İLKYARDIMİLKYARDIM

Kaynak:Kaynak:Dersimiz.ComDersimiz.Com

İLKYARDIMIN TANIMIİLKYARDIMIN TANIMI

Aniden hastalanan veya kazaya Aniden hastalanan veya kazaya uğrayan kişinin hayatını kurtarmak ve uğrayan kişinin hayatını kurtarmak ve doktora ulaştırılıncaya kadar, o andaki doktora ulaştırılıncaya kadar, o andaki durumunun daha kötüye gitmesini durumunun daha kötüye gitmesini önlemek için mevcut malzemelerle yapılan önlemek için mevcut malzemelerle yapılan yardıma ilk yardım denir. İlk yardımı yapan yardıma ilk yardım denir. İlk yardımı yapan kimse ne kadar bilgili olursa olsun kimse ne kadar bilgili olursa olsun doktorun yerini tutamaz. Bu husus doktorun yerini tutamaz. Bu husus unutulmamalıdır. unutulmamalıdır.

İLKYARDIMIN ÖNEMİİLKYARDIMIN ÖNEMİ

Yaşamı boyunca insan, ilkyardımı Yaşamı boyunca insan, ilkyardımı gerektiren durumlarla her zaman gerektiren durumlarla her zaman karşılaşabilir. Zamanında yapılacak karşılaşabilir. Zamanında yapılacak basit ve etkili bir ilk yardımla hasta basit ve etkili bir ilk yardımla hasta veya yaralının hayatı kurtarılabilir. veya yaralının hayatı kurtarılabilir.

İLKYARDIMIN TEMEL İLKELERİİLKYARDIMIN TEMEL İLKELERİ

TEŞHİS: Teşhis için önce hastanın TEŞHİS: Teşhis için önce hastanın veya yaralının hikâyesi öğrenilir. veya yaralının hikâyesi öğrenilir. Sonra belirtiler ve bulgular saptanır. Sonra belirtiler ve bulgular saptanır.

TEDAVİ: Hasta için en uygun TEDAVİ: Hasta için en uygun ilkyardım, zamanında ve zarar ilkyardım, zamanında ve zarar vermeden uygulanır. vermeden uygulanır.

TAŞIMA: Teşhis ve tedavi yapıldıktan TAŞIMA: Teşhis ve tedavi yapıldıktan sonra en yakın sağlık kurumuna sonra en yakın sağlık kurumuna uygun koşullar içinde taşınır. uygun koşullar içinde taşınır.

İLK YARDIMIN TEMEL İLK YARDIMIN TEMEL

KURALLARIKURALLARI Hasta veya kazazedenin emniyetini Hasta veya kazazedenin emniyetini

sağlayın.sağlayın. Yatırıp, dinlendirin. Yatırıp, dinlendirin. Kaza yerini işaretleyin. Kaza yerini işaretleyin. Paniği önleyin, kalabalığı dağıtın. Paniği önleyin, kalabalığı dağıtın. Temiz hava sağlayın, hastayı sıcak Temiz hava sağlayın, hastayı sıcak

tutun, sıkı giysilerini gevşetin. tutun, sıkı giysilerini gevşetin.

Hasta veya kazazedeyi iyice muayene Hasta veya kazazedeyi iyice muayene edin. edin.

Müdahaleyi süratle, sakin ve gerektiği Müdahaleyi süratle, sakin ve gerektiği kadar yapın. kadar yapın.

Düzenli solunum sağlayın. Düzenli solunum sağlayın. Kanamayı durdurun. Kanamayı durdurun. Şoku önleyin. Şoku önleyin. Bilinci yerinde olmayanlara yiyecek ve Bilinci yerinde olmayanlara yiyecek ve

içecek vermeyin içecek vermeyin Gerekiyorsa tıbbi tedavi için doktor Gerekiyorsa tıbbi tedavi için doktor

sağlayın. sağlayın. Bilmediğiniz durum varsa, ısrar etmeyin.Bilmediğiniz durum varsa, ısrar etmeyin.

Yaralanmalarda İlkyardımYaralanmalarda İlkyardım

Çeşitli nedenlerle vücut dokularının Çeşitli nedenlerle vücut dokularının bütünlüğünün bozulması ya da bir bütünlüğünün bozulması ya da bir kısmının kaybına yara denir.kısmının kaybına yara denir.

a. Yapılması Gerekenler a. Yapılması Gerekenler

Yaralıyı emniyetli bir yere alarak Yaralıyı emniyetli bir yere alarak oturtunuz veya yatırınız. oturtunuz veya yatırınız.

Ellerinizi sabunlu su ile yıkayınız. Ellerinizi sabunlu su ile yıkayınız. Varsa önce kanamayı durdurunuz. Varsa önce kanamayı durdurunuz. Yara üzerinde giysi varsa dikiş Yara üzerinde giysi varsa dikiş

yerinden sökünüz veya kesiniz. yerinden sökünüz veya kesiniz. Yara çevresinde kılları temizleyiniz. Yara çevresinde kılları temizleyiniz.

Yara üzerine pansuman koyduktan sonra Yara üzerine pansuman koyduktan sonra yara etrafını sabunlu su ile temizleyiniz ve yara etrafını sabunlu su ile temizleyiniz ve yaraya değmeyecek şekilde tentürdiyot yaraya değmeyecek şekilde tentürdiyot sürünüz. sürünüz.

Yara kirli ise yarayı merkezden, dış çevreye Yara kirli ise yarayı merkezden, dış çevreye doğru ılık sabunlu su ile yıkayınız. doğru ılık sabunlu su ile yıkayınız.

Yara üzerine pansuman koyup, sargı bezi ile Yara üzerine pansuman koyup, sargı bezi ile sarınız. sarınız.

Yaralı kısmın altına kalın karton vb. koyup Yaralı kısmın altına kalın karton vb. koyup sararak tespit ediniz, dinlendiriniz. sararak tespit ediniz, dinlendiriniz.

Ağrıyı, şişliği ve morluğu önlemek için o Ağrıyı, şişliği ve morluğu önlemek için o bölgeye havluya sarılı buz koyunuz. bölgeye havluya sarılı buz koyunuz.

Yara içinde batık cisimler varsa, simitçik Yara içinde batık cisimler varsa, simitçik yapıp koyunuz ve sargı bezi ile sarınız. yapıp koyunuz ve sargı bezi ile sarınız.

b. Yapılmaması Gerekenlerb. Yapılmaması Gerekenler

Yara üzerine tentürdiyot ve benzeri Yara üzerine tentürdiyot ve benzeri antiseptik sürmeyiniz. antiseptik sürmeyiniz.

Yara üzerine, yara tozu, pudra, Yara üzerine, yara tozu, pudra, merhem, kül, tütün vb. şeyler merhem, kül, tütün vb. şeyler koymayınız. koymayınız.

Batmış olan cisimleri çıkarmayınız. Batmış olan cisimleri çıkarmayınız. Yara üzerine pamuk koymayınız. Yara üzerine pamuk koymayınız. Yaraya ve pansuman malzemesine el Yaraya ve pansuman malzemesine el

sürmeyiniz.sürmeyiniz.

Kırıklarda İlkyardımKırıklarda İlkyardım

Herhangi bir kuvvet zoru ile kemik Herhangi bir kuvvet zoru ile kemik bütünlüğünün bozulmasına bütünlüğünün bozulmasına KIRIKKIRIK denir. denir.

Çeşitleri:Çeşitleri: Açık Kırık Açık Kırık Kapalı Kırık Kapalı Kırık

a. Kırıklarda Genel Duygu ve a. Kırıklarda Genel Duygu ve

BulgularBulgular -Kırık yerinde ve yakınında ağrı, -Kırık yerinde ve yakınında ağrı,

-Dokunmaya karşı hassasiyet, -Dokunmaya karşı hassasiyet, -Şekil bozukluğu, -Şekil bozukluğu, -Şişlik, morluk, -Şişlik, morluk, -Hareketsizlik ve kuvvetsizlik, -Hareketsizlik ve kuvvetsizlik, -Kırık kemiklerin birbirine sürtünme -Kırık kemiklerin birbirine sürtünme sesi. sesi.

b. Kırıklarda Genel Tedavi b. Kırıklarda Genel Tedavi

KurallarıKuralları Eğer deride yara varsa üzerine steril bir Eğer deride yara varsa üzerine steril bir pansuman ya da mendil koyup sarınız. pansuman ya da mendil koyup sarınız.

Yara içinde görülen kemik parçalarını Yara içinde görülen kemik parçalarını çıkarmaya çalışmayınız. Kanama çıkarmaya çalışmayınız. Kanama yapabilir. Damar ve sinirleri yapabilir. Damar ve sinirleri yaralayabilirsiniz. O kısmın üzerine steril yaralayabilirsiniz. O kısmın üzerine steril pansuman koyunuzpansuman koyunuz

Sonra bir bezi simit şeklinde katlayıp Sonra bir bezi simit şeklinde katlayıp delik olan kısmı ortaya gelecek şekilde delik olan kısmı ortaya gelecek şekilde yerleştiriniz. En üst kısmına kalın pamuk yerleştiriniz. En üst kısmına kalın pamuk ya da sünger tabakası koyunuz. Sarınız. ya da sünger tabakası koyunuz. Sarınız.

Kırık olup olmadığını önce elbisesi üzerinden Kırık olup olmadığını önce elbisesi üzerinden hafifçe elle muayene ederek saptamaya hafifçe elle muayene ederek saptamaya çalışınız. çalışınız.

Önce sağlam tarafın, elbise kolunu çıkarınız. Önce sağlam tarafın, elbise kolunu çıkarınız. Gerekirse elbise yerini dikiş yerinden sökünüz Gerekirse elbise yerini dikiş yerinden sökünüz ya da kesiniz. ya da kesiniz.

Elle hoyratça muayene etmeyiniz. Kırık yerini Elle hoyratça muayene etmeyiniz. Kırık yerini oynatmayınız. Ağrı şoka yol açabilir. Kırık oynatmayınız. Ağrı şoka yol açabilir. Kırık kemik uçları damar ve sinirleri yaralayabilir. kemik uçları damar ve sinirleri yaralayabilir.

Kırık uçlarını hareketsiz hale getirmek için kırık Kırık uçlarını hareketsiz hale getirmek için kırık yerini tespit ediniz. Kol ya da bacağın her iki yerini tespit ediniz. Kol ya da bacağın her iki yanına kalın karton ya da tahta koyup sargı yanına kalın karton ya da tahta koyup sargı bezi, eşarp, kravat ya da gömlek parçaları ile bezi, eşarp, kravat ya da gömlek parçaları ile sarınız. sarınız.

Tespit için kullanılan karton, tahta Tespit için kullanılan karton, tahta gibi gereçler kırık yerini bir üst birde gibi gereçler kırık yerini bir üst birde alt tarafındaki eklemlerin ötesine alt tarafındaki eklemlerin ötesine kadar gelecek uzunlukta olmalıdır. Bu kadar gelecek uzunlukta olmalıdır. Bu araçlara atel adı verilir. Atellerin araçlara atel adı verilir. Atellerin deriye gelen kısımları pamuk ve deriye gelen kısımları pamuk ve bezlerle beslenmelidir. bezlerle beslenmelidir.

Şok durumuna göre önlem alınız. Şok durumuna göre önlem alınız.

Kanama varsa bilinen önlemlerle Kanama varsa bilinen önlemlerle kanamasını durdurunuz. kanamasını durdurunuz.

Kırık yerin üzerine havluya sarılı buz torbası Kırık yerin üzerine havluya sarılı buz torbası koyunuz. koyunuz.

Yaralıyı battaniye ile örtünüz. Dinlendiriniz. Yaralıyı battaniye ile örtünüz. Dinlendiriniz.

Yaralı kısmı kalp seviyesinin yukarısına Yaralı kısmı kalp seviyesinin yukarısına kaldırınız.kaldırınız.

Kırılan organı hangi durumda bulduysanız o Kırılan organı hangi durumda bulduysanız o durumda tespit ediniz. Kırığı yerine koymaya durumda tespit ediniz. Kırığı yerine koymaya çalışmayınız. Gereksiz dokunmalardan çalışmayınız. Gereksiz dokunmalardan kaçınınız. kaçınınız.

Yaralıyı ambulansla ortopedi ve travmatoloji Yaralıyı ambulansla ortopedi ve travmatoloji kliniğine götürünüz. kliniğine götürünüz.

c. Omurga Kırıklarında İlk Yardımc. Omurga Kırıklarında İlk Yardım

Çoğu kez yüksek bir yerden düşme Çoğu kez yüksek bir yerden düşme ya da trafik kazaları sonucu ya da trafik kazaları sonucu omurgada kırık ve bazen içinden omurgada kırık ve bazen içinden geçen omurilikte değişik derecelerde geçen omurilikte değişik derecelerde yaralanmalar olabilir.yaralanmalar olabilir.

Yaralıyı muayene etmeden, belinde Yaralıyı muayene etmeden, belinde ya da boynunda ağrısı, başka bir ya da boynunda ağrısı, başka bir şikayeti olup olmadığını sormadan şikayeti olup olmadığını sormadan döndürmeyiniz. Ayağa kaldırmayınız. döndürmeyiniz. Ayağa kaldırmayınız.

Kesin tanı bilinmedikçe belinde ağrısı olan Kesin tanı bilinmedikçe belinde ağrısı olan böyle bir yaralıda kırığın da olabileceğini böyle bir yaralıda kırığın da olabileceğini unutmayınız. Kırık olmadığı kesin olarak unutmayınız. Kırık olmadığı kesin olarak saptanıncaya kadar kırık var gibi hareket saptanıncaya kadar kırık var gibi hareket ediniz. ediniz.

Eğer omurgasında bir kırıktan Eğer omurgasında bir kırıktan şüpheleniyorsanız, yaralıyı yerinden şüpheleniyorsanız, yaralıyı yerinden kaldırmadan altına genişçe bir tahta ya da kaldırmadan altına genişçe bir tahta ya da kapı yerleştiriniz. kapı yerleştiriniz.

Baş ve boyunun her iki yanına Baş ve boyunun her iki yanına ayakkabılarını ve katlayarak elbiselerini ayakkabılarını ve katlayarak elbiselerini koyarak boynunun oynamasını koyarak boynunun oynamasını engelleyiniz. Eğer elinizde kum torbası engelleyiniz. Eğer elinizde kum torbası varsa onu da koyabilirsiniz. Naylon torba varsa onu da koyabilirsiniz. Naylon torba içine kum veya toprak doldurarak kum içine kum veya toprak doldurarak kum torbası yapabilirsiniz.torbası yapabilirsiniz.

Yaralıyı omuzlar, havsala, uyluk, dizaltı ve Yaralıyı omuzlar, havsala, uyluk, dizaltı ve

ayak bileğinin üzerinden geçecek şekilde ayak bileğinin üzerinden geçecek şekilde geniş bezlerle tahtaya bağlayınız. Böyle geniş bezlerle tahtaya bağlayınız. Böyle taşıyınız. Röntgen çekilip kesinlikle kırık taşıyınız. Röntgen çekilip kesinlikle kırık olmadığı saptanmadıkça ayağa olmadığı saptanmadıkça ayağa kaldırmayınız. kaldırmayınız.

Aksi durumda kendiliğinden iyi olabilecek Aksi durumda kendiliğinden iyi olabilecek bir omurga kırığı, yaralı kişinin kaba bir omurga kırığı, yaralı kişinin kaba muayenesi, ayağa kaldırılması ya da muayenesi, ayağa kaldırılması ya da uygun olmayan taşıma koşulları nedeniyle uygun olmayan taşıma koşulları nedeniyle omurilik zedelenmesi olabilir. Bunun omurilik zedelenmesi olabilir. Bunun sonucu bacaklarda felç, halsizlik, idrarı ve sonucu bacaklarda felç, halsizlik, idrarı ve büyük abdestini tutamaması gibi çok büyük abdestini tutamaması gibi çok önemli sonuçlar doğurabilir. önemli sonuçlar doğurabilir.

Yara varsa steril pansuman koyunuz. Yara varsa steril pansuman koyunuz.

Şok durumuna göre önlem alınız. Şok durumuna göre önlem alınız.

Ağrısını dindiriniz. Ağrısını dindiriniz.

d. Parmak Kırıklarında İlk d. Parmak Kırıklarında İlk

YardımYardım Kırık olan parmak altına parmak Kırık olan parmak altına parmak

genişliğinde bir tahta ya da eğer genişliğinde bir tahta ya da eğer elinde varsa hazır dar bir alüminyum elinde varsa hazır dar bir alüminyum şerit (atel) koyarak sarınız. Gerekirse şerit (atel) koyarak sarınız. Gerekirse kırık parmağı; yandaki sağlam kırık parmağı; yandaki sağlam parmağa flasterle ya da sargı bezi ile parmağa flasterle ya da sargı bezi ile sararak tespit ediniz. sararak tespit ediniz.

Kırık tarafı kalp seviyesinin üzerinde Kırık tarafı kalp seviyesinin üzerinde tutunuz. tutunuz.

Kırık yer üzerine buz koyunuz. Kırık yer üzerine buz koyunuz.

Parmaktaki yüzük kesilerek Parmaktaki yüzük kesilerek çıkarılmalıdır. (yüzük nedeniyle şişlik çıkarılmalıdır. (yüzük nedeniyle şişlik olur. Yüzük parmağı sıkarak olur. Yüzük parmağı sıkarak kangrene çevirebilir.)kangrene çevirebilir.)

Hastahaneye gönderiniz. Hastahaneye gönderiniz.

e. Ön Kol Kırıklarında İlk e. Ön Kol Kırıklarında İlk

YardımYardım Kazanın olduğu yerde yaralının ceketini Kazanın olduğu yerde yaralının ceketini

çıkarmadan, kırık olan tarafın elini karşı omuza çıkarmadan, kırık olan tarafın elini karşı omuza gelecek şekilde kolu göğüs üzerine koyunuz ve gelecek şekilde kolu göğüs üzerine koyunuz ve göğüse sarınız. göğüse sarınız.

Ön kolu da üçgen sargı bezi ya da tülbentle Ön kolu da üçgen sargı bezi ya da tülbentle boyuna asınız. boyuna asınız.

Eğer elinizde tespit için hazır gereçler (atel) ya da Eğer elinizde tespit için hazır gereçler (atel) ya da tahta, kalın karton varsa kol ya da ön kolun her iki tahta, kalın karton varsa kol ya da ön kolun her iki yüzüne bunları uygulayınız. Gömleğinizden yüzüne bunları uygulayınız. Gömleğinizden yırttığınız bezlerle, kravat, eşarp ya da sargı bezi yırttığınız bezlerle, kravat, eşarp ya da sargı bezi ile kırık yerinin yukarısından ve aşağısından ile kırık yerinin yukarısından ve aşağısından bağlayınız. bağlayınız.

Kolu göğüs üzerine koyup başka bir Kolu göğüs üzerine koyup başka bir eşarp ya da üçgen sargı ile sarınız. eşarp ya da üçgen sargı ile sarınız.

Ön kolu da üçgen sargı, tülbent ya da Ön kolu da üçgen sargı, tülbent ya da eşarp ile boyuna asınız. eşarp ile boyuna asınız.

Kırık yer üzerine buz koyunuz. Bilezik Kırık yer üzerine buz koyunuz. Bilezik varsa çıkarınız. varsa çıkarınız.

f. Kürek ve Köprücük Kemiği f. Kürek ve Köprücük Kemiği

Kırıklarında İlk YardımKırıklarında İlk Yardım Kırık tarafın koltuk altına ufak bir Kırık tarafın koltuk altına ufak bir

pamuk topağı ya da katı bir bez koyup pamuk topağı ya da katı bir bez koyup kolu eşarp ya da tülbentle boyuna kolu eşarp ya da tülbentle boyuna asınız.asınız.

Kırık yer üzerine buz koyunuz. Kırık yer üzerine buz koyunuz.

Yaralıyı oturur durumda ve ambulansla Yaralıyı oturur durumda ve ambulansla hastahaneye gönderiniz. hastahaneye gönderiniz.

Eğer üçgen sargı ya da eşarp yoksa yaralı Eğer üçgen sargı ya da eşarp yoksa yaralı elinizi ceketinizin iki düğmesi arasından elinizi ceketinizin iki düğmesi arasından içeri sokup aynı taraf ceket eteğini yukarı içeri sokup aynı taraf ceket eteğini yukarı kaldırıp iğneleyiniz. kaldırıp iğneleyiniz.

Bir omuz üzerinden gelen sargıyı Bir omuz üzerinden gelen sargıyı (katlanmış bir tülbent) karşı taraf koltuk (katlanmış bir tülbent) karşı taraf koltuk altından geçirip arkada bağlayınız. Diğer altından geçirip arkada bağlayınız. Diğer sargı ile yanı işlemi karşı tarafa yapıp sargı ile yanı işlemi karşı tarafa yapıp arkadan birbiri ile ve ilk sargının uçları ile arkadan birbiri ile ve ilk sargının uçları ile düğüm ediniz. Bunları yaparken omuzları düğüm ediniz. Bunları yaparken omuzları arkaya doğru çekiniz. arkaya doğru çekiniz.

g. Bacak Kırıklarında İlk Yardımg. Bacak Kırıklarında İlk Yardım

Bacakta kırık varsa kaza yerinde yaralının Bacakta kırık varsa kaza yerinde yaralının pantolonunu çıkarmaya çalışmayınız. pantolonunu çıkarmaya çalışmayınız.

Eğer yara varsa pantolonun dikiş yerinden Eğer yara varsa pantolonun dikiş yerinden sökünüz ya da kesiniz. Yara üzerine temiz sökünüz ya da kesiniz. Yara üzerine temiz mendil ya da pansuman koyup üzerinden mendil ya da pansuman koyup üzerinden sarınız. Böylece açık bir kırıkta yaradan sarınız. Böylece açık bir kırıkta yaradan mikropların girmesini önlemiş ve mikropların girmesini önlemiş ve kanamanın durmasını sağlamış olursunuz.kanamanın durmasını sağlamış olursunuz.

Eğer elinizde uzun tahta ya da kalın karton Eğer elinizde uzun tahta ya da kalın karton varsa uzun olanını dışta ayak bileğinden varsa uzun olanını dışta ayak bileğinden bele kadar, kısa olanını da iç tarafta ayak bele kadar, kısa olanını da iç tarafta ayak bileğinden kasığa gelecek şekilde bacağın bileğinden kasığa gelecek şekilde bacağın her iki yanına yerleştiriniz. her iki yanına yerleştiriniz.

Ayak bileğinin üzerinden diz altından ve Ayak bileğinin üzerinden diz altından ve üstünden gömlek parçası, eşarp, kravat ya üstünden gömlek parçası, eşarp, kravat ya da sargı bezi ile bağlayınız. da sargı bezi ile bağlayınız.

Eğer elinizde tespit için araç-gereç varsa Eğer elinizde tespit için araç-gereç varsa içine katlanmış bez ya da pamuk koyup içine katlanmış bez ya da pamuk koyup bacağı yavaşça yerleştiriniz, sonra bunun bacağı yavaşça yerleştiriniz, sonra bunun üzerinden sarınız. üzerinden sarınız.

Eğer elinizde tespit için hiçbir araç-Eğer elinizde tespit için hiçbir araç-gereç yoksa kırık olan bacağı sağlam gereç yoksa kırık olan bacağı sağlam bacağa yumuşak kare şeklindeki bir bacağa yumuşak kare şeklindeki bir yastığın ortasına ayağı yerleştiriniz. yastığın ortasına ayağı yerleştiriniz.

Yastığın kenarlarını önde birbirine Yastığın kenarlarını önde birbirine yaklaştırınız, çengelli iğne ile yaklaştırınız, çengelli iğne ile tutturunuz. Gerekiyorsa üzerinde tutturunuz. Gerekiyorsa üzerinde sargı bezi ile sarınız.sargı bezi ile sarınız.

Yastık içine koymadan önce havluya Yastık içine koymadan önce havluya sarılı buz uygulayınız. sarılı buz uygulayınız.

Kalp seviyesinin üzerinde tutunuz. Kalp seviyesinin üzerinde tutunuz. Sararak tespit ediniz. Sararak tespit ediniz. Kırık yara üzerine havluya sarılı buz Kırık yara üzerine havluya sarılı buz

koyunuz. koyunuz. Sırtüstü yatar durumda ve sedye ile Sırtüstü yatar durumda ve sedye ile

hastahaneye gönderiniz. hastahaneye gönderiniz.

h. Ayak ve Ayak Bileği h. Ayak ve Ayak Bileği

Kırıklarında İlk YardımKırıklarında İlk Yardım Kişinin ayağındaki yaraların üzerine Kişinin ayağındaki yaraların üzerine

temiz bir mendil ya da pansuman temiz bir mendil ya da pansuman koyup sarınız. koyup sarınız.

Çıkıklarda İlkyardımÇıkıklarda İlkyardım

Bir eklemi oluşturan kemiklerden bir veya Bir eklemi oluşturan kemiklerden bir veya hepsinin birbiri üzerinde yer değiştirerek hepsinin birbiri üzerinde yer değiştirerek normal eklem ilişkisinin değişmesine normal eklem ilişkisinin değişmesine ""ÇIKIKÇIKIK"denir. Çıkık ile eklem kapsülü denen "denir. Çıkık ile eklem kapsülü denen eklemi çevreleyen zar bağları da yırtılabilir. eklemi çevreleyen zar bağları da yırtılabilir. Bu ise sık sık çıkıklara, burkulmalara yol açar. Bu ise sık sık çıkıklara, burkulmalara yol açar. Çıkık olan eklemde ağrı, şişlik, hareket Çıkık olan eklemde ağrı, şişlik, hareket sınırlılığı vardır. Çıkık eklemi bükme ile sınırlılığı vardır. Çıkık eklemi bükme ile eklemin tekrar eski çıkık durumuna geldiği eklemin tekrar eski çıkık durumuna geldiği görülür. görülür.

Çıkık olan eklemi yerine koymaya Çıkık olan eklemi yerine koymaya çalışmayınız. çalışmayınız.

Kırıkta olduğu gibi çıkık eklemi bir Kırıkta olduğu gibi çıkık eklemi bir şekilde tespit ediniz. şekilde tespit ediniz.

Çıkıktan şüphelendiğiniz zaman Çıkıktan şüphelendiğiniz zaman eklemde ve onun yanındaki eklemde ve onun yanındaki kemiklerde kırığın, eklem bağında kemiklerde kırığın, eklem bağında yırtığın da olabileceğini unutmayınız. yırtığın da olabileceğini unutmayınız.

Çıkık eklem üzerinde yarım saat Çıkık eklem üzerinde yarım saat havluya sarılı buz torbası koyunuz. havluya sarılı buz torbası koyunuz.

Kalp seviyesinin üzerinde tutunuz. Kalp seviyesinin üzerinde tutunuz. En yakın sağlık merkezine götürünüzEn yakın sağlık merkezine götürünüz

Yanık ve Haşlanmalarda Yanık ve Haşlanmalarda

İlkyardımİlkyardım Ateş, sıcak bir cisim, elektrik, Ateş, sıcak bir cisim, elektrik,

radyasyon, asit veya bazla oluşan radyasyon, asit veya bazla oluşan yaralara yanık; sıcak su, buhar vs. yaralara yanık; sıcak su, buhar vs. yol açtığı doku bozukluklarına ise yol açtığı doku bozukluklarına ise haşlanma denir. Vücut dokularının haşlanma denir. Vücut dokularının yanma derecelerine göre yanıklar 3 yanma derecelerine göre yanıklar 3 gruba ayrılır. gruba ayrılır.

1.Birinci derece yanık:1.Birinci derece yanık:

Bunun en güzel örneği güneş Bunun en güzel örneği güneş yanıklarıdır.yanıklarıdır.

Deri yüzeyi kızarır, hafif şiş oluşur. Yanık Deri yüzeyi kızarır, hafif şiş oluşur. Yanık

bölge duyarlı olup bastırınca ağrır. bölge duyarlı olup bastırınca ağrır.

2.İkinci derece yanık:2.İkinci derece yanık:

Yukarda belirtilenlere ek Yukarda belirtilenlere ek olarak deri üzerinde içi su olarak deri üzerinde içi su dolu kabarcıklar olur. 5 dolu kabarcıklar olur. 5 cm2 den daha büyük böyle cm2 den daha büyük böyle bir yanığı olan kişiyi hemen bir yanığı olan kişiyi hemen hastahaneye gönderiniz. hastahaneye gönderiniz.

3.Üçüncü Derece yanık: 3.Üçüncü Derece yanık:

Yanık derinin bütün kalınlığını içine Yanık derinin bütün kalınlığını içine aldığı gibi bazen daha derinlere, aldığı gibi bazen daha derinlere, kemiğe kadar inebilir. Böyle yanığı kemiğe kadar inebilir. Böyle yanığı olanlar hemen hastahaneye olanlar hemen hastahaneye gönderilmelidir. Yanıklarla haşlanmalar; gönderilmelidir. Yanıklarla haşlanmalar; şoka, mikrop almaya, solunum şoka, mikrop almaya, solunum zorluğuna sebep olur. zorluğuna sebep olur.

Yanık ve Haşlanmalarda İlk Yanık ve Haşlanmalarda İlk

yardımyardım Küçük bir yeriniz yanmışsa içinde Küçük bir yeriniz yanmışsa içinde

küçük buz parçaları bulunan su dolu küçük buz parçaları bulunan su dolu bir kovaya bir kovaya

sokunuz ya da musluk suyu altına 10 sokunuz ya da musluk suyu altına 10 dakika tutunuz. dakika tutunuz.

Yanık veya haşlanmış kısımlara elinizi Yanık veya haşlanmış kısımlara elinizi sürmeyiniz. sürmeyiniz.

Yanık veya haşlanmış yüzeye temiz bir Yanık veya haşlanmış yüzeye temiz bir bez veya pansuman koyunuz. bez veya pansuman koyunuz.

Yanık nedeniyle deride oluşan içi su Yanık nedeniyle deride oluşan içi su dolu kabarcıkları sıkmayınız, dolu kabarcıkları sıkmayınız, patlatmayınız. patlatmayınız.

Yanıklı hastayı sakin, ılık bir yerde Yanıklı hastayı sakin, ılık bir yerde dinlendiriniz. dinlendiriniz.

Yanmış giysileri çıkarmayınız. Yanmış giysileri çıkarmayınız. Yanık üzerine yoğurt, salça, diş Yanık üzerine yoğurt, salça, diş

macunu sürmeyiniz. macunu sürmeyiniz. Yanık bölgesinde bilezik, künye, Yanık bölgesinde bilezik, künye,

yüzük varsa keserek çıkarınız. yüzük varsa keserek çıkarınız.

Asit yanıklarında, giysilerini çıkarınız, Asit yanıklarında, giysilerini çıkarınız, bol su ile yıkayınız. bol su ile yıkayınız.

Baz yanıklarında, asit yanıklarındaki Baz yanıklarında, asit yanıklarındaki gibi davranınız.gibi davranınız.

Elektrik sonucu oluşan yanıklar ile Elektrik sonucu oluşan yanıklar ile büyük yanıklarda hastayı zaman büyük yanıklarda hastayı zaman kaybetmeden hastaneye götürünüz. kaybetmeden hastaneye götürünüz.

Burkulmalarda İlkyardımBurkulmalarda İlkyardım

Bir eklemin etrafındaki bağların, Bir eklemin etrafındaki bağların, eklem kapsülü ve diğer yumuşak eklem kapsülü ve diğer yumuşak doku yapılarını; eklemin normal doku yapılarını; eklemin normal hareket genişliğinin ötesinde hareket genişliğinin ötesinde zorlanmasına "BURKULMA" denir. zorlanmasına "BURKULMA" denir. Eklemde şişlik, ağrı, morluk olur. Bu Eklemde şişlik, ağrı, morluk olur. Bu yapılar normalden fazla gerilebilir. yapılar normalden fazla gerilebilir. Hatta yırtılabilir. Hareketler ağrılıdır. Hatta yırtılabilir. Hareketler ağrılıdır.

Burkulmuş eklemi hareket Burkulmuş eklemi hareket ettirmeyiniz. ettirmeyiniz.

O eklem üzerine yarım saat havluya O eklem üzerine yarım saat havluya sarılı buz torbası koyunuz. sarılı buz torbası koyunuz.

Burkulmuş ayağınızın üzerine Burkulmuş ayağınızın üzerine basmayınız. Koltuk değneği kullanınız. basmayınız. Koltuk değneği kullanınız.

Burkulmuş ayağınızın altına 4 - 5 Burkulmuş ayağınızın altına 4 - 5 yastık koyarak kalp seviyesinin yastık koyarak kalp seviyesinin üzerine kaldırınız. Burkulmuş yerinizi üzerine kaldırınız. Burkulmuş yerinizi sarkıtmayınız. Şişlik, kanama ve ağrı sarkıtmayınız. Şişlik, kanama ve ağrı olabilir. olabilir.

Burkulma kolunuzda ise kolunuz kalp Burkulma kolunuzda ise kolunuz kalp seviyesi üzerinde olacak şekilde seviyesi üzerinde olacak şekilde tülbentle kolunuzu boynunuza asınız. tülbentle kolunuzu boynunuza asınız.

Kesinlikle sıcak havlu ya da termofor Kesinlikle sıcak havlu ya da termofor uygulamayınız. Şişliğin artmasına yol uygulamayınız. Şişliğin artmasına yol açarsınız. açarsınız.

Ovuşturmayınız. O ekleminizi Ovuşturmayınız. O ekleminizi dinlendiriniz. dinlendiriniz.

Elastik sargı ile sıkmayacak şekilde Elastik sargı ile sıkmayacak şekilde sarınız. sarınız.

Parmaklarınızı oynatarak kaslarınızı Parmaklarınızı oynatarak kaslarınızı çalıştırınız. Böylece kasların pompalayıcı çalıştırınız. Böylece kasların pompalayıcı etkisi ile şişliğin azalmasına çalışınız. etkisi ile şişliğin azalmasına çalışınız.

Her burkulmanın altından bir kırık ya da Her burkulmanın altından bir kırık ya da eklem bağı yırtığı çıkabileceğini eklem bağı yırtığı çıkabileceğini unutmayınız. unutmayınız.

En yakın sağlık merkezine götürünüz. En yakın sağlık merkezine götürünüz.

Ezilmelerde İlkyardımEzilmelerde İlkyardım Vücudun bir yerine örneğin kol ya da Vücudun bir yerine örneğin kol ya da

bacağa ağır bir cisim düştüğü ya da bacağa ağır bir cisim düştüğü ya da çarptığı zaman deri ve altındaki çarptığı zaman deri ve altındaki dokular kaslar ezilir. Yırtılabilir, dokular kaslar ezilir. Yırtılabilir, kanama şişlik olur. kanama şişlik olur.

Elastik sargı sarıp o yerinizi yüksekte Elastik sargı sarıp o yerinizi yüksekte tutunuz. tutunuz.

O bölgeye havluya sarılı buz O bölgeye havluya sarılı buz uygulayınız. uygulayınız.

O bölgenizi dinlendiriniz. O bölgenizi dinlendiriniz.

Kanamalarda İlkyardımKanamalarda İlkyardım

Çeşitli nedenlerle kanın damar dışına Çeşitli nedenlerle kanın damar dışına çıkmasına kanama denir. Yetişkin bir çıkmasına kanama denir. Yetişkin bir kimsede 5 - 6 kg. kan vardır. 1 - 1,5 kimsede 5 - 6 kg. kan vardır. 1 - 1,5 kg. kan kaybeden bir insanın hayatı kg. kan kaybeden bir insanın hayatı tehlikeye girer. tehlikeye girer. O HALDE O HALDE KANAMALARI HEMEN KANAMALARI HEMEN DURDURMAK GEREKİR.DURDURMAK GEREKİR. Kanamaları Kanamaları kanın aktığı yere göre iç ve dış kanın aktığı yere göre iç ve dış kanama olmak üzere ikiye ayırabiliriz. kanama olmak üzere ikiye ayırabiliriz.

b. Belirtilerb. Belirtiler

Ağızda yanma, özel tat, yutkunma zorluğu, Ağızda yanma, özel tat, yutkunma zorluğu, bulantı, kusma, karın ağrısı, karın krampı, ishal, bulantı, kusma, karın ağrısı, karın krampı, ishal, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi ve terleme, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi ve terleme,

Bilinçte değişik derecelerde bozukluk, Bilinçte değişik derecelerde bozukluk, Solunum ve dolaşımda değişik derecelerde Solunum ve dolaşımda değişik derecelerde

bozukluk, hatta durma, bozukluk, hatta durma, Önemli durumlarda idrar miktarı azlığı hatta hiç Önemli durumlarda idrar miktarı azlığı hatta hiç

idrara çıkamama, idrara çıkamama, Görmede bozukluk, nabızda zayıflama, Görmede bozukluk, nabızda zayıflama,

gözbebeklerinde küçülme, kan basıncında düşme gözbebeklerinde küçülme, kan basıncında düşme ve havaleler olabilir. ve havaleler olabilir.

1. İç kanamalar1. İç kanamalar

İç organlardaki dokuları besleyen kan İç organlardaki dokuları besleyen kan damarlarının yırtılması veya damarlarının yırtılması veya zedelenmesi sonucu kanın zedelenmesi sonucu kanın damarlardan vücut boşluklarına damarlardan vücut boşluklarına akmasında denir. İç kanamaları kişiyi akmasında denir. İç kanamaları kişiyi ölüme götürebilir.ölüme götürebilir.

Bulguları;Bulguları;

Baygınlık hali, baş dönmesi, Baygınlık hali, baş dönmesi, Yüzde, dudaklarda ve parmak uçlarında Yüzde, dudaklarda ve parmak uçlarında

solukluk, solukluk, Huzursuzluk, -Derinin nemli ve soğukluğu, -Huzursuzluk, -Derinin nemli ve soğukluğu, -

Susama hissi, Susama hissi, Hızlı ve zayıf nabız, nabzın güçlükle Hızlı ve zayıf nabız, nabzın güçlükle

hissedilmesi, hissedilmesi, Hızlı solunum, Hızlı solunum, Hava açlığı hissetmesi (Sanki hava Hava açlığı hissetmesi (Sanki hava

alamıyormuş gibi bir hisse kapılması), alamıyormuş gibi bir hisse kapılması), Bilincin azalması ve en sonunda bilincin Bilincin azalması ve en sonunda bilincin

kaybolması kaybolması

Yapılacak ilk yardımYapılacak ilk yardım

Yaralı sırt üstü yatırılır. Yaralı sırt üstü yatırılır. Baş yana çevrilir. Baş yana çevrilir. Şoka karşı tedbir alınır. Şoka karşı tedbir alınır. Ağızdan yiyecek-içecek verilmez. Ağızdan yiyecek-içecek verilmez. Sarsmadan ambulans veya sedye ile Sarsmadan ambulans veya sedye ile

hastahaneye götürülür. hastahaneye götürülür.

2. Dış Kanamalar2. Dış Kanamalar

Kanın damardan vücut dışına Kanın damardan vücut dışına çıkmasına dış kanama denir. Dış çıkmasına dış kanama denir. Dış kanama genellikle yaralanmalar kanama genellikle yaralanmalar sonucu olur ve atardamar, sonucu olur ve atardamar, toplardamar, kılcal damar kanamaları toplardamar, kılcal damar kanamaları şeklinde görülür. şeklinde görülür.

Dış Kanamaları Durdurucu Dış Kanamaları Durdurucu YöntemlerYöntemler

a. Parmakla Basınç Yapma:a. Parmakla Basınç Yapma:

Yara ufak ve kanama az ise; Yara Yara ufak ve kanama az ise; Yara üzerine temiz bir bez ya da üzerine temiz bir bez ya da pansumanla BASTIRINIZ pansumanla BASTIRINIZ

b.Basınçlı Pansuman (Tampon)b.Basınçlı Pansuman (Tampon)

Yara içindeki yabancı cisimleri Yara içindeki yabancı cisimleri çıkarmadan yara üzerine temiz bir çıkarmadan yara üzerine temiz bir pansuman koyduktan sonra kravat, pansuman koyduktan sonra kravat, eşarp veya varsa sargı bezi ile sıkıca eşarp veya varsa sargı bezi ile sıkıca SARINIZ. SARINIZ.

c. Kanayan Yerin Yüksekte Tutulmasıc. Kanayan Yerin Yüksekte Tutulması

Yaralı veya kanayan kısmın kalp Yaralı veya kanayan kısmın kalp seviyesi üzerine yükseltilmesi ile seviyesi üzerine yükseltilmesi ile kanama oldukça azalır hatta kanama oldukça azalır hatta durulabilir. durulabilir.

d. Damar Üzerine Basınç Yapılacak Tazyik d. Damar Üzerine Basınç Yapılacak Tazyik NoktalarıNoktaları

Şakak bölgesi: Kulak önüne parmağınızla Şakak bölgesi: Kulak önüne parmağınızla bastırınız.bastırınız.

Yüz bölgesi: Kanamanın olduğu taraf alt Yüz bölgesi: Kanamanın olduğu taraf alt çene kemiğinin orta kısmına parmağınızla çene kemiğinin orta kısmına parmağınızla bastırınız.bastırınız.

Baş ve yüzün bir bölgesinde:Baş ve yüzün bir bölgesinde:

Önce yaralının arkasına geçiniz. Önce yaralının arkasına geçiniz. Hastanın başını kanayan yana doğru Hastanın başını kanayan yana doğru

eğiniz. eğiniz. Dört parmakla alt çene köşesinin Dört parmakla alt çene köşesinin

hemen altına (kanayan tarafta) hemen altına (kanayan tarafta) boyuna BASTIRINIZ. boyuna BASTIRINIZ.

Kol bölgesinde (Omuz ve üst Kol bölgesinde (Omuz ve üst

kol):kol): Yaralının önüne durunuz. Yaralının önüne durunuz. Başını kanayan tarafa doğru eğiniz. Başını kanayan tarafa doğru eğiniz. Baş parmağınızla o taraf köprücük Baş parmağınızla o taraf köprücük

kemiğinin üçte bir iç kısmının arka ve kemiğinin üçte bir iç kısmının arka ve alt tarafına alt tarafına

doğru BASTIRINIZ. doğru BASTIRINIZ.

Bacak bölgesinde:Bacak bölgesinde:

Yaralıyı sırt üstü ve düz yatırınız. Yaralıyı sırt üstü ve düz yatırınız. Kanayan tarafta yer alınız. Kanayan tarafta yer alınız. Kasık kıvrımının üçte bir kısmından Kasık kıvrımının üçte bir kısmından

geçen atardamarı sıkıştıracak bir geçen atardamarı sıkıştıracak bir kuvvetle bastırınız. kuvvetle bastırınız.

Kalp seviyesinin yukarısına kaldırınız. Kalp seviyesinin yukarısına kaldırınız.

e. Boğucu Sargılama e. Boğucu Sargılama (Turnike) (Turnike)

Boğucu sargılama;Boğucu sargılama; kol ve bacaklardaki büyük kol ve bacaklardaki büyük kanamalarda atardamarı, deri ile kemik arasına kanamalarda atardamarı, deri ile kemik arasına sıkıştırarak kanamayı durdurma yöntemidir. Tek sıkıştırarak kanamayı durdurma yöntemidir. Tek kemikler üzerine uygulanır. (Kolda pazı, bacakta kemikler üzerine uygulanır. (Kolda pazı, bacakta uyluk kemiğine uygulanır). Uygulamada dar sargı, uyluk kemiğine uygulanır). Uygulamada dar sargı, kravat, kemer, eşarp, mendil, ince lastik vb. kravat, kemer, eşarp, mendil, ince lastik vb. malzeme kullanılabilir. Kesinlikle tel, kablo, zincir malzeme kullanılabilir. Kesinlikle tel, kablo, zincir v.b. kullanılmamalıdır. Turnike uygulaması sonucu v.b. kullanılmamalıdır. Turnike uygulaması sonucu meydana gelen doku harabiyeti ve bunun ortaya meydana gelen doku harabiyeti ve bunun ortaya çıkardığı istenmeyen etkiler nedeniyle günümüzde çıkardığı istenmeyen etkiler nedeniyle günümüzde turnike uygulanmamaktadır. turnike uygulanmamaktadır.

Ancak, aşağıda belirtilen özel durumlarda Ancak, aşağıda belirtilen özel durumlarda başka bir şey yapılamıyorsa turnike başka bir şey yapılamıyorsa turnike uygulanır.uygulanır.

Çok sayıda ciddi yaralının bulunduğu bir Çok sayıda ciddi yaralının bulunduğu bir ortamda tek ilk yardımcı varsa, kanamayı ortamda tek ilk yardımcı varsa, kanamayı durdurmak ve daha sonra diğer yaralılar ile durdurmak ve daha sonra diğer yaralılar ile ilgilenmek gerekiyorsa ilgilenmek gerekiyorsa

Yaralının güç koşullarda bir yere taşınması Yaralının güç koşullarda bir yere taşınması gerekiyorsa (örnegin, engebeli bir arazi gerekiyorsa (örnegin, engebeli bir arazi geçilecekse), taşıma sırasında kanamayı geçilecekse), taşıma sırasında kanamayı durdurmak amacıyla durdurmak amacıyla

Uzuv kopması varsa ve kanama yerine en Uzuv kopması varsa ve kanama yerine en yakın atar damara baskı uygulaması yakın atar damara baskı uygulaması yetersiz kalmışsa hasta/yaralıya turnike yetersiz kalmışsa hasta/yaralıya turnike uygulanabilir. uygulanabilir.

f. Boğucu Sargılama f. Boğucu Sargılama UygulanmasıUygulanması

Boğucu sargılama uygulanacak yer tespit Boğucu sargılama uygulanacak yer tespit edilir. edilir.

Boğucu sargılama malzemesi sıkıca 2-3 Boğucu sargılama malzemesi sıkıca 2-3 kez sarılır ve bağlanır. kez sarılır ve bağlanır.

Sıkıştırma çubuğu (turnike ağacı) Sıkıştırma çubuğu (turnike ağacı) yerleştirilir tekrar bağlanır. yerleştirilir tekrar bağlanır.

Kan duruncaya kadar sıkıştırma çubuğu Kan duruncaya kadar sıkıştırma çubuğu döndürülür, kan durunca çubuk döndürülür, kan durunca çubuk sabitleştirilir. sabitleştirilir.

Boğucu sargı bağlandıktan sonra Boğucu sargı bağlandıktan sonra uygulama zamanı bir kağıda kaydedilir ve uygulama zamanı bir kağıda kaydedilir ve görülecek şekilde vücuda asılır. görülecek şekilde vücuda asılır.

Her 20 dakikada bir 5 - 10 saniye boğucu Her 20 dakikada bir 5 - 10 saniye boğucu sargı gevşetilir. sargı gevşetilir.

Turnike bir saatten fazla uygulanmamalı Turnike bir saatten fazla uygulanmamalı şayet uzun kalacaksa gevşetme aralıkları şayet uzun kalacaksa gevşetme aralıkları sıklaştırılmalıdır. sıklaştırılmalıdır.

Kol ve bacak kopmaları varsa, temiz bir Kol ve bacak kopmaları varsa, temiz bir poşet içine konulan kopan uzuv buz ve su poşet içine konulan kopan uzuv buz ve su bulunan ikinci bir poşetin içine konularak bulunan ikinci bir poşetin içine konularak kazazede ile birlikte tam teşekküllü bir kazazede ile birlikte tam teşekküllü bir hastaneye götürülmelidir.hastaneye götürülmelidir.

Zehirlenmeler ve Zehirlenmeler ve İlkyardımİlkyardım

Solunum Yolu İle; Solunum Yolu İle; *Karbonmonoksit zehirlenmeleri, diğer *Karbonmonoksit zehirlenmeleri, diğer zehirli gazlarla olan zehirlenmeler. zehirli gazlarla olan zehirlenmeler.

Deri Yolu İle;Deri Yolu İle; *Zehirli gazlar, böcek öldürücü ilaçlarla *Zehirli gazlar, böcek öldürücü ilaçlarla olan zehirlenmeler, diğer kimyasal olan zehirlenmeler, diğer kimyasal maddelerle olan zehirlenmeler. maddelerle olan zehirlenmeler.

b. Belirtilerb. Belirtiler

Ağızda yanma, özel tat, yutkunma zorluğu, Ağızda yanma, özel tat, yutkunma zorluğu, bulantı, kusma, karın ağrısı, karın krampı, ishal, bulantı, kusma, karın ağrısı, karın krampı, ishal, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi ve terleme, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi ve terleme,

Bilinçte değişik derecelerde bozukluk, Bilinçte değişik derecelerde bozukluk, Solunum ve dolaşımda değişik derecelerde Solunum ve dolaşımda değişik derecelerde

bozukluk, hatta durma, bozukluk, hatta durma, Önemli durumlarda idrar miktarı azlığı hatta hiç Önemli durumlarda idrar miktarı azlığı hatta hiç

idrara çıkamama, idrara çıkamama, Görmede bozukluk, nabızda zayıflama, Görmede bozukluk, nabızda zayıflama,

gözbebeklerinde küçülme, kan basıncında düşme gözbebeklerinde küçülme, kan basıncında düşme ve havaleler olabilir. ve havaleler olabilir.

İLKYARDIMİLKYARDIM

a. Bilinci Yerinde ise;a. Bilinci Yerinde ise;

Mümkün olduğu kadar çabuk tıbbi yardım Mümkün olduğu kadar çabuk tıbbi yardım isteyiniz: isteyiniz:

Bir ambulans (Tel: 112) çağırınız. Bir ambulans (Tel: 112) çağırınız. Zehirlenmenin nedenini biliyorsanız, haber Zehirlenmenin nedenini biliyorsanız, haber verirken belirtiniz. Ayrıca Zehirlenmelerde verirken belirtiniz. Ayrıca Zehirlenmelerde Başvurulacak Danışma Merkezini Başvurulacak Danışma Merkezini arayabilirsiniz. arayabilirsiniz.

Tıbbi yardım ulaşana kadar hasta yalnız Tıbbi yardım ulaşana kadar hasta yalnız bırakılmamalıdır. bırakılmamalıdır.

Kusturarak mide içindekileri boşaltınız. Kusturarak mide içindekileri boşaltınız.

b. Bilinci Kaybolmuş ise;b. Bilinci Kaybolmuş ise;

Yan yatırınız. Yan yatırınız. Baş ve boyunu arkaya çeviriniz, soluk Baş ve boyunu arkaya çeviriniz, soluk

yolunu açınız. yolunu açınız. Alt çeneyi ve dili öne çekiniz. Alt çeneyi ve dili öne çekiniz. Gerekirse ağızdan ağıza yapay solunum Gerekirse ağızdan ağıza yapay solunum

yapınız. yapınız. Kalp durmuşsa kalp masajı uygulayınız. Kalp durmuşsa kalp masajı uygulayınız. Hastahaneye gönderiniz. Hastahaneye gönderiniz.

3. Zehirli mantar, Tütün ve 3. Zehirli mantar, Tütün ve Zehirli Diğer Bitkiler ile Zehirli Diğer Bitkiler ile Olan zehirlenmelerdeOlan zehirlenmelerde

Ağızdan bol su içirerek Ağızdan bol su içirerek sulandırınız. sulandırınız.

Parmağınızı Parmağınızı zehirlenenin ağzına zehirlenenin ağzına sokarak kusturmaya sokarak kusturmaya çalışınız. Tırnağınız çalışınız. Tırnağınız uzunsa hastanın uzunsa hastanın boğazını boğazını yaralayabilirsiniz. yaralayabilirsiniz. Tırnağınızı kesiniz. Tırnağınızı kesiniz.

Kusarak çıkarılanı saklayınız. Birlikte Kusarak çıkarılanı saklayınız. Birlikte hastahaneye götürünüz. Böylece hastahaneye götürünüz. Böylece zehrin cinsi saptanabilir. zehrin cinsi saptanabilir.

Zehirli gıdayı aldıktan sonra 3-4 saat Zehirli gıdayı aldıktan sonra 3-4 saat geçmişse müshil vererek dışarı geçmişse müshil vererek dışarı atılmasını sağlayınız. atılmasını sağlayınız.

İki üç yemek kaşığı tıbbi kömürü bir İki üç yemek kaşığı tıbbi kömürü bir bardak su içinde karıştırarak içiniz. bardak su içinde karıştırarak içiniz. Tıbbi kömür zehirleri bünyesinde tutar. Tıbbi kömür zehirleri bünyesinde tutar.

Şoku önleyiniz. Hastahaneye Şoku önleyiniz. Hastahaneye gönderiniz. gönderiniz.

DİKKAT:DİKKAT: Genel kural olarak Genel kural olarak zehirlenen kişiyi kusturmayın; bu zehirlenen kişiyi kusturmayın; bu kuralın tek istisnası eğer kişi bilinçli kuralın tek istisnası eğer kişi bilinçli ise ve kısa bir süre önce olası "ilaç ise ve kısa bir süre önce olası "ilaç içimi" söz konusu ise kusturulabilinir.içimi" söz konusu ise kusturulabilinir.

Solunum Sistemiyle İlgili Solunum Sistemiyle İlgili İlkyardımİlkyardım

Yaşam için gerekli temiz havanın Yaşam için gerekli temiz havanın alınıp kirli hava olarak geri atılmasına alınıp kirli hava olarak geri atılmasına SOLUNUM, çeşitli nedenlerle solunum SOLUNUM, çeşitli nedenlerle solunum durması haline de BOĞULMA denir. durması haline de BOĞULMA denir.

a. Boğulma nedenleria. Boğulma nedenleri Solunum yolu;Solunum yolu; bilinçsiz olarak dilin arkaya gitmesi, bilinçsiz olarak dilin arkaya gitmesi,

başın öne doğru bükülmesi, başın öne doğru bükülmesi, yabancı cisim, takma diş, ağızda biriken kanın yabancı cisim, takma diş, ağızda biriken kanın

solunum yolunu kapatması veya solunum yollarının solunum yolunu kapatması veya solunum yollarının yaralanması, ses tellerinin şişmesi gibi nedenlerle yaralanması, ses tellerinin şişmesi gibi nedenlerle tıkanabilir. tıkanabilir.

Çeşitli zehirli gazlar, kafa yaralanmaları gibi Çeşitli zehirli gazlar, kafa yaralanmaları gibi nedenlerle santral sinir sisteminin çalışmasının nedenlerle santral sinir sisteminin çalışmasının yavaşlaması, suda boğulma ve iple boğulmalar v.b. yavaşlaması, suda boğulma ve iple boğulmalar v.b. nedenlerle solunum yavaşlayabilir veya durabilir. nedenlerle solunum yavaşlayabilir veya durabilir.

Kalp durması, şok durumu, elektrik çarpması, Kalp durması, şok durumu, elektrik çarpması, karbonmonoksit zehirlenmesi nedeniyle de solunum karbonmonoksit zehirlenmesi nedeniyle de solunum durabilir. durabilir.

Göğüs duvarının delici cisimlerle yaralanmaları Göğüs duvarının delici cisimlerle yaralanmaları sonucu da boğulma olabilir. sonucu da boğulma olabilir.

b. Boğulma belirtileri b. Boğulma belirtileri Duygu ve Bulguları Duygu ve Bulguları

Bunlar boğulmanın derece ve Bunlar boğulmanın derece ve şiddetine göre ikiye ayrılırlar.şiddetine göre ikiye ayrılırlar.

İlk Safhada Görülenlerİlk Safhada Görülenler

Baş dönmesi ve halsizlik, Baş dönmesi ve halsizlik, Nefes darlığı, -Nabız sayısının artması, Nefes darlığı, -Nabız sayısının artması, Kısmi bilinç kaybı, Kısmi bilinç kaybı, Boyun damarlarında şişme, Boyun damarlarında şişme, Yanak ve dudaklarda morarma ile Yanak ve dudaklarda morarma ile

birlikte yüzde kızarma, kan birlikte yüzde kızarma, kan toplanması. toplanması.

Sonraki Safhada Görülenler Sonraki Safhada Görülenler

Dudaklar, burun, kulaklar ve ayak Dudaklar, burun, kulaklar ve ayak parmakları mavimtırak gridir. parmakları mavimtırak gridir.

Solunum kesik kesiktir veya hiç Solunum kesik kesiktir veya hiç yoktur. yoktur.

Nabız yavaş ve düzensizdir. Nabız yavaş ve düzensizdir. Tam bilinç kaybı vardır. Tam bilinç kaybı vardır.

Ne Yapmalıyız?Ne Yapmalıyız?

Boğulmaya neden olan etken ortadan Boğulmaya neden olan etken ortadan kaldırılır. (yabancı cisim, ağızda takma diş, kaldırılır. (yabancı cisim, ağızda takma diş, sakız v.b)-Boyun, çene yere dik olacak sakız v.b)-Boyun, çene yere dik olacak şekilde, arkaya bükülür. Çene açılır, dil öne şekilde, arkaya bükülür. Çene açılır, dil öne çekilir. çekilir.

Ağızdan ağıza yapay solunum yapılır. Ağızdan ağıza yapay solunum yapılır. Solunum yollarının açılması ilk üç dakika Solunum yollarının açılması ilk üç dakika içinde yapılmalıdır, beyin daha fazla içinde yapılmalıdır, beyin daha fazla oksijensizliğe dayanamaz. oksijensizliğe dayanamaz.

c. Suda Boğulmada İlk c. Suda Boğulmada İlk yardımyardım

Suda boğulma tehlikesi geçiren kişiyi Suda boğulma tehlikesi geçiren kişiyi karaya çıkarıp, sırt üstü yatırın. karaya çıkarıp, sırt üstü yatırın.

Yakasını, kemerini gevşetiniz. Yakasını, kemerini gevşetiniz. Takma dişini çıkarınız. Takma dişini çıkarınız.

Ağzının içindeki yabancı cisimleri Ağzının içindeki yabancı cisimleri temizleyiniz. Ağızdan ağıza yapay solunum temizleyiniz. Ağızdan ağıza yapay solunum yapınız. Soluk verdiği zaman kişinin başını yapınız. Soluk verdiği zaman kişinin başını yana çeviriniz. Bu hareketi 5-6 kez yana çeviriniz. Bu hareketi 5-6 kez tekrarlayınız. Böylece; fazla su köpürerek tekrarlayınız. Böylece; fazla su köpürerek dışarı çıktığı gibi kişiye yeterli solunum da dışarı çıktığı gibi kişiye yeterli solunum da yaptırmış olursunuz. yaptırmış olursunuz.

Daha sonra ıslak giysileri çıkarıp battaniyeye Daha sonra ıslak giysileri çıkarıp battaniyeye sarın, sarın,

Yutulan suyu çıkartmak için iki elinizle karnı Yutulan suyu çıkartmak için iki elinizle karnı altından tutarak hastayı yukarı kaldırınız. Bu altından tutarak hastayı yukarı kaldırınız. Bu suretle hava yolundaki suların boşalmasına suretle hava yolundaki suların boşalmasına yardım etmiş olursunuz.yardım etmiş olursunuz.

d. Ağızdan ağıza Sun'i d. Ağızdan ağıza Sun'i Teneffüs MetoduTeneffüs Metodu

Kişiyi düz bir yere sırtüstü yatırınız. Kişiyi düz bir yere sırtüstü yatırınız. Çenesini yukarı gelecek şekilde başını Çenesini yukarı gelecek şekilde başını

geriye çekerek solunum yollarını geriye çekerek solunum yollarını açınız. açınız.

Ağız çevresini temizleyiniz. Ağız çevresini temizleyiniz. Çeneye bastırarak ağzın açılmasını Çeneye bastırarak ağzın açılmasını

sağlayıp, diğer elinizle burun sağlayıp, diğer elinizle burun deliklerini tıkayınız. deliklerini tıkayınız.

Derin nefes alıp ağızdan ağıza Derin nefes alıp ağızdan ağıza dakikada 12-15 defa üfleyiniz. dakikada 12-15 defa üfleyiniz.

Göğüs kafesinin yükselip, Göğüs kafesinin yükselip, yükselmediğini kontrol ediniz. yükselmediğini kontrol ediniz.

Solunum normale dönünceye kadar Solunum normale dönünceye kadar veya hastahaneye ulaştırıncaya veya hastahaneye ulaştırıncaya kadar işleme devam ediniz. kadar işleme devam ediniz.

Elektrik Çarpmasında Elektrik Çarpmasında İlkyardımİlkyardım

Elektrik çarpması sonucunda kas Elektrik çarpması sonucunda kas krampları, kırıklar, sinir felci, solunum krampları, kırıklar, sinir felci, solunum merkezinin felci, solunum ve kalbin merkezinin felci, solunum ve kalbin durması olabilir.durması olabilir.

Kesinlikle kendinizi tehlikeye atmayınız. Kesinlikle kendinizi tehlikeye atmayınız.

Elektrik fişi size yakınsa çekiniz. Elektrik fişi size yakınsa çekiniz.

Sigortayı çıkarınız. Sigortayı çıkarınız.

Kuru tahta, sopa, ip, deri kemer ya da kuru Kuru tahta, sopa, ip, deri kemer ya da kuru gazete tomarı ile yaralının elektrik teli ile gazete tomarı ile yaralının elektrik teli ile olan ilişkisini kesiniz. olan ilişkisini kesiniz.

Varsa yanık tedavisi uygulayınız. Varsa yanık tedavisi uygulayınız.

Bilinçsiz ve soluk alamıyorsa ağızdan ağıza yapay Bilinçsiz ve soluk alamıyorsa ağızdan ağıza yapay solunum yapınız.solunum yapınız.

Bilinçli ve soluk alıyorsa, sakin olarak Bilinçli ve soluk alıyorsa, sakin olarak dinlendiriniz. Kendisine gelince ambulansla dinlendiriniz. Kendisine gelince ambulansla hastahaneye gönderiniz. hastahaneye gönderiniz.

Bilinçsiz fakat soluk alıyorsa, şok durumunu Bilinçsiz fakat soluk alıyorsa, şok durumunu önleyiniz, ayaklarını yukarı kaldırınız. Nabız önleyiniz, ayaklarını yukarı kaldırınız. Nabız alınamıyorsa kalp masajı yapınız. alınamıyorsa kalp masajı yapınız.

Şok ve İlkyardımŞok ve İlkyardım

Kelime anlamı SARSILMA demektir. Kelime anlamı SARSILMA demektir. Dolaşım sistemindeki kanın çeşitli Dolaşım sistemindeki kanın çeşitli nedenlerle azalması, hücrelere nedenlerle azalması, hücrelere yeterli oksijenin gelmemesi sonucu yeterli oksijenin gelmemesi sonucu ortaya çıkar.ortaya çıkar.

Dersimiz.ComDersimiz.Com

a.Belirtileria.Belirtileri

Kaza yerinde Kaza yerinde sessiz, sakin, hiç sessiz, sakin, hiç hareket etmeyen hareket etmeyen bir yaralının bir yaralının bilinci yerinde bilinci yerinde olmayabilir. olmayabilir.

Deri soğuktur ve Deri soğuktur ve soluktur, soluktur,

Soğuk ve yapışkan bir terleme görülür,Soğuk ve yapışkan bir terleme görülür,

Gözler göz çukuruna batmış şekilde sanki Gözler göz çukuruna batmış şekilde sanki

burnu sivrilmiş gibidir. burnu sivrilmiş gibidir.

Nabız zayıftır ve hızlıdır. Nabız zayıftır ve hızlıdır.

Solunum hızlanmıştır. Solunum hızlanmıştır.

b. Yapılması Gerekenlerb. Yapılması Gerekenler

Uygun bir yere sırtüstü yatırınız. Uygun bir yere sırtüstü yatırınız. Etrafındaki kalabalığı dağıtınız. Etrafındaki kalabalığı dağıtınız. Az hareket ettirmeye çalışınız. Az hareket ettirmeye çalışınız. Beynin kan dolaşmasını ve çalışmasını Beynin kan dolaşmasını ve çalışmasını

kolaylaştırmak için başta kanama kolaylaştırmak için başta kanama yoksa başı 150 - 300 aşağı getirip, ayak yoksa başı 150 - 300 aşağı getirip, ayak ucunu 30 - 40 cm kaldırınız. ucunu 30 - 40 cm kaldırınız.

Yakasını, kemerini, gömleğini Yakasını, kemerini, gömleğini gevşetiniz. gevşetiniz.

Solunum yolu tıkanıklığı varsa gideriniz. Solunum yolu tıkanıklığı varsa gideriniz. Gerekirse yapay solunum ve kalp masajı Gerekirse yapay solunum ve kalp masajı

yapınız. yapınız. Kanaması varsa kanamayı durduracak Kanaması varsa kanamayı durduracak

önlemi alınız. önlemi alınız. Kırık varsa atel ile tespit yapınız. Kırık varsa atel ile tespit yapınız. Soluk almakta güçlük çekiyorsa baş ve Soluk almakta güçlük çekiyorsa baş ve

göğüs kısmını hafifçe yükseltiniz. göğüs kısmını hafifçe yükseltiniz. Battaniye ile örtünüz.-Yaralı bilinçsiz ise katı Battaniye ile örtünüz.-Yaralı bilinçsiz ise katı

yiyecek-içecek vermeyiniz. yiyecek-içecek vermeyiniz. İhtiyaç durumunda dudakları ve dili birkaç İhtiyaç durumunda dudakları ve dili birkaç

damla su ile ıslatınız. damla su ile ıslatınız.

Bilinç Kaybı ve İlkyardımBilinç Kaybı ve İlkyardım

Bilinç kaybı, Bilinç kaybı, beynin beynin çalışmasındakçalışmasındaki geçici bir i geçici bir duraklamadır.duraklamadır.

Yaralı veya hastaya temiz hava Yaralı veya hastaya temiz hava sağlayınız ve solunum yollarının sağlayınız ve solunum yollarının tıkanmasını önleyiniz. tıkanmasını önleyiniz.

Solunum bozulmuş veya durmuşsa Solunum bozulmuş veya durmuşsa suni solunum yaptırınız.-Hastayı yana suni solunum yaptırınız.-Hastayı yana yatırınız.(sağa ya da sola) yatırınız.(sağa ya da sola)

Giysilerinin boyun, göğüs ve bel Giysilerinin boyun, göğüs ve bel kısımlarını gevşetiniz. kısımlarını gevşetiniz.

Battaniyeye sarınız, sıcak uygulama Battaniyeye sarınız, sıcak uygulama yapmayınız. yapmayınız.

Yiyecek ve sulu şeyler vermeyiniz. Yiyecek ve sulu şeyler vermeyiniz. Hastayı yalnız bırakmayınız. Hastayı yalnız bırakmayınız. Mümkün olan süratle tıbbi Mümkün olan süratle tıbbi

müdahaleye naklediniz. müdahaleye naklediniz.

Umarız ilkyardım konusunda biraz da Umarız ilkyardım konusunda biraz da olsa bilgilenmişsinizdir.olsa bilgilenmişsinizdir.

Sabırla izlediğiniz için teşekkürler…Sabırla izlediğiniz için teşekkürler…

Dersimiz.ComDersimiz.Com