuεn, atô’n ti i junman, i yε ô ti atô buafuε’m bèsi nin-ôn. (Zan 8:42-44).

Kεlεh amou si kpakε kε ôlε sranwié’m bô bè lafi Nyanmiεn sou bô bè si djrεhi kpa kε Nyanmiεn ô ti siε, i kusu sran wiè mou bè lafi baè su kε i yε ô ti bè si nion? Sran’m bè kwla bètimanh Nyanmiεn i wa mou. Sran kun i yrun likè fa n’gnon sô’m bè ôlε ananganman. Sε a klôkε a yô Nyanmiεn i osounoufouε a yô, sε a klôkε a yô baè i osounoufouε kusu a yô.

Sε a klôkε a fa sou pôpô ô ti kε wô sa, sε i kusu a klôkε a fa sou dankpa ô ti kε ô bôbô ô wun sa, sangε si djrεhi kpa kε ô fin’ wô sulafilε nou yε Nyanmiεn


46


kusu ô uka wô’. Sε i kusu a fa Nyanmiεn kan n’goua, a gnann n’goua likè. I sô’ti amou sikε sε sran kun ô minn arètε unzouε ô djou i souô!

Sran’m ba boubou bènou boué n’gnon. Sran kun ô yô boué kun noufouε; sε aklô a yô Nyanmiεn i n’vlènoufouε anzε kusu baé i n’vlènoufuε. Ô’ti kpa kε amou si boué n’ga amou ô nou. Yεh likè klikli bô fatakε amou yô nann amou yôô Nyanmiεn i n’vlènoufouε, yôlε kε amou si Nyanmiεn yεh amou si likè bô Nyanmiεn ô yôli manni amou i wa yasoua ba Chrisi i noun.

‘Jesus’ i douman i bô yôlε ‘Ananganman bô ô ti mi dèfouε’. I sô’ti anzou ô sèli Zosef kε: …I kusu a tonn i douman ‘Jesus; i yεh ô dè i n’vlènoufouε’m bè ti ô’ (Matie 1:21).

47

N’dε’m bé su akundan boulεh

1. O’ fiin’ amou sεsε yolε nou, wafa n’ga amou falafi Nyanmiεn sou ô yô amou n’da’da?

2. N’zou yε ô boubouu sran’m bènou dan? Min nou sièsièlε, sica siélε nou, djouman dilε nou? Anzε kusu wawε nou i kusumann ananganman likè?

3. N’vlè bèni nou yε amou woô’, nvlé bô famien Jesus ô kanni bè wun n’dε?


48


Bô traa likè tε i bô silε, Ô ni bô traa likè kwlaa,

Ô n i i sô’ n’gba ô ni Nyanmiεn i silε ô’ sεmannh

Dr. arnolD (Balon I Souklou Kpin’gbin)

49

N’dεtré 5?N’dε i bó yolε béni?

εh è fa bô afouε ta’nda n’ga i bô, sran souman kpa bè bouli i kε è min ô wah kaci

klanman kpa ô fa man é. Bè lafisou kε é min ô wa wlou afouε tánda sica ôklouε nou, bô man aklundjouε ô ni agnanbèoun bè trann min sou. Sran souman kpa bè bouli i kε é min i nou agnanbèoun ô yô dan sran kwlaa bè sou ô mann toukpatchε ô ni awlabouε yε yalε ô ni afε’m bè wiè sran’m bésou. Kpε kun kpiti kpli afouε n’ga 1914 nou alε dankpa wa tôli blôfouε min nou.

N’dεh n’ga é séhε, afouε ta’nda ablaoun ni kun yε nou, kanzε fluwa sifouε dandan’m bé yili atrε nigé bô sran kwlaa bé wunni, sran’m bé kan mannh kε bé yrun min dilε ô ti sanwun, ô ti sεsεsε. Sran akpi akpi bô bé ô min nou srε ô kun bé kpa kε bé wun kε alε nigè bé sou sonn é min nou. Alε nigé sô’m bô bé kwloua nounou é min i lèkungba, ô ni sran’m bô bé sièsiè é min bô bénouan ô sεmanh sa’m bésou, kε sran wiémou bé wun i sô’, bé wan é min i nun tranlε ô wa é kéklé. E dounni n’moua kanni klèli amou liké wafa wafa kwlaa bô bé boubouu sran’m bé nou é min n’ganou. Liké bô ô yô é min i min dilε, liké sô kéklé sa ô ô i sou. N’zou liké yε ô wa yômanh yié nion?

K

50


E min nou sran dandan bô bési fluwa bé wan bétεε cosan sô’ i sou blε bô bé wunni bé wun. Sangε blε sô’nou bô bé kann min i éun n’dε békô’, bô bé fa sa n’zôliε’m bé sounzoun, ni é min i tε ô sou yô dan kpa kô- i yrun. Bé fali sica tienni i nouan, bé fali bé wun mien kwla nan bé yi é min i tεnou, sangε ô ni i sô’ n’gba é min ô tè fa atin’ tε ouflε sou. Fluwa sifouε dandan, dôtrôhfouε dandan, sicasièfouε, min i sou sièfouε dandan’m bé yali é min i un n’dε kanlε, sangε adjalε kwlaa n’ga bé fali nan é min ô kaci, adjalε sô’ ô wa yôman yé lé. E min i dilε ô té yô tε.

Sangε, sran dandan sô’m bô bé yali kε bé kann é min i wun n’dε, bé bômanh sou kε Nyanmiεn yε ô ti klô sran i wun n’dε nion. Sε bé sou wun i sô’ n’dε i bô, bè wun é min i siésié lε i atin’. Sangε Nyanmiεn kun’gba yε ô kwlaa klé é atin’ sônion. I sô’ nou yε é wun bé bô bé kundε Nyanmiεn ô ni bé awlin kwlaa ô ni bé bô bé kundε Nyanmiεn ô ni ahisouε, ôni ahôwi dilε. Bé bô bé kundε mannh Nyanmiεn djrεhin’

Nyanmiεn ô séli kε: Amou mann é yô sran kε é bôbô é sah (Bo bolε 1:26) Amou kwla bisa amou wun kε: “wafa bé ni yε Nyanmiεn ô yili sran kε i bôbô sah?” Nannh kε é wun sran i waka yε é wun i wlε kε ô fa Nyanmiεn afin’ famien Jesus bôbô ô séli kε: Nyanmiεn ô ti wa ε (Zan 4:24). Nyanmiεn ô lémanh sa, ôlémanh dja ô ni ima. Nyanmiεn ô tran kpadjalε dankun nou, bô sran i ima ô kwla wunmin i (1 Timote 6:16). Amou si sran bô bé wun min i. Sran i nou, liké dan kun ô ôlε bô bé ima ô wun min i ô’, liké sô ôlε woua kpan tra bé un nin ba. Sran i djrεhi kpa ô wou manh lé kanzε i unnin ba ô kplô, i sô’ liké bô ô woumanh lé i yε Nyanmiεn ô yili i kε i bôbô sa.

51

Nyanmiεn n’dε fluwa ô yili n’glô kε Nyanmiεn ôlε n’glouεlε kun, ôlε kla kun yε ôlε ahounkouε. I sô’nou yε Nyanmiεn ô yili klôsran kε i bôbô sah. Sangε kε Nyanmiεn ô ti Nyanmiεn ti, i n’glouεlε, i kla ô ni i ahounkoué, bé kwlaa bé lémanh awiéliε i sô’ ti Nyanmiεn ô tra klôsran. Kεh Nyanmiεn ô fali sô’. Fluwa si fouε dankpa kun bô bé flε i Einstein ô lε n’glouεlε dankpa bô lé awièliε ô’. Sran fi ô kwlaa simanh liké kwlakwla, yε ô kwlaa klômanh kε Nyanmiεn ô fa klô sah, yε klôsran kusu i ahounkoué ô kwlaa tin’gè manh é min. Klôsran bôbô ô timanh i tian-un nou kpin anzε i n’gouan Nyanmiεn i tin’gεfouε.

I wawε nou sran bô ô ô sran nouu ti, sran ô ni i yifouε ba kwlaa idjô. I unnin bô klôsran ôlè i n’ti bô bé wun i kε ô ti sran (1 Tεsalonikfuε mun 5:23) n’ti, sran ô ni min n’ga ô bô siin’ ya é bé kan bè un.

Liké kwlaa ô yô yiè man é blε bô sran ô yô likè kwlaa i nouan sou ô ni Nyanmiεn i n’dε bô sè kε i klikli-sou wawε ô siè é, i sin’ é kla yε i n’san sou é unnin ba nion!

Sangε liké kun wa nantimanh kpa. I sô’ti sran sounmankpa bé kacili i sô atin’ liε bô Nyanmiεn n’dε fluwa ô kanni; bé kacili kε: bé unnin ba yε ô douun n’moua, i sin’ bé kla, i n’san sou bé wawε!

Ô ti tε man é blε n’ga nou kε sran i sanou liké, bé unnin nou lik yôlε ô ni like klôlε ô ni min nou like fε kwlaa bô klôsran ô klôbé bé traa sran wiè mou bé akundan boulε ô ni bé adjalε falε bésou sangε ni i kusu bé wawε nou liké yôlε, liké klôlε anzε kusu bé wawε bôbô ô wa wou mlon-mlon. I kusu bé sou manmanh Nyanmiεn I atin’ bè awlin nou mann Nyanmiεn ô

?N’dε i bó yolε béni?

52


man bè n’gouan, yε ô klè bè n’gouan dili i atin’ kε bè Nyanmiεn bô ô yili bé sa; kpε kun bé siè Nyanmiεn i sien, wiénou kusu bètran Nyanmiεn i un n’moua kpa, kpε kun bé ni Nyanmiεn bé idjômanh, bé bô bé sa mian Nyanmiεn i wun.

Sran kun bô ô bouu i wun kε Nyanmiεn ô nou manlεh mlonmlon, i sô sran liε ô ti woufouε wawε nou. Sran kun bô ô fa Nyanmiεn i n’dε sou, bô ô ni Nyanmiεn bé dii anouanzε kpa, i sô sran liε ô ô n’gouan nou kε ô sou dii min i kpa kε Nyanmiεn i n’dε ô kanni sah.

Sangε Nyanmiεn bô klôlε ôni agnanbèhoun ô wa yi I, bô klôlε sô’nou ô klôli é dankpa, é bô é wouli é tε’m bé ti, ô tchin ni é n’gouan Chrisi nou (afin’ yaci-délε-nou yε amou fitè nou ô’). (Efεzfuε mun 2:4-5).

Min n’ganou sakéklémou bé bô ô fiin’ klôsran bôbô i n’gnoliε’m bé ti. Nyanmiεn wa yi manh sran kε waka sa, anzε kusu kε sran ouflε yε ô min i ahounkpoué ô’. Kε wakasran ô ôlε, sran bôbô ô sô i yε ô min i sou ô’, yε ô taka i lika n’ga i klôsran i bôbô ô klôkε ô taka i ô’. Sangε sranliε, Nyanmiεn ô yili i kε i bôbô ô yô like kwla bô ô klôkε ô yô anzε kusu ô klôkε ô yômanh. I sô’ti kε ô fin’ lε, like kwla bô sran ô yô, ô gnann i akatoua nouan like. (Amou kusu amou si kε bé bô bé yô fia houn fouε’m bé blôfouε aré, bô bé simanh Nyanmiεn i n’dε, bé kwlaa kε bé ti i sô n’dεliεn’).

Woulε dankpa ô tôli Nyanmiεn i djouman bô i wan ô ni sran bé di i likawlε sou blε bô ô yili sran. Waka n’ma kwla bô bè ô trôfiè nou bô Nyanmiεn wann sran’m bè di sangε n’gnon bè ôlε bô Nyanmiεn

53

ô sèli kε nannh sran ô di. Bèflε waka kun kε “n’gouan waka”, yε béflε kun ékun kε “tε ô ni kpa sikε waka”. (Bo bolε 2:9) Nyanmiεn ô séli Adan ni Eve kε bé kwlaa di waka n’ma kwla bô bé ô trôfiènou sangε “tε ô ni kpa silε waka n’ma” nann bé di. Kε Nyanmiεn ô séli bé sô’, ô’ klé kε ô wa mann bé ahinyε soufalε i atin’, Nyanmiεn ô yili i n’glô klé yasoua ôni bla kε bé klunklô like i atin’ yε ô wa klé bé ô’. Nyanmiεn ô mian mannh sran kε i yrin ô yi I. Bé bô bé Nyanmiεn i yrin yilε ô fi’n bé bôbô bé klun klô. Sε bé klô kε bé fa sou ô ti kε bé sa; sεh bé klôkε bé famanh sou, ô fi’n bé bôbô.

Sangε i kpa yôlε bô ô sou kô yômanh, Adan ô ni Eve bé djasôli Nyanmiεn i wun, bé yrin wa yimanh Nyanmiεn i like kpa bô ô fa tchεli klô sran. Nyanmiεn ô sili kε bé yrin bô ô sou kô yimin I, sa kèklé kpa ô wa tô’ sran sou. Sangε i klôlε dan bô ô fa klôli like kwla bô ô yili, ô ni kε ô si kε sran i ti gnanlε nou blε kasien nou sran wié mou bé fa sakpa yôlε i atin’sou, Nyanmiεn ô manni sran kwla bé fo-di dilε, yε i kusu ô mian mann sran lé kε ô yôli tε anzε like kpa.

Baé, bô ti aglεkpεfouε, ô fali i lakalε dan ô fa souli Adan ô ni Eve bé bô nann batô tεnou. Ô kacili waka’ma i klanman kpa yε ô sèli bé kε sε bé di waká ma bé yô kε Nyanmiεn sá. (Baé ô souu sra

Documents

I Kundεlε N yanmiεn Bennett I Kundεlε N yanmiεn€¦ · bô wièman i sunzulε wla klô sran i awlin ba nou… (Akunndanfuε’n 3:11). Nyanmiεn o yii sran kε o’di min lèlè,