II - Muba Yayınları...lı tasarımlar ortaya koymaktadırlar. Buna göre; I. “... Onun koyduğu yasalarla denizde akıp gitsin diye gemileri de hizmetinize verdi...”(İbrahim

1

MUTLAK BAŞARI SORULARI

KADER VE KAZA İNANCI 1 TEST 1

1. Evrenimiz nice milyar yıllardan beri değişmeyen kanun, kural ve ilkeleriyle işlerliğini ve varlığını sürdürmektedir. Bir düzen ve sistemler bütünlüğü olduğu açıktır. Düzen ve sistem sahibi yapılar aniden ve kolayca oluşmazlar. İrade, nitelikli bilgi, nitelikli malzeme, nitelikli güç ve yeterli zamanın ürünüdürler. Evrende üç yüz milyon galaksi bulunduğu zannedilmektedir. Galaksiler arasında da milyonlarca ışık yılıyla ifade edilebilen dev aralıklar, mesafeler, boşluklar vardır. Bir ışık yılı ise saniyede üç yüz bin km hızla giden bir ışık huzme-sinin bir yılda alacağı yol demektir. Bu da yaklaşık dokuz katrilyon km’dir. Prof. George Greenstein da bu akıl almaz büyüklükle ilgili, Simbiyotik Evren adlı kitabında şöyle yazar: Eğer yıldızlar birbirlerine biraz daha yakın olsalar, astrofizik çok da farklı olmazdı. Yıldız-larda, nebula denilen bulutsularda ve diğer gök cisimlerinde süre giden temel fiziksel işlemlerde hiçbir değişim gerçekleşmezdi. Uzak bir noktadan bakıldığında, galaksimizin görünüşü de şimdikiyle aynı olurdu. Tek fark, gece çimler üzerine uzanıp da izlediğim gökyü-zünde çok daha fazla sayıda yıldız bulunması olurdu. Ama pardon, evet; bir fark daha olurdu: Bu manzarayı seyredecek olan “ben” ol-mazdım… Uzaydaki bu devasa boşluk, bizim varlığımızın bir ön şartıdır. İlginç olan aralarında korkunç denebilecek boşluklar bulunan bu galaksiler ve galaksileri meydana getiren milyarlarca yıldızın kütle çekimleriyle birbirlerine bağlanmış olması, bu bağlantıların son derece hassas olmasıdır. Süpernova denilen dev yıldızların patlamaları sonucu uzaya savrulan gök taşları ayrı tutulursa bütün gök ci-simleri hassas dengeler ve kurallarla birbirlerine bağlıdır ve devamlı hareket halindedir. Bu parçada anlatılanları aşağıdaki ayetlerden hangisi ifade eder?

A) “...Her şeyi yaratmış, ona bir ölçü, biçim ve düzen vermiştir.”(Furkân suresi, 2. ayet)

B) “Allah’ın dilemesine bağlamadıkça hiçbir şey için ‘bunu yarın yapacağım’ deme…” (Kehf suresi, 23-24. ayetler)

C) “Allah her türlü eksiklikten uzaktır, onların (müşriklerin) söylediklerinin ötesindedir, yücedir.” (İsrâ suresi, 43. ayet)

D) “Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutan, adaletle şahitlik eden kimselerden olun…” (Mâide suresi, 8. ayet)

2. KADER

Allah’ın (c.c.)gerek duyularâlemini gerekseduyu ötesineait bütün nesneve olaylarıbilmesidir.

Allah’ın (c.c.)her şeyegücünün yetmesi,dilediğini dilediğizamanda varveya yoketmesidir.

Allah’ın (c.c.)dilemesi vedilediğini dilediğişekilde yapmasıdır.

İlim Kudret İrade

Bu şemadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?A) Kader, Allah’ın her şeyi önceden bilmesiyle ilişkilendirilebilir.B) Her şeye gücü yeten Allah, insan için bir kader tayin edebilir. C) Kader, Allah’ın ilim, irade ve kudret sıfatlarıyla yakından ilgilidir.D) Allah, insanı eylemlerinde serbest bırakmamış insan için her şeyi takdir etmiştir.

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI


2

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com

3. Bazı köpek balıkları, balinalar, yunus balıkları ve kıkırdaklı ba-lıklar, doğurarak ürerler. Çoğu balıklar da yumurtlayarak nesil-lerini devam ettirirler.Bu metindeki yasa ile aşağıdaki ayetlerden hangisindeki yasa ortaktır?

A) “Allah, sizi analarınızın karnından, siz hiçbir şey bilmez du-rumda iken çıkardı. Şükredesiniz diye size kulaklar, gözler ve kalpler verdi.” (Nahl suresi, 78. ayet)

B) “O, yeri sizin için döşek, göğü de bina yapan, gökten yağmur yağdırandır…” (Bakara suresi, 22. ayet)

C) “Göğe burçlar yerleştiren, orada bir ışık kaynağı (Güneş) ve aydınlatıcı bir Ay yaratanın şanı çok yücedir.” (Furkân sure-si, 61. ayet)

D) “Eğer (size) borçlu (olan kimse) darlık içindeyse, ona eli ge-nişleyinceye kadar süre verin…” (Bakara suresi, 280. ayet)

4. “Allah, geceyi gündüzün içine sokar, gündüzü de gecenin içine sokar. Güneş’i ve Ay’ı da koyduğu kanunlara boyun eğdirmiş-tir. Her biri belli bir vakte kadar akıp gitmektedir…” (Fâtır sure-si, 13. ayet)Bu ayetin konusu aşağıdakilerden hangisidir?

A) TevekkülB) Emek ve rızıkC) Evrendeki düzenD) İrade ve sorumluluk

5. Sözlükte; bir şeye gücü yetmek, planlamak, ölçü ile yapmak manasına gelir. Kur’an-ı Kerim’de bu kavramla ilgili olarak yüce Allah şöyle buyurmuştur: “O, karanlığı yarıp sabahı çıkarandır. Geceyi dinlenme zamanı, Güneş’i ve Ay’ı da ince birer hesap ölçüsü kıldı. Bütün bunlar mutlak güç sahibinin, hakkıyla bilenin takdiridir (ölçüp biçmesidir).”(En’am suresi,96.ayet)Yukarıdaki ayette aşağıdaki kavramlardan hangisi anlatıl-mıştır?

A) Kaza B) KaderC) Mizan D) Ahiret

6. Gözünü kaldırıp baksan yukarıGörürsün evrendeki ihtişamı.Her şeyin var ölçüsü planı,Anlarsın o zaman kâinatı.Bu dizelerdeki ana düşünceyle aşağıdaki ayetlerden han-gisi ilişkilendirilebilir?

A) “Ey iman edenler! Rükû edin, secde edin, Rabb’inize kul-luk edin ve hayır işleyin ki kurtuluşa eresiniz.” (Hac suresi, 77. ayet)

B) “Şüphesiz ki, peygamberlerimize ve iman edenlere dünya hayatında ve şahitlerin şahitlik edecekleri günde (ahirette) yardım ederiz.” (Mümin suresi, 51. ayet)

C) “(O) Gökleri ve yeri hak ve hikmete uygun olarak yarattı. Sizi şekillendirdi ve şekillerinizi de güzel yaptı. Dönüş yalnız O’nadır.” (Teğabun suresi, 3. ayet)

D) “Allah’tan başkalarını dost edinenlerin durumu, kendine bir ev edinen örümceğin durumu gibidir. Evlerin en dayanıksı-zı ise şüphesiz örümcek evidir. Keşke bilselerdi!” (Ankebût suresi, 41. ayet)

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

3

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com


7. Evrensel Yasalar Ayetler

I Fiziksel “Göğü (O) yükseltti ve ölçüyü (O) koydu.” (Rahmân suresi, 7. ayet)

II Biyolojik“Ey iman edenler! Doğrusu biz, sizi bir er-kek ile bir dişiden yarattık…” (Hucurât su-resi, 13. ayet)

III Fiziksel “Denizde akıp giden ağlar gibi yüksek gemi-ler de O’nundur.” (Rahmân suresi, 24. ayet)

IV Biyolojik “(Öyle) bir fitneden sakının ki aranızdan yalnız haksızlık edenlere erişmekle kalmaz (hepinize erişir.)…” (Enfâl suresi, 25. ayet)

Yukarıdaki tabloda ayetler ilgili oldukları evrensel yasalarla eş-leştirilmiştir.Bu eşleştirmeden hangisi yanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV

8. Kaderi; “Allah’ın sonsuz ilmi ve kudretiyle, bütün kâinatta olmuş ve olacak olan şeyleri önceden bilip takdir etmesi” şeklinde ta-nımlayabiliriz. Buna göre;

I. Ben elimden geleni yaptım.II. Kader mahkûmuyuz elden ne gelir!III. Kör bir talim var.IV. Kader diyemezsin, sen kendin ettin. sözlerinden hangileri kader inancına uygun değildir?

A) I ve II B) II ve IIIC) I ve IV D) III ve IV

9. Yüce Allah, evrendeki uyum ve düzeni sağlamak için evrenin iş-leyişini fiziksel, biyolojik ve toplumsal yasalara göre planlamıştır. Bu yasalara;

I. SünnetullahII. ÂdetullahIII. KelamullahIV. Nimetullahisimlerinden hangileri verilir?

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI


4

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com

10. Dünyayı bir incelediğinizde her şeyin yerli yerince ve mükem-mel olarak yaratıldığını, her şeyde bir ölçü, plan ve düzen oldu-ğunu görürsünüz. Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu metinde anlatılanlarla iliş-kilendirilemez?

A) “O, sizin için yeryüzünü bir döşek, gökyüzünü bir bina kıldı. Ve gökten yağmur indirerek bununla sizin için (çeşitli) ürün-lerden rızık çıkardı. Öyleyse (bütün bunları) bile bile Allah’a eşler koşmayın.” (Bakara suresi, 22. ayet)

B) “Allah, gökleri ve yeri yaratan ve gökten su indirip onunla size rızık olarak türlü ürünler çıkarandır. Ve onun emriyle gemileri, denizde yüzmeleri için size, emre amade kılandır. Irmakları da sizin için emre amade kılandır.” (İbrahim sure-si, 32. ayet)

C) “Allah, rüzgârları gönderir, böylece bir bulut kaldırır da onu nasıl dilerse gökte yayıp-dağıtır ve onu parça parça kılar; nihayet onun arasından yağmurun akıp çıktığını görürsün. Sonunda Kendi kullarından dilediğine verince, hemen sevince kapılı verirler.” (Rum suresi, 48. ayet)

D) “İnsana bir zarar dokunduğunda bize yalvarır. Sonra ona tarafımızdan bir nimet verdiğimizde, ‘Bu, bana ancak bilgim sayesinde verilmiştir.’ der. Hayır, o bir imtihandır. Fakat on-ların çoğu bilmezler.” (Zümer suresi, 49. ayet)

11. I Aziz Sancar, Kimya alanında Nobel ödülü kazandı.II. Seneye Nobel ödülünü yine bir Türk kazanmalı.III. Aziz Sancar, ödülü aldıktan sonra Türkiye’ye geldi.IV. Aziz Sancar’ın emekli olduktan sonra Türkiye’ye yerleşme-

si bekleniyor.Kaza ve kader kavramları düşünüldüğünde yukarıdakiler-den hangisi “kaza” kapsamında değerlendirilir?


12. Metropoller önce ormanlarını, sonra korularını, ardından da ağaçlarını yitirir. Yiten yalnızca bitkiler ve ağaçlar da olmaz. Do-ğanın yaşam zincirinin bir parçası olan hayvanlar da bundan pa-yını alır. Dallara yuva yapan kuşlar, kovuklara gizlenen sincaplar bunları yapacak yer bulamaz. İnsanlar, onları ansiklopedilerde, televizyon belgesellerinde görmeye başlar ve gerçekte yitirdik-lerinin, yaşadıkları dünyanın ortak zenginliği olduğunun farkına varmazlar. Hayvanat bahçeleri yiten ve yitmekte olan zenginli-ğin belki de son örneklerini bize gösterir.Bu metinde aşağıdaki ayetlerden hangisinin insanlar tara-fından dikkate alınmadığı vurgulanmaktadır?

A) “O (Rabb) ki seni yarattı. Sana düzgün ve ölçülü bir biçim verdi.” (İnfitâr suresi, 7. ayet)

B) “Göğü Allah yükseltti ve mizanı (dengeyi) O koydu. Sakın dengeyi bozmayın.” (Rahmân suresi, 7-8. ayetler)

C) “Denizde dağlar gibi akıp gidenler (gemiler) de onun varlığı-nın delillerindendir.”(Şûrâ suresi, 32. ayet)

D) “Göklerde ve yerde olanların tümü Allah’ı tesbih etmiştir. O, üstün ve güçlü olandır, hüküm ve hikmet sahibidir.” (Haşr suresi, 1. ayet)

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

5

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com



1. Günümüzde hepimizin kullandığı bazı teknolojik aletlerde, Al-lah’ın evrene koymuş olduğu “sünnetullah” dediğimiz yasalar sayesinde üretilmekte ve geliştirilmektedir. Bilim insanları bu fi-ziksel yasaları inceleyerek yeni teknolojiler geliştirmekte ve fark-lı tasarımlar ortaya koymaktadırlar.Buna göre;

I. “... Onun koyduğu yasalarla denizde akıp gitsin diye gemileri de hizmetinize verdi...”(İbrahim suresi, 32. ayet)

II. “… Şüphesiz ki bir topluluk kendi durumunu değiştirmedikçe Allah onların durumunu değiştirmez…”(R’ad suresi, 11. ayet)

III. “Gece de onlar için bir delildir. Gündüzü ondan çıkarırız, bir de bakarsın karanlık içinde kalmışlardır. Güneş de kendi yö-rüngesinde akıp gitmektedir. Bu, mutlak güç sahibi, hakkıyla bilen Allah’ın takdiri (düzenlemesi) dir.” (Yâsin suresi, 37-38. ayetler)

ayetlerden hangisi bu parçada bahsedilen yasayla ilişki-lendirilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız IIIC) II ve III D) I ve III

2. • Dünyada yerçekimi kuvveti bulunması• Suyun kaldırma kuvvetinin olması• Yeryüzünü atmosfer tabakasının sarmasıBu bilgilerle aşağıdaki ayetlerden hangisi ilişkilendirilebi-lir?

A) “Biz her şeyi bir ölçüye göre yarattık.” (Kamer suresi, 49. ayet)

B) “Onlar için büyük bir bağışlanma ve rızık vardır.” (Sebe su-resi, 4. ayet)

C) “Allah bir kimseyi ancak gücünün yettiği şeyle yükümlü kı-lar…” (Bakara suresi, 286. ayet)

D) “Sen af yolunu tut, iyiliği emret ve cahillerden yüz çevir.” (A’râf suresi, 199. ayet)

3. TRT belgesel kuşağında bugün izlediğim bir programda Kuzey yarım küredeki buzulların her zamankinden dört ay daha önce erimiş olmasına bağlı olarak kutup ayılarının yaşadıkları açlık ve çaresizliğe yer veriliyordu. Dünyanın öbür ucunda insanla-rın kendi konforlarını ve bitmek tükenmek bilmeyen hırslarını tat-mine yönelik korkutucu üretim ve tüketim faaliyetlerinin nelere yol açtığı sanırım çoğu insanın umurunda değil. Hâlbuki dinimiz dünya hayatını ve nimetlerini hoyratça kullanmamayı öğütler. İn-sanlara doğa ve çevre bilinci kazandırmaya çalışır.Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu parçada anlatılanlarda daha çok ilgilidir?

A) “Akrabaya hakkını ver, yoksula ve yolda kalmışa da. İsraf ederek saçıp savurma.” (İsrâ suresi, 26. ayet)

B) “Siz Kitabı (Tevrat’ı) okuyup durduğunuz halde, kendinizi unutup başkalarına iyiliği mi emrediyorsunuz? (Yaptığınızın çirkinliğini) anlamıyor musunuz?” (Bakara suresi, 44. ayet)

C) “İnsanların kendi işledikleri (kötülükler) sebebiyle karada ve denizde bozulma ortaya çıkmıştır. Dönmeleri için Allah, yap-tıklarının bazı (kötü) sonuçlarını (dünyada) onlara tattıracak-tır.” (Rûm suresi, 41. ayet)

D) “Allah gökleri görebileceğiniz direkler olmaksızın yarattı. Yer-yüzüne de, sizi sarsmasın diye sabit dağlar yerleştirdi ve orada her türlü canlıyı yaydı. Gökten de yağmur indirip ora-da her türden güzel ve faydalı bitki bitirdik.” (Lokmân sure-si, 10. ayet)

4. Derste; fotosentez olayının Allah’ın koymuş olduğu yasalarla ilişkisini anlatan Hüseyin Öğretmen, “Canlıların büyük bir ço-ğunluğunun dolaylı ya da dolaysız besin kaynağı, bitkilerin fo-tosentezle ürettiği organik bileşiklerdir.” dedi.Buna göre Hüseyin Öğretmen, Allah’ın evren için koymuş olduğu yasalardan hangisinden söz etmiştir?

A) Fiziksel yasalarB) Biyolojik yasalarC) Kimyasal yasalarD) Toplumsal yasalarÖRNEKTİR

• MUBA YAYIN

LARI


6

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com

5. “Rabbin bal arısına: ‘Dağlarda, ağaçlarda ve hazırlanmış kovan-larda yuva edin; sonra her çeşit üründen ye; sonra da Rabbinin işlemen için gösterdiği yollardan yürü’ diye vahyetti. Karınların-dan insanlara şifa olan çeşitli renklerde bal çıkar. Düşünen bir millet için bunda ibret vardır.”(Nahl suresi, 68-69. ayetler)Bu ayetlerden aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Allah’ın belirlediği bir kaderden söz etmektedir.B) Allah’ın mükemmel yaratılmasına vurgu yapılmıştır. C) Allah’ın insana verdiği irade ve hürriyete değinir.D) Allah’ın evren için koymuş olduğu biyolojik yasalarla ilgilidir.

6. “Güneş ve Ay bir hesaba göre hareket etmektedirler. Yıldızlar ve ağaçlar (Allah’a) boyun eğerler. Göğü (O) yükseltti ve ölçüyü (O) koydu. Sakın dengeyi bozmayın.” (Rahmân suresi, 5-8. ayetler)Aşağıdakilerden hangisi bu ayetin mesajının dikkate alın-madığını gösterir?

A) Fosil yakıt kullanımının azalmasıB) Küresel ısınmaya karşı önlemlerin alınmasıC) Plastik maddelerin geri dönüşüme gönderilmesiD) Tarımsal faaliyette zirai ilaç kullanımının artması

7. Aşağıdaki ayetlerden hangisi Allah’ın evren için koymuş olduğu yasalardan toplumsal yasalarla ilgilidir?

A) “Gökyüzünü de korunmuş bir tavan yaptık…” (Enbiyâ sure-si, 32. ayet)

B) “Her nefis ölümü tadacaktır…” (Enbiyâ suresi, 35. ayet)C) “Onları sarsmasın diye yere de sabit dağlar yerleştirdik ve

(varacakları yere) yol bulsunlar diye ondan geçitler, yollar meydana getirdik.” (Enbiyâ suresi, 31. ayet)

D) “Biz zulmetmekte olan nice memleketleri kırıp geçirdik ve onlardan sonra başka başka toplumlar meydana getirdik.” (Enbiyâ suresi, 11. ayet)

8. • Evren belli bir plan ve ölçüye göre yaratılmıştır.• Allah, varlıkların hiçbirini boş yere yaratmamıştır.Aşağıdaki ifadelerden hangisi bu açıklamalarla ilişkili de-ğildir?

A) Tüm evren bir düzenli sistemler bütünlüğüdür. Düzenli sis-temler ise bir amaca yönelik belirli ve süreli kanun ve İlke-lerle oluşmuş yapılar demektir.

B) Evrende hız kavramı, Dünya ölçüleriyle karşılaştırıldığında kavranması güç boyutlardadır. Milyarlarca, trilyonlarca ton ağırlığındaki yıldızlar, gezegenler ve sayısal değerleri an-cak matematikçilerin anlayabileceği büyüklükteki galaksiler ve galaksi kümeleri uzay içinde olağanüstü bir süratle ha-reket ederler.

C) Evren ve içindekilerin oluşumları birtakım rastlantıların bir aya gelmesiyle meydana gelmiştir. Nitekim cansız olan bu varlıkların birinden emir alması ya da birinin isteği ile hareket etmesini düşünmek olanaksız görülmektedir.

D) Kuşkusuz ki böylesine karmaşık ve hızlı bir sistem içinde dev kazaların oluşma ihtimali son derece yüksektir. Ancak böyle bir durum olmaz ve biz yaşamımızı güven içinde sürdürürüz. Çünkü evrendeki her şey Allah’ın koyduğu kusursuz denge-ye göre işlemektedir.

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

7

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com


9. Yüce Allah’ın yarattığı her şey mükemmel bir ölçüye göredir. Hiçbir şeyde tesadüfîlik ve başıboşluk görülmez.Bu durumu aşağıdaki ayetlerden hangisi ifade eder?

A) “Rabb’inize alçak gönüllüce ve için için dua edin Çünkü O, haddi aşanları sevmez.” (A’râf suresi, 55. ayet)

B) “O, karanlığı yarıp sabahı çıkarandır. Geceyi dinlenme alanı, Güneş’i ve Ay’ı da ince birer hesap ölçüsü kıldı. Bütün bun-lar mutlak güç sahibinin, hakkıyla bilenin takdiridir.” (En’âm suresi, 96. ayet)

C) “Allah her türlü eksiklikten uzaktır, onların (müşriklerin) söy-lediklerinin ötesindedir, yücedir.” (İsrâ suresi, 43. ayet)

D) “Hamd, kuluna Kitab’ı (Kur’an’ı) indiren ve onda hiçbir eğrilik yapmayan Allah’a mahsustur.” (Kehf suresi, 1. ayet)

10. “Gökten bir ölçüye göre suyu indiren O’dur. Biz onunla (kupku-ru), ölü bir memlekete hayat veririz...” (Zuhruf suresi, 11. ayet)Bu ayetteki altı çizili kelimeden aşağıdakilerden hangisi-ne ulaşılamaz?

A) Düzen B) UyumC) Ahenk D) Tesadüf

11. Suyun kaldırma kuvveti, Allah’ın evreni mükemmel bir uyum ve düzen içinde yarattığının göstergesidir.Bu durumu en iyi aşağıdaki ayetlerden hangisi ifade eder?

A) “Güneş ve Ay bir hesaba göre (hareket etmekte) dir. ... Göğü Allah yükseltti ve mizanı (dengeyi) o koydu. Sakın dengeyi bozmayın.”(Rahmân suresi, 5-8. ayetler)

B) “Denizde dağlar gibi akıp gidenler (gemiler) de onun varlığı-nın delillerindendir.”(Şûrâ suresi, 32. ayet)

C) “Kim zerre miktarı hayır yapmışsa onu görür. Kim de zer-re miktarı şer işlemişse onu görür.” (Zilzâl suresi, 7 ve 8. ayetler)

D) “Bilsin ki insan için kendi çalışmasından başka bir şey yok-tur ve çalışması da ileride görülecektir. Sonra ona karşılığı tastamam verilecektir.”(Necm suresi, 39-41. ayetler)

12. Evrende mükemmel bir ölçü ve düzen bulunmaktadır.Bu düşünceyi aşağıdaki ayetlerden hangisi destekler?

A) “… Her şeyi yaratıp ona bir nizam veren ve mukadderatını tayin eden Allah yüceler yücesidir.” (Furkân suresi, 2. ayet)

B) “İnsan hiçbir söz söylemez ki onun yanında (yaptıklarını) gö-zetleyen (ve kaydeden) hazır bir melek bulunmasın.” (Kâf suresi, 18. ayet)

C) “Bilin ki dünya hayatı ancak bir oyun, bir eğlence, bir süs, aranızda karşılıklı bir övünme, çak mal ve evlat sahibi olma yarışından ibarettir…” (Hadid suresi, 20. ayet)

D) “…Kim Allah (ın yasakların)’dan sakınırsa (Allah) ona bir çıkış (yolu) gösterir. Ve onu ummadığı yerden rızıklandırır. Kim Allah’a dayanırsa Allah, ona yeter…” (Talak suresi, 2 ve 3. ayetler)ÖRNEKTİR

• MUBA YAYIN

LARI


8

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com


1. Gün sabah olunca Güneş doğuyor,Minicik tohuma meyve sığıyor,Toprak kuruyunca yağmur yağıyor,Senin kudretine sınır yok Allah’ım.Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır?

A) Bütün meyveler minik bir tohumdan meydana geliyor.B) Allah her şeyi bir ölçüye göre yaratmıştır.C) Güneş her sabah dünyayı aydınlatıyor.D) Yağmur yeryüzüne hayat veriyor.

2. Ormanlarda tüm bitki, hayvan ve mikroskobik canlılar uyum için-de yaşarlar. Çevreyi oluşturan canlı halkalardan birinin yok ol-ması, diğer canlıların olumsuz etkilenmesine neden olur. Buna “Besin zinciri” ismi verilir. Ormanların yok olmasının çevreye çeşitli etkileri vardır. Bu etkiler; ormanda yaşayan canlı türleri yok olur, hava kirliliği artar, yağışlar azalır ve erezyon artar. Bu yüzden dünyanın düzeninin korunması için ormanların da ko-runması gerekir.Bu durumu en iyi ifade eden ayet aşağıdakilerden hangisidir?

A) “… Size verdiğimiz rızıkların iyi ve temizlerinden yiyin ve Al-lah’a şükredin.” (Bakara suresi, 172. ayet)

B) “….Gökyüzünü, O yükseltti ve mizanı(dengeyi) koydu. Sakın dengeyi bozmayın.” (Rahmân suresi, 5-8. ayetler)

C) “O (Rabb) ki seni yarattı. Sana düzgün ve ölçülü bir biçim verdi.” (İnfitâr suresi, 7. ayet)

D) “Geceyi ve gündüzü, Güneş’i ve Ay’ı yaratan O’dur. Her biri bir yörüngede hareket etmektedir.” (Enbiyâ suresi, 33. ayet)

3. Atmosfer tabakası dünyamızı sarmaktadır şayet bu tabakanın kalınlığı şimdiki hâlinden fazla olsaydı, Güneş ışınları Dünya’ya ulaşamayabilir, dünya şimdikinden daha soğuk olabilirdi. Atmos-fer tabakasının kalınlığı şimdikinden daha ince olsaydı, Güneş’in zararlı ışınları dünyaya ulaşır ve canlıların hayatı tehlike altına girerdi.Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisine cevap verilmiştir?

A) Evren için atmosferin önemi nedir?B) Güneş’in evrendeki konumu nedir?C) Güneş ışınlarının zararları nelerdir?D) Evrende düzen olmasaydı ne olurdu?

4. Yerçekimi kanunu, cisimlerin dünya yüzeyinde sabit kalmasını sağlar. Yerçekimi olmasaydı cisimler dünya yüzeyinde sabit ol-maz ve yeryüzündeki hayat olumsuz etkilenirdi. Bu parçanın aşağıdaki ayetlerden hangisi ile ilgili olduğu söylenebilir?

A) “… Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?...” (Zümer sure-si, 9. ayet)

B) “Kim hidayet yolunu seçerse bunu ancak kendi iyiliği için seçmiş olur. Kim de doğruluktan saparsa kendi zararına sap-mış olur…” (Âl-i İmran suresi, 159. ayet)

C) “…. Rahman (olan Allah)’ın yaratmasında hiçbir ‘çelişki ve uygunsuzluk’ göremezsin. İşte gözü(nü) çevirip-gezdir; her-hangi bir çatlaklık (bozukluk ve çarpıklık) görüyor musun?” (Mülk suresi, 3. ayet)

D) “İyilik ederseniz kendinize etmiş olursunuz, kötülük ederse-niz yine kendinize yapmış olursunuz…” (İsrâ suresi, 7. ayet)ÖRNEKTİR

• MUBA YAYIN

LARI

9

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com


5. Su döngüsü, dünya hayatı için oldukça önemlidir. Yeryüzünde-ki sular ısı ile buharlaşarak gökyüzüne çıkar, burada bulutları oluşturan su, karşılaştığı soğuk hava dalgası ile yağış olarak dünyaya geri döner. Bu su hem doğanın canlanmasına hem de canlıların temiz su ihtiyaçlarının karşılanmasına yarar.Bu parçada anlatılan dengeyi en iyi aşağıdaki ayetlerden hangisi açıklamaktadır?

A) “Denizde dağlar gibi akıp gidenler (gemiler) de onun varlığı-nın delillerindendir.”(Şûrâ suresi, 32. ayet)

B) “Gökten bir ölçüye göre suyu indiren O’dur. Biz onunla (kup-kuru), ölü bir memlekete hayat veririz…” (Zuhruf suredi, 11. ayet)

C) “Göklerde ve yerde olanların tümü Allah’ı tesbih etmiştir. O, üstün ve güçlü olandır, hüküm ve hikmet sahibidir.” (Haşr suresi, 1. ayet)

D) “… Size verdiğimiz rızıkların iyi ve temizlerinden yiyin ve Al-lah’a şükredin.” (Bakara suresi, 172. ayet)

6. “Delikanlı! Sana bazı şeyler öğreteceğim. Allah’ı gözet ki Allah da seni gözetsin. Allah’ı gözet ki, O’nu (daima) yanında bulasın. Bir şey istediğinde Allah’tan iste! Yardıma muhtaç olduğunda O’ndan yardım dile! Şunu bil ki bütün insanlar sana fayda ver-mek için toplansa Allah’ın takdiri dışında sana faydalı olamazlar. Ayrıca bütün insanlar sana zarar vermek için toplansa Allah’ın takdiri dışında sana hiçbir şeyde zarar veremezler. Bu konuda kalemler kaldırılmış (karar verilmiş), sayfalar kurumuştur (hü-küm kesinleşmiştir).”Bu hadiste aşağıdakilerden hangisine vurgu yapılmıştır?

A) Evrendeki her şeyin Allah’ın kaza ve kaderine uygun olarak gerçekleştiği

B) Allah’ın insanları hiçbir konuda irade sahibi kılmadığıC) Evrendeki her şeyi yaratan Allah’ın bir ve tek olduğuD) İnsanların sorumluluklarının sınırsız olduğu

7. Dünyada bulunan hiçbir şey rastgele oluşmamıştır. Her şey bel-li bir kural dâhilinde oluşmuştur. Bu kural canlı ve cansız tüm varlıklar için geçerlidir. Örneğin canlıların yapısı, beslenmesi, gelişmesi, üremesi gibi konularda herşey belirli bir ölçüye göre yaratılmıştır.Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Canlılardaki ölçü biyolojik yasalarla belirlenmiştir.B) Evrende rastlantı ve tesadüf söz konusu değildir.C) Canlıların tümü fiziksel yasalarla sınırlıdır.D) Evrende mükemmel bir düzen vardır.

8. “Ey iman edenler! Doğrusu biz, sizi bir erkek ile bir dişiden ya-rattık…” (Hucurât suresi, 13. ayet)Bu ayetteki evrensel yasa ile aşağıdakilerden hangisi aynıdır?

A) Yer altından çıkarılan petrolün çeşitli aşamalardan sonra benzin haline gelmesi

B) Kutup ayılarının derilerinin altındaki yağ tabakası sayesinde soğuktan korunması

C) Halkını baskı ve zulüm ile idare etmeye kalkan idarelerin ömrünün kısa olması

D) Uluslararası ilişkilerde ülkelerin önceliği kendi çıkarlarına vermesi

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI


10

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com

9. Roma imparatorluğu döneminde, Ren Nehri ve Tuna Nehri öte-sinde Cermen (Germen) yani, Burgondlar, Franklar, Alaman-lar, Vizigotlar, Ostrogotlar yaşıyordu. Cermen Kavmi’nin çok iyi savaşçı olmalarından dolayı kimse savaşmayı göze alamazdı. Kabileler halinde toplanmışlardı ve kaynakları yetersiz, yoksul topraklardan geçimlerini sağlamaya uğraşıyorlardı. Açlığın dür-tüsüyle, yeni yeni otlaklar aramaya çıktılar ve II. yüzyıldan iti-baren, zenginlikleri karşı konulmaz biçimde onları çeken Roma İmparatorluğu topraklarına zorla girmeye başladılar. Bu sıra-da Kuban ve Terek nehirleri arasında yaşamakta olan Alanlar, Hunlara karşı koymak istedilerse de yenilerek bozguna uğradı-lar. Hunlar, onları takip ederken, Don (Ten) ve Dinyester (Turla) nehirleri arasında yaşamakta olan Ostrogotları da mağlup et-tiler. Hunlar’ın bu bölgede yerleşmesiyle daha fazla buralarda yaşayamayan çoğunluğu Cermen olan Vizigotlar, Ostrogotlar, Gepitler ve Vandallar batıya doğru göç etmeye başladılar. Ro-malıların barbar olarak adlandırdığı bu kavimler önlerine çıkan diğer kavimleri yurtlarından atarak İspanya’ya hatta Kuzey Afri-ka’ya kadar ilerlediler. Yıllarca süren bu döneme Kavimler Göçü (Alm. Völkerwanderung), Göç Dönemi (İng. Migration Period) veya Barbar İstilaları adı verildi.Bu parçada anlatılanlar Allah’ın evren için koymuş olduğu yasarlardan hangisi ile açıklanabilir?

A) Fiziksel yasalarB) Biyolojik yasalarC) Kimyasal yasalarD) Toplumsal yasalar

10. Aşağıdaki ayetlerden hangisi biyolojik yasalarla ilgilidir?

A) “Her toplumun belli bir eceli vardır. Ecelleri geldiğinde onu ne bir an erteleyebilirler ve ne de bir an öne alabilirler.” (A’râf suresi, 34. ayet)

B) “Allah, sizi analarınızın karnından, siz hiçbir şey bilmez du-rumda iken çıkardı. Şükredesiniz diye size kulaklar, gözler ve kalpler verdi.” (Nahl suresi, 78. ayet)

C) “Güneş de yörüngesinde akıp gitmektedir. Bu üstün ve bilen Allah’ın kanunudur.” (Yâsin suresi, 38. ayet)

D) “Yeri döşeyen, onda oturaklı dağlar ve ırmaklar yaratan … O’dur…” (Rad suresi, 3. ayet)

11. Madde ve enerjinin oluşumu, değişimi, yapısı, hareketi ve mad-deler arası ilişkiler ile ilgili prensipler evrenin işleyişinde önemli bir yer tutar. Bu parçada Allah’ın evren için koymuş olduğu yasalardan hangisi anlatılmaktadır?

A) Biyolojik yasalarB) Fiziksel yasalarC) Kimyasal yasalarD) Toplumsal yasalar

12. Nasreddin Hoca bir gün biraz yoğurt mayası alıp Akşehir Gö-lü’ne gitmiş, mayayı göle dökmüş. Birisi bunu görüp sormuş: “Ne yapıyorsun Hoca?” Hoca adama cevap vermiş, “Göle maya ça-lıyorum.” Adam şaşırıp kalmış: “Koca göl maya tutar mı?” Hoca cevap vermiş: “Ya tutarsa?” Nasrettin Hoca’nın bu davranışı için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Allah’a tevekkülünü sağlam yapmıştır.B) İnsan biyolojik yapısına aykırı hareket etmiştir.C) İradesini ve hürriyeti olumlu yönde kullanmıştır. D) Allah’ın evrene koymuş olduğu yasalara aykırı düşünmüştür.

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

11

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com



1. (I)Evrende mükemmel bir ölçü ve düzen olduğunu gösteren de-lillerden biri de gece ile gündüzün oluşumudur. (II)Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönüşü gece ile gündüzü oluşturur. (III)İnsanlar gündüz çalışmaya gece de dinlenmeye ihtiyaç duyarlar.(IV)Kışın geceler uzun, gündüzler de kısa olur.Yukarıda numaralanmış ifadelerden hangisi biyolojik yasalarla ilgilidir?


2. Dünyanın düzenine dikkat edilmemesi ve iklim sisteminde de-ğişikliklere neden olan küresel ısınmanın etkileri en yüksek zir-velerden okyanus derinliklerine, Ekvatordan kutuplara kadar dünyanın her yerinde hissediliyor. Kutuplardaki buzullar eriyor, deniz suyu seviyesi yükseliyor ve kıyı kesimlerde toprak kayıp-ları artıyor. Küresel ısınmaya bağlı olarak dünyanın bazı bölge-lerinde kasırgalar, seller ve taşkınların şiddeti ve sıklığı artarken bazı bölgelerde uzun sürekli, şiddetli kuraklıklar ve çölleşme et-kileri oluyor. Bu parçada insanların aşağıdaki ayetlerden hangisinin uyarısını dikkate almadıkları vurgulanmaktadır?

A) “Göğü Allah yükseltti ve mizanı (dengeyi) O koydu. Sakın dengeyi bozmayın.” (Rahmân suresi, 7-8. ayetler)

B) “Biz ona (insana) iki göz, bir dil, iki dudak vermedik mi; iki apaçık yolu (iyi ile kötüyü) göstermedik mi?” (Beled suresi, 8-10. ayetler)

C) “Göklerde ve yerde olanların tümü Allah’ı tesbih etmiştir. O, üstün ve güçlü olandır, hüküm ve hikmet sahibidir.” (Haşr suresi, 1. ayet)

D) “Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve yerden sizin için çıkardıklarımızdan Allah yolunda harcayın…” (Ba-kara suresi, 267. ayet)

3. Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı bir hassas dengeyi gösterir. Dünya, Güneş’e bugünkünden daha yakın olsaydı o zaman oluşacak sıcaklık nedeniyle dünyada hiçbir canlı yaşayamaz-dı. Dünya, Güneş’e bugünkünden biraz daha uzak olsaydı, o zaman oluşacak soğukluk nedeniyle dünyada canlı yaşamı ol-mazdı.Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır?

A) Dünya üzerindeki tüm canlılar Allah tarafından yaratılmıştır. B) Dünya’nın hareketleri kendiliğinden oluşur. C) Allah, evrene bir ölçü ve düzen vermiştir.D) Allah, evrende birçok canlı yaratmıştır.

4. • Mevsimlerin birbirini takip etmesi• Gece ve gündüzün birbirini takip etmesi• Atmosfer tabasının dünyayı zararlı ışınlardan korumasıVerilen örnekler aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

A) Dünyada sürekli değişim yaşanmaktadır.B) Dünya kendi hareketlerini kendi belirlemektedir.C) Allah, insanları uyarmak için kitaplar göndermiştir.D) Allah, her şeyi belli bir ölçü ve düzen içinde yaratmıştır.

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI


12

5.

Günümüzde kullandığımız bazı teknolojik ürünler Allah’ın evrene koyduğu yasalar sayesinde üretilmekte ve kullanılmaktadır.Buna göre görseldeki teknolojik ürünler Allah’ın evrene koyduğu yasalardan hangisi sayesinde üretilmiştir?

A) Fiziksel yasalarB) Biyolojik yasalarC) Kimyasal yasalarD) Toplumsal yasalar

6. Aşağıdaki ayetlerden hangisi evrendeki uyum ve düzene vurgu yapar?

A) “Allah her şahsı ancak gücünün yettiği ölçüde mükellef tutar.” (Bakara suresi, 286. ayet)B) “Göklerde ve yerde olanlar Allah’ındır. Vekil olarak Allah yeter.” (Nisâ suresi, 132. ayet)C) “Güneş de yörüngesinde akıp gitmektedir. Bu üstün ve bilen Allah’ın kanunudur.” (Yâsin suresi, 38. ayet)D) “… Kararını verdiğin zaman da artık Allah’a dayanıp güven. Çünkü Allah, kendisine dayanıp güvenenleri sever…” (Âl-i İmrân sure-

si, 159. ayet)

7. Kader ve kazaya iman; Allah’ın bilgisinin sonsuz olduğunu, her şeyi kuşatan bir iradesi bulunduğunu ve O’nun gücünün bütün var-lıklardan üstün olduğunu kabul etmektir. Bu yönüyle kader ve kazaya iman, Allah’a iman etmenin doğal neticesidir ve İslam’ın inanç esaslarındandır.Bu parçada kader ve kaza ile Yüce Allah’ın hangi sıfatı ilişkilendirilmemiştir?

A) İlim B) İradeC) Kudret D) Vahdaniyet

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

13

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com


8. Bir toplumda huzuru sağlayan kanunlardır. Kanunsuz toplum-larda huzur olması düşünülemez. Yine kanun olduğu halde bu kanunların eşit uygulanmadığı toplumlar da huzurlu bir yaşam süremez.Bu parçada anlatılanlarla aşağıdaki ayetlerden hangisinde bulunan yasa ilişkilidir?

A) “Her şeyden çift çift yarattık ki, düşünüp öğüt alasınız.” (Zâ-riyât suresi, 49. ayet)

B) “Güneş de yörüngesinde akıp gitmektedir. Bu üstün ve bilen Allah’ın kanunudur.” (Yâsin suresi, 38. ayet)

C) “Denizlerde dağlar gibi akıp gidenler (gemiler) de O’nun var-lığının delillerindendir.” (Şûrâ suresi, 32. Ayet)

D) “Ey iman edenler! Belli bir süre için birbirinize borçlandığınız zaman bunu yazın…” (Bakara suresi, 282. ayet)

9. Öğretmen derste hayvanlar ile ilgili bilgi verirken şunları söy-lemiştir;• Süngerler, en basit yapılı hayvanlardır. Sinir ve kas sistemle-

ri bulunmaz, denizlerde ve tatlı sularda yaşarlar, vücutlarında por adı verilen delikler bulunur, deniz suyunu süzerler, eşeyli ve eşeysiz üreyebilirler.

• Balıklar, denizlerde ve tatlı sularda yaşarlar, solungaç solunu-mu yaparlar, kalpleri iki bölmelidir, kalplerinde daima kirli kan bulunur, soğukkanlı canlılardır, genel olarak dış döllenme ve dış gelişme görülür, çenesiz, kıkırdaklı ve kemik olmak üzere üç gruba ayrılırlar.

Buna göre Öğretmen, Allah’ın evren için koymuş olduğu yasalardan hangisine ilişkin örnekler vermiştir?

A) Toplumsal yasalarB) Fiziksel yasalarC) Biyolojik yasalarD) Psikolojik yasalar

10. I Demire şekil vermek için yüksek derecede ısıtılması gerekir.II. Kurak bölgelerden verimli bölgelere göç yaygın olarak gö-

rülür.III. Dünyanın Güneş etrafındaki hareketleri mevsimleri oluşturur.IV. Kanunların eşit uygulanmadığı yerlerde huzur yerini kaosa

bırakır.Allah’ın evren için koymuş olduğu yasalar düşünüldüğünde yukarıdaki örneklerden hangileri fiziksel yasalarla ilgilidir?


11. Kader inancının iyi anlaşılabilmesi için kaza kavramının da bi-linmesi gerekir. Kelime olarak kaza, hükmetmek, emretmek, ya-ratmak ve gerçekleştirmek anlamlarına gelir. Terim anlamı ise kaza, ezelde bilinen ve takdir edilen şeyin, zamanı ve yeri gel-diğinde Allah tarafından yaratılması demektir. Örneğin; “Su 100 derecede kaynar.” kuralı kader kavramını ifade ederken, 100 de-receye ulaşan suyun kaynaması da kazadır.Bu parçadan hareketle kaza kavramı için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Evrene konmuş yasalardır.B) Madde ve enerjinin kurallarıdır.C) Belli yasalar çerçevesinde çizilen sınırdır.D) Önceden takdir edilen kaderin gerçekleşmiş halidir.

12. Evrendeki her şey, Allah’ın koyduğu biyolojik, fiziksel ve toplum-sal yasalara göre hareket etmektedir. Allah’ın evrendeki uyumu sağlamak için koyduğu bu yasalara Sünnetullah veya Âdetullah denir. Deney, gözlem ve araştırmalar sonucu insanlar tarafından tespit edilen bu yasalar evrenin işleyişini sağlamaktadır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden farklı bir yasa ile ilgili örnektir?

A) Genetik özelliklerin aktarımıB) Suyun kaldırma kuvvetiC) Yağmurun oluşmasıD) Yerçekimi kanunu

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI


14

İNSANIN İRADESİ VE KADER 1 TEST 5

1. İNSAN İRADESİ VE KADER

İnsan akıl veirade sahibi bir

varlıktır.

İnsaneylemlerindensorumludur.

İnsana düşünmeyeteneği

verilmiştir.

İnsana vahiyledoğru yol

gösterilmiştir.İnsan özgürbir varlıktır.

Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu tablo ile ilişkilendirilebilir?

A) “Şüphesiz biz ona doğru yolu gösterdik ister şükredici olsun ister nankör.” (İnsan suresi, 3. ayet)B) “Her canlı nefis ölümü tadacaktır. Sonunda bize döndürüleceksiniz.” (Ankebût suresi, 57. ayet)C) “… Size verdiğimiz rızıkların iyi ve temiz olanlarından yiyin ve Allah’a şükredin.” (Bakara suresi, 172. ayet)D) “Allah’ın dilemesine bağlamadıkça hiçbir şey için ‘bunu yarın yapacağım’ deme…” (Kehf suresi, 23-24. ayetler)

2. Allah’ın (c.c) istediğini istediğigibi dilemesi ve seçmesi” olanküllî irade Allah’ın (c.c) mutlak vesınırsız iradesidir. Küllî irade, herşeye hâkim olan, her şeyi içinealan iradedir.

Allah (c.c) tarafından insanaverilen sınırlı özgürlük ve insanıntercih etme kabiliyetidir.

Küllî İrade

Cüzîİrade

İRADE

Dileme, tercih etme, karar verme ve bunlar için gerekli güç ve yeteneğe sahip olmayı ifade eden irade, küllî ve cüzî irade olmak üzere ikiye ayrılır.

Bu tablodan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Külli irade kapsayıcı bir özelliğe sahiptir.B) Cüzî irade ile her şey gerçekleştirilebilir.C) İnsan tercih edebilme özelliğine sahiptir.D) İnsan tercih ettiği şeylerden sorumlu tutulur.ÖRNEKTİR

• MUBA YAYIN

LARI

15

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com


3. Bu sene futbol takımımıza transfer olan Ayhan, uzun boylu, Isiyah saçlı, kahverengi gözlü, çalışkan bir futbolcudur. II III IVBu cümlede altı çizili bölümlerden hangisi Ayhan’ın irade-sine örnektir?


4. Yaptığı hırsızlık suçundan yakalanan bir adam, mahkeme tara-fından suçlu bulunarak on yıl hapis cezasına çarptırıldı. Bunun üzerine adam, mahkemede hâkime, “Ben kader mahkûmuyum. Cezaevine girmek benim kaderim.” dedi. Hâkim, adama, “Sen hırsızlık yaparken kaderin mi seni zorladı?” diye sordu. Buna göre hâkim aşağıdakilerden hangisini vurgulamıştır?

A) Kaderin dışına çıkılamaz.B) Kader, insanın alın yazısıdır.C) Davranışlar sorumluluk gerektirir.D) Davranışlar önceden belirlenmiştir.

5. Anna Anderson, Norveç’te yaşayan bir Hristiyanken, İslam’ı araştırmış ve kimsenin baskına maruz kalmadan kendi isteğiy-le Müslüman olmaya karar vermiştir. Bu parçada Anna Anderson’un İslam’ı seçmesi kader ile il-gili kavramlardan hangisi ile ifade edilir?

A) İrade B) RızıkC) Ömür D) Tevekkül

6. Harun, Astsubay Meslek Yüksek Okulu’na başvuru yaparken buraya başvuru yapanlar için şu şartların arandığını öğrendi;

I. En az 165 cm boyunda olmakII. TYT sınavından en az 285 puan almakIII. En az lise mezunu olmakIV. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kaydı bulunma-

makOkula alınma şartlarından hangileri Harun’un iradesi ile gerçekleşmez?


ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI


16

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com

7. Sınıf arkadaşım Kemal, doğru ve dürüst biri olmasına rağmen onun kardeşi Efe, yalancı ve hilekâr biriydi. Bu yüzden zaman zaman Kemal ile ilişkisini kesenler oluyordu. Ben, Kemal’in dü-rüst olduğunu anlatmama rağmen Kemal de suçlu muamelesi görüyordu. Bu konuyu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretme-ni’ne sorduğumuzda bize bir ayet okuyarak yaptığımız davranı-şın yanlış olduğunu hatırlattı.Bu parçada öğretmenin okuduğu söylenen ayet aşağıdaki-lerden hangisi olmalıdır?

A) “Şüphesiz biz ona (doğru) yolu gösterdik. İster şükredici ol-sun ister nankör.” (İnsan suresi, 3. ayet)

B) “Allah, hiç kimseye gücünün üstünde bir şey yüklemez…” (Bakara suresi, 286. ayet)

C) “Kim doğru yolu seçerse ancak kendi iyiliği için seçmiş olur…” (İsrâ suresi, 15. ayet)

D) “…Hiçbir kimse başkasının günahını yüklenmez…” (Zümer suresi, 7. ayet)

8. Malcolm X, Amerika da doğmuştur. Siyahi bir ailenin çocuğu

olan Malcolm X, Hristiyanlıktan vazgeçerek Müslüman olmuş

ve İslam dinini Amerika’da yaymak için çalışmıştır.

I II

III

IV

Bu metinde altı çizili ifadelerden hangileri Malcolm X’in ira-desi ile gerçekleşmiştir?

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) III ve IV

9. Mine, Liseye Giriş Sınavı’na hazırlanmadığı için girmedi ve ne-den sınava girmediğini soranlara, “Ben kararımın arkasında-yım ve sonuçlarına da katlanmaya razıyım.” diye karşılık verdi.Mine’nin bu tutumu kader ile ilgili kavramlardan hangisi ile açıklanabilir?

A) RızıkB) Başarı ve başarısızlıkC) TevekkülD) Özgürlük ve sorumluluk

10. Yüce Allah, insana sınırlı bir irade vermiştir. Buna “cüzi irade” denir. İnsan hayatında her şey bu iradeyle gerçekleşmez. İnsa-nın kendi iradesi dışında gerçekleşen durumlar Allah’ın iradesi-dir. Buna da “külli irade” denir.Buna göre, aşağıdakilerden hangisi külli irade kapsamın-da yer alır?

A) Çalışkan olmakB) Ahlaklı olmakC) OkumakD) Doğmak

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

17


11. Allah, insana akıl ve irade vermiş, doğru ile yanlışın neler olduğunu peygamberlere gönderdiği vahiylerle bildirmiş ve insanları özgür iradeleriyle tercih ettiklerinden de sorumlu tutmuştur. Bu yüzden insanın iradesiyle tercih ettiği bir durum karşısında suçu kadere at-ması yanlıştır. Bu parçada anlatılanları aşağıdaki ayetlerden hangisi vurgular?

A) “Başınıza gelen herhangi bir musibet, kendi ellerinizle işledikleriniz yüzündendir…” (Şûrâ suresi, 30. ayet)B) “… Kararını verdiğin zaman artık Allah’a güven. Çünkü Allah, kendisine güvenenleri sever.” (Âl-i İmrân suresi, 159. ayet) C) “Dinde zorlama yoktur. Artık doğrulukla eğrilik birbirinden ayrılmıştır…” (Bakara suresi, 256. ayet)D) “O, inananların imanlarını kat kat artırmaları için kalplerine huzur ve güven indirendir…” (Fetih suresi, 4. ayet)

12. İnsan, aklını kullanarak seçimlerde bulunur. Aklı sayesinde iyi ile kötüyü, doğru ile yanlışı ayırt edebilir. Hak ile batıl arasındaki ayrımı fark eder. İslam dinine göre Allah’ın emir, yasak ve öğütlerine insanın muhatap olmasının sebebi, onun akıl ve irade sahibi olmasıdır. Akıllı olmanın insana yüklediği sorumluluk Kur’an-ı Kerim’de şöyle dile getirilmiştir: “Bu Kur’an; kendisiyle uyarılsınlar, Allah’ın ancak tek ilah olduğunu bilsinler ve akıl sahipleri düşünüp öğüt alsınlar diye insanlara bir bildiridir.” (İbrahim suresi, 52. ayet)Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Akıl ve irade insanı sorumlu yapan özelliklerdir. B) İnsan aklı ve iradesi ile karşılaştığı seçeneklerden birini tercih eder.C) İnsan hayatında aklı ve iradesi dışında gerçekleşen olaylardan da sorumlu sayılır.D) Allah, insana iyiyi ve kötüyü bildirmiş ve insanın aklı ile iradesini kullanarak bunlardan iyi olanı tercih etmesini istemiştir.

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI


18

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com

İNSANIN İRADESİ VE KADER 2 TEST 6

1. İnsan iyi ile kötüyü ayırt edebilecek nitelikte yaratılmıştır. Bu yüzden insanın kendi iradesiyle tercih ettiği, aklıyla karar verdi-ği bir olayın sonuçlarına da katlanması gerekir. Nitekim hırsız-lık yapmak ile hırsızlıktan kaçınmak insanın elindedir. Hırsızlık yapan kişinin yakalandığında cezaevine girmesi gayet doğal-dır. Bu durumda suçu kadere atıp, “Ben kader mahkûmuyum.” demesi yanlıştır. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) İnsan kendi tercihlerinden sorumludur. B) İnsan özgür iradesiyle kararlarını kendi verebilir.C) İnsanın kaderi ahlakının belirleyicisidir.D) İnsanın işlediği suçun sorumluluğunu kadere yüklemesi doğ-

ru değildir.

2. I İnsan eylemlerinden sorumludur.II. İnsan tüm hayatını kendi belirler.III. İnsan akıl ve irade sahibi bir varlıktır.IV. İnsana vahiyle doğru yol gösterilmiştir.İnsan iradesi ve kader ile ilgili yukarıdakilerden hangisi yanlıştır?


3. İnsanın iradesi ve kader konusunda aşağıdaki verilen bil-gilerden hangisi yanlıştır?

A) İnsan özgürlüğü oranında sorumludur.B) İnsan yaptıklarından sorumludur.C) İnsana akıl ve irade verilmiştir.D) İnsan külli irade sahibidir.

4. • “Kim iyi bir iş yaparsa faydası kendisinedir ve kim kötülükte bulunursa zararı kendisinedir…”(Fussilet suresi, 46. ayet)

• “... Yapmakta olduğunuz şeylerden mutlaka sorguya çekile-ceksiniz.”(Nahl suresi,93.ayet)

Bu ayetlerle aşağıdaki atasözlerinden hangisi ilişkilendi-rilebilir?

A) Körler sağırlar birbirini ağırlar.B) Can çıkmadan huy çıkmaz.C) Ne ekersen onu biçersin.D) Ağaç yaş iken eğilir.

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

19

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com


5. (I) Yavuz Selim Karaman, Çorum’un Sungurlu ilçesinde 1992 yılında dünyaya geldi. (II) Esmer tenli, siyah saçlı ve kahveren-gi gözlü biriydi. (III) 185 cm boyuyla hem babasından hem de annesinden uzun bir boya sahipti. (IV) Azimli ve kararlı biri olan Yavuz Selim, Astsubay Meslek Yüksek Okulu’nu girdiği sınav ile kazandı.Yukarıda numaralanmış ifadelerden hangisi cüzi iradeye örnektir?


6. “Kim doğru yolu seçerse bunu ancak kendi iyiliği için seçmiş olur, kim de doğruluktan saparsa kendi zararına sapmış olur. Hiçbir günahkâr, başka bir günahkârın günah yükünü yüklen-mez. Biz, bir peygamber göndermedikçe azap edici değiliz.” (İsrâ suresi, 15. ayet)Bu ayetten aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) İnsanın cüzi iradesineB) İnsanın sorumluluğunaC) İnsanın tercihlerinde zorlanmasınaD) İnsanın tercih hakkının bulunduğuna

7. Kalbimizin çalışması, nefes alıp verişimiz, midemizin yiyecekleri sindirimi irademiz dışında gerçekleşir. Ne zaman, nerede, hangi anneden doğacağımıza; hangi ırktan olacağımıza biz karar ve-remeyiz. Göz rengimiz, ten rengimiz, saç rengimiz bütün bun-lar bizim irademiz dışında Yüce Allah’ın takdiri ile gerçekleşir.Bu takdire aşağıdaki isimlerden hangisi verilir?

A) Cüzi irade B) Külli iradeC) Sünnetullah D) Sorumluluk

8. İnsan hayatında iyi veya kötü olmayı, karşılaştığı iki seçenek-ten birini tercih etmeyi kendi aklı ve özgür iradesiyle kendi tercih eder. Bu yüzden insan bu tercihlerinden sorumludur. Bu seçim-leri nedeniyle zarara uğrar ya da yanlış yaparsa suçu kadere atması doğru bir davranış değildir. Nitekim Kur’an-ı Kerim’de bu durum şu ayetle vurgulanmıştır; “Başınıza gelen herhangi bir musibet, kendi ellerinizle işledikleriniz yüzündendir…” (Şûrâ suresi, 30. ayet)Bu parçada anlatılanları en iyi aşağıdaki sözlerden hangisi açıklar?

A) Ne bahtsız bir kulum.B) Kısmette ne varsa o olur.C) Kendin ettim kendim buldum.D) Kaderim böyleymiş, ne yapsam boş.

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI


20

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com

9. “…Artık kim doğru yola gelirse ancak kendisi için gelecektir. Kim de saparsa o da ancak kendi aleyhine sapacaktır…” (Neml suresi, 92. ayet)Bu ayette aşağıdaki konulardan hangisi yer almaz?

A) Tevekkül B) SorumlulukC) Özgürlük D) İrade

10. Toplumdaki kader anlayışında yer alan yanlışlık müzik eserle-rine de yansımıştır. Bu müzik eserlerinde insanın sorumluluğu ve tercihlerindeki özgürlüğü göz ardı edilerek yapılan hataların suçu kadere yüklenmektedir.Buna göre aşağıdakilerden hangisinde bu yanlışlık yer almaz?

A) Kaderin böylesine yazıklar olsun.B) Kaderim bu böyle yazılmış yazım.C) Bana kaderimin bir oyunu mu bu?D) Kader diyemezsin sen kendin ettin.

11. Bir kimse babasının işlediği suç nedeniyle suçlanamaz. Nitekim İslam dininde suç kişiseldir. Her insan kendi yaptığının karşılığını görecektir. Babası suç işleyen kişi babasının suçunun cezasını çekmez ve babasının suçu nedeniyle bir mahkûmiyet alamaz. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi anlatılmıştır?

A) Kader ve başarıB) Kader ve özgürlükC) Kader ve sorumlulukD) Kader ve evrendeki düzen

12. • “Kim doğru ve yararlı iş yaparsa kendi iyiliği için yapmış olur. Kim de kötülük işlerse kendi zararına işlemiş olur...” (Fussilet suresi, 46. ayet)

• “Kim zerre miktarı hayır yapmışsa onu görür. Kim de zerre miktarı şer işlemişse onu görür.” (Zilzâl suresi, 7 ve 8. ayetler)

Bu ayetlerden aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) İnsan iradesiyle seçtiklerinden sorumludur. B) İnsan kazancını çalışarak elde etmelidir.C) İnsan yaptıklarının karşılığını görecektir. D) İnsan tercihlerinde özgürdür.

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

21

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com


KADERLE İLGİLİ KAVRAMLAR 1 TEST 7

1. Ayşe, “Sınava çok çalıştım. Sınavı kazanmamam için hiçbir se-bep yok.” dedi. Ancak sınav günü rahatsızlanarak sınava gire-medi.Ayşe’nin aşağıdaki ayetlerden hangisini dikkate almadığı söylenebilir?

A) “… Ben, erkek olsun kadın olsun içinizden çalışan hiçbir kim-senin yaptığını boşa çıkarmayacağım…” (Âl-i İmrân suresi, 195. ayet)

B) “İnsan için ancak çalışmasının karşılığı vardır.” (Necm su-resi, 39. ayet)

C) “Allah’ın dilemesine bağlamadıkça hiçbir şey için, “Bunu ya-rın yapacağım.” deme...” (Kehf suresi, 23-24. ayetler)

D) “Allah, gökleri ve yeri yerli yerince yaratmıştır. Böylece her-kes kazancına göre karşılık görür. Onlara haksızlık edilmez.” (Câsiye suresi, 22. ayet)

2. Bir adam, Hz. Muhammed’e (s.a.v) gelerek, “Hayvanımı bağla-yarak mı yoksa serbest bırakarak mı Allah’a tevekkül edeyim?” diye sordu. Hz. Peygamber (s.a.v), o adama, “Bağla ve tevek-kül et!” dedi.Peygamberimiz tevekkül ile ilgili aşağıdakilerden hangisi vurgulamıştır?

A) Bir tek Allah’a yapılabileceğiniB) Müslümanların bir özelliği olduğunuC) Allah’a teslim olmanın göstergesi olduğunuD) Elinden geleni yaptıktan sonra Allah’a teslim olunmasını

3. Bugün rızkım için gösterdiğim çabanın bir sebebi de çocukken dinlediğim şu hikâyedir; bir karınca ile ağustos böceği varmış, karınca yaz boyu çalışmış ve kışın yiyeceği rızkını toplamış, ağustos böceği ise yazın yemiş, içmiş ve eğlenmiş bu yüzden de kışa herhangi bir hazırlık yapmamış. Kış geldiğinde karnı acı-kan ağustos böceği karıncaya gitmiş, karınca ona, “Şimdi de saz çalıp eğlensene!” cevabını vermiş.Bu hikâyede verilen mesaj aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tevekkül, Allah’a dayanıp güvenmektir.B) Rızkın elde edilmesi için çaba gösterilmesi gerekir.C) İnsan özgür iradesini doğru yönde kullanmalıdır.D) İhtiyaç sahiplerinin korunup gözetilmesi gerekir.

4. Emekli bir öğretmen şunları anlatmıştı; “Öğretmenlik yıllarımın başında bir okuldaki öğrencilerimin büyük çoğunluğunun ders çalışmadan diploma almak istediklerini fark ettim. Onlara neden ders çalışmadıklarını sorduğumda bana Allah’a güvendiklerini söylüyorlardı. Onları bu hatalı düşünceden vazgeçirmek için üç yıl orada görev yaptım.” Bu öğretmenin aşağıdakilerden hangisi ile uğraştığı söy-lenebilir?

A) Yanlış tevekkül anlayışıylaB) İradenin sınırlandırılmasıylaC) Helal rızık kazanılmamasıylaD) Sağlığa dikkat edilmemesiyle

ÖRNEKTİR

• MUBA YAYIN

LARI


22

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com

5. Hayat bir nefestir.Aldığın kadar.Hayat bir kafestir.Kaldığın kadar.Hayat bir hevestir.Daldığın kadar.(Mevlana Celaladdin Rûmi)Bu dizelerle aşağıdaki ayetlerden hangisi ilişkilendirilebilir?

A) “Biz her şeyi bir kadere (bir düzene, ölçüye, plana) göre ya-rattık.” (Kamer suresi, 49. ayet)

B) “Şüphesiz biz ona (doğru) yolu gösterdik. İster şükredici ol-sun ister nankör.” (İnsan suresi, 3. ayet)

C) “Yeryüzünde bulunan her canlı yok olacaktır. Ancak azamet ve ikram sahibi Rabb’inin zatı baki kalacaktır.” (Rahmân su-resi, 26-27. ayetler)

D) “Gerçekten insan için kendi çalışmasının karşılığından baş-ka bir şey yoktur.” (Necm suresi, 39. ayet)

6. Üniversite sınavlarının yapılacağı hafta insanlar türbelere gide-rek başarı beklemektedir. Oysa Allah, başarıyı kişinin gayretine bağlı kılmıştır. Çalışmayan çabalamayan bir kişinin başarı için Allah’a dua etmesi boşa kürek çekmesi anlamına gelir. Bu parçada kaderle ilgili kavramlardan başarı ile birlikte aşağıdakilerden hangisinin yanlış anlaşıldığı vurgulanmış-tır?

A) Sağlık B) RızıkC) Tevekkül D) Ömür

7. Bir sporcu yaptığı işte kendini ispat etmek istiyorsa beslenme-sine, antrenmanlarına, uyku düzenine dikkat etmelidir. Bu sa-yede sağlıklı bir hayat sürdürür ve kendini hedeflediği amaçlara ulaştırır. Aksi takdirde kendine dikkat etmeyen, antrenmanları-nı yapmayan sporcunun kendini ispat etmesi mümkün değildir. Bu parçada kader ile ilgili kavramlardan hangisine vurgu yapılmıştır?

A) Rızık B) BaşarıC) Ecel D) Tevekkül

8.

Sağlık

Hastalık

Başarı

Başarısızlık

Tevekkül

Rızık

Ecel

Ömür

Kaderle İlgili Kavramlar

Gerek dinî literatürde gerekse halk arasındaki deyim ve söz-lerde karşımıza çıkan ve kaderle ilişkilendirilen bazı kavram-lar vardır. Kader dinî literatürde daha çok ecel, ömür, hayır, şer, afet, sağlık, hastalık, rızık, başarı, başarısızlık, tevekkül gibi ke-lime ve kavramlarla ele alınmıştır. Halk arasında ise “Kaderim böyleymiş!”, “kader mahkûmu”, “kötü talih”, “Kısmette ne varsa o olur.”, “alın yazısı” şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Doğru bir kader anlayışı ve inancı için bu ifadelerin kaderle ilişkilerini sağ-lıklı bir şekilde kurmak gerekir.Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Kaderi iyi anlamak için kaderle ilgili kavramları iyi öğren-mek gerekir.

B) Yapılan bir hatanın suçunun kadere yüklenmesi doğru de-ğildir.

C) Kader iyi anlaşıldığında sorumlulukların bilincinde bir hayat sürülür.

D) İnsan kaderinde yazılanların dışına çıkamadığı gibi kaderin-de söz sahibi de değildir.

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

23

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com


9. Geçimini çiftçilik yaparak sağlayan Hüseyin Amca; bu sene de her zaman olduğu gibi, tarlasını sürmüş, ekime hazırlamış, to-humunu atmış, zararlı otlardan tarlayı arındırmış ve gübresini de vererek; “Allah’ım ben üstüme düşeni yaptım, sen iyi mahsul toplamayı nasip eyle!” diyerek dua etmiş, o sene beklediğinden fazla ürün almıştır.Bu parçada kader ile ilgili aşağıdaki kavramlardan hangi-si yer almaz?

A) Tevekkül B) Rızık C) Başarı D) Sağlık

10. Rahatsızlanan Faruk Bey, doktora gitti. Gereken tetkik ve tah-lilleri yaptırdı. Doktorun verdiği ilaçları kullanmaya başladı ve Allah’tan şifa istedi.Bu olaydan kaderle ilgili kavramlardan hangisine ulaşıla-maz?

A) Rızık B) HastalıkC) Sağlık D) Tevekkül

11. Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibiOlmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi.Kanuni Sultan Süleyman’ın bu şiirinde kader ile ilgili kav-ramlardan hangisi vurgulanmıştır?

A) Rızık B) SağlıkC) Başarı D) Tevekkül

12. “… Ben sadece gücümün yettiği kadar ıslah etmek istiyorum. Fakat bunu gerçekleştirmem ancak Allah’ın yardımı iledir. Yal-nız O’na dayandım ve yalnız O’na döneceğim.” (Hûd suresi, 88. ayet)Bu ayette aşağıdaki kavramlardan hangisinden bahsedil-memiştir?

A) Ömür B) GayretC) Tevekkül D) Başarı

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI


24

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com


1. Geçen hafta grip hastalığına yakalanan arkadaşım Nihat’a dok-tora gidip gitmediğini sordum. Bana, “Doktora ne gerek var? Ben Allah’a tevekkül ettim.” dedi. Bugün hastalığının devam ettiğini gördüm ve ona, “Sen iyileşmek için adım atmıyorsun ki Allah seni iyileştirsin.” dedim.Buna göre Nihat’ın kader ile ilgili kavramlardan hangisini yanlış anladığı söylenebilir?

A) Tevekkül B) RızıkC) Ömür D) Ecel

2. Adamın biri ormana gider ve bir aslanın kendisine doğru yaklaş-tığını görünce fark ettirmeden bir ağacın tepesine çıkar. Aslan az ileride bir ceylanı yakalar ve onu yemeye başlar, karnı doyun-ca oradan ayrılır. Daha sonra topal bir tilki zorlana zorlana gelip ceylandan geriye kalanları yer. Adam, kendi kendine, “Demek ki rızkı Allah veriyor. Bu topal tilkinin bile rızkı ayağına kadar geldi.” der ve bundan sonra çalışmadan rızkını beklemeye karar verir. Fakat aradan ikin gün geçmesine rağmen rızkının gelmediğini görür. Bu arada bir ses ona, “Kalk, tembel adam! Ne yatıyorsun? Elin ayağın tutuyorken bu miskinlik, bu tembellik niye? Kötürüm tilki gibi bekleyeceğine aslan gibi ol, avlan. Hem kendin ye hem de artanı ile başka bir yatalak geçinsin!” diye seslenir.Bu hikâyede aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

A) Bütün canlıların rızkını Allah hesapsız verir.B) İnsan rızkı için gayret göstermelidir.C) Tembellerin rızkını da Allah verir. D) Güçlü olan güçsüz olanı yener.

3. Ahmet, “Bu sene tarlamızı ektik, gerekli tüm bakımlarını yaptık. Bundan sonrası için Allah’a dua ediyoruz. İnşallah kuraklık ol-maz, dolu ve fırtına olmaz ve bol rızık elde ederiz.” dedi. Ahmet’in bu davranışı ile aşağıdaki ayetlerden hangisi iliş-kilendirilemez?

A) “… Eğer müminler iseniz ancak Allah’a güvenin.” (Mâide su-resi, 23. ayet)

B) “… İnananlar yalnız Allah’a dayanıp güvensinler.” (İbrahim suresi, 11. ayet)

C) “Allah’ın izni olmadan hiçbir kişi ölmez…” (Âl-i İmrân sure-si, 145. ayet)

D) “… Ölümsüz ve daima diri olan Allah’a güvenip dayan…” (Furkân suresi, 58. ayet)

4. ÖMÜR:

Doğumdan ölüme kadar geçensınırlı zaman dilimidir.

Kum saatindeki kumlarınsayısına ömür dersek,

Son kumun düşmeanına ecel diyebiliriz.

ECEL:

Ömrün sona erdiği andır.

Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu şemada anlatılanlarla iliş-kilendirilebilir?

A) “Yeryüzünde bulunan her canlı sonludur. Ancak kerem sa-hibi Rabbinin zatı bakidir.” (Rahmân suresi, 26-27. ayetler)

B) “Dinde zorlama yoktur. Artık doğrulukla eğrilik birbirinden ayrılmıştır…” (Bakara suresi, 256. ayet)

C) “Gerçekten insan için kendi çalışmasından başka bir şey yoktur.” (Necm suresi, 39. ayet)

D) “… Hiçbir kimse başkasının günahını yüklenmez…” (Zümer suresi, 7. ayet)

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

25

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com


5. “İnsanoğlu kıyamet günü beş şeyden hesaba çekilmedikçe bir tarafa hareket etmeyecektir.”

Gençliğininerede ve

nasılgeçirdiğinden.

Malınınereden

kazandığından.

Malınınereye

harcadığından.

Bildikleriyleamel edip

etmediğinden.

Ömrününerede ve

nasıltükettiğinden.

Bu hadisten aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) İnsan yaptıklarından sorumlu bir varlıktır.B) İnsanın ömrünü iyi bir şekilde geçirmesi gerekir.C) İnsan hayatında başarıyı mutlaka yakalamalıdır.D) İnsanın helal kazanç sağlaması gerekir.

6. Sınav sorularını öğretmen görmeden elde eden bir öğrenci, sı-navda yüksek puan almıştır. Oysa İslam inancında hak ve ada-letten ayrılarak başarı elde edenler şu ayetle kınanmıştır; “İşte bunlar dünyada da ahirette de çabaları boşa giden kimselerdir. Onların hiçbir yardımcısı da yoktur.” (Âl-i İmrân suresi, 22. ayet)Bu parçadan başarı ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ula-şılamaz?

A) Haksızlık içermemelidir.B) Gayrete dayalı olmalıdır.C) Aldatmaya dayalı olmamalıdır.D) Her şekilde elde edilmesi kabul edilebilir.

7. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde Kerim, öğretmene şöyle sordu; “Öğretmenim! Allah ne de olsa herkesin rızkını veriyor, biz neden çalışıyoruz?” Öğretmen, Kerim’e bir ayet okuyarak cevap verdi.Buna göre Öğretmen’in okuduğu ayet aşağıdakilerden han-gisi olmalıdır?

A) “Gerçekten insan için kendi çalışmasının karşılığından baş-ka bir şey yoktur.” (Necm suresi, 39. ayet)

B) “O, gökleri ve yeri yaratandır. Size kendinizden eşler, hay-vanlardan da (kendilerine) eşler yaratmıştır…” (Şûrâ suresi, 11. ayet)

C) “Kim salih amel işlerse kendi lehine işlemiş olur. Kim de kö-tülük yaparsa, kendi aleyhine yapmış olur…” (Câsiye sure-si, 15. ayet)

D) “Yer üzerinde bulunan her canlı yok olacaktır. Ancak azamet ve ikram sahibi Rabb’inin zatı baki kalacaktır.” (Rahmân su-resi, 26-27. ayetler)

8. Sokakta çöpten bir şeyler toplayan birini gördüm ve ona, “Karnın aç mı? Sana yemek alabilirim.” diye sordum. O da bana, “Te-şekkür ederim, minnet altında olmaktansa çöpten yemek daha güzel geliyor.” dedi. Buna göre çöpten yiyecek toplayan kişinin kendisine aşa-ğıdaki hadislerden hangisini ilke edindiği söylenebilir?

A) “Din kardeşinin ihtiyacını karşılayanın, Allah da ihtiyacını karşılar.”

B) “Kimse, kendi kazancından daha hayırlı bir lokma yeme-miştir.”

C) “Komşusu açken kendisi tok yatan bizden değildir.”D) “Fakirleri araştırıp bulunuz, görüp gözetiniz.”ÖRNEKTİR

• MUBA YAYIN

LARI


26

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com

9. • “Yazın sıcakta terleyen, kışın soğukta üşümez.”(Atasözü)• “İnsanın yiyip içtiklerinin en helal ve bereketli olanı, çalışıp ka-

zanarak elde ettiğidir.” (Hadis-i Şerif)Yukarıdaki atasözü ve hadis ile aşağıdaki ayetlerden han-gisi aynı konuya vurgu yapar?

A) “Biz ona doğru yolu gösterdik ister şükredici olsun ister nan-kör.”(İnsan suresi, 3. ayet)

B) “Göklerdeki her şey, yerdeki her şey Allah’ındır. Vekil olarak Allah yeter.” (Nisâ suresi, 133. ayet)

C) “Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça iyiye asla erişemezsiniz.”(Âl-i İmrân suresi, 92. ayet)

D) “Allah’ın sana verdiğinden (onun yolundan harcayarak) ahi-ret yurdunu iste; ama dünyadan da nasibini unutma...’’(Ka-sas suresi, 77. ayet)

10. İnsanın bir özelliği de ölümsüzlük isteğidir. Fakat dünyada ölüm-süzlük diye bir şey mümkün değildir. Bunu fark etmek için fazla uzağa gitmeye gerek yok. Ortalama insan ömrüne bakıldığında iki yüz yaşında birine rastlamanız mümkün değildir.Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır?

A) Ölümsüzlük elde edilecek bir şeydir.B) Yaşamak anlamını yitirmiştir.C) Dünya hayatı gelip geçicidir.D) Dünya hayatı anlamsızdır.

11. Mevlana Celaleddin Rûmi, “Kuru duayı bırakın, ağaç isteyen tohum eker.” diyerek insanların boş bir şekilde dua etmesinin anlamsız olduğunu, Allah’ın ancak çabalayan kişiye yardım ede-ceğini vurgulamıştır. Bu parçadan hareketle tevekkül için aşağıdakilerden han-gisi söylenemez?

A) Pasif bekleyiştir.B) Allah’a yönelmektir.C) Allah’a güvenmektir.D) Gayret göstermektir.

12. I “Şüphesiz biz ona (doğru) yolu gösterdik. İster şükredici ol-sun ister nankör.” (İnsan suresi, 3. ayet)

II. “… Ben sadece gücümün yettiği kadar ıslah etmek istiyorum. Fakat bunu gerçekleştirmem ancak Allah’ın yardımı iledir…” (Hûd suresi, 88. ayet)

III. “Gerçekten insan için kendi çalışmasının karşılığından baş-ka bir şey yoktur.” (Necm suresi, 39. ayet)

Bu ayetlerde kaderle ilgili kavramlardan hangisine ulaşı-lamaz?

A) Rızık B) BaşarıC) İrade D) Sağlık

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

27

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com



1. “Nerede olursanız olun ölüm size ulaşır; sarp ve sağlam kale-lerde olsanız bile!...” (Nisâ suresi, 78. ayet)Bu ayette aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır?

A) Ecel kaçınılmaz sondur.B) İnsan tedbirli olmalıdır.C) Yapılar sağlam yapılmalıdır.D) Hayatın kıymeti bilinmelidir.

2. “İşleyen demir parıldar.” Atasözü çalışan kişinin gücünü ve duru-munu ifade eder. İslam dini de insanların çalışarak kazanmasını ister ve bu yüzden ----Bu metin düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi ile devam ettirilemez?

A) dilenciliği yasaklar.B) çalışmayı ibadet olarak nitelendirir.C) çalışmayı gereksiz yorulma olarak görür.D) insanları çalışmaya teşvik eder.

3. 1988 yılında Ankara’da dünyaya gelen Musa Özalkan, girdiği askeri sınavlarda başarılı olarak Astsubay olmuş, 2018 yılında terör faaliyetlerine karşı Afrin’de yürütülen operasyonda şehit olmuştur. Bu metinde aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ilgili bilgi yoktur?

A) Ecel B) BaşarıC) Ömür D) Tevekkül

4. Gayret nasibin tohumudur.Bu ifadeyi aşağıdaki ayetlerden hangisi destekler?

A) “Gerçekten insan için kendi çalışmasının karşılığından baş-ka bir şey yoktur.” (Necm suresi, 30. ayet)

B) “Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça iyiye asla erişemezsiniz.”(Âl-i İmrân suresi, 92. ayet)

C) “Orada hem sizin için hem de rızıkları size ait olmayan için (gerekli) geçim vasıtaları yarattık.” (Hicr suresi, 20. ayet)

D) “Şüphesiz biz ona (doğru) yolu gösterdik. İster şükredici ol-sun, ister nankör.” (İnsan suresi, 3. ayet)

5. Ecel sadece canlılar için değildir. Yeri ve zamanı geldiğinde can-sız varlıkların da sonu gelecektir.Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu parçadaki düşünceyi des-tekler?

A) “Her can, ölümü tadacaktır. Sonunda bize döndürüleceksi-niz.” (Ankebût suresi, 57. ayet)

B) “… (Güneş ve Ay’dan) her biri, belirlenmiş bir süreye kadar hareketlerini sürdürürler…” (Fâtır suresi, 13. ayet)

C) “Allah’ın izni olmadan hiçbir kişi ölmez. (Ölüm) Belirli bir sü-reye göre yazılmıştır…” (Âl-i İmrân suresi, 145. ayet)

D) “O (Allah), sizi bir çamurdan yaratan, sonra size bir ecel, (bir ömür süresi) tayin edendir…” (En’âm suresi, 2. ayet)

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI


28

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com

6. Hz. Ömer (r.a), hareketlerinden şüphelendiği bir topluluğa şöyle sorar; “Sizler kimsiniz, ne iş yaparsınız?” Bu soruya toplulukta bulunanlar; “Bizler Allah’a tevekkül eden (mütevekkil) insanlarız. Çalışmayız. Allah her canlının rızkını yaratmıştır. Bizler vaktimi-zi ibadetle geçiririz.” diye cevap verir. Bunun üzerine Hz. Ömer (r.a) sinirlenir ve onlara, “Hayır! Sizler tevekkül eden değil tem-bellik eden insanlarsınız.” cevabını verir.Bu parçada Hz. Ömer (r.a), tevekkül ile ilgili aşağıdakiler-den hangisini vurgulamıştır?

A) Rızık için çaba göstermek doğru değildir.B) Fazla ibadet etmek doğru değildir.C) Allah’a güvenmek doğru değildir.D) Hazır beklemek doğru değildir.

7. Evet! Başarı senin gayretine bağlıdır. Fakat unutma ki ne kadar gayret edersen et, Allah istemediği sürece başarı elde edemez-sin. Nitekim Kur’an-ı Kerim’de bu konuyla ilgili şöyle buyrulur; “… Ben sadece gücümün yettiği kadar ıslah etmek istiyorum. Fakat başarmam ancak Allah’ın yardımı iledir. Yalnız O’na dayandım ve yalnız O’na döneceğim.” (Hûd suresi, 88. ayet)Buna göre başarı için aşağıdakilerden hangisinin gerekli olduğu söylenemez?

A) Azim B) GayretC) Merhamet D) Tevekkül

8. Allah’ın insanlara vermiş olduğu nimetlerden biri olan sağlığın, ne yazık ki hasta olduğumuz zaman ancak değerini daha iyi anlayabiliyoruz. Bu konuda Hz. Muhammed (s.a.v) şöyle buyur-muştur: “Ey Allah’ın kulları! Tedavi olunuz. Şüphesiz Allah her hastalığın şifasını yaratmıştır.”Buna göre;

I. Hasta olmak insanın kaderinde yazılı olduğu için, hastaneye gitmeye gerek yoktur.

II. İnsanın sağlığına dikkat etmesi gerekir, dinimizin emri de bu yöndedir.

III. Allah her şeyin şifasını yaratmıştır, dolayısıyla ilaç kullanma-nın bir gereği yoktur.

IV. Hasta olan kişi gerekli tedavi yollarına başvurmalıdır.ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) I ve II B) II ve IVC) II ve III D) III ve IV

9. Tevekkül kelime olarak; dayanmak, güvenmek gibi manalara ge-lir. Terim olarak ise; bir işin gerekli şartlarını yerine getirdikten sonra, o işin sonucunu Allah’a bırakmaktır.Buna göre, aşağıdakilerden hangisi tevekkül anlayışına uy-gun değildir?

A) Hastanın oturduğu yerden şifayı Allah’tan beklemesiB) Öğrencinin sınava çalıştıktan sonra başarıyı Allah’tan iste-

mesiC) Çiftçinin tarlasının bakımlarını yaptıktan sonra Allah’a yö-

nelmesiD) İşçinin tedbir aldıktan sonra Allah’ın kendisini korumasını

istemesi

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

29


10. (I)İslam dininde çalışmadan kazanmak ve üretmeden tüketmek uygun bir davranış değildir. (II) İslam, insanların rızıklarını helal yollar-dan kazanmasını ister. (III)Şu da unutulmamalıdır ki Allah, insan çalışmasa da onun rızkını verir. (IV)İnsanın kendine verilen rızıkları israf etmesi de uygun bir davranış değildir.Yukarıda numaralanmış ifadelerden hangisi İslam’ın rızık konusundaki anlayışına uygun değildir?


11. Hayatında attığı her adımda başarı elde etmiş biri olarak sizlere şunu tavsiye etmek isterim; Sakın başarınızın yalnız kendinizden kay-naklandığını düşünmeyin! Siz çalışacaksınız, çabalayacaksınız. Sonra Allah’a yöneleceksiniz ve ondan isteyeceksiniz. O, size başa-rıyı vermezse kimse veremez. Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu parçada vurgulanan konuyla ilişkilendirilebilir?

A) “Şüphesiz biz ona (doğru) yolu gösterdik. İster şükredici olsun ister nankör.” (İnsan suresi, 3. ayet)B) “O (Allah), sizi bir çamurdan yaratan, sonra size bir ecel, (bir ömür süresi) tayin edendir…” (En’âm suresi, 2. ayet)C) “… Kim Allah’a güvenirse, Allah, ona yeter…” (Talâk suresi, 3. ayet)D) “İnsana bir nimet verdiğimizde sırt çevirir ve yan çizer; ona bir şer dokunduğu zaman da umutsuzluğa kapılır.” (İsrâ suresi, 83. ayet)

12. İnsanlar geçimlerini sağlamak için çalışmak zorundadır. Nitekim İslam dini, insanların emek harcayarak geçimlerini sağlamalarını is-ter. Başkalarının vereceği yardımı beklemek ve başkalarından dilenmek İslam tarafından uygun görülmez. Bu yüzden az da kazansa insanın kendi emeği ile kazanması tavsiye edilir.Bu metindeki düşünceyi aşağıdaki ayetlerden hangisi destekler?

A) “Şüphesiz biz ona (doğru) yolu gösterdik. İster şükredici olsun, ister nankör.” (İnsan suresi, 3. ayet)B) “Başınıza gelen herhangi bir musibet kendi ellerinizle işledikleriniz yüzündendir.” (Şûrâ suresi, 30. ayet)C) “Artık kim zerre ağırlığınca hayır işlerse onun karşılığını görecektir. Kimde zerre ağırlığınca bir kötülük işlerse onun cezasını göre-

cektir.” (Zilzâl suresi, 7. ve 8. ayetler)D) “Gerçekten insan için kendi çalışmasının karşılığından başka bir şey yoktur.” (Necm suresi, 39. ayet)

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI


30

ww

w.m

ubay

ayin

lari.

com


1. Aziz Sancar, Mardin’de dünyaya gelen ve uzun uğraşlar sonu-cu yaptığı çalışmalarla “Nobel Kimya Ödülü” kazanan bir bilim insanıdır. Onun hayatına bakıldığında büyük zorluklarla eğitimi-ne devam ettiği, bu ödülü kazanmak için büyük uğraşlar verdi-ği görülür. Bu parçada Aziz Sancar’ın başarısı aşağıdakilerden hangisi ile açıklanmıştır?

A) Tevekkül B) EmekC) Sağlık D) Rızık

2. Kader ile ilgili kavramlardan “ömür” konusunda pano hazırlama alan Ayşe, panoya şu ayeti yazmıştır; ----Buna göre Ayşe’nin panoya aşağıdaki ayetlerden hangisini yazması gerekir?

A) “Onlar bilmiyorlar mı ki, Allah onların gizli tuttuklarını da bilir, açığa vurduklarını da.” (Bakara suresi, 77. ayet)

B) “Şüphesiz ki biz, seni şahit, müjdeci ve uyarıcı olarak gön-derdik.” (Fetih suresi, 8. ayet)

C) “O, hanginizin daha güzel amel yapacağını sınamak için ölü-mü ve hayatı yaratandır.” (Mülk suresi, 2. ayet)

D) “Allah’tan başka hiçbir ilah yoktur. Müminler yalnız Allah’a dayanıp güvensinler.” (Teğabûn suresi, 13. ayet)

3. (I)Yüce Allah’ın her canlıya verdiği yaşam süresidir. (II) İnsan bu yaşam süresi içinde geçimini kazanmak için çalışmalıdır. (III) Bir iş için elinden geleni yaptıktan sonra da Allah’a yönelip O’ndan yardım istemelidir.Yukarıda numaralanmış ifadelerin tanımları hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir?

I II III A) Ömür Rızık Tevekkül B) Ecel Emek Ömür C) Ömür Rızık Ecel D) Ecel İrade Tevekkül

4. Köyde çiftçilik yapan Zekai Amca, diğer köylülerden daha faz-la ürün almaktadır. Bu durum karşısında köylü arasında Zekai Amca’nın çok şanslı biri olduğu ve bu yüzden fazla ürün aldığı söylentisi çıkmıştır. Bir gün Zekai Amca’yı tarlasında çalışırken gören bir köylü onunla sohbet etmeye başladığında Zekai Am-ca’nın tarım konusunda birçok kitap okuduğunu, tarımın daha verimli olması için neler yaptığını öğrenince Zekai Amca için şanslı diyenlere, “Zekai şanslı değil, Zekai bilgili” diye cevap vermiştir.Bu parçadaki Zekai Amca’nın durumunu en iyi aşağıdaki ayetlerden hangisi açıklar?

A) “Allah’a güven, vekil olarak Allah yeter.” (Ahzâb suresi, 3. ayet)

B) “Şüphesiz bir ona doğru yolu gösterdik. İster şükredici olsun ister nankör.” (İnsan suresi, 3. ayet)

C) “Dinde zorlama yoktur. Artık doğrulukla eğrilik birbirinden ayrılmıştır…” (Bakara suresi, 256. ayet)

D) “Bilsin ki insan için kendi çalışmasından başka bir şey yok-tur…” (Necm suresi, 39. ayet)

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

Documents

II - Muba Yayınları...lı tasarımlar ortaya koymaktadırlar. Buna göre; I. “... Onun koyduğu yasalarla denizde akıp gitsin diye gemileri de hizmetinize verdi...”(İbrahim