Il Giornale herfst/autunno 2015

In deze editie o.a.: Pinokkio van Collodi naar Kaatsheuvel

Pagina 8

De zomerse nasmaak van limoncello

Pagina 11

Il GIornale della FIera | edIzIone autunno 2015 | | edItIe herFst 2015 | paGIna 1

Editie herfst 2015 | onafhankelijk Nederlands nieuwsblad over Italiaanse smaken en zaken

(Volendamse) streetstylesuperster in Italië

Pagina 15

Code oranje voor het voetbal: stap over naar blauw!

Pagina 18

Er staat een schaap in de straat... Er stond 8 september in Milaan geen cavallo in de corridoio maar er liep wel een schaap door de straat, een hele kudde zelfs! Het waren hele chique schapen want ze paradeerden door de Via Montenapoleone, de duurste winkelstraat van Italië en bekend vanwege de vele winkels van topontwerpers. De beesten waren afgekomen op de Week van de Wol die op die dag van start ging. Ter ere van de week, die een opmaat vormde voor de grote ‘Fashion Week’ van 23 t/m 29 september, presenteerden 10 jonge internationale ontwerpers hun op wol gebaseerde collecties. Als u dit leest zijn de schaapjes alweer vertrokken maar op de site www.milanomodadonna.it zijn wel alle modeshows met de (wollige) voorjaarcollecties van de groten der aarde live te zien.

Made in Italy doet nu al goede internationale zaken

et is de 34e editie van de tentoonstelling en meer dan ooit gaat het om indrukwekkende volumes. Zo zijn er op

het terrein van 1,1 vierkante kilometer in Milaan 145 landen bijeen, die zich manifesteren rond het thema voedsel- en energievoorziening in de wereld. Een breed, maar ook heet hangijzer dat op twee pijlers rust: schaarste en rijkdom. Het was dan ook paus Franciscus die vanuit Rome liet

weten te hopen dat EXPO ook aandacht heeft voor ‘de mannen en vrouwen die honger hebben, ziek worden en zelfs sterven omdat ze niet genoeg te eten hebben’. De oproep van de kerkvorst was weliswaar niet aan dovenmansoren gericht, maar het is vooral de blijde boodschap die regeert op de internationale tentoonstelling. Zaken als innovatie, export en veiligheid op voedselgebied gingen letterlijk van mond tot mond.

De opening van de wereldtentoonstelling in Milaan ging gepaard met stenen en brandbommen, maar de sluiting zal feestelijk zijn. EXPO 2015 lijkt op 31 oktober namelijk afgesloten te kunnen worden met een recordaantal bezoekers: 20 miljoen. Dat is boven verwachting, zegt de organisatie. En een opsteker voor de Italiaanse economie.

Made in ItalyDe Italiaanse voedingsindustrie plukt met recht de vruchten van de beurs in de provincie Milaan. Amper twee maanden na de opening in mei wist de landbouwsector al een indrukwekkende exportstijging te melden richting de VS en China. Vooral de vraag naar groenten, fruit, olijfolie en pasta steeg opvallend. Ook de bestellingen vanuit de EU namen deze zomer met zo’n tien procent toe, dankzij de EXPO, zo zegt men. Het is een welkome afwisseling voor de geplaagde sector, want het conflict met Rusland over Oekraïne, eerder dit jaar, heeft de Italiaanse handel geen goed gedaan.Eén van de populairste attracties tijdens de tentoonstelling is de zogenoemde Fab Food - The factory of Italian taste. Dit paviljoen leidt de bezoekers op een educatieve en speelse wijze langs de verschillende stadia van de voedselketen. Met computergames en proefjes laat Confindustria – het Italiaanse Unilever – zien wat Made in Italy behelst en op welke manier er dagelijks wordt gewerkt aan innovatie. Industrie is namelijk meer dan techniek, strategie en omzet. Confindustria wil behalve de mens namelijk ook de planeet een dienst bewijzen, maar dat nobele streven klinkt als een soort ‘campagnepraat’ bij vrijwel alle exposanten.

Met nog enkele – naar verwachting drukke – weken te gaan, verwacht de organisatie van de Milaan Expo 2015 straks uit te komen op zo’n twintig miljoen bezoekers. Dat is meer dan ooit, maar nu nog geen reden voor champagne. Het verhaal van de beer en de huid, ook al is dat

gezegde de Italianen vreemd. In de provincie klinkt ondertussen wat gemopper. Hoteliers hadden erop gerekend zes maanden vol te zitten, maar het tegendeel is waar. Voorzitter Bernabò Bocca van branchevereniging Federalberghi is zelfs boos: “Die twintig miljoen is erg vertekend. Dat zijn 16 miljoen Italianen die na één of twee dagen weer naar huis gaan. Wij hadden gehoopt door de EXPO de toeristische industrie in deze regio een nieuwe

Expo Milaan breekt record

H

Dé gratis krant voor

Italiëliefhebbers

www.ilgiornale.nl

Lees verder op pagina 5

impuls te geven, maar dat is niet gelukt. Wat dat betreft is de werkelijkheid heel anders dan wat wij bij de voorbereidingen op papier hebben gezien.”

Holland-promotiePal naast Italië laat ook ons land zich vanzelf-sprekend van zijn beste (groene) kant zien in Milaan. In het paviljoen van maar liefst 2400 m2

Italiaanse schoolvakanties langste van EuropaVeel Nederlandse ouders waren best blij toen de koters na zes weken weer naar school gingen want het valt niet mee om in deze hectische tijden het grut zo lang onder de pannen te krijgen. Italiaanse ouders zijn wat dat betreft helemaal niet te benijden want de zomervakantie duurt er meer dan drie maanden! Begin juni begint de lange Italiaanse kinderzomer die pas half september weer ophoudt. Daarmee zijn het samen met de Turkse, Portugese en Letse, de langste vakanties van Europa. Wij hebben in Nederland samen met het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland met zes weken juist de kortste zomervakantie van Europa.

Waarom wachten op de zomer?

Kom naarSapori d’Inverno!14-15 november

Expo Houten

Logo van het Italiaanse paviljoen


Romantische zomerhit Waar zijn de tijden gebleven dat Italiaanse popsterren onze zomerse hitparade domineerden? De tijden van Ryan Paris (Dolce Vita), Matia Bazar (Ti Sento) en multi-hitmachine Ramazotti. Een paar jaar geleden gingen de strandslippers nog van de vloer op We no speak Americano, maar echt Italiaans mocht het niet heten. Hoewel de dj’s en radiozenders het deze zomer dus lieten afweten, konden we ons Italiaans gelukkig prijzen dankzij het Amsterdamse reclamebureau Achtung. Zij haalden het romantische Al di là van Luciano Tajoli uit de oude doos voor de tv-reclame van Vodafone 4G Tinder. Die hele telefoon kan ons eerlijk gezegd gestolen worden, maar het verliefde stelletje in Rome – schoonfamilie incluis – heeft ons hart gestolen. Heerlijk. Ere wie ere toekomt: Luciano Tajoli (1920-1996) won met dit lied in 1961 het San Remo festival en van het nummer werden wereldwijd zo’n 45 miljoen exemplaren verkocht. Kijk op onze website en zwijmel nog even mee met deze zomerhit…

Goedkoop in Milaan De komst van McDonalds naar Italië werd – en wordt nog steeds – onder chauvinistische cultuurwakers in het land beschouwd als een grof schandaal. De wereldberoemde hamburgerketen zou namelijk botsen met de authentieke keukentraditie in Italië. Fast food vs. slow food. Mogelijk volgt binnenkort een soortgelijke cultuurslag, want Primark wil Italië veroveren. In Milaan om te beginnen, thuisstad notabene van mode-iconen Versace, Prada en Armani. Het Ierse Primark, dat op dit moment veel succes oogst in Nederland, biedt kleding voor de smalle beurs. Het zijn unieke labels weliswaar, maar Milaan is allesbehalve fast fashion. Sterker nog, uit het Europees Coupon Onderzoek van vouchercloud.nl blijkt dat Italianen hun neus ophalen voor korting op mode. In Ierland en Nederland zijn ze dol op koopjes, maar Italië bedankt.

Ondeugende toeristen In Rotterdam proberen ze het te vergeten, maar in Rome staat Feyenoord nog altijd op de zwarte lijst na de supportersrellen rond de Spaanse trappen. De website thelocal.it liet deze zomer zien dat er wel meer toeristen zijn die zich niet aan de regels houden in Italië. Zo werd onlangs een Fransman gearresteerd in de rosse buurt van het oude Pompeï. De man vond de erotische fresco’s in de ruïnes inspirerend genoeg om zich uit te leven met twee dames. Ahum. Tientallen toeristen worden jaarlijks op de bon geslingerd omdat ze hun naam wilden achterlaten

Ze voelden zich deze zomer even Van Basten, Gullit en Rijkaard, de meiden van voetbalclub Zwaluwen Utrecht. Op uitnodiging van Ferrero en NOC*NSF speelde het speciaal samengestelde D-team een vriendschappelijk duel tegen Italiaanse leeftijdsgenoten op de Expo in Milaan. De wedstrijd vond plaats op het paviljoen van Kinder+Sport, een maatschappelijk programma van Ferrero, bedoeld om wereldwijd kinderen in beweging te brengen.

Motorboot for sale Het is met recht de natte droom voor menig man en een enkele vrouw, een tochtje in Ferruccio Lamborghini's unieke en legendarische Riva Aquarama Lamborghini. En raad eens wat: de sportboot is te koop! Het is ‘s Werelds snelste Aquarama, die zo’n 50 jaar geleden werd ontworpen en gebouwd, en door Riva World in authentieke staat is gerenoveerd. Het unieke exemplaar leek jarenlang van de aardbodem verdwenen totdat de huidige eigenaar, een Riva-verzamelaar in Nederland, de Aquarama Lamborghini opspoorde

en hem geheel in origineelstaat liet terugbrengen. Zo werd de houten romp hersteld, gladgeschuurd en voorzien van maar liefst 25 laklagen. Het houten interieur is hersteld en ook de chroomelementen zijn gepolijst en schitteren weer als vanouds.

Mocht het water u inmiddels in de mond lopen, de Riva Aquarama Lamborghini is te bezichtigen bij Riva World in Uithoorn. Of kijk even op rivalamborghini.com.

Pizza XXXXXXLDe duurste pizza ter wereld staat nog altijd op naam van het Italië Evenement in Haarzuilens, maar het record van de langste pizza is sinds kort weer in Italiaanse handen. Een team van tachtig man heeft op de Expo in Milaan een pizza gebakken van 1595 meter en 45 centimeter. Dat was ruim voldoende om het record van een groep Spaanse bakkers af te pakken. Het grootste deel van de mega-pizza werd uitgedeeld op de beurs en de overgebleven 300 meter werden afgeleverd bij de plaatselijke voedselbank. Wilt u ook een recordpoging wagen? Dit heeft u in ieder geval nodig: 2000 liter tomatensaus, 1500 kilo mozzarella, 30 kilo gist, 300 liter olie en heel veel ovens en tafels.

Italiaanse paradijsjesLezers van Il Giornale hebben twee dingen gemeen. Ze houden van Italië en ze vinden het heel jammer dat duizenden andere lezers dat ook doen. Zeg maar eerlijk: het liefst zou u alleen willen genieten van die bijzondere vakantieplekjes. In dat geval hebben we een paar tips voor deze nazomer of voor volgend jaar. Op deze Italiaanse eilandjes komt u namelijk amper toeristen tegen: Linosa (vlakbij Tunesië, omrand door zwarte stranden die vaak bezocht worden door zeeschildpadden), Palmarola (onbewoond met weelderige vegetatie, grotten, kliffen en betoverend blauw water), Alicudi (geen auto te bekennen, ezeltjes brengen je naar rustige stranden), Marettimo (ongerept en magisch pareltje van de natuur, oase van rust) en Ustica in het midden van de Tyrreense Zee (het heiligdom van de Mare in de schoonste wateren van Italië).Nota bene: Wij wijzen u erop dat Il Giornale met u gelezen wordt door meer dan 100.000 Nederlanders. Laten we hopen dat zij deze tips hebben gemist.

Sardijnse zang in Utrecht Zaterdag 26 en zondag 27 september is in de Utrechtse Nicolaïkerk een zeer bijzonder optreden te zien van het Sardijnse mannenkoor Iddanoa Monteleone. Ze zingen traditionele en zelf gecomponeerde polyfone liederen. Deze zangkunst van Sardinië dateert van ver voor de jaartelling en wordt nog steeds actief beoefend. De zangers zingen in een cirkel, de gezichten naar elkaar gericht, als symbool van kracht en sociale cohesie. De 30 mannen die het koor telt treden op in de traditionele klederdracht van het dorp met een kenmerkend rood vest, zwart schort en slobkousen gemaakt van Sardijnse wol en witte broeken van linnen. Na afloop zijn er heerlijke Sardijnse drankjes en hapjes.

Migratie is van alle tijden. In Italië zijn grote joodse, Albanese, Chinese en natuurlijk Afrikaanse gemeenschappen. Minder voor de hand ligt de Schotse connectie maar die is er echt. Het bergstadje Barga in Toscane is het meest Schots van heel Italië, tweederde van de inwoners heeft Schotse wortels. Om de trek van de schotten over de wereld te verbeelden is er een wandtapijt gemaakt dat in het Zeeuwse Veere, waar ook een Schotse gemeenschap neerstreek, de wereldpremière meemaakte. De Scottish Diaspora Tapestry gaat de hele wereld over en de volgende stop was Barga in Italië. In 34 landen waar de Schotten hun sporen nalieten is de afgelopen twee jaar geborduurd aan 350 panelen die de historie laten zien. Na de expositie in Barga verhuisde het tapijt eind augustus naar een andere Italiaanse plaats met een schotse connectie, Picinisco nabij Rome. Daar is het nog tot 26 sep-tember te zien. www.scottishdiasporatapestry.org

ADVERTENTIE

Jonge Zwaluwen vliegen uitNederland werd vertegenwoordigd door tien Utrechtse meisjes (11 tot 14 jaar oud), die speciaal door de KNVB waren geselecteerd voor deze trip. De tegenstanders kwamen uit Alba (Piemonte).

Bij terugkomst op Schiphol kregen de ‘internationals’ van Zwaluwen Utrecht een heldenontvangst. Zoals een meisje het verwoordde: “We hebben twee dagen geleefd als echte voetbalhelden”.

De langste pizza wordt gemeten

Zal het net zo dringen worden bij de Italiaanse Primark?

Italianen knopen Schots tapijtop een Italiaans monument. Op het Colosseum

in Rome bijvoorbeeld of op de Ponte Vecchio in Florence. Een verkoelende (of ontnuchterende) duik in één van de vele fonteinen in Italië is ook verboden. Vaak is er voor het pootje baden een waarschuwing, maar honderden keren per jaar volgt daadwerkelijk een boete. Die is riant, net als de prijs voor een wild plasje tegen een monument.

Marettimo

LUXE VILLA’S

VAKANTIEHUIZEN FLY & DRIVE

HOTELS & RESORTS AGRITURISMO

AUTORONDREIZEN

[email protected] Bel Eva: 0229 - 591 942

In een paar Zuid-Italiaanse steden worden boetes tot 500 euro uitgedeeld aan mensen die in badkleding over straat lopen


La bella WiplalaDe Nederlandse film The Amazing Wiplala is tweede geworden tijdens het kinderfilmfestival Giffoni in Italië. Het goud in de categorie 6+ was voor de Italiaanse film Grotto. Wiplala is de verfilming van het gelijknamige boek van Annie M.G. Schmidt over een klein mannetje dat kan toveren. In totaal 18 films uit twaalf landen waren geselecteerd voor de officiële competitie en naast Wiplala maakte ook de Nederlandse film Apenstreken kans. Festival Giffoni in Italië is één van de grootste kinderfilmfestivals ter wereld en Nederland doet er vaak goede zaken. Zo vielen in de afgelopen jaren Spijt!, De Groeten van Mike! en Jongens in de prijzen.

IJskoud de besteHet was een heerlijke ijszomer, niet in de minste plaats voor Vincent van den Bosch van Tummers uit Hoofddorp. Hij won namelijk het Gelato Festival Amsterdam! We zouden u graag van zijn creatie Kool Kotawa Experience laten proeven, maar kunnen niet anders dan het in woorden samen te vatten. Vincent creëerde een fluweelzacht crème-ijs met espressosmaak, gedecoreerd met chocolade en bladgoud, versloeg de vier overige finalisten en mag zich nu Gelato Master Amsterdam noemen. Begin oktober zal deze Amsterdamse ijsmeester zich bewijzen tijdens het European Gelato Festival in Florence.

Warm hè!

U bent net als wij natuurlijk in Italië geweest deze zomer. Wat was het heet hè?! De weermannen registreerden zelfs de warmste julimaand in Italië sinds de metingen in 1800, het was 3,6 graden warmer dan het gemiddelde van de afgelopen 40 jaar! Nu was de Italiaanse zomer van vorig jaar voor veel regio’s erg regenachtig maar dit was ook wel weer het andere uiterste. Het Italiaanse onderzoeksinstituut voor milieu (ISPRA) meldde niet lang geleden dat de klimaatverandering in Italië sneller gaat dan in de rest van de wereld. De gemiddelde temperatuur in Italië stijgt al 21 opeenvolgende jaren en stijgt ook harder dan elders. Er zijn slechts drie landen waar de temperatuur sinds 1961 nog harder steeg. Door de langdurige recessie waarin het land verkeerd is de uitstoot van broeikasgassen wel gedaald. Elk nadeel heeft zijn voordeel, aldus een bekend orakel. De stijging van de temperatuur heeft gevolgen voor de landbouw, bijvoorbeeld voor de wijnbouw. De oogst vindt nu al bijna een maand eerder plaats dan 30 jaar geleden. Wijngebieden met lagere temperaturen profiteren van de warmte. In de Noordelijke regio Valle d’Aosta zijn er nu al wijngaarden boven 1300 meter hoogte.

In 2016 bestaat het concertgebouw De Doelen in Rotterdam 50 jaar. Al die jaren geeft het Rotterdams Operakoor op de eerste zaterdag van het nieuwe jaar daar zijn Nieuwjaarsconcert. Ter gelegenheid van dit gezamenlijke jubileum voert het koor op 2 januari 2016 de gehele opera Nabucco op, begeleid door Het orkest Sinfonia Rotterdam. Onder de acht(!) solisten zijn Bastiaan Everink, Gabrielle Mouhlen en Edmund Toliver.

Heeft u een getrainde hand die de uiers van de koe goed kunnen bespelen, dan is de volgende oproep misschien wel wat voor u. Op de website Italiadesso lazen we namelijk dat het WK koeienmelken met de hand op 20 september nog op zoek is naar deelnemers, liefst internationaal. Het Campionato Mondiale mungitura a mano wordt voor de tweede keer gehouden in de Valle Brembana, vlakbij Bergamo. In die regio wordt nog veel handmatig gemolken dus houdt u rekening met geduchte tegenstand. Het wereldrecord staat op 8,7 liter in 2 minuten. Vorig jaar waren er naast de Italianen ook deelnemers uit Zwitserland, India en Roemenië. De Nederlanders van ItaliAdesso werd gevraagd om ook in eigen land eens te polsen. De winnaar van de Coppa Koeienmelken mag een bedrag van maar liefst € 3.500,- mee naar huis nemen! Geïnteresseerden kunnen mailen naar [email protected]

De ergernis van de Venetianen over de massa’s toeristen en met name het onbehoorlijke gedrag, is niet vandaag of gisteren. Toen er onlangs weer een toerist naakt in het Canal Grande sprong was de maat voor Arrigo Cipriani vol. “We sluiten de boel af en men moet maar een kaartje kopen om de stad binnen te komen”, was zijn vurige betoog. Alleen op die manier kan het hoofd worden geboden aan de groeiende problemen van de stad. Cipriani is eigenaar van de wereldberoemde Harry's Bar waar zoals u weet de Carpaccio werd uitgevonden. “Iedereen denkt het recht te hebben er een bende van te maken in de stad. De stad is een zooitje en de toerist doet er gerust nog zijn eigen portie bovenop, het interesseert ze niets!” Het stadbestuur heeft nog niet op de voorstellen gereageerd.

The Boss eet Italiaans in EindhovenWereldster Bruce Springsteen dook begin augustus zomaar op bij een Italiaans restaurant in Eindhoven, zo zagen we bij Omroep Brabant. Hij was daar niet als surprise act voor Guus Meeuwis maar om zijn dochter Jessica te zien die springruiter is. Zij heeft de laatste jaren al vaker deelgenomen aan wedstrijden in Valkenswaard en dan prikt de familie Springsteen steevast een vorkje bij restaurant Antonio's in de Dommelstraat. Volgens eigenaar Rosario Marangolo begint ‘meneer Springsteen’ altijd met een minestronesoep en daarna Parmaham met meloen. Favoriet hoofdgerecht van ‘Il Capo’ is Salmone a la griglia. Voor andere gasten die een handtekening komen vragen maakt hij altijd tijd, vertelt Rosario aan de regionale omroep. “Als hij binnenkomt zegt hij altijd: Hello my friend! This is my favorite restaurant. I love this place!" We wachten nu met smart op de eerste Italiaanse songs van de rockster en dromen van duetten met Zucchero of Ramazzotti.

Buitenlanders brengen Italiaanse musea aan de man

Vorig jaar werd Christian Greco, de conservator van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, directeur van het prestigieuze Egyptisch Museum in Turijn. Hij boekte meteen succes met de verdubbeling van het bezoekersaantal na een jarenlange verbouwing. De Italiaanse minister van cultuur ziet cultuur als een sleutel voor economisch succes. De expertise om de rijkdom van Italië beter te gelde te maken wordt steeds vaker uit het buitenland gehaald. Onlangs waren er 20 aanstellingen voor vooraanstaande musea en daarvan werden er 7 toegewezen aan buitenlanders. Zo leiden nu Duitsers het Uffuzi en het Parco Archeologico van Paestum, een Oostenrijker het Galleria nazionale delle Marche di Urbino, een Canadees het Brera Pinacoteca in Milaan en een Fransman het Capodimonte Museum in Napels. Italië telt ongeveer 4.400 musea die jaarlijks 325 miljoen euro verdienen. De Italiaanse regering wil dat bedrag laten groeien tot 2 miljard in 2017. Daarvoor krijgen de directies meer autonomie, worden giften fiscaal interessanter en wordt de binnenlandse vraag aangewakkerd met de gratis eerste zondagen van de maand. De website verybello.it geeft een fraai overzicht van de vele verborgen schatten.

Advocaat voor

Italiaanse zaken

[email protected]

www.sjoertsadvocatenkantoor.nl

meer informatie? bel 0524 851008

A D V O C A T E N K A N T O O R

ADVERTENTIE

Wie wint dit jaar de Coppa koeienmelken?!

Kaartje kopen voor openluchtmuseum VenetiëVenetië trekt 30 miljoen bezoekers per jaar, het beroemde San Marcoplein 74.000 bezoekers per dag.

The Boss met dochter bij Antonio's

Christian Greco

Begin augustus dook een toerist bloot in het Canal Grande

Het Rotterdams Operakoor zingt NabuccoHet koor telt ruim 120 zangers en zangeressen. Voorafgaand aan het concert wordt een benefietdiner georganiseerd waarvoor bedrijven en particulieren kunnen inschrijven. Het menu is geheel Italiaans evenals de wijnen. De opbrengsten zijn

onder meer bedoeld om een jongerenafdeling op te richten. Nadere inlichtingen bij Eduard Vink, tel. 06 53905447.

La Dolce Vita IIEen opvallend interview met Franscesca Fellini in het Amerikaanse filmblad Variety, deze zomer. De nicht van de beroemde filmregisseur kondigde een remake aan van de klassieker La Dolce Vita. Het is inmiddels 55 jaar geleden dat Federico Fellini geschiedenis schreef met het verhaal over een paparazzi-fotograaf, gespeeld door Marcello Mastroianni. Legendarisch werd daarin de scene met actrice Anita Ekberg, in de Trevi-fontein in Rome. Talloze verzoeken kwamen er sindsdien bij de Fellini’s binnen om een vervolg of remake te maken, maar de producenten kregen nul op het rekest. Nu is er groen licht, maar voor wie is nog een geheim.

De beroemde scene met Anita Ekberg in de Trevi Fontein. Begin dit jaar overleed ze op 83-jarige leeftijd.

Kunstenaar M.C. Escher (1898-1972) woonde 13 jaar in Italië en beleefde er een vruchtbare periode. Hij schilderde er vooral landschappen en planten. De tekening die Museum Escher in Het Paleis in Den Haag heeft ontdekt is een afbeelding van het Italiaanse stadje Montecelio dat bovenop een berg ligt, vlakbij Rome. Hij maakte het in 1924 tijdens zijn verblijf in de Italiaanse hoofdstad. Het werk was in het bezit van Eschers familie, maar daarbuiten wist niemand van het bestaan ervan. Escher had het geschonken aan een van zijn halfbroers. Zijn kleinkinderen wilden het

Il GIornale della FIera | edIzIone autunno 2015 | | edItIe herFst 2015 | paGIna 4 Il GIornale della FIera | edIzIone autunno 2015 | | edItIe herFst 2015 | paGIna 5

TRIEST EN FRIULINorma Baake paperback 160 p€ 19,95978-94-91172-90-8

TRENTINO EN VAL D’ADIGEEvert de Rooij paperback, 160 p€ 19,95978-94-92199-34-8

ALLE WEGEN VAN ROMEEwout Kieckens paperback, 160 p€ 19,95978-94-92199-44-7

Verkrijgbaar in de boekhandel, via bol.com en edicola.nl

In dit boek worden parels van Friuli beschreven: niet alleen de elegante steden Triëst en Udine, maar ook het middeleeuwse Ci-vidale. De mozaïeken van Aquileia zijn uniek, de prosciutto van San Daniele wordt culinair zeer gewaardeerd. In Friuli zijn sporen van Romeinse, Venetiaanse en Habsburgse overheersing te vinden; de bevolking is eigenzinnig. De keuken varieert van polenta met goulasch en risotto met vis tot gubana ; de wijnen zijn heerlijk. Kortom: ontdek het gebied in noord-oost Italië aan de hand van dit boek. Norma Baake heeft Italiaanse voorouders uit de regio’s Friuli en Veneto en heeft grote affiniteit met Italië Ze is er vaak geweest en is aangenaam verrast over de veelzijdigheid van Friuli. Ze wil de lezer hier graag kennis mee laten maken.

Norma Baake

www.edicola.nl

Norm

a BaakeTriëst en de provincie Friuli

Triëst • Monfalcone • Grado • Cáorle • Cervignano del Friluli • Gorizia • Cividale del Friuli • Lestizza • Pordenone •

• Cervignano del Friluli • • Pordenone •

• Cervignano del Friluli • Marano Lagunare


• Cervignano del Friluli • • Udine

• Cormons • Monfalcone • Grado • Cáorle • Cervignano del Friluli • Marano Lagunare


rizia • Cividale del Friuli • Lestizza • Pordenone • • Cervignano del Friluli •

• Pordenone • • Cervignano del Friluli •

Marano Lagunare • Cervignano del Friluli •

Marano Lagunare • Cervignano del Friluli •

Norma Baake

Parels in Friuli

Triëst en de provincie Friuli

LANGS DE WIJGAARDEN VAN ITALIËMarie Florence van Es paperback, 256 p€ 19,95978-94-92199-43-0

PRO VERCELLIGideon van der Staaij paperback 160 p€ 19,95978-94-92199-41-6

HET MOOISTE VAN ITALIË IN BOEKVORM

Adv_Il_Giornale_3.indd 1 09-09-15 09:25

een fi lm van nanni moretti (La Stanza del Figlio, Caos Calmo)

nu in de bioscoop

MIA MADRE

2tg2tgwww.cineart.nl

FILMFESTIVAL CANNES 2015 Winnaar Oecumenische Jury Prijs

Nanni Moretti

FILMFESTIVAL CANNES 2015 FILMFESTIVAL CANNES 2015 DAVID DI DONATELLO AWARDS

Beste actrice Margherita Buy

DAVID DI DONATELLO

Beste actrice

DAVID DI DONATELLO

Margherita Buy

DAVID DI DONATELLO AWARDS

Beste actrice in bijrol Giulia LazzariniBeste actrice in bijrol Giulia Lazzarini

VPRO CinemaVPRO Cinema��

NRC HandelsbladNRC Handelsblad��

The GuardianThe Guardian��

Arabische prins verdwaalt in Rimini

Klein geluk voor grote mensen

Politieagenten in Rimini keken verbaasd op toen ze op de snelweg A14 een golfkarretje zagen rijden. In het voertuig troffen ze een prins uit de Verenigde

Arabische Emiraten met zijn assistent. Ze waren de weg naar het hotel kwijt waarop de pientere hulp

de navigatie op zijn telefoon inschakelde. Die leidde hem de goede kant op maar wel dwars door de tolpoortjes over de snelweg! De prins kreeg een boete die hij, dat nemen wij maar aan, contant heeft voldaan.

Mario Biondi is in Italië een ster en ook in Nederland begint het publiek de zanger nu te ontdekken. Binnenkort treedt hij op in Amsterdam. Zijn diepe warme stem doet denken

Nieuwe Escher ontdekt

Mario Biondi 23 september in Amsterdamaan crooners als Barry White, Isaac Hayes en Lou Rawls. Zijn albums bevatten zowel ballads als dansnummers, en hebben een jazzy karakter. Hij zingt in het Engels met een hoorbaar Italiaans

accent, dat hij met enige zelfspot gebruikt. Zijn donkere soulvolle stem valt op en hij wordt gevraagd als support act van Ray Charles, tijdens diens toer door Italië.Zijn nieuwe plaat 'Beyond' is sinds kort uit. Datum: woensdag 23 september, 21.00 uur Locatie: Q-factory, AmsterdamKaarten: € 26,- U kunt ook kaarten winnen voor dit concert, kijk hiervoor op pagina 19 voor onze actie.

De onbekende tekening van Escher (foto © M.C. Escher)

Montecelio, het stadje dat Escher tekende vandaag de dag

Koning Como verhuist?George Clooney is bereid zijn huis aan het Comomeer te verkopen mits hij er een goede prijs voor krijgt. Volgens bronnen wil de acteur voor 100 miljoen dollar afstand doen van de luxueuze villa uit de achttiende eeuw. Een prima deal, want het Amerikaanse Nespresso-boegbeeld kocht het pand in 2002 voor tien miljoen dollar. De ster vindt het prima om in het dorp gezien te worden, maar stoort zich aan de paparazzi die hem op zijn privédomein niet met rust kunnen laten. “Clooney heeft een hoog bod gekregen voor de villa,” schrijft de New York Post, “maar hij blijft in Italië.” Hij zou een ander pand in een andere regio willen kopen dat minder toegankelijk is.

Bart en Ilse waren via Onderweegs in Italië met fietsvakantie in Piemonte en maakten een stop in het stadje Carrù. Een oudere bewoner stapte op hun af en probeerde met handen en voeten duidelijk te maken dat ze even mee moesten komen, alleen het woord bambino begrepen ze. Een beetje argwanend gingen ze mee en kwamen terecht bij deze reuzenbank die een mooi uitzicht gaf over de vallei. De vriendelijke Italiaan maakte de foto. Voor Bart en Ilse was het de eerste keer in Italië en ze komen zeker terug. De gastvrijheid van de lokale bevolking had diepe indruk gemaakt.

verkopen, waardoor het Haagse museum er lucht van kreeg. De tekening is uniek want er is maar één exemplaar. Escher maakte ook veel werken tijdens zijn tocht

door Calabrië. Hij legde onder andere zijn bezoek aan Morano, Fiumara, Tropea en Rocca Imperiale vast in zijn schetsen en houtsneden. Het nieuwe werk is binnenkort in het museum te zien.


Het boek Het Diner van Herman Koch was een wereldwijde bestseller die later werd verfilmd. Het boek bood regisseur Ivano De Matteo echter voldoende inspiratie om het nogmaals te verfilmen, maar dan wel op basis van een vrijelijke bewerking en met een Italiaanse sterrencast. Critici menen dat deze versie een stuk beter is geslaagd dan de Nederlandse variant. De film werd vorig jaar meermaals bekroond op het Filmfestival van Venetië. I Nostri Ragazzi gaat over twee broers en hun echtgenoten die worden geconfronteerd met een uitzending op TV van beelden van een mishandeling en dood van een zwerfster. De gevolgen voor beider families zijn desastreus…

Il Giornale mag in samenwerking met de distributeur 20 kaarten verloten onder de goede inzenders van de volgende vraag:

I Nostri Ragazzi werd opgenomen in Rome. Wat is de naam van de bekende filmstudio’s in de Italiaanse hoofdstad?Stuur uw antwoord voor 5 oktober naar [email protected], en vermeld er ook uw favoriete Italiaanse film aller tijden bij want daar zijn we best

nieuwsgierig naar. I Nostri Ragazzi gaat 22 oktober in Nederland in première.

Win kaarten voor I Nostri Ragazzi, de Italiaanse verfilming van Het Diner

De Expo 2015 in Milaan herinnert ook aan een zwarte bladzijde uit het geschiedenisboek van Italië. Het land wilde in 1942 namelijk ook al een wereldtentoonstelling organiseren. Het mocht niet zo zijn. NOS-correspondent Rob Zoutberg schreef er deze zomer een verhaal over.

“Vanaf het begin van de Tweede Wereldoorlog verrees in Rome een complete stadswijk met strakke straten en pleinen en met symmetrische gebouwen, speciaal voor deze tentoonstelling. De Expo 1942 moest de triomf van het fascistische Italië onder dictator Benito Mussolini tonen. De oorlog veranderde uiteindelijk alles aan de plannen en de tentoonstelling ging nooit door. Half afgebouwd ligt de stadswijk voor de Esposizione Universale Roma, kortweg EUR, er nog steeds. Mussolini glimt er te paard op een reliëf, sterke gebeeldhouwde mannen brengen de fascistische groet. Het pronkstuk van de wijk, een vierkante uitvoering van het colosseum, wordt zelfs zeventig jaar na dato compleet gerestaureerd. Voor de Italianen is er geen sprake van dat de fascistische wijk zou moeten worden herbouwd of gesloopt. Toen EUR werd gebouwd, had Mussolini al twintig jaar de absolute macht. “Hij kon doen wat hij wilde, hoefde echt met niemand rekening te houden,” zegt historicus Arthur Weststeijn van het Nederlands Instituut in Rome.In heel Italië verrezen treinstations van

Il Duces hand, maar ook overheidsgebouwen en stadswijken als EUR. Weststeijn: “Bij het Olympisch stadion van Rome staat nog een obelisk met ‘Mussolini Dux’ erop. Stel je voor dat je dat in het centrum van Berlijn zou zien, maar dan met ‘Hitler Führer.” Ondenkbaar, zegt hij. “Dat het er allemaal nog staat heeft te maken met de moeizame omgang van de Italianen met hun verleden. Nog altijd zijn er Italianen die Mussolini als een geweldige man beschouwen en hem het liefst weer terug zouden zien. Anderen vinden dat je al die sporen van Mussolini zou moeten uitwissen. Daartussenin zit een hele grote ‘grijze groep’ Italianen die het simpelweg niet precies weet.”

Superioriteit De tentoonstellingswijk moest de Italiaanse superioriteit zo groots mogelijk verbeelden. De wijk werd opgezet langs een lange centrale as met een brede toegangspoort, grote pleinen en rechthoekige blokken voor bebouwing. Anno 2015 raast het verkeer om de pleinen en zijn de kunstmatige meren een geliefde plek voor een zondagse picknick. 's Nachts staan prostituees langs de lange verlaten straten van EUR. “De nalatenschap van Mussolini is letterlijk gebutst,” zegt Weststeijn. Op een tentoonstelling staat een bronzen hoofd van Mussolini van zeker 1 meter groot. “Er zitten allemaal deuken in: dat hoofd moet na de oorlog naar beneden zijn gegooid, maar is nog altijd heel. Een paar deuken en toch staat hij overeind.”

Vervolg van pagina 1

presenteert Nederland zich met optredens van jonge muzikale dans- en theatertalenten, proeverijen en demonstraties als een van de belangrijkste voedselproducenten in de wereld. De vlag die deze lading dekt heet ‘Share, Grow, Live’ en staat voor de Nederlandse cultuur en haar voedingsindustrie; van onderzoek en productie tot distributie en consumptie. Wij zagen burgemeester Van Aartsen van Den Haag, maar ook voormalig landbouwminister Verburg, die inmiddels al vier jaar als permanent vertegenwoordiger bij de VN-organisaties voor voedsel en landbouw in Rome werkt. Bobo’s dus, een wervende campagne voor de polderindustrie en een beetje show in een glitterjasje moeten Nederland over de tong doen gaan in Noord-Italië. Of dat is gelukt, durft geen

van de betrokkenen die wij spraken iets over te zeggen. Misschien dat we in november nog even bellen met Den Haag.

ABARTH WITH

NOW IN ARNHEMFOR THOSE LOOKING FOR ABARTH DRIVING PLEASURE

A WORLD OF PERFORMANCE SINCE 1949

CO2: 134 - 139 g/km | Gecombineerd brandstofverbruik: 5,8 l/100 km (17,2 km/l)

ABARTHNL.NL

Kien Arnhem B.V. Markweg 2, 6883 JM VELPTelefoon 026-369 00 00www.kien.nl

PIT STOP EN ONTDEK DE NIEUWE ABARTH RANGE NU OOK BIJ KIEN; UW ABARTH DEALER VOOR DE REGIO ARNHEM EN OMSTREKEN

E [email protected]

Het Istituto Italiano di Cultura verzorgt in samenwerking met ItaliaItalia kwalitatief hoogstaande taalcursussen in Amsterdam gegeven door gekwalificeerde moedertaaldocenten. Vanaf 21 september nieuwe taal- en cultuurcursussen.

Voor meer informatie en inschrijvingen:ItaliaItalia-IIC Taaltrainingtel 06 338 [email protected]

Het Nederlandse paviljoen is een van de populairste tijdens de Expo


Het was een feest, het wordt een feest!Italië Evenement, smaak & stijl 2015

U zult het – als Italië-liefhebber – met ons eens zijn: Italië is een land van vier seizoen. Het is er altijd mooi, altijd lekker. Ook in de herfst is het cultureel en culinair volop genieten. Maar terwijl wij, bij wijze van spreken, iedere dag wel in Italië kunnen zijn, is Italië maar drie dagen per jaar in Nederland. Dat mag u dus niet missen!

n dat deed u ook niet, tijdens de laatste meidagen. Het was weer gezellig druk tijdens het ‘Italiaanste’ feest van het

jaar in de tuinen van Kasteel de Haar. Meer dan 25.000 liefhebbers van la Dolce Vita genoten van de vele smaken en stijlen van Italië. Ieder zijn eigen smaak, ieder zijn eigen stijl. Voor de twaalfde keer haalde Maestro Events alles uit de Italiaanse kast. Dat wil zeggen, bijna alles. Italië is immers te groot om van alle regio’s te proeven. In dat kader geldt deze driedaagse van het grote genieten dan ook vooral als een voorproefje op de zomer en die boodschap werd begrepen. Meer dan ooit kwamen bezoekers zich dit keer oriënteren op hun zomervakantie. Wordt het vliegen of rijden, Sardinië of Sicilië en hoeveel wegen leiden er nou eigenlijk naar Rome?

Een enquête op de terrassen en bij de uitgang van het Italië Evenement leerde ons dat met name de variëteit dit jaar erg op prijs werd gesteld. Ook de groei van het aantal bedrijven uit Italië, die hun producten dus rechtstreeks aan de man brachten, is de bezoekers niet ontgaan. Zelfs de meest trouwe bezoekers, die het evenement als een jaarlijkse must beschouwen, bleken bij meerdere standhouders en workshops verrast te zijn. De komst van twee Venetiaanse gondels naar het grootste kasteel van Nederland werd, ook door de Utrechtse commissaris van de Koning, als een hoogtepunt beschouwd, net als het uitgebreide programma van activiteiten, entertainment en optredens. In dat kader trokken het Italiaanse circus en de tweede editie van het kampioenschap rond de houtovenpizza veel bekijks.

Ook in de winter!U begrijpt, wij kijken met tevreden bezoekers en deelnemers terug op een zeer geslaagd Italië Evenement en kunnen niet blijer afsluiter dan met de nieuwe data. Het Italië Evenement 2016 staat namelijk gepland op 20, 21 en 22 mei! Kunt u niet zolang wachten, dan nodigen we u graag uit voor onze wintereditie: het Italië Evenement Sapori d’Inverno in Houten. Op 14 en 15 november komt u daar al helemaal in de stemming voor de (Italiaanse) feestdagen!

E

Uw eigen Grande Festa?Het Italië Evenement Smaak & Stijl groeit steeds meer uit tot het ‘Italiaanste’ feest van het jaar en dat feestje kunt u volgend jaar ook zelf organiseren! Maestro Events nodigt u uit om samen met uw vrienden, familieleden, collega’s of relaties een heuse Italian Night te beleven. Aan de voet van Kasteel de Haar wordt de tafel gedekt voor een heerlijke, sfeervolle en feestelijke avond. Feest vieren kunt u namelijk wel aan de Italianen overlaten.Profiteer zo snel mogelijk van de kortingsmogelijkheden en informeer naar de mogelijkheden via de website italiëevenement.nl.

Arrivederci bij de 13e editie op 20, 21 en 22 mei 2016!


voor alle attracties en toevoegingen aan ons park geldt. Een paar jaar geleden al werden de eerste contacten gelegd in Toscane. Hoewel het verhaal van Pinokkio vrij van rechten is, wilden wij zo dicht mogelijk bij de oorsprong blijven, zowel in de musical als straks in het sprookjesbos. Dus moesten we naar de oorsprong, vonden we. Daar in Collodi werden we met open armen ontvangen door het stichtingsbestuur en door de burgemeester, echt heel gastvrij. Je zou misschien denken dat de Efteling en het Parco di Pinocchio niets met elkaar gemeen hebben, maar dat is niet waar. We zijn verhalenvertellers. Natuurlijk hebben wij ook onze achtbanen, maar die gaan vrijwel

altijd samen met een mythe, sage of legende. Daarom zie je in de sprookjesmusical Pinokkio ook nadrukkelijk Toscane terugkomen, het gevoel en de sfeer van de streek. Dat vinden wij belangrijk. Alleen hebben we voor ons verhaal de zee wat dichter bij Collodi laten komen en ja, ook bij ons blijft Pinokkio leven. Dat kan ik wel verklappen.”De sprookjesmusical Pinokkio is tot en met 28 februari 2016 te zien in het Efteling Theater en in het voorjaar van 2016 zal de Toscaanse pop tot leven komen in het sprookjesbos. De vriendschapsband tussen Collodi en Kaatsheuvel zal bezoekers van de genoemde parken overigens niet ontgaan, waarmee ook voor de samenwerking geldt: lang en gelukkig. Het kan dus niet anders dan dat wijlen Carlo Collodi en Anton Pieck zich op hemelse wijze hebben verbroederd.

et is een bijzonder jaar, 2015. Precies een eeuw geleden namelijk verscheen de Nederlandse vertaling van het boek

Le avventure di Pinocchio van de Italiaanse schrijver Carlo Collodi. Een sprookjesboek zoals we het verhaal over de houten pop nu zouden noemen, maar het was van oudsher (1880) een allesbehalve kindvriendelijk verhaal. De groeiende neus bij iedere leugen en het beeld van een opgeknoopte Pinokkio – hij moest boeten voor zijn ondeugdelijk leven – zijn vlak voor het slapengaan niet bepaald geruststellend voor tere kinderzieltjes. Collodi mocht graag de satire bedrijven en zag in de doodstraf voor belhamel Pinokkio bovendien de juiste moraal voor de opvoeding: gij zult uw ouders gehoorzamen. Zoals de pedagogiek honderd jaar na dato andere mores hanteert, zo zijn ook de avonturen van het beroemde Toscaanse jongetje ontdaan van rouwe randjes. Mede dankzij Walt Disney, die Le avventure di Pinocchio in 1940 tot een cute filmsprookje maakte, een happy end incluis.

Hoewel het verhaal van Pinokkio is verworden tot een gepolijste klassieker, hechten wij nog zeer aan de Italiaanse oorsprong. Dat was enkele jaren geleden overigens ook de reden voor Roberto Begnini om Pinokkio op Italiaanse wijze te laten

schitteren op het witte doek. Of Collodi daar zijn zegen voor zou hebben gegeven, is bij deze en alle andere verfilmingen uiteraard de vraag. Om de schrijver recht te doen en uw geheugen op te frissen, vatten we Pinokkio’s avonturen nog even op ‘kindvriendelijke’ wijze samen. Er was eens de vriendelijke timmerman Geppetto in een prachtig Italiaans dorpje, die al maanden aan een grote houten pop timmert. Hij noemt hem Pinokkio en droomt ondertussen van een eigen zoon. Wanneer op een dag een fee Pinokkio tot leven tovert, kan Geppetto zijn geluk niet op. Voor heel even dan, want goed luisteren doet Pinokkio niet en dat brengt hem in de problemen. Collodi laat hem sterven aan een touw in een grote eikenboom, maar Disney laat hem leven. Letterlijk. Wanneer Pinokkio zijn vader redt uit de buik van een walvis, gaat namelijk hun grootste wens in vervulling. De houten pop wordt een écht jongetje. En ze leefden nog lang en gelukkig…

Geestelijk vaderDie Carlo Collodi is een zeer bescheiden schrijver geweest, als we de nazaten mogen geloven. Zo hield hij zijn echte naam Lorenzini verborgen. Het pseudoniem Collodi ontleende hij aan het dorp waar zijn moeder vandaan kwam. Dat hebben ze daar geweten, want uit eerbetoon aan de beroemde schrijver en zijn ‘popster’ werd in de jaren zestig hier het Parco di Pinocchio geopend. Geen pretpark met sprookjes voor de goede orde, maar een natuurpark met enkele speelse elementen die – vrij vertaald – ‘kinderen op educatieve wijze moeten aanzetten tot creatieve kunstnijverheid’. Een naastgelegen museum annex bibliotheek vertelt het ware verhaal van Pinokkio en meer over het werk van zijn geestelijk vader. Tijdens ons bezoek, afgelopen zomer was het opvallend rustig in Collodi. Ook dat staat in

schril contrast tot de zogenoemde spektakelparken in Italië, zoals Gardaland en Edenlandia. Wij prezen ons gelukkig met de rust en hebben ons Pinokkio-bezoek gecombineerd met een wandeling naar

Villa Garzoni in het heuveldorp en de nabijgelegen stad Lucca. Een aanrader, maar dat terzijde.

EftelingTerug in Nederland kunnen we met trots melden dat de beroemdste kinderster uit Italië ons spoedig zal volgen. Attractiepark De Efteling heeft Pinokkio in de armen gesloten. Zo is deze zomer hard gerepeteerd voor een musical rond Pinokkio in het Efteling Theater en zal ook in het sprookjespark ruimte worden gemaakt voor de Toscaanse pop, als sprookje 29. Pinokkio krijgt een plek tussen Roodkapje en de Rode Schoentjes, en wij gaan er stilletjes vanuit dat zijn beroemde neus vanaf volgend voorjaar menig bezoekertje zal intrigeren. De ‘adoptie’ van Collodi’s geesteskind door de Efteling ging niet zonder slag of stoot. Zowel bij de uitbreiding van het sprookjesbos als de ontwikkeling van de musical hebben de Brabanders nauw contact onderhouden met Italië. De Fondazione Carlo Collodi in de gemeente Pescia waakt namelijk over het erfgoed van Carlo Collodi. Regelmatig werd een bezoek gebracht aan het Parco di Pinocchio, werden plannen en schetsen overlegd en – belangrijker nog – vriendschappen gesloten. Zo doen Italianen dat. Het is goed denkbaar dat de Italiaanse erfgenamen bij het horen van de Efteling in eerste instantie werden

afgeschrikt door het grote pretgehalte bij rollercoasters en waterbanen. Dat staat, zoals gezegd, ver af van de gepredikte kunstnijverheid in het park van Pinokkio. Maar al snel was de Collodi Foundation om. De Efteling

toont zich immers ook al tientallen jaren een meester in thematische vertellingen en betuigt derhalve respect aan sprookjesschrijvers als Andersen, Grimm en Perrault.

VriendschapsbandJeroen Zwartjes is

manager Live Entertainment & Theaterproducties bij het park in Kaatsheuvel en hecht aan de nauwe samenwerking met de Italiaanse stichting. “We zijn niet over één nacht ijs gegaan, zoals eigenlijk


H

Van Collodi naar Kaatsheuvel

Voor hoog en klein geëerd publiekVele Italiaanse kunstenaars, zangers, schrijvers en acteurs genieten wereldroem, maar er zijn er ook die met een maatje minder genoegen nemen. Grote Italiaanse namen met vooral kleine fans. Geronimo en Calimero bijvoorbeeld. En Pinokkio niet te vergeten! Deze Toscaanse pop gaat uit logeren. In Nederland!

Musicalsterren in ToscaneOm de hoofdrolspelers van de musical in de juiste Italiaanse stemming te brengen, vloog de cast deze zomer naar Toscane. Alleen dat al was een avontuur voor de vier tieners die de rol van Pinokkio bij afwisseling zullen spelen; Thijs, Max, Davy en Jannes. Alexandra Alphenaar kruipt in de huid van de fee, Barry Beijer speelt kat en vos, Ara Halici neemt de slechteriken Constanzo en Pericolo voor zijn rekening en Simon Zwiers is de ultieme Geppetto. Il Giornale ging met ze mee naar het Parco di Pinocchio, waar de Fondazione Carlo Collodi alle acteurs wat inspiratie wilde meegeven. Max Mies: “We zijn naar Italië gekomen om meer te weten te komen over het verhaal van Pinokkio. Nu weten we meer wat

Pinokkio betekent en zo kan ik er straks meer gevoel in leggen op het podium.” Ara Halici: “We hadden in Nederland natuurlijk al een paar repetities gehad en zo konden we hier in een prachtig theatertje al een presentatie geven van tien minuten. Ja, een superleuke ervaring. Man, hoeveel mensen krijgen die kans?!” Barry Beijer: “Het is vooral mooi om te zien hoe trots iedereen hier is en hoe ze met passie over hun

Pinokkio vertellen. Prachtig hoe dat bewaard wordt.” Thijs Overpelt: “Het is echt leuk hier. We hebben ook heel veel gezien en gedaan, zoals de workshops over de kostuums en decors. Dan krijg je echt zin om straks het podium op te gaan en voor al die mensen te spelen.”

De beroemde Pinocchio van Disney(Fotocredits: © Disney)

Carlo Collodi

Pinokkio boekjes uit het begin van de 20e eeuw

Roberto Benigni (beroemd door La vita è Bella) speelde Pinokkio in 2002

Gepetto aan het werk

De Nederlandse Pinokkio’s

www.italieevenement.nl

Waarom wachten op de zomer?14 -15 november Expo Houten

Musica e moda!Vele optredens en shows op het centrale podium

Tutti a tavola! Proef de mooie wijnen

voor de feestdagen

La cucina dell’Inverno Ontdek de winterse

keuken uit Italië


Accademia Italiana della Cucina Restaurantlijst

Artusi Utrechtseweg 261 OOSTERBEEK 026 3396372Al Bàcaro Vijzelstraat 97 AMSTERDAM 020 3300673 Bellini Nederhoven 17 AMSTERDAM 020 6448390 Brancatelli Boompjes 264 ROTTERDAM 010 4114151 Casa Caroni Jagerstraat 8 DEN HAAG 070 3460370 Da Braccini Regentesselaan 24a DEN HAAG 070 3634606 Dolce Vita Piet Heinstraat 3a GOES 011 3221339 La Donnafugata Leidseweg 46 VOORSCHOTEN 071 7512393 Due Tonino Goudsesingel 67 ROTTERDAM 010 4331063 Fattoria Naturale Noordeindseweg 107a BERKEL EN RODENRIJS 010 5116644Galleria Gevers Deynootplein 105 SCHEVENINGEN 070 3521156 Galleria Boulevard Strandweg 51/53 SCHEVENINGEN 070 3555006 Gigi Patrimoniumlaan 36 VEENENDAAL 0318 512140 Gran Sasso Herenstraat 69 RIJSWIJK 070 3994120Il Campanile Taets van Amerongenstr 9 MARKELO 0547 363297 Incanto Amstel 2 AMSTERDAM 020 4233681 Impero Romano Kazernestraat 146 DEN HAAG 070 3646082Marea Henri Dunantlaan 82/84 RIJSWIJK 070 3937109Mare e Monte Bakkerstraat 1 BENNEKOM 0318 420317 Mario Neck 15 WIJDEWORMER 029 4203949 Mediterraneo Rechtstraat 73 MAASTRICHT 043 3255037Napoli Houtplein 1 HAARLEM 023 5324419 L'Ozio Ferdinand Bolstraat 26 AMSTERDAM 020 470 8183 Pianeta Terra Beulingstraat 7 AMSTERDAM 020 6261912 Quattro Gatti Hartenstraat 3 AMSTERDAM 020 4214585 Ripassa Emmaplein 10 BILTHOVEN 030 2251030Roberto’s (Hilton Hotel) Apollolaan 138 AMSTERDAM 020 7106025 Rusticana Bakkerstraat 58 ARNHEM 026 3515607 Sapori d’Italia Javastraat 7 DEN HAAG 070 3622092 Sardegna Oudegracht 161 A/D Werf UTRECHT 030 2311590 Il Senso Nobelstraat 13 DEN HAAG 070 3454017 Victor Russo’s Osteria Vrouwensteeg 16 LEIDEN 071 4010485 Vino e Cucina Parkstraat 37 DEN HAAG 070 3605939 Zio Ciro Toussaintkade 8 DEN HAAG 070 3650443

RestaurantlijstOspitalita Italiana

Studiare l’italiano? Volg een cursus bij een specialist in de buurt!

Oost Nederland

Randstad

Zuid Nederland

Italië

Volksuniversiteit Hengelo Hengelo Diverse trainingen voor alle niveau’s. Ook in Almelo en Nijverdal

Tel. 074 852 55 25 [email protected]

www.rocvantwente.nl

Tutta Lingua Borne Tutta Lingua verzorgt cursussen Italiaans op alle niveaus, ook conversatiegroepen (3 niveaus). 3 juni start de vakantiecursus om 19.00 uur. We gaan met cursisten op taalreis naar Italië!

Tel. 06 54913996 [email protected]

www.tuttalingua.nl

ItaliaItalia - Istituto Italiano di Cultura Amsterdam/Den Haag/Haarlem/Alkmaar/Breda/Tilburg Italiaans leren aan de Amsterdamse grachten, Den Haag en Tilburg

Jaarcursussen Semestercursussen Kwartaalcursussen Cultuurcursussen One to One

www.italiaitalia.nl [email protected]

ItaliaItalia-IIC is de sleutel tot uw succes, zakelijk en privé Tel. 06 338 57 359 www.iicamsterdam.esteri.it

Taalhuis Amsterdam Amsterdam Bij Taalhuis Amsterdam in hartje Amsterdam leer je Italiaans in kleine groepjes van Emilia en Manuela! Ook privélessen!

Tel. 0618110984

[email protected] www.taalhuisamsterdam.nl

Studiolingua Amsterdam Voor iedereen die op een efficiënte en leuke manier Italiaans wil leren biedt Studiolingua allerlei cursussen aan! Gratis proeflessen en niveautest.

Tel. 020 693 93 66 [email protected] www.studiolingua.nl

Alfabeto.nl Amsterdam Wilt u Italiaans leren op een efficiënte en leuke manier? alfabeto.nl biedt taalcursus-sen aan op elk niveau, in groepen of privé.

Tel. 06 14236568 [email protected] www.alfabeto.nl

Italtaal Gouda Cursussen Italiaans voor beginners tot vergevorderd. 's Avonds en overdag. Leerzaam, verdiepend en inspirerend! Leuke enthousiasmerende docent!

Tel. 06 331 776 33 [email protected]

www.italtaal.nl Gentili School voor Italiaanse Taal en Cultuur Houten Houdt u ook zo van Italië? Geniet u ook van de aardige mensen? Zou het dan niet heerlijk zijn om beter uit uw woorden te komen en Italiaans te leren! Wij bieden lessen Italiaans op ieder gewenst niveau, van beginner tot vergevorderd. Inspirerende lessen vol afwisseling, gegeven door zeer ervaren docenten met verstand van didactiek. Want waarom zou je een taalles saai maken als het heel erg leuk kan zijn? 28 september gratis proefles!

Tel. 06-36264015 [email protected] www.leeritaliaans.nl

ItaliaItalia Tilburg/Breda (zie Randstad) Istituto per la Lingua Italiana Maastricht U krijgt Italiaanse les in kleine, gezellige groepen voor een optimaal resultaat. Privé -en groepslessen voor alle niveaus.

Tel. 043-363 11 21

[email protected] www.ipli.nl

Italstudio

Al 25 jaar specialist in taalcursussen voor alle leeftijden in heel Italië! Ook culturele & kookspecials en voor business. Vraag brochure aan!

Tel. 0345 520 152 [email protected] www.italstudio.nl

Villa Bussola De Marken, Italië Taalvakanties in de schitterende De Marken. Conversatiecursussen op verschillende niveaus, individueel en groepsverband. Leren uit de praktijk, kleine klas, prettige lesomgeving, leuke uitstapjes en workshops! Tweetalige begeleiding.

Tel. +39 347 5265670

[email protected] www.villabussola.com

Adverteren in deze rubriek?

Mail [email protected] of bel 030 276 68 17

Nog nagenietend van de vakantie in Italië is de maand september een perfect moment om te beginnen met het leren of perfectioneren van de Italiaanse taal. Want wat is er nu leuker om de volgende vakantie te begrijpen wat de Italianen vertellen. En als u zakelijk met Italië te maken krijgt is het beheersen van de taal helemaal een groot voordeel. Er is altijd wel een docent of taalschool bij u in de buurt die professioneel, privé of in kleine groepen en eventueel ‘incompany’ de taal kan bijbrengen. En dat is wat ons betreft niet alleen handig maar in de eerste plaats heel erg leuk om te doen! Onderstaand treft u erkende adressen voor het volgen van een cursus Italiaans. In Bocca al Lupo (en wat dat betekent leert u vast snel)!

Taormina Laat 85-87 ALKMAAR 072 5110364 Ristorante Porto Cervo Grote Markt 3 ALMERE 036 5300723Al Bàcaro Vijzelstraat 97 AMSTERDAM 020 3300673Assaggi Tweede Egelantiersdwarsstr. 6 AMSTERDAM 020 4205589D’Antica Reguliersdwarsstr. 82 AMSTERDAM 020 6233862Bellini Nederhoven 17 AMSTERDAM 020 6448390 Caffé Toscanini Lindengracht 75 AMSTERDAM 020 6232813Casa di David Singel 426 AMSTERDAM 020 6245093 District V Van der Helstplein 17 AMSTERDAM 020 7700884Incanto Amstel 2 AMSTERDAM 020 4233681L’Ozio Ferdinand Bolstraat 26 AMSTERDAM 06 41531194La Storia della Vita Weteringschans 171 AMSTERDAM 020 6234251Pianeta Terra Beulingstraat 7 AMSTERDAM 020 6261912Pino di Vino Leidsekruisstraat 27 AMSTERDAM 020 3415947Quattro Gatti Hartenstraat 3 AMSTERDAM 020 4214585Roberto’s (Hilton Hotel) Apollolaan 138 AMSTERDAM 020 4214585Segugio Utrechtsestraat 96 AMSTERDAM 020 4214585Da Giulio Markt 37 ARNHEM 026 4429900Jammo Ja’ Voorstraat 60a BEESD 0345 680110Ristorante Ortica Oirschotseweg 1 BEST 0499 327617 Primo piano, Vino e Cucina Lijnbaan 1-2 BRIELLE 0181 283036 Da Giacomo Mauritskade 95 DEN HAAG 070 392 2114Sapori D'Italia Javastraat 7 DEN HAAG 070 3622092 Vino & Cucina Parkstraat 37 DEN HAAG 070 3605939Lo Stivale Nieuwe Ebbingestraat 44 GRONINGEN 050 3120764 La cucina di Georgia Spaarne 104 HAARLEM 023 7510332 La Forca Frankestraat 19 HAARLEM 023 5322500 Napoli Houtplein 1 HAARLEM 023 5324419 Trattoria Buoni Amici Concourslaan 3 HOOFDDORP 023 5556923 Villa Rozenrust Veursestraatweg 104 LEIDSCHENDAM 070 2207581 Ristorante Il Mulino Heereweg 192 LISSE 0252 625420 Mediterraneo Rechtstraat 73 MAASTRICHT 043 3255037 Il Campanile Taets van Amerongenstr 9 MARKELO 0547 363297 Pasta e Fagioli Van Welderenstraat 105 NIJMEGEN 024 3234283 La Maremma Sint Jorisstraat 9 RIDDERKERK 0180 426553 Due Tonino Goudsesingel 67 ROTTERDAM 010 433 1063Ristorante Sardegna Oudegracht 161 UTRECHT 030 2311590Gran Sasso Herenstraat 79 RIJSWIJK 070 3994120Schatull Akenerstraat 31 VAALS 043 3061740 La Donnafugata Leidseweg 46 VOORSCHOTEN 071 7512393


De zomerse nasmaak van limoncello

Het is geel en komt uit Italië...

Het is zonder twijfel de leukste ontdekkingstocht van het jaar: die naar de lekkerste zomerhits van Italië. Niet op cd, maar op het terras! U kunt er dus op vertrouwen dat uw ‘Giornalist’ van dienst weer zijn uiterste best heeft gedaan om zoveel mogelijk terrassen te beproeven. En nu zon, kwik en promillage (hik) de daling hebben ingezet, brengt hij in alle nuchterheid graag verslag uit: het was de zomer van de limoncello!

oordat we de citroenlikeur op het podium hijsen, delen we nog graag wat andere

ontdekkingen uit onze zomertoer. Zo viel ons op – en recente horecacijfers bevestigen – dat aperitief en digestief aan een opmars bezig zijn. Zo begint Aperol een vaste waarde te worden op de terrassen in Italië én in Nederland. Ook de Hugo Spritz uit Bolzano is geen hype geweest, maar lijkt een blijver, net als de Crodino, die al wat langer bestaat. Martini mag nog steeds een klassieker heten en Lambrusco is op de weg

terug, maar dat schreven wij eerder. Daarnaast breidt de gezondheidstrend op de internationale horecamarkt zich steeds meer uit. Zo doen de verse sappen en smoothies, in de meest wilde variaties, het goed in Italië en Nederland, net als het traditionele ijs van de gelateria of de zachte ijsvariaties met prosecco (scroppino) en koffie. Ja, het was een goede ijszomer! Er zijn uiteraard ook (nog steeds) verschillen tussen beide landen: het witbier is toch echt een Nederlands dingetje en ook de revival van de ranja bleef deze zomer tot de Nederlandse terrassen beperkt.

SorrentoZoals gezegd, limoncello heeft zich de afgelopen jaren een sterke positie verworven op het terras en de dessertkaart, ook buiten Italië. Bijzonder eigenlijk, want tien jaar geleden had niemand er nog van gehoord. Dat wil zeggen: van de naam

limoncello. In de omgeving van Sorrento kende iedereen al wel de Liquore di Limone di Sorrento. Deze regionale trots geldt als de moeder van de citroenlikeur en gaat al tientallen jaren in de kofferbak bij toeristen mee naar huis. Het is een prachtig en smakelijk souvenir voor wie genoten heeft van de golf van Napels en de Amalfikust, maar vanwege de beschermde geografische aanduiding I.G.P. was het erg moeilijk om het zoete goudgeel van Sorrento daadwerkelijk om te zetten in goud geld.Hoewel de bescherming van het cultuurgoed van Italië de regionale keukens heeft veranderd in monumentale schatkamers, ontstaan er ook nieuwe bewegingen. Onder het mom ‘beter goed gejat dan slecht bedacht’ ontstaan creatieve variaties op unieke smaken. Denk bijvoorbeeld aan de parmaham. Het zijn handelaren die met een kleine aanpassing de beschermde aanduiding omzeilen en zo hun eigen keukentje ontwikkelen. Het is bij uitstek het verhaal van de limoncello. In alle eerlijkheid: een slecht verhaal, maar met een succesvolle, smakelijke afdronk.

Men neme een citroen…Een uniek recept voor limoncello is er niet, want omdat de naam niet beschermd is, mogen alle drankjes met een beetje alcohol en citroen al limoncello heten. In dat kader refereren wij op deze pagina graag aan de likeurstokers van Sorrento. Het is dan ook daar waar je citroenlikeur

het meest zult drinken, zeg maar de driehoek Golf van Napels-Amalfikust-Capri. Traditioneel wordt de Liquore di Limone di Sorrento gemaakt met – de naam zegt het al – citroenen uit de omgeving van Sorrento en om het zegel I.G.P. te krijgen, wordt ook pure alcohol gebruikt van 95%. Het uiteindelijke alcoholpercentage komt gelukkig een stuk lager uit, zo’n dertig procent. Hoewel de verhouding nog wel eens wil variëren, gaan ze in Sorrento uit van een liter alcohol op de schillen van tien citroenen. Na enkele weken wordt bij dit mengsel suikersiroop en water gevoegd en volgt opnieuw een periode van een paar weken rust. Dan is het een kwestie van filteren en de

limoncello is een feit. Dat wil zeggen: zodra ze de juiste temperatuur heeft. Ontbreekt op uw fles limoncello het beschermd keurmerk, dan komt ze hoogstwaarschijnlijk niet uit Sorrento. Dat betekent dat de citroenen elders zijn geplukt of dat er bijvoorbeeld minder alcohol is gebruikt. Het kan ook zijn dat deze stokerij heeft gekozen voor grappa of wodka in plaats van de pure alcohol. Zet de verschillende flessen naast elkaar en u zult

Wat hebben Fiorito, Il Cortile en Digusti met elkaar gemeen? Het zijn limoncelli pur sang, maar met een Nederlands tintje. Er zijn in ons land namelijk ware predikers opgestaan voor de échte smaak van dit culinair cultuurgoed. Het verhaal van Fiorito begint in Taormina, waar Francesco Fiorito lang geleden verliefd werd op een Nederlandse studente. Die

liefde bracht hem naar Nederland, waar een gezin werd gesticht. Twee generaties later worden de kleinzonen Franco en Benno op hun beurt op slag verliefd op een

Italiaanse: het familierecept van limoncello. Nonno (opa) Francesco kon als geen ander namelijk de allerlekkerste limoncello maken. Ze vroegen het familierecept mee naar huis en startten hun missie: de ambachtelijke, originele limoncello van opa aan de man brengen. Het was niet de makkelijkste weg, maar wel een succesvolle, want Franco en Benno wisten met

Fiorito al vele internationale prijzen in de wacht te slepen.

Zelf proberen?Ingrediënten: Acht tot tien onbespoten citroenen (geen glimmend wax-laagje, maar bij voorkeur Sorrentine, het ras uit de omgeving van Sorrento), 1 liter alcohol 95%, 1 liter (bron)water, 1 kilo suiker.

Bereiding: Schil de citroen met een dunschiller en voeg de schillen toe aan de alcohol. Let op dat je alleen de schil gebruikt, niet het witte deel! Dat maakt de drank bitter. Haal echt alle velletjes van de schil. Schenk alles in een weckpot en laat het minimaal een week op een donkere plek staan. Twee off drie weken mag ook, maar je kunt waarschijnlijk niet wachten. Vergeet niet af en toe te schudden. Kook na deze periode het water en voeg de suiker toe. Laat het afkoelen, zeef de schillen uit de alcohol (eventueel met een koffiefilter) en voeg het suikerwater toe. Giet alles in flessen en laat het – ai, weer even wachten – een aantal weken staan. Hoe langer je het laat staan, hoe zachter de smaak. Serveer ijskoud, direct uit de vriezer..

V

Ook Tim Merkenhof van Il Cortile heeft goudgeel bloed en een kloppend hart voor Italië. “Tijdens mijn reizen door Italië viel me op dat de limoncello voor mij steeds meer een dagelijkse traditie werd. Om de lekker, maar ook om de nieuwsgierigheid, want ik ontdekte steeds meer smaakverschil. De ene fles was de andere niet. Na afloop van een diner durfde ik mijn Siciliaanse gastvrouw naar haar recept te vragen. Nee, dat wilde

ze me niet geven, maar bij vertrek kreeg ik wel een briefje in mijn handen gedrukt waarop een van de geheime ingrediënten. Om me op weg te helpen, lachte ze. Terug in Nederland ben ik samen met Tom van Reen gaan experimenteren en na ruim een halfjaar proberen en proeven hadden we het! Sterker nog, we hebben ook variaties met limoenen en aardbeien bedacht.”

Nederlandse smaakmakersDigusti is een online webwinkel voor Italiaanse delicatessen en limoncello kan wel beschouwd worden als hun vlaggenschip. Oprichter Ingmar Berkhout wil namelijk nooit concessies doen aan de kwaliteit en dat zou zijn vruchten afwerpen. Gele vruchten, voor de duidelijkheid. “Ik weet als geen ander hoeveel onzin-limoncello’s er op de markt zijn. Ik adviseer mijn klanten dan ook altijd om niet alleen naar de prijs te kijken, maar ook naar de hoeveelheid in de fles, het alcoholpercentage – het beste tussen 30-33% – en de ingrediënten. Coloranti en aroma’s komen helaas te vaak voor, maar die horen er écht niet in!Onze limoncello is 100% natuurlijk met gecertificeerd I.G.P. keurmerk. Wij staan namelijk voor eerlijkheid en dat duurt vaak het langst.”

Il dolce dorato

Het zoete goudgeel

verrast zijn door de verschillen in smaak.En wat de consumptie betreft: onze vrienden in Sorrento beweren dat hun likeur na het ontbijt de hele dag goed smaakt. Wij spreken ze niet tegen, maar in de rest van Italië wordt de limoncello toch vooral genoten als digestief na het diner en door jongeren veelal als cocktail of in een mix met bijvoorbeeld tonic, soda of prosecco. Salute!

Ter lering en genot heeft de pizzavereniging Associazione Verace Pizza Napoletana een uniek boek gemaakt over de pizza: ‘Bloem, water, gist, zout en passie’. Om je op de vingers te tikken dus, maar ook om ze bij af te likken…Il Giornale heeft er op schrift en online al vele woorden aan gewijd: de enige echte pizza. Ook ons Italië Evenement predikt het culinair cultuurgoed uit Napels en dat is niet voor niets. Er is geen recept in de Italiaanse keuken(s) namelijk zo aanbeden én bedrogen als dat van de pizza. Napels moet met lede ogen aanzien dat de traditionele pizzaiolo steeds vaker wordt vervangen door een ordinaire koekenbakker. Dat doet pijn in de pizzahoofdstad van Italië en het is daarom dat de Associazione Verace Pizza Napoletana erop toeziet dat aangesloten pizzabakkers hun pizza's volgens Napolitaanse traditie bakken. Met lokale ingrediënten dus en zonder het gebruik van een deegroller. Voorzitter Antonio Pace: “Het geheim van een echte Napolitaanse pizza is dat je hem moet maken zoals hij altijd werd gemaakt. Om dit unieke gerecht te beschermen, herkenbaar te maken en te behoeden voor imitaties, heeft onze vereniging in 1984 basisregels opgesteld. Die moeten worden nageleefd om van een traditionele Napolitaanse pizza te mogen spreken.”

Bloem, water, gist en zout vormen de basis van een traditionele pizzabodem. Verder gebruiken de Napolitanen lokale producten zoals San Marzano tomaten en buffelmozzarella uit Campanië. Niet alleen de ingrediënten zijn aan regels gebonden, ook de bereiding. Zo mag het deeg niet gerold worden en is het bakken in een houtoven verplicht. De Napolitaanse pizza heeft van de EU overigens het predicaat Specialità Tradizionale Garantita gekregen. Dit garandeert dat de Napolitaanse pizza ook daadwerkelijk op traditionele wijze wordt bereid. Antonio Pace van

de Associazione Verace Pizza Napoletana vervolgt: “Ruim dertig jaar na het begin van onze reis willen we met onverminderde vastberadenheid de verhalen en geheimen van dit ambacht ook met de liefhebbers in Nederland blijven delen. Daarom hebben we de geschiedenis van de pizza en tientallen recepten gebundeld in het boek ‘Bloem, water, gist, zout en passie’. Deze eenvoudige ingrediënten wekken de magische alchemie op die Napolitaanse pizza wordt genoemd.”

De Associazione Verace Pizza Napoletana heeft het boek gemaakt en de Nederlandse editie wordt uitgegeven door Italiëplein. Meer informatie: NapolitaansePizza.nl.


pizzaoven.nl

De kleinste...BABY Valoriani...

en de grootste ...MAXI Valoriani

en natuurlijk alles er tussenin..ovens voor thuis en voor uw

pizzeria/restaurant...plus een winkel vol pizza-accessoires.Interesse? Bel: 06 - 51 433 452 (Jack)

Sandro Cuciniello pizzakampioen 2015Bijna overal in de wereld wordt

pizza gebakken, maar nergens gebeurt dat met zoveel passie als

in Napels. Dit is dan ook de bakermat van ’s lands beroemdste

exportproduct. Spijtig genoeg hebben we in Nederland te vaak te maken met koekenbakkers en

de traditionele koude brooddozen in de vriezer van de supermarkt.

Het is dáárom dat de traditie van de enige echte pizza op het Italië

Evenement gevierd wordt.

ind mei was het evenement in Haarzuilens voor de tweede keer het decor van het NK houtovenpizza bakken voor professionals.

25 bakkers streden om de eer en de opvolging van Ciro Cuciniello, die vorig jaar tot kampioen van Nederland werd gekroond. Na twee spannende voorronden verkoos de internationale jury Sandro Cuciniello uit Amsterdam tot Nederlands Beste Pizzabakker van 2015. Maar die achternaam, Cuciniello?! “Haha, dat klopt. Ik ben de broer van Ciro, de kampioen van 2014. Nee, dat is geen doorgestoken kaart, die pizza zit gewoon in onze genen, denk

ik. Ach, wat kan ik zeggen? Eigenlijk zit heel Campanië in onze genen, want dat is waar wij vandaan komen. Het is de taal die we spreken en het brood dat we eten, zoals ze zeggen in Italië. Ja, dat heeft met trots te maken. Dat is waarom wij het ook leuk vinden om mee te doen aan die wedstrijd bij het kasteel. Hoe kunnen wij als Napolitanen tegen zoiets nee zeggen?! Onze gasten en klanten weten waar wij vandaan komen. Mangiaccanto is Campanië, net als restaurant Mangiassai van mijn broer. Onze keuken is authentiek en eenvoudig, maar wel vers. Dat geldt voor de pasta en pizza, maar ook voor de taarten en wijnen.

E

Italië Evenement en Italiëplein eren Napels

Weet je wat wij onze gasten in Amsterdam vooral willen meegeven? Dat is de echtheid, warmte en authentieke keuken van ons eigen bella Napoli!”

KlassementDe tweede editie van het pizzakampioenschap kende net als vorig jaar een Amsterdams erepodium met het goud voor Sandro Cuciniello (Mangiaccanto), zilver voor Alessandro Pezzino (pizzeria De Pizzabakkers) en de bronzen plak voor Paolo Gianotti (pizzeria Il Pecorino). Zou Amsterdam misschien het Napels van de Lage Landen zijn? Laat dit een uitdaging zijn voor de professionele pizzabakkers in de rest van Nederland. U kunt zich nu namelijk inschrijven voor de derde editie van het NK Pizzabakken tijdens het Italië Evenement. Alle deelnemers worden door een deskundige jury beoordeeld en er wordt – geheel conform de Napolitaanse traditie – uitsluitend gebakken in houtovens. Kijk op italieevenement.nl voor meer informatie en wie weet, staat u volgend jaar op het podium.Het Campionato della Pizza d’Olanda wordt mede mogelijk gemaakt door Peroni Nastro Azzurro, Novitalia en Eliza was here.

Sandro Cuciniello won het pizzakampioenschap 2015

Hoe maak je een Napolitaanse pizza?De in Napels gevestigde vereniging Associazione Verace Pizza Napoletana heeft een officieel recept vastgelegd. Je hebt het volgende nodig: 1 liter water, 50-55 gram zout, 1-3 gram gist en 1,7 tot 1,8 kilo bloem. Er is een vaste volgorde waarin je deze ingrediënten gaat mengen tot pizzadeeg. Alle ingrediënten en de verschillende stappen van het recept staan uiteraard beschreven in het boek ‘Bloem, water, gist, zout en passie’. (Italiëplein.nl)

ADVERTENTIE

Exclusief in Nederland:

www.novitalia.nl

Specializzata in attrezzature per ristoranti, pizzerie e delicatessen.

www.appetito.eu

Assortimento di 10'000 prodotti italiani veri. Passione e professionalitá al servizio della vostra cucina di casa, ristorante o pizzeria. Visitateci nel nostro showroom in: Amsterdam: Nieuwe Hemweg 4H - 1013 BG Tel. 020 6865503

da 160 anni formaggi di altissima qualitá

Olio fedele di gusto e qualitá

Forni a legna, a gas o elettrici su misura Accessori pizzeria

www.novitalia.nl

Bedrijf gespecialiseerd in horeca apparatuur.

www.appetito.eu

Meer dan 10.000 italiaanse producten inons assortiment. Passie en professionaliteitvoor uw keuken, pizzeria en restaurant.Iedereen is van harte welkom in onze winkel:Amsterdam: Nieuwe Hemweg 4H - 1013 BGTel. 020 6865503

Tegen inlevering van deze bon ontvangt u 20% korting op uw eerste aankoop in onze winkel!

Nieuwe Hemweg 4H - 1013 BG [email protected] - Tel. 020 6865503

✁

Macchina del caffé: servizio e installazione

Pizzerie italiane d’ Olanda

assOciatO di Qualitá

con

FOrnO a legna

Italiaanse horeca met houtgestookte oven

Pizzerie d’ Olanda con Forno a Legna

Taormina Laat 85 - 87 Alkmaar 072-5110364Woodstone Almere Belfort 13 Almere 036-3030310Dolce Vita Rijnplein 15 Alphen aan den Rijn 06-24970531Da Nonna Pippina Dorpsstraat 33 Almen 0575-431273 Hoog Vuur Kleine Koppel 70 Amersfoort 033-2037000Bidou Beukenplein 21 Amsterdam 020-3624390Bloem op Ijburg Ijburglaan 1289 Amsterdam 020-4160677Casa di David Singel 426 Amsterdam 020-6245093Da Portare Via Copernicusstraat 49 Amsterdam Da Portare Via Frans Halsstraat 63 Amsterdam Da Portare Via Leliegracht 34 Amsterdam Da Portare Via Lange Niezel 16 Amsterdam De Italiaan Bosboom Toussaintstraat 29 Amsterdam 020-6836854De Pizza Levantplein 38 Amsterdam 020-7583231De Pizzabakkers Haarlemmerdijk 128 Amsterdam 020-4274144De Pizzabakkers 1e Sweelinckstraat 16 Amsterdam 020-7527850De Pizzabakkers Overtoom 501 Amsterdam 020-6186554De Pizzakamer 2e van der Helststraat 16 Amsterdam 020-2211457Deegrollers Jan Pieter Heijestraat 110 Amsterdam 020 2212098Fuoco Vivo De Clercqstraat 12 Amsterdam 020-6124309Gustavino Gustav Mahlerplein 16 Amsterdam 020-6615062Il Pecorino van der Pekstraat 2 Amsterdam 020-7371511Il Sogno Amsterdam Koningsstraat 19 Amsterdam 020-3200611La Perla 2e tuindwarsstraat 14 & 53 Amsterdam 020-6248828Le 4 Stagioni Johannes Verhulststraat 32 Amsterdam 020-6620071Mangassai Ruyschstraat 42 Amsterdam 020-6655967Mangiamore Maasstraat 12 Amsterdam 020-6727111Mangiancora Ferdinand Bolstraat 170 Amsterdam 020-4714311Pazzi Eerste Looiersdwarsstraat 4 Amsterdam 020-3202800Pizzaheart Pampuslaan 34 Amsterdam 020-4165225Pizzaheart Reguliers Dwarsstraat 51 Amsterdam 020-3705150Pizzeria Torino Roeterstraat 10A Amsterdam 020-6277247Sotto Pizza Amstelveenseweg 89 Amsterdam 020-2239000Studio Pistache A'dam Frederiksplein 8 Amsterdam YamYam Frederik Hendrikstraat 88-90 Amsterdam 020-6815097La Regina Nieuwbaarnstraat 16 Baarn 035-5432159Fabbrica Breelaan 21 Bergen 072-8200301Zerozero Pizza Grote Spie 371 Breda Pizzeria Di Firenze Westenschouwenseweg 18 Burgh-Haamstede 0111-658590La Vespa Stationsweg 28 Bussum 035-6944037De Heer van Backum Dorpsstraat 35 C Castricum 0251-831083Da Salvatore Oude delft 88 Delft 015-2145687Follia Frederikstraat 62 Den Haag 070-3638776Gusto Plein 22 Den Haag 070-3020208La Galleria Kijkduin Deltaplein 616-619 Den Haag 070-3687881Pastanini Frederik Hendriklaan 79 Den Haag 070-355990Very Italian Pizza Kettingstraat 13-15 Den Haag 070-3654541Ristorante Da Mario Vleeshouwerstraat 4-6 Deventer 0570-619393Pizza Clibano Dalsteindreef 2040 Diemen 020-3039565Il Pizzaiolo Stationsweg 161 Drachten 0512-778888Pizza & Pizza Nieuwe Kazernelaan 8 Ede 0318-303696Happy Italy Catharinaplein 25 Eindhoven 040-7440347La Fontana Eindhoven Stratumseind 50 Eindhoven 040-2444617Mangiare Kleine Berg 67 A Eindhoven 040-2367088 Mi Dica Cucina Italiana Wilhelminaplein 3 Eindhoven 040-8200312De Pizzabakkers Kruisweg 70H Haarlem 023-7515804 Ecopizza Caninefatenstraat 50 Haarlem 06-11741552Woodstone Haarlem Hortusplein 2 Haarlem 023-5248659Happy Italy Rossenburgpad 10 Hendrik Ido Ambacht 078-6822876De Houtoven Emmastraat 22 Hilversum 035-6239994Woodstone Hoofddorp Raadhuisplein 10 Hoofddorp 023-3031006La Cucina Ossendrechtseweg 1 Hoogerheide 0164-616715Con Le mani Mark 23 Huizen 06-43423069La Bocca Nieuwe Gouw 18 Landsmeer 020-4822406Da Portare Via Zevenend 4 A Laren La Vespa Naarderstraat 26 Laren 035-8870678Very Italian Pizza Turfmarkt 8 Leiden 071-5326118De Pizzabakkers Kelfkensbos 24 Nijmegen 024-8442949La Galleria Noordwijk Koningin Wilheminaplein 18 Noordwijk 071-3617196Strandclub Witsand Zeereep 103 Noordwijk 071-5112020Pizza Revolution Bloemendaalseweg 333 Overveen 023-3031220Il Mercato Markt 171 Papendracht 078-2000340Nerone Gouw 6 Purmerend 0299-425817Solfood Trattoria Strawinskiplein 10 Rhoon 010-5015586Cafe Restaurant Parkzicht Parklaan 8 Roermond 0475-317454Il fornaretto Raadhuisstraat 48 Roosendaal 0165-556409Happy Italy Binnenrotte 102 Rotterdam 010-2140836La Pizza Scheepstimmermanslaan 21 Rotterdam 010-2417797O'Pazzo Mariniersweg 90 Rotterdam 010-2827107Very Italian Pizza Blaak 31 Rotterdam 010-4048288Blue Lagoon Strand-noord 25 - 27 Scheveningen 070-3501225La Galleria Scheveningen Gevers Deynootplein 105 Scheveningen 070-3521156La Galleria Scheveningen Strandweg 51-53 Scheveningen 070-3555006Pizze Pronto Schoolstraat 1 Schiedam 010-2734444 L’Appetito Dorpstraat 24 Sint Geertruid 043-4083690Pizza Pazza Dopperstraat 133 Spakenburg 06-15147828Happy Italy Heuvelstraat 126 Tilburg 013-7370300Il Pappagallo Koningin Julianalaan 22 Uithoorn 0297-534837Bastacosi Biltstraat 33 Utrecht 06-14286628Bastacosi Jan van Scorelstraat 28 Utrecht 06-4286628Da Portare Via Twijnstraat 65 Utrecht Da Gigi Veenendaal Patroniumlaan 36 Veenendaal 0318-512140D'Amici Kees Valkensteinlaan 8 Vleuten 06-48480947De Brabantse Hoeve Zeelandsedijk 29 Volkel 06-13807241Tijn Akersloot Boulevard Paulus Loot 1B Zandvoort 023-5712547

BESTE ACTEURBESTE REGIE

EUROPA CINEMA LABEL FILMFESTIVAL VENICE

‘Vergeet de Nederlandse verfi lming en verorber de versie van Ivano de Matteo!’

~ Variety

‘IJzersterk script’

~ The Hollywood Reporter

Vrij bewerkt naar“Het Diner” van Herman Koch

I NOSTRIRAGAZZI

ALESSANDRO GASSMAN GIOVANNA MEZZOGIORNOLUIGI LO CASCIO BARBORA BOBULOVA

VANAF 22 OKTOBER TE ZIENwww.artifi lm.nl/inostriragazzi.asp 3gad

Wat houdt je werk precies in?“Ik werk sinds een jaar als glam setter voor de Italiaanse Glamour en houd me als social influencer met heel uiteenlopende projecten bezig. Ik bezoek modeshows, collectiepresentaties, winkelopeningen en andere fashion events, waar

ik vervolgens over bericht op mijn site en op mijn social media kanalen. Ik werk voor campagnes en promoties veel samen met internationale modemerken, waaronder Louis Vuitton, Chanel en Stella McCartney.”

Hoe ben je zo in Italië verzeild geraakt?“Als blogger bezocht ik Milaan vier keer per jaar voor de Milaan Fashion Week. Ik ging ook elk seizoen naar Parijs en New York, maar kwam erachter dat vooral Italianen van mijn stijl hielden. Ik werd ontzettend veel gefotografeerd en aangesproken vanwege mijn looks. Op een gegeven moment benaderde een Italiaanse journalist, Alessandro Enriquez, me voor een project tijdens de Salone del Mobile. Dat was een soort liefde op het eerste gezicht en hij bleek de juiste connecties te hebben. Bij hem is het allemaal begonnen. Hij is als een broer voor mij en in veel opzichten zijn we hetzelfde. Het klinkt misschien gek, maar ik heb dat met veel mensen hier. Doordat mensen zo warm en open zijn, voelt het echt als familie.”

Hoe lang woon je nu in Milaan?“Bijna een jaar, maar daarvan ben ik zeker drie maanden op reis geweest. Mijn Nederlandse vrienden en familie willen dolgraag langskomen in Milaan, maar ik ben zelf ontzettend vaak weg. Ik kan de weekenden, die ik in mijn Milanese appartement ben geweest, op twee handen tellen.”

Wat maakt dat Italianen zo gek op jouw stijl zijn?“Mijn boyish/androgyne stijl is voor hen vernieuwend en verfrissend. Als ik naar de Fendi showroom ga om kleding te lenen, hangt er voor alle Italiaanse meiden een jurkje met een paar hakken klaar, terwijl ik kies voor een pak met sneakers. Ik ben onderscheidend, maar geen concurrentie; ideaal.”

Wat kunnen Nederlanders op modegebied van Italianen leren?“Mode wordt hier écht gewaardeerd. Mensen doen

hun best er mooi en verzorgd uit te zien, al ga je alleen maar op bezoek bij iemand thuis. Iedereen kleedt zich hier om voor het avondeten en ook aan haar en make-up wordt veel aandacht besteed. Ik ga daar helemaal in mee. Sinds ik hier woon, lak ik mijn nagels bijvoorbeeld ook niet meer zelf, maar ga ik naar de salon!”

Op wat voor manier is je leven nog meer veranderd nu je in Milaan woont?“Ik vind de kwaliteit van leven hier heel fijn, maar ook de spontaniteit en openheid van mensen. Hier kun je op een dinsdagavond spontaan met een groep vrienden afspreken uit eten te gaan. Daarbij haken dan altijd weer vrienden van vrienden aan, super gezellig. In Nederland moet alles weken vooraf gepland worden. Ook werken bij Glamour op kantoor is relaxter. Mensen delen hun dag wat flexibeler in; beginnen wat later en werken bijvoorbeeld tot 21.00 uur door.”

Zijn er ook minder positieve kanten?“Het is hier heel erg zien en gezien worden, met de juiste mensen


Per le donne

Voor de dames

Door Tess van Daelen

(Volendamse) streetstyle superster in ItaliëOf ze nu een winkelopening bijwoont in Bari of een collectiepresentatie op Capri, Linda Tol wordt in Italië overal herkend, aangesproken en gefotografeerd. Niet onterecht overigens. De uit Volendam afkomstige blogger is met haar lange, slanke voorkomen, korte, blonde coupe en androgyne stijl een unieke verschijning in het Italiaanse modelandschap. De ‘online influencer’ is in de laars zelfs zó populair dat ze een jaar geleden besloot naar Milaan te verhuizen. Sindsdien zijn haar Italiaanse collega’s haar famiglia en gaan de zaken beter dan ooit. We drinken een cappuccino met de streetstyle superster, terwijl ze ons bijpraat over la moda.

ParfumprimeurFans van Miu Miu kunnen éindelijk ook ruiken als het merk. Het modelabel van Miuccia Prada lanceert deze maand haar allereerste, gelijknamige parfum. Een ongrijpbare, provocerende geur die zich, net als de mode van Miu Miu, moeilijk een in hokje laat plaatsen. Een mix van jeugdigheid, vrouwelijkheid en vrijheid. Met onder andere jasmijn, roos, groene noten en lelietjes-van-dalen als ingrediënten. De flacon, geïnspireerd door de luxueuze Miu Miu matelassé tassen, mixt koel (lichtblauw) met warm (rood) en is zowel traditioneel als 'pop'. Een parfum vol tegenstrijdigheden en bovenal een geslaagde allereerste. Miuccia heeft er een neus voor.

Miu Miu is vanaf begin september verkrijgbaar. Prijs: vanaf € 58,89 (30 ml).

Scooter met stijlHij is van zichzelf al behoorlijk knap, maar dit jaar wordt de Vespa zo mogelijk nóg aantrekkelijker. De scooter krijgt namelijk een Armani-jasje, op maat! De reden? Beide merken vieren in 2015 hun jubileum (veertig jaar couturier en honderddertig jaar Piaggio). En wanneer twee landgenoten met elkaar in zee gaan, kan het resultaat niet anders dan subliem zijn. Grootmeester Giorgio Armani gaf de Vespa 946, waarvan het eerste design uit de jaren veertig stamt, hoogstpersoonlijk een mode-update. Verwacht een reeks grijstinten, een gelikt logo en onberispelijke lederen afwerkingen. Leren Armani tas achterop, naturalmente, en gaan!

Donatella loves DutchiesNederlandse modellen doen het altijd al goed op de internationale catwalks, maar bij Versace was het Hollands Glorie ten top. In de sprookjesachtige Atelier Versace modeshow tijdens de haute couture week in Parijs liepen maar liefst acht Hollandse schonen. Daaronder fresh faces Marjan Jonkman en Lauren de Graaf, maar ook de ‘oude’ garde was met topmodellen Doutzen Kroes, Maartje Verhoef en Lara Stone vertegenwoordigd. Dutchies Milan van Eeten en Susann Knipper maakten met de Versace coutureshow hun algehele debuut op de catwalk. Neerlands trots!

Beeld: Style.com

Ze kwamen al even voorbij tijdens de spring/summer 2015 modeshow in Milaan, maar nu zijn ze dan officieel verkrijgbaar: de nieuwe Converse x Missoni sneakers. Het Amerikaanse sneakermerk en het Italiaanse modehuis sloegen opnieuw de handen ineen voor een originele collectie zomerse stappers; de Converse Chuck Taylor All Star ’70 en de Converse Chuck Taylor Deck Star. Zoals het een paar Missoni sneakers betaamt, zijn de gympen voorzien van een gebreide look en een vleugje zigzag. Een pallet van aardetinten maakt dat ze bij weinig looks misstaan. De collectie is gelimiteerd en verkrijgbaar bij enkele premium stores in Amsterdam. Prijs: € 200,-

Converse en Missoni did it again

omgaan. Gelukkig sta ik er heel nuchter in, maar de Italianen zouden wat meer down to earth mogen zijn, minder blabla.”

Wat maakt Italiaanse mode zo sterk?“Glamour speelt een belangrijke rol en uiteraard is kwaliteit heel belangrijk in de Italiaanse mode. Merken werken met de mooiste materialen van hoogstaande kwaliteit; leer, kasjmier, wol. Op stylinggebied is de combinatie van kleuren en prints onderscheidend ten opzichte van stijlen in modesteden als New York, Londen en Parijs.”

Wat is je favoriete Milanese spot?“Dat is Restaurant Valà (Via Daniele Crespi 14) bij mij om de hoek. Ik zit er vaak met mijn laptop. Er hangt een gezellige huiskamersfeer, ze schenken er goede koffie, alles is organic en je kunt er heerlijk lunchen.”

Wat zijn je plannen voor de komende tijd?“We gaan binnenkort hopelijk verhuizen naar een appartement aan de overkant van de straat, maar voorlopig blijven we in Milaan. Mijn vriend heeft hier sinds kort ook een baan als fotograaf, dus we zijn molto contento.”Linda is te volgen via haar blog lindatol.com, op Instagram (@lindatol_) en Snapchat (lindatol1). Restaurant Valà, Linda's favoriet


Na de zomer barsten er in Italië weer allerlei dorpsfeesten en Sagre los. Vele dragen de naam van de druivenoogst die dan nog gekoppeld wordt aan de beschermheer of vrouw van de stad of het dorp. En daar zit je dan midden op een plein. Je deelt de tafel met een groep onbekenden die, als je er voor open staat, binnen enkele minuten niet alleen bekenden van je worden maar meer dan dat: het worden je vrienden om niet te zeggen familie! En dan bestel je aan het loket: 2 porzioni di carne e mi

raccomando; un bel piatto di verdure e formaggi di vicino! De plaatselijke wijn komt vervolgens op tafel die vaak zo goedkoop is dat je je bijna schuldig voelt om er zo

weinig voor te betalen. Genieten van een over- vloedige maaltijd is altijd goed, maar het delen van een Italiaanse tafel met al deze lekkernijen blijft altijd een feest!

Aris Spada, organisator Italië Evenement

Walnotentaart

Bereidingstijd: ca. 1 uurPer portie: ca. 704 kcal 11 g eiwit 43 g vet 68 g koolhydraten

Ingrediënten voor ca. 8 stukken250 g suiker150 g boter2 eieren + 1 eidooierzout350 g bloem200 g walnoten200 ml slagroom2 el honing

1 Meng 150 g suiker met de boter en een snuf zout. Meng er een voor een 2 eieren doorheen en voeg de bloem toe. Kneed het geheel snel tot een glad deeg.

2 Hak de walnoten grof. Karamelliseer 100 g suiker in een pan en voeg de slagroom, de walnoten en de honing toe. Laat ca. 10 minuten rustig inkoken.

3 Verdeel het deeg in 2 stukken en rol ze op een met bloem bestoven werkblad uit tot cirkels (ca. 28 cm Ø). Leg 1 cirkel op een met bakpapier beklede bakplaat en schep er de vulling op. Dek af met de andere deeglap en druk de randen goed op elkaar. Prik met een vork gaatjes in de bovenkant.

4 Verwarm de oven voor (elektrisch: 175°C / hetelucht: 150°C / gas: stand 2). Meng de eidooier met 2 el water en bestrijk de taart ermee. Laat ca. 5 minuten drogen en bestrijk de taart nogmaals. Bak de taart ca. 45 minuten.

Konijnenboutjes met oregano en witte wijnBereidingstijd: ca. 2 uur en 30 min.Per portie: ca. 570 kcal 45 g eiwit 31 g vet 16 g koolhydraten

Ingrediënten voor 4 personen4 konijnenboutjeszout en peper1 el bloem2 bollen knoflook2 el olijfolie1 el boter1 bosje oregano2 el tomatenpuree1 blik gepelde tomaten250 ml droge witte wijn

1 Bestrooi de konijnenboutjes met zout en peper en wentel ze in de bloem. Halveer de bollen knoflook. Verhit 1 el olijfolie en de boter in een braadpan en bak er de konijnenbouten en de knoflook in ca. 10 minuten op middelhoog vuur goudbruin in.

2 Neem de konijnenbouten uit de pan en voeg 1 el olijfolie toe. Fruit de tomatenpuree hierin ca. 4 minuten op middelhoog vuur. Blus af met de gepelde tomaten en de wijn. Breng aan de kook en leg de konijnenbouten en de helft van de oregano in de pan. Leg de deksel op de pan en stoof het geheel ca. 2 uur op laag vuur.

3 Serveer de konijnenbouten en bestrooi met de rest van de oregano.

Filetti di orata con timballo di peperonata(Recept Aris Spada)

Ingrediënten voor 6 personen Voor de vis: 1 doradefilet p.p., het groene deel van een paar bosuitjes, ca. 100gr boter, 2 glazen olijfolie, zout en peper. Voor de peperonata; 2 paprika, 1 aubergine, 1 courgette, 1 tomaat, 2 uien, 5 blaadjes basilicum, 1 glas ca. olijfolie, zout en peper, 1 kunststof ring p.p. Voor de saus: 1 blikje heuveltomaatjes, enkele blaadjes basilicum, zout en peper, 1 fijngesneden teentje knoflook, 1 kleine lepel maïzena, olijfolie. Voor het timbaaltje: 1 gegrild plakje courgette p.p., 2 opgeklopte eiwitten.

SausWarm in een pan de olijfolie op, doe de knoflook er bij om te fruiten, voeg daarna de tomaten toe en breng op smaak met peper en zout. Maal na ca. 15 minuten de saus met de keukenmachine fijn samen met de basilicum. Druk het mengsel door

een zeef en zet het opnieuw op het vuur voor ca 5 minuten. Bind de saus met een beetje maïzena. Courgettes Snijd de courgette in dunne plakjes en gril ze kort met een beetje olijfolie. Breng op smaak met peper en zout. PeperonataWas de groente en snij het in blokjes van zo’n 1,5 cm. Hou de soorten gescheiden en bak ze apart enkele minuten in een braadpan in olijfolie tot ze een beetje kleur beginnen te krijgen. Voeg de tomaat pas op het laatst toe. Breng steeds op smaak met zout en peper. Doe de gebakken groenten in een ovenschaal en meng het met de basilicum. Doe de ovenschaal zo’n 15 minuten in de oven op een temperatuur van 180°C. Bedekt de binnenkant van de ringen met gegrilde courgette, en vul het met de peperonata waar het eiwit aan is toegevoegd. Vis bereidenVisfilets goed drogen en op smaak brengen met zout en peper. Haal ze door de bloem en leg ze in een pan waarin de hete olijfolie en boter zijn voorverwarmd. Eerst de blanke zijde bakken, daarna op de huid. Aan beide zijden niet te lang bakken anders wordt de filet te droog. Snij de bosuien schuin in lange plakjes en bak ze daarna heel kort in het overgebleven vet (max. 1 min.). Breng weer op smaak met een beetje zout. ServerenTimbaaltje ca. 15 minuten opwarmen tot 110°C, daarna in het midden van een voorverwarmd bord plaatsen en de ring verwijderen. Drapeer op een speelse wijze de tomatensaus er omheen met een lepel. Snij de warme doradefilet doormidden en leg die op het timbaaltje om te serveren.

La Cucina dell’autunno, a Tavola con Aris

Gnocchi met salie, boter en pecorino Bereidingstijd: ca. 50 min.Per portie: ca. 469 kcal 18 g eiwit 19 g vet 56 g koolhydraten

Ingrediënten voor 4-6 personen1 teentje knoflook500 g kruimige aardappels2 takjes saliezout en peper200 g pastabloem75 g geraspte parmezaan2 eidooiers3 el boter100 g pecorino (stuk)

1 Pel de knoflook. Was de aardappels en kook ze met 1 takje salie en de knoflook in 20-25 minuten gaar in water met wat zout.

2 Giet de aardappels af en laat ze schrikken onder koud stromend water. Laat de aardappels even afkoelen en pel er de schil af. Pureer de aardappels. Kneed van de aardappels, de pastabloem, de parmezaan en de eidooiers een soepel deeg. Breng op smaak met zout en peper.

3 Verdeel het deeg in porties en rol van iedere portie een dunne rol op een met bloem bestoven werkblad. Snijd kleine kussentjes van de rollen en bestuif ze lichtjes met bloem. Rol de deegkussentjes over een vork om er ribbels in te maken.

4 Kook de gnocchi portiegewijs in 2-3 minuten gaar in kokend water zonder zout. De gnocchi zijn gaar als ze blijven drijven. Houd de gnocchi warm.

5 Pluk van 1 takje salie de blaadjes en snijd ze in fijne reepjes. Meng de gesneden salie en de boter door de gnocchi en breng op smaak met zout en peper. Verdeel de gnocchi over borden en rasp er de pecorino overheen.

Recepten i.s.m.

Bueno Bravo Boretti

Hoe je chocolade verandert in cioccolato

Verkrijgbaar in een breedte van 70 tot 151cm. Variërend van 4 tot 7 branders en FryTop. Als gas, inductie of keramisch. In elke ralkleur beschikbaar. couleurs >> VT-946iX

Met Boretti proeft u Italië. Passie, hartstocht en liefde voor koken zijn voor ons de basis ingrediënten. In alles wat ons beweegt, streven wij naar de ultieme beleving. Iets wat we doen door kwalitatief hoogwaardige producten te ontwikkelen die ieder kookhart sneller zal laten kloppen. Vanuit onze Italiaanse roots en vakmanschap weten wij hoe u een keuken in een cucina verandert. Ontdek Boretti.

Hoe Boretti uw keuken verandert in een cucina

Voor meer informatie over Boretti en storelocator gaat u naar www.boretti.nl. Bueno Bravo Boretti!

laten klinken, eerst even een warming-up uit de geschiedenisboeken. Nee, de Italianen hebben de voetbalsport niet uitgevonden, al durven historici nog wel een wedje te slaan rond balspelletjes ten tijde van de Romeinen. Het waren de Britten die de sport min of meer zijn huidige vorm hebben gegeven, waarvan akte. Maar een balletje kan raar rollen, dus niet veel later hadden ook de Europeanen op het vasteland het spel onder de knie. Aan het eind van de 19de eeuw kwamen vervolgens ook andere knikkers aan het rollen, ka-ching. Betaald voetbal werd ingevoerd en om de kersverse internationale competitie in goede banen te leiden, werd in 1904 de FIFA opgericht.

De Italianen (La Squadra Azzurra - het blauwe team) stonden als geen ander te trappelen. De competitieve drift was de Italianen niet vreemd: Aanvallen! En dat deden ze. De eerste wereldkampioenschappen, in 1934 en 1938, werden dan ook met glans gewonnen.

TransferDat Italië het spelletje na de Tweede Wereldoorlog niet verleerd was, bleek al snel. De nationale sport gaf de glorie van weleer een flinke poetsbeurt met de bouw van grote stadions en een run op de verenigingen. Voetbal was bovendien meer dan prestige alleen, er viel groot geld te verdienen en dat nieuws was ook buiten Italië gehoord. Faas Wilkes was de eerste Nederlander die Italiaanse vruchten plukte op de transfermarkt. Drie landgenoten gingen hem voor, maar kozen voor clubs in Engeland of Frankrijk. Voor Wilkes, de spits

van het Rotterdamse Xerxes, legde Internazionale 60.000 gulden op tafel. De Italiaanse droom in de voetballerij was een feit en vele Nederlandse spelers volgden in het waargemaakte droomspoor van Wilkes, met als absoluut hoogtepunt de komst van het trio Van Basten, Gullit en Rijkaard naar

AC Milan. Zij kregen, vergeleken met de ‘fooi’ voor Wilkes, koffers vol Lires. Sterspelers werden het, voetballers die speelden op het hoogste podium.Anno 2015 moeten we met treurnis vaststellen dat het podium van toen langzaam is afgebrokkeld. Ook de competitie bevindt zich op een glijdende schaal. Wat is er over van één van de grootste voetballanden ter wereld? De stadions lopen leeg, corruptie lijkt niet uit te bannen en zelfs de Italiaanse toppers spelen liever in België. Gejuicht werd er voor Zoff en Maldini, Del Piero en Pirlo, maar voor wie gaan de supportershandjes volgend jaar nog de lucht in?

De analyseSportjournalist Chris Meijer heeft zich vastgebeten in het Italiaanse voetbal. Hij volgt de Serie A, Serie B en Gli Azzurri op de voet en doet regelmatig verslag – ook van de bijzaken in de voetballerij – via zijn blog ilcalciatore.wordpress.com. Het Italiaanse voetbal verdient in zijn ogen namelijk beter en bovenal meer aandacht in de Nederlandse kranten. “Het is niet alleen rozengeur en maneschijn in bella Italia. De toeschouwers blijven de laatste jaren massaal weg en de stadions lopen flink leeg. Op het gebied van toeschouwersaantallen verliezen de Italianen het al jaren van Engeland, Duitsland en Spanje. En dan ook nog eens die corruptieschandalen. Corruptie lijkt innig verbonden te zijn met het Italiaanse voetbal, ze laten elkaar niet los. Kijk, in geen enkel land spelen zoveel tegenstrijdigheden in het voetbal als in Italië. Al deze factoren samen maken de cultuur van het Italiaanse voetbal. Een unieke cultuur, waar de mensen leven voor het voetbal.”

Voetbal is theaterMeijer weet zich in zijn gemengde gevoelens en op zijn blog gesteund door David Endt, voormalig teammanager en persvoorlichter van Ajax. Ook hij is een supporter van het Italiaanse voetbal, Internazionale in het bijzonder. “In Italië heet het voetbal geen fussball, football of foot. Het heet Calcio. Calcio is iets anders dan voetbal, het is een metafoor voor het Italiaanse leven. Er heerst in Italië een fantastische fascinatie voor het voetbal. Het Italiaanse voetbal is een wereld op zich. Passie is er in ieder land op zijn eigen manier, maar in Italië uit de passie zich in de onvoorwaardelijke ondersteuning. Er is veel theatrale uiting. De supporters zijn van nature dan ook uitbundig en fanatiek, en het voetbal wordt vanuit de emotie gespeeld.” Toch moet ook Endt toegeven dat de glans vandaag

ontbreekt. “Vroeger was het Italiaanse voetbal een toneelstuk, soms Commedia dell’Arte. Een vrije trap duurde bijvoorbeeld al snel drie minuten, voordat de muur goed stond, de bal

goed lag, enzovoort. Dat was nergens anders zo te zien. Een ander voorbeeld wat het Italiaanse voetbal voorheen uniek maakte was het feit dat de spelers binnen in een zaaltje hun warming-up deden. Het publiek zag de hoofdrolspelers pas bij het begin van de wedstrijd. Dat gaf een unieke sfeer, het moment dat de matadors het veld betraden op een sukkeldrafje gaf een vulkanische

explosie van geluid. De supporters hadden namelijk nog niet gezongen tijdens de warming-up, dus het absolute hoogtepunt voor hen kwam aan het begin van de wedstrijd.”

Daarnaast ziet de journalist Endt dat het Italiaanse voetbal veel kansen onbenut laat. “De teloorgang van het Italiaanse voetbal heeft vooral te maken met de infrastructuur en de faciliteiten. Stadions liggen er onverzorgd bij. Er is sprake van een slecht beleid bij de meeste Italiaanse clubs, het houdt geen gelijke

tred met de wetten van het hedendaagse voetbal. Laat ik het zo zeggen: het opportunisme regeert nog in het Italiaanse voetbal. Een aantal keer niet winnen houdt in dat de trainer eruit vliegt. Er is geld, er is historie, er is traditie, maar dat moet wel goed benut worden. Daarnaast is fysieke kracht nog steeds belangrijker dan techniek in het Italiaanse voetbal, dat was vroeger anders. Clubs hebben atleten, maar het verfijnde moet erin bij de spelers. Ja, het conformisme is het grootste probleem van het Italiaanse voetbal. Clubs durven niet te innoveren en houden vast aan oude gebruiken. Als dit niet doorbroken wordt, blijft het een neerwaartse spiraal.”

De weg terugZoals je de beste stuurlui aan wal kunt vinden, zo zitten de beste voetbalcoaches op de tribune. Of achter de pc op de redactie. Laat duidelijk zijn dat Il Giornale zich verre houdt van goedbedoelde analyses en adviezen. Wij besluiten slechts met een feitelijke constatering dat de Italiaanse voetbalclubs worstelen met de (on)gedane zaken en hun weg zoeken naar boven. De weg naar eerherstel, de weg naar trotse supporters en de weg naar het kampioenschap. Juventus gaf daarin het goede voorbeeld en er zullen meer clubs volgen. Gelukkig weten ze zich daarbij gesteund door ‘onze’ mannen Kevin Strootman, Edson Braafheid, Nigel de Jong en heel veel andere Nederlandse toppers in de Serie A. Wij houden immers van Blauw. En stiekem ook nog een beetje van Oranje.

Z

De lusten en lasten van het Italiaanse voetbal

CODE ORANJE: STAP OVER NAAR BLAUWOp het gevaar af vrolijke lezers nu in een depressie te storten, begint hier een artikel over voetbal. Durft u deze pagina nog aan, na het dramatische spel van Oranje in de afgelopen maanden? Wij adviseren het van harte. Het wordt namelijk tijd om kleur te bekennen in 2016: geen oranje, maar Viva La Squadra Azzurra! Dan wordt het EK toch nog het aanzien waard. Maar waarom huilen de blauwen?

elfs paus Johannes Paulus II liet zich de uitspraak ooit ontvallen: ‘voetbal is de belangrijkste bijzaak in het leven’.

Ach ja, het spelletje is eigenlijk als het leven zelf; soms zit het mee en soms zit het tegen. Het Nederlands elftal gaat op dit moment door een flinke dip. ‘Het zou geen team meer zijn,’ schreven analisten en journalisten. Of, zoalstijdens de wedstrijden tegen IJsland en Turkije, drie miljoen hulp-bondscoaches voor de tv genuanceerd uitschreeuwden: “Wat een k**-wedstrijd!” Il Giornale waagt zich niet op het speelveld van de autoriteiten en specialisten, maar stelt bescheiden voor om het vizier volgend jaar zomer een beetje bij te stellen. Gun Blind en consorten hun retraite en laten wij ondertussen het blauwe team steunen. De Italianen inderdaad, want laten we eerlijk zijn: Italianen zijn altijd een team. Het mogen dan elf grote sterren zijn, de nationale trots maakt ijzersterk als in allen voor één. Het nationale team van Italië behoort dus nog altijd tot de wereldtop, maar waarom wordt er nog zo weinig gelachen langs de lijn of gejuicht op de tribune? Bij veel clubs in het land hangt de vlag halfstok en menig supporter huilt. Voetballers zijn heilig namelijk en welke Italiaan je ook spreekt: zijn cluppie is de beste van de wereld. Maar dat cluppie gaat niet zo goed meer. Spelers en supporters vertrekken, stadions storten in. Een nationale ramp lijkt zich te voltrekken. Il Calcio Italiano noemen de Italianen hun nationale sport, om aan te geven dat het meer is dan een spelletje. Het is cultuurgoed, maar dan wel in een wankele staat. Het cultuurgoed verliest zijn glans en Italië dreigt steeds meer in buitenspelpositie te komen.

Romeinse aanval?Voordat we een oproep doen aan monumentenzorg, de vlag verder hijsen en het volkslied


Juventus opende een paar jaar geleden een nieuw stadion en staat nu weer aan de top in Italië en Europa

Mooie shirts dragen bij aan doelpunten...

Handenschudden voor de finale van het WK 1938. Italië won de wedstrijd tegen Hongarije met 4-2

Italië werd wereldkampioen in 2006

Gianluigi Buffon, keeper van La Squadra Azzurra, zingt het Fratelli d'Italia altijd gepassioneerd mee

Faas Wilkes

Het Nederlandse supertrio eind jaren 80 van de vorige eeuw

logo voetbalbond Italië

Eindelijk: Il Giornale Eindelijk: Il Giornale bij u thuis!bij u thuis!

Bijna dagelijks belde u ons de afgelopen vier jaar. Of u toch niet alsjeblieft die leuke krant van ons thuisgestuurd kon krijgen. Telkens vroegen we uw geduld maar nu is het dan eindelijk zover. Nu blijft u het hele jaar bij de Italiaanse tijd en geïnspireerd en geïnformeerd over alle leuke, nuttige, lekkere en mooie dingen uit Italië! Onze krant blijft natuurlijk gratis. Daarom brengen we alleen de verzend– en administratiekosten in rekening van € 9,95. Hiervoor ontvangt u van ons 4 edities per jaar. Ga snel naar onze website en vul op www.ilgiornale.nl/abonnement uw gegevens in of bel heel gemakkelijk even met onze verzendservice: Tel. 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63 (€ 0,10 per minuut)

Een jaar lang

Il Giornale voor maar € 9,95

Win kaarten voor het concert van Mario Biondi op 23 september!

De Italiaanse zanger Mario Biondi verovert Europa met zijn donkere stem die doet denken aan Barry White, Isaac Hayes en Lou Rawls. Onder de eerste inschrijvers om Il Giornale thuis te ontvangen verloten we 10 x 2 kaarten voor zijn concert in Q-Factory, in Amsterdam op 23 september!

van huis weg om tegen zeven uur in de mijn te kunnen beginnen in donkerte en stoffigheid. Als de ijzeropbrengst niet voldoende was, werd er 'gewoon' niet uitbetaald. De diepe donkere kant van het eiland. Toch komen daar de ware juweeltjes vandaan, op Elba zijn er vele mineralen – bijna 150 variëteiten. Sommige glimmen als goud, zoals Pyriet. Maar laten we ons niet teveel verblinden door dat klatergoud...

Ook de hoogte hebben we ervaren, tot op de hoogste top van het eiland – il Monte Capanne (m. 1019) zijn we geweest. Waanzinnig gaaf met

de kabelbaan naar boven, wat een uitzicht! Terug namen we de wandelroute, stijl naar beneden.

Al met al een afwisselend weekje en aangezien de overtocht slechts vijftig minuten was vanuit Livorno, met een rustige zee, werd niemand zeeziek. Ik hoop dat de zee haar schoonheid kan behouden met al het veerbotenverkeer, of eigenlijk hoop ik, dat het belang van de schoonheid (lees: niet vervuildheid) van de zee voorop komt te staan en we met z'n allen met veel genoegen even aan de waterkant blijven wachten tot de schipper ons overvaart, want de bereikbaarheid is mij iets TE goed... Een beetje geduld om in het paradijs te komen, nietwaar?

Strand van Innamorata In ieder geval hebben we heel bewust stil kunnen staan bij onze twaalfjarige huwelijksdag op het strand van Innamorata, ofwel, van de verliefden. En hoorden we 's ochtens nog preken over: “Wie de volmaakte weg gaat en doet wat goed is, wie oprecht de waarheid spreekt, mag te gast zijn in Zijn tent.” Ik hoop van harte dat te kunnen volbrengen in vrije overgave van liefde (AMDG).

Joëlle [email protected]

Enkele handige adressen:www.minieredicalamita.itwww.cabinovia-isoladelba.itwww.elbaholiday.it


“In Italië staat de mens nog centraal”10 tegen 1 dat u er wel eens aan heeft gedacht; emigreren naar Italië. Die dromen worden levend als we de verhalen horen van mensen die de stap genomen hebben. Coen en Marie-José wonen in Italië. Il Giornale tekende hun verhaal op met een verrassende conclusie.

Compleet onverwacht gingen we op vakantie deze zomer. Druk aan de verbouw van ons huis en in dit sabbatsjaar hadden we niet gedacht op stap te gaan. Ons gebruikelijke reisje Nederland in de zomervakantie was al niet eens op mijn wenslijstje komen te staan en dan plotseling toch naar Elba! Onderweg in eigen land. Beter gezegd, op eigen eiland!

ien jaar geleden kochten we ons huis in Italië. We

waren een aantal keer op vakantie geweest in Alto Lazio, het noordelijke deel van de regio Lazio en voelden ons er direct thuis. Naar onze mening is dit het hart van Italië, geografisch maar ook figuurlijk. Het is een geweldige plek, streek van de Etrusken. Dichtbij Rome, dichtbij Siena, dichtbij het meer van Bolsena en niet ver van zee. Sinds 4 jaar wonen we permanent in Italië. Daarvoor brachten we de vakanties in ons huis door maar we hadden steeds meer moeite om terug te gaan. Toen de kinderen gingen studeren dachten we: “Waarom blijven we niet gewoon?!”

r was een leuk appartement in Pila geboekt, niet door ons en ook niet voor ons, maar toch hebben wij er met volle

teugen van kunnen genieten. Nog geen half uurtje van de haven, mooi centraal om op onderzoek te gaan en met uitzicht op zee. Het kan gek lopen. En het liep ook gek deze vakantie, want al wonen wij zelf direct aan de Middellandse Zee, naar het strand ga ik thuis eigenlijk nooit. In de zee ben ik al helemaal niet te vinden. Maar op Elba is alles anders! We reden iedere dag naar een ander strand, sommige met fijn zand, andere van hard graniet en namen overal een duik. En ik moet zeggen, het is me goed bevallen. Elba heeft zo'n verscheidenheid aan stranden, dat het zelfs voor mij de moeite waard was om in het water te duiken. Nou ja, duiken, pootje baden met onze jongste die

Lezersverhaal Coen en Marie-José

ItaliaCasa

Kijk voor ons gevarieerde aanbod op

www.italiacasa.nl Of bel: +31 71 3649732

Een huis in Italië, wie droomt daar niet van? ItaliaCasa maakt het bereikbaar door jarenlange ervaring met Italiaans onroerend goed. Zonder zorgen. Deskundige begeleiding en eigen vestigingen maken dat waar. U treft ons in Nederland, Ligurië, Toscane, Umbrië, De Marken, Lazio en aan het Gardameer, Comomeer en Lago Maggiore. Neem contact op en maak een afspraak om de mogelijkheden te bespreken.

ADVERTENTIE

Il Giornale della Fiera, dé gratis krant voor alle Italiëliefhebbers in Nederlandjaargang 5, nummer 3

Il Giornale della Fiera is een uitgave van V.O.F. Il Giornale www.maestro-events.nl | www.vicinimedia.nl

Redactie: Marco Bosmans, Edgar van Bueren, Aris Spada, Tess van Daelen, Marco Montini, Annelies Hazebroek, Joëlle Renders en Rita Venturelli. Contact: [email protected]

Advertenties: Vicini Marketing & Media, 030 276 68 17 | Maestro Events, 030 69 11 3 88

Vormgeving:Drost advies & creatie, Utrecht www.bendrost.nl

Druk: Hoekstra Krantendruk Emmeloord

Oplage: 70.000 exemplaren

Copyright © September 2015 V.O.F. Il Giornale Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, kopie, internet, microfilm of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Opgave en vragen over abonnementen Nederland:AbonnementenlandPostbus 201910 AA UitgeestTel. 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63€ 0,10 per minuut. Fax 0251-31 04 05Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter. Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten.

Opgave en vragen over abonnementen in België:Abonnementenland Diependaalweg 63020 Herent Tel. +32 (0)28 08 55 23Site: www.bladenbox.be voor abonneren of www.aboland.be voor adreswijzigingen en opzeggingen.

Beëindigen abonnement:Opzeggingen dienen 12 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.

Prijswijzigingen voorbehouden.

E

T

graag in het diepe springt. De eerste dag moest er direct een snorkel aangeschaft worden voor onze Willem, zwemmen kan hij nog niet, maar snorkelen als de beste. Ze vonden vissen, zee-egels, een kleine zeeslang en zelfs een zeekomkommer (nooit geweten dat dat een dier was...) Zo werd er iedere dag met volle teugen genoten van het goede (zee)leven.

MijnenMaar we zijn ook wel aan het denken gezet over het goede leven op Elba, want zelfs nog tot in de jaren '80 werd er in de mijnen ijzer gewonnen, en dat was zeker geen vakantie! Mensen verdienden enorm weinig en liepen rond vijf uur 's ochtends

Elba: een eiland vol verrassingen, een waar paradijs?

Lezersverhaal Joëlle Renders


I

“In Italië staat de mens nog centraal”

Een geweldige ervaring in Cocolicchio, Puglia. Hoezo Alberobello?!Tijdens mijn vakantie in de Abruzzen deze zomer wilde ik wel eens iets anders, iets heel anders. Het avontuur riep en ik wilde de regione Puglia wel eens zien. Aangezien ik Italiaanse les geef en al heel veel van leerlingen had gehoord over deze schitterende regio, was dat mijn eerste ontdekkingsdoel! Let wel… vanuit de Abruzzen.

Vanaf 2003 zijn we op zoek gegaan naar een huis. We waren al een tijdje bezig en op een dag zei mijn vrouw: “Coen, je moet nu je koffers pakken want je gaat dadelijk naar Italië, ik heb alles geregeld, je moet een huis bezichtigen”. Om een lang verhaal kort te maken, ik heb het ter plekke gekocht!

Het was toen nog een ruïne waar nog net een dak op zat. Abitabile, ‘bewoonbaar’ zeggen de Italianen soms nog in dit soort gevallen maar dat was het echt niet. We gaven ons 10 jaar om het stukje bij beetje op te knappen. Ik vond het heerlijk. In Nederland de hele dag in de auto of achter de vergadertafel. In Italië lekker fysiek bezig en twee tempo’s lager leven.

Lezersverhaal Annelies Hazebroek

ADVERTENTIE

POWERED BY

http://www.facebook.com/automotoditalia

k had dus mijn tentje, tafel, stoel en boeken achter in mijn Pandaatje gegooid en ben luid zingend vertrokken naar... Puglia. Geweldig...

Wat een ervaring, de ongedwongenheid, de ruimte en de eindeloze olijfboomgaarden, maar ook de heerlijk-italiaanse-ongeorganiseerdheid... Het bracht me in extase. Er zitten daar gewoon papegaaien in de bomen (Trani) maar het mooiste, geweldigste beleefde ik in Cocolicchio!

Alberobello, no way!Alberobello is niks voor mij. Helemaal niks maar ik wilde graag trulli zien, de unieke kegelvormige huisjes in deze streek, en dan liefst zo origineel mogelijk. Niets toeristen, niets winkeltjes….dat was een hele opgave want iedereen raadde me toch sterk aan om naar Alberobello te gaan. No way, ik niet. Ik hoorde

van een meneertje op mijn camping, die daar heel trouw twee keer in de week informatie verstrekte over Puglia, dat ook in de buurt van Fasano mooie Trulli moesten zijn. Op dus naar de Selva di Fasano. Voorbij het dorp Fasano reed ik, redelijk op de bonnefooi, een zijweggetje in dat al snel vrij steil naar boven voerde. Dit weggetje had ik nooit genomen als ik niet boven de olijfbomen de witte puntjes van Trulli had gezien. Ik kwam in een kleine frazione, gehucht, waar alles in gereedheid was gebracht voor een op handen zijnde bruiloft. Achter het oude witte kerkje zag ik overal de puntjes uitsteken van Trulli

dus ik parkeerde mijn Panda naast de bus van de plaatselijke bloemist, bij het kerkje.

BruiloftIk liep het dorpje in en zag al snel dat het alleen uit trulli bestond en dat iedereen in opperste gereedheid was de bruiloft te aanschouwen. Oude vrouwtjes stonden als Rien Poortvliet-kaboutervrouwtjes voor hun huisjes te wachten, en Rien Poortvliet-kaboutermannetjes zaten voor hun Rien Poortvliet-trullootje te kaarten, af en toe een blik werpend op het kerkje. Een onwaarschijnlijk schouwspel waar ik totaal niet in thuis hoorde. Hier ging je honderd jaar terug in de tijd en ik paste niet in dit plaatje met mijn korte broek, blonde haar en teenslippers.

Omdat ik de taal spreek, raakte ik aan de praat met een vrouwtje dat samen met haar zuster voor hun trullo stond te wachten op de op handen zijnde bruiloft. Ze bekeken me van top tot teen en vroegen me het hemd van het lijf. Waar was mijn man? Mocht ik wel zo alleen rondreizen van hem? Had ik kinderen en waar waren die? Vonden die het wel goed dat ik in Puglia was? Maar één advies was duidelijk: Ik moest niet hier rondkijken... ik moest naar Alberobello... Dat was pas interessant. Daar kwamen toeristen en daar waren winkeltjes met souvenirs voor toeristen. Maar dit gehucht... Nee dit was maar een arm gehucht. Hoe kon ik ze uitleggen dat dit voor mij een droom was?

Loslaten en de tijd nemenVeel mensen klagen dat dingen hier niet lopen zoals in Nederland maar daar moet je je op instellen. Loslaten en de tijd nemen, het ritme van hier overnemen. Dat is een belangrijke les voor iedereen die een dergelijk avontuur aangaat. Het land is anders, het heeft zijn gebreken maar uiteindelijk functioneert het. Je drinkt hier eerst een kop koffie met de burgemeester. Die introduceert

je in zijn netwerk. Daar ga je een keer mee eten en zo groeit het vertrouwen. Je hebt een veel sterkere sociale band met mensen met wie je zaken doet dan in Nederland.

Ik ben bedrijfskundig ingenieur en werkte voor grote Nederlandse bouwbedrijven. In Italië vroeg een vriend of ik een woning wilde bouwen. Dat was wel een sprong in het Italiaanse diepe maar uiteindelijk ging het goed. Ik kan natuurlijk een boek schrijven over alle belevenissen. De taalbarrière, de bureaucratie, kundige en onkundige werklieden maar met vallen en opstaan hebben we geleerd. We merkten dat er veel vraag was naar mensen die een bouw of verbouwing

kunnen begeleiden en daarom besloten we met een beetje mond tot mond reclame er maar een bedrijfje van te maken. Het werd meteen een succes. Mijn vrouw is tuinarchitect en dat paste perfect in de dienstverlening. Italianen hebben doorgaans niet zo heel veel met tuinen. Het belangrijkste is dat die eten of drinken oplevert! Ze zien Nederlanders als echte groenspecialisten.

Later ben ik ook gaan bemiddelen bij de aankoop en verkoop van huizen en hebben we ons aangesloten bij het netwerk van ItaliaCasa waarmee we direct een goede klik hadden. Zij willen lokale Nederlandssprekende mensen, die de streek en huizen echt zelf kennen. We delen dezelfde visie en dat betekent bijvoorbeeld dat je eerlijk moet zijn en soms moet zeggen dat iets niet goed is. Als er een ding duidelijk is geworden hier in Italië, is dat je een betrouwbare partij nodig hebt die je adviseert want net als in Nederland zijn er ook in Italië lieden die je geld uit de zak willen kloppen. Wij steken veel tijd in een goede voorbereiding zodat mensen

niet voor verrassingen komen te staan want die verhalen kent iedereen.

Contact met familie en vrienden veel intenserSommige mensen denken dat emigreren de band met familie en vrienden verslechtert maar wij ervaren dat helemaal niet zo, integendeel, die is juist beter geworden. Natuurlijk, je ziet elkaar minder maar als je elkaar ziet is het veel intenser. Onze kinderen en vrienden komen regelmatig want dat is tegenwoordig zo makkelijk. Ze vinden het heerlijk hier, vakantie! Maar als ze er zijn hebben we veel beter contact, we praten echt met elkaar, over onze diepere emoties en de belangrijke dingen van het leven. De rust van hier, weg uit de Nederlandse hectiek en de tijd die je echt samen doorbrengt maakt dat we een soort verzamelplaats van herinneringen hebben gemaakt die onze band enorm versterkt.

We voelen ons hier geweldig. Ja, we verdienen een stuk minder dan in Nederland maar we hebben hier niet veel nodig. De luxe en de nieuwe leaseauto’s hebben we achter ons gelaten, een verademing. De sociale contacten zijn hier dieper, het leven heeft een ander ritme, het ritme van de mens, die in Italië nog centraal staat. www.bisconti.eu, www.italiacasa.nl

Ps. U kunt Coen Vreeke persoonlijk ontmoeten tijdens de Second Home International beurs in Utrecht, 2 t/m 4 oktober.

Later vroeg één van de zustertjes of ik soms de trulli van binnen wilde bekijken... pardon? Uiteraard wilde ik dat. En zo gebeurde het dat ik een trullo uit rond 1900 in bewoonde staat van binnen mocht bekijken. Vol trots liet ze mij het woninkje zien, maar haar trots was toch wel de trullo uit 1750, één van

de oudste van Puglia, die nu als dorpshuis dienst deed. De vuurplaats, vloer en muren waren nog in oorspronkelijke staat…hoe bedoel je Alberobello? Mijn Puglia-trip kon niet meer stuk……

Annelies Hazebroek (www.ipli.nl)

del Giornale che non potranno venire a tutte le proiezioni?

M.B.: Ne voglio citare solamente due, uno a colori, e uno in bianco e nero! Il deserto rosso, in un nuovo restauro digitale dove spiccherà ancora di più sul grande schermo la meravigliosa fotografia del grande maestro delle luci Carlo di Palma, e La notte, che invece proietteremo nello ‘splendore’della

pellicola a 35 millimetri, un meraviglioso spaccato sul grande problema del ruolo degli intellettuali nella società italiana, da una sceneggiatura di Ennio Flaiano.

Le foto di film di Antonioni sono di Sergio Strizzi (1931-2004). Si ringrazia l’Eye Filmmuseum per averne concesso l'uso.


Dot.ssa Rita Venturelli is Directrice van het Italiaans Cultureel Instituut in Amsterdam

Michelangelo Antonioni all’Eye Filmmuseum. Intervista a Massimo Benvegnù

Sono felicissima, in un pomeriggio di questo caldo fine agosto, di prendere il traghetto per andare all’ Eye Filmmuseum di Amsterdam, dove mi aspetta Massimo Benvegnù, da anni Print Coordinator dell'Eye e allo stesso tempo critico cinematografico e collaboratore del Festival del Film di Locarno. Parliamo di Michelangelo Antonioni godendo, nel bar/ristorante, della vista sulla straordinaria architettura interna di questo edificio e di quella, oltre le grandi vetrate, di un sublime scorcio di mare e città.

R

Herfst in Italië: Traditionele Sagre en foodfestivals

Dott. Marco Montini van ENIT

Ik beveel iedereen aan om Italië ook eens in de herfst te bezoeken want overal vinden er dan zogenaamde sagre plaats. Van september tot en met november kunnen bezoekers genieten van talrijke festivals die in het teken staan van de streekproducten. Zo zijn er bijvoorbeeld sagre voor kastanjes, eekhoorntjesbrood, truffels, ham en natuurlijk de jonge wijn en olijfolie.

l deze wijn-, kastanje- en champignon-festivals trekken veel bezoekers naar kleine en grote plaatsen. Een

voorbeeld is het Festa dell'Uva e del Vino Bardolino, waar wijnliefhebbers in het pittoreske stadje aan de oostelijke oever van het Gardameer van 1 tot en met 5 oktober tal van proeverijen kunnen bijwonen.

ANaast de bekende Sagre zijn er ieder najaar in Italië talrijke evenementen die in het teken van eten en voedsel. Bijzonder is het jaarlijkse Couscous

Festival in San Vito Lo Capo op Sicilië, dit jaar van 18 tot en met 27september 2015. Hier staat al 18 jaar de couscous in het middelpunt van de belangstelling, een van de meest populaire etenswaren ter

Guerra, che era un vispo conferenziere. Ricordo bene l'ultima volta che vidi Antonioni di persona, ad una festa a Cinecittà una decina d'anni fa - una

situazione, paradossalmente, Felliniana: il vecchio Maestro, muto, immobile, con gli occhiali da sole a mezzanotte, circondato dai flash e dalla bolgia umana danzante. Qualche anno dopo, mi toccò scrivere il 'coccodrillo' per la sua morte, il giorno dopo quello per Ingmar Bergman - e mi resi conto che era stato un privilegio per la mia generazione aver comunque avuto un qualche ultimo contatto con questi giganti che hanno fatto grande il Cinema. E adesso ci tocca il compito di ricordarli col nostro lavoro.

R.V.: L’Eye presenterà 10 film di Antonioni (per titoli e date vedi www.eyefilm.nl). Potresti suggerire quelli che consideri imperdibili a quei lettori

.V.: Massimo, tu sei la persona ideale per presentare ai

lettori del Giornale la mostra “Michelangelo Antonioni. Il maestro del cinema moderno”, e il ciclo di film su Michelangelo Antonioni che l’Eye Filmmuseum ospiterà dal 12 settembre al 16 gennaio 2016. Da parte mia, posso solo dire di essere emozionata da questa notizia e infinitamente grata all’Eye. Antonioni è stato il mito della mia generazione, ma oggi pare un po’ dimenticato...

M.B.: Rita, indubbiamente dopo la sua scomparsa nel 2007 l'attenzione nei confronti del suo lavoro stava scendendo, ma grazie a questa mostra itinerante, allestita dalla Fondazione Ferrara Arte con la Galleria d’Arte Moderna e Contemporanea-Museo Michelangelo Antonioni di Ferrara, in collaborazione con la Fondazione Cineteca di Bologna, è stato dato al pubblico internazionale il modo di ricontestualizzare l'opera di Antonioni. Dopo Parigi e Bruxelles, l'EYE è l'ultima tappa della mostra prima del suo ritorno a Ferrara. Oltre all'esposizione, verranno proiettati dieci titoli classici dalla filmografia di Antonioni, tra cui diversi restauri.

R.V.: Ho cominciato ad amare Antonioni, come tutti i miei compagni di scuola, al liceo e poi all’università. Data la mia pur venedranda età, mi sono persa le prime visioni di molti suoi film, penso in particolare a L’avventura, L’eclisse, La

notte, visti poi in VHS, ma poi non ne ho persa una di quelle che sono seguite. Tutti allora erano eccitati da quei film criptici che scatenavano dialoghi infiniti. Tu, Massimo, figlio di una generazione posteriore, come hai vissuto i film di Antonioni?

M.B.: Ho avuto il piacere di annoverare tra i miei maestri il Professor Giorgio Tinazzi, che era un po' il 'biografo' di Antonioni, e aveva scritto su di lui il mitico primo numero del 'Castoro', quei

manualetti quadrati che hanno formato un po' tutti, dalla generazione dei Cineclub fino a quella di Internet. Ogni tanto ci portava a lezione Tonino

Richard Harris e Monica Vitti in Il deserto rosso,1964

Jeanne Moreau e Marcello Mastroianni in La notte, 1961

Monica Vitti e Alain Delon in L'eclisse, 1962

Monica Vitti in La notte, 1961

Michelangelo Antonioni

Jeanne Moreau in La notte, 1961

Il deserto rosso, 1964

M.B. e R.V. nel bar dell'EYE

Het Couscous Festival Chocolade beeldhouwen op Eurochocolate

Er zijn o.a. champignon- en kastanjesagre

wereld en een symbool van de culturele diversiteit van Sicilië. Het festival wil met culinaire cultuur een voorbeeld stellen voor de integratie en wereldvrede. Bezoekers staan veel verschillende smaken en kleuren te wachten. Er zijn kookwedstrijden, internationale chefs, kooklessen, proeverijen en concerten. Couscous is echt onderdeel van de Siciliaanse keuken. De oorsprong ligt in de Arabische bezetting van het eiland in de middeleeuwen. Met name in de provincie Trapani en de nabijgelegen Egadische eilanden (waar ook paradijselijke stranden zijn!) wordt veel couscous gegeten.www.couscousfest.it

In Umbrië, in het midden van Italië, trekt het chocoladefestival Eurochocolate fijnproevers uit de hele wereld. Het is een openluchtfestival met een keur aan activiteiten waarin chocolade centraal staat. Ook kinderen vinden het festival erg leuk, en niet alleen vanwege de lekkernijen. Een van de hoogtepunten van het evenement is namelijk de Sculture di Cioccolato waarin chocoladekunstenaars hun vakmanschap demonstreren en uit grote chocolade blokken de meest fantastische sculpturen beeldhouwen.www.eurochocolate.com

Ik nodig u van harte uit voor een fijnproeverstrip om zo de enorme culinaire diversiteit van Italië te leren kennen. In de herfst laat die zich namelijk van haar beste kant zien!

X7.1 iperespresso illyméér dan aromaméér dan espresso.

Met Iperespresso is het mogelijk om ook thuis van een perfecte espresso te genieten. Dankzij de capsules en de prachtige X7.1 Iperespresso is het resultaat een ongeëvenaarde koffie, net als in een Italiaanse bar. Ervaar thuis de sensatie van een intense, fluweelachtige espresso, met een rijk, vol en langdurig crèmelaagje. Van de eerste slok tot aan de laatste druppel.

De illy Iperesprespresso capsules zijn verkrijgbaar in normale en donkere branding, lungo, cafeïnevrij en in de Monoarabica single origins.

Ontdek meer op: www.illy.com

EWH1507_Il_Giornale.indd 2 12-02-15 14:21

Documents

Il Giornale herfst/autunno 2015