İDV ÖZEL BİLKENT İLKÖĞRETİM OKULU

SES TEMELLİ CÜMLE ÖĞRETİMİ UYGULAMALARI

CANAN GÜNEY MÜRSEL HÜLYA AKALINGÜNAY OKUTAN SUAY ŞEKKELİ

İZMİR ÖZEL TEVFİK FİKRET OKULLARI- EĞİTİMDE YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM UYGULAMALARI-

200610. SONBAHAR ÖĞRETMEN SEMPOZYUMU, ENKA

OKULLARI, İSTANBUL, 2006

• 2005-2006 Eğitim öğretim yılında İzmir Özel Tevfik Fikret Okullarının düzenlediği Eğitimde Yapılandırmacı Yaklaşım Uygulamaları Sempozyumunda sunulmuştur.

• 2006-2007 Eğitim öğretim yılında Enka Okullarının düzenlediği 10. Sonbahar Öğretmen Sempozyumunda sunulmuştur.

• Etkinlik 1: Motivasyon• Hazırlayan ve Sunan: Günay Okutan• Amaç: Öğrencileri derse hazırlama • Süre:5’- 10’• Uygulama: Sabah ilk derse başlarken

öğretmen “Günaydın” dedikten sonra herkes ayaktayken dışarıya bakarak aşağıdaki sözleri söyler ve sınıfa tekrar ettirir.

“Bugün çok güzel bir gün,

Bugün kendimi harika hissediyorum,

Arkadaşlarımı çok seviyorum,

Öğretmenimi çok seviyorum,

Okulumu çok seviyorum

Derslerimi çok seviyorum,

Bugün en güzel ben yazacağım,

Bugün en güzel ben okuyacağım „

• Cümleleri tekrar ettikten sonra yazmaya hazırlık olarak el kaslarını geliştirmek için küçük dramalarla aşağıdaki hareketler yaptırılır.

• Far: Çocuklar herkes arabaya bindi. Ama hava çok sisli. Sisten göz gözü görmüyor. Herkes arabanın farlarını yaksın.( eller açılıp kapatılır)

• Direksiyon: Herkes babasını araba sürerken görmüştür. Şimdi herkes direksiyon başına otursun. Şimdi arabamızla düz yoldan değil yılan çizerek ilerleyeceğiz deyip kollarını çalıştırmaları sağlanır.

• Parmaklar: Baş parmak uzun süren bir seyahatten dönmüş. Diğer parmaklar onu çok özlemişler ve ziyarete gitmişler. Baş parmağı öpmek için hepsi sırayla girmişler. Baş parmağı öpmeye başlamışlar. (Bütün parmaklar gerdirilip işaret parmağından başlayarak bütün parmaklar sırayla baş parmağa değdirilerek öpüştürülür.)

Etkinlik 2 : Ses Ormanı

• Amaç: "n” Sesinin kavratılması• Hazırlayan ve Sunan: Hülya Akalın• Süre: 10-15'• Malzemeler: * e, l, a, t, i, n harflerinin

her birinin ayrı ayrı yazılı olduğu kağıtlar,iğne

Ön Hazırlık: * Öğrenilen sesler tekrar edilir. * e, l, a, t, i harfleri ,belirlenen dört öğrencinin göğüslerine takılır.

• Uygulama: Aşağıdaki öykü anlatılır:

• Çocuklar öğreneceğimiz bütün seslerin birlikte yaşadığı bir “Ses Ormanı” varmış. Bu ormanda sadece sesler yokmuş elbette. Ağaçlar, hayvanlar, çocuklar, büyükler, dereler, tepeler de varmış. Adı ses ormanıymış ya, bu ormanda ses hiç eksik olmazmış.

• Sesler partiler yapar, pikniğe gider, ormanda gezip yeni sesleri bulmaya onlarla arkadaş olmaya çalışırlarmış. Amaçları bütün sesleri bir araya toplayıp herkesle kaynaşmakmış.

• Günlerden bir gün bu ses ormanında yaşayan tonton bir nine herkese davetiye gönderip bir parti yapmak istemiş. Kimseye partiyi niçin yapmak istediğini söylememiş. Sadece partide çok özel bir konuğumuz olacak herkes mutlaka gelsin bu sürprizi kimse kaçırmasın diye haber göndermiş. Parti için renk renk pastalar, şekerlemeler, içecekler hazırlamış.

• Nihayet beklenen gün gelmiş sofralar kurulmuş ve müzik başlamış. Müziği duyan sesler bir bir partinin yapılacağı alanda toplanmaya başlamış. İlk gelen e sesi olmuş. ( e sesi takılan öğrenci e sesini çıkararak ortaya gelir.) Sonra l, a, t ve i sesleri gelmişler.

( l, a, t, ve i sesi takılan öğrenciler de seslerini çıkararak ortaya gelirler.) Herkes sabırsızlıkla özel konuğun gelmesini bekliyormuş.

• Müzik birden susmuş ve tonton nine herkesin sessiz olmasını istemiş. Uzaktan cılız bir ses gelmeye başlamış. ( Öğretmen elini kulağına götürüp dinliyormuş gibi yapar.) "nnnnnnn, nnnnnnnn, nnnnnnnn diye bir ses duyulmuş önce, sonra ağacın arkasında ürkek ürkek bakan birisini görmüşler.

• Nine heyecanla biz de seni bekliyorduk gel aramıza katıl haydi deyip onun yanına gitmiş. ( Öğretmen "n" yazan kağıdı eline alıp öğrencilerden birinin yanına gider ve "n"sesini yakasına takıp elinden tutarak onu da ortaya getirir.) Bakın sevgili çocuklarım bu da sizin arkadaşınız ona hoş geldin deyin, sesini söyleyin demiş. (Öğretmen herkesin onun sesini söylemesini ister.)

• Nine demiş ki şimdi sıra pastada ama önce hepinize birkaç sorum var demiş. Benim adım Nalan, adımda kaç tane n sesi var? (Çocuklardan yanıt alınır.)

• Yaşım oldu doksan yaşımın neresinde n sesi var? Burada bulunan herkes sırayla içinde n sesi bulunan bir kelime söylesin bakalım. (Öğrencilerin tümüne sırayla sorulur. Her öğrenciden yanıt alınır. Yanıt veremeyene yardımcı olunur.)

• Bütün sesler afiyetle pastalarını yemişler.

• Sıra oyunlara gelince n sesi önce herkes beni yazsın demiş. Beni yazmak için önce beni dikkatle inceleyin, bakın ben nasıl yazılıyorum. (Öğretmen n sesinin yazılışını tahtada gösterir.) Hadi siz de deneyin bakalım, havada n sesini yazın. Sıranıza parmağınızla yazın. (Kitapları açıp kitaplardaki alıştırmaları yapabilir veya oyuna devam etmişler deyip birleştirmelere geçebilirsiniz.)

• N sesi ile "a" sesi el ele tutuşmuşlar. ( N sesi takılı çocuğun yanına "a" sesi yazılı çocuğu getirip el ele tutuşmalarını isteyin.) Bizi birlikte okuyun demişler. Sonra yer değiştirmişler bir de böyle okuyun demişler.

(Öğrenciler yer değişir.) Sonra "a" sesi oturmuş "e "sesi "n" sesinin yanına gelip elini tutmuş. ( "e" sesi takılı olan öğrenci ile "n" sesi takılı öğrenci el ele tutuşur ve okunduktan sonra bir kez de yer değiştirilerek okunur.

• Sırayla diğer seslerle aynı aşamalar gerçekleştirilir. Ardından oluşturulan heceler tahtaya yazılır ve okutulur. Kelimeler oluşturularak okunur.) Parti bitince herkes tonton nineye bu güzel parti için teşekkür etmiş, vedalaşmışlar ve evlerine dağılmışlar.

Etkinlik 2 : SES PEKİŞTİRME ÇALIŞMALARI

• Amaç: Seslerin pekiştirilmesi• Hazırlayan: Hülya Akalın, Suay

Şekkeli• Sunan: Suay Şekkeli

KALEM

Ka, ka, Lem, lem, kalem

Kalem, ka, ke, ki, ko, ku

EKMEK

Ek, ek, Mek, mek, ekmek, Ekmek

Ek, mek, Ek, ek, ak, ik, ok, uk

Ek, mek, Mek, mak, mik, mok, muk

KALEM

Kerem, kalem ile ekmek al.

Kerem,ekmek tat, kalem tut.

Kemal, kirli kot alma, kara koltuk al.

Kartal, kutu makarna al, keki tat.

Etkinlik 3: El Ele Oyunu

• Amaç: Okuduğunu anlama becerisini geliştirmek.

• Hazırlayan ve Sunan: Canan Güney Mürsel• Süre:15’- 20’• Malzemeler:Tebeşir, tahta• Ön Hazırlık: * Öğrenilen harflerle sınıfınızdaki

hangi öğrencilerin adlarını yazabildiğinizi belirleyin.

* “Kutu kutu pense” oyununu öğretmiş olun.

• Uygulama: Bir oyun oynayacağınızı söyleyin. Bu oyunda tahtaya yazacağınız cümleleri dikkatle, doğru ve sessiz bir şekilde okuyup ne anlatıyorsa onu tahtaya kalkıp yapmalarını isteyin. (Öğretmen bu cümleleri okumamalıdır. Öğrencilerin sessiz okumaları sağlanmalıdır.) Tahtaya sırayla cümleleri yazın. ( Aşağıdaki cümlelerdeki isimler uygulama yapılmış sınıf için geçerlidir. Siz isimleri kendi sınıfınıza göre değiştiriniz.)

El Ele Oyunu

Anıl, Asya’nın, Aslı’nın elini tut.

Ahmet sen de Aslı’nın elini tut.

Diyar, Eren, Kerem de katılsın.

Mert ile Merve de Kerem’in elini tutsun.

Mina, Sena da katılsın.

Ötekileri de yanımıza alalım.

El ele mutlu olalım.

“Kutu kutu pense” oynayalım.

Etkinlik 4: Oku-Yap

• Amaç: Okuduğunu anlama becerisini geliştirmek.

• Hazırlayan ve Sunan: Canan Güney Mürsel• Süre:15’- 20’• Malzemeler:Tebeşir, tahta• Ön Hazırlık: Sağ, sol kavramlarını öğretin.• Uygulama: Bu oyunda tahtaya yazacağınız

cümleleri dikkatle, doğru ve sessiz bir şekilde okuyup ne anlatıyorsa onu yapmalarını isteyin. (Öğretmen bu cümleleri artırabilir. Öğrencilerin sessiz okumaları sağlanmalıdır.) Tahtaya sırayla cümleleri yazın.

Oku- YapSağ elinizi kaldırın.Sol elinizi kaldırın.Sağ elinizle burnunuza dokunun.İki elinizi de indirin.Sağ bacağınızı kaldırın, indirin.Sağ ayağınızı yere vurun.Sol bacağınızı kaldırın, inidirin.Sol ayağınızı iki kez yere vurun.

Etkinlik 5: Sesler

• Amaç: Okuduğunu anlama becerisini geliştirmek.

• Süre:15’- 20’• Hazırlayan ve Sunan: Canan Güney Mürsel• Malzemeler:Tebeşir, tahta• Ön Hazırlık: Hayvanların seslerini bir kez

hatılatın• Uygulama: Tahtaya yazacağınız cümleleri

dikkatle, doğru ve sessiz bir şekilde okuyup ne anlatıyorsa onu yapmalarını isteyin. (Öğretmen bu cümleleri okumamalıdır. Öğrencilerin sessiz okumaları sağlanmalıdır.) Tahtaya sırayla cümleleri yazın.

Sesler

Ördek nasıl seslenir?

Kedinin sesini söyle.

İnek ne der?

Arnın sesini söyle.

Atın sesini kim bilir?

Senin adın nasıl söylenir?

Etkinlik 6: Az,Çok- Büyük, Küçük

• Amaç: Sesleri kavrama.• Süre:15’- 20’• Hazırlayan ve Sunan: Canan Güney Mürsel• Malzemeler: Tebeşir, tahta, defter• Ön Hazırlık: * Hangi sesleri çalıştıracağınızı

belirleyin.

* Belirlediğiniz harfleri sırayla tahtaya yazın.

• Uygulama: Elinizi havaya kaldırdığınızda tahtaya yazdığınız sesi çok güçlü bir şekilde söylemelerini, elinizi aşağıya indirdiğinizde kısık sesle söylemelerini isteyin. Bu oyunu yeteri kadar oynadıktan sonra tahtaya yazdığınız harfi silip defterlerini açmalarını söyleyin. Elinizi kaldırırsanız sesin büyük harfle yazılışını, elinizi indirirseniz küçük harfle yazılışını defterlerine yazmalarını söyleyin.

Etkinlik 7: Robot

• Amaç: Sesleri kavrama. • Hazırlayan ve Sunan: Canan Güney Mürsel• Süre:15’- 20’• Malzemeler:Tebeşir, tahta• Ön Hazırlık: Öğrenilen sesleri tekrar edin.

• Uygulama: Sizi bir arkadaşımla tanıştıracağım deyin ve tahtaya bir robot çizin. Robotun sizin öğrendiklerinizi merak ettiğini bu yüzden bazı sorular soracağını söyleyin. Sormak istediği soruları ağzına yazacağınızı söyleyin. Orada yazılanı parmak kaldırıp okuyabileceklerini söyleyin. (Yeteri kadar okuma yapıldıktan sonra robotun ağzına “Aferin, Bravo ya da 100 puan ” gibi ifadeler yazıp öğrencilerinizi ödüllendirin.)