I

ÖNSÖZ

Stratejik açıdan dünyanın en önemli bölgelerinden olan Kafkasya, coğrafik olarak batıda Azak Denizi’nin güneydoğusunu oluşturan Taman Yarımadası’ndan doğuda, Hazar Denizi’nin batısında bulunan Apşeron Yarımadası’na; kuzeyde Don ve Kuma ırmakları ağzı bölgesinden güneyde Aras Irmağı’na ve Kars Platosu’na kadar uzanan; kuzeyde “Büyük Kafkaslar” güneyde “Küçük Kafkaslar” dağlarıyla kaplı yaklaşık 440.000 km2’lik bir alandır. Don Nehri Kafkasya’nın kuzey sınırını, Aras Nehri ise güney sınırını oluşturmaktadır. Kafkasya Doğu-Batı ve Kuzey-Güney eksenlerinde çok önemli bir geçiş noktasıdır. Kuzeyde Rusya’nın içlerinden başlayıp güneyde Anadolu, Ortadoğu ve Afrika’ya yönelen eski ulaşım ve ticaret yollarının kesiştiği yerdedir. Doğuda Çin ve Orta Asya steplerinden başlayıp batıda Avrupa ve Akdeniz’e kadar uzanan tarihi “Đpek Yolu” da Kafkasya üzerinden geçer. Kafkasya, kendine özgü coğrafik yapısıyla Asya, Avrupa ve Ortadoğu üzerinden Karadeniz, Akdeniz, Hazar Denizi, Basra Körfezi ve Hint Okyanusu gibi önemli denizlere giden yolların kavşağında enerji ve ulaştırma koridorlarının kesiştiği yüksek öneme sahip bir coğrafyada yer almaktadır. Kafkasya bölgesinin en önemli özelliği birçok farklı etnik grubu içerisinde barındırmasıdır. Dağlık yapısı etnik grupların belirli noktalarda yoğunlaşmasına sebep olmuştur. Kafkasya, içerisinde barındırdığı dil çeşitliliği ile de dünyanın ender bölgelerinden birisidir. Dini yapı olarak da sahip olduğu çeşitlilik bölgeyi dünyanın diğer bölgelerinden ayırmaktadır. Jeostratejik öneminden dolayı bölge tarih boyunca Hunlar, Araplar, Bizans, Moğollar, Osmanlı, Đran ve Rusya gibi yükselen büyük güçlerin sürekli ilgi alanında olmuştur. Büyük güçlerin tarih boyunca bölge üzerinde denetim ve nüfuz kurma mücadeleleri Kafkasya’yı etnik, kültürel ve politik anlamda derinden etkilemiş ve şekillendirmiştir. Kafkasya bölgesi, “Kuzey Kafkasya” ve “Güney Kafkasya” olmak üzere iki farklı bölgeye ayrılmaktadır. Kuzey Kafkasya, Rusya Federasyonu’nun parçası olan Adıgey, Dağıstan, Kabardino-Balkar, Karaçayevo-Çerkez, Kuzey Osetya, Đnguşetya ve Çeçenistan gibi cumhuriyetlerden oluşmaktadır. Güney Kafkasya ise SSCB’nin dağılması ile bağımsızlıklarına kavuşmuş olan Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan devletlerinden oluşmaktadır. SSCB’nin dağılması sonrasında Güney Kafkasya’da bağımsızlığına kavuşan devletler ve ortaya çıkan yeni dengeler; hem bölge devletlerinin hem de bölgede çıkarları olan devletlerin dış politika davranışlarına önemli etkide bulunmaktadır. Günümüzde Kafkasya, sahip olduğu zengin kaynakları, jeopolitik konumu, jeostratejik önemi ve çok etnikli ve çok kültürlü yapısı, bağımsızlık mücadeleleri, etnik çatışmalar ve Ortadoğu’dan sonra dünyanın en zengin enerji kaynaklarının bulunduğu Hazar Denizi havzasına yakınlığı sebebiyle ile öncelikli bir bölgedir. Jeopolitik, jeoekonomik ve jeostratejik öneminden dolayı tarih boyunca büyük güçlerin nüfuz mücadelesinin alanı olması Kafkasya bölgesi küresel güvenlik açısından öncelikli bir konuma sokmaktadır. “Yeni Đpek Yolu Projesi”, “Bakü-Tiflis-Ceyhan” (BTC) Petrol Boru Hattı, “Bakü-Tiflis-Erzurum “ (BTE) Doğal Gaz Boru Hattı “Bakü-Tiflis- Kars” (BTK) demiryolu hattı, “TRACECA” (Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaşım Koridoru), “INOGATE” (Avrupa’ya Devletlerarası Petrol ve Gaz Taşımacılığı) ve “Kuzey- Güney Uluslararası Ulaşım Koridoru” gibi önemli projeler Kafkasya bölgesinin önemini arttıran etkenlerdir. Kafkasya’nın coğrafik olarak Ortadoğu, Afganistan, Irak ve Đran gibi sıcak bölgelere olan yakınlığı stratejik önemini daha da arttırmaktadır.

II

SSCB’nin dağılması sonrasında Kafkasya’da jeopolitik bir güç boşluğu ortaya çıkmıştır. Bu güç boşluğunu doldurmak için bölgesel ve küresel güçlerin benzer veya farklı araçlarla bölge üzerinde etkinlik kurma çabaları dikkat çekmektedir. Türkiye, karşılıklı saygı ve içişlerine karışmamama ilkesinden hareketle, Kafkasya ülkeleri ile ilişkilerini çeşitlendirmeyi ve geliştirmeyi hedeflemektedir. Böylece Đkili ve çok taraflı işbirliğini yaygınlaştırarak bölgede barış, güvenlik ve istikrarın tesisine katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Türkiye'nin Kafkasya'ya yaklaşımı, bölge ülkelerinin katılımıyla kapsamlı işbirliğinin kurulması çerçevesinde, söz konusu ülkelerin bağımsızlıklarının pekiştirilmesi, toprak bütünlüklerinin korunması ve ekonomik potansiyellerinin hayata geçirilmesine önem atfetmektedir. Türkiye, ayrıca bölge ülkelerinin Avrupa-Atlantik örgütleriyle bütünleşmelerini aktif biçimde desteklemektedir. Türkiye Cumhuriyeti, kuruluşundan bu yana akılcı, gerçekçi ve hiçbir ayrım gözetmeksizin Kafkasya ülkeleri ile kalıcı barış ve istikrarı sağlamak için dostane ilişkilerini her zaman sürdürmüştür. Kafkasya’daki çözümlenememiş Yukarı Karabağ, Güney Osetya ve Abhazya ihtilafları, hem bu bölgenin hem de Avrasya’nın güvenliği açısından önemli bir tehdit oluşturmaktadır. Türkiye, Kafkasya ülkelerindeki tüm ihtilafların barışçı yollardan çözümünün bu ülkelerdeki siyasi istikrara ve ekonomik refaha katkıda bulunacağına, ayrıca ikili ve bölgesel işbirliği için yeni ufuklar açacağına inanmaktadır. Tüm bu nedenlerden dolayı Kafkasya’da güvenlik ve istikrarın geliştirilmesi, sürdürülmesi, yeni güvenlik anlayışlarının benimsenmesi ve karşılıklı sosyo-kültürel ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla; Kocaeli Üniversitesi’nin ev sahipliğinde, Umuttepe Yerleşkesi, Prof.Dr. Baki Komsuoğlu Uluslararası Kültür ve Kongre Merkezi’nde, Astana Avrasya Ulusal Devlet Üniversitesi, Bilgesam ve Uluslararası Kafkasya Kongresi 26-27 Nisan 2012 terihlerinde düzenlenmiştir.

Kongrenin yapılmasını teşvik eden ve destekleyen rektörümüz Prof.Dr. Sezer Şener Komsuoğlun’na, dekanımız Prof.Dr. Abdurrahman Fettahoğlu’na, üniversitemiz ile işbirliğini geliştiren ve daima destekleyen Avrasya Üniversitesi Lisans üstü Öğretim Direktörü Doç. Dr. Aigerim Shilibekova’ya, Bilgesam Başkanı Doç. Dr. Atilla Sandıklı’ya, kongre genel sekreterleri araştırma görevlileri Bilge Ercan ve Arda Ercan’a, bildiri sunarak kongremize bilimsel katkı sağlayan katılımcılara ve izleyicilere çok teşekkür ederim. Saygılarımla;

Prof.Dr. Hasret ÇOMAK Kocaeli Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve

Uluslararası Kafkasya Kongresi Başkanı

III

Uluslararası Kafkasya Kongresi Programı /

International Caucasia Congress Program

26 Nisan 2012 Perşembe / I. Gün - Aprıl 26, 2012/ I. Day

10:00- 11:00 Açılış Konuşmaları (Büyük Salon) / Opening Ceremony (Main Hall)∗

11:00- 12:30 I. Oturum / I. Session

Politika I (Büyük Salon) / Politics I (Main Hall)

Başkan / Chair: Prof. Dr. Yusuf BAYRAKTUTAN

* Orkhan Gafarlı, The Role Of The Religion in The Caucasus Region and Societal Security

* Agron Malaj, Clear Picture Of The Main Challanges Of Energy On Which The Caucasus Region

* Rovena Aliraj, Usa & Ue Foreign Policy in Caucasus

* Albert Hıtoalıaj, Russia’s Foreign Policy From Caucasus To Balkans

12:30- 14:00 Öğle Yemeği / Lunch (Umuttepe Sosyal Tesisleri/ Umuttepe Social Facilities)

14:00- 15:30 II. Oturum / II. Session

Politika II(Büyük Salon) / Politics II (Main Hall)

Başkan / Chair: Prof. Dr. Baubek Zhumashuly Somzhurek

* Peyman Asadzade, Roya Đzadi, Azerbaijan-Iran Relations in The Post-Soviet Era

*Jason Strakes, Taming Caucasian Peripheries: Domestic Threat Perceptions And Borderland Administrative Strategies Đn Georgia And Azerbaijan

*Sertif Demir, The Analysis Of War In Afghanistan And Its Effect On The Region

*Haydar Efe, Foreıgn Polıcy Of The European Unıon Towards The South Caucasus

∗ Sadece Büyük Salon’da Türkçe-Đngilizce simültane tercüme yapılacaktır. / There will be simultaneous translation for Turkish and English only in the Main Hall.

IV

Kültür & Din I (Akdeniz Salonu) / Culture & Religion I (Akdeniz Hall)

Başkan / Chair: Doç. Dr. Atilla Sandıklı

*Zaur Gasimov, The History Of The Caucasus Between Post-Colonialism And Eurocentrism: Baku Of The 20th Century As An Entangled History

*Đnci Çağlayan, Đsmail Gaspıralı: Tercüman Gazetesi Ve “Dilde-Fikirde Birlik” Söyleminin Yeniden Okunması

*Tevfik Sütçü, “Edebiyatımızın Kafkas Cephesi: Osmanlı-Rus Savaşlarında 1855 Kars Zaferinin Türk Şiirindeki Yansımaları”

*Nebahat Akgün Çomak/Elgiz Yılmaz/Leyla Akgün, Türk-Gürcü Kültürlerarasılık

Necati Aydın, Osmanlı Devletinin Son Yüzyılda Kafkas Politikası Açılımı

Ekonomi I (Karadeniz Salonu) / Economy I (Karadeniz Hall)

Başkan / Chair: Prof. Dr. Oktay Alnıak

* Durmuş Çağrı Yıldırım, Avrupa Parasal Birliği’nin Birlik Dışı Düzeyde Ekonomik Etkileri: Kafkasya Örneği

* Yusuf Bayraktutan/ M. Hilmi Özkaya, Türkiye Đle Rusya Ve Kafkasya Bölgesi Ülkeleri Arasındaki Ekonomik Ve Ticari Đlişkilerinin Değerlendirilmesi (2000-2010 Dönemi)

*Kerem Karabulut, Alper Yalçın, Türkiye'nin Güney Kafkasya Ülkeleri Ve Đran Đle Ekonomik Siyasi Đlişkileri

*Caner Sancaktar, “Rusya’da Sosyalizmden Kapitalizme Geçiş (1992-2000) "

15:30- 15:45 Kahve Arası / Coffee Break

15:45- 17:00 III. Oturum / III. Session

Kültür & Din II (Büyük Salon) / Culture & Religion II (Main Hall)

Başkan / Chair: Prof. Dr. Münevver Tekcan

*Nebat Karakhanova, Dış Politikada Kültür/Medeniyet Faktörü: Azerbaycan-Türkiye Đlişkileri

*Atilla Sandıklı, Kafkas Jeopolitiği Ve Türkiye'nin Kafkasya Politikası

*Mehmet Furkan Çelik,Türkiye’de Kafkasya Đle Đlgili Yapılan Dil Ve Kültür Konulu Çalışmalar Üzerine Değerlendirme

*Alesker Aleskerli, Resmi Ve Resmi Olmayan Din Algısı Ve Doğurduğu Tehditler

*Çağrı Alagöz, Sovyetlerde Propaganda Aracı Olarak Sinema

V

Politika III (Akdeniz Salonu) / Politics III (Akdeniz Hall)

Başkan / Chair: Prof.Dr. Abdurrahman Fettahoğlu

*Fuat Hilalov, Rusya Dış Politikasında Yeni-Avrasyacılık

*Esma Torun Çelik, Türk-Rus Đlişkilerine Yön Veren Etkenler

*M. Oktay Alnıak, Aylin Çelik Turan, Pelin Yılmaz Bolat, Türkiye-Rusya Federasyonu Uzun Süreli Đyi Đlişkilerin Yararları

*Fatih Özbay, Türkiye - Ermenistan Normalleşme Sürecinde Rusya'nın Yaklaşımı

Güvenlik Enerji I- (Karadeniz Salonu) / Security I- (Karadeniz Hall)

Başkan / Chair: Doç. Dr. Ali Faik Demir

*Orkhan Gafarlı, Yusuf Çınar, Çağatay Balcı, Kafkasya'da Đran Đsrail Çekişmesi Ve Güvenlik Sorunları

*Serap Gürsel, Kafkasya’da Güvenlik Sorunu Ve Bunun Türk Dış Politikasında Yansımaları

*Nalan Özkan Güray, Nükleer Enerji Ve Nükleer Güvenlik Açısından Kafkasya

*Ali Faik Demir, XXI. Yüzyılda Türkiye - Azerbaycan Đlişkilerinde Dönüm Noktaları

17:30 Kokteyl/Cocktail Prof. Dr. Baki Komsuoğlu Uluslararası Kültür Ve Kongre Merkezi I. Kat / Prof. Dr. Baki Komsuoğlu International Culture And Congress Centre I. Floor

19.30 Sırbistan Niş Üniversitesi Öğrenci Korosu Konseri / Serbia University Concert

VI

27 NĐSAN 2012 CUMA / II. GÜN- APRIL 27, 2012/ II. DAY

10:00- 11:30 IV. Oturum/ IV. Session

Kültür & Din III (Büyük Salon) / Culture & Religion III (Main Hall)

Başkan / Chair: Prof. Dr. Tristan LANDRY

* Tristan Landry, Representing The Other’s Past: The Caucasus Đn The Mirror Of The Journal

* Ergys Llanaj,Geopolitical Theories Turkey And Eurasia

* David Madsaberidze, Debating The Analysis Of The Post-Soviet Developments: Towards An Improved Methodological And Theoretical Approach?

*Orkhan Gafarlı, The Role Of The Religion Đn The Caucasus Region And Societal Security

* Münevver Tekcan, How Multilingualism Defines Caucasia

Politika IV (Akdeniz Salonu) / Politics IV ( Akdeniz Hall)

Başkan / Chair: Prof. Dr. Füsun ALVER

Füsun Alver, Ermeni Diasporasının Almanya’daki Faaliyetleri

*Elnur Đsmayılov , Azerbaycan Ve Ermenistan Arasında Dağlık Karabağ Sorunu Ve Arabulucu Devletlerin Neo-Emperyalist Yaklaşımları

*Dilara Mehmetoğlu, “Geçmişten Günümüze Dağlık Karabağ Sorunu”

*Abbas Karaağaçlı, Đşgal Altındaki Karabağ’ın Meçhul Geleceği

11:30- 11.45 Kahve Arası / Coffee Break

11:45- 13:00 V. Oturum / V. Session

VII

Politika V (Büyük Salon) / PoliticsV ( Main Hall)

Başkan / Chair: Doç. Dr. Đrfan Kaya Ülger

Đrfan Kaya Ülger, Kafkasyada Azınlık Sorunları

*Necati Aydın, Osmanlı Devleti’nin Son Yüzyılında Kafkas Politikası Açılımı

*Tolga Çikrıkci, Realist Ve Pragmatik Düşünceler Ekseninde Türkiye’nin Soğuk Savaş Sonrası Güney Kafkasya Politikası: “Güç”, “Denge” Ve “Aşılamayan Sorunlar”"

*Arş.Gör.Göktürk Tüysüzoğlu, Yumuşak Güç Kuramı Bağlamında Türkiye’nin Güney Kafkasya Stratejisi

Politika VI(Akdeniz Salonu) / Politics VI(Akdeniz Hall)

Başkan / Chair: Yrd. Doç. Dr. Buket ÖNAL

*Fatih Sezgin, Erdal Gişi, Muharrem Pakel, Türkiye’nin AB Üyeliğinin, Kafkasya’nin Avrupa’ya Eklemlenmesine Olasi Etkileri

* M. Özlem Ultan, “AB’nin Dış PolitikasındaKafkasya Politikası”

*Pınar ELBASAN, AB'nin Kafkasya Politikası

13:00- 14.00 Öğle Yemeği / Lunch (Umuttepe Sosyal Tesisleri/ Umuttepe Social Facilities)

14:00- 15:30 VI. Oturum / VI. Session

POLĐTĐKA VI I(Büyük Salon) / Politics VII( Main Hall)

Başkan / Chair: Doç. Dr. Ayşegül KOMSUOĞLU ÇITIPITIOĞLU

* Nino Okropiridze, Georgian Politic of National Security

* Elton Qendro, Energy Security in Western Balkan A Paradigm For Regional Cooperation

* Erdal Düzdaban, Russian-Georgian Conflict And Its Implications On Territorial Integrity And Policy Of Georgia Republic

Uluslararası Hukuk I(Akdeniz Salonu) / International Law I (Akdeniz Hall)

Başkan / Chair: Dr. Zaur GASIMOV

*Arda Özkan, Normalleşme Sürecinde Türkiye Ermenistan Đlişkileri: Zürih Protokolleri ve Uluslararası Hukuk

* Murat Yıldırım, Karadenizin Hukuki Durumunun Kafkaslar Üzerine Etkisi

* Mesut Şöhret, Uluslararası Hukukta Diplomatik Tanınma

* Filiz Cicioğlu, Abhazya Cumhuriyeti'nin Yasal Statüsünün Uluslararası Hukuk Açısından Değerlendirilmesi

VIII

Politika VIII (Karadeniz Salonu) / Politics VIII ( Karadeniz Hall)

Başkan / Chair: Prof. Dr. Vasfi HAFTACI

*Buket Önal, “Türkiye Gürcistan Đlişkileri”

*Burcu Güçlü Akpınar, Azar’ın Sürüncemeli Toplumsal Uyusmazlıklar Modeline Göre: Gürcistan - Güney Osetya Çatısma Analizi

*Azime Telli, Yeni Dünya Düzeni’nin Domino Etkisi Yaratan Devrimleri: Gül Devrimi ve Twitter Devrimi

*Serdar Kesgin, Gürcistan'ın Ayrılıkçı Örgütler Sorunu ve Gürcü Rus Savaşı

15:30- 15:45 Kahve Arası / Coffee Break

15:45- 17:00 VII. Oturum/ VII. Session

Politika IX (Büyük Salon) / Politics IX(Main Hall)

Başkan / Chair: Doç. Dr. Esma Torun ÇELĐK

*Yavuz Selim Hakyemez, Kuzey Kafkasya’da Vehhabilik Ve Ayrilikçi Hareketler

* A. Tolga Türker, Kuzey Kafkasya’da Đslamcılığın Yükselişi: Kafkas Emirliği’nin Analizi

*Sertif Demir, Karadeniz, Kafkasya Ve Hazar Bölgeleri Enerji Kapasitelerinin Türkiye’nin Enerji Güvenliği Açisindan Önemi

* Serkan Taflıoğlu, Đran ve Rusya; Stratejik Đttifak mı Batı’ya Karşı Koz mu?

* Zafer Yıldırım, "Đran-Ermenistan Đlişkileri"

Politika X (Akdeniz Salonu) / / (Akdeniz Hall)

Başkan / Chair: Prof. Dr. Recep TARI

*Zeynep Seda Tantekin, Türkiye’deki Abhaz Diasporası Ve Örgütleri Açısından Abhazya: Kafkas Abhaz Dayanışma Komitesi’nin Görüşleri

*Hayri Çapraz, Abaza-Gürcü Çatışmasında Tarihin Ve Küresel Gelişmelerin Etkisi

*Keisuke Wakizaka, Dünden Bugüne Abhazya Meselesi’nin Adıge-Abhaz Đlişkilerine Etkileri

*Tekin Aycan Taşcı, Güney Osetya Sorununun Yerel Ve Bölge Açısından Analizi

IX

ORGANĐZASYON

Onursal Başkanlar

• Prof. Dr. Sezer Ş. Komsuoğlu, Kocaeli Üniversitesi Rektörü • Prof. Dr. Erlan B. Sydykov , Astana L.N. Gumilyov Avrasya Ulusal Devlet Üniversitesi Rektörü • Prof. Dr. Abdurrahman Fettahoğlu Kocaeli Üniversitesi Đktisadi ve Đdari Bilimler Fakültesi Dekanı • Doç. Dr. Atilla Sandıklı, BĐLGESAM Başkanı

Kongre ve Düzenleme Kurulu Başkanı

• Prof. Dr. Hasret ÇOMAK , Kocaeli Üniversitesi Rektör Yardımcısı

Düzenleme Kurulu

• Arş. Gör. Dilara MEHMETOĞLU, Kocaeli Üniversitesi • Arş. Gör. Itır ALADAG GÖRENTAŞ, Kocaeli Üniversitesi • Arş. Gör. Bilge ERCAN, Kocaeli Üniversitesi • Arş. Gör. Arda ERCAN, Kocaeli Üniversitesi • Arş. Gör. Derya ÖZVERĐ, Kocaeli Üniversitesi • Öğr. Gör. Ayşegül GÖKALP KUTLU, Kocaeli Üniversitesi • Arş. Gör. Mehlika Özlem ULTAN, Kocaeli Üniversitesi • Arş. Gör. Harun ACAR, Kocaeli Üniversitesi • Arş. Gör. Yerkebulan Zhumashov Astana Avrasya Ulusal Devlet Üniversitesi

Kongre Genel Sekreterleri

• Arş. Gör. Bilge ERCAN, Kocaeli Üniversitesi • Arş. Gör. Arda ERCAN, Kocaeli Üniversitesi

X

Kongre Bilim Kurulu

• SÖNMEZ KÖKSAL (EMEKLĐ BÜYÜKELÇĐ) • ÖZDEM SANBERK (EMEKLĐ BÜYÜKELÇĐ) • ĐLTER TÜRKMEN (DIŞĐŞLERĐ ESKĐ BAKANI VE EMEKLĐ BÜYÜKELÇĐ) • GÜNER ÖZTEK (EMEKLĐ BÜYÜKELÇĐ) • PROF. DR. HASRET ÇOMAK ( KOCAELĐ ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. HÜSEYĐN BAĞCI (ORTA DOĞU TEKNĐK ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. OKTAY ALNIAK (BAHÇEŞEHĐR ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. ORHAN GÜVENEN (BĐLKENT ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. CEMĐL OKTAY (YEDĐTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. CENGĐZ OKMAN (YEDĐTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. ĐLTER TURAN (ĐSTANBUL BĐLGĐ ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. ERSĐN ONULDURAN (ANKARA ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. ALĐ L. KARAOSMANOĞLU (BĐLGESAM) • PROF. DR. ÇELĐK KURTOĞLU (BĐLGESAM ) • PROF. DR. SENBERK SHĐLĐBEKOV (TARAZ DEVLET ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. MÜNEVVER TEKCAN (KOCAELĐ ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. ABDURRAHMAN FETTAHOĞLU (KOCAELĐ ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. VASFĐ HAFTACI (KOCAELĐ ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. AHMET SELAMOĞLU (KOCAELĐ ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. DIKHAN KAMZABEKULY (l..N. GUMĐLYOV AVRASYA ULUSAL ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. JAMĐLYA NASUPZHANOVA NURMANBETOVA (l..N. GUMĐLYOV AVRASYA ULUSAL ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. DUMAN RAMAZANOVICH AITMAGAMBETOV (l..N. GUMĐLYOV AVRASYA ULUSAL ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. SATAY M. SYZDYKOFV (l..N. GUMĐLYOV AVRASYA ULUSAL ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. BAUBEK ZHUMASHULY SOMZHUREK ( l..N. GUMĐLYOV AVRASYA ULUSAL ÜNĐVERSĐTESĐ) • PROF. DR. RECEP BOZTEMUR (ORTA DOĞU TEKNĐK ÜNĐVERSĐTESĐ) • DOÇ. DR. MARMANTOVA TAISSIYA VIKTOROVNA (l..N. GUMĐLYOV AVRASYA ULUSAL ÜNĐVERSĐTESĐ) • DOÇ.DR. ATĐLLA SANDIKLI (BĐLGESAM) • DOÇ. DR. AYNUR NOGAYEVA ( l..N. GUMĐLYOV AVRASYA ULUSAL ÜNĐVERSĐTESĐ) • DOÇ. DR. SAMĐ KARACAN .(KOCAELĐ ÜNĐVERSĐTESĐ) • DOÇ. DR. OKTAY F. TANRISEVER (ORTA DOĞU TEKNĐK ÜNĐVERSĐTESĐ) • DOÇ. DR. ĐRFAN KAYA ÜLGER (KOCAELĐ ÜNĐVERSĐTESĐ) • DOÇ. DR. AĐGERĐM SHĐLĐBEKOVA (l..N. GUMĐLYOV AVRASYA ULUSAL DEVLET ÜNĐVERSĐTESĐ) • DOÇ. DR. FATĐH ÖZBAY (ĐSTANBUL TEKNĐK ÜNĐVERSĐTESĐ) • YRD. DOÇ. DR. ZAFER YILDIRIM (KOCAELĐ ÜNĐVERSĐTESĐ) • YRD. DOÇ. DR. BUKET ÖNAL (KOCAELĐ ÜNĐVERSĐTESĐ) • YRD. DOÇ. DR. CANER SANCAKTAR (KOCAELĐ ÜNĐVERSĐTESĐ)

XI

AÇILIŞ KONUŞMASI

Doç.Dr. Atilla Sandıklı

BĐLGESAM Başkanı

Kafkasya, Kafkas Sıradağları'nın Kuzey Kafkasya ve Güney Kafkasya olarak ikiye böldüğü, kuzeyde Don

nehiri ağzı, Maniç Çukurluğu ve Kuma ağzı hattından, güneyde Aras ve Kars Platosu'na kadar uzanan bölgenin

adıdır. Doğal sınırlarını batısında Karadeniz, doğusunda ise Hazar Denizi oluşturur. Kafkasya’yı coğrafi açıdan

üç bölgeye ayırmak mümkündür. Birincisi Kafkas Sıradağları’nın kuzeyindeki bozkırları kapsayan, önemli bir

tarım potansiyeline sahip “Step Kafkasya’sı” veya “Bozkır Bölgesi”, ikincisi “Büyük Kafkas Dağları” Bölgesi

ve diğeri de bu bölgenin güneyinde Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan’ı içine alan “Transkafkasya” veya

“Küçük Kafkaslar” bölgesidir.

Kafkasya; Avrupa, Asya, Afrika kıtalarının buluşma noktasında yer almakta ve bu özelliği ile üç kıtayı birbirine

bağlayan ulaştırma hatlarını kontrol etmektedir. Rusya’dan Akdeniz’e, Ortadoğu ve Basra körfezine bağlantı

yolları bu bölgeden geçmektedir. Kafkasya; Hazar Havzası ülkelerine Karadeniz yolu ile Avrupa içlerine ve

Dünyaya, Dünya ülkelerine Hazar denizi yolu ile Asya içlerine ulaşma olanağı verir. Böylece sadece kuzey-

güney değil, doğu-batı arasında da bağ oluşturur. Bu nedenle Kafkasya karayolları, demiryolları, deniz yolları

ve enerji ulaşım hatları üzerinde yer almaktadır.

Hazar kıyıları zengin petrol ve doğalgaz kaynaklarına sahiptir. Bu zengin kaynakların açık denizlere ve

Avrupa’ya ulaşım yolları Kafkaslardan geçmektedir. Bunlar Bakü-Tiflis-Ceyhan, Bakü-Novorossiysk, Tengiz-

Novorossiysk petrol boru hatları ile proje çalışmaları devam eden Nabucco ve Güney Akım doğalgaz boru

hatlarıdır. Doğu Anadolu bu ulaşım hatlarını kontrol eden önemli bir coğrafyaya sahiptir ve bu bölgenin

jeopolitik açıdan ayrılmaz bir parçasıdır.

Soğuk Savaş sonrasında SSCB’nin dağılması nedeniyle güç boşluğunun oluştuğu Kafkaslar Rusya ve Batı

menfaatlerinin kesiştiği bir bölgedir. Batı NATO vasıtasıyla, Rusya Bağımsız Devletler Birliği vasıtasıyla

bölgedeki menfaatlerini gerçekleştirmeye çalışmaktadır.

Amerikalı Siyaset Bilimcisi, Samuel P. Huntington, medeniyetler çatışması tezinde Kafkasları Hıristiyan ve

Đslam kültürünün fay hatlarından birisi olduğunu ileri sürmektedir. Bu açıdan bakıldığında Kafkaslar, Rusya

Federasyonu ile Türkiye arasında bir tampon bölge oluşturmaktadır.

Ayrıca Türkiye-Türk Cumhuriyetleri ilişkilerinin geliştirilebilmesi için Kafkasya Orta Asya’ya açılan bir

kapıdır. Hazar havzası petrol ve doğalgaz kaynaklarının Türkiye üzerinden Batı pazarlarına ve açık denizlere

ulaştırılması Kafkasların jeopolitik ve jeostratejik önemini artırmaktadır. Bu nedenle Kafkasların güvenliği ile

güney Kafkasya’daki devletlerin bağımsızlıkları ve toprak bütünlükleri Türkiye için çok önemlidir.

XII

Türkiye’nin Kafkasya bölgesi ile köklü tarihi ve kültürel bağları mevcuttur. Kuzey Kafkasya’dan 1-1,5

Müslüman halk ve yaklaşık aynı sayıda güney Kafkasyalı Müslüman 19 ve 20. Yüzyılda Anadolu’ya göç

etmişler ve Osmanlı Devletine sığınmışlardır. Bu rakamlar bu güne yansıtıldığında Kafkas halklarının çoğunun

kardeş halklar olduğu görülmektedir. Türkiye bu nedenle Kafkasya ile ilgilenmektedir ve ilgilenmek zorundadır.

SSCB’nin dağılmasından sonra Kafkasya’da bağımsızlıklarını kazanan uluslar devlet yapılarını

kuvvetlendirmeye ve bağımsızlıklarını teminat altına almaya çalışmaktadırlar. Rusya Federasyonu kendi

içindeki bağımsızlık mücadelelerini bastırdıktan sonra petrol fiyatlarındaki artıştan da istifade ederek

ekonomisini düzeltmiş ve bölgede tekrar önemli bir güç haline gelmiştir. Rusya güçlendikçe bölgedeki etki

alanını tekrar genişletmeye başlamış ve çevresindeki yeni devletler üzerindeki azalan etkisini her geçen gün

daha da artırmaktadır. Tarihi deneyimler dikkate alındığında Rusya’nın Kafkalar üzerindeki girişimlerinin

gelecek yıllarda daha da artacağı değerlendirilmektedir.

Böyle bir durumda ABD ve AB Kafkaslar üzerindeki çıkarlarını korumak için nasıl bir strateji takip edecektir?

Kafkasya’nın jeopolitiğinde nasıl bir değişim yaşanacaktır? Türkiye için Kafkasya nasıl bir anlam ifade

etmektedir? Türkiye’nin Kafkaslara yönelik hedefleri ve politikaları nelerdir? Sorularının yanıtları Kafkaslarda

geleceğe yönelik öngörülerde bulunmamıza önemli katkılar sağlayacaktır. Đşte bu nedenlerle bu kongrede icra

edilen oturumlar ve sunulacak bildiriler çok önemlidir. Kongrenin düzenlenmesine fırsat veren sayın rektörümüz

Prof.Dr. Sezer Komsuoğlu’na, organizasyonun gerçekleşmesinde büyük emeği olan Prof. Dr. Hasret Çomak

hocama, organizasyonda görev alan Kocaeli Üniversitesi ve BĐLGESAM personeline, oturum başkanları ve

bildiri sunanlara, tabii ki siz değerli katılımcılara teşekkür ederim.

XIII

AÇILIŞ KONUŞMASI

Prof. Dr. Hasret ÇOMAK

Kocaeli Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve

Uluslararası Kafkasya Kongresi Başkanı

Çok değerli konuklar,

Kocaeli Üniversitesi, Astana Avrasya Ulusal Üniversitesi ve Bilgesam tarafından düzenlenen ve Kocaeli Barosu Başkanlığınca desteklenen “Kafkasya” konulu uluslararası kongremize hoş geldiniz.

Öncelikle çok seçkin böyle bir topluluğa hitap etmekten mutluluk ve gurur duyuyorum.

Yurtiçi ve yurt dışından katılarak kongremize çok değerli bilimsel katkılar sağlayacak konuşmacılara ve oturum başkanlarına şükranlarımı sunarım.

Balkanlar, Orta Doğu, Kafkasya, Orta Asya ve Afrika’da son dönemde meydana gelen gelişmeler, güvenlik ve tehdit algılamaları geçmişe nazaran çok önemli değişikliklere sahip olmuştur.

Bu düşünceden hareketle; üniversitemiz bu bölgelere yönelik uluslararası kongreler düzenlemeyi planlamıştır.

Birinci olarak, 28-29 Nisan 2011 tarihlerinde “Uluslararası Balkan Kongresi”ni ülkemizden 6 üniversite ve Bilgesam ile birlikte gerçekleştirmiştir.

Đkinci olarak, 1-2 kasım 2011 tarihlerinde “Uluslararası Orta Doğu Kongresi’ni; Kazakistan’ın Astana Avrasya Ulusal Üniversitesi, Macaristan’ın Budapeşte Corvinus Üniversitesi ve Bilgesam ile birlikte düzenlemiştir.

Üçüncü olarak, bugün ve yarın “Uluslararası Kafkasya Kongresi”ni Kocaeli Üniversitesi, Astana Avrasya Ulusal Üniversitesi ve Bilgesam ile düzenlemiş bulunmaktayız.

Kafkasya’da birbirine bağlı ve süratle değişim gösteren gelişmeler, birbirinden ayrılmayan sorunlar;

Bölgenin ve dünyanın barış ve istikrarını ciddi şekilde etkilemektedir.

Enerjiye olan ihtiyacın her geçen gün artması, enerji kaynakları ve bu kaynaklara ulaşım yollarının kontrolü için yapılan güç mücadeleleri bölgeyi “jeopolitik açıdan” önemli hale getirmektedir.

SSCB’nin dağılması sonrasında Güney Kafkasya’da bağımsızlığını kazanan devletler ve ortaya çıkan yeni dengeler;

Hem bölge devletlerinin hem de bölgede çıkarları olan devletlerin dış politika davranışlarını etkilemiştir.

Günümüzde Kafkasya, zengin kaynakları, jeopolitik konumu, jeostratejik önemi, çok etnikli ve çok kültürlü yapısı, bağımsızlık mücadeleleri ve enerji kaynaklarının bulunduğu Hazar Denizi’ne yakınlığı nedeniyle öncelikli bir bölgedir.

Türkiye, Kafkasya ile çok köklü tarihi ve kültürel bağlara sahiptir.

Tarih boyunca dostça ilişkiler geliştirmeyi her alanda benimsemiştir.

Kafkasya’da demokratik ve bilimsel düşünceyi esas alan devlet yapılarının gelişmesi, evrensel düzeyde değerlerin yerleşmesini sağlayacaktır

Çok değerli konuklar,

XIV

SSCB’nin dağılmasından sonra Kafkasya’da jeopolitik bir güç boşluğu ortaya çıkmıştır.

Güç boşluğunu doldurmak için bölgesel ve küresel aktörlerin benzer veya farklı araçlarla bölge üzerinde etkinlik kurma girişimleri dikkat çekmektedir.

Türkiye, “karşılıklı saygı ve iç işlerine karışmama” ilkesinden hareketle, Kafkasya ülkeleri ile ilişkilerini her alanda çeşitlendirmeyi ve geliştirmeyi hedeflemektedir.

Türkiye, ikili ve çok taraflı işbirliğini yaygınlaştırarak bölgede “barış, güvenlik ve istikrar”ın tesisine katkı ve destekte bulunmak istemektedir.

Kafkasya’da barış ve istikrarı sağlamak ve sürdürülebilir hale getirebilmek için iç ve dış aktörlerin politikalarını gözden geçirmeleri gerekmektedir.

Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk; TBMM’de yapmış olduğu bir konuşmasında; “barış, ulusları refah ve mutluluğa eriştiren en iyi yoldur. Fakat bu kavram bir kez ele geçirilince sürekli özen ve ilgi bekler. Her ulusun ayrı ayrı hazırlığını gerektirir” demektedir.

Barış içinde bir Kafkasya, tüm dünyanın geleceği için çok önemlidir ve vazgeçilmezdir.

Kongremize katılan siz değerli konuklarımıza,

Konuşmacılara ve oturum başkanlarına,

Baro Başkanı Sayın Solakoğlu’na

Kongre’nin yapılmasını teşvik eden rektörümüz Prof. Sayın Komsuoğlu’na,

Üniversitemizle birlikte bu kongrenin yapılmasına onay veren Kazakistan Astana Avrasya Ulusal Üniversitesi Rektörü Prof. Sayın Sydykov’a,

Dekanımız Prof. Sayın Fettahoğlu’na,

Üniversitemiz ile işbirliğimizi geliştiren ve daima destekleyen avrasya üniversitesi lisans üstü öğretim direktörü Doç. Dr. Sayın Aigerim Shilibekova’ya

Bilgesam Başkanı Doç. Dr. Sayın Sandıklı’ya,

Kongre Genel Sekreterleri araştırma görevlileri Bilge ve Arda Ercan’a,

Kongrenin uygulanmasına yardımcı olanuluslararası ilişkiler topluluğu üyesi öğrencilerimize,

Emeği geçen ve destek veren tüm dostlarımıza,

Çok teşekkür ederim.

Çok değerli konuklar,

Kongremize katılmakla bizlere en büyük onur ve gururu yaşattınınız.

Sizlerin vereceği destek ve güçle uluslararası etkinliklerimizi daha çok yoğunlaştıracak ve daha çok yaygınlaştıracağız.

Kongremizin çok başarılı geçeceğini umuyor ve inanıyorum.

Hepinize sonsuz başarılar diler, saygılarımı sunarım.

XV

Đçindekiler

THE ROLE OF THE RELIGION IN THE CAUCASUS REGION AND SOCIETAL SECURITY .... 1

Orkhan Gafarlı

USA & UE FOREIGN POLICY IN CAUCASUS ................................................................................. 9

Rovena Alıraj

ENERGY TRANSPORTATION LINES AND THEIR PROTECTION.............................................. 13

Agron Malaj

RUSSIAN FOREIGN POLICY FROM CAUCASUS IN THE BALKANS GREAT GEOPOLITICAL BATTLE: WHO WILL RULE EURASIA? ............................................................ 26

Albert Hitoaliaj

AZERBAIJAN-IRAN RELATIONS IN THE POST-SOVIET ERA ................................................... 47

Peyman Asadzade

Roya Izadi

FOREIGN POLICY OF THE EUROPEAN UNION TOWARDS THE SOUTH CAUCASUS ........ 55

Haydar Efe

ĐSMAĐL GASPIRALI: TERCÜMAN GAZETESĐ VE “DĐLDE, FĐKĐRDE BĐRLĐK” SÖYLEMĐNĐN YENĐDEN OKUNMASI ....................................................................................................................... 81

Đnci Çağlayan

EDEBĐYATIMIZIN KAFKAS CEPHESĐ: OSMANLI-RUS SAVAŞLARINDA 1855 KARS ZAFERĐNĐN TÜRK ŞĐĐRĐNDEKĐ YANSIMALARI ......................................................................... 105

Tevfik Sütçü

TÜRK-GÜRCÜ KÜLTÜRLERARASILIK ....................................................................................... 120

Nebahat Akgün Çomak, Elgiz Yılmaz, Leyla Akgün, Đnna Ossiptsuk

OSMANLI DEVLETI’NIN SON YÜZYILINDA KAFKAS POLITIKASI AÇILIMI ................... 141

Necati Aydın

KAFKASYA’NIN MAKROEKONOMIK GÖRÜNÜMÜ VE TÜRKIYE ILE TICARETI (2000-2010) ................................................................................................................................................... 154

Yusuf Bayraktutan, M. Hilmi Özkaya

TÜRKĐYE’NĐN GÜNEY KAFKASYA ÜLKELERĐ VE ĐRAN ĐLE EKONOMĐK - SĐYASĐ ĐLĐŞKĐLERĐ ........................................................................................................................................ 167

Kerem Karabulut, Alper Yalçın

RUSYA’DA SOSYALIZMDEN KAPITALIZME GEÇIŞ (1992-2000): NEOLIBERALIZM, OTORITERIZM VE ÇEVRELEŞME ................................................................................................ 193

Caner Sancaktar

KAFKASYA JEOPOLITIĞI VE TÜRKIYE’NIN KAFKASYA POLITIKASI ................................ 228

Atilla Sandıklı

TÜRKĐYE’DE KAFKASYA ĐLE ĐLGĐLĐ YAPILAN DĐL VE KÜLTÜR ........................................ 231

XVI

KONULU ÇALIŞMALAR ÜZERĐNE BĐR DEĞERLENDĐRME .................................................... 231

Mehmet Furkan Çelik

SOVYETLERDE PROPAGANDA ARACI OLARAK SINEMA ..................................................... 239

Çağrı Alagöz

AVRASYAÇILIK VE RUSYA .......................................................................................................... 250

Fuad Hilalov

TÜRK-RUS ĐLĐŞKĐLERĐNE YÖN VEREN ETKENLER ................................................................. 261

Esma Torun Çelik

TÜRKĐYE-RUSYA FEDERASYONU UZUN SÜRELĐ ĐYĐ ĐLĐŞKĐLERĐN YARARLARI ............ 286

M. Oktay Alnıak, Aylin Çelik Turan, Pelin Yılmaz Bolat

KAFKASYA’DA ĐRAN - ĐSRAIL ÇEKIŞMESI VE GÜVENLIK SORUNLARI ........................... 291

Orkhan Gafarli, Yusuf Çınar,Çağatay Balcı

NÜKLEER ENERJĐ VE NÜKLEER GÜVENLĐK AÇISINDAN KAFKASYA ............................... 304

Nalan Özkan

YENI LIDERLER DÖNEMINDE TÜRKIYE-AZERBAYCAN ĐLIŞKILERINDE KIRILMA NOKTALARI...................................................................................................................................... 305

Ali Faik Demir

THE REPRESENTATIONS OF THE CAUCASUS IN SOVIET HISTORICAL JOURNALS (1926-1945) ................................................................................................................................................... 315

Tristan Landry

ĐŞGAL ALTINDAKĐ KARABAĞ’IN MEÇHUL GELECEĞĐ .......................................................... 324

Abbas Karaağaçlı

THE CAUCASUS. RE-THINKING THE PAST OF A CONFLICT ZONE ..................................... 332

Zaur Gasimov

REALIST VE PRAGMATIK DÜŞÜNCELER EKSENINDE TÜRKIYE’NIN SOĞUK SAVAŞ SONRASIGÜNEY KAFKASYA POLITIKASI: “GÜÇ”, “DENGE” VE “AŞILAMAYAN SORUNLAR”...................................................................................................................................... 352

Tolga Çikrıkci

YUMUŞAK GÜÇ KURAMI BAĞLAMINDA TÜRKĐYE’NĐN GÜNEY KAFKASYA STRATEJĐSĐ ............................................................................................................................................................. 363

Göktürk Tüysüzoğlu

TÜRKĐYE’NĐN AB ÜYELĐĞĐNĐN, KAFKASYA’NIN AVRUPA’YA EKLEMLENMESĐNE OLASI ETKĐLERĐ ........................................................................................................................................... 376

Fatih Sezgin, Erdal Gişi, Muharrem Pakel

1905 DEVRIMI :ETNIK ÇATIŞMALAR: DAĞLIK KARABAĞ SORUNU .................................. 393

Dilara Mehmetoğlu

AVRUPA BĐRLĐĞĐ DIŞ POLĐTĐKASINDA KAFKASYA ............................................................... 398

Mehlika Özlem Ultan

XVII

AVRUPA BĐRLĐĞĐ’NĐN KAFKASYA POLĐTĐKASI ....................................................................... 407

Pınar Elbasan

THE MAIN ASPECTS OF THE NATIONAL SECURITY OF GEORGIA. .................................... 419

Okropiridze Nino

TRANSIT GEOPOLITICS FROM CAUCASUS TO BALKANS: SOUTHERN GAS CORRIDOR A STUDY CASE. ................................................................................................................................... 426

Elton Qendro,

THE RUSSIAN-GEORGIAN CONFLICT AND ITS IMPLICATIONS FOR TERRITORIAL INTEGRITY AND POLICY OF THE REPUBLIC OF GEORGIA .................................................. 441

Erdal Düzdaban

ABHAZYA CUMHURĐYETĐ’NĐN YASAL STATÜSÜNÜN ULUSLARARASI HUKUK AÇISINDAN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ ............................................................................................. 448

Filiz Cicioğlu,Muharrem Saran,Sezai Babakuş

NORMALLEŞME SÜRECĐNDE TÜRKĐYE - ERMENĐSTAN ĐLĐŞKĐLERĐ:ZÜRĐH PROTOKOLLERĐ VE ULUSLARARASI HUKUK .......................................................................... 456

Arda Özkan

ULUSLARARASI HUKUKTA DĐPLOMATĐK TANINMA: GÜNEY OSETYA VE ABHAZYA’NIN MEVCUT STATÜSÜ ............................................................................................ 467

Mesut Şöhret

TÜRKĐYE-GÜRCĐSTAN ĐLĐŞKĐLERĐ .............................................................................................. 498

Buket Önal

AZAR’IN SÜRÜNCEMELI TOPLUMSAL UYUŞMAZLIKLAR MODELINE GÖRE: GÜRCISTAN-GÜNEY OSETYA ÇATIŞMA ANALIZI .................................................................. 502

Burcu Güçlü Akpınar

YENI DÜNYA DÜZENI’NIN DOMINO ETKISI YARATAN DEVRIMLERI: GÜRCISTAN GÜL DEVRIMI VE MISIR LOTUS DEVRIMI ......................................................................................... 517

Azime Telli

GÜRCĐSTAN'IN AYRILIKÇI BÖLGELER SORUNU VE GÜRCÜ-RUS SAVAŞI ....................... 551

Serdar Kesgin

ĐRAN VE RUSYA; STRATEJIK ĐTTIFAK MI BATI’YA KARŞI KOZ MU? ................................ 552

M.Serkan Taflıoğlu

ĐRAN-ERMENISTAN ĐLIŞKILERI ................................................................................................... 559

Zafer Yıldırım

“TÜRKIYE’DEKI ABHAZ DIASPORASI VE ÖRGÜTLERI AÇISINDAN ABHAZYA:KAFKAS ABHAZ DAYANIŞMA KOMITESI’NIN GÖRÜŞLERI .................................................................. 563

Kafkas-Abhazya Dayanışma Komitesi/Zeynep Seda Tantekin

ABAZA-GÜRCÜ ÇATIŞMASINDA TARĐH ................................................................................... 568

Hayri Çapraz

XVIII

DÜNDEN BUGÜNE ABHAZYA MESELESI’NIN ADIGE-ABHAZ ĐLIŞKILERINE ETKILERI577

Keisuke Wakizaka

ĐKĐ FARKLI PENCEREDEN GÜNEY OSETYA SORUNU ............................................................ 598

Tekin Aycan Taşcı

TÜRKĐYE-ERMENĐSTAN NORMALLEŞME SÜRECĐNE RUSYA’NIN YAKLAŞIMI .............. 607

Fatih Özbay

KARADENĐZ, KAFKASYA VE HAZAR BÖLGELERĐ ENERJĐ KAPASĐTELERĐNĐN TÜRKĐYE’NĐN ENERJĐ GÜVENLĐĞĐ AÇISINDAN ÖNEMĐ ......................................................... 616

Sertif Demir

THE ANALYSIS OF WAR IN AFGHANISTAN AND ITS EFFECT ON THE REGION .............. 635

Sertif Demir

KAFKASYA’DA AZINLIK SORUNLARI ....................................................................................... 645

Đrfan Kaya Ülger .................................................................................................................................. 645

THE GLOBAL GEOPOLITICAL THEORIES TURKEY AND EURASIA………………………………657.

Ergys Llanaj

HOW MULTILINGUALISM DEFINES CAUCASIA 666

Münevver Tekcan

KAFKASYA’DA GÜVENLĐK SORUNU VE BUNUN TÜRK DIŞ POLĐTĐKASINDA

YANSIMALARI 687

Serap Gürsel

ULUS ÖTESĐ TASARLANMIŞ CEMAAT OLARAK ERMENĐ DĐASPORASININ ALMANYA’DA POLĐTĐK HALKLA ĐLĐŞKĐLER ÇALIŞMALARI VE GELENEKSEL VE YENĐ

MEDYAYI POLĐTĐK MÜCADELEDE ARAÇSALLAŞTIRMASI 702

Füsun Alver

1

THE ROLE OF THE RELIGION IN THE CAUCASUS REGION AND SOCIETAL SECURITY

Orkhan Gafarli

Abstract

New threats have begun to put the security system into jeopardy after the terrorist attacks of September 11,

2001. One of the main threats is the fundamentalism that evokes the creation of radical and extremist religious

groups. And the problem of our day is to ensure security of society from those religious threats.

This article analyzes the new social threats and challenges in the Caucasus region. In the first part of this paper

the concept of Societal Security will be considered. The problems of traditional Islam and the reasons for the

disappearance of traditional Islam in the Caucasus will be analyzed in the second part of the paper. Ultimately,

the spread of non-traditional Islam in the Caucasus region, and whether it poses a threat to Societal will be

examined.

Keywords: Societal Security, religious threats, radical Islam, Caucasus region, September 11, 2001,

Security Sector, securitization, traditional and non - traditional islam.

Introduction

Since the events of September 11 2001, a new era has begun for researchers in the security sphere studying

Societal Security, and the beginning of this new period has been associated with the emergence of new threats to

society such as terrorism and extremism.

Worldwide, religion has increased dramatically in importance. This is primarily due to the following: with the

end of the existence of a bipolar world, "geopolitical contradictions are now described in terms of civilization,

which is most often identified with religious, which has produced a variety of global “cultures”. Today we talk

about the Western (Christian), Muslim, Buddhist and Chinese (Shinto) civilizations, between which runs a line

of inter-civilizational differences. This situation fundamentally distinguishes modern times from the rest of

human history.

Societal Security

Like the science of Societal Security, political research began to be scientifically studied during the twentieth

century. The development of this science was connected with various schools of international relations. One of

these was the school where the famous English scientist Barry Buzan improved the format of Societal Security

study. Barry Buzan divided Societal Security into five subheadings: 1) Political 2) Economic 3) Environmental

4) Social 5) Military1. Sharing in the sector, it is thought that the state in this situation should consider the

potential threats, and in this situation it should apply “securitization”.

In the social section of his division of the security sectors, Buzan explored issues of culture, religion and

language2. More precise processes of identification itself, identity formation of the roles of religion, ethnicity,

which could be a threat to the security situation, changes the identity of a nation. The role of language,

considered as a threat to language, changes the characteristics of a nation and possibly also the culture.

1 Barry Buzan, Ole Waever, Jaap de Vilde Security: a new framework for analysis pg 21-119 2 Barry Buzan, Ole Waever, Jaap de Vilde Security: a new framework for analysis pg 119

2

One of the senior professors of security at the University of Copenhagen, Ole Waever, who in his time

contributed to the development of the theory of the security sector, along with Barry Buzan, has updated this

theory to bring it in line with the postmodern world. In an academic article in the journal Brauch, “Globalization

and Environmental Challenges,”3 Ole Waever examines new threats to Societal Security which have come to

light since the terrorist attacks of 11 September 2001 in the United States. Opening a new dispute, Waever

proposes adding a further subheading to the theory of Societal Security – namely, the rise of religious extremism

and the subsequent threat to all societies, especially the U.S. and Europe. He also suggested adding to the

security sector another sector under the name of religion. In his article he also suggests, apart from religion, a

sexual minority sector, but in this article, we will only consider his views on religion.

In his article Ole Waever writes, "Religious communities can act as references for Societal Security, because

they may be identical to groups in society. In various situations, religion formalizes normative power and

institutional structures that are balanced. Therefore religion and the state are mutually connected with the

political sector ............ in this case, if an argument is made against religion, whatever form it may take, these

groups do not view it as a threat to safety, but rather as a threat to their faith. "4

Examining the role of religion, Waever once tried to touch on the problem of religious fundamentalists. Having

analyzed the views of fundamentalists, he tried to show people a way to ensure the safety of their religion from

external threats. Fundamentalists consider globalization, for example, to be a significant threat to religion5. They

divide societal into “us” and “you”, and if tomorrow there is a threat to the community which causes you to go

and live together, they will not help you because you are not “one of them”.

It is clear that the use of the correct form of the concept of “Securitization” is also very important, and that

depends on the government or government institution in the state. Observations have given rise to the opinion

that the forms and methods of “Securitization” fall into two camps – “soft” and “hard”. But which states use

which forms and under what circumstances, is also a very important question. How to answer this question?

Having thought about it, we can build a bridge between two of Barry Buzan’s concepts. This concept of

separation of Buzan’s into three types of state 1) Post-modern 2) Modern 3) not comprising a state6; from the

book Regions and Powers. If we divide up the state according to this theory, then security provision should be

appropriate to the type of state. As we have noted, these two concepts can be interrelated. An example of the

concept of a modern state is a positive view. A Modern state is one where there is a strong national identity7. In

this process to press lower identifications such as religion, language of ethnic minorities, and ethnic

characteristics are being subjected to pressure and upper identities are being created to create an upper-identity.

Problems arise more closely precisely in these states.

Since gaining their independence following the collapse of the Soviet Union, the fifteen former constituent

countries have faced similar problems due to their shared history of nearly seventy five years. The similar nature

of the problems faced has also manifested itself in relations between states and religious communities in Central

3 Waewer, Ole, The Changing Agenda of Societal Security”, Uluslararası Đlişkiler (Đnternational Realition), (Summer 2008), s. 151-178. 4 Laustsen ve Wæver, “In Defence of Religion”. Bkz, Talal Asad, Genealogies of Religion: Discipline and Reasons of Power in Christianity and Islam, Baltimore, John Hopkins University Press, 1993; Talal Asad, Formations of the Secular: Christianity, Islam, Modernity, Palo Alto, Stanford University Press, 2003. 5 Waewer, Ole, “The Changing Agenda of Societal Security”, Đnternational Realition, (Summer 2008), pg. 170. 6 Barry Buzan and Ole Waefer 2003 «Regions and Powers The Structure of International Security” pg 22 Cambridge, New York, Melbourne, Madrid, Cape Town, Singapore, São Paulo 7 Bacık, Gökhan, “The Resistance of the Westphalian System: September 11 and World Politics”, Uluslararası Đlişkiler, Cilt 3, Sayı 10 (Yaz 2006), s. 53-84.

3

Asia and the Caucasus. Especially in the northern part of the Caucasus, issues concerning religious radicalism

and fundamentalism are more noticeable. In contrast to the North Caucasus, the challenges posed by religious

fundamentalism are relatively mild in the South Caucasus, such as in Azerbaijan.

Traditional Islam in The Caucasus

The Caucasus is a region where religion has for centuries played an important role in society, and for centuries

has shaped the cultural life of the region. The religious component of culture has resulted in a fusion of local

religious customs into a "traditional religion". The very concept and the term "traditional Islam" appeared during

the Soviet era in academic spheres. In giving such a term, they shared local religious movements with others in

the Islamic world.

All religions in the Caucasus have travelled this road, but always within Islam-specific terminology. Prior to the

advent of Islam in the Caucasus, local customs and religious rites were often mixed with Christian ones.

Therefore, in considering Islam, it is necessary to take into account that today’s form differs from the forms

encountered in other parts of the world. The formation of religion in this region took places over years –

centuries, even. In this process, the religion did not take on those customs and practices which could become a

threat to its foundation or its spiritual theology. But sometimes Islam lost sight of its basic form in certain

regions of the Caucasus.

In the Caucasus there were theological currents such as Maturididy, Mutazidi, Ashshary and the Shiite Imams

school. These currents arose at different times, and changed the thinking of religious people in this region.

The penetration of the Safavid state in the South Caucasus could implement a change of identity. These events,

which have been taking place from the 16th Century right up to the modern day, have left their influence on the

region. It was during these processes that strong religious and cultural bridges were created between the Persians

and the people of the South Caucasus - to be exact, Azerbaijan and Armenia, and eastern Georgia.

Safavidism is a form of Shiitism, but the form of the Shiite Imam schools differed from the other theological

schools. Its roots go deep into the history before and after the death of the Prophet Muhammad (P.B.U.H.).

Today, Iran is the Shiite religious centre. The Iranian clergy holds influence over everywhere inhabited by Shiite

Muslims. Up until now, the South Caucasus area has fallen into the Shiite geopolitical zone8.

The Asharit and Maturid theological schools were very strong in the North Caucasus. But under Ottoman rule,

schools in the Northern Zone began to develop sufia like Nakshibendiya and Gadiria. These schools, at the time

of their existence in the North Caucasus, were able to form very strong clergies and, at the same time, a political

life in the region. For example, during the Caucasian Wars of the 18th century, the leaders of the war chiefs

were associated with the Sufi schools. In the North Caucasus, the Sunni school of Islam is currently preserved in

a weak form. Even Christianity could coexist simultaneously with Islam in the Caucasus. In Armenia and

Georgia, the majority of the population to date is Christian.

The Soviet Era

The Soviet Union was formed very quickly after the fall of Tsarist Russia. In this new state religion was

forbidden because the government itself was considered atheistic. All mosques and churches began to be closed

as religious schools were also forbidden on Soviet territory.

8 Discussions on Shiite axis and Iran, Bayram Sinkaya, Research Assistant in Ataturk University / METU International Relations Department, Eurasian File 2007, Volume 13, Number 3

4

During this part of the twentieth century, because of the closure of religious schools, Islamic theological schools

began to weaken. Closing the borders of the Soviet Union to the world closed in a state which did not allow

people to have relationships with other countries. Religious theologies lost their connection with religious

centers, and became weaker, and science began to simply disappear. The official ban on the Islamic religion

meant that Islamic practices were only observed secretly in people’s homes and during funeral rites. This was a

big blow to Islam in the region - sacred ministers became illiterate; religion became detached from its roots. All

this led to the destruction of Islam. In the middle of the 20th century the leadership of the USSR began to allow

clergy to carry out their religious duties, but only within the context of funerals. This historical course destroyed

all religious institutions in the region. Since the disintegration of the Soviet Union, the newly independent states

have allowed clergy to carry out their duties, but these spiritual leaders have not been very educated. People

have not taken them seriously. As a result, the region has become a target for non-traditional religious

movements in the Caucasus.

The North Caucasus

After the collapse of the Soviet Union of the North Caucasian states were unable to gain independence.

Dagestan, Ingushetia, Chechnya, Kabardino-Balkaria, Adygea and North Ossetia remained parts of Russia, but

Chechnya has put up a fierce fight for independence. An interesting situation has developed - in the North

Caucasus, as we have already noted, the majority of the population are Muslims.

After the collapse of the Soviet Union and the disappearance of religious censorship in the North Caucasus, we

have seen the emergence of new religious movements, in particular the events which are found in Arab regions

are found reflected here. One of the movements which differs from the fundamental direction of the movement

is Salafia. Its different directions in the North Caucasus have led to the emergence of terrorism - the North

Caucasus is to this day considered one of the hotspots in the region. The population has a low level of education

and a low standard of living and for years has witnessed the Russo-Chechen conflicts. However, the spread of

Salafia did not come about simply because of poverty and lack of education, but also because religious teaching

did not adequately cover modern reality.

Now we will consider the causes of these events. Religious fundamentalism has created a new danger for the

population and has brought about new sects that have changed people's entire outlook. For example, since 1998,

the Chechen people have been fighting for their independence. The Chechen struggle for independence has

turned into a struggle for the formation of Caucasian Amiraty.

Today, all the North Caucasian regions in Dagestan, fundamentalism is being widely developed by Chechnya,

and this will lead in the future to the formation of new hotspots.

Despite this turn of events Russia has continuously kept the North Caucasus under an iron fist, and strengthened

the military form of political rule in the North Caucasus. Various terrorist and insurgent movements have given

Russia no reason to change its method of governance. Authoritarian local government in the North Caucasus has

created conditions for the third generation of terror. In order to create stability in the region, Vladimir Putin has

used a strategy entitled “Hard Power”. We must also observe the consequences of the panic and brutal policy of

public security in the North Caucasus, in such regions as Chechnya, Dagestan, Kabardino-Balkaria, Ingushetia

and North Ossetia. Today in the North Caucasus, the "subjects" of the Federation compete in the number of

terrorist attacks carried out. Radical groups collect the unofficial "green tax" from the population of North

5

Ossetia. This tax allows terrorist organizations to solve their financial problems. The number of terrorist attacks

has been increasing year on year.

It should be noted that during Vladimir Putin’s presidency Russia created a system of buying security in the

Caucasus, with money. It remains to be seen how security will be provided when the oil and gas runs out, or if

there is a crisis. Assessing the situation, we can conclude that a neo-realist approach to security in such

circumstances is not possible.

The South Caucasus

As a result of a comparative analysis of different regions of the Caucasus, we see that such conditions create the

possibility for radical Islamic movements to emerge. Future development of the situation, in which Muslims are

present in the South Caucasus, can be clarified by analysing comparisons with the situation in the North

Caucasus, such as Chechnya, and the southern part of Azerbaijan, which lies on the border with Iran.

The Southern Caucasus’ Western aspirations, the poor economic situation among the Muslim population, and

the professed different cultural values year after year, are pushing these societies further and further apart from

each other. In the end, it is clear that this void must be filled with something. In such situations, in accordance

with the historical examples of the Caucasus, the void will be filled with radical Islamic ideology that simply

cannot promise anything to these people. Radical (fundamental) currents of Islam always managed to

successfully promote their propaganda, because ignorance and prejudice had prepared the ground for this.

When compared with other societies, such as Chechnya, which has also been in this situation, even if we

circumvent the political problems, it will be possible to draw conclusions. It is clear that in the nineties the

Chechens were fighting for the independence of their country, but at the same time there experienced ignorance

and prejudice, which were seen as tradition. The struggle for independence which was first fought in the

nineties, over time, the second Russo-Chechen war became a fight for Islam. The radical Islamic currents

manifested themselves in the highest degree - the struggle for independence simply disappeared. This

demonstrates that radical Islamic currents can manifest themselves in such situations. This is a striking example

of how fundamental religion can form a completely new and different national identity in a very short period.

The historical Chechen religion was different, in that almost the entire population was Sunni. But Sufi

movements such as Kadaritism have also traditionally existed.

Through this simple comparison I want to give a few examples, which are identical: the prejudices that are

perceived as tradition, lack of education, low social standard of living.

If we do not consider the fight for independence, but simply describe the situation, we find examples in other

regions of the Caucasus. Comparing these examples, we see more similarities, and the religious trends of

Azerbaijan on the territory bordering Iran.

In the Republic of Azerbaijan, the Talysh are concentrated mainly in the Lankaran, Lerik, Masalli, Astara and

Yardimli areas, which are inhabited mostly by Shiites. The southern part of Azerbaijan also experienced these

problems at one time. Today, these same problems still exist.

In the southern regions of Azerbaijan, in the first years of independence starting in 1994, pro-Iranian religious

leaders appeared who for a short time, using the Shia religious movement, created several madrassas and built

mosques.

6

Graduates of these religious institutions were sent to continue studying in Iranian universities. When they

finished their studies at these universities, they returned and promoted the idea of an Islamic state according to

Iran's example.

Through this propaganda, the religious groups strove to change the very identity of the population. By

strengthening religiosity among the population and propagandising the importance of an Islamic Republic in the

Iranian form, these groups prepared the ground for extremist atmosphere population. And as always, the poorly

educated youth were particularly susceptible to their influence. There were several reasons for this. First, this

region was densely-populated by the Talysh; education among the population was very low; the integration

process, the development of society, and the relationship with the centre were very weak. During the first years

of independence a weak economy and low wages made an attractive place for the promotion of religious groups

in Iran. Not an advanced society, especially the poorly developed culture that had been covered with prejudices

and stereotypes. And all this was perceived at the community level as tradition. The medieval tradition simply

could not survive in the modern period of history among young people. In a short time people began to defy the

local authorities. There were even slogans announcing the independence of the region. Seeing this situation, the

Azerbaijani authorities took several decisions. In a short time, they took control of mosques and madrasas, and

changed legislation regarding religious bodies. They banned the promotion of foreign religious institutions, and

refused to permit graduates of foreign universities to work in the mosques. The Iranian missionaries began to

leave the region; but they left behind their students who had graduated from Iranian universities. These young

people worked as representatives of the Iranian religious leaders, and every month they were paid royalties for

the promotion of their religion.

Similar processes occurred simultaneously in the centre of the country, the capital, Baku, and other regions. But

the most successful propaganda was carried out by Iranian religious groups, in Southern Azerbaijan.

These processes did not occur in one year. They took years, and Shiite radicalism differs from Wahhabism.

Radical Shia, first of all, has a moderate approach and long-term policies that do not happen in one year – it is a

long-term process. Iran, at the same time, holds great influence over the Shiite population. An example is an

excerpt from the report of an international organization "Crisis Group"9:

"While Iran is a source of spiritual guidance immediately after gaining its independence, its influence is limited

today. The Shiites do not have the authority of the clerical hierarchy in

Azerbaijan. There is no “Marja Al-Taqlid” - a religious source which accompanies the faithful; the Azerbaijani

Sheikh Al-Islam is not an interpreter of the sacred law or an absolute dogma. Because of this, the Iranian

religious authorities could theoretically use their great spiritual authority over the Shiites of Azerbaijan, which

may partly explain why the independent religious community rejects the spiritual authority of the official clergy.

The compliance of the religious leader Sheikh Al-Islam also played a role in the government's decision to ban

all Iranian religious missionaries by the year 2000"10.

Private foundations surrounding the important Iranian “Marja Al-Taqlid” distributed scholarships for the

purposes of religious education in Iran of Azerbaijani students. Ayatollah Ali Al-Sistani (now in Iraq) controls

the Ahl Al-Bayt Organization, which is known to promote humanitarian and religious ideas, and also active in

Azerbaijan and among the Azerbaijanis of Georgia (in the border region of Kvemo Kartli. Another respected

9http://www.crisisgroup.org/~/media/Files/europe/191_azerbaijan_independent_islam_and_the_state.pdf 10http://www.crisisgroup.org/~/media/Files/europe/191_azerbaijan_independent_islam_and_the_state.pdf

7

“Marja Al-Taqlid”, Fazil Lankarani, attracted Azerbaijani students to the Iranian theological center of Qom,

which later helped spread his ideas. "11 Azerbaijanis living in the south, with its low standards and especially the

young Muslim population, has been exposed to this Iranian influence. Several of these centers operate in the

Kvemo-Kartli region in Marneuli, and in Tbilisi.

Strenuous work on the part of Iranian Pan-Shiites has led to an increased religious factor in the identity of

Azerbaijanis. The population is experiencing a rise in the intellectual “Shiite Ummah” ideology. In the future

they will present themselves not as Azerbaijanis living in Georgia, but rather as Ummah Shiites. For example,

one of these factors was in Marneuli, where Muslims have taken action to support Bahrain's Shiites when they

expressed their opposition to the local authorities.12

Recommendations and Conclusion

After the Cold War, the Caucasus has been considered one of the hotspots of the world. Exploring the region, I

can draw conclusions that in the near future, if in this region there is a state such as that in Azerbaijan, Georgia

and Russia, if they do not maintain proper internal policies, that the region could become a place for Islamic

movements and an ideological ground for religious fighting. Cracking down on fundamentalist movements is

not the correct policy - the correct policy is maintaining moderate movements so that they are able to handle

these extremist and fundamentalist movements. The correct form of “securitization” is a rational approach to

this problem. Look, for example, at Germany, where schools are beginning to be allowed to teach religious

studies to their older classes. This will allow people to study religion correctly, so that in the future they do not

fall into the hands of fundamentalists and extremists.

The South Caucasus can be perceived as modern states where a national identity is being rebuilt. In such a

situation under identity, ethnic, and religious which have historical roots, can manifest themselves in more

radical forms, which is happening today in the North Caucasus, Azerbaijan and Georgia.

Literature

Zəki Əl Milad Mədəniyyətlərin toqquşması və birgə yaşama seçimi qarşısında // Əl Kəlimə journal Beyrut,

1996, number 16

Юсуф Ал Кардави, книга «Исламское пробуждение между отрицанием и экстремизмом» глава третья

стр 98. Идрак Баку 2008

Barry Buzan, Ole Waever, Jaap de Vilde Security: a new framework for analysis pg 21-119

Discussions on Shiite axis and Iran, Bayram Sinkaya, Research Assistant in Ataturk University METU

International Relations Department, Eurasian File 2007, Volume 13, Number 3

Barry Buzan, Ole Waever, Jaap de Vilde Security: a new framework for analysis pg 119

Waewer, Ole, The Changing Agenda of Societal Security”, Uluslararası Đlişkiler (Đnternational Realition),

(Summer 2008), s. 151-178.

Laustsen ve Wæver, “In Defence of Religion”. Bkz, Talal Asad, Genealogies of Religion: Discipline and

Reasons of Power in Christianity and Islam, Baltimore, John Hopkins University Press, 1993; Talal Asad,

Formations of the Secular: Christianity, Islam, Modernity, Palo Alto, Stanford University Press, 2003.

11http://www.crisisgroup.org/~/media/Files/europe/191_azerbaijan_independent_islam_and_the_state.pdf 12 http://ahlibeyt.ru/index.php?area=&p=news&newsid=6050

8

Repot Đnternational Crises Grup

http://www.crisisgroup.org/~/media/Files/europe/191_azerbaijan_independent_islam_and_the_state.pdf

Informatics site

http://ahlibeyt.ru/index.php?area=&p=news&newsid=6050

9

USA & UE FOREIGN POLICY IN CAUCASUS

Rovena ALIRAJ

Ph.D Candidate in Study over Security

Abstract:

In the early 21st century the issue of “energy” has increasingly gained geopolitical importance pertaining to

some of the most influential players in the international sphere. The main global players have made their interest

very public and have confronted each-other regarding the region of Caucasus in order to gain control of one the

richest and geopolitically important regions in the world. Among those that have shown interest, we will discuss

two of the main players such as the United States and the European Union.

Since 1998, Washington has officially called this region of “great importance” though not targeting exclusive

control of the region, but rather a well–balanced equilibrium regionally among global as well as regional

powers. The aforementioned political balance, based on international open–trade policies would insure stability

in the region, the independence of the various post–Soviet Union republics, as well as further regional

development. The United States are targeting the direct inclusion of Turkey for protective measures as well as

the construction of two lines that are still a work in progress.

Meanwhile, the EU is still lacking a political strategy regarding the region. The European declarations of

“balancing out the American global supremacy” in the Euro–Asiatic continent fails, because the EU is very

much present in the region with operations following very contradicting strategies. Regardless, it has been more

and more evident in the geopolitical movements of the EU that there is a tendency of ever–present enlargement

in the region through a distinct policy of creation of new geosystems and the so called macro–regions. Both

these policies are reshaping European geopolitical formation and the geopolitical vectors are oriented in

cooperation beyond physical Europe. However, it seems that Europe could lose the battle for direct access to the

Caucasus, if it will not appear as a single actor in the region.

This analysis will be focused directly on these tendencies, targeting clearer knowledge of possible movements in

the Caucasus region as well as future orientation of energy policies.

Key words: energy policy, U.S, EU, Eurasia, Caucasus, macro – regions, corridor, pipelines.

Introduction:

Energy resources are at the same time economic and political – strategic assets, as for the producing countries as

well for their clients. The emergence of new actors in the market, new alliances and ever changing rules are

increasingly complicating the global energy framework. Thus, access to energy resources has become one of the

most important factors in the policies of many countries and occupies a leading place on their agendas.

International engagement in the Caucasus region has emerged as an issue of great importance in recent decades

because countries have become increasingly aware of the imports of hydrocarbons.1

1 Yergin Daniel, “Ensuring Energy Security”, Foreign Affairs, Volume: 85, No. 2, March/April 2006, pp. 69 – 82.

2

International energy trade is in continuous influence by geopolitical considerations in free market disadvantage.

With increased demand, oil and natural gas have become very sensitive strategic commodities to be used as

geopolitical machinations. Meanwhile, global competition for oil and natural gas has been intensified with the

entry of new actors in the market after the dissolution of the former Soviet Union. Supplying countries

increasingly seek to exploit their resources, even for political purposes, while consumers are seeking new ways

to guarantee the sources of supply.

The Caspian region is crucial for controlling the flow of oil and gas. Wherefore, Russian Energy Strategy is

based on the Principe that: gaining control over Central Asian resources implies control over energy production

and transit routes, and profit shares in infrastructure and energy companies in Europe.2 While, the energy

strategies of Kazakhstan and Turkmenistan present both opportunity and challenge for EU diversification

strategies. In this context, on the one hand, EU and U.S. policy in Eurasia would have a good chance of securing

a substantial part of energy exports to these countries. On the other hand, Russian and especially Chinese

competition for these resources is likely to pose significant challenges for the West’s strategy, because a

possible coalition between these countries would constitute a dangerous threat to them. The result of this

geostrategic competition at the end will determine the Great Powers that would ensure the control of Eurasia.

U.S. Energy Policy in the Caucasus:

U.S. influence in the Caucasus has been growing, especially after the establishment of South Caucasus countries

in 1991. After the collapse of the USSR, the U.S. has consistently sought “to prevent Russia and Iran from re-

establishing dominance in this region, especially with the increasing importance of Caspian energy resources”.3

It is no coincidence that U.S. policy in the region is aimed at preventing the restoration of Russia’s monopoly

position. It is perceived as a goal against the Russian policy in itself, even if the official position of the United

States describes the Caspian energy resources as a potential arena for cooperation with Russia.4

Although the U.S. has no vital interests in the region, constantly reformulates its strategies and redefining the

scope of economic, geopolitical and geostrategic policy. In long term U.S. strategy aimed to ensure the stability

of the Central Caucasus (Azerbaijan, Armenia and Georgia) giving support to democratization and regional

integration in order to avoid the collapse of these countries under Russian influence.

Lines of U.S. policy during the past two decades are oriented in three directions. First, during the Clinton

Administration, there is an influence in the region through American Soft Power, materialized in economic and

financial assistance for the development of democracy and free markets. During the administration of G. W.

Bush noted the strong use of Hard Power to achieve the interests in the region and projecting American power in

the world, materialized in the military presence in South Caucasus countries. Finally, the Obama Administration

noted the identification of U.S. interests in the region through the so-called Smart Power, which combines the

two concepts applied by previous administrations, based on promotion between diplomacy and military. This

policy establishes “prerequisites for the formation of a more balanced regional security system in the South

Caucasus”.5

2 Cornell Svante E. and Nilsson Niklas (eds.), “Europe’s Energy Security: Gazprom’s Dominance and Caspian Supply Alternatives”,

Central Asia – Caucasus Institute & Silk Road Studies Program, February 2008, p. 10. 3 Kauzlarich Richard D., “Time for change? U.S. policy in the Transcaucasia”, Century Foundation Report, 2001, p. 7. 4 Larrabee Stephen F., “The Russian Factor in Western Strategy toward the Black Sea Region”, in Asmus Ronald D., Dimitrov

Konstantin and Forbrig Joerg, (ed.), “A New Euro – Atlantic Strategy for the Black Sea Region”, Washington, D.C.: The German Marshall Fund of the United States, 2004, pp. 147 – 156.

5 Kotanjian Hayk, “Peace and Security Perspectives in the South Caucasus: The Madrid Principles of Karabakh Conflict Settlement are Based on the ‘War Paradigm’”, April 2007, in http://www.harvard-ssp.org/static/files/394/Kotanjan.pdf, (accessed 18/04/2012)

3

According to Janusz Bugajski, key objectives of U.S. interests in South Caucasus and the Caspian basin are

summarized in four main issues: 1 – regional security and to avoidance of further conflict with separatist states;

2 – preventing regional alliances that potentially threaten U.S. interests; 3 – engage these countries in security

issues in the region and beyond, and 4 – underscore the major importance of energy security in and through the

region.6

The Defense Department has identified the South Caucasus as a strategically important region in 1994, because

of the potential to form a surface of secular state, independent and pro–Western, between Russia and the Middle

East.7 But continued instability in the region has risen over any ambition to develop closer security links with

the region.8

Energy issues have attracted the attention of U.S. policy in the mid 90’s, mainly due to the great development of

energy resources in the region. Investment in these resources was seen as a factor that would encourage

development of the region and would weaken Russia’s monopolistic positions, which constitute a threat to U.S.

access to these resources. An important part of this strategy are Baku – Tbilisi – Ceyhan (BTC) which links the

Azeri coast of the Caspian Sea with the Mediterranean Turkish coast in passing through the territory of Georgia;

and Baku – Tbilisi – Erzurum (BTE) pipelines, which are initially supplied by deposits of Azerbaijan and in the

future intended to be supplied by the resources of Central Asia.9 The opening of the BTC is seen by the U.S as a

great strategic victory and with major interest for the West appears the sustainability of Georgia, as a key

condition for the performance of BTC toward Europe. Avoiding Russia and Iran, through the passage of

hydrocarbons directly into the Turkish market, the U.S. presents challenges to avoid a full Russian control over

these resources through the construction of East – West transport axis. This axis will serve as a transport

corridor between Europe and Asia and will provide the link between the Caspian basins to the international

market, following the lines of European program TRACECA.

In this way U.S. support the stability and sustainability of the region states, in order to preserve their sovereignty

over energy resources. This strategy promotes the Caspian – Europe energy corridor, bypassing traditional

hegemonic powers in the region. This corridor has also found support by the governments of the region because

Western countries follow a more soft policy than Russia and Iran.

However, in recent years has been a declining U.S. interest in the region redefining relations with Russia. Such a

distancing is seen in the U.S. passive role in the Georgia – Russia conflict, lack of participation in the

construction of the railway Baku – Tbilisi – Kars, passivity shown in the construction of Nabucco pipelines as

well as positioning in regional conflicts. Showing less and less attention to the region the U.S. allows Russia to

intervene in resolving conflicts, strengthening its position. In this way economic and strategic interests of USA

in Azerbaijan might be at risk by a dominant Russian presence. Azerbaijan, among other things can serve to

strengthen the Tran–Atlantic dialogue between the U.S. and the EU. This is due to a decrease of Azerbaijan

under Russia’s influence would put Europe under Russian energy resources dependence, a fact that would

directly implicate Trans–Atlantic relationship between Europe and the U.S.10

6 Bugajski Janusz, in CSIS – IND Conference: “Developing U.S. Strategy in the South Caucasus and Caspian Basin”, June 24, 2010. 7 Sherwood – Randall Elizabeth, “US Policy and the Caucasus”, Contemporary Caucasus Newsletter, Berkeley Program in Soviet and

Post – Soviet Studies, No. 5, spring 1998, pp. 3 – 4. 8 Svante Cornell, “US engagement in the Caucasus: Changing gears”, Helsinki Monitor, No. 2, 2005. 9 For European companies’ participation in these projects, see the official web for BTC and SCP created by BritishPetroleum:

http://www.bp.com/sectiongenericarticle.do. 10 Cohen Ariel, “Europe’s Strategic Dependence on Russian Energy”, The Heritage Foundation, No. 5, November 2007.

4

In this perspective for U.S. as primary appears the storage of positions in the Caucasian region and

strengthening them through the promotion of more active policies and maintaining the balance between regional

and global powers.

EU policies in the Caucasus Region

The need for an energy policy

One of the strategic objectives of European foreign policy in recent years is the topics related to the energy

security. They are perceived as security and diversification of resources in order to avoid the dependence on

Russian imports. To achieve this goal, the EU needs to adopt a common energy policy fairly broad and accepted

by all member countries.11 The sense of insecurity for energy supplies is related to the crisis of 2006, known as

“gas war” between Russia and Ukraine.12 As a result of the several days’ interruption of gas flows originating

from Russia, the EU became aware of its fragility in the energy field, which was a result of imports of petroleum

dependency.

Until 2030, it is thought that European dependence on imported petroleum will increase from 50 to 65%,

respectively, an increase from 57 to 94% on gas and from 82 to 93% for oil imports.13 Therefore, the pursuit of

objectives in terms of security in this context is closely related to a harmonization of foreign and energy policy.

The main element in the EU geopolitics seems to be security and diversification of these supplies. In this

perspective, the energy resources of the Caspian region and Central Asia constitute a potential target and very

good alternative solution for a long period.

During two decades, Europe has moved from an observer in the Caucasian affairs into an actor with interests

more clearly defined in the region. So, EU aimed at enlarging eastward, approaching more and more to

Caucasus. With the membership of Romania and Bulgaria, the EU has become the neighbor of the Caucasus

through the Black Sea. This southeast change is combined with the growing importance of the Caucasus in

world affairs, and has force the EU to identify its interests in the region and to develop strategies for achieving

them.14 These strategies are classified into three groups: good governance, energy and security.

Perception of strategic value of the Caucasus corridor for Central Asia turned the region into an important

“issue” for Europe.15 EU energy strategy for diversifying supplies, support exactly the Southern Gas Corridor.

Realization of the TRACECA and INOGATE projects were initiated to meet these needs. Both this projects

complement each other, respectively through renovation and modernization of the regional transportation

system, and analyzing and studying the different possibilities for their transportation from the Caspian to Central

Asia and recently in the European markets.16 The complete connection between Europe and Asia via the new

Silk Road depends on the segment that passes through the Balkans and specifically Corridor VIII, adopted at the

Helsinki Conference in 1997.

11 European Commission, “Towards a European strategy for the security of energy supply”, Green Paper of the European Commission,

COM (2000) 769, Brussels, 29/11/2000. 12 Cit. Andoura Sami, “Security of supply and the external dimension of a European energy policy”, in Dehousse Franklin (ed.), “Towards

a real European energy policy?”, The Bruxelles Journal of International Relations, The Royal Institute for International Relations, Egmont, Volume: LX, No. 2, 2007, pp. 67 – 68

13 European Commission, “A European Strategy for Sustainable, Competitive and Secure Energy”, Green Paper of the European Commission, COM (2006) 105 final, Brussels, 08/03/2006, pp. 1 – 2; European Commission, “What is at stake - Background document?” Annex to the Green Paper: “A European Strategy for Sustainable, Competitive and Secure Energy”, Commission Staff Working Document, COM (2006) 105 final, Brussels, 08/03/2006, pp. 10 – 11.

14 Cornell Svante E. and Starr Frederick S., “The Caucasus: A Challenge for Europe”, Central Asia – Caucasus Institute & Silk Road Studies Program, 2006, p. 7, in www.silkroadstudies.org, (accessed 13/04/2012).

15 Ibidem, p. 15. 16 Raballand Gael, “L’intégration économique en Asie centrale. Réalité ou chimère?” in “Le courrier de pays de l’Est”, No. 101