Upload
eldaad
View
556
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Materiali I jonides.
Mbijetesa, konkurrenca kane qenë gjithmonë faktorët zhvillimin e suksesit. Përfitimi I
nxjerre nga ky zhvillim ka çuar në evoluimin e disa fusha të jetës gjate gjithë koherave.
Ekonomia, teknologjia, kanë njohur gjithashtu një zhvillim marremendes. Sot produktet
e ofruara I ngjajne gjithnjë e më shumë njera tjetres, teknologjite e reja shperhapen me
shpejtesi në mbarë botën. Bizneset nuk konkurrojnë me me produktet e tyre, teknologjitë
e tyre , prandaj keto nuk perbejne diference per bizneset ne treg. Një tjetër faktor duket se
ze vendin e pare ne listen e faktoreve te suksesit,behet fjale per potencial njerëzor.
Pikerisht është ai që ben dallimin ndermjet kompanive. I cili I jep një vlerë Plus nje
kompanie te diteve te sotme.
Potencial njerëzor ka bere gjithmone te funksionoje një kompani me punen e tij manuale
dhe njohurite e tij. Por kjo nuk mjafton, duhen më shumë ide, pjesëmarrje, angazhim, dhe
përgjegjësi. Gjithmonë nevojitet më shumë. Por këto cilësi, keto ndjenja, principe nuk
gjenden në të njëjtin nivel te secili individ. Ne mes te gjithe ketij potenciali gjendet
dikush qe di te drejtoj, dikush që I ka kuptuar vlerat e secilit individ si pjese perberese te
nje grupi dhe qe e di zgjidhjen e cdo lloj situate. Ai është udhëheqesi dhe udhezuesi I një
grupi. Por drejt ciles rruge I udheheq ai? Ne cfare menyre ? Cilat janë pasojat e sjelljes së
udhëzuesit ose të ashtequajturit Lider? Çfarë I nevojitet nje lideri per te merituar kete
emer?
Përgjigjet e këtyre pyetjeve do ti gjen here-here te nenkuptueshme dhe here – here te
shpjeguara qarte gjat ketij studimi modest. Pas disa reflektimeve mbi faktin qe ndikon
drejtpersedrejti performancen e kompanise Eagle Mobile për të se si kam punuar, kam
dale ne perfundimin se celesi I gjendet ne potencialin njerezor, vecanerisht ne
konceptin :Udheheqje. Jam perpjekur te permbush misionet e mia si me poshte me ane te
nje sondazhi në kuadër të kompanisë. Duke u perpjekur si fillim te paraqese pozicionin e
liderit ne kompanine Eagle Mobile, duke identifikuar pikat e dobeta lidhur me
kompetencat e lidershipit dhe me pas duke dhene disa udhezime te nevojshme persa I
perket zhvillimit te kompetencave te liderit.
Hyrje
Si te mbijetosh, si të bëhesh i pari, këto janë pyetjet që vlojne në kokat e secilit qe jeton
në këtë botë konkurruese. Në mes të tregut të elementeve bazë të një organizate janë bërë
të mesme. Bazuar në faktin se ata nuk janë më një faktorë konkurrues, ata janë të
përcaktuar vetëm kushtet për ekzistencën e një biznesi. Në këtë realitet të del konceptin e
udhëheqës, lider, kështu udhëheqjen. Është e qartë që zë një vend gjithnjë e më të
rëndësishëm në tregun e sotëm, duke u bërë një faktor kyç sukses.
Ky element, ky fenomen është tani e rëndësishme për organizatat do të shihet më nga afër
në të kompanisë Eagle Mobile.
Duke parë rolin kyç që ka luajtur me zgjedhjen e politikave, strategjisë për të zbatuar
operatorin e tretë të telefonisë në Shqipëri, unë do të përpiqet të përgjigjet në pyetjen se si
të punësuar me pozitë menaxhuese ose mbikëqyrëse në këtë organizatë ata zhvillojnë
udhëheqjes. Shumë besojnë se udhëheqësit dhe të kenë cilësitë e nevojshme, por sa me të
vërtetë i suksesshëm për të vënë këtë pushtet në të vërtetë? Për të matur shkallën e
kontrollit që ky dizajn dhe se energjia elektrike është reflektuar përmes sjelljen e tyre unë
do të përpiqet për të studiuar atë nëse sjellja e tyre është në përputhje me kohën e
zhvillimit në atë që është e Eagle Mobile? Çfarë duhet të ndryshohet për të bërë
udhëheqja e një element kyç i konkurrencës me konkurrentët e tjerë në tregun shqiptar të
telekomunikacionit?
Në një pjesë të parë ne do të bëjmë një paraqitje të Eagle Mobile në fushën e sektorit të
telekomunikacionit të operatorëve të telefonisë së lëvizshme në Shqipëri. Kjo do të na
ndihmojë të shihni më qartë se pse kreu i është kaq i rëndësishëm për të Eagle Mobile
dhe pse zgjedhin këtë stilin e lidershipit në vend të një tjetër.
Dhe unë do të përfundojë këtë studim me konkluzionet e nxjerra, të ashpra në rezultatet e
analizave. Ajo do të jetë rast vuri në dukje se edhe në qoftë se studimi përmban vetëm tre
pyetësorët, përfundimet nuk janë të tërhequr nga një përllogaritje të thjeshtë të rezultateve
të pyetësorit, por edhe duke lexuar në mes të linjave.
AMC është operatori i cili nisi të sinjalit të parë të telekomunikacionit celular në
Shqipëri. Kompania ka hyrë në tregun shqiptar në 1996. AMC ofron mbulim të rrjetit të
rreth 89,03 për qind të territorit dhe rreth 99,8 për qind të popullsisë. Ajo erdhi në
Shqipëri si pjesë e grupit Cosmote, që vepron në pesë vende të Evropës Juglindore. Në
vitet e fundit, AMC ishte blerë nga një kompani gjermane, Deutche Telekom, e cila bleu
Cosmote grup.
Vodafone Albania është operatori i dytë i telefonisë mobile, i cili filloi shërbimet e saj
GSM në Shqipëri më 3 gusht të vitit 2001 e kapitalit të Vodafone Albania është i ndarë
midis Vodafone Albania dhe Vodafone Evropë BV dhe Inter kombëtare Holdings BV
Panafon me të njëjtën përqindje 50% (kjo e fundit pjesë në Vodafone Group Plc). rrjetit
GSM Vodafone mbulon 90,86% të territorit të Republikës së Shqipërisë dhe rreth 99,6%
të popullsisë shqiptare në zonat urbane dhe rurale.
Që nga Eagle Mobile është pjesë e studimit unë do të bëjë një më të zgjeruar që do të na
ndihmojë të krijojë një pasqyrë të qartë të veprimtarisë së saj dhe potencialin e saj.
Eagle Mobile është hyrja e tretë në tregun shqiptar të telekomunikacionit dhe ndërkohë
operatori i parë në një simbol shqiptar Eagle. Ajo u krijua 23 tetor 2003, si pjesë e
operatorit të telefonisë fikse në Shqipëri, Albtelecom. Privatizimit filloi në 2005 dhe
përfundoi 28 shtator 2007, kur një nga kompanitë më të mëdha në Turqi Çalik Group
bleu 76% të aksioneve të Turk Telekom e partnerit. Pjesa tjetër e aksioneve te 24% i
takojnë qeverisë shqiptare. Eagle Mobile ka një rekord të ri duke hyrë në tregun e
telekomunikacioneve shqiptare 12 mars 2008. Në një periudhë shumë të shkurtër prej
gjashtë muajsh, Eagle Mobile ka mbuluar tërë territorin e vendit duke tejkaluar limitet e
shpejtësisë dhe parashikimet. Më 31 dhjetor 2008, kompania ka arritur një mbulim prej
97% të popullsisë dhe 90,7% e territorit të vendit që ofrojnë shërbime në të gjithë
Shqipërinë.
Hyrja e fuqishme dhe përgatitjen në një kohë rekord e operatorit Eagle Mobile në treg do
të thotë shumë për shqiptarët që ishin të etur për rrëzimin e situatës bi-polare në tregun
shqiptar. Suksesi i garantuar i Eagle Mobile ka qenë i konfirmuar në deklaratat e
ndryshme nga individë dhe institucione të ndryshme shtetërore dhe ato në fushën e
telekomunikacionit në vend dhe jashtë vendit. Eagle Mobile është një kompani të të
rinjve. Mbi 250 punonjësit ishin të punësuar në këtë biznes, ndërsa 150 persona janë të
punësuar nëpër kompanitë nën kontratë me palët e treta. 95% e të punësuarve janë
shqiptarë dhe vetëm 5% e tyre janë të nacionalitetit turk apo të kombësive të tjera.
Tani, dy vjet pas hyrjes në treg, Eagle Mobile markë rreth 600.000 abonentë. Kompania
ka fituar sukses të madh në treg me çmim planet ProRing, RiniRing dhe LIFE. Për herë të
parë numrin e me kontratë dhe me parapagim u bashkohen në një grup, i cili është një
praktikë e re në Shqipëri. Eagle Mobile ka udhëhequr për herë të parë për shqiptarët
EDGE, shërbim të shpejtë e internetit në teknologjinë e telefonit celular për të 2.5G dhe
tani kompania është gati për teknologjinë më të fundit, 3G . Eagle Mobile Shqipëria është
shërbimeve më moderne në vend të tilla si: TV mobile, në të cilën mund të shikojnë
abonentë Eagle Mobile TV 10 kanale të sinjalit të huaja direkte si dhe video filloi në
fushën e kinemasë.
Një tjetër risi për tregun shqiptar me pajisjen "Eagle Eye" në mënyra të ndryshme të
quajtur gjurmimit të automjeteve që monitoron pothuajse çdo lëvizje të automjeteve,
duke kontrolluar konsumin e karburantit, shpejtësi, kohë tjetër etj. Mësoni të rejat e
fundit, është një tjetër praktikë që Eagle Mobile i ka arritur për klientët e saj në
bashkëpunim me agjencinë e lajmeve të madhe në vend, ATSH (Agjensia telegrafike
Shqiptare).
Ndonëse ende i ri, Eagle Mobile ka bërë në një kohë rekord roaming shërbimit.
Kompania ofron shërbim roaming në më shumë se 200 vende me 470 operatorë.
Një tjetër element, që ndryshon nga të dy operatori i tretë është e imazhit ekzistues. Eagle
Mobile bëhet më i njohur për shqiptarët si një imazh duke zgjedhur një karakter i njohur
dhe të dashur të shqiptarëve shumë kryesisht etnike. Xhejms Belushi, reklama e Eagle
Mobile nuk janë mesazhe thjesht komerciale, ata ishin edhe një mbështetje për imazhin e
Shqipërisë dhe turizmit të saj. Belushi ishte i pari për të promovuar nismën sociale
iniciativën me Shqiponjës "Dërgo një SMS për të ndihmuar fëmijët në nevojë”.
Pergjegjesia Sociale Eagle Mobile ka ndërmarrë projekte në fushën e përgjegjësisë
sociale që nga ditët e hershme të nisë në treg. Fëmijët jetimë janë vënë në prioritet e
kompanisë në 2009, dhe këtë vit ka qenë thirrje për kompaninë "Viti i jetim."
Përveç kontributit të madh që kjo kompani ka bërë dhe vazhdon të japë në lidhje me
përgjegjësi sociale, kjo ishte edhe një shembull për 25 kompanitë e shprehur kontributin e
tyre në përputhje me rajonet e tyre dhe të aftësive të tyre. Projekti më i rëndësishëm është
edukimi i jetimëve të 20 fëmijëve jetimë dhe të rinjve në shkollat e mesme dhe
universitete. Dhjetë prej tyre janë kryer për të studiuar fakultetet më të mira të vendit,
ndërsa 10 të rinj të tjerë ndjekin universitetin në disa nga universitetet më të famshme
private në Shqipëri.
Mundësitë janë të mëdha Eagle Mobile me faktin se ajo është pjesë e Çalik Holding, që
operon në disa fusha të ekonomisë: energji, tekstile, telekomunikacionet, mediat,
shërbimet financiare, tekstile, ndërtimi, energji.
Është e rëndësishme të theksohet se hyrja e operatorit të katërt celular në Shqipëri është
miratuar tashmë nga qeveria. Përkundër mundësive të mëdha që mund të ketë Eagle
Mobile, nisjen e shërbimeve në ndikimin operatori fundit zgjerimin e mundësive të saj
gjithashtu.
Duke parë gamën e shërbimeve dhe të grupit të produktit Calik Holding dhe suksesi i
parë kombëtar jo vetëm të gjitha produktet dhe shërbimet, është e qartë se çfarë është
vizioni i Eagle Mobile: të bëhet një udhëheqës jo vetëm në tregun e telekomunikacionit
shqiptar, por në Ballkan. Por një kompani, organizatë apo kompani nuk mund të bëhet
udhëheqës i liderëve pa udhëheqje. Nëse ne jemi dakord apo jo, realiteti është se ka një
fakt që mbetet e vërtetë për Shqipërinë e mesme: i mungojnë liderët e vërtetë. Dëshmi?
Një udhëheqës i vërtetë qëndron nga rezultatet e tij. Situata ekonomike dhe politike në
vendin tonë tregon qartë rezultatet obtenus.J kanë përgjithësuar pak për të theksuar
çështjen përsëri vlera e konsiderueshme e studimit të udhëheqjes në Eagle Mobile si pjesë
e mjedisit shqiptar.
TREGU I TELEFONISË CELULARE, SHTOHEN 642 MIJË PËRDORUES
KRAHASUAR ME VITIN 2007
http://www.gazeta-albania.net/news.php?id=19466
Zhvillimi i telefonisë celulare në vendin tonë po ecën me hapa shumë të shpejtë, paralel
me zhvillimet e vrullshme të kësaj teknologjie të përparuar. Këtë e tregojnë edhe shifrat
më të fundit të raportit të Autoritetit të Komunikimeve Elektronike dhe Postare që merret
me monitorimin e këtij tregu në vend, nga ku shihet një rritje shumë e lartë e përdoruesve
të telefonisë celulare. Sipas të dhënave, në fund të vitit 2008 numri i përdoruesve të
telefonisë së lëvizshme arriti në 2 964 473 përdorues, e cila përbën një rritje të ndjeshme
me 27.6 për qind apo 642 mijë përdorues më shumë krahasuar me fundvitin 2007. Rritjen
e ndjeshme të përdoruesve të kësaj telefonie raporti ia dedikon edhe futjes në treg të
operatorit më të ri “Eagle Mobile”, që hyri në treg në mars 2008, duke rritur numrin e
përdoruesve me afërsisht 260 mijë përdorues në fund të vitit 2008. Megjithatë, rritje në
krahasim me vitin 2007 kanë pasur edhe dy operatorët e tjerë të telefonisë së lëvizshme
kompanisë “AMC” dhe “Vodafone”, që respektivisht kanë një rritje në numrin e
përdoruesve me 16.8 për qind dhe 16.3 për qind, apo me 200 mijë dhe 183 mijë
përdorues. Sipas specialistëve të këtij autoriteti, në momentin kohor të hyrjes në treg të
“Eagle Mobile”, tregu celular kishte arritur në afërsisht 2.3 milionë përdorues, apo mbi
70 për qind penetrim.
Autorizimet
Në sektorin e telefonisë celulare janë lëshuar katër autorizime individuale që më parë
quheshin licenca: “AMC, sh.a”, “Vodafone Albania, sh.a”, “Eagle Mobile, sh.a”,
“Mobile 4 Al sh.a”. Operatori “Mobile 4 Al” është operatori i katërt celular GSM, të cilit
i akordua autorizimi individual nga AKEP-ja më datë 26.06.2009. Operatori “AMC”
është licencuar si operator publik kombëtar i telefonisë celulare në vitin 1996 dhe ka
funksionuar si kompani shtetërore deri në shtator të vitit 2000, kur u krye privatizimi i 85
për qind të aksioneve, pjesë e cila u ble nga “Cosmote Group”, operatori celular në Greqi,
që është vetë pjesë e grupit OTE, operatorit të telefonisë fikse në Greqi. Ministria e
Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës zotëroi rreth 12.6% të aksioneve të “AMC, sh.a”,
deri në vitin 2008, kur u krye dhe shitja e kësaj pjese “Cosmote Group”. Afërsisht 2.4%
të aksioneve zotërohen nga aksionerë të vegjël (punonjës të “AMC-së” në kohën e
privatizimit). Operatori “Vodafone Albania” është licencuar si operatori i dytë kombëtar i
shërbimit celular GSM në Shqipëri më 9 qershor 2001. “Vodafone International Holding”
zotëron 51 për qind të kapitalit të “Vodafone Albania”, ndërsa “Vodafone Panafon
International Holdings” zotëron 49 për qind të aksioneve. Kjo e fundit zotërohet në
mënyrë direkte dhe indirekte në 99,4 për qind nga “Vodafone Group”. Më 3 gusht 2001
“Vodafone Albania” filloi ofrimin e shërbimeve të saj GSM në Shqipëri. Operatori
“Eagle Mobile” është licencuar si operatori i tretë kombëtar i shërbimit celular GSM në
Shqipëri më 1 mars 2004. Licenca i është dhënë Albtelekomit si pjesë e paketës së
privatizimit të kësaj kompanie, proces i cili përfundoi në vitin 2007. Operatori “Eagle
Mobile” filloi ofrimin e shërbimeve celulare në mars 2008.
Përdoruesit
Rritja e ndjeshme e numrit të përdoruesve celularë vazhdon të jetë në kontrast me rritjen
e vogël të numrit të përdoruesve të telefonisë fikse, që në fund të vitit 2008 vlerësohet të
jenë vetëm 325 mijë. Referuar INSTAT-it për numrin e popullsisë, si dhe të dhënave për
tregun e telefonisë së lëvizshme dhe asaj fikse 2003-2008, janë përllogaritur vlerat e
penetrimit të telefonisë së lëvizshme dhe telefonisë fikse. Në fund të vitit 2008 penetrimi
i telefonisë së lëvizshme është 92 për qind, kurse ai i telefonisë fikse është 10 për qind.
Konsultimi
Analiza e tregut celular është një dokument për konsultim publik. Autoriteti i
Komunikimeve Elektronike dhe Postare miratoi bashkë me procedurën për publikim,
dokumentin “Analizë e tregut celular, tregjet me shumicë të terminimit, tregu me pakicë i
shërbimeve celulare dhe tregu me shumicë i akses/origjinimit: Konsultim Publik”.
Procedura e konsultimit publik për dokumentin e analizës së tregut, si dhe detyrimeve të
propozuara për FNT, të cilat janë pjesë e dokumentit të analizës, të kryhet për 60 ditë nga
data 17 korrik 2009 deri më15 shtator 2009. AKEP-i vendosi që të njoftohen palët e
interesuara, përfshirë Autoritetin e Konkurrencës për këtë vendim dhe publikimin e
dokumentit, duke i ftuar të gjithë të interesuarit për të dhënë komente.
10 SFIDAT E SOTME TË ADMINISTRIMIT TË SUKESSHËM
http://www.monitor.al/index.php?in=news&nid=14843&cat=2109&faqe=1
Me nje diversitet ne perspektive, te gjitha kompanite synojne te kene nje menaxhim sa
me te mire, por cilat jane sfidat me te medha dhe me te rendesishme? Ndoshta mund te
suprizoheni nga listimi i meposhtem i tyre.
1. Terhiqni dhe mbani nje numer te mjaftueshem punonjesish ne te gjitha nivelet
per te perballuar nevojat organike dhe inorganike te zhvillimit.
Ka raste kur kompanite perballen me nje “brejtje” talentesh. Edhe pse bizneset synojne te
shtojne numrin e punonjesve te tyre, ne rreth 50% te rasteve punonjesit e tyre kane me
pak se 2 vjet eksperience.
2. Krijoni nje vlere sugjerimesh, te cilat u pershtaten nje shumellojshmerie
gjeneratash.
Me rreth kater gjenerata ne vendet e punes sot, shumica e kompanive jane duke u
perpjekur te krijojne nje eksperience e cila u pershtatet individeve me nevoja te
ndryshme, preferencave dhe perfitimeve. Kompania “Gap”, per shembull ka 153,000
punonjes. Dyqanet kane nje perqindje te larte te brezit te ri punonjes, ndersa rolet
drejtuese jane te mbizoteruara nga breza me te vjeter.
3. Te zhvillohet nje linje e fuqishme udheheqese
Nje nga potencialet me te fuqishem, qe kercenon shpesh kompanite eshte mungesa e nje
potenciali te fuqishem talentesh nga ku mund te perzgjidhen udheheqesit e rinj. Ne thelb
kjo eshte nje çeshtje numrash, por gjenerata e vjeter eshte nje pjese e çmuar e kompanise,
por te rinjte nuk jane gjithmone te trajnuar per te marre role te tilla. Ekspertet shprehen se
individet qe duhet te zhvendosen ne pozicionin e menaxherit per klientet apo edhe ne
pozicionet e shitjes jane nje sfide kritike.
4. Te formezosh aftesite e pajtimtareve ne pune per te dale nga mungesa e roleve
drejtuese.
Eshte disi me e ndershme te identifikosh dhe te vleresosh ekspertet ne pozicione ose
fusha te ndryshm teknike, por eshte akoma me e veshtire te percaktosh se cilat jane
qellimet, shkallen e gjere te perhapjes ekonomike, dallimet e e tregjeve globale, tipare te
nevojshme keto per figuren e udheheqesit sot. Gjithnje e me shume sfidat e zhvillimit ne
keto kufij behen te paarritshme nga shoqerite aksionere. Disa prej tyre kane krijuar
akademi te veçanta per te zhvilluar dhe rritur lideret e tyre.
5. Transferimi i personave kyç, njohurive, marredhenieve.
Hija e terheqjes se nje pjese te konsiderueshme te vendeve te punes mbizoteron ne te
gjitha kompanite, kryesisht tek ato te cilat varen dhe jane te lidhura ngushte nga njohuri,
te nenkuptuara. Ketu perfshihen marredheniet me konsumatorin, te cilat jane çelesi i
suksesit te nje biznesi.
6. Frenimi i “eksodit” te gjenerates se re nga jeta e korporates
Nje kercenim i madh per kompanite e sotme eshte “eksodi” i talenteve, qe kane nje
karriere mesatare, tek te cilet organizata ka investuar dhe mbi te cilet ka mbeshtetur
shpresat per te ardhmen. Per shembull: Zhvillimi i paktikave te menaxhimit, si edhe
programeve te kalibrit teknologjik dhe krijimi i nje balance mes punes dhe jetes.
7. Riformatimi i praktikave te suksesit menaxherial per te terhequr brezat e rinj.
Sfida e krijimit te ketyre programeve kryesisht per te rinjte eshte shume e rendesishme
per te gjitha bizneset sidomos per ato te cilat bazohen mbi punen e nje grupi te
talentuarish. Bizneset duhet te pranojne se krijimi i nje infrastrukture sa me terheqese
duhet te kthehet ne prioritet.
8. Krijimi i vendeve te punes, te hapura per migrantet ne “karrieren e dyte”
Paragjykimet e moshes, ekzistojne ende, por kompanite e “zgjuara” jane duke kerkuar
menyra per te perfshire talentet, qe vijne nga migrimi, madje edhe ne moshe te madhe.
Ne shume raste, nje gje e tille kerkon rikonceptim te roleve dhe marredhenieve.
9. Kapercimi i nje "norme" per mbajtjet e shkurtra dhe levizjet e shpeshta
Disa industri, kryesisht ato ne sektorin e shitjeve me pakice, jane te njohura per tendencat
e tyre pozitive ne “thithjen” e talenteve. Kompanite synojne te ndryshojne normat fikse.
Kompanite te tilla si Gap, besojne se nje periudhe me shume se 3-vjeçare eshte e
mjaftueshme per te ardhmen e tyre.
10. Rekrutoni drejtuesit, qe nuk vleresojne sfidat
Shume drejtues te talentuar perfshire ketu edhe lideret ne biznes ende besojne se njerezit
rreshtohen pas dyerve te kompanise per shkak te pushtetit qe ka marka.
Sfida e rekrutimit vjen edhe si pasoje e transformimeve per shkak te kultures ne veprimet
"bli" strategji ne vend te "ndertimit". Eshte e perhapur gjeresisht.
“EAGLE MOBILE”, SHQIPONJA TASHMË ME ROAMING KUDO NË BOTË
http://www.gazeta-albania.net/news.php?id=11520
Flet z. Arben Margilaj, drejtor i Çështjeve Rregullatore, Interkoneksion dhe Roaming.
Margilaj: “Eagle Mobile”, shtëpia e parapëlqyer e komunikimit për shqiptarët
Në zyrat qendrore të kompanisë prestigjioze të telefonisë celulare “Eagle Mobile” të
presin aq këndshëm, sa dëshiron menjëherë të jesh pjesë e tyre. Fakt është se gjithçka
lidhet me stafin profesional. Pse jo, dhe me ofertat që ata shpalosin gjithnjë përpara
klientëve. Zyrat kryesore të kompanisë ndodhen thuajse në qendër të Tiranës, pak metra
larg nga sheshi “Skënderbej”, në tre kate të një ndërtese moderne. Këto nuk janë të
vetmet zyra në kryeqytet, pasi ka edhe të tjera. Duke parë interesin e madh të lexuesve
tanë për të marrë një informacion lidhur me të rejat më të fundit të shërbimeve të kësaj
kompanie, zyra e marrëdhënieve me publikun na drejtoi në njërën nga drejtoritë më të
rëndësishme të “Eagle Mobile”, në atë të Çështjeve Rregullatore, Interkoneksionit dhe
Roaming. Në një zyrë modeste, por ku nuk mungonin aksesorët më moderne të kohës për
një punë profesionale, gjetëm një nga specialistët e njohur të telekomunikacioneve, z.
Arben Margilaj, i cili shpjegon për lexuesit tanë sfidat e kompanisë “Eagle Mobile”, e
cila vjen duke i shtuar gjithnjë e më shumë abonentët e vet. Drejtori Margilaj shprehet
edhe për surprizat që kompania afron në Roaming falë marrëveshjeve me 553 operatorët
në 200 vende të botës. “Për shqiptarët që përdorin “Eagle Mobile” tani s’ka më pengesa
komunikimi, kudo që të shkojnë e kudo ku ata janë”, - u shpreh Margilaj në intervistën e
tij ekskluzive për gazetën “Albania”. Sipas tij, ambiciet e kompanisë janë për aplikimin e
Mobile Number Portability, e thënë ndryshe Mbartja e Numrit Celular, një shërbim i ri që
tashmë është prezent në Europë e në botë. Margilaj thotë se ky shërbim së shpejti do të
jetë edhe në Shqipëri.
Ç’përfaqëson sot për shqiptarët “Eagle Mobile”?
Nëse do ta përmblidhja me një shprehje: “Shtëpia e parapëlqyer e komunikimit për
shqiptarët“. “Eagle Mobile” është tashmë një realitet i prekshëm në tregun e
telekomunikacionit në Shqipëri, një realitet që tregon vlerat reale të konkurrencës së
ndershme. Me implementimin e teknologjisë më të fundit GSM, me shërbimet e ofruara
për 185 000 abonentët e vet e deri në fund të vitit më shumë se 200 000, me çmimet më
të ulëta në treg e të pranueshme për realitetin shqiptar, e me surprizat që nuk do të reshtin
edhe gjatë vitit 2009, kompania “Eagle Mobile” synon të bëhet një strehë e parapëlqyer
komunikimi për shqiptarët. Kjo është motoja e punës së këtij stafi tepër profesional e të
përkushtuar. Kjo është sfida jonë...
Si mendoni ta përmbushni këtë sfidë?
Sigurisht përmes ofrimit të shërbimeve cilësore e konkurruese në treg. Disa prej të cilave
janë edhe Shërbimi Roaming i ofruar nga “Eagle Mobile” dhe Mobile Number Portability
ose Mbartja e Numrit celular që shumë shpejt do të jetë prezent në tregun shqiptar të
telekomunikacioneve.
Por çfarë ofron shërbimi juaj Roaming dhe çfarë e bën atë të dallueshëm nga të
tjerët?
Me shërbimin ROAMING ofruar nga “Eagle Mobile”, shqiptarët mund të flasin kudo që
shkojnë e kudo që ndodhen. Roaming është përcaktuar si një mundësi për një abonent
celular të bëjë e të marrë thirrje telefonike, të dërgojë e të marrë të dhëna ose të ketë
akses në shërbime të tjera kur është duke udhëtuar ose ndodhet jashtë zonës së mbulimit
gjeografik të rrjetit të vet. Ose, e thënë ndryshe, përfitimi i të gjitha llojeve të shërbimeve
celulare kur ndodhesh në një rrjet tjetër jashtë Shqipërisë. Si një kompani e orientuar drejt
cilësisë së shërbimeve që ofron, shërbimi Roaming është një nga prioritetet tona. “Eagle
Mobile” e filloi ofrimin e shërbimit Roaming që nga lançimi i parë i shërbimit në mars
2008 fillimisht me vendet fqinje e vendet e rajonit: Kosova, Mali i Zi, Maqedonia,
Turqia, Italia, Sllovenia, Bullgaria, Greqia, Bosnje Hercegovina e tashmë, ashtu sikurse e
premtuam, si një prioritet e një vlerë në cilësinë e shërbimeve tona, jemi prezent në të
gjithë botën. Kështu, çdo abonent 067 mund ta përdorë celularin e vet në çdo vend të
botës, pa asnjë kufizim. Shërbimi ynë ROAMING është funksional me 553 operatorë në
mbi 200 vende në çdo cep të globit nga Lindja e largët e Oqeanit, nga Australia në Polin
e Veriut, madje, për kuriozitetin tuaj mund t’ju them se “Eagle Mobile” komunikon edhe
në anijet lundruese që e ofrojnë këtë shërbim (GSM on the ship). Pra, për shqiptarët që
përdorin “Eagle Mobile” tani s’ka më pengesa komunikimi, kudo që të shkojnë e kudo ku
ata janë.
Po lidhur me Portabilitetin ose Mbartjen e Numrit celular ç’mund të na thoni, pasi
është një term i ri e natyrisht një shërbim i panjohur në Shqipëri?
Mobile Number Portability është nxitësi real i konkurrencës në tregun e
telekomunikacioneve. Mobile Number Portability, e thënë ndryshe Mbartja e Numrit
Celular, është shërbimi më i ri që tashmë është prezent në Europë e në botë dhe së shpejti
edhe në Shqipëri. Nëpërmjet këtij shërbimi, çdo abonent i shërbimit celular mund të ruajë
numrin e tij celular, pa ndryshuar asgjë (as prefiksin), por mund të ndryshojë operatorin,
pra mund ta mbartë numrin nga njëri operator në tjetrin pa asnjë problem.
Pra, abonenti celular përfiton shërbimet e një operatori tjetër që ai dëshiron e që i ofron
atij shërbime e tarifa konkurruese. E për më tepër ky ndryshim, apo mbartje, mund të
bëhet në një kohë të shkurtër, madje edhe brenda një dite. Ky shërbim ka filluar për
kompanitë mobile që nga viti 1997 në Singapor, më 1999 në Europë me UK dhe
Holandën, për të vazhduar më tej me shumicën e vendeve të EU, përfshi edhe rajonin
tonë, Italia në 2002-shin, Greqia në 2003-shin, Hungaria në 2004-n, Kroacia e Sllovenia
në 2005-n, Rumania në 2007-n etj. e së fundmi edhe Turqia prej 1 nëntorit 2008.
Mundësia që qytetarët të mbartin numrin nga një kompani celulare në tjetrën është një
mundësi konkrete konkurrence në treg, ku shërbimet e ofruara, cilësia e tyre dhe natyrisht
çmimi do të ballafaqohen me njëri-tjetrin, duke bërë që qytetarët të zgjedhin më të mirën
për ta, duke i dhënë fund një herë e mirë periudhës monopoliste e jotransparente të
shërbimeve e tarifave. “Eagle Mobile” është një kompani që ka si moto të saj
transparencën ndaj qytetarit në shërbime e çmime të ofruara dhe që i është përkushtuar
cilësisë së shërbimit ndaj klientit, kujdesit maksimal për të dhe ballafaqimit të përditshëm
me atë që shqiptarët kërkojnë: Shërbime moderne, transparencë në çdo gjë dhe çmime të
pranishme për të gjithë. Kjo e bën një domosdoshmëri aplikimin e Portabilitetit të Numrit
si një detyrim për kompanitë celulare dhe një e drejtë e padiskutueshme për klientët e
shërbimeve celulare, si një e drejtë e njeriut të lirë që të zgjedhë atë që i shërben më mirë
e më lirë kjo si një përpjekje për të nxitur konkurrencën reale dhe për t’u ofruar
shqiptarëve mundësinë e zgjedhjes së lirë, vetëm mbi bazat e shërbimeve dhe çmimeve
më të mira në treg. “Eagle Mobile” do të përfshihet plotësisht në këtë proces dhe do të
mbështesë fort realizimin dhe ecurinë e tij me bindjen se kështu u shërben konsumatorëve
shqiptarë dhe krijimit të një tregu të lirë e pa barriera.
Së fundmi, do të desha të pyes lidhur me marrëdhëniet që keni me Institucionet
Rregullatore të fushës së Telekomunikacioneve e cili është ndikimi i tyre në këtë
proces?
Në fokusin e punës sonë mbetet primar krijimi dhe mbarëvajtja e një klime korrekte
reciprociteti në marrëdhëniet me Agjencinë Rregullatore të Komunikimeve Elektronike
(AKEP), por edhe me të gjitha institucionet me të cilat kemi raporte direkte pune.
Kjo për faktin se këto institucione përfaqësojnë mekanizmin tepër të domosdoshëm të
iniciuesit dhe ruajtësit korrekt të rregullave të lojës në këtë treg dhe kjo e bën pa dyshim
rolin e tyre tepër të rëndësishëm e përcaktues. “Eagle Mobile” ka hyrë në treg si një
kompani serioze dhe tepër korrekte në zbatimin dhe mbarëvajtjen e kuadrit rregullator
brenda vendit, por edhe në raport me institucionet ndërkombëtare të telekomunikacionit
ku ne aderojmë. “Eagle Mobile” tashmë e ka treguar me prezencën e saj në treg
shembullin e korrektesës me shërbimet dhe çmimet e ofruara për shqiptarët dhe kështu do
të vazhdojë edhe në të ardhmen. Kjo i shërben më së miri marrëdhënieve që kemi tashmë
me Agjencinë Rregullatore të Telekomunikacioneve në Shqipëri, por edhe me
institucionet e tjera. Ne i vlerësojmë këto marrëdhënie si të shkëlqyera dhe mbështesim
pa rezerva të gjitha përpjekjet që ka bërë dhe është duke bërë kjo agjenci në dobi të
krijimit dhe zbatimit të rregullave në mënyrë të barabartë për të gjithë operatorët celularë,
në funksion të shërbimeve më të mira për të gjithë shqiptarët.
ÇËSHTJA NË SHQYRTIM.
http://www.caa.gov.al/file/publikimet/buletini%202-2.pdf
Hetimi i thelluar i adresohet shërbimit publik të telefonisë së lëvizshme të ofruar
nga dy kompanitë celulare AMC dhe Vodafone.
Tregu i telefonisë celulare u hap në Maj të vitit 1996 me licencimin e kompanisë
AMC (licensa nr.1) dhe fillimin e aktivitetit të saj.
Në 25.07. 2000, Telenor - Cosmote bleu 85 % të aksioneve të AMC-së, pjesa tjetër prej
12.6% të aksioneve zotërohen nga Shteti Shqiptar të administruara nga Ministria e
Ekonomisë, e Tregtisë dhe Energjetikes së Shqipërisë dhe 2.4% zotërohen nga aksionerët
e vegjël, punonjës të AMC-s ne kohën e privatizimit.
Më 9 qershor 2001, Vodafone, licencohet si operator i dytë i shërbimit celular në
Shqipëri (licensa nr.2), me kapital të përbashkët të Vodafone International Holding
(51% të aksioneve) dhe Panafone International Holding (49 % të aksioneve).
Më 1 mars të vitit 2004 u licencua operatori i tretë, Eagle Mobile ( licensa nr 3)
me 100% të aksioneve në zotërim të Albtelekom sh.a. Ky operator nuk ka patur
veprimtari në treg gjatë gjithë periudhës së hetimit.
Në këto kushte në tregun e telefonisë së lëvizshme gjatë periudhës së hetimit kanë
vepruar vetëm dy operatorë, shoqëritë nën hetim, AMC dhe Vodafone .
III. Periudha e Hetimit
Periudha e marrë në shqyrtim për hetimin në Tregun e telefonisë së lëvizshme
përfshin vitet 2004-2005.
Për efekt të studimit të sjelljes të shoqërive objekt hetimi dhe nivelit të
konkurrencës
për një periudhë më të gjatë kohe, Autoriteti i Konkurrencës ka analizuar tregun e
telefonisë së lëvizshme nga viti 2001 deri në vitin 2005.
IV. Procedurat e ndjekura gjatë hetimit
Procedurat e ndjekura gjatë hetimit janë bazuar në kreun III të ligjit nr. 9121,
datë 28.07.2003 “Për Mbrojtjen e Konkurrencës“ dhe Kodin e Procedurave
Administrative.
Me nismën e tij, Autoriteti i Konkurrencës filloi në Shtator të vitit 2005 një hetim
në Sektorin e Telefonisë së Lëvizshme. Shkak për fillimin e këtij hetimi u bënë
shqetësimi
i opinionit publik për çmime të larta në Tregun e Telefonisë Celulare, i prononcuar në
median e shkruar dhe elektronike, kryesisht nga shoqatat dhe institucionet përfaqësuese
të mbrojtjes së interesave të konsumatorëve (Shoqata e Mbrojtjes së Konsumatorëve,
Avokati i Popullit, etj.) Ky shqetësim është bërë evident në Rekomandimet e Unionit
Ndërkombëtar të Telekomunikacioneve (ITU).37
37
ERT të nisë një inspektim të marrëveshjes së interkoneksionit ndërmjet Albtelekomit nga
njëra anë dhe AMC dhe Vodafon nga ana
tjetër, pasi këto marrëveshje në formën aktuale dhunojnë Aktin e Telekomunikacionit dhe
dëmtojnë interesat publike.
Komisioni i Konkurrencës, pasi administroi dhe shqyrtoi dokumentacionin e
depozituar nga Sekretariati dhe pretendimet e dy operatorëve në këtë treg, AMC
dhe Vodafone, gjykoi se mund të kishte kufizime të konkurrencës në këtë treg.
Me Vendimin e tij nr. 21, date 11.10.2005 Komisioni vendosi “Për nisjen e
procedurës
së hetimit të thelluar në tregun e telefonisë së lëvizshme në përgjithësi dhe veçanërisht
në shoqëritë AMC sh.a dhe Vodafone Sh.a, përsa i përket ekzistencës ose jo të abuzimit
me pozitën dominuese ose shkelje të tjera të konkurrencës në këtë treg”
Në bazë të vendimit nr. 21, date 11.10.2005 të Komisionit të Konkurrencës,
Sekretariati ka kryer procedurat hetimore në përputhje me ligjin nr 9121 “Për
Mbrojtjen e Konkurrencës” dhe Kodin e Procedurave Administrative. Në përfundim
të këtij hetimi, Sekretariati ka paraqitur pranë Komisionit të Konkurrencës
“Raportin e Hetimit të Thelluar”. Në bazë të nenit 47 të K.Pr.A., shoqërive nën
hetim, AMC dhe Vodafone u janë vënë në dispozicion raporte të veçanta duke hequr
nga raporti përfundimtar të dhënat konfidenciale të palëve.
Në zbatim të nenit 39, të ligjit 9121, datë 28.07.2003 “Për Mbrojtjen e
Konkurrencës”,
palët kanë dhënë pretendimet e tyre mbi Raportin e Hetimit të Thelluar në seancat
dëgjimore të mbajtura, përkatësisht më 7 qershor 2007 për AMC dhe më 13 qershor
2007 për Vodafone.
V. Pretendimet e palëve
Seancat dëgjimore të datave 7 dhe 13 qershor 2007 u zhvilluan në përputhshmëri
tëplotë me nenin 39 të Ligjit 9121, datë 28.07.2003 “Për Mbrojtjen e
Konkurrencës”.
Në këto seanca shoqëritë e Tregut te Telefonise se Levizshme perkatesisht AMC
dhe Vodafone paraqiten pretendimet e tyre në lidhje me Raportin e Hetimit të
Thelluar për këtë treg të hartuar nga Sekretariati i Konkurrencës.
VI.A.Treg përkatës i produktit
Treg përkatës i produktit është shërbimi publik i telefonisë së lëvizshme, që
ofrojnë
secila nga të dy kompanitë celulare AMC dhe Vodafone, ose mundësimi dhe transmetimi
i thirrjeve telefonike që ato kryejnë për përdoruesin fundor të tyre (të gjeneruar nga
ky përdorues, apo me destinacion këtë përdorues). Në këtë përcaktim është pasur në
konsideratë shërbimi i telefonisë së lëvizshme, vetëm në kuptimin e thirrjeve zanore.
Tregu përkatës është analizuar edhe me nëndarjet e tij sipas shërbimeve që ofrojnë
operatorët, pasi efekti i këtij tregu është më i ndjeshëm në nivelin e konkurrencës
dhe i drejtpërdrejtë për ndikimin që ai jep mbi konsumatorin:
- Parapagim;
- Kontratë (privatë dhe biznes);
VI.B.Tregu gjeografik
Treg gjeografik i shërbimit të telefonisë së lëvizshme të kompanive AMC dhe
Vodafone është territori i Republikës së Shqipërisë. Në bazë të licencave individuale,
me të cilat operatorët AMC dhe Vodafone Albania operojnë, ato ofrojnë shërbimet e
tyre, vetëm në territorin e Republikës së Shqipërisë. I. Vlerësimi i Pozitës Dominuese
“Pozite dominuese është pozita e një ose me shumë ndërmarrjeve, që i lejon ato të
jenë të afta të veprojnë, përsa i takon ofertës, kërkesës, në mënyrë të pavarur nga
pjesëmarrësit e tjerë në treg si : konkurrentët, klientët ose konsumatoret”
38
Kjo dispozitë është e bazuar edhe në referencat e legjislacionit evropian të lidhura
me nenin 82 të Traktatit të BE-së, si dhe konfirmohet nga përkufizimi i Pozitës
Dominuese te dhënë nga Gjykata Evropiane e Drejtësisë e Luksemburgut (e cila
shqyrton çështjet qe lidhen me Konkurrencën), në një nga vendimet e saj si më
poshtë:
“ ... një pozite fuqie ekonomike qe i jep mundësi një ndërmarrje te pengoje
mbajtjen e një konkurrence efektive ne tregun përkatës, duke e lejuar atë të sillet në
mënyre mjaft të pavarur përkundrejt konkurrentëve të saj dhe klientëve dhe së fundi
përkundrejt konsumatorëve
39
Duke u bazuar në nenin 8 të Ligjit nr 9121, datë 28.07.2003 “Për Mbrojtjen e
Konkurrencës“, pozita dominuese e një ose më shumë ndërmarrjeve vlerësohet,
duke marrë parasysh veçanërisht:
VII.A. Pjesët e tregut përkatës të shoqërive AmC dhe Vodafone
Bazuar ne nenin 8 te Ligjit nr.9121, date 28.07.2003, “Per Mbrojtjen e
Konkurences” dhe
pjesës së tregut që zënë ndërmarrjet në tregun e , i cili pikërisht nga rëndësia është
renditur i pari në nenin 8 të Ligjit nr. 9121, datë 28.07.2003 “Për Mbrojtjen e
Konkurrencës”.
Nga ndarja e tregut në tërësi, rezulton se shoqëritë AMC dhe Vodafone zotërojnë
pjesë tregu, pothuajse të barabarta për periudhën 2004-2005, duke krijuar një ndarje
simetrike të tregut,
Pengesat në hyrjen në treg (administrative, teknike dhe ekonomike)
Tregu i telefonisë së lëvizshme në Shqipëri është i rregulluar nga institucione
publike40
Institucioni i ngarkuar për rregullimin e tregut të telekomunikacioneve .
në Republikën e Shqipërisë është Enti Rregullator i Telekomunikacioneve (ERT).
Pengesat në hyrje janë faktorë të cilët i pengojnë operatorët e rinj të hyjnë në një
treg të caktuar. Këto mund të jenë administrative, teknike dhe ekonomike.
Barrierat administrative
Në Shqipëri, numri i licencave është kufizuar në bazë të akteve nënligjore dhe më
konkretisht me Vendim të Këshillit të Ministrave (“Qeveria angazhohet të hapë sektorin
e telekomunikacioneve për konkurrencë nëpërmjet lejimit të pjesëmarrjes së interesave
38 Ligji nr 9121, datë 28.07.2003 “Për Mbrojtjen e Konkurrencës” neni 3, pika 5.
39 Çështja 27/76, datë 14.09.1978 United Brands v Commission.
40 Barrierat ligjore ose rregullatore nuk bazohen në kushte ekonomike, por rezultojnë
nga masa shtetërore legjislative, administrative
ose të tjera, që kanë një efekt direkt mbi kushtet e hyrjes dhe/ose pozicionimin e
operatorëve në tregun përkatës (Rekomandimi i
Komisionit Europian i datës 11.02.2003 “Për produktin përkatës dhe tregun e shërbimeve
në sektorin e komunikimeve elektronike”).
private. Edhe me hapjen e plotë të tregut të telekomunikacioneve për konkurrencë, disa
shërbime do të vazhdojnë të ekzistojnë në këtë kategori ku numri i licencave është i
kufizuar,
për shkak të burimeve të kufizuara natyrore siç janë frekuencat”41
Kjo shpreh mjaft qarte .faktin se kemi te bëjmë me një treg ku ekzistojnë barriera hyrëse
administrative).
Barrierat teknike
Spektri i radiofrekuencave është një burim natyror i kufizuar,42
ndërkohë që plani
kombëtar i radiofrekuencave ose ndryshimi i tij miratohet nga Këshilli i Ministrave.
Për ushtrim normal të një veprimtarie teknike në këtë treg është e nevojshme që
një shoqëri e licensuar në këtë treg të ketë në dispozicion mesatarisht 40-50
radiofrekuenca në bandën 900Mhz dhe rreth 80-100 radio frekuenca në bandën 1800
Mhz. Shqipërisë i janë lënë në dispozicion nga Rrjeti Europian i Telekomunikacionit
rreth 174 radiofrekuenca në bandën 900 Mhz dhe rreth 384 në bandën 1800 Mhz.
Barrierat ekonomike
Operatorët për tu futur në tregun e telefonisë së lëvizshme, duhet të kryejnë
investime të mëdha, si për blerjen e liçensës, ashtu edhe për ndërtimin e rrjetit të
tij të telefonisë celulare, që do të thotë se këto përbëjnë barriera ekonomike për
operatorët e rinj për të hyrë në treg.
Operatorët ekzistues, AMC dhe Vodafone, kanë krijuar avantazhe të
konsiderueshme në tregun e telefonisë celulare. Ato kanë krijuar rrjetet e tyre,
klientët përkatës (abonentët), eksperiencë në menaxhimin e tregut, emër
nëpërmjet marketingut, si dhe fuqi të konsiderueshme ekonomike dhe financiare.
Në këto kushte, operatorëve të rinj do tu duhet kohë dhe mjete monetare të
konsiderueshme, për tu bërë pjesë efektive e këtij tregu. Numri i abonentëve
potencialë të mbetur në treg është relativisht i kufizuar. Për të siguruar një nivel
konkurrues të pranueshëm, këta operatorë të rinj do të duhet t’i marrin
përdoruesit e shërbimeve të tyre nga operatorët ekzistues, proces i vështirë për
shkak të epërsive që kanë këta të fundit. Ky proces padyshim që përbën një
barrierë të konsiderueshme për operatorët e rinj, që duan të futen në treg.
Avantazh për operatorët AMC dhe Vodafon përbën edhe fakti që operatori i tretë i
licensuar në mars te vitit 2004, Eagle Mobile, nuk e ka ushtruar aktivitetin e tij gjatë
periudhës objekt hetimi
VII.C. Konkurrenca potenciale
Nga analiza e tregut të telefonisë së lëvizshme rezulton se, për periudhën 2004-
2005, konkurrenca në tregun e telefonisë ka qenë e ulët. Kjo ka ardhur kryesisht
nga mungesa e operatorëve të tjerë në treg, për shkak të barrierave të larta hyrëse.
Eagle Mobile nuk ka ushtruar aktivitet gjatë periudhës objekt hetimi. Në këtë
mënyrë kjo shoqëri nuk ka ushtruar ndonjë fuqi kundërvepruese ndaj shoqërive
AMC dhe Vodafon, duke mos krijuar asnjë efekt në konkurrueshmërinë e tregut.
41 Politika e Zhvillimit të Telekomunikacioneve në Republikën e Shqipërisë, miratuar
me Vendimin nr 288, datë 18.06.1999 dhe i
ndryshuar (1999, 2001, 2002, 2003)
42 Po aty, neni 69.
VII.D. Karakteristika të tjera të tregut
Produkti përkatës në tregun e telefonisë së lëvizshme është homogjen;
Kërkesa në tregun e telefonisë së lëvizshme në Shqipëri ka qenë e qëndrueshme43
.
Kosto në tregun e telefonisë së lëvizshme në Shqipëri, është uniforme, prej
teknologjisë gati të njëjtë të produktit të këtij tregu, por edhe për kushtet e përafërta
që kanë shoqëritë AMC dhe Vodafone.
Nisur nga pjesët e tregut, pengesat e hyrjes në treg, konkurrenca potenciale, fuqia
ekonomike e ndërmarrjeve, fuqia kundërvepruese e blerësve dhe karakteristikat e
tjera të tregut, rezulton se në mbështetje të nenit 8 të Ligjit nr. 9121 datë 28.07.2003
“Për Mbrojtjen e Konkurrencës”, kompanitë AmC dhe Vodafone kanë pozitë
dominuese në tregun e telefonisë së lëvizshme.
VIII. Sjellja e ndërmarrjeve në treg
Të dyja shoqëritë AMC dhe Vodafone, nuk kanë zbatuar Vendimin Nr. 179, datë
07.05.2004 të ERT-së, me anë të të cilit ajo vendosi të rekomandojë tarifën e
terminimit kombëtar për telefoninë e lëvizshme prej 22 lekë/minutë. Kjo do të thotë
që tarifa e terminimit kombëtar në tregun e telefonisë së lëvizshme të ishte jo më i
lartë se 22 lekë/minutë për vitin 2004 dhe jo më e lartë se 28 lekë/minutë për 2005.
Komisioni i Konkurrencës çmon që ky çmim pasqyronte në atë kohë tarifën e një
tregu me konkurrencë efektive.
Ulja e tarifave të terminimit me marrëveshje në nivelin 28 lekë/minutë në fund të
vitit
2004 nuk ka ndikuar në uljen e tarifave të produktit përkatës për të dy kompanitë,
AMC dhe Vodafon, gjatë periudhës objekt hetimi.
38. Të dyja shoqëritë, AMC dhe Vodafone, kanë aplikuar tarifë terminimi kombëtar
mbi dy herë më të lartë, krahasimisht me tarifën mesatare të terminimit të vendeve
të rajonit.
IX. Abuzimi i AmC sh.a dhe Vodafone Albania sh.a me Pozitën e tyre Dominuese
44
Bazuar në Ligjin nr 9121, datë 28.07.2003 “Për Mbrojtjen e Konkurrencës”, neni
9, pika 1 “Ndalohet çdo abuzim nga një ose më shumë ndërmarrje me pozitë
dominuese në treg”dhe 2, germa a ”Mund të përbëjnë abuzim veçanërisht
vendosja, në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë, e çmimeve të padrejta
blerjeje ose shitjeje, ose e kushteve të tjera të padrejta të tregtimit”
43 Rritmi i rritjes së kërkesës në tregun e telefonisë ka qënë mjaft i lartë, për shembull
për vitet 2003, 2004,2005 ai ka qënë përkatësisht:
29%, 15% dhe 21%, sipas numërit të abonentve.
44 Komisioni i Konkurrencës konstaton që ndërmarrjet që janë në pozitë dominuese
nuk mund të kenë të njëjtën shkallë lirie veprimesh
(qoftë edhe për te mbrojtur interesat e tyre) kur këto çojnë në forcimin e pozitës së tyre
dominuese dhe abuzimin me të. Në lidhje me
këtë pikë për të qartësuar se çfarë kihet parasysh më lart po jepet tekstualisht një sentence
nga Çështja Deutsche Grammophon GmbH
v Metrosb-Grossmarkte : “Ashtu siç del dhe nga sentenca e Gjykatës, ndryshimi i çmimit
mund të jetë një tregues vendimtar për një
abuzim me pozitën dominuese sipas nenit 86 të Traktatit të Bashkimit Ekonomik
Europian, në se ai është i madh dhe i vendosur pa
motiv objektiv”. Po kështu dhe në rastin Sirena v Eda-s tekstualisht shprehet : “Atë që
kërkon shfrytëzimi abuziv i një pozicioni
dominues, këtë abuzim nuk e tregon domosdoshmërisht vetëm çmimi i lartë i prodhimit,
por megjithatë ai mund të jetë një tregues
vendimtar, kur nuk është i përligjur dhe tepër i lartë, si dhe asnjanës.”
Sipas nenit neni 9, pika 2, gërma a, një ndër format kryesore të abuzimit me
pozitën dominuese është zbatimi i çmimeve të padrejta prej tyre (Unfair Pricing
ose Excessive Prices) 45
Çmimi i praktikuar është i padrejtë kur ai është shumë më i .
lartë se çdo të ishte në një treg konkurrues. Për të vlerësuar karakterin e padrejtë të
çmimit, në radhë të parë mund të krahasohet niveli i çmimit me vlerën ekonomike të
produktit, ose e thënë ndryshe me koston e tij 46
Në radhë të dytë, dhe në pamundësi .
për të patur të disponueshme metodologjinë e përcaktimit të kostos (një detyrim
ligjor i ERT-së) , niveli i çmimit në treg, si dhe norma e fitimit, mund të krahasohet
me nivelin e çmimit ose të fitimit të produkteve të krahasueshme apo me çmimin
dhe normën e fitimit të të njëjtëve produkte në tregje gjeografike të ndryshme 47
Sipas rastit dhe informacioneve në dispozicion, mund të përdoren dhe metoda të
Tjera 48
Për vërtetimin e abuzimit do të duhet të kalohet në tre teste. Provimi i njërit .
prej tyre, ose dhe me tepër, do të provonte abuzimin me pozitën dominuese 49
XI.A. Vendosja e çmimeve të larta pa lidhje të arsyeshme me vlerën ekonomike të
produktit
Çmimet e shërbimeve të ofruara nga këto shoqëri, nuk kanë lidhje të arsyeshme
me kostot përbërëse të tyre. “Vlera ekonomike mund të marrë si orientim koston
e produktit, çmimin e mallrave të tjerë të ngjashëm, ose çmimin e një prodhimi të
ngjashëm në një territor tjetër”50
Po të zbatonin shoqëritë tarifën e terminimit kombëtar prej 22 lekë/minutë të
dhënë në Vendimin Nr.179, datë 07.05.2004 të ERT, i cili është konsideruar si
banchmark për atë periudhë, si dhe tarifën i terminimit kombëtar 28 lekë/minutë
si benchmark për vitin 2005, atëhere tarifat e terminit fundor kombëtar në
llogjikën e formimit të tarifave të pakicës, duhet të reflektonin të paktën me një
minimum ndryshimi, fakt i cili nuk është evidentuar gjatë periudhës nën hetim.
Nisur nga më lart, Komisioni i Konkurrencës me anë të vendimit nr 59, datë
09.11.2007, është shprehur se shoqëritë AMC sha dhe Vodafone sha kanë abuzuar
me pozitën dominuese duke vendosur çmime të padrejta dhe ka vendosur gjobë në
masën 2 % të xhiros në tregun përkatës për të dyja shoqritë.
Por ndërkohë, Komisioni i Konkurrencës ka vërejtur se një rol të rëndësishëm në
liberalizimin dhe zhvillimin e mëtejshëm të tregut të telekomunikacioneve luajnë
edhe instituconet publike nëpërmjet politikave të zhvillimit të telekomunikacionit
dhe reformat rregullatore në këtë sektor.
45 Në çështjen General Motors, 1975, par. 12, Gjykata e Drejtësisë së KE-së
konsideron që : «Abuzimi mund të konsistojë, në veçanti, në vjeljen e një
çmimi të ekzagjeruar në raport me vlerën ekonomike të shërbimit të ofruar”; Gjykata e
Drejtësisë ka trajtuar gjithashtu në çështjen United Brands,
1978, par. 250 si abuzim«[. . .] praktikën e një çmimi të ekzagjeruar pa lidhje të
arsyeshme me vlerën ekonomike të shërbimit të ofruar. »
46 Në këtë rast duhet parë «nëse ekziston një diferencë tepër e lartë excessive
ndërmjet kostos dhe çmimit të kërkuar, dhe nëse kjo
vërtetohet, të ekzaminohet nëse ka vendosje çmimi të padrejtë qoftë në nivelin absolut,
qoftë duke e krahasuar me produkte konkurrente
» (United Brands, ECJ 1978, paragrafi 252).
47 Në çështjen SACEM, çështje të bashkuara 110/88, 241/88 dhe 242/88, 1989, në
veçanti në paragrafin 25, Gjykata e Drejtësisë ka konsideruar
që : «[...] kur një ndërmarrje në pozitë dominuese vendos tarifa që janë shumë më të larta
se tarifat që praktikohen në vendet e tjera anëtare,
dhe kur krahasimi kryhen në një bazë homogjene, kjo diferencë duhet konsideruar si
shenjë që tregon abuzim të pozitës dominuese.»
48 Gjykata e Drejtësisë së KE ka qenë gjithmonë e hapur për metodën e ndjekur për
përcaktimin e çmimit të padrejtë. Në çështjen United
Brands, 1978, par. 253, ajo konsideron : «mund të konceptohen metoda të tjera – dhe
doktrina ekonomike ka konceptuar disa nga këto
– për të nxjerrë kriteret e përcaktimit të çmimit të padrejtë të një produkti.»
49 Çështja British Leyland v Commission ECR nr 311/84, 3283 (1986)
50 Bellamy&Child (2001) “Europian Community Law of Competition”
TREGU CELULAR NE VEND PAS HYRJES SE OPERATORIT TE TRETE
http://www.gazeta-albania.net/news.php?id=1828
Sipas studimeve te ERT-se, hyrja e operatorit te trete te telefonise se levizshme nuk pritet
te kete ndonje ndikim shume te madh. "Duke u bazuar edhe ne eksperiencat e vendeve te
tjera, kur nje operator hyn ne treg pas shume vitesh krahasuar me operatoret e tjere, nuk
besojme se Eagle Mobile do te kete ndonje ndikim shume te madh ne percaktimin e
cmimeve", - deklaroi Altin Rrapaj, drejtor i Drejtorise se Rregullimit te Tregut ne ERT.
Sipas tij, "ne pergjithesi, hyrjet sekuenciale ne treg kane me pak efekt ne konkurrence se
hyrjet e menjehershme. Nuk perjashtohet qe Eagle Mobile te hyje ne treg me tarifa shume
te uleta, por eshte per t?u pare sa pjese tregu do te perfitoje". Ai shton me tej se ka edhe
raste kur operatore te hyre vone ne treg kane nje pjese tregu shume te vogel, por i
detyrojne operatoret e tjere qe kane pjese tregu shume te madhe, te bejne ulje drastike te
tarifave apo te mbajne tarifa te uleta. Sic eshte shprehur zyrtarisht ne analizen e fundit te
tregut te telefonise fikse, ERT-ja shume shpejt do te beje edhe nje rregullim te tarifave te
Albtelekomit, per te bere nje ribalancim mes llojeve te ndryshme te thirrjeve. Nga kjo
pritet qe te rritet vlera e tarifes se pajtimit mujor dhe thirrjeve brenda vendit, nderkohe qe
do te ulen tarifat e thirrjeve kombetare (perfshi telefonat e levizshem) dhe
nderkombetare. Edhe pas ribalancimit te tarifave parashikohet qe norma e fitimit e
Albtelekomit do te mbetet afersisht e njejte, sepse ajo vleresohet e pranueshme edhe sipas
standardeve te Europes dhe rajonit. Sipas ERT-se, ndryshimet do te rrisin stimujt per te
investuar ne rrjetin vendas dhe per te rritur numrin e perdoruesve. Niveli i ulet i
depertimit, me pak se 10 per qind, eshte nje nga problemet kryesore te telefonise fikse ne
Shqiperi.
OPERATORI CELULAR “EAGLE MOBILE”, ME ANTENA, POR PA SINJAL
DHE ME KONTRATË TË SKADUAR
http://lajme.parajsa.com/Biznesi/id_47982/
“Eagle Mobile”, operatori i tretë telefonik “fantazëm” nuk ka sinjal në asnjë zonë të
vendit, duke pasur një shpërndarje me 0%, ndërkohë që ai duhet të ishte futur në aktivitet
që në 16 mars, përndryshe rrezikonte licencën. “Eagle Mobile”, pasi hyri në treg me
shpërndarje të sinjalit deri në Durrës, duhej t'i ishte hequr licenca, pasi mbulimi i
operatorit telefonik duhej të ishte në masën 100%, në të gjithë vendin. Aktualisht
“Eagle”, deklaron se mbulon 97% të vendit, gjë e cila është realizuar për 4 muaj, por dhe
kjo është një gënjeshtër, pasi ky operator nuk ka sinjal.Çudia e rradhës janë paketat e
komunikimit që ka nxjerrë, ky operator telefonik i dështuar, ndërkohë që ka hedhur në
treg 300 numra të bllokuar, thjeshtë si karta që nuk funksionojnë. “Eagle” reklamon në
dyqanet e saj në kryeqytet, 4 paketa me tarifa komunikimi, 2 me kontratë dhe 2 me
parapagesë, për klientët që duan të komunikojnë në grup, por klientë nuk ka, por edhe po
të ketë ata s'mund t'i përdorin këto paketa, pasi numrat e telefonit nuk mund të
funksionojnë, për shkak të mungesës së sinjalit. Ndërkohë, “Eagle” ka publikuar në treg
dhe tarifat e komunikimit të abonentëve të thjeshtë, të cilat sipas deklaratave të drejtuesve
të këtij operatori fantazëm, do të konkurronin dy operatorët e tjetër fuqishëm. Vetëm pak
kohë më parë, drejtuesit e “Eagle Mobile”, pretenduan se tarifat e tyre të komunikimit do
të jenë 25% më të ulëta se tarifat e komunikimit të AMC apo VODAFON, por kjo ishte
një gjë normale duke pasur parasysh qëllimin e hyrjes në treg të këtij operatori, për të
ndikuar në tarifat në treg. Por realisht në dyqanet e “Eagle Mobile” nuk futet njëri, sepse
të gjithë e kanë kuptuar që ky operator është i dështuar, dhe më mënyrën sesi u fut në treg
nuk mund të konkurrojë asnjë operator tjetër.
Plani i mbulimit në letra, antenat "copa metali" majë çative
Por problemet e këtij operatori janë akoma dhe më të mëdha. “Eagle Mobile” jo vetëm që
nuk ofron asnjë shërbim për konsumatorët, por jep një kontribut dhe në dëmtimin e
shëndetit të tyre. Kështu, edhe pse Eagle nuk ka sinjal, ajo i ka vendosur antenat e saj
vend e pa vend, duke mos respektuar asnjë rregullore të Ministrisë së Transporteve dhe të
Mjedisit, që mesa duket nuk i shqetëson ky fakt, pasi asnjëra nuk i ka lëvizur nga vendi
antenat e vendosura pa plan dhe për këtë do të mjaftonte një inspektim i thjeshtë. Përpara
se të vendosin antenat, operatorët telefonik, duket të bashkëpunojnë me këto dy ministri
pra të Telekomunikacioneve dhe të Mjedisit, por edhe me njëra-tjetrën për të vendosur
për zonat e vendosjes së antenave, por Eagle Mobile mesa duket nuk është shqetësuar
shumë për këtë fakt, duke i vendosur antenat e saj dhe pranë zonave të banimit, rrezatimi
i të cilave përbën një problem të madh për shëndetin e banorëve të këtyre zonave.
Licenca për “Eagle Mobile” 35 mln euro
Një tjetër abuzim dhe fakt korruptiv, ka lidhje të dukshme e të plotë me licencën e
operatorit të tretë celular “Eagle Mobile”. Këtë licensë, blerësit turqë e përfshinë në 76%-
shin e aksioneve të shoqërisë së telefonisë fikse, me vlerën 120 milionë euro. Kjo licensë,
pra operatoi i tretë celular “Eagle Mobil” është vlerësuar nga palët në vlerën financiare 35
milionë euro. Këtë e ka deklaruar publikisht në parlament dhe në media, ministri i
Ekonomisë, Genc Ruli. Kjo shifër dëshmon qartë, se kompania “ALB-TELECOM” u shit
sipas një afere korruptive, akt ky i denoncuar disa herë nga gazeta “SOT” që në hapin e
parë të negociatave. Sipas llogarive të shitjes dhe blerjes, rezulton se “ALB-TELECOM”
është shitur, ose më saktë është falur për 60 milionë euro.
Domosdoshmëria e operatorëve
Në vend është e domosdoshme futje e operatorëve të tjerë telefonik, për të mos krijuar
sisteme monopoliste, që do ti shërbenin vetëm firmave dhe do të dëmtonin konsumatorët,
të cilët vazhdojnë të shpenzojnë shumë për telefonin, pasi në vendin tonë tarifat celulare
janë shumë të larta. I habitshëm është fakti sesi për të krijuar ekuilibër në këtë treg, u
zgjodh t'i jepej licenca “Eagle Mobile”, e marrë nga turku Çalik gjatë privatizimit të
“Albtelekomit” një vit më parë, firmë kjo që mezi doli në treg 4 vjet pas marrjes së
licencës, edhe atëherë thjeshtë për mos të humbur licencën dhe jo për të konkurruar në
treg operatorët telefonik, me qëllim zhvillimin e këtij tregu. Cfarë po ndodh tani Pse
“Eagle Mobile”-it nuk po i hiqet licenca. Ai është një operator që nuk ekziston, prej kaq
kohësh i dëgjojmë vetëm emrin, por ndërkohë askush nuk i përdor numrat e tij, sepse
realisht ato janë të papërdorshme. “Eagle Mobile” ka shkelur kontratën dhe ligjin, duke
mos dalë në treg në mars me mbulim të plotë të zonës, ndërkohë që nga Transportet po
trumbetohet hyrje e shpejtë në treg e një operatori të katërt, kur nuk funksionon ende i
treti.
Marsi 2008 kaloi, “Eagle Mobile” sinjal që nuk përgjigjet
Operatori i tretë celular “Eagle Mobile”, zyrtarisht duhet të kishte nisur veprimtarinë e
plotë në treg, brenda muajit mars 2008, në të kundërt, sipas kontratës ligjore, i skadonte
licenca. Deklarata në lidhje me këtë afat është bërë nga ministri i Ekonomisë, Genc Ruli i
cili gjatë një prononcimi për mediat lidhur me procesin e privatizimit të “ALB-
TELECOM”, foli dhe për celularin e tretë. Për këtë qëllim, kompania turke “Çalik
Energi”, tashmë pronari i ri shoqërisë “ALB-TELECOM”, parashikon të investojë rreth
30 milionë dollarë investime. Për ministrin Ruli, ky është një kusht i pranuar nga
kompania turke, Çalik, e cila ka blerë aksionet e “ALB-TELECOM”. Komisioni
Parlamentar për Ekonominë dhe Financat ratifikoi marrëveshjen e privatizimit të
shoqërisë fikse “ALB-TELECOM”. ku ndër të tjera nuk munguan dhe debatet. Prej pesë
vitesh rresht shqiptarët kanë vuajtur në komunikimin celular, me tarifa tepër të larta në
krahasim me fqinjët e tyre të Ballkanit, madhe edhe të Evropës. Por kjo falë tregut, i cili
shoqërohej nga dy kompani celulare, që megjithëse ulën ndjeshëm tarifat e
interkonjeksionit vitin e kaluar, sërish përbëjnë kosto të lartë për konsumatorin. Futja në
treg e operatorit të tretë celular, shikohet si një mundësi e mirë për abonentët që të
përdorin impulse më të lira, kjo pasi konkurrenca pritet të paraqitet më e fortë. Në fakt
duhet thënë se “Eagle Mobile” ka marrë licencën për të operuar që prej tri vjetësh por
shtyrja e privatizimit të “Albtelecom”, mbajti peng zhvillimin e mëtejshëm të hedhjes në
treg. Deri autoritetet shqiptare kanë investuar miliona euro për rrjetin celular “Eagle
Mobile”, duke krijuar kushte komode për investitorin në mënyrën që ky ta hedh sa më
shpejtë në treg celularin. Por pavarësisht kësaj turqit e “Çalik Energi”, kanë premtuar se
do të investojnë rreth 30 milionë euro për modernizimin e aparaturave dhe në burimet
njerëzore. Ndërkohë turqit e “Çalik Energi” janë pronarët dhe përfituesi i vetëm dhe i
ligjshëm i të gjitha aksioneve që përbëjnë “Eagle Mobile”, në një total prej 157 483 mijë
aksione në vlerën e 35 milionë eurove. Por në pikën e kontratës mbi pronësinë, nuk ka
asnjë kontratë, marrëveshje që vendos ndonjë barrë në lidhje me shitjet e aksioneve të
këtij operatori, të një pale të tretë. Pra, në kontratë thuhet shprehimisht, se “asnjë person
nuk pretendon që ka ndonjë të drejtë, mbi ndonjë barrë lidhur me ndonjë nga aksionet në
shitje, ose aksionet e Eagle Mobile”. Përveç kësaj kontrate të shitjes së aksioneve të
“Eagle Mobile”, qeveria nuk ka firmosur asnjë marrëveshje, apo detyrim tjetër që
parashikon transferimin, riblerjen apo dhënien e së drejtës së një personi, i cili kërkon
riblerjen e ndonjë aksioni të kapitalit të “Eagle Mobile”. Gjithashtu kjo riblerje nuk ka
kufizim në një preferencë, apo të drejtën për të ofruar i pari ose të drejtën e parablerjes
apo këmbim. E megjithëse premtoi, se brenda marsit 2008, ky operator do të niste
shërbimin, deri sot rezulton pa nisur aktivitetin.
“Eagle Mobile” me liçensë, por pa veprimtari
Licencën e ka marrë në marsin e vitit 2004, për të qenë operatori i tretë celular, por që në
fakt nuk është hedhur ende në treg. Procesi i stërzgjatur i privatizimit të Albtelekom solli
pengesa ligjore për lëshimin e këtij celulari, duke mbajtur peng përgjatë kësaj periudhe
tarifat e larta në bisedat e telefonisë mobile. Me ardhjen e pronarëve të rinj të
Albtelekom, tashmë i hapet rrugë hedhjes në treg të këtij operatori. Sipas kontratës së
firmosur në maj 2007, mes qeverisë shqiptare dhe koncerciumit turk “Çalik
Energji&Turk Telekom”, operatori i tretë celular “Eagle Mobile” duhej të hidhej në treg
përpara afatit që përkonte me marsin e këtij viti, që praktikisht ndodhi, vetëm sa për mos
të humbur licencën, por ndërkohë nuk funksionon. Në fillim të muajit tetor të vitit të
kaluar, Çalik parashikoi të nisë fazën konkrete të investimeve për këtë operator, i cili
mendohej të shtrihej në fillim në qytetet e mëdha si Tirana dhe Durrësi, për t'u shtrirë më
tej në qytetet e tjera. Për sa i përket vlerës së investimit, u mendua të ishte si fillim rreth
30 milionë euro e më tej, për t'u zgjeruar në planet e gjera të teknologjisë së rëndë. Por
ndërkohë ka kaluar gati një vit, dhe askush nuk e di nëse ka investuar apo jo Çelik në
“Eagle”, sepse funksionimi i këtij operatori ka ngecur në vend. Gjatë fundit të vitit të
kaluar pritej dhe zgjerimi i stafit, madje po aplikoheshin konkurse për punonjësit e rinj,
Por pas mbledhjes së formularëve me ofertat për punë, asnjë kandidatë s'u rimor në
telefon për të filluar punë. Kujtojmë se Çalik-Turk Telekom e bleu “ALB-TELECOM”
për 120 milionë euro, afërsisht 140 milionë dollarë, ku në paketën e aksioneve prej 76 për
qind përfshihej dhe licenca e tretë e “Eagle Mobile”. Eagle Mobile është operatori i tretë i
telefonisë celulare në Shqipëri, i cili u deklarua se do të hynte në treg me shërbime
cilësore, të larmishme, me tarifa konkurruese dhe me një zonë të madhe mbulimi. Eagle
Mobile, është shoqëri anonime shqiptare, me kapital shtetëror, themeluar në mbështetje të
Ligjit Nr. 9127, datë 29.07.2003 “Për disa shtesa në Ligjin nr. 8810, datë 17.05.2001 “Për
përcaktimin e formës dhe të strukturës së formulës së privatizimit të shoqërisë anonime
Albtelecom”. Shoqëria “ALB-TELECOM” zotëron 100% të aksioneve të saj. Shoqëria e
re, si operator celular është pjese e paketës së shitjes së shoqërisë “ALB-TELECOM”,
tashmë në zotërim të turqve të kompanisë “Çalik”. Në mars 2004, Enti Rregullator i
Telekomunikacioneve, i dorëzoi Licencën Individuale të Klasit të Parë kompanisë “Eagle
Mobile”, për të ofruar shërbim publik të lëvizshëm, tokësor, standardi GSM, në
Republikën e Shqipërisë.
EAGLE MOBILE, ABONENTET ARRIJNE NE 100 MIJE
http://www.tiranachat.net/shqip/2008/10/lajme/ekonomi/eagle-mobile-abonentet-arrijne-
ne-100-mije/
Operatori i trete telefonise celulare shenoi abonentin e 100 mijte dje. Lorenc Pepellashi
nga qyteti i Korces eshte shenuar si abonenti i 100 mijte i Eagle Mobile me daten 13
Tetor 2008, plot 8 muaj pas hyrjes ne treg dhe 5 muaj pas promovimit te tarifes, proring
per bizneset, korporatat dhe institucionet dhe vetem 1 muaj pas lancimit te tarifes rinore
riniring. Ne nje ceremoni te zhvilluar me kete rast ne zyrat qendrore te Eagle Mobile ne
Tirane, Drejtori i Pergjithshem Ali TASKIN, priti abonentin e 100 mijte dhe e falenderoi
ate qe ka zgjedhur Eagle Mobile. Gjate ceremonise, Taskin i ka dhuruar nje telefon te
teknologjise se fundit “I Phone 3G” abonentit me fat, me te cilin mund te shijoje te gjithe
sherbimet e reja dhe bashkekohore qe ofron tashme Eagle Mobile.
“Ne e prisnim suksesin, por jo nje interes kaq te madh nga qytetaret shqiptare. Gjate kesaj
kohe te shkurter prej 8 muajsh, ne kemi bere ata qe te tjeret e kane bere ne 2-3 vjet. Me
gjithe veshtiresite e medha te ngritjes se nje kompanie dhe hyrjes ne treg, Eagle Mobile
arriti te ndryshonte tregun e telefonise celulare duke shkaktuar nje revolucion” tha Taskin
ne fjalen e tij per mediat. Duke iu pergjigjur interesit te tyre, drejtuesi me i larte i Eagle
Mobile, shtoi se tarifa e biznesit dhe institucioneve proring eshte perballur me nje interes
te larte per vete nderthurjen e cmimeve te arsyeshme dhe paketes qe u pergjigjet nevojave
te cdo biznesi dhe familjeve te tyre. Po ashtu, sipas tij ka pasur nje interes te madh edhe
per tarifen me te re, riniring, per te rinjte dhe ata qe e ndiejne veten te tille, interes qe
shpesh ka krijuar edhe radhe te gjata ne dyqanet Eagle Mobile, qe jane celur tashme ne te
gjithe vendin.
XHIXHO: HYRJA E OPERATORIT TË KATËRT DO TË ULË MË TEJ
TARIFAT NË 2009 U SHTUAN PËRDORUESIT E CELULARIT DHE U ULËN
TARIFAT http://www.standard.al/index.php/ekonomi/3804.html
Numri i përdoruesve të telefonisë celulare për vitin 2009 u rrit me 40 për qind në
krahasim me vitin 2008. Rreth 1.2 milion abonentë iu shtuan rrjeteve të telefonisë së
lëvizshme në vend. Por gjatë këtij viti pritet që numri i përdoruesve të telefonisë mobile
të rritet edhe më shumë, jo vetëm për shkak të gamës së re të shërbimeve që hyjnë në treg
pothuajse çdo muaj, por edhe si rezultat e hyrjes në treg të operatorit të katërt të
telefonisë celulare. Operatori i katërt celular që tashmë ka marrë licencën që në vitin e
kaluar, pret të hyjë në treg me shërbimin e tij në muajin qershor të këtij viti. Hyrja e tij në
tregun e telefonisë fikse do të rrisë konkurrencën dhe për rrjedhojë do të ndikojë në uljen
e tarifave të telefonisë së lëvizshme. Licenca e katërt celulare është nga një grup
biznesmenësh shqiptarë “Mobil 4 Al” dhe pritet t’i shtohet me sinjal 3 operatorëve të
tjerë, AMC, Vodafone dhe Eagle Mobile. Lëshimin e sinjalit të tij në muajin qershor e ka
bërë publik drejtori i Agjencisë së Komunikimeve Elektronike, Pirro Xhixho, gjatë
raportimit në Komisionin e Veprimtarive Prodhuese për vitin 2009. “Dalja në treg e
celularit të 4-rt do të rrisë edhe më tej konkurrencën në tregun mobil dhe padyshim kjo do
të ndikojë tek tarifat”, - tha Xhixho. Por ky projekt do të pasohet më tej edhe me nismën
që konsumatori të mbajë të njëjtin numër, duke ndryshuar kompaninë, çka do t’i sjellë
tregut tarifa edhe më konkurruese. Sipas Xhixhos, nga ulja e tarifave celulare përgjatë
vitit 2009, konsumatori shqiptar ka arritur të përfitojë shumën prej 35 milionë eurosh.
Xhixho pranoi se në 2009 është rritur ndjeshëm numri i përdoruesve të telefonisë mobile,
me gati 40 për qind, por edhe ai i telefonisë fikse. Gjatë vitit 2009, tregu i
telekomunikacioneve vazhdoi të rritej me ritme të larta. Numri i sipërmarrësve, të cilët
kanë njoftuar AKEP për ofrimin e rrjeteve dhe shërbimeve të komunikimeve elektronike
deri në fund të vitit 2009, ishte 152, në krahasim me 99 në fund të vitit 2008. Rritja e
tregut ishte e ndjeshme në telefoninë celulare, si dhe në shërbime të internetit, duke
shënuar për herë të parë dhe një rritje të ndjeshme edhe në telefoninë fikse. Të ardhurat
totale të sipërmarrësve për vitin 2008 ishin 61.387 milionë lekë, që përbën 5.76% të
GDP-së së Shqipërisë (1.064.000 milionë lekë). Katër lojtarët kryesorë, AMC, Vodafone
Albania, Eagle Mobile (tre operatorë celularë) dhe Albtelekomi (operatori fiks), zotërojnë
96% të të ardhurave të të gjithë sektorit. Ndërkaq, një nga objektivat e këtij institucioni
është që të shtrijë internetin në çdo cep të vendit, objektiv ky edhe i programit të qeverisë.
Telekomunikacioni është një sektor, i cili ka shënuar një rritje të vazhdueshme në vitet e
fundit, duke kontribuar deri në 5.76 % të PBB-së.
Telekomunikacion – Banka ka patur një ndikim të madh në sektorin e telekomit, duke
siguruar BT për rregullatorin dhe gjithashtu duke financuar dy nga tre operatorët më të
mëdhenj. Investimi i fundit tek Albtelekom plotësoi proçesin e zgjatur të privatizimit dhe
nëpërmjet investimit të lidhur me Eagle Mobile, Banka ndihmoi rritjen e konkurrencës
dhe si rezultat uljen e tarifave në linjën fikse dhe celulare të kësaj industrie. Është e
nevojshme një reformë e mëtejshme rregullatore përpara se vendi të fillojë të përfitojë
nga rritja e gjërë e përdorimit të produkteve si broadband dhe WiMax.
Një mësim i nxjerrë nga investimi i mëparshëm tek Vodafone tregoi edhe njëherë se
telefonia GSM është një zgjidhje efektive kostoje në vendet ku ka një pamjaftueshmëri të
madhe të shërbimeve kryesore telefonike dhe nivele te ardhurash relativish të ulëta .Në
përgjithësi, një efekt mesatar i tranzicionit është arritur në Sektorin e Ndërmarrjeve
http://www.ebrd.com/downloads/country/strategy/albania_l.pdf
KUR SYNOHET TË FLUTUROHET LART
http://www.monitor.al/index.php?in=news&nid=14703&cat=2047&faqe=1#
Cila eshte strategjia e marketingut e kompanise me te re ne fushen e celulareve, Eagle
Mobile. Konkurrenca eshte e ashper, por kompania beson tek marka “made in Albania”
Kompania me e re e telefonise celulare ne Shqiperi, Eagle Mobile, ka permbyllur fazen e
shtrirjes se infrastruktures ne territorin e vendit dhe mbulimin me sinjal. Pas rreth 6 muaj,
pergatitjesh Eagle Mobile mbulon tashme rreth 95% te popullsise ne Shqiperi duke
synuar te sjelle sherbime te reja ne tregun shqiptar te telekomunikacionit me tarifa
konkurruese ne treg.
Pak kohe me pare drejtuesit e kesaj kompanie percollen tek konsumatori shqiptar
fushaten e pare publicitare duke thene se “pritja do t’ju vleje”, sot nje tjeter mesazh eshte
zgjedhur nga drejtuesit e marketingut, ai i pranise, si operatori i trete ne tregun e
telefonise se levizhme.
Ne muajin mars Eagle Mobile mbulonte me sinjal, vetem Durresin, Tiranen dhe zonen
ndermjet tyre, sipas drejtuesve deri ne fund te muajit qershor do te synohet mbulimi i
territorit ne masen 97%. Veshtiresite me te medha shihen ne mbulimin me sinjal ne zonen
verilindore te vendit per shkak te terrenit te thyer dhe malor. Nga drejtuesit e kesaj
kompanie deklarohet se ne fillim te muajit te ardhshem edhe kjo zone do te mbulohet.
Ne syte e opinionit publik hyrja ne treg e operatorit te trete te telefonise celulare shikohet
si nje mundesi per te perfituar nga tarifa me te ulta. Tarifat e para qe u publikuan ne
muajin mars ishin 10-25 % me te uleta se çmimet e tregut. Tashme jane paraqitur tarifat e
reja. Sipas drejtuesve te kesaj kompanie per kartat me parapagim tarifat do te deklarohen
brenda nje kohe shume te shkurter.
Personeli i Eagle Mobile, deklaron se eshte duke pare sjelljen e konsumatoreve shqiptare
ne treg, duke u njohur me kerkesat e tyre, te cilat po studiohen per te ndertuar nje stategji
sa me efikase. Mesazhi tashme eshte marre prej tyre, priten hapat konkrete.
Sipas drejtuesve te kesaj kompanie do te mund te arrihet ne nje kohe te shkurter edhe
sherbimi qe njihet si mbartja e numrit ose ndryshe “number portability”. Eagle Mobile
synon ta arrije kete gje duke u bazuar ne afatet qe njeh ligji, brenda nje viti. Sipas tyre
mosekzistenca e “mbartjes se numrit” pengon konkurrencen, ndaj dhe po punohet qe te
arrihet te hyje sa me shpejt si sherbim ne treg. Kjo eshte nje praktike qe po hyn gjeresisht
edhe ne vendet e tjera europiane. Eagle synon te konkurroje me cilesine e zerit, ne
mbulim, ne tarifa padyshim, por jo ne numrin specifikisht.
Kur kjo kompani kishte nje shtrirje shume te kufizuar te sinjalit, fushtata e marketingut
nuk ishte nje fushate e mirefillte, ajo mund te konsiderohej si nje prezantim i pare me
publikun shqiptar. Kompanise me te re te telefonise celulare tashme nuk i mbetej gje
tjeter veçse te niste nje fushate te drejtperdrejte reklamuese. Ky eshte shkaku qe
kompania shfaqi nje film promocional per te bere te mundur fillimin e nje kontakti te
pare njohes.
Eagle, marketing si nje marke shqiptare
Flet Mehmet Taylan, zevendesdrejtor i pergjithshem i Eagle Mobile dhe shef i
Marketingut. Zgjedhja e pare e fushates publicitare e ndermarre nga kompania u ndermor
duke iu referuar simbolokes se emrit te operatorit. Sipas, zevendes drejtorit te
pergjithshem te Eagle Mobile, Mehmet Taylan, marketingu do te zbatohet ne
promovimin e sherbimeve duke reklamuar si nje marke 100% shqiptare.
Spoti i pare publicitar tashme eshte hedhur ne treg. Filmi i pare reklamues i prezantuar
nga Eagle Mobile paraqet nje histori te pare nga syri i shqiponjes, ku rrefehet takimi i
vendit me Eagle Mobile. I nderthurur me elemente nga e gjithe Shqiperia, me xhirime
origjinale dhe produksionin nderkombetar, ai shpreh filozofine e Eagle Mobile: nje vizion
te gjere, ashtu si shikimi i simbolit shqiptar, Shqiponjes.
“Eagle e merr emrin e saj nga simboli i Shqiperise, shqiponja. Kjo na jep nje pergjegjesi
te veçante. Shqiponja eshte e forte, e zgjuar dhe sheh larg, ka vetine e te ndjerit por mbi
te gjitha eshte e lire. Per kete arsye edhe ne thame “fluturo si shqiponje”, qe do te thote
fluturo e lire si nje shqiponje”,- thote Tayla, njekohesisht edhe shef i marketingut.
“Eagle Mobile, si operatori me i ri dhe dinamik qe nga dita e pare vendosi mes
prioriteteve dhenien e sherbimeve bazuar ne kerkesat e klienteve. Qellimi yne eshte
sjellja e sherbimeve dhe tarifave te pershtatshme dhe elastike per çdo abonent, me
çfaredolloj shkalle te ardhurash. Tarifat Proring, ishin shembulli i pare i kesaj. Anetaret e
tarifave Proring, mund te flasin falas jo vetem me abonentet Proring brenda kompanise se
tyre lirisht dhe pa kufi, por me te gjithe abonentet Eagle, qe e kane zgjedhur kete tarife ne
çdo pjese te Shqiperise”-thote z.Taylan.
Kompania ofron sherbime dhe informacione per publikun si dhe ata, qe duan te behen
abonente 7 dite – 24 ore nepermjet Sherbimit te Klientit ne linjen 067 139. “Kur
ndertuam strategjine e marketingut, qellimi me i madh ka qene garantimi i sherbimeve
terheqese dhe cilesore dhe padyshim te reja per abonentet, si dhe krijimi i nje identiteti
novator ne treg. Ne duam qe t’i bejme abonentet tane te shijojne veçantine e te qenurit
abonent i Eagle Mobile pasi e dime qe 1 abonent i kenaqur sjell pas tij me dhjetra te
tjere”-thote zevendes drejtori i pergjithshem.
Ne nje treg te ngopur (!)
Si nje kompani e re ne treg, ne plan te pare mund te shihet si nje dizavantash fakti qe
vendi eshte ngopur me abonimin celular. “Ne kemi nje ekip dinamik, qe ka arritur te
permbledhe rinine dhe eksperiencen. Ky ekip, po punon shume qe opinionit publik
shqiptar t’i ofroje sherbime te mira dhe te pershtatshme, duke sjelle zgjidhje, qe
lehtesojne jeten e popullates. Teknologjia e larte dhe infrastruktura qe ne zoterojme, na
jep shansin qe te sjellim zgjidhjet e duhura per te gjithe. Fuqia jone qendron tek drejtesia
jone dhe tek krijueshmeria. Kushdo qe do te jete abonent i Eagle Mobile, duhet te dije qe
do te flase me tarifat me te pershtatshme dhe do te perfitoje maksimalisht nga mundesite
e komunikimit qe ne ofrojme”-thote Mehmet Taylan.
Sipas tij, departamenti i marketingut po punon per te sjelle nje strategji efikase dhe per te
zene vendin e duhur ne nje treg te veshtire. “Pika qe ne kemi ne kujdesin tone gjate
pergatitjes se fushatave promocionale eshte ofrimi i sherbimeve dhe produkteve qe do
t’ua bejne me te larmishme dhe te lehte jeten abonenteve tane”.
“Reklamat tona pergatiten nga kompania me qender ne Stamboll, e quajtur Artgrup. Ajo
mund te quhet nje “Agjenci e sherbimeve te plota” (Integrated Communication Agency)
pasi u sherben markave boterore si Coca Cola, Sony, Ericsson, Roche, Gruding, Toshiba,
Turkish Airlines etj. Artgrup padyshim qe perjeton eksperiencen e te sherbyerit te
kompanive me te medha nderkombetare, por nga ana tjeter respektojne shume vlerat
vendore te shteteve ku punojne. Ata nisen punen me ne dhe menjehere ndertuan nje ekip
me kolege shqiptare duke filluar keshtu pergatitjen e strategjive dhe prodhimin e
fushatave”-thote shefi i Marketingut.
Sipas tij, fushata publicitare ka dhene reagimet e para nga publiku. “Mendojme se
publiku gjen diçka te bukur nga vetja, nga familja apo nga vendi i tyre ne kete film qe
kemi prezantuar se fundi. Ne kemi lindur si nje marke shqiptare, dhe do te prodhojme dhe
zhvillojme mundesi ne kete vend si nje kompani shqiptare, dhe keshtu do te rritemi.
Megjithese jemi nje marke e re e sapo futur ne treg, nuk po perjetojme ndonje problem
per njohjen dhe mesimin e markes sone nga opinioni. Aktualisht ne po punojme dhe kemi
marre frytet e para ne gjetjen e mundesive dhe hapesirave te reja te reklamimit duke
perdorur edhe krijueshmerine tone. Nje shembull i kesaj jane edhe reklamat ne
mbikalimet ne rrugen Tirane-Durres”.
OPERATORI I TRETË CELULAR ËSHTË GATI PËR TË FILLUAR
AKTIVITETIN
http://www.zeriyt.com/eagle-mobile-ne-treg-me-1-mars-t41222.0.html
Ministria e Transporteve bën të ditur se, operatori i tretë i telefonicë celulare “Eagle
Mobile” do të fillojë aktivitetin më 1 mars. Ministria shprehet se kjo do të shënojë uljen
e çmimeve në treg për bisedat te lefonike me celular
Operatori i tretë celular në vend, “Eagle Mobile” do të fillojë aktivitetin e tij në datën 1
mars. Lajmi u bë i ditur nga burime zyrtare të Ministrisë së Transportit dhe
Telekomunikacionit, sipas të cilave, brenda shkurtit të këtij viti operatori i tretë i
telefonisë mobile do të jetë gati për t’u hedhur në treg. Dalja në treg e këtij operatori
është bërë brenda afatit, brenda një viti që nga privatizimi i “Albtelecom”-it. “Eagle
Mobile” do të jetë operatori i tretë i cili do të fillojë aktivitetin e tij, duke konkurruar
përballë dy kompanive të tjera, “Vodafone” dhe “AMC”.Sipas Ministrisë së
Transporteve, dalja e këtij operatori do të krijojë efekt pozitiv në treg, duke sjellë uljen e
tarifave të bisedave telefonike edhe për operatorët e tjerë të telefonisë celulare.Kjo pritet
të vijë për arsye se, kompanisë “Eagle Mobile” do t’i interesojë të mbajë çmime të ulëta
për të fituar sa më shumë treg. Nga ana tjetër, vetë drejtuesit e kompanisë “Çalik”, të cilët
janë tashmë pronarët e kompanisë “Eagle Mobile”, janë shprehur që në fillim për çmime
më të ulëta se ato që janë aktualisht në treg.Në këtë mënyrë, ardhja e kompanisë së re
pritet të shtojë konkurrencën në tregun e telefonisë mobile, duke rritur cilësinë e
shërbimit, si dhe duke ulur tarifat e bisedave.Burime zyrtare të Ministrisë së Transporteve
bënë të ditur se, menjëherë pas futjes në treg të operatorit të tretë celular “Eagle Mobil”
do të fillojnë procedurat për futjen në treg të një operatori të katërt. Sipas ministrisë, kjo
do të rriste akoma më tepër konkurrencën në treg, duke sjellë ulje të ndjeshme të tarifave.
Qëllimi i qeverisë, me shtimin e operatorëve në treg është pikërisht liberalizimi i tij, i cili
do të sjellë kushte më të mira për konsumatorët.
Eagle Mobile” me shërbime të plota në tregun shqiptar të telekomunikacionit
“Eagle Mobile” e ka mbajtur fjalën e dhënë më 13 mars 2008, duke nisur shërbimet më të
reja në rang kombëtar në fillim të stinës së verës. Pas një pune kolosale për mbulimin e
Shqipërisë me sinjal brenda pak muajsh në një kohë rekord, “Eagle Mobile”, kompania
më e re e telefonisë celulare në vend, promovoi së fundi programin e tarifave ProRing
Corporate. Ky program sjell risi në tregun shqiptar të telekomunikacionit. Krahas tarifave
shumë të favorshme të komunikimit në krahasim me të tjerët, ai ekskluzivisht i ofron
kategorisë “Biznes” mundësinë jo vetëm për të komunikuar falas brenda këtyre
kompanive, por ç’është më e rëndësishmja, u jep mundësinë e komunikimit falas edhe me
bashkëpunëtorët e tyre të biznesit, në kompanitë e tjera pjesë e këtij ringu të madh, që po
krijohet dhe po shtohet dita-ditës. “Eagle Mobile” u ofron mundësi komunikimi me
tarifat më të favorshme në treg jo vetëm këtyre kompanive apo anëtarëve të tyre pjesë e
këtij Ringu, por edhe familjarëve, miqve dhe shokëve të tyre duke përfituar nga
programet tona ProRing 30, ProRing 60 dhe ProRing 600. Këto programe do të bëjnë të
mundur rritjen e kësaj familjeje të madhe “ProRing” dhe do të lehtësojnë së tepërmi
komunikimin midis tyre. Gjithashtu, të gjithë anëtarët e kësaj familjeje të madhe do të
komunikojnë me tarifa jashtëzakonisht të favorshme edhe me abonentët e tjerë “Eagle
Mobile” jo pjesëtarë të këtij Ringu apo edhe me abonentët e rrjeteve të tjera. Por “Eagle
Mobile” nuk sjell vetëm lehtësi dhe çmime shumë të arsyeshme për thirrjet zanore dhe
mesazhet e shkurtra SMS. Lidhja e internetit me teknologjinë e fundit EDGE do tu japë
zgjidhje kërkesave tuaja për lidhje me rrjetin, shkëmbimin e të dhënave, kontrollimin e
postës elektronike etj. Sigurisht ju mund të navigoni në dy formate, atë për celularë ËAP
dhe atë për hyrje normale ËEB. Po ashtu, nëpërmjet shërbimit më të fundit të quajtur
POS Mobil, ju mund të kryeni veprime bankare online me anë të kartës suaj të kreditit.
Eagle Mobile sjell në Shqipëri për herë të parë edhe telefonat fiks që mund të punojnë në
shtëpitë apo zyrat tuaja duke përdorur kartën Eagle Mobile me dizenjim të posaçëm.
Eagle ka menduar edhe për të gjithë të pasionuarit pas televizionit. Mobil TV do t’ju
mundësojë ndjekjen direkt në një njëjtën kohë më shumë se një kanal televiziv,
krahasimet sportive, filmat serialë etj.
ME DREJTORIN E PERGJITHSHEM TE VODAFONE ALBANIA, HARIS
BRUMIDIS. SHTIMI I OPERATOREVE CELULARE NE TREGUN SHQIPTAR.
ULJA E CMIMEVE. RRITJA E LARMISE SE OFERTAVE. SI NDIKON KRIZA
EKONOMIKE NE KETE TREG DHE VARIETETI I GJERE QE OFRON
VODAFONE
http://www.revistaklan.com/material.php?id=902
-Zoti Broumidis, si i vleresoni rezultatet financiare dhe treguesit e tjere te
rendesishem te vitit 2008?
Ne patem nje vit te shkelqyer persa i perket shtimit te klienteles dhe rritjes se te
ardhurave. Megjithese, nder te tjera, sipas metodologjise se rregullimit te tarifave cmimet
u ulen, ne patem nje rritje te perdorimit te telefonit nga klientet tane. Ata folen me shume,
derguan me shume SMS dhe perdoren me shume sherbime te vleres se shtuar.
-Po mbushet nje vit nga hyrja ne treg e operatorit te trete. Cfare ka ndryshuar ne
treg prania e Eagle Mobile dhe si ka reaguar Vodafone Albania ndaj rritjes se
konkurrences?
Ne ne Vodafone na pelqen konkurenca. Ajo ben te mundur qe konsumatoret te perfitojne
nje varietet me te gjere produktesh dhe sherbimesh dhe ne te njejten kohe perforcon
nevojen qe cdo kompani te permiresohet akoma dhe me shume. Megjithate, prania e
operatorit te trete nuk ka sjelle ndonje ndryshim dramatik. Konsumatoret nuk jane duke
perfituar produkte apo sherbime te cilat nuk kane ekzistuar me pare, ndersa persa i perket
cmimeve ato gjithsesi do te kishin pesuar renie, pasi tregu arriti pjekurine e tij dhe
investimet e medha te kryera ne fillim nga operatoret celulare, kane filluar te pesojne
renie. Ne Vodafone ne i japim me teper rendesi nevojave te konsumatorit sesa menyres se
si shfaqet konkurenca. Ne gjithmone deshirojme te sjellim produkte dhe sherbime te reja
qe u mundesojne klienteve tane t’i gezohen nje komunikimi me te pasur dhe nje jete me
te plote, gjithmone me cmime te perballueshme qe i japin vlere shpenzimit. Kjo eshte.
-Cmimet e produkteve celulare kane njohur renie gjate vitit te fundit, vecanerisht
ne programet me parapagese. Sa i detyrohet ky fakt nderhyrjes se Autoritetit
Rregullator me metodologjine e rregullimit te tarifave dhe sa shtimit te konkurences
ne treg?
Ajo cka sjell zbritje te cmimeve eshte maturimi i tregut dhe konkurrenca, dhe jo
rregullimi i tij. Rregullimi i cmimeve eshte nje mase e ashper e menjehershme per uljen e
cmimeve, e cila sjell perfitime afatshkurtra dhe deme afatgjata. Shqiperia eshte vendi i
vetem ne boten moderne qe zbatoi nje politike per rregullimin e cmimeve te pakices,
duke dhunuar lirine tregtare te operatoreve per te percaktuar strategjine e tyre tregtare ne
nje treg te hapur, duke percjelle kesisoj nje mesazh te gabuar tek komuniteti i
investitoreve. Ne ne Vodafone kemi nje eksperience te pasur, ne tregjet e shumta ku
operojme. Celesi per te patur cmime dhe sherbime me te mira eshte thellimi me i madh i
konkurrences ne treg, nderkohe qe politikat rregulluese duhet te sigurojne ndershmeri te
gares konkurruese, transparence dhe kushte te njejta per te gjithe.
-Nese ne programet me parapagese ulja e cmimeve eshte e ndjeshme, e njejta gje
nuk mund te thuhet per programet me kontrate. Ndonese ka shtim dhe diversifikim
te paketave, nuk verehet ndonje ulje e ndjeshme e cmimeve. Jeni dakord me kete
konstatim dhe a duhet te presim ulje te cmimeve per kete kategori gjate vitit 2009,
te pakten per sa i takon Vodafone Albania?
Une nuk jam dakord me kete pohim. Cmimet ne planet tarifore me kontrate jane me te
uleta sesa ne planet tarifore me parapagim dhe pasi lancuam cmime me te lira ne planet
tarifore me parapagim, ne aplikuam ulje te tilla edhe ne planet tarifore me kontrate.
Sidoqofte ne duhet te jemi shume te kujdesshem kur diskutojme per cmimet ne fushen e
telekomunikacionit, sepse fatura perfundimtare varet nga menyra e perdorimit te telefonit
nga klienti. Ne telekomunikacion nuk ka nje rregull te tipit “nje permase vlen per te
gjithe” dhe kjo eshte arsyeja perse Vodafone ofron nje varietet te gjere planesh tarifore, si
ne programet me parapagim dhe ne ato me kontrate, ne menyre qe klienti te gjeje ate qe i
pershtatet nevojave te tij/saj.
Cmimet e sherbimeve te internetit nga operatoret celulare mbeten te larta dhe
perdoren nga nje numer i kufizuar klientesh. A keni strategji per ta zgjeruar
numrin e perdoruesve te internetit nepermjetit telefonit celular?
Shume shpejt do te lancojme oferta interneti te cilat do t’iu mundesojne me shume
klienteve qe te perdorin internetin me lirshem dhe me cmime me te perballueshme.
Megjithate une mendoj se penetrimi dhe rritja e perdorimit te internetit shkon paralel me
shpejtesite me te larta qe lidhen me teknologjite e reja 3G. Vodafone ne rang boteror
eshte shume aktiv ne ndertimin e rrjetit dhe ne prezantimin e ofertave tregtare ne kete
fushe dhe shpresoj se ne do te mund ta realizojme kete shume shpejt edhe ne Shqiperi.
- Shqiperia ka nisur te ndjeje pasojat e krizes financiare globale. Ne c’mase do te
impaktojne pasojat e kesaj krize biznesin tuaj?
Si cdo industri tjeter, sektori i telekomunikacionit do te goditet ne rast se e ardhura e
disponueshme nuk peson rritje apo reduktohet. Megjithese komunikimi eshte nje nevoje
paresore, njerezit do te priren t’i kontrollojne me teper shpenzimet sesa ne te shkuaren.
Megjithate Vodafone synon qe te ofroje paketa te reja cmimesh per ta bere me te
perballueshme telefonine celulare ne keto kohera. Nje tjeter efekt me te cilin mund te
perballemi eshte zvogelimi i perdorimit te thirrjeve nderkombetare hyrese, qe do te thote
se shqiptaret qe jetojne jashte vendit dhe perballen me efektet e renies ekonomike, mund
te reduktojne numrin dhe kohezgjatjen e telefonatave drejt Shqiperise.