Upload
szymon-helmecki
View
411
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
INKSCAPE
INKSCAPE 0 .45PORADNIKTUMACZENIE Z MENU POMOCY PROGRAMU
Pock 2007
Prze. i oprac. Jan Walkiewicz Pock 2007 [email protected]
SPIS TRECIO INKSCAPE.............................................................................................................................................. 15 Grafika wektorowa........................................................................................................... 16SVG................................................................................................................................................ 16
Krtka historia.................................................................................................................. 17Nazwa............................................................................................................................................ 18
Charakterystyka i moliwoci........................................................................................... 18SVG w Inkscape............................................................................................................................. 18 Platformy uruchomieniowe............................................................................................................19 Zastosowania profesjonalne...........................................................................................................19 Import i eksport..............................................................................................................................19 Palety............................................................................................................................................. 20 Inkscape a tworzenie stron internetowych.....................................................................................20 Stosowanie Inkscape z linii polece.............................................................................................. 20 Animacje........................................................................................................................................ 20 Moliwoci rysowania technicznego?........................................................................................... 21 Inkscape 1.00?............................................................................................................................... 21
Od autorw programu wsppraca............................................................................... 21Moesz pomc w projekcie Inkscape!...........................................................................................21 Inne sposoby pomocy.................................................................................................................... 22 Testowanie i wykrywanie bdw................................................................................................. 22 Pomoc kolegom-uytkownikom.................................................................................................... 22 Pomoc w rozwijaniu programu (bez kodowania).......................................................................... 23 Rozpowszechniaj wieci dystrybucja i popularyzacja Inkscape...............................................24 Dyskusje na licie adresowej......................................................................................................... 25
Licencja............................................................................................................................ 26 rda............................................................................................................................... 26 PORADNIK.................................................................................................................................................. 27 PODSTAWY......................................................................................................................................... 285
Panoramowanie obszaru dokumentu................................................................................ 28 Przyblianie i oddalanie (skalowanie) widoku.................................................................. 28 Narzdzia Inkscape........................................................................................................... 28 Tworzenie dokumentw i zarzdzanie nimi...................................................................... 29 Tworzenie figur................................................................................................................ 29 Przemieszczanie, skalowanie, obracanie........................................................................... 30 Przeksztacanie za pomoc klawiszy................................................................................ 31 Selekcje zoone............................................................................................................... 31 Grupowanie...................................................................................................................... 32 Wypenienie i kontur........................................................................................................ 32 Powielanie, wyrwnanie, rozmieszczenie......................................................................... 34 Kolejno......................................................................................................................... 34 Selekcja spod spodu i jej przemieszczanie........................................................................ 35 Konkluzja......................................................................................................................... 35 FIGURY................................................................................................................................................ 36 Wskazwki oglne........................................................................................................... 36 Prostokty......................................................................................................................... 37 Elipsy............................................................................................................................... 40 Gwiazdy........................................................................................................................... 41 Spirale.............................................................................................................................. 44 Konkluzja......................................................................................................................... 45 ZAAWANSOWANE............................................................................................................................... 46 Techniki wklejania........................................................................................................... 46 Rysowanie cieek odrcznych i regularnych................................................................... 47 Edycja cieek.................................................................................................................. 47 Podcieki i czenie......................................................................................................... 48 Zamiana w ciek........................................................................................................... 49 Operacje Boolea.............................................................................................................. 49 Odsuwanie cieki............................................................................................................ 50 Upraszczanie.................................................................................................................... 506
Tworzenie tekstu.............................................................................................................. 51 Edytor XML...................................................................................................................... 52 Konkluzja......................................................................................................................... 53 WEKTORYZACJA................................................................................................................................. 54 KALIGRAFIA......................................................................................................................................... 56 Historia i style.................................................................................................................. 56 Sprzt............................................................................................................................... 57 Opcje narzdzia Kaligrafia............................................................................................... 57 Szeroko i Pocienienie.................................................................................................... 57 Kt i Uoenie................................................................................................................... 58 Drenie............................................................................................................................. 59 Masa i Polizg.................................................................................................................. 59 Przykady kaligrafii.......................................................................................................... 60 Konkluzja......................................................................................................................... 62 PIERWSZE ZASADY............................................................................................................................ 63 Elementy Projektu............................................................................................................ 63Linia............................................................................................................................................... 63 Ksztat............................................................................................................................................ 64 Wielko........................................................................................................................................ 64 Przestrze.......................................................................................................................................64 Kolor.............................................................................................................................................. 65 Faktura........................................................................................................................................... 65 Walor............................................................................................................................................. 65
Zasady projektowania....................................................................................................... 66Rwnowaga................................................................................................................................... 66 Kontrast..........................................................................................................................................66 Uwydatnienie................................................................................................................................. 66 Proporcje........................................................................................................................................ 67 Dese............................................................................................................................................. 67 Stopniowanie................................................................................................................................. 67
Kompozycja..................................................................................................................... 687
Bibliografia...................................................................................................................... 68 PORADY I SZTUCZKI........................................................................................................................... 69 Promieniowe rozmieszczanie wielokrotnych klonw....................................................... 69 Fragmentowanie (eksport wielu prostoktnych obszarw)............................................... 70 Nieliniowe gradienty........................................................................................................ 70 Ekscentryczne gradienty promieniowe............................................................................. 71 Wyrwnywanie do rodka strony..................................................................................... 71 Czyszczenie dokumentu................................................................................................... 71 Obcinanie albo maskowanie bitmapy............................................................................... 71 Ukryte waciwoci i edytor XML..................................................................................... 71 Zmiana jednostki miary linijek......................................................................................... 72 Stemplowanie................................................................................................................... 72 Triki z narzdziem Piro.................................................................................................. 72 Wprowadzanie wartoci Unicode..................................................................................... 73 Stosowanie siatki do rysowania ikon................................................................................ 73 Obracanie obiektu............................................................................................................. 73 Okno dialogowe polecenia Otwrz... jako paleta obiektw.............................................. 73 Bitmapowe cienie rzucane................................................................................................ 74 Ukadanie tekstu na ciece.............................................................................................. 74 Wybieranie oryginau....................................................................................................... 74 Odzyskiwanie okna spoza ekranu..................................................................................... 74 Przeroczystoci, gradienty i eksport do PostScript-u...................................................... 74 KLAWISZE I MYSZ............................................................................................................................... 76 Narzdzia......................................................................................................................... 76 Okna dialogowe................................................................................................................ 76Przeczanie widocznoci.............................................................................................................. 76 Wewntrz okien dialogowych....................................................................................................... 77
Pasek kontrolny................................................................................................................ 77Zmiana wartoci.............................................................................................................................77
Obszar roboczy................................................................................................................. 778
Tryb wywietlania..........................................................................................................................77 Skalowanie widoku........................................................................................................................77 Wstpnie ustawione poziomy widoku........................................................................................... 78 Historia powiksze widoku..........................................................................................................78 Przewijanie (panoramowanie)....................................................................................................... 78 Prowadnice i siatka........................................................................................................................ 78
Paleta................................................................................................................................ 78 Plik................................................................................................................................... 78 Okno................................................................................................................................. 79 Warstwy........................................................................................................................... 79 Obiekt............................................................................................................................... 79Cofanie/przywracanie.................................................................................................................... 79 Schowek podrczny....................................................................................................................... 79 Powielanie......................................................................................................................................80 Klonowanie.................................................................................................................................... 80 Bitmapy..........................................................................................................................................80 Desenie...........................................................................................................................................80 Grupowanie....................................................................................................................................80 Z-kolejno.................................................................................................................................... 80
cieka............................................................................................................................. 80Zamiana na ciek........................................................................................................................ 80 Operacje Boolea............................................................................................................................80 Odsunicia..................................................................................................................................... 81 czenie......................................................................................................................................... 81 Upraszczanie.................................................................................................................................. 81
Wskanik.......................................................................................................................... 81Wybieranie z klawiatury................................................................................................................ 81 Przesuwanie z klawiatury.............................................................................................................. 82 Skalowanie z klawiatury................................................................................................................ 82 Obroty z klawiatury....................................................................................................................... 82 Odbijanie z klawiatury...................................................................................................................82
9
Wybieranie mysz..........................................................................................................................82 Wybieranie wewntrz grupy, wybieranie spod spodu................................................................... 82 Ramka wyboru...............................................................................................................................83 Przesuwanie mysz........................................................................................................................ 83 Przeksztacanie mysz................................................................................................................... 83 Uchwyty skalowania......................................................................................................................83 Uchwyty obrotu / pochylania.........................................................................................................84 rodek obrotu.................................................................................................................................84 Anulowanie....................................................................................................................................84
Narzdzie Edycja wzw................................................................................................ 84Wybieranie z klawiatury................................................................................................................84 Przesuwanie z klawiatury.............................................................................................................. 84 Skalowanie uchwytw wzw z klawiatury (1 wze wybrany)..................................................85 Obracanie uchwytw wzw z klawiatury (1 wze wybrany).................................................... 85 Skalowanie wzw z klawiatury (wicej ni 1 wze wybrany).................................................. 85 Obracanie wzw z klawiatury (wicej ni 1 wze wybrany).................................................... 85 Odbijanie wzw z klawiatury (wicej ni 1 wze wybrany)..................................................... 85 Zmiana segmentu(w)................................................................................................................... 85 Zmiana typu wza.........................................................................................................................85 czenie/przerywanie.................................................................................................................... 86 Usuwanie, tworzenie, podwajanie................................................................................................. 86 Wybieranie mysz: obiekty........................................................................................................... 86 Wybieranie mysz: wzy..............................................................................................................86 Ramka wyboru...............................................................................................................................86 Przemieszczanie wzw (mysz)................................................................................................... 87 Uchwyty wza.............................................................................................................................. 87 Odwracanie.................................................................................................................................... 87 Edycja figur....................................................................................................................................87 Anulowanie....................................................................................................................................87
Narzdzie Prostokt.......................................................................................................... 87Rysowanie......................................................................................................................................87 Edycja............................................................................................................................................ 88 10
Narzdzie Elipsa............................................................................................................... 88Rysowanie......................................................................................................................................88 Edycja............................................................................................................................................ 88
Narzdzie Gwiazda........................................................................................................... 89Rysowanie......................................................................................................................................89 Edycja............................................................................................................................................ 89
Narzdzie Spirala............................................................................................................. 89Rysowanie......................................................................................................................................89 Edycja............................................................................................................................................ 89
Narzdzie Powikszenie widoku...................................................................................... 90 Narzdzie Owek............................................................................................................ 90 Narzdzie Piro (krzywa Beziera).................................................................................... 90Tworzenie wzw......................................................................................................................... 90 Przemieszczanie ostatniego wza................................................................................................. 90 Tworzenie/modyfikowanie segmentw......................................................................................... 90 Koczenie...................................................................................................................................... 91 Anulowanie.................................................................................................................................... 91
Kaligrafia......................................................................................................................... 91 Narzdzie Gradient........................................................................................................... 91Tworzenie gradientw................................................................................................................... 91 Uchwyty.........................................................................................................................................91 Odwracanie.................................................................................................................................... 91 Wybieranie mysz..........................................................................................................................91
Narzdzie Pipeta............................................................................................................... 92 Narzdzie Tekst................................................................................................................ 92Wybieranie/tworzenie.................................................................................................................... 92 Nawigacja w tekcie...................................................................................................................... 92 Tekst dopasowany (ramka wasna)................................................................................................92 Tekst dopasowany (ramka zewntrzna).........................................................................................92 Tekst na ciece............................................................................................................................. 93 Edycja tekstu..................................................................................................................................93 11
Zaznaczanie tekstu.........................................................................................................................93 Stylizowanie selekcji..................................................................................................................... 93 Spacjowanie liter............................................................................................................................93 Spacjowanie wierszy......................................................................................................................94 Kerning i przesuwanie................................................................................................................... 94 Obracanie....................................................................................................................................... 94
JAK TO ZROBI W INKSCAPE?............................................................................................................... 95 Jak obiekt SVG zrobi odsyaczem do strony internetowej?............................................. 96 Jak obraca obiekty?......................................................................................................... 96 Jak zmieni kolor tekstu?................................................................................................. 97 Jak zmieni kolor znacznikw (np. zakoczenia strzaek)?.............................................. 97 Jak wstawia w rysunku symbole matematyczne lub inne specjalne symbole?................ 97 Jak w Inkscape rysowa sinusoidy?.................................................................................. 97 Jak mierzy odlegoci i kty?.......................................................................................... 97 Jak uzyska dziaajce rozszerzenia?................................................................................ 98 Jak wydrukowa poradniki, jeli wydruk z Inkscape nie jest odpowiedni?....................... 98 Jak zastosowa inne ustawienia dla nowych dokumentw tworzonych w Inkscape?....... 98 Jak zastosowa dla konturu gradient, ktry zakrzywiaby si zgodnie z kresk?.............. 98 Jak sprawi, eby kolorowe kafelki z klonw akceptoway zmian barwy?..................... 99 Jak do obiektu zastosowa gradientow mask nieprzeroczystoci?............................... 99 Jak eksportowa z Inkscape pliki PNG, by miay gadki wygld?................................. 99 Co zrobi, gdy przy kilku poziomach powikszenia widoku, wci jest widoczna szczelina midzy dwoma przylegymi obiektami o stykajcych si dokadnie krawdziach?....100 Jak znie antyaliazing?.................................................................................................. 100 Co zrobi, by w Windows dziaay parametry linii polece?........................................... 100 Jak sprawi, eby skrty Alt + kliknicie i Alt + pocignicie dziaay w Linuxie?.........101 Jak rozwiza problem z nie-aciskimi nazwami plikw w Linuxie?............................ 101 Jak sprawi, eby skrty Alt + kliknicie i Alt + pocignicie dziaay w Mac OS X?.... 102 Jak ustawi dla menu Inkscape jzyk zzz (najprawdopodobniej angielski), podczas gdy pracuj w systemie operacyjnym xxx, ktry ma ustawiony domylny jzyk yyy?.......... 102
12
Linux............................................................................................................................................ 102 Mac OS X.....................................................................................................................................102 Windows.......................................................................................................................................103
Co zrobi, gdy Inkscape nie widzi pewnych czcionek (Windows)?................................ 104 Co zrobi, gdy Inkscape nie widzi pewnych czcionek (Mac OS X)................................ 104 Co zrobi interfejs Inkscape, zainstalowanego w OS X 10.4.x, po starcie nie ukazuje si?................................................................................................................................. 105 Jak rozwiza w Linuxie problem awarii Inkscape z komunikatem wadliwy wskanik? ....................................................................................................................................... 105 Jak stosowa tekst dopasowany?.................................................................................... 105 Czym rni si format zapisu dokumentu Inkscape SVG od Czysty SVG?.............. 106 Jak zmieni si rcznie utworzony plik SVG po zaadowaniu i zapisaniu go w Inkscape? ....................................................................................................................................... 106 Co zrobi, gdy Inkscape i odtwarzacze X pokazuj rnie pliki SVG?........................... 107 Jak pliki *.cdr (wektorowe pliki rysunku CorelDRAW) z obrazami przenie do Inkscape? ....................................................................................................................................... 107 Plik SVG z Adobe Illustratora po edycji w Inkscape i imporcie z powrotem do AI traci wprowadzone zmiany jak tego unikn?................................................................... 108 rdo............................................................................................................................. 108
13
O INKSCAPE
1
Grafika wektorowa
W
odrnieniu od edytorw grafiki rastrowej (bitmapowej), takich jak Photoshop czy GIMP, Inkscape przechowuje swoje grafiki w formacie wektorowym. Grafika wektorowa jest niezalenym od rozdzielczoci opisem rzeczywistych ksztatw i obiektw, ktre widzisz w obrazie. Program rasteryzujcy uywa tej informacji do ustalenia, jak wykreli kad lini i krzyw przy dowolnej rozdzielczoci czy poziomie powikszenia. Przeciwnie grafika bitmapowa (rastrowa) jest zawsze zwizana z okrelon rozdzielczoci i przechowuje obraz jako siatk pikseli. Grafika wektorowa jest raczej dopenieniem, ni alternatyw grafiki bitmapowej. Kada ma swoje wasne cele i obie s uyteczne dla odmiennych rodzajw rzeczy. Grafika rastrowa lepiej obsuguje fotografi (np. jej poprawianie) i pewne rodzaje rysunkw artystycznych, podczas gdy wektory s odpowiedniejsze dla komponowania plakatw, projektowania ukadw stron, gode, obrazw z tekstem, technicznych ilustracji i tak dalej. W wikszoci wypadkw Inkscape nie zastpi GIMP-a czy Photoshopa. Dla wielu projektw trzeba uy obu rodzajw edytorw: zarwno wektorowego, jak i bitmapowego (na przykad, eby do obrazu wyeksportowanego z Inkscape doda bitmapowe efekty). Jednak aktualnie edytory bitmap s czsto uywane do powszechnych zada, do ktrych nie s dobrze przygotowane, takich jak tworzenie ukadw stron WWW, gode czy technicznych rysunkw kreskowych. W wikszoci przypadkw jest tak, poniewa uytkownicy nie s wiadomi siy (albo nawet istnienia) nowoczesnych edytorw wektorowych. Inkscape chce poprawi t sytuacj i sprawi, e edytor grafiki wektorowej stanie si zasadniczym podrcznym narzdziem dla kadego, zamiast by egzotycznym i wyspecjalizowanym narzdziem, ktrego uywaj tylko profesjonalici. Zwr uwag, e Inkscape moe importowa i wywietla rwnie obrazy w postaci bitmapy. Zaimportowana bitmapa staje si jeszcze jednym obiektem w twojej grafice wektorowej, i moesz zrobi z ni wszystko to, czego moesz dokonywa z innymi rodzajami obiektw (przemieszcza, przeksztaca, obcina itp.). SVG Bazowym formatem plikw Inkscape jest otwarty, zachowujcy standardy i zyskujcy sobie szybko rosnc akceptacj, format SVG (Scalable Vector Graphics Skalowalna Grafika Wektorowa), ktry w wersji 1.0 narodzi si z pocztkiem roku 2000 w W3C (Word Wide Web Consortium) jako oparty o XML-a jzyk opisu dwuwymiarowej grafiki wektorowej oraz graficznych aplikacji XML-owych. Razem ze swoimi starszymi brami HTML-em, CSS16
em oraz formatem grafiki rastrowej PNG stanowi komplet rekomendowanych przez W3C narzdzi do tworzenia stron WWW. Wikszo edytorw wektorowych dzisiejszej doby moe importowa i eksportowa SVG, a nowoczesne przegldarki, takie jak Firefox i Opera, mog wywietla go wprost, tj. bez adnych wtyczek (plugins); dla Internet Explorer jest wtyczka przegldarki SVG z Adobe (SVG Viewer). SVG poza statycznymi obrazkami, moe zosta oskryptowany i posuy do budowy animacji czy te nawet aplikacji graficznych. W3C, jak i niezaleni twrcy stron Web, widz w nim szans na zastpienie komercyjnego, zamknitego i powolnego Flasha. XML-we pochodzenie SVG oznacza, e budowa dokumentu jest tekstowa i grafika opisywana znacznikami podobnymi do HTML-a.
Krtka historiaInkscape jest projektem stosunkowo modym, a powstaym na bazie innego programu Sodipodi (http://www.sodipodi.com) produkowanego w gwnej mierze przez Estoczyka Laurisa Kapliskiego oraz kierowan przez niego grup. W pewnym momencie drogi twrcw si rozeszy i pod koniec 2003 r. czterej wspautorzy Sodipodi: Bryce Harrington, MenTaLguY, Natan Hurst i Ted Gould stworzyli odgazienie kodu programu Inkscape. Uznali, e wol pj wasn drog. Gwnym powodem byy rnice w celach i podejciu do zagadnienia rozwoju programu. Na http://sourceforge.net/mailarchive/forum.php?thread_id=423224 6&forum_id=3970 mona przeczyta omwienie Laurisa kierunku rozwoju Sodipodi (poczta z padziernika 2003), i jego przemylenia na temat SVG, znaczenia rozdzielenia projektu na dwa niezalene gazie i upowanienie do tego. Dla Sodipodi, pozostajcego przede wszystkim narzdziem ilustracji wektorowej, SVG jest bardziej jedynie formatem wyjciowym programu, natomiast tu za gwny cel postawiono sobie stworzenie w jzyku C++ narzdzia rysunkowego w peni zgodnego z SVG w otwartym, ukierunkowanym na spoeczno, procesie rozwojowym i majcego nowy, bardziej przyjazny dla uytkownika interfejs (zgodny z Gnome HIG). Podejcie do sprawy rozwoju Inkscape kadzie nacisk na otwarty dostp projektantw do bazy kodu, jak rwnie zastosowanie i wspieranie zewntrznych bibliotek i standardw, takich jak HIG, CSS itp., przedkadajc je nad rozwizania wasne. Uycie ju istniejcych wspuytkowanych rozwiza pozwala projektantom skupi si na pracy nad samym rdzeniem Inkscape. Zaczto od zastpienia wzorowanego na GIMP-ie, wielookienkowego i niewygodnego interfejsu rozwizaniem bardziej tradycyjnym i wygodnym. Autorzy wyeliminowali gwne niedogodnoci ekstrawaganckiego wygldu Sodipodi i program dziaa klasycznie.17
W cigu kilku miesicy projekt zaowocowa kilku wersjami, demonstrujc kolejne istotne nowe waciwoci oraz udoskonalenia bazy kodu, i szybko dowid, e jest godnym uwagi projektem Open Source1. Projektanci systematycznie dalej rozwijaj program (podczas gdy rozwj Sodipodi jakby si zatrzyma), mniej wicej co p roku wydajc nowe wersje Inkscape. Nazwa Nazwa skada si z dwch angielskich sw ink (atrament) i scape (trzon). Atrament jest czstym materiaem rysunkowym i jest uywany, gdy naszkicowana praca jest gotowa do trwaego przelania na papier, a wic oddaje myl, e Inkscape jest zdolny do produktywej pracy. Scape jest widokiem wielkiej liczby obiektw, takich jak landscape (krajobraz) albo ocean-scape i w ten sposb stanowi aluzj do obiektowej natury obrazu wektorowego.
Charakterystyka i moliwociInkscape to edytor grafiki wektorowej o otwartym kodzie rdowym, podobny do Adobe Illustrator, Corel DRAW, Freehand czy Xara X. Odrnia Inkscape od podobnych programw to, e jako rodzimego formatu uywa SVG otwartego, opartego na XML-u standardu W3C. Siln stron programu jest obsuga skrtw klawiszowych. Jest ich naprawd mnstwo i zdecydowanie uatwiaj prac. Oprcz zgodnoci ze standardami, podstawowe stawiane cele to: stabilno, wydajno, moliwoci grafiki wektorowej na poziomie rozwoju tej dziedziny i sprawny, innowacyjny interfejs uytkownika. Baza kodu Inkscape odziedziczona z Sodipodi pozostaje oparta na C/Gtk (http://www.gtk.org). Trwa nadal wysiek, by zamieni j na C++/Gtkmm (http://www.gtkmm.org); ostateczny cel to uproszczenie kodu i uczynienie go dogodniejszym w utrzymaniu. SVG w Inkscape Inkscape jeszcze nie oferuje wszystkich waciwoci SVG, ale wszystkie pliki, jakie generuje, s prawidowymi plikami SVG (chwilowo z czciowym wyjtkiem tekstu dopasowanego). Kady standardowo przystosowany odtwarzacz SVG pokae je tak samo jak Inkscape. Jeli tak nie jest, to jest bd. Jeli jest on w Inkscape, zostanie usunity po otrzymaniu raportu na ten temat od uytkownikw. Gwne czci SVG, nie wspierane jeszcze w Inkscape, to filtry (za wyjtkiem rozmycia Gaussa, obecnego od wersji 0.45), animacja i czcionki SVG. Pozostae waciwoci przewanie dziaaj, chocia oczywicie zdarzaj si bdy, nieustannie wychwytywane i likwidowane. Dla porwnania Inkscape z innymi narzdziami jawnego kodu1 18 Jawny (otwarty) Kod rdowy
rdowego SVG, zobacz na W3C (/wiki/index.php/ W3C) zestaw testw SVG: http://www.linuxrising.org/svg_test/test.html. Platformy uruchomieniowe Dostpne s binarne pakiety dla Linuxa, Windows 2000/2003/XP (w peni samowystarczalny instalator) i OSX (pakiet dmg). Wiadomo, e Inkscape jest pomylnie uywany na FreeBSD i na innych Unixopodobnych systemach operacyjnych. Zauwa, e Windows 98/ME nie jest ju wspierany. Zastosowania profesjonalne Chocia Inkscape nie ma wszystkich waciwoci czoowych edytorw wektorowych, najnowsze wersje zapewniaj du porcj moliwoci podstawowej edycji grafiki wektorowej. Uytkownicy informuj o pomylnych zastosowaniach Inkscape w wielu bardzo rnych projektach (grafika sieciowa, wykresy techniczne, ikony, sztuka twrcza, goda, mapy). Na przykad, tysice obrazw na Wikipedii s tworzone za pomoc Inkscape, tak jak i wikszo zawartoci open-clipart (kliparty do swobodnego uytku). Twrcy programu staraj si zawsze utrzyma baz kodu uyteczn dla autentycznych uytkownikw, wierzc, e ich cisy kontakt z nimi bdzie dawa najlepsze wyniki. Moesz od razu zacz uywa Inkscape obok swoich innych narzdzi! Kiedy program dostatecznie dojrzeje, bdzie moliwe rozwaenie uczynienia go czci Gnome-Office. Potrzebne byoby do tego szczeglnie lepsze wsparcie osadzania (Bonobo) i bardziej gruntowne przetestowanie podsystemu Gnome-Print (byoby bardzo poyteczne skompilowa do tego ostatni wersj Inkscape i pomc projektantom w testowaniu). Import i eksport Inkscape w naturalny sposb otwiera tylko formaty SVG i SVGZ (skompresowany SVG). Organicznie zapisuje jako SVG, SVGZ, Postscript/EPS/EPSi, Adobe Ilustrator (*.ai), LaTeX (*.tex)(/wiki/index.php?title=LaTeX&action =edit) i POVRay (*.pov). Przy pomocy rozszerze, Inkscape moe otwiera i zapisywa jako: PDF, EPS, AI, Dia, Sketch1 i kilka innych formatw. Program ma wbudowany import wikszoci formatw rastrowych jako obrazw bitmapowych (JPG, PNG, GIF itp.), ale eksportowa moe tylko jako bitmapy PNG.1 zn. Szkic 19
Zobacz dyskusj FileTypes (Typy Plikw) (/wiki/index.php/FileTypes) na temat formatw plikw, ktre uytkownicy chcieliby widzie wspierane w Inkscape, i narzdzi zewntrznych, ktre mog by uywane do zamiany plikw na albo z SVG. Palety Inkscape umoliwia przechowywanie i zapisywanie kolorw do dalszego uytku. Poczwszy od wersji 0.42, wspierane palety stosuj ten sam format pliku, co GNU Image Manipulation Program (GIMP Colour Palettes, .gpl). Palety w Inkscape nazywane sprbkami. Wybrano t terminologi po sprawdzeniu pewnej iloci innych programw i stwierdzeniu, e stosuje si zarwno palety, jak i prbki, a poniewa termin p a l e t y by ju uyty w Inkscape dla szczeglnego typu okien dialogowych, przyjto termin prbki. Inkscape a tworzenie stron internetowych Zdolno Inkscape do tworzenia stron WWW jest czciowa: wielu autorw tych stron uywa programu do tworzenia ich czowek albo elementw, takich jak bannery, goda, ikony i inne. Przy ostatnim postpie we wsparciu SVG w przegldarkach WWW (takich jak Firefox albo Opera), uywanie SVG bezporednio w sieci staje si bardziej moliwe. Na przykad, w przegldarce Firefox 1.5 lub nowszym moesz poprawnie otworzy jakikolwiek dokument SVG Inkscape, i Firefox pokae go prawidowo. W teorii, SVG i XHTML mog by uywane razem wewntrz tego samego dokumentu, wic zainteresowani uytkownicy albo projektanci mog bada t moliwo dalej. Niestety, cho SVG jest standardem internetowym grafiki wektorowej, niektre starsze (ale jeszcze popularne) przegldarki WWW nie zdaj egzaminu z zakresu wspierania SVG. Autorzy stron Web, potrzebujcy zgodnoci z najszerszym wyborem przegldarek, w ostatnim kroku zamieniaj kad grafik SVG w obraz rastrowy (.png). Stosowanie Inkscape z linii polece Inkscape posiada rozbudowany interfejs wiersza polece, co moe by wykorzystywane w skryptach do rozmaitych zada, takich jak eksport czy zmiana formatu. Szczegy mona znale na internetowej stronie podrcznikowej (bezporednio: http://inkscape.org/doc/ inkscape-man.html lub za pomoc polecenia: Pomoc > Command Line Options albo na Unixie poprzez man inkscape). Animacje Czsto identyfikowany jako zamiennik Flasha, SVG ma ogromny zakres innych zastosowa poza wektorow animacj. Zastpienie20
Flasha1 nie jest ley w zakresie podstawowych celw Inkscape. Jeli SVG moe zastpi Flasha, i Inkscape mgby w tym pomc, byaby to dua rzecz, ale jest w SVG duo wicej wartych zbadania rzeczy, ni sama animacja sieciowa. Jak na razie Inkscape jest programem do statycznej grafiki 2 D i jeszcze animacji SVG nie oferuje. Moesz jednak wyeksportowa grafik z Inkscape dla uycia w animacjach Flash albo GIF. A od lutego 2006 dane SVG moe importowa i wytacza Blender dla renderowania grafiki 3D. Moliwoci rysowania technicznego? SVG jest formatem uytecznym do tworzenia wykresw, ale podczas gdy Inkscape jest przeznaczony do rysunkw wektorowych takich jak: goda, plakaty, skalowalne ikony itd., to techniczne schematy, takie jak diagramy baz danych, diagramy klas itp. to domena rwnie operujcego formatem SVG programu Dia. W miar, jak Inkscape rozwija si do penofunkcjonalnego edytora SVG, bdzie z czasem rwnie przydatny do tworzenia atrakcyjnych wykresw. Niektrzy z projektantw programu maj nadziej, e stanie si on uytecznym narzdziem do rysunku technicznego i pracuj nad waciwociami Inkscape z takim zamiarem. Dia jednak dostarcza pewnych poytecznych moliwoci, takich jak wsparcie dla UML, autogenerowanie wykresw itd., ktre w znacznej mierze znajduj si poza zakresem oglnego edytora SVG. Oba programy, i Inkscape i Dia mog idealnie wspuytkowa rne czci infrastruktury kodu i biblioteki zewntrzne. Inkscape 1.00? Oczywicie program jest stale rozwijany, i niewtpliwie pojawi si wersja 1.00, cho adnej szczeglnej daty nie da si jeszcze okreli. Przed wydaniem jednak jakiegokolwiek rodzaju zotej wersji 1.00, zostanie woony znaczcy wysiek w poprawienie programu, z naciskiem na wiksz stabilno i wygadzenie jego dziaania. Dlatego te Inkscape moe podlega znaczcym zmianom pomidzy wersjami.
Od autorw programu wsppracaMoesz pomc w projekcie Inkscape! Jeeli jeste projektantem, we kod i zacznij hakowanie czegokolwiek, co przyciga twoj uwag. Przelij podprogram, gdy bdziesz z niego zadowolony, i gotw podzieli swj wysiek z innymi. Pot1 zn. Bysk 21
rzebujemy te autorw i tumaczy dla podrcznika uytkownika i do umidzynarodowienia plikw interfejsu (/wiki/index.php?title=I18N &action=edit). Traktujemy wspprac bardzo powanie i stosujemy zasad najpierw podprogram, pniej dyskusja, wic jest bardzo prawdopodobne, e twoje wysiki szybko uka si w rozwijanej bazie kodu. S tu oczywicie reguy i standardy, ktre musz by stosowane, ale staramy si, by byy oczywiste i nie udziwnione. Inne sposoby pomocy Czy moesz pomc inaczej? Naturalnie! Co prawda jest oczywicie do zrobienia duo pracy polegajcej na pisaniu kodu, ale jest te duo innych nie-programistycznych zada, potrzebnych, by projekt by udany: Testowanie i wykrywanie bdw Identyfikacja i charakteryzowanie bdw mog o g r o m n i e pomc przez zmniejszanie czasu potrzebnego dla ich wyeliminowania. Znajduj i raportuj bdy (http://www.inkscape.org/report_ bugs.php). To jest niezbdne dla zapewnienia odpowiedniej jakoci kodu. Rewiduj i weryfikuj zrelacjonowane bdy. Czasami raporty o bdach nie daj dostatecznej iloci informacji, albo bdy s trudne do odtworzenia. Sprbuj sprawdzi, czy bd zdarza si rwnie u ciebie i dodaj do opisu dalsze szczegy. Testuj wydajno. Twrz pliki SVG, poddajce Inkscape obcieniu, i wysyaj je jako testowe przypadki do wyszukiwacza bdw Inkscape, ze swoimi pomiarami czasu. Testuj zgodno. Porwnuj rendering SVG w Inkscape z innymi bibliotekami, jak Batik i Cairo, i relacjonuj znalezione niezgodnoci (dla obu projektw). Wyznaczaj priorytety bdw. Bdy, oznaczone priorytetem 5 s bdami nowymi. Przegldaj je i ustalaj ich priorytet na wysoki/redni/niski, stosownie do ich wagi. Szczegy zobacz w wiki: Updating Tracker Items (Aktualizacja Pozycji Wyszukiwacza) (/wiki/index.php/UpdatingTrackerItems). Pomoc kolegom-uytkownikom Oprcz pracy nad stworzeniem dobrej aplikacji do rysunku, jest te dla nas nadzwyczaj wane zbudowanie przy niej dobrej spoecznoci; moesz bezporednio pomc nam osign ten cel, pomagajc innym uytkownikom. Nade wszystko, miej na uwadze, e chcemy, by22
spoeczno Inkscape bya przyjemnym, kulturalnym rodowiskiem, zachcajcym do dobrego zachowania przykadem wzajemnego oddziaywania w grupie. Pisz podrczniki. Jeeli co nie jest jeszcze udokumentowane w podrczniku, opisz to. Uczestnicz w inkscape-user@. Odpowiadaj na pytania innych uytkownikw na licie adresowej. Dziel si swymi wskazwkami i trikami oraz pokazuj nowe sposoby uycia Inkscape. Twrz kliparty. Moesz adowa je do projektu openclipart. org (http://www.openclipart.org/). Udzielaj lekcji Inkscape. Ucz ludzi w swoim rodowisku stosowania Inkscape. Ewentualnie prezentuj program (i inne narzdzia sztuki Open Source) na lokalnych imprezach, spotkaniach grup Linuxa itd. Pomoc w rozwijaniu programu (bez kodowania) Tumaczenia. Na stronie TranslationInformation w Wiki (/wiki/index.php/TranslationInformation) znajduj si dostpne informacje jak tworzy tumaczenia interfejsu. Projektuj ikony i motywy SVG. Twrz nowe ikony dla istniejcych tematw albo podejmuj nowe motywy ikon. Zobacz te librsvg.sf.net (http://librsvg.sourceforge.net/theme.php). Proponuj nowe okna dialogowe. Formuuj koncepcje ulepszajce okna dialogowe lub dodajce nowe. Bd one uyteczne dla projektantw UI1 dla skonkretyzowania, czym si zaj. Udoskonalaj pakiety. Przedstawiaj propozycje jak usprawni pakiet dla twojego systemu operacyjnego albo dystrybucji Linuxa, by by lepszy w instalacji i dziaaniu. Zobacz w Wiki CreatingDists (/wiki/index.php/CreatingDists). Dodawaj rozszerzenia. Inkscape mona czy z zewntrznymi programami dla plikw wejcia-wyjcia, specjalnych waciwoci itd. Twrz nowe pliki .inx dla podczepienia ich do Inkscape. Jeli potrafisz pisa skrypty w Perlu, Pythonie itp., moesz ponadto rwnie rozwija rozszerzenia! Dodawaj dokumentacj kodu rdowego. Kod rdowy potrzebuje w niektrych miejscach nawet najprostszej dokumentacji; dokumentacyjne dziaania na pewno pomog nastpnemu programicie. Twrz szablony. Zobacz katalog Inkscape: share/templates.1 Interfejs 23
Pracuj w Wiki. Wiki jest wanym miejscem gramadzenia informacji dotyczcych rozwoju, ale wymagajcych staego uaktualniania, korekty i opracowywania. Planuj przyszy rozwj. Przegldaj i pomagaj uaktualnia Roadmap1 (/wiki/index.php/Roadmap) w Wiki. Rozmawiaj z projektantami nad czym w programie pracuj, nad czym planuj pracowa dalej albo co ostatnio skoczyli, i odpowiednio uaktualniaj roadmap. Rozpowszechniaj wieci dystrybucja i popularyzacja Inkscape Due znaczenie ma zwikszanie bazy uytkownikw. Sieciowy efekt zwikszenia iloci zainteresowanych oznacza wicej potencjalnych wsppracownikw, i jak dobrze pjdzie, ludzi mwicych o nas dobre rzeczy, i przynoszcych Inkscape reklam, co jak wierzymy jest wane. Wszyscy nasi uytkownicy i projektanci su jako ambasadorowie programu, i inni bd ocenia go w oparciu o nasze dobre zachowanie. Jest wane, bymy wszyscy byli uprzejmi i yczliwi oraz tworzyli spoeczno projektu Inkscape, chcc uywa programu i cieszc si prac w nim; caa dalsza popularyzacja wyniknie std w naturalny sposb. W ogle, chocia w budowaniu spoecznoci stawiamy jako nad iloci, to uwaamy, by nie pj za daleko z nawracaniem czy agresywn sprzeda. Chcemy raczej pracowa obok innych aplikacji, ni odstrzeliwa je, i takie komentarze byyby kontrproduktywne. Potrzebujemy spenia oczekiwania. Chcemy, by uytkownicy byli przyjemnie zaskakiwani przez to, ile Inkscape potrafi, a nie rozczarowywani, e nie odpowiada moliwociami waciwociom innych programw. Inkscape powinien dostarcza artystom jeszcze jednego sposobu na bycie twrczymi, i uzupenienie ich ju istniejcych umiejtnoci i narzdzi. Pisz artykuy. Docieraj do artykuw publikowanych w rnych internetowych (albo nawet drukowanych) magazynach i blogach2. Nie zapomnij dowiza cza do Inkscape! Twrz zrzuty ekranowe. Zwaszcza dla nowych waciwoci. Twrz przykady. Przykady (http://www.inkscape.org/screenshots/) s uyteczne dla zaprezentowania rnych sposobw uywania Inkscape. Utwrz kilka zrzutw ekranowych, napisz tekst, i przedstaw to w sieci (za porednictwem listy adresowej Inkscape) dla dodania do strony. Pracuj nad witryn sieciow. Pomoc dla witryny w sieci z a w s z e cieszy si uznaniem. Wymagana jest znajomo HTML-a; pomocna jest wiedza o technologii PHP. Podejmuj kod witryny z repozytorium Subversion (svn) i wysyaj pod1 2 24 Mapa drogowa Pamitniki internetowe
programy korekcyjne albo popro o bezporedni dostp do svn i powoki dla pracy na bieco. Dawaj prezentacje. Rozmawiaj o Inkscape na wystawach, sympozjach, i innych podobnych duych wydarzeniach. Nie zapomnij zapowiedzie tego na licie adresowej Inkscape, tak bymy mogli wysa to na witryn sieciow programu. Werbuj dalszych projektantw. Znajduj ludzi zainteresowanych tworzeniem kodu, i zachcaj ich do pracy nad Inkscape. Pod: http://www.inkscape.org/images/inkscape_80x15.png moesz pobra banner reklamujcy program, a w ogle masz prawo swobodnie przyczynia si do promocji Inkscape swoimi wasnymi bannerami czy przyciskami. Najlepiej jeden zacz te do naszej witryny. Dyskusje na licie adresowej Inkscape jest dumny ze swej przyjacielskiej spoecznoci, ale jestemy wszyscy pasjonatami i mamy rne opinie, wic czasem dyskusje mog stawa si podgrzane, a gdy ludzie zaczynaj zajmowa twarde stanowiska, atwo o bezceremonialne i nieproduktywne argumenty, odcigajce nawet pewnie wartociowych wsppracownikw daleko od projektu. Std dajemy pierwszestwo staraniu o utrzymanie dyskusji na licie adresowej na kulturalnym poziomie. A oto kilka wskazwek dla wydajnego komunikowania si w spoecznoci Inkscape: 1. Przede wszystkim niech twoje argumenty nie zawieraj porwna. Naprawd wielkie waciwoci mog pozostawa same sobie i oczywicie s wielkie przez to, co daj uytkownikom. Najczciej porwnania nie wzmocni twojej sprawy. W rzeczywistoci mog czsto j osabi, poniewa to bdzie wymaga odpornoci na przekonywanie wagonu z orkiestr. Duo ludzi uywa Inkscape, by uciec od oprogramowania, ktre chcesz porwna. 2. Nie zakadaj, e projektanci, uytkownicy i przemysowi profesjonalici to wykluczajce si nawzajemnie grupy. Ch kierowanego rozwoju oznacza co wprost przeciwnego. Projektanci s uytkownikami rozwijajcymi oprogramowanie dla swoich wasnych zastosowa. Niektrzy z nich s przemysowymi zawodowcami uywajcymi Inkscape do zarabiania na codzienn egzystencj. Znaczy to te, e argumenty, zaczynajce si uoglnieniami o potrzebach i oczekiwaniach uytkownikw bd zmaga si z faktem, e uytkownicy rozwijaj oprogramowanie tak, jak chc. 3. Nie zakadaj, e opr, na jaki trafia twj pomys, wskazuje na lekcewaenie wymaga i potrzeb uytkownikw nie bdcych projektantami. Wielu projektantw spdza wielkie iloci czasu rozmawiajc osobicie z uytkownikami, na IRC i na licie adresowej. Wiemy, kiedy problemy s istotne, poniewa moemy usy25
sze opini. Dowodem jest, e najwicej waciwoci koduje si bezporednio odpowiadajc na potrzeby i proby uytkownikw, ktrzy uprzejmie i wytrwale zwracaj si ze swoimi sprawami. W istocie, poniewa projektanci Inkscape typowo oceniaj w zgodzie z uytkownikiem, efektywnym sposobem wykazania celowoci zmiany jest pokaza model zapotrzebowania na ni dla zakresu uytkownikw lub wykaza jak du liczb da uytkownika moe twoja zmiana zaspokoi (co nie znaczy, e to, o co wielu prosi, jest zawsze prawidowe, ale na og jest dua zaleno). 4. Dobra sawa nie jest wymagana, ale mona zarobi na ni. To jest wanie fakt niezaprzeczalny w yciu spoecznoci. Projekt potrzebuje wsppracownikw, by y i prosperowa, i cieszy kady dopyw wieej krwi i ch pomocy. Im bardziej wcigniesz si, im wicej dasz swojej wasnej krwi, potu i ez, tym silniej wsplnota ci si odwzajemni. Proste wkady naprawd maj znaczenie. Zapamitaj slogan Inkscape Najpierw podprogram, pniej dyskusja. Nie jest to tylko aforyzm; czsto podstawy argumentacji naprawd nie s zrozumiae, dopki nie zobaczy si rzeczy w praktyce, nawet gdy to tylko mutacja czy prototyp. Przedstawienie swojego pomysu jako podprogramu eliminuje te obaw, e inni bd musieli da jaki wkad pracy w jego zaimplementowanie. 5. Zawsze pamitaj, e wszyscy mamy wsplne cele. Choby to, e wszyscy chcemy widzie Inkscape zrobionym lepiej. Kiedy dyskusja dotyka czego takiego, e zaczyna robi si gorco, jest to dla dyskutujcych moment, w ktrym naley poszuka obszarw porozumienia, i skupi si na tym.
LicencjaInkscape jest dostarczany z licencj GNU GPL (GNU GENERAL PUBLIC LICENSE) Wersja 2, czerwiec 1991 (http://www.gnu.org/ licenses/gpl.txt), co oznacza, e wolno uywa i rozprowadza program w jakimkolwiek celu, handlowym czy nie-handlowym, bez adnych ogranicze. Mona te modyfikowa program zgodnie z yczeniem, ale z tym jedynym ograniczeniem, e jeli rozprowadzasz zmodyfikowan wersj, musisz te udostpni jej kod rdowy.
rdaW rozdziale zostay wykorzystane nastpujce materiay: http://pl.wikipedia.org/wiki/Inkscape http://wiki.inkscape.org/wiki/index.php/FAQ Przemysaw Adam miejek: Wschodnia myl techniczna po liftingu (Inkscape). Linux Magazine, luty 2005
PORADNIK
2
PODSTAWY
Rozdzia Podstawy zademonstruje ci podstawy uywania programu Inkscape. Ten rozdzia opisuje nawigacj w obszarze rysunku, zarzdzanie dokumentami, podstawowe narzdzia ksztatw, techniki wyboru, przeksztacanie obiektw narzdziem selekcji, grupowanie, ustawianie wypenienia i konturu, wyrwnywanie oraz kolejno. Bardziej zaawansowane tematy znajdziesz dalej, w kolejnych rozdziaach tego poradnika.
Panoramowanie obszaru dokumentuJest wiele sposobw panoramowania (przewijania) paszczyzny dokumentu. Wyprbuj przewijanie za pomoc klawiatury: wcinij Ctrl i klawiszami strzaek sprbuj przewin dokument do dou. Moesz te przesuwa obszar rodkowym przyciskiem myszy. Ewentualnie, moesz uywa suwakw (eby je pokaza albo ukry, nacinij Ctrl + B). Kko twojej myszy rwnie pracuje na przewijanie w pionie; eby przewija kkiem poziomo, wcinij Shift.
Przyblianie i oddalanie (skalowanie) widokuNajatwiejszym sposobem skalowania widoku jest naciskanie klawiszy - i + (albo =). Moesz te uywa Ctrl + kliknicie rodkowym klawiszem albo Ctrl + kliknicie prawym, by przyblia, Shift + kliknicie rodkowym lub Shift + kliknicie prawym dla oddalania, albo obraca kkiem myszki z Ctrl. Ewentualnie, moesz te klikn w polu tekstowym skalowania widoku (w lewym dolnym rogu okna dokumentu), wstawi dokadn warto powikszenia w procentach, i nacisn Enter. Mamy te narzdzie Powikszenie (w pasku narzdzi z lewej strony), pozwalajce dopasowa wielko widoku do obszaru przez zacignicie wok niego ramki narzdziem. Inkscape przechowuje te histori zmian poziomw wielkoci widoku, uytych podczas biecej sesji pracy. Nacinij kla-wisz ', a wrcisz do poprzedniego powikszenia lub Shift + ', aby przej do przodu.
Narzdzia InkscapePionowy pasek narzdziowy z lewej strony pokazuje rysunkowe i edycyjne narzdzia Inkscape. W grnej czci okna, poniej menu, znajduje si Pasek polece z przyciskami podstawowych polece28
oraz Pasek kontrolny narzdzi z kontrolkami, charakterystycznymi dla kadego narzdzia. Pasek stanu na dole okna wywietla uyteczne wskazwki i informacje podczas pracy. Wiele operacji jest dostpnych za pomoc skrtw klawiaturowych. Otwrz Pomoc > Klawisze i mysz, eby zobaczy kompletne informacje.
Tworzenie dokumentw i zarzdzanie nimieby utworzy nowy pusty dokument, uyj Plik > Nowy albo nacinij Ctrl + N. Aby otworzy istniejcy dokument SVG, uyj Plik > Otwrz... (Ctrl + O). eby zapisa, zastosuj Plik > Zapisz (Ctrl + S) lub Zapisz jako... (Shift + Ctrl + S), eby zachowa pod now nazw (Inkscape moe jeszcze by niestabilny, wic pamitaj o czstym zapisywaniu!). Inkscape uywa dla swoich plikw formatu SVG (Scalable Vector Graphics Skalowalna Grafika Wektorowa). SVG jest otwartym standardem powszechnie wspieranym przez oprogramowanie graficzne. Pliki SVG s oparte na XML-u i mog by edytowane jakimkolwiek edytorem tekstu czy XML-u (to jest, niezalenie od Inkscape). Oprcz SVG, Inkscape moe importowa i eksportowa kilka innych formatw (EPS, PNG). Inkscape otwiera oddzielne okno dla kadego dokumentu. Moesz nawigowa pomidzy nimi, uywajc swojego zarzdcy okien (np. za pomoc Alt + Tab), albo moesz uy skrtu Inkscape, Ctrl + Tab, ktrym przejdziesz przez wszystkie otwarte okna dokumentw (utwrz teraz, majc otwarty dokument Inkscape, nowy dokument i dla praktyki poprzeczaj si pomidzy nimi).
Tworzenie figurCzas na kilka adnych ksztatw! Kliknij na narzdziu Prostokt w pasku narzdziowym (albo nacinij F4), a nastpnie kliknij i przecignij w nowym pustym dokumencie:
Jak moesz zobaczy, domylne prostokty ukazuj si niebieskie, z czarn kresk (konturem), i czciowo przeroczyste. Zobaczymy niej, jak to zmieni. Innymi narzdziami moesz take tworzy elipsy, gwiazdy i spirale:
29
Te narzdzia s zbiorczo okrelane jako n a r z d z i a f i g u r . Kady ksztat, ktry utworzysz wywietla jeden lub wicej u c h w y t w w ksztacie rombu; sprbuj przeciga je, eby zobaczy, jak to wpynie na figur. Pasek kontroli dla narzdzia figury daje drug metod deformacji narysowanego ksztatu; kontrolki te dziaaj na formy aktualnie wybrane (tj. te, ktre pokazuj uchwyty) i ustawiaj wartoci domylne, ktre bd stosowane do ksztatw nowo tworzonych. eby c o f n swoje ostatnie dziaanie, nacinij Ctrl + Z (albo, jeeli znw zmienisz zdanie, moesz p r z y w r c i t nie dokonan akcj za pomoc skrtu Shift + Ctrl + Z).
Przemieszczanie, skalowanie, obracanieNajczciej uywanym narzdziem Inkscape jest Wskanik. Kliknij najwyej pooony przycisk (ze strzak) na pasku narzdzi albo nacinij F1 lub klawisz spacji. Teraz moesz wybra dowolny obiekt na paszczynie rysunku. Kliknij prostokt, np. taki jak ten obok. Zobaczysz, jak dookoa obiektu ukae si osiem uchwytw w ksztacie strzaek. Moesz teraz: P r z e s u w a obiekt przez przeciganie go (wcinij Ctrl, aby ograniczy ruch do poziomu i pionu). S k a l o w a obiekt przez przesuwanie ktrego z uchwytw (wcinij Ctrl, eby zachowa oryginalne proporcje). Kliknij teraz prostokt ponownie. Uchwyty zmieni si. Teraz moesz: O b r a c a obiekt przez przesuwanie uchwytw naronych (wcinij Ctrl, eby ograniczy obrt do krokw co 15). Przesu znaczek krzyyka, eby ustawi rodek obrotu. P o c h y l a (cina) obiekt za pomoc przecigania nie-naronych uchwytw (wcinij Ctrl, by ograniczy pochylanie do 15stopniowych krokw). Majc wybrany Wskanik, moesz te uywa numerycznych pl wprowadzania na Pasku kontroli (powyej ta), eby ustawi dokadne wartoci wsprzdnych (X i Y) i wymiarw (S i W) selekcji.
30
Przeksztacanie za pomoc klawiszyJedn z cech Inkscape, odrniajcych go od wikszoci innych wektorowych edytorw jest nacisk, pooony na dostpno klawiatury. Nie ma tu prawie polecenia czy dziaania, ktre nie byoby moliwe do wykonania z klawiatury, i przeksztacanie obiektw nie jest adnym wyjtkiem. Moesz uywa klawiatury do przemieszczania (klawisze strzaek), skalowania (klawisze < i > ) i obracania (klawisze [ i ]) obiektw. Domylne przesunicie i skalowanie to 2 piksele; z Shift przesuwasz albo skalujesz o t warto pomnoon przez 10. Ctrl + > i Ctrl + < zmniejsza lub zwiksza orygina odpowiednio do 200% lub 50%. Wartoci domyln obrotu jest 15 stopni; z Ctrl obrcisz o 90. Jednak by moe najbardziej uyteczne s p r z e k s z t a c e n i a r o z m i a r w w p i k s e l a c h , za pomoc klawiszy przeksztace z Alt. Np., Alt + strzaka przesuwa selekcj o 1 piksel p r z y b i e c y m p o w i k s z e n i u w i d o k u (tj. o 1 piksel ekranu, nie naley myli z jednostk piksel, ktra jest jednostk SVG dugoci, niezalen od skali widoku). Tzn., gdy przybliasz, jeden Alt + strzaka da w wyniku m n i e j s z e bezwzgldne przesunicie, wygldajce jednak na ekranie, jak jednopikselowe. W ten sposb jest moliwe pozycjonowanie obiektw z dowoln precyzj, po prostu przybliajc lub oddalajc w miar potrzeby. Podobnie, Alt + > i Alt + < skaluje selekcj tak, e jej widoczna wielko zmienia si o jeden piksel ekranu, za Alt + [ i Alt + ] obraca j tak, e jej punkt pooony najdalej od rodka, przemieszcza si o jeden ekranowy piksel.
Selekcje zooneMoesz wybra rwnoczenie wiksz ilo obiektw, klikajc je z Shift. Ewentualnie, moesz wok obiektw, ktre potrzebujesz wybra, z a c i g n ramk; nazywa si to s e l e k c j r a m k w y b o r u (wskanik tworzy ramk wyboru, gdy przecigasz z pustego obszaru; natomiast jeeli przed rozpoczciem przecigania wciniesz Shift, Inkscape zawsze utworzy ramk selekcji). Przewicz to w praktyce, wybierajc wszystkie trzy ksztaty obok: Teraz, ramk wyboru (przecigajc lub przecigajc z Shift), wybierz obie elipsy, bez prostokta (niej): Kady indywidualny obiekt wewntrz selekcji domylnie wywietla w a s n r a m k w y b o r u prostoktn, o przerywanej kresce. Uawia to zorientowanie si, co jest jednoczenie wybrane, a co nie. Np., jeli wybierzesz zarwno obie elipsy, jak i prostokt, bez pojedyczych zaznacze trudno bdzie ci domyli si, czy elipsy s wybrane, czy nie.
31
Shift + kliknicie wybranego obiektu, wycza go z selekcji. Wybierz wszystkie trzy obiekty na poprzednim rysunku, a nastpnie uyj Shift + kliknicia, by wyczy z wyboru obie elipsy, zostawiajc wybrany tylko prostokt. Nacinicie Esc znosi zaznaczenie jakichkolwiek wybranych obiektw. Ctrl + A wybiera wszystkie obiekty na biecej warstwie (jeli nie tworzye warstw, bdzie to to samo, co wszystkie obiekty w dokumencie).
GrupowaniePoszczeglne obiekty mog by czone w g r u p y . Grupa zachowuje si podczas przesuwania lub przeksztacania, jak pojedynczy obiekt. Obok, trzy obiekty wyej s niezalene; te same niej, s zgrupowane. Sprbuj przesun tak grup. eby utworzy grup, wybierz jeden albo wicej obiektw i nacinij Ctrl + G. Aby rozgrupowa jedn lub wicej grup, wybierz je i nacinij Ctrl + U. Grupy same rwnie mog by grupowane, tak jak dowolne inne obiekty; takie rekurencyjne grupy mog mie dowoln gboko. Ctrl + U jednak rozgrupowuje tylko najwyszy poziom zgrupowania w selekcji; gdy chcesz zupenie rozgrupowa gbok grup, musisz nacisn Ctrl + U wielokrotnie. Nie musisz jednak koniecznie rozgrupowywa, jeli chcesz edytowa obiekt znajdujcy si w grupie. Po prostu tylko Ctrl + kliknij ten obiekt, a zostanie wybrany i bdzie edytowany samotnie, albo Shift + Ctrl + kliknij kilka obiektw (wewntrz lub na zewntrz jakich grup) dla dokonania selekcji zoonej, nie zwaajc na grupowanie. Sprbuj przesuwa albo przeksztaca indywidualne ksztaty w grupie takiej, jak ta wyej po prawej, bez rozgrupowywania jej, nastpnie znie zaznaczenie i wybierz grup normalnie, aby zobaczy, czy zgrupowanie zostao utrzymane.
Wypenienie i konturWiele z funkcji Inkscape jest dostpnych w postaci d i a l o g o w e j . Prawdopodobnie najprostszym sposobem pomalowania obiektu jakim kolorem jest otwarcie dialogu Palety kolorw... w menu Obiekt, wybranie obiektu i kliknicie wzoru, by nim pomalowa (zmieni kolor wypenienia obiektu). Wicej moliwoci daje dialog Wypenienie i kontur (Shift + Ctrl + F). Wybierz figur, np. tak, jak ta obok i otwrz to okno dialogowe. Zobaczysz, e dialog ma trzy zakadki: Wypenienie, Kontur i Styl konturu. Zakadka Wypenienie pozwoli ci edytowa w y p e n i e n i e (wntrze) wybranego(ych) obiektu(w). Uywajc po prostu przyciskw poniej zakadki, moesz wybiera typy wypenienia,32
cznie z jego brakiem (przycisk X), wypenieniem kolorem jednolitym (paskim), jak rwnie liniowymi albo promieniowymi gradientami. Dla powyszego ksztatu, aktywny bdzie przycisk wypenienia jednolitego. Niej, widzisz zbir s e l e k t o r w k o l o r u , kady na wasnej zakadce: RGB, HSL, CMYK i Koo. By moe najwygodniejszy jest selektor Koo, w ktrym dla wybrania barwy na kole, moesz obrci trjkt, a potem wewntrz trjkta wybra jej odcie. Wszystkie selektory koloru maj suwak ustawiajcy alf (krycie) wybranego(ych) obiektu(w). Kiedykolwiek zaznaczasz obiekt, selektor koloru jest uaktualniany dla pokazania biecego wypenienia i konturu (przy wielu wybranych obiektach, dialog pokazuje ich kolor p r z e c i t n y ). Pobaw si tymi wzorami albo utwrz swoje wasne (rysunek niej):
Na zakadce Kontur moesz te usun k r e s k (kontur) obiektu albo przypisa mu dowolny kolor czy przeroczysto:
Ostatnia zakadka, Styl konturu, pozwala ci ustawi szeroko i inne parametry kreski:
Wreszcie, moesz dla wypenie i/lub konturw zamiast paskiego koloru, uy g r a d i e n t w :
Kiedy przeczasz z barwy jednolitej na gradientow, nowo utworzony gradient stosuje poprzedni paski kolor, przechodzc od krycia do przeroczystoci. Przecz si na narzdzie Gradient (Ctrl + F1), eby przecign u c h w y t y g r a d i e n t u poczone liniami kontrolki, definiujce jego kierunek i dugo. Gdy ktrykolwiek z33
uchwytw gradientu zostanie wybrany (podwietlony niebiesko), okno dialogowe Wypenienie i kontur, zamiast koloru caego wybranego obiektu, ustawia kolor tego uchwytu. Jeszcze innym wygodnym sposobem zmiany koloru obiektu jest zastosowanie narzdzia Pipeta (F7). Po prostu kliknij nim w rysunku, a wybrany kolor zostanie przydzielony do wypenienia wybranego obiektu (Shift + kliknicie do konturu).
Powielanie, wyrwnanie, rozmieszczenieJedn z najczstszych operacji jest p o w i e l a n i e obiektu (Ctrl + D). Kopia jest umieszczana dokadnie powyej oryginau i jest zaznaczana, a wic moesz odciga j mysz albo za pomoc klawiszy strzaek. Dla praktyki, sprbuj wypeni lini kopiami takiego czarnego kwadratu, jak ten obok. Prawdopodobnie twoje kopie kwadratu ulokuj si mniej lub bardziej przypadkowo. Tu uyteczne bdzie okno dialogowe Wyrwnaj i roz (Ctrl + Shift + A). Wybierz wszystkie kwadraty (Shift + kliknij albo zacignij ramk wyboru), otwrz dialog i nacinij przycisk Wyrodkuj na osi poziomej, a nastpnie przycisk Wyrwnaj odstpy pomidzy obiektami w poziomie (czytaj wskazwki narzdziowe przyciskw). Obiekty bd teraz zgrabnie wyrwnane i rozoone w rwnych odstpach. Obok troch przykadw innych wyrwna i rozmieszcze.
KolejnoTermin k o l e j n o odnosi si do kolejnoci uoenia w stos obiektw w rysunku, tj. do tego, ktre obiekty s na wierzchu i przysaniaj inne. Dwa polecenia w menu Obiekt, Przenie na wierzch (klawisz Home) i Przenie pod spd (klawisz End), przemieszczaj obiekty, ktre wybrae, na sam wierzch albo na sam spd biecej warstwy w kolejnoci uoenia w stos. Dwa dalsze polecenia, Przesu do przodu (Page Up) i Przesu do tyu (Page Down), obniaj albo podnosz selekcj o j e d e n k r o k t y l k o , tj. przesuwaj j o jeden nie wybrany obiekt w stosie (tylko obiekty, ktre zachodz na lub pod selekcj; jeeli nic nie zachodzi z selekcj, Przesu do przodu i Przesu do tyu przesuwaj j cakowicie, odpowiednio na wierzch albo na spd). Zastosuj w praktyce te polecenia przez odwrcenie kolejnoci w stosie obiektw obok, a wic tak, by skrajna elipsa z lewej znalaza si na wierzchu, a najdalsza z prawej na spodzie: Bardzo uytecznym skrtem klawiszowym selekcji jest klawisz Tab. Jeli nic nie jest wybrane, wybiera on najniszy obiekt; w innym przypadku wybiera obiekt p o w y e j o b i e k t u ( w ) w y b r a n e go(ych) w stosie. Shift + Tab dziaa odwrotnie, zaczynajc34
od najwyszego obiektu i postpujc w d. Poniewa obiekty, ktre tworzysz, s dodawane na wierzch stosu, naciskajc Shift + Tab przy braku zaznaczenia, wygodnie wybierzesz obiekt, utworzo-ny ostatnio. Uyj w praktyce klawiszy Tab i Shift + Tab na stosie obiektw, jak elipsy wyej.
Selekcja spod spodu i jej przemieszczanieCo zrobi, kiedy obiekt, ktrego potrzebujesz, jest ukryty za innym obiektem? Moesz mimo to zobaczy dolny obiekt, jeeli obiekt na wierzchu jest przeroczysty (czciowo), ale kliknicie tam wybierze grny obiekt, a nie ten potrzebny. Do tego celu przeznaczone jest Alt + kliknicie. Pierwsze Alt + kliknicie wybiera grny obiekt, tak jak kliknicie normalne. Jednak nastpne Alt + kliknicie w tym miejscu, wybierze nastpny obiekt p o n i e j grnego; kolejne wybierze kolejny niszy obiekt, itd. W taki sposb, kilka Alt + klikni pod rzd przejdzie po kolei przez cay stos obiektw w punkcie klikania, od najwyszego do najniszego. Kiedy zostanie osignity dolny obiekt, nastpne Alt + kliknicie, naturalnie, ponownie wybierze najwyszy obiekt. No dobrze, ale skoro ju wyselekcjonowae spod zewntrznego obiektu, co moesz z tym zrobi? Moesz uy klawiszy, by wybrany obiekt przeksztaci oraz moesz przeciga uchwyty selekcji. Jednak przeciganie obiektu bdzie jednoczenie znowu przywraca zaznaczenie obiektu grnego (tak jest, bo gdy zamierza si klikn i przeciga, najpierw wybierany jest obiekt pod wskanikiem, a potem mona przeciga wybr). eby wskaza Inkscape, e przecigane ma by to, c o j e s t w y b r a n e t e r a z , bez wybierania czego innego, przecignij z Alt. Przesunie to biec selekcj, bez wzgldu na to, gdzie przecigasz mysz. Przewicz Alt + kliknicie i Alt + przeciganie na dwch brzowych ksztatach (obok) pod spodem zielonego przeroczystego prostokta.
KonkluzjaTak koczy si Poradnik podstawowy. Informacji do Inkscape jest duo wicej, ni tu zawarto, ale z technikami opisanymi tutaj, ju bdziesz mg tworzy prost, a jednak uyteczn grafik. Bardziej skomplikowane rzeczy poznasz w rozdziale Zaawansowane i w dalszych rozdziaach poradnika.
FIGURY
Ten rozdzia opisuje cztery narzdzia figur: Prostokt, Elips, Gwiazd i Spiral. Zademonstrujemy moliwoci ksztatw Inkscape i pokaemy przykady, jak i kiedy mog by uywane. Dla zapoznania si z podstawami tworzenia obiektw, wybierania ich i przeksztacania, zajrzyj do poprzedniego rozdziau poradnika, Podstawy. Program Inkscape ma cztery uniwersalne n a r z d z i a f i g u r , kade z nich zdolne do tworzenia i edycji ksztatw swojego wasnego typu. Figura jest obiektem, ktry moesz modyfikowa sposobami jedynymi dla tego typu, uywajc przeciganych u c h w y t w i p a r a m e t r w liczbowych dla okrelenia jego wygldu. Na przykad, dla gwiazdy moesz zmieni ilo ramion, ich dugo, kt, zaokrglenie itd. a gwiazda dalej pozostanie gwiazd. Figura jest mniej swobodna, ni prosta cieka, ale czsto jest bardziej interesujca i uyteczna. Moesz zawsze zamieni figur w ciek (Ctrl + Shift + C), ale zamiana odwrotna nie jest ju moliwa. Narzdziami figur s: Prostokt, Elipsa, Gwiazda i Spirala. Zobaczmy, jak oglnie narzdzia te pracuj, a potem zbadamy kady typ figury dokadnie.
Wskazwki oglneNowa figura jest tworzona przez p r z e c i g a n i e w obszarze rysunku odpowiednim narzdziem. Utworzona ju figura wywietla swoje uchwyty (i tak dugo, jak dugo jest wybrana), jako biae znaki w ksztacie rombu, a wic moesz natychmiast edytowa to, co utworzye, poprzez przesuwanie tych uchwytw. Wszystkie cztery rodzaje figur wywietlaj swoje uchwyty dla wasnych narzdzi, jak rwnie dla narzdzia Edycja wzw (F2). Kiedy przemiecisz si mysz na uchwyt, na pasku stanu znajdzie si informacja, co tym uchwytem moesz zrobi, przesuwajc go albo klikajc z rnymi klawiszami modyfikujcymi. Kade narzdzie figury wywietla te swoje parametry na p a s k u K o n t r o l a N a r z d z i a , biegncym poziomo powyej ta. Zwykle ma on kilka pl wprowadzania wartoci liczbowych i przycisk przywracajcy wartoci domylne. Gdy wybrana(e) jest (s) figura(y) typu biecego narzdzia, edycja wartoci na Pasku kontroli zmienia t(te) figur(y).
36
Jakiekolwiek zmiany wprowadzisz na Pasku kontrolnym narzdzia, bd one zapamitane i zostan uyte dla nastpnego obiektu, ktry narysujesz tym narzdziem. Na przykad, gdy zmienisz ilo ramion gwiazdy, nowe gwiazdy bd mie t wanie ilo ramion, gdy je narysujesz. Ponadto, nawet zwyke wybranie figury, wysya jej parametry na Pasek kontroli narzdzia, ustawiajc wartoci dla nowo utworzonych ksztatw tego typu. Rwnie wybr obiektu moe zosta dokonany poprzez kliknicie na nim wybranym narzdziem figury. Ctrl + kliknicie (wybr w grupie) i Alt + kliknicie (wybr pod spodem) te pracuj tak samo, jak dla narzdzia Wskanik. Nacinicie klawisza Esc usuwa zaznaczenie.
ProstoktyProstokt jest najprostsz, ale moe te i najczstsz figur w projekcie i w ilustracji. Inkscape stara si uczyni tworzenie oraz edycj prostoktw tak atwymi i wygodnymi, jak to tylko jest moliwe. Wczasz narzdzie Prostokt klawiszem F4 albo przez kliknicie jego przycisku na pasku narzdzi. Narysuj nowy prostokt obok tego niebieskiego: Nastpnie, bez wyczania narzdzia Prostokt, poprzeczaj zaznaczenie z jednego prostokta na drugi przez klikanie na nich. Skrty klawiaturowe rysowania Prostokta: Z Ctrl rysujesz kwadrat albo prostokt o proporcjach bdcych liczb cakowit (2:1, 3:1, itd). Z Shift narysujesz wok centralnego punktu pocztkowego (od rodka). Jak widzisz, wybrany prostokt (rysowany wanie prostokt jest zawsze zaznaczony) pokazuje trzy uchwyty na swych trzech rogach. W rzeczywistoci s to cztery uchwyty, ale dwa z nich (w grnym prawym rogu) nakadaj si na siebie, jeeli prostokt nie jest zaokrglony. Te dwa uchwyty s uchwytami zaokrglenia; dwa pozostae (grny lewy i dolny prawy to uchwyty zmiany wielkoci. Popatrzmy wpierw na uchwyty zaokrglajce. Uchwy jeden z nich i przesu do dou. Wszystkie cztery rogi prostokta stan si zaokrglone i bdziesz mg teraz zobaczy drugi uchwyt zaokrglenia pozostaje on w pierwotnej pozycji na rogu. To jest wszystko, co potrzebujesz zrobi, jeeli chcesz mie rogi zaokrglone koowo. Jeli chcesz, by rogi zaokrglay si wzdu jednego boku dalej, ni wzdu drugiego, przesu drugi uchwyt w lewo. Obok, dwa grne prostokty maj rogi zaokrglone koowo, dwa niej maj je zaokrglone eliptycznie:37
Jeszcze z wybranym narzdziem Prostokt, kliknij te prostokty, aby je zaznaczy, i obejrze ich uchwyty zaokrglenia. Czsto promie i ksztat zaokrglonych naronikw musi by niezmienny w caej kompozycji, nawet jeeli wielkoci prostoktw bd rne (pomyl o schematach z zaokrglonymi okienkami o rnych wymiarach). Inkscape uawia to. Wcz narzdzie Wskanik; na jego Pasku kontroli jest grupa czterech przeczajcych przyciskw; drugi od lewej pokazuje dwa koncentrycznie zaokrglone naroniki. Kontrolujesz nim, czy zaokrglone naroa skalowanego prostokta te maj by skalowane, czy nie. Na przykad, tutaj oryginalny czerwony prostokt zosta kilkakrotnie powielony i przeskalowany, w gr i do dou, w rnych proporcjach, przy przycisku Proporcjonalna zmiana promienia zaokrglenia w y c z o n y m : Zauwa, e rozmiar i ksztat zaokrglonych naronikw jest taki sam we wszystkich prostoktach, tak e zaokrglenia w grnym prawym rogu, gdzie si wszystkie stykaj, s dokadnie wyrwnane. Wszystkie prostokty o niebieskim kropkowanym konturze s uzyskane z oryginalnego czerwonego prostokta tylko przez proste skalowanie Wskanikiem, bez jakiegokolwiek rcznej regulacji uchwytami zaokrgle. Dla porwnania, tutaj jest ta sama kompozycja, ale teraz utworzona z przyciskiem Proporcjonalna zmiana promienia zaokrglenia wczonym: Teraz zaokrglone naroniki s tak rne, jak prostokty, do ktrych one nale, i s w grnym prawym rogu w pewnym stopniu niezgodne ze sob. To jest taki sam (widoczny) wynik, jaki otrzymaby, zamieniajc oryginalny prostokt na ciek (Ctrl + Shift + C) i skalujc go, jako ciek. A oto skrty dla uchwytw zaokrgle prostokta: eby oba promienie byy takie same (zaokrglenie koowe), przecignij z Ctrl. eby zrobi drugi promie taki sam bez przecigania, Ctrl + kliknij. eby usun zaokrglenie, Shift + kliknij. Moesz zauway, e Pasek kontroli narzdzia Prostokt pokazuje poziome (Rx) i pionowe (Ry) promienie zaokrglenia wybranego prostokta, i pozwala ci ustawi je dokadnie za pomoc ktrejkolwiek jednostki dugoci. Przycisk Bez zaokrglenia, zgodnie ze sw nazw, usuwa zaokrglenie zaznaczonego(ych) prostokta(w). Wan zalet tych kontrolek jest to, e one mog dziaa na wiele prostoktw jednoczenie. Na przykad, jeeli chcesz zmieni wszy38
stkie prostokty na warstwie, po prostu nacinij Ctrl + A (Zaznacz wszystko) i ustaw wymagane parametry na Pasku kontrolnym. Jeli wybrane bd jakiekolwiek ksztaty nie bdce prostoktami, zostan zignorowane zmianie ulegn tylko prostokty. Teraz spjrz na uchwyty zmiany wielkoci prostokta. Mgby zastanawia si, dlaczego potrzebujemy ich w ogle, jeli mona atwo zmieni wielko prostokta Wskanikiem? Problem ze Wskanikiem jest ten, e dla niego poziom i pion jest zawsze taki, jak dla strony dokumentu. Za to, uchwyty zmieniajce wielko prostokta, skaluj go w z d u j e g o b o k w , nawet jeli bdzie obrcony albo pochylony. Na przykad, sprbuj najpierw zmieni wielko takiego prostokta Wskanikiem, a nastpnie narzdziem Prostokt za pomoc jego uchwytw zmiany wielkoci: Poniewa uchwyty zmieniajce wielko s dwa, moesz zmienia rozmiary prostokta w ktrymkolwiek kierunku, a nawet przesuwa je wzdu jego bokw. Uchwyty zmiany wielkoci zawsze zachowuj promienie zaokrgle. Oto skrty dla uchwytw zmiany wielkoci: Przeciagnij z Ctrl, aby przyciga do bokw albo przektnej prostokta. Innymi sowy, Ctrl zachowuje albo szeroko albo wysoko albo stosunek szeroko/wysoko prostokta (znowu, w jego wasnym ukadzie wsprzdnych, ktry moe by obrcony lub pochylony). Obok jest ten sam prostokt, z szarymi kropkowanymi liniami pokazujcymi kierunki, zachowywane przez uchwyty zmiany wielkoci podczas przesuwania ich z Ctrl (wyprbuj to). Pochylajc i obracajc prostokt, a potem powielajc go i zmieniajc wymiary uchwytami zmiany wielkoci, atwo utworzysz kompozycje 3D (obok). Zobacz niej nieco wicej przykadw kompozycji z przeksztaconych prostoktw, zawierajcych zaokrglenia i gradientowe wypenienia:
39
ElipsyNarzdzie Elipsa (F5) moe tworzy elipsy i koa, ktre moesz zamieni w segmenty albo uki. Skrty rysunkowe s tu takie same, jak te dla narzdzia prostokta: Z Ctrl, narysujesz koo albo elips o proporcjach, bdcych liczb cakowit (2:1, 3:1, itd.). Z Shift rysujesz wok punktu pocztkowego, stanowicego rodek. Zbadajmy uchwyty elipsy. Zaznacz jak elips: I znowu, widzisz pocztkowo trzy uchwyty, ale faktycznie s cztery. Z prawej strony s dwa nakadajce si na siebie uchwyty, ktre pozwalaj ci otworzy elips. Pocignij ten prawy uchwyt, a nastpnie przesu drugi uchwyt, ktry stanie si wwczas widoczny, a uzyskasz dostp do rnych wycinkw diagramu koowego czy ukw: eby otrzyma wycinek (uk plus dwa promienie), przecigaj po z e w n t r z n e j stronie elipsy; aby mie uk, przesuwaj w e w n t r z niej. Na rysunku obok s 4 wycinki u gry i 3 uki niej. Zauwa, e uki s ksztatami otwartymi, tj. kreska obiega elips, ale nie czy kocw uku. Moesz uczyni to widocznym, usuwajc wypenienie i zostawiajc tylko kontur. Zauwa podobn do wachlarza grup wskich wycinkw z lewej strony. Zostay atwo utworzone za pomoc uchwytu z wcinitym Ctrl dla uzyskania p r z y c i g a n i a d o k t a . Oto skrty klawiaturowe dla uchwytw uku/wycinka: Przeciganie z Ctrl przyciga uchwyt co kade15 stopni. Skrt Shift + kliknicie tworzy ca elips (nie uk czy wycinek). Kt przyciagania moe by zmieniony w Ustawieniach Inkscape (na zakadce Kroki). Dwa pozostae uchwyty elipsy s uywane do zmiany jej wielkoci wzgldem rodka. Klawisze skrtw dla nich s podobne do skrtw dla uchwytw zaokrgle prostokta: Przeciagaj z Ctrl, eby utworzy koo (czyni drugi promie taki sam). Ctrl + kliknicie tworzy koo bez przeciagania. Podobnie, jak uchwyty zmiany wielkoci prostokta, te uchwyty elipsy dostosowuj jej wysoko i szeroko we w a s n y c h w s p r z d n y c h e l i p s y . Oznacza to, e obrcona lub pochylona elipsa moe by atwo rozcigana albo zwana wzdu swoich oryginalnych osi, pozostajc dalej obrcon lub pochylon.40
Sprbuj zmieni wielko jakiej elipsy za pomoc jej uchwytw zmiany wielkoci:
GwiazdyGwiazdy s najbardziej zoonymi i ekscytujcymi figurami Inkscape. Jeli chcesz, eby twoi przyjaciele dobrze zabawili si w Inkscape, niech pobawi si narzdziem Gwiazda. To wciga bez koca zupenie uzaleniajc! Narzdzie Gwiazda moe tworzy dwa podobne, ale odmienne rodzaje obiektw: gwiazdy i wielokty. Gwiazda ma dwa uchwyty, ktrych pozycje definiuj dugo i ksztat jej ramion; wielokt ma tylko jeden uchwyt, przesuwanie ktrego wprost obraca i zmienia wielko wielokta: Na Pasku kontroli narzdzia Gwiazda, pierwsze jest okienko kontrolne zmiany gwiazdy na odpowiadajcy jej wielokt i odwrotnie. Nastpne, liczbowe pole ustawia i l o r a m i o n ( b o k w ) gwiazdy (wielokta). Ten parametr jest edytowalny jedynie na Pasku kontrolnym. Zakresem dopuszczalnym jest od 3 (oczywicie) do 1024, ale nie powiniene prbowa duych wartoci (powiedzmy, ponad 200), jeli twj komputer jest powolny. Podczas rysowania nowej gwiazdy albo wielokta: Przecigaj z Ctrl, aby przyciga w przyrostach ktowych co 15 stopni. Naturalnie, gwiazda jest niewtpliwie figur bardziej interesujc (chocia wielokty s czsto uyteczniejsze w praktyce). Dwa uchwyty gwiazdy maj nieco odmienne funkcje. Pierwszy uchwyt (pocztkowo jest on na wierzchoku, tj. na z e w n t r z n y m naroniku ramienia gwiazdy) wydua lub skraca ramiona gwiazdy, ale gdy obracasz j (wzgldem rodka figury), drugi uchwyt obraca si stosownie take. Znaczy to, e tym uchwytem nie moesz ramion gwiazdy pochyla.
41
Drugi uchwyt (pocztkowo w w e w n t r z n y m naroniku pomidzy dwoma ramionami) odwrotnie, moe przemieszcza si zarwno promieniowo, jak i stycznie, bez wpywania na uchwyt wierzchoka (w rzeczywistoci ten uchwyt moe sta si wierzchokowym przez odsunicie go od rodka dalej, ni drugi uchwyt). To jest uchwyt, ktry moe pochyla koce gwiazdy, dajc wszelkie rodzaje krysztaw, mandali, patkw niegu i kolczastych form. Jeli chcesz mie tylko prost normaln gwiazd, bez jakichkolwiek takich koronkowych robtek, moesz sprawi, eby pochylajcy uchwyt dziaa tak, jak ten nie pochylajcy: Przecignij z Ctrl, by zachowa ramiona gwiazdy dokadnie promieniowe (bez adnych pochyle). Ctrl + kliknicie usuwa pochylenia bez cignienia. Jako uyteczne uzupenienie dla przecigania w obszarze rysunku, Pasek kontroli ma pole Proporcje ramion, definiujce stosunek odlegoci obu uchwytw od rodka. Gwiazdy Inkscape maj dwa dalsze triki do zaoferowania. W geometrii wielokt jest figur o prostoliniowych krawdziach i zaostrzonych naronikach. W rzeczywistym wiecie jednak, normalnie obecna jest w rnym stopniu krzywoliniowo i wybrzuszenia i Inkscape moe robi to rwnie. Zaokrglanie gwiazdy lub wielokta dziaa jednak troch inaczej, ni zaokrglenia prostokta. Nie uywasz do tego specjalnego uchwytu, a tylko: Shift + przecignij uchwyt stycznie wok gwiazdy albo wielokta. Shift + kliknij uchwyt, eby usun zaokrglenie. Stycznie oznacza kierunek prostopady do kierunku dorodkowego. Jeli obracasz uchwyt z Shift wok rodka przeciwnie do kierunku wskazwek zegara, otrzymasz wybrzuszenie dodatnie; rotacja w kierunku przeciwnym przyniesie wybrzuszenie ujemne (zobacz dalej przykady wybrzusze ujemnych). Zobacz obok porwnanie zaokrglonego kwadratu (narzdzie Prostokt) z zaokrglonym czworobocznym wieloktem (narzdzie Gwiazda). Jak widzisz, podczas gdy zaokrglony prostokt ma odcinki prostoliniowe bokw i koowe (oglnie eliptyczne) zaokrglenia, zaokrglony wielokt czy gwiazda nie ma w ogle adnych linii prostych; ich krzywizna zmienia si pynnie od maksimum (w naronikach) do minimum (w poowie odlegoci pomidzy naronikami). Inkscape robi to, dodajc po prostu do kadego wza figury wspliniowe styczne Beziera (moesz to zobaczy po zamianie w ciek i kontroli aktywnym narzdziem Edycja wzw).42
Parametr Zaokrglenie, ktry moesz dostosowa na Pasku kontrolnym, jest stosunkiem dugoci tych stycznych do dugoci bokw wielokta/gwiazdy, do ktrych s przylege. Ten parametr moe by ujemny, co odwraca kierunek stycznych. Wartoci okoo 0,2 do 0,4 daj normalne zaokrglenia, rodzaju, jakiego mgby si spodziewa; inne wartoci maj tendencj do tworzenia piknych, zawiych oraz cakowicie nieprzewidywalnych wzorw. Gwiazda o wielkiej wartoci wybrzuszenia moe rozcign si daleko poza pozycje swoich uchwytw. Oto kilka przykadw, kady pokazuje swoj warto wybrzuszenia (niej):
Jeli chcesz, aby koce ramion gwiazdy byy ostre, ale z gadkimi wklsociami lub vice versa, atwo jest to zrobi przez utworzenie z gwiazdy o d s u n i c i a (Ctrl + J) (zobacz obok). Shift + przeciganie uchwytw gwiazdy jest w Inkscape jedn z waniejszych umiejtnoci. Jednak i to mona jeszcze ulepszy. eby dokadniej naladowa formy rzeczywistego wiata, Inkscape moe swoje gwiazdy i wielokty r a n d o m i z o w a (tj. odksztaca losowo). Wprowadzenie elementu drobnej przypadkowoci czyni gwiazd mniej regularn, bardziej ludzk, czsto zabawn; silna losowo jest ekscytujcym sposobem uzyskania bogactwa zwariowanych i nieprzewidywalnych form. Randomizowana zaokrglona gwiazda pozostaje gadko zaokrglona. Oto skrty: Aby randomizowa gwiazd albo wielokt, Alt + przesu stycznie uchwyt. Alt + kliknij uchwyt, by usun losowo. Gdy rysujesz lub edytujesz dobran losowo gwiazd, cignc uchwyt, drga ona, gdy kada unikalna pozycja jej uchwytw odpowiada ich wasnej unikalnej losowoci. Zatem, przesuwanie uchwytu bez Alt, znw randomizuje figur na tym samym poziomie przypadkowoci, podczas gdy pociganie z Alt utrzymuje t sam losowo, ale dostosowuje jej poziom. Gwiazdy niej maj dokadnie te sa
