28
Edycja 2009 Opodatkowanie osób fizycznych w Unii Europejskiej* Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni?

Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Edycja 2009

Opodatkowanie osób fizycznych w Unii Europejskiej*Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni?

Page 2: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Spis treÊci

Wst´p 1

W skrócie 2

Metodologia 3

Przeglàd krajowych systemów podatkowych 5

Ogólne podsumowanie rezultatów badania 7

Scenariusz 1 7

Scenariusz 2 8

Scenariusz 3 9

Scenariusz 4 10

Ârednia z czterech scenariuszy 11

Szczegółowa analiza wyników 12

Wpływ poziomu wynagrodzenia na obcià˝enie z tytułu podatków i składek na ubezpieczenia społeczne 12

Prorodzinne ulgi podatkowe 14

Podatek liniowy 15

Składki pracodawcy na ubezpieczenia społeczne 17

Składanie zeznaƒ podatkowych w formie elektronicznej 18

Wnioski 19

Dane kontaktowe 20

Aneks 21

Page 3: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni?

To pytanie zadaliÊmy sobieniedawno, w czasie ciàgle trwajàcego – choç, zdaniem niektórych, koƒczàcego si´ – kryzysu finansowego.Odpowiedê, którà uzyskaliÊmyprzeprowadzajàc badanie we wszystkich krajach Unii Europejskiej, wskazuje na ró˝nice pomi´dzyposzczególnymi systemami podatkowymi i brak jednolitego podejÊcia krajów członkowskich do opodatkowania dochodówosobistych czy ubezpieczeƒspołecznych.

Wst´pNiniejszy raport jest pierwszà z planowanej serii corocznych publikacji PwC obrazujàcych,do jakiego stopnia opodatkowanie oraz składki na ubezpieczenia społeczne wpływajà na wysokoÊç dochodu netto osób fizycznych na terenie całej Unii Europejskiej. Wyraênie widaç, ˝e klimat polityczny poszczególnych krajów istotnie wpływa na wyniki w tym zakresie, jako ˝e rzàdy szukajà sposobów na zwi´kszenie wpływów do bud˝etów, a jednoczeÊnie na ich dostosowanie do poziomu Êwiadczeƒ na rzecz obywateli swych krajów. Jednak˝e uznajàc ró˝nice wyst´pujàce pomi´dzy poszczególnymi krajami, naszymzdaniem analiza wpływu opodatkowania i ubezpieczeƒ społecznych na dochód netto osóbfizycznych jest niesłychanie istotna. W koƒcu wi´kszoÊç pracowników udaje si´ do pracy,bioràc pod uwag´ to, ile pieni´dzy ostatecznie weêmie ze sobà do domu, a ile b´dzie musiała oddaç na rzecz paƒstwa. Kontynuujàc badanie w ciàgu nast´pnych lat mamynadziej´ na identyfikacj´ pewnych trendów w podejÊciu do opodatkowania dochodówosób fizycznych. Czy na przykład obcià˝enia podatkowe nakładane na osoby fizyczneb´dà si´ zmniejszaç? JeÊli tak, to w jaki sposób ustawodawcy b´dà radzili sobie z deficytembud˝etowym – czy w wi´kszej mierze zacznà polegaç na podatkach od konsumpcji, podatkach majàtkowych czy podatkach od osób prawnych? Na poczàtku obecnej dekadyobserwowaliÊmy boom na liniowe stawki podatkowe, przy czym jedynie nieco ponad jednaczwarta krajów członkowskich Unii wdro˝yła podatek liniowy, ze stawkami na poziomie od 10% w przypadku Bułgarii do 25% na Łotwie. Majàc na uwadze kraje przy wschodniejgranicy Unii Europejskiej, które równie˝ przyj´ły podatek liniowy, wydaje si´ bardzo interesujàce, czy wzrost zainteresowania tego rodzaju podatkiem wpłynie na podejÊcie do opodatkowania dochodów osobistych w pozostałej cz´Êci UE. Wyrazem tego byłobywprowadzanie opodatkowania liniowego w krajach „starej” Europy. I w koƒcu, czy w kontekÊcie procesu ujednolicania prawodawstwa w paƒstwach Unii, za sprawà Êrodków ustawodawczych czy te˝ w wyniku presji rynkowej, nadchodzàce lata przyniosàwi´ksze ujednolicenie w zakresie procentowego wpływu opodatkowania na efektywnydochód netto osób fizycznych?

W obecnej sytuacji wyzwaƒ bud˝etowych, przed jakimi stojà rzàdy wielu krajów Unii Europejskiej, opodatkowanie osób fizycznych w jeszcze wi´kszej mierze b´dzie tematemdebaty publicznej. Nie mamy na celu wszczynania dyskusji co do właÊciwego poziomuopodatkowania, ani co do stopnia obcià˝enia okreÊlonych sektorów gospodarki. Nie komentujemy tak˝e, jak rzàdy powinny wydawaç pieniàdze, jakie Êwiadczenia oferowaçspołeczeƒstwu, jaki powinien byç poziom opieki socjalnej, ani jakie powinno byç zabezpieczenie i finansowanie przyszłych emerytur. Te wszystkie kwestie sà cz´Êcià programów politycznych i pozostawiamy je wobec tego politykom. Poprzez ten raportmamy raczej na celu dostarczenie wszystkim zainteresowanym wysokiej jakoÊci przeglàdusystemów opodatkowania pracowników w Unii Europejskiej. W zwiàzku z tym, ˝e rzàdyrównowa˝à potrzeb´ generowania dochodów z potrzebà przyciàgania inwestycji, promocjiwzrostu liczby miejsc pracy oraz planów dla przyszłych pokoleƒ, musi ulec zmianie politykaopodatkowania dochodów osobistych. Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan tenb´dzie si´ jeszcze pogł´biał.

W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim stopniu składki płacone przez pracodawc´na ubezpieczenia społeczne podwy˝szajà koszty zatrudnienia. Dodatkowo, zbadaliÊmymo˝liwoÊç składania zeznaƒ podatkowych drogà elektronicznà.

Co do zasady, nasz raport dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych oraz składekna ubezpieczenia społeczne w 2009 r. Załàczamy do niego równie˝ zwi´złe podsumowanieistotnych zmian w prawie podatkowym w paƒstwach UE wprowadzonych zarówno w 2009,jak i w 2010 roku, cz´Êciowo w zwiàzku z kryzysem gospodarczym.

PricewaterhouseCoopers 1

Camiel van der Meij

Partner, dział prawno-podatkowyPricewaterhouseCoopers Sp. z .o.o.

Joanna Narkiewicz-Tarłowska

Starszy mened˝er, dział prawno-podatkowyPricewaterhouseCoopers Sp. z .o.o.

Page 4: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

2 Opodatkowanie osób fizycznych w Unii Europejskiej

W skrócie• Generalnie Êrednie wynagrodzenie netto mieszkaƒców

Unii Europejskiej wynosi ok. 70% pensji brutto. Przeci´tne obcià˝enia z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych stanowià ok. 20%, a z tytułu ubezpieczeƒ społecznych (cz´Êç pracownika) – ok. 10% wynagrodzenia brutto.

• Kraje, które mogà pochwaliç si´ Êrednim netto na poziomiewy˝szym ni˝ 70% to: Hiszpania, Estonia, Cypr, RepublikaCzeska, Słowacja, Bułgaria, Malta, Litwa, Portugalia, Łotwa,Polska, Luksemburg i Rumunia.

• Na powy˝szej liÊcie znajdujà si´ wszystkie kraje, którewprowadziły liniowy podatek dochodowy od osób fizycznych (Estonia, Republika Czeska, Słowacja, Bułgaria,Litwa, Łotwa i Rumunia). Ârednie wynagrodzenie nettouzyskiwane w tych krajach to ok. 78% wynagrodzenia brutto (podczas gdy Êrednie netto uzyskiwane w krajach z progresywnà skalà podatkowà wynosi ok. 68%). Niemniej, mi´dzy poszczególnymi krajami z podatkiem liniowym wyst´pujà równie˝ spore ró˝nice w wysokoÊciÊredniego wynagrodzenia netto – np. w Rumunii wynosiono ok. 71%, a w Estonii – ok. 82% pensji brutto.

• Jednak˝e mieszkaƒcy niektórych krajów z progresywnymsystemem podatkowym mogà cieszyç si´ Êrednim wynagrodzeniem netto na poziomie zbli˝onym do Êredniegonetto w najwy˝ej uplasowanych krajach z podatkiem liniowym. Nale˝à do nich Hiszpanie (ok. 83%) i Cypryjczycy(ok. 81%). Niewàtpliwie jest to efekt nie tylko poziomu obcià˝eƒ podatkowych, ale tak˝e kosztów pracowniczejcz´Êci składek na ubezpieczenia społeczne.

• Na uwag´ zasługuje stosunkowo wysoka pozycja Polski ze Êrednim wynagrodzeniem netto na poziomie ok. 74%.

• Nale˝y jednak pami´taç, ˝e wspomniane powy˝ej Êredniedla ró˝nych krajów mogà si´ ró˝niç, jeÊli weêmiemy pod uwag´ konkretne grupy społeczne, np. osoby o ni˝szych dochodach w zestawieniu z osobami o wy˝szych dochodach czy osoby samotne w porównaniu do osób z rodzinami. Dlatego te˝ w naszym raporcie przeanalizowaliÊmy ró˝ne scenariusze i wyniki dla poszczególnych grup sà ró˝ne.

Page 5: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Zało˝enia

Naszych analiz dokonywaliÊmy w ramach czterech zało˝onych scenariuszy. Poni˝ej wymieniamy zało˝enia le˝àce u podstaw ka˝dego z nich:

• badane osoby sà rezydentami podatkowymi w danym kraju (tzn. majà miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w danym kraju);

• ich pracodawca jest podmiotem zarejestrowanym w tym kraju;

• ich całkowity roczny przychód z tytułu zatrudnienia stanowi Êrednie miesi´czne wynagrodzenie w danym kraju w roku 2009 pomno˝one przez 12 (Êrednie wynagrodzenie jest wyra˝one w lokalnej walucie danego kraju);

• dane osoby nie uzyskujà innych dochodów oprócz dochodów z tytułu zatrudnienia;

• nie uwzgl´dniamy ulg podatkowych (oprócz ulg prorodzinnych);

• zastosowane zostały stawki podatku i ubezpieczeƒ społecznych obowiàzujàce w 2009 r.

PricewaterhouseCoopers 3

MetodologiaUwa˝amy, ˝e w celu dokonywania porównaƒ nale˝y sprowadziç porównywanekwestie do wspólnego mianownika.

Z tego wzgl´du nie zdecydowaliÊmy si´ na podejÊcie oparte na takich samychwartoÊciach dochodu we wszystkich badanych krajach. Byłoby ono bowiem obcià˝one wzgl´dnoÊcià kursów walutowych, ró˝nicami w zakresie kosztów ˝ycia,jak równie˝ w Êwiadczeniach, jakie podatnik otrzymuje w zamian za płacone przez siebie podatki. ZdecydowaliÊmy si´ porównywaç dochody netto (obliczonejako procent pensji brutto) w oparciu o Êrednie płace w poszczególnych krajach.Scenariusze, jakie przedstawiliÊmy, sà uproszczone, aby uczyniç naszà analiz´jasnà i klarownà.

Page 6: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

4 Opodatkowanie osób fizycznych w Unii Europejskiej

Scenariusz 1

Scenariusz 2

Scenariusz 3

Scenariusz 4

Scenariusze

odnosi si´ do osoby nieposiadajàcej rodziny (współmał˝onka i dzieci), która uzyskuje Êrednie wynagrodzenie roczne.

odnosi si´ do osoby pozostajàcej w zwiàzku mał˝eƒskim, której współmał˝onek nie uzyskuje ˝adnych dochodów. Zakładamy równie˝ dwoje dzieci pozostajàcych na utrzymaniu, które nie uzyskujà ˝adnego dochodu. W tym scenariuszu uwzgl´dniliÊmywszelkie dost´pne prorodzinne ulgi podatkowe, np. roczne mał˝eƒskie rozliczenie podatkowe, ulga na dzieci itp. Zało˝yliÊmy równie˝, ˝e dana osoba uzyskuje Êrednie wynagrodzenie roczne.

odnosi si´ do osoby nieposiadajàcej rodziny (współmał˝onka i dzieci), która uzyskuje pi´ciokrotnoÊç Êredniego wynagrodzenia rocznego.

odnosi si´ do osoby pozostajàcej w zwiàzku mał˝eƒskim, której współmał˝onek nie uzyskuje ˝adnych dochodów. Zakładamy równie˝ dwoje dzieci pozostajàcych na utrzymaniu, które nie uzyskujà ˝adnego dochodu. Uwzgl´dniliÊmy tak˝e wszelkiedost´pne prorodzinne ulgi podatkowe, np. roczne mał˝eƒskie rozliczenie podatkowe, ulga na dzieci. W odró˝nieniu od scenariusza 2 zało˝yliÊmy, ˝e dana osoba uzyskuje pi´ciokrotnoÊç Êredniego wynagrodzenia rocznego.

Ârednie wynagrodzenie w UE

Pensje wyra˝one w narodowych walutach ró˝nych od euro zostały przeliczone na euro zgodnie ze Êrednim kursem prezentowanym przez portal Oanda.com na dzieƒ 16 grudnia 2009 r.

Poni˝ej zamieszczamy tabel´ prezentujàcà przybli˝one Êrednie roczne pensje (wyra˝one w euro)dla poszczególnych krajów

Kraj Ârednie roczne wynagrodzenie brutto (EUR)

Austria 40 000

Belgia 40 000

Bułgaria 3 683

Cypr 26 400

Dania 34 738

Estonia 9 027

Finlandia 32 000

Francja 34 000

Grecja 36 000

Hiszpania 30 000

Holandia 32 500

Irlandia 41 234

Litwa 7 994

Luksemburg 44 400

Łotwa 7 664

Malta 13 960

Niemcy 40 044

Polska 9 176

Portugalia 10 917

Republika Czeska 11 817

Rumunia 4 781

Słowacja 8 025

Słowenia 16 790

Szwecja 21 881

W´gry 8 690

Wielka Brytania 27 504

Włochy 30 000

Page 7: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Przeglàd krajowych systemów podatkowychZanim wdamy si´ w szczegóły wpływu podatku dochodowego od osób fizycznych oraz ubezpieczeƒ społecznych na dochody netto, chcielibyÊmy umieÊciç nasze badania w nieco szerszej perspektywie. Podatek dochodowy od osób fizycznych i ubezpieczeniaspołeczne sà tylko cz´Êcià systemu podatkowego istniejàcego w danym paƒstwie.Równie˝ podatki jako takie to jedynie element produktu krajowego brutto. Tote˝ te dwaukłady odniesienia, a konkretnie udział podatków w produkcie krajowym brutto oraz udziałposzczególnych podatków w podatkach ogółem powinny stanowiç tło dla naszychrozwa˝aƒ w celu lepszego zrozumienia kontekstu. Podatek dochodowy od osób fizycznychoraz składki na ubezpieczenia społeczne nie stanowià odizolowanego systemu i sà cz´Êciàbardziej zło˝onej struktury nowoczesnej gospodarki i całokształtu wpływów bud˝etowych.A zatem, tabele poni˝ej stanowià, w naszym przekonaniu, właÊciwà perspektyw´ dla naszych dociekaƒ.

Udział poszczególnych podatków w podatkach ogółem

PricewaterhouseCoopers 5

Austria 18,4 6,0 2,7 7,1 23,7 6,2 2,3 33,8

Belgia 16,2 5,0 5,6 3,8 27,3 8,2 3,0 30,9

Bułgaria 35,4 17,2 1,2 1,3 9,4 9,5 2,1 25,3

Cypr 27,2 9,0 4,7 7,1 15,1 16,6 2,0 18,4

Dania 21,4 6,7 5,3 3,7 51,8 7,4 2,0 2,0

Estonia 28,2 11,4 1,4 2,0 18,5 5,2 0,0 33,3

Finlandia 19,4 7,8 3,1 0,6 30,3 9,0 2,1 27,7

Francja 16,6 4,6 4,4 9,8 17,3 6,9 3,4 37,6

Grecja 22,6 7,8 7,2 0,9 14,7 8,0 2,6 36,3

Hiszpania 16,5 6,0 7,0 2,9 20,9 12,8 2,4 32,9

Holandia 19,4 6,3 5,3 2,6 19,1 9,1 3,4 34,8

Irlandia 24,2 7,6 8,4 3,0 23,5 10,7 6,8 15,9

Litwa 27,4 9,8 1,3 1,8 22,2 8,6 0,1 28,8

Luksemburg 15,9 10,1 3,6 5,7 20,1 14,8 2,1 27,8

Łotwa 26,9 9,4 2,6 2,4 20,1 8,9 1,2 28,6

Malta 22,2 9,7 10,4 1,4 17,0 19,4 2,8 17,1

Niemcy 17,8 6,7 2,5 5,8 23,4 3,5 1,9 38,5

Norwegia 19,0 4,8 3,7 1,3 22,1 26,0 2,3 20,8

Polska 24,1 12,1 1,1 4,4 15,3 7,9 1,7 34,6

Portugalia 23,9 7,9 7,7 2,2 15,5 10,1 1,0 31,8

Republika Czeska 17,8 10,3 1,3 1,1 11,7 13,1 0,4 44,2

Rumunia 27,7 10,4 2,4 2,8 11,2 10,5 1,3 33,6

Słowacja 22,9 12,0 1,3 3,2 8,7 10,0 2,1 39,8

Słowenia 22,4 8,6 2,8 5,5 15,0 8,8 1,1 36,0

Szwecja 19,1 5,8 1,6 8,9 30,2 8,3 0,9 25,3

W´gry 19,9 8,4 10,2 1,7 18,0 6,9 0,8 34,1

Wielka Brytania 18,1 8,8 4,2 4,2 28,9 8,8 8,6 18,4

Włochy 14,4 4,8 7,0 8,4 26,3 7,5 1,5 30,1

Podatki poÊrednie:

akcyza i podatki

od konsumpcji

Podatki poÊrednie:

Inne podatkinakładane na

produkty (w tym cła)

Podatki poÊrednie:

Inne podatkinakładane

na produkcj´

PodatkibezpoÊrednie:

Podatek od osób

fizycznych

PodatkibezpoÊrednie:

Podatek od osób

prawnych

PodatkibezpoÊrednie:

Inne

Ubezpieczeniaspołeczne

Podatki poÊrednie:

VAT

èródło: “Taxation trends in the European Union”, publikacja Komisji Europejskiej (Edycja 2009).

Page 8: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Tabela na poprzedniej stronie przedstawia ogólne zbalansowanie wpływów podatkowych,tj. w krajach, w których poziom podatków bezpoÊrednich jest wzgl´dnie wysoki, podatkipoÊrednie nało˝one na towary, usługi, konsumpcj´ lub produkcj´ sà relatywnie niskie i na odwrót. Tylko niektóre kraje prezentujà wzgl´dnie równy udział poszczególnych podatków.Co jest szczególnie istotne, poziom podatków bezpoÊrednich jest ni˝szy w krajach b´dàcych nowymi członkami Unii Europejskiej (kraje Europy Ârodkowo-Wschodniej). Z drugiej strony, podatki poÊrednie sà tam wzgl´dnie wysokie. W dalszej cz´Êci naszegoraportu analizujemy kolejne ró˝nice pomi´dzy tymi krajami a krajami Pi´tnastki, szczególnie w odniesieniu do podatku liniowego.

6 Opodatkowanie osób fizycznych w Unii Europejskiej

Udział podatków w PKB

0%

10%

20%

30%

40%

50%

Dania

Szwec

jaBelg

ia

Franc

ja

Włochy

Finlan

dia

Austria Cyp

r

Węgry

Niemcy

Holand

ia

Słowen

ia

Hiszpan

ia

Cze

chy

Portug

alia

Luks

emburg

W. Bryt

ania

Polska

Malta

Bułgari

a

Estonia

Grecja

Irland

iaŁo

twa

Litwa

Słówac

ja

Rumun

ia

èródło: “Taxation trends in the European Union”, publikacja Komisji Europejskiej (Edycja 2009).

Page 9: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Poni˝ej przedstawiamy zagregowanewyniki dotyczàce dochodu netto

Cypr 89%

Malta 84%

Portugalia 84%

Estonia 81%

Słowacja 80%

Bułgaria 78%

Hiszpania 78%

Szwecja 77%

Litwa 77%

Republika Czeska 77%

Irlandia 77%

Wielka Brytania 77%

Luksemburg 75%

Łotwa 75%

Finlandia 74%

Francja 72%

Polska 72%

Rumunia 72%

Grecja 71%

Holandia 71%

Włochy 70%

Słowenia 67%

Austria 66%

Dania 65%

W´gry 61%

Niemcy 59%

Belgia 58%

Ogólne podsumowanie rezultatów badaniaScenariusz 1 osoba nieposiadajàca rodziny, uzyskujàca Êrednie wynagrodzenie

W tym scenariuszu najwy˝szy dochód netto jest notowany na Cyprze, gdzie osoby fizycznezachowujà 89% rocznego wynagrodzenia brutto. Najni˝sze wyniki odnotowały Belgia (58%)i Niemcy (59%). Nale˝y zauwa˝yç, ˝e w Niemczech obcià˝enie podatkowe jest ni˝sze ni˝ np. w Danii, lecz z uwagi na wysokie składki na ubezpieczenia społeczne dochód netto ogółem uzyskiwany w tym kraju jest ni˝szy.

Inny interesujàcy aspekt wyników w tym scenariuszu to brak pracowniczych składek na ubezpieczenia społeczne w Szwecji.

Ârednie netto w UE w tym scenariuszu wynosi 74% wynagrodzenia brutto. Polska z wynikiem 72% uplasowała si´ blisko tej Êredniej.

PricewaterhouseCoopers 7

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Cypr

Malta

Portug

alia

Estonia

Słowac

ja

Bułgari

a

Hiszpan

ia

Szwec

jaLit

wa

Czech

y

Irland

ia

W. Bryt

ania

Luks

emburg

Łotw

a

Finlan

dia

Franc

ja

Polska

Rumun

ia

Grecja

Holand

ia

Włochy

Słowen

ia

Austria

Dania

Węgry

Niemcy

Belgia

Netto Podatek Ubezpieczenie społeczne

Udział obcià˝eƒ z tytułu podatku i pracowniczych składek na ubezpieczenia społeczne w przychodzie brutto

Page 10: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Poni˝ej przedstawiamy zagregowanewyniki dotyczàce dochodu netto

Słowacja 92%

Republika Czeska 92%

Cypr 89%

Portugalia 89%

Estonia 89%

Malta 88%

Hiszpania 87%

Irlandia 86%

Luksemburg 84%

Łotwa 84%

Litwa 79%

Polska 79%

Bułgaria 78%

Francja 78%

Szwecja 77%

Holandia 77%

Wielka Brytania 77%

Włochy 76%

Słowenia 75%

Finlandia 74%

Rumunia 74%

Grecja 73%

Dania 71%

Belgia 71%

Austria 68%

Niemcy 68%

W´gry 61%

Scenariusz 2 osoba pozostajàca w zwiàzku mał˝eƒskim, majàca dwójk´ dzieci,zarabiajàca Êrednie wynagrodzenie

W wielu badanych krajach fakt posiadania rodziny ma znaczny wpływ na istotnie wy˝szewynagrodzenie netto w porównaniu z osobami nieposiadajàcymi rodziny. Jest tak np. w Republice Czeskiej (wzrost o 15 punktów procentowych), Belgii (wzrost o 13 punktów procentowych) i Słowacji (wzrost o 12 punktów procentowych).Niemniej jednak, Belgia jest paƒstwem, w których obcià˝enia podatkowe sà nadal znaczne.

Wyniki Słowacji, Republiki Czeskiej, Portugalii, Polski i Francji sà szczególnie ciekawe. W tych krajach osoby posiadajàce rodziny korzystajà z prorodzinnych ulg podatkowychprzekraczajàcych podatek nale˝ny, w zwiàzku z czym jedyne efektywne obcià˝enia to składki na ubezpieczenia społeczne.

Âredni dochód netto w UE w tym scenariuszu wynosi 79% wynagrodzenia brutto i taki właÊnie wynik uzyskała równie˝ Polska.

8 Opodatkowanie osób fizycznych w Unii Europejskiej

Udział obcià˝eƒ z tytułu podatku i pracowniczych składek na ubezpieczenia społeczne w przychodzie brutto

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Słowac

ja

Cze

chy

Cypr

Portug

alia

Estonia

Malta

Hiszpan

ia

Irland

ia

Luks

emburg

Łotw

aLit

wa

Polska

Bułgari

a

Franc

ja

Szwec

ja

Holand

ia

W. Bryt

ania

Włochy

Słowen

ia

Finlan

dia

Rumun

ia

Grecja

Dania

Belgia

Austria

Niemcy

Węgry

Netto Podatek Ubezpieczenie społeczne

Page 11: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Poni˝ej przedstawiamy zagregowanewyniki dotyczàce dochodu netto

Bułgaria 82%

Hiszpania 78%

Estonia 78%

Litwa 76%

Republika Czeska 75%

Cypr 74%

Słowacja 74%

Łotwa 71%

Rumunia 70%

Malta 69%

Polska 68%

Wielka Brytania 64%

Portugalia 64%

Grecja 62%

Luksemburg 61%

Austria 59%

Francja 58%

Niemcy 55%

Irlandia 55%

Szwecja 55%

Włochy 54%

Holandia 54%

Finlandia 54%

W´gry 52%

Słowenia 51%

Dania 46%

Belgia 44%

PricewaterhouseCoopers 9

Udział obcià˝eƒ z tytułu podatku i pracowniczych składek na ubezpieczenia społeczne w przychodzie brutto

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Bułgari

a

Hiszpan

ia

Estonia

Litwa

Czech

yCyp

r

Słowac

jaŁo

twa

Rumun

iaMalt

a

Polska

W. Bryt

ania

Portug

alia

Grecja

Luks

emburg

Austria

Franc

ja

Niemcy

Irland

ia

Szwec

ja

Włochy

Holand

ia

Finlan

dia

Węgry

Słowen

iaDan

iaBelg

ia

Netto Podatek Ubezpieczenie społeczne

Scenariusz 3osoba nieposiadajàca rodziny, zarabiajàca pi´ciokrotnoÊç Êredniego wynagrodzenia

Niniejszy scenariusz wskazuje, ˝e generalnie w krajach z podatkiem liniowym (Bułgaria, Estonia, Litwa, Republika Czeska, Słowacja, Łotwa i Rumunia), wynagrodzenie netto (jako procent wynagrodzenia brutto) jest, jak mo˝na si´ było spodziewaç, wy˝sze ni˝ w krajach z progresywnà skalà opodatkowania (Hiszpania i Cypr stanowià wyjàtekgłównie ze wzgl´du na niskie pracownicze składki na ubezpieczenia społeczne).

Nale˝y zauwa˝yç, ˝e w Danii i Belgii obcià˝enie z tytułu podatku i ubezpieczeƒspołecznych przekracza 50% brutto, co odzwierciedla obowiàzujàcà w tych krajachwyjàtkowo silnà progresj´ podatkowà i szczególnie dotyka podatników z wysokimi dochodami.

Ârednie wynagrodzenie netto w UE w tym scenariuszu wynosi 63% wynagrodzenia brutto. Polska ze Êrednià 68% plasuje si´ znacznie powy˝ej tej Êredniej.

Page 12: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Poni˝ej przedstawiamy zagregowanewyniki dotyczàce dochodu netto

Hiszpania 87%

Bułgaria 82%

Estonia 79%

Republika Czeska 78%

Litwa 76%

Polska 76%

Słowacja 76%

Cypr 74%

Łotwa 73%

Malta 72%

Portugalia 70%

Rumunia 70%

Francja 67%

Luksemburg 65%

Wielka Brytania 64%

Grecja 62%

Niemcy 60%

Austria 59%

Irlandia 57%

Holandia 55%

Szwecja 55%

Słowenia 54%

Włochy 54%

Finlandia 54%

W´gry 52%

Dania 49%

Belgia 47%

Scenariusz 4 osoba pozostajàca w zwiàzku mał˝eƒskim, z dwójkà dzieci, zarabiajàca pi´ciokrotnoÊç Êredniego wynagrodzenia

Pewne zaskoczenie mo˝e budziç fakt, ˝e posiadanie rodziny i zwiàzane z tym udogodnieniapodatkowe nie powodujà istotnych ró˝nic w tym scenariuszu w porównaniu ze scenariuszem 3. Najwi´kszà ró˝nic´ wykazujà Hiszpania i Francja (wzrost o 9 punktów procentowych) oraz Polska (wzrost o 8 punktów procentowych).

Ogólnie rzecz bioràc, ró˝nica pomi´dzy scenariuszami 3 i 4 jest znacznie mniejsza ni˝ ró˝nica pomi´dzy scenariuszami 1 i 2. Widaç to wyraênie, gdy porównamy Êrednià UEnetto w scenariuszu 1 (74%) oraz w scenariuszu 2 (79%). Ró˝nica pomi´dzy nimi stanowi 5 punktów procentowych. W przypadku scenariusza 3 (63%) i scenariusza 4 (65%) ró˝nicawynosi jedynie 3 punkty procentowe.

Dlaczego tak si´ dzieje? Poniewa˝ ulgi prorodzinne i wspólne rozliczenie podatkowe majà mniejszy wpływ na zmniejszenie procentowego obcià˝enia z tytułu podatków i składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku osób o wy˝szych dochodach.

Ârednie netto w UE w tym scenariuszu wynosi 65% wynagrodzenia brutto. Polska w tym scenariuszu zajmuje bardzo wysokà pozycj´ z netto na poziomie 76% wynagrodzenia brutto.

10 Opodatkowanie osób fizycznych w Unii Europejskiej

Udział obcià˝eƒ z tytułu podatku i pracowniczych składek na ubezpieczenia społeczne w przychodzie brutto

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Hiszpan

ia

Bułgari

a

Estonia

Czech

yLit

wa

Polska

Słowac

jaCyp

r

Łotw

aMalt

a

Portug

alia

Rumun

ia

Franc

ja

Luks

emburg

W. Bryt

ania

Grecja

Niemcy

Austria

Irland

ia

Holand

ia

Szwec

ja

Słowen

ia

Włochy

Finlan

dia

Węgry

Dania

Belgia

Netto Podatek Ubezpieczenie społeczne

Page 13: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Ârednia z czterech scenariuszy

Poni˝ej przedstawiamy podsumowanie wszystkich scenariuszy dla poszczególnych krajów (Êrednia rezultatów z czterech scenariuszy), które mo˝e do pewnego stopnia obrazowaç poziom Êredniego wynagrodzenia netto uzyskiwanego przez ogół mieszkaƒców danego kraju.

PricewaterhouseCoopers 11

Zestawienie Êrednich nettonetto podatek i ubezpieczenie społeczne

Hiszpania 83% 17%

Estonia 82% 18%

Cypr 81% 19%

Republika Czeska 80% 20%

Słowacja 80% 20%

Bułgaria 80% 20%

Malta 78% 22%

Litwa 77% 23%

Portugalia 77% 23%

Łotwa 76% 24%

Polska 74% 26%

Luksemburg 72% 28%

Rumunia 71% 29%

Wielka Brytania 70% 30%

Irlandia 69% 31%

Francja 69% 31%

Grecja 67% 33%

Szwecja 66% 34%

Holandia 64% 36%

Finlandia 64% 36%

Włochy 64% 36%

Austria 63% 37%

Słowenia 62% 38%

Niemcy 60% 40%

Dania 58% 42%

W´gry 56% 44%

Belgia 55% 45%

Page 14: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Szczegółowa analiza wyników Przystàpimy teraz do omówienia szczegółowych wyników badania, które obejmujà: wpływ poziomu wynagrodzenia na obcià˝enia z tytułu podatków i składek na ubezpieczenia społeczne, posiadanie rodziny jako czynnik zmniejszajàcy obcià˝enie podatkowe, podatek liniowy w porównaniu z bardziej tradycyjnà progresywnà skalà opodatkowania, ubezpieczenia społeczne pracodawcy w stosunku do zarobków bruttooraz mo˝liwoÊç składania zeznaƒ podatkowych w formie elektronicznej.

Wpływ poziomu wynagrodzenia na obcià˝enie z tytułu podatków i składek na ubezpieczenia społeczne

Aby przeanalizowaç wpływ wy˝szego poziomu wynagrodzeƒ na sytuacj´ netto poszczególnych osób, porównaliÊmy scenariusze 1 i 3 (dotyczàce osób nieposiadajàcych rodziny) oraz scenariusze 2 i 4 (dla osób z rodzinami).

Wykres powy˝ej wskazuje, ˝e np. w Szwecji wynagrodzenie netto osoby nieposiadajàcejrodziny jest ni˝sze o 23 punkty procentowe w przypadku zarabiania pi´ciokrotnoÊci Êredniego wynagrodzenia. Tylko w Bułgarii wy˝szemu dochodowi brutto towarzyszy wy˝szywskaênik procentowy dochodu netto. Wynika to z łàcznego wpływu ograniczenia podstawywymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz podatku liniowego, tj. składki na ubezpieczenie społeczne zmniejszajà si´ (w przypadku przekroczenia kwoty stanowiàcejroczne ograniczenie podstawy wymiaru składek), a stawka podatku nie zmienia si´.

Łatwo o przesad´ w ocenie znaczenia ró˝nicy na powy˝szym wykresie pomi´dzy Szwecjà a Bułgarià. Nale˝y jednak pami´taç, ˝e ta przepaÊç jest cz´Êciowo równowa˝ona przez inne podatki (na przykład w Bułgarii Êrednia stawka VAT jest półtora raza wy˝sza ni˝ w Szwecji). Co wi´cej, faktyczna Êrednia pensja w Bułgarii jest niemal 6 razy ni˝sza ni˝ w Szwecji, nie mówiàc o ró˝nicach siły nabywczej pieniàdza w obu krajach.

12 Opodatkowanie osób fizycznych w Unii Europejskiej

-5%

0%

10%

15%

20%

25%

Szwec

ja

Irland

ia

Portug

alia

Finlan

diaDan

ia

Holand

ia

Włochy

Słowen

iaCyp

rMalt

a

Luks

emburg

Belgia

Franc

ja

W. Bryt

ania

Grecja

Węgry

Austria

Słowac

jaŁo

twa

Polska

Niemcy

Estonia

Czech

y

Rumun

iaLit

wa

Hiszpan

ia

Bułgari

a

5%

Ró˝nica netto mi´dzy scenariuszami 1 i 3

Page 15: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Powy˝szy wykres dotyczy osób z korzystajàcych z ulg prorodzinnych.Wyniki sà podobne do wyników uzyskanych podczas porównania scenariuszy 1 i 3, tj. procent dochodu netto zmniejsza si´ w miar´ wzrostu wynagrodzenia. Tutaj równie˝wyjàtkiem jest Bułgaria. Jest to jedyny kraj obj´ty badaniem, w którym pozycja netto osóbzamo˝nych, zarówno posiadajàcych rodziny, jak i nie, jest relatywnie wy˝sza w porównaniuz osobami uzyskujàcymi Êrednie zarobki.

PricewaterhouseCoopers 13

-5%

0%

10%

15%

20%

25%

Irland

ia

Belgia

Szwec

jaDan

ia

Włochy

Holand

ia

Słowen

ia

Finlan

dia

Luks

emburg

Portug

alia

Słowac

jaCyp

rMalt

a

Czech

y

W. Bryt

ania

Łotw

a

Grecja

Franc

ja

Estonia

Węgry

Austria

Niemcy

Rumun

ia

Polska

Lit

wa

Hiszpan

ia

Bułgari

a

5%

30%

Ró˝nica netto mi´dzy scenariuszami 2 i 4

Page 16: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Kraj Wspólne Ulgarozliczenie na dziecipodatkowe

Austria – +

Belgia + –

Bułgaria – –

Cypr – –

Dania – –

Estonia + +

Finlandia – –

Francja + +

Grecja + +

Hiszpania + +

Holandia + +

Irlandia + –

Litwa – +

Luksemburg + +

Łotwa – +

Malta + +

Niemcy + +

Polska + +

Portugalia + +

Republika Czeska – +

Rumunia – +

Słowacja – +

Słowenia – +

Szwecja – –

W´gry – –

Wlk. Brytania – –

Włochy – +

Prorodzinne ulgi podatkowe

Zgodnie z oczekiwaniami, ulgi prorodzinne powinny prowadziç do zmniejszenia obcià˝eƒuzyskiwanego dochodu brutto. W naszym badaniu skoncentrowaliÊmy si´ na dwóch najpowszechniej stosowanych formach ulg prorodzinnych, tj. wspólnych rozliczeniach podatkowych i ulgach na dzieci.

Z tabeli obok wynika, ˝e w wi´kszoÊci krajów (w tym paƒstw z podatkiem liniowym) wyst´puje jakaÊ forma ulg prorodzinnych.

Pragniemy zwróciç uwag´, ˝e w niektórych krajach (na przykład w Holandii, Portugalii,Francji, Luksemburgu) wspólne zeznania podatkowe mogà byç składane nie tylko przez pary b´dàce formalnie mał˝eƒstwem, ale tak˝e te, które zarejestrowały swój zwiàzek w sàdzie (forma rejestracji mo˝e ró˝niç si´ pomi´dzy poszczególnymi krajami) lub mieszkajàce razem przez okreÊlony czas. Ponadto, we Francji z prorodzinnych ulg podatkowych mogà korzystaç tak˝e osoby tej samej płci.

Poni˝szy wykres zawiera porównanie wyników scenariusza 1 (osoba nieposiadajàcarodziny, uzyskujàca Êrednie wynagrodzenie) i scenariusza 2 (osoba korzystajàca z udogodnieƒ podatkowych zwiàzanych z rodzinà, uzyskujàca Êrednie wynagrodzenie).

14 Opodatkowanie osób fizycznych w Unii Europejskiej

0%

2%

6%

8%

10%

12%

Czech

y

Słowac

jaBelg

ia

Hiszpan

ia

Niemcy

Łotw

a

Irland

ia

Luks

emburg

Słowen

ia

Estonia

Polska

Dania

Włochy

Holand

ia

Franc

ja

Portug

alia

Malta

Litwa

Austria

Rumun

ia

Grecja

Bułgari

aCyp

r

Finlan

dia

Węgry

Szwec

ja

W. Bryt

ania

4%

14%

16%

Ró˝nica netto mi´dzy scenariuszami 1 i 2

Page 17: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Z wykresu na stronie obok wynika, ˝e w Republice Czeskiej prorodzinne ulgi podatkoweskutecznie obni˝ajà obcià˝enia podatkowe. Je˝eli ró˝nica wynosi zero, oznacza to, ˝e w krajach tych nie zostały wprowadzone wspólne rozliczenia podatkowe z mał˝onkiemlub te˝ ulgi na dzieci, bàdê te˝ nie funkcjonujà one jako ulgi stricte podatkowe1

(Wlk. Brytania, Szwecja, W´gry, Finlandia, Cypr i Bułgaria).

Poni˝szy wykres ilustruje ró˝nice wynikajàce z wy˝szego dochodu poprzez odj´cie od wyników scenariusza 3 wyników scenariusza 4. Z wykresu wynika, ˝e prorodzinne ulgi podatkowe w najbardziej skuteczny sposób obni˝ajà obcià˝enie podatkowe osóbuzyskujàcych najwy˝sze wynagrodzenie w Hiszpanii.

Podatek liniowy

Obecnie podatek liniowy obowiàzuje w siedmiu krajach członkowskich UE. Nale˝à do nich: Łotwa (stawka 25%), Litwa (stawka 24%), Estonia (stawka 21%), Słowacja (stawka 19%), Rumunia (stawka 16%), Republika Czeska (stawka 15%) i Bułgaria(stawka 10%). Wykres na kolejnej stronie ilustruje Êrednie obcià˝enie z tytułu podatku i ubezpieczeƒ społecznych dla wszystkich 4 scenariuszy w tych krajach („kraje z podatkiemliniowym”), w porównaniu z krajami, w których podatnicy płacà podatki według skali progresywnej („kraje z podatkiem progresywnym”).

PricewaterhouseCoopers 15

0%

2%

6%

8%

10%

Hiszpan

ia

Franc

ja

Polska

Portug

alia

Niemcy

Luks

emburg

Słowen

ia

Czech

yMalt

aDan

iaBelg

ia

Irland

ia

Słowac

jaŁo

twa

Estonia

Holand

iaLit

wa

Austria

Włochy

Grecja

Bułgari

aCyp

r

Finlan

dia

Węgry

Rumun

ia

Szwec

ja

W. Bryt

ania

4%

Ró˝nica netto mi´dzy scenariuszami 3 i 4

1 W niektórych krajach, np. w Wielkiej Brytanii, wyst´pujà inne ulgi prorodzinne, lecz nie majà one nic wspólnego z rocznym rozliczeniem podatkowym.

Page 18: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Obcià˝enie wynagrodzenia brutto jest Êrednio o 10 punktów procentowych ni˝sze w krajach z podatkiem liniowym ni˝ w krajach z podatkiem progresywnym, co stanowi,naszym zdaniem, istotnà ró˝nic´.

Niemniej jednak, analiza poszczególnych krajów (por. Tabela na str. 11) wskazuje, ˝e nie we wszystkich krajach z podatkiem liniowym wyst´pujà ni˝sze obcià˝enia podatkowe.W Hiszpanii, tj. w kraju posiadajàcym system podatków progresywnych, notowane sà najni˝sze koszty z tytułu podatków i ubezpieczeƒ społecznych (najwy˝szy dochód netto),gdy analizujemy wszystkie cztery scenariusze. Najwy˝sze obcià˝enie z tytułu podatków i ubezpieczeƒ społecznych w krajach z podatkiem liniowym notowane jest w Rumunii. Najwyraêniej poziom składek na ubezpieczenia społeczne wpływa w istotny sposób na ostatecznà pozycj´ netto.

16 Opodatkowanie osób fizycznych w Unii Europejskiej

22%

78%

33%

67%

Ârednie obcià˝enie z tytułu podatku i pracowniczych składek na ubezpieczenia społeczne w krajach z podatkiem liniowym oraz w krajach z podatkiem progresywnym

Obcià˝enie z tytułu podatków i ubezpieczeƒ społecznych

Netto

Page 19: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Składki pracodawcy na ubezpieczenia społeczne

Składki pracodawcy na ubezpieczenia społeczne stanowià dla niego wa˝ny składnikkosztów zatrudnienia. Poni˝sze wykresy ilustrujà procentowà wzgl´dem brutto pracownikawysokoÊç składek pracodawcy dla scenariuszy 1 i 2 oraz dla scenariuszy 3 i 4.

PricewaterhouseCoopers 17

0%

10%

20%

30%

40%

50%

Franc

ja

Rumun

ia

Słowac

ja

Węgry

Estonia

Czech

y

Belgia

Hiszpan

ia

Szwec

ja

Austria

Litwa

Włochy

Grecja

Finlan

diaŁo

twa

Portug

alia

Niemcy

Lkse

mburg

Polska

Bułgari

a

Holand

ia

Słowen

ia

Irland

ia

Cyprus

Malta

Wlk. B

rytan

iaDan

ia

Składki pracodawcy na ubezpieczenia społeczne – Scenariusze 1 i 2

0%

10%

20%

30%

40%

50%

Franc

ja

Rumun

ia

Estonia

Węgry

Belgia

Hiszpan

ia

Szwec

jaLit

wa

Czech

y

Słowac

jaŁo

twa

Finlan

dia

Portug

alia

Włochy

Słowen

ia

Austria

Wlk. B

rytan

ia

Grecja

Bułgari

a

Polska

Irland

ia

Luks

emburg

Niemcy

Cypr

Holand

iaMalt

aDan

ia

Składki pracodawcy na ubezpieczenie społeczne – Scenariusze 3 i 4

Page 20: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Wyniki pokazane na obu wykresach sà podobne. Francja rysuje si´ jako najbardziej kosztowna jurysdykcja z punktu widzenia wyłàcznie kosztów składek, tj. bez uwzgl´dnieniawartoÊci Êwiadczeƒ otrzymywanych w zamian. W niektórych przypadkach składki sà ni˝sze przy wy˝szych poziomach dochodów (scenariusze 3 i 4). Odzwierciedla to fakt,˝e w niektórych krajach członkowskich istnieje ograniczenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Dania wyró˝nia si´ w obydwu przypadkach, gdy˝ tam głównie pracownicy płacà składki.Składki pracodawcy kształtujà si´ na minimalnym poziomie.

Składanie zeznaƒ podatkowych w formie elektronicznej

Obj´te badaniem kraje, z wyjàtkiem Finlandii i Rumunii, umo˝liwiajà składanie rocznychzeznaƒ podatkowych w formie elektronicznej. Przed wyciàgni´ciem daleko idàcychwniosków nale˝y jednak zauwa˝yç, ˝e składanie zeznaƒ podatkowych w formie elektronicznej jest w niektórych przypadkach ograniczone do zeznaƒ najbardziej podstawowych. Niemniej jednak pokazuje to post´p w kierunku bardziej przyjaznego dla podatnika podejÊcia do kwestii podatkowych.

W Polsce władze skarbowe umo˝liwiły składanie zeznaƒ podatkowych za 2009 r. drogà elektronicznà podatnikom rozliczajàcym si´ na formularzach PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38 i PIT-39.

18 Opodatkowanie osób fizycznych w Unii Europejskiej

Page 21: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

WnioskiNasze ostateczne spostrze˝enie dotyczy poj´cia „Êredniej Êrednich”, które umo˝liwia syntetyczny wglàd w systemy podatkowe krajów UE. Wykazuje ono, ˝e generalnie w UE nasz dochód netto znacznie przekracza kwoty odprowadzane na rzecz organów podatkowych i na ubezpieczenia społeczne.

PricewaterhouseCoopers 19

19%

70%

9%

Ârednia Êrednich

Netto

Podatek

Ubezpieczenia społeczne

Page 22: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Dane kontaktowe:

Camiel van der Meij

PartnerDział prawno-podatkowyPricewaterhouseCoopers Sp. z [email protected].: +48 22 523 4959

Joanna Narkiewicz-Tarłowska

Starszy mened˝erDział prawno-podatkowyPricewaterhouseCoopers Sp. z [email protected].: +48 22 523 4764

Grzegorz Ogórek

Starszy konsultantDział prawno-podatkowyPricewaterhouseCoopers Sp. z [email protected].: +48 22 523 4410

Mariusz Ferenc

KonsultantDział prawno-podatkowyPricewaterhouseCoopers Sp. z [email protected].: +48 22 523 4106

20 Opodatkowanie osób fizycznych w Unii Europejskiej

Page 23: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Przeglàd najwa˝niejszychzmian w zakresie podatkóworaz ubezpieczeƒ społecznych w krajach Unii Europejskiej w latach 2009 i 2010.

AneksPoni˝ej przedstawiono zestawienie najwa˝niejszych zmian w dziedzinie podatków oraz ubezpieczeƒ społecznych, wprowadzonych w latach 2009 i 2010 w krajach Unii Europejskiej. SkupiliÊmy si´ na najistotniejszych zmianach w prawie podatkowym w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych („PIT”), podatku dochodowego od osób prawnych („CIT”) oraz podatku od wartoÊci dodanej („VAT”). W niniejszym zestawieniu pomini´to kraje, w których nie odnotowano ˝adnychwa˝niejszych zmian w wy˝ej wymienionym zakresie.

Estonia

Od 1 lipca 2009 roku podniesiono stawk´ VAT z 18% do 20%.

Dodatkowo, poziom składek na ubezpieczenie od utraty zatrudnienia wzrósł kilkukrotnie i od dnia 1 sierpnia 2009 roku pozostaje na maksymalnym dozwolonym przez przepisypoziomie – 2,8% po stronie pracownika oraz 1,4% po stronie pracodawcy.

Stawki PIT oraz CIT zamro˝ono na poziomie 21% (zgodnie z wczeÊniejszymi przepisamiich poziom powinien ulec redukcji do poziomu 20% od dnia 1 stycznia 2010).

Finlandia

Stawki podatków samorzàdowych wzrosły z 16,5% do 21%.

Stawki podatku dochodowego od osób fizycznych uległy obni˝eniu o 0,5% i obecnie zawierajà si´ w przedziale od 6,5% do 30%.

Podstawowa stawka podatku VAT ulegnie podwy˝szeniu z 22% do 23% z dniem 1 lipca 2010roku. Zredukowana stawka podatku w wysokoÊci 12 %, majàca obecnie zastosowanie do ˝ywnoÊci oraz pasz dla zwierzàt, zostanie podniesiona do poziomu 13% od tego samegodnia, co podstawowa stawka VAT. Stawka w wysokoÊci 13% b´dzie dotyczyła równie˝usług restauracyjnych oraz cateringowych, które do dnia 1 lipca 2010 roku sà opodatkowanewedług standardowej stawki. Obni˝ona stawka VAT w wysokoÊci 8%, majàca zastosowaniem.in. do ksià˝ek, usług hotelarskich oraz transportu pasa˝erskiego, zostanie podniesionado poziomu 9% od dnia 1 lipca 2010 roku.

Francja

We Francji wprowadzono nowy podatek od premii (gotówkowych, a tak˝e premii wynikajàcych z motywacyjnych programów pracowniczych opartych na akcjach)przekraczajàcych 27 500 euro i przyznanych w roku finansowym 2009.

Zyski kapitałowe zrealizowane od dnia 1 stycznia 2010 roku b´dà podlegały podatkowiwyrównawczemu w wysokoÊci 12,1% ju˝ od pierwszego euro – równie˝ wówczas, gdy nie przekroczà one limitu rocznych dochodów ze sprzeda˝y ustanowionych na poziomie25 830 euro (w 2010 roku) dla celów zwolnieƒ podatkowych.

Hiszpania

Od poczàtku 2010 roku wzrosły stawki podatku PIT od dochodów z inwestycji z poziomu18% do 19% w odniesieniu do pierwszych 6000 euro i do 21% w przypadku kwotprzekraczajàcych wspomniany poziom.

Zwi´kszeniu uległy równie˝ stawki podatku VAT z poziomu 16% do 18% (stawka podstawowa) oraz z 7% do 8% w przypadku zredukowanej stawki VAT.

PricewaterhouseCoopers 21

Page 24: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Irlandia

Stawka podatku VAT nieznacznie spadła, z poziomu 21,5% do 21%. Od 2010 roku obni˝eniu uległy równie˝ zasiłki opieki społecznej oraz dodatki na dzieci.

Litwa

Od 1 stycznia 2010 roku obni˝ono z poziomu 20% do 15% stawk´ podatku dochodowegood osób prawnych, podczas gdy od 1 wrzeÊnia 2009 roku podwy˝szeniu uległa stawka podatku VAT z poziomu 19% do 21%.

Od dnia 1 stycznia 2010 roku podatek zdrowotny w wysokoÊci 6% odnosi si´ co do zasadywyłàcznie do dochodów pochodzàcych ze stosunku pracy (wczeÊniej był nale˝ny równie˝od dochodów kapitałowych).

Łotwa

Z dniem 1 stycznia 2010 roku podwy˝szono stawk´ podatku dochodowego od osób fizycznych z poziomu 23% do 26%.

Wprowadzono nowy podatek od odsetek i dywidend w wysokoÊci 10%, a tak˝e podatekdochodowy w wysokoÊci 15% od sprzeda˝y aktywów kapitałowych.

Z dniem 1 stycznia 2009 roku (do 2013 roku) zniesiono ograniczenie podstawy wymiaruskładek na ubezpieczenia społeczne.

Luksemburg

Z poczàtkiem 2009 roku w Luksemburgu zniesiono podatek emisyjny.

Stawka podatku dochodowego od osób prawnych uległa obni˝eniu z poziomu 29,63% do 28,59% w 2009 roku i przewiduje si´ jej dalszà obni˝k´ do poziomu 25,5% w 2010 roku.

JeÊli chodzi o progi podatkowe podatku dochodowego od osób fizycznych, z poczàtkiem2009 roku uległy one zwi´kszeniu o 9%.

Malta

Władze Malty wprowadziły od poczàtku 2010 roku wiele zach´t podatkowych zwiàzanychna przykład z badaniami i rozwojem, lokalnym rynkiem pracy oraz rynkiem nieruchomoÊci.Dla przykładu, wprowadzono odliczenie od podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokoÊci 1000 euro dla rodziców dzieci w wieku powy˝ej 3 lat spełniajàcych okreÊlone warunki.

Zgodnie z nowymi przepisami, nie b´dà zwracane ˝adne nadpłaty podatku dochodowego,ani podatku VAT w odniesieniu do płatników zalegajàcych z rozliczeniami tych podatków.

Niemcy

OdnoÊnie podatku dochodowego od osób fizycznych, tylko jego najni˝sza stawka uległaobni˝eniu z poziomu 15% do 14% (poczàwszy od 2009 roku).

Dodatek na dziecko uległ podwy˝szeniu o około 1000 euro.

22 Opodatkowanie osób fizycznych w Unii Europejskiej

Page 25: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

Polska

Od dnia 1 stycznia 2009 roku zmniejszeniu uległy stawki podatku dochodowego od osób fizycznych z poziomu 19%, 30% oraz 40% do poziomu, 18% i 32% (zmiana ta była przewidziana przez przepisy ju˝ w 2006 roku).

Republika Czeska

Z poczàtkiem 2010 roku wzrosły w Republice Czeskiej stawki podatku VAT odpowiednio z 9% do 10% oraz z 19% do 20%. Stawka podatku dochodowego od osób prawnychzostała obni˝ona z poziomu 20% do 19%.

Znacznej podwy˝ce, bo a˝ o 50% (z 1 130 640 CZK do 1 707 048 CZK) uległo ograniczeniepodstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Słowenia

Od 1 stycznia 2010 roku zmniejszeniu uległa stawka podatku dochodowego od osóbprawnych z poziomu 21% do 20%.

W´gry

Progresywne stawki podatku dochodowego od osób fizycznych zostały obni˝oneodpowiednio z 18% do 17% oraz z 36% do 32%. Próg dochodów podlegajàcych najni˝szejstawce podatkowej znaczàco wzrósł, z poziomu HUF 1 700 000 do HUF 5 000 000. Jednak˝e zmianie uległ sposób obliczania skonsolidowanej podstawy podatku – aby jà obliczyç, nale˝y pomno˝yç dochód brutto do opodatkowania przez współczynnik o wartoÊci 1,27 (tzw. uzupełnienie podstawy opodatkowania).

Ponadto zniesiony został podatek solidarnoÊciowy. Podatkiem dochodowym od osób fizycznych obj´ta została natomiast wi´kszoÊç Êwiadczeƒ w naturze (stawka podatku w wysokoÊci 25% lub 54%).

Od 2010 roku zmniejszeniu uległy składki na ubezpieczenia społeczne płacone przez pracodawc´. Dodatkowo zniesiony został podatek na opiek´ zdrowotnà.

Z dniem 1 stycznia 2010 roku podwy˝szeniu uległa stawka CIT z poziomu 16% do 19%.

JeÊli chodzi o podatek VAT, jego stawki zostały podniesione z poziomu 20% do 25% z dniem 1 lipca 2009 roku. Ponadto w stosunku do niektórych grup towarów i usługfunkcjonujà na W´grzech dwie stawki preferencyjne w wysokoÊci 18% oraz 5%.

Od poczàtku 2010 roku zniesiona została wi´kszoÊç ulg podatkowych, jednak˝e utrzymanoulg´ rodzinnà. Mo˝e ona jednak byç zastosowana jedynie wówczas, gdy w rodzinie jestprzynajmniej trójka dzieci, a dochód do opodatkowania nie przekracza okreÊlonego limitu.

Wielka Brytania

Zwi´kszeniu uległa najwy˝sza stawka podatku dochodowego od osób fizycznych (majàcazastosowanie do dochodów przekraczajàcych 150 000 GBP). Ponadto premie w sektorzebankowym przekraczajàce wartoÊç 25 000 GBP zostały opodatkowane stawkà 50%, nie dajàc si´ odliczyç od podatku dochodowego od osób prawnych.

Kwota wolna od podatku w wysokoÊci 6 475 GBP ulegnie zmniejszeniu w momencie, gdy dochód do opodatkowania osiàgnie wartoÊç 100 000 GBP i zostanie zupełnie wyeliminowana w przypadku, gdy dochód do opodatkowania osiàgnie wartoÊç 112 950 GBP.

Zwi´kszeniu o 1 punkt procentowy ulegnà składki na ubezpieczenia społeczne, zarównopo stronie pracownika, jak i pracodawcy.

PricewaterhouseCoopers 23

Page 26: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

O tym, co wa˝ne w podatkach. Codziennie.� Informacje z pierwszej r´ki: orzeczenia, interpretacje, legislacja � Komentarze doradców PricewaterhouseCoopers � Podatkowy przeglàd prasy � Kalendarz podatkowy

Serwis internetowy

Page 27: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim
Page 28: Ile wynagrodzenia trafia do naszych kieszeni? · Podatki stanowià wymagajàcy obszar i stan ten b´dzie si´ jeszcze pogł´biał. W naszym raporcie rozwa˝amy równie˝, w jakim

www.pwc.com/pl

© 2010 PricewaterhouseCoopers. Wszystkie prawa zastrze˝one. Nazwa „PricewaterhouseCoopers” odnosi si´ do firm wchodzàcych w skład sieci PricewaterhouseCoopers International Limited, z których ka˝da stanowi odr´bny i niezale˝ny podmiot prawny.