I l l i■ 1V M S

Kitabın Adı: Yeni Başlayanlar için Brecht Y^ r: Patrick Boussignac/Michael Thoss

Çevlrrnen: Tuvana Gülcan Kitabın Orijinal Adı: Brecht Pour Debutant Yayın Haklan: © Editions

La Decouverte, Paris, 1986, 2000 © Habitus Yayıncılık 2010 Kapak Tasanm: Ahmet Sögütlüoglu

Sayfa Tasanm: Volkan Gökemre Baskı ve CIK: Sena Ofset Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi B Blok

No: 4 NB7-9-11 Topkapı ■ İstanbul • Tel: 212 613 03 2 1 1SBN: 9 7 8 -6 0 5 8 8 6 9 7 0 7

Sertlflka No: 18067 1. Baskı: 2011, İstanbul Habltus Yayıncılık: Kem ankeş Mahallesi Mumhane

Caddesi No: 39/39 Karaköy 34425 Beyoglu ■ İstanbul • Tel: 212 244 48 87

e-posta: lnfo8habltuskltap.com w eb: www.habituskitap.com

y E n i b a ş l a y a n l a r i Ç i nbrEchl:m ı c h a l i ı l 1:h o s s | p a m c K b o u s s ı o n a c

'atrlck Bousslgnac: 1956'da Fransa'da

doğdu. Le Monde, Liberation ve Le

Courrier International gibi çeşitli dergi ve

gazetelerde karikatürleri ve politik çizimleri

yayımlandı. Çalışmaları dünyanın çeşitli

yerlerinde birçok koleksiyonda yer aldı.

Turuvana Gülcan (Çevirmen): 1975 Istanbul

doğumlu. Hukuk okudu. Saarbrücken,

Berlin ve İstanbul'da yaşıyor.

E ı ü a i üç. cYtıptL

yonra UM k u ^ t f ı .y J , yonra UMotuniabFir w i^ .ttw ;y JL . O ;.o c ü ı .^ L M . yonra

i.zle.m b o i ^ ^ d J ) J )

EcY!ül 1951

m m V: o e n ç L t K

rtoît 2>re-cKt yüzyıl î>o \ü /^ahyasjW «, ç^gshJflj lû Şübat ISŞS'Je.

Bavye,ra Eyabtfrjh /ııgsburg lehtisute. doğar.

Kendi söm ü rge im paratorluğunu kurm ak için yanıp tutuşan ask er kral II. W ilhelm d iğerlerinden artakalanlarla y etin m ek zorundadır: A frika'da b irk aç dönüm arazi ve P asifik 'te b irk aç a d a c ık

Kol^onid&t TrtW t\ ve- Ruı.cYa JlhcYa aticim ve-

W,yük bir M a geiij^ Ç in te . oU\ Çin^onove.ri Çin ne. okün

Bunlar getirdiklerinden daha fazlasına m al olm aktadır.A ^ p a 'd a bugün y a n n çık acak bir savaş göze d aha kârlı görünür.

_o iir kağıt lâbrikauvla ç^ah babasjF R I E D R I C H B R E O

notuvv-u

e.n i,yi

o iJğ u

Je.ği, ^ h t o l ı ^ t ı n

,ye.ne.re. tfl<J gitA

km>IZİ We.V'We.

B R E^İN G Joğır^lü ahve.s.i

S o P H l E B R E C H T .

J .il -e J^ tv e .r e .e y ip ,

onu ^vv-ıç.up e . t ^ ^

ve. biS,yle.e.

ve.r< Şi ^ ı g ö ^ ^

k 4 f e . ^ W . .

Ûkuiek:!ki propag<ahek:!y« karv bu brçkaUımı Bireckfo he,re,Je,yie, ckd<bh ativwma he,Jzjt\ olacaktır.

“ öı^v v-e. h e ,r c.tın y U ,

k te ,r (y a ^ ^ k te ,r ^ r ç

Anc.d<- k ^ tıe.yinije,r, c.tın-ı

gönülde.h v e ,^ e .k ( e , övünürle,r, n ite .k iv

ölüvv- y ^ l r ç t ı ğ ı ^ ik ek:! t ^ - d ı r -

[&e.Je.. ik l^ .z . ^ r ç IM ıvdığN eRe, ge,tirir. B ir

öde-^vihcle., l+orc.:ıc.e,'ın '\ e,re,fli v e , h o jtu r ü l i ^ öl^vv-e.

ie .k li^ tJeli v v -ı-^ ı ü.z.e,Tİ\e, iö y le , y t^ \

G e^eJ K u m ^ /ı tarafihJah ba^Iadah l "Dühya Savay, öhceJe-ri <j<M ow *a ej^ itrk iü ç. tz .it alaw i le.viw gönirie-h,

<c:k;W;ıt yonra ele. gö?-

bircYU^ti.mı ^ 1 ^ ^ ^ bir \ve.e. d u r.

<h bOVM:^ MbiCMbiflh

o lu r k e . L Wih>e.vv- ç .c ita r ı

k(). c)'be-Jılvv-i bir w ^ ı iO M

e .rJrre .b i!e .c .^ he-r tüı1ü ().te.^ke.y

i / V ^ a ^ y ı k().te.gorik

B ^ re.cht w t w git^ ^ ^ vı.-el için MiihJ

Oıive.en.ire. Tfl Tt:tülte!.lhe.

Bir «OhTtı A U g W g '^ i a.keri bir

h a . t a ıe . . (re.rçcı ha.tdkltır k oğ ı^ ^ ^ )

uornnlu hi7-vv.e.tihi y ^ w w ge.re.ir. '^blü

kke.rin Ef edın.:k. (ki kw zaı/wfaJa f^tle.rin ne.fre.tini k^ııuın^^M n ^ e .

^ ^ . t ı r ) a .k e .r i^ w ı vurvv-i budunu açığa ^vur-

U e , v ^ e j h !

H -iç . M V " I W .e-Y"'ricYfe-

to p r t i t l i ıh ç.km -tı!ıp c .^ e - c Y e -

! . M e .

Ö lü A skerin E fsanesi

V e a sk er pis koktuğundan B ir papaz hoplaya zıplaya Bedenin in üzerinde gezdirir buhurdanlığı K okusunu alsın diye.

Ö nde çan çin m üzik K ışiartıcı b ir m arş çalıyor V e ask er nasıl öğrenm işse aynen öyle B acağını kaldınp atıyor kaz adımını

G öm leği boyanm ış Ü ç renge siyah Jarrnızı ve altın san sı G öm lek taşın ır b ir b ayrak gibi Ö yle b ir parlar ki saklar çam uru.

Pe.k.i .OTflJ^ . O A ç ı k i & ç k iö y l İf? J , ğ

C . ^ ^ e . n i n v e , i ^ ^ r ^ o r u n

k v ıç ..^ Jn d v ın i^ r V l , g e ,n e ,l

k u ^ ^ s o y d c l e , ^ ^ r « t hüküvv-e,ti bfri^

yvıp^vv.t v e , ^ r t t i £ v v . rh iiihi b it im ''e ,k le ,

g ö r e ,v ie ,h J ır ir .

_Ve. 9 K a . ı ^ \9\gcle.

W E l h A RC .U V I-u riye,ti

İM e.Jırır_

Weimar Cumhuriyeti'nde iktidara gelen yinni hükümetten ilkinin başbakanı

W r p S C H E lO E K A H H

% ı

Arkadaşlık ve sanatsal suç ortaklığı Brecht’i özellikle sınıf arkadaşı Caspar Nehele bağlar.

S e v g ili C a s !

29.12.1917

Sanatta bir şey olup bittiği yok. Tiyatrolann kapatılmasından yanayım -sanatsal gerekçelerle. Son seyirci son aktörnn bağırsaklanyla asılmadan sanat olmayacak...

Asfalt şehirde evimdeyimSon zamanlarda tapılan ne varsa, hepsiçevremde:Gazeteler. Tütün. Aslan sütü.Evhamlı, aylak, ama hiç olmazsa mutlu.

Hasengasse: Augsburg'da genelevler sokağı

, re.c.ht ve. göı.te.rie.r\Y{e. i g i m .

T ı? ie.ü,yle. g iw e.ifiğincle. yfacbm yö,yle.r.

Purolam birihi diğe.rW ifcM r ve. 1\tıbdığı

n e .^ ı-e .^ e . M k a vw*l olur. At.JgWrg'un ^ t : ı ğ ı

o m Bunun Ü;<:e.rine.;;ü mnü I^Mn,'e. ç.e.virir-

Ben, Beıtolt Brecht, Kara Ormanlar’dan Annem beni şehre götürdüğünde,Hâlâ kamında^mşım.Ormanlann soğuğu ölene dek iliklerimde kalacak.

] iiCW, o ve. A l ^ n A^AVtıhgorJro-iwn

vv-""rk""£Jır. B^re.c.ht d e .n l " " r i t^ ^ ?icYt:ıde. ı.t:ıcYIy? kt:ıhv"" ve.

^e.de.bicYt:ıt kc:ıbt:ır""iicYl"" Igie.nir. E n ve.vJiği cYt:ım v "" ^rkic.ı o!c:ın

F R A t t k " - E D E k l H D i"" kc:ı))rft:ıiır.

A k io k d Ü h y flN h iy i

i y o p a h p ı r ı d ı r .

M 'o y a t

k a y d ı r a k t ı r .

W edekind (1 8 6 4 -1 9 1 8 ) Filistinizm ve onun ikili ahlakına sav aş açan gözü pek bir hicivcidir. W edekind, zapt ed ilem ez ve insanın kaderini be lirley en cinsel güdüyü can landıran ünlü Lulu k arakterinin yaratıcısıdır. İnsan d oğasın ın hayvansılığı B re ch t’in ilk oyunu "B a a l”ın en önem li tem asıdır.

OTcle. B r ^ e .

e .h p re .iy D I'it

tiyatroya k ^ i hadm dk ve.rs.i,yoniJI'\U

yom .v;ı'rJir ve.

^iirle.mi köhhe.

kı:ıbtıre.Ie.rcle.

<e.de.e.I'\Jım'^teJir.

Bı:ıdh ie.fı:ıht:ıti ve.

obUHuğu,

<kUxM yiyip bitire.h

bir ç.e.vre.ye.

^ ı l t o -

BM !, ve. bir gl.ih gökte. a^ımJa yı:ığ i7-<e.ri

bırakacak bir gübre.

(_ ) he. bukah tık ih iy o n ıih Ba a l, çatlayacaksam

•İlk film lerinden birinde B aal'ı şah sen can landıran Fassbind er.

B aal annesin in kam ınd a büyürken,Gökyüzü çoktan k ocam an , sakin ve soluktu.V e genç, ve çıp lak ve so n d erece tuhafV e tıpkı B aal kendini gösterdiğinde, B aal'ın sevdiği gibi.

Eğer, der Baal, bir kadın size h er şeyi verirse B ırakın gitsin, çünkü h içb ir şeyi kalm am ıştır!K adının çevresind eki ad am lara aldırm ayınOlur. A m a çocuklar, B aal'ın kendisi de onlardan çekinir.

B aa l yukanya leş kargalann dan en yağlısına doğru göz ucuyla b akar O leş kargalan ki, gökyüzünde B a a l’ın cesed in i gözlerler B azen ölü num arası yapar. B ir leş kargası yaklaşır V e Baal, sessiz sakin akşam a bir leş kargası yer.

MMühih'te. 1\t;ı!clğı e.dde.rcle. biri de. f.,e.çle.ri

türlirıJI'Iıü g e .rç .e . bir i!-oofoj»i ı^LlNl Bt:ıvye.rdı f._o^vv-e.rYe.

k A R \ . V A t E H - r lH 'J r .

adam, olabilecek en karmaşık kanlı palavralardan biri.komikliği var, bir yandan iyiliksever olmayan bir gülüyorsunuz."

V alentin 'd en B re ch t'e , g ro teske ve sivri dilli h icive olan m erakı kalır.

B rech t, V alentin 'in şerefin e ve onun etkisiyle Fransız ‘so tie 'leri tarzında bir dizi k ısa fars yazar. H iç şüphesiz içlerind e en kom iği "K üçü k Burjuvalarda D üğün A layı”dır. Bu m isafirlerin keyfinin y em ek b o y u n ca g ittikçe kaçtığı, d am at tarafindan im al ed ilen m obilyalann tek er tek er kınlıp döküldüğü satirik bir parodidir. Gelin, davetlilerden biriyle hoşlaşır, bunun üzerine çift kavga eder. K aranlıkta so n m obilya da kınlıp, kahkahalar arasında g elen eksel ailenin tem el direkleri tüm den çö kü n ce oyun so n a erer.

u "'rnJa oike.r ve. k ^ ^ e . r i RtiJarı e.le. g . i r i r .

A s k e r v e i ş ç i k . ; h s e y i n e d i r ?

R usya'd a So v y et askerleri ve işçileri vekillerini b ö lg e se l ve yerel (belediye) m eclis le re , oradan da Y ü ksek K on sey ’e doğrudan se ç e rle r. B u vekiller ‘halk k om iserlerim hüküm et işlerin e d eleg e ed erler.

u ır ^ X ? *Hambm becM

Bremen ^Î P r Hannover/

Km^ 1918'Je. Kie.TJe.ki / Ju\i.z.cle.r üitön | oltıh fogfe ga.^ e.rihe. s !.dclırı e.vv-rihe. k ^ ı )

^kalJırrfar.

kç.i ve. a .kar k^ ta^ a-ri <$e.hirle.rJe. toplcıh^^cı l^lcır ve.

g lil çhde. ^ rt:G iiıtle .r

W c ı f W » cYÜrütıJle-h tyom 2 e riM

e.!e. ge.e.ç.irir.

jspartaküs!

j g e . e . ^ ^

L iç .ih bankalar, ağır

^ ^ ^ s a n a y i ve.

| A tap\ırWaz

’ SÇ ŞM :® ■ >'■’“'•'ait •■* »i-ir ”

Spartakkt bareket Alırdan elairle-rihdınıh büyük ç-oğunluğunu eJe. geçirir; hareketi iğiyle izle ri ', ancak doğruMı k«tı(/wvv'„

f oğt.ınluk p.wtiı.i M ı iayı:ıl ck.vv.olv-krat p.w!:WI w W f ı^ r ^ la r ,

k A R \ . H E & k H E C \ t Je. R o A \ .V > cE M & U R Ğ ç . e . v r e . ^ ö r g ü t le .e .r .

s P A R T A k O s adını alır ve. yalnız onlar w r ç a kmv ^ c ıg a kalkarlar._j t "

K Afyvan kalkının bacıca dü^anı bizzat /%w*hya'nıh

içindedir. l+^klar cırcında dipvdınıığın tohu vv-unu Ue.nle.rdoğanlıktan k ü lç .e__ külce altın I

isteyenlerle

Kiziplen/riî

hCW LLtO BLPG 1870-1919

Hey ianatçj, s.öyles.e^ej ^ güncel dum/HJ yoru/M ıM ı* JıynJa yapacak bir i in yok h

^ y n ı

..

Cum hurbaşkanı

( 1 9 1 9 - 1 9 2 5 )

* F re ik o rp s (Fr. C o rp s-fra n cs) 2 0 . y ü zyıl b a ş la n n a k a d a r g e n e l o larak p a ra m ilite r b ir lik le r iç in k u llan ılan b ir tab ird ir .

1 8 . yüzyıld an it ib a ren özellild e y e r e l o la ra k to p la şa n birlilderdir. 1. D ü n y a S a v a ş ı’n d an s o n ra A lm a n y a ’d a W e im a r

C^umhuriyeti C^umhurbaşkanı F ried rich E b e rt 'in ö n e r is iy le S a v u n m a B^akanı G u stav e N o sk e g özetim in d e K asım

D ev rim i'n in etk ilerin i e n g e lle m e k için g ö rev len d irilm işlerd ir -çn .

Ne- olur^ okuh, buyülkeJe. de-wire.ih yayi'McM e-hgeJIe- ei, ge-reİL

Bolye.-w.z.vv- he-vv- orclı.Jhun

he-vv- ı.os.cYd

cJ(lj^ ^ ıc :Jır .

f r e .k o r p ı . 't f a ;.ık k

ve.rir ve. ohro- ^ orJ.ınUh

d'ttökvv-cYfa o vv-e.ş^ur karılı

b o d 'lJh c . kç.i ^kddırıı.ırıı e.;z.e.rle.r.

1919)

Sosy al D em okrat H üküm etin Savunm a

Bakanı

rnrye.m KOhle.vıle.r Cuvv-huriye.ti ^ b : t ^ ı k U ^ T E lS H E R 'ih

^ ökürülvv-e.ti h ı ^ to ^ b irv bir 1\)'d \ lv ın ^ cY a yol ctıÇ.tır. 1919)

D evrim ci K on sey ler C um huriyeti, Freikorps tarafından M ayıs 1919 'd a kan gölünde boğulur.

B r ^ ^ t , c^irna b :t lıM ,

tu döne.^vvJe. bir a k r

kOhle.,yine. cle.le.ge. te.ç.Ivv-^tir

ve. îre.ikorp<. tarcrfW »\

kö$e.ye. k ı t t ı k bir

c le .v ri^ ^ i e. vinde.

Gecede Trampet Sesleri

2 >^re.c.ht1 kinci oyunudur. ikin d olro"k cıdckndırıl» oyun

Alı vv-cınyddcı l^ m ı;d ığcı uğrcıycın cle.vriv s.mındtı geu;.e-r.

Kauvv- 1918'de., Africı'dcı öiJlğü !.lıhı!cın Er Krcıgle-r, &inin'e- ge-ri döne-r.

Krngle-r, bir geı:.e_ Ö h ce-s^ k bir Mivrç

Murguncuîunun kı.z.ı dan ve- b i r ^ ^ %ûm% v u r g u m u ta ro f ın Jk kavile-

birakıbirak, bu kikiyle- e-v!e-nvv-e.,ye- ?o^rlcınt:ı n i^ k ı ^Ah',y{cı l^ tr ç ır .

Anna'nın kdbini tW c ır kazanv^ak iç.in ay<ikicın^aya kad/wiktan v^geu;.e-r.

Te..uıchtwı:ıhge.r, 2 >^re.c.hün o se.rgik.Jığk.Jığ d l ^ i ve. M ^ ^ 'aç.ii^cJığı ç.ok ^ ır ^ w a b e .* o M m e.&ie..nir ki, ondtıne..ünle..ne.r > r o ^ ^ ^ ^ ^ b irinde. bir Mr-d\ter ;trn-atır. B u , u;< .i. iüre..c.^ bir i birfiğinin ve.. ^ a^ Iığih ^^ngcıdir. îe..uc.htwClhge..r ye.. ı.inde.,2> re.c.hün o gün OM g atejJği o ;( i .^ M ı^'te.. ^ ^ e ;te .. ko;(UIur.

* S ch w a b e n : A lm an y a 'n ın gü n eyin d eki b ir b ö lg e . B u rada hâlâ b ö lg e

d ışın d an gelen lerin an lam ak ta zo r la n a ca ğ ı bu d iy alek tle ko n u şu lm ak tad ır -çn.

* * G e c e d e T ra m p e t S e s leri

döneıvvJe., Qrre.c.\i A ugsl:ilgcktj 1 :,t Volhwwille* g^.e.te.<inde. drım-a e.le4ti.He.ri cYf&iMttıdır. Ö;z.eiikle. re.va;.ttı olah &s.p^cYOI'Ii;z.vv-ih öivJe. g e J e .

w w kdedkt l:ıd\ii ve. bt1i Mr-ı:ıl\te.rie.rin ı:datcı (^ e .ıiliğ i £>^re.c.ih

HA iftfcteji -çk

1) Bir birey ve onun uğruna savaşacağı bir fikir seçin.

2) Altından kalkılmaz bir kader hazırlayın ve bir tutam delilik ekleyin.

3) Hepsini bir avuç ana-baba katline bulayın.4) Kanştınn ve sıcak sıcak servis edin.

Arada, oldukça kötü olduğu anlaşılan bir aktrise hakaret ettiği gerekçesiyle 100 Mark ödemeye mahkum olur.

[ Î T } $

B 6 B L İ f i

Die Kunst isı totE s leb e d ie neu e

M a sch in en k u n st*

S a n a t oldu. Y en i m ak in e san alı ço k y aşasın -çn

D ev rim k an g ö lü n d e b o ğ u lm a k ta d ır . A şırı S a ğ n ü fu zu n u artırır. B e rlin se fa le t v e şid d et b a ta ğ ın a

d ü şm ü ştü r. S iy asi su ik a s tle r g ü n d em d ed ir.

vmûA'ı-oA ü/tnf.ıncı

MA't: -o1ı m i ı w ı \ ı > ^

% ı

B re ch t’in on larla ortak yanı sapianlıktan aldığı keyift:ir... T iyatroyukutsallığından anndırarak kendine h as bir im aj edinir. S a f san at k a v r ^ ı onda öfke p a t l^ a la n n a neden olur. S a f san a ta karşı neşeli san atı ileri sürer

^ l ğ l M geiınc.e., vv-dze.vv-e.inn te .vv-.z.fiğ i^e. h iç.b ir îg ju rJ'OCtllr, v e . ^ u v v - jr Y e .t in

d e . o i J J ğ u gibi l^ b ir ç . d e .r e .e . ı . i v^ dır,

b ir \e.e.rY d e .ğ a Jır , icicYflde.

b ir yeyJır!'

1 9 2 1 - B re ch t, B e rlin ’e gelir. U z laşm az b ir e leştirm en o larak ünü k en d isin d en ö n c e B e r lin 'e v arm ıştır . A k şa m la n e d e b iy a t k a fe lerin i, sa lo n to p la n tıla n n ı g ezer, a n c a k h iç k im se o y u n lan n ı sa h n e y e k o y m a ce sa re tin i g ö s te rm e z . G e n ç d ram atu rg A rnold B ro n n e n 'le ark ad aşlık kurar.

Î T ^ r — ^Şu g e * ç Bre-cKt Je .

- - pe-k

Je-ğil yw? i

O bir sürgün,

bir e-s,e-r korsanı,

bir palyaço, bir_

/te-rboUbe^\

ı £>İJi iejı , ki/Kİn?

ALTRÖ)

e-uticKe-ı TKe-ate-rV yöhe-tvve i A

ıııtoine T iyatrosu m odelin i örnek alarak kum lan V olksb ü h ne* pahalı olm ayan •ılntleriyle tiyatroyu herkesin hizm etine sunm ak ister. A ncak -tam tersin e- imılsches T h e a te r * * d ü nyaca ünlü n e o -b a ra k m izansen leriyle M ax R eiahard t'ın

ut tapınağı o larak kalır. B rech t, eleştirilerinde ‘y a n ı l s ^ a (illüzyon) tiyatrosu 'nu ■ ıl f aldığında kastettiğ i esasen R einhardt’ın stilidir.

l/otkibüİThe.'wh yöhe,

* H alk sa h n e si -çn .

* * A lm an (D ev le t) T iy a tro s u •çn.

B ert, B ron nen 'in yanına yerleşir. A ncak bir süre so nra B ron nen 'in tezgahtar olarak çalışıp kazandığı para h er ikisini de doyurm aya yetm ez.

£>ir«z da yoorm Amoü!

Ye.te.mz. beie^e^ 2>rexl t, Ocdk

"Ge*ç bir yazar 'ç* ge.rçeJv!_ o- n lr% i a . o /J /w i * *

] Q D û tQüw>\ Möhüui

A, g>, C , "D_

B^ıu.ht bir tckdt Je*\e.rfe.r:^Birt:e.ıW ı cYo^^^alr.

L-A----------- --- --------------------------

2 > r e £ U f o u2 ^ ) y ^ \ y

MyhrtST- kM J?

\ { Broıhe^Vv bir o^/ou ^

/ İÇ k i ta v te yargıya vm^M\j y öwee. b e w 4 ie .r i okuyuk

r

% ı

İ^ te . ^ e . i r t e . r i h M M t M v v - i M

ü r e . t t i k l e . r i : ^ C h t r i e . ^ ^ i h i h

fn v v -re .r i v e . J ^ J

B ^ ^ t tq;iı biltün bir i^ ı.tWıtç. kı!W ı Ç tı g ty e.n bil.Y(l tü,yt;ı

'D e .v le .d m j^e.Wrıe.M-.

B ^ ^ t , 10n de.re.ce. yvoJe.n\ bir p t f e .r ^ re.pe.r^ ı t t ı t t u r ^ ^ ı

^ŞMDya ^ht;ı.yrd.

■ © s

i u ik \ M ic a M z .û ' bir oryut v eiie . olur:

Eentlerin Vahşi OrmanındaU ptO h ::ihc.[airih 'V v ıh ii O l r v h " J k i ta b h c k ı e . i h e . e .

B re .c .h t 'ih ocJ'Uhu 1912'Je. C h ic .g o 'd a g e .e .r .“İki adam ı kapıştıran açık lanam az bir m aç izliyorsunuz ve savanalardan gelen b ir a ilen in kentlerin vah şi orm anında y o k oluşuna tan ık oluyorsunuz. insani bir çarp ışm ay a katılın, ta ra f tutm adan rakiplerin yöntem lerini yargılayın ve bütün ilginizi son raunda saklayın ."

- o :

Z z jn ğ h oJıih taciri S c k M . ge-nç. bir kütiipbahed d » Garga'ya kar ı igi duyar

toplumal KHİcaJeJt he- grfıp!e-re- m de. îe-ti^ e. j ih ve,rir.

”^ v w Ji h e .r 'le.;t b c\ Y ^ (ığ v ı ı/vıryor. N e .y in !.Ö ? k o n m u

d o ğ u n u S ? ölvv.e.vv-i i ıt e .J in i^ , o ^ b e .

y d n ı ^ c . v w J c .d e J e . e . t ^ e l i!.te.M 'Jtivv-. B e -n i I g I e . n J ı r e .

f ı h e . 1 ö ğ e . d e Jğ l, V'AIne.vi v w Jc .d e J e .y J i .1’

"Ai^vwJıI!Jhl;1::, V'Ai/lhe.vi

^ ^ d e J e . JıcYe. bir ie.cY jcYoktur."

’ ’h olvııh e . g ü ç Jü olvın d ı M

d e Jğ l, hvı;tvıttvı k ^ d ^ M t ı r . ’’

iKe.ı-Jii y d l ı ğ ^

^ e .r . Gı:ır-gı: ke.,

vv.i.i^c:le.le- s.01'\ ı l . l ı iw/*\i

de.ge.rie.rn ^ - ı : de.gi$

t c i ^ e.tvv-i tir.

’’_ k « Jw cb c&ntfa, 6ÖÖÖ S ”

V

B rD I"k ^ B^tu.hti V,yl.f'\dı ge.nç. bir aktrk olan

^ I Ğ E U e . ^ m . gün ionra B^tu.ht,

& M d e.k ii ^ tty ı.

W ^ e . B^tu.ht'tı e.n ie.VJği o^ ciau ve. -Ste.ftl'ı ve.

Barfeara- anne-d roo de. <dtiJ d ^ a k ü;ze.re. B r ^ ^ t l - ı kade.

lv:ır^te.rle.ıW-ı e-dn l ^ ^ ^ ı olacaktır.

OeJiyonJinJ

Bre-ckt b e j^ oyukvj/wJa lekJi

yahsyw*ihi v görüyor.

Pcda £**ldw: K hiyrkj

Mtviflhhe. Z o f f : I . kamı

tzylltta kalmak ve. e.n flvı-

ole.ne.rie.r ve. 1Ö.^W I'Vltm.lk U.Uü k ^ ^ ^ . ı:wa

a r - i <i..-!r ck.ğe.ri l ı . ı ^ ^ t ı r : ortd @ kınp

ersa illes A ntlaşm ası W eim ar C um huriyeti’ni 2 0 m ilyar altın M ark öd em ek ve doğuda büyük toprak p arçalan nd an v azg eçm ek zorunda bırakm ıştır (H itler tam da anlaşm an ın bu şartlan n ı ilhak siyaseti için b ah an e o larak kullanacaktır).Halk için bu, z ^ a n a karşı y a n ş dem ektir:1920 'd e , e n fla sy o n % 240 'tır .1922 'd e , en flasyon b ir yıl ö n cesin e göre % 2400 'd ü r.1 9 2 3 ’te , Fransız ve B elçik a birlikleri Ruhr B ö lg esi'n i işgal ettiklerinde enflasyon tavan yapar. Bunun üzerine genel grev ilan edilir ve m illiyetçi propaganda artar.

YATIRIM=.YAPINL

B ir yu/M irto 150 ÛÛÛ 0 0 0 0 0 0 M ark (iso Miyar Mark)|

tatavorJa

1923te. 1 A y^e.ıh>in Dolanh'u 'Döyİ? Kuru

T ejW M iz.~ 160.000 Mnrk Ağutta- 5 Milyon Mark Öjyw- 40 Miyar Mark Katır'*- 4.2 Trilyon Mali

KRl\JP 'ifa ekı ^•0\!NES gibi tr&tle.r

için İ A i bir Jururv'!

K ^ ü k rtie .r ih i bir

© 4

Tiyatrosu iç.n ^ M tıw e .\ . (\564-\593) e.se.rini cıdcıpte. e.cJe.r. B u l^ılıcYa

l ^ ^ e .ev v -^ İJır . B^re.c.ht o ^ ^ ^ kral Km-C!Kte.r ü.z.e-ri ihcJe.k'

cY(ic..e.tv^^i l ^ f . r ve. vurgucYU daha ç .d krdın gö .zde.>i G ıw ^ton'a

t u t k ^ ^ y^>ar, Ki bu tutku l^üteıre-'yi bir iç. tavayı s,İLirül<Jl^^e.ktir\

* S a lo n / O d a tîy a tro la n -çn .

Q ' r 1 rovı:ı!m- ü .z e .^ ^ çdıyr. B^re.c.ht

^cUığu gd:ıi, J.ı,yglMI g& te.% e..n ve. tuvv.turıtlı iözierdıu-1

s l .lh l l^ ^ ı y:ırt koy:ır

Je .ı.tle .r lU\ ^ V\1-e . t i n

k ı:ı< ^ ck .ğ e .rfL T h r

cYı:ıhu, be -h ^ t n i

t e b ı : ı r

ite .iv - e_pa._ tiyatro fikri B^re.c.ht1n a l M bU pıwdtırha.\ birinde. geJir.

KJ^UJNGWOR.TI+ ^ ^ ^ -b e .tiin d e . ale.rle.ri y e-rl^ tirv ey i bir türlü

\:ıe..e.re.vv-e.;z.. Aı.ke.rle.ri n a l te.vv-I e.tt^irvıclir, _

a le r !e .re . ha. o i^ ne. vwdır?

Ohlar ^e-rie-r.

Be.tle.ri be.hi2le.ri a t / % korkuyorlar...

Peki ya ti?

V<kM.

Y o rg u Ja r-

B u g Ö ;[ e .v v - h ik fli

o U u , ı:s .k e .r (e .r in

cYü.z.(e.ri t e . b e . y r

t o .z .u n ı : bo[ı:nc:Jı v e .

6 Ö c ) A e .e . OcYlJh

s.tiUni b u (v v -u oıc:Ju..

S ,n j 91.1te. ^ ^ ' t e . 1-tit(e-r ve. birkaç. e.f<.i !fe.rel wvt:ı\ç.ı (ve.

U N tı;ie-r) £ \ 1 - \ G f f i^ A 'J K £ L L f f c .Ü ze.n le .e . ^ v !fe .r ıı

hilüv^e.ti ckırbe. l ^ ^ ^ - -

Hitler bir süre sonra serbest bırakılır ve h em en partisini yeniden şekıllendirir.

]

kötü ti,yötüocYU w cle.re.c.e. ^ ^ ı bir

Je.ğe.rt^Jtrir. M ^Bitlk!e.rhıtı ge.ç.it tö r u -Je . kork.uytl ^Mp4ır ve.

ne. cle.re.c. fe kadar e.e.bie.e.ğl-li kavrar.

^&.tte. l:t.ı c lt:

.ye.fye.ni bir oyuna ve.de. olur, l/e, i te.;

B^ün,t draynıtR fo tvWm- c:Je.ne. vv-eA "'tiy^ı hMe. >te.oV-. Buk ^ ^ ^ ^ , il\ ke.i! ve. yve.irrfeJe.rtıi kornı^t o ı Çin i evıircle.te.c:loğnıdt;ın yöne.tJe.n yo^^clt;ın ,ytfc^M-

^breJin , e,pik tiyatroya Joğru yol dvw ktayt?l

"B&,y Be.rtolt B r ^ e . be.rtir:

A <^^ aJadtıvır

& ı k ^ ^ he.tie.i ()W,l katılacaktır.

Bir 'm i^ e lın ie . g^ .ıve.,ye. gönün, onÇin ne.

is .te .n ^ z. y ^ ü e .e .ğ n İ £ İ <Je. kanıtlar.

& ı buraJbı Çin ıxr( \ gUj ^ ^ ^ a ayrlan Çin a ^ ^

g ö r e .ü n ,^ k "

dd,y G c .

Bir gün

GdcY'cYi b>ılk

cYdlı:ır. YdJa l ^ ^ t ı ğ ı üç. ^ e . r

GdcY'cYi cYı:ığ^M ^bir ^^altını

tNctyı:ırlhl cYeÇine.

ke.ıı.ihin ge.ç..vv-e.!J

Çin onu Km e.de.-i\e.r.

GdcY Gt:ıcY k ^ e . i

ire^elgirvJe^ kartala Qaly Gay göz açjp kapaymaya kaJar bir Mvrç yvdurve-iihe. Jöwj%ür. (Topluma! ko^form ^m . iyi bir ömeT!)

"Umutlanmızı spor seyircileri yüklenmiştir: bütün sosyal sınıflardan yerlerine yüklü miktarlarda para ödeyen ve ödedikleri paranın karşılığını alan 15.000 kişi... Tiyatrolanm ıza gelen seyircilerin yozlaşm asının nedeni, ne seyircilerin ne de tiyatrolann tiyatroda neler olm ası gerektiği konusunda bir fikirlerinin olması. Spor sarayındaysa, insanlar biletlerini aldıklan anda neler olacağını tam olarak biliyorlar: ldmanh adamlar sanki keyiften yapıyorlarmış izlenimini vererek özel yeteneklerini gözler önüne sermektedirler... Tiyatronun neden kendi sporunu yapam ayacağını anlam ak mümkün değil...”

^e..We.r g i^ e ..n i ^ ^ l e . r e . M ıv hiue.ttiği horgörü

- JS l : i ^ ^ t e . \ E ıu rj tiyatrom Bre.cJ^te.. göre. yavcıtı ^ e .ğ (^ .e.lk tir.

B ^ ^ t bok^

^ r e .t , b i r ^ jü r ^ ^ - ^ . r alır. 4Û Û te*ı f c l a ^

e.e.rie.riini <LJnı:;ır, »c.t\K> B ^ r e . t he.p<.iinde. rçırı JJg b irs-, ıiyd<.Mik ve.

ctinyc:ıc:kl-ı bi htıbe.rlik Wur.

I öJilü bir sFDr gc;ı,ze.te.s.i^^ı ı : l ih t ^ ^ bir vv-e.tne. ve.ıir: "H-e.y! H-e.,yi

Ir01'1 tVtoV' bir W-.le.tç_i,ye. Mirfıtobir tarzında bir

B a ş u c u k itap ları h e r z a m a n p o lis iy e ro m a n la r (te rc ih e n İng iliz) o la ca k tır .

S a h n e d e o ld u ğu gibi o n u asıl ilg ilen d iren b a ş k a ra k te rle r in p s ik o lo jis i

d eğ il, e y le m in m a n tık s a l akışıd ır.

£ r e . c . t , a rtık

hükvv-ü kdvv-ctcYah

b ir 6Urjuva^icYe.

t e .& i o ı a r t k e . J ih i

l:xw ağ ı(ık tah 7-e.A d ^ N U £ e .r e .

e .ğ i f r .

r "

S' recbt, ScUcUej- Lob*\taıMa «xydog R H S T E R N & E R G 'e

tawyr. Ste-mbe-rg, Brej t'e. Marku?^ tattırır.

ge.rkvv.e.vv.e.i

t t :u - h e . b ir g e .r e . ıa k t i r

b i r e . d e . n 1 \ o ! e ! t i f e .

MMode-m v t f 0 0 n c lr a ^ ^ ik f o ^ ^ - a

ğire.vv-e.V"'e.!.inin\ t v f o ^ ^ ı n tfîtkolincYıwv-\m cJır.

^ j J r e . c K t ' i h y M Jrc^ ^ k f o ^ a r c ı ^ ig k i OVıu E R ' - I l t

P l ^ C A - r Ö R ' f l (1 8 9 3 -1 9 6 6 ) ge.hV '-'e-z.

3 -

"k c.tıtor, vc:t^blihn'de.. cYi:ihe.t\ c.Wıi ( ^ ı ^ t ı r .

c Y ı i^ ^ ^ ı c Y Ü z ı^ ^ i^te.. ı^ ^ ır . üze.rine. P iı.^ o r

N o l ^ ^ r f ^ z ' ^ k W İ ticYtıtrouLI ^ \

e>»

Piı.uıtor\.ın ç.e-vre.s.iinde. v v tM rf ge.flç. (örne-gin G. Gros.z,

J. ^ ^ t f i e l c l , L Tole-r, T. İJ^ g , L M u k ^ bir) bir kde.ktif oll.liV'v-lJil:Ur.

H-e.y, ç.oc.Lllcırl M aJe.ı^ ki bir kde.kcif

dl.li^wcYornz, i t ^ ^ t e - y *c J ıv

e-de-r /biririz.?

& r t ;te.fli ^^eJe-V"'-"e- te.knik[e-rihi

inc.eJe-V"'-"e.k iç-ih ı^bira kadir.

Göv'-'le.le.r!"

Kızıl îü zeJe-r!11

Burası ge-rçeJstejı bir kıallar gölü!

Cb e-vMi Je-ğl. B e n

_ r e ^ k körüyüm.

kc.tıtor, prole.tarcYc;ı t,yc;ıtrau örne..ğ^inole. cYoltı ç .M rct Be.rfınrın

vv.üte.vc;ı.z.ı s.e.Y"'Atle.riinde. a jitayon o,^cYtNı ^ ^ e ,le j\ K m sonra

g ezici i;ç.i-ocYLJhc.u toflıiuktoı biJtün ; e . c k . görü ntü ye-

Ajit-prop tiyatrauM ^ r k d t ' - L e - h i h k t

clol\triV\Ie-ri, biJc)'lik

ç.oğuf'luğu < i u ^ yc;ı.z.^

b lt^ ,,y e . i$ç.i i ^ e . e . r

K;.ih u l ^ t l i r kW.

□ □

göre.., de.koW Ja V e .y ^ 't e . d Jğ u w .ı

hiı.ı.e.t^tirf.;;e. ;;e.rine. tt;ı' te.nine. ti;;().trackı oiJğuw .ı

hiı.ı.e .t^ ^ elA -.

me-ğih, NERERfo <e.orlan pe-r pe-ktrfuAfr-

d e . e .

d ^ V " ^ he.r e . o r , cıntı

k ö s e . dur."

c .A S A \ R N E H E R

üç KURUŞLUK OPERA*

m 7UYI t, B^re.c.ht, tiytıtroilJnl;l l:ıtıgl'fv>!Jz. bir öğe-

dM-d\ V\-Ü^i <JbW e.tvv-e.c)'i ^ün^V\Ae.kte.dir.

A t o ^ K U \ T W E l ve. o r ^ ı

^ f.l.M B f.T I+ I + A I J P ^ ^ ^ t birlkte. Jol-.n Gl\fin 1728'cle.

y ^ ı ğ ı '""Uuncle.r ^Ope.rWnı uyMtır.

B rech t ve W eill, V illon 'un ve K ipling'in b irkaç balad ın ı bestelerler.

VTiyı:ıtrownckı (Be.rftıe..r me..V"'be.l-ı y n iitak teJ

g e .rç .e .'4 ir . N e .e .r ı:Je.oıWtı,

V "'izie.-"le. 'w*m C IW .

2> ^ re.t, LtonJrdnın ı:ılt (d&Mm\Aa g e ç a ^ '""D i^ e .e .r

^Ope.raihı l e K İ c :b n ^ e. uycırtv.

T ca ri bir i$Ie. ^ i buluw*\ b l i ^

ı lı bir JoUvJmcj oldh S a ta lı ^^^.'yi l ı Mrwn ge.tirir. Burpva ç.e.ı ^ ^ c i*e .I ve. J.ı,y gı.M eY ^ ^ ^ ^ e.üe. e.Je..ne.T ve.he.r ^ de. he.vbu dü^ıih he.v de. ckKikMh^ lı2.Uirle.r, Ki l:D onbirı pofi!Je. i ^ ^ i eYt^^a g ^ M - . I^ ^ d e ., Pe.flckWuft KizJ PolicY ie. e.v(^^^^ lw«- ve.rinc.e. e.r utffw yfrrtr-

Sj o ı i ^ vv.e-trıe. Mttığı töı-e. Ç . ^ ^ ı bir utoM^döıi^türül!U'I bir abirda g^ç.e.r. Poüüh iU'I üı.t je .fi £>ro'Wh ckıve.tfıch-.

Peachum, lazının gidişini ticareti için onanlamaz bir kayıp olarak g ö rd ü ^ için, damadını ■ polise şikayet eder. Kaçak olmasına rağmen M acde genelevlere gitme âdetini bırakamamışnr. Gözde fahişesi Jenny, M acde'ye ihanet eder ve M acde darağacına yollanır.

cYU" bir ve. çapbirı bir

o c e . löûO k e . bo le* (S O N G S )

ge.rç.e.k bire-r hit ^ ^ :

" y

he. z/vw*\ e.te.L(e.e. ^bir-^ı:c.ağw

ve. he. ZVIVW*\ |<e.hJİhJe.h

e.ç.;.e.ce.ğihi ö ğ o c W / o ^ ^ ^

C:ınc.c.e. bi?.e. kcvt.ığl.lnt;l

g ic le .e . bir je y e .r ve.tin, ı.onr-a

k ^ ^ ^ 0 Afehinihiz-

£ira_

N S a N

NEYLEY a Ş/ sR

i ^ ^ . e . e . ^ ^ ^ ,

b i r i ^ ^

^iire1lii Ç.i-1 ijtf{Ar-

\ m ( ) Be.riih

1929 ç ) 7<ai\

193Û(*) 1/yom

1931( ) Moskova

Ne.w Y o rt

B rech t bu ıju v alan n haydutluğa olan eğilim lerini açığ a ç ık ^ m a k ister. Buna karşın, burjuva seyirci topluluğu oyunu b en im ser ve kendi hedonizm inin doğrulam ası o larak kabul eder.''Edebiyat tarihi", d er B rech t, “ben i yalnızca şu cüm leleri yazdığım için hatırlayacak: Ö n ce ekm ek gelir, son ra ahlak."

1927 'd e , B rech t v e W eill aynı yıl yayım lanan şiir d erlem esi "E v V aaz lan ”nda y er alan M ahagonny’deki şartalan b e ste lem ey e başlarlar. “Küçük M ahagonny" diye adlandırdıklan ilk dram atizasyon B ad en -B ad en m üzik festivali sırasında sahnelenir.Nihai versiyonuyla (“M ahagonny K enti'nin Y^ükselişi v e Ç öküşü”) klasik op eranın ‘m utfak' niteliğini sorgularlar. Ç oğunlukla düzensiz olan, ja z z ritim leri ve halk şartalannd an b eslen en m üzikler sırf m üzik olarak tüketilem ez. M üzik sah nelerle zıtlaşır, işi duygulan can landırm ak değil, daha ziyade m etin leri yorum lam aktır...Bazı 'S o n g ’lar hata hafızalarda yerlerini m uhafaza etm ektedirler.

Ctyunun ba^gcj taıîdön bir paroJüir: tarofVdAh ızkjr&jn l/eJıib^rç V/Iy, lyvy*Jt M a e -i ve.

Adöyvdödöki) Be-gpck k ^ «ak tad [rtv . Çölün ortauhdö

k/a^yonlan anzafotf-

E|e.r JokagıJedöiIiei bir J

jei ir kıırarJk.

/HAHAĞONMyP )'V To jeJnrL ''S ç /° y

J I I Z S Ljflliit-

& J V '4-l,y^ ', 'Lfa. Ve.gt&\ T h g u '^ ve. /‘inkptw\ ırttoını tıgwı

4 ^ ^ ^ e . o l r . ge.lwe.r arnundö ,ye.r,yü;ili c .^ e .tin ii rvc^yc dört

odönoa vı:ırdır.

u reyeı \e.hirole. ^ w .ıw ç . O r ^ ı ^

,ge.ç.e.c.e. bir (ki w (*iJ a \ e . t^e.h:U U toJa ' ' 1 - r \e.f/

ögre.tiı.i W ı ^ e . t J e . ^ r w tır. ve. c iv ^ e-te .

b ö ^ - , p « t ı Ptırtı

hül\^vv.e.r ve. ^ e . e . e . c . e . e . iuç. p « & ız d ^ t ı r .

i »

krfW «r»via rfW> olt'*&■

ie.:Wle.ti-1 ve.

h e .t l\ e . bu^tl\e.e. IMıvı

or i^ ^ \l<uıol i^iJuılıiıii Ç tı

gate-rle-r e Y ^ M '1

Nit^e.lcjyv. b ir ^ c k t

ö d e . ^ v v . e . ^

Pt\Ul ölüvv.e.

^ ^ u v v . olur.

'\ te . bu ^ ^ c Y e .d e . o tu ru y o ru m

v e . W"ta y ^ ^ ^ de.ğifrv.

d d ığ rv ne.^e., n e .e . de.ğicJi

v e . j w a Mı)d(ğı e.lde. e . t t iğ iv

d e .gU ı"

□o ie. bie. birüt ve. 'ywM* dolU vv-e.tWe.ti,y!e. e .ğ e . . e .

JUaktk J.ırtıt.

Ü .e. th,le. ^l:ıirç.c de.ğ^Jbe.n w a bir ttwfl.lh gibi

gicle.tU. e A o o ı^ K krizim te.vv.it^Şi ^ktıfıitdkt

ie .^ ^ lü n e . ^ ^ ü r .

* İm p ara to rlu k p a rla m en to su -çn.

O yunlannın karşı karşıya kaldığı - v e o n lan m eşhu r ed en- yanlış an laşılm alar dolayısıyla, B rech t, M ah agonny üzerinde yaptığı gözlem lerde tiyatroya dair siyasi kavrayışını özetler.B rech t’e göre geleneksel tiyatronun tem elindeki dram atik form lar E PİK T İY A T R O 'n u n m o d em form lan sev iyesin e ^yükseltilip işlenm elidir.

îşte dramatik tiyatroyla epik tiyatro arasındaki vurgufarklannı belirten bir tablo:

D ftL M A T İK F O R M

Sah ne b ir sü reci ‘can landınr'Seyirciy i b ir ey lem e katar Seyircin in etkinliğini tüketir O nda duygulara vesile olur O nda h eyecan lar yaratır Seyirci bir ey lem e dalış yapar T elk in e çağ n yapılır D uygular m uhafaza edilir İnsan bilindik sayılır D eğişm ez sayılır .S o n a duyulan tutkulu b ir ilgi B ir sah ne diğer b ir sahne için O lay lar d oğru sal b ir seyir izler N atura non facit saltus O lduğu gibi dünya İnsanın yap m ası gereken ler GüdüleriD üşü nce, varoluşu belirler

E P İK F O R M

A nlatılan sahnedir Seyircid en b ir gözlem ci yaratır A m a etkinliğini uyan d ım O nu karar verm ey e zorlar O na bilgi kazand ım Seyirci yüzleşir

B ilgiye kadar zorlanang erek çelere ça ğ n yapılırSeyirci araştırm a konusudurD önüşür ve dönüştürürO yunun gelişim ine duyulan tutkulu b ir ilgiH er sah ne bütün d o lam b açlan y lakendisi için

F acit saltusD önüştüğü haliyle dünya Y ap m ak zorunda olduklan G erekçelendird ikleri T oplu m sal, varoluşu belirler.

m pk 4 Y ^ o ö m ^ Mıjıı ge.tirir. S e , ^ i

olarak tı:le.tV"'e.ji bir [gjrtâa bırakır ve. wbve.Je. g a t e .r îe .

ycı <Ja k^ lh ck :ı ye..r d N kı:ırımnı v e . ^ ^ ;z .o ^ ^ kalır. BöcYie.fe.

üre-t'ci k o n u N ge.ç.e.r.

I Ohl.lç.ttı orttı,ya <^m

P R A M A T l k " t " 'Y A " t" R o

1 i E Y lR C l 1 i I

E P İ k

S E Y İ R C İ

Eıöyfe bir ^eyı om htvdE v e t, o m b e h J e y ^ Jn ^ _

böyle

dıwraww*ya bakkı yokturBejn J e öyleyim

Eu ç.ok Joğd bir ^ey

Buhüh beyv>e*\ io m

e n f e s i g e re kH-er »*ywM oktflk bir ^ey

4te ı«T«t JeJiğih böyl olur, biçbir jey ! kerJliğirvJe^ , < ^ S 1

Ohi V s(v v j J&Shm

ç t e ad sanat bu, b e r ^ey / k e jJîığ ih jeh 1 bavlıyor

A ğ ^ ^ ı

Ibirlkte

g ü lW e biM te.

gülüyoruVI-'

. Ağttycwt! gülüp, gülw le

' ^lıyoruVI-'.

S O H R AA

Seyircinin özgür, eleştirel çözümler bulabilmesiiçin Brecht, Katharsis'i ve -______özdeşleşmeyi mahkum eder. / ı\W,

göre.

ve. OCJMU,Y^Ntlh eye.v .e.rl-ı t t t

e . o i ^ ^ ( e . krtygı ve.

omMUckr.& ı

lwıi.te.ne.ne.ck.ı,ytf'l.Ar i s t o

Hiçbir jey<#v\twwt)w.

bi.ze. l hc4i,y{e.,

e.he.r| o;;so.ge.Je.c.e.g'N-ı Ja ta icYi

kulrn<ve.fci ge-reJe^ krvve. e.otij ^ ^ ^ r o le .t ı

s . f r e Op’ Pskobg 08564939'

Lİ te. Bre^KtbU K«tb«nk kkkjhda t e l iöz Aiyvwk kteywyor.

bir J e ^ fe - , bir g a te - r i y ra ıi 'Ja , seyirci başroldeki kişiyle. özde^eşv^'^eye.

. Özdeşlerime. gerçeklerine., W ır<»^W H2: Ke-r he yaşayacAw (korku, c c ywı w.) biz de ayhiuhi onunla birike yıkarız, v z , ayw z m o n A a

oia t ı k o yaş»v*d*\ arwız. işte bu )< « H \ « *S İS ly

Katbankfo r e J J i Juygularn toptan n-M othA*\a ge.V\1-e.,z. 2> ^ re.t

~\ JlcYg^ulmı İw/»m he.r türiü

ve. ^l:lıe.V\1-e.ü evAe.vv.!le.TİhJzb"> Jy g l1 W he.r 'te..vv.e.e.k.

itidkle. kazırt»w \ kow ij/w toıyla, H-itie.r kam-'# kideJe-ri gotwi\ kaç. «toJa birie^tirvve.k içih o4am özJe^ie-iv^d üze-rihe. oytvvwaktebir.

DUYGU

" W cYgLWiil klil^ı d!il,

t ifk ı f k i r !e .r e , l ^ ı

e.JıdU\ e .e .t re J tlilvır

^ ^ m U \ V V > e l ı J ır ."

ik te ik , Jö e,iAA duygu kriaNi'N W * ortoıiadadr!

( Ü b e r b r e t t l )6.astspiel

vom l8 .-3 ! J a n ^ r

^JlMPfRSTR.'ıO.

9 ) ^ ^ ^ & b t

B rech t, epik kavrayışını, aygıtlan her türlü tem el dönüşüm e engel o lan büyük tiyatro lar içind e gerçek leştirem ez.

bU ıv g ıt amok bU tofluvv-un k ^ in i

ye-niicJe-n ure.tvv-e.ti iç.in ne.ye. ihtiya:ı vtıM

İn!.e!nın k ad e.ri g ; d bir

g ü ç . d e .ğ i!Jır , ih!.Cinın tcı

k u J k i J i r .

Brecht bu muhafazakarlığı reddeder. Yeni bir tiyatro talep etmek, başka bir toplumsal düzen talep etmektir.

V e. B^re.c.ht'h ye-ni bir topluvv-un kırvv-ı ı ufkuntı

Joğru ^V\Atın ç.okbiIvv-i ye.r ye.r htıntd

nvv-a u^un ve. ^orlu yolu ^ Itır .

B^re.c.ht it\snni iT^ie.ri ç.ö?üvv-le.vv-e. iç.in

l^rvwhbvv-de..n y c y ı ^ ı i ^ ^ te.rc.ih ^ e .r . S.

bir he.r Wi,2tV\Ae..t ^e.Je.r"

ydo. £> re.c.ht oUaktik ciyl'ltrOLUI'IU ck.\^vriv hiavv-e.cine.

ju n ^ > ü?.e.re. geliicirir.

E lb ette okul ço cu k lan , laik kurum lar, d em ekler ve özellikle p ro leter kilise k oro lan için (1 9 3 0 ’da 1 4 .000 k orod a 5 6 0 .0 0 0 kişi sö ylem ektedir, ki bunun % 7 0 ’i işçilerden oluşur).

A 7v v -e,Je.nk a d a n d ı l ! k d ^ t i f b ir

b ilin ç . u a ' ^ ı - ı ^ ^ t ı r .

"'Dbirıktk o ^ Ç tı orke.ıtra JoU m jl^ılıJır. K ! td ^ > e . , üz-e.rrtJe.. gönülü

kole.tifle.ri-1 ge.rç.eJ. ev-ie.V'Afe.ıi ^ ^ le . e.tti<Je.ıi bir t ^ ^ ü r . 2>^re.t'e.

göre., b ö y le .e . i i:le.jk p r ^ t e . <M\a bir

ev-ie.^vvJe. buIu 3ie.;d>birJır.

f Bu büyük bir *ey

ge.tmeye.ce.k'

Artık ıe.yiraiye. ge.re.k yok.

Seyirci, aktöre, ve. yap^vaya

Jöwi^ayor

İkinci didaktik oyunu:“A N LA ŞM A Ü Z ER İN E BA D EN Ö Ğ R E T İ O Y U N U ”d aha da ileri gider, b ireyselliğ in e n üstün ev resi o lan kahram anlık m itosunun ipliğini n ered eyse dinsel b ir tören in evrelerin i takip ed erek p azara çıkanr. B rech t’e göre gündem de olan toplum sal değişim leri sağlam ak için kolektiv itenin y aran n a bireysellik ten vazgeçilm elidir.

o o ve- yı»a öyle- ^ w ,

ı :w r l^ ve- he.r y ı ^ ^ y ^ ^ r n h ^ tü r , ^ ı o,yt.ın t» < ^ ^ . i

pı:ılytıÇ.o B P . ^ V " 'İ J t gibi.

I9'29'1tı 1930 * v < ^ ^ B^re.c.ht <iul

ç^çinbirı için l hc.ı.z.ıcJığı ope.rP. "Eve-t

ve. P.Jıto^on

o ^ ^ ı '^ibi.e-V"'u ve- "Kurı:ı!^ı ve.

Kurı:ı!" bitirir. SoK ihO iuıçin k ^ ^ ^

bir koro ıvttJır.

H-e.r de. orçin hoktosj

^ ge.le -ri ^ rd e .

19'2.5-I9'27 M ı j^ t ç i d e . ^ ^ ^

b;ığlV"'yzIrçtırdığı Ç.ih.

B $

■i rexWih tm n \9J2<k, Jk (ve. ıoh) HmmJe. ck, b u lla k ^^v^üK Jör:

T î^ i SJatah t> V t> O V ve. H k ^ i

E lS L E R 'in tatkj^wi,Y!a ge-1\rç.e-1\[e-1\tirir.

P e l ç .d ke-1\reJe-1\r ım ü rie^ ^ h fî/v

ç e J J t h te k k ^ ^ ^ t five.bir

bir <çM- KjüWe.

W yw;/ct\ bir ^ abirrtff-.

i^ -r ttty a ko^ıgıt.fAVır- ve. ^ ı triik»\lam öc-e-IH tıVWCJı , y d ^

d w w i.ü r.

B u ^tAli t.fAVır- l+itle.)^ ktidt»-rA k ^ ^ t ır o " . ^ ^ ıiıtfe .r ie .

k ^ ^ ^ t !e .r <xrcurMj bitvve.k <ükewve.k k a v l a r ktfm

^ ı r k^üç.ı:l bUrft.ıvrA ve. prole.te.ri-ı fıY .t , y ö n e . ^ ^ e

n ^ e . olur.

m

^ ^ ı ı . \929dvı ı.mcYd ck-^vv-okrc:ıt h ü k ü cY e-tin po!iı.i, i%ç.i

göı.te-rKe-rini kc:ın g ö lü n e- ç.e-virir.

B r ^ ^ t , S T f f i N B f f i C f ı n e-vinde-n po!iı.in o l l a r ı

l : t ı ^ ^ ı n c : ı tc:ınık olu r_

"B u rlin 'd e - 2 0 k i i ö l c l in!.ı:nlw ın ölü%ünü

B r ^ » t i n b e -ti b e -n ^ i c:ıttı, o n u dvıhc:ı ö n c .e - hiç. bU kc:ıJc:ır ı .o (^

görcY e-cY i% ticY _ B u ck-ne-cYicY, o n u kovv.ü ni^cY e- cY^ın(rçtırc:ın

e -n kü ç.ü k ck-ne-yivv.re-rck-n birinek-n dvıhc:ı d e -ğ ’J ıi"

B iliy o r

î r e . o , b ü tü n

vv-untnini d ^ ^ c J ıv v - .

T ou Ja bu y&de-h, S e rt , zj/\ kötüsüne.lw .ır i ıy o w / e .^ / H

Ru de.vriV"-"inde.nbunri b i r e . t e . ilgi oclc:ığı cle .ğ î.

B i r kitlunlunr cJ&ıunvv-inun girelik vun

^ ^ r n c:Jrc:ıvv- l ^ u Jikkc:ıtun

dvv-dıcJır. M o d e .r n cJrc:ıv to p lu v v -^

b ir ç.ö?üvv-lunvv-un vun uncYfunvv-

J ir e .t i f [u n r i iç.unrvv-eU r.

F &TERN&6R6Bu am açla , B rech t bazı klasik m etin leri tekrar yazm aktan im tina etm ez. Ö rneğin Sch ille r’in “Je a n n e d 'A rc”ından yeni oyununda paradisini y ap m ak üzere b irkaç dize alır: M EZBA H A LA RIN K U TSA L JO H A N N A ’SI.

SCHIUER(m m s)

Se la m et O rdusu'nun safiy ane divası Je a n n 'n e d 'A rc aleni b ir şekilde iyiliğe ça ğ n yapm aktadır.

D idaktik oyu nlara paralel olarak, B rech t kapitalizm in çarklannı daha iyi an lam ak için araştırm alan n a d evam etm ektedir. Bu oyunda, 1 9 2 9 / 3 0 ’lu yıllann dünya ekonom ik krizini yenid en resm eder.B orsada etin fazla üretim i üzerine oynayan, C hicagolu m ezbah alar lcralı M auler p azan altüst ed er ve ü cretleri düşürür. İşçileri o lab ilecek en büyük sefa let içind e y aşasa lar da, kendisinin değeri b ilinm eyen b ir insansev er olduğunu iddia eder. B u karakter için B rech t, J . D. R ockfeller'd en esinlenir.

•■tılet karşıtlığını salık vererek sonunda kan •İline d önen b ir işçi grevini başan sız lığ a uğratır.

Mk e . i MaazlanKAah i ^ ^ ^ w d \ İ£.ie.ri, k ık lam t d e .

e.t^vv-e.te. wı:ı.zge.fcdiğini i m ^ e .r . l+e.r bir İdinin l ^ e J J.irüı.tlüğ l.inüh,

ie .de.ti o r t t ı ^ ,ye.t^^^.e.ğiiı-ıi M W e . r . G eJ gör kt

-A rd i ç.<i g e .t ir . itir ı:ı.ztmı Ihtırılır. Ö m e . bir gi^jy,. ve. he.r

türiü ye.dJe.fc f ^ ^ ^ ı k e . t t k e . i01'\rtl ^ ^ e . öl vv.e.ıch- ki J r ^ i01'\C! e .)m

Kıymetli b ir M arksist fe lsefeci ve kom ünist ınilletvetali. B rech t'le arkadaşlığı i t a b ın K dfiNonuna kadar devam ed ecektir. K D R SC H

e ,y e , r k o ld b i r f c l e . & te .v v - i

^ b i r ı r t :l ! .y O h e . b i r ocJ'L ihu

i e , r g K e . ^ ^ iç.in B i y o ı ^ ^ d .

O y u h C - iia r îe.te,bi^vv-e.k iç.in ı . e . ^ i y e .

Jo k n A ^ D Ç .^ bir c Y d < ^ h ittlp e .jr !e .r .

Rd!e.ri^ incle. ç ı k ı ^ ^ ı

u ı.td ık ta ^ b e .- r ic Y o W .

'T ( ^ ^ 1 d bir y(), Jn bir

püe-!W-1if ı z y ^ ^ i o ^ ^ ^ ^ ckıvrıw,

ı : ■'"’

Söze. he. kce .t?

Ab, he

güreldir, he. J e güzeldir,

b m ^

balığım!

Öme4.(e.r! ÖmeJJe-r! Ahtayv-ayWİtoh /HlitafİP cte.ğSH

M e ıe te -B a!k sjstf^ bir kݧı satç g e 4tus.11 g& terir.

-2 ir aJotM Svzjn ı : ^

s, bir oJovBurada he-r z/vw*\ ı : ^luvv-1d

rectb onlara pde.rc:k. ve. ritüe.le.rc:k. dilerce öcYfe. ı : M f ı i^ t ı to, orltırrc:ktı T O P L U M S A L

ğ E ^ ^ ^ ieyi ö.:Unç. ı ü

f f i s t î a+ ■ »'•■•ûi *

" B ib :i i d e - h j e . t e . J t iy ü r e j 'v , b i r i ^ a t a ç l k t a h v e . I

<4 ^ LWi.ilı.e.tı v e . ^ onlt;ıra /^ e * \ açlığı ve. 4 L W ü ğ ü h . ÖOv^\Je^

,s ^ ' - . ^ v-,,.,_/ 'i55 '\ kork^ ^ ^ \

* 7 - ■ l \ « ^ ^ ^ » ^ e'te 'hC!e'^ K a 'ss -ı ^ \ 1 yaytyayW ”'aktah

• J korfm "

4 T O 3 t / l A T b

"H-ata bir 4 i , W

!.iSzünü k ıL . l^ y w ü K ^'rn

Je.he.h e.y ke.Uh cleği. ( - )

l - r ı b U g ı^ ^ ^>lupW -ı

y^MI'I gdflericlir. V e. ‘«W

l:ıUgıJI'Ie. < ^ ^ ü r."

oo;ı Luxe.^V"'t!Jrg\.ın B^re.c.ht, Go ıi<Jnin l^ T ele . y ^ ^ ı

r ^ * M "AM"cYI u y ı : .

AMı ^\.ltova oğlu cle.^vriv P ^ e lın 'ibiM\J/*\ i01'\1'a y ^ r ç

yw rç R.^. c l e .^ ^ e . yıtınlk J.ı^cY\"a

önole-He. l"i-Je.n biri olur.

m W p r ^ ^ r i Rosa Luıçe.^V"4:ılJrg't.ıh katfıbir

gge.rç.e.kle.^-. G & te.rie.r J i e . olarak ^ t a r a f ı ^ izlebir. Bir

ak^av^, rolüw1 & t le . .e . H -V e.e . W e.ige. o , ^ J l i o r ^ ^ ^ ı

gö^tın ı:ı ^ ■ -

iy®i vaiJ.icYe.t o McW kötü bir M alır ki, tia'tıtroltır o ^ ^ w

c . ^ e . - t htıle. gelaie.r_

çi-o cYtJnC.ultır nöbe-ti ck.vralırW, ttı ki.

_ 2 1 I9 3 3 'te . R . ^ e . t a g

2 8 l+ it le .n n h e .r tü r iü ^ v v .u h d e .fe .t te .

k u r t u l ^ ^ ^ o , ^ w .

A ifh l g ü n , & r t v e . flle.ı.i, p r o le .W if a d e . ^ . w \ i f c u t o ! J l ğ u

ün,e.cYii t e . k e .M e .r.

İM M M fE ■ $ : SÜRöCjT)

B u k a l ^ kU \ Jıirıi c .e .^ ^ e .d e . ı.ip e .rd e .h

f ı ^ w \ b ir ^ r k o M g ü ç J ü his.ı.^e.de.-n g e . r ı ç .

o n b e - i c Y d ^ u .z u n b i r ı .ü r g ü r ıe . g id e .h

B f f i T O L T B F \ E C H - T t i r .

< ^ ^ ^ d ı v e . c d u i

^ r ( ^ e . r . E t i , B^re.c.ht'in ( 1 e .^ y le . v e .

- u ü n ı ^ ^ d ı b i r ü n v v .iM fırp e .rv e .rlk (e .r ’ini e.Kı.il\ e.tvv.e.di\(e.ri

g ı ^ ^ ^ g ü n e .

k o p ı ^ ^ ^ l h l ^ l w .

B i r ı.ü re. ı .o n r ^ B^re.c.ht ^ o v ı . b o ı . t r W < ^ b ir e .v dır.

,4^kvV5j3

il, jp g & s fe # ^ ^ p a ı aİ i ^ l i HpsSeL *r^B

M 3^iM

[ &1' -rr.-M*• lı

i l E r n » n . .^

.1 j T r f j ]

____ _3 -

B e rt, bari bir çivi ç a k i^ ı^

Kurt W eill'ın m üziği üzerine yazdığı "K üçük Burjuvanın Y ed i Ölüm cül G ünahı" başlıklı balesi C ham p s-E lysees T iyatrosu 'n d a sahnelenir.

Ege.,VW!.KıJr\ Slhff tarctf It iom ü ^ ^ ^

<<\ye.. M k a cYÖI'Ield^tir.

P ek ço k g ö çm en gibi, B rech t A lm anya'ya h em en cecik geri d ö n e y i tasarlam aktadır. Peki am a o zam anakadar nerey e yerleşm eli? Prag'dan, V iyana'd an, Zürih'ten so n ra Paris'i se ç e r -yaln ızca b irk aç günlüğüne

j a m ' t e . gge.w:;. tv\:ırgı:ıre.te. S S T E F F lN l bulur. ^ biıikte.,

e.h i.;'i rtv'*<#s (S te .U . t :w e .g ve. T k v w a Msuh ga:ıi) ygihyı'fl

hı:U-.e. ge.fe.h ^^•y,y-wr--tvıe..rde. T^e.ucl-.twttıge.ri ^ ı:ıre .te . giJe.r(e.r.

Ü ç K u u ş l u k R o m a n

“Ü ç Kuruşluk O p era"n ın bu genişletilm iş versiyonu nd a g an g ster M a c d e ban k er olm uş, kendi sö zlerin e sadık kalm ıştır: b ir ban k anın kurulm asının yanında b ir bankanın soyulm ası nedir ki?Bu, b ir polisiye rom an havasında yazılm ış, kapitalist sistem in Sw ift tarzında hicvedilm esidir. 1 9 3 4 'te A m sterd am 'd a yayım lanan rom an, yazım ını y eterin ce g erçek çi bu lm ayan kom ünist partili m eslek taşlan tarafından yerd en y ere vurulur.

rDflClimdvddtı 1 ^ ^ e.viinde., £>^re.cht Jd\a önc.e.

^ ^ J e . î taraf^ah v^^aJoin t ^ ^ ^ "Yuvıımi., Kafdbt ve.

^ i Kafdbt" o ,y ı.l .lu te.krw clol\u^ te.;z:.g ı:ıhM f-o,yw_ I^^i;z:.v;-'in

ö;z:.e.l(e. ele. I935'te. Nümbe.rg oele. ym hrm bm e.div;-e.ı.i,

f ^ t ikk.fcjı,yii y o r n ^ ^ ^ ı g ö ^ ;z :.c k .^ jg ^ ^ ^ ^ e . n ^ e . olur.

2ü y.,e_&eJ, B^Çint'in gö;z:. iliıde. lU\ Je-rici o ^ u

dflh "Kw&n K a k Ç in eı.in!Ie.nJlf"AİÇin

S>Wrft'tiU'I ^&tinç. ddığı ^ d i LUke. o1t:ın Vaboo ^ ^ ^ y i ç.[ft!k krt:Wihl

<öde.fil"-'e-cYIU\\ köc)lüIeÇin iwtlcY!tı wı.ıır.

O rtık pı:v- tiW-1 J.i;z:.e.l'l!e.digi J e - v r i^

<i:inlihe. g e - ç .W ^ ^ Çin f ı^ ^ .

M!.tokrııki ,ye.nii bir ırt>ç.ı kurc:ıv

yatırtan d e .^ ^ o g be.rin'i ii b : M

getirir.

lberin bu kuram ıyla halkı iyiler (yuvarlak kafalılar) ve kötüler (sivri kafalılar) olarak ikıye ayırarak zenginlerle fakirler arasındaki farkı gizlem ektedir.Sivri k a fa lan ülkenin bütün dertlerinin so m m lu lan o larak ilan edip, asilerin birliğini b o zm ay ı ve tıpkı A lm an ya 'd a olduğu gibi, eskı top rak ağalannın düzenini yeniden kurm ayı b aşan r.

“Ah, biz ne efendiler gördük Kaplanlar, sırtlanlar,K artallar, ve so n ra dom uzlar.A m a on lan beslem ek gerek , hepsini. G örü nü şe göre, b a z ıla n diğerlerinden daha zalimA m a postal postaid ır Y ü rü rken ezdiğinde.B a şk a efendiye ihtiyacım ız yok Hayır, gerçekten , h iç yok."

J m } #

oo

r e -cb t V f R F R E K D U H 6 E F F E I C T ( ,y c ıb t ld r ç ( t ır ^ e.f^tf) te.ri'l'-'ihi

h l<.e.;z. 'Y u v ^ ^ , Koftılft ve. KoUtor'b igii c-Wtık kl.lhıwr.

Se.cYircJdle.r trn M g e .v v -e .ı .W e .r v e .

ocYU"'C.u!Mh o c Y U " '^ k m )ı e . le . i t i r e . bir

v^e.iûrfe.;/t ^ l ı <kye..

Ö ^ ^ i l e . i v v - e . tillıy l^ v v -ii A y l a r ı

y h d M m -k e ., cYokffîdtyM y\hd ^ m d ı y l ^ d ı k v e . ^ ı r t o k W .

Bilinen, bilindik olduğundan, bilinm ezdir.

T ^

3 - ;

/

; ; « n ı : f i f c » m m ı a a n ; n a a ı ı ı ı ı ı —

Bu küçük oyuh, cUaktik çe-ıM^ri k«fwtoa4 ür.

T itu s L ivius'un hikayesini hatırlatm ak geretarse:H orasyah ü ç savaşçı, silah lan daha güçlü olan Kuriasyah üç savaşçıy la karşı karşıya gelir.İta H orasyah ölür. Ü çüncü sü b ir geri çeta lm e hilesiyle, p eşin e düşen düşm anlan nı b irbirlerinden ay n im ay a zorlar ve on lan te k e r teker öldürür.

Hrecht, oyunda bir anti-faşist d irenm e strate jisi teltan eder.

ürg^üncle. îk £> ^ re.t, ^e.rke.;de.tihe.,

Loı-JracYo, Ne..w York'o, Pı:ri.‘e. ve. ^^ovdcY tı birç.C ge.i!ki

5£C £> Je . bir A ivv^ ti,yııtrau k ^ v i , kte.r, o r ^ ı k t m ^ J g i

çC i ç^buk ^ e . t t r i ı r Stdih'in Je .w v * ve. ç.oc.uk!ı:ınnlh

g ı t ^ l " l cJ.VWJ.cYVWJ.cY C A R o \ . A " E H E R , ’ R E ^ - r y A k o V gld.

S>tdı c.i guk;ıg!ı:ıtdtın geri ılöne.V'-e.;dle.r_

w . ■

S & C B ' J e . Ç i h t iy a t r o & u y la k ^ r v ^ / ^ ı

<ynJa e A i yabm dı^tinM ı t e i ^ i ğ i ^ e . b ^ v t ı n ^

k te -ğ ih i gÜÇİZJrJÛ.

“Çinli san atçı, kendisini çev reley en ü ç d uvann dışında b ir dördüncü duvar da varm ış gibi oynam ıyor. K endine çevrilm iş b a laş lan n farlanda olduğunu ifade ediyor.

A vru pa’daki sahnelerin sürdürdükleri yanılsam a b ö y le ce ortadan kalkiyor. Seyirci g erçek te g e ç e c e k bir olayın görünm eyen tanığı olduğunu düşünem ez artık.

S a n a tç ı kendi kendini gözler.”

M ip l Wi o , ^ ^ u ^ t r ^ ge.vv-e.vv-e.. l ^ g i

b ö l ^ ^ e . o ^ ^ ^ t t : ı o i J . ığ u l ^ t t t e . r < ^ ç . ı k ^ j

g e .re -"v v -e .z . M ü n v v -e .u b i t t i k t e . ı .o n r^ M J $ y e . r < ^ cy v u , d e . v ^ ^ e . e . t i r . ^ ^ e . y e . giJıiğiinole., k ^ d \ te .r in i o t ^ t ^ ^ y

ç .^ t t : ın bitirv'v-i^tir v e . o o y ^ e . t i y r t r o ^ ^ e . ı . i h i n tliıhtdlil1'i h i

d e .ğ ^ t i ir ! .e .i? < ^ i u v v - ^ ^ t oı^& ."

bir ve.

rubir^ y ^ ^ ve. ^WrU

bir ^rck.y ^ ^ ^ ^ y ^ -

Epik oyuhcu bir karakteri iöküp fParçalara «yınr, bütifo ç.e/çkie.riyle. birlikte s.ı>v r.

f S J l ı : Ki Çinlii li.tör o ^ c ) I rt ^ve.> ç.kp, ionrtı ^ ^ ı ^ j - J e .

M V eyr\ve.\ ck.vt^ ^ e . ^ k t e . , e-pk o ^ ^ ^ g & te .m n o r tı:uıdtı{ o ^ ^

ig i bir ö ;!e .t iftı <k b i l l l ie . l bir I b i ; ^ ^ re .e .c .e . \^A f k m

vve.re.tr.

J o y c . e J c ı v e- K .ofM IIIlrtcJ'la bU rjuvtl

J4 k ü n (ü ğ Ü h ü t a . f ı y e - ^e.def!V"'!

^ o h o v , îe-r5 .

Bu tav K a fk a lk

olJü!

/" iyi de- g e - r ç . ^

I b o e - v k Oûth y a ^ r K f M

f:ab an cılaştın n a , M oskov a'da sosyalist gerçekçiliğ in öncüleri arasınd a ateşli bir e leştiriye ned en olur. N itekim M acar kurarncı G eorg L u kacs epik tiyatroyu avangardist b ir sapm a sayar

G . t ü i c a c s

Mn 1 9 3 5 'te . PPoıi.‘t e .

U l ^ - ( q ^ j Y t / l ^ { q K o n g r u i t ^ ^ - . 3 1

ü !K e .in e Y ^ ^ b ir ı frçi^ vv-e. k ^ ı t e l - bir c .e .p h e . cY (qt/ lt^M

iç .n bir {qt/lcYt/l g e lır !e .r .

rttMx<\ e^te.le.küeJe.ri arasjhck

Heinrich Mann-Aifred Diiblin-L.Feuchtwanger-Max Prod Egon E. Kisch-Ernst 5ioch-W. Penjamin-J.R. Pecher-AnnaSeghers

$H o«r\ Yakıbiri Kitaplar

K ü ^ ^ ^ e .W ıAwiak ^a.ii

he.r türlü orttıK

evıe.vv-e. üitürl gelır. K ^ u ı . u

^rg^ünck.i he.r

k^vJİ iicYa.i

İS£^.frd<-iirJ'OI'IIJI'\ıı iiü’rJ'or.

G elip

Meudürlda ıtres. atih!

fivv-le.ri y&^vvciJe.IW>ale. çiarjıgı Je«*H R e n o tr

İSPANYA

T \936<b î r ^ c o v e .

g e . e . r d l e . r v v -e .v u cW d<- kiıM ck bUl^l.lMh c.uV"'hur\Ye.tç.i hük.üvv-e.te. 1 \ ^ ı

k e Y ^ e . r l e . r .

SAVAŞI:

1 t

S^re.cht, bu o ^ ^ 'Ooü J e .ı^ o k r ^ e .m b ' wrtıf&lk ve. ö.z.e.IJe.(e.

ve. l t , y ^ gkw f+ A

h e .f tfa. I ^ ^ n bir io n r ıt i ^ y n iorof K;iı tdl'f'A dm ^ ^ t u r .

u çok kıs£>re,ckt b a n e,pik öğeie.rJe v a z g v y u r .

1 ' - T c l l h t l e.tl\ifı b i r

Cird:K Wtk tp r ^ o p q g ^ ı uğı1tlhcl.

B c l z i U I c l c . v t c ly n ı c lr c l lc lr lc l

kclrjilık v e .r i (e .b î ir . ' 1

M adrid çarp ışm alarla yerle b ir olduğu, so n u lu slararası a lay lar ve şehrin yerlileri sin ekler g ib i düştüğü sırada oyun P aris 'te sahnelenir.

^ U e .^ tfV \ C ir o tt ik k p o t " 'c Y d " 'ı " '

I 9 3 9 d c t i c Y e . i g k i

T r o t ^ ' h i h k i h i h p e . i r e . v i J i r .

Kim bir iare- ıowa bir bt$a prömiyer ge.rçeJJe. iriUi:

I H . Brich'ın :Korku de SEfaİEtig ı ^ ^ ^ k o r k u t ^ v e . a ' o ^ ^

^ ^ c ;ın ii? .v v -d M ^ t o l J ğ u McWı d o ğ a d a o la ı

de. 1933 Je . 1 9 ^ ^ a .^ ın d i A l^ ^ y a cY Iı

(^tt:ıhk(klı:lr v e . g ^ e . t e . hı:lbe.rie.riyfe.) ru^vv.e.de.r.

Bu 24 sahnelik , bü tün toplum sal çevreleri kapsayan kurguyla, B rech t faşizm in b irk aç ‘şeytan i' b ireyin eseri olduğu şeklindeki genel k an ıya karşı çıkar: Faşizm in sürdürülebilir olm asın ın nedeni op ortünizm v e bu şekilde can lan n ı kurtabileceklerin i sananiann boyun eğm esidir.B u to ta liter evrend e, ihbarla i d ^ arasınd a y aln ızca b ir ad ım vardır.

y d ^ ^ g i 7 J c e . w W W i ğ ı n ı

cY tltdiv e . r l e . r .i m

iç in N t:ı^ Je .r d M t ^ c Y e .i

b ir eY( \ k u l l ^ ^ : rCilcJcYo.

P E K İ ^AMA B U B İT M E K ' ^ ^ ^ M E K B İ lM E Y E N N A S IL M İ S İL L E M E Y A P I I A B İ L İ R ?

V ^ ı Alvvv.oınicJtı'c t l^b\ cY U rt^ ^ w

B^eli>t, kve.ç. rı:clcJau iç.ih bı:ı^e.ve.r bir ocJ'Uh Urnsriar.- ı . u V u f W u * S O Y : J u l « " ^ w ı ı * .

T ı:t ıf^ !J ;!JM ^ ^ o l ^ ^ , ınvrçÇJ kovumu eli kolu

bflğ(^»\ kve.ç., o,yunu c . ^ e . t eJe.^e,;:=.

S r n ır Jn ocJ'Uh e l i ^

ge.ç.rie.re-k PA U L

D E S S A V 'n l . V"'2İiği,y(e.

ope-rı: hc.ıfıne. ge.tiriır.

üçiik hyd'rl.h ^ ç.ci bölge.sihi Rovv-ı'yı:ı kfltah GGe.ne.rd Lukulus. ( 0 . 1(^1Û7)

Ö!üle.r K rd lığ ı'^ 1-tı:ıde.ı.e. VI-i yci!.tl ^^^pı.-tlcYI-e.Ge.n'de. vv-i bir

ı.üre. ita^ e .t e.de.ce.ğil'li ö ğ re .n ^ ^ için be.l.Je.^^te.Jr.

A nlaşılır ki, sözde yiğitlikleri, boyun eğm iş halk iann sayısız acıları üzerine kuruludur... Ö ğrenilir ki, bu kahram anlar, her zam an suçlannı yiğitlik olarak n ite leyen hakim sınıfın be llibaşlı m enfaatlerine hizm et ederler. Tarih kitaplanm ızın bize yüceliği hatırlatan sayfalan , hayranlığım ızdan ço k daha b aşka şeyleri h ak ederler.

"Yedi kapılı T eb 'i kim yarattı?Kitaplar yalnız, kralların adını yazar.Krallar m ı sürükledi o taş kayaları?T ek başına m ı H indistan'ı fethetti tüysü z İskender. C esar, G alyahlar'ı yendi.Bir a şç ı olsun yok m uydu yanında?D onanm ası battığ ında, İspanyol Philippe ağladı derler. B aşka ağlayan yok m uydu a cab a?Her on yılda bir, fırlam ış b ir bü yü k adam .Peki y a b ed eller? K im öd üyordu onlan?Ne kadar aniatı varsa , o kadar soru vardır."

B . B."O kuyan b ir işçin in sorduğu sorular."

□ o

r e c k , üyaü OJe-rte-m yiğitfk(m\i ge^ei yoioir ö lç e n e , tabii tuta r: H-alklar o \IarJah re %fcJa görvwü Ie.feSr?Aüna bakime, yyaıi iiıçJular büyük' Jiye. aJa^Jıriıriar, zira tfcJkkM suçlar büyüktür.

B rech t'in yarattıg ı ann e karakterleri arasınd a C esaret A na en tanınm ışı olduğu kadar, en çelişkilisidir. P elag ey a V laso v a (Ana) y a da C arrar'dan farklı olarak C esaret devrim ci olmaz. Islah olm az ve sonuna kadar sav aşa inanır.

d e M 7 e i

t i

iç .ir ı c Y ^ ı l ı r ;

p e .c Y r ıir c Y e . r i r ı e . ,

K u r % l l i ı $.V ltıtırf'

e.ttirlV"'e.i o!J.ığ!Jhu

tb ^ ^ ı ş t ı r .

t ü ^ y i s.tlwrçları s . ı r a . ı ^ ı (1618-164-&) g e . £ Î t i

^ ~ " t ü e . c . ı k y ^ h C e .s . t l r e . t A m v e . u ç . ç .o c .ü ğ ü

^ t r n b e .y e . c l ö h e . Avnupd<b y ^ ı r i a r _ E k v v - e .

( a r d a m ı s .t lv ^ ta h ç ık a r ır la r .

e ^ J g îe -m oU u ğu kadar J e , aos jw k ü çü k e.5tbirtm

çe.tiğiw bJe*\ Ce^re,t, beJeiihi öJ£Vve.Je*\y^ari bJe^e-ğihi a m it e.tkve.ktebir.

kh*ta! 2 a w ih l^be.lh ii

ç ^ e . [ ^ y t a & le-r,

i l i t e l k U \

u f e . bir de.11. bae.

N e J e n

C z - i a r z - t Kıçbir

^e.y ö ğ r e ^ m , ? '

C e^re-t, felake-tte^ bir kobay İsm i bir Je jıey Je^ ^e. kadar öğrejıine. » c a k

o kadar öğrejıir" . ..------------ — _

_ / T e . e . t t e . b c ıtM

f 'C - \ k ö tü bir öğre.tvv-e.ndir.

Ö ğ ^ r e . e . r i a ;.ığ ı ve .

. < .^u;duğu ö ğ ^ r e .e . r ,

g e .rç .e .ğ e .

^ a ;Jık la bivv-e. <.^u;duğunu

, / > > de.ğH." j

e .r ^ ^ le .r ç.evrnır dlh

v e . ^e.re.f ge.rç.e..k

l ^ ^ f l e . e . t ^ ^ ç jh

eiv\yi t u ^ M ı ok:ırct hi;z.vv-e.t görürle-r:

Kilise. ve. e f e . i l e . r

W a ö f t ^ e . c : k .

htılek. i< ^ ^ w le .h M k la m J a n ^ H i .

"Vaazlanmdan bir teki koskoca bir alay askeri öyle bir kendilerinden

geçiriyor ki, düşman orduya baktıklannda meleyen bir kuzu

sürüsü görüyorlar."

" D e k .^ pm-a g e .^ 'ic Y o r ,

;z.ulüvv- ge.& iyor.

^"TXicYa böy!e. ^ ^ c Y o r ,

tl!Jındt:ı ek. i ^ ^

gitvv-iyor."

A ncak bu oyunun pröm iyeri erte len ecek tir -1 9 4 9 ’a kadar.

S e z u a n ' i n

İY İ İN S A N Ireak>t 1941'Je. ;%arar. Yocpyar, A

kokularda rere^e. kadar iyi kdabir?

bititJği tu ıvwu,.<e. y. ıowyu

^•feir lervAiıi

Yeryüzüne inen üç T a n n iyi b ir ruh arayışı içinde Ç in ’i katederler. S e z u a n ’ın başken tind e, bü tün kapılar yüzlerine kapandığında yalnızca fahişe S h en -T e on lara k alacak b ir y er sunar.

d ^ ^ ı z a izin ve.I'V"'icYoMı

ad soru bU ck.ğAJİr. Kofulları

\ g e .r c l cYci.

W ıia r gide-rke , oMzjJjv^zk çin cm para V'e.ririer. Sbe*v-Te j bu parayla bir tütüft Jükkow iato dır vz, Lyîik vap/w& kte,r. A v^ bir (%MSar \re- demie-r gurubu cstJa Lf*jha dayawr. y boyum oy*\ Sbe^-Te-, pazam kur A sin uygulayarakye-rini kurtaracak bir kuze-hi oUüğum uyJurup, ydm yayar.

e- T<wkr Ja bize. bibir konuda yards cj dv &zkr.

"Yctfatüğl'I"'I.Z. JihcY(\Y bik! 1-+e.r

ta r a f ta se.fdle-t, b\YC\ğılık ve. ,yü.z&tü

b i d < J ^ İ t'v1tırı^ a bale- b iıi ,yü.z.ilitü

bırlitL ağcı.Çcır- Je.vv.ircJe.teJIe-rie, ke-dvv-i^ JC\ğlt;ır"" ge-rkihde-

c Y ^ r l:ıuiL.ıt!t;ırı görülücYor ve.

t^ b iır - atıldığı JucYLlıIucYor h e r cY a ^ r ı, ve. bir t^ > icYi bale-

!JcY!r^ıcYor.''

K ;. cY e.te .oce . uğrfilil:W. cYi

n iy e tler o ta n açiimvH Jh

k ı^ iM getirdi. ve. cYİ

ey(ev-Wer uç.uruvwJan

«

Se v g ili

el^iK olah iOhu

(ftct 0 iOhl.lh V(XT dV'v>ıls.ı g e r e lk .

M u&.ıka o l ^ j

g e r e l ! Mutld\t\1

B rech t m esel aracılığıyla toplum um uzun karm aşık olgulannı (savaş, din, enflasyon, ırkçılık gibi) kolaylıkla açıklar.O lgulann natüralist bir yeniden can landırm asıy la y etinm ez, m ekanizm alannı sö k erek çö ru m ler.

B u b ilim sel sev iy ed e bir tiyatrodur. T op lu m sal yaşam ın m ekanizm alannı kavranabilir k ılm ak için belli m od eller v e y ö n tem lere göre çalışıyoruz. Insan çevresinin bir değişkenidir ve çevre de insanın bir değişkenidir. Insanın d eğişm e kabiliyeti inanılm azdır.

Nkah \94Ûtûı birikîemk Norveç, ve n}awvwtfka',vt '%gû& karyu'Ja Breckt ve «ied ^efeeeJe T*ictofysiy\

kaçMar. Tirlarvfydm eko^v^K JuruvH) felakettir; yiyecN ürüıNert kaimeye b a ^ i^ t ir ve k i

b t i l e ^ e - ukjhüu ç .e A v ^ e k te Jir . / \ v ^ rik a v i^ e Jh i beiJe^/e BrecktfiBe-r i&**jkacj ve. rovw *o H-eJla V / U O L U O K İ to ra f iT Jf lh M SrieJD cek't^ki vw jfiL»\eiihe.

Jke .t eJürie-r.

IJUtU Be.rla.ı da KfoiVM katdır. ;ytct._n ç.dvv.a

ç.e.vıi d ^ M B re.clr.t'e. iürg^lhle. bie. çalı^ y^ e. olanağa sc$h

A { ^ ı r ı cr^^LihL!h Ke.He.vv-e.kte. o iJ Jğ L !h u ^ ( a U h U tV " y a h

B r ^ ^ t , ölüvv-c.ül Ke.rle.rl'ile.riw g ü n b e . g ü n r a c :Jc Y ^ h Jıh le .r:

"A yaktakım ının zafer naralannı dinliyorum . M erakla kıta haritasını inceliyorum .En tepede, Laponya'da,Buzlu arktik deniz taraflında U facık bir kapı ilişiyor gözüm e."

B. B.

tela Wüdij'oki (K86-I954) ÎVİAnJya Mk l4j^efcrİHh y * t Ie w e J bir oriat£Mkr.

H-aJİ bom td^rar 01MM\ Roope-'hih Wj^/eAİhİ /#tot-

Efe-hJiv^, Koope, /HİZVbir bir içkid^L

^ -------

^H-clt:ı'nın ve. r » ^ ^ ı ; ı 'n ı n s^re.c.ht

bir hdl\ o , ^ w yt&ı tya AÖ.A ve. tv1ATT1

P ^ U N f İ I A A Ü

O fto l- w - o ğ t i ^ i r u ı , ı ı . t i r

W d\te.rJır. A lkol i ^ ^ cJ'Ü ;ze.ri\e.,

çd v ^ t^ i ;A lk ii-J ,r/ ^ ,y ı ı.e .v e .r . Vi^c.ckiıh

^ t i r ı k m f l e . t K '" e .k i ^ , ()h[tır\a h e .r e .e c Y ı.e .

ı.oı.cYd"ıı.t k o n d u r . E r t e . g ü n , ^ d ı

v v . v e . J ğ i ı.ö.z.!e.re. o lu r, t e . w

(vv.e.ırkiîhih g e .r t i J iğ i g ib i) kinc.i v e . kadlh

olup ç ık # - v e . h e .r o l ^ ğ u

gibi ^hırı.ın o ğ w ı o la h M t t f d e . d ır.

"S,e^

böyle, bir

Ki &eyi, içy\«eK yw

Myıyonun?'

ve U ŞA Ğ I M A TTI

s.^e.nl E ğe-r <.ow-^a.M

a;Jktt.ın ^ge.be.-e.ce.gini k l.iç.ük b6e.

ie.ni £İ^ atM J'

B^y Puhtla"

be_wv

ek.vm? ^dbaktah

kadar t ıaıdan

fuariyoru^ v e .

»ekle.rt\ uvw*>nı ıap

"Matti, ve.t\ bewv- Jos.tuyv> ve. zorlu yobvv'daki

klavuaımuh. Sara brtkvw<k bîe, bejri sırat/raya

ye-tiyor. Sara ayda ve. kadar ve.riyoruy'*?"

"3ÛÖ Mark, e ,f e jv W

t"35CJ;;e. ^ i e l t i y o ^ .

ö z ^ e l ç dvve.rwyjnı^"

'Ç ^ ih , g r p h ,

K.İZİ ofUh, PUht5tfW\

\atti, bu Miğih Puw M ya. Age.rle.riw M m iyi lömirv^e- &vkaw ve-ıâğn ka/rar.

<^ı cl&vv-^e.ı.inin

rıe-

ki k e . ke-nclae-rinin e - f ^ ^ i

ok^a:.vır, o iyi bir

e-f^e.nJıle-ri

tvia.ıle-r'e.ı.inin ( M e - ^ ^ ^ U ı n

K u ü d o iJ .ığ u

gibi ı:untaa Ml-d\te-r^rh:Je.

W U k ^ ^ t e . d e - r i n

i\ie-vv-iiJır. t..iye-

b d ü n v v -e . z o ^ ^ d ı r :

g e . i c . i olvırd\ i ^ i e - v e - r

d ^ i h t i y ^ a : J.ıcYMvır ve- böyfe-c.e- İ^Ie-rinin

k o k u ;^ ^ lu ğ u n u te J t l f i

e . r l e - r .

1.7.1940D ünya son günlerde saat b e saa t değişiyor. Y a v a ş y av aş yok olduklannı gördüğüm şeylerin sayısı g iderek artıyor; geriye radyo kalm ıştı, am a bir gün V iyana sustu, b a şk a b ir gün Prag. B ir süre d aha V arşov a 'y ı d in led ik Sonra V arşo v a da sustu, K openhag ve O slo yaln ızca A lm an ca yayın yap m aya başladılar. Şim di de Paris sustu. Bütün B atı dem okrasilerinden geriye b ir tek L ond ra kaldı. A ca b a n e zam ana kadar?

"Ç alışm a Günlüğü"

16 .9 .1940Ruh halim i tasvir e tm e k inanılm az d ereced e zo r, Ingiltere'deki çarp ışm alan radyoda d inledikten ve bayağı F in -Isv eç basın ınd a okuduktan sonra, Puntila’yı yazıyorum . Puntila aslında b en i hem en hem en h iç ilgilendirm iyor; Puntila hakkında h e r şeyi yazabiliyorum , am a sav aş hakkında yazam ıyorum .

"Ç alışm a Günlüğü"

1 9 4 0 ’ta B recht, “K aderci Ja c q u e s ”tan etk ilen erek “İki M ültecin in K o n u şm alan ”nı yazar.İki A lm an sığ ın m acı, Yahudi bilgin Ziffel ve işçi K alle, Nazi a jan lan tarafından y ağ m alan m akta olan H elsinki C an 'n d a karşılaşırlar.Kısık sesle, N azizm 'in tem ellerini ve on a eşlik eden görünüşlerinin çözüm lem esini yaparlar: düzen ruhu ve top lam a kam p lan , ırk kurarnlan ve m illiyetçilik, ham m add elerin sav aş yoluyla kazanılm ası...

''IrK f u i , k ü t ;&

6Ur ju v 1,1nın M e . t

ıhı

iı.te.ğicJir. k l ı ^ k ü ç .&

bU rjuv/,1 b i r c Y ü ğ ı ^ ^

e .^ e .r c Y d 'ı ı . t d e .ğ i J r .

NicYe. d!.U h ki?

k ü ç A bU rjuv/,1 \ ^ v ich ^ b ı ç . e . e . r v e .

Ie.rie.vv.e.e.ı.i iç.ih b ir dibi'cYe.

ihticYOC. vardır.

AlMiArf'ıh de.rJı ^ t e . r l i d e .^ r e .y i

ü r e .tv v -e .t ir .

vcml'

k u ^ ^ ^ b i^ e . k ü ç .&

bir ı.öcJ'Ie.v ç . ^ t t

'te .v v -b e . k ( ,1 !.W d W

v e . l ^ g ü v e .rc .W e.ri

oltU "tt J.ihcY^/,1 hVl!.d

Alman işgali her gün biraz daha olası bir hal aldığından, Brechtler sabırsızlıkla ABD vizelerini beklemektedirler. Bu arada Bert, Amerikan tiyatrolanna yönelik bir oyunun taslağını çıkanr...

i s i !

Yz n k jt\ Or€-agd<kty\?~ ^e,vw&mJa acj bir (vnz,kazatıç. v e ,y cg la^ a teJay iüzüiv^kteJir.

f i i l i l i n

ı ı ı ı ı ı ı ı ı

l l l l l l l l l l

I I I I I I i l i l

İ l i l

f F F m i l l I

r ı ı n ı ı ı ı ın n u n nf f t f F c r r r r

I t n n u n EFEFEEEEEE EEEEEEEEEf EEEEffEEEE EEFffEEEEF EEEEEEEEEf EEEEEEEEEf FEfEfEft fE EEEEEfEEfEn n n n nI I I I I K f F C F

l l l l l l l l l lı r ı ı ı ı ı ı r /

2>recKt \:ıücY(ilı. t rİTİ (üjJKle.r'ih yudeJd^siyle. Igii olarak uğroyvtyi ^ ^ w .

A R T U R O U İ ’ n i n Ö ^ E N E B İ L i R T O Y Ü K S E L İ Ş İ

Arturo Ui ke^Jihi yasal arJiı olarak kabul e-ttirv^ek içio kbihJsborougU öuühJe, ye-rle-rJe- sürtM r. Ucu ucu^a başarır. Vz. birden bire, bu A Capot e, be^^cri adavv', rakiple-mde bie, saygı göre-h, itibarlı bir $ adavM a domyiir.

"M ezbafia lann Kutsal Jo h a n n a 's ı”nd a oldugu gibi, B rech t y ab an cılaştırm a aracı olarak klasik kafiyeyi kullanır.A rturo Ui ve çetesin in retoriği N aziler'in b o ş am a cak alı söylev lerin in bir parodisidirSöylevlerinin çiçekleri, kanlı bir g erçeğ in üzerini örtm ektedir.

ı ^ r e . t bU o ^ ^ ^ ■fö^vv-in t u ı t r d c Y ^ Ih ı gö.zle.r önl.ihe.

<e.re.r. A rtu r o \Jnin i^ ide..t re .toriğ i ç.e.te.de.in ^ u ç .ın ın ü z e .m i

na.ıl ö r te .n e ., H-itle.rlvı g ü ^ e J <.ö.zle.ri de. 1\Yhl ^ e.i!de. kitleJe.rin ikle.rine. i^ e .y e .re . l o ^ ^ ^ ht\zır!cır.

“lG F a rb en * tröstünün gaz od alan bu yaşadığım ız onyıllann burjuva kültürünün eserlerid ir."

“Ç alışm a Günlüğü” 1 3 .4 .1 9 4 8

* 1. D u n y a S a v a ş ın d a b ir lik te h arek et e d e n A lm an k im y a m a rk a la n 1 925 y ılın d a b ir a ra y a gelip ş irk etleşm iş .

ll. D linya S a v a ş ı s ırasın d a N aziler iç in ça lışm ış v e k arşılık o la ra k işgal ed ilen ü lk elerin k im y a endü strilerin i e le

g eçirm işlerd ir -çn .

T&w/wjz iOKi vJöi, £>recKtle-r OtffbrbiraVa vm iar. B reck t, ç o k s .e -v ^ i (^ k y w a a r t a l ı IV la rg a re -te , S t e i T t k i M os^kovfl'Ja

birak/^ür. S terfih bir s.Qre- w a Moikowı'<Ja tübe-rkülo^b^ ölıir

B^re.c.ht1 bir ü z ü c ü babir-r

^ Je .v v -e .k -k te .-; Y & tın (t.V'Muty, W * l t e r & e ^ C ' \ w i * k^ve.re.ngre.ng

v ^ ^ M k j^ n y a lJh lrM

v ^ ^ M he.vv-e,ntı ön c.e . e.tvv.ktir.

* II. D ü n ya S a v a ş ı sıras ın d a N azizm ’e bulaşıcı b ir h as ta lık gib i k ah v eren g i ü n ifo rm a la n n d a n

d o la y ı y a p ıla n b e n z e tm e -yn.

2>recU ve. afeii, çoktan bir koloni JolUiU A(vw*n göçv^nin (Wejnrick\ ve. TUovw* Mann, îr ite Lang, 'Döbfin, bir Traniiz. topU^a kavwWan kaçan îeock\twange.r) bulunAiğa H-oH,yWoocfun yakmlannJaki Santa Monica'ya ye.He ir.

“Buradaki âd et istiyor ki, h er şey satılsın , b ir om uz silkm e hareketinden b ir fikre kadar h er şey. Aklınızın fikrinizin m üşteride o lm ası gerekiyor, b ö y le ce insan h iç durm aksızın ya satıcı ya alıcı oluyor, insan n ered eyse sidiğini yüz nu m araya sa tacak ...”

“Ç alışm a Günlüğü” 2 1 .1 .1 9 4 2

Avrupa'da olup bitene, kary tavır alvwi. üzere., 2>recKt ki ye*\i oyıiK yazar:

On üç yaşında bir genç laz, köyünün Naziler tarafından işgaline tanık olur. Köyün ileri gelenlerinin işbirlikçili^nden tiksinir. Jeanne d'Arc öme^nden cesaretlenip düşmanın eline geçen benzin depolannı ateşe verir.

' g e . e . e .

tev'İfe.th^e.de.vv.e.cYe.e.l

C m

v v -^ ırin

cle.ğl"

1'G e liyo rla r! B ^ Ia rih Ja , ç A d ie -d i b ü y ü k

clavtılc-ü . T t o v m M J h <kjû u > g ı> \ e - yda m \ b im J e - h !

B rech t g erçek v e gerçekü stü salınelerin birbirine zincirlendiği b ir k anşım kullanır. S im one düşlerinde azizenin çektiği eziyetleri nakleder v e kendi kaderini öngörür. işbirlikçilerinin ihaneti üzerine b ir alol hastan esin e kapatılır. A n cak eylem leri yurtsever bir direnişi tetikler.

9 4 1 - 4 2 Kı.zıl O r J J k o ^ U h Ç .

S t d ı n g r a J ^

J J T J J ^ ^ ı B u , w ^ \ h ü v - v - n c i t a . ı

olt:ıc.diır. N ^ I e . r g e .r i ç . e . e . . A e . i ^ d

e.tÜ \le.ri t o p r ^ b i r ^ i he.r tü rlü it .M n i;d ğ i

^ ^ t l e . ^ ^ tır ırw -.

£ > ^ r e . t , bU nu b ir f ı M t birııp önc.e.P i ! .^ t o r î^ b ir lk te . t i y r t r o y a uyt»iacJığı

r o ^ w M klt:ın h k e . r :S v a ^ ''ı g ü n c .e .le .itir ir v e .

s .o u ç . t a o r t a y a y e . i b ir \ ocYtJh ç ık a r:

ŞVAYK II. DÜNYA SAVAŞI’NDA

d ^ ^ ^ ^ b ir b in k le .

C .e .fh e .ı.in e . y d l ^ ı r v e . ornde.

y o lu n u k ^ ^ t t ğ i *

bir g ü n ,

"MühiU'te. Ade.fa karçı bir suik^t cJÜ2e.We.vMde.r. Ne.reJe.ys.a- ölüyorvMJ ."

uWmg\ A d e .tfW ı$ o ? B e .h iki A J d f

tflhinvv'. B iri A d d f K oko$kdde., köpe.k pkligı

top lar v e . e .h iyi pirlîk h g İ İz b d d e .g u w m Jif

J e U ğ i iün, toplavw * k a A "fW a d e .11

P r ı :d e . bir k ı ^ e l , ^ b ir i ^

Ş>v^ d ^ t t ; ı n ç . c i

u ^ ü r . ^ ^ ^ i , i^gd kuw e.tle .rinin

e.vv-irle.rw vtiırdıkla u y g ı ^ a r d \ te.rı.

<. ()h[JÇ.W e ld e . e.t^vv-e. eYa <k Nc.ı:zi

<öyle.v(e.riihi e.virip ç _ e .v ire .re . l:iltü n

i^ b m -tir.

ciJınt:ı h e .r T ü h re.r

>Jvv-i,yor, o ç d W ^ > Ji,ye. t e e .tti

' >oe.riing_ L e .ip .z ig 'h Th--e.cle.ne. M cW

' i ; ^ ^ bir ^ kt4YorcU,

ge.ıi,ye. oe. .,e.,y

rc-aKt, Cd\form'da ba ka biçbir ve,rde, olv^aJığı kadar Uo^ut'.u^Jur. (+ollywoool oyuhları da be-rh»\gi bir ilgi gös.te-iyv'e-^e-kteJr. İddayvjyia 2>re-abt /^ex.bare^ küçük dpan$te,m pe^e. cJCke-r. M-ar/atta kaM v^ ık içih "C elatiar da Ö lür" brçtklı Nazi aelaJı H-^Jrick'e, kara ÇeX Jirej iyN airlataia bir fivwJe, îr it z La^gla birlikte, çalıyr. H-offywooJ smiyla uy a m m fi/ '* ge-rçe-ğe, a y k ırılık lı dirilen agdaiı, Juygılal olarak ağır bir freske, Jım iyjr.

ioiara B>re^ht ve, Lahg bozudurlar. Bu, B>re,ukt taraftım öue,rie^\ 50 !.e^ryo içihJe^ filime, çeAie^ tei, iej^ryo dacaktır!

. r a h k fu r t O k u lu ( 1 9 2 3 - 1 9 5 0 ) ü y e Je -r i J e - l+ o D y w o o J« g ö ç

_ e -t/ ^ le -rd ir . 2 > r e c K t c *\ Ia m \ k a ç a v ^ a z .

? & ı T r ^ f u r t

/ 01\ulu ^

T u J e .r iç.in

W ^ !

Bu tefrika rom anda, "TeH ecktüel-in" T u i'ler bilgilerini h içb ir siyasi p ratik le bağd aştırm ayan çıkarcı, bilgi sim san entelektüellerdir.

orc:U u tüi/'IA ge.lri ç .e . ı r l\ e .n , B ^ ^ t

I.o!.ydiı.t b ir A l ^ ^ y a k ı ^ ^ ^ ı

V e.l ^ uUV"v-Ut!tl y ^ f ı r :

Bir oeah bi?i d evıi^ öhce<j Rusya'ya götürür y e b i l e t ç i Gruşa'hih bıkayeühi ahlatır.Bir Jarbe, y y m ş Gruşa vafihih sarayihda ohUh kaç^rie^ ardihda biraktığı küçük oğluhu bulur. Gruşa, bayatı pabauha, ç.ocukla beraber kaçar ire, çocuğu ç.ok ağır yokiUhluklara rağ/V'eh tek başiha yetiştirir.

B re ch t’in, kadın kahram anlan ad am send eci Şvayk 'ın m ükem m el birer zıddıdırlar.

Azdak ç o c u ^ G ru şa 'ya iade ed er ve karan nd a bir ç o c u ^ n annesinin fiziksel m alı olm adığını, a n ca k yetiştirm esin in sonu cu oldugunu belirtir. ^ an bag ı, em ek bag ıy la y er d e^ ştirir , tıpkı gelecek A lm anya'da, B rech t'e göre, ve toprak varisierinin b ir d aha h içb ir im tiyazdan y a ra r la n m a y a c a k ta n gibi.

^ ı.onrn vdlhih k t .n ı v v -m iM k o n ^ ^ iç.in

ç.oc.u ğu g e .r i kte.r.

t y * i bir W g ^ '' iç.inde. k^e.nJıni y ^ g r ; . kdtuğun.:Jc.ıı

A ^ M v bU ib & ıf ı ( w ^ a b t lğ ir ip '^ d tır . Td\dir ;te .t!W n i

girip ı ^ ^ - t t f t i e . r i k M . gibi, iki

tW"ıe.cYi td:ıi t u W : ^ Ç o cu ğ u ı ^ ^ - ^ I e .

ç.oc.uğun ^ 1 tW"ıe.ı.iJir.

O w j b ü y ü t t ü k , yyw * J e . p «rç^ k v w v % vA j

ge-reJuyor?'

jm ? ./ / 'A ''' ,/

mm i m i ' ,W / '

' " w

9 4 3 le - 1 9 4 7 B^tuhtg ö ç . ^ ^ ç .e .v re .e .r\ y le .

W e J , G r o ı .^ , P i ı .^ t o r

v ı . ) t e . t V " ^ k ^ ^ ^

ke..z. N e .w Y o M t g id e-r

v e . o , ^ ^ w B r ^ ^ t l j c J e .

^ ^ e v ı e . koytV". A n c .d \ o ^ ^ ı

iç.ih fttâz c i l i ğ u v e .

^ t e . r i n c . e . t i c . o lY " d ığ ı

hükvv.ü v e .tiır . B ^ re .c .h t cJe.

cJe.nge.ı.ihi rinc.

ç.d ^V "'tl oltlh "Ko^V'v-Ühiıt

^ ^ i f e . ı . t o " ^ u y ^ ^ e . n bUlur.

%

lp 4 ' ' .

f t . . 11 H m .

Dej^e^ih,

wtJ&ı\ oUüğum

A

13. yüzyıl Çin'inden bir oyunun uyarlaması olan "Kafkas Tebeşir Dairesi Brecht'in Amerikalı yapımcılann ilgisini çekmek için son denemesidir.

ğ u s.ta . I9 4 5 't e . l+tWa K.u\we.tie.ri, ve.

ki ^ tığ ındt.ı l+ itle.rih o r < ^ ı

te4!V'A o l ^ v e . P ^ N fi 'te . J ^ ^ ^ a M rtı

h e . y - . ^

B in lerce m asum insana karşı girişilen, bu hem intikam hem de bilim sel deney niteliğindeki eylem , yeni bir g erek çey le atom çağ ın ı başlatır: silahianm a yanşı.B uraya kadar, B rech t bilim i h er zam an insanlığın ilerlem esine yardım cı olduğu gerek çesiy le sayg ıy la selam lam ıştı. A tom b o m b asın ın canavarlığı B rech t'i kend i bakış açısın ı gözd en geçirm ey e iter.

ve^uyonunu eY^^.

G alileo Galilei (1 5 6 4 -1 6 4 2 ) M ed iciler'in sarayında, V en ed ik 'te v e F loran sa 'd a bilgin ve a r a ş t ı t - a c ı o la ra k yaşam aktad ır. B ilim e aç ve insan aklına inancı tam olan Galilei, sefaleti ve b a tı! in an çlan o rta d a n k a ld ıt - a k istem ekted ir.

'G ö r ü f J l ğ ü k c ı :W ı^ ı g & J e - r b o t - V e - d l r J ' c

gl.il'\e-ih ç_e-vre-ı.h ck . vv-utlu vv-e-ı.ut döhürY or;

bdı!wnvır, o c i r le - r , p ^ M İ e - r v e - K .cJıihd(e-r v e - h t :ıt tc

bire- OhUhliA I b ir i t e - döhürYor."

2>^re.t l^^dığı e.l e Y ı^ ^ ^ ı

-/ * y -) i n ı n l a l a m ı

k ^ u m , d\tö J. LaugUton ie. o ^ ^

Ancak buluşlan Kilise’nin menfaatleriyle çakışır. Galilei dünyanın yuvarlak olduğunu, Evren’in merkezi olmadığını

ve Tann'nın bize bulutlann ardından bakmadiğını kanıtlasa Kilise’ye bir daha kim itaat etmek isteyecektir?

, torafkJom iç* çcic/Hİvn lotoce. Je.ğ Itây&ca'Eisgzkyom lutf Ka çlywi, ^M\Ja Mır. ge.n ^^w.

K o n fo rlu yt ^ ^ rn ^ h ck:ln G d ie ,i,

c l ı y a ^ e.Iıni e .te .ğ ini ç .e le .r , g ^ i c e . d e .v ı;ıv e . r .

"BTıırv-ih ;;e.,g().he. i ^ m

b ^ y a t i im <e.fa(e.tIe.rihi t t z d l t ^ M

d J u g u m inı;ınırıırv-. ^ B e . i l

e -fe -iM le-r W ı ; ı f ı ^ ^ g ö ^ !e .r i

kor-1\utt.h- tlıırv- i^onı;ırıt e .ğ e .r s ı r f

tlıırv- d s u n J'rYe. b Jg i b i r i k t i ^ ^ J e .

y e .tin irle .rı.e ., bfıırv- t a l ı ^te.rıl\ e.icY ie. k ^ ı kc;!r)icYc;! kd ır."

Peki ya bugıon?

Iıbyv, "Ye-hi iyi A A ırfko n y u rtta ırfı'W \ ga?ıwh afcww^y(a ig i s & te ırfiv v jçjh!

m m & d ö n ü ş

e - r t u i günü, B rv :h t ^:ıürih'e-

gide-r. kviç.re-'de- ge.ç.irJıği bir-ka;. ^N e .e - r ' i W u r ve- "A n tig o n e-'lı.ininbir u y ^ ^ ^ ı ü.ze-^rinole- ç.dıtır (A n tig o n e- alı- $.e-fe-^rinde.

.yf'l H-e.Je-ne- W e -ig e J w m ın cJc ın o »

^ ^ t A l^ ^ a 'h t -1 e.w bit\i t e . r e . r e .e . i ;d e .^ .k te .J r . O r ^ a

ö n ce ., he .r tt\ iün, k ^ d e .e .

bit ^ . t u r y aı:ılıt. I94 !'ck . T h g u Be.tfın'e. ve.

boiA^ba s.e.n.e.fj Jo l»v*\ a ç f ^ b i t ı g ö ^ r c .e . cYkiıt.

“B erlin , H itler'in b ir fikrinden esin len en Churchill'in kezzabı. Berlin, Potsdam yalan lan n da çıt çıkm ayan sokaklann üzerinde g eceleri h a v a köprüsünün u çaklan n ın vınladığı b ir m oloz yığını."

“Ç alışm a Günlüğü" 2 7 .1 0 .1 9 4 8

Kışın, So v y et birlikleri B a tı'd a Batılı D ev letler’in korum ası altında b ir Almcrut devletinin kurulm asını en gellem ek a m acıy la B atı B erlin 'e girişi kap atırlar.* .Am erikalılar m u h taç d a m d a k i halla a y larca b ir hav a köprüsü yardım ıyla beslerler.

B^re.c.ht, b ir 4Yı:.Kro

v v -e .rk e .^ v e .

b i r ^ ^ bir

ç .& t ü ğ ü n ü g ö n Jr .

Z arlar atılm ıştır: M ayıs 1 9 4 9 'd a B atı'd a Federl+ A lm an ya C u m huriyeti, b e ş ay so n ra d a D ogtı'da D em okratik Almcrutya Cum huriyeti ilcrut edilir -iki sü per gücün gelecekteki çatışm aların a tam p on o la ca k iki devlet.

• B atı y a d a D o jlu . b ^ d a c o g ra fi değil s iy a s i ta b ir le rd ir. B a tı B erlin , D o jlu B e r lin ’in o b a s ın d a

b ir a d a c ık o la ra k k a lır - ç n

y e -n i b ir te .ı.p it ^ e . r :

b ir ç .o ğ u n lu ğ llfl, e . az Ce.ım-e.ım-e. M d w , ! . l ^ U ı n hiç.b ir

ck .rı. g k ^ ^ J ı ğ i M g ö r c tiğ ü iç.irı ocYLJh O M he..r

g ü n c .e J g eJvv-e ..k te .Jır. b ir ie l.K ck . d U \ J ir le ..n

ru v v -1 te ..r i ie . .r b l l l h M n ıtıJır .

OcYLJh ^ !.o ğ u k i^ a l : r ^ ç . ı bUil.lhUr.

jjrfö

ir iow aki oyunla, B re ^ K t iyi kovHinkt « n ^ ü k ü n i i ıöyfe.r.

Sosyalizm i dem olcratik bir şekilde kurabileceklerine inanan Kom üncüler başansızlığa uğrarlar. Düşmanla işbirliği yaparak kendilerini katledecek burjuvazinin özgürlüklerini ve m alvarlıklarını korum uşlardır.

: K om ün'ün başansızlıgını canlandırarak, Brecht sosyalizm in kurulabilm esi için geçici olarak bireysel hak lann askıya alınm ası sonucuna varır

KlüCriSJ, buprcfe.t<xrya

|AMöriüğü için «te^teh bir gö/W ei,tir

Bu talepler partinin bile kabul edebileceğinden daha sosyalisttir. Nazi diktatörlüğünden bu kadar az bir zaman sonra, bu fikrin halkta büyük bir ters tepkiye neden olacağından korkulur.

T iyatro için K üçük O rganon 'u da (1 9 4 8 'd e yazılm ıştır) aynı şekilde hararetli tartışm alara ned en olur. B rech t, bu k itap ta F ran cis B a co n 'ın (1 5 6 1 -1 6 2 6 ) b ilim sel am pirizrnine gön d erm e y ap arak tiyatrosunun d eneysel ve tutkulu niteliğinin altını çizer. ö ğ ie n m e eylem inin yenid en zev k alm a eylem i haline geld iğ i y en i b ir z a m a n h ay al etm ektedir. “T iyatronu n eg len ce , am a m utlak eğlencenin kendisinden b aşk a bir dayanağa ihtiyacı yoknu .T iyatro nu n sağlayabileceği zay ıf (basit) ve güçlü ( ^ ^ a ş ı k ) sev in çler vard ır. B ü yük dram atik eserlerd e karşım ıza ç ık a n bu sonu ncu lar yogu nlaşm alan na, örneğin c insel ey lem aşkta nasıl u laşıyorsa öyle ulaşırlar; d aha dallı budaklıdırlar, ortayolu bu lm akta d aha beceriklid irler, d aha çelişkilidirler ve sonu çlar yönünden d aha zengindirler...... T iyatro seyircisin i şaşırtm alıd ır, ve bu, tanıdık o lan dan u zaklaşm a tekniğinin yard ım ıyla olur. T ek nik tiyatronu n, yeniden üretim lerinde, diyalektik m ateryalizrnden yararlan m asına izin verir... D iyalektik m a te r y a lim e göre, her şey a n cak dönü şerek, yani kendi kendisiyle z ıtlaşarak v ar olabilir. Bu, in san lann t o p l ^ s a l yaşam lannın kendine has niteliğinin ifad e edildiği davranışlan, kanaatleri ve duygulan için de geçerlid ir."

Bu önem li m anifestodan itibaren B rech t sık sık diyalektik tiyatrosun dan söz edecektir.

Y aln ızçelişk ilerle dolu olan kişi kanlı canlıdır.

t i y " " kmoM Mno Üse.rve." kalktı bir broyjrüi'e.

^ C f 'I .Eiki le. Ye*\i cvmMİ ç. eiıVJe.r ıe . ı-.^tıafur ıge.Irıt t.irvw!l. i;.tıve. foçfA'-az vyitfar.

De.vw3krc»tK A l^ ^ y ıı ç. eiıVJe.r ilit ilite. y ıgU ıg»*^ Çinck.mM B^ruht bir UV\-Ut ıygıo\r. EKoo'bir, ve. i iale.olojk ie.rtli ^tah

bir göçe. n^e.de. ol^.ttıc.lr.

\ bir brçvum 2>^ıu.ht ve. W ^ e .

r u b w rt*M e J J e , e J a r f e r v e . B E R U H E R

E M S E m & I E \ kı^ OTtar. 7 - o t k a r J a , g ü n ç o ^ ^ ^ ’ v e .

■ j■ ■

Brecht, D o^ Alman Tiyatrolan için bir repertuar oluşturmayı kendine görev edinerek çalışmaya dalar. Sonraki yıllarda, klasik oyunların oldu^ kadar sosyalist gerçekçiliğin de uyarlamalannıyapar

& HArt

âO«fT6AUQ3

i

r ı ı ı ı — ı

71 J

İ l a

B eriin er E nsem b le "Ü ç Kuruşluk O p era"nın yaratıldığı sah neye yerleşir ve bugün hâlâ da oradadır1 B rech t resm i olarak uyanlm aktadır. Sah nelem eleri işçi seyirci topluluğu için fazla d eneysel, soğuk ve şek:ilcidir. O lum lu say ılab ilecek duygulann eksikliği dikkat çekm ekted ir.

B rech t'i, top lum cu g erçekçi bir dram aturjinin resm î doktrini o larak dillendirilen Rus yön etm en K. S. S tan islav sk i’nin kuram ıyla k arşı karşıya getirirler.

H aziran 1 9 5 3 ’te , S talin 'in ölüm ünün hem en ardından, D ogu B erlin işçileri yeni ça lışm a k oşu llan n a karşı g ö s te r ile r düzenlerler. Hızla cliger şeh irlere de yayılan isyan S o v y et tank lan tarafından bastın lır.

"17 Haziran ayaklanmasından sonra, Yazarlar Birliği Sekreteri Stalinallee 'de bildiri dagıttı.Halk, diyordu, kendi hatasıylaHükümetin güvenini yitirdiVe ancak çabalanm ikiye katiayarakTekrar kazanabilir. Hükümet içinDaha kolay olmaz mıydıHalkı deviripYeni bir halk seçmek?"

B .B .

O laylar, B rech t'i T u i'le r (yozlaşm ış en telek tü eller) üzerine b ir oyu nu , eski b ir oryantal m asalla sü sleyerek yenid en ele a lm a y a iter: “T u ran d ot y a da A klayıcılar K ongresi"

B recht son y ıllannda tıpkı Galilei gibi düny ad an elini etegini çeker. Çogtınlukla şehir dışına, Buckow 'daki evine çekilir. Bir elinde kronom etreyle çalışm aktadır. D ogu Berlin'de, B recht'ler tiyatro lanna on dakika uzaklıktaki C hausseenstrasse 'ye (bugün arşivlerinin bulunduğu yere) eski Fransız p ro testan mezarlığının karşısına yerleşirler. Çalışm a odasından Brecht, Hegel'in m ezannı görebilm ektedir.

Eğer sonsuza dek sürüyor olsaydık,Her şey dönüşürdüAma biz bitm işiz; çoğunluklaGeçm işte kalm ıyor.”

Buckow ’dan “Ağıtlar

Brecht 14 Ağustos 1956’da ölür. Ertesi gün, çinko bir tabutun içinde toprağa verilir.

ONDAN BERİ vvB^UNDAN S O ^ ^

W W e .r t h

(i) Pe.te.r FrffccJ.

® ^ ^ o Be-iso^

ik : B rech t için belii bir edebi türü (epik dr"undan ve rom an d an bahseder) değil, an cak anlatıcın ın anlattığ ına karşı talandığı eleştirel tavn ifad e eder. Anlatıcı, eylem i kendini onunla kanştırm adan anlatır ve yorum lar. B öylece okuyucunun y a da seyircinin eleştirel b ir m esafe alarak gözlem lem esine ve kanaat geliştirm esine izin verir. 1926 'd an itibaren, B rech t epik tiyatroyu natüralist ve ekspresyonist alarnlara karşı tanım lar. Pratik bilgiler ileten ve gerçeklik üzerinde etande bulunm a yetisine sahip m ateryalist bir d ü şü nce öğ reten b ir bilim çağı tiyatrosundan bahsed er. Y ab ancılaştırm a bilim sel tiyatronun b aşlıca aracıdır.

D id a k tik ( . . . o^yun): M " k m m uzerine yaptığı incelem elere paralel olarak, B rech t gerek tiyatro ku ^ m u n d an gerek seyircisinden vazgeçen d id a^ ık alıştırm alar yazar. Kom ünist gençliğin am atör topluluktan için öngörülen alıştırm alann am acı siyasi eylem le ahlaki düşünceyi bir araya getirm ek için kolektif davranışlar deneylem ektir. Seyirci-oyuncu tüketici olm ayı bırakip, üretici olm ak am acıyla öğreterek öğrenir.

Y a b a r ıc ü ^ ^ r m a (^Aim. V e ^ re m d tm g ): Brecht, 1936’dan itibaren bazı epik araçlan belirtm ek için sık sık Hegel'den esinlendiği bu terimi kullanır. Bu epik araçlar, sahnedeki karakterler ve süreçlerde tanıdık ve belirgin olan ne varsa ortadan kaldırmalıdır. B öy lece alışılmadık ve takdire şayan hale gelen karakter ve süreçler seyircinin hem en güdüsel olarak kendini özdeşleştirm esine ve tiyatroyla gerçekliği kanştırm asına engel olurlar. Bir seyirci bir d ^ m u n tarihselliğini kavrayınca, dünya ona daha dönüş^m lebılir gelecektir: “Bundan böyle tiyatro ona kavram ası için bir dünya sunar.” Şunlar yabancılaştırm a efekti olarak kullanılabilir: Oyun aralan ve eylemi bölen şarkılar, anlatıyı öne alan p ^ ^ ^ a r , giriş ve sonuç anlatılan ya da seyirciye doğrudan hitap, jestler ve m etaforlar, m^üzik, dekor vs. Asya tiyatrosunda ve ortaçağ farslannda bu efektlerden bolca kullanılmaktadır.

T o p lm ıs a i G e s ^ : S ir bireyin hem kişili!Oni hem de toplum sal yerini ve d ^ ^ u n u belli eden jestle r ve davranışlar küm esi, dil ve tonlamadır. “G estusta herhangi bir degişıklik yapılm adan, sözler ve jestlerin yerine başka jestler, başka sözler konabilir.”

OaGeorle a . ıu , Bertolt Brecht, ou le petit cantre le grand, Aubier, 1981

W ııter l^^^mln, Essais sur Brecht, M aspero, 1969

^Dort, Lecture de Brecht, Seuil, 1960

^ ^ ^ ^ c Ewen, Bertolt Brecht: sa vie, son art, son temps, Seuil, 1973

May rn, Brecht et la tradition, L’Arche, 1977

K lu a VilkOT, Bertolt Brecht: une biographie, Stock, 1978

Obliques No: 20/21, 1979

Herne Cilt 1-11,1982

Kemankeş Mahallesi Mumhane Caddesi No: 3 9 /3 9 Karaköy 3 44 25 Beyoglu ■ İstanbul + 9 0 2 1 2 2 4 4 4 8 8 7 ln fo O h a b ltu a k lta p .c o m ^ww .hab itusk itap .com

fclffC

Berlin'e yolumuz düşmeden, Brecht'le herhangi bir karşılaşma yaşamamışken ya da hayatımız tiyatroya şu kadarcık değmemişken bile Brecht hakkında her şeyi nasıl bilebiliriz?

Peki, B rech t’in Nazi döneminin sert koşullarındaki komünist fikirlerine, oyunları yazma sürecine, sürgün yıllarına ve en zor koşullarda bile yitip gitmeyen muzip hallerine nasıl şahit olacağız?

İşte, Yeni B aşlayanlar İçin Brecht gerçek anlamıyla bu deha adamın hayatta yaşadığı tüm karşılaşmaları, oyunlarını, düşüncelerini, kısacası onun hakkında her şeyi kapsıyor...

Kitap bir yandan kişisel bir hikayeye tanıklık ederken diğer yandan Brecht'in bir arada yaşadığı, temas ettiği, konuştuğu tarihsel figürlerin ve dönemlerinin de tarih in i içeriyor. Tiyatrosu kadar 'diyalektik ' bir yöntemle kaleme alınmış elinizdeki kitap eğlenceli, komik ve her anlamda devrimci bir adamın politik, teatral mücadelesini içeriyor.

Tarihsel olayların ve kişiliklerin dışında, modern dramaturjinin köklerini arayanlara, 'yeni başlayanlar'a dediysek de, konuyu yalamış yutmuşlara ve konuyu bir türlü bitiremeyenlere gerçek bir kaynak...

habiius Kitap

ISBN 97 8- 60 5- 88 69 7- 0- 7

7 8 6 0 5 8 H 8 6 9 7 0 7 II

9786058869707