ﻢﻠﺴﻤﻟا ﻦﺼﺣzikrl ìr, dualar v ì ovsunla müalic ì” kitabımdan ixtisar etdiyim müxt ìsr variantdır. S ìf ìrd ì da-şınması asan olsun dey ì onun “zikrl

حصن المسلممن أذكار الكتاب و السنة

الفقیر إلى هللا تعالى

سعید بن علي بن وھف القحطاني

Səid ibn Vəhf əl-Qəhtani

2

Tərcüməçi: Əlixan Musayev

Redaktorlar: M. QarayevA. RəcəbovR. SoltanovA. SalehliF. AllahverdiyevX. Rəfili

Bu kitabdakı hədislərin hamısı,şeyx əl-Albaninin kitablarında nəqledilmiş həmin hədislərlə müqayisəedilib təhqiq olunmuşdur.

Bu kitab Azərbaycan RespublikasıDini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin

razılığı ilə çap edilmişdir.(DK-1020/d 13.11.2002)

www.burhan.az

http://www.burhan./

Müsəlman qalası

3

Mərhəmətli, Rəhmli Allahın adı ilə!Müqəddimə

Şübhəsiz ki, həmd Allaha məxsusdur! BizOna həmd edir, Onu köməyə çağırır, Ondan ba-ğışlanma və bizi doğru yola yönəltməyi diləyir,nəfslərimizin şərindən və pis əməllərimizdən qo-runmaq üçün yalnız Ona pənah aparırıq. Allahkimə hidayət verərsə o, doğru yolda olar, kimiazdırarsa onu doğru yola yönəldən tapılmaz.Mən şahidlik edirəm ki, Allahdan başqa ibadətəhaqqı olan məbud yoxdur, təkdir, şəriki yoxdurvə şahidlik edirəm ki, Muhəmməd Onun qulu vəelçisidir. Ona, onun ailəsinə, onun əshabələrinəvə Qiyamət gününədək gözəl tərzdə onların ar-dınca gedənlərə Allahın salavatı və çoxlu salamıolsun!

Bu, mənim “Quran və Sünnədən götürülmüşzikrlər, dualar və ovsunla müalicə” kitabımdanixtisar etdiyim müxtəsər variantdır. Səfərdə da-şınması asan olsun deyə onun “zikrlər” bölmə-sini saxlayıb qalan hissəsini ixtisar etdim.

Mən bu kitabda ancaq zikrlərin mətniniyazmış və hər zikrin mənbəsini göstərmək üçünorijinalda olan bir və ya iki mənbəni qeydetməklə kifayətlənmişəm. Hədisi rəvayət edənəshabənin kim olduğunu öyrənmək və ya daha


4

çox mənbəni bilmək istəyən kəs orijinala müra-ciət etsin. Qüdrət və qüvvət sahibi olan Allaha– Onun gözəl adları və uca sifətləri ilə yalvarı-ram ki, bunu Kəramətli Üzü xatirinə olan xalisəməllərdən etsin, həyatımda və ölümümdənsonra onunla mənə, habelə onu oxuyan, çapedən və yayılmasına can atan hər kəsə faydaversin. Şübhəsiz ki, pak və müqəddəs Allahbunlara hamidir və buna qadirdir. Peyğəmbəri-miz Muhəmmədə, onun ailəsinə, onun əsha-bələrinə və Qiyamət gününədək gözəl tərzdəonların ardınca gedənlərə Allahın salavatı vəsalamı olsun!

Müəllif.Hicri 1409-cu il, Səfər ayı.

Müsəlman qalası

5

Zikrin fəzilətiUca Allah buyurur:

[ À ¿ ¾ ½ ¼ »Z«Məni yad edin ki, Mən də sizi yad

edim! Mənə şükür edin, Mənə küfr et-məyin».1

[Ò Ñ Ð Ï Î Í ÌZ«Ey iman gətirənlər! Allahı çox-çox

zikr edin».2

[ « ª © § ± ° ¯ ® ¬Z

«…Allahı çox zikr edən kişilər vəqadınlar üçün Allah bağışlanma vəböyük mükafat hazırlamışdır».3

1 əl-Bəqərə, 152.2 əl-Əhzab, 41.3 əl-Əhzab, 35.


6

[ » º ¹ ¶ µ ³ Ã Â Á À ¿ ¾ ½ ¼Z

«Səhər-axşam ürəyində yalvararaqvə qorxaraq, səsi qaldırmadan Rəbbi-ni yad et və qafillərdən olma!»1

Peyğəmbər r demişdir: «Rəbbiniyad edənlə Rəbbini yad etməyənin mi-salı diri ilə ölünün misalına bənzəyir».2

Başqa bir rəvayətdə r demişdir:«Sizə əməllərinizin ən xeyirlisini, Sa-hibiniz yanında ən təmiz olanını, də-rəcələriniz içində ən yüksəyini, sizinüçün qızıl-gümüş xərcləməkdən dahaxeyirlisini, düşməninizlə qarşılaşıb on-ların boyunlarını vurmağınızdan, on-ların da sizin boyunlarınızı vurma-

1 əl-Ə'raf, 205.2 «Fəthul-Bari», 11/208; Muslim isə bu hədisi belə rə-

vayət etmişdir: «Allah yad edilən evlə Allah yad edilmə-yən evin misalı diri ilə ölünün misalına bənzəyir». 1/539.

Müsəlman qalası

7

sından daha xeyirlisini bildirimmi?»(Əshabələr) dedilər: «Bəli!» O dedi:«Uca Allahı zikr etməkdir».1

Peyğəmbər r demişdir: «Uca Allahbuyurur: «Mən qulumun barəmdəkizənni yanındayam. Məni yad etdikcəonunlayam. O Məni öz-özlüyündəyad etsə, Mən də onu Öz-Özlüyümdəyad edərəm. O Məni camaatın yanın-da yad etsə, Mən onu onlardan dahaxeyirli camaatın (mələklərin) yanındayad edərəm. O Mənə bir qarış yaxın-laşsa, Mən ona bir ərəş yaxınlaşaram.O Mənə bir ərəş yaxınlaşsa, Mən onabir qulac yaxınlaşaram. O Mənə doğ-ru yeriyərək gəlsə, Mən ona doğruyüyürərək gələrəm».2

1 ət-Tirmizi, 5/459; İbn Macə, 2/1245. Bax: «Sə-hih ibn Macə», 2/316; «Səhihu-t-Tirmizi», 3/139.

2 əl-Buxari, 8/171; Muslim, 4/2061. Bu, əl-Buxa-rinin mətnidir.


8

Abdullah ibn Busr t rəvayət edirki, bir kişi (Peyğəmbərə r) dedi: «EyAllahın elçisi! İslam ayinlərinin çoxlu-ğu mənə ağır gəlir. Mənə elə bir şeyöyrət ki, ondan bərk-bərk yapışım». Odedi: «Çalış ki, dilin daim Allahı zikretməklə islaq qalsın».1

Peyğəmbər r demişdir: «Kim AllahınKitabından bir hərf oxusa, bununla onabir savab yazılır. Bu savab isə on savabmislindədir. Mən demirəm «əlif, ləm,mim» bir hərfdir. Əksinə, əlif bir hərf,ləm bir hərf, mim bir hərfdir».2

Uqbə ibn Amir t demişdir: «BizSüffədə3 olarkən Peyğəmbər r gəlib

1 ət-Tirmizi, 5/458; İbn Macə, 2/1246. Bax: «Səhi-hu-t-Tirmizi», 3/139; «Səhih ibn Macə», 2/317.

2 ət-Tirmizi, 5/175; Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/9və «Səhihul-Camiu-s-Səğir», 5/340.

3 [Süffə – Peyğəmbər r məscidində, ev-eşiyi ol-mayan əshabələr üçün ayrılmış bir yerdir.]

Müsəlman qalası

9

dedi: «Hansınız hər səhər Büthan ya-xud əl-Əqiq vadisinə gedib günah iş-ləmədən və qohumluq əlaqələrini kəs-mədən oradan hörgüclü iki maya də-və gətirmək istəyir». Biz dedik: «EyAllahın elçisi! Biz bunu istəyirik». Odedi: «Sizlərdən biri səhər məscidəgedib qüdrət və qüvvət sahibi olanAllahın Kitabından iki ayə öyrənərsəyaxud (onları) oxuyarsa, bu onun üçüniki dəvədən daha xeyirli olar. Üç (ayə)onun üçün üç (dəvədən), dörd (ayə)onun üçün dörd (dəvədən) daha xeyir-li olar. (Öyrənilən və oxunulan) ayələ-rin sayı nə qədərdirsə, o qədər də də-vələrdən daha xeyirlidir».1

Peyğəmbər r demişdir: «Kim otur-duğu (hər hansı) bir yerdə Allahı yadetməsə, (Axirətdə) Allah onu peşman-

1 Muslim, 1/553.


10

çılığa məruz qoyar. Kim uzandığı (hərhansı) bir yataqda Allahı yad etməsə,(Axirətdə) Allah onu peşmançılığaməruz qoyar».1

Peyğəmbər r demişdir: «Hər hansıbir məclisdə oturub, orada Allahı yadetməyən və öz peyğəmbərinə salavatgətirməyən bir camaat (Qiyamət günü)mütləq peşmançılığa məruz qalar. Son-ra Allah istəsə onlara əzab verər, istəsəonları bağışlayar».2

Peyğəmbər r demişdir: «O camaatki, məclisdən Allahı zikr etməmiş qal-xırlar, onlar uzunqulaq leşi üzərindənqalxmış kimidirlər. Buna görə onlarpeşman olacaqlar».3

1 Əbu Davud, 4/264 və başqaları. Bax: «Səhihul-Cami», 5/342.

2 ət-Tirmizi. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/140.3 Əbu Davud, 4/264; Əhməd, 2/389; Bax: «Səhi-

hul-Cami», 5/176.

Müsəlman qalası

11

(1) Yuxudan oyanarkən edilənzikrlər

١- هإليا وناتا أمم دعا بانـيي أحهللا الذ دمالح ))(( ورشالن

1. [Əlhəmdulilləhil-ləzi əhyanə bə'dəmə əmatənə və ileyhin-nuşur.]

1. «Bizi öldürdükdən sonra dirildənAllaha həmd olsun. (Ölüb dirildikdənsonra isə) qayıdış Onadır».1

ـريك لهال إله إال اهللا((-٢ ، له وحده ال شالملك وله الحمد، وهو على كل شيء قدير، سبحان

ه إال اهللا، واهللا أكبر، وال حول اهللا، والحمد هللا، وال إل))يرب اغفر ل،وال قوة إال باهللا العلي العظيم

2. [Lə ilahə illəllahu vəhdahu lə şə-rikə ləhu, ləhul-mulku və ləhul-həmduvə huvə alə kulli şeyin qadir, subhanal-

1 Fəthul-Bari, 11/113; Muslim, 4/2083.


12

lahi, vəlhəmdulilləhi, və lə ilahə illalla-hu, vəllahu əkbər, və lə həulə və ləquvvətə illə billəhil-aliyyil-azim, rab-biğfir li]

2. «Allahdan başqa məbud yoxdur,O təkdir, Onun şəriki yoxdur. MülkOnundur və həmd Onadır! O hər şeyəQadirdir. Allah pak və müqəddəsdir.Həmd Allahadır. Allahdan başqa mə-bud yoxdur. Allah ən Böyükdür. Qüd-rət və güc yalnız Uca və Böyük Allah-dadır! Ey Rəbbim məni bağışla!»1

٣-الح ))افاني في عهللا الذ ديمري، ودسج دن لأذي، ووحر لييع(( كرهبذ

1 «Kim gecə oyanarkən bunları desə, bağışlanar,dua etsə ona cavab verilər. Qalxıb dəstəmaz alsa,sonra namaz qılsa, namazı qəbul olunar». «Fəthul-Bari», 3/39 və başqaları. Bu, ibn Macənin mətnidir.Bax: «Səhih ibn Macə», 2/335.

Müsəlman qalası

13

3. [Əlhəmdulilləhil-ləzi afəni fi cə-sədi, və raddə aleyyə ruhi, və əzinə libizikrihi]

3. «Bədənimə salamatlıq verən, ru-humu mənə qaytaran və mənə Onuyad etməyə izin verən Allaha həmdolsun!»1

٤ -[ ] \ [ Z Y g f e d c b a ` _n m l k j i h w v u t s r q p o ¤ £¢ ¡ � ~ } | { z y x ® ¬ « ª © § ¦ ¥ ¹ ¶ µ ³ ² ± ° Â Á À ¿ ¾ ½ ¼ » º

1 ət-Tirmizi, 5/473. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/144.


14

Î Í Ì ËÊ É È Ç Æ Å Ä Ã Ð Ï ( ' & % $ # " !

4 3 21 0 / .- , + * )

< ; : 9 8 7 6 5

C B A @ ? > =

N M L K JI H G F E D

W V U T S R Q P O X

b a _ ^ ]\ [ Z Y

k j i h g f e d c

x w v u t s r qp o n m l

£ ¢ ¡ � ~ } | { z y

¬ « ª © § ¦ ¥ ¤

¶ µ´ ³ ² ± ° ®

Müsəlman qalası

15

¿ ¾ ½ ¼ » º ¹

Æ Å Ä Ã Â Á ÀZ

4. «Həqiqətən, göylərin və yerinyaradılmasında, gecə ilə gündüzünbir-birini əvəz etməsində ağıl sahiblə-ri üçün dəlillər vardır. O kəslər ki, ayaqüstə olanda da, oturanda da, uzanan-da da Allahı yad edir, göylərin və ye-rin yaradılması haqqında düşünürlər(və deyirlər): «Ey Rəbbimiz! Sən bun-ları əbəs yerə yaratmamısan. Sən pakvə müqəddəssən. Bizi Odun əzabın-dan qoru! Ey Rəbbimiz! Sən Oda daxiletdiyin kəsi əlbəttə, rüsvay edərsən.Zalımların köməkçiləri olmaz. Ey Rəb-bimiz! Həqiqətən, biz: «Rəbbinizə imangətirin!» – deyə imana çağıran bir kim-sənin çağırışını eşidib iman gətirdik.Ey Rəbbimiz! Günahlarımızı bizə ba-ğışla, təqsirlərimizdən keç və canımızı


16

itaətkarlarla (möminlərlə) bir yerdə al!Ey Rəbbimiz! Öz elçilərinin vasitəsiilə bizə vəd etdiklərini ver və qiyamətgünü bizi rüsvay etmə! Şübhəsiz ki,Sən vədə xilaf çıxmırsan!» OnlarınRəbbi onlara cavab verdi: «Mən, siz-lərdən – istər kişi, istərsə də qadın ol-sun – heç bir iş görənin əməyini puçetmərəm. Siz bir-birinizdənsiniz (din-də kişi və qadın eynidir). Hicrət edən-lərin, öz yurdlarından çıxarılanların,Mənim yolumda əziyyətə düçar olan-ların, vuruşanların və öldürülənlərinəlbəttə təqsirlərindən keçəcək və onları(ağacları) altından çaylar axan cənnət-lərə daxil edəcəyəm. (Bu, onlar üçün)Allahdan bir mükafatdır. Gözəl mü-kafat yalnız Allah yanındadır». Qoykafirlərin diyarbədiyar gəzib-dolaş-ması səni aldatmasın! Bu, az (yaxudkeçici) bir zövqdür. Sonra isə onların

Müsəlman qalası

17

məskəni Cəhənnəmdir. Ora nə pis ya-taqdır! Lakin öz Rəbbindən qorxanlarüçün [ağacları] altından çaylar axancənnətlər vardır ki, onlar orada əbədiqalacaqlar. (Bu, onlar üçün) Allahdanbir ziyafətdir. Allah yanında olan (ne-mətlər) itaətkarlar (möminlər) üçündaha xeyirlidir. Həqiqətən, Kitab əh-lindən elələri də vardır ki, Allaha mü-ti olaraq həm Allaha, həm sizə naziledilənə, həm də özlərinə nazil edilənəinanır, Allahın ayələrini ucuz qiymətəsatmırlar. Onların öz Rəbbi yanındamükafatları vardır. Şübhəsiz ki, Allahtez haqq-hesab çəkəndir. Ey iman gə-tirənlər! Səbir edin, dözümlü olun,(sərhəd boyu) növbə ilə keşik çəkin vəAllahdan qorxun ki, bəlkə nicat tapa-sınız!» (Ali-İmran, 190-200).1

1 «Fəthul-Bari», 8/237; Muslim, 1/530.


18

(2) Paltar geyinərkən edilən dua

٥- ( بالثو ) ذااني هي كسهللا الذ دمالح ))وال قوة ))يننيه من غير حول مورزق

5. [Əlhəmdulilləhil-ləzi kəsani hə-zə (əs-səubə) və razəqanihi min ğayrihaulin minni və lə quvvətin]

5. «Bunu (bu paltarı) mənə geyin-dirən və özüm heç bir qüdrət və gücsərf etmədən onu mənə bəxş edənAllaha həmd olsun!»1

(3) Təzə paltar geyinərkən edilən dua

٦- ألكأس ،نيهتوكس تأن دمالح لك مالله )) رشو هرش نم وذ بكأعو ،له ـنعا صر ميخو رهيخ نم

(( له نعا صم

1 Bunu, ən-Nəsai müstəsna olmaqla, «Sünən» əsər-lərinin müəllifləri rəvayət etmişlər. Bax: «İrvaul-Ğəlil», 7/47. [«Səhih ət-Tərğib vət-Tərhib», 2/222.]

Müsəlman qalası

19

6. [Allahummə, ləkəl-həmdu əntəkəsəutənihi, əs'əlukə min xayrihi vəxayri mə sunia ləhu və əuzu bikə minşərrihi və şərri mə sunia ləhu]

6. «Allahım, Həmd Sənədir! Bunumənə Sən geyindirdin. Onun xeyrinivə onun istifadəsinin xeyrini Səndəndiləyirik! Onun şərindən və onun isti-fadəsinin şərindən Sənə sığınırıq!»1

(4) Təzə paltar geyinən üçün ediləndua

(( تبلي ويخلف اهللا تعاىل ))-٧7. [Tubli və yuxlifullahu təalə]7. «(Bunu) köhnəldəsən, Uca Allah

da yenisini versin!»2

1 Əbu Davud, ət-Tirmizi və əl-Bəğəvi. Bax: «Müx-təsər Şəmaili-t-Tirmizi», cəh. 47. [Hədis səhidir:«Mişkat əl-Məsabih», 2/486.]

2 Əbu Davud, 4/41. Bax: «Səhih Əbu Davud», 2/760.


20

(( البس جديدا، وعش حميدا، ومت شهيدا ))- ٨

8. [İlbis cədidən, və iş həmidən, vəmut şəhidən]

8. «Təzə geyinəsən, həmd edərəkyaşayasan və şəhid olaraq öləsən!»1

(5) Paltarı soyunarkən nə deyilir

(( بسم اهللا ))-٩9. [Bismilləh]9. «Allahın adı ilə!»2

(6) Ayaqyoluna girərkən edilən dua

] اللهم إني أعوذ بك من بسم اهللا(( [-١٠(( ثائبالخو ثبالخ

1 İbn Macə, 2/1178 və əl-Bəğəvi, 12/41. Bax: «Sə-hih İin Macə», 2/275.

2 ət-Tirmizi, 2/505 və başqaları. Bax: «İrvaul-Ğə-lil», №49 və «Səhihul-Cami», 3/203.

Müsəlman qalası

21

10. [Bismilləh] [Allahummə inniəuzu bikə minəl-xubsi vəl-xəbais]

10. «(Allahın adı ilə!) Allahım,pislikdən və pis əməllərdən (erkək vədişi cinlərdən) Sənə sığınıram!»1

(7) Ayaqyolundan çıxarkən edilən dua

١١-(( كانغفر ))11. [Ğufranəkə]11. «(Allahım!) Məni bağışla!»2

(8) Dəstəmazdan əvvəl edilən zikr

(( بسم اهللا ))-١٢

1 əl-Buxari, 1/45; Muslim, 1/283. Əvvəldəki “Bis-milləh!” Səid ibn Mənsurun əlavəsidir. Bax: «Fəthul-Bari», 1/244.

2 Bunu, ən-Nəsai müstəsna olmaqla, «Sünən»əsərlərinin müəllifləri rəvayət etmişlər. ən-Nəsaiisə «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl», əsərində rəvayət et-mişdir. Bax: «Zadul-Məad», 2/387. [Hədis səhihdir;«İrvaul-Ğəlil», 1/91.]


22

12. [Bismilləh]12. «Allahın adı ilə!»1

(9) Dəstəmazdan sonra edilən zikr

١٣ -دهأش )) ريكال ش هدحإال اهللا و أن ال إلهولهسرو هدـبا عدمحأن م دهأشو له..((

13. [Əşhədu ən lə ilahə illəllahu vəh-dəhu lə şərikə ləhu və əşhədu ənnəMuhəmmədən abduhu və Rasuluhu]

13. «Mən şahidlik edirəm ki, Allah-dan başqa məbud yoxdur, O təkdir,Onun şəriki yoxdur və şahidlik edi-rəm ki, Muhəmməd Onun qulu və el-çisidir!»2

١٤ -(( رينطهتالم نلني معاجو ابنيوالت نلني معاج مالله ))14. [Allahumməc'alni minət-təvva-

binə vəc'alni minəl-mutətahhirin]

1 Əbu Davud, ibn Macə və Əhməd. [Hədis hə-səndir.] Bax: «İrvaul-Ğəlil», 1/122.

2 Muslim, 1/209.

Müsəlman qalası

23

14. «Allahım! Məni tövbə edənlər-dən et! Və məni təmizlənənlərdən et!»1

(( سبحانك اللهم وبحمدك، أشهد أن ال -١٥(( كإلي ـوب إله إال أنت، أستغفرك وأت

15. [Subhanəkəllahummə və bihəm-dikə, əşhədu ən lə ilahə illə ənt, əstəğ-firukə və ətubu ileyk]

15. «Allahım, Sən pak və müqəd-dəssən! Sənə həmd olsun. Şahidlikedirəm ki, Səndən başqa məbud yox-dur. Səndən bağışlanma diləyir, Sənətövbə edirəm».2

(10) Evdən çıxarkən edilən zikr

، والحول وال على اهللا، توكلت(( بسم اهللا-١٦قوة إال باهللا ))

1 ət-Tirmizi, 1/78. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 1/18.2 ən-Nəsai «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl», səh. 173.

Bax: «İrvaul-Ğəlil», 1/135 və 2/94. [Hədis səhihdir.]


24

16. [Bismilləh, təvəkkəltu aləllahivə lə həulə və lə quvvətə illə billəh]

16. «Allahın adı ilə! Allaha təvəkkületdim. Qüdrət və güc yalnız Allahdadır!»1

١٧ - ل، أوأض ل أوأن أض وذ بكي أعإن مالله ))(( ليل عهجي ل أوهأج أو ،أظلم أو مأظل ل، أوأز أزل أو

17. [Allahummə inni əuzu bikə ənədıllə, əu udallə, əu əzillə, əu uzəllə,əu əzlimə, əu uzləmə, əu əchələ, əuyuchələ aleyyə]

17. «Allahım! Doğru yoldan azmaq-dan və ya azdırılmaqdan, çaşmaqdanvə ya çaşdırılmaqdan, zülm etməkdənvə ya zülmə məruz qalmaqdan, cahilolmaqdan və ya mənə qarşı cahillikedilməsindən Sənə sığınıram».2

1 Əbu Davud, 4/325 və ət-Tirmizi, 5/490. Bax:«Səhihu-t-Tirmizi», 3/151.

2 “Sünən” əsərlərinin müəllifləri. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/152 və «Səhih ibn Macə», 2/336.

Müsəlman qalası

25

(11) Evə girərkən edilən zikr

وعلى، خرجنااهللاوبسم، ولجنااهللابسم((-١٨))توكلـناربنا

18. [Bismilləhi vələcnə və bismillə-hi xaracnə və alə Rabbinə təvəkkəlnə]

18. «Allahın adı ilə girdik, Allahınadı ilə çıxdıq və Rəbbimizə təvəkkületdik!»1 (Bu zikri etdikdən) sonra ailə-sinə salam versin.

(12) Məscidə gedərkən edilən dua١٩-ل فعاج مالله ))فا، ووراني يي قلبي نسل

بصري نورا، ومن فوقي يوفسمعي نورا، يفونورا،

1 Əbu Davud, 4/325; İbn Baz, hədisin isnadını“həsən” hesab etmişdir. «Tuhfətul-Əxyar» səh. 28.[Şeyx əl-Albani isə bu hədisi zəif hesab etmişdir.Bax: «əl-Kəlimut-Teyyib», 1/91.] “Səhih Muslim”də isə: «Evinə girən adam həm evə daxil olarkən,həm də yemək yeyərkən Allahı zikr etsə, şeytanlardeyərlər: Sizin nə gecələməyə yeriniz, nə də şamyeməyiniz var!» №2018.


26

ت نما، ووري نالمش نعا، ووريني نمي نعا، ووري نتحا، ووري نامأم نما، وورني نلفخ نما، وورل فعياج

ا، وورفسي ننمظي أعالورنو ،ا، ووري نل ظمل ععاجي اجعل فا، وأعطني نوراللهماجعلني نورا، ولي نورا،

ا، ووربي نصعا،يفوري نملحوفا، ووري نمي دي فا، وورري نعشا،يفورري نشل ))بعاج مي[اللها لورن

زدني زدني نورا، و[ونورا في عظامي]و.في قبري.]ي نورا على نور هب لو[]زدني نورا،ونورا،

19. [Allahumməc'al fi qalbi nuranvə fi lisəni nuran və fi səm'i nuran vəfi basari nuran və min fovqi nuran vəmin təhti nuran və an yəmini nuranvə an şimali nuran və min əmami nu-ran və min xəlfi nuran, vəc'al fi nəfsinuran və a'zim li nuran və azzım linuran, vəc'al li nuran, vəc'alni nuran.Allahummə ə'tıni nuran, vəc'al fi asə-bi nuran və fi ləhmi nuran və fi dəminuran və fi şə'ri nuran və fi bəşəri nu-

Müsəlman qalası

27

ran] [«Allahumməc'al li nuran fi qab-ri.. və nuran fi ızami»] [«və zidni nu-ran, və zidni nuran, və zidni nuran»][«və həb li nuran alə nurin»]

19. «Allahım! Qəlbimə və dilimənur saç! Qulağıma və gözümə nur saç!Başımın üstündən və ayağımın altın-dan nur saç! Sağımdan və solumdannur saç! Önümə və arxama nur saç!Nəfsimi nurlandır! Mənim üçün bö-yük bir nur və uca bir nur saç! Mənimüçün nur et və məni nurlu et! Allahımmənə nur bəxş et! Sinirimi nurlu et!Ətimi və qanımı nurlu et! Saçımı vədərimi nurlu et!»1 [«Allahım! Qəbrimənur saç! Sümüyümü nurlandır!»] 2

[«Nurumu artır, nurumu artır, nuru-

1 «Fəthul-Bari», 11/116, № 6316. Bu onun mət-nidir. Muslim, 1/526, 529, 530, №763.

2 ət-Tirmizi, 5/483, №3419. [Zəifdir; «Səhih vəDaif əl-Camius-Səğir», 8/66.]


28

mu artır!»] 1 [«Mənə nur üzərindənnur bəxş et!»]2

(13) Məscidə girərkən edilən dua

(( أعوذ باهللا العظيم، وبوجهه الكرمي، -٢٠من الشيطان الرجيم [بسم اهللا، ،وسلطانه القدمي

ياهللا] اللهم افـتح للصالة] [والسالم على رسولوا(( كتمحر ابوأب

20. [Əuzu billəhil-azim və bivəchi-hil-kərim və sultanihil-qadim minəş-şeytanir-racim [Bismilləh, vəs-səlatu][vəs-səlamu alə Rasulilləh] Allahum-məftəh li əbvabə rahmətikə]

1 əl-Buxari, «Ədəbul-Mufrad», №695, səh.258; əl-Albani bu hədisin isnadını “səhih” hesab etmişdir,«Səhih Ədəbul-Mufrad», №536.

2 İbn Həcər bunu «Fəthul-Bari», 11/118 əsərindəgətirmiş və ibn Əbu Asimin «Dua» əsərində oldu-ğunu qeyd etmişdir. O demişdir: «Müxtəlif rəva-yətlərlə iyirmi beş xislət varid olmuşdur».

Müsəlman qalası

29

20. «Daşqalaq olunmuş [Allahınrəhmətindən qovulmuş, lənətə gəl-miş] şeytandan Böyük Allaha, Onunkəramətli Üzünə və əzəli hökmünəpənah aparıram.1 [Allahın adı ilə! Sa-lavat]2 [və salam olsun Allahın elçisi-nə!] 3 [Allahım! Öz mərhəmət qapıları-nı mənim üçün aç!]»4

(14) Məsciddən çıxarkən edilən dua

والصالة والسالم على رسول (( بسم اهللا-٢١نم ألكي أسإن مناهللا، اللهمصاع مالله ،كليفض نم

الشيطان الرجيم ))

1 Əbu Davud. Bax: «Səhihul-Cami», № 4591.2 İbn əs-Sunni rəvayət edib, №88. əl-Albani onu

“həsən” hədis hesab etmişdir.3 Əbu Davud, 1/126. Bax: «Səhihul-Cami», 1/528.4 Muslim, 1/494. Fatimənin t rəvayətində:

«Allahım! Mənə günahlarımı bağışla və Öz mərhə-mət qapılarını mənim üçün aç!» İbn Macə. əl-Alba-ni bu hədisi “səhih” hesab etmişdir. Bax: «Səhihibn Macə», 1/128-129.


30

21. [Bismilləh, vəs-səlatu vəs-səla-mu alə Rasulilləh. Allahummə inniəs'əlukə min fadlikə. Allahummə'sım-ni minəş-şeytanir-racim]

21. «Allahın adı ilə! Salavat və sa-lam olsun Allahın elçisinə! Allahım!Sənin lütfündən diləyirəm. Allahım!Məni daşqalaq olunmuş [rəhmətindənqovulmuş, lənətə gəlmiş] şeytandanqoru!»1

(15) Azan zikrləri

22. (Azan eşidildikdə) müəzzinindedikləri təkrar olunmalıdır. Yalnız:

ح ))الفى اللحي عةالصالى(( حي عل[Hayyə aləs-saləh! Hayyə aləl-fələh]

1 Bundan öncəki hədisin mənbələrinə bax. Bura-dakı: «Allahım! Məni daşqalaq olunmuş [rəhmətin-dən qovulmuş, lənətə gəlmiş] şeytandan qoru!» əla-vəsi ibn Macənindir. Bax: «Səhih ibn Macə», 1/129.

Müsəlman qalası

31

«Namaza tələsin!», «Nicat tapmağatələsin!» ifadələrinin hər biri:

اهللا ))ال بقوة إ(( ال حول وال[Lə həulə və lə quvvətə illə billəh]«Qüdrət və güc yalnız Allahdadır!»

ifadəsi ilə əvəz edilməlidir.1

إله إال اهللا وحده ال (( وأنا أشهد أن ال -٢٣و له ريكش دهأش يتضر ،ولهسرو هدبا عدمحأن م

))سالم ديناإلبمحمد رسوال، وبا، وباهللا ربا

23. [Və ənə əşhədu ən lə ilahə illəl-lahu vəhdəhu lə şərikə ləhu və əşhəduənnə Muhəmmədən abduhu və rasulu-hu. Raditu billəhi Rabbən, və bi Muhəm-mədin rasulən, və bil-isləmi dinən]

23. «Mən də şahidlik edirəm ki,Allahdan başqa məbud yoxdur, O

1 əl-Buxari, 1/152; Muslim, 1/288.


32

təkdir, Onun şəriki yoxdur və şahidlikedirəm ki, Muhəmməd Onun qulu vəelçisidir. Allahın Rəbb, Muhəmmədinelçi və İslamın din olduğundan razı-yam!»1 (Bu, müəzzinin şəhadət gətir-məyinin ardınca deyilir.2)

24. Azanı eşidib müəzzinin dedik-lərini axıra qədər təkrar edən şəxs söy-lədiklərini bitirdikdən sonra Peyğəm-bərə r salavat gətirməlidir.3

25. Sonra da bu duanı oxumalıdır:

٢٥- الةالصو ،ةامالت ةوعالد هذه بر مالله ))القائمة، آت محمدا الوسيلة والفضيلة، وابعثه مقاما

تخلف الميعاد]))محمودا الذي وعدته [إنك ال25. [Allahummə Rabbə həzihid-

də'vətit-təmmə vəs-səlatil qaimə əti

1 Muslim, 1/290.2 İbn Xuzeymə, 1/220.3 Muslim, 1/288.

Müsəlman qalası

33

Muhəmmədən əl-vasılətə vəl-fadılətə,vəb'ashu məqamən məhmudənilləziva'adtəhu] [İnnəkə lə tuxliful-miad]

«Bu tam dəvətin və qılınacaq na-mazın Rəbbi olan Allahım! Muhəm-mədə vasitəçilik haqqı və fəzilət ver.Onu vəd etdiyin təriflənən məqamaçatdır. [Həqiqətən, Sən vədə xilaf çıx-mırsan!]»1

26. Azan və iqamə arasında özüüçün dua edir. Çünki bu vaxt ediləndua cavabsız qalmır.2

1 əl-Buxari, 1/152. Mötərizədəki sözlər əl-Beyhə-qinin əlavəsidir və bu əlavənin isnadı “ceyyid”dir.Bax: Əbdüləziz ibn Baz, «Tuhfətul-Əxyar», səh. 38.[Lakin əl-Albani bu əlavəni “şazz” – zəif hesabetmişdir. Bax: «İrvaul-Ğəlil», 1/261.]

2 ət-Tirmizi, Əbu Davud və Əhməd. Bax: «İr-vaul-Ğəlil», 1/262.


34

(16) [Namaza başlayarkən birincitəkbirdən1 sonra edilən] açılıış duası

(( اللهم باعد بيني وبين خطاياي كما -٢٧ب تداعرببغالمرق وشالم ني نقني من مالله ،

قى الثونا يكم ايطايسخنالد نم ضـياألب ب مالله ،ي من خطاياي بالثلج والماء والبرد ))اغسلن

27. [Allahummə bəid bəyni və bəy-nə xatayayə kəmə bə'adtə bəynəl-məş-riqi vəl-məğribi, Allahummə nəqqinimin xatayayə kəmə yunəqqas-səubul-əbyədu minəd-dənəsi. Allahummə-ğ-silni min xatayayə bis-səlci vəl-məivəl-bəradi]

27. «Allahım! Məğriblə məşriqinarasını uzaqlaşdırdığın kimi məni dəgünahlarımdan uzaqlaşdır! Allahım!Ağ paltar kirdən təmizləndiyi kimi mə-

1 [“Allahu Əkbər” demək.]

Müsəlman qalası

35

ni də günahlarımdan təmizlə! Allahım!Mənim günahlarımı qar, su və doluilə yu!»1

٢٨ -)،كدمبحو مالله كانحبس ) ،كماس كاربتو)جدك، وال إله غيرك )ىوتعال

28. [Subhanəkə Allahummə və bi-həmdikə və təbarəkəs-mukə və təaləcəddukə və lə ilahə ğayrukə]

28. «Allahım! Sən pak və müqəd-dəssən. Sənə həmd olsun. Sənin adınmübarək, əzəmətin ucadır. Səndənbaşqa məbud yoxdur!»2

٢٩- اتومالس ي فطرلذل هيجو تهجو ))واألرض حنيفا وما أنا من المشركني، إن صالتي،

بي هللا راتممو ،اييحمي، وكسنال و ،نيالمالع

1 əl-Buxari, 1/181; Muslim, 1/419.2 “Sünən” əsərlərinin müəllifləri. Bax: «Səhihu-

t-Tirmizi», 1/77 və «Səhih ibn Macə», 1/135.


36

تأن مالله .نيملسالم نا مأنو ترأم كبذلو له ريكشأنت ربي وأنا عبدك، ظلمت ملك ال إله إال أنت.ال

تاعفسي ونل ربي، فاغفبذن فتال ير ها، إنيعموبي جذني.تإال أن وبالذن رفالقغن األخسني ألحداهال ،و

ع رفاصو ،تا إال أننهسي ألحدهيا، ال نئهيي سنع رفصيي ريالخو ،كيدعسو كيلب .تا إال أنئهيس

لي رالشو ،كيدبي كله كتاربت ،كإليو ا بكأن ،كإلي س(( كإلي وبأتو كرفغتأس ،تاليعتو

29. [Vəccəhtu vəchiyə lilləzi fəta-ras-səməvati vəl-arda hənifən və məənə minəl-muşrikin, innə saləti və nu-suki və məhyəyə və məməti lilləhiRabbil-aləmin, lə şərikə ləhu və bizəli-kə umirtu və ənə minəl-muslimin.Allahummə əntəl-məliku lə ilahə illəənt. Əntə Rabbi və ənə abdukə zaləm-tu nəfsi va'təraftu bizənbi, fəğfir li zu-nubi cəmian, innəhu lə yəğfiriz-zunu-

Müsəlman qalası

37

bə illə ənt, vəhdini liəhsənil-əxlaqi ləyəhdi liəhsənihə illə ənt, vəsrif anniseyyiəhə lə yəsrifu anni seyyiəhə illəənt. Ləbbeykə və sə'deykə, vəl-xayrukulluhu biyədəykə, vəş-şərru leysəileykə, ənə bikə və ileykə, təbarəktə vətəaleyt, əstəğfirukə və ətubu ileyk]

29. «Üzümü hənif [ixlasla Allahaibadət edənlərdən] olaraq göyləri vəyeri yaradana çevirdim. Mən müşrik-lərdən deyiləm. Şübhəsiz ki, mənimnamazım da, qurbanım da, həyatımda, ölümüm də aləmlərin Rəbbi Allahüçündür. Onun heç bir şəriki yoxdur.Mənə belə buyurulmuşdur və mənmüsəlmanlardanam. Allahım! Hökm-dar Sənsən. Səndən başqa məbud yox-dur. Sən mənim Rəbbimsən, mən isəSənin qulun. Özümə zülm etdim vəgünahımı etiraf etdim. Mənim bütüngünahlarımı bağışla! Şübhəsiz ki, gü-


38

nahları ancaq Sən bağışlaya bilərsən.Mənə ən gözəl əxlaq nəsib et! Onunən gözəlini ancaq Sən bəxş edə bilər-sən. Onun pisindən məni uzaq et! Mə-ni onun pisindən ancaq Sən uzaqlaş-dıra bilərsən. Buyur, əmrinə müntəzi-rəm! Xeyir bütünlüklə Sənin iki Əlin-dədir. Şər isə Sənə aid deyildir. MənSəninləyəm, Sənə də dönəcəyəm. Mü-barək və Ucasan! Səndən bağışlanmadiləyir və Sənə tövbə edirəm».1

(( اللهم رب جبرائيل، وميكائيل، -٣٠وإسرافيل، فاطر السموات واألرض، عالم الغيب

ما كانوا فيه شهادة، أنت تحكم بين عبادك فيوالنك اهدني لما اختلف فيه من الحق بإذنك، إيختلفون.

صراط مستقيم ))ىتهدي من تشاء إل

1 Muslim, 1/534.

Müsəlman qalası

39

30. [Allahummə Rabbə Cibrailə vəMikailə və İsrafilə fatiras-səməvativəl-ard, Aliməl-ğaybi vəş-şəhadəti ən-tə təhkumu bəynə ibadikə fimə kənufihi yəxtəlifun. İhdini liməxtulifə fihiminəl-həqqi bi iznikə innəkə təhdimən təşau ilə sıratin mustəqim]

30. «Cəbrailin, Mikailin və İsrafilinRəbbi, göyləri və yeri yaradan, qeyb-də və aşkarda olanı Bilən Allahım! İx-tilafda olduqları şeylər barəsində bən-dələrin arasında Sən hökm verirsən.Baş vermiş ixtilafda məni Öz izninləhaqqa yönəlt! Həqiqətən, Sən istədiyi-ni doğru yola yönəldirsən».1

بر كبريا، اهللا أكبر كبريا، اهللا أكبر (( اهللا أك-٣١كبريا، والحمد هللا كثريا، والحمد هللا كثريا، والحمد هللا

وسبحان اهللا بكرة كثريا، وسبحان اهللا بكرة وأصيال

1 Muslim, 1/534.


40

أعوذ باهللا من ،يالوسبحان اهللا بكرة وأص، وأصيالطانيالش:(( زهمهو هفثنو هفخن نم

31. [Allahu əkbəru kəbiran, Allahuəkbəru kəbiran, Allahu əkbəru kəbi-ran, vəl-həmdulilləhi kəsiran, vəl-həm-dulilləhi kəsiran, vəl-həmdulilləhi kə-siran, və subhanəllahi bukratən və əsi-lən və subhanəllahi bukratən və əsilənvə subhanəllahi bukratən və əsilən.Əuzu billəhi minəş-şeytani, min nəf-xihi və nəfsihi və həmzihi]

31. «Allah böyüklükdə ən Böyük-dür, Allah böyüklükdə ən Böyükdür,Allah böyüklükdə ən Böyükdür! Allahaçoxlu-çoxlu həmd olsun, Allaha çoxlu-çoxlu həmd olsun, Allaha çoxlu-çoxluhəmd olsun! Səhər-axşam Allaha tə-riflər olsun! Allaha çoxlu-çoxlu həmdolsun! Səhər-axşam Allaha təriflər ol-

Müsəlman qalası

41

sun! Allaha çoxlu-çoxlu həmd olsun!Səhər-axşam Allaha təriflər olsun!Şeytandan – onun lovğalığından, seh-rindən və vəsvəsəsindən Allaha sığı-nıram!»1

٣٢- اتومالس ورن تأن دمالح لك مالله )) اتومالس مقي تأن دمالح لكو ،يهنف نمض واألرو

ف نمض واألرو اتومالس بر تأن دمالح لكو] ،يهن اتومالس لكم لك دمالح لكو] [يهنف نمض واألرو اتومالس كلم تأن دمالح لكو] [يهنف نمض واألرو

دعوو ،قالح تأن] [دمالح لكو] [ضاألرو ،قالح ك ،قح ارالنو ،قة حنالجو ،قالح كقاؤلو ،قالح لكقوو ،ق(صلى اهللا عليه وسلم) ح دمحمو ،قون حبيالنو ،كلتوت كليعو ،تلمأس لك مالله] [قة حاعالسو

كإليو ،تنآم بكإوو ،تماصخ بكو ،تبأن كلي

1 Əbu Davud, 1/203; İbn Macə 1/265; Əhməd4/85; Muslim 1/420.


42

ل رفاغف ،تاكما يحمو ،ترا أخمو ،تما قدمأسررت، وما أعلنت] [أنت المقدم، وأنت المؤخر، ال

(( [تإال أن إلهي ال إله تأن] [تإال أن إله

32. [Allahummə ləkəl-həmdu əntənurus-səməvati vəl-ardı və mən fihin-nə, və ləkəl-həmdu əntə qayyimus-sə-məvati vəl-ardı və mən fihinnə (və lə-kəl-həmdu əntə Rabbus-səməvati vəl-ardı və mən fihinnə), (və ləkəl-həmduləkə mulkus-səməvati vəl-ardı və mənfihinnə), (və ləkəl-həmdu əntə məli-kus-səməvati vəl-ard), (və ləkəl-həm-du) (əntəl-həqq, və va'dukəl-həqq, vəqaulukəl-həqq, və liqaukəl-həqq, vəl-Cənnətu həqqun, vən-Naru haqqun,vən-nəbiyyunə həqqun, və Muhəm-mədun səllallahu aleyhi və səlləm həq-qun, vəs-saatu həqqun), (Allahummələkə əsləmtu və aleykə təvəkkəltu, və

Müsəlman qalası

43

bikə aməntu, və ileykə ənəbtu, və bikəxasəmtu, və ileykə hakəmtu, fəğfir limə qaddəmtu və mə əxxartu və məəsrərtu və mə ə'ləntu), (əntəl-muqad-dimu və əntəl-muəxxiru lə ilahə illəənt), (əntə iləhi lə ilahə illə ənt)]

32. «Allahım! Həmd Sənədir.1 Səngöylərin, yerin və onlarda olanların nu-rusan. Həmd Sənədir. Sən göylərin, ye-rin və onlarda olanların Hamisisən.[Həmd Sənədir. Sən göylərin, yerin vəonlarda olanların Rəbbisən.] [Həmd Sə-nədir. Göylərin, yerin və onlarda olan-ların səltənəti Sənə məxsusdur.] [HəmdSənədir. Sən göylərin və yerin Hökm-darısan.] [Həmd Sənədir.] [Sən Haqsan.Verdiyin vəd haqdır. Dediyin söz haq-dır. Sənə qovuşmaq haqdır. Cənnət haq-dır. Cəhənnəm haqdır. Peyğəmbərlər

1 Peyğəmbər r gecə qalxıb namaz qılarkən buduanı oxuyardı.


44

haqdır. Muhəmməd r haqdır. Qiyaməthaqdır.] [Allahım! Sənə təslim oldum,Sənə təvəkkül etdim, Sənə iman gətir-dim, tövbə edib Sənə döndüm, Səninuğrunda mübarizə apardım və Səninhökmünə üz tutdum. Əvvəl etdiyim,sonra edəcəyim, gizlin saxladığım vəüzə çıxardığım (pis) əməllərimi bağış-la!] [Əvvələ çəkən də Sənsən, təxirəsalan da Sənsən. Səndən başqa məbudyoxdur. Sən mənim məbudumsan,Səndən başqa məbud yoxdur.]»1

(17) Rükuda2 edilən dua

سبحان ربي العظيم ))((-٣٣33. [Subhanə rabbiyəl-azim]

1 «Fəthul-Bari», 3/3; 11/116; 13/371, 423, 465; Mus-lim, buna bənzərini ixtisarla rəvayət etmişdir 1/532.

2 [Namazda əlləri dizlərə dayayıb əyilmə vəziy-yəti.]

Müsəlman qalası

45

33. «Böyük Rəbbim pak və müqəd-dəsdir!» (üç dəfə)1

حمدك اللهم (( سبحانك اللهم ربنا وب-٣٤ل رياغف((

34. [Subhanəkə Allahummə Rabbə-nə və bihamdikə, Allahummə-ğfirli]

34. «Allahım! Sən pak və müqəd-dəssən. Ey Rəbbimiz! Sənə həmd ol-sun. Allahım, məni bağışla!»2

٣٥-وسقد ،وحبوح ))(( سالرو كةالئالم بر ،

35. [Subbuhun, quddusun, Rabbul-məlaikəti vər-ruh]

35. «Pakdır, müqəddəsdir, mələk-lərin və Ruhun Rəbbidir!»1

1 “Sünən” əsərlərinin müəllifləri və Əhməd.Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 1/83.



46

٣٦- لكو ،تنآم بكو ،تكعر لك مالله ))ي، وعمس لك عشخ ،تلمي، أسخمري، وصب

وعظمي، وعصبي، وما استقل به قدمي ))36. [Allahummə ləkə rakə′tu və bi-

kə aməntu və ləkə əsləmtu xaşəa ləkəsəm′i və bəsari və muxxi və azmi vəasabi və məstəqallə bihi qadəmi]

36. «Allahım! Sənə rüku etdim, Sə-nə iman gətirdim, Sənə təslim oldum!Qulağım, gözüm, beynim, sümüyüm,sinirim və ayaqlarımın üstündə da-yanan (bədənim) Sənə tabe oldu!»2

، والملكوت، الجبروتذيسبحان((-٣٧))والعظمة، والكبرياء

37. [Subhanə zil-cəbəruti, vəl-mələkuti, vəl-kibriyai, vəl-azaməti]

1 Muslim, 1/353 və Əbu Davud, 1/230.2 Muslim, 1/534. İbn Macə istisna olmaqla “Sü-

nən” əsərlərinin müəllifləri.

Müsəlman qalası

47

37. «Qüdrət, səltənət, böyüklük vəəzəmət Sahibi pak və müqəddəsdir!»1

(18) Rükudan qalxarkən edilən dua

٣٨-(( هدمح نماهللا ل عمس ))

38. [Səmi Allahu limən həmidəh]38. «Allah Ona həmd edəni eşitdi!»2

(( ربنا ولك الحمد، حمدا كثريا طيبا -٣٩(( يهكا فاربم

39. [Rabbənə və ləkəl-həmd, həm-dən, kəsiran, tayyibən, mübarəkən fih]

39. «Ey Rəbbimiz! Sənə həmd olsun;(özü də) çoxlu, xoş, mübarək bir həmd!»3

[Rabbənə və ləkəl-həmd! dedikdənsonra bunu da əlavə etmək olar:]

1 Əbu Davud, 1/230; ən-Nəsai və Əhməd. İsna-dı “həsən”dir. [Bax: «Səhih Əbu Davud», 1/166.]

2 «Fəthul-Bari», 2/282.3 «Fəthul-Bari», 2/284.


48

((... ملء السموات وملء األرض وما -٤٠ئتا شلء مما، ومهنياء بل الثنأه .دعء بيش نم

والمجد، أحق ما قال العبد، وكلنا لك عبد. اللهم ال مانع لما أعطيت، وال معطي لما منعت، وال ينفع ذا

(( دالج كنم دالج40. [...mil′əs-səməvati və mil′əl-ar-

dı və mə bəynəhumə, və mil′ə mə şi′təmin şeyin bə′d. Əhləs-sənai vəl-məc-di, əhaqqu mə qaləl-abdu, və kullunələkə abdun. Allahumə lə mani'a liməa'təytə və lə mu'tiyə limə mənə'tə vələ yənfəu zəl-cəddi minkəl-cədd]

40. «Göylər dolusu, yer dolusu, on-ların arasında olanlar və bundan son-ra dilədiyin şeylər dolusu (Sənə həmdolsun). Ey tərif və şərəf sahibi! Bəndə-nin – hamımız Sənin qulunuq – söylə-diyi ən doğru söz budur: Allahım! Sə-nin verdiyinə mane olacaq, mane ol-

Müsəlman qalası

49

duğunu da verəcək (bir kəs) yoxdur.Heç bir hörmət sahibinə Sənin yanın-da hörməti fayda verməz».1

(19) Səcdədə edilən dua

(( سبحان ربي األعلى ))-٤١41. [Subhanə Rabbiyəl-Ə'la]41. «Ən Uca Rəbbim pak və mü-

qəddəsdir!» (üç dəfə)2

حمدك اللهم للهم ربنا وب(( سبحانك ا-٤٢ل رياغف((

42. [Subhanəkə Allahummə Rabbə-nə və bihamdikə, Allahummə-ğfir li]

42. «Allahım! Sən pak və müqəd-dəssən. Ey Rəbbimiz! Sənə həmd ol-sun. Allahım, məni bağışla!»1

1 Muslim, 1/346.2 “Sünən” əsərlərinin müəllifləri və Əhməd.

Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 1/83.


50

٤٣-وسقد ،وحبوح ))، (( سالرو كةالئالم بر

43. [Subbuhun, quddusun, Rabbul-məlaikəti vər-ruh]

43. «Pakdır, müqəddəsdir, mələk-lərin və Ruhun Rəbbidir!»2

٤٤- لكو ،تنآم بكو ،تدجس لك مالله ))و ،لقهي خلذل هيجو دجس ،تلمأس قشو ،هروصنيقالالخ نساهللا أح كاربت ،هرصبو هعمس((

44. [Allahummə ləkə səcədtu və bi-kə aməntu və ləkə əsləmtu, səcədə vəc-hiyə lilləzi xaləqahu, və savvərahu, vəşəqqa səm'ahu və bəsarahu, təbarəkəl-lahu əhsənul-xaliqin]

44. «Allahım! Sənə səcdə etdim, Sə-nə iman gətirdim, Sənə təslim oldum!Üzüm onu yaradana, ona surət verə-

1 əl-Buxari, 1/99; Muslim, 1/350.2 Muslim, 1/533.

Müsəlman qalası

51

nə, onda göz və qulaq açana səcdə et-di. Yaradanların ən gözəli olan Allahnə qədər xeyirxahdır!»1

، ملكوتوال، الجبروتذيسبحان((-٤٥

))والعظمة، والكبرياء45. [Subhanə zil-cəbəruti, vəl-mələ-

kuti, vəl-kibriyai, vəl-azəməti]45. «Qüdrət, səltənət, böyüklük və

əzəmət sahibi pak və müqəddəsdir!»2

٤٦-ل راغف مي(( الله ،جلهو قهد ،بي كلهذنو(( هرسو هتالنيعو ،هرآخو لهأو

46. [Allahummə-ğfir li zənbi kullə-hu, diqqəhu və cilləhu, və əvvələhuvə axirahu və alaniyətəhu və sirrahu]

1 Muslim, 1/534 və digərləri.2 Əbu Davud, 1/230; ən-Nəsai və Əhməd. əl-Al-

bani bu hədisi “səhih” hesab etmişdir. Bax: «SəhihƏbu Davud», 1/166.


52

46. «Allahım! Günahlarımın hamı-sını – kiçiyini və böyüyünü, birincisinivə axırıncısını, aşkarını və gizlisinimənə bağışla!»1

٤٧- ،كطخس نم اكوذ برضي أعإن مالله ))وبمعافاتك من عقوبتك، وأعوذ بك منك، ال أحصي

(( فسكلى نع تيا أثنكم تأن كلياء عثن47. [Allahummə inni əuzu birıdakə

min səxatikə və bimu'afatikə min uqu-bətikə və əuzu bikə minkə, lə uhsi sə-naən aleykə əntə kəmə əsneytə alə nəf-sikə]

47. «Allahım! Sənin qəzəbindən ra-zılığına, cəzandan əfvinə sığınıram. Sən-dən Sənə pənah aparıram. Mən Səni(layiqincə) tərif edə bilmərəm. SənÖzün Özünü tərif etdiyin kimisən!»2

1 Muslim, 1/350.2 Muslim, 1/532.

Müsəlman qalası

53

(20) İki səcdə arasında oturduqdaedilən dua

٤٨-ل راغف بر ))ل راغف بيي، ر((48. [Rabbi-ğfir li, Rabbi-ğfir li]48. «Rəbbim, məni bağışla! Rəb-

bim, məni bağışla!»1

، وارحمني، واهدني، يللهم اغفر ل(( ا-٤٩واجـبرني، وعافني، وارزقني، وارفعني ))

49. [Allahummə-ğfir li, vərhəmni,vəhdini, vəcburni, və afini, vərzuqni,vərfə'ni]

49. «Allahım! Məni bağışla, mənərəhm et, məni doğru yola yönəlt, mə-nə lütf et, mənə salamatlıq ver, mənəruzi yetir və məni ucalt!»2

1 Əbu Davud, 1/231. Bax: «Səhih İbn Macə», 1/148.2 Bunu, ən-Nəsai müstəsna olmaqla, «Sünən»

əsərlərinin müəllifləri rəvayət etmişlər. Bax: «Səhi-hu-t-Tirmizi», 1/90, «Səhih İbn Macə», 1/148.


54

(21) Tilavət səcdəsində1 edilən dua

٥٠ - هعمس قشو ،لقهي خلذل هيجو دجس ))هتقوو هلوبح هرصبوM نيقالالخ نساهللا أح كاربفتL((

50. [Səcədə vəchiyə lilləzi xaləqa-hu, və şəqqa səm'ahu, və bəsarahu bi-həulihi və quvvətihi (fətəbarəkəllahuəhsənul-xaliqin)]

50. «Üzüm onu yaradana, Öz qüd-rət və gücü ilə onda göz və qulaq aça-na səcdə etdi. Yaradanların ən gözəliolan Allah nə qədər xeyirxahdır!»2

٥١-ل باكت ماي(( اللهبه عضا، ورأج كدنعنعا، ورا وزاي بهلهعاجيلكدنا،عراذخلهقبتونيم

))داودعبدكمنتقبلتهاكما

1 [Quran oxunarkən səcdə olunması əmr edil-miş ayəni oxuduqdan sonra səcdə etmək.]

2 ət-Tirmizi 2/474; Əhməd 6/30; Hakim onu “sə-hih” hesab etmiş, əz-Zəhəbi də bunu təsdiqləmiş-dir, 1/220. Əlavə də onundur.

Müsəlman qalası

55

51. [Allahumməktub li bihə indəkəəcran, və da' anni bikə vizran, vəca'lhəli indəkə zuxran, və təqabbəlhə minnikəmə təqabbəltəhə min abdikə Davud]

51. «Allahım! Bunun sayəsində mə-nə Öz yanında mükafat yaz, onun sə-bəbilə məndən yükü götür [günahımısil], onu mənim üçün Öz yanında sax-la və onu bəndən Davuddan qəbul et-diyin kimi məndən də qəbul et!»1

(22) Təşəhhüd

٥٢- ،اتـبالطـيو ،اتلوالصهللا، و اتيحالت )) المالس ،هكاتربة اهللا ومحرو بيا النـه السالم عليك أي

إله إال اهللا ولصالحني. أشهد أن العلينا وعلى عباد اهللا اولهسرو هدبا عدمحأن م دهأش((

1 ət-Tirmizi, 2/473; Hakim onu “səhih” hesab et-miş, əz-Zəhəbi də bunu təsdiqləmişdir, 1/219. [«Sə-hih ət-Tirmizi», 3/151.]


56

52. [Ət-təhiyyətu lilləhi, vəs-saləvatu,vət-tayyibətu, əs-səlamu aleykə əyyuhən-nəbiyyu və rahmətullahi və bərakətuhu,əs-səlamu aleynə və alə ibadilləhis-Sali-hin. Əşhədu ən lə ilahə illəllah və əşhəduənnəMuhəmmədənabduhuvə rasuluhu]

52. «Salamlar, dualar və gözəl şey-lər Allaha aiddir. Ey Peyğəmbər, sənəsalam olsun, Allahın mərhəməti vəOnun bərəkəti (olsun)! Bizə və Allahınəməlisaleh qullarına salam olsun! Mənşahidlik edirəm ki, Allahdan başqaməbud yoxdur və şahidlik edirəm ki,Muhəmməd Onun qulu və elçisidir».1

(23) Təşəhhüddən sonra Peyğəmbərər oxunan salavat

٥٣ - دمحلى آل معو دمحلى مل عص ما(( اللهكم.جيدم يدمح كإن ،يماهرلى آل إبعو يماهرلى إبع تليص


Müsəlman qalası

57

كتارا بكم دمحلى آل معو دمحلى مع اركب ماللهاهرلى آل إبعو يماهرلى إبعدجيم ديمح كإن ،يم((

53. [Allahummə salli alə Muhəm-mədin və alə ali Muhəmməd, kəmə sal-leytə alə İbrahimə və alə ali İbrahim, in-nəkə həmidun məcid. Allahummə ba-rik alə Muhəmmədin və alə ali Muhəm-məd, kəmə barəktə alə İbrahimə və aləali İbrahim, innəkə həmidun məcid]

53. «Allahım! İbrahimə və İbrahiminailəsinə xeyir-dua verdiyin kimi, Mu-həmmədə və Muhəmmədin ailəsinədə xeyir-dua ver! Şübhəsiz ki, Sən Tə-rifəlayiqsən, Şan-şöhrətlisən! Allahım!İbrahimə və İbrahimin ailəsinə bərə-kət verdiyin kimi, Muhəmmədə vəMuhəmmədin ailəsinə də bərəkət ver!Şübhəsiz ki, Sən Tərifəlayiqsən, Şan-şöhrətlisən!»1

1 «Fəthul-Bari», 6/408. [«Səhih əl-Buxari», 3/1233.]


58

٥٤- اجهولى أزعو دمحلى مل عص مالله ))هتيذرو،يماهرلى آل إبع تليا صلى .كمع اركبو

هتيذرو اجهولى أزعو دمحلى آل مع كتارا بكميماهرإب.(( جيدم يدمح كإن

54. [Allahummə salli alə Muhəm-mədin və alə əzvacihi və zurriyyətihi,kəmə salleytə alə ali İbrahim. Və barikalə Muhəmmədin və alə əzvacihi vəzurriyyətihi, kəmə barəktə alə ali İbra-him. İnnəkə həmidun məcid]

54. «Allahım! İbrahimin ailəsinəxeyir-dua verdiyin kimi, Muhəmmə-də, onun zövcələrinə və nəslinə də xe-yir-dua ver! İbrahimin ailəsinə bərə-kət verdiyin kimi, Muhəmmədə, onunzövcələrinə və nəslinə də bərəkət ver!Şübhəsiz ki, Sən Tərifəlayiqsən, Şan-şöhrətlisən!»1

1 «Fəthul-Bari», 6/407; Muslim, 1/306. Mətn Mus-limindir.

Müsəlman qalası

59

(24) Axırıncı təşəhhüddən sonra,salamdan qabaq edilən dua

٥٥ -)) نمر، وذاب القبع نم وذ بكي أعإن ماللهرش نمو ،اتمالما ويحالم ةنتف نمو ،منهذاب جع ةنتف

المسيح الدجال ))

55. [Allahummə inni əuzu bikə minəzabil-qabri, və min əzabi Cəhənnəmə,və min fitnətil-məhyə vəl-məmati, vəmin şərri fitnətil-məsihid-dəccal]

55. «Allahım! Qəbir əzabından, Cə-hənnəm əzabından, həyatın və ölümünfitnəsindən, dəccal məsihin fitnəsininşərindən Sənə pənah aparıram!»1

(( اللهم إني أعوذ بك من عذاب القبر، -٥٦ نم وذ بكأعال، وجسيح الدالم ةنتف نم وذ بكأعو

1 əl-Buxari, 2/102; Muslim, 1/412. Mətn Musli-mindir.


60

مالله .اتمالما ويحالم ةنتأثم فالم نم وذ بكي أعإنوالمغرم ))

56. [Allahummə inni əuzu bikə minəzabil-qabri, və əuzu bikə min fitnətil-məsihid-dəccal, və əuzu bikə min fit-nətil-məhyə vəl-məmati. Allahumməinni əuzu bikə minəl-mə'səmi vəl-məğ-rami]

56. «Allahım! Qəbir əzabından Sə-nə sığınıram. Dəccal məsihin fitnəsin-dən Sənə sığınıram. Həyatın və ölümünfitnəsindən Sənə sığınıram. Allahım!Günahdan və cərimədən (borcdan)Sənə sığınıram».1

٥٧-ريا كثفسي ظلمن تي ظلمإن مال (( اللها، والذن رفغيل رفاغف ،تإال أن يوب كدنع نة مرفغم

(( يمحالر فورالغ تأن كني، إنمحارو


Müsəlman qalası

61

57. [Allahummə inni zaləmtu nəfsizulmən kəsiran, və lə yəğfiruz-zunu-bə illə ənt, fəğfir li məğfiratən min in-dikə vərhəmni, innəkə əntəl-ğafurur-rahim]

57. «Allahım! Mən özümə çoxluzülm etdim. Günahları yalnız Sən ba-ğışlayırsan. Özün günahımdan keç-məklə məni bağışla və mənə rəhm et.Həqiqətən, Sən Bağışlayansan, Rəhm-lisən!»1

٥٨-ل راغف مالله ))ي متما قدمو ، ،ترا أخفترا أسمو ،تلنا أعمو ،تررا أسملوأع تا أنمو ، م

نم يبهالم تأن .رخؤالم تأنو ، مقد(( تإال أن ال إله ،

58. [Allahummə-ğfir li mə qaddəm-tu, və mə əxxartu, və mə əsrartu, vəmə ə'ləntu, və mə əsraftu, və mə əntə



62

ə'ləmu bihi minni. Əntəl-muqaddimu,və əntəl-muəxxiru, lə iləhə illə ənt]

58. «Allahım! Əvvəl etdiyim vəsonra edəcəyim, gizlin saxladığım vəüzə çıxardığım, xəta etdiyim və mən-dən daha yaxşı bildiyin (pis) əməllə-rimi bağışla! Əvvələ çəkən də Sənsən,təxirə salan da Sənsən. Səndən başqaməbud yoxdur».1

(( اللهم أعني على ذكرك، وشكرك، وحسن - ٥٩(( كتادبع

59. [Allahummə əinni alə zikrikə,və şukrikə, və husni ibadətikə]

59. «Allahım! Səni zikr etmək, Sənəşükür etmək və Sənə gözəl tərzdəibadət etmək üçün mənə yardım et!»2

1 Muslim, 1/534.2 Əbu Davud, 2/86; Ən-Nəsai, 3/53. əl-Albani

bu hədisi “səhih” hesab etmişdir. Bax: «Səhih ƏbuDavud», 1/284.

Müsəlman qalası

63

(( اللهم إني أعوذ بك من البخل، وأعوذ -٦٠وذ بكأعن، وبالج نم بكنأنمدذلإىلأررأرمالع،

)) القبرفتنة الدنيا وعذابمنبكوأعوذ

60. [Allahummə inni əuzu bikə mi-nəl-buxli, və əuzu bikə minəl-cubni,və əuzu bikə min ən uraddə ilə ərzə-lil-umri, və əuzu bikə min fitnətid-dunya və əzabil-qabr]

60. «Allahım! Xəsislikdən Sənə sığı-nıram. Qorxaqlıqdan Sənə sığınıram.Qocalığın ən düşkün çağına çatmaq-dan Sənə sığınıram. Dünyanın fitnə-sindən və qəbir əzabından Sənə sığı-nıram!»1

٦١- نم وذ بكأعة ونالج ألكي أسإن مالله ))النار ))

1 «Fəthul-Bari», 6/35. [«Səhih əl-Buxari», 2341.]


64

61. [Allahummə inni əs'əlukəl-cən-nətə və əuzu bikə minən-nar]

61. «Allahım! Səndən Cənnəti diləyi-rəm və Cəhənnəmdən Sənə sığınıram!»1

٦٢-))بيالغ كلمبع ماللهقدلق ولى الخع كترعلمت ي إذا، وتوفنيعلمت الحياة خيرا لمايأحين

ا لريفاة خيالوف كتيشخ ألكي أسإن مب ، اللهيي الغو ،ةادهالشوف قة الحمكل ألكيأسالغا وضب، الرض

ف دالقص ألكأسيو ،فدنا ال ييمعن ألكأسالفقر، وى ونالغاء، والقض دعا بضالر ألكأسو ،عقطنن ال تية عقر ألكأس

ى ة النظر إلوأسألك برد العيش بعد الموت، وأسألك لذغير ضراء مضرة وال فتنة يى لقائك فوجهك والشوق إل

مان واجعلنا هداة مهتدين ))ة، اللهم زينا بزينة اإليمضل

62. [Allahummə bi ilmikəl-ğaybə vəqudratikə aləl-xalqi əhyini mə alimtəl-

1 Əbu Davud. Bax: «Səhih İbn Macə», 2/328.

Müsəlman qalası

65

həyətə xayran li, və təvaffəni izə alim-təl-vəfatə xayran li, Allahummə inniəs'əlukə xaşyətəkə fil-ğaybi vəş-şəha-dəti, və əs'əlukə kəlimətəl-həqqi fir-rı-da val-ğadabi, və əs'əlukəl-qasdə fil-ği-nə val-fəqri, və əs'əlukə nəimən lə yən-fədu, və əs'əlukə qurratə aynin lə tən-qatiu, və əs'əlukər-rıda ba'dəl-qadai, vəəs'əlukə bərdəl-ayşi ba'dəl-məuti, vəəs'əlukə ləzzətən-nəzari ilə vachikəvəş-şəuqa ilə liqaikə fi ğayri darraəmudırratin və lə fitnətin mudillətin,Allahummə zəyyinnə bi zinətil-imənivac'alnə hudatən muhtədin]

62. «Allahım! Qeybi bilməyinlə vəyaratma qüdrətinlə yaşamağın mənimüçün xeyirli olduğunu bildiyin qədərməni yaşat, ölümün mənim üçün dahaxeyirli olduğunu bildikdə isə məni öl-dür. Allahım! Gizlində də, aşkarda daSəndən [layiqincə] qorxmağı diləyirəm.


66

Səndən, razılıq və qəzəb anında haqqsöz [söyləməyimi] diləyirəm. Zəngin-likdə də, kasıblıqda da Səndən mötə-dillik diləyirəm. Səndən tükənməz ne-mət və ardı kəsilməyən bir göz aydınlı-ğı [sevinc] diləyirəm. Səndən, [başımagələn] qəzadan sonra [ondan] razı qal-mağımı və ölümdən sonra [olan] gözəlhəyatı diləyirəm. Sənin Üzünə baxma-ğın ləzzətini, zərər verən xəstəliyə vəazğınlığa aparan fitnəyə uğramadıqcaSəninlə qarşılaşmaq həsrətini Səndəndiləyirəm. Allahım! Bizi imanın gözəl-liyi ilə gözəlləşdir və bizi doğru yoldaolan başçılardan et!»1

٦٣-ما (( اللهي ألكي أساإن داحالو كهللا بأناألحد الصمد الذي لم يلد ولم يولد ولم يكن له كفوا

ل رفغأن ت ،دأح(( يمحالر فورالغ تأن كوبي، إني ذن

1 ən-Nəsai, 4/54-55; Əhməd, 4/364. əl-Albani bu hə-disi “səhih” hesab etmişdir. «Səhih ən-Nəsai», 1/281.

Müsəlman qalası

67

63. [Allahummə inni əs'əlukə yəAllahu bi ənnəkəl-vahidul-əhədus-sa-məd əlləzi ləm yəlid və ləm yuləd vələm yəkun ləhu kufuvən əhəd, ən təğ-firə li zunubi, innəkə əntəl-ğafurur-ra-him]

63. «Allahım, Sənə yalvarıram! EyAllah, Sən Təksən, (heç kəsə və heç nə-yə) Möhtac deyilsən, doğmayan, do-ğulmayan və heç bir tayı-bərabəri ol-mayansan. Günahlarımı mənə bağışla!Şübhəsiz ki, Sən Bağışlayansan, Rəhm-lisən».1

٦٤-)دمالح بأن لك ألكي أسإن مالله ) ال إلهتإال أنلك ريكال ش كدحال،و يعدا بان، ينم

ياحي،ياالسموات واألرض، يا ذا الجالل واإلكرام،،وميقيإنألكةأسنوذالجأعوبكنارمالن((

1 ən-Nəsai, 3/52. Bu onun mətnidir; Əhməd,4/338. əl-Albani bu hədisi “səhih” hesab etmişdir.«Səhih ən-Nəsai», 1/280.


68

64. [Allahummə inni əs'əlukə bi ən-nə ləkəl-həmd, lə ilahə illə əntə vəhdə-kə lə şərikə ləkə, əl-mənnanu, yə bə-di'as-səməvati val-ard, yə zəl-cələli val-ikram, yə həyyu, yə qayyum, inni əs'ə-lukəl-cənnətə və əuzu bikə minən-nər]

64. «Allahım, Sənə yalvarıram!Həmd Sənədir. Səndən başqa məbudyoxdur, Təksən, heç bir şərikin yox-dur. Lütfkarsan! Ey göyləri və yeriYaradan! Ey əzəmət və ehtiram sahi-bi! Ey Yaşayan, ey Qəyyum! SəndənCənnəti diləyirəm və CəhənnəmdənSənə sığınıram!»1

٦٥-)) تأن كأن دهي أشبأن ألكي أسإن ماللهتإال أن اهللا ال إلهداألحدميالصالذلمدليلموولدي

لموكنيلهدا أحكفو((

1 “Sünən” əsərlərinin müəllifləri rəvayət etmiş-lər. Bax: «Səhih ibn Macə», 2/329.

Müsəlman qalası

69

65. [Allahummə inni əs'əlukə biənni əşhədu ənnəkə əntəllahu lə ilahəillə əntəl-əhədus-saməd əlləzi ləm yə-lid və ləm yuləd və ləm yəkun ləhukufuvən əhəd]

65. «Allahım, Sənə yalvarıram! Mənşahidlik edirəm ki, Sən Allahsan, Sən-dən başqa məbud yoxdur. Doğmayan,doğulmayan və heç bir tayı-bərabəriolmayan Təksən, Möhtac deyilsən!»1

(25) Salam verib namazı bitirdikdənsonra edilən zikrlər

٦٦-غتأس )) ،المالس تأن ماهللا ( ثالثا ) الله رفومنك السالم، تباركت يا ذا الجالل واإلكرام ))

1 Əbu Davud, 2/62; ət-Tirmizi, 5/515; İbn Macə,2/1267; Əhməd, 5/360. Bax: «Səhih ibn Macə», 2/329və «Səhihu-t-Tirmizi», 3/163.


70

66. [Əstəğfirullah (üç dəfə)! Alla-hummə Əntəs-səlam və minkəs-səlamtəbəraktə ya zəl-cəlali vəl-ikram]

66. «Allahdan bağışlanma diləyi-rəm!» (üç dəfə). «Allahım! Salam Sən-sən və əmin-amanlıq Səndəndir. Eyəzəmət və ehtiram sahibi! Sən xeyir-xahsan».1

٦٧- له ،له ريكال ش هدحإال اهللا و ال إله ))هم ال الملك وله الحمد وهو على كل شيء قدير. الل

مانع لما أعطيت، وال معطي لما منعت، وال ينفع ذا (( دالج كنم دالج

67. [Lə ilahə illəllahu vəhdəhu ləşərikə ləhu. Ləhul-mulku və ləhul-həmdu və huvə alə kulli şeyin qadir.Allahummə, lə maniə limə ə'taytə vələ mu'tiyə limə mənə'tə və lə yənfəuzəl-cəddi minkəl-cəddu]

1 Muslim, 1/414.

Müsəlman qalası

71

67. «Allahdan başqa məbud yoxdur,O təkdir, Onun şəriki yoxdur. MülkOnundur və həmd Onadır! O hər şeyəQadirdir! Allahım! Sənin verdiyinəmane olacaq, mane olduğunu da verə-cək (bir kəs) yoxdur. Heç bir hörmətsahibinə Sənin yanında hörməti faydaverməz».1

٦٨- له ،له ريكال ش هدحإال اهللا و ال إله ))الملك وله الحمد وهو على كل شيء قدير. ال حول

اهللا، وال نعبد إال إياه، له وال قوة إال باهللا، ال إله إالالنعمة وله الفضل وله الثناء الحسن، ال إله إال اهللا

مخلصني له الدين ولو كره الكافرون ))68. [Lə ilahə illəllahu vəhdəhu lə şə-

rikə ləhu. Ləhul-mulku və ləhul-həm-du və huvə alə kulli şeyin qadir. Ləhəulə və lə quvvətə illə billəh. Lə ilahə



72

illəllahu, və lə nə'budu illə iyyah. Lə-hun-ni'mətu və ləhul-fədlu və ləhus-sə-naul-həsənu. Lə ilahə illəllahu muxli-sinə ləhud-dinə və ləu kərihəl-kafirun]

68. «Allahdan başqa məbud yoxdur,O təkdir, Onun şəriki yoxdur. MülkOnundur və həmd Onadır! O hər şeyəQadirdir! Qüdrət və güc yalnız Allah-dadır! Allahdan başqa məbud yoxdur.Biz yalnız Ona ibadət edirik. NemətOnundur, lütf Onundur və gözəl tərifOnadır. Allahdan başqa məbud yox-dur. Kafirlərə xoş gəlməsə də, biz diniyalnız Ona məxsus edirik!»1

، واهللا أكبر (( سبحان اهللا، والحمد هللا-٦٩) ال إله إال اهللا وحده ال شريك له، له (ثالثا وثالثني

هو دمالح لهو لكالم(( يرء قديلى كل شع و

1 Muslim, 1/415.

Müsəlman qalası

73

69. [Subhanallahi, vəlhəmdulilləhi,vəllahu əkbər (otuz üç dəfə)! Lə ilahəilləllahu vəhdəhu lə şərikə ləhu. Lə-hul-mulku və ləhul-həmdu və huvəalə kulli şeyin qadir]

69. «Allah pak və müqəddəsdir.Həmd Allahadır. Allah Böyükdür!»(otuz üç dəfə). «Allahdan başqa mə-bud yoxdur, O təkdir, Onun şərikiyoxdur. Mülk Onundur və həmdOnadır! O hər şeyə Qadirdir!»1

70. Hər (vacib) namazdan sonra:«De: «O Allah Təkdir!», «De: «Sığınıramsübhün Rəbbinə!», «De: «Sığınıraminsanların Rəbbinə!» (əl-İxlas, əl-Fələqvə ən-Nas surələrini bir dəfə) oxumaq.2

1 Muslim, 1/418. “Bunu hər namazdan sonradeyənin günahları dəniz köpüyü qədər olsa beləbağışlanır”.

2 Əbu Davud, 2/86; ən-Nəsai, 3/68. Bax: «Səhi-hu-t-Tirmizi», 2/8. Bu üç surəyə şərdən qoruyansurələr deyilir. «Fəthul-Bari», 9/62.


74

# " ![ * ) ( ' & % $ # " !

3 2 1 0 / . - , +Z[Bismilləhir-Rəhmanir-Rəhim. Qul

huvəllahu əhəd. Allahus-Saməd. Ləmyəlid vələm yuləd, vələm yəkul-ləhukufuvən əhəd.]

Mərhəmətli, Rəhmli Allahın adı ilə!«De: «O Allah Təkdir! Allah [heç kəsə,heç nəyə] Möhtac deyildir [əksinə, hərbir məxluq Ona möhtacdır]. O, nə do-ğub, nə də doğulubdur. Və Onun heçbir tayı-bərabəri də yoxdur!»

Müsəlman qalası

75

# " ![ = < ; : 9 8 7 6 5 4

> F E D C B A @ ? O N M L K J I H GZ

[Bismilləhir-Rəhmanir-Rəhim. Quləuzu birabbil-fələq. Min şərri mə xə-ləq. Və min şərri ğasiqin izə vəqab. Vəmin şərrin-nəffəsəti fil uqad. Və minşərri həsidin izə həsəd.]

Mərhəmətli, Rəhmli Allahın adı ilə!«De: «Sığınıram sübhün Rəbbinə! Ya-ratdıqlarının şərindən, çökməkdə olanzülmətin [gecənin] şərindən, düyünlə-rə yüngülvari tüpürən [cadugər] qa-dınların şərindən və paxıllıq edərkənpaxılın şərindən!»


76

# " ![ W V U T S R Q P

_ ^ ] \ [ Z Y X ` g f e d c b a

i hZ[Bismilləhir-Rəhmanir-Rəhim. Qul

əuzu birabbinnəs. Məlikinnəs. İlahin-nəs. Min şərril-vəsvasil-xannəs. Əlləziyuvəsvisu fi sudurinnəs. Minəl-cinnə-ti vənnəs.]

Mərhəmətli, Rəhmli Allahın adı ilə!«De: «Sığınıram insanların Rəbbinə, in-sanların Hökmdarına, insanların Tanrı-sına! Vəsvəsə verənin, [Allahın adı çəki-ləndə isə] geri çəkilənin [şeytanın] şə-rindən. Hansı ki, insanların kökslərinəvəsvəsə salır, cinlərdən də [olur], insan-lardan da!»

Müsəlman qalası

77

71. Hər (vacib) namazdan sonraKursi ayəsini (əl-Bəqərə, 255) oxumaq.1

٧١ -[ ~ } | {zy x wv u t s ® ¬ « ª © § ¦ ¥ ¤ £ ¢ ¡� ¼ » º¹ ¸ ¶ µ ³ ²± ° Æ Å Ä ÃÂ Á À ¿ ¾ ½

Ð Ï Î Í ÌË Ê É ÈÇZ[Allahu lə ilahə illə huvəl-həyyul-

qəyyum. Lə tə'xuzuhu sinətun vələnovm. Ləhu mə fis-səmavati və mə fil-ard. Mən zəlləzi yəşfə'u indəhu illə biiznihi, yə'ləmu mə beynə əydihim və

1 «Kim (vacib) namazdan sonra bunu oxusa,onun Cənnətə daxil olmasına ölümdən başqa heçnə mane ola bilməz». ən-Nəsai «Aməlul-Yəumivəl-Leyl», 100. əl-Albani bu hədisi “səhih” hesabetmişdir. Bax: «Səhihul-Cami», 5/339; «Silsilətul-Əhadisi-s-Səhihə» 2/697 №972.


78

mə xəlfəhum. Və lə yuhiytunə bişeyinmin ilmihi illə bimə şəə. Vəsiə kursiy-yuhus-səmavati vəl-ard. Və lə yəudu-hu hifzuhumə, və huvəl-aliyyul-azim.]

«Allah! Ondan başqa [ibadətə la-yiq olan] tanrı yoxdur, [əbədi] Yaşa-yandır, Qəyyumdur [kainatı yaradanvə onu idarə edəndir, bəndələrinin iş-lərini yoluna qoyan və onları qoruyan-dır]. Onu nə mürgü tutar, nə də yuxu.Göylərdə və yerdə nə varsa, Onun-dur. Onun izni olmadan Onun yanın-da kim havadarlıq edər? O, onların [ya-ranmışların] önlərində və arxalarındaolanı [nə olub, nə olur və nə olacağını]bilir. Onlar Onun elmindən Onun is-tədiyindən başqa heç bir şey qavrayabilməzlər. Onun Kürsüsü göyləri vəyeri əhatə edir. Bunları qoruyub sax-lamaq Ona ağır gəlmir. O, Ucadır, Bö-yükdür!»

Müsəlman qalası

79

٧٢ - لكالم له ،له ريكال ش هدحإال اهللا و ال إله ))لى كل شع وهو ،يتمييي وحي ،دمالح لهو(( يرء قدي

72. [Lə ilahə illəllahu vəhdahu ləşərikə ləhu, ləhul-mulku və ləhul-həmdu, yuhyi və yumitu və huvə aləkulli şeyin qadir]

72. «Allahdan başqa məbud yox-dur, O təkdir, Onun şəriki yoxdur.Mülk Onundur və həmd Onadır! Di-rildir və öldürür. O hər şeyə Qadirdir!»Bu zikri məğrib və sübh namazların-dan sonra on dəfə oxumaq Sünnədir.1

٧٣ -))ماللهيإنألكاأسلماععافقا، نرزواطيب ،))متقبالوعمال

73. [Allahummə, inni əs'əlukə il-mən nafiən və rizqan tayyibən vəamələn mutəqabbələn]

1 ət-Tirmizi, 5/515; Əhməd, 4/227; Bax: «Zadul-Məad», 1/300.


80

73. «Allahım! Səndən faydalı elm,təmiz ruzi və məqbul əməl diləyirəm!»Bu dua sübh namazının salamındansonra oxunur.1

(26) İstixarə2 namazının duası

74. Cabir ibn Abdullah t rəvayətedir ki, Peyğəmbər r Qurandakı surə-ləri bizə öyrətdiyi kimi istixarə duası-nı da bizə öyrədib deyərdi: «Sizdənbiriniz bir işə başlamaq istədikdə fərznamazlarından əlavə iki rükət namazqılsın və desin:

٧٤- كرقدتأسو ،كلمبع كريختي أسإن مالله ))قدرتك، وأسألك من فضلك العظيم، فإنك تقدر وال ب

أقدر، وتعلم وال أعلم، وأنت عالم الغيوب. اللهم إن

1 İbn Macə və başqaları. Bax: «Səhih ibn Macə»,1/152 və «Məcməu-z-Zəvaid», 10/111 .

2 [Bir işə başlamaq istədikdə Allahdan uğur di-ləmək.]

Müsəlman qalası

81

تكنرذا األمأن ه لمعتل ريخيني في، يي داشعمو ،ي، فاقدره ل–له وآجله و قال: عاجأ–وعاقبة أمري

ل هرسيول اركب يي، ثملمعت تإن كنو .يهذا فأن هل رش راألمينيي فري يدأم ةباقعي، واشعمو ،– أوهاجلقال: ع هآجلو–نع رفهرفنفاصاصي، و ،هني ع

ل راقدويينالخضأر ث كان، ثميح ير(( به74. [Allahummə inni əstəxirukə bi

ilmikə, və əstəqdirukə bi qudratikə,və əs'əlukə min fadlikəl-azım, fəinnə-kə təqdiru və lə əqdir, və tə'ləmu və ləa'ləm, və əntə alləmul-ğuyub. Allahum-mə in kuntə tə'ləmu ənnə həzəl-əmraxayrun li fi dini və məaşi və aqibətiəmri, acilihi və əcilihi – fəqdurhu li vəyəssirhu li, summə bərik li fihi. Və inkuntə tə'ləmu ənnə həzəl-əmra şərrunli fi dini və məaşi və aqibəti əmri, aci-lihi və əcilihi – fasrifhu anni, vəsrifnianhu, vəqdur liyəl-xayra heysu kənə,summə ardıni bihi]


82

«Allahım! Səndən Öz elminlə mə-nə kömək etməyi və Öz qüdrətinlə mə-nə qüdrət verməyi diləyirəm. Səndən,Sənin böyük lütfünü diləyirəm. Sənin(hər şeyə) qüdrətin çatır, mənimsəqüdrətim çatmır, Sən (hər şeyi) bilir-sən, mən isə bilmirəm. Qeybləri bilənSənsən. Allahım! Bu işin (işin adını çə-kir) mənim dinim, yaşayışım və aqi-bətim üçün – yaxud deyir: dünyam vəaxirətim üçün – xeyirli olduğunu bi-lirsənsə onu mənə nəsib et, asanlaşdır,sonra da onu mənim üçün bərəkətliet. Bu işin mənim dinim, yaşayışım vəaqibətim üçün – yaxud deyir: dünyamvə axirətim üçün – zərərli olduğunubilirsənsə, onu məndən, məni də on-dan uzaq et! Harada olsa, mənə xeyirnəsib et, sonra məni ondan razı sal!»1

1 əl-Buxari, 7/162.

Müsəlman qalası

83

Yaradandan uğur diləyən, mömininsanlarla məsləhətləşən və öz işindəehtiyatla davranan kəs peşman olmaz.Pak və müqəddəs Allah buyurmuş-dur:

[ FE D C B A @? > =Z«...[ehtiyacın olan] işdə onlarla

məsləhətləş. Qəti qərara gəldikdə isəAllaha təvəkkül et!».1

(27) Səhər və axşam zikrləri2

))الة والصو هدحو لهل دمالحهدعب بيال ن نلى مع المالس((

1 «Ali-İmran», 159.2 Peyğəmbər r demişdir: «Mənim üçün sübh na-

mazından günçıxana qədər Allahı zikr edən camaat-la oturmaq İsmail övladından dörd qulu azad etmək-dən daha sevimlidir. (Həmçinin) əsr namazındangünbatana qədər Allahı zikr edən camaatla oturmaqmənim üçün dörd qul azad etməkdən daha sevimli-dir». Əbu Davud, 3667. Bu hədisi əl-Albani «həsən»hesab etmişdir. Bax: «Səhih Əbu Davud», 2/698.


84

[Əlhəmdulilləhi vəhdəhu vəs-sala-tu vəs-səlamu alə mən lə nəbiyyəbə'dəhu]

«Bir olan Allaha həmd olsun! Özün-dən sonra Peyğəmbər olmayan kimsə-yə (Muhəmmədə) salavat və salam ol-sun!»

75. [Əuzu billəhi minəş-şeytanir-racim] deyib Kursi ayəsini bir dəfəoxumaq.1

٧٥ -[ ~ } | { zy x w v u t s ® ¬ « ª © § ¦ ¥ ¤ £ ¢ ¡�

¹ ¸ ¶ µ ³ ²± ° ¼ » º

1 əl-Bəqərə, 255. Kim bunu səhər desə, axşamadək,kim də axşam desə, səhərədək cindən qorunmuşolar. əl-Hakim, 1/562. əl-Albani bunu “səhih” he-sab etmişdir. «Səhihut Tərğib vət-Tərhib», 1/273.O, ən-Nəsainin və ət-Təbəraninin də bu hədisi rə-vayət etdiyini söyləmiş və demişdir: «ət-Təbərani-nin isnadı “ceyyid”dir».

Müsəlman qalası

85

Æ Å Ä ÃÂ Á À ¿ ¾ ½ Ð Ï Î Í ÌË Ê É ÈÇZ

[Allahu lə ilahə illə huvəl-həyyul-qəyyum. Lə tə'xuzuhu sinətun vələnovm. Ləhu mə fis-səmavati və mə fil-ard. Mən zəlləzi yəşfə'u indəhu illə biiznihi, yə'ləmu mə beynə əydihim vəmə xəlfəhum. Və lə yuhiytunə bişeyinmin ilmihi illə bimə şəə. Vəsiə kursiy-yuhus-səmavati vəl-ard. Və lə yəudu-hu hifzuhumə, və huvəl-aliyyul-azim.]

«Allah! Ondan başqa [ibadətə la-yiq olan] tanrı yoxdur, [əbədi] Yaşa-yandır, Qəyyumdur [kainatı yaradanvə onu idarə edəndir, bəndələrinin iş-lərini yoluna qoyan və onları qoru-yandır]. Onu nə mürgü tutar, nə dəyuxu. Göylərdə və yerdə nə varsa,Onundur. Onun izni olmadan Onun


86

yanında kim havadarlıq edər? O, on-ların [yaranmışların] önlərində və ar-xalarında olanı [nə olub, nə olur və nəolacağını] bilir. Onlar Onun elmindənOnun istədiyindən başqa heç bir şeyqavraya bilməzlər. Onun Kürsüsügöyləri və yeri əhatə edir. Bunları qo-ruyub saxlamaq Ona ağır gəlmir. O,Ucadır, Böyükdür!»

76. əl-İxlas, əl-Fələq və ən-Nas su-rələrini üç dəfə oxumaq.1

# " ![ * ) ( ' & % $ # " !

3 2 1 0 / . - , +Z1 Kim bunları səhər və axşam üç dəfə oxusa,

hər şeydən (hər bir şərdən qorunmaq üçün) kifayətedər! Əbu Davud, 4/322; ət-Tirmizi, 5/567. Bax:«Səhihu-t-Tirmizi», 3/182.

Müsəlman qalası

87

[Bismilləhir-Rəhmanir-Rəhim. Qulhuvəllahu əhəd. Allahus-Saməd. Ləmyəlid vələm yuləd, vələm yəkul-ləhukufuvən əhəd.]


# " ![ = < ; : 9 8 7 6 5 4

F E D C B A @ ? > L K J I H G O N MZ

[Bismilləhir-Rəhmanir-Rəhim. Quləuzu birabbil-fələq. Min şərri mə xə-ləq. Və min şərri ğasiqin izə vəqab. Və


88

min şərrin-nəffəsəti fil uqad. Və minşərri həsidin izə həsəd.]


# " ![ W V U T S R Q P

_ ^ ] \ [ Z Y X g f e d c b a


əuzu birabbinnəs. Məlikinnəs. İlahin-

Müsəlman qalası

89

nəs. Min şərril-vəsvasil-xannəs. Əlləziyuvəsvisu fi sudurinnəs. Minəl-cinnə-ti vənnəs.]

Mərhəmətli, Rəhmli Allahın adı ilə!«De: «Sığınıram insanların Rəbbinə, in-sanların Hökmdarına, insanların Tan-rısına! Vəsvəsə verənin, [Allahın adıçəkiləndə isə] geri çəkilənin [şeytanın]şərindən. Hansı ki, insanların kökslə-rinə vəsvəsə salır, cinlərdən də [olur],insanlardan da!»

هللا، الملك هللا، والحمدصبحأوصبحنا(( أ-٧٧ دمالح لهو لكالم له ،له ريكال ش هدحإال اهللا و ال إله

ألكأس بر ،يرء قديلى كل شع وهوا فم ريذخا ي ههدعا بم ريخم وووذاليأعو ،ا فم رش نم ذيبكاه

م رشم وواليهدعوءا بسل، والكس نم وذ بكأع بر ،يفوعذابالناريفعذاببك منأعوذرب، الكبر))القبر


90

77. [Əsbəhnə və əsbəhəl-mulku lil-ləh, vəlhəmdulilləh. Lə ilahə illəllahuvəhdahu lə şərikə ləhu, ləhul-mulkuvə ləhul-həmdu və huvə alə kulli şe-yin qadir. Rabbi əs'əlukə xayra mə fihəzəl-yəumi və xayra mə bə'dəhu, vəəuzu bikə min şərri mə fi həzəl-yəumivə şərri mə bə'dəhu. Rabbi əuzu bikəminəl-kəsəli və suil-kibəri. Rabbi əuzubikə min əzabin fin-nari və əzabin fil-qabr]

77. «Səhərə çıxdıq, hökm də Allahınolaraq səhərə çıxdı. Allaha həmd ol-sun! Allahdan başqa məbud yoxdur,O təkdir, Onun şəriki yoxdur. MülkOnundur və həmd Onadır! O hər şeyəQadirdir! Ey Rəbbim! Səndən bu gü-nün xeyrini və bundan sonrakı xeyridiləyirəm. Bu günün şərindən və bun-dan sonrakı şərdən Sənə sığınıram. EyRəbbim! Tənbəllikdən və pis qocalıq-

Müsəlman qalası

91

dan Sənə sığınıram. Ey Rəbbim! Cə-hənnəmdəki əzabdan və qəbirdəkiəzabdan Sənə sığınıram!»1

Axşam isə belə deyilməlidir:[Əmsəynə və əmsəl-mulku lilləh,

vəlhəmdulilləh. Lə ilahə illəllahu vəh-dahu lə şərikə ləhu, ləhul-mulku vələhul-həmdu və huvə alə kulli şeyinqadir. Rabbi əs'əlukə xayra mə fi həzi-hil-leylə və xayra mə bə'dəhə, və əuzubikə min şərri mə fi həzihil-leylə vəşərri mə bə'dəhə. Rabbi əuzu bikə mi-nəl-kəsəli və suil-kibəri. Rabbi əuzubikə min əzabin fin-nari və əzabin fil-qabr]

«Axşama çıxdıq, hökm də Allahınolaraq axşama çıxdı. Allaha həmd ol-sun! Allahdan başqa məbud yoxdur,O təkdir, Onun şəriki yoxdur. Mülk

1 Muslim, 4/2088.


92

Onundur və həmd Onadır! O hər şeyəQadirdir! Ey Rəbbim! Səndən bu ge-cənin xeyrini və bundan sonrakı xeyridiləyirəm. Bu gecənin şərindən və bun-dan sonrakı şərdən Sənə sığınıram. EyRəbbim! Tənbəllikdən və pis qocalıq-dan Sənə sığınıram. Ey Rəbbim! Cə-hənnəmdəki əzabdan və qəbirdəkiəzabdan Sənə sığınıram!»

٧٨- بكا، ونيسأم بكا، ونحبأص بك مالله ))وتمن بكا، ويحن(( ورشالن كإليو ،

78. [Allahummə, bikə əsbəhnə, vəbikə əmsəynə, və bikə nəhyə, və bikənəmutu, və ileykən-nuşur]

78. «Allahım! Sənin sayəndə səhərəçıxdıq, Sənin sayəndə axşama çıxdıq,Sənin sayəndə yaşayırıq, Sənin sayən-də ölürük! Qayıdış Sənədir!»1

1 ət-Tirmizi, 5/466. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/142

Müsəlman qalası

93

Axşam isə belə deyilməlidir:[Allahummə, bikə əmsəynə, və bikə

əsbəhnə, və bikə nəhyə, və bikə nəmu-tu, və ileykəl-məsir.]

«Allahım! Sənin sayəndə axşamaçıxdıq, Sənin sayəndə səhərə çıxdıq,Sənin sayəndə yaşayırıq, Sənin sayən-də ölürük! Dönüş Sənədir!»

يإله إال أنت خلقتن(( اللهم أنت ربي ال -٧٩نا عبدك، وأنا على عهدك ووعدك ما استطعت، وأ

تمبنع وء لكأب ،تعنا صم رش نم وذ بكأع ،ليع كفإنه ال يغفر الذنوب إال أنت ))يي، فاغفر لوأبوء بذنب

79. [Allahummə, əntə rabbi lə ilahəillə ənt, xaləqtəni və ənə abdukə, vəənə alə ahdikə və və'dikə məs-tətə'tu,əuzu bikə min şərri mə sanə'tu. Əbu'uləkə bini'mətikə aleyyə, və əbu'u bi-zənbi. Fəğfir li fəinnəhu lə yəğfiruz-zunubə illə ənt]


94

79. «Allahım! Sən mənim Rəbbim-sən. Səndən başqa məbud yoxdur. Mə-ni sən yaratdın və mən sənin qulu-nam. Gücüm çatan qədər Sənə verdi-yim əhdə və vədə sadiqəm. Etdikləri-min şərindən Sənə sığınıram. Mənəverdiyin neməti etiraf edirəm və gü-nahımı boynuma alıram. Məni bağış-la! Şübhəsiz ki, günahları yalnız Sənbağışlayırsan!»1

أشهدك وأشهد هم إني أصبحت(( الل-٨٠ تأن كأن ،كلقخ يعمجو ككتالئمو ،كشرلة عمحاهللا ال إله إال أنت وحدك ال شريك لك، وأن محمدا

(( ولكسرو كدبع

80. [Allahummə, inni əsbəhtu uşhi-dukə və uşhidu həmələtə arşikə və

1 Kim bunları yəqinliklə axşam desə, sonra da ogecə ölüm ona gəlsə, Cənnətə daxil olar. Səhər dəhəmçinin. əl-Buxari, 7/150.

Müsəlman qalası

95

məlaikətəkə və cəmia xalqikə ənnəkəəntəllahu lə ilahə illə əntə vəhdəkə ləşərikə ləkə və ənnə Muhəmmədən ab-dukə və rasulukə]

80. «Allahım! Sənin Özündən baş-qa məbud olmayan, Tək və şəriksizAllah olduğuna, Muhəmmədin Səninqulun və rəsulun olduğuna Səni, Ər-şini daşıyanları, mələklərini və bütünyaratdıqlarını şahid tutaraq səhərə çıx-dım!» (Dörd dəfə)

Axşam isə belə deyilməlidir:[Allahummə, inni əmsəytu uşhi-

dukə və uşhidu həmələtə arşikə vəməlaikətəkə və cəmia xalqikə ənnəkəəntəllahu lə ilahə illə əntə vəhdəkə ləşərikə ləkə və ənnə Muhəmmədən ab-dukə və rasulukə]

«Allahım! Sənin Özündən başqaməbud olmayan, Tək və şəriksiz Allaholduğuna, Muhəmmədin Sənin qulunvə rəsulun olduğuna Səni, Ərşini da-


96

şıyanları, mələklərini və bütün yarat-dıqlarını şahid tutaraq axşama çıx-dım!» (Dörd dəfə)1

٨١- ))حبا أصم مالله نم دبأح أو ةمنع نبي مشريك لك، فلك الحمد ولك خلقك فمنك وحدك ال

(( كرالش81. [Allahummə, mə əsbəhə bi min

ni'mətin əu biəhədin min xalqikə fəminkə vəhdəkə lə şərikə ləkə fələkəl-həmdu və ləkəş-şukru]

81. «Allahım! Bu səhər mənə və yayaratdıqlarından hər hansı birinə ver-diyin nemət Səndəndir. Sən Təksən,

1 Kim bunları səhər və ya axşam dörd dəfə desə,Allah onu Oddan xilas edər. Əbu Davud, 4/317; əl-Buxari, «Ədəbul-Mufrad», 1201; ən-Nəsai, «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl», №9; İbn əs-Sunni, №70. Əllamə Ab-dulaziz ibn Abdullah ibn Baz Əbu Davudun və ən-Nəsainin isnadını “həsən” hesab etmişdir. Bax: «Tuh-ətul-Əxyar», səh.23. [əl-Albani bu hədisi “zəif” hesabetmişdir. Bax: «Silsilətul-Əhadisid-Daifə», 1041.]

Müsəlman qalası

97

şərikin yoxdur. Həmd Sənədir, şükürSənədir!»1

Axşam isə belə deyilməlidir:[Allahummə, mə əmsə bi min ni'mə-

tin əu biəhədin min xalqikə fə minkəvəhdəkə lə şərikə ləkə fələkəl-həmduvə ləkəş-şukru]

«Allahım! Bu axşam mənə və yayaratdıqlarından hər hansı birinə ver-diyin nemət Səndəndir. Sən Təksən,şərikin yoxdur. Həmd Sənədir, şükürSənədir!»

ي ي في بدني، اللهم عافني ف(( اللهم عافن-٨٢اللهم له إال أنت.ري، ال إبصيي فسمعي، اللهم عافن

1 Kim bunu səhərə çıxanda desə, gündüzün şük-rünü, axşama çıxanda desə, gecənin şükrünü ödə-miş olar. Əbu Davud, 4/318; ən-Nəsai, «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl», №7, səh.137; İbn əs-Sunni, №41,səh. 23; İbn Hibban, «Məvarid», №2361; İbn Baz buhədisin isnadını “həsən” hesab etmişdir. Bax: «Tuh-fətul-Əxyar», səh. 24. [əl-Albani bu hədisi “zəif”hesab etmişdir; «Daifut-Tərğib vət-Tərhib», 1/98.]


98

إني أعوذ بك من الكفر، والفقر، وأعوذ بك من عذاب (( تإال أن ر، ال إلهالقب

82. [Allahummə, afini fi bədəni.Allahummə, afini fi səm'i. Allahummə,afini fi bəsari. Lə ilahə illə ənt. Allahum-mə, inni əuzu bikə minəl-kufri vəl-fəq-ri, və əuzu bikə min əzabil-qabri, lə ila-hə illə ənt]

82. «Allahım! Bədənimi salamat et!Allahım! Qulağımı salamat et! Allahım!Gözümü salamat et! Səndən başqa mə-bud yoxdur. Allahım! Küfrdən və yox-sulluqdan Sənə sığınıram. Qəbir əzabın-dan Sənə sığınıram. Səndən başqa mə-bud yoxdur!» (üç dəfə)1

1 Əbu Davud 4/324; Əhməd 5/42; ən-Nəsai,«Əməlul-Yəumi vəl-Leyl», №22, səh.146; İbn əs-Sun-ni №69, səh.35; əl-Buxari «Ədəbul-Mufrad», 701 İbnBaz bu hədisin isnadını “həsən” hesab etmişdir. Bax:«Tuhfətul-Əxyar» səh.26. [əl-Albani bu hədisi “həsən”hesab etmişdir. Bax: «Təmamul-Minnə» cəh. 232]

Müsəlman qalası

99

٨٣-)) كلتوت هليع وإال ه اهللا ال إله بيسحهوالع بر يموظش العر((

83. [Həsbiyəllahu lə ilahə illə huvəaleyhi təvəkkəltu və huvə rabbul-arşil-azim]

83. «Allah mənə yetər! Ondan baş-qa məbud yoxdur. Ona təvəkkül et-dim. O, böyük Ərşin Rəbbidir!» (yed-di dəfə)1

الدنيا يك العفو والعافية ف(( اللهم إني أسأل-٨٤ةراآلخي ،وإن مةاللهيافالعو فوالع ألكأس:ينيفيد،

1 Kim bunu səhər və axşam yeddi dəfə deyərsə,Allah ona başına gələcək dünya və Axirət işlərindəkifayət edər. Bu hədisi İbn əs-Sunni «məuquf» ola-raq rəvayət etmiş № 71; Əbu Davud isə «mərfu»olaraq rəvayət etmişdir 4/321. Şueyb əl-Arnavut vəAbdulqadir əl-Arnavut bu hədisin isnadını «səhih»hesab etmişlər. Bax: Şueyb əl-Arnavut və Abdulqa-dir əl-Arnavutun təhqiq etdiyi «Zadul-Məad», əsə-rinə 2/376. [əl-Albani bu hədisi “zəif” hesab etmiş-dir. Bax: «Silsilətul-Əhadisus-Səhihə», 5286]


100

المي، ولأهو ايينديو نآمي، واتروع رتاس مالله ،فظنراح مي، اللهاتعي، يولفخ نمو ،يدن ييب نم

تك ظموأعوذ بعومن فوقي،،يوعن شمالي،وعن يمينتحت نال ميأن أغت((

84. [Allahummə, inni əs'əlukəl-afvə vəl-afiyətə fid-dunya vəl-axira.Allahummə, inni əs'əlukəl-afvə vəl-afiyətə fi dini və dunyayə və əhli vəmali. Allahumməstur aurati və aminrauati. Allahumməhfəzni min bəyniyədeyyə və min xalfi və an yəmini vəan şimali və min fəuqi və əuzu biazə-mətikə ən uğtalə min təhti]

84. «Allahım! Dünyada və AxirətdəSəndən əfv və salamatlıq diləyirəm!Allahım! Dinim, dünyam, ailəm və ma-lım üçün Səndən əfv və salamatlıq di-ləyirəm! Allahım! Eyiblərimi ört vəqorxularımdan məni xatircəm et! Alla-hım! Məni önümdən, arxamdan, sa-

Müsəlman qalası

101

ğımdan, solumdan və başımın üstün-dən qoru. Ayağımın altının qazılma-sından Sənin əzəmətinə sığınıram!»1

لشهادة فاطر السموات (( اللهم عالم الغيب وا- ٨٥ تإال أن أن ال إله دهأش ،يكهلمء ويكل ش بض، راألروأعوذ بك من شر نفسي ومن شر الشيطان وشركه، وأن

))أو أجره إىل مسلم،أقترف على نفسي سوءا85. [Allahummə, aliməl-ğaybi vəş-

şəhadəti, fatirəs-səmavati vəl-ard. Rab-bə kulli şeyin və məlikəhu. Əşhədu ənlə ilahə illə ənt. Əuzu bikə min şərrinəfsi və min şərriş-şeytani və şirkihi,və ən əqtərifə alə nəfsi suən əu əcur-rəhu ilə muslimin]

85. «Göyləri və yeri yaradan, qeyb-də və aşkarda olanı Bilən Allahım!Hər şeyin Rəbbi və Hökmdarı! Şahid-

1 Əbu Davud və İbn Macə; Bax: «Səhih İbn Ma-cə», 2/332.


102

lik edirəm ki, Səndən başqa məbudyoxdur. Nəfsimin şərindən, şeytanınşərindən və şirkindən, özümə pisliketməkdən yaxud onu bir müsəlmanayetirməkdən Sənə sığınıram!»1

٨٦-اس عم رضي ال يم اهللا الذء (( بسيش همفال فض ويي األر(( يملالع يعمالس وهاء ومالس

86. [Bismilləhil-ləzi lə yədurru məaismihi şeyun fil-ardı və lə fis-səmai vəhuvəs-səmiul-alim]

86. «Allahın Adı ilə! Hansı ki, adıçəkildikdə yerdə və göydə heç bir şeyzərər verə bilməz. O, Eşidəndir, Bilən-dir!» (üç dəfə)2

1 ət-Tirmizi və Əbu Davud. Bax: «Səhihu-t-Tir-mizi», 3/142.

2 Kim bunu səhər üç dəfə və axşam da üç dəfə de-yərsə, ona heç bir şey zərər toxundura bilməz. Əbu Da-vud 4/323; ət-Tirmizi 5/465; İbn Macə və Əhməd. Bax:«Səhih İbn Macə» 2/332. Bu hədisin isnadını İbn Baz«həsən» hesab etmişdir. Bax: «Tuhfətul-Əxyar» səh. 39.

Müsəlman qalası

103

(( رضيت باهللا ربا، وباإلسالم دينا، -٨٧دمحبما ))(صلى اهللا عليه وسلم)وبين

87. [Raditu billəhi rabbən, və bil-islami dinən, və bi Muhəmmədin(səllallahu aleyhi və səlləm) nəbiyyən]

87. «Allahın Rəbb, İslamın din vəMuhəmmədin r peyğəmbər olduğun-dan razıyam!» (üç dəfə)1

٨٨-حبر وما قيي يا حي )) حليث أصغتأس كتمأللني شكال تو ن ))ىي إلني كلهيفة عفسي طرن

88. [Ya həyyu, ya qayyum! Birah-mətikə əstəğisu, əslih li şə'ni kulləhuvə lə təkilni ilə nəfsi tarfətə aynin]

1 Kim bunu səhər üç dəfə, axşam da üç dəfə de-yərsə Qiyamət günü onun razı salınması Allah üzə-rində haqq olar. Əhməd, 4/337; ən-Nəsai, «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl», №4. İbn əs-Sunni, №68. Əbu Da-vud 4/418; ət-Tirmizi, 5/465. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi»,3/141. Bu hədisi Abdulaziz İbn Baz «həsən» hesabetmişdir. Bax: «Tuhfətil-əxyar» səh. 39.


104

88. «Ey [əbədi] Yaşayan, ey Qəy-yum [kainatı yaradan və onu idarəedən, bəndələrinin işlərini yoluna qo-yan və onları qoruyan]! Mərhəmətinləkömək diləyirəm. Mənim bütün işlə-rimi yoluna qoy! Məni bir göz qırpımıbelə başlı-başına buraxma!»1

، ملك هللا رب العالمني(( أصبحنا وأصبح ال-٨٩، ير هذا اليوم : فتحه، ونصرهسألك خاللهم إني أ

، وأعوذ بك من شر ما فيه وشر ره، وبركته، وهداهونو(( هدعا بم

89. [Əsbəhnə və əsbəhəl-mulku lil-ləhi Rabbil aləmin. Allahummə, inniəs'əlukə xayra həzəl-yəumi: fəthəhuvə nəsrahu və nurahu və bərakatəhu

1 əl-Hakim. O, bu hədisi “səhih” hesab etmiş,əz-Zəhəbi də bunu təsdiqləmişdir. 1/545. Bax:«Səhihut-Tərğib vət-Tərhib», 1/273.

Müsəlman qalası

105

və hudəhu və əuzu bikə min şərri məfihi və şərri mə bə'dəhu]

89. «Səhərə çıxdıq, hökm də aləmlə-rin Rəbbi Allahın olaraq səhərə çıxdı.Allahım! Səndən bu günün xeyrini –qələbəsini, zəfərini, nurunu, bərəkəti-ni və hidayətini diləyirəm. Ondakı şər-dən və ondan sonrakı şərdən Sənə sı-ğınıram!»1

Axşam isə belə deyilməlidir:[Əmsəynə və əmsəl-mulku lilləhi

Rabbil aləmin. Allahummə, inni əs'ə-lukə xayra həzihil-leyləti: fəthəhə vənəsrahə və nurahə və bərakatəhə vəhudəhə və əuzu bikə min şərri mə fi-hə və şərri mə bə'dəhə]

1 Əbu Davud, 4/322. Şueyb əl-Arnavut və Ab-dulqadir əl-Arnavut bu hədisin isnadını «həsən»hesab etmişlər. Bax: Şueyb əl-Arnavut və Abdulqa-dir əl-Arnavutun təhqiq etdiyi «Zadul-Məad», əsə-rinə 2/273. [Şeyx əl-Albani bu hədisi “zəif” hesabetmişdir. Bax: «Daif Əbu Davud», 4/322.]


106

«Axşama çıxdıq, hökm də aləmlə-rin Rəbbi Allahın olaraq axşama çıxdı.Allahım! Səndən bu gecənin xeyrini –qələbəsini, zəfərini, nurunu, bərəkəti-ni və hidayətini diləyirəm. Ondakışərdən və ondan sonrakı şərdən Sənəsığınıram!»

على كلمة م، والسإل(( أصبحنا على فطرة ا-٩٠(صلى اهللا عليه على دين نبينا محمدو،خالصإلا

ناما كا وحنيفا مسلم،ماهيبرعلى ملة أبينا إو،وسلم)كني ))مشرمن ال

90. [Əsbəhnə alə fitratil-islami, vəalə kəlimətil-ixlasi, və alə dini nəbiy-yinə Muhəmmədin (səllallahu aleyhivə səlləm) və alə milləti əbinə İbrahi-mə hənifən muslimən və mə kənə mi-nəl-muşrikin]

Müsəlman qalası

107

90. «İslam fitrətində, ixlas kəlməsin-də, Peyğəmbərimiz Muhəmmədin rdinində, hənif [ixlasla Allaha ibadətedən], müsəlman olan və müşriklər-dən olmayan atamız İbrahimin millə-tində olaraq səhərə çıxdıq!»1

Axşam isə belə deyilməlidir:[Əmsəynə alə fitratil-islami, və alə

kəlimətil-ixlasi, və alə dini nəbiyyinəMuhəmmədin (səllallahu aleyhi vəsəlləm) və alə milləti əbinə İbrahiməhənifən muslimən və mə kənə minəl-muşrikin]

«İslam fitrətində, ixlas kəlməsində,Peyğəmbərimiz Muhəmmədin r dinin-də, hənif [ixlasla Allaha ibadət edən],müsəlman olan və müşriklərdən ol-

1 Əhməd, 3/406, 407 və 5/123; İbn əs-Sunni,«Əməlul-Yəumi vəl-Leyl», № 34. Bax: «Səhihul-Cami», 4/209.


108

mayan atamız İbrahimin millətindəolaraq axşama çıxdıq!»

٩١-(( هدمبحان اهللا وحبس ))91. [Subhanəllahi və bihəmdihi]91. «Allah pak və müqəddəsdir!

Allaha həmd olsun!» (yüz dəfə)1

، له اهللا وحده ال شريك له(( ال إله إال -٩٢دمالح لهو لكالم،(( يرء قديلى كل شع وهو

92. [Lə ilahə illəllah vəhdahu lə şə-rikə ləhu, ləhul-mulku və ləhul-həm-du və huvə alə kulli şeyin qadir]

92. «Allahdan başqa məbud yox-dur, O təkdir, Onun şəriki yoxdur.Mülk Onundur və həmd Onadır! O

1 Kim bunu səhər və axşam yüz dəfə deyərsəQiyamət günü heç kəs onun gətirdiyindən əfzəlheç bir şey gətirə bilməz. Yalnız o şəxsdən başqaki, o bunu onun kimi və ya ondan çox demişdir.Muslim, 4/2071.

Müsəlman qalası

109

hər şeyə Qadirdir!» (on dəfə)1 yaxud(tənbəllik üz verdikdə bir dəfə)2

، له اهللا وحده ال شريك له(( ال إله إال -٩٣دمالح لهو لكالم،وهو(( يرء قديلى كل شع

93. [Lə ilahə illəllah vəhdahu lə şə-rikə ləhu, ləhul-mulku və ləhul-həm-du və huvə alə kulli şeyin qadir]

93. «Allahdan başqa məbud yox-dur, O təkdir, Onun şəriki yoxdur.Mülk Onundur və həmd Onadır! Ohər şeyə Qadirdir!» (səhər yüz dəfə)3

1 Ən-Nəsai «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl», № 24.Bax: «Səhihut-Tərğib vət-Tərhib», 1/272; Abduləzizİbn Bazın «Tuhfətul-Əxyar» əsəri səh. 44. Bununfəziləti barəsində isə bax: səh. 146, № 255.

2 Əbu Davud 4/319; İbn Macə və Əhməd 4/60. Bax:«Səhihut-Tərğib vət-Tərhib», 1/270; «Səhih Əbu Davud»3/957; «Səhih İbn Macə» 2/331; «Zadul-Məad» 2/377.

3 Kim bunları bir gündə yüz dəfə desə, bu onunüçün on qulu azad etməyə bərabər olar, ona yüzsavab yazılar, onun yüz günahı silinər, axşamadəkdə şeytandan qorunmuş olar və [Qiyamət günü]


110

٩٤-هدمبحان اهللا وحبا :(( سرضو هلقخ ددع(( هاتمكل اددمو هشرة عزنو فسهن

94. [Subhənəllahi və bihəmdihi,adədə xalqihi, və rıda nəfsihi, və zinə-tə arşihi, və midadə kəlimətihi]

94. «Yaratdıqlarının sayı, Özündənrazı olduğu, Ərşinin ağırlığı və kəlmə-lərinin çoxluğu qədər həmd edərəkAllaha təriflər deyirik!» (səhər üç dəfə)1

، اطيباورزق، انافعاعلمأسألكإنيهمالل((-٩٥))وعمال متقبال

95. [Allahummə, inni əs'əlukə il-mən nafiən və rizqan tayyibən vəamələn mutəqabbələn]

heç kəs onun gətirdiyindən əfzəl heç bir şey gətirəbilməz. Yalnız o şəxsdən başqa ki, o bunu ondançox etmişdir. əl-Buxari, 4/95. Muslim, 4/2071.

1 Muslim, 4/2090.

Müsəlman qalası

111

95. «Allahım! Səndən faydalı elm,təmiz ruzi və məqbul əməl diləyirəm!»(hər səhər)1

٩٦-اهللا و رفغتأس ))هإلي وبأت((

96. [Əstəğfirullahə və ətubu ileyhi]96. «Allahdan bağışlanma diləyi-

rəm və Ona tövbə edirəm!» (gün ər-zində yüz dəfə)2

(( أعوذ بكلمات اهللا التامات من شر ما -٩٧(( لقخ

97. [Əuzu bikəlimətilləhit-təmmətimin şərri mə xaləq]

1 İbn əs-Sunni, «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl», №54;İbn Macə №925. Şueyb əl-Arnavut və Abdulqadirəl-Arnavut bu hədisin isnadını «Zadul-Məad»əsərinin təhqiqində (2/375) «həsən» hesab etmişlər.



112

97. «Yaratdıqlarının şərindənAllahın tam kəlmələrinə sığınıram!»(axşam üç dəfə)1

٩٨-(( دمحا منبيلى نع لمس ل وص مالله ))

98. [Allahummə, salli və səllim alənəbiyyinə Muhəmməd]

98. «Allahım! PeyğəmbərimizMuhəmmədə salavat və salam yetir!»(on dəfə)2

1 Kim bunu axşam üç dəfə deyərsə, həmin gecəona qızdırma toxunmaz. Bu hədisi Əhməd 2/290;ən-Nəsai, «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl», №590; İbn əs-Sunni, №68 rəvayət etmişlər. Bax: «Səhihu-t-Tirmi-zi», 3/187; «Səhih İbn Macə» 2/266; «Tuhfətul-Əx-yar» səh. 45. Hədisin əsli Muslimdədir, 4/2080.

2 «Kim səhər on dəfə, axşam da on dəfə mənəsalavat gətirsə, Qiyamət günü şəfaətim ona çatar».Bu hədisi ət-Təbərani iki isnadla rəvayət etmişdir.Bu isnadlardan biri “ceyyid”dir. Bax: «Məcməuz-Zəvaid» 10/120; «Səhihut-Tərğib vət-Tərhib», 1/273.

Müsəlman qalası

113

(28) Yatağa girərkən oxunan zikrlər

99. «Peyğəmbər r hər gecə yatağı-na uzandıqda əllərini cütləşdirib onla-rın içinə üfürər, sonra ora:

# " ![ * ) ( ' & % $ # " !

3 2 1 0 / . - , +Z[Bismilləhir-Rəhmanir-Rəhim. Qul

huvəllahu əhəd. Allahus-Saməd. Ləmyəlid vələm yuləd, vələm yəkul-ləhukufuvən əhəd.]



114

# " ![ = < ; : 9 8 7 6 5 4

F E D C B A @ ? > O N M L K J I H GZ

[Bismilləhir-Rəhmanir-Rəhim. Quləuzu birabbil-fələq. Min şərri mə xə-ləq. Və min şərri ğasiqin izə vəqab. Vəmin şərrin-nəffəsəti fil uqad. Və minşərri həsidin izə həsəd.]


Müsəlman qalası

115

" !#[ W V U T S R Q P

_ ^ ] \ [ Z Y X g f e d c b a


əuzu birabbinnəs. Məlikinnəs. İlahin-nəs. Min şərril-vəsvasil-xannəs. Əlləziyuvəsvisu fi sudurinnəs. Minəl-cinnə-ti vənnəs.]

Mərhəmətli, Rəhmli Allahın adı ilə!«De: «Sığınıram insanların Rəbbinə, in-sanların Hökmdarına, insanların Tan-rısına! Vəsvəsə verənin, [Allahın adıçəkiləndə isə] geri çəkilənin [şeytanın]şərindən. Hansı ki, insanların köksləri-nə vəsvəsə salır, cinlərdən də [olur], in-sanlardan da!» surələrini oxuyar, daha


116

sonra isə əllərini baş və üz nahiyəsin-dən başlayaraq bacardığı qədər bədə-ninin hər yerinə sürtərdi. Beləcə, o, bu-nu üç dəfə təkrar edərdi».1

100. Yatağa uzananda Kursi ayəsinioxumaq»2

١٠٠ -[ w v u t s~ } | { zy x ® ¬ « ª © § ¦ ¥ ¤ £ ¢ ¡� ¼ » º¹ ¸ ¶ µ ³ ²± ° ÈÇ Æ Å Ä ÃÂ Á À ¿ ¾ ½

Ð Ï Î Í ÌË Ê ÉZ[Allahu lə ilahə illə huvəl-həyyul-

qəyyum. Lə tə'xuzuhu sinətun vələ

1 «Fəthul-Bari», 9/62; Muslim, 4/1723.2 Kim onu yerinə uzananda oxusa, Allahın gön-

dərdiyi mühafizəçi səhərədək onu qoruyar və şey-tan səhərədək ona yaxınlaşmaz. «Fəthul-Bari», 4/487.

Müsəlman qalası

117

novm. Ləhu mə fis-səmavati və mə fil-ard. Mən zəlləzi yəşfə'u indəhu illə biiznihi, yə'ləmu mə beynə əydihim vəmə xəlfəhum. Və lə yuhiytunə bişeyinmin ilmihi illə bimə şəə. Vəsiə kursiy-yuhus-səmavati vəl-ard. Və lə yəudu-hu hifzuhumə, və huvəl-aliyyul-azim.]

«Allah! Ondan başqa [ibadətə la-yiq olan] tanrı yoxdur, [əbədi] Yaşa-yandır, Qəyyumdur [kainatı yaradanvə onu idarə edəndir, bəndələrinin iş-lərini yoluna qoyan və onları qoruyan-dır]. Onu nə mürgü tutar, nə də yuxu.Göylərdə və yerdə nə varsa, Onundur.Onun izni olmadan Onun yanında kimhavadarlıq edər? O, onların [yaran-mışların] önlərində və arxalarında ola-nı [nə olub, nə olur və nə olacağını]bilir. Onlar Onun elmindən Onun is-tədiyindən başqa heç bir şey qavrayabilməzlər. Onun Kürsüsü göyləri və


118

yeri əhatə edir. Bunları qoruyub sax-lamaq Ona ağır gəlmir. O, Ucadır,Böyükdür!»

١٠١ -[ m l k j i h g

w v u t s r q p on

¢ ¡� ~ } |{ z y x

®¬ « ª © ¨ § ¦ ¥ ¤ £

º ¹ ¸ ¶ µ ³ ² ± ° ¯

Ä Ã Â Á À ¿ ¾½ ¼ »

Ð Ï Î Í Ì Ë ÊÉ È Ç Æ Å

Ü Û Ú ÙØ × Ö Õ Ô ÓÒ Ñ

à ß Þ ÝZ101. [Amənər-rəsulu bimə unzilə

ileyhi mir-rabbihi vəl-muminun. Kul-lun amənə billəhi və məlaikətihi və

Müsəlman qalası

119

kutubihi və rusulih. Lə nufərriqu bəy-nə əhədin mir-rusulih. Və qalu səmi'nəvə əta'nə. Ğufranəkə rabbənə və iley-kəl-məsir. Lə yukəllifullahu nəfsən il-lə vusahə, ləhə mə kəsəbət və aleyhəməktəsəbət. Rabbənə lə tuaxiznə innəsiynə əu əxta'nə. Rabbənə və lə təh-mil aleynə isran kəmə həməltəhu aləl-ləzinə min qablinə. Rabbənə və lə tu-həmmilnə mə lə taqatə lənə bihi, və'fuannə vəğfir lənə, vərhəmnə. Əntə məu-lanə, fənsurnə aləl-qaumil-kəfirin]

101. «[Allahın göndərdiyi] Elçi özRəbbindən ona nazil edilənə [Qurana]iman gətirdi, möminlər də [buna imangətirdilər]. Hamısı Allaha, Onun mə-ləklərinə, Onun kitablarına və Onunelçilərinə iman gətirdilər. [Onlar dedi-lər]: «Biz Onun elçiləri arasında fərqqoymuruq!» Onlar dedilər: «Eşidirikvə itaət edirik! Ey Rəbbimiz Səndən


120

bağışlanma diləyirik və dönüş Sənə-dir!» Allah hər kəsi yalnız onun qüvvə-si çatdığı qədər yükləyər. [Hər kəsin]qazandığı [xeyir yalnız] onun özünə,qazandığı [şər də yalnız] onun əleyhi-nədir. «Ey Rəbbimiz, unutsaq və yaxəta etsək bizi cəzalandırma! Ey Rəb-bimiz, bizdən əvvəlkilərə yüklədiyinkimi, bizə də ağır yük yükləmə! Ey Rəb-bimiz, gücümüz çatmayanı da bizəyükləmə! Bizi əfv et, bizi bağışla və bi-zə rəhm et! Sən bizim Hamimizsən!Kafir camaata qələbə çalmaqda bizəyardım et!» əl-Bəqərə surəsi (285-286)1

وبك ،ياسمك ربي وضعت جنب(( ب-١٠٢هفعفسي،أرن كتسافإن أمهمحفارا وهلتسإن أر

))ظ به عبادك الصالحنيبما تحففاحفظها

1 Kim gecə bu ayələri oxusa, ona kifayət edər.«Fəthul-Bari», 9/94; Muslim, 1/554.

Müsəlman qalası

121

102. [Bismikə rabbi vəda'tu cənbivə bikə ərfəuhu. Fəin əmsəktə nəfsifərhəmhə və in ərsəltəhə fəhfəzhə bi-mə təhfəzu bihi ibadəkəs-salihin]

102. «Ey Rəbbim! Sənin adınla1 böy-rümü yerə qoydum, Sənin sayəndə dəqaldıraram. Ruhumu tutub saxlasan,ona rəhm et! Onu buraxsan, əməlisa-leh qullarını qoruduğun kimi onu daqoru!»2

، (( اللهم إنك خلقت نفسي وأنت توفاها-١٠٣اهيحما وهاتمم الكفظها فاحهتييا، إن أحا ، وهتإن أم

. اللهم إني أسألك العافية))فاغفر لها103. [Allahummə, innəkə xaləqtə

nəfsi, və əntə təvaffahə, ləkə məmatu-

1 «Kim gecə yatağından qalxıb sonra ora qayıt-sa, paltarının ətəyi ilə oranı üç dəfə çırpıb təmizlə-sin. Ona görə ki, o, özündən sonra yatağa nəyingirdiyini bilmir. Uzandıqda isə desin...»

2 əl-Buxari, 11/126; Muslim, 4/2084.


122

hə və məhyahə, in əhyəytəhə fəhfəz-hə, və in əməttəhə fəğfir ləhə. Allahum-mə, inni əs'əlukəl-afiyətə]

103. «Allahım! Canımı Sən yarat-dın, Sən də onu alacaqsan. Onu öldür-mək də, diriltmək də Sənə məxsus-dur. Onu diriltsən, qoru, öldürsən, ba-ğışla! Allahım! Səndən salamatlıq di-ləyirəm!»1

عذابك يوم تبعث عبادك ))ي(( اللهم قن- ١٠٤104. [Allahummə, qıni əzabəkə

yəumə təb'asu ibadəkə]104. «Allahım!2 Bəndələrini dirildə-

cəyin gün məni Öz əzabından qoru!»3

1 Muslim, 4/2083. Əhməd, 2/79. Bu onun mətni-dir. İbn əs-Sunni, «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl», № 721.

2 «Peyğəmbər r yatağa uzanmaq istəyəndə sağəlini yanağının altına qoyub üç dəfə belə deyərdi...»

3 Əbu Davud, 4/311. Bu onun mətnidir. Bax:«Səhihu-t-Tirmizi», 3/143.

Müsəlman qalası

123

(( باسمك اللهم أموت وأحيا ))- ١٠٥105. [Bismikə Allahummə əmutu

və əhya]105. «Allahım! Sənin adınla ölür və

dirilirəm!»1

106. Otuz üç dəfə təsbih (Subha-nəllah!) otuz üç dəfə təhmid (əlhəm-dulilləh!) otuz dörd dəfə təkbir (Alla-hu Əkbər) demək.2

ورب ،(( اللهم رب السموات السبع-١٠٧ظش العرالع بالح قء، فاليكل ش برا ونبيم، ر

وذ بكأع ،قانالفرجيل، واإلنو اةروزل التنمى، ووالنومن شر كل شيء أنت آخذ بناصيته. اللهم أنت األول

اآلخ تأنء، ويش لكقب سءفلييش كدعب سفلي ر،

1 əl-Buxari, 11/113; Muslim, 4/2083.2 «Kim bunları yatağına uzanarkən desə, onun

üçün xidmətçidən daha xeyirli olar». «Fəthul-Bari»,7/71; Muslim, 4/2091.


124

سفلي ناطالب تأنء، ويش قكفو سفلي رالظاه تأنواقض عنا الدين وأغننا من الفقر ))،دونك شيء

107. [Allahummə, rabbəs-səmava-tis-səb'i və rabbəl-arşil-azim. Rabbənəvə rabbə kulli şeyin, faliqal-həbbi vən-nəva, munzilət-təurati vəl-incili vəl-furqan. Əuzu bikə min şərri kulli şeyinəntə axizun binasiyətihi. Allahummə,əntəl-əvvəlu fəleysə qabləkə şeyun, vəəntəl-axiru fəleysə bə'dəkə şeyun, vəəntəz-zahiru fəleysə fəuqakə şeyun, vəəntəl-batinu fəleysə dunəkə şeyun, iqdiannəd-deynə və əğninə minəl-fəqri]

107. «Allahım! Yeddi qat səmanınRəbbi, böyük Ərşin Rəbbi, bizim Rəbbi-miz və hər bir şeyin Rəbbi! Toxumu vəçəyirdəyi cücərdib çatladan, Tövratı, İn-cili və Furqanı nazil edən! Kəkilindəntutduğun (idarə etdiyin) hər bir şeyinşərindən Sənə sığınıram. Allahım! Sən

Müsəlman qalası

125

Əvvəlsən, Səndən əvvəl heç nə yoxdur.Sən Axırsan, Səndən sonra heç nə yox-dur. Sən Zahirsən, Səndən üstə heç nəyoxdur. Sən Batinsən, Səndən iç üzdəheç nə yoxdur! Borcumuzu ödə, biziyoxsulluqdan qurtar!»1

عمنا وسقانا، (( الحمد هللا الذي أط-١٠٨فكم ممن ال كافي له وال مؤوي ))،، وآواناوكفانا

108. [Əlhəmdulilləhil-ləzi ət'amənəvə səqanə və kəfanə və əvanə, fəkəmmimmən lə kafiyə ləhu və lə mu'viyə]

108. «Bizi yedirdən, içirdən, qoru-yan və bizə sığınacaq verən Allahahəmd olsun! Neçə-neçə şəxslər vardırki, onların nə bir qoruyanı, nə də birsığınacaq verəni var!»2

1 Muslim 4/2084.2 Muslim 4/2085.


126

غيب والشهادة فاطر (( اللهم عالم ال- ١٠٩السموات واألرض، رب كل شيء ومليكه، أشهد أن ال

تإال أن إله، طانيالش رش نمفسي ون رش نم وذ بكأعأو أجره إىل،وشركه، وأن أقترف على نفسي سوءا

مسلم ))

109. [Allahummə, aliməl-ğaybi vəş-şəhadəti, fatirəs-səmavati vəl-ard. Rab-bə kulli şeyin və məlikəhu. Əşhədu ənlə ilahə illə ənt. Əuzu bikə min şərrinəfsi və min şərriş-şeytani və şirkihi,və ən əqtərifə alə nəfsi suən əu əcurra-hu ilə muslimin]

109. «Göyləri və yeri yaradan, qeyb-də və aşkarda olanı Bilən Allahım! Hərşeyin Rəbbi və Hökmdarı! Şahidlikedirəm ki, Səndən başqa məbud yox-dur. Nəfsimin şərindən, şeytanın şə-rindən və şirkindən, özümə pislik et-

Müsəlman qalası

127

məkdən yaxud onu bir müsəlmana ye-tirməkdən Sənə sığınıram!»1

110. Peyğəmbər r “əs-Səcdə” və“əl-Mulk” surələrini oxumadan yat-mazdı. 2

١١١ -الله )) تضفوو ،كفسي إلين تلمأس مكهي إليجو تهجوو ،كري إليأمأتألجري ، وظه

،إليكإالمنكمنجا، ال ملجأ والليك، رغبة ورهبة إليكإتنآمابكتيبكالذلتزأنكبيبنيوالذلتسأر((

111. [Allahummə, əsləmtu nəfsi iley-kə, və fəvvədtu əmri ileykə, və vəccəh-tu vachi ileykə, və əlcə'tu zahri ileykə,rağbətən və rahmətən ileyk. Lə məlcəvə lə məncəə minkə illə ileyk. Aməntubikitabikəl-ləzi ənzəltə və binəbiyyi-kəl-ləzi ərsəltə]

1 Əbu Davud, 4/317. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/142.2 ət-Tirmizi, ən-Nəsai. Bax: «Səhihul Cami», 4/255.


128

111. «Allahım!1 Sənə ümid edərək vəSəndən qorxaraq canımı Sənə təslimetdim, işimi Sənə həvalə etdim, üzü-mü Sənə çevirdim, kürəyimi Sənə eti-bar etdim. Sığınacaq və Səndən (əza-bından) xilas olmaq üçün nicat yeriyalnız Sənə yönəlməkdir. Sənin naziletdiyin Kitaba və göndərdiyin Pey-ğəmbərə iman gətirdim!»2

(29) Gecə yatarkən bir tərəfdən digərtərəfə çevrildikdə edilən dua

١١٢- بر ،ارالقه داحإال اهللا الو ال إله ))(( فارالغ زيزا العمهنيا بمض واألرو اتومالس

1«Yatağa uzandıqda namaz üçün dəstəmaz al-dığın kimi dəstəmaz al, sonra sağ tərəfin üstə uza-nıb de…»

2 Reyğəmbər r demişdir: «Əgər bunu deyib öl-sən, fitrət üzərində (heç bir günahı olmadan, ana-dan doğulmuş uşaq kimi) ölmüş olarsan». «Fəthul-Bari» 11/113; Muslim 4/2081.

Müsəlman qalası

129

112. [Lə ilahə illəllahul-vahidul-qahhar, Rabbus-səmavati vəl-ard vəmə bəynəhuməl-azizul-ğaffər]

112. «(Hər şeyə) Qalib gələn, TəkAllahdan başqa məbud yoxdur! (O,)göylərin, yerin və onların arasında olan-ların Qüdrətli və Bağışlayan Rəbbi-dir!»1

(30) Yuxuda həyəcan və qorxu keçirən,dəhşətə gələn və (başqa bu kimi)

hallarda oxunan dua

١١٣-اماهللا الت اتموذ بكلأع )) بهغض نم اتهادبع رشو ،قابهعأن وني واطيالش اتزمه نمو ،

(( ونرضحي

1 «Bunu gecə yatarkən bir tərəfdən digər tərəfəçevrildikdə deyir...» Bu hədisi Hakim rəvayət etmişvə onu “səhih” hesab etmişdir. əz-Zəhəbi də bunutəsdiqləmişdir, 1/540. ən-Nəsai, «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl»; İbn əs-Sunni. Bax: «Səhihul-Cami», 4/213.


130

113. [Əuzu bi kəlimətilləhit-təm-məti min ğadabihi və iqabihi, və şərriibədihi, və min həməzatiş-şəyatin vəən yəhduruni]

113. «Qəzəbindən və cəzasından,qullarının şərindən, şeytanların vəs-vəsələrindən və mənə yaxın gəlmələ-rindən Allahın tam kəlmələrinə sığını-ram!»1

(31) Pis yuxu görən nə etməlidir114. «Üç dəfə sol tərəfinə tüpürmə-

li».2«Üç dəfə şeytandan və gördüyü-

nün şərindən Allaha sığınmalı».3«Onu heç kəsə danışmamalı».4«Digər böyrü üstə çevrilməli».5

1 Əbu Davud, 4/12. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/171.2 Muslim, 4/1772;3 Muslim, 4/1772 və 1773.4 Muslim, 4/1772;5 Muslim, 4/1773;

Müsəlman qalası

131

115. «Əgər istəsə, qalxıb namaz qıl-sın».1

(32) Vitr namazında edilən qunut duası

ي ، وعافني فيمن هديت(( اللهم اهدن-١١٦ي فيما ي فيمن توليت، وبارك لفيمن عافيت، وتولن

، فإنك تقضي وال يقضى ي شر ما قضيتأعطيت، وقنليعكإن ،تاليو نل مذال ي ه [،تيادع نم زعال يو] ،

نبر كتاربت(( تاليعتا و116. [Allahummə-hdini fimən hədey-

tə, və afini fimən afeytə, və təvalləni fi-mən təvalleytə, və barik li fimə ə'teytə,və qıni şərra mə qadeytə, fəinnəkə təq-di və lə yuqda aleykə, innəhu lə yəzillumən valeytə, [və lə yə'izzu mən adey-tə] təbarəktə Rabbənə və təaleytə]

116. «Allahım! Hidayət verdiyinkimsələr arasında mənə də hidayət

1 Muslim, 4/1773;


132

ver! Salamatlıq bəxş etdiyin kimsələrarasında mənə də salamatlıq bəxş et!Dost qəbul etdiyin kimsələr arasındaməni də dost qəbul et! Mənə verdik-lərini bərəkətli et! Qərar verdiyin şey-lərin şərindən məni qoru! (Hər şeyə)Sən qərar verirsən, Sənin üçün isə qə-rar verilməz. Dost qəbul etdiyin kim-sə zəlil olmaz. [Düşmənçilik etdiyinkəs isə qüdrətli olmaz.] Ey Rəbbimiz!Sən xeyirxahsan və ucasan!»1

١١٧- ،كطخس نم اكوذ برضي أعإن مالله ))وبمعافاتك من عقوبتك، وأعوذ بك منك، ال أحصي

(( فسكلى نع تيا أثنكم تأن ،كلياء عثن

1 Bu hədisi «Sünən» əsərlərinin müəllifləri, Əh-məd, əd-Darimi, əl-Hakim, əl-Beyhəqi rəvayət et-mişlər. Mötərizədəki sözlər əl-Beyhəqinindir. Bax:«Səhihu-t-Tirmizi», 1/144; «Səhih ibn Macə», 1/194;əl-Albaninin «İrvaul-Ğəlil», 2/172;

Müsəlman qalası

133

117. [Allahummə inni əuzu birıda-kə min səxatikə, və bimuafatikə minuqubətikə, və əuzu bikə minkə, lə uh-si sənaən aleykə, əntə kəmə əsneytə alənəfsikə]

117. «Allahım! Sənin qəzəbindənrazılığına, cəzandan əfvinə sığınıram.Səndən Sənə pənah aparıram. Mən Sə-ni (layiqincə) tərif edə bilmərəm. SənÖzün Özünü tərif etdiyin kimisən!»1

١١٨- ،دجسنلي وصن لكو ،دبعن اكإي مالله )) ،كذابى عشخنو ،كتمحو رجرن ،دفحنى وعسن كإليو

ينعتسا نإن مالله .قلحم رينبالكاف كذابإن ع ،كسنثنونو ،كرفغيت نمؤنو ،ككفرال نو ،ريالخ كليع

(( ككفري نم لعخنو ،لك عضخنو ،بك

1 Bu hədisi «Sünən» əsərlərinin müəllifləri vəƏhməd rəvayət etmişlər. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi»,3/180; «Səhih ibn Macə», 1/194; əl-Albaninin «İr-vaul-Ğəlil», 2/175;


134

118. [Allahummə iyyəkə nə'budu,və ləkə nusalli və nəscudu, və ileykənəs'a və nəhfidu, nərcu rahmətəkə vənəxşə əzabəkə, inna əzabəkə bil-kafi-rinə mulhəq. Allahummə inna nəstə'i-nukə və nəstəğfirukə və nusni aleykəl-xayra və lə nəkfurukə, və nu'minu bi-kə və nəxdau ləkə və nəxləu mən yək-furukə]

118. «Allahım! Biz yalnız Sənə iba-dət edirik! Sənin üçün namaz qılır vəSənə səcdə edirik. Sənə doğru can atırvə qulluq etməyə tələsirik. Sənin mər-həmətini diləyir və Sənin əzabındanqorxuruq. Əlbəttə, əzabın kafirlərə ye-tişəcək. Allahım! Səndən kömək istəyirvə Səndən bağışlanma diləyirik. Xeyri(Sənə) aid edib Sənə tərif deyirik vəSənə qarşı küfr etmirik. Sənə iman gə-

Müsəlman qalası

135

tirir və Sənə boyun əyirik. Sənə qarşıküfr edənləri tərk edirik!»1

(33) Vitr namazının salamındansonra edilən zikr

119. Üç dəfə:

(( سبحان الملك القدوس ))

[Subhanəl-Məlikil-Quddus]«Müqəddəs Hökmdar pak və nöq-

sansızdır!» deyir və üçüncüsünü de-yəndə səsini qaldırıb uzadır. Sonra da:

(( رب المالئكة والروح ))

[Rabbil-məlaikəti və-r-Ruh]

1 Bu hədisi əl-Beyhəqi «Sünənul-Kubra», əsərin-də 2/211 rəvayət etmiş və onu “səhih” hesab etmiş-dir. əl-Albani «İrvaul-Ğəlil»də, 2/170 demişdir: «Buisnad “səhih” dir və Ömərə t qədər bir-birinəbağlıdır “məuquf”dur!»


136

[«...Mələklərin və Ruhun Rəbbi!»]deyir.1

(34) Üzüntü və kədər anındaoxunan dua

١٢٠-كدبي عإن مالله ))،بع نابكد، ،كتأم نابتياصينكاؤقض يل فدع ،ككمح ياض فم ،كدبي،

لك وم هبكل اس ألكأس،كفسن به تيمس، هلتزأن أوايفدأح هتلمع أو ،ابكتككلقخ نم، به تأثرتأو اسيفجأن ت ،كدنب عيلم الغقلبع بيعآن رل القريع ورنو ،

صدري، وجالء حزني، وذهاب همي ))

120. [Allahummə inni abdukə, ib-nu abdikə, ibnu əmətikə, nasıyəti bi-

1 ən-Nəsai, 3/244; əd-Daraqutni, 2/31 və başqa-ları rəvayət etmişlər. Bax: Səhih Əbu Davud, 1/268.İkinci dua əd-Daraqutninin əlavəsidir. Bu hədisinisnadı “səhih”dir. Şueyb əl-Arnavut və Abdulqa-dir əl-Arnavutun təhqiq etdiyi «Zadul-Məad», əsə-rinə 1/337 bax.

Müsəlman qalası

137

yədikə, madın fiyyə hukmukə, adlunfiyyə qadaukə, əs'əlukə bikulli isminhuvə ləkə, səmmeytə bihi nəfsəkə, əuənzəltəhu fi kitəbikə, əu alləmtəhu əhə-dən min xalqikə, əu istə'sərtə bihi fi il-mil-ğaybi indəkə, ən təc'aləl-Qur'anərəbia qalbi, və nura sadri, və cəlaəhuzni, və zəhabə həmmi]

120. «Allahım! Mən Sənin qulunam,qulunun oğluyam, kənizinin oğluyam!Kəkilim (məni idarə etmək) Sənin əlin-dədir. Barəmdə verdiyin hökm yerinəyetəndir. Mənə yazdığın tale ədalətli-dir. Sənə, Özünə verdiyin və ya Kita-bında nazil etdiyin yaxud yaratdıqla-rından kiməsə öyrətdiyin yaxud daÖz yanında olan qeyb elmində saxla-dığın Özünə aid olan hər bir adla yal-varıram ki, Quranı qəlbimin baharı vəköksümün nuru et, üzüntümün ara-


138

dan qalxması və kədərimin getməsi(üçün səbəb) et!»1

١٢١- ،نزالحو ماله نم وذ بكي أعإن مالله ))وضلع الدين وغلبة ،والبخل والجبن،والعجز والكسل

الرجال ))

121. [Allahummə inni əuzu bikəminəl-həmmi vəl-həzəni, vəl-aczi vəl-kəsəli, vəl-buxli vəl-cubni, və daləid-deyni və ğaləbətir-ricali]

121. «Allahım! Üzüntü və kədər-dən, acizlik və tənbəllikdən, xəsislikvə qorxaqlıqdan, borc altında qalmaq-dan və insanların (məni) sıxışdırma-sından Sənə sığınıram!»2

1 Əhməd, 1/391. əl-Albani bunu “səhih” he-sab etmişdir.

2 əl-Buxari, 7/158. Rəsulullah r bu duanı çoxedərdi. Bax: «Fəthul-Bari», 11/173.

Müsəlman qalası

139

(35) Sıxıntı anında oxunan dua

(( ال إله إال اهللا العظيم الحليم، ال إله إال -١٢٢،يمظش العرالع باهللا راهللاإالال إلهبراتومالس

برضواألربرشورالعالكرمي((

122. [Lə ilahə illəllahul-azimul-hə-lim lə ilahə illəllahu Rabbul-arşil-azim,lə ilahə illəllahu Rabbus-səməvati vəRabbul-ardı və Rabbul-arşil-kərim]

122. «Əzəmətli, Həlim olan Allah-dan başqa məbud yoxdur! Ərşin Əzə-mətli Rəbbi olan Allahdan başqa mə-bud yoxdur! Göylərin, Rəbbi, yerinRəbbi və Ərşin Səxavətli Rəbbi olanAllahdan başqa məbud yoxdur!»1

١٢٣-حر ملن(( اللهكو، فال تجأر كتىي إلمشأني كله، ال إله إال أنت ))يطرفة عين، وأصلح لنفسي

1 əl-Buxari, 7/154 və Muslim, 4/2092.


140

123. [Allahummə rahmətəkə ərcu,fələ təkilni ilə nəfsi tarfətə aynin, vəəslih li şə'ni kulləhu, lə ilahə illə ənt]

123. «Allahım! Sənin mərhəmətini di-ləyirəm! Məni bir göz qırpımı belə baş-lı-başına buraxma! Bütün işlərimi yolu-na qoy! Səndən başqa məbud yoxdur!»1

نت سبحانك إني كنت من (( ال إله إال أ- ١٢٤(( نيمالظال

124. [Lə ilahə illə əntə. Subhanəkə,inni kuntu minə-z-zalimin]

124. «Səndən başqa məbud yoxdur.Sən pak və müqəddəssən! Həqiqətən,mən zalımlardan olmuşam!»2

1 Əbu Davud, 4/324; Əhməd, 5/42. əl-Albani buhədisi “həsən” hesab etmişdir. Bax: «Səhih ƏbuDavud» 3/959.

2 ət-Tirmizi, 5/529. Hakim bu hədisi “səhih” he-sab etmiş, əz-Zəhəbi də onu təsdiqləmişdir, 1/505.Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/168.

Müsəlman qalası

141

ك به شيئا ))(( اهللا اهللا ربي ال أشر- ١٢٥125. [Allahu, Allahu Rabbi! Lə uş-

riku bihi şeyən]125. «Allahdır, Allahdır mənim Rəb-

bim! Mən heç bir şeyi ona şərik qoş-muram!»1

(36) Düşmən və ixtiyar sahibi ilərastlaşarkən edilən dua

١٢٦-))مااللهإنلكعجنيفنمورهوذحعنوبكنممورهرش((

126. [Allahummə inna nəc'alukə fi nu-hurihim və nəuzu bikə min şururihim]

126. «Allahım! Onların yaxasını Sə-nə tapşırırıq və onların şərindən Sənəsığınırıq!»2

1 Əbu Davud, 2/87. Bax: «Səhih ibn Macə», 2/335.2 Əbu Davud, 2/89. Hakim bu hədisi “səhih” he-

sab etmiş, əz-Zəhəbi də onu təsdiqləmişdir 2/142.[Səhih Əbu Davud, 1/286.]


142

ت نصريي، بك وأن،(( اللهم أنت عضدي- ١٢٧وبك أقاتل ))،وبك أصول،أجول

127. [Allahummə əntə adudi və ən-tə nəsıri, bikə əculu və bikə əsulu vəbikə uqatilu]

127. «Allahım! Dayağım Sənsən,köməyim Sənsən. Sənin sayəndə hərə-kət edir, Sənin sayəndə (düşmənin üs-tünə) atılır və Sənin sayəndə vuruşu-ram!»1

(( حسبنا اهللا ونعم الوكيل ))- ١٢٨

128. [Həsbunəllahu və ni'məl-və-kil]

128. «Allah bizə bəs edər. O nə gö-zəl Vəkildir!»2

1 Əbu Davud, 3/42; ət-Tirmizi, 5/572. Bax: «Sə-hihu-t-Tirmizi», 3/183.


Müsəlman qalası

143

(37) Rəhbərin zülmündən qorxankimsənin etdiyi dua

١٢٩- )) معاللهبالس اتومالس بر،و بر، كن لي جارا من فالن بن فالن، و العرش العظيم

أن يفرط علي أحد منهم أو أحزابه من خالئقك ؛ ))إله إال أنت، عز جارك، و جل ثناؤك، و ال يطغى

129. [Allahummə Rabbəs-səmava-tis-səb'i və Rabbəl-arşil-azim kun li cə-ran min fulən ibni fulənin1 və əhzabi-hi min xaləiqikə, ən yəfruta aleyyə əhə-dun minhum, əu yətğa, azzə carukəvə cəllə sənaukə və lə ilahə illə ənt]

129. «Allahım! Yeddi qat səmanınRəbbi, böyük Ərşin Rəbbi! Filankəsoğlu filankəsdən (həmin şəxsin adı deyi-lir) və yaratdıqlarından olan onun kö-məkçilərindən mənim üçün himayəçi

1 Onun adını demək.


144

ol ki, onlardan heç biri mənə zərərverməsin və ya (mənə qarşı) azğınla-şaraq həddini aşmasın. Sənin himayəetdiyin kimsə qüdrətlidir. Uca təriflərSənədir. Və Səndən başqa məbud yox-dur!»1

ميعا، الله لقه جكبر، الله أعز من خالله أ(( -١٣٠، إله إال هوأعز مما أخاف و أحذر، أعوذ بالله الذي ال

سكمالالم اتوملى األالسع نقعع أن يبض إال سر ،بإذنهأت و هودنج و ،فالن كدبع رش نم ،هاعيأش و هاعب

الجن نام سوارا إلني جل كن مل ، اللهج ،مهرش نمج زع و كاؤثنكرغي ال إله و ،كماس كاربت و ،كار((

130. [Allahu əkbər, Allahu ə'azzumin xalqihi cəmian, Allahu ə'azzu mim-

1 əl-Buxari «Ədəbil-Mufrad» № 707. əl-Albanibunu «səhih» hesab etmişdir. Bax: «Səhihul-Ədə-bul-Mufrad» № 545. [Şeyx əl-Albani: “Məuquf ola-raq isnadı səhihdir” demişdir. Bax: Səhihut-Tərğibvət-Tərhib, 2/267.]

Müsəlman qalası

145

mə əxafu və əhzəru, əuzu billəhil-ləzilə ilahə illə huvə, əlmumsikis-səməva-tis-səb'i ən yəqa'nə aləl-ardı illə bi iz-nihi, min şərri abdikə fulənin,1 və cu-nudihi və ətbaihi və əşyaihi minəl-cin-ni vəl-insi, Allahummə kun li cəranmin şərrihim, cəllə sənaukə və azzəcərukə və təbarəkəsmukə və lə ilahəğayrukə]

130. «Allah ən Böyükdür! Allah bü-tün yaratdıqlarından qüdrətlidir. Allahqorxduğum və həzər etdiyim hər şey-dən qüdrətlidir. (Allahım!) Sənin filanqulunun şərindən, onun cinlərdən vəinsanlardan olan qoşunundan, kömək-çilərindən və tərəfdarlarından, Özün-dən başqa məbud olmayan, Öz izniolmadan yerin üzərinə düşməsin deyəyeddi göyü saxlayan, Allaha sığını-ram. Allahım! Onların şərindən məni

1 Onun adını demək.


146

himayə et. Uca təriflər Sənədir. Səninhimayə etdiyin kimsə qüdrətldir. Sə-nin adın mübarəkdir və Səndən başqaməbud yoxdur!»1

(38) Düşmənə qarşı edilən dua

اللهم منزل الكتاب، سريع الحساب، (( -١٣١ مهزماه مالله ،ابززم األحاهملزلهز و((

131. [Allahummə munziləl-kitəbi,sərial-hisabi ihzimil-əhzabə, Allahum-mə-hzimhum və zəlzilhum]

131. «Kitabı nazil edən, haqq-hesa-bı tez çəkən Allahım! (Düşmənlərdənolan) dəstələri darmadağın et! Allahım,onları darmadağın et və onları sarsıt!»2

1 əl-Buxari «Ədəbil-Mufrad» №708. əl-Albani bu-nu «səhih» hesab etmişdir. Bax: «Səhihul-Ədəbul-Mufrad» №546. [Şeyx əl-Albani: “Məuquf olaraqisnadı səhihdir” demişdir. Bax: Səhihut-Tərğib vət-Tərhib, 2/267.]

2 Muslim, 3/1362.

Müsəlman qalası

147

(39) Hər hansı bir camaatdan qorxankimsənin etdiyi dua

١٣٢ - ))ئتا شبم نيهماكف مالله((132. [Allahummək-finihim bimə

şi'tə]132. «Allahım, istədiyin kimi məni

onlardan qoru!»1

(40) İmanda şəkkə düşənin duası

133. «(O kəs) Allaha sığınmalı»2;«Şəkk etdiyi şeyi tərk etməli».3

١٣٤ -(( هلسرباهللا و تنآم ))134. [Aməntu billəhi və rusulihi!]134. «Allaha və Onun elçilərinə

iman gətirdim!» deməli.4

1 Muslim, 4/2300.2 «Fəthul-Bari», 6/336; Muslim, 1/120.3 «Fəthul-Bari», 6/336; Muslim, 1/120.4 Muslim, 1/119-120.


148

135. Uca Allahın bu kəlamını oxu-malıdır:

١٣٥ -[ÆÇÈÉËÊÌÍÎÏÐZ

135. [Huvəl-Əvvəlu vəl-Axiru vəz-Zahiru vəl-Batinu və huvə bikulli şe-yin alim]

«Əvvəl də, Axır da, Zahir də, Batində Odur. O hər şeyi Biləndir!»1

(41) Borcdan qurtarmaq üçünedilən dua

ولك عن حرامكبحالي(( اللهم اكفن-١٣٦))بفضلك عمن سواكيأغنن

1 «əl-Hədid» surəsi, 3-cü ayə. Əbu Davud, 4/329.əl-Albani və Abdulqadir əl-Arnavut bu hədisi “hə-sən” hesab etmişdir. Bax: «Səhih Əbu Davud», 3/962.

Müsəlman qalası

149

136. [Allahumməkfini bihəlalikə anhəramikə və əğnini bifadlikə ammənsivakə]

136. «Allahım! Məni Öz halalınlakifayətləndirib haramına möhtac et-mə! Məni Öz lütfünlə Özündən baş-qasına möhtac etmə!»1

١٣٧- ،نزالحو ماله نم وذ بكي أعإن مالله ))وغلبة وضلع الدين،والبخل والجبن،والعجز والكسل

الرجال ))

137. [Allahummə inni əuzu bikəminəl-həmmi vəl-həzəni, vəl-aczi vəl-kəsəli, vəl-buxli vəl-cubni, və daləid-deyni və ğaləbətir-ricali]

137. «Allahım! Üzüntü və kədərdən,acizlik və tənbəllikdən, xəsislik və qor-xaqlıqdan, borc altında qalmaqdan və



150

insanların (məni) sıxışdırmasından Sə-nə sığınıram!»1

(42) Namaz qılarkən, yaxud Quranoxuyarkən gələn vəsvəsəyə qarşı

edilən dua

(( أعوذ بالله من الشيطان الرجيم ))- ١٣٨

138. [Əuzu billəhi minəş-şeytanir-racim]

138. «Lənətlənmiş şeytandan Allahasığınıram!» de və sol tərəfinə üç dəfəyüngülvari tüpür.2

(43) Bir iş ağır gəldikdə edilən dua

١٣٩ -)) تأنال وهس هلتعا جل إال مهالس مالله))الحزن إذا شئت سهالتجعل

1 əl-Buxari, 7/158.2 Muslim, 4/1729. Osman ibnul-As t demişdir:

«Mən belə etdim və Allah da onu məndən uzaqlaş-dırdı».

Müsəlman qalası

151

139. [Allahummə lə səhlə illə məcə'altəhu səhlən və əntə təc'alul-həznəizə şi'tə səhlən]

139. «Allahım! Sənin asanlaşdırdı-ğından başqa asan olan bir şey yox-dur. Sən istəsən, çətin işi asanlaşdırar-san!»1

(44) Günah edən kəs nə deməli və nəetməlidir

140. «Günah edən bir bəndə gözəltərzdə dəstəmaz alsa, sonra qalxıb ikirükət namaz qılsa, sonra da Allahdanbağışlanma diləsə, Allah onu mütləqbağışlayar».2

1 İbn Hibban, «Səhih», № 2427; İbn əs-Sunni, №351. İbn Həcər deyir ki, bu hədis “səhih”dir. Ab-dulqadir əl-Arnaut bu hədisi “səhih” hesab etmiş-dir. Bax: ən-Nəvəvi «əl-Əzkar», səh. 106.

2 Əbu Davud, 2/86; ət-Tirmizi, 2/257. əl-Albanibu hədisi “səhih” hesab etmişdir, «Səhih Əbu Da-vud», 1/283.


152

(45) Şeytanı və onun vəsvəsələriniuzaqlaşdıran dua

141. «Ondan Allaha sığınmaq».1142. «Azan vermək».2143. «Şəriətə müvafiq zikrlər etmək

və Quran oxumaq».3

1 Əbu Davud, 1/206; ət-Tirmizi. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 1/77 və «əl-Muminun», 98-99.

2 Muslim, 1/291; əl-Buxari, 1/151.3 Peyğəmbər r demişdir: «Evlərinizi qəbiristan-

lığa çevirməyin. Şübhəsiz ki, şeytan “əl-Bəqərə” su-rəsi oxunan evdən qaçar!» Muslim rəvayət etmiş-dir, 1/539. Həmçinin səhər və axşam zikrləri, yuxu-dan oyanarkən və yatağa girərkən oxunan zikrlər,evə girərkən və evdən çıxarkən edilən zikrlər, məs-cidə girərkən və məsciddən çıxarkən edilən zikrlərvə başqa bu kimi şəriətə uyğun zikrlər, habelə yat-mazdan əvvəl Kursi ayəsini və əl-Bəqərə surəsininaxır iki ayəsini oxumaq, yüz dəfə “Lə ilahə illəllahvəhdahu lə şərikə ləhu, ləhul-mulku və ləhul-həm-du və huvə alə kulli şeyin qadir!” demək, – onunüçün gün ərzində şeytandan qoruyucu olar – azanvermək şeytanı uzaqlaşdırar.

Müsəlman qalası

153

(46) Xoşa gəlməyən bir hadisəbaşverdikdə, yaxud istədiyi bir iş baş

tutmadıqda edilən dua

(( قدر اهللا وما شاء فعل ))- ١٤٤144. [Qadərullahi və mə şaə fəalə!]144. «Allahın qədəridir. O, istədiyi-

ni edir!».1

(47) Övladı olanı təbrik etmək vəbunun qarşılıqlı cavabı

١٤٥ - ))وب لكهوي المف اهللا لك كارب،هبر زقترو ،هدلغ أشبو ،باهالو تكرشو((

1 Peyğəmbər r demişdir: «Allah üçün güclü mö-min zəif mömindən daha yaxşı və daha sevimlidir.Onların hər ikisində xeyir var. Sənə fayda verənşeyi götür, (yalnız) Allahdan kömək dilə və aciz ol-ma! Sənə bir hadisə üz versə, demə ki, kaş belə edəy-dim. Əksinə, de: «Allahın qədəridir. O istədiyiniedir. Çünki “əgər” şeytana qapı açır». Muslim, 4/2052.


154

145. [Bərakəllahu ləkə fil-məuhubiləkə və şəkərtəl-vahibə və bələğa əşud-dəhu və ruziqtə birrahu]

145. «Allah sənə (əvəssiz olaraq)verdiyi (bu uşağı) sənin üçün müba-rək etsin! (Onu sənə) verənə şükr edə-sən. (Övladın) gəncliyin ən yetkin ça-ğına yetişsin və onun yaxşılıqlarını da-dasan!» Təbrik edilən adam onu təb-rik edənə cavab verərək deyir:

بارك اهللا لك وبارك عليك، وجزاك اهللا (( ))ورزقك اهللا مثله، وأجزل ثوابكخيرا،

[Barakəllahu ləkə və barakə aleykəvə cəzakəllahu xayran və razəqakəl-lahu misləhu və əczələ səvabəkə]

«Allah mübarək eləsin, sənin üçünbərəkətli etsin! Allah səni xeyirlə mü-

Müsəlman qalası

155

kafatlandırsın! Allah sənə də beləsinibəxş etsin və savabını da artırsın!»1

(48) Uşaqları qorumaq üçünoxunan dua

146. Peyğəmbər r Həsən və Hüsey-ni y qorumaq üçün belə dua edərdi:

١٤٦- ةاماهللا الت اتما بكليذكمأع )) نمةامهو طانيكل ش(( ةن الميكل ع نمو ،

146. [Uiyzukumə bikəlimətilləhit-təmməti min kulli şəytanin və ham-mətin və min kulli aynin ləmmətin]

«Hər bir şeytandan, zərərli həşərat-dan və hər pis gözdən qorumaq üçünsizi Allahın tam kəlmələrinə həvaləedirəm».2

1 ən-Nəvəvi «əl-Əzkar», səh. 349; Səlim əl-Hilali«Səhihul-Əzkar», 2/713.

2 əl-Buxari, 4/119. İbn Abbasınt rəvayətindən.


156

(49) Xəstəni ziyarət edərkən onunüçün edilən dua

(( ال بأس، طهور إن شاء اهللا ))- ١٤٧

147. [Lə bə'sə tahurun inşə Allah]147. «Eybi yoxdur, inşallah (günah-

ların) təmizlənir!»1

(( أسأل اهللا العظيم رب العرش العظيم أن -١٤٨(( كيفشي

148. [Əs'əlullahəl-azimə Rabbəl-ar-şil-azimi ən yəşfiyəkə]

148. «Böyük Ərşin Rəbbi olan Əzə-mətli Allahdan diləyirəm ki, sənə şəfaversin!» (yeddi dəfə)2

1 «Fəthul-Bari», 10/118 [Səhih əl-Buxari, 5/2143.]2 «Müsəlman bəndə əcəli çatmamış xəstəni zi-

yarət edib yeddi dəfə bu duanı desə, xəstə sağalar».ət-Tirmizi və Əbu Davud. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi»,2/210 və «Səhihul Cami», 5/180.

Müsəlman qalası

157

(50) Xəstəni ziyarət etməyin fəziləti

149. Əli ibn Əbi Talibt rəvayət edirki, Rəsulullahın r belə dediyini eşit-dim: «Müsəlman qardaşını ziyarət edənadam (onun yanına gəlib) oturanadəkCənnət bağından keçir. Oturduqda isəonu mərhəmət bürüyər. Səhər olsa,axşamadək yetmiş min mələk onunüçün xeyir-dua edər, axşam olsa, sə-hərədək yetmiş min mələk onun üçünxeyir-dua edər».1

(51) Həyatından əlini üzmüşxəstənin duası

١٥٠ -ل راغف من(( اللهمحاريي وقنويألحبالرفيق األعلى ))

1 ət-Tirmizi, İbn Macə və Əhməd. Bax: «Səhih İbnMacə», 1/244 və «Səhihu-t-Tirmizi», 1/286. Həm-çinin Əhməd Şakir də bunu səhih hesab etmişdir.


158

150. [Allahummə-ğfir li vərhəmnivə əlhiqni birrafiqil-a'lə]

150. «Allahım! Məni bağışla, mənərəhm et, məni Uca Dosta qovuşdur!»1

151. Peyğəmbər r ölümündən əv-vəl əllərini suya salıb üzünə sürtər vədeyərdi:

))، إن للموت سكرات(( ال إله إال اهللا- ١٥١

151. [Lə ilahə illəllahu, innə lilməutisəkərat]

«Allahdan başqa məbud yoxdur.Həqiqətən, ölümün öz bihuşluğu var».2

إله إال اهللا وحده، (( ال إله إال اهللا واهللا أكبر، ال-١٥٢ لكالم إال اهللا له ال إله ،له ريكال ش هدحإال اهللا و ال إله

وله الحمد، ال إله إال اهللا وال حول وال قوة إال باهللا ))

1 əl-Buxari, 7/10 və Muslim, 4/1893.2 «Fəthul-Bari», 8/144. [Səhih əl-Buxari, 4/1616.]

Müsəlman qalası

159

152. [Lə ilahə illəllahu və Allahuəkbər, lə ilahə illəllahu vəhdəhu, ləilahə illəllahu vəhdəhu lə şərikə ləhu,lə ilahə illəllahu ləhul-mulku və ləhul-həmdu, lə ilahə illəllahu və lə həuləvə lə quvvətə illə billəh]

152. «Allahdan başqa məbud yox-dur. Allah ən Böyükdür. Tək Allahdanbaşqa məbud yoxdur. Allahdan başqaməbud yoxdur, O təkdir, Onun şərikiyoxdur. Allahdan başqa məbud yox-dur. Mülk Onundur və həmd Onadır.Allahdan başqa məbud yoxdur. Qüd-rət və güc yalnız Allahdadır!»1

(52) Can verənə təlqin edilən dua

153. «Kimin son sözü:

1 Bu hədisi ət-Tirmizi, İbn Macə rəvayət etmişvə əl-Albani onu “səhih” hesab etmişdir. Bax: «Sə-hihu-t-Tirmizi», 3/152 və «Səhih İbn Macə», 2/317.


160

(( ال إله إال اهللا ))- ١٥٣

153. [Lə ilahə illəllah!]«Allahdan başqa məbud yoxdur!»

olsa, Cənnətə daxil olar.1

(53) Başına müsibət gələnin duası

ه راجعون اللهم يلنا إإنا هللا و(( إ- ١٥٤ها ))را منيخلف لي خأويتجرني في مصيبأ

154. [İnnə lilləhi və innə ileyhi ra-ciun, Allahummə'curni fi musibəti vəəxlif li xayran minhə]

154. «Biz, Allaha məxsusuq və Onada qayıdacağıq! Allahım! Başıma gə-lən müsibət sayəsində məni mükafat-landır və əvəzinə ondan da xeyirlisiniver!»2

1 Əbu Davud, 3/190. Bax: «Səhihul-Cami», 5/3422 Muslim, 2/632.

Müsəlman qalası

161

(54) Meyitin gözlərini qapayarkənedilən dua

١٥٥ -ف(( اللهل راغف المن(بامسه) وارفع هتجردي الفهميدني،وف لفهاخف بهقي الي عابرينغ،ورا اغفلن

له فيه ))ره ونوري قبفلهافسحو،عالمنيب الروله يا

155. [Allahummə-ğfir lifulənin (ölə-nin adı çəkilir) vərfa' dəracətəhu fil-məhdiyyinə vəxlufhu fi aqıbihi fil-ğa-birinə vəğfir lənə və ləhu yə Rabbəl-aləmin vəfsəh ləhu fi qabrihi və nəv-vir ləhu fihi]

155. «Allahım! Filankəsi (ölənin adı-nı çəkməli) bağışla, doğru yolda olan-lar arasında onun dərəcəsini yüksəlt,geridə qalanlara (onun yaxınlarına) və-kil ol. Ey aləmlərin Rəbbi! Bizi də, onuda bağışla! Onun qəbrini geniş et vəoranı onun üçün nurlandır!»1

1 Muslim, 2/634.


162

(55) Cənazə namazında meyit üçünoxunan dua

١٥٦-و له راغف مه(( اللهمحار،وهافع،و فاعهنع،أوكرمعسوو ،لهزنو ،لهخدبالم اغسلهمج الثلاء وض من يبألابت الثويطايا كما نقخه من البرد، ونقوال

س، ونلأالددبد هاريا خنا مرداره،أويال خهنا مرنه معذأنة وجلاه دخلأجه، ورا من زوخيجازوو،هلهأ

عذاب النار ] ))ر [ وقباب العذ

156. [Allahummə-ğfir ləhu vərhəm-hu və afihi va'fu anhu və əkrim nuzu-ləhu və vəssi' mudxaləhu vəğsilhu bil-məi vəs-səlci vəl-bəradi və nəqqıhi mi-nəl-xətayə kəmə nəqqaytəs-səubəl-əb-yəda minəd-dənəsi, və əbdilhu dəranxayran min dərihi, və əhlən xayranmin əhlihi, və zəucən xayran min zəu-cihi və ədxilhul-cənnətə və əizhu minəzabil-qabri [və əzabin-nəri]]

Müsəlman qalası

163

156. «Allahım! Onu bağışla, onarəhm et, ona salamatlıq ver, onu əfvet, onu gözəl tərzdə qarşıla, onun ye-rini geniş et! Onu su, qar və dolu iləyu! Ağ paltarı kirdən təmizlədiyin ki-mi onu da günahlardan təmizlə! Onaevinin əvəzinə daha xeyirli ev, ailəsininəvəzinə daha xeyirli ailə, zövcəsininəvəzinə daha xeyirli zövcə ver! OnuCənnətə daxil et! Onu qəbir əzabın-dan (və Cəhənnəm əzabından) qoru!»1

تنا، وشاهدنا يم اغفر لحينا ومه(( الل-١٥٧وا، وبنغائذكرصا، وكبرينا ورينغا ونا. اللهثانأننم مه فته منا فتويفتوومن،سالمإلحيه على احييته منا فأأ

ده ))ره وال تضلنا بعجنا أرمال تحمان. اللهميإلعلى ا157. [Allahummə-ğfir lihəyyinə və

məyyitinə və şahidinə və ğaibinə vəsağirinə və kəbirinə və zəkərinə və un-

1 Muslim, 2/663.


164

sanə. Allahummə mən əhyəytəhu min-nə fə əhyihi aləl-isləm və mən təvaf-fəytəhu minnə fətəvaffəhu aləl-imən.Allahummə lə təhrimnə əcrahu və lətudillənə bə'dəhu]

157. «Allahım! Dirimizi və ölümü-zü, burada olanımızı və olmayanımı-zı, kiçiyimizi və böyüyümüzü, kişimi-zi və qadınımızı bağışla! Allahım! Biz-dən kimi yaşatsan müsəlman kimi ya-şat! Bizdən kimi öldürsən mömin ki-mi öldür! Allahım! Onun əcrindən bi-zi məhrum etmə və ondan sonra biziazdırma!»1

١٥٨-إ(( الله ن فمالن ابفنالنفو ،كتمي ذبل حنم هفق ،اركجوتالف ةنقبر وذاب النعأار، وأن تفاء ل الهو

الوفح .قراغفو إله همحأار كنالن ت(( يمحالر فورغ

1 İbn Macə 1/480; Əhməd, 2/368. Bax: «Səhih İbnMacə», 1/251.

Müsəlman qalası

165

158. [Allahummə innə fulənə-bnəfulənin (vəfat etmiş kəsin adı deyilir) fizimmətikə, və həbli civarikə, fəqihi minfitnətil-qabri və əzabin-nəri, və əntəəhlul-vəfai vəl-həqqi. Fəğfir ləhu vər-həmhu innəkə əntəl-ğafurur-rahim]

158. «Allahım filankəs oğlu filan-kəs (vəfat etmiş kəsin adı deyilir) Səninhimayəndədir, (aqibəti) Səndən asılı-dır. Onu qəbir fitnəsindən və Cəhən-nəm əzabından qoru! Sən vəfa və haqqsahibisən! Onu bağışla, ona rəhm et!Həqiqətən, Sən Bağışlayansan, Rəhm-lisən!»1

١٥٩-و كدبع مالله ))أاب إن اجتاح كتىلمسنا فزد ن كان محإ،عذابهعنيت غننرحمتك، وأ

سي حفهنات،إو(( هنع زاوجسيئا فتن كان م

1 Əbu Davud, 3/211; İbn Macə. Bax: «Səhih İbnMacə», 1/251.


166

159. [Allahummə abdukə vəbnuəmətikə-htacə ilə rahmətikə və əntəğaniyyun an əzabihi, in kənə muhsi-nən fəzid fi həsənatihi və in kənə mu-siən fətəcavəz anhu]

159. «Allahım! Sənin qulun, Səninkənizinin oğlu Sənin mərhəmətinə möh-tacdır. Sənin ona əzab verməyə ehti-yacın yoxdur. Əgər o, yaxşı əməl sahi-bidirsə, savabını artır! Yox əgər pisəməl sahibidirsə, günahından keç!»1

(56) Həddi-büluğa çatmamış uşağıncənazə namazında oxunulan dua

ر ))قباب العذنه معذ((اللهم أ- ١٦٠160. [Allahummə, əizhu min əza-

bil-qabri]

1 Bu hədisi əl-Hakim rəvayət etmiş və “səhih”saymış, əz-Zəhəbi də onu təsdiqləmişdir 1/359.Bax: əl-Albani, «Əhkamul-Cənaiz», səh. 125.

Müsəlman qalası

167

160. «Allahım! Onu qəbir əzabın-dan qoru!»1

Sonra:الله ))طا وذخفر لهعاج ما لريدالا ويعفشو ،ها. اللهابجمم ثقل به مازينوها وأمعمظا، ومهورأج به

براهيم، وقه اجعله في كفالة إو،نيمنؤمقه بصالح الحلأ،ارهدرا منارا خيه دبدلأ، وجحيمبرحمتك عذاب ال

أويال خهنا مأرالله ،هله راغف ألمساالفن،اوناطأفر،ونا بامقنبسإليانم((

[Allahummə-c'alhu fəratan və zux-ran livalidəyhi və şəfian mucəbən.

1 Səid ibn Museyyib rəvayət edir ki, «Mən ƏbuHureyranın arxasında heç bir günah görməyənkörpə bir uşağın cənazə namazını qılarkən onunbu cür dua etdiyini eşitdim». Bu hədisi Malik «əl-Muvatta» əsərində 1/288; İbn Əbi Şeybə «əl-Mu-sannaf» əsərində 3/217; Beyhaqi «Sünən» əsərində4/9 rəvayət etmişlər. Şueyb əl-Arnaut Bəğavinin«Şərhu-s-Sunnə» əsərinin təhqiqində 5/357 bu hə-disin isnadının «səhih» olduğunu söyləmişdir. [Hə-dsi səhihdir: «Mişkatul-Məsabih», 1/380.]


168

Allahummə səqqil bihi məvazinəhu-mə və ə'zim bihi ucurahumə və əlhiq-hu bisalihil-mu'mininə vəc'alhu fi kə-faləti İbrahim və qıhi birahmətikə əza-bəl-cəhim, və əbdilhu dəran xayranmin dərihi, və əhlən xayran min əhli-hi, Allahummə-ğfir liəsləfinə və əfra-tinə və mən səbəqanə bil-imən]

«Allahım! Onu valideynləri üçün(cənnətə girməkdə onları) qabaqlayan,saxlanılan bir nemət və duası qəbulolunan bir şəfaətçi et! Allahım! Onunsayəsində onların (yaxşı əməl) tərəzi-lərini ağır et və onların mükafatlarınıböyük et! Onu əməlisaleh möminlərəqovuşdur və İbrahimin himayəsinəgötür. Öz mərhəmətinlə onu Cəhən-nəm əzabından qoru! Ona evinin əvə-zinə daha xeyirli ev, ailəsinin əvəzinədaha xeyirli ailə ver! Allahım! Bizim

Müsəlman qalası

169

sələflərimizi,1 uşaqlarımızı və bizdənəvvəl iman gətirmiş kimsələri bağış-la!» – desə yaxşı olar.2

١٦١ -الله ))اج ا ملن لهفعلفارسأ،طا، وا ))ورج

161. [Allahummə-c'alhu lənə fəra-tan və sələfən və əcran!]

161. «Allahım! Onu bizim üçün(cənnətə girməkdə bizi) qabaqlayan,sələf və mükafat et!»3

1 Keçmiş nəslimizi.2 Bax: ibn Qudəmənin, «əl-Muğni», 3/416; Şeyx

Əbdüləziz ibn Abdullah ibn Baz, «əd-Durusul-Mu-himmə li Ammətul-Ummə», səh. 15.

3 «əl-Həsən uşaq üçün cənazə namazı qıldıqdaKitabı açan (əl-Fatihə) surəsini oxuyar və [bu dua-nı] deyərdi....» əl-Bəğavi, «Şərhu-s-Sunnə», 5/357.Abdurrazzaq № 6588. Buxari bu hədisi «əl-Cəna-iz» fəslinin «əl-Fatihəni cənazə namazında oxu-maq» qismində 2/113 «mualləq» olaraq rəvayət et-mişdir.


170

(57) Təziyə1 duası

ى وكل ط، وله ما أعأخذان هللا م(( إ-١٦٢يشنبأء ع هىدمسل مفلج ...برصت(( سبتحلتو

162. [İnnə lillahi mə əxazə və ləhumə ə'ta və kullu şey'in indəhu biəcəlinmusəmmə... fəl-təsbir vəl-təhtəsib]

162. «Şübhəsiz ki, Allahın aldığı da,verdiyi də Özünə aiddir. Onun yanın-da hər şeyin öz müəyyən əcəli var...Səbr et və (bunun əvəzinə Allah yanın-da mükafat qazanacağına) ümid bağ-la!»2 Sonra:

تك ))حسن عزاءك وغفر لميأو،ركجأظم اهللاع(( أ

[Ə'zəməllahu əcrakə və əhsənə aza-əkə və ğafəra liməyyitikə]

1 [Yaxın adamı ölmüş bir şəxsə və ya ailəyə tə-səlli vermə.]


Müsəlman qalası

171

«Allah sənin mükafatını böyük et-sin, sənə gözəl təskinlik versin və ölmüşadamını bağışlasın!» – desə yaxşı olar.1

(58) Cənazəni qəbrə qoyarkənedilən dua

١٦٣ -ول اهللا ))(( بسسر ةنلى سعم اهللا و

163. [Bismillahi və alə sunnəti Ra-sulilləhi]

163. «Allahın adı ilə və Rəsululla-hın Sünnəsi üzrə!»2

(59) Cənazəni dəfn etdikdənsonra edilən dua

١٦٤ -الله))م له راغفاللهم هتثب((

1 ən-Nəvəvi, «əl-Əzkar», səh. 126.2 Əbu Davud, 3/314 isnadı “səhih”dir. [Səhih Əbu

Davud, 2/619.] Əhməd isə bu hədisi belə rəvayət et-mişdir: «Allahın adı ilə və Rəsulullahın milləti (di-ni) üzrə!» İsnadı “səhih”dir. [Səhih ibn Macə, 1/259.]


172

164. [Allahummə-ğfir ləhu. Allahum-mə səbbithu.]

164. «Allahım, onu bağışla! Allahım,onu səbatlı et!»1

(60) Qəbirləri ziyarət edərkənoxunan dua

١٦٥ -ليع المالس ))أكماله نار ميل الدمنؤم نيالومسنيمل،ا إإوناء اهللا بكمقونن شالح]اهللاو محري

سالما ونم نيمقدت[رينأختسأالمأل اهللاسلكما ولنعافية ))ال

165. [Əs-sələmu aleykum əhləd-di-yəri minəl-mu'mininə vəl-muslimin vəinnə inşə Allahu bikum ləhiqunə [və

1 Peyğəmbər r cənazəni dəfn etdikdən sonra onunqəbri üstündə durub deyərdi: «(Allahdan) qardaşınızüçün bağışlanma diləyin və onun sabit olmasını istə-yin. Çünki onu, indi sorğu-sual edirlər». Əbu Davud,3/315. Hakim onu “səhih” hesab etmiş, əz-Zəhəbi dəbunu təsdiqləmişdir, 1/370. [Səhih Əbu Davud, 2/620.]

Müsəlman qalası

173

yərhəmullahul-mustəqdiminə minnəvəl-mustə'xirinə]. Əs'əlullahə lənə vələkumul-afiyətə]

165. «Ey (bu) diyarın mömin və mü-səlman sakinləri! Sizə salam olsun!Allah istəsə biz də sizə qovuşacağıq.[Allah bizdən əvvəl gedənlərə və qa-lanlara rəhmət etsin!] Allahdan özü-müzə və sizə salamatlıq diləyirəm!»1

(61) Külək əsərkən edilən dua

عوذ بك منأرها، ولك خيسأأين(( اللهم إ-١٦٦شرها ))

166. [Allahummə inni əs'əlukə xay-rahə və əuzu bikə min şərrihə]

1 Muslim, 2/671. Bu hədisin mətni İbn Macənin«Sünən» əsərində (1/494) Bureydadan t rəvayət et-diyi hədisdən götürülmüşdür. Mötərizə içində olan-lar isə Muslimin Aişədən t rəvayət etdiyi hədis-dən götürülüb 2/671.


174

166. «Allahım! Səndən onun (külə-yin) xeyrini diləyirəm və onun şərin-dən Sənə sığınıram!»1

، ايهر ما فخي، ورهاك خيلسأأين(( اللهم إ-١٦٧ويخا أرم رلتسبهوذأوعبكنامهرش،وراشاميهف،

رشاومأرلتسبه((

167. [Allahummə inni əs'əlukə xay-rahə və xayra mə fihə və xayra mə ur-silət bihi, və əuzu bikə min şərrihə vəşərri mə fihə və şərri mə ursilət bihi]

167. «Allahım! Səndən onun (külə-yin) xeyrini, onda olanın xeyrini vəonunla birlikdə göndərilənin xeyrinidiləyirəm! Onun şərindən, onda ola-nın şərindən və onunla birlikdə gön-dərilənin şərindən Sənə sığınıram!»2

1 Əbu Davud 4/326; ibn Macə, 2/1228. Bax: «Sə-hih ibn Macə», 2/305.

2 Muslim, 2/616; əl-Buxari, 4/76.

Müsəlman qalası

175

(62) Göy guruldayarkən edilən dua

١٦٨-بسي يان الذحبس ))عالر حمبح د هدالونكة مالئميخ(( هفت

168. [Subhanəl-ləzi yusəbbihur-ra'-du bihəmdihi vəl-mələikətu min xifə-tihi]

168. «Göy gurultusunun həmd edə-rək, mələklərin isə qorxusundan şəni-nə təriflər dediyi (Allah) pak və mü-qəddəsdir!»1

(63) Yağışın yağması üçün edilənbəzi dualar

ثا مغيثا مريئا مريعا، نافعا سقنا غي(( اللهم أ- ١٦٩غيرارضاجال غيآجل ))، ع ر

1 «Abdullah ibn əz-Zubeyr t göy gurultusu eşi-dəndə sözünü yarımçıq qoyub [bu duanı] deyərdi...»«əl-Muvatta», 2/992. əl-Albani: “Məuquf olaraq isnadısəhihdir” demişdir. [əl-Kəlimut-Teyyib, səh: 135.]


176

169. [Allahummə əsqinə ğaysən mu-ğisən, məriən, mərian, nafian ğayra dar-rin, acilən ğayra əcilin]

169. «Allahım! Bizə imdadımızaçatan, xoş, bərəkətli, faydalı, zərəri ol-mayan, həmən, gecikdirmədən yağ-mur endir!»1

، اللهم أغثنا ))لهم أغثنا، اللهم أغثنا(( ال- ١٧٠

170. [Allahummə əğisnə, Allahum-mə əğisnə, Allahummə əğisnə]

170. «Allahım, bizə yağmur endir!Allahım, bizə yağmur endir! Allahım,bizə yağmur endir!»2

١٧١-الله ))مكادبق عاسو ،كمائهبو ،رشانحركتم،أوالح كلديي بيمت((

1 Əbu Davud, 1/303. əl-Albani bu hədisi “səhih”hesab etmişdir. Bax: «Səhih Əbu Davud» 1/216.


Müsəlman qalası

177

171. [Allahummə-sqi ibadəkə vəbəhaiməkə, vənşur rahmətəkə və əhyibələdəkəl-məyyitə]

171. «Allahım! Qullarına və hey-vanlarına su ver! Mərhəmətini yay vəölü məmləkətini dirilt!»1

(64) Yağış yağanda edilən dua

١٧٢ -يص ما ))(( اللهعافا نب172. [Allahummə sayyibən nafian]172. «Allahım, bu yağışı faydalı et!»2

(65) Yağış yağandan sonra edilən zikr

١٧٣ -رطم ))ا بفضنحرل اهللا و(( هتم

173. [Mutirnə bi fadlilləhi və rah-mətihi]

1 Əbu Davud, 1/305. əl-Albani bu hədisi “həsən”hesab etmişdir. Bax: «Səhih Əbu Davud» 1/218.

2 «Fəthul-Bari», 2/518. [Mişkatul-Məsabih, 1/338.]


178

173. «Allahın lütfü və mərhəmətiilə bizə yağmur endirildi».1

(66) Havanın açılması üçün ediləndua

١٧٤-الله ))اليوح مليال عا ونا. اللهلى نع مومنابت الشجر ))،يةودألوبطون ا،الظرابآلكام وا

174. [Allahummə həvaleynə və ləaleynə. Allahummə aləl-akəmi vəz-zı-rabi və butunil-audiyəti və mənabitiş-şəcəri]

174. «Allahım! Üzərimizə deyil, ət-rafımıza (yağdır). Allahım! Təpələrə,dağlara, vadilərə və ağac bitən yerlərə(yağdır)!»2

1 əl-Buxari, 1/205; Muslim, 1/83.2 əl-Buxari, 1/224; Muslim, 2/614.

Müsəlman qalası

179

(67) Hilal1 görünərkən edilən dua

نمألنا باه عليم أهلكبر، اللهاهللا أ(( -١٧٥إلاويمو ،انالمالسةإلاوسالم، ووالت بحا تميق لا فنبرورىتاهللا ))،ض كبرا ونبر

175. [Allahu əkbər, Allahummə əhil-ləhu aleynə bil-əmni, vəl-iməni, vəs-sələməti, vəl-isləmi, vət-təufiqi limətuhibbu Rabbənə və tərda. Rabbunəvə Rabbukə-llahu]

175. «Allah ən Böyükdür! Allahım!Onu əmin-amanlıqla, imanla, salamat-lıqla, islamla və ey Rəbbimiz, sevdiyinvə razı qaldığın işlərə müvəffəqiyyətverməklə başımız üzərinə çıxart! (Eyhilal!) Bizim də Rəbbimiz, sənin də Rəb-bin Allahdır!»2

1 [Təzə ay.]2 ət-Tirmizi, 5/504; əd-Darimi, 1/336. Mətn əd-Da-

riminindir. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/157.


180

(68) Oruc tutan iftarını açarkənetdiyi dua

١٧٦-))بأذهالظم ،لوتابالتوقرع ،وتثب))اهللاشاءنإجرألا

176. [Zəhəbəz-zəməu, vəbtəllətil-uruq, və səbətəl-əcru inşə Allah]

176. «Susuzluq getdi və damarlarislandı. Allah istəsə, savab yazıldı!»1

١٧٧-إ(( الله ي أمأنسحبر لكالت كتي ميكل ش تعسء أون تي ))غل رف

177. [Allahummə inni əs'əlukə bi-rahmətikəl-ləti vasi'at kullə şey'in əntəğfira li]

1 Əbu Davud, 2/306 və başqaları rəvayət etmiş-lər. Bax: «Səhihul Cami», 4/209.

Müsəlman qalası

181

177. «Allahım! Səndən hər şeyi əha-tə edən mərhəmətinlə məni bağışla-manı diləyirəm!»1

(69) Yeməyə başlayarkən edilən dua178. «Sizlərdən biri yemək yeməyə

başlayarkən:١٧٨ -م اهللا ))(( بس

[Bismilləh]«Allahın adı ilə!» desin. Əgər əvvəl-

də bunu unutsa, onda:ي أ(( بسم اهللا فوو هل(( رهآخ

[Bismilləhi fi əvvəlihi və axirihi]«Əvvəlində də, axırında da Allahın

adı ilə!» desin.2

1 Abdullah ibn Amr ibnul-Asınt rəvayətindən. İbnMacə, 1/557 rəvayət etmiş və İbn Həcər onu “həsən”hesab etmişdir. Bax: «Şərhul-Əzkar», 4/342. [əl-Albanibu hədisi “zəif” hesab etmişdir; Daif ibn Macə, 1/135.]



182

179. Qoy Allahın yemək verdiyikimsə [belə] desin:

١٧٩ -الله ))اركب مو يها فطألنمعيا خننا مر(( ه

[Allahummə bərik lənə fihi və ət'im-nə xayran minhu]

«Allahım! Bunu bizim üçün bərə-kətli et və bizə bundan daha xeyirlisi-ni nəsib eylə!»

Allahın süd nəsib etdiyi kimsə isə[belə] desin:

اركب مالله ))نا منزدو يها فلن(( ه

[Allahummə bərik lənə fihi və zid-nə minhu]

«Allahım! Bunu bizim üçün bərəkət-li et və bundan bizə çox nəsib eylə!»1


Müsəlman qalası

183

(70) Yeməkdən sonra edilən dua

ذا ورزقنيه طعمني هذي أالمد هللاح(( ال-١٨٠غي نمال قوي ونل مور ح(( ة

180. [Əlhəmdu lilləhil-ləzi ət'amənihəzə və razəqanihi min ğayri həulinminni və lə quvvətin]

180. «Bunu mənə yedirdən və özümheç bir qüdrət və güc sərf etmədən onumənə bəxş edən Allaha həmd olsun!»1

با مباركا حمد هللا حمدا كثريا طي(( ال-١٨١يهف،رغي]يكفالمودوع] م،الوسمغتىننعبر ها ))ن

181. [Əlhəmdu lilləhi həmdən kəsi-ran tayyibən mubarakan fihi ğayra[məkfiyyin və lə] muvəddəin və ləmustəğnən anhu Rabbənə]

1 ən-Nəsai istisna olmaqla «Sünən» əsərinin mü-əllifləri rəvayət etmişlər. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/159.


184

181. «Rəbbimiz Allaha həmd olsun!(Özü də) çoxlu, xoş, mübarək, [sonsuz],ardı-arası kəsilməyən, onsuz keçinməkmümkün olmayan bir həmd!»1

(71) Qonağın ona yemək verən üçünetdiyi dua

١٨٢-مهقتزا ريمف مله اركب مالله ))و ، راغفمهمحارو مله((

182. [Allahummə bərik ləhum fimərazəqtəhum vəğfir ləhum vərhəmhum]

182. «Allahım! Onlara verdiyin ru-zini bərəkətli et, onları bağışla və on-lara rəhm et!»2

1 əl-Buxari, 6/214; ət-Tirmizi, 5/507. Mətn ət-Tir-mizinindir.

2 Muslim, 3/1615.

Müsəlman qalası

185

(72) Su verən yaxud vermək istəyənşəxs üçün edilən dua

اسق من طعمني ومن أطعم(( اللهم أ-١٨٣سقاني ))

183. [Allahummə ət'im mən ət'a-məni və-sqi mən səqani]

183. «Allahım! Mənə yemək verə-nə yemək ver, su verənə su ver!»1

(73) (Başqa evdə) orucunu açanşəxsin ev əhli üçün etdiyi dua

كل فطر عندكم الصائمون، وأ(( أ-١٨٤كماماألطعليع لتصو ،ارربكة ))الكمالئم

184. [Əftəra indəkumus-saimunəvə əkələ təaməkumul-əbraru və sallətaleykumul-məlaikətu]

1 Muslim, 3/126.


186

184. «Oruc tutanlar sizdə iftar aç-sın, yeməyinizi yaxşı adamlar yesin,mələklər də sizin üçün dua etsin!»1

(74) Oruc tutan şəxsin yemək süfrəsiaçıldığı zaman orucunu2 pozmaq

istəmədikdə etdiyi dua185. «Sizlərdən birini qonaq çağır-

salar, getsin! Oruc tutubsa, dua etsin,tutmayıbsa, yeməkdən yesin!»3

(75) Oruc tutan onu söyən adamanə deməlidir

١٨٦ - ))ي صإنمائمائي صإن ،((

1 «Sünən Əbu Davud», 3/367; İbn Macə 1/556. ən-Nəsai «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl» əsərində (№296-298) rəvayət etmişdir ki, Peyğəmbər r bu duanı hərhansı bir evdə iftar yeməyi yedikdə edərdi. Bu hə-disi əl-Albani “səhih” hesab etmişdir. Bax: «SəhihƏbu Davud» 2/730.

2 [Burada vacib orucdan başqa tutulan oruclarqəsd edilir.]

3 Muslim, 2/1054.

Müsəlman qalası

187

186. [İnni saimun, inni saimun]186. «Mən orucam, mən orucam!»1

(76) Novbar meyvə görərkənedilən dua

وبارك لنا في ،(( اللهم بارك لنا في ثمرنا-١٨٧وبارك لنا في صاعنا، وبارك لنا في مدنا ))،مدينتنا

187. [Allahummə bərik lənə fi sə-mərinə və bərik lənə fi mədinətinə vəbərik lənə fi sainə və bərik lənə fi mud-dinə]

187. «Allahım! Məhsulumuzu bizimüçün bərəkətli et, şəhərimizi bizimüçün bərəkətli et, saamızı2 bizim üçünbərəkətli et və muddumuzu 3 bizimüçün bərəkətli et!»4

1 «Fəthul-Bari» 4/103; Muslim 2/806.2 [Dörd ovuca bərabər ölçü vahididir.]3 [Bir ovuca bərabər ölçü vahididir.]4 Muslim, 2/1000.


188

(77) Asqırdıqda edilən dua

188. «Sizlərdən biri asqırsa,

١٨٨ -(( لهل دمالح ))

[Əlhəmdulilləh]«Həmd olsun Allaha!» desin. Qar-

daşı və ya dostu isə ona:

(( يرحمك اهللا ))[Yərhəmukəllah]«Allah sənə rəhm etsin!» desin. O

da «Allah sənə rəhm etsin!» deyənə:

كميدهي ))ب حلصياهللا والكم(([Yəhdikumullahu və yuslihu bələ-

kum]«Allah sizi doğru yola yönəltsin və

işinizi avand etsin!» desin.1


Müsəlman qalası

189

(78) Kafir asqırıb əlhəmdulilləhdesə, ona nə deyilir

١٨٩ -ب حلصياهللا و كميدهي ))الكم((189. [Yəhdikumullahu və yuslihu

bələkum]189. «Allah sizi doğru yola yönəlt-

sin və işinizi avand etsin!»1

(79) Evlənən üçün edilən dua

١٩٠-))ليع كاربو ،اهللا لك كارب؛ك عمجويي خا فكمنيرب((

190. [Bərakəllahu ləkə və bərakəaleykə və cəməa bəynəkumə fi xayrin]

190. «Allah mübarək eləsin, səninüçün bərəkətli etsin, hər ikinizi xeyirüzərində birləşdirsin!»2

1 ət-Tirmizi, 5/82; Əhməd, 4/400; Əbu Davud,4/308. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 2/354.

2 ən-Nəsai istisna olmaqla «Sünən» əsərinin müəl-lifləri rəvayət etmişlər. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 1/316.


190

(80) Evlənən şəxsin özü üçün etdiyi duavə minik heyvanı alanın edəcəyi dua

191. Sizdən biriniz bir qadınla ev-ləndikdə və ya bir xidmətçi (satın) al-dıqda belə desin:

رها وخير ما لك خيسأ(( اللهم إنى أ-١٩١ه ))تها عليعوذ بك من شرها وشر ما جبله وأتها عليجبل

[Allahummə inni əs'əlukə xayrahəvə xayra mə cəbəltəhə aleyhi, və əuzubikə min şərrihə və şərri mə cəbəltəhəaleyhi]

«Allahım! Şübhəsiz ki, mən Sən-dən həm onun xeyrini, həm də ona ver-diyin xilqətin xeyrini diləyirəm. Onunşərindən və ona verdiyin xilqətin şə-rindən Sənə sığınıram!» Dəvə aldıqdada, onun hörgücünün başından tutubeyni ilə bu duanı desin.1

1 Əbu Davud, 2/248; İbn Macə, 1/617. Bax: «Sə-hih İbn Macə», 1/324.

Müsəlman qalası

191

(81) Həyat yoldaşı ilə cinsi əlaqəyəgirməmişdən əvvəl edilən dua

١٩٢-))م اهللابس .اللها الشنبنج مب ،طانينجويقالشزا راطان منت((

192. [Bismilləh. Allahummə cənnib-nəş-şeytanə, və cənnibiş-şeytanə mərazəqtənə]

192. «Allahın adı ilə! Allahım! Bizişeytandan uzaqlaşdır, şeytanı da bizəbəxş etdiyin şeydən uzaqlaşdır!»1

(82) Qəzəblənərkən edilən dua

طان الرجيم ))اهللا من الشيعوذ ب(( أ- ١٩٣193. [Əuzu billəhi minəş-şeytanir-

racim]193. «Lənətlənmiş şeytandan Allaha

sığınıram!»2

1 əl-Buxari, 6/141; Muslim, 2/1028.2 əl-Buxari, 7/99; Muslim, 4/2015.


192

(83) Müsibətə düçar olmuş kimsənigörərkən edilən dua

حمد هللا الذي عافاني مما ابتالك به (( ال-١٩٤))ممن خلق تفضيالني على كثريوفضل

194. [Əlhəmdu lilləhi-lləzi afəni mim-məbtəlakə bihi və fəddaləni alə kəsirinmimmən xaləqa təfdilən]

194. «Sənə üz vermiş müsibətdənməni salamat edən və məni yaratdıqla-rının çoxundan fəzilətli edərək üstüntutan Allaha həmd olsun!»1

(84) Məclisdə nə deyilir

195. İbn Ömər t rəvayət edir ki,Peyğəmbərin r bir məclisdə qalxmaz-dan öncə yüz dəfə:

1 ət-Tirmizi, 5/493-494. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi»,3/153.

Müsəlman qalası

193

١٩٥ - ))اغر لبع بتي ول رفأإي كنوالت تن ابغفور ))ال

195. [Rabbiğfir li və tub aleyyə. İn-nəkə əntət-təvvabul-ğafur]

«Ey Rəbbim! Məni bağışla, mənimtövbəmi qəbul et! Şübhəsiz ki, Sən Töv-bələri qəbul edənsən, Bağışlayansan!»– dediyi sayılardı.1

(85) Məclisin kəffarəsi2

١٩٦ -بس ))الله كانحو بمحمكأ،د دهشك ))ليتوب إأستغفرك وأ،نتال أإله ن ال إأ

196. [Subhanəkə Allahummə və bi-həmdik, əşhədu ən lə ilahə illə ənt, əstəğ-firukə və ətubu ileyk]

1 Hədisi ət-Tirmizi və başqaları rəvayət etmiş-lər. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/153; «Səhih İbn Ma-cə», 2/321. Hədisin mətni ət-Tirmizinindir.

2 [Günahların bağışlanılması üçün şəriətin buyur-duğu qaydada deyilən söz yaxud verilən sədəqə.]


194

196. «Allahım! Sən pak və müqəd-dəssən! Sənə həmd olsun! Mən şahid-lik edirəm ki, Səndən başqa məbudyoxdur. Səndən bağışlanma diləyir vəSənə tövbə edirəm!»1

(86) «Allah səni bağışlasın!»deyən üçün edilən dua

١٩٧ -(( لكو ))197. [Və ləkə]197. «Səni də!»2

1 «Sünən» əsərinin müəllifləri rəvayət etmişlər.Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/153. Aişə t rəvayət edirki, Peyğəmbər r hər bir məclisin sonunda, habeləQuran oxuduqdan və namaz qıldıqdan sonra bu kəl-mələri deyərdi....» ən-Nəsai, «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl», №308; Əhməd, «Müsnəd», 6/77. Doktor Fa-ruq Həmadə bu hədisi ən-Nəsainin «Əməlul-Yəu-mi vəl-Leyl» əsərinin təhqiqində (səh. 273) “səhih”hesab etmişdir.

2 Əhməd, 5/82; ən-Nəsai, «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl» doktor Faruq Həmadənin təhqiqi səh.218,№421. [Hədis səhihdir: Müxtəsər əş-Şəmail, 1/33.]

Müsəlman qalası

195

(87) Sənə yaxşılıq edən şəxs üçünedəcəyin dua

١٩٨ -ياهللا خ اكزرا ))(( ج198. [Cəzakəllahu xayran]198. «Allah səni xeyirlə mükafat-

landırsın!» desə, gözəl tərzdə təşək-kür etmiş olar.1

(88) O zikr ki, Allah onun sayəsindəDəccaldan qoruyar

199. «Kim “əl-Kəhf” surəsinin ilkon ayəsini əzbərləsə, Dəccaldan qoru-nar!»2 Həmçinin, hər namazda axırın-cı təşəhhüddən sonra onun fitnəsin-dən Allaha sığınmaq lazımdır.3

1 ət-Tirmizi, №2035. Bax: «Səhihul-Cami», 6244;«Səhihu-t-Tirmizi», 2/200.

2 Muslim, 1/555. Başqa bir rəvayətdə də deyilirki, «son on ayəsini ...» 1/556.

3 Bu kitabdakı 55 və 56-cı dualara bax.


196

(89) «Səni Allah xatirinə sevirəm»deyən üçün edilən dua

حببتني له ))حبك الذي أ(( أ- ٢٠٠

200. [Əhəbbəkəl-ləzi əhbəbtəni lə-hu]

200. «Məni xatirinə sevdiyin (Allah)səni də sevsin!»1

(90) Malını sənə təklif edən kimsəüçün edilən dua

هلك ومالك ))(( بارك اهللا لك في أ- ٢٠١

201. [Bərakəllahu ləkə fi əhlikə vəməlikə]

201. «Allah sənin üçün ailəni vəmalını bərəkətli etsin!»2

1 Əbu Davud, 4/333. əl-Albani bu hədisi «həsən»hesab etmişdir. Bax: «Səhih Əbu Davud» 3/965.

2 «Fəthul-Bari», 4/88. [Səhih əl-Buxari, 2/722.]

Müsəlman qalası

197

(91) Borcu qaytararkən onu verənşəxs üçün edilən dua

٢٠٢-ف اهللا لك كاري أ(( بإه ،كالمو كا لمنداء ))األد ومحف الجزاء السل

202. [Bərakəllahu ləkə fi əhlikə vəməlikə, innəmə cəzəus-sələfil-həmduvələdau]

202. «Allah sənin üçün ailəni vəmalını bərəkətli etsin! Həqiqətən bor-cun qarşılığı təşəkkür etmək və (onu)ödəməkdir».1

(92) Allaha şərik qoşmaqdanqorxanın edəcəyi dua

٢٠٣-إ(( الله ي أمأن وذ بكن أعو بك ركا أشنعلم ))فرك لما ال أتغسأعلم، وأ

1 ən-Nəsai, «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl», səh. 300;İbn Macə, 2/809. Bax: «Səhih İbn Macə», 2/55.


198

203. [Allahummə inni əuzu bikə ənuşrikə bikə və ənə ə'ləmu, və əstəğfi-rukə limə lə ə'ləmu]

203. «Allahım! Bilə-bilə Sənə şərikqoşmaqdan Sənə sığınıram və bilmə-diklərimə görə də Səndən bağışlanmadiləyirəm!»1

(93) Allah sənə bərəkət versin deyənadama nə deyilir

٢٠٤ - )) ويف اهللاك كارب((

204. [Və fikə bərakəllahu]204. «Allah sənə də bərəkət ver-

sin!»2

1 Əhməd 4/403 və başqaları rəvayət etmişlər. Bax:əl-Albani «Səhihul-Cami», 3/233; «Səhihut-Tərğib vət-Tərhib», 1/19.

2 İbn əs-Sunni səh. 138, № 278. Bax: Bəşir Mu-həmməd Uyunun təhqiq etdiyi İbn əl-Qayyimin«Əl-Vabilus-Sayb» əsərinə səh. 304.

Müsəlman qalası

199

(94) Bəd əlamətə1 qarşı edilən dua

٢٠٥-))اللهال طي إم رال طيكريال خإ، و ال ريخكال إ،روغي لهكر((

205. [Allahummə lə tayra illə tay-rukə, və lə xayra illə xayrukə, və ləilahə ğayrukə]

205. «Allahım! Sənin (izninlə göy-də uçan) quşundan başqa heç bir quşyoxdur,2 Sənin verdiyin xeyirdən baş-

1 [Hər hansı bir şey gördükdə yaxud eşitdikdəvə ya bir hadisə baş verdikdə bunu uğursuzluğayozmaq.]

2 [Cahiliyyə dövründə ərəblər səfərə çıxmaq is-tədikdə onun uğurlu və ya uğursuz olacağını bil-mək üçün göyə quş uçurdardılar. Onlar fikirləşir-dilər ki, quş sağ tərəfə uçsa səfər uğurlu, sol tərəfəuçsa uğursuz olacaq. Belə ki, onlar səfərin uğurluvə ya uğursuz olacağını quşun sağ və ya sol tərəfəuçması ilə əlaqələndirirdilər. Lakin Peyğəmbər ronlara bildirdi ki, quşlar göydə yalnız Allahın izniilə uçurlar və onların bu əməli batildir. (Bax: “əl-Mulk”, 19; “ən-Nəhl”, 79)]


200

qa xeyir yoxdur və Səndən başqa mə-bud yoxdur!»1

(95) Minik vasitəsinə minərkənedilən dua

٢٠٦-م اهللا، ال(( بسحهللام د[FGHIJKLMPNQRSZ

كبر، كبر، اهللا أالحمد هللا، الحمد هللا، الحمد هللا، اهللا أ،يفاغفر لني ظلمت نفسيكبر، سبحانك اللهم إاهللا أ

ت ))نال أفر الذنوب إنه ال يغفإ

1 Əhməd, 2/220 və İbn əs-Sunni №292. Bu hədi-si əl-Albani “səhih” hesab etmiçdir. Bax: «Silsilə-tul-Əhadisi-s-Səhihə», 3/54, №1065. O ki qaldı xoşəlamətə, bu, Peyğəmbərin r xoşuna gələrdi. Eləbuna görə də, bir kişinin yaxşı söz söylədiyini eşi-dib onu bəyəndi və dedi: “Ağzından çıxan xoş əla-məti bəyəndik!” Əhməd, Əbu Davud; Bu hədisi əl-Albani “səhih” hesab etmiçdir. Bax: «Silsilətul-Əha-disi-s-Səhihə», 2/363. Həmçinin Əbuş-Şeyx “Əxla-qun-Nəbiyyi r” səh. 270.

Müsəlman qalası

201

206. [Bismilləh. Əlhəmdulilləh. Sub-hanəl-ləzi səxxara lənə həzə və mə kun-nə ləhu muqrinin. Və innə ilə Rabbinələmunqalibun. Əlhəmdulilləh, əlhəm-dulilləh, əlhəmdulilləh. Allahu əkbər,Allahu əkbər, Allahu əkbər. Subhanə-kə Allahummə inni zaləmtu nəfsi fəğfirli, fəinnəhu lə yəğfiruz-zunubə illə ənt]

206. «Allahın adı ilə! Allaha həmdolsun! «Bunu bizə tabe edən [Allah] pakvə müqəddəsdir. [Yoxsa] bizim ona gü-cümüz çatmazdı. Şübhəsiz ki, biz Rəb-bimizə qayıdacağıq». Allaha həmd ol-sun! Allaha həmd olsun! Allaha həmdolsun! Allah ən Böyükdür, Allah ən Bö-yükdür, Allah ən Böyükdür. Allahım,Sən pak və müqəddəssən! Mən özüməzülm etdim. Məni bağışla! Şübhəsiz ki,günahları ancaq Sən bağışlayırsan».1



202

(96) Səfər duası

F]كبر،كبر، اهللا أكبر، اهللا أ(( اهللا أ- ٢٠٧GHIJKLMPNQR

SZإ ماللهسا نذا الأنا هفرني سف لكو قبرىالتو،اطو نا سفرنا هذا وهون عليم ضى، اللهعمل ما ترومن العا بنعالله ،هأد مف باحالص تنفر، والي السيفة فلي خ

كآبة وعثاء السفر، وعوذ بك منني أم إل، اللههاأل ))هلاألمال وقلب في المنسوء الظر، ونمال

207. [Allahu əkbər, Allahu əkbər,Allahu əkbər. Subhanəl-ləzi səxxaralənə həzə və mə kunnə ləhu muqri-nin. Və innə ilə Rabbinə ləmunqali-bun. Allahummə innə nəs'əlukə fi sə-fərinə həzə əl-birra vət-təqva, və mi-nəl aməli mə tərda. Allahummə həv-vin aleynə səfəranə həzə vətvi annəbu'dəhu. Allahummə əntəs-sahibu fis-səfəri vəl-xalifətu fil-əhli. Allahummə

Müsəlman qalası

203

inni əuzu bikə min və'sais-səfəri vəkəabətil-mənzari və suil-munqaləbi fil-mali vəl-əhl]

207. «Allah ən Böyükdür, Allah ənBöyükdür, Allah ən Böyükdür. «Bunubizə tabe edən [Allah] pak və müqəd-dəsdir. [Yoxsa] bizim ona gücümüzçatmazdı. Şübhəsiz ki, biz Rəbbimizəqayıdacağıq». Allahım! Bu səfərimiz-də Səndən yaxşılıq, Allah qorxusu vərazı qalacağın əməl diləyirik. Allahım!Bu səfərimizi bizim üçün rahat et vəonun uzaqlığını bizə yaxın et. Alla-hım! Səfərdə dost və ailəmiz üçün ha-mi Sənsən. Allahım! Səfərin ağırlığın-dan, məyus edən mənzərədən, maldavə ailədə xoşagəlməz dəyişiklikdənSənə pənah aparıram».

Səfərdən qayıdanda isə həmin dua-nı oxuyub aşağıdakı sözləri də bunaəlavə etmək lazımdır:


204

نا حامدون ))لرب،عابدون،تائبون،(( آيبون

[Ayibunə, taibunə, abidunə, li Rab-binə hamidun]

«(Biz) geri dönənlər, tövbə edənlər,ibadət edənlər, Rəbbimizə həmd edən-lərik!»1

(97) Kəndə yaxud şəhərə daxilolarkən edilən dua

٢٠٨-الله ))ر مبالس اتومالس با أع وم ،ظللنوما قللن، ورب الشياطنيما أع ورضني السبورب األ

ذه ر هلك خيسأا ذرين. أمورب الرياح و،ضللنأعوذ بك من أر ما فيها، وهلها، وخير أية وخيقرال

هلها، وشر ما فيها ))شرها، وشر أ

208. [Allahummə Rabbəs-səmavə-tis-səb'i və mə əzləlnə, və Rabbəl-əra-

1 Muslim, 2/998.

Müsəlman qalası

205

dinəs-səb'i və mə əqləlnə, və Rabbəş-şəyatini və mə ədləlnə, və Rabbər-ri-yəhi və mə zəraynə. Əs'əlukə xayrahəzihil-qaryəti və xayra əhlihə, vəxayra mə fihə, və əuzu bikə min şərri-hə, və şərri əhlihə, və şərri mə fihə]

208. «Allahım! Yeddi qat səmanınvə kölgələndirdiklərinin Rəbbi! Yeddiqat yerin və daşıdıqlarının Rəbbi! Şey-tanların və azdırdıqlarının Rəbbi! Kü-ləklərin və sovurub apardıqlarının Rəb-bi! Səndən bu kəndin xeyrini, onun əha-lisinin xeyrini, orada olanların xeyrinidiləyirəm! Onun şərindən, onun əha-lisinin şərindən, orada olanların şərin-dən Sənə sığınıram!»1

1 əl-Hakim. O, bu hədisi “səhih” hesab etmiş, əz-Zəhəbi də bunu təsdiqləmişdir. 2/100; İbn əs-Sunni №524; İbn Həcər onu “həsən” hesab etmişdir, «Əzkar»,5/154. İbn Baz demişdir: «ən-Nəsai bunu “həsən” is-nadla rəvayət etmişdir». Bax: «Tuhvətul-Əxyar», səh.37. [Hədis səhihdir: əl-Kəlimut-Teyyib, səh: 147.]


206

(98) Bazara girərkən edilən dua

ده ال شريك له، له ال اهللا وحله إ(( ال إ-٢٠٩،ال يموتحييميت وهوويييح،دحمك وله الملال

ء قدير ))وهو على كل شي،رخيبيده ال

209. [Lə ilahə illəllahu vəhdahu ləşərikə ləhu, ləhul-mulku və ləhul-həm-du, yuhyi və yumitu və huvə həyyunlə yəmutu, biyədihil-xayru və huvəalə kulli şeyin qadir]

209. «Allahdan başqa məbud yox-dur, O təkdir, Onun şəriki yoxdur.Mülk Onundur və həmd Onadır! Di-rildir və öldürür. O, diridir və ölməz-dir. Xeyir onun əlindədir və O hər şe-yə Qadirdir!»1

1 ət-Tirmizi, 5/291; əl-Hakim, 1/538. əl-Albanibu hədisi «həsən» hesab etmişdir. Bax: «Səhih İbnMacə» 2/21; «Səhihu-t-Tirmizi» 2/152.

Müsəlman qalası

207

(99) Minik vasitəsi büdrədikdə(ilişib qaldıqda) edilən dua

م اهللا ))س(( ب- ٢١٠

210. [Bismilləh]210. «Allahın adı ilə!»1

(100) [Vidalaşdıqda] müsafirinsakinlər üçün etdiyi dua

٢١١ -(( هعائدو يعضي ال تاهللا الذ كمعدوتأس ))

211. [Əstəudiukumu-llahəl-ləzi lətədiu vədaiuhu]

211. «Sizi (Özünə həvalə edilmiş)əmanətləri itməyən Allaha əmanət edi-rəm!»2

1 Əbu Davud, 4/296. əl-Albani bu hədisi «səhih»hesab etmişdir. Bax: «Səhih Əbu Davud» 3/941.

2 Əhməd 2/403; İbn Macə, 2/943. Bax: «Səhih İbnMacə», 2/133.


208

(101) [Vidalaşdıqda] sakinlərinmüsafir üçün etdiyi dua

وخواتيم ،مانتكأو،دع اهللا دينكتوس(( أ-٢١٢(( كلمع

212. [Əstəudiu-llahə dinəkə və əma-nətəkə və xavatimə aməlikə]

212. «Sənin dinini, sədaqətini vəəməllərinin aqibətini Allaha əmanətedirəm!»1

ربك، ويسفر ذنغوى، و(( زودك اهللا التق-٢١٣))تث ما كنر حييخلك ال

213. [Zəvvadəkə-llahut-təqva, vəğafəra zənbəkə, və yəssəra ləkəl-xayrahəysu mə kuntə]

1 Əhməd, 2/7; ət-Tirmizi, 5/499. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 2/155.

Müsəlman qalası

209

213. «Allah sənə təqva1 nəsib etsin,günahını bağışlasın və harada olsan xe-yirli olanı sənin üçün asanlaşdırsın!»2

(102) Səfərdə yol gedərkəntəkbir və təsbih

214. Cabir t demişdir: «Biz yüksə-yə qalxanda təkbir edər [“Allahu Ək-bər” deyər], aşağı enəndə isə təsbihedərdik [“Subhanəllah” deyərdik]!»3

(103) Müsafirin səhərə yaxın etdiyi dua

٢١٥-مب(( س عامس عحمسحاهللا، و د هالئن بليعبا. رنباحا صنا، وفأنليل عذا بضائا عار ))نالن ناهللا م

215. [Səmmə'a (səmmi'a) samiunbihəmdilləhi, və husni bəlaihi aleynə.

1 [Allah qorxusu.]2 ət-Tirmizi. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/155.3 «Fəthul-Bari», 6/135. [Səhih əl-Buxari, 3/1091.]


210

Rabbənə sahibnə və afdıl aleynə aizənbilləhi minən-nər]

215. «Üzərimizə olan gözəl sınağın-dan dolayı Allaha etdiyimiz həmdieşidən eşitdi [və ya eşitdirdi]. OddanAllaha sığınaraq (deyirəm:) Ey Rəbbi-miz! Bizə yoldaş ol və bizə mərhəmətet!»1

(104) Səfərdə və ya başqa vaxtlardamənzil başına çatdıqda edilən dua

خلق ))شر مامناتعوذ بكلمات اهللا التام(( أ- ٢١٦

1 Muslim, 4/2086. Hədisdəki «eşidən eşitdi», yəni«Allahın (bizə verdiyi) nemətlərinə və lütfünə görəOna etdiyimiz həmdə şahid olan şahid oldu». «Eşidəneşitdirdi» sözünün mənası da odur ki, «Mənim bu söz-lərimi eşidən, onları başqalarına çatdırdı və o da eyniilə həmin sözləri dedi». Bu, səhər-səhər zikr və duaetməyə daha çox diqqət yetirmək üçündür. «Ey Rəb-bimiz! Bizə yoldaş ol və bizə mərhəmət et!» yəni «bizihifz et, bizi qoru, bizə nəzarət et, bol-bol nemətlərinləbizə lütf et və xoşagəlməyən bütün şeyləri bizdənuzaqlaşdır!» ən-Nəvəvi «Şərh Səhih Muslim» 17/39.

Müsəlman qalası

211

216. [Əuzu bikəlimətilləhit-təmmə-ti min şərri mə xaləq]

216. «Yaratdıqlarının şərindən Allahıntam kəlmələrinə sığınıram!»1

(105) Səfərdən qayıdarkən edilən zikr

217. Hər təpənin üstündə üç dəfətəkbir edib [“Allahu Əkbər” deyib]sonra deyir:

، لهيك لهده ال شرحال اهللا وه إل(( ال إ-٢١٧،ء قدير، آيبونى كل شيعلهود، ومحله الو،كلمال

لربنا حامدون، صدق اهللا وعده، ،عابدون،تائبونوهدبع رصاأل،ن مزهودحو ابزح(( ه

217. [Lə ilahə illəllahu vəhdahu ləşərikə ləhu, ləhul-mulku və ləhul-həm-du və huvə alə kulli şeyin qadir. Ayi-bunə, taibunə, abidunə, li Rabbinə ha-

1 Muslim, 4/2080.


212

midun. Sadəqallahu va'dəhu, və nəsaraabdəhu və həzəməl-əhzabə vəhdəhu]

«Allahdan başqa məbud yoxdur, Otəkdir, Onun şəriki yoxdur. Mülk Onun-dur və həmd Onadır! O hər şeyə Qadir-dir. (Biz) geri dönənlər, tövbə edənlər,ibadət edənlər, Rəbbimizə həmd edən-lərik! Allah vədinə sadiq oldu, qulunakömək etdi və (düşmənlərdən olan)dəstələri tək Özü məğlub etdi!»1

(106) Sevindirici yaxud xoşagəlməyənhadisə ilə rastlaşan adam nə

deməlidir

218. Peyğəmbəri r sevindirən birhadisə baş verdikdə deyərdi:

ات ))حمته تتم الصالعذي بند هللا المح(( ال- ٢١٨

1 Peyğəmbər r döyüşdən yaxud həcdən qayı-darkən belə edərdi. əl-Buxari, 7/163; Muslim, 2/980.

Müsəlman qalası

213

[Əlhəmdu-lilləhil-ləzi bini'mətihi tə-timmus-salihat]

«Neməti sayəsində yaxşı işlər ta-mamlanan Allaha həmd olsun!». Xo-şuna gəlmədiyi bir hadisə baş verdik-də isə deyərdi:

ى كل حال ))د هللا علمح(( ال[Əlhəmdulilləhi alə kulli hal]«Hər bir halda Allaha həmd olsun!»1

(107) Peyğəmbərə r salavatgətirməyin fəziləti

219. Peyğəmbər r demişdir: «Kimmənim üçün bir dəfə salavat gətirsə,Allah bunun sayəsində ona on dəfəsalavat gətirər!»2

1 Hədisi İbn əs-Sunni «Əməlul-Yəumi vəl-Leyl»,əsərində nəql etmişdir; əl-Hakim də rəvayət etmişvə onu “səhih” saymışdır. 1/499; əl-Albani də onu“səhih” hesab etmişdir. «Səhihul-Cami», 4/201.

2 Muslim, 1/288.


214

220. Peyğəmbər r demişdir: «Qəb-rimi bayram yerinə çevirməyin! Mənəsalavat gətirin. Əlbəttə, harada olsanızsalavatınız mənə çatar!»1

221. Peyğəmbər r demişdir: «Xəsiso kəsdir ki, yanında xatırlandığım za-man mənə salavat gətirmir!»2

222. Peyğəmbər r demişdir: «Doğ-rudan da, Allahın yer üzünü gəzib-dolaşan mələkləri vardır ki, ümmə-timdən mənə salam çatdırırlar!»3

223. Peyğəmbər r demişdir: «Kimmənə salam versə, salamını almaqüçün Allah ruhumu mənə qaytarar!»4

1 Əbu Davud, 2/218; Əhməd, 2/367; əl-Albani onu“səhih” hesab etmişdir, «Səhih Əbu Davud», 2/383.

2 ət-Tirmizi, 5/551 və başqaları. Bax: «Səhihul-Cami», 3/25; «Səhihu-t-Tirmizi», 3/177.

3 ən-Nəsai; əl-Hakim, 2/421. əl-Albani onu “sə-hih” hesab etmişdir, «Səhihu-n-Nəsai», 1/274.

4 Əbu Davud, № 2041. əl-Albani onu “həsən”hesab etmişdir, «Səhih Əbu Davud», 1/383.

Müsəlman qalası

215

(108) Salamı yaymaq

224. Peyğəmbər r demişdir: «İmangətirməyincə Cənnətə daxil olmazsı-nız. Bir-birinizi sevməyincə də imangətirmiş olmazsınız. Sizi elə bir şeyəyönəldimmi ki, onu etdikdə bir-birini-zi sevəsiniz? Aranızda salamı yayın!»1

225. «Üç şey vardır ki, onları[özündə] cəm edən şəxs, imanı[özündə] cəm etmiş olar: özünə qarşıinsafla rəftar etmək, hər kəsə salamvermək və kasıb ola-ola (malındanbaşqalarına) xərcləmək».2

226. Abdullah ibn Ömər t rəvayətedir ki, bir kişi Peyğəmbərdən r so-ruşdu: «İslamın hansı [əməli] daha

1 Muslim, 1/74 və başqaları.2 «Fəthul-Bari», 1/82. Əmmardan t məuquf,

muəlləq isnadla. [Səhih əl-Buxari, 1/18.]


216

xeyirlidir?» O dedi: «Yemək yedizdir-mək, tanıdığına və tanımadığına sa-lam vermək!»1

(109) Salam verən kafirin salamınecə alınmalıdır.

227. «Kitab əhli sizə salam versə,deyin: [və aleykum] (və sizin üzərini-zə də)!»2

(110) Xoruz banlayarkən və yauzunqulaq anqırarkən edilən dua

228. «Xoruzun banlamasını eşitsə-niz, Allahdan Onun lütfünü diləyin.Çünki o (xoruz), mələk görmüşdür.Uzunqulağın anqırmasını eşitsəniz,şeytandan Allaha sığının. Çünki o(uzunqulaq), şeytan görmüşdür».3

1 «Fəthul-Bari», 1/55; Muslim, 1/65.2 «Fəthul-Bari», 11/42; Muslim, 4/1705.3 «Fəthul-Bari», 6/350; Muslim, 4/2092.

Müsəlman qalası

217

(111) Gecə itlərin hürməsinieşidərkən edilən dua

229. «Gecə itlərin hürməsini vəuzunqulaqların anqırmasını eşitsəniz,onlardan Allaha sığının. Çünki onlarsizin görmədiklərinizi görürlər!»1

(112) Söydüyün adam üçünedəcəyin dua

230. Peyğəmbər r demişdir:

ك له ن سببته فاجعل ذلميما مؤ(( اللهم فأ-٢٣٠ة إقرلبيوي الك م(( ةاميق

[Allahummə fə əyyumə mu'mininsəbəbtuhu fəc'al zəlikə ləhu qurbətənileykə yəuməl-qiyaməti]

1 Əbu Davud, 4/327; Əhməd, 3/306. əl-Albani onu“səhih” hesab etmişdir, «Səhih Əbu Davud», 3/961.


218

«Allahım! Hansı mömini söymü-şəmsə, Qiyamət günü bunu onun üçünSənə yaxınlaşdıran bir vasitə et!»1

(113) Müsəlman müsəlmanıtərifləyəndə nə deməlidir

231. Peyğəmbər r demişdir: «Biri-nizə öz dostunu tərifləmək labüddür-sə, desin:

٢٣١-سبأح ))و هسيباهللا حكي فالنا وال أزعلى اهللا أحدا ))

231. [Əhsibu fulənən vəllahu həsi-buhu və lə uzəkki aləllahi əhədən]

Mən filankəsi (yaxşı adam) hesabedirəm. Onu hesaba çəkən isə Allaholacaq. Mən heç kəsi Allah yanındatəmizə çıxartmıram!» Əgər [həmin

1 «Fəthul-Bari» 11/171; Muslim 4/2007. Onunmətnində isə: «...bunu onun üçün təmizlik və mər-həmət et!» – deyilir.

Müsəlman qalası

219

şəxsi həqiqətən] o cür olduğunu bilir-sə, «Mən onun bu cür və bu cür oldu-ğunu hesab edirəm» – desin».1

(114) Təriflənən müsəlman nədeməlidir

٢٣٢-الله )) ذني ماخؤال ت راغفقولون، وا يبم))ا يظنون][واجعلني خيرا مملي ما ال يعلمون

232. [Allahummə lə tuaxizni biməyəqulunə, vəğfir li mə lə yə'ləmunə[vəc'alni xayran mimmə yəzunnunə]]

232. «Allahım! Onların söylədiklə-rinə görə məni qınama, bilmədiklərişeyləri (onlardan gizli qalan günahla-rımı) mənə bağışla [və məni zənn et-diklərindən daha xeyirli et]!»2

1 Muslim, 4/2296.2 əl-Buxari, «Ədəbul-Mufrad», №761; əl-Albani

bu hədisin isnadını “səhih” hesab etmişdir, «SəhihƏdəbul-Mufrad», №585; Mötərizədəki sözlər əl-Beyhəqinin əlavəsidir, «Şuəbul-İman», 4/228.


220

(115) Həcc və ya ümrə ziyarəti əsna-sında ihramda olan şəxs1 necə

təlbiyə2 etməlidir

٢٣٣- )) كيلبالله مكيلبلب ، لك ريكال ش كيكيلبدمإن الح ،،وو ة، لكمعالنلكالم ريكال ش ،لك((

233. [Ləbbeykəllahummə ləbbeyk,ləbbeykə lə şəriykə ləkə ləbbeyk, in-nəl-həmdə vən-ni'mətə, ləkə vəl-mul-kə, lə şərikə lək]

233. «Hüzurundayam, Allahım hü-zurundayam! Hüzurundayam, Səninşərikin yoxdur, hüzurundayam! HəmdSənədir. Nemət və mülk Sənə məxsus-dur. Sənin şərikin yoxdur!»3

1 [İhram paltarında olan kəs.]2 [Allahın əmrinə müntəzir olduğunu bildirmək.]3 «Fəthul-Bari», 3/408; Muslim, 2/841.

Müsəlman qalası

221

(116) Qara daş yerləşən küncəgəlib çatdıqda təkbir gətirmək

234. «Peyğəmbər r Kəbəni dəvəninüstündə təvaf etdi. O, hər dəfə (qara daşyerləşən) küncə gəlib çatanda özündə-ki bir şeylə ona tərəf işarə etdi və tək-bir gətirdi [“Allahu Əkbər” dedi]».1

(117) Yəmən küncü ilə qara daşarasında edilən dua2

٢٣٥ - [ ² ± ° ® ¬ ¸ ¶ µ ³Z

235. [Rabbənə atinə fid-dunyə hə-sənətən və fil-axirati həsənətən və qı-nə azəbən-nər]

1 [Səhih əl-Buxari, 2/583.] Bu hədisdə “bir şeylə”dedikdə “çomaq” nəzərdə tutulur. Bax: «Fəthul-Ba-ri», 3/472.

2 [Kəbəni təvaf edərkən qara daş olan küncləondan əvvəlki künc arasında ediləcək dua.]


222

235. «Ey Rəbbimiz! Bizə dünyadada yaxşılıq [gözəl nemətlər] ver, axi-rətdə də yaxşılıq [Cənnət] ver və biziOdun [Cəhənnəmin] əzabından qoru!»1

(118) Səfa və Mərvə dağları üzərindədayandıqda edilən dua

236. Peyğəmbər r Səfaya yaxınla-şanda:

٢٣٦ -[UVWXYZZ))أدأب ))بهاللهبدأبما

[İnnəs-səfa vəl-mərvatə min şəai-rilləh. Əbdəu bimə bədə Allahu bihi]

«Həqiqətən, Səfa və Mərvə Allahınnişanələrindəndir!»2 “Allah nə ilə baş-

1 Əbu Davud, 2/179; Əhməd, 3/411; əl-Bəğəvi,«Şərhu-s-Sünnə», 7/128. əl-Albani bu hədisi “hə-sən” hesab etmişdir, «Səhih Əbu Davud», 1/304.Bu əl-Bəqərə surəsinin 201-ci ayəsidir.

2 [əl-Bəqərə, 158.]

Müsəlman qalası

223

lamışsa, mən də onunla başlayıram!”dedi. Sonra Səfadan başlayıb onun üs-tünə qalxdı, Kəbəni görəndə isə üzü-nü qibləyə tərəf tutub “Lə iləhə illəl-lah” [Allahdan başqa məbud yoxdur]və “Allahu Əkbər” [Allah ən Böyük-dür] söylədi və dedi:

له ك ولمال، لهيك لهده ال شرحال اهللا وه إل(( ال إ،دهحال اهللا وه إل، ال إء قديرى كل شيعلهود ومحاله ))حزاب وحدهزم األو،نصر عبده، ودهنجز وعأ

[Lə ilahə illəllahu vahdəhu lə şəri-kə ləhu, ləhul-mulku və ləhul-həmduvə huvə alə kulli şeyin qadir. Lə ilahəilləllahu vahdəhu, əncəzə va'dəhu, vənəsara abdəhu və həzəməl-əhzabə vəh-dəhu]

«Allahdan başqa məbud yoxdur, Otəkdir, Onun şəriki yoxdur. Mülk Onun-dur və həmd Onadır! O hər şeyə Qadir-


224

dir. Allahdan başqa məbud yoxdur, Otəkdir. Allah vədini yerinə yetirdi, qu-luna kömək etdi və (düşmənlərdənolan) dəstələri tək Özü məğlub etdi!»

Peyğəmbər r bu duanı üç dəfə tək-rarladı və hər birinin arasında da[Allaha] dua etdi. Hədisdə həmçinindeyilir ki, Peyğəmbər r Mərvada daeyni ilə Səfada etdiklərini etdi.1

(119) Ərafa günü2 edilən dua

237. Peyğəmbər r demişdir: «Ənxeyirli dua, Ərafa günü edilən duadır.Mənim və məndən əvvəlki Peyğəmbər-lərin söylədiklərinin ən xeyirlisi budur:

، لهيك لهده ال شرحال اهللا وه إل(( ال إ-٢٣٧ء قدير ))ى كل شيعلهود ومحله الك ولمال

1 Muslim, 2/888.2 [Zil-Hiccə ayının doqquzu.]

Müsəlman qalası

225

237. [Lə ilahə illəllahu vahdəhu ləşərikə ləhu, ləhul-mulku və ləhul-həm-du və huvə alə kulli şeyin qadir]

«Allahdan başqa məbud yoxdur, Otəkdir, Onun şəriki yoxdur. Mülk Onun-dur və həmd Onadır! O hər şeyə Qa-dirdir!»1

(120) Məş'ərülhəramda2 edilən zikr

238. «Peyğəmbər r Qəsvayə3 mi-nib Məş'ərülhərama gəldi, üzünü qib-ləyə çevirdi, (Allaha dua etdi, Onunən Böyük olduğunu, Ondan başqa mə-bud olmadığını və Onun Tək olduğu-nu söylədi)4. O, hava işıqlanana qədər

1 ət-Tirmizi; əl-Albani bu hədisi “həsən” hesabetmişdir, «Səhihu-t-Tirmizi», 3/184 və «Silsilətul-Əhadisu-s-Səhihə», 4/6.

2 [Müzdəlifə vadisi.]3 [Dəvəsinin adıdır.]4 [“Allahu Əkbər” və “Lə iləhə illəllah” dedi.]


226

ayaq üstə dayanıb [bu cür dua etmək-də] davam etdi və günəş çıxmazdanəvvəl yola düşdü!»1

(121) Cəməratda2 hər daşı atarkəntəkbir etmək

239. «Cəmərələrin üçündə də hərbir daşı atarkən təkbir edir (“AllahuƏkbər” deyir), birinci və ikinci cəmə-rədə (daş atdıqdan) sonra irəli çıxıbdayanır, qibləyə üz tutaraq əlləriniqaldırıb dua edir. Əqəbə cəmərəsində3

də hər bir daşı atarkən təkbir edir,sonra isə orada dayanmadan çıxıb ge-dir».4

1 Muslim, 2/891.2 [Şeytana daş atılan yerlər.]3 [Kəbəyə daha yaxın olan cəmərat.]4 Səhih əl-Buxari, 2/624. Bunu həmçinin Muslim

də rəvayət etmişdir.

Müsəlman qalası

227

(122) Təəccüblənərkən və yasevinərkən edilən dua

))!(( سبحان اهللا- ٢٤٠240. [Subhanəllahi]240. «Allah pak və müqəddəsdir!»1

كبر ))(( اهللا أ- ٢٤١241. [Allahu Əkbər]241. «Allah ən Böyükdür!»2

(123) Sevindirici hadisə ilə rastlaşanadam nə etməlidir

242. «Peyğəmbər r onu sevin-dirən yaxud sevindirici bir hadisəbaş verəndə xeyirxah və uca Allahaşükür əlaməti olaraq səcdə edərdi».3

1 «Fəthul-Bari», 1/210, 390, 414; Muslim, 4/1857.2 «Fəthul-Bari» 8/441; Bax: «Səhihu-t-Tirmizi»,

2/103, 235; Əhməd, 5/218.3 ən-Nəsai istisna olmaqla «Sünən» əsərlərinin

müəllifləri rəvayət etmişlər. Bax: «Səhih ibn Ma-cə», 1/233 və «İrvaul-Ğəlil», 2/226.


228

(124) Bədənində ağrı hiss edənnə deməlidir

243. «Əlini bədəninin ağrıyan yeri-nə qoyub üç dəfə [!Bismilləh] (( بسم اهللا ))«Allahın adı ilə!» de və yeddi dəfə də:

أحاذر ))جد ورته من شر ما أعوذ باهللا وقد(( أ

[Əuzu billəhi və qudratihi min şər-ri mə əcidu və uhaziru]

«Duyduğum və həzər etdiyiminşərindən Allaha və Onun qüdrətinəsığınıram!»1

(125) Bir şeyi gözə gətirəcəyindənqorxan adamın etdiyi dua

244. «Biriniz qardaşında yaxud özün-də yaxud da malında xoşuna gələn bir

1 Muslim, 4/1728.

Müsəlman qalası

229

şey görsə, [onun üçün bərəkət dilə-sin1]! Çünki gözdəymə həqiqətdir!»2

(126) Qorxduqda nə deyilir

(( ال إله إال اهللا! ))- ٢٤٥245. [Lə ilahə illəllah]245. «Allahdan başqa məbud yox-

dur!»3

(127) Qurban kəsərkən nə deyilir

٢٤٦-بس ))م اهللا ونم مالله ] راهللا أكب لكو كقبت مل] اللهني ))م

246. [Bismilləhi, vallahu əkbər(Allahummə minkə və ləkə) Allahum-mə təqabbəl minni]

1 [“Təbərakəllah” - desin.]2 Əhməd, 4/447; ibn Macə; Malik. əl-Albani bu hə-

disi “səhih” hesab etmişdir, «Səhihul-Cami», 1/212.Bax. «Zadul-Məad», 4/170, əl-Arnavutun təhqiqi.



230

246. «Allahın adı ilə, Allah ən Bö-yükdür! [Allahım! Sən vermisən, Sə-nin üçün də kəsirəm!] Allahım, mən-dən qəbul et!»1

(128) Üsyankar şeytanların hiyləsinidəf etmək üçün nə deyilir

ات التي ال عوذ بكلمات اهللا التام(( أ-٢٤٧اوزجيش نم ال فاجرو رب نأهربو ،لقا خم أرذرو ،

نماء، ومالس نزل منا يم رش نموعا يم را، شيهف جرنمأوا ذرم ريشضاألفر،نموخا يم رشنم جا، رهنمون الليتف رشل وهالننمكل طارار، و رالإق ش

))نمرحر يارق بخيطارقا يط

247. [Əuzu bikəlimətilləhit-təmməti-lləti lə yucəvizuhunnə bərrun və lə faci-

1 Muslim, 3/1557; əl-Beyhəqi 9/287 və başqaları.Mötərizədəki sözlər əl-Beyhəqinin əlavəsidir. Di-gərləri isə Muslimin rəvayət etdiyi hədisdən mənailə götürülmüşdür.

Müsəlman qalası

231

run min şərri mə xaləqa, və bəraə və zə-raə, və min şərri mə yənzilu minəs-sə-mai, və min şərri mə yə'rucu fihə, və minşərri mə zəraə fil-ardı, və min şərri məyəxrucu minhə, və min şərri fitənil-leylivən-nəhari, və min şərri kulli tariqin illətariqan yətruqu bixayrin yə Rahmən]

247. «Yaratdıqlarının, düzəltdikləri-nin və icad etdiklərinin şərindən, səma-dan nazil olanların və orada yüksələn-lərin şərindən, yerə əkdiklərinin vəoradan çıxanların şərindən, gecənin vəgündüzün fitnələrinin şərindən, – gecəxoş xəbərlə gələn müstəsna olmaqla –gecə gələnlərin hər birinin şərindən həmitaətkarın, həm də günahkarın möhtacolduğu Allahın tam kəlmələrinə sığını-ram! Ey Rəhman!»1

1 Əhməd, 3/419 “səhih” isnadla; İbn Sünni, №637.əl-Arnavut Təhavinin təhqiqində bu hədisin isnadını“səhih” hesab etmişdir, səh. 133. Bax: «Məcməu-z-Zə-vaid», 10/127. [Silsilətul-Əhadisus-Səhihə, 2/339.]


232

(129) Bağışlanma diləmək vətövbə etmək

248. Peyğəmbər r demişdir: «Allahaand olsun ki, mən gündə yetmiş dəfə-dən artıq Allahdan bağışlanma diləyi-rəm və Ona tövbə edirəm!»1

249. Peyğəmbər r demişdir: «Eyinsanlar! Allaha tövbə edin! Mən Onagündə yüz dəfə tövbə edirəm!»2

250. Peyğəmbər r demişdir: «Kim,

ال إله إال هو أستغفر الله العظيم الذي ((-٢٥٠و ومالقي يالحهإلي وبأت((

250. [Əstəğfiru-llahəl-aziməl-ləzi ləilahə illə huvəl-həyyul-qayyum vəətubu ileyhi]

1 «Fəthul-Bari», 11/101. [Səhih əl-Buxari, 5/2324.]2 Muslim, 4/2076.

Müsəlman qalası

233

«Özündən başqa məbud olmayan,Əzəmətli, Yaşayan, Qəyyum Allahdanbağışlanma diləyirəm və Ona tövbəedirəm!» – deyərsə, döyüş meydanın-dan qaçsa belə Allah onu bağışlayar.1

251. Peyğəmbər r demişdir: «Rəb-bin bəndəyə ən yaxın olduğu vaxt ge-cənin axırıdır. O saatda Allahı zikredənlərdən ola bilirsənsə ol!»2

252. Peyğəmbər r demişdir: «Bən-dənin Rəbbinə ən yaxın olduğu (hal)onun səcdə vəziyyətidir. Odur ki, (səc-dədə) duaları artırın!»3

1 Əbu Davud, 2/85; ət-Tirmizi, 5/569; əl-Hakim,1/511, O, bu hədisi “səhih” saymış, əz-Zəhəbi dəbunu təsdiqləmişdir. Həmçinin əl-Albani onu “sə-hih” hesab etmiş. Bax: «Səhihu-t-Tirmizi», 3/182və «Camiul-Usul li Əhadisir-Rəsul», 4/389-390, əl-Arnavutun təhqiqi.

2 ət-Tirmizi, ən-Nəsai, 1/279, əl-Hakim. Bax:«Səhihu-t-Tirmizi», 3/183 və «Camiul-Usul li Əha-disir-Rəsul», 4/144, əl-Arnavutun təhqiqi.

3 Muslim, 1/350.


234

253. Peyğəmbər r demişdir: «Mə-nim də qəlbim tutulur və mən gündəyüz dəfə Allahdan bağışlanma diləyi-rəm!»1

(130) Təsbih, təhmid, təhlil vətəkbirin fəziləti2

254. Peyğəmbər r demişdir: «Kimgündə yüz dəfə:

٢٥٤ - ))(( هدمبحان اهللا وحبس

[Subhanəllahi və bihəmdihi]

1 Muslim, 4/2075. ibnul-Əsir deyir: «qəlbim tu-tulur», yəni örtülür, bürünür. Burada səhv qəsd edi-lir. Çünki Peyğəmbər r çoxlu zikr və ibadət edər,(Allaha) davamiyyətli şəkildə itaət edərdi. Hərdənnəyi isə unudur, yaxud səhv edirdisə, bunu özüüçün günah sayıb Allahdan bağışlanma diləyirdi».Bax: «Camiul-Usul», 4/386.

2 Subhanəllah! Əlhəmdulilləh! Lə ilahə illəllah!Allahu Əkbər!

Müsəlman qalası

235

«Allah pak və müqəddəsdir! Allahahəmd olsun!» desə, günahları dənizköpüyü qədər olsa belə silinər».1

255. Peyğəmbər r demişdir: «Kimgündə on dəfə:

ال شريك له، له دهاهللا وحالله إ(( ال إ-٢٥٥))ء قديرد، وهو على كل شيحمك، وله الملال

255. [Lə ilahə illəllahu vahdəhu ləşərikə ləhu, ləhul-mulku və ləhul-həmdu və huvə alə kulli şeyin qadir]

«Allahdan başqa məbud yoxdur, tək-dir, Onun şəriki yoxdur. Mülk Onun-dur və həmd Onadır! O hər şeyə Qa-dirdir!» desə, sanki İsmayıl övladın-dan dörd nəfəri azad etmiş olar».2

1 əl-Buxari, 7/168; Muslim, 4/2071. Bu duanı sə-hər və axşam yüz dəfə deyənin fəzilətini bilməküçün bu kitabdakı 91-ci duaya bax.

2 əl-Buxari, 7/167; Muslim, 4/2071. Bu duanı sə-hər və axşam yüz dəfə deyənin fəzilətini bilməküçün bu kitabdakı 93-cü duaya bax.


236

256. Peyğəmbər r demişdir: «Diləyüngül gələn, çəkidə ağır gələn, ər-Rəh-mana əziz olan iki kəlmə bunlardır:

٢٥٦-بان (( سحاهللا ومبحهدبان اهللا ، سح))ظيمعال

256. [Subhanəllahi və bihəmdihi,subhanəllahil-azim]

«Allah pak və müqəddəsdir! Allahahəmd olsun! Böyük Allah pak və mü-qəddəsdir!» 1

257. Peyğəmbər r demişdir: «Mənə:

٢٥٧-بان اهللا(( ساحل، وهللاح دال إمإ، و اللهر ))كب، واهللا أاهللا

257. [Subhanəllahi, vəlhəmdulillə-hi, və lə ilahə illəllahu, vəllahu əkbər]


Müsəlman qalası

237

«Allah pak və müqəddəsdir! HəmdAllahadır! Allahdan başqa məbudyoxdur! Allah ən Böyükdür!» demək,üzərində günəş doğan hər bir şeydənəzizdir».1

258. Peyğəmbər r demişdir: «Siz-lərdən hər gün min savab qazanmaq-da aciz qalanı varmı?» Yanında oturan-lardan biri soruşdu: «Bizlərdən birimin savabı necə qazana bilər?» O de-di: «Yüz dəfə təsbih etsə [“Subhanəl-lah” desə], ona min savab yazılar, ya-xud min günahı silinər!»2

259. Peyğəmbər r demişdir: «Kim:

٢٥٩ -بس ))يم وظان اهللا العحمبح(( هد

[Subhanəllahil-azimi və bihəmdihi]

1 Muslim, 4/2072.2 Muslim, 4/2073.


238

«Böyük Allah pak və müqəddəsdir!Allaha həmd olsun!» desə, onun üçünCənnətdə bir xurma ağacı əkilər».1

260. Peyğəmbər r dedi: «Ey Abdul-lah ibn Qeys! Sənə Cənnət xəzinələ-rindən birini göstərimmi?» Mən: «Bə-li, ya Rəsulullah!» söylədikdə, o bu-yurdu: «De:

٢٦٠ -وال ح ))ال قوال باهللا )ة إل و([Lə həulə və lə quvvətə illə billəh]«Qüdrət və güc yalnız Allahdadır!»2

261. Peyğəmbər r demişdir: «Allahaən sevimli olan kəlmələr dörddür:

٢٦١-بان اهللا(( سالحو ،هللاح دال إمإ، و اللهر ))كب، واهللا أاهللا

1 ət-Tirmizi, 5/511; əl-Hakim1/501. Hakim bu hə-disi “səhih” hesab etmiş, əz-Zəhəbi də onu təsdiq-ləmişdir. Bax: «Səhihul-Cami», 5/531 və «Səhihu-t-Tirmizi», 3/160.

2 «Fəthyl-Bari», 11/213; Muslim, 4/2076.

Müsəlman qalası

239

261. [Subhanəllahi, vəlhəmdulillə-hi və lə ilahə illəllahu, vəllahu əkbər]

«Allah pak və müqəddəsdir! HəmdAllahadır! Allahdan başqa məbud yox-dur! Allah ən Böyükdür!» Bunların han-sından başlasan, zərəri olmaz».1

262. Bədəvi ərəb Peyğəmbərin ryanına gəlib dedi: «Mənə zikr edəcəyimkəlmələri öyrət!» O buyurdu: «De:

شريك له، اهللا ده الاهللا وحالله إ(( ال إ-٢٦٢عالمني، حان اهللا رب السب،د هللا كثرياحموال،بر كبرياكأ

ال قول ووزيباهللا الالة إال حيمالزعكح((

262. [Lə ilahə illəllahu vahdəhu ləşərikə ləhu. Allahu əkbəru kəbiran,vəlhəmdulilləhi kəsiran, subhanəllahirabbil-aləmin. Lə həulə və lə quvvətəillə billəhil-azizil-həkim]

1 Muslim, 3/1685.


240

«Allahdan başqa məbud yoxdur, Otəkdir, Onun şəriki yoxdur. Allah bö-yüklükdə ən Böyükdür! Allaha çoxlu-çoxlu həmd olsun! Aləmlərin Rəbbiolan Allah pak və müqəddəsdir! Qüd-rət və güc yalnız Qüdrətli, MüdrikAllahdadır!» Bədəvi ərəb dedi: «Bun-lar Rəbbim üçündür. Bəs mənim üçün?»O buyurdu: «De:

ني ))زقاري، واهدنني، وحمارلي، وفرهم اغ(( الل[Allahummə-ğfir li, vərhəmni, vəh-

dini, vərzuqni]«Allahım! Məni bağışla, mənə rəhm

et, məni doğru yola yönəlt, mənə ruziver!»1

263. Bir kimsə İslamı qəbul etdikdəPeyğəmbər r ona namaz qılmağı öy-

1 Muslim, 4/2072; Əbu Davudun əlavəsində: «Bə-dəvi ərəb gedəndə Peyğəmbər r dedi: «O, əllərinixeyirlə doldurdu!» 1/220.

Müsəlman qalası

241

rədər, sonra əmr edərdi ki, bu kəlmə-lərlə [Allaha] dua etsin:

، يواهدن، نيحمارو، ليفراللهم اغ((-٢٦٣

وني وافعقارنيز((263. [Allahummə-ğfir li, vərhəmni,

vəhdini, və afini, vərzuqni]«Allahım! Məni bağışla, mənə rəhm

et, məni doğru yola yönəlt, mənə sala-matlıq və ruzi ver!»1

264. «Ən fəzilətli dua «əlhəmdulil-ləh», ən fəzilətli zikr isə «lə ilahə illəl-lah»dır.2

265. «Əbədi qalacaq saleh əməllər(bunlardır):

1 Muslim, 4/2073. Başqa rəvayətdə: «Bunlar sə-nin üçün dünyanı və axirətini cəm edər!»

2 ət-Tirmizi, 5/462; ibn Macə, 2/1249; əl-Hakim,1/503; Hakim bu hədisi “səhih” hesab etmiş, əz-Zəhə-bi də onu təsdiqləmişdir. Bax: «Səhihul-Cami», 1/362.


242

٢٦٥-))بان اهللاسال، حومهللاح دإإال ، و اللهباهللا ))الة إال حول وال قو، وبركاهللا أ، واهللا

265. [Subhanəllahi, vəlhəmdulillə-hi və lə ilahə illəllahu, vəllahu əkbəru,və lə həulə və lə quvvətə illə billəh]

«Allah pak və müqəddəsdir! Allahahəmd olsun! Allahdan başqa məbudyoxdur! Allah ən Böyükdür! Qüdrətvə güc yalnız Allahdadır!»1

(131) Peyğəmbər r necə zikr edərdi266. Abdullah ibn Amr t rəvayət

edir ki, mən Peyğəmbəri r sağ əli iləzikr edən gördüm.2

1 Əhməd, (Əhməd Şakirin tərtibinə görə) №513; İs-nadı “səhih”dir. Bax. «Məcməu-z-Zəvaid», 1/297. İbnHəcər «Buluğul-Məram» əsərində ən-Nəsainin bunuƏbu Səiddən t gələn isnadla rəvayət etdiyini söylə-miş və demişdir: «Bunu İbn Hibban və əl-Hakim sə-hih hesab etmişlər». [Səhihut-Tərğib vət-Tərhib, 2/112.]

2 Əbu Davud, 2/81; ət-Tirmizi, 5/521; Mətn ƏbuDavudundur. Bax: «Səhihul-Cami», 4/271, №4865.

Müsəlman qalası

243

(132) Bəzi xeyir növləri vəədəb qaydaları

267. «Gecənin bir aləmində, yaxudaxşama çıxanda uşaqlarınızı (bayıra çıx-mağa) qoymayın. Çünki həmin vaxtşeytanlar hər tərəfə yayılırlar. Gecə-dən bir müddət keçəndə onları sərbəstburaxın, Allahın adını zikr edərək qa-pıları bağlayın. Çünki şeytan bağlı qa-pını aça bilmir. Allahın adını zikr edə-rək tuluqlarınızın boğazını bağlayın.Allahın adını zikr edərək qablarınızınağzını, hətta üstünə bir şey qoymalıolsanız belə, örtün və işıqlarınızı dasöndürün!»1

Peyğəmbərimiz Muhəmmədə, onun ailə-sinə və onun bütün əshabələrinə Allahınsalavatı və salamı olsun, bərəkəti yetişsin!



244

MündəricatMüqəddimə ................................................................... 3Zikrin fəziləti ................................................................ 5(1) Yuxudan oyanarkən edilən zikrlər ......................... 11(2) Paltar geyinərkən edilən dua .................................. 18(3) Təzə paltar geyinərkən edilən dua ......................... 18(4) Təzə paltar geyinən üçün edilən dua ...................... 19(5) Paltarı soyunarkən nə deyilir ................................. 20(6) Ayaqyoluna girərkən edilən dua ............................ 20(7) Ayaqyolundan çıxarkən edilən dua ........................ 21(8) Dəstəmazdan əvvəl edilən zikr .............................. 21(9) Dəstəmazdan sonra edilən zikr .............................. 22(10) Evdən çıxarkən edilən zikr .................................. 23(11) Evə girərkən edilən zikr ....................................... 25(12) Məscidə gedərkən edilən dua ............................... 25(13) Məscidə girərkən edilən dua ................................ 28(14) Məsciddən çıxarkən edilən dua ............................ 29(15) Azan zikrləri ........................................................ 30(16) [Namaza başlayarkən birinci təkbirdən sonra edi-lən] açılıış duası........................................................... 34(17) Rükuda edilən dua ............................................... 44(18) Rükudan qalxarkən edilən dua ............................. 47(19) Səcdədə edilən dua .............................................. 49(20) İki səcdə arasında oturduqda edilən dua...................... 53(21) Tilavət səcdəsində edilən dua .............................. 54(22) Təşəhhüd ............................................................. 55(23) Təşəhhüddən sonra Peyğəmbərə r oxunan sa-lavat ............................................................................ 56(24) Axırıncı təşəhhüddən sonra, salamdan qabaqedilən dua .................................................................... 59(25) Salam verib namazı bitirdikdən sonra edilənzikrlər.......................................................................... 69

Müsəlman qalası

245

(26) İstixarə namazının duası....................................... 80(27) Səhər və axşam zikrləri ........................................ 83(28) Yatağa girərkən oxunan zikrlər .......................... 113(29) Gecə yatarkən bir tərəfdən digər tərəfə çevril-dikdə edilən dua ........................................................ 128(30) Yuxuda həyəcan və qorxu keçirən, dəhşətə gələnvə (başqa bu kimi) hallarda oxunan dua ...................... 129(31) Pis yuxu görən nə etməlidir................................ 130(32) Vitr namazında edilən qunut duası ..................... 131(33) Vitr namazının salamından sonra edilən zikr ..... 135(34) Üzüntü və kədər anında oxunan dua .................. 136(35) Sıxıntı anında oxunan dua .................................. 139(36) Düşmən və ixtiyar sahibi ilə rastlaşarkən edilən dua ... 141(37) Rəhbərin zülmündən qorxan kimsənin etdiyi dua .... 143(38) Düşmənə qarşı edilən dua .................................. 146(39) Hər hansı bir camaatdan qorxan kimsənin etdiyidua............................................................................. 147(40) İmanda şəkkə düşənin duası ............................... 147(41) Borcdan qurtarmaq üçün edilən dua ................... 148(42) Namaz qılarkən yaxud Quran oxuyarkən gələnvəsvəsəyə qarşı edilən dua ......................................... 150(43) Bir iş ağır gəldikdə edilən dua............................ 150(44) Günah edən kəs nə deməli və nə etməlidir ......... 151(45) Şeytanı və onun vəsvəsələrini uzaqlaşdıran dua.... 152(46) Xoşa gəlməyən bir hadisə baş verdikdə, yaxudistədiyi bir iş baş tutmadıqda edilən dua .................... 153(47) Övladı olanı təbrik etmək və bunun qarşılıqlı cavabı .. 153(48) Uşaqları qorumaq üçün oxunan dua ................... 155(49) Xəstəni ziyarət edərkən onun üçün edilən dua ...... 156(50) Xəstəni ziyarət etməyin fəziləti .......................... 157(51) Həyatından əlini üzmüş xəstənin duası................. 157(52) Can verənə təlqin edilən dua .............................. 159(53) Başına müsibət gələnin duası ............................. 160


246

(54) Meyitin gözlərini qapayarkən edilən dua ........... 161(55) Cənazə namazında meyit üçün oxunan dua.......... 162(56) Həddi-büluğa çatmamış uşağın cənazə nama-zında oxunulan dua ................................................... 166(57) Təziyə duası ...................................................... 170(58) Cənazəni qəbrə qoyarkən edilən dua.................. 171(59) Cənazəni dəfn etdikdən sonra edilən dua ........... 171(60) Qəbirləri ziyarət edərkən oxunan dua ................ 172(61) Külək əsərkən edilən dua ................................... 173(62) Göy guruldayarkən edilən dua ........................... 175(63) Yağışın yağması üçün edilən bəzi dualar ........... 175(64) Yağış yağanda edilən dua .................................. 177(65) Yağış yağandan sonra edilən zikr ...................... 177(66) Havanın açılması üçün edilən dua ..................... 178(67) Hilal görünərkən edilən dua............................... 179(68) Oruc tutan iftarını açarkən etdiyi dua................. 180(69) Yeməyə başlayarkən edilən dua......................... 181(70) Yeməkdən sonra edilən dua ............................... 183(71) Qonağın ona yemək verən üçün etdiyi dua ........ 184(72) Su verən yaxud vermək istəyən şəxs üçün edi-lən dua ...................................................................... 185(73) (Başqa evdə) orucunu açan şəxsin ev əhli üçünetdiyi dua .................................................................. 185(74) Oruc tutan şəxsin yemək süfrəsi açıldığı zamanorucunu pozmaq istəmədikdə etdiyi dua ................... 186(75) Oruc tutan onu söyən adama nə deməlidir ......... 186(76) Novbar meyvə görərkən edilən dua ................... 187(77) Asqırdıqda edilən dua ........................................ 188(78) Kafir asqırıb əlhəmdulilləh desə ona nə deyilir .. 189(79) Evlənən üçün edilən dua .................................... 189(80) Evlənən şəxsin özü üçün etdiyi dua və minikheyvanı alanın edəcəyi dua ....................................... 190(81) Həyat yoldaşı ilə cinsi əlaqəyə girməmişdənəvvəl edilən dua ........................................................ 191

Müsəlman qalası

247

(82) Qəzəblənərkən edilən dua .................................. 191(83) Müsibətə düçar olmuş kimsəni görərkən edilən dua ... 192(84) Məclisdə nə deyilir............................................. 192(85) Məclisin kəffarəsi .............................................. 193(86) «Allah səni bağışlasın!» deyən üçün edilən dua.... 194(87) Sənə yaxşılıq edən şəxs üçün edəcəyin dua ........ 195(88) O zikr ki, Allah onun sayəsində Dəccaldan qo-ruyar .......................................................................... 195(89) «Səni Allah xatirinə sevirəm» deyən üçün edi-lən dua ....................................................................... 196(90) Malını sənə təklif edən kimsə üçün edilən dua ..... 196(91) Borcu qaytararkən onu verən şəxs üçün edilən dua .... 197(92) Allaha şərik qoşmaqdan qorxanın edəcəyi dua... 197(93) Allah sənə bərəkət versin deyən adama nə deyilir ... 198(94) Bəd əlamətə qarşı edilən dua.............................. 199(95) Minik vasitəsinə minərkən edilən dua ................ 200(96) Səfər duası ......................................................... 202(97) Kəndə yaxud şəhərə daxil olarkən edilən dua .... 204(98) Bazara girərkən edilən dua ................................. 206(99) Minik vasitəsi büdrədikdə (ilişib qaldıqda) ediləndua............................................................................. 207(100) [Vidalaşdıqda] müsafirin sakinlər üçün etdiyidua............................................................................. 207(101) [Vidalaşdıqda] sakinlərin müsafir üçün etdiyidua............................................................................. 208(102) Səfərdə yol gedərkən təkbir və təsbih............... 209(103) Müsafirin səhərə yaxın etdiyi dua .................... 209(104) Səfərdə və ya başqa vaxtlarda mənzil başınaçatdıqda edilən dua .................................................... 210(105) Səfərdən qayıdarkən edilən zikr ....................... 211(106) Sevindirici yaxud xoşagəlməyən hadisə ilərastlaşan adam nə deməlidir ...................................... 212(107) Peyğəmbərə r salavat gətirməyin fəziləti ........ 213


248

(108) Salamı yaymaq ................................................ 215(109) Salam verən kafirin salamı necə alınmalıdır .... 216(110) Xoruz banlayarkən və ya uzunqulaq anqırar-kən edilən dua ........................................................... 216(111) Gecə itlərin hürməsini eşidərkən edilən dua .... 217(112) Söydüyün adam üçün edəcəyin dua ................. 217(113) Müsəlman müsəlmanı tərifləyəndə nə demə-lidir ........................................................................... 218(114) Təriflənən müsəlman nə deməlidir .................. 219(115) Həcc və ya ümrə ziyarəti əsnasında ihramdaolan şəxs necə təlbiyə etməlidir................................. 220(116) Qara daş yerləşən küncə gəlib çatdıqda təkbirgətirmək .................................................................... 221(117) Yəmən küncü ilə qara daş arasında edilən dua ... 221(118) Səfa və Mərvə dağları üzərində dayandıqdaedilən dua .................................................................. 222(119) Ərafa günü edilən dua...................................... 224(120) Məş'ərülhəramda edilən zikr ............................ 225(121) Cəməratda hər daşı atarkən təkbir etmək ......... 226(122) Təəccüblənərkən və ya sevinərkən edilən dua . 227(123) Sevindirici hadisə ilə rastlaşan adam nə etmə-lidir ........................................................................... 227(124) Bədənində ağrı hiss edən nə deməlidir............. 228(125) Bir şeyi gözə gətirəcəyindən qorxan adamınetdiyi dua .................................................................. 228(126) Qorxduqda nə deyilir ....................................... 229(127) Qurban kəsərkən nə deyilir .............................. 229(128) Üsyankar şeytanların hiyləsini dəf etmək üçünnə deyilir ................................................................... 230(129) Bağışlanma diləmək və tövbə etmək................ 230(130) Təsbih, təhmid, təhlil və təkbirin fəziləti ......... 234(131) Peyğəmbər r necə zikr edərdi ......................... 242(132) Bəzi xeyir növləri və ədəb qaydaları ................ 243

Documents

ﻢﻠﺴﻤﻟا ﻦﺼﺣzikrl ìr, dualar v ì ovsunla müalic ì” kitabımdan ixtisar etdiyim müxt ìsr variantdır. S ìf ìrd ì da-şınması asan olsun dey ì onun “zikrl