Agentschap voor Innovatie

door Wetenschap en Technologie

Proeftuin Woningrenovatie

Innovatie bij energiezuinig verbouwen

I N F O S E S S I E

Dirk Otte

Gent, 9 december 2013

Agenda

1. IWT?

2. Situering proeftuin

3. Oproep projecten

4. Oproep coördinatie- en kennisplatform

5. Procedure

Pitches projectideeën / partnersearch

Netwerking - drink

2

3

1. IWT?

4

IWT

agentschap voor Innovatie

• Advies

• Financiële steun

• Netwerking en coördinatie

• Jaarlijks 300 MEUR steun

• Aandeel bouwsector: 5%

kennis

contactenFinanciële

steun

Vragen over innovatie?

http://www.innovatiecentrum.be

5

Financiële steun

kmo-projecten / O&O-projecten

6

Financiële steun – innovatiesamenwerking

Tetra SBO: simulatie warmte-vocht-lucht transport

7

IWT – collectief gerichte projecten (VIS)

VIS traject “Smart Geotherm”

8

9

IWT – collectief gerichte projecten (VIS)

VIS traject “Renofase”

IWT en beleid

- IWT: kenniscentrum innovatief aanbesteden

10

www.innovatiefaanbesteden.be

11

2. Situering proeftuin

De uitdaging

volumemarkt voor woningrenovaties

- Duurzame energetische en betaalbare renovaties

- Sociaal-maatschappelijke prioriteit

- Uitdaging bouwsector (-> bouw-milieu-energie cluster)

- Onderzoek & ontwikkeling -> innovaties (=markt)

- Toepassingen versnipperd, kleinschalig, op maat

- Hefbomen

- Opschaalbare en geïntegreerde technologie

- Proces en kwaliteit

- Nieuwe businessconcepten en diensten

- -> betaalbaarheid

- -> kennisdeling 12

!

Innovatie bij woningrenovaties

de proeftuin als antwoord

- ‘labo’ ‘real life’ (“living lab”)

- Initiatief Vlaamse regering: proeftuin

- Cfr Elektrische voertuigen, Zorginnovatie

- Een gestructureerde testomgeving voor innovatieve technologieën, producten, diensten en concepten

- Representatieve groep van individuen en organisaties in de eigen leef- en werkomgeving (testpopulatie)

- Doel om innovatie bij te sturen en/of te versnellen

13

Een proeftuin

op maat van de Vlaamse bouwpraktijk

- Infrastructuur: (groepen) wooneenheden

- Wijk (verkaveling, sociale woningen, rijhuizen…)

- Appartementsgebouw

- Systeembouw woningen

- Testpopulatie: eigenaars / bewoners

- Publiek (sociale huisvestingsmaatschappij, …)

- Particulieren

- Eigenaars / huurders

- Platformen: concrete renovatietrajecten

- Grondige renovaties

- Gefaseerde renovaties (lock-in effect)

- ‘Comfort’renovaties

- -> proeftuin innovatieprojecten 14

Doelstelling: marktcreatie voor renovaties

- Opschaalbaarheid technologie

- Samenwerking over bouwketen- Universele en geïntegreerde concepten

- Betaalbaarheid oplossing/uitvoering

- Versterken vraagzijde- Groepsgewijze aanpak

- Business modellen/financiering

- Kostenoptimale e-prestatieniveaus- Validatie door monitoring

- Compatibel met duurzaamheid en levenslang wonen

- -> doorbraak volumemarkt

- -> betere marktvoorwaarden

- -> kennisopbouw en verspreiding

- Voorlopers -> volgers

- Terugkoppeling beleid 15

E-prestatie

vraagaanbod

Doelstellingen en onderzoeksvragen

- Opschaalbaarheid

- Universeel/ meerdere woningen <-> individuele wensen/verschillen

- Samenwerking

- Ketensamenwerking -> innovatief business model en dienstenaanbod

- Vraagzijde

- Overtuigen met geïntegreerd en collectief aanbod

- E-ambitie

16

Doelstellingen en onderzoeksvragen

- E-ambitie

- Technologieën gebouwdimensies -> geïntegreerde en performante oplossing

- Technologische vernieuwing met geïntegreerde kwaliteitsvolle processen

- Duurzaam materiaalgebruik

- “levenslang wonen”

- Afstemmen ontwerp en evaluatietools op beoogde energieprestaties / comfort

17

Beoogde resultaten proeftuin

- Realisatie groepsrenovatie voorbeelden

- Energieprestatie vs. kostprijs

- Feasibility innovatieve concepten (technologie, samenwerking, diensten…) -> opschaalbaarheid

- Verbeterde randvoorwaarden marktwerking

- Concrete voorbeelden

- Waardestijging woningen vs energiekost

- Prestatiemodellen (berekend vs gemeten)

- Financieringsmodellen

- Belemmeringen vs stimul regelgeving

- Gecreëerde volumemarkt

- Inovatoren en –volgers die de markt opgaan

- Groei portfolio (gerenoveerd woningen / -oppervlak

18

- Projecten a.d.h. renovatietrajecten

- Eén coördinatie- en kennisplatform

19

Structuur proeftuin

20

3. Oproep projectvoorstellen

- bouwbedrijven, installateurs, producenten, suppliers

- Studie/adviespartners (architect, studiebureau, ESCO…)

- ‘Bemiddelaar’ - vertegenwoordiging eigenaars/ bewoners (SVK, SHM, stad, syndicus…)

- Kenniscentra, energiebedrijven, lokale overheden…

- Stakeholders nnz = projectindienersType organisatie

Activiteiten in project

Gebruik (valorisatie) resultaten

21

Stakeholders renovatietraject

Mogelijke aanvragers:

1. Organisaties met rechtspersoonlijkheid die geen onderzoeksinstelling zijn:

Bedrijven

met exploitatiezetel in het Vlaams Gewest

Non-profit organisaties

Uit Vlaams Gewest

2. Overheidsorganisaties (besturen)

3. Onderzoeksorganisaties

onderzoekspartner/onderaannemer

activiteiten “voor eigen voordeel”

22

AnvragersAanvragers

Samenstelling consortium:

Opschaling naar bouwpraktijk: bedrijven nodig

Kritische massa vs. ‘manageable’

Kennispartner

Cofinanciering

Samenwerkingsovereenkomst

Publiekrechtelijke verplichtingen (WOVO…)

Onderaannemers voor de uitvoering van welbepaalde taken

ontvangen geen rechtstreekse subsidie van IWT, maar worden vergoed door de aanvrager(s)

23

Aanvragers

- Kennisopbouw t.b.v. innovatie

- Additioneel aan verbouwactiviteit

• Studie/O&O, business concept/geïntegreerd aanbod

• Sensibiliseren bewoners/eigenaars

• Toepassing/implementatie/ ‘prototyping’ (technologie, processen, samenwerking)

• Validatie (monitoring/opvolging e-prestaties)

• Evaluatie en assessment (opschaling…)

• Kennistransfer en verspreiding

• Minstens fase tijdens en na (renovaties ‘in de steigers’)

24

voor

tijdens

na

Steunbare activiteiten

- Keuze ‘infrastructuur’ – renovatietraject

- Minstens type woning/eigenaars

->representativiteit case

- Steunbare activiteiten (O&O-besluit)

- Onderzoek, ontwikkeling, demonstratie activiteiten

- Activiteiten van kennisopbouw via verantwoorde methodologie en systematische aanpak

- Activiteiten die kennisopbouw ondersteunen

- Samenwerking / complementariteit

- Met andere initiatieven

- Internationaal (benchmarking, kennistransfer)

25

Steunbare activiteiten

• Beschikbaar budget voor de oproep:

3 M euro

(SALK-Limburg : 2 M euro)

• Maximale begroting/project:

1 M euro

• Maximale duur project:

4 jaar

26

Budget en duur

Zie richtlijnen in het nieuwe IWT-kostenmodel.

- personeelskosten:

= de directe loonkost van de personen die bij de aanvrager het project/platform uitvoeren

- overige kosten:

directe kosten + indirecte kosteno Directe kosten: werkingskosten en afschrijvingen voor apparatuur

o Indirecte kosten: algemene kosten, niet direct toewijsbaar aan het project

worden berekend als een standaardkost per VTE.

- grote onderaannemingen (> € 8.500):

te staven via offerte of gemotiveerde raming

27

Opmaak begroting

• Let op: steun% ≠100%! Elke aanvrager zal zelf een deel moeten financieren.

• Subsidiepercentages:

• Organisaties: ~50-70%

Basis%: 35%

Extra steuntoelagen:

• +15% voor substantiële samenwerking tussen 2 organisaties, waarvan minstens 1 kmo

• +10% voor middelgrote organisaties

• +20% voor kleine organisaties

• Overheidsorganisaties (besturen): 80%

• Onderzoeksorganisaties: onderaanneming

• Activiteiten ‘voor eigen voordeel’: 100% 28

Subsidiepercentage

De intellectuele eigendomsrechten op de resultaten behoren in principe toe aan de begunstigden.

• Duidelijke afspraken rond IPR te maken

Valorisatie

Toegevoegde waarde economisch/maatschappelijk

Bedrijven: investeringen en tewerkstelling in Vlaanderen

Kennisdeling

Maatschappelijk

Eigenaars/bewoners (betaalbaarheid, comfort)

Duurzaamheid (materialen, levenslang wonen..)

Klimaat

29

IPR en valorisatie

Algemeen:

• Zie template voor project (beschikbaar via http://www.iwt.be/subsidies/proeftuinbouw)

• Inhoud (overzicht):

Algemene inlichtingen

Relevantie project Innovatiedoel

Kadering

Representativiteit case

Valorisatie

Aanpak, werkprogramma, value for money

Begroting en gevraagde steun

Algemene gegevens aanvragers

Verklaringen30

Inhoud van de aanvraag

31

4. Oproep project coördinatie- en kennisplatform

Opdracht coördinatie- en kennisplatform

1. Coördinatie van de proeftuin

• Aanspreekpunt proeftuin;

• Begeleiding en opvolging projecten

2. Kwaliteitsbewaking

• Assessment, monitoring en analyse energieprestaties

• Kwaliteitsadvies (technologisch)

3. Verzamelen, bundelen, analyseren en verspreiden van kennis

• Stimuleren samenwerking en kennisdeling

• Liaison andere initiatieven

• Sensibiliseren innovatievolgers en kennisverspreiding

32

Inhoudelijke focus

Aanvragers

Vlaamse Innovatiesamenwerkingsverbanden

Beroepsvereniging, collectief centrum…

Uitvoerders

Kenniscentra en kennisaanbieders

Collectief centrum

Universiteit, hogeschool

Andere (strategisch onderzoekscentrum, …)

Onderaannemers

Begeleidingsgroep: “klankbord”

33

Aanvragers en uitvoerders

Beschikbaar budget voor de oproep:

1 M euro

Subsidiepercentage: 80%

Max. duur: 5 jaar

34

Budget en subsidiepercentage

35

5. Procedure

1. Voorbereiding

dec - feb. 2013-14

2. Indiening

14 februari 2014

3. Ontvankelijkheid

25 februari 2014

4. Evaluatie en beslissing

febr – april 2014

36

Procedure

37

1. Voorbereiding/consortiumvorming:

Infosessies / pitches / ‘matching’ Excel

Voorbespreking op IWT

2. Indiening:

Deadline voor indiening: 14 februari 2014 12h (middag)

Elektronisch via CD-ROM of via e-mail naar proeftuinbouw@iwt.be (max 10 MB)

3. Ontvankelijkheid

Formele ontvankelijkheid

Procedure

38

4. Evaluatie en BeslissingEvaluatieprocedure:

Gesprek met IWT-adviseur (26 feb – 5 mrt 2014) Mogelijkheid tot aanvullingen (ca 5 dagen) Evaluatiecollege met externe deskundigen

(zonder aanvragers)

Beslissing (17 april 2014: RvB IWT)

Procedure

39

Evaluatiecriteria (projecten):- relevantie project- kwaliteit uitvoering- adm/fin draagkracht organisaties

Procedure

Fit met doelstellingen

Werkplan

ValorisatieToegevoegde

waarde

Organisatie

ExpertiseTrack record

Risico’s

Representativiteit caseopschaalbaarheid

Complementariteitandere initiatieven

40

5. Na de beslissing:

overeenkomst tussen begunstigden en IWT samenwerkingsovereenkomst dagelijkse opvolging: i.s.m. kennisplatform jaarlijks verslag te bezorgen aan IWT betaling door IWT in zesmaandelijkse schijven

Procedure