38

imla (yazim) kurallari

Embed Size (px)

DESCRIPTION

imla (yazim) kurallari

Citation preview

  • Dilin bir alfabe ile belli kurallara gre yazya geirilmesine yazm denir.Dilin yazmndaki birlik,toplumun birlii demektir.Bu bakmdan millet olarak bir yazma ulamak zorundayz.

  • BYK HARFLERN KULLANILDII YERLER1.Cmle Byk Harfle BalarEdebiyatn temel malzemesi dildir.Can,cann yoldadr.

  • 2.Nokta,nlem ve Soru aretinden Sonra Gelen Cmleler Byk Harfle BalarYavaa yerinden doruldu.Sinirli ve heyecanl olduu her halinden belliydi.Ancak ne diyecekti ve nasl davranacakt?Birden bard:kn dar!Karndakiler boyunlar byk ktlar.

  • 1.ki noktadan sonra yarg bildiren bir cmle gelirse byk harfle balar.Eer iki noktadan sonra rnekler sralanmsa kk harfle balar.Birden bard:k dar!Baz noktalama iaretlerimiz unlardr:nokta,virgl,iki nokta

  • 2.Cmle iindeki noktadan sonra gelen szck kk harfle balar.Toplantya Ahmet,Can,Zeynepkatld.3.Eksiltili cmle olduunu ya da rneklerin devam ettiini gsteren noktadan sonra cmle byk harfle balar.Bir yemek piirdim kiHaydi beraber yiyelim.Dolapta unlar vard:kavun,karpuz,zmMutfaa her giriimde bunlardan terim.

  • 3.zel Adlar Byk Harfle BalarA.Kii adlar,kii adlarndan nce ve sonra gelen sayg szleri,unvan ve lakaplar da byk harfle balar.Yahya Kemal BeyatlElif Hanm,Mehmet BEYDoktor Suat Bey,Binba MustafaTopal Hasan,Dervigilin Hseyin,Manav Hayrettin

  • Akrabalk bildiren szckler,byk harfle balamaz.Aye teyze.Gazi amca,Mehmet dayAncak akrabalk bildiren szckler baa gelirse lakap yerine getii iin byk harfle balar.Nene Hatun,Day Mehmet,Baba Yusuf

  • B.Hayvanlara taklan zel adlar byk harfle balar.Tekir,Boncuk,SarkzC.Ulus,dil,din,mezhep ve tarikat adlar byk harfle balarTrk,Trke,slam,Hanefi,MevleviD.Yer adlarnn yazm byk harfle balar.Kta,lke,blge adlar:Afrika,Malezya, Anadolu Blgesi

  • Herhangi bir yer ad,bize ilk neyi artrrsa artrdrd ad kk harfle balar.anakkale ehri

    Tunanehri artrr-Tuna nehriErciyesda artrr-Erciyes daYer adlar ilk armn dnda baka bir arm da yapyorsa ve her ikisi birden kastedilen kavram karlyorsa byk harfle yazlr.anakkale BoazVan GlAr DaBu adlar,ehir dnda baka varlklarn zel ad olmutur.

  • Tannm yaplarn adlar:Topkap Saray,Ankara Kalesi,Galata KprsE.Kitap,dergi,gazete adlar;iir ve yaz balklar byk harfle balar.Kk Aa,Trk Dili,Radikal,Han Duvarlar,Kltr ve Dil

  • Bu zel adlar arasnda geen ve,ile,veya gibi balalarla m soru szc kk harfle balar.Ancak zel adlarn hepsi byk harfle yazlrsa bunlar da byk yazlr Mai ve Siyah

  • F.Kurum ve kurulu adlar byk harfle balar.Trk Tarih KurumuAnkara Numune Hastanesi

  • Herhangi bir szckle,belli bir kurum ya da kurulu kastedildii zaman o szck byk harfle balar.Bu yl,Meclis daha ok alt.Geen yl Kurum yeni bir yazm klavuzu kard.

  • G.Milli ve dini bayramlarn adlar byk harfle balar.Cumhuriyet Bayram,Ramazan BayramH.Gezegen,uydu ve yldz adlar byk harfle balar.Bilindii gibi Ay Dnyann,Dnya da Gnein uydusudur.Merkr,Neptn,Halley

  • Dnya,gne veay szckleri astromimi terimi dnda bir anlamla kullanlrsa kk harfle balar.Gzme gne vuruyor.

  • GN VE AY ADLARININ YAZIMIBelli bir tarih bildiren gn ve ay adlar,byk harfle balar.Yannda bir tarih yoksa kk harfle balar.Bu yl da snav haziranda yaplacak.Snav pazar gn yaplacak.Tarihler yle yazlr:29 Temmuz 200329.07.200329.VII.2003

  • YN ADLARININ YAZIMIYn adlar,cmle iinde tek bana kullanlrsa kk harfle balar.Pusulann ibresi kuzeyi gsterirYn adlar,yer bildiren adlardan nce gelip o adn belirteni durumunda kullanlrsa,yani zel bir yer ad oluturursa,byk harfle balar.Eer yer bildiren szcklerden sonra gelirse kk harfle balar.zm en ok Bat Anadoluda yetiir.Asyann gneybatsn sel ald.

  • Yn adlar ve bunlarn tretmeleri o ynde bulunan lke ve lkeler anlamnda kullanlrsa o zaman byk harfle balar.Bu konuda Doulu tarihiler farkl dnyor.

  • KLEMELERN YAZIMIkilemeler ayr yazlr.Yolcu,grl grl akan emeden kana kana su iti.Onunla aa yukar iki yldr grmyorum.

  • PEKTRMELERN YAZIMIPekitirmeler,baz niteleme sfatlarndan m,p,r,s nszleriyle yaplr.Sfatn ilk nlsne kadar olan ksm alnr,sonra m,p,r,sharflerinden uygun olan,alnan ksmn sonuna getirilir ve buna sfat eklenerek pekitirme oluturulur.Pekitirme yapmaktaki ama,szcn anlamn kuvvetlendirmektedir.Pekitirilmi szckler daima bitiik yazlr.Yemyeil,tertemiz bir dnyann zlemini ekiyorum.Bu szcklerin bazlar zarf olarak da kullanlabilir.Ortal tertemiz yaptk.

  • SAYILARIN YAZIMISaylarn yazyla m,rakamla m yazlaca konusunda kesin bir kural yoktur.Uygulama genellikle yle olmaktadr:1.Birden fazla szckten oluan saylar ayr yazlr.Bir yl yz altm be gndr

  • 2.Kk saylar,yz ve bin saylar edebi metinlerde yazyla gsterilir.Bu deneme snavna bin yz elli kii ba vurdu.3.ok sfrl byk saylarn(milyon,milyar,trilyon)ana saylar rakamla gsterilir,dier basamaklar yazyla yazlabilir.Bu ay maam 5 milyon artt.

  • 4.Saat,l,istatistik verilerine ilikin saylarn yazmnda rakam kullanlr.Okulun ilk zili 8.30da alyorEn fazla 70 kilogram gelirim.5.Roma rakamlar yzyllarda,hkmdar adlarndan nce,tarihlerde ve benzeri baz yerlerde kullanlr.XXI.yzyl bizim yzylmz olacakIV.Murat, cesur bir padiahm.

  • 6.letirme saylar rakamla deil yazyla yazlr.6ardeil altar biimde yazlr.

  • KISALTMALARIN YAZIMI1.Birden fazla szckten oluan kurum ve kurulu adlarnn her szcnn ilk harfi alnr.Ksaltmalarda byk harf kullanlr.Harfler arasna nokta konulmazTDK(Trk Dil Kurumu)DS(Devlet Su leri)

  • 2.Birka szckten oluan adlarn ksaltmalarnda bazen bir szcn birden fazla harfinin alnd olur.ASELSAN(Askeri Elektronik Sanayii)3.Ksaltmalara getirilen ekler,ksaltmadaki son harfin okunuuna uygun kullanlr.Ksaltma szck olarak okunmaya uygunsa,ekler bu okunua gre gelir.Ksaltmalara getirilen ekler,kesme iareti ile ayrlr.Ksaltmalar harf harf okunuyor:TDKde (te de ke)Ksaltmalar szck gibi okunur:TEKte alyor.4.Baz szckler tek harfle ya da birka harfle ksaltlp nokta konulur.Prof.(profesr),dr.(doktor)

  • M SORU SZCNN YAZIMIKendinden nceki szckten ayr yazlr.Tatile austosta m ktn?2. mi den sonra gelen ekler kendisine bitiik yazlr.Tiyatroya siz de gidiyor musunuz?3.Bu szck soru anlamnn dnda baka anlamlarda kullanld zaman da ayr yazlr.Tatl m tatl bir sohbet oldu.(Pekitirme)

  • DELERN YAZIMI-de Durum Ekinin Yazma)Szce bitiik yazlr.b)nl ve nsz uyumlarna uyar.c)Szce genellikle yer,bazen de zaman anlam katar.d)Cmleden kartlamaz.kartlrsa cmlenin anlam bpzulur.Bu testte yirmi soru var.Bu dergide orijinal sorular kullanlyor.

  • 2. de Balacnn YazmA)Kendisinden nceki szckten ayr yazlr.nk balalar bir szck trdr.B)Kendisinden nceki szcn nlsne uyar;ancak nszne uymaz.Yani de balacnn te.tabiimi yoktur.C)Cmleden karlnca cmlenin anlam daralabilir;ama bozulmaz.Bu balacn yerine dahi,bile,stelik gibi balalar da getirilebilir.Gkyznn baka rengi de varm.Yusuf da okula gelmi.

  • KLERN YAZIMITrkede trl ki vardr.1.Sfat yapan-ki ekiSzce bitiik yazlr.Bir adn terini tutar.nk ektir.Bir szce eklenerek o szc sfat yapar.Cmleden karlarsa cmlenin anlam bozulur.Penceredeki ku utu.

  • 2.lgi zamiri olan ki ekiSzce bitiik yazlr.Bir adn yerini tutar.Cmleden kartlrsa cmlenin anlam bozulur.Ankarann trafii stanbulunkinden daha rahat.Bizim televizyon bozuldu,masizinkinden izleyelim

  • 3.Bala olan ki szcKendisinden nceki szckten ayr yazlr.Cmleden karlnca cmlenin anlam bozulmaz.ki cmleyi birbirine balar.Yaramazlk yapyor ki retmen kzyor.i et yemedim ki karnm arsn.

  • BRLEK SZCKLERN YAZIMI1.Birleik Adlarn YazmSzcklerden biri ya da ikisi birleme srasnda benzetme yoluyla anlam deimesine urarsa szckler bitiik yazlr.hanmeli,demirba,karafatma,keiboynuzuBirleii oluturan szckler kendi anlamlarn koruyorsa bu tr szckler ayr yazlr.dil bilgisi,ruh bilimi,yerelmas,i yeri,hava yoluSes dmesine urayan szckler bitiik yazlr.Kayn ana-kaynanaKahve alt-kahvalt

  • 2.Birleik eylemlerin yazmetmek,olmak yardmc eylemleriyle oluan birleik eylemlerde nl dmesi yada nsz tremesi olursa szck bitiik yazlr;yoksa ayr yazlr.Kayp olmak-kaybolmakSabr etmek-sabretmek.

  • Aadaki cmlelerin hangisinde bir yazm yanl vardr?A)Orta retim Kurumlar Snav,8 Haziran 2003 Pazar gn yapld.B)Her yl,gneyden esen rzgar ekinleri kurutur.C)Kadn ezile bzle derdini anlatmaya alyordu.D)Adam altm iki yanda olmasna ramen dipdiriydi.