İçinden Akım Geçen Bir İletkenin Etrafında Oluşturduğu Magnetik Alan

Bir iletken telin içerisinden elektrik akımı geçirilirse iletken telin etrafında magnetik alan oluşur. İletken telin etrafında oluşan magnetik alanın şiddetini gösteren magnetik alan kuvvet çizgileri kapalı daireler şeklindedir. İçinden akım geçen iletken telin etrafında magnetik alan oluşturmasına elektromagnetizma denir.

• İletken telin etrafında magnetik alanın oluşmasının nedeni, iletken teldeki elektrik yüklerinin (yani elektronları) (aynı yönde) hareket etmesidir. • İletken telin etrafında oluşan magnetik alanın şiddeti, iletken telden geçen akım şiddeti ile doğru orantılıdır. (Yüksek gerilim hatlarının etrafında oluşturduğu şiddetli magnetik alan nedeniyle bu hatlara yaklaşan helikopterler düşebilirler). • İletkenden geçen elektrik akımının yönü değişirse (üretecin kutupları değişirse) magnetik alanın yönü de değişir. • İletken tel kartondan geçirilip, karton üzerine demir tozları serpilirse karton üzerinde iletken telin etrafında kapalı daireler şeklinde magnetik alan kuvvet çizgileri oluşu (gözlenir). • İletken telin yakınına pusula konursa, pusula magnetik alan yönünde sapar.

Elektro Magnetik (Manyetik) Kuvvet (EMK) : Bir mıknatısın magnetik alanı içerisinde bulunan iletken telden elektrik

akımı geçirildiğinde iletken tele etki eden kuvvete elektro magnetik (manyetik) kuvvet denir. Elektro magnetik kuvvetin oluşmasının nedeni, mıknatısın magnetik alanı ile içinden akım geçen iletken telin etrafında oluşturduğu magnetik alanın birbirlerini etkilemesidir. (Magnetik alan, elektrik akımını etkilemiştir). Elektrik motorları ve jeneratörler elektro magnetik kuvvetin oluşması prensibine göre çalışırlar. Elektro Magnetik Kuvvetin Büyüklüğünün Bağlı Olduğu Faktörler :

Elektro magnetik kuvvetin büyüklüğü; • Mıknatısın şiddetine yani magnetik alanın şiddetine yani magnetik alan kuvvet çizgilerinin sayısına bağlıdır ve doğru orantılıdır. • İletken telden geçen akım şiddetine bağlıdır ve doğru orantılıdır. • İletken telin (magnetik alan içinde kalan) uzunluğuna bağlıdır ve doğru orantılıdır. • İletken telin magnetik alandaki durumuna (konumuna = aralarındaki açıya) bağlıdır. İletken tel ve magnetik alan birbirlerine dikse elektro magnetik kuvvet en büyük değeri alır. İletken tel ve magnetik alan birbirlerine paralelse elektro magnetik kuvvet sıfır olur.