INHOUD - NBN...INHOUD 5---Voorwoord 15---Klanten Bijlage 1 Wettelijke opdracht van het Bureau voor Normalisatie Bijlage 2 Benoemde leden van de raad van bestuur 2018-2021 Bijlage 3

JAARVERSLAG 2018

INHOUD5---Voorwoord

15---Klanten

Bijlage 1Wettelijke opdracht van het Bureau voor Normalisatie

Bijlage 2Benoemde leden van de raad van bestuur 2018-2021

Bijlage 3Sectorale operatoren

Bijlage 4Financiële staten

Bijlage 5Normenantennes en prenormatieve onderzoeken

6---Missie

17---Toegang tot normen

7---2018 in cijfers

19---Communicatie en evenementen

10---De toegevoegde waarde van normen

25---Maatschappelijke relevantie van normen

8---Bestuur

22---Beheersovereenkomst met de FOD Economie

11---Normontwikkeling

27---Kmo’s en normalisatie

JAARVERSLAG 20184 5

JAARVERSLAG 20185

VOORWOORD

De samenleving en de bedrijfswereld vragen om duidelijkheid, veiligheid en duurzaamheid. Inter-nationale, Europese en Belgische normen kunnen hierbij helpen. Elk jaar ontwikkelen we daarom samen met onze Belgische experten ongeveer 1.500 normen die relevant zijn voor bedrijven en maatschappij.

Daarnaast groeit het besef dat kennisbeheer een essentieel onderdeel van de bedrijfsvoering is. We zijn met onze klanten dan ook steeds op zoek naar nieuwe mogelijkheden om kennis - vervat in meer dan 40.000 normdocumenten - op een gebruiks-vriendelijke manier te ontsluiten.

Normalisatie biedt ook de kans om een professio-neel netwerk uit te bouwen: normalisatiecommis-sies, evenementen en opleidingen zijn een ideale plek om professionals met elkaar in contact te brengen.

Dit jaarverslag geeft een overzicht van de activi-teiten die het NBN in 2018 nog meer op de kaart hebben gezet. Het is duidelijk dat het NBN een sterke rol wil spelen en een antwoord wil bieden op zowel de noden van de bedrijven als maat-schappelijke vraagstukken.

Graag willen we van de gelegenheid gebruikmaken om al onze stakeholders te bedanken die van het NBN in 2018 mee een succes hebben gemaakt. Normgebruikers, experten, sectorale operatoren, maar ook onze partners en medewerkers: allemaal dragen ze bij tot het succes van het NBN.

Johan HaeltermanVoorzitter van het directiecomité

Georges KlepfischVoorzitter van de raad van bestuur

JAARVERSLAG 20186 7

MISSIE

Het Bureau voor Normalisatie (NBN) is, samen met zijn sectorale operatoren, het Belgische kenniscen-trum voor alle activiteiten die verband houden met normalisatie.

Als kenniscentrum voor normalisatie speelt het NBN een maatschappelijke rol door bedrijven, consumenten, overheden en andere belangheb-benden te ondersteunen in hun streven naar hogere kwaliteit in een competitieve, internatio-nale omgeving. Dat doen we door diensten aan te bieden voor de ontwikkeling, publicatie, versprei-ding en het gebruik van normen.

Wij passen onze diensten, organisatie en processen continu aan door te anticiperen op technologische, economische en maatschappelijke evoluties. Zo willen we een blijvende meerwaarde betekenen voor onze klanten en partners.

Het NBN is een instelling van openbaar nut onder de voogdij van de federale minister bevoegd voor Economie. De opdracht van het NBN werd bepaald door de Wet van 3 april 2003 betreffende de normalisatie, en werd aangepast in de Wet van 28 februari 2013 betreffende de invoering van het Wetboek van economisch recht (zie bijlage 1). Die laatste wet is van kracht sinds 12 december 2013, na de publicatie van het koninklijk besluit van 8 december 2013 betreffende de inwerkingtreding van bepaalde boeken van het Wetboek van econo-misch recht.

JAARVERSLAG 20187

2018IN CIJFERS

25.350 22.538

86416971566

12623

2636

Europese (EN) normen beschikbaar

internationale (ISO) normen beschikbaar

specifiek Belgische normen beschikbaar

nieuwe internationale (ISO) normen

nieuwe Europese (EN) normen

nieuwe Belgische normen

Belgische commissies

Belgische experten

JAARVERSLAG 20188 9

BESTUUR

RAAD VAN BESTUUR--

De raad van bestuur van het NBN is samenge-steld uit vertegenwoordigers van: de federale regering, de representatieve ondernemings- en werknemersorganisaties, de niet-gouvernementele organisaties bevoegd voor milieubehoud, en de niet-gouvernementele organisaties bevoegd voor de verdediging van consumentenbelangen. De raad telt 30 effectieve en 30 plaatsvervangende leden.

Zie bijlage 2 voor de lijst met benoemde leden van de raad van bestuur 2018 - 2021. Deze raad van bestuur beraadslaagde voor het eerst in december 2018.

HET DIRECTIECOMITÉ --

Het directiecomité is verantwoordelijk voor het dagelijkse bestuur van het NBN en stelt alle hande-lingen die nodig of nuttig zijn voor de uitvoering van zijn opdrachten. Het directiecomité rappor-teert aan de raad van bestuur.

JAARVERSLAG 20189

SECTORALE OPERATOREN--

De sectorale operatoren staan in voor de administratieve en technische opvolging van een of meerdere normalisatiecommissies of subcommissies. Dat doen ze ook voor werkgroepen die normen uitwerken of standpunten vastleggen over documenten die op Belgisch, Europees of internationaal niveau worden ontwikkeld. De sectorale operatoren vertegenwoordigen de verschillende industriële sectoren in België (zie lijst in bijlage 3).

HOGE RAAD VOOR NORMALISATIE--

De Hoge Raad voor Normalisatie (HRN) is een onafhankelijk adviesorgaan, opgericht bij de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie door de Belgische wet van 3 april 2003 betreffende de normalisatie. Die wet werd recent aangepast in het Wetboek van economisch recht. De opdracht van de HRN is om de bevoegde minister te adviseren over alle kwesties met betrekking tot het norma-lisatiebeleid en de ontwikkeling van nationale en internationale normen.

JAARVERSLAG 201810 11

DE TOEGEVOEGDE WAARDE VAN NORMEN

Normen bieden heel wat voordelen voor ondernemingen, overheden, consumenten en andere stakeholders:

� Normen laten toe om meer efficiëntie en kwaliteit in de waardeketen en het productie-proces in te bouwen. Zo kunnen producten of diensten goedkoper worden geproduceerd, met een hogere kwaliteit.

� Europese normen zorgen ervoor dat producten of diensten in alle EU-lidstaten kunnen worden verkocht. Op die manier zijn normen een troef voor onze export.

� Ook op het vlak van innovatie spelen normen een belangrijke rol. Ze faciliteren immers de verspreiding van knowhow en beste praktijken.

� De maatschappelijke impact van normen neemt de laatste jaren toe. Zo leveren normen een positieve bijdrage aan de veiligheid van producten, de bescherming van het milieu en het comfort van de consument.

JAARVERSLAG 201811

NORMONTWIKKELING

NORMONTWIKKELING – EUROPEES EN INTERNATIONAAL--

Het NBN speelt in België een centrale rol in het normalisatieproces. Veel normen worden in de schoot van het NBN ontwikkeld, maar het merendeel wordt opgesteld onder de hoede van de sectorale operatoren. Zij beschikken over een directe link met de bedrijfswereld, bereiken zo makkelijk experten en kunnen snel inspelen op de behoeften van hun sector. Het NBN ondersteunt de sectorale operatoren bij hun activiteiten op het vlak van normontwikkeling.

Dit is de top 13 van normdomeinen, op basis van het aantal lopende Europese normprojecten die door het NBN en de sectorale operatoren worden opgevolgd (bron - Workprogramme CCMC Quarterly Statistical Pack Q4):

Domein # Normprojecten

Transport 946

Mechanica en engineering 529

Bouw en infrastructuurwerken 440

ICT 371

Huishouden, sport en vrije tijd 359

Materialen 312

Veiligheid en gezondheid 285

Gezondheidszorg 266

Nutsvoorzieningen en energie 265

Management 256

Chemie 202

Elektrotechniek 228

Elektronica 117


NORMONTWIKKELING – BELGIË--

Specifieke Belgische normen worden gaandeweg vervangen door Europese (EN) en internationale (ISO) normen. Voor bepaalde sectoren blijven Belgische normen echter belangrijk. In 2018 werden de volgende Belgische normen gepubli-ceerd:

NBN B 14-221:2018Proeven op mortel - Kleefsterkte tussen metselsteen en mortel - Proef in kruisvorm

NBN B 15-001:2018Beton - Specificatie, eigenschappen, vervaardiging en conformiteit - Nationale aanvulling bij NBN EN 206:2013+A1:2016

NBN B 15-007:2018Zichtbeton - Classificaties en specificaties

NBN B 15-100:2018 Beton - Methodologie voor de evaluatie en attestering van de gebruiksgeschiktheid van cementen en van toevoegsels bestemd voor beton

NBN B 15-215:2018 Beproeving van verhard beton - Wateropslorping door onderdompeling

NBN EN 1993-1-1 ANB:2018 Eurocode 3 : Ontwerp en berekening van staalconstructies - Deel 1-1 : Algemene regels en regels voor gebouwen - Nationale bijlage

NBN T 42-010:2018 Polyethyleen (PE) leidingsystemen – Richtlijnen voor het uitvoeren van stuiklassen en elektrolassen

NBN T 42-011:2018 Polyethyleen (PE) leidingsystemen – Richtlijnen voor de opleiding, kwalificatie en herkeuring van lassers voor stuiklassen en elektrolassen

NBN S 21-100-1:2015/A1:2018 Branddetectie- en brandmeldsystemen - Deel 1: Regels voor de risicoanalyse en de evaluatie van de behoeftes, de studie en het ontwerp, de plaatsing, de indienststelling, de controle, het gebruik, het nazicht en het onderhoud

NBN HD 604:2016/AC:2018 0,6/1 kV and 1,9/3,3 kV power cables with special fire performance for use in power stations

NBN HD 603:2007/A1:2016/AC:2018 Distribution cables of rated voltage 0,6/1 kV

NBN S 21-208-3:2018 Brandbeveiliging in gebouwen - Verluchtingsopeningen in binnentrappenhuizen

EXPERTENWERKING--

De praktische uitwerking van normen wordt in België in handen genomen door een erkend normalisatie-instituut zoals het NBN. Het NBN organiseert normcommissies, samengesteld uit experten die de verschillende industrieën en belanghebbenden vertegenwoordigen. In 2018 waren 623 verschillende nationale commissies actief bij het NBN of onze sectorale operatoren.

De meeste internationale en Europese normen worden ontwikkeld met deelnemers uit verschil-lende landen. Bijgevolg zijn heldere afspraken nodig om tot een coherent normalisatiesysteem te komen. Normalisatie-instellingen zoals CEN en ISO hebben specifieke regels opgesteld om de kwaliteit van het normalisatieproces te garanderen. Die regels waken erover dat normen worden ontwikkeld volgens de beginselen van openheid, onpartijdigheid, consensus, efficiëntie, relevantie en consistentie.

Hoewel het NBN met tal van initiatieven probeert om maatschappelijke actoren en kmo’s meer te betrekken in het normalisatieproces, wordt

JAARVERSLAG 201813

normontwikkeling nog steeds vooral gedragen door grotere bedrijven. De tabel hieronder geeft een overzicht van de procentuele vertegenwoor-diging van de specifieke belangengroepen in de normalisatiecommissies:

Belangengroep Vertegenwoordiging experten

Kmo 14,33%

Overheden 6,34%

Academici 6,90%

Vertegenwoordigers van consumentenbelangen

0,26%

Vertegenwoordigers van milieuorganisaties

0,72%

Vertegenwoordigers van werknemers

0,11%

ONDERSTEUNING VAN SECTORALE OPERATOREN--

De sectorale operatoren ondersteunen de normontwikkeling voor de verschillende indus-triële sectoren in België. Ze staan in voor de administratieve en technische opvolging van een of meerdere normalisatiecommissies- of subcom-missies.

In de loop van 2018 hebben we de verantwoor-delijken van de sectorale operatoren tweemaal samengebracht om van gedachten te wisselen over een aantal thema’s.

Bovendien heeft het NBN voor de sectorale opera-toren die actief zijn in de bouwsector een apart forum opgericht. Daar bespreken we specifieke aspecten van de normalisatie in hun vakgebied, zoals de problematiek rond de Construction Products Regulation (CPR) en het Joint Initiative on Standardisation (JIS).

OPLEIDINGEN--

Om sectorale operatoren en experten optimaal te ondersteunen, organiseerde het NBN 6 opleidings-dagen voor onze experten en sectorale opera-toren in zowel in het Nederlands als het Frans. 73 experten namen hieraan deel.

Het programma was telkens samengesteld uit volgende onderwerpen:

1. Normalisatie in België

2. IT platformen

3. Het normalisatieproces

4. Conformity assessment

5. IPR

6. Drafting rules FR & NL


EXPERTENEVENEMENT--

Meer dan 2600 experten zetten zich dagelijks in om normen te ontwikkelen voor de Belgische bedrijfswereld en de maatschappij.

Op 22 november 2018 organiseerde het NBN voor de vierde keer haar ‘Thank you’-evenement om alle Belgische experten te bedanken. Dit jaar mochten we opnieuw bijna 150 aanwezigen verwelkomen. Futuroloog en trendwatcher Herman Konings opende het evenement met een zinderend betoog over ‘We, Myself & A.I.’. Een belangrijke denkpiste die we uit zijn uiteenzetting hebben onthouden: “Babyboomers hebben ooit geleerd om competi-tief te zijn, terwijl millennials beseffen dat ze door co-operatie en collaboratie veel meer kunnen realiseren.”

Het belangrijkste onderdeel van het expertenevenement is de uitreiking van de NBN-awards, waarbij experten in de bloemetjes worden gezet voor hun waardevolle bijdrage aan de normalisatie. Dit waren de winnaars per categorie.

1. Bedrijven met minder dan 50 werknemers

Antonin Descampe van intoPIX nam de voorbije 3 jaar het voortouw in de ontwikkeling van de JPEG XS-norm in de JPEG-commissie. JPEG XS maakt ultrahoge videoresoluties zoals 8K mogelijk en laat tegelijk toe om het energieverbruik van elektro- nische apparaten te verminderen. Toepassingen van JPEG XS zijn terug te vinden in digitale cinema, head-mounted displays en autonome wagens.

2. Bedrijven met meer dan 50 werknemers

Els Baert, Environment Readiness Section Manager bij DAIKIN NV, is al meer dan 15 jaar actief in de normalisatie in het domein koelsystemen en warmtepompen. Els is een sleutelfiguur bij het vinden van nieuwe oplossingen om gefluoriseerde koolwaterstoffen uit te faseren. Naast haar actieve deelname als expert in tal van Europese en inter-nationale normalisatie-commissies draagt ze ook haar kennis uit op internationale symposia, bijvoor-beeld voor de Verenigde Naties.

3. Non-profitorganisaties, academici en publieke instellingen

Koen Van Nylen, werkzaam bij Nauta en Respon-sible Quality and Certification Promotion bij Belgosafe, ontving de award in deze categorie. Hij neemt niet alleen deel aan commissies over kluizen en brandkasten, maar zorgt ook voor actieve promotie van de normen om kluizen en brand-kasten veiliger te maken.

4. Experten jonger dan 35 jaar

Sofia Scataglini, researcher bij de Royal Military Academy en Human Factor Engineer bij Military Hospital Queen Astrid werkt mee aan normen in het domein van slimme kledij en uitrusting. Ze zetelt in expertencommissies over ergonomie, textielproducten en ‘Wearable Electronic Devices and Technologies’.

JAARVERSLAG 201815

KLANTEN

KLANTENTEVREDENHEID--

Het NBN heeft 4 grote klantengroepen: gebrui-kers van normen, experten die deelnemen aan normontwikkeling, sectorale operatoren en cursisten van de NBN Academy. Klantgerichtheid maakt deel uit van onze strategie om een betere klantenservice te bieden en de activiteiten van het NBN een positieve uitstraling te geven.

1. Bij onze sectorale operatoren namen we een tevredenheidsenquête af. De tevredenheids-score bedroeg 82%.

2. Ook de gebruikers van normen via het myNBN-portaal namen deel aan een tevreden-heidsenquête, met een mooi resultaat van 80%.

3. Voor experten organiseerden we naast oplei-dingen ook het ‘Thank you’-evenement op 22 november. Dit om alle Belgische experten te bedanken voor hun inzet. Er werden ook awards uitgereikt aan vier experten om hen te belonen voor hun deelname aan normalisatie-activiteiten op nationaal, Europees en interna-tionaal vlak, maar ook voor hun ondersteuning van promotionele activiteiten.

4. In 2018 namen 848 cursisten deel aan een opleiding van de NBN Academy, voornamelijk rond managementnormen. De cursisten gaven de NBN Academy een tevredenheidsscore van 86%: een duidelijke indicatie van de kwaliteit.


CERTIFICATIE ISO 9001:2015--

Al in 2016 startte het NBN een traject op voor ISO 9001-certificatie. Die beslissing sluit aan bij onze strategische pijlers: waardecreatie, klantge-richtheid, efficiënte processen en competenties ontwikkelen.

Het NBN is ISO 9001:2015 gecertificeerd omdat:

� het NBN haar maturiteit en klantgerichtheid wil vergroten. De ISO 9001:2015 certificatie heeft ons gestimuleerd om onze processen te verbe-teren.

� we geloven in het ‘Practice what you preach’-principe. Als normalisatie-instelling hebben we een voorbeeldfunctie.

� enkele stakeholders, zoals CEN en de FOD Economie, een certificatie hadden gevraagd in het kader van een aantal verplichtingen.

In juni 2018 heeft Vinçotte de certificatie-audit uitgevoerd. We zijn verheugd te mogen melden dat het NBN haar ISO 9001:2015 certificaat heeft gehaald zonder opmerkingen door de externe auditor. De scope van het ISO 9001:2015 certificaat werd als volgt vastgelegd: “Deliver services related to the development, publication, distribution, training and use of standards.”

JAARVERSLAG 201817

TOEGANG TOT NORMEN

PROFESSIONELE GEBRUIKERS--

Een van de basisopdrachten van het NBN is het verdelen van normdocumenten om bedrijven te helpen bij het verhogen van hun competitiviteit. Door normen te verdelen, zorgen we bovendien voor inkomsten om de werking van het NBN te financieren.

Het verdelen van normen gebeurt op twee manieren:1. online toegang tot normencollecties via

myNBN;

2. de individuele verkoop van normen.

Via het myNBN-platform kunnen gebruikers zonder zorgen hun eigen normencollectie op een gebruiksvriendelijke manier beheren. Het NBN zorgt ervoor dat de normcatalogus up-to-date is.

Gebruikers kunnen bovendien normen afdrukken voor eigen gebruik.

Dat myNBN een handige, kostenefficiënte oplossing is voor bedrijven en overheidsinstel-lingen blijkt uit het succes van de service. In 2018 was het myNBN-platform goed voor 108.971 norm-consultaties.

Aantal consultaties normen door NBN klanten

120.000

100.000

80.000

60.000

40.000

20.000

02013 2014 2015 2016 2017 2018

21.381

41.607

65.281

78.078

100.302108.971


GEBRUIK VAN NORMEN IN HET HOGER ONDERWIJS --

ISO 9001, CE-markering, bouwvoorschriften … Het belang van normen in de bedrijfswereld neemt almaar toe. Het is dan ook cruciaal om studenten tijdens hun opleiding over het belang van normen te informeren. Dit houdt ook een meerwaarde in voor hun latere professionele carrière.

Via het NBN Eduportaal krijgen studenten en docenten de klok rond toegang tot ruim 40.000 normen. Voor bepaalde richtingen – zoals rechten, ingenieurswetenschappen, ICT, economische wetenschappen enzovoort – is dat zelfs een noodzaak. De voordelen voor studenten zijn:

� toegang tot kennis – normen zijn een bron van kennis die studenten kunnen raadplegen via het NBN Eduportaal;

� carrièreboost – op de hoogte zijn van het belang en gebruik van normen opent deuren op professioneel vlak;

� hulpmiddel – normen zijn het referentiemate-riaal bij uitstek en studenten consulteren ze om hun thesis of proefwerken te onderbouwen.

250.000

200.000

150.000

100.000

50.000

02013 2014 2015 2016 2017 2018

23.860 32.037

74.761

118.107

199.333214.635

Het succes van het NBN Eduportaal blijkt uit de constante toename van het aantal consultaties. In 2018 steeg het aantal bezoekers tot 214.635.

Consultaties NBN EDU portaal

JAARVERSLAG 201819

COMMUNICATIE EN EVENEMENTEN

De impact van normen en normalisatie verbreden en erover communiceren, is een van de kerntaken van het NBN. We blijven een positieve weerklank vinden bij al onze stakeholders. Onze website (www.nbn.be) kende ook dit jaar een groeiend succes. Door relevante en behapbare informatie te delen, zijn we erin geslaagd het aantal bezoekers van onze website verder te doen stijgen tot 242.680, een toename van 26% tegenover 2017.

Aantal bezoekers website

300.000

250.000

200.000

150.000

100.000

50.000

02013 2014 2015 2016 2017 2018

54.44665.233

135.658

163.933

192.545

242.680

Het succes van de NBN Academy – waar hoofdza-kelijk managementnormen aan bod komen - blijft in 2018 ook bevestigd met 848 deelnemers.

Ook door verschillende evenementen te organi-seren of aanwezig te zijn op evenementen van derden, garandeerden we de zichtbaarheid van onze organisatie. Door zelf op het podium te staan en een sterk verhaal over normen en normont-wikkeling te brengen, versterkten we ons positief imago. In 2018 hebben we zo in totaal 2403 personen kunnen bereiken.

Wat volgt is een greep uit de seminaries die het NBN heeft georganiseerd of waaraan we actief hebben deelgenomen:

BVLT-ABTL labo’s – The added value of standards in laboratories – don’t feel ISOlated’

Samen met BVLT, de Belgische Vereniging van Laboratorium Technologen, organiseerde het NBN op 24 mei het evenement ‘The added value of


standards in laboratories – don’t feel ISOlated’.ISO-normen voor laboratoria bevatten de vereisten, richtlijnen en specifieke kenmerken om ervoor te zorgen dat alle materialen, processen en stappen efficiënt ingezet worden. Door die ISO-normen te volgen, zullen medische laboratoria beter presteren.

Creamoda– ‘Something about European Sizing’.

De noodzaak voor Europese afstemming over procedures voor lichaamsafmetingen, maatta-bellen en kledinglabels leidde tot enkele specifieke normen, die zorgen voor een conformer produc-tieproces en gebruiksgemak voor de consument. Op 14 juni organiseerden Creamoda (Belgisch) en Modint (Nederlands) samen met het NBN, NEN en Alvanon hierover het seminarie ‘Something about European Sizing’.

OH&S voor kmo’s

De nieuwe norm ISO 45001, ‘Occupational health and safety management systems – Require-ments’ biedt bedrijven een concrete leidraad om een eenvoudig en duidelijk beleid in te voeren in hun organisatie. Zo kunnen ze de veiligheid en gezondheid van hun medewerkers verhogen, de risico’s op de werkvloer verlagen en gezondere en veiligere werkomstandigheden creëren. Om deze norm in detail uit te leggen en het gebruik ervan te stimuleren, organiseerde het NBN samen met AGENTSCHAP INNOVEREN & ONDERNEMEN - Dienst Enterprise Europe Network Vlaanderen op 21 juni een infosessie.

IoT infosessie

Er wordt verwacht dat Internet of Things (IoT) een grote impact zal hebben op zowel het dagelijks leven van de consumenten als op het bedrijfsleven. Met deze infosessie op 20 september maakten ondernemers kennis met zowel de opportuniteiten van IoT als de veiligheidsaspecten. De focus lag op het bouwen van moderne en schaalbare IoT oplossingen, de beveiliging van IoT en het belang van normen. Deze sessie kaderde binnen de Digitale Agenda van de Europese Commissie en werd georganiseerd door het NBN en het AGENT-SCHAP INNOVEREN & ONDERNEMEN - Dienst Enterprise Europe Network Vlaanderen.

Kick-off event ‘Standards for Biotech: laat je niet verrassen door nieuwe biotechnormen’

Om organisaties een kader te bieden, werken biotechexperten en stakeholders samen aan meer dan 20 internationale ISO-normen om de ontwik-kelingen in de biotechnologie efficiënt in te zetten. Met als thema ‘Standards for Biotech: laat je niet verrassen door nieuwe biotechnormen’ organi-seerden het NBN en flanders.bio op donderdag 4 oktober een kick-offevent waar we experten aanspoorden om actief mee te werken aan de ontwikkeling van deze normen.

Facilitair beheer – Lanceringsevenement ISO 41001

De ISO 41001-norm is een echte mijlpaal. Deze wereldwijde norm erkent facilitair beheer als een managementdiscipline die impact heeft op de resultaten van een organisatie. Daarom organi-seerde we een inspirerende rondetafelsessie over de bruikbaarheid van normen met panelleden van o.a. PROCOS Group, EDF Luminus, Facilicom Solutions en Het Facilitaire bedrijf op 9 oktober.

Archivering – Kick-off event

Organisaties worden vandaag bedolven onder een lawine van – vaak digitale – informatie. Heel wat van die gegevens moet je wettelijk bijhouden, privacyregels zijn streng en cybercriminelen vormen een alsmaar grotere bedreiging. Kortom,

JAARVERSLAG 201821

informatiebeheer is crucialer en tegelijk complexer dan ooit. Nieuwe inzichten rond documentenbe-heer, waaronder ook de ISO-normen, kwamen aan bod tijdens de infosessie van NBN en Sopra Steria op 11 oktober.

Risicobeheer – Rondetafel

Van digitalisering en cybercriminaliteit tot klimaat-verandering: organisaties staan voor vele uitda-gingen. Vandaar het toenemende belang van bedrijfsbestendigheid: om te overleven moeten organisaties zich snel kunnen aanpassen aan nieuwe omstandigheden. Daarover organiseerde het NBN een rondetafel op 17 oktober met interna-tionale expert Jason Brown (Australië) en Adriana Cavalieri (België).

Duurzaam Ondernemen – infosessie

Steeds meer Vlaamse ondernemingen overwegen om duurzaam en maatschappelijk verantwoord internationaal te ondernemen (mvio). Een welover-wogen beleid waarbij systematisch economische, milieu- en sociale overwegingen in de bedrijfs-voering worden geïntegreerd, levert op termijn strategisch voordeel op. Bovendien is de maat-schappelijke relevantie groot. Om deze commer-ciële en competitieve voordelen van duurzaam

internationaal ondernemen in de kijker te zetten, organiseerde Flanders Investment & Trade (FIT) samen met Enterprise Europe Network Vlaanderen (EEN) en het NBN op 7 november een infosessie met heel wat praktische voorbeelden van kmo’s.

ISO 50001 Energy Management – Lancering-sevent

Energiebeheer is een van de grootste uitdagingen voor organisaties. Door hun energie-efficiëntie te verhogen, verbeteren organisaties hun bedrijfsresultaten, besparen ze kosten en verlagen ze de CO2-uitstoot. De ISO 50001-norm helpt hen op weg. Hoe ze er concreet mee aan de slag kunnen, kwam uitgebreid aan bod tijdens het lanceringsevent op 13 november in Diegem met o.m. sprekers van UNIDO, CEN-CENELEC, Het Facilitair Bedrijf, Port of Antwerp en Lidl.


BEHEERSOVEREEN-KOMST MET DE FOD ECONOMIE

Het NBN ontvangt een jaarlijkse werkingstoe-lage van de FOD Economie, zoals voorzien in het Wetboek van economisch recht (boek VIII). Om deze werkingstoelage doelmatiger toe te passen, hebben de FOD Economie en het NBN een beheersovereenkomst uitgewerkt. Die trad in werking op 1 januari 2018.

De beheersovereenkomst bepaalt het kader voor de toekenning van de werkingstoelage, evenals de opdrachten van algemeen belang die hier tegenover staan. De toepassing ervan wordt opgevolgd door een stuurgroep met vertegen-woordigers van de FOD Economie en het NBN. Voor 2018 bedroeg de totale werktoelage van het NBN 1.929.000 euro. Deze werktoelage dekte de volgende kosten:

Art. 3.1. Lidmaatschappen

Deze activiteit dekt de lidmaatschapsbijdrage voor de Europese (CEN,CENELEC en ETSI) en interna-tionale (ISO, IEC en ITU) normalisatie-instellingen.

Art. 3.2. Internationale verplichtingen

Het NBN heeft als lid van CEN en ISO een aantal verplichtingen zoals het registreren van Europese normen. Hiervoor moeten middelen gemobiliseerd worden, waaronder ook investeringen in ICT infra-structuur.

Om de vlotte werking van de Belgische norma-lisatie te verzekeren werd een structuur met sectorale operatoren uitgebouwd. Als verantwoor-delijke voor de Belgische normalisatie speelt het NBN een coördinerende en ondersteunende rol zodat de Belgische belangen in de normalisatie optimaal worden vertegenwoordigd.

JAARVERSLAG 201823

Art. 3.3. Transparantie normalisatie

De website van het NBN speelt een centrale rol om de normalisatie transparanter te maken. Iedereen vindt er informatie over normen of over het normalisatieproces. We publiceren er ook het normalisatieschema en andere nuttige informatie zoals de lijst met sectorale operatoren, de werking van de normalisatie, het werkprogramma van het NBN, CEN en ISO enzovoort.

Een andere dienst op onze website is het ‘Public Enquiry Portal’. Elke nieuwe norm wordt aan een openbaar onderzoek onderworpen voordat deze finaal wordt gepubliceerd. Tijdens dit openbaar onderzoek kan iedereen commentaar geven op het normontwerp. Vervolgens bespreekt en evalueert de normalisatiecommissie alle commen-taren en werkt ze de norm af. Pas na een positieve stemming over het eindontwerp volgt de publi-catie van de norm. Het NBN zorgt er met het ‘Public Enquiry Portal’ voor dat dit proces zo vlot mogelijk verloopt. In 2018 werd verder geïnves-teerd in de gebruiksvriendelijkheid van dit portaal.

Art. 3.4. Transparantie normen

Om de toegang tot normen te vergemakkelijken heeft het NBN over de jaren heen heel wat hulp-middelen ontwikkeld. Een greep uit de mogelijk-heden die het NBN aanbiedt:

� op de thuispagina van onze website vind je meteen een zoekfunctie die je naar de gezochte norm moet helpen. Je krijgt daarbij ook een korte beschrijving van de norm.

� onze ‘Public Enquiry Portal’ laat niet enkel toe om commentaren te formuleren op normontwerpen. Dit portaal laat ook toe om een overzicht te krijgen van de laatst gepubliceerde normen en de normen die werden teruggetrokken.

� onze newsletter biedt de mogelijkheid om te ontdekken welke nieuwe normen werden gepu-bliceerd. Hiermee bereiken we meer dan 10.000 personen die onze nieuwe normen kunnen ontdekken.

Art. 3.5. Aanmoediging van deelname

Om bepaalde maatschappelijke actoren en kmo’s makkelijker toegang te geven tot normalisatie genieten zij een korting bij de deelname aan normalisatiecommissies.

Daarnaast organiseren we specifieke evenementen of seminaries om deze belanghebbenden beter te informeren over het belang van normalisatie voor hun activiteiten.

Zo werd voor overheden een opleiding geor-ganiseerd over het verwijzen naar normen in wetgeving. Ook heeft het NBN met het ‘Joint Initi-ative for Standardisation Action 4 – Improvement of standardisation awareness in national public authorities’ een aantal activiteiten opgevolgd.

Meer informatie over onze acties voor kmo’s en de academische wereld vind je in de respectieve-lijke hoofdstukken “kmo’s en normalisatie” en “het gebruik van normen in het hoger onderwijs”. Voor elk van deze maatschappelijke actoren werkten we ook een aantal webpagina’s uit op onze website.

Art. 3.6. Vertaling van normen

In 2018 namen we een enquête af bij onze stake-holders om na te gaan voor welke normen een Nederlandse vertaling nodig was. Op basis van deze analyse werden 11 normen vertaald en 9 vertaalde normen van het NEN overgenomen.

Vertaalde normen dienen echter nog de goed-keuring te krijgen van de normencommissie. De meeste van deze normen zijn intussen gevalideerd en gepubliceerd als Belgische norm.

Art. 3.7. Verwijzing naar normen in de regelge-ving

Het komt regelmatig voor dat de overheden regelgevingsteksten opstellen waarin zij de na te leven technische voorschriften vastleggen. In plaats van een eigen technisch voorschrift op te


stellen en volledig in de tekst van de regelgeving op te nemen, kunnen regelgevers eenvoudig naar normen verwijzen.

Vandaag maken overheden gebruik van deze techniek zonder het NBN hierin te betrekken. Dit leidt soms tot verwijzingen naar normen die niet volledig juist of bruikbaar zijn. Bovendien is er geen overzicht van welke normen in wetgeving gebruikt worden. Binnen het kader van de beheersovereenkomst met de FOD Economie heeft het NBN een aantal acties ontwikkeld om aan deze problematiek tegemoet te komen en voor meer transparantie te zorgen:

� we hebben een lijst samengesteld van contact-personen binnen relevante overheidsdiensten om te betrekken bij het ontwikkelen van nieuwe en het updaten van bestaande normen;

� het NBN organiseerde op 19 november 2018 een opleiding over het verwijzen naar normen in technische regelgeving;

� het NBN heeft een nieuwe tool ontwikkeld die automatisch een kruistabel genereert tussen normen en wetgeving op basis van de infor-matie in het Belgisch Staatsblad. Deze tool wordt online beschikbaar gesteld in de loop van het eerste kwartaal van 2019. Alle wetteksten die naar normen verwijzen en die sindsdien gepubliceerd zijn, vind je terug in een handig overzicht dat maandelijks geüpdatet wordt. Zie ook: https://www.nbn.be/nl/het-belang-van-normen/normen-en-regelgeving

Art. 3.8. Adviseren van de overheid

Het NBN staat ter beschikking van de verschil-lende overheidsdiensten. Zo hebben we in 2018 o.a. samengewerkt met het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (FIDO) en met het ’Centre for Cybersecurity Belgium’ (CCB).

Daarnaast werken we nauw samen met de FOD Economie in verband met de Europese ‘Committee on Standards’ waar de ontwikkeling van normen ter ondersteuning van de Europese regelgeving wordt voorbereid.

Art. 3.9. Gedelegeerde opdrachten

In het kader van de beheersovereenkomst voert het NBN een aantal administratieve opdrachten uit voor de prenormatieve onderzoeken en de normenantennes.

JAARVERSLAG 201825

MAATSCHAPPELIJKE RELEVANTIE VAN NORMEN

Onze wereld veranderen, dat is het doel van de Duurzame Ontwikkelingsagenda die de Verenigde Naties (VN) opstelden voor 2030. Op de planning staan 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen – ook wel bekend als de ‘Sustainable Development Goals’ of SDGs.

Ook het NBN ondersteunt dit ambitieuze actieplan om vrede en welvaart te stimuleren, armoede te bestrijden en de planeet te beschermen.

Daarom heeft het NBN in 2018 een aantal acties opgestart om de implementatie van de SDGs mee te ondersteunen, zoals het vertalen van de SDG brochure naar het Nederlands, het opzetten van een SDG portaal (myNBN), het promoten van normen in het kader van de SDGs en contacten leggen met de bedrijfswereld en overheden om samen te werken rond deze SDGs.

Normen kunnen een faciliterende rol spelen bij de implementatie van de SDGs. Door een platform te creëren voor ‘best practices’ dragen de normen bij tot een meer duurzame wereld. Hieronder een aantal voorbeelden.

� ISO 20400, Maatschappelijk verantwoord inkopen – Richtlijn, steunt organisaties bij de ontwikkeling van duurzame en ethische aankooppraktijken die alle maatschappelijke deelnemers ten goede komen. De norm biedt richtlijnen om ethische processen te implemen-teren doorheen de hele toeleveringsketen.

� ISO 50001, Energiebeheersystemen – Eisen met richtlijnen voor gebruik – helpt organisaties op weg naar een efficiënter energieverbruik door de ontwikkeling en implementatie van energie-managementsystemen. ISO 52000, de normen-groep voor energie-prestaties van gebouwen, werd dan weer in het leven geroepen om de bouwsector steun te bieden om energie-effici-enter te werk te gaan.


� Daarnaast omvat de ISO-portefeuille een aantal normen ter ondersteuning van zonne-energie. ISO 9806 brengt bijvoorbeeld testmethodes in kaart om de levensduur, betrouwbaarheid, veiligheid en thermische prestaties te meten van zonnecollectoren voor waterverwarming. ISO 17225 bepaalt dan weer de specificaties en kwaliteitsklassen voor vaste biobrandstoffen.

� Als onderdeel van de ISO 14020-reeks publi-ceerde ISO ook normen voor milieu-etikettering. Die bieden een leidraad bij de ontwikkeling en het gebruik van milieulabels en zelfcertifice-ring. Maar ze bereiden organisaties ook voor op certificering door derden. Zo helpen ze milieuprestaties te valideren en stimuleren ze consumenten om betere keuzes te maken. Ook is er een nieuwe norm op komst voor duurzame ontwikkeling en maatschappelijke verantwoor-delijkheid in de landbouw- en voedingssector.

� Ook in de bouwsector is duurzaamheid een belangrijk werkpunt. ISO 15392, Duurzaam-heid in de bouw – Algemene principes, omvat algemene duurzaamheidrichtlijnen voor gebouwen en andere bouwwerken, en dat gedurende hun hele levenscyclus.

JAARVERSLAG 201827

KMO’S EN NORMALISATIE

De EU hecht veel belang aan de toegang tot normen en normalisatie voor kmo’s. Dat blijkt onder andere uit artikel 6 van de EU-Verordening 1025/2012 over normalisatie. Nationale norma-lisatie-instituten worden hierin aangemaand om specifieke maatregelen te nemen die kmo’s makkelijker toegang verlenen tot normen en normontwikkeling.

De Belgische economie wordt gedomineerd door kmo’s. Volgens Eurostat is 99,8% van de Belgische bedrijven een kmo. Vanaf het begin heeft de wetgever de nadruk gelegd op een nationaal normalisatiesysteem met een prominente rol voor de sectorale operatoren. Die vertegenwoordigen overwegend de belangen van kmo’s. Hieronder staan de belangrijkste acties van het NBN om kmo’s beter te betrekken bij normalisatie:

� Met de verbeterde zoekmachine op onze website vinden kmo’s – maar ook andere stake-holders – makkelijk de normen die ze nodig hebben. Daarnaast biedt onze bibliotheek vrije toegang tot de NBN-catalogus met ongeveer 42.000 normen.

� Ook is het NBN-werkprogramma gratis en eenvoudig beschikbaar via https://www.nbn.be/nl/normen-ontwikkelen/werkprogramma. Dit werkprogramma geeft een overzicht van alle lopende normprojecten die het NBN en de sectorale operatoren voor België opvolgen.

� Daarnaast krijgen kmo’s eenvoudig toegang tot normontwerpen. Via het NBN Public Enquiry Portal (www.nbn.be/nl/normen-onderzoek) zijn normontwerpen gratis beschikbaar voor alle Belgische stakeholders. Zo kunnen ook kmo’s eenvoudig de normontwerpen bekijken en becommentariëren.


� Het NBN organiseert samen met de sectorale operatoren evenementen, roadshows en andere activiteiten rond specifieke thema’s. De belang-rijkste doelstellingen zijn:

– nieuwe experten aantrekken die een bijdrage willen leveren aan de normalisatie;

– normalisatie promoten;

– het gebruik van normen stimuleren.

� Experten van kmo’s die lid worden van een nationale commissie betalen een bescheiden jaarlijkse bijdrage die de administratieve kosten dekt. Het NBN organiseert ook gratis trainings-sessies om Belgische experten een beter inzicht in het normalisatieproces te geven.

� De gedecentraliseerde structuur van het Belgische normalisatielandschap zorgt ervoor dat heel wat normalisatieactiviteiten door sectorale operatoren worden beheerd. Verder is het lidmaatschap van de raad van bestuur van het NBN in grote mate voorbehouden aan vertegenwoordigers van federaties en maat-schappelijke stakeholders.

� In samenwerking met de federale overheid zijn 35 normenantennes actief. Die informeren bedrijven – vooral kmo’s – en leiden hen op over normen en het belang ervan voor het concur-rentievermogen.

JAARVERSLAG 201829

BIJLAGEN


BIJLAGE 1

Wettelijke opdracht vanhet Bureau voor Normalisatie

28 FEBRUARI 2013

WET TOT INVOERING VAN HET WETBOEK VAN ECONOMISCH RECHT

Art. VIII.3. Een Bureau voor Normalisatie wordt opgericht, hierna ‘Bureau’ genoemd. Het Bureau is een autonome instelling die rechtspersoonlijkheid bezit en die haar zetel heeft in het administra-tief arrondissement van Brussel-Hoofdstad. Het Bureau valt onder de toepassing van de wet van 16 maart 1954 betreffende de controle op sommige instellingen van openbaar nut.

Art. VIII.4. In het kader van het door de minister vastgestelde beleid inzake normalisatie heeft het Bureau als opdrachten:

1. het uitoefenen van een algemene opdracht van inventariseren van zowel de behoeften aan nieuwe normen en technische documenten als het aanbod om deze te realiseren, en evalueren van de nodige financiële middelen;

2. het coördineren van de normalisatiewerk-zaamheden en het harmoniseren van de regels waarop de normalisatie moet gebaseerd zijn;

3. het centraliseren, onderzoeken, raadplegen en/of goedkeuren van ontwerpen van normen;

4. het verspreiden van normen en technische documenten;

5. het promoten van de normalisatie en het coördineren van maatregelen bestemd om de toepassing ervan te vergemakkelijken;

6. het beheren van de hem toegewezen middelen die besteed worden aan de ontwikkeling van de wetenschappelijke en technische competenties in de te normaliseren materies;

7. het opstellen van normen, evenals het opvolgen, ontwikkelen en op punt stellen van technische documenten die als nieuwe producten niet het statuut van norm hebben, maar die aan de behoeften van de markt beantwoorden;

8. het vertegenwoordigen van de Belgische belangen in de Europese en internationale instanties voor normalisatie;

9. het oprichten en ontbinden van de normalisa-tiecommissies;

10. het erkennen of het intrekken van de erkenning van de sectorale normalisatieoperatoren volgens de nadere regelen door de Koning bepaald in een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad;

11. het uitvoeren van taken in verband met de normalisatie en de certificatie die hem door de Koning toevertrouwd werden in een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad.

JAARVERSLAG 201831

BIJLAGE 2

Benoemde leden van de raadvan bestuur 2018-2021

Voorzitter:dhr. Georges Klepfisch

Regeringscommissaris:dhr. Renaud Colette

Als vertegenwoordigersvan de federale regering:dhr. Diederik Van Vaerenbergh

dhr. Bram Verckens

dhr. Francis Otte

dhr. Patrick Willems

dhr. Danny De Baere

dhr. Michel Degaillier

dhr. Michel Loccufier

dhr. Paul Meekels

Als vertegenwoordigers van de representatieveondernemingsorganisaties:dhr. Raf Van Buick

dhr. Luc Dumont

dhr. Filip De Jaeger

dhr. Marc Cumps

dhr. Georges Klepfisch

dhr. Andre Jasienski

dhr. Marc Van den Bosch

dhr. Bruno Gouverneur

mevr. Dominique Du Tré

dhr. Dirk De Moor

dhr. Herman Derache

dhr. Philippe Coigne

mevr. Karin Eufinger

dhr. Charlie Tchinda

mevr. Viviane Camphyn

Als vertegenwoordigersvan de werknemersorganisaties:dhr. Bruno Melckmans

dhr. Kris Van Eyck

Als vertegenwoordigervan de niet-gouvernementeleorganisaties voor milieubehoud:dhr. Olivier Beys

Als vertegenwoordigervan de verbruikersorganisaties:dhr. Billy-Ray Muraille


BIJLAGE 3

Sectorale operatoren

AGORIA ICT-TICAgoria, federatie van de technologische industriewww.agoria.be/nl/normalisatie

ANPINationale Vereniging voor brand- en diefstalbestrijdingwww.anpi.be

BEC-CEBBelgisch Elektrotechnisch Comitéwww.ceb-bec.be

BECETELBelgisch Centrum voor Technologisch Onderzoek van Leidingen en Toebehorenwww.becetel.be

BEMEDTECHFederatie van de industrie van de medische technologieënwww.bemedtech.be

BIL-IBSBelgisch Instituut voor Lastechniekwww.bil-ibs.be

CENTEXBELTechnisch en Wetenschappelijk Centrum voor de Belgische Textielnijverheidwww.centexbel.be

COPROOnpartijdige Instelling voor de Controle van Bouwproductenwww.copro.eu

CRIBC-BCRCBelgian Ceramic Research Centrewww.bcrc.be

CRIC-OCCNOpzoekingscentrum voor de cementnijverheidwww.cric.be

CRR-OCWOpzoekingscentrum voor de Wegenbouwwww.brrc.be

FIV-VGIVerbond van de Glasindustriewww.vgi-fiv.be

FOD EconomieFOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energiehttp://economie.fgov.be

GAS.BEKoninklijke Vereniging van Belgische Gasvakliedenwww.gaznaturel.be

GSVStaalindustrie Verbondwww.steelbel.be

IBE-BIVBelgisch Instituut voor Verlichtingskundewww.ibe-biv.be

IBE-BVIBelgisch Verpakkingsinstituutwww.ibebvi.be

JAARVERSLAG 201833

ISSEPInstitut Scientifique de Service Publicwww.issep.be

ONPOperator voor Normalisatie van Petroleumproductenwww.petrolfed.be

PROBETONBeheersorganisme voor de controle van de betonproductenwww.probeton.be

SECO (in samenwerking met CSTC-WTCB)Bureau voor de technische controle van bouwconstructieswww.seco.be

SIRRIS-AGORIASirris, het collectief centrum van de technologische industrieAgoria, federatie van de technologische industriewww.agoria.be/nl/normalisatie

SYNERGRIDFederatie van de Elektriciteits- en Gasnetbeheerders in Belgiëwww.synergrid.be

VOLTA (in samenwerking met Sirris-Agoria)Nationale koepelorganisatie van de sectororganisaties die actief zijn in de wereld van de elektrotechniekwww.volta-org.be

WOOD.BEKenniscentrum voor de hout- en meubelindustriewww.wood.be

WTCB-CSTC Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijfwww.wtcb.be


BIJLAGE 4

BALANS (EUR)--

Financiële staten

2018 2017

ACTIVA 14.206.249 14.564.525

Vaste activa

Immateriële vaste activa 21.056 34.556

Materiële vaste activa 3.391.005 3.424.242

Vlottende activa

Vorderingen 5.389.692 5.149.464

Liquide middelen 5.392.565 5.939.495

Overlopende rekeningen 11.931 16.768

PASSIVA 14.206.249 14.564.525

Eigen vermogen

Kapitaal 3.250.584 3.250.584

Reserves 1.152.000 1.152.000

Overgedragen resultaat 2.106.848 1.944.307

Vreemd vermogen

Schulden < één jaar 7.689.252 8.207.704

Overlopende rekeningen 7.565 9.930

JAARVERSLAG 201835

RESULTATENREKENING (EUR)--

2018 2017

Opbrengsten 9.377.300 9.334.209

Omzet 3.491.068 2.914.728

Subsidie – Toelage voor eigen opdrachten 1.929.000 1.941.000

Subsidie – Norm Antennes en pre normatieve onderzoeken 3.932.861 4.462.000

Andere opbrengsten 24.371 16.481

Bedrijfskosten -9.174.051 -9.698.539

Aankopen -135.860 -131.939

Diensten en diverse goederen -2.279.386 -2.233.842

Bezoldigingen en sociale lasten -2.389.071 -2.444.143

Afschrijvingen en waardeverminderingen -142.446 -132.896

Andere bedrijfskosten -16.927 -16.219

Subsidie – Norm Antennes en pre normatieve onderzoeken -3.932.861 -4.462.000

Relanceplan -277.500 -277.500

Bedrijfsresultaat 203.249 -364.330

Financiële opbrengsten 0 0

Financiele kosten -9.509 -8.453

Uitzonderlijke opbrengsten 8.869 46.447

Uitzonderlijke kosten -40.068 -31.419

Belastingen 0 0

Resultaat van het boekjaar 162.541 -357.755

Onttrekking voor het relance plan 277.500 277.500

Onttrekking - andere 0 307.000

Te bestemmen resultaat van het boekjaar 440.041 226.745


BIJLAGE 5

Normenantennes enprenormatieve onderzoeken

OVERZICHT VAN NORMENANTENNES--

Dossier Centra Onderwerp

NAN1801 WTCB Akoestiek

NAN1802 WTCB Eurocodes

NAN1803 WTCB Energie en binnenklimaat

NAN1804 WTCB Brandpreventie

NAN1805 WTCB Beton, mortel en granulaten

NAN1806 WTCB H2O en daken

NAN1807 WTCB/SIRRIS Aangedreven gevelelementen

NAN1808 WTCB/CoRI Afwerking

NAN1809 SIRRIS Algemene veiligheid en kwaliteit van machines en uitrusting

NAN1810 SIRRIS Process Equipment

NAN1811 SIRRIS Elektrotechniek

NAN1812 SIRRIS ICT

NAN1813 SIRRIS Bouwproductenrichtlijnen

NAN1814 SIRRIS Energie-efficiëntie van machines en systemen

NAN1815 CENTEXBEL Interieurtextiel

NAN1816 CENTEXBEL Technisch textiel

NAN1817 CENTEXBEL Kledingtextiel

NAN1818 CENTEXBEL Geweven en niet geweven producten voor de hygiëne, de medische hulpmiddelen en de cosmetica

NAN1819 CWOBKN Keramiek en glas

NAN1820 CTIB-TCHN Hout

NAN1821 OCW Materialen en uitrusting voor de weg

NAN1822 BIL Lastechnieken

NAN1823 OCCN Beton, mortel en granulaten

NAN1824 SIRRIS + CWOBKN Nanomaterialen

NAN1830 WTCB + Technolec Verlichting

JAARVERSLAG 201837


NAN1831 SIRRIS Additive Manufacturing

NAN1832 WTCB Geotechniek

NAN1833 SIRRIS Industrie 4.0

NAN1834 SIRRIS Internet of Things

NAN1835 WTCB Indoor Air Qualtiy

NAN1836 SIRRIS Blockchain

NORMENANTENNES IN HET KADER VAN HET RELANCEPLAN--


R-NAN1827 WTCB Smart Connect

R-NAN1828 WTCB Eye Precision

R-NAN1825 SIRRIS + BEC Smart Cities

R-NAN1826 SIRRIS Vervoer

R-NAN1829 CENTEXBEL Gebruik van gerecycleerde kunststoffen en textiel als grondstof


PRENORMATIEVE ONDERZOEKEN: VOORTZETTING PROJECTEN 2017--


PN17B02 CRIC-OCCN SIRRIS

Développement d'un test d'évaluation de l'aptitude à la mise en couche de poudres métalliques et céramiques et de qualification du lit de poudre ainsi formé, applicable aux technologies de fabrication additive

PN17B05 OCW-CRR Rejuvenation of Reclaimed Asphalt in a Circular Economy

PN17B08 CSTC-WTCB Vloeistofdichte constructies: naar efficiënte en robuuste uitvoering - drempelwaarden scheurvorming, robuustheid en dubbele wanden

PN17B10 CSTC-WTCB Sécurité des chantiers temporaires

PN17B11 CSTC-WTCB Determination in situ des performances énergétiques réelles des bâtiments à l'aide de tests de coheating dynamiques et de mesures non intrusifs

PN17B14 CSTC-WTCB Impact des caractéristiques hygrothermiques des matériaux sur la performance thermique et le confort des bâtiments

PN17B15 CSTC-WTCBCRIC-OCCN

Mise au point d’une méthode robuste et des critères pour déterminer l’efficacité des produits de cure

PN17B18 BIL-IBS Wrijvingspuntlassen van aluminiumlegeringen: Lasbaarheid en mechanische eigenschappen

PN17B19 Centexbel Evaluation du confort thermophysiologique des vêtements à l'aide d'un mannequin instrumenté(version recentrée)

JAARVERSLAG 201839

PRENORMATIEVE ONDERZOEKEN: NIEUWE PROJECTEN 2018--


PN18A01 Centexbel Évaluation indirecte de la protection apportée par les vêtements face aux arcs électriques

PN18A02 Centexbel Méthode d’essai pour la protection des textiles contre les risques mécaniques spécifiques

PN18A03 CRIBC-CWOBKN Détermination de la perméabilité aux gaz et aux liquides des matériaux réfractaires

PN18A05 Wood.be Durability and performance in use of exterior wood products

PN18A06 CSTC-WTCB Methodologisch kader voor het uitvoeren van LCA in de bouw II Belgische invulling en verfijning van het Europese kader

PN18A07 CSTC-WTCB Gebruiksgrenstoestand van geotechnische constructies II

PN18A08 CSTC-WTCB Positionnement relatif des ouvertures d'amenée d'air par rapport aux évacuations d'air et de fumée des bâtiments II

PN18A10 CSTC-WTCB Communication framework for digital construction

PN18A11 CSTC-WTCB Integrated lightweight concepts in acoustical standardization II

PN18A13 CSTC-WTCB Exécution de parois moulées :spécifications du béton et contrôle de qualité

PN18A14 CSTC-WTCB Correct vermogen voor verwarming van gebouwen

PN18A16 CSTC-WTCB Normatief kader voor ongebakken en biobaseerde metselwerkpro-ducten

PN18A18 CSTC-WTCB Fire Safety of multi-storey buildings facades (with combustible materials)

PN18A20 CRR-OCW Onderzoek van Gietasfaltmengsels ingevolge wijzigingen aan de Europese normen

PN18A21 CRR-OCW Europese proefmethode voor slemlagen


41


Bureau voor NormalisatieJozef II-straat 40 bus 61000 Brussel

www.nbn.beT. +32 2 738 01 11F. +32 2 733 42 64

Documents

INHOUD - NBN...INHOUD 5---Voorwoord 15---Klanten Bijlage 1 Wettelijke opdracht van het Bureau voor Normalisatie Bijlage 2 Benoemde leden van de raad van bestuur 2018-2021 Bijlage 3