Innovatie in mobiliteit: rol voor gebruikers en stakeholders

Pieter Arends

Wouter van der Burg

Den Bosch

18 juni 2015

Innovatie in mobiliteit: rol voor gebruikers en stakeholdersLandelijke Omgevingsmanagementdag

→ vanwege ziekte vervangen door Nicolet Luisman

(The Bridge business innovators)

Innovatie in mobiliteit: rol voor gebruikers en stakeholders 18 juni 2015 2|© Twynstra Gudde |

1. Ontwikkelingen in de mobiliteitswereld

2. De uitdaging om in programma’s en projecten invulling te geven

aan innovatie

3. Onze ervaringen‐ Programma Beter Benutten

‐ Project InnovA58

4. Jullie innovatieskills (reflectie in subroepen)

5. Wrap-up

Agenda


Scenario’s ontwikkelingen in mobiliteitzelfrijdende voertuigen

delen en van bezit naar gebruik

eigen bezit en autonomie

slimme voertuigen, bestuurder

blijft nodig

hoge kosten (bijvoorbeeld door

dure en/of schaarse fossiele

brandstoffen)

lage kosten/gratis (bijvoorbeeld

door elektrische aandrijving,

waarbij energie ‘gratis’ wordt)


Scenario’s ontwikkelingen in mobiliteit

Zelfrijdende voertuigen Slimme voertuigen, bestuurder blijft nodig

• Reistijd efficiënt benutten• Beleving• Reizen is in mindere mate een last

• Lijkt veel op huidig systeem• Ondersteuning in rijden• Eenvoudig rij- en routekeuzes maken

Delen en van bezit naar gebruik Eigen bezit en autonomie

• Autobezit neemt drastisch af• Serviceproviders verzorgen mobiliteit• Vervoer op maat

• Autobezit wijzigt niet• Individuele verplaatsingen

Fossiele brandstoffen schaars en duur Elektrische aandrijving, energie wordt gratis

• Reizen neemt af• Toename duurzame vervoermiddelen• Alternatieven om in contact te zijn

• Toename verplaatsingen (is er latente vraag?)



exclusieve services

laagdrempelig collectief systeem

alternatieve verbindingen

onbeperkte eigen

mobiliteit

zelfrijdende voertuigen




blijft nodig



brandstoffen)






exclusieve services

laagdrempelig collectief systeem

alternatieve verbindingen

onbeperkte eigen

mobiliteit

zelfrijdende voertuigen




blijft nodig



brandstoffen)





De uitdagingen voor innovatie in mobiliteit

In het verleden werden voornamelijk infrastructurele maatregelen ingezet voor verbetere bereikbaarheid.

Tegenwoordig wordt ook gezocht naar andere, meer innovatieve maatregelen in samenwerking met

private partijen. Bij deze maatregelen zijn gedragsverandering en nieuwe (in-car) technieken het

focuspunt: ten slotte beslissen mensen zelf hoe ze van A naar B willen komen.

Wij zien drie uitdagingen

1 De betrokkenheid (ook in uitvoering en

investering) van private partijen

omhoog brengen

2 Meer innovatie in de projecten 3 Fundamenteler

sturen op gedrag van weggebruikers

Aansluiten op inzichten

en leven van specifieke

doelgroepen

Werken aan nieuwe

business

Innovatieproces

organiseren


Fasering van een innovatieproject

Criteria Beter Benutten

Vervolg

Ontwikkelen van het

concept

met teams

Prototypes ontwikkelen

en feedback vragen van

de doelgroep voor

realisatie

Customer

journey

Experts

sessie(s)

Co-creatie

sessie

Projectmanagement

Uitwerken tot projectvoorstel/PAS

Afspraken maken in BO MIRT

Realiseren

Persona’s

ontwikkelen

Client/ partner

interviews

Innovatie gaat over nieuwe en

bestaande slimme dingen anders

met elkaar combineren; zo kom je

tot nieuwe inzichten en

oplossingen! Doe dit samen met

stakeholders.

thuis

7 198 109 11 12 13 14 1615 17 18

thuis

kantoor opdrachtgever

caféemailbellen

studiofacturen

maken

acquisitie-

gesprek

overleg

opdrachtgever

uitwerken

concept

studio

ophalen

prototypes

DISCOVER

Inzichten genereren

DEVELOP

concepten ontwikkelen

DELIVER

Realiseren

Maak slim gebruik van

bestaande succesvolle

projecten; welke

bouwstenen kun je

hergebruiken?

Ervaringen Beter Benutten

tot nu toe

Wie wil ik bereiken met mijn oplossing?

Om een oplossing te kunnen bieden moet ik weten wat mijn beoogde

doelgroep beweegt om wel/niet in de spits te reizen!

Marjolein

Tijd en gemak

“Ik besteed de weinige tijd die ik heb graag aan

belangrijke dingen zoals mijn gezin en

familie”

Een kansrijk innovatietraject

doorloopt 3 fasen en start met

heldere kaders

Kaders stellen


Inzichten uit leven van de doelgroep zijn essentieel

thuis

198 109 11 12 13 14 1615 17 18

TER ILLUSTRATIE

“ik werk thuis en ga naar een klant waar ik een shoot heb. Ik werk eventueel al dingen uit bij een klant en reis door naar een andere klant of terug naar huis om zaken verder uit te werken”

“het moet een duurzaam imago hebben. Dat komt in veel van m'n eigen projecten naar voren, dus dat vind ik belangrijk”

“met zakenrelaties spreek ik nooit thuis af. Voor gesprekken en overleg ga in naar een café of restaurant”

locatie-gebonden activiteit

thuis

kantoor opdrachtgever

caféemailbellen

studiofacturen

maken

acquisitie-

gesprek

overleg

opdrachtgever

uitwerken

concept

studio

ophalen

prototypes

“thuis heb ik speciale apparatuur om foto's na te bewerken. Thuis doe ik ook de administratie”

“ik werk wel eens in Den Haag bij business center de Kleine Loods of op Utrecht CS in 'de Tijd'”

“ik heb als startende zelfstandige geen geld over voor dure externe werkplekken, wel om een uurtje met een klant ergens af te spreken”

“een ontmoetingsplek voor creatievelingen zou misschien leuk zijn, al heb je die al wel”

Het perspectief van de reiziger op onderstaande wijze beschrijven en leggen naast de werkelijkheid uit de

bekende verkeersmodellen en bestaande analyses geeft een completer beeld van de doelgroep en welke

‘haakjes’ er zijn om spitsmijdingen te realiseren


Innoveren vraagt om samenwerken


Onze ervaringen

Beter Benutten Vervolg InnovA58

Organiseren expertteam om regio’s te helpen met het ontwikkelen van het programma voor Beter Benutten Vervolg

28 experts in 12 regio’s

In analyse- en oplossingenfase (mei 2014 tot en met april 2015)

Met focus op gedragsverandering conform het principe van CORT & Krachtig

Uitwisseling in expertbijeenkomsten

MIRT verkenning voor verbreding A58 tussen Breda en Eindhoven

- Geïnitieerd door het bedrijfsleven

- Doorstroming versneld verbeteren (planning MIRT 2023)

- Provincie Noord Brabant is bereid tot voorfinancieren van versnellingskosten

- Innovatie als middel (besparen e/o verdienen) om de versnelling te kunnen realiseren

Kansrijke scope voor innovatie bepalen in een privaat/publiek speelveld


Lessons learned Expertteam Beter Benutten Vervolg

•Waar zit het probleem: meest vertraagde ritten, belangrijkste herkomsten en bestemmingen

•Leidt tot: lijst met geprioriteerde gebieden en/of corridors

Verkeerskundige analyse

•Bepaal belangrijkste stakeholders o.b.v. geprioriteerde gebieden/corridors

•Onderzoek (ook in gesprekken met stakeholders) hun ambities, doelen, activiteiten en knelpunten

•Leidt tot: inzicht waar stakeholders zich mee bezig houden

Stakeholderanalyse

•Bepaal belangrijkste doelgroepen o.b.v. geprioriteerde gebieden/corridors

•Onderzoek (ook in gesprekken met doelgroepen) hun (on)bewuste gedrag; drijfveren, beweegredenen, weerstanden en ontvankelijkheid

•Leidt tot: inspiratie voor kansrijke gedragsinterventies per doelgroep

Gedragsanalyse

Oplossingen


‐ Het is belangrijk om goed onderbouwde keuzes te maken (regionale

prioritering) om de verschillende stappen te doorlopen

‐ Dit (b)lijkt lastig: ‐ Verkeersanalyse is beschikbaar, maar leidt niet altijd tot keuzes

‐ Stakeholders en doelgroepen zijn nog algemeen

‐ Maatregelen liggen al deels vast

‐ Durf ‘door de oogharen te kijken’ en aannames te maken‐ Expliciteer aannames en geef aan hoe daarmee om te gaan (vervolgonderzoek,

als gegeven beschouwen, achteraf toetsen)

‐ Bouw go/no-go momenten in

‐ Ga uit van testen, leren en aanpassen

Keuzes maken


‐ Paradigmashift

‐ Tijd

‐ Accountability

Terugkerende thema’s


Paradigmashift: uitzoomen versus inzoomen

Verkeerskundige analyses

• Kwantitatief, getallen

• Modelmatig, complexiteit reduceren

• ‘Massa’-gericht

• ‘Harde’ en ‘robuuste’ criteria

Gedragskundige analyses

• Kwalitatief, verhalen

• Complexiteit blootleggen en vergroten

• ‘Mens’-gericht

• ‘Zachte’ en ‘vloeibare’ criteria


‐ Creëer lokaal eigenaarschap voor Beter Benutten Vervolg

‐ Zorg dat output verkeerskundige analyse leidt tot regionale

prioritering en dat deze te vertalen is naar stakeholders en

doelgroepen

‐ Organiseer een multidisciplinair team (dus ook expertise t.a.v.

stakeholderanalyse, gedragsanalyse en servicedesign)

‐ Betrek gebruikers om zicht op hun beleving en dagelijkse realiteit te

krijgen

‐ Zorg ervoor dat in het doorlopen van alle stappen overzicht is op het

totaalproces (wat is wanneer waarvoor nodig)

‐ Werk iteratief en creëer open en wederkerige dialoog

‐ ‘Oormerk’ tijd en geld voor innovatie

‐ Vertrouw op ‘zachte’ criteria en beloon weldoordachte risicovolle

initiatieven

‐ Test, toets en leer

Do’s (o.b.v. ervaringen expertteam Beter Benutten)


InnovA58: Noord-Brabant verdient een betere en slimmere weg

Aanleiding: Capaciteitsknelpunt op de A58

- Geïnitieerd door het bedrijfsleven

- Doorstroming versneld verbeteren

(planning MIRT 2023)

- Provincie Noord Brabant is bereid tot

voorfinancieren van versnellingskosten

- Innovatie als middel (besparen e/o

verdienen) om de versnelling te kunnen

realiseren

Kansrijke scope voor innovatie bepalen

in een privaat/publiek speelveld


Het project concreet

1

8


Vormen van innovatie in een infraproject


Innovatieportfolio

Voertuig communicatie

Diffractoren (geluidreductie)

Electric Priority Lane

‘basisscope grootschalige innovaties’• behoren nog niet tot het reguliere werkveld van de moederorganisatie RWS • innovaties die in een kleine en/of testomgeving zich hebben bewezen, en waarvoor

opschaling van testen nodig is alvorens opname in reguliere werkwijze mogelijk wordt. • met een enige zekerheid in te schatten dat ze een positief financieel effect zullen hebben

op de kosten voor aanleg en/of beheer & onderhoud.‘’Innovatiescope_ PLUS’’ • innovaties die een financieel onzekere maar maatschappelijk positieve impact hebben, oa

op het gebied van milieu, inpassing of duurzaamheid • Regionale stakeholders spelen een belangrijke rol.‘’Innovatiescope – TESTLAB’’ • experimenten met grote belofte voor de toekomst• impact kan divers zijn; van doorstroming en veiligheid tot technische aspecten in

wegontwerp en aanleg.


Verschillende coalities


1. Zit er innovatie in jouw project?

2. Hoe ga je met de omgeving om (gebruikers en stakeholders)?

3. In welke lijn van samenwerkingscoalities past dat?

4. Hoe zou je de omgeving betrekken?

5. Wat betekent dat voor jouw skills als omgevingsmanager?

6. Bekijk per samenwerkingscoalitie in welke mate deze geschikt is

voor innovatie en wat betekent dat voor jouw werk?

Opdracht

Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie

berusten bij Twynstra Gudde.

Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt

zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde.

Pieter Arends

[email protected]

Wouter van der Burg

[email protected]

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

Documents

Innovatie in mobiliteit: rol voor gebruikers en stakeholders