8/16/2019 Il Participio Galilei
1/2
IL PARTICIPIO
1) Forme del participio
a) Il participio attivoλύω: pres.
λύων λύουσα λῦον, aor.
λύσας λύσασα λῦσαν, fut.
λύσων λύσουσα λῦσον, perf.
λελυκώς λελυκυῖα
λελυκός .
φαίνω: pres. φαίνων, aor. φήνας φήνασα φῆναν,
fut. φανῶν φανοῦσα φανοῦν, perf.
πεφηνώς πεφηνυῖα πεφηνός .
βάλλω: pres. βάλλων, aor. βαλών βαλοῦσα βαλόν, fut.
βαλῶν βαλοῦσα βαλοῦν, perf. βεβληκώς.
ἀγγέλλω: pres. ἀγγέλλων, aor. ἄγγειλας, fut. ἀγγελῶν, perf.
ἠγγελκώς.
φυλάσσω: pres. φυλάσσων, aor. φυλάξας , fut. φυλάξων, perf.
πεφυλαχώς.
b) Il participio medio-passivo
λύω: pres. λυόμενος λυομένη λυόμενον, aor.
m. λυσάμενος, aor. p. λυθείς λυθεῖσα λυθέν,
fut. m. λυσόμενος, fut. p.
λυθησόμενος, perf. λελυμένος
λελυμένη
λελυμένον.φαίνω: pres. φαινόμενος, aor. m. φηνάμενος, aor.
p. φανείς φανεῖσα φανέν, fut. m. φανούμενος, fut. p.
φανησόμενος, perf. πεφασμένος.
βάλλω: pres. βαλλόμενος, aor. m. βαλόμενος, aor. p. βληθείς,
fut. m. βαλούμενος, fut. p. βληθησόμενος, perf.
βεβλημένος.
ἀγγέλλω: pres. ἀγγελλόμενος, aor. m. ἀγγειλόμενος, aor. p.
ἀγγελθείς, fut. m. ἀγγελούμενος, fut. p.
ἀγγελθησόμενος, perf. ἠγγελμένος.
φυλάσσω: pres. φυλασσόμενος , aor. m. φυλαξάμενος, aor. p.
φυλαχθείς, fut. m. φυλακόμενος, fut. p.
φυλαχθησόμενος, perf. πεφυλαγμένος.
2) Funzioni del participio
a) Il participio sostantivato
- Καὶ μὴν ὑπεραποθνῄσκειν γε μόνοι ἐθέλουσιν
οἱ ἐρῶντες, οὐ μόνον ὅτι ἄνδρες,
ἀλλὰ καὶ αἱ γυναῖκες.
- Ἐννοήσατε γὰρ δὴ τίς ἂν πόλις πολεμία
ὑπὸ μὴ πειθομένων ἁλοίη· τίς δ' ἂν
φιλία ὑπὸ μὴ πειθομένων
διαφυλαχθείη· ποῖον δ'
ἂν ἀπειθούντων στράτευμα νίκης τύχοι.
- Σωκράτης δὲ πάντα μὲν ἡγεῖτο θεοὺς εἰδέναι, τά τε
λεγόμενα καὶ πραττόμενα καὶ τὰ σιγῇ
βουλευόμενα,
πανταχοῦ δὲ παρεῖναι καὶ σημαίνειν τοῖς ἀνθρώποις
περὶ τῶν ἀνθρωπείων πάντων.
- Ὁ λόγος δηλοῖ,
ὅτι οἱ φιλίαν παρασπονδοῦντες,
κἂν τὴν τῶν ἠδικημένων ἐκφύγωσι κόλασιν,
ἀλλ ' οὖν γε τὴν ἐκ
θεοῦ τιμωρίαν οὐ διακρούσονται.
b) Il participio attributivo
- Ὁ τύραννος ὁ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἐκβαλλόμενος εἰς τὴν
Σπάρτην φεύγει.
- Ὁ τῶν Περσῶν πρεσβευτὴς σὺν τοῖς πολίταις τοῖς τὸν
πόλεμον βουλομένοις διαλέγεται.
- Ἐν
τῇ νήσῳ ὀνομαζομένῃ Σικελίᾳ καλαὶ καὶ γνώριμαι
ἀποικίαι ἐχτίζοντο ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων.
- Ὁ αθλητὴς ἐγκωμιαζόμενος ὑπὸ τῶν ποιητῶν δόξαν
καὶ τιμὴν κλεινὴν δέχεται· ἐν δὲ τοίς πολίταις
πρωτεύει.
c) Il participio predicativo
- Ἄνδρες σύμμαχοι, ἴσως,
ἐπειδὴ παρὼν τυγχάνω καὶ πρεσβύτερός εἰμι Κύρου,
εἰκὸς ἄρχειν με λόγου.
- Χαίρεις ὁρῶν φῶς.- Τοὺς γὰρ εὐσεβεῖς θεοὶ θνῄσκοντας
οὐ χαίρουσι.
- Ἆρ' οἶσθα πατρὸς τρεῖς ἀρὰς ἔχων σαφεῖς;
8/16/2019 Il Participio Galilei
2/2
- Νικῶντα Ὀρέστην πᾶσιν ἀγγέλλω φίλοις.
- Ἐγὼ δὲ πολλοὺς μὲν οἶδα διὰ τὸν
πόλεμον μεγάλην εὐδαιμονίαν κτησαμένους, πολλοὺς δὲ τῆς
ὑπαρχούσης
ἀποστερηθέντας διὰ τὴν εἰρήνην.
- Τῶν ἀνθρώπων ἔνιοι, τοὺς ἐχθροὺς φυλαττόμενοι, λανθάνουσι
πολλῷ χαλεπωτέροις τῶν ἐχθρῶν φίλοις
ἐμπίπτοντες.
- Οἱ τοῖς πέλας ἐπιβουλὰς ῥάπτοντες φθάνουσιν
αὐτοὶ συμφοραῖς περιπίπτοντες.
d) Il participio congiunto
- Ἔλαφος διωκομένη ὑπὸ κυνηγῶν ἐκρύπτετο ὑπό
τινα ἄμπελον. διελθόντων δὲ τῶν κυνηγῶν,
λαθεῖν ἤδη
δόξασα, κατήσθιε τὰ φύλλα τῆς ἀμπέλου.
- Ἔλαφος κυνηγοὺς φεύγουσα ὑπ'
ἀμπέλῳ ἐκρύβη.
- Ἀγησίλαος τοίνυν ἔτι μὲν νέος ὢν ἔτυχε τῆς βασιλείας.
- Ἀοίκητος γοῦν ἐστι
ἡ Λιβύη διὰ ταῦτα· ἢ πῶς γὰρ
ἂν οἰκοῖτο ἀνήμερος οὕτω καὶ ξηρὰ καὶ ἄφορος
οὖσα καὶ
πολλῷ τῷ αὐχμῷ πιεζομένη;
- Μῶρος δὲ καὶ εἴ τις ζῆν βουλόμενος
φεύγειν ἐπιχειροίη, εἰδὼς ὅτι οἱ μὲν νικῶντες σῴζονται,
οἱ δὲ φεύγοντεςἀποθνῄσκουσι μᾶλλον τῶν μενόντων.
- Ἐκ δὲ τούτου ἀνίσταντο οἱ μὲν ἐκ τοῦ αὐτομάτου,
λέξοντες ἃ ἐγίγνωσκον, οἱ δὲ καὶ ὑπ' ἐκείνου
ἐγκέλευστοι,
ἐπιδεικνύντες οἵα εἴη ἡ ἀπορία ἄνευ τῆς Κύρου γνώμης
καὶ μένειν καὶ ἀπιέναι.
- Ταῦτα γὰρ πράξας οὐ μόνον ἐκείνους εὐδαίμονας
ποιήσεις, ἀλλὰ καὶ πάντας ἡμᾶς εἰς ἀσφάλειαν
καταστήσεις.
- Ἡ Σελήνη δὲ ἄγρυπνος καὶ αὐτὴ
περίεισιν φαίνουσα τοῖς κωμάζουσιν καὶ τοῖς ἀωρὶ
ἀπὸ τῶν δείπνων
ἐπανιοῦσιν.
- Ἀρπάσας δὲ Τηλέμαχον ἐχ τοῦ κόλπου τῆς Πηνελόπης, ὡς
κτενῶν ἐξιφούλκει.
e) Il genitivo assoluto
- Τών ἀνυηρώπων ἔνιοι, ἄλλων μοχυούντων,
αὐτοὶ προσποιοῦνται κάμνειν. - Ἀννίβου δ' ἐμβαλόντος εἰς
Ἰταλίαν, ἐπέμφθη
μὲν ὁ Μάρκελλος ἐπὶ Σικελίαν στόλον ἄγων.
