Wilde bloemen & insectenIn de natuur is alles met elkaar verbonden

Elke plant en elk dier heeft een eigen taak in de natuur. Ze hebben elkaar nodig en werken samen. Zo zijn insecten heel

belangrijk voor vogels als voedsel, maar ook voor kikkers en hagedissen. Tegelijkertijd kunnen insecten en wilde planten

weer niet zonder elkaar.

Zo zijn er wel 350 verschillende soorten wilde bijen in

Nederland. Veel van die bijen halen het liefst nectar en

stuifmeel bij wilde planten.

Elke bijensoort heeft haar favoriete wilde planten. Deze

bloemen kent zij van binnen en van buiten! Zij weet precies

welke fratsen zij moet uithalen om de nectar eruit te halen.

Als deze bloemen verdwijnen dan heeft zij niets te eten en

dan zal ook zij verdwijnen…

Ook vlinders, wantsen, sprinkhanen, muggen, luizen en nog

veel meer andere kleine beestjes zijn dol op wilde planten. Ze

halen nectar en stuifmeel bij de bloemen, eten van het blad of

de stengel. Of ze leggen er hun eitjes op.

Wilde planten zijn dus belangrijk

voor insecten, maar wat is

belangrijk voor de plant?

Wilde planten lokken insecten expres met nectar. Dit

doen ze omdat als insecten nectar komen drinken, ze

ook stuifmeel meenemen en verspreiden. Bij bijen blijft

stuifmeel bijvoorbeeld aan hun poten kleven. Daardoor

bestuift de bij de volgende bloem waar hij nectar drinkt.

Bestuiving zorgt er voor dat planten zaden maken. En

uit die zaadjes kunnen weer nieuwe planten groeien!

Wat heeft de plant nodig om te groeien en bloeien?

Natuurlijk zon en water. Maar ook een gezonde

en levende bodem waarin van alles rondkruipt:

regenwormen, mijten, schimmels en bacteriën.

Deze bodemdiertjes zijn dag en nacht bezig om

dode planten en dieren op te eten en op te ruimen.

Hun poep is heel gezond voor planten. Zonder

bodemdieren geen goede grond!

Wilde bloemen & insectenIn de natuur is alles met elkaar verbonden

Wat zijn wilde planten eigenlijk?

Dit zijn planten die van nature ‘in het wild’ voorkomen

in Nederland. Deze planten voelen zich thuis in ons land.

Je ziet ze in het bos, in de berm, bij riviertjes of beekjes.

Overal waar de natuur zijn gang kan gaan. Kijk maar eens

om je heen als je op de fiets zit of door het bos loopt!

Wat is nectar?

Nectar is een vloeistof met veel suiker die door planten

wordt gemaakt. Insecten vinden het lekker. Het is voedsel

dat hen de energie geeft om te vliegen.

Planten en insecten vormen speciale teams!

Help insecten, zet de wereld in bloei!

Vogels

Insecten

3 Pimpelmees

1 Pyamaschildwants

2 Rups van de koninginnenpage

8 Oranjetipje

7 Sleedoornpage

Veldmuis

Pissebed

6 Nest voor eikenprocessierups

Duizendpoot

Sprinkhaan

Hommel

Geelgors

EikWilg

Meidoorn

Sleedoorn

1. Peen

Hondsroos

Inheemse haag

3. Veldsalie

2. Rode klaver

4. Paardenbloem

5. Penwortel

Ridderzuring

Pinksterbloem

Gewone Margriet

Middelste teunisbloem

4 Grauwe klauwier

Torenvalk

5 Steenuil

Regenworm

Teamwerk in de natuur

Voor 60 procent van alle vogels zijn insecten hun lievelingsmaal!

In een bloemenweide gonst het van het leven. Probeer maar eens! Ga zittend op je hurken een poosje luisteren naar de natuur….

Wormenpoep = gezond!Weet je nog? De poep van bodemdiertjes = gezond! Hoe meer bodemdieren je vindt in je achtertuin, hoe gezonder de grond. Ga maar eens graven!

7. De sleedoornpageDe sleedoornpage legt haar eitjes het

liefst op een tak van de sleedoorn.

Vandaar de naam! Sleedoornpages zijn

mooie maar kleine vlindertjes. Om elkaar

in het uitgestrekte landschap toch te

vinden, spreken ze af in de top van de

grootste boom in de omgeving. Slim hè!

6. De eikenprocessierupsWist je dat een bloemenweide natuurlijke

vijanden van de eikenprocessierups

aantrekt? De geniepige sluipwesp legt

bijvoorbeeld zijn eitjes in de eiken­

processierups. Als het sluipwespeitje

uitkomt, eet de larve de rups van

binnenuit op. De rups gaat dan dood.

Gemeen, maar ook handig! Want de

eikenprocessierups veroorzaakt veel jeuk

bij mens en dier.

5. De steenuilUilen houden van muizen. Als avondmaal.

Maar muizen zijn slim. Ze schuilen

in heggen en struiken, maar ook in

weilanden vol wilde bloemen…. daar

kan de uil ze niet snel pakken. In

bloemweides schuilen nog meer dieren:

sprinkhanen, lieveheersbeestjes en

kleine vogeltjes. Reeën verstoppen er

hun net geboren kalfjes en hommels

maken er nesten in de grond.

4. De grauwe klauwierDe grauwe klauwier eet grote insecten

zoals hommels, kevers en bijen, maar

ook wel eens jonge vogels. Voordat

hij ze opeet, prikt hij ze eerst aan een

doornenstruik. Best wel luguber!

8. Het oranjetipjeHet oranjetipje legt haar eitjes

graag op de Pinksterbloem.

2. De rups van de koninginnenpageAls je geluk hebt vind je de rups van

de prachtige koninginnenpage op

Peen. Deze rups eet graag het blad

van peen. Ze zijn een mooi team!

3. De pimpelmeesZie je de pimpelmees? Net als

koolmezen eet hij zaadjes van de

middelste teunisbloem. En wist je dat

de teunisbloem alleen ’s nachts bloeit?

Nachtvlinders drinken dan in het donker

nectar bij die prachtige gele bloemen.

1. De pyamaschildwantsDe pyamaschildwants vind je

vaak op peen. Wat een toffe

wants! Hij is zo fel gekleurd

zodat vogels denken dat hij

giftig is. Dan eten ze hem niet op.

Psssst…. In Nederland zijn er niet zo veel wilde bloemen

meer, daarom gaat het niet goed met insecten zoals

vlinders en wilde bijen. Maar jij kan daar iets aan doen…!

Zet de wereld in bloei en zaai zaadjes van Cruydt-Hoeck.

Lees achterop hoe dat moet.

2. Rode klaver

Rode klaver voedt de bodem met

stikstof uit de lucht. Stikstof is voedsel

voor andere planten. Met zijn nectar

is hij ook vrijgevig: veel hommels

bezoeken rode klaver.

4. De paardenbloem

Een paardenbloem saai? Welnee!

Heel veel vlinders zijn dol op de

nectar van paardenbloemen,

zoals de argusvlinder,

citroenvlinder, oranjetipje,

kleine vos, koolwitjes en de

dagpauwoog. Deze vlinders

worden in het vroege voorjaar

wakker uit hun winterslaap.

Dan bloeien er nog weinig

planten waar ze nectar kunnen

drinken. Maar wel die vrolijke

paardenbloemen!

5. Penwortel

De diepe penwortels van

paardenbloem en ridderzuring

maken de grond los. Zo komt er

regenwater in de bodem, maar

ook zuurstof. Fijn, dan kan de

grond ademen en kunnen planten

drinken!

1. Peen

Wist je dat het zaad van Peen haakjes

heeft? Zo blijven zaadjes haken aan de

vacht van een dier. Ze reizen mee naar

een ander plekje waar ze op de grond

vallen. Een slimme truc van de plant om

zaadjes in de natuur te verspreiden!

Ken jij nog andere slimmigheden van

planten om hun zaad te verspreiden?

3. Veldsalie

Veldsalie krijgt veel bezoek van

hommels, bijen en vlinders.

ZAAI JE EIGEN BLOEMENWEI

Zet de wereld in bloei!

Zaai Cruydt-Hoeck bloemenzaad in jouw tuin en

geniet van een wilde bloemenweide waar bijen,

vlinders en andere insecten op af komen!

1 Wat heb je nodig?

• Een zakje Cruydt­Hoeckzaad

• Een hark

• Een zonnig stukje grond van 2 bij 2 meter. Je

kan ook zaaien in een pot.

2 Wanneer kan ik zaaien?

Zaaien kan altijd! Maar het liefst zaai je na de

zomer of in de herfst. Dan laten bloemen in de

natuur ook hun zaden vallen.

3 Maak een zaaibed

• Haal gras en andere planten uit de grond.

Zorg dat je kale grond overhoudt.

• Hark je zaaibed aan.

4 Zaai!

• Verdeel het zaad over het zaaibed.

• Geef je zaaibed water.

5 De natuur is geduldig, nu jij nog!

• Wacht tot de zaden kiemen en hun blaadjes

laten zien… Let op: dit kan weken of maanden

duren! En dan? Geniet van de mooie bloemen!

6 Zorg voor je bloemenweide

• Knip met een heggenschaar

in november of februari je

bloemenweide kort. Leg het

maaisel op de composthoop. Wil

je meer weten over hoe je een

bloemenweide onderhoudt, kijk dan

op www.cruydthoeck.nl

TEKEN EEN NATUUR SCHATKAART

Zoek een natuurlijke en groene lievelingsplek in

jouw tuin, straat of in het bos. Ga lekker op de

grond zitten en ervaar de plek!

1 Horen, ruiken, zien en ervaren

• Luister. Hoor je vogels? Het ritselen van

bladeren? De wind?

• Gebruik je neus! Welke geuren ruik je?

• Kijk om je heen. Welke kleuren zie je? Zie je

planten, bomen of struiken?

• Bekijk een bloem van dichtbij. Komt er een

knop uit? Zie je bloemblaadjes? Zaadjes?

• Onderzoek de bodem als een echte speurneus

met een loep. Zie je insecten?

• Wat voel jij als je hier zit?

2 Schrijf op welk dier of welke plant je ziet

• Hoe zien ze eruit? Noteer grootte, kleur of

aantal pootjes…

3 Teken een ‘schatkaart’ van de plek

• Teken de bomen, planten en dieren die je

hebt gezien.

Zelf aan de slag!

1 2

DE BODEMTEST

1 1 Wat heb je nodig?

• Een klein tuinschepje

• Een grote glazen pot

• Een theelepeltje afwasmiddel

2 Grond

• Vul de glazen pot voor de helft met grond uit

jouw tuin. Schep 15 centimeter diep.

• Haal kiezelsteentjes of takjes eruit.

3 Water en afwasmiddel

• Vul de pot tot onder de rand met water.

• Voeg een theelepeltje afwasmiddel toe.

• Schudden maar!

4 Even wachten…

Laat de pot 24 uur staan. De grond zakt langzaam

naar beneden. Zie je verschillende kleuren laagjes

ontstaan?

RUIKEN, VOELEN, ZIEN. IS JOUW GROND GEZOND?

1 Ruiken

• Schep wat aarde uit de tuin. Hoe ruikt de

grond? Gezonde grond stinkt niet, maar heeft

een bosachtige geur.

2 Voelen

• Hoe voelt de grond? Knijp fijn in je hand en wrijf.

Zand schuurt. Klei voelt gladder.

• Voelt de grond los of vast?

In heel losse grond stroomt water snel weg.

3 Zien

• Zie je wormen? Of vind je andere bodemdieren?

Als je 1 worm per schep vindt is dat een goed

teken! Hoe meer wormen, hoe beter.

• Is de kleur donker of licht?

Heel lichte grond (grijs of lichtbruin) bevat

weinig dode plantenresten.

Zie je geen dode plantenresten in de pot?

In de tuin kan je afgevallen bladeren en dode plantenres­

ten lekker laten liggen. Bodemdieren eten het graag voor

je op. En de grond kan meer regenwater vasthouden!

3 4

Zandlaag

Leem

Klei

Dode plantenresten

Zelf aan de slag!

© Cruydt­Hoeck 2020

Deze lesfolder is tot stand gekomen in samenwerking met het programma voor

duurzaamheidseducatie Wortels en Vleugels. www.wortels-en-vleugels.nl

Grafisch ontwerp

en illustraties © 2020

Abbendijk 6

8422 DL Nijeberkoop

Tel: 0516 – 441144

zaden@cruydthoeck.nl

www.cruydthoeck.nl