2010

Maite Sanzberro, Maria Nebreda, Leire

Zubeldia

Hezkuntzari Aplikaturiko Teknologia

berriak

16/11/2010

Ikasys egitasmoa, bilakaera eta balorazioa

2

Aurkibidea 1.- Sorrera eta bere testuingurua ................................................................................................. 3

2.- Helburuak eta zereginak…………………………………………………..................4

2.1.- Helburuak ..................................................................................................................... 4

2.2.- Zereginak………………………………………………………………….....4

3.- Egitasmoaren oinarriak………………………………………………….....................5

3.1.- Tresnak .......................................................................................................................... 6

3.2.- Irakasleen prestakuntza……………………………………………...…..........8

3.3.- Metodologia .................................................................................................................. 9

3.4.- Edukiak………………………………………………......................................10

4.- Lehen urratsak eta bilakaera………………………………………………...............11

5.- Haurtzaro ikastolaren esperientzia………………………………….................... 13

6.- Ebaluazioa…………………………………………………...........................................16

6.1.- .- Parte hartzaileak eta informazio bilketa ..............................................................16

6.2.- .- Emaitzak……………………………………………………………….....16

6.3.- Ondorio orokorrak. ...................................................................................................21

7.- Ikasys vs. Eskola 2.0…………………………………………………........................23

8.- Bibliografia……………………………………………...................................................25

3

1.- Sorrera eta honen testuingurua

Ikastolen Elkartea aitzindaria izan da Informazio eta Komunikazio Teknologien (IKT)

alorrean zein euskaraz eta euskal kulturan ardaztutako software kurrikularra eta

aisialdikoaren ekoizpenean. Egun, hezkuntza esparruan komunikazioa errazteko aplikazioak

sortzen eta eguneratzen jarraitzen du.

Ikasle bakoitzak du bere estiloa eta erritmoa ikasteko orduan, eta hezkuntzaren

erronka nagusietako bat berezitasun horri erantzutea eta irtenbide egokia ematea da.

Gaur egun memorizatzeko diren ariketak inolako euskarririk gabe egiten dira eta

ariketa bidez landu daitezkeen eduki batzuei soilik ematen zaie konponbidea bide

desberdinetatik: ikasliburuak (batzuetan sakontze jarduerak ere egiten dira), jarduera

liburuak edo koadernoak eta fitxen fotokopiak (ariketak).

Irakasleak ikasle bakoitzaren bilakaeraren jarraipen sistematikoa era egokian burutzea

zaila izaten da. Testuinguru honetan, baliabide hauek ikasle eta irakasleengana modu

pertsonalizatuan lotu ahal izateko sortu da IKASYS Proiektua.

IKASYS Proiektua sistema berriztatzailea da: aktibitate didaktikoen bidez ikasleak

oinarrizko konpetentziak lortzeko behar dituen baliabideak garatzen ditu. IKASYS

Proiektua norberak ordenagailu bidez ikasteko sistema da eta tresna informatikoak

(hardware), aplikazio informatikoak (software) eta , estrategia kurrikularrak (edukiak)

uztartzen ditu.

4

2.- Helburuak eta zereginak

2.1.- Helburuak

Ikastolen IKT planak bi helburu orokor ditu:

Lehenengoa, derrigorrezko irakaskuntza amaitzerakoan, ikasleek, garatu beharreko

gaitasunen artean oinarrizko IKT konpetentziak barneratuak izatea eta IKTen

erabilpenaren bitartez, beste arlo edo ikasgaien aprendizaia hobetzea lortzea.

Bigarrena, IKTak txertatuz, ikastolen antolaketa eta kudeaketa eredu egokiak arakatu eta

proposatzea.

Egoera sinpleetatik abiatuz (aprendizaia puntualak), ikasgelan eta eguneroko bizitzan

sortzen zaizkion egoera-problemak ulertzeko eta egoera hauei aurre egiteko, ikasleari bere

beharrei egokitutako tresna sendoak ematea da proiektuaren helburu nagusia. IKASYS

Proiektuko jardueren bidez, konpetentzia desberdinak lortzen laguntzen zaie ikasleei eta

helburu espezifiko moduan definitutako aprendizaia puntualetan trebatzen dira. Beraz,

jarduera hauen bidez konpetentzien garapenera bideratutako hezkuntza aprendizaia

puntualen sistematizazioa lortu nahi da.

2.2.- Zereginak

Trebatzeko

Ikaskuntzaren hainbat prozeduratan trebatzeari zuzentzen zaizkion jarduera

sistematiko eta progresiboen bilduma da. Besteak beste, kalkulua, ortografia, problemen

ebazpena, fisikaren algoritmoak, kimikaren formulazioa …

5

Memorizatzeko

Ikaskuntzaren hainbat eduki memorizatzea lagundu dezakeen jarduera sistematikoen

bilduma da. Besteak beste, datu eta gertaera historikoak, geografia-toponimia, literatur

obrak eta autoreak, hizkuntza-lexikoa, formulazioa, …

Nork berea egiteko

Ikaskuntzaren maila eta erritmoa ikasleak berak, era autonomoan eta indibidualean,

dituen ahalmenen baitan, bere buruari ezartzeko eta jarduerak egiteko eskaintzen duen

prozesua da.

3.- Egitasmoaren oinarriak

Kontratu didaktikoa

Irakaslea kontratu didaktikoaz baliatuko da ikasle bakoitzarekin egin behar duen lanaz

erabakiak hitzartzeko, eta bertan agertuko da ikasleak zenbat ariketa egin behar dituen, noiz

entregatu behar duen, gainditu beharreko zailtasun maila zenbatekoa den, eta abar. Ikasle

bakoitzaren gaitasuna eta ahalmena kontuan izanik zehaztuko dute hitzarmena irakasleak

eta ikasleak.

Aniztasunari eta dibertsifikatzeari arreta

Ikasle bakoitzak bere mailaren arabera landuko ditu aldez aurretik irakaslearekin

hitzartutako ariketak. Bien bitartean, irakasleak ikaslearen lana gainbegiratuko du, premian

den ikasleari ariketak egiten lagunduko dio eta, aldi berean, egindako hutsegiteak

identifikatuko ditu. Aurrez finkatutako mailak gainditu ahala, ikasleak aukera du egindako

6

ariketa kopurua eta halaber asmatutako kopurua hitzarmenarekin kontrastatzeko. Ildo

berean, esan behar da, premia bereziak dituzten ikasleen jarraipena egiten edota etorkinak

integratzen lagundu dezakeela proiektu honek.

Autoerregulazioa, zuzenketa eta ebaluazioa

Ikasleak ariketak egin ahala, aplikazioak bat-batean zuzentzen ditu, eta hori dela eta

ikasleak une oro izango du ongi eta gaizki egindako ariketen berri. Sistemak kontrolatzen

du hutsegiteen kopurua, eta, horren arabera, ikasle bakoitzari egokitu egingo dio ariketa

kopurua zailtasun maila bakoitza gainditu ahal izateko. Bukaeran, ordu arte egindako

lanaren eta bidean izandako zailtasunen balorazioa egingo dute ikasleak eta irakasleak, eta

balorazio horren arabera, zuzenketa arauak finkatuko dituzte eta lanerako konpromiso

berria hitzartuko dute hurrengo kontratu didaktikoaren bidez. Prozedura horiek martxan

jartzeak eragin zuzena izango du lehen aipatutako konpetentzien garapenean.

Funtzionamendua du ikasgelan

Ikasgela arruntean jarduteko sortu da IKASYS. Ikasle bakoitza bere ordenagailuarekin

arituko da; ordenagailua tamaina txikikoa eta prezio merkekoa da. Sortutako 200.000

jarduera espezifiko landu ahal izango dira Lehen Hezkuntzako bost arlotan (Euskara,

Gaztelania, Ingelesa, Matematika eta Ingurunea). Eta DBH-ko 6 arlotan. Jarduera hauek

ordenatuak eta sekuentziatuak egongo dira. Ikasle bakoitzari dagozkion jarduerak eskainiko

zaizkio. Jarduera hauen bidez konpetentzien garapenera bideratutako aprendizaia puntualen

sistematizazioa lortu nahi da. Ikasleen auto-erregulazioa eramatea ahalbideratuko du.

Honela, irakasleak ikaslearen eta gelaren aprendizaiaren jarraipen zuzena egin ahal izango

du.

3.1.- Tresnak

3.1.1.- Hardwarea

Proiektua garatzen hasi zenean, hardware delakoari dagokionez, hezkuntzarako ekipo

espezifikorik ez zegoenez, Ikastolen Elkarteak proiektuak eskatzen zuen ordenagailu

prototipoa sortu zuen, baina geroztik merkatuan proiektuari erantzuten dioten produktuak

agertu dira, eta, beste gabe, merkatuan dagoen hardwarea aukeratu da.

7

Bi osagai nagusi ditu:

Alde batetik, eskolako beharrei erantzuten dien eta

erabiltzeko erraza eta merkea den IKASBOOK izeneko

tresna informatiko txiki mugikorra dauka

Bestetik, biltegiratzeko eta bateria kargatzeko balio duen,

eta sarearekin konexioa duen WIFI armairu antenaduna dauka.

IKASBOOK ordenagailuak WIFI konexioa behar du, eta erabilerari dagokionez,

bakarkakoa izango da, hau da, ikasle bakoitzak bere ordenagailua izango du ikasgelan

lanean aritzeko. IKASYS sistema, halere, ez dago hardware espezifiko baten mende,

konektibitate maila bermatzen duen edozein ekiporekin funtzionatzen duten web

aplikazioetan oinarrituta dago eta. Dena den, proiektua ikasgelan bete-betean ezarri eta

sartu nahi bada, tresna horrek ikasgela-jardunerako egokia eta merkea izan beharko du

nahitaez. Ordenagailua ikaslearen ohiko tresna bilakatzea eta ikasle horrek berorrek

baliabide teknologiko guztiak trebeki eta zentzuz erabiltzea da IKTen funtzio nagusia. Eta

helburu hori lortzen asko lagunduko du IKASBOOK ordenagailua gela arruntean sartzeak.

3.1.2.- Softwarea

Atal honek hiru web aplikazio espezifiko ditu

- Tipologia anitzeko jarduerak sortzeko eta antolatzeko Designer izeneko aplikazioa

- Tresna informatiko mugikorrean ikasleak

jarduerak exekutatzeko Trainer izeneko

aplikazioa

8

- Irakasleek ikasleek egindako lana kontrolatzeko

eta jarraitzeko sortu den Inspector izeneko

aplikazioa

3.2.- Irakasleen prestakuntza

Inspector izeneko programari esker, irakasleak bere ikasleen lanaren jarraipena egiteko

eta gorde diren emaitzak erakusteko aukera izango du. Ikono bidez, datuen interpretazioa

erraztu egiten du: batez bestekotik aurreratuta edo atzeratuta dauden datuak. Designer

aplikazioaren bidez, jarduera ezberdinak sortu ditzake. Ikasdat aplikazioaren bidez

kudeaketa akademikoa egin daiteke.

Zuzenketa automatizatuaren bidez denbora aurrezteko, heziketa lanean bete-betean

sakontzeko, ikasle bakoitzaren izaerari egokitutako materiala erraz osatzeko eta ikasle

bakoitzak egiten duena ebaluazio prozesuan hobeto zehazteko aukera eskaintzen dio.

Irakasleak aukera izango du arlo bakoitzean ikaslearen edo talde osoaren urrats eta

aurrerabideei jarraitzeko; edukiei dagokienez, jarraipena gaien edo jardueren araberakoa

izan daiteke, baina nahi izanez gero, irakasleak edukien eta konpetentzien arteko loturari

esker, konpetentzien garapenaren jarraipena egiteko aukera ere izango du.

Ikasleek gogoko dute klasean .informatika gelaz kanpo teknologia berriak erabiltzea.

Baina irakasleak erronka berriei erantzuteko prest al daude? IKASYS Proiektuak

irakasleentzat abantaila handiak ekarriko ditu: zuzenketak adibidez azkarrago egingo dituzte

eta irabazitako denbora beste behar batzuei hobeto erantzuteko erabili ahal izango dute,

ikasleek ariketak egitean izan ditzaketen galderei erantzuteko, esaterako. Ordenagailuen eta

liburuen arteko oreka lortzea da gakoa, teknologia berriak ez datoz liburuak ordezkatzera,

elkarren osagarri baitira.

Teknologia berriak klasean geroz eta gehiago erabiltzen doazen neurrian, irakaslearen

papera aldatu egin beharko litzateke, ikasleei euren kabuz baliatzen erakustea izango delako

9

hezkuntzaren ardatz nagusietako bat. Eta horretarako beraien lana zeharo moldatu behar

dute.

Duela gutxi arte, ariketa bat ebazteko eskatzen zenienean, zalantzarik izanez gero

irakasleari galdetzen zioten. Orain beraiei eskatzen zaie erantzunak bilatzeko.. Internet oso

tresna baliagarria da horretarako. Ikasleek badakite teknologia berriek joko handia eman

dezaketela, eta urteen poderioz geroz eta trebatuago doaz eskolara. .Irakasleak, ordea,

askotan ez daude prestatuta, ezta kontzientziatuta ere.

Ordenagailuek lan egiteko modua errotik aldatzea eskatzen dute. Badirudi irakasle

batzuk beldur direla, ikasleek beraiek baino gehiago jakin dezaketela ikusten dutelako.

Bereziki 50 urtetik gorako irakasleen kasuan antzematen da hori. Ez dute aurrera egin nahi.

Ulergarria da, baina aldaketetara egokitzen ez badira, zailtasun handiak izango dituzte

datozen urteetan. IKASYS programak abantaila handiak ditu lan egiteko momentuan baina

horrek ere, prestakuntza eta lan sakona eskatzen du irakasleengandik.

3.3.- Metodologia

IKASYS Proiektuak horrelako metodologia proposatzen du:

Lehen Hezkuntzan bost arlo eta sei arlo Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan.

LHn astean 30 minutuko saio bat arloko. Ingelesa 1.zikloan hamabostean behin. DBHn 60 minutuko saio bat hamabostean behin.

Saio bakoitzean hainbat gelaxkaz osatutako “koska” izeneko sekuentzia ordenatua. Batez beste arlo bakoitzeko 32 bat koska.

Egokiena, egunean ordu erdiko saio bat, arlo bat, LHn. DBHn 15etik saio bat arlo bat.

Koska bakoitzean hainbat gelaxka. Zailtasunaren arabera mailakatutako jarduerak, tipologia desberdinekoak.

Saio bakoitzean ikasle guztiak koska berri batetik hasten dira. Bukaera anitza da.

Oinarrizko gelaxkak hasieran.

10

Aurreratze irizpideak definituta daude.

Ikasleek erantzun zuzena ikusi behar dute beti.

Ikasleari aurrerapen maila eta zuzentasuna pantailan agertzen zaizkio.

3.4.- Edukiak

Lehen Hezkuntzako (6-12 urteko ikasleak) bost arlotan, banatuta eta zailtasunaren

arabera mailakatuta, trebatze eta memorizatze jarduera sorta handia eskaintzen du, hau

da, euskarari, gaztelaniari, ingelesari, matematikari eta inguruneari dagozkien 200.000 ariketa

eta gehiago guztira. Jardueraren izaeraren eta horren bidez lortu nahi diren helburuen

arabera, jarduera tipologia eta azpi-tipologia askotarikoak sortu dira (20ren bat

tipologia). Tipologiez gainera bestelako baliabideak ere erabili dira jardueren diseinuan;

jarduerak, maiz, audioz eta irudiz hornitu dira, ariketak hala eskatzen zuenean. Eduki horien

egituraketa oso lotuta dago Ikastolen Elkartean garatu diren beste proiektuekin, Txanela

Proiektuarekin esate baterako. Bestalde, edukiak sortzen eta zuzentzen ikastola askotako

profesionalak aritu dira taldean lanean, eta horrek guztiak proiektuari behar duen

sendotasuna eta bermea ematen dio.

Lehen Hezkuntza etapari lotutako edukien antolaketa, oraingoz, bukatuta dago.

Ondoren, proiektua Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzara zabaltzeko, euskara, gaztelania,

ingelesa, matematika, natur zientziak eta gizarte zientziak arloetako edukien sorkuntzari eta

antolaketari ekingo zaio; horrela, proiektuan derrigorrezko hezkuntzako (6-16 urte) ikasleak

sartuko dira.

IKASYS Proiektuko jardueren bidez ikasleak konpetentzia orokor batzuk garatzeko

prestu egongo dira (ikasten eta pentsatzen ikasi, komunikatzen ikasi, norbera izaten ikasi).

Lehendik identifikatuta dauden prozedura orokor eta espezifiko batzuk aplikatuz garatuko

dira konpetentzia horiek, eta prozedura orokor eta espezifiko haiek, era berean, jarduera

tipologia batekin erlaziona daitezke. Hori horrela dela, eduki bakoitza konpetentzia

konkretu bati lotuta geratuko da. Edukiak eta jarduera tipologiak konpetentziekin lotzeko

burutapenean euskal curriculumaren lanerako proposamena izan da erreferente nagusia.

11

4.- Lehen urratsak eta bilakaera

IKASYS Proiektua hezkuntza mailan aspaldian sortutako zenbait galderei erantzuteko

sortu zen; memorizatzeko eta trebatzeko beharra duten ariketa horietan baliabide bat

eskaintze aldera jaio zen.

Ikastolen Elkarteak sortutako proiektu berritzaile honek, ikastoletan martxan jarri

aurretik esperimentazio fase bat izan zuen. Horregatik 2008. urtean, Ikastolen Elkarteak

Euskal Herriko Unibertsitateko “Hezkuntzako Ikerkuntza eta Diagnosi Metodoak

(HIDM)” saileko hainbat irakasleri IKASYS sistema ebaluatzeko enkargua eman zion.

Ebaluazioak bi aldi izan zituen: lehenengoa proiektuaren esperimentazio pilotuan

kokatu zen, bigarrena, aldiz, 2008-2009 ikasturteko esperimentazio orokorrean.

Esperimentazio pilotua 2007-2008 ikasturteko azkeneko hiruhilabetekoan (8 bat aste)

gauzatu zen Gipuzkoako hiru ikastoletan (Oiartzungo Haurtzaro Ikastola, Donostiako

Santo Tomas Lizeoa eta Orioko Herri Ikastola); bertan, Lehen Hezkuntzako bigarren,

laugarren eta seigarren mailako 200 ikaslek hartu zuten parte proiektuaren edukien atalean

garatutako bost arloetan: Euskara, Gaztelania, Ingelesa, Ingurunea eta Matematika.

Ebaluazioaren bigarren aldia, esperimentazio orokorra deiturikoa, 2008-2009

ikasturtean zehar egin zen, ikasturte osoan eta Euskal Herriko 16 ikastolatan. Epe honetako

proiektuaren jasoleak 1200 ikasle inguru izan ziren. Ebaluazioaren bigarren aldi hau

bereziki garrantzitsua izan zela proiektuaren bultzadan eta ondorengo bilakaeran.

Ebaluazio honen ondorioz, Ikasys proiektuak emaitza baikorrak izan zituen. Hori dela

eta, proiektua beste ikastoletara zabaltzen hasi zen. Hortaz, 2000.urtetik aurrera Ikastolen

Elkartea osatzen duten ikastolak garatutako hezkuntza alorreko proiektu berritzailea

bihurtu zen IKASYS Proiektua. Aipatu, jarraian zetozen hiru urtetan bultzada handia izan

zuela proiektuak, bai aplikazioei dagokienez eta bai edukien garapenari dagokionez ere.

2009-10 ikasturtean, proiektua ikastolen kolektiboan orokortu zen, 34 ikastola izan

ziren ikasturte honetan proiektuarekin lan egin zutenak (7000 ikasle inguru) eta gainera,

ikasturte honetan, irailetik aurrera LH osoan aplikatzen hasi ziren. Ikasturte honetan ere,

12

proiektua Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzara zabaldu zen. Otsailetik aurrera hasi ziren

etapa honetan erabiltzen, lehenengo zikloan hain zuzen ere, eta 1000 ikaslek gutxi

gorabehera parte hartu zuten proiektuan.

Ikasturte bereab, 2009ko urrian, ikastolen saretik at erabiltzen hasi zen proiektua,

eskola 2.0ren bitartez, Euskal Herrian eta Euskal Herritik kanpo ere bai.

Esandako guztiagatik eta emandako datuen analisia eginaz, ondoriozta genezake,

IKASYS Proiektuak harrera ona izan duela ikastoletan. Hori dela eta, gutxinaka gutxinaka

erabilera handia izaten ari den proiektua bihurtu da.

13

5.- Haurtzaro ikastolaren esperientzia

Haurtzaro ikastola, Oiartzunen kokatua dagoen ikastola da. Lehen aipatu bezala,

IKASYS Proiektuaren ebaluazio fasean parte hartu zuen ikastetxea izan zen, beraz, 2007-08

kurtsoan ekin zioten proiektu honi, zehazki, 2008ko apirilean hasi eta kurtsoa amaitu arte.

Ikasturte horretan Lh-ko 4. mailako gela batean erabili zuten 20 ikasle ingururekin. Saioak

astean ordu erdiko luzapena zuten arloko (euskara, matematika, gaztelania, eta ingurune).

Irakasleen trebakuntzari dagokionez, esan, proiektua martxan jarri aurretik IKASYS

landuko zuten ikasleen tutoreek formakuntza saio bi jaso zituztela. Irakasle taldeak,

hasieran era guztietako iritziak zituen arren, inork ez zuen okerragorako izango zenik

irizten, beraz, orokorrean, kolektibo honetan harrera positiboa izan zuela aipa genezake.

Egun, eta behin hasierako urduritasun hura pasa ondoren (berrikuntza guztiek dakartena)

normaltasun osoz barneratu dute ikastolako irakasleek. Beraien eguneroko jardueran

ekarpen positibotzat jo dute.

Ikasleen iritziaz esan, lehenengo saio hark apenas hilabete pare iraun zituen arren

gehienei bizitakoa asko gustatu zitzaiela. Egun, ikasleak desiratzen egoten dira IKASYS

saioak egiteko, arloak lantzeko modu ezberdin bat delako (jolas gisako bat) eta beraientzat

ordenadore bat oso tresna arrunta delako. Primeran moldatzen dira, oro har kontu handiz

zaintzen dituzte portatilak eta arazo teknikoren batengatik ezin badute IKASYS egin

berehala hartzen dute kargu.

Proiektuak, lehen aipatu bezala, material zehatz bat eskatzen du, eta Haurtzaro

Ikastola IKASYS Proiektuko ikastetxe pilotoetako bat izan zenez, hasierako portatil haiek

Gipuzkoako Ikastolen Elkartearen bitartez lortu zituen.

Proiektua gutxinaka ikastolan presentzia handiagoa hartzen joan zen eta bere garapena

nabaria izan zen 2008-09 ikasturtean LH-ko 2. zikloan eta 3. zikloan landu bazen, 2009-10

ikasturtean Lh-ko 3. ziklora ere zabaldu zen. Aurten, 2010-11. ikasturtean, DBH-ko

lehenengo zikloan habian jarriko dute.

Materialari dagokionez, proiektuari jarraipena eman asmoz, ikastetxeak esfortzu

ekonomiko handi bat egin zuen azpiegitura zabaltzeko eta Eskola 2.0 ekimaren bitartez

14

etorri zitzaizkienak ere, besteak beste, IKASYS lantzeko erabiltzen dituzte. Proiektuak

dimentsio izugarri handia hartzen joan zenez (18 gela, 320 ikasle inguru eta 100 portatil

baino gehiago), 2009-10. ikasturtean IKASYS arduradun bat izendatua zuten Haurtzaro

ikastolan. Arduradun honen zereginetako bat ekipoen mantenua egitea da; ikastolan bertan,

bere esku dauden arazoak konpontzen ditu (Gipuzkoako Ikastolen Elkartearen

babesarekin) eta bere esku ez daudenak ekipoak erosi zitzaizkion enpresaen bidez

konpontzen dituzte.

Ikastetxean IKASYS Proiektuaren arduradun bat izendatzeak zeinbait lan aurreratu

dizkie: besteak beste, irakasleei dagokion formazioa egiteko sortzen ziren buruhausteak.

Proiektua abian jarri zutenean, Haurtzaro ikastolako tutore guztiak joaten ziren formazio

saioetara GIE-ra (6 bat irakasle), baina apatu bezala, geroz eta maila gehiagotan lantzen ari

dira proiektua, hortaz, LH guztiko irakasleak eta DBHko irakasle batzuk joan beharko

lukete (30 bat irakaslea) formazio saio horietara GIE-ra. Horrek guztiak antolakuntza eta

eguneroko martxa aldetik nahaspila handia sortzen zien (ordezkapenak direla, koordinaketa

…). Beraz, aurreko kurtsotik hona IKASYS arduradunak jasotzen ditu formazio saio horiek

GIE-n. Urtean bi saio izaten dira Trainer eta Inspector aplikazioak lantzen dira batik-bat.

Modu honetan, IKASYS arduradunak formazioa jasotzen du GIE-n eta gero ikastolan

bertan antolatzen dituzte irakasleentzako formazio saioak ordu osagarrietan.

Proiektu honek Haurtzaro ikastolari abantailak zein desabantailak ekarri dizkio:

abantailen artean nagusiena, teknologia berriak ikasleen lanketa kurrikularrean txertatzeko

proiektu sendoa izanik, edukiz betea eta begirunez landu izana da. Desabantaila aldiz,

IKASYS moduko proiektu bat aurrera eramateak suposatu dien inbertsioa izango litzateke,

bai ekonomikoa eta baita profesionala ere.

Haurtzaro ikastolan, proiektu honen etorkizunaren gainean galdetzean, hurrengo

kurtsorako DBH guztira zabaltzeko asmoa dutela baieztatu zuten (Eskola 2.0-ko

ekipamendua aprobetxatuz). Landu beharreko denbora proiektuak berak ezartzen duenez,

LH-n astean ordu erdi egingo dute arlo bakoitzeko. DBH-n ordubete hamabost egunetik

behin arlo bakoitzeko.

Proiektuak Haurtzaro ikastolan planteatzen dituen erronkak, funtzionamenduaren

normalizaziorekin zerikusia dute. Haien esanetan hura lortzeko bidean daude eta tresna hau

ikasleen ebaluaziorako nola erabili asmatzea izango da hurrengoa.

15

Teknikaren aldetik ere aurrerapenak egiten ari dira hardwareari dagokionez eta

IKASYS tresna bera ere hobetzen ari da softwareari dagokionez (aukera zabalagoak eta

erabilterrezagoak). Guzti honek tresnaren fidagarritasuna hobetzen du eta honek irakasle

eta ikasleen konfiantzarengan eragin positiboa du (oso frustantea suertatzen zaie Ikasys saio

bat aurrera ez atera ahal izana arazo teknikoak direla eta: zerbitzaria blokeatu delako, WIFI

sarerik ez dagoelako, Trainer blokeatu egiten delako,…).

Amaitzeko aipatu, azpiegiturari dagokionez, finantziaketa dela beste puntu garrantzitsu

bat, krisiaren ondorioz diru-laguntzak asko murriztu baitira. Hala izan arren, gisa honetako

proiektu bat ezin duzu gelditu behin hasitakoan, ikasleen formazio kurrikularrean txertatuta

dagoelako. Horrek ikastola esfortzu ekonomikoak egitera behartzen ditu.

16

6.- Ebaluazioa

GIEek, Gipuzkoako Ikastolen Elkarteak EHUri ebaluazio txosten bat egiteko eskatu

zion IKASYS egitasmoaren aplikazio pilotuari buruz. Esperientzia pilotu hau 2007-08

ikasturtean egin zen, apiriletik ekainerako epealdian, Orioko Herri Ikastolan, Oiartzungo

Haurtzaro Ikastolan eta Donostiako Santo Tomas Lizeoan. LH2. LH4. eta LH6. mailako

ikasgeletan aplikatu zuten programa berria, euskara, gaztelera, ingelera, matematika eta

ingurunea ikasgaietan. Aste horietan, ikasle bakoitzak 150 ordu eman zituen

ordenagailuarekin. Aldi horretako behaketa eta datu-bilketaren ondoren, EHUko lan

taldeak (Juan Etxeberria, J.F. Lukas, Karlos Santiago eta Ainhoa Gobantes) “IKASYS

Programaren aplikazio pilotuaren ebaluazioa” izeneko txostena aurkeztu zuen 2008ko

ekainean. Txosten honetako emaitzetatik abiatuta, 2008-09 ikasturtean egindako bigarren

aplikazio-aldirako hobetu beharreko aspeketuak identifikatu zituzten GIEn.

6.1.- Parte hartzaileak eta informazio bilketa

Informazio bilketarako hiru bide ezberdin jorratu zituen lan taldeak: horietako bat,

behaketa zuzena izan zen; bestetik, talde elkarrizketak egin zituzten; eta azkenik, galdera

sortak prestatu zituzten ikasleek eta hauen gurasoek erantzuteko. Elkarrizketa taldeetan

programaren egileak eta honen aplikazio pilotuan parte hartu zuten irakasleak bildu

zituzten; galdera sortak berriz, Ikastola bakoitzeko LH4. eta LH6.ko gurasoei bideratu

zitzaizkien batetik, eta maila bereko ikasleei era bestetik.

6.2.- Emaitzak

6.2.1.- Emaitza kualitatiboak

Orobat, emaitza kualitatiboak elkarrizketa taldeetatik jaso zituzten, IKASYS

programaren hainbat aspektu aztertu eta honek ikasleengan eta ikasgelan izandako inpaktua

ezagutzeko. Era honetan, ikasleen motibazioa, hardware-a, metodologia, sofware-a, edukiak

eta formazioari buruzko argazkia osatu zuten.

17

Motibazioari buruz, ondoko adierazpenak jaso ziren. Oro har, ikasleak oso

motibatuak eta oso kontzentratuak ikusten zituzten irakasleek ordenagailuaren aurrean

zeudenean

Hardware-aren gainean ere baikor mintzatu ziren. Hasierako wifi-aren arazo

teknikoak gaindituta, konexioarekin eta ikasbook-arekin primeran moldatu ziren, bai

irakasleak eta baita ikasleak ere.

Sofwareaz- ere kexurik ez zuten adierazi. Programa erabilterraza egin zitzaien. Dena

den, hobekuntzarako proposamenak jaso ziren:

Edukiei dagokionez, hauen egokiera maila aldatu egiten da ikasgai batetik bestera:

adibidez, herri euskaldunetan, programak eskatzen zuen euskara maila errazegia zela

zeritzoten; alderantziz gertatzen zen gaztelerarekin. Aldiz, matematika, ingelera eta

18

inguruneako ikasgaietan, planteatutako edukiak eta hauen konplexutasun maila egokitzat jo

zuten.

Azkenik, irakasleen formazioaren inguruan, nahiz eta prestakuntza saioak egokiak

zirela aitortu, hainbat hobekuntza proposatu zituzten:

6.2.1.- Emaitza kuantitatiboak

Azterketa honetan parte hartu zuten gurasoei eskutitz baten bidez galdera sorta bat

bidali zitzaien. Galdera horien erantzunetatik jasotako datuekin osatu zen gurasoen

ikuspuntua.

Ikasys proiektuan parte hartu duten gurasoen %96,7ak ondo ikusi zuten parte hartze

hau. Honen ildotik. %95,8aren ustez, mesedegarria da euren seme-alabentzat

ordenagailuarekin lan egitea.

Irudia 1. Ordenagailuan lan egitea gurasoen ustez

19

Dena den, gurasoen gehiengoak ez zekien seme-alabak ordenagailuarekin hobeto

moldatzen diren ikasketetan ordenagailua izan aurretik baino. IKASYS Proiektuarekin

haurrek gogo gehiagorekin edo berdinarekin ikasten ote zuten galdetuta, hona ikastola

bakoitzean lortu ziren emaitzak:

Metodologia berriarekin gehiago ikasten ote zuten galdetuta berriz, zalantza zen

nagusi:

Galdekatutako ikasleengandik, batez ere, IKASYS programaren edukien gaineko

iritziak jasotzen saiatu ziren. Orokorrean, ikasleen %95,5ari, programa erraza suertatu

Irudia 2. Ordenagailuan gogo gehiagorekin ikasten dute seme-alabek

Irudia 3. Ordenagailuarekin gehiago ikasten dute seme-alabek

20

zitzaiola ondorioztatu zen. Aldi berean, zailtasun edo erraztasun maila, ikasgai batetik

bestera aldakorra dela frogatu zen. Hona hemen 4. eta 6. mailako ikasleei ikasgai bakoitza

“erraza” den galdetuta baiezkoa eman zutenen portzentaiak:

Ordenagailuarekin lan egitean, ikasgai bakoitzak ikasleentzat zuen atsegintasun maila

ere aztertu zuen behatzaile taldeak. Emaitzetan ikusten da, oro har, ikasgaiak ordenagailuan

jorratzea

Irudia 4. “erraza da” erantzunaren portzentaia ikasgaiaren eta mailaren arabera

Irudia 5. Ikasgaia atseginagoa da ordenagailuan landuta

21

Ikasgai bakoitzaren aprendizaia mailari erreparatuta, ikasleriaren herenak zioen

IKASYS-ekin gehiago ikasten duela. Dena den, gehiago dira tresna berriarekin lehengo

maila berean ikasten dutela aitortu zutenak:

6.3.- Ondorio orokorrak

Ikasleen motibazioa “izugarria” dela nabarmen geratu zen bai irakasleek, bai gurasoek

eta bai ikasleek beraiek emandako erantzunetan. Motibazio hori gainera ikasgai eta maila

guztietara zabaltzen da, eta motibazio honek eragina du ikasgaien atsegintasun mailaren

igoeran.

Hardware-ari dagokionez, nahiz eta hasiera batean wifi-arekin arazoak izan, hauek

gainditzea lortu zen. Ordenagailu eramangarria berriz oso egokia suertatu da.

Arlo metodologikoan, egokia suertatu da ikasgai bakoitzean ordenagailuarekiin ordu

erdiz jarduteko formula. Haatik, metodologia erraz barneratu arren, somatu zen irakasleek

ez zutela erabat jakin zein zen IKASYS programaren oinarri pedagogikoa, eta askotan zuri

geratzen zirela ikasleen galderen aurrean.

Irudia 6. Gehiago ikasten dut ikasten dut ordenagailuarekin

22

Software-ari buruz, programaren erabilerraztasuna nabarmendu zen batik-bat. Eta

ikasgai batetik bestera zailtasun maila aldatzen bada ere, programaren eduki guztiak

curriculumean eskatzen den mailarekin bat datozela ondorioztatu zen.

Irakasleen formazioari dagokionean, prestakuntza saioak baino programaren

aurkezpen saioak izan zirela adierazi zuten irakasle gehienek. Ikasle bakoitzak aurretik zuen

ezagutza informatikoak hauetariko bakoitzaren programaren erabilera baldintzau du.

Gurasoen erantzunetatik lortutako ondoriorik mamitsuenetakoa izan zen, ia etxe

gehienetan dutela ordenagailau eta baita interneterako konexioa ere. Gehiengoaren ustez,

IKASYS bezalako programek euren seme-alabei gehiago eta gusturago ikasten laguntzen

die.

23

7.- Ikasys vs. Eskola 2.0

Informazio eta komunikazio teknologiak ez dira helburua, hezkuntzaren

kalitate hobetzeko bide bat baizik.

Oinarrizko ideia honetatik abiatuta, Euskal Autonomia Erkidegoan ikasgelak

digitalizatzeko gauzatu diren bi proiektu dira IKASYS eta ESKOLA 2.0. Biek dute helmuga

bera, baina bertaraino iristeko bide ezberdinak hartu dituztela esan daiteke.

Argi dago, tresna informatikoak hezkuntza kalitatea hobetzeko bitarteko batzuk

badira, bitarteko hauei erabilera egokia ematean dagoela ardatza. Erabilera egokia emateak,

kasu honetan, metodologia egokia aplikatzea esan nahi du; eta metodologia irakasteko

moduarekin lotuta egonik, irakaslearen zeregina izango da bitarteko soil hauek hezkuntza

prozesua aberasteko medioetan bihurtzea. Honenbestez, informazio eta komunikazio

teknologien gaineko irakasleen ezagutzak garrantzia handia du. Honetaz jabetu dira bai

Ikastolen Elkartea eta bai Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saila ere. Irakasleak IKT-etan

trebatzeko antolatu diren prestakuntza saioak dira horren adierazleak. Orain artekoan,

sarreran esan dugunaren aurka, IKASYS egitasmoaren eta ESKOLA 2.0.ren bideak

berdinak dira. Baina hara zein puntutan banatzen diren bi ibiltarien bidezidorrak: web 2.0

kontzeptuan.

Web 2.0 kontzeptuaren aterkipean sartzen dira informazioa zabaldu eta konpartitzeko

balio duten tresna guztiak. Tresna hauen helburuarekin bat eginez, oso erabilterrazak izaten

dira, informatikan trebatu gabeko pertsonek ere erabiltzeko aukera izan dezaten, eta

erabiltzaileen arteko diferentziak murriztu daitezen. Bada, ESKOLA 2.0 egitasmoaren

oinarrian dago web 2.0 ideia. Honela, Hezkuntza Sailaren proiektuak ikasgelako hormak

gainditzen ditu, ikasgaietako edukietatik haratago, ikasle, irakasle, guraso eta ikastetxeen

arteko sareak sortuz. Asmo honen haritik sortu dira Pelutxe edota Asmakilo egitasmoak.

Aldiz,. Ikastolen Elkarteak 2007an martxan jarritako IKASYS Proiektua euskara, gaztelania,

ingelera, matematika eta ingurunea ikasgaietako edukiak jorratzera mugatzen da. Lehen

papera eta arkatzarekin egiten zena, orain xaguarekin egiten dute. Honek ikasketa prozesua

24

dibertigarriagoa egiten du, ikasleak ikastera motibatuz eta ondorioz, ikasketa kalitatea bera

hobetuz.

Txosten honetara ekarri dugun Ikasys programaren aplikazio pilotuaren gaineko

ebaluazioak argi erakusten du, Ikastolek hezkuntzaren kalitatean aurrerapausoak ematea

lortu dutela. Baina IKASYS programak ez ditu bere baitan hartzen web 2.0ren ideiak:

zabaldu eta konpartitu. Hausnarketaren puntu honetara iritsita, galdera ondokoa litzateke:

hezkuntzaren kalitatea hobetzeko bidean, teknologia berriek edukien lanketarako eta

barneraketarako ematen dituzten erraztasunekin konformatu behar al da? Zer ekarriko

lioke hezkuntzaren kalitateari informazioa zabaldu eta konpartitzeak?

Batek eta besteak hartutako bideak ezberdinak badira, ezberdinak dira ere bi

proiektuek gaur arte egin dituzten kilometro kopurua. IKASYS egitasmoak 2007an hasi

zuen bere ibilia. Dagoeneko Ikastola guztietara hedatu da, Lehen Hezkuntzako maila

guztietan ematen delarik, eta Ikastola gutxi batzuetan izan ezik, DBHen ere hasi dira

erabiltzen. Azkar eta egoki hedatu da proiektua, aurretik egindako lanari esker. Ikastoletara

ordenagailu eramangarriak zabaltzea eta programaren aplikazioa bide luze baten azkeneko

pausoa izan da. Edukiak aurretik landu zituzten, eta dena prest zutenean eman zuten

ikasgeletarako saltoa.

ESKOLA 2.0-k aurkako norabidea aukeratu du ordea: ordenagailuak ikasgelatan

daude, baina edukiz hustuta, eta irakasleak ere ez daude prest pantaila horiek edukiz

betetzeko.

Iosune Geraka, Ikastolen Elkarteko IKT arduradunak jendaurreko saio batean adierazi

zuenez Ikastolen Elkartea prest dago Ikasys-erako sortutako material didaktikoa zabaldu eta

konpartitzeko. Hori aberasgarria izango da sare publikoko ikastetxeentzat, ordenagailuei

erabilera bat ematen has daitezen, eta ez aurrera ez atzera dagoen ESKOLA 2.0 proiektuak

bere bidean jarraitu dezan. Eta aldi berean, mesedegarria izango da Ikastolen

Elkartearentzat berarentzat ere, euren materiala hobetzeko proposamenak jasoko baitituzte.

Gauzak honela, IKASYS egitasmoa eta ESKOLA 2.0 proiektuak ez dira aurkakoak; ez

dira bi proiektu paralelo, elkar ukitzen duten egitasmoak baizik. Osagarriak dira, eta

etorkizunari begira, elkar elikatuko direla esan daiteke. Ez baitago beste biderik.

25

8.- Bibliografia

8.1.- Kontsultatutako web guneak:

www.ikasys.com

www.eskola20.euskadi.net

8.2.- Kontsultatutako bilatzaileak:

www.slideshare.com

www.google.com

8.3.- Kontsultatutako beste iturri batzuk:

Haurtzaro ikastolako Ikasys arduradunari elkarrizketa.

“IKASYS Programaren aplikazio pilotuaren ebaluazioa”. EHU: Juan Etxeberria, J.F.

Lukas, Karlos Santiago, Ainhoa Gobantes. 2008ko ekaina.

26